Ruot5a.qxd

Bản ghi

1 NGÖÔØI XAÂY DÖÏNG Thaáng 3 & söë 317&318 nùm thûá XXXI MUÅC LUÅC Cöë vêën GS.TS. Nguyïîn Maånh Kiïím Töíng biïn têåp KTS. Vuä Quöëc Chinh Phoá töíng biïn têåp KS. Nguyïîn Xuên Haãi (kiïm Trûúãng ban BT) ThS. Phaåm Thõ Vônh Haâ GS.TS. Huyânh Vùn Hoaâng Höåi àöìng Biïn têåp: GS.TSKH Phaåm Höìng Giang (Chuã tõch) TS. Phaåm Syä Liïm (Phoá Chuã tõch) PGS.TS. Buâi Vùn Böåi PGS.TS. Trêìn Chuãng PGS.TS. Lûu Àûác Haãi PGS.TS. Àöî Vùn Hûáa GS.TSKH. Àöî Nguyïn Khoaát TS. Trêìn Höìng Mai TS. Nguyïîn Àùng Sún TS. Thaái Duy Sêm GS.TSKH. Nguyïîn Taâi TS.KTS. Lï Thõ Bñch Thuêån PGS.TS. Phaåm Hoaâng Kiïn GS.TSKH. Nguyïîn Thuác Tuyïn Ban biïn têåp: KTS. Vuä Trûúâng Haåo (Phoá ban) CN. Thaânh Ngoåc Duäng CN. Buâi Thõ Thuyâ Liïn Trûúãng ban baån àoåc: Phuâng Thõ Mai Hoa Toaâ soaån phña Bùæc: 625A àûúâng La Thaânh - Ba Àònh - Haâ Nöåi ÀT: , DÀ: * Fax: nguoixaydung1986@gmail.com Website: tapchinguoixaydung.vn Chi nhaánh taåi Miïìn Trung - Têy Nguyïn: Trûúãng chi nhaánh: Nguyïîn Cûãu Loan Têìng 3, söë 79 Quang Trung, P. Haãi Chêu, Q. Haãi Chêu, TP. Àaâ Nùéng Àiïån thoaåi/fax: Àaåi diïån toaâ soaån phña Nam: GS.TS. Huyânh Vùn Hoaâng Cao öëc söë 8-12 Nam Kyâ Khúãi Nghôa (T8), P. Nguyïîn Thaái Bònh, Q1, TP. Höì Chñ Minh ÀT: * Fax: Phaát haânh: Cöng ty Baáo chñ TW vaâ àùåt mua taåi bûu àiïån hoùåc toâa soaån taåp chñ Xuêët baãn theo giêëy pheáp söë 438/GP- BTTTT do Böå VTTTT cêëp ngaây 19/3/2012 In taåi Cöng ty CP In vaâ TM Quöëc Duy. ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ Àoáng goáp yá kiïën vïì dûå aán Luêåt vïì Höåi Nïn thu heåp diïån tñch thu höìi àêët vaâ àõnh giaá àêët saát giaá thõ trûúâng Xaác àõnh ruãi ro cho caác dûå aán phaát triïín àö thõ Quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång theo yïu cêìu cuãa Luêåt Xêy dûång 2014 Möåt söë vûúáng mùæc khi aáp duång phaáp luêåt liïn quan àïën hoaåt àöång xêy dûång vaâ giai àoaån chuêín bõ àêìu tû Phaát huy tinh thêìn àaåi thùæng muâa Xuên nùm 1975 trong xêy dûång vaâ baão vïå töí quöëc HAÅ TÊÌNG KYÄ THUÊÅT NÙNG LÛÚÅNG VAÂ MÖI TRÛÚÂNG Phaát biïíu cuãa GS.TSKH. Pham Höìng Giang, Chuã tõch Höåi Àêåp lúán & Phaát triïín nguöìn nûúác Viïåt Nam, taåi Lïî khai maåc Höåi nghõ khoa hoåc ASIA 2018 Phaát triïín Thuãy lúåi & Nùng lûúång taái taåo taåi Àaâ Nùéng saáng 13/3/2018 Cêy xanh àö thõ Viïåt Nam QUY HOAÅCH KIÏËN TRUÁC ÀÖ THÕ VAÂ XAÄ HÖÅI Condotel àöi àiïìu suy nghô Baån coá biïët: Tûâ àiïín baách khoa xêy dûång? Àöíi múái thïí chïë vaâ quaãn trõ hûúáng túái xêy dûång thaânh phöë thöng minh DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå Baão trò nhaâ vaâ cöng trònh möåt nhiïåm vuå khöng àún giaãn Nhûäng lyá giaãi khoa hoåc vïì saåt lúã, luán suåt, ngêåp vaâ biïën daång mùåt àêët àïí giaãm thiïíu taác haåi Phên tñch ûáng xûã àöång kïët cêëu dêìm trïn nïìn Pasternak dûúái taác duång cuãa taãi troång chuyïín àöång khöng àïìu sûã duång phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång caãi tiïën Giaãi phaáp hiïåu quaã mö phoãng sûå laâm viïåc àaân nhúát cuãa kïët cêëu khöëi xêy chõu nhiïåt àöå cao Baân vïì phûúng phaáp thiïët kïë bï töng phuå gia khoaáng Lûåa choån maác bï töng cho bï töng cöng trònh trong möi trûúâng chua pheân úã àöìng bùçng söng Cûãu Long TRANG VÙN HOÁA XÊY DÛÅNG Nhaân àaâm: Nhêån diïån sûå laåm duång vêën àïì têm linh NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI Trang thöng tin khoa hoåc kyä thuêåt xêy dûång nûúác ngoaâi: Nhûäng toâa nhaâ choåc trúâi àöåt phaá trong tûúng lai Progreso cêìu taâu daâi nhêët traái àêët DOANH NGHIÏåP VAÂ THÕ TRÛÚÂNG Mö hònh húåp taác múái trong kinh doanh xêy dûång Múã baán Myä Àònh Florence - Tuyïåt phêím kiïën truác Italia Tin Töíng höåi Trêìn Ngoåc Huâng Nguyïîn Àùng Sún Nguyïîn Thõ Thuãy, Àinh Tuêën Haãi Lï Huïå Trêìn Chuãng Nguyïîn Vùn Thanh Phaåm Höìng Giang Àaâm Thu Trang Haãi Anh Nguyïîn Huy Cön Nguyïîn Ngoåc Hiïëu Nguyïîn Baá Kïë Nguyïîn Vùn Àaåt Cao Têën Ngoåc Thên, Lûúng Vùn Haãi Nguyïîn Thõ Thu Nga Nguyïîn Thuác Tuyïn, Nguyïîn Tiïën Trung, Vuä Quöëc Vûúång Khûúng Vùn Huên Mai Möång Tûúãng Caãnh Diïåp (St) Chu Maånh Cûúâng Tri Tên TL Bòa 1: Höåi nghõ thûúång àónh húåp taác tiïíu vuâng Mï Köng múã röång (GMS 6) lêìn thûá VI AÃnh: nguöìn Internet

2 THE BUILDER MAGAZINE 3& N O 317& TH Year CONTENTS Advisor Prof.Dr. Nguyen Manh Kiem Editor-in-chief Arch. Vu Quoc Chinh Deputy Editor-in-chief: Eng. Nguyen Xuan Hai MA. Pham Thi Vinh Ha Prof.Dr. Huynh Van Hoang Editors Council Prof.Dr of Sc. Pham Hong Giang (Chairman) Dr. Pham Sy Liem (Vice Chairman) Ass.Prof.Dr. Bui Van Boi Ass.Prof.Dr. Tran Chung Ass.Prof.Dr. Luu Duc Hai Ass.Prof.Dr. Do Van Hua Prof.Dr of Sc. Do Nguyen Khoat Dr. Tran Hong Mai Dr. Thai Duy Sam Dr. Nguyen Dang Son Prof.Dr of Sc. Nguyen Tai Dr.Arch. Le Thi Bich Thuan Ass.Prof.Dr. Pham Hoang Kien Prof.Dr of Sc. Nguyen Thuc Tuyen Editorial Staff: Arch. Vu Truong Hao (Deputy) BA. Thanh Ngoc Dung BA. Bui Thi Thuy Lien Chief of Reader Board: Phung thi Mai Hoa Editorial Office in the North: 625A La Thanh St, Ba Dinh - Hanoi Tel: , Mobil: * Fax: nguoixaydung1986@gmail.com Website: tapchinguoixaydung.vn Branch office in Central Region: Nguyen Cuu Loan 199 Nguyen Van Linh road, Da Nang City Tel/Fax: Editorial Office in the South: Huynh Van Hoang Building N o 8-12 Nam Ky Khoi Nghia (8 Fl.), Dist 1, Ho Chi Minh City Tel: * Fax: License No 438/GP-BTTTT granted by Ministry of Communication and Information on March 19th.2012 Releasing: Central Press Company and order at the Post office or headquarters of the Builder Printed at Quoc Duy Trading & Printing JSC. MANAGEMENT RENOVATION Comment on the Law on Associations Should be limited land requisition and determination land price by market Identifying risks for urban development projects Management of construction investment projects according to the required of the Construction Law in 2014 Some obstacles when applying the law relating to construction activities and the preparation stage of investment Promoting the spirit of the 1975 spring victory in establishing and protecting the nation INFRASTRUCTURE ENERGY ENVIRONMENT Speech of Prof. Dr. Pham Hong Giang at the Opening Ceremony of the "ASIA 2018" Scientific Conference on "Irrigation & Renewable Energy Development" in Danang on March 13, 2018 Urban Green trees in Vietnam PLANNING ARCHITECTURE CITY SOCIETY A few thoughts about Condotel Do you know the Encyclopedia of Construction? Institutional reform and urban governance towards establishing the smart city SCIENCE & TECHNOLOGY FORUM Maintenance of houses and buildings - A task not simple Scientific explanations for landslides, subsidence, floods and land deformation to minimize harm Dynamic analysis of beam resting on a pasternak foundation subjected to a moving load with non-uniform motion using improved moving element method (IMEM) An effective solution to simulate the viscoelastic behavior of masonry structure exposed to high temperature Discuss the method of designing on minerals additives concrete Selection grade concrete use for reinforced concrete construction in the acid environment at the mekong delta CULTURAL PAGE LOOKING ABROAD The skyscrapers breakthrough in the future Progreso, the longest bridge in the world BUSINESS AND MARKET New model of cooperation in the construction business Selling My Dinh Florence - Architecture Excellent product of Italian VFCEA News Trêìn Ngoåc Huâng Nguyïîn Àùng Sún Nguyïîn Thõ Thuãy, Àinh Tuêën Haãi Lï Huïå Trêìn Chuãng Nguyïîn Vùn Thanh Phaåm Höìng Giang Àaâm Thu Trang Haãi Anh Nguyïîn Huy Cön Nguyïîn Ngoåc Hiïëu Nguyïîn Baá Kïë Nguyïîn Vùn Àaåt Cao Têën Ngoåc Thên, Lûúng Vùn Haãi Nguyïîn Thõ Thu Nga Nguyïîn Thuác Tuyïn, Nguyïîn Tiïën Trung, Vuä Quöëc Vûúång Khûúng Vùn Huên Many Authors Caãnh Diïåp (St) Chu Maånh Cûúâng Tri Tên TL

3 ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ ÀOÁNG GOÁP YÁ KIÏËN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT VÏÌ HÖÅI THAM LUÊÅN TAÅI HÖÅI THAÃO LUÊÅT VÏÌ HÖÅI NGAÂY TRÊÌN NGOÅC HUÂNG Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam Quyïìn LÊÅP HÖÅI cuãa cöng dên Viïåt Nam àaä àûúåc quy àõnh trong àiïìu 25 cuãa Hiïën phaáp nùm 2013 vaâ viïåc thûåc hiïån quyïìn naây do PHAÁP LUÊÅT QUY ÀÕNH. Àïí thûåc hiïån quyïìn lêåp Höåi naây Quöëc höåi Khoáa XIV àûa vaâo chûúng trònh xêy dûång Phaáp luêåt vaâ dûå àõnh thöng qua LUÊÅT VÏÌ HÖÅI taåi kyâ hoåp thûá 2 cuãa Quöëc höåi Khoáa XIV vaâo thaáng 10-11/2016. Rêët tiïëc rùçng Luêåt vïì Höåi khöng àûúåc thöng qua vaâ àêy laâ lêìn thûá 2 Quöëc höåi àaä àûa ra thaão luêån taåi höåi trûúâng vaâ khöng àûúåc thöng qua. Àiïìu àoá noái lïn tñnh chêët quan troång vaâ phûác taåp cuãa nöåi dung Luêåt vïì Höåi. Dûå thaão Luêåt vïì Höåi ngaây 10/10/2016 àûúåc Chñnh phuã trònh Quöëc höåi àaä coá nhiïìu yá kiïën àoáng goáp cuãa caác töí chûác höåi, àöëi tûúång chuã yïëu chõu taác àöång cuãa Luêåt vïì Höåi. Vò vêåy Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam vaâ nhiïìu töí chûác thaânh viïn cuãa Liïn hiïåp Höåi àaä liïn tuåc töí chûác nhiïìu cuöåc toåa àaâm, höåi thaão vïì nöåi dung dûå thaão Luêåt vïì Höåi. Vaâ ngaây 23/10/2016 Liïn hiïåp caác Höåi Khoa hoåc Kyä thuêåt Viïåt Nam àaä coá vùn baãn söë 765/LHHVN-TCCB gûãi UÃy ban Thûúâng vuå Quöëc höåi vaâ caác cú quan hûäu quan vïì möåt söë nöåi dung chñnh chûa phuâ húåp cêìn phaãi nghiïn cûáu xem xeát àiïìu chónh vaâ kiïën nghõ chûa nïn thöng qua taåi kyâ hoåp thûá 2 naây. Vïì cú baãn chuáng töi thöëng nhêët vúái caác kiïën nghõ chuã yïëu cuãa Liïn hiïåp Höåi (coá vùn baãn keâm theo) vúái goác àöå cuãa möåt töí chûác xaä höåi nghïì nghiïåp, Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam vúái 12 höåi ngaânh Trung ûúng, 45 Höåi Xêy dûång tónh, thaânh phöë vúái hún höåi viïn têåp thïí, trïn höåi viïn caá nhên, töi xin àûúåc àoáng goáp möåt söë yá kiïën vïì dûå thaão Luêåt vïì Höåi (àïì ngaây 10/10/2016) nhû sau: 1. Àaánh giaá chung vïì dûå thaão Luêåt vïì Höåi Quyïìn lêåp Höåi cuãa cöng dên Viïåt Nam àaä àûúåc quy àõnh ngay tûâ Hiïën phaáp nùm 1946, töí chûác thaânh lêåp vaâ hoaåt àöång àûúåc thûåc hiïån theo sùæc lïånh söë 102 ngaây 20/5/1957 cuãa Chuã tõch nûúác Viïåt Nam Dên chuã Cöång hoâa vaâ caác Nghõ àõnh söë 88 vaâ 45 cuãa Chñnh phuã nûúác Cöång hoâa Xaä höåi Chuã nghôa Viïåt Nam. Vúái haâng vaån töí chûác höåi úã Trung ûúng vaâ àõa phûúng vúái haâng chuåc triïåu höåi viïn vúái nöåi dung hoaåt àöång àaä àûúåc quy àõnh trong àiïìu lïå têåp trung vaâo nöåi dung nêng cao trònh àöå, tri thûác, quyïìn lúåi cuãa höåi viïn àïìu têåp trung vaâo nhiïåm vuå phaát triïín khoa hoåc kyä thuêåt cuãa àêët nûúác, phuåc vuå cöång àöìng xaä höåi thöng qua caác hoaåt àöång tû vêën phaãn biïån, nghiïn cûáu khoa hoåc, àaâo taåo phöí biïën kinh nghiïåm, kiïën thûác Vò vêåy, viïåc töíng kïët kïët quaã hoaåt àöång cuãa caác töí chûác höåi möåt caách àêìy àuã seä laâm cú súã cho viïåc àûa ra caác quy àõnh phuâ húåp trong Luêåt vïì Höåi àïí caác töí chûác höåi PHAÁT HUY töëi àa moåi tiïìm lûåc goáp phêìn phaát triïín kinh tïë xaä höåi cuãa àêët nûúác àùåc biïåt vúái tû duy CHÑNH PHUÃ (cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác) kiïën taåo, phaát huy töëi àa nùng lûåc cuãa xaä höåi vúái nöåi dung, chuyïín giao toaân böå nhiïåm vuå maâ xaä höåi laâm àûúåc, giaãm töëi àa cöng viïåc cuãa cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác. Vúái tinh thêìn nhû vêåy thò nöåi dung dûå thaão Luêåt vïì Höåi 10/10/2016 coá thïí nhêån thêëy nhiïìu nöåi dung khöng phuâ húåp nöåi dung cuãa dûå thaão têåp trung chuã yïëu vaâo caác quy àõnh phuåc vuå quaãn lyá nhaâ nûúác. Cuå thïí: + Trong 33 àiïìu chó coá 2 àiïìu quy àõnh liïn quan àïën quyïìn lúåi cuãa höåi àoá laâ: quyïìn Lêåp Höåi (Àiïìu 3), Quyïìn cuãa Höåi (Àiïìu 22) nhûng khöng coá àiïím naâo coá quy àõnh CÚ CHÏË TAÅO ÀIÏÌU KIÏåN cuãa caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác àïí Höåi thûåc hiïån caác quyïìn àoá taåi caác àiïìu quyïìn cuãa höåi taåi Àiïìu 22 àïìu 3

4 ÀOÁNG GOÁP YÁ KIÏËN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT VÏÌ HÖÅI... mang tñnh chêët àûúåc THAM GIA. Coá nghôa laâ chó tham gia theo yïu cêìu cuãa töí chûác, caá nhên (cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác, cú quan soaån thaão, chuã caác àïì taâi, dûå aán Phaáp luêåt, àêìu tû...). Khöng coá cú chïë bùæt buöåc vò vêåy nhiïìu trûúâng húåp khöng àûúåc múâi tham gia, khi tham gia tiïëp thu hay khöng àïìu khöng àûúåc tranh luêån, traã lúâi, nhiïìu trûúâng húåp mang tñnh hònh thûác. + Ngûúåc laåi têët caã caác quy àõnh coân laåi àïìu mang nöåi dung Quaãn lyá nhaâ nûúác àùåc biïåt laâ nhiïìu nöåi dung khöng cêìn thiïët can thiïåp vaâo nöåi dung hoaåt àöång vaâ Àiïìu lïå cuãa caác töí chûác cuãa Höåi. 2. Möåt söë yá kiïën àoáng goáp cuå thïí 2.1. Phaåm vi àiïìu chónh vaâ àöëi tûúång aáp duång àïì nghõ sûãa nhû sau: Luêåt naây aáp duång cho moåi töí chûác Höåi trûâ caác töí chûác Höåi coá Luêåt riïng (Luêåt MTTQ, Luêåt Cöng Àoaân, Phaáp lïånh Cûåu Chiïën binh ) nhû vêåy vûâa àaãm baão tñnh cöng khai, minh baåch dên chuã vûâa khöng bõ nhêìm lêîn vúái caác töí chûác mang tñnh àoaân thïí chñnh trõ àaä coá luêåt riïng àiïìu chónh Thuã tuåc thaânh lêåp, hoaåt àöång, baáo caáo hoaåt àöång: Quaá nhiïìu quy àõnh khöng cêìn thiïët. Cuå thïí: Àiïìu 13: Àiïìu lïå Höåi: Do Höåi quyïët àõnh vaâ àùng kyá vúái cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác (khöng cêìn hûúáng dêîn chi tiïët vò nhiïìu höåi chuyïn mön, ñt ngûúâi àiïìu lïå rêët àún giaãn). Àiïìu 14: Àaåi höåi thaânh lêåp do Àiïìu lïå Höåi quyïët àõnh khöng cêìn phaãi hûúáng dêîn nöåi dung. Àiïìu 15: Boã vò khöng cêìn cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác cöng nhêån (vò Àiïìu lïå àaä gûãi khi àùng kyá thaânh lêåp, hoùåc coá sûãa àöíi böí sung thò cuäng phaãi gûãi Cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác), Nhaâ nûúác chó tuyát coâi khi Àiïìu lïå coá vi phaåm phaáp luêåt. Coân ngûúâi àûáng àêìu cuäng khöng cêìn cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác cöng nhêån vò hoå àaä àûúåc àaåi höåi tñn nhiïåm theo tiïu chuêín; khi àùng kyá thaânh lêåp, hoùåc àaåi höåi, Höåi àaä phaãi gûãi lyá lõch trñch ngang, lyá lõch tû phaáp. Nïëu ngûúâi àûáng àêìu khöng àaãm baão quy àõnh taåi Àiïìu 8 thò cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác coá vùn baãn khöng cöng nhêån vaâ yïu cêìu Höåi xoáa tïn vaâ bêìu ngûúâi khaác vò vi phaåm phaáp luêåt. Àiïìu 16: Höåi viïn cêìn böí sung ngûúâi Viïåt Nam àõnh cû úã nûúác ngoaâi, ngûúâi nûúác ngoaâi àang söëng vaâ laâm viïåc úã Viïåt Nam àûúåc cöng nhêån laâ HÖÅI VIÏN LIÏN KÏËT (khöng coá quyïìn biïíu quyïët, ûáng cûã àïì cûã). Àiïìu 18: Boã toaân böå vò Höåi àaåi höåi theo Àiïìu lïå chó giûä laåi chïë àöå baáo caáo vúái cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác trûúác vaâ sau Àaåi höåi vïì nöåi dung Àaåi höåi vaâ nhên sûå ngûúâi àûáng àêìu (nïëu coá thay àöíi), Àiïìu lïå sûãa àöíi (nïëu coá). Àùåc biïåt KHÖNG CÊÌN PHAÃI COÁ sûå àöìng yá cuãa cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác múái àûúåc töí chûác Àaåi höåi. Àiïìu 19,20,21: Boã toaân böå vò àaä coá trong Àiïìu lïå (khi àùng kyá, hoùåc böí sung sûãa àöíi khi Àaåi höåi quyïët àõnh). Àiïìu 28: Boã khoaãn 3 boã viïåc cöng nhêån àiïìu lïå vaâ ngûúâi àûáng àêìu cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác sau khi xem xeát àiïìu lïå vaâ ngûúâi àûáng àêìu nïëu coá yïëu töë phaåm phaáp luêåt, vi phaåm àaåo àûác, thuêìn phong myä tuåc, vi phaåm tiïu chuêín khöng àûúåc tham gia laänh àaåo höåi, cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác coá quyïìn ra vùn baãn yïu cêìu höåi sûãa àöíi àiïìu lïå, yïu cêìu bêìu ngûúâi àûáng àêìu khaác. Nïëu hoå khöng chêëp haânh cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác coá quyïìn thu höìi giêëy àùng kyá hoaåt àöång. Àiïìu 29: Khoaãn 2,3,4, àïí àaãm baão Höåi thûåc hiïån nhiïåm vuå quyïìn haån àûúåc quy àõnh taåi Àiïìu 22. Cêìn coá caác quy àõnh traách nhiïåm TAÅO ÀIÏÌU KIÏåN cuãa caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác cuå thïí: - Böí sung: Chñnh phuã ban haânh cú chïë thûåc hiïån chûác nùng tû vêën phaãn biïån cuãa caác Höåi liïn quan theo hûúáng quy àõnh loaåi hònh Phaáp luêåt, àêìu tû, quy hoaåch bùæt buöåc phaãi coá tû vêën phaãn biïån cuãa töí chûác höåi trûúác khi thêím àõnh. Möåt söë loaåi hònh höåi àûúåc múâi tham gia höåi àöìng thêím àõnh, àoaân giaám saát. - Caác Böå, cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác, uãy ban Nhên dên caác tónh ban haânh, hûúáng dêîn caác quy àõnh àïí caác töí chûác Höåi tham gia caác quyïìn quy àõnh taåi Àiïìu 22 theo quy àõnh cuãa Chñnh phuã. - Chñnh phuã ban haânh cú chïë chuyïín giao dõch vuå cöng caác töí chûác höåi: vïì nghiïn cûáu khoa hoåc, àaâo taåo, thöng tin, phöí biïën kiïën thûác, cêëp chûáng chó haânh nghïì. Chûúng V: Àïì nghõ viïët goån laåi vò theo Àiïìu lïå àaä coá àuã, chó giûä laåi phêìn liïn quan àïën chûác nùng quaãn lyá nhaâ nûúác. Àùåc biïåt boã viïåc cöng nhêån àiïìu lïå, ngûúâi àûáng àêìu Vêën àïì taâi chñnh cuãa Höåi taåi Àiïìu 26 khaá àêìy àuã, tuy nhiïn coân thiïëu yïëu töë thu vaâ chi tûâ caác töí chûác nûúác ngoaâi. Trong àiïìu kiïån höåi nhêåp hiïån nay caác töí chûác höåi àang tham gia nhiïìu töí chûác höåi quöëc tïë trong àoá coá viïåc thûåc hiïån nghôa vuå vaâ hûúãng lúåi tûâ taâi chñnh cuãa caác töí chûác naây cuå thïí: - Nguöìn chi: Phaãi tham gia vaâo phñ àoáng lïå phñ haâng nùm, nguöìn kinh phñ phaãi àoáng goáp khi tham gia caác chûúng trònh dûå aán húåp taác, caác cuöåc töí chûác höåi thaão, triïín laäm quöëc tïë. - Ngûúåc laåi caác Höåi cuäng coá àûúåc nguöìn thu tûâ caác hoaåt àöång tûúng tûå àûúåc töí chûác taåi Viïåt Nam khi Viïåt Nam àùng cai, chuã trò dûå aán, caác cuöåc höåi thaão, àùng cai töí chûác höåi nghõ Vò vêåy cêìn böí sung vaâo Àiïìu 26 caác nguöìn thu vaâ chi naây. Vêën àïì laâ phaãi cöng khai minh baåch, àuáng phaáp luêåt (àïí khöng bõ lúåi duång vò nhûäng muåc àñch coá haåi àïën chuã quyïìn lúåi ñch quöëc gia ngay trong quy àõnh hiïån haânh thò viïåc baáo caáo nguöìn thu tûâ nûúác ngoaâi cuäng phaãi àûúåc baáo caáo àêìy àuã vïì nguöìn thu vaâ giaãi (Xem tiïëp trang 6) 4

5 ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ NÏN THU HEÅP DIÏåN THU HÖÌI ÀÊËT VAÂ ÀÕNH GIAÁ ÀÊËT SAÁT GIAÁ THÕ TRÛÚÂNG NGUYÏÎN ÀÙNG SÚN - Phoá Viïån trûúãng Viïån Nghiïn cûáu Àö thõ vaâ Phaát triïín Haå têìng Nïn thu heåp diïån thu höìi àêët Àiïìu 61vaâ 62 Luêåt Àêët àai 2913 chó quy àõnh cuå thïí caác trûúâng húåp nhaâ nûúác thu höìi àêët sûã duång cho quöëc phoâng an ninh vaâ phaát triïín kinh tïë - xaä höåi vò lúåi ñch quöëc gia, cöng cöång àaä theo hûúáng thu heåp caác trûúâng húåp thu höìi àêët so vúái trûúác àêy. Tuy nhiïn nhiïìu trûúâng húåp cuäng àaä àêíy chñnh quyïìn vaâo thïë phaãi àöëi àêìu vúái ngûúâi dên trong cöng taác thu höìi àêët, giaãi phoáng mùåt bùçng, vò giaá àêët quaá thêëp so vúái giaá thõ trûúâng coá trûúâng húåp rêët nöíi cöåm nhû vuå úã thön Hoaânh, xaä Àöìng Têm, huyïån Myä Àûác, Haâ Nöåi. Caái coá thïí nhòn thêëy ngay àûúåc laâ sûå mêët ài loâng tin cuãa dên vaâ sûå àöìng thuêån xaä höåi. Trong sûãa àöíi Luêåt Àêët àai 2013 lêìn naây àïí gúä khoá khùn cho dûå aán, nhanh choáng triïín khai àûa àêët vaâo sûã duång, Böå Taâi nguyïn - Möi trûúâng laåi àaä àïì xuêët tùng trûúâng húåp thu höìi àêët cho caác dûå aán phaát triïín kinh tïë xaä höåi nhû: dûå aán khu àö thõ múái, dûå aán khu nhaâ úã, sûã duång àêët cuãa dûå aán coá vöën àêìu tû nûúác ngoaâi, dûå aán phaát triïín nöng nghiïåp têåp trung, nöng nghiïåp cöng nghïå cao. Thûåc tïë àêy laâ caác dûå aán kinh doanh bêët àöång saãn, loaåi hònh àang mang laåi nhiïìu lúåi nhuêån cho caác chuã àêìu tû, trong khi àoá Nhaâ nûúác chó nhêån àûúåc phêìn nhoã thöng qua caác loaåi thuïë, phñ coân ngûúâi dên thò chõu tiïåt thoâi nhiïìu nhêët vò giaá àïìn buâ quaá thêëp. Phaãi taåo sûå cöng bùçng cho têët caã caác bïn: Nhaâ nûúác, ngûúâi dên vaâ caã doanh nghiïåp. Do vêåy chùèng nhûäng khöng nïn múã röång diïån thu höìi àêët maâ coân cêìn thu heåp diïån tñch thu höìi àêët, nhêët laâ àöëi vúái caác dûå aán phaát triïín caác khu àö thõ múái, nêng cêëp caác khu àö thõ hiïån hûäu, caãi taåo caác chung cû... Ngaây 06/01/2017, Chñnh phuã àaä ban haânh Nghõ àõnh söë 01/2017/NÀ-CP quy àõnh chi tiïët vïì viïåc goáp vöën bùçng quyïìn sûã duång àêët hay coân àûúåc goåi laâ goáp àêët - àiïìu chónh àêët àai àïí thu heåp diïån tñch thu höìi àêët. Kiïën nghõ nïn àûa quy àõnh goáp vöën bùçng quyïìn sûã duång àêët cuãa CP vaâo Luêåt Àêët àai sûãa àöíi àïí thu heåp diïån thu höìi àêët, giaãm tònh traång khiïëu kiïån àêët àai keáo daâi laâm mêët öín àõnh xaä höåi. Noái chung nïn ûu tiïn giaãi phaáp goáp vöën bùçng quyïìn sûã duång àêët chó khi naâo khöng thûåc hiïån àûúåc thò múái phaãi thu höìi àêët. Àõnh giaá àêët saát giaá thõ trûúâng Luêåt Àêët àai nùm 2013 coá nïu roä Giaá àêët do nhaâ nûúác quyïët àõnh baão àaãm nguyïn tùæc phuâ húåp vúái giaá thõ trûúâng, úã àêy nïn hiïíu laâ phuâ húåp vúái cú chïë thõ trûúâng. Àïí thûåc hiïån àûúåc muåc tiïu naây Luêåt Àêët àai 2013, Àiïìu 113 vïì Khung giaá àêët quy àõnh Chñnh phuã ban haânh khung giaá àêët àõnh kyâ 05 nùm möåt lêìn àöëi vúái tûâng loåai àêët, theo tûâng vuâng. Trong thúâi gian thûåc hiïån khung giaá àêët maâ giaá àêët phöí biïën trïn thõ trûúâng tùng tûâ 20% trúã lïn vúái giaá töëi àa vaâ giaãm tûâ 20% vúái giaá töëi thiïíu trong khung giaá àêët thò Chñnh phuã àiïìu chónh khung giaá àêët cho phuâ húåp. Trïn cú súã khung giaá àêët cuãa Chñnh phuã, UBND cêëp tónh ban haânh Baãng giaá àêët cuãa àõa phûúng. Khung giaá àêët, baãng giaá àêët öín àõnh, chó àiïìu chónh khi giaá àêët thõ trûúâng coá thay àöíi lúán. Khung giaá àêët cuãa Chñnh phuã àûúåc quy àõnh àöëi vúái tûâng loaåi àêët, theo tûâng vuâng. Tuy nhiïn giaá àêët trïn thõ trûúâng laâ rêët biïën àöång nïn liïåu khung giaá àêët cuãa Chñnh phuã coá phuâ húåp vúái thõ trûúâng hay khöng? Hay laåi chó laâ nhûäng dûå baáo chuã quan vaâ thûåc sûå chûa phuâ húåp vúái möåt söë vuâng nhû Haâ Nöåi vaâ TP. Höì Chñ Minh laâ àö thõ àùåc biïåt nïn thûåc tïë khung giaá àêët naây seä caãn trúã baãng giaá àêët cuãa àõa phûúng phuâ húåp vúái giaá àêët thõ trûúâng. Trong thûåc tïë, Baãng giaá àêët àõa phûúng àûúåc triïín khai trïn cú 5

6 NÏN THU HEÅP DIÏåN THU HÖÌI ÀÊËT... súã Khung giaá àêët cuãa Chñnh phuã hiïån nay thûúâng chó àaåt khoaãng 70% giaá thõ trûúâng, trûúâng húåp Baãng giaá àêët úã TP. Höì Chñ Minh theo Súã TN-MT thaânh phöë thêëp hún tûâ 25-27% giaá thõ trûúâng, àiïìu naây chûa tuên thuã àuáng nguyïn tùæc, phûúng phaáp àõnh giaá àêët cuãa Luêåt Àêët àai Tònh hònh trïn laâm thêët thu cuãa nhaâ nûúác khi giao àêët coá thu tiïìn sûã duång àêët àöëi vúái caác trûúâng húåp àûúåc aáp duång theo baãng giaá àêët vaâ ngûúâi dên cuäng thiïåt haåi khi àûúåc àïìn buâ theo baãng giaá àêët, chñnh quyïìn cuäng khoá thaáo gúä vò giaá naây àaä àûúåc xaác àõnh trong baãng giaá àêët cuãa àõa phûúng, nïn dïî dêîn túái tònh traång khiïëu kiïån têåp thïí gêy ra tònh hònh löån xöån úã àõa phûúng nhêët laâ úã nöng thön. Trong sûãa àöíi Luêåt Àêët àai nùm 2013 lêìn naây, Böå TN-MT chó àïì nghõ sûãa àöíi Àiïìu 113 theo hûúáng quy àõnh chi tiïët hún caác vuâng àïí xêy dûång khung giaá àêët, àïí taåo àiïìu kiïån cho caác thaânh phöë xêy dûång baãng giaá àêët saát vúái thõ trûúâng hún. Nhûng trong thûåc tïë thò khoá maâ saát vúái giaá thõ trûúâng khi vêîn theo phûúng phaáp xaác àõnh giaá àêët cuä? Kiïën nghõ Chñnh phuã nïn boã Khung giaá àêët vaâ giao toaân quyïìn cho àõa phûúng ban haânh baãng giaá àêët, taåo àiïìu kiïån cho UBND cêëp tónh coá thïí ban haânh giaá àêët phuâ húåp hún vúái cú chïë thõ trûúâng möîi khu vûåc, coá thïí xaác xuêët chñnh xaác àïën khoãang 90%. UBND cêëp tónh ban haânh Baãng giaá àêët phuâ húåp vúái thõ trûúâng taåi thúâi àiïím lêåp baãng giaá, baãng giaá àêët naây öín àõnh, khöng cêìn àiïìu chónh haâng nùm, baãng giaá àêët chia laâm nhiïìu khu vûåc nhoã chó àiïìu chónh khi khu vûåc naâo coá biïën àöång tûâ 15-20% vaâ baãng giaá àoá àûúåc cêåp nhêåt, trûúâng húåp chûa kõp cêåp nhêåt thò seä phaãi tiïën haânh cêåp nhêåt. Chñnh phuã chó nïn têåp trung vaâo ban haânh caác quy àõnh phaáp luêåt vïì xaác àõnh giaá àêët trong àoá coá phûúng phaáp xaác àõnh giaá àêët, vaâ chó nïn can thiïåp vaâo xaác àõnh giaá àêët giaáp ranh giûäa caác àõa phûúng trong trûúâng húåp cêìn thiïët. ÀOÁNG GOÁP YÁ KIÏËN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT... (Tiïëp theo trang 4) trònh nhûäng muåc àñch chó tûâ nguöìn thu naây) Viïåc liïn kïët, gia nhêåp cuãa Höåi vúái Höåi nûúác ngoaâi Trong àiïìu kiïån höåi nhêåp Quöëc tïë hiïån nay caác höåi vaâ caá nhên àaä gia nhêåp höåi viïn caác töí chûác höåi quöëc tïë vúái hònh thûác àa phûúng vaâ song phûúng. Vò vêåy khöng nïn àûa vaâo Àiïìu 5 laâ: phaãi laâ Trûúâng húåp àùåc biïåt do Chñnh phuã quy àõnh. Vûâa khöng phuâ húåp vúái thöng lïå quöëc tïë vûâa dïî hiïíu lêìm vïì quyïìn cuãa cöng dên, töí chûác khi tham gia caác höåi. Àïí tùng cûúâng quaãn lyá nhaâ nûúác thò chó cêìn ghi vaâo luêåt laâ Khi gia nhêåp caác töí chûác höåi quöëc tïë thò höåi, höåi viïn phaãi baáo caáo vúái caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác theo quy àõnh. Liïn quan àïën vêën àïì tham gia cuãa ngûúâi Viïåt Nam úã nûúác ngoaâi vaâ ngûúâi nûúác ngoaâi úã Viïåt Nam vaâo töí chûác Höåi nïn khuyïën khñch trïn tinh thêìn húåp taác, hoâa nhêåp quöëc tïë theo hònh thûác hoaân toaân tûå do nhû höåi viïn laâ cöng dên Viïåt Nam, hoùåc töëi thiïëu cuäng cho pheáp gia nhêåp, kïët naåp vúái danh nghôa Höåi viïn liïn kïët (Chó trûâ khi hoå khöng coá quyïìn biïíu quyïët vaâ khöng tham gia laänh àaåo töí chûác höåi) Vêën àïì caán böå cöng chûác nhaâ nûúác tham gia Höåi: Viïåc naây àaä àûúåc quy àõnh taåi Khoaãn 3,4 Àiïìu 8. Tuy nhiïn taåi Khoaãn 3 àoaån cuöëi Khi àûúåc cú quan coá thêím quyïìn phên cöng nïn sûãa àöíi mïìm hún laâ Khi àûúåc cú quan trûåc tiïëp quaãn lyá àöìng yá. Vò nhiïìu trûúâng húåp do höåi viïn tñn nhiïåm, hoaåt àöång chuã yïëu laâ ngoaâi giúâ (Nhû Höåi Toaán, Höåi Vêåt lyá, Höåi Cúâ...) thò khöng nhêët thiïët phaãi àûúåc cú quan coá thêím quyïìn phên cöng Luêåt vaâ Nghõ àõnh hûúáng dêîn Luêåt ban haânh cêìn haån chïë töëi àa viïåc giao Chñnh phuã ban haânh Nghõ àõnh Thöng tû hûúáng dêîn àïí traánh tònh traång laåm quyïìn, àûa ra caác quy àõnh traái luêåt, luêåt khöng quy àõnh. Nïëu coá àiïìu naâo giao Chñnh phuã quy àõnh thò cêìn ghi roä trong Luêåt (chuã yïëu laâ nhûäng àiïím bõ thay àöíi theo thúâi gian maâ thöi). Vñ duå àiïín hònh Nghõ àõnh 45 CP quy àõnh Àaåi höåi nhiïåm kyâ hïët sûác àún giaãn. Nhûng Böå Nöåi vuå ban haânh Thöng tû söë 03 laåi àûa vaâo rêët nhiïìu quy àõnh hïët sûác vö lyá nhiïìu quy àõnh gêy khoá khùn hún caã thuã tuåc lêåp vaâ Àaåi höåi thaânh lêåp. 3. Kïët luêån Luêåt vïì Höåi vúái nöåi dung caác quy àõnh Phaáp luêåt nhùçm àaãm baão quyïìn LÊÅP HÖÅI cuãa cöng dên Viïåt nam theo quy àõnh cuãa Hiïën phaáp vúái àöëi tûúång aáp duång rêët lúán, dûå thaão Luêåt àaä 2 lêìn àûa ra thaão luêån taåi Nghõ trûúâng Quöëc höåi nhûng vêîn chûa àûúåc thöng qua chuã yïëu coá sûå khaác biïåt vïì nöåi dung liïn quan àïën hai chuã thïí cú baãn laâ Quaãn lyá nhaâ nûúác vaâ quyïìn vaâ sûå taåo àiïìu kiïån cho caác quyïìn cuãa höåi. Luêåt dûå thaão àaä têåp trung vaâo caác nhiïåm vuå cuãa höåi phaãi laâm phuåc vuå cho quaãn lyá nhaâ nûúác (Nhiïìu ngûúâi noái rùçng vúái nöåi dung nhû vêåy thò nïn àöíi tïn laâ LUÊÅT QUAÃN LYÁ NHAÂ NÛÚÁC VÏÌ HÖÅI). Ngûúåc laåi nhiïåm vuå, cú chïë, chñnh saách cuãa cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác àaãm baão taåo àiïìu kiïån cho Höåi hoaåt àöång àïìu rêët ñt àûúåc àïì cêåp. Nïëu khöng giaãi quyïët àûúåc 2 nöåi dung naây thò Luêåt seä khöng phaát huy hiïåu quaã trong xaä höåi àùåc biïåt laâ nhûäng hiïåu quaã cuãa töí chûác höåi trong cöng cuöåc phaát triïín kinh tïë xaä höåi cuãa àêët nûúác. Chuáng töi mong rùçng nhûäng yá kiïën àoáng goáp trûúác vaâ trong quaá trònh Chñnh phuã trònh dûå aán Luêåt, quaá trònh tranh luêån goáp yá taåi Höåi trûúâng Quöëc höåi, vaâ caác yá kiïën cuãa caác chuyïn gia, caác nhaâ khoa hoåc, caác töí chûác Höåi thöng qua caác cuöåc toåa àaâm, höåi thaão, vùn baãn goáp yá seä àûúåc cú quan quaãn lyá, Ban soaån thaão nghiïn cûáu tiïëp thu àïí Luêåt vïì Höåi súám àûúåc thöng qua. 6

7 ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ XAÁC ÀÕNH RUÃI RO CHO CAÁC DÛÅ AÁN ÀÊÌU TÛ PHAÁT TRIÏÍN ÀÖ THÕ IDENTIFICATION OF RISK FOR URBAN DEVELOPMENT INVESTMENT PROJECT NGUYÏÎN THÕ THUÁY & ÀINH TUÊËN HAÃI Trûúâng Àaåi hoåc Kiïën truác Haâ Nöåi Toám tùæt: Ruãi ro laâ àiïìu khöng traánh khoãi trong caác dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ. Quáa trònh quaãn lyá ruãi ro coá thïí xem xeát theo 3 giai àoaån chñnh laâ xaác àõnh ruãi ro, àaánh giaá ruãi ro vaâ phaãn ûáng vúái ruãi ro. Àïí quaãn lyá ruãi ro hiïåu quaã thò viïåc àêìu tiïn cêìn laâm laâ xaác àõnh caác ruãi ro möåt caách chñnh xaác vaâ àêìy àuã. Coá nhiïìu caách khaác nhau àïí xaác àõnh ruãi ro vaâ coá thïí sûã duång kïët húåp caác caách vúái nhau àïí ruãi ro àûúåc töíng húåp möåt caách àêìy àuã nhêët. Baâi viïët naây sûã duång phûúng phaáp biïíu àöì xûúng caá àïí xaác àõnh ruãi ro gùæn vúái nöåi dung quaãn lyá thi cöng xêy dûång cöng trònh dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ. Caác nöåi dung naây göìm: chêët lûúång, tiïën àöå, chi phñ, khöëi lûúång, baão vïå möi trûúâng, an toaân lao àöång vaâ húåp àöìng. Tûâ khoáa: Ruãi ro; quaãn lyá ruãi ro; xaác àõnh ruãi ro; dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ; chêët lûúång; tiïën àöå; chi phñ; khöëi lûúång; baão vïå möi trûúâng; an toaân lao àöång; húåp àöìng Abstract: Risk is inevitable during the executing phase of the urban development investment projects. The risk management process can be considered in three main phases: risk identification, risk assessment and risk response. First task of the effective risk management progress is to identify the risks accurately and completely. There are many different ways to identify risks and they can be combined to aggregate risks fully. This article uses the fish bone chart method to identify risks which relate to the content of the construction executing management of the urban development projects. These include quality, progress, cost, volume, environmental protection, labor safety and contract. Key words: Risk; risk management; risk identification; urban development investment project; quality; progress; cost; volume; evironmental protection; labor safety; contract 1. Àùåt vêën àïì So vúái caác ngaânh kinh tïë khaác, ngaânh xêy dûång àûúåc xem laâ àöëi tûúång vúái nhiïìu ruãi ro vaâ bêët àõnh hún caã. Caác nhaâ khoa hoåc cho rùçng quaãn lyá ruãi ro (QLRR) laâ khêu quan troång nhêët trong chuã àïì quaãn lyá dûå aán. Àöìng thúâi, nhòn nhêån vïì QLRR cuäng coá nhiïìu thay àöíi, thay vò àöëi phoá vúái ruãi ro khi xaãy ra, QLRR àûúåc xem xeát trïn khña caånh dûå baáo vaâ àïì phoâng àûúåc. Xaác àõnh ruãi ro laâ bûúác àêìu tiïn trong quaá trònh QLRR vúái muåc àñch goåi tïn roä raâng caác ruãi ro tiïìm êín. Caác ruãi ro tiïìm êín cho dûå aán phaãi àûúåc xaác àõnh trûúác khi àõnh lûúång mûác àöå ruãi ro hoùåc xem xeát caác haânh àöång àïí phaãn ûáng vúái noá. Trong bûúác xaác àõnh ruãi ro, sûå phên loaåi ruãi ro cuäng àûúåc tiïën haânh. Viïåc phên loaåi ruãi ro höî trúå cho viïåc xaác àõnh ruãi ro möåt caách roä raâng vaâ khöng bõ truâng lùåp. Taåi Viïåt Nam, viïåc xaác àõnh ruãi ro thûúâng bõ boã qua trong caác dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ. Theo baáo caáo cuãa Cuåc giaám àõnh Nhaâ nûúác vïì chêët lûúång cöng trònh vaâ baáo caáo töíng kïët cuãa Súã Xêy dûång caác tónh thò gêìn nhû 100% dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ phaãi àöëi mùåt vúái caác ruãi ro lúán hoùåc nhoã naâo àoá. Trong àoá coá nhûäng ruãi ro hoaân toaân coá thïí phoâng traánh àûúåc nhûng khöng àûúåc chuá yá, hoùåc khöng àûúåc xem xeát khi bùæt àêìu dûå aán. Coá thïí kïí ra caác ruãi ro loaåi naây nhû ruãi ro vïì an toaân lao àöång, ö nhiïîm möi trûúâng, Cuäng coá khi viïåc xaác àõnh naây chó dûåa theo kinh nghiïåm cuãa ngûúâi quaãn lyá vaâ chó ngûúâi quaãn lyá quyïët àõnh viïåc phaãn ûáng vúái noá möåt caách chuã quan. 2. Xaác àõnh ruãi ro cho caác dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ theo biïíu àöì xûúng caá 2.1. Nöåi dung quaãn lyá thi cöng vaâ kïët quaã dûå aán Caách thûåc hiïån phûúng phaáp biïíu àöì xûúng caá laâ xaác àõnh caác böå phêån cuãa möåt quaá trònh àïí taåo nïn quaá trònh chñnh, qua àoá dêîn àïën möåt taác àöång cuöëi cuâng. Theo Nghõ àõnh 59/2015/NÀ-CP ngaây 18/6/2015 cuãa Chñnh phuã vïì quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh, nöåi dung quaãn lyá thi cöng xêy dûång cöng trònh göìm: Chêët lûúång cöng trònh, tiïën àöå xêy dûång, khöëi lûúång thi cöng, chi phñ àêìu tû, húåp àöìng, an toaân lao àöång, möi trûúâng xêy dûång. Hònh 1: Biïíu àöì xûúng caá nöåi dung quaãn lyá thi cöng cöng trònh kïët quaã dûå aán Hònh 1 thïí hiïån biïíu àöì xûúng caá vïì nöåi dung quaãn lyá thi cöng xêy dûång cöng trònh vaâ kïët quaã dûå aán: (1) Chêët lûúång dûå aán (Xûúng X1) phaãi àaáp ûáng àûúåc yïu cêìu cuãa chuã àêìu tû (CÀT). Caác yïu cêìu vïì chêët lûúång thûåc tïë àaä àûúåc cuå thïí hoáa trong caác höì sú cuãa dûå aán nhû höì sú thêìu, höì sú chêët lûúång,. (2) Tiïën àöå thi cöng (Xûúng X2) phaãi àûúåc thöëng nhêët vaâ àaåt àûúåc sûå thoãa maän giûäa CÀT vaâ nhaâ thêìu (NT). 7

8 XAÁC ÀÕNH RUÃI RO CHO CAÁC DÛÅ AÁN... (3) Khöëi lûúång thi cöng (Xûúng X3) phaãi àûúåc tñnh toaán chi tiïët, roä raâng, tñnh àuáng, tñnh àuã àïí traánh caác phaát sinh gêy khoá khùn trong quaá trònh thûåc hiïån dûå aán. (4) Chi phñ (Xûúng X4) húåp lyá coá thïí àûúåc hiïíu möåt caách àún giaãn laâ chi phñ nùçm trong khoaãn chi maâ töíng mûác àêìu tû àaä xaác àõnh. Viïåc vûúåt quaá töíng mûác àêìu tû seä khiïën CÀT mêët kiïím soaát. Àöìng thúâi NT khoá coá thïí thûúng thaão dïî daâng vïì caác chi phñ phaát sinh cuãa dûå aán. (5) Húåp àöìng (Xûúng X5): Möåt vêën àïì rêët quan troång khi baân thaão húåp àöìng laâ hònh thûác húåp àöìng vaâ àiïìu khoaãn thanh toaán. Húåp àöìng thuêån lúåi khi caã CÀT vaâ NT hoùåc àún võ tû vêën (TV) àïìu coá thïí thûåc hiïån caác àiïìu khoaãn húåp àöìng möåt caách dïî daâng. (6) An toaân lao àöång (Xûúng X6) laâ vêën àïì quan troång trong caác cöng trûúâng xêy dûång. An toaân lao àöång àûúåc thûåc hiïån chñnh búãi NT theo biïån phaáp an toaân lao àöång. (7) Möi trûúâng xêy dûång (Xûúng X7): Möi trûúâng xêy dûång luön àoâi hoãi yïu cêìu cao àöëi vúái caác dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ. Möi trûúâng xêy dûång àaãm baão khi haån chïë àûúåc töëi àa caác taác àöång tiïu cûåc cuãa quaá trònh thi cöng xêy dûång túái möi trûúâng Ruãi ro gùæn vúái yïu cêìu chêët lûúång (CL) Hònh 2: Biïíu àöì xûúng caá X1 Cöng trònh àaåt yïu cêìu vïì chêët lûúång àoâi hoãi sûå tham gia cuãa CÀT, NT, TV. Möîi bïn tham gia dûå aán phaãi coá nhên lûåc vaâ thûåc hiïån caác hoaåt àöång quaãn lyá chêët lûúång cuå thïí. Chuã àêìu tû cêìn àûa ra caác yïu cêìu vïì chêët lûúång, coá nhên lûåc tham gia kiïím tra trong quaá trònh thi cöng àaåt chêët lûúång, vaâ phaãi töí chûác nghiïåm thu àïí àaánh dêëu sûå hoaân thiïån vïì chêët lûúång cöng trònh. Nhaâ thêìu phaãi chuêín bõ maáy moác thiïët bõ, vêåt tû vêåt liïåu, nhên lûåc àïí vêån haânh, giaám saát quy trònh quaãn lyá chêët lûúång àïí taåo ra cöng trònh chêët lûúång. Cöng trònh àaåt yïu cêìu vïì chêët lûúång àûúåc thïí hiïån qua höì sú chêët lûúång. TV cuäng phaãi coá nhên lûåc, höì sú quaãn lyá chêët lûúång riïng, giaám saát vaâ cuöëi cuâng laâ nghiïåm thu cöng trònh cuâng CÀT. Viïåc àaánh giaá cöng trònh chêët lûúång dûåa trïn hïå thöëng vùn baãn phaáp luêåt göìm caác Tiïu chuêín, Quy chuêín, Nghõ àõnh, Thöng tû, cuäng nhû caác vùn baãn xûã lyá vi phaåm khi coá sai soát vïì chêët lûúång. Caác ruãi ro tiïìm êín gùæn vúái yïu cêìu vïì chêët lûúång göìm: + Höì sú thiïët kïë khöng àêìy àuã, chi tiïët. + Sai soát trong thiïët kïë. + Thiïëu caán böå tû vêën giaám saát. + Tû vêën giaám saát khöng àuã nùng lûåc, kinh nghiïåm. + Tû vêën giaám saát gêy khoá khùn. + Tû vêën giaám saát khöng tiïën haânh nghiïåm thu kõp thúâi. + Yïu cêìu cao vïì chêët lûúång cuãa CÀT. + CÀT khöng giaám saát/khöng àuã nhên lûåc tham gia giaám saát. + CÀT khöng tiïën haânh nghiïåm thu kõp thúâi. + NT khöng àuã caán böå kyä thuêåt. + Caán böå kyä thuêåt cuãa NT khöng àuã nùng lûåc, kinh nghiïåm. + Quy trònh quaãn lyá chêët lûúång cuãa NT khöng phuâ húåp. + Vêåt tû, vêåt liïåu sûã duång cho cöng trònh khöng àuáng chuãng loaåi, quy caách, yïu cêìu chêët lûúång. + Khöng coá/khöng àêìy àuã höì sú quaãn lyá chêët lûúång. + NT khöng giaám saát töët quaá trònh thi cöng. + Maáy moác, thiïët bõ sûã duång cho cöng trònh khöng àuã àiïìu kiïån hoaåt àöång. + Tiïu chuêín, quy chuêín, quy àõnh vïì chêët lûúång khöng àêìy àuã, roä raâng. + Caác vùn baãn xûã lyá vi phaåm vïì chêët lûúång cöng trònh khöng àêìy àuã Ruãi ro gùæn vúái yïu cêìu vïì tiïën àöå Tiïën àöå thi cöng àûúåc NT lêåp vaâ trònh chuã àêìu tû phï duyïåt trûúác khi bùæt àêìu khúãi cöng dûå aán. Tuy vêåy, thúâi àiïím baân giao dûå aán àûa cöng trònh vaâo khai thaác sûã duång (àiïím cuöëi cuãa àûúâng tiïën àöå) àaä àûúåc CÀT dûå àõnh tûâ trûúác. Àïí coá möåt tiïën àöå thi cöng phuâ húåp vúái dûå aán, phaãi xem xeát túái 2 nhên töë laâ CÀT vaâ NT. CÀT gùæn vúái caác yïu cêìu vïì tiïën àöå nhanh, chêåm, xaác àõnh phaåm vi dûå aán, cuäng nhû caác thay àöíi trong khi thûåc hiïån dûå aán. Àïí hoaân thaânh dûå aán aán theo tiïën àöå àûúåc CÀT phï duyïåt, NT cêìn chuêín bõ sùén saâng caác nguöìn lûåc göìm con ngûúâi, maáy moác, vêåt tû vaâ caác kïë hoaåch cöng viïåc cuå thïí. Caác ruãi ro tiïìm êín gùæn vúái yïu cêìu vïì tiïën àöå: + Kïë hoaåch cöng viïåc khöng chi tiïët. + Chêåm trïî cung cêëp vêåt tû, vêåt liïåu. + NT khöng àuã nhên lûåc thi cöng. + Àöåi nguä caán böå khöng àuã chuyïn mön kyä thuêåt. + Cöng nhên khöng àaáp ûáng chuyïn mön, tay nghïì. + Khöng thûåc hiïån/thûåc hiïån khöng töët viïåc giaám saát tiïën àöå cöng viïåc. + Chêåm trïî cung cêëp maáy moác, thiïët bõ. + Yïu cêìu tiïën àöå baân giao cöng trònh cuãa CÀT khùæt khe. + Quy mö cöng trònh khöng roä raâng. Hònh 3: Biïìu àöì xûúng caá X2 8

9 XAÁC ÀÕNH RUÃI RO CHO CAÁC DÛÅ AÁN... + Thay àöíi cuãa CÀT trong quaá trònh thi cöng Ruãi ro gùæn vúái yïu cêìu vïì khöëi lûúång Khöëi lûúång laâ cùn cûá quan troång trong xêy dûång kïë hoaåch thûåc hiïån cöng viïåc. Vúái dûå aán àêìu tû xêy dûång noái chung, dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ noái riïng, yïëu töë khöëi lûúång coá thïí xem laâ thûúác ào chung cho caác bïn liïn quan túái dûå aán. Khi bùæt àêìu dûå aán, CÀT phaãi thûåc hiïån xaác àõnh khöëi lûúång cöng viïåc vaâ àûúåc chuêín hoáa qua dûå toaán cöng trònh. Trong quaá trònh thûåc hiïån CÀT phaãi tiïën haânh nghiïåm thu khöëi lûúång cöng viïåc, vaâ coá thïí àûa ra caác yïu cêìu thay àöíi dêîn túái sûå tùng, giaãm vïì khöëi lûúång. NT cêìn coá dûå toaán viïn gioãi àïí tñnh toaán àûúåc baãng khöëi lûúång àêìy àuã vaâ chi tiïët. Baãng khöëi lûúång naây àûúåc chuêín hoáa thaânh baãng giaá dûå thêìu trong quaá trònh àêëu thêìu vaâ baãng khöëi lûúång àñnh keâm theo húåp àöìng. Biïån phaáp thi cöng, cöng nghïå thi cöng hay cöng taác giaám saát khöëi lûúång cuäng laâ yïëu töë laâm thay àöíi nöåi dung quaãn lyá khöëi lûúång thi cöng xêy dûång. Vúái nöåi dung quaãn lyá khöëi lûúång, TV thiïët kïë seä gêy aãnh hûúãng khi höì sú thiïët kïë vaâ baãng tñnh khöëi lûúång coá sai soát. TV giaám saát duâ khöng laâm tùng, giaãm khöëi lûúång nhûng seä coá aãnh hûúãng túái quaá trònh thûåc hiïån cöng viïåc hoùåc cöng taác nghiïåm thu khöëi lûúång tûâ àoá gêy aãnh hûúãng túái quaá trònh quaãn lyá khöëi lûúång (KL). Caác ruãi ro tiïìm êín gùæn vúái yïu cêìu vïì khöëi lûúång: + Biïån phaáp thi cöng coá laâm thay àöíi khöëi lûúång so vúái thûåc tïë. + Baãng tñnh khöëi lûúång cuãa NT chûa àêìy àuã, chi tiïët. + Dûå toaán viïn khöng coá trònh àöå, kinh nghiïåm, tñnh cêín thêån khi tñnh toaán khöëi lûúång. + Cöng nghïå thi cöng cao khoá thûåc hiïån laâm tùng khöëi lûúång do sûãa löîi. + Viïåc giaám saát quaãn lyá khöëi lûúång thi cöng khöng töët. + Dûå toaán àûúåc CÀT phï duyïåt coá nhiïìu sai soát vïì tñnh toaán khöëi lûúång. + CÀT khöng tiïën haânh nghiïåm thu vïì khöëi lûúång àêìy àuã vaâ kõp thúâi. + CÀT yïu cêìu phaát sinh khöëi lûúång nhû laâm thïm cöng viïåc, thay àöíi thiïët kïë,. Hònh 4: Biïíu àöì xûúng caá X Ruãi ro gùæn vúái yïu cêìu vïì chi phñ Chi phñ dûå aán trûúác hïët àûúåc xaác àõnh búãi CÀT thöng qua töíng mûác àêìu tû. Bùçng cú chïë taâi chñnh, CÀT seä sûã duång nguöìn tiïìn phuâ húåp theo tûâng gian àoaån dûå aán. Húåp àöìng hònh thaânh laâ möåt nhên töë raâng buöåc caác bïn trong dûå aán. Àún giaá àûúåc xaác àõnh trong húåp àöìng thïí hiïån viïåc thûúng thaão àaä àaåt àûúåc sûå thaânh cöng cuãa caác bïn trong dûå aán. Trong suöët quaá trònh thûåc hiïån dûå aán, NT laâ ngûúâi sûã duång chñnh nguöìn tiïìn dûå aán cho tiïìn lûúng, tiïìn vêån haânh quaãn lyá, tiïìn cho caác nhaâ cung cêëp vêåt tû vêåt liïåu, mua maáy moác thiïët bõ,... Húåp àöìng àûúåc chuêín hoáa cho viïåc thanh toaán naây. Tuy vêåy, NT cuäng phaãi coá möåt cú chïë taâi chñnh töët àïí viïåc sûã duång nguöìn tiïìn cuãa dûå aán àûúåc thöng suöët. Caác ruãi ro tiïìm êín gùæn vúái yïu cêìu vïì chi phñ: + Coá sai soát trong xaác àõnh töíng mûác àêìu tû. + Cú chïë cuãa CÀT khöng thöng suöët. + Àún giaá thûúng thaão giûäa CÀT vaâ NT chûa roä raâng vaâ cuå thïí. + Àiïìu khoaãn thanh toaán phûác taåp/khöng roä raâng. + Cú chïë taâi chñnh cuãa NT khöng thöng suöët. + NT khöng kiïím soaát töët quaá trònh thanh toaán cho caác nhaâ cung cêëp. + Àún giaá thûúng thaão giûäa NT vaâ nhaâ cung cêëp chûa roä raâng vaâ cuå thïí. + Chêåm trïî thanh toaán do ngên haâng. Hònh 5: Biïíu àöì xûúng caá X Ruãi ro gùæn vúái yïu cêìu àaãm baão vïì möi trûúâng Theo biïíu àöì trïn coá thïí thêëy nhaâ thêìu thi cöng bùæt buöåc phaãi coá biïån phaáp baão vïå möi trûúâng àïí haån chïë töëi àa caác taác àöång tûâ viïåc thi cöng túái möi trûúâng. Àïí laâm àûúåc àiïìu àoá nhaâ thêìu cêìn phaãi têåp huêën cho caán böå vïì möi trûúâng vaâ tòm hiïíu roä yïu cêìu cuãa CÀT, cöång àöìng khi xêy dûång biïån phaáp baão vïå möi trûúâng. Vúái möîi nhên töë trïn biïíu àöì, caác cêu hoãi seä àûúåc àùåt ra. Tûúng ûáng vúái caác cêu hoãi caác ruãi ro tiïìm êín àûúåc phaát hiïån. Caác ruãi ro tiïìm êín gùæn vúái yïu cêìu vïì möi trûúâng: + Yïu cêìu cuãa CÀT, cöång àöìng vïì baão vïå möi trûúâng quaá cao. + Yïu cêìu cuãa cöång àöìng vïì baão vïå möi trûúâng quaá cao. + Yïu cêìu cuãa cú quan QLNN vïì baão vïå möi trûúâng quaá cao. + Biïån phaáp baão vïå möi trûúâng cuãa nhaâ thêìu khöng phuâ húåp. + Tiïu chuêín, quy chuêín vïì möi trûúâng khöng phuâ húåp. + Viïåc têåp huêën caán böå vïì möi trûúâng khöng nghiïm tuác, khöng hiïån quaã. + Thiïëu caán böå vïì möi trûúâng. 9

10 XAÁC ÀÕNH RUÃI RO CHO CAÁC DÛÅ AÁN... + Tiïu chuêín, quy chuêín, quy àõnh vïì möi trûúâng chûa àêìy àuã, chûa phuâ húåp. + Thiïëu caác vùn baãn xûã lyá vi phaåm vïì ö nhiïîm möi trûúâng. Hònh 6: Biïìu àöì xûúng caác X Ruãi ro gùæn vúái an toaân lao àöång An toaân lao àöång laâ möåt vêën àïì àûúåc cöång àöìng quan têm hún caã trong caác dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ hiïån nay. An toaân lao àöång àûúåc thûåc hiïån chñnh búãi NT. Khi bùæt àêìu thûåc hiïån dûå aán NT phaãi chuêín bõ biïån phaáp An toaân lao àöång, têåp huêën cho cöng nhên vïì An toaân lao àöång, kiïím àõnh maáy moác thiïët bõ, vaâ töí chûác giaám saát quaá trònh tuên thuã an toaân lao àöång. Àöìng thúâi, quaá trònh thûåc hiïån vïì an toaân lao àöång cuãa NT cuäng chõu sûå chi phöëi do caác yïu cêìu tûâ CÀT, cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác vaâ chñnh ngûúâi dên quanh dûå aán. Hïå thöëng vùn baãn quy àõnh vïì an toaân lao àöång, baão hiïím àaä àûúåc ban haânh laâ möåt cùn cûá phaáp lyá cho NT thûåc hiïån. Viïåc vi phaåm caác quy àõnh vïì an toaân lao àöång seä àûúåc xûã lyá khi NT thûåc hiïån khöng töët. Caác ruãi ro tiïìm êín gùæn vúái yïu cêìu vïì an toaân lao àöång: + Biïån phaáp an toaân lao àöång cuãa NT khöng àêìy àuã hoùåc khöng hiïåu quaã. + Maáy moác, thiïët bõ NT sûã duång cho cöng trûúâng dûå aán khöng àaãm baão chêët lûúång. + NT khöng töí chûác têåp huêën, têåp huêën khöng hiïåu quaã vïì an toaân lao àöång. + Cöng nhên chûa tuên thuã töët caác quy àõnh vïì an toaân lao àöång. + Yïu cêìu an toaân lao àöång tûâ phña CÀT cao. + Yïu cêìu an toaân lao àöång tûâ cú quan QLNN khùæt khe vaâ phûác taåp. + Cöång àöìng xung quanh dûå aán coá yïu cêìu cao vïì an toaân lao àöång. + Thiïëu caác quy àõnh vïì an toaân lao àöång. + Caác vùn baãn xûã lyá vi phaåm an toaân lao àöång khöng àêìy àuã hoùåc khöng àuã sûác sùn àe. + NT chûa tuên thuã töët caác quy àõnh vïì an toaân lao àöång, baão hiïím. Hònh 7: Biïíu àöì xûúng caá X Ruãi ro gùæn vúái húåp àöìng Húåp àöìng chñnh laâ cam kïët giûäa caác bïn tham gia dûå aán àïí thûåc hiïån caác cöng viïåc cuãa dûå aán. Húåp àöìng xêy dûång hiïån nay àang thûåc hiïån theo caác quy àõnh taåi Nghõ àõnh 37/2015/NÀ-CP quy àõnh chi tiïët vïì húåp àöìng xêy dûång. Caác vêën àïì cêìn quan têm trong húåp àöìng ngoaâi caác nöåi dung vïì tiïën àöå, chêët lûúång, khöëi lûúång, chi phñ maâ chuêín hoáa laâ àún giaá húåp àöìng thò coân caác caác nöåi dung göìm: Hònh thûác húåp àöìng, àiïìu khoaãn thanh toaán, quyïìn haån vaâ traách nhiïåm cöng viïåc cuãa möîi bïn trong húåp àöìng, quy àõnh thûúãng phaåt húåp àöìng. Caác ruãi ro tiïìm êín gùæn vúái yïu cêìu vïì húåp àöìng + Hònh thûác húåp àöìng chûa phuâ húåp vúái loaåi hònh dûå aán. + Taåm ûáng húåp àöìng quaá cao hoùåc quaá thêëp. + Höì sú thanh toaán nhiïìu thuã tuåc, mêët thúâi gian chuêín bõ vaâ phï duyïåt. + Giai àoaån thanh toaán chûa húåp lyá vúái giai àoaån thi cöng. + Quyïìn haån vaâ traách nhiïåm cuãa CÀT. + Quyïìn haån vaâ traách nhiïåm cuãa NT chûa roä raâng, chi tiïët. + Quyïìn haån vaâ traách nhiïåm cuãa TV chûa roä raâng, cuå thïí. + Quy àõnh vïì thûúãng phaåt húåp àöìng chûa àêìy àuã, chi tiïët vaâ khöng coá tñnh rùn àe. Hònh 8: Biïíu àöì xûúng caác X7 Kïët luêån Xaác àõnh ruãi ro laâ giai àoaån àoâi hoãi sûå cêín troång vaâ chi tiïët. Caác ruãi ro caâng àûúåc nhêån daång súám caâng taåo cú höåi phaãn ûáng vúái ruãi ro möåt caách chuã àöång vaâ coá kïë hoaåch. Taác giaã àaä xaác àõnh caác ruãi ro cho dûå aán àêìu tû xêy dûång phaát triïín àö thõ thöng qua phûúng phaáp àõnh tñnh. Qua àoá töíng húåp àûúåc 71 ruãi ro cho giai àoaån quaãn lyá thi cöng cöng trònh dûå aán àêìu tû phaát triïín àö thõ. Trong àoá gùæn vúái yïu cêìu chêët lûúång coá 18 ruãi ro, gùæn vúái yïu cêìu tiïën àöå coá 10 ruãi ro, gùæn vúái yïu cêìu khöëi lûúång coá 8 ruãi ro, gùæn vúái yïu cêìu chi phñ coá 8 ruãi ro, gùæn vúái yïu cêìu möi trûúâng coá 9 ruãi ro, gùæn vúái yïu cêìu an toaân lao àöång coá 10 ruãi ro vaâ gùæn vúái yïu cêìu húåp àöìng coá 8 ruãi ro. Taâi liïåu tham khaão: 1. Chñnh phuã (2015), Nghõ àõnh 59/2015/NÀ-CP ngaây 18/6/2015 vïì quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh. 2. Chapman, C. B.; Ward, Stephen (1997), Project Risk Management : Processes, Techniques, and Insights, John Wiley & Sons, Ltd. (UK). 3. Roger Flanacan and George Nornam (1993), Risk management and construction, Bookcraft (Bath) Ltd, Somerset, Great Britain. 10

11 ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ QUAÃN LYÁ DÛÅ AÁN ÀÊÌU TÛ XÊY DÛÅNG THEO YÏU CÊÌU CUÃA LUÊÅT XÊY DÛÅNG 2014 LÏ HUÏå - Kyä sû Kiïën taåo & Cöng chaánh Cöë vêën Cöng ty APAVE ASIA-PACIFIC - Cöë vêën TTCLAND Àiïån thoaåi: huele@apave.com Àïí tòm hiïíu vïì Quaãn lyá dûå aán, trûúác tiïn ta tòm hiïíu, muåc tiïu cuãa dûå aán laâ gò? Theo caác loaåi dûå aán chung thò muåc tiïu cuãa dûå aán göìm: + Phaåm vi; + Chêët lûúång; + Tiïën àöå; + Giaá thaânh. Ngoaâi ra àöëi vúái dûå aán xêy dûång coân möåt muåc tiïu nûäa àoá laâ: + An toaân. Muåc tiïu cuãa dûå aán àûúåc nïu trong Dûå aán àêìu tû vaâ seä àûúåc Cú quan quyïët àõnh àêìu tû phï duyïåt. Thûá tûå ûu tiïn cuãa caác muåc tiïu tuây thuöåc vaâo caác dûå aán, coá dûå aán ûu tiïn tiïën àöå, nhûng coá dûå aán khaác ûu tiïn laâ chêët lûúång. Vêën àïì thûá hai cêìn tòm hiïíu laâ caác bïn liïn quan àïën dûå aán, àoá laâ caá nhên hay töí chûác coá quan têm àïën sûå thûåc hiïån hay thaânh cöng cuãa möåt dûå aán. Vñ duå: Khaách haâng, chuã àêìu tû, nhaâ thêìu, caác nhaâ tû vêën, ngên haâng, caác Böå - Súã, UBND caác cêëp, möîi bïn liïn quan àïìu coá nhûäng yïu cêìu maâ caác dûå aán phaãi àaáp ûáng, vñ duå nhû möîi dûå aán àêìu tû phaãi àûúåc cêëp Chûáng nhêån àêìu tû, Giêëy pheáp xêy dûång, nghiïåm thu phoâng chaáy chûäa chaáy, caác bïn tham gia hoaåt àöång xêy dûång phaãi coá Chûáng chó haânh nghïì caác dûå aán phaãi àaáp ûáng caác cêìu àoá theo Luêåt phaáp. Qua hai àõnh nghôa trïn, ta tòm hiïíu Quaãn lyá dûå aán laâ gò? Coá nhiïìu caách àõnh nghôa, Theo ISO Quaãn lyá dûå aán laâ caác hoaåt àöång lêåp kïë hoaåch, töí chûác, theo doäi, kiïím soaát vaâ baáo caáo têët caã caác khña caånh cuãa möåt dûå aán vaâ thuác àêíy têët caã caác hoaåt àöång coá liïn quan nhùçm àaåt àûúåc caác muåc tiïu dûå aán; coân theo PMI (Project Management Institute) Quaãn lyá dûå aán laâ aáp duång Kiïën thûác, Kyä nùng, Cöng cuå & Kyä thuêåt vaâo caác hoaåt àöång dûå aán nhùçm àaåt àûúåc caác yïu cêìu cuãa dûå aán. Möåt àõnh nghôa mang tñnh toaân diïån àoá laâ Quaãn lyá dûå aán laâ aáp duång Kiïën thûác, Kyä nùng, Cöng cuå & Kyä thuêåt vaâo caác hoaåt àöång dûå aán nhùçm àaåt àûúåc Muåc tiïu, vaâ thoãa maän caác yïu cêìu cuãa caác bïn liïn quan. Nhû vêåy àïí quaãn lyá dûå aán chuáng ta phaãi coá kiïën thûác, kyä nùng vaâ cöng cuå & kyä thuêåt. Tûâ àoá, PMI àõnh nghôa möåt Dûå aán hoaân thaânh laâ àaåt caác muåc tiïu cuãa dûå aán vaâ àaãm baão caác yïu cêìu cuãa caác bïn liïn quan. Vêåy àïí quaãn lyá möåt möåt dûå aán xêy dûång, nöåi dung quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång bao göìm nhûäng vêën àïì gò? Theo àiïìu 66 - Luêåt Xêy dûång 2014, nöåi dung quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång bao göìm: Quaãn lyá vïì phaåm vi, kïë hoaåch cöng viïåc; khöëi lûúång cöng viïåc; chêët lûúång xêy dûång; tiïën àöå thûåc hiïån; chi phñ àêìu tû xêy dûång; an toaân trong thi cöng xêy dûång; baão vïå möi trûúâng trong xêy dûång; lûåa choån nhaâ thêìu vaâ húåp àöìng xêy dûång; quaãn lyá ruãi ro; quaãn lyá hïå thöëng thöng tin cöng trònh vaâ caác nöåi dung cêìn thiïët khaác àûúåc thûåc hiïån theo quy àõnh cuãa Luêåt naây vaâ quy àõnh khaác cuãa phaáp luêåt coá liïn quan. Àêy laâ nhûäng yïu cêìu maâ Luêåt Xêy dûång àaä àùåt ra, yïu cêìu caác dûå aán phaãi àaáp ûáng, coân triïín khai cuå thïí caác nöåi dung àoá nhû thïë naâo thò chûa coá taâi liïåu naâo hûúáng dêîn cuå thïí. Tuy nhiïn tûâ lêu Viïån Quaãn lyá dûå aán PMI, àaä hûúáng dêîn cuå thïí caác nöåi dung trïn, àaä xêy dûång nhûäng Quy trònh, vaâ giúái thiïåu caác cöng cuå & kyä thuêåt aáp duång cho tûâng nöåi dung hay nhiïåm vuå quaãn lyá. Taâi liïåu naây àûúåc viïët trong A Guide To The Project Management Body of Knowledge (PMBOK), taâi liïåu naây àûúåc PMI luön caãi tiïën vaâ cêåp nhêåt, gêìn àêy nhêët thaáng 9/2017 PMI àaä phaát haânh PMBOK 6 th Edition lêìn naây àaä coá nhiïìu caãi tiïën so vúái PMBOK 5 th Edition úã chöî laâ aáp duång khung quaãn lyá linh hoaåt Agile vaâo quaãn lyá dûå aán, chuáng ta coá thïí nghiïn cûáu vaâ aáp duång. Nhûäng nöåi dung quaãn lyá dûå aán xêy dûång hay PMI goåi laâ caác laänh vûåc quaãn lyá àûúåc hûúáng dêîn thaânh 14 kyä nùng sau àêy: 1. Quaãn lyá sûå tñch húåp, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp Dûå aán àêìu tû; + Lêåp Kïë hoaåch quaãn lyá dûå aán; + Àõnh hûúáng & quaãn lyá thûåc hiïån; + Quaãn lyá kiïën thûác dûå aán; + Theo doäi & kiïím soaát cöng viïåc; 11

12 QUAÃN LYÁ DÛÅ AÁN ÀÊÌU TÛ XÊY DÛÅNG THEO YÏU CÊÌU... + Thûåc hiïån sûå thay àöíi; + Kïët thuác dûå aán. 2. Quaãn lyá phaåm vi, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp Kïë hoaåch phaåm vi; + Thu thêåp yïu cêìu; + Xaác àõnh phaåm vi; + Phên raä cöng viïåc; + Phï duyïåt phaåm vi; + Kiïím soaát phaåm vi. 3. Quaãn lyá tiïën àöå, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp kïë hoaåch tiïën àöå; + Xaác àõnh caác cöng viïåc; + Trònh tûå caác cöng viïåc; + Ûúác tñnh thúâi gian cho tûâng cöng viïåc; + Veä tiïën àöå; + Kiïím soaát tiïën àöå. 4. Quaãn lyá chi phñ, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp Kïë hoaåch chi phñ; + Ûúác tñnh chi phñ; + Xaác àõnh ngên saách; + Kiïím soaát chi phñ. 5. Quaãn lyá chêët lûúång, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp Kïë hoaåch chêët lûúång; + Quaãn lyá chêët lûúång; + Thûåc hiïån kiïím soaát chêët lûúång. 6. Quaãn lyá nguöìn lûåc, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp Kïë hoaåch nguöìn lûåc; + Ûúác tñnh nguöìn lûåc cho tûâng cöng viïåc; + Nguöìn lûåc yïu cêìu; + Lêåp nhoám dûå aán; + Quaãn lyá nhoám dûå aán; + Kiïím soaát nguöìn lûåc. 7. Quaãn lyá hïå thöëng thöng tin dûå aán, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp Kïë hoaåch thöng tin; + Quaãn lyá thöng tin; + Theo doäi thöng tin. 8. Quaãn lyá ruãi ro, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp Kïë hoaåch quaãn lyá ruãi ro; + Nhêån daång ruãi ro; + Phên tñch àõnh tñnh; + Phên tñch àõnh lûúång; + Lêåp Kïë hoaåch ûáng phoá; + Thûåc hiïån phoâng ngûâa ruãi ro; + Theo doäi ruãi ro. 9. Quaãn lyá choån thêìu, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp kïë hoaåch choån thêìu; + Thûåc hiïån choån thêìu; + Kiïím soaát choån thêìu. 10. Quaãn lyá caác bïn liïn quan, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Nhêån daång caác bïn liïn quan; + Lêåp kïë hoaåch sûå mong àúåi cuãa caác bïn liïn quan; + Quaãn lyá mong àúåi cuãa caác bïn liïn quan; + Theo doäi caác mong àúåi. 11. Quaãn lyá an toaân, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp kïë hoaåch an toaân; + Thûåc hiïån àaãm baão an toaân; + Thûåc hiïån kiïím soaát an toaân. 12. Quaãn lyá möi trûúâng, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp kïë hoaåch möi trûúâng; + Thûåc hiïån àaãm baão möi trûúâng; + Thûåc hiïån kiïím soaát möi trûúâng. 13. Quaãn lyá Taâi chñnh, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Lêåp Kïë hoaåch taâi chñnh; + Thûåc hiïån kiïím soaát taâi chñnh; + Theo doäi söí saách vaâ ghi cheáp. 14. Quaãn lyá sûå khiïëu naåi, bao göìm caác nöåi dung cöng viïåc: + Nhêån daång khiïëu naåi; + Xaác nhêån giaá trõ khiïëu naåi; + Ngùn ngûâa khiïëu naåi; + Giaãi quyïët khiïëu naåi. Vúái PMI chu kyâ dûå aán àûúåc chia laâm 5 giai àoaån (theo Luêåt Xêy dûång Viïåt Nam dûå aán chia laâm 3 giai àoaån), tûâng nöåi dung cöng viïåc trong möîi giai àoaån àûúåc thiïët lêåp nhûäng quy trònh tûúng ûáng sau àêy: + Giai àoaån Chuêín bõ dûå aán: 2 quy trònh + Giai àoaån Kïë hoaåch: 29 quy trònh + Giai àoaån Thûåc hiïån: 12 quy trònh + Giai àoaån Theo doäi & kiïím tra: 16 quy trònh + Giai àoaån Kïët thuác dûå aán: 3 quy trònh Töíng cöång àïí thûåc hiïån viïåc quaãn lyá dûå aán xêy dûång PMI thiïët lêåp 62 quy trònh vaâ sûã duång trïn 517 àêìu vaâo, àêìu ra vaâ cöng cuå & kyä thuêåt. Qua nhiïìu nùm chuáng töi tû vêën cho caác Chuã àêìu tû Bêët àöång saãn aáp duång caác kiïën thûác, kyä nùng, cöng cuå & kyä thuêåt àaä quaãn lyá caác dûå aán khaá hiïåu quaã, kïët quaã àaåt àûúåc luön laâ baâi hoåc kinh nghiïåm àaä giuáp hoå liïn tuåc caãi tiïën quy trònh nêng cao chêët lûúång saãn phêím. Taâi liïåu tham khaão: PMBOK GUIDE - Sixth Edition

13 ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ MÖÅT SÖË VÛÚÁNG MÙÆC KHI AÁP DUÅNG PHAÁP LUÊÅT LIÏN QUAN ÀÏËN HOAÅT ÀÖÅNG XÊY DÛÅNG ÚÃ GIAI ÀOAÅN CHUÊÍN BÕ ÀÊÌU TÛ PGS.TS. TRÊÌN CHUÃNG Theo quy àõnh taåi Àiïìu 50 cuãa Luêåt Xêy dûng 2014, trònh tûå àêìu tû xêy dûång coá 03 giai àoaån göìm chuêín bõ dûå aán, thûåc hiïån dûå aán vaâ kïët thuác xêy dûång àûa cöng trònh cuãa dûå aán vaâo khai thaác sûã duång. Töi àûúåc Ban töí chûác Höåi nghõ gúåi yá thaão luêån vïì caác vûúáng mùæc trong caác quy àõnh cuãa phaáp luêåt coá liïn quan àïën hoaåt àöång àêìu tû xêy dûång úã giai àoaån àêìu cuãa trònh tûå naây: Giai àoaån chuêín bõ àêìu tû. Tuy vêåy, vúái tû caách laâ möåt nhaâ khoa hoåc, laâ möåt cöng chûác àaä tham gia xêy dûång phaáp luêåt vïì xêy dûång vaâ hiïån nay hoaåt àöång trong Töíng Höåi xêy dûång Viïåt Nam, laâ Troång taâi viïn (TTV) cuãa Trung têm troång taâi Quöëc tïë Viïåt Nam (VIAC) töi xin thaão luêån vïì möåt söë vûúáng mùæc khi tuên thuã caác quy àõnh cuãa phaáp luêåt trong giai àoaån chuêín bõ àêìu tû vaâ möåt söë yïëu töë aãnh hûúãng liïn quan túái hoaåt àöång xêy dûång giai àoaån naây. 1. Caác vûúáng mùæc trong thêím àõnh dûå aán Coá thïí hiïíu, saãn phêím cuå thïí àaánh dêëu viïåc kïët thuác cuãa giai àoaån chuêín bõ àêìu tû laâ Dûå aán àêìu tû àûúåc phï duyïåt. Àïí dûå aán (Baáo caáo nghiïn cûáu khaã thi) àûúåc phï duyïåt, dûå aán cêìn àûúåc thêím àõnh. Cöng taác thêím àõnh dûå aán àêìu tû àoáng vai troâ quan troång trong quaá trònh hònh thaânh vaâ thûåc hiïån dûå aán àêìu tû. Nhûäng vûúáng mùæc trong caác quy àõnh cuãa phaáp luêåt coá liïn quan àïën hoaåt àöång àêìu tû xêy dûång úã giai àoaån chuêín bõ àêìu tû nöíi cöåm vêîn laâ cöng taác thêím àõnh dûå aán Sûå cêìn thiïët vaâ nöåi dung cuãa thêím àõnh dûå aán a) Sûå cêìn thiïët cuãa viïåc thêím àõnh dûå aán Àïí goáp phêìn quaãn lyá töët hoaåt àöång àêìu tû vaâ xêy dûång cêìn thiïët phaãi quaãn lyá töët cöng taác chuêín bõ àêìu tû trong àoá coá lêåp, thêím àõnh vaâ phï duyïåt dûå aán àêìu tû. Thêím àõnh dûå aán àêìu tû laâ möåt yïu cêìu khöng thïí thiïëu vaâ laâ cú súã àïí quyïët àõnh àêìu tû. Thêím àõnh dûå aán àêìu tû laâ möåt cöng cuå quaãn lyá goáp phêìn nêng cao hiïåu quaã àêìu tû. Nghõ àõnh 59/2015/NÀ-CP vïì Quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång àaä quy àõnh cuå thïí vïì thêím quyïìn, nöåi dung, höì sú vaâ quy trònh thêím àõnh dûå aán vaâ àêy laâ nhûäng nöåi dung múái so vúái Luêåt XD 2003 nhùçm kiïím soaát caác dûå aán àêìu tû xêy dûång theo nguyïn tùæc tiïìn kiïím cuãa Nhaâ nûúác. Vai troâ laâ cöng cuå quaãn lyá cuãa thêím àõnh dûå aán àûúåc thïí hiïån úã nhûäng nöåi dung sau: - Thêím àõnh dûå aán àêìu tû giuáp cho viïåc kiïím tra, kiïím soaát. Trïn cú súã höì sú dûå aán, cú quan coá chûác nùng thêím àõnh seä tiïën haânh kiïím tra tñnh húåp phaáp, tñnh húåp lyá, mûác àöå chuêín xaác cuãa caác nöåi dung àûúåc trònh baây. Àêy laâ cùn cûá quan troång àïí coá àûúåc nhûäng kïët luêån coá àöå tin cêåy cao vïì dûå aán. - Thêím àõnh dûå aán àêìu tû giuáp cho viïåc saâng loåc dûå aán. Vúái kyä thuêåt phên tñch, àaánh giaá àûúåc aáp duång khi xem xeát caác nöåi dung cuãa dûå aán seä giuáp cho viïåc lûåa choån nhûäng dûå aán coá hiïåu quaã, coá tñnh khaã thi cao. - Cöng taác thêím àõnh dûå aán àêìu tû giuáp cho viïåc thûåc thi phaáp luêåt. Thöng qua kiïím tra, kiïím soaát, cöng taác thêím àõnh dûå aán seä xaác àõnh roä nhûäng nöåi dung cêìn thûåc hiïån, cêìn àiïìu chónh cuãa dûå aán, mùåt khaác qua àoá cuäng goáp phêìn phên àõnh roä traách nhiïåm, quyïìn haån vaâ phöëi húåp haâi hoâa giûäa caác àöëi taác tham gia dûå aán, àaãm baão viïåc chuêín bõ, thûåc hiïån vaâ vêån haânh dûå aán àûúåc thuêån lúåi. Bïn caånh àoá, cöng taác thêím àõnh dûå aán coân giuáp cho caác chuã thïí tham gia dûå aán hoaåt àöång vaâ laâm theo phaáp luêåt. b) Nöåi dung thêím àõnh dûå aán àêìu tû xêy dûång. Thêím àõnh dûå aán àêìu tû xêy dûång theo Àiïìu 58 göìm thêím àõnh thiïët kïë cú súã vaâ caác nöåi dung khaác cuãa Baáo caáo nghiïn cûáu khaã thi àêìu tû xêy dûång. Vïì cú baãn, nöåi dung thêím àõnh dûå aán àûúåc xem xeát trïn 5 nhoám chuã yïëu àoá laâ: thêím àõnh caác yïëu töë vïì phaáp lyá, vïì cöng nghïå kyä thuêåt, vïì taâi chñnh, vïì töí chûác thûåc hiïån quaãn lyá dûå aán vaâ vïì hiïåu quaã cuãa dûå aán. Thêím àõnh caác yïëu töë vïì phaáp lyá: Nöåi dung thêím àõnh naây vúái nhiïåm vuå laâ xem xeát tñnh húåp phaáp cuãa dûå aán theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt. Sûå phuâ húåp cuãa caác nöåi dung dûå aán vúái nhûäng quy àõnh hiïån haânh àaä àûúåc thïí hiïån trong caác vùn baãn cuãa phaáp luêåt, chïë àöå chñnh saách aáp duång àöëi vúái dûå aán. Sûå phuâ húåp vïì quy hoaåch (ngaânh vaâ laänh thöí), quy àõnh vïì khai thaác vaâ baão vïå taâi nguyïn. Thêím àõnh caác yïëu töë vïì cöng nghïå, kyä thuêåt: Nöåi dung thêím àõnh khña caånh naây nhùçm xem xeát, àaánh giaá trònh àöå, sûå húåp lyá, tñnh thñch húåp vaâ hiïåu quaã cuãa caác giaãi phaáp cöng nghïå, kyä thuêåt àûúåc lûåa choån aáp duång cho dûå aán. Thêím àõnh caác yïëu töë kinh tïë, taâi chñnh cuãa dûå aán: 13

14 MÖÅT SÖË VÛÚÁNG MÙÆC KHI AÁP DUÅNG PHAÁP LUÊÅT... Thêím àõnh khña caånh naây nhùçm xem xeát tñnh khaã thi, sûå húåp lyá cuãa caác yïëu töë kinh tïë, taâi chñnh (nguöìn vöën, mûác chi phñ, doanh thu, caác chïë àöå vaâ nghôa vuå taâi chñnh ) àûúåc aáp duång trong caác nöåi dung cuãa dûå aán. Thêím àõnh caác àiïìu kiïån töí chûác thûåc hiïån, quaãn lyá vêån haânh dûå aán: Thêím àõnh nöåi dung naây nhùçm xem xeát, àaánh giaá sûå húåp lyá, tñnh chêët öín àõnh, bïìn vûäng cuãa caác giaãi phaáp vaâ yïëu töë liïn quan àïën töí chûác thûåc hiïån vaâ vêån haânh, àaãm baão muåc tiïu cuãa dûå aán. Thêím àõnh vïì hiïåu quaã àêìu tû: Thêím àõnh nöåi dung naây nhùçm xem xeát, àaánh giaá hiïåu quaã dûå aán trïn caác phûúng diïån taâi chñnh, kinh tïë, xaä höåi, àaánh giaá hiïåu quaã töíng húåp cuãa dûå aán laâm cùn cûá quyïët àõnh àêìu tû. Dûå aán àûúåc xem laâ khaã thi, hiïåu quaã khi viïåc thêím àõnh caác yïëu töë naây cho nhûäng kïët quaã àaánh giaá laâ töët hoùåc khaã quan so vúái caác chuêín mûåc thõch húåp Caác vûúáng mùæc trong cöng taác thêím àõnh dûå aán a) Khöng phên cêëp nöåi dung thêím àõnh dûå aán Caác nöåi dung chi tiïët vïì cöng taác thêím àõnh àaä àûúåc liïåt kï khaá chi tiïët taåi khoaãn 2 vaâ 3 cuãa Àiïìu 58 Luêåt XD Caác nöåi dung naây trong Luêåt khöng cêìn quaá chi tiïët vaâ viïåc cêìn chi tiïët nïn àûúåc nïu trong thöng tû hûúáng dêîn. Thûåc sûå nöåi dung thêím àõnh cêìn thûåc hiïån theo caác khoaãn nïu trïn laâ khöëi lûúång cöng viïåc khaá lúán vaâ vúái lûåc lûúång cöng chûác coá haån, sûå hiïíu biïët chuyïn sêu caác lônh vûåc (kyä thuêåt, kinh tïë, phaáp luêåt) cuãa caác cöng chûác trong Cú quan chuyïn mön vïì xêy dûång (CQCM) laâ khöng thïí. Trong khi àoá, lûúång dûå aán ngaây möåt nhiïìu. Nhiïìu Chuã àêìu tû phaân naân vïì sûå chêåm trïî trong cöng taác thêím àõnh aãnh hûúãng túái hiïåu quaã àêìu tû, cú höåi vaâ viïåc giaãi ngên vöën àêìu tû. Ngoaâi ra, taåi Khoaãn 2,3 Àiïìu 31 Nghõ àõnh söë 136/2015/NÀ-CP hûúáng dêîn möåt söë àiïìu cuãa Luêåt Àêìu tû cöng quy àõnh: Súã Kïë hoaåch vaâ Àêìu tû, cú quan chuyïn mön cêëp huyïån, cêëp xaä chuã trò thêím àõnh caác nöåi dung khaác cuãa baáo caáo nghiïn cûáu khaã thi (khoaãn 3 Àiïìu 58 Luêåt Xêy dûång). Nhû vêåy, hai Luêåt naây àaä mêu thuêîn nhau vïì nhiïåm vuå thêím àõnh phêìn Nöåi dung khaác trong FS. Àïì xuêët: Luêåt nïn phên cêëp theo hûúáng: CQCM cuãa Nhaâ nûúác (Caác Böå quaãn lyá xêy dûång chuyïn ngaânh, UBND caác Tónh,Thaânh phöë) chó cêìn thêím àõnh thiïët kïë cú súã trong àoá àùåc biïåt coi troång caác àiïìu kiïån àaãm baão lúåi ñch cuãa cöång àöìng, an toaân sinh maång, an ninh vaâ an toaân möi trûúâng. Caác nöåi dung khaác (khoaãn 3 Àiïìu 58) coá thïí phên cêëp cho cú quan chuyïn mön cuãa ngûúâi quyïët àõnh àêìu tû thêím àõnh, nêng cao traách nhiïåm cuãa ngûúâi quyïët àõnh àêìu tû trong viïåc xem xeát, phï duyïåt dûå aán àêìu tû xêy dûång. Sûå phên cêëp naây phaãi cuå thïí (vïì nöåi dung thêím àõnh) vaâ phuâ húåp cho caác dûå aán khi sûã duång nguöìn NSNN vaâ nguöìn vöën khaác àùåc biïåt caác dûå aán àêìu tû theo hònh thûác àöëi taác cöng-tû (PPP). b) Sûå phöëi húåp giûäa caác bïn liïn quan Cöng taác thêím àõnh dûå aán bõ kïu nhiïìu nhêët laâ khöng àaãm baão thúâi gian do nhûäng khoá khùn trong viïåc phöëi húåp thêím àõnh giûäa caác cú quan coá chûác nùng thêím àõnh vïì phoâng chöëng chaáy nöí, vïì ATMT. Hiïån nay, trong cöng taác thêím àõnh caác cöng trònh coá yïu cêìu vïì phoâng chöëng chaáy nöí, baão vïå möi trûúâng gùåp nhiïìu khoá khùn trong viïåc phöëi húåp thêím àõnh. Caác cú quan naây àïìu coá caác quy àõnh vïì thúâi gian, thuã tuåc, trònh tûå, thaânh phêìn höì sú rêët khaác nhau nïn thúâi gian chúâ àúåi lêu khöng àaãm baão thúâi gian xûã lyá höì sú, traã kïët quaã cho chuã thïí yïu cêìu thêím àõnh cuãa cú quan chuyïn mön vïì xêy dûång laâm àêìu möëi. Àïì xuêët; Quy àõnh cú chïë vaâ quy trònh phöëi húåp giûäa caác cú quan trong viïåc thêím àõnh dûå aán àêìu tû xêy dûång. Böå Xêy dûång chuã trò hiïåp thûúng vúái caác böå coá liïn quan thiïët lêåp trònh tûå thöëng nhêët vaâ hûúáng dêîn trong Thöng tû àïí caác àõa phûúng aáp duång. c) Nùng lûåc vaâ sûå hiïíu biïët phaáp luêåt cuãa caác chuã thïí Coá nhiïìu chuã thïí, àùåc biïåt úã caác àõa phûúng, hiïíu biïët vïì phaáp luêåt trong giai àoaån chuêín bõ dûå aán laâ khöng àêìy àuã. Nhûäng kiïën thûác töëi thiïíu cuãa phaáp luêåt vïì dûå aán, nöåi dung baáo caáo khaã thi, cöng taác àiïìu tra khaão saát phuåc vuå lêåp thiïët kïë cú súã, nhêìm lêîn khaái niïåm vïì thêím tra, thêím àõnh cuäng laâ caác vûúáng mùæc lúán trong cöng taác thêím àõnh dûå aán cuãa CQCM vïì xêy dûång taåi caác àõa phûúng. Àïì xuêët: Böå Xêy dûång, cú quan soaån thaão caác vùn baãn quy phaåm vïì phaáp luêåt cêìn coá caác quy àõnh vïì cêåp nhêåt kiïën thûác cho caác cöng chûác, àùåc biïåt laâ cho caán böå chuã chöët cuãa caác súã XD àõa phûúng. Ngoaâi viïåc têåp huêën cho caác doanh nghiïåp, caác cú quan QLNN vïì xêy dûång úã àõa phûúng phaãi coá nghôa vuå phöí biïën, hûúáng dêîn caác chuã thïí thûåc thi phaáp luêåt. Quy àõnh laâ nhû vêåy nhûng thûåc tiïîn naây àang töìn taåi úã rêët nhiïìu àõa phûúng. d) Phaãn biïån xaä höåi trong thêím àõnh dûå aán vaâ tû duy xin - cho Thûá nhêët laâ cöng taác thêím àõnh caác dûå aán àêìu tû xêy dûång, àùåc biïåt caác dûå aán lúán rêët cêìn coá sûå tham gia yá kiïën cuãa caác chuyïn gia vaâ töí chûác xaä höåi nghïì nghiïåp àïí caác cú quan chuyïn mön vïì xêy dûång laâm àêìu möëi cöng taác thêím àõnh dûå aán tham vêën trûúác khi àûa ra vùn baãn kïët quaã thêím àõnh. Caác vêën àïì lúán hiïån nay cuãa caác dûå aán àêìu tû xêy dûång laâ yïu cêìu cuãa muåc tiïu phaát triïín bïìn vûäng. Phaát triïín bïìn vûäng laâ quaá trònh phaát triïín coá sûå kïët húåp chùåt cheä, húåp lyá vaâ haâi hoâa giûäa ba mùåt cuãa sûå phaát triïín. Àoá laâ: phaát 14

15 MÖÅT SÖË VÛÚÁNG MÙÆC KHI AÁP DUÅNG PHAÁP LUÊÅT... triïín kinh tïë, cöng bùçng xaä höåi vaâ baão vïå möi trûúâng. Caác tham vêën cuãa caác chuyïn gia, caác Höåi nghïì nghiïåp cuäng têåp trung laâm saáng toã caác nöåi dung naây trong dûå aán. Thûá 2 laâ thûåc traång cöng taác QLNN hiïån nay vêîn coân bõ aám aãnh búãi cú chïë quaãn lyá thúâi bao cêëp. Cú quan QLNN luön úã võ thïë quaãn lyá vaâ rêët ngaåi nghe phaãn biïån. Caác doanh nghiïåp, caác chuã àêìu tû àïìu gùåp nhiïìu khoá khùn trong giai àoaån chuêín bi dûå aán búãi caác quy àõnh traái vúái quy luêåt nïìn kinh tïë thõ trûúâng. Coá thïí noái, vûúáng mùæc thûúâng gùåp nhiïìu nhêët nùçm trong caác nöåi dung cuãa caác Thöng tû. Hoå baám vaâo Thöng tû àïí tuên thuã Luêåt nhûng nhiïìu nöåi dung aáp àùåt. Viïåc lêåp vaâ ban haânh caác Thöng tû naây phêìn nhiïìu do caác Cuåc, Vuå quaãn lyá lônh vûåc cuãa Böå soaån thaão vaâ ñt nhiïìu hoå vêîn coá thoái quen quaãn lyá nïn thûúâng hay caâi caác àiïìu kiïån buöåc caác chuã thïí liïn quan phaãi àïën xin àïí hoå cho. Àïì xuêët: Coá thïí böí sung nöåi dung xem xeát kïët quaã thêím tra cuãa Tû vêën, yá kiïën nhêån xeát cuãa chuyïn gia (nïëu coá) thaânh möåt khoaãn vaâo Àiïìu 57 vïì Thêím quyïìn thêím àõnh dûå aán àêìu tû xêy dûång àïí Nghõ àõnh vaâ thöng tû hûúáng dêîn Luêåt coá thïí quy àõnh cuå thïí vïì viïåc aáp duång cú chïë naây. Caác taâi liïåu naây laâ möåt thaânh phêìn cuãa höì sú thêím àõnh. Caác caá nhên vaâ phaáp nhên phaãi chõu traách nhiïåm nïëu yá kiïën àoá gêy thiïåt haåi cho dûå aán. Vïì viïåc quaãn lyá chêët lûúång caác Nghõ àõnh, Thöng tû, caác Böå coá traách nhiïåm quaãn lyá chêët lûúång vùn baãn, thûåc hiïån àiïìu tra xaä höåi hoåc vïì viïåc aáp duång phaáp luêåt trong thûåc tiïîn àïí hoaân thiïån chûá khöng chó têåp trung phêën àêëu hoaân thaânh chó tiïu söë lûúång vùn baãn àûúåc soaån thaão TT hay NÀ theo kïë hoaåch. 2. Möåt söë vûúáng mùæc khaác cuãa phaáp luêåt liïn quan 2.1. Vïì Ban QLDA ÀTXD chuyïn ngaânh Möåt nöåi dung àöíi múái quan troång cuãa Luêåt Xêy dûång laâ hònh thûác töí chûác quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång vúái mö hònh BQLDA ÀTXD chuyïn ngaânh, khu vûåc àöëi vúái caác dûå aán sûã duång vöën NSNN. Taåi khoaãn 2 Àiïìu 63 cuãa Luêåt Xêy dûång coá quy àõnh, caác BQLDA naây àûúåc giao laâm CÀT dûå aán. Àêy laâ nöåi dung cêìn àûúåc baân thïm. Vêën àïì vûúáng úã àêy chñnh laâ tñnh chêët cöng viïåc cuãa 2 Chuã thïí (chûác nùng) naây laâ khaác nhau. Trong khi CÀT àûúåc hiïíu laâ ngûúâi súã hûäu vöën hoùåc àûúåc giao quyïìn quaãn lyá vöën thò cöng taác QLDA laâ möåt nghïì àoâi hoãi phaãi coá nùng lûåc thöng qua chûáng chó haânh nghïì. Nöåi dung QLDA ÀTXD quy àõnh taåi àiïìu 66 cuãa Luêåt XD vúái 9 nöåi dung àïìu àoâi hoãi chuyïn mön sêu vaâ chuyïn nghiïåp. Caác nöåi dung naây àang tiïåm cêån caác nöåi dung QLDA (13 nöåi dung) do Viïån NCQL Hoa Kyâ àïì xuêët vaâ àûúåc caác quöëc gia trïn thïë giúái thûâa nhêån. Nhûäng vêën àïì naây cêìn àûúåc àiïìu tra vaâ töíng kïët búãi theo töi nùæm bùæt àûúåc thò taåi caác àõa phûúng, hònh thûác naây múái chó àöíi tïn nhûng mö hònh töí chûác ra sao, quy trònh vêån haânh nhû thïë naâo coân nhiïìu luáng tuáng nhêët laâ taåi caác súã NN&PTNT. Vïì àiïìu kiïån nùng lûåc cuãa Ban QLDA chuyïn ngaânh vaâ Ban QLDA khu vûåc thuöåc UBND cêëp Huyïån phaãi coá ñt nhêët 10 ngûúâi coá chuyïn mön, nghiïåp vuå phuâ húåp vúái loaåi dûå aán chuyïn ngaânh (Àiïìu 64 NÀ 59/2015/NÀ-CP) thò àêy laâ khoá khùn cuãa hêìu hïët caác huyïån trong caã nûúác. Àïì xuêët: Haån chïë viïåc uãy thaác cho Ban QLDA thûåc hiïån chûác nùng chuã àêìu tû. Nïu cuå thïí trûúâng húåp vaâ quy mö, loaåi dûå aán. Àöëi vúái cêëp Huyïån, nïn phên thaânh Ban QLDA chuyïn ngaânh cho 2 nhoám loaåi dûå aán: Caác dûå aán cöng trònh haå têìng kyä thuêåt (àûúâng, àiïån, thuãy lúåi ) vaâ caác dûå aán cöng trònh haå têìng xaä höåi (trûúâng hoåc, bïånh viïån, nhaâ vùn hoáa, truå súã ). Khöng nïn coá quaá nhiïìu Ban trong möåt Huyïån. Caác dûå aán quy mö nhoã, phên cêëp cho xaä vaâ caác Ban cuãa Huyïån coá nghôa vuå hûúáng dêîn, kiïím tra khi àûúåc ngûúâi quyïët àõnh àêìu tû uãy quyïìn Quaãn lyá nùng lûåc trong hoaåt àöång xêy dûång Hoaåt àöång xêy dûång laâ hoaåt àöång kinh doanh coá àiïìu kiïån. Vò vêåy, viïåc cêëp giêëy pheáp haânh nghïì àïí thõ trûúâng xêy dûång thïm trong saåch, minh baåch laâ viïåc cêìn quy àõnh trong Luêåt Xêy dûång. Tuy nhiïn caác quy àõnh cuå thïí taåi NÀ 59/2015/NÀ- CP vaâ NÀ 42/2017/NÀ-CP, Töí chûác tham gia caác lônh vûåc xêy dûång phaãi coá chûáng chó nùng lûåc hoaåt àöång xêy dûång àang àûúåc caác doanh nghiïåp phaãn ûáng vúái cêu hoãi: coá phaãi àêy laâ giêëy pheáp con hay khöng? Vûúáng mùæc chñnh laâ caác tiïu chñ laâ àiïìu kiïån xïëp haång khöng phaãn aãnh baãn chêët nùng lûåc cuãa möåt doanh nghiïåp. Caác àiïìu kiïån coá nhên lûåc, coá thiïët bõ möåt caách cú hûäu coá thïí laâm doanh nghiïåp yïëu ài do khöng têån duång àûúåc nguöìn nhên lûåc laâ caác chuyïn gia hoùåc tiïëp thu cöng nghïå tiïn tiïën. Vúái quy àõnh cûáng nhùæc naây cuäng laâm aãnh hûúãng àïën phong traâo khúãi nghiïåp (starup) do Thuã tûúáng Chñnh phuã phaát àöång khi möåt DN múái thaânh lêåp mùåc duâ têåp húåp àûúåc nhiïìu chuyïn gia gioãi, aáp duång cöng nghïå tiïn tiïën nhûng cuäng khöng thïí tham gia vaâo caác dûå aán vaâ cuâng caånh tranh möåt caách vùn minh, bònh àùèng. Àïì xuêët: Theo quan àiïím cuãa töi, nùng lûåc cuãa DN laâ rêët quan troång. Vêën àïì laâ caách thûác xêy dûång tiïu chñ nùng lûåc vaâ caách thûác xem xeát xïëp haång. Trûúác mùæt, Luêåt nïn sûãa laåi mïìm maåi hún: Caác doanh nghiïåp tûå kï khai vaâ àùng kyá cêëp haång vïì cú quan QLNN chuyïn ngaânh theo phên cêëp. Cú quan QLNN thûåc hiïån kiïím tra àïí cêëp vaâ ruát haång doanh nghiïåp. Trong tûúng lai, viïåc quaãn lyá nùng lûåc hoaåt àöång xêy 15

16 MÖÅT SÖË VÛÚÁNG MÙÆC KHI AÁP DUÅNG PHAÁP LUÊÅT... dûång cuãa doanh nghiïåp nïn giao möåt Phaáp nhên quaãn lyá. Kinh nghiïåm cuãa Nhêåt Baãn, nùng lûåc DN àûúåc quaãn lyá búãi möåt Trung têm duy nhêët cuãa toaân nûúác Nhêåt chuyïn quaãn lyá nùng lûåc. Caác doanh nghiïåp cêìn àûúåc xïëp haång, gûãi àùng kyá theo caác tiïu chñ. Sau khi kiïím tra vaâ nöåp phñ, Trung têm seä quaãn lyá trong ngên haâng nùng lûåc. Àöëi vúái caá nhên cuäng cêìn hûúáng túái do caác Höåi nghïì nghiïåp cêëp khi caác Höåi naây chñnh thûác coá Luêåt Höåi. Caác nûúác xung quanh nûúác ta àïìu laâm nhû vêåy vaâ caác caá nhên àûúåc cêëp chûáng chó naây rêët tûå haâo búãi àêy khöng phaãi laâ sûå xin cho maâ laâ sûå vûún lïn cuãa möîi ngûúâi àïí àaáp ûáng vaâ tûå xïëp mònh vaâo cêëp möåt caách xûáng àaáng (vaâo cêëp). Nhûng thûåc tïë thõ trûúâng xêy dûång hiïån nay, caác chûáng chó àûúåc Cú quan QLNN cêëp, caác caá nhên, DN vêîn yïn têm hún. - Phên loaåi phên cêëp cöng trònh coân quaá nhiïìu phûác taåp. Vêën àïì àùåt ra laâ phên cêëp phên loaåi cöng trònh trong Luêåt quy àõnh àïí laâm gò? Theo sûå hiïíu biïët cuãa töi, loaåi, cêëp cöng trònh laâ cöng cuå chó àïí quaãn lyá nùng lûåc hoaåt àöång xêy dûång Vûúáng mùæc trong töí chûác thûåc thi Luêåt phaáp trong thûåc tiïîn Chuáng ta àang run súå möîi khi xuêët hiïån möåt loaåi giêëy pheáp vaâ àûúåc coi laâ giêëy pheáp con, vi phaåm quy àõnh vïì caãi caách haânh chñnh. Vêën àïì laâ caác quy àõnh àoá coá phuâ húåp vúái lúåi ñch cuãa xaä höåi, ngûúâi dên hay khöng? Àùåc biïåt viïåc triïín khai coá àuáng nhû mong àúåi hay laâ gêy nhuäng nhiïîu àïí tham nhuäng cuãa nhûäng ngûúâi àûúåc giao thûåc hiïån cöng viïåc naây. Töi rêët êën tûúång khi thùm Nhêåt nùm 2003 vaâ nghe öng Vuä Duäng luác àoá laâ Àaåi sûá Viïåt Nam taåi Nhêåt Baãn trao àöíi vïì thuã tuåc àêìu tû xêy dûång úã Nhêåt Baãn: Khi Viïåt Nam xêy toâa nhaâ Àaåi sûá quaán úã Tokyo, tûâ khi thi tuyïín phûúng aán kiïën truác àïën khi hoaân thaânh cöng trònh phaãi traãi qua 47 lêìn xin pheáp. Caác viïåc phaãi xin pheáp àïìu liïn quan túái lúåi ñch cöång àöìng. Nhûng suöët quaá trònh àoá, ngûúâi xin pheáp khöng hïì caãm thêëy phiïìn haâ búãi sûå chuyïn nghiïåp cuãa àöåi nguä cöng chûác vaâ qua àoá giaáo duåc mònh phaãi coá traách nhiïåm vúái xaä höåi. Àïì xuêët: Àïí khùæc phuåc àûúåc tònh traång naây, töi kiïën nghõ tùng cûúâng thanh tra cöng vuå àïí kiïím soaát haânh vi cuãa caác cöng chûác nhên danh quaãn lyá sûå tuên thuã luêåt phaáp trong thûåc tiïîn. Bïn caånh àoá cêìn ûáng duång cöng nghïå tin hoåc trong quaá trònh giao diïån giûäa ngûúâi quaãn lyá (Cöng chûác nhaâ nûúác) vaâ caác chuã thïí thuöåc phaåm vi vaâ àöëi tûúång bõ quaãn lyá Vûúáng mùæc trong quaãn lyá caác dûå aán coá nguöìn vöën khaác nhau Luêåt Xêy dûång vaâ caác Nghõ àõnh, Thöng tû vêîn coân nhiïìu vûúng vêën cuãa nïìn kinh tïë bao cêëp nïn, caác àiïìu khoaãn quy àõnh coá caãm giaác têët caã àïìu laâ vöën NSNN. Vò vêåy cêìn coá khaái niïåm minh baåch vïì vöën nhaâ nûúác (NSNN vaâ ngoaâi NSNN) vaâ vöën khaác. Luêåt vïì Dûå aán àêìu tû theo hònh thûác àöëi taác cöng tû PPP (Public - Private Partner) àang àûúåc ban soaån thaão vaâ seä thu huát nhiïìu nhaâ àêìu tû trong nûúác vaâ quöëc tïë tham gia. Vò vêåy, nïëu nhû vêån duång phaáp luêåt nhû thúâi gian qua gùåp rêët nhiïìu vûúáng mùæc, keáo daâi thúâi gian, mêët cú höåi àêìu tû theo mö hònh PPP. Nhiïìu nöåi dung trong möëi quan hïå giûäa Nhaâ àêìu tû vaâ Cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác coá thêím quyïìn cuãa loaåi nguöìn vöën naây laâ àöëi taác chûá khöng phaãi möåt cêëp quaãn lyá. Àïì xuêët: Trong thöng tû hûúáng dêîn cöng taác quaãn lyá caác dûå aán, loaåi hònh dûå aán theo hònh thûác PPP cêìn àûúåc hûúáng dêîn thaânh möåt muåc riïng àïí thuêån lúåi cho Nhaâ àêìu tû vaâ thuêån lúåi cho caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác chuyïn ngaânh giaám saát. 3. Kïët luêån Nhaâ nûúác vúái vai troâ ban haânh phaáp luêåt àïí àõnh hûúáng thõ trûúâng, nêng cao nùng lûåc ngûúâi xêy dûång, thuác àêíy ngaânh xêy dûång phaát triïín laânh maånh, nêng cao phuác lúåi xaä höåi taåo dûång möi trûúâng àïí àaãm baão rùçng caác töí chûác xaä höåi tham gia hoaåt àöång àêìu tû xêy dûång thûåc thi phaáp luêåt möåt caách nghiïm tuác. Luêåt phaáp vïì xêy dûång phaãi thiïët lêåp àûúåc cú chïë laâm cho möîi caác caá nhên, àún võ tham gia hoaåt àöång àêìu tû xêy dûång nhêån thûác àûúåc traách nhiïåm xaä höåi vaâ sûå töìn taåi cuãa chñnh hoå gùæn vúái chêët lûúång cöng trònh tûâ khi hònh thaânh yá tûúãng àïën àêìu tû xêy dûång vaâ sûã duång hïët tuöíi thoå cöng trònh. Hai cú chïë quan troång: cú chïë tûå àaâo thaãi cuãa nïìn kinh tïë thõ trûúâng vaâ cú chïë giaám saát cûúäng bûác cuãa Chñnh quyïìn song haânh cuâng töìn taåi àïí quaãn lyá hiïåu quaã cöng taác xaä höåi hoáa hoaåt àöång àêìu tû xêy dûång. Töi àïì nghõ, Luêåt phaáp khöng chó hûúáng dêîn maâ cêìn tùng cûúâng kiïím tra sûå tuên thuã phaáp luêåt trong thûåc tiïîn. Viïåc kiïím tra vaâ xûã lyá khöng chó laâ caác caá nhên, töí chûác tham gia hoaåt àöång xêy dûång maâ coân caã caác cú quan QLNN, caác cöng chûác khi khöng tuên thuã Luêåt naây gêy hêåu quaã vïì xaä höåi, kinh tïë, sinh maång. Caác chïë taâi tûâ xûã phaåt haânh chñnh (phaåt tiïìn, thu giêëy pheáp...) àïën caác chïë taâi dên sûå (àïìn buâ thiïåt haåi do löîi cuãa mònh gêy ra...) vaâ sau cuâng laâ caác chïë taâi hònh sûå (phaåt tuâ...). Trûúác khi àûa ra bêët kyâ mûåc àöå xûã phaåt naâo, àïìu phaãi tuên thuã möåt trònh tûå àiïìu tra khaách quan vaâ minh baåch. Trïn àêy laâ möåt söë yá kiïën cuãa caá nhên goáp cho Höåi thaão chuyïn àïì vïì Thaáo gúä khoá khùn, vûúáng mùæc vïì cú chïë, chñnh saách liïn quan àïën lônh vûåc àêìu tû xêy dûång. Caác yá kiïën trong baâi viïët naây têåp trung phên tñch caác vûúáng mùæc khi tuên thuã quy àõnh cuãa phaáp luêåt coá liïn quan àïën hoaåt àöång àêìu tû xêy dûång úã giai àoaån chuêín bõ àêìu tû. 16

17 KYÃ NIÏåM 43 NÙM NGAÂY GIAÃI PHOÁNG HOAÂN TOAÂN MIÏÌN NAM THÖËNG NHÊËT TÖÍ QUÖËC (30/4/ /4/2018) PHAÁT HUY TINH THÊÌN ÀAÅI THÙÆNG MUÂA XUÊN 1975 TRONG XÊY DÛÅNG VAÂ BAÃO VÏå TÖÍ QUÖËC NGUYÏÎN VÙN THANH Nùm 1858, caác phaáo haåm Phaáp têën cöng vaâo Àaâ Nùèng, lúáp lúáp quên dên yïu nûúác anh duäng àûáng lïn àaánh àuöíi ngoaåi xêm vaâ bao ngûúâi àaä ngaä xuöëng, hy sinh xûúng maáu trïn maänh àêët naây àïí giaânh laåi àöåc lêåp, tûå do cho àêët nûúác. Ngaây 30 thaáng 4 nùm 1975-kïí tûâ phuát chiïëc xe tùng huác àöí caánh cöíng tiïën vaâo dinh Àöåc lêåp - àaä àaánh dêëu chiïën thùæng vô àaåi cuãa möåt chùång àûúâng daâi àêìy hy sinh duäng caãm cuãa dên töåc ta. Thúâi gian caâng luâi xa, chuáng ta caâng nhêån thûác sêu sùæc hún vïì yá nghôa to lúán vaâ têìm voác vô àaåi cuãa chiïën thùæng lõch sûã 30/4/975. Thùæng lúåi àoá laâ kïët quaã cuãa sûå höåi tuå sûác maånh toaân dên töåc dûúái sûå laänh àaåo taâi tònh, saáng suöët cuãa Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam; sûå uãng höå, giuáp àúã lúán lao cuãa nhên dên yïu chuöång hoâa bònh vaâ cöng lyá trïn thïë giúái. Thùæng lúåi huy hoaâng àoá àaä chûáng minh taâi thao lûúåc vaâ baãn lônh, trñ tuïå cuãa Àaãng ta trong laänh àaåo, chó àaåo chiïën tranh caách maång, àûúåc thïí hiïån àêåm neát nghïå thuêåt quên sûå cuãa chiïën tranh nhên dên.chiïën thùæng 30/4/975 thûåc sûå laâ baãn huâng ca toaân thùæng bêët diïåt, laâ chiïën thùæng khaát voång vaâ yá chñ Khöng coá gò quyá hún àöåc lêåp tûå do!. Àoá laâ nguöìn àöång lûåc chñnh trõ-tinh thêìn to lúán, laâm baân àaåp cho dên töåc Viïåt Nam coá thïm baãn lônh, niïìm tin àïí bûúác vaâo kyã nguyïn àöåc lêåp dên töåc vaâ chuã nghôa xaä höåi. Tûâ thúâi àiïím lõch sûã êëy àïën nay, àaä hún 40 nùm àaä tröi qua, vúái loâng kiïn àõnh, yïu nûúác, biïët thúâi, biïët thïë, biïët ài lïn cuâng thúâi àaåi àïí trûúâng töìn, phaát triïínchuáng ta àaä coá nhûäng bûúác tiïën vûúåt bêåc Bao khoá khùn, thaách thûác, caãn phaá àïìu khöng chùån àûúåc yá chñ cuãa möåt dên töåc khaát khao tûå do, haånh phuác vaâ sûå phöìn vinh àêët nûúác. Àùåc biïåt, qua 32 nùm thûåc hiïån àûúâng löëi àöíi múái àêët nûúác, thïë vaâ lûåc cuãa Viïåt Nam trïn trûúâng quöëc tïë ngaây caâng àûúåc khùèng àõnh. Têìm voác vaâ yá nghôa caách maång sêu sùæc cuãa cöng cuöåc àöíi múái úã Viïåt Nam thïí hiïån úã viïåc chuyïín àöíi nïìn kinh tïë kïë hoaåch hoáa têåp trung quan liïu, bao cêëp sang nïìn kinh tïë thõ trûúâng àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa, chuã àöång vaâ tñch cûåc höåi nhêåp quöëc tïë. Hònh aãnh Viïåt Nam trong mùæt baån beâ nùm chêu hiïån nay àêìy sûác treã, tûå tin höåi nhêåp vúái nhûäng àö thõ hiïån àaåi; nöng thön múái vúái àiïån, àûúâng, trûúâng, traåm hoaânh traáng, vûúân maát, nûúác trong. Nhûäng khu cöng nghiïåp àang trúã thaânh àiïím saáng trïn trûúâng quöëc tïë. Hïå thöëng chñnh trõ vaâ khöëi àaåi àoaân kïët dên töåc àûúåc cuãng cöë vaâ tùng cûúâng; chñnh trõxaä höåi öín àõnh, àöåc lêåp chuã quyïìn quöëc gia àûúåc giûä vûäng, tiïìm lûåc an ninh, quöëc phoâng ngaây caâng lúán maånh. GDP bònh quên àêìu ngûúâi àïën nùm 2015 àaåt USD; àïën nùm 2020 seä àaåt trïn USD; tùng giaá trõ xuêët khêíu bònh quên àêìu ngûúâi lïn USD vaâo nùm 2015 vaâ USD vaâo nùm Trong nhûäng nùm qua, hïå thöëng chñnh saách giaãm ngheâo vaâ an sinh xaä höåi ngaây caâng àûúåc tùng cûúâng, hoaân thiïån vaâ 17

18 PHAÁT HUY TINH THÊÌN ÀAÅI THÙÆNG MUÂA XUÊN hiïåu quaã hún, ngûúâi ngheâo tiïëp cêån àûúåc àêìy àuã caác chñnh saách höí trúå cuãa Nhaâ nûúác; möåt söë chñnh saách àaä ài vaâo cuöåc söëng, phaát huy hiïåu quaã, àûúåc ngûúâi dên àöìng tònh uãng höå, nhû chñnh saách ngûúâi ngheâo vïì y tïë, giaáo duåc, nhaâ úã, chñnh saách cho vay vöën tñn duång ûu àaäi, Vúái truyïìn thöëng hoâa hiïëu cuãa dên töåc, chuáng ta nhêët quaán Lêëy muåc tiïu xêy dûång möåt nûúác Viïåt Nam hoâa bònh, àöåc lêåp, thöëng nhêët, toaân veån laänh thöí, dên giaâu, nûúác maånh, dên chuã, cöng bùçng, vùn minh laâm àiïím tûúng àöìng; xoáa boã mùåc caãm, àõnh kiïën vïì quaá khûá (1), àêët nûúác ta ngaây caâng tranh thuã sûå àöìng tònh uãng höå röång raäi cuãa cöång àöìng caác dên töåc Viïåt Nam trong nûúác, úã nûúác ngoaâi cuäng nhû baån beâ quöëc tïë. Àïën nay Viïåt Nam àaä thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao vúái 185 nûúác, hònh thaânh 26 khuön khöí àöëi taác chiïën lûúåc vaâ àöëi taác toaân diïån, trong àoá coá 5 nûúác uãy viïn thûúâng trûåc Liïn húåp quöëc; coá quan hïå kinh tïë vúái 224 quöëc gia vaâ vuâng laänh thöí. Chuáng ta àaä töí chûác thaânh cöng nhiïìu hoaåt àöång àöëi ngoaåi quan troång, nhêët laâ caác hoaåt àöång àöëi ngoaåi cêëp cao vaâ Nùm APEC 2017, goáp phêìn nêng cao uy tñn, võ thïë cuãa Viïåt Nam trïn trûúâng quöëc tïë. Àùåc biïåt, sau 10 nùm Viïåt Nam tham gia Töí chûác Thûúng maåi thïë giúái (WTO), kim ngaåch xuêët, nhêåp khêíu cuãa Viïåt Nam tùng hún 4 lêìn, àaåt gêìn 425 tyã USD. Dûä trûã ngoaåi höëi àaåt 51,5 tyã USD. Nhiïìu têåp àoaân lúán trong Top 500 toaân cêìu àaä choån Viïåt Nam àïí àêìu tû phaát triïín thaânh trung têm saãn xuêët khu vûåc vaâ kïët nöëi trong chuöîi giaá trõ toaân cêìu. Thúâi cú, vêån höåi, tûúng lai tûúi saáng àang chúâ àoán dên töåc ta! Song cuäng coá khöng ñt khoá khùn, thaách thûác phña trûúác. Hiïån nay, tònh hònh thïë giúái húåp taác vaâ phaát triïín vêîn laâ xu hûúáng chuã àaåo, nhûng cùng thùèng àõa-chñnh trõ, khuãng böë, xung àöåt vêîn tiïëp diïîn úã nhiïìu núi. úã trong nûúác, chuáng ta àûúåc kïë thûâa nhûäng thaânh tûåu to lúán, coá yá nghôa lõch sûã cuãa 30 nùm àöíi múái, tònh hònh chñnh trõ -xaä höåi öín àõnh, nhûng nhûäng töìn taåi, bêët cêåp nöåi taåi cuãa nïìn kinh tïë tiïëp tuåc böåc löå roä neát; núå xêëu cao. Tònh traång suy thoaái vïì tû tûúãng chñnh trõ, àaåo àûác, löëi söëng cuãa möåt böå khöng nhoã caán böå, àaãng viïn vaâ tïå quan liïu tham nhuäng laäng phñ chûa àûúåc àêíy luâi. Trong nhûäng nùm qua, caác thïë lûåc thuâ àõch triïåt àïí lúåi duång xaä höåi dên sûå (XHDS) àïí diïîn biïën hoâa bònh chöëng phaá nûúác ta. Caác thïë lûåc thuâ àõch lúåi duång XHDS àïí gêy sûác eáp vïì dên chuã, nhên quyïìn, can thiïåp vaâo cöng viïåc nöåi böå cuãa ta; cöí suáy tûå do caá nhên thöng qua thûåc hiïån quyïìn tûå do ngön luêån, tûå do lêåp höåi, tûå do biïíu tònh, Chuáng tòm caách xêm nhêåp, taác àöång, chuyïín hoáa caác töí chûác chñnh trõ, xaä höåi úã nûúác ta hoâng phi chñnh trõ hoáa caác töí chûác naây, tûâng bûúác biïën chuáng thaânh caác töí chûác XHDS theo tiïu chñ phûúng Têy. Thöng qua triïín khai dûå aán taâi trúå, caác töí chûác phi chñnh phuã (NGO) àaä tòm caách tiïëp xuác, moác nöëi, mua chuöåc, kñch àöång têm lyá bêët maän, löi keáo möåt söë ngûúâi thoaát ly khoãi sûå laänh àaåo cuãa Àaãng vaâ Nhaâ nûúác. Chuáng khai thaác, lúåi duång maång xaä höåi, internet, àïí phaát taán àûa thöng tin thêët thiïåt, bõa àùåt, böi nhoå Àaãng, chñnh quyïìn vaâ caác àöìng chñ laänh àaåo; phuã nhêån, xeát laåi lõch sûã vaâ giaá trõ vùn hoáa dên töåc, laâm phai nhaåt lyá tûúãng caách maång, giaãm suát loâng tin cuãa caác caán böå, àaãng viïn àöëi vúái Àaãng, Nhaâ nûúác, tûâ àoá laâm àöíi maâu caác töí chûác chñnh trõ, xaä höåi. Ngoaâi ra biïën àöí khñ hêåu; thiïn tai haån haán, baäo luä, xêm nhêåp mùån, thúâi tiïët cûåc àoan tiïëp tuåc diïîn biïën phûác taåp cuäng aãnh hûúãng khöng nhoã àïën kinh tïë -xaä höåi cuãa àêët nûúác. Àïí giûä gòn nïìn àöåc lêåp, hoâa bònh, öín àõnh vaâ phaát triïín àêët nûúác bïìn vûäng, hún bao giúâ hïët chuáng ta cêìn phaát huy truyïìn thöëng àoaân kïët; phaát huy nhûäng phêím giaá cao quyá cuãa con ngûúâi Viïåt Nam trong caác cuöåc chiïën tranh caách maång, àïí ngaây caâng nhên lïn nhûäng giaá trõ cao àeåp maâ lõch sûã àaä trao gûãi laåi cho chuáng ta. Baâi hoåc cuãa Àaåi thùæng muâa xuên nùm 1975 àaä vaâ àang cöí vuä nhên dên Viïåt Nam. Kïë thûâa truyïìn thöëng cha öng, toaân Àaãng, toaân quên, toaân dên ta nguyïån phaát huy sûác maånh àaåi àoaân kïët dên töåc, tinh thêìn yïu nûúác, yá chñ tûå lûåc, tûå cûúâng, chuáng ta haäy chung sûác àöìng loâng, àöíi múái, saáng taåo, liïm chñnh, kyã luêåt, kyã cûúng, vûúåt qua bao khoá khùn, thaách thûác, tranh thuã vêån höåi múái, ra sûác thi àua, nöî lûåc phêën àêëu thûåc hiïån thùæng lúåi caác muåc tiïu, nhiïåm vuå phaát triïín kinh tïë-xaä höåi maâ Àaãng vaâ Nhaâ nûúác àaä àïì ra, xêy dûång möåt nûúác Viïåt Nam XHCN, dên giaâu, nûúác maånh, dên chuã, cöng bùçng, vùn minh. Chuá thñch: (1)-Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam, Vùn kiïån Àaåi höåi àaåi biïíu toaân quöëc lêìn thûá XI, Nxb CTQG, H.2011, tr

19 CÚ SÚÃ KYÄ THUÊÅT HAÅ TÊÌNG - NÙNG LÛÚÅNG - MÖI TRÛÚÂNG PHAÁT BIÏÍU CUÃA GS.TSKH. PHAM HÖÌNG GIANG, CHUÃ TÕCH HÖÅI ÀÊÅP LÚÁN & PHAÁT TRIÏÍN NGUÖÌN NÛÚÁC VIÏåT NAM, TAÅI LÏÎ KHAI MAÅC HÖÅI NGHÕ KHOA HOÅC ASIA 2018 PHAÁT TRIÏÍN THUÃY LÚÅI & NÙNG LÛÚÅNG TAÁI TAÅO TAÅI ÀAÂ NÙÉNG SAÁNG 13/3/2018 Trûúác hïët, töi xin caãm ún Têåp àoaân Aqua-Media vaâ Baâ Alison Bartle àaä daânh cho töi àûúåc phaát biïíu trong lïî khai maåc Höåi nghõ ASIA Thay mùåt VNCOLD, töi xin chaâo mûâng caác võ àaåi biïíu tûâ khùæp núi trïn thïë giúái àïën thaânh phöë chan hoâa aánh nùæng naây trïn búâ biïín xinh àeåp cuãa miïìn Trung Viïåt Nam àïí tham dûå möåt Höåi nghõ uy tñn. Chuáng töi cuäng rêët vui khi gùåp laåi nhûäng võ àaä àïën dûå ASIA 2008 caách àêy 10 nùm. ASIA 2008 àaä laâ möåt kyã niïåm khoá quïn vaâ VNCOLD tûå haâo àaä goáp phêìn vaâo sûå thaânh cöng cuãa höåi nghõ àoá. Hai nùm sau, nùm 2010, chuáng töi cuäng àaä töí chûác thaânh cöng Höåi nghõ thûúâng niïn Höåi Àêåp lúán Thïë giúái (ICOLD) lêìn thûá 78 taåi Haâ Nöåi. Àuáng möåt nùm trûúác àêy, vaâo thaáng 3/2017, caác àöìng nghiïåp trong ICOLD tûâ Bó, Phaáp, àaä phöëi húåp vúái VNCOLD töí chûác rêët thaânh cöng Höåi thaão vïì Àêåp traân kiïíu phñm piano (PKW) taåi Qui Nhún, caách àêy khöng xa, cuäng trïn búâ biïín miïìn Trung naây. 10 nùm gêìn àêy, nhûäng thaânh tûåu cuãa Viïåt Nam trong phaát triïín cuãa àêët nûúác noái chung vaâ trong lônh vûåc àêåp noái riïng àaä àûúåc ghi nhêån. Caác àêåp RCC (bï töng àêìm lùn) cao nhû àêåp Sún La (cao 138m) vúái cöng suêët 2400 MW, vaâ àêåp Lai Chêu (cao 130m) cho cöng suêët 1200 MW àaä hoaân thaânh. Àêåp CFRD (àêåp àaá nïån phuã mùåt bï töng cöët theáp) Cûãa Àaåt cao 118m. Söë àêåp nûúác vûâa vaâ nhoã àaä tùng nhanh. Nhiïìu àêåp thuãy àiïån àang àûúåc chuêín bõ àïí goáp phêìn saãn xuêët àiïån nhiïìu hún cho àêët nûúác. Ngoaâi caác àêåp thuãy àiïån, caác àêåp khaác àïí kiïím soaát mùån àaä àûúåc xêy dûång úã nhûäng vuâng cûãa söng nhû àêåp Thaão Long daâi 500m úã haå du thaânh phöë Huïë. Caác àêåp ngùn triïìu vaâ kiïím soaát ngêåp taåi thaânh phöë Höì Chñ Minh àang àûúåc thi cöng. Bïn caånh nhûäng thaânh tûåu àoá, phaát triïín taâi nguyïn nûúác úã Viïåt Nam cuäng àöëi mùåt nhûäng thaách thûác (i) quaá trònh biïën àöíi loâng dêîn tûå nhiïn vaâ caác hoaåt àöång phaát triïín chûa àûúåc tñch húåp; (ii) söng bõ ö nhiïîm trêìm troång; (iii) thay àöíi khñ hêåu vúái caác hiïån tûúång thúâi tiïët cûåc àoan àe doåa caác cöng trònh thuãy lúåi vaâ (iv) mêët an ninh nguöìn nûúác do 62% lûúång nûúác mùåt trong caã nûúác laâ tûâ caác söng xuyïn biïn giúái. Bêët kyâ cöng trònh thûúång lûu naâo trïn caác söng xuyïn biïn giúái àïìu coá thïí aãnh hûúãng xêëu àïën vuâng haå lûu trong laänh thöí Viïåt Nam. Nguöìn nûúác ngoåt úã àöìng bùçng söng Cûãu Long (ÀBSCL) coá thïí bõ huãy hoaåi vaâo muâa khö, àe doaå cuöåc söëng cuãa gêìn 20 triïåu ngûúâi. Caác phûúng aán trûä nûúác ngoåt àïí sûã duång trong muâa khö phaãi àûúåc xem xeát, trong àoá viïåc taåo ra höì chûáa ven biïín úã nhûäng núi coá àiïìu kiïån khaã thi laâ cêìn nghiïn cûáu súám vaâ nghiïm tuác. Vñ duå, möåt àêåp úã võnh Raåch Giaá (úã phña Têy ÀBSCL) coá thïí chûáa 3 tyã m 3 nûúác ngoåt. Vïì an toaân àêåp úã Viïåt Nam, caác àêåp chùæn vûâa vaâ nhoã laâ rêët quan troång. Phêìn lúán caác àêåp loaåi naây àaä àûúåc ngûúâi dên àõa phûúng laâm tûâ nhiïìu chuåc nùm nay trúã nïn mêët an toaân vaâo muâa luä. Chuáng töi àaánh giaá cao sûå höî trúå àêìu tû tûâ Ngên haâng Thïë giúái vaâ höî trúå kyä thuêåt vïì an toaân àêåp tûâ New Zealand. Vêån haânh cuãa caác àêåp àa muåc tiïu àïí sûã duång nguöìn nûúác mùåt hiïåu quaã vaâ töíng húåp trong caác hoaåt àöång kinh tïë, mûu sinh vaâ phoâng chöëng thiïn tai àoâi hoãi nöî lûåc rêët lúán trong böëi caãnh cú cêëu kinh tïë vaâ mûu sinh thay àöíi nhanh choáng Thuãy àiïån chiïëm 35% töíng lûúång àiïån quöëc gia úã Viïåt Nam. Nhûäng núi coá thïí khai thaác thuãy àiïån coá thïí seä khöng coân trong tûúng lai khöng xa. Tûúng tûå nhû caác nûúác khaác, chuáng töi àang xem xeát múã röång vaâ nêng cêëp caác àêåp hiïån coá vaâ caãi tiïën vêån haânh àïí têån duång nguöìn thuãy nùng. Nhu cêìu nùng lûúång cuãa àêët nûúác àang gia tùng. Saãn lûúång àiïån cêìn àaåt cöng suêët MW vaâo nùm 2020 vaâ MW vaâo nùm Caác nguöìn taái taåo khaác nhû nùng lûúång gioá vaâ nùng lûúång mùåt trúâi cuäng àaä àûúåc chuá yá. Möåt söë dûå aán àaä àûúåc thûåc hiïån úã khu vûåc Nam Trung Böå vaâ Nam Viïåt Nam tuy vúái quy mö coân rêët khiïm töën. Caác chuyïn gia Viïåt Nam vïì phaát triïín àêåp àaä trûúãng thaânh vaâ tham gia vaâo caác hoaåt àöång quöëc tïë. Chuáng töi hy voång nhûäng hoaåt àöång hoåc thuêåt naây, bao göìm caã caác höåi nghõ ASIA, seä taåo cú höåi gùåp gúä vaâ thaão luêån vïì hoaåt àöång quöëc tïë cuãa chuáng ta. Töi tin chùæc rùçng Höåi nghõ ASIA 2018 seä thaânh cöng töët àeåp vò chuã àïì rêët coá yá nghôa cuãa noá, vò nhûäng nöî lûåc tuyïåt vúâi cuãa Aqua Media vaâ sûå àoáng goáp coá giaá trõ cuãa têët caã caác võ. Töi hy voång quñ võ seä têån hûúãng möåt thúâi gian vui veã taåi ASIA 2018 úã nûúác ta. 19

20 CÚ SÚÃ KYÄ THUÊÅT HAÅ TÊÌNG - NÙNG LÛÚÅNG - MÖI TRÛÚÂNG CÊY XANH ÀÖ THÕ VIÏåT NAM Toám tùæt: Baâi baáo àïì cêåp vïì töíng quan cêy xanh trong caãnh quan àö thõ Viïåt Nam, bao göìm caác vêën àïì nhû vai troâ vaâ giaá trõ cuãa cêy xanh, phên loaåi cêy xanh àö thõ, caác yïëu töë aãnh hûúãng àïën sûác khoeã cêy xanh àö thõ, thûåc traång vaâ nhûäng vêën àïì àùåt ra cho viïåc lûåa choån cêy xanh trong thiïët kïë caãnh quan àö thõ Viïåt Nam. Baâi baáo seä phên tñch thûåc traång phaát triïín cêy xanh qua möåt söë vñ duå taåi caác àö thõ nhoã cuãa Viïåt Nam. Tûâ khoaá : Kyä thuêåt Cêy xanh, caãnh quan àö thõ. Summary : The article is concerned about an overview of tree element in urban landscape of Vietnam cities. It includes the issues related to the role and value of tree in the urban landscape, classification of trees, the impacts on the health of tree, the current situation and the principles for choosing the tree compatible with the features of urban landscape, particularly in the case of small cities of Vietnam. Keywords: Tree technique, urban landscape PGS. TS. KTS. ÀAÂM THU TRANG Böå Mön Kiïën truác Caãnh quan, Àaåi hoåc Xêy dûång, Cöng ty D&D 1. Múã àêìu Cêy xanh àö thõ coá möåt vai troâ quan troång trong àúâi söëng con ngûúâi, giuáp caãi thiïån möi trûúâng söëng, laâm àeåp thaânh phöë, laâm phong phuá cuöåc söëng vùn hoaá dên cû àö thõ. Caác maãng xanh taåo nïn nhûäng khu nghó ngúi yïn tônh cho ngûúâi lúán, núi hoaåt àöång thïí duåc thïí thao cho thanh thiïëu niïn, chöî vui chúi giaãi trñ cho treã em. Bïn caånh àoá, cêy xanh laâ möåt trong nhûäng yïëu töë rêët quan troång trong kiïën truác caãnh quan. Vïì mùåt thêím myä cêy xanh laâm giaãm búát nhûäng neát khö raáp cuãa kiïën truác, nhiïìu hònh daáng àa daång cuâng vúái caác maâu sùæc phong phuá cuãa hoa laá taåo nïn sûå haâi hoaâ vaâ sinh àöång trong caãnh quan. Viïåt Nam laâ àêët nûúác coá bïì daây lõch sûã vaâ vùn hoáa, trong àoá truyïìn thöëng tröìng cêy xanh cho laâng xaä, vaâ àö thõ. Theo quan niïåm cuãa ngûúâi Viïåt, cêy xanh coá têm höìn, coá ngûä nghôa. Àêët nûúác Viïåt Nam traãi daâi tûâ Bùæc xuöëng Nam coá caác vuâng khñ hêåu àa daång, vúái caác àiïìu kiïån tûå nhiïn, àiïìu kiïån vïì nguöìn nûúác vaâ àêët àai khaác nhau giûäa caác àõa phûúng, àoá cuäng chñnh laâ möi trûúâng töët cho sûå phaát triïín àa daång vaâ phong phuá cêy tröìng. (Hònh 1) Quaá trònh àö thõ hoaá àang diïîn ra rêët maånh meä trïn caã nûúác, haâng loaåt caác cöng trònh kiïën truác múái xêy dûång àang moåc lïn nhanh choáng trong khöng gian àö thõ. Trong khi àoá, hïå thöëng cêy xanh àö thõ hiïån vêîn coân trong tònh traång keám vïì hònh thûác vaâ chêët lûúång cêy tröìng, chûa ùn nhêåp vúái caãnh quan kiïën truác, chûa thûåc sûå goáp phêìn taåo dûång àùåc trûng cho caác àö thõ Viïåt Nam. Búãi vêåy chuáng ta cêìn phaãi nghiïn cûáu vïì quy hoaåch cêy xanh, khöng chó tùng vïì söë lûúång, maâ àaãm baão lûåa choån loaåi cêy xanh phuâ húåp vúái sinh thaái, àiïìu kiïån tûå nhiïn vaâ truyïìn thöëng cuãa tûâng àõa phûúng, àïí taåo baãn sùæc cho tûâng àö thõ. 2. Thûåc traång cêy xanh àö thõ taåi Viïåt Nam (3) Hònh 1. Coå vaâ cheâ laâ hai loaâi cêy rêët phuâ húåp vúái khñ hêåu vaâ thöí nhûúäng vuâng trung du Bùæc Böå. Hònh aãnh rûâng coå àöìi cheâ vaâ nhaâ saân àaä taåo nïn möåt neát rêët àùåc trûng cuãa caãnh quan vuâng trung du Phuá Thoå Trong khuön khöí baâi viïët coá haån, chuáng töi xin khöng àïì cêåp túái caác àö thõ lúán, núi thûåc traång cêy xanh àö thõ ñt nhiïìu àïìu àûúåc caác phûúng tiïån thöng tin àïì cêåp túái. Thay vaâo àoá, xin choån möåt söë thaânh phöë nhoã hún nhûng caác maãng xanh cuäng coá àêìy àuã chûác nùng, gùåp àêìy àuã caác vêën àïì tûúng tûå nhû úã àö thõ lúán. Ngûúâi viïët cuäng chó àïì cêåp túái nhûäng saáng kiïën, nhûäng giaãi phaáp cùn cú, coá tñnh khaã thi cao àïí coá thïí hoåc têåp vaâ nhên röång 2.1. Bùæc Ninh Laâ möåt àö thõ cöí, nùçm giûäa vuâng Kinh Bùæc ngaân nùm vùn hiïën, Bùæc Ninh thûâa hûúãng àêíy àuã caã truyïìn thöëng cuäng nhû nhûäng hïå luåy trong quaá trònh haânh thaânh vaâ phaát triïín cuãa caác àö thõ phña Bùæc. Theo thöëng kï chûa àêìy àuã, toaân thõ xaä coá khoaãng hún cêy xanh caác loaåi têåp trung trïn caác phöë Ninh Xaá, Nguyïîn Du, Ngö Gia Tûå vaâ möåt söë àûúâng, phöë múái nhû Lyá Thaái Töí, Phuâ Àöíng Thiïn Vûúng... Thûåc hiïån chó àaåo cuãa thaânh phöë, àúåt 1 nùm 2017, Cöng ty TNHH MTV Möi trûúâng vaâ cöng trònh àö thõ Bùæc Ninh tröìng hún cêy sûa, choâ chó, bùçng 20

21 CÊY XANH ÀÖ THÕ VIÏåT NAM lùng, long naäo úã nhiïìu võ trñ cuãa thaânh phöë nhû khu vûåc höì àiïìu hoâa Vùn Miïëu, caác vûúân hoa, cöng viïn Hïå thöëng cêy xanh naây vûâa àoáng vai troâ laâm àeåp caãnh quan, vaâ giuáp àiïìu hoâa khöng khñ. Vaâo muâa khö, nhûäng haâng cêy trúã thaânh chiïëc maáy huát buåi rêët hiïåu quaã. Thúâi gian gêìn àêy, nhiïìu cú quan, cöng súã àaä chuá yá túái cöng taác tröìng vaâ chùm soác böìn hoa, cêy xanh taåo thïm möåt neát xanh cho caãnh quan chung. Cêëu truác khöng gian xanh àaä àûúåc chuá troång trong quy hoaåch chung cuãa àö thõ. Caác vuâng saãn xuêët nöng nghiïåp, lêm nghiïåp àûúåc liïn kïët vúái caác vaânh àai xanh doåc theo söng Àuöëng, söng Cêìu, cuâng caác haânh lang xanh doåc caác truåc caãnh quan àö thõ theo QL 1, QL 18, QL 38, àûúâng vaânh àai 4 vaâ doåc hai búâ söng, kïnh mûúng, ven höì àiïìu hoaâ trong àö thõ àaä taåo thaânh möåt khöng gian xanh töíng thïí taåo nïn diïån maåo xanh cho thaânh phöë. Vïì cú baãn hïå thöëng cêy xanh cuãa thõ xaä Bùæc Ninh àûúåc tröìng theo nguyïn tùæc àan xen nhùçm duy trò xanh quanh nùm. Caác giöëng cêy cuäng àûúåc lûåa choån cêín thêån, chuã yïëu laâ hoa sûa, choâ chó, bùçng lùng, long naäo, sao àen, cêy vûâa mang àêåm baãn sùæc dên töåc vûâa phuâ húåp vúái àö thõ hiïån àaåi. Àùåc biïåt, thõ xaä coá 8 tuyïën àûúâng àûúåc quy hoaåch tröìng cêy àùåc trûng. Àoá laâ àûúâng Nguyïn Phi YÃ Lan (tröìng hoaâng lan), Hai Baâ Trûng (hoa sûäa), Lï Vùn Thõnh (laát hoa), Nguyïîn Cao (ban tñm), Phuâ Àöíng Thiïn Vûúng (nhöåi), Nguyïîn Àùng Àaåo (cheåo trùæng), Lyá Thaái Töí (sao àen) vaâ Kinh Dûúng Vûúng (choâ nêu). Caác nhaâ quy hoaåch mong muöën rùçng nhûäng loaåi cêy tröìng trïn caác tuyïën àûúâng naây seä súám trúã thaânh àùåc trûng cuãa tûâng àûúâng phöë. Àêy laâ möåt yá tûúãng hay vò tröìng möåt loaåi cêy nhû thïë seä taåo ra neát thöëng nhêët cho kiïën truác cuãa tuyïën àûúâng vaâ chñnh sûå phöëi húåp àûúâng - cêy kiïíu naây coá thïí goáp thïm möåt neát vùn hoáa àöåc àaáo cho thaânh phöë Àöìng Húái êën tûúång cuãa du khaách vaâ ngûúâi qua àûúâng vïì thaânh phöë múái Àöìng Húái àoá laâ khö khan, mùåc duâ úã ngay saát biïín. Bïn caånh caái nùæng heâ choái chang coân laâ nhûäng cún gioá Laâo boãng raát, trong khi àoá cêy xanh laåi quaá thiïëu vaâ caác maãng xanh lúán hêìu nhû vùæng boáng. Theo thöëng kï nùm 2005, Àöìng Húái chó múái coá cêy nùçm doåc khoaãng 22km àûúâng phöë trïn töíng söë hún 100km àûúâng nöåi thaânh. Trong söë àoá, cêy coá chêët lûúång khöng nhiïìu vaâ àûúåc tröìng khöng theo möåt qui hoaåch naâo caã. Thaânh phöë naây coá möåt àoaån àûúâng khaá xanh maát, àoá laâ àûúâng Lyá Thûúâng Kiïåt àoaån qua trung têm TP, nhûng laåi tröìng daây àùåc möåt loaåi hoa sûäa. Do mêåt àöå quaá daây, chó caách 2-3m laåi coá möåt cêy nïn àïën muâa cêy ra hoa, muâi hûúng nöìng nùåc keáo daâi suöët ba thaáng liïìn, laâm aãnh hûúãng nùång nïì túái àúâi söëng vaâ sûác khoãe cû dên Theo àïì aán phaát triïín cêy xanh cho Àöìng Húái trong giai àoaån , thaânh phöë àaä triïín khai phuã cêy xanh vúái töëc àöå tröìng hùçng nùm laâ cêy. Viïåc choån tröìng caác loaåi cêy cuäng àûúåc chuá yá hún, seä tröìng caác cêy phuâ húåp nhû sïën, viïët, nhaåc ngûåa, sao àen... theo hûúáng trïn möîi tuyïën àûúâng coá ñt nhêët ba loaåi cêy vúái khoaãng caách tröìng húåp lyá Àöng Haâ Cuäng laâ möåt thõ xaä nùçm giûäa miïìn Trung rêët cêìn boáng cêy xanh nhûng do aãnh hûúãng tûâ thúâi chiïën tranh vaâ sau àoá laâ töëc àöå phaát triïín àö thõ quaá nhanh, nïn tyã troång cêy xanh coân quaá thêëp. Theo kïët quaã àiïìu tra cuãa UBND thõ xaä Àöng Haâ giai àoaån hiïån nay, thõ xaä naây àang coá hún cêy xanh vúái 14 chuãng loaåi khaác nhau. Trong söë 55km àûúâng àö thõ àaä traãi nhûåa, múái chó 32km coá cêy xanh ven àûúâng. Chêët lûúång cêy tröìng àaång bõ coi laâ taåp nham do chuã yïëu tröìng tûå phaát. Nùm 1977, chñnh phuã Malaysia tùång Quaãng Trõ loaåt cêy coå dêìu goáp phêìn laâm xanh laåi maãnh àêët àaä bõ taân phaá vïì bom àaån àöìng thúâi àoáng goáp giaá trõ kinh tïë. Tuy viïåc khai thaác dêìu lêëy coå chûa hiïåu quaã, nhûng coå dêìu àaä àoáng vai troâ khöng nhoã trong viïåc caãi taåo möi trûúâng sinh thaái cuäng nhû caãnh quan trïn àõa baân. Trong quaá trònh múã röång thaânh phöë, nhiïìu heác ta tröìng coå dêìu phaãi giaãi toãa, tuy nhiïn nhiïìu cêy àaä àûúåc bûáng göëc sau àoá böë trñ tröìng laåi úã nhûäng núi thñch húåp. yá thûác àûúåc vai troâ cuãa cêy xanh àö thõ, duâ kinh phñ haån heån nhûng chñnh quyïìn vêën cöë gùæng haâng nùm tùng ngên saách cho cêy tröìng múái bïn caånh viïåc xêy dûång àïì aán qui hoaåch tröìng cêy xanh àûúâng phöë Buön Ma Thuöåt Lúåi thïë cuãa thuã phuã Têy Nguyïn laâ nùçm úã vuâng khñ hêåu töët, thöí nhûúäng maâu múä laåi ñt bõ aãnh hûúãng cuãa chiïën tranh nïn hïå thöëng cêy xanh cuãa Buön Ma Thuöåt khaá töët. Giûäa loâng thaânh phöë àang ngaây caâng trúã nïn hiïån àaåi vêîn coân töìn taåi möåt quêìn thïí cêy cöí thuå coá nguöìn göëc tûâ àaåi ngaân, phên böë trïn möåt diïån tñch gêìn 7ha. Trong khu rûâng mang tïn Biïåt Àiïån naây, caác loaâi cêy baãn àõa cuãa Têy Nguyïn nhû cêím lai, sao àen, gaåo vaâ muöìng hay nhûäng loaâi cêy du nhêåp nhû phi lao vaâ baåch àaân, àïìu coá àûúâng kñnh thên cêy tûâ 1m trúã lïn. Ngay cöíng vaâo khu rûâng laâ hai cêy long naäo coá taán xoâe röång, àûúâng kñnh göëc 5-6 ngûúâi öm khöng hïët. Dûúái caác taán cêy cöí thuå laâ têìng têìng lúáp lúáp caác loaâi cêy nhoã tûúng àöëi phong phuá, trong àoá coá nhiïìu loaâi cêy ùn quaã nhû chöm chöm rûâng, xoaâi rûâng, bú, lïkima vaâ vuá sûäa. Khöng chó mang tñnh chêët baão taâng khu rûâng trong thaânh phöë naây coân coá khaã nùng trúã thaânh möåt vûúân ûúm múái caác giöëng cêy baãn àõa àùåc sùæc seä àûúåc chiïët tröìng vaâ nhên röång ra toaân vuâng, toaân laänh thöí Traâ Vinh Traâ Vinh àûúåc coi laâ möåt trong caác àö thõ hiïëm hoi úã Viïåt Nam giûä àûúåc tûúng àöëi toaân veån kiïën truác vaâ quy hoaåch tûâ àêìu thïë kyã. Mêåt àöå cêy xanh cuãa thõ xaä Traâ Vinh àaä àaåt xêëp xó 15m 2 / àêìu ngûúâi, cao nhêët so vúái caác àö thõ trong vuâng Àöìng bùçng söng Cûãu Long. Thaânh phöë cuäng nhêån àûúåc sûå quan têm tûâ quöëc tïë vñ duå nhû dûå aán do Cöång àöìng chêu Êu (EC) taâi trúå, trõ giaá 5,8 tyã àöìng vaâo nùm 2008 vúái muåc tiïu huy àöång cöång àöìng baão dûúäng khoaãng 700 cêy cöí thuå 100 tuöíi trúã lïn vaâ tröìng múái hún cêy xanh lêëy boáng maát nhùçm caãi thiïån möi trûúâng, taåo myä quan àö thõ. Bïn caånh hïå thöëng cêy xanh àûúâng phöë, Traâ Vinh coân coá khu di tñch Ao baâ Om coá töíng diïån tñch khoaãng 21

22 CÊY XANH ÀÖ THÕ VIÏåT NAM 10ha vúái trïn 500 cêy cöí thuå nhiïìu trùm nùm tuöíi. Àêy laâ vöën quyá àang àûúåc ngûúâi dên cuäng nhû chñnh quyïìn thaânh phöë baão töìn vaâ giûä gòn Võ Thanh Laâ möåt àö thõ coân rêët treã, Võ Thanh töíng söë cêy xanh àïëm àûúåc trïn àêìu ngoán tay vaâ chó têåp trung úã mêëy phöë trung têm. Söë lûúång cêy xanh taåi Võ Thanh coân thêëp hún nhiïìu so vúái thõ trêën Long Myä laáng giïìng, trong khi quy mö dên söë cuäng nhû diïån tñch lúán gêëp nhiïìu lêìn. Nùm 2006, Võ Thanh triïín khai tröìng múái 500 cêy sao dêìu, vaâ hiïåu quaã àaä àûúåc phaát huy àïën nay. Tuy nhiïn, do laâ möåt thaânh phöë múái viïåc quy hoaåch àûúåc vaåch ra tûâ àêìu, nïëu àùåt vêën àïì àuáng vaâ giaãi quyïët vêën àïí triïåt àïí thò Võ Thanh laåi coá thïí biïën thïë yïëu thaânh thïë maånh. 3. Phên loaåi cêy xanh àö thõ Cêy xanh àö thõ laâ têåp húåp têët caã nhûäng loaâi thaão möåc hiïån diïån trong àö thõ tûâ cêy coã tröìng doåc àûúâng phöë, trong caác khu rûâng phoâng höå, cöng viïn, vûúân hoa, sên vûúân caác khu úã hay caác giaân cêy, chêåu caãnh trong tûâng gia àònh. Theo àùåc tñnh sinh hoåc, ta coá thïí phên loaåi dûåa vaâo daång söëng vaâ cöng duång: cêy göî lúán coá Sêëu, Xaâ Cûâ, Choâ...; thên göî nhúä göìm Me, Bùçng Lùng, Nhaän, Cúm Nguöåi..., cêy coá quaã nhû Na, Höìng Bò... Caác loaåi cêy thên thaão, cêy buåi, dêy leo cuäng àûúåc ûa chuöång tröìng trong àö thõ do hònh daáng phong phuá vaâ khöng àoâi hoãi quyä àêët lúán. Tûúng tûå, caác loaâi cêy hoå Tre Truác hay thên Cau Dûâa cuäng rêët àûúåc ûa chuöång. Mùåt nûúác tônh trong àö thõ cuäng thûúâng àûúåc têån duång àïí tröìng caác loaâi cêy thuãy sinh, nhêët laâ nhûäng loaâi coá chûác nùng caãi taåo möi trûúâng. Àùåc biïåt, caác loaâi cêy ûa boáng rêm (thñch húåp tröìng trong nhaâ), cêy chõu khö haån (vñ duå xûúng röìng), caác loaåi cêy, hoa caãnh bonsai cuäng laâ thaânh phêìn khöng thïí thiïëu àöëi vúái cû dên àö thõ [1,2]. Theo chûác nùng, ta coá thïí chia cêy xanh àö thõ thaânh caác nhoám chñnh sau àêy [3,4]: - Cêy xanh àûúâng phöë: laâ caác daãi cêy tröìng taåo haânh lang ngùn caách cho caác truåc giao thöng àöìng Hònh 3. Cêy Löåc Vûâng laâ möåt loaåi cêy àùåc trûng cuãa Viïåt Nam vúái hònh daáng cêy, kiïíu laá vaâ mêìu sùæc hoa àûúåc tröìng ven höì Hoaân Kiïëm taåo nïn möåt neát kiïu sa vaâ cöí kñnh cho thuã àö Haâ nöåi thúâi coá chûác nùng taåo boáng maát, ngùn gioá buåi, caãi taåo möi trûúâng. Àêy thûúâng laâ caác cêy thên möåc lúán, söëng lêu nùm, coá àöå che phuã cao. (Hònh 2). - Cêy xanh cöng cöång: àûúåc tröìng taåi caác cöng viïn, vûúân hoa taåo thaânh möåt quêìn thïí, möåt maãng xanh lúán. Lûåa choån cho caác quêìn thïí naây khaá àa daång, tuây thuöåc theo yá nghôa hay chuã àïì cuãa cöng trònh hay khu vûåc - Cêy xanh cöng trònh: tröìng trong caác khu dên cû, khu cöng nghiïåp hay dõch vuå thûúng maåi, giaãi trñ. - Cêy xanh àùåc biïåt: cêy ven söng höì, cêy xanh phoâng höå, caách ly, caác quêìn thïí hay caá thïí cêy cöí thuå, cêy mang tñnh vùn hoáa hoùåc têm linh. (Hònh 3) Hònh 2. Haâng saâ cûâ trïn àûúâng Hoaâng Diïåu - Cêy saâ cûâ coá nguöìn göëc chêu Phi nhûng dïî tröìng, dïî söëng vaâ coá boáng maát röång àaä àûúåc ngûúâi Phaáp gêy tröìng taåi Viïåt Nam Hònh 4. Cêy hoa giêëy tröìng úã caác ngöi nhaâ phöë taåi phöë cöí Höåi An àaä laâm àeåp vaâ thú möång nhiïìu thïm cho àö thõ cöí naây. - Cêy caãnh höå gia àònh: àêy laâ möåt thõ trûúâng cûåc kyâ lúán maâ bêëy nay phaát triïín khaá tûå nhiïn, chûa àûúåc nghiïn cûáu hay àõnh hûúáng.(hònh 4) Thïm möåt àùåc àiïím rêët quan troång maâ caác nhaâ hoaåch àõnh phaãi tñnh àïën àoá laâ baãn sùæc cêy xanh riïng cuãa tûâng àö thõ àaä àûúåc hònh thaânh trong lõch sûã. Nhûäng àûúâng phöë daâi ngêåp traân Hoa phûúång àoã cuãa Haãi Phoâng, Nhûäng haâng cêy Sao dêìu vuát cao úã Saâi goân, nhûäng con àûúâng Xaâ cûâ, phöë Sêëu cöí thuå úã Haâ nöåi àaä trúã thaânh thûúng hiïåu. (Hònh 5, Hònh 6) Do vêåy, viïåc lûåa choån cêy tröìng àö thõ cho phuâ húåp vúái àiïìu kiïån cuå thïí úã tûâng àõa phûúng, phuâ húåp vúái kiïën truác vaâ taåo àûúåc baãn sùæc riïng cho tûâng àö thõ laâ 22

23 CÊY XANH ÀÖ THÕ VIÏåT NAM cêy, lúåi duång àïm töëi hay mûa baäo àïí chùåt cêy. Möåt söë thuã àoaån bûác tûã cêy möåt caách cùn cú maâ khöng súå bõ phaát hiïån ngay cuäng thûúâng àûúåc sûã duång, àoá laâ àöí nûúác söi, nûúác muöëi, àöí dêìu hoãa hay thêåm chñ axit loaäng vaâo göëc vaâ rïî àïí cêy chïët dêìn chïët moân. Cuäng khöng thïí boã qua nguyïn nhên gêy chïët cêy tûâ chñnh nhûäng ngûúâi quaãn lyá. Viïåc choån lûåa cêy tröìng khöng chuêín, nhû cêy ngoaåi lai gêy haåi, cêy coá àöåc töë seä dêën àïën viïåc bùæt buöåc phaãi triïåt haå. Hay nhû Hònh 5. Haãi Phoâng àaä ài vaâo thú vaâ nhaåc vúái hònh aãnh cuãa möåt thaânh phöë mang tïn möåt loaâi hoa phûúång àoã. viïåc àoâi hoãi phaãi àûúåc tñnh toaán kyä caâng, tyã myã. 4. Nhûäng taác àöång xaä höåi aãnh hûúãng àïën sûác khoeã cuãa hïå thöëng cêy xanh àö thõ (3) Sûác khoeã cêy xanh àö thõ, cêy xanh àûúâng phöë bõ taác àöång búãi rêët nhiïìu yïëu töë. Ngoaâi caác yïëu töë khaách quan nhû thiïn tai, baäo luåt, sêu bïånh hay thiïëu huåt nguöìn dinh dûúäng, nguyïn nhên gêy chïët cêy laåi thûúâng do con ngûúâi gêy ra. Trong àoá, coá caã caác nguyïn nhên khaách quan lêîn chuã quan, tûác laâ cöë tònh triïåt haå cêy xanh vò lyá do naâo àoá. Hònh 6. Àûúâng Phan Àònh Phuâng àûúåc tröìng vúái hai haâng cêy sêëu àaä taåo nïn möåt trong nhûäng àûúâng phöë àeåp vaâ thú möång vaâ laäng maån nhêët cuãa thuã àö Haâ Nöåi. Viïåc xêy dûång, caãi taåo trong àö thõ coá aãnh hûúãng lúán nhêët àïën cêy xanh. Ngoaâi viïåc thi cöng caác dûå aán lúán àoâi hoãi phaãi triïåt haå cêy xanh àïí giaãi phoáng mùåt bùçng, caác hoaåt àöång duy tu baão dûúäng àûúâng xaá, vóa heâ, haå têìng àö thõ cuäng gêy aãnh hûúãng rêët lúán. Nhiïìu cêy sau khi bõ chïët hoùåc àöí múái phaát hiïån ra böå rïî àaä bõ cùæt naát búãi caác cöng trònh ngêìm. Caác dûå aán, àaåi dûå aán nhaâ cao têìng hay trung têm thûúng maåi, dõch vuå àang moåc lïn nhû nêëm taåi hêìu khùæp caác àö thõ lúán. Àïí tiïån cho viïåc thi cöng, ngûúâi ta haå saát haâng loaåt cêy xanh lêu nùm röìi buâ àùæp bùçng caác haâng cêy cau buång, cêy coå dêìu thiïëu hùèn baãn sùæc cuäng nhû cöng duång. Cêy xanh àö thõ, nhêët laâ nhûäng haâng cêy ven àûúâng phöë coân bõ ngûúâi dên cöë tònh triïåt haå àïí taåo ra mùåt tiïìn nhaâ thöng thoaáng tiïån viïåc buön baán kinh doanh hay caã nhûäng lyá do maâ hoå coi laâ têm linh, aãnh hûúãng túái phong thuãy. Hoå êm thêìm chùåt rïî cêy, boác voã Hònh 7. Haâng cêy hoa sûäa vúái muâi hûúng quaá nöìng naân laâm aãnh hûúãng àïën möi trûúâng söëng àö thõ. phong traâo tröìng Hoa sûäa daây àùåc àaä gêy nïn hïå luåy khöng lûúâng taåi nhiïìu àö thõ tûâ Àaâ Nùéng, Nha Trang cho túái Àöìng Húái, Tam Kyâ. Cûá möîi muâa hoa núã, laäng maån khöng thêëy àêu, nhûng ngûúâi dên trong khu vûåc bõ haânh haå búãi muâi hoa nöìng nùåc, khöng ñt treã em, ngûúâi giaâ bõ dõ ûáng túái mûác phaãi ài viïån. (Hònh 7) Àiïìu naây dêîn túái phaãn ûáng tiïu cûåc, ngûúâi dên leán luát, thêåm chñ ngang nhiïn chùåt haå nhûäng haâng cêy àaä tûâng ài vaâo thi ca naây. Ngoaâi ra, viïåc baão dûúäng khöng àuáng thúâi haån, khöng phaát hiïån vaâ ngùn ngûâa sêu bïånh àuáng luác, khöng coá caác àöång thaái baão vïå cêy möåt caách triïåt àïí cuäng dêîn àïën viïåc laâm luåi taân caác maãng xanh àö thõ. 5. Kïët luêån Cêy xanh àö thõ laâ möåt yïëu töë caãnh quan vö cuâng quan troång cuãa àö thõ vïì mùåt chûác nùng, thêím myä, vùn hoaá, möi trûúâng vaâ kinh tïë. Àïí phaát triïín vaâ gòn giûä quyä cêy xanh trong caác àö thõ Viïåt Nam, chuáng ta cêìn phaãi hiïíu àûúåc thûåc traång vaâ giaá trõ cuãa cêy xanh trong caãnh quan vaâ möi trûúâng àö thõ, tûâ àoá coá nhûäng biïån phaáp hiïåu quaã khai thaác cêy xanh trong quy hoaåch vaâ thiïët kïë khöng gian àö thõ. Taâi liïåu tham khaão: 1. Bradshaw, Anthony; Hunt, Ben; Walmsley, Tim (1995) Trees in the urban landscape. Principles and practice, London - Spon 2. Àùång Kim Chi, Lï Thõ Phûúng Thaão (1980), Cêy tröìng àö thõ têåp 1,2, NXB Xêy dûång, Haâ nöåi 3. Àaâm Thu Trang, (2012) Nghiïn cûáu hûúáng dêîn lûåa choån loaåi cêy xanh tröìng trong àö thõ phuâ húåp vúái àiïìu kiïån àõa phûúng, Baáo caáo àïì taâi cêëp böå, Böå xêy dûång 4. Àaâm Thu Trang, (1998), Töí chûác cêy xanh cho caác khu úã cuãa Haâ nöåi trong giai àoaån cöng nghiïåp hoaá àêët nûúác (Giai àoaån ), Luêån vùn thaåc syä, Trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång 23

24 QUY HOAÅCH - KIÏËN TRUÁC - ÀÖ THÕ & XAÄ HÖÅI CONDOTEL VAÂ ÀÖI ÀIÏÌU SUY NGHÔ HAÃI ANH Mêëy bûäa nay röå lïn vïì chuyïån Condotel, chûúng trònh VTV 24 do anh Quang Minh phuå traách àaä chuã trò möåt cuöåc höåi thaão baân vïì khung phaáp lyá cho loaåi cöng trònh naây. Cuöåc höåi thaão vúái sûå tham gia cuãa nhiïìu caán böå coá chûác traách cuãa caác Böå Xêy dûång, Tû phaáp, Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng vaâ nhiïìu chuyïn gia khaác àùåc biïåt laâ sûå tham gia cuãa àöng àaão caác nhaâ àêìu tû Condotel. Vêåy Condotel laâ gò? Condotel laâ chûä gheáp, viïët tùæt cuãa 2 tûâ: Condominium (nhaâ cùn höå - chung cû) vaâ Hotel (khaách saån), nghôa laâ cùn höå khaách saån hoùåc khaách saån cùn höå hoùåc goåi theo cöng nùng cuãa noá laâ cùn höå nghó dûúäng. Condotel àûúåc thiïët kïë giöëng nhû möåt khaách saån nhûng coá chuã súã hûäu riïng cho tûâng cùn höå coá àêìy àuã phoâng khaách, phoâng nguã, bïëp ùn, phoâng tùæm àaáp ûáng nhu cêìu sinh hoaåt cuãa con ngûúâi nhû möåt cùn höå cao cêëp. Mö hònh Condotel xuêët hiïån vaâo nhûäng nùm 1980 taåi Miami (Myä). Hoaåt àöång theo phûúng thûác chuyïín àöíi caác khaách saån cuä, caãi taåo xêy dûång laåi, nhùçm nêng cao hiïåu quaã àêìu tû, kinh doanh, àaáp ûáng nhu cêìu nghó dûúäng taåi àêy. Viïåc chuyïín àöíi naây àaä mang laåi nhiïìu hiïåu quaã kinh tïë cao. Àïën nùm 2000, ngûúâi Myä laåi biïën àöíi möåt chung cû cuä úã Miami coá cöng nùng nhû möåt khaách saån àïí dïî baán laåi. Nhû vêåy ngûúâi Myä àaä biïën Khaách saån thaânh Condotel röìi laåi biïën Nhaâ úã cùn höå thaânh Condotel. Caách laâm naây khöng chó mang vïì thaânh cöng trong taâi chñnh maâ coân laâ bûúác khúãi àêìu cho möåt trûúâng phaái àêìu tû bêët àöång saãn (BÀS) múái. Kïí tûâ àoá, mö hònh cùn höå nghó dûúäng Condotel lan röång ra nhiïìu quöëc gia trïn thïë giúái trong àoá coá Viïåt Nam. Nùm 2009, BÀS àaánh dêëu sûå xuêët hiïån cuãa mö hònh BÀS Condotel àêìu tiïn taåi Viïåt Nam: Toâa thaáp Nha Trang Plaza. Nha Trang Plaza àûúåc xêy trïn khu àêët m 2 cao 40 têìng vaâ 240 cùn höå àaåt chuêín 5 sao. Sau àoá möåt loaåt caác dûå aán Condotel àûúåc xêy dûång taåi Phuá Quöëc, Nha Trang, Àaâ Nùéng, Quaãng Ninh Chuã súã hûäu cùn höå Condotel laâ nhûäng khaách haâng coá nhu cêìu mua cùn höå khaách saån vúái muåc àñch àêìu tû àïí tùng lúåi nhuêån. Cùn höå Condotel hêëp dêîn hoå búãi tiïìm nùng lúåi nhuêån vaâ khaã nùng thu höìi vöën cao. Condotel coá àùåc àiïím laâ: Àûúåc quaãn lyá vêån haânh vaâ baão dûúäng búãi möåt àún võ chuyïn nghiïåp. Hoaåt àöång theo hònh thûác Timeshare (chia seã thúâi gian sûã duång). Chuã yïëu àùåt taåi nhûäng khu du lõch, khu nghó Condotel FLC Haå Long Vinpearl Condotel Àaâ Nùéng 24

25 CONDOTEL... Vinpearl Condotel Àaâ Nùéng dûúäng sang troång. Ngûúâi mua khöng phaãi àïí úã thûúâng xuyïn maâ àïí àêìu tû sinh lúåi nhuêån. Chuã àêìu tû baân giao condotel vúái àêìy àuã tiïån nghi vaâ nöåi thêët àïí coá thïí àûa vaâo khai thaác ngay. Thûåc tïë úã Viïåt Nam diïîn ra rêët phong phuá. Coá chuã àêìu tû xêy dûång cùn höå nghó dûúäng röìi baán theo tuêìn súã hûäu. Nhûäng ai coá nhu cêìu naây thò khoaãn tiïìn mua khöng cêìn nhiïìu tiïìn lùæm. Vñ duå nhû anh chó cêìn boã ra 300 triïåu àöìng, anh coá quyïìn àûúåc sûã duång cùn höå nghó dûúäng möîi nùm 10 ngaây vaâ àûúåc sûã duång trong 40 nùm hoùåc 50 nùm. Nïëu nùm naâo àoá anh khöng sûã duång àïí nghó dûúäng thò coá thïí baán quyïìn nghó dûúäng cho ngûúâi khaác. Nïëu chuã àêìu tû coá möåt hïå thöëng nghó dûúäng úã nhiïìu núi kïí caã úã nûúác ngoaâi, anh coá thïí thûúng lûúång àïí àöíi kyâ nghó àoá àïën núi khaác, thêåm chñ nghó úã nûúác ngoaâi Ta lêëy möåt vñ duå: Möåt ngûúâi chi ra 300 triïåu àïí súã hûäu cùn höå 10 ngaây àïm/nùm trong 40 nùm. Chi phñ baão dûúäng möîi nùm nöåp 10 triïåu, 40 nùm hïët 400 triïåu tiïìn baão dûúäng. Töíng cöång hïët 700 triïåu àöìng. Bònh quên nïëu thuï cùn höå khaách saån 5 sao àïí nghó thò chi phñ hïët 3 triïåu àöìng/möåt ngaây àïm. 10 ngaây nghó hïët 30 triïåu. Àûúåc sûã duång 40 nùm. Nïëu thuï thò hïët 30 triïåu x 40 nùm = 1200 triïåu (1,2 tyã àöìng). Nhû vêåy laâ tiïët kiïåm àûúåc 500 triïåu. Trûúâng húåp súã hûäu toaân böå möåt cùn höå, trong möåt söë dûå aán, sau khi giao cho khaách haâng cùn höå condotel, chuã àêìu tû àöìng yá àïí cho khaách haâng tûå kinh doanh cùn höå cuãa mònh trïn cú súã tön troång quy tùæc chung cuãa toaâ nhaâ. Cùn höå condotel coá nhiïìu ûu àiïím, tuy vêåy khaách haâng mua cùn höå condotel phaãi cên nhùæc thêån troång trong quaá trònh goáp vöën. Búãi àêy thûåc chêët laâ nhaâ àêìu tû kïu goåi khaách haâng goáp vöën àïí cuâng kinh doanh ngay tûâ khi dûå aán chûa àûúåc triïín khai. Phêìn bõ àöång luön úã phña ngûúâi mua. Nhûäng nhaâ àêìu tû cùn höå Condotel, hoå àaä tñnh toaán rêët kyä lûúäng. Húåp àöìng vúái khaách haâng hoå àaä thuï luêåt sû dûå thaão (coá khi dêìy àïën caã trùm trang giêëy), àûúng nhiïn trong húåp àöìng àoá bao giúâ phêìn lúåi, phêìn an toaân vêîn thuöåc chuã àêìu tû. Vò thïë, nhûäng ai muöën mua cùn höå condotel phaãi nghiïn cûáu húåp àöìng cho kyä keão khöng buát sa thò gaâ chïët. Vñ nhû anh àaä àùåt coåc röìi maâ khöng mua nûäa thò mêët tiïìn àùåt coåc. Maâ tiïìn àùåt coåc khöng nhoã (tûâ 50 àïën 100 triïåu àöìng). Anh àaä àêìu tû sang bûúác möåt röìi thò khöng thïí khöng àêìu tû sang bûúác hai. Vò nïëu anh boã thò seä mêët hïët tiïìn bûúác möåt kïí caã tiïìn àùåt coåc. Coá rêët Búâ biïín Nha Trang, àaä coá nhiïìu nhaâ cao têìng coá cùn höå condotel nhiïìu trûúâng húåp anh àaä hoaân thaânh àoáng tiïìn àúåt möåt maâ cöng trònh chûa chuêín bõ xong mùåt bùçng (chûa noái gò àïën chuyïån àaâo moáng). Maâ hoå coá àaâo moáng hay chûa, anh úã xa cuäng khöng kiïím tra àûúåc. Trong khaá nhiïìu trûúâng húåp, nhiïìu ngûúâi khoác dúã mïëu dúã vïì chuyïån naây. Khi anh coá tiïìn tiïët kiïåm gûãi ngên haâng, tuy laäi xuêët thêëp nhûng anh biïët chùæc chùæn laâ àïën cuöëi kyâ seä coá laäi 7-8%/ nùm. úã àêy chuã àêìu tû cam kïët laäi 10-12%/nùm. Nhûng chó laâ cam kïët miïång. Khöng coá gò àaãm baão. Trong viïåc àêìu tû BÀS trûúác àêy, nhiïìu ngûúâi àaä mêët saåch vöën vò tiïìn nöåp röìi maâ sau 5-7 nùm cöng trònh chûa moåc hoùåc chó xong phêìn moáng, sùæt theáp àïí hoen ró. Tòm chuã àêìu tû thò khöng thêëy àêu. Noái nhû vêåy khöng coá nghôa laâ têíy chay condotel maâ chó lûu yá nhûäng ai muöën mua noá phaãi cêín troång. Trûúác tiïn phaãi àiïìu tra tòm hiïíu chuã àêìu tû laâ ai, coá àaáng tin cêåy khöng, coá phaãi laâ àún võ laâm ùn nghiïm chónh khöng? Dûå aán àaä àûúåc cú quan coá thêím quyïìn cêëp pheáp chûa? Hoå coá tiïìn thêåt hay khöng? Hay chó laâ loaåi tay khöng bùæt giùåc. Àaä khöng ñt trûúâng húåp hoå thu àûúåc möåt söë tiïìn cuãa khaách haâng röìi boã tröën. Hai laâ phaãi xem xeát thêåt kyä húåp àöìng trûúác khi kyá. Ba laâ võ trñ cuãa cùn höå condotel coá thûåc àùæc àõa khöng? úã möåt núi naâo àoá tuy võ trñ àùæc àõa nhûng cung àaä quaá cêìu cuäng laâ möåt vêën àïì phaãi xem xeát. Khi noái àïën cùn höå nghó dûúäng thò ta phaãi nghô ngay laâ noá phaãi úã gêìn búâ biïín, úã trïn miïìn nuái khñ hêåu maát meã hoùåc úã gêìn núi coá nguöìn suöëi khoaáng àïí chûäa bïånh, hoùåc núi danh lam thùæng caãnh hêëp dêîn du lõch. Coân nïëu condotel laåi úã giûäa trung têm àö thõ öìn aâo, buåi bùåm, hoùåc ö nhiïîm möi trûúâng thò yá nghôa condotel khöng coân nûäa, noá seä laâ möåt sûå biïën tûúáng quaái dõ! Coân viïåc coá nïn cêëp söí höìng, söí àoã cho condotel hay khöng, hiïån caác nhaâ lêåp chñnh saách àang baân àïí trònh Thuã tûúáng. Theo thiïín nghô cuãa ngûúâi viïët baâi naây thò nïn cêëp. Taâi saãn nhoã nhû chiïëc xe maáy Nhaâ nûúác coân cêëp quyïìn súã hûäu huöëng höì möåt BÀS giaá trõ mêëy tyã àöìng sao laåi khöng cêëp. Nhûng àêy seä laâ möåt söí höìng àùåc biïåt, nhû nhiïìu àõa phûúng àaä khùèng àõnh noá laâ cùn höå nghó dûúäng, khöng phaãi laâ àún võ úã thûúâng truá, nïn khöng thïí cêëp höå khêíu thûúâng truá. Tuyïåt nhiïn condotel khöng phaãi laâ khu dên cû, khu úã. Dên cû àïën àêy chó laâ àïí nghó dûúäng, du lõch, tham quan. Nöåi dung naây cêìn àûúåc ghi roä trong söí höìng. Nhû thïë vïì mùåt phaáp lyá cuäng roä raâng, àêìy àuã. Condotel maâ àûúåc cêëp söí höìng thò thõ trûúâng BÀS seä söi àöång hùèn lïn. 25

26 QUY HOAÅCH - KIÏËN TRUÁC - ÀÖ THÕ & XAÄ HÖÅI Baån coá biïët? TÛÂ ÀIÏÍN BAÁCH KHOA XÊY DÛÅNG Biïn soaån: NGUYÏÎN HUY CÖN Xuêët baãn: Nhaâ xuêët baãn Tûâ àiïín Baách khoa 716 trang khöí 16x24 úã Tñnh ra, àaä coá 24 cuöën, göìm àuã caác thïí loaåi: Viïåt Nam àaä coá nhiïìu tûâ àiïín vïì Xêy dûång vaâ Kiïën truác àûúåc xuêët baãn tûâ nhûäng nùm àöëi chiïëu song ngûä, àa ngûä, giaãi thñch hay dõch tûâ nûúác ngoaâi. Töi cuäng àaä laâ taác giaã, àöìng taác giaã hoùåc tham gia hiïåu àñnh 15 cuöën trong àoá. Tuy nhiïn, chûa coá cuöën naâo mang àêìy àuã tñnh chêët cuãa Tûâ àiïín baách khoa chuyïn vïì xêy dûång Viïåt Nam. Viïåc thöëng nhêët vaâ chñnh xaác hoáa thuêåt ngûä vaâ cêåp nhêåt nhûäng kiïën thûác múái hiïån laâ möåt vêën àïì cêëp baách. Cuäng phaãi nïu thïm laâ trong nhûäng nùm 1990, ngaânh xêy dûång àaä tham gia biïn soaån caác muåc tûâ vïì xêy dûång vaâ kiïën truác (trong 2 ban biïn soaån vïì kiïën truác vaâ cöng nghiïåp trong böå Tûâ àiïín Baách khoa Viïåt Nam (4 têåp). Tuy nhiïn söë muåc tûâ coân quaá ñt (dûúái 1000 tûâ) vaâ chûa bao quaát àûúåc caác chuyïn ngaânh trong xêy dûång, nöåi haâm cuãa möåt söë muåc tûâ coân phiïën diïån, phên loaåi muåc tûâ chûa thöëng nhêët,... Tuy nhiïn, taâi liïåu naây rêët coá ñch cho viïåc tham khaão vaâ ruát kinh nghiïåm àïí thûåc hiïån biïn soaån tûâ àiïín baách khoa chuyïn ngaânh. Nhû lúâi noái àêìu cuãa cuöën Tûâ àiïín Baách khoa Xêy dûång naây àaä nïu, nïn hiïíu thuêåt ngûä XÊY DÛÅåNG theo nghôa röång àïí baãng tûâ cuãa tûâ àiïín àêìy àuã, cên àöëi vaâ bao quaát àûúåc hêìu hïët nhûäng kiïën thûác cú baãn phuåc vuå ngûúâi laâm cöng taác xêy dûång, bêët kïí laâ kyä sû hay kiïën truác sû, laâ ngûúâi thûåc hiïån saãn xuêët hay ngûúâi quaãn lyá, trïn quan àiïím xem kiïën truác laâ àöëi tûúång vaâ kïët quaã cuãa hoaåt àöång xêy dûång. Àïí àaåt àûúåc muåc àñch naây, Tûâ àiïín Baách khoa Xêy dûång phaãi göìm coá: - Caác muåc tûâ bao quaát àûúåc caã ngaânh nghïì xêy dûång vaâ coá têìn suêët sûã duång cao. - Caác khaái niïåm chuyïn mön cú baãn vïì kyä thuêåt xêy dûång, tûâ dên gian àïën hiïån àaåi. - Caác khaái niïåm chuyïn mön ngoaâi ngaânh coá liïn quan trûåc tiïëp àïën cöng taác xêy dûång vaâ kiïën truác. - Caác thaânh quaã xêy dûång tiïu biïíu trong nûúác vaâ trïn thïë giúái qua caác thúâi kyâ. Nïu danh caác taác giaã nöíi tiïëng trïn thïë giúái àaä cöëng hiïën cho cöng taác xêy dûång. - Caác muåc tûâ vïì tin hoåc, möi trûúâng, dên söë hoåc, myä thuêåt, trang bõ cöng trònh, möåt söë vùn baãn luêåt... coá liïn quan àïën xêy dûång vúái möåt tyã lïå nhêët àõnh. - Thïí hiïån àûúåc laâ tûâ àiïín baách khoa xêy dûång cuãa Viïåt Nam, trong àoá caác muåc tûâ vïì cöng trònh vaâ taác gia kiïën truác-xêy dûång Viïåt Nam coá vai troâ thñch àaáng. Vïì caách trònh baây, trong tûâ àiïín naây cuäng coá àùåc àiïím: àöëi vúái caác muåc tûâ coá nöåi haâm khaái niïåm cú baãn thò ngùæn goån, nhûng caác muåc tûâ khaác thò mö taã daâi trong àiïìu kiïån coá thïí àïí cung cêëp àêìy àuã thöng tin. Khöng coá hònh minh hoåa riïng leã cho tûâng muåc tûâ maâ têåp trung trong möåt söë trang. Àiïìu naây taåo àiïìu kiïån minh hoåa àûúåc thïm chuãng loaåi cuãa àöëi tûúång cêìn nïu trong muåc tûâ. Vñ duå: khöng chó minh hoåa möåt caái cêìu thang sau muåc tûâ cêìu thang maâ laâ caã möåt trang giúái thiïåu caác loaåi cêìu thang hiïån sûã duång trong caác cöng trònh xêy dûång. Àêy coá thïí xem nhû taâi liïåu tra cûáu töíng húåp caác kiïën thûác cú baãn cêìn biïët cuãa ngûúâi laâm cöng taác xêy dûång vaâ giúái thiïåu nhûäng thaânh quaã xêy dûång chuã yïëu trong vaâ ngoaâi nûúác. 26

27 QUY HOAÅCH - KIÏËN TRUÁC - ÀÖ THÕ & XAÄ HÖÅI ÀÖÍI MÚÁI THÏÍ CHÏË VAÂ QUAÃN TRÕ HÛÚÁNG TÚÁI XÊY DÛÅNG THAÂNH PHÖË THÖNG MINH TS. NGUYÏÎN NGOÅC HIÏËU - Àaåi hoåc Viïåt Àûác Toám tùæt: Baâi viïët thaão luêån vêën àïì àöíi múái thïí chïë vaâ quaãn trõ trong lônh vûåc phaát triïín àö thõ hûúáng túái xêy dûång thaânh phöë thöng minh trong böëi caãnh àêët nûúác coân traãi qua chùång àûúâng àö thõ hoáa lêu daâi. Nöåi dung trao àöíi xoay quanh nhu cêìu àöíi múái thïí chïë vaâ hïå thöëng quaãn trõ theo hûúáng tñch húåp hún vaâ qua àoá thöng minh hún tûâ giaác àöå khung cöng nghïå thöng tin vaâ truyïìn thöng (ICT) vaâ ûáng duång trong quaãn lyá phaát triïín. Dûåa trïn lêåp luêån vïì àöíi múái nhùçm nêng cao hiïåu quaã húåp taác liïn cú quan trïn cú súã tñch húåp caác hïå thöëng, baâi viïët gúåi yá cêìn àöíi múái àöìng böå vïì caã phûúng phaáp quy hoaåch vaâ ra quyïët àõnh, xêy dûång nùng lûåc kyä thuêåt vaâ cöng cuå, sùæp xïëp vïì thïí chïë vaâ hïå thöëng khuyïën khñch àïí hïå thöëng quaãn trõ vêån haânh töët hún trong kyã nguyïn cöng nghïå söë. Tûâ khoáa: thaânh phöë thöng minh, caãi caách quaãn trõ àö thõ, nïìn taãng thïí chïë, quaãn lyá phaát triïín tñch húåp. Abstract: This article discusses about developing institutional platform for managing development towards smart city while urbanization is a long process ahed. It focuses on how to improve the development management system towards more integrated and consequently smarter from Internet Communication Technology (ICT) framework and development management perspectives. Arguing that inter-organizational collaboration to be improved when systems are integrated, this paper propose municipalities to invest on multiple transformations from planning to building technical capacity, making decision method, planning instruments, and especially institutional arrangements for enabling openability and operability of connected data bases in the digitalized era. Keywords: smart city, urban governance reform, institutional platform, integrated development management. 1. Thaânh phöë thöng minh vaâ thïí chïë quaãn trõ thöng minh 1.1. Böëi caãnh Caác thaânh phöë trïn thïë giúái àang thay àöíi sêu sùæc nhúâ caác ûáng duång cöng nghïå múái. Chuáng ta chûáng kiïën nhûäng thay àöíi nhanh choáng chó trong möåt thêåp kyã vïì phûúng thûác giao tiïëp qua maång (Skype,Facebook); hoåc têåp vaâ tòm kiïëm taåi nhaâ (Google, Wikipedia), mua sùæm qua giao dõch àiïån tûã tûâ xa (Amazon, Alibaba). Mûúâi nùm trûúác, ñt coá ai nghô rùçng mònh seä súã hûäu haâng ngaân taâi xïë riïng (Uber, Grab) hay tòm àûúåc chöî úã giöëng nhaâ mònh úã nhûäng núi xa laå (Air Bnb). Höm nay xe tûå laái hay nhiïìu thiïët bõ àang tûå hoåc àïí thñch ûáng vúái tònh huöëng múái; ngaây mai caác hïå thöëng trñ tuïå nhên taåo seä coá thïí lûåa choån caác quyïët àõnh thêåm chñ töëi ûu hún con ngûúâi. Caác hïå thöëng vaâ töí chûác cêìn phaãi thöng minh hún àïí töìn taåi vaâ phaát triïín. Àö thõ phûác taåp hún, thay àöíi nhanh hún cêìn cöng nghïå töët hún àïí giaãi quyïët caác vêën àïì àö thõ. Thöng minh hún laâ töëi ûu hoáa sûã duång taâi nguyïn vaâ nùng lûúång, nêng cao khaã nùng ûáng phoá vaâ chöëng chõu vúái thaách thûác, phöëi húåp giaãi quyïët caác vêën àïì úã quy mö lúán hún, toaân diïån hún, vaâ kõp thúâi hún. Àöìng thúâi, sûå thay àöíi cuãa möåt böå phêån xaä höåi thuác àêíy toaân xaä höåi thay àöíi theo hûúáng thöng minh hún. Khi khaách haâng coá thïí saâng loåc haâng ngaân cûãa haâng àïí lûåa choån núi mua sùæm trong möåt click chuöåt vaâ chia seã yá kiïën chia seã cho haâng triïåu ngûúâi khöng quen biïët vïì saãn phêím, doanh nghiïåp phaãi nöî lûåc àïí caånh tranh hún. Khi ngûúâi dên tiïëp cêån thöng tin coá chêët lûúång cao hún, chñnh quyïìn cêìn coá bùçng chûáng töët hún àïí biïån minh cho sûå lûåa choån cuãa mònh. Caác nhaâ quaãn lyá giuáp thaânh phöë thöng minh hún qua nùng lûåc phöëi húåp caác haânh àöång töët hún. Viïåc möîi chuã thïí phêën àêëu laâm töët hún laâ traách nhiïåm cuãa chñnh hoå, song traách nhiïåm cuãa chñnh quyïìn laâ taåo möåt möi trûúâng cho caác nhên töë tñch cûåc phaát huy nùng lûåc cuãa mònh. Vò vêåy, sûå khaác biïåt cuãa thaânh phöë thöng minh so vúái doanh nghiïåp thöng minh, cöng trònh thöng minh, hay nhaâ maáy thöng minh laâ sûå phöëi húåp haânh àöång àïí cöång àöìng àö thõ thöng minh hún trong úã cêëp àöå lúán hún - cêëp àöå liïn cöång àöìng - liïn töí chûác. Muåc tiïu cuãa phöëi húåp haânh àöång laâ phaát huy töët hún nguöìn vöën con ngûúâi, nguöìn vöën xaä höåi cuâng vúái sûác maånh cöng nghïå àïí taåo dûång cuöåc söëng töët àeåp hún, bïìn vûäng hún (Policies, 2014). Chñnh vò vêåy, nhûäng thaânh phöë àûúåc cho laâ thöng minh nhêët úã chêu Êu àûúåc trên troång búãi thaânh cöng trong giaãi quyïët tùæc ngheän vaâ giaãm phaát thaãi khñ nhaâ kñnh thöng qua töí chûác ài laåi bùçng xe àaåp cöng cöång, tiïët kiïåm taâi nguyïn nhúâ huy àöång sûå tham gia cuãa toaân xaä höåi, vaâ àoáng goáp caác saáng kiïën nhùçm laâm cho thaânh phöë an toaân vaâ thên thiïån hún chûá khöng búãi hoå coá nhiïìu camera giaám saát hún hay nhiïìu àiïím phaát maång wifi miïîn phñ. Thaânh phöë thöng minh dûåa trïn caác nhoám dêîn dùæt saáng taåo, thöng qua cöng nghïå, trong möi trûúâng thïí chïë vaâ quaãn trõ phuâ húåp. Thaânh phöë thöng minh hún dûåa trïn nhiïìu yïëu töë nhû ngûúâi dên, quaãn trõ, töí chûác, chñnh saách, nïìn kinh tïë, vaâ caác saáng kiïën (Chourabi 27

28 ÀÖÍI MÚÁI THÏÍ CHÏË VAÂ QUAÃN TRÕ... et al., 2012). Trong söë àoá, thïí chïë laâ àiïìu kiïån àïí thûåc thi quaãn lyá nhaâ nûúác vaâ luêåt chúi múái cho caác chuã thïí trong xaä höåi nhû tiïu chuêín àïí húåp taác vaâ kïët nöëi, àaánh giaá, ra quyïët àõnh, vaâ töí chûác böå maáy phuâ húåp 1. Tûâ phña Nhaâ nûúác, àöíi múái thïí chïë gùæn vúái phûúng thûác quaãn trõ nhaâ nûúác múái sûã duång caác giaãi phaáp múái àïí phaát huy ûáng duång vaâ thuác àêíy phaát triïín cöng nghïå. Taác duång thûåc sûå cuãa thïí chïë phaãn aánh sûå thay àöíi nuöi dûúäng hïå sinh thaái saáng taåo nhû thïë naâo, höî trúå vaâ thuác àêíy húåp taác hiïåu quaã hún ra sao (xem hònh dûúái). Hònh 1. Thïí chïë thöng minh höî trúå saáng taåo - Nguöìn: taác giaã Nhu cêìu àöíi múái thïí chïë vaâ hïå thöëng quaãn trõ trong böëi caãnh phaát triïín àö thõ úã Viïåt Nam Quaãn lyá phaát triïín coá võ trñ chiïën lûúåc àïí xêy dûång thaânh phöë thöng minh trong böëi caãnh quaá trònh àö thõ hoáa coân keáo daâi. Nïëu nhû caác nûúác phaát triïín tòm caách laâm múái thaânh phöë cuãa hoå trong khuön khöí haå têìng vêåt lyá àaä öín àõnh, thïí chïë khaá hoaân thiïån thò Viïåt Nam múái ài àûúåc nûãa chùång àûúâng àö thõ hoáa (35%/70%) vaâ kinh tïë thõ trûúâng chûa hoaân thiïån (Bank, 2011). Dûå baáo töëc àöå gia tùng dên söë àö thõ tûúng àöëi cao (2-3%/nùm) trong vaâi thêåp kyã laâ nhên töë quan troång cuãa caác baâi toaán chiïën lûúåc phaát triïín quöëc gia. Caãi taåo vaâ múã röång úã caác vuâng àö thõ lúán trong khu vûåc kinh tïë troång àiïím, phaát triïín caác àö thõ gùæn vúái khu kinh tïë múã, chuöîi caác khu àö thõ vaâ àö thõ nghó dûúäng, möåt söë àö thõ cûãa khêíu, àö thõ àaåi hoåc vaâ cöng nghïå cao seä thay àöíi nhanh hún. Quaãn lyá phaát triïín hay quaãn lyá sûå thay àöíi seä àoáng vai troâ quyïët àõnh mûác àöå thöng minh cuãa caác khu vûåc naây. Caác thaânh phöë úã Viïåt Nam cêìn thöng minh hún àïí giaãi quyïët nhûäng vêën àïì töìn taåi trong quaãn lyá. Bïn caånh xu hûúáng lêu daâi, caác àö thõ úã Viïåt Nam coân phaãi thöng minh hún búãi chñnh nhûäng khoá khùn nöåi taåi trong quaá trònh àö thõ hoáa. Hai siïu àö thõ laâ Haâ Nöåi vaâ thaânh phöë Höì Chñ Minh ngaây caâng tùæc ngheän vaâ ö nhiïîm hún trong khi khöng gian àïí thay àöíi ngaây möåt thu heåp. Biïën àöíi khñ hêåu khöng chó àe doåa caác àö thõ ven biïín maâ coân nhiïìu thaânh phöë khaác do thiïëu huåt nguöìn nûúác, ngêåp luåt, vaâ mêët cên bùçng sinh thaái. Caác thaânh phöë vaâ chñnh phuã phaãi thöng minh hún búãi nguöìn lûåc àêìu tû cöng ngaây möåt khan hiïëm, khaã nùng vay núå höî trúå phaát triïín chñnh thûác (ODA) bõ giúái haån, cuâng sûác eáp nhu cêìu àêìu tû haå têìng trong giai àoaån buâng nöí phaát triïín xe húi caá nhên. Caác thaânh phöë cêìn thöng minh hún khi muåc tiïu cuãa cuöåc chúi àang thay àöíi. Khöng chó cöng nghïå hay caách chúi àang thay àöíi maâ muåc tiïu phuåc vuå cuãa quaãn lyá phaát triïín cuäng thay àöíi. Quy hoaåch thïë kyã XX têåp trung khai thaác taâi nguyïn tûå nhiïn, cú súã haå têìng, vaâ lao àöång vuâng trong nïìn kinh tïë cuãa caách maång cöng nghiïåp 2.0 (dûåa vaâo àiïån khñ hoáa, dêy chuyïìn saãn xuêët lúán vaâ nùng lûúång hoáa thaåch). Quy hoaåch hiïån nay vaâ tûúng lai àùåt muåc tiïu xêy dûång nùng lûåc caånh tranh cuãa khöng chó àö thõ maâ caã vuâng vaâ thêåm chñ quöëc gia trong böëi caãnh caách maång cöng nghiïåp thïë giúái àaä chuyïín sang 3.0 (dûåa vaâo maáy tñnh vaâ tûå àöång hoáa) vaâ 4.0 (dûåa vaâo maång lûúái thöng minh vaâ robot - trñ tuïå nhên taåo). Àö thõ caånh tranh hún do coá thïí thu huát vaâ giûä chên lûåc lûúång lao àöång saáng taåo taåo ra giaá trõ gia tùng cao. Sûå thay àöíi naây dêîn àïën viïåc xaác àõnh muåc tiïu cuãa thöng minh hún lêëy con ngûúâi laâm trung têm vaâ ûu tiïn thoãa maän nhu cêìu vïì chêët lûúång dõch vuå, chêët lûúång möi trûúâng söëng cuâng möi trûúâng kinh doanh cuãa caác lao àöång xêy dûång giaá trõ dûåa vaâo sûác saáng taåo. Möîi thaânh phöë cêìn chiïën lûúåc riïng àaáp ûáng thaách thûác àõa phûúng. Caác thaânh phöë phuå thuöåc xe maáy coá nhu cêìu khaác vúái caác thaânh phöë phuå thuöåc xe húi. Nhûäng thaânh phöë coá khaã nùng chi traã cao, haå têìng hoaân thiïån seä thöng minh hún khaác vúái nhûäng núi múái bùæt àêìu xêy dûång haå têìng kyä thuêåt, coá nùng lûåc kyä thuêåt vaâ húåp taác yïëu, khaã nùng chi traã thêëp. Mûác àöå phuå thuöåc lêîn nhau cuãa cöång àöìng àö thõ cuäng nhû mûác àöå cuãa caác thaách thûác taåi khu vûåc àoá seä aãnh hûúãng túái àöång lûåc vaâ mûác àöå phöëi húåp. Àùåc biïåt, nïìn taãng thïí chïë vaâ nùng lûåc thûåc thi quaãn trõ aãnh hûúãng àaáng kïí àïën viïåc lûåa choån caác chiïën lûúåc vaâ giaãi phaáp aáp duång. Vò vêåy, chiïën lûúåc thöng minh hún cuäng nhû löå trònh vaâ caác nöåi dung cêìn ûu tiïn cêìn xêy dûång trïn nïìn taãng àõa phûúng vúái böëi caãnh phaát triïín cuå thïí. Tuy nhiïn, duâ chiïën lûúåc naâo thò dûúái giaác àöå thïí chïë, thaânh phöë thöng minh cuäng coá àiïím chung khi phaãi laâ núi taåo ra sûå phöëi húåp haânh àöång töët hún phaát huy töët hún nguöìn vöën con ngûúâi, nguöìn vöën xaä höåi àïí khai thaác sûác maånh cöng nghïå vaâ khaã nùng kïët nöëi - chia seã. Vúái caách hiïíu nhû vêåy, chuáng ta cuâng thaão luêån vïì chuã àïì naây trong böëi caãnh úã Viïåt Nam vúái hai caách tiïëp cêån tûâ böå khung ICT vaâ tûâ phña quaãn lyá phaát triïín àö thõ. 2. Nïìn taãng thïí chïë & quaãn trõ vêån haânh khung ICT (cöng nghïå thöng tin truyïìn thöng) 2.1. Thïí chïë cho vêån haânh khung ICT Vïì nguyïn tùæc, thïí chïë laâ nïìn taãng àïí húåp taác gùæn vúái khung ICT. Khung ICT bao göìm caác hïå thöëng tñch húåp (integrated), cho pheáp vêån haânh cuâng nhau (interoperability) trïn nïìn dûä liïåu múã (openability) cho pheáp liïn thöng vaâ thay àöíi thñch ûáng vúái sûå phaát triïín cuãa thiïët bõ vaâ cöng nghïå xûã lyá, cöng nghïå ûáng duång (UCTAD, 2016). Coá thïí hònh dung böå 28

29 ÀÖÍI MÚÁI THÏÍ CHÏË VAÂ QUAÃN TRÕ... khung ICT bao göìm hïå thöëng caãm biïën àûúåc kïët nöëi internet vaån vêåt (IOT) cho túái hïå thöëng trung gian, xûã lyá, vaâ caác dõch vuå ûáng duång cho caác chuã thïí khaác nhau: tûâ chñnh quyïìn thaânh phöë cho túái ngûúâi dên vaâ doanh nghiïåp cêìn möåt hïå thöëng trung gian kïët nöëi giûäa phêìn cûáng vaâ phêìn mïìm àïí gûãi caác thöng tin àûúåc xûã lyá àïën àuáng núi cêìn vúái cêëu truác múã vaâ àûúåc chuêín hoáa àïí dïî daâng chia seã vaâ khai thaác (Xem hònh dûúái). Hònh 2. böå khung ICT vúái hïå sinh thaái caác ûáng duång cuãa thaânh phöë thöng minh Nguöìn: (TCS, 2017) 2 Coá nhiïìu caách hiïíu vïì thay àöíi Thïí chïë vaâ quaãn trõ, xong coá thïí hònh dung thïí chïë cêìn höî trúå hoaåt àöång cuãa böå khung ICT. Caách hiïíu naây coá thïí chia thaânh caác lúáp nhû sau (Xem hònh dûúái). coá thïí kïët nöëi caác thiïët bõ cho pheáp truyïìn dûä liïåu tûå àöång cho nhau vaâ cho hïå thöëng xûã lyá dûä liïåu têåp trung cuäng nhû caác phêìn mïìm ûáng duång trûåc tuyïën (Machine to machine M2M); 2. Thïí chïë & hïå thöëng quaãn trõ raâng buöåc khai thaác thöng tin nhû baão mêåt, baãn quyïìn, quyïìn riïng tû àöëi vúái caác bïn cung cêëp ûáng duång phêìn mïìm khi kïët nöëi vaâo kho dûä liïåu chung hoùåc vaâo caác thiïët bõ caãm biïën kyä thuêåt vaâ xaä höåi (smartphone, maång xaä höåi); 3. Quaãn lyá vêån haânh cuãa cú quan àiïìu haânh, quaãn trõ caác bïn cung cêëp dõch vuå àûúåc thuï) khi tñch húåp dûä liïåu vaâ xûã lyá dûä liïåu têåp trung & thïí chïë höî trúå; 4. Quaãn trõ nhaâ nûúác vïì thõ trûúâng cöng nghïå, dõch vuå vaâ dûä liïåu dõch vuå giaá trõ gia tùng giûäa caác nhaâ cung cêëp dõch vuå vaâ vúái khaách haâng àaãm baão minh baåch & caånh tranh, chöëng àöåc quyïìn; 5. Quaãn lyá mua sùæm haâng hoáa cöng, thiïët bõ hïå thöëng quaãn trõ caác bïn liïn kïët (dõch vuå dûå baáo thúâi tiïët, chêët lûúång möi trûúâng, chó söë an toaân cöång àöìng, tùæc ngheän giao thöng, phuåc vuå phên tñch àaánh giaá chiïën lûúåc, baão vïå an ninh vaâ haå têìng phêìn cûáng cho doanh nghiïåp cöng ñch); 6. Quaãn lyá kiïím soaát thöng tin, ra quyïët àõnh trong sûã duång thöng tin àõnh hûúáng xaä höåi, quy hoaåch chiïën lûúåc theo hûúáng quaãn trõ. Caách tiïëp cêån trïn vïì xêy dûång thïí chïë baám saát vúái böå khung ICT; tuy nhiïn, viïåc xêy dûång thaânh phöë thöng minh coân coá thïí tiïëp cêån theo hûúáng xêy dûång nùng lûåc phöëi húåp vaâ cöng nghïå laâ cöng cuå àïí giaãi Hònh 3. Sú àöì nïìn taãng thïí chïë vaâ quaãn trõ múái gùæn vúái böå khung ICT àïí xêy dûång thaânh phöë thöng minh - Nguöìn: Taác giaã. Cuå thïí laâ sûå thay àöíi thïí chïë vaâ caã phûúng phaáp quaãn trõ coá thïí bao göìm: 1. Thïí chïë múái & quaãn lyá höî trúå kïët nöëi Internet vaån vêåt - IOT, vñ duå caãm biïën àiïån tûã cêìn nïìn taãng IOT àïí quyïët caác baâi toaán phöëi húåp cêëp àöå cao hún. Chuáng ta cuâng thaão luêån möåt söë vêën àïì cuå thïí bao göìm quaãn lyá tñch húåp, xêy dûång chó söë chiïën lûúåc, vaâ hïå thöëng khuyïën khñch cho dûä liïåu múã vúái caác vñ duå trong lônh 29

30 ÀÖÍI MÚÁI THÏÍ CHÏË VAÂ QUAÃN TRÕ... vûåc quaãn lyá phaát triïín Chiïën lûúåc xêy dûång thaânh phöë thöng minh hún gùæn vúái böå khung ICT Taåi Viïåt Nam, caác chiïën lûúåc thaânh phöë thöng minh vêîn àang trong quaá trònh hònh thaânh, dûå kiïën seä núã röå trong tûúng lai gêìn. Tûâ àïì aán àêìu tiïn àûúåc phï duyïåt nùm 2014 taåi Àaâ Nùéng, àïën nay àaä coá möåt söë tónh phï duyïåt àïì aán thaânh phöë thöng minh úã cêëp tónh (Bònh Dûúng, Àaâ Nùéng, Bùæc Ninh, Quaãng Ninh vaâ Thanh Hoáa) vaâ cêëp huyïån (Phuá Quöëc). Möåt söë àõa phûúng chúâ phï duyïåt hoùåc àang xêy dûång àïì aán (thaânh phöë Höì Chñ Minh vaâ Haâ Nöåi cuâng trïn 10 thaânh phöë khaác). Nhòn chung caác àïì aán/chiïën lûúåc àaä phaãn aánh böëi caãnh phaát triïín thûåc tïë cuãa àõa phûúng cuäng nhû têìm nhòn vaâ lônh vûåc ûu tiïn cuãa laänh àaåo àõa phûúng. Àa söë caác àïì aán têåp trung xêy dûång haå têìng khung ICT vaâ triïín khai caác ûáng duång phuåc vuå àiïìu haânh quaãn lyá Nhaâ nûúác. Riïng Bònh Dûúng coá khaác biïåt khi àùåt troång têm taåo dûång möi trûúâng húåp taác trong giai àoaån àïën Coá thïí àiïím laåi möåt söë chiïën lûúåc hoùåc àïì aán (chúâ phï duyïåt) tiïu biïíu nhû sau: - Àaâ Nùéng: àïì aán xêy dûång thaânh phöë thöng minh hún 3 : chiïën lûúåc àêìu tû haå têìng cûáng vaâ ûáng duång phêìn mïìm vúái phûúng chêm Àa àöëi taác - Möåt nïìn taãng - Möåt haå têìng - Möåt chñnh saách - Àa ûáng duång. Vúái nïìn taãng haå têìng kyä thuêåt ICT múái àêìu tû, thaânh phöë têåp trung vaâo kïët nöëi ûáng duång àïí hoaân thiïån chñnh quyïìn àiïån tûã, múã röång khúãi nghiïåp saáng taåo, quaãn lyá taâi nguyïn hiïåu quaã, ûáng duång vïì giao thöng thöng minh, àêíy maånh tûúng taác vúái ngûúâi dên vaâ doanh nghiïåp. - Bònh Dûúng: Navigator smart region 21 4 : töí chûác cú quan àiïìu phöëi têåp trung úã cêëp tónh àïí höî trúå thûåc hiïån àïì aán töíng thïí xêy dûång möi trûúâng húåp taác ba nhaâ (mö hònh Triple Helix) vúái nhiïìu chûúng trònh höî trúå khúãi nghiïåp saáng taåo, khuyïën khñch doanh nghiïåp àêìu tû, àaâo taåo nguöìn nhên lûåc coá tay nghïì vaâ chêët lûúång cao, nghiïn cûáu ûáng duång gùæn vúái cöng nghïå úã möåt söë phoâng thñ nghiïåm liïn kïët vúái àöëi taác quöëc tïë, àêíy maånh húåp taác nghiïn cûáu cöng nghïå gùæn kïët vúái caác ngaânh cöng nghiïåp - ûu tiïn ngaânh caác saãn phêím baán dêîn àiïån tûã. - Thaânh phöë Höì Chñ Minh: àïì aán cêëp thaânh phöë 5 do Súã Thöng tin Truyïìn thöng thûúâng trûåc àiïìu phöëi àang lêëy yá kiïën. Caác ûu tiïn trong giai àoaån 2025 laâ xêy dûång kho dûä liïåu duâng chung vaâ phaát triïín hïå sinh thaái dûä liïåu múã, Trung têm An toaân thöng tin, tiïën túái xêy dûång Trung têm àiïìu haânh thöng minh, trung têm dûå baáo xêy dûång chiïën lûúåc phaát triïín kinh tïë xaä höåi cuãa thaânh phöë. Caác dûå aán àang triïín khai höî trúå khúãi nghiïåp saáng taåo, nghiïn cûáu xêy dûång nùng lûåc cho caác bïn liïn quan nhùçm höî trúå thûåc hiïån 7 chûúng trònh troång àiïím cuãa thaânh phöë (Giao thöng; Chöëng ngêåp; Möi trûúâng; Y tïë, dõch vuå sûác khoãe cöång àöìng & an toaân thûåc phêím; An ninh trêåt tûå an toaân xaä höåi; Chónh trang àö thõ). - Phuá Quöëc: àïì aán cêëp huyïån do tónh phï duyïåt 6, giai àoaån 1 phöëi húåp vúái VNPT hoaân thiïån dõch vuå möåt cûãa liïn thöng vaâ xêy dûång Trung têm an ninh tñch húåp camera giaám saát an ninh vaâ àiïìu phöëi tin baáo tûâ ngûúâi dên têåp trung, giai àoaån tiïëp theo seä kïët nöëi thöng tin tûâ caác traåm quan trùæc khöng khñ, cêëp nûúác, nûúác biïín tûå àöång, vaâ vêån haânh hïå thöëng dûä liïåu xûã lyá têåp trung. Caác nöåi dung ûu tiïn laâ cuãng cöë chñnh quyïìn àiïån tûã trong quaãn lyá lûu truá, tûúng taác vúái cöng dên qua hïå thöëng àiïån tûã. Caác àïì aán hoùåc chiïën lûúåc múái laâ bûúác àêìu, àiïìu quan troång laâ töí chûác thûåc hiïån vúái nhûäng sùæp xïëp thïí chïë höî trúå thay àöíi. Nhòn ra nûúác ngoaâi, duâ caác chiïën lûúåc àïìu thiïët kïë dûåa trïn böëi caãnh àõa phûúng vaâ àöëi chiïëu caác nöåi dung thïí chïë cuãa caác núi thaânh cöng, Arup àaä töíng kïët vúái 5 yïëu töë sau: 1. Thiïët lêåp sûå laänh àaåo maånh meä àïí phaát triïín kyä nùng vaâ nùng lûåc cuãa caác cú quan àïí khúãi xûúáng vaâ thûåc thi caác dûå aán thöng minh úã cêëp àöå thaânh phöë; 2. Àûa chiïën lûúåc thaânh phöë thöng minh vaâo trong khuön khöí thïí chïë hiïån haânh àïí àaãm baão thûåc hiïån vaâ gùæn vúái chiïën lûúåc taâi trúå; 3. Thiïët kïë chiïën lûúåc dûåa trïn tiïëp cêån húåp taác, vúái höî trúå chñnh trõ maånh meä àïí phaát huy sûác saáng taåo cuãa ngûúâi dên vaâ doanh nghiïåp cuäng nhû àaáp ûáng nhu cêìu cuãa hoå; 4. Têåp trung nguöìn vöën cuãa thaânh phöë thöng qua raâ soaát thûúâng xuyïn viïåc sûã duång nguöìn lûåc, taâi saãn, vaâ ngên saách àïí thûåc hiïån caác dûå aán thaânh phöë thöng minh; 5. Àêíy maånh sûå tham gia cuãa khu vûåc tû nhên trïn cú súã húåp taác lêu daâi, töí chûác àêìu möëi tiïëp xuác caác doanh nghiïåp vaâ nhaâ àêìu tû hiïåu quaã. Nguöìn: Arup (2017:30-31) - Baáo caáo toaân cêìu vïì chiïën lûúåc phaát triïín caác thaânh phöë thöng minh. Coá thïí noái bñ quyïët cuãa thaânh cöng laâ quyïët têm chñnh trõ, tiïëp cêån húåp taác, àaãm baão caác saáng kiïën phuâ húåp vúái thïí chïë hiïån haânh, huy àöång vaâ böë trñ àuã nguöìn lûåc cho thay àöíi. Caác thay àöíi trïn àïìu àêíy maånh húåp taác thöng qua quaãn lyá tñch húåp hún laâm trung têm. Chuáng ta cuâng thaão luêån vïì nhûäng vêën àïì cêìn triïín khai àïí coá thïí quaãn lyá phaát triïín tñch húåp hún hûúáng túái thaânh phöë thöng minh úã Viïåt Nam. 3. Thïí chïë vaâ quaãn trõ trong quaãn lyá phaát triïín thaânh phöë thöng minh 3.1. Xêy dûång hïå thöëng quaãn trõ liïn minh vaâ thïí chïë tñch húåp Khi thöng minh hún do quaãn lyá tñch húåp hún thò chuyïín àöíi hïå thöëng quaãn lyá tñch húåp chöëng laåi phên maãnh theo chûác nùng (silo) cêìn ûu tiïn. Quaãn lyá tñch húåp laâ xem xeát àöìng thúâi vaâ töíng húåp caác vêën àïì liïn ngaânh úã caác cêëp àöå khaác nhau nhùçm lûåa choån giaãi phaáp thûåc thi, giaãi quyïët thêëu àaáo möëi quan hïå qua laåi giûäa caác ngaânh (vaâ caã caác cêëp), tûâ lêåp kïë hoaåch cho túái thûåc th 7. Tuy nhiïn caách quaãn lyá naây laâm khoá àaánh giaá kïët quaã cöng viïåc, khoá phên chia búãi sûå phuå thuöåc vaâo nhiïìu bïn khaác nhau. Nïëu hïå thöëng khuyïën khñch khöng àaánh giaá àûúåc nöî lûåc caác bïn, khöng phên chia soâng phùèng lúåi ñch thò hïå thöëng quaãn lyá seä thêët baåi. Caác nûúác phaát triïín duâ àaä coá nïìn taãng töët thò quaá 30

31 ÀÖÍI MÚÁI THÏÍ CHÏË VAÂ QUAÃN TRÕ... trònh àöíi múái vêîn diïîn ra thûúâng xuyïn trïn nhiïìu khña caånh vaâ so vúái sûå tiïën böå cuãa cöng nghïå, thïí chïë vêîn bõ coi laâ chûa theo kõp. Caác mö hònh chia cùæt kiïíu silo vïì thöng tin vaâ quyïìn lûåc vêîn töìn taåi vaâ thûúâng thò caác thaânh phöë phaát triïín cuäng àang phaãi àöíi múái hïå thöëng quaãn trõ àïí thñch nghi vúái böëi caãnh múái. Giaãi phaáp cho caác vêën àïì trïn laâ àiïìu chónh vïì mùåt töí chûác vaâ àaánh giaá. Nïëu caác böå phêån hoùåc töí chûác laâm nhiïåm vuå höî trúå khöng phên chia àûúåc kïët quaã roä raâng khi tñch húåp thò cêìn phaãi tñch húåp theo chiïìu àûáng (saáp nhêåp) caác böå phêån/töí chûác àoá laåi vúái nhau (vertical institutional arrangement). Nïëu coá thïí àaánh giaá theo saãn lûúång (output based) thò cêìn chuyïín àöíi àïí quan hïå giûäa caác cú quan seä àûúåc hònh thaânh theo chuöîi giaá trõ àûúåc khai thaác nhû caác húåp àöìng liïn kïët. Tuy nhiïn, nhiïìu caác cú quan haânh chñnh khoá aáp duång thò phaãi àaánh giaá theo phûúng phaáp thûåc thi (performance based), vöën phuå thuöåc vaâo nùng lûåc kyä thuêåt, phong caách laänh àaåo vaâ vùn hoáa töí chûác. Duâ lûåa choån caách naâo thò àiïìu chónh vïì caã töí chûác vaâ hïå thöëng khuyïën khñch úã cêëp àöå tûâng cú quan vaâ böå phêån. ÚÃ cêëp àöå liïn cú quan, coá thïí cêìn phaãi thay àöíi hïå thöëng quaãn trõ trïn nhiïìu phûúng diïån vaâ cêëp àöå. Coá thïí phaãi caãi caách caã nïìn taãng hïå thöëng chuyïín tûâ chó àaåo sûã duång quyïìn lûåc haânh chñnh (government) sang quaãn trõ (governance) sûã duång caác liïn minh haânh àöång theo luêåt chúi chung. Thûåc tïë viïåc xaä höåi hoáa dõch vuå cöng ñch, huy àöång nguöìn lûåc xaä höåi (BT hay BOT) àang phaãi sûã duång cú chïë liïn minh àïí àaåt àûúåc muåc àñch. Àöìng thúâi, cú chïë liïn minh cêìn nùng lûåc tûå chuã vaâ viïåc xêy dûång chñnh quyïìn àö thõ tûå chuã nhùçm phaát huy tñnh chuã àöång vaâ saáng taåo khi àûúåc trao quyïìn. Vúái nhûäng àiïìu chónh múái àêy úã Haâ Nöåi (chñnh quyïìn àö thõ tûå chuã) vaâ thaânh phöë Höì Chñ Minh (cú chïë àùåc thuâ), chuáng ta kyâ voång xu hûúáng naây seä àûúåc nhên röång vaâ cuãng cöë. Coá thïí hònh dung sûå thay àöíi seä phaãi diïîn ra úã nhiïìu têìng lúáp nhû sú àöì sau: Hònh 4. Caác yïëu töë giuáp thay àöíi nïìn taãng hïå thöëng quaãn lyá hûúáng thöng minh hún - Nguöìn: Taác giaã. (Coân nûäa) Taâi liïåu tham khaão: 1. (2017) SMART CITY STRATEGIES - A Global Review. London: Catapult Future Cities. 2. Bank W. (2011) Vietnam urbanization review - technical assistance report. Vietnam. 3. Caragliu A, Del Bo C and Nijkamp P. (2011) Smart Cities in Europe. Journal of Urban Technology 18: Chourabi H, Nam T, Walker S, et al. (2012) Understanding Smart Cities: An Integrative Framework th Hawaii International Conference on System Sciences Hieu NN. (2017) Integrated planning: from understanding to implementing institution Vietnam Architecture Journal 206: Komninos N. (2014) The Age of Intelligent Cities: Smart Environments and Innovation-for-all Strategies: Taylor & Francis. 7. Meijers E and Romein A. (2003) Realizing potential: Building regional organizing capacity in polycentric urban regions. European Urban and Regional Studies 10: Nham PT. (2016) Assessment of urban development in Vietnam. Final consultation worshop on national urban development strategy (phase 1). Hanoi. 9. Policies DGfI. (2014) Mapping smart cities in the EU. Policy Department A: Economic and Scientific Policy. 10. Stead D and Meijers E. (2009) Spatial Planning and Policy Integration: Concepts, Facilitators and Inhibitors. Planning Theory & Practice 10: Stokes P and Larson Mitchell J. RN, Adderley Simon,Moore Neil,Mathews Martin,Smith Simon,Lichy Jessica,Scott Peter,Ward Tony,Brindley Clare. (2015) 'Smart cities' - dynamic sustainability issues and challenges for old world economies: a case from United Kingdom. Dynamic relationship management TCS. (2017) Intelligent urban exchange solution - urban intelligence and citizen engagement platform for smart cities. Available at: Tim S. (2013) The new smart city from hi-tech sensors to social innovation. London, UK. 14. UNCTAD. (2016) Smart cities and infrastructure. In: CSTD (ed) Report of Secretary General. Commission on Science and Technology for Development. 15. Wilson L. (2016) Overview of the current urban development framework in Vietnam. 1 Àõnh nghôa cuãa taác giaã. 2 Xem thïm baâi trònh baây cuãa TCS vïì nïìn taãng thöng minh àïí huy àöång sûå tham gia 3 Xem thïm trong Quyïët àõnh 1797/2014 cuãa UBND thaânh phöë Àaâ Nùéng. 4 Xem thïm trong Quyïët àõnh 3026/2016 cuãa UBND tónh Bònh Dûúng phï duyïåt àïì aán Binh Duong Navigator Xem thïm trong Àïì aán 6024/TTr vïì túâ trònh Höåi àöìng nhên dên thaânh phöë Höì Chñ Minh ngaây 2/10/ Xem thïm trong Quyïët àõnh 830/2017 cuãa UBND tónh Kiïn Giang phï duyïåt àïì aán thaânh phöë thöng minh Phuá Quöëc giai àoaån 1. 7 Àõnh nghôa cuãa taác giaã. 31

32 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå BAÃO TRÒ NHAÂ VAÂ CÖNG TRÒNH MÖÅT NHIÏåM VUÅ KHÖNG ÀÚN GIAÃN PGS. TS. NGUYÏÎN BAÁ KÏË 1. Múã àêìu Trïn hònh 1a laâ hònh aãnh ngöi nhaâ 107 Trêìn Hûng Àaåo, Haâ Nöåi vaâo nùm 2015, sau khi sêåp, vaâ hònh 1b laâ ngöi nhaâ àoá gêìn 100 nùm trûúác àûúåc in trïn con tem do möåt ngûúâi Viïåt Nam yïu Haâ Nöåi sûu têìm úã lûu trûä cuãa Phaáp. 1. Yïu cêìu vïì baão trò cöng trònh xêy dûång àûúåc quy àõnh nhû sau: a) Cöng trònh, haång muåc cöng trònh xêy dûång khi àûa vaâo khai thaác, sûã duång phaãi àûúåc baão trò; b) Quy trònh baão trò phaãi àûúåc chuã àêìu tû töí chûác lêåp vaâ phï duyïåt trûúác khi àûa haång muåc cöng trònh, Vaâo trûa ngaây 22/9/2015 Vaâ, gêìn 100 nùm trûúác Hònh 1. Hiïån taåi (a) vaâ quaá khûá (b) cuãa ngöi nhaâ taåi 107 Trêìn Hûng Àaåo, Haâ Nöåi Sau sûå cöë sêåp nhaâ taåi 107 Trêìn Hûng Àaåo, Haâ Nöåi, vaâo trûa ngaây 22/9/2015, theo chó àaåo cuãa Thuã tûúáng chñnh phuã qua Chó thõ 05/CT-TTg ngaây 15 thaáng 2 nùm 2016, thò lêåp tûác caác cú quan quaãn lyá úã hai thaânh phöë lúán laâ Haâ Nöåi vaâ Höì Chñ Minh àïìu lïn tiïëng phaãi kiïím tra haâng vaån nhûäng ngöi nhaâ cöí vaâ cuä cuãa 2 thaânh phöë naây trong thúâi gian cuäng rêët kyã luåc : khoaãng vaâi nùm sau àêëy! Coá leä vêën àïì khöng àún giaãn vaâ dïî daâng nhû vêåy! ÚÃ baâi viïët naây khöng baân vïì giaá trõ lõch sûã vaâ vùn hoaá cuâa cöng trònh vaâ cuäng khöng quy traách nhiïåm ai laâ ngûúâi àïí sûå cöë naây xaãy ra. Nhûng qua sûå cöë naây àaä cho thêëy nhiïìu vêën àïì vïì quaãn lyá - kinh tïë - kyä thuêåt àöëi vúái nhaâ/cöng trònh trong quaá trònh khai thaác maâ lêu nay chûa quan têm àuáng mûác, nhû laâ: + Coá sûã duång nhaâ àuáng chûác nùng? + Lêu nay coá theo doäi sûác khoeã ngöi nhaâ naây vaâ nhûäng cöng trònh khaác hay khöng? + Coá nguöìn taâi chñnh àïí tiïën haânh sûãa chûäa nhoã / lúán theo kïë hoaåch àõnh trûúác? + Coá phaãi chó lo nhûäng vêën àïì trûúác vaâ trong xêy dûång maâ quïn chùm lo sau xêy dûång? Nhûäng àiïìu noái trïn coá liïn quan àïën möåt lônh vûåc quan troång trong xêy dûång laâ cöng taác baão trò maâ trong Luêåt Xêy dûång (Luêåt söë: 50/2014/QH13) àûúåc Quöëc höåi thöng qua nùm 2014, taåi àiïìu 126 coá ghi: cöng trònh xêy dûång vaâo khai thaác, sûã duång; phaãi phuâ húåp vúái muåc àñch sûã duång, loaåi vaâ cêëp cöng trònh xêy dûång, haång muåc cöng trònh, thiïët bõ àûúåc xêy dûång vaâ lùæp àùåt vaâo cöng trònh; c) Viïåc baão trò cöng trònh phaãi baão àaãm an toaân àöëi vúái cöng trònh, ngûúâi vaâ taâi saãn. 2. Chuã súã hûäu hoùåc ngûúâi quaãn lyá sûã duång cöng trònh coá traách nhiïåm baão trò cöng trònh xêy dûång, maáy, thiïët bõ cöng trònh. 3. Viïåc baão trò cöng trònh xêy dûång, thiïët bõ cöng trònh phaãi àûúåc thûåc hiïån theo kïë hoaåch baão trò vaâ quy trònh baão trò àûúåc phï duyïåt. 4. Chñnh phuã quy àõnh chi tiïët vïì baão trò cöng trònh xêy dûång vaâ traách nhiïåm cöng böë cöng trònh xêy dûång hïët thúâi haån sûã duång. Àïí cuå thïí hoaá hún nhùçm thûåc hiïån àiïìu luêåt noái trïn cuãa Luêåt Xêy dûång, Chñnh phuã àaä ban haânh Nghõ àõnh söë 46/2015/NÀ-CP, ngaây 12 thaáng 05 nùm 2015 Vïì quaãn lyá chêët lûúång vaâ baão trò cöng trònh xêy dûång, trong àoá àaä daânh caã chûúng V, göìm 8 Àiïìu, tûâ Àiïìu 37 túái Àiïìu 45, noái vïì cöng taác baão trò cöng trònh xêy dûång. Taåi Àiïìu 37 noái vïì trònh tûå thûåc hiïån baão trò cöng trònh xêy dûång, göìm nhûäng cöng viïåc sau: 1. Lêåp vaâ phï duyïåt quy trònh baão trò cöng trònh xêy dûång. 2. Lêåp kïë hoaåch vaâ dûå toaán kinh phñ baão trò cöng 32

33 BAÃO TRÒ NHAÂ VAÂ CÖNG TRÒNH... trònh xêy dûång. 3. Thûåc hiïån baão trò vaâ quaãn lyá chêët lûúång cöng viïåc baão trò. 4. Àaánh giaá an toaân chõu lûåc vaâ an toaân vêån haânh cöng trònh. 5. Lêåp vaâ quaãn lyá höì sú baão trò cöng trònh xêy dûång. Nhû vêåy, tin rùçng tûâ nay vïì sau àaä coá cöng cuå phaáp lyá àïí thûåc hiïån cöng taác quaãn lyá maånh meä hún àöëi vúái nhaâ, cöng trònh, böå phêån cöng trònh trong quaá trònh khai thaác/sûã duång nhùçm àaãm baão an toaân tñnh maång vaâ taâi saãn cuãa ngûúâi sûã duång cuäng nhû kiïím soaát àûúåc tuöíi thoå cuãa quyä nhaâ/cöng trònh bùçng kïë hoaåch sûãa chûäa nhoã, vûâa hay lúán coá cùn cûá khoa hoåc vaâ phuâ húåp vúái àiïìu kiïån kinh tïë. 2. Yïu cêìu vaâ nöåi dung cöng taác baão trò Yïu cêìu: - Möîi saãn phêím (cöng trònh) xêy dûång àïìu coá möåt tuöíi thoå nhêët àõnh vaâ cêìn àûúåc xaác àõnh trûúác tûâ khêu thiïët kïë. Vñ duå möåt cöng trònh nhaâ cao têìng thûúâng coá thúâi gian sûã duång trong voâng 50 àïën 100 nùm vaâ phaãi àaãm baão caác chûác nùng sûã duång trong suöët thúâi gian àoá; - Àïí duy trò yïu cêìu cuãa thiïët kïë vaâ chûác nùng sûã duång phaãi coá kïë hoaåch khaám vaâ chûäa bïånh àõnh kyâ hay àöåt xuêët nhùçm kiïím soaát/quaãn lyá sûå suy giaãm sûác khoeã vaâ tuöíi thoå cuãa nhaâ /cöng trònh; - Baão dûúäng, sûãa chûäa cöng trònh (baão trò) laâ yïu cêìu têët yïëu àïí àaãm baão caác thöng söë àùåc trûng noái trïn nùçm trong phaåm vi nhêët àõnh, goåi laâ àöå tin cêåy cuãa cöng trònh. Nöåi dung: - Chñnh saách baão trò: theo tiïìm lûåc kinh tïë vaâ hïå thöëng phaáp luêåt möîi nûúác, laâ tiïìn àïì àïí thûåc hiïån dõch vuå vaâ kyä thuêåt baão trò; - Dõch vuå baão trò: khaám bïånh àõnh kyâ/àöåt xuêët khi coá sûå cöë vaâ khöng àõnh kyâ vúái àöåi nguä baác sô xêy dûång coá nùng lûåc chuyïn mön cao; - Kyä thuêt baão trò: sûãa chûäa thûúâng xuyïn (nhùçm phoâng ngûâa hû hoãng lúán), sûãa chûäa lúán hoùåc caãi taåo nêng cêëp cöng trònh. Cuå thïí vaâ chi tiïët hún khi tham khaão kinh nghiïåm nûúác ngoaâi, möåt söë nöåi dung cuãa chñnh saách baão trò göìm coá: a) Bïìn vûäng vïì möi trûúâng. b) Thiïët kïë baão trò coá tñnh khaã thi. c) Ngùn ngûâa àûúåc tai biïën. d) An toaân, sûác khoãe vaâ tiïån lúåi. e) Àêìu tû ñt nhêët. f) Cöng nghïå tiïn tiïën. g) Coá hiïåu quaã kinh tïë. h) Phuâ húåp luêåt phaáp. i) Quaãn trõ töë.t k) Àaãm baão voâng àúâi cuãa cöng trònh. Yïu cêìu cuãa chñnh saách baão trò: - Àõnh roä chêët lûúång (thiïët kïë, thi cöng, cung ûáng vêåt liïåu vaâ chïë phêím, thiïët bõ kyä thuêåt cöng trònh) thïí hiïån bùçng tiïu chuêín cuå thïí; - Coá baãn quy àõnh kyä thuêåt khai thaác / sûã duång cöng trònh sau khi xêy xong; - Chñnh saách giaá caã thuï nhaâ vaâ cöng trònh; - Hïå thöëng baão hiïím àöëi vúái cöng trònh khi xêy dûång vaâ khai thaác/ sûã duång; - Hònh thûác taâi chñnh bao göìm hïå thöëng trúå giaá; - Mûác/suêët àêìu tû cho cöng taác baão trò trong sûãa chûäa thûúâng xuyïn, sûãa chûäa coá tñnh chêët ngùn ngûâa, sûãa chûäa lúán coá lûåa choån vaâ sûãa chûäa lúán. Nhûäng yïëu töë cuãa kïë hoaåch baão trò (do chuã cöng trònh lêåp) göìm coá: - Hònh thûác baão trò vaâ sûå cam kïët traách nhiïåm; - Thúâi haån baão trò cho tûâng loaåi àöëi tûúång (kïët cêëu vaâ phi kïët cêëu + thiïët bõ); - Hïå thöëng àiïìu tra thu thêåp dûä liïåu cuãa cöng trònh (thöng söë vïì tiïån nghi vaâ vïì àöå bïìn); - Mûác chêët lûúång vaâ mûác an toaân yïu cêìu; - Biïån phaáp baão trò; - Kïë hoaåch thûåc hiïån, göìm coá biïån phaáp phoâng suåp àöí, nïëu coá nguy cú. Nhûäng yïëu töë chñnh cho thiïët kïë baão trò göìm coá: - Tuöíi thoå dûå tñnh; - Mûác àêìu tû; - Giaá caã cuãa baão trò lúán; - Sûå chêëp nhêån nhûäng bêët tiïån vaâ ruãi ro trong khi baão trò; - Hònh thûác taâi chñnh bao göìm hïå thöëng trúå giaá. Möåt quaãn lyá nhaâ vaâ cöng trònh àûúåc xem laâ töëi ûu khi thoãa maän àiïìu kiïån nhû àùèng thûác vaâ Hònh 1: Hònh 2. Mö hònh quaãn lyá nhaâ vaâ cöng trònh töëi ûu Giaá cho an toaân + tiïån nghi = Giaá xêy dûång + baão trò Caác loaåi baão trò, thûúâng göìm coá caác daång nhû trònh baây trïn hònh Tuöíi thoå cöng trònh Theo thúâi gian, dûúái taác àöång cuãa nhiïìu yïëu töë bïn ngoaâi nhaâ/cöng trònh nhû sú böå trònh baây trïn hònh 3, vaâ möåt söë yïëu töë bïn trong nhû húi vaâ khñ thaãi úã khu vûåc bïëp vaâ vïå sinh, khoái buåi vaâ caác chêët phaát thaãi trong nhaâ cöng nghiïåp... laâm cho àöå bïìn lêu vaâ chêët lûúång sûã duång cuãa cöng trònh cuäng nhû thiïët bõ kyä thuêåt seä bõ suy giaãm. Nhûäng taác àöång bïn trong vaâ ngoaâi nhaâ/cöng trònh vûâa nïu, thûúâng laâ bêët lúåi, coá thïí phên thaânh caác nhoám: 33

34 Hònh 2. Caác daång baão trò thûúâng gùåp (Theo [1]) - Taác àöång cú hoåc (tônh taãi, hoaåt taãi, taãi troång bêët thûúâng...); - Taác àöång cuãa caác yïëu töë möi trûúâng (nhiïåt àöå, àöå êím, bûác xaå ); - Sûã duång / khai thaác khöng àuáng theo chûác nùng thiïët kïë. Àêy laâ caác nguöìn gêy ra bïånh hay sûå suy giaãm khaã nùng laâm viïåc, chêët lûúång cuãa cöng trònh xêy dûång. Taác àöång cú hoåc: àûúåc kïí àïën trong khêu thiïët kïë cöng trònh, coá aãnh hûúãng trûåc tiïëp àïën sûå laâm viïåc cuãa caác kïët cêëu chõu lûåc tuy nhiïn thûåc tïë laâm viïåc coá thïí coá sûå sai khaác. Vñ duå: + Do sûå thay àöíi cöng nùng sûã duång vaâ cöng nghïå saãn xuêët; Hònh 3. Caác taác àöång lïn ngöi nhaâ (Theo [2] ) BAÃO TRÒ NHAÂ VAÂ CÖNG TRÒNH... + Do chêët lûúång thi cöng khöng àaãm baão; + Do taác àöång cuãa thiïn tai (gioá, àöång àêët) vûúåt quaá dûå baáo khi thiïët kïë; + Do taác àöång cuãa chaáy nöí... Taác àöång cuãa caác yïëu töë möi trûúâng: thûúâng khoá kïí àûúåc möåt caách chñnh xaác trong luác thiïët kïë cöng trònh, laâm suy thoaái chêët lûúång cuãa caác vêåt liïåu xêy dûång theo thúâi gian, Vñ duå: + Taác àöång cuãa möi trûúâng: nhiïåt àöå, àöå êím, mûa, nûúác ngêìm, chêët thaãi...; + Nhûäng taác àöång do biïën àöíi khñ hêåu; + Biïën daång co ngoát (co khö) cuãa vêåt liïåu, biïën daång tûâ biïën...; + Caác yïëu töë xêm thûåc tûâ möi trûúâng. Sûã duång/ khai thaác khöng àuáng chûác nùng thiïët kïë, Vñ duå: + Thay àöíi sú àöì chõu lûåc cuãa kïët cêëu nhû cúi núái, tùng söë têìng, múã röång nhõp, àêåp khoeát tûúâng chõu lûåc ; + Thay àöíi cöng nghïå saãn xuêët nhû àùåt maáy coá taãi troång nùång, àöå rung lúán; + Khöng coá / khöng theo sûã duång àuáng kyä thuêåt nhaâ / cöng trònh. Hêåu quaã seä laâm tùng ûáng suêët àaáy moáng, gêy luán thïm vaâ coá thïí vûúåt quaá àöå luán gioái haån vaâ gêy nûát, giaãm àöå bïìn... Theo nguyïn nhên gêy ra sûå suy giaãm tuöíi thoå cöng trònh: + Suy giaãm theo quy luêåt tûå nhiïn (laäo hoaá, moãi, chuâng giaän ); + Suy giaãm do khai thaác sûã duång khöng àuáng; + Suy giaãm do nhûäng ruãi ro (vúái haâm nghôa laâ ngoaâi nhûäng quy àõnh hoùåc tiïn liïåu cuãa tiïu chuêín) trong khaão saát, thiïët kïë, thi cöng hay tai biïën tûå nhiïn Möîi saãn phêím (cöng trònh) xêy dûång àïìu coá möåt tuöíi thoå nhêët àõnh vaâ cêìn àûúåc xaác àõnh trûúác tûâ khêu thiïët kïë. Vñ duå möåt cöng trònh nhaâ cao têìng thûúâng coá thúâi gian sûã duång trong voâng 50 àïën 100 nùm vaâ phaãi àaãm baão caác chûác nùng sûã duång trong suöët thúâi gian àoá. Tiïån nghi sûã duång/khai thaác cöng trònh thûúâng àûúåc àaánh giaá qua nhûäng thöng söë thuöåc 2 nhoám: - Nhoám 1: thöng söë àùåc trûng cho àöå tin cêåy cuãa kïët cêëu vaâ àöå bïìn lêu, biïën daång trong giúái haån, chöëng rung, kñn khñt cuãa maái, ngùn àûúåc nûúác ; - Nhoám 2: thöng söë àùåc trûng cho chûác nùng sûã duång coá giaá trõ bïìn lêu vïì mùåt tinh thêìn nhû tiïån nghi trong cuöåc söëng, baão àaãm tñnh thêím myä, coá hiïåu quaã kinh tïë, chïë àöå nhiïåt êím töët, 34

35 BAÃO TRÒ NHAÂ VAÂ CÖNG TRÒNH... caách êm caách nhiïåt, diïån tñch vaâ khöëi tñch thñch húåp Àïí àaãm baão chûác nùng sûã duång theo yïu cêìu cuãa thiïët kïë phaãi coá kïë hoaåch khaám vaâ chûäa bïånh kõp thúâi nhùçm kiïím soaát töëc àöå suy giaãm sûác khoeã vaâ tuöíi thoå cuãa cöng trònh. Baão dûúäng, sûãa chûäa cöng trònh (baão trò) laâ yïu cêìu têët yïëu àïí àaãm baão caác thöng söë àùåc trûng noái trïn nùçm trong phaåm vi nhêët àõnh, goåi laâ àöå tin cêåy cuãa cöng trònh. Hiïån nay, vïì mùåt thiïët kïë, ngûúâi ta coá thïí quy àõnh tuöíi thoå cuãa cöng trònh vaâ coá phûúng phaáp thiïët kïë theo yïu cêìu tuöíi thoå. Vaâ, cuäng coá phûúng phaáp dûå baáo tuöíi thoå coân laåi cuãa nhaâ vaâ cöng trònh dûåa trïn kïët quaã khaão saát nhûäng nhaâ vaâ cöng trònh àaä qua khai thaác/sûã duång. Vò àêy laâ möåt chuyïn àïì khaác nïn khöng trònh baây trong baâi viïët naây. ÚÃ àêy chó nïu kinh nghiïåm möåt vaâi nûúác (xem caác baãng 1, 2 vaâ 3) vïì quy àõnh tuöíi thoå cöng trònh hay böå phêån cöng trònh àïí tham khaão trong khi soaån thaão kïë hoaåch baão trò cuãa nûúác ta. Dô nhiïn, tuöíi thoå cuãa nhaâ vaâ cöng trònh, nhû vûâa nïu trïn, phuå thuöåc vaâo nhiïìu yïëu töë, trong àoá möi trûúâng, chêët lûúång xêy dûång vaâ trònh àöå dên trñ trong khai thaác/sûã duång coá yá nghôa àùåc biïåt quan troång. Baãng 1. Quy àõnh vïì tuöíi thoå cuãa cöng trònh xêy dûång theo tiïu chuêín NF EN 1990 [3] Baãng 2. Thúâi gian töëi thiïíu (nùm) sûã duång coá hiïåu quaã cuãa nhaâ Baãng 3. Thúâi gian töëi thiïíu sûã duång coá hiïåu quaã cuãa caác böå phêån nhaâ Trñch 3 trong 6 tònh huöëng cêìn baão trò thûúâng xuyïn vaâ sûãa chûäa lúán cuãa tiïu chuêín quy àõnh vïì sûãa chûäa nhaâ cuãa Liïn xö BCH 58-88(p) [4]. Toám laåi, baão trò laâ cöng viïåc sau xêy dûång nhaâ/cöng trònh vaâ viïåc têët yïëu phaãi thûåc hiïån nhùçm duy trò chûác nùng sûã duång vaâ taâi saãn vaâ vöën nhaâ/cöng trònh cuãa cöång àöìng vaâ xaä höåi. Muöën thïë, ngoaâi phaáp luêåt (Luêåt, Nghõ àõnh, Chó thõ) phaãi ban haânh chñnh saách baão trò coá cùn cûá khoa hoåc vaâ phuâ húåp vúái àiïìu kiïån kinh tïë-kyä thuêåt cuå thïí. Taâi liïåu tham khaão: 1. BS 3811:1984-Glossary of Maintenance Management Terms in Terotechnology 2. Лекция 2-Особенности архитехтурноградостроительного населения. РФ.DO.AKDGS.RU 3. NF EN 1990 Eurocode.Bases de Calcul des Structures 4. ВСН 58-88(р) Положение об организации и проведении реконструкции, ремонта и технического обслуживания зданий, объектов коммунального и социально-культурного назначения 35

36 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå VÊËN ÀÏÌ SAÅT LÚÃ, SUÅT LUÁN VAÂ COÅC CAO ÖËC NGUYÏÎN VÙN ÀAÅT I. NHÛÄNG LYÁ GIAÃI KHOA HOÅC VÏÌ SAÅT LÚÃ, SUÅT LUÁN, NGÊÅP VAÂ BIÏËN DAÅNG MÙÅT ÀÊËT ÀÏÍ GIAÃM THIÏÍU TAÁC HAÅI Tûâ saåt lúã trïn diïån röång nhû úã Trung Quöëc, ÊËn Àöå, Böì Àaâo Nha, Viïåt Nam... xaãy ra trong thúâi gian qua maâ Phoá Thuã Tûúáng Trõnh Àònh Duäng àaä thõ saát úã Àöìng bùçng söng Cûãu Long vaâ mêëy ngaây qua taác giaã Khaánh Lï laåi mö taã vïì sûå biïën daång cuãa mùåt àêët vaâ caác taác àöång khaác. Nhûäng sûå cöë àoá laâ nghiïm troång trïn diïån röång àe doåa sûå an toaân cuãa dên cû vaâ àaánh mêët khöëi lûúång lúán àêët àai vaâ rûâng cuãa àêët nûúác. Trûúác nhûäng taác haåi àoá, taác giaã àaä xêy dûång àûúåc nhûäng lyá giaãi àïí hûúáng túái giaãm thiïíu taác haåi cho àêët nûúác trong àiïìu kiïån coá thïí. Baâi viïët naây seä àïì cêåp àïën nhûäng lônh vûåc liïn quan cêìn xem xeát phöëi húåp. Vêën àïì saåt lúã àang xaãy ra trïn diïån röång ùæt phaãi do nhûäng nguyïn nhên chung naâo àoá gêy ra. Àoá laâ logic khoa hoåc. Ta thûã xem xeát nguyïn nhên chung àoá thïí hiïån trïn baãng phên vuâng Gia töëc nïìn a gr àaä àûúåc Böå Xêy dûång àöíi theo Gia töëc troång trûúâng a g. Caách àêy hún 10 nùm, Böå Xêy dûång ban haânh TCXDVN 375: 2006 sau khi tham khaão Eurocode 8, trong àoá coá baãng thöëng kï hïå söë gia töëc nïìn a gr coá tñnh tiïu biïíu. Khi hïå söë a g < 0,06 nhû phêìn lúán caác tónh phña Nam thò cêëp àöång àêët xaãy ra rêët thêëp dûúái cêëp VI theo thang MSK-64 nïn chó coá thïí laâm xï dõch àõa têìng, tûác laâm giaãm mêåt àöå àêët (density T/M 3 ). Khi àoá, vúái sûå cöång taác duång cuãa soáng söng, soáng biïín vaâ mûa dêìm, àõa têìng trúã nïn rúâi raåc vaâ sùén saâng saåt lúã. Têët nhiïn, vúái taác àöång cuãa tònh traång huát caát vaâ khai thaác nûúác ngêìm caâng àêíy àõa têìng trong àêët liïìn dõch chuyïín ra söng, biïín àïí thay thïë cho loâng àêët bõ huåt hêîng. Vñ duå nhû Caâ Mau, a g rêët thêëp, tûâ 0,0256 0,084 nhû huyïån Nùm Cùn, huyïån Thúái Bònh nïn chó coá thïí gêy xï dõch àõa têìng. Nhên àêy, cuäng xin lûu yá rùçng: Caát huát phêìn lúán laâ phuâ sa vaâ caát mõn nïn khöng thïí duâng trong xêy dûång cöng trònh maâ chó àïí san lêëp mùåt bùçng. Àïí giaãm thiïíu taác haåi cuãa saåt lúã nïn tiïën haânh xêy dûång àï söng, àï biïín bùçng bï töng than xó nhiïåt àiïån coá xûã lyá bêín nhùçm nhiïìu lúåi ñch. Kïët húåp vúái àï, keâ, coá thïí duâng nhûäng vêåt caãn reã tiïìn àïí triïåt tiïu soáng nûúác nhû cêy luåc bònh chùèng haån. Noái àïën hiïån tûúång luán, suåt cuãa mùåt àêët khöng thïí boã qua sûác nùång cuãa caác cao öëc àang phaát triïín (trung bònh laâ 20 têìng) laâ T T nïn xem xeát chi tiïët hún. Theo quan trùæc cuãa caác cú quan quaãn lyá möi trûúâng, hiïån hûäu àöå luán suåt cuãa mùåt àêët khöng ñt nhûng rêët khaác nhau. Tuy nhiïn, xaä höåi coân ñt quan têm vò chûa taåo ra hiïån tûúång luán lïåch gêy hû haåi cöng trònh, khoá traánh khoãi. Vò vêën àïì saåt lúã, luán suåt, biïën daång mùåt àêët khöng nhûäng chó röång lúán theo khöng gian maâ coân thïí hiïån trïn nhiïìu khña caånh riïng biïåt, cho nïn taác giaã muöën gùæn kïët caâng nhiïìu caâng töët caác hiïån tûúång àïí tiïån xem xeát. Do taác àöång cuãa biïën àöíi khñ hêåu, möåt khi mûåc nûúác biïín cao hún so vúái mùåt àêët nïn khöng thïí thoaát nûúác mûa tûâ mùåt àêët ra biïín àûúåc. Ngay bêy giúâ àaä coá thïí giaãi quyïët àiïìu bùn khoùn cuãa Bñ thû Thaânh uãy Thaânh phöë Höì Chñ Minh. Nûúác mûa truát vaâo àêët thò phaãi têån duång àïí traánh ngêåp theo quêån, huyïån, khi àoá, cêìn lêåp höì tñch nûúác hoùåc söng laåch coá sùén vaâ hïå thöëng phên böí trong nhûäng öëng nhûåa thay vò phaãi laâm kïnh húã töën àêët. Hïå thöëng öëng dêîn naây cuäng laâ phûúng tiïån tñch nûúác khaá linh hoaåt. Bùçng hïå thöëng öëng nhûåa àúä töën keám hún so vúái mêët àêët bùçng kinh húã. Nûúác mûa seä àûúåc sûã duång vaâo nhiïìu muåc àñch quanh nùm, bao göìm: 1. Cêëp nûúác cûáu hoãa cho caác khu dên cû, khu cöng nghiïåp, chúå buáa, trûúâng hoåc 2. Cêëp nûúác cho hïå thöëng tûúái tiïu úã ngoaåi thaânh àang laâm nöng nghiïåp. 3. Xêy caác bïí loåc nûúác, taåo nûúác sinh hoaåt àïí khöng khai thaác nûúác ngêìm. 36

37 VÊËN ÀÏÌ SAÅT LÚÃ, SUÅT LUÁN... Taåo hïå giao thöng thuãy, möi trûúâng xanh nhû dûå aán úã quêån 2, Thaânh phöë Höì Chñ Minh. Nhû vêåy, nhûäng nguyïn nhên gêy ra saåt lúã cuäng chñnh laâ nguyïn nhên laâm biïën daång mùåt àêët. Chöëng laåi sûå xï dõch àõa têìng laâ àaä giaãm cho nhûäng taác haåi noái trïn. Hïå söë a g do Böå Xêy dûång ghi úã TCXDVN 375: 2006 goáp phêìn vaâo lyá giaãi khoa hoåc coá tñnh phaáp lyá cho hiïån tûúång noái trïn. Theo baãng thöëng kï cuãa Böå Xêy dûång, hïå söë gia töëc nïìn àaä qui àöíi hêìu hïët caác tónh phña Nam tûâ 0,03 0,06 nïn khöng àuã sûác gêy ra àöång àêët maâ chó coá thïí laâm xï dõch àõa têìng. ÚÃ phña Bùæc coá 4 5 tónh coá a g > 0,12 àaáng lûu yá vaâ nïëu < 0,06 àïìu dêîn àïën saåt lúã nhû úã Bùæc Kaån. Viïåc tñnh toaán coá dûå phoâng hiïån tûúång tùng taãi têåp trung tûâ caác quêìn thïí cao öëc cuäng goáp phêìn gêy luán suåt do nhûäng nguyïn nhên khaác gêy ra. Do nhûäng hiïån traång noái trïn coá thïí xaãy ra trïn diïån röång vaâ do nhiïìu taác àöång phûác taåp nïn baâi viïët naây cuäng chó goáp phêìn giaãm thiïíu taác haåi àoá, àöìng thúâi khöng laâm ngûúåc vúái hiïån traång thûåc tïë xaãy ra nhû: khöng thïí xaã nûúác mûa tûâ mùåt àêët ra biïín thò haäy têån duång nûúác mûa, sûã duång vaâo nhiïìu muåc àñch. Nhû vêåy, hïå söë gia töëc troång trûúâng laâ cùn cûá cuãa têët caã hiïån tûúång trïn, àaä trúã thaânh thûúác ào taác haåi cuãa hoaåt àöång àõa chêët, aãnh hûúãng tûâ thêëp laâ saåt lúã àïën biïën daång mùåt àêët vaâ cao laâ àöång àêët. ÚÃ trïn laâ nhûäng giaãi phaáp giaãm thiïíu taác haåi úã nhûäng mûác àöå khaác nhau. II. LYÁ GIAÃI SAÅT LÚÃ TÛÂ PHÛÚNG PHAÁP ÀÕNH LÛÚÅNG KHÖNG ROÄ ÀÖÅ TIN CÊÅY SANG ÀÕNH TÑNH CHÙÅT CHEÄ 1. Phûúng phaáp luêån tin cêåy khöng phaãi tûâ con söë cuãa gia töëc troång trûúâng maâ laâ hiïån tûúång Möåt thúâi gian khaá daâi chuáng töi dûåa vaâo phuå luåc cuãa TCXDVN 375: 2006 coá gia töëc troång trûúâng g rêët beá àïí tòm lyá giaãi khoa hoåc vïì saåt lúã. Do khöng coá vêån töëc khi chuyïín àöång vaâo àõa têìng nïn khöng coá àónh gia töëc, a gr cuäng rêët beá, àoá laâ traång thaái tônh cuãa àõa têìng vaâ phaãi àöíi sang gia töëc troång trûúâng g cuâng vúái nhûäng giaá trõ cûåc kyâ thêëp àoá. Baãng söë liïåu naây do nöåi ngoaåi suy tûâ a gr ûúác lïå nhiïìu hún do ào àaåc cuå thïí nïn chuáng töi chuyïín sang àõnh tñnh quaá trònh saåt lúã rùçng (tûâ àoá loâng tin cuãa chuáng töi àûúåc nêng lïn). Saåt lúã trïn diïån röång duâ ngoaâi Viïåt Nam cuäng tûúng tûå, dêîn àïën sûå xï dõch cuãa àõa têìng vaâ laâm rúâi raåc hoáa àêët dêîn àïën luán suåt. Àoá laâ hïå luåy taåo nguyïn nhên sêu xa cuãa nhiïìu taác haåi cêìn phaãi trûâ khûã bùçng búm sêu vûäa xi mùng (Soil Deep Grouting) cuãa Myä vaâ kyä thuêåt (Injection des sols) búm vaâo àêët cuãa Phaáp maâ chuáng töi àaä aáp duång hún 20 nùm qua. Tûâ àoá, dûúái taác àöång cuãa soáng söng, soáng biïín lúán nhû: luä queát laâm mêët rêët nhiïìu àêët vaâ rûâng, cuâng vúái mûa dêìm laâm cho àõa têìng coá xu hûúáng taách khoãi loâng àêët vaâ tòm àûúâng ra söng, ra biïín taåo nïn haâng trùm vuå saåt lúã. Sûå xï dõch àoá phaãi àûúåc chùån laåi bùçng àaá nùång vaâ bï töng khöëi nhû Thanh Hoáa àaä laâm höm 5/ 11/ Toám laåi, rúâi raåc àêët vaâ xï dõch àõa têìng laâ 2 taác haåi chñnh yïëu cuãa saåt lúã, coá thïí trûâ khûã bùçng 2 giaãi phaáp: Búm sêu xi mùng vaâ vêåt nùång caãn trúã. Coá thïí xem chöëng saåt lúã laâ möåt cuöåc chiïën giûäa xï dõch àõa têìng vaâ nhûäng biïån phaáp ngùn chùån ñt töën keám. 2. Taác haåi cuãa rúâi raåc àêët vaâ luán suåt 2.1. Coá leä dïî thêëy àöëi vúái ngaânh xêy dûång cao öëc (thuöåc bêët àöång saãn). Theo thöng baáo thaáng 11/2017 tónh Caâ Mau luán 30-80cm tûúng tûå úã nhiïìu tónh vaâ Thaânh phöë Höì Chñ Minh. 1) RRÀ àïí taåo nïn saåt súã vaâ luán lïåch khaá nguy hiïím, laâm hû hoãng cao öëc, sûãa chûäa töën keám; 2) RRÀ laâm giaãm khaã nùng chõu lûåc cuãa hïå moáng coåc àang sûã duång. 3) RRÀ laâm mêët ma saát höng coá thïí phaát triïín nhû Höåi thaão Nhêåt taåi khaách saån Sheraton Quêån 1, Thaânh phöë Höì Chñ Minh thaáng 3/ 2014 àaä cöng böë truâng khúáp vúái TCCS 01: 2013/HXD; 4) RRÀ laâm giaãm khaã nùng chöëng trûúåt cuãa nïìn moáng coåc ngay taåi vuâng nguy hiïím nhêët cöët 0 ± cuãa cao öëc nhû Höåi thaão nùm 2010 cuãa Súã Xêy dûång thaânh phöë Höì Chñ Minh àaä khùèng àõnh tûâ àoá; 5) Àïí khöi phuåc chêët lûúång àêët, tûâ nay moåi nïìn moáng cao öëc sau thi cöng cêìn àûúåc búm sêu Xi Mùng àïën no kïët dñnh), reã hún nhiïìu so vúái caác giaãi phaáp khaác ÚÃ moåi vuâng coá nghi vêën saåt lúã, cêìn tiïën haânh ngay búm sêu xi mùng, kïí caã núi gêìn söng, gêìn biïín vaâ àöìi nuái caånh àûúâng giao thöng vaâ khu dên cû. + Àêy laâ giaãi phaáp rêët reã so vúái giaá àêët. + Àöìng thúâi gêìn búâ phaãi àûúåc lêëp àaá vaâ bï töng khöëi. + Giaãi phaáp triïåt tiïu soáng cuäng àûúåc xûã lyá àöìng thúâi vúái nhiïìu biïån phaáp reã tiïìn. Trïn thûåc tïë chó noái vïì hiïån tûúång saåt lúã, luán suåt 37

38 VÊËN ÀÏÌ SAÅT LÚÃ, SUÅT LUÁN... nhûng chûa coá lyá giaãi vïì nguyïn nhên àïí coá caách trûâ khûã. Bùæt àêìu tûâ TC 375: 2006, coá phên biïåt khi àoá àöång àêët thò coá a gr, coân khi khöng coá àöång àêët thò coá g beá hún thò sao? 1) Nùm 2008 Súã Taâi nguyïn - Möi trûúâng thaânh phöë Höì Chñ Minh coá cuöåc hoåp vïì luán suåt, song khöng thêëy ai noái gò vïì taác haåi vaâ nguyïn nhên. 2) Möåt nùm qua saåt lúã úã nhiïìu tónh Nam Bùæc nhûng chûa coá thöng tin gò vïì nguyïn nhên àïí àöëi phoá mùåc duâ Vùn phoâng Chñnh phuã rêët quan têm. 3) Chuáng töi àõnh dûåa vaâo gia töëc troång trûúâng g beá àïí lyá giaãi nhûng khöng roä àöå tin cêåy duâ TC 375 dûåa vaâo Eurocode 8, song phuå luåc naây àûúåc thöng qua úã Böå tûâ trûúác. 4) Vò vêåy, chuáng töi khöng dûåa vaâo àõnh lûúång úã phuå luåc àoá maâ xêy dûång diïîn biïën saåt lúã tûâ phûúng phaáp àõnh tñnh khi vêån töëc chuyïín àöång àõa têìng cûåc beá nïn khöng coá gia töëc vaâ chó biïët gia töëc troång trûúâng g nùçm trong daäy cûåc beá àoá, chó àuã gêy xï dõch àõa têìng vaâ àêët trúã nïn rúâi raåc, gêy luán suåt. Àöìng thúâi, dûúái taác àöång cuãa soáng söng, soáng biïín vaâ mûa dêìm, àõa têìng sùén saâng cho saåt lúã vaâ tòm caách ra khoãi mùåt àêët àïí nhêåp vaâo söng, vaâo biïín hoùåc lêëp àûúâng giao thöng vaâ khu dên cû úã gêìn àöìi nuái gêy nïn lúã nuái gêìn àêëy. Sûå rúâi raåc vaâ xï dõch àõa têìng laâ 2 taác hai chñnh yïëu àûúåc trûâ khûã bùçng 2 giaãi phaáp tñch cûåc nïu trïn mang tñnh quöëc tïë (Myä, Phaáp) vaâ Viïåt Nam. Coá leä cho àïën nay, trong luác chûa coá lyá giaãi vaâ giaãi phaáp naâo khaác àöëi vúái saåt lúã xaác àaáng hún nïn cêìn coá tiïëng noái chung caâng súám caâng töët trong tònh traång saåt lúã chûa thêëy àiïím dûâng vò loâng àêët luön chuyïín àöång. III. MÖÅT SÖË ÀIÏÌU CHÛA ÀÛÚÅC QUAN TÊM ÀÊÌY ÀUÃ:CÚ SÚÃ KYÄ THUÊÅT VAÂ TIÏU CHUÊÍN XÊY DÛÅNG ÀÏÍ XAÁC ÀÕNH HÚÅP LYÁ CHIÏÌU DAÂI COÅC CAO ÖËC (COÅC EÁP VAÂ COÅC NHÖÌI) 1. Nhûäng kyä sû àêìu tiïn cuãa Viïåt Nam khi àûúåc àaâo taåo caác mön cöng trònh (1960) laâ luác Nhaâ nûúác cöng nhêån hai nhoám traång thaái giúái haån (TTGH) cuãa Viïån sô Streleski xaác kiïën nùm P gh (R) coá àûúåc tûâ 5 quan hïå loga theo TCXDVN 269: 2002 tûác TCVN 9393: Àêy laâ phûúng phaáp coá chêët lûúång tin cêåy cao nhêët àûúåc Viïåt Nam chuyïín dõch tûâ QP Hoa Kyâ nùm 2002 àaä àûúåc nhiïìu àún võ tin cêåy nhû Bauer Àöng Nam AÁ khi thùm doâ Cöng viïn Lï Vùn Taám, Cöng ty Seoul (Haân Quöëc) coá truå súã taåi 60 Nguyïîn Àònh Chiïíu Q.1, khi giaãi quyïët cao öëc 20 têìng úã Quêån 9, Cöng ty Dõch vuå Cöng ñch quêån 4 (tham khaão moáng úã Q.7, Q.2 vaâ Q.1). Thaânh phöë Höì Chñ Minh coá àöåi nguä chuyïn gia gioãi, àún cûã nhû Cöng ty Àaåi Thaânh, Quêån 11 àang thiïët kïë cao öëc 28 têìng. 5 quan hïå loga àûúåc caác chuyïn gia Àöng Nam AÁ nïu àêìy àuã hún, úã TCXDVN 269: 2002 EE2 chó 3 quan hïå Quan hïå naâo cuäng coá P vaâ S dûúái daång tûå nhiïn hoùåc loga heåp dêìn àïí laâm löå caác àiïím gaäy roä hún. Hïå söë an toaân F s phaãi nùçm trong haânh lang an toaân, nghôa laâ trong àoá 4. Sau khi coá P gh (S) P gh (R) coá thïí xaãy ra 3 trûúâng húåp: (Xem tiïëp trang 50) 38

39 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå PHÊN TÑCH ÛÁNG XÛÃ ÀÖÅNG KÏËT CÊËU DÊÌM TRÏN NÏÌN PASTERNAK DÛÚÁI TAÁC DUÅNG CUÃA TAÃI TROÅNG CHUYÏÍN ÀÖÅNG KHÖNG ÀÏÌU SÛÃ DUÅNG PHÛÚNG PHAÁP PHÊÌN TÛÃ CHUYÏÍN ÀÖÅNG CAÃI TIÏËN DYNAMIC ANALYSIS OF BEAM RESTING ON A PASTERNAK FOUNDATION SUBJECTED TO A MOVING LOAD WITH NON-UNIFORM MOTION USING IMPROVED MOVING ELEMENT METHOD (IMEM) NCS.ThS.CAO TÊËN NGOÅC THÊN - Khoa Kyä thuêåt XD, Trûúâng ÀH Baách khoa ÀH Quöëc Gia TP.HCM PGS.TS. LÛÚNG VÙN HAÃI - Khoa Kyä thuêåt Xêy dûång, Trûúâng ÀH Baách khoa ÀH Quöëc Gia TP.HCM lvhai@hcmut.edu.vn ÀT: TOÁM TÙÆT: Trong nghiïn cûáu naây, phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång caãi tiïën (Improved Moving Element Method-IMEM) àûúåc àïì xuêët àïí phên tñch ûáng xûã àöång cuãa kïët cêëu dêìm Euler-Bernoulli tûåa trïn nïìn Pasternak dûúái taác duång cuãa taãi troång di chuyïín khöng àïìu. Trong phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång truyïìn thöëng (Moving Element Method- MEM) khi aáp duång cho baâi toaán taãi troång di chuyïín vúái vêån töëc khöng àïìu, caác ma trêån àöå cûáng vaâ ma trêån caãn cuãa kïët cêëu thay àöíi vaâ cêìn phaãi cêåp nhêåt laåi sau möîi bûúác thúâi gian tñnh toaán t. Do àoá viïåc tñnh toaán phaãi mêët nhiïìu thúâi gian vaâ nguöìn taâi nguyïn maáy tñnh. Àïí khùæc phuåc nhûäng khoá khùn naây phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång caãi tiïën àûúåc àïì xuêët, trong àoá caác thaânh phêìn thay àöíi trong phûúng trònh cên bùçng àöång hoåc àûúåc xem laâ lûåc giaã (pseudo-force) vaâ caác ma trêån khöëi lûúång, ma trêån caãn, vaâ ma trêån àöå cûáng cuãa kïët cêëu laâ khöng thay àöíi sau möîi bûúái thúâi gian. Àiïìu naây giuáp cho phûúng phaáp IMEM giaãm búát nhiïìu thúâi gian tñnh toaán so vúái phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng. Caác vñ duå söë àûúåc thûåc hiïån àïí kiïím chûáng àöå tin cêåy cuäng nhû tñnh hiïåu quaã cuãa phûúng phaáp IMEM àûúåc àïì xuêët. Tûâ khoáa: Phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång caãi tiïën, Dêìm Euler-Bernoulli, Nïìn Pasternak, Chuyïín àöång khöng àïìu. ABSTRACT: In this paper, an Improved Moving Element Method (IMEM) is proposed to analyze the dynamic response of the Euler-Bernoulli beam resting on a Pasternak foundation subjected to a moving load with non-uniform motion. In the orginal MEM for solving the problems of moving loads with non-uniform motion, the stiffness and damping matrices are varied and need to update after each time step t. Thus, the computation takes much time and computer resources. To overcome these complication of the original MEM, this study proposes the IMEM method, in which the changed components in the government equations are considered as the pseudo-force, and the mass, damping and stiffness matrices are constant. By using the proposed method, the computation time and computer resources decrease compared to the original MEM. Numerical examples are carried out to verify the accuracy and to ullustrate the effectiveness of the proposed IMEM in this study. Keywords: Improved Moving Element Method (IMEM), Euler-Bernoulli beam, Pasternak foundation, Non-uniform motion. 1. Giúái thiïåu Trong thûåc tïë chuáng ta coá thïí gùåp rêët nhiïìu kïët cêëu àùåt trïn nïìn àaân nhúát chõu taác duång cuãa taãi troång di àöång. Trong àoá àûúâng böå, àûúâng sùæt, cêìu laâ nhûäng vñ duå àiïín hònh. Chñnh vò tñnh ûáng duång thûåc tiïîn röång raäi, nïn vêën àïì naây àaä nhêån àûúåc sûå quan têm cuãa nhiïìu nhaâ nghiïn cûáu. Àêìu tiïn phaãi kïí àïën Mathews (1958) [1] àaä giaãi baâi toaán dao àöång cuãa dêìm daâi vö haån chõu taãi di àöång vúái vêån töëc hùçng söë trïn nïìn àaân höìi bùçng phûúng phaáp biïën àöíi Fourier-FTM (Fourier Transform Method) vaâ hïå thöëng phöëi húåp di chuyïín. Raijb vaâ cöång sûå (2012) [2] àaä phên tñch phaãn ûáng cuãa dêìm chõu taác duång taãi di àöång vúái vêån töëc hùçng söë coá xeát àïën khöëi lûúång vêåt thïí trïn nïìn Pasternak sûã duång phûúng phaáp FTM. Kim vaâ Cho (2006) [3] àaä phên tñch ûáng xûã àöång vaâ mêët öín àõnh dêìm-cöåt chõu taác duång àöìng thúâi cuãa taãi di àöång coá vêån töëc hùçng söë vaâ lûåc doåc trïn nïìn àaân höìi sûã duång phûúng phaáp biïën àöíi Fourier. Phûúng phaáp biïën àöíi Fourier cho nghiïåm chñnh xaác nhûng gùåp khoá khùn àöëi vúái caác baâi toaán àöång khi hïå coá nhiïìu bêåc tûå do (Degree of Freedom- DOFs) khaá phûác taåp hay khi hïå di chuyïín vúái vêån töëc khöng àïìu. Gêìn àêy vúái sûå phaát triïín maånh meä cuãa maáy tñnh, phûúng phaáp phêìn tûã hûäu haån (Finite Element Method-FEM) àûúåc sûã duång röång raäi àïí phên tñch ûáng xûã àöång cuãa kïët cêëu. Caác phûúng phaáp söë nhû phûúng phaáp Newmark vaâ phûúng phaáp Wilson thûúâng àûúåc sûã duång trong viïåc giaãi quyïët caác phûúng trònh vi phên chuyïín àöång. Thambiratnam vaâ Zhuge (1996) [4] àaä khaão saát ûáng xûã àöång cuãa dêìm Euler- Bernoulli trïn nïìn Winkler dûúái taác duång cuãa taãi troång di chuyïín sûã duång phûúng phaáp FEM. Chen vaâ cöång sûå (2001) [5] àaä sûã duång phûúng phaáp FEM àïí khaão saát ûáng xûã àöång cuãa dêìm Timoshenko daâi vö haån dûúái taác duång cuãa taãi troång àïìu hoâa di chuyïín. Nguyen vaâ Tran (2006) [6] àaä nghiïn cûáu ûáng xûã cuãa dêìm ûáng suêët trûúác tûåa trïn nïìn hai thöng söë chõu taãi troång àïìu hoâa di àöång sûã duång phûúng phaáp FEM. Tuy nhiïn, phûúng phaáp FEM gùåp khoá khùn khi 39

40 PHÊN TÑCH ÛÁNG XÛÃ ÀÖÅNG KÏËT CÊËU DÊÌM TRÏN NÏÌN PASTERNAK... giaãi quyïët caác baâi toaán taãi troång di àöång cuå thïí nhû sau: thûá nhêët, taãi troång di chuyïín seä nhanh tiïën àïën biïn vaâ vûúåt ra ngoaâi biïn cuãa miïìn phêìn tûã, thûá hai khi taãi troång di chuyïín tûâ phêìn tûã naây sang phêìn tûã khaác cêìn phaãi cêåp nhêåt laåi võ trñ cuãa taãi troång sau möîi bûúác thúâi gian tñnh toaán. Àïí khùæc phuåc caác haån chïë trïn cuãa phûúng phaáp FEM, Koh vaâ cöång sûå (2003) [7] àaä àïì xuêët phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång (Moving Element Method-MEM) trong viïåc khaão saát ûáng xûã àöång cuãa kïët cêëu taâu - ray. Nghiïn cûáu naây cho thêëy phûúng phaáp MEM thñch húåp cho caác baâi toaán khaão saát ûáng xûã cuãa kïët cêëu daâi vö haån chõu taãi troång di àöång. Sau àoá, phûúng phaáp naây àûúåc Koh vaâ cöång sûå (2007) [8] phaát triïín cho baâi toaán phên tñch ûáng xûã cuãa nïìn baán khöng gian àaân höìi dûúái taác duång cuãa taãi troång di chuyïín. Gêìn àêy, Ang vaâ cöång sûå (2013) [9] àaä khaão saát hiïån tûúång naãy lïn cuãa baánh xe khi taâu cao töëc di chuyïín vúái vêån töëc khöng àöíi qua möåt vuâng chuyïín tiïëp, núi coá sûå thay àöíi àöå cûáng àöåt ngöåt cuãa àêët nïìn sûã duång phûúng phaáp MEM. Tiïëp tuåc phaát triïín phûúng phaáp naây, Thi vaâ cöång sûå (2013) [10] àaä phên tñch ûáng xûã àöång cuãa taâu cao töëc trïn nïìn àaân höìi hai thöng söë. Thi vaâ cöång sûå (2014) [11] àaä khaão saát ûáng xûã àöång cuãa taâu cao töëc coá xeát aãnh hûúãng hiïån tûúång tùng vaâ giaãm töëc. Gêìn àêëy nhêët, Thi vaâ cöång sûå (2016) [12], Thi vaâ cöång sûå (2017) [13], Thi vaâ cöång sûå (2017) [14] àaä phên tñch ûáng xûã àöång cuãa hïå thöëng ray-taâu cao töëc khi haäm phanh àöåt ngöåt. Mùåc duâ phûúng phaáp MEM àaä thïí hiïån àûúåc nhiïìu ûu àiïím trong baâi toaán khaão saát ûáng xûã àöång cuãa kïët cêëu dûúái taác duång cuãa taãi troång di chuyïín. Tuy nhiïn, phûúng phaáp naây chó thûåc sûå hiïåu quaã trong trûúâng húåp taãi troång di chuyïín vúái vêån töëc khöng àöíi. Trong trûúâng húåp taãi troång di chuyïín khöng àïìu vaâ vêån töëc thay àöíi, phûúng phaáp MEM vêîn gùåp khoá khùn laâ caác ma trêån caãn vaâ ma trêån àöå cûáng phêìn tûã cêìn phaãi cêåp nhêåt laåi sau möîi bûúác thúâi gian tñnh toaán t. Àiïìu naây dêîn àïën phaãi mêët nhiïìu thúâi gian tñnh toaán vaâ nguöìn taâi nguyïn maáy tñnh. Bïn caånh àoá mö hònh nïìn cuäng laâ möåt trong nhûäng thaânh phêìn quan troång aãnh hûúãng àïën kïët quaã tñnh toaán ûáng xûã àöång cuãa dêìm trïn nïìn àaân nhúát. Trong caác nghiïn cûáu trûúác àêy mö hònh nïìn Winkler àûúåc aáp duång khaá röång raäi vò mö hònh nïìn naây khaá àún giaãn. Tuy nhiïn mö hònh nïìn Winkler khöng phaãn aánh àûúåc chñnh xaác ûáng xûã cuãa àêët nïìn do xuêët hiïån sûå khöng liïn tuåc trong chuyïín võ giûäa bïì mùåt chõu taác àöång vaâ khöng chõu taác àöång cuãa taãi troång. Do àoá cêìn phaãi sûã duång möåt mö hònh phaãn aánh chñnh xaác hún ûáng xûã cuãa àêët nïìn dûúái taác duång cuãa taãi troång trong thûåc tïë. Vò vêåy muåc tiïu cuãa nghiïn cûáu naây laâ phaát triïín phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång caãi tiïën (IMEM) àïí khaão saát ûáng xûã àöång cuãa kïët cêëu dêìm àùåt trïn nïìn àaân nhúát dûúái taác duång cuãa taãi di chuyïín vúái vêån töëc khöng àïìu. Cuå thïí aáp duång cho baâi toaán khaão saát ûáng xûã àöång cuãa hïå thöëng taâu cao töëc. Mö hònh nïìn Pasternak àûúåc sûã duång àïí phaãn aánh àûúåc chñnh xaác hún ûáng xûã cuãa àêët nïìn. Caác vñ duå söë àûúåc thûåc hiïån àïí kiïím chûáng àöå tin cêåy cuäng nhû tñnh hiïåu quaã cuãa phûúng phaáp IMEM àûúåc àïì xuêët. 2. Cú súã lyá thuyïët Mö hònh nïìn Winkler tuy àún giaãn dïî aáp duång nhûng coân nhiïìu thiïëu soát do chó xeát sûå hoaåt àöång àöåc lêåp cuãa caác loâ xo theo phûúng àûáng. Do àoá chuyïín võ cuãa nïìn seä khöng liïn tuåc giûäa phêìn nïìn chõu taác àöång vaâ phêìn nïìn khöng chõu taác àöång cuãa taãi troång nhû thïí hiïån trïn Hònh 1. Hònh 1: a) Mö hònh nïìn Winkler, b) Biïën daång thûåc tïë cuãa nïìn dûúái taác duång cuãa taãi phên böë Àïí khùæc phuåc nhûäng haån chïë cuãa nïìn Winkler, nhiïìu mö hònh nïìn àûúåc àïì xuêët nhû: mö hònh nïìn Filonenko and Borodich (1940) vúái giaã àõnh laâ sûå kïët nöëi giûäa caác loâ xo bùçng möåt maâng àaân höìi moãng coá lûåc keáo laâ hùçng söë, mö hònh nïìn Pasternak (1954) àûúåc giaã àõnh laâ lûåc cùæt kïët húåp giûäa caác loâ xo bùçng liïn kïët lúáp khöng chõu neán maâ chó biïën daång theo lûåc cùæt ngang. Mùåc duâ nhûäng thöng söë àûúåc àõnh nghôa khaác nhau nhûng cöng thûác cuãa nïìn tûúng taác trong caác mö hònh laâ tûúng àûúng. Cöng thûác toaán hoåc cuãa nïìn coá sûå tûúng taác giûäa caác loâ xo àûúåc viïët nhû sau: (1) Trong àoá k w, k s lêìn lûúåt laâ thöng söë thûá nhêët vaâ thûá hai cuãa nïìn Pasternak; y(x) laâ chuyïín võ theo phûúng àûáng cuãa nïìn. Trong nghiïn cûáu naây ûáng xûã àöång cuãa dêìm trïn nïìn àaân nhúát dûúái taác duång cuãa taãi troång di chuyïín àûúåc aáp duång cho baâi toaán khaão saát ûáng xûã àöång cuãa hïå thöëng taâu cao töëc. Dêìm ray àûúåc mö hònh laâ möåt dêìm Euler-Bernoulli àùåt trïn nïìn Pasternak dûúái taác duång cuãa taãi troång taâu di chuyïín. Thên taâu àûúåc mö hònh hoáa bùçng möåt hïå khöëi lûúång-loâ xo-caãn göìm ba bêåc tûå do chuyïín võ u 1, u 2, u 3. Goåi m 1, m 2, m 3 lêìn lûúåt laâ khöëi lûúång cuãa thên xe, giaá chuyïín hûúáng vaâ baánh xe. Hïå thöëng treo chñnh liïn kïët baánh xe vaâ giaá chuyïín hûúáng àûúåc mö hònh bùçng möåt loâ xo coá àöå cûáng k 2 vaâ Hònh 2: Mö hònh dêìm Euler-Bernoulli trïn nïìn Pasternak 40

41 PHÊN TÑCH ÛÁNG XÛÃ ÀÖÅNG KÏËT CÊËU DÊÌM TRÏN NÏÌN PASTERNAK... möåt giaãm chêën coá àöå caãn c 2. Hïå thöëng treo phuå liïn kïët giûäa giaá chuyïín hûúáng vaâ thên xe àûúåc mö hònh göìm möåt loâ xo coá àöå cûáng k 1 vaâ möåt giaãm chêën coá àöå caãn c 1. Lûåc tûúng taác giûäa baánh xe vaâ ray àûúåc mö hònh bùçng möåt loâ xo coá àöå cûáng k 3 vaâ giaãm chêën coá àöå cûáng c 3. Dêìm coá mö àun àaân höìi E, moment quaán tñnh I vaâ khöëi lûúång trïn chiïìu daâi. Dêìm tûåa trïn nïìn Pasternak coá hïå söë caãn nïìn c f, hïå söë mö àun àaân höìi k w, hïå söë mö àun cùæt k s nhû thïí hiïån trïn. Dao àöång cuãa taâu vaâ chuyïín võ cuãa dêìm ray xaãy ra chuã yïëu laâ do sûå göì ghïì cuãa mùåt dêìm ray. Àöå göì ghïì cuãa mùåt dêìm ray àûúåc giaã thuyïët tuên theo quy luêåt hònh sin vaâ àûúåc thïí hiïån theo cöng thûác sau (Koh vaâ cöång sûå, 2003 [7]): (1) trong àoá a t vaâ λ t lêìn lûúåt laâ biïn àöå nhaám vaâ bûúác soáng nhaám cuãa ray. Lûåc tûúng taác giûäa baánh xe vaâ ray coá xeát àïën àöå nhaám cuãa ray àûúåc xaác àõnh nhû sau: (2) trong àoá y 0 laâ chuyïín võ cuãa dêìm taåi àiïím tiïëp xuác; u 3 laâ chuyïín võ cuãa baánh xe; y t laâ chuyïín võ do àöå nhaám ray. Phûúng trònh chuyïín àöång cuãa ray trong hïå toåa àöå cöë àõnh àûúåc viïët nhû sau: trong àoá y(x, t) laâ chuyïín võ cuãa dêìm; lêìn lûúåt laâ àaåo haâm riïng bêåc nhêët vaâ bêåc hai cuãa chuyïín võ theo thúâi gian vaâ δ(x - s) laâ haâm Dirac-delta, s laâ quaäng àûúâng di chuyïín cuãa taãi troång taåi thúâi àiïím t. YÁ tûúãng cuãa phûúng phaáp MEM laâ möåt hïå toåa àöå chuyïín àöång r àûúåc gùæn vúái taãi troång vaâ chuyïín àöång cuâng vêån töëc vúái taãi troång. Möëi quan hïå giûäa hïå toåa àöå cöë àõnh vaâ hïå toåa àöå chuyïín àöång àûúåc xaác àõnh nhû sau: r = x - s (4) trong àoá x laâ hïå toåa àöå cöë àõnh, r laâ hïå toåa àöå chuyïín àöång. Sûã duång pheáp biïín àöíi toåa àöå Galilean, möëi quan hïå giûäa caác àaåo haâm riïng trong hïå toåa àöå chuyïín àöång àûúåc biïíu diïîn nhû sau: (3) (7) trong àoá V laâ vêån töëc cuãa taãi troång taåi thúâi àiïím t, a laâ gia töëc cuãa taãi troång. AÁp duång phûúng phaáp Galerkin vaâ sûã duång caác haâm daång chuyïín võ N, ta coá thïí biïíu diïîn caác ma trêån khöëi lûúång M e, ma trêån caãn C e vaâ ma trêån àöå cûáng K e cuãa phêìn tûã dêìm ray nhû sau: (8) trong àoá ( ),r laâ àaåo haâm bêåc nhêët theo r vaâ ( ),rr laâ àaåo haâm bêåc hai theo r. Tûâ phûúng trònh (8) cuãa phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng ta nhêån thêëy do vêåt thïí chuyïín àöång coá gia töëc nïn vêån töëc cuãa vêåt thïí thay àöíi sau möîi bûúác thúâi gian vò thïí caác ma trêån caãn C e vaâ ma trêån àöå cûáng K e thay àöíi vaâ cêìn phaãi cêåp nhêåt laåi sau möîi bûúác thúâi gian tñnh toaán. Khoá khùn naây seä laâm cho thúâi gian tñnh toaán vaâ taâi nguyïn maáy tñnh tùng àaáng kïí. yá tûúãng cuãa phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång caãi tiïën laâ caác thaânh phêìn thay àöíi trong ma trêån caãn vaâ ma trêån àöå cûáng àûúåc xem nhû lûåc giaã (pseudo-force). Caác ma trêån khöëi lûúång, ma trên caãn, ma trêån àöå cûáng vaâ ma trêån lûåc giaã àûúåc viïët laåi nhû sau: (9) (5) Thay (5), (6) vaâo (3), phûúng trònh àûúåc viïët laåi nhû sau: (6) Sau khi gheáp nöëi caác phêìn tûã, phûúng trònh chuyïín àöång töíng quaát cuãa dêìm àûúåc biïíu diïîn nhû sau: (10) Àïí khùæc phuåc khoá khùn cuãa phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng, ta sûã duång phûúng phaáp MEM caãi tiïën vúái yá tûúãng chuyïín caác thaânh phêìn thay àöíi theo thúâi 41

42 PHÊN TÑCH ÛÁNG XÛÃ ÀÖÅNG KÏËT CÊËU DÊÌM TRÏN NÏÌN PASTERNAK... gian úã vïë traái phûúng trònh (10) sang vïë phaãi vaâ phûúng trònh chuyïín àöång töíng quaát cuãa dêìm àûúåc viïët laåi nhû sau: Baãng 3: Thöng söë nïìn (11) trong àoá z laâ vectú chuyïín võ töíng thïí cuãa dêìm; M, C vaâ K lêìn lûúåt laâ caác ma trêån khöëi lûúång töíng thïí, caãn töíng thïí vaâ àöå cûáng töíng thïí; P laâ vectú taãi töíng thïí; F 1, F 2 khöng phaãi laâ lûåc taác duång nhûng coá àún võ cuãa lûåc nïn coá thïí xem laâ lûåc giaã (pseudo-force). Phûúng trònh (11) àûúåc giaãi bùçng möåt quaá trònh lùåp, giaá trõ úã bûúác thûá n + 1 àûúåc biïíu diïîn nhû sau: (12) Tiïu chuêín höåi tuå cuãa quaá trònh lùåp khi giaãi phûúng trònh (12) laâ: (13) Hònh 3: Sú àöì biïën àöíi vêån töëc cuãa taâu Phûúng trònh vi phên chuyïín àöång (12) àûúåc giaãi bùçng phûúng phaáp söë Newmark-β. 3. Caác vñ duå söë 3.1 Kiïím chûáng àöå tin cêåy cuãa phûúng phaáp Trong baâi toaán naây trûúâng húåp taâu cao töëc di chuyïín vúái vêån töëc thay àöíi àûúåc khaão saát, sú àöì biïën àöíi vêån töëc cuãa taâu àûúåc cho úã Hònh 3. Caác thöng söë cuãa taâu vaâ cuãa ray àûúåc thïí hiïån trong Baãng 1, Baãng 2 vaâ Baãng 3. Àöå tin cêåy cuãa phûúng phaáp àûúåc kiïím Baãng 1. Thöng söë taâu cao töëc chûáng bùçng caách so saánh kïët quaã tñnh toaán trong nghiïn cûáu vúái kïët quaã àaä àûúåc cöng böë cuãa Koh vaâ cöång sûå (2003) [7]. Baãng 4 thïí hiïån sûå höåi tuå vaâ so saánh kïët quaã tñnh toaán chuyïín võ lúán nhêët cuãa dêìm taåi àiïím tûúng taác giûäa phûúng phaáp MEM caãi tiïën vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng khi bûúác thúâi gian tñnh toaán t thay Baãng 4: So saánh kïët quaã chuyïín võ cuãa dêìm khi thay àöíi bûúác thúâi gian tñnh toaán giûäa phûúng phaáp MEM caãi tiïën vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng (mm). Baãng 2. Thöng söë cuãa dêìm vaâ nïìn Hònh 4: So saánh chuyïín võ taåi àiïím tûúng taác cuãa dêìm theo thúâi gian giûäa phûúng phaáp MEM caãi tiïën vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng khi vêån töëc cuãa taâu thay àöíi 42

43 PHÊN TÑCH ÛÁNG XÛÃ ÀÖÅNG KÏËT CÊËU DÊÌM TRÏN NÏÌN PASTERNAK... Hònh 5: So saánh chuyïín võ taåi àiïím tûúng taác cuãa dêìm trong möåt chu kò giûäa phûúng phaáp MEM caãi tiïën vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng. àöíi. Hònh 4 vaâ Hònh 5 lêìn lûúåt thïí hiïån so saánh kïët quaã chuyïín võ cuãa dêìm taåi àiïím tûúng taác theo thúâi gian vaâ trong möåt chu kò bûúác soáng cuãa àöå nhaám ray giûäa phûúng phaáp MEM caãi tiïën vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng. Bûúác thúâi gian tñnh toaán trong baâi toaán naây laâ t=0.0001(s). Kïët quaã so saánh cho thêëy phûúng phaáp MEM caãi tiïën höåi tuå khaá töët vaâ kïët quaã tñnh toaán cuãa phûúng phaáp MEM caãi tiïën khaá truâng khúáp vúái kïët quaã tñnh toaán cuãa phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng. Àiïìu naây thïí hiïån sûå tin cêåy cuãa phûúng phaáp MEM caãi tiïën. 3.2 So saánh thúâi gian phên tñch giûäa phûúng phaáp MEM caãi tiïën vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng Sau khi àöå tin cêåy cuãa phûúng phaáp MEM caãi tiïën àaä àûúåc kiïím chûáng, tiïëp theo tñnh ûu viïåt cuãa phûúng phaáp MEM caãi tiïën trong thúâi gian phên tñch àûúåc khaão saát. Kïët quaã töíng thúâi gian phên tñch baâi toaán tûúng ûáng vúái tûâng bûúác thúâi gian phên tñch t àûúåc thïí hiïån trong Hònh 6 vaâ Baãng 5. Kïët quaã so saánh cho thêëy khi bûúác thúâi gian phên tñch caâng nhoã thò töíng thúâi gian phên tñch tùng vaâ töíng thúâi gian phên tñch cho cuâng möåt baâi toaán sûã duång phûúng phaáp MEM caãi tiïën nhanh hún cuãa phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng nhiïìu lêìn. Àiïìu naây thïí hiïån àûúåc tñnh ûu viïåt cuãa phûúng phaáp. 3.3 Khaão saát aãnh hûúãng cuãa thöng söë thûá hai cuãa nïìn Pasternak àïën ûáng xûã àöång cuãa dêìm Nhû àaä trònh baây úã trïn mö hònh nïìn Winkler khöng thïí hiïån àûúåc chñnh xaác ûáng xûã cuãa nïìn do xuêët hiïån sûå khöng liïn tuåc trong chuyïín võ giûäa bïì mùåt nïìn chõu taác àöång vaâ bïì mùåt nïìn khöng chõu taác àöång cuãa taãi troång. Trong baâi toaán naây mö hònh nïìn Pasternak àûúåc sûã duång trong àoá coá xeát àïën sûå tûúng taác giûäa caác loâ xo thöng qua lúáp khaáng cùæt vaâ thöng söë khaáng cùæt k s cuãa nïìn (thöng söë thûá hai cuãa nïìn Pasternak). Hònh 7 thïí hiïån chuyïín võ cuãa ray taåi àiïím tiïëp xuác khi thay àöíi biïn àöå nhaám ray tûúng ûáng vúái caác giaá trõ cuãa hïå Hònh 7: Chuyïín võ cuãa ray khi thay àöíi thöng söë thûá hai cuãa nïìn k s vaâ biïn àöå nhaám cuãa ray Hònh 6: So saánh thúâi gian phên tñch giûäa phûúng phaáp MEM caãi tiïën vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng khi bûúác thúâi gian phên tñch t thay àöíi Baãng 5: So saánh töíng thúâi gian phên tñch baâi toaán giûäa phûúng phaáp MEM caãi tiïën vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng khi bûúác thúâi gian phên tñch t thay àöíi Hònh 8: Chuyïín võ cuãa ray khi thay àöíi thöng söë thûá hai cuãa nïìn k s vaâ bûúác soáng àöå nhaám cuãa ray 43

44 PHÊN TÑCH ÛÁNG XÛÃ ÀÖÅNG KÏËT CÊËU DÊÌM TRÏN NÏÌN PASTERNAK... söë khaáng cùæt cuãa nïìn k s = 0(N), (N) (nhoã), (N)(trung bònh), (N)(lúán) (Feng vaâ Cook, 1983 [16]). Vêån töëc cuãa taâu vaâ bûúác soáng nhaám cuãa ray trong baâi toaán naây lêìn lûúåt laâ V=90m/s vaâ λ t = 0,5m. Kïët quaã cho thêëy khi hïå söë khaáng cùæt nïìn tùng thò chuyïín võ cuãa dêìm giaãm. Àiïìu naây thïí hiïån hïå söë khaáng cùæt coá aãnh hûúãng quan troång laâm giaãm ûáng xûã àöång cuãa dêìm. Hònh 8 thïí hiïån chuyïín võ cuãa ray taåi àiïím tiïëp xuác khi thay àöíi bûúác soáng nhaám cuãa ray vaâ hïå söë khaáng cùæt cuãa nïìn. Kïët quaã thïí hiïån khi hïå söë khaáng cùæt cuãa nïìn tùng thò chuyïín võ giaãm vaâ võ trñ xaãy ra hiïån tûúång cöång hûúãng cuäng thay àöíi. Cuå thïí laâ khi hïå söë khaáng cùæt nïìn k s = 0(N) vaâ k s = (N) hiïån tûúång cöång hûúãng xaãy ra ûáng vúái bûúác soáng cuãa àöå nhaám ray laâ λ t = 2m. Tuy nhiïn khi hïå söë khaáng cùæt nïìn k s = (N) vaâ k s = (N) thò hiïån tûúång cöång hûúãng xaãy ra ûáng vúái bûúác soáng cuãa àöå nhaám ray laâ λ t = 1.5m. Àiïìu naây coá thïí giaãi thñch nhû sau, hiïån tûúång cöång hûúãng xaãy ra khi têìn söë cuãa lûåc taác àöång truâng vúái têìn söë dao àöång tûå nhiïn cuãa hïå. Do àoá khi hïå söë khaáng cùæt cuãa nïìn thay àöíi laâm aãnh hûúãng àïën àöå cûáng cuãa nïìn vaâ laâm thay àöíi têìn söë dao àöång tûå nhiïn cuãa hïå. Vò vêåy võ trñ xaãy ra hiïån tûúång cöång hûúãng cuãa thay àöíi. 4. Kïët luêån Nghiïn cûáu naây àaä àïì xuêët phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång caãi tiïën (IMEM) àïí khaão saát ûáng xûã àöång cuãa dêìm trïn nïìn àaân nhúát dûúái taác duång cuãa taãi troång di chuyïín vúái vêån töëc khöng àïìu cuå thïí aáp duång cho baâi toaán khaão saát ûáng xûã àöång cuãa taâu cao töëc. Mö hònh nïìn Pasternak àûúåc sûã duång àïí khùæc phuåc nhûäng haån chïë cuãa mö hònh nïìn Winkler truyïìn thöëng. Tûâ caác kïët quaã khaão saát ta ruát ra caác kïët luêån nhû sau: - Àöå chñnh xaác vaâ tin cêåy cuãa phûúng phaáp IMEM àaä àûúåc kiïím chûáng bùçng caách so saánh kïët quaã tñnh toaán tûâ phûúng phaáp IMEM vaâ phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng. - Phûúng phaáp IMEM àaä khùæc phuåc àûúåc nhûäng haån chïë cuãa phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng. Cuå thïí laâ töíng thúâi gian tñnh toaán àïí giaãi quyïët cuâng möåt baâi toaán bùçng phûúng phaáp IMEM nhanh hún phûúng phaáp MEM truyïìn thöëng. - Mö hònh nïìn Pasternak cho chuyïín võ nhoã hún nïìn Winkler truyïìn thöëng vaâ khi tùng thöng söë khaáng cùæt cuãa nïìn thò chuyïín võ cuãa dêìm giaãm vaâ võ trñ xaãy ra hiïån tûúång cöång hûúãng cuäng thay àöíi. LÚÂI CAÃM ÚN Nghiïn cûáu naây àûúåc taâi trúå búãi Àaåi hoåc Quöëc gia Thaânh phöë Höì Chñ Minh (VNU-HCM) trong khuön khöí àïì taâi maä söë B : Xêy dûång vaâ phaát triïín phûúng phaáp phêìn tûã chuyïín àöång cho caác baâi toaán àöång lûåc hoåc kïët cêëu Raijb Alam Uzzal*, Rama B. Bhat and Waiz Ahmed, Dynamic respone of the beam subjected to moving load and moving masssupported by Pasternak foundation, Shock and Vibration, 19, pp , S.M Kim, Y.H Cho, Vibration and dynamic buckling of shear beam-columns on elastic foundation under moving harmonic loads, International Journal for solids and Structures, 43, pp , D. Thambiratnam and Y. Zhuge, Dynamic analysis of beams on an elastic foundation subjected to moving loads, Journal of Sound and Vibration, 198(2) (1996) Y.H. Chen, Y.H. Huang and C.T. Shih, Response of an infinite timoshenko beam on a viscoelastic foundation to a hamornic moving load, Journal of Sound and Vibration, 241(5) (2001) D.K. Nguyen and T.H. Tran, Dynamic Response of Prestressed Timoshenko Beams Resting on Two-Parameter Foundation to Moving Harmonic Load, Vietnam Journal of Mechanics, Vast, Vol. 28, No. 3 (2006), C.G. Koh, J.S.Y. Ong, D.K.H. Chua and J. Feng, Moving Element for Train-Track Dynamics, International Journal for Numerical Methods in Engineering, 56, pp , C.G. Koh, G.H. Chiew, C.C. Lim, A numerical method for moving load on continuum, Journal of Sound and Vibration, 300, pp , K.K. Ang and J. Dai, Response analysis of high-speed rail system accounting for abrupt change of foundation stiffness, Journal of Sound and Vibration, 332, pp , Tran Minh Thi, Ang Kok Keng and Luong Van Hai, Dynamic analysis of high-speed rail system on two-parameter elastic damped foundation, International Conference on Advanced Computing and Applications (ACOMP), October 23-25, 2013, Ho Chi Minh City, Vietnam. 11. Minh Thi Tran, Kok Keng Ang, Van Hai Luong, Vertical dynamic response of non-uniform motion of high-speed rails, Journal of Sound and Vibration, 333, pp , Minh Thi Tran, Kok Keng Ang, Van Hai Luong, Dynamic response of high-speed rails due to heavy braking, Journal of Rail and Rapid Transit (online), 2016, (DOI: / ). 13. Minh Thi Tran, Kok Keng Ang, Van Hai Luong, Dynamic response of high-speed rails subject to abrupt braking, Vehicle System Dynamics: International Journal of Vehicle Mechanics and Mobility, Minh Thi Tran, Kok Keng Ang, Van Hai Luong, Vertical dynamic response of high-speed rails during sudden deceleration, International Journal of Computational Methods. Vol. 14, No. 1, , S. Timoshenko, D. H. Young, W. Jr. Weaver, Vibration Problems in Engineering, 4 th Edition, John Wiley, New York, Z. Feng and R. Cook, Beam elements on two-parameter elastic foundations. Journal of Engineering Mechanics, 109 (1983), Àöî Kiïën Quöëc, Lûúng Vùn Haãi, Àöång lûåc hoåc kïët cêëu, NXB ÀHQG Tp.HCM, TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO: 1. P.M. Mathews, Vibrations of a beam on elastic foundation, Journal of Applied Mathematics and Mechanics, 38, pp , 44

45 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå GIAÃI PHAÁP HIÏåU QUAÃ MÖ PHOÃNG SÛÅ LAÂM VIÏåC ÀAÂN NHÚÁT CUÃA KÏËT CÊËU KHÖËI XÊY CHÕU NHIÏåT ÀÖÅ CAO AN EFFECTIVE SOLUTION TO SIMULATE THE VISCOELASTIC BEHAVIOR OF MASONRY STRUCTURE HIGH TEMPERATURE NGUYÏÎN THÕ THU NGA Viïån Kyä thuêåt Cöng trònh Àùåc biïåt, Hoåc viïån Kyä thuêåt Quên sûå ÀT: Toám tùæt: Baâi baáo àïì xuêët viïåc caãi thiïån phûúng phaáp söë vi-vô mö àïí laâm tùng tñnh hiïåu quaã khi mö phoãng sûå laâm viïåc thûåc tïë cuãa kïët cêëu khöëi xêy chõu nhiïåt àöå cao, khi kïët cêëu laâm viïåc àaân nhúát vaâ coá xuêët hiïån vi nûát. Tñnh chñnh xaác cuãa phûúng phaáp àïì xuêët àûúåc khùèng àõnh thöng qua viïåc so saánh vúái möåt söë phûúng phaáp khaác trong phaåm vi aáp duång cuãa noá. Trong nghiïn cûáu naây, mö hònh àaân nhúát Maxwell biïën àöíi àûúåc lûåa choån àïí dûå àoaán sûå laâm viïåc tûâ biïën cuãa vûäa coá vïët nûát coân gaåch vêîn àûúåc coi laâ àaân höìi khöng bõ nûát. Kïët quaã nhêån àûúåc úã cêëp àöå vi mö seä àûúåc àûa vaâo trong maä nguöìn múã phêìn tûã hûäu haån Cast3M nhùçm mö hònh möåt caách chñnh xaác sûå kïët húåp cú - nhiïåt trong tñnh toaán khöëi xêy. Tûâ khoáa: phûúng phaáp söë vi-vô mö, khöëi xêy chõu nhiïåt àöå cao Abstract: The present paper proposes the improvement of the micro-macro numeric approach to increase the efficiency in simulating the real performance of masonry structure high temperature with viscoelastic behavior and microcracks. The accuracy of the proposed method is confirmed by comparison with some other methods within their applicability. In this study, the Modified Maxwell model is chosen to predict the creep behavior of micro-cracked mortar while the bricks are considered safe elastic. Micro-level results will be implemented into a finite element open source code using the Cast3M 2000 to model accurately the thermal-mechanical coupling in masonry computations. Keywords: micro-macro numeric approach, masonry structure high temperature. 1. Àùåt vêën àïì Kïët cêëu khöëi xêy (KX) chõu nhiïåt àöå cao thûúâng laâm tûâ gaåch vûäa chõu nhiïåt, khöng cöët theáp. Kïët cêëu naây thûúâng àûúåc sûã duång trong caác loâ luyïån kim (lúáp loát chõu lûãa) vaâ cöng trònh quên sûå, dên duång (hêìm truá êín, kho baão quaãn thiïët bõ vêåt liïåu, loâ sûúãi), thûúâng chõu taãi troång cú nhiïåt vúái nhiïåt àöå coá thïí àïën 1000 C. Theo àoá, kïët cêëu coá thïí laâm viïåc trong giai àoaån tuyïën tñnh hoùåc phi tuyïën (àaân nhúát hoùåc àaân deão) vúái sûå xuêët hiïån vaâ phaát triïín vïët nûát. Ngoaâi ra, KX àûúåc cêëu taåo tûâ gaåch, àaá, bï töng vúái thaânh phêìn liïn kïët laâ vûäa, xi mùng hoùåc thaåch cao theo quy tùæc xêy dûång nïn kïët cêëu khöng àöìng nhêët vaâ phaãi tñnh àïën sûå tûúng taác giûäa caác cöët liïåu cuäng nhû sûå laâm viïåc bêët àùèng hûúáng. Àaáng chuá yá laâ coá rêët ñt nghiïn cûáu daânh cho vêën àïì tñnh toaán KX trong gia àoaån àaân nhúát keâm vïët nûát. Coá ba phûúng phaáp tiïëp cêån tñnh toaán chñnh hiïån nay: tiïëp cêån vô mö, vi mö, vaâ vi-vô mö (àa cêëp àöå). Caách tiïëp cêån vô mö xem KX nhû möåt thûåc thïí àöìng nhêët vúái àùåc tñnh àûúåc xaác àõnh bùçng thûã nghiïåm trïn kñch thûúác lúán. Phûúng phaáp naây cho pheáp hiïíu roä úã cêëp àöå vô mö nhûng khöng hiïíu roä úã cêëp àöå vi mö vaâ caách xaác àõnh hïå söë tó lïå giûäa mö hònh thñ nghiïåm vaâ kïët cêëu thûåc laâ möåt baâi toaán rêët phûác taåp. Caách tiïëp cêån vi mö thò phên chia roä KX thaânh caác phêìn tûã riïng biïåt (gaåch, vûäa, liïn kïët). Phûúng phaáp naây cho ta hiïíu roä kïët cêëu úã cêëp àöå vô mö, vi mö nhûng àoâi hoãi böå nhúá tñnh toaán lúán, thúâi gian tñnh lêu, quy luêåt tûúng taác gaåch/vûäa coân nhiïìu vêîn àïì cêìn nghiïn cûáu. Caác caách tiïëp cêån vi - vô mö xaác àõnh phêìn tûã àaåi diïån (VER) theo caách tiïëp cêån vi mö. Àùåc tñnh cuãa KX seä àûúåc xaác àõnh thöng qua viïåc chêët taãi cho caác REV theo caách tiïëp cêån vô mö. Caách tiïëp cêån vi -vô mö cho pheáp xaác àõnh mö hònh àöìng nhêët cuãa möåt möi trûúâng khöng àöìng nhêët khi chó cêìn caác tñnh toaán vaâ phên tñch söë trïn phaåm vi nhoã. Do vêåy, caách tiïëp cêån vi-vô mö toã ra hiïåu quaã, nhêët laâ khi tñnh àïën sûå laâm viïåc ngoaâi giai àoaån àaân höìi, vêåt liïåu khöng àöìng nhêët vaâ coá vïët nûát, kïët cêëu phûác taåp, àùåc biïåt laâ kïët cêëu chõu nhiïåt àöå cao. Trong caách tiïëp cêån vi-vô mö hiïån nay, [Anthoine, 1995; P. Lourenςo, 1996; Cecchi et Macro, ] laâ nhûäng taác giaã àïì cêåp àïën giaãi phaáp söë nhùçm tñnh toaán trïn phêìn tûã àaåi diïån cuãa KX coá tñnh chu kyâ àïí xaác àõnh àùåc trûng cú lyá cuãa khöëi xêy, tuy nhiïn kïët quaã vêîn giúái haån trong giai àoaån àaân höìi (gaåch, vûäa) vaâ khöng kïí àïën vïët nûát. [Cecchi and Tralli, 2012] àaä sûã duång phûúng phaáp àöìng nhêët tiïåm cêån vúái giaã thiïët vûäa àaân nhúát, khöng coá vïët nûát, chiïìu daây rêët nhoã so vúái gaåch àaân höìi. [Cecchi and Taliercio, 2013] àaä khùèng àõnh tñnh chñnh xaác cuãa phûúng phaáp giaãi tñch naây trong trûúâng húåp mö àun àaân höìi cuãa gaåch cao hún 20 lêìn vûäa. [Nguyen et al., 2006] cuäng àaä àïì xuêët phûúng phaáp liïn kïët àoáng, múã, coi KX bõ nûát taåi nhûäng võ trñ coá liïn kïët múã, tuy nhiïn nghiïn cûáu múái dûâng laåi trong giai àoaån àaân höìi cuãa vêåt liïåu vaâ khoá phaát triïín trong trûúâng húåp àaân nhúát. Coá thïí nhêån xeát rùçng caác nghiïn cûáu hiïån nay trïn KX chõu nhiïåt àang coá hai xu hûúáng tñnh toaán: xem xeát KX chõu taãi troång sau khi chõu nhiïåt àöå cao ([Cecchi and Tralli, 2012; 45

46 GIAÃI PHAÁP HIÏåU QUAÃ MÖ PHOÃNG SÛÅ LAÂM VIÏåC ÀAÂN NHÚÁT... Nguyen T.T.N et al., 2014]) vaâ KX chõu nhiïåt àöå cao vaâ taãi troång cuâng luác ([Nguyen et al., 2006]). Baâi baáo seä trònh baây trong muåc 2 viïåc caãi thiïån phûúng phaáp söë vi-vô mö cuãa [Anthoine, 1995] cho trûúâng húåp KX àaân nhúát coá vïët nûát nhùçm phuâ húåp nhêët vúái sûå laâm viïåc thûåc tïë cuãa KX chõu nhiïåt àöå cao. Taåi muåc 3, àïí chûáng minh tñnh hiïåu quaã cuãa phûúng phaáp àïì xuêët, möåt trûúâng húåp KX àaân höìi àûúåc xem xeát vaâ so saánh vúái caác giaãi phaáp tñnh toaán khaác. Muåc 4 seä trònh baây kïët quaã khaão saát aãnh hûúãng cuãa nhiïåt àöå àïën biïën daång cuãa KX chõu taãi cú-nhiïåt. Baâi baáo giúái haån trong KX gaåch khöng cöët theáp, coá quy caách vúái vûäa àaân nhúát coá vi nûát vaâ gaåch àaân höìi khöng nûát. 2. Phûúng phaáp söë vi-vô mö cho khöëi xêy àaân nhúát coá vi nûát Trong khöëi xêy, gaåch thûúâng coá cûúâng àöå lúán hún vûäa nïn giaã thiïët vûäa àaân nhúát coá vi nûát vaâ gaåch àaân höìi khöng nûát coá thïí chêëp nhêån àûúåc. Phûúng phaáp vi-vô mö aáp duång taãi trïn phêìn tûã àaåi diïån (VER) cuãa KX nhùçm thu àûúåc àùåc tñnh cuãa khöëi xêy. Viïåc lûåa choån VER thñch húåp coá thïí tiïët kiïåm böå nhúá tñnh toaán maâ vêîn coá thïí nïu àûúåc àêìy àuã àùåc tñnh cuãa KX. Baâi baáo sûã duång VER (hònh H.1) vúái àùåc àiïím cuãa phêìn tûã àaåi diïån laâ àöëi xûáng theo caã hai truåc x, y nïn phaåm vi tñnh toaán chó cêìn tñnh cho möåt phêìn tû phêìn tûã. Trong àoá: ; laâ hïå söë poisson theo caác tensor tûúng ûáng : : möàun àaân höìi theo phûúng 1, : mö àun àaân höìi theo phûúng 2, : möàun cùæt. Àiïìu kiïån taãi troång gùæn trïn biïn coá thïí laâ ûáng suêët hoùåc biïën daång thuêìn nhêët, àaãm baão maãng (chuyïín võ, ûáng suêët, biïën daång) cuãa phêìn tûã àaåi diïån giöëng vúái maãng tûúng ûáng cuãa möi trûúâng àöìng nhêët maâ ñt sûã duång nhêët caác giaã thiïët khi tñnh toaán vaâ àiïìu kiïån biïn khöng laâm aãnh hûúãng tñnh chêët möi trûúâng àöìng nhêët trong tñnh toaán. [Hoang Long Le, 2017] àaä trònh baây caách xaác àõnh 4 tham söë àöåc lêåp C ijkl trong trûúâng húåp àaân höìi, khöng coá vïët nûát. Àöëi vúái baâi toaán vûäa àaân nhúát coá vi nûát, thuã tuåc cêìn thûåc hiïån 2 bûúác nhû sau: - Àöìng nhêët möi trûúâng vûäa àaân nhúát coá vïët nûát (Hònh H.2) - Xaác àõnh àùåc tñnh cuãa KX vúái vûäa àaân nhúát coá vïët nûát àûúåc àöìng nhêët hoáa trong bûúác Àöìng nhêët möi trûúâng vûäa àaân nhúát coá vïët nûát Thuêåt toaán Laplace Carson (LC) laâ sûå lûåa choån phuâ húåp khi cêìn àöìng nhêët möi trûúâng khöng tuyïën tñnh vò noá àûa vêën àïì khöng tuyïën tñnh thaânh vêën àïì tuyïën tñnh trong möi trûúâng múái LC. Giaã thiïët vïët nûát múã vúái mêåt àöå nûát laâ ε = Nl 3 vúái l laâ àûúâng kñnh cuãa vïët nûát, N laâ söë lûúång vïët nûát trïn 1 àún võ thïí tñch. ; Hònh 1. Phêìn tûã àaåi diïån cuãa KX vaâ phaåm vi tñnh toaán, [Anthoine, 1995] Caác daång chuyïín võ trïn biïn cuãa phêìn tûã àaåi diïån gêy ra ûáng suêët tûúng ûáng cho REV theo cöng thûác: (1) Vúái ϕ m, ϕ b laâ caác hïå söë tó lïå thaânh phêìn vûäa, gaåch tûúng ûáng, tñnh theo thïí tñch. ϕ m + ϕ b = 1. A laâ töíng diïån tñch cuãa REV., tûúng ûáng laâ ûáng suêët trung bònh trong vûäa vaâ trong gaåch. Baâi toaán ûáng suêët phùèng cho ma trêån àöå cûáng vúái 4 hïå söë àöåc lêåp nhû sau: Hònh 2. Àöìng nhêët vûäa àaân nhúát coá vïët nûát Theo kïët quaã thñ nghiïåm trïn diïån röång, àûúåc trònh baây trong [Ignoul et al., 2006], sûå laâm viïåc cuãa vûäa giai àoaån àaân nhúát coá nhiïìu khaã nùng theo mö hònh Maxwell biïën àöíi, àûúåc taåo bùçng caách mùæc song song 1 loâ xo (R) vúái mö hònh Maxwell (àùåc trûng búãi 1 loâ xo vaâ 1 piston nhúát mùæc nöëi tiïëp), xem Hònh H.3. Hònh 3. Mö hònh àaân nhúát Maxwell biïën àöíi vúái (2) Trong àoá k R, k M laâ mö àun neán cuãa thaânh phêìn loâ xo (R) vaâ thaânh phêìn àaân höìi cuãa mö hònh Maxwell; µ R, µ M laâ mö àun cùæt cuãa thaânh phêìn loâ xo (R) vaâ thaânh s s phêìn àaân höìi cuãa mö hònh Maxwell; η M,η M laâ hïå söë 46

47 GIAÃI PHAÁP HIÏåU QUAÃ MÖ PHOÃNG SÛÅ LAÂM VIÏåC ÀAÂN NHÚÁT... nhúát cêìu vaâ lïåch cuãa thaânh phêìn nhúát trong phêìn Maxwell. Hïå ([J], [K]) laâ hïå ten sú cêìu vaâ lïåch cuãa möåt ten sú bêåc 4 bêët kyâ [A], xem taåi [Nguyïîn Thõ Thu Nga, Vuä Troång Quang, 2017]. Nïëu àùåt k 0 = k M +k R vaâ µ 0 = µ M + µ R thò k 0, µ 0 laâ caác mö àun àaân höìi neán vaâ cùæt taåi thúâi àiïím ban àêìu. Trong möi trûúâng LC, àöëi vúái vûäa àaân nhúát khöng coá nûát, caác mö àun neán vaâ cùæt biïíu kiïën àûúåc viïët dûúái daång sau: vúái, cho búãi : (3) vúái p laâ biïën söë trong möi trûúâng LC. Khi vûäa coá nûát vúái mêåt àöå laâ = Nl 3, giaã thiïët rùçng vûäa vêîn coá sûå laâm viïåc àaân nhúát theo mö hònh Maxwell biïën àöíi (àaä àûúåc chûáng minh tñnh àuáng àùæn trong [S. T. Nguyen, 2010; Nguyen T. et al., 2015]. N xaác àõnh bùçng söë vïët nûát trïn möåt àún võ thïí tñch, l laâ baán kñnh trung bònh caác vïët nûát hònh xu. Mö àun neán vaâ cùæt biïíu kiïën coá daång: (8) (4) Haâm tûâ biïën nhêån àûúåc cuãa vûäa àaân nhúát coá vïët nûát laâ: (9) vúái tûúng ûáng. laâ thaânh phêìn thúâi gian cêìu vaâ lïåch (10) Trong àoá, ν* laâ hïå söë Poisson biïíu kiïën: (6) phên tñch (4) vaâ (5) theo tiïåm cêån p = 0 vaâ p = vaâ àaãm baão sûå tûúng àöìng giûäa chuáng ta nhêån àûúåc: Kïët quaã àöìng nhêët vûäa coá vïët nûát àûúåc trònh baây trong baãng 1. Baãng 1: Thöng söë cuãa vûäa hybrid àaân nhúát coá vïët nûát (7) 47

48 GIAÃI PHAÁP HIÏåU QUAÃ MÖ PHOÃNG SÛÅ LAÂM VIÏåC ÀAÂN NHÚÁT Xaác àõnh àùåc tñnh cuãa khöëi xêy vúái vûäa àaân nhúát coá vïët nûát Giaã thiïët rùçng taåi tûâng bûúác thúâi gian nhoã, vûäa àûúåc xem nhû laâ àaân höìi tuyïën tñnh. Thaânh phêìn nhúát àûúåc thïí hiïån thöng qua thaânh phêìn ûáng suêët dû. ÛÁng suêët trong vûäa taåi möåt thúâi àiïím bêët kyâ t+dt laâ: (11) Vúái [ INC M ] laâ ma trêån àöå cûáng giaã tûúãng laâ khöng àöíi trong möîi khoaãng thúâi gian nhoã dt. vïët nûát trong vûäa laâ = 0.1. Àöå cûáng theo phûúng phaáp tuyïën vaâ tiïëp tuyïën cuãa vûäa laâ C C N = 6644MPa, C C T = 3405 MPa. Theo caách tiïëp cêån vi mö àún giaãn hoáa, 2 loaåi phêìn tûã àûúåc khai baáo trong mö hònh tñnh: phêìn tûã gaåch vaâ phêìn tûã tiïëp xuác (Hònh H.4.b), xem chi tiïët taåi [Nguyïîn Thõ Thu Nga, 2017]. Phûúng phaáp vi - vô mö sûã duång kïët quaã àöìng nhêët úã cêëp àöå vi mö nïn coá thïí coi KX laâ àöìng nhêët vaâ viïåc chia lûúái chó cêìn àuã nhoã àïí cho kïët quaã khöng sai lïåch quaá 2% (Hònh H.4.c). sau àoá àûúåc chuyïín thaânh ngoaåi lûåc nuát taác duång trúã laåi kïët cêëu vûäa nhùçm gêy ra biïën daång dû cho bûúác thúâi gian tiïëp theo: C i laâ caác hïå söë àûúåc xaác àõnh theo: Hònh 4. (a) Àiïìu kiïån biïn vaâ taãi troång taác duång (b) Mö hònh tñnh theo phûúng phaáp vi mö (c) Mö hònh tñnh theo phûúng phaáp söë vi-vô mö (12) Theo caách naây ta thu àûúåc sûå laâm viïåc töíng thïí cuãa REV taåi möîi bûúác thúâi gian laâ àaân höìi tuyïën tñnh, phuå thuöåc vaâo mêåt àöå vïët nûát : σ cell (t + dt, ) = cell (t + dt, ):ε(t + dt, ) (13) Thuã tuåc naây àaä àûúåc kiïím chûáng tñnh chñnh xaác thöng qua so saánh vúái lúâi giaãi giaãi tñch coá sùén cuãa baâi toaán giaãn àún hònh cêìu coá löî röîng chõu ûáng suêët phên böë àïìu trïn biïn, àûúåc trònh baây trong [Nguyen, T. T. N, 2015]. Viïåc xaác àõnh 4 tham söë àöåc lêåp C ijkl trong trûúâng húåp naây giöëng nhû trûúâng húåp àaân höìi, khöng coá vïët nûát vúái biïën daång thuêìn nhêët E trïn biïn vaâ àûúåc thûåc hiïån trïn phêìn mïìm maä nguöìn múã Castem Tñnh hiïåu quaã cuãa phûúng phaáp söë vi - vô mö Àïí chûáng minh tñnh hiïåu quaã cuãa phûúng phaáp àïì xuêët, xeát möåt vñ duå têëm tûúâng chõu neán kñch thûúác 975 mm 1040 mm 120 mm, vúái àiïìu kiïån biïn, taãi troång àûúåc mö taã trïn hònh H.4.a. AÁp lûåc neán 2MPa trïn 2 biïn. Kñch thûúác viïn gaåch laâ mm. Gaåch coá mö àun àaân höìi E b = 12800MPa, hïå söë poisson ν b = 0.3. Vûäa coá chiïìu daây nhoã hún 5mm vaâ E m = 4000Mpa, ν m = 0.3 khi chûa coá vïët nûát. Giaã sûã mêåt àöå Hònh 5. Sûå phên böë traång thaái liïn kïët ( hoùåc ûáng suêët chñnh) cuãa têëm chõu neán hai phûúng theo caác phûúng phaáp: a) vi mö [Nguyïîn Thõ Thu Nga, 2017], b) vi-vô mö c) liïn kïët àoáng múã, [Nguyen et al., 2006] Trïn hònh H.5a, phûúng phaáp vi mö chó roä võ trñ taách liïn kïët giûäa caác viïn gaåch vuâng têm cuãa khöëi xêy, àöìng thúâi caác viïn gaåch vaâ vûäa vuâng biïn chõu neán cuäng dïî phaá hoaåi do chõu ûáng suêët neán cao hoùåc bõ phaá vúä liïn kïët theo phûúng cuãa lûåc. Phûúng phaáp vi - vô mö (Hònh H.5b) cuäng dûå baáo vuâng ûáng suêët neán lúán úã biïn chõu neán vaâ vuâng nhiïîu loaåi bïn trong khöëi xêy, núi dïî xaãy ra phaá hoaåi nhêët. Phûúng phaáp liïn kïët àoáng múã (Hònh H.5c) chó ra vuâng gaåch bõ cheân eáp theo 2 phûúng taåi goác phêìn tû phña dûúái, bïn phaãi (liïn kïët àoáng theo hai phûúng) vaâ caác vuâng gaåch taách nhau (liïn kïët múã) chó theo möåt phûúng: theo phûúng àûáng úã doåc bïn sûúân tûå do phña dûúái (liïn kïët àûáng múã, liïn kïët ngang àoáng), theo phûúng ngang úã doåc bïn sûúân tûå do bïn phaãi (liïn kïët àûáng àoáng, liïn kïët ngang 48

49 GIAÃI PHAÁP HIÏåU QUAÃ MÖ PHOÃNG SÛÅ LAÂM VIÏåC ÀAÂN NHÚÁT... múã), vuâng coân lai liïn kïët múã theo hai phûúng. Caã 3 phûúng phaáp àïìu dûå àoaán giöëng nhau vïì sûå phaá hoaåi cuãa KX khi chõu neán hai phûúng vaâ hoaân toaân phuâ húåp vúái thûåc nghiïåm coá trong taâi liïåu [Nguyen et al., 2006]. Bïn caånh àoá, trong vñ duå naây, phûúng phaáp vi mö cêìn àïën phêìn tûã, gêëp 30 lêìn söë phêìn tûã cuãa phûúng phaáp vi - vô mö ( phêìn tûã) vaâ thúâi gian chaåy hïët 2 phuát, gêëp 60 lêìn phûúng phaáp vi - vô mö (2 giêy). Nïëu laâ baâi toaán àaân nhúát, con söë naây seä tùng nhiïìu lêìn vaâ phûúng phaáp vi mö thûúâng khöng thïí sûã duång khi kïët cêëu lúán, phûác taåp. Ngoaâi ra, lúâi giaãi cuãa phûúng phaáp söë vi - vô mö cuäng àaä àûúåc so saánh vúái lúâi giaãi giaãi tñch cho trûúâng húåp àaân nhúát, kïët quaã tûúng àöìng khi gaåch coá cûúâng àöå lúán hún rêët nhiïìu vûäa vaâ vûäa moãng (xem trong [Thi Thu Nga NGUYEN 2016]. Nhêån xeát: Qua phên tñch caác phûúng phaáp tñnh toaán KX hiïån nay, phûúng phaáp söë vi - vô mö laâ phûúng phaáp àaáng tin cêåy vaâ dïî daâng nhêët khi tñnh toaán KX coá thaânh phêìn vêåt liïåu laâm viïåc àaân nhúát, coá thïí aáp duång linh hoaåt cho nhiïìu daång kïët cêëu khöëi xêy, vúái chiïìu daây vûäa cuäng nhû àöå cûáng gaåch vûäa thay àöíi linh hoaåt phuâ húåp thûåc tïë. Tñnh chñnh xaác cuãa phûúng phaáp söë vi-vô mö cuäng àaä àûúåc khùèng àõnh thöng qua so saánh vúái caác phûúng phaáp giaãi tñch cho trûúâng húåp vûäa moãng, àöå cûáng cuãa vûäa nhoã hún nhiïìu cuãa gaåch vaâ thöng qua so saánh vúái phûúng phaáp vi mö, liïn kïët àoáng múã qua vñ duå tñnh têëm tûúâng. Do vêåy, phûúng phaáp söë vi - vô mö àûúåc xem laâ phûúng phaáp hiïåu quaã vaâ àûúåc lûåa choån àïí tñnh toaán. 4. Khöëi xêy àaân nhúát chõu taãi cú-nhiïåt Dûúái taác duång àöìng thúâi cuãa taãi troång vaâ nhiïåt àöå, maãng biïën daång töíng ε taåi möåt àiïím thuöåc kïët cêëu laâ töíng cöång cuãa hai thaânh phêìn biïën daång: ε = ε ν + ε to (14) Vúái ε ν, ε to tûúng ûáng laâ tensú biïën daång do taãi troång vaâ nhiïåt àöå taåi möåt àiïím bêët kyâ thuöåc kïët cêëu, taåi möåt thúâi àiïím t naâo àoá. ε to = α(t-t 0 ); T, T 0 = 0 tûúng ûáng laâ nhiïåt àöå thûåc tïë vaâ nhiïåt àöå tham chiïëu. Tûâ möëi quan hïå vêåt liïåu cuãa phûúng phaáp phêìn tûã hûäu haån, ûáng suêët taåi möåt àiïím bêët kyâ thuöåc kïët cêëu: σ = [c].ε ν = [c](ε ε to ) (15) Ta nhêån àûúåc ûáng suêët vaâ biïën daång töíng thïí coá möëi liïn hïå: Σ = [ ].(E - E to ) (16) Vúái E = E ν + E to, E to = (α) T; [ ]àûúåc xaác àõnh theo (13). Xeát vñ duå KX chõu nhiïåt àöå T = 100 C, 500 C, 1000 C trïn toaân böå bïì mùåt. Söë liïåu àöìng nhêët vûäa àaân nhúát coá vïët nûát lêëy theo baãng 1, söë liïåu 2 ( = 0,1), sú àöì hònh hoåc KX vaâ taãi troång taác duång thïí hiïån trïn hònh H.6. Kïët quaã àöìng nhêët úã cêëp àöå vi mö cho ta tñnh chêët tûúng àûúng cuãa KX (baãng 2), lêëy vúái söë liïåu taåi t=0s. Giaã thiïët rùçng hïå söë dêîn nhiïåt cuãa KX laâ àöìng nhêët (α) = 10-5 (W/m o C). Hònh H.7 cho thêëy úã nhiïåt àöå cao (500 C), ngoaâi võ trñ thûúâng xaãy ra phaá hoaåi taåi võ trñ àùåt lûåc têåp trung vaâ theo àûúâng xiïn tûâ àiïím àùåt lûåc àïën hai goác, xuêët hiïån thïm hai võ trñ nguy hiïím laâ hai goác dûúái KX. Bïn caånh àoá, coá thïí thêëy nhiïåt àöå aãnh hûúãng rêët lúán àïën chuyïín võ cuãa khöëi xêy, nhiïåt àöå tùng laâm tùng nhanh chuyïín võ, dêîn àïën phaá hoaåi KX (xem hònh H.8). 5. Kïët luêån Phûúng phaáp söë vi-vô mö laâ phûúng phaáp tiïn tiïën, hiïåu quaã àöëi vúái viïåc mö phoãng tñnh toaán kïët cêëu KX Hònh 6: a) Mö hònh thûåc tïë KX b) Mö hònh tñnh toaán söë theo phûúng phaáp söë vi - vô mö Baãng 2: Baãng àùåc tñnh cuãa KX theo phûúng phaáp söë vi-vô mö Hònh 7. Sûå phên böë ûáng suêët phûúng y trong KX chõu taãi cú nhiïåt (T=500 C) Hònh 8. Biïíu àöì chuyïín võ àûáng 22 (mm) taåi võ trñ daãi ngang giûäa KX (mùåt cùæt A-A) khi nhiïåt àöå thay àöíi. 49

50 GIAÃI PHAÁP HIÏåU QUAÃ MÖ PHOÃNG SÛÅ LAÂM VIÏåC ÀAÂN NHÚÁT... chõu taãi troång vaâ nhiïåt àöå cao, laâm viïåc trong giai àoaån àaân höìi hoùåc àaân nhúát. Kïët quaã nhêån àûúåc úã cêëp àöå vi mö dïî daâng taác àöång vaâo maä nguöìn múã cuãa phêìn mïìm CASTEM nïn viïåc mö phoãng kïët cêëu KX chõu nhiïåt àöå cao dûúái taác duång cuãa taãi troång dïî daâng àûúåc giaãi quyïët. Nghiïn cûáu múái chó dûâng úã lyá thuyïët, cêìn àûúåc tiïëp tuåc nghiïn cûáu, chûáng minh thöng qua thñ nghiïåm cuå thïí trïn thûåc tïë. Taâi liïåu tham khaão: 1. A. Anthoine, Derivation of the in-plane elastic characteristics of masonry through homogenization theory, International Journal of Solids and Structures, vol. 32, no. 2, pp , P. Lourenςo, Computational strategies for masonry structures. Delft University Press, A. Cecchi and R. D. Marco, Homogenization of masonry walls with a computational oriented procedure. rigid or elastic block?, European Journal of Mechanics - A/Solids, vol. 19, no. 3, pp , Cecchi, A., Tralli, A., A homogenized viscoelastic model for masonry structures. International Journal of Solids and Structures 49, 1485{1496, Cecchi, A., Taliercio, A., A comparison between numerical and analytical homogenized models for visco-elastic brickwork, XXI Congresso AIMETA Associazione Italiana di Meccanica Teoricae Applicata, (Torino, Italy), 1-10, T. Nguyen, E. Blond, A. Gasser, and T. Prietl, Homogeáneáisation d une maςonnerie reáfractaire sans mortier, in Mateáriaux 2006, (Dijon, France), Nguyen, T. T. N., Rekik, A., Gasser, A., A multi-level approach for micro-cracked masonry. 11th World Congress on Computational Mechanics (WCCM XI), Barcelona, Hoang Long Le, Thi Thu Nga Nguyen, Ngoc Quang Vu, aãnh hûúãng cuãa khöëi xêy cheân àöëi vúái sûå laâm viïåc cuãa khung bï töng cöët theáp chõu taãi troång ngang, taåp chñ xêy dûång, söë 7, Ignoul, S., Schueremans, L., Tack, J., Swinnen, L., Feytons, S., Binda, L., & Van Balen, K.. Creep behavior of masonry structures failure prediction based on a rheological model and laboratory tests. Structural Analysis of Historical Constructions, , Nguyïîn Thõ Thu Nga, Vuä Troång Quang, Àöìng nhêët möi trûúâng khö coá löî röîng vaâ vïët nûát : Trûúâng húåp vïët nûát khöng tûúng taác, taåp chñ xêy dûång, söë 7, S. T. Nguyen, Propagation de fissures et endommagement par microfissures des mateáriaux viscoeálastiques lineáaires non vieillissants. PhD thesis, Nguyen, T., Nguyen, S., Vu, M., and Vu, M. Effective viscoelastic properties of micro-cracked heterogeneous materials. International Journal of Damage Mechanics, Nguyen, T. T. N. Approches multi-eáchelles pour des maςonneries visco-eálastiques. PhD thesis, Theâse de doctorat Universiteá d Orleans, France, Nguyïîn Thõ Thu Nga, Sûã duång phêìn tûã tiïëp xuác trong mö phoãng söë kïët cêëu khöëi xêy, Taåp chñ Xêy dûång, söë 7, Thi Thu Nga NGUYEN, Ngoc Quang VU, Three multi-scale approaches for micro-cracked viscoelastic masonry computations, International Conference on Integrated Petroleum Engineering (IPE), 12/2016 VÊËN ÀÏÌ SAÅT LÚÃ, SUÅT LUÁN... (Tiïëp theo trang 38) 4.1. Nïëu P gh (S) = P gh (R) thò P gh (S) laâ möåt trong hai giaá trõ naây, khi àoá L (m) tûâ giaã thiïët àûúåc giaãm (10 15%) theo thöëng kï àïí taåo ra àöå xêëp xó cuãa P gh(s) vaâ P gh (R) Nïëu xêëp xó P gh (S) P gh (R) thò P gh àûúåc lêëy theo giaá trõ beá hoùåc trung bònh cöång cuãa 2 giaá trõ. Khi àoá L(m) chó cêìn àûúåc giaãm ñt hún, khoaãng 8% theo thöëng kï Nïëu P gh (S) << P gh (R) tûác mêët öín àõnh dõ thûúâng thò phaãi xem xeát laåi möåt söë giaã thiïët ban àêìu, hoùåc phaãi chêëp nhêån lêëy P gh = P gh (S ) thiïåt thoâi cho Chuã àêìu tû. 5. Tuy nhiïn, trong thûåc tïë coá möåt söë giaãi phaáp hoùåc kyä thuêåt nêng cao P gh nhû sau: 5.1. Khi thûã taåi, àêìu coåc úã daång tûå do, song khi vaâo cöng trònh, àêìu coåc àûúåc ngaâm trong àaâi daây tûâ 2,5m - 3m, nïn theo àöång lûåc hoåc cöng trònh, P gh coá thïí tùng àïën 20 25%. Haâ Nöåi thiïët kïë cho Cao öëc Pacific Quêån 1 Thaânh phöë Höì Chñ Minh àaâi daây 3m Theo Hoa Kyâ, nïëu P max caâng lúán thò P gh caâng cao, nïn àaä lêëy P max = 3 P TK (nhû Cöng ty Àaåi Thaânh lêëy P max = 2250T = 2,5 P TK ). Rêët nhiïìu chuyïn gia Viïåt Nam àïìu àöìng thuêån nhû vêåy, miïîn laâ trong khaã nùng coá thïí Nïëu coá thöíi rûãa àaáy coåc nhöìi thò P gh cuäng àûúåc gia tùng Thên coåc xuêët hiïån ma saát höng khi tiïëp giaáp vúái àêët thò khaã nùng chõu lûåc P gh àûúåc gia tùng nhúâ ma saát höng phaát triïín (theo Höåi thaão cuãa Nhêåt töí chûác thaáng 3/2004 taåi Ks Shiraton Q.1). Khi duâng coåc eáp thò ma saát höng coá ngay khi eáp, coân àöëi vúái coåc nhöìi thò ma saát höng chó tùng dêìn khi coá àuã taãi cöng trònh. Thöng thûúâng, caác cöng trònh àïí nguyïn giaá trõ L(m) cuãa chiïìu daâi coåc theo thiïët kïë, xem xeát thiïëu chùåt cheä. Nhûäng yá kiïën trïn àûúåc ruát ra tûâ cöng taác xûã lyá coåc cuãa caác cao öëc àïí caác baån àöìng nghiïåp tham khaão. Trong thûåc tïë L(m) nïn laâ bao nhiïu vêîn laâ möåt êín söë boã ngoã úã nhiïìu cöng trònh xêy dûång. Àiïìu naây aãnh hûúãng àïën nhûäng vêën àïì kinh tïë kyä thuêåt cêìn quan têm nhêët laâ khi trong thûåc tïë coåc chó coá têìm quan troång úã àöå sêu 30D maâ thöi. Chiïìu daâi coåc caâng sêu caâng gia tùng khoá khùn phûác taåp vaâ töën keám khöng cêìn thiïët. Möåt phûúng phaáp coá cöng cuå phong phuá, têët yïëu seä cho möåt saãn phêím sùæc saão. Trònh tûå Algorit trïn thuêån lúåi cho viïåc thiïët lêåp phêìn mïìm cuãa quaá trònh xaác àõnh êín söë L (m) thñch húåp cho möîi cöng trònh cuå thïí. 50

51 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå BAÂN VÏÌ PHÛÚNG PHAÁP THIÏËT KÏË BÏ TÖNG PHUÅ GIA KHOAÁNG GS.TSKH. NGUYÏÎN THUÁC TUYÏN ThS. NGUYÏÎN TIÏËN TRUNG - TS. VUÄ QUÖËC VÛÚÅNG Hiïån nay àïí thiïët kïë thaânh phêìn bï töng nùång (bï töng thöng thûúâng theo caách goåi cuãa Myä) thûúâng duâng phûúng phaáp àûúåc nïu trong chó dêîn kyä thuêåt cuãa Böå Xêy dûång vïì choån thaânh phêìn bï töng caác loaåi [1]. Trong taâi liïåu naây chó nïu phûúng phaáp chung àöëi vúái bï töng, khöng àïì cêåp àêìy àuã trûúâng húåp bï töng pha phuå gia khoaáng (möåt loaåi hoùåc 2 loaåi chuã yïëu laâ PGK hoaåt tñnh) vaâ phuå gia hoáa hoåc, maâ hiïån nay àûúåc duâng khaá phöí biïën trong cöng nghïå thi cöng bï töng khöng chó cho caác cöng trònh lúán, maâ caã àïën nhûäng cöng trònh nhoã, thêåm chñ nhaâ dên, caác taâi liïåu cuãa Liïn Xö cuä [2] vaâ Nga [3] cuäng chó àûa ra phûúng phaáp chung, khöng àïì cêåp àïën phuå gia. Ngoaâi ra cuäng duâng phûúng phaáp cuãa Myä àûúåc quy àõnh trong tiïu chuêín ACI [4]. Trong tiïu chuêín naây cuäng chó nïu khi pha phuå gia khoaáng (puzúlan), thò thay thïë tyã lïå N/X bùçng tyã lïå N/X+P sau naây khi viïët laåi chó dêîn kyä thuêåt cêìn böí sung vêën àïì naây. Phuå gia cho bï töng coá hai nhoám chñnh laâ phuå gia khoaáng vaâ phuå gia hoáa hoåc. Möîi nhoám göìm nhiïìu loaåi khaác nhau. Trong baâi viïët naây töi chó àïì cêåp àïën phûúng phaáp thiïët kïë thaânh phêìn bï töng phuå gia khoaáng. Coân viïåc pha phuå gia hoáa hoåc vaâ duâng kïët húåp caã phuå gia khoaáng vaâ phuå gia hoáa hoåc trong bï töng seä àûúåc àïì cêåp àïën trong baâi baáo sau. Viïåc àûa phuå gia khoaáng vaâo bï töng àûúåc thûåc hiïån bùçng hai caách: (1) Àûa phuå gia khoaáng vaâo xi mùng àïí saãn xuêët xi mùng pooc lùng höîn húåp (PCB). Loaåi xi mùng naây àûúåc saãn xuêët àêìu tiïu úã nhaâ maáy Xi mùng Haâ Tiïn 1 vaâ Haâ Tiïn II tûâ nùm Àïën nay hêìu hïët caác nhaâ maáy xi mùng úã nûúác ta àïìu saãn xuêët xi mùng PCB vaâ chuã yïëu laâ PCB. 30. Àûa phuå gia khoaáng vaâo xi mùng coá caái lúåi laâ caãi thiïån àûúåc möåt söë tñnh chêët cuãa xi mùng nhû phaát nhiïåt ñt, chöëng ùn moân töët hún, chöëng thêëm cao hún vaâ giaãm giaá thaânh xi mùng vò phuå gia khoaáng giaá reã thûúâng laâ phïë thaãi (tro bay, xó loâ cao ) hoùåc möåt loaåi àêët àaá tûå nhiïn naâo àoá coá hoaåt tñnh coá sùén úã nhiïìu núi trïn àêët nûúác ta. Phuå gia khoaáng àûúåc nghiïìn chung vúái clanhke; khi àoá hai vêåt liïåu naây àûúåc nghiïìn mõn vaâ tröån àïìu khi sûã duång cuäng rêët thuêån tiïån vò chó viïåc àûa xi mùng PCB vaâo maáy tröån laâ trong bï töng àaä coá mùåt phuå gia khoaáng. Tyã lïå phuå gia khoaáng trong xi mùng PCB cho pheáp túái 30% theo khöëi lûúång xi mùng. Tuy nhiïn tyã lïå chñnh xaác laâ bao nhiïu laåi tuây thuöåc vaâo loaåi phuå gia khoaáng vaâ quyïët àõnh cuãa tûâng nhaâ maáy. Tyã lïå naây coá thïí thay àöíi do thay àöíi loaåi PGK hoùåc vò lyá do naâo khaác. Caác nhaâ maáy xi mùng khöng cöng böë tyã lïå naây cuäng nhû loaåi PGK sûã duång. Ngûúâi sûã duång xi mùng muöën öín àõnh tyã lïå PGK trong bï töng vò möåt muåc àñch naâo àoá, cuäng khoá thûåc hiïån àûúåc. (2) Saãn xuêët riïng PGK vaâ àûa vaâo maáy tröån cuâng vúái xi mùng PC. Nhû vêåy phaãi nghiïìn riïng PGK thaânh böåt mõn nhû xi mùng, röìi àoáng bao, àûa àïën cöng trònh hoùåc traåm tröån àïí àûa vaâo maáy tröån cuâng vúái xi mùng nïn coá phûác taåp hún. Mùåt khaác xi mùng vaâ PGK cuäng khöng hoâa tröån töët nhû trong xi mùng PCB. Tuy nhiïn cuäng coá caái lúåi laâ nhaâ saãn xuêët, nhaâ nghiïn cûáu bï töng coá thïí chuã àöång choån loaåi phuå gia khoaáng thñch húåp vaâ quyïët àõnh tyã lïå phuå gia khoaáng húåp lyá trong bï töng àïí àaåt àûúåc mong muöën vaâ muåc àñch naâo àoá. Viïåc àûa phuå gia khoaáng vaâo bï töng àïí thay thïë möåt phêìn xi mùng coá thïí tñnh theo thïí tñch hoùåc khöëi lûúång tûúng àûúng vúái lûúång PGK. Nïëu lûúång phuå gia khoaáng tñnh theo % thïí tñch xi mùng, thò khi tñnh thaânh phêìn bï töng cuäng phaãi àöíi sang % khöëi lûúång theo cöng thûác sau àêy: trong àoá pgk, x laâ khöëi lûúång riïng cuãa PGK vaâ xi mùng. Vñ duå: Lûúång PGK thay thïë 30% thïí tñch xi mùng thò % PGK tñnh theo khöëi lûúång xi mùng seä laâ: 51

52 BAÂN VÏÌ PHÛÚNG PHAÁP THIÏËT KÏË BÏ TÖNG... Nhû vêåy % PGK tñnh theo khöëi lûúång nhoã hún tñnh theo thïí tñch. Trong quaá trònh tröån bï töng hai thaânh phêìn xi mùng vaâ PGK cuäng hoâa tröån vúái nhau taåo thaânh chêët kïët dñnh (CKD) giöëng nhû khi sûã duång xi mùng PCB. Coá thïí tñnh % PGK (theo khöëi lûúång CKD) theo cöng thûác sau àêy, khi àoá nhaâ PGK khöng búát xi mùng: Vaâ Hoùåc PGK = CKD - X. Bûúác 5: Xaác àõnh lûúång cöët liïåu lúán (àaá) - À Trûúác hïët xaác àõnh haâm lûúång höì Dûúái àêy trònh baây caác bûúác thiïët kïë thaânh phêìn bï töng coá PGK trong hai trûúâng húåp PGK vaâo bï töng nïu trïn. Trûúâng húåp duâng xi mùng PCB Coá thïí duâng cöng thûác cûúâng àöå bï töng Bölömay - Skramtacv vúái caác hïå söë A vaâ A 1 nhû trong taâi liïåu [1] àïí tñnh tyã lïå X/N: trong àoá ρ x, ρ pgk àaä giaãi thñch úã trïn. Sau àoá tra baãng 5.2 trong taâi liïåu [1] àïí xaác àõnh K d, röìi tñnh D theo cöng thûác trong taâi liïåu [1]. Bûúác 6: Xaác àõnh lûúång caát theo cöng thûác: Vò R x laâ cûúâng àöå xi mùng noái chung vaâ hïå söë A, A 1 cuäng khöng phên biïåt loaåi xi mùng. Trong khñ àoá xi mùng PCB cuäng laâ möåt loaåi xi mùng thûúâng duâng. Coá thïí tra baãng 5.2 vïì lûúång nûúác tröån bï töng trong taâi liïåu [1], vò trïn thûåc tïë lûúång nûúác tiïu chuêín cuãa xi mùng PC vaâ PCB sai khaác nhau khöng nhiïìu, nïn khöng gêy nïn sûå chïnh lïåch nhiïìu àöëi vúái lûúång nûúác tröån cuãa hai loaåi bï töng duâng xi mùng PC vaâ PCB. Mùåt khaác àêy laâ lûúång nûúác tröån bï töng chó aáng chûâng thöi, sau naây coân phaãi àiïìu chónh àïí höîn húåp bï töng àaåt àöå suåt yïu cêìu thöng qua thñ nghiïåm. Nhû vêåy viïåc thiïët kïë thaânh phêìn bï töng duâng xi mùng PCB cuäng àûúåc thûåc hiïån vúái caác bûúác nhû trong taâi liïåu [1]. Trûúâng húåp duâng xi mùng pooclùng (PC) vaâ pha thïm PGK Trûúác hïët phaãi êën àõnh tyã lïå PGK tñnh theo % khöëi lûúång cuãa chêët kïët dñnh göìm xi mùng vaâ PGK (CKD). Tröån xi mùng vaâ PGK theo tyã lïå àïí àûúåc CKD (thûåc tïë cuäng laâ möåt loaåi xi mùng PCB). Sau àoá tiïën haânh caác bûúác sau àêy: Bûúác 1: Xaác àõnh cûúâng àöå neán cuãa CKD theo TCVN 6016:2011 [5] àûúåc R ckd. Bûúác 2: Xaác àõnh tyã lïå CKD/N theo cöng thûác Bölömay - Skramtaev vúái kyá hiïåu X àûúåc thay bùçng CKD vaâ X/N àûúåc thay bùçng CKD/N. Bûúác 3: Xaác àõnh lûúång nûúác tröån (N) bùçng caách tra baãng 5.2 trong taâi liïåu [1]. Bûúác 4: Xaác àõnh lûúång chêët kïët dñnh vaâ taách riïng lûúång X vaâ PGK nhû sau: Trong àoá X, PGK, À, N àaä xaác àõnh àûúåc úã caác bûúác trïn; ρ c, ρ à laâ khöëi lûúång riïng cuãa caát vaâ àaá Cuöëi cuâng laâ phêìn thûåc nghiïåm àïí àiïìu chónh thaânh phêìn tñnh toaán àaä xaác àõnh àûúåc àïí àaãm baão àaåt àûúåc caác tñnh chêët yïu cêìu cuãa höîn húåp bï töng vaâ bï töng nhû àöå suåt, cûúâng àöå Nhû vêåy phûúng phaáp thiïët kïë thaânh phêìn bï töng trong trûúâng húåp naây vêîn dûåa vaâo phûúng phaáp chung theo taâi liïåu [1], nhûng coá möåt söë thay àöíi cho phuâ húåp. Trïn àêy chó trònh baây caác bûúác cú baãn àïí thiïët kïë thaânh phêìn bï töng coá PGK, khöng kïí möåt söë cöng viïåc phaãi thûåc hiïån trûúác nhû: lûåa choån àöå suåt, lûåa choån caác nguyïn liïåu (xi mùng, PGK, caát, àaá) vaâ thñ nghiïåm chó tiïu tñnh chêët cuãa chuáng àïí phuåc vuå cho viïåc thiïët kïë thaânh phêìn bï töng (ρ x, ρ pgk, ρ c, ρ à vaâ khöëi lûúång thïí tñch xöëp cuãa àaá), cuäng nhû tñnh cûúâng àöå yïu cêìu cuãa bï töng = (1,10-1,15) x cûúâng àöå thiïët kïë (do nhaâ thiïët kïë quy àõnh). Trong trûúâng húåp pha 2 loaåi PGK, thò coá thïí vêån duång phûúng phaáp trïn vaâ thïm yïëu töë phuå gia thûá hai vaâo caác bûúác tñnh toaán coá liïn qua àïën PGK. Taâi liïåu tham khaão: 1. Böå Xêy dûång (2009) Chó dêîn kyä thuêåt choån thaânh phêìn bï töng caác loaåi. 2. B.G. Skramtaev (1975) Choån thaânh phêìn bï töng caác loaåi (taâi liïåu cuãa Liïn Xö cuä àûúåc dõch sang tiïëng Viïåt Böå Thuãy lúåi NXB Nöng nghiïåp. 3. Mikulski (2005) Vêåt liïåu xêy dûång (giaáo trònh vêåt liïåu xêy dûång cuãa Nga bùçng tiïëng Nga). 4. ACI Standard fractice for selecting proportions for normal, heavyweight and mass concrete. 5. TCVN 6016:2011 Xi mùng Phûúng phaáp xaác àõnh cûúâng àöå. 52

53 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå LÛÅA CHOÅN MAÁC BÏ TÖNG CHO BÏ TÖNG CÖNG TRÒNH TRONG MÖI TRÛÚÂNG CHUA PHEÂN ÚÃ ÀÖÌNG BÙÇNG SÖNG CÛÃU LONG SELECTION GRADE CONCRETE USE FOR REINFORCED CONCRETE CONSTRUCTION IN THE ACID ENVIRONMENT AT THE MEKONG DELTA TS. KHÛÚNG VÙN HUÊN - Khoa Kyä thuêåt Cöng trònh Trûúâng Àaåi hoåc Cöng nghïå Saâi Goân Toám Tùæt: Caác cöng trònh bï töng cöët theáp coá maác M200 àûúåc xêy dûång úã khu vûåc Àöìng bùçng söng Cûãu Long trûúác àêy, sau vaâi chuåc nùm àaä coá nhiïìu dêëu hiïåu bõ ùn moân nhû lúáp bï töng baão vïå bõ bong troác, bïì mùåt bï töng bõ trú àaá dùm, cöët theáp bõ gó vaâ cûúâng àöå bï töng bõ giaãm àaáng kïí. Qua kïët quaã thûã nghiïåm cho thêëy bï töng maác trïn M350 coá sûå suy giaãm cûúâng àöå thêëp vaâ hïå söë thêëm nhoã hún nhiïìu lêìn so vúái bï töng M200 àaä tûâng sûã duång trûúác àêy. Àïí àaãm baão tuöíi thoå cho cöng trònh úã vuâng chua pheân Àöìng bùçng söng Cûãu Long coá mûác trung haån khoaãng 50 nùm, nïn sûã duång bï töng coá maác töëi thiïíu M350 àïí xêy dûång cöng trònh. Abstract: The grade concrete M200 for reinforced concrete building was built in the Mekong Delta. after somes years, there have been many signs of corrosion such as loss of concret cover, rusted reinforced and reduced concrete strength. Based on the test results, the grade concrete on the M350 has a low intensity degradation and the permeability coefficient is much smaller than the M200 used previously. In order to ensure a medium life span of about 50 years, in the acid environment at the Mekong Delta, we should use M350 grade concrete to build the works. I. Àùåt vêën àïì Cöng trònh bï töng cöët theáp àûúåc xêy dûång úã khu vûåc Àöìng bùçng söng Cûãu Long (ÀBSCL) sau vaâi chuåc nùm àaä coá nhiïìu dêëu hiïåu bõ ùn moân nhû lúáp bï töng baão vïå bõ bong troác, bïì mùåt bï töng (BT) bõ trú àaá dùm, cöët theáp bõ gó vaâ cûúâng àöå bï töng bõ giaãm àaáng kïí [4]. Àïí nêng cao àöå bïìn cho kïët cêëu bï töng cöët theáp (BTCT) trong möi trûúâng chua pheân úã ÀBSCL chuáng ta cêìn xaác àõnh maác bï töng cêìn thiïët töëi thiïíu àïí xêy dûång cöng trònh nhùçm àaãm baão tuöíi thoå mûác trung haån khoaãng 50 nùm. II. Àöëi tûúång vaâ phûúng phaáp nghiïn cûáu Cú súã xaác àõnh maác bï töng töëi thiïíu cêìn thiïët àïí xêy dûång cöng trònh BTCT úã vuâng chua pheân úã ÀBSCL àûúåc dûåa trïn sûå suy giaãm cûúâng àöå neán cuãa bï töng taåi caác cöng trònh thuãy lúåi úã ÀBSCL àaä xêy dûång trûúác àêy, àöìng thúâi xaác àõnh sûå biïën àöíi cûúâng àöå neán, hïå söë thêëm cuãa mêîu bï töng àûúåc ngêm trong möi trûúâng nûúác chua pheân úã ÀBSCL úã möåt söë maác bï töng nghiïn cûáu, sau àoá tiïën haânh phên tñch àaánh giaá lûåa choån maác bï töng húåp lyá nhùçm àaãm baão tuöíi thoå cöng trònh úã mûác khoaãng 50 nùm. Maác bï töng sûã duång nghiïn cûáu laâ M200; M300; M400. Vêåt liïåu sûã duång chïë taåo mêîu àaåt yïu cêìu kyä thuêåt cho bï töng thuãy cöng göìm xi mùng Holcim PCB40; Caát Àöìng Nai; Àaá dùm Biïn Hoâa. Chó tiïu cûúâng àöå bï töng àûúåc thñ nghiïåm úã tuöíi 7 ngaây vaâ 1; 3; 9; 21 thaáng, neán mêîu theo TCVN 3118:2012 [5]. Hïå söë thêëm cuãa bï töng thñ nghiïåm úã Baãng 1: Thaânh phêìn cêëp phöëi bï töng nghiïn cûáu tuöíi tûúng tûå, sûã duång mêîu 150 H300 mm coá löî röîng àûúâng kñnh 10 mm úã giûäa mêîu. Duâng sún epoxy biïën tñnh sún phuã àïí hai àêìu mêîu bï töng khöng bõ ùn moân. Tiïën haânh taåo aáp lûåc nûúác xung quanh bïì mùåt ngoaâi cuãa mêîu. Dûúái aáp lûåc laâm cho nûúác seä thêëm vaâ ài dêìn vaâo têm mêîu, sau àoá seä chaãy ra ngoaâi vaâ àûúåc thu höìi. Hïå söë thêëm K seä àûúåc tñnh theo àõnh luêåt Darcy vúái thiïët bõ thêëm cuãa Nhêåt Model TC-235B (Concrete permeability apparatus external pressure type). Sûã duång tiïu chuêín CRA-C Standard Test method for water permeability of concrete [3]. Möi trûúâng chua pheân àiïín hònh úã ÀBSCL chuã yïëu úã caác tiïíu vuâng Àöìng Thaáp Mûúâi, Tûá Giaác Long Xuyïn vaâ Baán Àaão Caâ Mau. Vuâng ngêm mêîu thûã nghiïåm àûúåc lûåa choån coá àöå chua àaåi diïån cho möi trûúâng chua pheân àiïín hònh úã khu vûåc ÀBSCL. Àùåc trûng möi trûúâng chua pheân laâ giaá trõ ph. Võ trñ ngêm mêîu àûúåc choån taåi khu vûåc cöëng Raåch Chanh thõ xaä Tên An- Baãng 2: Giaá trõ ph cuãa möi trûúâng nûúác úã möåt söë thúâi àiïím trong khu vûåc cöëng Raåch Chanh -Tên An - Long An Baãng 3: Kïët quãa phên tñch nguöìn nûúác sûã duång ngêm mêîu 53

54 LÛÅA CHOÅN MAÁC BÏ TÖNG CHO BÏ TÖNG CÖNG TRÒNH... Hònh 1: Gia cöng mêîu bï töng thñ nghiïåm Hònh 3 Diïîn biïën cûúâng àöå bï töng trong möi trûúâng nûúác chua pheân vaâ möi trûúâng nûúác ngoåt Hònh 2: Àõa àiïím ngêm mêîu bï töng trong möi trûúâng chua pheân Long An. Kïët quaã àöå chua ph trung bònh biïíu thõ trong Baãng 2. Möi trûúâng nûúác àöëi chûáng laâ nûúác sinh hoåat cuãa nhaâ maáy nûúác Thuã Àûác, àaåi diïån cho möi trûúâng khöng coá yïëu töë gêy ùn moân bï töng (Baãng 3). III. Kïët quaã vaâ bònh luêån Theo söë liïåu khaão saát cûúâng àöå bï töng cuãa 34 cöng trònh vuâng chua pheân sau möåt söë nùm khai thaác [4], sûå biïën àöíi cûúâng àöå neán trung bònh cuãa bï töng úã vuâng chua pheân vaâ vuâng nûúác ngoåt theo thúâi gian àûúåc thïí hiïån trong Hònh 3. Do taác àöång bêët lúåi nïn cûúâng àöå bï töng trong möi trûúâng chua pheân úã ÀBSCL thêëp hún so vúái bï töng vuâng nûúác ngoåt. Cûúâng àöå bï töng giaãm dêìn theo thúâi gian vaâ sau khoaãng 20 nùm, àaä thêëp hún maác thiïët kïë M200, àiïìu àoá chûáng toã bï töng maác M200 àaä sûã duång khöng àuã bïìn vûäng àaãm baão tuöíi thoå lêu daâi trong möi trûúâng chua pheân úã khu vûåc ÀBSCL. Àöëi vúái kïët quaã thñ nghiïåm cûúâng àöå neán trïn mêîu thûã, ngêm trong möi trûúâng nûúác chua pheân àiïín hònh àûúåc thïí hiïån trïn Hònh 4. Kïët quaã cho thêëy cûúâng àöå neán cuãa mêîu úã möi trûúâng nûúác chua pheân (kyá hiïåu chûä coá chûä C) phaát triïín keám hún trong möi trûúâng nûúác ngoåt (kyá hiïåu chûä N). Sau khoaãng 9 thaáng, cûúâng àöå möåt söë maác bï töng trong möi trûúâng chua pheân bùæt àêìu giaãm. Nhû vêåy xu hûúáng biïën àöíi cûúâng àöå trïn mêîu thûã nghiïåm phuâ húåp vúái kïët quaã khaão saát úã caác cöng trònh möi trûúâng chua pheân úã ÀBSCL. Tûúng quan giûäa hïå söë thêëm vaâ tyã lïå nûúác/xi mùng (N/X) cuãa bï töng thïí hiïån trïn Hònh 5. ÚÃ möi trûúâng chua pheân, trong thúâi gian thûã nghiïåm 21 thaáng, hïå söë Hònh 4: So saánh sûå phaát triïín Cûúâng àöå mêîu bï töng trong möi trûúâng nûúác NGOÅT vaâ möi trûúâng CHUA PHEÂN Hònh 5: Tûúng quan sûå phaát triïín hïå söë thêëm cuãa bï töng vaâ Tyã lïå (N/X) trong möi trûúâng nûúác CHUA PHEÂN thêëm cuãa bï töng coá N/X= 0,7 (tûúng ûáng bï töng M200) thay àöíi trong khoaãng khaá röång tûâ xuöëng (cm/s). Coân caác loaåi bï töng coá tyã lïå N/X nhoã hún 0,57 (maác M300 vaâ cao hún) thò hïå söë thêëm cuãa noá thay àöíi trong phaåm vi heåp tûâ 1, xuöëng (cm/s). Bï töng coá N/X nhoã hún 0,57 coá hïå söë thêëm nhoã vaâ khoaãng biïën àöíi heåp nïn seä ñt bõ ùn moân vaâ bïìn vûäng hún trong möi trûúâng ùn moân. Tûúng quan giûäa cûúâng àöå vaâ hïå söë thêëm cuãa bï töng trong caác möi trûúâng chua pheân àûúåc thïí hiïån trong Hònh 6. Giûäa hïå söë thêëm vaâ cûúâng àöå bï töng coá quan hïå thuêån nghõch: Cûúâng àöå tùng, hïå söë thêëm giaãm. ûáng vúái bï töng coá cûúâng àöå khoaãng 20 MPa, hïå söë thêëm K = (5-6).10-9 (cm/s); ûáng vúái cûúâng àöå khoaãng 35 MPa, hïå söë thêëm K = (3 5) (cm/s); 54

55 LÛÅA CHOÅN MAÁC BÏ TÖNG CHO BÏ TÖNG CÖNG TRÒNH... Hònh 6: Tûúng quan Cûúâng àöå vaâ Hïå söë thêëm cuãa bï töng trong möi trûúâng nûúác CHUA PHEÂN ûáng vúái cûúâng àöå khoaãng 50 MPa, hïå söë thêëm K= (7-10) (cm/s). Nhû vêåy vúái BT coá cûúâng àöå mûác 35MPa, hïå söë thêëm àaä giaãm ài àûúåc haâng chuåc lêìn so vúái BT maác M200. Tûúng quan giûäa cûúâng àöå neán bï töng tuöíi 28 ngaây (tûúng ûáng maác thiïët kïë) vaâ mûác suy giaãm cûúâng àöå mêîu ngêm trong möi trûúâng chua pheân khi so saánh vúái mêîu ngêm trong nûúác ngoåt àûúåc thïí hiïån trïn Hònh 7, trong àoá mûác suy giaãm S naây àûúåc tñnh nhû sau: R chp Cûúâng àöå bï töng úã möi trûúâng chua pheân; R ng Cûúâng àöå bï töng trong möi trûúâng nûúác ngoåt úã tuöíi tûúng ûáng. Dûåa vaâo nhûäng kïët quaã àaä nghiïn cûáu trïn, àïí nêng cao tuöíi thoå cho cöng trònh úã mûác trung haån (50 60 nùm) thay vò khoaãng 20 nùm so vúái bï töng M200 àaä sûã duång trûúác àêy, taác giaã àïì xuêët hûúáng nêng cao chêët lûúång bï töng bùçng viïåc tùng maác bï töng vaâ khaã nùng chöëng thêëm cuãa bï töng nhû sau: Biïån phaáp nêng cao chêët lûúång bï töng àêìu vaâo àïí giaãm töëc ùn moân: Caác kïët quaã nghiïn cûáu trûúác àêy [8] cho thêëy khi sûã duång xi mùng portland, BT khöng thïí traánh khoãi bõ ùn moân trong möi trûúâng chua pheân, kïí caã BT maác cao. Tuy nhiïn BT maác cao seä coá töëc àöå ùn moân ñt hún. Biïån phaáp choån maác bï töng coá hïå söë thêëm nhoã vaâ öín àõnh seä haån chïë taác àöång cuãa möi trûúâng ùn moân, tùng tuöíi thoå cho cöng trònh. Viïåc tñnh toaán xaác àõnh cûúâng àöå bï töng cêìn thiïët àïí sûã duång cho viïåc xêy dûång cöng trònh úã ÀBSCL nhû sau: Theo hûúáng haån chïë töëc àöå ùn moân bï töng: Tûâ kïët quaã thñ nghiïåm (Hònh 7), vúái bï töng coá cûúâng àöå 20MPa (neán úã tuöíi 28 ngaây seä tûúng àûúng M200) coá mûác suy giaãm cûúâng àöå laâ 18,79%. Tûâ kïët quaã khaão saát cöng trònh thûåc tïë (Hònh 1), vúái BT coá maác M200 chó àaáp ûáng tuöíi thoå cöng trònh khoaãng 20 nùm. Àïí BT töìn taåi 50 nùm (gêëp 2,5 lêìn tuöíi thoå cuãa bï töng thûåc tïë àaä sûã duång úã möi trûúâng ÀBSCL) thò maác BT: lûåa choån coá mûác giaãm cûúâng àöå khoaãng 7,5% (18,8%: 2,5). Bï töng coá mûác suy giaãm cûúâng àöå 7,5% tûúng ûáng vúái bï töng coá cûúâng àöå 37Mpa. Theo yïu cêìu vïì öín àõnh hïå söë thêëm: Àöëi vúái (1) Hònh 7: Tûúng quan giûäa mûác suy giaãm cûúâng àöå vaâ maác BT trïn mêîu thûã nghiïåm trong möi trûúâng chua pheân úã 21 thaáng cöng trònh thuãy, yïu cêìu vïì àöå chöëng thêëm cûåc kyâ quan troång, àùåc biïåt cöng trònh trong möi trûúâng ùn moân chua pheân nhû úã ÀBSCL. Dûåa vaâo tûúng quan giûäa hïå söë thêëm vaâ cûúâng àöå bï töng (Hònh 6) nhêån thêëy bï töng coá cûúâng àöå úã mûác 35Mpa nhû laâ möåt ranh giúái khaác biïåt giûäa 2 miïìn thêëm cuãa bï töng. Khi cûúâng àöå cao hún 35Mpa thò bï töng coá hïå söë thêëm nhoã hún khoaãng 5 àïën 10 lêìn so vúái giaãi bï töng coá maác thêëp hún. Töíng húåp chung tûâ caác yïu cêìu vïì viïåc haån chïë töëc àöå ùn moân, sûå öín àõnh hïå söë thêëm àïí cho BT bïìn vûäng trong möi trûúâng chua pheân thò nïn choån BT coá cûúâng àöå thiïët kïë khöng nhoã hún mûác 35 Mpa hoùåc coá tyã lïå Nûúác vaâ Xi mùng khöng lúán hún 0,52. IV Kïët luêån - Trong möi trûúâng chua pheân úã Àöìng bùçng söng Cûãu Long, sûã duång bï töng maác M200 laâ khöng àaãm baão àöå bïìn lêu daâi cho cöng trònh thuãy cöng. - Bï töng vúái tyã lïå N/X beá hún 0,52 (Tûúng ûáng maác M350) coá hïå söë thêëm nhoã vaâ mûác biïën àöång ñt hún haâng chuåc lêìn so vúái bï töng maác M200. Khi sûã duång loaåi bï töng coá tyã lïå N/X khöng lúán hún 0,52 seä coá taác duång töët trong viïåc ngùn chùån ùn moân bï töng cöët theáp. - Àïì nghõ nïn sûã duång bï töng maác M350 cho bï töng cöng trònh vuâng chua pheân úã àöìng bùçng söng Cûãu Long. Taâi liïåu tham khaão: [1] ACI Building Code Requirements For Reinforced Concrete [2] Böå Xêy dûång. Chó dêîn kyä thuêåt choån thaânh phêìn bï töng caác loaåi. NXBXD, Haâ Nöåi [3] CRA-C Standard Test Method for Water Permeability of concrete. [4] Khûúng Vùn Huên vaâ nnk (2001). Àiïìu tra sûå thoáai hoáa àöå bïìn bï töng caác cöng trònh thuãy lúåi àaä xêy dûång vuâng chua mùån Àöìng bùçng söng Cûãu Long. Baáo caáo töíng kïët dûå aán, Viïå#n Khoa hoåc Thuãy lúåi miïìn Nam. [5] TCVN 3118:2012. Bï töng - Phûúng phaáp xaác àõnh cûúâng àöå neán [6] TCVN 3994:1985. Chöëng ùn moân trong xêy dûång kïët cêëu bï töng vaâ bï töng cöët theáp Phên loaåi möi trûúâng xêm thûåc. [7] TCXD 149:1986. Baão vïå kïët cêëu xêy dûång khoãi bõ ùn moân. [8] V.Moskvin, F.Ivanov, S. Alekseyes, E. Guzeyev, Concrete and reinforced Concrete Deterioration and Protection, Mir Publishers, Moscow. 55

56 TRANG VÙN HOÁA XÊY DÛÅNG Nhaân àaâm NHÊÅN DIÏåN SÛÅ LAÅM DUÅNG VÊËN ÀÏÌ TÊM LINH MAI MÖÅNG TÛÚÃNG Hoaåt àöång mang tñnh têm linh àaä, àang vaâ chùæc chùæn seä töìn taåi lêu daâi trong têm thûác cuãa àöng àaão ngûúâi Viïåt Nam chuáng ta, vöën laâ möåt dên töåc luön biïët giûä gòn vaâ phaát huy baãn sùæc vùn hoáa truyïìn thöëng cuãa ngûúâi xûa àïí laåi, thïë nïn trong dên gian ta vêîn thûúâng nghe cêu phên trêìn tûâ cûãa miïång cuãa baâ con: Xûa baây nay bùæt chûúác, maâ bùæt chûúác caái gò, bùæt chûúác àiïìu gò laâ àiïìu cêìn phaãi suy tñnh, chûá bùæt chûúác theo kiïíu rêåp khuön, maáy moác, cûá thaãn nhiïn nhùæm mùæt laâm theo laâ àiïìu khöng thïí chêëp nhêån. Ngay trong giaáo lyá cuãa nhaâ Phêåt khöng hïì noái àïën tuåc lïå àöët vaâng maä trong àaám tang ngûúâi chïët, àiïìu àoá cho thêëy àaåo Phêåt khöng cöng nhêån tuåc lïå mï tñn laåc hêåu àoá. Qua theo doäi nhûäng nùm gêìn àêy, khi àúâi söëng vêåt chêët àaä sung tuác, àuã àêìy thò viïåc cuáng baái thúâ phuång àûúåc nhiïìu ngûúâi (kïí caã caán böå, àaãng viïn) chùm lo hún trûúác theo kiïíu phuá quyá sinh lïî nghôa, coá ai thùæc mùæc thò àûúåc lyá giaãi rùçng coá thúâ coá thiïng, coá kiïng coá laânh. Do àoá, phong traâo ngûúâi ngûúâi cuáng, nhaâ nhaâ cuáng, núi naâo cuäng cuáng (kïí caã úã caác cú quan Àaãng, Nhaâ nûúác, àún võ lûåc lûúång vuä trang trong caác dõp lïî, tïët, khai trûúng cöng súã, khúãi cöng cöng trònh ), hònh nhû Chó thõ söë 27- CT/TW cuãa Böå Chñnh trõ (khoáa VIII) vïì viïåc thûåc hiïån nïëp söëng vùn minh trong viïåc cûúái, viïåc tang, lïî höåi khöng thêím thêëu vaâo trong tû duy cuãa nhûäng ngûúâi àûáng àêìu trong caác cú quan, àõa phûúng, àún võ. Àiïìu àaáng quan têm hiïån nay laâ tïå naån cuáng baái trong caác khu dên cû vaâo dõp Tïët cöí truyïìn hùçng nùm laâ cuáng àûúâng, theo àoá möîi mêm cuáng riïng viïåc mua sùæm haâng maä àaä tiïu töën hùçng trùm ngaân àöìng, thêåm chñ haâng triïåu àöìng, àöíi laåi ngûúâi dên gêìn núi àùåt mêm cuáng (thûúâng laâ úã caác ngaä ba, ngaä tû àûúâng) phaãi hûáng chõu khöng khñ bõ ö nhiïîm, tro buåi do viïåc àöët vaâng maä, vaâ chùæc chùæn cöng nhên cöng ty vïå sinh möi trûúâng laåi thïm möåt phen vêët vaã thu doån chêët thaãi sau khi ngûúâi dên cuáng àûúâng. Khöng phaãi khöng coá lyá khi coá nhiïìu ngûúâi nïu yá kiïën rùçng, Trung ûúng Giaáo höåi Phêåt giaáo Viïåt Nam ngay tûâ àêìu nùm 2018 àaä ban haânh vùn baãn trong nöåi böå giaáo höåi vïì viïåc loaåi boã mï tñn dõ àoan, àöët vaâng maä taåi caác cú súã thúâ tûå Phêåt giaáo vaâ caác hònh thûác khaác traái vúái thuêìn phong myä tuåc. Àêy laâ möåt àöång thaái àaáng hoan nghïnh vaâ cêìn nhanh choáng nhên röång ra toaân xaä höåi. Nïëu Chñnh phuã coá àöång thaái quyïët liïåt cêëm àöët vaâng maä taåi nhûäng núi cöng cöång nhû àaä cêëm saãn xuêët, mua baán, vêån chuyïín, tiïu thuå phaáo nöí nhû bùæt buöåc àöåi muä baão hiïím khi ài xe maáy, mö tö àiïån nhû àaä thûåc hiïån vaâ àûúåc nhên dên àöìng tònh hûúãng ûáng, thò seä traánh àûúåc nhiïìu hïå luåy àaáng tiïëc nhû chaáy, nöí gêy chïët ngûúâi, ö nhiïîm möi trûúâng söëng, chöëng laäng phñ tiïìn cuãa Phaãi chùng àaä àïën luác chuáng ta cêìn coá tû duy vaâ haânh àöång maånh meä hún trong phoâng, chöëng caác tïå naån xaä höåi, têåp trung xêy dûång caác cú chïë àöìng böå àïí baâi trûâ mï tñn dõ àoan, triïåt phaá caác cú súã thúâ tûå traái pheáp, am àiïån, àöìng boáng traá hònh, àêíy maånh caác hoaåt àöång tuyïn truyïìn quaãng baá löëi söëng vùn minh, laânh maånh. Xêy dûång vêën àïì têm linh trúã thaânh neát vùn hoáa trong saáng, vûâa giûä gòn truyïìn thöëng vùn hoáa mang àêìy àuã baãn sùæc dên töåc Viïåt Nam, vûâa phuâ húåp vúái traâo lûu cuãa nïìn vùn hoáa àûúng àaåi nhû phûúng hûúáng, nhiïåm vuå vïì xêy dûång, phaát triïín vùn hoáa, con ngûúâi àûúåc nïu roä trong Baáo caáo chñnh trõ cuãa Ban Chêëp haânh Trung ûúng Àaãng khoáa XI taåi Àaåi höåi àaåi biïíu toaân quöëc lêìn thûá XII cuãa Àaãng, àoá laâ: Caác cêëp, caác ngaânh phaãi nhêån thûác àêìy àuã vaâ thûåc hiïån coá kïët quaã muåc tiïu: Xêy dûång nïìn vùn hoáa vaâ con ngûúâi Viïåt Nam phaát triïín toaân diïån, hûúáng àïën chên - thiïån - myä, thêëm nhuêìn tinh thêìn dên töåc, nhên vùn, dên chuã vaâ khoa hoåc. Vùn hoáa thêåt sûå trúã thaânh nïìn taãng tinh thêìn vûäng chùæc cuãa xaä höåi, laâ sûác maånh nöåi sinh quan troång baão àaãm sûå phaát triïín bïìn vûäng vaâ baão vïå vûäng chùæc Töí quöëc vò muåc tiïu dên giaâu, nûúác maånh, dên chuã, cöng bùçng, vùn minh (* ) Toám laåi, viïåc thúâ cuáng vö töåi vaå nhû hiïån nay àaä khöng coân mang yá nghôa sinh hoaåt têm linh thuêìn tuáy, maâ rêët nhiïìu núi àaä bõ möåt söë ngûúâi laåm duång vêën àïì naây àïí biïën noá thaânh tïå mï tñn dõ àoan, thêåm chñ laâ cuöìng tñn àïí truåc lúåi, vú veát tiïìn baåc cuãa nhûäng ngûúâi coân àang mï muöåi tin vaâo sûå phuâ höå naâo àoá cuãa nhûäng àêëng vö hònh do caác thêìy cuáng dûång lïn, vaâ phaãi chùng àêy cuäng laâ caách xem nhû haânh àöång rûãa töåi cuãa nhûäng ngûúâi lêìm lúä tham ö, tham nhuäng, voâi vônh nhên dên (?!). (*) ÀCS Viïåt Nam, Vùn kiïån Àaåi höåi àaåi biïíu toaân quöëc lêìn thûá XII, VP TW Àaãng Haâ Nöåi nùm 2016, trang

57 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI NHÛÄNG TOAÂ NHAÂ CHOÅC TRÚÂI ÀÖÅT PHAÁ TRONG TÛÚNG LAI: COÁ THÏÍ TRÖÌNG LUÁA CÛÁU ÀOÁI CAÃ MÖÅT THÕ TRÊËN Toâa nhaâ choåc trúâi naây coân coá thïí àûúåc thaáo rúâi vaâ di chuyïín àïën caác àõa àiïím khaác nhau núi cöång àöìng cêìn. Haâng nùm Taåp chñ thiïët kïë evolo töí chûác möåt cuöåc thi cho nhûäng yá tûúãng thiïët kïë nhaâ choåc trúâi àöåt phaá nhêët. Giaãi nhêët nùm nay àûúåc trao cho thiïët kïë toâa nhaâ choåc trúâi Mashambas, möåt toâa thaáp nöng traåi thùèng àûáng coá khaã nùng cûáu àoái caã thõ trêën vuâng ngoaåi ö Sahara, chêu Phi. Toâa nhaâ choåc trúâi naây coá thïí àûúåc thaáo rúâi vaâ di chuyïín àïën caác àõa àiïím khaác nhau núi cöång àöìng cêìn. Àûúåc thiïët kïë búãi 2 kiïën truác sû ngûúâi Ba Lan Pawel Lipin ski vaâ Mateusz Frankowski, toâa thaáp naây seä tröìng cêy trïn caác têìng trïn, àöìng thúâi coá phên boán vaâ haåt giöëng. Caác têìng khaác seä bao göìm lúáp hoåc mêîu giaáo, vùn phoâng cuãa baác sô vaâ thêåm chñ caã möåt bïën caãng cho maáy bay khöng ngûúâi laái duâng àïí vêån chuyïín thûác ùn àïën caác khu vûåc khoá tiïëp cêån. Têìng trïåt bao göìm möåt khu chúå ngoaâi trúâi, núi caác nöng dên coá thïí baán saãn phêím cuãa mònh. Möåt phêìn cuãa toâa thaáp àûúåc laâm bùçng caác module àïí coá thïí thaáo rúâi hoùåc vêån chuyïín ài caác núi khaác. Tuy nhiïn, caác nhaâ thiïët kïë chûa noái chñnh xaác quaá trònh naây seä keáo daâi bao lêu. Muåc tiïu chñnh cuãa dûå aán laâ mang laåi khöng gian xanh cho nhûäng ngûúâi ngheâo nhêët. Hoå seä àûúåc àaâo taåo, cung cêëp phên boán vaâ haåt giöëng àïí coá thïí saãn xuêët nùng suêët cao nhêët dûåa trïn phûúng phaáp canh taác hiïån àaåi - Lipináski vaâ Frankowski cho biïët. Tïn cuãa toâa nhaâ - Mashambas laâ möåt tûâ tiïëng Swahili coá nghôa laâ àêët canh taác. Muåc tiïu cuãa viïåc xêy dûång toâa thaáp naây laâ goáp phêìn tùng cûúâng cú höåi saãn xuêët nöng nghiïåp vaâ àêëu tranh giaãm àoái ngheâo úã caác thõ trêën taåi chêu Phi. Khi nöng dên caãi thiïån muâa maâng, hoå coá thïí tûå cûáu mònh ra khoãi caãnh ngheâo àoái. Hoå cuäng coá thïí bùæt àêìu saãn xuêët thûåc phêím dû thûâa cho haâng xoám. Khi ngûúâi nöng dên coá cuöåc söëng thõnh vûúång hún, hoå seä goáp phêìn giaãm tyã lïå àoái ngheâo cho baãn thên vaâ cöång àöìng - caác nhaâ thiïët kïë cho biïët. Theo baáo caáo cuãa World Bank, mùåc duâ tyã lïå àoái ngheâo úã chêu Phi àaä giaãm tûâ 56% xuöëng 43% trong giai àoaån tûâ 1990 àïën 2012, tuy nhiïn vêîn coá rêët nhiïìu ngûúâi dên chêu Phi àang söëng trong caãnh àoái ngheâo do töëc àöå gia tùng dên söë quaá nhanh. Ngheâo àoái àang trúã thaânh möåt vêën àïì hiïån hûäu taåi chêu Phi, àùåc biïåt khi dên söë thïë giúái coá thïí àaåt mûác 9 tyã ngûúâi vaâo nùm Caác nhaâ khoa hoåc caãnh baáo rùçng àiïìu naây coá thïí dêîn àïën viïåc thiïëu thûåc phêím trïn toaân cêìu. Trong khi àoá, àêët nöng nghiïåp maâu múä cuãa chêu Phi khöng chó nuöi söëng dên söë cuãa khu vûåc naây, maâ coân coá thïí cûáu àoái toaân thïë giúái - caác taác giaã cho biïët. Mùåc duâ caác nhaâ thiïët kïë chûa nïu tïn àõa àiïím chñnh xaác seä àùåt toâa nhaâ choåc trúâi Mashambas nhûng hoå tiïët löå toâa nhaâ àêìu tiïn coá thïí àùåt úã thõ trêën phña Nam sa maåc Sahara. Tuy nhiïn úã thúâi àiïím hiïån taåi àêy vêîn laâ möåt thiïët kïë trïn giêëy túâ chûá chûa coá möåt baãn kïë hoaåch xêy dûång chi tiïët. Nhûäng thiïët kïë nhaâ choåc trúâi àöåt phaá cuãa tûúng lai Nhaâ choåc trúâi nùçm trïn taãng bùng tröi laâ möåt trong nhûäng thiïët kïë àöåt phaá trong cuöåc thi do taåp chñ kiïën truác evolo töí chûác. Toâa nhaâ choåc trúâi daânh riïng cho vuâng sa maåc chêu Phi. aãnh: evolo Cuöåc thi thiïët kïë nhaâ choåc trúâi do taåp chñ kiïën truác evolo vûâa töí chûác thu huát sûå tham gia cuãa 444 baâi dûå thi, trong àoá coá 22 thiïët kïë àûúåc vinh danh vaâ ba ngûúâi chiïën thùæng, àöìng thúâi cho thêëy nhûäng yá tûúãng mang têìm nhòn xa vïì xêy dûång nhaâ cao têìng, theo Mirror. Nhaâ töí chûác cho biïët cuöåc thi àïì cao nhûäng thiïët kïë nhaâ choåc trúâi sûã duång cöng nghïå, vêåt liïåu, tñnh thêím myä vaâ töí chûác khöng gian múái. Noá cuäng thaách thûác hiïíu biïët vïì kiïën truác thùèng àûáng, cuäng nhû quan hïå cuãa noá vúái möi trûúâng tûå nhiïn vaâ nhên taåo. G i a ã i 57

58 NHÛÄNG TOAÂ NHAÂ CHOÅC TRÚÂI ÀÖÅT PHAÁ TRONG TÛÚNG LAI:... nhêët àûúåc trao cho dûå aán nhaâ choåc trúâi Mashambas do Pawel Lipinski vaâ Mateusz Frankowski, hai kiïën truác sû Ba Lan, thûåc hiïån. yá tûúãng cuãa hoå laâ xêy dûång toâa nhaâ kiïíu module cho tiïíu vuâng Sahara úã chêu Phi, coá thïí bao göìm caã möåt trûúâng hoåc vaâ chúå. Möåt trong caác thiïët kïë nöíi bêåt laâ toâa nhaâ nùçm chòm vaâo bïn sûúân nuái Yosemite, Myä. Bïn caånh àoá laâ cöng trònh àûúåc thiïët kïë àïí nùçm trïn möåt taãng bùng úã Nam Cûåc. Àêy khöng phaãi caách sùæp xïëp thûåc tïë nhêët, nhûng hònh mö phoãng àûúåc cho laâ rêët bùæt mùæt. Thiïët kïë nhaâ choåc trúâi trïn taãng bùng tröi. aãnh: evolo. Tuy nhiïn, khöng thiïët kïë naâo nhêån àûúåc taâi trúå tûâ cuöåc thi. Caác taác giaã àoaåt giaãi chó àûúåc nhêån möåt khoaãn tiïìn thûúãng vaâ mûác àöå nöíi tiïëng nhêët àõnh, vúái hy voång coá thïí chûáng kiïën taác phêím cuãa mònh trúã thaânh hiïån thûåc. Bñ mêåt toâa nhaâ choåc trúâi, coá khaã nùng di chuyïín vaâ cûáu àoái haâng trùm ngûúâi Khöng chó mang tñnh nghïå thuêåt trong thiïët kïë, toâa nhaâ choåc trúâi Mashambas naây coân rêët thûåc tïë vúái cuöåc chiïën chöëng àoái ngheâo úã chêu Phi. Toâa nhaâ cao têìng àaåt giaãi nhêët cuöåc thi thiïët kïë evolo Hùçng nùm, cuöåc thi Thiïët kïë Nhaâ choåc trúâi evolo laåi thu huát caác, sinh viïn, kyä sû, nhaâ thiïët kïë, vaâ caác nghïå sô tûâ khùæp núi trïn thïë giúái tham dûå. Àêy laâ cuöåc thi vúái nhûäng giaãi thûúãng uy tñn nhêët thïë giúái vúái kiïën truác cao têìng, laâ núi maâ caác thñ sinh coá thïí thoãa sûác saáng taåo vúái nhûäng yá tûúãng taáo baåo, coá phêìn àiïn röì. Cuöåc thi thiïët kïë thïí hiïån roä neát möëi quan hïå giûäa kiïën truác cao têìng, toâa nhaâ cao têìng (yïëu töë con ngûúâi) vaâ thiïn nhiïn, vïì möëi quan hïå haâi hoâa, bïìn vûäng giûäa con ngûúâi vaâ thïë giúái tûå nhiïn. Tûâ àoá àûa ra nhiïìu giaãi phaáp cho tûúng lai. Nùm 2017 vûâa qua, ngûúâi chiïën thùæng àaä àûúåc vinh danh vúái yá tûúãng thiïët kïë Mashambas (Mashambas skyscraper). Àêy laâ möåt toâa thaáp nöng traåi coá thïí cung cêëp lûúng thûåc cho caã möåt thõ trêën hay ngöi laâng haâng trùm ngûúâi úã Sahara (chêu Phi), núi maâ vêën àïì lûúng thûåc, thûåc phêím laâ vêën àïì cêëp thiïët möîi ngaây. Àiïím àöåc àaáo cuãa nöng traåi choåc trúâi naây chñnh laâ noá coá thïí dïî daâng thaáo lùæp vaâ di chuyïín túái möåt àõa àiïím khaác. Hai nhaâ thiïët kïë ngûúâi Ba Lan coá tïn Pawel Lipináski vaâ Mateusz Frankowski chñnh laâ chuã nhên cuãa yá tûúãng taáo baåo, saáng taåo nhûng laåi khöng hïì xa rúâi thûåc tïë. Têìng thûúång cuãa toâa thaáp chñnh laâ núi phaát triïín cuãa caác loaåi rau, cuã, quaã nhúâ phên boán vaâ nûúác tûúái. Nhûäng têìng phña dûúái coá thïí laâ caác vûúân treã mêîu giaáo, phoâng khaám hay thêåm chñ laâ núi caác drone (maáy bay tûå àöång khöng ngûúâi laái). Caác drone naây seä giuáp phên phaát thûåc phêím túái caác khu vûåc xa xöi, heão laánh. Têìng dûúái cuâng seä laâ möåt chúå múã, núi maâ caác nöng dên coá thïí trao àöíi vaâ buön baán caác saãn phêím maâ mònh laâm ra. Khöng chó laâ yá tûúãng, noá coá thïí taåo ra möåt cuöåc caách maång xanh chöëng àoái ngheâo YÁ tûúãng naây àaä àûúåc àaánh giaá rêët cao vaâ nhêån giaãi thûúãng cao nhêët vò yá tûúãng caách maång xanh, giuáp cho nhûäng khu vûåc ngheâo nhêët, coá diïån tñch ñt hay coá thïí àûúåc cung cêëp lûúng thûåc àêìy àuã. Lipináski vaâ Frankowski viïët: Àûúåc chùm soác, boán phên vaâ nûúác àêìy àuã, caác nöng traåi nhoã naây seä coá thïí saãn xuêët nhiïìu thûåc phêím hún khöng hïì thua keám caác nöng traåi hiïån àaåi. Tïn cuãa toâa thaáp laâ Mashambas coá nghôa laâ vuâng àêët coá thïí tröìng troåt (cultivated land trong tiïëng Swahili), laâ núi maâ ngûúâi dên trong laâng coá thïí cuâng nhau tröìng troåt, têån duång vaâ giuáp àúä nhau chùm soác, thu hoaåch muâa vuå. Khi ngûúâi dên caãi thiïån àûúåc muâa maâng, hoå seä àêíy luâi àûúåc àoái ngheâo. Hoå cuäng saãn xuêët nhiïìu saãn phêím hún àïí coá thïí cung cêëp, chia seã cho moåi ngûúâi. Khi nöng traåi phaát triïín thõnh vûúång, ngheâo àoái seä bõ xoáa boã trong cöång àöìng nhaâ thiïët kïë viïët. Theo baãn baáo caáo múái nhêët cuãa World Bank, mùåc duâ naån àoái úã chêu Phi àaä bõ xoáa boã tûâ 56% xuöëng coân 43 % tûâ nùm 1990 àïën Tuy nhiïn vêîn coá rêët nhiïìu ngûúâi àang chõu naån àoái hoaânh haânh do sûå ö nhiïîm vaâ möi trûúâng, khñ hêåu taác àöång. Khöng nhûäng thïë, caác nhaâ khoa hoåc coân dûå àoaán àêy seä laâ giaãi phaáp tuyïåt vúâi cho khöng chó ngûúâi dên chêu Phi maâ laâ toaân thïë giúái. khi maâ trong tûúng lai khöng xa (2050) con ngûúâi coá thïí phaãi àöëi mùåt vêën àïì lûúng thûåc khan hiïëm do. Toâa thaáp coá thïí thaáo rúâi vaâ di chuyïín dïî daâng. aãnh: Pawel Lipináski vaâ Mateusz Frankowski. Tuy múái chó laâ yá tûúãng vaâ chûa àûúåc ûáng duång thûåc tïë, tuy nhiïn nhaâ thiïët kïë tin tûúãng rùçng noá hoaân toaân coá thïí laâ giaãi phaáp hûäu hiïåu cho ngûúâi dên úã sa maåc Sahara vaâ coá thïí laâ toaân thïë giúái trong tûúng lai khöng xa. Tham khaão: Businessinsider Caãnh Diïåp 58

59 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI PROGRESO CÊÌU TAÂU DAÂI NHÊËT TRAÁI ÀÊËT CHU MAÅNH CÛÚÂNG ÀT: phöë caãng Progreso cuãa bang Yucatan, Mexico hiïån úãthaânh nay coá möåt cêìu taâu laâ núi neo àêåu cuãa moåi taâu thuyïìn daâi nhêët thïë giúái. Àûúåc xêy dûång tûâ bï töng cöët sùæt, cêìu taâu naây nhö ra ngoaâi võnh Mexico vúái khoaãng caách lïn túái 6,5km vaâ giöëng nhû möåt cêy cêìu ngoaâi biïín nöëi vaâo àêët liïìn vêåy!. Noá coá hònh daáng cuãa möåt cêy gêåy àaánh golf daâi thoâng loâng vaâ laâm chöî tuå têåp cho nhûäng loaåi taâu, thuyïìn chúã haâng vaâ haânh khaách lúán àêåu laåi- do búâ biïín Yucatan rêët nöng, nïëu vêåt coá troång taãi nùång thò khoá maâ tiïën sêu àûúåc. Bùæt àêìu tûâ àiïím cuöëi cuâng cuãa cêìu taâu, du khaách seä àûúåc taxi cab hay shuttle àûa vaâo búâ miïîn phñ. Tñnh àïën nùm 2014, àaä coá 100 chiïëc cruise liner àêåu úã cêìu taâu Progreso, vaâ hún 344 nghòn du khaách túái thaânh phöë. Vò thïìm luåc àõa àaá vöi nöng coá nhiïìu trêìm tñch caãn trúã viïåc ài laåi, nïn tûâ àêìu thïë kyã XX, ngûúâi ta àaä laâm úã àêy möåt bïën taâu bùçng göî cho moåi taâu thuyïìn, göìm caã nhûäng thuyïìn cêu vaâ àaánh caá cuãa ngû dên vò ngaânh cöng nghiïåp chñnh úã thaânh phöë Progreso laâ àaánh caá. Tûâ nùm 1937 àïën 1941, noá àûúåc thay thïë bùçng cêìu taâu höm nay vaâ nhúâ chêët liïåu bï töng cöët theáp khöng gó chûáa nickel, tuy nhiïn chiïìu daâi luác àêìu chó laâ 2.100m vaâ àïën nùm 1988 múái àûúåc nöëi thïm 4.000m nûäa, nêng töíng söë chiïìu daâi lïn 6.500m, vaâ trúã thaânh cêìu taâu bï töng àêìu tiïn trïn thïë giúái thuöåc loaåi naây, àöìng thúâi laâ cêìu taâu daâi nhêët. Kïí tûâ khi ra àúâi trong suöët hún 70 nùm, traãi qua nhiïìu àiïìu kiïån thúâi tiïët khùæc nghiïåt, nhêët laâ sûå têën cöng cuãa nûúác biïín nhûng noá vêîn chõu àûång töët, maâ khöng phaãi sûãa chûäa, tu böí nhiïìu. Traái vúái noá, möåt bïën taâu khaác vïì phña têy mùåc duâ ñt tuöíi hún laåi bõ thoaái hoáa nguy kõch, gêìn nhû biïën mêët. Ngaây naâo, taâu thuyïìn cuäng qua cêìu taâu Progreso, àûa àoán, traã khaách. Sau khi lïn cêìu, moåi ngûúâi coá thïí ài böå hoùåc bùæt xe ö tö túái caác àiïím mua sùæm, vúái khaá nhiïìu mùåt haâng àùåc trûng cuãa haãi caãng vaâ Mexico. Thaânh cêìu luön laâ chöî àïí moåi ngûúâi chuåp aãnh vaâ cêu caá muá. Cuäng laâ núi nhiïìu baån treã coá thïí phoáng mònh lïn khöng trung nhúâ mön thïí thao duâ lûúån. Àùåc biïåt daåo chúi trïn àêy luön laâ möåt àiïìu thuá võ vaâ múái meã vúái têët caã du khaách vò khaác vúái trïn búâ thò úã àêy hai phña àïìu laâ biïín, nûúác rêët xanh trong, vaâ coá nhûäng luác coá maâu turquoise tuyïåt diïåu. Ngoaâi cöng duång laâ möåt bïën baäi cho taâu thuyïìn neo àêåu ngoaâi khúi, möåt phêìn cêìu taâu Progreso coân àûúåc xêy dûång vúái yá nghôa nhû möåt caái àï chùæn soáng, baão vïå thaânh phöë. Do khu vûåc naây nhûäng luác biïín àöång soáng àaánh cûåc maånh. Du khaách àïën thaânh phöë Progreso, khöng ai laâ khöng biïët àïën cêìu taâu naây, Tûâ chöî naâo bïn baäi tùæm cuäng thêëy roä noá. Y hïåt nhû möåt cêy cêìu vô àaåi daânh cho ài böå hay ài xe lûãa vúái caác nhõp trûúâng vaâ voâm cung xinh àeåp. Nhòn tûâ mùåt àêët, noá àaä rêët daâi, chaåy xa tñt tùæp, song nïëu tûâ trïn cao, vñ duå nhû tûâ duâ lûúån thò caâng choaáng ngúåp hún. 59

60 DOANH NGHIÏåP & THÕ TRÛÚÂNG MÖ HÒNH HÚÅP TAÁC MÚÁI TRONG KINH DOANH XÊY DÛÅNG TRI TÊN Kinh doanh xêy dûång àang àöëi mùåt vúái haâng loaåt thaách thûác, coá aãnh hûúãng túái tûâng thaânh viïn trong chu trònh söëng cuãa cöng trònh, tûâ kiïën truác sû cho àïën chuã àêìu tû. Duâ cho cöng nghïå coá tiïën böå, song tuyïåt àaåi àa söë caác cöng trònh cuäng khöng thïí dïî daâng àaáp ûáng nhûäng thay àöíi vïì nhu cêìu kinh doanh cuãa nhûäng ngûúâi sûã duång cöng trònh. Hún nûäa, nhiïìu chuã cöng trònh laåi tiïëp tuåc têåp trung vaâo giaá thaânh xêy dûång coá chiïìu hûúáng tùng cao hoùåc ngay caã khi chuáng suåt giaãm àïën hún 75% töíng chi phñ cho cöng trònh trong chu trònh söëng cuãa noá. Vaâ mùåc duâ yïu cêìu àöíi múái laâ bûác thiïët, hiïån úã möåt söë nûúác vêîn chûa coá àûúåc nhûäng yá tûúãng múái vaâ laâm tùng aáp lûåc maånh hún vúái nhûäng giúái haån moãng manh àùåc trûng cho kinh doanh xêy dûång. Thûåc ra, nhûäng thaách thûác múái naây khöng coá gò xa laå. Tuy nhiïn nhûäng thay àöíi cuãa chuáng coá thïí khùæc phuåc àûúåc hay khöng nïëu chó tröng chúâ vaâo nhiïåt tònh cuãa chuáng ta. Chuáng ta cêìn tin rùçng coá ba nhên töë coá tñnh chêët quyïët àõnh sûå tiïën triïín cuãa kinh doanh trong nhûäng nùm túái. Thûá nhêët laâ sûå thay àöíi roä rïåt trong thiïët kïë cöng trònh, noá laâm biïën àöíi caách thûác sûã duång vaâ quaãn lyá cöng trònh. Thûá hai, chuáng ta seä phaát triïín nhûäng biïån phaáp múái trong xêy dûång cöng trònh, choån lûåa nhûäng quaá trònh töët nhêët vaâ àûa thöng tin coá hiïåu quaã hún, nhùçm àaåt àûúåc muåc tiïu cuãa chuáng ta laâ duy nhêët àûúåc lùåp laåi - möåt biïån phaáp cuãa caác quaá trònh chuêín, ngay caã khi chuáng ta biïët rùçng caác cöng trònh khöng giöëng nhau. Song, nhên töë quan troång nhêët laâ möëi quan hïå cöng taác múái àûúåc hònh thaânh giûäa têët caã caác bïn tham gia vaâ chu trònh söëng cuãa cöng trònh, laâm xaáo tröån chûác nùng àùåc trûng cho nghïì kinh doanh ngaây nay vaâ taåo àiïìu kiïån cho caác kiïën truác sû, kyä sû, cöng ty xêy dûång, chuã àêìu tû vaâ ngûúâi sûã duång cöng trònh húåp taác vúái nhau coá hiïåu quaã. Àïën lûúåt mònh, nhûäng thay àöíi naây seä àûúåc höî trúå búãi haâng loaåt cöng nghïå nhû ûáng duång maång, vö tuyïën, cöng nghïå aão àûúåc triïín khai vaâo tûâng giai àoaån phaát triïín, tûâ thiïët kïë cho àïën quaãn lyá, vaâ caã nhûäng cöng nghïå àoáng múã cho hiïåu quaã cú àöång. Thiïët kïë caác cöng trònh àoáng múã cú àöång Kiïën truác àang biïën àöíi rêët nhanh vúái nhûäng cöng trònh coá hònh thaái tûå do thay cho caác thiïët kïë truyïìn thöëng, vuöng vûác vaâ caác vêåt liïåu thên thiïån vúái möi trûúâng, vêåt liïåu tiïën böå àûúåc triïín khai röång raäi. Cho túái nay, úã mûác àöå cú baãn hún, sûå thay àöíi vêîn chûa àuã nhanh. Mùåc duâ caác cöng trònh vöën àaä cú àöång búãi nhûäng haån chïë vïì vêåt lyá, noá vêîn seä coá khaã nùng taåo ra möi trûúâng cú àöång hún cho chuã cöng trònh vaâ ngûúâi sûã duång hún so vúái nhûäng gò chuáng ta àang laâm. Bùæt àêìu vúái khaái niïåm àoáng múã àûúåc, cêìn phaãi aáp duång moåi cöng nghïå trong cöng trònh, tûâ àiïån thoaåi, nghe nhòn àïën truyïìn hònh. Nhûäng ngûúâi sûã duång khöng muöën ûáng xûã vúái maång lûúái truyïìn hònh vaâ truyïìn hònh caáp, vúái caái chuyïín maåch vaâ böå chó àûúâng, hoùåc nöëi maång vúái Internet. Hoå muöën cùæm nöëi ngay vaâo cöíng dûä liïåu vaâ tûå àöång nöëi maång vúái caác cöng nghïå maâ hoå cêìn chûá khöng phaãi laâ caác dõch vuå xêy dûång hoùåc caác maång lûúái dûä liïåu riïng cuãa hoå. Noái caách khaác, caác cöng nghïå naây phaãi trúã thaânh möåt dõch vuå chuêín, tûúng tûå nhû àiïån, nûúác vaâ gaz àûúåc cung cêëp khi àoáng múã voâi. Nïëu nhûäng ngûúâi sûã duång biïët rùçng hoå coá thïí àoáng múã àïí vêån haânh caác dõch vuå naây möåt caách dïî daâng vaâ hoå coá thïí àêíy nhanh töëc àöå khi àûa vaâo cöng trònh riïng cuãa mònh. Caác cöng nghïå seä trúã thaânh dõch vuå chuêín, giöëng nhû àiïån, nûúác, gaz àûúåc cung cêëp chó bùçng àöång taác êën nheå hay vùån cöng tùæc Nhûäng yïu cêìu naây phaãi àûúåc tñnh kïí àïën ngay tûâ phuát àêìu trong chu trònh söëng cuãa cöng trònh, sao cho caác thaânh phêìn àûúåc cung cêëp coá thïí xêy lêín vaâo trong voã cöng trònh. Sau cuâng, khaã nùng àoáng múã àûúåc phaãi múã röång ra ngoaâi phaåm vi cöng trònh: noá taåo àiïìu kiïån cho ngûúâi sûã duång êën nuát vaâo vùn phoâng thûåc sûå, bêët kïí laâ hoå úã àêu, sûã duång maáy àiïån thoåai, maáy tñnh caá nhên hay àiïån thoaåi qua Internet. Cuäng phaát sinh yïu cêìu cho kiïën truác sû vïì nhûäng khaã nùng múái cuãa kïët cêëu ngöi nhaâ nhùçm dïî daâng quaãn lyá caác dõch vuå xêy dûång hún. Caác böå caãm ûáng thûúâng àûúåc duâng àïí kiïím tra vïì sûúãi, thöng gioá vaâ àiïìu hoâa khöng khñ, song chuáng cuäng coá thïí àûúåc duâng trong nhiïìu ûáng duång khaác. Chùèng haån, nïëu cêìn thò coá thïí àiïìu khiïín doâng àiïån cho thiïët bõ chiïëu saáng vúái phuå tuâng caãnh baáo trûúác cho ngûúâi quaãn lyá boáng àeân naâo sùæp hoãng. Chuáng ta coân coá thïí àûa nhiïìu phûúng tiïån vaâo thiïët kïë nöåi 60

61 MÖ HÒNH HÚÅP TAÁC MÚÁI... thêët, sao cho möi trûúâng àûúåc vêån haânh möåt caách tiïån nghi hún nûäa. Röìi nhûäng thiïët kïë naây cuäng seä thay àöíi àïí coá thïí aáp duång röång raäi trong cöng nghiïåp xêy dûång vaâ sûã duång cöng trònh. Vïì lyá thuyïët, nhûäng thay àöíi naây seä àoâi hoãi nghiïn cûáu phaát triïín maånh hún nûäa, tûâ àoá maâ höî trúå khñch àöång khu vûåc trûúâng àaåi hoåc cuäng nhû cöng nghiïåp vaâ laâm thûác tónh caác sinh viïn kyä thuêåt xêy dûång. Àùåc biïåt, kinh doanh xêy dûång khöng hêëp dêîn àöëi vúái giúái treã, dêîn túái tònh traång laâ úã nhiïìu nûúác, söë sinh viïn khoa xêy dûång thûúâng thiïëu trong möåt thúâi gian khaá daâi. Quan troång hún, nhûäng thay àöíi vïì thiïët kïë coá thïí thuác àêíy caác töí chûác suy nghô laåi vïì caách sûã duång cöng trònh. Möåt khi möi trûúâng àoáng múã àûúåc coá thïí dïî daâng nöëi maång, thò khöng nhûäng chó coá caác cú quan nhoã, maâ caã nhûäng trung têm lúán cuãa khu vûåc cuäng taåo ra nhiïìu àiïìu kiïån thuêån lúåi cho ngûúâi laâm cöng vaâ caác öng chuã thu lúåi nhiïìu hún nûäa. Nhûäng thaách thûác phaãi àöëi mùåt trong lônh vûåc xêy dûång Nhû trong lônh vûåc thiïët kïë àaä nïu ra nhûäng hêåu quaã chuã yïëu, kinh doanh xêy dûång cuäng phaãi àöëi mùåt vúái nhûäng thaách thûác riïng coá cuãa noá. Thûá nhêët laâ caác ranh giúái maâ chuáng ta vêån haânh àaä quaá chêåt heåp, duâ cho coá ruãi ro cao nhûng nhiïìu cöng ty àaä hoåat àöång vúái möåt ranh giúái moãng manh laâ vaâi phêìn trùm. Thûá hai laâ, trong cuâng thúâi gian àoá, chuáng ta chõu aáp lûåc khaát khe laâ phaãi xêy nhanh vaâ coá hiïåu quaã hún. Coá nhûäng dûå aán chòa khoáa trao tay trong ba thaáng àaä phaãi hoaân thaânh. Trong khi nhûäng nhên töë naây seä cuãng cöë viïåc kinh doanh do chuáng taåo ra, thò thõ trûúâng xêy dûång vêîn raån vúä möåt caách roä rïåt vaâ dêåm chên taåi chöî. Chùèng haån, taåi Àûác, cöng ty xêy dûång lúán nhêët coá möåt thõ phêìn khöng quaá 1 phêìn trùm, vaâ thõ phêín töíng húåp cuãa 10 cöng ty haâng àêìu coân xa múái túái mûác 10 phêìn trùm. Chuáng ta khöng nhòn thêëy triïín voång gò lúán vïì phaái nhûäng nhaâ thêìu caånh tranh mua baán àïí trúã thaânh nhûäng nhaâ thêìu siïu haång, hoùåc laâ coá sûå húåp nhêët maånh meä giûäa caác kiïën truác sû. Ngoaâi ra, coân do giai àoaån àêìu cuãa chu trònh söëng - laâ thiïët kïë, àêy laâ möåt lônh vûåc hoaåt àöång nghïå thuêåt hún laâ möåt quaá trònh coá àõnh hûúáng, möåt lônh vûåc xêy dûång coá khoa hoåc; vaâ nïëu anh khöng coá khaã nùng taåo ra möåt quaá trònh coá àõnh hûúáng thò anh seä mêët nhiïìu lúåi nhuêån trong sûå húåp nhêët àoá. Chuáng ta tin rùçng khi xaãy ra sûå húåp nhêët, seä coá nhiïìu thaânh phêìn khaác nhau cuãa chu trònh söëng hún laâ trong nöåi böå cuãa caác thaânh phêìn àoá, tûúng tûå nhû biïån phaáp múã röång vaâo trong caác giao dõch quaãn lyá coá phûúng tiïån. Cuäng töìn taåi möåt vaâi êín yá. Àöëi vúái caác böå khúãi àöång, nïëu khöng coá húåp nhêët thò ñt aáp lûåc thõ trûúâng trong viïåc tòm kiïëm hiïåu quaã trong chu trònh söëng cuãa cöng trònh vaâ thuác àêíy vûúåt qua nhûäng thay àöíi. Hún nûäa, möåt söë ñt cöng ty coân coá nhûäng tiïìm lûåc àïí nghiïn cûáu vaâ tòm kiïëm sûå thay àöíi cuãa nhu cêìu cöng kinh doanh. Thûåc ra, giaá thaânh laâ yïëu töë caãn trúã lúán nhêët àïí àöíi múái moåi thûá trong chuáng ta. Ngoaâi ra, möåt vaâi àùåc trûng cú baãn cuãa thõ trûúâng xêy dûång cuäng àoâi hoãi phaãi coá sûå thay àöíi cùn baãn. Chùèng haån, taåi thõ trûúâng chêu Êu nhûäng nhu cêìu cêëp baách àïí tòm kiïëm caác phûúng phaáp boã thêìu múái. Hiïån nay, quaá trònh àêëu thêìu úã caác nûúác nhû Àûác - àùåc biïåt laâ trong khu vûåc cöng cöång - àûúåc caác kiïën truác sû tòm kiïëm caác àiïín hònh, vaâ dûåa trïn nhûäng kiïën nghõ àïå trònh àïí àaáp ûáng viïåc thïí hiïån chûác nùng hoùåc baãn dûå toaán khöëi lûúång vaâ nhên cöng. Nhaâ thêìu buöåc phaãi àaáp ûáng nhûäng yïu cêìu naây vaâ khöng coá löëi thoaát àïí àûa vaâo nhûäng thiïët kïë hoùåc mêîu hònh khaác. Trong thûåc tïë, khu vûåc cöng cöång thûúâng coá nhûäng haån chïë àïí chêëp nhêån caác thiïët kïë àûúåc lûåa choån, búãi caác nhaâ thêìu coá thïí than phiïìn rùçng quaá trònh àêëu thêìu khöng taåo möåt sên chúi àuáng mûác. Chñnh vò vêåy, viïåc caånh tranh trong quaá trònh àêëu thêìu seä têåp trung vaâo giaá - tòm kiïëm caác giúái haån thêëp vaâ taåo nïn möåt möëi quan hïå khöëng mêëy thên thiïån giûäa caác nhaâ thêìu vaâ khaách haâng. Vaâ do vêåy bïë tùæc trong viïåc àöíi múái. Thûåc hiïån lùåp laåi sûå àöåc àaáo Chuáng ta àang noái àïën nhûäng thaách thûác úã hai mûác àöå: khi thûåc hiïån caác quaá trònh xêy dûång cho chuáng ta vaâ thûåc hiïån sûå húåp taác giûäa caác bïn tham gia khaác nhau trong suöët chu trònh söëng cuãa cöng trònh. Tûâ möåt viïîn caãnh xêy dûång, muåc tiïu cuãa chuáng ta laâ thûåc hiïån lùåp laåi sûå àöåc àaáo. Khi chuá yá àïën cú súã cuãa danh muåc taâi khoaãn an toaân àûúåc chuêín hoáa hoùåc tiïën àöå cuãa dûå aán, sûå àöåc àaáo coá thïí lùåp laåi laâ phaãi tñnh toaán sao cho kyä nùng kinh doanh cuãa chuáng ta laâ töët nhêët vaâ coá thïí aáp duång chuáng möåt caách vaån nùng. Coá möåt söë thay àöíi trong quaá trònh àoá laåi laâ cú baãn. Chùèng haån, chuáng ta àêíy maånh viïåc thûåc hiïån möåt mêîu nhaâ tiïìn chïë, thay àöíi nhiïìu viïåc xêy dûång kïët cêëu cöng trònh taåi cöng trûúâng sang sên baäi saãn xuêët. Muåc àñch laâ thûåc hiïån nhûäng cöng viïåc khoá khùn vaâ nhiïìu ruãi ro hún taåi nhaâ maáy, núi chuáng ta coá thïí kiïím tra àûúåc chùåt cheä, coá thïí thûåc hiïån cöng taác lùæp raáp taåi hiïån trûúâng saãn xuêët. Àiïìu naây mang àïën cho nghïì kinh doanh möåt mêîu hònh coá hiïåu quaã hún, tûúng tûå nhû cöng nghiïåp tûå àöång hoáa, vaâ cuäng coá nhûäng hiïåu quaã roä rïåt vaâ tñch cûåc àöëi vúái sûác khoãe vaâ an toaân. Àoá laâ möåt xu thïë khöng thïí àaão ngûúåc nhùçm àaãm baão an toaân trïn cöng trûúâng trong nhûäng thêåp niïn 61

62 MÖ HÒNH HÚÅP TAÁC MÚÁI... vûâa qua vaâ chuáng ta coân tiïëp tuåc thûåc hiïån àïí giaãm thiïíu caác taåi naån. Tûâ möåt viïîn caãnh xêy dûång, muåc tiïu cuãa chuáng ta laâ lùåp laåi sûå àöåc àaáo Tûúng tûå, chuáng ta àang àûa nhûäng kyä thuêåt xêy dûång xanh vaâo caác quaá trònh xêy dûång. Nhûäng tiïu chuêín möi trûúâng cuãa Àûác rêët chùæt cheä, vaâ nhûäng vêën àïì vïì hiïåu quaã nùng lûúång, taái chïë, lûåa choån vêåt liïåu vaâ kiïím soaát chêët thaãi cuäng tûúng àöëi tiïn tiïën so vúái Hoa Kyâ. Vïì mùåt lõch sûã, möåt phêìn aãnh hûúãng do giaá nùng lûúång úã chêu Êu coá cao hún, song cuäng coân do nhûäng nguyïn nhên vïì chñnh trõ vaâ xaä höåi. Tuy nhiïn, laâ möåt cöng ty, khi tiïëp cêån vúái nhûäng giaãi phaáp xanh taåi Hoa Kyâ, núi chuáng töi hiïån àaä coá 40 cöng trònh àûúåc chûáng nhêån cöng trònh xanh vúái caác mûác àöå khaác nhau laâ chûáng nhêån baåch kim vaâ vaâng. Khöng phaãi chúâ àúåi coá nhûäng quy àõnh múái aáp duång cho caác cöng trònh xanh naây, trong nhiïìu trûúâng húåp, noá àaä àûúåc àûa vaâo trong quaá trònh xêy dûång trûúác khi khaách haâng coá yïu cêìu. Tñnh àöåc àaáo coá khaã nùng lùåp laåi cuäng noái lïn rùçng nhûäng kyä nùng aáp duång cho möåt têìng cuãa ngöi nhaâ trong quaá trònh xêy dûång cuäng sûã duång àûúåc cho toaân thïí. Chùèng haån, laâm sao chuáng ta laåi khöng sûã duång caác cöng nghïå xaác àõnh têìn söë truyïìn thanh (RFID) àïí theo doäi haâng hoáa trong quaá trònh xêy dûång möåt khi chuáng ta khöng thïí sûã duång caác cöng nghïå khaác tûúng tûå vaâo trong kïët cêëu loäi cuãa cöng trònh àïí quaãn lyá phoâng ngûâa hay sûãa chûäa? Trong khi nhûäng thay àöíi naây hònh nhû coân xa vúâi, àiïìu quan troång cêìn luön nhúá laâ trong cöng nghiïåp, chuáng ta phaãi àaåt hiïåu quaã trong caác quaá trònh quaãn lyá. Khi Commerzbank Tower àûúåc xêy dûång úã trung têm Frankfurt, nhiïìu cêëu kiïån lúán, röång trïn 5m àaä phaãi lùæp raáp laåi ngoaâi cöng trûúâng àïí vêån chuyïín. Coá àïën mêëy tuêìn lïî, giao thöng úã trung têm thaânh phöë Franfurt bi cêëm vaâo buöíi töëi vaâ moåi cöåt àeân giao thöng vaâ tñn hiïåu phaãi dúâi ài àïí coá thïí vêån chuyïín caác cêy cöåt khöíng löì ài trïn àûúâng. Röìi àïën saáng höm sau, vaâo giúâ giao thöng cao àiïím, moåi thûá laåi àûúåc lùæp raáp trúã laåi. Àêy laâ möåt sûå thûåc haânh phûác taåp vïì lögic maâ kinh doanh vêîn thûúâng laâm. Chuáng ta tin tûúãng rùçng cöng nghïå seä àoáng möåt vai troâ àaáng kïí trong viïåc höî trúå caác tiïën böå naây trong lônh vûåc xêy dûång. úã têìm chiïën lûúåc, cöng nghïå höî trúå moåi nöî lûåc cuãa chuáng ta trong viïåc triïín khai caác quaá trònh saãn xuêët töëi ûu vaâ cuing cêëp möåt saân trao àöíi vaâ cöång taác thöng tin. ÚÃ têìm chiïën thuêåt, chuáng ta cuäng choån möåt söë cöng nghïå chuyïn biïåt, göìm caã mö hònh hoáa böën chiïìu. Àoá laâ nhûäng mö hònh ba chiïìu cöång thïm möåt chiïìu chó sûå tiïën hoáa quaá trònh xêy dûång qua caác thúâi gian. Taåi àêy caác kiïën truác sû, chuã cöng trònh, ngûúâi thûåc hiïån dûå aán vaâ nhûäng chuyïn gia àiïìu chónh coá thïí cuâng nhau dûå aán cöng trònh möåt caách chi tiïët vaâ xem xeát caác chiïën lûúåc àûúåc lûåa choån. ÚÃ möåt têìm chiïën lûúåc, cöng nghïå höî trúå moåi nöî lûåc cuãa chuáng ta trong viïåc triïín khai caác quaá trònh saãn xuêët töëi ûu vaâ cung cêëp möåt saân trao àöíi vaâ cöång taác thöng tin Möåt trong nhûäng thaách thûác lúán nhêët maâ cöng nghiïåp xêy dûång àöëi mùåt laâ nhûäng thöng tin trao àöíi - khöng kïí nhûäng thöng tin khöng túái, maâ laâ nhûäng thöng tin chñnh xaác cêåp nhêåt àûúåc. Chuáng ta sûã duång möåt phaåm vi röång caác cöng nghïå, möåt söë trong àoá laâ cöng nghïå phöí biïën, nhûng àûúåc aáp duång theo phûúng caách múái. Chùèng haån, hai phûúng phaáp thöng tin chuã yïëu cuãa chuáng ta laâ thû àiïån tûã vaâ goåi àiïån thoaåi. Tuy nhiïn, giaá trõ thûåc cuãa hai phûúng tiïån naây coá àûúåc khi chuáng húåp nhêët àûúåc vúái caác hïå thöëng taác nghiïåp cuãa chuáng ta, àûúåc thiïët lêåp theo tiïën trònh cöng viïåc sao cho chuáng trúã thaânh nhiïåm vuå coá àõnh hûúáng vaâ aáp duång caác cöng cuå àoåc tûác thúâi. Chùèng haån, caác danh muåc kiïím tra an toaân coá thïí gûãi qua àiïån thoaåi; hoùåc nïëu töi àang úã trïn cöng trûúâng maâ quïn trang bõ an toaân, töi coá thïí tiïëp cêån möåt videáo hoùåc möåt taâi liïåu vùæn tùæt vïì vêën àïì naây. Têët nhiïn, vö tuyïën àiïån laâ möåt kyä thuêåt chuã chöët vaâ chuáng ta tin rùçng noá seä cuãng cöë nöî lûåc cuãa chuáng ta àïí taåo ra caái goåi laâ cöng viïåc ngay trong höåp Têìm nhòn cuãa chuáng ta laâ cung cêëp möåt võ trñ vúái haå têìng cú súã vö tuyïën àïí coá thïí vêån haânh ngay àûúåc chûá khöng phaãi laâ chúâ àúåi àïën giai àoaån kïët nöëi truyïìn thöng sau. Chuáng ta cuäng àang bùæt àêìu sûã duång tiïëng noái qua Internet nïn coá thïí traánh phûúng tiïån cuåc böå vaâ coá thïí coá ngûúâi hoaåt àöång taåi àõa àiïím nhû möåt cú quan caác söë maáy àiïån thoaåi phuå cuãa hoå. Möåt mö hònh húåp taác trong kinh doanh xêy dûång Trong khi chuáng ta laâm viïåc taåi khu vûåc xêy dûång, trûúác hïët nhùçm àaåt àûúåc tñnh àöåc àaáo lùåp laåi thò muåc tiïu thûá hai laâ caãi thiïån mûác àöå cöång taác giûäa caác bïn phöëi húåp trong chu trònh söëng cuãa cöng trònh. Caác kho chûáa chûác nùng àùåc trûng cho cöng nghiïåp cuãa chuáng ta cuäng giöëng nhû caác ngaânh khaác, laâ nhûäng caãn trúã chñnh, vaâ àoá laâ aáp lûåc nùång nïì cho caác kiïën truác sû, kyä sû, cöng ty xêy dûång, chuã cöng trònh vaâ ngûúâi sûã duång khi cuâng nhau laâm viïåc cho coá hiïåu quaã hún. Giúái haån cuöëi cuâng maâ chuáng ta muöën taåo ra cho caác chuã cöng trònh vaâ ngûúâi sûã duång laâ coá hiïåu quaã vaâ mïìm deão vïì giaá thaânh, vaâ nhûäng möi trûúâng xanh. Vaâ nïëu chuáng ta muöën laâm caách naâo àïí coá lúåi vaâ cöë hiïåu quaã cho nhûäng bïn tham gia trong chu trònh söëng cuãa cöng trònh thò caân phaãi àiïìu hoâa giûäa caác bïn tham gia àoá. Muöën vêåy, noá àoâi hoãi möåt sûå thay àöíi vïì böå nhúá. Haâng ngaây, caác kiïën truác sû cêìn àïí hïët têm trñ vaâo caác cöng ty trong caác giai àoaån thiïët kïë; coá nhû thïë múái cho pheáp chuáng ta tû vêën àûúåc caác cöng nghïå àûúåc aáp duång vaâ tranh luêån kõp thúâi vïì nhûäng yïu cêìu xanh coá aãnh hûúãng àïën caác nhên töë thiïët kïë, sûã duång nhû thïë naâo. Cuäng àaä coá nhiïìu vñ duå xaãy ra trong thiïët kïë trûúâng hoåc, trong àoá sûã duång khuön viïn vaâ caác phûúng tiïån nhùçm phên tñch chi tiïët quan troång. Hún nûäa, caác chuã cöng trònh cêìn àûa nhûäng biïån phaáp quaãn lyá chu trònh söëng vaâo àïí àaánh giaá khi hoå giao cöng trònh. Thay vò phaãi têåp trung chuá yá vaâo vêën àïì giaá thaânh àïí kiïëm lúåi nhuêån lúán hún thò hoå laåi chuá têm vaâo nhûäng biïån phaáp (Xem tiïëp trang 64) 62

63 ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ MÚÃ BAÁN FLORENCE TUYÏåT PHÊÍM KIÏËN TRUÁC ITALIA Liïn hïå tham quan dûå aán taåi: Söë 28, Àûúâng Trêìn Hûäu Duåc, Nam Tûâ Liïm, Haâ Nöåi Àiïån thoaåi: Website: florencemydinh.com.vn Ngaây 17/4 túái, töí húåp vùn phoâng, nhaâ úã, khu thûúng maåi Florence Myä Àònh - tuyïåt phêím kiïën truác Italia seä àûúåc múã baán taåi Haâ Nöåi vúái mûác giaá tûâ 27 triïåu àöìng/m2. Töíng hoaâ cuãa caác loaåi hònh nghïå thuêåt Florence laâ möåt trong nhûäng thaânh phöë hêëp dêîn du khaách nhêët chêu Êu - Khöng chó búãi sûå cöí kñnh (haâng ngaân nùm tuöíi) maâ coân búãi núi àêy laâ caái nöi cuãa kiïën truác thúâi kyâ phuåc Hûng vúái nhûäng cöng trònh nöíi tiïëng thïë giúái. Coá thïí kïí àïën caác cöng trònh nhû: Nhaâ thúâ San Lorenzo, Quaãng trûúâng Signoria, Thaânh àûúâng Santa Maria del Giore Mang àêåm dêëu êën cuãa nhûäng vô nhên kiïåt xuêët trong nhiïìu lônh vûåc nhû Michelangelo, Leonardo da Vinci, Raphael, Folippo Brunelleschi, úã caác cöng trònh kiïën truác Phuåc Hûng, ngön ngûä cuãa caác loaåi hònh nghïå thuêåt cuäng àûúåc khai thaác triïåt àïí vaâ àûúåc nêng lïn möåt têìm cao múái. Àiïìu àoá thïí hiïån qua veã àeåp siïu phaâm cuãa nhûäng tuyïåt taác àiïu khùæc, höåi hoaå, khaãm naåm àêåm chêët trang trñ, thïí hiïån sûå traáng lïå cuãa cöng trònh cuäng nhû sûå thõnh vûúång cuãa giúái thûúång lûu luác bêëy giúâ. Nhûäng giai thoaåi vïì lõch sûã thaânh phöë, caác taác phêím nghïå thuêåt, nhûäng cêu chuyïån vïì cuöåc àúâi nghïå syä gùæn liïìn vúái phong traâo Phuåc Hûng (Renaissance) àaä taåo nïn sûå söëng àöång vaâ àöåc àaáo cho thaânh phöë cuãa nhûäng giêëc mú naây theo caách noái cuãa nhaâ vùn Mark Twain khi öng àïën thùm Florence. Àêy cuäng laâ caãm hûáng àïí Phuåc Hûng Holdings cuâng caác àöëi taác quyïët têm taåo nïn möåt Florence (thu nhoã) taåi traái tim Myä Àònh Haâ Nöåi. Dûå aán laâ töíng hoaâ cuãa ngön ngûä höåi hoaå, nhiïëp aãnh, àiïu khùæc, vúái maâu sùæc, àûúâng neát, böë cuåc, aánh saáng, hònh khöëi, khöng gian àûúåc böë trñ khoa hoåc, chùåt cheä. Vïì töíng thïí, Florence nhû möåt bûác tranh àa maâu, àa phong caách búãi nhûäng haång muåc khaác nhau. Trong àoá, coá maâu nêu cuãa nhûäng con àûúâng daåo böå, maâu xanh mûúát cuãa coã cêy, maâu xanh lam cuãa trúâi, nûúác Nöíi bêåt laâ gam maâu trùæng thanh nhaä, sang troång cuãa toaâ nhaâ 25 têìng hònh chûä Z, àûúåc thiïët kïë àùng àöëi qua khöëi saãnh trung têm, cûãa voâm cong cuâng nhûäng àûúâng gúâ phaâo vaâ cöåt truå chaåm khùæc hoa vùn cöí àiïín vö cuâng cöng phu. úã àêy, coân coá nhûäng khoám hoa àua núã, nhûäng vûúân caãnh, sên chúi, cöng trònh tiïån ñch àûúåc quy hoaåch húåp lyá. Lêëy con ngûúâi laâm trung têm Àoá chñnh laâ àùåc trûng cú baãn cuãa kiïën truác thúâi kyâ 63

64 ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ Phuåc Hûng vaâ laâ tiïu chñ maâ Phuåc Hûng Holdings hûúáng àïën: Àöëi vúái caác danh nhên thúâi bêëy giúâ, kiïën truác khöng chó àún thuêìn laâ phûúng tiïån àïí xêy dûång, maâ noá coân laâ nghïå thuêåt kiïën taåo vaâ truyïìn taãi thöng àiïåp. ÚÃ Florence Myä Àònh, vúái thöng àiïåp: Vò chêët lûúång söëng múái - Phuåc Hûng Holdings têm huyïët xêy dûång cöng trònh naây khöng chó laâ töí húåp nhaâ úã tiïu chuêín 5 sao maâ coân laâ möåt kiïåt taác kiïën truác, núi Thõnh vûúång An vui cho têët caã cû dên, mùåc duâ chó caách phöë xaá öìn aâo coá vaâi bûúác chên. - Öng Cao Tuâng Lêm, Chuã tõch Phuåc Hûng Holdings chia seã. Vúái võ trñ àùæc àõa, thiïët kïë àöåc àaáo; àaãm baão tiïu chñ khùæt khe vïì chêët lûúång thiïët bõ nöåi thêët töëi tên, àùåc biïåt laâ vúái têm huyïët cuãa Phuåc Hûng Holdings (top 3 nhaâ thêìu uy tñn nhêët Viïåt Nam), Florence khöng chó taåo nïn chuêín mûåc múái cho cuöåc söëng hiïån àaåi maâ coân hûáa heån gia tùng giaá trõ bêët àöång saãn theo thúâi gian. Theo TL Florence àûúåc múã baán chñnh thûác ngaây 17/4/2018 taåi khaách saån Crowne Plaza (36 Lï Àûác Thoå) vúái giaá tûâ 27 triïåu àöìng/m 2 (àaä bao göìm VAT vaâ àêìy àuã nöåi thêët). Trong ngaây múã baán chñnh thûác, khaách haâng tham dûå vaâ kyá húåp àöìng àùåt mua cùn höå nhiïìu phêìn hêëp dêîn (trõ giaá túái 120 triïåu). Àùåc biïåt, tûâ nay àïën 27/4/2018, khaách haâng àùåt mua seä àûúåc chiïët khêëu túái 80 triïåu àöìng. Khaách haâng coá nhu cêìu vay vöën seä àûúåc VPBank taâi trúå 75% giaá trõ cùn höå, thúâi gian vay trong voâng 20 nùm vúái laäi suêët caånh tranh. MÖ HÒNH HÚÅP TAÁC MÚÁI TRONG KINH DOANH... (Tiïëp theo trang 61) xanh vaâ caác nhên töë taác nghiïåp trong giai àoaån thiïët kïë, hún laâ chu trònh söëng vïì sau naây. Cuäng seä coá lúåi cho nhûäng ngûúâi sûã duång nïëu chuã cöng trònh daânh thúâi gian nhiïìu hún cho viïåc súám àaánh giaá nhûäng haång muåc coá liïn quan àïën quaãn lyá, laâm giaãm töíng chi phñ taác nghiïåp. Nhû vêåy coá thïí taác àöång trúã laåi túái chuã cöng trònh, nêng cao tiïån nghi cho ngûúâi sûã duång. Têìm nhòn cuãa chuáng ta laâ cung cêëp möåt võ trñ vúái haå têìng cú súã vö tuyïën àïí coá thïí vêån haânh ngay àûúåc chûá khöng phaãi laâ chúâ àúåi àïën giai àoaån kïët nöëi truyïìn thöng sau Sûå cöång taác coá hiïåu quaã cuäng àoâi hoãi hiïíu biïët nhiïìu hún vïì thuêåt ngûä. Taåi möåt mûác àöå, chuáng ta seä coá möåt böå tiïu chuêín àïí àõnh nghôa caác thuêåt ngûä daång àoáng -múã coá nghôa thûåc tïë laâ gò. Cú baãn hún, viïåc kinh doanh bõ thêët baåi búãi giaãi thñch khöng roä hoùåc dõch sai. Khi ngûúâi sûã duång baân baåc vúái chuã cöng trònh vïì khöng gian baán leã, hoå laâm nhû vêåy vò xuêët phaát tûâ möåt triïín voång kinh doanh; hoå hiïíu vïì khöng gian trong ngûä caãnh höî trúå hoå baán haâng vaâ taåo thoái quen cho khaách haâng. Tuy nhiïn, caác chuã cöng trònh laåi nghô àún giaãn rùçng àoá laâ thuêåt ngûä vïì àún võ diïån tñch. Àïí cöång taác coá hiïåu quaã, àöi bïn cêìn noái chung möåt ngön ngûä cuãa kinh doanh. Cuäng coá thïí dïî daâng noái vïì nguyïn tùæc cuãa sûå cöång taác cheáo, nhûng thûåc hiïån thò khoá khùn. Tuy nhiïn, coá möåt söë khaã nùng ban àêìu àïí dïî daâng chuyïín tiïëp. Trûúác hïët, phaãi coá nhu cêìu bûác thiïët àöëi vúái möåt liïn hiïåp caác cöng ty. Coá rêët nhiïìu cöng ty kiïën truác vaâ thiïët kïë vaâ caã möåt söë nhaâ doanh nghiïåp úã khùæp núi, song chuáng ta cêìn möåt têåp àoaân bùæc cêìu nhûäng bïn tham gia khaác nhau vaâ löi keáo hoå cuâng vaâo caác lúåi ñch. Thûá hai laâ, chuáng ta phaãi xem xeát múã röång viïåc aáp duång quaãn lyá thöng tin xêy dûång sao cho bao quaát àûúåc toaân böå chu trònh söëng. Chuáng ta àaä phaát triïín aáp duång möåt phêìn mïìm cho xêy dûång nhùçm trûúác tiïn mö hònh hoáa cöng trònh xêy dûång. Caác cöng nghïå naây seä giuáp chuáng ta hiïíu laâ ngay tuâ àêìu àaä phaãi sùæp xïëp nhû thïë naâo àïí thûåc hiïån möåt kïë hoaåch kinh doanh trong toaân böå chu trònh söëng cuãa cöng trònh. Chuáng ta cêìn nhòn thêëy trûúác cung caách cuãa nhûäng bïn tham gia, khaã nùng laâm thay àöíi khöng gian cuäng nhû khaã nùng àoáng múã cú àöång. Khi aáp duång mö hònh söë hoáa, chuáng ta coá thïí xêy dûång töët, laâm giaãm àaáng kïí chi phñ xêy dûång vaâ vêån haânh. (Theo Connected Real Estate) 64

65 TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI XÊY DÛÅNG VIÏåT NAM THÖNG BAÁO: KÏËT LUÊÅN CUÃA CHUÃ TÕCH TÖÍNG HÖÅI XÊY DÛÅNG VIÏåT NAM TAÅI HÖÅI NGHÕ CAÁC HÖÅI XÊY DÛÅNG PHÑA NAM Hoåp ngaây 23 thaáng 3 nùm 2018 taåi Àöìng Nai Ngaây 23/3/2018, taåi Thaânh phöë Biïn Hoâa, tónh Àöìng Nai, Thûúâng trûåc Àoaân Chuã tõch àaä hoåp vúái caác Höåi Xêy dûång caác tónh phña Nam. Tham dûå cuöåc hoåp coá caác àöìng chñ: Trêìn Ngoåc Huâng, Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam; àöìng chñ Phaåm Thïë Minh, Phoá Chuã tõch kiïm Töíng thû kyá Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam; Öng Voä Höìng Viïåt, cöë vêën cuãa Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam; Öng Nguyïîn Caãnh, Phoá Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam phuå traách Phña Nam; Öng Trêìn Àònh Thaái, Phoá Töíng thû kyá Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam cuâng caác àöìng chñ laâ Chuã tõch, Töíng thû kyá caác Höåi Xêy dûång cuãa caác tónh khu vûåc Phña Nam. Sau lúâi phaát biïíu khai maåc cuãa öng Trêìn Ngoåc Huâng, Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam, Höåi nghõ àaä nghe öng Phaåm Thïë Minh, trònh baây caác baáo caáo cöng taác hoaåt àöång cuãa caác Höåi Xêy dûång phña Nam vaâ baáo caáo lêëy yá kiïën goáp yá cho dûå thaão Luêåt sûãa àöíi böí sung möåt söë àiïìu cuãa Luêåt Xêy dûång, Luêåt Nhaâ úã, Luêåt Kinh doanh Bêët àöång saãn vaâ Luêåt Quy hoaåch Àö thõ. Trïn cú súã caác yá kiïën thaão luêån cuãa caác Àaåi biïíu, àöìng chñ Trêìn Ngoåc Huâng, Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam kïët luêån: 1. Hiïån taåi khu vûåc Phña Nam coân 11 tónh thaânh chûa coá Höåi Xêy dûång. Hoaåt àöång cuãa caác Höåi Xêy dûång Phña Nam khöng àïìu, coá Höåi maånh nhû Àöìng Nai, Thaânh phöë Höì Chñ Minh nhûng coá höåi hêìu nhû khöng hoaåt àöång gò. Nguyïn nhên chñnh do caác höåi chûa coá phûúng thûác hoaåt àöång phuâ húåp vaâ viïåc taåo ra nguöìn kinh phñ coá rêët nhiïìu khoá khùn. Coá Höåi àaä xin giaãi thïí. Àïí tiïëp tuåc duy trò vaâ phaát triïín hoaåt àöång, caác höåi cêìn töí chûác hoåc hoãi kinh nghiïåm caác höåi maånh. Viïåc lêåp caác töí chûác laâm kinh kïë trûåc thuöåc vaâ kïët naåp höåi viïn têåp thïí maånh laâ giaãi phaáp nïn àûúåc xem xeát. 2. Cêìn coá giaãi phaáp phaát triïín caác höåi taåi caác àõa phûúng chûa coá Höåi. Trong nùm nay, giao Phoá Chuã tõch phuå traách phña Nam phöëi húåp Ban thû kyá Töíng Höåi vêån àöång caác tónh Têy Ninh vaâ Long An laâ caác àõa phûúng coá àiïìu kiïån thaânh lêåp Höåi. 3. Vïì cöng taác goáp yá cho Luêåt, do taâi liïåu múái àûúåc tiïëp cêån laåi liïn quan túái 4 Luêåt rêët quan troång nïn caác Höåi Xêy dûång seä nghiïn cûáu lêëy yá kiïën caác chuyïn gia vaâ töíng húåp gûãi cho Ban Thû kyá Töíng Höåi (chêåm nhêët 3/4/2018) àïí têåp húåp chuyïín cú quan Töíng Höåi kiïën nghõ vúái Ban soaån thaão. 4. Phoá Chuã tõch phuå traách phña Nam phöëi húåp Ban thû kyá Töíng Höåi chó àaåo caác Höåi Xêy dûång Baâ Rõa - Vuäng Taâu vaâ Àöìng Thaáp töí chûác töët Àaåi höåi nhiïåm kyâ theo quy àõnh. KÏËT LUÊÅN HÖÅI NGHÕ CUÃA HÖÅI XÊY DÛÅNG CAÁC TÓNH MIÏÌN TRUNG - TÊY NGUYÏN Ngaây 7/4/2018, taåi Thaânh phöë Àaâ Nùéng, Thûúâng trûåc Àoaân Chuã tõch àaä hoåp vúái caác Höåi Xêy dûång caác tónh Miïìn Trung - Têy Nguyïn. Tham dûå cuöåc hoåp coá caác àöìng chñ: Trêìn Ngoåc Huâng, Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam; Phaåm Thïë Minh, Phoá Chuã tõch kiïm Töíng Thû kyá Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam; Àùång Viïåt Duäng, Phoá Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam phuå traách Miïìn Trung - Têy Nguyïn; Lï Thõ Bñch Thuêån, Phoá Töíng Toaân caãnh höåi thaão Thû kyá kiïm Chaánh Vùn phoâng Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam, Phaåm Syä Liïm nguyïn Thûá trûúãng Böå Xêy dûång, cuâng caác öng, baâ laâ Chuã tõch, Töíng thû kyá caác Höåi Xêy dûång cuãa caác tónh khu vûåc Miïìn Trung - Têy Nguyïn. Sau lúâi phaát biïíu khai maåc cuãa öng Trêìn Ngoåc Huâng, Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam, Höåi nghõ àaä nghe öng Phaåm Thïë Minh, trònh baây caác baáo caáo cöng taác hoaåt àöång cuãa Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam vaâ caác Höåi Xêy dûång miïìn Trung - Têy Nguyïn àaä baáo caáo, lêëy yá kiïën goáp yá cho dûå thaão Luêåt sûãa àöíi böí sung möåt söë àiïìu cuãa Luêåt Xêy dûång, Luêåt Nhaâ úã, Luêåt Kinh doanh Bêët Àöång saãn vaâ Luêåt Quy hoaåch Àö thõ. Trïn cúã súã caác yá kiïën thaão luêån cuãa caác Àaåi biïíu, àöìng chñ Trêìn Ngoåc Huâng, Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam kïët luêån: 1. Qua 11 yá kiïën phaát biïíu cuãa caác Höåi àõa phûúng, Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam thêëy roä caác khoá khùn, vûúáng mùæc cuãa caác àõa phûúng vaâ cuäng nhêån thêëy viïåc hoaåt àöång Höåi caác àõa phûúng laâ rêët khoá khùn vaâ cêìn caác laänh àaåo Höåi coá nhiïåt tònh, têm huyïët. Hiïån taåi khu vûåc Phña Miïìn Trung - Têy nguyïn coân möåt söë tónh thaânh chûa coá Höåi Xêy dûång. Hoaåt àöång cuãa caác Höåi Xêy dûång Miïìn Trung - Têy Nguyïn khöng àïìu, coá Höåi maånh nhû Àaâ Nùéng, Bònh Àõnh nhûng coá höåi hêìu nhû khöng hoaåt àöång gò. Nguyïn nhên chñnh do caác höåi chûa coá phûúng thûác hoaåt àöång phuâ húåp vaâ viïåc taåo ra nguöìn kinh phñ gùåp rêët nhiïìu khoá khùn. Coá Höåi hêìu nhû khöng coân böå maáy hoaåt àöång. Àïí tiïëp tuåc duy trò vaâ phaát triïín hoaåt àöång, caác höåi cêìn töí chûác hoåc hoãi kinh nghiïåm caác höåi maånh. Giaãi phaáp vaâ lêåp töí chûác laâm kinh kïë trûåc thuöåc vaâ kïët naåp höåi viïn têåp thïí maånh laâ giaãi phaáp nïn àûúåc xem xeát. 2. Cêìn coá giaãi phaáp phaát triïín caác höåi taåi caác àõa phûúng chûa coá Höåi. Trong nùm nay, giao Phoá Chuã tõch phuå traách khu vûåc Miïìn Trung - Têy Nguyïn phöëi húåp vúái Ban thû kyá Töíng Höåi vêån àöång caác tónh Àùæc Lùæc vaâ Àùæc Nöng laâ caác àõa phûúng coá àiïìu kiïån thaânh lêåp Höåi. 3. Caác Höåi xêy dûång rêët hoan nghïnh chûúng trònh phöí biïën kiïën thûác do Töíng Höåi àïì xuêët gûãi xuöëng caác Höåi àõa phûúng, caác Höåi àõa phûúng seä àùng kyá möåt söë nöåi dung troång têm vaâ töí chûác caác chûúng trònh phöí biïën kiïën thûác múâi caác chuyïn gia cuãa Töíng Höåi phöí biïën. 4. Vïì cöng taác goáp yá cho sûãa àöíi 04 Luêåt, do taâi liïåu múái àûúåc tiïëp cêån laåi liïn quan túái 4 luêåt rêët quan troång nïn caác Höåi Xêy dûång seä nghiïn cûáu lêëy yá kiïën caác chuyïn gia, caác doanh nghiïåp àùåc biïåt caác vêën àïì vïì caãi caách thuã tuåc haânh chñnh vaâ töíng húåp gûãi cho Ban Thû kyá Töíng Höåi (chêåm nhêët 20/4/2018) àïí têåp húåp 65

66 TIN HOAÅT ÀÖÅNG... chuyïín cú quan Töíng Höåi kiïën nghõ vúái Ban soaån thaão. 5. Phoá Chuã tõch phuå traách khu vûåc Miïìn Trung - Têy Nguyïn phöëi húåp Ban thû kyá Töíng Höåi chó àaåo caác Höåi Xêy dûång Quaãng Ngaäi (dûå kiïën thaáng ) Höåi Xêy dûång Bònh Àõnh (Dûå kiïën thaáng ), Höåi Xêy dûång Ninh Thuêån vaâ Höåi Xêy dûång Gia Lai (dûå kiïën àêìu nùm 2019) töí chûác töët Àaåi höåi nhiïåm kyâ theo quy àõnh. Trïn àêy laâ thöng baáo kïët luêån cuãa Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam taåi Höåi nghõ Thûúâng trûåc Àoaân Chuã tõch vúái caác Höåi Xêy dûång caác tónh khu vûåc Miïìn Trung - Têy Nguyïn. Tin TL TRIÏÍN LAÄM QUÖËC TÏË VIETBUILD HAÂ NÖÅI 2018 XÊY DÛÅNG - VÊÅT LIÏåU XÊY DÛÅNG - BÊËT ÀÖÅNG SAÃN & TRANG TRÑ NÖÅI NGOAÅI THÊËT HÖÅI NGHÕ KHOA HOÅC ASIA 2018 PHAÁT TRIÏÍN THUÃY LÚÅI & NÙNG LÛÚÅNG TAÁI TAÅO TAÅI ÀAÂ NÙÉNG Nhû tin àaä àûa, Têåp àoaân truyïìn thöng quöëc tïë vïì Àêåp, Thuãy àiïån Aqua Media coá truå súã taåi Vûúng quöëc Anh (UK) Taåp chñ khoa hoåc & cöng nghïå quöëc tïë danh tiïëng The International Journal on Hydropower & Dams (H&D Taåp chñ quöëc tïë vïì Thuãy àiïån & Àêåp) thûúâng xuyïn töí chûác caác höåi nghõ khoa hoåc & cöng nghïå vïì àêåp, thuãy lúåi, thuãy àiïån vaâ nùng lûúång taái taåo taåi caác chêu luåc. Taåi chêu aá, tûâ nùm 2006, H&D töí chûác höåi nghõ khoa hoåc & cöng nghïå vúái tiïu àïì Phaát triïín Thuãy lúåi & Nùng lûúång taái taåo (Water Resources & Renewable Energy Development) vaâ goåi tïn laâ ASIA. Sau àoá ASIA àûúåc töí chûác 2 nùm/lêìn trong vuâng. ASIA 2008 àaä diïîn ra thaânh cöng myä maän taåi Àaâ Nùéng (Viïåt Nam) vúái sûå cöång taác chùåt cheä cuãa Höåi Àêåp lúán & Phaát triïín nguöìn nûúác Viïåt Nam (VNCOLD). Sau 10 nùm, nùm nay, 2018, ASIA 2018 laåi àûúåc töí chûác taåi Àaâ Nùéng (Viïåt Nam). Trong 3 ngaây 13-15/3/2018, ngoaâi lïî khai maåc, bïë maåc vaâ trònh baây caác baáo caáo chñnh (keynotes) laâ 22 buöíi hoåp chuyïn àïì nghe vaâ thaão luêån 122 baáo caáo khoa hoåc cuãa caác taác giaã àïën tûâ 45 nûúác trïn thïë giúái. Triïín laäm Kyä thuêåt göìm 110 gian trûng baây cuãa caác haäng tû vêën & xêy dûång toaân cêìu. Sau Höåi nghõ coá 2 tuyïën tham quan kyä thuêåt. Tuyïën A thùm caác àêåp thuãy àiïån A Vûúng & Söng Bung (Quaãng Nam). Tuyïën B thùm àêåp thuãy àiïån Trung Sún (Thanh Hoáa). Dûå lïî khai maåc coá caác võ: TS. Hoaâng Vùn Thùæng, Thûá trûúãng Böå Nöng nghiïåp & PTNT; GS.TS. Nguyïîn Vùn Tónh, Töíng Cuåc trûúãng Thuãy lúåi; GS. TSKH. Phaåm Höìng Giang, Chuã tõch Höåi Àêåp lúán & Phaát triïín nguöìn nûúác (VNCOLD); àaåi diïån Têåp àoaân Àiïån lûåc Viïåt Nam (EVN) vaâ nhiïìu quan chûác khaác. Taåi buöíi lïî, Sau lúâi khai maåc cuãa baâ Giaám àöëc Aqua-Media Alison Bartle, Thûá trûúãng Hoaâng Vùn Thùæng, Chuã tõch VNCOLD Phaåm Höìng Giang vaâ caác võ khaách danh dûå àaä phaát biïíu chaâo mûâng. Tin TL Triïín laäm Quöëc tïë VIETBUILD Haâ Nöåi 2018 lêìn thûá nhêët àûúåc diïîn ra taåi Cung Triïín laäm Kiïën truác, Quy hoaåch Xêy dûång Quöëc gia & Baão taâng Haâ Nöåi, tûâ ngaây 28/3/2018 àïën ngaây 01/4/2018 laâ sûå kiïån chaâo mûâng kyã niïåm 60 nùm ngaây truyïìn thöëng cuãa Ngaânh Xêy dûång Viïåt Nam (29/4/ /4/2018) vaâ kyã niïåm 20 nùm Triïín laäm Quöëc tïë VIETBUILD trûúãng thaânh, phaát triïín ( ). Vïì quy mö: Nùm nay, Triïín laäm giúái thiïåu vaâ trûng baây caác saãn phêím àa daång vaâ phong phuá cuãa ngaânh Xêy Dûång - Vêåt liïåu Xêy dûång - Bêët àöång saãn & Trang trñ Nöåi Ngoaåi thêët cuâng vúái nhiïìu chûúng trònh hoaåt àöång phong phuá vaâ thiïët thûåc nhùçm phuåc vuå caác doanh nghiïåp trong ngaânh Xêy dûång, goáp phêìn phaát triïín vaâ höåi nhêåp kinh tïë quöëc tïë. Triïín laäm Quöëc tïë VIETBUILD Haâ Nöåi 2018 lêìn thûá nhêët àaä thu huát àûúåc sûå tham gia cuãa hún 1700 gian haâng tûâ gêìn 500 àún võ, trong àoá coá 252 doanh nghiïåp trong nûúác, 99 doanh nghiïåp liïn doanh, 145 doanh nghiïåp vaâ caác têåp àoaân nûúác ngoaâi àïën tûâ 18 quöëc gia vaâ khu vûåc nhû: Phaáp, Myä, Nga, Thöí Nhô Kyâ, Tiïåp Khùæc, êën Àöå, yá, Anh, uác, Àûác, Nhêåt Baãn, Haân Quöëc, Trung Quöëc, Àaâi Loan, Singapore, Malaysia, Thaái Lan vaâ Viïåt Nam cuâng caác àöëi taác tham quan Triïín laäm. Saãn phêím trûng baây taåi Triïín laäm àaä àûúåc caác doanh nghiïåp nghiïn cûáu vaâ saãn xuêët tûâ cuöëi nùm 2017, àêìu nùm 2018 vúái caác saãn phêím múái coá mêîu maä, tñnh nùng vaâ chêët lûúång àûúåc nêng cao àaáp ûáng nhu cêìu xêy dûång, trang trñ nöåi ngoaåi thêët ngaây caâng phaát triïín. Àuáng 9 giúâ saáng ngaây 28 thaáng 3 nùm 2018 lïî khai maåc Triïín laäm Vietbuild àaä diïîn ra troång thïí taåi Cung Triïín laäm Kiïën truác, Quy hoaåch Xêy dûång Quöëc gia & Baão taâng Haâ Nöåi. Túái tham dûå vaâ cùæt bùng khai maåc coá caác öng: Phaåm Höìng Haâ Böå trûúãng Böå Xêy dûång, Buâi Phaåm Khaánh Thûá trûúãng Böå Xêy dûång, Nguyïîn Höìng Quên nguyïn Böå trûúãng Böå Xêy dûång, Vuä Tiïën Löåc Chuã tõch phoâng Thûúng maåi vaâ Cöng nghiïåp Viïåt Nam, Trêìn Ngoåc Huâng Chuã tõch Töíng höåi XDVN, Töëng Vùn Nga Chuã tõch Höåi VLXD, Nguyïîn Trêìn Nam Chuã tõch Hiïåp höåi Bêët àöång saãn, Trêìn Ngoåc Chñnh Chuã tõch Höåi Quy hoaåch phaát triïín Àö thõ vaâ caác öng Nguyïîn Doaän Toaân Phoá chuã tõch UBND thaânh phöë Haâ Nöåi, Àöî Thùæng Haãi Thûá trûúãng Böå Cöng thûúng. Tin XH HÖÅI CHIÏËU SAÁNG VIÏåT NAM TÖÍ CHÛÁC HÖÅI NGHÕ KHOA HOÅC CHIÏËU SAÁNG VAÂ HÖÅI NGHÕ BAN CHÊËP HAÂNH MÚÃ RÖÅNG Ngaây 13/04/2018 taåi TP. Haãi Phoâng Höåi Chiïëu saáng Viïåt Nam töí chûác höåi thaão khoa hoåc chiïëu saáng vúái chuã àïì: Höåi thaão chiïëu saáng thöng minh trong àö thõ thöng minh taåi 66

67 TIN HOAÅT ÀÖÅNG... Trung têm Höåi nghõ TP. Haãi Phoâng. Höåi thaão àaä thu huát àûúåc sûå quan têm tham gia cuãa 400 àaåi biïíu göìm: àaåi diïån laänh àaåo TP. Haãi Phoâng, möåt söë böå ngaânh Trung ûúng, Àaåi diïån UNDP, àaåi diïån Böå Kinh tïë - TM vaâ Cöng nghiïåp Nhêåt Baãn, GS. TS. Phaåm Ngoåc Minh - Phoá Chuã tõch Viïån Haân lêm Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Viïåt Nam cuâng àöng àaão caác doanh nghiïåp Viïåt Nam vaâ Nhêåt Baãn hoaåt àöång trong lônh vûåc chiïëu saáng. PGS. TS. Nguyïîn Höìng Tiïën - Chuã tõch Höåi Chiïëu saáng Viïåt Nam cho biïët: Höåi thaão chiïëu saáng thöng minh trong àö thõ thöng minh àïì cêåp àïën hai vêën àïì: Chiïëu saáng thöng minh vaâ hïå thöëng chiïëu saáng thöng minh, chiïëu saáng thöng minh trong thaânh phöë thöng minh. Cuâng vúái cuöåc caách maång 4.0 àang múã ra, nhûäng nùm qua giaãi phaáp chiïëu saáng thöng minh àaä vaâ àang àûúåc aáp duång trong nhiïìu lônh vûåc: Giao thöng, Xêy dûång, Y tïë, Giaáo duåc, nùng lûúång vaâ àùåc biïåt trong chiïëu saáng àûúâng phöë vúái caác böå caãm biïën tûå àöång giuáp tûå àöång àiïìu chónh àeân theo àiïìu kiïån saáng cuãa möi trûúâng xung quanh hoùåc kïët nöëi àiïìu khiïín vaâ quaãn lyá tûâ xa hïå thöëng àeân àûúâng trong thaânh phöë àaä goáp phêìn quaãn lyá vêån haânh chiïëu saáng, àö thõ tiïët kiïåm hún, hiïåu quaã hún vaâ an toaân hún. GS.TS. Phaåm Höìng Khöi - Trung têm phaát triïín Cöng nghïå cao cuãa Viïån Haân lêm Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Viïåt Nam cho rùçng: Àïí coá àûúåc möåt thaânh phöë thöng minh hay àö thõ thöng minh thò nhêët thiïët, àûúåc xêy dûång trïn cú súã möi trûúâng thên thiïån, phaãi àûúåc xêy dûång sao cho àaåt tiïu chñ hiïåu quaã nùng lûúång hún. Nùm 2011 thïë giúái chûa coá thaânh phöë thöng minh, chuáng ta kyâ voång àïën nùm 2025 trïn thïë giúái seä coá 26 thaânh phöë thöng minh. ÚÃ Viïåt Nam àang coá dûå aán xêy dûång möåt söë thaânh phöë thöng minh. Ngaây nay vúái sûå phaát triïín nhanh cuãa cöng nghïå chiïëu saáng àeân LED, Viïåt Nam cuäng coá thïí choån àïí ûu tiïn phaát triïín thaânh phöë chiïëu saáng thöng minh súám nhêët. Phaát biïíu taåi höåi thaão, Öng Nguyïîn Xuên Bònh Phoá Chuã tõch thûúâng trûåc UBND TP. Haãi Phoâng khùèng àõnh: Haãi Phoâng hiïån àang thay àöíi vïì moåi mùåt, tùng trûúãng kinh tïë trong vaâi nùm trúã laåi àêy àang úã mûác cao, nhiïìu cöng trònh lúán àang àûúåc xêy dûång. Haãi Phoâng cuäng àang coá chñnh saách khuyïën khñch doanh nghiïåp tham gia phaát triïín saãn xuêët, cung cêëp caác thiïët bõ chiïëu saáng thöng minh khuyïën khñch ngûúâi dên, nhaâ àêìu tû sûã dûång thiïët bõ chiïëu thöng minh trong gia àònh, cú súã kinh doanh dõch vuå. Caác cú quan nhaâ nûúác cêìn ài àêìu trong ûáng duång chiïëu saáng thöng minh. Theo caác àaåi biïíu tham gia höåi thaão thò hiïån nay viïåc sûã duång àeân LED trong chiïëu saáng àö thõ seä giuáp tiïët kiïåm nùng lûúång, chêët lûúång aánh saáng töët hún. Mùåc duâ nhaâ nûúác àaä coá chñnh saách àïí aáp duång viïåc sûã duång àeân LED trong chiïëu saáng àö thõ nhûng vêîn khoá thûåc hiïån do ngên saách haån heåp. Viïåc chiïëu saáng àûúâng phöë chó àûúåc aáp duång úã nhûäng tuyïën àûúâng múái, tuyïën cuä chó àûúåc aáp duång khi hïå thöëng àeân chiïëu saáng cuä bõ hoãng, xuöëng cêëp. Chñnh saách thu huát doanh nghiïåp àêìu tû vaâo chiïëu saáng àö thõ cuäng khöng khiïën doanh nghiïåp mùån maâ do viïåc thu höìi vöën chêåm vaâ kinh phñ duy tu khoá khùn. Höåi thaão cuäng àaä giúái thiïåu vaâ xin yá kiïën caác àaåi biïíu vïì caác dûå thaão vïì tiïu chuêín thiïët kïë chiïëu saáng àûúâng phöë àö thõ sûã duång cöng nghïå LED vaâ tiïu chuêín thiïët kïë chiïëu saáng àûúâng hêìm àö thõ sûã duång cöng nghïå LED cuãa Böå Xêy dûång; caác qui àõnh coá liïn quan àïën daán nhaän nùng lûúång cuãa Böå Cöng thûúng. Bïn lïì höåi thaão laâ Triïín laäm giúái thiïåu, quaãng baá saãn phêím cuãa caác nhaâ saãn xuêët trong nûúác vaâ quöëc tïë. Höåi thaão kïët thuác thaânh cöng töët àeåp. Theo tin Tuêìn baáo Xêy dûång Ngaây 14/3/2018 taåi Trung têm Höåi nghõ Haãi Phoâng, Höåi Chiïëu saáng Viïåt Nam àaä töí chûác Höåi nghõ Thûúâng niïn BCH Chiïëu saáng Viïåt Nam múã röång 2018 àïën dûå coá Phoá Chuã tõch Kiïm Töíng thû kyá Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam Phaåm Thïë Minh, caác uãy viïn BCH Chiïëu saáng Viïåt Nam vaâ caác ban, trung têm cuãa Höåi Chuã tõch Höåi PGS. TS. Nguyïîn Höìng Tiïën àaä àoåc baáo caáo töíng kïët hoaåt àöång cuãa Höåi nùm 2017 vaâ phûúng hûúáng hoaåt àöång nùm Phoá Chuã tõch Töíng höåi XDVN Phaåm Thïë Minh àaä phaát biïíu chaâo mûâng Höåi nghõ vaâ àaánh giaá cao caác hoaåt àöång cuãa Höåi trong thúâi gian qua àùåc biïåt cêìn quan têm àoáng goáp yá kiïën vïì caác Böå Luêåt nhû: Luêåt Xêy dûång, Luêåt Nhaâ úã, Luêåt Quy hoaåch Àö thõ, Luêåt Àêët àai, Luêåt vïì Höåi thúâi gian túái. Tiïëp àoá caác Chi höåi Chiïëu saáng àõa phûúng göìm: Chi höåi Chiïëu saáng khu vûåc àöìng bùçng söng Cûãu Long, Cöng ty TNHH MTV Chiïëu saáng Cöng cöång TP. Höì Chñ Minh, Cöng ty TNHH MTV Chiïëu saáng vaâ Thiïët bõ Àö thõ àaä àoåc tham luêån taåi höåi nghõ. Höåi nghõ àaä baân baåc àöìng thúâi trao àöíi kinh nghiïåm thu huát têåp húåp höåi viïn vaâ kinh nghiïåm àïí Höåi coá thïm kinh phñ hoaåt àöång nhû tham gia caác hoaåt àöång tû vêën, xêy dûång caác tiïu chuêín, quy chuêín Nhên dõp naây Höåi Chiïëu saáng Viïåt Nam àaä trao kyã niïåm chûúng vaâ bùçng khen cuãa Chuã tõch Höåi cho caác àún võ àaä hoaåt àöång xuêët sùæc trong thúâi gian qua. Kïët thuác, caác àaåi biïíu àaä nhêët trñ thöng qua Nghõ quyïët cuöåc hoåp vaâ cuöåc hoåp Höåi nghõ àaä kïët thuác töët àeåp. HÖÅI NGHÕ THÛÚÂNG NIÏN HÖÅI ÀÖÌNG ÀIÏÌU PHÖËI KYÄ SÛ CHÊU AÁ VAÂ HÖÅI THAÃO BÏN LÏÌ Trong ba ngaây 12, 13 vaâ 14/4/2018, Höåi nghõ thûúâng niïn Ban Àiïìu haânh Höåi àöìng àiïìu phöëi kyä sû chêu AÁ lêìn thûá 34 hoåp taåi Haâ Nöåi. Söë lûúång àaåi biïíu tham dûå laâ 53 ngûúâi, bao göìm àaåi diïån höåi kyä sû 13 nûúác thaânh viïn vaâ Ban thû kyá cuãa Höåi àöìng göìm Chuã tõch, Töíng Thû kyá vaâ möåt söë trûúãng ban. Phña Viïåt Nam tham dûå göìm: Öng Trêìn Ngoåc Huâng, Chuã tõch Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam, Öng Phaåm Thïë Minh, Phoá Chuã tich Kiïm Töíng Thû kyá THXDVN, GS. TSKH. Phaåm Höìng Giang, Phoá Chuã tõch Töíng höåi cuâng caác àöìng chñ trong ban àöëi ngoaåi cuãa Töíng höåi. Chûúng trònh Höåi nghõ diïîn ra möåt ngaây rûúäi àaä àûúåc ban thû kyá triïín khai nhû sau: 67

68 TIN HOAÅT ÀÖÅNG... Ngaây àêìu tiïn: Hoåp Ban Kïë hoaåch vaâo buöíi saáng nghe töíng húåp hoaåt àöång trong nùm qua vaâ àïì xuêët hoaåt àöång trong nùm túái. Möåt söë nöåi dung nöíi bêåt àûúåc thaão luêån nhû phaát triïín höåi viïn, tùng cûúâng giao lûu hoåc hoãi, nêng cao trònh àöå kyä sû àaáp ûáng phaát triïín KHCN,... Buöíi chiïìu hoåp ban thûúâng trûåc nghe caác tiïíu ban kyä thuêåt trònh baây hoaåt àöång trong nùm qua vaâ àïì xuêët hoaåt àöång trong thúâi gian túái. Dûå kiïën Höåi nghõ Khoa hoåc Cöng nghïå Quöëc tïë vïì Kyä thuêåt Haå têìng chêu AÁ lêìn thûá 8 hoåp taåi Nhêåt Baãn vaâo thaáng 4 nùm Buöíi saáng ngaây thûá hai hoåp phiïn toaân thïí vaâ töíng kïët höåi nghõ. Buöíi chiïìu ngaây 13/4/2018 höåi thaão khoa hoåc quöëc tïë diïîn ra taåi Àaåi hoåc Giao thöng Vêån taãi göìm 02 Höåi thaão: Phoâng chöëng thiïn tai do Töíng cuåc 21 chuã trò vaâ Phaát triïín bïìn vûäng Töíng cuåc 14 phöëi húåp chuã trò. Hai höåi thaão trïn àaä àûúåc caác tiïíu ban kyä thuêåt àiïìu haânh vúái phêìn thaão luêån söi nöíi vaâ thuá võ. Ngaây thûá ba: Caác àaåi biïíu àaä thùm quan cöng trûúâng xêy dûång cêìu Baåch Àùçng vaâ cêìu Laåch Huyïån - Haãi Phoâng, cêy cêìu vûúåt biïín daâi nhêët Àöng Nam AÁ àöìng thúâi kïët húåp ài Caát Baâ. Höåi nghõ thûúâng niïn Ban Àiïìu haânh Höåi àöìng àiïìu phöëi kyä sû chêu AÁ lêìn thûá 34 àaä thaânh cöng töët àeåp, àûúåc caác àaåi biïíu quöëc tïë àaánh giaá cao vïì chêët lûúång töí chûác vaâ loâng hiïëu khaách cuãa nûúác chuã nhaâ. Caác höåi thaão àaä àûúåc àöng àaão caác chuyïn gia caác nhaâ khoa hoåc tham dûå vaâ caác nhiïìu tham luêån chêët lûúång. Tin TÀT DIÏÎN ÀAÂN DOANH NGHIÏåP VÊÅT LIÏåU XÊY DÛÅNG- BMF 2018 Vônh Haâ Àûúåc diïîn ra ngaây 20/4/2018, taåi Baão taâng Höì Chñ Minh do Höåi Vêåt liïåu Xêy dûång Viïåt Nam töí chûác. Vúái chuã àïì 60 nùm ngaânh Vêåt liïåu xêy dûång phaát triïín bïìn vûäng vò chêët lûúång cöng trònh hûúáng túái kyã niïåm 60 nùm truyïìn thöëng ngaânh Xêy dûång Viïåt Nam. Túái dûå lïî coá àaåi diïån Böå, ban ngaânh, Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam, caác Hiïåp höåi chuyïn ngaânh Vêåt liïåu xêy dûång. Thûá trûúãng Böå Xêy dûång Nguyïîn Vùn Sinh àaä túái dûå phaát biïíu chaâo mûâng, àùåc biïåt Phoá Thuã tûúáng Chñnh phuã Trõnh Àònh Duäng àaä gûãi lùéng hoa chuác mûâng buöíi lïî. Cuâng vúái sûå phaát triïín cuãa àêët nûúác, 60 nùm qua ngaânh Vêåt liïåu Xêy dûång (VLXD) àaä coá nhûäng bûúác tiïën khöng ngûâng. Tûâ chöî caác loaåi saãn phêím VLXD rêët khan hiïëm phaãi nhêåp khêíu, àïën nay hêìu hïët caác chuãng loaåi VLXD àaä àûúåc caác doanh nghiïåp trong nûúác saãn xuêët àaåt chêët lûúång cao, àaáp ûáng àuã nhu cêìu tiïu thuå trong nûúác vaâ coân xuêët khêíu. Thûá trûúãng Böå Xêy dûång Nguyïîn Vùn Sinh (àûáng haâng trûúác, thûá 2 tûâ phaãi sang) vaâ Phoá Chuã tõch Töíng höåi XDVN Phaåm Thïë Minh (ngoaâi cuâng bïn traái haâng àêìu) trao kyã niïåm chûúng BMF 2018 cho caác doanh nghiïåp. Nhêët laâ nhûäng nùm gêìn àêy, töëc àöå àêìu tû saãn xuêët caác loaåi VLXD tùng nhanh. TS. Thaái Duy Sêm Chuã tõch kiïm Töíng thû kyá Höåi Vêåt liïåu Xêy dûång Viïåt Nam, cho biïët: Nùm 2017, nùng lûåc saãn xuêët vaâ saãn lûúång möåt söë saãn phêím tùng gêëp nhiïìu lêìn so vúái 30 nùm trûúác àoá, khi múái bùæt àêìu thûåc hiïån àûúâng löëi àöíi múái. Cuå thïí, xi mùng gêëp 30 lêìn vïì cöng suêët vaâ 50 lêìn vïì saãn lûúång thûåc tïë; gaåch göëm öëp laát cöng suêët gêëp 700 lêìn; sûá vïå sinh gêëp 270 lêìn; kñnh xêy dûång 72 lêìn Hiïån nay saãn xuêët àaä àaáp ûáng àuã nhu cêìu nöåi àõa vaâ coân dû khoaãng 10 30% cöng suêët phuåc vuå xuêët khêíu. Caác saãn phêím gaåch öëp laát, sûá vïå sinh àaä xuêët khêíu ài gêìn 40 nûúác, giaá trõ xuêët khêíu caác saãn phêím VLXD àaåt trïn 1 tyã àö la. Phaát biïíu chaâo mûâng taåi buöíi lïî, Thûá trûúãng Böå Xêy dûång Nguyïîn Vùn Sinh àaánh giaá: Lônh vûåc VLXD laâ möåt trong nhûäng lônh vûåc quan troång cuãa ngaânh Xêy dûång, coá àoáng goáp àaáng kïí cho sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa àêët nûúác. Àoáng goáp möåt phêìn khöng nhoã trong sûå thay àöíi cuãa àêët nûúác vúái nhûäng cöng trònh, toâa nhaâ cao têìng, nhûäng con àûúâng cao töëc, nhûäng cêy cêìu vônh cûãu trïn moåi miïìn àêët nûúác Àïí àaåt àûúåc nhûäng kïët quaã àoá laâ coá sûå àoáng goáp rêët quan troång cuãa cöång àöìng doanh nghiïåp àùåc biïåt laâ nhûäng doanh nghiïåp trûåc tiïëp hoaåt àöång trong lônh vûåc saãn xuêët VLXD Àöìng thúâi Thûá trûúãng hoan nghïnh vaâ àaánh giaá cao Höåi Vêåt liïåu Xêy dûång VN, Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam, Trung têm Thöng tin vaâ chuyïín giao cöng nghïå VLXD àaä nöî lûåc töí chûác möåt sûå kiïån hïët sûác yá nghôa khöng chó nhùçm tön vinh vaâ ghi nhêån sûå àoáng goáp maâ coân laâ sûå khuyïën khñch àöång viïn tinh thêìn traách nhiïåm vúái xaä höåi, vúái àêët nûúác cuãa caác doanh nhên, doanh nghiïåp trong lônh vûåc saãn xuêët VLXD. Lïî trao Kyã niïåm chûúng cho caác doanh nghiïåp coá thaânh tñch cao trong lônh vûåc saãn xuêët VLXD cuäng àaä àûúåc töí chûác trang troång taåi buöíi lïî nhùçm vinh danh cuäng nhû cöí vuä caác doanh nhên, doanh nghiïåp vúái nhûäng àoáng goáp cho xaä höåi, cho sûå lúán maånh cuãa ngaânh Xêy dûång vaâ lônh vûåc saãn xuêët VLXD. 68