file://Z:ProjectActive ProjectsMRC964DataMI-docsSingleFil

Bản ghi

1 Page 1 of 71 Bé N«ng NghiÖp vµ Ph t trión N«ng th«n Ch ng tr nh Ph t trión N«ng th«n MiÒn nói ViÖt Nam - Thôy ión Ph n tých nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch, thó chõ qu n lý l m nghiöp t¹i 5 tønh cã dù n ph t trión n«ng th«n miòn nói ViÖt Nam - Thôy ión Vò H u Tuynh Cè vên ng¾n h¹n vò chýnh s ch l m nghiöp Th ng 9 n m 2001 Môc lôc Lêi nãi Çu 5 PhÇn thø NhÊt : Qu tr nh æi míi chýnh s ch L m nghiöp ë ViÖt Nam 7 1. Thêi kú 1955 Õn Thêi kú tõ 1986 Õn nay 9 PhÇn thø Hai: Nh ng néi dung chýnh s ch vµ tiªu chý dïng Ó ph n tých nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön c c chýnh s ch l m nghiöp trªn Þa bµn 5 tønh vïng dù n MRDP 13 A- VÒ thùc hiön chýnh s ch vµ thó chõ qu n lý Êt l m nghiöp 13 B- VÒ thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh èi víi c c ho¹t éng l m nghiöp 15 C- VÒ viöc tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp 18 D- VÒ tæ chøc ph n c«ng ph n cêp Ó thùc hiön chøc n ng qu n lý nhµ níc vò rõng vµ Êt l m nghiöp 20 E- VÒ thùc hiön chýnh s ch khai th c hëng lîi tõ rõng 25 PhÇn thø Ba: Ph n tých, nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch c chõ qu n lý l m nghiöp cña c c tønh trong vïng dù n 31 I. TØnh Hµ Giang 31 II. TØnh Yªn B i 46 III TØnh Lµo Cai IV. TØnh Phó Thä 76 V. TØnh Tuyªn Quang 88

2 Page 2 of 71 VI. Tãm t¾t kõt qu ph n tých t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp ë 5 tønh 101 Phô lôc 109 Tµi liöu tham kh o 109 Danh s ch nh ng ngêi tiõp xóc pháng vên trao æi trong qu tr nh ph n tých t nh h nh thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp ë 5 tønh 112 Lêi nãi Çu C c tønh n»m trong vïng dù n ch ng tr nh Ph t trión n«ng th«n MiÒn nói ViÖt Nam - Thuþ ión (MRDP) gåm cã: Hµ Giang, Tuyªn Quang, Lµo Cai, Yªn B i vµ Phó Thä. Trong h n 10 n m qua, chýnh s ch L m nghiöp cña ViÖt Nam tõng bíc chuyón æi tõ mét nªn l m nghiöp Nhµ níc sang l m nghiöp nh n d n; tõ l m nghiöp lêy khai th c sö dông rõng lµm nhiöm vô chñ yõu sang l m nghiöp lêy viöc kh«i phôc, ph t trión vèn rõng lµm nhiöm vô hµng Çu; tõ viöc qu n lý l m nghiöp mét c ch trïng chðo tiõn Õn ph n Þnh mét c ch râ rµng gi a chøc n ng qu n lý Nhµ níc cña chýnh quyòn c c cêp víi chøc n ng qu n lý s n xuêt kinh doanh cña c c l m trêng quèc doanh, thùc hiön ph n c«ng ph n cêp mét c ch râ rµng cô thó tr ch nhiöm qu n lý Nhµ níc vò l m nghiöp cho chýnh quyòn bèn cêp: Trung ng, TØnh, HuyÖn, X. Cïng víi c níc, n m tønh nãi trªn tých cùc trión khai thùc hiön c c chýnh s ch æi míi trong l m nghiöp. Nhng do iòu kiön tù nhiªn, kinh tõ, x héi kh c nhau nªn viöc trión khai thùc hiön c c chýnh s ch æi míi trong l m nghiöp ë mçi tønh ¹t îc nh ng møc é kh c nhau. B o c o nµy cã nhiöm vô i s u ph n tých nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch, c chõ qu n lý l m nghiöp cña Nhµ níc t¹i 5 tønh n»m trong vïng ho¹t éng cña ch ng tr nh ph t trión n«ng th«n miòn nói ViÖt Nam - Thuþ ión Ó tõ ã rót ra nh ng vên Ò chung nhêt gióp cho viöc æi míi c chõ chýnh s ch hiön hµnh. Néi dung b o c o gåm nh ng phçn sau y: PhÇn thø nhêt: Qu tr nh æi míi chýnh s ch l m nghiöp ë ViÖt Nam. PhÇn thø hai: Nh ng tiªu chý ph n tých nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp ë 5 tønh. PhÇn thø ba: Ph n tých viöc trión khai thùc hiön c chõ chýnh s ch l m nghiöp ë 5 tønh. I. TØnh Hµ Giang II. TØnh Yªn B i III. TØnh Lµo Cai IV. TØnh Phó Thä V. TØnh Tuyªn Quang VI. Tãm t¾t kõt qu ph n tých t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp ë 5 tønh. PhÇn thø NhÊt : Qu tr nh æi míi chýnh s ch L m nghiöp ë ViÖt Nam

3 Page 3 of 71 KÓ tõ sau khi kõt thóc cuéc chiõn tranh chèng Ph p (1954) Õn nay ngµnh L m nghiöp ViÖt Nam tr i qua hai thêi kú víi nh ng Æc trng chñ yõu nh sau: 1. Thêi kú 1955 Õn Trong thêi kú nµy, chýnh s ch L m nghiöp ë MiÒn B¾c ViÖt Nam (trong nh ng n m tõ ) vµ l m nghiöp c níc (trong nh ng n m tõ 1976 Õn 1986) cã nh ng Æc trung chñ yõu sau: 1.1. L m nghiöp cña Nhµ níc, v Nhµ níc vµ do lùc lîng Nhµ níc thùc hiön: Nhµ níc chø giao rõng vµ Êt rõng cho c c tæ chøc Nhµ níc (L m trêng quèc doanh). Vµo thêi ióm cao nhêt, c níc cã 413 l m trêng quèc doanh îc Nhµ níc giao qu n lý 8,7 triöu ha rõng vµ Êt rõng, trong ã cã gçn 6 triöu ha rõng tù nhiªn, nh ng diön tých rõng giçu, cã tr lîng lín trªn 150 m 3 /ha chø giao cho c c l m trêng qu n lý, sö dông. Mét bé phën diön tých rõng vµ Êt rõng kh«ng lín (kho ng 1,8 triöu ha) îc giao cho c c hîp t c x n«ng nghiöp. Ngêi d n miòn nói vµ céng ång Þa ph ng kh«ng îc giao rõng vµ Êt rõng Ó s n xuêt kinh doanh. Mäi ho¹t éng l m nghiöp Òu nh»m thùc hiön c c chø tiªu kõ ho¹ch Nhµ níc. Thêi ã, chø tiªu kõ ho¹ch lµ ph p lönh, kh«ng hoµn thµnh kõ ho¹ch còng cã nghüa lµ vi ph¹m ph p luët. ChØ tiªu kõ ho¹ch chø nh»m thùc hiön môc tiªu cña Nhµ níc, lîi Ých cô thó vµ trùc tiõp cña ngêi d n miòn nói Ýt îc quan t m mét c ch tho ng. Tham gia vµo c c ho¹t éng l m nghiöp chñ yõu lµ c c l m trêng quèc doanh vµ c c c«ng ty Nhµ níc. C c tæ chøc nµy tuyón mé lao éng lµ ngêi c c tønh miòn xu«i, mçi l m trêng cã kho ng 200 Õn 400 c«ng nh n, cã l m trêng cã tíi gçn mét ngµn c«ng nh n, sè c«ng nh n l m trêng lµ ngêi Þa ph ng rêt Ýt, ngêi d n miòn nói bþ t ch khái nghò rõng, hä kh«ng thiõt tha g¾n bã víi rõng, cã c héi lµ t m c ch Ó ph rõng lµm n ng réy nh»m gi i quyõt nhu cçu l ng thùc cho cuéc sèng hµng ngµy Trong ho¹t éng l m nghiöp, chø chó träng khai th c sö dông l m s n tõ rõng, cha chó träng óng møc Õn viöc kh«i phôc vµ ph t trión vèn rõng, ph t huy t c dông phßng hé vµ b o tån cña rõng: Trong thêi kú tõ 1976 Õn 1986 chø týnh riªng s n lîng gç hµng ho do c c lùc lîng quèc doanh khai th c tõ rõng tù nhiªn b nh qu n mçi n m vµo kho ng 2.5 Õn 3 triöu m 3 gç vµ 12 triöu Ster cñi, hµng tr m triöu c y tre nøa, trong khi c«ng t c b o vö, nu«i dìng rõng cßn nhiòu bêt cëp nªn diön tých rõng tù nhiªn bþ suy gi m mçi n m kho ng ha. DiÖn tých rõng trång míi dï cè g¾ng l¾m mçi n m chø ¹t kho ng ha, diön tých rõng trång míi kh«ng ñ bï ¾p diön tých rõng bþ mêt. Tû lö che phñ cña rõng vµo n m 1990 chø cßn 28,9%. Trong chø tiªu kõ ho¹ch giao cho c c l m trêng quèc doanh chø cã chø tiªu "danh môc vµ sè lîng l m s n ph i khai th c vµ giao nép" míi lµ chø tiªu ph p lönh, nõu kh«ng hoµn thµnh chø tiªu nµy, gi m èc l m trêng cã thó bþ khión tr ch, c nh c o vµ thëm chý cã thó bþ c ch chøc, cßn chø tiªu trång rõng míi, b o vö nu«i dìng rõng tù nhiªn chø lµ chø tiªu híng dén, l m trêng thùc hiön Õn u hay Õn ã kh«ng thùc hiön îc còng kh«ng ph i nhën bêt cø h nh thøc kû luët nµo Trong c«ng t c qu n lý, cßn lén l«n gi a chøc n ng qu n lý Nhµ níc víi chøc n ng qu n lý s n xuêt kinh doanh. Tr ch nhiöm qu n lý cña c c c quan vµ c c cêp cha râ rµng nªn cã t nh tr¹ng trïng chðo, an xen vµo nhau trong gi i quyõt mét sè c«ng viöc trong khi cã néi dung qu n lý l¹i bþ bá sãt, ïn Èy cho nhau kh«ng c quan nµo thùc hiön: C c c quan chýnh quyòn Nhµ níc kh«ng tëp trung vµo qu n lý Nhµ níc mµ l¹i can thiöp vµo chøc n ng qu n lý s n xuêt kinh doanh cña c c doanh nghiöp l m nghiöp Nhµ níc nh ra lönh cho l m trêng ph i s n xuêt mæt hµng g víi sè lîng bao nhiªu, ph i b n cho ai vµ víi gi c nµo, trong khi l m trêng quèc doanh lµ mét doanh nghiöp Nhµ níc l¹i kh«ng chø tëp trung vµo s n xuêt kinh doanh mµ cßn ph i lo nh ng vên Ò ph t trión kinh tõ x héi trªn Þa bµn nh tæ chøc vµ qu n lý c c c së gi o dôc, kh m ch a bönh cña c«ng nh n vµ d n c Þa ph ng, vµ c biöt cã l m trêng cßn lµm lu«n c c«ng t c qu n lý nh n, hé khèu vµ h«n nh n cña c n bé c«ng nh n viªn vµ d n c Þa ph ng v cha thµnh lëp n vþ hµnh chýnh ë vïng Êt míi. KÕt qu lµ l m trêng kh«ng thó tëp trung mäi nç lùc vµo ho¹t éng s n xuêt kinh doanh vµ còng

4 Page 4 of 71 kh«ng ph i chþu tr ch nhiöm vò kõt qu ho¹t éng s n xuêt kinh doanh cña m nh, nõu cã l i th nép cho Nhµ níc vµ nõu bþ lç th îc Nhµ níc cêp bï lç. 2. Thêi kú tõ 1986 Õn nay thùc hiön chýnh s ch æi míi trong l m nghiöp îc thó hiön ë nh ng néi dung sau y: 2.1. tõng bíc chuyón æi tõ l m nghiöp Nhµ níc sang l m nghiöp nh n d n, g¾n nhiöm vô b o vö, ph t trión rõng víi vên Ò ph t trión kinh tõ x héi trªn Þa bµn: i. NÕu nh tríc kia, kinh tõ hé gia nh chø îc coi lµ kinh tõ phô cña hîp t c x n«ng nghiöp th Õn 1988, NghÞ quyõt 10 kh¼ng Þnh hé gia nh lµ n vþ kinh tõ tù chñ, cã t c ch ph p nh n, îc b nh ¼ng trong c c quan hö kinh tõ vµ ph p luët víi c c thµnh phçn kinh tõ kh c. ii. LuËt b o vö ph t trión rõng (1991), LuËt Êt ai (1993) vµ c c v n b n ph p quy díi luët nh NghÞ Þnh 02 (1994), NghÞ Þnh 163 (1998) Òu quy Þnh : Nhµ níc giao Êt l m nghiöp vµ giao rõng cho c c tæ chøc, hé gia nh, c nh n Ó sö dông vµo môc Ých l m nghiöp, thêi h¹n giao Êt, giao rõng lµ 50 n m vµ cã thó îc giao tiõp, h¹n møc Êt îc giao lµ 30 ha/hé, nõu cã nhu cçu sö dông nhiòu h n th îc thuª Êt, hoæc nhën kho n tõ c c chñ Êt kh c. Ngêi îc giao Êt giao rõng îc Nhµ níc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt, cã quyòn chuyón æi, chuyón nhîng, cho thuª thõa kõ, thõ chêp Ó vay vèn hoæc gãp vèn liªn doanh b»ng gi trþ sö dông thöa Êt ã. iii. NghÞ Þnh 01 (1995) quy Þnh: Nh ng tæ chøc Nhµ níc (nh c c l m trêng quèc doanh, c c Ban qu n lý rõng phßng hé, rõng Æc dông) îc Nhµ níc giao Êt, giao rõng cã thó em nh ng diön tých Êt vµ rõng ã Ó kho n æn Þnh l u dµi tõ 20 Õn 50 n m cho hé gia nh vµ c nh n theo nh ng hîp ång kho n îc hai bªn tho thuën trªn nguyªn t¾c b o m lîi Ých tho ng cho c bªn kho n vµ bªn nh n kho n. - NÕu nh tríc kia, trong c c kõ ho¹ch l m nghiöp, ngêi ta chø n thuçn chó ý Õn c c chø tiªu b o vö, kh«i phôc hoæc trång míi rõng th ngµy nay viöc b o vö ph t trión rõng îc x y dùng vµ thùc thi theo tõng dù n, trong ã nh ng nhiöm vô b o vö vµ ph t trión rõng îc kõt hîp chæt chï víi viöc gi i quyõt nh ng nhiöm vô kinh tõ, x héi trªn Þa bµn. Nh ng quy Þnh trªn y thùc sù t¹o ra nh ng tiòn Ò Ó thùc hiön x héi hãa nghò rõng, chuyón l m nghiöp Nhµ níc thµnh l m nghiöp nh n d n chuyón tõ nòn l m nghiöp lêy khai th c lîi dông rõng lµ chýnh sang nòn l m nghiöp lêy viöc phôc håi vµ ph t trión rõng lµm nhiöm vô träng t m: i. N m 1991, Quèc héi th«ng qua LuËt b o vö vµ ph t trión rõng, n m 2001 Quy chõ qu n lý ba lo¹i rõng Æc dông, phßng hé vµ s n xuêt îc ban hµnh kìm theo QuyÕt Þnh 08 cña Thñ tíng ChÝnh phñ, trong c c v n b n nãi trªn Nhµ níc c n cø vµo môc Ých sö dông Ó chia rõng thµnh ba lo¹i: rõng Æc dông, rõng phßng hé, rõng s n xuêt vµ Þnh râ c ch thøc, møc é t c éng vµo mçi lo¹i nh»m ¹t tíi môc tiªu mong muèn. ii. N m 1996 ChÝnh phñ cho x y dùng vµ thùc thi Ò n:. Gi m dçn i tíi nh chø khai th c gç rõng tù nhiªn.. Thùc hiön Ò n nµy, s n lîng gç hµng ho khai th c trong rõng tù nhiªn theo chø tiªu kõ ho¹ch Nhµ níc trong nh ng n m tõ 1995 trë vò tríc ang tõ 2,5-3 triöu m 3 /n m, th tõ n m 1996 trë vò sau chø cßn m 3 /n m. ång thêi viöc kióm tra, kióm so t khai th c gç rõng tù nhiªn còng îc thùc hiön mét c ch nghiªm ngæt. Hµng n m Thñ t- íng ChÝnh phñ c n cø vµo nhu cçu sö dông gç rõng tù nhiªn cña c c Þa ph ng vµ c c ngµnh Ó quy Þnh h¹n møc s n lîng gç îc phðp khai th c tõ rõng tù nhiªn trong toµn quèc. Bé N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n c n cø vµo t nh h nh tµi nguyªn rõng Ó phèn bæ s n lîng gç khai th c tõ rõng tù nhiªn cho mçi tønh. Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n chø Þnh n vþ cã rõng lëp thiõt kõ khai th c vµ tæ chøc Héi ång thèm Þnh thiõt kõ khai th c, tr nh Uû ban nh n d n tønh phª duyöt Ó Së cêp phðp khai th c. Qu tr nh khai th c rõng Òu Æt díi sù kióm tra gi m s t chæt chï cña lùc lîng kióm l m. Gç khai th c ra Òu ph i lëp lý lþch cña tõng khóc gç, ãng dêu bóa kióm l m Ó x c nhën gç khai th c hîp ph p míi îc phðp vën chuyón Õn n i tiªu thô.

5 Page 5 of 71 iii. Tõ n m 1993 Õn 1998 thùc hiön ch ng tr nh 327 víi tæng vèn Çu t kho ng gçn 3 ngµn tû ång Ó b o vö, khoanh nu«i t i sinh vµ trång rõng nh»m phñ xanh Êt trèng åi träc, n ng cao kh n ng phßng hé cña rõng. KÕt qu cña ch ng tr nh nµy kho n cho d n b o vö îc 2 triöu ha rõng phßng hé, Æc dông, trång míi ha rõng vµ hµng ngµn ha c y c«ng nghiöp vµ c y n qu cã kh n ng phßng hé nh c y rõng. iiii. Tõ n m 1999 trión khai thùc hiön ch ng tr nh 5 triöu ha rõng. Ch ng tr nh nµy dù kiõn thùc hiön trong 12 n m ( ) víi nh ng nhiöm vô cô thó nh sau: + B o vö b»ng îc tµi nguyªn rõng hiön cã i «i víi khoanh nu«i t i sinh phôc håi 2 triöu ha rõng tù nhiªn (chñ yõu lµ rõng phßng hé vµ Æc dông). + Trång míi 2 triöu ha rõng trªn Êt trèng åi träc, trong ã cã 1 triöu ha rõng phßng hé vµ 1 triöu ha rõng s n xuêt. + Trång 1 triöu ha c y c«ng nghiöp, c y n qu cã t c dông phßng hé nh c y rõng. Nhê nh ng nç lùc nh trªn nªn diön tých rõng cña toµn quèc còng nh trªn Þa bµn 5 tønh diôn biõn theo chiòu híng tých cùc (xem b ng 1 vµ 2). B ng 1*: DiÖn tých rõng tù nhiªn cña toµn quèc vµ trªn Þa bµn 5 tønh ë hai n m 1992 vµ DiÖn tých rõng tù nhiªn (Ha ) N m Toµn quèc N m tønh / ,42% 138,20% * Tû lö che phñ cña rõng trªn ph¹m vi c níc n m 1992 lµ 28,9%, n m 1999 t ng lªn 33,2%. Trªn Þa bµn5 tønh t ng tõ 21% lªn 38,4%. Trªn Þa bµn c níc diön tých rõng tù nhiªn n m 1999 so víi 1992 t ng 9,42%, chø tiªu ã trªn Þa bµn 5 tønh lµ 38,2%. B ng 2* : DiÖn tých Êt cã rõng cña toµn quèc vµ trªn Þa bµn 5 tønh ë hai n m 1995 vµ DiÖn tých Êt cã rõng (Ha ) N m Toµn quèc N m tønh / ,34% 164,16% * Theo tµi liöu kióm kª rõng n m 1992, 1999 vµ b o c o c c Þa ph ng n m Trªn Þa bµn c níc, diön tých rõng (gåm rõng tù nhiªn vµ rõng trång ) n m 1999 so víi 1995 t ng 17,34%, chø tiªu ã trªn Þa bµn 5 tønh lµ 64,16% ph n Þnh râ chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò l m nghiöp víi chøc n ng qu n lý s n xuêt kinh doanh, tr chøc n ng qu n lý s n xuêt kinh doanh vò cho c c doanh nghiöp. C c c quan qu n lý Nhµ níc vò l m nghiöp chø cßn

6 Page 6 of 71 thùc hiön nh ng néi dung c«ng viöc nh sau: a) iòu tra ph n lo¹i rõng, ph n Þnh ranh giíi rõng vµ Êt l m nghiöp trªn b n å vµ trªn thùc Þa Õn n vþ hµnh chýnh cêp x, thèng kª theo dâi diôn biõn vò rõng, biõn éng vò Êt l m nghiöp. b) LËp quy ho¹ch, kõ ho¹ch b o vö ph t trión rõng vµ sö dông rõng, Êt l m nghiöp trªn ph¹m vi c níc vµ ë tõng Þa ph ng. c) Ban hµnh c c v n b n ph p luët vò qu n lý, b o vö, ph t trión rõng vµ sö dông rõng, Êt l m nghiöp vµ tæ chøc thùc hiön c c v n b n ban hµnh theo thèm quyòn îc ph p luët quy Þnh. d) Giao Êt l m nghiöp vµ giao rõng, thu håi Êt l m nghiöp vµ thu håi rõng. e) ng ký, lëp vµ qu n lý sæ Þa chýnh, cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt (sæ á). g) KiÓm tra, thanh tra vµ xö lý c c vi ph¹m trong viöc chêp hµnh luët ph p, chýnh s ch vò qu n lý, b o vö ph t trión rõng sö dông rõng, Êt l m nghiöp. h) Gi i quyõt c c tranh chêp vò rõng vµ Êt l m nghiöp. Ó lµm râ tr ch nhiöm cña c c c quan kh c nhau trong cïng mét cêp vµ c c cêp kh c nhau trong cïng mét ngµnh vò viöc thùc hiön nh ng chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng nh nªu trªn, th ng 12/1998 Thñ tíng ChÝnh phñ ban hµnh QuyÕt Þnh /Q -TTg vò thùc hiön tr ch nhiöm qu n lý Nhµ níc cña c c cêp vò rõng vµ Êt l m nghiöp. Theo ã Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n îc x c Þnh lµ c quan chøc n ng gióp Uû ban nh n d n tønh thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng. Së Þa chýnh lµ c quan chøc n ng gióp Uû ban nh n d n tønh qu n lý Nhµ níc vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp. Chi côc KiÓm l m lµ c quan thùc hiön tr ch nhiöm kióm tra gi m s t viöc thi hµnh ph p luët vò qu n lý, b o vö vµ ph t trión rõng, sö dông rõng trªn Þa bµn tønh. Trong trêng hîp Æc biöt cã tr ch nhiöm phèi hîp víi lùc lîng C«ng an, Qu n éi trªn Þa bµn Ó tuçn tra truy quðt bän l m tæc b o vö rõng vµ phßng ch a ch y rõng. QuyÕt Þnh 245 còng quy Þnh kh cô thó tr ch nhiöm cña chýnh quyòn c c cêp trong viöc thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng, tuy nhiªn sè tønh cã v n b n híng dén vµ tæ chøc trión khai thùc hiön QuyÕt Þnh 245 cßn rêt Ýt. ChÝnh quyòn c së ë nhiòu x cha n¾m v ng néi dung cña QuyÕt Þnh 245 nªn cha thêy hõt tr ch nhiöm cña cêp m nh trong c«ng t c qu n lý b o vö rõng. PhÇn thø Hai: Nh ng néi dung chýnh s ch vµ tiªu chý dïng Ó ph n tých nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön c c chýnh s ch l m nghiöp trªn Þa bµn 5 tønh vïng dù n MRDP Theo tµi liöu thèng kª: sè lîng v n b n ph p luët cã liªn quan Õn chýnh s ch l m nghiöp îc ban hµnh tõ 1990 Õn nay lªn Õn con sè 113. Chóng ta kh«ng thó tiõn hµnh ph n tých viöc trión khai thùc hiön chýnh s ch theo tõng v n b n nãi trªn mµ chø cã thó ph n tých theo tõng nhãm c c néi dung chýnh s ch cña cïng mét lünh vùc nh b ng sau y: B ng 3: Nh ng tiªu chý, néi dung chýnh s ch dïng Ó ph n tých, nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön c c chýnh s ch l m nghiöp trªn Þa bµn 5 tønh vïng dù n MRDP A-VÒ thùc hiön chýnh s ch vµ thó chõ qu n lý Êt l m nghiöp Néi dung ph n tých Møc 1: Thùc hiön tèt c c chýnh s ch Nhµ níc Møc 2: Thùc hiön îc nh ng néi dung c b n cña chýnh s ch Møc 3: Thùc hiön cßn nhiòu khiõm khuyõt

7 Page 7 of Ph n lo¹i Êt vµ rõng - Ranh giíi Êt l m nghiöp víi c c lo¹i Êt kh c îc ph n Þnh râ rµng trªn b n å vµ trªn thùc Þa b»ng nh ng tiªu chý hîp lý. - Rõng îc ph n thµnh: Rõng Æc dông, rõng phßng hé (chø bao gåm cêp xung yõu, xung yõu) vµ rõng s n xuêt. n vþ ph n lo¹i lµ tióu khu (cã diön tých kho ng 1000ha). - Ranh giíi Êt l m nghiöp víi c c lo¹i Êt kh c míi îc ph n Þnh trªn b n å. ChØ cã rõng Æc dông îc ph n Þnh trªn thùc Þa. Sù tranh chêp Êt ai vµ x m canh vén cßn xèy ra. - Rõng îc ph n thµnh ba lo¹i: Æc dông, phßng hé, s n xuêt theo n vþ ph n lo¹i lµ tióu khu, khoanh vï trªn b n å, nhng cha îc ph n Þnh trªn thùc Þa mét c ch râ rµng, cô thó. - Ranh giíi Êt l m nghiöp víi c c lo¹i Êt kh c míi îc ph n Þnh trªn b n å cã tû lö nhá (1/50000 hoæc 1/100000). Sù tranh chêp Êt ai vµ x m h¹i rõng vµ Êt rõng thêng xuyªn xèy ra. - Cha x c Þnh îc cô thó danh môc c c tióu khu rõng nµo thuéc èi tîng rõng Æc dông, rõng phßng hé hoæc rõng s n xuêt. 2. Quy ho¹ch sö dông Êt vµ rõng - TØnh cã quy ho¹ch sö dông Êt vµ chiõn lîc ph t trión l m nghiöp l m nghiöp Õn n m C c c«ng tr nh l m nghiöp x y dùng îc dù n cã týnh kh thi cao. - HÇu hõt c c x cã quy ho¹ch sö dông Êt Õn 2005, x cã Êt l m nghiöp cã kõ ho¹ch b o vö vµ ph t trión rõng Õn TØnh cã quy ho¹ch sö dông Êt vµ chiõn lîc ph t trión l m nghiöp Õn C c c«ng tr nh l m nghiöp (khu phßng hé, khu Æc dông..) x y dùng îc dù n Çu t cã týnh kh thi.. - PhÇn lín c c x cã quy ho¹ch sö dông Êt Õn NhiÒu x cã Êt l m nghiöp cã kõ ho¹ch b o vö vµ ph t trión rõng Õn TØnh cã quy ho¹ch sö dông Êt vµ chiõn lîc ph t trión l m nghiöp Õn 2010, nhng týnh kh thi bþ h¹n chõ. - x y dùng îc c c dù n Çu t cho c c c«ng tr nh l m nghiöp ang gi i ng n thùc hiön. - cã mét sè x x y dùng îc quy ho¹ch sö dông Êt Õn Mét sè x cã Êt l m nghiöp x y dùng îc kõ ho¹ch b o vö ph t trión rõng Õn Giao Êt, giao rõng - PhÇn lín diön tých Êt l m nghiöp giao cho c c tæ chøc, hé gia nh vµ c nh n. Nh ng diön tých Êt vµ rõng kh«ng thó giao cho ai th UBND huyön giao tr ch nhiöm cho UBND x qu n lý. Víi nh ng diön tých Êt cã rõng th UBND x giao cho c c céng ång th«n b n qu n lý, b o vö, sö dông, phï hîp víi quy chõ qu n lý tõng lo¹i rõng. - C c céng ång th«n b n x y dùng vµ thùc thi kõ ho¹ch vµ quy íc qu n lý, b o vö, sö dông rõng céng ång. - PhÇn lín diön tých Êt vµ rõng giao cho c c tæ chøc Nhµ níc (Ban qu n lý rõng Æc dông, phßng hé, l m trêng quèc doanh) Òu kho n æn Þnh, l u dµi (trªn 30 n m) Õn hé gia nh, céng ång d n c vµ c c tæ chøc kh c (bao gåm c phô n vµ nam giíi). - PhÇn lín diön tých Êt l m nghiöp cña tønh giao cho c c tæ chøc, hé gia nh vµ c nh n. - Nh ng diön tých Êt vµ rõng kh«ng thó giao îc cho ai th lùc lîng kióm l m ang trùc tiõp qu n lý, b o vö, nhng cha lµm thñ tôc giao tr ch nhiöm cho UBND c c x qu n lý b o vö nh Q 08 quy Þnh. - ChØ míi cã mét bé phën nhá diön tých rõng do kióm l m hoæc c c x qu n lý îc giao cho céng ång th«n b n b o vö, sö dông. - Ho¹t éng cña céng ång th«n b n cßn yõu, nhiòu n i cha x y dùng îc quy íc b o vö rõng céng ång, mét sè th«n b n tuy cã quy íc nhng cha p dông trong thùc tiôn cuéc sèng. - C c Ban qu n lý dù n rõng Æc dông, rõng phßng hé, l m - PhÇn lín diön tých Êt l m nghiöp giao cho tæ chøc, hé gia nh c nh n, nhng hé gia nh kh«ng îc giao Êt cã rõng, chø îc giao Êt trèng åi träc thuéc quy ho¹ch rõng s n xuêt. - PhÇn lín diön tých Êt vµ rõng kh«ng giao îc cho ai nhng chýnh quyòn x cha qu n lý chu o nªn rõng bþ tµn ph vµ x m h¹i nh rõng v«chñ. - C c Ban qu n lý dù n rõng Æc dông, rõng phßng hé, c c l m trêng quèc doanh tuy cã kho n cho c c hé gia nh, c nh n vµ céng ång b o vö, khoanh nu«i, t i sinh vµ trång rõng theo kh n ng îc Çu t kinh phý hµng n m, nhng do lùc lîng máng, c c ban qu n lý dù n kh«ng thó kióm tra, híng dén, gi m s t Õn tõng hé nªn hiöu qu c«ng viöc bþ h¹n chõ.

8 Page 8 of 71 trêng kho n cho c c hé vµ céng ång d n c b o vö, khoanh nu«i t i sinh vµ trång rõng, nhng hçu nh chø kho n ng¾n h¹n hµng n m, cha kho n æn Þnh l u dµi nh Q 01 quy Þnh. B-VÒ thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh èi víi c c ho¹t éng l m nghiöp Néi dung ph n tých Møc 1 Møc 2 Møc 3 1. ChÝnh s ch Çu t - Trång rõng Æc dông, phßng hé îc hç trî 2,5triÖu ång/ha (trong 3 n m) - Trång rõng s n xuêt b»ng loµi c y quý hiõm cã chu kú sinh trëng dµi: îc hç trî 2 triöu ång/ha, quyòn së h u rõng thuéc ngêi trång. - Khoanh nu«i t i sinh cã trång bæ sung c y Ó lµm giµu rõng: 1 triöu ång/ha. - B o vö rõng phßng hé vµ Æc dông /ha/n m (trong 5 n m Çu) 2. ChÝnh s ch týn dông - Chñ rõng îc vay tõ Quü hç trî Çu t quèc gia Ó thùc hiön c c dù n trång rõng c«ng nghiöp, s n xuêt v n nh n t¹o víi l i suêt u i 5,4% mét n m, kh«ng týnh l i gép, thêi h¹n vay theo chu kú sinh trëng cña c y rõng. NÕu c c dù n nµy thùc hiön ë vïng cao, vïng xa cßn îc hç trî 50% l i suêt sau Çu t (tøc lµ chø thùc tr l i 2,7% mét n m) - Hé gia nh îc vay tõ Ng n hµng n«ng nghiöp, ng n hµng ngêi nghìo Ó ph t trión kinh tõ hé tíi 10 triöu ång kh«ng cçn thõ chêp. - Hé gia nh cßn îc vay tõ quü týn dông - tiõt kiöm cña c c dù n trong vµ ngoµi níc theo c chõ u i phï hîp víi môc tiªu cña tõng dù n. - Thùc hiön óng møc hç trî nh quy Þnh: + Trång rõng Æc dông phßng hé 2.5 triöu ång/ ha, ë n i cao, xa, Þa h nh, khã kh n cã thó îc tønh hç trî thªm Ó ¹t tíi triöu ång/ha. + Khoanh nu«i t i sinh vµ lµm giçu rõng: 1 triöu ång/ha. + B o vö rõng: /ha/ n m n i cã dù n cã thó ¹t tíi /ha/n m + CÊp kinh phý tr thï lao cho c n bé l m nghiöp vµ c n bé khuyõn n«ng, khuyõn l m chuyªn tr ch x (tõ Õn /th ng) - C c l m trêng quèc doanh, c c xý nghiöp t nh n, c c hé trång rõng kinh tõ theo m«h nh trang tr¹i îc vay vèn víi l i suêt u i tõ Quü hç trî Çu t quèc gia (5,4%/n m). - cã mét sè hé îc vay vèn tõ Ng n hµng NN - PTNT, ng n hµng ngêi nghìo Ó ph t trión s n xuêt n«ng l m nghiöp, më mang ngµnh nghò míi ë n«ng th«n. Nh n chung, c c hé cha n¾m v ng thñ tôc vay vèn vµ c ch thøc sö dông vèn vay nªn sè hé vay vèn Ó ph t trión s n xuêt cßn Ýt. - Sè ngêi tham gia trong c c quü týn dông - tiõt kiöm t¹i th«n b n kh «ng o. Mét sè quü ho¹t éng bòn v ng. Tuy nhiªn, sè lîng tiòn mµ mçi hé vay îc tõ c c quü nµy rêt h¹n chõ, chø cã t c dông gi i quyõt - Trång rõng Æc dông rõng phßng hé hç trî 2.5 triöu ång/ha. - Do cã nhiòu diön tých ang îc Çu t khoanh nu«i b o vö nhng kh«ng a îc vµo èi tîng Çu t nªn ph i chia nhá sè kinh phý îc thùc cêp, do ã møc kho n khoanh nu«i b o vö rõng kh«ng gi îc møc /ha vµ b o vö rõng kh«ng gi îc møc /ha/n m nh quy Þnh. - C c l m trêng vµ chñ trang tr¹i îc vay vèn víi l i suêt u i 5,4% Ó trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp. - ViÖc vay vèn tõ Ng n hµng n«ng nghiöp vµ Ng n hµng ngêi nghìo Ó ph t trión kinh tõ hé míi chø îc thùc hiön trong mét sè hé ë thþ trên, thþ tø gçn - êng giao th«ng. PhÇn lín c c hé n«ng d n cha biõt râ thñ tôc vay, c ch sö dông tiòn vay hoæc do kh«ng cã thþ trêng nªn d n kh«ng d m vay sî s n xuêt ra s n phèm th khã tiªu thô. - C c hé n«ng d n chñ yõu vén tr«ng chê vµo sù hç trî cña Nhµ níc hoæc îc c c quü týn dông - tiõt kiöm cho vay d m ba tr m ngµn mua mét vµi con gia sóc, gia cçm ch n nu«i víi môc tiªu xo ãi gi m nghìo.

9 Page 9 of ChÝnh s ch thuõ - Khai th c, sö dông gç vµ c c l m s n ngoµi gç trªn rõng tù nhiªn ph i ãng thuõ tµi nguyªn (Tuú theo chñng lo¹i l m s n vµ vþ trý cña khu rõng mµ thuõ suêt cã thó biõn éng tõ 0% Õn 45% gi trþ l m s n em b n). - Khi khai th c s n phèm rõng trång ph i ãng thuõ sö dông Êt b»ng 4% tæng gi trþ s n phèm. NÕu trång rõng trªn Êt trèng åi träc îc miôn thuõ sö dông Êt. - Kh«ng ph i ãng thuõ gi trþ gia t ng cho s n phèm rõng trång. - C c l m trêng îc gi l¹i toµn bé thuõ thu nhëp doanh nghiöp (tøc lµ thuõ lîi nhuën tríc y) ph i nép Ó Çu t cho c«ng t c qu n lý b o vö rõng cña l m trêng. - Nh ng ngêi mua gom n«ng l m s n ë c c x vïng cao, vïng s u îc miôn thuõ bu«n chuyõn ( Ó khuyõn khých hä tiªu thô n«ng l m s n cho n«ng d n). nh ng khã kh n nhêt thêi hoæc Ó ph t trión s n xuêt nhá nh»m xo ãi gi m nghìo. - Ngêi khai th c sö dông l m s n tõ rõng tù nhiªn Ó b n ph i ãng thuõ tµi nguyªn. NÕu khai th c Ó sö dông cho môc Ých gia dông th îc miôn thuõ. - Khai th c l m s n trªn rõng trång ph i ãng thuõ sö dông Êt b»ng 4% gi trþ l m s n ang b n (bao gåm c l m s n thu îc tõ rõng trång trªn Êt trèng åi träc còng kh«ng îc miôn thuõ). - PhÇn lín c c l m trêng quèc doanh kinh doanh rõng trång Òu bþ lç vèn, hoæc cã l i nhng møc l i kh«ng nhiòu, møc thuõ thu nhëp doanh nghiöp kh«ng ng kó nªn còng kh«ng cã kho n nµo îc gi l¹i Ó chi. - ViÖc miôn thuõ bu«n chuyõn cho ngêi mua thu gom n«ng l m s n ë miòn nói vén cha - îc thùc hiön nghiªm chønh. - Ngêi khai th c l m s n tõ rõng tù nhiªn ngoµi viöc ãng thuõ tµi nguyªn theo luët Þnh, cßn ph i ãng thªm mét kho n Ó h nh thµnh quü ph t trión rõng cña Þa ph ng. - Khai th c l m s n tõ rõng trång ngoµi viöc ãng thuõ sö dông Êt nh luët Þnh cßn ph i ãng c c kho n kh c Ó h nh thµnh qòy ph t trión rõng cña Þa ph ng. - HÇu hõt c c l m trêng kinh doanh rõng trång Òu bþ lç vèn hoæc kh«ng cã l i, nªn kh«ng cã kho n thuõ thu nhëp doanh nghiöp ph i nép îc gi l¹i Ó sö dông cho môc tiªu t i t¹o rõng. - Ngêi i mua gom n«ng l m s n cña n«ng d n vén ph i nép thuõ bu«n chuyõn. C - VÒ viöc tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp Néi dung ph n tých Møc 1 Møc 2 Møc 3 1. DÞch vô, Çu vµo. - Nh ng hé n«ng d n cã nhu cçu vay vèn tõ Quü hç trî Çu t quèc gia hoæc tõ Ng n hµng Òu îc c n bé nghiöp vô gióp ì x y dùng dù n vay vµ lµm thñ tôc cho vay nhanh chãng. - ViÖc giao, kho n, cho thuõ Êt Ó ph t trión s n xuêt îc gi i quyõt theo mét quy tr nh nhanh chãng, thuën tiön. - C c n«ng l m trêng trang tr¹i, cöa hµng b o m cung cêp Çy ñ kþp thêi gièng vët - Sè hé îc vay vèn tõ Quü hç trî Çu t quèc gia kh«ng nhiòu, vén cßn t nh tr¹ng nhiòu hé cã nhu cçu vay vèn Ó ph t trión s n xuêt nhng kh«ng biõt vay vèn ë u vµ thñ tôc vay vèn nh thõ nµo. - ViÖc giao kho n, cho thuª Êt Ó ph t trión s n xuêt îc chýnh quyòn quan t m gi i quyõt nhanh gän, kh«ng gæp phiòn hµ g. - ViÖc mua s¾m vët t thiõt bþ - Nh ng dþch vô vay vèn tõ quü hç trî Çu t quèc gia, Quü týn dông nh n d n vµ Ng n hµng kh«ng Õn îc víi d n. Sè ngêi vay îc tiòn chø lµ c biöt. - Cßn nhiòu thñ tôc phiòn hµ trong viöc xin giao, xin thuª Êt Ó ph t trión s n xuêt. - C së h¹ tçng kü thuët cßn yõu kðm, m¹ng líi c së chõ biõn nhá vµ ngµnh, nghò n«ng th«n chëm ph t trión, s n phèm do n«ng d n s n xuêt ra kh«ng

10 Page 10 of 71 t trång rõng, vµ s n xuêt n«ng nghiöp Õn mäi lµng x trong tønh. phôc vô s n xuêt kh«ng gæp khã kh n trë ng¹i nµo. cã n i tiªu thô hoæc ph i chuyªn chë i xa, chi phý vën t i lín. 2. DÞch vô chuyón giao kü thuët, híng dén s n xuêt - Ngoµi hö thèng tæ chøc khuyõn n«ng, khuyõn l m chuyªn tr ch cña Nhµ níc (trung t m khuyõn n«ng, khuyõn l m ë tønh, tr¹m khuyõn n«ng, khuyõn l m huyön) x y dùng îc c c c u l¹c bé khuyõn n«ng khuyõn l m, c c tæ phæ cëp, c c nhãm cïng së thých ë c c lµng b n. Mçi x cã Ýt nhêt mét c n bé khuyõn n«ng khuyõn l m chuyªn tr ch cã tr nh é kü s n«ng l m nghiöp, lµm theo chõ é hîp ång víi tr¹m khuyõn n«ng khuyõn l m huyön). - M¹ng líi khuyõn n«ng, khuyõn l m îc trión khai Õn cêp huyön, ë mét sè vïng trión khai Õn côm x. ë mét sè x cã c n bé khuyõn n«ng, khuyõn l m chuyªn tr ch theo chõ é hîp ång, ë mét sè th«n b n cã c u l¹c bé khuyõn n«ng, khuyõn l m, tæ phæ cëp. - Ho¹t éng cña hö thèng khuyõn n«ng, khuyõn l m a d¹ng vµ phong phó, chuyón giao kþp thêi nh ng kinh nghiöm hay vµ kü thuët s n xuêt tiõn bé cho n«ng d n. - M¹ng líi khuyõn n«ng, khuyõn l m tuy trión khai Õn cêp huyön, mét sè n i Õn côm x nhng ho¹t éng cha Òu, thiõu c n bé cã n ng lùc, hiöu qu ¹t îc cha t ng xøng víi chi phý bá ra. - Lùc lîng khuyõn n«ng khuyõn l m ho¹t éng tèt, chuyón giao kþp thêi kü thuët s n xuêt tiõn bé, gièng tèt cho n«ng d n. 3. DÞch vô " Çu ra" Cã hö thèng m¹ng líi thu mua, c së chõ biõn nhá vµ chî n«ng th«n b o m tiªu thô hõt n«ng l m s n hµng ho cña n«ng d n. - Nh ng b n lµng ë vïng s u, vïng xa cha n¾m v ng nh ng biõn éng cña gi c vµ thþ trêng n«ng l m s n hµng ngµy nªn vén cßn t nh tr¹ng bþ ngêi mua Ðp cêp, Ðp gi. - NhiÒu x cha cã chî n«ng th«n, tiòm n ng vò l m s n ngoµi gç rêt lín, t nh tr¹ng lao éng d thõa kh phæ biõn, nhng nõu thu h i l m s n phô Ó b n th kh«ng cã thþ trêng. 4. Vai trß dþch vô cña c c l m trêng quèc doanh - C c l m trêng s n xuêt kinh doanh cã hiöu qu, lµm chñ dù n 661, C C cã týn nhiöm. - L m trêng thùc hiön îc chøc n ng cung øng vët t bao tiªu s n phèm n«ng l m nghiöp cho n«ng d n trong vïng. - Sè l m trêng lµm n cã l i kh«ng nhiòu, nhng c c dù n 661 do l m trêng lµm chñ dù n îc thõa nhën ¹t kõt qu tèt h n so víi giao cho c c tæ chøc, c nh n kh c lµm chñ dù n. - Tuy nhiªn, nh ng dþch vô tiªu thô s n phèm vµ cung øng vët t cña l m trêng còng kh«ng u viöt h n c c thµnh phçn kinh tõ kh c. - Kh«ng cã l m trêng nµo s n xuêt kinh doanh cã l i. ViÖc giao cho l m trêng lµm chñ dù n 661 chø lµ biön ph p t nh thõ Ó duy tr sù tån t¹i cña l m trêng. - L m trêng kh«ng thó thùc hiön îc chøc n ng dþch vô cung øng vët t vµ bao tiªu s n phèm n«ng l m nghiöp cho n«ng d n. D-VÒ tæ chøc ph n c«ng ph n cêp Ó thùc hiön chøc n ng qu n lý nhµ níc vò rõng vµ Êt l m nghiöp Néi dung ph n tých Møc 1 Møc 2 Møc 3 1. ë cêp tønh: ViÖc ph n c«ng vµ phèi hîp c«ng t c gi a së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n, së Þa chýnh vµ chi côc kióm l m. Cã sù phèi hîp chæt chï gi a c c c quan: Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n, chi côc kióm l m vµ së Þa chýnh trong qu n lý nhµ níc vò rõng vµ Êt rõng. - Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión - Së Þa chýnh lµm chøc n ng quy ho¹ch vµ kõ ho¹ch sö dông c c lo¹i Êt, giao Êt vµ cêp sæ á cho c c tæ chøc, thanh tra kióm tra viöc sö dông Êt ai, qu n lý b n å vµ sæ s ch Þa chýnh, Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n - Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n cha lµm hõt chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng. Cã hiön tîng bu«ng láng qu n lý. - Së Þa chýnh cha qu n lý chæt chï Êt l m nghiöp. ViÖc

11 Page 11 of 71 n«ng th«n gióp UBND tønh thùc hiön chøc n ng qu n lý nhµ níc vò rõng: Tõ viöc iòu tra ph n lo¹i rõng; lëp quy ho¹ch vµ kõ ho¹ch b o vö, ph t trión rõng vµ sö dông rõng; ban hµnh c c v n b n ph p luët Ó trión khai thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña Nhµ níc, phèi hîp víi Së i¹ chýnh vµ chi côc kióm l m tiõn hµnh giao Êt, giao rõng cho c c tæ chøc hé gia nh, c nh n. TiÕn hµnh c«ng t c thanh tra, kióm tra viöc thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp, gi i quyõt c c tranh chêp vò quyòn sö dông Êt l m nghiöp vµ rõng. Tæ chøc, qu n lý theo thèm quyòn îc giao c c khu rõng Æc dông; khu phßng hé vµ c c doanh nghiöp l m nghiöp. - Së Þa chýnh gióp UBND tønh thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp, bao gåm: Quy ho¹ch sö dông Êt, giao Êt vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt cho tæ chøc, lëp, ng ký vµ qu n lý sæ Þa chýnh, thanh tra, kióm tra viöc sö dông Êt l m nghiöp. lµm quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp, phèi hîp víi Së Þa chýnh vµ chi côc KiÓm l m giao Êt giao rõng cho c c l m trêng, c c tæ chøc vµ t nh n kinh doanh rõng vµ lµm c c chøc n ng kh c vò qu n lý nhµ níc vò rõng nhng do thiõu c n bé (v kh«ng cã biªn chõ) nªn Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n kh«ng thùc hiön Çy ñ c c chøc n ng îc quy Þnh. - Chi côc kióm l m ngoµi viöc thùc hiön chøc n ng kióm tra gi m s t viöc thùc thi ph p luët vò rõng cßn îc giao thªm c c nhiöm vô nh: giao Êt giao vµ kho n rõng cho hé gia nh, céng ång th«n b n, trùc tiõp qu n lý mét sè khu b o tån thiªn nhiªn vµ lµm chñ dù n b o tån vµ b o vö rõng, phßng ch y ch a ch y rõng. cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt lµm cha îc nhiòu. - Chi côc kióm l m cha bè trý îc kióm l m viªn Þa bµn, thùc hiön b o vö rõng t¹i gèc. T nh tr¹ng ph rõng lµm réy, ch y rõng vµ khai th c tr i phðp cßn xèy ra kh phæ biõn. - Chi côc kióm l m thùc hiön tr ch nhiöm kióm tra gi m s t viöc tu n thñ ph p luët vò rõng, tæ chøc qu n lý m¹ng líi b o vö rõng, phßng ch y ch a ch y rõng vµ thùc hiön nh ng nhiöm vô îc UBND tønh giao thªm. 2. ë cêp huyön: ph n c«ng, phèi hîp gi a phßng NN vµ PTNT, phßng Þa chýnh vµ h¹t kióm l m. Tæ chøc vµ viöc Thùc hiön óng nh QuyÕt Þnh 245: - Phßng n«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n lµ c quan gióp UBND huyön chøc n ng qu n lý nhµ níc vò rõng, cã tr ch nhiöm thùc hiön nh ng c«ng viöc t ng tù nh cña Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión N«ng th«n trong ph¹m vi cña huyön. - Phßng Þa chýnh gióp UBND huyön qu n lý nhµ níc vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp trùc tiõp giao vµ cêp sæ á cho c c hé gia nh, c nh n vµ tëp thó. H¹t kióm l m lµm chøc n ng kióm tra gi m s t viöc tu n thñ ph p luët vò - Phßng n«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n thùc hiön îc phçn lín chøc n ng îc quy Þnh trong quyõt Þnh 245; phèi hîp chæt chï víi phßng Þa chýnh vµ h¹t kióm l m trong viöc giao Êt, giao vµ kho n rõng. - Phßng Þa chýnh thùc hiön îc phçn lín chøc n ng qu n lý nhµ níc vò Êt ai, trong ã cã Êt l m nghiöp, chø ¹o cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt cho phçn lín Êt l m nghiöp giao cho c c hé gia nh, c nh n vµ tëp thó. - H¹t kióm l m, ngoµi viöc tuçn tra b o vö rõng vµ kióm - ë phçn lín c c huyön, trong c cêu c c phßng n«ng nghiöp vµ ph t trión n«ng th«n thêng kh«ng cã c n bé chuyªn m«n vò l m nghiöp hoæc nõu cã th hä thêng bþ iòu éng i lµm c c c«ng viöc bøc xóc kh c, kh«ng cã ngêi lµm c«ng t c qu n lý l m nghiöp nh quyõt Þnh 245 quy Þnh. - Phßng Þa chýnh míi chø quan t m Õn c c lo¹i Êt kh c nh Êt thæ c, Êt n«ng nghiöp vµ c c lo¹i Êt chuyªn dïng kh c, cßn èi víi Êt l m nghiöp hçu nh bþ l ng quªn, viöc cêp "sæ á" cho Êt l m nghiöp lµm îc rêt Ýt.

12 Page 12 of 71 rõng, b o vö rõng, phßng ch a ch y rõng. Ó thùc hiön nhiöm vô cña m nh, h¹t bè trý mçi nh n viªn kióm l m phô tr ch viöc b o vö rõng ë mét x hay mét sè x, rõng îc b o vö tèt; møc é vi ph¹m nhá. tra gi m s t viöc tu n thñ ph p luët vò rõng, bè trý c n bé kióm l m Þa bµn vò gióp c c x b o vö rõng tõ gèc, tæ chøc vën éng nh n d n b o vö, ph t trión rõng. - H¹t kióm l m míi chñ yõu kióm tra, kióm so t vën chuyón l m s n trªn êng; cha bè trý c n bé kióm l m vò c c x Ó phèi hîp víi chýnh quyòn c së thùc hiön qu n lý b o vö rõng t¹i gèc. 3. ë cêp x : ViÖc ph n c«ng vµ phèi hîp gi a c n bé l m nghiöp x, kióm l m Þa bµn, c n bé khuyõn n«ng, khuyõn l m vµ c n bé Þa chýnh Cã ban l m nghiöp x, c n bé l m nghiöp, kióm l m viªn Þa bµn, c n bé Þa chýnh, c n bé khuyõn l m phèi hîp chæt chï víi nhau, qu n lý chæt chï rõng vµ Êt l m nghiöp theo tr ch nhiöm quy Þnh t¹i iòu 6 - QuyÕt Þnh /Q - TTg. PhÇn lín diön tých Êt vµ rõng trong x cã chñ. Nh ng diön tých rõng kh«ng thó giao cho ai th UBND x giao cho c c céng ång d n c th«n b n qu n lý, b o vö vµ sö dông. C c céng ång d n c x y dùng vµ thùc hiön quy íc b o vö rõng. Kh«ng cßn t nh tr¹ng khai th c l m s n, s n b¾t éng vët rõng tr i phðp, èt rõng lµm n ng réy. - Cã ban l m nghiöp x, cã c n bé kióm l m Þa bµn. thùc hiön îc phçn lín tr ch nhiöm quy Þnh t¹i iòu 6 - QuyÕt Þnh /Q -TTg. PhÇn lín diön tých rõng vµ Êt rõng trong x cã chñ. Nh ng diön tých rõng kh«ng thó giao cho ai th UBND x thêy îc tr ch nhiöm ph i b o vö nã. ë mét sè x giao cho céng ång qu n lý b o vö nh ng khu rõng kh«ng thó giao cho hé gia nh c nh n. Tuy nhiªn, hiön tîng khai th c tr i phðp l m s n ë quy m«nhá hoæc s n b¾t éng vët rõng cã tªn trong "s ch á" vén cßn xèy ra, tuy ë møc é h n h u vµ c biöt. - Cã ban l m nghiöp x, nhng ho¹t éng rêi r¹c, cha cã kióm l m viªn Þa bµn phô tr ch b o vö rõng t¹i x : Phong trµo quçn chóng b o vö ph t trión rõng cßn yõu. NhiÒu hé gia nh cã nguyön väng îc giao Êt giao rõng nhng cha îc giao. PhÇn lín diön tých rõng cha cã chñ, l¹i kh«ng îc chýnh quyòn x t ng cêng qu n lý nªn hiön tîng khai th c l m s n tr i phðp, s n b¾t éng vët rõng thêng xèy ra. VÉn cßn hiön tîng èt ph rõng lµm réy (tuy ë møc é c biöt E - VÒ thùc hiön chýnh s ch khai th c hëng lîi tõ rõng Néi dung ph n tých Møc 1 Møc 2 Møc 3 1. èi víi rõng s n xuêt lµ rõng tù nhiªn cña tæ chøc Nhµ níc (l m trêng quèc doanh, Ban qu n lý rõng) - Trong qu tr nh b o vö, nu«i dìng rõng, ngêi nhën kho n îc s n xuêt n«ng l m kõt hîp, ch n th gia sóc díi t n rõng - îc thu h i l m s n phô vµ s n phèm khai th c trung gian. - Khi rõng gç ¹t tíi cêp tr l- îng nhêt Þnh, îc phðp khai th c th lëp thiõt kõ khai th c, tr nh Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n phª duyöt, UBND tønh cêp phðp khai th c, nhng chø îc khai th c chän víi cêng é khai th c phæ biõn tõ 20% - 35%. - Khi rõng tre nøa cã é che phñ trªn 70% th îc phðp khai th c víi lu n kú 2 Õn 3 n m mét lçn, s n lîng khai th c mçi lçn tõ 25% Õn 33% tr lîng (chø khai th c c y trªn 2 tuæi). Chñ rõng ph i göi thiõt kõ khai th c cho Së N«ng - Ngêi nhën kho n îc s n xuêt n«ng l m kõt hîp, tën thu s n phô s n phèm khai th c trung gian. - Khi rõng gç ¹t tuæi khai th c, vµ ¹t tíi cêp tr lîng nhêt Þnh chñ rõng lëp thiõt kõ khai th c tr nh Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n thèm Þnh, tr nh UBND tønh phª duyöt Ó Së cêp phðp khai th c chän víi cêng é khai th c tíi 35%. Víi rõng tre nøa - îc phðp khai th c víi cêng é tíi 30%. - Chñ rõng îc p dông h nh thøc Êu thçu khai th c hoæc b n c y øng. Ngêi nhën kho n thêng kh«ng îc ph n chia s n phèm chýnh, v hä îc chñ rõng tr tiòn kho n b o vö rõng hµng n m víi møc tõ /ha/n m). - Ngêi nhën kho n îc s n xuêt NLKH trong rõng, îc thu h i l m s n phô Ó sö dông kh«ng îc b n. - Khi rõng îc phðp khai th c chñ rõng ph i lëp thiõt kõ khai th c, tr nh Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n thèm Þnh tr nh UBND tønh phª duyöt Ó Së cêp phðp khai th c chän. - Chñ rõng îc quyòn Êu thçu khai th c, b n c y, Ýt cã trêng hîp cho ngêi kho n khai th c rõng.. Ngêi kho n kh«ng îc ph n chia s n phèm cña khai th c chýnh. Hä chø nhën tiòn c«ng kho n b o vö rõng hµng n m tõ /ha/n m kh

13 Page 13 of 71 nghiöp vµ ph t trión n«ng th«n phª duyöt, cêp phðp khai th c. S n phèm ph n chia gi a bªn kho n vµ bªn nhën kho n theo tho thuën trong hîp ång kho n. Ngêi nhën kho n cã thó îc tham gia kh u vö sinh rõng sau khai th c vµ îc tën dông gç cµnh ngän, c y æ géy bá l¹i trong rõng lµm cñi un vµ gç gia dông. 2. èi víi rõng tù nhiªn thuéc së h u cña hé gia nh, c nh n vµ tëp thó (bao gåm c rõng phôc håi nhê biön ph p khoanh nu«i t i sinh trªn Êt vên rõng). - Chñ rõng îc tù chñ quyõt Þnh thêi ióm khai th c, cêng é khai th c. NÕu khai th c cho môc Ých gia dông th chø cçn b o cho UBND x së t¹i biõt. NÕu khai th c Ó b n th cçn b o thªm víi H¹t kióm l m së t¹i Ó hä kióm tra, x c nhën vµ ãng dêu cña kióm l m trªn c y gç t¹o iòu kiön vën chuyón vµ lu th«ng îc dô dµng. - Chñ rõng îc khai th c cho nhu cçu gia dông nhng ph i cã n vµ îc UBND huyön ång ý (Cã n i chø cçn UBND x ång ý lµ îc). Gç sö dông îc miôn thuõ tµi nguyªn. - Chñ rõng kh«ng îc phðp khai th c l m s n tõ rõng tù nhiªn cña m nh Ó b n, mæc dï rõng ë t nh tr¹ng qu thµnh thôc, nõu kh«ng khai th c sï rêt l ng phý trong khi d n ang cçn tiòn Ó c i thiön cuéc sèng hµng ngµy. - Chñ rõng kh«ng îc phðp khai th c l m s n Ó sö dông hoæc Ó b n mæc dï ã lµ rõng tù nhiªn phôc håi b»ng KNTS trong vên rõng, ë tr¹ng th i thµnh thôc, rõng gç bþ giµ cçi, æ géy, rõng tre nøa bþ khuy, trong khi ngêi d n rêt cçn cã tiòn Ó ph t trión s n xuêt, c i thiön êi sèng. 3. èi víi rõng trång tëp trung trªn Êt rõng s n xuêt b»ng vèn ng n s ch nhµ níc cêp, vèn vay u i cña tæ chøc týn dông Nhµ níc. - Khi Õn tuæi khai th c, chñ rõng lëp thiõt kõ khai th c tr nh Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n phª duyöt vµ cêp phðp khai th c. Chñ rõng cã nghüa vô hoµn tr c vèn, l i îc cêp vµ îc vay, ph i trång l¹i rõng trong vßng mét n m sau khi khai th c. - Khi îc phðp khai th c chñ rõng lëp thiõt kõ khai th c tr nh Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n (hoæc tæng c«ng ty giêy èi víi c c l m trêng thuéc tæng c«ng ty) phª duyöt vµ cêp giêy phðp khai th c. - Chñ rõng cã tr ch nhiöm hoµn tr vèn vµ l i cho tæ chøc cêp vèn hoæc cho vay, ång thêi ph i trång l¹i rõng trong vßng mét n m sau khi khai th c. - Thñ tôc cêp phðp khai th c kh phiòn hµ, ßi hái chñ rõng ph i thùc hiön nh ng yªu cçu kh¾t khe kh«ng óng víi quy tr nh quy ph¹m hiön hµnh. Ngêi nhën kho n îc tr c«ng b»ng tiòn hoæc n chia s n phèm, cø mçi n m b o vö îc tõ 2% Õn 4% gi trþ l m s n khai th c. - NÕu trong hîp ång kho n cã quy Þnh: chñ rõng kh«ng ph i dïng tiòn Ó tr tiòn c«ng kho n hµng n m th ngêi nhën kho n mçi n m îc hëng tõ 2% Õn 4% tæng gi trþ l m s n khai th c (theo tho thuën trong hîp ång kho n). 4. èi víi rõng trång cña hé gia nh, c nh n, gç trong v ên hé vµ c y rõng ph n t n do chñ rõng tù bá vèn g y trång - Chñ rõng cã toµn quyòn quyõt Þnh viöc khai th c vµ tiªu thô s n phèm kh«ng ph i xin phðp bêt cø ai. NÕu c y rõng trång trïng hîp víi c y rõng tù nhiªn th khi khai th c chñ rõng cçn b o víi h¹t kióm l m së t¹i Ó hä x c nhën lµ s n phèm rõng trång Ó viöc vën chuyón lu th«ng gç îc thuën lîi. - Tuy chñ rõng îc toµn quyòn Þnh o¹t viöc khai th c sö dông gç nhng do cù ly vën chuyón Õn n i tiªu thô qu dµi, chêt lîng êng s rêt xêu, ngêi trång rõng kh«ng thó mang s n phèm cña m nh Õn tën c së chõ biõn Ó b n. Hä thêng ph i b n l¹i cho tæ chøc, c nh n mua gom nªn bþ Ðp cêp, Ðp gi. Kinh doanh rõng trång kh«ng cã l i hoæc l i Ýt nªn d n kh«ng ham muèn trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp. - Chñ rõng ph i cã thiõt kõ khai th c îc Së n«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n phª duyöt vµ cêp phðp khai th c. - S n phèm s n xuêt ra kh«ng îc tù do lu th«ng mµ ph i b n cho nh ng n vþ do tønh hoæc Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n chø Þnh theo gi c do Së Tµi chýnh vët gi quy Þnh.

14 Page 14 of èi víi rõng phßng hé (bao gåm c rõng tù nhiªn vµ rõng trång, thuéc rõng phßng hé rêt xung yõu vµ xung yõu). - Ngêi nhën kho n îc s n xuêt n«ng l m kõt hîp, ch n th gia sóc trong rõng, tën thu l m s n phô. - Khi rõng ¹t tíi tr¹ng th i thµnh thôc tù nhiªn hoæc cã é t n che nhêt Þnh, chñ rõng - îc phðp khai th c chän nh ng c y giµ cçi, c y s u bönh, c y æ géy v thiªn tai tíi cêng é 20%. NÕu lµ rõng tre nøa th khi tû lö che phñ ¹t tíi 80% îc phðp khai th c víi cêng é 30%. Chñ rõng ph i lëp thiõt kõ khai th c tr nh Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n thèm Þnh, tr nh UBND tønh phª duyöt Ó Së cêp phðp khai th c. S n phèm ph n chia cho bªn kho n vµ bªn nhën kho n theo tho thuën trong hîp ång kho n. - Ngêi nhën kho n îc s n xuêt n«ng l m kõt hîp, ch n th gia sóc trong rõng, tën dông l m s n phô Ó sö dông hoæc Ó b n. - Cha îc phðp khai th c rõng phßng hé nªn ngêi nhën kho n chñ yõu tr«ng chê vµo kho n tiòn c«ng kho n b o vö rõng Ýt ái cña c c dù n 661, hoæc tiòn hç trî cña c c dù n kh c. - Ngêi nhën kho n îc s n xuêt n«ng l m kõt hîp khi rõng cha khðp t n, îc thu h i l m s n phô Ó sö dông (kh«ng îc b n). - Nghiªm cêm khai th c l m s n trªn rõng phßng hé. èi víi mçi tønh, sï c n cø vµo nh ng tiªu chý vµ néi dung trªn y Ó ph n tých nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön c c chýnh s ch l m nghiöp t¹i Þa ph ng, xõp lo¹i theo tõng tiªu chý vµ thó hiön trªn mét h nh trßn chia thµnh 5 phçn b»ng nhau, mçi phçn lµ mét tiªu chý. Trong mçi tiªu chý l¹i chia thµnh 3 møc thó hiön ë 3 vµnh khuyªn: - Vµnh ngoµi bióu thþ viöc thùc hiön tèt chýnh s ch cña Nhµ níc. (møc 1) - Vµnh gi a thó hiön møc é thùc hiön ¹t îc nh ng yªu cçu c b n cña chýnh s ch (møc 2). - Vµnh trong thó hiön møc é thùc hiön cßn nhiòu khiõm khuyõt (møc 3) NÕu mét tønh nµo ã trión khai thùc hiön tèt têt c c c chýnh s ch cña Nhµ níc th sï îc thó hiön b»ng h nh trßn víi c c vµnh ngoµi cïng in Ëm nðt (Xin xem h nh 1 vµ h nh 2) H nh 1: S å thó hiön møc é thùc hiön tèt chýnh s ch l m nghiöp cña c c tønh H nh 2: S å thó hiön møc é thùc hiön tèt chýnh s ch l m nghiöp cña nhµ níc Chó thých:

15 Page 15 of 71 A - ViÖc thùc hiön chýnh s ch Êt vµ rõng. B - ViÖc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp. C - Tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô l m nghiöp. D - Tæ chøc, ph n c«ng ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng. E - Thùc hiön chýnh s ch khai th c vµ hëng lîi tõ rõng. PhÇn thø Ba: Ph n tých, nh gi t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch c chõ qu n lý l m nghiöp cña c c tønh trong vïng dù n I. TØnh Hµ Giang Hµ Giang lµ tønh Þa Çu phýa b¾c, tiõp gi p víi Trung Quèc cã diön tých tù nhiªn ha, chia thµnh 9 huyön vµ mét thþ x Hµ Giang, cã 184 x, 1574 th«n b n, n»m trªn é cao tõ 200m Õn 2400 m so víi mùc níc bión, cã Þa h nh phøc t¹p. D n sè cña tønh (1999) lµ ngêi trong ã 49.5% lµ nam giíi vµ phô n lµ 55%, 90% lµ ngêi c c d n téc thióu sè (M«ng 30%, Tµy 25%, Dao 15%...), mët é d n sè 76 ngêi/k m 2. Theo tµi liöu kióm kª rõng n m 1999 îc c«ng bè th ng 1/2001 th Hµ Giang cã ha rõng, trong ã cã ha rõng tù nhiªn, ha rõng trång tû lö che phñ ¹t 36,1%, Êt trèng åi träc cã ha. Trong ha rõng tù nhiªn cã ha rõng gç, ha rõng tre nøa vµ rõng hçn giao gç víi tre nøa. Rõng Hµ Giang cã tr lîng: m 3 gç, c y tre nøa vµ nhiòu lo¹i l m s n phô (nh c y dîc liöu, song m y...). PhÇn lín rõng tù nhiªn cña Hµ Giang Òu thuéc lo¹i rõng nghìo vµ rõng phôc håi sau n ng réy, tr lîng b nh qu n chø ¹t 61 m 3 /ha. Sau y chóng t«i i s u ph n tých viöc thùc hiön mét sè nhãm chýnh s ch cña Hµ Giang. 1.VÒ thùc hiön chýnh s ch vµ thó chõ qu n lý Êt l m nghiöp. 1.1 VÒ ph n lo¹i Êt vµ rõng: Hµ Giang ph n Êt l m nghiöp thµnh c c lo¹i: Êt rõng Æc dông gåm: Êt c c khu rõng b o tån thiªn nhiªn, c c khu rõng g¾n víi c c di tých lþch sö, c nh quan du lþch. Êt rõng phßng hé chø gåm cêp phßng hé xung yõu vµ rêt xung yõu, kh«ng cã cêp phßng hé Ýt xung yõu. Sù ph n lo¹i nµy cña Hµ Giang tuy thùc hiön c ch y mêy n m nhng hoµn toµn phï hîp víi quy chõ qu n lý ba lo¹i rõng îc Thñ tíng ChÝnh phñ ban hµnh kìm theo QuyÕt Þnh /Q -TTg. Êt rõng s n xuêt gåm c c khu rõng tù nhiªn vµ rõng trång cã môc Ých chñ yõu lµ Ó s n xuêt gç, tre, nøa, cßn môc Ých phßng hé chø lµ kõt hîp. Êt vên rõng cña hé gia nh thêng lµ Êt l m nghiöp ë liòn kò víi Êt khu d n c dïng Ó s n xuêt n«ng l m kõt hîp, trång rõng hoæc khoanh nu«i t i sinh tù nhiªn. Trong hö thèng ph n lo¹i rõng cña quèc gia, Êt vên rõng îc xem lµ mét bé phën cña rõng s n xuêt giao cho hé gia nh, nªn chýnh s ch èi víi vên rõng còng îc p dông nh èi víi rõng s n xuêt. Nhng ë Hµ Giang xõp vên rõng thµnh mét lo¹i riªng vµ cho phðp chñ Êt sö dông mét c ch linh ho¹t: cã thó trång c y rõng, cã thó chø n thuçn trång c y n qu, c y Æc s n hoæc cã thó s n xuêt n«ng l m kõt hîp trªn vên rõng cña m nh, miôn sao ¹t îc hiöu qu cao nhêt. y lµ c ch vën dông chýnh s ch Nhµ níc mét c ch s ng t¹o cña Hµ Giang.

16 Page 16 of 71 Trong mét b o c o t vên cho Hµ Giang (th ng 4/1999) «ng Rolf Gilliusson cã Ò xuêt nªn thªm mét lo¹i Êt: Êt n«ng l m kõt hîp trong hö thèng ph n lo¹i Êt cña ViÖt Nam. ViÖc thay æi hö thèng ph n lo¹i Êt îc LuËt Êt ai cña ViÖt Nam kh¼ng Þnh lµ iòu khã kh n, nhng nõu c c tønh Òu thùc hiön nh Hµ Giang, chia Êt l m nghiöp thµnh ba lo¹i: Êt rõng Æc dông, Êt rõng phßng hé vµ Êt rõng s n xuêt trong Êt rõng s n xuêt t ch riªng Êt vên rõng Ó s n xuêt n«ng l m kõt hîp th sï tho m n îc Ò xuêt cña «ng Rolf Gilliusson. Còng trong b o c o cña m nh, «ng Rolf Gilliusson cßn Ò xuêt, nªn bá lo¹i h nh rõng phßng hé. Nh ng khu vùc phßng hé xung yõu vµ rêt xung yõu nªn gép vµo rõng Æc dông thµnh rõng b o tån. Nh vëy trong hö thèng ph n lo¹i rõng chø cßn hai lo¹i : Rõng b o tån vµ rõng s n xuêt. VÒ ióm nµy chóng t«i thêy r»ng: ViÖt Nam c n cø vµo môc Ých sö dông Ó chia rõng thµnh ba lo¹i : Rõng Æc dông, rõng phßng hé vµ rõng s n xuêt, Ó tõ ã cã c chõ t c éng kh c nhau Ó võa ¹t îc môc Ých chñ yõu, võa cã îc nh ng lîi Ých kinh tõ nhêt Þnh. Rõng Æc dông cã môc Ých b o tån nguån gen, lµm méu chuèn hö sinh th i quèc gia, duy tr a d¹ng sinh häc nªn yªu cçu b o vö nghiªm ngæt, kh«ng îc cã bêt cø t c éng nµo vµo rõng, còng kh«ng thó thu h i l m s n trªn rõng Æc dông. Nhng víi rõng phßng hé th kh«ng cçn b o vö nghiªm ngæt Õn thõ, cã thó khai th c gç vµ l m s n trªn rõng phßng hé trªn c së vén duy tr t c dông phßng hé cña rõng, mang l¹i cho chñ rõng nh ng lîi Ých kinh tõ nhêt Þnh. ViÖt Nam dù Þnh x y dùng hö thèng rõng phßng hé trong c níc cã diön tých kho ng 6 triöu ha. NÕu a 6 triöu ha rõng phßng hé thµnh rõng b o tån th hö thèng b o vö rõng cçn ph i t ng cêng, ng n s ch Nhµ níc sï tèn kðm h n, trong khi l¹i kh«ng îc phðp khai th c l m s n trªn 6 triöu ha rõng nµy, sï g y l ng phý, kh«ng cã iòu kiön gi i quyõt nh ng nhiöm vô kinh tõ x héi trªn Þa bµn. Ngîc l¹i, nõu thay æi quy chõ qu n lý rõng, cho phðp khai th c l m s n trªn rõng Æc dông th môc tiªu b o tån nguån gen, duy tr a d¹ng sinh häc sï kh«ng thùc hiön îc. V vëy kh«ng nªn gép rõng phßng hé víi rõng Æc dông thµnh mét lo¹i rõng b o tån nh «ng Rolf Gilliusson Ò xuêt VÒ quy ho¹ch sö dông Êt vµ rõng: Hµ Giang lëp quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp vµ rõng nh sau (xem b ng 4). B ng 4 *. Quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp vµ rõng ë Hµ Giang. Lo¹i rõng DiÖn tých (Ha) Trong ã chia ra cã rõng tù nhiªn cã rõng trång Êt trèng Rõng phßng hé Rõng Æc dông Rõng s n xuêt Céng c tønh (*) Theo b o c o quy ho¹ch sö dông Êt cho ph t trión rõng cña Hµ Giang TØnh thiõt lëp 4 khu rõng b o tån thiªn nhiªn : - Khu Du Giµ (huyön Yªn Minh ) ha - Khu Phong Quang (huyön VÞ Xuyªn vµ Qu n B¹) ha - Khu T y C«n LÜnh (huyön Hoµng Xu Ph vµ XÝn MÇn) ha - Khu B¾c Mª (huyön B¾c Mª ) ha Céng : ha TØnh x y dùng ch ng tr nh tæng quan l m nghiöp Õn n m 2010, c c dù n Çu t x y dùng vµ b o vö c c khu rõng

17 Page 17 of 71 Æc dông, phßng hé vµ c c dù n trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp do c c l m trêng thùc hiön ë huyön B¾c Quang.HÇu hõt c c x cã quy ho¹ch sö dông Êt Õn 2005, phçn lín sè x cã rõng cã kõ ho¹ch b o vö vµ ph t trión rõng VÒ giao Êt, giao vµ kho n rõng: Tæng diön tých Êt l m nghiöp trong toµn tønh ha. DiÖn tých Êt l m nghiöp giao theo NghÞ Þnh 02/CP ha chiõm tû lö 52,7% tæng diön tých Êt l m nghiöp. DiÖn tých Êt l m nghiöp giao vµ îc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt ha chiõm 26,2% diön tých giao. Nh ng èi tîng îc giao Êt l m nghiöp vµ giao rõng ë Hµ Giang gåm cã : + Ba l m trêng quèc doanh trùc thuéc Tæng C«ng ty giêy ViÖt Nam îc giao ha rõng vµ Êt rõng s n xuêt. Bèn l m trêng thuéc tønh (gåm l m trêng VÞ Xuyªn, l m trêng Hoµng Xu Ph, l m trêng B¾c Mª, l m trêng Yªn Minh) kh«ng îc giao Êt giao rõng vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt v hçu hõt rõng vµ Êt rõng do c c l m trêng nµy ang qu n lý Òu thuéc quy ho¹ch rõng phßng hé, l m trêng chø lµ chñ dù n 661. Cho Õn nay tønh cha thµnh lëp Ban qu n lý rõng phßng hé nµo. Rõng vµ Êt rõng phßng hé Òu do chýnh quyòn c së qu n lý. C c chñ dù n 661 vµ dù n HPM kho n cho c c céng ång d n c lµng b n, hoæc hé gia nh n«ng d n b o vö khoanh nu«i t i sinh vµ trång rõng. + C c ban qu n lý rõng Æc dông îc giao: ha + C c tæ chøc kh c (lùc lîng c«ng an, bé éi biªn phßng, trêng häc...) ha + C c hé gia Þnh ( hé ) ha Tû lö Êt l m nghiöp giao cho hé gia nh chiõm 58,3% tæng sè Êt l m nghiöp giao. HÇu hõt Êt l m nghiöp giao cho hé gia nh dïng lµm vên rõng, b nh qu n mçi hé îc giao 2,68 ha/hé. So víi quy Þnh cña tønh th chiõm 53,6% (t¹i quyõt Þnh sè 1338/Q UB ngµy 20/7/1999 quy Þnh h¹n møc tèi a Êt l m nghiöp giao cho mét hé lµm vên rõng lµ 5 ha/hé). Sè hé n«ng d n îc giao Êt l m nghiöp lµm vên rõng chiõm 72,4% tæng sè hé n«ng l m nghiöp cña tønh. èi víi rõng phßng hé, c c chñ dù n 661 vµ dù n HPM kho n æn Þnh l u dµi 30 n m cho c c th«n b n b o vö, khoanh nu«i t i sinh vµ trång rõng. ChØ riªng dù n HPM trong ba n m 1998, 1999 vµ 2000 ký hîp ång kho n b o vö ha rõng ë c c x, huyön vïng cao. Qua kõt qu ph n tých nh trªn cho thêy Hµ Giang lµ tønh thùc hiön tèt chýnh s ch Êt ai cña Nhµ níc: PhÇn lín Êt l m nghiöp îc giao cho d n qu n lý sö dông, 3/4 sè hé n«ng l m nghiöp cña tønh îc giao Êt lµm vên rõng. Tuy nhiªn sè hé îc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt míi ¹t kho ng 25%. Cã thó xõp Hµ Giang ¹t møc 1 vò thùc hiön chýnh s ch Êt ai. 2. VÒ thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh èi víi c c ho¹t éng l m nghiöp 2.1. VÒ chýnh s ch Çu t: - TØnh thùc hiön óng chýnh s ch Çu t quy Þnh t¹i QuyÕt Þnh 661 : + Trång rõng phßng hé: 2,5 Tr. ång trong ba n m Çu + Khoanh nu«i t i sinh lµm giµu rõng: 1 Tr. ång trong 6 n m Çu + B o vö rõng: /ha/n m trong 5 n m Çu.

18 Page 18 of 71 + Qu n lý dù n cêp c së: 6% tæng vèn Çu t. Riªng kho n hç trî cho hé trång c y quý hiõm 2 triöu ång/ha tønh cha thùc hiön v cha îc Trung ng cêp vèn. - Ó khuyõn khých nh n d n c c huyön vïng cao cßn nhiòu khã kh n nhng tû lö che phñ rõng thêp, héi ång nh n d n tønh cã NghÞ quyõt n ng Þnh møc kho n b o vö rõng tõ /ha-n m lªn møc /ha-n m cho 4 huyön ång V n, MÌo V¹c, Yªn Minh vµ XÝn MÇn b»ng nguån ng n s ch cña hîp phçn b o vö rõng trong dù n HPM. 2.2 VÒ chýnh s ch týn dông: - Nh n mét c ch tæng thó th n«ng l m nghiöp Hµ Giang vén mang týnh chêt tù cung cêp, nhu cçu vèn cha cçn nhiòu. Nh ng èi tîng tiõp cën nguån týn dông tõ quü hç trî Çu t quèc gia chø giíi h¹n ë mét sè n«ng l m trêng. Nhng do viöc tiªu thô gç nguyªn liöu giêy ang khã kh n, nî ng n hµng Õn kú ph i tr nhng v kh«ng b n îc gç nªn kh«ng cã tiòn tr nî ng n hµng c c chñ rõng kh«ng d m vay tiõp Ó trång rõng. H n n a tû lö l i suêt u i cho chñ Çu t vay trång rõng tríc y theo quyõt Þnh 264 lµ 3,5%/n m, nay theo NghÞ Þnh 43 lµ 5,4%/n m. L i suêt ã lµ qu cao, ngêi trång rõng kh«ng cã l i nªn Ýt ngêi d m vay Ó trång rõng. HiÖn chø cã ba l m trêng thuéc Tæng c«ng ty giêy n»m trªn Þa bµn huyön B¾c Quang vén ph i vay týn dông u i Ó tiõp tôc ch m sãc, b o vö rõng trång vµ trång rõng míi trªn Êt rõng míi khai th c. - Theo quy Þnh cña Nhµ níc th hé n«ng d n cã thó vay tõ ng n hµng n«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n tíi 10 triöu ång Ó më réng s n xuêt kinh doanh kh«ng cçn thõ chêp. Nhng Ó b o toµn vèn, tr nh rñi ro, c c c së ng n hµng vén yªu cçu hé vay vèn ph i kª biªn tµi s n vµ chýnh quyòn x ký x c nhën, nhng chýnh quyòn kh«ng d m ký nªn hé cçn vay vèn vén kh«ng vay îc VÒ chýnh s ch thuõ: - Mäi trêng hîp khai th c gç, l m s n tõ rõng tù nhiªn Ó b n Òu ph i ãng thuõ tµi nguyªn theo luët Þnh. Tuy nhiªn, do lîng gç khai th c tõ rõng tù nhiªn chø vµo kho ng tõ 2000 Õn 3000 m 3 /n m nõu nguån thu tõ thuõ tµi nguyªn lµ kh«ng nhiòu. - Theo quy Þnh t¹i QuyÕt Þnh /Q UB ngµy 22/11/1999 cña Uû ban nh n d n tønh Hµ Giang th nõu khai th c gç, l m s n trong vên rõng Ó sö dông trong gia nh hoæc ãng gãp cho x y dùng c së h¹ tçng ë th«n, x, huyön th kh«ng ph i ãng thuõ tµi nguyªn. Quy Þnh nµy cña tønh so víi quy Þnh cña LuËt thuõ tµi nguyªn th kh«ng phï hîp nhng p øng îc nguyön väng cña nh n d n vµ lµ quy Þnh hîp lý. - LuËt thuõ sö dông Êt quy Þnh: Ngêi trång rõng s n xuêt ph i ãng thuõ sö dông Êt khi khai th c s n phèm. Møc thuõ ph i nép b»ng 4% gi trþ s n phèm khai th c týnh theo s n lîng thùc tõ vµ gi b n l m s n t¹i rõng. MiÔn thuõ sö dông Êt khi trång rõng trªn Êt trèng åi träc. ng lï thuõ sö dông Êt Ó trång rõng ph i îc týnh theo diön tých vµ h¹ng Êt, thõ nhng LuËt thuõ quy Þnh vµ tønh thùc hiön thu thuõ theo gi trþ s n lîng thùc tõ. iòu ã kh«ng khuyõn khých sö dông hîp lý vµ cã hiöu qu Êt ai vµ còng kh«ng cã c së Ó miòn thuõ trong trêng hîp trång rõng trªn Êt trèng åi träc. - ViÖc miôn thuõ bu«n chuyõn cho ngêi mua thu gom n«ng l m s n ë c c x vïng cao, vïng s u kh«ng thùc hiön îc v kh«ng thó x c Þnh ai lµ ngêi mua gom n«ng l m s n ë vïng cao, vïng s u Ó miôn thuõ. - ViÖc Ó l¹i cho c c l m trêng quèc doanh kho n thuõ thu nhëp doanh nghiöp ph i nép theo quy Þnh t¹i quyõt Þnh /Q -TTg còng kh«ng thùc hiön îc v 4 l m trêng thuéc tønh kh«ng kinh doanh nªn kh«ng cã l i, cßn 3 l m trêng thuéc Tæng C«ng ty giêy tuy cã kinh doanh rõng trång nhng Òu cã møc l i kh«ng lín nªn kho n thuõ thu nhëp doanh nghiöp îc gi l¹i còng kh«ng ng kó. Tãm l¹i, viöc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp cña Hµ Giang chø ë møc 2 - Hoµn thµnh c b n chýnh s ch Nhµ níc. 3. VÒ tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp

19 Page 19 of VÒ c c dþch vô Çu vµo: Hµ Giang chø cã mét sè n«ng l m trêng quèc doanh vµ chñ trang tr¹i lín cã nhu cçu vµ ñ iòu kiön vay vèn tõ quü hç trî Çu t quèc gia, nh ng thñ tôc Ó vay vèn còng n gi n thuën tiön. Êt ai cña c c n«ng l m trêng cã ñ iòu kiön kinh doanh îc chýnh quyòn Þa ph ng cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt, viöc chuyón æi, chuyón nhîng, thõ chêp îc gi i quyõt nhanh gän. Trong c chõ thþ trêng viöc mua s¾m vët t, thiõt bþ phôc vô cho s n xuêt n«ng nghiöp còng dô dµng DÞch vô phæ cëp, chuyón giao kü thuët, híng dén s n xuêt: - Lùc lîng khuyõn n«ng khuyõn l m Nhµ níc trong toµn tønh cã 59 ngêi bao gåm 12 ngêi ë Trung t m khuyõn n«ng khuyõn l m tønh vµ 47 ngêi lµm viöc ë 10 tr¹m khuyõn n«ng khuyõn l m c c huyön thþ. Lùc lîng khuyõn n«ng, khuyõn l m Nhµ níc rêt máng, hä chø lµm c«ng viöc khuyõn n«ng còng thêy uèi søc nªn kh«ng tiõn hµnh îc nh ng ho¹t éng khuyõn l m. Nhê sù hç trî cña ch ng tr nh dù n MRDP, HPM nªn ë mét sè th«n b n h nh thµnh îc c c tæ phæ cëp, c u l¹c bé khuyõn n«ng, nhiòu x cã c n bé khuyõn n«ng chuyªn tr ch cêp c së lµm viöc theo chõ é hîp ång. HÖ thèng mµng líi khuyõn n«ng kh«ng chuyªn tr ch gãp phçn ¾c lùc trong viöc tuyªn truyòn chñ tr ng chýnh s ch cña Nhµ níc vµ chuyón giao kü thuët s n xuêt tiõn bé Õn víi n«ng d n. - Nh ng ho¹t éng khuyõn l m l¹i thêng do c c chñ dù n l m nghiöp thùc hiön. Bèn l m trêng thuéc tønh, c c ban qu n lý dù n huyön lµ chñ dù n 661, ba l m trêng trùc thuéc Tæng C«ng ty giêy lµ chñ dù n trång rõng nguyªn liöu giêy. C c h¹t kióm l m huyön lµ chñ dù n trong hîp phçn kho n b o vö rõng cña dù n HPM. C c n vþ îc giao lµm chñ c c dù n l m nghiöp tæ chøc éi ngò khuyõn l m viªn vò c së híng dén bµ con n«ng d n thu h i vµ xö lý h¹t gièng, gieo m c y gièng trång rõng vµ nh ng biön ph p kü thuët l m sinh trong b o vö, khoanh nu«i t i sinh vµ nu«i d- ìng rõng. Nh n chung, bµ con trong c c b n lµng n¾m v ng kü thuët s n xuêt l m nghiöp DÞch vô Çu ra: C c c së chõ biõn nhá ë Hµ Giang cha ph t trión Ó chõ biõn nh ng l m s n (nhêt lµ l m s n ngoa gç) do nh n d n thu h i îc. Lùc lîng khuyõn n«ng khuyõn l m cha thùc hiön îc viöc th«ng tin cëp nhët cho n«ng d n biõt t nh h nh thþ trêng vµ nh ng biõn éng vò gi c n«ng l m s n chñ yõu trong vïng. Bµ con n«ng d n (nhêt lµ ë nh ng b n vïng s u vïng xa) chø biõt em b n ë chî nh ng s n phèm do tiªu dïng kh«ng hõt chø cha biõt s n xuêt vµ b n nh ng s n phèm do thþ trêng cçn VÒ vai trß dþch vô cña l m trêng quèc doanh: Theo QuyÕt Þnh 187 cña Thñ tíng ChÝnh phñ, l m trêng quèc doanh îc x c Þnh lµ mét doanh nghiöp Nhµ níc kinh doanh l m nghiöp. L m trêng thùc hiön chõ é h¹ch to n kinh tõ ngoµi ra cßn lµm dþch vô. hai Çu. cho n«ng d n. Ta h y xem c c l m trêng ë Hµ Giang thùc hiön chøc n ng nµy nh thõ nµo? Cã 7 l m trêng ho¹t éng trªn Þa bµn Hµ Giang. ã lµ: * L m trêng VÞ Xuyªn (trùc thuéc tønh) cã 26 c n bé c«ng nh n viªn, trong ã cã 18 c«ng nh n, 4 kü s l m nghiöp, tµi s n cè Þnh cña l m trêng hiön cã kh«ng ng kó, l m trêng kh«ng îc Nhµ níc giao Êt giao rõng, kh«ng kinh doanh l m nghiöp. Tõ 1999 tíi nay l m trêng lµm chñ hai dù n : Dù n 661 vµ dù n Þnh canh Þnh c cña huyön. Tæng kinh phý - îc Çu t hµng n m tõ 600 Õn 800 triöu ång l m trêng sö dông kho n qu n lý phý c c dù n (víi dù n 661 lµ 6%) Ó tr l ng cho c n bé qu n lý l m trêng nªn møc thu nhëp cña hä rêt thêp. * L m trêng Hoµng Xu Ph (trùc thuéc tønh) hiön cã 35 c n bé c«ng nh n viªn trong ã cã 22 c«ng nh n - Tµi s n cè Þnh cña l m trêng hiön cã kh«ng ng kó (cã 1 v n phßng, 1 vên m, 1 xe m y Minsk vµ 1 m y týnh) l m trêng kh«ng îc giao Êt giao rõng vµ kh«ng kinh doanh l m nghiöp. Tõ 1999, l m trêng lµm chñ dù n 661 trªn toµn bé Þa bµn gåm 22 x thuéc khu phßng hé Çu nguån s«ng Ch y víi tæng kinh phý Çu t mçi n m kho ng 900 triöu ång.

20 Page 20 of 71 L m trêng sö dông kho n qu n lý phý dù n (6%) Ó tr l ng cho éi ngò c n bé qu n lý, cßn éi ngò c«ng nh n tham gia gieo m c y gièng vµ trùc tiõp trång rõng vµ hëng thu nhëp b»ng kho n tiòn c«ng kho n lµm c c viöc ã. Thu nhëp cña c n bé c«ng nh n viªn l m trêng rêt thêp. * L m trêng B¾c Mª (trùc thuéc tønh) hiön cã 21 c n bé c«ng nh n viªn, trong ã : C n bé qu n lý 11 ngêi vµ c«ng nh n 10 ngêi, kh«ng cã kü s l m nghiöp. Tµi s n cè Þnh hiön cã cña l m trêng kh«ng ng kó. L m trêng kh«ng tham gia ho¹t éng s n xuêt kinh doanh vµ kh«ng îc giao Êt giao rõng. HiÖn nay, l m trêng thùc hiön ba nhiöm vô : Lµm chñ dù n 661 trªn Þa bµn 9 x cña huyön Lµm chñ dù n Þnh canh Þnh c ë 2 x. Qu n lý b o vö khu b o tån thiªn nhiªn B¾c Mª. Ng n s ch hµng n m Çu t cho dù n kho ng 800 triöu ång. TØnh ang dù Þnh chuyón l m trêng B¾c Mª thµnh ban qu n lý khu rõng b o tån thiªn nhiªn B¾c Mª. TiÒn l ng cña éi ngò c n bé qu n lý l m trêng Òu tr«ng cëy vµo kho n qu n lý phý cña c c dù n, thêng rêt Ýt ái. * L m trêng Yªn Minh (trùc thuéc tønh ) hiön cã 65 c n bé c«ng nh n viªn trong ã : c n bé qu n lý cã 12 ngêi vµ 53 c«ng nh n, l m trêng kh«ng tham gia ho¹t éng s n xuêt kinh doanh vµ kh«ng îc giao Êt giao rõng. HiÖn nay l m trêng ang thùc hiön hai nhiöm vô : Lµm chñ dù n 661. Qu n lý, b o vö khu b o tån thiªn nhiªn Du Giµ. Ng n s ch Çu t hµng n m tõ 700 Õn 1000 triöu ång. L m trêng sö dông kho n qu n lý phý dù n (6%) Ó tr l ng cho éi ngò c n bé qu n lý nhng chø m b o 50% l ng theo ng¹ch bëc cña c n bé. L m trêng kh«ng cã tµi s n cè Þnh g ng gi. TØnh cã dù Þnh chuyón l m trêng thµnh Ban qu n lý khu b o tån thiªn nhiªn Du Giµ. Qua t m hióu bèn l m trêng trùc thuéc tønh cho thêy c c n vþ ã kh«ng ho¹t éng s n xuêt kinh doanh theo óng nghüa lµ doanh nghiöp Nhµ níc, nã chø tån t¹i nh mét Ban qu n lý dù n 327 tríc y vµ dù n 661 hiön nay. Theo nh gi cña nh ng ngêi cã thèm quyòn ë tønh th viöc Ó cho l m trêng lµm chñ dù n l m nghiöp sï tèt h n lµ Ó cho c c Ban qu n lý dù n, mµ thµnh viªn cña c c ban nµy lµ c n bé c c phßng ban cña huyön kiªm nhiöm. iòu ã îc gi i thých v l m trêng cã éi ngò c n bé am hióu kü thuët vµ cã kinh nghiöm qu n lý rõng, giao cho c c l m trêng lµm chñ dù n l m nghiöp lµ hoµn toµn hîp lý. * L m trêng CÇu Ham (trùc thuéc Tæng C«ng ty giêy) cã 134 c n bé c«ng nh n viªn, trong ã cã 8 kü s l m nghiöp, 17 c n bé kü thuët trung cêp, 109 c«ng nh n, ngoµi ra cßn cã 131 c«ng nh n lµm viöc theo chõ é hîp ång thêi vô. L m trêng hiön ang qu n lý sö dông ha Êt thuéc Þa bµn 8 x cña huyön B¾c Quang, trong ã cã ha rõng tù nhiªn, ha rõng trång, ha Êt l m nghiöp cha cã rõng, 778 Êt n«ng nghiöp vµ 91 ha Êt kh c. L m trêng îc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt tõ Toµn bé Êt l m nghiöp cña l m trêng thuéc quy ho¹ch vïng nguyªn liöu giêy cña Nhµ m y giêy B i B»ng. L m trêng cã nhiöm vô g y trång rõng nguyªn liöu giêy Ó b n cho nhµ m y giêy B i B»ng b»ng nguån vèn tù cã vµ vèn vay tõ quü hç trî Çu t quèc gia vµ vay ng n hµng. Doanh sè hµng n m tõ 2,5 Õn 3 tû ång. Khã kh n lín nhêt hiön nay cña l m trêng lµ nî ng n hµng Õn h¹n tr nhng nhiòu khu rõng trång Õn tuæi khai th c cçn khai th c b n Ó tr nî nhng kh«ng d m khai th c v kh«ng tiªu thô îc s n phèm do mêt c n èi trong cung vµ cçu nguyªn liöu giêy. Cung v- ît cçu qu xa. * L m trêng Ngßi S o (trùc thuéc Tæng C«ng ty giêy) hiön cã 106 c n bé c«ng nh n viªn, trong ã cã 7 kü s, 8 c n bé trung cêp kü thuët vµ 91 c«ng nh n. L m trêng hiön ang qu n lý sö dông 4641 ha Êt thuéc Þa bµn 5 x cña huyön B¾c Quang, trong ã cã 1133 ha rõng tù

21 Page 21 of 71 nhiªn, 1159 ha rõng trång, 1696 ha Êt l m nghiöp cha cã rõng, 250 ha Êt n«ng nghiöp vµ 404 ha Êt kh c. Toµn bé Êt do l m trêng qu n lý îc cêp. sæ á. tõ n m 1998, Êt l m nghiöp thuéc quy ho¹ch rõng s n xuêt vïng nguyªn liöu giêy cña nhµ m y giêy B i B»ng. L m trêng ho¹t éng theo c chõ s n xuêt kinh doanh cã nhiöm vô g y trång rõng nguyªn liöu giêy Ó b n cho nhµ m y giêy B i B»ng. Doanh sè hµng n m ¹t tõ 2 Õn 2,5 tû ång. Nguån vèn ho¹t éng cña l m trêng lµ vèn tù cã, vèn vay cña quü hç trî Çu t quèc gia vµ vay cña ng n hµng. Khã kh n cña l m trêng Ngßi S o còng gièng nh l m trêng CÇu Ham lµ kh«ng b n îc hµng. * L m trêng VÜnh H o (trùc thuéc Tæng C«ng ty giêy) hiön cã 214 c n bé c«ng nh n viªn, trong ã cã 12 kü s, 14 c n bé kü thuët trung cêp, 188 c«ng nh n ngoµi ra cßn sö dông 120 ngêi lµm viöc theo chõ é hîp ång lao éng. L m trêng hiön ang qu n lý sö dông 4907 ha Êt thuéc Þa bµn 5 x cña huyön B¾c Quang, trong ã cã 165 ha rõng tù nhiªn, 2448 ha rõng trång, 1344 ha Êt l m nghiöp cha cã rõng, 243 ha Êt n«ng nghiöp vµ 706 ha Êt kh c. Toµn bé Êt cña l m trêng îc cêp "sæ á" tõ n m 1998, Êt l m nghiöp cña l m trêng Òu thuéc vïng quy ho¹ch rõng s n xuêt nguyªn liöu giêy cho nhµ m y giêy B i B»ng, l m trêng ho¹t éng theo c chõ s n xuêt kinh doanh. Néi dung ho¹t éng bao gåm: - Trång rõng nguyªn liöu giêy Ó b n cho nhµ m y giêy B i B»ng. - S n xuêt bét giêy tõ nguån nguyªn liöu tre nøa Ó b n cho nhµ m y giêy ViÖt Tr. Doanh sè hµng n m ¹t kho ng 3,5 Õn 4 tû ång. Nguån vèn ho¹t éng chñ yõu b»ng vèn tù cã vµ vèn vay ng n hµng, vèn vay tõ quü hç trî Çu t quèc gia. Còng nh hai l m trêng Ngßi S o vµ CÇu Ham, khã kh n chñ yõu cña l m trêng VÜnh h o lµ kh«ng cã thþ trêng tiªu thô hõt s n phèm gç rõng trång. C c l m trêng thuéc Tæng C«ng ty giêy kh«ng îc giao lµm chñ dù n 661 vµ c c dù n kh c, nhng c c l m trêng nµy thó hiön râ vai trß dþch vô cña m nh trªn nh ng khýa c¹nh sau y: + Th«ng qua c c h nh thøc kho n gän, kho n c«ng o¹n, kho n theo NghÞ Þnh 01, liªn doanh liªn kõt, c c l m trêng trªn y t¹o c«ng n viöc lµm kh«ng chø cho sè lîng c«ng nh n viªn cña hä mµ cßn cho hµng tr n hé n«ng d n trong vïng. + L m trêng thùc hiön tèt chøc n ng cung øng vèn cho trång rõng, vët t s n xuêt n«ng l m nghiöp vµ bao tiªu s n phèm rõng trång cho n«ng d n. NÕu kh«ng cã l m trêng, ngêi d n kh«ng thó vay vèn tõ Quü hç trî Çu t quèc gia Ó trång rõng + L m trêng thùc hiön tèt chøc n ng chuyón giao kü thuët kinh nghiöm s n xuêt n«ng l m nghiöp cho nh n d n trong vïng. Khi xem xðt vò tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô s n xuêt l m nghiöp, ta thêy Hµ Giang cã nh ng nç lùc to lín. Trong iòu kiön c së h¹ tçng kü thuët kðm ph t trión, tr nh é d n trý cßn bþ h¹n chõ, éi ngò c n bé võa thiõu võa yõu, nhng Hµ Giang tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp b o m îc nh ng yªu cçu c b n, ¹t møc VÒ ph n c«ng, ph n cêp thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng Còng nh ë ViÖt Nam, tríc y ë Hµ Giang cã t nh tr¹ng cha t ch b¹ch râ rµng gi a chøc n ng qu n lý Nhµ níc víi chøc n ng s n xuêt kinh doanh. C quan qu n lý Nhµ níc thêng cã nh ng can thiöp th«b¹o vµo quyòn tù chñ, tù chþu tr ch nhiöm trong s n xuêt kinh doanh cña l m trêng quèc doanh, ngîc l¹i cã l m trêng quèc doanh lµm nh ng c«ng viöc hoæc a ra nh ng quyõt Þnh qu n lý nh mét c quan hµnh chýnh Nhµ níc. T nh h nh ã dçn dçn îc kh¾c cïng víi qu tr nh c i c ch hµnh chýnh vµ æi míi qu n lý trong l m nghiöp. Ngµy nay, c c c quan qu n lý Nhµ níc vò l m nghiöp ë Hµ Giang chø thùc hiön nh ng néi dung c«ng viöc qu n lý Nhµ níc vò rõng îc quy Þnh t¹i iòu 8 LuËt b o vö ph t trión rõng (1991 ) vµ îc nh¾c l¹i t¹i QuyÕt Þnh sè 245/1998/Q -TTg.

22 Page 22 of 71 Tríc khi cã quyõt Þnh 245, lùc lîng kióm l m tønh, ngoµi chøc n ng b o vö rõng cßn lµm nhiöm vô giao Êt giao rõng, c quan Þa chýnh c c cêp chø lµm nhiöm vô cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt, nhng cho Õn nay còng míi chø cêp îc. sæ á. cho 26,2% diön tých Êt giao, n i cha îc cêp. Sæ á. th kióm l m t¹m cêp "l m b¹" Ó d n yªn t m a diön tých Êt vµ rõng îc giao vµo s n xuêt kinh doanh. Sau khi cã quyõt Þnh 245 c«ng t c qu n lý Êt l m nghiöp bao gåm : quy ho¹ch sö dông Êt, giao Êt giao rõng, cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt chuyón cho ngµnh Þa chýnh, chi côc kióm l m chø thùc hiön chøc n ng kióm tra gi m s t viöc tu n thñ ph p luët vò rõng, phßng ch a ch y rõng vµ trùc tiõp chø ¹o thùc hiön hîp phçn "b o vö rõng" trong dù n HPM. Chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng, theo quyõt Þnh 245 lµ thuéc vò ngµnh n«ng nghiöp ph t trión n«ng th«n, nhng lùc l- îng c n bé lµm c«ng t c l m nghiöp cßn ang rêt máng. ë Së vµ Chi côc ph t trión l m nghiöp víi biªn chõ 8 c n bé nh n viªn, ë huyön, trong biªn chõ phßng n«ng nghiöp vµ ph t trión n«ng th«n chø cã 1 c n bé chuyªn tr ch l m nghiöp, ë x tuy cã thµnh lëp ban l m nghiöp x nhng kh«ng cã c n bé chuyªn tr ch vò l m nghiöp lµm nßng cèt nªn ho¹t éng cña ban kh«ng îc duy tr Òu Æn. Víi éi ngò c n bé nh trªn, ngµnh n«ng nghiöp vµ ph t trión n«ng th«n khã cã thó thùc hiön hõt chøc tr ch nh QuyÕt Þnh 245 quy Þnh. Cho Õn nay cã nhiòu c n bé, nhêt lµ c n bé cêp huyön vµ x cha n¾m v ng néi dung cña quyõt Þnh 245, cha thêy hõt tr ch nhiöm cña m nh trong qu n lý b o vö rõng, vén cho ã lµ viöc cña kióm l m cña cêp trªn. Ho¹t éng cña quçn chóng tham gia qu n lý b o vö rõng ë nh ng th«n b n hoµn thµnh c«ng t c giao Êt giao rõng hoæc îc c c dù n MRDP, dù n HPM, dù n Þnh canh Þnh c hç trî lµ tých cùc vµ mang l¹i nh ng kõt qu kh quan. ë y kh«ng cßn t nh tr¹ng èt ph rõng lµm n ng réy, rõng cña hé gia nh, c nh n îc b o vö tèt, rõng cña céng ång còng îc qu n lý, b o vö, sö dông theo quy íc cña lµng b n. Tuy nhiªn QuyÕt Þnh 245 chø quy Þnh tr ch nhiöm qu n lý Nhµ níc vò rõng cña c c cêp chýnh quyòn tønh huyön, x. Trong mçi cêp chýnh quyòn ã l¹i cã c c c quan chøc n ng gióp viöc. V vëy tønh cçn cã v n b n lµm râ tr ch nhiöm cña Ngµnh n«ng nghiöp vµ ph t trión n«ng th«n, ngµnh Þa chýnh, ngµnh kióm l m gióp Uû ban nh n d n c c cêp trong viöc qu n lý Nhµ níc vò rõng vµ Êt l m nghiöp ång thêi tæ chøc tëp huên cho c n bé l m nghiöp c c cêp Ó hä qu n triöt néi dung quyõt Þnh 245, nhng ë Hµ Giang cha thùc hiön nh ng c«ng viöc nµy. Dùa trªn nh ng iòu ph n tých trªn y ta thêy viöc tæ chøc thùc hiön quyõt Þnh 245 cña Hµ Giang chø ¹t møc 2, tøc lµ thùc hiön ¹t yªu cçu c b n. 5. VÒ thùc hiön chýnh s ch khai th c vµ hëng lîi tõ rõng ChÝnh s ch nµy îc quy Þnh trong quy chõ qu n lý ba lo¹i rõng Æc dông, phßng hé vµ s n xuêt îc ban hµnh theo QuyÕt Þnh /Q -TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ, QuyÕt Þnh /Q -TTg vò æi míi l m trêng quèc doanh, QuyÕt Þnh /Q -BNN/PTLN vµ QuyÕt Þnh /Q -BNN-KL cña Bé N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n vò quy chõ qu n lý khai th c vµ vën chuyón l m s n. Ó thùc hiön c c v n b n trªn y tønh Hµ Giang cã QuyÕt Þnh sè /Q ub ngµy 22/11/1999 ban hµnh b n quy Þnh vò qu n lý khai th c, vën chuyón, chõ biõn vµ kinh doanh, tiªu thô gç vµ l m s n trªn Þa bµn tønh. Néi dung vò chýnh s ch khai th c vµ hëng lîi tõ rõng trong QuyÕt Þnh 2430 nh sau : 5.1. Khai th c gç l m s n trong rõng tù nhiªn (bao gåm c rõng s n xuêt vµ rõng phßng hé xung yõu, rêt xung yõu): - Chñ rõng îc khai th c tën dông, tën thu c y gç æ géy do thiªn tai, c y chõt tù nhiªn, gç vµ l m s n kh c do thanh lý rõng Ó lêy Êt dïng vµo viöc kh c theo quyõt Þnh cña c quan Nhµ níc cã thèm quyòn. - îc khai th c tën dông c c s n phèm phô cña gç vµ c y rõng tù nhiªn nh hoa, qu, dçu, nhùa, l, c y dîc liöu, nêm c c lo¹i (riªng víi nhùa th«ng chø îc p dông ph ng ph p khai th c dìng c y lµ chýnh, khai th c nhùa lµ phô).

23 Page 23 of 71 - îc khai th c chän tèi a kh«ng qu 20% tr lîng víi c c lo¹i: Tre, vçu, nøa, giang, dïng, tróc, song, m y, hìo. Riªng tre, vçu, giang nøa chø îc khai th c vµo mïa c y kh«ng ra m ng. Ó îc cêp phðp khai th c l m s n, c c chñ rõng cçn lµm n vµ lëp thiõt kõ khai th c göi Uû ban nh n d n x cã rõng x c nhën, göi tiõp lªn Uû ban nh n d n huyön cã ý kiõn vµo n sau ã göi lªn Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n thèm Þnh thiõt kõ khai th c tr nh Uû ban nh n d n tønh phª duyöt Ó Së cêp phðp khai th c cho chñ rõng, ång thêi th«ng b o cho H¹t kióm l m së t¹i biõt Ó kióm tra gi m s t viöc thùc hiön quy tr nh quy ph¹m vµ thiõt kõ khai th c rõng, ãng dêu bóa kióm l m vµo nh ng khóc gç thµnh phèm vµ lëp lý lþch gç Ó tiön cho viöc kióm tra trong qu tr nh vën chuyón. 5.2 Khai th c gç l m s n tõ rõng trång: i. èi víi rõng trång nh»m môc Ých phßng hé, p dông nh rõng phßng hé lµ rõng tù nhiªn. ii. èi víi rõng s n xuêt lµ rõng trång: Khi rõng ñ tuæi, Õn chu kú khai th c Òu îc khai th c theo ph ng thøc khai th c do chñ rõng quyõt Þnh. Riªng diön tých rõng trång ë phçn phýa trªn cña c c åi nói, khu vùc rõng ë Çu c c khe suèi chø îc khai th c tr¾ng chu kú Çu - Trong c c chu kú sau chø îc khai th c chän kh«ng qu 30% tr lîng vµ chuyón dçn diön tých nµy thµnh rõng phßng hé côc bé cho khu vùc. Thñ tôc vµ thèm quyòn cêp giêy phðp khai th c p dông theo c c iòu 21, 23 Ch ng II, QuyÕt Þnh /Q -BNN/PTLN ngµy 22/11/1999 cña Bé N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n Khai th c gç, l m s n trong vên rõng: Khi rõng Õn tuæi khai th c, chñ rõng îc quyòn khai th c gç, l m s n trong vên rõng Ó sö dông hoæc Ó b n. i. NÕu khai th c gç, l m s n th«ng thêng Ó sö dông hoæc Ó ãng gãp cho x y dùng c c c«ng tr nh x y dùng c b n ë th«n, x, huyön th khi khai th c chø cçn b o cho Uû ban nh n d n x biõt. NÕu khai th c gç quý hiõm (thuéc c c nhãm I, II, III ) Ó sö dông th ph i lµm n xin phðp Uû ban nh n d n tønh, Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n cêp phðp khai th c. ii. NÕu khai th c gç, l m s n trong vên rõng Ó b n th chñ rõng ph i lµm n xin phðp göi qua Uû ban nh n d n x, x göi lªn huyön. NÕu xin khai th c l m s n ngoµi gç th Uû ban nh n d n huyön xem xðt cêp phðp khai th c. NÕu xin khai th c gç Ó b n th Uû ban nh n d n huyön ghi ý kiõn vµo n, chuyón lªn Uû ban nh n d n tønh phª duyöt Ó Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n cêp phðp khai th c. Tõ viöc nghiªn cøu QuyÕt Þnh 2430 cña Hµ Giang cã thó rót ra nh ng nhën xðt sau: Hµ Giang cã bèn khu rõng b o tån thiªn nhiªn cã diön tých h n ha, nhng trong QuyÕt Þnh 2430 cña tønh cha thêy cã quy Þnh vò chýnh s ch khai th c, hëng dông l m s n ngoµi gç ë nh ng khu rõng nµy. QuyÕt Þnh 2430 còng míi chø quy Þnh quyòn khai th c hëng lîi l m s n cña chñ rõng, cha thêy nãi Õn quyòn khai th c, hëng lîi cña c c hé nhën kho n trång rõng b o vö khoanh nu«i t i sinh rõng cho c c chñ rõng. ã míi lµ iòu «ng o hé n«ng d n cçn biõt, v hiön nay hä ang thùc hiön c c hîp ång kho n vµ hëng tiòn c«ng kho n tõ ng n s ch Nhµ níc hoæc tiòn hç trî tõ c c dù n. Nhng khi viöc dïng tiòn Ó kho n bþ chêm døt th hä sï îc g? XuÊt ph t tõ ý tëng muèn gi m dçn i tíi chêm døt khai th c gç rõng tù nhiªn trong mét sè n m, nªn trong QuyÕt Þnh 2430 a ra nh ng quy Þnh vµ thñ tôc kh¾t khe khi cho phðp khai th c gç rõng tù nhiªn, ã lµ iòu hîp lý. Nhng èi víi c c l m s n ngoµi gç th kh«ng nªn Ò ra nh ng thñ tôc kh¾t khe nh vëy, khi cçn khai th c l m s n ngoµi gç, chñ rõng chø cçn xin phðp Uû ban nh n d n huyön lµ ñ vµ kh«ng ph i lo¹i l m s n ngoµi gç nµo còng cçn thiõt kõ khai th c (nh khai th c song, m y, hìo...) g y ra l ng phý kh«ng ng cã. QuyÕt Þnh 2430 cho phðp chñ hé khi khai th c gç, l m s n trong vên rõng Ó dïng trong gia nh th thñ tôc kh nhñ nhµng, nhng nõu khai th c gç Ó b n th ph i îc Uû ban nh n d n tønh phª duyöt míi îc Së cêp phðp khai th c. Quy Þnh nh vëy lµ qu kh¾t khe phiòn hµ. Riªng víi gç quý hiõm do d n trång ra hoæc khoanh nu«i t i sinh n m b y chôc n m míi cã îc, nhng muèn khai th c, sö dông l¹i cßn khã kh n h n n a. T¹i sao Nhµ níc ang khuyõn khých trång c y quý hiõm, nõu ai trång cßn îc Nhµ níc hç trî (cho kh«ng) 2 triöu ång /ha. ë Hµ Giang kh«ng cã chýnh s ch hç trî nhng khi trång îc c y gç quý hiõm l¹i kh«ng t¹o iòu kiön thuën lîi cho ngêi ta sö dông lµ kh«ng hîp lý.

24 Page 24 of 71 Chóng t«i cho r»ng: Nªn quy Þnh gç vµ mäi l m s n trong vên rõng lµ thuéc së h u cña chñ rõng. Hä cã toµn quyòn Þnh o¹t vµ sö dông nh ng l m s n ã khi khai th c l m s n trong vên rõng, kh«ng cçn ph i xin phðp bêt cø ai. Hä chø cçn b o cho Uû ban nh n d n x vµ c quan kióm l m gçn nhêt Ó îc x c nhën lµ l m s n khai th c hîp ph p. Qua ph n tých viöc thùc hiön chýnh s ch khai th c, hëng lîi tõ rõng ë Hµ Giang cho thêy cßn thiõu mét sè quy Þnh quan träng (nh chýnh s ch èi víi hé nhën kho n, chýnh s ch khai th c sö dông rõng ë c c khu b o tån thiªn nhiªn). Trong chýnh s ch èi víi kinh tõ hé Hµ Giang cha t¹o iòu kiön Ó nh ng ho¹t éng l m nghiöp cu hé gia nh t¹o ra s n phèm hµng ho, mang l¹i nguån thu nhëp ng kó cho hä. Tuy nhiªn, so víi mét sè tønh trong vïng, Hµ Giang cã QuyÕt Þnh 2430, mét v n b n quan träng trong viöc híng dén thùc hiön c c chýnh s ch khai th c vµ hëng lîi tõ rõng. XÐt mét c ch tæng qu t cã thó xõp Hµ Giang vµo møc 2. Thùc hiön îc nh ng yªu cçu c b n cña chýnh s ch Nhµ níc. Dùa vµo møc é xõp h¹ng ë cuèi mçi phçn ph n tých t nh h nh thùc hiön mét nhãm chýnh s ch, ta cã thó bióu thþ t nh h nh thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña Hµ Giang nh s å sau: H nh 3 - S å bióu thþ møc é thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña Hµ Giang Trong ã : A - ViÖc thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n lý Êt l m nghiöp B - ViÖc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp C - Tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp D - Tæ chøc ph n c«ng, ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng E - ViÖc thùc hiön chýnh s ch khai th c vµ hëng lîi tõ rõng. II. TØnh Yªn B i Yªn B i lµ tønh miòn nói B¾c Bé cã diön tých tù nhiªn ha, d n sè (n m 1999) lµ ngêi trong ã phô n lµ chiõm 50.1%, nam giíi lµ chiõm 44.9% 1 ngêi thuéc 30 d n téc anh em trong ã cã 5 d n téc cã tû lö d n sè cao lµ: Kinh: 53%, Tµy:17,6%, Dao: 9,3%, H.M«ng: 8,1%, Th i: 6,1%, c c d n téc kh c chø chiõm 5,9% d n sè toµn tønh. Mçi d n téc cã mét b n s¾c t m lý vµ phong tôc tëp qu n kh c nhau, tr nh é d n trý ë nh ng møc é kh c nhau nªn tr nh é nhën thøc vµ ý thøc chêp hµnh chñ tr ng chýnh s ch cña Nhµ níc còng ë nh ng møc é kh c nhau. Tæng sè lao éng cña Yªn B i cã ngêi chiõm 47% d n sè; trong ã: nam cã ngêi chiõm 48,7%, n cã ngêi chiõm 51,3% tæng sè lao éng. Sè lao éng n«ng l m nghiöp lµ ngêi chiõm 80,6% tæng sè lao éng. T nh tr¹ng thiõu viöc lµm cßn kh phæ biõn. Yªn B i lµ tønh n«ng nghiöp, trong nh ng n m gçn y nhê p dông gièng míi vµ kü thuët canh t c tiõn bé, n ng suêt lóa ¹t b nh qu n toµn tønh: 32,5 t¹/ha, ng«: 17,2 t¹/ha. S n lîng l ng thùc b nh qu n Çu ngêi ¹t 244 kg/ngêi/n m,

25 Page 25 of 71 vén cha p øng ñ nhu cçu tiªu dïng cña Þa ph ng, vµo lóc gi p h¹t vén cßn xèy ra t nh tr¹ng thiõu ãi ë mét sè b n lµng thuéc vïng s u, vïng xa. Theo tµi liöu kióm kª rõng toµn quèc n m 1999 îc c«ng bè th ng 1 n m 2001 th hiön tr¹ng sö dông Êt ai vµ tr¹ng th i rõng cña Yªn B i nh sau: Tæng diön tých Êt tù nhiªn: ha bao gåm: 1. Êt cã rõng: ha tû lö che phñ: 37,6%, tæng tr lîng gç m 3 Trong ã: Rõng tù nhiªn: ha cã tr lîng m 3 gç Bao gåm + Rõng trung b nh: ha + Rõng nghìo: ha + Rõng phôc håi: ha + Rõng hçn giao: gç + nøa ha + Rõng tre nøa: ha Rõng trång: ha cã tr lîng: m 3 gç 2. Êt trèng åi träc: ha chiõm 44,9 % diön tých tù nhiªn 3. Êt n«ng nghiöp: ha chiõm 9,7% diön tých tù nhiªn 4. Êt thæ c: ha chiõm 0,6% 5. Êt kh c: ha chiõm 7,2% Yªn B i cã 7 huyön vµ 2 thþ x (Yªn B i vµ NghÜa Lé) toµn tønh cã 180 x phêng trong ã cã 165 x cã rõng vµ Êt l m nghiöp, 64 x miòn nói cã iòu kiön Æc biöt khã kh n. D n sè sèng trong vïng l m nghiöp kho ng ngêi, ( hé gia nh), hçu hõt îc Þnh canh Þnh c, nhng s n xuêt vén cßn mang týnh chêt tù cêp tù tóc, êi sèng cßn nhiòu khã kh n. Díi y, chóng t«i xin i s u ph n tých t nh h nh thùc hiön mét sè chýnh s ch l m nghiöp chñ yõu cña Yªn B i. 1. VÒ chýnh s ch vµ thó chõ qu n lý Êt vµ rõng 1.1. VÒ ph n lo¹i Êt vµ rõng: Rõng vµ Êt l m nghiöp ë Yªn B i îc ph n thµnh Êt rõng phßng hé vµ Êt rõng s n xuêt (kh«ng ph n chia thµnh Êt rõng Æc dông). Rõng phßng hé chø chia thµnh hai cêp : cêp xung yõu vµ Ýt xung yõu (kh«ng cã cêp rêt xung yõu) 3, kh c víi ph n lo¹i rõng phßng hé theo Quy chõ qu n lý ba lo¹i rõng ban hµnh kìm theo QuyÕt Þnh /Q - TTg ph n chia thµnh hai cêp phßng hé xung yõu vµ rêt xung yõu, kh«ng cã cêp Ýt xung yõu.

26 Page 26 of 71 Trong rõng s n xuêt, Yªn B i chø chia thµnh rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp vµ rõng Æc s n (quõ), kh«ng cã lo¹i h nh rõng kinh doanh gç lín phôc vô cho nhu cçu x y dùng c b n vµ rõng cung cêp gç, cñi gia dông cho nh n d n, nhng trong thùc tõ th kh«ng thó kh«ng cã lo¹i h nh rõng s n xuêt nµy. ViÖc ph n lo¹i Êt vµ rõng cña Yªn B i kh«ng phï hîp víi ph n lo¹i Êt vµ rõng cña Nhµ níc sï g y ra nh ng khã kh n trong viöc vën dông c c chýnh s ch cña Nhµ níc. Ch¼ng h¹n: trong Q - 661, Nhµ níc ban hµnh chýnh s ch hç trî (cho kh«ng) nh ng chñ rõng trång loµi c y gç quý hiõm, cã chu kú sinh trëng dµi trªn rõng s n xuêt víi møc hç trî 2 triöu ång/ha. Nhng trong ph n lo¹i rõng ë Yªn B i kh«ng cã lo¹i rõng nµy, vëy cã thó thùc hiön chýnh s ch hç trî ã kh«ng? èi víi Êt cha cã rõng ( ha) Yªn B i c n cø vµo tr¹ng th i thùc b trªn Êt Ó chia thµnh ba lo¹i: - Êt trèng IA lµ Êt cã líp thùc b cá, lau l ch hoæc chuèi rõng. - Êt trèng IB lµ Êt cã líp thùc b, c y bôi cã thó cã mét sè c y th n gç, tre nøa mäc r i r c. - Êt trèng IC lµ Êt trªn ã cã nhiòu c y gç t i sinh mäc. Trªn c së ph n lo¹i nh trªn, Yªn B i x c Þnh îc diön tých Êt trèng cã kh n ng sö dông cho l m nghiöp lµ ha, chiõm 65,5% diön tých Êt trèng åi träc cña tønh. NÕu tønh nµo còng lµm îc nh Yªn B i th viöc x c Þnh diön tých cçn trång rõng míi vµ diön tých cã thó khoanh nu«i t i sinh sï rêt hîp lý vµ chýnh x c. 1.2 VÒ quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp: Dùa trªn sù ph n lo¹i rõng vµ Êt rõng nh trªn, Yªn B i lëp quy ho¹ch sö dông Êt nh ë b ng sau: B ng 6: Quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp ë Yªn B i 2 : TT Lo¹i rõng (ph n theo môc Ých sö dông) Tæng diön tých Êt l m nghiöp (ha) Êt cã rõng (ha) Chia ra Êt trèng åi nói träc Tæng (ha) BiÖn ph p phôc håi rõng Khoanh nu«i Trång míi Toµn tønh Rõng phßng hé Rõng phßng hé xung yõu Rõng phßng hé Ýt xung yõu Rõng s n xuêt Rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp Rõng Æc s n (quõ) Theo b o c o Quy ho¹ch trång rõng cña Yªn B i göi Bé N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n. Do cã sù ph n lo¹i Êt vµ rõng nh trªn nªn trong b ng quy ho¹ch nµy ta ang thêy thiõu v¾ng Êt dµnh cho rõng kinh doanh gç lín, trong rõng phßng hé, vén cßn quy ho¹ch Êt rõng phßng hé Ýt xung yõu mµ lï ra ph i gép nã vµo thµnh rõng s n xuêt nh quy chõ ba lo¹i rõng quy Þnh.

27 Page 27 of 71 Trªn c së b ng quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp, TØnh lëp c c dù n Çu t b o vö vµ ph t trión rõng phßng hé sau y: 1 - Dù n phßng hé Çu nguån Mï C ng Ch i: ha 2 - Dù n ph t trión phßng hé huyön Tr¹m TÊu: ha 3 - Dù n 661 huyön V n ChÊn 4 - Dù n gièng c y l m nghiöp tønh Yªn B i. Cã nhiöm vô chuyón ho 381 ha rõng gièng, x y dùng 2 trung t m s n xuêt gièng vµ 9 vên m réng 10 ha, mçi n m cung cêp 30 triöu c y tiªu chuèn. 5 - Dù n 661 huyön Lôc Yªn: ha 6 - Dù n 661 huyön Yªn B nh: ha 7 - Dù n 661 huyön V n Yªn: ha 9 - Dù n quy ho¹ch c i t¹o rõng phong c nh thþ x Yªn B i ha.trong 9 dù n nãi trªn, cã 5 dù n u tiªn. ã lµ c c dù n rõng phßng hé ë Mï C ng Ch i, Tr¹m TÊu, V n ChÊn, Lôc Yªn vµ dù n ph t trión gièng c y l m nghiöp, ång thêi vén duy tr thùc hiön c c dù n kinh doanh rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp cña 9 l m trêng hiön t¹i. Nh n chung, viöc ph n Þnh ranh giíi c c lo¹i rõng, c c dù n míi chø îc tiõn hµnh trªn b n å. Trªn thùc Þa vén cha râ rµng, cßn chång lên lªn nhau nªn t nh tr¹ng x m canh vµ tranh chêp Êt ai gi a c c hé n«ng d n víi l m trêng cßn xèy ra kh phæ biõn. PhÇn lín sè x trong tønh x y dùng îc quy ho¹ch sö dông Êt; nh ng x cã rõng lëp îc kõ ho¹ch b o vö ph t trión rõng, nhng cã mét t nh h nh chung lµ phçn lín c c b n quy ho¹ch vµ kõ ho¹ch nµy îc lëp theo tr nh tù. tõ trªn xuèng., c n bé cêp c së vµ ngêi d n Ýt îc tham gia nªn týnh kh thi bþ h¹n chõ VÒ giao Êt, giao vµ kho n rõng: Theo b o c o Ò ngµy 25/6/2000 cña Së Þa chýnh Yªn B i th Õn hõt th ng 5/2000, Yªn B i tiõn hµnh giao Êt, giao rõng theo N 02/CP cho c c tæ chøc, hé gia nh, c nh n îc kõt qu nh sau: - Tæng diön tých Êt l m nghiöp giao: ha chiõm 33% Êt l m nghiöp trong ã: + Êt cã rõng: ha b»ng 26% Êt l m nghiöp giao + Êt trèng åi träc: ha b»ng 74% diön tých Êt l m nghiöp giao. - Êt vµ rõng giao cho c c èi tîng sau: + C c hé gia nh (31905 hé): ha, b nh qu n 2,9 ha/ hé + C c l m trêng quèc doanh (9 l m trêng): ha (chñ yõu lµ Êt rõng s n xuêt). - cã ha Êt l m nghiöp giao cho hé gia nh îc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt, chiõm 34% diön tých Êt l m nghiöp giao cho hé. Ngoµi ra, víi sù gióp ì cña Ch ng tr nh Ph t trión n«ng th«n miòn nói ViÖt Nam - Thôy ión, Yªn B i ang x y dùng thý ióm 8 m«h nh qu n lý rõng céng ång t¹i c c huyön Mï C ng Ch i, V n ChÊn, TrÊn Yªn vµ Yªn B nh. T¹i mçi m«h nh, UBND huyön giao cho céng ång d n c th«n b n mét diön tých rõng tù nhiªn kho ng mét vµi tr m ha Ó th«n b n qu n lý, b o vö vµ sö dông theo quy íc cña tõng th«n b n ã. ViÖc tæ chøc qu n lý rõng céng ång p øng îc nguyön väng vµ phï hîp víi tëp qu n cña nh n d n c c th«n b n vïng cao nhng theo LuËt d n sù th Céng ång th«n b n kh«ng cã t c ch ph p nh n nªn trong c c v n b n ph p luët vò giao Êt kh«ng quy Þnh giao Êt cho céng ång d n c.

28 Page 28 of 71 Nh ng diön tých rõng cha giao cho ai, mµ chñ yõu lµ rõng phßng hé chýnh quyòn cêp x vµ lùc lîng kióm l m cã tr ch nhiöm qu n lý b o vö. TØnh tæ chøc thµnh c c dù n 661, giao cho c c l m trêng quèc doanh øng ch n trªn Þa bµn lµm chñ dù n, l m trêng dïng kinh phý îc Ng n s ch cêp Ó kho n cho c c hé gia nh céng ång th«n b n, tæ chøc oµn thó ë c së (héi n«ng d n, héi cùu chiõn binh...) b o vö, khoanh nu«i t i sinh rõng vµ trång rõng míi. VÒ thùc hiön chýnh s ch giao Êt giao rõng cña Yªn B i, chóng t«i s bé cã nh ng nhën xðt sau: PhÇn diön tých Êt l m nghiöp giao cho tæ chøc, hé gia nh, c nh n, míi ¹t 33% cßn tíi 67% diön tých Êt l m nghiöp mµ hçu hõt lµ thuéc quy ho¹ch rõng phßng hé, cha giao cho ai. TØnh kh«ng thµnh lëp c c Ban qu n lý rõng Ó giao Êt, giao rõng cho c c Ban ã qu n lý b o vö víi t c ch chñ rõng phßng hé nh Quy chõ qu n lý rõng ban hµnh theo QuyÕt Þnh /QD - TTg quy Þnh. H¹n møc Êt l m nghiöp giao cho hé gia nh phô thuéc vµo quü Êt cña tõng x nhng kh«ng vît qu 30 ha/hé. ë nh ng n i cã iòu kiön, TØnh khuyõn khých c c hé nhën Êt cha cã rõng Ó kinh doanh rõng theo m«h nh trang tr¹i. HiÖn nay, Yªn B i cã hµng tr m trang tr¹i rõng cã quy m«tõ 5 Õn 30 ha rõng. ViÖc kho n b o vö, khoanh nu«i t i sinh rõng vµ trång rõng theo c c dù n 661 hiön nay Òu do c c l m trêng quèc doanh (chñ dù n) thùc hiön, trong khi c c l m trêng kh«ng ph i lµ chñ rõng, nªn l m trêngkh«ng ñ thèm quyòn kho n æn Þnh l u dµi trªn 30 n m nh N 01 quy Þnh, l m trêng chø cã thó dùa vµo nguån kinh phý dù n îc cêp Ó kho n, n m cã kinh phý th kho n, n m kh«ng cã th th«i lµm cho ngêi nhën kho n kh«ng thùc sù yªn t m b o vö rõng. N m cã tiòn tr c«ng kho n th ngêi ta quan t m b o vö rõng, n m kh«ng kho n th ngêi ta thê, rõng trë thµnh v«chñ vµ bþ ph. Muèn kh¾c phôc t nh tr¹ng nµy th ph i thµnh lëp c c khu phßng hé, tuú vµo diön tých cña khu ã mµ giao cho c c èi tîng kh c nhau. NÕu trªn ha th thµnh lëp c c Ban qu n lý rõng cã biªn chõ vµ quü l ng sù nghiöp æn Þnh. Giao Êt giao rõng vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt cho c c Ban nµy Ó nã chþu tr ch nhiöm qu n lý, b o vö rõng æn Þnh l u dµi nh Q - 08 quy Þnh. NÕu díi ha th kh«ng cçn thµnh lëp Ban qu n lý. Cã thó giao cho l m trêng, c c hé gia nh c nh n vµ céng ång qu n lý b o vö, Hä còng îc Nhµ níc Çu t nh víi Ban qu n lý. nh gi mét c ch tæng hîp c ph n lo¹i rõng, quy ho¹ch sö dông Êt vµ rõng, giao Êt giao rõng th viöc thùc hiön chýnh s ch qu n lý Êt vµ rõng cña Yªn B i ¹t møc 2, hoµn thµnh îc nh ng yªu cçu c b n cña chýnh s ch. 2. VÒ thùc hiön c c chýnh s ch tµi chýnh èi víi c c ho¹t éng l m nghiöp 2.1. VÒ chýnh s ch Çu t: Theo chýnh s ch hiön hµnh th Ng n s ch Nhµ níc Çu t Ó qu n lý, b o vö, khoanh nu«i t i sinh rõng vµ trång rõng Æc dông, rõng phßng hé rêt xung yõu vµ xung yõu víi nh ng Þnh møc Çu t nh sau: - Trång rõng Æc dông, phßng hé: 2,5 triöu ång/ ha ( Ó trång vµ ch m sãc 3 n m Çu). - Khoanh nu«i t i sinh cã trång bæ sung: 1 triöu ång/ha (trong 6 n m) - B o vö rõng: /ha/n m (trong thêi gian 5 n m) èi víi rõng s n xuêt, nõu trång nh ng c y quý hiõm cã chu kú sinh trëng dµi trªn 20 n m th chñ rõng îc Nhµ níc hç trî 2 triöu ång/ha (rõng thuéc së h u cña chñ rõng). Ngêi trång rõng s n xuêt b»ng loµi c y mäc nhanh îc vay vèn týn dông u i Ó trång rõng. Yªn B i thùc hiön nghiªm tóc chýnh s ch Çu t cña Nhµ níc, riªng kho n hç trî cho chñ rõng trång rõng s n xuêt b»ng loµi c y quý hiõm (2 triöu ång/ha) th cha îc Nhµ níc cêp Ó thùc hiön. Do diön tých kho n b o vö rõng îc Nhµ níc phª duyöt n m sau thêng Ýt h n n m tríc, nhng Ó duy tr diön tých kho n b o vö rõng nh nh ng n m Çu, Yªn B i ph i lêy tæng kinh phý dïng Ó kho n b o vö rõng îc cêp hµng n m chia Òu cho tæng diön tých rõng thùc kho n trong nh ng n m Çu nªn b nh qu n mçi ha kh«ng cßn îc nh quy Þnh mµ chø cßn kho ng tõ Õn /ha/n m.

29 Page 29 of 71 Trong viöc kho n b o vö rõng, Yªn B i u tiªn kho n cho c c hé ë gçn rõng, cã lao éng thuéc diön chýnh s ch, diön ãi nghìo Ó kõt hîp kho n b o vö rõng víi xo ãi gi m nghìo, nhng víi møc kho n chø cßn /ha/n m, mçi hé chø ñ kh n ng b o vö cã hiöu qu kho ng 20 ha rõng th thu nhëp mét n m tõ tiòn c«ng kho n b o vö chø îc ( x 20) lµ qu Ýt ái, kh«ng thó lµm cho ngêi d n chø quan t m b o vö rõng vµ sèng b»ng thu nhëp tõ nghò rõng VÒ chýnh s ch týn dông: Ngêi trång rõng s n xuêt îc vay vèn tõ Quü hç trî Çu t quèc gia víi l i suêt u i: 5,4% mét n m, kh«ng týnh l i gép vèn hµng n m, thêi h¹n vay phï hîp víi chu kú sinh trëng cña c y rõng (8 Õn 12 n m) ph i tr c vèn vµ l i khi khai th c rõng. Quü hç trî Çu t cho vay theo dù n kh thi, cã hiöu qu. H n n a l i suêt 5,4% n m lµ cßn qu cao, kh«ng phï hîp víi Æc ióm kinh doanh trång rõng cã chu kú s n xuêt dµi thêng chþu nhiòu rñi ro. Tríc y d m n m, ngêi trång rõng îc vay vèn u i theo QuyÕt Þnh 264, týnh ra l i suêt vay chø 3,5%/n m Ó trång rõng, nõu kh«ng gæp rñi ro tæn thêt th hä chø cã thó thu îc lîi nhuën tõ Õn / m 3 gç tøc lµ sau tõ 8 Õn 10 n m thu îc lîi nhuën tõ 1ha rõng trång kho ng Õn /ha. Nay l i suêt týn dông 5,4% n m lµ qu cao, nhiòu ngêi kh«ng d m vay Ó trång rõng. V hä sî bþ lç vèn. ChØ cã mét sè l m trêng vµ trang tr¹i rõng ph i tiõp tôc vay Ó ch m sãc, b o vö nh ng diön rõng trång. MÆt kh c, Quü hç trî Çu t thêng chø gi i ng n khi trång rõng, nhng Ó trång îc rõng, ngêi ta ph i xö lý thùc b, lµm Êt, chuèn bþ c y gièng tõ n m tríc. Ó lµm nh ng viöc nµy hä ph i vay vèn tõ c c tæ chøc týn dông víi l i suêt th- ng m¹i thêng vµo kho ng 12% Õn 15%/n m. NÕu týnh b nh qu n l i suêt týn dông vay tõ c c nguån kh c vµ vay tõ Quü hç trî Çu t th ngêi trång rõng ph i chþu l i suêt Õn 7%/n m, s n xuêt l¹i bþ lç vèn. Tuy chýnh s ch Nhµ níc quy Þnh hé n«ng d n vay vèn Ng n hµng tíi VN kh«ng cçn thõ chêp, nhng Ó b o toµn nguån vèn, tr nh rñi ro thêt tho t, nh n viªn ng n hµng vén yªu cçu ngêi vay ph i nép giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt hoæc b n kª biªn tµi s n cã x c nhën cña UBND x. Trong nhiòu trêng hîp, hé míi chø îc kióm l m cêp " l m b¹", t¹m thêi cha îc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt hoæc UBND sî tr ch nhiöm, kh«ng ký vµo b n kª biªn tµi s n, hoæc hé qu nghìo kh«ng cã tµi s n cã gi trþ Ó kª biªn th hé sï kh«ng îc vay vèn Ó trång rõng VÒ chýnh s ch thuõ: Theo c c v n b n ph p luët vò thuõ th ngêi khai th c l m s n trªn rõng tù nhiªn ph i ãng thuõ tµi nguyªn víi thuõ suêt tõ 0 Õn 45% týnh theo s n lîng khai th c thùc tõ vµ gi b n t¹i b i II. Ngêi kinh doanh rõng trång ph i ãng thuõ sö dông Êt, khi khai th c s n phèm rõng trång ph i ãng thuõ mét lçn b»ng 4% gi trþ l m s n thu îc (týnh theo s n lîng thu îc thùc tõ vµ gi b n t¹i rõng). îc miôn thuõ sö dông Êt khi trång rõng trªn Êt trèng åi träc. Ngêi kinh doanh rõng trång kh«ng ph i ãng thuõ gi trþ gia t ng. èi víi c c l m trêng, nõu kinh doanh cã l i th îc phðp gi l¹i kho n thuõ thu nhëp doanh nghiöp ph i nép Ó Çu t t i t¹o rõng. Nhµ níc Ó l¹i cho ng n s ch tønh toµn bé c c kho n thu thuõ tµi nguyªn rõng, thuõ sö dông Êt l m nghiöp Ó tønh chñ éng sö dông vµo c«ng t c qu nlý, b o vö vµ ph t trión rõng. TØnh Yªn B i thùc hiön nghiªm chønh LuËt thuõ tµi nguyªn khi khai th c gç vµ c c l m s n kh c trong rõng tù nhiªn, nhng èi víi thuõ sö dông Êt l m nghiöp Ó trång rõng nguyªn liöu giêy TØnh thu nhêt lo¹t / m 3. (Trong khi Tuyªn Quang thu / m 3, Phó Thä thu / m 3 ) b»ng 4% gi trþ l m s n, týnh theo s n lîng thùc tõ vµ gi b n t¹i b i II (= gi c y øng + chi phý khai th c, vën chuyón tíi b i gç mµ xe «t«cã thó vµo chë gç). Qua t m hióu t¹i c«ng ty L m s n Yªn B i îc biõt gi mua nguyªn vët liöu giêy t¹i b i II ë huyön Yªn B nh vµo n m 1999 nh sau: - Gç b¹ch µn: / m 3 - Gç bå Ò, mì: / m 3 - Gç keo: / m 3

30 Page 30 of 71 Tõ ã, thuõ sö dông Êt ph i nép èi víi tõng lo¹i s n phèm nh sau: - Gç b¹ch µn: / m 3 - Gç bå Ò, mì: /m 3 - Gç keo: / m 3 B nh qu n: / m 3 NÕu kh«ng cã iòu kiön týnh thuõ chi li cho tõng lo¹i s n phèm th chø nªn thu víi møc b nh qu n / m 3, hoæc týnh theo sè trßn cã thó thu / m 3, nhng Yªn B i thu / m 3, gêp «i sè ph i thu, gçn b»ng 9% gi trþ l m s n khai th c, iòu ã lµm gi m bít thu nhëp cña ngêi trång rõng. ViÖc thu thuõ sö dông Êt theo gi trþ l m s n thùc tõ kh«ng khuyõn khých sö dông hîp lý vµ cã hiöu qu Êt trång rõng v cïng sö dông diön tých Êt nh nhau, ngêi trång rõng th m canh cã s n lîng cao ph i ãng thuõ nhiòu, qu ng canh s n lîng thêp th ãng thuõ Ýt vµ còng kh«ng t¹o ra iòu kiön Ó thùc hiön miôn gi m thuõ khi trång rõng trªn Êt trèng åi träc. Ngoµi viöc thu thuõ sö dông Êt trång rõng víi møc cao nh nãi ë trªn, tõ n m 1998 trë vò tríc Yªn B i cßn thu thªm mét kho n n a Ó lëp Quü t i t¹o rõng cña tønh. B nh qu n 1 m 3 gç ph i nép / m 3. NÕu céng kho n nµy víi thuõ sö dông Êt th 1 m 3 gç ph i nép gçn b»ng 18% gi trþ 1 m 3 gç. ViÖc thu thuõ sö dông Êt víi møc cao vµ l¹i thu thªm Ó lëp quü t i t¹o rõng cã t c dông t ng thu cho ng n s ch tønh, Ó cã iòu kiön gi i quyõt nh ng vên Ò kinh tõ x héi to lín cña Þa ph ng, nhng viöc thu ã lµ lín, kh«ng khuyõn khých trång rõng nªn, Õn n m 1998 Héi ång nh n d n tønh cã NghÞ quyõt b i bá kho n thu lëp quü t i t¹o rõng, mµ chø cßn thu thuõ sö dông Êt / m 3. Qua ph n tých t nh h nh thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp, chóng ta cã thó thêy Yªn B i thùc hiön îc nh ng néi dung c b n cña chýnh s ch, nõu xõp lo¹i th ¹t møc 2. 3.VÒ tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp 3.1. èi víi c c dþch vô Ó thùc hiön ch ng tr nh 661 (ch ng tr nh 5 triöu ha rõng): Ch ng tr nh 661 cña Yªn B i cã nhiöm vô lµ ph i b o vö b»ng îc diön tých rõng hiön cã vµ Õn n m 2010 trång míi ha rõng, khoanh nu«i t i sinh phôc håi gçn ha rõng tù nhiªn. Ó thùc hiön Yªn B i tæ chøc thµnh 9 dù n c së, trong ã Dù n ph t trión gièng c y l m nghiöp cã nhiöm vô. X y dùng 9 vên m gièng c y rõng cã n ng lùc s n xuêt 30 triöu c y/n m, ph n bè ë c c huyön cã nhiöm vô trång rõng. X y dùng 2 trung t m s n xuêt gièng c y rõng theo c«ng nghö m«- hom. ChuyÓn ho 381 ha rõng b nh thêng thµnh rõng gièng. iòu ã chøng tá Yªn b i rêt coi träng c«ng t c dþch vô gièng l m nghiöp, kh u then chèt b o m cho sù thµnh c«ng cña trång rõng. ViÖc chø ¹o vµ thùc hiön c c dù n 661, tønh giao cho c c l m trêng quèc doanh lµm chñ dù n. ë Yªn B i, hçu hõt c c l m trêng quèc doanh võa îc giao Êt, giao rõng Ó trùc tiõp qu n lý, b o vö, g y trång rõng theo c chõ h¹ch to n kinh doanh, võa îc giao nhiöm vô lµm chñ c c dù n 661 Ó tiõp nhën kinh phý vµ gi i ng n,híng dén kü thuët cung øng c y gièng cho nh n d n trong huyön b o vö, khoanh nu«i t i sinh rõng vµ trång rõng trªn Êt l m nghiöp kh«ng do l m trêng lµm chñ. (xin xem b ng 7 sau y) B ng 7: DiÖn tých Êt l m nghiöp do l m trêng qu n lý vµ vïng dù n

31 Page 31 of 71 L m trêng Sè CBCNV DiÖn tých do l m trêng trùc tiõp qu n lý (ha) DiÖn tých vïng dù n 661 do l m trêng lµm chñ dù n (ha) 1. L m trêng ViÖt H ng L m trêng V n ChÊn L m trêng Ngßi Lao L m trêng Lôc Yªn L m trêng Yªn B nh L m trêng Th c Bµ L m trêng V n Yªn L m trêng Tr¹m TÊu L m trêng Póng Lu«ng Céng ngêi B»ng kinh nghiöm qu n lý vµ víi éi ngò c n bé vµ c«ng nh n kü thuët, nghiöp vô hiön cã c c l m trêng lµm tèt chøc n ng chñ dù n cña m nh. Tõ viöc x y dùng vµ qu n lý dù n, tiõp nhën vµ gi i ng n, thiõt kõ kü thuët trång rõng vµ khoanh nu«i t i sinh, cung cêp c y gièng vµ híng dén kü thuët lµm Êt, trång rõng, kióm tra vµ nghiöm thu. éi ngò c n bé, c«ng nh n c c l m trêng quèc doanh ãng gãp phçn kh«ng nhá cho sù thµnh c«ng cña c c dù n 327 tríc kia vµ dù n 661 hiön nay ë Yªn B i. 3.2 C c dþch vô Çu ra: Yªn B i cã 5 huyön lµ TrÊn Yªn, Yªn B nh, Lôc Yªn, V n Yªn vµ vïng ngoµi huyön V n ChÊn n»m trong vïng quy ho¹ch chuyªn canh trång rõng nguyªn liöu giêy cho nhµ m y giêy B i B»ng. Trong tæng sè ha rõng trång cña tønh, riªng rõng trång gç nguyªn liöu giêy ë vïng nµy cã ha, trong ã rõng Õn tuæi khai th c kho ng 3.500ha. Ó m b o tiªu thô hõt gç nguyªn liöu cho n«ng d n, tønh giao cho c c l m trêng quèc doanh: Yªn B nh, V n Yªn, Lôc Yªn, Th c Bµ, ViÖt H ng, Ngßi Lao, c«ng ty l m s n Yªn B i, c«ng ty dþch vô trång rõng 327 (Yªn B nh), tæ hîp trång rõng x Minh Qu n vµ mét sè c«ng ty tr ch nhiöm h u h¹n îc phðp thu mua gç cña d n, Ó b n cho nhµ m y giêy B i B»ng. Nhng hiön nay ang cã t nh tr¹ng mêt c n èi nghiªm träng gi a cung vµ cçu nguyªn liöu giêy. Cung vît qu cçu rêt xa. Mçi n m c«ng ty giêy B i B»ng tiªu thô kho ng tên gç nguyªn liöu giêy Ó s n xuêt ra tên bét giêy, trong khi s n lîng gç rõng trång Õn tuæi khai th c trªn c vïng nguyªn liöu kho ng tên, thõa tên. Do chø cã mét ngêi mua éc quyòn lµ c«ng ty giêy B i B»ng trong khi cung vît qu cçu dén Õn t nh tr¹ng Ðp cêp Ðp gi. Nhµ m y quy Þnh gi mua gç nguyªn liöu t¹i cæng nhµ m y lµ /tên gç bå Ò, /tên gç b¹ch µn, /tên èi víi gç keo, nh vëy nõu cø trõ lïi chi phý khai th c vën t i, bèc xõp th víi iòu kiön cña Yªn B i gi c y øng chø cßn / m 3 èi víi gç keo, / m 3 víi gç bå Ò, ngêi trång rõng bþ thua thiöt, kh«ng cã l i, ë vïng s u cã thó bþ lç vèn. Ó gi i quyõt t nh tr¹ng d thõa nguyªn liöu giêy, tønh cho thµnh lëp 9 c së s n xuêt chõ biõn gç rõng trång vµ l m s n ngoµi gç, ba l m trêng cã xëng chõ biõn bét giêy vµ giêy, më réng thþ trêng vò Hµ néi, H i Phßng vµ trùc tiõp xuêt khèu giêy Õ, òa n sang µi Loan. MÆc dï tønh cã nhiòu gi i ph p më réng thþ trêng tiªu thô gç nguyªn liöu cho d n nhng t nh h nh ø äng gç nguyªn liöu ang cßn diôn ra kh nghiªm träng. Ch¼ng h¹n, c«ng ty dþch vô trång rõng 327 ë Yªn B nh liªn kõt víi c c hé n«ng d n ë 20 x trång rõng nguyªn liöu giêy, Õn th ng 5/2001, s n lîng gç tån cña c«ng ty nµy lªn Õn tên. Hä Ò nghþ ChÝnh phñ can thiöp Ó Nhµ m y B i B»ng mua hõt gç cho d n, nhng c«ng ty giêy B i B»ng còng ang tån kho tên nõu mua tiõp th gç sï bþ môc, mät mêt phèm chêt. Ó gi i quyõt t nh tr¹ng d«i thõa nguyªn liöu giêy cñayªn B i nãi riªng vµ vïng nguyªn liöu giêy nãi chung, ph i cã sù th o gì mét c ch c b n mµ híng chñ yõu lµ nhanh chãng ph t trión c së chõ biõn gç rõng trång (nh chõ biõn bét giêy, v n nh n t¹o...). Tãm l¹i, vò tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp, xðt trªn nç lùc chñ quan th Yªn B i cã nhiòu cè g¾ng vµ

32 Page 32 of 71 ¹t îc nh ng thµnh tých ng kó, nhng c c ho¹t éng dþch vô " Çu ra" hiön nay ang cßn nhiòu trë ng¹i, ngêi d n trång rõng, Õn thêi kú thu ho¹ch th kh«ng t m îc chç b n, hoæc ph i b n s n phèm qua nhiòu tçng nêc trung gian, bþ Ðp cêp, Ðp gi chþu nhiòu thua thiöt. C n èi c hai mæt, cã thó xõp Yªn B i hoµn thµnh îc nh ng yªu cçu c b n, ¹t møc VÒ ph n c«ng, ph n cêp Ó thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng vµ Êt l m nghiöp Sau khi ChÝnh phñ ban hµnh quyõt Þnh /Q - TTg chi côc kióm l m gióp tønh tæ chøc héi nghþ liªn tþch ba ngµnh: N«ng nghiöp vµ Ph t trión N«ng th«n, KiÓm l m vµ Þa chýnh Ó qu n triöt néi dung QuyÕt Þnh nãi trªn vµ bµn b¹c ph n c«ng tr ch nhiöm cô thó cho tõng cêp tõng ngµnh ë cêp tønh: Së N«ng nghiöp lµ c quan gióp UBND tønh qu n lý nhµ níc vò rõng. Së kh«ng thµnh lëp Chi côc Ph t trión L m nghiöp. Së cã mét phã gi m èc phô tr ch l m nghiöp, mét phßng kü thuët l m nghiöp gåm 6 c n bé tr nh é ¹i häc. Phßng kõ ho¹ch Së kiªm v n phßng qu n lý dù n 661. Víi lùc lîng c n bé nh trªn, khã cã iòu kiön thùc hiön hõt chøc n ng qu n lý nh quy Þnh trong QuyÕt Þnh 245. Chi côc kióm l m víi biªn chõ 202 ngêi îc tæ chøc thµnh 9 h¹t, 1 éi kióm so t c éng, 3 phßng nghiöp vô. Ngoµi viöc thùc hiön chøc n ng kióm tra gi m s t viöc tu n thñ ph p luët vò rõng, phßng ch a ch y rõng, theo dâi diôn biõn tµi nguyªn rõng. Tríc kia kióm l m cßn thùc hiön viöc giao Êt giao rõng, nhng sau khi cã quyõt Þnh 245, nhiöm vô nµy îc chuyón cho ngµnh Þa chýnh. Së i¹ chýnh lµ c quan gióp UBND tønh thùc hiön tr ch nhiöm qu n lý vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp nhng tríc kia viöc giao Êt giao rõng do kióm l m chø ¹o thùc hiön, ngµnh i¹ chýnh chø o vï b n å vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt. Nay tr ch nhiöm giao Êt giao rõng chuyón cho Þa chýnh m nhiöm. Víi biªn chõ c n bé rêt h¹n chõ nh hiön nay, ngµnh Þa chýnh chø ñ kh n ng quan t m Õn Êt n«ng nghiöp, Êt thæ c, cßn víi Êt l m nghiöp khã cã thó hoµn thµnh nhiöm vô giao Êt giao rõng vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt vµo n m 2002 nh quy Þnh trong chø thþ sè 24 cña Thñ tíng ChÝnh phñ ë cêp huyön: Theo QuyÕt Þnh 245 th Phßng N«ng nghiöp vµ Ph t trión N«ng th«n huyön gióp UBND huyön qu n lý nhµ níc vò rõng, nhng ë hçu hõt c c phßng N«ng nghiöp vµ Ph t trión N«ng th«n huyön chø îc bè trý mét c n bé cã chuyªn m«n l m nghiöp, nhng víi mét huyön miòn nói Þa bµn réng iòu kiön i l¹i khã kh n, ph ng tiön th«ng tin yõu kðm th mét c n bé khã cã iòu kiön n¾m hõt t nh h nh l m nghiöp Ó tham mu cho l nh ¹o huyön Ò ra îc nh ng quyõt s ch cã hiöu qu. Phßng Þa chýnh, theo quy Þnh lµ c quan gióp UBND huyön qu n lý nhµ níc vò Êt ai, trong ã cã viöc giao vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt cho hé gia nh, c nh n, nhng hä chø míi gi i quyõt îc èi víi c c lo¹i Êt n«ng nghiöp, Êt thæ c cßn víi Êt l m nghiöp, phçn v do nhu cçu cña d n èi víi giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt l m nghiöp cha bøc xóc nªn Phßng i¹ chýnh cha thët sù quan t m óng møc tíi viöc cçn ph i khèn tr ng giao Êt l m nghiöp vµ cêp "sæ á" cho d n. H¹t kióm l m thùc hiön îc tr ch nhiöm kióm tra gi m s t viöc qu n lý, b o vö rõng vµ Êt rõng cña c c chñ rõng, kióm tra gi m s t viöc khai th c vën chuyón l m s n, nhng viöc trión khai a kióm l m viªn vò Þa bµn x Ó thùc hiön b o vö rõng t¹i gèc cha lµm îc nhiòu ë cêp x : ë hçu hõt c c x thµnh lëp îc Ban l m nghiöp x, cã c n bé chuyªn tr ch lµm nßng cèt. tæ chøc tèt lùc lîng quçn chóng b o vö rõng, th«ng qua viöc tæ chøc cho c c th«n b n x y dùng vµ thùc hiön quy íc b o vö rõng. Nh n chung, viöc tæ chøc trión khai thùc hiön QuyÕt Þnh 245 ë Yªn B i cha triöt Ó vµ réng kh¾p. Tuy më îc héi nghþ Ó trión khai ë cêp tønh nhng sè ngêi tham dù héi nghþ nµy chø giíi h¹n ë mét sè c n bé Çu ngµnh cña tønh vµ l nh ¹o ë mét sè huyön. Sau héi nghþ kh«ng ra îc v n b n híng dén thùc hiön nªn nhiòu c n bé chuyªn m«n ë c c phßng ban cña tønh, cña huyön vµ c n bé cêp x cha n¾m v ng néi dung quyõt Þnh, cha thêy hõt tr ch nhiöm cña cêp m nh Ó thùc hiön.

33 Page 33 of 71 VÒ viöc tæ chøc ph n c«ng, ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng Ó tõng cêp tõng ngµnh thùc hiön hõt nh ng tr ch nhiöm nh ghi trong QuyÕt Þnh 245, cã thó xõp Yªn B i ¹t møc VÒ thùc hiön chýnh s ch khai th c, hëng lîi tõ rõng Yªn B i kh«ng cã v n b n riªng híng dén viöc thùc hiön c c chýnh s ch khai th c, sö dông rõng, nh c c tønh kh c. ViÖc thùc hiön cña tønh ph i tu n thñ óng nh Nhµ níc quy Þnh. Cô thó lµ: 5.1. èi víi rõng s n xuêt lµ rõng tù nhiªn cña c c l m trêng quèc doanh: Khi rõng îc nu«i dìng ñ thêi gian quy Þnh cho mét lu n kú khai th c vµ cã tr lîng lín h n hoæc b»ng 90 m 3 /ha th l m trêng b o c o Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n Ò nghþ víi UBND tønh cho phðp khai th c. NÕu Ò nghþ ã îc tønh chêp thuën th l m trêng tæ chøc lëp thiõt kõ khai th c göi Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n tæ chøc thèm Þnh vµ göi UBND tønh phª duyöt tæng hîp thiõt kõ khai th c. TiÕp ã TØnh göi b n tæng hîp thiõt kõ khai th c cho Bé N«ng nghiöp vµ Ph t trión N«ng th«n thèm Þnh. Bé N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n ban hµnh QuyÕt Þnh më cöa rõng khai th c cho tõng tønh. Trªn c së QuyÕt Þnh më cöa rõng TØnh cêp vµ giêy phðp khai th c cho l m trêng, ång thêi göi cho chi côc kióm l m së t¹i Ó kióm tra gi m s t viöc thùc hiön. VÒ thñ tôc cho phðp c c l m trêng quèc doanh khai th c rõng tù nhiªn cña Yªn B i îc thùc hiön óng nh QuyÕt Þnh sè / Q BNN cña Bé N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n, nhê ã rõng îc b o vö tèt. Nh ng hé gia nh vµ céng ång d n c nhën kho n b o vö rõng cho l m trêng îc l m trêng tr tiòn c«ng kho n b o vö hµng n m (thêng vµo kho ng /ha-n m), îc thu h i l m s n phô trong rõng Ó sö dông. Khi l m trêng khai th c rõng hä kh«ng îc ph n chia s n phèm chýnh víi l m trêng. ë mét vµi n i, sau khi khai th c, ngêi nhën kho n b o vö rõng cã tr ch nhiöm lµm vö sinh rõng sau khai th c, qua ã hä cã thó tën dông gç cµnh gän bþ bá l¹i trong rõng Ó lµm cñi un vµ gç gia dông èi víi rõng tù nhiªn cña hé gia nh c nh n, tëp thó: Tõ xa tíi nay, Yªn B i cha giao rõng tù nhiªn cho hé gia nh c nh n nhng trong thêi kú thùc hiön QuyÕt Þnh 184/H BT (ban hµnh 1983), nhiòu hé gia nh îc giao Êt lµm vên rõng. Tr i qua qu tr nh khoanh nu«i t i sinh, nhiòu vên rõng ph t trión kh tèt víi tæ thµnh loµi c y chñ yõu lµ c y rõng tù nhiªn Õn tuæi khai th c, nhng hä vén cha îc TØnh cho phðp khai th c Ó sö dông vµ Ó b n nh iòu 27 quyõt Þnh 02 cña Bé quy Þnh. Ngêi d n tých cùc b o vö khoanh nu«i rõng, nay rõng thµnh thôc nhng hä kh«ng îc phðp hëng thµnh qu lao éng cña chýnh m nh. ã lµ iòu kh«ng hîp lý, lµm triöt tiªu éng lùc cña nghò rõng èi víi rõng s n xuêt trång tëp trung cña c c doanh nghiöp nhµ níc, doanh nghiöp t nh n, hé gia nh c nh n b»ng vèn ng n s ch, vèn vay u i: Khi Õn tuæi khai th c th chñ rõng lëp thiõt kõ khai th c, tr nh Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n phª duyöt vµ cêp phðp khai th c. Chñ rõng cã tr ch nhiöm hoµn tr vèn ng n s ch cêp c vèn vµ l i vèn vay cho c c tæ chøc týn dông vµ cã tr ch nhiöm trång l¹i rõng trong vßng mét n m sau khai th c èi víi rõng trång do chñ rõng tù bá vèn g y trång th hä cã toµn quyòn quyõt Þnh viöc khai th c vµ sö dông l m s n: Nh ng quy Þnh vò thñ tôc khai th c, sö dông rõng trång cña Yªn B i kh th«ng tho ng, phï hîp víi nh ng quy Þnh trong QuyÕt Þnh 02 cña Bé vµ Quy chõ qu n lý rõng do Thñ tíng chýnh phñ ký ban hµnh kìm theo QuyÕt Þnh Q - TTg èi víi rõng phßng hé rêt xung yõu vµ xung yõu lµ rõng tù nhiªn vµ rõng trång: Yªn B i cã chñ tr ng tuyöt èi cêm khai th c l m s n trªn rõng phßng hé. Trong iòu kiön tµi nguyªn rõng hiön t¹i, Yªn B i cêm khai th c lµ hoµn toµn hîp lý. Nhng kh«ng cho ngêi nhën kho n îc hëng lîi tõ rõng, dï chø lµ khai th c tën dông hay chæt nu«i dìng th liöu cã g¾n bã îc ngêi d n víi rõng hay kh«ng, nhêt lµ khi kh«ng dïng tiòn Ó kho n b o vö rõng n a th rõng l¹i trë thµnh v«chñ.

34 Page 34 of 71 Khi nghiªn cøu viöc thùc hiön chýnh s ch khai th c, sö dông rõng ta thêy Yªn B i cßn cã nh ng quy Þnh gß bã h n chýnh s ch cña Nhµ níc, cha t¹o iòu kiön Ó ngêi d n cã îc lîi Ých tõ rõng vµ sèng b»ng nghò rõng. C n cø vµo b n tiªu chý ph n tých chýnh s ch ta cã thó xõp Yªn B i ¹t møc 2 - tøc lµ møc thùc hiön îc nh ng néi dung c b n cña chýnh s ch. NÕu thó hiön toµn bé møc é thùc hiön cña 5 nhãm chýnh s ch l m nghiöp ë Yªn B i ta cã s å sau: H nh 4. S å - bióu thþ møc é thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña Yªn B i. Trong ã: A- Thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n lý Êt vµ rõng B- ChÝnh s ch tµi chýnh l m nghiöp C- Tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp D- Tæ chøc ph n c«ng, ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng E- ChÝnh s ch khai th c hëng lîi tõ rõng. III. TØnh Lµo Cai Lµo Cai lµ tønh miòn nói tiõp gi p víi Trung Quèc, cã êng biªn giíi dµi 203,5km. Tæng diön tých tù nhiªn toµn tønh lµ ha, cã 8 huyön, 2 thþ x (Lµo Cai vµ Cam êng ), cã 180 x, phêng, thþ trên, trong ã cã 120 x thuéc vïng III (vïng Æc biöt khã kh n). Theo niªn gi m thèng kª n m 2000, tønh Lµo Cai cã nh n khèu trong ã nam chiõm 49,9%, n chiõm 50,1%, d n sè khu vùc n«ng th«n chiõm 82,87%. MËt é d n sè b nh qu n toµn tønh lµ 71 ngêi/km 2 nhng d n sè ph n bè kh«ng Òu, ë vïng s u, vïng xa mët é d n sè chø ¹t 48 ngêi/k m 2. Lµo Cai cã 27 d n téc anh em nhng «ng nhêt lµ 4 d n téc: Kinh 32,74%, H.M«ng 20,67%, Tµy 13,88%, Dao 12,2% c c d n téc cßn l¹i chø chiõm 20,51% d n sè. Mçi d n téc cã nh ng Æc ióm t m lý vµ b n s¾c v n ho riªng, nhng nh n chung tr nh é d n trý cßn thêp kðm, tëp qu n canh t c cßn l¹c hëu mét bé phën d n c vén cßn sèng du canh du c, èt n ng lµm réy, chþu c nh sèng ãi nghìo. VÒ ph t trión kinh tõ, Lµo Cai chñ yõu dùa vµo n«ng nghiöp, s n xuêt tù cêp tù tóc, víi h n 80% sè lao éng lµm n«ng nghiöp nhng diön tých Êt n«ng nghiöp chø cã ha chiõm 10,5% diön tých tù nhiªn, diön tých Êt trång c y l ng thùc ha, b nh qu n îc 0,1 ha/ngêi. Trong nh ng n m qua, ngµnh n«ng nghiöp Lµo Cai tých cùc tæ chøc vën éng nh n d n sö dông gièng lóa míi cã

35 Page 35 of 71 n ng suêt cao, chuyón æi c cêu mïa vô, p dông kü thuët canh t c tiõn bé nªn n ng suêt lóa «ng xu n ¹t 41,9 t¹/ha lóa mïa 31,8 t¹/ha, lóa n ng 10,3 t¹/ha, ng«trång ba vô mét n m, b nh qu n ¹t 16 t¹/ha nhng s n xuêt l ng thùc ë Lµo Cai còng chø p øng 82% nhu cçu sö dông. Theo tµi liöu kióm kª rõng n m 1999 vµ c«ng bè th ng 1 n m 2001 th t nh h nh tµi nguyªn rõng Lµo Cai hiön cã nh sau: - DiÖn tých tù nhiªn toµn tønh: ha - DiÖn tých Êt cã rõng: ha, é che phñ cña rõng 29,9% Trong ã: + Rõng tù nhiªn: ha + Rõng trång: ha - DiÖn tých Êt trèng åi träc ha, trong ã phçn diön tých cã thó sö dông cho l m nghiöp ha. Trong Êt trèng åi träc sö dông cho l m nghiöp cã h n 50% diön tých îc che phñ bëi c c tr ng cá vµ ë é cao trªn 700 m, lµ èi tîng chýnh cçn trång rõng phßng hé. Rõng Lµo Cai cã tæng tr lîng m 3 gç vµ c y tre nøa, trong ã tr lîng gç rõng trång m 3. Sau y chóng t«i xin i s u ph n tých t nh h nh thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp Lµo Cai. 1. VÒ thùc hiön chýnh s ch vµ thó chõ qu n lý Êt ai 1.1. VÒ ph n lo¹i Êt vµ rõng: Lµo Cai còng ph n lo¹i Êt l m nghiöp thµnh ba lo¹i: Êt rõng Æc dông (khu b o tån thiªn nhiªn Hoµng Liªn S n), Êt rõng phßng hé vµ Êt rõng s n xuêt. Rõng phßng hé kh«ng îc ph n cêp thµnh phßng hé rêt xung yõu vµ xung yõu mµ chø gép chung lµ rõng phßng hé. ViÖc kh«ng ph n Þnh thµnh hai cêp phßng hé: rêt xung yõu vµ xung yõu lµ hoµn toµn hîp lý bëi v dï cã ph n Þnh vµ khoanh vï trªn b n å th còng khã cã iòu kiön x c Þnh ranh giíi trªn thùc Þa. H n n a, theo chýnh s ch Çu t îc quy Þnh t¹i QuyÕt Þnh 661 th Þnh møc Çu t cho mét ha rõng ë c hai cêp rêt xung yõu vµ xung yõu lµ nh nhau cho nªn kh«ng cçn thiõt ph i ph n biöt. Tuy nhiªn, trong viöc ph n lo¹i rõng phßng hé Çu nguån Lµo Cai míi chñ yõu dùa vµo c c tiªu chý mang týnh kü thuët (nh é dèc, kõt cêu Êt, lîng ma...) cha chó ý óng møc Õn c c tiªu chý kinh tõ, x héi nªn cã trêng hîp quy ho¹ch mét vïng Ó x y dùng rõng phßng hé, nhng trªn vïng ã cã nhiòu b n lµng ngêi M«ng sinh sèng. V sinh kõ hä kh«ng thó kh«ng khai ph rõng lêy Êt canh t c, khai th c l m s n lµm cñi un vµ gç gia dông t¹o søc Ðp lµm cho kh«ng thó x y dùng rõng tíi ý Þnh mong muèn VÒ quy ho¹ch sö dông Êt vµ rõng: Lµo Cai quy ho¹ch sö dông Êt tõ nay Õn n m 2010 nh sau : - Tæng diön tých Êt tù nhiªn ha chiõm 100% - Êt n«ng nghiöp ha - 10,4% - Êt l m nghiöp ha - 67,6% Trong ã :

36 Page 36 of 71 + Êt cã rõng ha - 29,9% + Êt trèng åi nói träc ha - 37,7% - Êt kh c ha - 21,9% Trong ã : DiÖn tých s«ng suèi, nói ha - 5 % vµ quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp nh b ng B ng 8 : Quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp (*) TT Lo¹i Êt l m nghiöp Tæng diön tých (ha) Trong ã ph n cho tõng lo¹i rõng Phßng hé Æc dông S n xuêt Tæng diön tých Êt l m nghiöp Êt cã rõng Rõng tù nhiªn Rõng trång Êt trèng Khoanh nu«i t i sinh Trång rõng míi Lµm vên rõng, tr¹i rõng *) TrÝch tõ b o c o quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp cña Lµo Cai Tõ nh ng tµi liöu trªn y ta thêy: Tæng diön tých Êt l m nghiöp cña Lµo Cai lµ ha chiõm 67,6% diön tých tù nhiªn - chøng tá l m nghiöp cã vai trß quan träng trong nòn kinh tõ cña tønh. DiÖn tých rõng phßng hé îc quy ho¹ch lµ ha chiõm 63,25% tæng diön tých Êt l m nghiöp, cho thêy vên Ò phßng hé Çu nguån, b o vö m«i trêng sinh th i ph i îc coi lµ nhiöm vô hµng Çu cña l m nghiöp Lµo Cai, trong ã nhiöm vô ph i kh«i phôc l¹i rõng trªn ha Êt trèng åi nói träc lµ hõt søc næng nò. DiÖn tých rõng s n xuêt lµ ha, chiõm 33,59% Êt l m nghiöp trong ã diön tých rõng trång míi lµ ha Ó phôc vô nguyªn liöu cho c«ng nghiöp vµ nhu cçu tiªu dïng cña nh n d n trong tønh. Ó thùc hiön nhiöm vô quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp, tønh Lµo Cai cã tê tr nh sè 180/TTUB ngµy 27/3/01 xin phª duyöt dù n Çu t x y dùng rõng phßng hé Çu nguån S«ng Hång tõ nay Õn 2010 víi nh ng nhiöm vô chñ yõu nh sau: B o vö ha rõng hiön cã Khoanh nu«i phôc håi ha rõng tù nhiªn, b nh qu n ha/n m. Trång míi ha rõng, b nh qu n mçi n m trång 1700 ha/n m. Nh ng ho¹t éng b o vö, khoanh nu«i t i sinh vµ trång míi rõng cña dù n nµy diôn ra trªn Þa bµn c c huyön b t X t, Sa Pa, V n bµn, B o Yªn, Mêng Kh ng, B o Th¾ng thþ x lµo Cai vµ thþ x Cam êng nªn Lµo Cai chia nhá thµnh 7 dù n nhá: Mçi huyön lµ mét dù n, cã ban qu n lý dù n riªng, hai thþ x Lµo Cai vµ Cam êng lµ mét dù n, Ban qu n lý dù n trùc thuéc Uû ban nh n d n thþ x Lµo Cai. Ngoµi ra tønh còng ang chuèn bþ tr nh Bé N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n phª duyöt c c dù n: Dù n rõng phßng hé s«ng µ

37 Page 37 of 71 Dù n rõng phßng hé s«ng Ch y Dù n chuyón ho mét sè khu rõng trång thµnh rõng gièng. Dù n trång rõng nguyªn liöu giêy ë ba huyön V n Bµn, B o Th¾ng vµ B o Yªn. Dù n ph t trión kinh tõ x héi ë 7 x cã rõng gç quý p mu ë huyön Sa Pa. Tuy tønh x y dùng îc quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp vµ rõng tõ nay Õn n m 2010 vµ c c dù n Çu t nh kó trªn, nhng nh ng tµi liöu ã îc x y dùng theo ph ng ph p "tõ trªn xuèng" kh«ng cã sù tham gia cña ngêi d n nªn cã mét sè x tuy n»m trong vïng dù n nhng cha cã quy ho¹ch, ngêi d n vén cha biõt rõng vµ Êt rõng ë x m nh, th«n b n m nh thuéc lo¹i rõng g, nªn cã trêng hîp ngêi ta vén lµm n ng réy lu n canh trong rõng phßng hé hoæc c n bé quy ho¹ch vén xõp Êt n ng réy hu canh cña d n lµm Êt rõng phßng hé lµm cho týnh kh thi cña c c b n quy ho¹ch bþ h¹n chõ VÒ giao Êt giao rõng: Theo b o c o cña Côc KiÓm l m (th ng 8/2000) vµ tµi liöu kióm kª rõng n m 1999 (do ban kióm kª rõng trung ng c«ng bè th ng 1/2001) th týnh Õn hõt n m 1999 Lµo Cai giao Êt giao rõng îc ha, chiõm 51% diön tých Êt l m nghiöp cña tønh. Trong ã chia ra: - Rõng tù nhiªn ha, chiõm 37,8% rõng tù nhiªn cña tønh - Rõng trång ha, chiõm 100% rõng trång cña tønh. iòu ã cã nghüa lµ ë Lµo Cai cã 51% diön tých Êt l m nghiöp vµ 37% diön tých rõng tù nhiªn cã chñ. DiÖn tých Êt l m nghiöp vµ rõng tù nhiªn cha giao cho ai ang do lùc lîng kióm l m cïng víi chýnh quyòn c c huyön c c x cã tr ch nhiöm t ng cêng qu n lý b o vö lµ ha trong ã diön tých cã rõng tù nhiªn lµ ha chiõm 62,2% rõng tù nhiªn toµn tønh. Nh ng èi tîng îc giao Êt l m nghiöp vµ giao rõng ë Lµo Cai gåm cã: C c tæ chøc nhµ níc (gåm c c ban qu n lý rõng phßng hé, rõng Æc dông, c c l m trêng quèc doanh, n vþ lùc l- îng vò trang): ha, trong ã cã ha rõng. C c tëp thó vµ hé gia nh: ha trong ã cã ha Êt cã rõng (phçn giao cho hé gia nh chø cã ha (*) * Theo dù n quy ho¹ch sö dông Êt trèng åi nói träc cña tønh (th ng 8/2000) Tr.18 LuËt b o vö rõng (n m 1991), LuËt Êt ai (1993) còng nh c c NghÞ Þnh 02/CP (1994), NghÞ Þnh 163 (1998) Òu kh¼ng Þnh : Rõng tù nhiªn vµ Êt ai thuéc së h u toµn d n do Nhµ níc thèng nhêt qu n lý. Nhµ níc giao rõng vµ Êt l m nghiöp cho c c tæ chøc, hé gia nh vµ c nh n qu n lý sö dông æn Þnh l u dµi phï hîp víi Þnh híng quy ho¹ch cña Nhµ níc. ThÕ nhng kõt qu giao Êt, giao rõng cña Lµo Cai Õn nay míi ¹t îc nh trªn lµ cßn qu Ýt, nhêt lµ c c hé gia nh míi chø îc giao ha, chiõm 1,7% diön tých Êt l m nghiöp giao. RÊt tiõc lµ chóng t«i kh«ng cã sè liöu vò sè hé îc giao Êt Ó biõt xem b nh qu n mçi hé îc giao bao nhiªu mðt vu«ng? èi víi diön tých rõng vµ Êt l m nghiöp giao cho c c tæ chøc Nhµ níc còng nh phçn cha giao îc cho ai, lùc lîng kióm l m ang trùc tiõp qu n lý b o vö, c c chñ dù n 327 tríc y, còng nh chñ dù n 661 hiön nay ang sö dông nguån kinh phý îc Nhµ níc cêp Ó kho n cho c c hé n«ng d n, c c tæ chøc oµn thó quçn chóng ë lµng x b o vö, khoanh nu«i t i sinh vµ trång rõng, (riªng ch ng tr nh 327 trong 6 n m míi chø kho n trång îc ha rõng, khoanh nu«i t i sinh ha, vµ b o vö ha rõng (*) ).

38 Page 38 of 71 Lµo Cai cha p dông h nh thøc kho n trong ã ngêi nhën kho n hëng lîi tõ rõng mét c ch æn Þnh l u dµi (trªn 20 n m) nh NghÞ Þnh 01/CP (1995) quy Þnh. NÕu cø sö dông kinh phý Nhµ níc Ó kho n tõng n m lµm cho ngêi nhën kho n phêp pháng, thiõu yªn t m. N m nµo cã kinh phý Ó kho n th ngêi nhën kho n cã thu nhëp, hä kh«ng biõt n m tiõp theo cã îc kho n kh«ng. NÕu kh«ng kho n th rõng trë thµnh v«chñ, bþ ph, cã khi chýnh ngêi nhën kho n v sinh kõ ph rõng lµm n ng réy hoæc khai th c l m s n tr i phðp ë khu rõng mµ m nh nhën kho n tríc y. Sau khi ph n tých t nh h nh thùc hiön chýnh s ch vµ thó chõ qu n lý Êt l m nghiöp ë Lµo Cai ta thêy týnh kh thi cña c c ph ng n quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp vµ c c dù n Çu t sö dông Êt vµ rõng cßn bþ h¹n chõ kõt qu giao Êt giao rõng lµm îc cha nhiòu, c chõ giao kho n b o vö, khoanh nu«i t i sinh rõng cha t¹o cho ngêi nhën kho n cã c héi îc hëng lîi Ých tõ rõng mét c ch æn Þnh vµ l u dµi. V vëy cã thó xõp viöc thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n lý Êt l m nghiöp ë Lµo Cai ¹t møc 2 - Tøc lµ míi thùc hiön ¹t yªu cçu c b n cña chýnh s ch. 2. VÒ thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh èi víi c c ho¹t éng l m nghiöp 2.1. VÒ chýnh s ch Çu t : Còng nh nhiòu tønh kh c, Lµo Cai thùc hiön nghiªm chønh c c Þnh møc Çu t quy Þnh t¹i QuyÕt Þnh /Q - TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ. Trong ã quy Þnh møc Çu t cho c c c«ng viöc nh sau: Trång rõng míi 2,5 triöu ång/ha (gåm trång vµ ch m sãc hai n m tiõp theo Khoanh nu«i t i sinh lµm giµu rõng /ha (thùc hiön trong 6 n m ). Trång c y quý hiõm cã chu kú sinh trëng trªn 20 n m îc Nhµ níc hç trî (kh«ng hoµn l¹i) 2 triöu ång/ha (rõng thuéc së h u ngêi trång). B o vö rõng : /ha-n m (thùc hiön trong 5 n m Çu ) Lµo Cai cha îc Nhµ níc cêp kinh phý Ó hç trî cho c c chñ rõng trång c y quý hiõm. ViÖc thùc hiön Þnh møc trång rõng 2,5 triöu ång/ha lµ hõt søc khã kh n, v nh tr nh bµy ë phçn trªn, hiön nay phçn lín diön tých Êt trèng åi träc cçn ph i trång rõng phñ xanh Òu ë nh ng n i cao, xa i l¹i hõt søc khã kh n. NÕu cø gi møc Çu t nh trªn th buéc ph i gi m bít mét sè kh u c«ng viöc theo quy tr nh trång rõng, iòu ã sï lµm cho tû lö c y sèng vµ chêt lîng rõng trång gi m thêp. Ó rõng trång ¹t yªu cçu kü thuët th Nhµ níc cçn n ng møc Çu t lªn tõ 3,5-4 triöu ång/ha. Ngoµi ra, trong khu«n khæ cña dù n ph t trión vïng cao Lµo Cai, ch ng tr nh ph t trión n«ng th«n miòn nói ViÖt Nam - Thuþ ión (MRDP) trong 4 n m ( ) hç trî cho 324 th«n b n ë 21 x thuéc 5 huyön Sa Pa, B o Th¾ng, M- êng Kh ng, B¾c hµ, Si Ma Cai triöu ång (*) Ó gieo m c y gièng cung cêp cho c c hé trång rõng. NÕu týnh mët é trång rõng lµ c y/ha th sè c y gièng trªn ñ Ó trång rõng trªn ha Êt trèng åi träc VÒ chýnh s ch týn dông Theo chýnh s ch hiön hµnh th nh ng ngêi trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp (giêy, v n nh n t¹o) îc vay vèn u i tõ quü hç trî Çu t quèc gia víi l i suêt 5,4% mét n m thêi h¹n vay 8 Õn 10 n m, kh«ng týnh l i gép vèn hµng n m, tr vèn vµ l i mét lçn khi khai th c rõng. Quü hç trî Çu t quèc gia cho vay theo tõng dù n kh thi do c quan cã thèm quyòn phª duyöt. Ngoµi ra c c tæ chøc, hé gia nh vµ c nh n cßn îc vay vèn tõ c c tæ chøc týn dông kh c theo l i suêt th ng m¹i Ó ph t trión s n xuêt kinh doanh. Hé n«ng d n cã thó vay vèn tõ Ng n hµng n«ng nghiöp tíi 10 triöu ång kh«ng cçn thõ chêp tµi s n. ë Lµo Cai, chø cã ba huyön V n Bµn, B o Th¾ng, B o Yªn n»m trong vïng quy ho¹ch trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp, nõu cã nhu cçu vay vèn týn dông u i th ph i lëp thµnh dù n kh thi îc cêp trªn phª duyöt. iòu nµy thùc sù lµ khã kh n víi c c hé chø trång vµi ba ha rõng. Do vëy chø cã ba l m trêng V n bµn, B o Th¾ng, B o Yªn míi cã ñ iòu kiön Ó vay vèn u i tõ quü hç trî Çu t quèc gia, nhng v ang cã t nh tr¹ng ø thõa nguyªn liöu giêy, s n phèm khai th c ra kh«ng tiªu thô îc nªn c c l m trêng còng kh«ng d m vay vèn Ó trång rõng tiõp, hä chø vay Ó cã kinh phý ch m sãc b o vö rõng trång.

39 Page 39 of 71 Víi iòu kiön vµ thñ tôc vay nh thõ c c hé n«ng d n khã cã thó îc vay vèn trùc tiõp tõ quü hç trî Çu t quèc gia. Hä chø - îc c c l m trêng Çu t vèn th«ng qua c c h nh thøc liªn doanh, liªn kõt hoæc kho n trång rõng. ë n«ng th«n Lµo Cai, sè hé cã nhu cçu vay vèn Ó më réng s n xuêt, ph t trión ngµnh nghò kh«ng nhiòu, sè «ng lµ cçn tiòn Ó gi i quyõt nh ng khã kh n trong cuéc sèng thêng nhët, sö dông Õn u, côt vèn Õn ã, khã cã kh n ng tr îc c«ng nî nªn c c tæ chøc týn dông rêt e dì vµ thën träng khi cho vay VÒ chýnh s ch thuõ: - Theo chýnh s ch hiön hµnh th ngêi khai th c l m s n trªn rõng tù nhiªn ph i ãng thuõ tµi nguyªn víi thuõ suêt tõ 0 Õn 45% gi trþ l m s n khai th c týnh theo s n lîng thùc tõ, gi b n t¹i b i II (tuú theo tõng lo¹i l m s n). Toµn bé thuõ tµi nguyªn thu îc Òu Ó l¹i cho ng n s ch tønh sö dông vµo c«ng t c b o vö ph t trión rõng. ë Lµo Cai hiön nay, chø cã hai l m trêng V n Bµn, B t X t cßn îc phðp khai th c gç tõ rõng tù nhiªn víi s n lîng khai th c mçi n m kho ng tõ 2000 Õn 3000 m 3 nªn kho n thuõ tµi nguyªn thu îc kh«ng nhiòu, mäi chi phý vò qu n lý b o vö rõng cña tønh Òu trong cëy vµo sù chi viön cña ng n s ch Trung ng lµ chñ yõu. - LuËt thuõ sö dông Êt quy Þnh: ngêi trång rõng s n xuêt, khi thu ho¹ch s n phèm ph i ãng thuõ sö dông Êt b»ng 4% gi trþ s n phèm (týnh theo s n lîng thùc tõ vµ gi b n l m s n t¹i rõng). Trong mêy n m gçn y do viöc tiªu thô khã kh n nªn s n lîng gç khai th c tõ rõng trång mçi n m chø cßn kho ng 5000 Õn 8000 m 3, nõu 1 m 3 gç ph i nép thuõ sö dông Êt lµ 8000 / m 3, th sè thuõ sö dông Êt Ó trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp do tønh Lµo Cai thu îc hµng n m vµo kho ng 40 triöu Õn 64 triöu ång. ã lµ mét kho n tiòn thët sù kh«ng ng kó èi víi mét tønh cã nhu cçu vèn Çu t cho c«ng t c b o vö, khoanh nu«i t i sinh vµ trång rõng mçi n m cçn triöu ång (*). Sau khi ph n tých viöc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh, ta thêy Lµo Cai kh«ng cã quy Þnh riªng biöt nµo vò chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp, têt c Òu thùc hiön nh quy Þnh cña Trung ng. Qua nghiªn cøu viöc thùc hiön chýnh s ch thuõ ta còng thêy ngµnh l m nghiöp Lµo Cai cã tiòm n ng v«cïng lín nhng míi ãng gãp cho nòn kinh tõ còng nh ng n s ch cña tønh cßn qu nhá bð. Cã thó xõp viöc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp cña Lµo Cai ¹t møc VÒ tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp C c ho¹t éng l m nghiöp chñ yõu cña Lµo Cai lµ: Thùc hiön c c dù n cña ch ng tr nh 327 tríc kia vµ dù n 661 hiön nay. Cã 6/10 dù n 661 îc tønh giao cho c c l m trêng øng ch n trªn Þa bµn lµm chñ dù n. C c l m trêng thùc hiön toµn bé mäi dþch vô cho c c hé gia nh b o vö, khoanh nu«i t i sinh rõng vµ trång rõng trªn diön tých îc giao kho n, tõ viöc x y dùng dù n, tiõp nhën vµ qu n lý kinh phý, thiõt kõ kü thuët cung cêp c y gièng vµ vët t, híng dén kü thuët trång rõng, nghiöm thu s n phèm, cêp ph t vµ thanh quyõt to n vèn hµng n m. C c l m trêng îc nh gi lµ n vþ trión khai c c dù n 661 cã hiöu qu h n so víi viöc giao cho c c ban ngµnh, tæ chøc kh c lµm chñ dù n. Tuy nhiªn èi víi nh ng l m trêng kh«ng cã ho¹t éng s n xuêt kinh doanh (nh Sa Pa, B¾c Hµ, Mêng Kh ng, Than Uyªn), chø n thuçn lµm nhiöm vô trión khai dù n 661 th kho n qu n lý phý (=6% tæng sè vèn Çu t) chø ñ chi dïng cho 50% nh ng ho¹t éng qu n lý tèi thióu vµ tiòn l ng cña c n bé qu n lý. y thùc sù lµ mét g nh næng èi víi c c l m trêng nªu trªn y èi víi nh ng l m trêng n»m trong vïng quy ho¹ch trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp hoæc cßn îc phðp khai th c gç tõ rõng tù nhiªn (nh B o Yªn, B o Th¾ng, B t X t, V n Bµn): th s n xuêt kinh doanh lµ ho¹t éng chýnh cña l m trêng. Ngoµi ra l m trêng cßn lµm chñ dù n 661 trªn Þa bµn. Nh ng l m trêng nµy thùc hiön tèt c c chøc n ng cña chñ dù n 661, ngoµi ra cßn øng ra vay vèn týn dông u i cña Quü hç trî Çu t quèc gia Ó Çu t cho c c hé c«ng nh n viªn cña m nh vµ c c hé n«ng d n trªn Þa bµn trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp, l m trêng tiªu thô s n phèm rõng trång vµ l m s n phô tõ rõng tù nhiªn cho c c hé gia nh.

40 Page 40 of 71 Kh«ng cã l m trêng c c hé gia nh kh«ng thó tiõp cën víi nguån vèn týn dông u i Ó trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp vµ tiªu thô îc s n phèm rõng trång ë Lµo Cai hö thèng khuyõn n«ng khuyõn l m còng îc trión kh i theo óng NghÞ Þnh 13/CP cña ChÝnh phñ: ë tønh cã trung t m khuyõn n«ng khuyõn l m, ë huyön cã tr¹m khuyõn n«ng, ë c c x cã c n bé khuyõn n«ng khuyõn l m chuyªn tr ch lµm viöc theo chõ é hîp ång, nhng lùc lîng c n bé khuyªn n«ng cßn rêt máng, hä thêng ph i tëp trung gi i quyõt nh ng vên Ò bøc xóc trong n«ng nghiöp nªn kh«ng cßn nhiòu thêi gian vµ lùc lîng Ó lµm c«ng t c khuyõn l m. Tuy vëy, lùc lîng khuyõn n«ng khuyõn l m còng thùc hiön tèt nhiöm vô tiõp nhën kinh phý hç trî cña ch ng tr nh MRDP Ó tæ chøc vµ chø ¹o cho 324 th«n b n cña 21 x n»m trong vïng dù n. Ph t trión vïng cao cña Lµo Cai. gieo - m îc c y gièng l m nghiöp Ó hä trång trªn Êt cña hé îc cêp sæ á. Tãm l¹i sau khi ph n tých c«ng t c tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho s n xuêt l m nghiöp cña Lµo Cai, ta cã thó xõp ¹t møc VÒ tæ chøc ph n c«ng, ph n cêp thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vµ rõng vµ Êt l m nghiöp Sau khi ChÝnh phñ ban hµnh QuyÕt Þnh /Q -TTg, TØnh Lµo Cai chø ¹o ba ngµnh N«ng nghiöp vµ PTNT, Þa chýnh vµ kióm l m häp bµn vµ ban hµnh v n b n liªn ngµnh (ngµy 9-10/2000) vò ph n c«ng ph n cêp tr ch nhiöm qu n lý Nhµ níc cña c c cêp vò rõng vµ Êt l m nghiöp. Theo v n b n nµy th nhiöm vô cña tõng ngµnh, tõng cêp îc quy Þnh nh sau: 4.1. ë cêp tønh : Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n îc quy Þnh lµ c quan gióp Uû ban nh n d n tønh thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng vµ Êt l m nghiöp, Së cã c c nhiöm vô sau: Tæ chøc iòu tra ph n lo¹i rõng, thèng kª diön tých vµ tr lîng rõng, lëp b n å rõng, x c Þnh ranh giíi c c lo¹i rõng trªn b n å vµ trªn thùc Þa. X y dùng quy ho¹ch, kõ ho¹ch b o vö ph t trión rõng, sö dông rõng Ó tønh tr nh ChÝnh phñ phª duyöt Ó thùc hiön. Híng dén Uû ban nh n d n cêp huyön lëp quy ho¹ch, kõ ho¹ch b o vö ph t trión rõng, sö dông rõng, tæ chøc thèm Þnh Ó tr nh Uû ban tønh phª duyöt, chø ¹o viöc thùc hiön c c quy ho¹ch kõ ho¹ch ã Tæ chøc thèm Þnh thiõt kõ khai th c gç rõng tù nhiªn, tr nh Uû ban nh n d n tønh phª duyöt vµ cêp phðp khai th c. Trùc tiõp thèm Þnh vµ cêp phðp khai th c gç vµ l m s n kh c tõ rõng trång vµ c c l m s n ngoµi gç trªn rõng tù nhiªn. So¹n th o tr nh Uû ban nh n d n tønh ban hµnh hoæc trùc tiõp ban hµnh theo thèm quyòn c c v n b n quy ph¹m ph p luët Ó chø ¹o híng dén Uû ban nh n d n c c huyön, x vµ nh n d n trªn Þa bµn tønh thùc hiön chýnh s ch, chõ é, thó lö cña Nhµ níc vò l m nghiöp. Trùc tiõp qu n lý chø ¹o c«ng t c gièng c y rõng Trùc tiõp qu n lý, chø ¹o c c dù n l m nghiöp x héi, dù n ph t trión n«ng th«n miòn nói vµ c c dù n 661. Ó thùc hiön c c nhiöm vô trªn, trong tæ chøc bé m y qu n lý l m nghiöp ë Së hiön nay cã mét phã gi m èc Së phô tr ch l m nghiöp vµ mét phßng l m nghiöp víi biªn chõ 7 ngêi, hçu hõt lµ kü s l m nghiöp Së Þa chýnh : lµ c quan gióp Uû ban nh n d n tønh thùc hiön qu n lý Nhµ níc vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp, Së Þa chýnh cã nhiöm vô. Tæ chøc iòu tra, thèng kª, kióm kª diön tých Êt l m nghiöp lëp vµ qu n lý b n å Þa chýnh. ChØ ¹o híng dén c c phßng Þa chýnh huyön thèng kª, theo dâi nh ng biõn éng vò Êt l m nghiöp, Þnh kú lµm b o c o lªn

41 Page 41 of 71 tønh vò nh ng biõn éng ã. X y dùng quy ho¹ch, kõ ho¹ch sö dông Êt nãi chung, trong ã cã Êt l m nghiöp cña toµn tønh Ó Uû ban nh n d n tønh tr nh ChÝnh phñ phª duyöt Ó thùc hiön. Híng dén Uû ban nh n d n c c huyön x y dùng quy ho¹ch, kõ ho¹ch sö dông Êt (trong ã cã Êt l m nghiöp), tæ chøc thèm Þnh c c quy ho¹ch kõ ho¹ch ã vµ chø ¹o thùc hiön khi îc Uû ban nh n d n tønh phª duyöt. Tæ chøc viöc giao Êt, cho thuª, thu håi, ng ký, lëp vµ qu n lý hå s Þa chýnh, cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt. Tæ chøc thanh tra, kióm tra viöc sö dông Êt, gi i quyõt c c tranh chêp vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp. Ó thùc hiön nh ng nhiöm vô nãi trªn, Së Þa chýnh îc biªn chõ 25 ngêi chñ yõu lµ c n bé tèt nghiöp ¹i häc vµ trung cêp n«ng l m nghiöp. Tríc khi cã quyõt Þnh 245, nhiöm vô giao Êt giao rõng do Chi côc KiÓm l m m nhiöm, nay nhiöm vô nµy chuyón cho Së Þa chýnh th sè c n bé lµm c«ng t c giao Êt giao rõng ë Chi côc KiÓm l m còng îc chuyón vò Së Þa chýnh Chi côc KiÓm l m îc x c Þnh lµ c quan tham mu gióp Uû ban nh n d n tønh thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò b o vö rõng, qu n lý l m s n trªn Þa bµn tønh Lµo Cai - Chi côc KiÓm l m cã c c nhiöm vô: Thanh tra, kióm tra, xö lý vi ph¹m hµnh chýnh tham gia tè tùng h nh sù trong c c lünh vùc qu n lý, b o vö rõng vµ sö dông rõng. Theo dâi diôn biõn tµi nguyªn rõng vµ Êt l m nghiöp. Qu n lý vµ chø ¹o c c h¹t kióm l m huyön, h¹t phóc kióm l m s n vµ éi kióm l m c éng trong viöc thõa hµnh ph p luët vò qu n lý b o vö rõng vµ sö dông rõng. Trùc tiõp qu n lý c c khu rõng Æc dông thuéc tønh Tham gia víi Së Þa chýnh vò giao Êt l m nghiöp Tæ chøc x y dùng vµ chø ¹o thùc hiön c c ph ng n phßng ch a ch y rõng, phßng trõ s u bönh h¹i rõng. Ó thùc hiön nhiöm vô trªn y, lùc lîng kióm l m trong toµn tønh îc biªn chõ 173 ngêi, trong ã sè ngêi lµm viöc t¹i c quan Chi côc tønh cã 28 ngêi, 80% c n bé kióm l m cã tr nh ¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiöp ë cêp huyön: Phßng n«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n lµ c quan tham mu gióp Uû ban nh n d n huyön thùc hiön chøc n ng qu n lý, Nhµ níc vò rõng. Phßng n«ng nghiöp vµ ph t trión n«ng th«n cã nhiöm vô: LËp quy ho¹ch, kõ ho¹ch qu n lý, b o vö, ph t trión rõng vµ sö dông rõng Ó huyön tr nh Uû ban nh n d n tønh phª duyöt. Híng dén Uû ban nh n d n c c x lëp quy ho¹ch, kõ ho¹ch qu n lý, b o vö, ph t trión rõng, sö dông rõng cña x tæ chøc thèm Þnh Ó tr nh UBND huyön phª duyöt. «n èc chø ¹o trión khai thùc hiön c c b n quy ho¹ch, kõ ho¹ch ã. Phèi hîp víi phßng Þa chýnh trong viöc giao Êt l m nghiöp cho c c hé gia nh vµ c nh n. Tham mu cho UBND huyön ban hµnh c c v n b n thuéc thèm quyòn Ó thùc hiön c c chýnh s ch, chõ é, thó lö vò l m nghiöp trong ph¹m vi huyön. Tham gia víi phßng Þa chýnh vµ h¹t kióm l m gi i quyõt nh ng tranh chêp vò quyòn sö dông Êt l m nghiöp vµ rõng. Ó thùc hiön nhiöm vô trªn y, mçi phßng n«ng nghiöp ph t trión n«ng th«n Ýt nhêt còng îc bè trý mét c n bé chuyªn m«n l m nghiöp Phßng Þa chýnh lµ c quan chøc n ng gióp UBND huyön thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp. Phßng Þa chýnh cã nhiöm vô : LËp quy ho¹ch kõ ho¹ch sö dông Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp Ó huyön tr nh UBND tønh phª duyöt Ó thùc hiön. Híng dén c c x lëp quy ho¹ch, kõ ho¹ch sö dông Êt cña x. Phèi hîp víi h¹t kióm l m, phßng n«ng nghiöp vµ PTNT vµ Uû ban nh n d n c c x tiõn hµnh giao cho thuª Êt l m nghiöp cho c c hé gia nh, c nh n lµm thñ tôc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt cho hä.

42 Page 42 of 71 ChØ ¹o c n bé Þa chýnh c c x vò c c nghiöp vô qu n lý Êt ai. Theo dâi, kióm tra viöc chêp hµnh c c chýnh s ch, ph p luët vò Êt ai. Ó thùc hiön nhiöm vô trªn, mçi phßng Þa chýnh îc bè trý tõ 5 Õn 6 c n bé. Sau khi nhiöm vô giao Êt l m nghiöp chuyón tõ kióm l m sang Þa chýnh th c c c n bé lµm nhiöm vô giao Êt, giao rõng ë h¹t kióm l m huyön còng îc chuyón sang phßng Þa chýnh H¹t kióm l m : lµ n vþ trùc thuéc Chi côc KiÓm l m tønh cã chøc n ng tham mu cho UBND huyön thùc hiön chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò b o vö rõng, ång thêi lµ c quan thõa hµnh ph p luët vò qu n lý, b o vö, ph t trión rõng vµ sö dông rõng. H¹t KiÓm l m cã nhiöm vô: Thanh tra, kióm tra viöc qu n lý, b o vö rõng, sö dông rõng trong toµn huyön. Xö lý vi ph¹m hµnh chýnh vµ tham gia tè tông h nh sù theo thèm quyòn. Phèi hîp víi phßng Þa chýnh trong c«ng t c giao Êt l m nghiöp. Phèi hîp víi phßng n«ng nghiöp vµ PTNT trong viöc lëp kõ ho¹ch qu n lý, b o vö rõng, sö dông rõng trong toµn huyön. Thêng trùc Ban chø ¹o phßng ch a ch y rõng cña huyön. Ph n c«ng c n bé kióm l m trong H¹t xuèng Þa bµn, mçi c n bé kióm l m phô tr ch mét hoæc hai x cã rõng. C n bé kióm l m Þa bµn phèi hîp víi Uû ban nh n d n x tæ chøc c«ng t c qu n lý, b o vö rõng trªn Þa bµn. Biªn chõ c n bé kióm l m trong mçi H¹t tuú thuéc diön tých rõng cña huyön vµ týnh chêt phøc t¹p trong c«ng t c b o vö rõng- b nh qu n 1000 ha rõng îc bè trý mét c n bé kióm l m ë cêp x : Mçi x cã mét ban l m nghiöp víi thµnh phçn nßng cèt lµ c n bé l m nghiöp chuyªn tr ch, kióm l m viªn Þa bµn vµ c n bé Þa chýnh x. Ban l m nghiöp x chø ¹o viöc lëp quy ho¹ch kõ ho¹ch qu n lý, b o vö rõng, sö dông rõng vµ Êt l m nghiöp trªn Þa bµn. Tæ chøc chø ¹o vën éng nh n d n tých cùc tham gia thùc hiön c c b n quy ho¹ch, kõ ho¹ch ã khi îc Uû ban nh n d n huyön phª duyöt cïng víi phßng Þa chýnh tham gia chø ¹o, híng dén viöc giao Êt, giao rõng cho nh n d n trong x. Híng dén c c th«n b n x y dùng vµ thùc hiön quy íc qu n lý, b o vö rõng, sö dông rõng. Tæ chøc, huy éng lùc lîng quçn chóng tham gia phßng ch a ch y r ng, phßng trõ s u bönh h¹i rõng khi sèy ra dþch bönh. B n quyõt Þnh 245 cña Thñ tíng ChÝnh phñ míi Ò ra tr ch nhiöm qu n lý Nhµ níc vò rõng vµ Êt l m nghiöp chung cho chýnh quyòn c c cêp. V n b n híng dén liªn ngµnh cña Lµo Cai quy Þnh kh râ rµng vµ cô thó nhiöm vô cña ngµnh chøc n ng trong tõng cêp, trong ã lùc lîng kióm l m kh«ng chø lµm chøc n ng c nh s t rõng mµ cßn îc giao nhiöm vô qu n lý khu b o tån thiªn nhiªn Hoµng Liªn, b o vö rõng, phèi hîp tých cùc víi c quan Þa chýnh trong viöc giao Êt l m nghiöp. Giao thªm nhiöm vô cho kióm l m lµ hîp lý v lùc lîng nµy cã mét éi ngò c n bé «ng o gçn 200 ngêi, îc tæ chøc chæt chï, chø huy th«ng suèt theo hö thèng däc tõ trªn tønh xuèng tën x. NÕu kh«ng giao thªm nhiöm vô sï kh«ng sö dông hõt n ng lùc cña éi ngò kióm l m. Sau khi l nh ¹o UBND tønh häp víi c n bé Çu ngµnh ë tønh vµ chñ tþch Uû ban nh n d n c c huyön trión khai kõ ho¹ch thùc hiön QuyÕt Þnh 245, hçu hõt c c huyön më c c líp tëp huên cho c n bé c c ngµnh chøc n ng cña huyön vµ chñ tþch UBND c c x Ó híng dén viöc tæ chøc thùc hiön QuyÕt Þnh 245. TiÕp ã chñ tþch UBND c c x häp víi c c c n bé c c ngµnh chøc n ng cña Uû ban nh n d n, ¹i bióu Héi ång nh n d n Ó phæ biõn néi dung QuyÕt Þnh 245, néi dung v n b n liªn ngµnh cña tønh vµ kõ ho¹ch trión khai thùc hiön QuyÕt Þnh 425 cña x. Nhê vëy éi ngò c n bé chuyªn m«n vµ c n bé chýnh quyòn tønh, x, trëng th«n thêy râ îc tr ch nhiöm cña m nh èi víi viöc qu n lý b o vö rõng vµ Êt rõng.

43 Page 43 of 71 Tuy nhiªn cßn qu sím Ó nãi r»ng nh ng nç lùc cña Lµo Cai trong c«ng t c tæ chøc, ph n c«ng, ph n cêp qu n lý Nhµ n- íc vò rõng mang l¹i nh ng kõt qu næi bët nµo trong c«ng t c b o vö rõng, nhng cã thó nãi r»ng Lµo Cai lµ tønh i u trong viöc tæ chøc thùc hiön QuyÕt Þnh 245. Nªn xõp Lµo Cai ¹t møc 1 trong viöc thùc hiön chýnh s ch nµy. 5. VÒ thùc hiön chýnh s ch khai th c, hëng lîi tõ rõng VÒ vên Ò khai th c vµ hëng lîi tõ rõng, Lµo Cai thùc hiön nghiªm tóc nh ng chýnh s ch, chõ é, thó lö do Nhµ níc ban hµnh. Cô thó lµ: 5.1. èi víi rõng s n xuêt lµ rõng tù nhiªn cña c c l m trêng quèc doanh C c l m trêng vén îc khai th c theo ch ng tr nh iòu chõ rõng. Ó îc khai th c, ngay tõ n m tríc l m trêng ph i b o c o víi Së N«ng nghiöp vµ PTNT xin îc thiõt kõ khai th c. Khi îc Së N«ng nghiöp vµ PTNT b o c o víi UBND tønh chêp thuën th l m trêng tiõn hµnh thiõt kõ khai th c rõng, tr nh Së N«ng nghiöp vµ PTNT tæ chøc thèm Þnh b o c o tønh phª duyöt sau ã göi Bé N«ng nghiöp vµ PTNT thèm Þnh tiõp: Khi Bé N«ng nghiöp vµ PTNT cã quyõt Þnh më cöa rõng th UBND tønh th«ng qua Së N«ng nghiöp vµ PTNT cêp giêy phðp khai th c cho l m trêng, ång thêi göi cho Chi côc KiÓm l m mét b n Ó kióm tra, gi m s t trong qu tr nh khai th c vµ ãng dêu bóa kióm l m x c nhën trªn tõng khóc gç trßn. L m trêng îc hëng toµn bé gi trþ l m s n khai th c sau khi ãng thuõ tµi nguyªn, ph i cã tr ch nhiöm vö sinh rõng sau khai th c vµ b o c o víi h¹t kióm l m lµm thñ tôc ãng cöa rõng Ó nu«i dìng cho Õn lu n kú tiõp theo. Ngêi nhën kho n b o vö, nu«i dìng rõng cho l m trêng thêng kh«ng îc l m trêng ph n chia s n phèm khi khai th c chýnh. Trong qu tr nh b o vö nu«i dìng rõng hä chø îc thu h i l m s n phô Ó sö dông vµ hµng n m îc l m trêng tr tiòn c«ng kho n kho ng tõ Õn /ha-n m tuú theo iòu kiön khã, dô. Hä cã thó îc l m trêng cho tham gia lµm vö sinh rõng, khi ã hä îc tën thu gç cµnh ngän cßn bá l¹i rõng Ó lµm cñi un vµ gç gia dông. HiÖn nay chø cã 2 l m trêng: V n Bµn, B t X t cßn îc phðp khai th c gç tõ rõng tù nhiªn víi s n lîng hµng n m tõ 2000 Õn 3000 m 3 /n m èi víi rõng tù nhiªn cña hé gia nh, c nh n Lµo Cai kh«ng cã chñ tr ng giao Êt cã rõng tù nhiªn cho hé gia nh vµ c nh n, nhng tríc y, khi thùc hiön QuyÕt Þnh 184 cña Héi ång Bé trëng (nay gäi lµ ChÝnh phñ), Lµo Cai giao nh ng diön tých Êt rõng liòn kò víi khu d n c cho d n lµm vên rõng. Õn nay sau gçn hai chôc n m giao Êt cho d n, nhê p dông biön ph p khoanh nu«i xóc tiõn t i sinh tù nhiªn, nhiòu khu rõng tù nhiªn cã tr lîng îc phôc håi trªn Êt vên rõng cña c c hé. Nhng tønh míi chø cho phðp c c hé khai th c Ó sö sông, cha cho phðp khai th c Ó b n v sî r»ng sï bþ khai th c l¹m dông vµo diön tých rõng tù nhiªn cña Nhµ níc. 5.3 èi víi rõng s n xuêt trång tëp trung b»ng vèn ng n s ch Nhµ níc, vèn vay u i: th chñ rõng îc quyòn khai th c sö dông khi rõng Õn tuæi khai th c nhng ph i cã tr ch nhiöm hoµn tr vèn îc cêp hoæc vèn vay (c vèn vµ l i) vµ trång l¹i rõng trong vßng mét n m sau khai th c. Ó îc khai th c, chñ rõng ph i lëp thiõt kõ khai th c tr nh Së N«ng nghiöp vµ PTNT thèm Þnh vµ cêp phðp khai th c, ph i chþu sù kióm tra gi m s t cña lùc lîng kióm l m trong qu tr nh khai th c vµ vën chuyón tiªu thô l m s n. S n lîng gç rõng trång lµm nguyªn liöu giêy thêng tëp trung ë ba l m trêng: V n Bµn, B o Th¾ng vµ B o Yªn víi s n lîng b nh qu n mçi n m kho ng tõ 5000 Õn 8000 m 3.C c hé gia nh thêng nhën kho n trång rõng vµ ch m sãc ba n m Çu, sau ã bµn giao l¹i cho l m trêng tæ chøc lùc lîng trùc tiõp b o vö hoæc kho n cho c c hé ë gçn rõng b o vö cho Õn lóc khai th c, ngêi nhën kho n b o vö cã thó îc tr c«ng b»ng tiòn, hoæc b»ng s n phèm khi khai th c, cø mçi n m b o vö îc hëng 2% gi trþ s n phèm. 5.4 èi víi rõng trång cña hé gia nh c nh n tù bá vèn Ó trång

44 Page 44 of 71 C y gç trång trong vên hé, c y rõng trång ph n t n th chñ rõng cã toµn quyòn khai th c sö dông vµ tiªu thô theo Þa chø m nh muèn. Tríc khi khai th c ph i b o cho Uû ban nh n d n x biõt Ó îc cêp giêy x c nhën l m s n khai th c hîp ph p. 5.5 èi víi rõng phßng hé (rêt xung yõu vµ xung yõu) Lµo Cai ang thùc hiön chñ tr ng cêm khai th c l m s n trªn rõng phßng hé (c rõng tù nhiªn vµ rõng trång). Ngêi nhën kho n b o vö rõng chø îc tr tiòn c«ng Õn /ha-n m ngoµi ra îc thu h i l m s n ngoµi gç Ó sö dông. VÒ viöc thùc hiön chýnh s ch khai th c, hëng lîi tõ rõng Lµo Cai îc xõp vµo møc 2. Thùc hiön îc nh ng yªu cçu c b n cña chýnh s ch. Dùa trªn sù xõp h¹ng èi víi viöc thùc hiön cña tõng nhãm chýnh s ch l m nghiöp, ta cã thó minh häa trªn s å vµ îc kõt qu nh sau: H nh 5 - S å bióu thþ møc é thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña Lµo Cai Trong ã: A: ViÖc thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n lý Êt l m nghiöp. B: ViÖc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp C: Tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô l m nghiöp. D: Tæ chøc thùc hiön ph n c«ng ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng. E: ViÖc thùc hiön chýnh s ch khai th c hëng lîi tõ rõng. IV. TØnh Phó Thä Phó Thä lµ tønh trung du vµ miòn nói n»m ë vïng trung t m B¾c bé, cã diön tých tù nhiªn ha, diön tých Êt l m nghiöp cã rõng ha, tû lö che phñ cña rõng ¹t 35,8%. TØnh Phó Thä cã 10 huyön vµ 2 thþ x (ViÖt Tr vµ Phó Thä) d n sè toµn tønh lµ ngêi, trong ã n lµ ngêi chiõm 50.9%, nam lµ ngêi chiõm 49.1%, thuéc 21 d n téc anh em trong ã d n téc kinh chiõm 85% mët é d n sè 368 ngêi/k m 2. Tû lö t ng d n sè 1,2%/n m. Tæng sè lao éng trong toµn tønh cã ngêi chiõm 53,8%. d n sè, trong sè ã lao éng n«ng l m nghiöp chiõm 80,5%. Trong nh ng n m gçn y nòn kinh tõ Phó Thä cã nhiòu khëi s¾c GDP b nh qu n Çu ngêi tõ 1,95 triöu ång n m 1995 t ng lªn 2,17 triöu ång n m êi sèng cña nh n d n bíc Çu îc c i thiön, tû lö ãi nghìo gi m tõ 23% n m 1996 xuèng 11% n m S n lîng l ng thùc b nh qu n Çu ngêi n m 2000 ¹t 285 kg/ngêi.

45 Page 45 of 71 HiÖn tr¹ng sö dông Êt ai (*) n m 2000 cña Phó Thä nh sau : Tæng diön tých tù nhiªn : ha trong ã : - Êt n«ng nghiöp ha chiõm 27,3% - Êt L m nghiöp cã rõng ha chiõm 35,8% - Êt trèng åi träc cha sö dông ha chiõm 28,8% Trong ã : Êt cã kh n ng SXLN ha chiõm HiÖn tr¹ng rõng vµ Êt rõng cña tønh îc thó hiön trong b ng 9 B ng 9. HiÖn tr¹ng rõng vµ Êt rõng cña Phó Thä Lo¹i rõng DiÖn tých (ha) Tû lö % Tr lîng I. DiÖn tých Êt cã rõng m 3 gç vµ c y tre nøa 1. Rõng tù nhiªn m 3 gç - Rõng giµu 114 0, m 3 gç - Rõng trung b nh , m 3 gç - Rõng nghìo , m 3 gç - Rõng phôc håi IIA ,8 - - Rõng phôc håi IIB , m 3 gç - Rõng hçn giao 854 1, m 3 gç vµ c y tre nøa - Rõng tre nøa thuçn lo¹i , c y tre nøa 2. Rõng trång m 3 gç - B¹ch µn ,2 - Bå Ò ,3 - C c lo¹i c y kh c ,5 II. Êt trèng cã kh n ng trång rõng (*) Nh ng sè liöu vò d n sè vµ lao éng trých trong niªn gi m thèng kª tønh (**) Theo tµi liöu quy ho¹ch ph t trión l m nghiöp cña tønh Phó Thä Tõ sè liöu thèng kª ë b ng trªn cho thêy diön tých rõng trång chiõm gçn 50% diön tých Êt cã rõng. Trong rõng tù nhiªn th rõng phôc håi chiõm tû lö diön tých lín nhêt so víi c c tr¹ng th i kh c, iòu ã cho thêy nh ng thµnh c«ng cña Phó Thä trong c«ng t c trång rõng, khoanh nu«i t i sinh rõng trong nh ng n m qua. Tuy nhiªn tr lîng rõng tù nhiªn cßn rêt thêp, rõng non cha cã tr lîng cßn chiõm tíi 38,8% diön tých rõng tù nhiªn. Trong rõng trång th rõng b¹ch µn chiõm tíi 48,2% diön tých, ang cã nh ng ý kiõn cho r»ng trång b¹ch µn g y tho i ho Êt. DiÖn tých Êt trèng cßn nhiòu (gçn ha) trong ã phçn lín Êt b¹c mµu hoæc ë nh ng n i cao, xa g y khã kh n cho ho¹t éng trång rõng, ßi hái suêt Çu t lín.

46 Page 46 of 71 Phó Thä cã tiòm n ng lín vò lao éng, Êt ai. Tµi nguyªn rõng cßn nhiòu tæ thµnh loµi éng thùc vët phong phó, cã iòu kiön giao th«ng thuën lîi, vïng rõng nguyªn liöu gçn c c trung t m tiªu thô. L nh ¹o ng vµ chýnh quyòn tønh rêt quan t m khai th c c c tiòm n ng vµ lîi thõ trªn y. N m 1997, thêng vô tønh uû cã nghþ quyõt sè 07 vò tæ chøc qu n lý, b o vö vµ ph t trión rõng trong nh ng n m tõ 1997 Õn N m 1998 thêng vô tønh uû cã nghþ quyõt sè 03 vò ph t trión vïng nguyªn liöu giêy Õn n m N m 1999, thêng vô tønh uû cã nghþ quyõt sè 16 vò t ng cêng sù l nh ¹o, tæ chøc trión khai kõ ho¹ch trång míi ha rõng trªn Þa bµn Phó Thä (trong ch ng tr nh 5 triöu ha rõng cña quèc gia). N m 2000, tønh tæ chøc tæng kõt viöc thùc hiön NghÞ quyõt sè 07 cña thêng vô tønh uû. Nh ng nghþ quyõt trªn y Ò ra chñ tr ng, gi i ph p hõt søc óng ¾n vµ t¹o ra sù nhêt trý cao gi a l nh ¹o vµ quçn chóng trong viöc x y dùng vµ ph t trión ngµnh l m nghiöp. Sau y chóng t«i xin i s u ph n tých t nh h nh thùc hiön mét sè chýnh s ch l m nghiöp cña Phó Thä. 1. ViÖc thùc hiön chýnh s ch vµ thó chõ qu n lý Êt l m nghiöp 1.1. VÒ ph n lo¹i Êt vµ rõng Còng nh c c tønh kh c Phó Thä ph n lo¹i Êt l m nghiöp thµnh ba lo¹i : Êt rõng phßng hé, Êt rõng s n xuêt vµ Êt rõng Æc dông. iòu Æc biöt ë Phó Thä lµ khi ph n lo¹i rõng s n xuêt, hä kh«ng chø c n cø vµo c c yõu tè tù nhiªn mµ cßn c n cø vµo yõu tè thþ trêng l m s n, m b o s n phèm s n xuêt ra cã n i tiªu thô vµ ngêi trång rõng cã l i. Trong rõng phßng hé c n cø vµo é dçy tçng Êt, cêp é dèc, é cao, t nh tr¹ng thùc b vµ ý nghüa cña lu vùc cçn phßng hé Ó ph n chia thµnh c c lo¹i rõng: Phßng hé rêt xung yõu, phßng hé Ýt xung yõu vµ phßng hé côc bé. Khu vùc phßng hé rêt xung yõu tëp trung ë Çu nguån s«ng Bøa (Thanh S n ) lµ chýnh. Khu vùc phßng hé xung yõu tëp trung ë Çu nguån s«ng Bøa, Ao Ch u, Ngßi Giµnh. Khu vùc phßng hé côc bé thêng n»m ë c c Ønh nói, åi, thîng nguån c c khe suèi cã t c dông phßng hé ång ruéng vµ m«i trêng cho mét hoæc mét sè x th«n b n cña c c huyön oan Hïng, Thanh Thuû, Tam N«ng, Phï Ninh, Thanh Ba, Yªn LËp, s«ng Thao, H¹ Hoµ vµ Thanh S n. Trªn c së ph n lo¹i Êt rõng vµ nh dêu ranh giíi trªn b n å, Phó Thä x c Þnh îc ranh giíi trªn thùc Þa b»ng c ch tæ chøc cho c c chñ rõng vµ chýnh quyòn Þa ph ng lëp biªn b n ghi nhën ranh giíi Êt vµ rõng trªn thùc Þa dùa trªn nh ng mèc giíi tù nhiªn (khe suèi con êng, Ønh d«ng...). Nhê viöc ph n lo¹i Êt vµ rõng kh tû mø nªn tønh x c Þnh îc nh ng u tiªn Çu t theo thø tù: Rõng phßng hé rêt xung yõu, rõng phßng hé xung yõu vµ rõng phßng hé côc bé VÒ quy ho¹ch sö dông Êt Phó Thä lëp îc quy ho¹ch sö dông Êt Ó x y dùng rõng theo tõng chøc n ng nh ë b ng 10. B ng 10 (*) Quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp cña Phó Thä Õn TT Lo¹i rõng Tæng diön tých Êt LN (Ha) Êt cã rõng (ha) Tæng sè (ha) Chia ra Êt trèng Khoanh nu«i phôc håi rõng Trång rõng

47 Page 47 of 71 I Rõng phßng hé Chia ra : 1 Phßng hé rêt xung yõu Phßng hé xung yõu Phßng hé côc bé II Rõng Æc dông III Rõng s n xuêt Chia ra 1 Rõng nguyªn liöu giêy Rõng kinh tõ kh c Trång c y n qu vµ ång cá ch n nu«i Tæng céng (*) Theo tµi liöu quy ho¹ch ph t trión l m nghiöp cña Phó Thä (th ng 6/2010) Dùa vµo tµi liöu quy ho¹ch TØnh chø ¹o c c huyön vµ huyön chø ¹o c c x x y dùng quy ho¹ch ph t trión l m nghiöp cho Þa ph ng m nh. Chóng t«i îc xem b n quy ho¹ch ph t trión l m nghiöp cña huyön Thanh S n (Mét huyön cã diön tých Êt l m nghiöp chiõm 50% diön tých Êt l m nghiöp cña tønh) B n quy ho¹ch nµy îc x y dùng kh c«ng phu îc héi ång nh n d n huyön th o luën vµ nhêt trý. Tuy nhiªn, do p dông ph ng ph p quy ho¹ch theo tr nh tù "tõ trªn xuèng" vµ viöc ph n lo¹i Êt vµ rõng míi chñ yõu dùa vµo c c yõu tè tù nhiªn cha chó träng Õn Æc ióm d n sinh kinh tõ nªn kh«ng tr nh khái cã nh ng trêng hîp quy ho¹ch c Êt n ng réy cña d n lµm Êt rõng phßng hé, dén Õn t nh tr¹ng tranh chêp Êt ai VÒ giao Êt, giao rõng : Ngµy tõ 1997, NghÞ quyõt sè 07 cña Thêng vô tønh uû yªu cçu ph i rµ so t l¹i c«ng t c giao Êt giao rõng, nh ng diön tých Êt vµ rõng nµo cha cã chñ ph i îc tiõp tôc giao cho c c tæ chøc, hé gia nh vµ c nh n Ó m nh Êt nµo còng cã ngêi lµm chñ cô thó. Thùc hiön NghÞ quyõt 07 cña tønh uû, týnh Õn th ng 9 n m 2000 Phó Thä giao Êt l m nghiöp theo tinh thçn NghÞ quyõt 02/CP cho c c tæ chøc hé gia nh c nh n ¹t îc kõt qu nh sau (*): Tæng diön tých Êt l m nghiöp giao ha, chiõm 70,6% Êt l m nghiöp, cßn l¹i ha lµ nh ng diön tých ë nh ng n i cao, xa kh«ng thó giao cho ai îc, lùc lîng kióm l m ang cïng víi chýnh quyòn c c x trùc tiõp qu n lý b o vö, trong ã cã ha lµ rõng phßng hé ang îc c c Ban qu n lý dù n 661 cña c c huyön dïng kinh phý îc cêp ddó kho n cho céng ång d n c lµng b n, hé gia nh hoæc nhãm hé b o vö, khoanh nu«i t i sinh phôc håi rõng. Cã thó nãi Phó Thä c b n hoµn thµnh c«ng t c giao Êt giao rõng theo NghÞ Þnh 02/CP. Tæng diön tých Êt l m nghiöp îc giao vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt lµ ha chiõm 78% diön tých Êt giao. y còng lµ mét tû lö kh cao so víi nhiòu tønh trong c níc. Phó Thä giao Êt l m nghiöp cho c c èi tîng sau y: C c l m trêng quèc doanh (9 l m trêng quèc doanh trùc thuéc Tæng c«ng ty giêy ViÖt Nam) îc giao ha, chñ yõu lµ diön tých rõng do c c l m trêng ã trång tríc y vµ diön tých Êt trèng åi träc îc quy ho¹ch Ó

48 Page 48 of 71 trång rõng nguyªn liöu giêy. Phó Thä cha thµnh lëp c c ban qu n lý rõng phßng hé nh quyõt Þnh 08 quy Þnh nhng còng kh«ng giao rõng tù nhiªn vµ Êt l m nghiöp îc quy ho¹ch Ó trång rõng phßng hé cho c c l m trêng. TØnh kh«ng giao nhiöm vô lµm chñ dù n 327 (tríc kia) vµ chñ dù n 661 (hiön nay) cho c c l m trêng nh c c tønh kh c v muèn Ó cho l m trêng tëp trung mäi ho¹t éng cña m nh vµo s n xuêt kinh doanh. C c ban qu n lý rõng Æc dông (gåm khu b o tån Xu n S n vµ khu di tých lþch sö Òn Hïng): ha. C c n vþ lùc lîng vò trang vµ tæ chøc kh c: 706 ha. C c hé gia nh vµ c nh n ( hé): ha, b nh qu n mçi hé îc giao 3.19ha/hé Ó trång rõng vµ s n xuêt n«ng, l m kõt hîp. Tæng sè hé n«ng, l m nghiöp cña Phó Thä lµ hé trong ã cã hé îc giao Êt l m nghiöp vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt chiõm 28,37% sè hé n«ng, l m nghiöp cña tønh (*) Theo b o c o tæng kõt ba n m thùc hiön NghÞ quyõt 07 cña thêng vô tønh uû Phó Thä. Nhê îc giao Êt Ó lµm vên rõng, kinh tõ trang tr¹i ë Phó Thä îc ph t trión kh m¹nh. HiÖn nay trªn Þa bµn tønh cã trang tr¹i víi quy m«s n xuêt tõ 1,0 ha trë lªn víi tæng diön tých lµ ha, b nh qu n 4,5ha/trang tr¹i. Nh ng huyön cã nhiòu trang tr¹i nh oan Hïng 601 trang tr¹i, Thanh S n cã 423 trang tr¹i. Thu nhëp tõ hé n«ng d n kinh doanh trang tr¹i gêp ba Õn bèn lçn hé b nh thêng. Ngoµi viöc îc giao Êt giao rõng theo NghÞ Þnh 02/CP, c c hé gia nh, c nh n vµ céng ång d n c cßn îc c c tæ chøc l m nghiöp nhµ níc nh: C c ban qu n lý rõng Æc dông, c c ban qu n lý dù n 661, c c l m trêng quèc doanh kho n b o vö khoanh nu«i t i sinh vµ trång rõng, theo nh ng hîp ång kho n hµng n m, hçu nh cha ë u tiõn hµnh kho n æn Þnh l u dµi 50 n m nh NghÞ Þnh 01/CP quy Þnh. Khi ph n tých t nh h nh thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n lý Êt l m nghiöp cña Phó Thä ta thêy tønh ph n lo¹i Êt vµ tõng kh chi tiõt, c«ng t c quy ho¹ch îc tiõn hµnh c«ng phu vµ hoµn thµnh c b n c«ng t c giao Êt l m nghiöp vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt. Phó Thä ¹t møc 1 - Thùc hiön tèt chýnh s ch cña Nhµ níc. 2. VÒ thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp VÒ chýnh s ch Çu t: èi víi viöc b o vö, khoanh nu«i t i sinh rõng phßng hé, rõng Æc dông, Phó Thä còng p dông nh ng Þnh møc Çu t nh quy Þnh t¹i QuyÕt Þnh 661 cô thó lµ: Trång rõng phßng hé: 2,5 triöu ång/ha ( Ó trång vµ ch m sãc 2 n m tiõp theo). Khoanh nu«i t i sinh lµm giçu rõng: 1 triöu ång/ha (thùc hiön trong 6 n m). B o vö rõng: ång/ha n m (thùc hiön 5 n m Çu). Phó Thä cha îc ng n s ch Trung ng cêp tiòn Ó hç trî cho ngêi trång rõng s n xuêt b»ng loµi c y quý hiõm (2 triöu ång/ha) nh quy Þnh t¹i quyõt Þnh èi víi viöc trång rõng nguyªn liöu giêy, c c l m trêng quèc doanh vµ chñ trang tr¹i sö dông vèn tù cã vµ vèn vay Ó Çu t trång rõng nguyªn liöu th«ng qua c c h nh thøc kho n, liªn doanh, liªn kõt víi hé gia nh, møc Çu t cã thó lªn tíi 5 triöu ång/ha (nõu trång rõng b»ng gièng c y m theo ph ng thøc cæ truyòn vµ 8,5 triöu ång/ha (nõu trång b»ng gièng c y m theo ph ng thøc m«hom). NÕu Çu t 5 triöu ång/ha th n ng suêt ¹t tõ 5-8 m 3 /ha-n m.

49 Page 49 of 71 NÕu Çu t 8,5 triöu ång/ha th n ng suêt ¹t tíi m 3 /ha-n m VÒ chýnh s ch týn dông C c l m trêng quèc doanh vµ trang tr¹i rõng, nõu cã dù n Çu tõ trång rõng nguyªn liöu giêy th îc vay vèn tõ quü hç trî Çu t quèc gia víi nh ng møc l i suêt u i kh c nhau vµo nh ng thêi kú kh c nhau: Tõ n m 90 Õn 95 îc vay týn dông u i theo QuyÕt Þnh 264: l i suêt b»ng 30 Õn 50% l i suêt th ng m¹i (týnh ra kho ng 3,5-5%/n m). Thêi h¹n vay lµ 8 Õn 10 n m, kh«ng týnh l i gép vèn hµng n m, khi cã s n phèm thu ho¹ch th tr c vèn vµ l i mét lçn. - Tõ n m 96 Õn nay îc vay u i Ó trång rõng víi nh ng iòu kiön t ng tù nh trªn. Riªng l i suêt thay æi trong c c n m: + Trong hai n m 96-97: L i suêt 0,81%/th ng (= 9,7%/n m). + Trong hai n m 98-99: L i suêt 7%/n m. + Trong hai n m : L i suêt 5,4%/n m, vén cha b»ng møc p dông theo QuyÕt Þnh 264 tríc y lµ 4,5%/n m. Ngêi Çu t trång tõng nguyªn liöu giêy vén c m thêy møc l i suêt 5,4%/n m cßn cao, h n n a thñ tôc cho vay Çu t cña Quü hç trî ph t trión Phó Thä cßn phøc t¹p, trong khi gç nguyªn liöu ang ø thõa, rêt khã b n, l¹i bþ Ðp cêp Ðp gi lµm cho ngêi trång rõng n n chý, kh«ng muèn vay trång rõng VÒ chýnh s ch thuõ Phó Thä tuy cßn ha rõng tù nhiªn víi tr lîng gçn 2 triöu m 3 gç, nhng cã 21,5% lµ rõng nghìo, 45% lµ rõng non míi phôc håi cha cã tr lîng hoæc tr lîng thêp. Ó b o vö vµ kh«i phôc rõng tù nhiªn nh»m t ng kh n ng phßng hé vµ duy tr a d¹ng sinh häc, tõ n m 1993, Phó Thä cêm khai th c gç rõng tù nhiªn nªn trong c cêu nguån thu cña ng n s ch tønh, kh«ng cã kho n thuõ tµi nguyªn rõng. VÒ thuõ sö dông Êt Ó trång rõng nguyªn liöu giêy, tønh thu 8000 ång/ m 3 gç b»ng 4% gi b n gç t¹i rõng. So víi Yªn B i thu ång/ m 3 vµ Tuyªn Quang thu / m 3 th møc thu cña Phó Thä óng víi luët Þnh. Tuy nhiªn víi s n lîng gç rõng trång khai th c vµ tiªu thô b nh qu n hµng n m kho ng m 3 vµ ster cñi th sè thuõ sö dông Êt thu îc mçi n m cha qu 1 tû ång, trong khi nhu cçu vèn Çu t cho b o vö ph t trión rõng cña tønh, mçi n m cçn tíi 7 Õn 8 tû ång (cha kó nhu cçu vèn vay u i Ó trång rõng s n xuêt). Tõ nh ng con sè nµy cho ta thêy møc é ãng gãp cña rõng vµ nghò rõng ë Phó Thä vµo nòn kinh tõ chung cßn rêt khiªm tèn. Khi ph n tých viöc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp, ta thêy Phó Thä thùc hiön îc nh ng yªu cçu c b n cña chýnh s ch - ¹t møc VÒ tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô l m nghiöp 3.1. VÒ c c dþch vô Ó thùc hiön c c dù n 661 TØnh giao cho c c ban qu n lý rõng Æc dông (khu b o tån Xu n S n, Ban qu n lý di tých Òn Hïng) lµm chñ c c dù n 661 cña c c khu rõng Æc dông ã, giao cho c c huyön cã diön tých Êt vµ rõng n»m trong quy ho¹ch rõng phßng hé rêt xung yõu vµ xung yõu thµnh lëp c c ban qu n lý Ó trión khai dù n 661 trªn Þa bµn huyön. Thµnh phçn cña c c ban nµy thêng do mét Phã chñ tþch huyön lµm Gi m èc dù n, mét sè c n bé c c Phßng n«ng nghiöp- ph t trión n«ng th«n, kõ ho¹ch, lao éng Th ng binh vµ X héi, h¹t kióm l m, tr¹m khuyõn n«ng, khuyõn l m lµ thµnh viªn. C c ban qu n lý dù n m nhiöm c c kh u: X y dùng dù n, tiõp nhën vµ cêp ph t kinh phý, cung øng gièng vµ vët t trång rõng, híng dén kü

50 Page 50 of 71 thuët gieo m c y gièng vµ trång rõng; nghiöm thu vµ thanh quyõt to n. Do thµnh viªn Ban qu n lý dù n lµ nh ng c n bé kiªm nhiöm nªn hä kh«ng thó dµnh toµn t m toµn ý cho viöc qu n lý dù n. D luën chung nh gi lµ giao cho c c ban nµy qu n lý vµ trión khai dù n 661 kh«ng cã hiöu qu b»ng giao cho c c l m trêng nh ë nhiòu tønh thùc hiön VÒ c c dþch vô cho kinh doanh rõng nguyªn liöu giêy. Trªn Þa bµn cña tønh cã 9 l m trêng vµ 1 xý nghiöp thiõt kõ quy ho¹ch rõng trùc thuéc Tæng c«ng ty giêy. XÝ nghiöp thiõt kõ quy ho¹ch rõng s½n sµng thùc hiön nhiöm vô thiõt kõ trång rõng vµ thiõt kõ khai th c rõng khi cã kh ch hµng yªu cçu. C c l m trêng quèc doanh cung øng vèn vµ vët t trång rõng bao tiªu s n phèm cho c c hé gia nh th«ng qua c c h nh thøc kho n, liªn doanh, liªn kõt trång rõng. Phôc vô cho môc tiªu ph t trión nguån nh n lùc cã trêng c«ng nh n kü thuët Trung ng 4, Trêng Trung cêp kü thuët n«ng l m nghiöp cña tønh. Hai trêng nµy hµng n m µo t¹o hµng tr m lao éng trî khoî n¾m v ng kü thuët l m nghiöp phôc vô cho sù nghiöp ph t trión l m nghiöp cña Phó Thä vµ c c Þa ph ng l n cën. DÞch vô nghiªn cøu øng dông vµ chuyón giao kü thuët cã 3 n vþ thùc hiön.: ã lµ Trung t m nghiªn cøu l m nghiöp CÇu Hai (Trùc thuéc ViÖn Khoa häc l m nghiöp), XÝ nghiöp gièng l m nghiöp, Trung t m nghiªn cøu c y nguyªn liöu giêy (trùc thuéc Tæng c«ng ty giêy ViÖt Nam). C c c së nµy ãng vai trß tých cùc trong viöc cung øng gièng c y rõng cã chêt lîng cao îc t¹o ra b»ng c«ng nghö m«hom (nh b¹ch µn m«, keo lai, luång Thanh Ho vµ mét sè gièng c y b n Þa cã gi trþ). M¹ng líi khuyõn n«ng, khuyõn l m îc h nh thµnh tõ tønh, huyön, x Õn tën th«n b n, nhng lùc lîng nµy chñ yõu lµm c«ng t c khuyõn n«ng, Ýt tham gia c«ng t c khuyõn l m. ViÖc tiªu thô l m s n îc mét m¹ng líi c c c së chõ biõn m nhiöm gåm: + C«ng nghiöp chõ biõn giêy cã 3 c«ng ty ãng trªn Þa bµn: C«ng ty giêy B i B»ng, c«ng suêt tiªu thô tên nguyªn liöu/n m; C«ng ty giêy Löa ViÖt c«ng suêt tiªu thô tên nguyªn liöu/n m, Nhµ m y giêy ViÖt Tr c«ng suêt tiªu thô tên nguyªn liöu/n m. + C«ng nghiöp chõ biõn v n nh n t¹o vµ d m m nh cã 3 c së. + Cã 12 doanh nghiöp ngoµi quèc doanh vµ 145 c së chõ biõn quy m«hé gia nh chuyªn lµm å méc vµ trang trý néi thêt. Nh n chung c«ng nghö chõ biõn c c s n phèm tõ gç rõng trång cßn yõu kðm, thiõt bþ m y mãc l¹c hëu, cha chó träng ph t trión c c c së chõ biõn nhá t¹i vïng nguyªn liöu. Tuy nhiªn, hiön nay ang cã t nh tr¹ng mêt c n èi gi a cung vµ cçu, d thõa nguyªn liöu giêy dén Õn t nh tr¹ng ngêi cã rõng tranh b n nªn hä bþ Ðp cêp, Ðp gi rêt thiöt thßi. TØnh tæ chøc nhiòu Çu mèi thu mua nguyªn liöu vµ quy Þnh gi sµn mua gç nguyªn liöu giêy cho tõng khu vùc trong tønh, nhng do nhu cçu bøc b ch cña cuéc sèng hµng ngµy, ngêi trång rõng cã khi vén ph i b n gç cña m nh díi gi sµn do tønh qui Þnh. Tãm l¹i, vò c c ho¹t éng dþch vô cho s n xuêt l m nghiöp hµng ho, Phó Thä cã nhiòu lîi thõ so víi c c tønh kh c: Giao th«ng thuën tiön, cã lùc lîng lao éng dåi dµo, tr nh é d n trý cao, cã éi ngò c n bé khoa häc kü thuët «ng o, cã c c c së nghiªn cøu, µo t¹o cña Trung ng trªn Þa bµn, vïng nguyªn liöu l¹i ë gçn n i tiªu thô. C quan l nh ¹o tønh cã nhiòu chñ tr ng vµ gi i ph p óng ¾n khai th c îc c c lîi thõ nãi trªn, lµm cho s n xuêt l m nghiöp îc cung øng c c dþch vô mét c ch Çy ñ vµ chu o. VÒ néi dung nµy cã thó xõp Phó Thä ¹t møc VÒ tæ chøc ph n c«ng ph n cêp thùc hiön chøc n ng qu n lý nhµ níc vò rõng 4.1. ë cêp tønh: T¹i Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n ph n c«ng 1 Phã gi m èc Së phô tr ch l m nghiöp vµ thµnh lëp Chi côc ph t trión l m nghiöp víi biªn chõ 8 ngêi (trong ã 6 ngêi cã tr nh é ¹i häc) Ó gióp tønh thùc hiön chøc

51 Page 51 of 71 n ng qu n lý nhµ níc vò rõng. Nhng thùc tõ, Chi côc Ph t trión l m nghiöp míi chø thùc hiön îc chøc n ng cña V n phßng ban chø ¹o dù n 661 cña tønh, chñ yõu lµ theo dâi chø ¹o c c dù n ph t trión rõng phßng hé t¹i c c huyön, cha thùc hiön îc chøc n ng qu n lý nhµ níc èi víi c c ho¹t éng khai th c vµ trång rõng cu 9 l m trêng trùc thuéc Tæng c«ng ty GiÊy ãng trªn Þa bµn tønh. Chi côc kióm l m Phó Thä îc biªn chõ 200 ngêi, îc tæ chøc thµnh 9 h¹t kióm l m ë 9 huyön, 2 h¹t phóc kióm l m s n, 1 éi kióm l m c éng, 1 h¹t kióm l m thùc hiön chøc n ng Ban qu n lý khu b o tån Xu n S n. V n phßng Chi côc kióm l m Æt t¹i ViÖt Tr cã 20 ngêi. VÒ tr nh é chuyªn m«n cña lùc lîng kióm l m Phó Thä: 30% cã tr nh é ¹i häc, 61% cã tr nh é trung häc. Trong nh ng n m qua lùc lîng kióm l m thùc hiön tèt chøc n ng nhiöm vô îc giao: kh«ng chø lµm tèt c«ng t c b o vö rõng mµ cßn chñ tr viöc giao Êt giao rõng, phèi hîp víi Së Þa chýnh cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt, chø ¹o nh»m híng dén nh n d n ph t trión rõng vµ trùc tiõp qu n lý khu b o tån Xu n S n. - Së Þa chýnh thùc hiön chøc n ng qu n lý nhµ níc vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp, nhng do lùc lîng cßn máng, nªn viöc giao Êt l m nghiöp giao rõng trong mêy n m qua do lùc lîng kióm l m m nhiöm. Þa chýnh chø lµm thñ tôc Þa chýnh vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt ë cêp huyön Th«ng thêng ë mçi huyön thêng cã 1 phßng N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n víi biªn chõ tõ 6 Õn 8 ngêi trong ã cã 1 c n bé phô tr ch l m nghiöp, nhng ë Phó Thä cã 6/12 huyön thþ kh«ng cã c n bé chuyªn m«n l m nghiöp trong Phßng N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n nªn viöc qu n lý l m nghiöp thêng kh«ng îc chó ý óng møc. C c H¹t kióm l m kh«ng chø lµm chøc n ng kióm tra gi m s t viöc tu n thñ ph p luët vò rõng mµ cßn tham gia tých cùc vµo c«ng t c giao Êt l m nghiöp, híng dén nh n d n kü thuët g y trång rõng - c c h¹t a 68 kióm l m viªn vò x (gäi lµ kióm l m viªn Þa bµn) Ó cïng víi Uû ban nh n d n vµ Ban l m nghiöp x thùc hiön viöc qu n lý b o vö rõng t¹i gèc. Phßng Þa chýnh phèi hîp chæt chï víi lùc lîng kióm l m, sau khi kióm l m giao Êt giao rõng, ngoµi thùc Þa cho hé gia nh, c nh n th Phßng Þa chýnh tiõn hµnh lµm c c thñ tôc Þa chýnh vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt ë cêp x HÇu hõt c c x cã rõng thµnh lëp îc Ban l m nghiöp x do mét Phã chñ tþch Uû ban nh n d n x lµm trëng ban, thµnh viªn lµ c n bé l m nghiöp chuyªn tr ch kióm l m viªn Þa bµn, c«ng an x vµ x éi trëng. C n bé l m nghiöp chuyªn tr ch îc ng n s ch tønh chi tr l ng ( ång/th ng). C c Ban l m nghiöp x ho¹t éng kh tých cùc, híng dén cho 632 th«n b n x y dùng vµ thùc thi quy íc qu n lý b o vö rõng. Tuy QuyÕt Þnh 245 vò ph n c«ng, ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng m i Õn cuèi n m 1998 míi îc ChÝnh phñ ban hµnh, nhng Phó Thä thùc hiön ph n c«ng, ph n cêp qu n lý l m nghiöp cho ba ngµnh N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n, kióm l m vµ Þa chýnh ngay tõ Çu n m Néi dung ph n c«ng ph n cêp cña Phó Thä vò c b n lµ phï hîp vµ QuyÕt Þnh /Q -TTg, chøc n ng nhiöm vô gi a ba ngµnh trong cïng mét cêp vµ gi a c c cêp trong cïng mét ngµnh îc quy Þnh kh cô thó. Sù phèi hîp gi a Chi côc KiÓm l m víi Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n vµ Së Þa chýnh kh tèt. Tuy nhiªn, do Chi côc ph t trión l m nghiöp míi thµnh lëp nªn mét sè chøc n ng qu n lý Nhµ níc vò rõng cha thùc hiön îc Çy ñ. XÐt vò tæchøc, ph n c«ng, ph n cêp qu n lý Nhµ níc vò rõng cã thó xõp Phó Thä ¹t møc 2. Thùc hiön îc yªu cçu c b n cña chýnh s ch. 5. VÒ thùc hiön chýnh s ch khai th c hëng lîi tõ rõng 5.1. èi víi rõng tù nhiªn tõ n m 1993 Phó Thä thùc hiön chñ tr ng cêm khai th c gç, tre, nøa trªn rõng tù nhiªn vµ Èy m¹nh khoanh nu«i t i sinh lµm giµu rõng. Nhê vëy diön tých rõng tù nhiªn t ng tõ ha (1993) lªn ha (2000) t ng 86%. Víi hiön tr¹ng rõng

52 Page 52 of 71 cña Phó Thä, viöc cêm khai th c gç trªn rõng tù nhiªn lµ chñ tr ng hîp lý, nhng èi víi tre, nøa th kh«ng nªn cêm khai th c, v ã lµ c y mäc nhanh vµ còng chãng tµn lôi, nõu kh«ng khai th c th chø vµi ba n m sau sï giµ cçi vµ bþ khuþ, võa g y l ng phý vµ nh hëng xêu Õn sù sinh trëng vµ ph t trión cña rõng. ë hai huyön Thanh S n vµ Yªn LËp cã nhiòu hé gia nh îc giao Êt lµm vên rõng c ch y hµng chôc n m, hä tiõn hµnh khoanh nu«i t i sinh lµm giµu rõng, trªn nh ng m nh Êt cha cã rõng, Õn nay nhiòu n i trë thµnh rõng tù nhiªn xanh tèt, cã tr lîng, nhng ngêi d n vén kh«ng îc khai th c Ó b n hoæc sö dông, thëm chý c tre nøa còng kh«ng îc khai th c. Sau hµng chôc n m b o vö nu«i dìng rõng, khi rõng cho s n phèm, nhng hä kh«ng îc hëng thµnh qu, g y nªn t m lý ch n n n, kh«ng thiõt tha g¾n bã víi rõng èi víi rõng trång Phó Thä p dông c chõ rêt th«ng tho ng, khi rõng Õn tuæi khai th c, chñ rõng îc toµn quyòn Þnh o¹t viöc khai th c vµ tiªu thô s n phèm. NÕu rõng trång b»ng vèn Ng n s ch nhµ níc hay vèn týn dông u i th khi muèn khai th c ph i xin phðp c quan cã thèm quyòn Ó îc cêp phðp khai th c. - èi víi c c l m trêng quèc doanh th c quan cêp phðp lµ c«ng ty nguyªn liöu giêy thuéc Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam. - èi víi c c doanh nghiöp t nh n, hé gia nh vµ trang tr¹i th c quan cêp phðp lµ Uû ban nh n d n huyön (qua Phßng N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n). Ó kõt hîp gi a chøc n ng s n xuêt víi chøc n ng phßng hé cña rõng, Phó Thä quy Þnh: èi víi rõng trång ë nh ng n i cã é dèc tõ 200 trë lªn, cêm khai th c tr¾ng, ph i Ó l¹i 10% diön tých rõng lµm nhiöm vô phßng hé vµ b o vö m«i trêng, nhng kh«ng thùc hiön îc. Ngêi ta chø chó träng Õn tën thu l m s n, cha quan t m Õn viöc phßng hé, t ng é ph cho Êt vµ b o vö m«i trêng. èi víi nh ng hé gia nh nhën kho n trång, b o vö ch m sãc rõng trång cho c c l m trêng, c c trang tr¹i, hä còng nhën îc lîi Ých theo tho thuën gi a bªn kho n vµ bªn nhën kho n ghi trong hîp ång kho n. Qua tr nh bµy ë trªn cho thêy, Phó Thä vén cha cã chýnh s ch hëng lîi cho nh ng èi tîng îc giao qu n lý rõng tù nhiªn, iòu ã lµm triöt tiªu éng lùc trong viöc thùc hiön chñ tr ng x héi ho nghò rõng. V vëy, chø cã thó xõp Phó Thä ¹t møc 2 khi nh gi møc é thùc hiön chýnh s ch khai th c vµ hëng lîi tõ rõng. Trªn c së nh gi t nh h nh thùc hiön tõng nhãm chýnh s ch, ta cã thó bióu thþ møc é thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña Phó Thä nh s å sau: H nh 6 - S å bióu thþ møc é thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña tønh Phó Thä Trong ã : A- ViÖc thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n Êt l m nghiöp. B- ViÖc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp C- Tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô l m nghiöp

53 Page 53 of 71 D- Tæ chøc ph n c«ng ph n cêp qu n lý Nhµ níc vò rõng. E- ViÖc thùc hiön chýnh s ch khai th c hëng lîi tõ rõng. V. tønh Tuyªn quang Tuyªn Quang lµ tønh miòn nói, n»m ë vïng trung t m B¾c bé, cã diön tých tù nhiªn ha, gåm 5 huyön (NaHang, Chiªm Ho, Hµm Yªn, Yªn S n, S n D ng) vµ thþ x Tuyªn Quang. Theo tµi liöu thèng kª n m 1999 Tuyªn Quang cã ngêi, trong ã phô n lµ ngêi chiõm 50.5%, nam giíi lµ ngêi chiõm 49.5%, thuéc 22 d n téc anh em, trong ã d n téc Kinh chiõm 50,6%, Tµy 24,2%, Dao 10,5%, c c d n téc kh c 14,7%. MËt é d n sè 116 ngêi/km 2. Mçi d n téc cã phong tôc tëp qu n, t m lý d n téc, tr nh é ph t trión kh c nhau, nhng nh n chung tr nh é d n trý cña c c d n téc Ýt ngêi ë Tuyªn Quang kh h n ë mét sè tønh miòn nói kh c. Tæng sè ngêi trong é tuæi lao éng cña tønh cã : ngêi chiõm 51,7% d n sè, sè lao éng trong khu vùc n«ng l m nghiöp ngêi chiõm 89% sè ngêi trong é tuæi lao éng. B nh qu n mçi n m cã Õn ngêi Õn tuæi lao éng. Lµ tønh n«ng nghiöp, nhng diön tých Êt n«ng nghiöp cña Tuyªn Quang chø cã ha chiõm 12,4% diön tých tù nhiªn, trong ã diön tých Êt trång lóa cã ha chiõm 4,9% diön tých tù nhiªn. Tuy diön tých Êt trång lóa b nh qu n 1 nh n khèu chø cã 416 m 2 /ngêi nhng nhê sö dông gièng lóa míi cã n ng suêt cao vµ p dông kü thuët s n xuêt tiõn bé, n ng suêt lóa b nh qu n c tønh ¹t 44 t¹/ha-n m. L ng thùc b nh qu n Çu ngêi ¹t 384 kg/ngêi-n m, an ninh l ng thùc cña tønh îc m b o. VÒ hiön tr¹ng tµi nguyªn rõng vµ Êt rõng (*) cña Tuyªn Quang nh sau: DiÖn tých tù nhiªn: ha DiÖn tých Êt cã rõng: ha, tû lö che phñ cña rõng 51,1% Trong ã: - Rõng tù nhiªn: ha chiõm 79,28% Êt cã rõng - Rõng trång: ha chiõm 20,72% Êt cã rõng Tæng tr lîng gç cña Tuyªn Quang: m 3 tr lîng tre nøa c y. Trong ã: - Rõng tù nhiªn cã tr lîng: m 3 gç vµ c y tre nøa. - Rõng trång cã trù lîng: m 3 gç vµ c y tre nøa. VÒ kõt qu s n xuêt l m nghiöp : Theo tµi liöu dù n tæng quan l m nghiöp cña tønh th trong nh ng n m qua Tuyªn Quang ¹t îc nh ng kõt qu nh sau: - VÒ trång rõng: trong 5 n m ( ) trång îc ha rõng b nh qu n mçi n m trång îc ha. - tiõn hµnh khoanh nu«i t i sinh rõng trªn diön tých ha

54 Page 54 of 71 Trong ã : + Tõ 1993 Õn 1996 : ha + Tõ 1997 Õn 2000 : ha (*) Theo tµi liöu kióm kª rõng n m 1999, c«ng bè Çu n m Cïng víi viöc Èy m¹nh khoanh nu«i t i sinh phôc håi rõng, c n bé vµ nh n d n Tuyªn Quang thùc hiön nghiªm tóc chñ tr ng ãng cöa rõng tù nhiªn. Nhê ã diön tých rõng tù nhiªn cña tønh t ng tõ ha (1991) lªn ha (2000), tøc lµ sau gçn 10 n m t ng îc ha hay +39,40%. - VÒ khai th c rõng : Chñ yõu lµ khai th c gç vµ tre nøa tõ rõng trång. Trong 5 n m ( ) khai th c m 3 gç vµ tên tre nøa nguyªn liöu giêy. B nh qu n mçi n m khai th c m 3 gç vµ tên tre nøa. - VÒ chõ biõn l m s n: C tønh cã 4 doanh nghiöp Nhµ níc, 3 doanh nghiöp t nh n, 8 c së kinh tõ hîp t c x vµ 75 hé c thó hµnh nghò chõ biõn l m s n. MÆt hµng kinh doanh chñ yõu lµ å méc d n dông, gç bao b, vët liöu x y dùng îc s n xuêt tõ l m s n ngoµi gç vµ gç rõng trång. Quy m«s n xuêt cña c c c së nãi trªn cßn nhá bð. Trªn c së tiòm n ng vò lao éng vµ tµi nguyªn rõng nh trªn, díi y chóng t«i xin ph n tých viöc trión khai thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp ë Tuyªn Quang: 1. VÒ thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n lý Êt l m nghiöp VÒ ph n lo¹i Êt rõng: Còng nh c c tønh kh c, Tuyªn Quang ph n chia Êt l m nghiöp thµnh ba lo¹i: Êt rõng phßng hé, Êt rõng Æc dông vµ Êt rõng s n xuêt. Tuyªn Quang kh«ng ph n cêp rõng phßng hé thµnh c c møc é Ýt xung yõu, xung yõu vµ rêt xung yõu mµ cho p dông mét c chõ qu n lý thèng nhêt lµ cêm khai th c l m s n trªn rõng phßng hé bêt kó ã lµ rõng ë cêp é nµo. iòu ã cã t c dông thóc Èy nhanh qu tr nh phñ xanh Êt trèng åi nói träc nhng lµm cho ngêi d n kh«ng cã c héi îc hëng nh ng lîi Ých kinh tõ tõ rõng ë nh ng cêp é phßng hé Ýt xung yõu, phßng hé côc bé. Trong diön tých Êt cha cã rõng, Tuyªn Quang ph n Þnh râ îc diön tých Êt t ng øng víi c c tr¹ng th i thùc b trªn Êt nh : - Tr¹ng th i Ia : Êt trèng åi träc vµ Êt cã th m cá che phñ : ha - Tr¹ng th i Ib : Êt cã c y bôi che phñ: ha - Tr¹ng th i Ic : Êt cã c y bôi xen víi c y rõng t i sinh: ha Nhê ã biõt râ Êt nµo cçn ph i trång rõng míi, Êt nµo cã thó p dông biön ph p khoanh nu«i t i sinh phôc håi rõng VÒ quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp: Tuyªn Quang ang chuèn bþ tr nh ChÝnh phñ xem xðt phª duyöt b n quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp nh b ng 11.

55 Page 55 of 71 B ng 11 (*) - Quy ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp cña Tuyªn Quang Õn 2010 TT Lo¹i rõng Tæng diön tých Êt LN (Ha) Êt cã rõng cçn b o vö (ha) Tæng sè (ha) Chia ra Êt cha cã rõng (ha) Khoanh nu«i phôc håi rõng Trång rõng I Rõng phßng hé , ,8 II Rõng Æc dông , ,9 III Rõng s n xuêt ,9 Tæng céng ,6 (*) Theo tµi liöu dù n tæng quan l m nghiöp cña tønh - VÒ rõng Æc dông vµ sï thiõt lëp c c khu sau y: + Khu b o tån thiªn nhiªn T t KÎ - B n Bung ha + Khu b o tån thiªn nhiªn Ch¹m Chu ha + PhÇn diön tých n»m trong vên quèc gia T m o ha + Rõng v n ho lþch sö T n Trµo ha + Rõng v n ho lþch sö Kim B nh ha + Rõng v n ho lþch sö Mü B»ng 538 ha - VÒ rõng phßng hé sï h nh thµnh c c dù n sau: + Dù n ph t trión rõng huyön Na Hang ha + Dù n ph t trión rõng huyön Chiªm Ho ha + Dù n ph t trión rõng huyön Hµm Yªn ha + Dù n ph t trión rõng Thanh niªn xung phong hå Ngßi Lµ ha + Dù n ph t trión rõng l m trêng Tuyªn B nh ha + Dù n ph t trión rõng l m trêng Yªn S n ha + Dù n ph t trión rõng l m trêng NguyÔn V n Trçi ha + Dù n ph t trión rõng l m trêng S n D ng ha - VÒ rõng s n xuêt cã ha, trong ã cã rõng ha sï p dông biön ph p khoanh nu«i t i sinh trªn diön tých ha vµ trång míi ha rõng. TØnh chø ¹o cho c c huyön, c c ban qu n lý rõng Æc dông, c c n vþ îc chø Þnh lµm chñ c c dù n 661 tiõn

56 Page 56 of 71 hµnh x y dùng quy ho¹ch vµ kõ ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp, c c dù n Çu t. Trªn c së ã c c x tiõn hµnh lëp quy ho¹ch, kõ ho¹ch sö dông Êt cña x m nh Ó thùc hiön c c dù n. ViÖc x y dùng quy ho¹ch theo tr nh tù. tõ trªn xuèng. thó hiön îc ý chý cña c c nhµ l nh ¹o, nhng kh«ng tranh thñ îc sù tham gia cña ngêi d n nªn kh«ng tr nh khái cã trêng hîp quy ho¹ch c Êt n ng réy cña d n thµnh Êt rõng phßng hé, týnh hiön thùc cña c c b n quy ho¹ch bþ h¹n chõ VÒ thùc hiön chýnh s ch giao Êt giao rõng Theo tµi liöu kióm kª rõng n m 1999, c«ng bè th ng 1/2001 th Tuyªn Quang cã ha rõng, hiön do c c èi tîng sau y qu n lý: - C c l m trêng quèc doanh: ha chiõm 10,4 % diön tých Êt cã rõng - C c ban qu n lý rõng Æc dông: ha chiõm 14,2% diön tých Êt cã rõng - C c hé gia nh c nh n: ha chiõm 14,46% diön tých Êt cã rõng. y lµ diön tých rõng do c c hé gia nh tù trång hoæc khoanh nu«i t i sinh trªn Êt vên rõng îc giao theo quyõt Þnh 184/H BT tõ Çu nh ng n m 80. KÓ tõ khi cã NghÞ Þnh 02/CP, Tuyªn Quang cha giao diön tých Êt cã rõng cho hé gia nh vµ c nh n, mµ chñ yõu chø giao Êt trèng åi träc Ó hä trång rõng. - C c n vþ lùc lîng vò trang: 123 ha - Lùc lîng kióm l m trùc tiõp qu n lý b o vö ha rõng (chñ yõu lµ rõng phßng hé ) chiõm 60,85 diön tých rõng hiön cã. Nh vëy lµ ë Tuyªn Quang kh«ng thµnh lëp c c Ban qu n lý rõng phßng hé vµ giao Êt, giao rõng phßng hé cho c c ban nµy qu n lý víi t c ch chñ rõng nh LuËt b o vö ph t trión rõng vµ NghÞ Þnh 02 quy Þnh. ViÖc qu n lý b o vö rõng phßng hé do lùc lîng kióm l m m nhiöm, nhng viöc tæ chøc, chø ¹o trång rõng míi, khoanh nu«i t i sinh phôc håi rõng phßng hé l¹i do c c Ban qu n lý dù n 327 tríc kia vµ 661 hiön nay thùc hiön. Trong 9 l m trêng gåm 6 l m trêng thuéc tønh vµ 3 l m trêng thuéc Tæng C«ng ty giêy ViÖt Nam th míi chø cã l m trêng S n D ng îc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt 4 l m trêng îc giao lµm chñ c c dù n ph t trión rõng phßng hé 661. Qua ph n tých t nh h nh thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n lý Êt l m nghiöp ta cã thó xõp Tuyªn Quang ¹t møc 2, tøc lµ thùc hiön îc nh ng yªu cçu c b n cña chýnh s ch. 2. VÒ thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp 2.1. VÒ chýnh s ch Çu t: Còng nh c c tønh kh c, Tuyªn Quang còng îc Nhµ níc Çu t Ó b o vö, khoanh nu«i t i sinh vµ trång míi rõng Æc dông, rõng phßng hé theo c c Þnh møc: - Trång rõng: 2,5 triöu ång/ha ( Ó trång vµ ch m sãc 2 n m tiõp theo) - Khoanh nu«i t i sinh cã trång bæ sung 1 triöu ång/ha (trong 6 n m) - Kho n b o vö rõng /ha-n m (thùc hiön 5 n m Çu) Ngoµi ra cßn cã c c ch ng tr nh dù n kh c (nh Þnh canh Þnh c, ph t trión n«ng th«n miòn nói, xo ãi gi m nghìo...) còng cã nh ng néi dung b o vö, khoanh nu«i t i sinh rõng hoæc trång rõng.

57 Page 57 of 71 TØnh chø ¹o lång ghðp c c ch ng tr nh dù n trªn cïng Þa bµn Ó tëp trung mäi nguån lùc vµo mét mèi, thùc hiön theo sù chø ¹o thèng nhêt cña tønh. Nhê vëy tønh cã iòu kiön Ó n ng Þnh møc Çu t Ó trång 1 ha rõng ë n i cã iòu kiön khã kh n lªn tíi 3,5 triöu ång/ha, nªn chêt lîng rõng trång îc m b o, tû lö c y sèng cao. (ë nhiòu tønh ngêi ta lu«n phµn nµn vò Þnh møc 2,5 triöu ång Ó trång 1 ha rõng lµ qu thêp vµ ßi hái Trung ng ph i söa Þnh møc nµy, nhng kh«ng mêy tønh lµm îc nh Tuyªn Quang). Ó t ng nguån vèn Çu t cho trång rõng, khoanh nu«i t i sinh phôc håi rõng, tønh giao cho lùc lîng kióm l m tr ch nhiöm qu n lý b o vö toµn bé diön tých rõng tù nhiªn hiön cã Ó chuyón toµn bé kho n kinh phý îc Trung ng Çu t cho tønh kho n b o vö rõng tù nhiªn sang Çu t cho trång rõng míi hoæc khoanh nu«i t i sinh rõng tù nhiªn. iòu ã gióp Tuyªn Quang t ng thªm nguån lùc cho sù nghiöp ph t trión rõng vµ còng gi i thých îc v sao vµo nh ng n m Çu thëp kû 90 tû lö che phñ cña rõng Tuyªn Quang míi chø ¹t 32% nay t ng lªn 51,1%, mét tû lö cao nhêt so víi c c tønh miòn nói phýa b¾c VÒ chýnh s ch týn dông: - XÐt vò nguyªn t¾c th nh ng tæ chøc,hé gia nh c nh n îc vay vèn víi l i suêt u i tõ quü hç trî ph t trión Ó trång rõng nguyªn liöu c«ng nghiöp. Thêi h¹n vay phï hîp víi chu kú sinh trëng cña c y rõng, khi îc thu ho¹ch s n phèm míi ph i tr c vèn vµ l i mét lçn, kh«ng týnh l i gép vèn hµng n m. VÒ l i suêt u i cã thay æi nh sau: - Tõ 1992 Õn 1996: l i suêt u i b»ng 30 Õn 50% l i suêt th ng m¹i (vµo kho ng 3,5 Õn5% mét n m). - Tõ : l i suêt u i lµ 0,81% mét th ng, hay 9,72% mét n m. - Tõ : l i suêt u i lµ 7% mét n m. - Tõ 2001: l i suêt u i lµ 5,4% mét n m ChÝnh s ch l i suêt thêng xuyªn thay æi theo chiòu híng ngµy cµng gi m cã t c dông khuyõn khých chñ Çu t vay vèn Ó trång rõng, nhng l i suêt 5,4% mét n m vén cßn cao, ngêi trång rõng sî bþ lç vèn (theo mét nghiªn cøu cho thêy nõu vay vèn víi l i suêt 4,5%/n m Ó trång rõng b¹ch µn, nõu kh«ng gæp rñi ro bþ ch y, bþ chæt trém sau 8 n m îc khai th c th mçi mðt khèi gç îc l i / m 3, mçi ha rõng îc l i tøc lµ mçi n m thu îc lîi nhuën tõ 1 ha lµ , mét con sè kh«ng mêy hêp dén. NÕu ph i vay víi l i suêt 5,4%/n m th chø cã l i kh«ng ng kó nõu gæp rñi ro th bþ lç vèn). Trong t nh tr¹ng gç rõng trång ang khã tiªu thô vµ bþ Ðp cêp Ðp gi nh hiön nay, víi l i suêt 5,4% mét n m c c l m trêng quèc doanh chø d m vay Ó b o vö ch m sãc rõng trång, kh«ng d m vay Ó trång rõng míi. MÆt kh c quü hç trî ph t trión cho vay theo dù n, nghüa lµ ngêi trång rõng muèn vay ph i lëp thµnh dù n xin vay, ph i qua c c thñ tôc thèm Þnh, xðt duyöt phøc t¹p, nªn chø cã c c l m trêng, c c chñ trang tr¹i lín míi cã thó vay îc, cßn c c hé n«ng d n cçn trång mét vµi ha rõng th khã cã thó vay trùc tiõp tõ quü hç trî ph t trión. Hä chø cã thó nhën vèn vay th«ng qua c c l m trêng quèc doanh díi h nh thøc liªn doanh liªn kõt hoæc nhën kho n trång rõng cho l m trêng. Nhng nõu l i suêt vay cßn cao,l m trêng kh«ng muèn vay th hé n«ng d n còng thiõu vèn Ó trång rõng. - C c hé n«ng d n cßn cã thó vay vèn tõ Ng n hµng n«ng nghiöp tíi 10 triöu ång kh«ng cçn thõ chêp Ó ph t trión kinh tõ hé, nhng Ó tr nh rñi ro vµ b o toµn vèn vay, c c tæ chøc týn dông khi cho vay vén ßi hái hé ph i thõ chêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt hoæc kª biªn tµi s n cã x c nhën cña Uû ban nh n d n x, nhng nhiòu x còng sî tr ch nhiöm kh«ng chþu x c nhën th hé còng kh«ng vay îc. - C c hé n«ng d n ë trong vïng c c dù n cßn cã thó vay vèn tõ c c quü týn dông tiõt kiöm cña ch ng tr nh ph t trión n«ng th«n miòn nói quü xo ãi gi m nghìo, ch ng tr nh gi i quyõt viöc lµm... nhng ã chø lµ nh ng kho n vay nhá, gi i quyõt nh ng khã kh n ét xuêt, t¹m thêi, kh«ng thó sö dông c c kho n vay ã Ó trång rõng îc VÒ chýnh s ch thuõ - VÒ thuõ tµi nguyªn rõng: Kho n thuõ nµy chø thu èi víi l m s n khai th c trªn rõng tù nhiªn, nhng ë Tuyªn Quang

58 Page 58 of 71 cêm khai th c rõng tù nhiªn nªn kh«ng thu îc kho n thuõ nµy. - VÒ thuõ sö dông Êt Ó trång rõng, LuËt thuõ quy Þnh ngêi trång rõng ph i ãng thuõ sö dông Êt khi khai th c rõng Ó b n, ThuÕ suêt quy Þnh lµ 4% gi trþ l m s n khai th c týnh theo s n lîng thùc tõ vµ gi b n l m s n t¹i rõng (n i xe «t«cã thó Õn ã Ó chuyªn chë gç). MiÔn thuõ chu kú Çu khi trång rõng trªn Êt trèng åi nói träc. Ó thùc hiön luët thuõ nµy, tønh quy Þnh cø khai th c 1m khèi gç rõng trång Ó b n ph i nép cho ng n s ch Quy Þnh møc thuõ nµy lµ cao v ë Phó Thä, gçn n i tiªu thô (nhµ m y giêy B i B»ng) gi gç t¹i rõng cao h n ë Tuyªn Quang nhng thuõ sö dông Êt chø thu 8000 / m 3, trong khi ë Tuyªn Quang, xa n i tiªu thô, gi b n gç t¹i rõng thêp h n ë Phó thä, nhng thuõ sö dông Êt ë Tuyªn Quang thu cao h n 2600 / m 3 lµ kh«ng hîp lý. TÝnh ra tønh thu thuõ sö dông Êt cho trång rõng tíi 5,3% chø kh«ng ph i 4% nh luët Þnh. H n n a, viöc thu thuõ theo Çu mðt khèi gç th ng phèm kh«ng thó thùc hiön miôn gi m thuõ khi trång rõng trªn Êt trèng åi träc vµ kh«ng khuyôn khých trång rõng th m canh v n ng suêt cµng cao th ph i ãng thuõ cµng nhiòu. ViÖc miôn thuõ bu«n chuyõn cho nh ng ngêi mua gom n«ng l m s n cña n«ng d n ë nh ng vïng s u, vïng xa cha thùc hiön îc v khã ph n biöt îc s n phèm nµo thu mua ë vïng s u, vïng xa Ó îc miôn thuõ. Sau khi ph n tých t nh h nh thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp ta thêy ë Tuyªn Quang cã nh ng s ng t¹o lång ghðp ch ng tr nh dù n t ng nguån lùc cho Þa ph ng, nhng nõu t ng thuõ sö dông Êt cho trång rõng Ó t ng nguån lùc tµi chýnh cho tønh th phçn t ng thu cho ng n s ch mét n m còng chø îc kho ng 150 triöu ång nhng lµm mêt i sù hµo høng, nhiöt t nh cña ngêi trång rõng mµ phçn «ng lµ c c hé n«ng d n nghìo. Cã thó xõp møc é thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh cña Tuyªn Quang ¹t møc 2 - thùc hiön îc nh ng yªu cçu c b n cña chýnh s ch. 3. VÒ tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô l m nghiöp 3.1. DÞch vô cho ho¹t éng cña dù n 661: Ch ng tr nh tæng quan ph t trión l m nghiöp theo QuyÕt Þnh 661 cña Tuyªn Quang bè trý thµnh 11 dù n trong ã: Cã 3 dù n x y dùng c c khu rõng b o tån thiªn nhiªn T t KÎ - B n Bung, khu b o tån thiªn nhiªn Ch¹m chu vµ khu rõng c nh quan v n ho lþch sö T n Trµo. Ban qu n lý c c khu rõng nµy ång thêi lµ ban qu n lý dù n 661. Cã 8 dù n ph t trión rõng phßng hé vµ rõng s n xuêt ë c c huyön, trong ã cã 4 dù n giao cho c c l m trêng Tuyªn B nh, Yªn B nh, S n D ng vµ NguyÔn V n Trçi, lµ nh ng l m trêng thuéc tønh, 1 dù n ph t trión rõng ë thîng nguån Hå Ngßi Lµ (Hµm Yªn) giao cho lùc lîng thµnh viªn xung phong lµm chñ dù n. Thµnh lëp ba ban qu n lý dù n 661 ë c c huyön Na Hang, Chiªm Ho vµ Hµm Yªn Ó chø ¹o viöc trión khai c c dù n 661 trªn Þa bµn huyön. C c tæ chøc îc giao lµm chñ dù n võa cã tr ch nhiöm qu n lý dù n võa lµm c c dþch vô trión khai dù n: Tõ x y dùng vµ tr nh duyöt dù n, tiõp nhën vµ cêp ph t kinh phý,thiõt kõ kü thuët, cung øng gièng, vët t trång rõng, híng dén kü thuët trång rõng, khoanh nu«i t i sinh, kióm tra, nghiöm thu s n phèm vµ thanh quyõt to n. Cã 3 l m trêng thuéc Tæng c«ng ty GiÊy lµ Hµm Yªn, T n Thµnh, T n Phong ( ãng trªn Þa bµn huyön Hµm Yªn) vµ l m trêng Chiªm Ho thuéc tønh, kh«ng îc giao nhiöm vô lµm chñ dù n 661, kh«ng tën dông îc kinh nghiöm qu n lý vµ éi ngò c n bé kü thuët vµ c«ng nh n cã tay nghò cña c c l m trêng nµy vµo viöc trión khai thùc thi dù n Ngoµi nhiöm vô trión khai c c dù n 661, c c l m trêng cßn sö dông vèn tù cã vµ vèn vay Ó trång rõng nguyªn liöu giêy: Th«ng qua c c h nh thøc liªn doanh liªn kõt hoæc nhën kho n víi l m trêng, c c hé n«ng d n vµ c c hé c«ng nh n viªn cña l m trêng îc l m trêng cung øng vèn, gièng, vët t trång rõng, híng dén s n xuêt vµ bao tiªu s n phèm khi rõng îc khai th c. Cã ngêi nãi r»ng, nõu kh«ng cã l m trêng ngêi d n khã lßng mµ tiõp cën îc víi vèn vay u i tõ Quü hç trî Ó ph t trión trång rõng.

59 Page 59 of Lùc lîng khuyõn n«ng, khuyõn l m ë Tuyªn Quang còng îc tæ chøc theo c ch riªng, kh«ng gièng nh ë nhiòu tønh kh c: ë tønh cã trung t m KhuyÕn n«ng trùc thuéc Së N«ng nghiöp vµ PTNT víi biªn chõ gän nhñ (16 ngêi). Tæng sè c n bé khuyõn n«ng khuyõn l m cña c tønh 1143 ngêi. ë huyön kh«ng tæ chøc thµnh tr¹m khuyõn n«ng riªng, c n bé khuyõn n«ng khuyõn l m îc bè trý vµo c c phßng N«ng nghiöp vµ PTNT. C c phßng N«ng nghiöp vµ PTNT huyön kh«ng chø cã nhiöm vô gióp UBND huyön qu n lý nhµ níc vò n«ng l m nghiöp mµ cßn lµm c«ng t c khuyõn n«ng khuyõn l m. ë cêp x, chøc danh c n bé khuyõn n«ng khuyõn l m c së thêng do uû viªn UBND x, chñ nhiöm hîp t c x, trëng th«n kiªm nhiöm. ë c c th«n b n cã c c c u l¹c bé khuyõn n«ng, tæ phæ cëp ho¹t éng kh tých cùc. Víi c ch tæ chøc nh trªn kõt hîp chæt chï îc viöc Ò ra nhng chñ tr ng, chýnh s ch víi viöc tuyªn truyòn, éng viªn, híng dén ngêi d n thùc hiön c c chñ tr ng chýnh s ch ã. Lùc lîng khuyõn n«ng khuyªn l m Tuyªn Quang tuy kh«ng cã nhiòu ho¹t éng khuyõn l m nhng tých cùc trong ho¹t éng khuyõn n«ng, cã ãng gãp quan träng trong viöc n ng cao n ng xuêt c y trång, vët nu«i cña tønh, nhêt lµ n ng cao n ng suêt lóa ( ¹t 44t¹/ha - n m) m b o an ninh l ng thùc gãp phçn chêm døt t nh tr¹ng èt ph rõng lµm n ng réy nh xèy ra c ch y h n chôc n m vò tríc. VÒ tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp, cã thó xõp Tuyªn Quang ¹t møc 1 - VËn dông s ng t¹o chýnh s ch cña Nhµ níc. 4. VÒ tæ chøc, ph n c«ng ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng 4.1. ë cêp tønh: - Së N«ng nghiöp vµ Ph t trión n«ng th«n ph n c«ng mét phã gi m èc Së phô tr ch vò l m nghiöp, cã phßng l m nghiöp víi biªn chõ 8 c n bé (hçu hõt lµ tèt nghiöp ¹i häc L m nghiöp) Ó gióp tønh thùc hiön chøc n ng qu n lý nhµ níc vò l m nghiöp vµ lµ c quan thêng trùc Ban chø ¹o 661 cña TØnh. - Chi Côc KiÓm l m (theo QuyÕt Þnh /Q -TTg) lµ c quan thõa hµnh ph p luët cã nhiöm vô kióm tra, gi m s t viöc tu n thñ ph p luët vò rõng trªn Þa bµn tønh. Nhng ë Tuyªn Quang, ngoµi chøc n ng c quan thõa hµnh ph p luët vò rõng, Chi Côc KiÓm l m cßn lµ lùc lîng trùc tiõp qu n lý b o vö toµn bé diön tých rõng tù nhiªn hiön cã cña tønh vµ diön tých Êt trèng cã kh n ng khoanh nu«i t i sinh tù nhiªn phôc håi rõng. Ó thùc hiön nhiöm vô nµy, lùc lîng kióm l m îc bè trý vò c c x Ó cïng víi chýnh quyòn c së tuyªn truyòn, vën éng, tæ chøc lùc lîng quçn chóng b o vö rõng, híng dén cho c c hé ë gçn rõng viõt cam kõt b o vö rõng. C«ng t c b o vö rõng ë Tuyªn Quang îc thùc hiön rêt tèt, trong mêy n m gçn y hçu nh kh«ng sèy ra c c vô khai th c l m s n tr i phðp hoæc èt ph rõng nghiªm träng lùc lîng kióm l m Tuyªn Quang îc biªn chõ 222 ngêi îc tæ chøc thµnh v n phßng Chi côc vµ 8 h¹t ë c c huyön vµ khu rõng Æc dông. ã lµ tæ chøc cã lùc lîng «ng o, tæ chøc chæt chï tõ tønh Õn c c huyön vµ x, mçi x cã 1 kióm l m viªn Þa bµn. Giao cho lùc lîng kióm l m trùc tiõp qu n lý b o vö rõng tù nhiªn cña tønh lµ biön ph p hîp lý vµ cã hiöu qu nhêt. - Së Þa chýnh lµ c quan gióp tønh qu n lý nhµ níc vò Êt ai trong ã cã Êt l m nghiöp nhng c«ng t c giao Êt l m nghiöp vµ cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt cho c c hé gia nh cßn chëm. Õn nay míi chø cã 14,2% Êt l m nghiöp giao cho hé gia nh, trong ã cã 26,1% diön tých giao îc cêp giêy chøng nhën quyòn sö dông Êt ë cêp huyön: - Nh viõt ë phçn dþch vô khuyõn n«ng, phßng N«ng nghiöp vµ PTNT huyön thùc hiön ång thêi hai chøc n ng: qu n lý nhµ níc vò n«ng l m nghiöp vµ khuyõn n«ng l m, m«h nh tæ chøc nµy mang l¹i nh ng kõt qu kh quan, nªn ch ng nh n réng m«h nh tæ chøc nµy ra c c tønh kh c. - H¹t kióm l m c c huyön chñ yõu lµm nhiöm vô b o vö rõng, bè trý kióm l m viªn Þa bµn vò x Ó cïng víi chýnh quyòn c së tæ chøc b o vö rõng t¹i gèc, kióm l m viªn kh«ng chø lµm nhiöm vô b o vö rõng mµ cßn tuyªn truyòn chñ tr ng chýnh s ch cho d n,híng dén nh n d n ph t trión s n xuêt, x y dùng cuéc sèng míi. Chóng t«i tiõp xóc víi mét sè kióm l m viªn phô tr ch Þa bµn, thêy hä lµm viöc víi tinh thçn tù gi c vµ cã tr ch nhiöm.

60 Page 60 of 71 - Phßng Þa chýnh huyön víi biªn chõ cã h¹n cha lµm îc nhiòu néi dung qu n lý nhµ níc èi víi Êt l m nghiöp ë cêp x : ë hçu hõt c c x cã rõng thµnh lëp Ban l m nghiöp x víi thµnh phçn nßng cèt lµ: C n bé l m nghiöp chuyªn tr ch kiªm khuyõn l m viªn c së, kióm l m viªn Þa bµn, c«ng an x vµ x éi trëng. C c ban l m nghiöp x ho¹t éng kh hiöu qu, n¾m v ng t nh h nh rõng vµ Êt rõng cña x, ng n chæn kþp thêi c c hµnh vi x m h¹i rõng. VÒ viöc tæ chøc ph n c«ng ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng, tuy tønh cha cã v n b n híng dén thùc hiön QuyÕt Þnh /Q.TTg cña ChÝnh phñ nhng ta thêy viöc ph n c«ng ph n cêp cña tønh kh râ rµng, sù phèi hîp gi a c c c quan trong cïng mét cêp vµ gi a c c cêp trong cïng mét ngµnh kh chæt chï. VÒ thùc hiön chýnh s ch nµy, cã thó s¾p xõp Tuyªn Quang ¹t møc 1 - Tøc lµ thùc hiön tèt chýnh s ch cña nhµ níc. 5. VÒ thùc hiön chýnh s ch khai th c hëng lîi tõ rõng 5.1. èi víi rõng tù nhiªn Bíc vµo thëp kû 90 cña thõ kû tríc sau hµng chôc n m khai th c cã týnh l¹m dông, rõng tù nhiªn cña Tuyªn Quang suy gi m mét c ch nghiªm träng c vò diön tých vµ chêt lîng. Tõ n m 1992 l nh ¹o tønh cã lönh cêm khai th c gç tre, nøa trªn rõng tù nhiªn vµ giao toµn bé diön tých rõng tù nhiªn cho lùc lîng kióm l m qu n lý b o vö. LÖnh nµy îc tæ chøc thùc hiön mét c ch kh nghiªm tóc, nhiòu c n bé kióm l m bþ xö lý kû luët hoæc truy tè tríc ph p luët khi kh«ng thùc hiön îc nhiöm vô b o vö rõng. Nhê vëy rõng tù nhiªn îc b o vö tèt. ViÖc cêm khai th c gç trªn rõng tù nhiªn lµ hîp lý, nhng cã nªn cêm khai th c tre nøa trªn rõng tù nhiªn hay kh«ng? Tre nøa lµ loµi c y mäc nhanh, lu n kú khai th c tõ 3 Õn 4 n m. Õn lu n kú nõu kh«ng khai th c th c y tre nøa sï bþ giµ cçi, géy æ rêt l ng phý vµ cã nh hëng xêu Õn sù sinh trëng vµ ph t trión cña rõng, còng kh«ng nªn cêm viöc khai th c sö dông gç vên rõng cña hé gia nh v hä bá bao c«ng søc khoanh nu«i t i sinh míi cã îc èi víi rõng trång nh»m môc Ých phßng hé Tuyªn Quang coi toµn bé rõng trång b»ng nguån vèn ng n s ch thuéc ch ng tr nh 327 tríc kia còng nh ch ng tr nh 661 hiön nay lµ rõng phßng hé hoæc rõng Æc dông, Òu thuéc èi tîng cêm khai th c nh èi víi rõng tù nhiªn - Ngêi trång rõng chø îc trång vµ thô hëng c y n«ng nghiöp trång xen khi rõng cha khðp t n, cßn sau ã hä chø îc tr c«ng kho n b o vö rõng b»ng tiòn. NÕu muèn chæt nh ng c y rõng bþ s u bönh Ó trång l¹i còng ph i îc phðp cña Uû ban nh n d n tønh èi víi rõng s n xuêt cña c c l m trêng îc trång b»ng nguån ng n s ch tõ 1990 trë vò tríc Khi rõng Õn tuæi khai th c th l m trêng îc phðp khai th c theo quy chõ do tønh quy Þnh, ph i cã tr ch nhiöm trång l¹i rõng sau khi khai th c vµ trých lëp quü t i t¹o rõng. Møc trých lëp quü b»ng møc vèn nhµ níc Çu t Ó trång rõng, kh«ng týnh l i. Quü nµy vén Ó cho l m trêng qu n lý, sö dông vµo môc Ých qu n lý, b o vö, t i t¹o rõng theo dù to n îc Së N«ng nghiöp vµ PTNT xem xðt thèm Þnh cã sù chêp thuën b»ng v n b n cña Së Tµi chýnh. ChÝnh nhê nguån vèn nµy mµ c c l m truêng cã thó tæ chøc b o vö îc nh ng khu rõng tù nhiªn îc giao qu n lý mµ kh«ng ph i xin kinh phý tõ ng n s ch nhµ níc èi víi rõng trång b»ng nguån vèn tù cã vµ vèn i vay cña c c tæ chøc, hé gia nh c nh n Theo quy Þnh cña Bé L m nghiöp (cò) th chñ rõng îc khai th c theo ph ng thøc mµ m nh lùa chän (thêng th hä chän ph ng thøc khai th c tr¾ng Ó cã gi thµnh khai th c rî nhêt) vµ ph i trång l¹i rõng trong vßng 1 n m sau khi khai th c. Nhng t¹i QuyÕt Þnh sè 477/Q ub ngµy 24/8/1994 cña UBND tønh Tuyªn Quang vò khai th c rõng mì vµ b¹ch µn thuçn lo¹i quy Þnh : ChØ îc khai th c rõng Mì vµ B¹ch µn trång trªn Êt rõng s n xuêt khi rõng ñ tuæi khai th c (Mì 15 n m, B¹ch µn 8 n m) vµ chø îc khai th c chän, ph i Ó l¹i sè c y ph n bè Òu trªn diön tých víi mët é: 400 c y/ha èi víi rõng mì vµ 500 c y/ha èi víi B¹ch µn, kh«ng îc chæt 3 c y liòn nhau, kh«ng îc khai th c rõng khi mët é sè c y chø cßn 400 Õn 500 c y/ha. èi víi rõng B¹ch µn trång b»ng c y gièng bþ tho i ho hoæc Êt trång kh«ng

61 Page 61 of 71 phï hîp, muèn khai th c tr¾ng Ó trång l¹i ph i îc Héi ång khoa häc l m nghiöp cña tønh thèm Þnh, tr nh Uû ban nh n d n tønh cêp phðp míi îc khai th c. Muèn khai th c rõng trång ph i lëp thiõt kõ khai th c, thiõt kõ trång rõng sau khai th c göi qua oµn iòu tra quy ho¹ch rõng cña tønh thèm Þnh, îc h¹t kióm l m kióm tra t¹i hiön trêng x c nhën, göi tiõp qua Së NN vµ PTNT tæ chøc thèm Þnh xðt duyöt thiõt kõ khai th c, Chi côc KiÓm l m cêp giêy phðp khai th c. Gç khai th c ra chø îc phðp b n cho c«ng ty l m s n cña tønh. Muèn khai th c 1 ha rõng ph i cã kõ ho¹ch trång l¹i 2 ha rõng. Nh ng quy Þnh nh vëy vén cßn cã hiöu lùc cho Õn ngµy nay èi víi viöc khai th c l m s n trong vên rõng cña hé gia nh Th«ng qua c c v n b n ph p luët, ChÝnh phñ, Bé L m nghiöp (cò) vµ Bé N«ng nghiöp vµ PTNT ngµy nay muèn Ó cho ngêi d n îc toµn quyòn sö dông vµ Þnh o¹t èi víi l m s n khai th c trong vên rõng cña hä. Nhng ë Tuyªn Quang th viöc qu n lý l m s n trong vên rõng cña hé gia nh còng hõt søc chæt chï. T¹i QuyÕt Þnh 47/UB - Q ngµy cña UBND tønh vò viöc cho phðp khai th c vën chuyón vµ tiªu thô l m s n vên rõng cña c c hé gia nh cã quy Þnh: C c hé gia nh chø îc phðp khai th c vµ tiªu thô nh ng lo¹i l m s n trong vên rõng nh: gç xoan, gç mýt, gç nh n, tre gai, tre mai, tre hãp, tre léc ngéc cßn nh ng lo¹i gç - tre vµ nøa kh c, îc trång hoæc t i sinh tù nhiªn trong vên rõng còng kh«ng îc khai th c sö dông. T¹i QuyÕt Þnh 702/Q ub ngµy 3/7/2000 cña Uû ban nh n d n tønh bæ sung lo¹i l m s n îc phðp khai th c trong vên rõng cho phðp c c hé gia nh ngoµi viöc îc khai th c tiªu thô nh ng lo¹i l m s n trong vên rõng îc quy Þnh t¹i QuyÕt Þnh 47/Q ub cßn îc khai th c vµ tiªu thô thªm c c lo¹i l m s n sau : tre luång, tre vçu, l tre mai, gç keo, xµ cõ, gç g¹o, gç díng, gç diôn, gç thþ (còng vén lµ nh ng loµi c y trång trong vên rõng). L m s n khai th c tõ vên rõng chø - îc phðp b n cho c«ng ty l m s n cña tønh, kh«ng îc phðp b n cho c c èi tîng kh c. Ó îc khai th c l m s n trong vên rõng, c c hé gia nh ph i nhê c c l m trêng lëp thiõt kõ khai th c, göi Së N«ng nghiöp vµ PTNT phª duyöt vµ cêp phðp khai th c, chi côc kióm l m cö c n bé kióm tra gi m s t qu tr nh khai th c gç vên rõng cña hé gia nh. Qua viöc ph n tých chýnh s ch khai th c, hëng lîi tõ rõng cña Tuyªn Quang ta thêy cßn nhiòu gß bã. Nh ng hé gia nh tríc y îc giao Êt trèng lµm vên rõng, nõu p dông biön ph p khoanh nu«i t i sinh tù nhiªn phôc håi rõng th nay kh«ng îc quyòn khai th c sö dông l m s n trong vên rõng cña m nh. V ã lµ rõng tù nhiªn thuéc èi tîng cêm khai th c. Nh ng l m trêng sö dông vèn vay Ó trång rõng, khi Õn tuæi khai th c ph i Ó l¹i c y/ha tøc lµ ph i Ó l¹i tõ 25 Õn 33% s n lîng khai th c, l¹i ph i chuèn bþ vèn trång 2 ha rõng míi khi khai th c 1 ha rõng cò th lêy tiòn ë u Ó tr c vèn vµ l i vay ng n hµng. C c thñ tôc khai th c l¹i kh nhiªu khª phiòn hµ lµm cho ngêi trång rõng dô n n chý. Cã thó nãi chýnh s ch khai th c hëng lîi tõ rõng cña Tuyªn Quang míi p øng îc môc tiªu sinh th i, Èy nhanh qu tr nh phñ xanh Êt trèng åi träc m b o an ninh m«i trêng, cha p øng îc môc tiªu kinh tõ, x héi t¹o thªm c«ng n viöc lµm, t ng thªm thu nhëp c i thiön êi sèng d n c. VÒ viöc thùc hiön chýnh s ch nµy, cã thó xõp Tuyªn Quang ¹t møc NÕu c n cø vµo møc é xõp h¹ng ë cuèi mçi phçn ph n tých ta cã thó vï s å bióu thþ møc é thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña Tuyªn Quang nh sau: H nh 7 - S å bióu thþ møc é thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp cña Tuyªn Quang

62 Page 62 of 71 Trong ã: A - ViÖc thùc hiön chýnh s ch vµ c chõ qu n lý Êt l m nghiöp B - ViÖc thùc hiön chýnh s ch tµi chýnh l m nghiöp C - Tæ chøc c c ho¹t éng dþch vô cho l m nghiöp D - Tæ chøc ph n c«ng, ph n cêp qu n lý nhµ níc vò rõng E - ViÖc thùc hiön chýnh s ch khai th c vµ hëng lîi tõ rõng. VI. Tãm t¾t kõt qu ph n tých t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp ë 5 tønh Sau khi ph n tých t nh h nh trión khai thùc hiön chýnh s ch l m nghiöp ë tõng tønh, cã thó tãm t¾t l¹i kõt qu nh sau: 1. VÒ chýnh s ch vµ thó chõ qu n lý Êt vµ rõng 1.1. TÊt c 5 tønh Òu ph n Êt l m nghiöp thµnh ba lo¹i Êt rõng phßng hé, Êt rõng Æc dông vµ Êt rõng s n xuêt, nhng viöc ph n cêp møc é xung yõu cña rõng phßng hé th mçi tønh l¹i tiõn hµnh theo nh ng c ch kh c nhau : Tuyªn Quang kh«ng ph n cêp møc é xung yõu trªn rõng phßng hé, nhng p dông chõ é qu n lý rõng phßng hé hõt søc chæt chï nh chõ é qu n lý rõng phßng hé rêt xung yõu cña nh ng tønh kh c. Phó Thä ph n rõng phßng hé thµnh ba cêp é : rêt xung yõu, xung yõu, phßng hé côc bé vµ Þnh râ îc Þa danh tõng khu rõng t ng øng víi c c cêp ã. Yªn B i ph n rõng phßng hé thµnh hai cêp é : xung yõu vµ Ýt xung yõu kh«ng cã cêp rêt xung yõu vµ còng Þnh râ îc Þa danh cña tõng tióu khu t ng øng víi c c cêp xung yõu ph n. Hµ Giang, Lµo Cai ph n rõng phßng hé thµnh hai cêp : xung yõu vµ rêt xung yõu, coi rõng ë cêp é Ýt xung yõu tríc y nh rõng s n xuêt. ViÖc ph n lo¹i rõng cña tõng tønh kh«ng thèng nhêt víi quy Þnh cña quy chõ qu n lý ba lo¹i rõng ban hµnh kìm theo QuyÕt Þnh /Q -TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ dén Õn t nh tr¹ng ë mçi tønh p dông chýnh s ch khai th c sö dông rõng kh c nhau, cha thët phï hîp víi quy chõ qu n lý rõng phßng hé hiön hµnh VÒ c«ng t c quy ho¹ch vµ kõ ho¹ch sö dông Êt vµ rõng TØnh nµo còng x y dùng îc quy ho¹ch vµ kõ ho¹ch sö dông Êt Õn n m 2005, trªn cã së ã x y dùng îc kõ ho¹ch sö dông Êt l m nghiöp Ó thùc hiön ch ng tr nh 661 Õn 2010, x y dùng c c dù n cô thó Ó thùc hiön ch ng tr nh trång míi 5 triöu ha rõng t¹i Þa ph ng. C c huyön, c c x còng lëp îc kõ ho¹ch sö dông Êt vµ kõ ho¹ch ph t trión l m nghiöp t¹i Þa ph ng. Nhng nh n chung têt c 5 tønh Òu p dông ph ng ph p vµ tr nh tù quy ho¹ch. tõ trªn xuèng. c c chø tiªu kõ ho¹ch vµ quy ho¹ch míi thó hiön îc ý chý cña ngêi l nh ¹o, cha ph n nh Çy ñ ý nguyön cña d n. Ch¼ng h¹n : Trong b n quy ho¹ch trång rõng tønh Yªn B i, thêi kú 2000 Õn 2010 quy ho¹ch c Êt n ng réy lu n canh cña d n (thuéc têt c c c d¹ng Êt cã é dèc cêp I, cêp II, cã é lén díi 40%) lµm diön tých rõng phßng hé xung