Bμi gi ng VËt lý ¹i c ng T c gi : PGS. TS ç Ngäc UÊn ViÖn VËt lý kü thuët Tr êng H B ch khoa Hμ néi
Ch ng 5 HiÖn t îngc øng iöntõ
1831 Faraday: Tõ th«ng qua ¹ch thay æi -> xuêt hiön dßng c øng trong ¹ch 1. C c Þnh luët vò hiön t îng c øng iön tõ 1.1.ThÝ nghiö Faraday: N N a na ch l¹i gçn h n hoæc xa h n B B Òu xuêt hiön dßng c øng. ChiÒu cña dßng lçn ng îc nhau. B C B C Na ch dõng l¹i dßng c øng =0.
1. Þnh luët Lenx Dßng iön c øng ph i cã chiòu sao cho tõ tr êng do nã sinh ra cã t c dông chèng l¹i nguyªn nh n sinh ra nã Qu n týnh cña ¹ch iön 1.3 Þnh luët c b n cña hiön t îng c øng iön tõ: dt -> dφ -> C C«ng cña tõ lùc t c n r dông lªn dßng c øng: Φ da= C dφ lμ C«ng c n
C«ng Ó dþch chuyón vßng d y: da =-da=- C dφ N ng l îng cña dßng c øng: dw=ε C C.dt -> ε C C.dt = - C dφ dφ ε = C dt Φ = 1V.1s=1Wb (vªbe) S c ønglu«nb»ngvògýatrþnh ng ng îc dêu víi tèc é biõn thiªn cña tõ th«ng göi qua ¹ch DÊu - lμ Æt to n häc cña L Lenx Φ ->0 trong Δt -> Φ = ε C Δt
Vªbe lμ tõ th«ng g y ra trong vßng d y dén bao quanh nã ét S C 1V khi tõ th«ng ã gi Òu ->0 trong 1 gi y 1.3. Nguyªn t¾c t¹o dßng iön xoay chiòu r r B ϕ = ωt + α gãc gi a n & B N B r n r ε C = Φ = dφ dt NBScos( ωt = + α ) NBSωsin( ωt + α ) ε = NBSω ε = ε sin( ωt + α ) ax C ax N lμ sè vßng cña khung d y
1.4. Dßng Fuc«Dßng xo y do tõ th«ng cña iön tr êng xoay chiòu T c h¹i: nãng y, tiªu tèn n ng l îng F =ε C /R ->T ng R (l áng)->gi Lîi: NÊu KL, H iön kõ, lß vi sãng.. ~ ~
. HiÖn t îngtùc.1. ThÝ nghiö N 1V N 1V L K N chøph ts ngë U 70V R M¹ch : Ìn s ng, tèi b nh th êng khi bët, t¾t K M¹ch : ãng K Ìn s ng K tõ tõ, ng¾t K -> N vôt s ng M¹ch M¹ch Gi i thých: BËt K,. => Φ qua L, => dßng tù c trong ¹ch chèng l¹i viöc => cuén L tých n ng l îng tõ.
Ng¾t K,, => Φ qua L => SuÊt iön éng tù c ε tc > 70 V xuêt hiön trongcuénd ylμ Ìn N vôt s ng. => dßng tù c trong ¹ch chèng l¹i viöc => cuén L gi i phãng n ng l îng tõ.
.. SuÊt iön éng tù c Tõ th«ng Φ do chýnh cuén L g y ra göi qua cuén d y cña L ε tc = ε = L tc dφ dt d dt Φ ~ Φ =L L hö sè tù c Trong ¹ch iön øng yªn & kh«ng thay æi h nh d¹ng S tù c tû lö nh ng tr i dêu víi tèc é biõn thiªn dßng iön trong ¹ch
HÖ sè tù c L Φ = =1->L=Φ HÖ sè tù c cña ét ¹ch lμ ¹i l îng VL cã gi trþ b»ng tõ th«ng do chýnh nã göi qua diön tých cña nã khi c êng é dßng trong ¹ch b»ng 1 v εtc ~L -> L lμ sè o øc é qu n týnh cña ¹ch iön 1 H = 1Wb 1A Henry lμ hö sè tù c cña ét ¹ch iön kýn khi cã dßng 1A ch¹y qua th sinh ra trong ch n kh«ng ét tõ th«ng 1Wb göi qua diön tých cña ¹ch ã
HÖ sè tù c cña ét èng d y: n,,s l n n B = μ0μn0 = μ0μ l n Φ = BnS = μ0μ S l S L = Φ l = μ 0 μ n l 1H=10 3 H=10 6 μh S 3. HiÖu øng bò Æt: Dßng cao tçn chø ch¹y trªn bò Æt cña d y dén
t i tc B r B r i tc Trong 1/4 chu k Çu dßng t ng, tõ th«ng qua d y dén t ng -> sinh dßng i tc cã chiòu sao cho tõ tr êng cña nã chèng l¹i -> BÒ Æt dßng t ng, trong Lâi dßng gi Trong 1/4 chu k tiõp gi, tõ th«ng qua d y gi -> sinh dßng i tc cã chiòu sao cho tõ tr êng cña nã chèng l¹i sù gi cña tõ th«ng dßng Æt gi ¹nh, lâi gi yõu h n B r
-> BÒ Æt dßng gi ¹nh h n, Lâi gi chë h n Dßng bò Æt îc t ng c êng, dßng lâi suygi : tçnsè10 5 Hz chø cßn dßng Æt (líp s u ). øng dông: T«i bò Æt, èng U~ dén sãng, d y nhiòu sîi
4. N ng l îng tõ tr êng L ε tc i ε K 1V ε + ε = Ri tc di ε L = Ri dt ãng K n¹p W εidt = L di dt t t Ng¾t K gi i phãng W idt + Ri dw=dw +dw nhþªt dw = Lidi dt
W = Lidi = 0 1 L MËt én ngl îng tõ tr êng: XÐt n ng l îng cña èng d y ϖ W V = = B n 1 L V 1 = μμ 0 ϖ = = BH = μ0μh l μ0μ W = ϖ dv = V = 1 B ls V 1 1 ( μμ 0 n S ) l BHdV = 1 1 μμ n 0 l