Bé gi o dôc vμ μo t¹o Æng thþ lanh (Chñ biªn) hoμng cao c ng - lª thþ tuyõt mai - trçn thþ minh ph ng TiÕng ViÖt 1 tëp mét s ch gi o viªn (T i b n lçn thø m êi mét) NHμ XUÊT B N GI O DôC viöt nam
B n quyòn thuéc Nhμ xuêt b n Gi o dôc ViÖt Nam Bé Gi o dôc vμ μo t¹o 01 2013/CXB/20 1135/GD M sè : 1G101t3 2
PhÇn mét h íng dén chung S ch gi o viªn (SGV) TiÕng ViÖt 1 (hai tëp) îc biªn so¹n víi môc Ých giíi thiöu mét ph ng n d¹y - häc c c bμi häc trong s ch gi o khoa (SGK) TiÕng ViÖt 1 (hai tëp) theo ch ng tr nh tióu häc míi. C n cø Ó biªn so¹n cuèn s ch nμy lμ ch ng tr nh vμ s ch gi o khoa m«n TiÕng ViÖt, líp 1 - îc thùc hiön ¹i trμ tõ n m häc 2002-2003. So víi c c ch ng tr nh vμ c c SGK TiÕng ViÖt líp 1 thùc hiön tõ n m häc 2001-2002 trë vò tr íc, ch ng tr nh vμ SGK TiÕng ViÖt líp 1 míi cã nh ng thay æi nhêt Þnh. Néi dung ch ng tr nh m«n TiÕng ViÖt líp 1 îc x c Þnh nh sau : 1. KÜ n ng 1.1. Nghe - Nghe trong héi tho¹i : + NhËn biõt sù kh c nhau cña c c m, c c thanh vμ c c kõt hîp cña chóng ; nhën biõt sù thay æi vò é cao, ng¾t, nghø h i. + Nghe hióu c u kó, c u hái n gi n. + Nghe hióu lêi h íng dén hoæc yªu cçu. - Nghe hióu v n b n : Nghe hióu mét c u chuyön ng¾n cã néi dung thých hîp víi häc sinh líp 1. 1.2. Nãi - Nãi trong héi tho¹i : + Nãi ñ to, râ rμng, thμnh c u. + BiÕt Æt vμ tr lêi c u hái lùa chän vò èi t îng. + BiÕt chμo hái, chia tay trong gia nh, tr êng häc. - Nãi thμnh bμi : KÓ l¹i mét c u chuyön n gi n îc nghe. 3
1.3. äc - äc thμnh tiõng : + BiÕt cçm s ch äc óng t thõ. + äc óng vμ tr n tiõng : äc liòn tõ, äc côm tõ vμ c u ; tëp ng¾t, nghø (h i) óng chç. - äc hióu : HiÓu nghüa c c tõ th«ng th êng, hióu ý îc diôn ¹t trong c u äc ( é dμi c u kho ng 10 tiõng). - Häc thuéc lßng mét sè bμi v n vçn (th, ca dao,...) trong SGK. 1.4. ViÕt - ViÕt ch : TËp viõt óng t thõ, hîp vö sinh ; viõt c c ch c i cì võa vμ nhá ; tëp ghi dêu thanh óng vþ trý ; lμm quen víi ch hoa cì lín vμ cì võa theo méu ch quy Þnh ; tëp viõt c c sè häc. - ViÕt chýnh t : + H nh thøc chýnh t : tëp chðp, b íc Çu tëp nghe äc Ó viõt chýnh t. + LuyÖn viõt c c vçn khã, c c ch më Çu b»ng : g/gh ; ng/ngh ; c/k/q,... + TËp ghi c c dêu c u (dêu chêm, dêu chêm hái). + TËp tr nh bμy mét bμi chýnh t ng¾n. 2. KiÕn thøc (kh«ng cã tiõt häc riªng, chø tr nh bμy c c kiõn thøc häc sinh cçn lμm quen vμ nhën biõt chóng th«ng qua c c bμi thùc hμnh kü n ng) 2.1. Ng m vμ ch viõt - B íc Çu nhën biõt sù t ng øng gi a m vμ ch c i, thanh iöu vμ dêu ghi thanh. - ChÝnh t : B íc Çu nhën biõt mét sè quy t¾c chýnh t. 2.2. Tõ vùng Häc thªm 200 Õn 300 tõ ng (kó c thμnh ng, tôc ng ). 2.3. Ng ph p - NhËn biõt c ch dïng dêu chêm, dêu chêm hái. - Ghi nhí c c nghi thøc lêi nãi (nªu ë môc 1.2). 2.4. V n : Lμm quen víi c c bμi d¹ng v n vçn, v n xu«i. 3. Ng liöu 3.1. Giai o¹n häc ch : lμ nh ng tõ, ng, c u ng¾n, o¹n ng¾n, c c thμnh ng, tôc ng, ca dao... phï hîp víi yªu cçu häc ch vμ rìn kü n ng. Ng liöu phï hîp víi løa tuæi cña häc sinh, cã t c dông gi o dôc vμ më réng sù hióu biõt. 4
3.2. Giai o¹n sau häc ch : lμ nh ng c u, o¹n nãi vò thiªn nhiªn, gia nh, tr êng häc, thiõu nhi. Ng liöu cã c ch diôn ¹t trong s ng, dô hióu, cã t c dông gi o dôc gi trþ nh n v n vμ b íc Çu cung cêp cho häc sinh nh ng hióu biõt vò cuéc sèng. Chó ý thých ng Õn c c v n b n ph n nh Æc ióm vò thiªn nhiªn, êi sèng v n ho, x héi... cña c c Þa ph ng trªn Êt n íc ta. * * * C i míi næi bët cña ch ng tr nh m«n TiÕng ViÖt líp 1 thó hiön qua hai Þnh h íng lín lμ : a) Coi träng ång thêi c bèn kü n ng : nghe, äc, nãi, viõt nh ng chó ý h n Õn kü n ng äc vμ viõt; b) Coi träng ång thêi ng«n ng nãi vμ ng«n ng viõt nh ng chó ý h n Õn ng«n ng viõt. Dùa vμo ch ng tr nh vμ hai Þnh h íng nªu trªn, SGK TiÕng ViÖt 1 (tëp mét vμ tëp hai) x y dùng mét hö thèng c c bμi häc víi mét cêu tróc chæt chï, võa m b o týnh ång t m, võa m b o týnh ph t trión (ë c hai phçn Häc vçn vμ LuyÖn tëp tæng hîp). PhÇn Häc vçn gåm 103 bμi (83 bμi thuéc tëp mét vμ 20 bμi thuéc tëp hai). Mçi bμi cña phçn Häc vçn îc tr nh bμy trªn hai trang s ch (trang thø nhêt lμ trang sè ch½n vμ trang thø hai lμ trang sè lî). Mçi bμi d¹y - häc trong hai tiõt. Mçi tuçn cã 5 bμi îc d¹y - häc trong 10 tiõt vμ 1 tiõt TËp viõt. Néi dung bμi TËp viõt ë mçi tuçn kh«ng tr nh bμy trong SGK mμ îc a vμo vë TËp viõt. Khi d¹y lo¹i bμi nμy, gi o viªn (GV) chó ý h íng dén häc sinh (HS) tëp viõt theo c c nðt t¹o ra con ch. C c bμi cña phçn Häc vçn cã 3 d¹ng c b n, lμ : - Lμm quen víi m vμ ch ; - D¹y - häc m, vçn míi ; - n tëp m, vçn. PhÇn LuyÖn tëp tæng hîp bè trý theo tuçn (týnh tõ tuçn 23 trë vò sau). Néi dung cña phçn LuyÖn tëp tæng hîp b¾t Çu îc thó hiön theo ph n m«n, ã lμ : - TËp äc ; - ChÝnh t ; - KÓ chuyön ; - TËp viõt. 5
* ThiÕt kõ cña mçi bμi îc thó hiön qua c c néi dung chýnh sau : A - Môc Ých, yªu cçu B - å dïng d¹y - häc C - C c ho¹t éng d¹y - häc I - KiÓm tra bμi cò II - D¹y - häc bμi míi 1. Giíi thiöu bμi 2. D¹y bμi míi 3. LuyÖn tëp III - Cñng cè, dæn dß Trong s ch, c c néi dung nªu trªn îc tr nh bμy râ rμng vμ cã thó theo nh ng c ch kh c nhau. Riªng phçn å dïng d¹y - häc, îc giíi thiöu ë y sï îc nh¾c Õn ë mét sè bμi Çu. C c bμi sau ã chø giíi thiöu thªm nh ng th«ng tin míi - lμ nh ng å dïng d¹y - häc bæ sung ; v vëy nh ng th«ng tin d íi y sï kh«ng xuêt hiön n a : - MÉu ch viõt trong tr êng TiÓu häc ; - Bé ch d¹y TËp viõt ; - Bé nh d¹y m, vçn líp 1 ; - Bé nh d¹y LuyÖn nãi líp 1 ; - Bé tranh d¹y KÓ chuyön líp 1 (tëp hai) ; (do Trung t m B n å vμ Tranh nh Gi o dôc thuéc Nhμ xuêt b n Gi o dôc, Bé GD - T Ên hμnh) - Bé ch häc vçn bióu diôn - Dïng cho GV ; - Bé ch häc vçn thùc hμnh - Dïng cho HS líp 1 ; (do C«ng ti ThiÕt bþ Gi o dôc 1, Bé GD - T ph t hμnh) - Vë TËp viõt 1, tëp mét, hai ; - Vë bμi tëp TiÕng ViÖt 1, tëp mét, hai (nõu cã). (do Nhμ xuêt b n Gi o dôc - Bé GD - T Ên hμnh) Ngoμi ra, khi thùc hiön c c ho¹t éng d¹y - häc, GV cã thó tæ chøc Trß ch i theo gîi ý ë c c côm bμi (tõ bμi 1 Õn bμi 67), hoæc theo gîi ý ë mçi bμi (tõ bμi 68 Õn bμi 103). Sau y lμ quy tr nh d¹y - häc c c d¹ng bμi cña phçn Häc vçn (gåm 83 bμi trong SGK TiÕng ViÖt 1, tëp mét vμ 20 bμi trong SGK TiÕng ViÖt 1, tëp hai). Quy tr nh d¹y - häc c c d¹ng bμi cña phçn LuyÖn tëp tæng hîp sï îc giíi thiöu ë SGV TiÕng ViÖt 1, tëp hai. 6
D¹ng bμi thø nhêt lμm quen víi m vμ ch 1. KiÓm tra bμi cò - Yªu cçu c b n : HS äc îc m, thanh vμ viõt îc ch ghi m, dêu ghi thanh cña bμi kõ tr íc ; HS lμm quen víi nòn nõp häc tëp, m¹nh d¹n, tù tin trong m«i tr êng häc tëp míi. - Yªu cçu më réng : HS nhën biõt vμ t m îc c c tiõng, tõ cã m, thanh võa häc. 2. D¹y - häc bμi míi a) Giíi thiöu bμi : GV dùa vμo tranh ë SGK hoæc chuèn bþ tranh, nh, vët méu Ó giíi thiöu ch ghi m hoæc dêu ghi thanh míi. b) D¹y ch ghi m hoæc dêu ghi thanh míi (träng t m) : GV tiõn hμnh d¹y ch ghi m, dêu ghi thanh míi theo néi dung bμi häc îc tr nh bμy trong SGK qua c c b íc sau : - H íng dén HS nhën d¹ng (ph n tých) ch ghi m, dêu ghi thanh míi. - H íng dén HS tëp ph t m m míi. - GV viõt méu vμ h íng dén HS quy tr nh viõt. HS tëp viõt ch ghi m vμ dêu ghi thanh míi vμo b ng con. èi víi 6 bμi Çu trong giai o¹n lμm quen víi m vμ ch, kiõn thøc trong mçi bμi kh«ng nhiòu. Ngoμi viöc d¹y kiõn thøc míi, giai o¹n nμy, GV cçn dμnh thêi gian Ó æn Þnh tæ chøc líp vμ h nh thμnh cho HS nòn nõp häc tëp nh : c ch cçm vë tëp äc, kho ng c ch m¾t nh n, c ch ngåi viõt, c ch Æt vë, c ch cçm bót, c ch øng lªn äc bμi, giao tiõp víi b¹n xung quanh... GV cã thó sö dông mét c ch linh ho¹t phçn tranh minh ho¹ cho ch ghi m vμ dêu ghi thanh míi ë SGK. VÝ dô : cho HS nh n tranh, tëp ph t m tõ míi, t m m, thanh míi hoæc cho HS quan s t tranh, nhën xðt ch gièng nhau ghi trªn c c tranh ; t m thªm tiõng, tõ ng t ng tù. c) LuyÖn tëp GV cho HS luyön tëp c 4 kü n ng theo néi dung bμi häc ghi trong SGK nh sau : - LuyÖn äc m míi LuyÖn äc theo nhiòu h nh thøc : c nh n, nhãm, c líp (giai o¹n Çu GV cçn h íng dén HS c ch nh n ch, nh n dêu Ó äc lªn thμnh tiõng). 7
- LuyÖn viõt ch ghi m, dêu ghi thanh míi ë 6 bμi Çu, viöc rìn kü n ng viõt míi dõng l¹i ë yªu cçu tëp t«theo nðt ch míi häc trong vë TËp viõt 1, tëp mét, Vë bμi tëp TiÕng ViÖt 1, tëp mét (nõu cã). GV cçn dμnh thêi gian h íng dén HS t thõ ngåi, c ch gi vë, cçm bót a theo nðt ch in s½n. - LuyÖn nghe - nãi Giai o¹n Çu, phçn luyön nãi theo tranh, theo chñ Ò cña tranh t ng èi tù do, kh«ng gß bã trong c c m vμ thanh võa häc. GV gîi ý b»ng c c c u hái Þnh h íng gióp HS nãi qua nh ng c u tr lêi n gi n, néi dung gçn gòi víi trî em. Môc tiªu cña phçn luyön nãi trong giai o¹n nμy lμ gióp HS lμm quen víi kh«ng khý häc tëp míi, kh«ng rôt rì, nhót nh t, d m m¹nh d¹n nãi cho c c b¹n nghe vμ nghe c c b¹n nãi theo h íng dén cña GV trong m«i tr êng giao tiõp míi - giao tiõp v n ho, giao tiõp häc êng. 3. Cñng cè, dæn dß - GV chø b ng hoæc SGK cho HS theo dâi vμ äc theo. - H íng dén HS t m tiõng cã m míi häc. - DÆn HS «n l¹i bμi häc ë nhμ. D¹ng bμi thø hai d¹y - häc m, vçn míi 1. KiÓm tra bμi cò - Yªu cçu c b n : HS äc îc m, vçn vμ viõt îc ch ghi m, vçn ; äc vμ viõt îc tiõng (tõ) øng dông ; äc îc c u øng dông ë bμi cò (bμi tr íc ã). - Yªu cçu më réng : GV cã thó tuú tr nh é HS a ra mét sè yªu cçu më réng hoæc n ng cao h n. VÝ dô : t m thªm c c tiõng (tõ) míi cã m, vçn häc (gîi ý qua å dïng häc tëp ë líp, å dïng trong gia nh, c c lo¹i hoa qu, c y, con vët quen thuéc). 2. D¹y - häc bμi míi a) Giíi thiöu bμi : GV dùa vμo tranh ë SGK hoæc tranh nh, vët méu chuèn bþ Ó giíi thiöu ch ghi m, vçn míi ; còng cã thó giíi thiöu th¼ng m, vçn míi, Æc biöt 8
ë c c bμi cña phçn vçn ; v sau phçn m, c c kiõn thøc míi Òu îc h nh thμnh trªn c së kiõn thøc îc trang bþ (vçn do kõt hîp c c m häc ë phçn m). b) D¹y m, vçn míi (träng t m) : GV tiõn hμnh d¹y m, vçn míi theo néi dung bμi häc îc tr nh bμy trong SGK : - D¹y ph t m m míi hoæc nh vçn vçn míi. - H íng dén HS ghðp m, vçn thμnh tiõng míi, tõ míi (cßn gäi lμ tiõng kho, tõ kho ), nh vçn vμ äc tr n nhanh tiõng míi. - H íng dén HS äc tõ (tõ ng ) øng dông, c u øng dông, lμm quen víi c ch äc tõ, côm tõ, c u ng¾n (b íc Çu cã thó nhèm vçn, äc tr n tõ, äc nèi liòn c u). - GV viõt méu, h íng dén HS quy tr nh viõt ; HS tëp viõt ch ghi m, vçn míi vμo b ng con. c) LuyÖn tëp GV cho HS luyön tëp c 4 kü n ng : - LuyÖn äc : H íng dén HS luyön äc m, vçn míi, tõ ng øng dông (ghi trªn b ng líp), äc c u øng dông trong SGK theo yªu cçu tõ dô Õn khã : ph t m óng c c m, vçn, tiõng, äc tr n tiõng, äc liòn tõ, côm tõ, äc c u, äc bμi (chó ý ng¾t nhþp). Thùc hμnh luyön äc b»ng nhiòu h nh thøc : c nh n, nhãm, c líp, äc tiõp nèi, äc ång thanh. - LuyÖn viõt ch ghi m, vçn, tiõng míi : GV h íng dén HS h nh d¹ng, êng nðt cña ch, quy tr nh viõt. HS tëp viõt ch ghi m, vçn, tiõng míi theo yªu cçu tõ thêp Õn cao : tëp t«, tëp viõt b ng con, tëp viõt vμo vë ; nh n méu - viõt óng, nghe äc - viõt óng, viõt Ñp, viõt nhanh. Tuú theo Æc ióm èi t îng vμ thêi gian cho phðp, GV cã thó quy Þnh thêi gian, dung l îng viõt t¹i líp tõ 1 Õn 3 dßng. - LuyÖn nghe - nãi : GV dùa vμo chñ Ò gîi ý trong tranh, tiõn hμnh linh ho¹t tuú theo tr nh é HS, nh»m ¹t îc yªu cçu : nãi vò chñ Ò trong SGK, chó ý Õn c c tõ ng cã m, vçn míi häc, tõ ã më réng viöc sö dông c nh ng tõ ng cã m, vçn ch a häc. Chó ý dùa vμo c c c u hái Þnh h íng cña GV, HS cã thó nãi îc nh ng c u n gi n, cã néi dung gçn gòi víi cuéc sèng xung quanh c c em. PhÇn luyön nghe - nãi thùc hiön víi mét thêi l îng võa ph i (kho ng 5 phót). 3. Cñng cè, dæn dß - GV chø b ng hoæc SGK cho HS theo dâi vμ äc theo. - HS viõt ch ghi m, vçn, tiõng míi häc trªn b ng con vμ b ng líp. - H íng dén HS t m tiõng cã m, vçn míi häc. - DÆn HS «n l¹i bμi häc ë nhμ. 9
* L u ý - Khi d¹y m, vçn míi, GV cçn h nh thμnh vμ cñng cè kiõn thøc gióp HS n¾m ch¾c vμ nhanh chãng ¹t îc c c yªu cçu c b n lμ : äc, viõt îc m, vçn míi ; äc tr n tiõng, tõ, c u cã trong bμi häc. - GV cã thó sö dông mét c ch linh ho¹t phçn tranh minh ho¹ tõ míi ë SGK nh : cho HS nh n tranh tëp ph t m tõ míi, t m m, vçn míi hoæc cho HS liªn hö, quan s t tranh sau khi äc tr n tõ míi. D¹ng bμi thø ba «n tëp m, vçn 1. KiÓm tra bμi cò - Yªu cçu c b n : HS äc îc m, vçn vμ viõt îc ch ghi m, vçn cña bμi kõ tr íc ; äc vμ viõt îc tiõng (tõ) ghðp víi m, vçn häc cã trong s ch ; äc îc c u øng dông ; ph t trión lêi nãi tù nhiªn qua chñ Ò luyön nãi. - Yªu cçu më réng : HS hö thèng îc c c bμi häc vò c c m hoæc c c vçn míi cã kõt thóc b»ng c c phô m gièng nhau. 2. D¹y - häc bμi míi a) Giíi thiöu bμi : GV khai th c h nh minh ho¹ vμ khung Çu bμi m (vçn) hoæc Æt c u hái Ó vμo bμi «n tëp. b) n tëp theo b ng - s å trong SGK GV hö thèng l¹i c c ch ghi m, vçn häc trong tuçn ; cñng cè c ch äc, c ch viõt : Bμi «n vò m - GV cho HS thùc hμnh ghðp tiõng cã m Çu häc ghi ë cét däc vμ vçn chø cã nguyªn m häc ghi ë dßng ngang. PhÇn nμy GV lμm méu, sau ã chø vμo c c «trèng yªu cçu HS äc óng c c tiõng ghðp îc trong b ng 1(B1). - GV cho HS thùc hμnh ghðp tiõng cã nguyªn m ghi ë cét däc vμ dêu thanh ghi ë dßng ngang. PhÇn nμy GV lμm méu sau ã chø vμo c c «trèng yªu cçu HS äc óng c c tiõng ghðp îc trong b ng 2 (B2). Bμi «n vò vçn - GV cho HS thùc hμnh ghðp vçn cã m chýnh ghi ë cét däc vμ m kõt thóc ghi ë dßng ngang ; h íng dén HS quan s t s å, nhën xðt cêu t¹o cña c c vçn cïng lo¹i, cñng cè c ch nh vçn, äc vçn. - HS rìn luyön kü n ng äc tr n, nhanh c c vçn häc theo B ng s å «n tëp. 10
c) LuyÖn äc - PhÇn nμy yªu cçu HS vën dông kiõn thøc võa «n tëp vμo viöc thùc hμnh äc. - GV h íng dén HS luyön äc tõ dô Õn khã : äc vçn, äc tiõng rêi, äc tõ, côm tõ, äc c u, äc bμi. d) LuyÖn viõt - ë bμi «n vò m, HS îc luyön tëp c ch viõt ch ghi m vμ ch ghi tiõng (lμ tõ mét tiõng). Sau khi quan s t méu ch viõt trong SGK (viõt trªn dßng kî), HS nghe GV äc Ó viõt óng vμo b ng con, sau ã chuyón sang viõt vμo vë TËp viõt. - ë bμi «n vò vçn, c ch tiõn hμnh h íng dén luyön viõt ch ghi vçn t ng tù nh trªn, song yªu cçu dung l îng viõt îc n ng cao h n : viõt tõ hoæc côm tõ (kho ng 4 Õn 6 tiõng). GV cçn h íng dén Ó HS lμm quen dçn víi h nh thøc chýnh t nghe - äc vμ cè g¾ng t¹o iòu kiön Ó HS viõt óng, viõt Ñp (GV ph t m chëm, râ rμng, chýnh x c). e) KÓ chuyön ë c c bμi n tëp, sau phçn luyön äc, luyön viõt lμ phçn KÓ chuyön theo tranh nh»m gióp cho néi dung häc tëp thªm phong phó, sinh éng vμ hêp dén. Tªn truyön g¾n víi nh ng m, vçn HS häc. - H nh thøc kó chuyön : GV kó cho HS nghe lμ chñ yõu. HS nh n tranh minh ho¹ trong SGK vμ nghe c«gi o kó. V n b n truyön îc in trong SGV. - Sau phçn KÓ chuyön, nõu cã thêi gian, GV cã thó Æt c u hái n gi n vò néi dung c u chuyön cho HS tr lêi ; hoæc cã thó cho HS kó l¹i tõng o¹n theo tranh. 3. Cñng cè, dæn dß - GV chø b ng hoæc s å cho c líp äc. - KiÓm tra mét sè HS yõu kðm äc theo s å. - ChØ Þnh 2-3 HS kh giái äc l¹i toμn bμi luyön äc. - DÆn HS : «n tëp bμi cò vμ chuèn bþ bμi míi ë nhμ. 11
STT Ch c i Tªn ch c i Phô lôc Tªn m vμ ch c i m stt Ch c i Tªn ch c i 1 a a a 16 n en nê nê 2 (a ng¾n) 17 o o o 3 í í ( ng¾n) 18 «««4 b bª bê 19 5 c xª cê 20 p pª pê 6 d dª dê 21 q quy (cu) ** 7 ª ê 22 r e - rê rê 8 e e e 23 s Ðt - s sê 9 ª ª ª 24 t tª tê 10 g giª gê 25 u u u 11 h h t hê 26 12 i i (ng¾n) i 27 v vª vê 13 k ca cê * 28 x Ých - x xê 14 l e - lê lê 29 y i (dμi) i 15 m em - mê mê * Khi nh vçn, k îc äc lμ ca (vý dô : kî = ca - e - ke - hái - kî). ** q bao giê còng i víi u, t¹o thμnh qu ( äc lμ quê). Tªn c c nðt c b n STT nðt Tªn nðt STT nðt Tªn nðt 1 NÐt ngang 8 NÐt cong hë ph i 2 NÐt sæ 9 NÐt cong hë tr i 3 \ NÐt xiªn tr i 10 NÐt cong kýn 4 / NÐt xiªn ph i 11 NÐt khuyõt trªn 5 NÐt mãc xu«i 12 NÐt khuyõt d íi 6 NÐt mãc ng îc 13 NÐt th¾t 7 NÐt mãc hai Çu m 12
phçn hai h íng dén cô thó Bμi 1 e A - Môc Ých, yªu cçu - HS lμm quen vμ nhën biõt îc ch vμ m e. - B íc Çu nhën thøc îc mèi liªn hö gi a ch vμ tiõng chø å vët, sù vët. - Ph t trión lêi nãi tù nhiªn theo néi dung : TrÎ em vμ loμi vët Òu cã líp häc cña m nh. B - å dïng d¹y - häc - GiÊy «li ( Ó treo trªn b ng) cã viõt ch e (hoæc b ng cã kî «li (phãng to), MÉu ch viõt trong tr êng TiÓu häc). - Tranh, nh minh ho¹ (hoæc c c méu vët) c c tiõng : bð, me, xe, ve ; phçn luyön nãi vò c c "líp häc" cña loμi chim, ve, Õch, gêu vμ cña HS (Bé nh d¹y m, vçn líp 1, Bé nh d¹y LuyÖn nãi líp 1). - S ch TiÕng ViÖt 1, tëp mét (SHS vμ SGV), vë TËp viõt 1, tëp mét. - Vë bμi tëp TiÕng ViÖt 1, tëp mét (nõu cã). L u ý : Tõ bμi sau, å dïng d¹y - häc bao gåm c c lo¹i s ch, vë nªu sï kh«ng îc nh¾c l¹i n a. C - C c ho¹t éng d¹y - häc I - gi o viªn tù giíi thiöu y lμ bμi më Çu trong s ch TiÕng ViÖt 1, tëp mét. GV æn Þnh líp häc, tù giíi thiöu Ó HS lμm quen víi c«gi o (vμ víi c c b¹n). 13
GV kióm tra s ch vë vμ å dïng häc tëp cña HS, h íng dén c c em c ch gi g n s ch vë : kh«ng îc lμm qu n mðp s ch, kh«ng viõt, vï vμo s ch. Trong 6 bμi Çu, GV cçn tëp trung h íng cho c c em lμm quen vμ i vμo nòn nõp häc tëp trong mét tiõt häc. II - D¹y - häc bμi míi 14 TiÕt 1 1. Giíi thiöu bμi - GV cho HS th o luën vμ tr lêi c u hái : C c tranh nμy vï ai vμ vï g? (bð, me, xe, ve) (GV cã thó t ch ra tõng c u hái cho tõng tranh.) - GV : bð, me, xe, ve lμ c c tiõng gièng nhau ë chç Òu cã m e. GV chø ch e trong bμi vμ cho HS ph t m ång thanh e. 2. D¹y ch ghi m GV viõt lªn b ng ch e. a) NhËn diön ch - GV viõt l¹i hoæc t«l¹i ch e viõt s½n trªn b ng vμ nãi : Ch e gåm mét nðt th¾t. - HS th o luën vμ tr lêi c u hái: Ch e gièng h nh g? (HS tù liªn hö sù vët cã trong thùc tõ Þa ph ng.) b) NhËn diön m vμ ph t m - GV ph t m méu. HS chó ý, theo dâi c ch ph t m cña GV. - GV chø b ng cho HS tëp ph t m e nhiòu lçn. GV söa lçi cô thó cho HS qua c ch ph t m cña c c em. (GV cã thó h íng dén HS t m trong thùc tõ tiõng, tõ cã m gièng víi m e võa häc, tuú Þa ph ng.) c) H íng dén viõt ch trªn b ng con - GV viõt méu lªn b ng líp ch e theo khung «li îc phãng to. Võa viõt, GV võa h íng dén quy tr nh : Æt bót (phên) tõ u vμ kõt thóc thõ nμo? - HS viõt ch lªn kh«ng trung b»ng ngãn trá cho Þnh h nh trong trý nhí tr íc khi viõt ch trªn b ng con. - HS viõt vμo b ng con ch e (nõu cã thó).
( y lμ lçn Çu tiªn HS líp 1 sö dông b ng con vμ tù viõt ch, GV nªn l u ý c c thao t c c nh n kh c (tr íc, trong vμ sau khi viõt) : c ch lêy b ng tõ cæp (tói), c ch Æt b ng con lªn bμn, c ch gi b ng vμ lau b ng, vþ trý tõ m¾t Õn b ng con còng nh c c thao t c c nh n kh c khi viõt : cçm bót (phên), i nðt... Trong 6 bμi Çu, yªu cçu viõt trªn b ng con ch a cao, chø nh»m gióp c c em lμm quen víi c«ng viöc viõt ch.) - GV l u ý HS c c vþ trý : Çu, chç th¾t vμ kõt thóc cña ch e. - GV nhën xðt c c ch HS võa viõt, bióu d ng vμi HS viõt ch trªn b ng con Ñp vμ cèn thën. TiÕt 2 3. LuyÖn tëp a) LuyÖn äc - HS lçn l ît ph t m m e. L u ý : HS võa nh n ch (trong SGK hoæc trªn b ng) võa ph t m. GV söa ph t m. - HS äc, ph t m theo nhãm, bμn, c nh n hoæc c nh n, bμn, nhãm. b) LuyÖn viõt HS tëp t«ch e trong vë TËp viõt 1, tëp mét (vë TËp viõt). L u ý : HS ph i ngåi th¼ng vμ cçm bót theo óng t thõ. c) LuyÖn nãi - LuyÖn nãi ë tiõt 2 cña bμi häc nh»m gióp HS m¹nh d¹n khi ph t bióu ý kiõn tr íc líp. MÆt kh c phçn LuyÖn nãi cßn gióp cho kh«ng khý líp vui s«i næi vμ hμo høng. LuyÖn nãi ë 6 bμi Çu dçn dçn a c c em vμo chñ ióm cña bμi. Trong bμi 1 nμy, luyön nãi gióp HS : + Vui vμ tù tin trong khi quan s t tranh vμ ph t bióu ý kiõn cña m nh vò c c tranh. + HiÓu îc r»ng xung quanh c c em ai còng cã "líp häc". VËy c c em ph i Õn líp häc tëp, tr íc hõt lμ häc ch vμ tiõng ViÖt. - GV tuú tr nh é HS Ó cã c c c u hái gîi ý thých hîp. Ch¼ng h¹n : Quan s t tranh, c c em thêy nh ng g? Mçi bøc tranh nãi vò loμi nμo? C c b¹n nhá trong c c bøc tranh ang häc g? C c bøc tranh cã g lμ chung? (c c b¹n nhá Òu häc) - GV Æt c u hái Ó kõt thóc phçn luyön nãi : Ai ai còng ph i i häc vμ ph i häc hμnh ch m chø. VËy líp ta cã thých i häc Òu vμ häc tëp ch m chø kh«ng? III - Cñng cè, dæn dß - GV chø b ng hoæc SGK cho HS theo dâi vμ äc theo. 15
- HS t m ch võa häc (trong SGK, trong c c tê b o hoæc bêt k v n b n in nμo mμ GV cã). - DÆn HS «n l¹i bμi, tù t m ch võa häc ë nhμ ; xem tr íc bμi 2. Bμi 2 b A - Môc Ých, yªu cçu - HS lμm quen vμ nhën biõt îc ch vμ m b. - GhÐp îc tiõng be. - B íc Çu nhën thøc îc mèi liªn hö gi a ch víi tiõng chø å vët, sù vët. - Ph t trión lêi nãi tù nhiªn theo néi dung : C c ho¹t éng häc tëp kh c nhau cña trî em vμ cña c c con vët. B - å dïng d¹y - häc - GiÊy «li ( Ó treo trªn b ng) cã viõt ch b (hoæc b ng cã kî «li (phãng to), Bé ch häc vçn). - Tranh, nh minh ho¹ (hoæc c c méu vët) c c tiõng: bð, bª, bãng, bμ. - Tranh, nh minh ho¹ phçn luyön nãi : chim non, gêu, voi, em bð ang häc ; hai b¹n g i ch i xõp å ch i. C - C c ho¹t éng d¹y - häc I - KiÓm tra bμi cò - Cho HS äc ch e. - Gäi 2-3 HS lªn b ng chø ch e trong c c tiõng : bð, me, xe, ve (GV viõt trªn b ng hoæc chuèn bþ tõ nhμ). II - D¹y - häc bμi míi 16 TiÕt 1 1. Giíi thiöu bμi - HS th o luën vμ tr lêi c u hái : C c tranh nμy vï ai vμ vï g? (bð, bª, bμ, bãng) (GV cã thó t ch ra tõng c u hái cho tõng tranh.)
- GV gi i thých bð, bª, bμ, bãng lμ c c tiõng gièng nhau ë chç Òu cã m b. GV chø ch b trong bμi vμ cho HS ph t m ång thanh bê. 2. D¹y ch ghi m GV viõt lªn b ng ch b vμ nãi : y lμ ch b (GV ph t m bê : m«i ngëm l¹i, bët h i ra, cã tiõng thanh, HS ph t m theo). a) NhËn diön ch - GV viõt l¹i hoæc t«l¹i ch b viõt trªn b ng vμ nãi : Ch b gåm hai nðt c b n : nðt khuyõt trªn vμ nðt th¾t. - HS th o luën vμ tr lêi c u hái : So s nh ch b víi ch e häc? + Gièng nhau : NÐt th¾t cña e vμ nðt khuyõt trªn cña b. + Kh c nhau : Ch b cã thªm nðt th¾t nhá ë cuèi. b) GhÐp ch vμ ph t m B¾t Çu tõ bμi nμy, môc luyön äc cã thªm khung ghðp tiõng. Khi d¹y, GV sö dông Bé ch häc vçn (Bé ch ) hoæc c c å dïng tù t¹o. - GV nãi : Bμi tr íc chóng ta häc ch vμ m e. Bμi nμy chóng ta häc thªm ch vμ m b. m b i víi m e cho ta tiõng be. - GV viõt lªn b ng : be vμ h íng dén HS méu ghðp be trong SGK. - GV hái vò vþ trý cña b vμ e trong be (b øng tr íc, e øng sau). - GV ph t m méu tiõng be. HS äc theo (lçn l ît : c líp, nhãm, bμn, c nh n). - GV ch a lçi ph t m cho HS. GV chø b ng cho HS tëp ph t m be nhiòu lçn. GV söa lçi cho HS qua äc c nh n. c) H íng dén viõt ch trªn b ng con H íng dén viõt ch võa häc ( øng riªng) - GV viõt méu lªn b ng líp ch b theo khung «li îc phãng to. Võa viõt, GV võa h íng dén quy tr nh. HS viõt ch lªn kh«ng trung hoæc lªn mæt bμn b»ng ngãn trá cho Þnh h nh trong trý nhí tr íc khi viõt ch ë b ng con. - HS viõt vμo b ng con ch b (nõu cã thó). - GV l u ý HS ióm b¾t Çu cña nðt khuyõt trªn vμ c ch t¹o nðt th¾t nhá ë cuèi khi viõt b. H íng dén viõt tiõng (ch trong kõt hîp) - GV h íng dén HS viõt vμo b ng con : be. L u ý : nðt nèi gi a b vμ e. - GV nhën xðt vμ ch a lçi cho HS. 17
TiÕt 2 3. LuyÖn tëp a) LuyÖn äc HS lçn l ît ph t m m b vμ tiõng be. L u ý : HS võa nh n ch (trong SGK hoæc trªn b ng) võa ph t m. GV söa ph t m. b) LuyÖn viõt HS tëp t«b, be trong vë TËp viõt. c) LuyÖn nãi - Chñ Ò LuyÖn nãi : viöc häc tëp cña tõng c nh n. - GV tuú tr nh é HS Ó cã c c c u hái gîi ý thých hîp. Ch¼ng h¹n : + Ai ang häc bμi? Ai ang tëp viõt ch e? Voi ang lμm g? Voi cã biõt äc ch kh«ng? (GV gîi ý, h íng dén HS) Ai ang kî vë? Hai b¹n g i ang lμm g? + C c bøc tranh nμy cã g gièng nhau vμ kh c nhau? (Gièng nhau : Ai còng ang tëp trung vμo viöc häc tëp ; Kh c nhau : C c c«ng viöc häc tëp kh c nhau : xem s ch, tëp äc, tëp viõt, kî vë, vui ch i.) III - Cñng cè, dæn dß - GV chø b ng hoæc SGK cho HS theo dâi vμ äc theo. - HS t m ch võa häc (trong SGK, trong c c tê b o hoæc bêt k v n b n in nμo mμ GV cã). - DÆn HS «n l¹i bμi, tù t m ch võa häc ë nhμ ; xem tr íc bμi 3. Bμi 3 A - Môc Ých, yªu cçu - HS nhën biõt îc dêu ghi thanh s¾c ( ). - BiÕt ghðp tiõng bð. - BiÕt îc dêu ghi thanh s¾c ( ) ë tiõng chø c c å vët, sù vët. - Ph t trión lêi nãi tù nhiªn theo néi dung : C c ho¹t éng kh c nhau cña trî em. 18
B - å dïng d¹y - häc - GiÊy «li phãng to ( Ó treo trªn b ng) hoæc b ng kî «li. - C c vët tùa nh h nh dêu - Tranh, nh minh ho¹ (hoæc c c méu vët) c c tiõng : bð, c, (l ) chuèi, chã, khõ. - Tranh, nh minh ho¹ phçn luyön nãi : mét sè sinh ho¹t cña bð ë nhμ vμ ë tr êng. C - c c Ho¹t éng d¹y - häc I - KiÓm tra bμi cò - Cho HS viõt ch b vμ äc tiõng be. - Gäi 2-3 HS lªn b ng chø ch b trong c c tiõng : bð, bª, bãng, bμ (GV viõt trªn b ng hoæc chuèn bþ tõ nhμ). II - D¹y - häc bμi míi TiÕt 1 1. Giíi thiöu bμi - Cho HS th o luën vμ tr lêi c u hái : C c tranh nμy vï ai vμ vï g? (bð, c, (l ) chuèi, chã, khõ) (GV cã thó t ch ra tõng c u hái cho tõng tranh.) - GV gi i thých bð, c, (l ) chuèi, chã, khõ lμ c c tiõng gièng nhau ë chç Òu cã dêu. GV chø dêu trong bμi vμ cho HS ph t m ång thanh c c tiõng cã thanh s¾c. - GV nãi : Tªn cña dêu nμy lμ dêu s¾c. 2. D¹y dêu thanh GV viõt lªn b ng dêu a) NhËn diön dêu - GV viõt l¹i hoæc t«l¹i dêu viõt s½n trªn b ng vμ nãi : DÊu lμ mét nðt xiªn ph i. GV a ra c c h nh, méu vët hoæc dêu trong Bé ch Ó HS cã Ên t îng, nhí l u. - HS th o luën vμ tr lêi c u hái : DÊu gièng c i g? (GV h íng dén HS t m c c vët cã h nh d¹ng gièng dêu s¾c.) 19
b) GhÐp ch vμ ph t m - GV nãi : C c bμi tr íc chóng ta häc m e, b vμ tiõng be. Khi thªm dêu s¾c vμo be, ta îc tiõng bð. - GV viõt lªn b ng ch bð vμ h íng dén HS méu ghðp tiõng bð trong SGK. - HS th o luën vμ tr lêi vò vþ trý cña dêu s¾c trong ch bð (dêu s¾c îc Æt trªn e). - GV ph t m méu tiõng bð. HS äc theo (lçn l ît : c líp, nhãm, bμn, c nh n). - GV ch a lçi ph t m cho HS. GV chø b ng cho HS tëp ph t m tiõng bð nhiòu lçn. GV söa lçi cho HS qua äc c nh n. (GV cã thó h íng dén HS th o luën nhãm Ó t m c c h nh ë trang (tr.) 8 thó hiön tiõng bð : (bð, c thæi ra c c bong bãng be bð, con chã còng bð nhá...)) c) H íng dén viõt dêu thanh trªn b ng con H íng dén viõt dêu thanh võa häc ( øng riªng) - GV viõt méu lªn b ng líp dêu theo khung «li îc phãng to. Võa viõt, GV võa h íng dén quy tr nh. HS viõt lªn kh«ng trung hoæc lªn mæt bμn b»ng ngãn trá cho Þnh h nh trong trý nhí tr íc khi viõt ë b ng con. - HS viõt vμo b ng con dêu - GV l u ý ióm Æt bót Çu tiªn vμ chiòu i xuèng cña dêu H íng dén viõt ch cã dêu thanh võa häc - GV h íng dén HS viõt vμo b ng con : bð (nõu cã thó). L u ý : dêu ë trªn e. - GV nhën xðt vμ ch a lçi cho HS. TiÕt 2 3. LuyÖn tëp a) LuyÖn äc - HS lçn l ît ph t m tiõng bð. L u ý : HS võa nh n ch (trong SGK hoæc trªn b ng) võa ph t m. GV söa ph t m. - HS äc, ph t m (theo nhãm, bμn, c nh n). b) LuyÖn viõt HS tëp t«be, bð trong vë TËp viõt. c) LuyÖn nãi - Bμi luyön nãi bð nãi vò c c sinh ho¹t th êng gæp cña c c em bð ë tuæi Õn tr êng. 20