Héi th o ph n nh rót kinh nghiöm cho c n bé khuyõn l m x Tµi liöu kho häc B n th o lçn 1 S n La, th ng 7, 2002
Chia sî trong x cña b¹n (1) Môc tiªu Vµo cuèi phçn nµy häc viªn cã thó... cã ñ tù tin Ó chia sî kinh nghiöm vµ nh ng bµi häc thu îc tõ c«ng viöc cña m nh VËt liöu 1. ViÕt 4 c u hái lªn giêy Ao Thêi gian 30 phót C c b íc 1. Tr íc khi b¾t Çu phçn nµy, gi i thých r»ng chóng ta sï häc hái lén nhau. Nh ng tr íc khi chóng ta häc hái lén nhau chóng ta cçn thiõt lëp mét bçu kh«ng khý th n thiön Ó khuyõn khých mäi ng êi cïng chia sî kinh nghiöm. 2. Ó x y dùng sù tù tin vµ gióp mäi ng êi biõt vò c«ng viöc cña nhau, chóng ta sï sö dông mét kü thuët gäi lµ trß ch i hai b nh xe (chóng ta t¹m gäi lµ trß ch i hai b nh xe vui nhén, n gi n chø Ó thu hót sù chó ý cña häc viªn). 3. C c häc viªn îc chia thµnh 2 nhãm, mçi nhãm cã kh«ng qu 10 thµnh viªn, vµ 2 nhãm ph i cã sè thµnh viªn b»ng nhau. Mét nhãm sï ngåi ë vßng trßn bªn trong vµ h íng mæt ra bªn ngoµi. Nhãm cßn l¹i ngåi ë vßng trßn bªn ngoµi vµ h íng mæt vµo bªn trong vßng trßn do ã mçi häc viªn ë vßng trßn bªn trong ngåi èi diön víi b¹n cña m nh ngåi ë vßng trßn bªn ngoµi. ë gi a 2 vßng trßn nµy nªn Ó mét kho ng trèng nhên Þnh Ó häc viªn cã thó di chuyón. 4. Ng êi hç trî sï a ra mét sè c u hái vµ yªu cçu häc viªn th o luën víi b¹n cña m nh. Sau mét hoæc hai phót, ng êi hç trî yªu cçu häc viªn æi chç cho nhau. iòu nµy sï gióp häc viªn cã thó th o luën îc víi nhiòu ng êi h n vò cïng mét chñ Ò. Sau ã ng êi hç trî a ra c u hái míi. 5. Sau mçi mét c u hái îc a ra, ng êi hç trî dµnh kho ng 1-2 phót Ó th o luën. B¹n h y kó cho b¹n cña b¹n vò x cña m nh Trong x cña b¹n cã bao nhiªu d n téc? Thùc tr¹ng rõng cña x b¹n nh thõ nµo? T¹i sao? B¹n cã gæp khã kh n khi qu n lý rõng cña x m nh kh«ng? 6. Ng êi hç trî kõt luën lµ nh vëy b y giê chóng ta hióu biõt thªm vò nhau vµ hi väng r»ng iòu nµy sï gióp chóng ta häc hái h n n a Ó n ng cao chêt l îng c«ng viöc cña m nh. B nh luën 1. a ra nh ng c u hái liªn quan Õn m«i tr êng lµm viöc, c«ng t c cña häc viªn, nh ng sù viöc, sù vët quen thuéc mµ c c häc viªn Òu biõt. 2. Ng êi gi ng viªn ph i m b o r»ng häc viªn ph i thay æi b¹n th o luën cña m nh vµ mét häc viªn îc th o luën víi têt c c c häc viªn kh c trong líp. 3. Ng êi gi ng viªn nªn dµnh kho ng 2-3 phót cho mçi c u hái, nh vëy sï khuyõn khých c c häc viªn chia sî nhanh ý kiõn, quan ióm cña m nh.
H íng dén thùc hµnh bµi tëp hai b nh xe Tham kh o C ch tiõn hµnh 1. Häc viªn sï îc chia thµnh 2 nhãm, mçi nhãm cã kh«ng qu 10 thµnh viªn, vµ c hai nhãm ph i cã sè thµnh viªn b»ng nhau. Mét nhãm sï ngåi ë vßng trßn bªn trong vµ h íng mæt ra bªn ngoµi. Nhãm cßn l¹i sï ngåi ë vßng trßn bªn ngoµi vµ mæt h íng vµo bªn trong. ë gi a 2 vßng trßn cã mét kho ng trèng Ó häc viªn cã thó di chuyón. Nh vëy mäi häc viªn Òu cã b¹n Ó th o luën. 2. Ng êi hç trî sï a ra mét nhiöm vô hoæc mét c u hái cho häc viªn vµ yªu cçu hä th o luën víi b¹n cña m nh. Sau kho ng 1-2 phót, ng êi hç trî sï yªu cçu häc viªn chuyón æi vþ trý cho nhau trong vßng trßn. iòu nµy sï gióp häc viªn th o luën cïng c c chñ Ò víi nhiòu ng êi kh c nhau thay v lµ th o luën víi 1 ng êi. TiÕp theo a ra c u hái míi. 3. Sau khi a ra c u hái, ng êi hç trî dµnh kho ng 1-2 phót Ó häc viªn th o luën. KÜ thuët nµy cã thó îc sö dông Ó gi i quyõt vên Ò, gióp gîi nhí nh ng g mµ häc viªn häc îc tõ kho häc, hä c gi m s t vµ nh gi qu tr nh.
Ph n nh rót kinh nghiöm cña c n bé khuyõn l m x (2) Môc tiªu Vµo cuèi phçn häc häc viªn... Chia sî bµi häc, kinh nghiöm thu îc khi lµm c n bé khuyõn l m x Chia sî nh ng th ch thøc, khã kh n vµ Ò xuêt nh»m n ng cao vai trß cña hä VËt liöu 1. ViÕt c u hái lªn giêy Ao 2. B ng bióu vµ ghi chó thêi gian 1.5 giê C c b íc 1. Gi i thých r»ng sau mét thêi gian chóng ta lµm c n bé khuyõn l m x y lµ thêi ióm thých hîp Ó ph n nh, rót kinh nghiöm nh ng g chóng ta lµm hoæc häc îc tõ thùc tõ. PhÇn nµy sï cho phðp têt c chóng ta chia sî vµ häc hái lén nhau. Mét sè trong sè chóng ta cã thó cã nhiòu kinh nghiöm h n nh ng quan träng lµ chóng ta sï häc hái lén nhau. 2. KiÓm tra xem liöu c c häc viªn cã biõt trß ch i 'B t c ' kh«ng?, nõu kh«ng th ph i gi i thých c ch ch i. 3. Yªu cçu mét sè ng êi xung phong lµm méu øng trong vßng trßn vµ ãng vai c, chø Ó l¹i mét ghõ trèng Ó cho ng êi ãng vai c t¹m thêi. Mêi têt c c th o luën vò chñ Ò sau. Dµnh kho ng 10 phót cho mçi vßng th o luën. Ng êi hç trî sï ghi l¹i nh ng néi dung th o luën chýnh lªn trªn giêy khæ lín Ao Ó mäi ng êi cïng xem. 4. Nh ng c u hái gîi ý nh sau: B nh luën B¹n nhí nh ng néi dung nµo cña b n ph n c«ng nhiöm vô cho c n bé khuyõn l m x? Nh ng viöc g b¹n lµm ë cêp th«n b n? Lµ c n bé khuyõn l m x khi thùc hiön c«ng viöc cña m nh cã nh ng c«ng viöc g b¹n c m thêy dô thùc hiön nhêt? T¹i sao? Lµ c n bé khuyõn l m x khi thùc hiön c«ng viöc cña m nh cã nh ng c«ng viöc g b¹n c m thêy khã thùc hiön nhêt? T¹i sao? B¹n gæp khã kh n g khi th o luën víi ng êi d n? B¹n cã cçn sù hç trî vµ b¹n cã thó nhën îc sù hç trî tõ u? B¹n thu îc nh ng bµi häc g khi lµm c n bé khuyõn l m x? B¹n cçn µo t¹o hoæc gióp ì trong lünh vùc nµo? 5. Tãm t¾t nh ng ióm chýnh vµ nh¾c l¹i r»ng trong héi th o lçn nµy chø gi i quyõt îc mét sè vên Ò mµ th«i.
H íng dén th o luën vò trß ch i b t c Tham kh o Th o luën vò trß ch i b t c lµ g? Tõ "b t c " lµ c ch xõp s¾p ghõ thµnh 2 vßng trßn nh h nh bªn). Ng êi ngåi bªn trong vßng trßn trong ãng vai trß lµ c, nh ng ng êi nµy îc phðp nãi, th o luën vµ chia sî. Ng êi ngåi bªn ngoµi vßng trßn ngoµi chø quan s t vµ l¾ng nghe th o luën cña 'c '. Th«ng th êng cã kho ng 1 Õn 2 ghõ trèng Ó cho ng êi quan s t tõ bªn ngoµi nh y vµo 'b t c ' a ra mét c u hái hoæc b nh luën vµo cuéc th o luën ang tiõp diôn. Anh ta hay chþ ta kh«ng ph i lµ c thët, anh ta hay chþ ta sï ph i nh y ra bªn ngoµi sau khi Æt c u hái. = ghõ cã c ngåi = ghõ trèng Ó ng êi quan s t bªn ngoµi nh y vµo = ghõ cã ng êi quan s t ngåi T¹i sao vµ khi nµo dïng trß ch i b t c khi tæ chøc th o luën toµn thó? èi víi nh ng th o luën mµ yªu cçu têt c c c häc viªn ph i tham gia, ng êi hç trî th êng rêt khã kióm so t îc qu tr nh. Nh ng ng êi hay ng îng nghþu, e thñn sï im læng trong khi nh ng ng êi nãi nhiòu l¹i kh«ng ý thøc îc r»ng hä ang nãi qu nhiòu vµ thèng trþ cuéc häp. Víi ph ng ph p trß ch i b t c, do c ch bè trý nh vëy, gióp häc viªn iòu chønh îc nh ng ãng gãp cña m nh theo c ch rêt kh«i hµi nh ng rêt hiöu qu. Ph ng ph p nµy rêt phï hîp víi nhiòu môc Ých kh c nhau, nh ng Æc biöt phï hîp khi ph n nh rót kinh nghiöm hoæc chia sî kinh nghiöm: trong qu tr nh chia sî kinh nghiöm thùc tõ hoæc gi i quyõt nh ng vên Ò cßn tån äng, hoæc n gi n lµ c ch gi m s t c c ho¹t éng h»ng ngµy. Lµm thõ nµo Ó chuèn bþ cho th o luën trß ch i b t c? 1. Tr íc khi chuèn bþ mét sè chñ Ò hoæc nh ng ý chýnh th o luën cho nh ng vßng c míi. 2. Gi i thých môc Ých cña th o luën tíi tõng häc viªn. Gi i thých t¹i sao b¹n l¹i sö dông ph ng ph p trß ch i b t c. Gi i thých ph ng ph p. 3. Mêi mäi ng êi øng dëy vµ xõp ghõ theo c ch mµ vßng trßn bªn trong (mét phçn ba hä c mét phçn t sè ghõ) vµ vßng trßn bªn ngoµi (toµn bé sè ghõ cßn l¹i), vµ c hai vßng èi diön víi nhau. 4. Mêi (v mét lý do nµo ã cã thó lùa chän tr íc) nh ng ng êi sï ãng vai "c " vµ ngåi vµo vßng trßn bªn trong, nªn dµnh Ýt nhêt mét ghõ trèng. 5. Mêi nh ng häc viªn kh c ngåi ë vßng trßn bªn ngoµi.
Lµm thõ nµo Ó h íng dén th o luën trß ch i b t c? 1. Giíi thiöu chñ Ò, c u hái hoæc vên Ò cçn th o luën Çu tiªn vµ yªu cçu th o luën vò vên Ò nµy (b¹n còng cã thó yªu cçu mét häc viªn xung phong viõt nh ng ióm th o luën quan träng nhêt) 2. Yªu cçu mäi ng êi ngåi ë vßng trßn bªn ngoµi kh«ng îc nãi, nõu hä muèn nãi th hä ph i nh y vµo vßng trßn bªn trong vµ ngåi ë chiõc ghõ cßn Ó trèng vµ a ra ý kiõn cña m nh. Khi muèn a ra lêi b nh luën hay ãng gãp ý kiõn, häc viªn ph i ngåi vµo chiõc ghõ Ó trèng, vµ nh y ra khái ghõ ngay sau khi hä tr nh bµy xong ý kiõn cña m nh Ó dµnh ghõ trèng cho häc viªn kh c muèn nh y vµo chia sî. (lµ ng êi hç trî, b¹n cã thó ngåi ë vßng trßn bªn ngoµi hoæc trë thµnh c nõu nh b¹n c m thêy cuéc th o luën cçn cã h íng dén, nãi c ch kh c b¹n cã thó trë thµnh c vµo nh ng thêi ióm quan träng nhêt) 3. Thay æi c (häc viªn) mçi khi b¹n thay æi chñ Ò th o luën Ó m b o r»ng têt c c c häc viªn Òu cã c héi trë thµnh "c ". 4. KÕt thóc trß ch i b»ng c ch tãm t¾t nh ng ióm chýnh võa th o luën.
Qu tr nh ra quyõt Þnh cã sù tham gia (3) Môc tiªu Vµo cuèi phçn häc häc viªn... cã thó vï vµ gi i thých m«h nh h nh thang cña qu tr nh ra quyõt Þnh cã sù tham gia cã thó gi i thých t¹i sao ng êi hç trî l¹i cçn biõt vò nh ng nh n tè nµy VËt liöu 1. GiÊy Ao vµ tranh vï 2. Tê r i ph t tay Thêi gian 45 phót C c b íc 1. Giíi thiöu phçn häc b»ng c ch nãi víi häc viªn r»ng chóng ta sï xem xðt qu tr nh ra quyõt Þnh cã sù tham gia nh thõ nµo. 2. Gi i thých lµ chóng ta sï b¾t Çu phçn häc nµy víi trß ch i ãng vai vµ c c häc viªn ph i quan s t mét c ch cèn thën. 3. Nh ng ng êi hç trî ch i trß ch i ãng vai "B¹n muèn trång loµi c y nµo?" trong kho ng 10 phót. 4. Sau trß ch i ãng kþch, ng êi h íng dén gióp häc viªn ph n nh l¹i b»ng c ch Æt nh ng c u hái nh lµ: ChuyÖn g diôn ra? ChuyÖn g sï diôn ra tiõp theo? Trong nhãm hä th o luën vò bao nhiªu ý kiõn kh c nhau? cã nh ng bêt ång quan ióm g vµ nh ng bêt ång nµy îc gi i quyõt nh thõ nµo? QuyÕt Þnh îc a ra nh thõ nµo? QuyÕt Þnh nµy lµ cña ai? Nhãm lµm thõ nµo mµ a ra îc quyõt Þnh? Trß ch i ãng vai cã liªn hö nh thõ nµo èi víi qu tr nh ra quyõt Þnh trong thùc tõ? 5. Dùa trªn sù ph n nh vò trß ch i ãng vai, gi i thých qu tr nh ra quyõt Þnh cã sù tham gia rêt phøc t¹p, vµ hiõm khi ¹t îc ngay. 6. Dïng nh ng bøc tranh chuèn bþ tr íc vµ vï h nh thoi lªn giêy Ao n i mµ mäi ng êi Òu cã thó nh n thêy vµ gi i thých tõng khu vùc kh c nhau cña h nh thoi. Ó cho h nh thoi nµy sèng éng b»ng c ch liªn hö tõng c nh diôn ra trong vë kþch. 7. Gi i thých lµ hiön nay häc viªn ang lµ c n bé khuyõn l m x, hä ph i tæ chøc rêt nhiòu cuéc häp chýnh thøc vµ kh«ng chýnh thøc. H y quan s t nh ng ho¹t éng cña nhãm khi hä tham gia nh ng cuéc häp nµy. 8. Ph t tê r i. B nh luën CÇn ph n vai cho trß ch i ãng kþch Ng êi gi ng viªn cçn lu«n lu«n liªn hö víi tranh vï h nh thoi Ó nhên m¹nh qu tr nh ra quyõt Þnh.
H nh thoi qu tr nh ra quyõt Þnh cã sù tham gia IÓm quyõt Þnh Tham gia Çy ñ HiÓu biõt lén nhau Gi i ph p toµn diön Chia sî tr ch nhiöm
KÜ n ng thóc Èy lµ g? (4) Môc tiªu VËt liöu Vµo cuèi phçn häc häc viªn... cã thó gi i thých nh ng nhën thøc kh c nhau vò kü n ng thóc Èy cã thó gi i thých kü n ng thóc Èy hç trî chia sî mét c ch cã hiöu qu trong nhãm nh thõ nµo 2. 3 tê giêy Ao cã c c th«ng iöp vò kü n ng thóc Èy kh c nhau g¾n ë c c gãc phßng. 3. Tê r i ph t tay Thêi gian 45 phót C c b íc 7. B¾t Çu phçn häc b»ng c ch gi i thých r»ng chóng ta cçn dµnh chót Ýt thêi gian Ó t m hióu xem kü n ng thóc Èy lµ g. Liªn hö l¹i víi h nh thoi qu tr nh quyõt Þnh cã sù tham gia. 8. D n 3 tê giêy Ao cã c c th«ng iöp vò kü n ng thóc Èy lªn t êng vµ äc to nh ng th«ng iöp nµy lªn. Mêi mäi ng êi Õn vµ øng ë Þnh nghüa mµ hä thých nhêt, dùa trªn kinh nghiöm cña hä vò kü n ng thóc Èy. 3 th«ng iöp vò kü n ng thóc Èy lµ: Gi m s t n«ng d n trong c«ng t c b o vö rõng TËp huên cho n«ng d n vò qu n lý b o vö rõng khi hä yªu cçu Gióp n«ng d n tù a ra nh ng quyõt Þnh liªn quan Õn qu n lý rõng 9. Yªu cçu häc viªn, nh ng ng êi chän chung mét th«ng iöp chia sî lý do t¹i sao hä l¹i chän th«ng iöp ã vµ nghü c ch tr nh bµy lý do cña hä víi ng êi kh c. 10. Sau kho ng 10 phót yªu cçu mét nhãm gi i thých lý do cña nhãm m nh cho c c nhãm kh c. NÕu lêi gi i thých kh«ng râ rµng th Ò nghþ häc viªn Æt mét sè c u hái Ò lµm râ lý do. TiÕp tôc mêi c c nhãm kh c tr nh bµy lêi gi i thých cña hä. 11. LÆp l¹i qu tr nh nµy víi c c nhãm kh c. 12. Tãm t¾t th o luën b»ng c ch gi i thých r»ng kü n ng thóc Èy thùc sù lµ mét kh i niöm rêt réng (" n gi n ho ") vµ kh i niöm nµy cã thó îc hióu theo nhiòu c ch kh c nhau tuú theo hoµn c nh thùc tõ. 13. Giíi thiöu kh i niöm vµ chøc n ng hç trî îc miªu t trong tê r i ph t tay vµ kõt nèi nã víi vai trß cña c n bé khuyõn l m x. 14. Tr nh bµy v¾n t¾t vò tê r i ph t tay nhên m¹nh kü n ng thóc Èy tèt sï khuyõn khých chia sî trong nhãm mét c ch cã hiöu qu. 15. Ph t tê r i. B nh luën Bøc tranh vï h nh thang d n lªn t êng Ó ng êi gi ng viªn cã thó dô dµng liªn hö.
Ng êi lín häc nh thõ nµo (5) Môc tiªu Vµo cuèi phçn häc häc viªn... sï x c Þnh nh ng nguyªn t¾c häc tëp chýnh cña ng êi lín tuæi dùa trªn nh ng kinh nghiöm häc tëp cña chýnh hä víi t c ch lµ ng êi lín VËt liöu 1. ViÕt trªn giêy Ao nh ng nguyªn t¾c häc tëp cña ng êi lín 2. Tê r i ph t tay Thêi gian 1 giê C c b íc 1. Giíi thiöu phçn nµy b»ng c ch nãi r»ng tr íc khi chóng ta häc vò kü n ng thóc Èy, tr íc hõt chóng ta cçn ph i hióu chóng ta - ng êi lín häc tëp nh thõ nµo. Chóng ta häc liªn tôc trong suèt cuéc êi cña chóng ta tõ khi sinh ra vµ trong suèt thêi gian tr ëng thµnh. Gi i thých r»ng phçn nµy sï tëp trung chñ yõu vµ c ch häc tëp cña ng êi lín, bëi v têt c chóng ta ph i lµm viöc víi ng êi lín. B nh luën 2. Yªu cçu häc viªn suy nghü vò nh ng c u hái sau y: Ng êi lín kh c víi trî con nh thõ nµo? Tr íc khi tr lêi c u hái nµy, gi ng gi i theo c ch "lý thuyõt " vò lµm thõ nµo Ó gi th ng b»ng qu bãng hoæc mét qu dõa b»ng «i ch n cña b¹n. Yªu cçu häc viªn thùc hµnh bµi tëp nµy vµ liªn hö l¹i víi c u hái. Môc Ých cña bµi tëp nµy lµ chø cho thêy ng êi lín häc tëp tèt nhêt th«ng qua kinh nghiöm hay "häc th«ng qua lµm". 3. Tãm t¾t nh ng nguyªn t¾c häc tëp chýnh cña ng êi lín: ng êi lín chø häc tèt trong m«i tr êng cã sù tham gia, ph n nh rót kinh nghiöm, tõ kinh nghiöm, t«n träng lén nhau, an toµn vµ tho i m i, vµ p øng îc nh ng nhu cçu tr íc m¾t. 4. Ph t tê r i
Giíi thiöu c c b íc thóc Èy 6) Môc tiªu VËt liöu Vµo cuèi phçn häc häc viªn... cã thó gi i thých mét lo¹i c c kü n ng mµ mét ng êi hç trî cçn cã nh»m thùc hiön chøc n ng nhiöm vô mét c ch cã hiöu qu 1. Tranh minh ho¹ c y thóc Èy (kh«ng cã ch ) 2. Bèn tê giêy mçu cã ch 3. Tê r i ph t tay Thêi gian 30 phót C c b íc 1. Giíi thiöu phçn nµy b»ng c ch gi i thých r»ng khi chóng ta cã sù hióu biõt chung vò vai trß cña ng êi hç trî, chóng ta cçn tëp trung vµo nh ng kü n ng yªu cçu nh»m thùc hiön vai trß thóc Èy, hç trî. 2. Giíi thiöu vý dô vò "h i qu chýn trªn mét c y cao". Tr íc hõt, gi i thých tõng c i hép t îng tr ng cho c i g. Gi i thých r»ng tõng c i hép t îng tr ng cho nh ng kü n ng cã thó îc nhãm hoæc thó hiön d íi d¹ng c c hép c«ng cô dïng Ó ¹t îc môc tiªu mong muèn (qu chýn) vµ a ra vý dô vò tõng hép c«ng cô. 3. Gi i thých r»ng kho häc nµy cã thó kh«ng Ò cëp tíi têt c c c kü n ng mµ chóng t«i chø chän mét sè kü n ng mµ chóng ta cho lµ quan träng nhêt vµ thých hîp nhêt Ó thùc hµnh t¹i héi th o lçn nµy. B nh luën
KÜ n ng l¾ng nghe (7) Môc tiªu VËt liöu Vµo cuèi phçn häc häc viªn: cã thó gi i thých sù kh c biöt gi a l¾ng nghe vµ nghe thêy cã thó nªu ra nh ng viöc nªn lµm vµ nh ng viöc kh«ng nªn lµm khi l¾ng nghe víi t c ch lµ gi ng viªn Tê r i ph t tay Thêi gian 30 phót C c b íc 1. Giíi thiöu môc tiªu. Gi i thých r»ng l¾ng nghe lµ mét kü n ng c b n nhêt èi víi bêt k ng êi gi ng viªn nµo bëi v kh«ng mét kü n ng hç trî, thóc Èy kh c nµo l¹i cã thó thùc hiön mµ kh«ng cã kü n ng l¾ng nghe. 2. Yªu cçu häc viªn kh«ng ghi chðp g c trong khi ch i trß ch i sau. KÓ chuyön to râ rµng (kh«ng ph t c u chuyön cho tõng häc viªn): B¹n ang tæ chøc mét cuéc häp th«n b n t¹i héi tr êng uû ban x. Ban Çu cã 5 ng êi i vµo, sau ã cã thªm 3 ng êi n a Õn nh ng l¹i cã 2 rêi cuéc häp, tiõp theo ã cã 6 ng êi n a i vµo nh ng l¹i cã 5 ng êi v qu möt mái nªn i vò nhµ, vµ cuèi cïng th cã thªm 3 ng êi giµ Õn häp. VËy tªn cña ng êi ang tæ chøc cuéc häp th«n b n lµ g? C u tr lêi: chýnh lµ tªn cña b¹n! 3. Ph n nh nh ng sù kiön diôn ra sö dông nh ng c u hái sau y T¹i sao mäi ng êi kh«ng biõt c u tr lêi? (hióu nhçm ngay tõ ban Çu, bþ l¹c h íng, cã gi Þnh sai vò c u tr lêi) C u chuyön trªn cã liªn hö nh thõ nµo tíi kü n ng l¾ng nghe cña ng êi hç trî? (l¾ng nghe th«ng tin vµ nh ng quan ióm, ý kiõn Çu vµo cña häc viªn mµ kh«ng nh gi, so s nh, chó ý tíi ióm chýnh, nh n tè chung, tãm t¾t v.v.) 4. Gi i thých sù kh c biöt gi a l¾ng nghe vµ nghe thêy. 5. Yªu cçu häc viªn suy nghü vò nh ng iòu nªn lµm vµ kh«ng nªn lµm trong khi ang l¾ng nghe víi t c ch lµ c n bé khuyõn l m x vµ viõt lªn trªn giêy Ao. 6. Treo tê giêy Ao ã lªn vµ Ò nghþ mäi ng êi Õn xem vµ äc to nh ng tõ viõt trªn giêy. 7. Ph t tê r i ph t tay vµ gi i thých r»ng hä cã thó thùc hµnh kü n ng l¾ng nghe gçn nh liªn tôc trong suèt cuéc héi th o. B nh luën y lµ mét ho¹t éng khëi éng vµ cã thó dïng Ó minh häa nhanh cho ý kiõn r»ng l¾ng nghe kh«ng ph i dô dµng nh chóng ta th êng t ëng. VÝ dô nµy cho thêy chóng ta dô dµng l¹c vµo nh ng chi tiõt nh thõ nµo vµ quªn mêt ióm chýnh. Häc viªn sï ph i thùc hµnh kü n ng l¾ng nghe trong khi thùc hµnh nh ng kü n ng thóc Èy kh c.
Thùc hµnh kü n ng Æt c u hái (8a) Môc tiªu VËt liöu Vµo cuèi phçn häc häc viªn... cã thó gi i thých t¹i sao Æt óng c u hái lµ kü n ng c b n cña gi o dôc cho ng êi lín 1. GiÊy Ao 2. Tê r i ph t tay Thêi gian 1 giê C c b íc Æt c u hái 1. Giíi thiöu phçn häc b»ng c ch nãi r»ng Æt c u hái lµ mét c«ng cô thóc Èy rêt h u Ých trong qu tr nh ra quyõt Þnh cã sù tham gia. Gi i thých r»ng nõu chóng ta muèn ng êi d n häc, chóng ta víi t c ch lµ c n bé khuyõn l m x ph i cã kh n ng Æt óng c u hái theo óng c ch. 2. Ng êi hç trî diôn vë kþch "chän c y trång rõng" Ó minh häa cho ý t ëng khi nµo vµ t¹i sao ph i sö dông c c kióu c u hái kh c nhau. KÕt qu cña viöc Æt nh ng kióu c u hái kh c nhau nµy lµ g?. 3. LiÖt kª nh ng c u tr lêi tr íc c líp häc. Ph n nh têt c nh ng c u tr lêi îc a ra vµ nhãm c c c u tr lêi thµnh nh ng c u hái ãng vµ më. Tãm t¾t vµ gi i thých sù kh c biöt gi a c u hái ãng vµ c u hái më. Häc viªn sï hióu nh thõ nµo lµ c u hái ãng vµ nh thõ nµo lµ c u hái më. 4. Ph n nh c ch sö dông vµ nh ng kõt qu dù kiõn tõ viöc sö dông nh ng c u hái kh c nhau. 5. Mêi häc viªn lµm viöc theo cæp vµ thùc hµnh c ch Æt c u hái ãng vµ më (mçi cæp Æt 2 c u hái). 6. Mêi häc viªn a ra vý dô cho c 2 kióu c u hái. 7. Gi i thých r»ng ngoµi 2 kióu c u hái ãng vµ më cßn cã c c kióu c u hái kh c. Yªu cçu häc viªn suy nghü vò nh ng kióu c u hái kh c cã thó îc sö dông trong c«ng viöc. Th o luën vò mét sè u ióm vµ nh îc ióm cña tõng lo¹i c u hái vµ a ra nh ng vý dô (xem tê r i ph t tay). 8. Gi i thých r»ng mét môc Ých Æt c u hái lµ Ó th m dß th«ng tin vò mét c i g ã. Hái häc viªn xem hä hióu thõ nµo lµ c u hái th m dß? 9. Tãm t¾t vµ a ra vý dô vò c u hái th m dß vµ th o luën c ch sö dông kióu c u hái nµy. 10. Tãm t¾t nh ng ióm häc tëp chýnh vµ ph t tê r i ph t tay. B nh luën
Thùc hµnh kü n ng Æt c u hái (8b) C c b íc C u hái th m dß 1. Ph n nh c ch sö dông c u hái më vµ môc Ých cña viöc hái th m dß. 2. Ng êi hç trî ch i mét trß ch i b»ng c ch yªu cçu häc viªn x c Þnh vët îc dêu trong mét chiõc tói mµ ng êi hç trî mang theo b»ng c ch Æt nh ng c u hái më. 3. Ng êi hç trî ph i miªu t vët chøa trong tói b»ng c ch kh«ng a ra qu nhiòu chi tiõt trong mçi lçn tr lêi cña anh ta. Mçi c u tr lêi chø a ra nh ng gîi ý nhá mµ th«i. 4. Mäi c u hái vµ tr lêi cçn ph i îc viõt trªn giêy Ao vµ th o luën ngay vò (i) môc tiªu cña c u hái, (ii) th«ng tin thu îc vµ (iii) c u hái tiõp theo nµo sï îc Æt ra. 5. Hái häc viªn t¹i sao Æt c u hái th m dß l¹i lµ mét kü n ng quan träng trong c«ng t c khuyõn l m vµ nã sï îc sö dông khi nµo? B nh luën VËt Ó trong tói cho mäi ng êi o n nªn lµ mét vët mµ têt c c c häc viªn Òu quen thuéc nh mét c i chai, quyón s ch, c i l îc v.v.
Th«ng tin nhãm (9) Môc tiªu Vµo cuèi phçn häc häc viªn: cã thó gi i thých sù nhën thøc kh c nhau cã nh h ëng tíi c c quyõt Þnh nh thõ nµo cã thó gi i thých t¹i sao th«ng tin nhãm l¹i rêt quan träng VËt liöu ChuÈn bþ 3 hép îc thî vµ mét c i tói. 1) Mét hép trong suèt cã mét c i ch a kho îc cè Þnh b»ng b ng dýnh ( Ó nh n) 2) Mét c i hép bþ ôc thñng víi mét Ýt chì xanh îc gãi trong mét gãi gi ý ( Ó ngöi) 3) Mét c i hép mµu en cã mét c i chu«ng ë bªn trong ( Ó nghe) 4) Mét c i tui mµu en cã mét c i bót ë bªn trong ( Ó sê mã) Thêi gian 30 phót C c b íc 1. B¾t Çu phçn nµy b»ng c ch nãi r»ng khi lµm viöc trong nhãm chóng ta Òu ph i hióu r»ng c c thµnh viªn trong nhãm cã thó cã nh ng nhën thøc, c ch hióu kh c nhau vò cïng mét thø. B íc thùc hµnh tiõp theo sï cho phðp chóng ta hióu biõt vò tçm quan träng cña nhën thøc cña nhãm èi víi qu tr nh ra quyõt Þnh nh thõ nµo. 2. Mêi 4 ng êi xung phong lªn vµ yªu cçu mét ng êi trong sè hä chø xem, mét ng êi kh c chø nghe, mét ng êi kia chø sê mã vµo nh ng vët îc giêu ë trong 3 c i hép vµ tói ã. 3. Yªu cçu têt c 4 ng êi nµy viõt lªn têm thî tªn cña vët mµ hä nghü r»ng ang îc giêu trong nh ng c i hép ã. Cuèi cïng l«i c c vët giêu trong c c hép vµ tói ã ra cho mäi ng êi xem. 4. B¾t Çu th o luën víi nh ng c u hái sau: Nh ng c u tr lêi ã lµ g? T¹i sao t¹i sao chóng l¹i kh c nhau? Lµm thõ nµo Ó gióp mäi ng êi Òu îc th«ng tin Çy ñ vµ gièng nhau vò nh ng vët îc giêu trong hép vµ tói? Chóng ta cã thó häc îc g tõ bµi tëp nµy cho c«ng viöc khuyõn l m cña chóng ta? 5. Tõ ho¹t éng nµy cã thó kõt luën lµ chóng ta ph i l«i cuèn mäi ng êi tham gia ë têt c c c cêp trong c c ho¹t éng l m nghiöp céng ång activities. 6. Lµm râ nh ng c u hái cã liªn quan vµ ph n ph t tê r i. B nh luën
Lµm cho cuéc häp cña b¹n cã hiöu qu h n (10a) Môc tiªu VËt liöu Vµo cuèi phçn häc häc viªn... x c Þnh îc nh ng Æc ióm cña mét ch ng tr nh häp vµ qu tr nh häp kh«ng cã hiöu qu cã thó gi i thých îc nh ng phçn chýnh, néi dung quan träng khi thiõt kõ mét ch ng tr nh hoæc mét thêi gian bióu cho mét cuéc häp ph n biöt gi a chñ Ó vµ kõt qu cña ch ng tr nh häp 1. Æc ióm cña cuéc häp cã hiöu qu vµ kh«ng cã hiöu qu 2. GiÊy Ao 3. Tê r i ph t tay Thêi gian 1 giê 30 phót C c b íc PhÇn 1) 45 phót 1. Giíi thiöu phçn nµy b»ng c ch gi i thých r»ng chóng ta sï tëp trung vµo mét vai trß trung t m cña ng êi hç trî lµ vai trß h íng dén trong suèt qu tr nh diôn ra cuéc häp. PhÇn nµy sï tëp trung vµo viöc thiõt kõ mét cuéc häp vµ h íng dén qu tr nh häp. 2. Gi i thých r»ng chóng ta sï thùc hµnh mét bµi tëp trong ã häc viªn ph i liªn hö trùc tiõp víi nh ng kinh nghiöm mµ hä cã îc trong c c cuéc häp tr íc vµ ph n nh l¹i nh ng viöc mµ hä cho lµ tèt hoæc xêu. Yªu cçu häc viªn suy nghü, lµm viöc theo cæp th o luën vò nh ng Æc ióm cña mét cuéc häp cã hiöu qña hoæc kh«ng cã hiöu qu. 3. Mêi tõng cæp tr nh bµy suy nghü cña m nh vò cuéc häp cã hiöu qu vµ kh«ng cã hiöu qu. Ph n nh vò iòu g lµm cho cuéc häp cã hiöu qu hoæc kh«ng cã hiöu qu? T¹i sao? 4. Gi i thých r»ng sau khi têt c chóng ta Òu nhën ra nh ng Æc ióm tèt hoæc xêu cña cuéc häp th chóng ta sï tëp trung lµm thõ nµo Ó thiõt kõ mét qu tr nh häp vµ mét thêi gian bióu mang týnh kh thi, thùc tõ cho mét cuéc häp cã nh ng Æc ióm tèt mµ chóng ta võa míi nªu ra. 5. a ra mét sè gîi ý cho viöc tæ chøc mét cuéc häp cã hiöu qu
Lµm cho cuéc häp cña b¹n cã hiöu qu h n (10b) PhÇn 2) 45 phót 6. Hái häc viªn mét ch ng tr nh häp lµ g? vµ t¹i sao chóng ta ph i x y dùng ch ng tr nh häp (vý dô: Ó cuéc häp cã träng t m, Ó biõt thêi gian cho tõng chñ Ò th o luën, Ó biõt xem nh ng quyõt Þnh nµo cçn îc a ra v.v.). NhÊn m¹nh r»ng lëp kõ ho¹ch, hay ãng gãp cho ch ng tr nh häp lµ tr ch nhiöm chýnh cña ng êi hç trî vµ sï lµm cho cuéc häp cã hiöu qu h n. 7. Giíi thiöu ý kiõn sau y gåm 2 cét ghi nh ng Æc ióm lëp kõ ho¹ch ch ng tr nh tèt (xem tê r i ph t tay). Trong ã tr nh bµy mét lo¹t c c Æc ióm, ý kiõn th êng dén Õn sù hióu nhçm x y ra trong c c cuéc häp v ng êi n«ng d n kh«ng biõt môc tiªu mong îi mµ hä cçn ¹t îc. 8. Yªu cçu nhãm tëp trung vµ cét thø nhêt cña ch ng tr nh häp - lµm râ nh ng kõt qu mong muèn cña tõng chñ Ó. a ra mét vý dô (xem tê r i ph t tay). 9. Yªu cçu häc viªn chia nhãm vµ yªu cçu hä suy nghü vò mét chñ Ò cho mét cuéc häp nµo ã, trong cuéc häp ã cçn cã 3 kõt qu dù kiõn vµ ph i bè trý ch ng tr nh häp nh thõ nµo Ó ¹t îc kõt qu ã. 10. NhÊn m¹nh tíi tçm quan träng cña viöc ph n biöt gi a chñ Ò vµ kõt qu èi víi ng êi hç trî, bëi v iòu nµy sï gióp nhãm vµ ng êi hç trî biöt îc hä cïng mong îi iòu g khi cuéc häp kõt thóc. ång thêi nã cßn t¹o c héi cho ng êi hç trî thiõt kõ mét qu tr nh mang týnh kh thi vµ thùc tõ h n cho nhãm nh»m ¹t îc nh ng kõt qu mong muèn. 11. Ph n ph t tê r i. B nh luën * L u ý r»ng häc viªn sï th êng t¹o ra nh ng môc tiªu hoæc nh ng chñ Ò nhá thay v nh ng kõt qu cô thó v y chýnh lµ c i mµ hä quen lµm. ång thêi lµm râ r»ng c c kõt qu îc t¹o ra lµ thùc tõ vµ cã týnh kh thi vµ cô thó chø kh«ng ph i lµ môc tiªu chung chung cña dù n.
Mét sè Æc ióm cña cuéc häp cã hiöu qu vµ kh«ng cã hiöu qu Back up Cã sö dông nhiòu ph ng ph p cho phðp mäi ng êi tham gia Ch ng tr nh häp nhên m¹nh vµo nh ng ióm, vên Ò chýnh cçn th o luën Mét ¹i bióu ghi biªn b n vµ chia sî nh ng ý kiõn nµy vµo cuèi cuéc häp Cã mét ng êi gi m s t vò mæt thêi gian Ó cho cuéc häp diôn ra óng tiõn é ¹i bióu tham gia cuéc häp îc chuèn bþ kü cµng vò néi dung ¹i bióu biõt tr íc néi dung vµ nh ng kõt qu dù kiõn cña cuég häp Qui Þnh chung cña buæi häp îc mäi ng êi x y dùng vµ nhêt trý Mäi ng êi iòu biõt râ rµng vò nh ng quyõt Þnh sï îc a ra vµo cuèi cuéc häp vµ nh ng ho¹t éng sï tiõn hµnh tiõp theo Nh ng vên Ò a ra kh«ng cã trong ch ng tr nh häp sï îc ghi nhën vµ th o luën sau TÊt c c c ¹i bióu Òu biõt nhau vµ hióu râ rµng vai trß cña tõng ng êi trong cuéc häp Ch ng tr nh häp víi ph n bæ thêi gian îc chuèn bþ chi tiõt. Kh«ng cã ch ng tr nh häp îc chuèn bþ tr íc v ng êi hç trî cho r»ng iòu quan träng lµ cçn ph i cã týnh linh ho¹t Cuéc häp kh«ng cã kõt qu dù kiõn Cho r»ng lµ mäi ng êi Òu biõt nh ng c«ng viöc sï diôn ra trong cuéc häp Kh«ng cã nghø gi i lao Kh«ng cã c héi Ó a ra nh ng vên Ò kh«ng cã trong ch ng tr nh häp Dµnh rêt nhiòu thêi gian Ó th o luën nh ng vên Ò sï îc th o luën t¹i cuéc häp C c cuéc häp lu«n lu«n theo mét h nh thøc nhêt Þnh vµ chø cã mét sè ng êi lu«n lu«n ph t bióu Nh ng quyõt Þnh a ra vµ nh ng ho¹t éng tiõp theo lëp ra khi kõt thóc cuéc häp kh«ng râ rµng Cã sù nhçm lén, hióu lçm vò vai trß vµ tr ch nhiöm gi a c c ¹i bióu
Gi i quyõt víi n ng éng nhãm (11) Môc tiªu VËt liöu Vµo cuèi phçn häc häc viªn... cã thó gi i thých nh ng can thiöp cã thó khi lµm viöc víi mét sè thµnh viªn th êng g y khã kh n trong nhãm 1. Tê Ao minh ho¹ nh ng ng êi th êng g y khã kh n cho cuéc häp vµ nh ng can thiöp cã thó 2. Tê r i ph t tay Thêi gian 30 phót C c b íc 1. Giíi thiöu phçn häc, b»ng c ch gi i thých r»ng trong mét cuéc häp th«ng th êng sï cã mét sè kióu (lo¹i) ng êi tham gia. C n bé khuyõn l m x ph i hióu n ng éng nhãm vµ cã thó tën dông tèt t nh h nh Ó hoµn thµnh tèt nhiöm vô cña hä. Trong phçn nµy, chóng ta sï tëp trung vµo mét sè c ch c xö, th i é kh«ng tých cùc vµ do ã hä sï cã kinh nghiöm khi lµm viöc t¹i x. 2. a ra mét sè kióu ng êi mµ c n bé khuyõn l m x cã thó gæp ph i trong cuéc häp; Ò nghþ c c häc viªn suy nghü lµm c ch nµo Ó øng xö víi nh ng ng êi nµy. ViÕt nh ng hµnh éng cã thó p dông lªn trªn têm thî. B¹n cã thó nªu ra mét sè hµnh éng nõu nh nhãm gæp khã kh. 3. Th o luën toµn thó vò nh ng lo¹i ng êi kh c cã thó g y khã kh n trong cuéc häp. Vµ nh ng lo¹i ng êi tých cùc ãng gãp, hç trî cho cuéc häp? Lµm thó nµo Ó tranh thñ sù tých cùc cña hä? 4. Tãm t¾t vµ ph t tê r i. B nh luën