Microsoft Word - Phan II. Chuong 1 Nhung khai niem co ban.doc

Tài liệu tương tự
Microsoft Word - Phan II. Chuong 6 Thanh chiu luc phuc tap.doc

Microsoft Word - Phan II. Chuong 3 Trang thai ung suat - Cac thuyet ben.doc

Tiªu chuÈn Quèc tÕ

Mét c¸ch míi trong ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé c¬ së ë Hµ Giang

32 TCVN pdf

Microsoft Word - DLVN

76 TCVN pdf

ñy ban Kü thuËt ®iÖn Quèc tÕ

§µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé c¬ së ë B¾c Ninh

ICIC.LMT

CHƯƠNG 6 ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ IMC

50(601)IEC Uy ban kü thuët iön Quèc tõ (IEC) Ên phèm 50 (601) Tõ ng kü thuët iön Quèc tõ Ch ng 601 : Ph t, TruyÒn t i vµ Ph n phèi iön n

Microsoft Word - Quy dinh phong chong ma tuy _ban chinh_.doc

Microsoft Word - So

Bai 2-Tong quan ve cac Thiet ke NC thuong dung trong LS ppt

BiÓu sè 11

BO XUNG BC TC Q4 - MHC.xls

Microsoft Word - SFDP Song Da - VDP1 - guidelines vn, updated.rtf

S yÕu lý lÞch

Giá trị nguyên tố của đa thức bất khả quy

v n b n kü thuët o l êng viöt nam lvn 112 : 2002 ThiÕt bþ chuyón æi p suêt - Quy tr nh hiöu chuèn Pressure Transducer and Transmitter - Methods and me

GPRCMP001

Microsoft Word - NTP - Bien ban Dai hoi CD thuong nien 2011.doc

MATHVN.COM Dành cho học sinh THPT ióm A(- 3; 4), B(6; - 5), C(5; 7). a = ; b = ; c = Bµi 9. TÝnh gçn óng gi tr

Bệnh học ngoại - phụ khoa y học cổ truyền

§iÒu khon kÕt hîp vÒ bo hiÓm con ng­êi (KHCN- BV 98)

TiÕp cËn b­íc ®Çu nh©n khÈu vµ lao ®éng cña n«ng hé ng­êi kinh t¹i vïng ch©u thæ th¸i b×nh vµ vïng nói ®iÖn biªn lai ch©u

Nâng cao chất lượng đảng viên ở đảng bộ tỉnh phú thọ

chieu sang nhan tao.pdf

Ch­ng 6

Phô n÷ lµm c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc x· héi - Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n

Microsoft Word - Tu giac noi tiep.doc

PhÇn 9 - MÆt cÇu vµ hÖ mÆt cÇu

Bé gi¸o dôc ®µo t¹p - Bé Y tÕ

Së Gi o Dôc vµ µo T¹o kú thi häc sinh giái cêp tønh THANH ho N m häc: Ò chýnh thøc M«n thi: Þa Lý Sè b o danh Líp 12 - thpt... Ngµy thi 24/0

Bé gi o dôc vμ μo t¹o Æng thþ lanh (Chñ biªn) hoμng cao c ng - lª thþ tuyõt mai - trçn thþ minh ph ng TiÕng ViÖt 1 tëp mét s ch gi o viªn (T i b n lçn

untitled

Microsoft Word - Huong dan ke khai ho so va nop ho so 2018.DOC

Microsoft Word - noi qui lao dong

Microsoft Word - Business Park. Chuong 7. tr89-tr105.doc

Bé X©y dùng Céng hoµ x• héi chñ nghÜa ViÖt nam

Lêi nãi ®Çu

file://D:MRC964MI-docsSingleFile - PendingA17223BB696745B4

Ch­¬ng tr×nh khung gi¸o dôc ®¹i häc

Slide 1

CHƯƠNG 5 KẾ HOẠCH PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG

Lêi nãi ®Çu

Microsoft Word - BC SXKD 2011 & KH DHCDTN 2012 _chuyen Web_.doc

CÔNG TY CỔ PHẦN DỊCH VỤ XUẤT BẢN GIÁO DỤC HÀ NỘI 187B Giảng Võ Quận Đống Đa Thành phố Hà Nội Điện thoại : (04) (04) ; Fax : (04)

Dự thảo 24 tháng 8 năm 2004

Microsoft Word - TCVN doc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN HỘI ĐỒNG TUYỂN SINH SAU ĐẠI HỌC -----:----- ĐỀ THI TUYỂN SINH SAU ĐẠI HỌC THÁNG 5/2012 MÔN THI:

ThS

Microsoft Word - 5 de on tuyen sinh lop 10 _co dap an_

Microsoft Word - mau dang ky xet tuyen VLVH_2017.doc

ch13-bai tiet

Microsoft Word - 1-CFEW-Session-Material_V.doc

TCXDVN

Statement of Community ofConcerned Partners VIE.PDF

LuËt

Bé Gi o dôc vμ μo t o NguyÔn Quang Vinh (Tæng Chñ biªn) hoμng th s n (Chñ biªn) - nguyôn ph ng nga - tr nh th b ch ngäc (T i b n lçn thø m êi mét) Nhμ

Ch ng 1 Lý thuyõt bëc Brower (h u h¹n chiòu) 1.1 X y dùng bëc cña nh x¹ liªn tôc BËc cña mét nh x¹ liªn tôc f : Ω R n, trong ã Ω lµ mét tëp më, bþ chæ

Bµi ging cÇu thÐp

file://D:MRC964MI-docsA253E C7C47256D9C000B7F6BA253E

ChÊt l îng th«ng tin Thèng kª ë Þa ph ng Thùc tr¹ng vµ nh ng vên Ò Æt ra Hoµng TÊt Th¾ng (*) I - Thùc tr¹ng th«ng tin thèng kª ë Þa ph ng - cêp tønh -

Thèng kª tµi kho n quèc gia 60 n m x y dùng vµ ph t trión N gµy 06 th ng 5 n m 1946 Chñ tþch Hå ChÝ Minh ký s¾c lönh 61/SL thµnh lëp Bé Quèc d n Kinh

No tile

Microsoft Word - D.4.1 Huong dan PAEM.doc

Microsoft Word - SBVL-Slides_ch3_new.doc

file://Z:ProjectActive ProjectsMRC964DataMI-docsDoneECA

Microsoft Word RHC - BAO CAO THUONG NIEN NAM 2008.doc

Microsoft PowerPoint - Cay keo.ppt

Phần 1 CƠ SỞ VỀ SOLIDWORKS

Microsoft Word - D.4.3 Tai lieu giang vien.doc

S¸ch h­íng dÉn cho n«ng d©n miÒn nói

Microsoft Word - SKKN- Nguyen Thi Oanh - MN Ho Tung Mau.doc

Benh hoc lao

C«ng ty Cæ phçn TËp oµn th I hßa B o c o Tµi chýnh hîp nhêt Quý I (ch a îc kióm to n)

Môc lôc

Ch­¬ng tr×nh khung gi¸o dôc ®¹i häc

Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o

Microsoft Word - TCXDVN 239_05 Chi dan danh gia cuong do be tong cong trinh.doc

file://D:MRC964MI-docsA875B278D A9A0026D969A875B

. Tr êng ¹i häc n«ng L m TP.hcm Phßng µo T¹o Danh S ch Tèt NghiÖp Häc Kú3 - N m Häc Ch ng tr nh µo t¹o ngµnh C khý n«ng l m (DH08CK) KÌm Theo Qu

7.mdi

Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n

Microsoft Word - SKKN Ung dung Toan cho bai toán cuc tri Vat Li.doc

Danh sách khoá luận năm 2008 ngành QTKD.xls

Microsoft Word TCN doc

tcvn t I ª u c h u È n v I Ö t n a m TCVN 6770 : 2001 Ph ng tiön giao th«ng êng bé - G ng chiõu hëu m«t«vµ xe m y - yªu cçu vµ ph ng ph p thö trong c«

NHỮNG CÂU HỎI CÓ KHẢ NĂNG RA KHI KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG CÁC LỚP KỸ SƯ TƯ VẤN GIÁM SÁT Học viên phải trả lời bằng cách đánh dấu chọn ( x ) vào các dòng. T

G.NTH 1. C c kiõn thøc cçn n¾m 1.1. C c hö thøc c b n π + cos α + sin α = tg 2 α = ( α + kπ) 2 cos α 2 + tgα. cotgα = 1 (

Microsoft Word - CVDB_HaGiang_Vn.doc

Microsoft Word - bai giang phytoplasma.doc

KiÕn thøc c b n vò iön Bè côc cña ch ng Ch ng nµy gi i thých c c kiõn thøc c b n vò iön M«t Kh i niöm c b n M¾c song song & M¾c nèi tiõp M¹ch iön Chøc

PhÇn 1: lêi nãi ®Çu

PDFTiger

Microsoft Word - Bai 9 _xu ly chat thai__ban in _.doc

mammalpst.pub

Bản ghi:

PhÇn II. C häc vët r¾n biõn d¹ng Môc Ých cña phçn nμ nh»m trang bþ cho sinh viªn nh ng kiõn thøc c b n vò viöc týnh to n, thiõt kõ c c chi tiõt m, kõt cêu c«ng tr nh. Ch ng 1. h ng kh i niöm c b I. hiöm vô vμ èi t îng nghiªn cøu 1. hiöm vô TÝnh to n vò é bòn, é cøng vμ é æn Þnh cña c c bé phën c«ng tr nh hoæc c c chi tiõt m. Khi thiõt kõ c c bé phën c«ng tr nh hoæc c c chi tiõt m, ta ph i tho m n c c iòu kiön sau: - Chi tiõt kh«ng bþ ph háng ha m b o iòu kiön bòn. - é biõn d¹ng cña chi tiõt kh«ng v ît qu møc é cho phðp ha m b o iòu kiön cøng. - Chi tiõt lu«n gi îc h nh d ng ban Çu ha m b o iòu kiön æn Þnh.. èi t îng nghiªn cøu VËt r¾n biõn d¹ng: vò vët liöu lμ c c vët thó cã týnh μn håi tuöt èi, vò mæt h nh häc chñ Õu lμ c c thanh. goμi ra c c d¹ng kh c nh : têm, vá, èng dμ, Üa, v.v. Th«ng th êng xðt mét trong ba cêu h nh sau: Khèi: (h nh 1.1) TÊm vμ vá (h nh 1.) Thanh (h nh 1.3) Trôc thanh H nh 1.1 H nh 1. F - diön tých mæt c¾t ngang a) b) H nh 1.3 II. Mét sè gi thuõt c b n vò vët liöu 1. Gi thuõt vò sù liªn tôc, ång nhêt vμ ¼ng h íng D íi t c dông cña ngo¹i lùc mäi vët r¾n thùc Òu bþ biõn d¹ng, nghüa lμ biõn æi h nh d¹ng vμ kých th íc, ã lμ v ngo¹i lùc lμm tha æi vþ trý t ng èi vèn cã gi a c c ph n tö cêu t¹o nªn vët r¾n Ê. 51

TÝnh liªn tôc: vët r¾n îc gäi lμ liªn tôc nõu mçi ph n tè bð tuú ý cña nã Òu chøa v«sè chêt ióm sao cho trong vët thó kh«ng cã lç rçng. TÝnh ång nhêt cã nghüa lμ t¹i mäi ióm trong vët thó, vët liöu cã týnh chêt lý - ho nh nhau. TÝnh ¼ng h íng lμ týnh chêt c - lý cña vët liöu theo mäi ph ng Òu nh nhau.. Gi thuõt vò sù μn håi VËt r¾n îc gäi lμ μn håi (ha râ h n, μn håi tuöt èi) nõu cã kh n ng phôc håi hoμn toμn h nh d¹ng vμ kých th íc vèn cã sau khi ngo¹i lùc th«i t c dông, biõn d¹ng îc kh«i phôc hoμn toμn sau khi hõt ngo¹i lùc îc gäi lμ biõn d¹ng μn håi. VËt μn håi tuõn týnh lμ vët mμ biõn d¹ng lμ μn håi vμ tø lö bëc nhêt víi néi lùc. h ng vët μn håi kh c îc gäi lμ vët μn håi phi tuõn. 3. Gi thuõt vò biõn d¹ng vμ chuón vþ bð BiÕn d¹ng bð cã thó hióu lμ nã nhá Õn møc nh nh ng ¹i l îng v«cïng bð. ChuÓn vþ lμ rêt bð so víi kých th íc cña vët thó. Tõ gi thuõt nμ ta cã thó xem ióm Æt cña ngo¹i lùc lμ kh«ng tha æi khi vët thó bþ biõn d¹ng vμ ta cã thó viõt c c ph ng tr nh tünh vμ éng cña mét vët îc coi nh ë tr¹ng th i kh«ng biõn d¹ng. Còng tõ gi thuõt cho phðp p dông nguªn lý céng t c dông ha nguªn lý éc lëp t c dông èi víi vët chþu t c dông cña nhiòu hö t i träng kh c nhau. guªn lý céng t c dông ph t bióu nh sau: Mét vët ha mét hö μn håi khi chþu t c dông ång thêi cña nhiòu nguªn nh n kh c nhau th mét ¹i l îng (chuón vþ, øng suêt, biõn d¹ng) cña vët sï b»ng tæng c c ¹i l îng ã do tõng nguªn nh n riªng rï g ra. III. go¹i lùc vμ s å hãa kõt cêu 1. Kh i niöm ngo¹i lùc go¹i lùc bao gåm t i träng (tünh vμ éng) vμ c c ph n lùc liªn kõt. T i träng lμ ngo¹i lùc cã ph ng, chiòu, trþ sè, ióm Æt vμ týnh chêt biõt tr íc. Ph n lo¹i theo Æc ióm Æt lùc theo thêi gian ta cã t i träng tünh (trþ sè tha æi dçn dçn tõ 0 Õn mét gi trþ x c Þnh, sau ã kh«ng tha æi) vμ t i träng éng (cã trþ sè tha æi tõ kh«ng Õn gi trþ cuèi cïng hoæc 5

tha æi theo chu kú kh«ng cã gi trþ æn Þnh). T i träng éng g ra lùc qu n týnh, cßn t i träng tünh th coi lμ kh«ng. Ph n lo¹i t i träng theo h nh thøc t c dông: q 1 k/m P - Lùc tëp trung: lμ nh ng lùc t c dông t¹i mét ióm cña vët thó (lùc P trªn h nh 1.4). a) b - Lùc ph n bè theo chiòu dμi, bò mæt, thó tých: lùc t c dông theo chiòu dμi, bò mæt, t c q=q 1.b (k/m) P dông trong mäi ióm cña vët thó (h nh 1.4) - géu lùc tëp trung (m«men tëp trung) b) hoæc ph n bè (h nh 1.5).. Liªn kõt vμ ph n lùc liªn kõt Liªn kõt lμ nh ng iòu kiön h nh häc ha c) z dz q(z) P éng häc rμng buéc chuón vþ tù do cña vët a kh o s t. C c vët îc nèi víi vët kh o s t lμm l c n chë chuón vþ cña vët kh o s t gäi lμ vët H nh 1.4 g liªn kõt. T c dông t ng hç gi a vët kh o s t vμ vët g liªn kõt gäi lμ lùc liªn kõt. Lùc mμ vët g liªn kõt Æt vμo vët kh o s t gäi lμ ph n a) P M=P.a lùc liªn kõt. Ph n lùc liªn kõt cïng ph ng, tr i P chiòu víi chiòu chuón vþ bþ c n trë. C c liªn m (k/m ) kõt th êng gæp gåm liªn kõt gèi tùa (di éng, cè Þnh), gèi μn håi, liªn kõt ngμm cøng, ngμm b) tr ît, ngμm μn håi,... (h nh 1.6). a b Ph n lùc liªn kõt îc x c Þnh nhê c c ph ng tr nh c n b»ng tünh häc: H nh 1.5 Víi bμi to n ph¼ng ta cã a) X = 0, Y = 0, MO = 0 (x kh«ng song song víi, O lμ bêt kú) U = 0, M = 0, M = 0 (AB kh«ng vu«ng gãc víi trôc u) M = 0, M = 0, M = 0 (A, B, C kh«ng th¼ng hμng) b) A B c) A B C Víi bμi to n kh«ng gian: X = 0, Y = 0, Z= 0, m = 0, m = 0, m = 0 x z 3. S å ho kõt cêu H nh 1.7 lμ hai s å týnh îc rót ra tõ dçm thùc t ng øng, îc s å ho bëi mét êng trôc vμ c c liªn kõt. a 53

Liªn kõt gèi tùa di éng (liªn kõt n) Y Y S å hãa gèi tùa di éng (liªn kõt n) Liªn kõt gèi tùa cè Þnh (liªn kõt khíp) Y Y Z Z S å hãa gèi tùa cè Þnh (liªn kõt khíp) Liªn kõt ngμm ha liªn kõt hμn M Y Z Mét sè d¹ng liªn kõt kh c S å hãa liªn kõt ngμm ha hμn M M M ϕ M=kϕ R=k.Δ ngμm tr ît H nh 1.6 ngμm μn håi Gèi μn håi P 1 P P q A B a) b) H nh 1.7 54

IV. éi lùc vμ øng suêt 1. éi lùc PhÇn lùc t c dông t ng hç Ó chèng l¹i t c dông cña ngo¹i lùc gäi lμ néi lùc. Ph ng ph p mæt c¾t x c Þnh néi lùc. H nh 1.8 H nh 1.9 C c thμnh phçn néi lùc (h nh 1.10) vμ qu íc vò dêu (h nh 1.11): H nh 1.10 Lùc däc z ; lùc c¾t Q x, Q ; m«men uèn M x, M ; m«men xo¾n M z. z z > 0 z M x Q Q > 0 Q M x >0 M x M z >0 z z < 0 z Q Q < 0 Q M x M x <0 M x M z <0. øng suêt C êng é cña néi lùc t¹i mét ióm nμo ã trªn mæt c¾t îc gäi lμ øng suêt toμn phçn, ký hiöu p r (h nh 1.1). øng suêt trung b nh t¹i ióm M ký hiöu lμ: ur r ΔP ptb = Δ F H nh 1.11 p r H nh 1.1 ΔP r p r (1.1) 55

ur r ΔP øng suêt toμn phçn t¹i ióm M: p = lim [lùc/chiòudμi ΔF 0 Δ ] (1.) F Trong hö thèng n vþ quèc tõ (SI) n vþ øng suêt lμ 1 /m, n vþ nμ còng gäi lμ Pascal (Pa). goμi ra cßn phæ biõn mét sè n vþ øng suêt kh c vμ quan hö gi a c c n vþ nμ nh sau: 1 bar = 0,1 MPa = 1 da/cm = 1 kg/cm = 10 5 /m. 1 MPa = 1 M/m = 10 da/cm = 10 kg/cm = 10 6 /m. øng suêt toμn phçn p r ph n lμm hai thμnh phçn (h nh 1.1): øng suêt ph p, ký hiöu σ, øng suêt tiõp, ký hiöu τ : p = σ +τ (1.3) Cã thó ph n øng suêt p r thμnh ba phçn theo 3 trôc to¹ é lμ øng suêt ph p σ z vμ øng suêt tiõp τ zx, τ z (h nh 1.13). Trong Søc bòn vët liöu, ng êi ta th êng H nh 1.13 ha t ch ra tõ vët thó t¹i ióm ang xðt mét thó tých vët chêt cã kých th íc v«cïng bð, gäi lμ ph n tè thó tých. H nh d¹ng ph n tè îc chän phï hîp víi hö täa é dïng Ó týnh to n. Trong hö täa é Ò c c, ph n tè lμ h nh hép ch nhët cã c c mæt vu«ng gãc víi c c trôc täa é (h nh 1.14). C c thμnh phçn øng suêt îc ký hiöu theo c c ph ng cña hö trôc täa é. H nh 1.14 H nh 1.15 Qu íc dêu cña øng suêt: øng suêt ph p vμ tiõp thó hiön trªn ph n tè thó tých (h nh 1.14) Òu lμ øng suêt d ng. èi víi bμi to n ph¼ng, ta cã qu íc dêu cña øng suêt nh sau (h nh 1.15): øng suêt ph p îc coi lμ d ng nõu nã i ra khái mæt c¾t. 56

øng suêt tiõp îc coi lμ d ng nõu khi qua ph p tuõn ngoμi cña mæt c¾t cïng chiòu kim ång hå mμ chiòu cña nã trïng víi chiòu cña øng suêt tiõp. Quan hö gi a øng suêt vμ c c néi lùc cã hö thøc sau: Q = τ df;q = τ df; = σ df ; M = σ df; x zx z z z x z F F F F ( ) M = xσ df;m = xτ τ df (1.4) z z z zx F F IV. BiÕn d¹ng vμ chuón vþ 1. BiÕn d¹ng dμi vμ biõn d¹ng gãc Sù tha æi h nh d ng vμ kých th íc cña vët thó khi chþu t c dông cña ngo¹i lùc îc gäi chung lμ biõn d¹ng. BiÕn d¹ng îc ph n thμnh hai lo¹i: biõn d¹ng dμi (biõn d¹ng th¼ng) vμ biõn d¹ng gãc (biõn d¹ng tr ît). é tha æi chiòu dμi cña c c c¹nh ph n tè t ch ra nh trªn h nh 1.16 gäi lμ biõn d¹ng dμi. VÝ dô Δdx gäi lμ biõn d¹ng dμi tuöt èi cña c¹nh dx cña ph n tè (h nh 1.16a). Δdx ε x = lμ biõn d¹ng dμi t ng èi ha biõn d¹ng dμi tû èi cña c¹nh dx. dx é tha æi vò gãc cña c c gãc vu«ng cña ph n tè îc gäi lμ biõn d¹ng gãc. VÝ dô γ x lμ biõn d¹ng gãc cña gãc vu«ng trong mæt ph¼ng x (h nh 1.16b). BiÕn d¹ng c b n îc ph n lo¹i theo thμnh phçn néi lùc trªn hö trôc qu n týnh chýnh trung t m. a. KÐo (hoæc nðn) óng t m (h nh 1.17): HÖ néi lùc ë mæt c¾t ngang t ng ng víi mét lùc däc x dx dx dx+δdx a) b) H nh 1.16 r z γ x γ x x H nh 1.17 57

b. C¾t (ha tr ît) (h nh 1.18) HÖ néi lùc ë mæt c¾t ngang t ng ng víi mét lùc ngang Q r (hoæc Q r ). x c. Xo¾n (h nh 1.19). HÖ néi lùc ë mæt c¾t ngang t ng ng víi mét ngéu lùc cã m«men M z n»m trong mæt c¾t H nh 1.18 H nh 1.19 d. Uèn (h nh 1.0). Uèn thuçn tuý: HÖ néi lùc ë mæt c¾t ngang t ng ng víi mét ngéu lùc cã m«men M x (hoæc M ). Uèn ngang: Q, M x (Q x, M ) M x. ChuÓn vþ dμi vμ chuón vþ gãc H nh 1.0 é dêi tõ vþ trý cò sang vþ trý míi cña c c ióm trong vët thó bþ biõn d¹ng gäi lμ chuón vþ dμi. Gãc t¹o bëi hai vþ trý cò vμ míi cña mét o¹n th¼ng nμo ã trong vët thó biõn d¹ng gäi lμ chuón vþ gãc. H nh 1.1 Ch¼ng h¹n ta xðt mét vët thó bþ biõn d¹ng d íi t c dông cña c c ngo¹i lùc nh h nh 1.1. Gäi A vμ C lμ vþ trý sau khi biõn d¹ng cña hai ióm A vμ C trong vët thó. Khi ã ta cã AA lμ chuón vþ dμi cña ióm A, cßn gãc t¹o bëi AC vμ A C lμ chuón vþ gãc. 58

VI. Liªn hö vi ph n gi a néi lùc vμ ngo¹i lùc Ta nhën thê gi a c êng é t i träng ph n bè, lùc c¾t vμ m«men uèn sï cã mèi quan hö vi ph n nhêt Þnh. dz dz H nh 1. Thùc vë gi sö cho dçm chþu lùc bêt kú nh trªn h nh 1.a. XÐt c n b»ng cña o¹n thanh h nh 1.b: dz Q + P (Q + dq ) = 0; Mx + Qdz + M + P (Mx + dm x) = 0 dz Bá qua l îng v«cïng bð: Q dz vμ P so víi M x vμ M, ta rót ra iòu cçn nhën xðt: dq = P; dmx = M XÐt c n b»ng cña o¹n thanh h nh 1.c: dz Qq.dz (Q + dq ) = 0; Mx + Q.dz + qdz (Mx + dm x) = 0 dz Õu bá qua l îng v«cïng bð q, ta îc: dq dmx dm(z) dq (z) x = q(z); = Q dz dz ; = = q(z) dz dz (1.6) VË ¹o hμm cña lùc c¾t b»ng c êng é cña t i träng ph n bè theo chiòu dμi vμ ¹o hμm cña m«men uèn b»ng lùc c¾t. ã lμ sù liªn hö vi ph n gi a c êng é t i träng ph n bè, lùc c¾t vμ m«men uèn. VII. BiÓu å néi lùc BiÓu å néi lùc lμ bióu thþ sù biõn thiªn cña c c thμnh phçn néi lùc theo vþ trý cña c c mæt c¾t däc theo trôc thanh. Mét sè qu íc vò c c bióu å néi lùc èi víi bμi to n ph¼ng khi t i träng n»m trong mæt ph¼ng qua trôc thanh z, trªn mæt c¾t ngang cã ba 59

thμnh phçn néi lùc z, Q vμ M x. Víi thanh th¼ng ta cã: tung é d ng cña bióu å lùc däc z, ký hiöu ( z ) vμ lùc c¾t Q, ký hiöu (Q ) îc vï vò phýa trªn trôc hoμnh ( êng chuèn). BiÓu å m«men uèn M x, ký hiöu (M x ) vï vò phýa thí bþ c ng (M x >0), do ã tung é d ng cña M x îc vï xuèng phýa d íi êng chuèn. 1. Ó vï bióu å néi lùc cçn thùc hiön theo tr nh tù sau: X c Þnh c c thμnh phçn ph n lùc liªn kõt cçn thiõt Ph n o¹n vμ dïng ph ng ph p mæt c¾t x c Þnh c c thμnh phçn néi lùc trªn tõng o¹n thanh. Dùa vμo qu luët ph n bè tõng thμnh phçn néi lùc vï bióu å néi lùc cho tõng lo¹i néi lùc. KiÓm tra l¹i bióu å néi lùc. Ó vï nhanh vμ kióm tra bióu å néi lùc cçn: Dùa trªn c c nhën xðt vò b íc nh : T¹i mæt c¾t cã Æt lùc tëp trung, bióu å lùc c¾t cã b íc nh, trþ sè b íc nh b»ng trþ sè lùc tëp trung. T¹i mæt c¾t cã m«men tëp trung, bióu å m«men uèn cã b íc nh, trþ sè b íc nh b»ng trþ sè m«men tëp trung. Dùa trªn c c liªn hö vi ph n gi a ngo¹i lùc vμ néi lùc: Trªn o¹n thanh kh«ng cã lùc ph n bè (q = 0), bióu å lùc c¾t (Q ) lμ h»ng sè, m«men uèn (M x ) lμ êng bëc nhêt. Lùc ph n bè q=const Q bëc nhêt, M x lμ êng bëc hai. Õu trªn o¹n thanh mμ q(z) lμ a thøc bëc n Q lμ mét êng bëc (n+1) vμ M x lμ mét êng (n+). Trªn o¹n thanh cã q>0 (h íng lªn) th Q ång biõn, trªn o¹n thanh cã q<0 (h íng xuèng) th Q nghþch biõn. Trªn o¹n thanh cã Q >0 th M x ång biõn, trªn o¹n thanh cã Q <0 th M x nghþch biõn. T¹i mæt c¾t Q = 0, M x ¹t cùc trþ: + Cùc ¹i khi q < 0 (cã chiòu h íng xuèng q ) + Cùc tióu khi q > 0 (cã chiòu h íng lªn trªn q ) Dùa trªn týnh èi xøng vμ t c dông cña t i träng: BÒ lâm cña bióu å m«men uèn M x lu«n høng lê chiòu t c dông cña lùc ph n bè. Tr êng hîp hö cã kõt cêu èi xøng chþu t i träng èi xøng, bióu å M x sï èi xøng, bióu å Q sï ph n èi xøng qua trôc èi xøng cña hö. Õu kõt cêu èi xøng chþu t i träng ph n èi xøng th bióu å lùc c¾t èi xøng vμ bióu å m«men uèn ph n èi xøng. 60

3. VÝ dô minh ho¹ VÝ dô 1.1.: VÏ bióu å lùc däc cña mét thanh chþu lùc nh h nh 1.3a. Gi i Ó x c Þnh lùc däc z trªn mét mæt c¾t ngang nμo ã trªn thanh AB, ta p dông ph ng ph p mæt c¾t. 1. Ph n o¹n vμ x c Þnh lùc däc trong c c o¹n o¹n AC (h nh 11.3b): C¾t b»ng mæt c¾t 1-1, gi l¹i phçn tr i, råi thªm vμo mæt c¾t mét thμnh phçn lùc däc z 1. Tõ ph ng tr nh c n b»ng h nh chiõu Z = 0 cña phçn ang xðt ta cã: - P 1 = 0 z 1 z 1 = P 1 = 8 k z 1 > 0 chøng tá chiòu lùc däc gi Þnh h íng ra khái mæt c¾t lμ óng vμ gäi ã lμ lùc kðo. Õu lùc däc mang gi trþ m th lμ lùc nðn. o¹n CD (h nh 1.3c): Dïng mæt c¾t -, xðt phçn bªn tr i. Tõ ph ng tr nh c n b»ng h nh chiõu Z = 0 cña phçn ang xðt ta cã: z - P 1 + P = 0 z = P 1 - P = - k z < 0 chøng tá chiòu lùc däc ng îc víi chiòu gi Þnh h íng ra khái mæt c¾t vμ gäi ã lμ lùc nðn. o¹n DB nh trªn h nh 1.3d (0 z m): Dïng mæt c¾t 3-3, xðt phçn bªn ph i. Tõ ph ng tr nh c n b»ng h nh chiõu Z = 0 cña phçn ang xðt ta cã: z 3 - q.z + P 3 = 0 H nh 1.3 z 3 = q.z P 3 = 5z 1 (k) BiÓu thøc (c) lμ hμm bëc nhêt theo z, khi z = 0 th = th z 3 = - k.. VÏ bióu å lùc däc (h nh 1.3e) (a) (b) (c) z 3 = - 1 k, khi z 3. KiÓm tra l¹i bióu å: VÝ dô t¹i mæt c¾t A, C vμ B cã lùc tëp trung bióu å lùc däc cã b íc nh, gi trþ b íc nh b»ng lùc tëp trung. 61

VÝ dô 1..: VÏ bióu å m«men xo¾n cña thanh chþu lùc nh h nh 1.4a. Gi i 1. X c Þnh ph n lùc liªn kõt cçn thiõt: Bá qua ma s t ë trong æ ì th m«men ph i lùc qua quanh trôc z t¹i B vμ E sï b»ng kh«ng.. Ph n o¹n vμ x c Þnh m«men xo¾n: Chia thanh thμnh 4 o¹n AB, BC, CD vμ DE, sau ã lçn l ît x c Þnh m«men xo¾n trªn c c o¹n b»ng ph ng H nh 1.4 ph p mæt c¾t. o¹n AB (0 z 0,5m) nh trªn h nh1.4b: Dïng mæt c¾t 1-1, chän A lμm gèc, xðt phçn tr i: M + M = 0 M = M = 15km z 1 z 1 1 1 o¹n BC (0,5 z 1,5m) nh trªn h nh 1.4c: Dïng mæt c¾t -, chän A lμm gèc, xðt phçn tr i: M + M m(z 0,5) = 0 M = 5z 17,5 z 1 z o¹n CD (h nh 1.4d): dïng mæt c¾t 3-3, xðt phçn ph i: M M = 0 M = M = 10km z 3 z 3 3 3 o¹n DE: Mz 4 = 0 3. VÏ bióu å m«men xo¾n (h nh 1.4e). 4. KiÓm tra l¹i bióu å: VÝ dô o¹n BC cã m«men ph n bè b»ng h»ng sè th bióu å m«men xo¾n ph i lμ bëc nhêt. T¹i c c mæt c¾t A, C vμ D cã m«men tëp trung th bióu å m«men xo¾n ph i cã b íc nh, gi trþ b íc nh b»ng gi trþ m«men tëp trung. 6

VÝ dô 1.3.: VÏ bióu å néi lùc cña thanh chþu uèn (dçm) nh h nh 1.5. Gi i 1. X c Þnh c c thμnh phçn ph i lùc: Coi thanh tuöt èi cøng vμ xðt sù c n b»ng cña thanh d íi t c dông cña c c t i träng vμ ph n lùc: Z= Z = 0, A Y Y,5qa 3qa Y 0 = A + E = A E m =,5qa.a qa 3qa.4,5a + Y.6a = 0 ZA = 0, YA = 1,5qa YE = qa H nh 1.5. Ph n o¹n vμ x c Þnh néi lùc b»ng ph ng ph p mæt c¾t: Ta chia dçm thμnh 4 o¹n AB, BC, CD vμ DE a) o¹n AB (0 z a) nh h nh 1.5d, xðt c n b»ng cña phçn tr i: Y= 1,5qa+ Q = 0 Q = 1,5qa 1 m = M + 1,5qa.z= 0 M = 1,5qa.z O x x b) o¹n BC (a z a) nh h nh 1.5e, xðt c n b»ng ta cã: Y = 1,5qa,5qa + Q = 0 Q = qa mo = Mx + 1,5qa.z,5qa.(z a) = 0 Mx =,5qa + qaz c) o¹n CD (a z 3a) nh h nh 1.5f, xðt c n b»ng ta cã: 63

Y = 1,5qa,5qa + Q = 0 Q = qa 3 O x x m = M + 1,5qa.z,5qa.(z a) qa = 0 M = 1,5qa + qaz d) o¹n DE (0 z 3a) nh h nh 1.5g xðt c n b»ng ta cã: Y = Q + (6a z)q qa = 0 Q = qz + 4qa 4 m = M q(6a z) / + (6a z)qa = 0 M = qz / + 4qaz 6qa O x x H nh 1.5 3. VÏ c c bióu å néi lùc (xem h nh 1.5b, c). 64

B ng 1. BiÓu å néi lùc cña mét sè dçm n gi n 65