Page 1 of 5 c«ng t c giao Êt kho n rõng vµ qu n lý rõng céng ång th«n b n ë tønh hoµ b nh Bïi V n Chóc Chi côc trëng Chi côc PTLN Hoµ B nh Hoµ B nh lµ mét TØnh miòn nói, cã 11 HuyÖn, ThÞ, 214 Phêng, X, ThÞ TrÊn, cã 1.896 xãn b n víi 136.761 hé, 759.555 khèu, víi 7 d n téc anh em chung sèng lµ: Mêng, Kinh, Th i, Tµy, Dao, H M«ng, Hoa. Trong ã: Mêng: 60 % Kinh: 31 % C c d n téc kh c: 9 % Tæng diön tých tù nhiªn: - Êt l m nghiöp ( Cã rõng ) : + Rõng tù nhiªn: + Rõng trång : - Êt N«ng nghiöp: - Êt kh c (chuyªn dïng + thæ c ): - Êt cha sö dông: 466.252 ha 200.173 ha 146.470 ha 53.703 ha 66.759 ha 33.171 ha 166.149 ha Trong ã: Êt b»ng cã kh n ng n«ng nghiöp : Êt åi nói kh n ng l m nghiöp: MÆt níc, s«ng suèi, nói : 3.126 ha 129.144 ha 33.879 ha I. T nh h nh giao Êt, kho n rõng Sau khi thùc hiön nghþ Þnh 02/CP cña chýnh phñ vò giao Êt l m nghiöp cho tæ chøc, hé gia nh, c nh n sö dông æn Þnh, l u dµi vµo môc Ých l m nghiöp, tõ n m 1992 Õn nay tønh Hoµ B nh giao (cêp sæ á ) îc 237.259 ha rõng vµ Êt rõng cho 65.826 hé d n vµ c c x ( cha kó nh ng diön tých thuéc quyòn qu n lý cña c c l m trêng vµ c c tæ chøc kh c). Trong ã diön tých rõng tù nhiªn 129.917 ha (diön tých giao c c hé 118765 ha, giao cho x 11.151 ha, diön tých rõng trång 7248 ha, diön tých Êt trèng, åi träc 100.093 ha.
Page 2 of 5 II. Nh ng tån t¹i trong qu tr nh giao Êt, kho n rõng ë tønh Hoµ B nh ViÖc giao Êt, kho n rõng îc tiõn hµnh tríc khi quy ho¹ch sö dông Êt, nªn sau khi quy ho¹ch 3 lo¹i rõng viöc trión khai thùc hiön x y dùng rõng theo quy ho¹ch gæp nhiòu khã kh n vµ phô thuéc rêt lín vµo th i é cña ngêi d n. DiÖn tých Êt giao cho c c hé manh món, nhá lî mang týnh chêt b nh qu n, nªn khi trión khai c«ng t c qu n lý, b o vö, x y dùng vµ ph t trión rõng rêt khã kh n. Mét sè n i khi tiõn hµnh giao thùc hiön cha theo quy tr nh nªn ngêi d n cha nhën thøc îc vai trß nghüa vô cña ngêi nhën Êt, rõng, kh«ng n¾m îc diön tých, ranh giíi trªn thùc Þa nªn hä cha thùc sù g¾n bã víi rõng ( Æc biöt lµ rõng tù nhiªn). PhÇn lín rõng tù nhiªn ë c c huyön, x sau khi giao, c«ng t c b o vö rõng lu n ßi hái ph i cã týnh céng ång th«n b n, v c c khu rõng tù nhiªn nµy Òu lµ rõng cña céng ång, mæc dï c«ng t c giao Êt, kho n rõng tiõn hµnh Õn tõng hé. C c tæ chøc nh c c L m trêng, Ban qu n lý Rõng phßng hé, Ban qu n lý khu b o tån thiªn nhiªn (rõng Æc dông) c«ng t c giao Êt, kho n rõng cha îc tiõn hµnh (cha îc cêp sæ á). III- Tæng kõt, x y dùng quy íc qu n lý b o vö ph t trión tµi nguyªn rõng: 1- Sù cçn thiõt ban hµnh quy íc qu n lý b o vö ph t trión tµi nguyªn rõng: tõ l u êi, lµng x ViÖt nam h nh thµnh vµ ph t trión qua rêt nhiòu giai o¹n lþch sö. ã lµ mét tæ chøc kinh tõ x héi cã vai trß quan träng trong êi sèng nh n d n. Lµng x kh«ng chø lµ n i c tró, sinh ho¹t cña nh n d n mµ cßn lµ n vþ s n xuêt, lµ tæ chøc x héi mang týnh chêt Æc thï vµ a d¹ng. Trong cuéc sèng ë th«n, x tõ l u h nh thµnh c c tho thuën, quy íc mang týnh chêt tù trþ, nã gióp cho c c thµnh viªn cña céng ång sinh sèng trong mét khu«n khæ nhêt Þnh. C c tho thuën kh«ng mang týnh chêt luët ph p, gß bã nhng l¹i em l¹i hiöu lùc rêt cao, îc h nh thµnh tõ chýnh c c thµnh viªn (cßn gäi lµ h ng íc, quy íc). Trong lünh vùc n ng cao hiöu qu qu n lý, sö dông vµ b o vö tµi nguyªn rõng, duy tr sù ph t trión nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, t¹o ra mét m«i trêng s n xuêt vµ hö thèng chýnh s ch hîp lý phï hîp víi iòu kiön tõng Þa ph ng (th«n, b n, x, khu vùc...). V vëy viöc iòu tra, tæng kõt c c quy íc truyòn thèng vò qu n lý b o vö vµ sö dông tµi nguyªn rõng trong c c th«n b n lµ hõt søc cçn thiõt. ViÖc x y dùng nh ng quy íc b o vö ph t trión rõng Õn tõng th«n b n cã ý nghüa hõt søc quan träng, võa ph t huy nh ng gi trþ truyòn thèng vµ kiõn thøc b n Þa cña tõng Þa ph ng võa lµ c së, éng lùc thóc Èy viöc thùc hiön c«ng t c qu n lý b o vö rõng ngay tõ c së. Ó t ng cêng hiöu lùc qu n lý Nhµ níc vò l m nghiöp, nh»m n ng cao tr ch nhiöm vµ khuyõn khých c c tæ chøc c nh n b o vö, ph t trión rõng, ph t huy t c dông cña rõng phôc vô sù nghiöp x y dùng vµ b o vö tæ quèc. ng vµ Nhµ níc cã hµng lo¹t c c v n b n ph p luët vò b o vö ph t trión rõng ã lµ: NghÞ Þnh sè: 174- H BT, ngµy 17/01/1992 cña Héi ång bé trëng vò thi hµnh luët b o vö vµ ph t trión rõng. NghÞ Þnh sè: 02/CP cña Thñ tíng chýnh phñ quy Þnh vò viöc giao Êt l m nghiöp cho c c tæ chøc, c nh n sö dông æn Þnh, l u dµi vµ môc Ých l m nghiöp. NghÞ Þnh sè: 01/CP, ngµy 04/01/1995 cña chýnh phñ vò viöc giao kho n Êt l m nghiöp, n«ng nghiöp trong c c doanh nghiöp Nhµ níc. NghÞ Þnh sè: 163/CP/1999/N -CP ngµy 16/11/1999 cña ChÝnh phñ V/v giao Êt, cho thuª Êt l m nghiöp cho c c tæ chøc hé gia nh vµ c nh n sö dông æn Þnh l u dµi vµo môc Ých l m nghiöp. QuyÕt Þnh sè: 245/Q -TTg ngµy 21/12/1998 cña Thñ tíng chýnh phñ V/v thùc hiön tr ch nhiöm qu n lý Nhµ Níc cña c c cêp vò rõng vµ Êt rõng.
Page 3 of 5 QuyÕt Þnh sè: 08/Q -TTg ngµy 11/01/2001 c u Thñ tíng chýnh phñ V/v ban hµnh quy chõ qu n lý rõng Æc dông, rõng phßng hé, rõng s n xuêt vµ rõng tù nhiªn. C c cêp, c c ngµnh cã rêt nhiòu c c v n b n quy Þnh viöc b o vö vµ ph t trión rõng vµ gçn y viöc thùc hiön d n chñ trong nh n d n, c c Þa ph ng trong c níc thùc hiön hiön quy chõ d n chñ ë côm d n c trong ã cã nh ng quy Þnh thùc hiön quy chõ d n chñ trong lünh vùc b o vö vµ ph t triªn rõng. Nhng trong thùc tiôn viöc p dông c c v n b n ph p luët cña Nhµ níc cha îc triöt Ó vµ nghiªm minh víi lý do: Sù nhën thøc (ý thøc ph p luët) tr nh é d n trý thêp, êi sèng cßn nhiòu khã kh n. Ph p luët kh«ng thó iòu chønh hõt c c hµnh vi hµng ngµy cña nh n d n ta. Do vëy viöc x y dùng quy íc b o vö vµ ph t trión rõng lµ cçn thiõt vµ rêt quan träng, gãp phçn hç trî kh«ng nhá trong viöc thùc hiön ph p luët cña Nhµ níc, ph t huy quyòn lµm chñ cña nh n d n. Lµ c«ng cô hç trî dæc lùc cho c c cuéc vën éng duy tr an ninh, trët tù, vö sinh, m«i trêng, gãp phçn x y dùng nõp sèng v n minh, x y dùng t nh oµn kõt xãm lµng t- ng th n t ng i, b o vö tµi nguyªn quèc gia, gãp phçn xo ãi, gi m nghìo, x y dùng quª h ng giµu Ñp. Quy íc b o vö vµ ph t trión rõng lµ v n b n ph p luët îc thó chõ ho cô thó gi g n vµ ph t huy b n s¾c, truyòn thèng, phong tôc tëp qu n tèt Ñp cña nh n d n trong viöc b o vö vµ ph t trión rõng ë Þa ph ng. Néi dung c b n îc quy Þnh trong quy íc lµ nh ng quy t¾c ¹o øc míi (Quy ph¹m ¹o øc) do c c thµnh viªn trong côm d n c tho thuën quy Þnh Ó b o vö vµ ph t trión rõng, phï hîp víi ph p luët hiön hµnh vµ îc c quan nhµ níc cã thèm quyòn c«ng nhën vµ cho phðp thùc hiön. Quy íc trë thµnh v n b n ph p lý nã dîc quy Þnh cô thó, chi tiõt cña tõng côm d n c, nªn nã cã t nh cô thó vµ ù c thùc hiön cô thó vµ triöt Ó. 2- Quy íc qu n lý b o vö vµ ph t trión rõng I. Nh ng quy Þnh chung Quy íc qu n lý b o vö vµ ph t trión rõng quy Þnh nh ng biön ph p qu n lý, b o vö, ph t trión rõng, têt c mäi ngêi, hé gia nh ë c c Þa ph ng Ò cã tr ch nhiöm, nghüa vô thùc hiön tèt nh ng quy Þnh trong quy íc nµy. Quy íc qu n lý b o vö vµ ph t trión rõng îc p dông cho viöc thùc hiön qu n lý, b o vö, ph t trión rõng ë th«n... X... HuyÖn...TØnh... Mäi hµnh vi vi ph¹m nh ng quy Þnh t¹i quy íc nµy ph i bþ kióm ióm, gi o dôc vµ xö lý theo quy Þnh cña ph p luët. C c hé gia nh, mäi ngêi d n ë Þa ph ng chêp hµnh tèt quy íc qu n lý b o vö vµ ph t trión rõng sï îc nh n d n, chýnh quyòn Ò nghþ c quan nhµ níc cã thèm quyòn khen thëng. II. NghÜa vô, tr ch nhiöm cña céng ång vµ nh n d n trªn Þa bµn 1. ChÊp hµnh tèt c c chñ tr ng, chýnh s ch cña ng vµ ph p luët cña Nhµ níc, nghiªm chønh thùc hiön c c quy Þnh cña Nhµ níc vò Qu n lý & B o vö rõng. 2. TÝch cùc tham gia b o vö rõng (rõng tù nhiªn, rõng trång) trong khu vùc cña xãm, x qu n lý. Thùc hiön nghiªm tóc c c quy Þnh vò phßng chèng ch y rõng. Khi ph t hiön ch y rõng cçn b o ngay cho xãm hoæc tæ b o vö, KiÓm l m ang ãng trªn Þa bµn hoæc UBND x, ång thêi tham gia ch a ch y rõng. - Tríc khi èt n ng Ó trång Ng«, Lóa vµ c c lo¹i c y dù n ph i b o c o cho xãm hoæc tæ b o vö rõng nhêt trý cho èt th c c hé míi îc èt. ViÖc èt n ng lµm réy ph i thùc hiön theo óng quy ho¹ch. 3. Thµnh lëp tæ b o vö rõng cña xãm, ph i îc sù nhêt trý týn nhiöm cña nh n d n bçu ra, Æt díi sù chø ¹o vµ iòu hµnh cña trëng xãm hoæc nhãm trëng. 4. Ph t hiön, tè gi c cña èi tîng khai th c, mua b n, vën chuyón, tµng tr l m s n tr i phðp, cè ý ph ho¹i tµi nguyªn rõng, tham gia b¾t gi c c èi tîng nµy giao cho xãm, tæ b o vö vµ c c ngµnh chøc n ng xö lý.
Page 4 of 5 5. Kh«ng tuú tiön xö lý gi i quyõt c c èi tîng vi ph¹m mµ ph i îc sù nhêt trý cña xãm, x vµ c c ngµnh liªn quan theo óng quy Þnh cña ph p luët. 6. Trong dþp tõt trång c y, trëng xãm tæ chøc ngµy Çu xu n trång c y, c c hé trong xãm ph i tham gia trång tõ 10 15 c y theo hai bªn êng tõ Çu xãm Õn cuèi xãm. III. Quy Þnh vò c«ng t c qu n lý, b o vö vµ ph t trión tµi nguyªn rõng vµ c c nguån tµi nguyªn kh c trªn Þa bµn th«n b n 0. CÊm khai th c, vën chuyón mua b n, tµng tr, sö dông tr i phðp gç vµ c c lo¹i l m s n kh c. 1. CÊm s n b¾n, béy b¾t, sö dông tr i hðp éng vët hoang d. 2. CÊm èt ph rõng lµm n ng réy, èt than díi t n rõng díi mäi h nh thøc. Kh«ng dïng löa tuú tiön trong rõng 3. CÊm ch n th gia sóc ë nh ng n i rõng non míi trång, rõng ang t i sinh. 4. Kh«ng lên chiõm tr i phðp Êt rõng tù nhiªn hoæc rõng trång, x m chiõm Êt ai cña nhau Ó x y ra tranh chêp. 5. Kh«ng næ m n, dïng xung kých iön, ho chêt nh b¾t c, thuû s n ë c c khe suèi, khu vùc s«ng. 6. CÊm næ m n khai th c, µo bíi Êt tuú tiön g y s¹t lë lµm huû ho¹i Êt ai, khi næ m n, khai th c ph i îc cêp cã thèm quyòn cho phðp. IV) Nh ng quyòn lîi vµ nghüa vô cña céng ång vµ nh n d n trong x 1. îc hëng nh ng thµnh qu lao éng do m nh s n xuêt lµm ra tõ trång rõng, hëng nh ng s n phèm trung gian qua nhën kho n trång, b o vö rõng îc tù do t m thþ trêng tiªu thô c c s n phèm vµ hëng tiòn thï lao tõ viöc thùc hiön trång, b o vö rõng. 2. îc hëng c c chýnh s ch u i cña Nhµ níc èi víi nh n d n ang sinh sèng vµ b o vö ph t trión rõng. 3. îc phðp Ò nghþ cêp cã thèm quyòn xem xðt, gi i quyõt nh ng nhu cçu vò gç, l m s n phôc vô cho nh ng nhu cçu thiõt yõu, îc hëng quyòn lîi vò rõng sau khi thøc hiön Çy ñ c c chõ é nghüa vô cña m nh vµ cam kõt thùc hiön. a) VÒ èi tîng: - u tiªn cho c c c«ng tr nh cña xãm, c«ng tr nh phôc vô s n xuêt n«ng nghiöp. X y dùng söa ch a c c c«ng tr nh phóc lîi c«ng céng cña th«n vµ c c hé gia nh chýnh s ch x héi ang gæp khã kh n vò nhµ ë vµ å dïng thiõt yõu b»ng gç. - Hé gia nh nghìo khæ cã c«ng trong phong trµo b o vö rõng îc nh n d n trong th«n bçu chän. b) VÒ môc Ých sö dông: Gç lµm quan tµi Gç phôc vô cho s n xuêt, x y dùng c c c«ng tr nh cña xãm. Gç lµm å gia dông. Gç Ó lµm nhµ. 4. îc nhën Êt Ó trång rõng, nhën kho n b o vö rõng vµ tham gia c c ho¹t éng trång rõng, b o vö rõng do th«n x tæ chøc.
Page 5 of 5 5. Ch n nu«i gia sóc, gia cçm díi t n rõng Ó ph t trión kinh tõ óng theo quy tr nh, quy Þnh. 6. Ph t trión kinh tõ hé gia nh th«ng qua thùc hiön s n xuêt n«ng l m kõt hîp. 7. øng dông tiõn bé khoa häc kü thuët, Çu t th m canh ph t trión s n xuêt, häc tëp rót kinh nghiöm vµ x y dùng c c m«h nh s n xuêt n«ng l m nghiöp. 8. Kh o s t, tæ chøc gieo m, g y trång c c loµi c y b n Þa vµ kh o nghiöm g y trång c c loµi c y nhëp néi cã gi trþ kinh tõ vµ c y quý hiõm. V) Tr ch nhiöm vµ nghüa vô cña trëng th«n 1. Tr ch nhiöm: Híng dén, chø ¹o nh n d n thùc hiön c c néi dung quy íc, thùc hiön tèt c«ng t c qu n lý b o vö rõng cña th«n. Tæ chøc hoµ gi i, thuyõt phôc c c trêng hîp tranh chêp, c c èi tîng vi ph¹m quy íc qu n lý b o vö rõng. Cã tr ch nhiöm «n èc tæ b o vö rõng kióm tra, gi m s t. Ph t hiön g ng ngêi tèt, viöc tèt trong viöc qu n lý b o vö rõng. Ó Ò nghþ cêp trªn khen thëng. 2. NghÜa vô: X c nhën c c èi tîng hé gia nh cã n xin khai th c Ó sö dông lµm nhµ vµ c c c«ng tr nh, å gia dông Ó tr nh cêp cã thèm quyòn. Tæ chøc ng n chæn lëp biªn b n c c èi tîng vi ph¹m c c quy Þnh vò qu n lý b o vö rõng, b o c o vµ Ò xuêt c c c quan cã thèm quyòn xö lý vi ph¹m. Ò xuêt thay æi thµnh viªn tæ b o vö rõng, khi m¾c sai ph¹m hay kh«ng nhiöt t nh trong c«ng t c. Tæ chøc c c cuéc häp Þnh kú mét lçn hoæc ét xuêt Ó µnh gi kõt qu ho¹t éng cña tæ. Tæ chøc häp phª b nh kióm ióm nh ng èi tîng, gia nh vi ph¹m quy íc cña th«n b n Ò ra. VI. Tæ chøc vµ hiöu lùc thùc hiön Trong th«n, c c oµn thó, tæ b o vö rõng cã tr ch nhiöm tæ chøc, thùc hiön quy íc, mäi ngêi d n trong th«n xãm Òu ph i thùc hiön quy íc nµy. Qu tr nh thùc hiön quy íc hé gia nh hay c nh n nµo thùc hiön tèt sï îc Ò nghþ cã c c h nh thøc khen thëng. Mäi thµnh viªn trong x, xãm vi ph¹m quy íc trªn tuú theo møc é sï bþ sö ph¹t theo c c h nh thøc do x quyõt Þnh. Quy íc nµy cã hiöu lùc hoæc söa æi, bæ sung khi cã a sè nh n d n trong th«n x bióu quyõt nhêt trý t¹i héi nghþ th«n, sau ã b o c o H ND, UBND phêng, x xem xðt tr nh Chñ tþch UBND HuyÖn phª duyöt míi cã hiöu lùc thi hµnh. Quy íc nµy cã hiöu lùc kó tõ ngµy Uû ban nh n d n huyön ký quyõt Þnh ban hµnh.