Ruot5a.qxd

Bản ghi

1 NGÖÔØI XAÂY DÖÏNG Thaáng 11 & söë 325&326 nùm thûá XXXI MUÅC LUÅC Cöë vêën GS.TS. Nguyïîn Maånh Kiïím Töíng biïn têåp KTS. Vuä Quöëc Chinh Phoá töíng biïn têåp KS. Nguyïîn Xuên Haãi (kiïm Trûúãng ban BT) ThS. Phaåm Thõ Vônh Haâ GS.TS. Huyânh Vùn Hoaâng Höåi àöìng Biïn têåp: GS.TSKH Phaåm Höìng Giang (Chuã tõch) TS. Phaåm Syä Liïm (Phoá Chuã tõch) PGS.TS. Buâi Vùn Böåi PGS.TS. Trêìn Chuãng PGS.TS. Lûu Àûác Haãi PGS.TS. Àöî Vùn Hûáa GS.TSKH. Àöî Nguyïn Khoaát TS. Trêìn Höìng Mai TS. Nguyïîn Àùng Sún TS. Thaái Duy Sêm GS.TSKH. Nguyïîn Taâi TS.KTS. Lï Thõ Bñch Thuêån PGS.TS. Phaåm Hoaâng Kiïn GS.TSKH. Nguyïîn Thuác Tuyïn Ban biïn têåp: KTS. Vuä Trûúâng Haåo (Phoá ban) CN. Thaânh Ngoåc Duäng CN. Buâi Thõ Thuyâ Liïn Trûúãng ban baån àoåc: Phuâng Thõ Mai Hoa Toaâ soaån phña Bùæc: 625A àûúâng La Thaânh - Ba Àònh - Haâ Nöåi ÀT: , DÀ: * Fax: nguoixaydung1986@gmail.com Website: tapchinguoixaydung.vn Chi nhaánh taåi Miïìn Trung - Têy Nguyïn: Trûúãng chi nhaánh: Nguyïîn Cûãu Loan Têìng 3, söë 79 Quang Trung, P. Haãi Chêu, Q. Haãi Chêu, TP. Àaâ Nùéng Àiïån thoaåi/fax: Àaåi diïån toaâ soaån phña Nam: GS.TS. Huyânh Vùn Hoaâng Cao öëc söë 8-12 Nam Kyâ Khúãi Nghôa (T8), P. Nguyïîn Thaái Bònh, Q1, TP. Höì Chñ Minh ÀT: * Fax: Phaát haânh: Cöng ty Baáo chñ TW vaâ àùåt mua taåi bûu àiïån hoùåc toâa soaån taåp chñ Xuêët baãn theo giêëy pheáp söë 438/GP- BTTTT do Böå VTTTT cêëp ngaây 19/3/2012 In taåi Cöng ty CP In vaâ TM Quöëc Duy. VÊËN ÀÏÌ QUAN TÊM Chaâo mûâng thaânh cöng kyâ hoåp thûá 6 Quöëc höåi khoaá XIV HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI Thûåc traång quy hoaåch, quaãn lyá quy hoaåch caác cöng trònh cao têìng trong nöåi àö thaânh phöë Haâ Nöåi Àaánh giaá thûåc traång phaát triïín cöng trònh cao têìng khu vûåc nöåi àö lõch sûã múã röång thaânh phöë Haâ Nöåi giai àoaån 20 nùm qua Àaánh giaá tònh hònh phaát triïín cöng trònh nhaâ cao têìng khu vûåc nöåi àö lõch sûã múã röång theo quy hoaåch chung thaânh phöë àaä àûúåc phï duyïåt giai àoaån 20 nùm vûâa qua Phaát triïín dûå aán, cöng trònh cao têìng trong möëi tûúng quan vúái phaát triïín haå têìng kyä thuêåt noái chung vaâ haå têìng giao thöng noái riïng giai àoaån 20 nùm vûâa qua Chung cû, nhaâ cao têìng vúái quy hoaåch àö thõ Chuyïn àïì: Quy àõnh phaáp luêåt vïì quaãn lyá phaát triïín cöng trònh cao têìng taåi Haâ Nöåi Nhaâ cao têìng - Cöî maáy haái ra tiïìn hay hiïím hoåa? Nhaâ cao têìng khöng coá töåi, löîi laâ úã con ngûúâi àùåt chuáng khöng àuáng chöî ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ Töíng quan caác nghiïn cûáu vïì quaãn lyá ruãi ro trong xêy dûång Àõnh hûúáng hoaân thiïån chñnh saách baão hiïím xaä höåi theo tinh thêìn Nghõ quyïët Trung ûúng 7 khoáa XII (Nghõ quyïët söë 28-NQ/TW) HAÅ TÊÌNG KYÄ THUÊÅT - NÙNG LÛÚÅNG VAÂ MÖI TRÛÚÂNG Tiïìm nùng nguöìn nûúác trong lûu vûåc söng Mïköng taåi Niïåt Nam Nghiïn cûáu ûáng duång cöng nghïå khai thaác nûúác mùåt taåi caác söng, suöëi nhoã phuåc vuå cêëp nûúác sinh hoaåt vaâ tûúái cho vuâng miïìn nuái thaânh phöë Àaâ Nùéng - aáp duång thñ àiïím cho cöng trònh cêëp nûúác bùçng traåm Búm va taåi xaä Hoâa Bùæc, huyïån Hoâa Vang QUY HOAÅCH - KIÏËN TRUÁC - ÀÖ THÕ VAÂ XAÄ HÖÅI Kyã niïåm 320 nùm thaânh lêåp Saâi Goân - TP. HCM ( ): Saâi Goân - TP. Höì Chñ Minh hûúáng àïën thaânh phöë saáng taåo Tûâ àiïín kiïën truác, tûâ àiïín xêy dûång hay tûâ àiïín kiïën truác - xêy dûång? Nhên kyã niïåm 101 nùm caách maång thaáng mûúâi nga 7/11/2018: Danh nhên Kiïën truác - Xêy dûång cuãa Liïn Xö DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå Nghiïn cûáu vaâ xûã lyá àaåi lûúång àûúåc ào àaåc trûåc tiïëp nhiïìu lêìn trong trùæc àõa xêy dûång cöng trònh Töëi ûu hoáa thaânh phêìn höîn húåp bï töng cûúâng àöå siïu cao Kiïím soaát dao àöång nhaâ cao têìng sûã duång têëm vaách hai lúáp vaâ thiïët bõ cêìn àiïìu chónh khöëi lûúång Sûã duång phûúng phaáp nhaánh - cêån àaánh giaá àöå tin cêåy hïå kïët cêëu giaân theáp TRANG VÙN HOÁA XÊY DÛÅNG 60 nùm ra àúâi taác phêím Àaåo àûác caách maång cuãa Chuã tõch Höì Chñ Minh (12/ /2018): Taác phêím Àaåo àûác caách maång cuãa Baác - nhûäng giaá trõ trûúâng töìn Chuã tõch Höì Chñ Minh vaâ sûå kïë thûâa phaát triïín tinh thêìn Caách maång Thaáng 10 Nhên ngaây nhaâ giaáo Viïåt Nam 20-11: Chuyïån vïì ngûúâi thêìy cuãa chuáng töi* - KS. Lï Têm Chuáng töi ài xem triïín laäm Vietbuild Haâ Nöåi 2018 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI Thöng tin khoa hoåc kyä thuêåt xêy dûång nûúác ngoaâi: Ài tòm nhûäng thaânh phöë ñt tùæc àûúâng nhêët thïë giúái Nga khaánh thaânh cêìu Crimea vûúåt biïín daâi nhêët chêu Êu Sau cêìu Crimea daâi nhêët chêu Êu, öng Putin muöën xêy cêìu vûúåt biïín daâi nhêët thïë giúái Taåi sao möåt cûúâng quöëc nhû Myä laåi khöng coá àûúâng sùæt cao töëc nhû caác nûúác phaát triïín khaác? Trung Quöëc khaánh thaânh cêìu vûúåt biïín daâi nhêët thïë giúái Tin THXD Tin buöìn baác Phaåm Syä Liïm Töíng muåc luåc Bòa 1: CÖNG TY CÖÍ PHÊÌN THAÅCH CAO ÀÒNH VUÄ Ngûúâi Xêy dûång Trêìn Ngoåc Huâng Trêìn Ngoåc Chñnh Phan Troång Toaåi Vuä Thõ Vinh Lûu Àûác Haãi Lyá Vùn Vinh Nguyïîn Höìng Thuåc Nguyïîn Xuên Haãi Nguyïîn Àûác Cöng, Nguyïîn Liïn Hûúng, Àinh Tuêën Haãi Nguyïîn Vùn Thanh Àoaân Àònh Thoãa Hoaâng Ngoåc Tuêën - Nguyïîn Vùn Lûåc, Lï Vùn Tuên, Maä Vùn Huâng Nguyïîn Àùng Sún Nguyïîn Huy Cön Tri Tên Phaåm Vùn Chuyïn Nguyïîn Vùn Chaánh, Nguyïîn Huynh, Nguyïîn Tiïën Àùng Vuä Tên Vùn Vuä Troång Quang, Buâi Àûác Nùng Vùn Thanh Nguyïîn Vùn Toaân Nguyïîn Xuên Haãi Nguyïîn Thuác Tuyïn, Nguyïîn Tiïën Trung, Vuä Quöëc Vûúng VCD (st) VCD (st) VCD (st) VCD (st) VCD (st) AÃnh: Cöng ty

2 THE BUILDER MAGAZINE 11& N O 325& TH Year CONTENTS Advisor Prof.Dr. Nguyen Manh Kiem Editor-in-chief Arch. Vu Quoc Chinh Deputy Editor-in-chief: Eng. Nguyen Xuan Hai MA. Pham Thi Vinh Ha Prof.Dr. Huynh Van Hoang Editors Council Prof.Dr of Sc. Pham Hong Giang (Chairman) Dr. Pham Sy Liem (Vice Chairman) Ass.Prof.Dr. Bui Van Boi Ass.Prof.Dr. Tran Chung Ass.Prof.Dr. Luu Duc Hai Ass.Prof.Dr. Do Van Hua Prof.Dr of Sc. Do Nguyen Khoat Dr. Tran Hong Mai Dr. Thai Duy Sam Dr. Nguyen Dang Son Prof.Dr of Sc. Nguyen Tai Dr.Arch. Le Thi Bich Thuan Ass.Prof.Dr. Pham Hoang Kien Prof.Dr of Sc. Nguyen Thuc Tuyen Editorial Staff: Arch. Vu Truong Hao (Deputy) BA. Thanh Ngoc Dung BA. Bui Thi Thuy Lien Chief of Reader Board: Phung thi Mai Hoa Editorial Office in the North: 625A La Thanh St, Ba Dinh - Hanoi Tel: , Mobil: * Fax: nguoixaydung1986@gmail.com Website: tapchinguoixaydung.vn Branch office in Central Region: Nguyen Cuu Loan 199 Nguyen Van Linh road, Da Nang City Tel/Fax: Editorial Office in the South: Huynh Van Hoang Building N o 8-12 Nam Ky Khoi Nghia (8 Fl.), Dist 1, Ho Chi Minh City Tel: * Fax: License No 438/GP-BTTTT granted by Ministry of Communication and Information on March 19th.2012 Releasing: Central Press Company and order at the Post office or headquarters of the Builder Printed at Quoc Duy Trading & Printing JSC. CONCERN ISSUES Welcome to the sixth session of the XIV National Assembly CONFERENCE ON DEVELOPMENT MANAGEMENT OF HIGH-RISE BUILDINGS IN THE HISTORICAL METROPOLITAN HA NOI AREA EXPANSION The status of planning, management planning of high-rise buildings in the inner city of Hanoi Assessment the status development of high-rise buildings in the historical metropolitan Ha Noi area expansion in the past 20 years Evaluating the development of high-rise buildings in the historical metropolitan Ha Noi area expansion according to the approved master plan of the last 20 years Project development, high-rise buildings in relation to the development of technical infrastructure in general and transport infrastructure in particular in the past 20 years Apartment, high-rise buildings with urban planning Regulations of Legislation on the development management of high-rise buildings in Hanoi High-rise buildings - money making machine or hazards? High-rise buildings are not guilty, the fault is people put them in the wrong place MANAGEMENT RENOVATION Overview of research on risk management in construction Orientation for perfecting the social insurance policy in the spirit of the Resolution of the 7th Central Committee XII (Resolution No. 28-NQ/TW) INFRASTRUCTURE ENERGY ENVIRONMENT The water resource potentiality in the mekong river basin - Viet Nam Research and application of surface water extraction technology at small rivers and streams in service of daily-life water supply and irrigation for mountainous areas of Da Nang city. - Pilot application for water supply works by (Búm va) pump station in Hoa Bac commune Hoa Vang district. PLANNING ARCHITECTURE CITY SOCIETY Anniversary of 320 years founding of Saigon - Ho Chi Minh City ( ): Sai Gon - Ho Chi Minh City towards to the creative city Architectural dictionary, construction dictionary or architectural - construction dictionary? On anniversary occation of the 101 year Russian October Revolution ( ): Some famost person on architectural - construction of the Soviet Union SCIENCE & TECHNOLOGY FORUM Research and processing of quantities are directly measured multiple times in construction surveying Optimization mix proportion for ultra high performance concrete Vibrance control of tall buildings using double-walled panels and equipment to adjust volume Using the method of branch - approach assessing the reliability of structural steel trusses CULTURAL PAGE LOOKING ABROAD Find the least congested cities of the world Russia inaugurates Crimea bridge, the Europe's longest sea crossing bridge After Crimea bridge - Europe s longest bridge, Mr Putin wants to build the worl s longest sea - crossing bridge Why powerful country like the US have not high-speed rail like other developed countries? China inaugurates bridge, the world's longest sea crossing bridge VFCEA News General Contents The Builder Trêìn Ngoåc Huâng Trêìn Ngoåc Chñnh Phan Troång Toaåi Vuä Thõ Vinh Lûu Àûác Haãi Lyá Vùn Vinh Nguyïîn Höìng Thuåc Nguyïîn Xuên Haãi Nguyïîn Àûác Cöng, Nguyïîn Liïn Hûúng, Àinh Tuêën Haãi Nguyïîn Vùn Thanh Àoaân Àònh Thoãa Hoaâng Ngoåc Tuêën - Nguyïîn Vùn Lûåc, Lï Vùn Tuên, Maä Vùn Huâng Nguyïîn Àùng Sún Nguyïîn Huy Cön Tri Tên Phaåm Vùn Chuyïn Nguyïîn Vùn Chaánh, Nguyïîn Huynh, Nguyïîn Tiïën Àùng Vuä Tên Vùn Vuä Troång Quang, Buâi Àûác Nùng Many authors VCD VCD VCD VCD VCD

3 VÊËN ÀÏÌ QUAN TÊM CHAÂO MÛÂNG THAÂNH CÖNG KYÂ HOÅP THÛÁ 6 QUÖËC HÖÅI KHOAÁ XIV NGÛÚÂI XÊY DÛÅNG Sau 22.5 ngaây laâm viïåc khêín trûúng vaâ nghiïm tuác, saáng ngaây 29/10/2018, phiïn hoåp bïë maåc Kyâ hoåp thûá saáu, Quöëc höåi Khoaá XIV. Tûâ 8 giúâ 30 ngaây 29/10/2018, Chuã tõch Quöëc höåi Nguyïîn Thõ Kim Ngên àoán Töíng thöëng Ram Nath Kovind vaâ Àoaân àaåi biïíu cêëp cao nûúác Cöång hoâa ÊËn Àöå vaâo höåi trûúâng Diïn Höìng. Töíng thöëng nûúác Cöång hoâa ÊËn Àöå Ram Nath Kovind phaát biïíu yá kiïën hûäu nghõ trûúác Quöëc höåi. Sau khi Quöëc höåi thöng qua Nghõ quyïët kyâ hoåp thûá 6, Quöëc höåi khoáa XIV (vúái 95,26% söë phiïëu taán thaânh), Chuã tõch Quöëc höåi Nguyïîn Thõ Kim Ngên phaát biïíu bïë maåc kyâ hoåp. Phaát biïíu bïë maåc kyâ hoåp, Chuã tõch Quöëc höåi Nguyïîn Thõ Kim Ngên nhêën maånh, sau gêìn möåt thaáng laâm viïåc khêín trûúng, nghiïm tuác, dên chuã vaâ traách nhiïåm, Quöëc höåi khoáa XIV àaä hoaân thaânh toaân böå chûúng trònh laâm viïåc cuãa kyâ hoåp thûá 6 vúái nhiïìu nöåi dung quan troång. Vúái sûå tñn nhiïåm rêët cao, Quöëc höåi àaä bêìu Töíng Bñ thû Ban chêëp haânh Trung ûúng Àaãng cöång saãn Viïåt Nam Nguyïîn Phuá Troång giûä chûác Chuã tõch nûúác Cöång hoâa xaä höåi chuã nghôa Viïåt Nam, àêy laâ sûå kiïån chñnh trõ quan troång cuãa àêët nûúác ta, àûúåc nhên dên vaâ cûã tri àaánh giaá cao. Bïn caånh àoá, Quöëc höåi àaä phï chuêín àïì nghõ cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã vïì nhên sûå thaânh viïn Chñnh phuã baão àaãm àuáng quy trònh, thuã tuåc theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt. Taåi kyâ hoåp naây, Quöëc höåi àaä thöng qua 9 luêåt vaâ cho yá kiïën vïì 6 dûå aán luêåt khaác. Àùåc biïåt, Quöëc höåi àaä phï chuêín Hiïåp àõnh Àöëi taác Toaân diïån vaâ Tiïën böå xuyïn Thaái Bònh Dûúng (CPTPP) cuâng caác vùn kiïån liïn quan vúái sûå àöìng thuêån rêët cao, laâ quöëc gia thûá 7 phï chuêín Hiïåp àõnh naây, àiïìu àoá coá yá nghôa quan troång thïí hiïån quyïët têm chñnh trõ cuãa Àaãng, Nhaâ nûúác ta trong viïåc chuã àöång höåi nhêåp sêu röång vaâo khu vûåc vaâ thïë giúái, khùèng àõnh võ thïë vaâ traách nhiïåm cuãa Viïåt Nam àöëi vúái cöång àöìng quöëc tïë. Kyâ hoåp thûá 6 laâ kyâ hoåp cuöëi nùm 2018, cuäng laâ kyâ hoåp coá yá nghôa sú kïët àaánh giaá giûäa nhiïåm kyâ àöëi vúái viïåc thûåc hiïån caác Nghõ quyïët cuãa Quöëc höåi vïì kinh tïë - xaä höåi, ngên saách nhaâ nûúác. Qua viïåc àaánh giaá cho thêëy, mùåc duâ phaãi àöëi mùåt vúái nhiïìu khoá khùn, thaách thûác, nhûng kinh tïë - xaä höåi nùm 2018 vaâ 3 nùm qua vêîn phaát triïín khaá toaân diïån, viïåc cú cêëu laåi nïìn kinh tïë àaä àaåt àûúåc nhûäng kïët quaã tñch cûåc, caác chó tiïu cú baãn àïìu àaåt vaâ vûúåt muåc tiïu, tiïën àöå àïì ra, GDP tùng trûúãng tñch cûåc, an sinh xaä höåi vaâ àúâi söëng cuãa nhên dên tûâng bûúác àûúåc nêng lïn, quöëc phoâng, an ninh àûúåc giûä vûäng, hoaåt àöång tû phaáp, cöng taác xêy dûång chñnh quyïìn coá nhiïìu àöíi múái, võ thïë cuãa nûúác ta trong khu vûåc vaâ trïn thïë giúái khöng ngûâng àûúåc nêng cao. Quöëc höåi àaánh giaá cao sûå àiïìu haânh quyïët liïåt vaâ saát sao cuãa Chñnh phuã, sûå chuã àöång, nöî lûåc, phöëi húåp hiïåu quaã cuãa caã hïå thöëng chñnh trõ, cöång àöìng doanh nghiïåp, caác têìng lúáp nhên dên vïì nhûäng thaânh tñch nöíi bêåt cuãa nùm 2018 vaâ 3 nùm qua; àöìng thúâi, àaä phên tñch, chó ra nhûäng haån chïë, khoá khùn, thaách thûác cuãa nïìn kinh tïë, àïì xuêët nhiïìu giaãi phaáp thiïët thûåc, cuå thïí nhùçm tiïëp tuåc phaát triïín bïìn vûäng. Trïn cú súã àoá, Quöëc höåi àaä quyïët àõnh vaâ thöng qua 4 Nghõ quyïët vïì kinh tïë-xaä höåi vaâ ngên saách nhaâ nûúác. Taåi kyâ hoåp naây, Quöëc höåi àaä giaám saát viïåc thûåc hiïån caác Nghõ quyïët cuãa Quöëc höåi vïì giaám saát chuyïn àïì vaâ chêët vêën tûâ àêìu nhiïåm kyâ àïën hïët kyâ hoåp thûá 4. Qua àoá cho thêëy, caác Nghõ quyïët àaä àûúåc triïín khai nghiïm tuác, nhiïìu cam kïët, lúâi hûáa àaä àûúåc thûåc hiïån vaâ mang laåi nhûäng kïët quaã tñch cûåc, taåo sûå chuyïín biïën maånh meä trong nhiïìu lônh vûåc, goáp phêìn thuác àêíy sûå phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, àûúåc cûã tri vaâ nhên dên àaánh giaá cao. Quöëc höåi ghi nhêån nhûäng nöî lûåc, traách nhiïåm cuãa Chñnh phuã, Toâa aán nhên dên töëi cao, Viïån kiïím saát 3

4 CHAÂO MÛÂNG THAÂNH CÖNG KYÂ HOÅP THÛÁ 6... Quöëc höåi nghe baáo caáo cuãa Chñnh phuã vaâ thaão luêån vïì tònh hònh thûåc hiïån Nghõ quyïët cuãa Quöëc höåi vïì kïë hoaåch phaát triïín kinh tïë - xaä höåi nùm 2018, 2019; Baáo caáo giûäa kyâ vïì kïë hoaåch phaát triïín kinh tïë 5 nùm Quöëc höåi seä xem xeát nhiïìu vêën àïì quan troång cuãa àêët nûúác göìm caã lêåp phaáp vaâ haânh phaáp. Àùåc biïåt laâ quyïët àõnh nöåi dung nhên sûå, göìm bêìu Chuã tõch nûúác... Quyïìn Böå trûúãng Thöng tin vaâ Truyïìn thöng Nguyïîn Maånh Huâng túái dûå vúái tû caách khaách múâi. Öng vaâ nguyïn Chuã tõch Quöëc höåi Nguyïîn Sinh Huâng gùåp gúä trûúác khi bûúác vaâo höåi trûúâng bùæt àêìu phiïn khai maåc. nhên dên töëi cao, caác Böå, ngaânh trong viïåc thûåc hiïån chûác nùng, nhiïåm vuå àûúåc giao vaâ àaánh giaá cao traách nhiïåm cuãa caác võ àaåi biïíu, caác cú quan cuãa Quöëc höåi trong viïåc giaám saát, theo doäi viïåc thûåc hiïån caác yïu cêìu cuãa Quöëc höåi. Quöëc höåi àaä tiïën haânh lêëy phiïëu tñn nhiïåm àöëi vúái nhûäng ngûúâi giûä chûác vuå do Quöëc höåi bêìu hoùåc phï chuêín. Àêy laâ nöåi dung giaám saát àùåc biïåt quan troång, thïí hiïån mûác àöå tñn nhiïåm vaâ sûå ghi nhêån, àaánh giaá cöng têm, khaách quan vïì nhûäng nöî lûåc, kïët quaã àaåt àûúåc tûâ àêìu nhiïåm kyâ àïën nay cuãa nhûäng ngûúâi àûúåc lêëy phiïëu tñn nhiïåm. Quöëc höåi àïì nghõ nhûäng ngûúâi àûúåc lêëy phiïëu tiïëp tuåc phaát huy kïët quaã àaåt àûúåc, nghiïm tuác ruát kinh nghiïåm, khùæc phuåc haån chïë àïí hoaân thaânh töët nhiïåm vuå àûúåc Àaãng, Nhaâ nûúác vaâ Nhên dên giao phoá. Quöëc höåi ghi nhêån sûå tham gia tñch cûåc, trñ tuïå, têm huyïët cuãa caác võ àaåi biïíu Quöëc höåi; sûå chuêín bõ cöng phu, nghiïm tuác, tinh thêìn laâm viïåc têån tuåy, traách nhiïåm cuãa caác cú quan cuãa Quöëc höåi, Chñnh phuã vaâ caác cú quan, töí chûác hûäu quan trong suöët quaá trònh chuêín bõ vaâ tiïën haânh kyâ hoåp; àöìng thúâi àïì nghõ caác võ àaåi biïíu Quöëc höåi tiïëp tuåc phaát huy, kõp thúâi baáo caáo kïët quaã kyâ hoåp, lùæng nghe têm tû, nguyïån voång cuãa cûã tri vaâ Nhên dên, nghiïn cûáu, tòm hiïíu, nùæm bùæt thûåc tiïîn àúâi söëng xaä höåi àïí kõp thúâi phaãn aánh, kiïën nghõ vúái Kyâ hoåp Quöëc höåi lêìn naây cuäng thu huát àöng àaão nhiïìu chñnh khaách quöëc tïë, caác àoaân ngoaåi giao vaâ giúái truyïìn thöng Quöëc tïë tham dûå trong ngaây khai maåc. Quöëc höåi, Chñnh phuã, caác cú quan hûäu quan vaâ tñch cûåc chuã àöång hún nûäa trong cöng taác lêåp phaáp, giaám saát. Quöëc höåi yïu cêìu uãy ban Thûúâng vuå Quöëc höåi, Höåi àöìng Dên töåc, caác UÃy ban cuãa Quöëc höåi, Chñnh phuã, Mùåt trêån Töí quöëc Viïåt Nam, chñnh quyïìn àõa phûúng caác cêëp, Toâa aán nhên dên töëi cao, Viïån kiïím saát nhên dên töëi cao, Kiïím toaán Nhaâ nûúác vaâ caác cú quan, töí chûác hûäu quan tiïëp tuåc àaánh giaá, ruát kinh nghiïåm nhûäng viïåc àaä laâm àûúåc, chûa laâm àûúåc; àöíi múái phûúng phaáp quaãn lyá, chó àaåo àiïìu haânh, nêng cao hún nûäa hiïåu quaã hoaåt àöång àïí taåo nhûäng chuyïín biïën maånh meä trong thúâi gian túái. Chuã tõch Quöëc höåi gûãi lúâi caãm ún trên troång túái caác àöìng chñ laänh àaåo, nguyïn laänh àaåo Àaãng, Nhaâ nûúác, Mùåt trêån Töí quöëc Viïåt Nam, caác bêåc laäo thaânh caách maång, caác võ khaách quyá àaä daânh thúâi gian tham dûå, theo doäi kyâ hoåp vaâ luön quan têm, goáp yá kiïën cho hoaåt àöång cuãa Quöëc höåi; caãm ún sûå laänh àaåo, chó àaåo, sûå phöëi húåp chùåt cheä cuãa caác cú quan Àaãng, Nhaâ nûúác, Mùåt trêån Töí quöëc Viïåt Nam, caác ngaânh, caác cêëp, caác àõa phûúng, caác cú quan thöng têën, baáo chñ, caác àún võ phuåc vuå àaä hoaåt àöång traách nhiïåm, hiïåu quaã; caãm ún sûå quan têm, chia seã, àoáng goáp yá kiïën quyá baáu cuãa cûã tri vaâ nhên dên àaä goáp phêìn vaâo thaânh cöng cuãa kyâ hoåp. 4

5 HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI THÛÅC TRAÅNG QUY HOAÅCH, QUAÃN LYÁ QUY HOAÅCH CAÁC CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG TRONG NÖÅI ÀÖ THAÂNH PHÖË HAÂ NÖÅI TRÊÌN NGOÅC HUÂNG Chuã tõch Töíng Höåi XDVN Yïu cêìu phaát triïín kinh tïë xaä höåi cuãa àêët nûúác noái chung vaâ Thuã àö Haâ nöåi noái riïng àaä dêîn àïën quaá trònh Àö thõ hoáa rêët maånh vúái sûå dõch chuyïín dên cû vaâo caác thaânh phöë lúán diïîn ra vúái töëc àöå rêët cao. Thuã àö Haâ Nöåi nùm 1988 laâ 2,6 triïåu ngûúâi, Haâ Têy laâ 2,3 triïåu ngûúâi (töíng cöång 2 tónh, thaânh phöë gêìn 5 triïåu ngûúâi). Àïën nùm 2017 dên söë Haâ Nöåi laâ trïn 9 triïåu ngûúâi (chûa kïí ngûúâi trong vaâ ngoaâi nûúác àïën taåm truá, lûu truá, àïën laâm viïåc, hoåc têåp, chûa kïí khaách vaäng lai, Haâ Nöåi haâng ngaây àaä coá trïn 10 triïåu ngûúâi sinh söëng, laâm viïåc, hoåc têåp. Àiïìu àoá dêîn àïën nhu cêìu têët yïëu vïì nhaâ úã, nhaâ laâm viïåc, caác cöng trònh phuåc vuå xaä höåi, cöng cöång, diïån tñch xêy dûång caác cöng trònh rêët lúán vaâ tùng rêët nhanh (ngoaâi ra phaãi kïí túái yïëu töë diïån tñch nhaâ úã, cöng trònh cöng cöång trïn àêìu ngûúâi cêìn phaãi tùng rêët lúán do àúâi söëng nhên dên möåt ngaây àûúåc caãi thiïån). Trong àiïìu kiïån àêët àai haån heåp viïåc quy hoaåch cêëp pheáp xêy dûång nhaâ cao têìng laâ XU HÛÚÁNG TÊËT YÏËU vaâ coá yá nghôa rêët lúán cho viïåc àaáp ûáng nhu cêìu cuãa ngûúâi dên, xaä höåi vaâ sûå phaát triïín kinh tïë. Mùåt khaác nhaâ cao têìng trong àö thõ, àùåc biïåt úã Thuã àö coân coá yá nghôa rêët lúán vúái caãnh quan kiïën truác àö thõ, giaãi quyïët giaãm aách tùæc giao thöng theo chiïìu ngang, tùng vêån chuyïín theo chiïìu àûáng (qua hïå thang maáy) àùåc biïåt hiïåu quaã àöëi vúái nhaâ cao têìng àa chûác nùng (cùn höå úã, vùn phoâng, siïu thõ, bïí búi, sên vûúân, nhaâ treã ) hoùåc tiïíu khu àöìng böå. Àïí àaánh giaá thûåc traång quaãn lyá phaát triïín caác cöng trònh cao têìng taåi khu vûåc nöåi àö Haâ Nöåi, àaánh giaá àuáng mûác nhûäng thaânh quaã àaåt àûúåc, nhûäng töìn taåi cêìn àûúåc khùæc phuåc, Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam àaä àùng kyá vaâ àûúåc Liïn hiïåp Höåi giao nhiïåm vuå töí chûác buöíi toåa àaâm Àaánh giaá thûåc traång cöng trònh cao têìng úã khu vûåc nöåi àö thaânh phöë Haâ Nöåi, tûâ àoá àïì xuêët caác kiïën nghõ, giaãi phaáp quaãn lyá phaát triïín nhaâ cao têìng theo quy hoaåch chung àaä àûúåc Thuã tûúáng Chñnh phuã phï duyïåt hûúáng àïën xêy dûång Thuã àö Haâ Nöåi laâ thaânh phöë, vùn minh, hiïån àaåi, àaáp ûáng yïu cêìu phaát triïín kinh tïë xaä höåi cuãa àêët nûúác vaâ nhu cêìu cuöåc söëng ngaây caâng cao cuãa nhên dên. Thay mùåt Ban töí chûác höåi thaão töi xin coá möåt söë nhêån àõnh ban àêìu vïí thûåc traång quy hoaåch vaâ quaãn lyá quy hoaåch nhaâ cao têìng cuãa Haâ Nöåi trong nhûäng nùm qua àïí caác àaåi biïíu tham khaão nhû sau: Tûâ trûúác khi Thuã tûúáng Chñnh phuã kyá Quyïët àõnh söë 168/1998/QÀ/TTg ngaây phï duyïåt àiïìu chónh Quy hoaåch Thuã àö àïën nùm 2020 nöåi àö Thuã àö Haâ Nöåi coá rêët ñt nhaâ cao têìng (tûâ 9 têìng trúã lïn). Khaách saån Haâ Nöåi cao 11 têìng caånh höì Giaãng Voä laâ cöng trònh cao têìng àêìu tiïn do Viïåt Nam thiïët kïë vaâ thi cöng vaâo cuöëi nùm Àïën àêìu nùm 1990 haâng loaåt cöng trònh cao têìng àûúåc triïín khai chuã yïëu laâ khaách saån, nhaâ vùn phoâng nhû khaách saån Tower, Khaách saån Melia, Khaách saån Pacific Haâ Nöåi, nhaâ Vùn phoâng chñnh Vietcombank. Tiïëp theo àoá laâ khaách saån Daewoo, khaách saån Quaãng An àïën cuöëi thêåp niïn 1990 nhaâ úã cao têìng vaâ nhaâ cao têìng thûåc sûå buâng nöí khi triïín khai khu àö thõ Linh Àaâm, Trung Hoâa Nhên Chñnh Tûâ àoá haâng loaåt caác tiïíu khu Àö thõ, caác nhaâ cao têìng triïín khai maånh úã caác quêån nöåi ngoaåi thaânh. Sûå hònh thaânh haâng nghòn nhaâ cao têìng àaä giaãi quyïët àûúåc rêët nhiïìu diïån tñch tiïån ñch phuåc vuå nhu cêìu vùn phoâng, nhaâ úã, cöng trònh phuåc vuå àaáp ûáng àûúåc möåt phêìn nhu cêìu rêët lúán cuãa nhên dên, phuåc vuå sûå nghiïåp phaát triïín kinh tïë xaä höåi cuãa Thuã àö, laâm thay àöíi diïån maåo cuãa Thuã àö, àùåc biïåt nhiïìu khu, tiïíu khu àö thõ múái hiïån àaåi, àöìng böå àûúåc nhiïìu baån, beâ quöëc tïë àaánh giaá cao. Bïn caånh nhûäng thaânh quaã àaåt àûúåc cöng taác quy hoaåch quaãn lyá quy hoaåch, cêëp pheáp xêy dûång nhaâ cao têìng cuäng coân nhiïìu töìn taåi cêìn àûúåc àaánh giaá àuáng mûác. Trûúác hïët núái vïì quy hoaåch vaâ quaãn lyá quy hoaåch. Caách àêy 20 nùm ngaây Thuã tûúáng Chñnh phuã àaä kyá quyïët àõnh söë 108/1998/QÀTTg phï duyïåt àiïìu chónh quy hoaåch chung Thuã àö Haâ Nöåi àïën nùm 5

6 THÛÅC TRAÅNG QUY HOAÅCH, QUAÃN LYÁ QUY HOAÅCH àaãm baão muåc tiïu xêy dûång Thuã àö Haâ Nöåi Dên töåc, hiïån àaåi, àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc vaâ truyïìn thöëng ngaân nùm vùn hiïën. Àïí thûåc hiïån muåc tiïu naây quyïët àõnh quy àõnh roä Khu vûåc haån chïë dên cû phaát triïín laâ Tûâ vaânh àai II trúã vaâo tûâ Vônh Tuy - Ngaä Tû Voång - Ngaä Tû Súã - Cêìu Giêëy - Nhêåt Tên khöëng chïë söë lûúång dên cû 0.8 triïåu dên vaâ quy àõnh roä trong tiïu chñ kiïën truác caãnh quan laâ Haån chïë chiïìu cao cöng trònh múái úã khu phöë cuä chó böë trñ cao têìng úã möåt söë võ trñ thñch húåp. Trong thûåc tïë khi vêån duång cuåm tûâ chó böë trñ nhaâ cao têìng úã möåt söë võ trñ thñch húåp àaä dêîn àïën vêån duång theo yá muöën coá lúåi nhuêån cao cuãa caác chuã àêìu tû vaâ sûå cho pheáp cuãa cú quan hûäu quan dêîn àïën haâng loaåt dûå aán cao têìng àûúåc cêëp pheáp gêy quaá taãi haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi. Àïën nùm 2009 Thuã tûúáng Chñnh phuã àaä phaãi coá vùn baãn yïu cêìu Thaânh phöë Haâ Nöåi raâ soaát vaâ ngûâng cêëp pheáp caác cöng trònh cao têìng cao hún 9 têìng. Tuy nhiïn do choát kyá cêëp pheáp, nhaâ cao têìng vêîn triïín khai khaá nhiïìu. Sau khi saáp nhêåp Thuã tûúáng Chñnh phuã àaä kyá quyïët àõnh söë 1259/QÀ-TTG ngaây phï duyïåt Quy hoaåch xêy dûång chung Thuã àö àïën nùm 2030 têìm nhòn àïën nùm Quy àõnh naây möåt lêìn nûäa khùèng àõnh võ trñ cuãa nöåi àö lõch sûã àûa vaâo quy àõnh Khu nöåi àö LS giúái haån tûâ phña Nam Söng Höìng àïën Vaânh Àai II laâ khu vûåc baão töìn di saãn vùn hoáa Thùng Long haån chïë phaát triïín nhaâ cao têìng vaâ kiïím soaát sûå gia tùng dên söë cú hoåc giaãm tûâ 1,2 triïåu ngûúâi xuöëng 0,8 triïåu ngûúâi. Chûa baân àïën muåc tiïu liïåu coá àaåt àûúåc khöng, thûåc tïë dên söë khöng nhûäng khöng giaãm laåi coân tùng hún, ngoaâi lyá do khöng thûåc hiïån àûúåc daän dên khu phöë cöí, nöåi àö. Haâng loaåt caác cöng trònh cao têìng trong vaânh àaåi II thêåm chñ vaânh àai I moåc lïn vúái lyá do taåo àiïím nhêën cuäng laâm cho dên cû tùng thïm. Möåt söë dûå aán caãi taåo nhaâ chung cû cuä muöën cên àöëi kinh phñ khöng coá caách naâo hún phaãi tùng diïån tñch tùng chiïìu cao, tûâ àoá têët yïëu tùng dên söë. Quy chïë vïì quaãn lyá chiïìu cao nhaâ cao têìng do UÃy ban Nhên dên TP. Haâ Nöåi ban haânh ngaây 14.4 nùm 2017 cho pheáp laâm nhaâ cao têìng tûâ têìng khi caãi taåo úã khu chung cû cuä, vaânh àai I, truåc àûúâng hûúáng têm, liïåu coá traái vúái Quyïët àõnh 1259 cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã, gêy thïm aách tùæc giao thöng, quaá taãi haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi laâm tùng dên söë nhû nhiïìu nhaâ quaãn lyá, nhiïìu chuyïn gia àùåt vêën àïì, thêåm chñ phaãn àöëi gay gùæt. Trûúác hïët phaãi khùèng àõnh taåi hai vùn baãn quyïët àõnh cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã phï duyïåt quy hoaåch Thuã àö nùm 1998 vaâ 2011 (àûúåc caác nhaâ quaãn lyá, chuyïn gia cuãa Haâ Nöåi vaâ Böå Xêy dûång àoáng goáp yá kiïën thêåm chñ dûå thaão Quy hoaåch nùm 2011 àûúåc Quöëc höåi cho yá kiïën laänh àaåo UÃy ban Nhên dên TP. Haâ Nöåi vaâ Böå Xêy dûång nghiïn cûáu trònh Thuã tûúáng Chñnh phuã) àïìu sûã duång cuåm tûâ Haån chïë phaát triïín nhaâ cao têìng trong nöåi àö. Riïng quy àõnh 2059 coá thïm cuåm tûã vïì kiïím soaát sûå gia tùng dên söë cú hoåc giaãm tûâ 1,2 xuöëng khoaãng 0,8 triïåu ngûúâi). Nhû vêåy quy àõnh chó Haån chïë chûá khöng cêëm xêy nhaâ cao têìng úã nöåi àö. Vêën àïì àùåt ra laâ: - Xêy nhaâ cao têìng úã àêu trong nöåi àö. - Xêy nhaâ cao àïën bao nhiïu têìng úã tûâng võ trñ; - Àùåc biïåt laâ xêy vaâo thúâi àiïím naâo? Coá àöìng böå vúái sûå phaát triïín hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi àùåc biïåt laâ giao thöng. - Xêy nhaâ cao têìng coá mêu thuêîn vúái sûå gia tùng dên söë cú hoåc khi chuáng ta laåi muöën giaãm tûâ 1,2 triïåu xuöëng 0,8 triïåu ngûúâi. Têët caã caác vêën àïì naây cêìn phaãi àûúåc xem xeát, nghiïn cûáu möåt caách àêìy àuã thêån troång vaâ khöng quyïët àõnh möåt caách tuây yá theo yïu cêìu cuãa chuã àêìu tû vaâ nhaâ quaãn lyá nhû: 1. Xêy nhaâ cao têìng úã àêu vaâ bao nhiïu têìng trong nöåi àö àùåc biïåt laâ trong vaânh àai I cêìn phaãi àûúåc cên nhùæc quyïët àõnh rêët cêín thêån tûâng khu vûåc, tûâng tuyïën phöë. Phaãi chùng Vaânh àaåi I úã möåt söë maãnh àêët khu Thuã Lïå, Ö Chúå Dûâa, Trêìn Khaát Chên coá thïí chêëp nhêån àûúåc, nhûng khöng thïí vaâ bêët kyâ lyá do gò laåi cêëp pheáp xêy dûång cöng trònh 8 b Lï Trûåc, 17 têìng, cao 53 m khoeát möåt goác cuãa Quy hoaåch khu Trung têm chñnh trõ Ba Àònh; khöng vò lyá do gò laåi cùæt ngoån nhaâ phöë Àùång Dung laåi cho xêy nhaâ cao choát voát cuãa Têåp Àoaân Àiïån lûåc Viïåt Nam trïn nïìn nhaâ maáy àiïån Yïn Phuå nhòn tûâ àûúâng Cöí Ngû sang Höì Truác Baåch bõ thu heåp; khöng vò lyá do gò laåi dûå àõnh laâm nhaâ têìng khu Ga Haâng Coã hay haâng loaåt nhaâ 50 têìng Khu Giaãng Voä (Trong khi quy chïë múái ban haânh thò khu chung cû Giaãng Voä caãi taåo chó àûúåc laâm túái 24 têìng), Höì Thaânh Cöng bõ möåt loaåt cöng trònh cao têìng che kñn thêåm chñ gêìn àêy möåt cöng trònh cûåc lúán töí húåp Vùn phoâng, nhaâ úã cho thuï che lêëp hoaân toaân möåt goác höì Thaânh Cöng vaâ nïëu nhòn tûâ phña Têy, höì Thaânh Cöng àaä thaânh ao. Caác cöng trònh cao têìng úã Trêìn 6

7 THÛÅC TRAÅNG QUY HOAÅCH, QUAÃN LYÁ QUY HOAÅCH... Quang Khaãi, nïëu nhòn tûâ nhaâ Thuãy taå sang, nhêët laâ vïì àïm thò Höì Gûúm bõ àeâ neán (Nhûäng cöng trònh naây nïëu cêëp pheáp 9-11 têìng coá àöå luâi vaâ mêåt àöå thêëp hún, chùæc dïî chêëp nhêån hún caã vïì kiïën truác caãnh quan lêîn caác yïëu töë khaác vïì haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi. 2. Xêy nhaâ cao têìng nhû thïë naâo vaâ thúâi àiïím naâo Viïåc xêy nhaâ cao têìng nöåi àö laâ möåt baâi toaán töíng húåp àoâi hoãi phaãi xem xeát nghiïn cûáu möåt caách àöìng böå. Thûåc tïë úã nöåi àö àang coá 2 loaåi hònh tûúng àöëi phöí biïën. Möåt laâ trïn möåt khu àêët àuã röång àïí xêy tiïíu khu àö thõ. Hai laâ: Nhaâ cao têìng riïng leã úã möåt söë maãnh àêët nhoã. Cho pheáp laâm nhaâ cao têìng tûâ têìng úã caác khu caãi taåo xêy múái chung cû cuä, vaânh àai I, truåc hûúáng têm thuöåc khu nöåi àö laâ tûúng àöëi húåp lyá nhûng cêìn laâm roä: - Caác khu chung cû cuä àuã diïån tñch caãi taåo xêy dûång thaânh tiïíu khu àö thõ neán tùng chiïìu cao nhûng mêåt àöå xêy dûång thêëp laâ phuâ húåp. Coân caác khu nhoã, leã thò cêìn xem xeát theo tûâng võ trñ àïí quy àõnh chiïìu cao mêåt àöå, àöå luâi cho phuâ húåp. - Xêy nhaâ têìng úã truåc àûúâng hûúáng têm cêìn quy àõnh àiïím cuöëi kïët thuác taåi àêu (Vñ duå: taåi vaânh àai I); - Coân vaânh àai I thò tuây tûâng àoaån, vñ duå àoaån Cêìu Giêëy, Trêìn Khaát Chên coá thïí cao hún nhûng tûâ ngaä tû phöë Huïë àïën Ngaä tû Laáng Haå chó nïn cho pheáp chiïìu cao töëi àa thêëp hún. Tuy nhiïn viïåc cho pheáp xêy nhaâ cao têìng úã thúâi àiïím naâo, mêåt àöå, söë lûúång, chiïìu cao cuãa caác dûå aán àïí khöng aãnh hûúãng àïën quaá taãi haå têìng kyä thuêåt àùåc biïåt laâ giao thöng laâ rêët quan troång. Vïì têìm nhòn Quy àõnh laâ àuáng àùæn nhûng laåi xêy dûång trûúác khi coá hïå thöëng giao thöng phaát triïín (múã àûúâng, hïå thöëng giao thöng cöng cöång, nhû taâu àiïån ngêìm, àûúâng sùæt trïn cao, xe buyát) thò seä dêîn àïën hêåu quaã lúán vïì aách tùæc giao thöng, möi trûúâng söëng. ÚÃ nhiïìu thaânh phöë trïn thïë giúái luön coá kïë hoaåch àêìu tû xêy dûång hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt, xaä höåi phaãi ài trûúác möåt bûúác. 3. Viïåc lêåp phï duyïåt caác quy hoaåch tiïíu khu àö thõ taåi caác khu vûåc caãi taåo, xêy dûång múái chung cû cuä. Nhûäng maãnh àêët röång cêìn xem xeát vaâ kiïn quyïët quaãn lyá quy hoaåch àaãm baão töí chûác khöng gian àö thõ àöìng böå, àö thõ neán, àö thõ phöë (khöng chó laâ khu nhaâ úã àún thuêìn) tùng giao thöng, giao dõch nöåi khu vûåc giaãm taãi giao thöng chung, àùåc biïåt laâ caãi thiïån möi trûúâng söëng (cêy xanh, höì nûúác, núi sinh hoaåt cöång àöìng, cöng trònh cöng cöång). 4. Viïåc quaãn lyá cêëp pheáp xêy nhaâ cao têìng vaâ xûã lyá viïåc xêy dûång traái pheáp àang laâ vêën àïì rêët lúán. Haâng loaåt dûå aán xêy traái pheáp vûúåt têìng, vûúåt mêåt àöå àiïín hònh laâ Khu Linh Àaâm, 8 B Lï Trûåc, Haâng trùm nhaâ cao têìng chung cû mini xêy vûúåt vaâi ba têìng phaá vúä quy hoaåch, caãnh quan àö thõ àïën mûác thaânh phöë khöng thïí cêëp söí àoã nhûng khöng àûúåc xûã lyá triïåt àïí gêy nhûác nhöëi trong dû luêån. Àa söë cöng trònh cao têìng àûúåc cêëp pheáp theo cú chïë Xin - cho (vaâ coá giaá cuãa noá khi xin thïm möåt vaâi têìng cao maâ dû luêån biïët vaâ àùåt cêu hoãi) maâ nguyïn nhên laâ chêåm lêåp vaâ phï duyïåt Quy hoaåch chi tiïët 1:500. Thiïët kïë àö thõ tuyïën phöë (kïí caã viïåc phï duyïåt so vúái quy hoaåch chung) maâ àiïín hònh laâ 8 B Lï Trûåc nhaâ cao têìng Khu Linh Àaâm, vaâ haâng loaåt cöng trònh cao têìng daây àùåc àûúâng Lï Vùn Lûúng keáo daâi, khu Kim Maä, Thuã Lïå, Laáng Haå, Nguyïîn Chñ Thanh hiïån coá phuâ húåp vúái quy hoaåch chung Thuã àö àûúåc Thuã tûúáng Chñnh phuã phï duyïåt theo Quyïët àõnh 1259 nùm Xêy nhaâ cao têìng coá mêu thuêîn vúái muåc tiïu giaãm dên söë nöåi àö (tûâ 1,2 triïåu xuöëng coân 0.8 triïåu). Trong thûåc tïë àaä chûáng minh quy àõnh naây hêìu nhû khöng thûåc hiïån àûúåc. Vò vêåy cêìn phaãi coá giaãi phaáp haån chïë töëi àa tùng dên söë cú hoåc vaâo nöåi àö nhû vêåy cêìn coá 2 phûúng phaáp: Ûu tiïn baán, cho thuï nhaâ cao têìng nöåi àö cho ngûúâi thûúâng truá taåi phûúâng, quêån coá dûå aán. Töët nhêët laâ phuåc vuå DI DÊN PHÖË CÖÍ chûá khöng phaãi laâ dên phöë cöí phaãi ài sang Long Biïn, Gia Lêm coân ngûúâi ngoaåi tónh laåi di dên vaâo Trung têm thò seä khöng thaânh cöng Khi caãi taåo, xêy dûång khu chung cû cuä, dûå aán tiïíu khu àö thõ cêìn chuá troång yïu cêìu thaânh tiïíu khu àöìng böå khöng chó laâ khu nhaâ úã nhû trûúác àêy maâ laâ nhaâ töíng húåp bao göìm caác cûãa haâng (thêåm chñ caã 2 têìng coá löëi lïn xuöëng thöng giûäa caác têìng nhaâ), caác nhaâ Vùn phoâng, caác cöng trònh phuåc vuå cöng cöång àöìng böå nhû trûúâng hoåc, nhaâ treã, mêîu giaáo, chúå àïí dên khöng phaãi di chuyïín ngang nhiïìu gêy aách tùæc giao thöng. Cêìn phaãi daânh quyä àêët nöåi àö, kinh phñ phuâ húåp, töí chûác àöìng böå maâ trûúác hïët laâ traách nhiïåm quaãn lyá nhaâ nûúác thò múái triïín khai hiïåu quaã nhaâ cao têìng taåi caác khu vûåc naây Daânh toaân böå caác khu àêët khi di dúâi caác cú quan, nhaâ maáy caác khu àêët tröëng àïí phuåc vuå nhaâ taái àõnh cû khi caãi taåo chung cû cuä, daânh quyä àêët xêy thïm caác cöng trònh cöng cöång phuåc vuå xaä höåi nhaâ treã, mêîu giaáo, cung thiïëu nhi, vûúân hoa, cêy xanh. Tûâ nay khöng cêëp pheáp xêy thïm nhaâ cao têìng phuåc vuå nhaâ úã thûúng maåi trong khu nöåi àö tûâ vaânh àai I trúã vaâo. Thûa caác võ àaåi biïíu. Viïåc Xêy dûång nhaâ cao têìng úã Thuã àö àùåc biïåt laâ khu àö thõ múái laâ yïu cêìu khaách quan phuåc vuå sûå nghiïåp phaát triïín kinh tïë, xaä höåi vaâ àúâi söëng nhên dên. Tuy nhiïn cêu hoãi àùåt ra laâ xêy nhaâ cao têìng úã àêu, mêåt àöå têìng cao thïë naâo àïí àaãm baão yïu cêìu Dên töåc, hiïån àaåi, àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc, ngaân nùm vùn hiïën àùåc biïåt liïn quan àïën khu phöë cöí vaâ trung têm chñnh trõ Ba Àònh lõch sûã Trung têm cuãa Haâ Nöåi nhûng laåi khöng laâm tùng dên söë, khöng gêy aách tùæc giao thöng, ö nhiïîm möi trûúâng laâ cêu hoãi khoá maâ buöíi toåa àaâm naây àùåt ra rêët mong caác quyá võ àaåi biïíu àoáng goáp yá kiïën. Àùåc biïåt liïn quan àïën nöåi dung quy hoaåch, Quaãn lyá quy hoaåch, cêëp pheáp, xûã lyá vi phaåm laâ traách nhiïåm cuãa caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác trong viïåc thûåc hiïån caác muåc tiïu quy hoaåch chung Thuã àö àïì ra, trïn cú súã àoá Ban töí chûác töíng húåp àïí kiïën nghõ vúái caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác hûäu quan nhùçm goáp phêìn xêy dûång Thuã àö Haâ Nöåi laâ thaânh phöë, vùn minh, hiïån àaåi nhûng vêîn giûä àûúåc baãn sùæc dên töåc, àêët ngaân nùm vùn hiïën. 7

8 HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI ÀAÁNH GIAÁ THÛÅC TRAÅNG PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG THAÂNH PHÖË HAÂ NÖÅI GIAI ÀOAÅN 20 NÙM QUA KTS. TRÊÌN NGOÅC CHÑNH Chuã tõch Höåi Quy hoaåch Phaát triïín Àö thõ Viïåt Nam 1. Àùåt vêën àïì Trïn thïë giúái, nhiïìu àö thõ nhû thaânh phöë New York, Chicago (Myä), Tokyo (Nhêåt), Singapore, Höìng Köng luön coi nhûäng cöng trònh cao têìng laâ nhûäng biïíu tûúång cho sûå phaát triïín vaâ phöìn thõnh cuãa caác thaânh phöë àoá. Àiïìu naây khùèng àõnh, nhaâ cao têìng vúái nhûäng lúåi thïë vïì chûác nùng sûã duång àa daång, phong phuá laâ möåt xu hûúáng phaát triïín têët yïëu taåi nhûäng quöëc gia coá töëc àöå àö thõ hoáa cao. ÚÃ Viïåt Nam, trong nhûäng nùm cuöëi cuãa thïë kyã XX, cuâng vúái quaá trònh àö thõ hoaá diïîn ra ngaây caâng söi àöång, sûå gia tùng dên söë cú hoåc àaä laâm cho quyä àêët ngaây caâng thu heåp, taåo aáp lûåc lúán vïì nhu cêìu úã taåi caác àö thõ. Trong khi àoá nhaâ cao têìng laåi laâ giaãi phaáp hûäu hiïåu nhùçm giaãi quyïët chöî úã cho nhiïìu ngûúâi dên, tiïët kiïåm quyä àêët, tùng diïån tñch cêy xanh vaâ caác cöng trònh cöng cöång, àöìng thúâi goáp phêìn taåo nïn böå mùåt àö thõ vùn minh, hiïån àaåi. Àêy laâ giaãi phaáp sûã duång àêët coá hiïåu quaã nhêët, àùåc biïåt trong àiïìu kiïån àêët àö thõ àang ngaây caâng chêåt heåp vaâ trúã nïn khan hiïëm, nhêët laâ caác àö thõ lúán nhû Haâ Nöåi vaâ TP. Höì Chñ Minh. Àoá coân laâ giaãi phaáp töët nhêët trong cöng taác quy hoaåch àö thõ, giuáp cho viïåc quaãn lyá, phaát triïín àö thõ khöng nhûäng chó vïì mùåt khöng gian kiïën truác maâ coân vïì phûúng diïån quaãn lyá haânh chñnh, xaä höåi. Nhaâ cao têìng khi àûúåc xêy dûång theo quy hoaåch vúái sûå àöìng böå vïì haå têìng kyä thuêåt, caãnh quan möi trûúâng àaä taåo ra diïån maåo múái cho àö thõ vùn minh. úã Viïåt Nam, chuã trûúng phaát triïín chung cû cao têìng coân taåo cú höåi cho caác doanh nghiïåp xêy dûång àûúåc tiïëp cêån vúái tiïën böå khoa hoåc kyä thuêåt, taåo nguöìn ngên saách lúán cho nhaâ nûúác. Nhaâ cao têìng àoáng vai troâ quan troång trong viïåc xêy dûång hònh aãnh caác àö thõ hiïån àaåi vaâ laâm tùng diïån tñch sûã duång cho àö thõ, àùåc biïåt àöëi vúái caác thaânh phöë lúán. Trong nhûäng nùm gêìn àêy, nhaâ cao têìng àûúåc xêy dûång nhiïìu úã Viïåt Nam, thöng thûúâng bao göìm nhaâ úã chung cû, cöng trònh coá chûác nùng höîn húåp, khaách saån vaâ cöng súã. Nhaâ cao têìng àûúåc xêy dûång taåi moåi võ trñ trong caác thaânh phöë lúán tuây theo nhu cêìu sûã duång vaâ àiïìu kiïån kinh tïë kyä thuêåt. Nhaâ cao têìng thûúâng àûúåc böë cuåc thaânh hai hònh thûác chuã yïëu: caác nhoám cöng trònh cao têìng àûúåc xêy dûång trong caác khu àö thõ múái; caác cöng trònh xêy dûång àún leã, xen cêëy trong khu vûåc taái thiïët àö thõ cuäng nhû trong nöåi àö lõch sûã. 2. Àaánh giaá thûåc traång phaát triïín cöng trònh cao têìng trong khu vûåc nöåi àö thaânh phöë Haâ Nöåi Trûúác nùm 1980, caã thaânh phöë Haâ Nöåi chó coá möåt cöng trònh cao têìng duy nhêët laâ khaách saån Haâ Nöåi cao 11 têìng. Tûâ sau quy hoaåch chung àûúåc duyïåt 1981, vúái yïu cêìu baão töìn trong khu vûåc nöåi àö, caác cöng trònh xêy dûång phaát triïín trong giai àoaån naây chuã yïëu laâ 4, 5, 7 têìng. Nhòn chung trong giai àoaån naây, àõnh hûúáng phaát triïín vïì khöng gian kiïën truác cao têìng khu vûåc nöåi àö noái chung vaâ khu vûåc trung têm àö thõ coân chûa chùåt cheä. Sau nùm 1986, bûúác sang thúâi kyâ àöíi moái, vúái nïìn kinh tïë thõ trûúâng, sûå gia tùng dûå aán àêìu tû xêy dûång nhêët laâ dûå aán coá vöën àêìu tû nûúác ngoaâi àïí khai thaác lúåi nhuêån tûâ quyä àêët àaä àûa xu thïë xêy dûång nhaâ cao têìng nhû khaách saån, trung têm thûúng maåi, chung cû cao cêëp àaä bùæt àêìu phaát triïín nhanh. Trûúác yïu cêìu naây, trong quy hoaåch chung (Àiïìu chónh quy hoaåch töíng mùåt bùçng Thuã àö Haâ Nöåi) àûúåc duyïåt taåi Quyïët àõnh CT ngaây 18/4/1992 do Höåi àöìng Böå trûúãng ban haânh, àaä xaác àõnh phaãi tùng cûúâng cöng taác quaãn lyá xêy dûång. Àiïìu naây àoâi hoãi phaãi coá sûå kiïím soaát quy àõnh vïì löå giúái, chiïìu cao cöng trònh, nhêët laâ cho caác khu vûåc àùåc thuâ cêìn baão töìn. Caác yïu cêìu naây àûúåc thïí hiïån trong Àiïìu lïå quaãn lyá xaác àõnh khöng gian kiïën truác cho tûâng khu vûåc, vñ duå: taåi khu trung têm Hoaân Kiïëm: quy àõnh chiïìu cao töëi àa cöng trònh ven höì taåi chó giúái xêy dûång khöng quaá 16m; taåi khu trung têm Höì Têy: Cöng trònh phaãi coá hònh khöëi kiïën truác, chiïìu cao thñch húåp khöng gêy taác àöång xêëu àïën caãnh quan thiïn nhiïn vaâ ö nhiïîm möi trûúâng; taåi khu phöë cöí: Cöng trònh àûúåc pheáp caãi taåo, xêy dûång coá chiïìu cao khöng quaá 3 têìng (khöng kïí gaác lûãng úã têìng trïåt) maái ngoái. Àiïìu lïå naây àaä thöëng nhêët quaãn lyá trong suöët giai àoaån Trong giai àoaån naây nöåi àö chûa coá thay àöíi lúán vïì khöng gian kiïën truác. Tuy nhiïn àïí àaáp ûáng vúái yïu cêìu phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, võ thïë cuãa Thuã àö. Thuã tûúáng Chñnh phuã àaä coá Quyïët àõnh 108/1998/QÀ-TTg ngaây 20/6/1998 phï duyïåt Àiïìu chónh quy hoaåch chung Thuã àö àïën 2020, quy àõnh kiïën truác vaâ caãnh quan àö thõ, trong àoá àöëi vúái: (1) Caác khu phöë hiïån coá: Phaãi giûä gòn, tön taåo caác di saãn vùn hoaá, lõch sûã, caãnh quan thiïn nhiïn vaâ caác cöng trònh kiïën truác coá giaá trõ; baão töìn khu phöë cöí, àöìng thúâi nêng cêëp caác cöng trònh phuåc vuå lúåi ñch cöng cöång; haån chïë chiïìu cao cuãa caác cöng trònh xêy dûång múái úã khu phöë cuä vaâ chó böë trñ caác cöng trònh cao têìng úã nhûäng võ trñ thñch húåp; (2) Caác khu phaát triïín múái: Bao göìm caác khu xêy dûång múái vaâ caác laâng xoám xen keä àûúåc baão töìn, caãi taåo vaâ xêy dûång theo hûúáng hiïån àaåi, mang baãn sùæc dên töåc, coá hïå thöëng cú súã haå têìng àöìng böå, coá nhiïìu vûúân hoa, cöng viïn, cêy xanh taåo nïn möi trûúâng sinh thaái cuãa Thuã àö töët, xanh, saåch, àeåp; chuá yá nêng tyã lïå trung bònh têìng cao, khai thaác khöng gian ngêìm vaâ trïn khöng, àïí tiïët kiïåm àêët. Àêy laâ giai àoaån thûåc hiïån àöíi múái àûúâng löëi phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, vò vêåy àõnh hûúáng hònh thaânh vaâ 8

9 ÀAÁNH GIAÁ THÛÅC TRAÅNG PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG... phaát triïín caác khu àö thõ múái, chuã trûúng sûã duång quyä àêët, taåo vöën xêy dûång cú súã haå têìng vaâ phaát triïín caác àö thõ theo dûå aán laâ hoaåt àöång chuã àaåo trong giai àoaån naây. Sau khi Quyïët àõnh 108/1998/QÀ-TTg ngaây 20/6/1998 cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã vaâ Quyïët àõnh 123/QÀUB ngaây 06/12/2001 cuãa UÃy ban Nhên dên thaânh phöë Haâ Nöåi quy àõnh vïì tyã lïå caác loaåi nhaâ úã trong khu àö thõ múái: nhaâ úã thêëp têìng laâ 40% vaâ nhaâ úã cao têìng laâ 60% àaä múã ra möåt thúâi kyâ múái vïì xêy dûång nhaâ cao têìng trong caác khu àö thõ múái. Àiïín hònh cho caác khu àö thõ múái trong giai àoaån naây laâ Trung Hoâa - Nhên Chñnh, Phaáp Vên, Tûá Hiïåp, Bùæc Àõnh Cöng, Cêìu Giêëy, Dõch Voång, Laâng Quöëc tïë Thùng Long Caác khu àö thõ múái àûúåc àêìu tû vúái tiïu chñ àa daång vïì loaåi hònh nhaâ úã (nhaâ liïn kïë, nhaâ biïåt thûå vaâ nhaâ chung cû) vúái chó tiïu diïån tñch saân trïn àêìu ngûúâi àaä cao hún chó tiïu cuãa caác khu nhaâ úã trûúác àêy. Caác cöng trònh haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi cuäng àûúåc àõnh hûúáng xêy dûång àöìng böå nhùçm thoãa maän nhu cêìu cuãa ngûúâi dên àö thõ. Trong khi àoá vaâo nhûäng nùm 60, caác cöng trònh cöng cöång trong caác tiïíu khu úã chó àûúåc tñnh toaán theo nguyïn lyá têìng bêåc nhùçm phuåc vuå nöåi böå trong phaåm vi caác àún võ úã vaâ tiïíu khu nhaâ úã àoá. Àïën giai àoaån naây, caác cöng trònh cöng cöång cêëp àún võ úã trong caác khu àö thõ múái coân àûúåc tñnh toaán àïí phuåc vuå röång raäi cho caác khu nhaâ úã xung quanh. Àõnh hûúáng xêy dûång caác cöng trònh cao têìng cuäng àaä àûúåc cuå thïí hoaá trong caác quy hoaåch chi tiïët. Vúái nhûäng cú súã phaáp lyá nhû vêåy, viïåc xêy dûång cöng trònh cao têìng àaä àûúåc quaãn lyá coá hiïåu quaã. Sau khi Quy hoaåch chung TP Haâ Nöåi nùm 1992 àûúåc duyïåt àïën nùm 2000 àaä coá trïn 60 cöng trònh cao têìng. Àïën Quy hoaåch chung Thuã àö Haâ Nöåi àïën 2030 têìm nhòn àïën 2050 àûúåc Thuã tûúáng Chñnh phuã phï duyïåt taåi quyïët àõnh 1259/QÀ-TTg ngaây 26/7/2011 àaä xaác àõnh mö hònh phaát triïín khöng gian toaân àö thõ theo mö hònh chuâm àö thõ. Khu vûåc àö thõ trung têm àûúåc múã röång tûâ nöåi àö àïën vaânh àai 4. Khöng gian kiïën truác nöåi àö cêìn àûúåc raâ soaát vaâ quaãn lyá chùåt cheä. Vúái khu vûåc nöåi àö lõch sûã khu vûåc tûâ Nam söng Höìng àïën vaânh àai 2 laâ khu vûåc baão töìn di saãn, haån chïë phaát triïín nhaâ cao têìng vaâ kiïím soaát gia tùng dên söë cú hoåc, giaãm tûâ 1,2 triïåu xuöëng khoaãng 0,8 triïåu ngûúâi. Tuy nhiïn 20 nùm qua (kïí tûâ khi àöì aán àiïìu chónh quy hoaåch chung Haâ Nöåi àûúåc phï duyïåt taåi Quyïët àõnh 108/1998/QÀ-TTg ngaây 20/6/1998), Haâ Nöåi àaä coá sûå buâng nöí vïì söë lûúång nhaâ cao têìng. Bïn caånh nhûäng ûu àiïím nöíi tröåi, nhaâ cao têìng vêîn coân nhûäng bêët cêåp trong viïåc xêy dûång vaâ quaãn lyá khöng gian kiïën truác caãnh quan, tûâ cöng taác lêåp quy hoaåch, thiïët kïë kiïën truác àïën cöng taác quaãn lyá. Àïí kiïím soaát viïåc xêy dûång vaâ quaãn lyá nhaâ cao têìng chùæc chùæn, hïå thöëng vùn baãn phaáp quy cêìn àûúåc àöíi múái. Bùæt àêìu tûâ viïåc xaác àõnh caác tiïu chñ cuãa kiïën truác cao têìng. Quy chuêín quy hoaåch xêy dûång 01: 2008/BXD vúái caác quy àõnh vïì chó tiïu quy hoaåch vaâ quaãn lyá hïå thöëng cöng trònh cao têìng nöåi àö coân nhiïìu bêët cêåp. Nöåi haâm caác tiïu chñ vïì kiïën truác, giao thöng, haå têìng, caãnh quan, an toaân vaâ tiïån nghi chûa àûúåc laâm roä. Caác chó tiïu kinh tïë kyä thuêåt nhû mêåt àöå xêy dûång, hïå söë sûã duång àêët cho khu vûåc àûúåc xêy dûång cao têìng chûa àûúåc xaác àõnh möåt caách àöìng böå, thöëng nhêët. Möåt söë quy àõnh vïì võ trñ, vïì àiïím nhêën kiïën truác vaâ nhêët laâ töí chûác khöng gian, hònh thûác kiïën truác cao têìng... chûa àûúåc xaác àõnh cuå thïí àïí quaãn lyá chùåt cheä. Viïåc thiïët kïë àö thõ chûa quan têm àuáng mûác cho caác tuyïën phöë, caác lö phöë trong àö thõ noái chung vaâ nhûäng khu vûåc coá nhaâ cao têìng noái riïng. Taåi Haâ Nöåi, khu vûåc nöåi àö, nöåi àö lõch sûã phêìn lúán laâ caác phöë nhoã vúái kiïën truác cöng trònh nhoã, nhaâ úã gùæn liïìn vúái phûúng thûác kinh doanh theo kiïíu phöë chúå (khu phöë cöí Haâ Nöåi) hoùåc nhaâ úã theo kiïíu biïåt thûå, nhaâ liïìn kïì, nhaâ cöng súã haânh chñnh, bïånh viïån, khöng gian cöng cöång, nhaâ ga, Taåi khu vûåc naây coá hïå söë sûã duång àêët thêëp. Trong khi viïåc thiïët kïë nhaâ cao têìng hêìu nhû chó têåp trung vaâo tûâng cöng trònh cuå thïí, chûa quan têm nhiïìu àïën töíng thïí khöng gian àö thõ vïì tñnh haâi hoâa, tyã lïå tûúng thñch giûäa nhaâ cao têìng vúái khöng gian xung quanh. Nhiïìu cöng trònh khöng coá khoaãng luâi hoùåc khoaãng luâi khöng àaáng kïí, laâm cho khöng gian xung quanh thïm chêåt chöåi... Àïí cuå thïí àõnh hûúáng xêy dûång cöng trònh cao têìng trong nöåi àö lõch sûã, UBND thaânh phöë haâ Nöåi àaä coá Quyïët àõnh söë 11/2016/QÀ-UBND ngaây 04/4/2016 ban haânh Quy chïë quaãn lyá quy hoaåch, kiïën truác cao têìng trong khu vûåc nöåi àö lõch sûã TP Haâ Nöåi. Àêy laâ quy àõnh khaá cuå thïí vïì àiïìu kiïån àïí nghiïn cûáu xêy dûång cöng trònh cao têìng, xaác àõnh têìng cao, chiïìu cao töëi àa, kiïím soaát chûác nùng, dên söë vúái cöng trònh cao têìng; caác quy àõnh vïì quaãn lyá khöng gian, kiïën truác caãnh quan àö thõ; caác khu vûåc khöng àûúåc pheáp xêy dûång cöng trònh cao têìng trong khu vûåc nöåi àö lõch sûã thuöåc àõa giúái haânh chñnh cuãa 05 quêån: Ba Àònh, Àöëng Àa, Hoaân Kiïëm, möåt phêìn phña Bùæc Hai Baâ Trûng vaâ möåt phêìn phña Nam cuãa quêån Têy Höì. Theo Quy chïë naây thò trong nöåi àö lõch sûã Haâ Nöåi, chó coá 23/103 (22%) àoaån àûúâng, khu vûåc laâ khöng àûúåc pheáp xêy dûång nhaâ cao têìng. Sau caác Quyïët àõnh Àiïìu chónh quy hoaåch chung Thuã àö Haâ Nöåi cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã qua caác thúâi kyâ, viïåc phaát triïín nhaâ úã noái chung vaâ chung cû cao têìng noái riïng àaä vaâ àang àûúåc triïín khai nhû sau: - Xêy dûång têåp trung vaâ àöìng böå caác khu nhaâ úã theo dûå aán phaát triïín caác khu àö thõ múái; - Quy hoaåch chi tiïët caác lö àêët nhoã, leã nùçm xen keä trong caác khu vûåc nöåi àö bao göìm caác khu phöë cuä; - Caãi taåo caác khu nhaâ úã chung cû cuä trong caác khu nöåi thaânh; - Di dúâi truå súã laâm viïåc böå ngaânh trung ûúng, cú súã y tïë, cú súã giaáo duåc, cú súã saãn xuêët cöng nghiïåp àaáp ûáng yïu cêìu xêy dûång cú súã haå têìng, nhùçm baão àaãm viïåc töí chûác laåi giao thöng, tiïån ñch cöng cöång trong àö thõ trung têm Thaânh phöë Haâ Nöåi; - Hûúáng túái xêy dûång caác chung cû cao cêëp trong àö thõ coá vöën àêìu tû nûúác ngoaâi... Thûåc tïë cho thêëy nhaâ cao têìng laâ möåt thaânh phêìn khöng thïí thiïëu àûúåc trong caác thaânh phöë hiïån àaåi. Kiïën truác cao têìng thûúâng coá phong caách kiïën truác 9

10 ÀAÁNH GIAÁ THÛÅC TRAÅNG PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG... múái, hiïån àaåi, goáp phêìn caãi taåo böå mùåt àö thõ, thuác àêíy phaát triïín kinh tïë xaä höåi, goáp phêìn taåo àiïìu kiïån cho cöng taác quaãn lyá àö thõ. Hiïån nay àïí thu huát àêìu tû cho caác hoaåt àöång kinh tïë, Haâ Nöåi cuäng nhû nhiïìu àö thõ taåi caác thaânh phöë lúán àaä chuá troång vaâo viïåc xêy dûång vaâ caãi taåo caác khu vûåc trung têm nöåi àö. Viïåc coá nhiïìu nhaâ cao têìng àûúåc xêy dûång àaä laâm thay àöíi böå mùåt àö thõ, taåo nïn sùæc thaái múái cuãa sûå phaát triïín Àöëi vúái caác khu àö thõ múái, viïåc xêy dûång nhaâ cao têìng thûúâng dïî thûåc hiïån vaâ quaãn lyá hiïåu quaã hún nhiïìu so vúái viïåc xêy dûång nhaâ cao têìng trong khu vûåc haån chïë phaát triïín hay taåi caác khu àö thõ cuä, khu vûåc nöåi àö lõch sûã. Viïåc xêy dûång xen cêëy caác nhaâ cao têìng taåi caác khu vûåc naây àaä mang laåi nhûäng kïët quaã àaáng ghi nhêån nhû têån duång giaá trõ sûã duång àêët, tùng giaá trõ àêìu tû, chónh trang böå mùåt àö thõ, taåo àöång lûåc phaát triïín khu vûåc lên cêån. Tuy nhiïn bïn caånh àoá viïåc xêy dûång nhaâ cao têìng taåi caác khu vûåc haån chïë phaát triïín cuãa khu àö thõ, khu àö thõ cuä, khu vûåc nöåi àö lõch sûã cuäng keáo theo nhiïìu hïå luåy trong àoá phaãi kïí àïën taác àöång lïn haå têìng kyä thuêåt àùåc biïåt laâ giao thöng. Trong möåt vaâi dûå aán, àöi khi kiïën truác cao têìng úã võ trñ khöng thñch húåp seä phaá vúä caãnh quan àö thõ, do khöng phuâ húåp vúái khöng gian kiïën truác noái chung, khöng taåo àûúåc khöng gian, hònh aãnh töët cho tûâng tuyïën phöë vaâ caã khu vûåc. Mùåc duâ xêy dûång nhaâ cao têìng laâ xu thïë têët yïëu cuãa quaá trònh phaát triïín nhûng viïåc xêy xen trong caác khu vûåc nöåi àö àaä taåo ra sûå thiïëu àöìng böå vïì caãnh quan kiïën truác hiïån hûäu, taåo nïn sûå chïnh lïåch vïì khöng gian vaâ hònh thûác kiïën truác. Dïî phaát sinh caác sûå cöë trong quaá trònh thi cöng cho cöng trònh lên cêån nïëu khöng coá caác giaãi phaáp baão àaãm an toaân. Trong caác khu vûåc nöåi àö, hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt vïì cú baãn vöën laâ öín àõnh, chó àaáp ûáng vûâa àuã cho quy mö hiïån hûäu. Viïåc xêy dûång nhaâ cao têìng vaâo caác khu vûåc naây vúái diïån tñch saân tùng lïn, söë ngûúâi têåp trung cao hún seä gêy quaá taãi àïën cú súã hïå thöëng haå têìng hiïån hûäu. Sûå gia tùng do nhu cêìu ài laåi, gia tùng phûúng tiïån giao thöng, thiïëu baäi àöî xe, cuâng vúái viïåc lêën chiïëm heâ phöë, loâng àûúâng vúái nhiïìu muåc àñch khaác nhau dêîn àïën tònh traång uân tùæc, tùæc ngheän giao thöng taåi khu vûåc naây. Tònh traång nûúác cêëp khöng àuã aáp lûåc, lûu lûúång nûúác cêëp khöng àaáp ûáng nhu cêìu, chêët lûúång nûúác khöng àaãm baão àaä laâm aãnh hûúãng àïën cuöåc söëng cuãa ngûúâi dên àö thõ. Hïå thöëng thoaát nûúác hoaåt àöång keám hiïåu quaã gêy ngêåp uáng, viïåc thu gom, vêån chuyïín raác coá nguy cú mêët vïå sinh aãnh hûúãng àïën möi trûúâng, nguy cú mêët an toaân trong phoâng chöëng chaáy, nöí laâ nhûäng hïå quaã khöng mong muöën trong quaá trònh xêy dûång vaâ phaát triïín nhaâ cao têìng trong khu vûåc nöåi àö lõch sûã cuãa Haâ Nöåi. Vúái khoaãng thúâi gian 20 nùm kïí tûâ nùm 1998 àïën nay, àaä coá haâng trùm cöng trònh cao têìng (theo quy àõnh tûâ 9 têìng trúã lïn) àûúåc xêy dûång. Vúái töëc àöå xêy dûång nhû hiïån nay, àaä coá yá kiïën àaánh giaá, cho rùçng Haâ Nöåi noái riïng vaâ nhiïìu àö thõ khaác noái chung àang thiïëu nhûäng quy àõnh chùåt cheä àïí coá thïí gùæn viïåc phaát triïín àö thõ vúái sûå quaãn lyá kiïën truác nhaâ cao têìng möåt caách húåp lyá vaâ hiïåu quaã. Trong khi, caác chó tiïu vïì quy hoaåch - kiïën truác nhû hïå söë sûã duång àêët, mêåt àöå xêy dûång, têìng cao cöng trònh, khoaãng luâi, khoaãng caách giûäa caác toâa nhaâ laåi coá vai troâ quyïët àõnh àïën diïån maåo àö thõ vúái viïåc kïët nöëi haâi hoâa giûäa kiïën truác vúái caãnh quan àö thõ, khúáp nöëi haå têìng kyä thuêåt vaâ haå têìng xaä höåi àö thõ. Trûúác hïët, noái vïì vêën àïì quy hoaåch xêy dûång nhaâ cao têìng. Trong cöng taác quaãn lyá phaát triïín àö thõ thò àöì aán quy hoaåch àö thõ àûúåc duyïåt laâ cú súã phaáp lyá quan troång vïì sûã duång àêët xêy dûång vaâ töí chûác thûåc hiïån caác kïë hoaåch àêìu tû xêy dûång. Do hïå thöëng vùn baãn phaáp luêåt chêåm àöíi múái, trong khi yïu cêìu thûåc tïë àoâi hoãi, yïu cêìu cêìn taåo ra nguöìn lûåc vaâ àöi khi laâ yïu cêìu cuãa caác nhaâ àêìu tû nïn àaä khiïën nhiïìu dûå aán xêy dûång nhaâ cao têìng phaãi ài trûúác quy hoaåch möåt bûúác. Kïët quaã coá nhiïìu cöng trònh nhaâ cao têìng taåi caác khu vûåc nöåi àö chûa phuâ húåp võ trñ quy hoaåch, khöng taåo àûúåc caãnh quan kiïën truác àö thõ haâi hoaâ; khöng chuá troång àïën möi trûúâng, caãnh quan àö thõ. Àöëi vúái caác dûå aán caãi taåo chung cû cuä múái chuá troång xêy dûång caác toâa nhaâ riïng leã, thiïëu caác maãng xanh, khoaãng tröëng vaâ caác cöng trònh tiïån ñch cöng cöång (vò vêåy cêìn phaãi coá quy hoaåch töíng thïí). Mùåc duâ, àaä coá coá caác nghiïn cûáu vïì kiïën truác quy hoaåch nhaâ cao têìng vaâ chung cû cao têìng, Böå Xêy dûång cuäng àaä ban haânh möåt söë tiïu chuêín, quy chuêín quy àõnh vïì vêën àïì naây nhûng thûåc tïë vêën àïì quaãn lyá, xêy dûång caác toâa nhaâ cao têìng khöng phaãi luác naâo cuäng àuáng vúái quy àõnh, nhêët laâ trong khu vûåc haån chïë phaát triïín, xêy dûång xen keåt trong caác àö thõ. Tònh traång nhiïìu khu chung cû riïng leã xêy dûång vúái mêåt àöå cao trong caác khu vûåc trung têm do têån duång quaá mûác àêët àai vaâ khöng gian cho muåc àñch kinh doanh bêët àöång saãn àaä laâm haån chïë sûå thöng thoaáng vaâ têìm nhòn.caác khu chung cû cuä trong khu vûåc nöåi àö hiïån àang xuöëng cêëp nghiïm troång vïì chêët lûúång, möåt söë toâa nhaâ chung cû, cùn höå bõ àuåc phaá, cúi núái laâm mêët myä quan àö thõ, aãnh hûúãng nghiïm troång àïën àöå bïìn, tiïìm êín nguy cú mêët an toaân. Ngay taåi caác khu àö thõ múái cuäng coân nhiïìu bêët cêåp. Àoá laâ sûå thiïëu àöìng böå giûäa haå têìng kyä thuêåt trong khu àö thõ vúái haå têìng bïn ngoaâi caác khu àö thõ maâ cuå thïí laâ sûå liïn thöng vaâ kïët nöëi giao thöng; thoaát nûúác, xûã lyá nûúác thaãi khöng àaãm baão. Nhiïìu khu àö thõ àûúåc xêy dûång khaá àöìng böå vúái caác cöng trònh haå têìng kyä thuêåt úã bïn trong ranh giúái àêët àûúåc giao, coân bïn ngoaâi khu vûåc dûå aán thò vêîn coân nhiïìu bêët cêåp. Sûå khúáp nöëi giûäa caác cöng trònh haå têìng bïn trong vaâ bïn ngoaâi haâng raâo chûa coá hoùåc nïëu coá cuäng khöng àûúåc tuên thuã nghiïm chónh. Tònh traång aách tùæc giao thöng thûúâng xuyïn xaãy ra taåi caác cûãa ra vaâo úã khu àö thõ múái. Viïåc thiïëu caác baäi àöî xe vaâ lêën chiïëm àûúâng vóa heâ àïí àöî xe àaä xuêët hiïån taåi nhiïìu khu àö thõ. Möåt söë àö thõ do cao àöå nïìn bïn trong cao hún hoùåc thêëp hún khu vûåc xung quanh, viïåc san lêëp mùåt höì, trong khi àoá khöng coá sûå khúáp nöëi hïå thöëng thoaát nûúác àaä gêy hêåu quaã ngêåp uáng, khoá tiïu thoaát. Nhiïìu núi, viïåc cung cêëp nûúác saåch khöng àaãm baão, chêët lûúång nûúác coân coá nhiïìu vêën àïì, hïå thöëng chiïëu saáng taåi möåt söë khu àö 10

11 ÀAÁNH GIAÁ THÛÅC TRAÅNG PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG... thõ coân thiïëu. Haå têìng xaä höåi trong caác khu khu àö thõ nhû xêy dûång trûúâng hoåc, bïånh viïån, khöng gian cöng cöång daânh cho vûúân hoa cöng viïn... khöng àûúåc thûåc hiïån theo quy hoaåch, chûa thûåc hiïån àuáng caác quy àõnh hiïån haânh dêîn àïën viïåc bêët cêåp trong cöng taác quaãn lyá cho chñnh quyïìn àõa phûúng, khöng àaáp ûáng àûúåc nhu cêìu cuãa khu dên cû. Chñnh vò vêåy viïåc phaát triïín nhaâ cao têìng trong khu nöåi àö lõch sûã cêìn phaãi tuên thuã quy hoaåch vaâ thiïët kïë àö thõ, trong trûúâng húåp quy hoaåch hoùåc thiïët kïë àö thõ chûa àûúåc lêåp hoùåc chûa phï duyïåt thò cêìn giaãi àûúåc baâi toaán vïì sûå aãnh hûúãng khi xêy nhaâ cao têìng túái kiïën truác caãnh quan, baão töìn ngay taåi khu vûåc, khu vûåc xung quanh vaâ toaân thaânh phöë, cuäng nhû aãnh hûúãng vaâ sûác eáp lïn kïët cêëu haå têìng kyä thuêåt àùåc biïåt lïn hïå thöëng giao thöng. 3. Àïì xuêët, kiïën nghõ Phaát triïín nhaâ úã nhêët laâ nhaâ cao têìng trong khu vûåc nöåi àö cêìn phaãi laâm töët viïåc baão töìn. Cêìn phaãi quy àõnh vïì mêåt àöå dên söë, mêåt àöå xêy dûång, hïå söë sûã duång àêët, têìng cao Àïí àaãm baão khöng vûúåt quaá nùng lûåc vêån haânh cuãa hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt, àùåc biïåt laâ khöng gêy aách tùæc giao thöng, taåi möîi dûå aán cêìn tñnh toaán vaâ quaãn lyá chùåt cheä caác chó tiïu: mêåt àöå xêy dûång, têìng cao, hïå söë sûã duång àêët vaâ phaãi tuên thuã tiïu chuêín quy chuêín hiïån haânh vïì àaãm baão àöå thöng thoaáng, chiïëu saáng tûå nhiïn, an toaân phoâng chaáy chûäa chaáy, àaãm baão caác chó tiïu vïì giao thöng tônh, kïët nöëi haå têìng vúái khu vûåc xung quanh, cung cêëp àêìy àuã caác dõch vuå thiïët yïëu nhû cêëp thoaát nûúác, cêëp àiïån, cú súã giaáo duåc, y tïë, khöng gian cêy xanh, mùåt nûúác, vûúân hoa, sên chúi, caác tiïån ñch cöng cöång phuåc vuå cû dên sinh söëng taåi khu vûåc; khöëi tñch cöng trònh, hònh thûác kiïën truác, maâu sùæc, vêåt liïåu xêy dûång phaãi phuâ húåp vúái àùåc àiïím khñ hêåu, haâi hoâa vúái khu vûåc xung quanh, phaãi laâ àiïím nhêën vïì kiïën truác caãnh quan. Cêìn coá cú chïë, chñnh saách phuâ húåp taåo àiïìu kiïån phaát triïín cho viïåc xêy dûång caác khu chung cû cao têìng. Khöëng chïë mêåt àöå xêy dûång khu trung têm lõch sûã vaâ khuyïën khñch phaát triïín khu trung têm múái àïí baão töìn giaá trõ vùn hoáa lõch sûã, giaãm taãi àöëi vúái cú súã haå têìng àö thõ trong khu vûåc nöåi àö. Cêìn töí chûác àaánh giaá taác àöång àïën giao thöng khi triïín khai xêy dûång caác dûå aán àêìu tû cöng trònh cao têìng bao göìm vùn phoâng, nhaâ úã höîn húåp, khaách saån vaâ khu chung cû cao têìng khöng àïí phaát sinh uân tùæc giao thöng trong nöåi àö vaâ doåc caác tuyïën àûúâng truåc chñnh àiïìu chónh phûúng aán giao thöng khu vûåc xung quanh vaâ giao thöng kïët nöëi. Raâ soaát caác quy hoaåch chi tiïët caác khu vûåc nöåi àö lõch sûã, khu àö thõ cuä trong àoá phên tñch, àaánh giaá vaâ laâm roä hïå söë sûã duång àêët, mêåt àöå cû truá, quyä nhaâ úã tûúng ûáng vúái cung cêëp dõch vuå haå têìng àö thõ. Viïåc phaát triïín nhaâ cao têìng trong khu àö thõ trung têm phaãi tuên thuã quy hoaåch phên khu vaâ thiïët kïë àö thõ àaä àûúåc cêëp coá thêím quyïìn phï duyïåt. Vïì quy àõnh quaãn lyá quy hoaåch xêy dûång phaãi coá caác tiïu chñ vïì võ trñ khu àêët, diïån tñch, kñch thûúác khu àêët phaãi àuã àiïìu kiïån böë trñ khoaãng luâi töëi thiïíu àïí àaãm baão an toaân khi tiïëp cêån giao thöng àö thõ, àaáp ûáng quy àõnh vïì phoâng chaáy, chûäa chaáy; haån chïë xêy dûång cöng trònh cao têìng trïn caác tuyïën àûúâng coá löå giúái nhoã. Nêng cao chêët lûúång quy hoaåch vaâ thiïët kïë àö thõ, lêåp, thêím àõnh vaâ ban haânh quy chïë quaãn lyá kiïën truác theo tûâng ö phöë, tuyïën àûúâng (trong àoá bao göìm caã caác quy àõnh cuå thïí võ trñ, quy mö, chiïìu cao, khoaãng luâi, hïå söë sûã duång àêët caác cöng trònh cao têìng coá thïí xêy dûång àûúåc baão àaãm haâi hoâa khöng gian kiïën truác caãnh quan khu vûåc) àïí laâm cú súã cho viïåc cêëp pheáp xêy dûång caác nhaâ cao têìng taåi caác ö phöë hay tuyïën àûúâng naây. Phaát triïín nhanh caác loaåi hònh giao thöng cöng cöång àa phûúng thûác, kïët nöëi trûåc tiïëp vúái caác khu nhaâ úã chung cû; Töí chûác húåp lyá vaâ vaâ quaãn lyá töët vóa heâ, àûúâng daânh cho ngûúâi ài böå àïí ngûúâi dên tiïëp cêån caác phûúng tiïån giao thöng cöng cöång thuêån lúåi, an toaân. Thûåc hiïån caác giaãi phaáp àêíy nhanh viïåc di dúâi caác cú súã saãn xuêët, trûúâng àaåi hoåc, bïånh viïån, möåt söë cú quan ra khoãi khu vûåc nöåi thaânh theo quy hoaåch chung àaä àûúåc phï duyïåt àïí xêy dûång cöng trònh dõch vuå cöng cöång, caác töí húåp cöng trònh cao têìng hiïån àaåi, mêåt àöå xêy dûång thêëp daânh nhiïìu diïån tñch àêët xêy dûång àûúâng giao thöng nöåi böå, khöng gian xanh, khu vui chúi giaãi trñ, khu thïí thao vaâ tiïån ñch cöng cöång phuåc vuå ngûúâi dên, taåo àöå thöng thoaáng, chiïëu saáng vaâ quan troång nhêët laâ múã röång caác tuyïën àûúâng giao thöng cho àö thõ. Nïn taåo cú chïë khuyïën khñch (quy chïë àiïím thûúãng- thïm têìng cao cho caác dûå aán cöng trònh cao têìng) khi giaãm mêåt àöå xêy dûång dûúái 30% vaâ cam kïët àêìu tû töët giao thöng khu vûåc dûå aán vaâ giao thöng ngoaâi dûå aán àaãm baão khöng gêy aách taác giao thöng àö thõ; Coá cú chïë khuyïën khñch àöëi vúái caác dûå aán àêìu tû bïìn vûäng àïí caác doanh nghiïåp àuã nùng lûåc coá thïí tham gia xêy dûång caác dûå aán nhaâ úã àöìng böå, chêët lûúång cao, vêån haânh an toaân, àaãm baão an ninh, tùng giaá trõ bêët àöång saãn thay vò dûåa vaâo nguöìn vöën cuãa nhaâ nûúác. Raâ soaát, sûãa àöíi, böí sung vaâ súám ban haânh quy chuêín kyä thuêåt quy hoaåch xêy dûång trong àoá coá quy àõnh cuå thïí vïì caãi taåo caác khu àö thõ cuä, àö thõ trung têm. AÁp duång linh hoaåt caác quy àõnh cuãa Quy chïë quaãn lyá quy hoaåch, kiïën truác nhaâ cao têìng trong khu vûåc nöåi àö, àaãm baão sûå haâi hoâa vïì khöng gian, kiïën truác caãnh quan vúái caác cöng trònh hiïån hûäu trong khu vûåc thûåc hiïån dûå aán. Kïët luêån Khu vûåc nöåi àö lõch sûã cuãa Haâ Nöåi laâ khu vûåc coân lûu giûä nhiïìu caác giaá trõ vùn hoáa lõch sûã cuãa Thuã àö, caác di saãn kiïën truác àö thõ, nhûng cuäng laâ núi coân nhiïìu caác khu chung cû cuä àang cêìn àûúåc quy hoaåch, taái thiïët àïí nêng cao chêët lûúång söëng cho ngûúâi dên, vò vêåy rêët cêìn coá nhûäng giaãi phaáp vïì quy hoaåch, cú chïë chñnh saách mang tñnh àöåt phaá àïí giaãi quyïët baâi toaán vïì xêy dûång nhaâ cao têìng trong khu vûåc nöåi àö nhùçm quaãn lyá hûäu hiïåu sûå phaát triïín àö thõ, baão töìn giaá trõ vùn hoáa, caãnh quan thiïn nhiïn, taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi àïí thu huát caác nguöìn lûåc trong xaä höåi. 11

12 HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ... ÀAÁNH GIAÁ TÒNH HÒNH PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH NHAÂ CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG THEO QUY HOAÅCH CHUNG THAÂNH PHÖË ÀAÄ ÀÛÚÅC PHÏ DUYÏåT GIAI ÀOAÅN 20 NÙM VÛÂA QUA ThS. KS. PHAN TROÅNG TOAÅI Phoâng Nghiïn cûáu Phaát triïín Viïån Quy hoaåch Xêy dûång Haâ Nöåi I. ÀÙÅT VÊËN ÀÏÌ Trong lõch sûã ngaânh xêy dûång thïë giúái, khoaãng nùm cuöëi thïë kyã thûá XIX bùæt àêìu xuêët hiïån nhaâ cao têìng vaâ laâ saãn phêím cuãa sûå phaát triïín àö thõ hoaá thúâi cêån àaåi. Khi àoá, cöng nghiïåp vaâ thûúng nghiïåp úã àö thõ caác nûúác phaát triïín buâng phaát nhanh choáng, dên söë trong àö thõ têåp trung vúái mêåt àöå cao, àêët àai xêy dûång ngaây möåt khan hiïëm àaä naãy sinh yá tûúãng vûún lïn bêìu trúâi. Mùåt khaác, cöng cuå giao thöng theo hûúáng thùèng àûáng cuäng nhû cöng nghiïåp saãn xuêët vêåt liïåu xêy dûång nhû sùæt theáp, xi mùng... phaát triïín àöåt biïën àaä taåo tiïìn àïì cho quaá trònh phaát triïìn nhaâ cao têìng. Cuâng vúái quaá trònh phaát triïín cuãa caác ngaânh cöng nghiïåp vêåt liïåu xêy dûång, cú khñ..., nhaâ cao têìng phaát triïín ngaây caâng maånh meä búãi leä thûåc tiïîn àaä chûáng minh àûúåc nhûäng ûu àiïím cuãa noá. 1. Tiïët kiïåm àêët xêy dûång Tiïët kiïåm àêët xêy dûång laâ àöång lûåc chuã yïëu thuác àêíy viïåc phaát triïín nhaâ cao têìng trong àö thõ. Kinh tïë àö thõ phaát triïín vaâ sûå têåp trung dên söë taåi caác àö thõ trung têm àaä gêy möåt sûác eáp rêët lúán vïì nhu cêìu nhaâ úã, vùn phoâng laâm viïåc vaâ cú súã haå têìng cho caác àö thõ. Àêët xêy dûång ngaây caâng khan hiïëm, do àoá biïån phaáp giaãi quyïët laâ ngoaâi viïåc múã röång quy mö caác thaânh phöë, coân phaãi têåp trung vaâo vêën àïì laâm sao trong möåt diïån tñch hûäu haån coá thïí taåo nïn àûúåc caâng nhiïìu núi cû truá vaâ hoaåt àöång töët cuãa con ngûúâi. Kinh nghiïåm cuãa caác nûúác trïn thïë giúái àïìu chó roä, trong caác khu nhaâ úã nïëu ta xêy möåt tyã lïå nhêët àõnh nhaâ cao têìng thò so vúái phûúng aán xêy toaân böå chó laâ nhaâ nhiïìu têìng thöi, coá thïí tùng thïm àûúåc tûâ 20 àïën 80% diïån tñch sûã duång. Vñ duå àïí böë trñ chöî úã cho 1000 ngûúâi. Phûúng aán 1: Nïëu laâm nhaâ liïìn kïì 50m 2 /cùn cho 4 ngûúâi úã. Theo Quy chuêín QCXDVN 01:2008, vúái nhaâ 50m 2 thò mêåt àöå xêy dûång laâ 100%. Vêåy àïí böë trñ cho 1000 ngûúâi úã thò cêìn 50 x 1000/4 = m 2 ~ 1.25ha àêët xêy dûång. Phûúng aán 2: Nïëu laâm chung cû 30 têìng (25 têìng àïí úã, 5 têìng thûúng maåi). Nïëu böë trñ möîi cùn höå 100m 2 cho 4 ngûúâi úã thò möîi têìng cêìn 10 cùn tûúng àûúng vúái 1000m 2. Vúái tyã lïå thöng duång, diïån tñch sûã duång bùçng 75% diïån tñch xêy dûång (25% diïån tñch daânh cho giao thöng, cêìu thang, höåp kyä thuêåt...) thò diïån tñch cêìn xêy dûång nhaâ chung cû böë trñ cho 1000 ngûúâi úã laâ 1000 x 100/75 = 1.250m 2 =1/10 diïån tñch theo phûúng aán 1. Qua vñ duå ta coá thïí thêëy roä hiïåu quaã tiïët kiïåm àêët cuãa phûúng aán sûã duång nhaâ cao têìng trong àö thõ. 2. Thuêån lúåi gùæn kïët vaâ hiïåu suêët sûã duång Nhaâ cao têìng laâm cho möi trûúâng saãn xuêët, laâm viïåc vaâ sinh hoaåt cuãa con ngûúâi àûúåc gùæn kïët cao hún, caác möëi liïn hïå theo phûúng nùçm ngang vaâ theo phûúng thùèng àûáng coá thïí kïët húåp laåi, ruát ngùæn khoaãng caách cuãa caác àiïím, tiïët kiïåm thúâi gian, nêng cao hiïåu suêët thuêån lúåi cho sûã duång. Vñ duå, trong möåt khaách saån nïëu caác phoâng nguã, phoâng ùn, phoâng cöng cöång, phoâng laâm viïåc, garage xe cöå àûúåc böë trñ riïng thò khöng nhûäng mêët ài möåt diïån tñch chiïëm àêët rêët lúán maâ coân dêîn àïën nhiïìu bêët tiïån lúán cho khaách vaâ cho ngûúâi quaãn lyá. Nïëu ta têåp trung xêy möåt khaách saån cao têìng thoaã maän àêìy àuã caác chûác nùng êëy, thò coá thïí giaãi quyïët àûúåc mêu thuêîn trong sûã duång vaâ quaãn lyá khaách saån. Àöëi vúái caác ngaânh cöng nghiïåp nheå, trung têm kyä thuêåt cao, nïëu ta àem caác gian xûúãng, caác kho nguyïn liïåu, thaânh phêím, caác hïå thöëng sinh hoaåt vaâ quaãn lyá àïìu böë trñ úã trïn mùåt àêët, thò thúâi gian trung chuyïín phi saãn xuêët vaâ phñ töín quaãn lyá chiïëm tyã troång lúán. Coân khi têåp trung caã trong möåt ngöi nhaâ cao têìng thò coá thïí ruát ngùæn khoaãng caách vêån haânh cuaã caác loaåi thiïët bõ àûúâng öëng vaâ quaá trònh saãn xuêët, àïí tûâ àoá haå thêëp giaá thaânh saãn xuêët. 3. Thuêån tiïån cho sinh hoaåt vaâ àa nùng Àïí giaãi quyïët rêët nhiïìu mêu thuêîn trong quaá trònh laâm viïåc, cû truá vaâ sinh hoaåt cuãa con ngûúâi trong khöng gian phaát triïín cuãa àö thõ, àoâi hoãi phaãi thoaã maän caác nhu cêìu sûã duång khaác nhau trong möåt ngöi nhaâ. Vñ duå, àöëi vúái cû dên, ngoaâi nhu cêìu vïì úã, ngûúâi ta coân phaãi mua baán haâng ngaây nhûäng àöì duâng sinh 12

13 ÀAÁNH GIAÁ TÒNH HÒNH PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH NHAÂ CAO TÊÌNG... hoaåt dûúái daång caác vêåt phêím khaác nhau. Ngoaâi ra coân cêìn caác dõch vuå cöng cöång khaác nûäa. Vò vêåy, ngoaâi viïåc xêy dûång nhaâ úã ra coân cêìn phaãi xêy dûång caác cöng trònh thûúng nghiïåp, dõch vuå khaác úã chung quanh àoá. Nïëu ta àem kïët húåp hai loaåi hònh trïn vúái nhau maâ böë trñ nhûäng khöng gian lúán taåi caác têìng dûúái cuãa nhaâ úã àïí sûã duång laâm thûúng nghiïåp vaâ dõch vuå, thò roä raâng laâ vûâa tiïët kiïåm sûã duång àêët vûâa laâm cho sinh hoaåt cuãa ngûúâi dên thïm thuêån tiïån. Trong caác khu vûåc trung têm cuãa àö thõ, loaåi nhaâ àa nùng nhû vêåy rêët cêìn thiïët. ÚÃ caác têìng bïn trïn cuãa nhaâ, ngûúâi ta böë trñ caác nhaâ úã vaâ phoâng nguã khaách saån, úã caác têìng giûäa, böë trñ vùn phoâng laâm viïåc, úã caác têìng bïn dûúái àêët, sûã duång àïí laâm garage xe cöå, kho taâng... Nhû vêåy, caâng coá lúåi hún trong viïåc laâm dõu cùng thùèng vaâ mêåt àöå giao thöng àö thõ, giaãm búát aáp lûåc cuãa nhu cêìu úã vaâ giaãi quyïët mêu thuêîn cuãa viïåc thiïëu àêët àai xêy dûång, coá lúåi cho saãn xuêët vaâ laâm viïåc cuãa ngûúâi dên. 4. Laâm phong phuá diïån maåo cuãa àö thõ Cùn cûá vaâo àùåc àiïím khaác nhau cuãa àö thõ vuâng àêët xêy dûång, tiïën haânh thiïët kïë quy hoaåch möåt caách tyã myã khoa hoåc, böë trñ caác ngöi nhaâ cao têìng vúái hònh khöëi, diïån maåo khaác nhau coá thïí hònh thaânh àûúâng neát hêëp dêîn cuãa thaânh phöë. Möåt söë nhaâ cao têìng àöåt xuêët vûún lïn nhû àiïím nhêën, taåo nïn caãnh quan vaâ dêëu êën àùåc sùæc cuãa thaânh phöë. Nhaâ cao têìng cuäng thïí hiïån böå mùåt uy nghi, quyïìn lûåc vaâ khùèng àõnh võ thïë phaát triïín kinh tïë - xaä höåi cuãa thaânh phöë, àöi khi laâ caã Quöëc gia. Vñ duå, nhûäng ngöi nhaâ cao têìng xuêët hiïån taåi Haâ Nöåi vaâ TP. HCM trong hai thêåp kyã laåi àêy àaä trúã thaânh böå phêån cêëu thaânh quan troång cuãa hai thaânh phöë lúán cuãa àêët nûúác trong thúâi hiïån àaåi. Nhaâ cao têìng cho pheáp ta daânh àûúåc caâng nhiïìu diïån tñch àêët cho nhûäng khoaãng khöng gian thoaáng àaäng àïí laâm xanh hoaá thaânh phöë, cho nhûäng cöng trònh vui chúi giaãi trñ, coân àoáng goáp vaâo viïåc laâm àeåp caãnh quan möi trûúâng àö thõ. Trïn àónh möåt söë ngöi nhaâ cao têìng nhêët ta coân coá thïí böë trñ têìng Panorama chuyïín àöång àïí laâm núi tham quan giaãi trñ cöng cöång cho caác du khaách coá nhu cêìu thûúãng ngoaån thaânh phöë, thuác àêíy du lõch phaát triïín. II. LÕCH SÛÃ PHAÁT TRIÏÍN NHAÂ CAO TÊÌNG TRÏN THÏË GIÚÁI VAÂ VIÏåT NAM Theo tû liïåu nûúác ngoaâi, möëc khúãi àiïím ra àúâi cuãa nhaâ cao têìng àûúåc àaánh dêëu laâ vaâo nùm , khi nhaâ cao têìng Home Insurance Building 11 têìng, cao 55m àûúåc xêy dûång úã Chicago sûã duång khung theáp laâ chuã yïëu. Nùm úã Chicago, ngûúâi ta àaä khaánh thaânh Masonis Temple 20 têìng cao 92m. Àïën nùm 1903, úã Cincinnati àaä xêy dûång nhaâ cao têìng Ingall 16 têìng, àêy laâ möåt ngöi nhaâ cao têìng àêìu tiïn laâm bùçng hïå khung bï töng cöët theáp. Do cöng nghïå xêy dûång phaát triïín, àöå cûáng vaâ cûúâng àöå cuãa nhaâ àûúåc tùng cûúâng nïn chiïìu cao cuãa ngöi nhaâ coá thïí nêng thïm roä rïåt. Nùm taåi New York hoaân thaânh ngöi nhaâ cao 50 têìng, chiïìu cao 213m. Àoá laâ ngöi nhaâ Metropolitan Life Building. Nùm 1913 taåi New York coân moåc lïn ngöi nhaâ Woolworthy Building 57 têìng cao 242m, diïån tñch chûáa àûúåc trïn möåt vaån nhên viïn laâm viïåc. Nùm 1931, cuäng úã New York, ngöi nhaâ Empire State Building àûúåc xêy dûång vúái 102 têìng, cao 381m. Ngöi nhaâ naây laâ ngöi nhaâ cao nhêët thïë giúái trong khoaãng 40 nùm liïn tuåc. Àïën nùm , úã New York vaâ Chicago lêìn lûúåt xêy dûång World Trade Center (göìm cao öëc phña Nam vaâ phña Bùæc) vúái Sears Tower àïìu cao 110 têìng, chiïìu cao lêìn lûúåt bùçng 417m, 415m vaâ 443m. Cho túái gêìn àêy toâa nhaâ WTC naây vêîn laâ 3 ngöi nhaâ cao têìng cao nhêët thïë giúái (Toâa nhaâ WTC àaä bõ khuãng böë phaá hoaåi nùm 2001). Cùn cûá vaâo tû liïåu cuãa Höåi nghõ Quöëc tïë vïì nhaâ cao têìng lêìn thûá 4 hoåp úã Höìng Köng nùm 1990, coá 100 toâa nhaâ cao nhêët thïë giúái àaä àûúåc thöëng kï, chiïìu cao tûâ m vúái söë têìng tûâ têìng. Trong söë àoá bao göìm 85 vùn phoâng laâm viïåc, 12 nhaâ àa nùng, 3 khaách saån. Trong 100 toâa nhaâ cao têìng coá 78 toâa phên böë taåi Hoa Kyâ, àùåc biïåt têåp trung taåi caác àö thõ lúán nhû New York, Chicago, Seattle, Los Angeles vaâ Dallas. Söë coân laåi xuêët hiïån taåi Canada, Nhêåt, Singapore, Australia, Venezuela, Anh, Phaáp, Àûác, Ba Lan, Nam Phi, Malayxia, Triïìu Tiïn, Höìng Köng... Sau Àaåi chiïën thïë giúái lêìn thûá 2, nhaâ cao têìng phaát triïín maånh úã chêu Êu. Taåi Paris, khu vûåc Defense nùm 1965 moåc lïn nhiïìu nhaâ laâm viïåc cao tûâ têìng vaâ haâng chuåc ngöi nhaâ cao têìng. Nùm 1973, cuäng taåi àêy, xêy dûång toâa nhaâ Maine Montparnass 64 têìng, cao 229m. ÚÃ London (Anh), coá nhaâ cao têìng Canery Wharf Tower 50 têìng, cao 245m. úã Frankffurt (Àûác) coá nhaâ cao têìng Messeturm 70 têìng, cao 259m. ÚÃ Liïn Xö tûâ nhûäng nùm 30 bùæt àêìu xêy dûång nhaâ úã cao têìng. Thêåp kyã 50 khaánh thaânh trûúâng àaåi hoåc Lomonosov coá nhaâ chñnh 36 têìng, cao 239,5m. Nùm 1961, úã Moscow xêy dûång khaách saån Ucraina 34 têìng, cao 198m vaâ nhiïìu nhaâ cao têìng khaác. Nùm 1955 taåi Varsava khaánh thaânh Cung vùn hoaá khoa hoåc (I palac Kultury I Nauki) 42 têìng, cao 241m. Nhaâ úã cao têìng úã Liïn Xö chiïëm tyã troång 7,9% (nùm 1975) tùng lïn àïën 15% (nùm ).Vaâo nhûäng nùm 13

14 ÀAÁNH GIAÁ TÒNH HÒNH PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH NHAÂ CAO TÊÌNG nhaâ úã xêy dûång múái úã Moscow thûúâng tûâ 9 àïën 25 têìng, bònh quên laâ 16 têìng. ÚÃ Àöng Êu, nhaâ úã trïn 9 têìng chiïëm tyã troång tûâ 12-32%. Taåi möåt söë àö thõ lúán, tyã troång àoá coân cao hún nhû úã Budapest lïn túái 80%. Nhêåt Baãn do phaãi chõu taác àöång cuãa àöång àêët vaâ gioá baäo rêët maånh nïn coá möåt thúâi gian daâi quy àõnh nhaâ cao têìng khöng vûúåt quaá 31m. Sau khi àaä tiïën haânh nghiïn cûáu vïì caác biïån phaáp khoa hoåc phoâng chöëng gioá baäo vaâ àöång àêët, ài àïën loaåi trûâ haån chïë noái trïn vaâ tûâ nùm 1964 trúã ài nhaâ cao têìng àûúåc pheáp phaát triïín. Àïën nùm 1981 àaä coá 47 ngöi nhaâ coá chiïìu cao vûúåt quaá 100m (siïu cao) trong àoá phaãi kïí àïën ngöi nhaâ Shunshine 60, úã Tokyo 60 têìng, cao 226m, xêy dûång nùm ÚÃ vuâng Àöng Nam AÁ, Singapore laâ nûúác nhoã, mêåt àöå dên söë cao, kinh tïë phaát triïín maånh nïn nhaâ cao têìng xêy dûång rêët têåp trung. Nöíi bêåt laâ ngöi nhaâ Overseas Union Bank 63 têìng cao 280m; Singapore Treasurry 52 têìng cao 235m; Roffles City Hotel 70 têìng cao 226m. Malaysia coá ngöi nhaâ TAR (Tun Abdul Razak Building) 61 têìng cao 232m vaâ thaáp àöi Petronas cao 251,9m möåt thúâi nöíi tiïëng laâ cao nhêët thïë giúái khaánh thaânh thaáng 8/1999. ÚÃ Viïåt Nam, trong 20 nùm àöíi múái, taåi caác àö thõ lúán, àùåc biïåt laâ úã Haâ Nöåi vaâ Thaânh phöë Höì Chñ Minh nhaâ cao têìng cuäng coá nhûäng bûúác phaát triïín maånh. Haâng trùm ngöi nhaâ cao têìng àûúåc sûã duång laâm vùn phoâng laâm viïåc, khaách saån, ngên haâng, trung têm thûúng maåi vaâ haâng chuåc khu nhaâ úã chung cû cao têìng cuäng àua nhau moåc lïn vúái àaâ àöíi múái, vúái nhõp àiïåu tùng trûúãng cuãa nïìn kinh tïë. Àêy laâ hiïån tûúång chûa tûâng coá, chûáng minh sûác söëng maänh liïåt cuãa cöng cuöåc hiïån àaåi hoaá, àö thõ hoaá trïn caã hai miïìn àêët nûúác thöëng nhêët. Nùm 1987 Khaách saån Haâ Nöåi bïn höì Giaãng Voä cao 11 têìng àûúåc xêy dûång taåi Haâ Nöåi laâ nhaâ cao têìng àûúåc xêy dûång thñ àiïím úã miïìn Bùæc. Tûâ nhûäng nùm 1990, chñnh saách àöíi múái kïu goåi àêìu tû nûúác ngoaâi cuâng vúái sûå phaát triïín kinh tïë àaä taåo àiïìu kiïån àêíy maånh xêy dûång nhaâ cao têìng úã möåt söë àö thõ lúán úã Viïåt Nam. Sûå phaát triïín nhanh choáng thïí loaåi nhaâ naây àaä laâm thay àöíi böå mùåt àö thõ cuãa caã nûúác, àêìu tiïn laâ úã Haâ Nöåi vaâ Thaânh phöë Höì Chñ Minh, sau àoá lan röång ra nhiïìu tónh, thaânh khaác. Theo Hiïåp höåi Bêët àöång saãn Viïåt Nam thöëng kï, àïën nùm 2017 úã Haâ Nöåi vaâ Thaânh phöë Höì Chñ Minh coá khoaãng gêìn 1000 toâa nhaâ tûâ 20 têìng trúã lïn. Coá thïí kïí àïën möåt söë cöng trònh nhaâ cao têìng tiïu biïíu úã Haâ Nöåi hiïån nay nhû sau: - Toaâ nhaâ Keangnam Hanoi Landmark Tower: Khöng chó laâ toâa nhaâ cao nhêët Haâ Nöåi maâ coân laâ toâa nhaâ cao nhêët Viïåt Nam cho àïën khi Lanmark 81 vúái chiïìu cao ~ 500m soaán ngöi. Vúái quy mö 72 têìng, chiïìu cao túái 346m hiïån taåi Keangnam 72 vêîn giûä vûäng võ trñ Toâa nhaâ cao nhêët Haâ Nöåi. Bïn caånh toâa chñnh 72 têìng vúái chûác nùng töí húåp vùn phoâng, khaách saån, trung têm giaãi trñ, Keangnam coân coá 2 toâa thaáp chung cû cao cêëp Keangnam Landmark A&B 48 têìng cao 212m vaâ laâ toâa nhaâ cao thûá 3 Haâ Nöåi - Toâa nhaâ Lotte Center Haâ Nöåi: Àûúåc khaánh thaânh vaâo nùm Toåa laåc taåi võ trñ trung têm Haâ Nöåi vúái quy mö toâa nhaâ göìm 65 têìng nöíi, 5 têìng hêìm, cao túái 272m. Bïn trong toâa thaáp Lotte Center Hanoi laâ àaåi siïu thõ Lotte Mart chiïëm toaân böå têìng hêìm B1. Tûâ têìng 1 àïën têìng 6 laâ trung têm thûúng maåi vúái caác mùåt haâng thúâi trang cao cêëp. Trïn àoá laâ khu vùn phoâng vaâ cùn höå sang troång, khaách saån 5 sao. Lotte Center laâ toâa nhaâ cao thûá 2 taåi Haâ Nöåi. - Töí húåp chung cû Discovery Complex A & B: Toåa laåc trïn àûúâng Cêìu Giêëy, Discovery Complex súã hûäu võ trñ àûúåc xem laâ àeåp nhêët khu vûåc trung têm quêån Cêìu Giêëy. Thaáp chung cû Discovery Complex A vúái quy mö 54 têìng, chiïìu cao 195m àang laâ toâa nhaâ cao nhêët quêån Cêìu Giêëy. Discovery Complex B vúái quy mö 43 têìng, chiïìu cao 180m àang xïëp thûá 7 caác toâa cao öëc taåi Haâ Nöåi. - Chung cû HPC Landmark 105 (Usilk Landmark 105): Dûå aán chung cû HPC Landmark 105 laâ möåt trong nhûäng dûå aán coá kiïën truác hiïån àaåi vaâ tiïån ñch bêåc nhêët thuöåc töí húåp Usilk City, thuöåc khu àö thõ múái Vùn Khï, Haâ Àöng. Chung cû HPC Landmark Tower 105 vúái quy mö 50 têìng, chiïìu cao 190m laâ toâa nhaâ cao nhêët Haâ Àöng khi àûúåc hoaân thaânh. - Chung cû Hanoi Landmark 51: Toåa laåc taåi ngaä tû Töë Hûäu - Lï Vùn Lûúng, núi gùæn liïìn vúái nhûäng con àûúâng huyïët maåch ài vaâo trung têm thaânh phöë Haâ Nöåi. Hanoi Landmark 51 coá quy mö 51 têìng nöíi vaâ 4 têìng hêìm. Chiïìu cao cuãa dûå aán khoaãng 180m. - Toâa nhaâ: Toåa laåc ngay taåi võ trñ ngaä tû Lï Vùn Lûúng vaâ Hoaâng Àaåo Thuáy cao 177m, 40 têìng & àûúåc xïëp thûá 8 trong danh saách caác toâa cao öëc cao nhêët Haâ Nöåi. - FLC Twin Tower: Bao göìm 2 thaáp àöi, thaáp cùn höå cao 177m, 50 têìng vaâ thaáp vùn phoâng laâ 38 têìng, vúái 3 têìng hêìm àïí xe, 5 têìng àïë daânh cho chûác nùng thûúng maåi. Thaáp cùn höå 50 têìng dûå kiïën coá chiïìu cao 177m seä chó thua keám Discovery Complex trong söë caác toâa nhaâ cao nhêët quêån Cêìu Giêëy, Haâ Nöåi - Thaáp Mipec Riverside A vaâ B: Mipec Riverside laâ töí húåp cöng trònh àa chûác nùng vúái quy mö 2 toâa thaáp cao 35 têìng, chiïìu cao möîi toâa laâ 162m. Thaáp àöi MIPEC Riverside cao 162m laâ töí húåp cao nhêët quêån Long Biïn. - Chung cû The Pride: laâ cöng trònh bao göìm 04 toâa thaáp cao 35 têìng vaâ möåt khöëi thaáp 45 têìng àûúåc böë trñ taåi trung têm cuãa cöng trònh. Toâa thaáp The Pride D vúái quy mö 45 têìng, coá chiïìu cao 160m thuöåc top caác toâa nhaâ cao nhêët Haâ Nöåi. - Goldmark Diamond, Goldmark Sapphire: Dûå aán Goldmark City taåi 136 Höì Tuâng Mêåu bao göìm 4 phên khu, trong àoá Khu Ruby göìm 4 toâa nhaâ cao 40 têìng; Khu Saphire göìm 4 toâa nhaâ cao 40 têìng; Khu Diamond laâ toâa nhaâ vùn phoâng cao 40 têìng. - Thùng Long Number One A & B: Thùng Long Number One laâ töí húåp vùn phoâng - thûúng maåi vaâ nhaâ úã cao cêëp do töíng cöng ty Viglacera laâm chuã àêìu tû. Vúái 2 thaáp A vaâ B cuâng coá quy mö 40 têìng, cao 152m, 2 toâa thaáp naây cuâng chia seã võ trñ thûá 13 vaâ 14 14

15 ÀAÁNH GIAÁ TÒNH HÒNH PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH NHAÂ CAO TÊÌNG... trong danh saách caác toâa nhaâ cao nhêët Haâ Nöåi. - Thaáp àöi EVN Tower: Toåa laåi taåi söë 11 Cûãa Bùæc, EVN Tower laâ cöng trònh truå súã cuãa Têåp àoaân Àiïån lûåc Viïåt Nam. Toâa nhaâ coá 3 têìng hêìm, khöëi àïë cao 5 têìng, coá 2 toâa thaáp möåt thaáp 33 têìng (Thaáp A), vaâ Thaáp B 29 têìng, àûúåc lùæp àùåt caác hïå thöëng trang thiïët bõ hiïån àaåi. Thaáp A vúái chiïìu cao 147m giûä võ trñ thûá 15 trong caác toâa nhaâ cao nhêët Haâ Nöåi. - FLC Complex 36 Phaåm Huâng: FLC Complex Tower 36 Phaåm Huâng cao 147m, 39 têìng coá àêìy àuã caác haång muåc chûác nùng tiïån ñch daânh cho cû dên nhû bïí búi trïn khöng, sên àöî trûåc thùng. - Vùn Phuá Victoria: Lêëy yá tûúãng tûâ hònh tûúång nûä thêìn chiïën thùæng Victoria. Töí húåp chung cû Vùn Phuá Victoria göìm 03 toâa coá quy mö 40 têìng, chiïìu cao 145m. - Töí húåp Times City: Khu àö thõ Vinhomes Times City Haâ Nöåi laâ möåt töí húåp àö thõ phûác húåp taåi Haâ Nöåi àûúåc àêìu tû búãi têåp àoaân Vingroup coá diïån tñch khoaãng 36,5ha. Toâa nhaâ cao nhêët taåi töí húåp naây laâ toâa Times City T18 vúái quy mö 37 têìng, cao khoaãng 143m. - Thaáp cùn höå Indochina Plaza: Toåa laåc taåi cûãa ngoä phña Têy cuãa Haâ Nöåi, trïn àûúâng Xuên Thuãy giao kïët vúái Phaåm Huâng. Laâ cöng trònh phûác húåp àùèng cêëp bêåc nhêët cuãa Haâ Nöåi. Toâa cùn höå phña Àöng thuöåc dûå aán Indochina Plaza coá chiïìu cao 142m. - Handico Tower: laâ toaâ nhaâ vùn phoâng höåi tuå àêìy àuã caác ûu àiïím caã vïì võ trñ àeåp, giao thöng thuêån tiïån cuâng cú súã haå têìng vaâ caác cú höåi phaát triïín. Handico Tower àûúåc xêy dûång cao 139,5m, 33 têìng vaâ nùçm trong Top 20 toâa nhaâ cao nhêët Haâ Nöåi. - Toâa nhaâ SME Hoaâng Gia: Toâa nhaâ SME Hoaâng Gia laâ töí húåp trung têm thûúng maåi - chung cû cao cêëp göìm 36 têìng vúái 2 têìng hêìm vaâ 1 têìng kyä thuêåt. Vúái quy mö 36 têìng, cao 136m, Töí húåp SME Hoaâng Gia àûúåc xïëp trong top 20 caác toâa nhaâ cao nhêët Haâ Nöåi. - Royal City Nguyïîn Traäi: Dûå aán töí húåp göìm 6 toâa chung cû cao cêëp. Dûå aán àûúåc thiïët kïë theo phong caách kiïën truác hoaâng gia sang troång, lõch laäm vaâ sûå böë trñ nöåi thêët hiïån àaåi, tiïån nghi. Tuy múái hoaåt àöång tûâ vaâi nùm trúã laåi àêy nhûng Chung cû Royal City àûúåc nhiïìu cû dên mïånh danh laâ Thaânh phöë chêu Êu thu nhoã vúái nhiïìu tiïån ñch nhû: Cùn höå cao cêëp, trung têm thûúng maåi, khu vui chúi giaãi trñ, chùm soác sùæc àeåp, khu êím thûåc. Töí húåp Royal City vúái nhiïìu toâa cao àïën 40 têìng, chiïìu cao caác toâa khoaãng 135m. - Dolphin Plaza: Toåa laåc taåi 6 Nguyïîn Hoaâng, phûúâng Myä Àònh 2, Nam Tûâ Liïm phña Têy cuãa Thuã àö Haâ Nöåi vaâ nùçm kïì truåc àûúâng lúán nöëi Trung têm höåi nghõ quöëc gia vaâ sên bay Quöëc tïë Nöåi Baâi, dûå aán töí húåp cùn höå cao cêëp Dolphin Plaza coá quy mö 31 têìng nöíi, 02 têìng hêìm vaâ chiïìu cao 134.5m III. TÒNH HÒNH PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH NHAÂ CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG 20 NÙM VÛÂA QUA 1. Nhu cêìu phaát triïín vaâ vêën àïì haå têìng a) Nhu cêìu phaát triïín Sau cuöåc khuãng hoaãng taâi chñnh chêu AÁ nùm 1997, tònh hònh kinh tïë caác nûúác àang phaát triïín, trong àoá coá Viïåt Nam tùng cao. Nguöìn vöën ODA àêìu tû vaâo cú súã haå têìng Viïåt Nam nhaãy voåt keáo theo nguöìn cöng viïåc vaâ kinh tïë Viïåt Nam tùng lïn àaáng kïí, àùåc biïåt laâ Haâ Nöåi. Söë lûúång ngûúâi caác tónh àöí döìn vïì Haâ Nöåi tùng nhanh choáng mùåt, trong àoá diïån tñch khu vûåc nöåi àö lõch sûã coân nhoã, cú súã haå têìng khöng àaáp ûáng nöíi töëc àöå tùng dên söë cú hoåc. Taåi caác khu vûåc ven nöåi àö lõch sûã, cú súã haå têìng coân thö sú, hêìu nhû chûa àûúåc àêìu tû àuáng mûác khiïën mùåc duâ dên söë trong nöåi àö àöng nhûng hêìu nhû khöng thïí giaän ra ngoaâi. Caác khu vûåc nhû Trung Hoâa - Nhên Chñnh, Trung Yïn, Vùn Quaán, Têy Höì Têy... hêìu nhû chó laâ nhûäng caánh àöìng hoùåc nhûäng baäi àêët tröëng. Nhu cêìu chöî úã nhiïìu, diïån tñch àêët àö thõ khöng núã ra, cú súã haå têìng chûa theo kõp töëc àöå phaát triïín khiïën nhu cêìu chöî úã dûåa vaâo möåt hònh thûác múái laâ nhaâ cao têìng hay coân goåi laâ chung cû cao têìng. Kïí tûâ thúâi àiïím naây, caác chung cû cao têìng bùæt àêìu àûúåc nghiïn cûáu àêìu tû xêy dûång khaá baâi baãn àïí thu huát ngûúâi dên. - Giai àoaån buâng phaát söi àöång : Möåt loaåt chñnh saách phaát triïín àö thõ, àö thõ múái, chung cû múái keáo theo thõ trûúâng nhaâ cao têìng phaát triïín maånh. Sûå ra àúâi cuãa caác khu àö thõ múái nhû Trung Hoâa - Nhên Chñnh, Söng Àaâ, The Manor, Green Garden, Linh Àaâm, Ciputra... khiïën ngûúâi Viïåt Nam lêìn àêìu coá khaái niïåm thñch úã chung cû vaâ caác àö thõ múái. - Giai àoaån ngûng trïå Sau giai àoaån buâng phaát , nhûäng nùm 2003 thõ trûúâng bêët àöång saãn Haâ Nöåi bûúác vaâo cún söët aão do giaá nhaâ vaâ chung cû úã Haâ Nöåi bõ àêíy lïn cao vûúåt quaá khaã nùng cuãa ngûúâi dên. Mùåt khaác, trong giai àoaån naây xuêët hiïån möåt söë bêët cêåp cuãa thõ trûúâng chung cû cao têìng nhû chêët lûúång thi cöng keám, hïå thöëng thang maáy, baão trò laåc hêåu, cú chïë quaãn lyá, vêån haânh thö sú khiïën ngûúâi dên úã chung cû bûác xuác gêy hoang mang trong xaä höåi. - Giai àoaån phaát triïín nhaãy voåt Sau khi Nhaâ nûúác ban haânh möåt söë chñnh saách taåo àiïìu kiïån phaát triïín kinh doanh bêët àöång saãn cöång vúái viïåc cung ûáng 1000 tyã VNÀ àïí höî trúå doanh nghiïåp, luác naây möåt loaåt doanh nghiïåp tû nhên Viïåt Nam vaâ nûúác ngoaâi uâa vaâo thõ trûúâng bêët àöång saãn Haâ Nöåi. Thaáng 8/2008 thuã àö Haâ Nöåi àaä saáp nhêåp tónh Haâ Têy, 4 huyïån cuãa tónh Hoâa Bònh vaâ huyïån Mï Linh cuãa tónh Vônh Phuác hònh thaânh nïn Haâ Nöåi múái nhû ngaây nay. Sûå saáp nhêåp naây àaä laâm cho thõ trûúâng bêët àöång saãn Haâ Nöåi phaát triïín hún bao giúâ hïët, àùåc biïåt laâ khu vûåc phña Têy Haâ Nöåi nhû quêån Haâ Àöng, Thanh Xuên, Cêìu Giêëy, Hoaâi Àûác vaâ huyïån Mï Linh. Möåt loaåt caác khu àö thõ múái vúái nhiïìu chung cû cao têìng ra àúâi giai àoaån naây nhû Trung Kñnh, Trung Yïn, Hapulico, Laâng Quöëc tïë Thùng Long...; - Giai àoaån Nùm 2011 Têåp àoaân Vingroup bùæt àêìu khúãi cöng vaâ àïën nùm 2013 hoaân thaânh cho ra mùæt saãn phêím khu àö thõ Royal City, 15

16 ÀAÁNH GIAÁ TÒNH HÒNH PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH NHAÂ CAO TÊÌNG... Times City, Vinhomes Riverside àaä taåo möåt hûúáng nhòn vaâ hûúáng ài rêët múái cuãa Haâ Nöåi. Àoá laâ mö hònh phaát triïín chung cû cao cêëp vúái hïå thöëng quaãn lyá thöng minh, hiïån àaåi... Àïën nay mö hònh naây vêîn taåo àûúåc niïìm tin trong ngûúâi dên; Bïn caånh thõ trûúâng chung cû, thõ trûúâng khaách saån, vùn phoâng cao cêëp cuäng phaát triïín núã röå, àùåc biïåt nhaãy voåt trong 10 nùm trúã laåi àêy. Söë lûúång caác cú quan, töí chûác nûúác ngoaâi vaâo Haâ Nöåi àêìu tû laâm ùn vaâ caác cú quan, tónh thaânh trong nûúác múã vùn phoâng àaåi diïån taåi Haâ Nöåi tùng cao, lûúång khaách du lõch vaâ khaách cöng taác vaäng lai ngaây möåt gia tùng àoâi hoãi möåt söë lûúång lúán khaách saån, vùn phoâng cao cêëp. b. Vêën àïì haå têìng Phên khuác khaách saån, vùn phoâng ra àúâi thöng thûúâng àûúåc àùåt taåi caác khu vûåc trung têm cuãa nöåi àö lõch sûã. Àêy laâ khu vûåc cú súã haå têìng kyä thuêåt àaä cuä kyä, hïå thöëng giao thöng cöng cöång chûa àûúåc hoaân thiïån khiïën aáp lûåc taác àöång lïn cú súã haå têìng rêët maånh. Lûúång phûúng tiïån phuåc vuå cho khu vûåc naây àaä khiïën cho giao thöng thaânh phöë gùåp nhiïìu khoá khùn. Phên khuác chung cû cao têìng coá ûu àiïím giaãi quyïët chöî cû truá cho ngûúâi dên, nhûng laåi rêët yïëu keám vïì vêën àïì haå têìng. Haâng loaåt gaánh nùång vïì àiïån, nûúác, raác thaãi... àöí döìn lïn khung haå têìng àaä xuöëng cêëp cuãa thaânh phöë. Vêën àïì kïët nöëi vaâ lûu thöng giao thöng khöng àûúåc tñnh toaán cêín thêån khiïën hiïån tûúång keåt xe, tùæc àûúâng trêìm troång. Vêën àïì haå têìng xaä höåi khöng àûúåc quan têm àuáng mûác, thêåm chñ khöng quan têm khi caác chuã àêìu tû chó têåp trung vaâo baâi toaán lúåi nhuêån kinh tïë. Dên söë àö thõ àöí döìn neán vaâo caác chung cû cao têìng nhûng bïånh viïån, trûúâng hoåc khöng àûúåc àêìu tû khiïën haå têìng xaä höåi thaânh phöë bõ aãnh hûúãng nghiïm troång. Nhiïìu chuã àêìu tû sau khi baán nhaâ xong, dên vïì úã chûa nhiïìu nïn àaä khöng àêìu tû trûúâng hoåc... duâ trong quy hoaåch laâ coá. 2. Quy hoaåch vaâ quaá trònh triïín khai xêy dûång a. Quy hoaåch Moåi dûå aán nhaâ cao têìng úã Haâ Nöåi duâ laâ khaách saån, vùn phoâng hay chung cû àïìu àûúåc thûåc hiïån lêåp quy hoaåch baâi baãn theo quy àõnh cuãa Nhaâ nûúác, ài tûâ Quy hoaåch chung, Quy hoaåch phên khu àïën Quy hoaåch chi tiïët. Tuy nhiïn, do àùåc thuâ quaãn lyá nïn hêìu hïët caác àöì aán quy hoaåch chi tiïët chó têåp trung nghiïn cûáu trong nöåi khu, ài sêu vaâo vêën àïì mêåt àöå, dên söë, haå têìng...maâ chûa àïì cêåp sêu vaâo sûå tûúng taác giûäa dûå aán cuãa mònh vaâ caác dûå aán xung quanh lïn haå têìng khung. Hiïån nay, Viïån Quy hoaåch Xêy dûång laâ cú quan tham mûu àang triïín khai quaãn lyá cú súã dûä liïåu trïn GIS àïí phuåc vuå cöng taác quaãn lyá, àaánh giaá thûåc hiïån quy hoaåch caác dûå aán sau naây. Hiïån nay, Nhaâ nûúác vêîn chûa coá nhûäng chñnh saách phuâ húåp cho vêën àïì quaãn lyá xêy dûång nhaâ cao têìng. Mùåc duâ, vêîn coá möåt söë quy àõnh, hûúáng dêîn cuãa Böå Xêy dûång vïì chó tiïu söë têìng cao vaâ mêåt àöå xêy dûång cho caác cöng trònh nhûng thûåc tïë vêën àïì quaãn lyá xêy dûång caác nhaâ cao têìng khöng phaãi luác naâo cuäng àuáng vúái quy àõnh. Coá rêët nhiïìu toâa nhaâ do tû nhên boã tiïìn ra àêìu tû vúái quy mö nhoã nhùçm laâm vùn phoâng hoùåc cho caác cöng ty thuï, diïån tñch àêët xêy dûång chó khoaãng m 2 vúái söë têìng cao phöí biïën tûâ 9-15 têìng. Caác toâa nhaâ daång naây hêìu hïët àïìu àûúåc xen cêëy vaâo caác daäy phöë mùåt tiïìn, vúái mêåt àöå xêy dûång 100%. Xung quanh khöng coá khoaãng tröëng daânh cho cêy xanh, mùåt nûúác, vóa heâ khöng àuã röång, khöng coá khoaãng luâi theo tiïu chuêín, phêìn lúán àïìu khöng coá têìng hêìm àïí xe, hoùåc coá thò nhoã khöng àaáp ûáng àuã diïån tñch cho ngûúâi sûã duång cöng trònh Caác nhûúåc àiïím trïn trûúác mùæt laâm xêëu ài böå mùåt caãnh quan chung cuãa caác khu phöë, nguy haåi hún, vïì lêu daâi seä laâm aãnh hûúãng àïën caác vêën àïì sinh khñ hêåu, möi trûúâng xung quanh. Caác cöng trònh cao têìng coá quy mö lúán, do Nhaâ nûúác hoùåc caác Têåp àoaân lúán àêìu tû xêy dûång àûúåc quan têm hún trong vêën àïì quaãn lyá quy hoaåch, khoaãng luâi, dên söë, diïån tñch xêy dûång, töíng diïån tñch saân xêy dûång, cêy xanh, giao thöng, àaãm baão tuên thuã theo Quy chuêín Xêy dûång Viïåt Nam, Tiïu chuêín Thiïët kïë chuyïn ngaânh nhûng cuäng múái chó giaãi quyïët chuã yïëu cú baãn tûâng cöng trònh riïng leã, chûa thïí kiïím soaát töët nhêët àïën quy hoaåch nhaâ cao têìng cho caã möåt khu àö thõ, nhêët laâ caác thaânh phöë àaä coá möåt quaá trònh phaát triïín nhaâ cao têìng nhû Haâ Nöåi. b. Triïín khai xêy dûång Nhòn chung, viïåc triïín khai xêy dûång nhaâ cao têìng coân rêët nhiïìu bêët cêåp. Coân coá möåt söë hiïån tûúång thûåc hiïån khöng theo quy hoaåch, tûå yá thay àöíi nêng têìng, mêåt àöå... Àiïín hònh nhû toâa nhaâ söë 9 Àaâo Duy Anh, söë 8 Lï Trûåc, Khu chung cû VP Mûúâng Thanh trong KÀT Linh Àaâm... Quaá trònh triïín khai xêy dûång cöng trònh keáo daâi, cöng cuå baão vïå möi trûúâng coân thö sú laâm aãnh hûúãng rêët nhiïìu àïën àúâi söëng sinh hoaåt cuãa nhên dên quanh khu vûåc xêy dûång trong möåt thúâi gian daâi. Caác quy hoaåch chi tiïët àaä àûúåc caác cêëp thêím quyïìn phï duyïåt, tuy nhiïn vò nhiïìu lñ do vaâ nhûäng quy àõnh nïn chuã àêìu tû àaä triïín khai khöng àuáng nhû quy hoaåch àûúåc duyïåt, dêîn àïën tònh traång phaãi àiïìu chónh quy hoaåch, aãnh hûúãng lúán àïën viïåc àêìu tû vaâ tiïën àöå hònh thaânh dûå aán cuäng nhû tiïën àöå vaâo úã cuãa ngûúâi dên nïëu nhû coá nhu cêìu mua chung cû. 3. Kïët cêëu vaâ vêåt liïåu xêy dûång Caác cöng trònh cao têìng úã Viïåt Nam noái chung vaâ Haâ Nöåi noái riïng phaát triïín chêåm hún caác nûúác khaác trïn thïë giúái haâng chuåc nùm, nhêët laâ trong hònh thûác kïët cêëu chõu lûåc vaâ vêåt liïåu xêy dûång. Cho àïën nay, hònh thûác chõu lûåc chñnh cuãa caác nhaâ cao têìng úã Haâ Nöåi chuã yïëu vêîn laâ kïët cêëu khung bï töng cöët theáp chõu lûåc. Vêën àïì khöng phaãi laâ chuáng ta khöng coá àiïìu kiïån hoåc hoãi, aáp duång cöng nghïå múái hay sûã duång vêåt liïåu ûu viïåt hún trong xêy dûång nhaâ cao têìng, maâ laâ chuáng ta chûa coá khaã nùng tûå saãn xuêët caác vêåt liïåu àaåt tiïu chuêín hoùåc tûå thi cöng theo phûúng phaáp múái. Nïëu cûá nhêåp tûâ nûúác ngoaâi vaâo thò chi phñ xêy dûång bõ àêíy lïn cao, nhaâ àêìu tû khöng thïí àaáp ûáng. Chñnh vò vêåy kïët cêëu khung bï töng cöët theáp luön laâ lûåa choån söë möåt. 16

17 ÀAÁNH GIAÁ TÒNH HÒNH PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH NHAÂ CAO TÊÌNG... Hêìu hïët caác nhaâ cao têìng xêy dûång úã Viïåt Nam ñt chuá troång vêën àïì taåo möi trûúâng sinh khñ hêåu. Möåt traâo lûu khaá phöí biïën trïn thïë giúái vaâ cuäng àang töìn taåi úã Viïåt Nam hiïån nay laâ àùåt quaá cao muåc tiïu kinh tïë trong thiïët kïë vaâ kinh doanh nhaâ cao têìng. Àïí àaåt muåc tiïu àoá, bùçng caác giaãi phaáp kiïën truác nhû giaãm moåi diïån tñch lûu thöng, giao tiïëp, haânh lang, cêy xanh, giïëng trúâi, sên trong, caã kïët cêëu che nùæng, vaâ caác giaãi phaáp kyä thuêåt xêy dûång nhû giaãm chiïìu daây tûúâng bao ngoaâi, giaãm kñch thûúác caác cêëu truác thaânh phêìn theo chiïìu àûáng, giaãm chiïìu cao saân àïën saân, tùng söë têìng nhaâ, ngûúâi ta coá thïí àaåt àûúåc töëi àa diïån tñch sûã duång bïn trong trïn möîi têìng saân vaâ diïån tñch töëi àa cuãa cöng trònh àöëi vúái võ trñ àêët xêy dûång. Söë têìng caâng cao khaã nùng thu höìi vöën caâng lúán, chuã àêìu tû vò lúåi ñch naây cuäng àaä xem nheå, khöng chuá yá nhiïìu àïën vêën àïì tiïët kiïåm nùng lûúång vaâ thên thiïån àöëi vúái caác nhaâ úã cao têìng, khoá coá thïí àaåt àûúåc goåi laâ nhaâ cao têìng sinh thaái. Vêåt liïåu xêy dûång chñnh caác toâa nhaâ hiïån nay laâ khung bï töng cöët theáp kïët húåp vúái kñnh cûúâng lûåc mùåt ngoaâi. Àêy laâ nhûäng vêåt liïåu phöí biïën, dïî chïë taåo vaâ sùén coá úã Viïåt Nam. Ûu àiïím cuãa vêåt liïåu naây laâ reã, phöí biïën, dïî thò cöng, khöng phaãi baão trò nhiïìu. 4. Kiïën truác vaâ caãnh quan Hònh khöëi kiïën truác nhaâ cao têìng Haâ Nöåi hiïån nay chuã yïëu coá 3 daång: hònh thaáp (Tour); hònh têëm (Barre) vaâ kïët húåp giûäa thaáp vaâ têëm. Àûúâng neát kiïën truác thò coá 3 daång laâ àûúâng neát cöí àiïín kiïíu Phaáp, YÁ; àûúâng neát hiïån àaåi theo kiïíu Myä, Àûác, Singapore... vaâ àûúâng neát baán cöí àiïín. Àöëi vúái caác cöng trònh khaách saån, vùn phoâng hay chung cû cao cêëp do caác chuã àêìu tû nûúác ngoaâi, Têåp àoaân uy tñn trong nûúác àêìu tû thò kiïën truác coá tñnh thêím myä cao. Thöng thûúâng nhûäng cöng trònh naây sûã duång vêåt liïåu hiïån àaåi giuáp laâm gia tùng thêím myä kiïën truác, tiïån ñch vaâ sûå thên thiïån vúái möi trûúâng trong quaá trònh sûã duång. VD nhû khaách saån Pan Pacific, Sheraton, Grand Plaza, chung cû Royal City, Times City, Platinum, De Le roi... vùn phoâng laâm viïåc nhû thaáp EVN, PVN, HUD, HANDICO 6, Keangnam, Lotte, BIDV, Vinaconex, Eurowindow... Àöëi vúái caác cöng trònh nhaâ úã taái àõnh cû hay möåt söë dûå aán do caác Töíng cöng ty nhaâ nûúác, chuã àêìu tû tû nhên àêìu tû, hêìu nhû chó quan têm àïën vêën àïì kinh tïë, hònh daáng kiïën truác vaâ caãnh quan rêët keám, chêët lûúång cöng trònh nhanh choáng xuöëng cêëp aãnh hûúãng rêët nhiïìu àïën böå mùåt thaânh phöë. VD àiïín hònh nhû khu taái àõnh cû Lï Vùn Lûúng, Nam Trung Yïn... duâ múái àûúåc àûa vaâo sûã duång nhûng chêët lûúång xuöëng cêëp nghiïm troång, quaãn lyá àö thõ yïëu keám. 5. Quy chïë vaâ khung phaáp lyá phaát triïín nhaâ cao têìng trong nöåi àö lõch sûã Ngaây 04/04/2016, UBND Thaânh phöë Haâ Nöåi coá Quyïët àõnh söë 11/2016/QÀ-UBND vïì viïåc Ban haânh Quy chïë quaãn lyá quy hoaåch, kiïën truác cöng trònh cao têìng trong khu vûåc nöåi àö lõch sûã Thaânh phöë Haâ Nöåi. Àêy laâ quy chïë quy àõnh rêët roä, chi tiïët tûâng khu vûåc trong nöåi àö lõch sûã. Quy chïë naây àûúåc aáp duång trïn khu vûåc coá quy mö diïån tñch khoaãng 3.881ha, thuöåc àõa giúái haânh chñnh cuãa 05 quêån: Ba Àònh, Àöëng Àa, Hoaân Kiïëm, möåt phêìn phña Bùæc quêån Hai Baâ Trûng vaâ möåt phêìn phña Nam cuãa quêån Têy Höì. Ranh giúái cuå thïí àûúåc xaác àõnh nhû sau: - Phña Àöng Bùæc: giaáp caác àûúâng Nguyïîn Khoaái, Trêìn Khaánh Dû, Trêìn Quang Khaãi, Trêìn Nhêåt Duêåt, Yïn Phuå, Nghi Taâm, Êu Cú (àûúâng àï söng Höìng àoaån tûâ nuát giao cêìu Vônh Tuy àïën nuát giao cêìu Nhêåt Tên). - Phña Nam: giaáp vúái caác àûúâng: Trûúâng Chinh, Àaåi La, Minh Khai. - Phña Têy vaâ Têy Nam: Giaáp caác àûúâng: Laáng, Bûúãi, Àûúâng Vaânh Àai 2 (àoaån Hoaâng Quöëc Viïåt àïën nuát giao cêìu Nhêåt Tên). Theo Quy chïë, Khu vûåc nöåi àö lõch sûã Thaânh phöë Haâ Nöåi àûúåc chia thaânh 07 khu vûåc àïí kiïím soaát vaâ quaãn lyá têìng cao, chiïìu cao xêy dûång cöng trònh nhû sau: 1. Khu Trung têm chñnh trõ Ba Àònh (A1): quy mö diïån tñch khoaãng 134,4 ha; 2. Khu di tñch Trung têm Hoaâng thaânh Thùng Long (A2): quy mö diïån tñch khoaãng 18,358 ha; 3. Khu phöë Cöí (A3): quy mö diïån tñch khoaãng 82 ha; 4. Khu phöë cuä (A4): quy mö diïån tñch khoaãng 507,88 ha; 5. Khu vûåc Höì Gûúm vaâ phuå cêån (A5): quy mö diïån tñch khoaãng 63,72 ha; 6. Khu vûåc Höì Têy vaâ phuå cêån (A6): quy mö diïån tñch khoaãng 1009,02 ha. 7. Khu vûåc haån chïë phaát triïín (A7) bao göìm: a) Khu vûåc Vùn Miïëu vaâ phuå cêån (A7.1): quy mö diïån tñch khoaãng 39,48 ha; b) Khu vûåc haån chïë phaát triïín (A7.2): quy mö diïån tñch khoaãng 2030,23 ha; Nhòn chung, kïí tûâ khi coá Quyïët àõnh söë 11/2016/QÀ-UBND, vïì cú baãn Thaânh phöë Haâ Nöåi thûåc hiïån rêët töët vaâ quy àõnh nghiïm chónh trong vêën àïì quaãn lyá quy hoaåch nhaâ cao têìng trong Khu vûåc nöåi àö lõch sûã. Tuy nhiïn, trong quaá trònh triïín khai thûåc hiïån, vêîn coân rêët nhiïìu bêët cêåp aãnh hûúãng àïën böå mùåt chung thaânh phöë maâ chûa coá phaáp lyá roä raâng nhû quy chïë quaãn lyá nhaâ cao têìng, kiïím soaát hoaåt àöång nhaâ cao têìng, möåt söë töìn taåi phöí biïën nhû Quaãn lyá Quyä baão trò, Phoâng chöëng chaáy nöí, Quaãn lyá vêån haânh... dêîn àïën nhiïìu hïå luåy nhû cû dên Imperia Sky Garden kiïån caáo, Chung cû Vinaconex 7 vaâ Goldmark City tranh chêëp löëi ài, múái àêy nhêët laâ cû dên chuêín bõ qua àúâi, baão vïå vêîn khöng cho xe cûáu thûúng vaâo cêëp cûáu bïnh nhên taåi Home City... IV. ÀAÁNH GIAÁ CHUNG VAÂ KÏËT LUÊÅN 4.1. Nhûäng ûu àiïím vaâ thaânh tûåu àaåt àûúåc Thûåc tïë, cöng trònh cao têìng khu vûåc Nöåi àö lõch sûã Haâ Nöåi àûúåc phaát triïín maånh meä trong khoaãng 20 nùm trúã laåi àêy. Trong quaá trònh phaát triïín khöng thïí phuã nhêån àûúåc nhûäng thaânh tûåu maâ nhaâ cao têìng àem laåi cho thaânh phöë nhû: 17

18 ÀAÁNH GIAÁ TÒNH HÒNH PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH NHAÂ CAO TÊÌNG... - Giaãi quyïët àaáp ûáng möåt lûúång rêët lúán chöî úã, chöî laâm viïåc, chöî lûu truá cuãa ngûúâi dên, khaách du lõch vaâ khaách caác tónh vïì Haâ Nöåi cöng taác. - Giaãi quyïët baâi toaán tñch húåp nhiïìu cöng nùng trong cuâng möåt khu vûåc nhû chöî úã, chöî mua sùæm, chöî giaãi trñ... - Giuáp thaânh phöë tiïët kiïåm àûúåc nhiïìu quyä àêët àïí xêy dûång haå têìng. - Taåo böå mùåt kiïën truác àeåp cho quaá trònh phaát triïín àö thõ thaânh phöë. - Thïí hiïån àûúåc sûå phaát triïín vaâ hûúáng ài àuáng àùæn cuãa kinh tïë Haâ Nöåi thúâi kyâ múã cûãa. Laâ niïìm tûå haâo vaâ tön bêåc sang troång cuãa Haâ Nöåi trong mùæt baån beâ trong nûúác, Quöëc tïë. - In dêëu êën àêåm neát cho lõch sûã quaá trònh phaát triïín cuãa Thuã àö giai àoaån àöíi múái Nhûäng vêën àïì töìn àoång cêìn lûu yá vaâ giaãi phaáp àõnh hûúáng kiïën truác nhaâ cao têìng trong tûúng lai a. Nhûäng vêën àïì töìn àoång Mùåc duâ nhaâ cao têìng coá nhûäng ûu àiïím nhêët àõnh, nhûng vúái Thuã àö Haâ Nöåi, àùåc biïåt laâ khu vûåc Nöåi àö lõch sûã do quaá trònh phaát triïín tûâ lêu àúâi, àêët nûúác traãi qua chiïën tranh nïn cú súã haå têìng àaä cuä, thiïëu àõnh hûúáng chiïën lûúåc phuåc vuå cho tûúng lai. Vò vêåy viïåc xêy dûång nhaâ cao têìng trong khu vûåc Nöåi àö lõch sûã coá nhûäng bêët cêåp nhêët àõnh nhû: - Gêy aáp lûåc lïn haå têìng vaâ gêìn nhû khöng coá löëi thoaát nïëu vêîn tiïëp tuåc triïín khai xêy dûång nhaâ cao têìng maâ khöng coá chiïën lûúåc phaát triïín laåi haå têìng. - Quyä àêët khan hiïëm, àùæt àoã khiïën nhaâ àêìu tû têån duång töëi àa vò lúåi ñch kinh tïë, keáo theo hïå luåy laâ böå mùåt kiïën truác bõ aãnh hûúãng nghiïm troång. - Àõnh hûúáng phaát triïín cuãa Haâ Nöåi laâ theo mö hònh TOD, nhûng mêëu chöët laâ hïå thöëng giao thöng cöng cöång chûa hoaân thiïån vaâ chûa biïët àïën khi naâo hoaân thiïån àïí böë trñ caác nhaâ cao têìng xung quanh nhaâ ga giao thöng cöng cöång àïí thaânh TOD. - Quyä àêët trong khu vûåc Nöåi àö lõch sûã hiïëm, hêìu nhû caác dûå aán nhaâ cao têìng laâ caác cöng trònh nhoã leã nïn khoá thaânh lêåp Ban Quaãn lyá toâa nhaâ chuyïn nghiïåp. Àiïìu naây aãnh hûúãng rêët nhiïìu trong quaá trònh vêån haânh. b. Giaãi phaáp àõnh hûúáng kiïën truác nhaâ cao têìng trong tûúng lai Ngaây 18/04/2018, Vùn phoâng Chñnh phuã àaä coá Vùn baãn söë 3585/VPCN-CN vïì viïåc Baáo caáo 10 nùm thûåc hiïån Nghõ quyïët söë 16/2008/NQ-CP cuãa Chñnh phuã. Trong Vùn baãn söë 3585/VPCP-CN àaä truyïìn àaåt yá kiïën cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã lûu yá caác giaãi phaáp vïì khöng tiïëp tuåc phaát triïín chung cû cùn höå nhaâ cao têìng úã khu vûåc trung têm; phaát triïín caác khu àö thõ vïå tinh àïí àiïìu phöëi, böë trñ laåi dên cû vaâ lûåc lûúång lao àöång, giaãm taãi cho caác thaânh phöë vïì aáp lûåc cöng ùn viïåc laâm, nhaâ úã, an sinh xaä höåi, trêåt tûå an toaân giao thöng.... Trûúác àoá, trong vùn baãn chó àaåo vïì àiïìu chónh cuåc böå quy hoaåch Thuã àö Haâ Nöåi àïën 2030, Thuã tûúáng Nguyïîn Xuên Phuác cuäng àaä giao UBND Thaânh phöë Haâ Nöåi chuã trò, phöëi húåp vúái Böå Xêy dûång vaâ caác cú quan liïn quan nghiïn cûáu quy hoaåch caác khu àö thõ hiïån àaåi, haån chïë töëi àa viïåc xêy dûång caác cöng trònh thêëp têìng taåi caác khu vûåc ngoaåi ö thaânh phöë, goáp phêìn giaãm taãi dên söë trong khu vûåc Nöåi àö lõch sûã tûâ 1,26 triïåu dên xuöëng coân 0,8 triïåu dên Cöng taác kiïím soaát nhaâ cao têìng taåi Haâ Nöåi àang coá möåt söë bêët cêåp, tûâ cöng taác quy hoaåch àïën thûåc tiïîn triïín khai coá möåt khoaãng chïnh vïì kiïím soaát caác chó tiïu sûã duång àêët vaâ dûå baáo dên söë. Cuå thïí, trïn thûåc tïë cöng taác quaãn lyá chó tiïu hïå söë sûã duång àêët (laâ töíng diïån tñch saân xêy dûång àûúåc pheáp cho möåt ö àêët cuå thïí) tûâ quy hoaåch àïën triïín khai dûå aán àang thiïëu möåt cú chïë quaãn lyá thöëng nhêët vïì quy mö vaâ chûác nùng saân xêy dûång. Vñ duå, theo Quy chuêín quy hoaåch xêy dûång QCXDVN 01/2008 chó tiïu xêy dûång cöng trònh cao têìng höîn húåp vaâ chung cû cao têìng dûåa vaâo kiïím soaát hai chó tiïu laâ mêåt àöå xêy dûång vaâ têìng cao dûúái 15 têìng (<46m) dûåa trïn quy mö àêët àai, do vêåy àöëi vúái caác cöng trònh >46m laâ chûa coá kiïím soaát töëi ûu. Giai àoaån trûúác, Quy chuêín xêy dûång Viïåt Nam 1997 khöëng chïë hïå söë sûã duång àêët töëi àa laâ 5 lêìn vaâ khu vûåc nöåi àö laâ 3 lêìn àaä taåo nïn cú chïë chùåt cheä trong quaãn lyá àö thõ, tuy nhiïn giai àoaån naây chûa coá sûå phaát triïín maånh cuãa caác cöng trònh cao têìng quy mö lúán. Trong giai àoaån túái, Quy chuêín quy hoaåch xêy dûång QCXDVN 01/2017 seä àiïìu chónh kiïím soaát hïå söë sûã duång àêët töëi àa (àûúåc hiïíu laâ töíng diïån tñch saân xêy dûång àûúåc pheáp bao göìm caã saân xêy dûång ngêìm vaâ saân xêy dûång phña trïn mùåt àêët cho möåt ö àêët cuå thïí) àöëi vúái cöng trònh cao têìng >46m nhùçm khùæc phuåc thûåc tiïîn nhiïìu dûå aán cao têìng hiïån nay coá hïå söë sûã duång àêët thuêìn (netto) lúán, vûúåt quaá 10 lêìn. Taåi möåt söë quöëc gia, vuâng laänh thöí khaác nhû Myä, Nhêåt Baãn, Höìng Köng.. àùåc biïåt chuá troång túái viïåc kiïím soaát töíng diïån tñch saân (chó tiïu hïå söë sûã duång àêët-far) trong viïåc quaãn lyá vaâ löìng gheáp caác àõnh hûúáng phaát triïín àö thõ. Vñ duå taåi Nhêåt Baãn, FAR taåi caác cöng trònh thûúng maåi àûúåc quy àõnh töëi àa laâ 13 lêìn, trong khi taåi caác khu vûåc phaát triïín cuä cuãa Höìng Köng xaác àõnh FAR töëi àa laâ 10 lêìn vaâ caác khu vûåc phaát triïín múái cuäng chó quy àõnh töëi àa 6,5 lêìn. Tûác laâ chó söë àoá cuãa hoå thêëp hún nhiïìu so vúái möåt söë dûå aán cöng trònh cao têìng trïn àõa baân Haâ Nöåi Bïn caånh giaãi phaáp quaãn lyá quy hoaåch nhaâ cao têìng, cêìn phaãi coá quy chïë thûåc hiïån quaãn lyá cuå thïí vúái tûâng loaåi cöng trònh nhaâ cao têìng. Caác vêën àïì nhû quyä baão trò, hïå thöëng Ban quaãn lyá, Ban quaãn trõ vaâ Ban duy tu cêìn àûúåc laâm roä raâng, raânh maåch. Vïì kiïën truác caác toâa nhaâ cêìn àûúåc kiïím soaát nghiïm ngùåt, traánh tònh traång xêy xong múái thêëy xêëu röìi phaá ài khöng àûúåc, sûã duång khöng xong. Trong caác thiïët kïë nhaâ cao têìng, cêìn nghiïn cûáu sêu vïì hònh thaái vaâ sinh thaái. Àaãm baão möîi cöng trònh laâ möåt taác phêím kiïën truác àöìng thúâi giaãm thiïíu töëi àa hiïåu ûáng nhaâ kñnh. 18

19 HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI PHAÁT TRIÏÍN DÛÅ AÁN, CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG TRONG MÖËI TÛÚNG QUAN VÚÁI PHAÁT TRIÏÍN HAÅ TÊÌNG KYÄ THUÊÅT NOÁI CHUNG VAÂ HAÅ TÊÌNG GIAO THÖNG NOÁI RIÏNG GIAI ÀOAÅN 20 NÙM VÛÂA QUA PGS.TS. VUÄ THÕ VINH I. Àùåt vêën àïì Nùm 1998 khi Haâ Nöåi àûúåc Thuã tûúáng Chñnh phuã phï duyïåt àiïìu chónh Quy hoaåch chung Thuã àö Haâ Nöåi àïën nùm 2020 theo quyïët àõnh söë 108/1998/QÀ-TTg ngaây 20 thaáng 6 nùm 1998 thò àêy laâ tiïìn àïì rêët quan troång àïí phaát triïín thuã àö. Sau àoá laâ Quyïët àõnh söë 1259 ngaây 26/7/2011 Thuã tûúáng Chñnh phuã phï duyïåt Quy hoaåch chung xêy dûång Thuã àö Haâ Nöåi àïën nùm 2030 vaâ têìm nhòn àïën nùm 2050 laâ möåt sûå thay àöíi to lúán vò tónh Haâ Têy saáp nhêåp vúái thuã àö Haâ Nöåi. Nhû vêåy kïí tûâ nùm 1998 àïën nay àaä 20 nùm vúái nhûäng quyïët àõnh nïu trïn àaä taåo cho Haâ Nöåi nhiïìu thay àöíi trong àoá nhiïìu khu àö thõ múái hònh thaânh, nhiïìu dûå aán, vaâ cöng trònh cao têìng phaát triïín, gùæn vúái noá laâ hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt vaâ hïå thöëng giao thöng cuäng phaát triïín àïí phuåc vuå cho cuöåc söëng cuãa ngûúâi dên thaânh phöë. Vêåy nhòn laåi 20 nùm qua viïåc phaát triïín dûå aán, cöng trònh cao têìng vúái viïåc phaát triïín hïå thöëng HTKT noái chung vaâ giao thöng àö thõ noái riïng nhû thïë naâo haäy àiïím qua möåt söë neát cú baãn sau: II. Thûåc traång sûå phaát triïín dûå aán, cöng trònh cao têìng vaâ hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt àö thõ cuãa thuã àö Haâ Nöåi 2.1. Yïu cêìu cuãa hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt àö thõ trong sûå phaát triïín àö thõ 1 Kïët cêëu Haå têìng kyä thuêåt àö thõ noái chung vaâ hïå thöëng giao thöng noái riïng coá vai troâ quan troång àïí phuåc vuå cho sûå phaát triïín cuãa àö thõ. Noá àoâi hoãi nguöìn kinh phñ àêìu tû xêy dûång lúán vaâ quyä àêët xêy dûång cuäng rêët nhiïìu, vò vêåy cöng taác quy hoaåch cêìn àûúåc xem xeát ngay tûâ àêìu, nïëu khöng àaáp ûáng seä laâ nhûäng khoá khùn caãn trúã trong quaá trònh phaát triïín àö thõ. Trong cú cêëu quy hoaåch xêy dûång àö thõ, àêët daânh àïí xêy dûång kïët cêëu haå têìng kyä thuêåt thûúâng chiïëm möåt tyã troång àaáng kïí trong töíng diïån tñch àêët xêy dûång àö thõ. Theo Quy chuêín, Tiïu chuêín Xêy dûång Viïåt Nam diïån tñch àêët daânh cho xêy dûång kïët cêëu haå têìng kyä thuêåt göìm: - Diïån tñch àêët daânh cho giao thöng bao göìm giao thöng àêìu möëi, maång lûúái àûúâng phöë, giao thöng tônh cêìn àaãm baão tûâ 20%-25%. - Diïån tñch àêët daânh cho cêëp nûúác àö thõ bao göìm maång lûúái cung cêëp nûúác trong àoá kïí caã khoaãng caách baão vïå an toaân àûúâng öëng vaâ hïå thöëng caác cöng trònh xûã lyá nûúác töíng diïn tñch daânh cho caác cöng trònh cêëp nûúác thûúâng chiïëm 1% diïån tñch àêët àö thõ. - Diïån tñch àêët daânh cho thoaát nûúác vïå sinh möi trûúâng àö thõ bao göìm hïå thöëng àûúâng cöëng, hïå thöëng caác cöng trònh xûã lyá nûúác thaãi, hïå thöëng caác cöng trònh thu gom xûã lyá chêët thaãi rùæn. Trong àoá ûúác tñnh diïån tñch àêët daânh cho cöng trònh thoaát nûúác àö thõ trung bònh tûâ 6-7% diïån tñch àêët àö thõ. - Àöëi vúái viïåc xûã lyá raác theo phûúng thûác chön lêëp tñnh trung bònh 1,0 kg/ngûúâi/ngaây thò diïån tñch trung bònh daânh cho baäi chön lêëp raác bao göìm caã khoaãng caách ly ûúác tñnh khoaãng 4% diïån tñch àêët àö thõ. - Diïån tñch àêët daânh cho hïå thöëng cêëp àiïån vaâ thöng tin liïn laåc thûúâng chiïëm 3% diïån tñch àêët àö thõ. Nhû vêåy, àêët xêy dûång cho hïå thöëng cöng trònh kyä thuêåt haå têìng àö thõ ûúác tñnh töëi thiïíu chiïëm khoaãng tûâ 30-35% diïån tñch àêët àö thõ. Roä raâng cêìn möåt nguöìn taâi nguyïn àêët khaá lúán àïí phaát triïín hïå thöëng cú súã haå têìng àoá Sûå phaát triïín caác dûå aán, cöng trònh cao têìng vaâ hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt àö thõ cuãa thuã àö Haâ Nöåi trong 20 nùm qua Trong quaá trònh phaát triïín 20 nùm qua, thuã àö Haâ Nöåi àaä trúã thaânh möåt thaânh phöë nùng àöång, höåi nhêåp vúái sûå xuêët hiïån ngaây caâng nhiïìu caác khu àö thõ hiïån àaåi vaâ nhûäng cöng trònh giao thöng laâm thay àöíi diïån maåo cuãa Thuã àö. Àïí coá àûúåc sûå thay àöíi àoá möåt loaåt caác dûå aán àaä àûúåc triïín khai trong caác dûå aán, cöng trònh cao têìng khi phaát triïín àö thõ coá thïí chia laâm 3 loaåi: - Caác khu àö thõ múái; - Caác khu taái àõnh cû; - Caác cöng trònh cao têìng xêy dûång khi múã röång àûúâng. a) Caác khu àö thõ múái (ÀTM) Àïí àaáp ûáng töëc àöå àö thõ hoáa vaâ nhu cêìu vïì nhaâ úã cho dên cû möåt trong caác giaãi phaáp àûúåc thaânh phöë Haâ Nöåi lûåa choån laâ xêy dûång caác khu àö thõ múái. Tñnh àïën nùm 2010, trïn àõa baân Haâ Nöåi àaä coá hún 200 dûå aán khu àö thõ múái vúái hún ha. Tûâ nùm 2012 àïën nùm 2017, thaânh phöë Haâ Nöåi àaä quyïët àõnh giao àêët, cho thuï àêët, chuyïín muåc àñch sûã duång àêët dûå aán, vúái diïån tñch khoaãng 4.082ha. Trong àoá, àöëi vúái caác dûå aán vöën ngoaâi ngên saách, thaânh phöë àaä chêëp thuêån 634 dûå aán coá sûã duång àêët. Khu àö thõ múái laâ caác khu úã hay caác khu àa chûác nùng àûúåc xêy dûång múái hoaân chónh àöìng böå vïì haå têìng kyä thuêåt vaâ haå têìng xaä höåi àûúåc xêy dûång nöëi tiïëp vúái àö thõ hiïån coá hònh thaânh möåt khu àö thõ taách biïåt coá ranh giúái vaâ chûác nùng phuâ húåp vúái quy hoaåch xêy dûång àuúåc cêëp coá thêím quyïìn phï duyïåt. Khi àïì cêåp túái viïåc gùæn kïët giûäa xêy dûång caác khu àö thõ múái vúái hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt àö thõ cuäng cêìn phaãi xem xeát túái quaá trònh hònh thaânh caác khu àö thõ múái. 19

20 PHAÁT TRIÏÍN DÛÅ AÁN, CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG TRONG MÖËI TÛÚNG QUAN... Khi xêy dûång caác khu ÀTM àêìu tiïn cuãa Haâ Nöåi Trong giai àoaån àêìu àïí huy àöång caác nhaâ àêìu tû xêy dûång khu àö thõ múái nhaâ nûúác quy àõnh chuã àêìu tû lo hïå thöëng HTKT trong haâng raâo nhû caác khu àö thõ Linh Àaâm, khu àö thõ Àõnh Cöng, khu àö thõ Àaåi Kim vaâ khu àö thõ Àõnh Cöng Àaåi Kim. Àêy laâ caác khu àö thõ maâ Töíng HUD cuãa böå Xêy dûång àaä ài tiïn phong xêy dûång úã Haâ Nöåi vaâo nhûäng nùm trûúác nùm Nhòn chung caác khu àö thõ úã giai àoaån naây àûúåc xêy dûång khaá àöìng böå, caác cöng trònh haå têìng kyä thuêåt úã bïn trong ranh giúái àêët àûúåc giao, coân bïn ngoaâi dûå aán coân nhiïìu bêët cêåp. Sûå khúáp nöëi giûäa caác cöng trònh haå têìng bïn trong vaâ bïn ngoaâi haâng raâo chûa töët. Tònh traång aách tùæc giao thöng thûúâng xuyïn xaãy ra taåi caác cûãa ra vaâo khu àö thõ múái nhû Àõnh Cöng, Linh Àaâm, Vùn Quaán. Sûå uân tùæc, thiïëu caác baäi àöî xe vaâ lêën chiïëm àûúâng àïí àöî xe àaä xuêët hiïån úã nhiïìu khu àö thõ múái. Nhiïìu núi viïåc cung cêëp nûúác saåch khöng baão àaãm, chêët lûúång nûúác coân coá vêën àïì, hïå thöëng chiïëu saáng taåi möåt söë khu vûåc trong àö thõ coân thiïëu. Coá thïí nïu möåt vaâi khu ÀTM xêy dûång úã thúâi àiïím àoá àïí thêëy roä nhûäng haån chïë naây Khu àö thõ Vùn Quaán Coá quy mö dên söë trïn ngûúâi vaâ diïån tñch laâ m2, + Tyã lïå àêët daânh cho giao thöng laâ 22,71%. Tuy nhiïn möëi quan hïå giûäa khu àö thõ múái vúái hïå thöëng àûúâng bïn ngoaâi chó bùçng caác tuyïën àûúâng nhoã ài qua khu dên cû gêy nïn tònh traång aách tùæc giao thöng vaâo giúâ cao àiïím. + Maång lûúái cêëp nûúác àaãm baão yïu cêìu cêëp nûúác cho dên cû trong khu àö thõ, coá hïå thöëng nûúác cûáu hoãa hoaân thiïån. + Hïå thöëng thoaát nûúác rêët khoá khùn vò kïët nöëi vúái hïå thöëng thoaát nûúác bïn ngoaâi khöng àaãm baão cao àöå. Khöng chó Vùn Quaán maâ caác khu àö thõ múái khaác trong giai àoaån naây cuäng trong tònh traång tûúng tûå. Maäi túái mêëy nùm gêìn àêy tuyïën àûúâng truåc chñnh Tuyïën àûúâng nöëi khu ÀTM VùnQuaán vúái àûúâng 70 phña viïån Quên y 103 kïët nöëi giûäa khu ÀTM Vùn Quaán ra àûúâng Nguyïîn Traäi múái àûúåc múã röång Khu àö thõ múái Àaåi Kim - Àõnh cöng Khu àö thõ múái Àaåi Kim - Àõnh Cöng coá dên söë trïn ngûúâi vaâ diïån tñch 135,7ha. Laâ möåt khu àö thõ múái khaá lúán nhûng chó coá 4 con àûúâng nhoã kïët nöëi khu ÀTM vúái caác khu vûåc xung quanh. Vò vêåy aách tùæc giao thöng laâ vêën àïì nan giaãi trong nhiïìu nùm. Hònh 1. Khu ÀTM Vùn Quaán - Haâ Àöng Hònh 2: Khu ÀTM Àaåi Kim - Àõnh Cöng vaâ àûúâng saá kïët nöëi vúái caác khu vûåc bïn ngoaâi Giai àoaån sau khi coá Nghõ àõnh söë 11/2013/NÀ-CP ban haânh Vúái möåt loaåt caác haån chïë nïu trïn, TP Haâ Nöåi àaä coá nhûäng vùn baãn hûúáng dêîn àïí caãi thiïån xêy dûång hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt caác khu ÀTM. Àùåc biïåt khi Nghõ 20

21 PHAÁT TRIÏÍN DÛÅ AÁN, CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG TRONG MÖËI TÛÚNG QUAN... àõnh cuãa Chñnh Phuã ban haânh vïì quaãn lyá àêìu tû phaát triïín àö thõ söë 11/2013/NÀ-CP ngaây 14/1/2013. Möåt loaåt caác khu ÀTM cao cêëp àaä ra àúâi úã quêån Gia Lêm, Haâ Àöng, Hai Baâ Trûng nhû: Vinhome Riverside, Time City... vúái hïå thöëng HTKT khang trang vaâ kïët nöëi vúái bïn ngoaâi cuäng khaá töët, möåt phêìn laâ nhúâ maång lûúái àûúâng cuãa Haâ Nöåi àaä àûúåc caãi thiïån vaâ xêy dûång múái thïm nhiïìu tuyïën àûúâng. Tuy nhiïn vêîn coân möåt söë khu ÀTM hïå thöëng HTKT vêîn bêët cêåp nhû bõ ngêåp luåt úã Khu ÀTM Geleximco hay khu àö thõ múái Trung Hoâa - Nhên chñnh. Tònh traång thiïëu baäi àöî xe trêìm troång úã nhiïìu khu ÀTM. Möåt söë khu ÀTM àûúåc tùång danh hiïåu laâ khu ÀTM Hònh 3. Ngêåp uáng úã khu ÀTM Gemeximco - Haâ Àöng kiïíu mêîu nhû khu ÀTM Linh Àaâm nay laåi xêy ken thïm nhiïìu nhaâ cao têìng laâm cho hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt úã àêy bõ quaá taãi. b) Caác khu taái àõnh cû Caác khu taái àõnh cû laâ núi úã cuãa nhûäng ngûúâi dên nùçm trong diïån giaãi toãa àïí phaát triïín àö thõ nhû múã àûúâng, xêy dûång caác cöng trònh cöng cöång vaâ caác khu àö thõ múái. Mong muöën cuãa ngûúâi dên caác khu taái àõnh cû phaãi caâng gêìn võ trñ sinh söëng cuä cuãa ngûúâi dên caâng töët, phaãi laâ möåt àún võ úã hoaân chñnh àêìy àuã caã vïì thûúng maåi, giaáo duåc, dõch vuå, cú súã haå têìng. Tuy nhiïn trïn thûåc tïë, hêìu nhû khöng dûå aán taái àõnh cû naâo àaáp ûáng àêìy àuã àûúåc caác àiïìu kiïån trïn. Viïåc tiïëp cêån möåt söë khu taái àõnh cû cuäng hïët sûác khoá khùn, coá khi phaãi sûã duång hïå thöëng àûúâng nhoã, daång ngoä xoám chaåy ngoùçn ngoeâo múái coá thïí ài vaâo àûúåc khu nhaâ úã taái àõnh cû. Hêìu hïët caác khu úã taái àõnh cû àûúåc xêy dûång riïng reä hoùåc gùæn vúái caác khu àö thõ múái, trïn thûåc tïë àïíu coá Quy hoaåch chi tiïët 1/500 àûúåc cêëp thêím quyïìn phï duyïåt. Tuy nhiïn, hêìu hïët caác khu úã taái àõnh cû töí chûác khöng gian cuäng nhû böë trñ caác Cöng trònh, cuåm cöng trònh coân nhiïìu bêët cêåp, àêët daânh cho xêy dûång nhaâ úã cao, trong khi àoá àêët daânh cho xêy dûång caác cöng trònh cú súã haå têìng thêëp hoùåc bõ cùæt xeán. - Àaãm baão viïåc khúáp nöëi hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt giûäa dûå aán nhaâ úã taái àõnh cû vaâ dûå aán töíng thïí toaân khu vûåc, coá thïí hiïíu laâ àïí khöng coá sûå phên biïåt giûäa khu nhaâ úã vaâ khu úã taái àõnh cû, quy hoaåch khu úã taái Hònh 4. Thiïëu baäi àöî xe úã khu ÀTM Trung Hoâa-Nhên Chñnh Hònh 5. Xêy dûång nhaâ cao têìng taåi khu àö thõ múái Linh Àaâm Hònh 6. Vóa heâ nhaâ cao têìng khu taái àõnh cû bõ suán luåt nghiïm troång 21

22 àõnh cû chûa tuên thuã àêìy àuã caác tiïu chñ vïì quy hoaåch theo tiïu chuêín thiïët kïë hiïån haânh. - Töí chûác giao thöng nhiïìu ngaä ba, ngaä tû, löëi cuåt, loâng voâng khöng coá chöî traánh xe, quay àêìu xe, heâ phöë nhoã. Viïåc quaãn lyá xêy dûång theo quy hoaåch chûa àûúåc thûåc hiïån nghiïm tuác. - Chêët lûúång nhaâ úã quaá keám, thiïëu thöën cú súã haå têìng "3 khöng, 4 naát" àoá laâ: khöng àûúâng giao thöng, khöng àiïån, khöng nûúác saåch; trêìn naát, tûúâng naát, thoaát nûúác naát, cûãa naát. Viïåc giaãi quyïët khöng àöìng böå hïå thöëng thoaát nûúác mûa, nûúác thaãi sinh hoaåt, hïå thöëng cöëng raänh, àaä taác àöång khöng nhoã túái möi trûúâng söëng vaâ vïå sinh khu úã cuãa caã ngûúâi dên di dúâi vaâ dên cû vuâng tiïëp nhêån. Keâm theo laâ caác ö nhiïîm vïì nguöìn nûúác, thu gom raác thaãi sinh hoaåt, tùæc ngheän hïå thöëng cöëng raänh, Theo söë liïåu tûâ Súã Xêy dûång Haâ Nöåi, trïn àõa baân Thuã àö hiïån coá chung cû cuä taåi 76 khu vaâ 306 khu chung cû àöåc lêåp coá quy mö tûâ 2-5 têìng àûúåc xêy dûång tûâ nhûäng nùm 1960 àïën Phêìn nhiïìu trong söë caác chung cû cuä àïìu hïët haån sûã duång cêìn xêy khu taái àõnh cû múái. Vêën àïì haå têìng kyä thuêåt taåi caác khu taái àõnh cû khöng töët laâ nguyïn nhên ngûúâi dên khöng muöën doån àïën úã mùåc duâ khu taái àõnh cû àaä xêy xong. c) Caác cöng trònh cao têìng Tûâ nhûäng nùm 1990, chñnh saách àöíi múái kïu goåi PHAÁT TRIÏÍN DÛÅ AÁN, CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG TRONG MÖËI TÛÚNG QUAN... àêìu tû nûúác ngoaâi cuâng vúái sûå phaát triïín kinh tïë àaä taåo àiïìu kiïån àêíy maånh xêy dûång nhaâ cao têìng úã möåt söë àö thõ lúán úã Viïåt Nam. Nhiïìu tuyïën àûúâng úã Haâ Nöåi tònh hònh xêy dûång caác nhaâ cao têìng baám lêëy mùåt àûúâng àaä laâm cho tònh hònh giao thöng aách tùæc nghiïm troång. Àún cûã trïn cung àûúâng 70 àoaån tûâ Haâ Àöng àïën Cêìu Toá laâ haâng loaåt nhûäng khu àö thõ vúái quy mö dên söë lïn túái haâng chuåc nghòn ngûúâi cuâng vúái caác nhaâ cao têìng riïng leã trong khi chiïìu röång loâng àûúâng, chiïìu daâi cuãa tuyïën àûúâng naây bao nùm nay dûúâng nhû khöng coá sûå thay àöíi nhiïìu, nhûng dên cû laåi tùng gêëp haâng chuåc lêìn dêîn àïën giao thöng luön bõ tùæc ngheän. Quy hoaåch múã röång àûúâng 70 àaä coá tûâ nhûäng nùm 2011, caác dûå aán chung cû baám vaâo quy hoaåch múã röång cung àûúâng naây àïí múã ra möåt viïîn caãnh cuöåc söëng chêët lûúång cao cêëp, giao thöng thuêån tiïån àïí lêëy loâng khaách mua. Nhûng coá möåt nghõch lyá, chung cû thò vêîn cûá moåc lïn trong khi con àûúâng ngaây caâng xuöëng cêëp. Haâng chuåc nghòn ngûúâi dên khu vûåc naây vêîn mong ngoáng àûúâng vaâ chung möåt giêëc mú xa vúâi khi naâo àûúâng 70 hïët tùæc. III. Möåt söë àïì xuêët Gêìn 20 nùm qua vaâ àùåc biïåt sau 10 nùm múã röång àõa giúái haânh chñnh Haâ Nöåi àaä coá nhiïìu thay àöíi vïì diïån maåo, nhûäng nùm gêìn àêy nhiïìu dûå aán khu àö thõ múái, caác cöng trònh cao têìng àûúåc xêy àaä laâm thay àöíi caách nhòn cuäng nhû diïån maåo kiïën truác àö thõ cuãa Haâ Nöåi trong thúâi gian vûâa qua, tuy nhiïn vêîn coân nhiïìu bêët cêåp cêìn àûúåc khùæc phuåc. Àïí khùæc phuåc nhûäng haån chïë vaâ töìn taåi nhû àaä nïu trïn, xin coá möåt söë àïì xuêët: 1. Nghõ àõnh söë 11/2013/NÀ- CP vïì Quaãn lyá àêìu tû phaát triïín àö thõ cuãa Chñnh phuã taåi àiïím a Àiïìu 6 coá quy àõnh: - Àêìu tû xêy dûång cöng trònh haå têìng kyä thuêåt khung, haå têìng xaä höåi phuåc vuå lúåi ñch cöng cöång khöng coá khaã nùng thu höìi vöën vaâ khöng thuöåc danh muåc caác cöng trònh chuã àêìu tû bùæt buöåc phaãi àêìu tû. Nhû vêåy àêy laâ möåt ûu tiïn khuyïën khñch caác chuã àêìu tû nhûng cêìn coá quy àõnh roä hún nûäa vïì traách nhiïåm cuãa cuãa chñnh quyïìn àö thõ trong sûå kïët nöëi haå têìng giûäa khu ÀTM vúái khu vûåc bïn ngoaâi àïí traánh nhû giai àoaån trûúác àêy. 2. Caác cú quan chûác nùng cêìn khi quy hoaåch chi tiïët xêy dûång khu àö thõ múái phaãi àûúåc xem xeát trong quy hoaåch xêy dûång chung, trong àoá hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt laâ khung cú baãn phaãi thöëng nhêët, àöìng böå vaâ liïn hoaân, àaãm baâo àaáp ûáng yïu cêìu hiïån taåi vaâ thuêån tiïån cho viïåc kïët nöëi thaânh hïå thöëng trong tûúng lai. 3. Kiïím tra laåi cao àöå nïìn, caác àêìu möëi, caác kïët nöëi giao thöng, hïå thöëng caác àûúâng dêy, àûúâng öëng (cêëp, thoaát nûúác, cêëp àiïån...) àïí coá caác giaâi phaáp khùæc phuåc kõp thúâi. Xêy dûång caác traåm xûã lyá nûúác thaãi, baäi àöî xe, àiïím àöî xe buyát Caác nhaâ àêìu tû phaãi coá traách nhiïåm thûåc hiïån àêìy àuã caác nöåi dung vïì xêy dûång cöng trònh haå têìng cú súã nhû àaä àûúåc àïì ra trong àöì aán quy hoaåch chi Hònh 7. Nhaâ cao têìng xêy trïn àûúâng 70 àoaån tûâ Haâ Àöng ài Cêìu toá vaâ tònh traång tùæc ngheän Giao thöng (Xem tiïëp trang 30) 22

23 HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI CHUNG CÛ, NHAÂ CAO TÊÌNG VÚÁI QUY HOAÅCH ÀÖ THÕ PGS. TS. LÛU ÀÛÁC HAÃI Viïån trûúãng Viïn Nghiïn cûáu Àö thõ vaâ Phaát triïín Haå têìng Töíng höåi Xêy dûång Viït Nam 1. Àùåt vêën àïì Quy hoaåch chung àö thõ noái chung vaâ quy hoaåch phaát triïín nhaâ chung cû, nhaâ cao têìng noái riïng laâ muåc tiïu maâ caác àö thõ lúán úã nûúác ta cêìn hûúáng àïën trong tûúng lai. Trong àoá, viïåc xêy dûång múái caác khu chung cû, nhaâ cao têìng laâ möåt trong nhûäng nöåi dung quan troång maâ chñnh quyïìn cêìn têåp trung thûåc hiïån nhùçm giaãi quyïët vêën àïì buâng nöí dên söë úã caác àö thõ lúán nhû Haâ Nöåi, thaânh phöë Höì Chñ Minh, Sûå phaát triïín cuãa hïå thöëng nhaâ úã àö thõ coá aãnh hûúãng trûåc tiïëp àïën sûå phaát triïín vaâ chêët lûúång söëng cû dên àö thõ àoá. 2. Vai troâ cuãa hïå thöëng nhaâ chung cû, cao têìng trong quy hoaåch chung àö thõ Hiïån nay khaái niïåm nhaâ chung cû vaâ nhaâ cao têìng taåi Viïåt Nam àaä àûúåc thïí hiïån roä taåi hai vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt laâ Luêåt Nhaâ úã söë 65/014/QH13 vaâ TCVN 9363:2012 vïì Khaão saát cho xêy dûång - khaão saát àõa kyä thuêåt cho nhaâ cao têìng. Trong àoá àõnh nghôa, Nhaâ chung cû laâ nhaâ coá tûâ 2 têìng trúã lïn, coá nhiïìu cùn höå, coá löëi ài, cêìu thang chung, coá phêìn súã hûäu riïng, phêìn súã hûäu chung vaâ hïå thöëng cöng trònh haå têìng sûã duång chung cho caác höå gia àònh, caá nhên, töí chûác, bao göìm nhaâ chung cû àûúåc xêy dûång vúái muåc àñch àïí úã vaâ nhaâ chung cû àûúåc xêy dûång coá muåc àñch sûã duång höîn húåp àïí úã vaâ kinh doanh vaâ Nhaâ cao têìng laâ nhaâ úã vaâ caác cöng trònh cöng cöång coá söë têìng lúán hún 9. Tûâ xa xûa, sûå ra àúâi cuãa nhaâ chung cû, nhaâ cao têìng nhùçm giaãi quyïët vêën àïì khan hiïëm àêët àai vaâ giaãm chi phñ xêy dûång, khöëng chïë sûå phaát triïín theo chiïìu doåc vaâ kiïím soaát sûå múã röång nhanh choáng cuãa àö thõ. Khi möåt söë khu àö thõ cao têìng àûúåc xêy dûång, vúái sûå hêëp dêîn cuãa noá àaä khiïën traâo lûu xêy dûång caác cöng trònh cao têìng phaát triïín maånh meä úã caác nûúác àaä vaâ àang phaát triïín. Hiïån nay, nhaâ cao têìng kïët húåp trung têm thûúng maåi vaâ nhaâ úã laâ giaãi phaáp hûäu hiïåu cho viïåc giaãi quyïët vêën àïì nhaâ úã taåi caác àö thõ lúán vaâ àöìng thúâi thïí hiïån caãnh quan cuäng nhû sûå phaát triïín cuãa möåt àö thõ Nhaâ chung cû, nhaâ cao têìng thïí hiïån sûå phaát triïín vïì kinh tïë cuãa möåt àö thõ Kïí tûâ khi toâa nhaâ cao têìng àêìu tiïn trïn thïë giúái àûúåc xêy dûång vaâo nùm 1884 taåi Chicago - Myä, theo thúâi gian, sûå phaát triïín cuãa nhaâ cao têìng keáo theo nhûäng quan àiïím khaác nhau vïì nhaâ cao têìng àûúåc àùåt ra. Coá yá kiïën cho rùçng nhaâ cao têìng coá thïí laâ cöng cuå àïí taái töí chûác laåi sûã duång àêët àö thõ, taåo ra nhûäng khu àö thõ thu nhoã tñch húåp caác tiïån ñch nhû trung têm mua sùæm, bïí búi, raåp chiïëu phim, phoâng têåp gym, spa, àaä tiïët kiïåm thúâi gian ài laåi, mua sùæm, vui chúi giaãi trñ cho ngûúâi dên. Bïn caånh àoá, coá quan àiïím cho rùçng phaát triïín nhaâ cao têìng laâ viïåc phaát triïín àö thõ theo chiïìu àûáng - núi maâ caãnh quan àö thõ vúái caác toâa nhaâ cao têìng seä giaãi phoáng con ngûúâi khoãi nhûäng con àûúâng àêìy tiïëng öìn vaâ ö nhiïîm cuãa nhûäng àö thõ truyïìn thöëng, goáp phêìn taåo ra nhûäng àiïìu kiïån söëng töët hún cho con ngûúâi vaâ xêy dûång möåt xaä höåi tiïën böå hún. Sang àïën thïë kyã XXI, cuöåc chaåy àua nhaâ cao têìng taåi caác àö thõ lúán nhû New York, Dubai, Thûúång Haãi, Singapore hay Àaâi Loan, caâng ngaây caâng diïîn ra vúái möåt töëc àöå choáng mùåt. Caác cao öëc hay toâa nhaâ choåc trúâi àang dêìn trúã thaânh thûúác ào cho sûå phöìn vinh cuãa möîi quöëc gia noái chung vaâ möîi àö thõ noái riïng. Do àoá, khöng coá gò laå khi thïë giúái àang trong möåt cuöåc chaåy àua vïì söë lûúång caác toâa nhaâ choåc trúâi. Nùm 1951, tiïìn thên cuãa nhûäng cao öëc choåc trúâi hiïån àaåi, toâa nhaâ Empire State Building àûúåc hoaân thaânh úã New York vúái chiïìu cao lïn túái 380m. Toâa thaáp vûún cao lïn bêìu trúâi thïí hiïån cho sûác maånh kinh tïë cuãa Hoa Kyâ. Nùm 1969, Trung têm John Hancock àûúåc xêy dûång úã Chicago vúái chiïìu cao 334m. Thïë nhûng, chó 3 nùm sau àoá, ngûúâi ta cho ra mùæt Trung têm thûúng maåi Thïë giúái úã New York vúái chiïìu cao 417m nhaâ vaâ lïn túái 600m khi tñnh caã choáp. Cuöåc àua nhaâ cao têìng khöng chó diïîn ra úã Myä maâ caác quöëc gia phaát triïín khaác cuäng khöng chõu thua keám. Nùm 1975, xêy Hònh 1: Toâa thaáp cao nhêët thïë giúái Bujr Khalifa thïí hiïån sûác maånh kinh tïë cuãa TP. Dubai 23

24 CHUNG CÛ, NHAÂ CAO TÊÌNG VÚÁI QUY HOAÅCH ÀÖ THÕ dûång toâa thaáp choåc trúâi cao 553m. Nùm 1998, Malaysia cho xêy dûång thaáp àöi Petronas vúái chiïìu cao 425m Ài sau nhûng khöng hïì keám caånh, caác Tiïíu vûúng quöëc AÃ Rêåp thöëng nhêët àaä khaánh thaânh toâa thaáp Burj Khalifa cao nhêët thïí giúái vaâo nùm 2010, qua àoá nhùçm khùèng àõnh sûå phaát triïín cuãa möåt nïìn kinh tïë vöën chó phuå thuöåc vaâo dêìu moã sang nïìn kinh tïë chuyïn vïì du lõch vaâ dõch vuå Nhaâ chung cû, nhaâ cao têìng mang laåi khöng gian töët hún cho àö thõ Trong quy hoaåch àö thõ, caác nhaâ cao têìng, chung cû laâ lúâi giaãi hûäu ñch cho baâi toaán àêët chêåt, nguúâi àöng, tùng hiïåu quaã sûã duång àêët taåi caác thaânh phöë lúán núi vöën coá töëc àöå gia tùng dên söë cú hoåc cao. Hún nûäa, nhiïìu nhaâ cao têìng khi àûúåc xêy dûång theo quy hoaåch vúái sûå àöìng böå vïì cú súã vêåt chêët vúái hïå thöëng haå têìng kyä thuêåt vaâ caãnh quan möi trûúâng xung quanh seä taåo ra möåt diïån maåo múái cho àö thõ, dûúâng nhû nhaâ cao têìng seä phaát huy àûúåc nhiïìu hún vai troâ cuãa mònh trong mö hònh àö thõ têåp trung. Tûâ àoá, khaái niïåm àö thõ neán àûúåc hònh thaânh, àùåc àiïím chñnh cuãa loaåi hònh àö thõ neán laâ coá mêåt àöå xêy dûång tûúng àöëi cao so vúái quy chuêín hiïån haânh, sûã duång höîn húåp caác loaåi àêët, khuyïën khñch ài böå vaâ xe àaåp, chuá troång giao thöng cöng cöång. Coá thïí kïí ra möåt söë khu àö thõ neán úã Viïåt Nam hiïån nay nhû: khu àö thõ Royal City, khu àö thõ Time City, khu àö thõ Phuá Myä Hûng, núi maâ caác cöng trònh nhaâ chung cû cao têìng, trûúâng hoåc, bïånh viïån, àûúåc xêy dûång trïn cuâng möåt khu àêët. Àö thõ neán laâ möåt trong nhûäng hònh thaái sûã duång hiïåu quaã nùng lûúång phaát triïín àö thõ, giaãm khoaãng caách ài laåi vaâ phaát huy töëi àa caác phûúng tiïån giao thöng cöng cöång. tñch húåp nhaâ cao têìng cuäng nhû caác trung têm thûúng maåi, khu vui chúi giaãi trñ, seä böí sung nhûäng tiïån ñch xaä höåi vöën rêët thiïëu cuãa ngûúâi dên àö thõ, goáp phêìn nêng cao àúâi söëng vêåt chêët vaâ tinh thêìn vaâ gia tùng sûác hêëp dêîn cuãa àúâi söëng àö thõ. 3. Nhûäng bêët cêåp trong quy hoaåch phaát triïín nhaâ chung cû, cao têìng taåi Viïåt Nam Duâ nhaâ cao têìng, chung cû coá thïí mang laåi nhiïìu lúåi ñch cho möåt àö thõ nhûng bïn caånh àoá cuäng coá nhiïìu vêën àïì bêët cêåp coân àang töìn taåi trong phaát triïín nhaâ cao têìng taåi Viïåt Nam. Viïåc xêy dûång seä gêy aãnh hûúãng àïën thöng gioá cuãa àö thõ. Bïn caånh àoá, vúái chiïìu cao vaâ diïån tñch mùåt àûáng lúán, nhaâ cao têìng seä che chùæn aánh mùåt trúâi taåo ra nhiïìu vuâng boáng àöí, laâm thay àöíi chuyïín àöång khöng khñ taác àöång àïën caác vuâng tiïíu khñ hêåu àö thõ. Hiïån nay, viïåc quy hoaåch vaâ quaãn lyá àö thõ cuãa Viïåt Nam àang coân thiïëu àöìng böå, chñnh quyïìn àö thõ àöi khi thaã phanh cho caác dûå aán, nhaâ chung cû cao têìng moåc lïn taåi caác quêån nöåi thaânh maâ quïn ài viïåc phaát triïín caác cöng trònh haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi vaâ caác cöng trònh tiïån ñch àö thõ ài keâm. Trong khi söë lûúång nhûäng khu àö thõ múái àaåt chuêín coân rêët haån chïë, thò nhûäng dûå aán nhaâ chung cû, cao têìng mang tñnh chêët ùn xöíi, xêy chen lïn nhûäng cöng trònh haå têìng kyä thuêåt hiïån coá xuêët hiïån ngaây caâng nhiïìu. Dõch vuå tiïån ñch trong caác khu nhaâ úã cao têìng coá núi coân khöng àûúåc quan têm àuáng mûác. Chêët lûúång cöng trònh haå têìng kyä thuêåt nhû giao thöng, cêëp thoaát nûúác phaãi gaánh chõu quaá sûác möåt mêåt àöå dên söë lúán dêîn àïën tònh traång uân tùæc giao thöng, ngêåp luåt, ngaây möåt nghiïåm troång. Àùåc biïåt laâ quy trònh nghiïåm thu PCCC cuãa möîi khu chung cû, nhaâ cao têìng trûúác khi ài vaâo baân giao àaä àûúåc raâ soaát thiïëu àêìy àuã dêîn àïën nhûäng hêåu quaã àang tiïëc. Hònh 2: Nhaâ chung cû, cao têìng giaãi quyïët vêën àïì nhaâ úã àö thõ theo truåc àûáng Mùåt tñch cûåc khaác cuãa nhaâ cao öëc laâ nêng cao hiïåu quaã sûã duång àêët úã khu vûåc trung têm, àöìng thúâi kòm haäm quaá trònh múã röång nhanh choáng cuãa thaânh phöë ra vuâng ngoaåi vi. Möåt lûúång lúán khu vùn phoâng, khaách saån cao cêëp hay nhûäng cùn höå nhaâ úã seä àûúåc tùng lïn möåt caách àaáng kïí úã khu vûåc trung têm thaânh phöë thay vò khu vûåc ngoaåi vi khi möåt àö thõ phaát triïín theo chiïìu ngang. Cû dên coá thïí hûúãng lúåi tûâ viïåc súã hûäu nhûäng cùn höå khöng quaá xa, thêåm chñ nùçm ngay giûäa trung têm thaânh phöë vúái sûå phong phuá cuãa dõch vuå vaâ caác tiïån ñch cöng cöång, laåi coá àûúåc têìm nhòn vaâ möi trûúâng thoaáng àaäng. Bïn caånh àoá, nhiïìu töí húåp khu àö thõ Hònh 3: Vuå chaáy chung cû cao cêëp Carina raång saáng 23/03/2018 laâm 13 ngûúâi thiïåt maång khiïën ngûúâi dên àùåt dêëu hoãi lúán vïì chêët lûúång PCCC Bïn caånh nhûäng cöng trònh nhaâ cao têìng thaânh cöng thò rêët nhiïìu cöng trònh chaåy theo lúåi nhuêån, khöng chuá yá àïën chêët lûúång cuöåc söëng, möi trûúâng vi khñ hêåu, Nghiïm troång hún, viïåc xêy dûång vûúåt quaá têìng cao so vúái thiïët kïë àïí tùng lúåi nhuêån àaä khiïën khu chung cû cao têìng thaânh nhûäng cöî maáy tiïu thuå nùng lûúång vaâ àùåc biïåt hún gêy nguy hiïím lïn chñnh kïët cêëu 24

25 moáng cuãa cöng trònh cuäng nhû sûå an toaân cuãa nguúâi dên söëng xung quanh. Nhiïìu nhaâ cao têìng taåi caác àö thõ Viïåt Nam chûa àaáp ûáng àêìy àuã nhû sûå ài laåi, giao lûu trong cöång àöìng, caác hoaåt àöång giaãi trñ, thïí thao khiïën cho con ngûúâi söëng trong àoá bõ coá caãm giaác thiïëu thöën, ngöåt ngaåt Vêën àïì vi khñ hêåu cho caác cùn höå cuäng chûa àûúåc giaãi quyïët töët, maãng cöng trònh xanh giûäa con ngûúâi vúái thiïn nhiïn ngaây caâng ñt dêìn vaâ bõ thay thïë búãi nhûäng bûác tûúâng bï töng. Hònh 4: Ngûúâi dên biïíu tònh taåi khu chung cû Imperia Garden 203 Nguyïîn Huy Tûúãng (Thanh Xuên, Haâ Nöåi), chung cû cao cêëp nhûng chêët lûúång thêëp cêëp Tuy nhiïn, hiïím hoåa maâ nhûäng toâa nhaâ cao têìng xêy chen gêy ra cuäng khöng hïì nhoã. Taåi Haâ Nöåi, viïåc CHUNG CÛ, NHAÂ CAO TÊÌNG VÚÁI QUY HOAÅCH ÀÖ THÕ böí sung quaá àöng ngûúâi cû truá taåi möåt söë àõa àiïím cuåc böå gêy aáp lûåc quaá lúán lïn hïå thöëng haå têìng cuä kyä vaâ quaá taãi cuãa thaânh phöë. Àoá laâ möåt trong nhûäng nguyïn nhên chñnh gêy ra naån keåt xe, ngêåp luåt àang trúã nïn thûúâng xuyïn hún taåi nhiïìu khu vûåc cuãa thaânh phöë. Caá biïåt taåi Thuã àö Haâ Nöåi coá nhûäng tuyïën phöë khöng lúán nhûng phaãi gaánh haâng chuåc toâa chung cû nhû phöë Vuä Troång Phuång, Nguyïîn Tuên, Lï Vùn Lûúng taåi TP. HCM, viïåc gia tùng liïn tuåc nhaâ cao têìng trong nöåi àö, trong àoá coá nhiïìu toâa nhaâ cao trïn 40 têìng cuäng laâ nguyïn nhên keåt xe ngay taåi trung têm thaânh phöë. Bïn caånh àoá, nhiïìu nhaâ cao têìng coân àûúåc phaát triïín vaâo caã nhûäng khu àêët quaá chêåt heåp, thêåm chñ trong caác tuyïën phöë hay ngoä nhoã (àöi khi chó vúái möåt hûúáng tiïëp cêån duy nhêët), chùèng haån Chung cû C Land (ngoä Xaä Àaân), Chung cû Meco vaâ Capital Garden (ngoä 102 Trûúâng Chinh), Chung cû GP Invest (ngoä 170 La Thaânh) úã Haâ Nöåi gêy nguy cú mêët an toaân khi coá sûå cöë xaãy ra taåo aáp lûåc lïn kïë hoaåch haån chïë phûúng tiïån giao thöng caá nhên vaâ phaát triïín giao thöng cöng cöång cuãa thaânh phöë. Cuâng vúái àoá, mö hònh chung cû mini cuäng múái hònh thaânh len loãi trong caác ngoä ngaách nhoã àïí àaáp ûáng nhu cêìu nhaâ úã giaá reã cho ngûúâi lao àöång cuäng nhû sinh viïn cuäng taåo ra aáp lûåc cuåc böå lïn haå têìng. Vïì nguyïn lyá quy hoaåch phên khu laâ cú súã àïí quy hoaåch chi tiïët thûåc hiïån, song àöi khi nhaâ àêìu tû laåi àiïíu chónh caã quy hoaåch phên khu cho phuâ húåp vúái quy hoaåch chi tiïët hoùåc dûå aán àêìu tû xêy dûång khu chung cû cao têìng. Viïåc caác têåp àoaân, doanh nghiïåp bêët àöång saãn tû nhên coá thïí àoáng àöìng thúâi nhiïìu vai khaác nhau: nhaâ quy hoaåch - nhaâ àêìu tû - thiïët kïë - xêy dûång - thêím àõnh khiïën cho caác khoaãng tröëng coân laåi trong àö thõ dïî daâng bõ lêëp nöët laâm ngûúâi dên mêët ài cú höåi àûúåc tiïëp cêån vaâ súã hûäu nhûäng khoaãng xanh àö thõ cêìn thiïët, coân thaânh phöë mêët ài nùng lûåc nêng cao tiïån nghi àö thõ vaâ gia tùng sûác caånh tranh. 4. Kïët luêån, kiïën nghõ 4.1. Kïët luêån Cêìn khùèng àõnh nhaâ cao têìng coá möëi liïn hïå tûúng höî vaâ àoáng goáp mêåt thiïët cho viïåc phaát triïín caác àö thõ bïìn vûäng. Mö hònh àö thõ têåp trung cuâng vúái nhûäng giaãi phaáp qui hoaåch vaâ phûúng thûác quaãn lyá phuâ húåp seä laâ cú súã cho cho nhaâ cao têìng àoáng goáp cho viïåc phaát triïín bïìn vûäng Chñnh quaá trònh chuyïín àöíi vaâ phaát triïín bïn trong àö thõ neán laâ àiïìu kiïån àïí nhaâ cao têìng coá cú höåi phaát triïín. Nhaâ cao têìng laâ möåt cöî maáy khöíng löì núi con ngûúâi cû truá laâm viïåc, do àoá noá cuäng tiïu töën nùng lûúång khuãng khiïëp búãi nhûäng hïå thöëng kyä thuêåt, thiïët bõ phuåc vuå cho noá vaâ con ngûúâi söëng trong noá. Chñnh vò vêåy baãn thên nhûäng toâa nhaâ cao têìng phaãi laâ nhûäng cöng trònh bïìn vûäng, àoáng goáp cho möi trûúâng söëng töët trong vaâ ngoaâi nhaâ, giaãm thiïíu vêåt liïåu, nùng lûúång vaâ giaá thaânh cuãa àö thõ hiïån àaåi Kiïën nghõ Hònh 5: Mêåt àöå xêy dûång quaá lúán úã chung cû töí ong Linh Àaâm dêîn àïën aáp lûåc lïn haå têìng giao thöng vaâo giúâ cao àiïím (Xem tiïëp trang 33) 25

26 HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI CHUYÏN ÀÏÌ: QUY ÀÕNH PHAÁP LUÊÅT VÏÌ QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG TAÅI HAÂ NÖÅI TS. LYÁ VÙN VINH Viïån Kiïën truác Quöëc gia (VIAr) I. GIAÃI THÑCH TÛÂ NGÛÄ - Nhaâ úã cao têìng Theo TCXDVN 323:2004 Nhaâ úã cao têìng - Tiïu chuêín thiïët kïë thò nhaâ úã cao têìng laâ loaåi nhaâ úã, cùn höå coá chiïìu cao tûâ 9 àïën 40 têìng (trïn 40 têìng thûúâng goåi laâ nhaâ choåc trúâi). Theo QCVN 06: 2010/BXD vïì an toaân chaáy cho nhaâ vaâ cöng trònh phên àõnh nhaâ cao têìng thuöåc nhoám nguy hiïím chaáy theo cöng nùng coá chiïìu cao lúán hún 50m vaâ 70m phaãi coá giaãi phaáp riïng àûúåc cú quan PCCC thêím àõnh phï duyïåt. Àêìu nùm 2013, Böå Xêy dûång ra Quyïët àõnh 212 huãy boã 169 tiïu chuêín xêy dûång trong àoá coá TCXDVN 323:2004 Nhaâ úã cao têìng - Tiïu chuêín thiïët kïë, chó giûä laåi 20 tiïu chuêín àûúåc cho laâ phuâ húåp trong giai àoaån hiïån nay, àïën nay vêîn chûa coá tiïu chuêín thay thïë. - Nhaâ chung cû Theo QCVN 03: 2012/BXD Nhaâ chung cû laâ nhaâ úã hai têìng trúã lïn coá löëi ài, cêìu thang vaâ hïå thöëng cöng trònh haå têìng sûã duång chung cho nhiïìu cùn höå gia àònh, caá nhên. Nhaâ úã chung cû thûåc tïë thûúâng laâ nhaâ cao hún 9 têìng thuöåc loaåi nhaâ úã cao têìng. II. PHÊÌN TÖÍNG QUAN Sau khi àêët nûúác thöëng nhêët, Nhaâ nûúác bùæt àêìu baäi boã chñnh saách bao cêëp vïì nhaâ úã, thay vaâo àoá laâ caác chñnh saách khuyïën khñch, taåo àiïìu kiïån àïí ngûúâi dên tûå caãi thiïån nhaâ úã. Nùm 1992 Thuã tûúáng Chñnh phuã ban haânh Quyïët àõnh söë 118/TTg baäi boã chïë àöå phên phöëi vïì nhaâ úã vaâ àûa tiïìn phuå cêëp vïì nhaâ úã vaâo tiïìn lûúng. Cuâng vúái chñnh saách xoáa boã bao cêëp vïì nhaâ úã, Nhaâ nûúác triïín khai baán nhaâ thuöåc súã hûäu Nhaâ nûúác goáp phêìn taåo nguöìn vöën àêìu tû phaát triïín nhaâ úã vaâ thûåc hiïån chñnh saách höî trúå nhaâ úã cho caác àöëi tûúång hûúãng lûúng tûâ ngên saách nhaâ nûúác vaâ caác àöëi tûúång xaä höåi nhû: lûåc lûúång vuä trang, sinh viïn, ngûúâi coá cöng vúái caách maång Phuâ húåp vúái tiïën trònh phaát triïín, Nhaâ nûúác thöng qua Luêåt Nhaâ úã àïí quaãn lyá nhaâ úã. Nùm 2005, Luêåt Nhaâ úã ra àúâi, muöån hai nùm so vúái Luêåt Àêët àai (2003) àaä cuãng cöë toaân diïån vïì mùåt phaáp lyá àöëi vúái quaãn lyá nhaâ úã. Nhaâ nûúác coá kïë hoaåch chiïën lûúåc phaát triïín nhaâ úã trong àoá têåp trung xêy dûång caác KCC trong caác KÀT laâ möåt trong caác chiïën lûúåc quan troång trong phaát triïín nhaâ úã. yá tûúãng xêy dûång nhaâ úã àaä dêìn dêìn àûúåc chuyïín hûúáng thaânh xêy dûång caác khu nhaâ úã vúái phaát triïín àöìng böå caác cöng trònh haå têìng xaä höåi vaâ cöng trònh haå têìng kyä thuêåt àûúåc goåi laâ caác khu àö thõ múái. yá tûúãng naây àûúåc hònh thaânh tûâ giûäa thêåp niïn 90 maâ khúãi àêìu bùçng KÀT Linh Àaâm taåi Haâ Nöåi vaâ thaânh phöë Höì Chñ Minh laâ KÀT Phuá Myä Hûng. Ngaây 15/06/1997 khu àö thõ múái Linh Àaâm chñnh thûác àûúåc khúãi cöng xêy dûång. Töíng Cöng ty àêìu tû vaâ phaát triïín nhaâ vaâ àö thõ (HUD) thuöåc Böå Xêy dûång laâ àún võ doanh nghiïåp nhaâ nûúác àêìu tiïn thûåc hiïån yá tûúãng naây. Ngaây 5/1/2006, sau 9 nùm thûåc hiïån caác dûå aán thñ àiïím khu àö thõ múái. Chñnh phuã ban haânh Nghõ àõnh 02/2006/NÀ-CP vïì quy chïë khu àö thõ múái, chñnh thûác phaáp quy hoáa viïåc phaát triïín àö thõ theo caác dûå aán khu àö thõ múái maâ chuã yïëu laâ xêy dûång nhaâ chung cû. Trong giai àoaån hiïån nay, cuâng vúái sûå phaát triïín kinh tïë, xu thïë nhaâ cao têìng àang núã röå taåi caác àö thõ Viïåt Nam. Qui mö cuäng nhû söë têìng cao ngaây caâng tùng. Tuy nhiïn, Cöng taác quy hoaåch vaâ quaãn lyá àö thõ cuãa Viïåt Nam coân nhiïìu bêët cêåp. Söë lûúång nhûäng khu àö thõ múái àaåt chuêín coân rêët haån chïë, trong khi àoá laåi xuêët hiïån nhiïìu dûå aán nhaâ cao têìng vò lúåi ñch kinh tïë, xêy chen lêën chêët taãi lïn haå têìng kyä thuêåt hiïån coá Dõch vuå tiïån ñch trong caác khu nhaâ úã cao têìng cuäng laâ 26

27 QUY ÀÕNH PHAÁP LUÊÅT VÏÌ QUAÃN LYÁ... möåt vêën àïì cêìn baân àïën. Chêët lûúång kïët cêëu haå têìng taåi caác àö thõ vêîn coân thêëp dêîn àïën tònh traång uân tùæc giao thöng diïîn ra ngaây caâng nghiïm troång. Vêën àïì vïì cêëp thoaát nûúác, phoâng chaáy chûäa chaáy, cûáu höå, thoaát ngûúâi khi coá sûå cöë cuäng laâ möåt vêën àïì nhûác nhöëi àöëi vúái nhaâ úã cao têìng taåi caác àö thõ Viïåt Nam trong nhûäng nùm gêìn àêy. Bïn caånh möåt söë ñt caác nhaâ cao têìng thaânh cöng, rêët nhiïìu cöng trònh àûúåc xêy lïn thuêìn tuáy chaåy theo lúåi nhuêån, khöng chuá troång àïën chêët lûúång söëng, möi trûúâng vi khñ hêåu, trúã thaânh nhûäng cöî maáy tiïu thuå nùng lûúång khuãng khiïëp. Nhiïìu nhaâ cao têìng taåi caác àö thõ Viïåt Nam chûa àaáp ûáng àêìy àuã sûå ài laåi, giao lûu trong cöång àöìng, caác hoaåt àöång giaãi trñ, thïí thao khiïën cho con ngûúâi söëng trong àoá coá caãm giaác thiïëu thöën, ngöåt ngaåt Vêën àïì vi khñ hêåu cho caác cùn höå chûa àûúåc giaãi quyïët töët, khoaãng caách giûäa con ngûúâi vúái thiïn nhiïn ngaây caâng xa caách búãi khöng gian xanh hiïëm hoi dêìn bõ lêëp àêìy búãi kñnh vaâ bï töng. Vïì chñnh saách phaát triïín nhaâ úã, theo quyïët àõnh söë 2127/QÀ-TTg ngaây 30/11/2011 cuãa Thuã tûúáng chñnh phuã phï duyïåt chiïën lûúåc nhaâ úã quöëc gia àïën nùm 2020 têìm nhòn àïën nùm 2030 thò tyã lïå nhaâ úã chung cû trong caác dûå aán phaát triïín nhaâ úã taåi caác àö thõ loaåi àùåc biïåt (Haâ Nöåi vaâ thaânh phöë Höì Chñ Minh) àaåt trïn 90%, àö thõ tûâ loaåi 1 àïën loaåi 2 àaåt trïn 60%, àö thõ loaåi 3 àaåt trïn 40% töíng söë àún võ nhaâ úã xêy dûång múái. Theo caác khaái niïåm hiïån nay vïì nhaâ cao têìng vaâ nhaâ úã chung cû thò phêìn lúán nhaâ cao têìng hiïån nay laâ nhaâ úã chung cû. 1 Vúái caác chûác nùng khaác nhau chung cû nhaâ úã vaâ chung cû khöng nhaâ úã (chûác nùng höîn húåp). Trïn cú súã àoá, caác àõa phûúng ban haânh quyïët àõnh riïng, cuå thïí hoáa caác muåc tiïu theo quyïët àõnh söë 2127/QÀ-TTg cuãa Thuã tûúáng chñnh phuã. Haâ Nöåi thöng qua Trïn cú súã Nghõ quyïët cuãa Höåi àöìng nhên dên, chñnh quyïìn thaânh phöë triïín khai xêy dûång nhaâ úã trong àoá coá nhaâ úã cao têìng vaâ caác loaåi nhaâ coá chûác nùng sûã duång khaác. Hiïån nay, nhaâ cao têìng àaä bûúác vaâo giai àoaån phaát triïín múái vúái nhiïìu hònh thûác phong phuá àa daång. Tûâ caác Chuã àêìu tû vúái caác phûúng aán thiïët kïë trong nûúác àïën ngoaâi nûúác, tûâ caác doanh nghiïåp nhaâ nûúác àïën doanh nghiïåp tû nhên àêìu tû Chêët lûúång xêy dûång cuäng coá sûå thay àöíi phuå thuöåc vaâo tiïu chuêín thiïët kïë àûúåc sûã duång vaâ caác nhaâ thêìu xêy dûång. III. PHÊÌN NÖÅI DUNG Nhaâ cao têìng àûúåc xêy dûång löìng gheáp trong kïë hoaåch phaát triïín nhaâ úã (theo söë m 2 saân àûúåc cêëp pheáp xêy dûång), bõ khöëng chïë vïì chiïìu cao theo caác chó tiïu vaâ tiïu chñ cuãa QCXDVN nhû M XD, H SDÀ, têìng cao. Khoaãng luâi... Tuy nhiïn nhaâ cao têìng khöng àûúåc thöëng kï vaâ phên loaåi riïng, noá àûúåc xêy dûång theo quy trònh àêìu tû xêy dûång cú baãn thöng thûúâng tuên theo quy àõnh phaáp luêåt vïì quy hoaåch, kiïën truác 2 cuãa Trung ûúng maâ quan troång nhêët laâ quy chuêín xêy dûång Viïåt Nam vïì quy hoaåch xêy dûång vaâ caác quy chïë quaãn lyá quy hoaåch kiïën truác cuãa àõa phûúng. Taåi Haâ Nöåi, trûúác khi Thuã tûúáng chñnh phuã kyá Quyïët àõnh söë 1259/QÀ-TTg ngaây 26/7/2011 phï duyïåt quy hoaåch chung xêy dûång thuã àö Haâ Nöåi àïën nùm 2030 têìm nhòn àïën nùm 2050, nùm 1998 Thuã tûúáng àaä kyá quyïët àõnh 108/1998/QÀ-TTg phï duyïåt quy hoaåch chung xêy dûång thuã àö Haâ Nöåi àïën nùm 2020 àaä coá àõnh hûúáng chung vïì kiïën truác caãnh quan vaâ quy hoaåch sûã duång àêët. Tuy nhiïn, trong khoaãng thúâi gian àoá, xêy dûång nhaâ cao têìng àaä trúã thaânh vêën àïì nöíi cöåm taåi khu vûåc nöåi àö thaânh phöë do caác vêën àïì vïì quaá taãi haå têìng àö thõ, haå têìng xaä höåi vaâ uân tùæc giao thöng. Chñnh phuã àaä coá chó àaåo saát sao vêën àïì naây. Trong giai àoaån nghiïn cûáu lêåp àöì aán quy hoaåch chung thuã àö Haâ Nöåi 3. Vùn phoâng chñnh phuã àaä ra thöng baáo söë 348/TB-VPCP ngaây 9/12/2009 thöng baáo yá kiïën kïët luêån cuãa Thuã tûúáng chñnh phuã vïì àöì aán quy hoaåch chung xêy dûång thuã àö Haâ Nöåi vaâ thöng baáo 202/TB- VPCP vaâo ngaây 19/7/2010 truyïìn àaåt yá kiïën cuãa Thuã tûúáng Nguyïîn Têën Duäng taåi cuöåc hoåp thûúâng trûåc chñnh phuã vïì viïåc xêy dûång cöng trònh cao têìng trong 4 quêån nöåi thaânh, theo àoá xêy dûång nhaâ cao têìng phaãi theo caác nguyïn tùæc sau: - Xêy dûång nhaâ cao têìng phaãi àûúåc giaám saát chùåt cheä theo nguyïn tùæc vaâ quan àiïím quaãn lyá khöng gian: tuên theo quy chuêín quy hoaåch xêy dûång; quy chïë quaãn lyá quy hoaåch, kiïën truác àö thõ baão àaãm phuâ húåp vúái quy hoaåch chi tiïët xêy dûång, phuâ húåp àiïìu kiïån HTKT vaâ HTXH trong khu vûåc. - Àöëi vúái caác dûå aán àaä àûúåc thaânh phöë chêëp thuêån chuã trûúng àêìu tû vaâ phï duyïåt quy hoaåch trûúác ngaây 9/12/2009 àûúåc xem xeát vaâ quyïët àõnh theo thêím quyïìn. Baãn àöì phên chia àõa giúái nöåi thaânh Haâ Nöåi 27

28 QUY ÀÕNH PHAÁP LUÊÅT VÏÌ QUAÃN LYÁ... Trïn cú súã yá kiïën cuãa Thuã tûúáng chñnh phuã, Súã QHKT Haâ Nöåi àaä phên loaåi dûå aán tñnh túái thúâi àiïím trûúác ngaây 9/12/2009; tûâ ngaây 9/12/2009 àïën ngaây 31/12/2009 vaâ caác dûå aán sau thúâi àiïím trïn dûåa trïn baãn àöì phên vuâng kiïím soaát. Phên vuâng kiïím soaát àûúåc chia thaânh caác vuâng: vuâng khöng xêy dûång cao têìng, vuâng kiïím soaát àùåc biïåt vaâ vuâng phaát triïín haån chïë. Caác vuâng naây àûúåc xaác àõnh àöëi vúái caác tuyïën phöë cuå thïí. Àïí quaãn lyá kiïën truác caãnh quan khu vûåc nöåi àö lõch sûã, thaânh phöë Haâ Nöåi phên chia thaânh 7 khu vûåc tûâ A 1 - A 7 : A 1 : khu trung têm chñnh trõ Ba Àònh. A 2 : khu hoaâng thaânh Thùng Long. A 3 : khu phöë cöí. A 4 : khu phöë cuä. A 5 : khu vûåc höì Gûúm vaâ phuå cêån. A 6 : khu vûåc höì Têy vaâ phuå cêån. A 7 : khu haån chïë phaát triïín: (bao göìm caác chung cû cuä). - Ngaây 24/10/2013, thaânh phöë Haâ Nöåi ban haânh Quyïët àõnh söë 6398/2014/QÀ-UBND quy chïë quaãn lyá quy hoaåch kiïën truác khu phöë cöí Haâ Nöåi; - Ngaây 12/9/2014 thaânh phöë Haâ Nöåi ban haânh Quyïët àõnh söë 70/2014/QÀ-UBND quy chïë quaãn lyá quy hoaåch kiïën truác chung thaânh phöë Haâ Nöåi; - Ngaây 13/8/2015, thaânh phöë Haâ Nöåi ban haânh Quyïët àõnh söë 24/2015/QÀ-UBND quy chïë quaãn lyá quy hoaåch, kiïën truác Khu phöë cuä Haâ Nöåi. Caác quyïët àõnh trïn vïì cú baãn laâ quaãn lyá quy hoaåch kiïën truác chung thaânh phöë, trong àoá coá quaãn lyá, kiïím soaát xêy dûång nhaâ cao têìng. Caác quyïët àõnh chó roä M XD, H SDÀ, vaâ têìng cao cho tûâng ö phöë. Trûúác khi coá caác quyïët àõnh trïn ra àúâi UBND thaânh phöë Haâ Nöåi àaä phï duyïåt quy hoaåch chi tiïët caác quêån nöåi thaânh thaânh phöë, àoá laâ: - Quyïët àõnh söë: 96/2000/QÀ-UB ngaây 07 thaáng 11 nùm 2000 phï duyïåt quy hoaåch chi tiïët quêån Hoaân Kiïëm; - Quyïët àõnh söë: 68/2000/QÀ-UB ngaây 14 thaáng 07 nùm 2000 phï duyïåt quy hoaåch chi tiïët quêån Ba Àònh; - Quyïët àõnh söë: 32/2000/QÀ-UB ngaây 03 thaáng 04 nùm 2000 phï duyïåt quy hoaåch chi tiïët quêån Àöëng Àa; - Quyïët àõnh söë: 16/2000/QÀ-UB ngaây 14 thaáng 02 nùm 2000 phï duyïåt quy hoaåch chi tiïët quêån Hai Baâ Trûng. Ngoaâi ra, khu vûåc höì Gûúm vaâ vuâng phuå cêån phaãi tuên theo caác Quyïët àõnh söë 448 BXD/KT-QH ngaây 3/8/1996 cuãa Böå trûúãng Xêy dûång phï duyïåt quy hoaåch chi tiïët khu vûåc höì Gûúm vaâ phuå cêån; Àiïìu lïå Quaãn lyá Xêy dûång theo quy hoaåch chi tiïët khu vûåc höì Gûúm vaâ phuå cêån söë 45/QÀ-UB ngaây 6/1/1997; Quyïët àõnh söë 45/1999/QÀ-UB ngaây 4 thaáng 6 nùm 1999 quy àõnh quaãn lyá baão töìn khu phöë cöí. Tuy nhiïn, thöëng kï söë lûúång caác dûå aán xêy dûång nhaâ cao têìng, coá thïí thêëy söë lûúång caác dûå aán xêy dûång nhaâ cao têìng nùçm taåi khu phöë cuä, phöë cöí 4 laâ khaá nhiïìu (khu vûåc nöåi àö lõch sûã). Vúái caác dûå aán nhaâ úã coá thïí tñnh àûúåc thöng qua viïåc tùng dên söë, àöëi vúái nhûäng dûå aán coá caác chûác nùng khaác, nhêët laâ caác trung têm thûúng maåi khoá tñnh àûúåc dên söë cuå thïí, thûåc tïë nhûäng dûå aán loaåi naây thûúâng keáo theo lûúång dên cû lúán vaâ khoá kiïím soaát. Trûúác tònh hònh trïn, àïí cuå thïí hoáa viïåc quaãn lyá xêy dûång caác cöng trònh cao têìng trong khu vûåc nöåi àö lõch sûã theo àöì aán quy hoaåch chung xêy dûång thuã àö Haâ Nöåi coá hiïåu lûåc vïì mùåt phaáp lyá, ngaây 7/4/2016 UBND thaânh phöë Haâ Nöåi àaä kyá Quyïët àõnh söë 11/2016/QÀ- UBND ban haânh quy chïë quaãn lyá quy hoaåch, kiïën truác cöng trònh cao têìng trong khu vûåc nöåi àö lõch sûã. Quy chïë coá möåt söë nguyïn tùæc sau: - Cho pheáp nghiïn cûáu xêy dûång cöng trònh cao têìng taåi caác võ trñ: 2 bïn àûúâng vaânh àai, tuyïën phöë hûúáng têm, àiïím nhêën àö thõ. - Cho pheáp nghiïn cûáu xêy dûång cöng trònh cao têìng theo hûúáng giaãm dêìn têìng cao tûâ àûúâng vaânh àai 2 vaâo trung têm thaânh phöë. Nhû vêåy trûúác vaâ sau khi quyïët àõnh 11/2016/QÀ- UBND cuãa UBND thaânh phöë Haâ Nöåi ra àúâi, tònh hònh xêy dûång nhaâ cao têìng vêîn diïîn biïën phûác taåp, rêët nhiïìu dûå aán xêy dûång trong khu vûåc nöåi àö lõch sûã bao göìm 4 quêån nöåi thaânh cuä vúái caác chûác nùng vùn phoâng, thûúng maåi, chûác nùng höîn húåp, tuy nhiïn àaä khöng tñnh toaán àuáng chó tiïu dên söë, chó tiïu diïån tñch saân vaâ möåt söë chó tiïu khaác nïn nhiïìu dûå aán hiïån nay tuy àaä coá àêìy àuã giêëy pheáp nhûng thaânh phöë taåm dûâng triïín khai vñ duå nhû dûå aán D San Raffles àõa chó phöë Haâng Baâi Hoaân Kiïëm, khaách saån Oriental Luxury Lï Thaái Töí, Hoaân Kiïëm. Nhiïìu khu chung cû cao têìng àûúåc cêëp pheáp xêy dûång vi phaåm quy àõnh hiïån haânh vïì quy mö dên söë, chiïìu cao hoùåc quy chuêín tiïu chuêín vïì an toaân phoâng chaáy chûäa chaáy nhû caác khu chung cû 148 Giaãng Voä, khu chung cû Mûúâng Thanh Thanh Thaãn... möåt söë tuyïën àûúâng daây àùåc nhaâ cao têìng nhû tuyïën àûúâng Lï Vùn Lûúng, Töë Hûäu. IV. KÏËT LUÊÅN Àiïìu tra, àaánh giaá hïå thöëng vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt coá liïn quan àïën xêy dûång nhaâ cao têìng, nhoám taác giaã nhêån thêëy hïå thöëng vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt àïí àiïìu tiïët xêy dûång phaát triïín nhaâ cao têìng nhiïìu nhûng thiïëu, noá liïn quan àïën àêìu tû xêy dûång cú súã haå têìng, àêët àai nhaâ úã vaâ quy hoaåch àö thõ, caác tiïu chuêín - quy chuêín Tuy nhiïn, trong nhoám tiïu chuêín - quy chuêín, tiïu chuêín 323 vïì xêy dûång nhaâ cao têìng laâ möåt trong söë nhûäng tiïu chuêín quan troång liïn quan chùåt cheä túái xêy dûång nhaâ cao têìng àaä bõ huãy boã vaâ hiïån nay chûa coá tiïu chuêín thay thïë. Trong tiïu chuêín coá àõnh nghôa thïë naâo laâ nhaâ cao têìng? Àêy laâ möåt khoaãng tröëng phaáp lyá vò cho àïën thúâi àiïím hiïån taåi Viïåt Nam khöng coá àõnh nghôa roä raâng vïì nhaâ cao têìng. Quy chuêín xêy dûång Viïåt Nam QCXDVN 1:2008/BXD laâ quy chuêín quan troång nhêët liïn quan àïën kiïím soaát phaát triïín nhaâ cao têìng, trong àoá coá quy chuêín vïì mêåt àöå xêy dûång, têìng cao, giao thöng, baäi àöî xe Tuy nhiïn QCXDVN 1:2008/BXD àaä 28

29 QUY ÀÕNH PHAÁP LUÊÅT VÏÌ QUAÃN LYÁ... khöng coân hïå söë sûã duång àêët, caác quy àõnh raâng buöåc vïì mêåt àöå dên söë thò khöng roä, àiïìu naây àùåt ra nhûäng keä húã luêåt phaáp khi thûåc hiïån xêy dûång caác cöng trònh cao têìng sau naây. Hònh minh hoåa: Töí húåp 12 chung cû giaá reã cao tûâ têìng cuãa têåp àoaân Mûúâng Thanh taåi Linh Àaâm. V. VÙN BAÃN PHAÁP LUÊÅT A. NHOÁM VÙN BAÃN COÁ HIÏåU LÛÅC 1. QUY ÀÕNH CHUNG 1. Luêåt Xêy dûång (2014). Hiïåu lûåc thi haânh tûâ ngaây 01/01/ Luêåt Àêët àai (2013). Hiïåu lûåc thi haânh tûâ ngaây 01/07/ Nghõ àõnh 43/2014/NÀ-CP ngaây 15/05/2014 cuãa Chñnh phuã quy àõnh chi tiïët thi haânh möåt söë àiïìu cuãa Luêåt Àêët àai. 4. Luêåt Nhaâ úã (2014). Hiïåu lûåc thi haânh tûâ ngaây 01/07/ Nghõ àõnh 99/2015/NÀ-CP ngaây 20/10/2015 cuãa Chñnh phuã quy àõnh chi tiïët vaâ hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Nhaâ úã. 6. Nghõ àõnh 100/2015/NÀ-CP ngaây 20/10/2015 cuãa Chñnh phuã vïì phaát triïín vaâ quaãn lyá nhaâ úã xaä höåi. 7. Nghõ àõnh 101/2015/NÀ-CP ngaây 20/10/2015 cuãa Chñnh phuã vïì caãi taåo xêy dûång laåi nhaâ chung cû. 8. Luêåt Kinh doanh Bêët Àöång saãn (2014). Hiïåu lûåc thi haânh tûâ ngaây 1/7/ Nghõ àõnh söë 76/2015/NÀ-CP cuãa Chñnh phuã ngaây 10/09/2015 quy àõnh chi tiïët vaâ hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Kinh doanh Bêët Àöång saãn. 2. QUY HOAÅCH 1. Luêåt Quy hoaåch Àö thõ (2009). 2. Nghõ àõnh söë 37/2010/NÀ-CP ngaây 07/04/2010 vïì lêåp, thêím àõnh, phï duyïåt vaâ quaãn lyá quy hoaåch àö thõ. (thay thïë 08/2005/NÀ-CP). 3. Nghõ àõnh söë 44/2015/NÀ-CP ngaây 05/05/2015 quy àõnh chi tiïët möåt söë nöåi dung vïì quy hoaåch xêy dûång. 4. Nghõ àõnh söë 11/2013/NÀ-CP ngaây 14/01/2013 vïì quaãn lyá àêìu tû phaát triïín àö thõ. 5. Nghõ àõnh söë 38/2010/NÀ-CP ngaây 07 thaáng 4 nùm 2010 vïì quaãn lyá khöng gian, kiïën truác, caãnh quan àö thõ. 3. ÀÊÌU TÛ XÊY DÛÅNG 1. Nghõ àõnh söë 59/2015/NÀ-CP ngaây 18/06/2015 cuãa Chñnh phuã vïì quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång. 2. Nghõ àõnh söë 99/2007/NÀ-CP ngaây 12/02/2009 cuãa Chñnh phuã vïì quaãn lyá chi phñ àêìu tû xêy dûång cöng trònh. 4. QUAÃN LYÁ SÛÃ DUÅNG 1. Quyïët àõnh söë 08/2008/QÀ-BXD ngaây 28/5/2008 cuãa Böå trûúãng Böå Xêy dûång ban haânh quy chïë quaãn lyá sûã duång nhaâ chung cû. 2. Thöng tû söë 37/2009/TT-BXD cuãa Böå Xêy dûång hûúáng dêîn phûúng phaáp xaác àõnh vaâ quaãn lyá giaá dõch vuå nhaâ chung cû. 3. Thöng tû söë 18/2014/TT-BXD ngaây 26/11/2014 sûãa àöíi böí sung möåt söë àiïìu Thöng tû söë 02/2013/TT- BXD ngaây 08/03/2013 cuãa Böå Xêy dûång hûúáng dêîn viïåc àiïìu chónh cùn höå caác dûå aán nhaâ úã thûúng maåi, dûå aán àêìu tû xêy dûång khu àö thõ vaâ chuyïín àöíi nhaâ úã thûúng maåi sang laâm nhaâ úã xaä höåi hoùåc cöng trònh dõch vuå. 4. Thöng tû söë 03/2014/TT-BXD ngaây 20/02/2014 cuãa Böå Xêy dûång sûãa àöíi, böí sung Àiïìu 21 cuãa Thöng tû söë 16/2010/TT-BXD ngaây 01 thaáng 9 nùm 2010 cuãa Böå Xêy dûång quy àõnh cuå thïí vaâ hûúáng dêîn thûåc hiïån möåt söë nöåi dung cuãa Nghõ àõnh söë 71/2010/NÀ- CP ngaây 23/6/2010 cuãa Chñnh phuã quy àõnh chi tiïët vaâ hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Nhaâ úã. 5. Thöng tû söë 14/2011/TT-BXD cuãa Böå Xêy dûång quy àõnh vïì hoaåt àöång àaâo taåo, böìi dûúäng kiïën thûác chuyïn mön, quaãn lyá vêån haânh nhaâ chung cû. 6. Thöng tû söë 05/2014/TT-BXD cuãa Böå Xêy dûång sûãa àöíi böí sung àiïím A Khoaãn 2 Àiïìu 17 cuãa quy chïë quaãn lyá sûã duång nhaâ chung cû ban haânh keâm theo Quyïët àõnh söë 08/2008/QÀ-BXD ngaây 28/5/2008 cuãa Böå trûúãng Böå Xêy dûång. 7. Cöng vùn söë 1334/BXD-QLN ngaây 16/6/2014 cuãa Cuåc Quaãn lyá Nhaâ Böå Xêy dûång V/v thûåc hiïån quy àõnh cuãa phaáp luêåt V/v quaãn lyá sûã duång nhaâ chung cû. 8. Quyïët àõnh söë 09/VBHN-BXD ngaây 29/8/2014 ban haânh Quy chïë quaãn lyá sûã duång nhaâ chung cû. 9. Thöng tû 14/2008/TT-BXD ngaây 2/6/2008 cuãa Böå Xêy dûång V/v phên haång nhaâ chung cû. 5. TIÏU CHUÊÍN, QUY CHUÊÍN 1. Cöng vùn söë 1245/BXD-KHCN ngaây 24/6/2013 cuãa Vuå khoa hoåc cöng nghïå - Böå Xêy dûång V/v hûúáng dêîn chó tiïu kiïën truác aáp duång cho cöng trònh nhaâ cao têìng. 2. Quyïët àõnh söë 212/QÀ-BXD ngaây 25/2/2013 cuãa Böå Xêy dûång V/v huãy boã tiïu chuêín ngaânh xêy dûång (àúåt 1). 3. QCXDVN 01: 2008/BXD. Quy chuêín xêy dûång Viïåt Nam vïì quy hoaåch xêy dûång. 4. QCXDVN 03: 2009/BXD. Quy chuêín kyä thuêåt quöëc gia vïì phên loaåi, phên cêëp cöng trònh xêy dûång dên duång, cöng nghiïåp vaâ haå têìng àö thõ. 5. Tiïu chuêín Viïåt Nam TCVN 4449: 1987 vïì quy hoaåch xêy dûång àö thõ. B. NHOÁM VÙN BAÃN HÏËT HIÏåU LÛÅC 1. QUY ÀÕNH CHUNG 29

30 QUY ÀÕNH PHAÁP LUÊÅT VÏÌ QUAÃN LYÁ Luêåt Xêy dûång (2003). 2. Luêåt Àêët àai (2003). 3. Luêåt Nhaâ úã (2005). 4. Luêåt Kinh doanh Bêët Àöång saãn (2006). 5. Nghõ quyïët söë 34/2007/NQ-CP vïì möåt söë giaãi phaáp àïí thûåc hiïån viïåc caãi taåo, xêy dûång laåi caác chung cû cuä bõ hû hoãng xuöëng cêëp. 6. Nghõ àõnh 71/2010/NÀ-CP ngaây 23/6/2010 cuãa Chñnh phuã quy àõnh chi tiïët vaâ hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Nhaâ úã. 7. Nghõ àõnh söë 153/2007/NÀ-CP cuãa Chñnh phuã ngaây 15/10/2007 quy àõnh chi tiïët vaâ hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Kinh doanh Bêët Àöång saãn. 8. Nghõ àõnh 181/2004/NÀ-CP hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Àêët àai. 9. Nghõ àõnh 90/2006/NÀ-CP ngaây 6/9/2006 quy àõnh chi tiïët vaâ hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Nhaâ úã. 10. Thöng tû söë 16/2010/TT-BXD ngaây Quy àõnh cuå thïí vaâ hûúáng dêîn thûåc hiïån möåt söë nöåi dung cuãa Nghõ àõnh söë 71/2010/NÀ-CP. 2. QUY HOAÅCH 1. Nghõ àõnh söë 02/2006/NÀ-CP ngaây 05/01/2006 ban haânh quy chïë khu àö thõ múái. 2. Nghõ àõnh söë 08/2005/NÀ-CP ngaây 24/01/2005 V/v quy hoaåch xêy dûång àö thõ. 3. Nghõ àõnh söë 29/2007/NÀ-CP ngaây 27 thaáng 02 nùm 2007 cuãa Chñnh phuã vïì Quaãn lyá kiïën truác àö thõ. 3. ÀÊÌU TÛ XÊY DÛÅNG 1. Nghõ àõnh söë 12/2009/NÀ-CP ngaây 12/02/2009 cuãa Chñnh phuã vïì quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh. 2. Thöng tû söë 03/2009/TT-BXD quy àõnh chi tiïët möåt söë nöåi dung cuãa Nghõ àõnh söë 12/2009/NÀ-CP vïì quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh. 3. Nghõ àõnh söë 83/2009/NÀ-CP cuãa Chñnh phuã vïì sûãa àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa Nghõ àõnh söë 12/2009/NÀ-CP ngaây 12/02/ Nghõ àõnh söë 16/2005/NÀ-CP ngaây 07 thaáng 02 nùm 2005 cuãa Chñnh phuã vïì quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh. 5. Nghõ àõnh söë 112/2006/NÀ-CP ngaây 29 thaáng 9 nùm 2006 cuãa Chñnh phuã vïì sûãa àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa Nghõ àõnh söë 16/2005/NÀ-CP vïì quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh. 4. QUAÃN LYÁ SÛÃ DUÅNG 1. Quyïët àõnh söë10/2003/qà-bxd ngaây 03 thaáng 4 nùm 2003 cuãa Böå trûúãng Böå Xêy dûång ban haânh Quy chïë quaãn lyá sûã duång nhaâ chung cû. 2. Thöng tû söë 02/2013/TT-BXD ngaây 08/03/2013 hûúáng dêîn viïåc àiïìu chónh cú cêëu cùn höå caác dûå aán nhaâ úã thûúng maåi, dûå aán ÀTXD khu àö thõ vaâ chuyïín àöíi nhaâ úã thûúng maåi sang laâm nhaâ úã xaä höåi hoùåc cöng trònh dõch vuå. 5. TIÏU CHUÊÍN, QUY CHUÊÍN 1. Tiïu chuêín TCXDVN 323:2004 tiïu chuêín thiïët kïë nhaâ úã cao têìng - tiïu chuêín thiïët kïë. 2. QCXDVN vïì quy hoaåch xêy dûång: Ngaây 2/10/ Xem Phêìn giaãi thñch tûâ ngûä: nhaâ cao têìng 2 Xem phêìn A, B nhoám vùn baãn liïn quan coân hiïåu lûåc vaâ hïët hiïåu lûåc cuãa thaânh phöë Haâ Nöåi 3 Quy hoaåch xêy dûång Khu phöë cuä, khu phöë cöí coá quy chïë quaãn lyá QHKT riïng vúái M XD, têìng cao thêëp. PHAÁT TRIÏÍN DÛÅ AÁN, CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG TRONG MÖËI TÛÚNG QUAN VÚÁI... (Tiïëp theo trang 22) tiïët, theo möåt löå trònh bùæt buöåc, cêìn coá töíng kïët, àaánh giaá viïåc xêy duång caác khu àö thõ múái, caác khu taái àõnh cû vaâ caác cöng trònh cao têìng qua àoá àïì xuêët sûãa àöíi nhûäng cú chïë, chñnh saách, caác quy àõnh khöng coân phuâ húåp (vïì àêët àai, vöën, tiïu chuêín, quy chuêín). Tiïëp tuåc ûu àaäi caác nhaâ àêìu tû trong xêy duång vaâ phaát triïín khu àö thõ múái nhûng cuäng cêìn coá sûå thöëng nhêët vúái chñnh quyïìn àö thõ trong traách nhiïåm xêy dûång caác haå têìng kïët nöëi àïí àaáp ûáng yïu cêìu sinh hoaåt cuãa ngûúâi dên Theo Àõnh hûúáng phaát triïín Giao thöng vêån taãi Thuã àö Haâ Nöåi àïën nùm 2030 vaâ têìm nhòn àïën nùm 2050 Haâ Nöåi seä xêy dûång 8 tuyïën xe buyát nhanh vaâ 8 tuyïën àûúâng sùæt àö thõ. Àïën nay Haâ Nöåi àaä hoaân thaânh tuyïën BRT vaâ àang gêëp ruát hoaân thaânh tuyïën àûúâng sùæt àö thõ Caát Linh - Bïën xe Yïn Nghôa. Àöìng thúâi cuäng àang khêín trûúng thi cöng tuyïën àûúâng sùæt Nhöín - Ga Haâ Nöåi. Thaáng 11/2017 Phoá Thuã tûúáng Chñnh phuã Trõnh Àònh Duäng àaä giao UBND TP. Haâ Nöåi têåp trung kïu goåi àêìu tû caác tuyïën àûúâng sùæt àö thõ theo hònh thûác àöëi taác cöng tû. Theo àoá, Phoá Thuã tûúáng giao UBND tñch cûåc triïín khai àêìu tû xêy dûång caác tuyïën àûúâng sùæt àö thõ trïn àõa baân Thuã àö. Viïåc naây nhùçm baão àaãm sûå gùæn kïët cuãa àûúâng sùæt àö thõ noái riïng vaâ hïå thöëng giao thöng àö thõ noái chung cuäng laâ cú súã rêët quan troång àïí phaát triïín caác khu vûåc àö thõ trïn caác tuyïën àûúâng huyïët maåch. Àiïìu moåi ngûúâi quan têm laâ viïåc xêy dûång nhaâ úã 2 bïn phaãi àaãm baão giao thöng thöng suöët traánh nhû tuyïën àûúâng 70 trong thúâi gian qua. 1. Quy hoaåch vaâ xêy dûång haå têìng kyä thuêåt caác khu àö thõ múái thaânh cöng vaâ haån chïë PGS.TS Nguyïîn Höng Tiïën 3/ Haâ Nöåi coá haâng trùm dûå aán chêåm triïín khai, boã hoang hoáa 13/8 /2018 Viet Times 3. Vêën àïì haå têìng kyä thuêåt trong caác khu taái àõnh cû úã Haâ Nöåi Cafeá land 4. Thûåc traång khu taái àõnh cû úã Haâ Nöåi 9/5/ Vinahomes 5. Nhaâ cao têìng chi chñt giao thöng vúä trêån 12/

31 HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI NHAÂ CAO TÊÌNG CÖÎ MAÁY HAÁI RA TIÏÌN HAY HIÏÍM HOÅA? PGS.TS.KTS. NGUYÏÎN HÖÌNG THUÅC Haâng ngaân dûå aán nhaâ cao têìng àûúåc cêëp pheáp xêy dûång möîi nùm, thïë nhûng möîi dûå aán coá möåt chuêín xêy dûång khaác nhau. Búãi àêìu nùm 2013, Böå Xêy dûång coá quyïët àõnh huãy boã caác tiïu chuêín xêy dûång nhaâ cao têìng àaä löîi thúâi, nhûng àïën nay tiïu chuêín naây vêîn coân àïí ngoã khiïën cho viïåc thiïët kïë, thêím tra, cêëp pheáp xêy dûång caác cöng trònh cao têìng àang gùåp rêët nhiïìu khoá khùn... PGS.TS.KTS. Nguyïîn Höìng Thuåc Viïåt Nam laâ nûúác àang àö thõ hoáa theo chiïìu cao taåi trung têm vaâ xöi àöî úã ngoaåi vi, tiïëc thay laåi nhiïìu saãn phêím loaåi hai naây vaâo bêåc nhêët, àö thõ cuäng vò thïë keám bïìn vûäng. Àaáng ngaåc nhiïn laâ caã nhaâ cao têìng giaá thêëp vaâ giaá cao àïìu cuâng traâo lûu thûúng maåi naây. ÚÃ Haâ Nöåi, khu àö thõ múái Linh Àaâm àang ïm àïìm vúái 80ha höì nûúác, cêy xanh, caác chung cû 11 têìng theo thiïët kïë nhiïåt àúái hoáa vaâ khöng gian kiïíu phöëcöång àöìng thên thiïån, böîng bõ xêm lùng bùçng khu chung cû HH vúái 12 toâa liïn kïë, cao lûâng lûäng 40 têìng, úã vaâo danh muåc khöng pheáp xêy dûång vaâ khöng baão àaãm phoâng chaáy cuãa Haâ Nöåi (àaä cöng böë). Khu cao têìng naây àûa dên söë taåi chöî lïn gêëp ba lêìn cuâng vúái naån keåt xe tùæc àûúâng vaâ duâ xêy traái pheáp nhûng noá chiïëm troån khu àêët cöng cöång vaâ dõch vuå àúâi söëng cuãa Linh Àaâm, phaá vúä quy hoaåch ban àêìu maâ khöng möåt cêëp chñnh quyïìn naâo lïn tiïëng. Röìi möåt dûå aán taåi vaânh àai hai, xêy xen trïn àêët cuãa chó möåt nhaâ maáy cú khñ úã Ngaä Tû Súã, nhûng do têån duång chiïìu cao vaâ mêåt àöå bêët thûúâng àûa thïm àûúåc gêìn dên vaâo sinh söëng. Khu naây cuâng Ciputra xêy nhûäng bûác tûúâng raâo kiïn cöë ngùn caách xaä höåi cuãa cuä - múái, giaâu - ngheâo àïí phên biïåt àùèng cêëp àö thõ cao cêëp kiïëm lúâi, nhûng cuäng gêy tùæc cuåc böå cho dên cû Ngaä tû Súã vaâ chó sau böën nùm hoaåt àöång, duâ laâ dên cû úã chung cû cao cêëp cuäng phaãi biïíu tònh àoâi sûãa thang maáy do quaãn trõ yïëu keám. Àêy cuäng laâ nhûäng hiïím hoåa vïì phên hoáa giaâu ngheâo trong xaä höåi maâ khöng möåt con àûúâng phaát triïín naâo nïn lûåa choån. Haâ Nöåi thúâi gian àêìu cêëp pheáp cho caác dûå aán nïu trïn cuäng hûáa heån vúái dên laâ caác chuã àêìu tû seä caãi taåo cho thaânh phöë vaânh àai hai trïn cao tûâ búâ söng Höìng àïën Ngaä tû Súã. Sau mûúâi nùm chó thêëy chung cû moåc, coân vaânh àai trïn cao chùæc vêîn coân... trïn giêëy. Sûå cöë kyä thuêåt: khoá thêím àõnh Àêìu nùm 2013, Böå Xêy dûång ra Quyïët àõnh 212 huãy boã 169 tiïu chuêín xêy dûång khöng coân phuâ húåp, trong àoá coá TCXDVN 323:2004 vïì nhaâ cao têìng. Cêìn phaãi coá caác tiïu chuêín thiïët kïë nhaâ cao têìng múái thay thïë ngay tiïu chuêín àaä bõ huãy boã. Nhûng cho àïën nay, sau böën nùm, tiïu chuêín naây chûa àûúåc böí sung theo kõp yïu cêìu thûåc tïë vaâ ban haânh thay thïë tiïu chuêín cuä, khiïën cho viïåc thiïët kïë, thêím tra, cêëp pheáp xêy dûång caác cöng trònh cao têìng hiïån àang gùåp rêët nhiïìu khoá khùn. Trong böëi caãnh àoá, kïí caã chuyïn gia cuäng khöng dïî baân vïì sûå cöë noáng, ngaåt khñ cuãa trung têm haânh chñnh cao 37 têìng úã Àaâ Nùéng vûâa khaánh thaânh àûúåc hai nùm, búãi khöng ai viïån dêîn àûúåc tiïu chuêín quöëc gia laâm chuêín àaánh giaá. Caác kiïën truác sû, kyä sû, caác àún võ tû vêën vaâ xêy dûång rêët luáng tuáng trong viïåc lûåa choån quy chuêín phuâ húåp àïí aáp duång trong thûåc tïë hiïån nay vúái têët caã caác loaåi nhaâ cao têìng, duâ àaä phaãi tòm àïën caác tiïu chuêín nûúác ngoaâi àûúåc cöng nhêån úã Viïåt Nam. Tuy nhiïn, 31

32 NHAÂ CAO TÊÌNG CÖÎ MAÁY HAÁI RA TIÏÌN... saáng kiïën aáp duång caác tiïu chuêín thiïët kïë nûúác ngoaâi laåi gêy rùæc röëi cho chñnh hoå khi phaãi giaãi trònh ài laåi khöng biïët bao nhiïu lêìn cho caác cú quan thêím tra, thêím duyïåt, cêëp pheáp xêy dûång búãi höì sú khöng àûúåc chêëp thuêån vúái lyá do tiïu chuêín aáp duång àaä hïët hiïåu lûåc. Cuäng vò chûa coá caác tiïu chuêín xêy dûång múái thay thïë nïn caác bïn khöng biïët phaãi àiïìu chónh thïë naâo cho phaãi. Àoá chó laâ cêu chuyïån dúã khoác dúã cûúâi bïn caác baãn veä chûa thûåc hiïån. Coân nhûäng toâa nhaâ àaä xêy nhû toâa haãi àùng Àaâ Nùéng laåi àaáng buöìn hún, noá coá thïí àûúåc thêím àõnh thiïët kïë theo tiïu chuêín cuä, nhûng khi gùåp sûå cöë tiïu chuêín àoá àaä hïët hiïåu lûåc vaâ tiïu chuêín múái chûa coá àïí xem xeát thò chuyïån àeân giúâi soi xeát àuáng sai àïí khùæc phuåc rêët bñ, chó gùæng úã àûúåc phêìn naâo thò úã, röìi lùèng lùång di dúâi ra chöî thúã àûúåc àïí caán böå coân... vêån haânh thaânh phöë. Àaáng ngaåi hún laâ tònh traång lúåi duång keä húã cuãa viïåc thiïëu tiïu chuêín cao têìng vaâ caác quy chuêín quy hoaåch vïì möi trûúâng cho khu cao têìng àö thõ àaä dêîn túái buöng loãng quaãn lyá àïí caác chuã àêìu tû phaá vúä quy hoaåch àûúåc duyïåt, xêy caác chung cû ài ngûúåc quyïìn lúåi cuãa dên cû thaânh phöë. Hiïån töìn taåi möåt thûåc tïë: tiïu chuêín xêy dûång Viïåt Nam khöng àuã àaánh giaá taác àöång cuãa nhaâ cao têìng lïn möi trûúâng söëng cuãa khu àö thõ múái xen cêëy vaâo thaânh phöë meå vaâ caã quy àõnh khoaãng Khu chung cû cao têìng cho ngûúâi dên nùçm trong diïån giaãi toãa àïí xêy dûång khu àö thõ múái Thuã Thiïm (TP.HCM). aãnh T.T caách giûäa caác toâa nhaâ - vöën laâ hai quy àõnh cöët tûã cuãa tiïu chuêín xêy dûång loaåi naây. Àùåc biïåt khi xen cêëy caác khu chung cû cao têìng coá quy mö khöíng löì vaâo cú thïí vöën àaä cuä cuãa trung têm àö thõ úã Haâ Nöåi nhû khu vûåc Ngaä Tû Súã, Triïín laäm Giaãng Voä, Minh Khai, truåc Liïîu Giai - Höì Têy; úã Saâi Goân nhû khu vûåc Tên Caãng (Bònh Thaånh), Tön Àûác Thùæng (quêån 1)... Thûåc chêët nhûäng dûå aán naây baám vaâo àõa thïë àùæc lúåi trung têm hoùåc búâ söng àïí baán nhaâ giaá cao ngêët, àûa thïm haâng chuåc ngaân ngûúâi vaâo sinh söëng nhûng khöng phaãi chi phñ cho haå têìng kyä thuêåt vaâ haå têìng xaä höåi (cêìn vöën àêìu tû cao gêëp nhiïìu lêìn xêy nhaâ). Nhû vêåy laâ caác thaânh phöë lúán nhû Haâ Nöåi, TP.HCM, caác trung têm lõch sûã bõ gia tùng sûác eáp vaâo haå têìng cuä vöën àaä oåp eåp, quaá taãi, keåt xe, tùæc àûúâng maâ mùæc cùn bïånh bïånh àêìu to khoá cûáu chûäa. Nhiïìu lêìn caác trung têm lõch sûã vaâ khöng gian chung àaä kïu cûáu nhûng hiïím hoåa phaá naát cêëu truác lõch sûã vaâ tûå nhiïn àoá vêîn ngaây caâng tùng, möåt phêìn vò chuáng ta khöng coi troång tiïu chuêín nhaâ cao têìng xêy xen trong nöåi àö. Cêìn àaánh giaá taác àöång dûå aán Töëi thiïíu, trûúác khi cêëp pheáp xêy dûång, têët caã caác thaânh phöë lúán nhoã úã Viïåt Nam cêìn phaãi àaánh giaá taác àöång cuãa khu cao têìng múái xen cêëy vaâo möi trûúâng àaä öín àõnh cuãa caác thaânh phöë cuä. Nhûäng thaânh phöë naây luön baão lûu nhûäng giaá trõ, kinh nghiïåm àö thõ do cha öng biïët caách ûáng xûã khön ngoan vúái sinh thaái tûå nhiïn nhû caác doâng söng, búâ biïín, nhûäng ngoån àöìi... àïí hònh thaânh sinh thaái quêìn cû, nhên vùn. Möîi thaânh phöë àïìu coá haåt nhên laâ trung têm lõch sûã hònh thaânh tûâ doâng chaãy thúâi gian: hoaâng thaânh, khu phöë cöí thõ dên, khu phöë thuöåc àõa, khu phöë thúâi chúám vaâo hiïån àaåi cuâng vaânh àai söng höì, laâng xaä ngoaåi vi. Núi àêy tñch tuå caác giaá trõ tinh hoa cuãa thúâi gian, cuãa caác thïë hïå tiïëp nöëi cuâng sûå àùåc sùæc vïì töí chûác xaä höåi, löëi söëng, sinh kïë... laâm nïn vùn hoáa thõ dên vaâ àö thõ thuêìn Viïåt. Trûúác hïët laâ àaánh giaá taác àöång vïì giao thûúng, khu cao têìng múái coá gêy tùæc ngheän cuåc böå? Theo thöng lïå quöëc tïë, cûá coá 250 cùn höå xen cêëy múái laâm àaánh giaá uân tùæc vaâ cûá 750 xe/giúâ hoaåt àöång taåi khu vûåc laâ àaánh giaá tùæc ngheän theo phûúng phaáp ITE, TIA. Sau àoá laâ möi trûúâng, khöng khñ, nûúác, raác thaãi, röìi àïën hïå thöëng àiïån nûúác, cûáu hoãa, haå têìng xaä höåi... Sau nûäa laâ kïët nöëi caãnh quan, kiïën truác, kïët cêëu, trang thiïët bõ kyä thuêåt, khaã nùng nhiïåt àúái hoáa cuãa chñnh dûå aán vúái böëi caãnh àö thõ xung quanh. Ài khùæp thïë giúái cuäng khoá tòm ra caác bûác tûúâng raâo àö thõ nhû Ciputra, Royal, chûa noái àïën sûå àûát gaäy khöng gian vöën haâi hoâa cuãa thaânh phöë cuä, böîng nhiïn coá nhûäng àiïím nhêën àö thõ haäi huâng nhû chung cû 50 têìng taåi Trung têm triïín laäm Giaãng Voä, hay bûác tûúâng thaânh àêåm àùåc túái têìng raâo mùåt söng trung têm Saâi Goân. Khöng nhûäng phaá vúä quy hoaåch àûúåc duyïåt, chuáng coân phaá tan cêëu truác àö thõ lõch sûã truyïìn thöëng cuãa Viïåt Nam vöën quen nûúng tûåa vaâo tûå nhiïn, söng nûúác, kïnh raåch (nhû trûúâng húåp quy hoaåch trung têm baão töìn vaâ caãnh quan búâ söng Ba Son do Nikken Sekkei laâm mêët caã àöëng tiïìn phaãi nhûúâng chöî cho rûâng nhaâ úã cao 60, 70 têìng). Luêåt Thuã àö vaâ caác quy àõnh chó cho xêy cao 55m tûâ vaânh àai hai àïën vaânh àai möåt àïí àaãm baão mêåt àöå cû truá vaâ laâm viïåc böën quêån nöåi àö lõch sûã, nhûng qua vaâi Nhûäng cöng trònh cao têìng àua nhau moåc lïn úã Haâ Nöåi. 32

33 NHAÂ CAO TÊÌNG CÖÎ MAÁY HAÁI RA TIÏÌN... àúâi laänh àaåo cêëp pheáp xêy khu úã cao túái 50 têìng (170m) taåi 11 ha cuãa Giaãng Voä. Khöng coá gò xoáa nhanh lõch sûã bùçng caách laâm thö baåo naây. Thûåc chêët, sûå phaát triïín laânh maånh cuãa nhaâ cao têìng tön vinh sûå thaânh àaåt, cöng nghïå xêy dûång vaâ hònh thûác thêím myä múái. Sûå phaát triïín naây laâ kïët quaã töíng húåp giûäa kïët cêëu, vêåt liïåu xêy dûång, quy hoaåch kiïën truác vúái nhûäng yïu cêìu cuãa luêåt phaáp, quy chuêín àö thõ vúái tiïët kiïåm nùng lûúång, taâi nguyïn, kinh tïë-xaä höåi àoâi hoãi coá phûúng phaáp quaãn lyá phaát triïín múái meã vúái têìm nhòn kinh bang tïë thïë. Theo nghôa àoá, nhaâ cao têìng thûåc sûå laâ möåt thïí loaåi kiïën truác àónh cao cuãa thúâi àaåi. Hiïån nay, nhaâ cao têìng vêîn tiïëp tuåc àûúåc xem laâ biïíu tûúång cuãa thúâi àaåi vaâ viïåc tòm kiïëm phong caách nhaâ choåc trúâi múái do tiïën böå cöng nghïå mang laåi vêîn diïîn ra. Viïåt Nam nïn thiïët lêåp tiïu chuêín tiïën böå, hún hùèn tiïu chuêín àaä àaânh, nhûng àïí àaåt àûúåc voâng àúâi bïìn vûäng hún cho loaåi kiïën truác töën keám naây cêìn ban haânh caác tiïu chuêín cöng nghïå thêåt töët. Búãi, nïëu khöng àuã töët thò àûâng xêy cao têìng gêy hiïím hoåa vaâ caác bi kõch àö thõ cho tûúng lai, chó nïn xêy nhaâ cao trung bònh, hïët niïn haån thò thay thïë cao têìng khi thêåt sûå àuã nöåi lûåc. Àoâi hoãi cêëp thiïët caác tiïu chuêín cöng nghïå tiïn tiïën cho caác hïå thöëng baão àaãm hoaåt àöång cho nhaâ cao têìng: hïå thöëng quaãn lyá cöng trònh, caác hïå thöëng thöng tin, hïå thöëng tûå àöång hoáa kyä thuêåt cöng trònh, hïå thöëng thiïët bõ trung têm, caác hïå thöëng àiïìu khiïín vaâ phên phöëi khöng khñ, hïå thöëng voã boåc cöng trònh, caác hïå thöëng chiïëu saáng. Trûúác mùæt, chi tiïët hoáa caác tiïu chuêín cú baãn àïí ban haânh thay thïë tiïu chuêín 323 cho caác loaåi hònh cao têìng thöng duång úã Viïåt Nam hiïån nay, àaãm baão an toaân cho àö thõ vaâ baãn thên cöng trònh vïì: hïå thöëng thöng gioá, sûúãi êëm vaâ àiïìu hoâa khöng khñ (HVAC), bao göìm möi trûúâng nhiïåt, phên phöëi khöng khñ, cêëp thoaát nhiïåt, baão dûúäng thiïët bõ, vaâ dûä liïåu. Quaãn lyá nùng lûúång, bao göìm tûå àöång ngùæt thiïët bõ, kiïím soaát theo têìng vaâ giúái haån sûã duång àiïån trong giúâ cao àiïím. Hïå thöëng giao thöng àûáng, bao göìm thang maáy vaâ thang cuöën. Caác hïå thöëng an toaân, bao göìm hïå thöëng chöëng chaáy, giaám saát caác hïå thöëng thoaát ngûúâi khêín cêëp, baáo khoái vaâ hïå thöëng tñn hiïåu êm thanh. Caác hïå thöëng quaãn lyá an ninh, bao göìm hïå thöëng truyïìn hònh giaám saát têët caã caác löëi vaâo, löëi ra, àûúâng thoaát khêín cêëp, baäi xuêët nhêåp haâng hoáa, baäi àêåu xe vaâ hïå thöëng kiïím tra theã ra vaâo möåt söë khu vûåc nhêët àõnh bïn trong cöng trònh. Liïn kïët caác traåm kiïím soaát taåi möåt söë võ trñ troång àiïím vúái quaãn lyá cöng trònh àïí giaám saát böí sung. Cêìn thiïët hún, laâ möåt nghiïn cûáu nghiïm tuác àïí coá cú súã ban haânh quy chïë quaãn lyá phaát triïín khi xen cêëy caác khu nhaâ úã vaâ vùn phoâng cao têìng vaâo cêëu truác cuä cuãa thaânh phöë, cêëm xêm lêën vaâo cêëu truác tûå nhiïn - vöën laâ taâi saãn chung cuãa nhên dên - vaâ caác trung têm nöåi àö lõch sûã cuãa TP.HCM, Haâ Nöåi, Haãi Phoâng, Àaâ Laåt, Huïë... CHUNG CÛ, NHAÂ CAO TÊÌNG... (Tiïëp theo trang 25) - Àïí phaát triïín cao öëc úã àö thõ, khi lêåp quy hoaåch chung hay caác loaåi hònh quy hoaåch cêëp thêëp hún cêìn àaánh giaá, raâ soaát laåi, àùåc biïåt laâ úã khu nöåi àö, cêìn phaát triïín cao öëc song song vúái haå têìng xung quanh. Viïåc xêy dûång nhaâ cao öëc laâ hoaân toaân húåp lyá vaâ thïí hiïån sûác maånh kinh tïë àö thõ, muöën kiïím soaát töët sûå phaát triïín cêìn kiïím soaát àûúåc mêåt àöå dên söë chûá khöng kiïím soaát hònh thûác xêy dûång. - Quaãn lyá khöng gian quy hoaåch laâ nöåi dung rêët quan troång trong quaá trònh thûåc hiïån xêy dûång vaâ phaát triïín àö thõ, kïí caã khöng gian kiïën truác caãnh quan caác cöng trònh cao têìng. Quy hoaåch laâ tiïìn àïì àïí viïåc àêìu tû xêy dûång trúã thaânh hiïån thûåc vaâ quaãn lyá àêìu tû laâ cú súã phaáp lyá àïí viïåc àêìu tû xêy dûång theo àuáng quy hoaåch. Quaãn lyá quy hoaåch bao göìm viïåc quaãn lyá cöng taác lêåp quy hoaåch vaâ quaãn lyá thûåc hiïån quy hoaåch àoá. - Thùæt chùåt cöng viïåc nghiïåm thu PCCC cuäng nhû chêët lûúång haå têìng cöng trònh, khöng àïí tònh traång chuã àêìu tû cho ngûúâi dên doån vaâo sinh söëng khi nhaâ chung cû, cao têìng chûa hoaân thaânh xong caác quy trònh cuäng nhû diïîn têåp PCCC. TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO: Luêåt Nhaâ úã söë 65/2014/qh13; 3. TCVN 9363:2012 Khaão saát cho xêy dûång - khaão saát àõa kyä thuêåt cho nhaâ cao têìng

34 HÖÅI THAÃO QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI NHAÂ CAO TÊÌNG KHÖNG COÁ TÖÅI, LÖÎI LAÂ ÚÃ CON NGÛÚÂI ÀÙÅT CHUÁNG KHÖNG ÀUÁNG CHÖÎ NGUYÏÎN XUÊN HAÃI Thaânh viïn Ban Tû vêën Phaãn biïån Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam Theo quy àõnh cuãa tiïu chuêín TCXDVN 323:2004 Nhaâ úã cao têìng - Tiïu chuêín thiïët kïë cuãa Böå Xêy dûång ban haânh nùm 2004 thò nhaâ cao têìng laâ loaåi nhaâ coá söë têìng tûâ 9 àïën 40. Trïn söë têìng àoá ngûúâi ta thûúâng goåi laâ nhaâ siïu cao têìng vaâ chûa thêëy noái thiïët kïë theo tiïu chuêín naâo. Múái àêy nhêët, tûâ ngaây 5 àïën ngaây 7 thaáng 9 nùm 2018, Höåi nghõ Bêët àöång saãn Quöëc tïë do Hiïåp höåi Bêët àöång saãn Viïåt Nam vaâ Hoa Kyâ phöëi húåp töí chûác taåi Haâ Nöåi, trong buöíi toaå àaâm trïn sên khêëu, àoaân àaåi biïíu Singapore àaä noái roä Àêët nûúác chuáng töi rêët nhoã, rêët chêåt heåp, ngûúâi àöng nïn giaãi phaáp nhaâ cao têìng laâ giaãi phaáp duy nhêët. Coân àoaân àaåi biïíu Australia thò noái Àêët nûúác chuáng töi rêët röång, ngûúâi thûa, nïn khöng choån giaãi phaáp nhaâ cao têìng Coân úã Viïåt Nam, àêët khöng röång ngûúâi cuäng khaá àöng, tûâ nhûäng nùm cuöëi cuãa thïë kyã XX, cuâng vúái quaá trònh àö thõ hoaá diïîn ra ngaây caâng söi àöång, sûå gia tùng dên söë cú hoåc àaä laâm cho quyä àêët ngaây caâng thu heåp, taåo aáp lûåc lúán vïì nhu cêìu úã taåi caác àö thõ. Chung cû cao têìng laâ giaãi phaáp töët àïí giaãi quyïët chöî úã cho nhiïìu ngûúâi, tiïët kiïåm àêët, tùng diïån tñch cêy xanh vaâ caác cöng trònh cöng cöång, àöìng thúâi goáp phêìn taåo nïn böå mùåt àö thõ vùn minh, hiïån àaåi. Nhaâ cao têìng coân laâ giaãi phaáp töët nhêët trong cöng taác quy hoaåch àö thõ, giuáp cho viïåc quaãn lyá, phaát triïín àö thõ khöng nhûäng chó vïì mùåt khöng gian kiïën truác maâ coân vïì phûúng diïån quaãn lyá haânh chñnh, xaä höåi. úã àoá coá khöng gian söëng thoaáng àaäng, coá caãnh quan àeåp. Nïëu àûúåc thiïët kïë húåp lyá, tñch húåp caác tiïån ñch nhû: trung têm mua sùæm, bïí búi, raåp chiïëu phim, phoâng têåp gym, spa àaä tiïët kiïåm thúâi gian ài laåi, mua sùæm, vui chúi giaãi trñ cuãa ngûúâi dên. Chñnh vò vêåy chung cû cao têìng àang laâ xu hûúáng phaát triïín úã nûúác ta vaâ trïn thïë giúái. Chung cû cao têìng àûúåc xêy dûång theo dûå aán vúái sûå àöìng böå vïì haå têìng kyä thuêåt, caãnh quan möi trûúâng àaä taåo ra diïån maåo múái cho àö thõ vùn minh. Tuy nhiïn viïåc xêy dûång vaâ quaãn lyá chung cû cao têìng laâ vêën àïì cêìn àûúåc tiïëp tuåc nghiïn cûáu, hoaân chónh trong haânh lang phaáp lyá. Xêy dûång chung cû cao têìng cêìn phaãi àaáp ûáng caác quy àõnh vïì kiïím soaát chûác nùng xêy dûång cöng trònh, quaãn lyá khöng gian, kiïën truác caãnh quan àö thõ trïn cú súã phuâ húåp vúái quy hoaåch phên khu àö thõ, quy hoaåch chi tiïët, thiïët kïë àö thõ, caác quy chïë quaãn lyá quy hoaåch kiïën truác àö thõ vïì diïån tñch, khoaãng luâi töëi thiïíu; têìng cao, mêåt àöå, khaã nùng tiïëp cêån vïì giao thöng, giao thöng tônh vaâ caác quy àõnh vïì phoâng chaáy, chûäa chaáy Trong thûåc tïë vêën àïì quaãn lyá, xêy dûång caác chung cû cao têìng khöng phaãi luác naâo cuäng àuáng vúái quy àõnh, nhêët laâ trong khu vûåc haån chïë phaát triïín, xêy dûång xen keåt trong caác àö thõ. Bêët cêåp lúán hiïån nay úã caác khu àö thõ múái laâ thiïëu sûå àöìng böå giûäa haå têìng kyä thuêåt trong khu àö thõ vúái haå têìng bïn ngoaâi caác khu àö thõ maâ cuå thïí laâ sûå liïn thöng vaâ kïët nöëi giao thöng, thoaát nûúác, xûã lyá nûúác thaãi khöng àaãm baão. Nhiïìu khu àö thõ àûúåc xêy dûång khaá àöìng böå caác cöng trònh haå têìng kyä thuêåt úã bïn trong ranh giúái àêët àûúåc giao, bïn ngoaâi khu vûåc dûå aán thò coân nhiïìu bêët cêåp. Sûå khúáp nöëi giûäa caác cöng trònh haå têìng bïn trong vaâ bïn ngoaâi haâng raâo chûa coá hoùåc nïëu coá cuäng khöng àûúåc tuên thuã nghiïm chónh. Tònh traång aách tùæc giao thöng thûúâng xuyïn xaãy ra taåi caác cûãa ra vaâo úã khu àö thõ múái. Viïåc thiïëu caác baäi àöî xe vaâ lêën chiïëm àûúâng vóa heâ àïí àöî xe àaä xuêët hiïån taåi nhiïìu khu àö thõ múái. Möåt söë àö thõ do cao àöå nïìn bïn trong cao hún hoùåc thêëp hún khu vûåc xung quanh trong khi àoá khöng coá sûå khúáp nöëi hïå thöëng thoaát nûúác àaä gêy hêåu quaã ngêåp uáng, khoá tiïu thoaát. Nhiïìu núi, viïåc cung cêëp nûúác saåch khöng àaãm baão, chêët lûúång nûúác coân coá nhiïìu vêën àïì. Xêy dûång nhaâ cao têìng, àö thõ neán laâ xu hûúáng phaát triïín khaách quan. Sûå bêët cêåp cuãa nhaâ cao têìng àaä àûúåc nïu lïn khaá àêåm àùåc taåi caác phûúng tiïån truyïìn thöng. Dûúái àêy xin àûúåc trñch möåt söë thöng tin àaä àûúåc àùng taãi trïn caác baáo liïn quan àïën nhaâ cao têìng trong nöåi àö: 1. Taåi TP. Höì Chñ Minh - Saáng nay 8/12/2017, kyâ hoåp thûá 3 HÀND T/P Höì Chñ Minh khoáa IX daânh caã ngaây laâm viïåc thûá ba cho caác nöåi dung chêët vêën cuãa àaåi biïíu taåi höåi trûúâng àöëi vúái Giaám àöëc Súã Xêy dûång. Theo àaåi biïíu Tö Thõ Bñch Chêu, viïåc cêëp pheáp xêy dûång cho caác dûå aán trung têm thûúng maåi, cöng trònh cao têìng döìn vïì khu vûåc trung têm àaä goáp phêìn laâm cho tònh traång uân tùæc giao thöng trúã nïn nghiïm troång úã nöåi àö. Baâ Chêu lêëy thñ duå taåi dûå aán Saigon Center úã ngaä tû Nam Kyâ Khúãi Nghôa - Lï Lúåi (quêån 34

35 NHAÂ CAO TÊÌNG KHÖNG COÁ TÖÅI,... 1) khiïën àõa àiïím naây thûúâng xuyïn keåt xe. Cuâng yá tûúãng àoá, caác àaåi biïíu Trûúng Lêm Danh, Diïåp Höìng Di cuäng àùåt vêën àïì, khi thêím àõnh caác thiïët kïë cú súã àïí cêëp pheáp xêy dûång trung têm thûúng maåi, nhaâ cao têìng thò Súã Xêy dûång coá phöëi húåp vúái Súã GTVT àïí cên nhùæc caác vêën àïì liïn quan àïën giao thöng hay khöng? Traã lúâi yá kiïën caác àaåi biïíu, öng Trêìn Troång Tuêën - Giaám àöëc Súã Xêy dûång TP.HCM - cho biïët, caác dûå aán nhaâ cao têìng, trung têm thûúng maåi àïìu àaä àûúåc cú quan chûác nùng thêím àõnh thiïët kïë cú súã, thiïët kïë kyä thuêåt vaâ phaãi phuâ húåp quy hoaåch haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi. Vêën àïì cêìn thêím àõnh àöëi vúái cöng trònh nhaâ cao têìng, trung têm thûúng maåi laâ mêåt àöå xêy dûång, hïå söë sûã duång àêët, chó tiïu vïì dên söë, söë têìng cao, kïët nöëi giao thöng Àêy laâ caác chó tiïu àaä àûúåc lêåp ra àïí xem xeát. Àùåc biïåt, dûå aán luön phaãi xeát àöìng böå vúái thiïët kïë kyä thuêåt taåi khu vûåc göìm haå têìng giao thöng, hïå thöëng cêëp thoaát nûúác, trûúâng hoåc, PCCC, öng Tuêën noái. Tuy nhiïn, theo öng Tuêën, súã dô coá nhûäng cöng trònh chûa àöìng böå nhû caác àaåi biïíu phaãn aánh, laâ do quy trònh haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi leä ra phaãi àûúåc àêìu tû trûúác röìi sau àoá múái coá quy hoaåch xêy dûång cöng trònh nhaâ úã, trung têm thûúng maåi, nhûng thûåc tïë laåi ngûúåc laåi. Hiïån viïåc xêy dûång cöng trònh haå têìng lúán xen keä khu dên cû hiïån hûäu cuãa thaânh phöë cuäng coân nhiïìu bêët cêåp. Öng Tuêën cho biïët hûúáng khùæc phuåc sùæp túái laâ phaãi àaãm baão kïët nöëi khoa hoåc, àöìng böå giûäa cöng trònh nhaâ úã, nhaâ cao têìng vúái haå têìng kyä thuêåt, haå têìng xaä höåi. Àaãm baão kïët nöëi giao thöng khu vûåc thò chûúng trònh phaát triïín nhaâ úã gùæn liïìn phaát triïín haå têìng xaä höåi. Vïì lêu daâi, thaânh phöë seä phaãi coá chûúng trònh nhaâ úã 5 nùm àïí xaác àõnh löå trònh vaâ àõa àiïím phaát triïín nhaâ úã cuäng nhû kïë hoaåch nhaâ úã haâng nùm. Giûäa nùm 2017, Súã Xêy dûång seä tham mûu cho thaânh phöë coá túâ trònh HÀND TPHCM vïì chûúng trònh naây. Öng Tuêën coân noái: Trûúác khi cêëp pheáp, Súã Xêy dûång àaä coá phöëi húåp yá kiïën tûâ Súã GTVT àïí baão àaãm haâi hoâa phaát triïín vaâ àöìng böå haå têìng giao thöng. Sùæp túái Súã seä tiïëp tuåc phöëi húåp vúái caác cú quan liïn quan àïí khaão saát tònh traång uân tùæc giao thöng úã caác khu vûåc trung têm thaânh phöë, núi coá nhiïìu toâa nhaâ cao têìng, cuäng nhû sên bay Tên Sún Nhêët. 2. Giao thöng úã Haâ Nöåi àang bõ cao öëc nöåi àö bûác tûã - Nïëu Haâ Nöåi khöng coá giaãi phaáp khùæc phuåc kõp thúâi vaâ hiïåu quaã, thò chñnh cao ö#c seä bûác tûã, kòm haäm sûå phaát triïín cuãa giao thöng thaânh phöë. Trong khi chung cû cao têìng àang àua nhau moåc lïn khùæp caác khu vûåc ngoaåi thaânh Haâ Nöåi, thò úã khu vûåc nöåi àö, nhiïìu toâa nhaâ cao vuát cuäng àaä vaâ àang àûúåc hoaân thiïån. Àiïìu naây àaä laâm tùng dên söë cuåc böå úã nhiïìu khu vûåc, trong khi hïå thöëng haå têìng giao thöng laåi àûúåc àêìu tû chêåm chaåp, tyã lïå àêët daânh cho giao thöng rêët thêëp. Hêåu quaã laâ tònh traång tùæc àûúâng ngaây caâng trúã nïn nghiïm troång, nhêët laâ úã nhûäng khu vûåc coá nhiïìu chung cû cao têìng. Taåi Haâ Nöåi, khöng chó àûúâng nhoã, phöë nhoã múái tùæc, maâ ngay caã àûúâng röång vaâi chuåc meát, àûúâng àöi vêîn phaãi oùçn mònh möîi ngaây vò aáp lûåc giao thöng. Möåt trong nhûäng nguyïn nhên khiïën tùæc àûúâng ngaây caâng nghiïm troång laâ viïåc öì aåt xêy dûång chung cû cao têìng, möåt toâa nhaâ àaä chêët taãi caã nghòn dên. Trïn möåt àoaån khoaãng 6 km tûâ àêìu àûúâng Töë Hûäu nöëi vúái àûúâng Lï Vùn Lûúng ra Khuêët Duy Tiïën àaä coá khoaãng 30 toâa nhaâ cao têìng aán ngûä ngay mùåt àûúâng. Trïn truåc àûúâng Trêìn Phuá, hún 2 nùm trúã laåi àêy, coá haâng chuåc khu nhaâ tûâ 17 àïën hún 30 têìng moåc lïn nhû toâa nhaâ Fodacon, Söng Àaâ, Höì Gûúm Plaza... Caác toâa nhaâ san saát nhau hoùåc chó caách nhau vaâi trùm meát. Bïn caånh àoá, caác khu àö thõ vúái haâng loaåt toâa nhaâ cao têìng nhû Royal City, Times City àang àïí laåi hêåu quaã laâ ngaây naâo cuäng tùæc àûúâng thaânh haâng daâi vaâo giúâ cao àiïím. Nhiïìu ngûúâi dên Haâ Nöåi rêët bûác xuác trûúác thûåc tïë naây. Mùåc duâ cao öëc moåc lïn nhû nêëm trïn khùæp caác tuyïën phöë, nhûng haå têìng giao thöng laåi chuyïín biïën möåt caách chêåm chaåp, thêåm chñ giûä nguyïn hiïån traång, nïn khöng thïí àaáp ûáng nhu cêìu ài laåi khi mêåt àöå dên söë tùng cao. Caác dûå aán chung cû tùng nhanh bao nhiïu, thò caác dûå aán giao thöng cöng cöång nhû àûúâng sùæt trïn cao, tuyïën buyát nhanh laåi ò aåch bêëy nhiïu. Öng Khuêët Viïåt Huâng, Phoá Chuã tõch uãy ban An toaân Giao thöng quöëc gia phên tñch: Phaát triïín giûäa àö thõ, khu úã vaâ caác chûác nùng àö thõ khaác vaâ vúái hïå thöëng kïët nöëi haå têìng giao thöng khöng àöìng àiïåu. Töi lêëy vñ duå nhû khu Royal City laâm xong sau khoaãng 4-5 nùm, àaä hònh thaânh thoái quen sûã duång phûúng tiïån cú giúái caá nhên cho cû dên úã àêëy röìi, thò àûúâng sùæt àö thõ bùæt àêìu múái hònh thaânh vaâ cuäng khöng coá sûå kïët nöëi naâo giûäa tuyïën àûúâng sùæt àö thõ vúái ngûúâi dên úã àoá. Nhaâ úã, haå têìng giao thöng phaãi àöìng böå, ài àöi vúái nhau, nhûng hiïån nay chuáng ta múái chó nhêën maånh quaá nhiïìu vaâo nhaâ úã. 3. Viïåc cho pheáp xêy dûång cao öëc àöìng loaåt, öì aåt maâ thiïëu tñnh toaán vïì võ trñ, aáp lûåc dên söë, haå têìng cú súã àang goáp phêìn phaá vúä quy hoaåch àö thõ úã Haâ Nöåi, vaâ viïåc khùæc phuåc hêåu quaã laâ rêët khoá khùn. Baâ Vuä Thõ Vinh, nguyïn Töíng Thû kyá Hiïåp höåi caác àö thõ Viïåt Nam nhêån àõnh, trong caác quy hoaåch cuãa Haâ Nöåi àïìu coá quy hoaåch vïì giao thöng, nhûng thûåc tïë laâ giao thöng vêîn chûa àûúåc quan têm àuáng mûác maâ àang quan têm quaá nhiïìu àïën xêy nhaâ úã. Quy hoaåch caác khu àö thõ, chung cû cao têìng laåi thiïëu sûå kïët nöëi àöìng böå vúái giao thöng cöng cöång, nïn khöng hònh thaânh ngay tûâ àêìu thoái quen sûã duång phûúng tiïån giao thöng cöng cöång cho cû dên, dêîn àïën tùng dên söë àöìng nghôa vúái tùng nhanh phûúng tiïån giao thöng caá nhên. Phaát triïín àö thõ úã Haâ Nöåi àang theo kiïíu maånh ai nêëy laâm, chó cêìn coá àêët laâ nhaâ àêìu tû tòm moåi caách thu mua, xêy chung cû àïí baán vaâ thu lúåi nhuêån 35

36 NHAÂ CAO TÊÌNG KHÖNG COÁ TÖÅI,... khuãng, coân viïåc khúáp nöëi giao thöng, ngûúâi dên ài laåi thïë naâo thò chûa àûúåc chuá yá. 4. Theo öng Lûu Àûác Cûúâng - Viïån trûúãng Viïån Quy hoaåch Àö thõ vaâ Nöng thön quöëc gia (Böå Xêy dûång), viïåc quan troång cêìn laâm ngay laâ nhanh choáng coá biïån phaáp kiïím soaát mêåt àöå nhaâ cao têìng vaâ mêåt àöå dên cû úã tûâng khu vûåc taåi Haâ Nöåi. Theo caác chuyïn gia, bïn caånh giaãi phaáp nhû coá löå trònh haån chïë phûúng tiïån caá nhên, àêìu tû phaát triïín haå têìng giao thöng àöìng böå, khùæc phuåc nhûäng bêët cêåp cuãa giao thöng cöng cöång, thò trong cöng taác quy hoaåch àö thõ, giao thöng cêìn àûúåc coi laâ lônh vûåc ûu tiïn. Trong viïåc quaãn lyá àö thõ, caác cêëp chñnh quyïìn thaânh phöë Haâ Nöåi cuäng cêìn nghiïm tuác nhòn nhêån, àaánh giaá laåi viïåc cêëp pheáp xêy dûång, phaát triïín noáng chung cû cao têìng. Nïëu cûá tiïëp diïîn tònh traång naây, thò viïåc phaát triïín àö thõ möåt caách bïìn vûäng vêîn seä chó laâ nhûäng myä tûâ nùçm trïn giêëy. 5. Àïí giaãi toãa búát nöîi ûu tû naây, trong buöíi tiïëp xuác cûã tri quêån Hoaân Kiïëm trûúác kyâ hoåp thûá 6 HÀND TP Haâ Nöåi khoáa XV, nhiïåm kyâ ngaây 16/6 vûâa qua, öng Nguyïîn Àûác Chung - Chuã tõch UBND TP Haâ Nöåi àaä khöng ngêìn ngaåi so saánh Haâ Nöåi vúái Singapore: ÚÃ Singapore diïån tñch chó coá 650km 2 vaâ 4,5 triïåu dên nhûng hiïån coá toaâ nhaâ 20 têìng trúã lïn, chûa tñnh caác toaâ nhaâ thêëp dûúái 20 têìng. Ngoaâi ra, Chñnh phuã Singapore cuäng coá chñnh saách höî trúå cho têët caã caác doanh nghiïåp tû nhên vïì mùåt kyä thuêåt, vöën vaâ ûu tiïn xêy nhaâ cao têìng Vúái TP Haâ Nöåi, viïåc xêy dûång nhaâ cao têìng àûúåc coi laâ giaãi phaáp quan troång trong quy luêåt phaát triïín àö thõ khi quyä àêët ngaây möåt ñt ài, coân nhu cêìu nhaâ úã trúã nïn cêëp thiïët. Viïåc võ Chuã tõch TP so saánh Haâ Nöåi vúái Singapore vïì lônh vuåc quy hoaåch àö thõ, giao thöng àïí biïån minh cho viïåc xêy dûång caác toâa nhaâ cao têìng trong nöåi àö coá veã nhû àang khiïën cho dû luêån Haâ Thaânh khöng haâi loâng vò khöng chó noá quaá khêåp khiïîng, maâ khöng giaãi quyïët àûúåc cùn nguyïn vêën àïì. Thûåc tïë cho thêëy, Singapore quy hoaåch khoa hoåc àïën tûâng m 2 àêët, hïå thöëng giao thöng nöíi vaâ ngêìm thöng thoaáng húåp lyá, vóa heâ röång raäi thöng thoaáng, àaáp ûáng àêìy àuã nhu cêìu ài laåi cuãa ngûúâi dên. Bïn caånh nhûäng nhaâ cao têìng, coá àêìy àuã cú súã haå têìng phuåc vuå dên: Sên chúi, cöng viïn, baäi àöî xe keâm vúái noá laâ cöng trònh phuåc vuå dên cû, trûúâng hoåc nhaâ treã... Trong khi Haâ Nöåi khöng lo phaát triïín haå têìng trûúác, chó thñch cùæm thêåt nhiïìu toaâ nhaâ cao têìng vaâo bêët kyâ chöî naâo coá thïí röìi baán cùn höå thu tiïìn. Khöng quan têm dên söëng ra sao, ài laåi thïë naâo, con caái hoåc úã àêu, xe cöå àïí chöî naâo? Song song, luêåt phaáp cuãa Singapore luön àûúåc thûúång tön, quaãn lyá trònh àöå cao, dên trñ töët. Coân úã Thuã àö, àiïím chung vúái caác àõa phûúng khaác cuãa Viïåt Nam laâ möåt böå phêån caán böå thò yïëu keám, chûa laâm àaä nghô àïën tû lúåi caá nhên, luêåt phaáp thò loãng leão, dên trñ nhiïìu chöî khöng cao. Ngay Chuyïn gia quy hoaåch Nguyïîn Àöî Duäng - Cöng ty tû vêën CPG Consultants (Singapore) tûâng phaát biïíu trong möåt buöíi höåi thaão quöëc tïë töí chûác höìi àêìu thaáng 6 vûâa qua, rùçng: Duâ Singapore coá nhiïìu nhaâ cao têìng, nhûng nhiïìu tuyïën àûúâng nöåi ö cuãa hoå àûúåc chaåy töëc àöå cao, trong khi taåi Haâ Nöåi hêìu hïët àïìu phaãi chaåy töëc àöå ruâa boâ. Àuáng vêåy! Àûúâng phöë heåp maâ cûá nheát nhaâ cao têìng gêy tònh traång nhiïîu nhûúng vïì giao thöng, bùm naát kiïën truác àö thõ àaä thaânh hiïån tûúång phöí biïën úã Haâ Nöåi noái riïng vaâ nhiïìu àö thõ lúán khaác trong caã nûúác noái chung. Nguyïn nhên xuyïn suöët àûúåc nhiïìu chuyïn gia, nhaâ khoa hoåc chó ra chñnh laâ viïåc ngûúâi ta àaä quïn tñnh toaán viïåc kïët nöëi khöng gian bïn trong dûå aán vúái khöng gian bïn ngoaâi dûå aán, khöng gian tûâ dûå aán thoaát ra caác hûúáng khaác. Coá ngûúâi minh hoåa thïë naây, trûúác àêy chûa coá nhaâ cao têìng, chó cêìn ài 500m laâ coá chöî gûãi treã mêìm non, nhûng giúâ tùng cûúâng caác nhaâ têìng, ngûúâi thò cuäng tùng lûúång treã em. Vêåy laâ treã con phaãi ài xa àïí hoåc, giao thöng tùng lïn, ài laåi khoá khùn. Chùèng haån, khu trung têm Giaãng Voä (Haâ Nöåi), úã àoá chó cêìn laâm möåt nhaâ cao têìng thò coá thïí giaãi quyïët àûúåc chûá laâm 5 cuåm chung cû têìng thò khöng coân àûúâng naâo àïí ài, khöng coá chöî cho treã ài hoåc. Hoùåc, nhûäng con phöë nhû Nguyïîn Tuên, Nguyïîn Huy Tûúãng cao öëc xêy chùçng chõt nhûng àûúâng nhoã heåp, vóa heâ khöng coá, khöng ai tñnh túái viïåc múã röång àûúâng ài. Liïn quan àïën vêën àïì naây, Thuã tûúáng Chñnh phuã Nguyïîn Xuên Phuác àaä nhêën maånh: Möåt trong nhûäng nguyïn nhên uân tùæc giao thöng laâ Haâ Nöåi cho xêy dûång quaá nhiïìu chung cû cao têìng trong nöåi àö, viïåc naây àaä àûúåc phên cêëp, phên quyïìn cho Haâ Nöåi nïn caác àöìng chñ phaãi xem xeát laåi. Tiïëp àïën laâ àïí xaãy ra nhiïìu vuå chaáy lúán trong nùm qua, gêy thiïåt haåi nghiïm troång àïën tñnh maång con ngûúâi. Àaânh rùçng, trung têm laâ núi phaát triïín nhêët cuãa möåt àö thõ, àêët trúã thaânh àêët vaâng, maâ àêët vaâng thò phaãi laâm cao têìng. Khöng coá nhaâ cao têìng thò khöng ra möåt àö thõ hiïån àaåi. Do àoá, cêìn phaãi coá nhûäng trung têm nöåi àö nhû thïë àïí nûúác ngoaâi nhòn vaâo àoá seä àaánh giaá àûúåc TP, Thuã àö phaát triïín nhû thïë naâo. Nhûng, möåt trung têm àö thõ hoaânh traáng, hiïån àaåi, khoa hoåc laâ phaãi àaãm baão caác quy chuêín cuãa cuöåc söëng con ngûúâi. Vaâ Haâ Nöåi khaác Singapore rêët nhiïìu, chuáng ta cêìn phaãi nhòn nhêån thûåc tïë hún. 6. Mêåt àöå cao öëc daây àùåc úã khu vûåc Trung Hoâa - Nhên Chñnh. Caâng vïì phña nam, caác toâa cao öëc moåc caâng daây àùåc. Tûâng àûúåc xem laâ khu àö thõ àaáng söëng vaâ coá giaá caã mua baán àùæt àoã bêåc nhêët Haâ Nöåi, tuy nhiïn, àïën nay khu àö thõ Trung Hoâa - Nhên Chñnh (Cêìu Giêëy, Haâ Nöåi) àang quaá taãi nghiïm troång vïì haå têìng. Haâng chuåc nghòn nhên khêíu söëng têåp trung chuã yïëu trong caác toâa nhaâ chung cû bïn caác tuyïën àûúâng Lï Vùn Lûúng, Hoaâng Àaåo Thuáy, Hoaâng Minh Giaám... vaâ hiïån khu vûåc naây möåt söë toaâ nhaâ bõ caác cû dên töë khöng àuã tiïu chuêín PCCC khiïën cû dên phaãi cùng 36

37 NHAÂ CAO TÊÌNG KHÖNG COÁ TÖÅI,... bùng rön phaãn àöëi thúâi gian qua. Sûå phaát triïín daây àùåc caác cao öëc, toaâ nhaâ chung cû taåi khu vûåc àûúâng Vuä Troång Phuång - Nguyïîn Tuên laâm nhiïìu ngûúâi thêëy ngöåt ngaåt khi nhòn thuã àö tûâ trïn cao. Trong luác caác toâa cao öëc cûá moåc lïn liïn tuåc thò ngûúâi dên söëng trong caác toaâ chung cû ngaây caâng bõ aám aãnh búãi nhiïìu nöîi lo. Möåt trong söë àoá laâ chaáy nöí trong böëi caãnh hïå thöëng PCCC taåi möåt söë toaâ nhaâ coá nhiïìu vêën àïì. 7. Thuã tûúáng: Khöng xêy thïm nhaâ cao têìng khu trung têm Haâ Nöåi vaâ TP. Höì Chñ Minh Yïu cêìu phaát triïín caác khu àö thõ vïå tinh àïí àiïìu phöëi, böë trñ laåi dên cû, giaãm taãi cho caác thaânh phöë vïì aáp lûåc cöng ùn viïåc laâm, nhaâ úã... Thuã tûúáng Nguyïîn Xuên Phuác vûâa coá yá kiïën chó àaåo vïì xêy dûång dûå thaão nghõ quyïët cuãa Chñnh phuã vïì caác giaãi phaáp khùæc phuåc uân tùæc giao thöng taåi Haâ Nöåi vaâ TP. HCM. Vùn phoâng Chñnh phuã cho biïët, xeát baáo caáo vïì kïët quaã 10 nùm thûåc hiïån Nghõ quyïët söë 16/2008/NQ-CP ngaây 31/7/2008 cuãa Chñnh phuã vïì tûâng bûúác khùæc phuåc uân tùæc giao thöng taåi thaânh phöë Haâ Nöåi vaâ TP. HCM, Thuã tûúáng Chñnh phuã giao Böå Giao thöng Vêån taãi chuã trò, phöëi húåp vúái caác böå, cú quan coá liïn quan nhû: Cöng an, Tû phaáp, Xêy dûång, Kïë hoaåch vaâ Àêìu tû, Taâi chñnh, Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå, Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng, uãy ban An toaân giao thöng Quöëc gia... vaâ UBND caác thaânh phöë: Haâ Nöåi, TP. HCM töíng kïët 10 nùm thûåc hiïån Nghõ quyïët söë 16/2008/NQ-CP. Trïn cú súã àoá, xêy dûång dûå thaão Nghõ quyïët vïì caác giaãi phaáp khùæc phuåc uân tùæc giao thöng taåi Haâ Nöåi vaâ TP. HCM àïí thay thïë Nghõ quyïët söë 16/2008/NQ- CP, trònh Thuã tûúáng Chñnh phuã trûúác ngaây 30/6 túái. Àaáng chuá yá, trong quaá trònh xêy dûång dûå thaão nghõ quyïët, caác böå ngaânh phaãi lûu yá caác giaãi phaáp vïì khöng tiïëp tuåc phaát triïín chung cû cùn höå nhaâ cao têìng úã khu vûåc trung têm; phaát triïín caác khu àö thõ vïå tinh àïí àiïìu phöëi, böë trñ laåi dên cû vaâ lûåc lûúång lao àöång, giaãm taãi cho caác thaânh phöë vïì aáp lûåc cöng ùn viïåc laâm, nhaâ úã, an sinh xaä höåi, trêåt tûå an toaân giao thöng, giaãm uân tùæc giao thöng; ûáng duång cöng nghïå thöng tin trong àiïìu hoâa giao thöng, quaãn lyá phûúng tiïån giao thöng vaâ ngûúâi tham gia giao thöng; sûå tham gia cuãa caã hïå thöëng chñnh trõ, phong traâo tûå quaãn... cuäng nhû chïë taâi xûã lyá nghiïm caác vi phaåm. Trûúác àoá, trong vùn baãn chó àaåo vïì àiïìu chónh cuåc böå quy hoaåch Thuã àö Haâ Nöåi àïën 2030, Thuã tûúáng Nguyïîn Xuên Phuác cuäng àaä giao UBND thaânh phöë Haâ Nöåi chuã trò, phöëi húåp vúái Böå Xêy dûång vaâ caác cú quan liïn quan nghiïn cûáu quy hoaåch caác khu àö thõ hiïån àaåi, haån chïë töëi àa viïåc xêy dûång caác cöng trònh thêëp têìng taåi caác khu vûåc ngoaåi ö thaânh phöë, goáp phêìn giaãm taãi dên söë trong khu vûåc nöåi àö lõch sûã tûâ 1,26 triïåu dên xuöëng coân 0,8 triïåu dên. Coân taåi phiïn hoåp Chñnh phuã höìi cuöëi 2016, Thuã tûúáng Chñnh phuã cuäng àaä thùèng thùæn phï bònh Haâ Nöåi vò àaä cho xêy quaá nhiïìu nhaâ cao têìng taåi khu vûåc trung têm. Thuã tûúáng noái: Haâ Nöåi uân tùæc giao thöng cuäng coá phêìn do thaânh phöë cho xêy quaá nhiïìu nhaâ cao têìng. Töi noái thêåt àïí caác àöìng chñ biïët, thaânh phöë àaä cêëp pheáp traân lan, cho xêy dûång quaá nhiïìu chung cû cao têìng trong nöåi àö. Töi yïu cêìu khöng àûúåc àïí nhû thïë nûäa. MÖÅT VAÂI KÏËT QUAÃ QUA KIÏÍM TRA THÛÅC TÏË Qua 7 thöng tin nïu trïn àaä chûáng toã moåi ngûúâi tûâ nhaâ quaãn lyá, caác chuyïn gia vaâ ngûúâi dên àïìu quan têm vaâ bûác xuác vïì naån xêy nhaâ cao têìng trong nöåi àö vaâ Thuã tûúáng Chñnh phuã àaä coá nhûäng chó àaåo quyïët liïåt. Thûåc ra baãn thên nhaâ cao têìng khöng coá töåi gò, löîi laâ úã con ngûúâi àaä àùåt noá khöng àuáng võ trñ, àaä laâm noá trûúác khi xêy dûång cú súã haå têìng. Theo chó àaåo cuãa Thuã tûúáng, kïët quaã raâ soaát àaä coá 223 dûå aán cöng trònh cao têìng phaãi dûâng triïín khai, trong àoá quêån Hoaân Kiïëm coá 19 dûå aán, quêån Hai Baâ Trûng 53, quêån Ba Àònh 60, quêån Àöëng Àa 91. Vêën àïì maâ cûã tri coân bùn khoùn laâ dûâng hùèn hay dûâng taåm thúâi, àïí chúâ thúâi cú laåi tiïëp tuåc! Qua kiïím tra thûåc tïë, ài àïën khu Triïín laäm Giaãng Voä, xung quanh laâ tûúâng raâo bùçng tön bao vêy, nhòn vaâo trong thêëy coã moåc um tuâm, quaã laâ khöng thêëy coá cöng trònh naâo moåc lïn. Nhaâ 8b Lï Trûåc sau khi rúä tum vaâ têìng 19 khöng thêëy triïín khai phaá tiïëp giai àoaån 2, tûâ hún 1 nùm nay, cöng nhên ruát hïët chó coân mêëy ngûúâi baão vïå. Thónh thoaãng coá ngûúâi àïën àoâi tiïìn hoùåc àoâi phaãi hoaân thaânh cöng trònh àïí hoå àïën sûã duång. Mêëy toaâ nhaâ cao têìng úã àûúâng Phaåm Ngoåc Thaåch phûúâng Kim Liïn quêån Àöëng Àa (B7, B10, B4, B14), trûúác àêy vóa heâ rêët röång, laâm chöî vui chúi cho treã nhoã vaâ ngûúâi giaâ vaâo caác buöíi töëi, nay vóa heâ bõ xeán hïët àïí múã röång laâm àûúâng, rêët nguy hiïím cho ngûúâi ài xe maáy, xe àaåp tûâ trong nhaâ ài ra vò nïìn nhaâ cao hún vóa heâ túái caã meát. Viïåc laâm naây lúåi àêu khöng thêëy, nhûng gêy nguy hiïím cho caã ngaân con ngûúâi trong nhûäng toaâ nhaâ naây vaâ vi phaåm quy chuêín xêy dûång vïì khoaãng luâi cuãa nhaâ cao têìng. KIÏËN NGHÕ: 1. Haâ Nöåi phaãi tuyïåt àöëi tuên thuã Quy hoaåch Thuã àö Haâ Nöåi àïën nùm 2030 têìm nhòn 2050 àaä àûúåc Thuã tûúáng phï duyïåt, tuyïåt àöëi chêëp haânh chó àaåo cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã laâ dûâng ngay, dûâng vônh viïîn viïåc xêy dûång nhaâ cao têìng taåi nöåi àö. 2. Vúái nhûäng nhaâ cao têìng hiïån coá, cêìn hoaân thiïån cú chïë quaãn lyá: Sûã duång, duy tu, baão dûúäng àùåc biïåt quan têm àïën cêëp thoaát nûúác, àiïån, thang maáy vaâ vêën àïì phoâng chöëng chaáy nöí. 3. Haâ Nöåi vaâ Thaânh Phöë Haâ Chñ Minh möîi thaânh phöë haäy choån möåt cöng trònh cao têìng àiïín hònh nhêët vïì vi phaåm quy hoaåch, vi phaåm giêëy pheáp xêy dûång àem ra àïí Toaâ aán xeát xûã, quy traách nhiïåm cho tûâng chuã thïí tûâ ngûúâi phï duyïåt dûå aán, ngûúâi cêëp chûáng chó quy hoaåch, ngûúâi cêëp pheáp xêy dûång, thanh tra xêy dûång, ngûúâi thi cöng, chuã àêìu tû àïí laâm gûúng, mang tñnh rùn àe, giaáo duåc, àïí sau naây khöng ai daám vi phaåm. 37

38 ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ TÖÍNG QUAN CAÁC NGHIÏN CÛÁU VÏÌ QUAÃN LYÁ RUÃI RO TRONG XÊY DÛÅNG OVERVIEW OF RESEARCH ON RISK MANAGEMENT IN CONSTRUCTION NGUYÏÎN ÀÛÁC CÖNG - Ths, Khoa Kinh tïë vaâ Quaãn lyá Xêy dûång, TrûúângÀaåi hoåc Xêy dûång * Taác giaã chñnh. duccongkta@gmail.com. NGUYÏÎN LIÏN HÛÚNG - TS, Khoa Kinh tïë vaâ Quaãn lyá Xêy dûång, Trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång. ÀINH TUÊËN HAÃI - PGS.TS, Khoa Quaãn lyá Àö thõ, Trûúâng Àaåi hoåc Kiïën truác Haâ Nöåi. Toám tùæt: Quaãn lyá ruãi ro (QLRR) coá vai troâ vaâ võ trñ vö cuâng quan troång trong quaãn lyá dûå aán (QLDA). Quaãn lyá ruãi ro giuáp nhaâ quaãn lyá dûå aán haån chïë caác yïëu töë khöng nùçm trong kïë hoaåch ban àêìu aãnh hûúãng bêët lúåi àïën möåt trong caác muåc tiïu chñnh cuãa dûå aán: thúâi gian, chi phñ, chêët lûúång vaâ phaåm vi dûå aán. QLRR trïn thïë giúái àaä àûúåc nghiïn cûáu, phaát triïín vaâ àaåt àûúåc nhûäng thaânh tûåu nhêët àõnh. Taåi Viïåt Nam, möåt söë taác giaã àaä tòm hiïíu vaâ nghiïn cûáu vïì QLRR, tuy nhiïn nhòn chung kïët quaã àaåt àûúåc vêîn coân nhiïìu haån chïë. Baâi viïët naây trònh baây töíng quan caác nghiïn cûáu vïì QLRR xêy dûång. Kïët quaã thu àûúåc seä giuáp caác nhaâ khoa hoåc, caác nhaâ quaãn lyá nghiïn cûáu vïì ruãi ro, QLRR coá caái nhòn àuáng vaâ tòm ra àõnh hûúáng trong QLRR dûå aán xêy dûång. Tûâ khoáa: Ruãi ro; quaãn lyá ruãi ro; quaãn lyá dûå aán; nghiïn cûáu vïì ruãi ro; dûå aán àêìu tû xêy dûång. Abstract: Risk management plays a very important role and position in project management. Risk management helps the project manager to limit the factors that adversely affect one of the project's key objectives: time, cost, quality and scope of the project. World-wide risk management has been researched, developed and achieved certain achievements. In Vietnam, there have been some authors investigating and studying about risk management, however overall results are still limited. This article presents an overview of the research on construction risk management. The results will help scientists, risk management researchers, risk managers have a proper view and find direction in the risk management of construction projects. Key words: Risk; risk management; project manager; research on risk; construction investment projects. 1. Àùåt vêën àïì Vaâo giûäa thïë kyã thûá XVII, khaái niïåm risk/ruãi ro lêìn àêìu tiïn xuêët hiïån úã Vûúng quöëc Anh vúái nghôa àûúåc hiïíu laâ sûå khöng chùæc chùæn coá thïí xuêët hiïån trong caác kïë hoaåch hay dûå àõnh ban àêìu, dêîn àïën khaã nùng xuêët hiïån möåt söë àiïìu gò àoá coá taác àöång (tñch cûåc hoùåc tiïu cûåc) túái caác khña caånh cuãa quaá trònh saãn xuêët, kinh doanh vaâ dõch vuå. Trong lônh vûåc xêy dûång, ruãi ro àûúåc nghiïn cûáu muöån hún so vúái caác ngaânh kinh tïë, saãn xuêët khaác. Töíng kïët tûâ nhiïìu nghiïn cûáu cuãa caác taác giaã trïn thïë giúái, khaái niïåm vïì quaãn lyá ruãi ro coá thïí àûúåc àõnh nghôa nhû sau: Quaãn lyá ruãi ro laâ möåt quaá trònh xaác àõnh, àaánh giaá vaâ xïëp haång caác ruãi ro coá thïí xaãy ra maâ qua àoá thò caác biïån phaáp hûäu hiïåu vaâ nguöìn taâi nguyïn cêìn thiïët àûúåc lûåa choån vaâ aáp duång vaâo thûåc tïë àïí haån chïë, theo doäi vaâ kiïím soaát caác khaã nùng xuêët hiïån vaâ/ hoùåc caác taác àöång cuãa caác sûå kiïån khöng dûå baáo trûúác. Trïn thïë giúái àaä coá nhiïìu nhaâ khoa hoåc nhû Martin Barnes, D.F. Cooper, D.H. MacDonald vaâ C.B. Chapman, H. Ren, He Zhi, àoáng goáp thaânh tûåu to lúán trong quaá trònh nghiïn cûáu vïí ruãi ro vaâ QLRR. Àöìng thúâi, theo quan àiïím hiïån àaåi ngaây nay, thay vò àöëi phoá vúái ruãi ro khi xaãy ra, QLRR àûúåc xem xeát trïn khña caånh dûå baáo vaâ coá khaã nùng àïì phoâng àûúåc. Dûå aán àêìu tû xêy dûång laâ têåp húåp caác hoaåt àöång coá liïn quan àïën viïåc boã àïí múái, múã röång hoùåc caãi taåo nhûäng nhùçm muåc àñch phaát triïín, duy trò, nêng cao chêët lûúång cöng trònh hoùåc saãn phêím, dõch vuå trong möåt thúâi haån nhêët àõnh. Möåt trong nhûäng àùåc àiïím chñnh cuãa dûå aán àêìu tû xêy dûång laâ möi trûúâng khöng chùæc chùæn (tiïìm êín nhiïìu ruãi ro). Àïën nay, taåi Viïåt Nam, theo quy àõnh Luêåt Xêy dûång söë 50/2014/QH13 [1], QLRR laâ möåt trong mûúâi nöåi dung chñnh quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång, vaâ möåt söë taác giaã nghiïn cûáu, tòm hiïíu vïì ruãi ro: Nguyïîn Liïn Hûúng, Àinh Tuêën Haãi, Àöî Thõ Myä Àung, Tö Nam Toaân, Nguyïîn Vùn Chung 2. Töíng quan caác nghiïn cûáu QLRR trong xêy dûång 2.1. Töíng quan caác nghiïn cûáu cuãa nûúác ngoaâi Nghiïn cûáu taåi caác nûúác phaát triïín trònh àöå cao - Taåi Hoa Kyâ: + Ovidiu Cretu vaâ caác taác giaã [2], trong cuöën saách 285 trang, nghiïn cûáu vïì QLRR cho thiïët kïë vaâ xêy dûång trònh baây khaái niïåm vïì sûå khöng chùæc chùæn vaâ ruãi ro cuãa dûå aán; phên tñch ruãi ro qua viïåc taác àöång cuãa noá àïën kïët quaã cuãa viïåc thûåc hiïån dûå aán vaâ giuáp nhaâ quaãn lyá dûå aán coá thïí lïn kïë hoaåch chuêín bõ àïí àöëi phoá ruãi ro dûå aán. + Nigel J. Smith vaâ caác taác giaã [3], nghiïn cûáu vïì ruãi ro, QLRR trong caác dûå aán xêy dûång. Theo taác giaã QLRR laâ quaá trònh hiïíu roä vïì dûå aán vaâ àûa ra möåt quyïët àõnh töët nhêët cho QLDA trong tûúng lai vaâ quaá trònh liïn tuåc phoâng traánh, giaãm thiïíu, chêëp nhêån hoùåc chuyïín giao ruãi ro vaâ phaát hiïån ra caác cú höåi tiïìm nùng. - Taåi Anh: + Nghiïn cûáu QLRR cuãa Chapman, C.B. vaâ Ward, 38

39 TÖÍNG QUAN CAÁC NGHIÏN CÛÁU VÏÌ QUAÃN LYÁ... Stephen [4], trong cuöën saách nghiïn cûáu vïì quy trònh, kyä thuêåt vaâ thöng tin dûå aán trong QLRR dûå aán. Taác giaã nhêån thêëy ruãi ro laâ nhûäng yïëu töë gêy sai lïåch so vúái kïë hoaåch àïì ra, àöìng thúâi trònh baây chñn giai àoaån QLRR cuãa phûúng phaáp luêån laâ: àõnh nghôa, muåc tiïu, nhêån àõnh, cêëu truác, súã hûäu, ûúác tñnh, àaánh giaá, khai thaác vaâ quaãn lyá. + Roger Flanacan vaâ George Nornam [5], nghiïn cûáu QLRR trong xêy dûång àaä chó ra rùçng: ngaânh xêy dûång laâ àöëi tûúång coá nhiïìu ruãi ro vaâ bêët àõnh hún caác ngaânh khaác, ruãi ro àûúåc nghiïn cûáu tûâ nhiïìu goác àöå vaâ ruãi ro mang caã yïëu töë tiïu cûåc lêîn tñch cûåc vaâ quaá trònh QLRR göìm 4 bûúác: xaác àõnh, phên loaåi, phên tñch, phaãn ûáng vúái ruãi ro. - Taåi Phaáp: Luis F. Alarcoán vaâ cöång sûå [6], nghiïn cûáu ruãi ro vïì chi phñ vaâ tiïën àöå aãnh hûúãng hoaân thaânh viïåc múã röång kïnh àaâo Panama. Nghiïn cûáu chó ra rùçng: vai troâ khaão saát, thiïët kïë vaâ sûå khöng chùæc chùæn cöë hûäu coá têìm quan troång naây úã giai àoaån àêìu cuãa dûå aán. - Taåi Nhêåt Baãn: vaâ cöång sûå [7], nghiïn cûáu vïì Luêåt xêy dûång vaâ thûåc tiïîn úã Nhêåt Baãn so saánh vúái Hoa kyâ. Chia seã ruãi ro giûäa chuã àêìu tû vaâ nhaâ thêìu àûúåc quy àõnh chi tiïët trong àiïìu khoaãn húåp àöìng chûá khöng phaãi nhû úã Hoa Kyâ àoâi hoãi phaãi chuyïín têët caã caác ruãi ro tûâ nhaâ thêìu sang chuã àêìu tû. - Taåi Têy Ban Nha: M. Pilar de la Cruz vaâ cöång sûå [8], nghiïn cûáu nhùçm nêng cao hiïåu quaã quy trònh QLDA xêy dûång do cú quan cöng vuå Têy Ban Nha göìm caác bûúác xaác àõnh vaâ phên tñch caác ruãi ro, àöìng thúâi xaác àõnh caác phaãn ûáng ruãi ro tiïìm êín Nghiïn cûáu taåi caác nûúác phaát triïín - Taåi Nga: Artem Aleshin [9], nghiïn cûáu vêën àïì QLRR cuãa caác dûå aán quöëc tïë vaâ liïn doanh vúái sûå húåp taác cuãa nûúác ngoaâi taåi Nga. Taác giaã àaä xaác àõnh, phên loaåi vaâ àaánh giaá nhûäng ruãi ro vöën coá cuãa caác dûå aán chung úã Nga vaâ àûa ra caác khuyïën nghõ thûåc tiïîn cho viïåc QLRR. - Taåi Mexico: Marcela Fernandez vaâ cöång sûå [10], nghiïn cûáu ruãi ro úã thõ trûúâng nhaâ úã taåi Mexico. Nhùçm àûa ra quyïët àõnh phuâ húåp, nghiïn cûáu xaác àõnh caác chó söë nguy cú cao cho caác cöng ty Hoa Kyâ vaâ xêy dûång chiïën lûúåc giaãm thiïíu ruãi ro liïn quan àïën thõ trûúâng nhaâ úã Mexico. - Taåi Ba Lan: Dariusz Skorupka [11], nghiïn cûáu QLRR trong viïåc xaác àõnh vaâ àaánh giaá ruãi ro ban àêìu caác dûå aán xêy dûång taåi Balan. Caác àùåc àiïím kyä thuêåt cuãa caác chó söë ruãi ro liïn quan trûåc tiïëp quaá trònh àaánh giaá ruãi ro caác dûå aán xêy dûång. - Taåi Àaâi Loan: vaâ [12], nghiïn cûáu ruãi ro caác dûå aán àûúâng cao töëc úã Àaâi Loan. Phên böí ruãi ro, xaác àõnh loaåi ruãi ro aãnh hûúãng àïën quyïët àõnh xûã lyá ruãi ro cuãa nhaâ thêìu. - Taåi Singapore: Bon-Gang Hwang vaâ cöång sûå [13], cho rùçng QLRR cêìn àûúåc thûåc hiïån trong caác dûå aán xêy dûång àïí àaãm baão àaåt àûúåc caác muåc tiïu cuãa dûå aán, bêët kïí quy mö dûå aán. - Taåi Haân Quöëc: J.W. Seo vaâ Hyun Ho Choi [14], nghiïn cûáu phûúng phaáp àaánh giaá taác àöång an toaân dûåa trïn ruãi ro cho caác dûå aán xêy dûång taâu àiïån ngêìm úã Haân Quöëc. Taác giaã cho rùçng sûå an toaân cuãa caác cöng trònh xêy dûång coá thïí bõ aãnh hûúãng búãi nhiïìu yïëu töë khaác nhau nhû loaåi vaâ quy mö dûå aán, phûúng phaáp thi cöng, quy trònh quaãn lyá an toaân, khñ hêåu, àõa àiïím Nghiïn cûáu múái taåi caác nûúác àang phaát triïín coá àiïìu kiïån tûúng àöìng nhû Viïåt Nam - Taåi Trung Quöëc: Jun Ying Liu [15], nghiïn cûáu vai troâ cuãa QLRR cêëp doanh nghiïåp úã Trung Quöëc. Kïët quaã cho thêëy QLRR cêëp doanh nghiïåp coá thïí caãi thiïån khaã nùng vaâ hiïåu quaã cuãa QLRR thöng qua viïåc kiïím soaát ruãi ro dûå aán: phoâng ngûâa QLRR; quy trònh QLRR; dõch vuå bïn ngoaâi vaâ vùn hoaá doanh nghiïåp. - Taåi Malaysia: Cheng Siew Goh vaâ cöång sûå [16], nghiïn cûáu QLRR cho dûå aán cöng cöång taåi Malaysia thöng qua caác cuöåc höåi thaão. Taác giaã chó ra rùçng viïåc lûåa choån caác cöng cuå vaâ kyä thuêåt QLRR thñch húåp laâ rêët quan troång àïí ra quyïët àõnh àöëi phoá töët hún. - Taåi Thaái Lan: Sid Ghosh vaâ Jakkapan Jintanapakanont [17], nghiïn cûáu ruãi ro caác dûå aán cú súã haå têìng taåi Thaái Lan. Nghiïn cûáu xaác àõnh caác biïën söë nguy cú chuã yïëu àïí phên loaåi vaâ àaánh giaá caác yïëu töë nguy cú quan troång àöëi vúái möåt dûå aán àûúâng sùæt ngêìm Chaloem Ratchamongkhon taåi Thaái Lan. - Taåi Inàonïxia: Andreas Wibowo vaâ Bernd Kochendörfer [18], nghiïn cûáu caác yïëu töë ruãi ro taâi chñnh taåi dûå aán úã àûúâng Toll, Inàönïxia. Caác kïët quaã mö phoãng cho thêëy rùçng nhaâ taâi trúå dûå aán trúã nïn töìi tïå hún vò trò hoaän ruãi ro tùng lïn vaâ coá thïí tùng giaá töët hún, vúái mûác ruãi ro thêëp hoùåc trung bònh. - Taåi Srilanka: vaâ [19], nghiïn cûáu vïì ruãi ro taâi chñnh taåi caác dûå aán haå têìng cú súã caãng biïín úã Srilanka. Nghiïn cûáu naây chûáng minh viïåc kiïím soaát caác yïëu töë khöng chùæc chùæn, taác àöång cuãa chuáng àïën ruãi ro dûå aán vaâ àûúåc thöng qua thaão luêån nhùçm tùng cûúâng QLRR taâi chñnh dûå aán. - Taåi Philippines: Shinya Hanaoka vaâ Hazel Perez Palapus [20], nghiïn cûáu vïì khoaãng thúâi gian ûu àaäi húåp lyá cho caác dûå aán theo hònh thûác BOT úã Philippines. Taác giaã sûã duång phûúng phaáp mö phoãng Monte Carlo vaâ lyá thuyïët thûúng lûúång àïí xaác àõnh khoaãng thúâi gian ûu àaäi húåp lyá seä laâ lúåi thïë cho caã chñnh phuã vaâ doanh nghiïåp tû nhên. - Taåi Campuchia: Djoen San Santoso vaâ Sothy Soen [21], phên tñch caác yïëu töë trò hoaän trong caác dûå aán xêy dûång àûúâng úã Campuchia. Mûúâi danh saách ruãi ro haâng àêìu: mûa vaâ luä luåt;lûåa choån nhaâ thêìu yïëu; sûå cöë thiïët bõ; lûåa choån àõa àiïím khöng phuâ húåp; quaãn lyá vaâ giaám saát; àiïìu kiïån àêët àai vaâ àõa hònh bêët ngúâ; chêët lûúång nhên sûå cuãa nhaâ thêìu thêëp; thanh toaán chêåm tiïën àöå; vaâ nùng suêët lao àöång thêëp Töíng quan caác nghiïn cûáu trong nûúác - Luêån aán tiïën syä [22], Nguyïîn Liïn Hûúng nghiïn cûáu vïì ruãi ro, quaãn trõ ruãi ro cuãa caác doanh nghiïåp xêy dûång. Quaá trònh saãn xuêët kinh doanh cuãa doanh nghiïåp göìm 3 giai àoaån: giai àoaån lêåp chiïën lûúåc vaâ kïë hoaåch, giai àoaån tham gia àêëu thêìu, giai àoaån thûåc hiïån húåp àöìng xêy dûång sau khi truáng thêìu. - Luêån aán tiïën syä [23], Àöî Thõ Myä Dung àaä laâm roä 39

40 TÖÍNG QUAN CAÁC NGHIÏN CÛÁU VÏÌ QUAÃN LYÁ... caác lyá thuyïët vïì ruãi ro vaâ QLRR dûå aán àêìu tû xêy dûång. Nghiïn cûáu aáp duång phûúng phaáp xaác suêët thöëng kïë phên tñch tûúng quan àïí àaánh giaá möëi liïn hïå tûúng quan cuãa möåt biïën àïën caác biïën khaác àïí àaánh giaá vïì caác ruãi ro sau khi àaä nhêån daång chuáng vaâ sûã duång phêìn mïìm QLRR trong quaá trònh QLRR thi cöng coåc Barret. - Luêån aán tiïën syä [24], Trõnh Thuây Anh nghiïn cûáu cú súã lyá luêån vïì ruãi ro, QLRR àûáng trïn nhiïìu goác àöå: chuã àêìu tû, tû vêën, nhaâ thêìu, cöång àöìng àïí thêëy chuã thïí chõu nhûäng ruãi ro naâo vaâ gêy ra caác ruãi ro naâo. Vaâ àïì xuêët ba giaãi phaáp QLRR hûúáng túái chuã thïí QLRR laâ nhaâ nûúác: Nhoám giaãm nheå ruãi ro; QLRR dûå aán theo chu trònh; Hïå thöëng QLRR. - Luêån aán tiïën syä [25], Thên Thanh Sún nghiïn cûáu ruãi ro trong hònh thûác húåp taác cöng tû phaát triïín caác dûå aán haå têìng giao thöng àûúâng böå Viïåt Nam. Taác giaã àaä töíng húåp àûúåc 51 ruãi ro cuå thïí, àöìng thúâi phên böí ruãi ro giûäa nhaâ nûúác vaâ tû nhên tham gia dûå aán dûåa trïn quan àiïím ruãi ro nïn àûúåc quaãn lyá búãi bïn coá khaã nùng QLRR àoá töët nhêët. - Luêån aán tiïën syä [26], Nguyïîn Vùn Chêu nghiïn cûáu ruãi ro caác dûå aán xêy dûång cöng trònh giao thöng àûúâng böå úã Viïåt Nam. Nghiïn cûáu hûúáng àïën muåc tiïu laâ töíng quan vïì ruãi ro vaâ QLRR trong caác dûå aán xêy dûång cöng trònh giao thöng àûúâng böå trïn thïë giúái vaâ Viïåt Nam àöìng thúâi nhêån daång caác nhên töë ruãi ro úã Viïåt Nam phuåc vuå cho caác nghiïn cûáu tiïëp theo. - Nguyïîn Thïë Chung vaâ Lï Vùn Long [27], nghiïn cûáu xaác àõnh ruãi ro hiïåu quaã taâi chñnh möåt söë dûå aán àêìu tû saãn xuêët xi mùng úã Viïåt Nam. Kïët quaã nghiïn cûáu seä giuáp caác nhaâ QLDA xaác àõnh àûúåc hiïåu quaã trong viïåc xaác suêët thaânh cöng dûå aán; mûác àöå phaát triïín ruãi ro cuãa dûå aán; khaã nùng so saánh, lûåa choån caác phûúng aán töëi ûu. - Tö Nam Toaân vaâ Kuzumasa Osawa [28], nghiïn cûáu vïì nhêån thûác cuãa caác bïn liïn quan vïì mûác àöå nghiïm troång cuãa caác ruãi ro liïn quan àïën cú súã haå têìng BOT taåi Viïåt Nam. Nghiïn cûáu giuáp caác bïn tham gia nhêån thûác vïì caác ruãi ro vaâ phên böí vaâ caác yïëu töë aãnh hûúãng àïën sûå chêëp nhêån ruãi ro cuãa tûâng bïn liïn quan. - Lï Vùn Long [29], nhêån thêëy vêën àïì cêìn thûåc hiïån trong quaá trònh QLRR dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh, cuå thïí laâ: nhêån daång àêìy àuã caác ruãi ro diïîn ra trong voâng àúâi dûå aán. Möîi giai àoaån dûå aán seä coá nhûäng ruãi ro àïí laåi hêåu quaã keáo daâi qua caác giai àoaån vaâ nhûäng ruãi ro chó xaãy ra úã giai àoaån nhêët àõnh. - Nguyïîn Xuên Chñnh vaâ Nguyïîn Hoaâng Anh [30], nghiïn cûáu vïì tñnh toaán àöå an toaân thiïët kïë caác cöng trònh xêy dûång. Tñnh toaán vaâ dûå baáo sûå cöë ruãi ro seä àûa ra àûúåc kïë hoaåch khai thaác, baão trò vaâ sûãa chûäa húåp lyá nhùçm baão àaãm an toaân vaâ nêng cao hiïåu quaã khai thaác cöng trònh. - Phaåm Höìng Luên vaâ Lyá Thanh Tuâng [31], nghiïn cûáu ruãi ro caác dûå aán haå têìng giao thöng theo hònh thûác PPP taåi Viïåt Nam. Taác giaã nhêån thêëy viïåc nhêån daång, phên tñch àaánh giaá ruãi ro nïëu àûúåc thûåc hiïån àêìy àuã vaâ kõp thúâi seä giuáp caác bïn tham gia dûå aán àùåc biïåt nhaâ àêìu tû coá caác biïån phaáp ûáng phoá ruãi ro hiïåu quaã hún. - Lûu Trûúâng Vùn vaâ Trêìn Thanh Tuâng [32], nghiïn cûáu ruãi ro taâi chñnh dûå aán xêy dûång caãng biïín. Viïåc nhêån daång, phên tñch, àûa ra caác biïån phaáp ûáng phoá vaâ phên böí ruãi ro seä giuáp CÀT àûa ra kïë hoaåch quaãn lyá kiïím soaát ruãi ro nhùçm nêng cao hiïåu quaã cho dûå aán. - Lï Kiïìu [33], nghiïn cûáu ruãi ro tai naån lao àöång trïn cöng trûúâng. Taác giaã xêy dûång quy trònh QLRR taåi naån lao àöång göìm caác bûúác: Lêåp kïë hoaåch QLRR; Àaánh giaá tai naån ruãi ro; Lûåa choån caác vêën àïì, cöng taác coá thïí gêy taåi naån; Loaåi boã búát ruãi ro, daång tai naån; Kïë hoaåch ruãi ro, chöëng tai naån dûå phoâng; Töí chûác QLRR, àïì phoâng tai naån, vaâ Xêy dûång cú súã dûä liïåu phoâng ngûâa taåi naån ruãi ro. - Àinh Tuêën Haãi [34], cho rùçng tûâ khi coá Luêåt doanh nghiïåp caác doanh nghiïåp ngaânh xêy dûång chõu aãnh hûúãng nùång nïì nhêët. Taác giaã xaác àõnh vaâ phên loaåi ruãi ro taâi chñnh àöìng thúâi taác giaã xêy dûång caác biïån phaáp phoâng chöëng vaâ haån chïë ruãi ro thaânh cöng thò doanh nghiïåp tòm àûúåc caách kiïím soaát QLRR, tòm hiïíu vaâ aáp duång caác biïån phaáp thñch húåp àïí giaãm thiïíu ruãi ro taâi chñnh. 3. Baân luêån 3.1. Baân luêån caác nghiïn cûáu quaãn lyá ruãi ro thïë giúái Phaåm vi thûåc hiïån caác nghiïn cûáu Trïn thïë giúái àaä coá nhiïìu nghiïn cûáu vïì ruãi ro vaâ QLRR àûúåc thûåc hiïån. Ngoaâi nghiïn cûáu chung vïì QLRR thò coân coá caác nghiïn cûáu cho nhiïìu loaåi dûå aán, cêëp àöå dûå aán, quy mö dûå aán, hònh thûác àêìu tû, àöëi tûúång. Nghiïn cûáu àûúåc tiïën haânh khaái quaát chung cho caã quaá trònh QLRR hoùåc nghiïn cûáu têåp trung laâm roä möåt vêën àïì hoùåc möåt khêu trong quy trònh QLRR nhû àaánh giaá vaâ phên tñch ruãi ro, phên chia ruãi ro, caác kyä thuêåt aáp duång trong QLRR Àöëi tûúång cuãa caác nghiïn cûáu Ruãi ro vaâ QLRR àûúåc nghiïn cûáu tûâ nhiïìu goác àöå khaác nhau cuãa caác bïn tham gia dûå aán àöìng thúâi trònh baây sûå tûúng taác, aãnh hûúãng cuãa caác bïn tham gia dûå aán vúái nhau. Àöìng thúâi, ruãi ro cuäng àûúåc xem xeát trong möëi quan hïå taác àöång qua laåi vúái nhau Phûúng phaáp sûã duång trong nghiïn cûáu Àïí phên loaåi vaâ àaánh giaá ruãi ro, caác nghiïn cûáu àaä aáp duång nhiïìu phûúng phaáp, kyä thuêåt QLRR khaác nhau: Phûúng phaáp CIM, phûúng phaáp phên tñch quaá trònh thûá bêåc (AHP - Analytic Hierarchy Process), kyä thuêåt RAMS, phûúng phaáp àaánh giaá dûåa trïn lyá thuyïët têåp múâ (Fuzzy Sets Theory), phûúng phaáp maång niïìm tin Bayesian (BBN), phûúng phaáp mö phoãng Monte Carlo, phûúng phaáp xaác suêët thöëng kï, phûúng phaáp dûåa trïn cêëu truác phên nhoã cöng viïåc Phûúng thûác Quaãn lyá ruãi ro Àöëi vúái caác nûúác phaát triïín: Nghiïn cûáu QLRR thûúâng têåp trung vaâo giai àoaån chuêín bõ àêìu tû dûå aán vaâ hoaân thiïån quy trònh QLRR dûå aán. Àöëi vúái caác nûúác àang phaát triïín vaâ caác nûúác coá àiïìu kiïån tûúng àöìng vúái Viïåt Nam: Chia seã ruãi ro húåp 40

41 TÖÍNG QUAN CAÁC NGHIÏN CÛÁU VÏÌ QUAÃN LYÁ... lyá giûäa caác bïn tham gia. Àöìng thúâi àûa ra quyïët àõnh ûáng phoá ruãi ro àûúåc coi laâ biïån phaáp xûã lyá ruãi ro phuâ húåp Baân luêån caác nghiïn cûáu vïì QLRR taåi Viïåt Nam Phaåm vi thûåc hiïån caác nghiïn cûáu Caác nghiïn cûáu vïì ruãi ro vaâ QLRR taåi Viïåt Nam àaä bùæt àêìu àûúåc quan têm. Ngaây caâng coá nhiïìu àïì taâi, luêån aán, luêån vùn thûåc hiïån vïì vêën àïì naây vaâ thûúâng ài vaâo caác loaåi hònh dûå aán cuå thïí nhû giao thöng, chung cû cao têìng hay caác dûå aán cuå thïí, cho möåt söë àún võ cuå thïí Àöëi tûúång cuãa caác nghiïn cûáu Ruãi ro vaâ QLRR àûúåc nghiïn cûáu tûâ nhiïìu goác àöå khaác nhau. Tuy nhiïn, caác nghiïn cûáu hêìu hïët chó xeát ruãi ro taác àöång àöåc lêåp lïn tûâng khña caånh dûå aán Phûúng phaáp sûã duång trong nghiïn cûáu Caác nghiïn cûáu chuã yïëu sûã duång phûúng phaáp xaác suêët thöëng kï àïí phên loaåi vaâ àaánh giaá ruãi ro Phûúng thûác Quaãn lyá ruãi ro Nghiïn cûáu tûâ nhûäng goác àöå khaác nhau nhùçm àûa ra caác àõnh hûúáng QLRR àùåc biïåt nhùçm chia seã ruãi ro giûäa caác bïn tham gia dûå aán. Mùåt tñch cûåc (ruãi ro cú höåi) chûa àûúåc àïì cêåp vaâ nghiïn cûáu nhiïìu. 4. Kïët luêån Nghiïn cûáu vïì quaãn lyá ruãi ro trong xêy dûång àaä àûúåc thûåc hiïån, nghiïn cûáu aáp duång cho nhiïìu loaåi hònh dûå aán, àöëi tûúång, sûã duång nhiïìu phûúng phaáp nghiïn cûáu, kyä thuêåt búãi caác nhaâ khoa hoåc trïn thïë giúái àaä àaåt àûúåc kïët quaã vaâ thaânh tûåu nhêët àõnh. Taåi Viïåt Nam, mùåc duâ àaä coá nhûäng nghiïn cûáu vïì QLRR, tuy nhiïn hiïåu quaã QLRR taåi caác dûå aán laâ chûa cao. Baâi baáo naây àaä töíng kïët laåi caác nghiïn cûáu vïì QLRR trong xêy dûång trïn Thïë giúái vaâ taåi Viïåt Nam goáp phêìn laâm thay àöíi nhêån thûác cuãa caác nhaâ QLDA vaâ hònh thaânh hûúáng nghiïn cûáu múái vïì ruãi ro vaâ QLRR trong dûå aán àêìu tû xêy dûång. Taâi liïåu tham khaão: 1. Quöëc höåi khoáa XIII (2014), Luêåt Xêy dûång 50/2014/QH13, Haâ Nöåi. 2. Ovidiu Cretu, Robert Stewart and Terry Berends (2011), Risk management for Design and Construction, John Wiley α Sons Inc, Canada, 285 pages. 3. Nigel J Smith, Tony Merna, Paul Jobling (2006), Managing risk in construction projects, Blackwell Publishing Ltd, UK. 4. D. Smith (2011), Reliability, Maintainability and Risk, 8th Edition, Butterworth-Heinemann Elsevier Ltd, Oxford, United Kingdom. 5. Chapman, C.B.; Ward, Stephen (1997), Project Risk Management : Processes, Techniques, and Insights, John Wiley & Sons, Ltd. (UK). 6. Roger Flanacan and George Nornam (1993), Risk management and construction, Bookcraft (Bath) Ltd, Somerset, Great Britain. 7. Luis F. Alarcoán; David B. Ashley; Angelique Sucre de Hanily; Keith R. Molenaar; and Ricardo Ungo (2011), Risk Planning and Management for the Panama Canal Expansion Program, Journal of Construction Engineering and Management, October 2011 Volume 137, Issue 10 ( ). 8. Kaoru Kashiwagi; Robert A. Rubin; and Marcy Ressler Harris (1988), Construction Law and Practice in Japan, Journal of Construction Engineering and Management, March 1988 Volume 114, Issue 1 ( ). 9. M. Pilar de la Cruz; Alfredo del Ca#o; and Elisa de la Cruz (2006), Downside Risks in Construction Projects Developed by the Civil Service: The Case of Spain, Journal of Construction Engineering and Management, August 2006 Volume 132, Issue 8 ( ). 10. Artem Aleshin (2001), Risk management of international projects in Russia, International Journal of Project Management, Volume 19, Issue 4, May 2001 ( ). 11. Marcela Fernandez-Dengo; Nader Naderpajouh; and Makarand Hastak (2013), Risk Assessment for the Housing Market in Mexico, Journal of Management in Engineering, April 2013 Volume 29, Issue 2 ( ). 12. Dariusz Skorupka (2008), Identification and Initial Risk Assessment of Construction Projects in Poland, Journal of Management in Engineering, July 2008 Volume 24, Issue 3 ( ). 13. Ming-Teh Wang; and Hui-Yu Chou (2003), Risk Allocation and Risk Handling of Highway Projects in Taiwan, Journal of Management in Engineering, April 2003 Volume 19, Issue 2 (60-68). 14. Xianbo Zhao and Natee Singhaputtangkul (2016), Effects of Firm Characteristics on Enterprise Risk Management: Case Study of Chinese Construction Firms Operating in Singapore, Journal of Management in Engineering, July 2016 Volume 32, Issue Mohamed Kadry; Hesham Osman; and Maged Georgy (2017), Causes of Construction Delays in Countries with High Geopolitical Risks in Egypt, Journal of Construction Engineering and Management, February 2017 Volume 143, Issue Jun Ying Liu; Patrick X. W. Zou; and Wei Gong (2013), Managing Project Risk at the Enterprise Level: Exploratory Case Studies in China, Journal of Construction Engineering and Management,September 2013 Volume 139, Issue 9 ( ). 17. Cheng Siew Goh; Hamzah Abdul-Rahman; and Zulkiflee Abdul Samad (2013), Applying Risk Management Workshop for a Public Construction Project: Case Study in Malaysia, Journal of Construction Engineering and Management, May 2013 Volume 139, Issue 5 ( ). 18. Sid Ghosh, Jakkapan Jintanapakanont(2004), Identifying and assessing the critical risk factors in an underground rail project in Thailand: a factor analysis approach, International Journal of Project Management, Volume 22, Issue 8, November Hariharan Subramanyan; Priyadarshi H. Sawant; and Vandana Bhatt (2002), Construction Project Risk Assessment: Development of Model Based on Investigation of Opinion of Construction Project Experts from India, Journal of Construction Engineering and Management, March 2012 Volume 138, Issue 3 ( ). 20. Rafiq M. Choudhry; Mohammad A. Aslam; Jimmie W. Hinze; and Faisal M. Arain (2014), Cost and Schedule Risk Analysis of Bridge Construction in Pakistan: Establishing Risk Guidelines, Journal of Construction Engineering and Management, July 2014 Volume 140, Issue Wai Wah Low, Hamzah Abdul-Rahman, Norhanim Zakaria (2015, The impact of organizational culture on international bidding decisions: Malaysia context, International Journal of Project Management, Volume 33, Issue 4, May Nguyïîn Liïn Hûúng (2004), Nghiïn cûáu vêën àïì ruãi ro vaâ biïån (Xem tiïëp trang 49) 41

42 QUAÁN TRIÏåT, VÊÅN DUÅNG ÀÛA NGHÕ QUYÏËT TRUNG ÛÚNG 7 VAÂO CUÖÅC SÖËNG ÀÕNH HÛÚÁNG HOAÂN THIÏåN CHÑNH SAÁCH BAÃO HIÏÍM XAÄ HÖÅI THEO TINH THÊÌN NGHÕ QUYÏËT TRUNG ÛÚNG 7 KHOÁA XII (NGHÕ QUYÏËT SÖË 28-NQ/TW) Sau hún 30 nùm àöíi múái ( ), àêët nûúác ta àaä ra khoãi tònh traång nûúác keám phaát triïín, tiïìm lûåc àêët nûúác àaä àûúåc tùng cûúâng àaáng kïí; truyïìn thöëng àoaân kïët, tûúng thên, tûúng aái cuãa dên töåc tiïëp tuåc àûúåc phaát huy; höåi nhêåp quöëc tïë ngaây caâng sêu röång; coá nhiïìu kinh nghiïåm quyá qua hún 20 nùm phaát triïín chinh saách baão hiïím xaä höåi (BHXH). Theo baáo caáo àaánh giaá thûåc traång vaâ àõnh hûúáng caãi caách chñnh saách BHXH úã Viïåt Nam cuãa Böå Lao Àöång-Thûúng binh vaâ xaä höåi, ngaây , tñnh àïën nay caã nûúác coá trïn 13 triïåu ngûúâi tham gia BHXH (chiïëm 28% lûåc lûúång lao àöång); hùçng nùm coá khoaãng 4-5 triïåu ngûúâi hûúãng chñnh saách BHXH ngùæn haån; ngûúâi hûúãng caác chïë àöå daâi haån; vaâ coá gêìn 3 triïåu ngûúâi hûúãng lûúng hûu, trúå cêëp BHXH haâng thaáng. Nïëu tñnh caã àöëi tûúång hûúãng trúå cêëp xaä höåi cho ngûúâi cao tuöíi, ngûúâi khuyïët têåt, ngûúâi ngheâo, ngûúâi coá cöng thò coá trïn 50% ngûúâi cao tuöíi úã Viïåt nam àûúåc hûúãng lûúng hûu vaâ trúå cêëp. Tuy nhiïn, kinh tïë trong nûúác coân khoá khùn, nguöìn lûåc ngên saách nhaâ nûúác haån heåp; thu nhêåp cuãa nhiïìu ngûúâi dên coân thêëp vaâ chûa öín àõnh; tyã lïå lao àöång trong khu vûåc phi chñnh thûác úã mûác cao; viïåc àiïìu chónh möåt söë chïë àöå BHXH qua nhiïìu giai àoaån àïí baão àaãm bïìn vûäng Quyä Baão hiïím xaä höåi cuäng taåo ra nhûäng bêët húåp lyá nhêët àõnh; aáp lûåc cuãa giaâ hoáa dên söë àöëi vúái hïå thöëng BHXH rêët lúán; taác àöång cuãa cuöåc caách maång cöng nghïå 4.0 laâm thay àöíi nhanh vïì cú cêëu lao àöång vaâ quan hïå lao àöång. Böëi caãnh, àiïìu kiïån múái hiïån nay àang àùåt ra nhiïìu cú höåi, thaách thûác àan xen, àoâi hoãi phaãi coá nhûäng quan àiïím chó àaåo vïì caãi caách chñnh saách BHXH phuâ húåp. Möåt laâ, BHXH laâ möåt truå cöåt chñnh cuãa hïå thöëng ASXH trong nïìn kinh tïë thõ trûúâng àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa, goáp phêìn quan troång thûåc hiïån tiïën böå, cöng bùçng xaä höåi, baão àaãm öín àõnh chñnh trõ - xaä höåi, àúâi söëng nhên dên vaâ phaát triïín bïìn vûäng àêët nûúác. Hai laâ, phaát triïín hïå thöëng chñnh saách BHXH linh hoaåt, àa daång, àa têìng, hiïån àaåi, höåi nhêåp quöëc tïë hûúáng túái bao phuã toaân dên theo löå trònh phuâ húåp vúái àiïìu kiïån phaát triïín kinh tïë- xaä höåi, kïët húåp haâi hoâa caác nguyïn tùæc àoáng- hûúãng; cöng bùçng, bònh àùèng; chia seã vaâ bïìn vûäng. Ba laâ, caãi caách chñnh saách BHXH vûâa mang tñnh cêëp baách, vûâa mang tñnh lêu daâi; kïët húåp haâi hoaâ giûäa kïë thûâa, öín àõnh vúái àöíi múái, phaát triïín vaâ phaãi àùåt trong möëi tûúng quan vúái àöíi múái, phaát triïín caác chñnh saách xaä höåi khaác, nhêët laâ chïë àöå tiïìn lûúng, thu nhêåp, trúå giuáp xaä höåi àïí moåi cöng dên àïìu àûúåc baão àaãm ASXH. Böën laâ, phaát triïín hïå thöëng töí chûác thûåc hiïån chñnh saách BHXH chuyïn nghiïåp, hiïån àaåi vaâ höåi nhêåp quöëc tïë, cuãng cöë niïìm tin, sûå hêëp dêîn vaâ haâi loâng cuãa ngûúâi dên cuäng nhû caác chuã thïí tham gia BHXH. Nùm laâ, thûåc hiïån töët chñnh saách BHXH laâ nhiïåm vuå cuãa caã hïå thöëng chñnh trõ, laâ traách nhiïåm cuãa caác cêëp uãy Àaãng, chñnh quyïìn, àoaân thïí, töí chûác xaä höåi, DN vaâ cuãa möîi ngûúâi dên. Cùn cûá vaâo caác quan àiïím chó àaåo nïu trïn, xaác àõnh muåc tiïu töíng quaát trong caãi caách chñnh saách BHXH cuãa nûúác ta trong thúâi gian túái laâ: Caãi caách chñnh saách BHXH àïí BHXH thûåc sûå laâ möåt truå cöåt chñnh cuãa hïå thöëng ASXH, tûâng bûúác múã röång vûäng chùæc tiïën túái thûåc hiïån BHXH toaân dên. Phaát triïín hïå thöëng BHXH linh hoaåt, àa daång, àa têìng, hiïån àaåi vaâ höåi nhêåp quöëc tïë theo nguyïn tùæc àoáng- hûúãng, cöng bùçng, bònh àùèng, chia seã vaâ bïìn vûäng. Nêng cao hiïåu lûåc, hiïåu quaã quaãn lyá vaâ thûåc hiïån chñnh saách BHXH tinh goån, chuyïn nghiïåp, hiïån àaåi, hiïåu quaã, tin cêåy vaâ minh baåch. Muåc tiïu töíng quaát naây cêìn àûúåc cuå thïí hoáa thaânh caác muåc tiïu vúái löå trònh thûåc hiïån cuå thïí nhû sau: 1. Giai àoaån àïën nùm 2021, phêën àêëu coá khoaãng 35% lûåc lûúång lao àöång trong àöå tuöíi tham gia BHXH; àïën nùm 2025 coá khoaãng 45% vaâ àïën 2030 coá khoaãng 60%. 2. Giai àoaån àïën nùm 2021, phêën àêëu coá khoaãng 45% söë ngûúâi sau àöå tuöíi nghó hûu àûúåc hûúãng lûúng hûu, BHXH haâng thaáng vaâ trúå cêëp xaä höåi (lûúng hûu xaä höåi); àïën nùm 2025 coá khoaãng 55% vaâ àïën 2030 coá khoaãng 60%. 3. Giai àoaån àïën nùm 2021, tó lïå giao dõch àiïån tûã àaåt 100%. Thûåc hiïån dõch vuå cöng trûåc tuyïën mûác àöå 4. Phêën àêëu giaãm söë giúâ giao dõch giûäa cú quan BHXH vúái DN bùçng mûác ASEAN Giai àoaån àïën nùm 2021, phêën àêëu chó söë àaánh giaá mûác àöå haâi loâng cuãa ngûúâi tham gia BHXH àaåt mûác 80%; àïën nùm 2025 àaåt mûác 85% vaâ àïën 2030 àaåt mûác 90%. BHXH laâ chñnh saách lúán cuãa Àaãng vaâ Nhaâ nûúác, viïåc caãi caách chñnh saách BHXH laâ vêën àïì hïå troång, liïn quan trûåc tiïëp àïën àúâi söëng nhên dên. Àïí hoaân thaânh àûúåc caác muåc tiïu àaä àïì ra cêìn thûåc hiïån àöìng böå caác giaãi phaáp nïu trïn coá sûå vaâo cuöåc vúái quyïët têm cao cuãa caã hïå thöëng chñnh trõ nhùçm goáp phêìn quan troång trong thûåc hiïån tiïën böå vaâ cöng bùçng xaä höåi, baão àaãm öín àõnh chñnh trõ, trêåt tûå an toaân xaä höåi vaâ thuác àêíy sûå nghiïåp xêy dûång vaâ baão vïå Töí quöëc. Nguyïîn Vùn Thanh Taâi liïåu tham khaão: - ÀCSVN: Vùn kiïån Höåi nghõ lêìn thûá baãy Ban Chêëp haânh Trung ûúng khoáa XII, Vùn phoâng Trung ûúng Àaãng, HN, 2018, trang 101 àïën BTGTW: Taâi liïåu nghiïn cûáu caác vùn kiïån Höåi nghõ lêìn thûá baãy BCH TW Àaãng khoáa XII, NXB CTQGST, HN, (Duâng cho caán böå chuã chöët vaâ baáo caáo viïn). 42

43 CÚ SÚÃ KYÄ THUÊÅT HAÅ TÊÌNG - NÙNG LÛÚÅNG - MÖI TRÛÚÂNG TIÏÌM NÙNG NGUÖÌN NÛÚÁC TRONG LÛU VÛÅC SÖNG MÏ KÖNG TAÅI VIÏåT NAM THE WATER RESOURCE POTENTIALITY IN THE MEKONG RIVER BASIN AT THE VIETNAMESE STATE ThS. ÀOAÂN ÀÒNH THOÃA Cöng ty TNHH XDCT Masterspecialism Taâi nguyïn thiïn nhiïn àang àûúåc khai thaác vaâ phaát triïín, quaãn lyá vaâ baão vïå ngaây caâng nhiïìu maâ trong àoá nûúác ngoåt cuäng laâ möåt taâi nguyïn thiïn nhiïn ngaây caâng hûäu ñch vaâ thu àûúåc nhiïìu lúåi ñch cho xaä höåi. Vò vêåy caác nguöìn taâi nguyïn nûúác ngoåt trong caác söng suöëi, höì chûáa vaâ caác nguöìn ngoåt khaác àang àûúåc khaám phaá vaâ quan trùæc, khaão saát vaâ khai thaác, quaãn lyá vaâ baão vïå taåi moåi núi, moåi luác búãi moåi ngûúâi nhû nhûäng taâi saãn coá giaá trõ àaáng kïí. Taâi nguyïn nûúác ngoåt trong söng Mï Köng cuäng rêët cêìn thiïët vaâ coá giaá trõ àöëi vúái moåi ngûúâi trong lûu vûåc vaâ nhiïìu ngûúâi trong saáu quöëc gia maâ doâng söng chaãy qua ra biïín Àöng. Lûu vûåc söng Mï Köng traãi doåc daâi hai bïn búâ söng tûâ àêìu nguöìn àïën Biïín Àöng, coá caác chi lûu tham gia doâng chaãy vaâo söng Mï Köng trong söë àoá coá caác chi nhaánh söng suöëi khúãi nguöìn tûâ Viïåt Nam. Doâng söng àang cung cêëp nûúác ngoåt àïí tûúái cho cêy lûúng thûåc, cêy cöng nghiïåp, lêm nghiïåp vaâ thuãy saãn, dên cû, cöng nghiïåp hoáa, cung cêëp nûúác cho caác nhu cêìu kinh tïë vaâ xaä höåi, möi trûúâng sinh thaái trong lûu vûåc trong àoá coá àöìng bùçng söng Cûãu Long vaâ cuäng thûúâng gêy ra luåt löåi vuâng ven söng vaâ caác vuâng haå du trong caác muâa mûa luä cêìn phaãi tiïu thoaát nûúác ngêåp luåt. Thûåc traång àoá àaä àùåt ra nhûäng vêën àïì bûác xuác rêët rùæc röëi vaâ nan giaãi thûúâng kyâ trong möîi nùm cêìn phaãi àûúåc giaãi quyïët kõp thúâi vaâ tûâng bûúác lêu daâi phuâ húåp vúái tònh hònh thûåc tïë. Taåi Viïåt Nam, möåt söë chi nhaánh doâng chaãy khúãi nguöìn xuêët phaát tûâ khu vûåc Têy Bùæc, Quaãng Bònh, Quaãng Trõ, Thûâa Thiïn Huïë, caác tónh trong vuâng Têy Nguyïn vaâ àöìng bùçng söng Cûãu Long, coá nhiïìu diïån tñch àêët àai thuöåc lûu vûåc söng Mï Köng maâ vuâng Têy Nguyïn vaâ àöìng Bùçng söng Cûãu Long coá diïån tñch lûu vûåc rêët lúán chiïëm tyã lïå xêëp xó 20,0% diïån tñch tûå nhiïn cuãa toaân quöëc vaâ chiïëm khoaãng 8,0% töíng diïån tñch lûu vûåc söng Mï Köng. Doâng söng rêët daâi vaâ nhiïìu ghïình thaác dûä döåi naây coân rêët nhiïìu tiïìm nùng chûa àûúåc khai thaác nïn cöng viïåc cêìn thiïët trûúác hïët laâ sûå khaám phaá vaâ quan trùæc, khaão saát vaâ àaánh giaá tiïìm nùng doâng chaãy doåc theo suöët chiïìu daâi dûúâng nhû vö têån cuãa doâng söng Mï Köng vaâ caác doâng nhaánh àïí goáp phêìn vaâo viïåc khai thaác vaâ phaát triïín, quaãn lyá vaâ baão vïå taâi nguyïn nûúác hûäu hiïåu, tiïån lúåi vaâ thu àûúåc nhiïìu kïët quaã ngaây caâng töët hún nûäa. I. ÀÙÅC ÀIÏÍM SÖNG MÏ KÖNG Söng Mï Köng bùæt nguöìn tûâ vuâng nuái cao Têy Taång trong tónh Thanh Haãi thuöåc laänh thöí Trung Quöëc vaâ chaãy qua saáu quöëc gia göìm Trung Quöëc, Miïën Àiïån (Mianma), Laâo, Campuchia vaâ Viïåt Nam àöí ra biïín Àöng thuöåc Thaái Bònh Dûúng. Söng Mï Köng daâi khoaãng tûâ 4.200,0km lïn àïën 4.850,0km tûâ daäy nuái Guosongmucha (Cöng Quaã Kiïìu) vaâ möåt söë ngûúâi khaác cho rùçng xêëp xó tûâ 4.200,0km lïn túái 4.909,0km, vaâ möåt söë khaác nûäa thò khoaãng 4.350, ,0km tûâ cao àöå cúä 5.000,0m àïën 5.224,0m trïn mûåc nûúác biïín, chaãy qua saáu quöëc gia àöí ra biïín Àöng taåi àöìng bùçng söng Cûãu Long cuãa Viïåt Nam. Thûúång nguöìn söng Mï Köng trong laänh àõa Trung Hoa vaâ keáo daâi àïën hïët àõa giúái Miïën Àiïån vaâo àêët Laâo. Töíng lûu vûåc phña thûúång nguöìn taåi Trung Quöëc vaâ Myanmar khoaãng , ,0km 2 chiïëm 23,4% 24,0%, töíng chiïìu daâi cúä 2.200,0km, lûúång doâng chaãy khoaãng 18,0%. Trong àoá lûu vûåc taåi Trung Quöëc khoaãng ,0km 2, chiïëm 20,8% töíng lûu vûåc vaâ taåi Myanmar khoaãng ,0km 2 chiïëm 2,6%. Àõa hònh hiïím trúã, heãm nuái nhoã heåp vaâ thung luäng heåp sêu. Loâng söng nhoã heåp, hai bïn búâ àõa hònh nhiïìu àöìi nuái cao vaâ sûúân nuái döëc àûáng, nûúác chaãy maånh laâm 43

44 TIÏÌM NÙNG NGUÖÌN NÛÚÁC TRONG LÛU VÛÅC... àêët bõ xoái moân nhiïìu. Haå lûu vûåc Mï Köng thûúâng tñnh tûâ núi doâng chñnh söng ra khoãi àõa phêån Trung Quöëc vaâ Myanmar chaãy vaâo laänh thöí nûúác Laâo vúái diïån tñch lûu vûåc khoaãng ,0km ,0km 2 chiïëm 76,0% 76,6% töíng diïån tñch lûu vûåc söng nùçm trong laänh thöí cuãa 4 nûúác Laâo, Thaái Lan, Campuchia vaâ Viïåt Nam, àûúåc chia ra laâm 4 vuâng: + Vuâng nuái cao phña bùæc: Daâi trïn 500,0 km tûâ têy sang àöng, bao göìm thûúång Laâo vaâ möåt phêìn laänh thöí Thaái Lan, àõa hònh hiïím trúã, chia cùæt maånh vaâ thung luäng sêu, àöå cao caác daäy nuái tûâ 600,0m 1.200,0m 2.819,0m úã cao nguyïn Laâo, àöå döëc sûúân nuái khoaãng (3045)%, àõa chêët àaá trêìm tñch. Àoaån söng coá doâng chaãy xiïët qua caác heãm nuái sêu vaâ nhûäng vuäng nûúác nöng khoaãng nûãa meát vaâo muâa khö. Sau vuâng phña trïn doâng söng múã röång túái 4,0km vaâ sêu àïën 100,0m. + Vuâng nuái cao phña àöng: Doåc sûúân phña têy daäy Trûúâng Sún, daâi khoaãng 1.000,0km, röång 50,0 300,0km, bao göìm Trung vaâ Haå Laâo, Têy Nguyïn phña Viïåt Nam vaâ möåt phêìn àöng bùæc Campuchia, coá nhiïìu daäy nuái cao hûúáng bùæc - nam hoùåc àöng bùæc - têy nam. Phña nam, caác àónh nuái cao khoaãng 600, ,0m, cao nhêët trïn àõa phêån tónh KonTum cuãa Viïåt Nam. Àöå döëc caác sûúân nuái khoaãng (30,0-40,0)%, coá cao nguyïn bazan röång lúán vaâ khaá bùçng phùèng, cao khoaãng 500,0m 1.000,0m, àõa chêët chuã yïëu laâ àaá cöí biïën chêët, àaá vöi úã cao nguyïn Khùm Muöån, Coâ Raåt traãi daâi trïn 500,0km theo hûúáng Bùæc-Nam. Taåi tónh cuãa Laâo, coá daâi 15km, cao 18m khaá huâng vô vaâ gêìn nhû caác phûúng tiïån giao thöng thuãy khöng thïí ài qua vaâ vûúåt ngûúåc trúã laåi + Vuâng nuái cao têy Nam: Vuâng àöìi nuái úã sûúân phña bùæc vaâ àöng bùæc daäy nuái Con Voi vaâ Cardaman thuöåc lûu vûåc söng Tonle Sap úã Campuchia. Caác daäy nuái coá cuâng niïn àaåi àõa chêët vúái vuâng nuái cao phña àöng, caác àónh nuái taåo thaânh àûúâng phên nûúác giûäa lûu vûåc söng Tonle Sap vúái caác lûu vûåc söng chaãy ra võnh Thaái Lan. + Vuâng àöìng bùçng chêu thöí: Vuâng àêët böìi tuå coá daång hònh tam giaác vúái àónh laâ Phnöm Pïnh vaâ àaáy laâ búâ Biïín Àöng vaâ võnh Thaái Lan, keáo daâi trïn 800,0km theo hûúáng Bùæc - Nam vaâ 600,0km theo hûúáng Àöng - Têy, àõa hònh thêëp, khaá bùçng phùèng, maång lûúái söng ngoâi kïnh raåch chùçng chõt. Vuâng àöìng bùçng haå du söng Mï Köng nùçm trong laänh thöí Viïåt Nam goåi laâ àöìng bùçng söng Cûãu Long. Tûâ haå lûu cûãa söng Tonle Sap, söng Mï Köng taách thaânh 2 nhaánh chaãy qua biïn giúái Viïåt Nam - Campuchia vaâo àöìng bùçng söng Cûãu Long vaâ goåi laâ söng Cûãu Long, nhaánh phña àöng àûúåc goåi laâ söng Mï Köng hay söng Tiïìn vaâ nhaánh phña têy àûúåc goåi laâ söng Bassac hay söng Hêåu coá chiïìu daâi tûâ biïn giúái ra biïín Àöng khoaãng 220,0km àïën 250,0km. Söng Tiïìn chaãy qua Tên Chêu, Sa Àeác, Vônh Long röìi chia ra laâm nhiïìu phên lûu, àöí ra Biïín Àöng taåi 6 cûãa: Tiïíu, Àaåi, Ba Lai, Haâm Luöng, Cöí Chiïn vaâ Cung Hêìu. Söng Hêåu chaãy qua Chêu Àöëc, Long Xuyïn, Cêìn Thú röìi chia ra laâm 3 nhaánh àöí ra Biïín Àöng taåi caác cûãa: Àõnh An, Ba Thùæc vaâ Tranh Àïì; nay coân 2 cûãa söng Àõnh An vaâ Traânh Àïì, cûãa Ba Thùæc àaä bõ böìi lêëp kñn. Töíng diïån tñch lûu vûåc vaâ tûúng taác söng MïKöng taåi Viïåt Nam khoaãng ,0km ,0km ,0km ,0km 2, chiïëm ~ 8,2% 8,6% 8,9% diïån tñch lûu vûåc söng Mï Köng, bao göìm: + Taåi tónh Àiïån Biïn khu tûå trõ Têy Bùæc cuä coá chi lûu söng Nêåm Nuáa vaâ Nêåm Röm chaãy sang Laâo vaâ àöí vaâo söng Mïköng vúái diïån tñch lûu vûåc khoaãng 1.650,0km 2, chiïëm ~2,5%. + Möåt söë söng suöëi bùæt nguöìn tûâ daäy Trûúâng Sún nhû söng Se Bangfai taåi huyïån Lïå Thuãy tónh Quaãng Bònh, söng Se Banghiang huyïån Hûúáng Hoáa tónh Quaãng Trõ coá diïån tñch lûu vûåc khoaãng 738,0km 2 (~1,1%) àaáng kïí nhêët laâ söng Sï Pön möåt phuå lûu cuãa Se Banghiang, bùæt nguöìn tûâ vuâng Lao Baão tónh Lêm Àöìng vúái lûu vûåc 310,0km 2, chaãy vaâo söng Xï Bang Hiïng cuãa Laâo vaâ döìn vaâo doâng Mï Köng. + Söng Sïköng khúãi nguöìn tûâ daäy nuái Trûúâng Sún vuâng Aso huyïån Alûúái tónh Thûâa Thiïn Huïë coân goåi laâ söng Asaáp vaâ möåt vaâi nhaánh suöëi trong lûu vûåc tûâ KonTum döìn vaâo vúái töíng chi lûu taåi Viïåt Nam khoaãng 750,0km² (~1,1%). + Caác söng vuâng Têy Nguyïn göìm caác tónh Kon Tum, Gia Lai, Àùk Lùk, Àùk Nöng vaâ Lêm Àöìng coá diïån tñch lûu vûåc khoaãng ,0km ,0km ,0km 2. Söng SïSan vuâng Gia Lai vaâ KonTum coá diïån tñch lûu vûåc khoaãng km 2 (17,2%) vúái chiïìu daâi doâng chñnh 252,0km, cao àöå bònh quên lûu vûåc laâ 737,0m, àöå döëc bònh quên khoaãng 14,4%. Söng Srïpök bùæt nguöìn tûâ caác tónh Àùæk Lùæk vaâ Àùæk Nöng vúái diïån tñch lûu vûåc khoaãng ,0km 2 (18,1%) trong laänh thöí Viïåt Nam, chiïìu daâi doâng chñnh 291,0km, trong àoá coá bao göìm coá 2 nhaánh chñnh laâ söng Kröng Knö daâi 156,0km trïn àöå cao 2,0km, diïån tñch lûu vûåc 3.920,0km 2, àöå döëc trung bònh 6,8% vaâ söng Kröng Ana daâi 215,0km, diïån tñch lûu vûåc 3.960,0km 2. Àöìng bùçng söng Cûãu Long coá töíng diïån tñch tûå nhiïn khoaãng 3,96 triïåu ha (~39.600,0km 2 ) 4,0 triïåu ha (~ ,0km 2 ) trong söë diïån tñch lûu vûåc söng Mï Köng taåi Viïåt Nam. Vuâng thêëp dûúái traåm Kratie coá diïån tñch lûu vûåc khoaãng ,0km 2 trong àoá coá àöìng bùçng chêu thöí haå du söng Mï Köng vúái diïån tñch khoaãng , ,0km 2 trong töíng söë ,0km 2 diïån tñch toaân lûu vûåc söng Mï Köng tûâ 44

45 TIÏÌM NÙNG NGUÖÌN NÛÚÁC TRONG LÛU VÛÅC... àêìu nguöìn xuöëng àïën têån Biïín Àöng. Do vêåy nïëu tñnh theo söë liïåu sûu têìm nïu trïn thò töíng diïån tñch lûu vûåc söng Mï Köng taåi Viïåt Nam khoaãng ,0km 2 (100,0%), trong àoá caác tónh phña Bùæc àïën Huïë khoaãng 3.138,0km 2 (4,7%), vuâng Têy Nguyïn khoaãng ,0km 2 (35,3%) vaâ vuâng àöìng bùçng söng Cûãu Long khoaãng ,0km 2 (60,0%). Nhûäng söë liïåu naây coá thïí sûã duång sú böå nïëu chûa coá taâi liïåu khaão saát ào àaåc naâo chñnh xaác hún trong thûåc tïë. II. DOÂNG CHAÃY TRONG LÛU VÛÅC SÖNG MÏ KÖNG Doâng chaãy trong söng Mï Köng hoaân toaân laâ nûúác ngoåt, nhiïìu phuâ sa trong muâa mûa luä tûâ thûúång nguöìn chaãy xuöëng haå lûu chaãy qua àöìng bùçng Söng Cûãu Long (ÀBSCL) àïën gêìn caác cûãa söng ra biïín Àöng giao lûu vúái doâng thuãy triïìu nûúác mùån tûâ biïín Àöng xêm nhêåp vaâo trong möîi pha triïìu àónh. Taåi caác cûãa söng ra biïín Àöng nûúác mùån do thuãy triïìu biïín xêm nhêåp vaâo sêu trong söng Tiïìn vaâ söng Hêåu vuâng àöìng bùçng söng Cûãu Long tûâ 30,0km àïën 60,0km trong muâa khö caån vaâ nhoã hún trong caác muâa mûa luä tûâng ngaây theo chu kyâ thuãy triïìu. Theo caác söë liïåu thöëng kï töíng cöång toaân lûu vûåc, töíng diïån tñch lûu vûåc söng Mï Köng khoaãng ,0km 2 àïën ,0km 2, coi nhû tyã lïå 100,0% vaâ doâng chaãy 100,0%, trong àoá göìm: - Trong laänh thöí Trung Quöëc diïån tñch lûu vûåc khoaãng ,0km 2 chiïëm 21,0%, doâng chaãy khoaãng 16,0%. - Àõa phêån Myanmar diïån tñch lûu vûåc khoaãng ,0km 2 chiïëm 3,0%, doâng chaãy khoaãng 2,0%. - Àõa phêån Laâo diïån tñch lûu vûåc xêëp xó ,0km 2 chiïëm 25,0%, doâng chaãy khoaãng 35,0%. - Àõa phêån Thaái Lan diïån tñch lûu vûåc ,0km 2 chiïëm 23,0%, doâng chaãy khoaãng 18,0%. - Àõa phêån Campuchia diïån tñch lûu vûåc ,0km 2 chiïëm 20,0%, doâng chaãy khoaãng 18,0%. - Töíng diïån tñch lûu vûåc söng Mï Köng nùçm trong laänh thöí Viïåt Nam theo thöëng kï chó khoaãng ,0km 2, chiïëm 8,0% töíng diïån tñch lûu vûåc söng Mï Köng, töíng doâng chaãy khoaãng 11,0%, trong àoá ÀBSCL coá doâng chaãy taåi chöî chiïëm ~ 4,7% töíng lûúång doâng chaãy cuãa söng Mï Köng. Theo taâi liïåu quan trùæc thuãy vùn taåi traåm Jinghong Têy Nam Trung Quöëc coá töíng lûúång doâng chaãy khoaãng 74,0 tyã m 3 /nùm. Taåi traåm Chiang Sean biïn giúái Trung - Miïën diïån tñch lûu vûåc khoaãng ,0km 2 vúái töíng lûúång doâng chaãy 85,0tyãm 3 /nùm. Taåi traåm Vientiane cuãa Laâo coá diïån tñch lûu vûåc ,0km 2 vúái töíng lûúång doâng chaãy 139,0 tyã m 3 /nùm. Taåi traåm Kratie cuãa Campuchia coá diïån tñch lûu vûåc ,0km 2 vúái töíng lûúång doâng chaãy 416,0 tyã m 3 /nùm, mûåc nûúác trung bònh nhiïìu nùm khoaãng 11,15m. Taåi Cambodia coá höì chûáa nûúác Biïín Höì chaãy qua söng Tonlesap nöëi vúái söng Mï Köng phña haå lûu traåm Kratie trûúác khi vaâo ÀBSCL. Muâa khö Biïín Höì coá diïån tñch nûúác 3.000,0km 2, sêu trung bònh 1,0m, sêu nhêët laâ 3,0m, cung cêëp khoaãng 16,0 % lûu lûúång trong muâa khö caån vaâo söng Mï Köng vúái töíng lûúång doâng chaãy ra khoaãng tûâ 43,5km 3 /nùm 78,6 km 3 /nùm 104,8km 3 /nùm. Vaâo muâa luä Biïín Höì sêu 11,0m vaâ diïån tñch mùåt höì lïn túái ,0km 2. Höì chûáa trung bònh khoaãng 80,0 tyã m 3 nûúác trong 3 àïn 4 thaáng muâa mûa, trong àoá 34,0 tyã m 3 nûúác do nûúác mûa trong lûu vûåc, 46,0 tyã m 3 nûúác tûâ söng Mï Köng chaãy vaâo, khoaãng 12,0 % nûúác böëc húi, 1,0 % chaãy vaâo kinh raåch quanh höì, 87,0% chaãy vaâo söng Tonle Sap vaâ xuöi doâng vaâo àõa phêån Viïåt Nam. Tûâ thaáng 10 àïën thaáng 5 nùm sau, nûúác tûâ Biïín Höì chaãy ra söng Tonle Sap vaâo söng Hêåu vaâ söng Tiïìn cuãa Viïåt Nam trûúác khi ra biïín. Taåi traåm Kratie Cambodia, lûu lûúång doâng chaãy trung bònh thaáng 1 khoaãng 5.000m 3 /s, thaáng 2 khoaãng < 3.000m 3 /s, thaáng 3 < 2.000m 3 /s vaâ 4 khoaãng >2.000 m 3 /s, thaáng 5 khoaãng 2.300m 3 /s, thaáng 6 khoaãng 6.500m 3 /s tùng dêìn àïën thaáng 7, 8 khoaãng tûâ m 3 /s àïën thaáng 9 khoaãng m 3 /s vaâ caác thaáng àónh luä coá thïí tùng àïën m 3 /s, àónh luä coá thïí lïn trïn m 3 /s. Lûu lûúång doâng chaãy trung bònh nùm taåi traåm ào thuãy vùn Kratie Cambodia khoaãng ,0m³/s. Vuâng haå du söng Mï Köng kïí tûâ traåm Kratie coá diïån tich lûu vûåc khoaãng ,0km 2, trong àoá coá chêu thöí hay àöìng bùçng haå du söng Mï Köng hoùåc Mï Köng Delta vúái diïån tñch khoaãng , ,0km 2 vaâ töíng lûúång doâng chaãy khoaãng 84,0 tyã m 3 /nùm, trong àoá coá àöìng bùçng söng Cûãu Long vúái diïån tich lûu vûåc taåi Viïåt Nam khoaãng ,0km ,0km 2. Töíng diïån tñch lûu vûåc söng Mï Köng àïën biïín Àöng khoaãng ,0km 2 vúái töíng lûúång doâng chaãy nùm khoaãng 500,0tm 3 /nùm 507,0 tyã m 3 /nùm trong àoá töíng lûúång doâng chaãy do mûa taåi chöî ÀBSCL khoaãng 23,5 tyã m 3 /nùm 25,0 tyãm 3 /nùm vaâ khoaãng 475,0 tyã m 3 /nùm 483,5 tyã m 3 /nùm, trung bònh khoaãng 480,0 tyã m 3 /nùm töíng lûúång doâng chaãy tûâ Campuchia vaâo ÀBSCL qua doâng söng Cûãu Long taåi Tên Chêu trïn nhaánh söng Tiïìn vaâ Chêu Àöëc trïn nhaánh söng Hêåu cuâng doâng chaãy traân qua vuâng biïn giúái Viïåt Nam - Campuchia. Trong sûã saách Viïåt Nam coân goåi laâ Söng Khung, ngûúâi Laâo vaâ Thaái Lan coân goåi laâ MeâNam Khong nghôa 45

46 TIÏÌM NÙNG NGUÖÌN NÛÚÁC TRONG LÛU VÛÅC... laâ söng Meå hoùåc söng Caái, ngaây nay àa söë caác quöëc gia trong lûu vûåc goåi laâ söng Mï Cöng hoùåc söng Mï Köng. III. TAÂI NGUYÏN THIÏN NHIÏN Trong lûu vûåc söng Mï Köng coá hún 65,0 triïåu ngûúâi vaâ triïín voång coá khoaãng 300,0 triïåu cû dên vúái trïn 100 dên töåc khaác nhau taåo thaânh nhûäng vuâng àa daång sùæc töåc vaâ vùn hoaá. Söng Mï Köng coá nguöìn taâi nguyïn nûúác ngoåt döìi daâo trïn hêìu hïët chiïìu daâi söng coá thïí duâng trong sinh hoåat vaâ tröìng troåt, nuöi tröìng vaâ àaánh bùæt thuãy saãn. Tûâ cûãa söng ra biïín Àöng vaâo sêu nöåi àõa khoaãng 30,0 km 60,0km nûúác söng bõ nhiïîm mùån biïín chó thñch nghi vúái thuãy saãn nûúác lúå vaâ haãi saãn. Doâng söng thuêån lúåi cho phaát triïín nöng nghiïåp, àaánh bùæt vaâ nuöi tröìng thuãy saãn, saãn xuêët haâng hoáa vaâ phaát triïín du lõch, caác lúåi ñch khaác nhû giaãm thiïíu luä, trûä nûúác vaâ laâm saåch möi trûúâng. Coá möåt söë vuâng rûâng cêy röång lúán vaâ trïn àöìi nuái cuäng coá rûâng cêy lêëy göî, rûâng àûúác, cêy buåi phuã xanh àêët tröëng trong lûu vûåc söng,... Rûâng goáp phêìn taåo möi trûúâng söëng àa daång cho nhiïìu loaâi àöång thûåc vêåt coá ñch cho nhu cêìu tiïu duâng trong xaä höåi. Haå lûu vûåc söng coá nhûäng nguöìn caá nûúác ngoåt lúán khoaãng 850 loaâi caá vaâ thuãy saãn, saãn lûúång àaánh bùæt thuãy saãn khoaãng 4,0 triïåu têën möîi nùm. Àaánh bùæt vaâ nuöi tröìng thuãy saãn coá thu nhêåp quan troång, phaát sinh ra caác nghïì liïn quan nhû saãn xuêët caác cöng cuå àaánh bùæt, sûãa chûäa taâu thuyïìn, chïë biïën thûác ùn cho thuãy saãn, cuãa caác cû dên trong lûu vûåc. Khoaãng 85% dên cû trong lûu vûåc laâ nöng dên vaâ ngû dên àang canh taác àöìng ruöång 2 àïën 3 vuå möåt nùm vúái khoaãng hïå thöëng tûúái tiïu. Caác cöng trònh thuyã àiïån trïn doâng nhaánh vaâ doâng chñnh söng àaä vaâ àang xêy dûång ngaây caâng nhiïìu. Vêån taãi thuãy, giao thûúng vaâ du lõch coá àiïìu kiïån phaát triïín khaá thuêån tiïån. Söng Mï Köng coá vai troâ quan troång àöëi vúái thûúng maåi, vêån taãi thuãy vaâ du lõch, hêìu hïët doâng chñnh söng vaâ caác söng nhaánh haå lûu àïìu coá thïí ài laåi bùçng àûúâng thuãy tûâng phên khuác, trûâ khu vûåc gêìn thaác Khone biïn giúái Laâo - Campuchia. Caác hoaåt àöång thûúng maåi vaâ hïå thöëng lûu thöng àûúåc caãi thiïån, ngaânh du lõch trong lûu vûåc àang phaát triïín vúái caác caãnh àeåp thiïn nhiïn vaâ xaä höåi cuäng àang phaát triïín töët. Àaä coá 37 chiïëc cêìu giao thöng qua vuâng haå lûu söng Mï Köng göìm 21 cêìu tûâ cêìu Hûäu nghõ Laâo - Myanmar nöëi Luangnamtha cuãa Laos sang Shan cuãa Myanmar àïën cêìu Ta Khmau nöëi qua Phnöm Pïnh, coá 10 cêìu qua söng Tiïìn vaâ 6 cêìu qua söng Hêåu trong vuâng ÀBSCL tûâ cêìu Höìng Ngûå Tên Chêu nöëi Àöìng Thaáp sang An Giang àïën cêìu Àaåi Ngaäi nöëi Traâ Vinh qua Soác Trùng, àaä hoùåc àang xêy dûång hoùåc àaä lïn kïë hoaåch xêy dûång vaâ viïåc xêy dûång hïå thöëng àûúâng cao töëc xuyïn AÁ Chêu bùæt àêìu khúãi àöång liïn kïët caác thaânh phöë chñnh trong lûu vûåc taåo thuêån lúåi hún nûäa cho viïåc phaát triïín kinh tïë vaâ xaä höåi trong lûu vûåc söng Mï Köng. IV. HÚÅP TAÁC KHAI THAÁC VAÂ BAÃO VÏå NGUÖÌN NÛÚÁC Saáu quöëc gia göìm Trung Quöëc, Miïën Àiïån, Thaái Lan, Laâo, Campuchia vaâ Viïåt Nam töí chûác thaânh lêåp uãy Höåi quöëc tïë söng Mï Köng tûâ nùm 1957 àïën nay àïí húåp taác phaát triïín söng Mï Köng nhùçm muåc àñch caãi thiïån àúâi söëng, xoáa àoái giaãm ngheâo vaâ taåo àiïìu kiïån thuêån tiïån cho sûå phaát triïín bïìn vûäng theo caác muåc tiïu cuå thïí trong nhêån biïët vaâ tùng cûúâng caác cú höåi phaát triïín, khuyïën khñch àêìu tû vaâ thûúng maåi giûäa caác quöëc gia, giaãi quyïët hoùåc giaãm thiïíu caác vêën àïì xuyïn biïn giúái vaâ àaáp ûáng caác nhu cêìu chung trong chñnh saách vaâ nguöìn lûåc. Caác giaãi phaáp thûåc hiïån theo caác chûúng trònh khaão saát, nghiïn cûáu phaát triïín tûå chuã, tûå do vaâ húåp taác thiïët thûåc, cöng khai dên chuã trïn caác phûúng tiïån thöng tin cöng cöång trong quöëc gia vaâ quöëc tïë. V. THUÃY ÀIÏåN SÖNG MÏ KÖNG 1. Tiïìm nùng trûä lûúång thuãy nùng Söng Lan Cang hoùåc Lan Can hoùåc Lan Xang hoùåc Lan Thûúng Giang laâ phêìn thûúång nguöìn cuãa söng Mï Köng thuöåc àõa phêån Trung Quöëc coá àöå chïnh cao khoaãng 4.500, ,0m trïn chiïìu daâi doâng chaãy khoaãng 2.200, ,0km, nïn coá nguöìn thuãy nùng döìi daâo, trûä lûúång lúán. Àõa hònh loâng söng daãi heåp, hai búâ nuái cao döëc àûáng, doâng nûúác chaãy xiïët. Nhiïìu võ trñ coá àöå döëc lúán rêët thuêån lúåi cho viïåc xêy dûång caác nhaâ maáy thuãy àiïån. Haå lûu söng Mï Köng nùçm trïn laänh thöí 4 nûúác Laâo, Thaái Lan, Campuchia vaâ Viïåt Nam coá àöå chïnh lïåch cao àöå doâng chaãy khoaãng 500,0m trïn chiïìu daâi khoaãng 2.000,0km tûâ biïn giúái Miïën - Trung Quöëc àïën traåm ào Kratie vuâng thaác Sambo cuãa Campuchia. Mùåc duâ àöå chïnh khöng nhiïìu so vúái vuâng thûúång lûu, nhûng àoaån doâng söng chaãy qua Laâo vaâ Thaái Lan coá àöå döëc lúán, àõa hònh hai bïn búâ söng coá nhiïìu àöìi nuái cao, coá nhûäng thaác ghïình khaá thuêån lúåi cho viïåc xêy dûång caác cöng trònh thuãy àiïån. Taåi Campuchia, àöå döëc àoaån doâng chaãy qua laänh thöí àaä giaãm ài khaá nhiïìu nhûng cuäng coá möåt söë võ trñ coá thïí xêy dûång caác nhaâ maáy thuãy àiïån, khu vûåc traåm ào Kratie coá thaác Sambo laâ thaác cuöëi cuâng trïn àõa phêån Campuchia coá thïí xêy dûång traåm thuãy àiïån nùçm caách biïn giúái Viïåt Nam khoaãng 200,0km. Trïn laänh thöí Viïåt Nam, doâng chuã lûu söng Mï Köng ài qua vuâng àöìng bùçng Cûãu Long daâi khoaãng 220,0 250,0km, àõa hònh bùçng phùèng nïn ñt coá khaã nùng phaát triïín thuãy àiïån. Tuy vêåy, trïn caác söng nhaánh khúãi nguöìn tûâ vuâng Têy Nguyïn, doâng chaãy coá àöå döëc àaáng kïí vaâ coá thaác ghïình chïnh lïåch cao àöå lúán nïn Viïåt Nam cuäng àang xêy dûång vaâ 46

47 TIÏÌM NÙNG NGUÖÌN NÛÚÁC TRONG LÛU VÛÅC... phaát triïín caác traåm thuãy àiïån. + Möåt ûúác lûúång sú böå trûä nùng thuãy àiïån cuãa söng Mï Köng vïì mùåt kyä thuêåt coá thïí lïn túái , ,0MW. Böën nûúác haå lûu göìm Campuchia, Laâo, Thaái Lan vaâ Viïåt Nam coá tiïìm nùng thuãy àiïån quöëc gia ûúác tñnh khoaãng ,0 MW àïën ,0 MW, trong àoá vuâng haå lûu Mï Köng coá thïí cung cêëp ,0MW. + Möåt ûúác tñnh sú böå khaác cho biïët tiïìm nùng thuyã àiïån cuãa lûu vûåc söng Mï Köng khoaãng ,0MW. Trong àoá: Trung Quöëc: ,0MW. Haå lûu vûåc: ,0 MW trong àoá trïn doâng chñnh: ,0 MW; trïn caác doâng nhaánh: ,0 MW, göìm doâng nhaánh úã Laâo: ,0MW, doâng nhaánh úã Campuchia: 2.200,0MW, doâng nhaánh úã Thaái Lan: 700,0 MW, caác doâng söng nhaánh úã vuâng Têy Nguyïn cuãa Viïåt Nam khoaãng 2.000,0MW. Töíng dung tñch cuãa têët caã caác höì chûáa thuyã àiïån trong lûu vûåc chiïëm khoaãng 14,0% lûúång doâng chaãy trong söng Mï Köng. 2. Caác dûå aán thuãy àiïån thûúång nguöìn söng Mï Köng Tûâ nùm 1980, Trung Quöëc àaä quy hoaåch xêy dûång 25 bêåc thang trïn doâng chñnh vúái töíng cöng suêët lùæp maáy ,0 MW vaâ 120 dûå aán thuãy àiïån trïn caác doâng nhaánh vúái töíng cöng suêët lùæp maáy 2.600,0 MW. Trïn söng Lan Thûúng thuöåc àõa phêån Trung Quöëc dûå kiïën xêy dûång 15 bêåc thang thuãy àiïån vúái töíng cöng suêët lùæp maáy lïn àïën ,0 MW, töíng dung tñch chûáa 52,81 tyã m 3, dung tñch hûäu ñch 29,3 tyã m 3. Theo kïë hoaåch àaä àûúåc chñnh phuã Trung Quöëc thöng qua, àïën nùm 2020, trïn söng Lan Thûúng seä coá 8 nhaâ maáy thuãy àiïån àûúåc àûa vaâo vêån haânh vúái töíng cöng suêët ,0MW vaâ höì chûáa coá dung tñch khoaãng trïn 40,0 tyã m 3 nûúác, àïën nay àaä hoaân thaânh 5 cöng trònh, 3 àêåp khaác àang tiïëp tuåc hoaân thaânh àïën nùm Dûå kiïën àïën nùm 2040, seä xêy thïm tûâ 6 àïën 7 nhaâ maáy thuãy àiïån. 3. Caác dûå aán thuãy àiïån haå lûu söng Mï Köng Töíng söë coá 12 dûå aán thuãy àiïån trïn doâng chñnh haå lûu söng Mï Köng, trong àoá coá 10 dûå aán úã Laâo vaâ 2 dûå aán úã Campuchia. Theo thiïët kïë töíng cöång 12 traåm thuãy àiïån trïn doâng chñnh haå lûu söng Mï Köng coá cöng suêët túái ,0 MW chiïëm 23-28% tiïìm nùng thuãy àiïån quöëc gia cuãa böën nûúác haå lûu Mï Köng. Tûâ nùm 2007, caác nûúác Laâo, Thaái Lan vaâ Campuchia àöìng loaåt khúãi àöång viïåc nghiïn cûáu xêy dûång caác cöng trònh thuãy àiïån trïn doâng chñnh söng Mï Köng. Töíng cöng suêët lùæp maáy tûâ ,0MW àïën ,0MW, dung tñch chûáa khöng àiïìu tiïët khoaãng 8,5 tyã m 3 /nùm. Trong laänh thöí Viïåt Nam, caác söng nhaánh khúãi nguöìn tûâ Têy Nguyïn coá tiïìm nùng phaát triïín thuãy àiïån àaáng kïí. Hiïån taåi trïn caác söng nhaánh vuâng Têy Nguyïn trong lûu vûåc söng Mï Köng àaä xêy dûång 5 nhaâ maáy thuãy àiïån trïn doâng söng Sï San vúái töíng cöng suêët 1.500,0MW, trïn doâng söng Srepok coá 7 traåm thuãy àiïån vúái töíng cöng suêët 600,0 MW. Chûa kïí söng Àöìng Nai, chó tñnh trïn hai söng nhaánh trong lûu vûåc söng Mï Köng àoá thò töíng cöng suêët khoaãng 2.100,0 MW. VI. NHU CÊÌU DUÂNG NÛÚÁC TRONG LÛU VÛÅC SÖNG MÏ KÖNG 1. Nhu cêìu cêëp nûúác nöng nghiïåp Theo möåt söë kïët quaã thöëng kï trong lûu vûåc trong nùm 2000, Trung Quöëc cêìn nûúác nöng nghiïåp: (1,92-2,08) tyã m 3, tûúng lai nùm 2020 nöng nghiïåp cêìn (2,25-2,44) tyã m 3, cöng nghiïåp cêìn 750,0 triïåu m 3. Myanmar vúái tiïìm nùng 18,0 triïåu ha àêët coá khaã nùng tröìng troåt, àang coá 9,0 triïåu ha nöng nghiïåp trong àoá 4,5 triïåu ha tröìng luáa. Laâo coá diïån tñch ,0ha tröìng luáa àõnh canh trong àoá luáa muâa ,0ha, luáa àöng xuên ,0ha, töíng saãn lûúång 2,2 triïåu têën, hiïån nay coá nhu cêìu 3,0 tyã m 3 nûúác tûúái, seä cêìn 4,5 tyã m 3 nùm Thaái Lan coá diïån tñch ,0ha àang canh taác luáa vúái töíng nhu cêìu nûúác tûúái 12,3 tyã m 3 chiïëm 7%10% lûúång doâng chñnh Mï Köng, coá thïí tùng thïm ,0ha nêng töíng diïån tñch tröìng luáa lïn ,0ha àïën nùm 2030 vaâ cêìn khoaãng 23,0 tyã m 3 nûúác tûúái nïëu phaát triïín hïå thöëng thuãy lúåi àuã cung cêëp nûúác tûúái. Campuchia àang canh taác ,0 ha luáa trong àoá ,0 ha luáa Heâ thu vaâ ,0ha luáa Àöng xuên, töíng nhu cêìu nûúác nùm 2007 laâ 3,3 tyã m 3, tûúng lai nùm 2030 seä coá ,0ha tröìng luáa göìm luáa Heâ thu ,0ha vaâ Àöng xuên ,0 ha vúái nhu cêìu tûúái khoaãng 4,9 tyã m 3. Töíng lûúång nûúác theo nhu cêìu tûúái luáa trong lûu vûåc àïën biïn giúái Campuchia - Viïåt Nam nùm 2007 khoaãng 20,52 tyã m 3 /nùm, àïën nùm 2030 khoaãng 34,84 tyã m 3 möîi nùm. Trong àõa phêån Viïåt Nam chûa coá thöëng kï cuå thïí vaâ àêìy àuã nhu cêìu duâng nûúác trong caác vuâng thuöåc lûu vûåc söng Mï Köng. Möåt söë kïët quaã tñnh toaán khaái quaát coá thïí phaãn aánh phêìn naâo tònh hònh khai thaác taâi nguyïn nûúác trong lûu vûåc söng Mï Köng taåi Viïåt Nam. 2. Nhu cêìu nûúác trong cöng nghiïåp thuãy àiïån Theo baáo caáo thöëng kï sú böå cuãa MRC nùm 2009, lûúång nûúác cêìn duâng riïng cho cöng nghiïåp thuãy àiïån trong toaân böå lûu vûåc sûã duång 15,596 tyã m 3 nûúác tñch trûä trong 20 höì chûáa. Trong àoá Trung Quöëc 22%, Myanmar 3%, Laâo 25%, Thaái Lan 23%, Campuchia 19%, Viïåt Nam 8%. Trung Quöëc àaä coá 6 höì chûáa trûä nûúác khoaãng 4,6% tûúng àûúng 23,3 tyã m 3, trong tûúng lai coá nhiïìu höì chûáa vúái sûác chûáa 52,81 tyã m 3 vúái dung tñch hûäu duång khoaãng 29,3 tyã m 3. Vuâng haå lûu vûåc coá 11 àêåp trïn doâng chñnh sûác chûáa 0,5% tûúng àûúng 2,5 tyã 8,0 tyã m 3, coân laåi 40 höì hiïån coá vaâ 70 höì nûäa àïën nùm 2030 hoâan thaânh trïn caác doâng nhaánh chiïëm 8,9% tûúng àûúng 45,1 tyã m 3. Töíng dung tñch chûáa nûúác cuãa caác höì chûáa nûúác thuãy àiïån trong toaân böå lûu vûåc khoaãng 14,0% töíng lûúång doâng chaãy 507,0 tyã m 3 /nùm cuãa söng Mï Köng tûúng àûúng khoaãng 71,0 tyã m 3 /nùm. 3. Nhu cêìu nûúác trong cöng nghiïåp khaác vaâ dên sinh Theo söë liïåu thöëng kï khaái quaát nùm 2000 vaâ nùm 2007: Trung Quöëc coá nhu cêìu nûúác cöng nghiïåp khoaãng 518,0 triïåu m 3 trong nùm Campuchia 47

48 TIÏÌM NÙNG NGUÖÌN NÛÚÁC TRONG LÛU VÛÅC... nùm 2000: 64,29 triïåu m 3, nùm 2007: 563,37 triïåu m 3. Laâo nùm 2000: 111,83 triïåu m 3 ; nùm 2007: 111,83 triïåu m 3. Thaái Lan nùm 2000: 874,28 triïåu m 3, nùm 2007: 1.088,13 triïåu m 3. Viïåt Nam chó tñnh lûu vûåc söng Sï San vaâ Srepok nùm 2000: 52,30 triïåu m 3, nùm 2007:51,82 triïåu m 3. Töíng cöång nhu cêíu duâng nûúác trong cöng nghiïåp vaâ dên sinh vuâng haå lûu vûåc söng Mï Köng nùm 2000: 1.602,70 triïåu m 3, nùm 2007: 1.815,15 triïåu m 3, nùm 2030 khoaãng 3.131,14 triïåu m 3. Nùm 2000, toaân böå lûu vûåc söng coá lûúång nûúác duâng trong cöng nghiïåp khaác vaâ dên sinh khoaãng 2.120,7 triïåu m 3 tûúng àûúng 2,12 tyã m 3 nûúác ngoåt. Töíng nhu cêìu nûúác tûúái vuâng haå nguöìn söng Mï Köng nùm 2010 tùng 10,9% so vúái nùm Nöng nghiïåp trong lûu vûåc vûâa thêm canh tùng vuå vûâa phaát triïín múã röång diïån tñch tröìng troåt, nùng suêët vaâ saãn lûúång ngaây caâng nhiïìu, chêët lûúång lûúng thûåc àûúåc caãi thiïån vaâ nêng cao roä rïåt theo thúâi gian. Tuy rùçng caác söë liïåu thöëng kï rêët sú böå vaâ chûa àêìy àuã, song cuäng phaãn aánh phêìn naâo caác hoåat àöång cuãa cöång àöìng xaä höåi dên cû trong lûu vûåc cuâng vúái doâng söng Mï Köng huâng vô theo thúâi gian. VII. TIÏÌM NÙNG DOÂNG CHAÃY SÖNG MÏ KÖNG TAÅI VIÏÅT NAM Lûu vûåc söng Mï Köng taåi Viïåt Nam khoaãng chûâng ,0km 2 göìm caác vuâng Bùæc àïën Huïë khoaãng 3.138,0km 2, vuâng Têy Nguyïn khoaãng ,0km 2 vaâ vuâng àöìng bùçng söng Cûãu Long (ÀBSCL) khoaãng ,0 km 2. Trong caác diïån tñch àoá bao göìm diïån tñch àêët tröìng luáa vaâ cêy lûúng thûåc, diïån tñch tröìng cêy cöng nghiïåp vaâ cêy ùn quaã, diïån tñch nuöi thuãy saãn vaâ giao thöng thuãy, diïån tñch rûâng, diïån tñch caác àö thõ, khu cöng nghiïåp vaâ khu dên cû, diïån tñch coân hoang daä vaâ àöìi nuái chûa sûã duång. Nhu cêìu sûã duång nûúác ngoåt chuã yïëu bao göìm lûúång nûúác duâng àïí tûúái cêy tröìng, duâng trong thuãy saãn vaâ giao thöng thuãy, nûúác duâng trong cöng nghiïåp vaâ dên cû. Nhu cêìu nûúác vuâng nöng nghiïåp duâng cho dên cû tñnh theo chó tiïu duâng nûúác àö thõ khoaãng 90,0 120,0l/ngûúâi ngaây àïm vaâ coá bao göìm thïm nûúác cho chùn nuöi gia suác, thuãy saãn vaâ tröìng troåt trong vûúân gia àònh vaâ caác nhu cêìu cêìn thiïët khaác trong sinh hoaåt. Vuâng ÀBSCL chûa coá àiïìu kiïån phaát triïín thuãy àiïån nïn chûa coá nhu cêìu sûã duång nûúác phaát àiïån maâ chó coá nhu cêìu tñch nûúác àïí tûúái tiïu cho cêy tröìng, lûúång nûúác tûúái taåi mùåt ruöång vaâ tiïu hao trïn caác kïnh dêîn, nûúác duâng trong cöng nghiïåp hoáa,... + Vuâng ÀBSCL cuãa Viïåt Nam trong nùm 2017 coá diïån tñch àêët tröìng luáa göìm ,0ha luáa Àöng Xuên, ,0ha luáa Heâ Thu vaâ ,0ha luáa Thu Àöng. Diïån tñch tröìng troåt cêy lûúng thûåc coá thay àöíi khöng nhiïìu trong quaá trònh phaát triïín. Töíng dên söë hiïån taåi khoaãng 18,0 triïåu ngûúâi, trong tûúng lai àïën nùm 2050 khoaãng 32,0 triïåu ngûúâi, do àoá quy mö dên söë trung bònh tñnh toaán nhu cêìu sûã duång nûúác trong thúâi gian tûâ nay àïën nùm 2050 khoaãng 25,0 triïåu ngûúâi. Nïëu tñnh toaán sú böå dûåa theo söë liïåu thöëng kï trong vuâng Àöìng Thaáp Mûúâi 6 thaáng àêìu nùm 2017 tûâ thaáng 1 àïën thaáng 6 thò coá lûu lûúång trung bònh nûúác tûúái caác loåai luáa khoaãng 174,5m 3 /s tûúng àûúng 454,417 triïåu m 3 /thaáng vúái töíng diïån tñch luáa tûâ ,0ha àïën ,0ha. Trïn cú súã àoá tñnh sú böå trïn toaân böå diïån tñch tröìng luáa cuãa ÀBSCL thò töíng lûúång nûúác tûúái luáa khoaãng 12,0 tyã 17,5 tyã 20,0 tyã m 3 nûúác ngoåt möîi nùm. Nïëu tñnh khaái quaát nhu cêìu tûúái nùng suêët cao theo TCVN thò töíng lûúång nûúác tûúái luáa, rau maâu vaâ cêy tröìng khaác khoaãng 39,2 tyã m 3, nïëu göìm caác nhu cêìu khaác thò cêìn khoaãng 55,7 tyã m 3 àïën nùm Thúâi khoaãng nùm 2030 àïën nùm 2050 nhu cêìu tûúái tröìng troåt coá thïí lïn àïën 50,3 tyã m 3 vaâ töíng caác nhu cêìu nûúác lïn àïën 76,2 tyã m 3 möîi nùm. + Vuâng Têy Nguyïn coá töíng diïån tñch lûu vûåc söng Xï Xan (Sï San) vaâ söng Xï rï pöëk (Srepok) khoaãng (23.480, , ,0)km 2 chiïëm (45,9 55,1)% trong töíng diïån tñch tûå nhiïn khoaãng (54.474, ,0)km 2, trung bònh khoaãng ,5km 2, cuãa toaân böå vuâng Têy Nguyïn bao göìm 5 tónh Kon Tum, Gia Lai, Àùæk Lùk, Àùæk Nöng vaâ Lêm Àöìng. Töíng diïån tñch àêët coá khaã nùng canh taác luáa vaâ cêy tröìng khoaãng 2,8 triïåu ha trong àoá coá 1,0 triïåu ha àêët àoã bazan vaâ 1,8 ha àêët àoã vaâng vaâ àêët xaám túi xöëp maâ kköng maâu múä nhû àêët bazan. Coân laåi khoaãng 2,65 triïåu ha àêët rûâng coã cêy vaâ àöìi nuái troåc hoang daä. Trong lûu vûåc söng Xrïpöëk àang canh taác ,0 ha luáa 2 vuå Heâ Thu vaâ Àöng Xuên, ,0ha vûúân caâ phï vaâ caác cêy cöng nghiïåp khaác. Trong lûu vûåc söng Xï Xan chûa coá söë liïåu thöëng kï cuå thïí song sú böå coá thïí duâng tûúng tûå cú cêëu tröìng troåt lûu vûåc söng Xrïpöëk. Do àoá töíng nhu cêìu nûúác tûúái cho luáa vaâ caác cêy tröìng cuãa toaân böå lûu vûåc taåi vuâng Têy Nguyïn khoaãng 2,0 2,5 tyã m 3 /nùm. Töíng lûúång doâng chaãy trong lûu vûåc caác söng nhaánh Xï Xan vaâ Xrïpöëk khoaãng 19,5 tyã m 3 /nùm, töíng lûúång böëc húi khoaãng 13,0 tyã m 3 /nùm vaâ lûúång nûúác thêëm xuöëng àêët khoaãng 6,6 tyã m 3 /nùm, tûúng ûáng vúái töíng lûúång mûa trung bònh theo thúâi gian khoaãng 1.950,0mm/nùm, nïëu theo thúâi gian vaâ khöng gian tñnh toaán thò khoaãng 1.660,0mm/nùm hoùåc tûúng àûúng 42,0 tyã m 3 nûúác mûa möîi nùm trong toaân böå lûu vûåc söng Mï Köng taåi vuâng Têy Nguyïn trong àõa phêån Viïåt Nam. Khi coá nhiïìu taâi liïåu thûåc ào mûa trong vuâng thò tñnh toaán àiïìu chónh laåi lûúång mûa àïí coá giaá trõ húåp lyá nhêët cho duâ khöng thïí naâo coá möåt giaá trõ bêët biïën cuãa giaá trõ trung bònh àoá, cuäng vò vêåy khi tñnh toaán thiïët kïë cöng trònh cêìn sûã duång taâi liïåu taåi caác traåm ào gêìn cöng trònh nhêët, haån chïë sûã duång giaá trõ trung bònh theo thúâi gian vaâ khöng gian àïí traánh mùæc sai söë khoá kiïím soaát vúái caác àaåi lûúång chûáa àûång tñnh ngêîu nhiïn àoá. Trong tûúng lai phaát triïín canh taác trïn toaân böå diïån tñch tiïìm nùng nöng nghiïåp cuãa vuâng Têy Nguyïn, nïëu tñnh khaái quaát theo cú cêëu tröìng luáa 30,0% diïån tñch tûúng àûúng vúái ,0ha vaâ 70,0% diïån tñch tröìng cêy khaác tûúng àûúng ,0 ha thò nhu cêìu nûúác tûúái trong nöng nghiïåp seä cêìn khoaãng (16,0 21,0) tyã m 3 /nùm,vúái töíng lûúång doâng chaãy trung bònh toaân vuâng khoaãng 47,5 tyã m 3 /nùm. Nïëu dên cû phaát triïín tûâ 6,0 triïåu lïën 9,0 triïåu àïën nùm 2030 hoùåc 2050 thò nhu cêìu nûúác dên sinh 48

49 TIÏÌM NÙNG NGUÖÌN NÛÚÁC TRONG LÛU VÛÅC... vaâ cöng nghiïåp hoáa trung bònh cuäng khoaãng 1,5 tyã m 3 /nùm. Töíng nhu cêìu nûúác ngoåt trong toaân böå vuâng Têy Nguyïn khoaãng (17,5-22,5) tyã m 3, trung bònh khoaãng 20,0 tyã m 3 /nùm chûa kïí nûúác trong cöng nghiïåp thuãy àiïån. Ngaây nay trong quaá trònh xêy dûång vaâ phaát triïín kinh tïë xaä höåi taåi Viïåt Nam noái chung vaâ caác vuâng kinh tïë quan troång vaâ to lúán nhû Têy Nguyïn, ÀBSCL, Àaãng vaâ Nhaâ nûúác luön quan têm hoaân thiïån vaâ àiïìu chónh chñnh saách phaáp luêåt, phï duyïåt qui hoåach àöëi vúái lônh vûåc taâi nguyïn nûúác vaâ ban haânh caác nghõ quyïët chó thõ cêìn thuác àêíy àiïìu tra cú baãn, quy hoaåch, quan trùæc, giaám saát, ngùn ngûâa suy thoáai caån kiïåt nguöìn nûúác, húåp taác quöëc tïë trong quaãn lyá vaâ khai thaác nguöìn nûúác tiïët kiïåm, hiïåu quaã vaâ bïìn vûäng. Caác cú quan Böå chuyïn ngaânh triïín khai vaâ töí chûác thûåc hiïån, àõnh hûúáng nghiïn cûáu, àïì ra caác giaãi phaáp, töíng húåp vaâ thöng tin kïët quaã. Vúái nhûäng àõnh hûúáng vaâ töí chûác thûåc hiïån nhû vêåy, chùæc chùæn cöng viïåc khai thaác vaâ quaãn lyá tiïìm nùng nguöìn nûúác, nguöìn thuãy nùng coá nhiïìu àiïìu kiïån thuêån tiïån vaâ thu àûúåc nhiïìu kïët quaã hûäu hiïåu goáp phêìn tñch cûåc vaâ hiïåu quaã cao trong cöng viïåc khai thaác tiïìm nùng vaâ quaãn lyá taâi nguyïn nûúác, nùng lûúång thuãy àiïån kõp thúâi àaáp ûáng caác nhu cêìu nûúác ngoåt saåch vaâ nùng lûúång àiïån àuã cung cêëp vaâ dõch vuå cho sûå phaát triïín kinh tïë xaä höåi trong khu vûåc noái riïng vaâ noái chung trong cöng cuöåc phaát triïín kinh tïë xaä höåi taåi Viïåt Nam. TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO: 1. UÃy höåi quöëc tïë söng Mï Köng MRC, Lûu vûåc söng Mï Köng, Website Internet Baách khoa toaân thû múã Wikipedia, Mï Köng. Website Internet Böå KHCN, Cuåc Thöng Tin KH&CN quöëc gia, Xêm nhêåp mùån taåi Àöìng bùçng söng Cûãu Long - nhûäng giaãi phaáp ûáng phoá hiïåu quaã trong àiïìu kiïån biïën àöíi khñ hêåu; töíng luêån 2/2016,. Website Internet Böå Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng Viïåt Nam, Têåp àoaân HDR, Englewood, Colorado, Hoa Kyâ & Têåp àoaân DHI, Àan Maåch, Nghiïn cûáu taác àöång cuãa caác cöng trònh thuãy àiïån trïn doâng chñnh söng Mï Cöng. Website Internet Trung têm quöëc tïë vïì quaãn lyá möi trûúâng, Baáo caáo toám tùæt Àaánh giaá Möi trûúâng chiïën lûúåc vïì thuãy àiïån doâng chñnh söng Mï Köng. Website Internet Cuåc quaãn lyá taâi nguyïn nûúác, Böå NN&PTNT, Khoa hoåc vaâ cöng nghïå phuåc vuå quaãn lyá, khai thaác, sûã duång vaâ baão vïå taâi nguyïn nûúác. Website Internet Viïån khoa hoåc khñ tûúång thuãy vùn vaâ möi trûúâng, Dûå aán taác àöång cuãa biïën àöíi khñ hêåu lïn taâi nguyïn nûúác vaâ caác biïån phaáp thñch ûáng Àöìng bùçng söng Cûãu Long. Website Internet Viïån khoa hoåc khñ tûúång thuãy vùn vaâ biïën àöíi khñ hêåu, Tònh hònh thuãy vùn haå lûu söng Mï Cöng muâa khö, 2015 &2016. Website Internet Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi miïìn Nam, Baãn tin dûå baáo nhu cêìu nûúác tûúái vuâng Àöìng Thaáp Mûúâi nùm Website Internet Viïån Quy hoåach Thuãy Lúåi Miïìn Nam, Quy hoåach Thuãy lúåi àöìng bùçng söng Cûãu Long trong àiïìu kiïån biïën àöíi khñ hêåu & nûúác biïín dêng. Website Internet GS. TS. Àaâo Xuên Hoåc, Àöìng bùçng söng Cûãu Long chuã àöång söëng chung vúái luä, Taåp chñ KH&CN VN. Website Internet GS. TS. Nguyïîn Têët Àùæc, Caác mö hònh thuãy lûåc vaâ chêët lûúång nûúác phuåc vuå cöng taác qui hoåach caác hïå thöëng söng kïnh. Website Internet Lï Àûác Nùm, Höåi tûúái tiïu Viïåt Nam, ÀBSCL, nöîi lo coân àoá. Website Internet PhD. Trêìn Àùng Höìng, Thûã tòm giaãi phaáp thuãy lúåi cho ÀBSCL. Website Internet Ths. Àoâan Àònh Thoãa, Taâi nguyïn nguöìn nûúác vaâ nhu cêìu nûúác vuâng ÀBSCL, Taåp chñ Ngûúâi Xêy dûång söë 7&8/ Interim Committee for Co-ordination of Investigations of the lower Mekong Basin, Prepared for the workshop concluding phase I of delta salinity studies, Technical note, Eng/Seminar/21, [17]. Vaâ möåt söë taâi liïåu sûu têìm tham khaão khaác. TÖÍNG QUAN CAÁC NGHIÏN CÛÁU VÏÌ... (Tiïëp theo trang 41) phaáp quaãn trõ ruãi ro trong hoaåt àöång saãn xuêët kinh doanh cuãa caác doanh nghiïåp xêy dûång, Luêån aán tiïën sô, Àaåi hoåc Xêy dûång. 23. Àöî Thõ Myä Dung (2016), Nghiïn cûáu vaâ phên tñch caác yïëu töë ruãi ro aãnh hûúãng àïën dûå aán àêìu tû xêy dûång, Luêån aán tiïën sô, Àaåi hoåc Kiïën truác Haâ Nöåi. 24. Trõnh Thuây Anh (2006), Nghiïn cûáu möåt söë giaãi phaáp QLRR trong caác dûå aán xêy dûång cöng trònh giao thöng úã Viïåt Nam, Luêån aán tiïën syä, Àaåi hoåc Giao thöng vêån taãi. 25. Thên Thanh Sún (2015), Nghiïn cûáu phên böí ruãi ro trong hònh thûác húåp taác cöng tû phaát triïín cú súã haå têìng giao thöng àûúâng böå Viïåt Nam, Luêån aán tiïën syä, Àaåi hoåc Giao thöng vêån taãi, Haâ Nöåi. 26. Nguyïîn Vùn Chêu (2016), Quaãn lyá ruãi ro kyä thuêåt trong xêy dûång cöng trònh giao thöng àûúâng böå taåi Viïåt Nam, Luêån aán tiïën syä, Àaåi hoåc Giao thöng vêån taãi. 27. Nguyïîn Vùn Chung vaâ Lï Vùn Long (2005), Nghiïn cûáu ruãi ro khi àaánh giaá hiïåu quaã taâi chñnh caác dûå aán àêìu tû, Böå xêy dûång, Haâ Nöåi. 28. Tö Nam Toaân vaâ Kuzumasa Osawa (2008), Stakeholders Perception on Risk of BOT Infrastructure projects in Vietnam, University of Tokyo, Japan. 29. Lï Vùn Long (2006), Möåt söë vêën àïì vïì quaãn lyá ruãi ro trong dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh, Taåp chñ Kinh tïë xêy dûång, söë 4/ Nguyïîn Xuên Chñnh vaâ Nguyïîn Hoaâng Anh (2016), Tñnh toaán sûå cöë ruãi ro cuãa cöng trònh xêy dûång, Taåp chñ Khoa hoåc Cöng nghïå Xêy dûång söë 4/2016, Haâ Nöåi. 31. Phaåm Höìng Luên vaâ Lyá Thanh Tuâng (2011), ûáng duång phûúng phaáp àaánh giaá töíng húåp múâ trong phên tñch àaánh giaá ruãi ro caác dûå aán PPP giao thöng taåi Viïåt Nam, Taåp chñ cuãa Böå xêy dûång, söë 07, Lûu Trûúâng Vùn vaâ Trêìn Thanh Tuâng (2011), Phên tñch ruãi ro taâi chñnh dûå aán àêìu tû caãng biïín khu vûåc phña nam Viïåt Nam, Taåp chñ cuãa Böå xêy dûång, söë 07, Lï Kiïìu (2014), Quan àiïím vïì quaãn lyá ruãi ro, quaãn lyá caác tai naån lao àöång, Taåp chñ cuãa Böå xêy dûång, söë 01, Àinh Tuêën Haãi (2014), Quaãn lyá ruãi ro taâi chñnh trong caác doanh nghiïåp ngaânh xêy dûång, Taåp chñ Kinh tïë xêy dûång, söë 01,

50 CÚ SÚÃ KYÄ THUÊÅT HAÅ TÊÌNG - NÙNG LÛÚÅNG - MÖI TRÛÚÂNG NGHIÏN CÛÁU ÛÁNG DUÅNG CÖNG NGHÏå KHAI THAÁC NÛÚÁC MÙÅT TAÅI CAÁC SÖNG, SUÖËI NHOÃ PHUÅC VUÅ CÊËP NÛÚÁC SINH HOAÅT VAÂ TÛÚÁI CHO VUÂNG MIÏÌN NUÁI THAÂNH PHÖË ÀAÂ NÙÉNG - AÁP DUÅNG THÑ ÀIÏÍM CHO CÖNG TRÒNH CÊËP NÛÚÁC BÙÇNG TRAÅM BÚM VA TAÅI XAÄ HOÂA BÙÆC, HUYÏåN HOÂA VANG HOAÂNG NGOÅC TUÊËN - NGUYÏÎN VÙN LÛÅC LÏ VÙN TUÊN - MAÄ VÙN HUÂNG Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi miïìn Trung vaâ Têy Nguyïn Toám tùæt: Hiïån nay, viïåc cêëp nûúác saåch cho ngûúâi dên vuâng sêu, vuâng xa thuöåc khu vûåc miïìn nuái àang gùåp nhiïìu khoá khùn, thaách thûác, do àùåc thuâ chïnh cao àõa hònh lúán, phaåm vi khu vûåc röång, phên böë dên cû thûa thúát, caách xa nguöìn cêëp nûúác saåch cuãa thaânh phöë. Vêën àïì àùåt ra laâ phaãi àaãm baão 100% ngûúâi dên àûúåc duâng nûúác saåch húåp vïå sinh, vò thïë cêìn coá giaãi phaáp cêëp nûúác taåi chöî, hiïåu quaã, têån duång àûúåc nguöìn nûúác hiïån coá tûâ caác söng, suöëi nhoã cuãa àõa phûúng. Trong baâi baáo naây, chuáng töi àïì cêåp àïën kïët quaã nghiïn cûáu cuãa àïì taâi àaä thûåc hiïån vaâ têåp trung vaâo caác giaãi phaáp coá thïí khai thaác nûúác taåi chöî tûâ caác söng, suöëi nhoã phuâ húåp vúái àiïìu kiïån tûå nhiïn vuâng miïìn nuái, phên tñch caác nguyïn nhên gêy hû hoãng caác cöng trònh lêëy nûúác àaä tûâng àûúåc xêy dûång, tûâ àoá àaánh giaá caác àiïìu kiïån phuâ húåp vaâ lûåa choån giaãi phaáp khai thaác nûúác bùçng cöng nghïå Búm va àïí xêy dûång mö hònh cêëp nûúác phuåc vuå sinh hoaåt vaâ tûúái cho cêy tröìng cho möåt àõa phûúng thuöåc khu vûåc miïìn nuái thaânh phöë Àaâ Nùéng. Tûâ khoáa: Búm va; cung cêëp nûúác; xaä Hoâa Bùæc Abstract: At present, the supply of clean water to people in mountainous areas are facing many difficulties, challenge, due to the large differences in terrain elevation, wide area range, sparse population distribution, far from sources of water supply of the city. The problem is to ensure 100% of people have access to clean water, therefore, there should be water supply solutions in place, effectively, take advantage of available water resources from the small streams of the local. In this article, We mention the research results of the scientific subject has done and focus on solutions that can exploit local water from small rivers and streams suitable for natural conditions in mountainous areas, analyze the causes of damage to existing water supply facilities, from then assess the appropriate conditions and choose the solution of water extraction by automatic water pump technology to build a water supply model to provide water for living and Irrigation for crops in a locality of the mountainous area of Danang city. Key words: Ram pump; water supply; Hoa Bac commune 1. Àùåt vêën àïì Hiïån nay coá rêët nhiïìu giaãi phaáp, cöng nghïå khai thaác nûúác mùåt nhû sûã duång höì chûáa, àêåp dêng, traåm búm, cöëng lêëy nûúác, cûãa lêëy nûúác vúái möîi giaãi phaáp thûúâng chó phaát huy hiïåu quaã cao khi aáp duång phuâ húåp vúái àiïìu kiïån cuå thïí cuãa khu vûåc nhû: àõa hònh, àõa chêët, khñ tûúång thuãy vùn, têåp quaán sinh söëng, canh taác vaâ nhu cêìu duâng nûúác thûåc tïë Àöëi vúái caác söng, suöëi khu vûåc miïìn nuái coá diïån tñch lûu vûåc nhoã F<5km 2, chiïìu daâi ngùæn, àöå döëc lúán, bïì röång suöëi heåp thò tiïìm nùng khai thaác rêët lúán nhûng chûa àûúåc nghiïn cûáu vaâ khai thaác hiïåu quaã. Rêët nhiïìu khu vûåc miïìn nuái coá diïån tñch vuâng sûúân àöìi khaá lúán, coá khaã nùng tröìng caác loaåi cêy ùn quaã coá giaá trõ kinh tïë cao nhûng nguöìn nûúác tûúái laåi khöng coá hoùåc phaãi sûã duång giïëng khoan vaâ maáy búm thò chi phñ rêët lúán, vò vêåy hiïåu quaã kinh tïë khöng cao. Thaânh phöë Àaâ Nùéng, mùåc duâ laâ thaânh phöë biïín chuã yïëu phaát triïín du lõch nhûng vêîn coá tiïìm nùng lúán vïì phaát triïín kinh tïë nöng nghiïåp, búãi Àaâ Nùéng coá diïån tñch àêët sûúân àöìi lúán, nhiïìu khu vûåc chûa àûúåc khai hoang, coá nhiïìu söng suöëi nhoã chûa àûúåc khai thaác. Tûâ nhûäng tiïìm nùng àoá, UBND TP. Àaâ Nùéng àaä giao cho Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi miïìn Trung vaâ Têy Nguyïn triïín khai thûåc hiïån àïì taâi Nghiïn cûáu ûáng duång cöng nghïå khai thaác nûúác úã caác söng, suöëi nhoã phuåc vuå cêëp nûúác sinh hoaåt vaâ nûúác tûúái cho caác loaåi cêy ùn quaã vuâng sûúân àöìi huyïån Hoâa Vang, thaânh phöë Àaâ Nùéng. Nhoám nghiïn cûáu àaä chó ra caác giaãi phaáp khai thaác nûúác phuâ húåp vúái tûâng àiïìu kiïån tûå nhiïn khu vûåc coá thïí aáp duång vaâ triïín khai thiïët kïë xêy dûång möåt mö hònh cêëp nûúác thûåc tïë bùçng viïåc sûã duång cöng nghïå Búm va cho thön Nam Yïn, xaä Hoâa Bùæc, huyïån Hoâa Vang, thaânh phöë Àaâ Nùéng. Chuáng töi xin giúái thiïåu möåt söë kïët quaã nghiïn cûáu cuãa àïì taâi vïì caác giaãi phaáp khai thaác nûúác tûâ söng suöëi nhoã cuãa khu vûåc miïìn nuái nhû sau. 2. Àaánh giaá vïì àõa hònh vaâ khaã nùng cung cêëp nûúác tûâ caác söng suöëi nhoã dûå kiïën coá thïí khai thaác taåi huyïån Hoâa Vang, TP. Àaâ Nùéng 2.1. Àaánh giaá vïì àõa hònh caác doâng suöëi trïn àõa baân huyïån Hoâa Vang Thöng qua quaá trònh khaão saát thûåc àõa vaâ ghi nhêån tûâ thûåc tïë, àoaân khaão saát àaánh giaá thûåc traång àõa hònh 50

51 NGHIÏN CÛÁU ÛÁNG DUÅNG CÖNG NGHÏå KHAI THAÁC NÛÚÁC MÙÅT TAÅI CAÁC SÖNG,... caác con suöëi nhû sau: doâng suöëi àûúåc hònh thaânh búãi sûå giao thoa giûäa caác àöìi nuái xen keåp vúái nhau, àõa Baãng 1: Töíng húåp caác doâng suöëi trong phaåm vi nghiïn cûáu coá thïí khai thaác nûúác hònh loâng suöëi phña thûúång nguöìn coá àöå döëc lúán tûâ 15-25% vaâ thoaãi dêìn vïì phña haå lûu, loâng suöëi nhoã heåp dao àöång tûâ 3-10m, coá nhiïìu àaá cuöåi lúán vaâ àaá taãng lùn nùçm lúãm chúãm daây àùåc dïî bõ di chuyïín khi nûúác luä àöí vïì, lûu lûúång doâng chaãy tûúng àöëi döìi daâo, luön coá nûúác quanh nùm. Trong söë 10 suöëi khaão saát àûúåc thò chó coá 7 suöëi coá khaã nùng khai thaác phuåc vuå cêëp nûúác sinh hoaåt hoùåc nûúác tûúái cho caác loaåi cêy tröìng, 3 suöëi coân laåi àang phuåc vuå du lõch vaâ muåc àñch khaác. Möåt söë suöëi àaä coá cöng trònh khai thaác nûúác kiïíu àêåp dêng, dêîn nûúác tûå chaãy vïì khu dên cû, möåt söë cöng trònh khai thaác nûúác àaä bõ hû hoãng khöng coân hoaåt àöång do nhiïìu nguyïn nhên khaác nhau, trong àoá hû hoãng vúä àêåp, vúä àûúâng öëng do nûúác luä cuöën tröi vaâ taác àöång cuãa àaá taãng lùn laâ chuã Hònh 1: Àõa hònh möåt söë doâng suöëi dûå kiïën khai thaác nûúác yïëu, dêîn àïën nhiïìu khu vûåc dên cû hiïån nay àang phaãi chõu caãnh thiïëu nûúác saåch sinh hoaåt Àaánh giaá khaã nùng cung cêëp nûúác tûâ caác doâng suöëi Àïí àaánh giaá khaã nùng cung cêëp nûúác tûâ caác doâng suöëi, chuáng töi sûã duång caác phûúng phaáp vaâ caách thûác thûåc hiïån nhû sau: - Khaão saát thûåc tïë àïí àaánh giaá bùçng trûåc quan vïì doâng chaãy, trûä lûúång nûúác cuãa tûâng doâng suöëi, thu thêåp thöng tin tûâ ngûúâi dên àõa phûúng sinh söëng 51

52 NGHIÏN CÛÁU ÛÁNG DUÅNG CÖNG NGHÏå KHAI THAÁC NÛÚÁC MÙÅT TAÅI CAÁC SÖNG,... quanh doâng suöëi. - Tñnh toaán thuãy vùn xaác àõnh doâng chaãy muâa kiïåt, muâa luä àöëi vúái tûâng suöëi theo quy àõnh dûåa vaâo caác taâi liïåu vïì khñ tûúång, thuãy vùn, lûu vûåc, àõa hònh, thaãm phuã - Tñnh toaán xaác àõnh lûu lûúång nûúác mùåt bùçng caách ào àaåc mùåt cùæt àõa hònh, diïån tñch mùåt cùæt ûúát, ào lûu töëc doâng chaãy ngoaâi thûåc tïë bùçng phao àöëi vúái caác doâng suöëi dûå kiïën khai thaác àïí kiïím chûáng kïët quaã tñnh toaán coá phuâ húåp hay khöng. + Kïët quaã ào lûu töëc vaâ diïån tñch mùåt cùæt ûúát: Baãng 2: Töíng húåp kïët quaã ào lûu töëc vaâ diïån tñch mùåt cùæt ûúát cuãa caác suöëi nûúác sinh hoaåt vaâ cêëp nûúác tûúái cho cêy tröìng vúái quy mö nhoã, àiïìu kiïån àõa hònh khöng cho pheáp vò vêåy khöng xem xeát xêy dûång cöng trònh höì chûáa. Tûâ àoá àïì xuêët caác giaãi phaáp nhû sau: (1) Giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + Kïnh dêîn hoùåc àûúâng öëng; (2) Giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + Traåm Búm va (hoùåc búm thuãy luên, búm nùng lûúång mùåt trúâi); (3) Giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + Traåm búm dêìu, búm àiïån. Dûúái àêy chuáng töi seä trònh baây lêìn lûúåt nöi dung cuãa tûâng giaãi phaáp vaâ ûu àiïím, nhûúåc àiïím, àiïìu kiïån aáp duång Giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + Kïnh dêîn/ àûúâng öëng dêîn - Sú àöì giaãi phaáp: + Kïët quaã ào àaåc lûu lûúång doâng chaãy muâa kiïåt: Baãng 3: Töíng húåp kïët quaã ào lûu lûúång doâng chaãy caác suöëi trong muâa kiïåt Nhû vêåy, kïët quaã ào lûu lûúång doâng chaãy mùåt àûúåc tñnh toaán theo quy phaåm thuãy vùn vaâ ào àaåc kiïím chûáng ngoaâi thûåc tïë laâ tûúng àûúng nhau, àiïìu àoá chûáng toã caác taâi liïåu phuåc vuå tñnh toaán laâ àaáng tin cêåy. Têët caã caác con suöëi trïn àïìu coá lûu lûúng doâng chaãy muâa kiïåt tûúng àöëi döìi daâo vaâ coá tiïìm nùng khaái thaác nûúác phuåc vuå dên sinh. Tûâ kïët quaã naây cuâng vúái viïåc àaánh giaá àiïìu kiïån àõa hònh, àõa chêët loâng suöëi seä laâm cú súã àïí nghiïn cûáu àûa ra caác giaãi phaáp khai thaác nûúác phuâ húåp vaâ hiïåu quaã phuåc vuå caác nhu cêìu duâng nûúác cuãa ngûúâi dên. 3. Caác giaãi phaáp khai thaác nûúác mùåt tûâ caác söng suöëi nhoã vaâ cêëp nûúác tûå chaãy 3.1. Cú súã àïì xuêët giaãi phaáp - Dûåa vaâo nhu cêìu sûã duång nûúác cuãa ngûúâi dên àõa phûúng, khaã nùng cung cêëp nûúác tûâ caác söng suöëi nhoã hiïån coá, caác àiïìu kiïån tûå nhiïn: àõa hònh, àõa chêët, khñ tûúång thuãy vùn cuãa khu vûåc dûå kiïën khai thaác. - Àöìng thúâi phên tñch, so saánh hiïåu quaã kinh tïë, kyä thuêåt cuãa caác giaãi phaáp, tûâ àoá lûåa choån giaãi phaáp khai thaác nûúác húåp lyá, hiïåu quaã tûâ caác söng suöëi nhoã, phuâ húåp vúái caác àiïìu kiïån thûåc tïë cuãa àõa phûúng. Trong nöåi dung nghiïn cûáu naây chó têåp trung cêëp Hònh 2: Sú àöì giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + kïnh dêîn/ àûúâng öëng - Nöåi dung giaãi phaáp: Xêy dûång àêåp dêng chùæn ngang suöëi nhùçm taåo àêìu nûúác àuã cao úã àêìu nguöìn (tûác laâ taåo ra chïnh cao thuãy lûåc), sau àoá dêîn nûúác tûå chaãy bùçng hïå thöëng àûúâng öëng hoùåc kïnh dêîn àïën khu vûåc cêìn cung cêëp nûúác. Trïn cú súã tñnh toaán thuãy lûåc vaâ caác thöng söë nhû sau: Z à = Z kc + h dd + h cb + a Trong àoá: Z à : laâ cao trònh àónh àêåp dêng nûúác yïu cêìu; Z kc : laâ cao trònh cêìn phaãi coá cuöëi khu tûúái hoùåc yïu cêìu cêëp nûúác cuãa maång àûúâng öëng dêîn; h dd, h cb : laâ töín thêët doåc àûúâng vaâ töín thêët cuåc böå àûúâng öëng/kïnh; a: laâ hïå söë an toaân tuây thuöåc vaâo cêëp cöng trònh. - Ûu àiïím: Dïî laâm, dêîn nûúác tûå chaãy, thi cöng nhanh, tiïët kiïåm chi phñ xêy dûång cöng trònh àêìu möëi, khöng töën chi phñ nhiïn liïåu vêån haânh. - Nhûúåc àiïím: Khoá khùn trong viïåc lûåa choån võ trñ xêy dûång àêåp dêng vò phuå thuöåc rêët nhiïìu vaâo àõa hònh loâng suöëi vaâ khu vûåc cêìn cêëp nûúác, suöëi cêìn coá lûúång nûúác döìi daâo, lûu lûúång cêëp nûúác tûå chaãy khaá nhoã, aáp lûåc khöng lúán, vaâo muâa khö coá thïí khöng cêëp àuã nûúác. - Àiïìu kiïån aáp duång: Chó aáp duång àûúåc nhûäng núi coá nguöìn nûúác suöëi döìi daâo, chïnh cao àõa hònh giûäa võ trñ laâm àêåp dêng vaâ khu vûåc sûã duång nûúác phaãi àuã lúán thò múái coá thïí àuã aáp lûåc dêîn nûúác tûå chaãy Giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + Traåm Búm va/ búm thuãy luên/ búm nùng lûúång mùåt trúâi - Sú àöì giaãi phaáp: - Nöåi dung giaãi phaáp: Xêy dûång àêåp dêng nûúác chùæn ngang suöëi àïí taåo àêìu nûúác àuã cao cêìn thiïët so 52

53 NGHIÏN CÛÁU ÛÁNG DUÅNG CÖNG NGHÏå KHAI THAÁC NÛÚÁC MÙÅT TAÅI CAÁC SÖNG,... - Sú àöì giaãi phaáp: Hònh 3: Sú àöì giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + Traåm Búm va Hònh 4: Sú àöì giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + Traåm búm dêìu/ búm àiïån vúái võ trñ Búm va, duâng öëng dêîn àùåt nghiïng vúái àöå döëc vaâ khoaãng caách thñch húåp àïí taåo ra aáp lûåc nûúác dêîn vïì Búm va, lúåi duång nùng lûúång nûúác va àïí àêíy nûúác lïn bïí chûáa (bïí lùæng loåc, xûã lyá nûúác) àùåt trïn cao, sau àoá dêîn nûúác tûå chaãy bùçng àûúâng öëng vïì khu vûåc cêìn cêëp nûúác (khu tûúái vaâ khu dên cû). Trïn cú súã tñnh toaán thuãy lûåc vaâ caác thöng söë nhû sau: + Tñnh toaán cao trònh àùåt bïí chûáa vaâ xûã lyá nûúác: Z àb = Z kc + h dd + h cb + a Trong àoá: Z àb : laâ cao trònh àùåt bïí chûáa yïu cêìu (bïí taåo aáp lûåc tûå chaãy); Z kc : laâ cao trònh cêìn phaãi coá cuöëi khu tûúái hoùåc yïu cêìu cêëp nûúác cuãa maång àûúâng öëng dêîn; h dd, h cb : laâ töín thêët doåc àûúâng vaâ töín thêët cuåc böå àûúâng öëng/kïnh; a: laâ hïå söë an toaân tuây thuöåc vaâo cêëp cöng trònh. + Xaác àõnh caác thöng söë kyä thuêåt cuãa Búm va: Q: lûu lûúång chaãy vaâo Búm va (m 3 /s); H: cöåt nûúác laâm viïåc cuãa Búm va (cöåt nûúác aáp lûåc), (m); h: cöåt nûúác búm lïn (cöåt nûúác àêíy cuãa búm) m, àûúåc xaác àõnh theo cöng thûác: h= h àh + Σh w Trong àoá: h àh laâ cöåt nûúác àõa hònh; Σh w laâ töíng töín thêët trïn àûúâng öëng àêíy. q: laâ lûu lûúång búm lïn (lñt/giêy) tñnh toaán theo cöng thûác: η: hïå söë hiïåu suêët, thöng thûúâng η= 0,65 0,85. i = h/h laâ tyã lïå cöåt nûúác búm lïn (h) chia cho cöåt nûúác aáp lûåc (H): (i= 2 30). Búm va laâm viïåc hiïåu quaã khi i < Ûu àiïím: Khaá àún giaãn, thi cöng lùæp àùåt nhanh, ruát ngùæn thúâi gian thi cöng, vöën àêìu tû thêëp, chi phñ quaãn lyá vêån haânh thêëp, do khöng phaãi sûã duång nùng lûúång àiïån, dêìu. Coá thïí lêëy àûúåc nûúác tûâ nhûäng khe suöëi sêu, àõa hònh rêët thêëp so vúái khu vûåc cêìn cêëp nûúác, cöåt nûúác àêíy lïn rêët cao tûâ 2 30 lêìn. - Nhûúåc àiïím: Cêìn coá àõa hònh döëc phuâ húåp, lûu lûúång nhoã, phaãi thay àïåm cao su va àêåp àõnh kyâ. - Àiïìu kiïån aáp duång: aáp duång taåi vuâng miïìn nuái coá àõa hònh döëc, chia cùæt, dên cû phên böë thûa thúát; vuâng sêu, vuâng xa, khoá khùn trong viïåc cung cêëp maång lûúái àiïån, nhiïn liïåu, võ trñ xêy dûång phaãi coá àuã chïnh cao àõa hònh àïí taåo cöåt nûúác aáp lûåc vaâo Búm va Giaãi phaáp khai thaác nûúác tûå chaãy bùçng Àêåp + Traåm búm dêìu/ búm àiïån - Nöåi dung giaãi phaáp: Xêy dûång àêåp dêng nûúác trïn suöëi àïí taåo àêìu nûúác, sûã duång búm dêìu/ búm àiïån àïí àêíy nûúác lïn bïí chûáa (bïí lùæng loåc, xûã lyá nûúác) àùåt trïn cao, sau àoá dêîn nûúác tûå chaãy bùçng àûúâng öëng vïì khu vûåc cêìn cêëp nûúác (khu tûúái vaâ khu dên cû). Tñnh toaán thiïët kïë traåm búm dêìu, búm àiïån nhû sau: + Lûu lûúång thiïët kïë cuãa maáy búm, traåm búm: (Traåm búm cêëp möåt) Lûu lûúång tñnh theo cöng thûác: b: hïå söë kïí àïën lûúång nûúác duâng cho caác nhu cêìu chûa tñnh hïët vaâ lûúång nûúác dûå phoâng roâ ró, thêët thoaát cuãa maång lûúái, thûúâng lêëy b=1,15 1,3. c: hïå söë kïí àïën lûúång nûúác duâng cho baãn thên traåm xûã lyá, c=1,05 1,06. Q ng max: lûu lûúång tiïu duâng trong ngaây duâng nûúác lúán nhêët cuãa khû vûåc. T: thúâi gian laâm viïåc trong möåt ngaây cuãa traåm búm cêëp möåt. + Xaác àõnh cöåt aáp yïu cêìu: Cöng thûác tñnh: H = H dh + h h + h d H dh : laâ chiïìu cao búm nûúác àõa hònh, laâ chïnh cao giûäa cao trònh mûåc nûúác cao nhêët trïn bïí chûáa so vúái cao trònh mûåc nûúác thêëp nhêët trong ngùn huát cuãa maáy búm. h h : laâ töíng töín thêët thuãy lûåc trïn àûúâng öëng huát kïí tûâ phïîu huát àïën maáy búm. h d : laâ töíng töín thêët thuãy lûåc trïn àûúâng öëng àêíy kïí tûâ maáy búm àïën bïí chûáa. + Lûåa choån söë maáy búm cho traåm búm: Phuå thuöåc vaâo caác yïëu töë nhû lûu lûúång nûúác cêìn cêëp, khaã nùng cêëp nûúác cuãa möåt maáy búm, àiïån aáp tiïu thuå vaâ so saánh hiïåu quaã kinh tïë, chi phñ xêy dûång, àiïìu kiïån vêån haânh. - Ûu àiïím: Chuã àöång nguöìn nûúác, coá thïí xêy dûång cöng trònh úã gêìn khu dên cû, taåo àûúåc cöåt nûúác aáp lûåc cao àïí dêîn nûúác tûå chaãy, dïî thi cöng. - Nhûúåc àiïím: Töën keám chi phñ xêy dûång, dêîn àiïån, chi phñ àiïån, nhiïn liïåu, phaãi böë trñ ngûúâi quaãn lyá vêån haânh thûúâng xuyïn, nïëu cêëp cho möåt söë höå dên cû thò khöng hiïåu quaã. - Àiïìu kiïån aáp duång: Coá thïí aáp duång phöí biïën úã nhiïìu loaåi àõa hònh söng, suöëi khaác nhau, núi coá nguöìn cêëp nûúác döìi daâo, coá àiïìu kiïån dêîn truyïìn àiïån phuåc vuå vêån haânh maáy búm, coá thïí böë trñ caán böå tuác trûåc quaãn lyá, vêån haânh, duy tu, baão dûúäng, coá àiïìu kiïån kinh tïë àïí duy trò hoaåt àöång cuãa traåm búm. 4. Lûåa choån giaãi phaáp cêëp nûúác phuâ húåp àïí aáp 53

54 NGHIÏN CÛÁU ÛÁNG DUÅNG CÖNG NGHÏå KHAI THAÁC NÛÚÁC MÙÅT TAÅI CAÁC SÖNG,... duång thñ àiïím cho àõa phûúng 4.1. Nhêån àõnh nguyïn nhên gêy hû hoãng cöng trònh cêëp nûúác àaä xêy dûång trûúác àêy Möåt söë cöng trònh cêëp nûúác hiïån coá trïn caác doâng suöëi chuã yïëu laâ lêëy nûúác kiïíu àêåp dêng vaâ dêîn nûúác tûå chaãy vïì khu vûåc dên cû. Qua khaão saát thûåc àõa tûâng doâng suöëi vaâ caác cöng trònh cêëp nûúác àaä xêy dûång trïn suöëi, chuáng töi nhêån àõnh möåt söë nguyïn nhên gêy hû hoãng cöng trònh cêëp nûúác hiïån coá nhû sau: - Hû hoãng àêåp dêng: nguyïn nhên chuã yïëu laâ do kïët cêëu àêåp chûa töët, quaá trònh thiïët kïë chûa tñnh toaán hïët nhûäng taác àöång do doâng chaãy luä vaâ àaá taãng lùn, chên àêåp cùæm chûa àuã sêu, khöng àûúåc gia cöë tùng cûúâng öín àõnh phña trûúác vaâ sau àêåp, nûúác thêëm qua chên àêåp gêy xoái lúã - Hû hoãng àûúâng öëng dêîn nûúác: àûúâng öëng dêîn nûúác àa söë àûúåc àïí löå trïn mùåt àêët, thûúâng xuyïn chõu taác àöång cuãa gia suác vaâ hoaåt àöång saãn xuêët cuãa con ngûúâi, thiïëu biïån phaáp quaãn lyá, khöng sûãa chûäa kõp thúâi dêîn àïën thûúâng xuyïn bõ hû hoãng, roâ ró, mêët nûúác. - Hû hoãng àûúâng àiïån: Àûúâng àiïån phuåc vuå vêån haânh cêëp nûúác àûúåc dêîn truyïìn qua nhiïìu àõa hònh phûác taåp, rûâng cêy rêåm raåp nïn dïî bõ àûát, hû hoãng, sûãa chûäa khaá töën keám Xêy dûång mö hònh thñ àiïím cêëp nûúác cho 100 höå dên thön Nam Yïn, xaä Hoâa Bùæc Sau khi nghiïn cûáu caác àiïìu kiïån vïì àõa hònh, àõa chêët, khñ tûúång, thuãy vùn vaâ nhu cêìu thûåc tïë duâng nûúác cuãa àõa phûúng, chuáng töi triïín khai cöng taác khaão saát, thiïët kïë, thi cöng mö hònh thñ àiïím aáp duång giaãi phaáp cêëp nûúác bùçng Àêåp dêng + Traåm Búm va àïí cêëp nûúác cho khoaãng 100 höå dên thön Nam Yïn, xaä Hoâa Bùæc, huyïån Hoâa Vang, thaânh phöë Àaâ Nùéng. Võ trñ xêy dûång cöng trònh àêìu möëi nùçm caách khu dên cû khoaãng 2km. Nam Yïn, chïnh cao àõa hònh àiïím dêìu vaâ cuöëi öëng laâ 10,25m. Baãng 4: Thöng söë thiïët kïë chñnh cuãa traåm Búm va Sau khi triïín khai thiïët kïë vaâ xêy dûång mö hònh thñ àiïím aáp duång giaãi phaáp cêëp nûúác bùçng Àêåp dêng + Traåm Búm va àïí cêëp nûúác cho khoaãng 100 höå dên thön Nam Yïn, àïën nay cöng trònh àaä hoaân thiïån vaâ chuêín bõ baân giao sûã duång. Búm va àêíy nûúác lïn cao trïn 18m, hoaåt àöång öín àõnh vúái lûu lûúång nûúác búm lïn vûúåt dûå kiïën thiïët kïë, lûu lûúång yïu cêìu khoaãng 80m 3 /ngaây, coân thûåc tïë ào taåi thúâi àiïím ngaây 30/10/2018 laâ 120m 3 /ngaây. Doâng nûúác ra sau bïí lùæng loåc laâ àaåt tiïu chuêín cêëp nûúác. Sau àêy laâ möåt söë hònh aãnh thïí hiïån kïët quaã thûåc tïë: Hònh 5: Sú àöì giaãi phaáp khai thaác nûúác àûúåc lûåa choån aáp duång Caác haång muåc chñnh cuãa giaãi phaáp: (1) Àêåp dêng nûúác: Kïët cêëu BTCT M250 kiïn cöë, coá böë trñ cûãa lêëy nûúác kiïíu hêìm tirön taåo nguöìn cêëp nûúác cho Búm va, cao trònh cûãa vaâo laâ +14,0m. (2) Traåm Búm va: àûúåc lùæp àùåt phña sau àêåp, böë trñ traánh doâng chaãy luä taác àöång trûåc tiïëp, bao göìm: öëng vaâo (öëng aáp lûåc), Búm va, öëng ra (öëng àêíy), cao trònh àùåt búm +11,8m.. (3) Bïí chûáa kïët húåp lùæng, loåc: Kïët cêëu bïí bùçng BTCT M250 kiïn cöë, àùåt úã võ trñ trïn àöìi cao, cao trònh nûúác ra laâ +30,2m, cöåt nûúác àêíy lïn cao khoaãng 18,4m. (4) Àûúâng öëng dêîn nûúác: Sûã duång öëng HDPE D50 àûúåc choån ngêìm dûúái mùåt àêët 40cm, chiïìu daâi 1500m dêîn nûúác tûå chaãy tûâ bïí chûáa vïì khu vûåc dên cûá thön Hònh 6: Àêåp dêng nûúác vaâ cûãa lêëy nûúác kiïíu ti rön 54

55 NGHIÏN CÛÁU ÛÁNG DUÅNG CÖNG NGHÏå KHAI THAÁC NÛÚÁC MÙÅT TAÅI CAÁC SÖNG,... Hònh 7: Àûúâng öëng dêîn vaâo vaâ traåm Búm va Hònh 8: Höåi àöìng nghiïåm thu àïì taâi ài kiïím tra mö hònh thûåc tïë (Göìm: Súã KH&CN Àaâ Nùéng, Súã NN&PTNT Àaâ Nùéng, Viïån KHTL MT&TN, UBND huyïån Hoâa Vang, UBND xaä Hoâa Bùæc, ÀH Baách Khoa Àaâ Nùéng...) 5. Kïët luêån vaâ kiïën nghõ Nhû vêåy, xuêët phaát tûâ thûåc tïë hiïån nay möåt söë khu vûåc dên cû khu vûåc miïìn nuái úã xa trung têm thaânh phöë Àaâ Nùéng coân thiïëu nûúác saåch sinh hoaåt, cuâng vúái àoá laâ nhûäng khoá khùn trong viïåc dêîn nûúác saåch cuãa thaânh phöë àïën vúái ngûúâi dên àõa phûúng, nhoám thûåc hiïån àïì taâi àaä nghiïn cûáu ûáng duång caác giaãi phaáp khai thaác nûúác taåi chöî, hiïåu quaã, têån duång nguöìn nûúác hiïån coá tûâ caác söng suöëi nhoã àïí phuåc vuå cêëp nûúác cho ngûúâi dên àõa phûúng. Do àiïìu kiïån thûåc tïë vïì àõa hònh miïìn nuái huyïån Hoâa Vang chuã yïëu laâ àöìi nuái döëc, xen keåp loâng suöëi sêu vaâ heåp, àõa hònh loâng suöëi lúãm chúãm thaác ghïình, àaá taãng lùn, rêët khoá àïí xêy dûång caác cöng trònh lêëy nûúác kiïíu truyïìn thöëng, trong khi nguöìn nûúác tûâ caác doâng suöëi nhoã khaá döìi daâo coá khaã nùng khai thaác àïí phuåc vuå caác nhu cêìu duâng nûúác. Nhêån thêëy tiïìm nùng lúán coá thïí khai thaác nûúác tûâ caác doâng suöëi trïn àõa baân, chuáng töi triïín khai nghiïn cûáu vaâ àûa ra nhiïìu giaãi phaáp xem xeát aáp duång tuây vaâo àiïìu kiïån thûåc tïë, cuâng vúái àoá laâ àaánh giaá caác haån chïë vaâ nguyïn nhên gêy hû hoãng cöng trònh khai thaác nûúác àaä tûâng àûúåc xêy dûång trûúác àêy, nhoám nghiïn cûáu àaä phên tñch lûåa choån giaãi phaáp khai thaác nûúác húåp lyá, hiïåu quaã nhêët bùçng Àêåp dêng kïët húåp Traåm Búm va àïí aáp duång thñ àiïím cêëp nûúác cho thön Nam Yïn, xaä Hoâa Bùæc, huyïån Hoâa Vang, TP. Àaâ Nùéng. Tûâ thaânh cöng cuãa mö hònh thñ àiïím cho thêëy cuâng vúái nhûäng ûu àiïím vûúåt tröåi cuãa cöng nghïå Búm va trong khai thaác nûúác tûâ söng suöëi nhoã miïìn nuái maâ khöng cêìn sûã duång àïën nùng lûúång àiïån hay dêìu, chuáng töi kiïën nghõ caác cú quan, ban ngaânh nïn xem xeát aáp duång kïët quaã nghiïn cûáu vaâo àõa phûúng mònh taåi nhûäng vuâng miïìn nuái coá àiïìu kiïån phuâ húåp nhùçm phuåc vuå cêëp nûúác taåi chöî, hiïåu quaã, thuêån tiïån quaãn lyá vêån haânh. Kïët quaã mö hònh thñ àiïím naây xuêët phaát tûâ àïì taâi: Nghiïn cûáu ûáng dûång cöng nghïå khai thaác nûúác úã caác söng suöëi nhoã phuåc vuå cêëp nûúác sinh hoaåt vaâ nûúác tûúái cho caác loaåi cêy ùn quaã vuâng sûúân àöìi huyïån Hoâa Vang, thaânh phöë Àaâ Nùéng. Àïì taâi cêëp thaânh phöë do Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi miïìn Trung vaâ Têy Nguyïn thûåc hiïån. Taâi liïåu tham khaão: 1. Nguyïîn Tuêën Anh (2002). Chûúng trònh muåc tiïu ûáng duång Búm va, búm thuyã luên vaâ caác cöng nghïå khaác trong thuyã lúåi nhoã àïí phuåc vuå phaát triïín nöng nghiïåp, nöng thön, miïìn nuái, vuâng sêu, vuâng xa. Àïì taâi cêëp nhaâ nûúác, Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi Viïåt Nam. 2. Nguyïîn Vuä Viïåt (2004). Nghiïn cûáu xêy dûång möåt söë mö hònh àöìng böå cêëp nûúác sinh hoaåt vaâ saãn xuêët miïìn nuái (Búm nûúác va, thuyã luên caãi tiïën, hïå thöëng trûä, dêîn nûúác). Àïì taâi cêëp Böå, Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi Viïåt Nam. 3. Vuä Vùn Thùång (2005). Nghiïn cûáu ûáng duång caác giaãi phaáp khoa hoåc cöng nghïå, xêy dûång caác cöng trònh nhoã trûä, dêng nûúác phuåc vuå cêëp nûúác vuâng àöìi nuái vaâ trung du miïìn Bùæc vaâ Bùæc Trung Böå. Àïì taâi cêëp Böå, Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi Viïåt Nam. 4. Nguyïîn Thanh Tuâng (2005). Xêy dûång mö hònh Búm va, búm thuãy luên cêëp nûúác tûúái vaâ sinh hoaåt trïn àõa baân tónh Laång Sún. Àïì taâi cêëp tónh, Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi Viïåt Nam. 5. Maä Vùn Huâng, Hoaâng Ngoåc Tuêën vaâ nnk (2018). Nghiïn cûáu ûáng dûång cöng nghïå khai thaác nûúác úã caác söng suöëi nhoã phuåc vuå cêëp nûúác sinh hoaåt vaâ nûúác tûúái cho caác loaåi cêy ùn quaã vuâng sûúân àöìi huyïån Hoâa Vang, thaânh phöë Àaâ Nùéng. Àïì taâi cêëp tónh. Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi miïìn Trung vaâ Têy Nguyïn. 55

56 KYÃ NIÏåM 320 NÙM THAÂNH LÊÅP SAÂI GOÂN - TP. HCM ( ) SAÂI GOÂN - TP. HCM HÛÚÁNG ÀÏËN THAÂNH PHÖË SAÁNG TAÅO NGUYÏÎN ÀÙNG SÚN - Phoá viïån trûúãng Viïån Nghiïn cûáu Àö thõ & Phaát triïín Haå têìng Baãn àöì Khu Àö thõ 4.0 Thaânh phöë saáng taåo Thaânh phöë saáng taåo laâ núi maâ nguöìn taâi nguyïn chñnh cuãa noá laâ tñnh saáng taåo cuãa cû dên thaânh phöë. Loaåi taâi nguyïn naây seä taác àöång vaâ thay àöíi nhûäng ngaânh kinh tïë sùé coá taåo ra nhûäng loaåi hònh múái. Theo Laundry vaâ Bianchini: Thaânh phöë saáng taåo laâ núi maâ úã àoá con ngûúâi vúái tñnh saáng taåo laâ taâi nguyïn quan troång, taåo ra cuãa caãi cho xaä höåi... Thaânh phöë saáng taåo khöng chó ûu tiïn têìng lúáp saáng taåo, maâ laâ thaânh phöë biïët têån duång sûå saáng taåo tûâ moåi lúáp ngûúâi trong xaä höåi, àïí tûâ àoá xêy dûång nïn baãn sùæc riïng biïåt vaâ àöåc àaáo Thaânh phöë saáng taåo laâ thaânh phöë hûúáng túái lúåi ñch cho moåi ngûúâi vaâ thaách thûác cuãa thaânh phöë saáng taåo laâ dung hoâa àûúåc caác loaåi saáng kiïën khaác nhau, coi nhûäng gò tûúãng nhû laâ àöëi lêåp vaâ cêìn loaåi boã laâ möt phêìn cuãa töíng thïí. Theo Jane Jacobs Möåt thaânh phöë saáng taåo cêìn coá sûå àa daång cuãa 3 yïëu töë: Khöng gian xêy dûång, kiïën truác, caác möëi quan hïå, tûúng taác xaä höåi vaâ kinh tïë vúái sûå phong phuá caã vïì quy mö vaâ hoaåt àöång kinh tïë. Àöång lûåc phaát triïín thaânh phöë saáng taåo chñnh laâ: caånh tranh kinh tïë, cöng bùçng xaä höåi, chêët lûúång söëng töët vaâ bïìn vûäng bao truâm. Quaãng baá vaâ truyïìn thöng laâ möåt neát àùåc trung cuãa thaânh phöë saáng taåo. Àïí biïën thaânh phöë trúã thaânh àiïím àïën lyá tûúãng, thu huát àêìu tû nûúác ngoaâi, möîi quöëc gia trïn thïë giúái àïìu caãi thiïån vaâ nêng cêëp hònh aãnh cuãa caác thaânh phöë. Do vêåy khöng gian cöng cöång (KGCC), böå mùåt chñnh cuãa thaânh phöë laâ núi phaãi àûúåc chuá troång. KGCC laâ àiïím kïët nöëi cöång àöìng, thuác àêíy gùæn kïët moåi têìng lúáp dên chuáng, goáp phêìn hònh thaânh, phaát triïín vùn hoáa xaä höåi vaâ taåo nïn baãn sùæc cuãa möåt thaânh phöë. KGCC chñnh laâ thûúác ào chêët lûúång söëng vaâ sûå saáng taåo cuãa cû dên àö thõ. Doâng nhên lûåc chêët lûúång cao giúâ àêy coá xu hûúáng àöí vïì caác thaânh phöë khöng chó giaâu coá vaâ coá thu nhêåp cao, maâ quan troång hún phaãi laâ thaânh phöë söëng töët nûäa. Têìng lúáp saáng taåo noâng cöët bao göìm nhûäng ngûúâi laâm viïåc vúái muåc àñch taåo ra nhûäng hònh thaáñ múái coá yá nghôa. Àöåõ nguä naây thûåc tïë traãi röång ra nhiïìu lônh vûåc: giaáo sû, kyä sû, nghïå sô, nhaâ nghiïn cûáu, chuyïn viïn phên tñch taâi chñnh Trïn thûåc tïë moåi ngaânh nghïì àïìu cêìn àïën sûå saáng taåo vaâ hoå seä laâ nhûäng taâi nguyïn chñnh cho hêìu hïët caác lônh vûåc úã möåt thaânh phöë saáng taåo. Àùåc trûng cuãa thaânh phöë saáng taåo laâ 3T: Technology/ Cöng nghïå, Talent /Taâi nùng vaâ Tolerence/Khoan dung, do vêåy cêìn coá KGCC coá chêët lûúång àïí giûä chên vaâ thu huát nhûäng ngûúâi taâi. Theo kinh nghiïåm cuãa Singapore: Caác thaânh phöë trïn thïë giúái àang phaãi vêåt löån vúái caác thaách thûác àö thõ phûác húåp, àoâi hoãi caác thaânh phöë phaãi thuác àêíy nhûäng nöî lûåc nhùçm tòm kiïëm caác giaãi phaáp àö thõ saáng taåo àïí hoáa giaãi caác thaách thûác. Cú súã cuãa thaânh phöë saáng taåo úã TP. HCM Thaânh phöë Höì Chñ Minh coá chuã trûúng: Khúi dêåy vaâ phaát huy truyïìn thöëng saáng taåo àïí phaát triïín thaânh phöë giai àoaån vaâ nhûäng nùm tiïëp theo. Theo Bñ thû thaânh uãy TP. HCM Nguyïîn Thiïån Nhên: TP. HCM coá truyïìn thöëng saáng taåo, laâ trung têm saáng taåo cuãa caã nûúác, TP tûâng gùåp muön vaân khoá khùn, thaách thûác, nhûäng trúã lûåc caã vïì cú chïë chñnh saách, caã trong àúâi söëng thûåc tïë lêîn tû duy nhêån thûác. Song àaãng böå vaâ nhên dên thaânh phöë àaã tòm ra caách thaáo 56

57 SAÂI GOÂN - TP. HCM HÛÚÁNG ÀÏËN THAÂNH PHÖË... gúä vaâ khöng ngûâng phaát triïín. Hiïån nay TP. HCM cuäng àang àûáng trûúác caác thaách thûác múái nhû biïën àöíi khñ hêåu, gia tùng dên söë Möåt baâi hoåc rêët roä raâng nhûäng quöëc gia naâo, nhûäng àõa phûúng naâo coá yá thûác àêìy àuã vïì caác thaách thûác thò coá nhiïìu yá tûúãng saáng taåo. Nïëu khöng coá saáng taåo thò TP. HCM seä tuåt hêåu. Têët caã caác khoá khùn cuãa TP. HCM àïìu coá thïí giaãi quyïët àûúåc, nïëu thûåc sûå phaát huy àûúåc sûå saáng taåo cuãa ngûúâi dên thaânh phöë. Gùåp khoá khùn cuäng laâ luác tòm ra giaãi phaáp saáng taåo, phaát huy saáng taåo laâ yïu cêìu tûâ thûåc tiïîn àïí TP. HCM phaát triïín. Nguöìn taâi nguyïn lúán nhêët laâ 10 triïåu dên cuãa thaânh phöë, sûác saáng taåo cuãa ngûúâi dên TP. HCM chñnh laâ sûå quyïët àõnh phaát triïín TP. HCM, TP. HCM phaãi taåo àûúåc sûå löi cuöën, lan toãa phong traâo àöíi múái, saáng taåo àïën têët caã ngûúâi lao àöång, chñnh quyïìn, cêëp uãy caác cêëp. Yïu cêìu möîi àaãng viïn laâ möåt ngûúâi saáng taåo, möîi chi böå laâ möåt töí chûác saáng taåo. Cuâng vúái àoá phaãi caãi taåo möi trûúâng, cú chïë chñnh saách àïí thûåc sûå khuyïën khñch saáng taåo, àöìng thúâi coá cú chïë ghi nhêån tuyïn dûúng ngûúâi saáng taåo caã vïì vêåt chêët lêîn tinh thêìn. Traách nhiïåm caác cêëp laâm baâ àúä cho àöíi múái, saáng taåo vaâ khuyïën khñch, baão vïå ngûúâi saáng taåo. Àùåc biïåt àïí saáng taåo röång lúán hiïåu quaã thò phaãi taåo bêìu khöng khñ àïí möîi ngûúâi cöng chûác, ngûúâi dên àûúåc quyïìn chêët vêën yïu cêìu thay àöíi búãi khöng coá möåt chên lyá cöë àõnh, luön coá giaãi phaáp töët hún. Cuâng vúái vùn hoáa phaãn biïån thò phaãi biïët chêëp nhêån coá thêët baåi àïí trûúãng thaânh. Sau 320 nùm thaânh lêåp ( ), tûâ Saâi Goân - Chúå Lúán - Gia Àõnh xûa, Saâi Goân - TP. HCM ngaây nay àang hûúáng àïën Thaânh phöë saáng taåo coá têìm voác quöëc tïë. TP.ë Höì Chñ Minh phêën àêëu trúã thaânh thaânh phöë khöng ö nhiïîm 1. Trung têm laâ con ngûúâi nïn thaânh phöë cêìn coá chêët lûúång söëng töët Theo Mike Douglass (Àaåi hoåc Hawaii, Myä) thaânh phöë söëng töët coá 3 thaânh töë quan troång laâ: 1. Möi trûúâng tûå nhiïn töët (environment well being), thïí hiïån qua möëi quan hïå töíng hoâa giûäa cöång àöìng dên cû àö thõ vaâ möi trûúâng tûå nhiïn maâ hoå àang söëng. 2. Möi trûúâng söëng àö thõ (urban life world) maâ ngûúâi dên àö thõ söëng trong àoá àùåt nùång vêën àïì giao tiïëp dên sûå, nhûäng hoaåt àöång vùn hoáa trong àúâi söëng àö thõ úã nhûäng àõa baân cöng cöång vaâ caác hoaåt àöång cuãa caác töí chûác höåi àoaân. 3. Sûå phaát triïín baãn thên con ngûúâi töët (personnel well being) trïn bònh diïån caá nhên vaâ khaã nùng tiïëp cêån dõch vuå vùn hoáa. Thaânh töë naây xem nhû laâ nhûäng àêìu tû cho vöën con ngûúâi (human capital), bao göìm caã yïëu töë an toaân trong àúâi söëng àö thõ. Ba thaânh töë naây àûúåc àùåt trong möëi quan hïå vúái nhau, khöng loaåi trûâ lêîn nhau. Lyá thuyïët naây cuäng tûúng ûáng vúái nhûäng lyá thuyïët vïì phaát triïín àö thõ theo 3 thaânh töë: kinh tïë, xaä höåi vaâ möi trûúâng, nhûng àùåt nùång vêën àïì con ngûúâi hún: con ngûúâi laâm trung têm. Àiïìu quan troång laâ quaãn lyá laâm sao àïí phaát triïín 3 thaânh töë naây. Trong quaãn lyá, ngoaâi vai troâ chuã àaåo cuãa nhaâ nûúác thò cöång àöìng dên cû rêët àûúåc àïì cao trong viïåc tham gia xêy dûång chñnh saách tûâ cú súã lïn. Cuäng theo Mike Douglass: Caác yïëu töë cuãa möåt thaânh phöë söëng töët bao göìm: 1. Sûå phaát triïín cuãa caá nhên: (i) Sinh kïë (ii) Sûác khoãe (iii) Giaáo duåc (iii) An toaân - an ninh 2. Möi trûúâng söng töët: khöng khñ, àêët. cêëp nûúác, chêët thaãi rùæn, khu nhaâ öí chuöåt 3. Àúâi söëng vùn hoáa - xaä höåi vaâ cöång àöìng: (i) Cöång àöìng nùng àöång vaâ xaä höåi dên sûå (ii) Quaãn lyá àö thõ coá sûå tham gia cuãa dên cû (iii) Têåp quaán vaâ tiïån nghi vùn hoáa (iv) Cöång àöìng vaâ khöng gian cöng cöång (KGCC), trong khöng gian chung cuãa thaânh phöë. Trûúác tiïn, úã TP. HCM, dên cêìn coá viïåc laâm: TP cêìn phaát triïín kinh tïë, do vêåy cêìn phaát triïín doanh nghiïåp tû nhên vaâ thu huát àêìu tû nûúác ngoaâi..., dên cêìn coá chöî úã: TP cêìn hoåc têåp kinh nhiïåm cuãa Singapore (85-90% nhaâ úã cuãa ngûúãi thu nhêåp thêëp laâ tûã nhaâ nûúác) àïí ngûúâi dên TP coá thïë an cû laåc nghiïåp. Dên àûúåc hûúãng caác dõch vuå cöng vïì caã xaä höåi: y tïë, giaáo duåc, vui chúi giaãi trñ, cöng viïn cêy xanh. Tùng cûúâng maãng xanh àïí taåo nïn khöng gian söëng xanh vaâ saáng taåo vaâ haå têìng kyä thuêåt kïët nöëi àöìng böå: cêëp àiïån, nûúác, thoaát nûúác, thöng tin vaâ viïîn thöng àöìng böå; an toaân: phoâng chöëng chaáy nöí vaâ an ninh trêåt tûå àûúåc duy trò. TP phöë àaä coá Chûúng trònh àöåt phaá giaãm uân tùæc giao thöng, giaãm tai naån giao thöng, hûúáng àïën TP ài laåi dïî daâng, tuy nhiïn hiïåu quaã coân thêëp. Do vêåy TP cêìn thûåc hiïån quy hoaåch hònh thaái àö thõ àa trung têm (hiïån múái chó bùæt àêìu phaát triïín àö thõ vïå tinh phña Têy Bùæc Cuã Chi vaâ àö thõ vïå tinh phña Nam Saâi Goân caãng Hiïåp Phûúác Nhaâ Beâ. TP chûa phaát triïín trung têm khu vûåc phña Àöng Bùæc, Khu Cöng nghïå cao Q.9 (àö thõ khoa hoåc), vaâ trung têm khu vûåc phña Têy Nam khu Tên Taåo - Tên Kiïn, Bònh Chaánh àïí phên böë laåi dên cû húåp lyá, giaãm uân tùæc giao thöng vaâ giaãm ö nhiïîm möi trûúâng. Mùåt khaác coân cêìn haån chïë xe caá nhên, tùng cûúâng giao thöng cöng cöång, giao thöng thöng minh, hûúáng àïën giao thöng 3 têìng: trïn mùåt àêët, trïn cao vaâ dûúái mùåt àêët. Haå têìng àö thõ cuäng laâ möåt truå cöåt caånh tranh cùn baãn laâm cú súã cho phaát triïín kinh tïë. Do vêåy TP cêìn têåp trung xêy dûång taåo bûúác àöåt phaá hïå thöëng kïët cêëu haå têìng, àêìu tû nêng cêëp caãi taåo chónh trang phaát triïín àö thõ hiïån àaåi, tùng cûúâng cöng taác quaãn lyá vaâ baão vïå möi trûúâng, chuã àöång ûáng phoá haån chïë taác haåi cuãa BÀKH vaâ nûúác biïín dêng. Thûá hai laâ möi trûúâng söëng phaãi töët. TP cuäng àaä coá Chûúng trònh àöåt phaá giaãm ö nhiïîm möi trûúâng thñch ûáng vúái BÀKH, tuy nhiïn ö nhiïîm möi trûúâng bao 57

58 SAÂI GOÂN - TP. HCM HÛÚÁNG ÀÏËN THAÂNH PHÖË... Baãn àöì caác trung têm khu vûåc vaâ caác àö thõ vïå tinh cuãa TP. HCM göìm: khöng khñ, nûúác, chêët thaãi rùæn (raác), tiïëng öìn àïìu àaáng baáo àöång, dïî gêy bïånh laâm aãnh hûúãng àïën sûác khoãe cuãa ngûúâi dên. Cêìn giaãm maånh ö nhiïîm möi trûúâng hûúáng àïën TP laânh maånh. TP cuäng àaä coá Chûúng trònh àöåt phaá giaãm ngêåp nûúác, tuy nhiïn khi mûa xuöëng, luác triïíu lïn hoùåc luä vïì nïn TP vêîn coân ngêåp nùång. Do vêåy bïån caånh caác cöng trònh chöëng ngêåp hiïån àang triïín khai cêìn súám phaát triïín caác höì àiïìu hoâa, kïí caã höì àiïìu hoâa thöng minh úã caác khu vûåc bõ ngêåp vò nûúác chaãy chöî truäng, do vêåy phaãi daânh chöî cho nûúác. TP àaä coá Chûúng trònh àöåt phaá vïí chónh trang vaâ phaát triïín àö thõ : Têåp trung di dúâi taái böë trñ toaân böå nhaâ úã trïn kïnh raåch, nêng cêëp caác khu phöë coá nhiïìu nhaâ luåp xuåp, xêy dûång múái caác chung cû xuöëng cêëp, gùæn vúái chûúng trònh chónh trang àö thõ taåo thïm quyä àêët daânh cho giao thöng vaâ cöng trònh cöng cöång. Toaân thaânh phöë phêën àêëu àïën nùm 2020, cú baãn hoaân thaânh cöng taác di dúâi toaân böå cùn nhaâ trïn vaâ ven kïnh raåch, töí chûác laåi cuöåc söëng dên cû töët hún, gùæn vúái chónh trang hai bïn búâ kïnh raåch. Cuâng vúái àoá di dúâi thaáo dúä vaâ xêy dûång múái chung cû cuä trûúác nùm 1975, thaânh phöë xaác àõnh àïën nùm 2020, thûåc hiïån caãi taåo hoùåc àêìu tû xêy dûång múái 50% söë lûúång chung cû hû hoãng trong söë 474 chung cû. Thûá ba, TP cêìn coá àúâi söëng vùn hoáa xaä höåi cöång àöìng töët hûúáng àïën TP vùn minh: Thaânh phöë vùn minh laâ thaânh phöë coá trònh àöå töí chûác vaâ sinh hoaåt cao, coá àúâi söëng vùn minh àö thõ. Trong vùn minh cuäng àaä chûáa àûång yá nghôa hiïån àaåi vaâ bao göìm caã hai phûúng diïån vêåt chêët vaâ tinh thêìn Thaânh phöë àaä coá caác cöång àöìng bao göìm caác àoaân thïí nhû: MTTQ, thanh niïn, phuå nûä, CCB... vaâ coá caã caác töí chûác cöång àöìng cuâng hoaân caãnh, do vêåy quaãn lyá àö thõ cêìn coá sûå tham gia cuãa cöång àöìng; xêy dûång nïëp söëng vùn minh, trêåt tûå, myä quan àö thõ, xaä höåi thên thiïån, an ninh trong cöång àöìng Möåt biïíu hiïån nöíi bêåt cuãa TP vùn minh phaãi laâ TP xanh - saåch - àeåp, àïí baão vïå möi trûúâng, trong àoá coá phaát triïín àö thõ xanh àïí thñch ûáng vúái BÀKH vaâ mïìm hoáa àö thõ. úã àêy rêët cêìn vai troâ tiïn phong cuãa Àoaân TNCS HCM vaâ phong traâo Hoåc sinh - Sinh viïn vöën coá truyïìn thöëng tûâ trûúác nùm 1975 àïí xêy dûång Thaânh phöë khöng raác. Tiïëp tuåc xêy dûång thûúng hiïåu Thaânh phöë vùn minh ; TP cêìn tön troång vùn hoáa àöåc àaáo, àa sùæc töåc vaâ tön giaáo; coá hïå thöëng khöng gian cöng cöång laâm núi sinh hoaåt cuãa cöng àöìng àïí nêng cao chêët lûúång söëng cuãa àö thõ, coá caác cú súã vùn hoáa thïí thao, nhûäng cú höåi töët cho giao tiïëp xaä höåi. Baãn sùæc vùn hoáa xaä höåi taåo nïn sûå khaác biïåt vaâ seä trúã thaânh möåt truå cöåt coá tñnh caånh tranh maånh trong xu thïë toaân cêìu hoáa. Do vêåy TP cêìn giûä gòn baãn sùæc vùn hoáa àõa phûúng bùçng caách baão töìn caác di tñch thiïn nhiïn vaâ vùn hoáa lõch sûã. Coá thïí noái TP. HCM laâ thaânh phöë coá caãnh quan söng nûúác, göìm coá caác söng Saâi Goân, Àöìng Nai, Nhaâ Beâ hiïìn hoâa vúái 11 kïnh raåch toãa vaâo thaânh phöë vaâ rûâng ngêåp mùån Cêìn Giúâ Hai con söng laâ söng Àöìng Nai vaâ söng Saâi Goân, gùåp nhau úã trung têm thaânh phöë taåi caác àoaån söng Nhaâ Beâ vaâ Soaâi Raåp, töíng chiïìu daâi 80km. Tûâ nhûäng con söng naây toãa vaâo thaânh phöë 11 con kïnh, töíng chiïìu daâi kïnh raåch lïn túái 700km. Diïån tñch kïnh raåch nöåi thaânh khoaãng 835ha, hêìu hïët têåp trung vaâo phña Nam vaâ Àöng thaânh phöë. Mùåt khaác caác cöng trònh kiïën truác vaâ vùn hoáa xûa cuãa Saâi Goân tûâ thúâi Phaáp, Chúå Lúán cuãa ngûúâi Hoa, caác àònh, chuâa, àïìn cöí cuãa ngûúâi Viïåt, àïí ngûúâi dên tûå haâo vïì caãnh quan söng nûúác, caác cöng trònh kiïën truác vùn hoáa lõch sûã thaânh phöë vaâ seä trúã thaânh Thaânh phöë hêëp dêîn khaách du lõch. Thaânh phöë nghôa tònh laâ truyïìn thöëng cuãa thaânh phöë, laâ thaânh phöë coá baãn sùæc nhên vùn bùæt nguöìn tûâ thúâi ài múã coäi cuãa ngûúâi Nam Böå: Khöng chó nghôa tònh maâ coân nghôa khñ cöng bùçng chñnh trûåc (vò caái àuáng, vò chên lyá, vò nhûäng ngûúâi yïëu thïë, keám thïë), haâo saãng haâo hiïåp, võ tha, khöng ñch kyã, bao dung, giuáp àúä ngûúâi yïëu thïë, tûâ nhaâ tònh nghôa nhaâ tònh thûúng àïën caác hoaåt àöång thiïån nguyïån thûúâng xuyïn vaâ röång khùæp. Coá thïí noái laâ truyïìn thöëng nghôa tònh cuãa TP. HCM laâ möåt àùåc trûng vùn hoáa tûå giaác roä neát, àaä trúã thaânh möåt trong nhûäng àöång lûåc quan troång, àaä thïí hiïån roä caã vïì yá chñ vaâ haânh àöång, àûúåc töí chûác thaânh nhiïìu phong traâo, duy trò thaânh nïì nïëp, trúã thaânh têåp quaán phöí biïën trïn nhiïìu lônh vûåc, ài vaâo chiïìu sêu mang tñnh nhên vùn sêu sùæc, hûúáng àïën thaânh phöë võ nhên sinh/ thaânh phöë vò dên/ thaânh phöë nhên vùn. Thaânh phöë nghôa tònh laâ nïìn taãng cöët loäi cho caác tiïu chñ cuãa hoaåt àöång cöång àöìng cuãa thaânh phöë söëng töët. Thaânh phöë phêën àêëu ñt bõ ngêåp luåt 58

59 SAÂI GOÂN - TP. HCM HÛÚÁNG ÀÏËN THAÂNH PHÖË... Thaânh phöë phêën àêëu caãi taåo caác khu chung cû cuä Thaânh phöë nghôa tònh cuäng laâ nïìn taãng cuãa thaânh phöë múã. Núi àêy àïën nay vêîn laâ núi àêët laânh, núi àêìy ùæp tónh ngûúâi, laâ núi con ngûúâi vêîn söëng vúái nhau bùçng haâo khñ Àöëng Nai - Gia Àõnh vêîn söëng chñnh trûåc cöng bùçng nghôa khñ vaâ luác naâo thaânh phöë cuäng muöën vûún lïn, cuäng muöën ài vïì phiaá trûúác. Tûâ àoá taåo nïn tinh thêìn maåo hiïím, nùng àöång saáng taåo cuãa xaä höåi hiïån àaåi tûâ tinh thêìn àöíi múái àïën khaát voång vûún lïn... hûúáng àïën thaânh phöë saáng taåo. Nûúác ta coá Haâ Nöåi vaâ TP. HCM àûúåc xïëp haång trong caác thaânh phöë söëng töët nhûng chó trong khoaãng thïë giúái. 2. Höåi nhêåp ngay vaâo cuöc caách maång cöng nghiïåp 4.0 khöng chêåm trïî, vúái haåt nhên laâ khu àö thõ saáng taåo vaâ thaânh phöë thöng minh, hûúáng àïën thaânh phöë hiïån àaåi Thaânh phöë hiïån àaåi laâ thaânh phöë phaãi aáp duång nhûäng phaát minh múái nhêët vïì khoa hoåc kyä thuêåt vaâo cöng nghiïåp saãn xuêët (cuöåc caách maång cöng nghiïåp 4.0), cöng nghïå saáng taåo àïí phuåc vuå àúâi söëng, haå têìng kyä thuêåt vaâ xaä höåi, khöng gian vêåt chêët, cú cêëu kinh tïë hiïån àaåi vaâ àöìng böå vúái àúâi söëng vùn minh, söëng töët. Tuy nhiïn trong xu thïë toaân cêìu hoáa hiïån nay hiïån àaåi chó laâ caái cöët àïí taåo nïn nùng lûåc caånh tranh vaâ taåo nïn sûác maånh kinh tïë. Do vêåy thaânh phöë hiïån àaåi thò trûúác tiïn phaãi laâ Thaânh phöë caånh tranh. Thaânh phöë caånh tranh phaãi laâ thaânh phöë coá sûác maånh vïì kinh tïë. Sûác maånh kinh tïë chñnh laâ möåt truå cöåt coá tñnh caånh tranh haâng àêìu. Trong cuöåc caách maång cöng nghiïåp 4.0, tiïën böå cöng nghïå seä taåo ra sûå kïët nöëi giûäa thïë giúái thûåc, thïë giúái söë vaâ thïë giúái sinh vêåt hûäu cú,... taåo ra nhûäng cöng cuå saãn xuêët höåi tuå giûäa thûåc vaâ aão. Nhûäng thaânh phêìn àiïín hònh cuãa nïìn cöng nghiïåp 4.0 (Industry 4.0) bao göìm sûå xuêët hiïån cuãa cöng nghïå Internet Vaån vêåt (IoT), thaânh phöë thöng minh, trñ tuïå nhên taåo (AI), xe tûå laái, robot, maáy in 3D, vêåt liïåu múái, cöng nghïå nano cuâng àöåt phaá vïì nhêån thûác trong nhûäng quy trònh sinh hoåc. Muöën coá tiïìm nùng saáng taåo cêìn höåi hêåp ngay vaâo cuöåc caách maång 4.0 khöng chêåm trïî àïí ài àêìu trong ûáng duång KHCN vaâ kinh tïë trñ thûác, kinh tïë söë. Thaânh phöë seä hònh thaânh möåt khu vûåc trung têm haåt nhên cho caách maång cöng nghiïåp lêìn thûá 4 cuãa thaânh phöë (coá thïí àûúåc goåi laâ khu àö thõ 4.0 maâ haåt nhên laâ àö thõ saáng taåo, àö thõ thöng minh). Àoá laâ khu vûåc bao göìm Q.2, Q.9 vaâ Q. Thuã Àûác (vúái diïån tñch khoaãng ha) (H1). Q.9 vúái khu cöng nghïå cao, Q.2 coá khu àö thõ múái Thuã Thiïm, vúái trung têm taâi chñnh, Q. Thuã Àûác coá 12 trûúâng àaåi hoåc, vúái tiïën sô vaâ hún sinh viïn vúái àaåi hoåc quöëc gia TP. HCM. Àö thõ 4.0 (Urban 4.0) laâ àö thõ maâ úã àoá diïîn ra cuöåc caách maånh cöng nghiïåp 4.0, nhúâ vaâo Internet kïët nöëi vaån vêåt (IoT) vaâ Trñ tuïå nhên taåo (AI) sûå phaát triïín cuãa àö thõ seä àûúåc kïët nöëi àêìy àuã thûúâng xuyïn, seä laâ àö thõ thöng minh - xanh, caånh tranh kinh tïë trñ thûác, chêët lûúång söëng töët, cöng bùçng xaä höåi, bïìn vûäng bao truâm; thñch ûáng vúái BÀKH trïn cú súã cöng nghïå àûúåc tñch húåp; hûúáng àïën Xaä höåi (society) 5.0, con ngûúâi trúã thaânh trung têm (human - centered). Àoá laâ xaä höåi hay nïìn vùn minh àaä hiïån thûåc hoáa viïåc húåp nhêët trñ tuïå vaâ vêåt chêët vaâo trong möåt hïå thöëng (hïå thöëng Cyber Physica1) vaâ cên bùçng giûäa caác tiïën höå vïì kinh tïë vúái viïåc giaãi quyïët caác vêën àïì xaä höåi, goåi laâ xaä höåi con ngûúâi laâ trung têm (theo GS Kawakami Noburari, Àaåi hoåc Myagi - Nhêåt baãn). Trong àö thõ 4.0 phaát triïín bïìn vûäng (PTBV) khöng chó cêìn haâi hoâa giûäa kinh tïë, xaä höåi vaâ möi trûúâng maâ coân caã vùn hoáa hûúáng àïën àö thõ nhên vùn, thaânh phöë võ nhên sinh (City for People). Khu àö thõ 4.0 cuãa TP. HCM cuäng chñnh laâ haåt nhên saáng taåo cuãa Vuâng àö thõ TP. HCM bao göìm 8 tónh thaânh phöë TP. HCM, Àöìng Nai, Baâ Rõa - Vuäng Taâu, Bònh Dûúng, Bònh Phûúác, Têy Ninh, Long An, Tiïìn Giang àûúåc kïët nöëi laåi seä trúã thaânh àiïím nuát cuãa maång lûúái kinh tïë toaân cêìu. Khu àö thõ saáng taåo (Innovation District) laâ möåt yá tûúãng töí chûác àö thõ múái xuêët hiïån trong nhûäng nùm gêìn àêy, trûúác tiïn tûâ nhûäng thaão luêån trong giúái nghiïn cûáu chñnh saách taåi Myä. Nhûäng khu àö thõ naây, theo nghiïn cûáu tiïn phong cuãa Viïån Brookings, Khu àö thõ saáng taåo laâ nhûäng khu vûåc àõa lyá (trong àoá) bao göìm caác trûúâng - viïån haâng àêìu cuâng vúái caác doanh nghiïåp kïët nöëi vúái caác khúãi nghiïåp, caác vûúân ûúm vaâ tùng töëc khúãi nghiïåp. Nhûäng khu àö thõ naây thûúâng coá quy mö nhoã, giao thöng thuêån tiïån vúái cú súã haå têìng kïët nöëi hiïån àaåi cung cêëp khöng gian vùn phoâng, nhaâ úã, lêîn mua sùæm. TP àaä coá Chûúng trònh àöåt phaá nêng cao chêët lûúång tùng trûúãng, nùng lûåc caånh tranh cuãa kinh tïë TP hûúáng àïën thaânh phöë caånh tranh. Khu àö thõ saáng taåo Thaânh phöë phêën àêëu ñt bõ aách tùæc giao thöng 59

60 SAÂI GOÂN - TP. HCM HÛÚÁNG ÀÏËN THAÂNH PHÖË... phña Àöng cuãa thaânh phöë seä tûâng bûúác cuå thïí hoáa chûúng trònh àöåt phaá naây vaâ trúã thaânh noâng cöët coá sûác lan toãa cho thaânh phöë saáng taåo. Nûúác ta Haâ Nöåi vaâ TP. HCM cuäng àûúåc xïëp haång trong nhûäng thaânh phöë caånh tranh cuãa thïë giúái nhûng chó xïëp haång tûâ Theo Liïn minh Viïîn thöng Quöëc tïë (ITU): Möåt thaânh phöë thöng minh bïìn vûäng ûáng duång cöng nghïå thöng tin vaâ viïîn thöng (Information and Communication Technology- ICT) àïí mang laåi chêët lûúång cuöåc söëng cao hún cho cöng àöìng cuãa thaânh phöë tùng cûúâng hiïåu suêët dõch vuå vaâ phaát triïín bïìn vûäng. Möåt thaânh phöë nhû vêåy cêìn àaáp ûáng nhûäng nhu cêìu hiïån nay maâ khöng phaãi tûâ boã yïu cêìu cuãa thïë hïå tûúng lai liïn quan àïën kinh tïë, xaä höåi vaâ möi trûúâng. UBNDTP xaác àõnh 4 muåc tiïu cú baãn àïí TP. HCM trúã thaânh thaânh phöë thöng minh tûâ nay àïën Àoá laâ: (1)Thuác àêíy phaát triïín kinh tïë (2) Möi trûúâng söëng töët hún (3) Ngûúâi dên vaâ doanh nghiïåp àûúåc phuåc vuå töët hún (4) Ngûúâi dên tham gia quaãn lyá vaâ giaám saát chñnh quyïìn. Àïí phaát triïín caách maång cöng nghiïåp 4.0 vaâ thuác àêíy caác chiïìu kñch tùng trûúãng, hûúáng àïën phaát triïín àö thõ saáng taåo, TP. HCM àaä khúãi àêìu tûâ khu cöng nghïå cao Q9 (H3). Khu cöng nghïå cao TP. HCM (Q9) lúán haâng àêìu cuãa caã nûúác (diïån tñch khoaãng 700ha) phaãi laâ möåt cûåc tùng trûúãng cuãa TP. HCM vaâ caã cuãa Vuâng, núi àêy seä àoáng goáp quan troång vaâo viïåc phaát triïín caách maång cöng nghiïåp 4.0, núi xêy dûång hïå sinh thaái khúãi nghiïåp cuãa caã vuâng vaâ trúã thaânh Thung luäng Silicon cuãa Viïåt Nam. Viïåc thu huát thaânh cöng caác dûå aán cöng nghïå cao uy tñn tûâ caác têåp àoaân Intel (Hoa kyâ), Nidec, Nipro (Nhêåt Baãn), Samsung (Haân Quöëc), Datalogic (yá), Sanofi, Schneuder Electrolics (Phaáp)... àaä àoáng goáp tñch cûåc vaâo sûå nghiïåp phaát triïín khoa hoåc cöng nghïå, laâ àöång lûåc phaát triïín kinh tïë cuãa thaânh phöë, cuãa vuâng vaâ caã nûúác vaâ coá tïn trïn baãn àöì cöng nghïå cao thïë giúái. Nùm 2017, àaánh dêëu khu cöng nghïå cao (Q.9) àaä qua giai àoaån phaát triïín vaâ bùæt àêìu hònh thaânh khu àö thõ khoa hoåc- cöng nghïå cao (Technopolis) Q9 (söë 3 H4). Cuäng theo Súã Quy hoaåch Kiïën truác TP. HCM: Àêíy maånh phaát triïín vïì phña Àöng, khu vûåc coá àiïìu kiïån phaát triïín thuêån lúåi vïì àõa chêët thuãy vùn vaâ quyä àêët àïí phaát triïín àö thõ àöìng böå, hoaân chónh, kïët nöëi vúái sên bay Long Thaânh vaâ nhiïìu cûåc àöång lûåc nhû Biïn hoâa, Nhún Traåch. Têåp trung hònh thaânh khu àö thõ khoa hoåc - cöng nghïå Àöng Bùæc vúái haåt nhên laâ khu cöng nghïå cao vaâ cöng viïn khoa hoåc... Do vêåy Khu Àö thõ saáng taåo úã TP. HCM seä laâ sûå kïët nöëi giûäa khu àö thõ khoa hoåc cöng nghïå cao (Q9) (söë 3 H2) vúái khu àö thõ àaåi hoåc (Q. Thuã Àûác) vaâ trung têm taâi chñnh, Thuã Thiïm Q2. Khu àö thõ khoa hoåc cöng nghïå cao laâ möåt núi àïí thu huát àêìu tû cöng nghïå, thu huát chuyïn gia haâng àêìu àïën laâm viïåc vaâ sinh söëng, thuác àêíy ûáng duång thöng tin, khoa hoåc vaâ cöng nghïå vaâo thûåc tïë, nêng cao giaá trõ nöåi àõa hoáa saãn phêím. Àêy cuäng laâ núi phaát triïín nguöìn nhên lûåc chêët lûúång cao, nêng cao nùng lûåc nöåi sinh, húåp taác quöëc tïë àa phûúng mang laåi cú höåi húåp taác nghiïn cûáu, chuyïín giao cöng nghïå, tûâ àoá coá taác àöång lan toãa, hònh thaânh caác khu cöng viïn khoa hoåc taåi caác khu vûåc kïë cêån, thuác àêíy chuyïín dõch cú cêëu kinh tïë, chuyïín àöíi mö hònh tûâ tùng trûúãng chiïìu röång sang chiïìu sêu. Khu àö thõ Àaåi hoåc Quöëc gia TP. HCM, töíng diïån tñch khu àêët cuãa dûå aán laâ 643,7ha, phuåc vuå quy mö àaâo taåo sinh viïn. Núi àêy seä hònh thaânh 7 phên khu chûác nùng: khu trung têm, khu hoåc têåp cuãa caác trûúâng thaânh viïn, khu nghiïn cûáu - triïín khai khoa hoåc cöng nghïå, khu thïí duåc - thïí thao, khu giaáo duåc quöëc phoâng, khu nhaâ úã sinh viïn, khu nhaâ úã cöng vuå. Möåt trung têm taâi chñnh hoaåt àöång trïn rêët nhiïìu lônh vûåc tûâ thõ trûúâng vöën, ngoaåi tïå àïën, chûáng khoaán, nguyïn vêåt liïåu, quaãn lyá taâi saãn Têìm hoaåt àöång cuãa trung têm taâi chñnh cuäng coá thïí laâ möåt thaânh phöë, möåt quöëc gia möåt vuâng hay toaân thïë giúái. Coá thïí noái, nïëu xêy dûång àö thõ thöng minh laâ xu thïë têët yïëu cuãa cuöåc caách maång cöng nghiïåp 4.0, thò àö thõ saáng taåo laâ haåt nhên cuãa àö thõ thöng minh, coân àö thõ thöng minh laåi laâ haåt nhên cuãa àö thõ 4.0. Mùåt khaác theo Hiïåp höåi àö thõ khoa hoåc thïë giúái (World Technopolis Asociation -WTA), Thaânh phöë thöng minh laåi laâ àöång lûåc àöíi múái saáng taåo cho phaát triïín bïìn vûäng. 3. Quaãn lyá thaânh phöë töët hûúáng àïën chñnh quyïìn cuãa dên do dên vaâ vò dên Trong 30 nùm thûåc hiïån cöng cuöåc Àöíi múái, TP. HCM luön ài àêìu trong àöíi múái mö hònh tùng trûúãng, taái cú cêëu nïìn kinh tïë, tiïëp tuåc giûä vûäng vai troâ àêìu têìu cuãa Vuâng vaâ caã nûúác àöìng thúâi àaãm baão an sinh vaâ an (Xem tiïëp trang 68) 60

61 QUY HOAÅCH - KIÏËN TRUÁC - ÀÖ THÕ & XAÄ HÖÅI TÛÂ ÀIÏÍN KIÏËN TRUÁC, TÛÂ ÀIÏÍN XÊY DÛÅNG HAY TÛÂ ÀIÏÍN KIÏËN TRUÁC - XÊY DÛÅNG? NGUYÏÎN HUY CÖN Àaä coá nhiïìu ngûúâi àùåt cêu hoãi naây vúái chuáng töi. Vêåy coá sûå khaác biïåt gò giûäa nhûäng loaåi tûâ àiïín naây hay chó laâ àùåt tïn theo thoái quen. Coá möåt thúâi (trûúác nùm 1960), úã ta chùèng àaä coá Böå Kiïën truác, röìi sau naây múái àöíi tïn laâ Böå Xêy dûång àoá sao. Röìi múã Àaåi hoåc Kiïën truác, Àaåi hoåc Xêy dûång, lùæm thûá trûúâng nhû vêåy, ngûúâi ngoaâi ngaânh, ai maâ thöng hiïíu àûúåc? Laåi nûäa, xem Taåp chñ Xêy dûång cuäng thêëy noái vïì kiïën truác, xem Taåp chñ Kiïën truác laåi noái vïì xêy dûång, chùèng biïët phên biïåt ra sao nûäa! Thûåc ra, phên biïåt thïë naâo laâ kiïën truác, thïë naâo laâ xêy dûång cuäng khöng àún giaãn. Thöng thûúâng, khi noái vïì kiïën truác laâ noái vïì thiïët kïë vaâ xêy dûång nhaâ cûãa, coân noái vïì xêy dûång laâ noái vïì möåt cöng nghïå khaá phûác taåp àïí thi cöng caác cöng trònh tûâ nhaâ cûãa, àï àêåp, cho àïën cêìu cöëng. Àïí hiïíu chñnh xaác caác thuêåt ngûä naây, xin trñch möåt söë àõnh nghôa cuãa tûâ àiïín trong vaâ ngoaâi nûúác ta. Trûúác hïët, noái vïì kiïën truác. Myä thò àõnh nghôa kiïën truác laâ nghïå thuêåt vaâ khoa hoåc thiïët kïë xêy dûång cöng trònh hay caác nhoám lúán cöng trònh tuên thuã caác tiïu chñ thêím myä vaâ cöng nùng. Phaáp thò noái kiïën truác laâ nghïå thuêåt xêy dûång vaâ trang trñ caác ngöi nhaâ. Öxtralia cho rùçng kiïën truác laâ nghïå thuêåt vaâ khoa hoåc xêy dûång, bao göìm quy hoaåch, thiïët kïë, cêëu taåo vaâ xûã lyá trang trñ vaâ laâ chuyïn mön nghïì nghiïåp cuãa kiïën truác sû. Coân Viïåt Nam, trong Tûâ àiïín Baách khoa Viïåt Nam (têåp 2) thò àõnh nghôa kiïën truác laâ nghïå thuêåt thiïët kïë vaâ xêy dûång caác cöng trònh, töí chûác caác möi trûúâng khöng gian, phuåc vuå cho cuöåc söëng vaâ hoaåt àöång cuãa con ngûúâi. Möåt àiïím dïî nhêån thêëy laâ trong caác àõnh nghôa àöng- têy nïu trïn àïìu noái túái kiïën truác laâ nghïå thuêåt. Àiïìu naây dïî chêëp nhêån vò cöng trònh phaãi àeåp, phaãi laâ taác phêím nghïå thuêåt. Thûá hai, noái vïì xêy dûång. Theo àõnh nghôa chung, àoá laâ viïåc taåo nïn saãn phêím (cöng trònh dên duång vaâ cöng nghiïåp, cöng trònh giao thöng, cöng trònh thuãy lúåi,...), laâm tùng cuãa caãi vêåt chêët cho xaä höåi, phûúng tiïån vaâ cú súã cho saãn xuêët, tiïån nghi cho cuöåc söëng nhúâ àêìu tû tiïìn vöën, vêåt liïåu xêy dûång, sûã dung maáy moác thi cöng vaâ cöng nhên theo möåt daång cöng nghïå saãn xuêët riïng biïåt. Quaá trònh saãn xuêët xêy dûång khöng àún giaãn, bao göìm: cöng taác thùm doâ, khaão saát, thiïët kïë, chuêín bõ vaâ thûåc hiïån àêìu tû, thi cöng xêy lùæp, nghiïåm thu vaâ baân giao cöng trònh àûa vaâo khai thaác/sûã duång. Àõnh nghôa thò raåch roâi nhû vêåy, nhûng trong thûåc tïë, kiïën truác khöng thïí taách rúâi xêy dûång vaâ xêy dûång cuäng khöng thïí boã qua kiïën truác. Vñ duå: ngay trong baãn veä thiïët kïë möåt ngöi nhaâ nhoã cuäng phaãi coá baãn veä kiïën truác, baãn veä xêy dûång /thi cöng; hoùåc khi choån lûåa àöì aán xêy dûång, phaãi cên nhùæc caã tûâ hònh thûác kiïën truác cuãa cöng trònh àïën giaãi phaáp thi cöng xêy dûång. Àiïìu khaác biïåt laâ coá cöng trònh nùång vïì hònh thûác kiïën truác (cöng trònh vùn hoáa...), nhûng cuäng coá nhûäng cöng trònh ûu tiïn àaãm baão bïìn vûäng trong quaá trònh sûã duång (cêìu, àêåp,...). Coân trong saách baáo, möîi túâ taåp chñ laâ tiïëng noái cuãa cú quan xêy dûång hoùåc kiïën truác naâo àoá thò phaãi phuåc vuå muåc àñch tön chó àïì ra maâ gia giaãm liïìu lûúång vïì xêy dûång hay kiïën truác cho thñch húåp. Gêìn àêy, úã nûúác ngoaâi, ngûúâi ta àaä àïì caã thuêåt ngûä kiïën truác vaâ xêy dûång trïn êën phêím. Chùèng haån, cuöën Tûâ àiïín Kiïën truác & Xêy dûång cuãa Cyril M.Harris (1), giaáo sû àaåi hoåc Columbia, Myä (1200 trang, göìm thuêåt ngûä vaâ hònh minh hoåa, àaä àûúåc biïn dõch thaânh song ngûä Anh-Viïåt). Baãng tûâ cuãa cuöën tûâ àiïín naây àûúåc thaânh lêåp trïn cú súã trao àöíi nghïì nghiïåp trong kiïën truác vaâ xêy dûång, búãi ngön ngûä luön söëng àöång, nïn nhiïìu thuêåt ngûä múái liïn tuåc xuêët hiïån. Trong tûâ àiïín cuäng phaãi àûa vaâo thuêåt ngûä cuãa möåt söë lônh vûåc coá liïn quan do sûå phaát triïín nhanh choáng cuãa caác dõch vuå, tiïån ñch trong cöng trònh xêy dûång: hïå thöëng àiïån, àiïìu hoâa khöng khñ, hïå thöëng phoâng chaáy, hïå thöëng sûúãi, kïí caã nùng lûúång mùåt trúâi kyä thuêåt chiïëu saáng, kiïím soaát tiïëng öìn, hïå thöëng laånh, hïå thöëng vêån chuyïín theo chiïìu àûáng, xûã lyá chêët thaãi, cung cêëp nûúác sinh hoaåt,... Têët nhiïn khöng thïí thiïëu caác thuêåt ngûä vïì vêåt liïåu xêy dûång, tûâ vêåt liïåu truyïìn thöëng àïën vêåt liïåu töíng húåp. Ngoaâi ra, do sûå phaát triïín nhanh cuãa kyä thuêåt xêy dûång, tûâ àiïín coân phaãi nhûäng böí sung àõnh nghôa vïì nhiïìu loaåi àún võ möàun, caác hïå thöëng xêy dûång khaác nhau cuäng nhû phûúng tiïån maáy moác thiïët bõ xêy dûång cêìn thiïët àïí lùæp raáp chuáng. Laâm sao khöng noái vïì kiïën truác khi caác chuyïn gia laâm viïåc trong caác lônh vûåc nhû lõch sûã myä thuêåt, baão töìn cöng trònh cöí, kiïën truác tön giaáo,... seä coân tòm ra nhiïìu thuêåt ngûä ài vaâo bïì sêu, bao quaát lõch sûã kiïën truác. Röìi phaát triïín àö thõ ngaây caâng maånh thò caác thuêåt ngûä vïì quy hoaåch àö thõ vaâ caãnh quan kiïën truác khöng thïí thiïuá àûúåc. Vêåy, nïn hiïíu laâ Tûâ àiïín Xêy dûång vêîn coá caác thuêåt ngûä kiïën truác, Tûâ àiïín Kiïën truác vêîn coá caác thuêåt ngûä xêy dûång... Cuäng coá thïí goåi laâ tûâ àiïín baách khoa xêy dûång (2). Taâi liïåu dêîn (1) CyrilM. Harris - Dictionary of Architecture & Construction.McGraw.Hill, Inc (2) Nguyïîn Huy Cön - Tûâ àiïín Baách khoa Xêy dûång. NXB tûâ àiïín Baách khoa, Haâ Nöåi

62 NHÊN KYÃ NIÏåM 101 NÙM CAÁCH MAÅNG THAÁNG MÛÚÂI NGA DANH NHÊN KIÏËN TRUÁC - XÊY DÛÅNG CUÃA LIÏN XÖ Ngaây nay, trïn thïë giúái àaä coá vö vaân cöng trònh kiïën truác úã khùæp caác chêu luåc. Coá cöng trònh àaä töìn taåi haâng ngaân nùm, coá cöng trònh múái àûúåc xêy dûång, coá cöng trònh àang laâ niïìm tûå haâo vaâ mú ûúác tham quan, khaão saát, du lõch cuãa khaách böën phûúng, nhûng cuäng coá cöng trònh chó coân laåi di tñch, thêåm chñ chó coân laâ nhûäng doâng chûä àoång laåi trïn saách baáo. Song khöng phaãi tûå nhiïn maâ coá nhûäng cöng trònh nhû vêåy, ngay caã nhûäng haång muåc àûúåc liïåt vaâo Baãy kyâ quan thïë giúái cuäng phaãi coá taác giaã. Àoá laâ nhûäng ngûúâi xêy dûång nhaâ maâ ngûúâi cöí Hy Laåp àaä tûâng ngúåi ca. Chñnh danh tûâ kiïën truác sû - tiïëng Hy Laåp göëc laâ architecton àaä mang yá nghôa ban àêìu laâ bêåc thêìy vïì thuã cöng nghiïåp, trong àoá coá xêy dûång. Nhên dõp kyã niïåm 101 nùm Caách maång thaáng Mûúâi Nga, xin giúái thiïåu möåt söë danh nhên vïì kiïën truác - xêy dûång cuãa Liïn Bang Xö Viïët, laâ nhûäng ngûúâi àaä goáp nhiïìu cho sûå nghiïåp xêy dûång cho Thïë giúái noái chung vaâ Liïn Xö (cuä) noái riïng. 1. Abrosimov P.V. ( ) Kiïën truác sû Liïn Xö, laâ taác giaã cuãa khu nhaâ úã taåi Quaãng trûúâng Caách maång úã Pïtecbua ( ), Trûúâng àaåi hoåc Matxcúva. Uyã viïn Höåi KTS Quöëc tïë tûâ nùm Giaãi thûúãng quöëc gia Liïn Xö. 2. Agabarbyan G.G. ( ) Kiïën truác sû Acmïni, taác giaã nhiïìu cöng trònh dên duång: trûúâng hoåc, nhaâ úã taåi Ïrrïvan, chúå Trung têm, cêìu Razúàanxki. Nhaâ hoaåt àöng cöng huên Acmïnia. 3. Bajenov, V.I. ( ). KTS Nga dûúái thúâi Catherine II coá phong caách gotich àùåc biïåt. Taác phêím àêìu tay cuãa öng taåi Peterbourg (1769) coá phong caách Tên Cöí àiïín Phaáp, tham gia truâng tu Kremlin úã Moxkva (1772). Bajenov àaä thiïët kïë möåt lêu àaâi theo phong caách Tên gotich cho Sa hoaâng taåi Tsarñtino ( ), coá aáp duång kiïën truác truyïìn thöëng Nga. Öng coân thiïët kïë khöi phuåc nhiïìu lêu àaâi, phaáo àaâi vaâ nhaâ thúâ khaác. 4. Beketov A.N. ( ). KTS Ukraina. Taác giaã möåt söë cöng trònh dên duång: nhaâ ngên haâng úã Moxkva, trûúâng trung hoåc úã Kharkov. Chuá troång nghiïn cûáu thiïët kïë àiïín hònh nhaâ úã, nhaâ nghó, trûúâng hoåc cho vuâng moã Àönbax. KTS. Cöng Huên Ukraina. 5. Bryulov A.P. ( ) Kiïën truác sû Nga, theo xu hûúáng Hêåu Cöí àiïín. Daây cöng nghiïn cûáu kiïën truác Italia vaâ Phaáp, thiïët kïë nhiïìu cöng trònh lúán: nhaâ haát Mikhailöp úã Pïtecbua, àaâi thiïn vùn, trung têm quaãng trûúâng Nepxki. 6. Burov A.K. ( ) Kiïën truác sû vaâ nhaâ khoa hoåc Nga, theo xu hûúáng cuãa chuã nghôa kïët cêëu, nghiïn cûáu kiïën truác taåi Myä (1931) vaâ chêu Êu (1925,1936). Cöng trònh tiïu biïíu: truå súã Höåi Kiïën truác sû taåi phöë Gorki. Laâ ngûúâi tiïn phong trong thiïët kïë nhaâ blöc lúán ( ) vaâ têëm lúán ( ), chuá troång vêåt liïåu siïu bïìn trong xêy dûång. 7. Cameron Charles ( ) Kiïën truác sû Nga, göëc Scötlen. Theo xu hûúáng Cöí àiïín. Thiïët kïë töíng thïí cöng trònh thaânh phöë Puskin, lêu àaâi úã Pavlöpxcú ( ), lêu àaâi Razumöpxki ( ) úã Ukraina. Sûã duång thaânh cöng caác mötip cuãa Röma. 8. Duskin A.N. ( ) KTS Nga. Thiïët kïë caác ga metro: Kropotkinxkaya, Mayakopxkaya, Abtozavodxkaya úã Moxkva (trûúác nùm 1934). Laâ taác giaã cuãa nhiïìu nhaâ ga xe hoãa, cûãa haâng Detxki Mir úã Moxkva. Giaãi thûúãng quöëc gia. 9. Egotov I.V. ( ) KTS Ukraina. Thiïët kïë xêy dûång ga metro Kreáttik, khaách saån Dniep, viïån baão taâng lõch sûã Kiev. KTS Nhên dên Liïn Xö. 10. Gartman V.A. ( ) Kiïën truác sû Nga, möåt trong nhûäng ngûúâi saáng lêåp phong caách kiïën truác Nga. Laâ taác giaã cuãa nhiïìu cöng trònh triïín laäm, trong àoá phaát triïín kiïën truác dên gian vaâ sûã duång vêåt liïåu göî laâ chuã yïëu. 11. Ginzbua M.Ya. ( ) KTS Nga, möåt trong nhûäng nhaâ saáng lêåp Höåi KTS Liïn Xö (1925), àaä coá nhûäng àoáng goáp to lúán vaâo viïåc phaát triïín kiïën truác trïn cú súã kyä thuêåt vaâ cöng nghiïåp hiïån àaåi. Taác giaã nhiïìu àöì aán thiïët kïë nhaâ úã vaâ nhaâ cöng cöång xêy dûång taåi Moxkva. Taác giaã àöì aán quy hoaåch töíng thïí búâ nam Krûm. 12. Giöntövxki I.V. ( ) Kiïën truác sû, nhaâ lyá luêån kiïën truác nhaâ hoaåt àöång khoa hoåc vaâ nghïå thuêåt Cöng huên cuãa Cöång hoâa Liïn bang Nga, chuá troång caác biïån phaáp böë cuåc vaâ mötip cuãa kiïën truác cöí àiïín thúâi Phuåc Hûng. Taác giaã cuãa nhiïìu cöng trònh cöng cöång: nhaâ ngên haâng ( ), quaãng trûúâng thaânh phöë (1950), trûúâng àua ngûåa ( ) vaâ nhiïìu nhaâ úã, biïåt thûå. Têët caã àïìu úã Moxkva. Viïån sô danh dûå Viïån Haân Lêm kiïën truác Belarutxia. 13. Gölöxov P.A. ( ) Kiïën truác sû Nga. Tham gia thiïët kïë sú àöì quy hoaåch Moxkva múái ( ), toâa baáo Sûå thêåt úã Moxkva, taác giaã thiïët kïë quy hoaåch Zenograd úã quêån Rostov. Chuá troång nghiïn cûáu caác vêën àïì vïì thaânh phöë vûúân. 14. Gradov Yu.M (1934-?) KTS Nga, möåt trong caác taác giaã cuãa nhûäng cöng trònh trïn àûúâng Mogilevxki, tiïíu khu nhaâ úã, töíng thïí khu tûúãng niïåm Khatin ( ). 15. Grigorian M.V. ( ) Kiïën truác sû cöng huên Acmïnia. Thiïët kïë xêy dûång caác cöng trònh tûúãng niïåm. Tham gia thiïët kïë truå súã Àaãng, quaãng trûúâng Lïnin úã Erïvan, truå súã Böå Bûu àiïån vaâ Liïn àoaân Lao àöång. 16. Grigoriev A.G. ( ) Kiïën truác sû Nga. Tham gia khöi phuåc Moxkva sau vuå hoãa hoaån nùm Taác phêím chñnh: baão taâng Puskin, baão taâng Tölxtöi, nhaâ an dûúäng... Chuá troång caác cöng trònh coá yïu cêìu myä thuêåt cao. 17. Grigorovits Bakhi ( ). Kiïën truác sû 62

63 DANH NHÊN KIÏËN TRUÁC - XÊY DÛÅNG CUÃA LIÏN XÖ Ukraina, theo xu hûúáng Baröc, ûa sûã duång caác chi tiïët cuãa Sú Cöí àiïín Nga. Taác phêím chñnh: nhaâ thúâ Pocrovxki (1766), Nicolai ( ), nhiïìu khaách saån vaâ cûãa haâng úã Kiev. 18. Gueguenlo A.I. ( ) Kiïën truác sû Liïn Xö. Chuyïn nghiïn cûáu thiïët kïë caác nhaâ cöng cöång hiïån àaåi. Àùåc biïåt cöng phu trong viïåc thïí hiïån nöåi thêët. Cöng trònh tiïu biïíu: Cung vùn hoáa Gorki, raåp chiïëu phim Gigant. 19. Guenfrey V.G. ( ) Kiïën truác sû Liïn xö. Hoaåt àöång àa daång vïì kiïën truác xêy dûång: truâng tu Àiïån Xmölnûi úã Lïningrat, thiïët kïë xêy dûång nhaâ blöc, cêìu àaá lúán, nhaâ haát kõch, khu triïín laäm Matxcúva, ga metrö Novokunetxkaya Mira, quêìn thïí cöng trònh trïn quaãn trûúâng Xmölenxk. 20. Guinzbua M.Ya. ( ) Kiïën truác sû Liïn Xö, möåt trong nhûäng nhaâ saáng lêåp Höåi Kiïën truác sû Liïn Xö (1925) àaä coá nhiïìu àoáng goáp to lúán vaâo phaát triïín kiïën truác trïn cú súã kyä thuêåt vaâ cöng nghiïåp hiïån àaåi. Taác giaã nhiïìu nhaâ úã vaâ nhaâ cöng cöång àûúåc xêy dûång taåi Moxkva. Vïì quy hoaåch, coá àöì aán quy hoaåch töíng thïí búã nam Krûm. 21. Haberland C. ( ) Kiïën truác sû Latvia, theo xu hûúáng Cöí àiïín. Cöng trònh tiïu biïíu: quaãng trûúâng Tûá giaác vaâ quêìn thïí nhaâ thúâ Peter ( ), toâa nhaâ Gollender úã Riga. 22. Iofan B.M. ( ) Kiïën truác sû Nga, theo xu hûúáng kïët cêëu. Hoaåt àöång thiïët kïë vaâ xêy dûång nhiïìu loaåi cöng trònh cöng cöång: Töíng thïí cöng trònh Xirafimovich (göìm nhaâ haát, raåp chiïëu phim, cêu laåc böå, nhaâ treã) ( ), trung têm thïí thao, viïån an dûúäng, cung Xö viïët, àïìu úã Moxkva; toâa nhaâ Triïín laäm quöëc tïë cuãa Liïn Xö taåi Paris. 23. Ixacövits G.G. (1931-?) Kiïën truác sû Nga. Thiïët kïë xêy dûång möåt söë khu nhaâ úã taåi caác thaânh phöë Balasikha, Vökrïxencú, Zeczinxcú ( ), trung têm quaãng trûúâng Tula (1970). Laâ möåt trong nhûäng taác giaã cuãa àaâi tûúãng niïåm Lïnin úã Ulianövxcú (1970). Àùåc biïåt, öng laâ möåt trong nhûäng kiïën truác sû tham gia thiïët kïë töíng thïí Lùng Chuã tõch Höì Chñ Minh (1970) xêy dûång taåi thuã àö Haâ Nöåi, Viïåt Nam. 24. Ixraïlyan R.X. (1908-?) Kiïën truác sû Nga. Thiïët kïë töíng thïí cöng trònh tûúãng niïåm Xaràarapat (1918); chuá troång kïët húåp kïët cêëu hiïån àaåi vúái chi tiïët tuyïìn thöëng. Kiïën truác sû Nhên dên Liïn Xö (1970). 25. Ladovxki N.A. ( ). KTS Nga. Thiïët kïë xêy dûång caác ga metro: Djerjinxkya ( ), Lermantovxkaya (1935), nghiïn cûáu sú àöì quy hoaåch thaânh phöë múã röång (1929). 26. Langbard I.G.( ) Kiïën truác sû Belarux. Trong thiïët kïë thïí hiïån hònh khöëi bïn ngoaâi àún giaãn vúái caác trang trñ vaâ böë cuåc húåp lyá. Cöng trònh tiïu biïíu: truå súã toâa aán, nhaâ haát opera vaâ balet ( ), truå súã Viïån Haân Lêm Belarux úã Minxk ( ), möåt söë cöng trònh tûúãng niïåm khaác, Lvov N.A. ( ) Kiïën truác sû, nhaâ lyá luêån kiïën truác Nga. Chuá troång àïën àiïìu kiïån khñ hêåu àõa phûúng trong thiïët kïë; hay sûã duång hònh thûác maái cupön. Thiïët kïë nhiïìu cöng trònh gùæn vúái sên vûúân. Cha àeã cuãa phong caách nghïå thuêåt nhaâ vûúân Nga. 28. Mazmanian M.D. ( ) Kiïën truác sû Cöng huên Acmïni. Tham gia thiïët keá töíng sú àöì Ïrïvan ( ), khu nhaâ úã Liïn húåp cao su töíng húåp taåi Kirov (1932), nhaâ saách ( ), khu nhaâ úã Saumianxki taåi Ïrïvan ( ). 29. Melenxki A.I. ( ), kiïën truác sû Ukraina, theo xu hûúáng Àïë chïë. Nghiïn cûáu thiïët kïë quy hoaåch Kiev ( ), chó àaåo quy hoaåch caác àûúâng phöë lúán taåi Kiev ( ), taác giaã thiïët kïë möåt söë nhaâ thúâ vaâ tu viïån Menelax a.a. ( ) Kiïën truác sû Nga göëc Anh. Haânh nghïì taåi Nga tûâ nùm Chó àaåo xêy dûång nhaâ thúâ Torzk vaâ Mogilov theo thiïët kïë cuãa Lvov N.A. Quy hoaåch nhiïìu cöng viïn, trong àoá coá cöng viïn úã Petrogof, Alekxandrovxki vúái Thaáp Trùæng (1930). 30. Mezensev B.X. ( ). KTS Nga. Cöng trònh tiïu biïíu nhaâ cao têìng úã quaãng trûúâng Lermontov ( ), nhaâ haânh chñnh úã vuâng Têy- Nam Moxkva ( ), truå súã Höåi àöìng böå trûúãng Uzbekixtan úã Taskent ( ), cöng trònh tûúãng niïåm Lïnin úã Ulyanovxk ( ). KTS Cöng Huên CHLB Nga, Giaãi thûúãng Lïnin (1972). 31. Melnikov K.X. ( ), Kiïën truác sû Cöng huên CHLB Nga. Giaãng daåy taåi caác trûúâng àaåi hoåc Kiïën truác vaâ Xêy dûång Moxkva ( ). Chuá troång thiïët kïë àiïín hònh vúái caác hònh thûác cú àöång, giaãi phaáp kïët cêëu vaâ böë cuåc húåp lyá. Cöng trònh tiïu biïíu: toâa nhaâ vaâ gian haâng Liïn Xö taåi Triïín laäm quöëc tïë vïì Nghïå thuêåt vaâ Cöng nghiïåp úã Paris (1925) vaâ möåt söë cöng trònh cöng cöång khaác. Laâ möåt trong nhûäng ngûúâi ûa thñch khöng gian cú àöång trong ngöi nhaâ khi thiïët kïë cöng trònh. 32. Miàöyan A.A. ( ) Kiïën truác sû Nga. Xêy dûång caác nhaâ úã cao têìng taåi quaãng trûúâng Voxpitanie ( ), Cung Àaåi höåi àiïån Kremli, thiïët kïë xêy dûång nhaâ trïn àaåi löå Kalinin ( ), truå súã SEV (1969), raåp chiïëu phim Thaáng Mûúâi (1967), nhiïìu cûãa haâng vaâ nhaâ ùn khaác. 33. Mikhailov A.A. ( ). KTS Nga, àaåi diïån cuãa xu hûúáng Cöí àiïín thïë kyã XIX; tuên thuã nghiïm ngùåt caác nguyïn tùæc cuãa kiïën truác Cöí àaåi. Chó àaåo xêy dûång Peterburg (1816), tham gia thiïët kïë nhaâ thúâ Ixaakievki úã Peterburg ( ), nhaâ haát lúán úã Moxkva. Nghiïn cûáu thiïët kïë caác mêîu nhaâ úã tû nhên. 34. Misurin L.F. ( ) Kiïën truác sû Nga. Lêåp töíng sú àöì thaânh phöë Moxkva (1731), tham gia khöi phuåc nhaâ thúâ Növöyïruxalimxk vaâ chuêín bõ xêy dûång thaáp chuöng Tröixe-Xecghïva. Taác phêím cuãa öng chuá troång kïët húåp caác cöåt thûác cöí àiïín vúái hònh thûác kiïën truác thúâi Tiïìn Pïtrövxk. 35. Montferrand August Ricard ( ) Kiïën truác sû Nga göëc Phaáp, haânh nghïì taåi Pïtecbua, theo xu hûúáng Cöí àiïín, sau chuyïín sang Duy lyá. Cöng trònh tiïu biïíu: Nhaâ thúâ Ixaakievxki, thaáp chuöng Alekxandropxki, nhaâ Lobanov-Rotovxki ( ). Xêy dûång Gian Troân cuãa Cung àiïån Muâa Àöng ( ). 36. Moràvinov A.G. ( ) Kiïën truác sû Nga. Laâ ngûúâi saáng taåo phûúng phaáp xêy dûång nhaâ úã 63

64 DANH NHÊN KIÏËN TRUÁC - XÊY DÛÅNG CUÃA LIÏN XÖ theo dêy chuyïìn nhanh taåi Moxkva trïn phöë Gorki ( ) vaâ caác phöë khaác. Möåt trong caác taác giaã thiïët kïë khaách saån cao têìng Ukraina (1957). Chó àaåo quy hoaåch xêy dûång khu trung têm vuâng Cheremuxki ( ), àaåi löå Komxömolxki ( ). Chuã tõch Höåi Kiïën truác sû Liïn Xö ( ). Giaãi thûúãng Quöëc gia (1941, 1949). 37. Muradov S. ( ) Kiïën truác sû, hoåa sô, nhaâ hoaåt àöång nghïå thuêåt Cöng huên Uzbïkixtan. Phaát triïín nghïå thuêåt trang trñ truyïìn thöëng nhùçm aáp duång trong thiïët kïë nhaâ úã ( ), thiïët kïë nhaâ triïín laäm cuãa Uzbïkixtan vaâ Turmïni úã Moxkva cuâng vúái caác kiïën truác sû khaác (1938), möåt trong caác taác giaã trang trñ cho nhaâ haát opïra vaâ balet Navöi úã Taxkent (giaãi thûúãng Lïnin, 1947), lùng Khùmza-Khakimzat (1949). 38. Nazarov E.X. ( ) Kiïën truác sû Nga, theo xu hûúáng Cöí àiïín. Tûâ 1768 laâm viïåc trong àoaân nghiïn cûáu Àiïån Kremli, tham gia xêy dûång möåt söë cöng trònh lúán úã àaåi löå Mir, nhiïìu nhaâ úã khaác taåi quaãng trûúâng Troân úã Petrozavodxk (1775). 39. Peretiakovits M.M. ( ) Kiïën truác sû Nga, theo xu hûúáng Tên cöí àiïín. Àùåc àiïím cöng trònh cuãa öng: hoaânh traáng, chõu aãnh hûúãng cuãa kiïën truác Phuåc Hûng (nhaâ Ngên haâng úã Leningrat-1912) hoùåc kiïën truác Àïë chïë Nga (nhaâ Ngên haâng Quöëc gia úã Roxtov-na-Àönu-1947). 40. Pokrovxki B.A. ( ) Kiïën truác sû Nga. Cöng trònh tiïu biïíu: àïìn tûúãng niïåm Leipzig ( ), nhaâ kho baåc Moxkva (1914), ngên haâng úã Gorki (1913). Tham gia thiïët kïë nhaâ maáy thuãy àiïån trïn söng Vonga (1926). Chuá troång kïët húåp kiïën truác dên gian vúái phong caách hiïån àaåi. 41. Pollack Michael ( ) Kiïën truác sû Hung, theo xu hûúáng Cöí àiïín. Taác phêím chñnh:viïån huêën luyïån quên sûå ( ), baão taâng quöëc gia ( ). Cöng trònh mang tñnh chêët hoaânh traáng, coá mùåt chñnh khoaáng àaåt, sinh àöång. 42. Polyakov L.M. ( ) Kiïën truác sû Nga. Thiïët kïë nhiïìu loaåi cöng trònh dên duång. Chuá troång veâ hònh thûác trang trñ, àöi khi xem nheå yïu cêìu cöng nùng. Cöng trònh tiïu biïíu: nhaâ haát taåi Arbat, caác ga metro Kurxkaya (1938), Oktyabrxkaya (1950), Arbatxkaya (1953), khaách saån Leningratxkaya, têët caã àïìu úã Moxkva. Tham gia xêy dûång kïnh àaâo Vonga-Don. 43. Polyanxki A.T. (1928-?) Kiïën truác sû Nga. Cöng trònh cuãa öng coá böë cuåc àa daång, nhõp àiïåu vaâ hònh thûác nghiïm ngùåt: toâa nhaâ Triïín laäm Liïn xö taåi Bruxen (1958), töíng thïí cöng trònh Artek vaâ khaách saån bïn búâ Hùæc Haãi, töíng thïí Cung Olympic Thanh niïn úã Moxkva (1981). Viïån sô Viïån Haân lêm Kiïën truác Liïn Xö. Giaãi thûúãng Quöëc gia (1967). 44. Pomerantxev A.N. ( ) Kiïën truác sû Nga Xêy dûång cûãa haâng taåi Moxkva (nay laâ GUM), àïìn tûúãng niïåm Nevxki úã Sochi ( ). Cöng trònh sûã duång kïët cêëu theáp khêíu àöå lúán, kïët húåp vúái hònh thûác trang trñ haâi hoâa. 45. Rubanenkö B.P. ( ) Tiïën sô, kiïën truác sû Liïn Xö. Cöng trònh chñnh: khu nhaâ úã taåi Malûi Okhta, Lïningrad ( ), quy hoaåch vaâ xêy dûång quaãng trûúâng úã Minxk (1947), khu àö thõ múái cuãa thaânh phöë Togliatti ( ), töíng sú àöì thaânh phöë Brejnev. Viïån sô Viïån Haân lêm Kiïën truác Liïn Xö (1979). 46. Rudnev L.V. ( ) Kiïën truác sû Nga. Tham gia thiïët kïë quy hoaåch cöng trònh tûúãng niïåm Chiïën sô caách maång úã Leningrad ( ), truå súã Viïån huêën luyïån quên sûå Frunzï (1937), nhaâ haânh chñnh phöë Sapönikov ( ), nhaâ úã ( ), töíng thïí trûúâng Àaåi hoåc trïn àöìi Lïnin ( ) taåi Moxkva, Cung vùn hoáa vaâ khoa hoåc úã Vacsava ( ). Giaãi thûúãng Quöëc gia (1949). 47. Semper Gottfried ( ) Kiïën truác sû Àûác, nhaâ lyá luêån kiïën truác vaâ nghïå thuêåt. Chuá troång töí chûác mùåt bùçng, nöåi thêët, sûã duång mötip trang trñ Phuåc Hûng vaâ Baröc kïët húåp vúái nöåi dung cöng trònh. Taác phêím lyá luêån: Thêím myä hoåc thûåc haânh ( ) vúái quan àiïím phong caách laâ sûå kïët húåp caác hiïån tûúång lõch sûã. 48. Sernishov X.E. ( ) Kiïën truác sû Nga, theo xu hûúáng kïët cêëu chuã nghôa. Cöng trònh tiïu biïíu: hoåc viïån Mac-Lï trïn quaãng trûúâng Xöviïët úã Moxkva ( ), tham gia lêåp töíng sú àöì khöi phuåc Moxkva (1935), xêy dûång nhaâ cao têìng cuãa trûúâng Àaåi hoåc trïn àöìi Lïnin ( ). Kiïën truác sû trûúãng Moxkva( ). Töíng thû kñ Höåi kiïën truác sû Liïn Xö ( ). 49. Sevakinxki X.I. ( ) Kiïën truác sû Nga, theo xu hûúáng Baröc. Laâ ngûúâi saáng lêåp trûúâng phaái kiïën truác truyïìn thöëng Nga thïë kyã XVII vúái caác giaãi phaáp vaâ hònh thûác kiïën truác coá hïå thûác, böë cuåc hònh khöëi cên bùçng vaâ raânh maåch, hònh boáng kiïën truác tinh tïë, trang trñ phong phuá. Tham gia xêy dûång töíng thïí lêu àaâi-cöng viïn Txarkoe Xïlo ( ), lêu àaâi Fontanke ( ), lêu àaâi Suvalov ( ), nhaâ thúâ Nikonxki ( ), nhaâ kho Haâ Lan múái ( ), khöi phuåc Kunxkamera ( ) taåi Pïterburg. 50. Stalberg E.E. ( ), kiïën truác sû Cöng huên, viïån sô Haân lêm kiïën truác Latvia, theo xu hûúáng Duy lyá, Hiïån àaåi, Cöí àiïín. Cöng trònh chñnh: nhaâ àún nguyïn taåi phöë Samarin ( ), àaâi tûúãng niïåm Tûå do ( ) vaâ Lïnin ( ) àïìu úã Riga. 51. Steller P.P. ( ) Kiïën truác sû Nga. Möåt trong nhûäng taác giaã cuãa khaách saån Sovietxkaya (1950), ga metro Prospect Mira (1957), Cung Àaåi höåi àiïån Kremli ( ), khaách saån Rossia ( ), nhaâ hoâa nhaåc trung têm Diarat (1974), truå súã HÀBT Nga ( ), chó àaåo thiïët kïë àaåi löå Novikirovski (tûâ 1968) - Têët caã àïìu úã Matxcúva. 52. Tamanian A.I. ( ) Kiïën truác sû Acmïnia, theo xu hûúáng kiïën truác cöí àiïín. Taác giaã cuãa töíng sú döì khöi phuå Erïvan (1924), nhaâ haát opïra vaâ balï Xpenàiaröva ( ), truå súã Chñnh phuã Acmïnia ( ) úã Erïvan. Chuá troång kïët húåp hònh thûác kiïën truác truyïìn thöëng Acmïnia vúái kiïën truác hiïån àaåi; coá vai troâ quan troång trong viïåc hònh thaânh nïìn kiïën truác hiïån àaåi Acmïnia. 64

65 DANH NHÊN KIÏËN TRUÁC - XÊY DÛÅNG CUÃA LIÏN XÖ 53. Tatlin, Vladimir ( ) Cöng trònh sû Nga, nguyïn laâ hoåa sô. Àaä thûåc hiïån möåt söë àöì aán kiïën truác têìm cúä quöëc tïë. Töët nghiïåp Haân lêm viïån Moxkva nùm Cöng trònh tiïu biïíu laâ Àaâi vinh danh Àïå Tam quöëc tïë ( ) bùçng theáp vaâ caáp, thûåc hiïån trïn makeát nhûng chûa xêy dûång. Cöng trònh cao àïën 390m. 54. Toramanian T. ( ). KTS vaâ nhaâ khaão cöí kiïën truác Acmenia. Hoaåt àöång úã Thöí Nhô Kyâ röìi Bungari tûâ nùm Chó àaåo nghiïn cûáu di tñch kiïën truác Acmenia tûâ nùm Trezzini Domenico ( ) Kiïën truác sû Nga göëc Thuåy Sô. Tham gia thiïët kïë thaânh phöë Kronstat vaâ doanh traåi Aleksandro-Nepxki, thûåc hiïån quy hoaåch àaão Vaxilievxki, xêy dûång Cung Muâa Haå ( ), cöíng Pïtropxki vaâ nhaâ thúâ Petropavlopxki. Àaä súám biïët thiïët kïë mêîu vïì nhaâ úã àïí xêy dûång cho caác têìng lúáp dên cû khaác nhau. Chuá troång mùåt bùçng, chi tiïët àún giaãn, sûã duång böå phêån cuãa hïå cöåt thûác lúán vaâ chi tiïët Baröc laâ àùåc àiïím lyá tûúãng caác cöng trònh cuãa öng. 56. Trotski N.A. ( ) Kiïën truác sû Nga, theo xu hûúáng kïët cêëu. Taác giaã cuãa nhiïìu cöng trònh cöng cöång lúán taåi Lenigrad: truå súã quêån Kirov ( ), nhaâ haânh chñnh trïn àaåi löå Moxkva ( ). Chuá troång sûã duång hïå cöåt thûác lúán. 57. Tyurin E.D. ( ) Kiïën truác sû Nga, theo xu hûúáng Àïë chïë: thiïët kïë khöi phuåc Cung àiïån Kremli ( ), lêu àaâi Ekaterinxki ( ) vaâ töíng thïí cung àiïån úã Ackhanghenxki (tûâ 1830). Chuá troång giaãi phaáp mùåt chñnh phûác taåp, coá sûã duång caác chi tiïët àûúåc choån loåc: nhaâ thúâ taåi Elokhov ( ). 58. Ukhtomxki À.B. ( ) Kiïën truác sû Nga, nhaâ sû phaåm nöíi tiïëng vaâ ngûúâi saáng lêåp trûúâng phaái kiïën truác àêìu tiïn úã Nga. Taác phêím cuãa öng mang phong caách Baröc Nga thïë kyã thûá XVIII, hònh thûác phong phuá vaâ sinh àöång: Khaãi hoaân mön Àoã ( ), nhaâ Quöëc höåi oã Lefortov ( ), cêìu Kuznetxki ( ), têët caã àïìu úã Moxkva. Laâ ngûúâi thiïët kïë thaáp chuöng oã doanh traåi Tröixe-Xecghiïva. 59. Varakxin V.N. ( ) Kiïën truác sû Bïlorutxia. Taác giaã cuãa nhiïìu cöng trònh cöng cöång vaâ nhaâ úã taåi Minxk vaâ caác thaânh phöë khaác cuãa Bïlorutxia: truå súã Trung ûúng Àaãng Cöång saãn ( ), raåp chiïìu phim Röàina (1939), nhaâ haát úã Gomel ( ). 60. Vitberg A.L. ( ) Kiïën truác sû Nga. Thiïët kïë cho Moxkva nhiïìu cöng trònh tûúãng niïåm hoaânh traáng nhên Chiïën thùæng Vïå quöëc vô àaåi Coá xu hûúáng theo Maän Àïë chïë trong caác cöng trònh cuãa mònh. 61. Vlaxöv ( ) Nhaâ khoa hoåc, Viïån sô thöng têën Viïån Haân lêm khoa hoåc Liïn Xö, chuyïn nghiïn cûáu vïì cú hoåc, cú hoåc kïët cêëu, sûác bïìn vêåt liïåu, thuyïët àaân höìi, àaãm baão trong lônh vûåc tñnh toaán voã moãng vaâ thanh thaânh moãng. Öng àaä giaãi baâi toaán xoùæn uöën cuãa thanh moãng, duâng phûúng phaáp bimömen vaâ mömen quaán tñnh quaåt àïí nghiïn cûáu sûå vïnh cuãa tiïët diïån vaâ tñnh ra ûáng suêët. 62. Xemiönov V.N. ( ) Kiïën truác sû quy hoaåch Nga. Haânh nghïì taåi Nga vaâ Anh. Chó àaåo thiïët kïë khöi phuåc Matxcúva (1935), quy hoaåch vaâ xêy dûång thaânh phöë vûúân gêìn Prozoropxkaya, thiïët kïë quy hoaåch vuâng Iïcutxcú, vuâng moã Capcazú ( ), töíng sú àöì khöi phuåc vaâ phaát triïín Kixlovoàxcú (1934), töíng sú àöì khöëi phuåc vaâ phaát triïín Roxtov-na-Àönu ( ). 63. Ximbirtsev V.N. ( ) Kiïën truác sû Nga. Tham gia khöi phuåc vaâ xêy dûång Volgagraà trong àoá coá àaåi löå vaâ quaãng trûúâng chiïën sô Pavsi, trûúâng Àaãng, nhaâ haát quên àöåi Liïn Xö taåi Moxkva ( ). Kiïën truác sû Nhên dên Liïn Xö (1975), Giaãi thûúãng Quöëc gia (1951). 64. Xongailö M.A. ( ) Kiïën truác sû Litva, theo xu hûúáng Tên Cöí àiïín. Cöng trònh tiïu biïíu: nhaâ ngên haâng úã Kaunax ( ), nhaâ ngên haâng úã Majekai ( ). 65. Xperanxki E.N. ( ) Kiïën truác sû Nga. Cuâng vúái caác taác giaã khaác àaä thiïët kïë nhiïìu cöng trònh taåi Lïningrad: nhaâ úã taåi àaåi löå Matkövxki ( ) vaâ Novöizmailövki ( ), trung têm truyïìn hònh (1962), töíng thïí cöng trònh haãi quan úã biïn giúái Nga - Phêìn Lan (1967),... Viïån sô Haân lêm kiïën truác Liïn Xö (1979). 66. Xtarov I.E. ( ) Kiïën truác sû Nga, möåt trong nhûäng ngûúâi saáng lêåp xu hûúáng Cöí àiïín Nga, haânh nghïì nhiïìu nùm úã Roma vaâ Paris. Cöng trònh àêìu tay: caác biïåt thûå úã Tula, Moxkva ( ). Chuá troång böë cuåc taåo hònh, giaãi phaáp xûã lyã cöí àiïín. Xêy dûång nhaâ thúâ Tröixki ( ), cung Tavrik ( ) àïìu úã Peterburg. Cuöëi thêåp kyã 1780 thiïët kïë nhaâ Serementevûi úã Moxkva. Tûâ nùm 1800 chó àaåo vaâ giaám saát xêy dûång nhaâ thúâ Kazan. 67. Xtarov V.P. ( ). KTS Nga, àaåi diïån cuãa xu hûúáng Maän Cöí àiïín. Nghiïn cûáu kiïën truác taåi Italia vaâ Phaáp ( ). Trong nhûäng nùm 1810, thûåc hiïån hún 100 mêîu thiïët kïë nhaâ úã. Àaáng kïí laâ nhûäng cöng trònh tûúãng niïåm úã Petecbua xêy dûång Cöíng Tröixki cuãa àiïån Kremli úã Moxkva (sau nùm 1684), xêy dûång cung Teremna úã Kremli vaâ khöi phuåc möåt söë nhaâ thúâ khaác. 68. Zabolötnûi V.I. ( ) Kiïën truác sû Ucraina, tham gia thiïët kïë quy hoaåch nhiïìu thaânh phöë ( ), truå súã Xö viïët töëi cao Ukraina( ). Chuã tõch Viïån Haân lêm Kiïën truác Ukraina ( ). Giaãi thûúãng Quöëc gia (1941). 69. Zakamenxki O.N. ( ). Kiïën truác sû Latvia. Taác giaã àaâi tûúãng niïåm chiïën sô caách maång, nhiïìu trûúâng phöí thöng úã Riga, quêìn thïí cöng trònh tûúãng niïåm úã Xalaxpilxa ( ). Giaãi thûúãng Lïnin (1970). 70. Zemsov M.G. ( ) Kiïën truác sû Nga. Theo xu hûúáng Sú Baröc. Thûåc hiïån quy hoaåch Cöng viïn Muâa haå úã Pïtecbua, lêu àaâi vaâ cöng viïn Cadrior úã Talin. Laâ soaån giaã cuãa Luêåt Kiïën truác Nga. TRI TÊN (Theo Tûâ àiïín danh nhên Kiïën truác-xêy dûång thïë giúái cuãa Nguyïîn Huy Cön Haâ Nöåi 2009) 65

66 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå NGHIÏN CÛÁU VAÂ XÛÃ LYÁ ÀAÅI LÛÚÅNG ÀÛÚÅC ÀO ÀAÅC TRÛÅC TIÏËP NHIÏÌU LÊÌN TRONG TRÙÆC ÀÕA XÊY DÛÅNG CÖNG TRÒNH PGS.TS. PHAÅM VÙN CHUYÏN Trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång Haâ Nöåi 1. Àùåt vêën àïì Trong thûåc tïë nhêån thêëy giaá trõ thêåt cuãa möåt àaåi lûúång naâo àoá àïìu chûa biïët, kyá hiïåu laâ X. Muöën biïët X laâ bao nhiïu thò ta phaãi tiïën haânh ào àaåc noá. Ào àaåc möåt àaåi lûúång naâo àoá laâ àem noá so vúái möåt àaåi lûúång cuâng loaåi khaác àaä àûúåc coi laâm àún võ ào. Khi ào àaåc nhiïìu lêìn möåt àaåi lûúång naâo àoá, duâ cêín thêån àïën mêëy vêîn thêëy kïët quaã giûäa caác lêìn ào àûúåc hêìu nhû àïìu khaác nhau. Àiïìu àoá chûáng toã rùçng trong kïët quaã ào àûúåc luön luön coá sai söë. Vêåy sai söë ào àaåc laâ gò? Nguyïn nhên naâo gêy ra sai söë ào àaåc? Baãn chêët cuãa caác loaåi sai söë? Caách xûã lyá?... Dûúái àêy seä lêìn lûúåt nghiïn cûáu nhûäng vêën àïì àoá. 2. Nghiïn cûáu vaâ xûã lyá àaåi lûúång àûúåc ào àaåc trûåc tiïëp nhiïìu lêìn trong trùæc àõa xêy dûång cöng trònh 2.1. Sai söë ào àaåc laâ gò? Sai söë ào àaåc laâ hiïåu söë giûäa giaá trõ ào àûúåc vúái giaá trõ thêåt cuãa àaåi lûúång cêìn ào: i = x i - X (1). Trong àoá: i laâ sai söë ào àaåc. x i laâ giaá trõ ào àaåc àûúåc. X laâ giaá trõ thêåt cuãa àaåi lûúång cêìn ào. Vñ duå: Chiïìu daâi thêåt cuãa möåt caái baân laâ X = 2,000m.Khi lêëy thûúác ào baân naây àûúåc x 1 = 2,001m; x 2 =1,998m Sai söë ào àaåc lêìn thûá nhêët laâ: 1 = x 1 - X= 2,001-2,000 = +0,001m. Sai söë ào àaåc lêìn thûá hai laâ: 2 = x 2 - X= 1,998-2,000 = - 0,002m Sai söë ào àaåc coá thïí mang dêëu dûúng (+) hay dêëu êm(-) Nguyïn nhên gêy ra sai söë ào àaåc laâ gò? Nhûäng nguyïn nhên gêy ra sai söë ào àaåc laâ: a/ Do ngûúâi ào. b/ Do duång cuå ào. c/ Do àöëi tûúång ào. d/ Do möi trûúâng ào. Theo quy luêåt xuêët hiïån cuãa sai söë ta chia ra laâm caác loaåi: a/ Sai söë thö (sai lêìm). b/ Sai söë hïå thöëng. c/ Sai söë ngêîu nhiïn Baãn chêët sai söë thö laâ gò? 1/ Giaã sûã khi ào chiïìu daâi cuãa möåt ngöi nhaâ 50m laåi àûúåc kïët quaã ào laâ 52m thò 2m naây laâ sai lêìm. 2/ Trong caác kïët quaã ào àaåc coá thïí chûáa nhûäng sai söë rêët lúán vïì giaá trõ tuyïåt àöëi, àaáng leä ra trong àiïìu kiïån êëy khöng mùæc phaãi, nhûäng sai söë naây àûúåc goåi laâ sai söë thö (sai lêìm). 3/ Nguyïn nhên chuã yïëu gêy ra sai söë thö (sai lêìm) laâ do ngûúâi laâm cöng taác ào àaåc thiïëu cêín thêån (ào sai, ghi sai, tñnh sai). 4/ Sai söë thö (sai lêìm) phaãi tòm ra àûúåc àïí loaåi trûâ hïët khoãi kïët quaã ào bùçng caách ào lùåp laåi vaâ tñnh lùåp laåi àïí kiïím tra Baãn chêët sai söë hïå thöëng laâ gò? 1/ Giaã sûã duâng thûúác 20m àïí ào möåt àûúâng thùèng naâo àoá, nhûng chiïìu daâi thêåt cuãa thûúác luác ào laåi laâ 20,001m. Nhû vêåy trong kïët quaã möîi lêìn àùåt thûúác coá chûáa sai söë 1mm, sai söë naây àûúåc goåi laâ sai söë hïå thöëng. 2/ Sai söë hïå thöëng laâ nhûäng sai söë thûúâng coá trõ söë vaâ dêëu khöng àöíi, àûúåc lùåp ài lùåp laåi trong têët caã caác lêìn ào. 3/ Nguyïn nhên gêy ra sai söë hïå thöëng coá thïí do têåt cuãa ngûúâi ào, duång cuå ào khöng àûúåc àiïìu chónh àuáng, ngoaåi caãnh thay àöíi 4/ Ta coá thïí loaåi trûâ hay haån chïë àûúåc aãnh hûúãng cuãa sai söë hïå thöëng bùçng caách: kiïím nghiïåm vaâ àiïìu chónh duång cuå ào, aáp duång phûúng phaáp ào thñch húåp, tñnh söë àiïìu chónh vaâo kïët quaã ào 2.5. Baãn chêët sai söë ngêîu nhiïn laâ gò? 1/ Giaã sûã thûúác coá vaåch chia nhoã nhêët àïën mm thò sai söë àoåc thûúác úã phêìn ûúác lûúång nhoã hún mm laâ sai söë ngêîu nhiïn. 2/ Sai söë ngêîu nhiïn laâ nhûäng sai söë maâ trõ söë vaâ àùåc àiïím aãnh hûúãng cuãa noá àïën möîi kïët quaã ào khöng roä raâng, khi thò xuêët hiïån thïë naây, khi thò xuêët hiïån thïë kia, ta khöng thïí biïët trûúác trõ söë vaâ dêëu cuãa noá. 3/ Tuy vêåy sai söë ngêîu nhiïn vêîn coá nhûäng tñnh chêët sau àêy: a/ Trong caác àiïìu kiïån ào àaåc cuå thïí, trõ söë tuyïåt àöëi cuãa sai söë ngêîu nhiïn khöng thïí vûúåt quaá möåt giúái haån nhêët àõnh (àùåc tñnh giúái haån). b/ Sai söë ngêîu nhiïn coá trõ söë tuyïåt àöëi caâng nhoã thò coá khaã nùng xuêët hiïån caâng nhiïìu (àùåc tñnh têåp trung). c/ Sai söë ngêîu nhiïn dûúng vaâ êm vúái trõ söë tuyïåt àöëi beá coá söë lêìn xuêët hiïån gêìn bùçng nhau (àùåc tñnh àöëi xûáng). d/ Khi söë lêìn ào tiïën túái vö cuâng thò söë trung bònh cöång cuãa caác sai söë ào àaåc ngêîu nhiïn cuãa cuâng möåt àaåi lûúång seä tiïën túái 0 (àùåc tñnh buâ trûâ). 4/ Nguyïn nhên gêy ra sai söë ngêîu nhiïn laâ do caác àiïìu kiïån ào àaåc luön luön biïën àöíi. Chuáng ta àang töìn taåi trong möåt thïë giúái luön luön vêån àöång vaâ phaát triïín khöng ngûâng. Muöën haån chïë sai söë ngêîu nhiïn ta tiïën haânh ào àaåc nhiïìu lêìn trong nhûäng àiïìu kiïån khaác 66

67 NGHIÏN CÛÁU VAÂ XÛÃ LYÁ ÀAÅI LÛÚÅNG ÀÛÚÅC ÀO ÀAÅC TRÛÅC TIÏËP... nhau nhêët àõnh röìi lêëy kïët quaã trung bònh cuãa chuáng Xûã lyá àaåi lûúång àûúåc ào àaåc trûåc tiïëp nhiïìu lêìn nhû thïë naâo? Góaã sûã rùçng chiïìu daâi thêåt cuãa möåt àoaån thùèng laâ X, hêìu nhû àïìu khöng biïët. Do àoá, noá àûúåc ào (n =5) lêìn laâ: x 1 = 160,50m; x 2 = 160,59m; x 3 = 160,41m; x 4 = 160,53m; x 5 = 160,47m. Haäy xûã lyá vêën àïì trïn. Nhaâ toaán hoåc vô àaåi ngûúâi Àûác laâ Gaus àaä nghiïn cûáu vaâ xûã lyá triïåt àïí vêën àïì nïu trïn theo lyá thuyïët sai söë vaâ pheáp bònh phûúng nhoã nhêët. Bêy giúâ ta chó ûáng duång vaâ thûåc haânh theo Gaus: 1/ Tñnh söë trung bònh cöång laâ X tb. (2) Trong àoá: X tb laâ söë trung bònh cöång. x i laâ caác söë ào àûúåc. n laâ söë lêìn ào. X tb = (160,50m + 160,59m + 160,41m + 160,53m + 160,47m):5 X tb = 160,50m. 2. Tñnh sai söë trung phûúng cuãa daäy söë ào theo cöng thûác Betsen laâ m (3) Trong àoá: m laâ sai söë trung phûúng cuãa daäy söë ào. v i = x i X tb laâ caác sai söë ào gêìn thêåt nhêët. n laâ söë lêìn ào. a/ Tñnh caác sai söë gêìn thêåt nhêët (v i ); v i2 ; töíng caác v i2 ; (n-1). v i = x i X tb (4) v 1 = 160,50 m - 160,50 m = 0,00m ; v i2 = +0,0000 v 2 = 160,59 m - 160,50 m = + 0,09m; v 22 = +0,0081 v 3 = 160,41 m - 160,50 m = -0,09m; v 32 = +0,0081 v 4 = 160,53 m - 160,50 m = +0,03m; v 42 = +0,0009 v 5 = 160,47 m - 160,50 m = -0,03m; v 52 = +0,0009 Töíng söë: [ v 2 ] = 0, (n - 1) = 5-1 = 4. b/ AÁp duång cöng thûác Betsen. m = (0,0180:4). m = ± 0,067m. 3. Tñnh sai söë trung phûúng tûúng àöëi cuãa daäy söë ào laâ 1/T. (5) Trong àoá: 1/T laâ sai söë trung phûúng tûúng àöëi cuãa daäy söë ào àûúåc. m laâ sai söë trung phûúng cuãa daäy söë ào àûúåc. X tb laâ söë trung bònh cöång cuãa caác söë ào àûúåc. = 0,067: 160,50 = (0,067: 0,067)/(160,50:0,067). (1/T) = 1/ Tñnh sai söë trung phûúng cuãa söë trung bònh laâ M. (6) Trong àoá: M laâ sai söë trung phûúng cuãa söë trung bònh cöång. v i laâ sai söë gêìn thêåt nhêët cuãa caác söë ào. m laâ sai söë trung phûúng cuãa daäy söë ào àûúåc. n: laâ söë lêìn ào M = ± 0,03 (m). 5. Tñnh sai söë trung phûúng tûúng àöëi cuãa söë trung bònh laâ 1/T tb. 1/ T tb = M /X tb = ( M : M)/(X tb : M) (7) Trong àoá: 1/T tb laâ sai söë trung phûúng tûúng àöëi cuãa söë trung bònh cöång. M laâ sai söë trung phûúng cuãa söë trung bònh cöång. X tb laâ söë trung bònh cöång. = 0,03/160,50 = (0,03:0,03)/(160,50: 0,03). 1/T tb = 1/ / Kïët luêån 1/ Trong thûåc tïë giaá trõ thêåt cuãa möåt àaåi lûúång X noái chung chûa biïët. Búãi vêåy phaãi ào àaåc. Àaä ào laâ coá sai. Phaãi töí chûác ào àaåc thêåt chùåt cheä àïí loaåi trûâ hïët sai lêìm ra khoãi kïët quaã ào bùçng caách luön luön phaãi ào hai lûúåt: lûúåt ào ài vaâ lûúåt ào vïì. Àoá laâ quy àõnh bùæt buöåc phaãi theo. 2/ Söë trung bònh cöång cuãa caác söë ào àûúåc (X tb ) laâ soá gêìn giöëng àaåi lûúång thêåt nhêët (söë xaác suêët nhêët). Noá àûúåc coi laâm àaåi lûúång thêåt (X) chûa biïët. Muöën coá söë trung bònh cöång (X tb ) caâng gêìn giöëng söë thêåt (X) nhêët thò söë lêìn ào (n) caâng phaãi nhiïìu. 3/ Trong thûåc tïë sai söë trung phûúng (m) cuãa daäy söë ào chó àûúåc tñnh theo cöng thûác Betsen. Sai söë trung phûúng cuãa daäy söë ào (m) coá nghôa laâ tûâng söë ào àûúåc àïìu coá sai söë trung phûúng laâ m. Sai söë trung phûúng coá ûu àiïím laâ vûâa phaãn aánh àûúåc àöå lúán cuãa sai söë laåi vûâa phaãn aánh àûúåc biïn àöå dao àöång cuãa sai söë. Sai söë trung phûúng laâ tiïu chuêín chñnh thûác àïí àaánh giaá àöå chñnh xaác caác àaåi lûúång ào àaåc trùæc àõa. 4/Sai söë trung phûúng tûúng àöëi luön àûúåc viïët dûúái daång möåt phên söë (1/T) coá tûã söë laâ àún võ, coân mêîu söë thûúâng laâ möåt söë nguyïn. Khöng àûúåc viïët sai söë tûúng àöëi dûúái daång söë thêåp phên. Àêy laâ quy àõnh cuãa ngaânh trùæc àõa. Sai söë trung phûúng tûúng àöëi laâ tiïu chuêín àïí so saánh àöå chñnh xaác giûäa caác kïët quaã ào àaåc àaåi lûúång khoaãng caách vúái nhau. Möîi quy trònh ào àaåc àïìu coá cú súã khoa hoåc nhêët àõnh. Caác caán böå kyä thuêåt coá nghôa vuå phaãi hiïíu vaâ tuên theo. TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO: 1. G.P.Leptruc. Giaáo trònh Trùæc àõa cöng trònh. NXB Nhedra. Matscúva,

68 NGHIÏN CÛÁU VAÂ XÛÃ LYÁ ÀAÅI LÛÚÅNG ÀÛÚÅC ÀO ÀAÅC TRÛÅC TIÏËP N.N.Lebedev: Giaáo trònh Trùæc àõa cöng trònh. NXB Nhedra. Matscúva, Chuã biïn V.À.Bön-sa-cöp,G.P. Lep-truác : Söí tay cuãa ngûúâi kyä sû trùæc àõa. NXB Nhedra. Matscúva, Chuã biïn V.À.Bön-sa-cöp,G.P. Lep-truác : Söí tay trùæc àõa cöng trònh. NXB Nhedra. Matscúva, Lï Vùn Hûng (dõch). Söí tay àõnh võ toaân cêìu GPS. NXB Khoa hoåc vaâ Kyä thuêåt. Haâ Nöåi, Baáo caáo khoa hoåc xêy dûång hïå quy chiïëu vaâ hïå thöëng àiïím toåa àöå quöëc gia. Töíng cuåc Àõa chñnh. Haâ Nöåi, PGS.TS.Phaåm Vùn Chuyïn. Ào àaåc xêy dûång cöng trònh Nhaâ xuêët baãn Xêy dûång. Haâ nöåi Quyïët àõnh cuãa thuã tûúáng chñnh phuã sûã duång hïå qui chiïëu vaâ hïå toåa àöå quöëc gia Viïåt Nam,ngaây 12 thaáng 7 nùm Quyïët àõnh söë 83/2000/QÀ/TTg 9. Thöng tû hûúáng dêîn aáp duång hïå qui chiïëu vaâ hïå toåa àöå quöëc gia VN-2000 cuaã Töíng cuåc Àõa chñnh, ngaây 20 thaáng 6 nùm 2001, söë 973/2001/TTg-TCÀC. SAÂI GOÂN - TP. HCM HÛÚÁNG ÀÏËN... (Tiïëp theo trang 60) toaân xaä höåi, àoá laâ do vai troâ quyïët àõnh cuãa quaãn trõ thaânh phöë töët. Bûúác vaâo caách maång cöng nghiïåp 4.0, thaânh phöë cêìn coá tû duy chiïën lûúåc vaâ àöíi múái saáng taåo. Chñnh saách cuäng vò con ngûúâi vaâ sûá mïånh phuåc vuå nhên dên. Quaãn trõ thaânh phöë töët bao göìm: Quy àõnh phaáp luêåt cêìn àöíi múái; Tham gia cuãa cöång àöìng vaâ lùæng nghe cuãa chñnh quyïìn; Cöng khai minh baåch trong saåch roä raâng, àïí phoâng vaâ chöëng tham nhuäng; Àaáp ûáng yïu cêìu cuãa cöång àöìng; Hûúáng túái sûå nhêët trñ cuãa caác nhoám lúåi ñch trïn cú súã quy àõnh phaáp luêåt; àaãm baão Cöng bùçng xaä höåi; Hiïåu lûåc vaâ hiïåu quaã trong quaãn lyá nhaâ nûúác; Coá traách nhiïåm trûúác cöng chuáng; Coá têìm nhòn chiïën lûúåc gêìn laâ Àöng Nam aá, xa hún laâ Àöng aá. Bònh àùèng giúái laâ cú höåi àïí caãi thiïån vaâ duy trò sûå cên bùçng xaä höåi. Cêìn coá sûå phên cêëp maånh meä cuãa TÛ, trao quyïìn tûå chuã cho chñnh quyïìn àõa phûúng caã vïì taâi chñnh àïí quaãn trõ thaânh phöë töët vaâ kõp thúâi, hûúáng àïën chñnh quyïìn àö thõ. Do vêåy cêìn tiïëp tuåc Chûúng trinh àöåt phaá caãi caách haânh chñnh (CCHC): Taåo möëi quan hïå giûäa ngûúâi dên vaâ chñnh quyïín àûúåc gêìn guäi, ngûúâi dên haâi loâng vaâ chêëp haânh töët, chñnh quyïìn thên thiïån vúái cöng dên vaâ doanh nghiïåp, khaão saát chó söë haâi loâng cuãa ngûúâi dên vaâ doanh nghiïåp; cûúng quyïët chêën chónh tònh traång thiïëu traách nhiïåm, gêy phiïìn haâ, nhuäng nhiïîu, tiïu cûåc, vö caãm trong möåt söë böå phêån caán böå cöng chûác khi thi haânh cöng vuå, aãnh hûúãng àïën niïìm tin cuãa nhên dên vaâ tùng cûúâng hiïåu lûåc hiïåu quaã cuãa quaãn lyá nhaâ nûúác. Do vêåy cêìn thûåc hiïån Chñnh phuã àiïån tûã. Theo UBND TP. HCM: Chñnh quyïìn àiïån tûã TP. HCM laâ möåt kïë hoaåch töíng thïí giuáp triïìn khai möåt caách thöëng nhêët vaâ àöìng böå ûáng duång cöng nghïå thöng tin trong caác cú quan nhaâ nûúác cuãa TP. Cêìn saáng taåo àïí àöåt phaá vïì caãi caách haânh chñnh (CCHC). Àïí phuåc cuå cho caách maång cöng nghiïåp 4.0 thò Nguöìn lûåc con ngûúâi cuäng laâ möåt truå cöåt trong quaãn trõ thaânh phöë coá tñnh caånh tranh, do vêåy cêìn àûúåc khai thöng. TP cêìn tiïëp tuåc thûåc hiïån Chûúng trònh àöåt phaá nêng cao chêët lûúång nguöìn nhên lûåc, àïí moåi ngûúâi coá viïåc laâm, àaáp ûáng nhu cêìu cuãa chuyïín dõch cú cêëu kinh tïë. Thu huát ngûúâi taâi cuäng cêìn chñnh saách àöëng böå. Thuác àêíu maånh meä phong traâo khúãi nghiïåp (startup). Phaát àöång phoâng traâo thi àua saáng taåo trong toaân thaânh phöë. Quaãn lyá cöng hiïåu quaã cuäng laâ möåt truå cöåt coá tñnh caånh tranh. Ngên haâng vaâ taâi chñnh laânh maånh theo hûúáng àa daång hoáa caác dõch vuå ngên haâng, haån chïë töëi àa núå xêëu vaâ tùng nguöìn thu cho ngên saách. Cuäng laâ möåt tiïu chñ quan troång. Hûúáng àïën thaânh phöë saáng taåo phaát triïín bïìn vûäng bao truâm thò muåc tiïu trûúác tiïn laâ: Xêy dûång TP. HCM coá chêët lûúång söëng töët, vùn minh, hiïån àaåi, nghôa tònh. Caác tiïu chñ cuãa hoåc thuyïët phaát triïín kinh tïë hiïån àaåi bao göìm: chó söë phaát triïín con ngûúâi (HDI) vaâ chó söë ào mûác àöå bònh àùèng xaä höåi (GINI). Coân theo Ngên haâng Thïë giúái (WB) thò Thaânh phöë phaát triïín bïìn vûäng laâ sûå haâi hoâa giûäa hai yïëu töë àêìu vaâo laâ: quaãn trõ thaânh phöë töët vúái ngên haâng taâi chñnh laânh maånh vaâ 2 yïëu töë àêìu ra laâ caånh tranh vaâ söëng töët. Do vêåy àïí àaãm baão thaânh phöë phaát triïín bïìn vûäng, cêìn quaãn trõ thaânh phöë töët vúái taâi chñnh ngên haâng laânh maånh àïí cêìn bùçng giûäa caånh tranh kinh tïë vaâ möi trûúâng söëng töët - nghôa tònh, hûúáng àïën phaát triïín àö thõ tñch húåp haâi hoâa thñch ûáng vúái BÀKH, thaânh phöë sinh thaái - kinh tïë (Eco2 City), thaânh phöë phaát triïín bïìn vûäng bao truâm. Coá thïí noái, quaãn lyá thaânh phöë töët laâ thên thiïån, trung thûåc, khöng tham nhuäng, hiïåu lûåc hiïåu quaã trïn cú súã haâi hoâa lúåi ñch ngûúâi dên, doanh nghiïåp vaâ nhaâ nûúác, caác bïn cuâng thùæng (Win-Win Strategy), hûúáng àïën chñnh quyïìn cuãa dên do dên vaâ vò dên, àïí TP. HCM trúã thaânh Hoân ngoåc toãa saáng trong khu vûåc Àöng Nam AÁ (ASEAN). 68

69 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå TÖËI ÛU HOÁA THAÂNH PHÊÌN HÖÎN HÚÅP BÏ TÖNG CÛÚÂNG ÀÖÅ SIÏU CAO PGS.TS. NGUYÏÎN VÙN CHAÁNH NGUYÏÎN HUYNH - NGUYÏÎN TIÏËN ÀÙNG Khoa Kyä thuêåt Xêy dûång, trûúâng ÀHBK, ÀHQG - TP. HCM Toám tùæt: Baâi viïët naây trònh baây vïì cöng nghïå cuãa bï töng cûúâng àöå siïu cao (Ultra-High Performance Concrete viïët tùæt laâ UHPC) vúái cûúâng àöå chõu neán laâ 180MPa àûúåc nghiïn cûáu vïì tó lïå caác thaânh phêìn cuãa UHPC aãnh hûúãng àïën cûúâng àöå chõu neán. Cêìn phaãi kiïím tra rêët nhiïìu yïëu töë nhû tó lïå nûúác - xi mùng, viïåc sûã duång silica fume, kñch thûúác cúä haåt vaâ tó lïå cuãa caát, lûúång duâng caác loaåi böåt mõn lêëp àêìy, coá sûã duång hoùåc khöng sûã duång súåi theáp trong UHPC. Tûâ caác kïët quaã trïn, chuáng ta coá thïí chïë taåo ra UHPC vúái cûúâng àöå chõu neán hún 180MPa vúái tó lïå nûúác - xi mùng laâ 0.2, sûã duång silica fume, caát quartz vúái cúä haåt dûúái 0.5mm, böåt lêëp àêìy vaâ súåi theáp. Tûâ khoáa: Bï töng cûúâng àöå siïu cao, súåi theáp, cûúâng àöå chõu neán 180MPa. Abstract: In this paper, to make Ultra-High Performance Concrete (UHPC) with the range of compressive strength 180MPa, it was investigated how each ingredient of UHPC influenced on the compressive strength. The variables considered in this test were water-binder ratio, replacement of silica fume, size and proportion of sand, type and replacement of filling powder, and whether using steel fiber UHPC or not. As a result, in water-binder ratio We could make UHPC with compressive strength of over 180MPa through using of silica fume, quartz sand with the particle size of under 0.5mm, filling powder and steel fiber. Keywords: Ultra-High Performance Concrete (UHPC), compressive strength of 180MPa. 1. Àùåt vêën àïì Bï töng laâ möåt loaåi vêåt liïåu coá tñnh kinh tïë vaâ àöå bïìn cao, do àoá àûúåc sûã duång röång raäi vúái vêåt liïåu theáp. Tuy nhiïn, bï töng coá nhûúåc àiïím laâ coá cûúâng àöå chõu keáo vaâ uöën thêëp, do àoá rêët dïî bõ nûát. Hún nûäa, phaá hoaåi gioân cuãa bï töng cuäng laâ möåt lyá do àïí nghiïn cûáu gia tùng cûúâng àöå chõu neán cho bï töng. Àïí vûúåt qua nhûäng nhûúåc àiïím trïn, rêët nhiïìu loaåi súåi theáp gia cûúâng àaä àûúåc thïm vaâo bï töng àïí caãi thiïån àöå deão dai cuãa bï töng. UHPC àûúåc caãi thiïån cûúâng àöå chõu neán khi so saánh vúái bï töng thöng thûúâng vaâ bï töng gia cûúâng súåi theáp, àöå deão dai àûúåc gia tùng trong caác trûúâng húåp phaá hoaåi uöën, keáo vaâ neán, vaâ vúái àöå bïìn cao do nïìn bï töng àùåc chùæc àaåt túái cûúâng àöå cûåc cao. Caác tñnh chêët cú lyá cuäng nhû àöå bïìn àûúåc caãi thiïån laâ möåt bûúác tiïën àïí dêìn thay thïë bï töng thöng thûúâng bùçng bï töng cûúâng àöå siïu cao. 2. Thûåc nghiïåm thiïët kïë tó lïå thaânh phêìn höîn húåp bï töng cûúâng àöå siïu cao 1.1. Thñ nghiïåm thay àöíi caác biïën Baãng 1: Thay àöíi caác biïën Caác thñ nghiïåm thay àöíi biïën àûúåc xem xeát trong baâi viïët naây àûúåc chó ra úã baãng 1. X vaâ O trong möåt haâng coá yá nghôa laâ caác vêåt liïåu tûúng ûáng coá hoùåc khöng àûúåc sûã duång trong höîn húåp àïí ûúác tñnh aãnh hûúãng cuãa möîi loaåi Vêåt liïåu àûúåc sûã duång Xi mùng thöng thûúâng vaâ silica fume (phuå gia) àûúåc sûã duång trong thñ nghiïåm. Àùåc tñnh vêåt lyá vaâ hoáa hoåc àûúåc chó ra trong baãng 2. Caát àûúåc sûã duång coá cúä haåt 0.5mm, khöng sûã duång cöët liïåu thö. Coá hai loaåi cöët liïåu mõn àûúåc sûã duång laâ A (tó troång:2.62g/cm 3, cúä haåt trung bònh: 0.3~0.5mm, SiO 2 93%) vaâ B (tó troång: 2.62g/cm 3, cúä haåt trung bònh 0.17~0.3mm, SiO 2 93%). Phuå gia siïu deão Polycarboxylic maâu nêu àêåm vúái tó troång 1.01g/cm 3 vaâ 30% giaãm lûúång nûúác sûã duång. Böåt lêëp àêìy àûúåc sûã duång coá cúä haåt trung bònh 100µm vaâ 13µm, àùåc tñnh lyá hoáa àûúåc chó ra trong baãng 3. Súåi theáp deão cao vúái tó troång 7.8g/cm 3, daâi 13mm, àûúâng kñnh 0.2mm, cûúâng àöå keáo àûát 2500MPa, sûã duång àïí tùng cûúâng àöå deão dai duâng úã mûác 2% thïí tñch bï töng. Baãng 2: Àùåc tñnh lyá hoáa cuãa xi mùng vaâ phuå gia khoaáng Baãng 3: Àùåc tñnh lyá hoáa cuãa phuå gia lêëp àêìy 69

70 TÖËI ÛU HOÁA THAÂNH PHÊÌN HÖÎN HÚÅP BÏ TÖNG Cêëp phöëi Baãng 4 Cêëp phöëi sûã duång trong thñ nghiïåm theo tó lïå khöëi lûúång Phûúng phaáp dûúäng höå Dûúäng höå êím àûúåc thûåc hiïån trong möåt ngaây, sau àoá khuön àûúåc thaáo ra, vaâ àûúåc dûúäng höå úã nhiïåt êím úã nhiïåt àöå 90±2 o C trong 3 ngaây Phûúng phaáp tröån aãnh hûúãng cuãa silica fume. Kñch cúä cuãa silica fume laâ rêët nhoã khi so vúái xi mùng vaâ noá coá thïí laâm tùng àöå àùåc chùæc cuãa bï töng khi sûã duång thay thïë xi mùng. Kïët quaã chó ra rùçng cûúâng àöå chõu neán cuãa bï töng àûúåc gia tùng túái tó lïå silica fume/ xi mùng laâ 0.25 coá khaã nùng liïn quan àïën hiïåu quaã lêëp àêìy. Sau khi nghiïn cûáu aãnh hûúãng cuãa silica fume lïn cûúâng àöå chõu neán, tó lïå töëi ûu nhêët cuãa silica fume trong khoaãng 0.2~0.3. Trong tûúng lai, tro bay, xó loâ cao, tro trêëu seä àûúåc xem xeát àïí saãn xuêët UHPC kinh tïë hún aãnh hûúãng cuãa cöët liïåu Trong baâi viïët naây, cöët liïåu mõn àûúåc sûã duång coá kñch cúä dûúái 5mm thay cho cöët liïåu thö àïí phaát triïín UHPC àaãm baão tñnh àöìng nhêët cho bï töng vaâ caãi thiïån cûúâng àöå. Hònh 1: Phûúng phaáp tröån 1.6. Kiïím tra cûúâng àöå chõu neán Cûúâng àöå chõu neán cuãa UHPC àûúåc ûúác lûúång bùçng mêîu lêåp phûúng 50mm, trong thñ nghiïåm phaát triïín cêëp phöëi töëi ûu, giaá trõ cûúâng àöå chõu neán àûúåc tñnh toaán bùçng trung bònh giaá trõ cuãa 5 mêîu. Kïët quaã àûúåc trònh baây úã caác hònh 8 vaâ hònh Kïët quaã thñ nghiïåm vaâ phaát triïín cêëp phöëi töëi ûu cuãa UHPC 3.1. AÃnh hûúãng cuãa tó lïå nûúác - xi mùng Hònh 2 cho ta thêëy sûå thay àöíi cuãa cûúâng àöå chõu neán theo sûå thay àöíi cuãa tó lïå nûúác - xi mùng. Tó lïå silica fume laâ Kïët quaã cuãa thñ nghiïåm chó ra rùçng cûúâng àöå cuãa bï töng tùng khi tó lïå nûúác - xi mùng giaãm, nhûng vêîn coân thêëp hún 180MPa. Coá thïí thêëy rùçng cûúâng àöå cuãa UHPC khöng phaãi do sûå phaá huãy cuãa höì xi mùng maâ thay vaâo àoá noá bõ phaá huãy trïn mùåt phên caách giûäa höì xi mùng vaâ cöët liïåu mõn. Theo nhû kïët quaã thñ nghiïåm vïì sûå aãnh hûúãng cuãa tó lïå nûúác- xi mùng lïn cûúâng àöå chõu neán, chuáng ta coá thïí kïët luêån rùçng tó lïå nûúác - xi mùng coá aãnh hûúãng giúái haån trong viïåc saãn xuêët ra UHPC coá cûúâng àöå chõu neán 180MPa, do àoá caác phûúng phaáp khaác nhû laâ sûã duång böåt lêëp àêìy phaãi àûúåc xem xeát AÃnh hûúãng cuãa Silica fume Hònh 3 chó ra sûå thay àöíi cuãa cûúâng àöå chõu neán theo sûå thay àöíi cuãa tó lïå silica fume. Kïët quaã chó ra rùçng cûúâng àöå chõu neán cao nhêët khi tó lïå silica fume àaåt túái 0.25 vaâ giaãm khi tó lïå cao hún. aãnh hûúãng cuãa silica fume lïn UHPC àûúåc xem xeát trïn ba khña caånh bao göìm vêåt lyá vaâ hoáa hoåc. Khña caånh thûá nhêët vaâ thûá 2 liïn quan àïën hoáa hoåc, thûá 3 liïn quan àïën vêåt lyá. Thûá nhêët, do silica fume coá phaãn ûáng pozzolanic, laâm giaãm lûúång canxi hydroxit tûå do taåo nïn khoaáng CSH. Trong thñ nghiïåm naây, chuáng ta giaã thiïët rùçng lûúång canxi hydroxit tham gia phaãn ûáng pozzolanic chó phaãn ûáng àuã vúái silica fume tó lïå 0.25 laâ hïët. Thûá hai, do lûúång xi mùng giaãm xuöëng khi lûúång silicafume àaåt àïën 0.25, lûúång canxi hydroxit cêìn thiïët cho phaãn ûáng pozzolanic do àoá bõ thiïëu gêy giaãm cûúâng àöå bï töng. Khña caånh thûá 3, khña caånh vêåt lyá àûúåc xem xeát trïn sûå Hònh 2: Biïíu àöì quan hïå giûäa tó lïå nûúác- xi mùng vaâ Cûúâng àöå chõu neán Hònh 3: Biïíu àöì quan hïå giûäa tó lïå silica fume/ xi mùng vaâ cûúâng àöå chõu neán Hònh 4 aãnh hûúãng cuãa tó lïå caát lïn cûúâng àöå chõu neán. Kïët quaã cho thêëy rùçng cûúâng àöå chõu neán laâ cao nhêët khi tó lïå cöët liïåu/ xi mùng laâ 1.1. Hònh 5 cho ta möëi quan hïå giûäa cúä haåt cuãa cöët liïåu àïën cûúâng àöå chõu neán. Coá thïí kïët luêån rùçng kïët húåp giûäa hai cöët liïåu coá cúä haåt khaác nhau seä coá lúåi cho viïåc tùng cûúâng àöå chõu neán hún laâ sûã duång möåt loaåi coá cúä haåt àöìng nhêët. 70

71 TÖËI ÛU HOÁA THAÂNH PHÊÌN HÖÎN HÚÅP BÏ TÖNG... Hònh 4: Biïíu àöì cûúâng àöå neán theo tó lïå caát/ xi mùng 3.5. AÃnh hûúãng cuãa súåi theáp Trong thñ nghiïåm naây, súåi theáp àûúåc thïm vaâo laâ 2% theo thïí tñch bï töng, vaâ chuáng ta seä ào sûå thay àöíi cuãa cûúâng àöå chõu neán theo sûå thay àöíi cuãa tó lïå nûúác/ xi mùng. Hònh 10 chó ra aãnh hûúãng cuãa súåi theáp lïn cûúâng àöå chõu neán cuãa UHPC. Kïët quaã kiïím tra cho thêëy viïåc thïm súåi theáp giuáp tùng cûúâng àöå chõu neán túái 13% úã bêët kò tó lïå nûúác/ xi mùng naâo. Cuå thïí laâ khi súåi theáp àûúåc thïm vaâo vaâ tó lïå nûúác/ xi mùng laâ 0.2 thò coá thïí tùng cûúâng àöå chõu neán àïën 200MPa, àiïìu naây chó ra rùçng laâ coá thïí saãn xuêët àûúåc UHPC cûúâng àöå 180 trúã lïn Mö hònh cêëp phöëi töëi ûu Nhû kïët quaã chó ra phña trïn, chuáng ta thu àûúåc mêîu UHPC vúái cûúâng àöå chõu neán 180MPa trong thñ nghiïåm caác thaânh phêìn vêåt liïåu aãnh hûúãng àïën cûúâng àöå chõu neán cuãa UHPC. Hònh 6: Cûúâng àöå chõu neán theo loaåi böåt lêëp àêìy Hònh 5: Cûúâng àöå neán theo cúä haåt caát Cuå thïí laâ cûúâng àöå chõu neán cao nhêët khi coá 70% cöët liïåu A vaâ 30% cöët liïåu B kïët húåp vúái nhau AÃnh hûúãng cuãa böåt quart lêëp àêìy Trong nghiïn cûáu naây, chuáng ta àaä kiïím tra viïåc sûã duång böåt lêëp àêìy gia tùng àöå àùåc chùæc cho bï töng; viïåc ngùn caãn sûå phaá hoaåi úã mùåt phên caách giûäa höì xi mùng vaâ cöët liïåu vaâ caãi thiïån cûúâng àöå cuãa UHPC. Hònh 6 chó ra kïët quaã thñ nghiïåm cûúâng àöå chõu neán vaâ cúä haåt cuãa böåt lêëp àêìy. Böåt lêëp àêìy A vúái cúä haåt 100µm coá möåt ñt aãnh hûúãng trong viïåc gia tùng cûúâng àöå chõu neán, nhûng böåt lêëp àêìy B vúái cúä haåt 13µm laâm tùng cûúâng àöå chõu neán túái 55MPa (31%) so vúái mêîu khöng sûã duång böåt lêëp àêìy. Cúä haåt cuãa böåt lêëp àêìy aãnh hûúãng nhêët àïën cûúâng àöå bï töng laâ 13µm. Hònh 7 chó ra kïët quaã thñ nghiïåm ào cûúâng àöå chõu neán úã caác tó lïå böåt lêëp àêìy/ xi mùng 0, 0.1, 0.2, 0.3, vaâ 0.4, böåt lêëp àêìy B coá kñch cúä 13µm. Coá thïí thêëy rùçng vúái tó lïå böåt lêëp àêìy/ xi mùng laâ 0.3 thò cho cûúâng àöå chõu neán lúán nhêët. Hònh 8 chó ra quan hïå giûäa tó lïå nûúác/ xi mùng khi böåt lêëp àêìy àûúåc sûã duång vaâ khöng sûã duång. Nïëu chuáng ta cöë gùæng giaãm tó lïå nûúác/ xi mùng vaâ sûã duång böåt lêëp àêìy coá cúä haåt nhoã hún 13µm, cûúâng àöå chõu neán cuãa UHPC seä tùng. Hònh 7: Cûúâng àöå chõu neán theo tó lïå böåt lêëp àêìy/ xi mùng Hònh 8: Cûúâng àöå chõu neán coá vaâ khöng coá böåt lêëp àêìy (Xem tiïëp trang 94) 71

72 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå KIÏÍM SOAÁT DAO ÀÖÅNG NHAÂ CAO TÊÌNG SÛÃ DUÅNG TÊËM VAÁCH HAI LÚÁP VAÂ THIÏËT BÕ CAÃN ÀIÏÌU CHÓNH KHÖËI LÛÚÅNG TS. VUÄ TÊN VÙN - Giaãng viïn, Khoa Kyä Thuêåt Xêy Dûång - Trûúâng ÀH Kiïën Truác TP.HCM van.vutan@uah.edu.vn - ÀT: Toám tùæt: Nhûäng dao àöång do gioá gêy ra laâ vêën àïì nghiïm troång àöëi vúái kïët cêëu nhaâ cao têìng. Thiïët bõ caãn coá khöëi lûúång àiïìu chónh (Tuned Mass Dampers-TMD) laâ möåt giaãi phaáp tin cêåy àïí giaãi quyïët vêën àïì naây. Hïå thöëng têëm vaách 2 lúáp (Double Skin Facades-DSF) àûúåc sûã duång ngaây caâng röång raäi àöëi vúái cöng trònh cao têìng. Baâi baáo naây nghiïn cûáu hïå thöëng giaãm chêën tñch húåp cho caác nhaâ cao têìng bao göìm DSF vaâ TMD. Mö hònh hïå kïët cêëu bao göìm thiïët bõ caãn TMD/DMF àûúåc giúái thiïåu. Kïët quaã tûâ viïåc phên tñch hïå söë khuïëch àaåi àöång hoåc cho thêëy giaãi phaáp TMD/DMF coá hiïåu quaã trong viïåc àiïìu khiïín dao àöång do taãi troång gioá gêy ra. Tuy vêåy, nhûäng dao àöång quaá mûác cuãa lúáp che bïn ngoaâi cuãa DSF laâ möåt yïëu töë haån chïë cêìn lûu yá thiïët kïë hïå thöëng caãn tñch húåp TMD/DSF àöëi vúái kïët cêëu nhaâ cao têìng. Tûâ khoáa: Nhaâ cao têìng, Taãi troång gioá, Têëm che loäi keáp, Àöå caãn. 1. Giúái thiïåu Sûå gia tùng dên söë vaâ diïån tñch àêët xêy dûång giúái haån úã caác thaânh phöë lúán laâm naãy sinh nhu cêìu thiïët kïë vaâ xêy dûång nhaâ cao têìng. Nhiïìu kïët cêëu nhaâ cao têìng laâ thanh maãnh vúái tûúng quan giûäa chiïìu cao vaâ chiïìu röång àaä àaåt àïën tyã lïå 15:1 thêåm chñ tyã lïå 20:1, vò vêåy dao àöång theo phûúng ngang do gioá löëc xoaáy (vortex-shedding) gêy ra laâ vêën àïì quan têm trong thiïët kïë kïët cêëu. Thöng thûúâng, giaãi phaáp vïì thiïët kïë hònh daáng kiïën truác cuãa nhaâ cao têìng àûúåc taåo ra laâm ngùn caãn sûå hònh thaânh caác vuâng löëc xoaáy xung quanh toâa nhaâ. Khi giaãi phaáp kiïën truác naây khöng thïí giaãi quyïët àûúåc hiïån tûúång trïn, thò viïåc lùæp àùåt thiïët bõ caãn coá khöëi lûúång thay àöíi laâ möåt trong nhûäng giaãi phaáp thay thïë tin cêåy. Hïå TMD bao göìm möåt hay hai khöëi lûúång lúán thûúâng àûúåc lùæp àùåt úã võ trñ gêìn àónh cuãa nhaâ cao têìng, àöìng thúâi cêìn àïën möåt khöng gian lùæp àùåt röång lúán àïí àaåt hiïåu quaã khaáng rung töët hún cho kïët cêëu nhaâ cao têìng. Nhùçm tiïët kiïåm khöng gian sûã duång, caác khöëi lûúång thuöåc toâa nhaâ nhû sên bay trûåc thùng, höì búi úã võ trñ gêìn àónh cuãa toâa nhaâ àûúåc têån duång nhû khöëi lûúång cuãa hïå TMD. Mùåt khaác, viïåc sûã duång DSF ngaây caâng phöí biïën àöëi vúái caác nhaâ cao têìng trïn thïë giúái. Hïå thöëng DSF göìm hai lúáp hïå thöëng têëm vaách àïí taåo ra möåt khöng gian àïí sûã duång nhû böå àïåm trung gian giûäa phêìn nöåi thêët vaâ ngoaåi thêët (hònh 1a) nhùçm àiïìu hoâa möi trûúâng bïn trong cöng trònh àöëi vúái muâa àöng vaâ muâa heâ [1]. Hïå thöëng DSF coá liïn kïët giûäa hai lúáp têëm vaách bïn trong vaâ bïn ngoaâi (hònh 1b). Liïn kïët naây àûúåc thiïët kïë coá àöå cûáng doåc truåc thêëp àïí taåo ra cú cêëu caãn cho hïå DSF, laâm giaãm viïåc truyïìn taãi troång gioá vaâo kïët cêëu chñnh. Kïët quaã laâ lúáp têëm vaách ngoaâi cuãa DSF rung àöång theo chiïìu vuöng goác vúái mùåt phùèng têëm DSF, nhûng sûå dao àöång cuãa kïët cêëu chõu lûåc chñnh gêìn vúái lúáp têëm vaách trong cuãa DSF àûúåc giaãm àaáng kïí [2]. Trong thiïët kï khaáng gioá, caác kyä sû kïët cêëu thûúâng boã qua àöå cûáng vaâ hïå söë caãn cuãa hïå thöëng DSF. Nöåi dung baâi baáo giúái thiïåu yá tûúãng thiïët kïë hïå thöëng khaáng rung sûã duång hïå DSF/TMD kïët húåp nhùçm giaãm khöëi lûúång cuãa hïå TMD, têån duång àûúåc sûå laâm viïåc cuãa hïå DSF taåo ra hïå khaáng rung cho kïët cêëu nhaâ cao têìng. Hònh 1. Sú àöì lùæp àùåt vaâ cêëu taåo hïå thöëng têëm keáp DSF. 72

73 KIÏÍM SOAÁT DAO ÀÖÅNG NHAÂ CAO TÊÌNG SÛÃ DUÅNG TÊËM VAÁCH HAI LÚÁP Mö hònh hïå thöëng TMD/DSF Hònh 2 biïíu diïîn mö hònh àún giaãn hïå TMD/DSF. Hïå kïët cêëu göìm khöëi lûúång chñnh m (bao göìm khöëi lûúång cuãa kïët cêëu cöng trònh vaâ khöëi lûúång cuãa hïå têëm che bïn trong cuãa DSF), khöëi lûúång hïå TMD m d1 vaâ m d2 laâ khöëi lûúång cuãa hïå têëm che bïn ngoaâi cuãa DSF. Hïå têëm vaách bïn trong vaâ bïn ngoaâi cuãa hïå DSF liïn kïët vúái nhau búãi thaânh phêìn loâ xo coá àöå cûáng doåc truåc thêëp vaâ thaânh phêìn caãn nhúát. Taãi troång àiïìu hoâa (taãi troång hònh sin) mö hònh cho taãi troång gioá trong àiïìu kiïån löëc xoaáy (vortex shedding) àûúåc aáp àùåt vaâo hïå têëm vaách lúáp bïn ngoaâi cuãa DSF. (7) Caác biïíu thûác xaác àõnh têìn söë dao àöång riïng cuãa kïët cêëu chñnh vaâ têìn söë dao àöång riïng cuãa hïå TMD ω d1, hïå têëm che bïn ngoaâi DSF ω d2. (5) (6) (8a,b,c) Hïå söë caãn cuãa kïët cêëu chñnh vaâ hïå söë caãn cuãa hïå TMD ξ d1,vaâ lúáp voã ngoaâi DSF ξ d2 xaác àõnh nhû sau: (9a,b,c) Àùåt m 1, m2 laâ tyã lïå giûäa khöëi lûúång kïët cêëu chñnh m vúái khöëi lûúång hïå TMD, vúái khöëi lûúång vaách ngoaâi DSF. (9a,b) Àùåt ƒ 1, ƒ 2 laâ tyã lïå têìn söë cuãa hïå TMD, hïå DSF vúái têìn söë cuãa kïët cêëu chñnh. (10a,b) Hònh 2. Mö hònh àún giaãn cuãa hïå caãn khaáng gioá TMD/DSF Phûúng trònh chuã àaåo mö taã chuyïín àöång cuãa hïå TMD/DSF dûúái taác duång cuãa taãi troång àiïìu hoâa nhû sau: (1) Àùåt laâ tyã lïå cuãa têìn söë ngoaåi lûåc vúái têìn söë cuãa kïët cêëu chñnh ω. (11) Thay thïë caác phûúng trònh (8), (9), (10) vaâ (11) vaâo phûúng trònh (5), (6) vaâ (7) ta coá: (12) (3) Trong àoá: k, k d1, k d2 laâ àöå cûáng kïët cêëu chñnh, àöå cûáng hïå TMD, àöå cûáng liïn kïët DSF; c, c d1, c d2 laâ thöng söë caãn cuãa kïët cêëu chñnh, thöng söë caãn cuãa hïå TMD, thöng söë caãn cuãa liïn kïët DSF; p laâ lûåc gioá taác duång; u, u d1, u d2 chuyïín võ ngang cuãa kïët cêëu, chuyïín võ ngang cuãa hïå TMD, chuyïín võ ngang cuãa lúáp voã ngoaâi DSF. Taãi troång gioá àûúåc biïíu diïîn dûúái daång sau: (2) Vúái Ω laâ têìn söë cûúäng bûác vaâ p laâ àaåi lûúång thûåc. Àaáp ûáng chuyïín võ coá thïí àûúåc biïíu diïîn nhû sau: (4a,b,c) Trong àoá biïn àöå àaáp ûáng ū, ū d1, ū d2 laâ caác àaåi lûúång phûác. Lúâi giaãi tûúng ûáng àûúåc biïíu diïîn búãi phêìn thûåc hoùåc phêìn aão cuãa u, u d1, u d2. Thay thïë cöng thûác (3)- (4) vaâo caác phûúng trònh (1) vaâ (2) dêîn àïën: (13) (14) Vò vêåy, àaáp ûáng àöång hoåc cuãa hïå u, u d1, u d2 dûúái taác duång cuãa taãi troång àiïìu hoâa p coá thïí àûúåc biïíu diïîn nhû sau: (15a,b,c) Trong àoá H, H d1 vaâ H d2 lêìn lûúåt laâ caác hïå söë khuïëch àaåi àöång hoåc cuãa kïët cêëu chñnh, hïå TMD vaâ DSF; δ s laâ caác goác pha giûäa àaáp ûáng vaâ lûåc kñch àöång. (16) 73

74 KIÏÍM SOAÁT DAO ÀÖÅNG NHAÂ CAO TÊÌNG SÛÃ DUÅNG TÊËM VAÁCH HAI LÚÁP... (17) (18) Hònh 3,4 vaâ biïíu diïîn quan hïå cuãa H, H d1 vaâ H d2 vúái giaá trõ p cuãa hïå tñch húåp TMD/DSF khi thay àöíi hïå söë caãn ξ d2. Trong àoá caác thöng söë àûúåc lûåa choån töëi ûu nhû tyã söë khöëi lûúång cuãa hïå TMD vaâ kïët cêëu chñnh m 1 laâ vaâ tyã söë khöëi lûúång cuãa hïå DSF vaâ kïët cêëu chñnh m 2 laâ Tyã lïå têìn söë giûäa hïå TMD vaâ kïët cêëu chñnh ƒ 1 laâ vaâ tyã lïå têìn söë giûäa hïå DSF vaâ kïët cêëu chñnh ƒ 2 laâ 0.5. Tyã söë caãn cuãa TMD vaâ DSF lêìn lûúåt laâ 0.023vaâ Àöëi vúái hïå kïët cêëu chó sûã duång hïå TMD, giaá trõ cûåc àaåi cuãa H khoaãng 25. Sûã duång hïå caãn kïët húåp giûäa TMD/DSF vúái nhûäng liïn kïët coá àöå cûáng doåc truåc thêëp, giaá trõ cûåc àaåi cuãa H giaãm coân khoaãng 8.5 (Hònh 3). Hiïåu quaã cuãa hïå TMD tùng lïn àaáng kïí khi kïët húåp vúái cú chïë caãn cuãa DSF (Hònh 4). Tuy vêåy, giaá trõ cûåc àaåi cuãa hïå söë khuyïëch àaåi àöång hoåc H d2 rêët lúán (Hònh 5). Vêën àïì naây coá thïí giaãm quyïët bùçng caách tùng hïå söë caãn cuãa liïn kïët DSF. Hònh 3,4 vaâ 5 biïíu diïîn giaá trõ cuãa H, H d1 vaâ H d2 cuãa hïå tñch húåp TMD/DSF vúái sûå gia tùng hïå söë caãn tûâ 0.08 túái 0.4. Hònh 5 cho thêëy giaá trõ H d2 àaä giaãm tûâ 2500 xuöëng 550. Tuy vêåy, giaá trõ H tùng àïën 12. Hiïåu quaã cuãa hïå tñch húåp TMD/DSF trong viïåc giaãm giaá trõ khuyïëch àaåi àöång hoåc H coân coá thïí àaåt àûúåc bùçng caách giaãm tyã lïå tyã lïå têìn söë giûäa hïå DSF vaâ kïët cêëu chñnh ƒ 2. Nïëu giaá trõ ƒ 2 giaãm tûâ 0.5 xuöëng 0.25, giaá trõ cûåc àaåi H giaãm tûâ 9 xuöëng 3. Tuy vêåy, giaá trõ cûåc àaåi cuãa H d2 laåi gia tùng. Chñnh vò vêåy, viïåc àiïìu chónh hïå tñch húåp TMD/DSF cêìn phaãi thûåc hiïån rêët cêín thêån vúái caác thöng söë thiïët kïë kyä thuêåt khaác. Kïët luêån Hïå têëm vaách keáp DSF àang àûúåc sûã duång phöí biïën Hònh 3: Quan hïå giûäa H vúái p khi thay àöíi hïå söë ξ d2 Hònh 4: Quan hïå giûäa H d2 vúái p khi thay àöíi hïå söë ξ d2 trong caác cöng trònh cao têìng trïn thïë giúái. Trong thiïët kï khaáng gioá, caác kyä sû kïët cêëu thûúâng boã qua àöå cûáng vaâ hïå söë caãn cuãa hïå thöëng DSF. Nöåi dung baâi baáo giúái thiïåu hïå thöëng tñch húåp TMD/DSF àiïìu khiïín chuyïín àöång cuãa nhaâ cao têìng dûúái taác duång cuãa taãi troång gioá. Hiïåu quaã sûã duång cuãa hïå thöëng TMD truyïìn thöëng gia tùng roä rïåt búãi kïët húåp vúái hïå têëm vaách keáp DSF coá caác liïn kïët trong vúái àöå cûáng doåc truåc nhoã. Tuy vêåy, dao àöång quaá mûác cuãa hïå têëm vaách lúáp ngoaâi cuãa DSF laâ vêën àïì cêìn phaãi quan têm. Sûå gia tùng hïå söë caãn caác liïn kïët cuãa hïå DSF coá thïí giaãi quyïët thûåc chêët àûúåc vêën àïì naây, nhûng àiïìu naây cuäng aãnh hûúãng bêët lúåi àïën viïåc laâm giaãm dao àöång cuãa kïët cêëu chñnh. Hïå tñch húåp TMD/DMF cêìn phaãi àiïìu chónh thêån troång nhùçm thoãa maän caác yïëu töë thiïët kïë. Hònh 4: Quan hïå giûäa H d1 vúái p khi thay àöíi hïå söë ξ d2 Taâi liïåu tham khaão: 1. Oesterle E., Lieb R.D., Lutz M., and Heusler W. (2001). Doubleskin facades: Integrated planning, Prestel, Munich. 2. Moon, K. (2009), Tall Building Motion Control Using Double Skin Facades, ASCE J. Arch. Eng., 15(3),

75 DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå SÛÃ DUÅNG PHÛÚNG PHAÁP NHAÁNH - CÊÅN ÀAÁNH GIAÁ ÀÖÅ TIN CÊÅY HÏå KÏËT CÊËU GIAÂN THEÁP KS. VUÄ TROÅNG QUANG, PGS.TS BUÂI ÀÛÁC NÙNG Viïån Kyä thuêåt cöng trònh àùåc biïåt, Hoåc viïån KTQS trongquangbb.mta@gmail.com; nanghvktqs@gmail.com Toám tùæt: Àaánh giaá àöå tin cêåy cuãa toaân böå hïå kïët cêëu (àöå tin cêåy hïå thöëng) luön laâ baâi toaán khoá vaâ chûa coá lúâi giaãi töíng quaát. Möåt söë phûúng phaáp àaä àûúåc àïì xuêët trong àoá coá phûúng phaáp nhaánh - cêån. Nöåi dung cuãa phûúng phaáp àûúåc giúái thiïåu ngùæn goån trong baâi baáo naây. Möåt vñ duå söë àûúåc trònh baây nhùçm laâm saáng toã quaá trònh aáp duång phûúng phaáp trong àaánh giaá àöå tin cêåy hïå kïët cêëu giaân theáp. Tûâ kïët quaã thu àûúåc, àûa ra nhûäng nhêån xeát vïì ûu, nhûúåc àiïím cuãa phûúng phaáp cuäng nhû vêën àïì cêìn böí sung àïí coá thïí sûã duång phûúng phaáp naây coá hiïåu quaã hún. Tûâ khoáa: phûúng phaáp nhaánh - cêån, àöå tin cêåy, hïå kïët cêëu, xaác suêët hoãng, chuöîi hoãng. Abstract: Evaluating the reliability of the whole structure (system reliability) is always a difficult problem and there is no general solution. Several methods have been proposed including the branch - bound method. The content of the method is briefly described in this article. A numerical example is presented to clarify the application process of the method in assessing the reliability of the steel structure. From the results obtained, comments are made on the advantages and disadvantages of the method as well as additional issues to be able to use this method is more effective. Keywods: Branch - Bound Method, Reliability, Structural Systems, Failure Probability, Failure Sequence. 1. Àùåt vêën àïì Khi àaánh giaá àöå tin cêåy, viïåc àaánh giaá trûåc tiïëp àöëi vúái toaân böå kïët cêëu cöng trònh (hïå kïët cêëu) laâ rêët khoá khùn, thêåm chñ laâ khöng thïí laâm àûúåc. Vò vêåy, kïët cêëu cöng trònh àûúåc mö hònh hoáa thaânh möåt hïå thöëng göìm nhiïìu phêìn tûã àïí àaánh giaá àöå tin cêåy, goåi laâ hïå thöëng tin cêåy. Tûâ àöå tin cêåy phêìn tûã, aáp duång lyá thuyïët tñnh toaán hïå thöëng àïí xaác àõnh àöå tin cêåy cuãa hïå kïët cêëu. Lyá thuyïët àöå tin cêåy noái chung, trong lônh vûåc kïët cêëu cöng trònh noái riïng àaä dûåa trïn nguyïn tùæc cuãa maång àiïån àïí mö hònh hoáa hïå thöëng tin cêåy thaânh hïå nöëi tiïëp, hïå song song vaâ hïå höîn húåp. Viïåc mö hònh hoáa hïå kïët cêëu theo kiïíu hïå àiïån nhû trïn chó aáp duång àûúåc cho caác trûúâng húåp khöng quaá phûác taåp. Trong khi àoá, àa söë caác trûúâng húåp hïå nhiïìu phêìn tûã, do àùåc thuâ cuãa kïët cêëu, liïn hïå giûäa caác phêìn tûã laâ phûúng trònh vi phên. Sûå phûác taåp chuã yïëu laâ úã khêu lêåp biïíu thûác raâng buöåc vïì àöå tin cêåy cuãa hïå, dêîn àïën viïåc giaãi baâi toaán gùåp khoá khùn. Àaä coá möåt söë phûúng phaáp àûúåc àïì xuêët àïí ûúác tñnh àöå tin cêåy hïå thöëng kïët cêëu hoùåc ñt nhêët laâ àïí xaác àõnh giúái haån vïì àöå tin cêåy hïå thöëng. Trong söë àoá coá: Phûúng phaáp kyä thuêåt àaánh giaá maång xaác suêët (Probabilistic Network Evaluation Technique - PNET) [1]; Phûúng phaáp ma trêån (Matrix Method) [2]; Phûúng phaáp giaãi neán (-Unzipping Method) [3]; Phûúng phaáp nhaánh - cêån (Branch - Bound Method) [3]; Phûúng phaáp quy hoaåch tuyïën tñnh - cêån (Linear Programming Bounds Method) [4]... Tuy nhiïn, coá thïí noái cho àïën nay chûa coá phûúng phaáp töíng quaát cho moåi hïå kïët cêëu. úã Viïåt Nam, ngoaâi möåt vaâi taâi liïåu coá tñnh giaáo trònh àïì cêåp àïën nhûäng vêën àïì chung cuãa àaánh giaá àöå tin cêåy hïå kïët cêëu [5-7], caác nghiïn cûáu chuyïn sêu vïì vêën àïì naây hêìu nhû chûa coá. Baâi baáo naây giúái thiïåu vïì phûúng phaáp nhaánh - cêån aáp duång àïí tñnh toaán àöå tin cêåy cuãa kïët cêëu giaân theáp. Àêy laâ phûúng phaáp tûúng àöëi dïî tiïëp cêån hún so vúái caác phûúng phaáp khaác, tuy rùçng noá cuäng coá nhûäng haån chïë nhêët àõnh. 2. Cú súã lyá thuyïët cuãa phûúng phaáp 2.1. Caách tiïëp cêån àûúâng dêîn hoãng Phûúng phaáp nhaánh - cêån àûúåc dûåa trïn caách tiïëp cêån àûúåc goåi laâ àûúâng dêîn hoãng (failure path), trong àoá xaác àõnh sûå hoãng/phaá huãy cuãa hïå thöëng dûåa trïn sûå hoãng cuãa möåt têåp húåp caác phêìn tûã cuãa noá vaâ dêîn àïën möåt cöng thûác cut-set (chia cùæt hïå thöëng thaânh caác têåp húåp bao göìm nhiïìu phêìn tûã, maâ khi têåp húåp naây hoãng seä dêîn àïën sûå hoãng hoác cuãa toaân böå hïå thöëng) [8]. Trong trûúâng húåp cuãa hïå kïët cêëu, caách tiïëp cêån naây àoâi hoãi phaãi xaác àõnh caác chuöîi phêìn tûã bõ hoãng gêy ra hoãng hïå kïët cêëu. Sûå kiïån maâ chuöîi hoãng àoá xaãy ra àûúåc goåi laâ sûå kiïån cut-set vaâ sûå kiïån hïå thöëng hoãng tûúng ûáng vúái bêët kyâ sûå kiïån cut-set naâo. Toaân böå quaá trònh hoãng coá thïí àûúåc thïí hiïån nhúâ sûå trúå giuáp cuãa cêy hoãng. S 0 coi laâ traång thaái maâ caác phêìn tûã nùçm trong vuâng an toaân vaâ kïët cêëu khöng hoãng. Möåt traång thaái kïët cêëu hoãng coá thïí xaãy ra nïëu caác phêìn tûã i vaâ j bõ hoãng, àûúåc kyá hiïåu laâ S ij. E ij k biïíu diïîn sûå kiïån phêìn tûã k bõ hoãng, khi maâ caác phêìn tûã i vaâ j àaä bõ hoãng. Bêy giúâ coá thïí xêy dûång möåt cêy hoãng trong àoá möîi nuát àaåi diïån cho möåt traång thaái cuå thïí cuãa kïët cêëu vaâ möîi nhaánh àaåi diïån cho möåt sûå kiïån phêìn tûã bõ hoãng. Nuát ban àêìu trong cêy hoãng thïí hiïån traång thaái khöng phaá hoaåi cuãa kïët cêëu. úã traång thaái naây, möåt söë sûå kiïån hoãng coá thïí xaãy ra àöëi vúái möåt söë phêìn tûã cuãa kïët cêëu. Tûâ möîi sûå kiïån hoãng (luác naây laåi àoáng vai troâ nuát ban àêìu) coá thïí taåo thaânh caác nhaánh reä. Taåi cuöëi 75

76 SÛÃ DUÅNG PHÛÚNG PHAÁP NHAÁNH - CÊÅN... möîi nhaánh múái laåi coá thïm möåt nuát. Nïëu caác nuát hoùåc traång thaái múái khöng tûúng ûáng vúái traång thaái phaá huãy cuãa kïët cêëu, tûâ möîi nuát möåt söë nhaánh coá thïí àûúåc phaát ra lêìn nûäa (möåt söë phêìn tûã coá thïí hoãng lêìn tiïëp theo). Quaá trònh naây àûúåc tiïëp tuåc cho túái khi àaåt àûúåc möåt traång thaái suåp àöí (hoãng) hïå thöëng. Nuát àaánh dêëu traång thaái hoãng hïå thöëng àûúåc goåi laâ nuát cuöëi. Nhû vêåy, cêy hoãng àaä hoaân toaân àûúåc taåo thaânh, caác chuöîi hoãng khaác nhau àöëi vúái kïët cêëu coá thïí àûúåc àõnh nghôa laâ caác àûúâng dêîn tûâ nuát àêìu túái tûâng nuát cuöëi. Cuöëi möîi chuöîi naây laâ möåt sûå kiïån cut-set nhû àïì cêåp úã trïn. Hoãng hïå thöëng àûúåc àõnh nghôa laâ sûå xuêët hiïån cuãa bêët kyâ sûå kiïån cut-set naâo (hoùåc àûúâng dêîn hoãng trong caác quy àõnh khaác). Giaã sûã kïët cêëu bõ hoãng xaãy ra trong h trûúâng húåp cut-set göìm coá i sûå kiïån, xaác suêët hoãng hïå thöëng coá thïí àûúåc biïíu diïîn vïì mùåt toaán hoåc nhû sau [8]: (1) Cuäng coá thïí àaánh giaá àöå tin cêåy cuãa hïå kïët cêëu theo giúái haån Ditlevsen cho hïå song song - nöëi tiïëp [3]: (2) 2.2. Nöåi dung cú baãn cuãa phûúng phaáp nhaánh - cêån Phûúng phaáp nhaánh - cêån laâ phûúng phaáp xaác suêët àûúåc duâng cho viïåc tòm caác chuöîi hoãng dïî xaãy ra nhêët cho möåt kïët cêëu. Trong phûúng phaáp naây, möîi bûúác seä xem xeát möåt traång thaái hoãng cuãa cuãa kïët cêëu. Taåi möîi traång thaái, xaác suêët phaá huãy cuãa möîi phêìn tûã bõ hoãng àûúåc tñnh toaán laåi. Quy trònh bùæt àêìu bùçng viïåc tñnh toaán xaác suêët phaá huãy cho möîi phêìn tûã bõ hoãng taåi traång thaái khöng hoãng cuãa kïët cêëu. Vñ duå, àöëi vúái möåt kïët cêëu giaân, ban àêìu, xaác suêët phaá huãy cuãa möîi thanh cuãa giaân nguyïn veån (kïët cêëu khöng bõ hoãng) àûúåc xaác àõnh. Giaã àõnh rùçng coá thïí coá n thaânh phêìn hoãng cho kïët cêëu nguyïn veån vaâ trong trûúâng húåp kïët cêëu giaân, möîi thanh laâ möåt phêìn tûã àaánh giaá hoãng, do àoá nïëu möåt giaân coá n phêìn tûã, coá nghôa laâ kïët cêëu nguyïn veån coá n traång thaái hoãng. Xaác suêët phaá huãy dêîn àïën möîi traång thaái hoãng naây phaãi àûúåc tñnh toaán. Vñ duå, nïëu thaânh phêìn i bõ hoãng, xaác suêët phaá huãy thïí hiïån laâ P(E 0 i), nghôa laâ xaác suêët phêìn tûã i bõ hoãng trong kïët cêëu nguyïn veån laâ P(E 0 i). Tñnh toaán tûúng tûå cho têët caã (n-1) phêìn tûã coân laåi. úã giai àoaån naây, hònh thaânh caác nuát tûúng ûáng vúái möîi traång thaái hoãng n cuãa kïët cêëu vaâ chuáng àûúåc goåi laâ caác nuát ngoaâi, coân nuát tûúng ûáng vúái traång thaái kïët cêëu nguyïn veån àûúåc goåi laâ nuát trong (nuát tûúng ûáng vúái S 0 ). Trong söë caác nuát ngoaâi, nuát coá xaác suêët hoãng cao nhêët àûúåc choån laâm traång thaái hoãng dïî xaãy ra nhêët cho kïët cêëu (chùèng haån traång thaái hoãng S j thïí hiïån traång thaái maâ phêìn tûã j bõ hoãng), vaâ nuát naây bêy giúâ laåi àûúåc coi laâ nuát trong vaâ taåi àêy, cêy hoãng seä reä nhaánh. Trong traång thaái hoãng naây (taåi àoá phêìn tûã j bõ hoãng), xaác suêët hoãng àöëi vúái têët caã caác phêìn tûã coân laåi àûúåc tñnh toaán laåi, dêîn àïën möåt têåp múái cuãa caác nuát bïn ngoaâi (bao göìm (n-1) nuát ngoaâi coân laåi vaâ caác nuát ngoaâi múái sinh ra). Möåt lêìn nûäa, trong söë têët caã caác nuát bïn ngoaâi hiïån coá trïn cêy hoãng, nuát naâo coá xaác suêët bõ hoãng cao nhêët àûúåc choån. Nuát naây coá thïí thuöåc vïì caác nuát bïn ngoaâi múái thu àûúåc hoùåc caác nuát bïn ngoaâi àaä taåo ra úã bûúác trûúác (do àoá, thêåm chñ coá thïí quay trúã laåi traång thaái trûúác àoá cuãa kïët cêëu). Quaá trònh naây tiïëp tuåc cho àïën khi àaåt túái tònh traång suåp àöí (möåt nuát cuöëi àûúåc xaác àõnh). Nuát tûúng ûáng vúái traång thaái hoãng naây trúã thaânh möåt nuát bïn trong. Chuöîi thu àûúåc thïí hiïån chuöîi hoãng coá khaã nùng xaãy ra nhêët cuãa kïët cêëu. Caác chuöîi hoãng quan troång khaác cuäng coá thïí thu àûúåc bùçng caách tòm kiïëm trong caác nuát ngoaâi khaác bùçng caách laâm theo caác thuã tuåc tûúng tûå. Caách tiïëp cêån naây coá thïí àûúåc tiïëp tuåc cho àïën khi möåt söë lûúång nhêët àõnh caác nuát cuöëi àûúåc xaác àõnh. 3. Vñ duå söë Àïí cuå thïí hoáa, sau àêy sûã duång phûúng phaáp nhaánh - cêån àaánh giaá àöå tin cêåy cuãa kïët cêëu giaân 10 thanh. Kïët cêëu naây àaä àûúåc àaánh giaá àöå tin cêåy (xaác suêët phaá huãy/an toaân) cuãa caác phêìn tûã trong nghiïn cûáu trûúác àêy cuãa caác taác giaã [9]. Caác vêën àïì liïn quan àïën kïët cêëu giaân theáp vaâ tñnh toaán àöå tin cêåy phêìn tûã kïët cêëu cuäng àaä àûúåc trònh baây cuå thïí trong àoá Dûä liïåu àêìu vaâo Mö taã baâi toaán vaâ dûä liïåu nhû sau: Xeát kïët cêëu giaân 10 thanh laâm bùçng theáp öëng coá daång nhû hònh 1, laâ möåt kïët cêëu siïu tônh mûác 2 (hay laâ coá 2 bêåc siïu tônh). Caác àùåc trûng hònh hoåc cuãa caác phêìn tûã thanh àûúåc cho trong baãng 1. Chiïìu daâi vaâ diïån tñch tiïët diïån caác thanh àûúåc xem laâ tiïìn àõnh. Tûúng tûå, möàun àaân höìi vêåt liïåu thanh cuäng àûúåc xem laâ tiïìn àõnh vúái E = kn/cm 2. Caác àaåi lûúång ngêîu nhiïn àûúåc xem xeát bao göìm giúái haån chaãy f y theo luêåt phên phöëi chuêín vúái trõ trung bònh µ fy = 407MPa vaâ àöå lïåch quên phûúng σ fy = 28,5MPa ; taãi troång nuát giaân coá F 1 = F taåi nuát 2 vaâ F 2 = 0,8F taåi nuát 3 vúái F laâ ngêîu nhiïn tuên theo luêåt phên phöëi chuêín Hònh 1. Sú àöì kïët cêëu giaân 10 thanh 76

77 SÛÃ DUÅNG PHÛÚNG PHAÁP NHAÁNH - CÊÅN... coá trõ trung bònh σ F = 174kN vaâ àöå lïåch quên phûúng σ F = 60,9kN. Baãng 1. Caác àùåc trûng hònh hoåc cuãa caác phêìn tûã giaân aão R 7. Cêy hoãng àûúåc phên nhaánh tûâ S 7 (nuát bïn trong àêìu tiïn). Hònh 4 cho thêëy sûå múã röång cuãa cêy hoãng àûúåc phên nhaánh tûâ nuát S 7. Àiïìu naây dêîn àïën möåt têåp caác nuát bïn ngoaâi múái bao göìm têåp caác nuát bïn ngoaâi ban àêìu coân laåi (S 1, S 2, S 3, S 4, S 5, S 6, S 8, S 9, S 10 ) vaâ têåp caác nuát bïn ngoaâi múái phaát sinh (S 7,1, S 7,2, S 7,3, S 7,4, S 7,5, S 7,6, S 7,8, S 7,9, S 7,10 ). Caác nuát bïn ngoaâi múái phaát sinh cuäng àûúåc tñnh toaán xaác suêët hoãng vúái sú àöì kïët cêëu hònh 3 bùçng chûúng trònh Sfemtruss [9]. Kïët quaã phên tñch àöå tin cêåy caác phêìn tûã giaân 10 thanh theo SFEM bùçng chûúng trònh Sfemtruss cuãa [9] àûúåc cho trong baãng 2. Baãng 2. Kïët quaã phên tñch àöå tin cêåy caác phêìn tûã giaân 10 thanh Hònh 3. Sú àöì kïët cêëu khi thanh söë 7 bõ hoãng (chaãy deão). Trïn cêy hoãng hònh 4, vúái têåp nuát bïn ngoaâi múái, xaác àõnh àûúåc nuát coá xaác suêët khöng hoãng nhoã nhêët (coá nhoã nhêët) laâ nuát S 7,10 vúái = 3,0928. Nuát S 7,10 trúã thaânh nuát bïn trong thûá Phên tñch àöå tin cêåy cuãa hïå kïët cêëu bùçng phûúng phaáp nhaánh - cêån + Bûúác 1: Xaác àõnh nuát bïn trong àêìu tiïn Cêy hoãng ban àêìu àûúåc xêy dûång nhû trïn hònh 2. Thûåc hiïån tòm kiïëm nuát bïn trong àêìu tiïn trïn cú súã àaánh giaá àöå tin cêåy cuãa caác phêìn tûã kïët cêëu ban àêìu. Nuát bïn trong àêìu tiïn laâ nuát biïíu diïîn traång thaái hoãng S 7 (tûúng ûáng vúái phêìn tûã söë 7). + Bûúác 2: Xaác àõnh nuát bïn trong thûá hai Traång thaái hoãng cuãa phêìn tûã 7 àûúåc hiïíu laâ noá bõ vûúåt quaá khaã nùng chõu lûåc vïì bïìn khi noá chuyïín tûâ traång thaái keáo (neán) àaân höìi sang traång thaái chaãy Hònh 2. Cêy hoãng vúái traång thaái ban àêìu S 0 cuãa kïët cêëu deão. Trïn sú àöì kïët cêëu (hònh 3), thanh söë 7 àûúåc thay thïë bùçng lûåc Hònh 4. Cêy hoãng vúái nuát trong àêìu tiïn S 7 Khi S 7,10 trúã thaânh nuát trong thûá hai, traång thaái cuãa cuãa kïët cêëu luác naây àûúåc biïíu diïîn trïn hònh 5. + Caác bûúác tiïëp theo: Laâm tûúng tûå nhû trïn, kïët quaã quaá trònh xêy dûång cêy hoãng àûúåc trònh baây úã daång baãng (baãng 3) vaâ àûúåc giaãi thñch möåt söë àiïím nhû sau: 77

78 Hònh 5. Sú àöì kïët cêëu khi thanh söë 7 vaâ söë 10 bõ hoãng SÛÃ DUÅNG PHÛÚNG PHAÁP NHAÁNH - CÊÅN... Baãng 3. Kïët quaã quaá trònh xêy dûång cêy hoãng - Nuát trong thûá ba laâ S Nuát trong thûá tû laâ S 10,7. Traång thaái naây giöëng traång thaái khi S 7,10 trúã thaânh nuát trong thûá hai, nhûng thûá tûå trong àûúâng dêîn hoãng laâ khaác nhau. Tûúng tûå nhû vêåy àöëi vúái nuát trong thûá saáu S 2,7 vaâ nuát trong thûá baãy S 7,2. - Taåi bûúác thûá 8, trong têåp caác nuát ngoaâi, ta thêëy caác nuát S 7,10,5, S 10,7,5, S 2,7,5 vaâ S 7,2,5 cuâng coá giaá trõ laâ nhoã nhêët vaâ bùçng 3,2003. Chuáng coá thïí laâ àiïím phên nhaánh, nhûng vò khi loaåi boã nhiïìu hún 2 thanh gêy ra mêët öín àõnh cuãa toaân hïå, nïn caác nuát naây àûúåc xïëp vaâo nuát cuöëi. Nuát trong thûá taám laâ nuát S 5 coá = 3,2270 (nhoã nhêët trong têåp nuát ngoaâi coân laåi). - Caác nuát vaâ giaá trõ tûúng ûáng khi àûúåc sûã duång 78

79 SÛÃ DUÅNG PHÛÚNG PHAÁP NHAÁNH - CÊÅN... (chuyïín thaânh nuát trong hoùåc nuát cuöëi) trong baãng àûúåc àaánh dêëu gaåch chên àïí phên biïåt vúái caác nuát coân laåi. Quaá trònh tòm kiïëm coá thïí phaát triïín àïí tòm àûúåc thïm nhiïìu àûúâng dêîn hoãng. ÚÃ vñ duå naây, tòm kiïëm dûâng laåi úã bûúác 17 vaâ cho thêëy 14 chuöîi hoãng. Kïët quaã cuöëi cuâng coá àûúåc cêy hoãng àûúåc trònh baây trïn hònh 6. Caác nuát cuöëi cuãa àûúâng dêîn hoãng àûúåc xaác àõnh khi kïët cêëu bõ biïën hònh. Do bêåc siïu tônh cuãa hïå kïët cêëu, möåt àiïím cuöëi laâ àiïím thïí hiïån traång thaái hoãng cuãa ba phêìn tûã. Riïng nuát cuöëi S 5,7 laâ trûúâng húåp chó cêìn 2 thanh (5 vaâ 7) bõ hoãng laâ kïët cêëu bõ biïën hònh. Tûâ cêy hoãng noái trïn, möåt mö hònh song song - nöëi tiïëp cuãa hïå kïët cêëu àûúåc xêy dûång àïí àaánh giaá àöå tin cêåy cuãa hïå (hònh 7). Trong mö hònh, caác sûå kiïån cut-set àûúåc xaác àõnh taåo thaânh caác hïå song song, kïët húåp caác sûå kiïån cut-set naây taåo thaânh hïå nöëi tiïëp töíng thïí. Hònh 6. Cêy hoãng cuãa hïå kïët cêëu thïí hiïån caác Kïët quaã, chuöîi hoãng àaä xaác àõnh xaác suêët phaá nhiïn, viïåc tòm kiïëm caác àûúâng dêîn hoãng nïëu phaãi thûåc hiïån thuã cöng thò mêët nhiïìu thúâi gian, dïî sai soát do coá sûå chuyïín dõch tòm kiïëm giûäa caác cêëp àöå hoãng vaâ phaát sinh thïm nhiïìu nuát ngoaâi. - ÚÃ vñ duå trïn, viïåc tòm kiïëm àûúâng dêîn hoãng dûâng laåi khi caác nuát coân laåi (cêëp àöå 1 vaâ 2) coá chó söë àöå tin cêåy 3,3000, tûúng ûáng vúái xaác suêët hoãng P f 1, Nïëu tiïëp tuåc tòm kiïëm vúái chó söë àöå tin cêåy taåi caác nuát cao hún, söë lûúång chuöîi hoãng seä lúán hún nhiïìu, mùåc duâ àoá laâ caác chuöîi hoãng ñt aãnh hûúãng àïën àöå tin cêåy chung cuãa kïët cêëu. Tuy thïë, dûâng tòm kiïëm úã mûác xaác suêët hoãng cuãa tûâng cêëp àöå laâ bao nhiïu thò hiïån vêîn chûa coá chó dêîn roä raâng. 4. Kïët luêån Sûã duång phûúng phaáp nhaánh - cêån àïí àaánh giaá àöå tin cêåy kïët cêëu giaân theáp laâ khaá hiïåu quaã. Tuy nhiïn, do cú chïë chuyïín dõch cuãa tòm kiïëm àûúâng dêîn hoãng maâ viïåc lêåp trònh àïí tûå àöång hoáa quaá trònh giaãi baâi toaán trúã nïn khoá khùn, nhêët laâ khi aáp duång cho caác kïët cêëu khaác vúái caác cú chïë hoãng phûác taåp hún. Cêìn phaãi coá thïm nhiïìu nghiïn cûáu cuå thïí cuäng nhû kïët húåp vúái caác phûúng phaáp khaác àïí xaác àõnh giúái haån dûâng tòm kiïëm khi xêy dûång cêy hoãng trong phûúng phaáp - nhaánh cêån laâm giaãm búát khöëi lûúång cöng viïåc liïn quan cuäng nhû àaãm baão àöå chñnh xaác cêìn thiïët cuãa kïët quaã tñnh. Taâi liïåu tham khaão 1. Ang, A. H.-S. and Tang, W. H. (1984). Probability Concepts in Engineering Planning and Design, Vol. II, John Wiley and Sons, Inc., New York. 2. Murotsu, Y., Okada, H., Niwa, K., & Miwa, S. (1980). Reliability analysis of truss structures by using matrix method. Journal of Mechanical Design, 102(4), Thoft-Christensen, P. & Y. Murotsu (1986). Application of Structural Systems Reliability Theory. Springer-Verlag. Hònh 7. Mö hònh song song - nöëi tiïëp cho àaánh giaá àöå tin cêåy hïå thöëng huãy cuãa hïå kïët cêëu àûúåc àaánh giaá theo giúái haån Ditlevsen tûâ cöng thûác (2): Ûúác lûúång theo cêån dûúái cuãa giúái haån Ditlevsen cho àöå tin cêåy cuãa hïå vúái β s = 3, Möåt söë nhêån xeát - Kïët quaã tòm kiïëm cho thêëy coá möåt söë phêìn tûã aãnh hûúãng quan troång àïën àöå tin cêåy cuãa hïå kïët cêëu. Nhòn vaâo mö hònh song song - nöëi tiïëp, ta thêëy àoá laâ caác phêìn tûã 7, 10, 2, 5 vaâ 1. - Phûúng phaáp nhaánh - cêån cho pheáp tòm àûúåc caác chuöîi hoãng hoaân toaân dûåa vaâo caác kïët quaã phên tñch ngêîu nhiïn kïët cêëu vaâ caác chuöîi hoãng naây phaãn aánh caác tònh huöëng phaá huãy quan troång cuãa kïët cêëu. Tuy 4. Song, J. and Der Kiureghian, A. (2003). Bounds on system reliability by linear programming. Journal of Engineering Mechanics, ASCE, 129 (6), pp Phan Vùn Khöi (2001). Cú súã àaánh giaá àöå tin cêåy. Nhaâ xuêët baãn khoa hoåc vaâ kyä thuêåt, Haâ Nöåi. 6. Nguyïîn Hûäu Löåc (2005). Thiïët kïë vaâ phên tñch hïå thöëng cú khñ theo àöå tin cêåy. Nhaâ xuêët baãn khoa hoåc vaâ kyä thuêåt, Haâ Nöåi. 7. Nguyïîn Doaän yá (2004). Àöå tin cêåy trong thiïët kïë chïë taåo maáy vaâ hïå cú khñ. Nhaâ xuêët baãn Xêy dûång, Haâ Nöåi. 8. A. Karamchandani (1987). Structural system reliability analysis methods. Technical Report 83, Standford University. 9. Vuä Troång Quang, Buâi Àûác Nùng (2018). Àaánh giaá àöå tin cêåy cuãa phêìn tûã kïët cêëu giaân theáp bùçng phûúng phaáp phêìn tûã hûäu haån ngêîu nhiïn. Taåp chñ Khoa hoåc vaâ kyä thuêåt (Hoåc viïån KTQS), söë 192, , tr

80 60 NÙM RA ÀÚÂI TAÁC PHÊÍM ÀAÅO ÀÛÁC CAÁCH MAÅNG CUÃA CHUÃ TÕCH HÖÌ CHÑ MINH (12/ /2018) TAÁC PHÊÍM ÀAÅO ÀÛÁC CAÁCH MAÅNG CUÃA BAÁC NHÛÄNG GIAÁ TRÕ TRÛÚÂNG TÖÌN Vaâo cuöëi nùm 1958, àêìu nùm 1959, úã thúâi àiïím töíng kïët 30 nùm laänh àaåo cuãa Àaãng cöång saãn Viïåt Nam, vaâ töíng kïët nhûäng kinh nghiïåm cuöåc àúâi àêìy soáng gioá cuãa mònh, Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä viïët taác phêím Àaåo àûác caách maång dûúái buát danh Trêìn Lûåc. Àêy laâ möåt trong nhûäng taác phêím têåp trung àêìy àuã nhêët nhûäng quan àiïím cú baãn cuãa Chuã tõch Höì Chñ Minh vïì àaåo àûác caách maång. Taác phêím Àaåo àûác caách maång khöng ghi thaânh àïì muåc, nhûng toaát lïn 2 vêën àïì lúán. Thûá nhêët, Chuã tõch Höì Chñ Minh noái vïì vai troâ, võ trñ vaâ tiïu chuêín cuãa àaåo àûác caách maång. Àaåo àûác caách maång laâ göëc, laâ nïìn taãng cuãa cuãa ngûúâi caách maång 1. Trong taác phêím Ngûúâi cùn dùån caán böå, àaãng viïn phaãi luön trau döìi àaåo àûác caách maång, chöëng chuã nghôa caá nhên, búãi vò Ngûúâi coá àaåo àûác caách maång thò khi gùåp khoá khùn, gian khöí, thêët baåi, cuäng khöng súå sïåt, ruåt reâ, luâi bûúác. Vò lúåi ñch chung maâ khöng ngêìn ngaåi hy sinh têët caã lúåi ñch riïng cuãa caá nhên mònh, thêåm chñ sùén saâng hy sinh caã tñnh maång cuãa mònh vaâ àoá laâ biïíu hiïån rêët roä rïåt, rêët cao quyá cuãa àaåo àûác caách maång (2). Àaåo àûác caách maång giuáp möîi ngûúâi khi gùåp thuêån lúåi vaâ thaânh cöng cuäng vêîn giûä vûäng tinh thêìn gian khöí, chêët phaác, khiïm töën, lo trûúác thiïn haå, vui sau thiïn haå, khöng lo keân cûåa vïì mùåt hûúãng thuå, khöng cöng thêìn, khöng quan liïu, khöng kiïu ngaåo, khöng huã hoaá,... Àïí tu dûúäng bïn bó suöët àúâi thöng qua àaåo àûác caách maång, tiïu chuêín àêìu tiïn khöng thïí thiïëu àûúåc cuãa ngûúâi caán böå caách maång laâ Àaåo àûác caách maång. Àaåo àûác caách maång úã àêy khöng phaãi laâ caái gò trûâu tûúång, cao xa hoùåc tûâ trïn trúâi rúi xuöëng, maâ laâ nhûäng àiïìu hïët sûác bònh thûúâng, hïët sûác cuå thïí, dïî hiïíu, àoá laâ: Quyïët têm suöët àúâi àêëu tranh cho Àaãng, cho caách maång. Àoá laâ àiïìu chuã chöët nhêët. Ra sûác laâm viïåc cho Àaãng, giûä vûäng kyã luêåt cuãa Àaãng, thûåc hiïån töët àûúâng löëi, chñnh saách cuãa Àaãng. Àùåt lúåi ñch cuãa Àaãng vaâ cuãa nhên dên lao àöång lïn trïn, lïn trûúác lúåi ñch riïng cuãa caá nhên mònh. Hïët loâng hïët sûác phuåc vuå nhên dên. Vò Àaãng, vò dên maâ àêëu tranh quïn mònh, gûúng mêîu trong moåi viïåc. Ra sûác hoåc têåp chuã nghôa Maác - Lïnin, luön luön duâng tûå phï bònh vaâ phï bònh àïí nêng cao tû tûúãng vaâ caãi tiïën cöng taác cuãa mònh vaâ cuâng àöìng chñ mònh tiïën böå (3). Coá thïí khùèng àõnh rùçng Chuã tõch Höì Chñ Minh luön àïì cao tñnh tûå giaác, tûå reân luyïån àaåo àûác cuãa ngûúâi caán böå. Phêím chêët àaåo àûác laâ giaá trõ riïng coá cuãa tûâng ngûúâi, khöng thïí vay mûúån, caâng khöng phaãi chó laâ nhûäng lúâi noái cûãa miïång vïì àaåo àûác. Chuã tõch Höì Chñ Minh khùèng àõnh: Ngûúâi caách maång phaãi thêëy thêåt roä àiïìu àoá vaâ àûáng vûäng trïn lêåp trûúâng giai cêëp cöng nhên, àïí hïët loâng, hïët sûác àêëu tranh cho chuã nghôa xaä höåi (4). Súã dô cêìn coá ngûúâi caách maång laâ vò trïn àûúâng caách maång khi naâo maâ chùèng coá coá vö söë keã àõch vaâ khoá khùn caãn trúã caách maång tiïën lïn, àoá laâ chuã nghôa tû baãn, boån àïë quöëc vaâ tay sai cuãa chuáng, laâ nhûäng caái cuä, caái laåc hêåu, löîi thúâi phaãn àöång vaâ chñnh ngay chuã nghôa caá nhên êín naáu trong möîi ngûúâi. Cho nïn, Chuã tõch Höì Chñ Minh coân àõnh nghôa: Àaåo àûác caách maång laâ vö luêån trong hoaân caãnh naâo, cuäng phaãi quyïët têm àêëu tranh, chöëng moåi keã àõch, luön luön caãnh giaác, sùén saâng chiïën àêëu, quyïët khöng chõu khuêët phuåc, khöng chõu cuái àêìu. Coá nhû thïë múái thùæng àûúåc àõch vaâ thûåc hiïån àûúåc nhiïåm vuå àûúåc giao (5). Giaáo duåc àûúâng löëi, chuã trûúng cuãa Àaãng vaâ chñnh saách, phaáp luêåt cuãa Nhaâ nûúác. Àêy laâ nhûäng nöåi dung khöng chó mang tñnh chêët àõnh tñnh trong nhêån thûác lyá luêån cho caán böå, àaãng viïn maâ coân àõnh hûúáng, hûúáng dêîn cho caán böå, àaãng viïn haânh àöång; cuäng chñnh laâ möåt biïíu hiïån cuãa nöåi dung gùæn liïìn lyá luêån vúái thûåc 80

81 TAÁC PHÊÍM ÀAÅO ÀÛÁC CAÁCH MAÅNG CUÃA BAÁC... tiïîn, hoåc ài àöi vúái haânh. Búãi àûúâng löëi, chuã trûúng cuãa Àaãng vaâ chñnh saách, phaáp luêåt cuãa Nhaâ nûúác laâ sûå quaán triïåt, vêån duång cuãa Chuã nghôa Maác-Lï-nin, Tû tûúãng Höì Chñ Minh vaâo àiïìu kiïån cuå thïí cuãa Viïåt Nam. Ngûúâi cùn dùån: Nhûäng chñnh saách vaâ Nghõ quyïët cuãa Àaãng àïìu vò lúåi ñch cuãa nhên dên. Vò vêåy, àaåo àûác caách maång cuãa ngûúâi àaãng viïn laâ bêët kyâ khoá khùn àïën mûác naâo cuäng kiïn quyïët laâm àuáng chñnh saách vaâ nghõ quyïët cuãa Àaãng, laâm gûúng mêîu cho quêìn chuáng. Moåi àaãng viïn phaãi nêng cao tinh thêìn traách nhiïåm trûúác nhên dên, trûúác Àaãng (6). Sûå nghiïåp caách maång laâ cuãa quêìn chuáng, Àaãng chó vûäng maånh khi coá quan hïå maáu thõt vúái quêìn chuáng nhên dên. Chuã tõch Höì Chñ Minh chó roä: Àaåo àûác caách maång laâ hoâa mònh vúái quêìn chuáng thaânh möåt khöëi, tin quêìn chuáng, hiïíu quêìn chuáng, lùæng nghe yá kiïën cuãa quêìn chuáng (7), gùæn boá mêåt thiïët vúái nhên dên laâ tû caách vaâ böín phêån cuãa ngûúâi àaãng viïn: möåt giêy, möåt phuát cuäng khöng thïí giaãm búát möëi liïn hïå giûäa ta vúái dên. Thûá hai, chöëng chuã nghôa caá nhên nêng cao àaåo àûác caách maång. Chuã nghôa caá nhên laâ möåt biïíu hiïån tiïu cûåc trong xaä höåi, ài ngûúåc laåi sûå phaát triïín, laâm tha hoáa con ngûúâi, laâ möåt trong nhûäng lûåc caãn thûåc hiïån caác chuã trûúng, àûúâng löëi phaát triïín kinh tïë, öín àõnh xaä höåi vaâ con àûúâng xêy dûång chuã nghôa xaä höåi vaâ höåi nhêåp cuãa nûúác ta tûâ trûúác àïën nay.trong taác phêím Àaåo àûác caách maång, chuã nghôa caá nhên àûúåc chuã tõch Höì Chñ Minh khaái quaát möåt caách toaân diïån, cuå thïí: Chuã nghôa caá nhên laâ viïåc gò cuäng chó lo cho lúåi ñch riïng cuãa mònh, khöng quan têm àïën lúåi ñch cuãa têåp thïí, Miïîn laâ mònh beáo, mùåc thiïn haå gêìy (8). Chuã nghôa caá nhên laâ vïët tñch xêëu nhêët vaâ nguy hiïím nhêët cuãa xaä höåi cuä (9), laâ möåt thûá rêët gian xaão, xaão quyïåt; noá kheáo döî daânh ngûúâi ta ài xuöëng döëc (10). Ngûúâi caãnh baáo: Chuã nghôa caá nhên traái ngûúåc vúái àaåo àûác caách maång, nïëu noá coân laåi trong mònh, duâ laâ ñt thöi, thò noá seä chúâ dõp àïí phaát triïín, àïí che lêëp àaåo àûác caách maång, àïí ngùn trúã ta möåt loâng möåt daå àêëu tranh cho sûå nghiïåp caách maång (11). Ngûúâi thûúâng xuyïn nhùæc nhúã caán böå, àaãng viïn: Möåt dên töåc, möåt Àaãng vaâ möîi con ngûúâi, ngaây höm qua laâ vô àaåi, coá sûác hêëp dêîn lúán, khöng nhêët àõnh ngaây höm nay vaâ ngaây mai vêîn àûúåc moåi ngûúâi yïu mïën vaâ ca ngúåi, nïëu loâng daå khöng trong saáng nûäa, nïëu sa vaâo chuã nghôa caá nhên. Ngûúâi xem noá laâ möåt thûá vi truâng meå, àeã ra trùm thûá bïånh nguy hiïím: quan liïu, mïånh lïånh, beâ phaái, chuã quan, tham ö, laäng phñ... troái buöåc, bõt mùæt nhûäng naån nhên cuãa noá, khuyïën khñch loâng tham muöën danh lúåi, àõa võ cho caá nhên, khöng nghô àïën lúåi ñch cuãa giai cêëp, cuãa nhên dên. Ngûúâi khùèng àõnh chuã nghôa caá nhên laâ möåt trúã ngaåi lúán cho viïåc xêy dûång chuã nghôa xaä höåi (12), Ngûúâi kïët luêån: thùæng lúåi cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng thïí taách rúâi thùæng lúåi cuãa cuöåc àêëu tranh trûâ boã chuã nghôa caá nhên (13) vaâ caách thûác àïí göåt rûãa saåch nhûäng vïët tñch xêëu xa cuãa xaä höåi cuä, chöëng laåi chuã nghôa caá nhên laâ phaãi reân luyïån àaåo àûác caách maång, phaãi thûúâng xuyïn, liïn tuåc, ra sûác hoåc têåp, tu dûúäng, tûå caãi taåo àïí tiïën böå maäi. Caã cuöåc àúâi Chuã tõch Höì Chñ Minh laâ têëm gûúng mêîu mûåc vïì tu dûúäng, reân luyïån àaåo àûác caách maång. Àaåo àûác cuãa Ngûúâi àaä laâm nïn hònh tûúång Höì Chñ Minh vô àaåi maâ hïët sûác gêìn guäi àöëi vúái moåi ngûúâi, möåt hònh tûúång coá sûác söëng lêu daâi, maånh meä búãi tñnh nhên vùn, trñ tuïå, nhên caách Viïåt Nam. Taác phêím Àaåo àûác caách maång cuãa Chuã tõch Höì Chñ Minh ra àúâi caách àêy 60 nùm, nhûng noá vêîn coân tûúi nguyïn giaá trõ vaâ maäi trûúâng töìn. Hiïån nay, khi toaân Àaãng, toaân dên vaâ toaân quên ta àang thûåc hiïån Nghõ quyïët Trung ûúng 04 (khoáa XII) Vïì tùng cûúâng xêy dûång, chónh àöën Àaãng; ngùn chùån, àêíy luâi sûå suy thoaái vïì tû tûúãng chñnh trõ, àaåo àûác, löëi söëng, nhûäng biïíu hiïån tûå diïîn biïën, tûå chuyïín hoaá trong nöåi böå, gùæn vúái Chó thõ 05- CT/TW cuãa Böå Chñnh trõ vïì Àêíy maånh hoåc têåp vaâ laâm theo tû tûúãng, àaåo àûác, phong caách Höì Chñ Minh, cuâng vúái àoá, laâ caác Nghõ quyïët Trung ûúng 5, 6, 7, 8 khoáa XII, thò taác phêím #aåo àûác caách maång cuãa Chuã tõch Höì Chñ Minh tiïëp tuåc laâ cêím nang àïí möîi caán böå, àaãng viïn tûå xem xeát, àaánh giaá, reân luyïån vaâ phêën àêëu vïì moåi mùåt, tûâ tû tûúãng, chñnh trõ àïën àaåo àûác, chöëng vaâ baâi trûâ caác haânh vi mang tñnh chuã nghôa caá nhên, àùåc quyïìn, àùåc lúåi; liïn hïå chùåt cheä vúái nhên dên; giaãi quyïët haâi hoâa möëi quan hïå lúåi ñch têåp thïí vaâ lúåi ñch caá nhên. Taâi liïåu tham khaão: (Tûâ 1 àïën 13) - Höì Chñ Minh Toaân têåp, NXB CTQG, H.2011, têåp 11, trang 606 àïën

82 TRANG VÙN HOÁA XÊY DÛÅNG CHUÃ TÕCH HÖÌ CHÑ MINH VAÂ SÛÅ KÏË THÛÂA, PHAÁT TRIÏÍN TINH THÊÌN CAÁCH MAÅNG THAÁNG MÛÚÂI NGUYÏÎN VÙN TOAÂN Chuã tõch Höì Chñ Minh vúái nhên dên lao àöång. AÃnh tû liïåu lõch sûã. Nhûäng kinh nghiïåm cuãa Caách maång Thaáng Mûúâi àaä soi saáng cho con àûúâng Caách maång Viïåt Nam. Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä nhêën maånh rùçng: Viïåt Nam coá cêu tuåc ngûä: Uöëng nûúác nhúá nguöìn. Caâng nhúá laåi nhûäng ngaây tuãi nhuåc mêët nûúác, nhúá laåi möîi bûúác àûúâng àêëu tranh caách maång àêìy hy sinh, gian khöí maâ cuäng àêìy thùæng lúåi veã vang thò giai cêëp cöng nhên vaâ nhên dên Viïåt Nam caâng thêëm thña cöng ún to lúán cuãa Lïnin vaâ Caách maång thaáng Mûúâi 1. Vïì con àûúâng cûáu nûúác, tûâ chuã nghôa yïu nûúác, Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä àïën vúái aánh saáng cuãa Caách maång Thaáng Mûúâi Nga vô àaåi. Trong taác phêím Àûúâng Kaách Mïånh àûúåc xuêët baãn nùm 1927, Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä coá nhûäng nhêån xeát rêët sêu sùæc, toaân diïån vïì caách maång Thaáng Mûúâi: Trong thïë giúái bêy giúâ chó coá caách mïånh Nga laâ thaânh cöng àïën núi, nghôa laâ dên chuáng àûúåc hûúãng caái haånh phuác tûå do, bònh àùèng thêåt. Caách mïånh Nga àaä àuöíi àûúåc vua, tû baãn, àõa chuã röìi laåi ra sûác cho cöng, nöng caác nûúác vaâ dên töåc bõ aáp bûác caác thuöåc àõa laâm caách mïånh àïí àaåp àöí têët caã àïë quöëc chuã nghôa vaâ tû baãn trong thïë giúái 2. Trong baâi viïët Caách maång Thaáng Mûúâi vô àaåi múã ra con àûúâng giaãi phoáng cho caác dên töåc, Chuã tõch Höì Chñ Minh cuäng àaä viïët rùçng: Giöëng nhû mùåt trúâi choái loåi, Caách maång Thaáng Mûúâi chiïëu saáng khùæp nùm chêu, thûác tónh haâng triïåu ngûúâi bõ aáp bûác, boác löåt trïn traái àêët. Trong lõch sûã loaâi ngûúâi chûa tûâng coá cuöåc caách maång naâo coá yá nghôa to lúán vaâ sêu xa nhû thïë 3. Tin theo Lïnin, tin theo Caách maång Thaáng Mûúâi, Ngûúâi khùèng àõnh: Muöën cûáu nûúác vaâ giaãi phoáng dên töåc khöng coá con àûúâng naâo khaác con àûúâng caách maång vö saãn 4. Caách maång Thaáng Taám 1945 thaânh cöng àaä khùèng àõnh con àûúâng cûáu nûúác, giaãi phoáng dên töåc do Chuã tõch Höì Chñ Minh tòm ra laâ àuáng àùæn! Vïì àaåi àoaân kïët, Lïnin viïët: Nöåi dung xaä höåi cuãa cuöåc caách maång sùæp nöí ra úã nûúác Nga chó coá thïí laâ nïìn chuyïn chñnh dên chuã caách maång cuãa giai cêëp vö saãn vaâ nöng dên. Caách maång khöng thïí thùæng lúåi úã nûúác Nga nïëu khöng lêåt àöí àûúåc chïë àöå quên chuã vaâ boån àõa chuã phong kiïën. Song giai cêëp vö saãn khöng thïí lêåt àöí chuáng nïëu khöng àûúåc nöng dên giuáp àúä 5. úã Viïåt Nam, tiïëp thu aánh saáng cuãa Caách maång Thaáng mûúâi Nga vô àaåi, Chuã tõch Höì Chñ Minh nhêën maånh: Lûåc lûúång giai cêëp cöng nhên vaâ nhên dên lao àöång rêët to lúán vaâ vö cuâng vö têån 6. Búãi thïë, Chuã tõch Höì Chñ Minh nhêën maånh: Caách maång laâ sûå nghiïåp cuãa quêìn chuáng chûá khöng phaãi laâ sûå nghiïåp cuãa caá nhên anh huâng 7. Trong laänh àaåo cöng cuöåc xêy dûång chuã nghôa xaä höåi úã Viïåt Nam, Ngûúâi cuäng khùèng àõnh: Chuã nghôa xaä höåi chó coá thïí xêy dûång àûúåc vúái sûå giaác ngöå àêìy àuã vaâ lao àöång saáng taåo cuãa haâng chuåc triïåu ngûúâi 8. Vïì Àaãng, Chuã tõch Höì Chñ Minh nhêën maånh: Kinh nghiïåm baãn thên cuãa Viïåt Nam chûáng toã rùçng chñnh laâ nhúâ Àaãng cuãa nhûäng ngûúâi Bön-sï-vñch vaâ cuãa Caách maång xaä höåi chuã nghôa Thaáng Mûúâi vô àaåi maâ úã Viïåt Nam coá möåt àaãng maác-xñt - lï-nin-nñt 9. Trïn thûåc tïë, tiïëp thu kinh nghiïåm cuãa Caách maång Thaáng Mûúâi Nga vô àaåi, Chuã tõch Höì Chñ Minh xaác àõnh muöën giaãi phoáng dên töåc trûúác hïët phaãi coá Àaãng caách maång, àïí trong thò vêån àöång vaâ töí chûác dên chuáng, ngoaâi thò liïn laåc vúái dên töåc bõ aáp bûác, vö saãn giai cêëp úã moåi núi 10. Trong taác phêím Àûúâng Kaách Mïånh (1927), Ngûúâi cuäng àaä chó roä: Caách maång Nga daåy cho chuáng ta rùçng muöën caách maång thaânh cöng thò phaãi dên chuáng (cöng nöng) laâm göëc. Phaãi coá àaãng vûäng bïìn, phaãi bïìn gan, phaãi hy sinh, phaãi thöëng nhêët. Noái toám laåi laâ phaãi theo Maä Khùæc Tû vaâ Lïnin 11. Àaãng caách maång àoá àûúåc Ngûúâi saáng lêåp ngaây Àoá laâ Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam. Chñnh chuã nghôa Maác-Lïnin kïët húåp vúái phong traâo cöng nhên vaâ phong traâo yïu nûúác àaä lêåp nïn Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam. Chñnh tûâ nhûäng tiïëp thu naây, sau 15 nùm, chó vúái 5000 àaãng viïn, 82

83 CHUÃ TÕCH HÖÌ CHÑ MINH VAÂ SÛÅ KÏË THÛÂA, PHAÁT TRIÏÍN... Chuã nghôa Maác Lïnin vaâ tinh thêìn Caách maång Thaáng Mûúâi vô àaåi luön soi saáng con àûúâng Caách maång Viïåt Nam. AÃnh: internet. Àaãng ta àaä laänh àaåo toaân dên tiïën haânh cuöåc töíng khúãi nghôa Thaáng , lêåt nhaâo sûå aáp bûác, boác löåt cuãa chïë àöå thûåc dên àïë quöëc vaâ phong kiïën. Thomas Hodgkin, sûã gia ngûúâi Anh, àaánh giaá Caách maång Thaáng Taám nùm 1945 úã Viïåt Nam laâ möåt sûå kiïån quan troång nhêët trong lõch sûã thïë giúái tûâ sau Caách maång Thaáng Mûúâi Nga 12. Vïì xêy dûång Àaãng, Lïnin tuyïn böë: Cêìn phaãi àuöíi ra khoãi Àaãng nhûäng keã gian giaão, nhûäng àaãng viïn cöång saãn àaä quan liïu hoáa, khöng trung thûåc, nhu nhûúåc vaâ nhûäng ngûúâi Mensïvñch, tuy bïì ngoaâi àaä àûúåc phuã möåt lúáp sún múái, nhûng trong têm höìn thò vêîn laâ Mensïvñch 13. Tiïëp thu kinh nghiïåm cuãa Caách maång Thaáng Mûúâi Nga, sau Caách maång Thaáng Taám, Chuã tõch Höì Chñ Minh nhêën maånh vïì viïåc xêy dûång Àaãng: Àaãng ta laâ möåt àaãng cêìm quyïìn. Möîi àaãng viïn vaâ caán böå phaãi thûåc sûå thêëm nhuêìn àaåo àûác caách maång, thûåc sûå cêìn kiïåm liïm chñnh, chñ cöng vö tû. Phaãi giûä gòn Àaãng ta thêåt trong saåch, phaãi xûáng àaáng laâ ngûúâi laänh àaåo, laâ ngûúâi àêìy túá thêåt trung thaânh cuãa nhên dên 14 vaâ vaâ Àaãng cêìn coá kïë hoaåch thêåt töët àïí phaát triïín kinh tïë vaâ vùn hoáa nhùçm khöng ngûâng nêng cao àúâi söëng cho nhên dên 15. Noái vïì traách nhiïåm cuãa Àaãng àöëi vúái nhên dên, Chuã tõch Höì Chñ Minh nïu roä: Hïî coân möåt ngûúâi Viïåt Nam bõ boác löåt, bõ ngheâo naân, thò Àaãng vêîn àau thûúng, cho àoá laâ vò mònh chûa laâm troân nhiïåm vuå. Cho nïn Àaãng vûâa phaãi lo tñnh cöng viïåc lúán nhû àöíi múái nïìn kinh tïë vaâ vùn hoáa laåc hêåu cuãa nûúác ta thaânh nïìn vùn hoáa tiïn tiïën, àöìng thúâi luön luön quan têm àïën nhûäng cöng viïåc nhoã nhû tûúng, caâ mùæm, muöëi cêìn thiïët cho àúâi söëng haâng ngaây cuãa nhên dên 16. Búãi vêåy, Ngûúâi nhùæc nhúã àïí dûåa àûúåc vaâo dên, àïí dên laâ chöî dûåa vûäng chùæc cuãa Àaãng vaâ hïå thöëng chñnh trõ caách maång thò nhûäng Chñnh saách vaâ Nghõ quyïët cuãa Àaãng àïìu vò lúåi ñch cuãa nhên dên. Àaãng ta laâ àaåi biïíu cho lúåi ñch chung cuãa giai cêëp cöng nhên, cuãa toaân thïí nhên dên lao àöång chûá khöng phaãi mûu cêìu lúåi ñch riïng cuãa möåt nhoám ngûúâi naâo, cuãa möåt caá nhên naâo 17. Vïì xêy dûång Nhaâ nûúác xaä höåi chuã nghôa, ngaây -1917, ngay sau khi Caách maång thaáng Mûúâi thùæng lúåi, V.I. Lïnin àaä nhêën maånh rùçng: Giaânh chñnh quyïìn àaä khoá viïåc giûä chñnh quyïìn laåi caâng khoá hún. Theo V.I. Lïnin, nhiïåm vuå haâng àêìu cuãa giai cêëp cöng nhên vaâ giai cêëp nöng dên Nga laâ phaãi àêåp tan hoaân toaân böå maáy Nhaâ nûúác cuä cuãa giai cêëp tû saãn vaâ giai cêëp àõa chuã, khêín trûúng xêy dûång böå maáy nhaâ nûúác múái cuãa nhên dên lao àöång. Trong nhûäng ngaây àêìu chñnh quyïìn Xöviïët úã Nga àaä thöng qua nhûäng sùæc lïånh khùèng àõnh vaâ thïí hiïån roä baãn chêët cuãa möåt chñnh quyïìn vò dên. Àoá laâ Sùæc lïånh vïì hoâa bònh, Sùæc lïånh vïì ruöång àêët; àöìng thúâi cöng böë nhiïìu chñnh saách ûu viïåt nhû ngaây laâm viïåc 8 giúâ, baão hiïím xaä höåi, giaáo duåc khöng mêët tiïìn, tûå do tñn ngûúäng, nam nûä bònh àùèng... Nhên kyã niïåm 50 nùm Caách maång Thaáng Mûúâi Nga, trong baâi viïët Caách maång Thaáng Mûúâi vô àaåi múã ra con àûúâng giaãi phoáng cho caác dên töåc (Baáo Sûå thêåt (Liïn Xö), ngaây ), Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä trñch dêîn laåi cêu noái cuãa V.I.Lïnin: Chuáng ta coá quyïìn tûå haâo vaâ thûåc thïë, chuáng ta tûå haâo laâ chuáng ta coá vinh haånh àûúåc bùæt àêìu xêy dûång Nhaâ nûúác Xöviïët vaâ do àoá, múã àêìu möåt thúâi àaåi múái trong lõch sûã thïë giúái, thúâi àaåi thöëng trõ cuãa giai cêëp múái, giai cêëp bõ aáp bûác trong têët caã caác nûúác tû baãn chuã nghôa vaâ úã bêët cûá núi naâo cuäng àang tiïën túái möåt cuöåc àúâi múái, tiïën túái chiïën thùæng giai cêëp tû saãn, tiïën túái chuyïn chñnh cuãa giai cêëp vö saãn, tiïën túái giaãi phoáng loaâi ngûúâi khoãi aách tû baãn, khoãi nhûäng cuöåc chiïën tranh àïë quöëc chuã nghôa 18. Tiïëp thu aánh saáng Caách maång Thaáng Mûúâi, Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä aáp duång Nhaâ nûúác cuãa dên, do dên, vò dên taåi Viïåt Nam: Caách maång Thaáng Taám nùm 1945 thaânh cöng. Àoá laâ thùæng lúåi àêìu tiïn cuãa Chuã nghôa Maác-Lïnin úã möåt nûúác thuöåc àõa nûãa phong kiïën. Caách maång àaä àêåp tan xiïìng xñch cuãa thûåc dên Phaáp vaâ phaát xñt Nhêåt, lêåt nhaâo chïë àöå quên chuã phong kiïën thöëi naát trïn àêët nûúác ta, lêåp nïn Nhaâ nûúác Viïåt Nam Dên chuã Cöång hoâa, Nhaâ nûúác cöng nöng àêìu tiïn úã Àöng Nam chêu AÁ 19. Chuã tõch Höì Chñ Minh yïu cêìu moåi caán böå, àaãng viïn phaãi luön xaác àõnh vaâ thûåc hiïån àuáng böín phêån laâ cöng böåc cuãa dên, Ngûúâi viïët: Chñnh phuã ta laâ möåt Chñnh phuã laâm àaây túá cuãa nhên dên, möåt loâng möåt daå phuåc vuå nhên dên 20 vaâ Ngûúâi khùèng àõnh: Muöën cho dên yïu, muöën àûúåc loâng dên, viïåc gò coá lúåi cho dên phaãi hïët sûác laâm, viïåc gò coá haåi cho dên phaãi hïët sûác traánh 21. Vïì phaát triïín nïìn kinh tïë, Lïnin nhêën maånh: Àaâ Nùéng, thaânh phöë biïín miïìn Trung, núi diïîn ra Tuêìn lïî Cêëp cao APEC sùæp túái seä cho thïë giúái biïët vïì möåt nûúác Viïåt Nam phaát triïín. AÃnh: internet. 83

84 CHUÃ TÕCH HÖÌ CHÑ MINH VAÂ SÛÅ KÏË THÛÂA, PHAÁT TRIÏÍN... Sûå phaát triïín maånh meä cuãa thaânh phöë Höì Chñ Minh hiïån nay. aãnh: internet. Trong bêët cûá cuöåc caách maång xaä höåi chuã nghôa naâo, khi giai cêëp vö saãn àaä laâm xong nhiïåm vuå giaânh àûúåc chñnh quyïìn röìi, vaâ trong chûâng mûåc maâ nhiïåm vuå tûúác àoaåt nhûäng keã ài tûúác àoaåt vaâ nhiïåm vuå àêåp tan sûå phaãn khaáng cuãa chuáng àaä àûúåc hoaân thaânh trïn nhûäng neát chuã yïëu vaâ cú baãn, - thò têët nhiïn coá möåt nhiïåm vuå cùn baãn khaác àûúåc àïì lïn haâng àêìu, àoá laâ: thiïët lêåp möåt chïë àöå xaä höåi cao hún chuã nghôa tû baãn, nghôa laâ nêng cao nùng suêët lao àöång, vaâ do àoá (vaâ nhùçm muåc àñch àoá) phaãi töí chûác lao àöång theo möåt trònh àöå cao hún 22. Nùng suêët lao àöång cao laâ möåt yïu cêìu lúán phaãn aánh baãn chêët ûu viïåt cuãa chuã nghôa xaä höåi so vúái chuã nghôa tû baãn. Lïnin coi àoá laâ tiïu chuêín quan troång nhêët, chuã yïëu nhêët taåo nïn thùæng lúåi cuãa chuã nghôa xaä höåi: Xeát àïën cuâng thò nùng suêët lao àöång laâ caái quan troång nhêët, chuã yïëu nhêët cho thùæng lúåi cuãa chïë àöå múái. Chuã nghôa tû baãn àaä taåo ra möåt nùng suêët lao àöång chûa tûâng thêëy dûúái chïë àöå nöng nö. Chuã nghôa tû baãn coá thïí bõ àaánh baåi hùèn vaâ seä bõ àaánh baåi hùèn vò chuã nghôa xaä höåi taåo ra nùng suêët lao àöång múái cao hún nhiïìu 23. Lïnin nhêån àõnh: Liïåu coá thïí kïët húåp, liïn húåp, phöëi húåp Nhaâ nûúác Xö-viïët, nïìn chuyïn chñnh vö saãn, vúái chuã nghôa tû baãn nhaâ nûúác àûúåc khöng? Têët nhiïn laâ àûúåc 24. Vaâ bïn caånh àoá, Ngûúâi cuäng chó roä: Chuáng ta phaãi lúåi duång chuã nghôa tû baãn (nhêët laâ bùçng caách hûúáng noá vaâo con àûúâng chuã nghôa tû baãn nhaâ nûúác) laâm mùæt xñch trung gian giûäa nïìn tiïíu saãn xuêët vaâ chuã nghôa xaä höåi, laâm phûúng tiïån, con àûúâng, phûúng phaáp, phûúng thûác àïí tùng cûúâng lûåc lûúång saãn xuêët lïn 25. Àöëi vúái nöng thön, Lïnin khùèng àõnh: kinh tïë nöng dên, vúái tû caách laâ möåt nïìn kinh tïë tiïíu nöng, khöng thïí àûáng vûäng àûúåc, nïëu khöng coá möåt sûå tûå do trao àöíi naâo àoá, vaâ khöng coá nhûäng quan hïå tû baãn chuã nghôa gùæn liïìn vúái tûå do trao àöíi àoá 26 vaâ Ngûúâi khùèng àõnh: Vò muöën caãi thiïån àúâi söëng cuãa cöng nhên thò phaãi coá baánh myâ vaâ nhiïn liïåu..., thïë maâ chuáng ta chó coá thïí tùng thïm saãn xuêët vaâ thu hoaåch luáa mò, tùng thïm dûå trûä vaâ vêån taãi nhiïn liïåu bùçng caách caãi thiïån àúâi söëng cuãa nöng dên, bùçng caách nêng cao lûåc lûúång saãn xuêët cuãa hoå. Phaãi bùæt àêìu tûâ nöng dên 27. Lïnin cuäng nhêën maånh: Cú súã vêåt chêët duy nhêët cuãa chuã nghôa xaä höåi chó coá thïí laâ nïìn àaåi cöng nghiïåp cú khñ coá khaã nùng caãi taåo caã nöng nghiïåp 28. Chuã tõch Höì Chñ Minh nhêën maånh: Kinh nghiïåm cuãa Caách maång Thaáng Mûúâi laâ ngöi sao soi àûúâng cho chuáng töi trong sûå nghiïåp xêy dûång möåt cuöåc àúâi haånh phuác cho nhên dên Viïåt Nam 29. Chuã tõch Höì Chñ Minh khöng noái àïën nhûäng lyá luêån cao xa vïì chuã nghôa xaä höåi vaâ chuã nghôa cöång saãn, maâ Ngûúâi noái möåt caách giaãn dõ, dïî hiïíu: Noái möåt caách toám tùæt, möåc maåc thò chuã nghôa xaä höåi trûúác hïët laâ laâm cho nhên dên lao àöång thoaát naån bêìn cuâng, laâm cho moåi ngûúâi coá cöng ùn viïåc laâm, àûúåc êëm no vaâ söëng möåt cuöåc àúâi haånh phuác 30 vaâ Chïë àöå cöång saãn laâ ai cuäng no êëm, sung sûúáng, tûå do; ai cuäng thöng thaái vaâ coá àaåo àûác. Àoá laâ möåt xaä höåi töët àeåp veã vang. Trûâ nhûäng boån phaãn àöång quaá saá, thò chùæc ai cuäng taán thaânh chïë àöå cöång saãn 31. Do àoá, àiïìu mong muöën cuöëi cuâng cuãa Ngûúâi àûúåc viïët trong Di chuác laâ: Toaân Àaãng toaân dên ta àoaân kïët phêën àêëu, xêy dûång möåt nûúác Viïåt Nam hoâa bònh, thöëng nhêët, àöåc lêåp, dên chuã vaâ giaâu maånh, vaâ goáp phêìn xûáng àaáng vaâo sûå nghiïåp caách maång thïë giúái 32. Vaâ àoá chñnh laâ xaä höåi xaä höåi chuã nghôa maâ nhên dên ta xêy dûång: Dên giaâu, nûúác maånh, dên chuã, cöng bùçng, vùn minh. Àùåc biïåt, sau 30 nùm àöíi múái ( ), Viïåt Nam àaä àaåt àûúåc nhûäng thaânh tûåu quan troång trong cöng cuöåc cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa àêët nûúác. Tûâ möåt nïìn kinh tïë nöng nghiïåp laåc hêåu vúái 90% dên söë laâm nöng nghiïåp, Viïåt Nam àaä xêy dûång àûúåc cú súã vêåt chêët-kyä thuêåt, haå têìng kinh tïë-xaä höåi tûâng bûúác àaáp ûáng cho sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa, taåo ra möi trûúâng thu huát nguöìn lûåc xaä höåi cho phaát triïín. Coá thïí khùèng àõnh àiïìu naây qua möåt vaâi söë liïåu kinh tïë töíng húåp. Àoá laâ GDP bònh quên àêìu ngûúâi nùm 1991 laâ 188 USD thuöåc nhoám thêëp nhêët, nùm 2011 laâ USD, gia nhêåp nhoám nûúác coá thu nhêåp trung bònh (thêëp) cuãa thïë giúái, nùm 2016 laâ USD, bùçng 10,9 lêìn nùm Tûâ 1991 àïën 2016, nûúác ta àaä tiïëp nhêån àûúåc nguöìn vöën quöëc tïë khaá lúán, trong àoá vöën àêìu tû nûúác ngoaâi thûåc hiïån khoaãng 165 tyã USD, chiïëm khoaãng 22% töíng vöën àêìu tû xaä höåi. Vïì phûúng diïån xaä höåi, trong taác phêím Àûúâng Kaách Mïånh (1927), Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä dêîn laåi lúâi V.I.Lïnin, rùçng: Àaãng caách mïånh phaãi laâm sao daåy cho àaân baâ nêëu ùn cuäng biïët laâm viïåc nûúác, nhû thïë caách mïånh múái goåi laâ thaânh cöng 33. Chùèng haån, sau naây, ngaây , Valentina Tereshkova cuãa Liïn Xö laâ ngûúâi phuå nûä àêìu tiïn bay vaâo vuä truå. Do àoá, Chaánh cûúng vùæn tùæt taåi Höåi nghõ thaânh lêåp Àaãng àaä nïu roä ngoaâi viïåc àêëu tranh giaãi phoáng dên töåc thò vïì phûúng diïån xaä höåi Àaãng phaãi àêëu tranh cho nam nûä bònh quyïìn 34. Sau Caách maång Thaáng Taám, taåi Àiïìu thûá 1, Àiïìu thûá 9, Àiïìu thûá 18, Hiïën phaáp 1946 cuãa nûúác Viïåt Nam Dên Chuã Cöång hoâa àaä quy àõnh Têët caã quyïìn bñnh trong nûúác laâ cuãa toaân thïí nhên dên Viïåt Nam, khöng phên biïåt noâi giöëng, gaái trai, giaâu ngheâo, giai cêëp, tön giaáo ; Àaân baâ ngang quyïìn vúái 84

85 CHUÃ TÕCH HÖÌ CHÑ MINH VAÂ SÛÅ KÏË THÛÂA, PHAÁT TRIÏÍN... àaân öng vïì moåi phûúng diïån ; Têët caã cöng dên Viïåt Nam, tûâ 18 tuöíi trúã lïn, khöng phên biïåt gaái trai, àïìu coá quyïìn bêìu cûã, trûâ nhûäng ngûúâi mêët trñ vaâ nhûäng ngûúâi mêët cöng quyïìn. Nhû vêåy, Hiïën phaáp nùm 1946 àaä goáp phêìn laâm nïìn taãng cho sûå nghiïåp giaãi phoáng phuå nûä, laâ sûå khùèng àõnh trûúác sau nhû möåt vïì muåc tiïu àêëu tranh vò nam nûä bònh quyïìn cuãa Àaãng. Sau 87 nùm dûúái sûå laänh àaåo cuãa Àaãng, sûå nghiïåp giaãi phoáng phuå nûä úã nûúác ta àaä tiïën möåt bûúác daâi chûa tûâng coá. Vùn kiïån Àaåi höåi Àaãng toaân quöëc lêìn thûá X (2006) àaä xaác àõnh: Taåo àiïìu kiïån àïí phuå nûä thûåc hiïån töët vai troâ ngûúâi cöng dên, ngûúâi lao àöång, ngûúâi meå, ngûúâi thêìy àêìu tiïn cuãa con ngûúâi. Àùåc biïåt, trong Baãn Hiïën phaáp nùm 2013, laâ sûå têåp trung trñ tuïå cuãa toaân Àaãng, toaân dên thò phuå nûä khöng nhûäng àûúåc bònh àùèng vúái nam giúái maâ coân àûúåc ûu tiïn nhû: Nhaâ nûúác, xaä höåi vaâ gia àònh taåo àiïìu kiïån àïí phuå nûä phaát triïín toaân diïån, phaát huy vai troâ cuãa mònh trong xaä höåi (Khoaãn 2 Àiïìu 26); Nhaâ nûúác baão höå hön nhên vaâ gia àònh, baão höå quyïìn lúåi cuãa ngûúâi meå vaâ treã em (Khoaãn 2 Àiïìu 36); Nhaâ nûúác, xaä höåi vaâ gia àònh coá traách nhiïåm baão vïå, chùm soác sûác khoãe ngûúâi meå, treã em, thûåc hiïån kïë hoaåch hoáa gia àònh (khoaãn 2 Àiïìu 58). Vïì quan hïå quöëc tïë, Chuã tõch Höì Chñ Minh luön nöí lûåc xêy àùæp tònh hûäu nghõ giûäa nhên dên Viïåt Nam vúái nhên dên thïë giúái. Ngûúâi àaä thûåc haânh khêíu hiïåu cuãa Lïnin: Têët caã vö saãn vaâ nhên dên caác thuöåc àõa àoaân kïët laåi! thaânh hiïån thûåc vúái Höåi Liïn hiïåp caác dên töåc thuöåc àõa (1921 taåi Phaáp), Höåi liïn hiïåp caác dên töåc bõ aáp bûác (1925 taåi Trung Quöëc) trong cuöåc àêëu tranh chöëng keã thuâ chung laâ chuã nghôa àïë quöëc. Ài theo aánh saáng cuãa tinh thêìn quöëc tïë vö saãn, tinh thêìn quöëc tïë cuãa Viïåt Nam luön àûúåc quöëc tïë àaánh giaá cao. Àïën nùm 2015 nûúác ta àaä thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao vúái 185 nûúác, thuác àêíy quan hïå kinh tïë, thûúng maåi, àêìu tû vúái 224 thõ trûúâng taåi têët caã chêu luåc; àaä thiïët lêåp quan hïå àöëi taác chiïën lûúåc vaâ toaân diïån vúái nhiïìu quöëc gia chuã chöët trïn thïë giúái. Àùåc biïåt, taåi phiïn hoåp lêìn thûá 32 Àaåi höåi àöìng Liïn Hiïåp Quöëc ngaây , nûúác Cöång hoâa Xaä höåi Chuã nghôa Viïåt Nam àaä trúã thaânh thaânh viïn thûá 149 cuãa töí chûác àa phûúng lúán nhêët thïë giúái naây. Vaâ võ thïë cuãa Viïåt Nam trong Liïn Hiïåp Quöëc cuäng ngaây caâng nêng cao, àùåc biïåt laâ vúái vai troâ uãy viïn khöng thûúâng trûåc Höåi àöìng Baão an Liïn Húåp quöëc nhiïåm kyâ Huïë, ngaây Höì Chñ Minh toaân têåp, t.15, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2011, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 2, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2002, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 12, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2002, tr. 4 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 1, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2002, tr V.I.Lïnin, Toaân têåp, t. 21, Nxb. Sûå Thêåt, Haâ Nöåi, 1963, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 9, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 10, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr. 8 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t.8, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t.8, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr. 10 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 1, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2009, tr. 11 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 2, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2011, tr. 12 Thomas Hodgkin, Thïë giúái baân vïì Viïåt Nam, t. 2, Viïån Thöng tin Khoa hoåc Xaä höåi, Haâ Nöåi, tr V.I.Lïnin, Toaân têåp, t. 44, Nxb. Tiïën böå, Maátxcúva, 1978, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t.12, Nxb Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2002, tr. 15 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t, 12, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr. 16 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 10, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2002, tr. 17 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 9, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr. 18 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 12, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2002, tr. 19 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t.4, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2002, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 12, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr. 21 Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 4, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, t V.I.Lïnin: Toaân têåp, t. 36. Nxb. Tiïën böå, Maátxcúva, 1981, tr V.I.Lïnin, Toaân têåp, t. 39, Nxb. Tiïën böå, Maátxcúva, 1980, tr V.I. Lïnin: Toaân têåp, t. 43, Nxb. Tiïën böå, Maátxcúva, 1978, tr V.I. Lïnin: Toaân têåp, t. 43, Nxb. Tiïën böå, Maátxcúva, 1978, tr V.I. Lïnin: Toaân têåp, t. 43, Nxb. Tiïën böå, Maátxcúva, 1978, tr V.I. Lïnin: Toaân têåp, t. 43, Nxb Tiïën böå, Maátxcúva, 1978, tr V.I. Lïnin: Toaân têåp, t. 44, Nxb. Tiïën böå, Maátxcúva, 1978, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 8, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 10, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2011, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 8, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2011, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 12, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t. 2, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr Höì Chñ Minh: Toaân têåp, t.3, Nxb. Chñnh Trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, 2000, tr Taâi liïåu tham khaão: 1. Lï Duêín, Chuã nghôa Lïnin vaâ caách maång Viïåt Nam, Nxb. Sûå thêåt, Haâ Nöåi, Höì Chñ Minh, Vïì Lïnin vaâ Caách maång Thaáng Mûúâi, Nxb Sûå thêåt, Haâ Nöåi, Nguyïîn Huy Quáy, Caách maång XHCN thaáng Mûúâi vô àaåi, Nxb. Sûå thêåt, Haâ Nöåi, Phaåm Xanh, Caách maång thaáng Mûúâi Nga vaâ viïåc truyïìn baá chuã nghôa Maác - Lïnin cho caác nûúác phûúng Àöng, Taåp chñ Lõch sûã Àaãng, söë 18-19, Tòm hiïíu Caách maång Thaáng Taám, Nxb. Sûå thêåt, Haâ Nöåi, Caách maång Thaáng Taám - Möåt söë vêën àïì lõch sûã, Nxb. Khoa hoåc Xaä höåi, Haâ Nöåi,

86 NHÊN NGAÂY NHAÂ GIAÁO VIÏåT NAM CHUYÏåN VÏÌ NGÛÚÂI THÊÌY CUÃA CHUÁNG TÖI* - KS LÏ TÊM NGUYÏÎN XUÊN HAÃI * Chuáng töi laâ ai? Laâ têët caã caác sinh viïn Khoa Xêy dûång bao göìm caác ngaânh xêy dûång dên duång vaâ cöng nghiïåp, xêy dûång thuyã lúåi thuyã àiïån, xêy dûång cêìu àûúâng cuãa trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa Haâ Nöåi tûâ Khoaá I àïën khoaá VI. Thúâi ài hoåc - Kyä sû Lï Têm tïn thêåt laâ Nguyïîn Hy Hiïìn sinh nùm 1920 taåi thön Niïm Phoâ xaä Quaãng Thoå huyïån Quaãng Àiïìn tónh Thûâa Thiïn Huïë. Cha öng laâ Nguyïîn Vùn Maåi sinh nùm 1858 àêåu Phoá baãng, laâ quan vùn cuãa Triïìu àònh Huïë, quan Böë chaánh Quaãng Nam, vaâ cuäng tûâng tham gia Ban giaám hiïåu trûúâng Quöëc hoåc Huïë cuâng vúái cuå Ngö Àònh Khaã (böë cuãa Ngö Àònh Diïåm), laâm chaánh, phoá chuã khaão trong nhiïìu khoa thi cuãa triïìu àònh Huïë. Tuy laâ con quan nhûng tûâ khi sinh àïën nùm 4 tuöíi, Hy Hiïìn (Lï Têm) vêîn phaãi söëng trong ngöi nhaâ tranh vaách àêët, nïìn àêët vò laâ con baâ hai, sau àoá múái àûúåc lïn úã nhaâ ngoái caách khoaãng möåt cêy söë cuâng vúái cha àïí cha daåy chûä Haán, àïën 7 tuöíi thò àûúåc hoåc chûä Quöëc ngûä. Hoåc hïët bêåc Tiïíu hoåc, Hy Hiïìn àûúåc vaâo trûúâng Quöëc hoåc Huïë. Sau 7 nùm hoåc Hiïìn àöî Tuá taâi. Hy Hiïìn nhêån àûúåc 2 bùçng Tuá taâi: Tuá taâi Toaán vaâ Tuá taâi Triïët, caã 2 àïìu thuöåc loaåi bùçng haång Ûu. Vò hoåc rêët gioãi nïn Hiïìn àûúåc nhêån hoåc böíng sang du hoåc Phaáp. Nhûäng ngûúâi hoåc cuâng vúái Hiïìn úã Quöëc hoåc Huïë phaãi kïí àïën: Àöìng Syä Hiïìn (GS, Viïån syä), Thaái Vùn Trûâng (GS.TS. Giaám àöëc Baão taâng Thûåc vêåt), Lï Khaã Kïë (nhaâ Ngön ngûä hoåc, taác giaã 24 quyïín tûâ àiïín), Trêìn Quöëc Nghïå (nhaâ vö àõch Quyïìn anh), Trûúng Cöng Cûâu (GS vùn chûúng, Böå trûúãng thúâi Ngö Àònh Diïåm), Nguyïîn Vùn Thûúng (nhaåc syä), Cuâ Huy Cêån, Nguyïîn Xuên Sanh, Xuên Diïåu, Ngö Àiïìn, Hoaâng Àònh Phu, Töë Hûäu, Trêìn Quyânh (Phoá Thuã tûúáng), Hoaâng Xuên Tuyâ (Hiïåu trûúãng Àaåi hoåc Baách khoa) Trïn cuâng möåt chuyïën têìu sang du hoåc Phaáp nùm 1939 cuâng ài vúái Hy Hiïìn coá Lï Vùn Thiïm. Con têìu mang tïn Feálix Roussel. Hiïìn vaâ Lï Vùn Thiïm àïìu theo hoåc lúáp toaán cao cêëp. Sau 2 nùm hoåc xong toaán cao cêëp àùåc biïåt taåi trûúâng Louis-le-Grand Paris, nùm 1941 Hiïìn thi vaâo hoåc trûúâng Quöëc gia Cêìu àûúâng (eácole National des Ponts et Chausseáes), hoåc úã trûúâng naây coân coá Hoaâng Xuên Haän, Xuphanuvöng, Trêìn Àaåi Nghôa (Phaåm Quang Lïî) Nhûäng ngaây soáng gioá úã Paris - Ngaây , Àûác bêët ngúâ têën cöng Phaáp. Chöëng cûå àûúåc möåt thaáng thò Chñnh phuã Phaáp boã chaåy vïì Bordeaux. Paris bõ Àûác chiïëm. Chñnh phuã Phaáp do Peátain àûáng àêìu, heân nhaát àaä nhûúâng nûãa nûúác Phaáp cho Àûác coân mònh àoáng àö úã phña Nam (Vichy). Hy Hiïìn vêîn úã Paris vêîn hoåc têåp bònh thûúâng. Àúâi söëng luác naây rêët khoá khùn, sinh hoaåt thûåc hiïån chïë àöå tem phiïëu. Hy Thêìy Lï Têm nùm 90 tuöíi Hiïìn vêîn nhêån àûúåc trúå cêëp 1000Fr/thaáng tûâ Böå Thuöåc àõa, Hy Hiïìn khöng huát thuöëc nïn tem phiïëu thuöëc laá vaâ möåt söë tem phiïëu khaác khöng cêìn thiïët öng àem baán ài cuäng kiïëm àûúåc àöi chuát. Hy Hiïìn coá tham gia vaâo phong traâo chöëng phaát xñt Àûác cuãa nûä Quêån cöng De Seâze. Möåt lêìn Hiïìn bõ 2 tïn Gestapo àem lïånh cuãa Súã mêåt thaám Àûác, xöng vaâo nhaâ àõnh bùæt ài vò coá liïn quan àïën möåt ngûúâi tuâ Viïåt vûúåt nguåc. Sau, bùçng lyá leä xaác àaáng, taâi huâng biïån vaâ bùçng tònh caãm nïn 2 tïn naây àaä taåm tha khöng bùæt Hy Hiïìn. Vêåy Hy Hiïìn duâng tònh caãm gò? Öng àaä haát baâi haát cuãa Beethoven bùçng tiïëng Àûác! Mùåc duâ àaä tûâng tham gia chöëng Phaát xñt Àûác taåi Phaáp, coá cöng laâ vêåy maâ Hy Hiïìn vêîn bõ Phaáp töëng giam vaâo tuâ. Vò sao vêåy? Khi Phaáp chuêín bõ cho tûúáng Leclerc taái chiïëm Saâi Goân, Hy Hiïìn àaä tham gia biïíu tònh vaâ raãi truyïìn àún töë caáo daä têm cuãa thûåc dên Phaáp chiïëm laåi Viïåt Nam. Hy Hiïìn mang theo caã ngaân túâ truyïìn àún phên phaát cho moåi ngûúâi. Höm àoá Quên phaát xñt Àûác vaâo chiïëm Paris ngaây

87 CHUYÏåN VÏÌ NGÛÚÂI THÊÌY CUÃA CHUÁNG TÖI... Quên Àöìng Minh tiïën vaâo giaãi phoáng Paris ngaây taåi nhaâ thúâ Saint Genevieâve öng àaä phaát cho rêët nhiïìu con chiïn. Moåi viïåc àang thuêån lúåi thò öng laåi dñ vaâo tay möåt tïn caãnh saát möåt túâ. Liïëc qua nöåi dung túâ truyïìn àún, tïn caãnh saát dñ suáng luåc vaâo ngûúâi Hy Hiïìn, vaâ löi Anh vïì àöìn caãnh saát röìi àûa thùèng vaâo Nhaâ tuâ trung têm úã Paris. Trong ngûúâi coân giûä möåt söë túâ truyïìn àún, Hiïìn phaát nöët cho caác baån tuâ. Hiïìn bõ tuâ hún möåt thaáng, sau vò phong traâo àêëu tranh cuãa Viïåt kiïìu yïu nûúác, coá sûå höî trúå cuãa Àaãng Cöång saãn Phaáp, vaã laåi sùæp coá àoaân cuãa Höì Chñ Minh sang thùm hûäu nghõ Phaáp vaâ àoaân cuãa Phaåm Vùn Àöìng sang dûå Höåi nghõ Fontaine Bleau nïn Nguyïîn Hy Hiïìn, Trêìn Àûác Thaão àaä àûúåc thaã. Laåi möåt lêìn trûúác àoá, Nguyïîn Hy Hiïìn àaä bõ quên àöåi giaãi phoáng Phaáp troái cöåt chuêín bõ tûã hònh! Vò sao vêy? Khi quên Àöìng minh vaâ quên giaãi phoáng Phaáp chuêín bõ tiïën vaâo giaãi phoáng Paris thò nhûäng ngûúâi dên Paris àaä uãng höå quên giaãi phoáng bùçng caách chuêín bõ chiïën tranh àûúâng phöë àïí ngùn caãn sûå chöëng traã cuãa quên Àûác bùçng caách àaâo àûúâng, xêy tûúâng raâo àïí chöëng xe tùng cuãa Àûác. Hy Hiïìn cuäng tham gia vaâo àöåi dên quên àïí xêy dûång tûúâng raâo. Khi àang xêy dûång thò xe tùng cuãa Àûác êåp túái bùæn xöëi xaã vaâo tûúâng raâo, moåi ngûúâi chaåy toaán loaån. Hy Hiïìn tay cêìm baánh myâ tay cêìm cêy gêåy sùæt cuäng chaåy vïì hûúáng nhaâ mònh. Böîng nhiïn öng bõ möåt anh lñnh cuãa àöåi quên giaãi phoáng cuãa tûúáng Leclerc ài ngûúåc chiïìu bùæt giûä laåi vaâ hö to lïn - Àêy röìi, noá àêy röìi. Mêëy ngûúâi lñnh nûäa cuâng xuám laåi vaâ löi Hy Hiïìn gùåp chó huy - Chuáng töi àaä bùæt àûúåc thùçng Nhêåt, naäy giúâ bùæn tóa vaâo chuáng ta. Tïn chó huy nhòn Hiïìn röìi noái - Àuáng maây röìi, luác naäy tao thêëy mêëy thùçng giöëng maây tûâ têìng 4 bùæn chuáng tao, chùæc maây múái nhaãy xuöëng, chuáng tao seä xûã maây. Chuáng troái Hiïìn laåi, hai tay quùåt sau lûng, bùæt dûåa vaâo tûúâng vaâ cûã 6 thùçng chuêín bõ xûã bùæn theo kiïíu nhaâ binh. Mùåc duâ Hiïìn àaä kïu to Töi khöng phaãi ngûúâi Nhêåt, töi laâ kyä sû ngûúâi An Nam, töi vûâa ài xêy tûúâng chöëng xe tùng Àûác Viïn chó huy cûúâi khêíy - Maây coân daám bõa chuyïån, laâm gò coá kyä sû naâo ài àaâo àûúâng xêy tûúâng raâo chöëng tùng nhû thúâi xûa àêu. Thöi, chuêín bõ bùæn. Anh nhùæm mùæt laåi vaâ sinh maång cuãa Anh àïën àêy laâ kïët thuác! Röìi böîng coá möåt baâ chaåy túái, öm chêìm lêëy Hiïìn - Caác öng khöng àûúåc bùæn, àêy laâ öng Hiïìn, öng laâ kyä sû, ngûúâi An Nam cuäng chöëng Àûác, àang úã cû xaá chuáng töi maâ töi laâ ngûúâi gaác cöíng. Thïë laâ Hy Hiïìn thoaát chïët. Khúãi àêìu tham gia viïåc nûúác - Nùm 1946, sau khi töët nghiïåp kyä sû cêìu àûúâng, Hy Hiïìn chûa coá viïåc laâm, öng chó coân ñt tiïìn kiïëm àûúåc do laâm gia sû. Luác àoaân Viïåt Nam sang tham dûå Höåi nghõ Fontaine Bleau thò Hy Hiïìn gùåp àûúåc Taå Quang Bûãu thaânh viïn trong àoaân vaâ Hy Hiïìn cuâng Phaåm Huy Thöng àaä rêët tñch cûåc giuáp àúä Àoaân vïì moåi cöng viïåc. Tranh thuã luác Höåi nghõ vêîn dêîm chên taåi chöî, öng Phaåm Vùn Àöìng àaä cûã Hy Hiïìn sang YÁ àïí hoåc têåp vïì trõ thuyã, àï àiïìu, thúâi gian hoåc khoaãng 4 hoùåc 5 thaáng àïí cuöëi nùm thò theo Àoaân vïì nûúác. Öng Àöìng giao cho Hy Hiïìn möåt chiïëc nhêîn vaâng coá naåm möåt haåt kim cûúng àïí chi tiïu trong hoåc têåp. Veát hïët tiïìn tuái, Hy Hiïìn mua veá têìu ài YÁ. Söë tiïìn baán àûúåc tûâ chiïëc nhêîn àaä àuã nuöi Hy Hiïìn 4 thaáng ùn úã ài laåi úã YÁ. Hiïìn àaä àûúåc ngûúâi baån thên cuãa nhaâ baác hoåc Bûãu Höåi giuáp àúä, hai ngûúâi àeâo nhau bùçng xe àaåp àïën xin gùåp Thuã tûúáng YÁ. Àang chuã trò hoåp Höåi àöìng Chñnh phuã, nghe noái coá Àaåi diïån àoaân cuãa Viïåt Nam àöåc lêåp xin gùåp, vöën coá caãm tònh vúái VN, öng àaä taåm hoaän hoåp vaâ ra àoán tiïëp Hy Hiïìn. Thuã tûúáng yá tiïëp àoán nhiïåt tònh vaâ öng ta àaä giao cho nhaâ chûác traách böë trñ Hiïìn ài gêìn khùæp nûúác YÁ àïí hoåc hoãi kinh nghiïåm trõ thuyã söng ngoâi (chuã yïëu laâ söng Pö cuãa YÁ, vò söng Pö giöëng söng Höìng cuãa ta). Trûúác khi rúâi Paris ài YÁ, öng Taå Quang Bûãu coân giao cho Hy Hiïìn nhiïåm vuå sang YÁ tòm caách mua vuä khñ àïí àem vïì nûúác chöëng Phaáp. Öng Bûãu giao nhiïåm vuå mua vuä khñ nhûng tiïìn thò khöng coá. Khi sang YÁ, ngoaâi nhiïåm vuå hoåc têåp kinh nghiïåm trõ thuyã söng Pö àïí sau naây vïì nûúác trõ thuyã söng Höìng, Hy Hiïìn àaä liïn hïå gùåp vaâ àûúåc chó huy quên du kñch. Baån sùén saâng cho VN rêët nhiïìu vuä khñ, nhûng chuyïn chúã thò VN phaãi tûå lo! Khi hoåc xong trõ thuyã söng úã YÁ, quay vïì Paris thò Àoaân cuãa öng Àöìng, sau àaâm phaán thêët baåi àaä trúã vïì nûúác, nïn Hy Hiïìn àaânh phaãi vïì nûúác bùçng chuyïën têìu sau. Chiïëc têìu Hy Hiïìn trúã vïì nûúác cuäng chñnh laâ têìu khi öng ài du hoåc Phaáp, têìu Feálix Roussel. Khi têìu àïën Singapore thò àûúåc tin úã Viïåt Nam, Baác Höì àaä phaát àöång Toaân quöëc khaáng chiïën. Thïë laâ têìu thuyã khöng cêåp caãng Haãi Phoâng àûúåc nûäa maâ phaãi àêåu úã caãng Saâi Goân. Vaâo Bûng biïìn Nam Böå - Nêën naá úã Saâi Goân àûúåc ñt lêu, sau theo hûúáng dêîn cuãa BS. Nguyïîn Vùn Hûúãng thò Hy Hiïìn àûúåc böë trñ vaâo chiïën khu bûng biïìn Nam Böå. Bùæt àêìu tûâ àêy Hy Hiïìn chñnh thûác toaân têm tham gia caách maång vúái cuöåc söëng àêìy gian nan cûåc khöí. Taåi àêy öng àûúåc úã caånh Trung tûúáng Nguyïîn Bònh, Uyã viïn Quên sûå Nam Böå, Tû lïånh Khu 7. Hy Hiïìn laâm nhiïåm vuå cöë vêën vïì cöng taác phaá hoaåi cêìu àûúâng sau àoá phuå traách thiïët kïë vaâ saãn xuêët vuä khñ: mòn, lûåu àaån, suáng SS. Trong thúâi gian phuå traách quên giúái úã chiïën khu Nam Böå, Hy Hiïìn laåi coá thïm möåt lêìn gêìn coäi chïët. 87

88 CHUYÏåN VÏÌ NGÛÚÂI THÊÌY CUÃA CHUÁNG TÖI... Nùm 1947 öng trûåc tiïëp phuå traách möåt cöng binh xûúãng laâm mòn àùåc biïåt, cung cêëp cho ban cöng taác Saâi Goân Chúå Lúán. Öng cêìm möåt quaã mòn bïn tay traái vaâ ngoâi nöí bïn tay phaãi, trong möåt giêy sú yá, möåt tiïëng nöí vang nhû sêëm àaä laâm öng bõ thûúng nghiïm troång toaân thên. Tay chên bõ dêåp naát, tay phaãi bõ dêåp naát, baân tay traái bõ dêåp vuån, trïn àêìu vaâ trong ngûúâi coân vö söë maãnh àaån khöng ai daám ruát ra. Tûúáng Nguyïîn Bònh tûúãng öng khöng thïí qua khoãi vaâ àaä cho ngûúâi chuêín bõ laâm lïî truy àiïåu vò öng coá thïí chïët bêët cûá luác naâo. Vêåy maâ kyâ diïåu thay, baác syä Trêìn Nam Hûng tûâ Saâi Goân vaâo chiïën khu àaä chûäa cho öng khoãi hùèn chó bùçng phûúng phaáp boá sulfamid toaân thên. Baác syä Hûng tûâng nghe Hy Hiïìn keáo Violon, öng àaä noái Àaáng leä phaãi cùæt tay vaâ chên phaãi cuãa anh Hiïìn àïí traánh àûúåc hoaåi tûã, nïëu vêåy thò anh khöng thïí keáo Violon àûúåc nûäa, töi seä giûä laåi tay chên cho anh êëy. Vò sao Hy Hiïìn laåi trúã thaânh Lï Têm - Trong thúâi gian tham gia khaáng chiïën úã Nam Böå, Hy Hiïìn àûúåc cûã ài dûå Höåi nghõ thanh niïn dên chuã thïë giúái taåi thaânh phöë Calcutta ÊËn Àöå nùm 1948, vò phaãi ài qua Bangkok Thaái Lan, úã àoá coá rêët nhiïìu mêåt thaám Phaáp, súå löå seä rêët nguy hiïím nïn phaãi àöíi tïn cho an toaân. Lêëy hoå Lï àïí cho dïî àoåc àöëi vúái ngûúâi nûúác ngoaâi, hoå Nguyïîn coá dêëu ngaä rêët khoá àoåc, coân tïn Têm, àoá laâ möåt kyã niïåm buöìn maâ Hy Hiïìn khöng thïí quïn. Têm laâ cö con gaái nuöi cuãa tûúáng Bònh. Têm múái 10 tuöíi àaä tham gia laâm liïn laåc, vò úã cuâng nhaâ vúái tûúáng Kïnh Dûúng Vùn Dûúng núi Lï Têm vaâ Nguyïîn Bònh thûúâng xuyïn qua laåi taåi khu bûng biïìn Bònh nïn Hy Hiïìn rêët thên thiïët vúái chaáu beá, thûúâng daåy ca haát, kïí chuyïån, vui chúi vúái chaáu gaái naây. Trûúác khi ài dûå Höåi nghõ taåi ÊËn Àöå khoaãng 2 thaáng, Hy Hiïìn, tûúáng Nguyïîn Bònh vaâ chaáu Têm cuâng ài trïn chiïëc thuyïìn nhoã trïn söng Vaâm Coã Àöng thò möåt baáy bay àõch rûúåt àuöíi chiïëc thuyïìn, thuyïìn àûúåc cheâo saát vaâo búâ. Tûúáng Bònh baão 2 ngûúâi nhaãy lïn búâ chaåy theo 2 phña, coân mònh thò vêîn úã trïn thuyïìn. Maáy bay bùæn möåt loaåt àaån röìi ài xa. Khi quay laåi àoán chaáu Têm thò Têm àaä bõ thûúng nùång. Bïë Têm lïn thuyïìn ñt phuát thò Têm chïët. Hy Hiïìn nhúá maäi kyã niïåm àau buöìn naây vaâ àaä tûå àùåt tïn cho mònh laâ Têm, Lï Têm àïí luön nhúá àïën chaáu beá gaái àoá. Lï Têm vaâo chiïën khu laâm cöë vêën chuyïn mön cho Tûúáng Nguyïîn Bònh, röìi phuå traách cöng binh Suáng SS do Lï Têm thiïët kïë chïë taåo xûúãng chuyïn saãn xuêët vuä khi, àaä laâ quên giúái thò mùåc nhiïn laâ quên nhên. Nùm 1949 öng àûúåc phong quên haâm Àaåi taá, laâ möåt trong 7 Àaåi taá àêìu tiïn cuãa Nam Böå, öng àûúåc tùång thûúãng Huên chûúng Chiïën thùæng. Ra Viïåt Bùæc - Nùm 1952 Lï Têm àûúåc lïånh cuãa Chñnh phuã Trung ûúng àiïìu ra Viïåt Bùæc trong àoaân cuãa öng Lï Duêín, Chñnh uyã Nam Böå, öng Lï Àûác Anh Tham mûu trûúãng Nam Böå cuâng nhiïìu caán böå khaác. Luác naây Tû lïånh Nam Böå, Trung tûúáng Nguyïîn Bònh àaä hy sinh do bõ phuåc kñch taåi huyïån Sï San, tónh Stung streng, Campuchia ngaây trïn àûúâng ra Viïåt Bùæc. Coá möåt Trung àöåi ài theo àïí baão vïå Àoaân ra Bùæc. Suöët 6 thaáng trúâi roâng raä ài trïn àûúâng Trûúâng Sún, möîi ngaây ài (thûåc chêët laâ chaåy) àûúåc 20-25km, chiïìu töëi mùæc voäng nguã trong rûâng. Möîi ngûúâi àïìu phaãi àeo bao tûúång khoaãng 7kg gaåo. Riïng öng Lï Duêín khöng phaãi àeo gaåo, öng Lï Àûác Anh tuy laâ caán böå cêëp cao cuäng phaãi àeo gaåo ngoaâi ra coân phaãi àeo suáng àïí trûåc tiïëp baão vïå öng Lï Duêín. Lï Têm luön àûúåc ài caånh Lï Duêín, àïm nùçm àûúåc mùæc voäng nùçm caånh, hai ngûúâi yá húåp têm àêìu vïì nhiïìu lônh vûåc. Öng Lï Duêín coá àem theo quyïín saách bùçng tiïëng Phaáp: Le Marxisme et les Sciences (Chuã nghôa Maác vaâ caác Khoa hoåc), coá möåt söë chöî khoá hiïíu laåi nhúâ Lï Têm dõch höå. Trïn àûúâng ài, khi ài qua Thûâa Thiïn Huïë, Àoaân dûâng chên taåi chiïën khu Dûúng Hoaâ, caách Huïë 30km. Lï Têm xin pheáp Lï Duêín cho taåt vïì thùm quï laâng Niïm Phoâ. Öng Lï Duêín suy nghô vaâi phuát röìi gêåt àêìu àöìng yá vúái àiïìu kiïån: khöng àïí àõch bùæt vaâ nïëu bõ bùæt thò khöng àûúåc khai Àoaân. Öng Bñ thû Thûâa Thiïn Huïë cho öng Lï Duêín biïët laâng Niïm Phoâ laâ möåt trêån àõa aác liïåt àaä hoaân toaân bõ phaá huyã. Lï Têm vïì quï, dên laâng àaä di chuyïín hïët, tòm nhaâ cuä chó coân laâ caái nïìn àen saåm, chùèng coân baâ con thên thñch, may khi trúã ra trong àïm töëi, sau khi bõ xêy xaát nùång do phaãi chaåy vaâ vêëp, vò phaãi vûúåt qua rêët nhiïìu àiïím gaác cuãa àõch, àïm àïën gùåp àûúåc baâ cuå quen biïët bùng boá cho vaâ cuå biïët nhûäng ngûúâi thên cuãa Lï Têm àang úã Huïë hûáa seä thöng tin cho hoå biïët laâ Lï Têm vêîn coân söëng vaâ seä ra Viïåt Bùæc. Möåt chuyïën vïì thùm quï cûåc kyâ vêët vaã 88

89 CHUYÏåN VÏÌ NGÛÚÂI THÊÌY CUÃA CHUÁNG TÖI... vaâ nguy hiïím. Öng Bñ thû Thûâa Thiïn Huïë cho biïët àõch rêët gheát laâng Niïm Phoâ vò àoá laâ quï cuãa Nguyïîn Chñ Thanh vaâ Töë Hûäu, chuáng thûúâng xuyïn caân queát nïn öng àaä phaãi böë trñ 2 trung àöåi baão vïå vaâ cûã 2 ngûúâi liïn laåc dêîn Lï Têm vïì thùm quï maâ khöng gùåp àûúåc ai. Bñ thû Thûâa Thiïn Huïë luác àoá laâ öng Nguyïîn Hûáng tûå giúái thiïåu laâ ngûúâi baâ con vúái Lï Têm. Lï Têm hoãi öng Lï Duêín Nguyïîn Chñ Thanh laâ ai?. Öng Lï Duêín: - Nguyïîn Chñ Thanh vaâ Töë Hûäu àïìu do töi kïët naåp Àaãng, Nguyïîn Chñ Thanh tïn thêåt laâ Nguyïîn Võnh. Lï Têm chúåt nhúá ra laâng mònh xûa coá anh trúå Võnh hún tuöíi mònh. Öng Bñ thû liïn tónh Nguyïîn Hûáng - Àuáng, anh coá hoå vúái öng êëy, theo phña nöåi thò laâ anh, theo phña ngoaåi thò laâ em cuãa Nguyïîn Chñ Thanh. Sau naây vúå chöìng Lï Têm àïën thùm Nguyïîn Chñ Thanh, àûúåc öng àoán tiïëp rêët nhiïåt tònh, àùåc biïåt laâ meå cuãa Nguyïîn Chñ Thanh rêët cúãi múã vaâ thên thiïët vò coá quan hïå mêåt thiïët vúái gia àònh Lï Têm trûúác àoá. Tiïëc rùçng nùm 1967 Àaåi tûúáng Nguyïîn Chñ Thanh àaä mêët do nhöìi maáu cú tim, chó möåt ngaây trûúác khi öng quay laåi chiïën trûúâng Miïìn Nam. Coân vúái öng Töë Hûäu thò Lï Têm nhúá rêët roä thúâi thú êëu boån baån treã cuâng öng cheâo thuyïìn, cùæm àêåu thuyïìn bïën nhaâ öng trúå Võnh röìi búi qua söng, chui vaâo vûúân nhaâ öng Töë Hûäu ùn tröåm öíi. Lêìn gùåp öng Töë Hûäu úã Haâ Nöåi, öng Töë Hûäu - Nhaâ mònh bêy giúâ chó coá taáo, khöng coá öíi, Hiïìn muöën lêëy bao nhiïu cuäng àûúåc, röìi àem vïì cho thùçng traång (con trai thûá ba cuãa Lï Têm), Lï Têm (giûäa) trong chiïën khu nùm röìi bùæt noá laâm thú gûãi lïn cho mònh, vò nghe noá laâm thú gioãi lùæm. Lïn chiïën khu Viïåt Bùæc, Lï Têm luác naây múái phaát huy àûúåc nghïì nghiïåp àûúåc Phaáp quöëc àaâo taåo baâi baãn. Kyä sû Lï Têm àûúåc giao nhiïåm vuå phaá àaá múã àûúâng, chuyïín quên lïn Àiïån Biïn Phuã. Con àûúâng tûâ Muåc Nam Quan, qua Àöìng Àùng, àïën Bùæc Sún, vïì Àònh Caã, Thaái Nguyïn daâi 150km röång 8m so vúái mùåt àûúâng quöëc löå úã Àöng Dûúng thúâi trûúác chó 6,5m. Taåi àêy laåi möåt lêìn öng kïì cêån vúái cûãa tûã. Nùm 1953 khi laâm àûúâng úã àeâo Tam Canh trïn àoaån àûúâng Muåc Nam Quan, Àònh Caã, Thaái Nguyïn gùåp phaãi khoaãng 10km àaá vöi cêìn phaãi baåt ài 15m àöå cao, möåt khöëi lûúång cöng viïåc khöíng löì. Trïn cöng trûúâng coá gêìn 2500 cöng nhên, trong àoá coá túái 1800 laâ nûä. Taåi cöng trûúâng naây, möåt tai naån khuãng khiïëp àaä àïën, Lï Têm bõ rúi tûâ moãm àaá xuöëng chên àeâo, rúi thùèng hún 10m, röìi lùn thïm 8m múái ngûâng. Caã cöng trûúâng heát lïn: anh Têm chïët röìi. Moåi ngûúâi vêy quanh xaác chïët. Ngûúâi Lï Têm tñm nhû nhuáng trong mûåc. Chó huy cöng trûúâng böë trñ 4 ngûúâi khiïng Têm àïën möåt nhaâ dên caách àoá chûâng 10km. Moåi ngûúâi trúã vïì cöng trûúâng, coân laåi möåt chõ cöng nhên tònh nguyïån úã laåi chùm soác. Möåt anh y taá àïën kiïím tra vaâ kïët luêån àaä bõ chaãy maáu toaân thên, cöng trûúâng khöng coá thuöëc gò cêìm laåi àûúåc, bïånh viïån laåi úã caách xa hún 80km, khöng coá phûúng tiïån vêån chuyïín. Anh y taá cho rûãa saåch buåi àaá dñnh maáu, àïí khi chïët àûúåc saåch seä. Anh quay vïì cöng trûúâng, àïí laåi möåt ñt thuöëc Dagenan, cuâng cö cöng nhên tïn Xuên úã laåi chùm soác. Thêåt may mùæn cho Lï Têm, baâ chuã nhaâ coá mêåt gêëu, trong uöëng, ngoaâi xoa, chùèng bao lêu Lï Têm àaä söëng laåi. Sau àoá Têm àûúåc chuyïín lïn bïånh viïån Chiïm Hoaá, àûúåc BS Tön Thêët Tuâng, khaám, cho böìi dûúäng vaâ möí caánh tay phaãi bõ gêîy vaâ nöëi laåi. Khi sûác khoeã àaä taåm öín, Lï Têm trúã laåi cöng trûúâng vúái nhiïåm vuå chuyïn gia vïì nöí mòn, tiïëp àoá Lï Têm kiïm thïm nhiïåm vuå giaãng daåy taåi trûúâng Trung cêëp Giao thöng àoáng úã Chiïm Hoaá. Sau naây Lï Têm cöë tòm kiïëm cö Xuên, ngûúâi àaä cûáu söëng mònh nhûng vö voång. Hoaâ bònh lêåp laåi - Sau chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã öng àûúåc àiïìu vïì Böå Giao thöng Cöng chñnh àïí chuêín bõ tham gia vaâo viïåc thaânh lêåp Töíng cuåc Àûúâng sùæt. Sau höåi nghõ Geneâve, Lï Têm vïì Haâ Nöåi laâm Cuåc phoá Cuåc Kyä thuêåt thuöåc Töíng cuåc Àûúâng sùæt. Sau hún 1 nùm àaä phuåc höìi àûúåc àoaån tûâ Muåc Nam Quan vïì àïën Haâ Nöåi. Röìi tiïëp àïën phuåc höìi àoaån tûâ Haâ Nöåi àïën Vinh. Sau àoá Lï Têm àûúåc phaái ài tham gia Caãi caách ruöång àêët. Lï Têm hïët duyïn vúái ngaânh àûúâng sùæt vaâo nùm Nùm 1955, luác naây chûa hïët haån têåp kïët, meå Lï Têm tûâ Huïë ra Haâ Nöåi úã nhaâ öng Àaâo Duy Anh, Lï Têm gùåp meå úã àoá, mûâng mûâng tuãi tuãi sau 16 nùm xa caách. Baâ cuå coá yá àõnh ra Bùæc úã hùèn vúái con trai, lêëy vúå cho con àïí àûúåc bïë chaáu, nhûng röìi nghe tin Lï Têm àûúåc ài caãi caách ruöång àêët, baâ buöìn quay trúã laåi Huïë, àûúåc tin naây öng Phaåm Vùn Àöìng rêët khöng haâi loâng, chó thõ cho öng Lï Dung Thûá trûúãng ài xe xuöëng Haãi Phoâng giûä baâ cuå laåi. Luác öng Dung xuöëng Haãi Phoâng thò maáy bay tûâ sên bay Caát Bi ài Huïë chúã baâ cuå àaä cêët caánh. Cuå baâ vïì Huïë söëng, röìi bùåt hùèn tin tûác cho àïën khi mêët, 2 meå con cuäng khöng àûúåc gùåp nhau, baâ mêët taåi Miïìn Nam nùm 1971 thoå 88 tuöíi. Böë cuãa Lï Têm mêët nùm 1946, cuäng thoå 88 tuöíi, tin naây do öng Taå Quang Bûãu cho Lï Têm biïët khi úã Paris dûå Höåi nghõ Fontaine Bleau nùm Böë vaâ meå chïët, Lï Têm àïìu khöng àûúåc gùåp mùåt lêìn cuöëi àoá laâ nöîi àau lúán trong àúâi öng. ÚÃ nhiïåm vuå naâo àûúåc giao, Lï Têm cuäng àïìu hoaân thaânh töët. Riïng nhiïåm vuå tham gia caãi caách ruöång àêët thò öng khöng hoaân thaânh vaâ xuyát bõ xûã tuâ. Àoá laâ àúåt caãi caách ruöång àêët lêìn thûá 5. Theo chó tiïu 89

90 CHUYÏåN VÏÌ NGÛÚÂI THÊÌY CUÃA CHUÁNG TÖI... trïn giao, möîi xaä phaãi tòm cho ra 2-3 àõa chuã. Nhiïåm vuå cuãa caác àöåi viïn phaãi ài xuöëng tûâng xoám àïí tòm ngûúâi ngheâo khöí bùæt rïî, tòm caái khöí cuãa hoå àïí hoå töë khöí möåt ai àoá. Ài mêëy xaä liïìn Lï Têm khöng tòm ra àûúåc möåt àõa chuã naâo, búãi dên chuáng úã àêy àïìu ngheâo khöí, àoái ùn. Chó coá vaâi ngûúâi thuöåc diïån àuã ùn, vò thïë khöng thïí àûa hoå lïn àõa chuã àûúåc. Lï Têm àûúåc phên cöng laâm thû kyá baáo caáo. Anh àöåi trûúãng bùæt Lï Têm phaãi viïët baáo caáo laâ tïn àõa chuã naây àaä cêìm möåt cöåt bï töng cöët theáp àaánh àêåp nöng dên, Lï Têm khöng chõu viïët nhû vêåy vò laâm sao laåi coá thïí àaánh ngûúâi bùçng möåt cöåt bï töng cöët theáp. Àöåi trûúãng doaå kyã luêåt Lï Têm thò vûâa may luác àoá coá möåt xe ö tö túái, ngûúâi trïn xe bûúác xuöëng laâ öng Xuên Thuyã, xuöëng àoán Lï Têm vïì Haâ Nöåi àïí chuêín bõ ài dûå Höåi nghõ quöëc tïë taåi Nhêåt Baãn vïì chöëng bom nguyïn tûã àoaân ài göìm Xuên Thuyã, Trêìn Huy Liïåu vaâ Lï Têm. Lï Têm lêëy vúå nhû thïë naâo? Nùm 1939, caã gia àònh àaä ra ga Huïë tiïîn àûa Nguyïîn Hy Hiïìn vaâo Saâi Goân àïí ài taâu sang Phaáp du hoåc. Hy Hiïìn nhêån àûúåc hoåc böíng cuãa Chñnh phuã Nam triïìu. Cuå Thaái Vùn Toaãn, Thûúång thû Böå Laåi cuãa Nam triïìu àöìng thúâi laâ Chuã tõch Höåi Nhû Têy du hoåc, trao cho Nguyïîn Hy Hiïìn laá thû giúái thiïåu vúái kyä sû Nguyïîn Xiïín, Töíng thû kyá cuãa Höåi, àïí gûãi gùæm nhúâ giuáp àúä cho Hiïìn vò cuå biïët anh chûa àïën Saâi Goân bao giúâ. Öng baâ Nguyïîn Xiïín nhiïåt tònh àoán tiïëp cêåu thuã khoa tuá taâi. Baâ Xiïín lo àûa anh ài may sùæm quêìn aáo vaâ ài thùm möåt söë thùæng caãnh úã Saâi Goân. Gêìn 1 thaáng anh úã nhaâ öng Nguyïîn Xiïín chúâ taâu ài Phaáp thò cö con gaái àêìu cuãa öng baâ tïn laâ Thuáy Nhaân múái 4 tuöíi luác naâo cuäng ài theo Hiïìn bêët cûá àêu, Hiïìn lïn thang gaác thò cö chaåy theo, röìi Hiïìn xuöëng cö laåi chaåy xuöëng. Baâ cuå Nguyïîn Xiïín mùæng yïu cö: - Caái con naây hû thêåt, öng Hiïìn ài àêu maây cûá quaáng chên öng nhû vêåy, àïí sau naây maây lúán tao gaã cho öng ta múái xong. 16 nùm sau, Nguyïîn Hy Hiïìn àïën thùm öng baâ Nguyïîn Xiïín vaâ àang haân huyïn vúái hai cuå úã xa löng thò böîng möåt cö gaái bûúác vaâo. Baâ cuå Nguyïîn Xiïín cûúâi noái: Anh coân nhúá noá khöng? Caách àêy 16 nùm noá hay chaåy theo anh àoá. Hiïìn chûa kõp nhòn laåi kyä caâng cö gaái tïn Nhaân naây thò hònh nhû cö ta beän leän khi nghe meå noái nhû vêåy àaä chaåy vuát lïn gaác trïn. Öng baâ Nguyïîn Xiïín cûúâi vaâ hoãi Hiïìn àaä lêåp gia àònh chûa, Hiïìn traã lúâi àang coân ïë, vaã laåi bêy giúâ hïët chiïën tranh röìi cöng viïåc chûa öín àõnh, chûa nghô vöåi àïën lêåp gia àònh. Tûâ àêëy möîi khi raãnh röîi Hiïìn àïën thùm hai cuå, vaâ cö gaái Thuáy Nhaân cuäng dêìn dêìn laâm quen laåi vúái anh chaâng laäng tûã caách àêy 16 nùm úã Saâi Goân. Hai öng baâ àùåt vêën àïì laâ nïëu hai ngûúâi tòm hiïíu nhau thò hai öng baâ cuäng taán thaânh Thaáng khi Lï Têm àïën thùm hai cuå úã Nha Khñ tûúång thò àuáng luác Chuã tõch Höì Chñ Minh àïën thùm gia àònh Giaáo sû Nguyïîn Xiïín. Öng Xiïín giúái thiïåu vúái Baác Höì vïì Têm, Nhaân. Baác Höì baão moåi ngûúâi ngöìi xuöëng, Baác tûúi cûúâi hoãi riïng tûâng ngûúâi. Baác Höì hoãi Lï Têm: Lûúng chaáu bao nhiïu? - Thûa Baác hònh nhû 70kg gaåo. Baác quay sang hoãi Nhaân: - Coân chaáu lûúng bao nhiïu? - Thûa Baác, chaáu 28kg nhû moåi ngûúâi múái vaâo nghïì. Baác noái Thïë laâ 2 chaáu cöång laåi gêìn 100kg, àuã àêëy. Baác múã tuái lêëy ra goái keåo àûa cho 2 ngûúâi vaâ yïu cêìu möîi ngûúâi dang ra möåt tay àïí 2 tay cuâng cêìm möåt goái keåo röìi Baác noái - Baác muöën tûâ nay àïën cuöëi nùm, hai chaáu phaãi thaânh hön. Ngaây , lïî thaânh hön cuãa Lï Têm - Thuáy Nhaân, Baác Höì gûãi tùång hai chaáu 100 àöìng. Lï Têm (giûäa), Voä Nguyïn Giaáp, Nguyïîn Xiïín Tûâ nùm 1956 àïën 1962 öng laâ Chuã nhiïåm Khoa Xêy dûång cuãa trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa vaâ trúã thaânh thêìy daåy cuãa chuáng töi (xin àûúåc viïët kyä hún úã phêìn cuöëi baâi) Nhûäng chuyïën cöng taác nûúác ngoaâi vaâ gùåp gúä caác nhên vêåt VIP Lï Têm biïët nhiïìu ngoaåi ngûä, ngoaâi tiïëng Phaáp, tiïëng Anh öng coân biïët tiïëng Àûác, tiïëng Nga vaâ tiïëng Trung. Öng laâ möåt trñ thûác àûúåc Phaáp àaâo taåo, laåi laâ con quan cuãa triïìu àònh Huïë, àûúåc coi laâ nhên syä. Àoá laâ möåt lúåi thïë khiïën öng thûúâng àûúåc cûã ài dûå caác höåi nghõ quöëc tïë. Trong àoaân ài thêåm chñ coá thïí thiïëu Trûúãng àoaân nhûng khöng thïí thiïëu àûúåc Lï Têm. Nhiïìu cuöåc Höåi nghõ öng kiïm luön trûúãng àoaân. Nùm 1957, trong luác àang laâm Chuã nhiïåm Khoa Xêy dûång, Lï Têm àûúåc Böå Giaáo duåc cûã sang Liïn Xö 6 thaáng àïí hoåc têåp vïì xêy dûång nhaâ maáy thuãy àiïån. Öng àûúåc ài thùm quan hêìu hïët caác nhaâ maáy thuyã àiïån. Àùåc biïåt àûúåc àïën thùm möåt nhaâ maáy thuyã àiïån ngêìm dûúái loâng àêët, bñ mêåt khöng möåt ngûúâi nûúác ngoaâi naâo àûúåc àïën. Theo ngûúâi hûúáng dêîn cho biïët thò chó riïng Lï Têm, ngûúâi nûúác ngoaâi àêìu tiïn àûúåc Khú ruát söëp cho pheáp vaâo thùm quan. Kïët thuác àúåt thûåc têåp, saách xin àûúåc tûâ caác trûúâng àaåi hoåc, caác viïån nghiïn cûáu, vaâ bùçng caã tiïìn tiïët kiïåm àïí mua àûúåc, Lï Têm àaä àem vïì cho thû viïån trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa 11 thuâng saách. Nùm 1961 Lï Têm àûúåc cûã laâm trûúãng àoaân ài dûå Höåi nghõ Tiïu chuêín hoaá caác nûúác Xaä höåi chuã nghôa úã Bùæc Kinh. Höåi nghõ do Nguyïn soaái Nhiïëp Vônh Trùn chuã trò. Höm êëy múái 6 giúâ saáng, trûúãng àoaân Lï Têm àûúåc baáo 6g30 saáng àïën gùåp mùåt Mao Chuã tõch vïì möåt sûå viïåc quan troång. Àïën núi, caác trûúãng àoaân àaä àûúåc Mao Chuã tõch, Thuã tûúáng Chu Ên Lai, Nguyïn soaái Nhiïëp Vônh Trùn bùæt tay thên mêåt vaâ múâi ngöìi. Cuöåc hoåp coá chûâng 15 ngûúâi. Sau khi múâi moåi ngûúâi uöëng nûúác, Mao Chuã tõch noái - Töi xin löîi, múâi caác võ 90

91 CHUYÏåN VÏÌ NGÛÚÂI THÊÌY CUÃA CHUÁNG TÖI... AÃnh chuåp vúái nhoám sinh viïn lúáp KSXD Khoaá 3 Ngöìi ghïë haâng àêìu (tûâ traái sang phaãi) laâ caác thêìy: Ngö Thïë Phong, Phaåm Ngoåc Àùng, Àöî Quöëc Sam, Buâi Têm Trung, Lï Têm, Nguyïîn Sanh Daån, Phaåm Syä Liïm, Àoaân Àõnh Kiïën. (AÃnh ) Thêìy 99 tuöíi, troâ (Taác giaã baâi viïët) 81 tuöíi cöång laåi troân 180. AÃnh chuåp nùm 2018 nhên kyã niïåm 60 nùm troâ nhêåp trûúâng 8/1958-8/2018. àïën súám thïë naây búãi laát nûäa, 7 giúâ saáng caác võ seä nghe trïn àaâi phaát thanh Bùæc Kinh möåt tin hïët sûác quan troång laâ Trung Quöëc àaä tuyïn chiïën vúái ÊËn Àöå vïì vêën àïì biïn giúái Trung - ÊËn, töi khöng muöën caác võ ngaåc nhiïn vïì sûå viïåc troång àaåi naây. Töi múâi caác võ àïën àêy àïí giaãi thñch vò sao coá cuöåc chiïën naây. Cuöëi nùm 1962 Lï Têm coá 2 thaáng úã Cöång hoaâ Dên chuã Àûác àïí nghiïn cûáu vïì Ào lûúâng Tiïu chuêín, taåi àêy öng àûúåc tiïëp cêån vúái nhiïìu nhaâ khoa hoåc lúán cuãa CHDC Àûác. Nùm 1970 Lï Têm coá 2 thaáng úã Paris theo lúâi múâi cuãa Cöng àoaân Khoa hoåc vaâ Giaáo duåc Phaáp àïí thùæt chùåt möëi quan hïå vúái caác nhaâ khoa hoåc, giaáo duåc Phaáp cuäng nhû caác Viïåt kiïìu úã Phaáp, àöìng thúâi coá nhiïåm vuå tuyïn truyïìn cho Höåi nghõ Paris. Nùm 1979 Lï Têm coá mùåt úã Paris àïí hoåp vïì cöng taác thöng tin do Unessco chuã trò. Trong cuöåc hoåp naây öng àaä gùåp Raymond Aubrach. Sau àoá 2 ngûúâi àaä ngöìi uöëng caâ phï taåi quaán dûúái chên thaáp Effel àïí ön laåi nhûäng kyã niïåm maâ Baác Höì àaä söëng cuâng vúái gia àònh Aubrach suöët mêëy thaáng trúâi trong thúâi gian Baác söëng úã Phaáp àïí chó àaåo Höåi nghõ Fontaine Bleau. Aubrac laâ anh huâng cuãa nûúác Phaáp trong cuöåc chiïën chöëng phaát xñt Àûác vaâ cuäng laâ ên nhên cuãa Viïåt Nam. Nùm 1980 Lï Têm cuâng ài vúái öng Haâ Vùn Lêu sang Nhêåt hoåp Höåi nghõ Tûúãng niïåm viïåc Myä neám bom nguyïn tûã úã Hiroshima. Khi 2 ngûúâi ra sên bay Nöåi Baâi, öng Lêu noái - Cêåu ài hoåp möåt mònh, thay mònh laâm trûúãng àoaân, trûúãng àoaân laâ cêåu, àoaân viïn cuäng laâ cêåu, túá cuäng ài Tokyo nhûng vïì viïåc khaác. Lï Têm - Thïë coân baãn tham luêån maâ anh àaä chuêín bõ?. Öng Lêu - Cêåu chuêín bõ ài, àïën Tokyo àûa mònh xem mònh seä duyïåt. Khi maáy bay haå caánh xuöëng Tokyo cuäng laâ luác Lï Têm àaä viïët xong 10 trang tiïëng Anh vaâ àûúåc öng Lêu duyïåt cho pheáp àûúåc àoåc tham luêån. Ài B huåt - Vaâo nùm 1967 coá lúâi kïu goåi cuãa Trung ûúng vaâ Chñnh phuã vïì viïåc tùng cûúâng sûác chiïën àaáu cho chiïën trûúâng B, luác àoá Lï Têm laâ Viïån trûúãng Viïån Ào lûúâng Tiïu chuêín thuöåc Uyã ban Khoa hoåc vaâ Kyä thuêåt Nhaâ nûúác, sùén coá theã syä quan dûå bõ, öng àaä viïët giêëy xung phong xin ài B, viïåc naây öng khöng hïì baáo cho vúå vaâ böë meå vúå biïët vò nghô Töí quöëc laâ trïn hïët, coân tyá sûác naâo thò cöëng hiïën trûåc tiïëp cho chiïën trûúâng vò àêy cuäng laâ dõp duy nhêët. Vaâi ngaây sau khi nöåp àún, hai caán böå quên àöåi cuâng möåt öng baác syä vaâ möåt öng úã Vuå Töí chûác àaä àïën gùåp Lï Têm àïí tòm hiïíu khaã nùng cöëng hiïën àûúåc gò khi ài B. Nhûng nguyïån voång Lï Têm khöng àûúåc àaáp ûáng vò: Tuöíi àaä 47, khoá coá thïí lùn löån trïn àûúâng Trûúâng Sún tuy khaã nùng cuãa öng coá thïí caãi taåo àûúâng Trûúâng Sún vò àoá laâ nghïì nghiïåp cuãa öng cuäng laâ núi maâ öng àaä tûâng ài qua; Bïånh têåt àêìy ngûúâi, àaä tûâng gêîy tay, gêîy chên, söët reát, thêìn kinh toaå, gai xûúng söëng; Gia àònh thò vúå öëm thûúâng xuyïn, 3 con nhoã, con nhoã nhêët múái 3 tuöíi; Hiïån àang laâm chûác vuå quan troång maâ chûa thïí giao cho ai àûúåc. Sau àoá hoå baão öng thöng caãm khöng thïí ài B àûúåc. Ngûúâi thêìy cuãa chuáng töi - Öng Hoaâng Xuên Tuyâ röìi àïën Lï Têm laâ 2 caán böå àêìu tiïn àùåt chên àïën Trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa. Tûâ nùm 1956 àïën 1962 Lï Têm laâ Chuã nhiïåm Khoa Xêy dûång vaâ trúã thaânh thêìy daåy cuãa chuáng töi. Thêìy Nguyïîn Sanh Daån laâ Phoá khoa, ngoaâi ra coá 3 trúå lyá khoa laâ caác thêìy Àöî Quöëc Sam (kyä sû cöng trònh theáp vaâ àûúâng hêìm hoåc úã Àûúâng Sún), thêìy Àùång Hûäu (kyä sû àûúâng böå hoåc úã Thûúång Haãi, thêìy Nguyïîn Vùn Hûúâng (cûã nhên khoa hoåc cöng taác úã Nha kyä thuêåt Quên giúái - Böå Quöëc phoâng). Caác thêìy naây sau àïìu àaãm nhêån nhûäng troång traách quan troång, àaåt túái haâm Böå trûúãng 91

92 CHUYÏåN VÏÌ NGÛÚÂI THÊÌY CUÃA CHUÁNG TÖI... Chuã tõch nûúác Lï Àûác Anh trao giaãi thûúãng HCM cho Lï Têm (traái) cuãa Nhaâ nûúác. Trûúác khi rúâi Khoa Xêy dûång, thêìy Lï Têm àaä àïì nghõ cûã 3 trúå lyá cuãa mònh cuâng thêìy Phaåm Syä Liïm chuyïn vïì bï töng cöët theáp ài nghiïn cûáu sinh úã Liïn Xö àïí laâm luêån aán phoá tiïën syä. Àúåt ài cöng taác úã Liïn Xö khi vïì, thêìy àaä tùång thû viïån trûúâng Baách khoa 11 thuâng saách nhû trïn àaä noái. Sau khi rúâi khoa Xêy dûång, thêìy Lï Têm lïn laâm Uyã viïn Uyã ban Khoa hoåc Kyä thuêåt Nhaâ nûúác, phuå traách Viïån trûúãng Viïån Ào lûúâng Tiïu chuêín, Töíng Biïn têåp Taåp chñ Hoaåt àöång Khoa hoåc. Nùm 1983, vúå thêìy, cö giaáo Nhaân àaä bõ baåo bïånh, suöët mêëy thaáng trúâi nùçm úã bïånh viïån Viïåt Àûác. Ngaây laâm viïåc úã cú quan, töëi nùçm bïånh viïån chùm soác vúå. Khi baãn àöì thõ ào nhõp tim àûáng laåi, thêìy àaä öm cö höìi lêu trong nûúác mùæt àêìm àòa. Röìi mùåc cho ngûúâi thên úã laåi, vaâo luác nûãa àïm, thêìy leo lïn chiïëc xe maáy vaâ phoáng xe khöng coá muåc àñch trïn nhiïìu àûúâng phöë Haâ Nöåi, ûúác mong gùåp möåt tai naån àïí àûúåc cuâng chïët vúái vúå. Thêìy Lï Têm laâ ngûúâi chöìng chung thuyã nhû thïë, àaä goaá vúå tûâ àoá àïën nay. Thêìy coá 3 ngûúâi con trai, möåt ngûúâi laâm viïåc úã Thaânh phöë HCM coân 2 ngûúâi laâm úã Haâ Nöåi. Thêìy úã vúái gia àònh möåt ngûúâi con trai. Nùm 1996, thêìy Lï Têm àaä àûúåc tùång Giaãi thûúãng Höì Chñ Minh àúåt I cho cöng trònh nghiïn cûáu, chïë taåo vuä khñ SS do thêìy vaâ caác cöång sûå thûåc hiïån úã Nam Böå thúâi Khaáng chiïën chöëng Phaáp. Chuã tõch nûúác Lï Àûác Anh, ngûúâi ra Bùæc cuâng chuyïën vúái Lï Têm àaä àñch thên trao giaãi thûúãng naây. Thêìy Lï Têm coân nhúá rêët roä, trong chuyïën ài àêìy gian khöí àoá, tuy laâ cêëp trïn, nhûng öng Lï Àûác Anh luön giuáp àúä Lï Têm vò thûúng anh trñ thûác leão khoeão, kïí caã nhiïìu lêìn xaách nûúác suöëi cho Lï Têm tùæm. Saáu nùm laâm Chuã nhiïåm Khoa Xêy dûång, saáu nùm giaãng daåy taåi trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa, giai àoaån naây caác baån sinh viïn Xêy dûång chuáng ta tûâ khoaá I àïën khoaá VI àïìu biïët roä, thêìy àaä reân ruäa, giaãng daåy, àaâo taåo chuáng ta caã vïì nhên caách caã vïì tri thûác nghïì nghiïåp thêìy àaä àïí laåi bao nhiïu kyã niïåm töët àeåp, chuáng ta àïìu nhúá, khöng thïí quïn. Vúái thêìy Têm, thêìy luön têm àùæc vúái cêu noái cuãa Pascal laâ Caái töi laâ caái àaáng gheát. Thêìy àaä rêët e ngaåi vò nghô rùçng mònh chùèng phaãi laâ ai, höìi kyá chùèng àaáng cho ai àoåc, mêët thò giúâ àoåc. Nhûng do thuác eáp cuãa baâ con, con chaáu vaâ baån beâ, khi thêìy àaä 94 tuöíi, thêìy àaä daânh 4 nùm àïí viïët cuöën Höìi kyá TÛÚÃNG RÙÇNG ÀAÄ QUÏN, quyïín saách àöì söå, dêìy gêìn 600 trang khöí lúán 17x24cm. Nhû thêìy noái Khöng chó laâ nhûäng cêu chuyïån vïì baãn thên vaâ gia àònh, àêy laâ möåt goác nhòn vïì caá nhên, vïì àêët nûúác, con ngûúâi Viïåt Nam trong voâng möåt trùm nùm qua, vúái biïët bao thùng trêìm maâ töi cuäng chñnh laâ möåt nhên chûáng lõch sûã. Nhên kyã niïåm 60 nùm ngaây nhêåp trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa Haâ Nöåi, chuáng töi àïën nhaâ àïí múâi thêìy tham dûå. Thêìy àaä 99 tuöíi, àêìu oác coân minh mêîn nhûng àaä nùång tai lùæm röìi, thêìy khöng thïí dûå àûúåc vò lyá do sûác khoeã nhûng thêìy àaä gûãi cho lúáp chuáng töi möåt boá hoa tûúi thùæm àïí chuác mûâng. Thêìy vêîn vui veã laåc quan vaâ cuäng rêët haâi hûúác - Nùm ngoaái tûúãng àaä ài, nhûng Diïm vûúng laåi boã qua, naây, coân lêu múái ài nheá, àûâng tûúãng búã!. Thêìy vui tñnh thïë àoá! Thêìy laâ ngûúâi taâi gioãi thöng minh, nhûng rêët khiïm nhûúâng, tûâng mêëy lêìn ùn cúm cuâng Thuã tûúáng Phaåm Vùn Àöìng, vúái Àaåi tûúáng Nguyïîn Chñ Thanh, laâm viïåc thûúâng xuyïn vúái Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp khi Àaåi tûúáng laâm Phoá Thuã tûúáng phuå traách khoa hoåc. Thêìy coá caã möåt quaá trònh cöëng hiïën, thêìy àaä hïët loâng vò àêët nûúác vò nhên dên, thêìy laåi quen biïët vaâ hoå haâng vúái bao nhiïu ngûúâi coá quyïìn lûåc, kïí caã vúái ngûúâi coá quyïìn lûåc cao nhêët. Thêìy coá thïí àïën nhaâ Töíng Bñ thû Lï Duêín bêët kïí luác naâo nïëu thêìy muöën, vêåy maâ sao thêìy chó àaãm nhêån caái chûác vuå khiïm töën thïë?! Vaâ thêìy cuäng chùèng coá hoåc haâm hoåc võ gò ngoaâi caái bùçng kyä sû maâ ngûúâi Phaáp àaä àaâo taåo caách àêy hún 70 nùm. Möåt cêu traã lúâi rêët àún giaãn, nhû thêìy àaä noái, búãi thêìy khöng muöën Thêëy ngûúâi sang bùæt quaâng laâm hoå, búãi thêìy laâ ngûúâi àaä tûâng tûâ boã moåi vinh hoa phuá quyá àïí laâm caách maång vò sûå nghiïåp giaãi phoáng dên töåc. Thêìy theo caách maång vò sûå nghiïåp cao quyá àoá chûá khöng phaãi vò muöën laâm quan caách maång. Àoá laâ nhên caách cuãa möåt trñ thûác chên chñnh, möåt nhên caách lúán. Baâi viïët thïí theo nguyïån voång cuãa cûåu sinh viïn Khoa Xêy dûång Khoaá 3 Trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa àïí kñnh lïn thêìy Lï Têm mûâng thêìy troân 100 tuöíi ta vaâo àêìu xuên Kyã Húåi 2019, àöìng thúâi àïí tùång cho caác baån cûåu sinh viïn xêy dûång trûúâng ÀHBK tûâ Khoaá I àïën Khoaá VI cuäng nhû caác baån sinh viïn xêy dûång, caác kyä sû xêy dûång hiïån nay vaâ tûúng lai àïí cuâng tri ên, biïët ún vaâ tûå haâo vïì ngûúâi thêìy àêìy taâi nùng, àêìy gian truên vaâ rêët mûåc àaáng kñnh cuãa chuáng ta, ngûúâi coá cöng saáng lêåp ra Khoa Xêy dûång, tiïìn thên cuãa trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång ngaây nay. (Tû liïåu viïët trñch tûâ cuöën Höìi kyá TÛÚÃNG RÙÇNG ÀAÄ QUÏN cuãa thêìy Lï Têm) 92

93 TRANG VÙN HOÁA XÊY DÛÅNG CHUÁNG TÖI ÀI XEM TRIÏÍN LAÄM VIETBUILD HAÂ NÖÅI 2018 GS. TSKH. NGUYÏÎN THUÁC TUYÏN - THS. NGUYÏÎN TIÏËN TRUNG PGS. TS. VUÄ QUÖËC VÛÚNG Triïín laäm Vietbuild vûâa àûúåc töí chûác taåi Haâ Nöåi tûâ ngaây 6 àïën 10 thaáng 9 nùm Nghe àûúåc thöng baáo trïn àaâi, chuáng töi ruã anh em úã böå mön vêåt liïåu xêy dûång trûúâng Àaåi hoåc Thuãy Lúåi ài xem ngay sau höm khai maåc. Möîi nùm úã Haâ Nöåi töí chûác hai lêìn khaá àïìu àùån, àuáng laâ Àïën heån laåi lïn. Triïín laäm kyâ naây laâm khaá lúán vúái rêët nhiïìu saãn phêím thuöåc ba lônh vûåc: Bêët àöång saãn, vêåt liïåu xêy dûång vaâ trang trñ nöåi thêët, trong àoá saãn phêím cho nöåi thêët laâ phong phuá nhêët. Ai muöën coá möåt ngöi nhaâ sang troång, cùn phoâng löång lêîy kiïu sa, àêìy àuã tiïån nghi, thò cûá àïën àêy tha höì lûåa choån nhûäng vêåt duång cêìn thiïët cao cêëp nhêët. Phêìn töi, bêët àöång saãn thò khöng coá nhu cêìu, töi chó ài xem caác gian haâng vêåt liïåu xêy dûång vaâ trang trñ nöåi ngoaåi thêët phuâ húåp vúái súã thñch vaâ chuyïn mön cuãa mònh. Chuáng töi nhúá laåi trûúác àêy coân triïín laäm úã khu triïín laäm Giaãng Voä, saãn phêím triïín laäm khöng nhiïìu vaâ àa phêìn àûúåc saãn xuêët úã trong nûúác nhû: gaåch, ngoái, xi mùng, àaá, gaåch öëp laát, têëm lúåp, àöì göî Àaä coá möåt söë lêìn töi (NTT) àûúåc múâi tham gia, thêåm chñ laâm chuã tõch höåi àöìng xeát huy chûúng caác loaåi cho saãn phêím triïín laäm vïì vêåt liïåu xêy dûång vaâ xeát cêëp dêëu chêët lûúång cho cú súã saãn xuêët coá saãn phêím triïín laäm. Giúâ saãn phêím triïín laäm rêët nhiïìu, rêët phong phuá vïì chuãng loaåi vaâ àa phêìn laâ saãn phêím ngoaåi cao cêëp. Coá thïí kïí ra saân göî DONGWHA, saân nhûåa ROSA FLOOR vaâ reâm cuãa Haân Quöëc, tön nanö chöëng noáng KIMURA cuãa Nhêåt Baãn; reâm cûãa cuãa Thuåy Syä, têëm öëp göî nhûåa Viïåt - yá vúái vên göî vên àaá daång phùèng vaâ daång soáng; vaán saân göî cuãa Malayssia; saân göî Quikstyle vaâ Meister vaâ öëng nhûåa DEKKO cuãa Àûác; têëm lúåp Onduline cuãa Phaáp; keo chñt maåch cuãa Italy, voâi nûúác vaâ chêåu rûãa cuãa Trung Quöëc Àuáng laâ trùm hoa àua núã vaâ laâ biïíu tûúång cuãa thúâi kyâ höåi nhêåp. Chuáng töi thñch thuá ngùæm nhòn nhûäng têëm kñnh vúái hònh trang trñ àeåp mùæt vaâ hêëp dêîn khöng roä cuãa nûúác naâo, göìm nhiïìu loaåi: coá loaåi hoa vùn kñnh tiïu chuêín cuãa hònh trang trñ laâ möåt nhaânh hoa, hoùåc naâng tiïn thöíi saáo, hoùåc bêìy coâ lùån löåi trïn söng; coá loaåi hoa vùn kñnh phi tiïu chuêín vúái hònh söng nûúác haâng cêy, con thuyïìn àang tröi, hoùåc àöi chim àêåu trïn caânh. Coá loaåi kñnh hoa vùn cho baân ùn trong bïëp, kñnh hoa vùn treo tûúâng phong thuãy vúái nhûäng hònh aãnh hûäu tònh nhû baäi coã haâng cêy, àaân ngûåa daåo chúi bïn thaác nûúác, caánh àöìng quï xanh töët, àöìi cheâ, laâng quï ïm aã vúái cêy àa, doâng söng, mêëy tuáp lïìu tranh vaâ cêy cêìu vùæt ngang 93

94 CHUÁNG TÖI ÀI XEM TRIÏÍN LAÄM VIETBUILD HAÂ NÖÅI 2018 söng. Chuáng töi liïn tûúãng àïën möåt ngöi nhaâ naâo àoá trang trñ àuã caác loaåi kñnh naây, thò mûác àöå sang troång vaâ kiïu sa seä àûúåc tùng lïn biïët bao nhiïu. Chuáng töi thiïín nghô àöëi vúái tûâng saãn phêím triïín laäm phaãi giúái thiïåu àêìy àuã núi xuêët sûá. Chuáng töi coá xem möåt söë saãn phêím cuãa Viïåt Nam nhû saân göî Sún Lêm àaä tûâng coá mùåt úã caác triïín laäm trûúác àêy; gaåch khöng nung (gaåch blöëc) Lengtech loaåi àùåc vaâ röîng àûúåc saãn xuêët trïn dêy chuyïìn cöng nghïå do Viïåt Nam chïë taåo vaâ phuâ húåp vúái TCVN 6477:2011. Coá leä nïn duâng tïn Viïåt Nam (coá thïí laâ tïn cú súã saãn xuêët) thò coá yá nghôa hún. Cöng ty Cöí phêìn Thanh Tuyïìn group giúái thiïåu nhiïìu loaåi gaåch: gaåch xi mùng - caát àïí xêy vaâ àïí laát heâ, gaåch Terrazzö laát vóa heâ, duâng cho nöåi thêët vaâ ngoaåi thêët vúái caác kiïíu hoa vùn nhiïìu hònh nhiïìu veã rêët àeåp, nhûäng viïn ngoái lúåp nhiïìu maâu trang nhaä vaâ àùåc biïåt nhûäng viïn gaåch hoa (gaåch böng) àaä tûâng vang boáng möåt thúâi vaâ coân àïí laåi êën tûúång trong loâng chuáng töi maäi maäi. Möåt saãn phêím nang tïn têy vaâ caã tïn ta khaá daâi doâng Empire Stone - Xuên Haãi stone laâm tûâ àaá nhên taåo göëc thaåch anh cao cêëp. Khu triïín laäm mïnh möng quaá vaâ thúâi gian tham quan coá haån, chuáng töi khöng xem àûúåc hïët caác quêìy haâng, coá luác àaânh loâng phaãi lûúát qua nhû cûúäi ngûåa xem hoa vò vêåy, khöng thïí nïu àûúåc àêìy àuã sûå àa daång, phong phuá neát tinh hoa cuãa cuöåc triïín laäm naây trong möåt baâi baáo nhoã, mong baån àoåc thöng caãm, chuáng töi thiïín nghô, trong caác kyâ triïín laäm sau nïn phên khu vûåc roä raâng hún: khu vûåc giúái thiïåu bêët àöång saãn, khu giaânh cho saãn phêím vêåt liïåu xêy dûång, trang trñ nöåi thêët. Nhû vêåy ngûúâi xem vúái thúâi gian coá haån coá thïí têåp trung hún vaâo caác saãn phêím mònh caãm thêëy cêìn thiïët, phuâ húåp vúái súã thñch vaâ chuyïn mön cuãa mònh. TÖËI ÛU HOÁA THAÂNH PHÊÌN HÖÎN HÚÅP BÏ TÖNG... (Tiïëp theo trang 71) Hònh 9: Cûúâng àöå chõu neán coá vaâ khöng coá súåi theáp Hònh 10: Mö hònh cêëp phöëi töëi ûu Dûåa trïn kïët quaã àaåt àûúåc, mö hònh cêëp phöëi cho UHPC vúái cûúâng àöå neán 180 MPa àûúåc töíng kïët nhû hònh Kïët luêån Tûâ nghiïn cûáu naây chuáng ta coá thïí ruát ra àûúåc caác kïët luêån dûúái àêy: Thöng qua nghiïn cûáu aãnh hûúãng cuãa silica fume lïn cûúâng àöå chõu neán, tó lïå töëi ûu cuãa silica fume àûúåc àïì nghõ laâ tûâ 0.2~0.3. Cûúâng àöå chõu neán cao nhêët khi tó lïå cöët liïåu/ xi mùng laâ 1.1 vaâ cuå thïí hún, cûúâng àöå chõu neán cao nhêët khi coá kïët húåp 70% cöët liïåu cúä haåt tûâ 0.3~0.5mm vaâ 30% cöët liïåu cúä haåt tûâ 0.17~0.3mm. Nïëu chuáng ta sûã duång böåt lêëp àêìy vúái cúä haåt laâ 13 µm, cûúâng àöå chõu neán cuãa UHPC àûúåc gia tùng, vaâ cûúâng àöå chõu neán laâ cao nhêët khi tó lïå böåt lêëp àêìy/ xi mùng laâ 0.3. Vúái tó lïå nûúác/ xi mùng laâ 0.2, chuáng ta coá thïí chïë taåo UHPC vúái cûúâng àöå chõu neán laâ 180MPa bùçng caách sûã duång silica fume, caát quart vúái àûúâng kñnh dûúái 0.5mm, böåt lêëp àêìy cúä haåt dûúái 13 µm, phuå gia siïu deão vaâ súåi theáp. Nïëu chuáng ta cöë gùæng giaãm tó lïå nûúác/ xi mùng vaâ sûã duång böåt lêëp àêìy cúä haåt nhoã hún 13 µm thò cûúâng àöå chõu neán cuãa UHPC seä tùng lïn. Taâi liïåu tham khaão: 1. PGS.TS. Nguyïîn Vùn Chaánh, Bï Töng Cûúâng Àöå Siïu Cao maác 150 MPa àïí phaát triïín xêy dûång bïìn vûäng caác cú súã haå têìng, Àaåi hoåc Baách Khoa TP. HCM (2012). 2. Proceeding of the international symposium on Ultra High Performance Concrete, Kassel, Germany, Zhengqi Li, Proportioning and properties of ultra-high performance concrete mixtures for application in shear keys of precast concrete bridges, Clemson University (2015). 4. Ultra-High Performance Concrete: A State-of-the-Art Report for the Bridge Community, Publication NO.FHWA-HRT (2013). 5. Properties and Behavior of UHPC - Class Materials, Publication FHWA-HRT , (2018). 6. Philipp Hadl, Hoang Kim, Nguyen Viet Tue, Influence of cement type and type of aggregate on the fresh and hardened properties of UHPC and HPC, Institute of Structural Concrete, Graz University of Technology, Austria, (2016). 94

95 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI ÀI TÒM NHÛÄNG THAÂNH PHÖË ÑT TÙÆC ÀÛÚÂNG NHÊËT TRÏN THÏË GIÚÁI dên söë khaá lúán ngûúâi/km 2 naây. 3. Tampere (Phêìn Lan) - 13% Tùæc àûúâng thûåc sûå laâ traãi nghiïåm khöng ai mong muöën. Caái caãm giaác caã chuåc phuát àöìng höì ài àûúåc... nûãa meát àuáng laâ coá thïí khiïën nhiïìu ngûúâi muöën phaát khuâng luön. Nhûäng thaânh phöë ñt tùæc àûúâng nhêët thïë giúái Nhûng gaác laåi cêu chuyïån tùæc àûúâng muön thuúã, caác baån coá muöën cuâng chuáng töi ài tòm nhûäng thaânh phöë núi tùæc àûúâng chó laâ... chuyïån nhoã, hoùåc ñt nhêët cuäng khöng khiïën ngûúâi ta phaãi nöå khñ xung thiïn? 1. Kansas (Missouri, Myä) - 11% Thaânh phöë Kansas cuãa Myä laâ möåt trong nhûäng thaânh phöë coá mûác àöå tùæc àûúâng thêëp nhêët trïn thïë giúái. Theo dûä liïåu tûâ trang Tom Tom thò thaânh phöë Kansas coá mûác àöå tùæc àûúâng trung bònh giûäa àûúâng cao töëc vaâ àûúâng nöåi thaânh laâ 11%. mûác tùæc àûúâng cuäng chó rúi vaâo mûác 19%, tûác laâ baån seä mêët thïm khoaãng 6 phuát àïí ài hïët möåt con àûúâng bònh thûúâng töën 30 phuát. Con söë naây laâ 3% khi ài trïn àûúâng cao töëc. Kansas laâ thaânh phöë lúán nhêët taåi tiïíu bang Missouri vaâ àûáng thûá 23 vïì diïån tñch trïn toaân nûúác Myä. Ngoaâi ra, hïå thöëng giao löå àûúåc sùæp xïëp húåp lyá cuäng giuáp cho viïåc di chuyïín trong thaânh phöë naây trúã nïn dïî thúã hún. Bïn caånh àoá, Myä cuäng laâ quöëc gia coá nhiïìu thaânh phöë lúán vúái mûác tùæc àûúâng thêëp nhêët nhû Richmond (11%), Cleveland (11%), Indianapolis (12%) Almere (Haâ Lan) - 11% Möåt khu phöë taåi Tampere vaâo ban àïm Thaânh phöë Tampere coá mûác àöå tùæc àûúâng nhónh hún möåt chuát - 13% - nhûng vêîn thuöåc vaâo haâng dïî thúã. Vaâo giúâ cao àiïím, taåi caác tuyïën àûúâng nöåi thaânh, mûác àöå tùæc àûúâng taåi àêy chó àaåt mûác 21% - tûác laâ baån töën thïm khoaãng 10 phuát àïí di chuyïín hïët àoaån àûúâng thöng thûúâng keáo daâi 30 phuát maâ thöi. Hïå thöëng giao löå giuáp haån chïë tùæc àûúâng taåi Kansas Con söë naây àûúåc tñnh dûåa trïn sûå chïnh lïåch giûäa thúâi gian ài hïët möåt con àûúâng vaâo giúâ cao àiïím vaâ thêëp àiïím. Vñ duå nhû khi vùæng ài hïët möåt con àûúâng hïët 30 phuát thò vúái mûác tùæc àûúâng laâ 11%, baån seä mêët 33 phuát. Taåi Kansas, ngay caã khi ài àûúâng nöåi thaânh vaâo giúâ cao àiïím, Almere cuäng laâ möåt trong nhûäng thaânh phöë coá mûác àöå tùæc àûúâng thêëp nhêët thïë giúái (11%). Àùåc biïåt, mûác àöå tùæc àûúâng trung bònh taåi caác tuyïën àûúâng nöåi thaânh chó rúi vaâo mûác 15%. Lyá do laâ búãi Almere laâ möåt trong 10 thaânh phöë lúán nhêët cuãa Haâ Lan nïn nhêån àûúåc sûå quan têm, àêìu tû nhiïìu vïì haå têìng giao thöng. Ngoaâi ra, hïå thöëng giao thöng cöng cöång hiïån àaåi cuäng goáp phêìn giaãm tùæc àûúâng cho thaânh phöë coá mêåt àöå Tempere laâ thaânh phöë àöng dên cû nhêët khu vûåc caác nûúác Bùæc Êu nhûng mêåt àöå dên söë cuäng khöng àïën mûác quaá lúán - chó khoaãng 425 ngûúâi/km 2. Do àoá, viïåc mûác àöå tùæc àûúâng cuãa thaânh phöë naây nhoã laâ chuyïån hoaân toaân dïî hiïíu. 4. Bilbao (Têy Ban Nha) - 13% Con àûúâng thïnh thang taåi Kansas Ngay caã vaâo thúâi àiïím tùæc nhêët trong nöåi thaânh taåi Bilbao, baån cuäng chó töën thïm 11 phuát àïí ài hïët con àûúâng 30 phuát thöng thûúâng, vò mûác tùæc àûúâng luác àoá rúi vaâo khoaãng 22%. 95

96 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI Àêy laâ thaânh phöë àûáng thûá 10 Têy Ban Nha vïì mùåt diïån tñch, vaâ cuäng laâ thaânh phöë àöng dên thûá 5 taåi àêy. Tuy nhiïn, thaânh phöë coá rêët nhiïìu tuyïën àûúâng böå vaâ àûúâng ray, cuâng möåt hïå thöëng giao thöng cöng cöång hiïån àaåi giuáp giaãm àûúåc lûúång phûúng tiïån lûu thöng, vaâ hiïín nhiïn laâ giaãm àûúåc tùæc àûúâng. 5. Abu Dhabi (Tiïíu vûúng quöëc aã rêåp thöëng nhêët) - 14% Laâ trung têm taâi chñnh cuãa möåt quöëc gia... khöng thiïëu tiïìn nhúâ vaâo lûúång dêìu moã döìi daâo, cuäng khöng ngaåc nhiïn khi Abu Dhabi loåt vaâo danh saách nhûäng thaânh phöë coá tó lïå tùæc àûúâng thêëp nhêët, duâ coá mêåt àöå dên söë khöng nhoã (hún 900 ngûúâi/km 2 ). Caác con àûúâng taåi Abu Dhabi coá thïí àöng xe, nhûng rêët ñt khi tùæc. Thaânh phöë naây coá tó lïå tùæc àûúâng bònh thûúâng rúi vaâo mûác 14%, trong àoá thúâi àiïím keåt nhêët cuäng chó tiïu töën cuãa ngûúâi dên thïm 11 phuát àïí ài hïët quaäng àûúâng 30 phuát thöng thûúâng. *Caác thöng söë tùæc àûúâng àûúåc tñnh lêëy tûâ trang Tom Tom - trang ào lûúâng mûác àöå tùæc àûúâng trûåc tuyïën trïn toaân thïë giúái*. NT Theo Trñ Thûác Treã Trïn Khoahoc.tv NGA KHAÁNH THAÂNH CÊÌU CRIMEA VÛÚÅT BIÏÍN DAÂI NHÊËT CHÊU ÊU Töíng thöëng Nga Vladimir Putin tham dûå lïî húåp long cêìu Crimea trong ngaây 15/5. Cêy cêìu Crimea, daâi 19km, nöëi vuâng Krasnodar, miïìn nam nûúác Nga vúái baán àaão Crimea àûúåc húåp long vúái sûå chûáng kiïën cuãa Töíng thöëng Vladimir Putin. Cêy cêìu noái trïn àûúåc xêy dûång bùæc qua eo biïín Kerch, kïët nöëi Crimea vaâ khu vûåc Krasnodar cuãa Nga. Töíng thöëng Nga Putin àaä tham dûå lïî húåp long cêìu trong ngaây 15/5. Nguyïn thuã quöëc gia Nga seä xem xeát sûå sùén saâng cuãa Trung têm Thöëng nhêët quaãn lyá lûu thöng àûúâng böå vaâ toaân thïí cú quan àiïìu phöëi vêån haânh daânh cho cöng taác giao thöng vêån taãi qua eo biïín Kerch, thöng caáo cuãa Àiïån Kremlin cho biïët. Viïåc lûu thöng ö tö trïn cêìu àûúåc bùæt àêìu tûâ ngaây 16/5. Theo AFP, vúái chiïìu daâi 19km, cêìu Crimea àûúåc khúãi cöng xêy dûång tûâ thaáng 2/2016, laâ cêy cêìu daâi nhêët khöng chó cuãa Nga maâ coân cuãa caã chêu Êu. Töíng chi phñ xêy dûång cêìu Crimea, daâi 19km laâ Töíng chi phñ xêy dûång cêìu Crimea khoaãng gêìn 4 tyã USD 228 tyã ruáp, khoaãng gêìn 4 tyã USD. Phêìn àûúâng böå cuãa cêìu àûúåc hoaân têët súám hún kïë hoaåch àïën 6 thaáng. Trûúác àêy, viïåc lûu thöng giûäa khu vûåc Crimea vaâ miïìn nam nûúác Nga gùåp nhiïìu khoá khùn do caác phûúng tiïån phaãi xïëp haâng àïí di chuyïín bùçng phaâ ngûúâi laâm viïåc taåi cöng trûúâng xêy dûång naây, con söë lïn túái ngûúâi khi dûå aán bûúác vaâo giai àoaån cao traâo. Gêìn 220 cöng ty tham gia thi cöng. Cêy cêìu göìm hai phêìn, möåt phêìn daânh cho ötö thöng xe vaâ möåt phêìn daânh cho taâu hoãa, dûå kiïën hoaân thaânh nùm sau. Söë theáp duâng àïí xêy phêìn cho ötö vaâ taâu hoãa chaåy tûúng ûáng laâ têën vaâ têën. Quaá trònh thi cöng dûå aán bùæt àêìu vaâo nùm 2015 song song vúái viïåc taåo ra cú súã haå têìng cêìn thiïët úã caã hai phña cuãa eo biïín Kerch. Nùm 2016, cöng taác xêy cêìu bùæt àêìu úã phña àöng, trong àoá cöng nhên dûång nhûäng kïët cêëu taåm thúâi vaâ àoáng coåc xuöëng àaáy biïín. Nùm 2017 àaánh dêëu phêìn khoá khùn nhêët cuãa dûå aán hoaân thaânh, 96

97 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI àoá laâ keáo, nêng vaâ àùåt hai nhõp cong hònh caánh cung vaâo võ trñ àïí taâu chaåy qua. Cêy cêìu naây àaä àûúåc mö taã laâ cöng trònh phûác taåp nhêët trong lõch sûã Nga. Cêy cêìu Crimea àûúåc àûa vaâo sûã duång vúái 4 laân xe, dûå kiïën thu huát khoaãng lûúåt xe ö tö vaâ 47 chuyïën taâu möîi ngaây, khoaãng 14 triïåu haânh khaách vaâ 13 triïåu têën haâng hoáa möîi nùm, seä goáp phêìn thuêån lúåi cho viïåc ài laåi giûäa 2 núi. Kïë hoaåch xêy dûång cêy cêìu àûúåc bùæt àêìu khöng lêu sau khi Nga tiïën haânh saáp nhêåp Crimea höìi àêìu nùm Cöng trònh naây laâ möåt phêìn nöî lûåc cuãa Nga nhùçm giuáp Crimea súám höåi nhêåp vúái nga. Trûúác àêy, danh hiïåu cêìu daâi nhêët chêu Êu thuöåc vïì cêìu Vasco da Gama úã Böì Àaâo Nha vúái töíng chiïìu daâi hún 12 km. Tuy nhiïn, nhûäng cêy cêìu úã chêu Êu vêîn thua xa caác cöng trònh tûúng tûå úã chêu aá vïì àöå daâi. Cêìu daâi nhêët thïë giúái laâ cêy cêìu 164,8 km nöëi liïìn hai thaânh phöë Trung Quöëc Àan Dûúng vaâ Cön Sún, khaánh thaânh nùm (Theo Kinh tïë Àö thõ) SAU CÊÌU CRIMEA DAÂI NHÊËT CHÊU ÊU, ÖNG PUTIN MUÖËN XÊY CÊÌU VÛÚÅT BIÏÍN DAÂI NHÊËT THÏË GIÚÁI Sau cêìu Crimea daâi nhêët chêu Êu, öng Putin muöën xêy cêìu vûúåt biïín daâi nhêët thïë giúái. Töíng thöëng Nga Vladimir Putin vûâa chó thõ Chñnh phuã àaánh giaá tñnh khaã thi cuãa dûå aán xêy dûång cêy cêìu daâi nhêët thïë giúái nöëi àaão Sakhalin vúái phêìn àêët liïìn cuãa Nga, RT àûa tin ngaây 24/7. Vêën àïì xêy cêìu nöëi giûäa àaão Sakhalin vaâ àêët liïìn àaä àûúåc thaão luêån tûâ haâng chuåc nùm qua. Noá laâ giêëc mú cuãa nhûäng ngûúâi söëng trïn hoân àaão naây. Caác baån coá thïí àïën vaâ rúâi ài vaâo bêët kyâ thúâi àiïím naâo trong nùm, trong moåi àiïìu kiïån thúâi tiïët, RT dêîn lúâi Töíng thöëng Putin noái trong cuöåc hoåp vúái Thöëng àöëc Sakhalin ngaây 24/7. Sakhalin laâ hoân àaão lúán nhêët cuãa Liïn bang Nga nùçm úã phña bùæc Thaái Bònh Dûúng, daâi 948 km vaâ diïån tñch àaåt km2. Vïì mùåt haânh chñnh, àaão laâ möåt phêìn cuãa tónh Sakhalin. Àêy cuäng laâ khu vûåc duy nhêët cuãa Nga khöng coá kïët nöëi àûúâng böå vúái àêët liïìn, hoaåt àöång giao thöng chó àûúåc thûåc hiïån bùçng taâu phaá bùng vaâ taâu chúã haâng, thûúâng bõ giaán àoaån do thúâi tiïët xêëu. Dên söë cuãa hoân Sakhalin laâ hoân àaão lúán nhêët cuãa Liïn bang Nga nùçm úã phña bùæc Thaái Bònh Dûúng. àaão naây àaä giaãm hún 30% chó coân ngûúâi trong 25 nùm qua do nhiïìu haån chïë. Tuy nhiïn, viïåc xêy dûång cêìu nöëi Sakhalin seä khoá khùn hún vaâ töën keám hún dûå aán xêy dûång cêìu dêîn túái baán àaão Crimea. Ngên saách dûå aán coá thïí lïn túái nhiïìu tyã USD. Tûâ nùm 2017, Töíng thöëng Putin àaä àïì cêåp kïë hoaåch xêy dûång cêy cêìu daâi 45 km möëi giûäa àaão Sakhalin cuãa Nga vúái àaão Hokkaido nùçm úã phña Bùæc Nhêåt Baãn. Töíng thöëng Putin tûâng nhêën maånh: Nïëu chuáng ta coá thïí àaåt àûúåc thoãa thuêån vúái CHDCND Triïìu Tiïn vaâ Haân Quöëc àïí kïët nöëi hïå thöëng àûúâng sùæt Haân Quöëc vaâ xuyïn Siberia, bïn caånh àoá xem xeát vïì möåt cêy cêìu giûäa àaão Sakhalin cuâng Hokkaido, thò àêy laâ sûå kïët húåp àïí taåo ra dûå aán mang têìm thïë giúái coá thïí dêîn àïën thay àöíi àaáng kïí trong cú súã haå têìng, saãn xuêët nùng lûúång vaâ cöng nghïå. VCD st Theo RT vnexpress 97

98 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI TAÅI SAO MÖÅT CÛÚÂNG QUÖËC NHÛ MYÄ LAÅI KHÖNG COÁ ÀÛÚÂNG SÙÆT CAO TÖËC NHÛ CAÁC NÛÚÁC PHAÁT TRIÏÍN KHAÁC? Taåi cûúâng quöëc söë 1 thïë giúái, xe lûãa vêîn ngaây ngaây chaåy àïìu vúái töëc àöå töëi àa 170 km/h vaâ dûúâng nhû khöng coá möåt àöång thaái naâo cuãa chñnh phuã àïí gia tùng töëc àöå naây. Gêìn nhû moåi quöëc gia phaát triïín trïn thïë giúái àïìu súã hûäu cho mònh möåt hïå thöëng - vúái töëc àöå hún 300 km/h phûúng tiïån vêån chuyïín hiïån àaåi naây laâ niïìm tûå haâo vaâ cuäng laâ minh chûáng cho sûå phaát triïín kinh tïë cuãa möîi quöëc gia. Tûâ Nhêåt Baãn, Trung Quöëc cho àïën Phaáp vaâ Nga, caác quöëc gia khöng ngûâng xêy dûång vaâ tùng töëc àöå taâu àïí thïí hiïån sûác maånh kinh tïë vûúåt tröåi cuãa mònh. Trong khi àoá, taåi cûúâng quöëc söë 1 thïë giúái, vêîn ngaây ngaây chaåy àïìu vúái töëc àöå töëi àa 170 km/h vaâ dûúâng nhû khöng coá möåt àöång thaái naâo cuãa chñnh phuã àïí gia tùng töëc àöå naây. Vêåy àiïìu gò àaä khiïën möåt cûúâng quöëc nhû Myä laåi khöng coá àûúâng sùæt cao töëc nhû caác nûúác phaát triïín khaác? Mêåt àöå dên söë thêëp Phên böí àõa lyá thûa thúát Àa phêìn ngûúâi dên Myä söëng taåi ngoaåi ö trong nhûäng mêîu àêët traãi daâi nhiïìu km vuöng. Àêy laâ thaânh quaã cuãa cöng nghiïåp ö tö phaát triïín song song vúái thúâi kò khai phaá vaâ phaát triïín cuãa Myä. Nïëu baån coá cú höåi nhòn thêëy Myä tûâ trïn cao, baån seä ngay lêåp tûác nhêån ra rùçng mêåt àöå dên cû úã àêy thûa hún nhiïìu so vúái caác nûúác chêu AÁ vaâ chêu Êu. Thêåm chñ nhûäng thaânh phöë àûúåc xem laâ khaá sêìm uêët taåi Myä cuäng chó tûúng àûúng vúái möåt àö thõ múái nöíi taåi caác nûúác khaác. Chùèng haån nhû mêåt àöå dên söë cuãa Dallas - khu vûåc àöng dên thûá 4 cuãa Myä coân thua caã Haâ Bùæc cuãa Trung Quöëc, möåt tónh àûúåc xem laâ vuâng quï cuãa quöëc gia naây. UÁc cuäng coá hoaân caãnh nhû Myä khi àaä àûa ra nhiïìu kïë hoaåch xêy dûång àûúâng sùæt cao töëc tûâ nùm 2013, nhûng àïën giúâ caác dûå aán àoá vêîn coân nùçm trïn mùåt giêëy. David Hensher, Viïån trûúãng Àaåi hoåc Vêån taãi vaâ Logistics cuãa Sydney cho biïët. Thúâi gian vaâng cho caác chuyïën taâu töëc haânh laâ tûâ hai àïën ba giúâ. Baån cêìn phaãi coá caác thaânh phöë lúán vaâ àöng dên caách nhau ñt nhêët 150km àïí thuác àêíy ngûúâi dên sûã duång taâu cao töëc vaâ vêån haânh hïå thöëng naây möåt caách hiïåu quaã. Mêåt àöå dên söë vaâ phên böí àõa lyá laâ hai yïëu töë quyïët àõnh taâu lûãa siïu töëc coá thaânh cöng hay khöng. Khaác biïåt hoaân toaân vúái Myä laâ caác nûúác chêu AÁ vaâ chêu Êu phaát triïín vaâo thúâi kò trûúác khi àöång cú ra àúâi, àa phêìn khu vûåc thaânh thõ seä àûúåc têåp trung quanh baán kñnh maâ ngûúâi dên coá thïí ài böå hoùåc cûúäi ngûåa túái àûúåc, hònh thaânh nïn tûâng cuåm dên cû saát vúái nhau, àöìng thúâi hònh thaânh nhu cêìu di chuyïín tûâ cuåm dên cû naây túái cuåm dên cû khaác. Quyïìn súã hûäu àêët cao Chi phñ lúán nhêët khi xêy dûång bêët kyâ möåt tuyïën àûúâng naâo laâ chi phñ di dúâi vaâ quy hoaåch àêët. Xe lûãa cao töëc cêìn möåt àûúâng thùèng tùm tùæp àïí coá thïí duy trò töëc àöå cao. Taåi Myä, ngûúâi dên coá quyïìn súã hûäu bêët àöång saãn rêët cao vaâ àiïìu àoá khiïën viïåc quy hoaåch caác 98

99 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI tuyïën àûúâng taåi àêy rêët khoá khùn vaâ töën keám. Vaâo nhûäng nùm 1980, khi chi phñ giaãi toãa coân chûa cao, chñnh quyïìn Myä àaä tiïën haânh xêy dûång nhûäng tuyïën àûúâng sùæt xûúng söëng cho caã nûúác vaâ vêîn coân sûã duång àûúåc cho àïën ngaây nay. Àiïìu naây traái ngûúåc vúái Trung Quöëc khi quyïìn súã hûäu àêët vêîn thuöåc vïì Nhaâ nûúác, vaâ nïëu muöën thò hoå coá thïí duâng nhiïìu biïån phaáp àïí quy hoaåch phêìn àêët àïí sûã duång cho muåc àñch chung. Vùn hoáa xe húi àaä ùn sêu vaâo maáu Xe húi àaä vaâ àang laâ möåt phêìn cöët loäi trong vùn hoáa söëng taåi Myä. Baån coá thïí thêëy haâng trùm böå phim bom têën àïìu xoay quanh phûúng tiïån ài laåi söë 1 naây. thïm ñt nhêët 150% giaá thaânh xe cho caác chi phñ sûã duång vaâ thuïë nhaâ nûúác. Taåi Àaâi Loan, thuïë cho viïåc sûã duång xe cuäng ñt nhêët bùçng giaá trõ chiïëc xe baån mua. Nhûäng loaåi thuïë vaâ chi phñ sûã duång trïn khiïën tyã lïå súã hûäu xe taåi caác thaânh phöë lúán thêëp hún Myä rêët nhiïìu (hiïån khoaãng 80% dên söë Myä súã hûäu xe húi riïng). Tyã lïå súã hûäu phûúng tiïån caá nhên thêëp seä gia tùng nhu cêìu phûúng tiïån vêån taãi cöng cöång vaâ qua àoá, gia tùng hiïåu quaã hoaåt àöång cuãa caác tuyïën àûúâng sùæt cao töëc hún. Nhûng nïëu chi phñ vaâ vùn hoáa chûa phuâ húåp, Myä coá thïí dïî daâng súã hûäu xe lûãa cao töëc bùçng caách sûã duång laåi caác tuyïën àûúâng sùæt hiïån coá, chó cêìn thay vaâo caác àêìu taâu töëc haânh hoùåc tùng töëc caác àêìu taâu hiïån taåi thöi? Àuáng laâ nhû vêåy, nhûng coân möåt söë yïëu töë phaãi cên nhùæc nhû: Maång lûúái àûúâng sùæt Möåt tiïu chñ quan troång àïí phaát triïín xe lûãa cao töëc laâ maång lûúái àûúâng sùæt hiïån taåi liïåu coá phuâ húåp khöng. Maång lûúái àûúâng sùæt caâng daây àùåc vaâ giöëng nhû maång nhïån seä coá hiïåu quaã sûã duång cao hún so vúái hïå thöëng thûa vaâ raãi raác. Gêìn àêy Myä àaä cöng böë möåt dûå aán haâng trùm tyã USD àïí nêng cêëp hïå thöëng quöëc löå trïn caã nûúác. Àiïìu naây caâng khùèng àõnh võ thïë cuãa vêån taãi àûúâng böå trong tûúng lai cuãa quöëc gia naây. Vaâ vò àûúâng sùæt hoaåt àöång vúái möåt chi phñ cöë àõnh qua thúâi gian, hiïåu quaã sûã duång caâng cao seä khiïën doanh thu caâng àûúåc àaãm baão. Minh chûáng cho àiïìu naây laâ maång lûúái àûúâng sùæt cuãa chêu Êu vaâ cuãa Nhêåt Baãn. Vaâ sau àêy laâ maång lûúái àûúâng sùæt cuãa Myä: Àöëi vúái caác nûúác coá hïå thöëng vêån taãi cöng cöång phaát triïín khaác, xe húi luön bõ àaánh thuïë sûã duång rêët cao àïí haån chïë nhu cêìu sûã duång cuãa ngûúâi dên. Chùèng haån nhû taåi Singapore, ngûúâi dên phaãi àoáng 99

100 NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI Vúái maång lûúái traãi röång vaâ caách xa nhû thïë, hiïån taåi nhu cêìu sûã duång àûúâng sùæt cuãa ngûúâi dên Myä rêët thêëp. Vúái mêåt àöå dên cû cao nhêët úã hai búâ Àöng vaâ Têy, hiïån taåi Myä chó duy trò möåt söë tuyïën àûúâng töëc àöå cao giûäa nhûäng thaânh phöë lúán taåi hai búâ naây, coá thïí thêëy tuyïën giûäa Los Angeles vaâ San Jose hoùåc giûäa New York vaâ Washington laâ 2 tuyïën àûúâng coá töëc àöå cao nhêët vaâo thúâi àiïím naây. Hïå thöëng vêån taãi haâng hoáa àûúâng sùæt Caác tuyïën àûúâng sùæt hiïån nay taåi Myä àûúåc sûã duång àïí vêån chuyïín caác loaåi haâng hoáa vúái söë lûúång lúán, vaâ mö hònh naây àang hoaåt àöång rêët hiïåu quaã. Warrant Buffet tûâng nhêån àõnh trong thûúng vuå àêìu tû vaâo Cöng ty àûúâng sùæt Burlington Northern Santa Fe (BNSF): Àûúâng sùæt hiïån laâ möåt phûúng thûác vêån taãi hiïåu quaã nhêët nûúác Myä vúái mûác tiïu thuå nhiïn liïåu lïn túái 200 km trïn möåt lñt dêìu hoãa. Nhûng àïí àaåt àûúåc hiïåu quaã nhiïn liïåu naây, caác tuyïën vêån taãi àûúâng sùæt phaãi duy trò töëc àöå thêëp (baån coá thïí thêëy töëc àöå trung bònh cuãa caác tuyïën àûúâng nöëi tûâ búâ Têy búâ Àöng chó khoaãng 170 km/h) vaâ vúái töëc àöå naây, viïåc vêån chuyïín haânh khaách bõ keáo daâi thïm ñt nhêët 2 lêìn so vúái caác taâu cao töëc thöng thûúâng. VCD st Theo Nhõp Söëng Kinh Tïë (VNExpress) TRUNG QUÖËC KHAÁNH THAÂNH CÊÌU VÛÚÅT BIÏÍN DAÂI NHÊËT THÏË GIÚÁI Trung Quöëc àaä khaánh thaânh vaâ thöng cêìu vûúåt biïín daâi 55km nöëi thaânh phöë Chu Haãi (phña Nam tónh Quaãng Àöng) vúái Hongkong vaâ Makau. Àñch thên Töíng Bñ thû, Chuã tõch Trung Quöëc Têåp Cêån Bònh àaä chuã trò buöíi lïî vaâ tuyïn böë thöng cêìu. Vúái töëc àöå lûu thöng laâ 100 km/h, theo tñnh toaán cêy cêìu naây seä giuáp giaãm thúâi gian di chuyïín giûäa 3 thaânh phöë trïn tûâ hún 3 giúâ àöìng höì xuöëng coân 30 phuát. Trong töíng söë chiïìu daâi 55km coá möåt àoaån daâi 6,7km laâ chaåy ngêìm dûúái biïín nhùçm àïí taâu thuyïìn qua laåi khu vûåc khöng bõ aãnh hûúãng. Cêy cêìu àûúåc xêy dûång trong 9 nùm, sûã duång hún têën theáp vaâ coá chi phñ lïn túái 20 tyã USD, bao göìm chi phñ xêy caã hai hoân àaão nhên taåo. coá thïí chõu àûúåc àöång àêët maånh cêëp 8 vaâ baäo maånh cêëp 16. Dûå tñnh cêy cêìu seä phuåc vuå hún lûúåt phûúng tiïån möîi ngaây vaâ sûã duång trong 120 nùm. Dûå aán bùæt àêìu tûâ nùm 2009 nhûng bõ trò hoaän khaánh thaânh nhiïìu lêìn do chêåm tiïën àöå thi cöng vaâ lo ngaåi vïì an toaân. Kïët cêëu cêìu göìm ba cêìu dêy vùng, chõu àûúåc sûác gioá 340 km/h. Thaáp phña trïn cêìu thiïët kïë nhùçm tön vinh caá heo trùæng, nghïå thuêåt thùæt dêy vaâ thuyïìn buöìm Trung Quöëc. Nhûäng àûúâng cong trïn cêìu thiïët kïë giöëng con rùæn. Vúái chiïìu daâi 55km, cêìu vûúåt biïín Chu Haãi - Hongkong - Makau àaä phaá kyã luåc trûúác àoá cuãa cêy cêìu vûúåt biïín taåi Thanh Àaão daâi 42km àûúåc khaánh thaânh vaâo thaáng 1/2011.Cêy cêìu naây laâ möåt phêìn trong dûå aán taåo ra khu vûåc vuâng võnh mang tïn Greater Bay Area, bao göìm Hong Kong, Macau vaâ 9 thaânh phöë phña nam khaác cuãa Trung Quöëc. Khu vûåc vúái 68 triïåu dên naây àûúåc kyâ voång seä trúã thaânh möåt trung têm saáng taåo caånh tranh vúái Thung luäng Silicon cuãa Myä. VCD/VOV-Bùæc Kinh 100

101 TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI XÊY DÛÅNG VIÏåT NAM HÖÅI THAÃO KHOA HOÅC: QUAÃN LYÁ PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH CAO TÊÌNG KHU VÛÅC NÖÅI ÀÖ LÕCH SÛÃ MÚÃ RÖÅNG TP. HAÂ NÖÅI Àûúåc sûå taâi trúå cuãa Liïn hiïåp caác höåi KHKT Viïåt Nam, ngaây taåi truå súã Euro Window phöë Tön Thêët Tuâng Haâ Nöåi, Töíng höåi XDVN phöëi húåp vúái Höåi Quy hoaåch Phaát triïín Àö thõ Viïåt Nam àaä töí chûác Höåi thaão khoa hoåc: Quaãn lyá phaát triïín cöng trònh cao têìng khu vûåc nöåi àö lõch sûã múã röång thaânh phöë Haâ Nöåi. Toaân caãnh Höåi thaão Öng Trêìn Ngoåc Huâng - Chuã tõch Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam vaâ öng Trêìn Ngoåc Chñnh - Chuã tõch Höåi Quy hoaåch Phaát triïín Àö thõ laâ 2 võ àöìng chuã trò Höåi thaão. Tham dûå höåi thaão - Phña Töíng höåi Xêy dûång coân coá GS.TSKH Phaåm Höìng Giang, Phoá chuã tõch Töíng höåi, öng Phaåm Thïë Minh, Phoá chuã tõch kiïm Töíng thû kyá Töíng höåi, GS.TSKH Nguyïîn Vùn Liïn, Phoá chuã tõch Töíng höåi, öng Àöî Vùn Baát Chuã nhiïåm CLB Chuyïn gia XD Laäo thaânh, TS. Phaåm Syä Liïm nguyïn Thûá trûúãng Böå Xêy dûång, caác àöìng chñ laänh àaåo caác Viïån, Trung têm vaâ caác Ban cuãa Töíng höåi - Vïì phia Böå Xêy dûång coá àaåi diïån caác Cuåc Vuå chûác nùng nhû: Cuåc Quaãn lyá Nhaâ vaâ Thõ trûúâng Bêët Àöång saãn, Cuåc Phaát triïín Àö thõ, Cuåc Haå têìng Kyä thuêåt, PGS.TS. Lûu Àûác Cûúâng - Viïån trûúãng Viïån Quy hoaåch Àö thõ vaâ Nöng thön Quöëc gia. - Phña Haâ Nöåi coá öng Trêìn Viïåt Trung - Phoá giaám àöëc Súã Xêy dûång Haâ Nöåi; öng Phaåm Tuêën Long - P. Chuã tõch Quêån Hoaân Kiïëm; öng Phan Troång Toaåi - Viïån Quy hoaåch Haâ Nöåi - Caác Höåi vaâ Hiïåp höåi chuyïn ngaânh: Öng Àöî Viïët Chiïën nguyïn Cuåc trûúãng Cuåc Phaát triïín Àö thõ, Töíng thû kyá Hiïåp Höåi Bêët Àöång saãn Viïåt Nam; Baâ Nguyïîn Thõ Duyïn - Chuã tõch Hiïåp höåi Tû vêën Xêy dûång - Àaåi diïån caác Trûúâng Àaåi hoåc chuyïn ngaânh Kiïën truác Xêy dûång; caác Cöng ty tû vêën thiïët kïë Cuâng àöng àaão caác cú quan thöng têën baáo chñ, Àaâi truyïìn hònh TW vaâ Haâ Nöåi Cuöåc höåi thaão àaä hêëp dêîn vaâ thu huát hún 100 àaåi biïíu laâ caác chuyïn gia trong caác lônh vûåc liïn quan àïën chuã àïì naây. Àuáng 8h30 Höåi thaão àaä àûúåc TS. Nguyïîn Höìng Haånh - Viïån trûúãng Viïån Nghiïn cûáu Kinh tïë Xêy dûång vaâ Àö thõ thuöåc Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam phaát biïíu khai maåc vaâ giúái thiïåu àaåi biïíu. Sau baáo caáo dêîn àïì cuãa öng Trêìn Ngoåc Huâng coá chuã àïì laâ thûåc traång quy hoaåch, quaãn lyá quy hoaåch caác cöng trònh cao têìng trong nöåi àö thaânh phöë Haâ Nöåi laâ àïën baáo caáo cuãa Höåi Quy hoaåch Phaát triïín Àö thõ cuãa öng Trêìn Ngoåc Chñnh coá chuã àïì laâ àaánh giaá thûåc traång phaát triïín cöng trònh cao têìng khu vûåc nöåi àö lõch sûã múã röång thaânh phöë Haâ Nöåi giai àoaån 20 nùm qua. Höåi thaão àaä nghe thïm nhiïìu baáo caáo khaác trong söë 17 baãn baáo caáo coá trong Têåp Kyã yïëu cuãa höåi thaão. Tiïëp àoá laâ caác cuöåc trao àöíi söi nöíi àïën têån 12h30 vaâ khöng coá thúâi gian nghó giûäa giúâ. Höåi thaão àaä àaåt àûúåc kïët quaã töët àeåp, tuy vêåy àêy múái chó laâ sûå khúãi àêìu búãi seä coân nhiïìu vêën àïì seä àûúåc baân tiïëp vúái nhûäng nöåi dung phong phuá vaâ chi tiïët hún búãi àêy àang laâ chuã àïì noáng hiïån nay khöng chó cuãa Haâ Nöåi maâ laâ cuãa caã nûúác. Trong söë Taåp chñ naây, BBT àaä cho àùng taãi möåt söë baâi tham luêån. Tin vaâ aãnh cuãa XH PHÖÍ BIÏËN KIÏËN THÛÁC VÏÌ CUÖÅC CAÁCH MAÅNG 4.0 TRONG NGAÂNH XÊY DÛÅNG KÏËT HÚÅP VÚÁI CUÖÅC HOÅP CAÁC HÖÅI VIÏN TÊÅP THÏÍ Saáng 16 thaáng 11 nùm 2018, taåi truå súã Töíng höåi Xêy dûång VN àaä coá cuöåc hoåp cuãa caác Höåi viïn Têåp thïí, nhûäng ngûúâi tham dûå àaä àûúåc nghe chuyïn àïì vïì cuöåc caách maång 4.0 Diïîn giaã Trêìn Nhêåt Quang trong ngaânh xêy dûång. Diïîn giaã laâ öng Trêìn Nhêåt Quang nguyïn Chuã tõch Höåi Tin hoåc Xêy dûång thuöåc Töíng höåi XDVN. Trêìn Nhêåt Quang laâ möåt chuyïn gia têìm cúä cuãa ngaânh tin hoåc, öng hiïån nay laâ Phoá Chuã tõch Hiïåp höåi Phêìn mïìm vaâ Dõch vuå Cöng nghïå Thöng tin - VINASA. Theo öng Quang, thïë giúái chó sau 10 nùm nûäa vaâ kïí caã Viïåt Nam nïëu khöng muöën tuåt hêåu seä coá nhûäng thay àöíi cûåc lúán nïëu tñch cûåc aáp duång Cöng nghïå 4.0. Àoá laâ nhûäng thay àöíi trong quaãn lyá, coá thïí àïën 90% cöng taác quaãn lyá hiïån taåi seä phaãi thay àöíi möåt caách cú baãn, kiïíu quaãn lyá nhû hiïån nay seä biïën mêët. Nhûäng khaái niïåm vïì tiïìn tïå, ngên haâng, caác thuã tuåc vïì höå khêíu, húåp àöìng, söí àoã, giêëy khai sinh cuäng nhû caác giao dõch dên sûå khaác seä coá nhûäng thay àöíi lúán. Àoá laâ nhûäng thay àöíi trong saãn xuêët, Robot thöng minh seä thay thïë con ngûúâi vaâ 101

102 TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI... nhûäng con ngûúâi bûát ra khoãi saãn xuêët seä laâm gò. Àoá laâ nhûäng thay àöíi vïì giaá trõ chuêín mûåc àûúng thúâi. Àoá laâ nhûäng thay àöíi vïì tû duy Trong Ngaânh Xêy dûång seä xuêët hiïån àaåi traâ caác ngöi nhaâ thöng minh, àö thõ thöng minh, giao thöng thöng minh. Tiïëp àoá, öng Trêìn Ngoåc Huâng phaát triïín thïm yá tûúãng cuãa diïîn giaã trong lônh vûåc xêy dûång vaâ mong muöën caác buöíi truyïìn baá kiïën thûác nhû höm nay seä àûúåc phaát triïín xuöëng caác Höåi Xêy dûång tónh vaâ caác cú súã doanh nghiïåp xêy dûång. Tin vaâ aãnh cuãa XH HÖÅI THAÃO QUÖËC TÏË KHÖNG GIAN CÖNG CÖÅNG HÛÚÁNG TÚÁI ÀÖ THÕ TÙNG TRÛÚÃNG XANH VAÂ PHAÁT TRIÏÍN BÏÌN VÛÄNG Thûá trûúãng Böå Xêy dûång Phan Thõ Myä Linh phaát biïíu taåi Höåi thaão. rêët dïî bõ töín thûúng do bõ sûã duång sai muåc àñch, bõ thûúng maåi hoáa. Gia tùng khöng gian cöng cöång àaä àûúåc nhiïìu töí chûác trïn thïë giúái cöng nhêån laâ möåt trong nhûäng chiïën lûúåc nhùçm phaát triïín toaân diïån vïì kinh tïë, vùn hoáa, xaä höåi, thûåc hiïån caác Muåc tiïu tùng trûúãng xanh phaát triïín bïìn vûäng cuãa caác àö thõ. Höåi thaão quöëc tïë Khöng gian cöng cöång hûúáng túái àö thõ tùng trûúãng xanh vaâ phaát triïín bïìn vûäng diïîn ra saáng taåi Haâ Nöåi Ngaây 23/11/2018 taåi Haâ Nöåi, dûúái sûå baão trúå cuãa Töíng Höåi XDVN vaâ Böå Xêy dûång, Viïån Nghiïn cûáu Kinh tïë xêy dûång vaâ Àö thõ (ICUE), Töí chûác Health Bridge Canada taåi Viïåt Nam (HB) vaâ Chûúng trònh Àõnh cû con ngûúâi Liïn Húåp Quöëc taåi Viïåt Nam (UN - Habitat) àöìng töí chûác Höåi thaão: Khöng gian cöng cöång hûúáng àïën àö thõ tùng trûúãng xanh vaâ phaát triïín bïìn vûäng. Túái dûå Höåi thaão coá öng Trêìn Ngoåc Huâng - Chuã tõch Töíng Höi XDVN, baâ Phan thõ Myä Linh - Thûá trûúãng Böå Xêy dûång, öng Nguyïîn Quöëc Thöng - Phoá chuã tõch Höåi KTS VN, baâ Nguyïîn Höìng Haånh - Viïån trûúãng Viïån Nghiïn cûáu Kinh tïì xêy dûång vaâ Àö thõ, öng Nguyïîn Quang - Giaám àöëc UN - Habitat, baâ Daniel Kristie Giaám àöëc Töí chûác HealthBridge Canada cuâng caác diïîn giaã quöëc tïë Canada, Àûác; laänh àaåo tónh Thûâa Thiïn - Huïë; Laänh àaåo caác súã XD, caác Viïån nghiïn cûáu, caác trûúâng ÀH, caác àún võ cuãa Böå XD. Öng Trêìn Ngoåc Huâng - Chuã tõch Töíng höåi XDVN phaát biïíu khai maåc vaâ àoåc tham luêån dêîn àïì Höåi thaão, Baâ Phan Thõ Myä Linh - Thûá trûúãng Böå XD phaát biïíu chaâo mûâng. Höåi thaão àaä têåp húåp àûúåc 22 baãn tham luêån trong têåp kyã yïëu, trong àoá 5 baãn tham luêån àûúåc trònh baây taåi höåi trûúâng. Khöng gian cöng cöång laâ möåt trong nhûäng thaânh töë quan troång bêåc nhêët cuãa àö thõ, laâ di saãn vùn hoáa cuãa nhûäng àö thõ lõch sûã,laâm nïn chêët lûúång söëng cho caác àö thõ múái hònh thaânh. Nhûng khöng gian àö thõ cuäng caác chuyïn gia trong vaâ ngoaâi nûúác àoáng goáp nhûäng yá kiïën vïì xêy dûång vaâ baão vïå khöng gian cöng cöång trong àö thõ Bïn caånh viïåc thaão luêån vïì chñnh saách phaát triïín khöng gian cöng cöång cuãa Viïåt Nam vaâ quöëc tïë, Höåi thaão coân chia seã möåt söë saáng kiïën vïì phaát triïín khöng gian cöng cöång àûúåc thûåc hiïån taåi möåt söë thaânh phöë, àöìng thoâi coân thaão luêån vïì nhûäng cú chïë huy àöång caác nguöìn lûåc vúái sûå tham gia cuãa cöång àöìng vaâ chñnh quyïìn àõa phûúng. Tin vaâ aãnh CD CONTECH VIETNAM 2018 Àûúåc sûå uãng höå cuãa nhiïìu cú quan ban ngaânh trong àoá coá Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam, Höåi VLXD- Khai maåc Triïín laäm 102

103 TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI... VN, Höåi Bï töng VN, tûâ ngaây 5-8 thaáng 12 nùm 2018, àaä diïîn ra Triïín laäm Contech Vietnam - Triïín laäm Quöëc tïë vïì Xêy dûång, Cöng nghiïåp Moã vaâ Giao thöng - Maáy moác, thiïët bõ, cöng nghïå vaâ vêåt liïåu taåi Cung Triïín laäm Kiïën truác, Quy hoaåch Xêy dûång Quöëc gia, söë 1 Àöî Àûác Duåc, Mïî Trò, Tûâ Liïm, Haâ Nöåi. Vúái sûå phong phuá vïì nöåi dung, àa daång vïì cöng nghïå vaâ caác saãn phêím trûng baây, Triïín laäm àaä thu huát nhiïìu khaách tham quan àïën tûâ nhiïìu lônh vûåc. Àêy khöng chó laâ núi àaáp ûáng nhu cêìu giúái thiïåu, quaãng baá thûúng hiïåu cuãa caác doanh nghiïåp maâ coân taåo àiïìu kiïån àïí caác nhaâ àêìu tû, nhûäng ngûúâi laâm nghïì àûúåc tiïëp cêån, trao àöíi thöng tin, tòm kiïëm àöëi taác vaâ xuác tiïën thûúng maåi. Vúái nhiïìu doanh nghiïåp àïën tûâ Àûác, Nhêåt baãn, Phêìn Lan, Haân Quöëc, Italia, Hongkong, Trung Quöëc, Àaâi Loan, Singapore vaâ Viïåt Nam tham gia. Trong khuön khöí cuãa triïín laäm àaä töí chûác nhiïìu cuöåc höåi thaão khoa hoåc liïn quan àïën chuã àïì trïn Tin cuãa H.A caác nhaän hiïåu sún sinh thaái thên thiïån möi trûúâng. Vïì tònh hònh hònh saãn xuêët tiïu thuå vêåt liïåu xêy dûång nùm 2018 vaâ dûå baáo nùm 2019, öng Nguyïîn Quang Hiïåp, Phoá Vuå trûúãng Vuå Vêåt liïåu xêy dûång (Böå Xêy dûång) chia seã, nùm 2018, ngaânh saãn xuêët vêåt liïåu xêy dûång tiïëp tuåc coá sûå phaát triïín, têët caã caác chuãng loaåi vêåt liïåu xêy dûång chuã yïëu cú baãn àaä thoãa maän àûúåc nhu cêìu tiïu duâng cuãa xaä höåi, àaáp ûáng yïu cêìu xêy dûång trong nûúác; àöìng thúâi möåt söë saãn phêím vêåt liïåu xêy dûång àaä tham gia vaâo thõ trûúâng xuêët khêíu. Möåt söë loaåi saãn phêím giûä vai troâ chuã àaåo àaä coá sûå tùng trûúãng töët nhû xi mùng, kñnh xêy dûång HÖÅI THAÃO VÊÅT LIÏåU XÊY DÛÅNG MÚÁI, TIÏËT KIÏåM NÙNG LÛÚÅNG, AN TOAÂN, THÊN THIÏåN MÖI TRÛÚÂNG Öng Ronald Unterburger Giaám àöëc Cty Töí chûác sûå kiïån TRINTON Höìng Köng giúái thiïåu vïì Höåi thaão. Ngaây 6/12, trong khuön khöí Triïín laäm Contech Viïåt Nam 2018, Höåi Vêåt liïåu xêy dûång Viïåt Nam àaä töí chûác Höåi thaão Vêåt liïåu xêy dûång múái, tiïët kiïåm nùng lûúång, an toaân, thên thiïån möi trûúâng. Phaát biïíu khai maåc Höåi thaão, öng Thaái Duy Sêm, Phoá Chuã tõch kiïm Töíng thû kyá Höåi Vêåt liïåu xêy dûång cho biïët, saãn xuêët vaâ sûã duång caác vêåt liïåu xêy dûång xanh, thên thiïån möi trûúâng, tiïët kiïåm nùng lûúång, laâ xu hûúáng phaát triïín têët yïëu cuãa ngaânh vêåt liïåu xêy dûång. Möåt trong nhûäng yïëu töë thuác àêíy sûå phaát triïín caác vêåt liïåu xêy dûång múái laâ giúái thiïåu, phöí biïën, quaãng baá vïì cöng nghïå saãn xuêët vaâ tñnh nùng taác duång cuãa vêåt liïåu àïën caác nhaâ àêìu tû saãn xuêët vaâ ngûúâi sûã duång. Trïn cú súã àoá, Höåi thaão naây seä cung cêëp töíng quan sú böå vïì tònh hònh saãn xuêët vaâ tiïu thuå vêåt liïåu xêy dûång nùm 2018 vaâ dûå baáo tònh hònh vêåt liïåu xêy dûång nùm 2019 cuãa Viïåt Nam; thöng tin vïì caác saãn phêím múái nhû têëm Panel ALC Viglacera, têëm tûúâng ACOTEC, gaåch SILICAT, bï töng siïu tñnh nùng vaâ Öng Nguyïîn Quang Hiïåp, Phoá Vuå trûúãng Vuå Vêåt liïåu xêy dûång (Böå Xêy dûång) phaát biïíu taåi Höåi thaão. Tûâ àoá, Vuå cuäng àaä àïì ra muåc tiïu phaát triïín vêåt liïåu xêy dûång àïën nùm 2020 göìm: Phaát triïín caác loaåi saãn phêím vêåt liïåu xêy dûång àaáp ûáng àuã nhu cêìu thõ trûúâng trong nûúác vaâ tham gia xuêët khêíu; Xaác àõnh nhu cêìu tûâng loaåi vêåt liïåu xêy dûång theo giai àoaån laâm cú súã cho viïåc lêåp chiïën lûúåc phaát triïín saãn phêím vêåt liïåu xêy dûång; Tiïëp tuåc àêìu tû àöíi múái cöng nghïå, lûåa choån cöng nghïå tiïn tiïën, hiïån àaåi, boã cöng nghïå laåc hêåu, tiïëp tuåc saãn xuêët caác saãn phêím coá khaã nùng caånh tranh trïn thõ trûúâng quöëc tïë. Tùng cûúâng nghiïn cûáu sûã duång chêët thaãi cöng nghiïåp àïí saãn xuêët vêåt liïåu xêy dûång; Xêy dûång ngaânh cöng nghiïåp saãn xuêët vêåt liïåu xêy dûång àaåt cöng nghïå saãn xuêët tiïn tiïën, saãn phêím chêët lûúång cao, tiïu hao nguyïn liïåu vaâ nùng lûúång thêëp, àaáp ûáng tiïu chuêín vïì möi trûúâng. ximang.vn (TH/ Xêy dûång) HÖÅI THAÃO CÖNG NGHÏå VAÂ SAÃN PHÊÍM BÏ TÖNG TIÏN TIÏËN Trong khuön khöí cuãa Triïín laäm Contech Vietnam - Triïín laäm Quöëc tïë vïì Xêy dûång, Cöng nghiïåp Moã vaâ Giao thöng - Maáy moác, thiïët bõ, cöng nghïå vaâ vêåt liïåu taåi Cung Triïín laäm Kiïën truác, Quy hoaåch Xêy dûång Quöëc gia, söë 1 Àöî Àûác Duåc, Mïî Trò, Tûâ Liïm, Haâ Nöåi. tûâ ngaây 5-8 thaáng 12 nùm 2018; Chiïìu ngaây , àaä diïîn ra cuöåc höåi thaão CÖNG NGHÏå VAÂ SAÃN PHÊÍM BÏ TÖNG TIÏN TIÏËN do Höåi Bï töng Viïåt Nam chuã trò. Tham dûå höåi thaão coá TS Trêìn Baá Viïåt Phoá chuã tõch kiïm Töíng thû kyá Höåi Bï töng VN, öng Töëng Vùn Nga Chuã tõch Höåi VLXD Viïåt Nam, caác chuyïn gia, àaåi diïån caác doanh nghiïåp vaâ àöng àaão sinh viïn. Coá 3 103

104 TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI... Höìng Giang Phoá chuã tõch Töíng höåi Xêy dûång VN, öng Ronald Unterburger giaám àöëc Cöng ty sûå kiïån Trinton Events. Coá 2 baãn baáo caáo chñnh àûúåc trònh bêìy: 1. Möåt söë giaãi phaáp cöng nghïå gia cöë sûãa chûäa caác cöng trònh bùçng theáp vaâ bï töng cöët theáp do PGS.TS Àöî Vùn Hûáa Trûúãng ban KHCN Töíng höåi XDVN trònh bêìy. TS. Trêìn Baá Viïåt thuyïët trònh baãn baáo caáo chñnh: 1. Bï töng Siïu tñnh nùng do TS Trêìn Baá Viïåt Höåi Bï töng VN trònh bêìy. 2. Àaãm baão chêët lûúång Bï töng trong caác cöng trònh xêy dûång cuãa PGS.TS Nguyïîn Thanh Sang Trûúâng Àaåi hoåc Giao thöng Vêån taãi. 3. ÛÁng duång cöng nghïå Bï töng Siïu tñnh nùng trong xêy dûång àïí giaãm thiïíu khñ thaãi CO2 vaâ tiïët kiïåm taâi nguyïn cuãa PGS.TS Töng Tön Kiïn trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång. Bï töng Siïu tñnh nùng - UNPC laâ möåt loaåi saãn phêím àùåc biïåt àûúåc chïë taåo tûâ ximùng, caát trùæng vaâ súåi theáp cûúâng àöå cao àûúåc ûáng duång cho viïåc laâm nhaâ lùæp gheáp úã biïín àaão, chöëng ùn moân biïín, tuöíi thoå 100 nùm, cêìu thang cho nhaâ cöng nghiïåp, mùåt àûáng cho caác cöng trònh dên duång, kïnh mûúng thuyã lúåi, têëm che nùæng, baân ghïë, nùæp höë ga, cêìu nöng thön, cêìu têìu, uå nöíi, cöng ten nú HÖÅI THAÃO PHÖÍ CÊÅP KIÏËN THÛÁC VÏÌ NGAÂNH XÊY DÛÅNG VIÏåT NAM PGS.TS. Àöî Vùn Hûáa töíng kïët Höåi thaão 2. Nûát bï töng vaâ phûúng phaáp tiïëp cêån àaánh giaá cuãa PGS.TS Trêìn Chuãng Trûúãng ban chêët lûúång Töíng höåi XDVN. Sau 2 baãn baáo nïu trïn, möåt söë doanh nghiïåp coá mùåt trong triïín laäm àaä trònh bêìy vïì cöng nghïå vaâ saãn phêím cuãa mònh. Àùåc biïåt trong àoá coá saãn phêím vaâ cöng nghïå Gia cöë kïët cêëu bùçng têëm súåi carbon fiber - CFRP. Àêy laâ saãn phêím cao cêëp, tiïn tiïën coá tñnh nùng ûu viïåt. Buöíi höåi thaão keáo daâi túái hún 12 giúâ trûa àûúåc àöng àaão caác chuyïn gia tham dûå tûâ àêìu túái cuöëi. TRIÏÍN LAÄM QUÖËC TÏË VIETBUILD HAÂ NÖÅI 2018 LÊÌN THÛÁ 3 BÊËT ÀÖÅNG SAÃN - TRANG TRÑ NÖÅI NGOAÅI THÊËT KIÏËN TRUÁC - XÊY DÛÅNG - VÊÅT LIÏåU XÊY DÛÅNG GS.TSKH. Phaåm Höìng Giang khai maåc Höåi thaão Trong khuön khöí cuãa Triïín laäm Contech Vietnam - Triïín laäm Quöëc tïë vïì Xêy dûång, Cöng nghiïåp Moã vaâ Giao thöng - Maáy moác, thiïët bõ, cöng nghïå vaâ vêåt liïåu; Saáng Töíng höåi xêy dûång Viïåt Nam àaä töí chûác höåi thaão chuã àïì PHÖÍ CÊÅP KIÏËN THÛÁC VÏÌ NGAÂNH XÊY DÛÅNG VIÏåT NAM. Tham dûå vaâ khai maåc höåi thaão coá GS.TSKH Phaåm Cùæt bùng khai maåc triïín laäm Triïín laäm Quöëc tïë VIETBUILD Haâ Nöåi 2018 lêìn thûá 3 àûúåc diïîn ra taåi Cung Triïín laäm Kiïën truác, Quy hoaåch Xêy dûång Quöëc gia & Baão taâng Haâ Nöåi, tûâ ngaây 23/11/2018 àïën ngaây 27/11/2018. Vïì quy mö: Triïín laäm lêìn naây giúái thiïåu vaâ trûng baây caác saãn phêím àa 104

105 TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI... Khaách VIP thùm caác gian haâng daång vaâ phong phuá cuãa ngaânh Xêy Dûång - Vêåt liïåu Xêy dûång - Bêët àöång saãn & Trang trñ Nöåi Ngoaåi thêët cuâng vúái nhiïìu chûúng trònh hoaåt àöång phong phuá vaâ thiïët thûåc nhùçm phuåc vuå caác doanh nghiïåp trong ngaânh Xêy dûång, goáp phêìn phaát triïín vaâ höåi nhêåp kinh tïë quöëc tïë. Triïín laäm Quöëc tïë VIETBUILD Haâ Nöåi 2018 lêìn thûá 3 àaä thu huát àûúåc sûå tham gia cuãa hún 1600 gian haâng tûâ gêìn 450 àún võ, trong àoá coá 273 doanh nghiïåp trong nûúác, 108 doanh nghiïåp liïn doanh, 60 doanh nghiïåp vaâ caác têåp àoaân nûúác ngoaâi àïën tûâ 22 quöëc gia vaâ khu vûåc nhû: Phaáp, Myä, Thöí Nhô Kyâ, Têy Ban Nha êën Àöå, yá, Anh, uác, Àûác, Nhêåt Baãn, Haân Quöëc, Trung Quöëc, Àaâi Loan, Singapore, Malaysia, Thaái Lan, Indonesia vaâ Viïåt Nam cuâng caác àöëi taác tham quan Triïín laäm. Triïín laäm VIETBUILD Haâ Nöåi 2018 àaä trúã thaânh möåt thûúng hiïåu lúán, laâ àiïím heån chung cho caác nhaâ doanh nghiïåp ngaânh Xêy dûång trong nûúác vaâ quöëc tïë, àêy laâ sên chúi böí ñch, thiïët thûåc, àem laåi nhiïìu hiïåu quaã töët àeåp cho caác doanh nghiïåp trong vaâ ngoaâi nûúác vïì xuác tiïën thûúng maåi vaâ húåp taác àêìu tû xêy dûång. Saãn phêím trûng baây taåi Triïín laäm àaä àûúåc caác doanh nghiïåp nghiïn cûáu vaâ saãn xuêët tûâ cuöëi nùm 2017, àêìu nùm 2018 vúái caác saãn phêím múái coá mêîu maä, tñnh nùng vaâ chêët lûúång àûúåc nêng cao àaáp ûáng nhu cêìu xêy dûång, trang trñ nöåi ngoaåi thêët ngaây caâng phaát triïín. Àuáng 9 giúâ saáng ngaây 23 thaáng 11 nùm 2018 lïî khai maåc Triïín laäm Vietbuild àaä diïîn ra troång thïí taåi Cung Triïín laäm Kiïën truác, Quy hoaåch Xêy dûång Quöëc gia & Baão taâng Haâ Nöåi theo àuáng kïë hoaåch. Tin cuãa XH TOÅA ÀAÂM QHXD VAÂ HAÂNH NGHÏÌ TÛ VÊËN: THAÁCH THÛÁC - CÚ HÖÅI Àûúåc sûå baão trúå cuãa Böå Xêy dûång vaâ Höåi Quy hoaåch phaát triïín àö thõ Viïåt Nam, trong khuön khöí cuãa diïîn àaân Quy hoaåch àö thõ - nöng thön Viïåt Nam, Viïån Quy hoaåch àö thõ vaâ nöng thön quöëc gia (VIUP) töí chûác toåa àaâm vúái chuã àïì QHXD vaâ Haânh nghïì tû vêën: Thaách thûác - Cú höåi vaâo ngaây 26/10/2018 taåi Cung triïín laäm kiïën truác, QHXD quöëc gia. Tham dûå sûå kiïån naây coá baâ Phan Thõ Myä Linh - Thûá trûúãng Böå Xêy dûång, öng Trêìn Ngoåc Chñnh - Nguyïn Thûá trûúãng Böå Xêy dûång -Chuã tõch Höåi Quy hoaåch Baâ Phan Thõ Myä Linh - Thûá trûúãng Böå Xêy dûång phaát biïíu khai maåc phaát triïín àö thõ Viïåt Nam, àaåi diïån caác cuåc, vuå thuöåc BXD àaåi diïån caác súã Xêy dûång Àiïån Biïn, Haâ Giang, Haâ Nam, Tuyïn Quang, Sún La ; àaåi diïån caác hiïåp höåi, caác viïån nghiïn cûáu, trûúâng àaåi hoåc, caác cöng ty tû vêën trong vaâ ngoaâi nûúác Vïì phña VIUP coá Viïån trûúãng VIUP Lûu Àûác Cûúâng, caác àöìng chñ Phoá Viïån trûúãng, caác chuyïn gia, caán böå VIUP. Phaát biïíu khai maåc toåa àaâm, thay mùåt BXD, Thûá trûúãng Phan Thõ Myä Linh àaánh giaá cao saáng kiïën àïì xuêët töí chûác buöíi toåa àaâm cuãa VIUP vaâ hoaåt àöång cuãa diïîn àaân trong nhûäng nùm qua. Baâ cho biïët, trong quaá trònh phaát triïín àö thõ vaâ xêy dûång àêët nûúác, taåi lïî kyã niïåm 60 nùm Ngaânh xêy dûång Viïåt Nam, Töíng Bñ thû Nguyïîn Phuá Troång àaä phaát biïíu àöång viïn vaâ àaánh giaá cao vïì võ trñ, vai troâ cuãa nhûäng ngûúâi cöng taác trong ngaânh xêy dûång maâ möåt trong nhûäng chûác nùng quan troång trong ngaânh xêy dûång laâ cöng taác QHXD. Khi nhu cêìu phaát triïín cuãa àêët nûúác caâng cao, khi nhu cêìu àêìu tû vaâ cú höåi àêìu tû cuãa caác àõa phûúng caâng nhiïìu thò vai troâ, troång traách cuãa ngûúâi laâm cöng taác quy hoaåch caâng lúán. Àêìu nùm 2019, Luêåt Quy hoaåch - luêåt coá taác àöång rêët lúán àïën nhûäng ngûúâi laâm cöng taác quy hoaåch xêy dûång seä coá hiïåu lûåc. Hiïån nay, VN coá nhiïìu luêåt cêìn àiïìu chónh trong cöng taác QHXD, àùåc biïåt laâ caác luêåt àaä ban haânh nhû Luêåt QHÀT, Luêåt Xêy dûång, Luêåt Nhaâ úã, Luêåt Àêìu tû kinh doanh Bêët àöång saãn Sùæp túái, Quöëc höåi seä thaão luêån chñnh thûác vïì Luêåt sûãa àöíi böí sung möåt söë àiïìu cuãa 37 luêåt coá quy àõnh liïn quan túái cöng taác quy Toåa àaâm àaä àûúåc nghe nhûäng chia seã cuãa caác nhaâ quaãn lyá, chuyïn gia trong vaâ ngoaâi nûúác 105

106 TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI... hoaåch. Nhû moåi ngûúâi àaä nhêån thêëy vai troâ quan troång cuãa QHXD trong quaãn lyá, àêìu tû, quaãn lyá dûå aán úã tûâng àõa phûúng, thêëy vai troâ traách nhiïåm cuãa nhaâ tû vêën, tiïëng noái phaãn biïån cuãa caác chuyïn gia àöëi vúái cöng cuå quaãn lyá cuãa caác quy hoaåch chuyïn ngaânh, noái riïng laâ QHXD. Chñnh vò vêåy, baâ mong muöën qua toåa àaâm QHXD haânh nghïì tû vêën: Thaách thûác vaâ cú höåi, dûåa trïn nhûäng kïët quaã àaåt àûúåc, moåi ngûúâi seä nghiïm tuác nhòn laåi nhûäng viïåc àaä laâm àûúåc vaâ chûa laâm àûúåc, caác àaåi biïíu tûâ caác súã xêy dûång, cú quan tû vêën, cú quan nghiïn cûáu, hiïåp höåi seä trao àöíi thùèng thùæn àïí tòm ra tiïëng noái chung, àïì xuêët kiïën nghõ vaâ giaãi phaáp kõp thúâi trong viïåc tham mûu cho chñnh phuã phaãn biïån caác luêåt, àùåc biïåt Luêåt sûãa àöíi böí sung 37 luêåt noái trïn. Baâ hy voång hoaåt àöång cuãa diïîn àaân tiïëp tuåc duy trò laâ sên chúi, núi gùåp gúä cho nhûäng ngûúâi laâm cöng taác quy hoaåch trong quaá trònh laâm nghïì, triïín khai nhiïåm vuå cuãa caác hiïåp höåi vaâ àõa phûúng giao. Toåa àaâm àaä àûúåc nghe nhûäng chia seã cuãa caác nhaâ quaãn lyá, chuyïn gia trong vaâ ngoaâi nûúác theo 3 chuã àïì khaác nhau. Trong chuã àïì Cöng taác QHXD taåi VN: Töìn taåi vaâ thaách thûác: Caác diïîn giaã àaä ài sêu phên tñch, thaão luêån caác vêën àïì vïì nhûäng töìn taåi vaâ thaách thûác àùåt ra trong cöng taác QHXD tûâ nhêån thûác túái hïå thöëng VBPQ; nhûäng giaãi phaáp cuäng nhû àïì xuêët nhùçm àöíi múái trong cöng taác quy hoaåch haå têìng kyä thuêåt, quaãn lyá xêy dûång; Vñ duå thûåc tïë tûâ cöng taác àiïìu chónh quy hoaåch thaânh phöë Laâo Cai. Thaão luêån vïì chuã àïì Haânh nghïì tû vêën lêåp QHXD úã Viïåt Nam, caác khaách múâi trao àöíi vïì vai troâ, võ thïë cuãa nhaâ quy hoaåch, chêët lûúång cuãa tû vêën quy hoaåch, khaã nùng phöëi húåp giûäa tû vêën trong nûúác vaâ nûúác ngoaâi àïí nêng cao chêët lûúång tû vêën quy hoaåch; Viïåc cêëp chûáng chó haânh nghïì úã Viïåt Nam vaâ trïn thïë giúái; Cöng taác àaâo taåo caác nhaâ quy hoaåch àïí àaáp ûáng nhu cêìu àoâi hoãi hiïån nay cuãa xaä höåi. Vúái chuã àïì Luêåt Quy hoaåch vaâ caác taác àöång àïën cöng taác QHXD, caác diïîn giaã àaä àûa ra thaách thûác vaâ hûúáng àöíi múái cöng taác QHXD khi Luêåt QH coá hiïåu lûåc; Tòm hiïíu caác loaåi hònh quy hoaåch trïn àõa baân laänh thöí tónh; Vêën àïì coá nïn töìn taåi song song 2 loaåi hònh QH laâ QH tónh theo Luêåt QH 2017 vaâ QHXD tónh theo Luêåt Xêy dûång trûúác àêy trong giai àoaån trûúác mùæt vaâ trong tûúng lai seä tiïën túái tñch húåp; Chia seã thöng tin vïì quan àiïím xêy dûång dûå thaão Nghõ àõnh hûúáng dêîn thûåc hiïån Luêåt Quy hoaåch. Trao àöíi vïì khoá khùn caác àõa phûúng seä gùåp phaãi khi triïín khai Luêåt Quy hoaåch. Caác yá kiïën thaão luêån, àaánh giaá dûúái goác nhòn àa daång cuãa caác àaåi biïíu seä àûúåc töíng kïët laâm cú súã tham mûu cho BXD trong cöng taác xêy dûång vaâ hoaân thiïån caác cú chïë, chñnh saách nhùçm thuác àêíy cöng taác QHXD vaâ phaát triïín àö thõ úã nûúác ta trong thúâi gian túái. Àöìng thúâi, kïët quaã cuãa toåa àaâm cuäng seä àûúåc VIUP töíng kïët laåi trong Àïì aán Àöíi múái cöng taác QH vaâ quaãn lyá phaát triïín àö thõ trònh böå XD vaâ trònh Chñnh phuã phï duyïåt trong thúâi gian túái. (Nguöìn:Viup) 106

107 TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI... THÖNG BAÁO TIN BUÖÌN Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam vaâ gia àònh vö cuâng thûúng tiïëc vaâ trên troång thöng baáo: TS. Phaåm Syä Liïm, sinh nùm Quï quaán Diïîn Thaânh, Diïîn Chêu, Nghïå An, nguyïn Thûá trûúãng Böå Xêy dûång, Chuã tõch Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam caác khoáa 1,2,3, Phoá chuã tõch Töíng höåi XDVN caác khoáa 4,5,6,7 àaä taå thïë vaâo höìi 16h49 ngaây 30/11/2018 tûác ngaây 24/10 nùm Mêåu Tuêët. Hûúãng thoå 88 tuöíi. Tang lïî àûúåc töí chûác taåi nhaâ tang lïî Quöëc gia 5 Trêìn Thaánh Töng Haâ Nöåi vaâo thûá Tû ngaây 05/12/2018 tûác ngaây 29/10 nùm Mêåu Tuêët. Lïî viïëng bùæt àêìu tûâ 7h30 àïën 10h. Lïî di quan 10h05. An taáng taåi Cöng viïn nghôa trang Vônh Hùçng, Ba Vò, Haâ Nöåi cuâng ngaây. VÖ CUÂNG THÛÚNG TIÏËC NGÛÚÂI ANH, NGÛÚÂI THÊÌY TAÂI NÙNG UYÏN BAÁC Tin Anh ra ài quaá àöåt ngöåt, khiïën cho têët caã chuáng töi, nhûäng ngûúâi àang cöng taác úã Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam quaá baâng hoaâng vaâ vö cuâng xuác àöång. Biïët bao caãm xuác vaâ nhûäng kyã niïåm vúái Anh. Möåt baâi viïët duâ coá daâi àïën chuåc trang vêîn khöng àuã. Tûâ thúâi Anh coân laâ caán böå giaãng daåy taåi Khoa Xêy dûång trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa, àïën khi laâm Chuã trò àïì taâi nhaâ úã têëm lúán cuãa Haâ Nöåi, röìi Giaám àöëc Súã Xêy dûång Haâ Nöåi, Phoá Chuã tõch UBND Haâ Nöåi, Phoá Chuã nhiïåm Uyã ban Xêy dûång cú baãn Nhaâ nûúác, Thûá trûúãng Böå Xêy dûång, Chuã tõch Töíng höåi Xêy dûång VN, Phoá Chuã tõch Töíng höåi phuå traách baáo chñ úã möîi möåt giai àoaån cöng taác cuãa Anh, töi àïìu coá nhûäng kyã niïåm vúái Anh vaâ àïìu laâ nhûäng kyã niïåm khoá quïn. Múái àêy thöi, thaáng , chuáng töi àïën nhaâ Anh àïí múâi anh ài dûå hoåp lúáp kyä sû xêy dûång khoaá 3 trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa nhên kyã niïåm 60 nùm ngaây nhêåp trûúâng. Anh vui veã àoán tiïëp Caác cêåu cêìu kyâ quaá, thêìy laâ höìi àoá, coân àaä laâ àöìng nghiïåp vúái nhau tûâ lêu röìi, chuáng mònh àïìu giaâ caã àïën laâm chi cho vêët mêët cöng, chó cêìn nhùæn tin hoùåc goåi àiïån baáo àõa àiïím töi seä àïën. Höm àoá thêìy àaä àïën vaâ coân àoåc thú cho caã lúáp chuáng töi nghe. Taåp chñ Ngûúâi Xêy dûång coá thêm niïn hún 30 nùm, coá thïí noái gêìn nhû khöng coá söë baáo naâo laâ khöng coá baâi viïët cuãa Anh. Ban biïn têåp chuáng töi rêët nhaân nhaä vúái baâi viïët, búãi nhûäng baâi cuãa Anh àïìu chuêín, khöng phaãi chónh duâ chó laâ dêëu chêëm, dêëu phêíy. Nùm 2010, töi coá giuáp Anh xuêët baãn cuöën saách Nghiïn cûáu Àö thõ - Quy hoaåch - Quaãn lyá - Àêët àai - Bêët àöång saãn & Nhaâ úã. Thaáng 9 nùm nay giuáp anh xuêët baãn cuöën saách Tên kinh tïë hoåc thïí chïë. Cuäng thêåt may mùæn cho töi, Anh coân kõp nhòn thêëy cuöën saách cuãa mònh nïëu khöng thò töi seä ên hêån suöët àúâi búãi Nhaâ Xuêët baãn Tri thûác, hoå àaä om baãn thaão cuãa Anh rêët lêu. Cêìm trong tay taác phêím cuãa mònh, Anh xuác àöång noái vúái töi Rêët caãm ún cêåu, àêìu xuöi àuöi loåt, mònh àang viïët möåt cuöën nûäa cho troån böå, laåi phiïìn cêåu giuáp tiïëp cho. Àoåc saách cuãa Anh, àoåc nhûäng baâi viïët cuãa Anh àùng trïn caác Taåp chñ cuäng nhû nghe nhûäng yá kiïën àoáng goáp cuãa Anh qua caác buöíi höåi thaão, thò dêîu ngûúâi coá kyä tñnh àïën mêëy cuäng khöng thïí phuã nhêån Anh laâ möåt ngûúâi taâi nùng, coá kiïën thûác sêu röång, uyïn baác. Ngöi nhaâ nhoã trong con ngoä heåp, phoâng khaách chûâng chuåc meát vuöng, baây biïån trang trñ giaãn dõ, noá giaãn dõ, bònh dên, trong saåch nhû chñnh cuöåc àúâi Anh. Chuáng töi, lúáp ngûúâi àaä cao tuöíi, lúáp àaân em, luön kñnh troång, lêëy gûúng cuãa Anh àïí hoåc têåp àïí reân luyïån. Quyïín saách coân àang viïët dang dúã, danh hiïåu cao quyá 70 nùm tuöíi Àaãng chûa kõp trao têån tay, àêu coân àûúåc nghe thêëy tiïëng anh êëm aáp, vui veã, thên mêåt, chên thaânh trong nhûäng buöíi traâ nûúác àêìu tuêìn. Àöåt ngöåt quaá, baâng hoaâng quaá, Anh àaä ra ài àïí laåi cho chuáng töi möåt sûå huåt hêîng to lúán, möåt nöîi àau khön nguöi. Nguyïîn Xuên Haãi 107

108 TÖÍNG MUÅC LUÅC NÙM

109 TÖÍNG MUÅC LUÅC NÙM

110 TÖÍNG MUÅC LUÅC NÙM

111 TÖÍNG MUÅC LUÅC NÙM

112 DOANH NGHIÏåP & THÕ TRÛÚÂNG 112