n A / TiÓu dén I / TiÓu sö : _ Sinh n m 1920, mêt 1989 _Quª gèc Cam An, Cam Lé, Qu ng TrÞ. Lín lªn ë B nh Þnh nªn y còng lµ quª thø hai cña «ng _ Tèt nghiöp trung häc, «ng i d¹y tr êng t, lµm b o ë Sµi Gßn vµ c c tønh miòn Trung. _ Tham gia c ch m¹ng ë Qui Nh n. Trong kh ng chiõn chèng Ph p lµm b o vµ ho¹t éng v n nghö ë liªn khu IV _ Sau 1954 vò Hµ Néi vµ tiõp tôc ho¹t éng v n häc, nhiòu n m trong ban l nh ¹o héi nhµ v n ViÖt Nam, lµ ¹i bióu Quèc héi, îc tæng gi i th ëng Hå ChÝ Minh _ Sau 1975, «ng sèng ë thµnh phè Hå ChÝ Minh cho Õn lóc qua êi. II / Nh ng t c phèm chýnh _ iªu tµn 1937 _ nh s ng vµ phï sa 1960 _ Hoa ngµy th êng chim b o b o 1967 _ Sgk... III / Con êng th : 1 / Tr íc c ch m¹ng : _ N m 1937 ChÕ Lan Viªn xuêt hiön víi tëp iªu tµn, mét thõ giíi kinh dþ, thçn bý vµ bõ t¾c. TËp th nµy a ChÕ Lan Viªn vµo mét trong nh ng nhµ th tiªu bióu cña phong trµo th míi. 2 / Sau c ch m¹ng _ Th ChÕ Lan Viªn Õn víi cuéc sèng nh n d n Êt n íc thêm nhuçn nh s ng c ch m¹ng. _ Nh ng n m kh ng chiõn chèng Mü th ChÕ Lan Viªn v n tíi khuynh h íng sö thi hµo hïng vµ chêt chýnh luën nãng hæi týnh thêi sù _ Sau 1975 Th ChÕ Lan Viªn l¹i dçn trë vò víi êi sèng thõ sù vµ nh ng tr n trë vò c i t«i trong mèi quan hö phøc t¹p, a diön vµ vünh h»ng cña êi sèng. TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 1 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn
Th ChÕ Lan Viªn cã phong c ch râ nðt vµ éc o : Næi bët lµ chêt suy t ëng triõt lý mang vî Ñp trý tuö vµ sù a d¹ng phong phó cña thõ giíi h nh nh th îc s ng t¹o bëi mét ngßi bót th«ng minh tµi hoa. IV / XuÊt xø, chñ Ò 1 / XuÊt xø _ S ng t c n m 1960, rót trong tëp nh s ng vµ phï sa _ Sau kh ng chiõn chèng Ph p, ChÕ Lan Viªn èm næng «ng kh«ng thó i Õn c c vïng Êt xa x«i cña Tæ Quèc, chø cã thó béc lé kh t väng lªn êng qua TiÕng h t con tµu _ C m høng bµi th îc kh i nguån tõ mét sù kiön kinh tõ x héi nh ng n m 1958 1960 : phong trµo vën éng ng êi miòn xu«i lªn x y dùng kinh tõ ë miòn nói T y B¾c. iòu ng quý lµ ë bµi th kh«ng sa vµo tuyªn truyòn chýnh trþ, mµ nhµ th chø sö dông sù kiön nh mét c i cí Ó ét nhëp s u vµo chýnh t m hån m nh, kh m ph mèi quan hö gi a con ng êi vµ nh n d n Êt n íc. 2 / Chñ Ò : Bµi th lµ khóc ca thó hiön sù say ¾m kh t väng lªn êng g¾n bã víi cuéc sèng s«i éng b»ng t nh yªu Tæ quèc vµ nh n d n Ó lao éng kh m ph vµ s ng t¹o. B / V n b n I / Bè côc Bµi th nh mét b n giao h ëng t m tr¹ng víi ba ch ng khóc : _Tr n trë ( khæ 1-2 ) _ Hoµi niöm ( chýn khæ tiõp ) _ Lªn êng ( phçn cßn l¹i ) II/ äc HiÓu 1/ Nhan Ò bµi th vµ khæ Ò tõ a / Nhan Ò bµi th _ Æt nhan Ò TiÕng h t con tµu vµ vï ra h nh nh con tµu lªn T y B¾c anh i ch ng nh iòu phi thùc tõ, nh ng ã l¹i lµ mét s ng t¹o nghö thuët cña ChÕ Lan Viªn, bëi nhµ th viõt theo lèi tưîng trưng ho kh«ng khý cña thêi ¹i khiõn nhµ th t m Õn h nh t îng mét oµn tµu h m hë khèn tr ng Ó diôn t cuéc hµnh tr nh lªn êng. H n n a trong t m t ëng cña ChÕ Lan Viªn còng ang diôn ra mét cuéc Êu tranh, nhµ th ang ph i Êu tranh víi chýnh m nh, tõ bá t t ëng hñp hßi, tõ bá thõ giíi nhá hñp cña riªng m nh Ó t m kiõm nh ng t t ëng lín, nh ng lï sèng míi. ã thùc sù lµ mét cuéc hµnh tr nh trong t t ëng, mét cuéc hµnh tr nh Çy gian khæ nh ng còng Çy tin t ëng. Cã lï v thõ mµ ChÕ Lan Viªn t m Õn h nh nh con tµu Ó thó hiön cuéc hµnh tr nh t t ëng cña m nh TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 2 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn
_ Mét lý do n a c c v n nghö sü cña chóng ta ang t¹m xa cuéc sèng thñ ««ng vui Ó Õn víi nh ng miòn xa x«i cña Tæ quèc mµ x m nhëp thùc tõ, t m hióu cuéc sèng. Tøc lµ hä t m vò víi nh n d n. ChÕ Lan Viªn t¹o ra h nh nh con tµu võa h o, lµm h nh t îng trung t m cña bµi th. Vµ víi h nh t îng nµy, nhµ th bµy tá lßng yªu n íc nhiöt thµnh, lßng yªu cuéc sèng réng më. Ng êi ta thêy ë ã toµn bé tinh thçn tr ch nhiöm cña mét con ng êi èi víi nh n d n, Tæ quèc vµ tr ch nhiöm cña mét thi sü èi víi th ca. b / Khæ th Ò tõ _ Lêi Ò tõ ưîc xem như lµ tiòn Ò gîi høng, gîi ý, gîi tø cho ng êi viõt lªn t c phèm _ ë khæ th nµy dưêng như ChÕ Lan Viªn muèn gi i thých s bé ý nghüa c c h nh tưîng ưîc x y dùng trong bµi th. Khæ th îc viõt theo lèi lý gi i ý nghüa h nh t îng cña T y B¾c vµ mèi liªn hö gi a T y B¾c víi nhµ th, víi Tæ Quèc + T y B¾c : Tr íc hõt ã lµ mét Þa danh thùc, mét miòn Êt cùc t y cña Tæ Quèc. N i Êy g¾n víi nh ng kø niöm cña m êi n m kh ng chiõn t nh nghüa. Chõng nh sî r»ng ng êi äc chø hióu ch T y B¾c theo nghüa hñp ã, nªn t c gi thuyõt minh cho râ h n ý nghüa mµ m nh g n cho T y B¾c + T y B¾c? Cã g riªng T y B¾c? C u th îc Æt d íi h nh thøc hái p. Ó t ng thªm sù nhën thøc cña nhµ th còng lµ sù tù lý gi i râ h n cho b¹n äc thêy T y B¾c cßn lµ nh ng miòn Êt xa x«i, lµ hiön th n cña Tæ Quèc. Thi sü Õn víi T y B¾c còng cã nghüa lµ Õn víi nh ng miòn xa x«i cña Tæ Quèc vµ còng cã nghüa lµ Õn víi nh n d n víi Tæ Quèc. Bao trïm khæ th lµ niòm tù hµo vò mét t nh yªu lín cña nhµ th èi víi T y B¾c, víi mäi miòn xa x«i èi víi Êt n íc yªu th ng. Vµ nh ng t nh yªu Êy, nh ng ý nghü Êy mang týnh h íng ngo¹i. iòu éc o lµ nhµ th thêy T y B¾c ë chýnh trong lßng m nh _ T m hån ta lµ T y B¾c chø cßn u Vµ t nh c m cao Ñp ã lµ do : + iòu kiön chñ quan : Khi lßng ta ho nh ng con tµu Lßng ta ång nghüa víi con tµu. NghÜa lµ tù th n ta sèng víi mét kh t väng Ñp, muèn tõ bá thõ giíi nhá hñp, tõ bá c i t«i Ó Õn víi c i ta, i Õn mäi miòn cña Tæ Quèc Ó hiõn d ng Ó phôc vô + iòu kiön kh ch quan : Khi Tæ Quèc bèn bò lªn tiõng h t ã lµ hiön thùc x héi, lµ kh«ng khý cña thêi ¹i, Vµ víi iòu kiön kh ch quan vµ chñ quan Êy th hö qu têt yõu ph i dén tíi: _ T m hån ta lµ T y B¾c chø cßn u C u hái tu tõ vang lªn kiªu h nh, biön ph p so s nh c ch nãi míi mî hêp dén bióu lé t m hån m nh hoµ nhëp g¾n bã, TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 3 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn
mõn yªu nång hëu T y B¾c, víi cuéc sèng víi nh n d n víi Tæ Quèc. Nh vëy T y B¾c lµ h nh tuîng a nghüa, mét bióu tưîng Ñp cña bµi th 2 / Khæ 1-2 : Tr n trë Ó con tµu cã thó lªn tiõng h t, cã thó lªn êng th c«ng viöc chuèn bþ bao giê còng rêt quan träng. ChuÈn bþ ë y lµ chuèn bþ vò t t ëng vò t nh c m, cã nghüa lµ m nh ph i tù thanh to n víi nh ng v íng m¾c trong b n th n m nh. ë ch ng khóc thø nhêt lµ sù tr n trë, tù d»n væt vò chuyön i hay ë. _ Anh : Anh i ch ng, Anh cã nghe, Tµu anh gäi, T m hån anh ¹i tõ h nh thøc ph n th n Anh cã thó lµ mét con ngưêi trong tưëng tuîng, con ngưêi mæt tr i cña t c gi thuë trưíc ang ch m ¾m trong triõt lý siªu h nh. Nhµ th tù d»n væt, tù nhën thøc b»ng h nh thøc ph n th n, kh ch thó ho chñ thó Ó t¹o ra mét cuéc èi tho¹i gi Þnh. _ Hµng lo¹t c u hái tu tõ víi nh ng m iöu riõt rãng t ng cêp (Anh i ch ng, anh cã nghe, sao chöa i) hèi thóc giôc gi cø nh xo y vµo chñ thó. Qua ã ta thêy îc sù chuyón biõn võa m hå võa râ röt trong lßng nhµ th. Nhµ th tù hái m nh nh ng còng lµ ang hái líp ng êi nh m nh. Vµ»ng sau nh ng c u hái hèi thóc Êy lµ nh ng c u tr lêi mang thõ èi lëp gi a phª ph n vµ mêi gäi Vµ cuèi cïng lµ sù nhën thóc s u s¾c : _ Ch¼ng cã th u gi a lßng ãng khðp Cuéc kh ng chiõn tr êng k gian khæ kõt thóc th¾ng lîi, Êt n íc b íc vµo c«ng cuéc x y dùng cuéc sèng míi ang rêt cçn sù ãng gãp cña mäi ng êi. Cuéc sèng lín ã lµ céi nguån cña mäi s ng t¹o nghö thuët. Song nghö thuët kh«ng thó n y sinh khi ng êi nghö sü kh«ng më r«ng hån m nh Ó ãn nhën têt c nh ng vang éng cña cuéc êi. Tõ sù chiªm nghiöm vò cuéc êi th cña m nh, ChÕ Lan Viªn a ra lêi khuyªn Çy t m huyõt : H y i ra khái c i c«n chët hñp cña m nh mµ hoµ nhëp víi mäi ng êi. H y v ît ra khái ch n trêi cña c i t«i nhá bð Ó Õn víi ch n trêi cña têt c. i theo con êng Êy cã thó _ T m hån anh chê gæp anh trªn kia. Cã nghüa lµ m nh t m îc chýnh m nh trong cuéc sèng réng lín cña nh n d n, t m thêy nghö thuët ch n chýnh Vµ nh thõ, ë ch ng khóc mét lµ sù tr n trë Ó nhën thøc, Ó lêy µ cho con tµu t m hån tr íc giê l n b nh vµo cuéc hµnh tr nh lín lao rêt çi thiªng liªng nµy. 3 / Hoµi niöm (9 khæ tiõp theo) Khóc hoµi niöm chiõm tíi 9 khæ th gi a. Céi nguån s u xa cña kh t väng lªn êng lµ nh ng kø niöm kh ng chiõn. nhµ th bån chån r¹o rùc nhí vò qu khø, */ Nhí vò nh ng n m th ng gian lao nh ng Çy kiªu h nh i kh ng chiõn! M êi n m qua nh ngän löa TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 4 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn
Ngh n n m sau cßn ñ søc soi êng _ i mét tiõng gäi th n th ng tr u mõn lµm cho giäng th trë nªn trçm l¾ng nhch m s u vµo kø niöm vò cuéc kh ng chiõn, vµ råi nhµ th so s nh nã víi bióu t îng ngän löa _ Kh ng chiõn 10 n m nh - ngän löa >< Ngh n n m sau cßn ñ søc soi êng C ch so s nh t ng ph n nh»m kh¼ng Þnh søc m¹nh cña cuéc kh ng chiõn, ã lµ søc m¹nh cña sù oµn kõt cña toµn d n téc, lµ t nh c m yªu n íc lµ ý chý kiªn c êng, em l¹i vinh quang cho d n téc.sù so s nh t ng ph n Êy kh«ng chø kh¼ng Þnh søc m¹nh cña cuéc kh ng chiõn, mµ qua ã ta cßn thêy têm lßng thµnh kýnh ng ìng mé vµ lßng biõt n cña nhµ th èi víi kh ng chiõn èi víi c ch m¹ng. Bëi ngän löa kh ng chiõn Êy lµ n i thö vµng gãp phçn t«i luyön bao thõ hö Hå ChÝ Minh vµ to s ng cho c nh ng thõ hö nèi tiõp sau. TÇm vãc cña mçi con ng êi còng nh tçm vãc cña c d n téc Òu îc lín lªn tõ ngän löa ã. Vµ nã vén tiõp tôc to s ng trªn hµnh tr nh cña Êt n íc h«m nay vµ mai sau. LÞch sö kh«ng bao giê læp l¹i, nh ng nh ng g îc gäi lµ truyòn thèng th kh«ng bao giß mêt i mµ tù nã cßn t¹o thªm søc m¹nh míi cho sù v n lªn cña d n téc. Con êng nhµ th i tíi cßn nhiòu ch«ng gai, «ng cçn ph i v ît n a, v ît lªn trªn c chýnh m nh Ó trë vò víi céi nguån. Vµ trªn con êng gian khæ Êy, */ Nhµ th c m nhën îc nh n d n, Êt n íc lµ MÑ, lµ ióm tùa cña m nh Con i nh ng con cçn v ît n a Cho con vò gæp l¹i MÑ yªu th ng Trong quan hö ë êi cã g g¾n bã s u s¾c h n t nh méu tö. Nh ng _ MÑ ë y lµ ai? Cã thó lµ mõ, lµ anh, lµ em, lµ nh ng ng êi tõng c u mang, tõng ång cam céng khæ. MÑ lµ T y B¾c, lµ nh n d n, lµ Êt n íc. MÑ lµ bµ mñ Tæ Quèc mu«n quý ngµn yªu. Víi biön ph p so s nh Èn dô nh thõ nhµ th nãi lªn îc mèi quan hö g¾n bã ruét thþt s u næng cña nhµ th víi T y B¾c, víi nh n d n, víi Êt n íc. c u th thµnh mét lêi cçu xin ch n thµnh Cho con vò gæp l¹i MÑ yªu th ng. C u th gi n dþ mµ chøa ùng nçi kh t khao ch y báng îc vò víi MÑ, víi nh n d n víi T y B¾c, víi Êt n íc îc sèng gi a cuéc sèng s«i éng kh c xa víi cuéc sèng chët hñp n i «thµnh */ Vµ vò víi nh n d n, víi T y B¾c víi Êt n íc ã lµ niòm vui lín lao, sù håi sinh lín lao : Con gæp l¹i nh n d n nh nai vò suèi cò Nh øa trî th ãi lßng gæp s a Cá ãn giªng hai, chim Ðn gæp mïa ChiÕc n«i ngõng bçng gæp c nh tay a Nh n d n lµ suèi m t mïa xu n ãn bµy nai ãi kh t trë vò chèn cò yªu th ng, lµ h i Êm mïa xu n ªm l¹i mµu xanh vµ h ng mët cho cá. Lµ tiõt trêi Êm p cho TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 5 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn
chim Ðn s nh «i kõt b¹n, lµ dßng s a ngät lµnh cho bð th ãi lßng, lµ c nh tay nhñ a n«i em l¹i giêc ngñ say. Cßn nhµ th tù vý m nh lµ chim Ðn lµ nai lµ cá, lµ trî th, lµ chiõc n«i. ã ph i ch ng lµ th i é khiªm tèn cña t c gi khi øng tr íc sù vü ¹i cña nh n d n. _ N m h nh nh so s nh liªn tiõp võa cã sù hoµ hîp gi a nhu cçu vµ kh t väng cña b n th n xuêt hiön Ó cô thó ho, h nh t îng ho niòm vui, niòm h¹nh phóc to lín khi gæp l¹i nh n d n, gæp céi nguån cña sù sèng vµ h¹nh phóc. VÒ l¹i víi nh n d n kh«ng chø lµ niòm vui h¹nh phóc mµ con lµ sù håi sinh lµ lï tù nhiªn phï hîp víi qui luët. Nh ng nh n d n ë y lµ ai? _ Con nhí anh con ng êi anh du kých... Con nhí em con, th»ng em liªn l¹c... Con nhí mõ! Löa hång soi tãc b¹c... Nh n d n kh«ng cßn lµ kh i niöm trõu t îng chung chung. Mµ hä lµ nh ng con ng êi tiªu bióu cho sù c u mang ïm bäc èi víi kh ng chiõn. Nh n d n lµ nh ng con ng êi cô thó gçn gòi vµ xiõt bao th ng mõn. Nh n d n ã lµ víi chiõc o n u suèt mét êi v r ch, ªm cuèi cïng anh cëi l¹i cho con; lµ em con th»ng em liªn l¹c, Rõng th a em b ng rõng rëm em chê; lµ bµ mõ giµ löa hång soi tãc b¹c, N m con au mõ thøc mét mïa dµi. Côm tõ _ Con nhí iöp ng îc luyõn l y, khiõn cho khæ th nh chång chêt nh m ¾p nh ng kø niöm vò nh n d n cña nhµ th. Thªm vµo ã lµ c ch x ng h«cña chñ thó tr t nh _ con thó hiön mét t nh c m th n t nh ruét thþt víi nh ng con ng êi tõng g¾n bã mët thiõt víi m nh trong kh ng chiõn. äc nh ng c u th nµy cã thó thêy îc sù rung éng võa s u s¾c, tha thiõt, võa say mª, m nh liöt cña mét hån th trong nh ng gi y phót bõng s ng cña sù gi c ngé mét ch n lý êi sèng vµ còng lµ ch n lý cña nghö thuët : Ph i trë vò thuû chung g¾n bã víi nh n d n. Tæ Quèc vµ nh n d n håi sinh cho mét hån th tõng mét thêi giam m nh trong c i t«i c«n ãng khðp Nhí ng êi råi nhí Õn c nh, ChÕ Lan Viªn nhí T y B¾c víi nçi nhí ho t m hån. Nhí b n s ng gi ng, nhí Ìo m y phñ Khi ta ë chø lµ n i Êt ë N i nµo qua lßng l¹i ch¼ng yªu th ng Khi ta i Êt bçng ho t m hån _ B n s ng gi ng vµ Ìo m y phñ gîi ra c nh nói rõng mþt mï xa x«i ngh n trïng c ch trë. _Hai tõ Nhí ng¾t c u th ra thµnh hai võ tióu èi, t¹o cho c u th m h ëng nh mét iöp khóc vµ gîi t mét c i t«i, mét nh n vët tr t nh ang ch m ¾m trong mét nçi nhí triòn miªn. Kû niöm nµy ch a mê i, kû niöm kh c trçi dëy. Nh ng kû niöm Ñp vò mét thêi m u löa u còng dô quªn : TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 6 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn
_ N i nµo qua lßng l¹i ch¼ng yªu th ng Nhµ th tù hái lßng m nh nh ng còng lµ Ó kh¼ng Þnh m nh, o yªu th ng t nh nghüa trong lßng m nh. Vµ nh ng c m xóc Êy îc n ng lªn thµnh nh ng suy ngém, nh ng chiªm nghiöm giµu søc kh i qu t: Khi ta ë chø lµ n i Êt ë Khi ta i Êt bçng ho t m hån C u th lµ sù óc kªt vò mét qui luët nh n sinh, mét sù kú diöu cña t m hån. + Khi ta ë nghüa lµ khi ta ang sèng trong hiön tai, ta ch a thêy t nh c m thùc sù cña m nh. ThËm chý, ta t ëng nh miòn Êt ta ang sèng còng chø nh bao nhiªu miòn Êt kh c, chø lµ n i Êt ë Êt Ó m u sinh Ó tån t¹i mµ th«i.ph i Õn khi v mét lý do nµo ã + Khi ta i ta ph i tõ gi miòn Êt Êy, qu ng êi sèng ë Êy bçng trë thµnh qu khø, miòn Êt tõng c u mang ta lïi l¹i phýa sau l ng, bêy giê ta míi hióu t nh c m thùc c m nh víi miòn Êt Êy. Nh n vµo lßng ta, ta míi chît nhën ra : + Êt ho t m hån ChÝnh ta g¾n bã víi miòn Êt nµy tù lóc nµo ta còng kh«ng hay. T nh c m cø m thçm h nh thµnh, m thçm båi ¾p mµ ta kh«ng biõt. Giê y m nh Êt Êy mang t m hån cña cè nh n, nã trë thµnh mét phçn cuéc êi, lµ hµnh trang tinh thçn kh«ng thó thiõu cña ta. C u th îc viõt theo mét lèi t duy, óc kõt mét quy luët nh n sinh Nã kh«ng chø óng víi mét n i, mét thêi mµ óng víi hõt th y con ng êi trªn thõ gian nµy. ang triòn miªn trong suy t ëng vò Êt n íc quª h ng, m¹ch th bçng chuyón ét ngét sang mét rung c m kh c, mét suy t ëng kh c : _ Anh nhí em nh «ng vò nhí rðt T nh yªu ta nh c nh kiõn hoa vµng Nh xu n Õn chim rõng l«ng trë biõc T nh yªu lµm Êt l¹ ho quª h ng Nhí anh, nhí mõ, nhí chýnh m nh, råi cuèi cïng míi lµ nhí Õn ng êi yªu. B n chêt cña mïa «ng lµ gi rðt. Cã mïa «ng nµo l¹i kh«ng cã gi rðt. nõu mïa «ng ang chê îi gi rðt th anh ang chê îi chýnh em y. Vµ t nh yªu cña anh víi em nh c nh kiõn hoa vµng g¾n bã th¾m thiõt vµ lêp l nh s¾c mµu. Nh ng nh thõ ch a ñ, t nh yªu cña anh vµ em cßn nh xu n Õn chim rõng l«ng trë biõc, sinh s«i n y në, m hoa kõt tr i h¹nh phóc Nh vëy nhµ th sö dông liªn tiõp nh ng h nh nh so s nh Èn dô, g¾n bã kh ng khýt víi nhau, c i nµy lµ sù sèng cña c i kia. C i kia lµ iòu kiön sèng cña c i nµy Ó nªu bët mét t nh yªu Ñp gi a anh vµ em. ã lµ sù g¾n bã yªu th ng gi a hai tr i tim, hai t m hån nh mét qui luët diöu k cña thiªn nhiªn cña sù sèng. TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 7 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn
Êt lµnh chim Ëu, con ng êi còng vëy, lu«n t m n i yªn æn thanh b nh Ó sinh sèng lµm n. N i u cã t nh yªu, n i ã cã sù sèng. T nh yªu lµm cuéc sèng trë nªn g¾n bã th n th ng h n : T nh yªu lµm Êt l¹ ho quª h ng _ Ch Ho như mét nh n tư thó hiön sù biõn æi diöu k tõ lưîng ( Êt l¹ ) thµnh chêt ( lµ quª h ng ) mµ yõu tè quyõt Þnh lµ t nh yªu C u th nhñ nhµng gi n dþ nh mét c u h t cña mét tr i tim nh ng l¹i chøa ùng mét ch n lý diöu k. Kh«ng chø yªu n i ch«n nhau c¾t rèn cña m nh mµ t m hån têm lßng cßn më réng ra Õn mäi miòn quª. Õn y o¹n th nh hoµ l¹i îc hoµ chung vµo dßng c m xóc chung cña toµn bµi. Bëi t nh yªu Ñp kh«ng chø giíi h¹n trong t nh yªu «i løa mµ nã cßn më réng víi t nh yªu quª h ng Êt n íc, nh n d n 4/ Bèn khæ cuèi : Khóc h t lªn êng Sù tønh t o cña lý trý ë phçn Çu nh êng chç cho c m gi c a mª ng y ngêt Êt n íc gäi hay lßng ta gäi T nh em ang mong t nh mñ ang chê _ Lªn T y B¾c tíi mäi miòn Tæ quèc lµ p øng lêi kªu gäi lªn êng cña Êt n íc, lµm theo tiõn gäi cña l ng t m, cña t nh em, t nh mñ _ Lªn T y B¾c b y giê trë thµnh sù thóc giôc Tµu h y vç giïm ta «i c nh véi M¾t ta thìm m i ngãi á tr m ga C ch nãi l ng m¹n thó hiön sù thóc giôc say mª _ Lªn t y b¾c lµ Õn víi ngµy héi lín cña nh n d n - ngµy héi x y dùng Êt n íc RÏ ng êi mµ i vþn tay mµ Õn MÆt Êt nång nhùa nãng cña cçn lao _ Lªn t y b¾c lµ vò víi céi nguån cña th ca, g¾n bã víi hiön thùc Êt n íc vµ nh n d n Ó kh¼ng Þnh m nh Ó kh m ph vµ s ng t¹o T y B¾c i ng êi mñ cña hån th M êi n m chiõn tranh vµng ta au trong löa Nay trë vò, ta lêy l¹i vµng ta _ Con tµu ñ iòu kiön trë thµnh kh t väng sèng, kh t väng lªn êng. Con tµu tõ chç ãi nh ng vµnh tr ng nay trë thµnh con tµu méng t ëng, uèng mét vçng tr ng. Vµ _ Ta còng uèng mæt em hång trong suèi lín mïa xu n IV/ KÕt luën THCT thó hiön tëp trung phong c ch nghö thuët ChÕ Viªn : MÉn c m, cã tµi s ng t¹o h nh nh, sö dông t ng ph n èi lëp vµ hµng lo¹t c u hái tu tõ Î biön luën lµm cho ý t ng chñ Ò îc thó hiön s u s¾c. Giäng th a thanh biõn ho cµng vò cuèi cµng rén r nh khóc h t. NÐt Æc s¾c nhêt lµ nhµ th viõt îc mét sè c u th rêt hay kõt hîp chæt chï gi a triõt luën víi c m xóc gi a trý tuö vµ TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 8 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn
h nh t îng. ChÕ Lan Viªn nªu cho chóng ta mét ý t ëng Ñp : H y sèng Ñp, sèng cã hoµi b o cã kh t väng nh con tµu vç c nh bay cao bay xa lµm nªn sù nghiöp lín TrÞnh ThÞ Th i Dung Page 9 n TiÕng h t con tµu ChÕ Lan Viªn