Page 1 of 7 Ch ng tr nh hç trî l m nghiöp x héi B n tin chuyªn Ò L m nghiöp x héi Sè 3, th ng 6/2001 Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y: Mét vµi kinh nghiöm sau 5 n m tham gia SFSP Ts. Peter Taylor Cè vên gi o dôc - SFSP Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y vµ ph ng ph p luën gi ng d¹y vµ häc tëp îc coi lµ nh ng khýa c¹nh quan träng cña qu tr nh æi míi gi o dôc, vµ do vëy ã còng lµ lünh vùc nßng cèt cña SFSP Môc tiªu ph t trión cña ch ng tr nh Hç trî LNXH (SFSP) lµ thiõt lëp l m nghiöp x héi, nh»m qu n lý Êt rõng vµ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn cã thó t i t¹o, n ng cao møc sèng cña ngêi d n n«ng th«n. êng lèi nµy do ChÝnh phñ ViÖt Nam a ra, Æc biöt thó hiön trong ChiÕn lîc Ph t trión Rõng (2001-10) (Bé NN & PTNT, 2000). SFSP gãp phçn vµo qu tr nh chuyón æi hiöu qu tõ c chõ Nhµ níc trùc tiõp b o vö vµ khai th c rõng sang c chõ ph n cêp qu n lý Êt rõng vµ lêy ngêi d n lµm trung t m, th«ng qua ph t trión c c ph ng ph p tiõp cën vµ ho¹t éng µo t¹o LNXH. Tríc n m 1990, ngµnh l m nghiöp Nhµ níc chñ yõu dùa vµo chøc n ng cña m¹ng líi gåm h n 400 l m trêng quèc doanh, nhng sau ã ph t trión theo híng ph n cêp qu n lý cho c c c nh n, tæ chøc kinh tõ vµ céng ång. Ngµnh LN chuyón æi tõ m«h nh khai th c gç vµ sö dông rõng lµ chýnh sang m«h nh khai th c gç vµ sö dông rõng lµ chýnh sang m«h nh míi, tën dông c c lo¹i l m s n kh c nhau, trång c y g y rõng vµ ph t trión n«ng l m kõt hîp. ång thêi, vai trß qu n lý rõng îc chuyªn dçn tõ c c tæ chøc nhµ níc sang n«ng d n. C c hé gia nh trë thµnh nh ng chñ nh n chýnh cña rõng nh»m n ng cao êi sèng cña ngêi d n n«ng th«n. B o tån a d¹ng sinh häc còng trë thµnh mét vên Ò quan träng. Trong 10 n m tíi, ph t trión nguån nh n lùc vµ n ng cao n ng lùc tæ chøc c n bé ch¾c ch¾n lµ mét phçn quan träng cña ngµnh LN ViÖt Nam nh»m c i thiön chêt lîng vµ sè lîng cña nguån nh n lùc. Æc biöt, cçn thiõt ph i n ng cao n ng lùc tæ chøc, c n bé nh»m x y dùng vµ ph t trión hö thèng kõt hîp gi a nghiªn cøu theo nhu cçu, ph t trión kü thuët, khuyõn n«ng khuyõn l m, gi o dôc vµ µo t¹o (GD & T). Theo híng nµy, môc tiªu cña SFSP giai o¹n II (1997-2000) lµ ph t trión n ng lùc µo t¹o l m nghiöp hiöu qu, p øng nhu cçu qu n lý Êt rõng bòn v ng vµ cã sù tham gia. Ó gióp c c èi t c ¹t îc môc tiªu nµy, bao nguyªn t¾c chýnh îc qu n triöt: sù tham gia, týnh a d¹ng vµ linh ho¹t. Nh ng nguyªn t¾c nµy lµm c së cho ba môc tiªu cô thó cña SFSP: ph t trión nguån nh n lùc, t¹o kiõn thøc, vµ trao æi th«ng tin. chýnh phñ ViÖt Nam nhën thêy sù cçn thiõt ph i æi míi hö thèng gi o dôc ë mäi cêp; iòu nµy îc ph n nh trong LuËt Gi o dôc míi (Bé GD & T, 1999) vµ trong NghÞ Þnh míi ban hµnh cña ChÝnh phñ vò híng dén thi hµnh mét sè iòu trong LuËt nµy (Bé GD & T, 2000). HiÖn nay, lëp kõ ho¹ch vµ gi ng d¹y trong gi o dôc vµ µo t¹o thu hót sù quan t m ngµy cµng cao cña mäi ngµnh. Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y vµ ph ng ph p luën gi ng d¹y vµ häc tëp îc coi lµ nh ng khýa c¹nh quan träng cña qu tr nh æi míi gi o dôc, vµ do vëy ã còng lµ lünh vùc nßng cèt cña SFSP. æi míi µo t¹o LN th«ng qua ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y Ts. Peter Taylor tr nh bµy vò tiõn tr nh æi míi µo t¹o l m nghiöp t¹i héi th o Sapa, nh: SU Nh ng kinh nghiöm gçn y trong GD & T LN, vµ mét sè kõt qu chýnh cña Héi th o æi míi häc tëp vµ gi o dôc LN (Sapa, 2000) cho thêy:
Page 2 of 7 Kinh nghiöm hiön trêng sï îc ph n nh vµo néi dung bµi gi ng c c m«n häc, nh: SU Ngµy cµng cã sù quan t m lín tíi sù thiõu phï hîp vµ hiöu qu trong GD & T LN, mét phçn do sù thay æi trong b n chêt cña nghò LN, c c nhu cçu vµ yªu cçu bøc thiõt cña c c èi tîng hëng lîi. NhiÒu tæ chøc quan t m h n Õn chêt lîng cña c c ch ng tr nh gi o dôc do hä a ra, vò mæt qu tr nh vµ kõt qu. Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y îc coi lµ mét yõu tè quan träng mang l¹i sù thµnh c«ng cña gi o dôc LN. Trong gi o dôc LN, c c ph ng ph p tiõp cën ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y hiön t¹i dêng nh kh«ng mang l¹i hiªô qu cao trong häc tëp. Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y vµ ph t trión tæ chøc îc g¾n kõt hõt søc chæt chï; kh«ng thó thùc hiön c i nµy mµ kh«ng thùc hiön c i kia. Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y sï hiöu qu h n nõu sö dông ph ng ph p tiõp cën cã sù tham gia, së dü nãi nh vëy v cã kinh nghiöm thµnh c«ng cña c c ph ng ph p tiõp cën cã sù tham gia îc sö dông réng r i trong ho¹t éng ph t trión n«ng th«n, nh nh gi n«ng th«n cã sù tham gia/ho¹t éng häc tëp cã sù tham gia, Ph t trión kü thuët cã sù tham gia v.v Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y lµ mét qu tr nh liªn tôc chø dén viöc häc tëp trong mét ch ng tr nh gi o dôc hoæc µo t¹o cô thó chø kh«ng ph i lµ mét danh môc néi dung. Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y cã sù tham gia nghüa lµ g? Ph ng ph p tiõp cën ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y cã sù tham gia (PCD) nh»m ph t trión mét ch ng tr nh gi ng d¹y th«ng qua trao æi th«ng tin vµ kinh nghiöm gi a c c bªn liªn quan trong mét ch ng tr nh GD & T. X y dùng dùa triªn c c bµi häc rót ra tõ thùc tõ hiön trêng, yõu tè quan träng cña PCD lµ x c Þnh c c bªn liªn quan, cã thó lµ c nhµ gi o dôc, c n bé nghiªn cøu, nhµ ho¹ch Þnh chýnh s ch, c n bé khuyõn n«ng khuyõn l m, c n bé LN vµ n«ng d n. Tham gia vµo PCD trong SFSP kh«ng n thuçn chø lµ mét nhãm chuyªn gia îc lùa chän, mµ lµ têt c c c bªn liªn quan, kinh nghiöm vµ sù hióu biõt cña hä îc óc rót theo ph ng ph p tiõp cën chæt chï Ó lëp kõ ho¹ch, thùc hiön vµ nh gi ch- ng tr nh gi ng d¹y (Taylor, 2000). Hä gãp phçn x c Þnh c c nhu cçu µo t¹o, thiõt lëp c c môc Ých vµ môc tiªu häc tëp, ph t trión m«n häc ang îc gi ng d¹y vµ thùc hiön vµ nh gi ch ng tr nh gi ng d¹y. Qu tr nh PCD trong SFSP SFSP cã nhiòu nç lùc Ó tr nh t nh tr¹ng véi vµng chêp nhën c c ch ng tr nh gi ng d¹y îc x y dùng s½n trong nh ng bèi c nh kh c nhau. Mét träng t m cña SFSP lµ hç trî n ng cao n ng lùc ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y cho c n bé cña ViÖt Nam. 5 n m qua, mét lo¹t sù kiön liªn quan tíi PCD diôn ra. Qu tr nh PCD b¾t Çu b»ng Héi th o n ng cao nhën thøc (th ng 8/1996, Xu n Mai) nh»m giíi thiöu c c kh i niöm PCD ph n tých c c bªn liªn quan do mét nhãm thµnh viªn qu n lý qu tr nh ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y thùc hiön. Héi th o còng x c Þnh c c bªn liªn quan nßng cèt, nh gi mèi quan t m cña hä vµ nh ng nh hëng cña mèi quan t m nµy tíi qu tr nh ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y. iòu nµy gióp x c Þnh c c h nh thøc tham gia cña c c bªn. Ph n tých c c bªn liªn quan còng íc lîng îc møc é quan träng (u tiªn p øng c c nhu cçu vµ sù quan t m cña hä th«ng qua ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y vµ tëp huên nh»m b o m thµnh c«ng) vµ nh hëng (vò kh n ng vµ ph¹m vi cña c c c nh n, nhãm, hoæc c c tæ chøc Ó thuyõt phôc hoæc buéc ngêi kh c ra quyõt Þnh vµ hµnh éng) cña mçi bªn trong qu tr nh PCD. Cuèi cïng, mét ma trën vò sù tham gia cña c c bªn îc x y dùng thó hiön vai trß vµ tr ch nhiöm îc giao. ViÖc lëp kõ ho¹ch cho c c giai o¹n cña qu tr nh PCD îc b¾t Çu ngay khi ma trën nµy îc x y dùng. Gi ng viªn c c trêng sö dông ph ng ph p tiõp cën PCD Ó ph t trión mét sè m«n häc, vµ theo kh i niöm míi vò "c n bé LN t ng lai" kh«ng chø lµ mét ngêi cã kiõn thøc cña mét kü thuët viªn vµ mét nhµ qu n lý, mµ cßn lµ mét tëp huên viªn vµ thóc Èy viªn ( Æng Kim Vui, inh øc ThuËn, Hoµng H u C i vµ P. Taylor ( ang xuêt b n). Ph ng ph p tiõp cën "khëi éng" nh vëy îc c i tiõn vµ p dông cho c c thµnh viªn kh c trong m¹ng líi µo t¹o LNXH t¹i ViÖt Nam (còng nh c c tæ chøc gi o dôc LN ë Trung Quèc vµ Campuchia). Tõ Çu n m 1998 Õn gi a n m 1999, SFSP giai o¹n II îc më réng nªn c c èi t c míi îc tëp huên rêt nhiòu. Song song víi qu tr nh tëp huên nµy, c c trêng b¾t Çu chønh söa vµ ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y víi sù hç trî liªn tôc cña SFSP. Qu tr nh nµy thêng bao gåm mét héi th o cêp trêng víi nhiòu bªn liªn quan tham gia. iòu quan träng nhêt lµ nh ng héi th o nµy phï hîp víi yªu cçu cña Bé GD & T ßi hái c c trêng ¹i häc nh gi ph n chuyªn m«n cña c c kho häc. Díi y lµ tãm t¾t c c ho¹t éng tëp huên vµ hç trî chýnh vò PCD cña SFSP dµnh cho c c èi t c. TËp huên vµ hç trî vò PCD cña SFSP cho c c èi t c:
Page 3 of 7 TËp huên vò Hç trî cho C c kh i niöm c b n vµ c c ph ng ph p trong PCD nh gi nhu cçu µo t¹o nh gi ch ng tr nh gi ng d¹y Ph t trión c c khãa häc ng¾n h¹n X y dùng môc tiªu trong thiõt kõ ch- ng tr nh gi ng d¹y Ph t trión tµi liöu häc tëp C c kü n ng thóc Èy trong ph t trión n«ng th«n C c ph ng ph p gi ng d¹y lêy häc viªn lµm trung t m Tham quan häc tëp C c néi dung cô thó, vý dô: Qu n lý sö dông Êt cã sù tham gia, LN céng ång, µo t¹o tëp huên viªn, N«ng l m kõt hîp, Qu n lý rõng Çu nguån cã sù tham gia, nh gi n«ng th«n cã sù tham gia, Ph t trión kü thuët cã sù tham gia. nh gi nhu cçu µo t¹o Ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y cêp c së th«ng qua tham gia cña c c bªn liªn quan Phèi hîp PCD: c c nhãm m«n häc hîp t c ph t trión, thùchiön vµ nh gi ch- ng tr nh gi ng d¹y LNXH Tham dù c c héi th o, c c cuéc häp liªn quan Ph t trión c c chiõn lîc vµ c c kõ ho¹ch µo t¹o Thùc hiön hîp ång µo t¹o cho c c tæ chøc bªn ngoµi X y dùng c c mèi liªn kõt víi c c tæ chøc vµ c quan liªn quan t¹i ViÖt Nam vµ «ng Nam. C c ho¹t éng bæ sung (tëp huên t¹i n i thých hîp) vò nghiªn cøu, tµi liöu ho, trao æi th«ng tin, Ph t trión nguån nh n lùc, qu n lý tæ chøc, truyòn th«ng, ph t trión chiõn lîc giíi KhuyÕn khých ph ng ph p tiõp cën phèi hîp Mét h¹n chõ trong giai o¹n 1998-1999 lµ c c trêng cã xu híng tù ph p trión vët liöu vµ ch ng tr nh gi ng d¹y, thëm chý èi víi c nh ng m«n c së nh LNXH ¹i c ng. C c èi t c Òu thêy cçn thóc Èy phèi hîp h n n a trong häc tëp ph ng ph p PCD vµ p dông nhngx iòu häc îc vµo phèi hîp s n xuêt c c s n phèm gi o dôc (nh c c khung ch ng tr nh, tµi liöu häc tëp, néi dung chi tiõt cña c c tëp bµi gi ng v.v ). Cã nhiòu lý do Ó thùc hiön c«ng nµy. Tríc tiªn, râ rµng lµ cã nhiòu kh i niöm vµ nguyªn t¾c c b n cçn thiõt ph i a vµo ch ng tr nh gi ng d¹y cña mçi trêng. Thø hai, sù phèi hîp t¹o c héi cho c c èi t c tëp hîp c c quan ióm, ý kiõn cña c c bªn th«ng qua nh gi nhu cçu µo t¹o, nghiªn cøu hiön trêng, héi th o vµ c c sù kiön kh c, rèi a nh ng th«ng tin ã vµo toµn bé qu tr nh ph t trión ch ng tr nh gi n d¹y. Thø ba, do c c trêng thiõu gi o viªn gi ng d¹y LNXH cã kinh nghiöm nªn sù phèi hîp gi a c c èi t c sï gióp t ng cêng chia sî nguån nh n lùc. Trong giai o¹n 1999-1001, c c èi t c phèi hîp ph t trión 7 m«n sau: LNXH ¹i c ng KhuyÕn n«ng khuyõn l m Qu n lý dù n LNXH N«ng l m kõt hîp Quy ho¹ch vµ iòu chõ rõng B o tån a d¹ng sinh häc L m s n ngoµi gç Bçn m«n Çu tiªn îc ph t trión, a vµo gi ng d¹y vµ hiön ang îc nh gi. C c m«n cßn l¹i hiön ang îc ph t trión. C i tiõn ch ng tr nh gi ng d¹y th«ng qua ph ng ph p häc tëp vµ gi ng d¹y Mét ho¹t éng kh c cña SFSP lµ hç trî ph t trión c c chiõn lîc cã sù tham gia phôc vô häc tëp vµ gi ng d¹y, m b o qu tr nh PCD kðo dµi sang giai o¹n thùc hiön ch ng tr nh gi ng d¹y. Nhu cçu lín èi víi gi o viªn vµ tëp huên viªn lµ sù dông nhiòu h n n a c c ph ng ph p gi ng d¹y lêy häc viªn lµm trung t m. C c gi o viªn îc tëp hu n vµ hç trî sö dông ph ng ph p luën gi ng d¹y lêy häc viªn lµm trung t m, nh ph ng ph p lµm viöc theo nhãm, minh ho¹, tr nh bµy, sö
Page 4 of 7 dông c c nghiªn cøu trêng hîp vµ ãng vai. Tuy nhiªn, häc Ó sö dông c c ph ng ph p nµy vµ thùc tõ p dông l¹i hoµn toµn kh c nhau. Mét sè gi o viªn nãi r»ng hä c m thêy khã p dông c c ph ng ph p míi lùa chän nµy do líp qu «ng häc sinh, c së vët chêt nghìo nµn, vµ sinh viªn kh«ng hëng øng h nh thøc gi ng d¹y gi m bít néi dung trong mçi bµi. Tuy nhiªn, a ph n, niòm tin cña gi o viªn lµ yõu tè quan träng nhêt vµ râ rµng cçn cã hç trî cho gi o viªn trªn líp v hä míi ph t trión vµ p dông c c ph ng ph p gi ng d¹y lêy häc viªn lµm trung t m. Míi y mét kõ ho¹ch dù giê îc khëi xãng, vµ sï sím îc thùc hiön b»ng viöc thiõt lëp "c c nhãm gi o viªn chêt lîng", hä sï cã nh ng hç trî quan träng nhng kh«ng g y c ng th¼ng cho qu tr nh p dông ph ng ph p gi ng d¹y míi trong líp häc. Ph t trión c c vët liöu häc tëp Nhu cçu quan träng thø hai èi víi c c gi ng viªn LN lµ ph t trión n ng lùc vµ sö dông hiöu qu vët liöu gi ng d¹y vµ häc tëp thých hîp. Mét ph ng ph p tiõp cën cã sù tham gia îc p dông trong SFSP Ó ph t trión c c lo¹i tµi liöu gi ng d¹y vµ häc tëp tríc y chñ yõu îc lµm theo kióu c c "gi o tr nh" kh cøng nh¾c vµ l¹c hëu do c«ng t c chønh söa mêt thêi gian vµ ph i qua c c thñ tôc nhiªu khª vµ tèn kðm. VËt liöu häc tëp c i tiõn hiön ang îc s n xuêt bao gåm c c méu ghi chðp cña gi o viªn, c c nghiªn cøu trêng hîp, Ò c ng vµ s ch híng dén, chóng cçn îc sö dông kõt hîp víi c c c hc tiõp cën kh c nhau trong häc tëp vµ gi ng d¹y. Dù Þnh nµy nh»m khuyõn khých sù phèi hîp gi a gi o viªn c c trêng vµ nh ng ngêi ngoµi SFSP cã kinh nghiöm thùc tiôn vµ lý thuyót liªn quan víi c c m«n häc cô thó trong trong ph t trión c c vët liöu nµy. Trong mét sè trêng hîp, SFSP còng hç trî n ng cêp thiõt bþ gi ng d¹y gióp c c gi o viªn sö dông dô dµng vµ hiöu qu c c ph ng ph p vµ vët liöu míi. Gi m s t vµ nh gi PCD VËt liöu gi ng d¹y hç trî nhiòu trong qu tr nh gi ng d¹y, nh: SU nh gi sù thay æi trong gi o dôc kh«ng ph i dô, Æc biöt èi víi x c Þnh vµ kióm nghiöm c c chø sè o møc é t c éng. Tríc kia, nh gi ch ng tr nh gi ng d¹y t¹i c c trêng thêng lµ nh gi s ch gi o khoa vµ gîi ý chønh söa. SFSP tëp huên mét ph ng ph p tiõp cën cã hö thèng Ó thùc hiön nh gi ch ng tr nh gi ng d¹y b»ng c ch sö dông ph ng phpa tiõp cën CIPP ( nh gi vò bèi c nh, hç trî Çu vµo, qu tr nh vµ kõt qu ). Mét lçn n a, nhiòu bªn liªn quan, nh gi o viªn c c trêng, sinh viªn vµ cha tèt nghiöp, c n bé hiön trêng, Òu tham gia vµo qu tr nh nh gi. KÕt qu nh ng ît nh gi Çu tiªu l¹i îc ph n nh vµo qu tr nh ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y. Sù ph n nh nµy, cïng víi viöc h nh thµnh hö thèng nh gi t c éng cã sù tham gia nh»m gi m s t sù thay æi, c i tiõn vò chêt lîng còng nh kõt qu vò sè lîng, ph i gãp phçn t¹o nªn mét hö thèng cøa tiõn gi o dôc n ng éng vµ liªn tôc. Mèt sè tiªu chý vµ chø sè nh gi Çu tiªn îc x c Þnh vµ sï îc bæ sung thªm trong nh ng th ng tíi. Bµi häc vò sö dông PCD trong SFSP C i thiön chêt lîng gi o dôc lµ lîi Ých chñ yõu cña ph ng ph p tiõp cën PCD. ë ViÖt Nam, PCD cã t c éng tíi nh ng c i tiõn èi víi c tæ chøc lén c nh n. Trong héi th o "Ph n nh vò PCD" tæ chøc t¹i Tam o 3/2001, rêt nhiòu kõt qu tých cùc cña PCD îc nªu bët, nh: c c tëp bµi gi ng míi îc ph t trión hoæc chønh söa c c bé tµi liöu häc tëp p dông ph ng ph p gi ng d¹y lêy häc viªn lµm trung t m dù th o hö thèng nh gi ch ng tr nh gi ng d¹y hö thèng ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y liªn tôc vµ n ng éng n ng cao n ng lùc gi o viªn Ó ph t trión vµ gi ng d¹y c c ch ng tr nh µo t¹o LNXH c c tæ chøc kh c quan t m vµ gi o viªn c c trêng îc mêi lµm t vên MÆc dï ¹t îc c c kõt qu nh vëy nhng PCD ßi hái ph i cã nhiòu thêi gian vµ nguån lùc kh c h n so víi c c ph ng ph p tiõp cën ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y truyòn thèng vµ cã hö thèng kh c. C c bªn liªn quan ë c ch xa nhau, giao tiõp khã kh n, «i khi do kü thuët, «i khi do thiõu khých lö chia sî vµ trao æi th«ng tin. Mét h¹n chõ kh c lµ khã duy tr mèi quan t m vµ cam kõt cña c c bªn liªn quan, vµ nh hëng do mét sè c n bé cã kinh nghiöm vò PCD chuyón sang lµm ë vþ trý kh c hoæc n i kh c. Mét sè c n bé ph t trión kho häc l¹i thêy r»ng hä cã thó thùc hiön tèt c«ng viöc cña m nh mµ kh«ng cçn phèi hîp c c bªn liªn quan kh c, trong khi ã n«ng d n l¹i cho r»ng ph t trión c c kho tëp huên tèt nhêt nªn dµnh hoµn toµn cho "c c chuyªn gia". RÊt khã x y dùng c c mèi quan hö èi t c võa dùa vµo c c bªn liªn quan võa cã
Page 5 of 7 ñ ¹i diön cña m«ü nhãm cña c c bªn (mét sè nhãm, n«ng d n ch¼ng h¹n, rêt kh c biöt). Còng khã m b o c c gi ng viªn võa häc hái tõ hiön trêng võa lång ghðp îc nh ng iòu häc c vµo ch ng tr nh gi ng d¹y. Nh ng h¹n chõ vµ c n trë nµy rêt quan träng. NÕu mét ph ng ph p tiõp cën PCD chø cã thó thùc hiön îc khi cã ñ thêi gian vµ nhuån lùc (nh n lùc vµ tµi chýnh), th ph ng ph p ã sï kh«ng bªn v ng vµ nh vëy Ýt cã kh n ng p dông. Do vëy, SFSP cã nh ng nç lùc ng kó Ó kh¾c phôc nh ng c n trë vµ h¹n chõ trªn. Ba chiõn lîc ng îc Ò cëp tíi lµ: 1. N ng cao n ng lùc p dông c c ph ng ph p vµ ph ng ph p tiõp cën PCD Ph t trión nguån nh n lùc lµ mét thµnh tè chýnh trong ch ng tr nh vµ Ó n ng cao n ng lùc tæ chøc c së t¹i c c khoa l m nghiöp cña c c trêng. Trong thêi gian qua, SFSP r t nç lùc phèi hîp víi c c nhãm gi ng viªn nßng cèt, tæ chøc tëp huçn vò x y dùng chiõn lîc ph t trión nguån nh n lùc trªn c së thùc tõ cña èi t c chø kh«ng c n cø vµo suy nghü l¹c quan sai löch vò kõt qu c c c nh n cã thó tù ¹t îc. C c gi n viªn îc tëp huên Ó nhën thøc ph ng ph p tiõp cën PCD vµ sau ã îc båi dìng kiõn thøc vµ kü n ng c b n trong qu tr nh PCD. SFSP còng rêt quan t m Õn viöc x y dùng th i é. 2. Qu n lý sù tham gia cña c c bªn liªn quan SFSP khuyõn khých nhiòu bªn liªn quan tham gia vµo PCD, nh: SU Nh»m t ng kh n ng thó chõ ho ph ng ph p tiõp cën PCD, c c èi t c vµ c c tæ chøc kh c îc khuyõn khých tham gia ë nhiòu cêp é, t¹o nhën thøc s u réng vò qu tr nh PCD vµ x c Þnh c n bé nguån chýnh. Nãi chung, sù tham gia cña c c bªn liªn quan ë møc é cao, tuy nhiªn vén cçn c i tiõn trong c c bíc thùc hiön vµ nh gi. C c bªn liªn quan tham gia nhiòu h n «i khi dén tíi t nh tr¹ng cã nhiòu c hc t duy vµ mãi quan t m cã thó lµm gi m hiöu qu. Kh«ng ph i mäi mèi quan t m Òu îc lµm s ng tá, nhng têt c c c cuéc th o luën Òu diôn ra cëi më. Trong mäi ho¹t éng, SFSP lu«n m b o c c mong îi cña c c bªn liªn quan îc lµm râ ngay tõ khi cam kõt. C c ho¹t éng îc gi m s t vµ nh gi Ó kióm nghiöm nh ng mong îi ã cã thùc sù îc p øng kh«ng. Mét sè bªn liªn quan ë ViÖt Nam tá ra khã cam kõt h n, Æc biöt c c bªn ë cêp cao trong hö thèng, vý dô c c Bé, hoæc c n bé qu n lý cao cêp cña c c trêng. Cam kõt îc víi c c bªn cã liªn quan Õn chýnh s ch cã ý nghýa quan träng. Nãi chung ë ViÖt Nam, chýnh s ch cña Nhµ níc (vý dô vò LN vµ gi o dôc) îc c c trêng nh n nhën lµ mang t nh khuyõn khých, nªn thóc Èy sù ph t trión cña c c ch ng tr nh gi o dôc LN. Tuy nhiªn, chýnh s ch cã thó thay æi vµ phong ph p tiõp cën PCD lu«n ph i phï hîp víi m«i trêng chýnh s ch. iòu nµy cã thó ßi há sù chuyón æi trong chiõn lîc PCD tæng thó, nhng c c trêng còng cã thó t c éng tých cùc tíi viöc x y dùng c c chýnh s ch liªn quan, Æc biöt khi tham gia nhiòu h n vµo nghiªn cøu hiön trêng Ó cã th«ng tin vµ sè liöu chêt lîng, ng tin cëy. 3. ChiÕn lîc lëp kõ ho¹ch vµ nh gi Mét khýa c¹nh quan träng trong SFSP lµ khuyõn khých c c èi t c lëp kõ ho¹ch hîp lý vµ thùc tõ, Æc biöt dùa vµo nh ng nguån lùc s½n cã. Nãi chung viöc lëp kõ ho¹ch Òu cã sù tham gia vµ theo tr nh tù. KÕt qu lµ "kióu" PCD a ra dêng nh rêt phï hîp víi méi trêng v n hãa cña c c trêng ¹i häc ViÖt Nam. y cã thó lµ mét trong nh ng lý do quan träng nhêt lý gi i t¹i sao PCD sï tiõp tôc îc p dông vµ ph t trión thµnh c«ng trong nh ng n m tíi. C c ho¹t éng PCD s¾p tíi cña SFSP RÊt khã m b o tiõp tôc cã hç trî tõ bªn ngoµi, nhng dêng nh SFSP sï vén hç trî ph t trión gi o dôc vµ µo t¹o LN t¹i ViÖt Nam vµ PCD vén sï lµ mét ph ng ph p tiõp cën quan träng. Mét sè tæ chøc ë «ng Nam còng rêt quan t m tíi p dông PCD, Trung Quèc vµ Campuchia thùc hiön nh ng bíc Çu tiªn. C c mçi liªn kõt chæt chï víi Trung t m µo t¹o LN céng ång khu vùc (RECOFTC) vµ M¹ng líi Gi o dôc N«ng L m kõt hîp «ng Nam (SEANAFE) Æc biöt h u Ých trong viöc thiõt lëp c c mèi liªn kõt khu vùc. Träng t m cña c c ho¹t éng trong kõ ho¹ch 2001-2002 vén lµ ë ViÖt Nam. Díi y lµ c c sù kiön PCD tiªu bióu nh t (cha kó rêt nhiòu ho¹t éng kh c do c c èi t c thùc hiön):
Page 6 of 7 M«t ho¹t éng KÕt qu mong îi 1. Héi th o nh gi ba m«n häc Thèng nhêt nh ng chønh söa cho ba m«n häc Dù th o c c nguyªn t¾c/tiªu chý vµ c c chø sè lµm c së cho hö thèng gi m s t vµ nh gi gi o dôc Thèng nhêt chiõn lîc c i tiõn viöc p dông ph ng ph p gi ng d¹y lêy häc viªn lµm trung t m 2. X y dùng hö thèng gi m s t vµ nh gi GD& T C c trêng kióm nghiöm dù th o lçn mét hö thèng gi m s t nh gi 3. Ph ng ph p gi ng d¹y lêy häc viªn lµm trung t m Gi ng viªn c c khoa LN ph t trión vµ p dông ph ng ph p gi ng d¹y lêy häc viªn lµm trung t m vµ c c ph ng ph p tiõp cën häc tëp dùa vµo c c vên Ò èi víi líp «ng vµ Ýt häc viªn. 4. Biªn tëp, chønh söa ba tëp bµi gi ng ChØnh söa 3 tëp bµi gi ng theo ý kiõn nhën xðt trong qu tr nh nh gi C i tiõn tr nh bµy, kõt hîp víi minh ho¹ 5. Héi th o tiõp tôc hîp t c ph t trión ba m«n häc míi, vµ theo dâi ph t trión ch ng tr nh gi ng d¹y Thèng nhêt khung ch ng tr nh chi tiõt cho ba m«n häc míi ChuÈn bþ chi tiõt néi dung chýnh X c Þnh tµi liöu häc tëp vµ gi ng d¹y, thèng nhêt c c dù th o Çu tiªn nh trªn 6. Héi th o vò m¹ng líi µo t¹o LNXH th o luën vò: HÖ thèng gi m s t vµ nh gi ThiÕt lëp m¹ng líi µo t¹o LNXH M¹ng líi Þa ph ng ChuÈn bþ héi th o lan réng PCD, 2002 Chia sî nh ng ph t hiön trong ît Çu thö nghiöm hö thèng gi m s t vµ nh gi HÖ thèng gi m s t nh gi îc c c trêng chønh söa vµ thèng nhêt C c thµnh viªn tham gia thèng nhêt kh i niöm ban Çu cña m¹ng líi µo t¹o LNXH Mçi trêng ph c th o kh i niöm Çu tiªn vò m¹ng líi Þa ph ng, bao gåm ph n tých c c bªn liªn quan Dù th o Ò xuêt cho Héi th o lan réng PCD 7. Héi th o nh gi PCD hµng n m nh gi qu tr nh vµ s n phèm PCD trong n m 2001 Thèng nhêt kõ ho¹ch hµnh éng PCD n m 2002 LËp kõ ho¹ch tæ chøc héi th o viõt bµi gi ng vµ tµi liöu häc tëp
Page 7 of 7 8. Héi th o viõt XuÊt b n 3 tëp bµi gi ng chêt lîng tèt, trong ã phçn néi dung, minh ho¹ vµ tr nh bµy îc chønh söa 9. Héi th o lan réng PCD Kinh nghiöm PCD cña SFSP îc chia sî víi c c éc gi ë ViÖt Nam vµ trong khu vùc S n phèm th«ng tin (sï xuêt b n) 10. Héi th o nh gi PCD hµng n m Xem xðt qu tr nh vµ c c s n phèm PCD trong n m 2002/SFSP - giai o¹n 2 Thèng nhêt kõ ho¹ch hµnh éng PCD trong n m 2002 (nõu îc yªu cçu) Tµi liöu tham kh o Æng Kim Vui, inh øc ThuËn, Hoµng H u C i vµ P. Taylor ( ang xuêt b n), nghiªn cøu trêng hîp vò ph t trión vµ chønh söa CTGD LNXH cã sù tham gia ë ViÖt Nam. Rome: FAO Bé NN & PTNT (2000), ChiÕn lîc ph t trión LN giai o¹n 2001-2010. Dù th o lçn ba. Hµ Néi. Bé GD & T (1999), Bé luët gi o dôc cña níc CHXHCN ViÖt Nam, Hµ Néi Bé GD & T (2000), NghÞ Þnh ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 30/8/2000 quy nh vµ híng dén thùc hiön mét sè iòu kho n trong LuËt gi o dôc Ch ng tr nh hç trî LNXH (1997), V n kiön dù n (1997-2000), Hµ Néi Taylor, P. (2000) C i tiõn gi o dôc LN th«ng qua ph t trión PCD. Nghiªn cøu trêng hîp ë ViÖt Nam. T¹p chý khuyõn n«ng l m vµ Gi o dôc, tëp 7, sè 2, 11/2000, trang 93-104 Taylor, P. (2000), C c tiòn å míi, c c ch ng tr nh míi. Nghiªn cøu trêng hîp vò PCD trong gi o dôc l m nghiöp t¹i ViÖt Nam. Tµi liöu Héi th o æi míi häc tëp vµ gi o dôc LN. Sa Pa, ViÖt Nam, 16-19/4/2000.