nhung thoi nham mat.pdf

Bản ghi

1 NHÊN QUYÏÌN VAÂ PHAÁP LUÊÅT 69

2 VÊÎN THOÁI NHÙÆM MÙÆT ÀOAÁN BÛÂA AMARI TX - Viïåt kiïìu Myä Thaánh lïî úã giaáo xûá Phuá Nhai, Nam Àõnh. AÃnh: TTXVN Nhûäng nhêån àõnh kiïíu keã muâ súâ voi Ngaây , Àöëi thoaåi Nhên quyïìn thûúâng niïn giûäa Hoa Kyâ vaâ Viïåt Nam lêìn thûá 17 àaä àûúåc töí chûác taåi Haâ Nöåi. Dêîn àêìu phaái àoaân Myä laâ Phoá Trúå lyá Böå trûúãng Ngoaåi giao Hoa Kyâ àùåc traách Dên chuã, Nhên quyïìn vaâ Lao àöång Daniel Baer. Nhû möåt lêåp trònh àõnh sùén tûâ 16 lêìn trûúác, ngay trûúác khi phiïn àöëi thoaåi bùæt àêìu thò saáng ngaây 10-4, dên biïíu Cöång hoâa Christopher Smith, Chuã tõch Tiïíu ban Nhên quyïìn, UÃy ban Àöëi ngoaåi Haå viïån Myä àaä hoåp baáo ngay trûúác thïìm Quöëc höåi Hoa Kyâ àïí àiïìu khiïín daân húåp xûúáng nhaâm chaán maâ ngön tûâ cuãa noá khöng coá gò múái laå laâ: noái lïn tònh traång vi phaåm tûå do tön giaáo taåi Viïåt Nam vaâ kïu goåi chñnh giúái Myä quan têm túái caác haânh àöång vi phaåm nhên quyïìn àûúåc mö taã laâ coá hïå thöëng taåi Viïåt Nam. Àïí thïm phêìn xöm tuå, hoå nhoám laåi vúái nhau thaânh UÃy höåi Hoa Kyâ vïì tûå do tön giaáo quöëc tïë, göìm nhûäng gûúng mùåt nöíi cöåm chuyïn nghïì vu vaå vaâ boáp meáo sûå thêåt àoá laâ Nguyïîn Àònh Thùæng, Voä Vùn AÁi, Hoâa thûúång Thñch Viïn Lyá àïí àiïìu trêìn. Ngaây 11-4, UÃy höåi coân keáo thïm nhûäng ngûúâi àûúåc goåi laâ naån nhên buön ngûúâi vaâ àaân aáp tön giaáo taåi Viïåt Nam cuâng vúái caác nhaâ tranh àêëu àiïìu trêìn trûúác möåt söë dên biïíu dûúái sûå chuã toåa cuãa dên biïíu Smith. Trong buöíi àiïìu trêìn, öng Smith àöìng yá vúái nhûäng nhêån àõnh sai traái trong phuác trònh thûúâng niïn nùm 2012 cuãa UÃy höåi laâ Chñnh phuã Viïåt Nam tiïëp tuåc kiïím soaát têët caã caác cöång àöìng tön giaáo, haån chïë vaâ trûâng phaåt nùång nhûäng hoaåt àöång tön giaáo àöåc lêåp, àaân aáp nhûäng caá nhên vaâ töí chûác àûúåc xem nhû thaách thûác quyïìn haânh cuãa nhaâ nûúác. Khöng nhûäng thïë, öng Smith àöìng yá vúái kïët luêån cuãa UÃy höåi laâ Viïåt Nam nïn àûúåc àûa vaâo danh saách caác nûúác àùåc biïåt cêìn quan têm - CPC. Öng Hoâa Thûúång Thñch Viïn Lyá, Chuã tõch Höåi àöìng àiïìu haânh GHPGVN Thöëng nhêët haãi ngoaåi taåi Myä, maâ ai cuäng biïët öng chuã thûåc sûå Giaáo höåi naây laâ Voä Vùn AÁi - ngûúâi àaä gêy bao tai ûúng trong giaáo höåi taåi haãi ngoaåi - vúái nhûäng phaát biïíu àûúåc öng AÁi múám möìi: Vúái nhêån àõnh cuãa chuáng töi thò tònh hònh tûå do tön giaáo taåi Viïåt Nam möîi ngaây möåt thu heåp, lyá do laâ sau Nghõ àõnh 92, chuáng ta thêëy laâ nhaâ 46

3 cêìm quyïìn Cöång saãn Viïåt Nam khöng nhûäng khöng cúãi múã, khöng tön troång quyïìn tûå do cuãa caác tön giaáo maâ coân tòm caách quaãn lyá sûå sinh hoaåt cuãa caác tön giaáo. Vêåy àêu laâ sûå thêåt trong nhûäng caáo buöåc vïì tûå do tön giaáo taåi Viïåt Nam? Cêu chuyïån Cöìn Dêìu àaä àûúåc caác nhaâ tranh àêëu cho nhên quyïìn, tûå do tön giaáo lêëy cúá àïí laâm nïn Nhûäng àïm khöng nguã, Thùæp nïën cêìu nguyïån àïí Tûúãng nhúá nhûäng naån nhên bõ àaân aáp. Töi xin trûng dêîn cho caác võ thêëy rùçng nhûäng àiïìu caác võ caáo buöåc chó laâ saãn phêím cuãa nhûäng keã truåc lúåi cho yá àöì caá nhên. Múái àêy öng Hoaâng Duy Huâng, Nghõ viïn Thaânh phöë Houston, bang Texas, Hoa Kyâ, nhên vïì cöng taác taåi Thaânh phöë Àaâ Nùéng àaä thùm giaáo xûá Cöìn Dêìu. Theo öng noái, àoá laâ àiïìu öng bùn khoùn khöng hiïíu thûåc hû thïë naâo maâ úã Hoa Kyâ dêëy lïn dû luêån: Ngaây , chñnh quyïìn Àaâ Nùéng àaä àûa haâng trùm cöng an vuä trang àïën ngùn chùån vaâ àaân aáp giaáo dên. Haâng trùm giaáo dên, kïí caã ngûúâi giaâ, àaân baâ vaâ treã em bõ àaánh àêåp taân nhêîn. Nïn ngaây , sau khi thùm Töíng Giaám muåc Chêu Ngoåc Tri, àoaân dên cûã Houston àaä àïën giaáo xûá Cöìn Dêìu vaâ gùåp võ Linh muåc chaánh xûá laâ cha Vuä Dêìn àïí tòm hiïíu ngoån ngaânh vïì vuå tranh chêëp àêët àai Cöìn Dêìu maâ ngûúâi úã haãi ngoaåi rêët quan têm. Àêy laâ nhêån xeát cuãa öng Hoaâng Duy Huâng khi traã lúâi phoáng viïn baáo Tiïìn phong: Töi hoãi thùm Toâa Àaåi sûá Hoa Kyâ, töi ài túái têån núi, töi hoãi Àûác Giaám muåc Chêu Ngoåc Tri, Linh muåc Vuä Dêìn vaâ möåt söë cû dên àõa phûúng thò töi thêëy rùçng coá sûå thiïëu thöng tin. Caác võ àoá cho töi thêëy khöng hïì coá sûå àaân aáp tön giaáo trong vuå Cöìn Dêìu. Caác võ àoá cho töi thêëy vuå Cöìn Dêìu chó laâ vêën àïì giaá caã àïìn buâ maâ möåt söë ngûúâi khöng àöìng yá, coân hún 90% dên àõa phûúng àöìng yá. ÚÃ Thaânh phöë Houston, möîi khi cêìn lêëy àêët cuãa dên àïí laâm nhûäng dûå aán kiïën thiïët haå têìng cú súã nhû àûúâng xaá hoùåc àö thõ hoáa möåt khu vûåc, Thaânh phöë Houston cuäng gùåp nhûäng truåc trùåc tûúng tûå. Thaáp tuâng öng Hoaâng Duy Huâng coá nhaâ baáo Etcetera Nguyïîn - Töíng Thû kyá tuêìn baáo Vietweekly taåi quêån Cam, tiïíu bang California, coá nhêån xeát vïì vuå di dúâi caác höå dên úã giaáo xûá Cöìn Dêìu: Nguyïån voång chñnh àaáng cuãa ngûúâi dên àûúåc thoãa maän, Thaânh phöë àaãm baão àûúåc àúâi söëng kinh tïë cuãa ngûúâi dên khi àïën núi àõnh cû múái. Àêy laâ nhûäng àaánh giaá, nhêån xeát cuãa nhûäng ngûúâi coá traách nhiïåm àaä àïën têån núi chûáng kiïën caác taác phêím do caác võ taåi Myä saáng taác. Ngaây , Chñnh phuã Viïåt Nam àaä ban haânh nghõ àõnh söë 92/2012/NÀ-CP quy àõnh chi tiïët thi haânh Phaáp lïånh Tñn ngûúäng, tön giaáo. Nghõ àõnh naây thay thïë Nghõ àõnh söë 22/2005/NÀ-CP ngaây vaâ coá hiïåu lûåc thi haânh kïí tûâ ngaây Khöng phaãi àïën bêy giúâ caác võ tranh àêëu cho nhên quyïìn vaâ tön giaáo múái noái túái, maâ noá àaä àûúåc caác võ naây boáp meáo ngay khi noá ban haânh. Ngaây , öng Daniel Baer àaä coá buöíi traã lúâi Àaâi VOA Viïåt ngûä. VOA Viïåt ngûä àaä coá baâi tûúâng trònh vïì cuöåc gùåp, vêîn vúái luêån àiïåu kiïíu thûúâng trûåc chuåp muä vaâ phûúng chêm cöë hûäu coi thûúâng sûå thêåt. Öng Daniel Baer noái: Töi biïët àaä coá nhiïìu thaão luêån giûäa Myä vaâ Viïåt Nam vïì nghõ àõnh 92 vaâ yá nghôa cuãa noá laâ gò àöëi vúái tûå do tön giaáo Chuáng töi seä tiïëp tuåc thuác giuåc Chñnh phuã Viïåt Nam cho pheáp ngûúâi dên thûåc hiïån caác quyïìn tûå do tñn ngûúäng cuãa mònh. VOA Viïåt ngûä coân àùng taãi nhûäng baâi viïët coá nhûäng kiïíu phaán bûâa, suy diïîn, boáp meáo nöåi dung cuãa nghõ àõnh 92 nhû: Khi so saánh, chuáng ta coá thïí thêëy rùçng Nghõ àõnh 92/2012/NÀ-CP àaä khöng coá nhûäng thay àöíi tiïën böå so vúái Nghõ àõnh 22/2005/NÀ-CP maâ noá coân thuåt luâi rêët nghiïm troång trong möåt söë vêën àïì vaâ qui àõnh vïì viïåc àùng kyá sinh hoaåt tön giaáo vaâ àùng kyá hoaåt àöång tön giaáo taåi Chûúng 3 cuãa Nghõ àõnh 92/2012 NÀ-CP laâ khöng phuâ húåp vúái quyïìn tûå do tñn ngûúäng, tön giaáo àaä àûúåc qui àõnh taåi àiïìu 70 Hiïën phaáp vaâ àiïìu 18 Cöng ûúác quöëc tïë vïì caác quyïìn dên sûå vaâ chñnh trõ. Trïn têåp san Quï meå, cú quan phaát ngön cuãa Phoâng Thöng tin Phêåt giaáo do Voä Vùn AÁi cêìm àêìu, viïët: Nghõ àõnh 92 Khaách thêåp phûúng traãy höåi Yïn Tûã. AÃnh TTXVN 47

4 Long troång vaâ linh thiïng Giöî Töí Àïìn Huâng. AÃnh: TTXVN chó àún giaãn thïm vaâo khung phaáp luêåt hoáa trang húåp phaáp cho chñnh saách àaân aáp tön giaáo. Theo töi nhêån thêëy khöng thïí noái laâ hoå thiïëu thöng tin maâ àûa ra nhûäng nhêån àõnh giöëng keã muâ súâ voi nhû vêåy. Tûå do tön giaáo khöng coá nghôa laâ àûáng ngoaâi phaáp luêåt Thûåc hiïån quaãn lyá hoaåt àöång tön giaáo, trïn cú súã luêåt phaáp vaâ àùåc àiïím cuãa hoaåt àöång tön giaáo, Nhaâ nûúác taåo ra caác khung phaáp lyá àïí theo àoá, ngûúâi dên vaâ caác töí chûác tön giaáo thûåc hiïån quyïìn tûå do tñn ngûúäng tön giaáo cuãa mònh. Vaâ nhû vêåy, quaãn lyá Nhaâ nûúác vïì hoaåt àöång tön giaáo khöng coá nghôa laâ vi phaåm quyïìn tûå do tñn ngûúäng tön giaáo maâ chñnh laâ tön troång vaâ àaãm baão bùçng luêåt phaáp quyïìn tûå do tñn ngûúäng, tön giaáo cuãa nhên dên. Quyïìn tûå do tön giaáo úã Viïåt Nam àûúåc cöng nhêån rêët súám. Quyïìn naây àûúåc ghi taåi Àiïìu 10, Hiïën phaáp cuãa Nhaâ nûúác Viïåt Nam Dên chuã Cöång hoâa, nùm Vaâ àûúåc phaát triïín àêìy àuã hún taåi Hiïën phaáp nûúác Cöång hoâa Xaä höåi chuã nghôa Viïåt Nam, nùm Àiïìu 70, Hiïën phaáp 1992 viïët: Caác tön giaáo àïìu bònh àùèng trûúác phaáp luêåt. Nhûäng núi thúâ tûå cuãa caác tñn ngûúäng, tön giaáo àûúåc phaáp luêåt baão höå. Khöng ai àûúåc xêm phaåm tûå do tñn ngûúäng, tön giaáo hoùåc lúåi duång tñn ngûúäng tön giaáo àïí laâm traái phaáp luêåt vaâ chñnh saách cuãa Nhaâ nûúác. So vúái Nghõ àõnh söë 22/2005, qua tòm hiïíu thò töi àûúåc biïët, Nghõ àõnh söë 92/2012 coá nhiïìu àiïìu, khoaãn àûúåc sûãa àöíi, böí sung. Trong àoá coá 12 àiïìu àûúåc quy àõnh múái, laâm roä hún quan àiïím vaâ chñnh saách cuãa Nhaâ nûúác Viïåt Nam vïì tñn ngûúäng, tön giaáo. Nghõ àõnh söë 92/2012 àaä sûãa àöíi theo hûúáng ruát ngùæn àaáng kïí thúâi gian thûåc hiïån caác thuã tuåc coá liïn quan àïën nhiïìu hoaåt àöång tñn ngûúäng, tön giaáo nhùçm giaãi quyïët kõp thúâi, nhanh choáng caác yïu cêìu chñnh àaáng cuãa caác Khöng chó úã Viïåt Nam maâ vúái moåi quöëc gia, tön giaáo khöng thïí àûáng trïn phaáp luêåt, àûáng ngoaâi phaáp luêåt. Hêìu hïët caác nûúác trïn thïë giúái àïìu thûåc hiïån hoaåt àöång quaãn lyá nhaâ nûúác vïì tön giaáo nhûng úã nhûäng hònh thaái khaác nhau. Coá nhûäng nûúác khöng àûa ra vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt chung àïí hûúáng dêîn hoaåt àöång tön giaáo nhûng hoå laåi coá caác quy àõnh úã caác luêåt khaác. ÚÃ Viïåt Nam vaâ möåt söë nûúác, do àùåc thuâ quaãn lyá cuãa mònh thò àûa vaâo nhûäng böå luêåt riïng àïí theo àoá thûåc hiïån luêåt quaãn lyá nhaâ nûúác àöëi vúái hoaåt àöång tön giaáo, phuâ húåp vúái luêåt nhên quyïìn quöëc tïë. töí chûác tñn ngûúäng, tön giaáo cuäng nhû caác caá nhên coá liïn quan; göåp möåt söë àiïìu, khoaãn trong Nghõ àõnh söë 22/2005 thaânh caác àiïìu, khoaãn múái cho goån vaâ logic hún vïì nöåi dung. Vúái chñnh saách höåi nhêåp, múã cûãa cuãa Nhaâ nûúác Viïåt Nam, àöng àaão Viïåt kiïìu àaä vïì nûúác. Chñnh baâ con àaä têån mùæt thêëy àûúåc sûå phaát triïín vûúåt bêåc vïì kinh tïë cuäng nhû àúâi söëng têm linh cuãa àöìng baâo trong nûúác. Tuy nhiïn, úã haãi ngoaåi hiïån nay vêîn coân möåt böå phêån hiïíu khöng àêìy àuã hoùåc cöë tònh böi nhoå vïì tûå do tön giaáo úã Viïåt Nam. Hoå dûåa vaâo nhûäng thöng tin sai lïåch vïì tònh hònh tön giaáo Viïåt Nam cuãa nhûäng keã chöëng phaá Nhaâ nûúác Viïåt Nam taåi haãi ngoaåi cêu kïët vúái möåt söë phêìn tûã coá vêën àïì trong nûúác kñch àöång phaá hoaåi khöëi àaåi àoaân kïët dên töåc hoâng truåc lúåi cho baãn thên, xuyïn taåc trùæng trúån, phaãn ûáng kiïíu dûåa húi ngoaåi bang vu khöëng, bõa àùåt vïì chñnh saách tön giaáo cuãa Viïåt Nam. Haâng nùm coá trïn nûãa triïåu baâ con thûúâng xuyïn vïì Töí quöëc, hoå seä laâ caác kïnh àïí àûa thöng tin chñnh xaác nhêët vïì tònh hònh tön giaáo trong nûúác ra nûúác ngoaâi. Nhûäng keã chöëng cöång cûåc àoan úã haãi ngoaåi thûúâng khai thaác caái àûúåc hoå goåi laâ Àïì ga - Vaâng chûá àïí vu khöëng Nhaâ nûúác Viïåt Nam àaân aáp tön giaáo úã khu vûåc dên töåc thiïíu söë. Khu 48

5 Theo söë liïåu thöëng kï, trong caã nûúác, 6 tön giaáo lúán göìm Phêåt giaáo, Thiïn Chuáa giaáo, Tin laânh, Cao Àaâi, Hoâa Haão, Höìi giaáo coá söë tñn àöì lïn túái hún 20 triïåu ngûúâi, bùçng ¼ dên söë Viïåt Nam. Tyã lïå giaáo dên tùng tûúng àûúng nhû tyã lïå tùng dên söë. Àiïìu àoá chûáng toã sûå phaát triïín cuãa caác tön giaáo úã Viïåt Nam laâ töët àeåp. Hiïån nay caã nûúác coá gêìn chûác sùæc tön giaáo, trïn cú súã thúâ tûå, trong àoá coá nhiïìu cöng trònh àûúåc truâng tu, xêy múái. Tñnh riïng nùm 2010 vaâ 2011 àaä coá gêìn 500 cöng trònh tön giaáo àûúåc xêy múái, hún 600 cú súã thúâ tûå àûúåc nêng cêëp, sûãa chûäa khang trang, àaáp ûáng nhu cêìu tñn ngûúäng cuãa möåt böå phêån nhên dên. Caác cú súã àaâo taåo chûác sùæc tön giaáo vúái àuã caác cêëp hoåc àaä vaâ àang hoaåt àöång vúái sûå giuáp àúä cuãa caác cêëp chñnh quyïìn àõa phûúng. Hoaåt àöång baáo chñ, in êën, xuêët baãn trong lônh vûåc tön giaáo àûúåc àêíy maånh, riïng Nhaâ xuêët baãn Tön giaáo àïën nay àaä xuêët baãn hún àêìu saách vúái söë lûúång haâng chuåc triïåu baãn. vûåc Têy Nguyïn vaâ Têy Bùæc trong thúâi gian gêìn àêy, hoaåt àöång tön giaáo, truyïìn giaáo àûúåc gia tùng, söë ngûúâi theo àaåo tùng lïn. Têy Nguyïn hiïån coá gêìn àiïím nhoám Tin laânh theo buön, Têy Bùæc coá 250 àiïím nhoám Tin laânh theo baãn Möng àaä àûúåc àùng kyá vaâ caác sinh hoaåt tön giaáo vúái chñnh quyïìn cú súã. Àiïìu àoá cho thêëy Nhaâ nûúác nhòn vêën àïì truyïìn àaåo, theo àaåo Tin laânh úã vuâng àöìng baâo dên töåc thiïíu söë laâ rêët roä raâng vaâ àaä coá chñnh saách àuáng àùæn. Nhûng nhiïìu ngûúâi khöng hiïíu biïët, àaánh giaá khöng àuáng baãn chêët cuãa sûå viïåc hoùåc cöë tònh chñnh trõ hoaá vêën àïì, cho rùçng Nhaâ nûúác can thiïåp. Hoå tuyïn böë nhû vêåy laâ xuyïn taåc sûå thêåt vïì bûác tranh tön giaáo úã nhûäng khu vûåc naây. Phaáp luêåt Viïåt Nam nghiïm cêëm viïåc eáp buöåc cöng dên theo àaåo, boã àaåo hoùåc lúåi duång quyïìn tûå do tñn ngûúäng, tön giaáo àïí phaá hoaåi hoâa bònh, àöåc lêåp, thöëng nhêët àêët nûúác, kñch àöång baåo lûåc, tuyïn truyïìn chiïën tranh, tuyïn truyïìn traái vúái chñnh saách, phaáp luêåt cuãa Nhaâ nûúác, phaá hoaåi khöëi àaåi àoaân kïët dên töåc, gêy röëi trêåt tûå cöng cöång, xêm haåi àïën tñnh maång, sûác khoeã, nhên phêím, taâi saãn cuãa ngûúâi khaác, caãn trúã viïåc thûåc hiïån quyïìn vaâ nghôa vuå cöng dên, hoaåt àöång mï tñn dõ àoan vaâ thûåc hiïån caác haânh vi vi phaåm phaáp luêåt khaác. Moåi töí chûác, caá nhên coá haânh vi vi phaåm phaáp luêåt vïì tñn ngûúäng, tön giaáo àïìu bõ xûã lyá theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt. Viïåt Nam luön hoan nghïnh caác caá nhên, töí chûác, chñnh phuã caác nûúác túái thùm Viïåt Nam àïí tùng cûúâng sûå hiïíu biïët vaâ coá caái nhòn khaách quan vïì tònh hònh Viïåt Nam, trong àoá coá àúâi söëng tön giaáo, tñn ngûúäng. Do àoá, viïåc khöng thïí nhêån ra hay khöng muöën nhêån ra sûå khaác biïåt giûäa caác hoaåt àöång tön giaáo vaâ hoaåt àöång gêy röëi chñnh trõ nuáp boáng tön giaáo thò àïìu khoá coá thïí chêëp nhêån. Quyïìn tûå do tñn ngûúäng, tön giaáo àaä àûúåc ghi nhêån trong baãn Tuyïn ngön Nhên quyïìn thïë giúái nùm Nùm 1966, quyïìn naây àûúåc phaát triïín àêìy àuã hún trong Cöng ûúác Quöëc tïë vïì caác quyïìn Dên sûå vaâ Chñnh trõ. Àiïìu 18 baãn Cöng ûúác viïët: Quyïìn tûå do baây toã tön giaáo, tñn ngûúäng coá thïí bõ giúái haån búãi nhûäng quy àõnh cuãa phaáp luêåt khi nhûäng giúái haån naây laâ cêìn thiïët cho viïåc baão vïå an toaân, trêåt tûå cöng cöång, sûác khoãe hoùåc àaåo àûác cuãa cöng chuáng hoùåc àaåo àûác cuãa nhûäng ngûúâi khaác. Àiïìu 29 viïët: Tûå do tñn ngûúäng vaâ tön giaáo cuäng khöng phaãi laâ tuyïåt àöëi, caác nhaâ nûúác coá thïí haån chïë caác tûå do naây nïëu àoá laâ cêìn thiïët àïí baão vïå an ninh quöëc gia, trêåt tûå xaä höåi, sûác khoãe, àaåo àûác cuãa cöång àöìng hoùåc baão vïå lúåi ñch ngûúâi khaác khoãi bõ xêm haåi. Nhû thïë, quan àiïím cuãa cöång àöìng quöëc tïë vaâ Viïåt Nam vïì vêën àïì tûå do tön giaáo khöng coá gò khaác biïåt. Àoá laâ, quyïìn tûå do tön giaáo khöng phaãi laâ tuyïåt àöëi maâ laâ möåt quyïìn coá giúái haån. Bêët cûá ai laåm duång quyïìn tûå do tön giaáo àïí gêy haåi àïën an ninh quöëc gia, trêåt tûå an toaân xaä höåi, vi phaåm caác quyïìn cuãa ngûúâi khaác àïìu bõ xûã lyá theo phaáp luêåt. Nûúác Myä luön tûå nhêån laâ quöëc gia baão àaãm vïì tûå do tön giaáo, nhûng nïëu ai àoá coá nhûäng haânh vi danh xûng tön giaáo àïí têåp húåp lûåc lûúång, chöëng nûúác Myä àïìu bõ cú quan baão vïå phaáp luêåt úã caác bang xûã lyá nghiïm khùæc. Hiïån nay, Viïåt Nam coá gêìn 40 töí chûác tön giaáo àang hoaåt àöång vaâ möîi töí chûác tön giaáo khi àûúåc Nhaâ nûúác cöng nhêån tû caách phaáp nhên àïìu xaác àõnh cho möåt mònh àûúâng hûúáng rêët tiïën böå, hoaåt àöång tön giaáo tuên thuã phaáp luêåt vaâ gùæn boá tön giaáo vúái dên töåc. Thûåc tïë naây àaä thuyïët phuåc khöng ñt chñnh khaách Myä, cuäng nhû thïë giúái. Thûúång nghõ syä Myä Jim Web sau chuyïën thùm Viïåt Nam nùm 2009 cho rùçng: Khöng thïí phuã nhêån nhûäng tiïën böå vïì tûå do tön giaáo taåi Viïåt Nam, nhêët laâ tûâ nùm 1991 àïën nay. Cûåu Phoá Töíng thöëng chñnh quyïìn Saâi Goân Nguyïîn Cao Kyâ, khi vïì thùm Viïåt Nam, chûáng kiïën sûå thêåt vïì tûå do tön giaáo taåi àêët nûúác mònh àaä phaát biïíu: Khöng phaãi riïng töi, maâ caã trùm, nghòn Viïåt kiïìu vïì thùm quï hûúng àïìu thêëy chuâa chiïìn àûúåc xêy cêët ngaây caâng nhiïìu, ngûúâi ài chuâa, ài nhaâ thúâ àöng nghòn nghõt, hoaân toaân khöng coá sûå cêëm àoaán. Nïëu maâ noái vïì tûå do tön giaáo thò thêåt sûå coá tûå do, khöng ai coá thïí chöëi caäi àûúåc. Thûá trûúãng Ngoaåi giao Toâa thaánh Vatican Balestrero thùm Viïåt Nam thaáng cuäng ghi nhêån: Chñnh phuã Viïåt Nam àang nöî lûåc thûåc hiïån nhêët quaán vaâ khöng ngûâng hoaân thiïån chñnh saách tön troång vaâ àaãm baão tûå do tön giaáo cuãa ngûúâi dên Do àoá, nhûäng ai coân chûa tin vaâo möåt àúâi söëng tön giaáo, tñn ngûúäng hïët sûác phong phuá, sinh àöång vaâ àûúåc tön troång taåi Viïåt Nam, thò coá leä seä phaãi túái têån núi àïí chûáng kiïën! 49