TÄI LIåU GIõI THIåU V HOÑT ßóNG HúP TÉC CûA PHÉP TÑI VIåT NAM HOÑT ßóNG CûA PHÉP TRONG LèNH V#C NGHI N C`U KHOA HñC ôviåt NAM
B n b o c o nµy do ng Bruno Paing, TÔy vi n HÓp t c (Khoa h c vµ C ng ngh, H c bêng) thuèc Trung t m V n h a vµ HÓp t c th c hi n, vìi s giûp ÆÏ còa c Annie Nguy n Ng c Thanh, ng Íi Æ Óc h c bêng Gi ß ng, vµ ng Íi Æ c lπi lµ TS Eric Castelli, Ph Gi m ÆËc Trung t m Nghi n c u QuËc t MICA vµ c Solange Delaporte, phù tr ch HÓp t c tπi Trung t m V n h a vµ HÓp t c Thi t k vµ in tntdesignvn@yahoo.com Quy n së 3-2004
LòI NïI ß U L nh v c nghi n c u khoa h c lµ mèt trong nh ng u ti n trong k hoπch hµnh ÆÈng ÆËi t c Ph p - Vi t. N Ìc Vi t Nam næm bæt vàn hèi vµ nhàn th c lói ch còa vi c tπo ra cho m nh mèt kh n ng khoa h c vµ c ng ngh Æ còng cë ch nh s ch c ng khai v ph t tri n. Th ng 6 n m 2003, HÈi nghfi Th Óng Æÿnh G8 Î Evian Æ nhæc lπi s c«n thi t ph i Òng hè s hóp t c khoa h c quëc t nhªm Æem khoa h c vµ c ng ngh phùc vù cho s ph t tri n b n v ng trong c c n Ìc Æang v n l n. Th ch th c còa s ph t tri n b n v ng lµm cho ti n bè kinh t vµ x hèi t ng hóp vìi s duy tr nh ng c n bªng lìn tr n hµnh tinh. Vi c lµm chò Æ Óc nh ng vàn hèi lìn còa th giìi kh ng th th c hi n Æ Óc n u kh ng thu Æ Óc nh ng tri th c mìi. VÀy n n vi c gi m bìt nghão Æ i, an ninh l ng th c vµ s c khoœ, s th ch ng vìi c c ph ng th c ti u thù vµ s n xu t, vi c p dùng khoa h c x hèi trong c c ch nh s ch ph t tri n, s gia t ng nghi n c u v c ng ngh vµ n ng l Óng, s b o tân t nh Æa dπng sinh h c lµ nh ng Æ tµi nghi n c u gæn li n vìi s ph t tri n b n v ng. N Ìc Vi t Nam Æ tπo ra nh ng c ng cù c«n thi t cho vi c x y d ng mèt n n nghi n c u khoa h c c hi u n ng: ch n c c phflng th nghi m tr ng Æi m, x y d ng Qu QuËc gia v nghi n c u, x c Æfinh c c Æ tµi nghi n c u khoa h c u ti n. N Ìc Ph p mong muën ÆÊi mìi s há tró cho vi c nghi n c u Î Vi t Nam bªng c ch huy ÆÈng c c ti m l c còa c c c sî nghi n c u còa Ph p Æ h ph t tri n vìi c c ÆËi t c Vi t Nam nh ng ki n th c khoa h c, kinh t vµ x hèi mµ khu v c y u c«u. Nghi n c u khoa h c Î Ph p mang mèt h nh nh t ch c c vµ ch t l Óng còa n Æ Óc thıa nhàn Î Vi t Nam, nhi u hoπt ÆÈng Æ ho c Æang Æ Óc ti n hµnh v ph t tri n b n v ng vµ giûp ÆÏ cho vi c nghi n c u khoa h c Î Vi t Nam. Vi c nghi n c u trong nh ng bè m n kh c nhau còa khoa h c v s sëng, kinh t, con ng Íi vµ x hèi, c ng ngh g p ph«n cho vi c th c hi n mèt s ph t tri n b n v ng. VÌi mong muën b o Æ m t nh hi u qu, ch nh s ch hóp t c khoa h c còa Ph p Î Vi t Nam khuy n kh ch c c nhµ nghi n c u lµm vi c trong s li n ngµnh vµ ngay tı lûc Æang nghi n c u Æ li n k t vìi c c ÆËi t c trong x hèi d n s c kh n ng sˆ dùng c c k t qu y. MÈt mùc ti u kh c còa ch nh s ch hóp t c khoa h c lµ Æ p ng c c nhu c«u v Ƶo tπo nguân nh n l c, n Ìc Vi t Nam th c s mong muën nhí s giûp ÆÏ còa n Ìc Ph p Æ hi n Æπi ho c ng cuèc nghi n c u khoa h c. Vi c giûp ÆÏ Æµo tπo c c nhµ nghi n c u Vi t Nam Æ Æ Óc ti n hµnh trong d n FSP ESPOIR trong y m h nh c c Tr Íng h c Khoa h c Î ß S n Æ Óc xem lµ mèt v dù trong vi c há tró c c cë gæng nhªm ÆÊi mìi ph ng ph p khoa h c vµ s phπm. D n FSP HÁ tró nghi n c u nh ng th ch th c còa s chuy n giao kinh t vµ x hèi Æ Æ Óc c c b n Ph p vµ Vi t Nam ch p nhàn vµ nªm trong ch nh s ch ÆËi t c Ph p - Vi t v Ƶo tπo nh ng nhµ nghi n c u trœ tuêi còa Vi t Nam vµ chia sœ kinh nghi m còa n Ìc Ph p. N Ìc Ph p mong muën c mèt vfi tr còa u ti n trong vi c khuy n kh ch vµ t ng c Íng c c kh n ng còa Vi t Nam trong l nh v c c c c ng ngh múi nh n vµ giûp ÆÏ c c c quan quëc gia v nghi n c u Æ th c hi n nh ng mùc ti u n i tr n. Antoine POUILLIEUTE ßπi s Ph p tπi Vi t Nam 3
M C L C LòI NïI ß U 3 M C L C 4 I - GIõI THIåU HOÑT ßóNG NGHI N C`U TÑI VIåT NAM 6 A. Y u c«u ch nh trfi còa nghi n c u vµ c ng ngh 6 B. C c ph ng ti n 7 C. C c c quan nghi n c u vµ c c l nh v c khoa h c Æ Óc nghi n c u 8 II - CHI N L úc HúP TÉC CûA PHÉP ô VIåT NAM TRONG LèNH V#C NGHI N C`U 10 A. Ch nh s ch Ph p - Vi t v hóp t c v n h a vµ khoa h c 10 B. GiÛp ÆÏ Æµo tπo nguân nh n l c khoa h c 11 C. HÁ tró ph t tri n c c phflng th nghi m tr ng Æi m 12 D. C c l nh v c u ti n hoπt ÆÈng còa n Ìc Ph p Æ ph t tri n nghi n c u 13 III - CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM 14 A. Trung t m HÓp t c QuËc t v Nghi n c u Ph t tri n N ng nghi p (CIRAD) 14 B. Vi n Nghi n c u Ph t tri n (IRD) 16 C. Tr Íng Vi n ß ng B c cê Ph p (EFEO) 18 D. Trung t m Nghi n c u Khoa h c QuËc gia (CNRS) 20 E. U hèi N ng l Óng Nguy n tˆ (CEA) 22 F. U ban HÓp t c Khoa h c vµ K thuàt vìi Vi t Nam (CCSTVN) 25 G. C c c quan thuèc l nh v c y t : Vi n Pasteur vµ ANRS 26 H. C c c quan thuèc l nh v c tin h c: CCSTVN, MICA vµ IFI 30 IV - THˇNG K CÉC HOÑT ßóNG 35 A. C c hoπt ÆÈng còa CIRAD 35 B. C c hoπt ÆÈng còa IRD 39 C C c hoπt ÆÈng còa CNRS 41 D. C c hoπt ÆÈng còa CEA 45 E. C c hoπt ÆÈng còa EFEO 46 F. C c hoπt ÆÈng trong l nh v c Y t 48 G. C c hoπt ÆÈng trong l nh v c Khoa h c X hèi 51 H. C c hoπt ÆÈng trong l nh v c M i tr Íng, N ng nghi p vµ C ng ngh Sinh h c 53 I. C c hoπt ÆÈng trong l nh v c Tin h c 55 J. C c hoπt ÆÈng Æ hoµn thµnh 57 PH L C I: CÉC VIåN TR#C THUóC VIåN KHOA HñC XÇ HóI VIåT NAM (ASSV) 59 Vi n Tri t h c 59 Vi n X hèi h c 60 4
Vi n Kh o cê h c 61 Vi n D n tèc h c 62 Vi n Sˆ h c 63 Vi n Kinh t Vi t Nam 64 Vi n Kinh t vµ Ch nh trfi Th giìi 65 Vi n Nhµ n Ìc vµ Ph p luàt 66 Vi n Nghi n c u Con ng Íi 67 Vi n V n h c 68 Vi n Ng n ng h c 69 Vi n Nghi n c u V n h a 70 Vi n Nghi n c u H n - N m 71 Vi n Nghi n c u ß ng Nam É 72 Vi n T m l h c 73 Vi n Nghi n c u T n gi o 74 Vi n Khoa h c X hèi vông Nam BÈ 75 Vi n Nghi n c u Trung QuËc 76 Vi n Nghi n c u ß ng Bæc É 77 Vi n Nghi n c u Ch u u 78 Vi n Nghi n c u Ch u M 79 Vi n Nghi n c u M i tr Íng vµ Ph t tri n B n v ng 80 Vi n Nghi n c u Gia Æ nh vµ GiÌi 81 B o tµng D n tèc h c Vi t Nam 82 Vi n Th ng tin Khoa h c X hèi 83 PH L C II: CÉC VIåN TR#C THUóC VIåN KHOA HñC VÄ C NG NGHå VIåT NAM (ASTV) 84 Vi n ßfia ch t 84 Vi n Sinh th i vµ Tµi nguy n Sinh vàt 85 Vi n ßfia l 86 Vi n C ng ngh Th ng tin 87 Vi n K thuàt Nhi t ÆÌi 88 Vi n H a h c 89 Vi n Khoa h c VÀt li u 90 Vi n To n h c 91 Vi n C h c ng dùng 92 Vi n C h c 93 Vi n C ng ngh Sinh h c 94 Vi n C ng ngh H a h c 95 Vi n Sinh h c Nhi t ÆÌi 96 Vi n H a h c c c HÓp ch t Thi n nhi n 97 Vi n C ng ngh M i tr Íng 98 Vi n VÀt l vµ ßi n tˆ 99 Vi n H i d ng h c 100 Vi n VÀt l ßfia c«u 101 T\ V#NG 102 5
I. GIõI THIåU HOÑT ßóNG NGHI N C`U TÑI VIåT NAM a. y u c«u ch nh trfi còa nghi n c u vµ c ng ngh ph i ch ng c mèt ch nh s ch quëc gia thûc Æ»y vi c nghi n c u? c c bè hay tê ch c b o tró vµ Æfinh h Ìng LuÀt Æ«u ti n v Khoa h c vµ C ng ngh (së 21/2000 - QH10) Æ Æ Óc QuËc hèi n Ìc CÈng hoµ x hèi chò ngh a Vi t Nam th ng qua ngµy 9/6/2000 vµ Æ Óc ban hµnh theo ph p l nh së 08L/CTN còa ChÒ tfich n Ìc ngµy 22/6/2000 vµ c hi u l c tı ngµy 01/01/2001. LuÀt x c làp nh ng Æi u quy Æfinh chung v nghi n c u khoa h c vµ c ng ngh Î Vi t Nam, nhi m vù còa c c c quan nghi n c u vµ c c tr Íng Æπi h c cúng nh c c bi n ph p Æ ph t tri n kh n ng cung c p kinh ph vµ hóp t c quëc t. V vày Ch nh phò Vi t Nam ph i thµnh làp mèt Qu ph t tri n Khoa h c vµ C ng ngh QuËc gia Æ c p kinh ph cho nh ng Æ tµi Æ Óc tuy n ch n theo Æ ng k. LuÀt cúng d ki n c kh n ng làp ra nh ng qu ph t tri n theo s ng ki n còa c c BÈ hay c quan ngang bè, c c U ban nh n d n vµ ngay c c c c nh n. Hi n nay BÈ Khoa h c vµ C ng ngh (MOST) Æang cë gæng x y d ng Qu ph t tri n Khoa h c vµ C ng ngh QuËc gia (NAFOSTED) vìi së ti n lµ 200 t VND (vµo kho ng 12,5 M ). Ch nh phò Vi t Nam Æang nghi n c u c c c ch còa qu nµy. Ngoµi ra MOST cúng Æ x c Æfinh 17 phflng th nghi m tr ng Æi m sœ nhàn Æ Óc kinh ph tı 3 Æ n 4 tri u USD trong 3 n m. N u nh MOST c th»m quy n khoa h c Æ chÿ Æfinh c c phflng th nghi m y vµ x c Æfinh c c h Ìng u ti n còa nghi n c u khoa h c còa Vi t Nam th ng n s ch c p cho c c phflng th nghi m tr ng Æi m sœ Æ Óc BÈ K hoπch vµ ß«u t (MPI) qu n l. BÈ Khoa h c vµ C ng ngh Æi u phëi t t c c c hoπt ÆÈng khoa h c trong n Ìc. BÈ nµy c 1800 ng Íi ph n bë trong 30 VÙ, CÙc, Vi n. N u nh MOST c th»m quy n Æ Óc khºng Æfinh ÆËi vìi c c quy t Æfinh v Æfinh h Ìng khoa h c, BÈ nµy chÿ nhàn Æ Óc 10% ng n s ch mµ Ch nh phò Vi t Nam dµnh cho nghi n c u khoa h c. Nh vày nhi u CÙc, VÙ, Vi n thuèc MOST ph i tπo ra kh n ng t t m ra kinh ph bªng c ch th c hi n c c Æ n nghi n c u hay xu t b n ho c c khi Æ Óc c p kinh ph tr c ti p tı mèt BÈ kh c. MOST c m t Î n Ìc ngoµi th ng qua 4 tu vi n khoa h c Vi t Nam trong c c ßπi s qu n Vi t Nam Î Ph p, n ßÈ, Trung QuËc vµ Nga. ßang nghi n c u kh n ng c Æπi di n Î ß c, NhÀt vµ M. Vi n nghi n c u chi n l Óc vµ ch nh s ch khoa h c vµ c ng ngh (NISTPASS) thuèc MOST gi vai trfl ki n nghfi c c Æfinh h Ìng ch nh s ch khoa h c vµ chi n l Óc ph t tri n khoa h c vµ c ng ngh Î Vi t Nam. c quan khai th c k t qu nghi n c u vµ Æ nh gi Hoπt ÆÈng khai th c k t qu nghi n c u h nh nh hi n nay Æ Óc th c hi n bîi c c Æ n vfi tr c thuèc BÈ Khoa h c vµ C ng ngh nh ng cfln c«n ph i ph t tri n th m v hi n nay së doanh nghi p t nh n cfln t (50.000 doanh nghi p vıa vµ nh n m 2003, trong y 2/3 Î mi n Nam Vi t Nam) cfln c c doanh nghi p lìn còa Nhµ n Ìc c p kinh ph tr c ti p cho c c phflng th nghi m còa m nh vµ khai th c c c k t qu nghi n c u. 6
Trung t m Th ng tin t li u Khoa h c vµ C ng ngh QuËc gia (CNIDST) thuèc MOST Æ m b o vi c Æi u phëi h thëng quëc gia v th ng tin vµ t li u khoa h c còa Vi t Nam. Trung t m nµy phëi hóp 350 Æ n vfi th ng tin thuèc c c BÈ, U ban Nhµ n Ìc, doanh nghi p, tr Íng Æπi h c, b nh vi n vµ vi n nghi n c u còa Vi t Nam. Hi n nay ch a c c quan Æ nh gi theo ÆÛng ngh a còa n Î Vi t Nam. Tuy nhi n sau vi c thµnh làp mèt Qu QuËc gia v nghi n c u ph i c mèt c c u Æ nh gi Æ c th Æ nh gi Æ Óc nh ng Æ n Æ Óc c p kinh ph, mùc Æ ch còa Qu nghi n c u nµy lµ t ng c Íng t nh hi u qu vµ n ng su t còa hoπt ÆÈng nghi n c u bªng c ch gæn li n vi c c p kinh ph cho c c Æ n vìi k t qu vi c Æ nh gi khoa h c. b. c c ph ng ti n ng n s ch hµng n m TÊng ng n s ch Æ«u t cho khoa h c vµ c ng ngh Î Vi t Nam n m 2002 lµ 3000 t VND (150 tri u ), t c lµ 2% chi ti u còa Ch nh phò vµ 0,45% PNB. 30% còa ng n s ch y Æ Óc qu n l bîi MPI, 17% bîi c c tÿnh, 10% bîi MOST, ph«n cfln lπi ph n phëi gi a c c BÈ kh c nhau (Gi o dùc, M i tr Íng, C ng nghi p, B u ch nh Vi n th ng,...) vµ c quan ngang BÈ (VAST, VASS, c c Tr Íng ßπi h c QuËc gia...). C«n ph i k th m vµo ng n s ch y c c kho n kinh ph tr c ti p c p cho c c Trung t m nghi n c u bîi c c U ban nh n d n Hµ NÈi vµ thµnh phë H Ch Minh lµ nh ng n i c kh n ng c p kinh ph r t lìn, kh ng phù thuèc vµo ng n s ch còa Ch nh phò. S ph n bê theo l nh v c còa ng n s ch nghi n c u nh sau (së li u n m 2000): Khoa h c k thuàt Khoa h c Y- D Óc Khoa h c X hèi vµ Nh n v n Khoa h c N ng nghi p Khoa h c T nhi n Ph«n dµnh cho khu v c t nh n cfln r t t, khu v c t nh n cfln Î b Ìc ban Æ«u. Ng n s ch n m 2000 lµ 1508 t VND (75 M ) vµ n m 2002 lµ 3000 t VND, nh vày c t ng tr Îng r r t trong cë gæng còa Nhµ n Ìc Vi t Nam Æ thûc Æ»y nghi n c u khoa h c vµ k thuàt, ng n s ch Æ t ng 100% trong 2 n m. nh n l c nghi n c u CÈng ÆÂng Khoa h c theo ngh a rèng gâm c 3,47 tri u ng Íi vìi 2 tri u k thuàt vi n vµ 1,47 tri u ng Íi c tr nh ÆÈ ßπi h c. Tuy nhi n cèng ÆÂng nhµ nghi n c u th hãp h n, c kho ng 25000 (tr nh ÆÈ sau Æπi h c) trong Æ chÿ c kho ng 13.500 nhµ nghi n c u tr nh ÆÈ Ti n s. C c nhµ nghi n c u y ph n bê trong 1101 c quan nghi n c u, khoa h c vµ k thuàt, trong y chÿ c 41 lµ còa t nh n. C«n ph i l u rªng së ng Íi lµm nghi n c u t ng ÆËi nhi u tuêi, tuêi b nh qu n lµ 52. Vi c Ƶo tπo nh n l c trong l nh v c khoa h c vµ c ng ngh lµ mèt u ti n trong s ph t tri n nghi n c u Î Vi t Nam. S ph n bë còa nh n l c nghi n c u theo l nh v c nh sau: Khoa h c k thuàt Khoa h c Y- D Óc Khoa h c X hèi vµ Nh n v n Khoa h c N ng nghi p Khoa h c T nhi n Ngoµi ra cfln ph i k Æ n vai trfl Æ c bi t còa c c nhµ nghi n c u gëc Vi t sinh sëng trong c c n Ìc ph ng T y (Æ c bi t lµ Î Ph p) trong vi c há tró cho c c hoπt ÆÈng nghi n c u còa Vi t Nam vµ cho vi c truy n b c c k t qu nghi n c u nhí nh h Îng còa h trong cèng ÆÂng khoa h c quëc t, trong nhi u tr Íng hóp h ch nh lµ nh ng ng Íi Æi ti n phong trong c ng cuèc hóp t c quëc t v khoa h c vìi Vi t Nam. 7
I. GIõI THIåU HOÑT ßóNG NGHI N C`U TÑI VIåT NAM c. c c c quan nghi n c u vµ c c l nh v c khoa h c Æ Óc nghi n c u c c l nh v c nghi n c u ch nh vµ c c u ti n khoa h c quëc gia C c ch ng tr nh nghi n c u khoa h c tr ng Æi m Æ Óc BÈ Khoa h c vµ C ng ngh (MOST) x c Æfinh cho giai Æoπn 2001-2005 nh sau: - C ng ngh th ng tin vµ vi n th ng ( u ti n cho s ph t tri n ph«n m m). - Ph t tri n c c vàt li u mìi (c ng ngh nano...) - T ÆÈng h a - C ng ngh sinh h c (Æ c bi t lµ nh ng ng dùng trong c c l nh v c y t vµ n ng nghi p) - C ng ngh ch tπo m y - Ép dùng c ng ngh ti n ti n Æ s n xu t hµng h a xu t kh»u. - C ng nghi p ho vµ hi n Æπi ho n ng nghi p - M i tr Íng vµ phflng chëng thi n tai - C ng ngh bi n (nghi n c u Æ y bi n) - Y h c vµ s c khoœ cèng ÆÂng V c c ngµnh khoa h c x hèi, c 8 ch ng tr nh th Æi m x c Æfinh c c Æ tµi nghi n c u u ti n cho th y y u c«u khuy n kh ch s ph t tri n c c nghi n c u ÆÊi mìi trong l nh v c khoa h c x hèi Î Vi t Nam: - Kinh t thfi tr Íng Æfinh h Ìng x hèi chò ngh a. - C ng nghi p h a vµ hi n Æπi ho theo Æfinh h Ìng x hèi chò ngh a - X y d ng mèt Nhµ n Ìc x hèi chò ngh a ph p quy n còa nh n d n, do nh n d n vµ v nh n d n. - Ph t tri n v n h a, con ng Íi vµ nguân nh n l c trong thíi k c ng nghi p h a vµ hi n Æπi h a. - Nghi n c u phùc vù QuËc phflng. - Nghi n c u phùc vù an ninh. - ß c Æi m vµ xu th lìn tr n th giìi vµ trong khu v c trong hai thàp ni n Æ«u th k XXI. Ngoµi ra, MOST Æ x c Æfinh 17 phflng th nghi m tr ng Æi m sœ Æ Óc nhàn kinh ph 4 tri u trong 3 n m: Hµn vµ xˆ l b m t C ng ngh t bµo th c vàt VÀt li u p lyme vµ comp dit An toµn th ng tin C ng ngh mπng vµ Æa ph ng ti n Di truy n h c vµ c ng ngh sinh h c C ng ngh enzym vµ pr t in C ng ngh t bµo ÆÈng vàt Khoa h c vàt li u vµ Æi n tˆ ßi u khi n së C ng ngh l c d«u vµ h a d«u Chu»n tr ng l Óng vµ Æo l Íng ßÈng l c h c s ng vµ bi n ßi n cao th T bµo th c vàt mi n Nam VÀt li u polyme vµ comp dit u tµu th nghi m (C ng nghi p Hµng H i) Vi n nghi n c u c h c - BÈ C ng nghi p Vi n di truy n n ng nghi p, MARD Tr Íng ßπi h c B ch khoa Hµ NÈi Trung t m Khoa h c vµ C ng ngh qu n s Vi n C ng ngh Th ng tin - CNST Vi n C ng ngh Sinh h c - CNST Tr Íng ßπi h c Khoa h c T nhi n VNUH Vi n Ch n nu i - MARD Vi n Khoa h c vàt li u - CNST Tr Íng ßH B ch khoa HCMV-VNUHCMV Vi n C ng ngh H a h c - BÈ C ng nghi p Trung t m ßo l Íng - STAMEQ Vi n Khoa h c Thu lói - MARD Vi n N ng l Óng, TÊng C ng ty ßi n l c VN Vi n Sinh h c Nhi t ÆÌi - CNST Tr Íng ßπi h c B ch khoa HCMV-VNUHCMV Vi n KH-KT Æ ng tµu (TÊng C ng ty C ng nghi p Hµng H i) 8
c quan nghi n c u vµ tr Íng Æπi h c Trung t m Khoa h c T nhi n vµ C ng ngh QuËc gia (CNSTN) c nhi m vù chò y u lµ tê ch c c c hoπt ÆÈng nghi n c u, Ƶo tπo c c nhµ nghi n c u vµ ph t tri n trang bfi c c phflng th nghi m cúng nh gi vai trfl khuy n kh ch ph t tri n s hóp t c quëc t. Trung t m c 2360 ng Íi, trong y c 205 Gi o s vµ 676 Ti n s. Vi c tê ch c 18 Vi n nghi n c u cho th y s m t c n ÆËi r t lìn gi a mi n Bæc vµ c c vông mi n Nam vµ mi n Trung Vi t Nam. Bæt Æ«u tı ngµy 16/02/2004, Nghfi Æfinh së 27/2004/NßCP Æ ÆÊi t n CNSNT thµnh Vi n Khoa h c vµ C ng ngh Vi t Nam (ASTV) Æ ng Æ«u lµ mèt ChÒ tfich, Gi o s ß ng VÚ Minh, Æ Óc Ƶo tπo trong ngµnh ho h c vµ sˆ dùng thµnh thπo ti ng Ph p, vµ hai Ph chò tfich, c c Gi o s Nguy n Khoa S n vµ Phπm V n Qu. Trung t m Khoa h c X hèi vµ Nh n v n QuËc gia (CNSSH) lµ c quan chò y u trong l nh v c khoa h c x hèi. Trung t m nµy Æ«u ti n Æ Óc thµnh làp vµo n m 1953. CNSSH gâm c 24 Vi n vµ B o tµng D n tèc h c Hµ NÈi. Trung t m c 1335 ng Íi trong y c 760 nhµ nghi n c u, trong së y c 134 Gi o s vµ Ph Gi o s. N u nh nghi n c u khoa h c nhªm vµo vi c Æ p ng nhu c«u còa c ng nghi p Æ hi n Æπi ho Æ t n Ìc th CNSSH c nhi m vù cung c p cho Ch nh phò nh ng s ph n t ch c«n thi t Æ c quy t Æfinh v ch nh s ch ÆËi nèi vµ ÆËi ngoπi. Ngµy 15/01/2004 CNSSH trî thµnh Vi n Khoa h c X hèi Vi t Nam (VASS), ChÒ tfich lµ Gi o s ßÁ Hoµi Nam, Æ Óc Ƶo tπo trong ngµnh kinh t h c vµ Ph ChÒ tfich lµ Gi o s H Ng c H i, ti n s t m l h c. quan h gi a c quan nghi n c u vµ Tr Íng Æπi h c (v m t tê ch c nghi n c u) CuËi n m 2000, trong c c Tr Íng ßπi h c thuèc khu v c gi o dùc c 153 Æ n vfi nghi n c u khoa h c ñ s n xu t do c c bè k thuàt thµnh làp, trong y c 17 vi n nghi n c u khoa h c Æ ph t tri n c ng ngh (RSDT) vµ 136 trung t m RSDT. M c dô c s kh c bi t gi a c c khoa (chuy n v gi ng dπy vµ qu n l sinh vi n) vµ Vi n/trung t m (h Ìng v nghi n c u khoa h c), c n bè gi ng dπy cúng lµm vi c trong c c vi n hay trung t m nghi n c u còa tr Íng Æπi h c vµ tham gia vµo gi ng dπy vµ nghi n c u. Ch nh phò Vi t Nam mong muën tr Íng Æπi h c kh ng chÿ lµ mèt trung t m Ƶo tπo nguân nh n l c khoa h c vµ c ng ngh mµ cfln lµ mèt trung t m nghi n c u khoa h c Æ ph t tri n c ng ngh. C c tr Íng Æπi h c Æ Óc khuy n kh ch ph t tri n hoπt ÆÈng nghi n c u c ch t l Óng vµ h Ìng tìi m i tr Íng c ng nghi p Æ c th t trang tr i kinh ph. Tuy nhi n n u nh nh m c c nhµ nghi n c u còa c c tr Íng Æπi h c duy tr quan h vìi nh ng ng Íi còa c c vi n nghi n c u còa VAST th c c Æ n nghi n c u chung cfln r t hi m. 9
II. CHI N L úc HúP TÉC CûA PHÉP ô VIåT NAM TRONG LèNH V#C NGHI N C`U a. ch nh s ch ph p-vi t v hóp t c v n h a vµ khoa h c TÊng cùc hóp t c quëc t cho ph t tri n còa BÈ Ngoπi giao Ph p x c Æfinh c c u ti n còa n Ìc Ph p v hoπt ÆÈng v n h a ÆËi ngoπi vµ giûp ÆÏ cho ph t tri n. Trong mèt khu n khê chung, c c u ti n lµ ph t tri n s hi n di n còa n Ìc Ph p trong l nh v c nghe nh n vµ c c c ng ngh mìi, khuy n kh ch vi c t m hi u hoπt ÆÈng nghi n c u vµ gi o dùc ßπi h c còa Ph p, truy n b Æπo Æ c Ph p trong dfich vù c ng vµ còng cë Nhµ n Ìc ph p quy n, phê bi n ng n ng Ph p công vìi s Æa dπng v n h a. C c BÈ phàn HÓp t c vµ Hoπt ÆÈng V n h a còa c c ßπi s qu n chfiu tr ch nhi m th c hi n c c u ti n y nhí c c ch ng tr nh hóp t c do BÈ Ngoπi giao c p kinh ph. Trong Khu v c ßoµn k t u ti n trong y c Vi t Nam, s giûp ÆÏ cho ph t tri n vµ ch nh s ch hóp t c cë gæng Æ p ng ba u ti n lìn lµ ph t tri n b n v ng, gi o dùc c sî vµ dπy ngh vµ ch m s c s c khoœ ban Æ«u. S ph t tri n b n v ng nhªm mùc Æ ch ph t tri n mèt n n kinh t Æa dπng phùc vù c c nhu c«u c b n còa d n chûng, vìi s tπo làp nh ng kh n ng mìi v c p kinh ph, s n xu t vµ qu n l. S ph t tri n b n v ng cúng th hi n bªng s t ng c Íng c c kh n ng th ch Î m c ÆÈ khu v c, quëc gia vµ Æfia ph ng, u ti n cho c c s hèi nhàp khu v c, còng cë Nhµ n Ìc ph p quy n, thi t làp vµ còng cë c c ch nh quy n Æfia ph ng ph n c p vµ ph n quy n. CÚng c«n ph i giûp ÆÏ tπo ra mèt s qu n l hóp l l nh thê vµ c c tµi nguy n thi n nhi n, t nh Æ n s c n bªng c«n ph i gi gi a c c kh ng gian Æ thfi vµ kh ng gian n ng th n, gi a c c mùc ti u kinh t, x hèi v m i tr Íng. Gi o dùc c b n vµ Ƶo tπo ngh nghi p Æfli h i u ti n nh ng t Îng ÆÈc Æ o, nh ng thˆ nghi m Æ Óc t nh to n c»n thàn, vi c Ƶo tπo nh ng ng Íi lµm c ng t c Ƶo tπo Æ ph t tri n gi o dùc trung h c vµ Æπi h c trong c c n Ìc thuèc Khu v c ßoµn k t u ti n. S hóp t c khoa h c gi a n Ìc Ph p vµ Vi t Nam Æ Óc th hi n trong l nh v c nghi n c u bªng vi c Òng hè ph t tri n b n v ng. Trong l nh v c nghi n c u, TÊng VÙ hóp t c QuËc t vµ Ph t tri n c ba nhi m vù u ti n: Òng hè vµ tπo Æi u ki n d dµng cho vi c quëc t ho hoπt ÆÈng nghi n c u còa n Ìc Ph p; giûp ÆÏ t ch c c cho vi c th ng tin còa c c c quan nghi n c u, c c tr Íng Æπi h c, c c c quan ch nh quy n vµ c c doanh nghi p v c c n Ìc ÆËi t c, Æ c bi t lµ v c c h thëng khoa h c còa c c n Ìc y, tham gia vµo vi c soπn th o c c ch nh s ch nghi n c u v vµ cho s ph t tri n, vìi nh ng ch ng tr nh nhªm t ng c Íng s hi u bi t v c c n Ìc Æang ph t tri n vµ khuy n kh ch s xu t hi n nh ng cèng ÆÂng khoa h c Î c c n Ìc khëi Nam. BÈ Ngoπi giao cung c p nh ng dfich vù giìi thi u ti n bè khoa h c mìi, th ng tin, tê ch c c c cuèc ti p xûc vµ Òng hè s c m t còa n Ìc Ph p trong c c cuèc hèi th o quëc t vµ Òng hè vi c du nhàp c c c c u nghi n c u còa n Ìc Ph p Î n Ìc ngoµi. ß c bi t Î Vi t Nam, ßπi s qu n Òng hè s hi n di n th Íng xuy n vµ c c hoπt ÆÈng còa 18 nhµ nghi n c u còa CIRAD, 7 nhµ nghi n c u còa IRD, 2 nhµ nghi n c u còa EFEO (Tr Íng Vi n ß ng B c cê Ph p) vµ mèt nhµ nghi n c u do CNRS tµi tró Æ lµm vi c trong Trung t m nghi n c u QuËc t MICA (ßa ph ng ti n, Th ng tin, Vi n th ng, ng dùng) nªm trong IPH (Tr Íng ßπi h c B ch Khoa Hµ NÈi). Vai trfl tê ch c chung nh ng cuèc trao ÆÊi khoa h c quëc t Æ Óc b o Æ m Æ c bi t bîi mèt mπng l Ìi c c tham t n vµ tu vi n khoa h c vµ c ng ngh. C«n ph i tπo ra nh ng c ng cù hóp t c Æ còng cë vµ mî rèng quan h ÆËi t c v nghi n c u gi a c c nh m Ph p vµ Vi t. S hóp t c khoa h c cúng Æ Óc th hi n qua s há tró vi c ÆÊi mìi vµ quan h ÆËi t c c ng ngh. 10
Trong c c n Ìc thuèc Khu v c ßoµn k t u ti n, hoπt ÆÈng còa c c ch ng tr nh hóp t c nhªm há tró cho nh ng cë gæng còa c c tê ch c nghi n c u nghi n c u phùc vù cho ph t tri n vµ t ng c Íng n ng l c còa c c nh m nghi n c u còa Vi t Nam. Hoπt ÆÈng y c mùc Æ ch giûp ÆÏ c c nhµ nghi n c u vµ c c c quan nghi n c u còa Vi t Nam hoµ nhàp tët h n vµo cèng ÆÂng khoa h c quëc t nhí vi c sˆ dùng c c h thëng th ng tin vµ truy n th ng vµ c c c ng ngh mìi nh t. Hoπt ÆÈng hóp t c còa Ph p lµ Æ ph t tri n mèt t duy l thuy t v nh ng s ti n h a vµ bi n ÆÊi còa x hèi c c n Ìc Æang ph t tri n vìi mùc Æ ch ÆËi Æ«u vìi th ch th c còa s ph t tri n. BÈ Ngoπi giao c p kinh ph cho nh ng ch ng tr nh nghi n c u v c c chò Æ ph t tri n vµ t c ÆÈng còa phong trµo toµn c«u h a. V m t nµy, BÈ Ngoπi giao Æ c bi t chû tr ng l nh v c khoa h c nh n v n vµ x hèi. ThÀt vày, nh ng trung t m nghi n c u còa n Ìc Ph p v khoa h c nh n v n vµ x hèi Î Vi t Nam cúng nh trong c c n Ìc thuèc Khu v c ßoµn k t u ti n lµ mèt c ng cù s n xu t vµ hóp t c tuy t víi. Vi c hóp t c khoa h c nhªm t ng c Íng c sî khoa h c còa nh ng trung t m y vµ còng cë vai trfl còa chûng trong l nh v c Ƶo tπo. C«n ph i th m rªng hoπt ÆÈng hóp t c khoa h c nªm trong ná l c ph t huy t t Îng vµ v n h a Ph p nhí vi c tê ch c c c di n Ƶn, tri n l m khoa h c, hèi h p Æ ng Æ o c ng chûng, quan h ÆËi t c vìi c c b o tµng khoa h c. b. giûp ÆÏ Æµo tπo nguân nh n l c khoa h c mèt ch ng tr nh linh hoπt nhi u tham v ng N Ìc Ph p c ng quy t cam k t há tró vi c ph t tri n c c nguân nh n l c khoa h c Æ p ng y u c«u c«n thi t ph i trœ ho ÆÈi ngú c c nhµ nghi n c u Î Vi t Nam (vµo n m 2000 tuêi b nh qu n còa c c nhµ nghi n c u Î Vi t Nam lµ 52 tuêi). Bªng mèt ch ng tr nh h c bêng Æ«y tham v ng trong y BÈ phàn HÓp t c vµ Hoπt ÆÈng V n ho thuèc ßπi s qu n Ph p tπi Vi t Nam dµnh h n 30% kinh ph hµng n m (1,67 tri u n m 2003 vµ 475 h c bêng), s giûp ÆÏ Æ Óc nh n mπnh vµo vi c Ƶo tπo nh ng nhµ khoa h c Vi t Nam u tû vìi u ti n dµnh cho Ƶo tπo cao h c (DEA, DESS, Thπc s ) vµ Ti n s (mái n m c 50 h c bêng mìi há tró cho sinh vi n Vi t Nam h c bàc Ti n s lu n phi n gi a Ph p vµ Vi t Nam). N Ìc Ph p r t coi tr ng vi c th c hi n lu n phi n nghi n c u lµm luàn v n ti n s Æ cho sinh vi n gi Æ Óc mëi li n h vìi phflng th nghi m Î n Ìc m nh, hoµn thµnh mèt ph«n c ng tr nh nghi n c u Î Vi t Nam vµ b n th n h lπi Ƶo tπo nh ng nhµ nghi n c u Vi t Nam kh c sau khi Æ hoµn thµnh luàn n Ti n s. ThÀt vày, vi c thi u c c gi ng vi n Æπi h c kh ng c bªng Ti n s vµ c c phflng th nghi m nghi n c u Vi t Nam lµ mèt trî ngπi cho s ph t tri n c c nguân nh n l c khoa h c Î Vi t Nam. N u nh c mèt së phflng th nghi m còa c c vi n nghi n c u vµ c c tr Íng Æπi h c ngµy nµy c trang thi t bfi hi n Æπi nhí hoπt ÆÈng hóp t c song ph ng vµ Æa ph ng (Ng n hµng Th giìi, Ng n hµng Ph t tri n ch u É, v.v..) nh ng cúng nhí vi c Æ«u t còa Vi t Nam ngµy cµng gia t ng, c«n thi t ph i Æ«u t cho vi c Ƶo tπo nh n l c vìi hi u qu tëi u còa c c thi t bfi phflng th nghi m, nhí vày c th nh n l n nhi u l«n nh ng hoπt ÆÈng Ƶo tπo Î Vi t Nam bªng s ph t tri n mèt ÆÈi ngú nh ng ng Íi th«y u tû c tr nh ÆÈ quëc t. s ph t tri n ch ng tr nh Ƶo tπo Î vi t nam MÎ Æ«u c c hoπt ÆÈng nghi n c u, ßπi s qu n công há tró vi c Ƶo tπo k s qua PFIEV (ch ng tr nh Ƶo tπo k s ch t l Óng cao Î Vi t Nam) Æ Óc s tµi tró còa hai d n còa Qu ßoµn k t u ti n (FSP) vìi së ti n têng cèng lµ 4 tri u. C c k s Æ Óc Ƶo tπo Î Vi t Nam, nhí mèt ph ng ph p s phπm m ph ng theo ch ng tr nh Ƶo tπo k s Î Ph p vµ vìi s giûp ÆÏ còa c c tr Íng Ƶo tπo k s tët nh t Î Ph p (Ecole Centrale Paris, 11
II. CHI N L úc HúP TÉC CûA PHÉP ô VIåT NAM TRONG LèNH V#C NGHI N C`U Tr Íng QuËc gia c«u Æ Íng, ENSMA Î Poitiers, Tr Íng ßπi h c B ch Khoa quëc gia Î Grenoble, INSA Î Lyon, nh m c c Tr Íng ßπi h c v Vi n th ng vµ Æ c bi t lµ Tr Íng ßπi h c QuËc gia Vi n th ng Î Bretagne, Tr Íng ßπi h c B ch Khoa QuËc gia Bretagne), tr Íng Trung h c Louis Le Grand cho h d bfi, chò y u Æ p ng nhu c«u còa n n c ng nghi p Vi t Nam, nh ng mèt së trong nh ng ng Íi y cúng c th phùc vù cho s ph t tri n nghi n c u khoa h c ng dùng cúng nh c b n, trong c c doanh nghi p vµ c c tr Íng Æπi h c Vi t Nam. V nghi n c u khoa h c, c c tr Íng Ƶo tπo ng Íi lµm nghi n c u bªng nghi n c u, g i lµ Tr Íng ß S n Æ Æ Óc ph t tri n trong khu n khê d n FSP ESPOIR. Nh ng tr Íng y d a tr n nguy n l còa Ecole des Houches nhªm Ƶo tπo 50 Æ n 60 nhµ nghi n c u trong thíi gian 10 ngµy Î ß S n tr n mèt Æ tµi cho tr Ìc, Æ tµi nµy mái n m lπi ÆÊi mìi mèt l«n. C c chuy n gia Ph p l«n l Ót Æ n chia sœ kinh nghi m trong l nh v c ch t l Óng n Ìc vµ xˆ l n Ìc, n mfln, quang phê, an toµn còa Æ vµ ÆÀp n Ìc, xˆ l ch t th i ræn, h a h c c c hóp ch t c hoπt t nh sinh h c hay quang Æi n tˆ vµ vi n th ng quang h c. há tró c c ch ng tr nh Ƶo tπo Î n Ìc ngoµi Vi t Nam cúng ch m lo r t t ch c c vi c ph t tri n nguân nh n l c trong l nh v c khoa h c bªng c ch dµnh mèt ph«n ngµy cµng t ng trong ng n s ch Æ Æµo tπo sinh vi n Î n Ìc ngoµi. BÈ Gi o dùc vµ ßµo tπo (MEF) Vi t Nam tı n m 2000 Æ ph t tri n mèt ch ng tr nh h c bêng kh quan tr ng Æ sinh vi n Vi t Nam c th h c ch ng tr nh sau Æπi h c vµ ch ng tr nh Ti n s Î n Ìc ngoµi. ßπi s qu n Ph p há tró ch ng tr nh nµy tı khi bæt Æ«u thµnh làp bªng c ch công c p kinh ph cho t t c nh ng ng Íi Æ Óc h c bêng còa Ch nh phò Vi t Nam Æ ch n Æi h c Î Ph p. Ngoµi h c bêng còa MEF, c c sinh vi n nµy cfln Æ Óc ßπi s qu n Ph p c p cho mèt h c bêng b o hi m x hèi lµm cho h c quy ch ng Íi nhàn h c bêng còa Ch nh phò Ph p (BGF) vµ nh vày trong thíi gian h c tàp Î Ph p h Æ Óc h Îng b o hi m x hèi vµ mi n ph thfi th c, ph ghi danh vµo c c tr Íng ßπi h c. H n n a ßπi s qu n cfln giûp kinh ph h c ti ng Ph p trong mèt n m tr Ìc khi l n Æ Íng sang Ph p. MÈt hi p Æfinh Æ Æ Óc k gi a MEF vµ Cnous Æ qu n l h c bêng vµ Æ c c sinh vi n Vi t Nam nhàn Æ Óc s giûp ÆÏ còa tê ch c quëc gia v ti p Æ n, qu n l vµ theo d i c c sinh vi n ngoπi quëc Î Ph p. Nh ng s sæp x p y nhªm phëi hóp c c cë gæng quan tr ng còa Ch nh phò Vi t Nam v m t Ƶo tπo sinh vi n Î n Ìc ngoµi vµ g p ph«n vµo vi c ph t tri n nhanh ch ng nguân nh n l c khoa h c còa Vi t Nam. c. há tró ph t tri n c c phflng th nghi m tr ng Æi m Song song vìi vi c ph t tri n nguân nh n l c, Vi t Nam cúng c mèt ch nh s ch r rµng v ph t tri n trang thi t bfi cho c c phflng th nghi m. Bªng c ch ch n c c Æ tµi u ti n vµ x c Æfinh c c phflng th nghi m tr ng Æi m Æ Óc c p kinh ph th ch Æ ng Æ hi n Æπi ho thi t bfi, Vi t Nam Æ c s l a ch n th ch Æ ng Æ tàp trung ph ng ti n nhªm tπo n n c c trung t m m u m c trong mái l nh v c nghi n c u u ti n. N Ìc Ph p ná l c Æ công tham gia vµ há tró ch nh s ch ph t tri n còa trung t m nghi n c u m u m c bªng c ch mang s hi u bi t v khoa h c vµ k thuàt Æ giûp x c Æfinh k hoπch trang bfi cho c c phflng th nghi m tr ng Æi m vµ ti p nhàn sang h c tπi Ph p nh ng nhµ nghi n c u trœ hay c kinh nghi m h n còa nh ng phflng th nghi m tr ng Æi m y. 12
Nh vày nhi u d n hóp t c Æ c nh ng b Ìc ph t tri n Æ ng k. Trong l nh v c c ng ngh sinh h c vµ Æa dπng sinh h c ÆÈng vàt vìi s tri n khai trong n m 2004 còa Æ n FSP Biodiva (x c Æfinh Æ c tr ng vµ khai th c s Æa dπng ÆÈng vàt nu i trong nhµ vµ hoang d còa Vi t Nam) Æ Óc s giûp ÆÏ v chuy n m n còa c c nhµ nghi n c u còa CIRAD, cúng nh trong l nh v c h a h c vµ xûc t c nhí x y d ng mèt phflng th nghi m tr ng Æi m C ng ngh l c d«u vµ h a d«u còa Vi n C ng ngh h a h c Î Hµ NÈi vìi s giûp ÆÏ còa CNRS vµ IRC (Vi n nghi n c u xûc t c) Î Lyon. ô thµnh phë H Ch Minh c mèt s hóp t c r t t ch c c gi a nh m Minatec (CEA/Leti) Î Grenoble, Tr Íng ßπi h c QuËc gia thµnh phë H Ch Minh (VNUHCMV) vµ C ng vi n khoa h c SHTP (C ng vi n C ng ngh cao Sµi Gfln) trong l nh v c c ng ngh nano Æ x y d ng mèt phflng th nghi m th Æi m - C ng ngh nano, mèt l nh v c nghi n c u vìi vën Æ«u t khêng lâ tr n toµn th giìi c v m t khoa h c cúng nh c ng nghi p (1000 t USD tı nay Æ n n m 2015), lµ mèt c hèi quan tr ng bàc nh t cho s ph t tri n c c c ng ngh mìi Î Vi t Nam. Nh m Minatec Î Grenoble Æ Óc s giûp ÆÏ r t quan tr ng còa n Ìc Ph p vìi tri n v ng tı thµnh mèt nh m th Æi m còa Ch u u trong l nh v c c ng ngh nano, lµ mèt ÆËi t c hµng Æ«u Æ ph t tri n c ng ngh nano Î Vi t Nam. d. c c l nh v c u ti n còa hoπt ÆÈng còa n Ìc ph p Æ ph t tri n vi c nghi n c u Song song vìi vi c ph t tri n s hóp t c Ph p-vi t Æ x y d ng c c phflng th nghi m th Æi m trong l nh v c c ng ngh sinh h c, h a h c hay c ng ngh nano, ßπi s qu n Ph p cúng tham gia vµo vi c ph t tri n khoa h c vµ k thuàt th ng tin vµ vi n th ng (STIC). Bªng s giûp ÆÏ mπnh mœ cho hoπt ÆÈng còa trung t m nghi n c u quëc t MICA (ßa ph ng ti n, Th ng tin, Vi n th ng, ng dùng) Æ t tπi Tr Íng ßπi h c B ch Khoa Hµ NÈi, ßπi s qu n mong muën khuy n kh ch s ph t tri n c c phflng th nghi m c tr nh ÆÈ quëc t trong c c tr Íng Æπi h c Î Vi t Nam. CÚng theo chi u h Ìng y, BÈ Ngoπi giao Ph p vµ ßπi s qu n mong muën khuy n kh ch s xu t hi n còa nh ng trung t m nghi n c u c khuynh h Ìng vông, nªm trong c c n Ìc ß ng Nam É, bªng s ph t tri n ch ng tr nh STIC/ Ch u É mµ mùc Æ ch lµ khuy n kh ch c c d n nghi n c u chung trong l nh v c STIC còa nhi u phflng th nghi m Æ Óc há tró th ng qua s hóp t c còa n Ìc Ph p Î Ch u É. ßËi vìi Vi t Nam, MICA ph i to s ng trong vông vµ tr n th giìi Æ tπo Æi u ki n thuàn lói cho vi c trao ÆÊi c c nhµ nghi n c u vµ tπo ra c c c hèi mìi cho nghi n c u Î Vi t Nam. C«n c s k t nëi c c kh n ng nghi n c u còa Vi t Nam, Æ c bi t lµ vi c thæt ch t c c mëi li n k t gi a MICA vµ IOIT (Vi n C ng ngh Th ng tin) còa Vi n Khoa h c vµ C ng ngh Vi t Nam. D n FSP Espoir k t thûc vµo n m 2004 Æ cho phäp ph t tri n c c kh n ng khoa h c còa Vi t Nam, Æ c bi t lµ qua vi c tê ch c c c Tr Íng Ƶo tπo nghi n c u bªng nghi n c u, g i lµ Tr Íng h c ß S n vµ bªng s há tró nhi u ch ng tr nh nghi n c u chung. Thµnh c ng còa d n cho phäp d ki n t ng c Íng s há tró cho nghi n c u Æ ph t tri n s hóp t c khoa h c trong nh ng l nh v c u ti n còa Vi t Nam. CuËi công n Ìc Ph p coi tr ng vi c há tró l u dµi cho s ph t tri n nghi n c u khoa h c x hèi, bªng c ch khîi ÆÈng vµo n m 2004 d n FSP HÁ tró nghi n c u nh ng th ch th c còa s chuy n giao kinh t vµ x hèi Î Vi t Nam nhªm c p kinh ph cho Æ n nghi n c u Ph p-vi t theo ba h Ìng Æ tµi: s t ng tr Îng còa khu v c t nh n vµ kinh t phi ch nh th c, ÆÈng l c hèi nhàp khu v c vµ quëc t còa Vi t Nam, s b n v ng vµ nh ng bi n ÆÊi hi n Æπi còa c c c u trûc x hèi vµ c c Æ c tr ng b n sæc. 13
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM a. trung t m hóp t c quëc t v nghi n c u ph t tri n n ng nghi p (cirad) khung c nh CIRAD lµ mèt tê ch c khoa h c c ng ngh còa Ph p chuy n v n ng nghi p c c vông nhi t ÆÌi vµ nhi t ÆÌi. TÊ ch c nµy c m t trong 55 n Ìc. Î Vi t Nam c 18 nhµ nghi n c u còa CIRAD tı Ph p sang, trong y c 3 ng Íi t nh nguy n quëc t (c 47 nhµ nghi n c u trong vông) lµm vi c trong nh ng c quan nghi n c u quëc gia hoπt ÆÈng trong khu n khê x y d ng c c nh m chuy n m n ÆËi t c (PCP) vµ mèt s bë tr l c l Óng trong vông bao gâm SNRA, tr Íng ßπi h c vµ c quan nghi n c u còa Ph p, n Ìc ngoµi vµ quëc t ÆÛng theo hóp ÆÂng v mùc ti u gi a Ch nh phò Ph p vµ CIRAD. TÊ ch c CIRAD Æ p ng nh ng th ch th c toµn c«u Æ c bi t quan tr ng ÆËi vìi Vi t Nam vµ ß ng Nam É n i chung: ph t tri n b n v ng vµ m i tr Íng, qu n l vµ b o tân s Æa dπng ÆÈng vàt vµ th c vàt, t ng c Íng mèt c ch hóp l c c h thëng ch n nu i, c c mëi li n quan gi a n ng nghi p vµ thfi tr Íng Æ cung c p th c ph»m cho c c Æ thfi, ph t tri n c c dflng n ng nghi p ch t l Óng cao. MÈt Hi p Æfinh khung Æ Æ Óc k vµo th ng 5/2000 gi a CIRAD vµ BÈ N ng nghi p vµ Ph t tri n n ng th n (MARD) x c Æfinh c c u còa s ÆËi t c khoa h c vµ k thuàt còa CIRAD vìi Vi t Nam trong c c nghi n c u n ng nghi p p dùng cho ph t tri n: Ƶo tπo nhµ nghi n c u bªng nghi n c u, Ƶo tπo c p bªng, mπng l Ìi xu t sæc vµ nh m th»m quy n ÆËi t c, cung c p chuy n gia vµ Ƶo tπo chuy n gia quëc gia, mî rèng vµo kh ng gian nghi n c u Ch u u, mî rèng vµo kh ng gian nghi n c u khu v c - Gi m ÆËc khu v c còa CIRAD cho ß ng Nam É Æπi lùc c trù sî Î Hµ NÈi há tró cho c c ch ng tr nh vµ c c bè phàn còa CIRAD Æ x c Æfinh y u c«u còa c c b n ÆËi t c vµ x y d ng chi n l Óc hóp t c còa CIRAD. mùc ti u Bªng nh ng hoπt ÆÈng Î Vi t Nam vµ trong khu v c, CIRAD th c hi n c c quy t Æfinh chi n l Óc vµ Æfia ch nh trfi còa m nh Æ há tró ch nh s ch hóp t c khoa h c vµ c ng ngh còa Ph p v m t nghi n c u n ng nghi p cho s ph t tri n: * Bªng s ph t tri n b n v ng vµ b o v m i tr Íng vìi nh ng c ch ti p càn n ng nghi p sinh th i cho ng Íi nghão nh t, nh ng ch ng tr nh nghi n c u v s Æa dπng sinh h c vµ vi c duy tr mèt n n n ng nghi p ven Æ nh mèt kh ng gian ch t l Óng cao (th c ph»m vµ x hèi) * Khuy n kh ch s ph t tri n c c hoπt ÆÈng kinh t khai th c mµ kh ng ph hoπi s Æa dπng ÆÈng vàt vµ th c vàt (c ba sa, c c loµi Æ c h u, cam qu t). * Bªng c ch nghi n c u c c h thëng t ng c Íng ch n nu i nhªm Æ p ng y u c«u còa mèt n n n ng nghi p gia Æ nh chëng lπi s ríi b n ng th n vµ y u c«u còa s gia t ng d n së vµ thi u Æ t Æai. * Bªng c ch nghi n c u c c mëi li n h gi a n ng nghi p vµ thfi tr Íng cúng nh s chuy n bi n còa tàp tùc còa ng Íi ti u dông Æ h Ìng d n cho s n xu t vµ thfi tr Íng theo nh ng nhu c«u vµ th ch th c mìi nhªm cung c p cho c c Æ thfi s n ph»m t i vµ ch t l Óng cao. * Bªng c ch ph t tri n c c dflng n ng nghi p ch t l Óng cao vµ Æ p ng c c ti u chu»n m i tr Íng v b o Æ m ch t l Óng (lûa gπo, cµ ph, rau, qu ) vµ kh n ng theo d i c c s n ph»m (c ). * Bªng c ch khuy n kh ch s chuy n giao c ng ngh vµ s ph t tri n c c ph ng ph p vµ k n ng, th ng qua c c mπng l Ìi khu v c vµ c c Nh m th»m quy n ÆËi t c. 14
NguÂn nh n l c vµ ÆËi t c L nh v c Nh m PRISE nghi n c u v t ng c Íng c c h thëng ch n nu i Nh m SAM H thëng sinh th i n ng nghi p vông nûi SUSPER - Ph t tri n b n v ng n ng nghi p ven Æ Qu n l sinh th i n ng nghi p Æ t Qu n l ÆÊi mìi. ßµo tπo ß tµi Ngµnh chuy n m n ßËi t c Gia t ng hóp l c c s n ph»m s a, lón vµ thu canh - Khai th c t nh Æa dπng ÆÈng vàt - ßµo tπo Li n h gi a c c thµnh phë v tinh- n ng nghi p. ßµo tπo Ch n nu i gia sûc, Di truy n h c; B nh h c sinh th i; Ch t l Óngs n ph»m T i sinh s n; Dinh d Ïng B nh h c; Ch t l Óng/ Kh n ng theo d i Sinh th i h c Gieo thºng d Ìi th m th c vàt k t hóp trâng tr t/ ch n nu i. M h nh ho c c c sî kinh doanh N ng h c - Ch n nu i gia sûc - Kinh t NIAH, NIVR, VASI, ßH C«n Th, ßH Thµnh phë H Ch Minh, ßH Hµ NÈi, Agifish, Ledun VASI, c c ßπi h c IRD, GRET, IRRI, ICRAF AVRDC, RIFAV, VASI, NIN, VAF, ACIAR Nhµ nghi n c u CIRAD/ bè m n CIRAD JC Maillard - Emvt M Bolard - Emvt P. Salgado - Emvt Y Villagi - Emvt V Porphyre - Emvt P Cacot - Emvt M Pedrono - Emvt AL Huilery - VI A Chabanne - Ca F Affholder - Ca C Martin - VI G Da - VI Ly Boun-Tieng/ Flhor - Lµm v Ín Di t trı b nh Huanglongbing vµ ngh trâng c y n qu Gπo ch t l Óng cao vµ Æ t Æai S n xu t qu vµ b nh còa cam qu t. ßµo tπo Ti u chu»n m i tr Íng n ng cao ch t l Óng hπt vµ qu n l ch t l Óng N ng h c, Di truy n h c Sinh h c t bµo C n trông h c N ng h c Sinh l h c m i tr Íng Di truy n h c SOFRI Aciar, INPP, AGI, VASI, INRA CLRRI VASI P. Cao Van/Flhor F. Gatineau/Flhot - Ngh trâng c y n qu F. Gay - Ca PCPMALICA Quan h n ng nghi p - thfi tr Íng vµ cung c p th c ph»m cho Æ thfi Qu n l vµ phëi hóp cung c p th c ph»m cho Æ thfi. ßµo tπo Kinh t c c ngµnh n ng nghi p, ph n t ch v th ch, x hèi h c RIFAV, VASI, IOS, P. Moustier/Flhor ICARD PCP MALICA M Figiu - Amis ßπi h c n ng nghi p Hµ NÈi C c nhµ nghi n c u lµm vi c tπi Ch u É 4 7 2 18 2 12 CIRAD Gi m ÆËc khu v c: Dr. Gilles Mandret VÙ khu v c ß ng Nam É 19 Hµn Thuy n - T«ng 4 Hµ NÈi - Vi t Nam ßT: (84-4) 9720625 Fax: (84-4) 9720624 Eñmail: Ciradvn@hn.vnn.vn hay: Cirad@fpt.vn ßfia chÿ web: www.cirad.fr 15
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM b. vi n nghi n c u ph t tri n (ird) Vi n Nghi n c u Ph t tri n c nhi m vù ph t tri n c c d n khoa h c tàp trung vµo mëi quan h gi a ng Íi vµ m i tr Íng trong mi n gian ch tuy n vìi tri n v ng ph t tri n b n v ng trong nh ng vông nµy. ß y lµ mèt c quan Nhµ n Ìc v khoa h c vµ c ng ngh, Æ t d Ìi s l nh Æπo còa c c BÈ tr Îng phù tr ch nghi n c u vµ hóp t c. Tı h n 50 n m nay, IRD ti n hµnh c c nghi n c u v m i tr Íng gian ch tuy n, nh ng k t qu nghi n c u Æ Æ Óc quëc t tham kh o. IRD th c hi n c c c ng tr nh nghi n c u Î Ch u Phi, Ch u É, M La Tinh, trong ƒn ßÈ D ng vµ Th i B nh D ng. Ngoµi trù sî Î Paris, IRD cfln c 34 trung t m vµ c quan Æπi di n tr n khæp th giìi, trong y c 23 c sî trong c c n Ìc thuèc mi n gian ch tuy n, 5 c sî Î ch nh quëc ( Pari, Bondy, Montpellier, Brest vµ Orläans) vµ 5 trong c c tÿnh h i ngoπi còa Ph p (Guyane, Nouvelle - Calädonie, Polynäsie thuèc Ph p, Martinique vµ La Räunion). c c l nh v c nghi n c u C c l nh v c nghi n c u còa IRD Æ Óc tê ch c xung quanh c c Æ tµi sau: v tr i Æ t, ti n h a vµ hi m nguy thi n nhi n; m i tr Íng Æπi lùc, ven bí vµ bi n; c c kh hàu, s thay ÆÊi vµ t c ÆÈng; n Ìc nguân n Ìc vµ s qu n l b n v ng; s Æa dπng n ng nghi p vµ vi trông; sinh th i h c thu sinh vµ Æ nh c ; ÆÈng h c Æ thfi; Con ng Íi trong m i tr Íng; ch nh s ch ph t tri n vµ toµn c«u h a; t ng t c x hèi vµ s c khoœ; c c b nh dfich Æfia ph ng lìn. Tı n m 1990 IRD Æ gia t ng c c cuèc ti p xûc v nhi u l nh v c vìi Vi t Nam. Nh ng ch ng tr nh Æ càp Æ n tı n m 1993 tàp trung vµo c c thay ÆÊi li n ti p trong ch nh s ch mî cˆa kinh t mµ Æ t n Ìc Æ ti n hµnh tı n m 1986 (ÆÊi mìi). Nh ng ch ng tr nh nµy thi n v Æ tµi sau: giai Æoπn qu ÆÈ vµ nh ng hàu qu kinh t, x hèi ÆËi vìi s c khoœ vµ vi c qu n l c c tµi nguy n vµ m i tr Íng. c c d n nghi n c u C c d n nghi n c u tri n khai hi n nay Î Vi t Nam li n quan Æ n nhi u Æ n vfi nghi n c u thuèc ba c quan khoa h c. C c ch ng tr nh Æ Æ Óc ph t tri n: * trong l nh v c khoa h c x hèi: nguân nh n l c, t c ÆÈng x hèi còa ch nh s ch ph t tri n, s di d n ra Æ thfi; * trong l nh v c qu n l m i tr Íng: c sî d ki n Æfia l cho mèt s qu n l tët h n Æ t Æai vµ m i tr Íng (s tho i ho Æ t Æai vông cao do th m canh c y trâng vµ do c c cuèc di d n c tê ch c), qu n l n ng th n trong bëi c nh xo b hóp t c ho n ng nghi p vµ s t ng nhanh d n së; * trong l nh v c y t : s suy dinh d Ïng (nhàp vµo Ch ng tr nh QuËc gia v hµnh ÆÈng cho dinh d Ïng); * c c ch nh s ch v y t trong thíi k chuy n ÆÊi. MÈt së d n Æ Óc s tham gia còa c c nhµ nghi n c u IRD lµm vi c tπi Vi t Nam trong thíi gian dµi hay ngæn b n cπnh c c Vi n nghi n c u ÆËi t c còa Vi t Nam. MÈt së d n kh c Æ Óc ti n hµnh bªng s cèng t c vìi c c ÆËi t c Vi t Nam d Ìi h nh th c c c chuy n bi t ph i còa c c nhµ nghi n c u IRD c tr ch nhi m. IRD c bën nhµ nghi n c u th Íng trû. 16
nh ng d n nghi n c u do Æ c c nhµ nghi n c u ird Æ Óc cˆ Æ n lµm vi c tπi vi t vam * UR 106 - Dinh d Ïng - Cung c p th c ph»m - X hèi: c c chi n l Óc Æ u tranh chëng thi u ch t dinh d Ïng vi l Óng, Æ c bi t lµ thi u sæt: Cung c p th c n phù cho trœ s sinh vµ trœ nh ; chi n l Óc th ng tin v dinh d Ïng vµ v s ti n tri n còa t nh trπng n uëng vµ dinh d Ïng. * UR 049 - X i mfln vµ thay ÆÊi c ch sˆ dùng Æ t: X i mfln vµ thay ÆÊi nhanh ch ng trong vi c sˆ dùng Æ t Î vông ÆÂi Î mi n Bæc Vi t Nam. * UR 091 - S c khoœ sinh s n; kh n ng sinh s n vµ ph t tri n: ßÈng th i l y nhi m HIV trong vông ÆÂng bªng s ng HÂng. * UR 044 - Con ng Íi trong m i tr Íng - ch nh s ch mî cˆa, ÆÈng th i d n së vµ nh ng s ph n h a x hèi trong mèt kh ng gian chàt chèi: ÆÂng bªng s ng HÂng vµo thíi k ßÊi mìi. * UR 022 - ßa dπng sinh h c n ng nghi p vµ vi trông - S c khoœ - VÀt chò trung gian truy n b nh sët rät: kh ng thuëc trı s u trong c c vàt chò trung gian truy n b nh sët rät vµ b n Æ ph n bë muái anophen Î ß ng Nam É. d n nghi n c u ti n hµnh vìi c c nhµ nghi n c u ird bi t ph i * UR013 - T nh c ÆÈng vµ t i k t hóp Æ thfi: t nh c ÆÈng nèi Æ Î thµnh phë H Ch Minh vµ Hµ NÈi. * UR 105 - Tri th c vµ s ph t tri n: Lao ÆÈng, vi c lµm vµ nguân nh n l c Î Vi t Nam. * UR 104 - S bi n dπng còa thπch quy n Æπi lùc trong nh ng vông hèi tù vµ chuy n dfich vàt ch t: d n RUBIS v s cæt tr Ót v Æ tam k còa s ng HÂng vµ vai trfl sinh kim loπi trong vi c h nh thµnh c c m rubis (hâng ng c) Î mi n Bæc Vi t Nam. * UMR REGARDS: chuy n ti p quëc gia, qu n l Æ thfi, qu n l n Ìc uëng Æ Óc (Maroc vµ Vi t Nam) * UR 003 Lao ÆÈng vµ toµn c«u h a MÈt së d n nghi n c u kh c li n quan Æ n nh ng UR còa IRD Æang trong qu tr nh th o luàn hay chu»n bfi. nh ng ÆËi t c chò y u ph a vi t nam Nh ng ÆËi t c Vi t Nam chò y u còa IRD lµ NIN (MOH), NISF (MARD), Trung t m D n së, Tr Íng ßπi h c Kinh t QuËc d n (MOE), VASI (MARD), CNST, Vi n ßfia ch t, IG (CNST), Vi n nghi n c u kinh t (IER), Tr Íng ßπi h c X y d ng Hµ NÈi vµ Trung t m quëc gia v n Ìc, NIMPE. Ngoµi c c ÆËi t c Vi t Nam, c c ch ng tr nh cfln Æ Óc ti n hµnh bªng s hóp t c vìi c c ÆËi t c quëc t (c c tr Íng ßπi h c vµ phflng th nghi m thuèc c c n Ìc khëi Bæc), c c tê ch c quëc t (UBICEF, OMS, IRRI, IWMI...), c c tê ch c phi Ch nh phò vµ c c Vi n nghi n c u Ph p vµ Ch u u. Vi n nghi n c u ph t tri n C quan Æπi di n IRD 19 Hµn Thuy n Hµ NÈi - Vi t Nam Ng Íi Æπi di n: M. J. Berger Tel: (84-4) 9720629 Fax: (84-4) 9120630 E - mail: j.berger@fpt.vn ho c: repird@fpt.vn ßfia chÿ web: www.ird.fr 17
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM c. tr Íng vi n Æ ng b c cê (efeo) Tr Íng Vi n Æ ng B c CÊ Æ Óc thµnh làp Î Hµ NÈi ngµy 20/01/1900, ti p nëi c ng vi c còa Ph i bè kh o cê th Íng tr c ß ng D ng thµnh làp hai n m tr Ìc. Hoπt ÆÈng l u n m tπi Vi t Nam, c quan chuy n nghi n c u v Ch u É nµy c nhi m vù thu thàp, ph n loπi vµ ph n t ch c c y u të còa c c n n v n ho Æπi lùc É Ch u. Lµ mèt c quan b c h c Æ Óc thµnh làp d Ìi s b o tró còa Vi n Hµn l m v n h c, Tr Íng Vi n Æ ng B c CÊ c tham v ng mî rèng s hi u bi t tr n toµn Ch u É ngoµi phπm vi còa c c nhµ Æ ng ph ng h c T y ph ng cho Æ n lûc nµy chÿ giìi hπn nh ng t m tfli còa m nh vµo vi c nghi n c u c c v n b n cê Æi n nh t, t ch ríi kh i nh ng th c tπi cù th. Tı nay c«n ph i th m nhàp vµo ÆÍi sëng th Íng nhàt còa d n chûng, lµm vi c trong s hóp t c vìi nh ng ng Íi næm v ng ki n th c tπi chá, tπo ra vµ p dùng c c ph ng ph p th c Æfia phùc vù cho mèt t Îng uy n b c nµo Æ y. Theo thíi gian, Tr Íng Æ bi n ÆÊi thµnh mèt së c quan kh c nh Vi n B o tµng x y n m 1926 nguy n dông Æ ch a c c bè s u tàp còa Tr Íng c mèt thíi gian mang t n Vi n B o tµng Finot, theo t n còa Gi m ÆËc Æ«u ti n còa Tr Íng, sau nµy trî thµnh Vi n B o tµng lfich sˆ. CÚng vày, th vi n rèng r i còa Tr Íng ngµy nay Æ trî thµnh Vi n Th ng tin còa Vi n Khoa h c x hèi Vi t Nam. N m 1957 Tr Íng bæt buèc ph i ríi kh i Hµ NÈi. Tuy nhi n vi c di chuy n Tr Íng sang Paris kh ng lµm vèi v mµ ng Óc lπi toµn bè c c tfla nhµ, Vi n B o tµng vµ bè s u tàp còa Tr Íng Æ Æ Óc chuy n giao trong tràt t hoµn h o nh t cho nhµ c«m quy n còa n Ìc Vi t Nam d n chò CÈng hfla. Tr Íng Æ Æ lπi cho Ch nh phò Vi t Nam non trœ Æa së c c vën t li u vµ th vi n. ßi u y cæt ngh a tπi sao c c bè s u tàp tr Ìc kia Æ Óc EFEO thu thàp Æ Óc b o qu n c»n thàn vµ Æ Óc bê sung th m bªng nhi u c ng tr nh mìi cho Æ n ngµy nay v n g p ph«n vµo vi c duy tr nhi t t nh nghi n c u v Vi t Nam. N m 1993 Tr Íng trî lπi Vi t Nam d Ìi h nh th c mèt trung t m nghi n c u nh vµ tı Æ y nhi m vù còa Tr Íng lµ ti n hµnh hoπt ÆÈng nghi n c u, hóp t c vµ xu t b n trong c c l nh v c lfich sˆ, d n tèc h c, kh o cê h c vµ nghi n c u v n khæc. Tr Íng c nhi u phflng h p vµ mèt th vi n c th ti p nhàn c c nhµ nghi n c u. Tı nhi u n m nay, c sî còa Tr Íng Î Hµ NÈi ngµy cµng trî thµnh mèt trung t m nghi n c u vµ g p gï cho nh ng nhµ nghi n c u n Ìc ngoµi lµm vi c Î Vi t Nam hay v Vi t Nam. Cho Æ n ngµy h m nay Æ y lµ Vi n n Ìc ngoµi duy nh t thuèc loπi nµy c c sî Î Vi t Nam. Tr Íng Æ Æ t quan h hóp t c vìi ba tê ch c lìn còa Vi t Nam. Trung t m Khoa h c x hèi vµ Nh n v n QuËc gia, tr Íng ßπi h c TÊng hóp, HÈi Sˆ h c vµ CÙc L u tr quëc gia. MÈt trong nh ng mùc ti u tr Ìc mæt lµ mî rèng mπng l Ìi ÆËi t c vµ còng cë c c mëi quan h h u h o Æfia ph ng. Lµ trung t m tàp hóp c c nhµ nghi n c u ng Íi Ph p lµm vi c v Vi t Nam, lµ n i trao ÆÊi vìi c c ÆÂng nghi p Vi t Nam, Tr Íng Æ ch ng t s ch lói còa mèt s th m nhàp b n v ng, b o hi u mèt s ph t tri n thuàn lói trong th k tìi. Nh ng ch ng tr nh song ph ng nghi n c u c c t m bia Î mi n Bæc Vi t Nam, v tê ch c lµng x cúng nh nh ng cuèc hèi th o lµ nh ng c hèi Æ trao ÆÊi quan Æi m vµ ph ng ph p tı Æ y Æ ra ÆÍi c c n ph»m song ng. Nh ng hoπt ÆÈng nghi n c u còa c c thµnh vi n Æ Óc chia Æ u gi a nh ng nghi n c u chuy n Æ 18
(lfich sˆ Hµ NÈi ÆËi vìi Philippe Papin, lfich sˆ c c cuèc di c ÆËi vìi Andrew Hardy, lfich sˆ c c cuèc dfich chuy n còa c d n mi n nûi còa Philippe le Failler) vµ s hóp t c trong nh ng ch ng tr nh Æa ngµnh rèng r i h n (nghi n c u v lµng x, lfich sˆ c c cuèc ti p xûc gi a c c chòng tèc). Nh ng ch ng tr nh nµy c mùc Æ ch k t hóp c c Vi n nghi n c u Vi t Nam vìi c c hoπt ÆÈng còa EFEO vµ gæn b c c nhµ nghi n c u Ph p vµ c c nhµ nghi n c u thuèc c c l nh v c vµ quëc tfich kh c nhau trong khu n khê nh ng ch ng tr nh bën n m. Ch ng tr nh 4 n m 2000-2003 chuy n v Nh ng b Ìc ti n còa v ng quëc ßπi Vi t, 1400-1850 - nh ng s ti p xûc vµ c c u bi n ÆÊi x hèi vµ kh ng gian vµ Æang trong qu tr nh hoµn thµnh. Ch ng tr nh bën n m 2004-2007 sœ mang t n Hi n t Óng di trû Î Vi t Nam trong bëi c nh khu v c: lfich sˆ vµ nh n loπi h c còa s Ín ph a ß ng còa b n Æ o ß ng Nam É, tı th k XV Æ n th k XX. Vi c ti p Æ n vµ Ƶo tπo c c nhµ nghi n c u còa Ph p Æ Óc Trung t m Hµ NÈi b o Æ m, ÆÂng thíi h Æ Óc giìi thi u Æ ti p xûc vìi c c c quan ÆËi t c còa Vi t Nam mµ Tr Íng Æ tπo Æ Óc mëi li n h. Ngoµi ra vi c ph t huy kh n ng vµ Ƶo tπo c c nhµ nghi n c u Ph p vµ Vi t Nam Æ Óc ti n hµnh tr n c sî mèt s cèng t c ch t chœ, b o Æ m mang lπi k t qu chæc chæn. Tı s tin cày Æ Óc x c làp tı m Íi n m nay ra ÆÍi mèt c sî ÆËi t c v ng chæc lµm t ng c Íng vµ ÆÊi mìi kinh nghi m còa n Ìc Ph p trong l nh v c nghi n c u v Vi t Nam. C c c ng tr nh nghi n c u Æ Óc tr nh bµy trong c c cuèc HÈi nghfi Khoa h c vµ HÈi th o chuy n Æ, Æ c bi t lµ trong c c n ph»m. Hoπt ÆÈng xu t b n còa Trung t m Hµ NÈi r t quan tr ng. Trong c c t c ph»m Æ n hµnh, mái n m chıng bën n ph»m, c th ph n bi t bën loπi lìn: k t qu nh ng ch ng tr nh lìn v hóp t c, n hµnh nh ng v n b n gëc Æ Óc dfich ra vµ chû gi i, n hµnh nh ng b n chuy n kh bªng Vi t v n cúng nh Ph p v n v c c l nh v c ti u bi u nh t còa Tr Íng; n hµnh c c c ng cù th mùc h c vµ Æfia l. Ngoµi ra cfln ph i k Æ n vi c lµm c c CD ROM v c c tàp lìn còa BÈ bi n ni n sˆ Vi t Nam Æang Æ Óc th c hi n, giëng nh vi c ph t hµnh toµn bè k y u nh ng ng Íi bπn còa cë Æ Hu Æ Æ Óc th c hi n m y n m tr Ìc Æ y. Tr Íng Vi n ß ng B c CÊ Ph p 5A phë Hπ HÂi - Hµ NÈi ßi n thoπi: (84-4) 8220623 Fax: (84-4) 8220625 efeovn@efeo.org.vn 19
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM d. trung t m quëc gia nghi n c u khoa h c (cnrs) Hoπt ÆÈng còa CNRS Æ Óc ph t tri n th ng qua Hi p Æfinh hóp t c Æ Óc k vµo n m 1983 vìi Trung t m Khoa h c T nhi n vµ C ng ngh QuËc gia Vi t Nam, ngµy nay Æ trî thµnh ASTV (Vi n Khoa h c vµ C ng ngh Vi t Nam). ASTV bao qu t mèt phπm vi hoπt ÆÈng rèng lìn tı khoa h c hπt nh n Æ n vàt l Æfia c«u. Trong l nh v c c c khoa h c v con ng Íi vµ x hèi, mèt Hi p Æfinh khung Æ Æ Óc k k t gi a Trung t m khoa h c x hèi vµ Nh n v n QuËc gia (CNSSH) Vi t Nam nay trî thµnh Vi n Khoa h c x hèi Vi t Nam (ASSV) vìi BÈ phàn khoa h c nh n v n còa CNRS vµo th ng 7/1989, sau n ng c p thµnh VÙ còa CNRS vµo n m 2001. Trong khu n khê còa b n tho thuàn trao ÆÊi li n quan Æ n Hi p Æfinh CNRS - ASTV, kho ng hai m i d n Æ Æ Óc th ng qua mái n m, trong y c hai m i chuy n trao ÆÊi vµ g«n mèt tr m th ng ti p nhàn c c nhµ nghi n c u Vi t Nam sang Ph p. Nh ng s hóp t c khoa h c gi a CNRS vµ ASTV kh phong phû vµ Æ Æ Óc th hi n r trong ngµy HÓp t c vìi Vi t Nam tê ch c tπi Paris vµo th ng 9/1995 vìi s tham d còa nh ng nhµ nghi n c u còa CNRS tπi Vi t Nam. Nhi u líi khuy n c o Æ Æ Óc n u l n trong ngµy y, nh n mπnh chò y u v t«m quan tr ng còa vi c Ƶo tπo bªng nghi n c u do CNRS khîi x Ìng Î Vi t Nam vµ s c«n thi t ph i duy tr vµ ph t tri n ná l c y. Ti p theo ngµy y, HÈi ÆÂng ch nh s ch quëc t còa CNRS trong mèt phi n h p vµo th ng 2/1995 Æ th o luàn v Vi t Nam vµ nh n mπnh Æ n giai Æoπn x y d ng ti m l c cho mèt së phflng th nghi m mπnh c t nh ch t hán hóp. CNRS quy t Æfinh h Ìng ch nh s ch còa m nh vµo vi c tàp trung hµnh ÆÈng vµo mèt së d n c t nh c sî. VÌi mùc Æ ch y, CNRS hóp t c vìi IRD (tr Ìc Æ y lµ ORSTOM) vµ vìi s giûp ÆÏ còa ßπi s qu n Ph p Î Hµ NÈi vµo th ng 9/1997 Æ công vìi hai ÆËi t c ch nh còa Vi t Nam lµ ASTV vµ ASSV tê ch c mèt cuèc hèi th o mî rèng cho hai cèng ÆÂng khoa h c v Æ tµi HÓp t c khoa h c v s ph t tri n b n v ng. ß Óc tê ch c thµnh 7 ti u ban theo nh ng Æ tµi Æ Æ Óc x c Æfinh vìi s tho thuàn còa c c ÆËi t c Vi t Nam, cuèc hèi th o c mùc Æ ch tπo mèt Ƶ ph t tri n mìi cho s hóp t c khoa h c gi a hai n Ìc. C c ti u ban Æ Æ ra nhi u d n nh ng chÿ mèt së giìi hπn d n Æ Æ Óc l a ch n c n c vµo c c u ti n vµ s tân tπi còa c c nh m Vi t Nam vµ Ph p c quan t m. T t c c c d n y Æ Óc b o v d Ìi dπng c c PICS (ch ng tr nh quëc t v hóp t c khoa h c) ho c c c b n tho thuàn trao ÆÊi. C c PICS lµ nh ng ch ng tr nh hóp t c c t«m cï, Æ Óc b o v bîi c c VÙ Khoa h c vµ BÈ Ngoπi giao Ph p. ChÛng li n quan Æ n nh ng Æ tµi c ngh a to lìn ÆËi vìi Vi t Nam vµ t ng ng vìi tr nh ÆÈ u vi t còa c c phflng th nghi m còa Ph p. Nh ng ch ng tr nh nµy th Íng xu t ph t tı c c b n tho thuàn trao ÆÊi mµ mùc Æ ch lµ Æ khuy n kh ch nh ng s hóp t c mìi vµ Æ«y h a hãn. T t c c c d n nµy Æ u Æ Óc kãm theo bîi mèt ch nh s ch nh t qu n v Ƶo tπo bªng nghi n c u vµ cho nghi n c u Æ Óc th c hi n trong khu n khê Tr Íng Ph p - Vi t ß S n (g«n H i Phflng, c ch Hµ NÈi 120 km) ph ng theo c c ti u chu»n vµ ph ng ph p Æ Æ Óc th c hi n Î Tr Íng VÀt l Les Houches. Tr Íng h c lµ mèt khung c nh Ƶo tπo th Íng xuy n Æ nghi n c u vµ bªng nghi n c u gi ng dπy Î tr nh ÆÈ cao trong l nh v c nh ng khoa h c ch nh x c vµ c ng ngh. Ch nh tı s trao ÆÊi gi a c c nhµ nghi n c u vµ gi ng dπy Ph p vìi c c ÆËi t c Vi t Nam Æ ra ÆÍi c c d n nghi n c u Æa ngµnh mµ c hai n Ìc công quan t m. C c Æ tµi Æ Óc l a ch n bîi mèt u ban Æi u hµnh hán hóp Ph p - Vi t c n c vµo t nh thíi s khoa h c vµ t«m quan tr ng ÆËi vìi s ph t tri n còa Vi t Nam. Ch nh v vày mµ Æ tµi Æ Óc l a ch n cho Tr Íng h c Æ«u ti n vµo th ng 3/1999 lµ v n Æ N Ìc vìi s tham gia còa c c chuy n gia c ng nghi p. Tr Íng h c th hai vµo th ng 11/1999 dµnh cho Æ tµi B o v chëng n mfln. Tr Íng h c th ba vµo th ng 3/2000 c Æ tµi Quang phê ng dùng. Tr Íng h c th t vµo th ng 4/2001 c Æ tµi C h c c c m i tr Íng xëp, b o v Æ Æi u vµ ÆÀp n Ìc, tr Íng h c th n m vµo th ng 9/2002 c chò Æ Qu n l vµ xˆ l ch t th i ræn vµ tr Íng h c th s u vµo th ng 10/2003 c Æ tµi C c hóp ch t thi n nhi n c hoπt t nh sinh h c. Hai tr Íng h c Æ«u ti n Æ s n sinh ra hai Æ n nghi n c u Æ Óc tµi tró bîi qu FSP còa BÈ Ngoπi giao vµ ßπi s qu n Ph p Î Hµ NÈi trong khu n khê qu FSP ESPOIR. 20
CuËi công chûng ta c«n nhæc Æ n nh ng hoπt ÆÈng Æ ng k Æ Óc th c hi n Æ Æ p ng c c nhu c«u khoa h c, c ng ngh vµ kinh t. ChÛng ta h y k Æ n vi c thµnh làp Trung t m dfich vù ph n t ch vµ thˆ nghi m Î thµnh phë H Ch Minh Æ Óc th c hi n công vìi UBND thµnh phë H Ch Minh, nay k t ngh a vìi Trung t m ph n t ch Solaize; vi c giûp ÆÏ thµnh làp c c phflng th nghi m n mfln thuèc ASTV vìi s tham gia còa Tr Íng ßπi h c Paris 6; vi c thµnh làp phflng th nghi m c c hóp ch t thi n nhi n vìi s giûp ÆÏ còa phflng th nghi m ho h c c c hóp ch t thi n nhi n Î Gifsur-Yvette vµ Phflng th nghi m Quang phê còa Ecole Centrale de Paris. CÚng vày, d n x y d ng Phflng th nghi m Ho d«u thuèc ICI Î Hµ NÈi vìi s giûp ÆÏ còa Phflng th nghi m xûc t c Î Lyon Æang trong qûa tr nh th c hi n. T t c nh ng hoπt ÆÈng c t«m cï y nhªm mùc Æ ch giûp Vi t Nam ph t tri n kh n ng khoa h c vµ c ng ngh Æ ph t tri n Æ t n Ìc. Th ng 10/2003 cuèc HÈi th o k ni m 20 n m hóp t c gi a CNRS vµ ASTV vìi s tham d còa c c quan ch c hai c quan vµ nh ng ng Íi chò chët trong vi c hóp t c Æ cho phäp Æ nh gi k t qu hóp t c vµ Æ xu t c c hoπt ÆÈng u ti n cho t ng lai. Ch ng tr nh hóp t c khoa h c mµ CNRS d Æfinh sœ ti p tùc vµ ph t tri n vìi Vi t Nam lµ mèt ch ng tr nh Æ«y tham v ng. Ch ng tr nh y Æ Óc th c hi n vìi s cèng t c ch t chœ vµ s giûp ÆÏ tµi ch nh th Íng xuy n còa ßπi s qu n vµ BÈ Ngoπi giao Ph p. ßπi di n CNRS Î Vi t Nam Gi o s Nguy n Qu ßπo ßi n thoπi: 33(0)141131105 Fax: 33(0)141131502 ngdao@spms.ecp.fr ngdao@fpt.vn 21
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM e. Òy hèi n ng l Óng nguy n tˆ (cea) ûy hèi N ng l Óng Nguy n tˆ lµ mèt c quan nghi n c u, ph t tri n vµ ÆÊi mìi trong l nh v c n ng l Óng, quëc phflng, c ng ngh th ng tin cúng nh y t. Tı khi Æ Óc thµnh làp vµo n m 1945, CEA Æ ti n hµnh c c ch ng tr nh nghi n c u v Æi n hπt nh n, r n Æe hπt nh n, c ng ngh micro vµ nano, vàt l thi n v n, hi n h nh y h c, ÆÈc ch t h c, hay c ng ngh sinh h c. N n v n h a giao thoa k s - nhµ nghi n c u vµ vi c sˆ dùng c c c ng cù c hi u n ng tπo Æi u ki n cho mèt n n nghi n c u c b n Î tr nh ÆÈ cao. CEA Æ Óc thıa nhàn lµ mèt chuy n gia trong c c l nh v c chuy n m n còa m nh vµ tπo mèt ÆÈng l c ÆÊi mìi nhí vi c th m nhàp vµo mπng l Ìi c ng nghi p, kinh t vµ c c mπng Æπi h c. ô Vi t Nam, hoπt ÆÈng còa CEA tàp trung vµo c c ch ng tr nh nghi n c u hπt nh n nhªm ph t tri n c c c ng ngh c t c dùng lµm ÆÊi mìi c ng nghi p nhi u nh t trong ba l nh v c: c ng ngh th ng tin, vàt li u vµ c ng ngh phùc vù y h c. nh ng c ng ngh th ng tin: t m g ng còa leti-minatec vµ c c c ng ngh nano N Ìc Vi t Nam v nhi u m t c nh ng s h p d n Æ c bi t trong vi c ti n hµnh hoπt ÆÈng ph t tri n quëc t còa LETI-MINATEC. Tr nh ÆÈ nghi n c u còa Vi t Nam trong l nh v c c c NTIC c th xem nh cfln ph i thai v m t thi t bfi, nh ng n u xät v m t tr nh ÆÈ chuy n m n th ph t tri n h n. Nhi u nhµ nghi n c u Æ Æ Óc Ƶo tπo Î ch u u vµ Æ c bi t Î Ph p, ch u É hay M vµ c c nhµ nghi n c u y duy tr Æ Óc mëi li n h kh ng gi n Æoπn vìi c c phflng th nghi m Æ sˆ dùng Æ Óc c c ph ng ti n c ng ngh còa nh ng n Ìc y. Ta h y k v dù v mèt múi nh n AFM gâm mèt Ëng nano cacbon Æ Óc th c hi n mèt ph«n trong mèt phflng th nghi m ch u É (ßµi Loan) vµ nghi n c u Æ c tr ng trong mèt phflng th nghi m còa ASTV. Vi c k t hóp lµm vi c trong n Ìc vµ ngoµi n Ìc nh vày Æ cho phäp c c nhµ nghi n c u Vi t Nam hoµn toµn næm bæt Æ Óc hi n trπng còa tr nh ÆÈ nghi n c u tr n th giìi vµ lµm vi c tr n nh ng Æ tµi th ch Æ ng trong nh ng phflng th nghi m tët nh t. V l nh v c c c NTIC, mèt s hóp t c Æ c bi t vµ dµi hπn Æ Æ Óc thi t làp vìi Tr Íng ßπi h c B ch khoa quëc gia Grenoble (INPG) tr Íng nµy Æ x y d ng phflng th nghi m MICA tπi Tr Íng ßπi h c B ch khoa Hµ NÈi. N n c ng nghi p Vi t Nam cfln r t truy n thëng vµ h Ìng v n ng nghi p. Nh ng mëi quan t m loπi NTIC ch a ph i lµ u ti n hµng Æ«u, nh ng ch nh phò Vi t Nam Æ sìm quan t m Æ n c ng ngh nano lµ ngµnh c ng ngh sœ d n Æ n cuèc c ch mπng c ng ngh trong th k 21. Trong l nh v c then chët nµy, s hóp t c do Vi t Nam ti n hµnh cfln r t hπn ch. Nh vày c mèt c hèi c mèt kh ng hai ÆËi vìi n Ìc Ph p Æ giûp ÆÏ Vi t Nam thi t làp c c c c u nghi n c u vµ ph t tri n trong l nh v c nµy. CÚng nh th Íng th y trong l nh v c c ng ngh cao, nh ng c c u nghi n c u nµy li n h ch t chœ vìi s ph t tri n c ng nghi p. ChÛng ta c th ngh rªng t m g ng còa ßµi Loan, Hµn quëc hay Xinhgapo trong t ng lai sœ Æ Óc Vi t Nam noi theo vµ Vi t Nam c th trî thµnh mèt con râng v c ng ngh nano trong 10 Æ n 20 n m tìi. MËi quan t m chi n l Óc còa LETI-MINATEC trong vi c thi t làp c c li n h l u dµi vìi c c c quan nghi n c u còa Vi t Nam c nguân gëc tı: * Nhu c«u mî rèng c sî ÆËi t c vìi c c phflng th nghi m quëc t. * Kh n ng l i käo c c nhµ nghi n c u, sinh vi n lµm luàn n ti n s hay sau ti n s mong muën u ti n Æem c c ki n th c còa m nh v Vi t Nam ch kh ng ph i v mèt n Ìc cπnh tranh tr c ti p vìi Vi t Nam. * Kh n ng thi t làp s ti p xûc u ti n vìi c c kh ch hµng ti m n ng t ng lai, cho LETI- MINATEC hay mèt c ch rèng h n trong mèt khu n khê quëc gia. 22
Nh ng n Ìc chò chët v NTIC kh ng ph i ch u u: Ba nh m ri ng bi t G«n gúi vìi Ph p Vi t Nam Trung QuËc 1. N Ìc ph t tri n, t g«n gúi vìi Ph p 2. NTIC Æang ph t tri n, t g«n gúi vìi Ph p 3. NTIC Æang ph t tri n, g«n gúi vìi Ph p H nh b n cho th y vfi tr còa Vi t Nam lµ ÆÈc nh t vµ n Ìc Vi t Nam Æ Óc ghi nhàn vµo ch nh s ch ph t tri n quëc t còa LETI-MINATEC nh th nµo. Hµn QuËc Hoa K Malaixia Th i Lan ƒn ßÈ xt r ylia ßµi Loan NhÀt B n Xinhgapo M c ÆÈ ph t tri n NTIC u ti n v chuy n giao c ng ngh vµ ÆËi t c ßËi vìi toµn bè c c hoπt ÆÈng, u ti n lµ khuy n kh ch s chuy n dfich v ph a th giìi c ng nghi p. V vày CEA tham gia vµo nhi u quan h ÆËi t c vìi c c x nghi p Ph p, ch u u vµ quëc t. Trong vi c ph t tri n c c c ng ngh mìi Î Vi t Nam, CEA hóp t c vìi VAEC, IPH, VNUH, HUT, PFIEV, MICA, INPG, MOST. Vi c x y d ng mèt ch nh s ch khai th c k t qu còa nghi n c u ch a ph i lµ mèt mëi quan t m còa Vi t Nam, nh ng kinh nghi m còa LETI qua qu tr nh tπo ra c c b Ìc khîi Æ«u chuy n giao c ng ngh cho c ng nghi p c th c ch cho c c nhµ ch c tr ch c th»m quy n Î Vi t Nam, cho phäp h Æ Óc th ng tin v d n còa m nh ngay giai Æoπn ban Æ«u. nghi n c u hπt nh n v vàt li u CEA Æ ph t tri n mèt tr nh ÆÈ chuy n m n cao Æ Óc m i ng Íi c ng nhàn trong l nh v c vàt li u vµ c c ph ng ph p ÆÊi mìi qua hai c ch ti p càn. - Gi i quy t c c nhu c«u ngæn hπn cho c ng nghi p, vìi mùc ti u c i thi n c c qu tr nh ch tπo vµ tπo h nh c c vàt li u, s l a ch n c u trûc c ng nh Æ c t nh còa chûng. Vi c nghi n c u nhªm tπo ra c c ph ng ph p mìi Æ læp r p mèt c ch b n v ng, v dù nh hµn bªng laser hay th c hi n c c c u trûc nhã h n cho l nh v c giao th ng vàn t i. - X c Æfinh c c nghi n c u tı gëc c ti m n ng lìn nh c c vàt li u nano d a tr n s ph t tri n ti m càn nhi u bàc theo c ch m ph ng. Ƶo tπo: v dù v s hóp t c vìi vaec vµ ch ng tr nh p dùng n ng l Óng nguy n tˆ vµo mùc Æ ch hfla b nh Î vi t nam CEA ph t tri n hóp t c vìi Vi n N ng l Óng Nguy n tˆ Vi t Nam (VAEC) tı n m 1994 trong l nh v c nghi n c u vµ ph t tri n nh ng p dùng n ng l Óng nguy n tˆ vµo mùc Æ ch hoµ b nh. B n hi p Æfinh hóp t c Æ Æ Óc k k t Î Paris ngµy 13/12/1996 vµ Æ Óc gia hπn vµo th ng 3/2002. Ngµy nay v n Æ n ng l Óng trî thµnh mèt th ch th c chò y u ÆËi vìi Vi t Nam. Ng n hµng th giìi Ìc t nh muën duy tr tëc ÆÈ ph t tri n 6 Æ n 8% mái n m trong n m n m tìi th s n xu t n ng l Óng ph i t ng 10 Æ n 14% mái n m. Tı nay Æ n n m 2020 Ch nh phò Vi t Nam Ìc t nh ph i Æ«u t 19,1 t Æ la trong l nh v c n ng l Óng. C c nhµ ch c tr ch Vi t Nam mong muën ph t tri n Æi n hπt nh n, h Æ khîi th o mèt ch ng tr nh nhªm tı nay Æ n n m 2020 x y d ng mèt nhµ m y Æi n hπt nh n c th c c ng su t 1200-4000 MW. N ng l Óng nguy n tˆ sœ cho phäp b o Æ m ÆÈc làp n ng l Óng cho Æ t n Ìc hi n ph i nhàp mèt l Óng lìn Æi n n ng tı n Ìc Lµo. MÈt Òy ban li n bè v n ng l Óng nguy n tˆ Æ Æ Óc thµnh làp ngµy 5 th ng 3 n m 2002 vµ mèt d n kh thi Æang Æ Óc soπn th o vµ sœ Æem ra QuËc hèi xem xät vµo n m 2004. 23
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM Vi c Ƶo tπo Æ Óc ti n hµnh tët, Æ c bi t trong l nh v c khoa h c còa k s vìi nh ng hoπt ÆÈng dµi hπn th c hi n gi a Ph p vµ Vi t Nam. CEA tê ch c c c ÆÓt th c tàp Ƶo tπo Î Vi t Nam cho k s Vi t Nam, mî cˆa Æ h c th Æ Óc Ƶo tπo v c ng ngh hπt nh n Î Ph p nhªm h c Æ Óc k n ng c«n thi t Æ ph t tri n ch ng tr nh ng dùng n ng l Óng nguy n tˆ vµo mùc Æ ch hfla b nh Î Vi t Nam. CEA cung c p cho VAEC nh ng c ng cù t nh to n c«n thi t Æ ph n t ch mèt d n lfl ph n ng hπt nh n ÆÈng l c, trong l nh v c c h c k t c u, thu nhi t h c, vàt l n tr n, Æ vàn hµnh cúng nh Æ b o Æ m an toµn cho lfl ph n ng hπt nh n ßµ Lπt (do Hoa K cung c p n m 1963). CEA cúng giûp ÆÏ VAEC trong vi c Æ nh gi k thuàt - kinh t Æ Vi t Nam l a ch n loπi lfl ph n ng hπt nh n vµ c c loπi chu tr nh nhi n li u. CEA giûp ÆÏ VAEC trong vi c vàn hµnh mèt c ch an toµn lfl ph n ng hπt nh n ßµ Lπt, trong ch ng tr nh cung c p th ng tin v n ng l Óng hπt nh n cho c ng chûng vµ ph n t ch d luàn c ng chûng. MÙc Æ ch cuëi công còa s hóp t c gi a CEA vµ VAEC lµ Æ ph t tri n nh ng kh n ng c«n thi t nhªm quy t Æfinh vµ ti n hµnh ch ng tr nh trang bfi Æi n hπt nh n cho Æ t n Ìc Vi t Nam. M. Denis Acker Ph vù tr Îng hóp t c quëc t còa CEA CEA, Trung t m Sarclay, DEN/DSNI, B t. 121 91191 GIF SUR YVETTE Tel: (33)(0)169085479 Email: denis.acker@cea.fr M. Marc Ponchet Chuy n vi n VÙ hóp t c quëc t còa CEA CEA/DRI, 31 rue de la Fädäration 75752 Paris cedex 15 Täl: (33)(0)169084011 Email: Marc.ponchet@cea.fr Dr. Jean Charles Guibert Gi m ÆËc ti p thfi chi n l Óc MINATEC - CEA - LETI CEA Grenoble, 17 rue des Martyrs F-38054 Grenoble Cedex 9 Tel: (33)(0)438783581 Email: jcguibert@cea.fr 24
f. Òy ban hóp t c khoa h c vµ k thuàt vìi vi t nam (ccstvn) tê ch c ûy ban HÓp t c Khoa h c vµ K thuàt vìi Vi t Nam (CCSTVN) lµ mèt hi p hèi thµnh làp theo LuÀt 1901, ra ÆÍi n m 1976 vìi mùc Æ ch ph t tri n s hóp t c khoa h c gi a Vi t Nam vµ n Ìc Ph p trong gi o dùc Æπi h c, nghi n c u khoa h c, Ƶo tπo k thuàt, h c tàp vµ nghi n c u Æ ph t tri n. Hoπt ÆÈng hoµn toµn theo ph ng th c t nguy n, CCSTVN tàp hóp c c nhµ khoa h c, nhµ gi o, k s vµ k thuàt vi n thuèc nhi u ngµnh chuy n m n. Hi p hèi nµy c mèt mπng l Ìi cèng t c vi n vµ tê ch c thµnh tıng nh m lµm vi c theo l nh v c. Th Íng nh m lµm vi c trong khu n khê c quan Nhµ n Ìc hay tê ch c phi Ch nh phò, nh ng trong mèt së l nh v c CCSTVN chfiu tr ch nhi m toµn bè c c nhi m vù còa ch ng tr nh. t c ÆÈng Ngay tı n m 1976 ûy ban Æ Æ ng mèt vai trfl quan tr ng trong vi c khîi Æ«u cho s hóp t c ch nh th c lûc y chÿ c ph ng ti n r t t i. ûy ban Æ tπo Æi u ki n thuàn lói Æ ti n hµnh mèt së hoπt ÆÈng quy m khi m tën nh ng nhªm ÆÛng mùc Æ ch, gi a c c ÆËi t c Æ Óc x c Æfinh r rµng, tr n nh ng ch ng tr nh nhi u n m, Æ m b o vi c Ƶo tπo Î nhi u tr nh ÆÈ cho vi c nghi n c u vµ lµm chò k thuàt. CCSTVN Æ g p ph«n tê ch c nh ng hèi ÆÂng hán hóp vµ nh ng cuèc th m vi ng ch nh th c Î nhi u c p bàc. ûy ban hóp t c th Íng xuy n vìi BÈ Ngoπi giao (MAE) Æ c bi t lµ Æ há tró tê ch c cuèc hèi th o n m 1989 Î Hµ NÈi v Æ tµi 12 n m hóp t c, têng k t vµ tri n v ng. ûy ban cúng khîi x Ìng mèt cuèc sang Vi t Nam công vìi BÈ Ngoπi giao vµ BÈ Nghi n c u vµ C ng ngh n m 1994 Æ t m hi u t nh h nh Gi o dùc ßπi h c vµ Nghi n c u Î Vi t Nam. ûy ban cúng Æ hóp t c soπn th o ra nhi u hi p Æfinh li n tr Íng bàc Æπi h c; gi a CNRS vµ Vi n Khoa h c Vi t Nam (sau trî thµnh CNST) cúng nh vìi CNSSH. ûy ban cúng Æ khîi x Ìng vµ tham gia nhi u hoπt ÆÈng ti n hµnh bîi c c tr Íng lìn, Vi n Pasteur, ORSTOM, INRA, v.v... ûy ban cúng tham gia vµo vi c nghi n c u vi c Ƶo tπo Î c c tr nh ÆÈ kh c nhau, ÆÂng thíi b o Æ m nhi u kho Ƶo tπo. CCSTVN cúng tham gia vµo vi c khîi ÆÈng trî lπi s hóp t c Æ Óc CNRS Æ x Ìng trong mèt cuèc hèi th o quan tr ng Î Hµ NÈi n m 1997 trong y Æ quy t Æfinh tê ch c nh ng kho h c g i lµ Tr Íng h c ß S n theo g ng c c tr Íng h c Les Houches còa Ph p. ÆËi t c Tı n m 1997 nhi u hoπt ÆÈng hóp t c Æ Æ Óc ti n hµnh tët vµ mèt së lìn c n bè Vi t Nam Æ Æ Óc Ƶo tπo Î Ph p vµ Vi t Nam. MÈt së sˆ dùng thµnh thπo ti ng Ph p hi n nay Æ gi nh ng c ng vfi tr ng y u, nhí vày Æ tπo Æi u ki n thuàn lói cho quan h hóp t c vµ vi c theo d i mèt c ch c hi u qu c c c ng tr nh khoa h c, k thuàt vµ Ƶo tπo. CCSTVN lu n hoπt ÆÈng phëi hóp vìi c c BÈ, c c ßπi s qu n vµ c c c quan chfiu tr ch nhi m v hóp t c. U ban nµy cë gæng duy tr c c mùc ti u hóp t c cho ph t tri n ÆÂng thíi th ch ng vìi nh ng s ti n tri n kinh t vµ ch nh trfi. NhÍ qu tr nh hóp t c l u dµi, s hi u bi t v Æ t n Ìc vµ con ng Íi, U ban c th giûp ÆÏ tê ch c nh ng s hóp t c ch nh th c vµ tπo mëi li n h gi a c c c sî vµ c c nh n vàt chò chët còa s hóp t c, cúng nh mëi li n h gi a c c quy t Æfinh vµ s th c hi n tr n th c Æfia. CCSTVN kh ng tham gia vµo t t c c c l nh v c nh ng sωn sµng g p s c vµo m i s ng ki n mìi v lói ch còa s hóp t c. CCSTVN ChÒ tfich: TÊng th k : Bµ Annick Suzor - WEINER ng Alain TEISSONNIERE 103 rue Olivier de Serres 75015 PARIS at.ccstvn@wanadoo.fr 25
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM g. c c c quan trong c c l nh v c y t : anrs vµ vi n pasteur C quan quëc gia nghi n c u v SIDA vµ vi m gan b (ANRS) Nh ng hoπt ÆÈng nghi n c u hi n Æ Óc ti n hµnh trong 3 l nh v c Ph t hi n vi rût HIV bªng k thuàt PCR thíi gian th c tπi ANRS chi 20% ng n s ch cho c c ch ng tr nh nghi n c u trong c c n Ìc Æang ph t tri n. C quan nµy hoπt ÆÈng Î Ch u Phi, ß ng Nam É vµ M La tinh trong nh ng l nh v c kh c nhau vµ s phëi hóp Æ Óc th c hi n th ng qua vi c thµnh làp c c c sî nghi n c u. MÙc Æ ch còa nh ng nghi n c u y lµ Æ thu Æ Óc nh ng k t qu th ch Æ ng Æem lπi lói ch cho b nh nh n bfi nhi m HIV vµ cho ch nh Æ t n Ìc y, nhªm c i ti n s phflng b nh vµ ch m s c b nh nh n. S hóp t c khoa h c ph t tri n trong nhi u n m nay gi a ß ng Nam É vµ n Ìc Ph p Æ Æ Óc th hi n qua vi c thµnh làp c sî nghi n c u ch nh th c ANRS vµo th ng 01/2000 vµ vi c k k t mèt b n tho thuàn ÆËi t c vìi c c BÈ Y t Campuchia vµ Vi t Nam. ô Vi t Nam, c sî nghi n c u hi n nay Î mi n Bæc Æi u phëi vi n lµ Barrä Sinoussi, gi m ÆËc Æ n vfi sinh h c c c còa Vi n Pasteur Î Paris vµ Î mi n Nam lµ Tr ng Xu n Li n, Ph gi m ÆËc Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh. Vi n nµy Æ dµnh mèt së phflng cho ANRS vµ c quan nµy Æ trang bfi m y m c. MÈt tró l k thuàt do BÈ Ngoπi giao tr l ng b o Æ m vi c phëi hóp c c ch ng tr nh nghi n c u l m sµng tı th ng 9/2002. * Nghi n c u l m sµng vìi hai d n: - Thˆ nghi m Æi u trfi (ANRS 1210): Æ nh gi hi u qu còa ph c Æ 3 loπi thuëc chëng retr virût tr n kho ng mèt tr m b nh nh n bfi nhi m HIV. - Nghi n c u nhªm c i ti n s chu»n Æo n vµ ch m s c b nh nh n vi m phêi nhi m trông do nhi m HIV (ANRS 1260) * Nghi n c u sinh l b nh h c vìi hai d n: - MÈt trπm quan s t s ph n retr virût (ANRS 1257) - MÈt nghi n c u t m ra c c nh n të b o v t nhi n chëng nhi m HIV(ANRS 1230-1268). * Nghi n c u v khoa h c x hèi vìi mèt së Æ tµi v hµnh vi t nh dùc, bi u hi n x hèi còa b nh vµ qu n l nguy c Sida (ANRS 1251). Ngoµi ra c sî nghi n c u ANRS ti p tùc ph t tri n c c c sî hπ t«ng c«n thi t cho c c b c s l m sµng vµ nhµ sinh h c Æang th c hi n cúng nh vi c Ƶo tπo c c b c s l m sµng vµ nhµ sinh h c tham gia vµo c c hoπt ÆÈng nghi n c u. Trong n m 2003 Æ c n m su t Ƶo tπo: hai b c s ch m s c b nh nh n nhi m HIV Æ n th c tàp tπi c c b nh vi n Î Ph p, hai b c s v mi n dfich - vi rût h c (trong l nh v c di truy n vµ k thuàt xen kœ theo d i mi n dfich), mèt nhµ dfich t h c nghi n c u l m sµng vµ thëng k sinh h c. X c Æfinh b nh phêi Î c c b nh nh n nhi m khu»n tπi B nh vi n Phπm Ng c Thπch 26
Vµo th ng 2/2003 tπi Trung t m Y t d phflng, c c nhµ vi khu»n h c còa CHU Bordeaux Æ giûp ÆÏ th c hi n k thuàt PCR thíi gian th c t cho phäp Æo Æπc ÆÈ nhi m virût. Nh ng kho Ƶo tπo k thuàt xen kœ Æ Æo c c c«u lymph CD4 c th sœ Æ Óc tê ch c vµo cuëi n m sau khi ng Íi h Ìng d n nghi n c u sinh h c còa ANRS hi n Æang lµm vi c tπi Campuchia sœ Æ n Vi t Nam. Nh ng ÆËi t c còa ANRS C sî ANRS tπi Vi t Nam Æ Óc tê ch c quanh Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh Î Æ y tı l u Æ c nh ng phflng th nghi m tët trong t t c c c l nh v c b nh h c nhi m khu»n: vi rût h c, mi n dfich h c, k sinh trông, vi khu»n h c. Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh gâm toµn nhµ nghi n c u Vi t Nam Æ Óc Æ t d Ìi s chÿ Æπo còa BÈ Y t Vi t Nam. MÈt phflng th nghi m th hai v vi rût h c sœ gi vai trfl chÿ Æπo Î c sî nµy, Æ y lµ phflng th nghi m còa Trung t m Y h c d phflng do mèt nh m c n bè Vi t Nam thuèc sî Y t thµnh phë H Ch Minh Æi u khi n Æ lµ ÆËi t c tı nhi u n m nay còa phflng th nghi m vi rût h c còa Tr Íng ßπi h c Bordeaux 2. Nh ng c quan kh c c li n Nu i c y t bµo Î Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh K thuàt PCR Î Vi n Pasteur thµnh phë H Ch MInh cho phäp ph t hi n s nhi m khu»n Î trœ s sinh quan lµ B nh vi n Y h c nhi t ÆÌi, Trung t m cai nghi n B nh Tri u vµ B nh vi n b nh phêi Phπm Ng c Thπch. TÊng cèng c kho ng bën m i c n bè Vi t Nam tham gia vµo c c d n ANRS Î Vi t Nam. V m t th ch, c c d n Æ u Æ Óc ph chu»n bîi c c c quan y t Vi t Nam c p quëc gia (BÈ Y t ) hay Æfia ph ng (SÎ Y t thµnh phë, U ban phflng chëng SIDA). Ngoµi ra ANRS cúng c quan h vìi c c ÆËi t c kh c tham gia vµo cuèc Æ u tranh chëng HIV/SIDA, Æ y lµ nh ng tê ch c quëc t hay còa Ch nh phò nh OMS, ONUSIDA, HÈi Ch thàp Æ, CDC, NIH..., nh ng tê ch c phi Ch nh phò vµ c c hèi nh ng ng Íi sëng chung vìi HIV. VÌi s khîi ÆÈng vµo n m 2003 còa ch ng tr nh ESTHER CÔng nhau v mèt t nh Æoµn k t Æi u trfi b nh vi n theo mπng, c sî ANRS Vi t Nam Æ ng mèt vai trfl nêi trèi trong ÆËi t c b nh vi n Vi t - Ph p nµy, v c c c quan tham gia Î thµnh phë H Ch Minh cúng ch nh lµ nh ng c quan Æ c s tham gia còa ANRS. 27
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM Vi n Pasteur ô Vi t Nam c ba c quan thµnh vi n còa mπng l Ìi quëc t c c Vi n Pasteur vµ c c Vi n cèng t c: Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh, Vi n Pasteur Nha Trang vµ Vi n v sinh dfich t Hµ NÈi. Ba vi n nµy nªm d Ìi s l nh Æπo còa c c nhµ ch c tr ch Vi t Nam. Tı nhi u n m nay Æ c s hóp t c ch t chœ gi a c c c quan tr n vìi Vi n Pasteur Paris, d a tr n vi c Ƶo tπo nhi u nhµ khoa h c Vi t Nam vµ vi c th c hi n nh ng ch ng tr nh nghi n c u p dùng cho c c u ti n còa s c khoœ cèng ÆÂng. Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh * ß Óc thµnh làp n m 1891, Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh hi n nay tham gia hai l nh v c hoπt ÆÈng lìn: 1. S c khoœ cèng ÆÂng - Dfich t h c c c b nh truy n nhi m - Nghi n c u c c nh n të g y nguy c vµ c c bi n ph p phflng ngıa b nh dfich (ÿa ch y, HIV/SIDA, th ng hµn, b nh do leptospita, vi m tu x m, b nh sët xu t huy t, vi m gan vi rût, vi m n o NhÀt B n, b nh sîi, cûm, dfich hπch, vi m mµng n o). - Phflng th nghi m ph n t ch Y h c - Phflng ch a b nh - S n xu t V cxin (BCG, V cxin phflng b nh dπi) 2. Nghi n c u Y h c Nghi n c u c c b nh nhi m trông * Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh tham gia vµo c sî Ch u còa ANRS v : - Nghi n c u sinh l b nh h c - Nghi n c u v Æi u tra l m sµng - Chu»n bfi Æ tπo ra nh ng thˆ nghi m Æi u trfi. Trong khu n khê nh ng d n nµy, Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh Æ ng g p kh n ng chuy n m n v mi n dfich h c, virût h c vµ ph ng ph p luàn l m sµng (chu»n bfi Æ x y d ng mèt c sî ph ng ph p luàn l m sµng). * Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh tham gia mèt ch ng tr nh nghi n c u dfich t h c v s khëng ch b nh vi m gan C (D n hóp t c vìi NhÀt B n). * Vi n Pasteur thµnh phë H Ch Minh Æ ph t tri n kh n ng chuy n m n vµ hoπt ÆÈng nghi n c u p dùng cho s c khoœ cèng ÆÂng vµo nh ng l nh v c. - V sinh th c ph»m vµ m i tr Íng - B nh do acb virût, Æ c bi t lµ b nh sët xu t huy t lµ mèt v n Æ lìn ÆËi vìi s c khoœ cèng ÆÂng Î n Ìc nµy. - S trûng n c ÆÈc (d n hóp t c vìi Campuchia, MarËc vµ Angi ri) - Nghi n c u kh ng thuëc kh ng sinh còa c c vi khu»n - Thanh to n b nh bπi li t trœ em vµ ki m so t c c virût b nh Æ Íng ruèt Vi n V sinh dfich t Hµ NÈi Thµnh làp n m 1926, Vi n V sinh Dfich t Hµ NÈi (INHE) lµ mèt Vi n nghi n c u khoa h c chuy n v l nh v c vi sinh vàt y h c (virût h c, vi khu»n h c), mi n dfich h c vµ dfich t h c (nhi m trông Æ Íng ruèt hay h h p). MÙc ti u ch nh lµ ki m so t vµ loπi trı c c b nh nhi m trông phê bi n hay mìi ph t sinh. INHE hoπt ÆÈng nghi n c u vµ ph t tri n trong c c l nh v c væcxin vµ k thuàt chu»n Æo n c c b nh c nguy c cao thµnh b nh dfich. INHE tham gia vµo vi c Ƶo tπo vµ n ng cao tr nh ÆÈ cho c c c n bè chuy n m n trong c c l nh v c kh c nhau còa Y h c d phflng. Vi n c mèt Æ n vfi chòng vµ tham gia vµo ch ng tr nh chòng mî rèng vµ ch ng tr nh ki m so t b nh ÿa ch y. INHE c mèt phflng th nghi m k nh hi n vi Æi n tˆ vµ mèt Æ n vfi s n sinh ÆÈng vàt th nghi m. 28
Vi n Pasteur Nha Trang Trong khu n khê ki m so t vµ nghi n c u c c b nh do acb virût, c c nhµ nghi n c u thuèc Vi n Pasteur Nha Trang ph t tri n c c c ng cù Æ ch»n Æo n nh ng b nh nhi m khu»n do virût (b nh ß ng g, b nh vi m n o NhÀt B n, b nh Chikungunya) hóp t c vìi Vi n Pasteur Paris vµ Vi n Pasteur Campuchia. Tı n m 2000 Æ ti n hµnh mèt nghi n c u v vi m gan do virût. Nghi n c u nµy nhªm Æ nh gi s nêi trèi còa nh ng tri u ch ng ch nh còa vi m gan virût n i chung vµ vi m gan C n i ri ng trong c c t«ng lìp d n chûng kh c nhau Î Nha Trang vµ Î Campuchia. Nh ng hoπt ÆÈng nµy Æ Óc há tró bîi mèt tró l k thuàt. Hoπt ÆÈng còa ba vi n Pasteur lµ Æ Æ p ng y u c«u Æ ra bîi c c c p l nh Æπo ch nh quy n còa ba vi n tr n. Nh ng hoπt ÆÈng nµy hi n h Ìng v s còng cë c c kh n ng v dfich t h c Æ ki m so t Æ Óc c c b nh truy n nhi m Æ Óc xem lµ u ti n trong y t cèng ÆÂng. Æi m li n h anrs vµ c c vi n pasteur ßi u phëi c sî: Gs. Tr ng Xu n Li n, ng Íi Æi u phëi Î Vi t Nam Gs. Françoise Barrä Sinoussi, ng Íi Æi u phëi Î Ph p ßfia chÿ: Vi n Pasteur, 167 Æ Íng Pasteur, QuÀn 3, Thµnh phë HÂ Ch Minh Li n h Î Vi t Nam Bs. Maryvonne Maynart, TrÓ l k thuàt ßfia chÿ: vi n Pasteur 167 Æ Íng Pasteur quàn 3, thµnh phë HÂ Ch Minh. 29
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM h. nh ng tê ch c trong c c l nh v c tin h c: ccstvn, trung t m nghi n c u quëc t mica vµ ifi ûy ban hóp t c khoa h c vµ k thuàt Î vi t nam (CCSTVN) Khung c nh ph t tri n c c hoπt ÆÈng trong tin h c S hóp t c còa CCSTVN trong l nh v c tin h c bæt Æ«u vµo n m 1977, khi mìi ra ÆÍi ngµnh vi tin h c th giìi. S hóp t c nµy trong nhi u n m lπi Æ y lµ c nh cˆa duy nh t Æ Vi t Nam mî ra vìi tin h c ph ng T y. Sau c c bè vi xˆ l, Æ n vi tin h c, tin h c, c c mπng, thi t bfi vµ ph«n m m, c c ph ng ph p vµ ng dùng. CCSTVN Æ theo d i s t sao nh ng ti n tri n c ng ngh, ÆÂng thíi tr nh cho Vi t Nam Æi vµo c c k thuàt ch a Æ Óc thˆ th ch ho c qu tën käm. S ti n tri n Tı nhi u n m nay CCSTVN trong khu n khê s hóp t c vìi ßπi s qu n Ph p vµ BÈ Ngoπi giao Æ g p ph«n vµo vi c thµnh làp mèt trung t m k n ng (ISC) vµ mèt Trung t m Ƶo tπo k thuàt tin h c (CFTI), hai c sî nµy bê sung cho nhau. CÈng t c vìi c c ÆËi t c Vi t Nam, CCSTVN tê ch c c c lìp ngæn hπn, c c cuèc hèi nghfi, c c cuèc trao ÆÊi ki n gi a c c chuy n gia, c c cuèc th o luàn Æ l a ch n c ng ngh, ph ng ph p vµ thi t bfi. C c hoπt ÆÈng Ƶo tπo vµ giûp ÆÏ k thuàt d a tr n nh ng thµnh t u cù th s t vìi s ph t tri n mìi nh t. NhÍ vày c c ÆËi t c Vi t Nam ti p thu Æ Óc nh ng k n ng vµ kinh nghi m tr n c c d n Æang th c hi n. Nhi u ng dùng Æ Æ Óc th c hi n mµ sau Æ y lµ mèt së v dù: - X y d ng c c mπng l Ìi Æfia ph ng, tı vi c nëi c p c c toµ nhµ (c c bè, c c c quan, c c x nghi p,...) cho Æ n hóp nh t c c vfi tr th ng qua c c mπng l Ìi quëc gia. - Truy n bªng tin h c c c nhàt b o gi a c c thµnh phë lìn Î Vi t Nam, Æ a vµo Vi t Nam ph ng ph p xu t b n vìi s há tró còa m y t nh vµ c c k thuàt mìi in s ch gi o khoa vµ gi o dùc (công vìi UNESCO) cúng nh t t c c c n ph»m kh c. - MÈt h thëng Æ«u ti n v Ƶo tπo tı xa (vìi UNESCO) Æ Óc CFTI vµ IFI x y d ng. - Mπng l Ìi tin h c Æ«u ti n nëi V n phflng ThÒ t Ìng Ch nh phò vìi kho ng s u chùc tÿnh thµnh vµ ba chùc bè. - Thµnh c ng còa mπng l Ìi Æ«u ti n nµy Æ cho phäp chu»n bfi x y d ng mèt mπng l Ìi hµnh ch nh lìn h n bao qu t c n Ìc. MÈt h thëng lìn Æang Æ Óc x y d ng Î Vi t Nam (D n PM). CCSTVN kh ng tham gia vµo nh ng c sî s ƺng còa tin h c n a. U ban nµy tàp trung vµo c c NTIC, c c mπng l Ìi, c c nghi th c truy n th ng, an ninh, sˆ dùng Internet, ph«n m m t do, Ƶo tπo tı xa, ng dùng. S hóp t c còa CCSTVN g p ph«n Æ a c c k thuàt mìi vµo Vi t Nam bªng c ch b o Æ m s c nh b o c ng ngh, há tró th c hi n, giûp ÆÏ ch n k thuàt vµ thi t bfi, ti p càn nhµ cung c p. ßµo tπo Nh ng hoπt ÆÈng hóp t c còa CCSTVN bao gâm Ƶo tπo th Íng xuy n vµ Ƶo tπo chuy n m n cho k s vµ k thuàt vi n, cúng nh cho hu n luy n vi n vµ nhµ gi o c«n theo d i nh ng ti n bè c ng ngh. Nh ng s Ƶo tπo y bê sung cho nh ng s hóp t c kh c trong tin h c nh : - ßµo tπo ban Æ«u Î tr nh ÆÈ k thuàt vi n (gi ng dπy chò y u bîi tr Íng Lotus Î thµnh phë H Ch Minh vµ ESTIH Î Hµ NÈi. - ßµo tπo ban Æ«u Î tr nh ÆÈ k s (Æ Óc gi ng dπy bîi c c Tr Íng ßπi h c B ch khoa Î Vi t Nam). 30
- ßµo tπo sau k s (gi ng dπy chò y u do IFI Æ Æµo tπo nh ng ng Íi chò d n, nhµ gi o, nhµ nghi n c u) - Nghi n c u v tin h c (v dù nghi n c u còa Trung t m MICA) Li n quan Æ n vi c nghi n c u, c c ÆËi t c Vi t Nam quan h vìi CCSTVN chò y u ti n hµnh nghi n c u ng dùng hay h c tàp vµ nghi n c u c«n cho vi c th c hµnh (nghi n c u v m ho, ti u chu»n, quy phπm, h thëng Æa ng n ng, mπng l Ìi, khai th c së li u, h c Æi n tˆ). Vi c Ƶo tπo tr n mπng vµ ng dùng còa n do CFTI Æ m nhi m cho d n PM Æfli h i nh ng thi t bfi ph c tπp vµ Ææt ti n. C c m dun Ƶo tπo v NTIC do c c c quan gi ng dπy v tin h c cung c p cúng c«n nh ng thi t bfi nh vày mµ n u chÿ dông vµo mùc Æ ch phù th l ng ph. ß nghfi c c phflng th nghi m, x Îng th c tàp, phflng lµm bµi tàp th c hµnh c«n cho CFTI hay d n PM sœ cho sinh vi n vµ h c sinh Ƶo tπo ban Æ«u Æ Óc sˆ dùng, theo nh ng Æi u ki n công tho thuàn (nh Æ th c hi n gi a CFTI vµ IFI Î Hµ NÈi). Vi c bê sung nh vày lµm cho s hóp t c trong l nh v c c c NTIC ÆÏ tën käm h n. CCSTVN ChÒ tfich: TÊng th k : Bµ Annick SUZOR-WEINER ng Alain TEISONNIERE 106 rue Olivier de Serres 75 015 PARIS at.ccstvn@wanadoo.fr 31
III. CÉC T CH`C NGHI N C`U CûA PHÉP ô VIåT NAM Trung t m Æa ph ng ti n, th ng tin, truy n th ng vµ ng dùng (MICA) Phπm vi hoπt ÆÈng còa trung t m MICA Nh ng th ch th c kinh t gæn li n vìi k thuàt xˆ l th ng tin r t quan tr ng, kh ng chÿ trong vi n th ng mµ cfln trong t t c c c l nh v c c ng nghi p. S ph t tri n còa c c c ng ngh y chæc chæn sœ cho phäp t ng tëc s hi n Æπi h a còa Vi t Nam. Vi c thµnh làp Trung t m nghi n c u quëc t MICA (Multimädia, Informations, Communiation et Applications) nªm ÆÛng vµo chò tr ng u ti n Æ Óc c c nhµ ch c tr ch Vi t Nam x c Æfinh Æ Æ p ng c c y u c«u li n quan Æ n s ph t tri n còa c ng ngh th ng tin vµ th ng tin c ng nghi p, Î m c ÆÈ nghi n c u vµ Ƶo tπo cúng nh Î m c ÆÈ p dùng trong c ng nghi p. Trong r t nhi u l nh v c p dùng tin h c, c c h thëng Æ Óc ph t tri n tı nay sœ lµ nh ng h thëng s ng tπo vµ há tró ch kh ng Æ n gi n lµ h thëng th c hi n hay ki m tra c c nhi m vù Æ x c Æfinh tr Ìc vµ l p Æi l p lπi. S ti n tri n y Æi theo s th m nhàp còa tin h c vµo h«u h t c c l nh v c c ng nghi p vµ Æ n vìi h«u khæp c c t«ng lìp c ng chûng. Ch t l Óng còa mèt c ng cù tin h c (vµ/hay t ÆÈng h a) tı nµy c«n ph i Æ Óc Æ nh gi mèt c ch cê Æi n theo së l Óng c c dfich vù, t nh hi u qu vµ ÆÈ tin cày, ÆÂng thíi ph i xät Æ n nh ng ti u chu»n kh c x c Æfinh kh n ng sˆ dùng: t ng t c gi a m y vµ ng Íi, s d dµng vµ nhanh ch ng trong hu n luy n, an ninh còa ng Íi dông vµ an ninh còa th ng tin màt Æ Óc xˆ l. Vi c sˆ dùng c c th ng tin Æa ph ng ti n (v n b n, h nh nh, m thanh) khi tham gia vµo c c c i ti n y lµ kh ng th tr nh kh i. C c ÆËi t c vµ c c hoπt ÆÈng còa trung t m MICA * Trung t m MICA lµ mèt ki u m u v quan h ÆËi t c: Æ Óc ÆÂng qu n l bîi Tr Íng ßπi h c B ch khoa Hµ NÈi (ng Íi b o tró ch nh), Tr Íng ßπi h c B ch khoa QuËc gia Grenoble vµ CNRS. Trung t m cúng Æ Óc s há tró còa BÈ Gi o dùc vµ ßµo tπo Vi t Nam, BÈ Ngoπi giao Ph p, BÈ Khoa h c vµ c ng ngh Vi t Nam, C quan Æπi h c Ph p ng (AUF), vông Rh ne-alpes vµ nh ng nhµ c ng nghi p quëc t. Trung t m MICA hi n c kho ng bën m i nhµ gi o vµ/hay nhµ nghi n c u Vi t Nam, Ph p vµ CanaÆa, nh ng ng Íi lµm luàn n ti n s, sinh vi n cao h c vµ k s th c tàp Vi t Nam vµ Ph p. * Trung t m MICA c hai nh m nghi n c u. Nh m TIM (Traitement de l Information et Multimädia - xˆ l th ng tin vµ Æa ph ng ti n) ti n hµnh nghi n c u c b n trong c c l nh v c xˆ l t n hi u ph c tπp (líi n i, h nh nh) vµ c c ÆËi t Óng Æa ph ng ti n. Nh m SIA (SystÃmes d Instrumentation Avancäe - H thëng thi t bfi ti n ti n) c mùc Æ ch chò y u lµ ph t tri n c c ng dùng công vìi ÆËi t c lµ c c nhµ c ng nghi p Vi t Nam, Ph p hay quëc t v thi t bfi vµ ph n phëi Î m c ÆÈ ti p nhàn còa giao di n ng Íi vµ m y. Nh ng d n nghi n c u quan tr ng Æ«u ti n Æ Óc Æ xu t v xˆ l líi n i bªng ti ng Vi t Nam, v xˆ l h nh nh t nhi n cho m i tr Íng vµ v Æa ph ng ti n, ÆËi t c vìi c c Phflng th nghi m INP Grenoble, LSR, CLIPS-IMAG vµ GRAVIR, nh ng cúng vìi c c ÆËi t c quëc t kh c. 32
C c mùc ti u còa MICA Trung t m MICA mong muën trî thµnh mèt ki u m u cho c c phflng th nghi m kh c Î Vi t Nam vµ mèt g ng m t Æ«u ti n cho t ng lai nghi n c u Î Vi t Nam. MICA cúng mong muën trî thµnh mèt tò k nh khoa h c vµ c ng ngh cho th y tr nh ÆÈ còa Ph p vµ Ch u u. MuËn vày ph i Æπt Æ Óc bën mùc ti u: * Tri n khai nh ng hoπt ÆÈng nghi n c u c ch t l Óng Æ g p ph«n vµo s ti n tri n còa tri th c vµ t ng c Íng tri th c trong c c ph ng di n c b n cúng nh trong c c ph ng di n th c t. * `ng dùng c c k t qu còa hoπt ÆÈng nghi n c u y thµnh nh ng s th c hi n vàt ch t vµ ph«n m m Æ c c k t qu y g p ph«n thûc Æ»y nghi n c u vµ nh t lµ Æ cho nh ng th nghi m th c t y trî thµnh nh ng t m g ng cho c ng nghi p Vi t Nam. * Trong nh ng l nh v c mìi vµ Æang ti n tri n kh ng ngıng nh vày, Æi u chò y u lµ ph i tê ch c nhanh ch ng vi c chuy n giao c c ki n th c vµ k n ng tı c c nh m nghi n c u còa phflng th nghi m cho: - Sinh vi n: Æi u quan tr ng lµ c«n Æ a vµo ch ng tr nh Ƶo tπo còa c c IPH nh ng ki n th c l thuy t vµ th c hµnh v c c c ng ngh múi nh n. Th c t MICA lµ ng Íi Òng hè ch nh cho c c ch ng tr nh Ƶo tπo PFIV, MASTERS TIC & ISC vµ ITP ti n hµnh phëi hóp gi a INP Grenoble vµ IPH. - C c th«y gi o: Phflng th nghi m g p ph«n cµng nhi u cµng hay cho vi c Ƶo tπo th«y gi o vµ/hay nhµ nghi n c u Vi t Nam xu t sæc. - C ng nghi p: c c c ng ngh th ng tin vµ thi t bfi th Íng cfln r t t Æ Óc bi t Æ n vµ kh ng næm v ng trong l nh v c c ng nghi p còa Vi t Nam. MICA mong muën tê ch c mëi quan h ÆËi t c mπnh mœ vìi c c nhµ c ng nghi p Vi t Nam Æ công vìi h vµ tπo ra nh ng c ng cù vàt ch t hay ph«n m m mµ hi n nay h cfln thi u vµ r t c«n thi t ÆËi vìi h trong s ph t tri n trong t ng lai. * ßπt Æ Óc uy t n quëc t : MICA ph t tri n mèt mµng l Ìi c c ÆËi t c quëc t Æ trî thµnh mèt c c khu v c xu t sæc c uy t n Î Vi t Nam vµ c vìi c c n Ìc l ng gi ng Î ß ng Nam É. Trung t m nghi n c u quëc t MICA ßa ph ng ti n, Th ng tin, Truy n th ng vµ ng dùng Ts. Eric Castelli, Pgs. Nguy n Tr ng Giang, Gs. Phπm Thfi Ng c Y n. Tr Íng ßπi h c B ch khoa 1 ßπi CÊ Vi t, Hai Bµ Tr ng Hµ NÈi - Vi t Nam ßT : (84-4) 8683087 Fax: (84-4) 8683551 Eric.Castelli@mica.edu.vn Site web: http://www.mica.edu.vn 33