Microsoft Word - MKU barepoxumneri hayecakarg.doc

Bản ghi

1 гí»Éí³Í N 1 ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý 2008 Ãí³Ï³ÝÇ ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 18-Ç ÝÇëïÇ N 51 ³ñӳݳ ñ³ûçý áñáßù³ý вڲêî²ÜÆ Ð²Üð²äºîàôÂÚ²Ü Ü²ÊÜ²Î²Ü Ø²êܲ Æî²Î²Ü (²ðкêî² àðì²î²ü) ºì ØÆæÆÜ Ø²êܲ Æî²Î²Ü ÎðÂàôÂÚ²Ü ¼²ð ²òØ²Ü Ð²Úºò²Î²ð

2 ܺð²ÌàôÂÚàôÜ Ü³ËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ³Û»ó³Ï³ñ Á Ùß³Ïí»É г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³½ ³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý áõãû³ý é³½ù³í³ñáõãû³ý ²Õù³ïáõÃÛ³Ý Ñ³ÕóѳñÙ³Ý é³½ù³í³ñ³ï³ý Íñ³ ñç ÑÇÙݳ¹ñáõÛÃÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳Ý: ÐÇÙù ÁݹáõÝ»Éáí ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ³ñ¹»Ý ÇëÏ ³ñӳݳ ñí³í Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñÁ, ѳۻó³Ï³ñ Á ÙÇïí³Í ¹ñ³Ýó ³ëïÇ ³Ý³Ï³Ý ½³ñ ³óÙ³ÝÁ, ݳ˳Ýß»Éáí áéáñïç Ñ»ï³ ³ ½³ñ ³óáõÙÝ»ñÇ»ñ³Ï³ áõõõáõãûáõýý»ñá: гۻó³Ï³ñ Ç ÑÇÙùáõÙ ¹ñí»É ݳ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ѳí³ÝáõÃÛ³Ý ³ñųݳó³Í г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ý³ËÝ³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý é³½ù³í³ñáõãûáõýá : 1. вڲêî²ÜÆ Ð²Üð²äºîàôÂÚ²Ü Ü²ÊÜ²Î²Ü Ø²êܲ Æî²Î²Ü (²ðкêî² àðì²î²ü) ºì ØÆæÆÜ Ø²êܲ Æî²Î²Ü ÎðÂàôÂÚ²Ü Ø²ðî²Ðð²ìºðܺðÀ ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý ½³ñ ³óáõÙÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ¹Çï³ñϻɻñÏñÇ ÁݹѳÝáõñ ½³ñ ³óÙ³Ý, ³½ ³ÛÇÝ å»ï³ï³ý ³Ýíï³Ý áõãû³ý ³å³ÑáíÙ³Ý Ñ»ï Û³É ÑÇÙÝ³Ï³Ý ÃÇñ³ËÝ»ñÇ Ñ³ÕóѳñÙ³Ý Ñ³Ù³ï»ùëïáõÙ. ³) ϳÛáõÝ ïýï»ë³ï³ý ³ Ç ³å³ÑáíáõÙ, µ) ÙÇç³½ ³ÛÇÝ ï³ñ³í³ßñç³ý³ûçý ѳٳ áñí³ïóáõãûáõý, ) ³ÝÏ³Ë å»ï³ï³ýáõãû³ý ³Ùñ³åݹáõÙ ù³õ³ù³óç³ï³ý ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ½³ñ ³óáõÙ, ¹) µ³ñ»ï»óáõãû³ý ³å³ÑáíáõÙ ³Õù³ïáõÃÛ³Ý Ñ³ÕóѳñáõÙ,») ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ å³ñ³ýç³ñïçý ÙÇïí³Í Ý³Ë³Ý³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý ѳٳϳñ Ç ½³ñ ³óáõÙ: ì»ñççý ï³ñçý»ñçý г۳ëï³ÝÝ áõý»ó»é ³Ýݳ˳¹»å ïýï»ë³ï³ý ³, áñá å³ûù³ý³íáñí³í ³ñ¹Ûáõݳí»ï ïýï»ë³ï³ý ù³õ³ù³ï³ýáõãû³ùµ: Þ³ñáõÝ³Ï³Ï³Ý ½³ñ ³óÙ³Ý Ï³ÛáõÝ ï»ùåç Ñ»ï³ ³ ³å³ÑáíÙ³Ý ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝÁ ûɳ¹ñáõÙ Çï»ÉÇù³Ñ»Ý ïýï»ëáõãû³ý ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ó ³íáñáõÙÁ: ÎñÃáõÃÛáõÝÁ, áñå»ë Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ Ý»ñáõÅÇ Ó ³íáñÙ³Ý ÙÇçáó, Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ¹»ñ³Ï³ï³ñáõÙ áõýç ³Ûë 2

3 ËݹñáõÙ: ÎñÃáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ý µ³ñóñ Ùï³íáñ ëï»õí³ áñí³ï³ý áõý³ïáõãûáõýý»ñáí ûåïí³í, ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ù³Ï³ñ¹³ÏáõÙ ÙñóáõÝ³Ï ÇïáõÃÛ³Ý µ³ñóñ ï»ëýáéá dzݻñÇ µý³ ³í³éÇ Ï³¹ñ»ñÇ å³ïñ³ëïù³ý»ñ³ßë³íáñá: ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Á, ݳ˳¹åñáó³Ï³ÝÇó ÙÇÝã Ñ»ïµáõѳϳÝ, ³ñÙ³ï³Ï³Ý µ³ñ» áëáõùý»ñç ϳñÇù áõýç: ²ÛÝ å»ïù ïýï»ëáõãû³ý ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý å³ñ³ýçý»ñçý ѳٳÑáõÝã ÏñÃáõÃÛ³Ý ÏáõÝ Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÇ Ó ³íáñٳٵ é»ëáõñëý»ñç Ýå³ï³Ï³ÛÇÝ áõõõáñ¹ù³ý ÙÇçáóáí áñ³ï³ï³ý µ³ñóñ óáõó³ýçßý»ñ ³ñӳݳ ñç, Ýå³ï³Ï áõý»ý³éáí ³å³Ñáí»É ù³õ³ù³óçý»ñç ϳÛáõÝ µ³ñ»ï»óáõãûáõýá: ²é³í»É ³é³çݳÛÇÝ Ñ³Ý¹Çë³ÝáõÙ ³Õù³ïáõÃÛ³Ý Ñ³ÕóѳñáõÙÁ, áñï»õ ÏñÃáõÃÛáõÝÁ ¹Çï³ñÏíáõÙ ÑÇÙݳϳݻñ³Ï³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ß³ñùáõÙ: ÜϳïÇ áõý»ý³éáí г۳ëï³ÝÇ ïýï»ë³ï³ý ½³ñ ³óÙ³Ý ÙÇïáõÙÝ»ñÁ, ³Ûë µý³ ³í³éáõÙ ë ³é³çݳÛÇÝ ¹³éÝáõÙ áñ³ïû³é Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÁݹɳÛÝáõÙÁ` ëáóç³é³ï³ý ³Ýѳí³ë³ñáõÃÛáõÝÝ áõ ï³ñ³íù³ûçý ³Ýѳٳ㳠½³ñ ³óáõÙÁ Ù»ÕÙ»Éáõ Ññ³Ù³Û³Ï³Ýáí: ²ÛëåÇëáí, å»ïáõãû³ý ½³ñ ³óÙ³Ý ³½ ³ÛÇÝ ³Ýíï³Ý áõãû³ý ³å³ÑáíÙ³Ý Ñ³Ù³ï»ùëïáõ٠ݳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý µý³ ³í³éÁ ϳñÇù áõýç ½³ñ ³óÙ³Ý, ÇÝãÝ ³é³çݳѻñà ÙÇïí³Í ÏñÃáõÃÛ³Ý í³ñï³ýçßç µ³ñóñ³óù³ýá ÇÝãå»ë»ñÏñÇ Ý»ñëáõÙ, ³ÛÝå»ë É ¹ñ³ ë³ñù³ýý»ñçó ¹áõñë: ³ ϳÙñ³åÝ¹Ç ÏÁݹɳÛÝÇ Ð³Û³ëï³ÝÇ` áñå»ë Çï³ÏñÃ³Ï³Ý ï³ñ³íùç ѳٵ³íÁ: 2. вڲêî²ÜÆ Ü²ÊÜ²Î²Ü Ø²êܲ Æî²Î²Ü (²ðкêî² àðì²î²ü) ºì ØÆæÆÜ Ø²êܲ Æî²Î²Ü ÎðÂàôÂÚ²Ü ¼²ð ²òØ²Ü Èʲìàð Üä²î²ÎܺðÀ г۳ëï³ÝÇ ÏñÃáõÃÛ³Ý ³é³çÇϳ ½³ñ ³óáõÙÁ å»ïù ÙÇïí³Í ÉÇÝÇ Ñ»ï Û³É áëå³ûù³ý³íáñáõ áëéñ³óýáõ É˳íáñ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ. ³) ³å³Ñáí»É ÏñÃ³Ï³Ý µ³ñóñ³ï³ñ Ýí³ áõùý»ñç ï³ñ»óï³ñç ³ñ³ ³óáÕ ³, µ) ½³ñ ³óÝ»É ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ñ³Ù³ áñí³ïóáõãû³ý Ý»ñáõÅÁ, ) Ýå³ëï»É ³ÝѳïÇ ÇÝùÝáõÃÛ³Ý Çï³ÏóÙ³ÝÁ ³ñÅ áñù³ýá, ¹) ³å³Ñáí»É ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ÏáõÝáõÃÛáõÝÁ ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ á áëáõãûáõýý»ñç Ýϳïٳٵ, ÇÝãå»ë ݳ µ³ñóñ ÑÙïáõÃÛáõÝÝ»ñáí å³ñ³ýç³ñïç ³½¹»óáõÃÛáõÝÝ ³é³ç³ñÏÇ Ó ³íáñÙ³Ý íñ³,») ³å³Ñáí»É áñ³ïû³é Ù³ëݳ»ïÝ»ñÇ å³ïñ³ëïáõù᪠ïýï»ëáõãû³ý áõ ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ å³ñ³ýçý»ñçý ѳٳå³ï³ë˳Ý: 3

4 1) ÎñÃ³Ï³Ý µ³ñóñ³ï³ñ Ýí³ áõùý»ñç ï³ñ»óï³ñç ³ñ³ ³óáÕ ³ ÎñÃáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç É˳íáñ ËݹÇñÁ áñ³ïç ³å³ÑáíáõÙÝ, ÇÝãÁ å³ñ³ýçáõù ç³ýù»ñç áõ é»ëáõñëý»ñç Ï»ÝïñáݳóáõÙ»Ýó¹ñáõ٠ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ³é³í»É Ù»Í íëï³ñáõãûáõý å³ñ³ýç³ïçñáõãûáõý ѳٳϳñ Ç Ýϳïٳٵ: ³ñÓñ³Ï³ñ Ýí³ áõùý»ñá Ïí»ñ³Ï³Ý Ý»Ý Ñ³í³ïÁ г۳ëï³ÝÇ ÏñÃáõÃÛ³Ý ³å³ ³ÛÇ Ñ³Ý¹»å, ÇÝãÁ ÏѳݻóÝÇ ÏñÃáõÃÛ³Ý áñ³ïç µ³ñóñ³óù³ýá: ÜÙ³Ý Ýí³ áõùý»ñç Ëñ³ËáõëÙ³ÝÝ áõõõí³í å»ï³ï³ý Ñ»ï áõ³ï³ý ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõýá ÏÝå³ëïÇ, áñ ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç Ý»ñëáõÙ ¹ñëáõÙ ïýíáõ ³ÝѳïÝ»ñÁ, ËÙµ»ñÝ áõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÝ ³í»ÉÇ ³ÏïÇíáñ»Ý ³ß˳ï»Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áñ³ïç µ³ñóñ³óù³ý áõõõáõãû³ùµ: ì»ñç³å»ë,»ñ³½³ýóáõãûáõýá Ëñ³ËáõëáÕ ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõýá Ïû ÝÇ µ³ó³ñ³ûï»é Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃ۳ݻñ³½³ÝóáõÃÛ³Ý ûç³ëý»ñ᪠¹ñ³Ýù í»ñ³í»éáí ûñçý³ï»éç Ï»ÝïñáÝÝ»ñÇ Ýå³ëï»Éáí ¹ñ³Ýó Ñ»ï³ ³ ½³ñ ³óÙ³ÝÁ: سëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý ï³ñµ»ñ ÛáõÕ»ñáõÙ Ó»éù µ»ñí³í Ýí³ áõùý»ñý Çñ»Ýó Ñ»ñÃÇÝ ÏÝå³ëï»Ý ÙÛáõë»ñÏáõ É˳íáñ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ: ܳË, ÝÙ³Ý Ýí³ áõùý»ñç ßÝáñÑÇí г۳ëï³ÝÇ ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ëáíáñáõý»ñá, ßñç³Ý³í³ñïÝ»ñÝ áõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ϳñáÕ»Ý Ý»ñ ñ³íí»é ÙÇç³½ ³ÛÇÝ ó³ýó»ñáõù: ºñÏñáñ¹, Çï»ÉÇùÇ ï³ñ³µýáõûã ÛáõÕ»ñáõÙ Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñÁ å³ïù³ï³ýáñ»ý Ñ³Û ÇÝùÝáõÃÛ³Ý Ù³ë»Ý ϳ½Ù»É, ÇëÏ Ýáñ³ áõûý Ýí³ áõùý»ñá ÏÝå³ëï»Ý ³Û¹ ÇÝùÝáõÃÛ³Ý ³Ùñ³åݹٳÝÝ áõ Çï»ÉÇùÇ ÏñÃáõÃÛ³Ý ÝáñáíÇ ³ñÅ áñù³ýá: 2) ØÇç³½ ³ÛÇÝ Ñ³Ù³ áñí³ïóáõãû³ý Ý»ñáõÅÇ Ó ³íáñáõÙ ØÇç³½ ³ÛÇÝ ïýï»ë³ï³ý, ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý, Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ³ÛÉ ó³ýó»ñáõù Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ß³ñáõݳϳµ³ñ Ýáñ³óíáÕ Çï»ÉÇùÇ Ñ³Ù³ß˳ñѳÛÇÝ ßï»Ù³ñ³ÝÇó û ïí»éáõ, ³éϳ Çï»ÉÇùÁ, áñóá ³ñ³ áñ»ý ï»õ³ûý³óý»éáõ, ÇëÏ ï»õ³ï³ý Çï»ÉÇùÝ áõ Ýáñ³ñ³ñáõÃÛáõÝÁ ÙÇç³½ ³ÛݳóÝ»Éáõ ѳٳñ: àôëïç, ϳñ áñ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇó Ù»ÏÁ å»ïù ÉÇÝÇ ³ÝѳïÝ»ñÇ Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ñ³Ù³ áñí³ïóáõãû³ý Ý»ñáõÅÁ ½³ñ ³óÝ»ÉÝ áõ ³Ùñ³åݹ»ÉÁ: ØÇç³½ ³ÛÇÝ ó³ýó»ñáõù Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝ áõý»ý³éáõ ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝÁ ÏÝå³ëïÇ Ð³Û³ëï³ÝÇ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áñ³ïç µ³ñóñ³óù³ýá: ØÛáõë ÏáÕÙÇó, г۳ëï³ÝÇ ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ëáíáñáõý»ñç, ßñç³Ý³í³ñïÝ»ñÇ Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ÏïÇí Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝÁ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ ó³ýó»ñáõù, ÁݹѳÝáõñ ³éٳٵ, ÏÝå³ëïÇ Ð³Û³ëï³ÝÇ ÏñÃáõÃÛ³Ý í³ñï³ýçßç ÁݹѳÝáõñ ÙñóáõݳÏáõÃÛ³Ý µ³ñóñ³óù³ýá: 4

5 ¼áõ ³Ñ»é³µ³ñ å»ïáõãûáõýá µ³ñ» áëáõùý»ñç áñíáýã³óáõù Ïáñ¹» ñç ³ÛÝåÇëÇ Ùáï»óáõÙÝ»ñ, áñáýù µ³ñ»ýå³ëï å³ûù³ýý»ñ»ý ëï»õíáõù ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ³ÝѳïÝ»ñÇ, ËÙµ»ñÇ Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñª Áݹ ñïí»éáõ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ ó³ýó»ñáõù: 3) Úáõñ³Ñ³ïáõÏ ÇÝùÝáõÃÛ³Ý Çï³ÏóáõÙ ³ñÅ áñáõù ÆÝãå»ë ݳËáñ¹»ñÏáõ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ ¹»åùáõÙ, ³Ûë É˳íáñ Ýå³ï³ÏÁ ë, ËóÝáõÙ áõ ³Ùñ³åݹáõÙ ÙÛáõë»ñÏáõëÁ:»ñ³½³Ýó Ýí³ áõùý»ñç ѳëÝ»Éáõ ѳٳñ ³ÝÑñ³Å»ßï áõý»ý³é Çï»ÉÇùÝ áõ ³ß˳ï³ëÇñáõÃÛáõÝÁ ϳñ áñáõ ³ñÅ»ù³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ Ûáõñ³Ñ³ïáõÏ ÇÝùÝáõÃÛáõÝ, ù³ýç áñ ÇÝùݳïÇåáõÃÛáõÝÁ Ýáñ³ñ³ñáõÃÛ³Ý Ñ½áñ ³ÕµÛáõñ : ºñÏñáñ¹, Éáµ³É ó³ýó»ñáõù Ù³ëݳÏó»Éáõ ѳٳñ å»ïù ѳٳٳñ¹Ï³ÛÇÝ ³ñÅ»ùÝ»ñÇ ÏñáÕ ÉÇÝ»É, ÇëÏ ÝÙ³Ý ó³ýó»ñáõù ãóáõéí»éáõ ѳٳñ ³½ ³ÛÇÝ ÇÝùÝáõÃÛ³Ý Ûáõñ³Ñ³ïÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ¹ñë áñ»é: ²ñÅ»ù³ÛÇÝ µ³ñóñ áñ³ïý»ñ Ïñ»ÉÁ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ñ³Ù³ áñí³ïóáõãû³ý ³ëå³ñ»½áõÙ íëï³ñ»éç áñíáýï»ñáç ѳٵ³í Ó»éùµ»ñ»Éáõ ³ÝÑñ³Å»ßï ݳ˳å³ÛÙ³Ý ²Ûë áéáñïáõù Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃ³Ï³Ý ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõýá áõõõí³í ÏÉÇÝÇ ³ÝѳïÇ ÇÝùÝáõÃÛ³Ý Çï³ÏóÙ³ÝÝ áõ ³ñÅ áñù³ýá Ýå³ëïáÕ áñ³ïý»ñç ½³ñ ³óÙ³ÝÁ, ³ñÅ»ùÝ»ñÇ íñ³ ˳ñëËí³Í, ó ³ÝóÇÏ, ѳßí»ïáõ ÅáÕáíñ¹³í³ñ³Ï³Ý ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ½³ñ ³óÙ³ÝÁ, áñá ûñçý³ï ÏѳݹÇë³Ý³ Ýå³ëï³íáñ ÙÇç³í³Ûñ Ϲ³éݳ ³Ýѳï³Ï³Ý ³ñÅ»ùÝ»ñÇ Ó ³íáñÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: 3. è²¼ø²ì²ð²î²ü ØàîºòàôØܺð гۻó³Ï³ñ Ç É˳íáñ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ å³ñ³ýçáõù áñ¹» ñ»é ³ÛÝåÇëÇ é³½ù³í³ñ³ï³ý Ùáï»óáõÙÝ»ñ, áñáýù ϳå³Ñáí»Ý µ³ñ» áëáõùý»ñç ³é³í»É Ýå³ï³Ï³ÛÝáõÃÛáõÝ ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛáõÝ: ܳË, ÝϳïÇ áõý»ý³éáí é»ëáõñëý»ñç ë³ñù³ý³ ³ÏáõÃÛáõÝÁ, ³ÝÑñ³Å»ßï ݳ˳å³ïíáõÃÛáõÝÁ ï³é ³ÛÝåÇëÇ Ùáï»óáõÙÝ»ñÇ, áñáýù Ýí³½³ áõûý Ý»ñ¹ñáõÙÝ»ñáí ³é³í»É³ áõûý ³ñ¹ÛáõÝùÇ ³å³ÑáíÙ³Ý Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ»Ý ÁÝÓ»éáõÙ: ºñÏñáñ¹, ³é³çݳÛÝáõÃÛáõÝ ï³é ³ÛÝ Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñÇÝ, áñáýù, ÉÇÝ»Éáí ³Ï³Ý, ݳ ѳë³Ý»ÉÇ»Ý Ñ³Ù»Ù³ï³µ³ñ ϳñ ųٳݳϳѳïí³ÍáõÙ ºññáñ¹, ëï»õí»é ½³ñ ³óáõÙÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ µ³ñ»ýå³ëï ÙÇç³í³Ûñ` ë³ñù³ý»éáí ³ÝÑñ³Å»ßï ϳÝáÝÝ»ñ, ½³ñ ³óÙ³Ý áõõ»ýçßý»ñ, áñá ݳ ÏËóÝÇ ÇÝùݳµáõË µ³ñ» áëáõùý»ñç Ýí³ áõùý»ñç ѳëÝ»Éáõ Ý»ñáõÅÇ ¹ñë áñù³ýá: 5

6 âáññáñ¹ª ØÎàô ѳٳϳñ Ç åé³ý³íáñáõùý Çñ³Ï³Ý³óÝ»É ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ»ñÏñÇ ïýï»ë³ï³ý ½³ñ ³óÙ³Ý ÁÝóóÇÏ é³½ù³í³ñ³ï³ý ϳñÇùÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳Ý: ÜÙ³Ý ¹Çñùáñáßٳٵ å³ûù³ý³íáñí³í ëïáñ µ»ñí³í ÑÇÙÝ³Ï³Ý é³½ù³í³ñ³ï³ý Ùáï»óáõÙÝ»ñÇ ÁÝïñáõÃÛáõÝÁ. ³) Ó ³íáñ»É Ý»ñáõÅÇ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹ñë áñù³ý µ³ñ»ýå³ëï ÙÇç³í³Ûñ, µ) ÏÇñ³é»É é»ëáõñëý»ñç µ³ßëù³ý ï³ñµ»ñ³ïí³í Ùáï»óáõÙª ³å³Ñáí»Éáí ѳí³ë³ñ Ù»ÏݳñϳÛÇÝ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ, ) ѳÛïݳµ»ñ»É, Ó ³íáñ»É, ½³ñ ³óÝ»É Ï³å³Ïó»É»ñ³½³ÝóáõÃÛ³Ý ûç³ëý»ñá 1) ) Ò ³íáñ»É Ý»ñáõÅÇ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹ñë áñù³ý µ³ñ»ýå³ëï ÙÇç³í³Ûñ гۻó³Ï³ñ áí ݳ˳ï»ëí³Í µ³ñ» áëáõùý»ñç Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÝ ûå³ý¹³ï»éáõ ѳٳñ ³ÝÑñ³Å»ßï Ý³Ë ³é³ç µ³ñ» áëáõùý»ñç ѳٳñ µ³ñ»ýå³ëï ÙÇç³í³Ûñ ëï»õí»é: ²ñ¹Ûáõݳí»ï ϳÝáÝÝ»ñÇ ë³ñù³ýáõùá, Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ áõ å³ñå³ýáõùá ϳñáÕ ÇÝùݳµáõË µ³ñ» áëáõùý»ñç ѳݻóÝ»É` ³é³Ýó ɳÛݳͳí³É Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ÙÇç³ÙïáõÃÛ³Ý: ÜÙ³Ý Ùáï»óáõÙÁ»Ýó¹ñáõÙ Ýí³½³ áõûýç ѳëóÝ»É å»ïáõãû³ý áõõõ³ïç ÙÇç³ÙïáõÃÛáõÝÁ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåÙ³ÝÁ áë³ñ»ýá Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý ½³ñ ³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ Ýå³ëï³íáñ å³ûù³ýý»ñ ëï»õí»é` ë³ñù³ý»éáí ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ»é³Ýϳñ³ÛÇÝ ½³ñ ³óÙ³Ý áõõ»ýçßý»ñá í»ñ³ñëï»éáí ÏñÃáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñÙ³Ý áõ ϳ½Ù³Ï»ñåÙ³Ý áñ³ïá: ³ñ»Ýå³ëï ÙÇç³í³ÛñÁ»Ýó¹áõÙ. ³) íëï³ñáõãû³ý, ѳٳ áñí³ïóáõãû³ý ÙÃÝáÉáñï, µ) ÏñÃ³Ï³Ý Í³é³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ïáõóÙ³Ý Ùñó³Ïó³ÛÇÝ ¹³ßï, ) ѳٳå³ï³ë˳ݻÝóϳéáõóí³ÍùÝ»ñ ѽáñáõÃÛáõÝÝ»ñ ÜÙ³Ý é³½ù³í³ñáõãû³ý ßÝáñÑÇí Ñݳñ³íáñ ÏÉÇÝÇ í»ñ³ý³û»é µ³ñ»é³í»é ë³ñù³ýí³í é³½ù³í³ñ³ï³ý Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ ËáãÁݹáïáÕ ûñ»ýë¹ñ³ï³ý ¹³ßïÁ, É˳íáñ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áñíáõù ëï³ý³é Ù³ëݳíáñ ѳïí³ÍÇ ûå³ý¹³ïáõãûáõýá, ÇÝãå»ë ݳ ë³ñù³ý»é ³ÝÑñ³Å»ßï ã³ áñáßçãý»ñ ³ñ¹Ûáõݳí»ï í»ñ³ñëï»é ÏñÃáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñÙ³Ý áõ ϳ½Ù³Ï»ñåÙ³Ý áñ³ïá: 2) ÎÇñ³é»É é»ëáõñëý»ñç ï³ñµ»ñ³ïí³í µ³ßëáõùª ³å³Ñáí»Éáí ѳí³ë³ñ Ù»ÏݳñϳÛÇÝ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ ÝÝ»ñ ä»ïáõãûáõýý áõýç ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ áõù Áݹ ñïí³í ëáíáñáõý»ñçý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ùñó³Ïó³ÛÇÝ ÑÇÙáõÝùÝ»ñáí ѳí³ë³ñ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ ïñ³ù³¹ñ»éáõ å³ñï³íáñáõãûáõý: γñ áñ»éáí ѳí³ë³ñáõÃÛ³Ý ëï½µáõýùá` 6

7 ÙdzųٳݳÏ, Ïáñ¹» ñí»ý ³ÛÝåÇëÇ Ùáï»óáõÙÝ»ñ, áñáýù é»ëáõñëý»ñç ³ñ¹³ñ, ë³ï³ûý ï³ñµ»ñ³ïí³í µ³ßëù³ý ÙÇçáóáí ³é³í»É³ áõûý Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ ϳå³Ñáí»Ý É³í ³ñ¹ÛáõÝù óáõó³µ»ñáõý»ñç ѳٳñ: ÜÙ³Ý Ùáï»óáõÙÝ áõõõ³ïçáñ»ý ÏÝå³ëïÇ Íñ³ ñáí ë³ñù³ýí³í ³é³çÇÝ É˳íáñ Ýå³ï³ÏÇ`»ñ³½³Ýó ÏñÃ³Ï³Ý Ýí³ áõùý»ñç Ó»éùµ»ñÙ³ÝÁ, ÇÝãÝ Çñ Ñ»ñÃÇÝ ÏѳݻóÝÇ ÙÛáõë»ñÏáõ»ñÝå³ï³ÏÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ: ²Ûë Ùáï»óáõÙÁ ݳ˳ï»ëáõÙ. ³) ³ç³Ïó»É ëáíáñáõý»ñçý ÇÝùݳ¹ñë áñù³ý Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ ÁÝÓ»éáÕ Íñ³ ñ»ñç Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ, µ) ³ç³Ïó»É É³í³ áõûý ëáíáñáõý»ñç ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³ó³ñ³ûïù³ýý áõõõí³í Íñ³ ñ»ñç Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ, ) ³ç³Ïó»É ³ÛÝåÇëÇ Íñ³ ñ»ñç Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ, áñáýù ³é³í»É³ áõûýç ÏѳëóÝ»Ý É³í³ áõûý ÏñÃ³Ï³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ áõý»óáõý»ñçý ³é³ç³ñÏíáÕ ÏñÃ³Ï³Ý Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ¹) ³ç³ÏóáõÃÛáõÝ óáõó³µ»ñ»é ³ÛÝ Ý³Ë³Ó»éÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ, áñáýù ÏáõÝ ÏñÃ³Ï³Ý Í³é³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñ ÏñÃ³Ï³Ý Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ»Ý ³é³ç³ñÏáõÙ` ³ÝÏ³Ë ï³ñçùçó, ë»éçó, ³½ áõãûáõýçó, ëáóç³é³ï³ý ͳ áõùçó 3) гÛïݳµ»ñ»É, Ó ³íáñ»É, ½³ñ ³óÝ»É Ï³å³Ïó»É»ñ³½³ÝóáõÃÛ³Ý ûç³ëý»ñá ³ñ» áëáõùý»ñý ³ñ³ ³óÝ»Éáõ ³ñ¹Ûáõݳí»ï ¹³ñÓÝ»Éáõ ѳٳñ ³ÝÑñ³Å»ßï ÏÇñ³é»É»ñ³½³ÝóáõÃÛ³Ý ûç³ëý»ñç ÙÇçáóáí ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Á ½³ñ ³óÝ»Éáõ Ùáï»óáõÙÁ: ²Ûë Ùáï»óáõÙÁ»Ýó¹ñáõÙ µ³ñ» áëáõùý»ñý Çñ³Ï³Ý³óÝ»É ÙÇ ÏáÕÙÇó, ûñçý³ï»éç Ï»ÝïñáÝÝ»ñ ѳÛïݳµ»ñ»Éáõ ½³ñ ³óÝ»Éáõ, ÙÛáõë ÏáÕÙÇó, ÝٳݳïÇå Ï»ÝïñáÝÝ»ñ ëï»õí»éáõ ÙÇçáóáí ²Û¹ Ï»ÝïñáÝÝ»ñÁ, ¹³éݳÉáí»ñ³½³ÝóáõÃÛ³Ý ûç³ëý»ñ, ëï³ýóýáõù»ý µ³ñ» áëáõùý»ñç ³é³çÝáñ¹Ç ï³ñ³íáõç ¹»ñÁ: ÜÙ³Ý ûç³ëý»ñç ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ñ³ïϳÝÇßÝ»ñÇó Ù»ÏÝ ³ÛÝ, áñ í»ñççýý»ñë Ó ³íáñíáõÙ»Ý Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³Ù ó³ýó»ñç Ý»ñëáõÙ ³ñ³ ³»Éáõ Ýå³ï³Ïáí` ųٳݳÏÇ ÁÝóóùáõÙ í»ñ³»éáí ³ÙµáÕç³Ï³Ý ϳéáõÛóÝ»ñÇ: ÎñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç Ñ³Ù³ã³ ½³ñ ³óáõÙ ³å³Ñáí»Éáõ ѳٳñ Çñ³Ï³Ý³óí»Éáõ µáéáñ Ù³ñ½»ñáõÙ»ñ³½³ÝóáõÃÛ³Ý ûç³ëý»ñ Ó ³íáñ»Éáõ ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõý àñå»ë½ç ûç³ëý»ñç ³½¹»óáõÃÛáõÝÝ ³é³í»É³ áõûýë ¹ñë áñíç, ³ÝÑñ³Å»ßï ¹ñ³Ýó áëï³å³ïóáõùá ÇÝãå»ë ÙÇÙÛ³Ýó, ³ÛÝå»ë É ³ñï»ñÏñÇ Ï³éáõÛóÝ»ñÇ Ñ»ï»ñ³½³ÝóáõÃÛ³Ý ûç³ëý»ñá Ëñ³Ëáõëí»Éáõ»Ý å³ñï³íáñáõãûáõý»ý ëï³ýóý»éáõ Ýáñ ûç³ëý»ñç Ó ³íáñÙ³ÝÝ ³ç³Ïó»Éáõ ѳٳñ ÜÙ³Ý é³½ù³í³ñáõãûáõýá ݳ˳ï»ëáõÙ. 7

8 ³) ³ç³Ïó»É ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ý»ñëáõÙ»Õ³Í ûñçý³ï»éç ÙdzíáñÝ»ñÇ` á áëáõãû³ý ë³õù»ñç ½³ñ ³óÙ³ÝÁ Ýáñ»ñÇ ëï»õíù³ýá, µ) Ýå³ëï»É, áñ ³Û¹ ûç³ëý»ñá ųٳݳÏÇ ÁÝóóùáõÙ í»ñ³»ý ÉdzñÅ»ù ϳéáõÛóÝ»ñÇ, ) ûå³ý¹³ï»é, áñ»ñ³½³ýóáõãû³ý ûç³ëý»ñá ϳåí»Ý ÙÇÙÛ³Ýó` í»ñççýý»ñçë ³½¹»óáõÃÛáõÝÁ ٻͳóÝ»Éáõ ѳٳñ, ¹) Ó ³íáñ»É Ý»ñáõßÇ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹ñë áñù³ý µ³ñ»ýå³ëï ÙÇç³í³Ûñ: II. ܲÊÜ²Î²Ü Ø²êܲ Æî²Î²Ü (²ðкêî² àðì²î²ü) ºì ØÆæÆÜ Ø²êܲ Æî²Î²Ü ÎðÂàôÂÚ²Ü Ð²Ø²Î²ð Æ ²èβ ìæö²îà ºì ÐÆØܲÊÜ ÆðܺðÀ г۳ëï³Ýáõ٠ݳËÝ³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áéáñïç µ³ñ» áëáõùý»ñá ëïëí»é»ý Çñ³Ï³Ý³óí»É г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³ÝϳËáõÃÛ³Ý Ñéã³ÏáõÙÇó Ñ»ïá` ëáóç³é-ïýï»ë³ï³ý ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý Ýáñ ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ å³ûù³ýý»ñáõù,»ñµ ϳñ áñí»ó ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ïýï»ë³ï³ý ½³ñ ³óÙ³Ý Ñ³Ù³ß˳ñѳÛÇÝ ÙÇïáõÙÝ»ñÇÝ Ù»ñ ÇÝï» ñí»éá, ÏñÃáõÃÛ³Ý` áñå»ë ÑÇÙݳñ³ñ ³ñÅ»ùÝ»ñÁ áë³ýóáõ ³½ ³ÛÇÝ Ñ³ñ³ï áõùý ³å³ÑáíáÕ Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝÁ: سëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ³éç ͳé³ó³Í ËݹÇñÝ»ñÁ ï³ñ³µýáõûã ÇÝ áõ å³ûù³ý³íáñí³í ÏÛ³ÝùÇ Ññ³Ù³Û³Ï³Ýáí, ÇëÏ ÉáõÍáõÙÝ»ñÁ` ûñ³ï³ñ ³ÛÇÝ,»ÉÝ»Éáí ÏñÃáõÃÛ³Ý ³ñ³ ÁÝóó ÉᵳɳóٳݻñÏñÇ ÙñóáõݳÏáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝÇó: Ü»ñϳÛáõÙë Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý µý³ ³í³éÇ»ñ³Ï³ ËݹÇñÝ ÏñÃáõÃÛ³Ý áñ³ïç µ³ñóñ³óáõùá, ³å³Ñáí»Éáí ѳٳϳñ Ç ³ñ¹Ûáõݳí»ï áñíáõý»áõãûáõýá ù³õ³ù³óçý»ñç` Çñ»Ýó Ó ïáõùý»ñçý ÁݹáõݳÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ÏñÃáõÃÛáõÝ ëï³ý³éáõ ѳí³ë³ñ Ù³ïã»ÉÇáõÃÛáõÝÁ: 1. ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ áõù Çñ³Ï³Ý³óí³Í µ³ñ» áëáõùý»ñç ÑÇÙÝ³Ï³Ý áõõõáõãûáõýý»ñá ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áéáñïáõù áñíáõý»áõãû³ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ýå³ï³ÏÝ»ñÝ»Ý»Õ»É áñ³ïû³é Ù³ëݳ»ïÝ»ñÇ å³ïñ³ëïáõùý áõ Ýñ³Ýó ÙñóáõݳÏáõÃÛ³Ý µ³ñóñ³óáõùý ³ß˳ï³ßáõϳÛáõÙ, ÏñÃ³Ï³Ý Íñ³ ñ»ñç ѳٳå³ï³ë˳ݻóáõÙÁ»ñÏñÇ ëáóç³éïýï»ë³ï³ý ½³ñ ³óÙ³Ý å³ñ³ýçý»ñçý, ÏñÃáõÃÛ³Ý µáí³ý¹³ïáõãû³ý ÙÇç³½ ³ÛÇÝ 8

9 ã³ ³ÝÇßÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³¹ñ»ÉÇáõÃÛ³Ý áõëáõùý³ï³ý áñíáýã³óç ó ³ÝóÇÏáõÃÛ³Ý, ÇÝãå»ë ݳ Ù³ïã»ÉÇáõÃÛ³Ý Ñ³í³ë³ñáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíáõÙÁ : г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó 2004Ã. ѳí³ÝáõÃÛ³Ý ³ñųݳó»É ܳËÝ³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý é³½ù³í³ñáõãûáõýá, áñáí ë³ñù³ýí»é ³Ûë ѳٳϳñ Ç ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ýå³ï³ÏÝ»ñÝ áõ ËݹÇñÝ»ñÁ ¹ñ³Ýó ÉáõÍÙ³Ý áõõçý»ñá г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ²½ ³ÛÇÝ ÄáÕáíÁ 2005Ã. ÁݹáõÝ»É Ü³ËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ ÐÐ ûñ»ýùá, ÇÝãå»ë ݳ Ùß³Ïí»É ѳëï³ïí»É»Ý ÙÇ ß³ñù Çñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñÇ Ý³Ë³ Í»ñ, áñáýó ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ýå³ï³ÏÝ ³å³Ñáí»É áñ³ïû³é Ù³ëݳ»ïÝ»ñÇ å³ïñ³ëïáõùá` ïýï»ëáõãû³ý áõ ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ å³ñ³ýçý»ñçý ѳٳå³ï³ë˳Ý: Øß³Ïí»É ݳ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óٳݻñ³Ï³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÃÃ. áñíáõáõãûáõýý»ñç åé³ýá : ²Ûë áéáñïç µ³ñ» áëáõùý»ñý áõõõí³í»ý ÏñÃ³Ï³Ý ã³ áñáßçãý»ñç Íñ³ ñ»ñç ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ, Ù³Ýϳí³ñÅ³Ï³Ý Ï³¹ñ»ñÇ í»ñ³å³ïñ³ëïù³ýá, áõëáõùý³ýûáõã³ï³ý ³å³Ñáíí³ÍáõÃÛ³Ý µ³ñ»é³íù³ýá, ϳé³í³ñÙ³Ý áõ ջϳí³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç é³óçáý³é³óù³ýá, ÇÝãå»ë ݳ ٻͳѳë³ÏÝ»ñÇ ÏñÃáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³ÝÁ: Ø»Í ï»õ ѳïϳóí»Éáõ ݳ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ, ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áõ ¹ñ³Ýó ÙÇáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÙÇç ѳٳ áñí³ïóáõãû³ý ËóÝÙ³ÝÁ: гë³ï³ïí»É»Ý Ãíáí 24 Ù³ëݳ ÇïáõÃÛ³Ý å»ï³ï³ý ÏñÃ³Ï³Ý ã³ áñáßçãý»ñ, áñáýó ÑÇÙ³Ý íñ³ í»ñ³ý³ûíáõù»ý áõëáõùý³ï³ý Íñ³ ñ»ñá åé³ýý»ñá ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÏñÃáõÃÛáõÝÝ Çñ³Ï³Ý³óíáõÙ 28 ³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý áõëáõùý³ñ³ýý»ñáõù 16 ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ` ùáé»çý»ñáõù: гٳϳñ áõù Áݹ ñïí³í 6500 ëáíáñáõ: ØÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý å»ï³ï³ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ (ØØàôÐ) ÃÇíÁ ϳ½ÙáõÙ 80, áñáýóáõù áõë³ýáõù ßáõñç ëáíáñáõ: 2. ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳËݹÇñÝ»ñÁ ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áéáñïáõù ³éϳ ÑÇÙݳËݹÇñÝ»ñÁ å³ûù³ý³íáñí³í»ý Ñ»ï Û³É áñíáýý»ñáí`»ñïñç ëáóç³é-ïýï»ë³ï³ý Çñ³íÇ ³Ïáí, 9

10 ųٳݳϳÏÇó ³ß˳ñÑáõÙ ï»õç áõý»óáõ ÇïáõÃÛ³Ý ï»ëýçï³ûç ³ñ³ ÁÝóó á áëáõãûáõýý»ñáí, ³½ ³ÛÇÝ ÇÝùÝáõÃÛ³Ý Ó ³íáñÙ³Ý, å³ñå³ýù³ý áõ ½³ñ ³óÙ³Ý áñíáõù ÏñÃáõÃÛ³Ý Ë³Ã³ñí³Í ¹»ñáí, ÏñÃáõÃÛ³Ý ß³ñáõÝ³Ï³Ï³Ý ½³ñ ³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ³ÝÑñ³Å»ßï å³ûù³ýý»ñç µ³ó³ï³ûáõãû³ùµ, ϳéáõóí³Íù³ÛÇÝ áñí³½ñïáõãû³ý Ù»Í Í³í³ÉÝ»ñáí, ÛáõճϳݻñÇï³ë³ñ¹áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ÏñÃ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç áã Ù³ïã»ÉÇáõÃÛ³Ùµ, ³éϳ é»ëáõñëý»ñç áã ³ñ¹Ûáõݳí»ï û ï³ áñíù³ùµ ³ÛÉÝ: г۳ëï³Ýáõ٠ݳËÝ³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áéáñïç ϳñ áñ³ áõûý ËݹÇñÝ»ñÇó ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ å³ñ³ýçý»ñçý ÙÇïí³Í Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý ÏñÃ³Ï³Ý Í³é³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ïáõóÙ³Ý µ³ñóñ áñ³ïç ³å³ÑáíáõÙÁ: гٳϳñ Á Í»ñ³óÙ³Ý Ï³ÛáõÝ ÙÇïáõÙ áõýç ³éϳ áñ³ïû³é ϳ¹ñ»ñÇ ³ñï³Ñáëù: гٳϳñ í³í ã»ý ¹³ë³í³Ý¹áÕ ³ÝÓݳϳ½ÙÇ í»ñ³å³ïñ³ëïù³ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áñ³ï³íáñù³ý µ³ñóñ³óù³ý Íñ³ ñ»ñá: ÈáõÍí³Í ã»ý ݳËÝ³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃ³Ï³Ý áñíáýã³óç ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛ³Ý µ³ñóñ³óù³ý ѳٳñ ³é³Ýóù³ÛÇÝ Ý߳ݳÏáõÃÛáõÝ áõý»óáõ ï»õ»ï³ïí³ï³ý ѳÕáñ¹³ÏóÙ³Ý ¹³ë³í³Ý¹Ù³Ý Ýáñ ï»ëýáéá dzݻñÇ Ý»ñ¹ñÙ³Ý ËݹÇñÝ»ñÁ, ÃáõÛÉ Ó»éݳñÏáõÃÛáõÝáõëáõÙÝ³Ï³Ý Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝ Ï³åÁ, µ³ó³ï³ûáõù»ý ³ñ¹Ûáõݳí»ï ٻ˳ÝǽÙÝ»ñÁ áõëáõùý³ï³ý ³ñï³¹ñ³Ï³Ý åñ³ïïçï³ý»ñç ϳ½Ù³Ï»ñåÙ³Ý ³éáõÙáí: ²ß˳ï³ßáõϳÝ, Ç ¹»Ùë áñí³ïáõý»ñç, ÃáõÛÉ Ý»ñ ñ³íí³í ³Ûë ѳٳϳñ Ç Ï³é³í³ñÙ³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñáõÙ: ܳËÝ³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áéáñïáõù ÉdzñÅ»ù Ó ³íáñí³Í ã ëáóç³é³ï³ý áñíáýï»ñáõãûáõýá: Ü»ñϳÛÇë ѳٳϳñ Á µ³í³ñ³ñ ÏáõÝ ã ãç ѳëóÝáõÙ ÇÝùݳϳ٠³ñÓ³ ³Ýù»É ïýï»ëáõãû³ý ³ñ³ ½³ñ ³óáÕ áñáß ÛáõÕ»ñÇ å³ñ³ýçý»ñçý: ³óÇ ³Û¹, áûáõãûáõý ãáõý»ý ³ñ¹Ûáõݳí»ï ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ѳٳ áñí³ïóáõãû³ý ½³ñ ³óÙ³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñ` ³ÛÉ»ñÏñÝ»ñÇ ÝٳݳïÇå áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ»ï ϳå ѳëï³ï»Éáõ ѳٳñ, ÙÇ ÝáõÛÝ Å³Ù³Ý³Ï Ñ³ ³Ë ãç ³å³ÑáííáõÙ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ»ï Çñ³Ï³Ý³óí³Í áñóý³ï³ý Íñ³ ñ»ñç ß³ñáõݳÏáõÃÛáõÝÁ: 10

11 3) úñ»ýë¹ñ³ï³ý ¹³ßïÇ ³Ýϳï³ñáõÃÛáõÝ Ü³ËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áéáñïáõù ù³õ³ù³ï³ýáõãû³ý ÉdzñÅ»ù Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ ËáãÁݹáïáõÙ»Ý Ý³ ûñ»ýùý»ñç»ýã³ûñ»ýë¹ñ³ï³ý ³Ïï»ñÇ Ã»ñÏÇñ³éáõÙÁ, ¹ñ³Ýó ÏÇñ³ñÏÙ³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÇ ³Ýϳï³ñáõÃÛáõÝÁ ϳ٠µ³ó³ï³ûáõãûáõýá, ÇÝãå»ë ݳ ûñ»ýë¹ñ³ï³ý ¹³ßïáõÙ ³éϳ ѳϳëáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»ýë¹ñáõãûáõýá Ý»ñϳÛáõÙë ãç ³å³ÑáíáõÙ ÎñÃáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ ÐÐ ûñ»ýùáí Ñéã³Ïí³Í»ñ³ß˳íáñí³Í` ÏñÃáõÃÛ³Ý µý³ ³í³éÇ ³é³ç³ÝóÇÏ ½³ñ ³óáõÙÁ` áñå»ë å»ï³ï³ýáõãû³ý ³Ùñ³åÝ¹Ù³Ý Ï³ñ áñ³ áõûý áñíáý: ²ÝÑñ³Å»ßï Çñ³í³Ï³Ý ³ëï³ÃÕûñÇ Ù³Ï³ñ¹³Ïáí Ëñ³Ëáõë»É áñí³ïáõý»ñç Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝÁ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåÙ³Ý áñíáõù, ù³ç³é»ñ»é Ýñ³Ýó г۳ëï³ÝÇ Çï»ÉÇù³Ñ»Ý áéáñïý»ñáõù Ý»ñ¹ñáõÙÝ»ñ ϳï³ñ»ÉáõÝ, áñá ÏÝå³ëïÇ Ð³Û³ëï³ÝÇ ÏñÃ³Ï³Ý Çï³Ï³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÇ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ å³ñ³ýç³ñïç Ó ³íáñÙ³ÝÁ: г۳ëï³ÝÇ ïýï»ëáõãûáõýá ³ áõù ³ñ³ ï»ùå»ñáí, ë³ï³ûý ÙÇç³½ ³ÛÇÝ»ñϳñ³Å³ÙÏ»ï ÙñóáõݳÏáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ µ³í³ñ³ñ ÑÇÙù»ñ ã»ý ëï»õí»é: г۳ëï³ÝÝ ³Ûëûñ Ï³Ý Ý³Í ³ Ç Ýáñ` ÑÇÙݳϳÝáõÙ Çï»ÉÇù³Ñ»Ý ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ ëï»õíù³ý ½³ñ ³óÙ³Ý ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛ³Ý ³éç, áñá Ñݳñ³íáñ ÙdzÛÝ»ñÏñáõ٠ѳٳÑáõÝã é³½ù³í³ñáõãû³ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý å³ûù³ýý»ñáõù: гÝñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ÏñÃáõÃÛ³Ý áéáñïáõù Çñ³Ï³Ý³óíáÕ µ³ñ» áëáõùý»ñá ɳí Ñ»Ýù³ÛÇÝ å³ûù³ýý»ñ»ý ³é³ç³¹ñáõÙ ³ÝÑñ³Å»ßï ³ÛÝ Éñ³óÝ»É` Ûáõñ³Ñ³ïáõÏ,»ñÏñÇÝ Ñ³Ù³ÑáõÝã µáí³ý¹³ïáõãû³ùµ, ³å³Ñáí»É ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ù³ëݳÏó³ÛÇÝ áñíáýã³óá, ÑÇÙùáõÙ áõý»ý³é áñó³ Çï³Ï³Ý ËáñÁ áõëáõùý³ëçñáõãûáõýý»ñç íï³ûáõãûáõý ë³ñù³ý»é ³ÛÝ é³½ù³í³ñ³ï³ý áõõõáõãûáõýý»ñá, áñáýù ÙÇïí³Í»Ý»ñÏñÇ ÙñóáõݳÏáõÃÛ³Ý ËóÝÙ³ÝÁ: III. ܲÊÜ²Î²Ü Ø²êܲ Æî²Î²Ü (²ðкêî² àðì²î²ü) ºì ØÆæÆÜ Ø²êܲ Æî²Î²Ü ÎðÂàôÂÚ²Ü ¼²ð ²òØ²Ü ºð²Î²ÚàôÂÚàôÜܺðÀ ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý ½³ñ ³óÙ³Ý É˳íáñ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ å³ñ³ýçáõù ³Ï³Ýáñ»Ý µ³ñóñ³óý»é Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛáõÝÁ, ½³ñ ³óÝ»É Ï³é³í³ñÙ³Ý ûõ³ïý»ñç Ù³Ýϳí³ñÅÝ»ñÇ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý Ý»ñáõÅÁ, ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óÝ»É ÏñÃáõÃÛ³Ý µáí³ý¹³ïáõãûáõýá` ³å³Ñáí»Éáí ¹ñ³ ѳٳå³ï³ë˳ÝáõÃÛáõÝÁ ³ñ¹Ç å³ñ³ýçý»ñçý: ²Û¹ Ýå³ï³ÏÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ³ÝÑñ³Å»ßï ØÎàô ÏñÃ³Ï³Ý ã³ áñáßçãý»ñç Ýí³½³ áõûý å³ñ³ýçý»ñá 11

12 ë³ñù³ý»é ÑÇÙù ÁݹáõÝ»Éáí àñ³ï³íáñáõùý»ñç ³½ ³ÛÇÝ ßñç³Ý³ÏÁ, ½µ³ÕÙáõÝùÝ»ñÇ ¹³ë³Ï³ñ ÇãÁ, Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áñ³ï³íáñù³ý µýáõã³ ñ»ñá: ØdzųٳݳÏ, ѳçáÕáõÃÛ³Ý Ï³ñ áñ ݳ˳å³ÛÙ³Ý é»ëáõñëý»ñç û ï³ áñíù³ý Ýå³ï³Ï³ÛÝáõÃÛ³Ý µ³ñóñ³óáõùá Ýáñ é»ëáõñëý»ñç µ³ó³ñ³ûïáõùý áõ Ý»ñ ñ³íáõùá: ²å³Ñáí»Éáí Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ³ñ¹»Ý ÇëÏ ³ñӳݳ ñí³í Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñÇ ³ëïÇ ³Ý³Ï³Ý ½³ñ ³óáõÙÝ áõ ÁݹɳÛÝáõÙÁ, ÏñÃáõÃÛ³Ý ½³ñ ³óáõÙÝ»ñÝ ³é³í»É Ýå³ï³Ï³ÛÇÝ ³ñ¹Ûáõݳí»ï ¹³ñÓÝ»Éáõ ѳٳñ, Ñ»ï³ ³ ½³ñ ³óáõÙÝ»ñÁ ÏÇñ³Ï³Ý³óí»Ý ëïáñ Ý»ñϳ۳óíáÕ»ñ³Ï³ áõõõáõãûáõýý»ñáí: 1) ³ó³éÇÏ Ýí³ áõùý»ñçý ÙÇïí³Í Íñ³ ñ»ñá Ëñ³ËáõëáÕ Ý»ñ¹ñáõÙ³ÛÇÝ ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõý, 2) ³ñ» áëáõùý»ñý ³é³çÝáñ¹»Éáõ ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ½áñ³óáõÙ, 3) гÝñáõÃÛ³ÝÝ ³ÝÙÇç³Ï³Ý ѳßí»ïíáճϳÝáõÃÛ³Ý Ã³ ³ÝóÇÏáõÃÛ³Ý µ³ñóñ³óáõù, 4) ÎñÃáõÃÛ³Ý µáí³ý¹³ïáõãû³ý ã³ áñáßçãý»ñç µ³ñ»é³íáõù, 5) ³ë³í³Ý¹áÕ Ï³¹ñ»ñÇ Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ½áñ³óáõÙ, 6) гٳϳñ Ç ûåïçù³é³óáõù, ÇÝëïÇïáõóÇáÝ³É µ³ñ» áëáõùý»ñ, 7) ØÇç³½ ³ÛÇÝ ó³ýó»ñáõù Ù³ëݳÏóáõÃÛ³Ý ÁݹɳÛÝáõÙ, 8) ÎñÃ³Ï³Ý Íñ³ ñ»ñç ѳٳå³ï³ë˳ݻóáõÙ ïýï»ë³ï³ý ½³ñ ³óÙ³Ý å³ñ³ýçý»ñçý, 9) áõëáõóù³ý ϳñ ³Å³ÙÏ»ï Íñ³ ñ»ñç Ùß³ÏáõÙ Ý»ñ¹ñáõÙ, 10) Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝ Ù»Í³Ñ³ë³ÏÝ»ñÇ ÏñÃáõÃÛ³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåÙ³Ý áõ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áñíáõù: IV. ܲÊÜ²Î²Ü Ø²êܲ Æî²Î²Ü (²ðкêî² àðì²î²ü) ºì ØÆæÆÜ Ø²êܲ Æî²Î²Ü ÎðÂàôÂÚ²Ü ¼²ð ²òØ²Ü ÐÆØÜ²Î²Ü Ìð² ð²úæü àôôôàôâúàôüüºðà ܳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏÃáõÃÛ³Ý ½³ñ ³óÙ³Ý É˳íáñ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ ϳå³ÑáííÇ é³½ù³í³ñ³ï³ý Ùáï»óáõÙÝ»ñÇÝ»ñ³Ï³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý Ýå³ï³Ï³ÛÇÝ Íñ³ ñ»ñç ÙÇçáóáí, áñáýù ÏѳݹÇë³Ý³Ý Ý»ñϳÛáõÙë Çñ³Ï³Ý³óíáÕ ÑÇÙÝ³Ï³Ý Íñ³ ñ»ñç ïñ³ù³µ³ý³ï³ý ß³ñáõݳÏáõÃÛáõÝÁ: Æñ³Ï³Ý³óíáÕ Íñ³ ñ»ñá µ³ñ» áëáõùý»ñç é³½ù³í³ñáõãûáõýý»ñá Ïí»ñ³Ý³Ûí»Ý É˳íáñ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇÝ é³½ù³í³ñ³ï³ý áõõõáõãûáõýý»ñçý ѳٳå³ï³ë˳Ý: 12

13 1. ܳËÝ³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç ÇÝï» ñáõù Ùdzëݳϳݻíñáå³Ï³Ý ÏñÃ³Ï³Ý ï³ñ³íùçý. ³) ÊÃ³Ý»É Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý (ØÎàô) ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÇÝï» ñáõùá ÏñÃáõÃÛ³Ý Éáµ³É Ñ³Ù³Ï³ñ»ñÇÝ µ) ØÎàô áñ³ï³íáñáõùý»ñç ѳٳϳñ Á ѳٳå³ï³ë˳ݻóÝ»É áñ³ï³íáñáõùý»ñç»íñáå³ï³ý ßñç³Ý³ÏÇÝ, ½µ³ÕÙáõÝùÝ»ñÇ ¹³ë³Ï³ñ ãçý, Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áñ³ï³íáñù³ý µýáõã³ ñ»ñçý ) Ü»ñ¹Ý»É Ïñ»¹ÇïÝ»ñÇ Ïáõï³ÏÙ³Ý áë³ýóù³ý ÙdzëÝ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ ¹) ³ñÓñ³óÝ»É Ñ³Ù³Ï³ñ Ç Ù³ëݳ»ïÝ»ñÇ ï»õ»ï³óí³íáõãûáõýá ûï³ñ»ñïñû³ å»ïáõãûáõýý»ñç áñóç É³í³ áõûý Ó»éùµ»ñáõÙÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñû³é») ØÇ³Ý³É Îáå»Ýѳ»ÝÛ³Ý Ñéã³Ï³ ñçý áñíáýã³óçý ½) ³ó ÅáÕáíñ¹³-í³ñ³Ï³Ý ØÎàô ѳٳϳñ Ç ëï»õíáõù ) úå³ý¹³ï»é ØÎàô ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ó³ýó³íáñù³ýá: 2. ØÎàô ѳٳϳñ Ç ³ñ¹ÛáõݳíáñáõÃÛ³Ý ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíáõÙ. ³) êï»õí»é Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏáÕÙÝáñáßÙ³Ý ËáñÑñ¹³ïíáõÃÛ³Ý ³ñ¹Ûáõݳí»ï ѳٳϳñ µ) Ò ³íáñ»É ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ í»ñéáõíáõãû³ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ã³ áñáßçãý»ñç íñ³ ÑÇÙÝí³Í ϳñáÕáõûݳٻï ÏñÃ³Ï³Ý ã³ áñáßçãý»ñ: ) ÊÃ³Ý»É ëáóç³é³ï³ý áñíáýï»ñáõãûáõýá»ñïëáëáõãûáõýá ¹) Ò ³íáñ»É ØÎàô ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ûåïçù³é ó³ýó») ³ñ»É³í»É ØÎàô ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áõëáõùý³ýûáõã³ï³ý µ³½³ý ½) ³ñ»É³í»É áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³ßí»ïíáճϳÝáõÃÛáõÝÁ áñíáõý»áõãû³ý ó ³ÝóÇÏáõÃÛáõÝÁ: ) ³ñ»É³í»É Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃ³Ï³Ý Í³é³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ïáõóÙ³Ý áñ³ïá Á) Ò ³íáñ»É áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Å³Ù³Ý³Ï³ÏÇó ϳé³í³ñÙ³Ý Ù»Ë³ÝǽٻñÁ: Ã) ²å³Ñáí»É áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ëáíáñáõý»ñç»õ ßñç³Ý³í³ñïÝ»ñÇ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÑÙïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ` ѳٳå³ï³ëË³Ý ïýï»ëáõãû³ý ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ Ï³ñÇùÝ»ñÇÝ: Å) ²å³Ñáí»É áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ýçý³ë³íáñù³ý ÙÇçáóÝ»ñÇ Í³Ëë»ñÇ ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛáõÝÁ: 13

14 ų) Æñ³Ï³Ý³óÝ»É ØÎàô ѳٳϳñ Ç åé³ý³íáñáõùý ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ»ñÏñÇ ïýï»ë³ï³ý ½³ñ ³óÙ³Ý ÁÝóóÇÏ é³½ù³í³ñ³ï³ý ϳñÇùÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳Ý: ŵ) ²å³Ñáí»É ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç ³ñ¹Ûáõݳí»ï Çñ³Ï³Ý³óáõ٠ѻﳹ³ñÓ Ï³å: Å ) ²å³Ñáí»É ÏñÃáõÃÛ³Ý áñ³ïç ݳѳïÙ³Ý ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏáõÙ Ý»ñ¹ñáõÙ: 3. àõç ÏÛ³ÝùÇ ÁÝóóùáõÙ áõëáõùý³éáõãû³ý Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ëï»õíáõù. ³) ²å³Ñáí»É ÏñÃáõÃÛ³Ý ß³ñáõݳϳϳÝáõÃÛáõÝÁ, µ) ²å³Ñáí»É Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõóù³ý Ù³ïã»ÉÇáõÃÛáõÝÁ, ³ÝÏ³Ë Ý³ËÁÝóó ÏñÃáõÃÛ³Ý Ù³Ï³ñ¹³ÏÇó: ) ³ñ»É³í»É ٻͳѳë³ÏÝ»ñÇ ÏñÃáõÃÛ³Ý ûñ»ýë¹ñáõãûáõýá: ¹) ²å³Ñáí»É ù³õ³ù³óáõ ÙñóáõݳÏáõÃÛáõÝÁ ³ß˳ï³ßáõϳÛáõÙ:») àã ýáñù³é ÇÝýáñÙ³É ÏñÃáõÃÛ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ ³Ý³ãáõÙ: 14

15 гí»Éí³Í N 2 ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý 2008 Ãí³Ï³ÝÇ ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 18-Ç ÝÇëïÇ N 51 ³ñӳݳ ñ³ûçý áñáßù³ý г۳ëï³ÝáõÙ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý µ³ñ» áëáõùý»ñç 2009 * -2011ÃÃ. ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ Íñ³ ÇñÁ ųٳݳϳóáõÛóÁ ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ ܲ ²ì²è 1. ØÎàõ ýçý³ýë³íáñù³ý ûåïçù³é³óáõù ϳé³í³ñÙ³Ý µ³ñ»é³íáõù ÊݹÇñ 1.1 ÊÃ³Ý»É ØÎàõ ѳëï³ïáõÃ- ÛáõÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó Éñ³óáõóÇã ÙÇçáóÝ»ñÇ ëï³óáõùá áõëáõùý³³ñï³¹ñ³ï³ý, á ٻͳ- ѳë³ÏÝ»ñÇ áõëáõóù³ý»ï³ùáõïý»ñ ³é³ç³óÝáÕ ³ÛÉ áñíáõý»áõãûáõýý»ñç ÙÇçáóáí àõëáõùý³ëçñ»é í»ñéáõí»é ÙÇç³½ ³ÛÇÝ áñóá ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Éñ³óáõóÇã»Ï³ÙáõïÝ»ñ ³å³ÑáíáÕ áñíáõý»áõãû³ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áéáñïáõù Ø߳ϻÉ, ÁݹáõÝ»É Ññ³å³ñ³Ï»É»ñ³ß˳íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ` áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Éñ³óáõóÇã»Ï³ÙáõïÝ»ñ ³é³ç³óÝáÕ áñíáõý»áõãû³ý í»ñ³µ»ñû³é ÑáõÝÇë»ïñí³ñ ³åñÇÉ àõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñǻϳÙáõïÝ»ñÇ ³í»É³óáõÙ î»õ»ï³óí³íáõãûáõý ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Éñ³óáõóÇã»Ï³ÙáõïÝ»ñ ³é³ç³óÝáÕ áñíáõý»áõãû³ý Ñݳñ³íáñ ï»ë³ïý»ñç ٻ˳ÝǽÙÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñû³é àõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ Éñ³óáõóÇã»Ï³ÙáõïÝ»ñ ³- é³ç³óýáõ áñíáõý»áõãû³ý ѳÝ- ¹»å ųٳݳϳÏÇó Ùáï»óáõÙÁ ¹³ñÓ»É å»ï³ï³ý ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõý Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã γ۳ó³Í áõëáõùý³ï³ý ³Ûó ³ñï³ë³ÑÙ³Ý۳ݻñÏñÝ»ñ ³ëï³ÃÕûñáí ³Ùñ³ ñí³í ³ñ¹- ÛáõÝùÝ»ñ ØÇç³½ ³ÛÇÝ áñóç г۳ëï³ÝáõÙ ¹ñ³ Ñݳñ³íáñ ÏÇñ³éÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é ѳ- Ù³å³ñ ³Ï ³ëï³ÃáõÕà Ðñ³å³ñ³Ïí³Í»ñ³ß˳íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ àõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃ- ÛáõÝÝ»ñÇ ³ñï³µÛáõç»ï³ÛÇÝ Ùáõïù»ñÇ óáõó³ýçßý»ñ ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ÐРϳé³í³- ñáõãûáõý ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é Îå³Ñ³ÝçíÇ ßáõñç 5 Ñá áõ áñíáõ- ÕáõÙ ½³ñ ³ó³Í ØÎàô ѳٳϳñ áõý»óáõ»íñáå³ï³ý áñ»ñïçñ (»ñïñý»ñ)` ÙÇÝã 7 ûñáí 1 : Îå³Ñ³ÝçíÇ 30 ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ ÇïáõÃÛáõÝ: * àñáß áñíáõáõãûáõýý»ñç Çñ³Ï³Ý³óáõÙÝ ëïëíáõù 2008 Ãí³Ï³ÝÇó: 1 Ø»Ï ³ÝÓÇ áñíáõõù³ý ³ñÅ»ùÁ Ïϳ½ÙÇ ÙÇçÇÝÁ ¹ñ³Ù` Ý»ñ³éÛ³É ³Ý³å³ñѳͳËëÁ, ûñ³å³ñçïá ÁݹáõÝáÕ ÏáÕÙÇ Í³é³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ñÅ»ùÁ:

16 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ ÀݹáõÝ»É áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Éñ³óáõóÇã»Ï³ÙáõïÝ»ñ ³é³ç³óÝáÕ áñíáõáõãûáõýý»ñá ËóÝáÕ ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ àõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Õ»Ï³í³ñÝ»ñÇÝ í»ñ³å³ïñ³ëï»é 2 ÏñÃáõÃÛ³Ý áéáñïáõù Ù³ñÏ»ÃÇÝ Ç ßñç³Ý³í³ñïÝ»ñÇ ½µ³Õí³ÍáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý Ã»Ù³Ý»ñáí ÊݹÇñ 1.2 ³ñ»É³í»É ØÎàô ѳٳϳñ Ç Ï³é³í³ñáõÙÁ îñ³ù³¹ñ»é ³ç³ÏóáõÃÛáõÝ Î Ü Ý³ËÝ³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý í³ñãáõãû³ýá` Íñ³ ñ»ñç ϳé³í³ñÙ³Ý áñí³éáõûãç Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ í³ñãáõãû³ý ³ÝÓݳϳ½ÙÇ Ñ³Ù³å³ï³ë- Ë³Ý Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³ñ»é³íáõù ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ØÎàô ѳٳϳñ ÇÝ ïñ³ù³¹ñíáõ ûå³ý¹³ïáõ- ÃÛ³Ý ºíñáå³Ï³Ý ØÇáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó г- Û³ëï³ÝÇÝ ïñ³ù³¹ñíáõ µûáõç»ï³ûçý ³- ç³ïóáõãû³ý Ññ³å³ñ³Ï³ÛÝáõÃÛ³Ý ï»- ë³ý»éçáõãû³ý ³å³ÑáíÙ³Ý ÙÇçáó³éáõÙ- Ý»ñ ØÎàô í»ñ³µ»ñû³é»íñáå³ï³ý ³ÛÉ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ³ëï³ÃÕûñÇ Ã³ñ Ù³ÝáõÃÛáõÝ ï³ñ³íáõù ì»ñ³ý³û»é áõ ϳï³ñ»É³ áñí»é ØÎàô ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõýý áõ é³½ù³í³ñáõãûáõýá Ù³ÛÇë ÑáõÝÇë ¹»Ïï.»ïñí³ñ.»ïñí³ñ. ß³ñáõÝ³Ï ³Ï³Ý` ÙÇÝã ¹»Ïï. ¹»Ïï. ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ àõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ Éñ³óáõóÇã»Ï³ÙáõïÝ»ñ ³- é³ç³óýáõ áñíáõáõãûáõýý»ñç Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ Ýå³ëïáÕ ³ñ- ¹Ç³Ï³Ý Çñ³í³Ï³Ý ¹³ßïÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝ ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ïýûñ»ýý»ñá Ûáõñ³óñ»É»Ý ϳñáÕ»Ý ÏÇñ³é»É Ù³ñÏ»ÃÇÝ Ç ßñç³- ݳí³ñïÝ»ñÇ ½µ³Õí³ÍáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý ï»ëýçï³ý ØÎàô ѳٳϳñ Ç Ï³é³í³ñÙ³Ý µ³ñ»é³íáõù Î Ü Ý³ËÝ³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý í³ñãáõãûáõýá ³ñ¹Ûáõݳí»ï Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ Ìñ³ ñ»ñç ϳé³í³ñÙ³Ý áñí³éáõûãá гë³ñ³ÏáõÃÛáõÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ëáóç³é³ï³ý áñíáýï»ñý»ñá ï»õ»ï³óí³í»ý г۳ëï³ÝÇ ØÎàô ѳٳñ³ ÇÝ ïñ³ù³¹ñíáõ ³ç³ÏóáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ Î Ü, ³ÛÉ ß³Ñ³ ñ Çé»ñ³ï»ëãáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ëáóç³é³ï³ý áñí- ÁÝÏ»ñÝ»ñÁ ï»õ»ï³óí³í»ý ØÎàô í»ñ³µ»ñû³é»íñáå³ï³ý ³ÛÉ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ³ëï³ÃÕûñÇ µáí³ý¹³ïáõãû³ýá г۳ëï³ÝÇ ØÎàô áéáñïç ù³- Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ é³½ù³í³ñáõãûáõýá µ³ñ»é³íí³í»ý` Ñ»- ï³ ³ÛáõÙ µ³ñ» áëáõùý»ñý ³é³í»É ³ñ¹Ûáõݳí»ï ¹³ñÓÝ»Éáõ Ýå³ï³Ïáí Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã ÀݹáõÝí³Í ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ ì»ñ³å³ïñ³ëïù³ý Ùß³Ïí³Í ѳëï³ïí³Í Íñ³ Çñ ²éÝí³½Ý 40 í»ñ³å³ïñ³ëïí³í ջϳí³ñ (ïýûñ»ý ï»õ³ï³é) ì»ñ³å³ïñ³ëïù³ý Íñ³ ñ»ñ, ³ñï³ë³ÑÙ³ÝÛ³Ý áñíáõõù³ý ѳßí»ïíáõÃÛáõÝ, ²éÝí³½Ý 5 ÙÇçáó³éáõÙ ÃáÕ³ñÏí³Í ѳÕáñ¹³ ñáõãûáõý ²éÝí³½Ý 20 ³ëï³ÃÕÃÇ Ñ³Û»ñ»Ý ï³ñµ»ñ³ïý»ñ ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é Èñ³óáõóÇã ýçý³ýë³ï³ý ÙÇçáóÝ»ñ ã»ý å³ñ³ýçíç Îå³Ñ³ÝçíÇ 40 Ñá áõ í»ñ³å³ïñ³ëïáõù 2 ËÙµáí. Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ËÙµÇ Ñ³Ù³ñ` 5 ûñ: ܳ˳ï»ëíáõÙ í³ñãáõãû³ý 5 ³ß- ˳ïáÕÇ í»ñ³å³ïñ³ëïáõù` Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÇ Ñ³Ù³ñ 30 ûñ: ³óÇ ³Û¹ ݳ˳ï»ëíáõÙ í»ñ³å³ïñ³ëëïáõù ³ñï³ë³ÑÙ³ÝÛ³Ý áñíáõõ- Ù³Ý ÙÇçáóáí: ÎÇñ³Ï³Ý³óíÇ ½³Ý í³í³ûçý Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñáí ï»õ»ï³ïíáõãû³ý Ññ³å³ñ³ÏÙ³Ý ïå³ Çñ Ññ³ï³ñ³ÏÙ³Ý ÙÇçáóáí: гٳå³ï³ëË³Ý ýçý³ýë³ï³ý ÙÇçáóÝ»ñÁ ݳ˳ï»ëí³Í»Ý ÐÐ 2008Ã. å»ï³ï³ý µûáõç»áí: ܳ˳ï»ëíáõÙ ßáõñç ç óñ Ù³ÝáõÃÛáõÝ, áñçó ßáõñç 800 çý ³ñ¹»Ý óñ Ù³Ýí³Í 2008Ã. ÁÝóóùáõÙ: ³óÇ ³Û¹ ÝÛáõûñÇ ÏÑñ³ï³ñ³Ïí»Ý ûñà ͳí³- Éáí: è³½ù³í³ñ³ï³ý ³ëï³ÃáõÕà Îå³Ñ³ÝçíÇ 30 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ Çï³Ï³Ý ³ß˳ï³Ýù: ܳ˳ï»ëí³Í ÃÃ. ØÄÌÌ-áí: 2 àõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Õ»Ï³í³ñÝ»ñÇ ³Ûë ëïáñ ³é³ç³ñÏíáÕ í»ñ³å³ïñ³ëïáõùý»ñá ϳñáÕ»Ý Ñ³Ù³ï»Õí»É: 16

17 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ ØÎàô ѳٳϳñ Ç ¹ñ³ µ³ñ» áëáõùý»ñç í»ñ³µ»ñû³é ï»õ»ï³ïíáõãû³ý ï³ñ³íáõù ß³ñáõÝ³Ï ³Ï³Ý` ÙÇÝã ¹»Ïï. ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ ݳÏãáõÃÛáõÝÁ ߳ѳ ñ Çé ÏáÕÙ»ñÁ ï»õ»ï³óí³í»ý г- Û³ëï³ÝÇ ØÎàô ѳٳϳñ Ç ÏáÕ- ÙÇó Ù³ïáõóíáÕ Í³é³ÛáõÃÛáõÝÝ»- ñç Çñ³Ï³Ý³óíáÕ µ³ñ» áëáõùý»ñç Ù³ëÇÝ Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã î³ñ»ï³ý ØÎàô í»ñ³µ»ñû³é ï³ñ³íí³í 30 ï»õ»ï³ïí³ï³ý ÝÛáõà ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é Îå³Ñ³ÝçíÇ 300 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ Çï³Ï³Ý ³ß˳ï³Ýù: ³óÇ ³Û¹ Ïå³Ý³çíÇ 6.9 ÙÉÝ. ¹ñ³Ù ÝÛáõûñÇ Ññ³ï³ñ³ÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: Æñ³Ï³Ý³óÝ»É µ³ñ» áëáõùý»ñç ݳѳïáõÙ ß³ñáõÝ³Ï ³Ï³Ý` ÙÇÝã ¹»Ïï. ØÎàô ѳٳϳñ Ç µ³ñ» á- ËáõÙÝ»ñÇÝ áõõõí³í ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÁ ݳѳïí³Í»Ý` Ñ»ï³ ³ µ³ñ»é³íáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÝ»Éáõ Ýå³ï³Ïáí î³ñ»ï³ý ÙÇçÇÝáõÙ 5 ÙÇçáó³éÙ³Ý Ý³Ñ³ïÙ³Ý Ù³ëÇÝ Ñ³ßí»ïíáõÃÛáõÝ µ³ñ»é³íù³ýý áõõõí³í ³é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñ Îå³Ñ³ÝçíÇ 90 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ Çï³Ï³Ý ³ß˳ï³Ýù: ܲ ²ì²è 2. سëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý ϳñáÕáõûݳٻï ã³ áñáßçãý»ñç Ý»ñ¹ñáõÙ ÊݹÇñ 2.1 Øß³Ï»É ÁݹáõÝ»É Ù³ëݳ Ç- ï³ï³ý (½µ³ÕÙáõÝùÝ»ñÇ) ã³ áñáßçãý»ñç ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ (áñ³- ϳíáñÙ³Ý) ã³ áñáßçãý»ñç Ý»ñ¹ñÙ³Ý ÙdzëÝ³Ï³Ý ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõý ³ÝáõÃÛáõÝ ³å³Ñáí»É Çñ³í³Ï³Ý ¹³ßï Øß³Ï»É Ý³ËÝ³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñ- ͳϳÝ) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý (ØÎàô) áñ³ï³íáñáõùý»ñç` ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏÙ³Ý áõ Ý»ñ¹ñÙ³Ý ëï½µáõýùý»ñá ѳٳӳÛÝ»óÝ»É ¹ñ³Ýù ÑÇÙÝ³Ï³Ý ß³Ñ³ ñ Çé ÏáÕÙ»ñÇ Ñ»ï ÀݹáõÝ»É Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏÙ³Ý áõ Ý»ñ¹ñÙ³Ý áñíáýã³óá ϳñ ³íáñáÕ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý áñáßáõùý»ñ»ïñí³ñ»ïñí³ñ»ïñí³ñ. ÀݹáõÝí³Í ϳñáÕáõûݳٻï ØÎàô ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏÙ³Ý, Ý»ñ¹ñÙ³Ý ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óÙ³Ý ³½ ³ÛÇÝ ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõý Çñ³í³Ï³Ý ¹³ßï γñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏÙ³Ý áõ Ý»ñ¹ñÙ³Ý ëï½µáõýùý»ñç í»ñ³µ»ñû³é ³é³ç³ñÏáõÃÛáõÝ Ü³ËÝ³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏÙ³Ý áõ Ý»ñ¹ñÙ³Ý Ð³ëï³ïí³Í ï³ñ³íí³í ³ëï³ÃáõÕà ù³õ³ù³ï³- ÝáõÃÛ³Ý í»ñ³µ»ñû³é Çñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñ êï½µáõýùý»ñç í»ñ³µ»ñû³é ³ëï³ÃÕÃÇ Ý³Ë³ Çͪ Ý»ñϳ۳óí³Í Î Ü Ð³Ù³å³ï³ëË³Ý Ù³ñÙÝÇ ÏáÕÙÇó ÁݹáõÝí³Í Çñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñ ÐÐ ²êÐÜ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ â³ áñáßçãý»ñç Ý»ñ¹ñÙ³Ý ëï½µáõýù- Ý»ñÁ` Ý»ñ³éÛ³É Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÝ áõ ϳ½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý ËݹÇñÝ»ñÁ, å»ïù ѳßíÇ ³éÝ»Ý Ð³Û³ëï³ÝÇ ØÎàô ѳٳϳñ Ç ³éϳ Çñ³íÇ ³ÏÁ: â³ áñáßçãý»ñç ÉdzñÅ»ù áñí³ñï- Ù³Ý, ³Û¹ ÃíáõÙ` áõëáõùý³ï³ý åé³ý- Ý»ñÁ, ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ å³û- Ù³ÝÝ»ñÁ, ¹³ë³í³Ý¹áÕÝ»ñÇ Ù³ë- ݳ Çï³Ï³Ý áñ³ï³íáñù³ý ³ëïÇ- ³ÝÁ ³ÛÉ ã³ áñáßçãý»ñç å³ñ³ýç- Ý»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳ݻóÝ»Éáõ ѳ- Ù³ñ å»ïù ݳ˳ï»ëíÇ áñáß³ïç ųٳݳϳßñç³Ý, ûñçý³ï` 3-5 ï³ñç: ØÇ³Å³Ù³Ý³Ï ³Û¹ ëï½µáõýùý»ñá å»ïù ѳٳå³ï³ëË³Ý»Ý ÙÇç³½- ³ÛÇÝ ³é³ç³íáñ áñóçý: ØÎàô¼²Î- Á Ïϳï³ñÇ Ñ³Ù³Ï³ñ áõç ¹»ñ: Îå³Ñ³ÝçíÇ 30 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ ÇïáõÃÛáõÝ: Æñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñÇ Ý³Ë³ Í»ñÁ ÏÙß³Ïí»Ý ÏáÕÙÇó` ØÎàô¼²Î- Ç ³ç³ÏóáõÃÛ³Ùµ: ²ÝÑñ³Å»ßï Ù³ë- ݳíáñ³å»ë á áëáõãûáõýý»ñ ϳ- 17

18 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ ÊݹÇñ 2.2 Ò ³íáñ»É Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (½µ³ÕÙáõÝùÝ»ñÇ) ã³ áñáßçãý»ñç ϳñá- ÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçã- Ý»ñÇ Ùß³ÏÙ³Ý áõ ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óÙ³Ý Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ é»ëáõñëý»ñ (³½ ³ÛÇÝ áñó³- Çï³Ï³Ý Ý»ñáõÅ)ª ³å³Ñáí»Éáí µáéáñ ߳ѳ ñ Çé Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ Ý»ñ ñ³íí³íáõãûáõýá ØÎàô¼²Î-Ç Ï³½ÙáõÙ ëï»õí»é ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏÙ³Ý áõ ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ å³ï³ëë³ý³ïáõ ëïáñ³µ³å³ýáõù γ½Ù³Ï»ñå»É ØÎàô¼²Î-Ç Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ëïáñ³µ³å³ýù³ý ³ß˳ïáÕÝ»ñÇ ³ÛÉ áñó³»ïý»ñç áõëáõóáõù` ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ã³ áñáßçã- Ý»ñÇ Ùß³ÏÙ³Ý áõ ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óÙ³Ý áñíáýã³óç ϳ½Ù³Ï»ñåÙ³Ý, ѳٳϳñ Ù³Ý ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç Íáí ÊݹÇñ 2.3 ØÎàõ áñ³ï³íáñáõùý»ñç ѳٳϳñ Ç Ï³éáõóí³ÍùÁ ã³ áñáßçãý»ñá ѳٳ¹ñ»ÉÇ ¹³ñÓÝ»É Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ÙÇç³½ ³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ»ñÇ Ñ»ï ì»ñ³ý³û»é г۳ëï³ÝáõÙ áñíáõ áñ³ï³íáñáõùý»ñç ѳٳϳñ Ç Ï³éáõóí³ÍùÁ` ѳٳå³ï³ë˳ݻóÝ»Éáí ³ÛÝ àñ³ï³íáñáõùý»ñç ºíñáå³Ï³Ý ¹»Ïï.»ïñí³ñ Ù³ÛÇë ÃÃ. ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³- ñáõãûáõýý»ñ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ ÃÃ. ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõýçó µëáõ Çñ³í³ëáõÃÛáõÝÝ»ñÁ áñíáõáõãûáõýý»ñá ëï³ó»é»ý Çñ³í³Ï³Ý áõå γñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñç ß³ñáõݳ- Ï³Ï³Ý Ùß³ÏÙ³Ý áõ ³ñ¹Ç³Ï³- ݳóÙ³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåÙ³Ý Çñ³- ϳݳóÙ³Ý Ñ³Ù³ñ å³ï³ëë³- ݳïáõ ϳéáõÛóÝ»ñÇ Ù³ñ¹Ï³- ÛÇÝ é»ëáõñëý»ñç ³éϳÛáõÃÛáõÝ Î³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñç ß³ñáõݳ- Ï³Ï³Ý Ùß³ÏÙ³Ý áõ ³ñ¹Ç³Ï³- ݳóÙ³Ý áñíáýã³óç ϳ½Ù³- Ï»ñåÙ³Ý Ñ³Ù³ñ å³ï³ëë³ý³ïáõ ϳéáõÛóÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝ Î³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏÙ³Ý áõ ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óÙ³Ý Ù»Ãá¹³µ³ÝáõÃÛ³Ý áõ ÙÇçáóÝ»ñÇ Ñ³ñó»ñáí Ù³ëݳ»ïÝ»ñÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝ Ð³Û³ëï³ÝÇ ØÎàõ áñ³ï³íá- ñáõùý»ñç ѳٳϳñ Ç Ï³éáõó- í³íùá ã³ áñáßçãý»ñá ѳٳ¹ñ»ÉÇ»Ý Ñ³Ù³å³ï³ë ³å³ï³ë- Ë³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ»ñÇ Ñ»ï г۳ëï³ÝáõÙ áñíáõ Ù³ëݳ- Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõó- Ù³Ý áñ³ï³íáñáõùý»ñç ѳٳ- ϳñ Á ѳٳ¹ñ»ÉÇ ³ñï³ë³Ñ- Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã γ½Ù³Ï»ñåÙ³Ý áõ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ å³ï³ëë³ý³ïáõ ϳéáõÛóÝ»ñÇ ëï»õíù³ý í»ñ³µ»ñû³é ÁݹáõÝí³Í áñáßáõùý»ñ ѳïϳóí³Í ÙÇçáóÝ»ñ êïáñ³µ³å³ýù³ý ëï»õíù³ý í»ñ³µ»ñû³é áñáßáõù ѳïϳóí³Í ÙÇçáóÝ»ñ ì»ñ³å³ïñ³ëïí³í ³éÝí³½Ý 5 áñó³»ï ØÎàô¼²Î-Ç ³ÝÓݳϳ½ÙÇó 5 ³ÝÏ³Ë áñó³»ï гëï³ïí³Í áõ Ññ³ï³ñ³Ïí³Í г۳ëï³Ýáõ٠ݳËÝ³Ï³Ý áõ ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃ- Û³Ý Ñ³Ù³ñ Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ Ýáñ ¹³ë³Ï³ñ Çã Æñ³í³Ï³Ý ³Ïï àñ³ï³íáñáõù- Ý»ñÇ ºíñáå³Ï³Ý ßñç³Ý³ÏÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳ÝáÕ àñ³ï³íáñáõùý»ñç ³½ ³ÛÇÝ ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ Î Ü ÐРϳé³í³- ñáõãûáõý ÐÐ ²êÐÜ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ ÐРϳé³í³- ñáõãûáõý ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é ï³ñ»é` ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý Ã. ÎñÃáõÃÛ³Ý å»ï³ï³ý ã³ áñáßçã- Ý»ñÇ Ùß³ÏÙ³Ý áõ ѳëï³ïÙ³Ý ÁÝóó³Ï³ñ Á ѳëï³ï»Éáõ Ù³ëÇÝ N 1079-Ü áñáßù³ý Ù»ç. ÎñÃáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ Ü³Ëݳ- Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³- áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³- Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ ÐÐ ûñ»ýùý»ñáõù: ØÎàô¼²Î-Ç Ï³½ÙáõÙ ëï»õí»é ѳٳå³ï³ëË³Ý ëïáñ³µ³å³ýáõù` ³í»É³óÙ»Éáí ѳëïÇùÝ»ñÇ ÁݹѳÝáõñ ÃÇíÝ ³éÝí³½Ý 5-áí: Îå³Ñ³ÝçíÇ ³éÝí³½Ý 10-ûñÛ³ áõëáõóáõù Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ³ÝÓÇ Ñ³Ù³ñ: ²ÝÑñ³Å»ßï ÏÉÇÝÇ Ùß³Ï»É ³é³ç³ñ- ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ áñ³ï³íáñáõùý»ñç Ýáñ ѳٳϳñ Ý»ñ¹Ý»Éáõ Ù³ëÇÝ: Îå³Ñ³ÝçíÇ ßáõñç 120 Ù³ñ¹/ûñ 18

19 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ Þñç³Ý³ÏÇÝ Øß³Ï»É Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ã³ áñáßçãý»ñ (Ý»ñ³éÛ³É` ݳѳïÙ³Ý ã³ ³ÝÇßÝ»ñ)` ¹³ë³í³Ý¹íáÕ Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ êï»õí»é ã³ áñáßçãý»ñç ïíû³éý»ñç ³½ ³ÛÇÝ µ³½³ ³å³Ñáí»É ¹ñ³ µý³ï³ýáý áñíáõý»áõãûáõýá Ù³ÛÇë ß³ñáõÝ³Ï ³Ï³Ý ÃÃ. ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ Ù³ÝÛ³Ý (³é³çÇÝ Ñ»ñÃÇÝ`»íñáå³Ï³Ý)»ñÏñÝ»ñÇ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý áñ³ï³íáñáõùý»ñç Ñ»ï سëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ýáñ ¹³ë³Ï³ñ ÇãÁ ѳٳå³ï³ë˳- ÝáõÙ Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ (½µ³ÕÙáõÝùÝ»ñÇ) ¹³ë³Ï³ñ ãçý ÙÇç³½ ³ÛÇÝ å³ñ³ýçý»ñçý γñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ó»éùµ»ñÙ³ÝÁ ÙÇïí³Í ØÎàõ ѳٳϳñ ÇÝ ³ÝóÙ³Ý Ù»ÏݳñÏ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ ëïë»é»ý áñí»é ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñ ²å³Ñáíí³Í ã³ áñáßçãý»ñç Ùß³ÏÙ³Ý, ¹ñ³ÝóáõÙ` ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ å³ñ³ýçý»ñçý ѳٳå³ï³ëË³Ý ³ÝÑñ³Å»ßï á- áëáõãûáõýý»ñ ϳï³ñ»Éáõ áñíáýã³óý»ñç ³ñ¹Ûáõݳí»ï ѳٳϳñ Ù³Ý áõ ϳé³í³ñÙ³Ý å³ñ³ýçý»ñç Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³ñëïù³ý ÏáõÝ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã ßñç³Ý³ÏÇ ÁݹáõÝÙ³Ý Ù³ëÇÝ Øß³Ïí³Í ѳëï³ïí³Í Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ýáñ ÙdzëÝ³Ï³Ý ¹³ë³Ï³ñ Çã سëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý Ù³ëݳ- ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áûáõãûáõý áõý»óáõ ¹³ë³- ϳñ ÇãÝ»ñÁ ѳٳå³ï³ë˳ݻóÝ»É ½µ³ÕÙáõÝùÝ»ñÇ Ýáñ ³½ ³ÛÇÝ ¹³ë³Ï³ñ - ãçý àñ³ï³íáñáõùý»ñç ²½ ³ÛÇÝ Þñç³Ý³ÏÇ ëï½µáõýùý»ñçý ÊݹÇñ 2.4 ܳ˳ӻéÝ»É Ï³ñáÕáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñç ϳÝáݳíáñ Ùß³ÏáõÙ ÏÇñ³éáõÙ Øß³Ïí»É áñó³ñïí»é»ý ÙÇç- ³½ ³ÛÇÝ ³ëå³ñ»½áõÙ Ùñóáõ- ݳÏ, ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇï- í³í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñá, Ùá- ¹áõɳÛÇÝ áõëáõùý³ï³ý Íñ³ ñ»- ñá, ¹³ë³í³Ý¹Ù³Ý, áõëáõùý³- éáõãû³ý ݳѳïÙ³Ý ÝÛáõûñÁ ÁÝïñí³Í Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ Þáõñç 100 Ù³ëݳ ÇïáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ѳëï³ïí³Í ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í ØÎàõ ã³ áñáßçãý»ñ àñ³ï³íáñáùý»ñç ã³ áñçãý»ñç áñíáõ Ù³ïã»ÉÇ Ñ³Ù³Ï³ñ ã³ûçý µ³½³ûç ³éϳÛáõÃÛáõÝ ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ²ÛÉ ß³Ñ³- Áñ Çé ݳ˳ñ³- ñáõãûáõýý»ñ ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é ï»õ³ï³ý áñó³»ï: Îå³Ñ³ÝçíÇ ßáõñç 30 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ ÇïáõÃÛáõÝ: î³ñ»ï³ý ÏÙß³ÏíÇ ã³ áñáßçã: 3 ï³ñí³ ÁÝóóùáõ٠ϳñáÕ»Ý Ùß³Ïí»É µáéáñ å³ñ³ýçíáõ ã³ áñáßçãý»- ñá, ÇëÏ 4-ñ¹ ï³ñí³ýçó ëïë³í` ¹ñ³Ýù ϳñáÕ»Ý í»ñ³ý³ûí»é áõ µ³ñ»é³íí»é` ѳßíÇ ³éÝ»Éáí ϳñáÕáõÃ- ÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í áõëáõóù³ý áñ- Ó³ñÏÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ: Úáõñ³ù³ÝãÛáõñ ã³ áñáßãç Ùß³ÏÙ³Ý Ñ³- Ù³ñ Ïå³Ñ³ÝçíÇ 90 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³- Ï³Ý áñó³ Çï³Ï³Ý ³ß˳ï³Ýù: îíû³éý»ñç µ³½³ûç ëï»õíù³ý ѳ- Ù³ñ Ïå³Ñ³ÝçíÇ 100 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³- Ï³Ý áñó³ Çï³Ï³Ý ³ß˳ï³Ýù: Îå³Ñ³ÝçíÇ Ý³ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ï³ñí³ Ñ³Ù³ñ 1.5 ÙÉÝ ¹ñ³Ù` ѳٳ- ϳñ ã³ûçý ³å³ÑáíÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: 2008 Ãí³Ï³ÝÇ Ñ³Ù³ñ ³ÝÑñ³Å»ßï ýçý³ýë³ï³ý ÙÇçáóÝ»ñÁ ݳ˳ï»ëí³Í»Ý ÐÐ å»ï. µûáõç»áí: 19

20 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ Øß³Ï»É ¹³ë³í³Ý¹íáÕ Ù³ëݳ- ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ` ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ó ³íáñÙ³ÝÁ ÙÇïí³Í, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ùá¹áõɳÛÇÝ áõëáõùý³ï³ý åé³ýý»ñ, å³ïñ³ëï»é ¹³ë³í³Ý¹Ù³Ý, áõëáõùý³éáõãû³ý ݳѳïÙ³Ý ÝÛáõûñ سëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Õ»Ï³í³ñÝ»ñÇÝ ¹³ë³í³Ý¹áÕÝ»ñÇÝ í»ñ³å³ïñ³ëï»é ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ó ³íáñÙ³ÝÁ ÙÇïí³Í áõëáõùý³ï³ý åé³ýý»ñç Ùá¹áõÉÝ»ñÇ ÏÇñ³éÙ³Ý Ã»Ù³Ûáí ØÎàô áõëáõùý³ï³ý Ó»éݳñÏÝ»ñÇ áõëáõùý³ù»ãá¹³ï³ý»ñ³ßë³íáñáõãûáõýý»ñç áõ Ó»éݳñÏÝ»ñÇ Ùß³ÏáõÙ Ññ³ï³ñ³ÏáõÙ ß³ñáõÝ³Ï ³Ï³Ý, Þ³ñáõÝ³Ï ³Ï³Ý, ÃÃ. ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ Øá¹áõɳÛÇÝ áõëáõùý³ï³ý åé³ý- Ý»ñÇ, ¹³ë³í³Ý¹Ù³Ý, áõëáõù- ݳéáõÃÛ³Ý Ý³Ñ³ïÙ³Ý ÝÛáõ- ûñÇ Ý»ñ¹ñáõÙ` ϳñáÕáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ Ó ³íáñÙ³Ý Ñ³Ù³ñ γñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í áõëáõóù³ý Íñ³ ñ»ñç ÏÇñ³éÙ³Ý ÑÙïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ó ³íáñáõ٠γñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÙÇïí³Í áõëáõóù³ý Ýáñ Íñ³ ñ»ñç áõëáõùý³ù»ãá¹³ï³ý ³å³Ñáíí³ÍáõÃÛáõÝ Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã гëï³ïí³Í Ùá¹áõɳÛÇÝ áõëáõùý³ï³ý åé³ýý»ñ ûå³ý¹³ï áõëáõùý³ï³ý ÝÛáõûñ ¹³ë³í³Ý¹íáÕ Ù³ëݳ ÇïáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ سëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ í»ñ³å³ïñ³ëïí³í ջϳí³ñÝ»ñ áõ ¹³ë³í³Ý¹áÕÝ»ñ (Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ï³ñç ÙÇçÇÝÁ 40 ջϳí³ñ 500 ¹³ë³í³Ý¹áÕ) ØÎàô ï³ñµ»ñ Ù³ëݳ Çïáõ- ÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ Ùß³Ïí³Í Ññ³ï³ñ³Ïí³Í ³éÝí³½Ý 30 áõëáõùý³ï³ý Ó»éݳñÏ áõëáõùý³ù»ãá¹³ï³ý»ñ³ß- ˳íáñáõÃÛáõÝ áõ Ó»éݳñÏ ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ܲ ²ì²è 3. ØÎàô ѳٳϳñ Ç áñíáõý»áõãû³ý ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛ³Ý µ³ñóñ³óáõù ÏñÃ³Ï³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ µ³ñ»é³íáõù ÊݹÇñ 3.1. ì»ñ³ý³û»é Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³éϳ ѳٳϳñ Á áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃ- ÛáõÝÝ»ñÇ ïçå»ñá` ѳßíÇ ³éÝ»Éáí µ³½- Ù³ëïÇ ³Ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ` áñå»ë»ñ³½³ýóáõãû³ý Ï»ÝïñáÝÝ»ñÇ ëï»õíáõùá àõëáõùý³ëçñ»é í»ñéáõí»é Ù³ëݳ- Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ ³éϳ ó³ýóá` ¹ñ³ ³ñ¹ÛáõݳíáñáõÃ- Û³Ý ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛ³Ý ï»ë³ýïûáõýçó, ѳßíÇ ³éÝ»Éáí ݳ ß³ñáõÝ³Ï³Ï³Ý áõëáõóù³ý ѳٳϳñ Ç Ï³Û³óÙ³ÝÁ ÙÇïí³Í Ýñ³Ýó Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÀݹáõÝ»É Çñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñ` ØÎàô å»ï³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ó³ýóý ûåïçù³é³óý»éáõ Ù³ëÇÝ ØÎàô ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ é³óçáý³é³óí³í ³é³í»É ³ñ¹Ûáõݳí»ï ó³ýó ¹»Ïï. ÙÇÝã ²éϳ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³éϳ ó³ýóç ³ñ¹ÛáõݳíáñáõÃÛ³Ý ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛ³Ý Ñëï³Ï å³ïï»ñ ØÇç³½ ³ÛÇÝ ³ëå³ñ»½áõÙ»ñ³ÏßéáÕ ØÎàõ ѳëï³ïáõÃ- ÛáõÝÝ»ñÇ Ù»Ï ÁݹѳÝáõñ ï»ë³ïç Ý»ñ¹ñáõ٠г۳ëï³ÝáõÙ: ØÎàô å»ï³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ó³ýóç ³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛ³Ý µ³ñóñ³óáõù ØÎàô ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Í³Ëë³ñ¹Ûáõݳí»ïáõÃÛ³Ý óáõó³ýçßý»ñ àõëáõùý³ëçáõãûáõýý»ñç ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ, í»ñéáõí³ï³ý ½»ÏáõÛóÝ»ñ ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý áñáßáõùý»ñ, Ññ³Ù³ÝÝ»ñ ì»ñ³ï³½ù³ï»ñåí³í ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é Úáõñ³ù³ÝãÛáõñ Ù³ëݳ ÇïáõÃÛ³Ý ÉdzñÅ»ù ³Ã»ÃÇ Ùß³ÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ Ïå³Ñ³ÝçíÇ 30 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ Çï³Ï³Ý ³ß˳ï³Ýù: ܳ˳ï»ëíáõÙ 60 Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛ³Ý 120 ջϳí³ñÇ 1500 ¹³ë³í³Ý¹áÕÇ í»ñ³å³ïñ³ëïáõù, Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÇ Ñ³Ù³ñ` 15 ûñ: Îå³Ñ³ÝçíÇ ÙÇçÇÝáõÙ 12 Ù³ñ¹/ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ Çï³Ï³Ý ³ß˳ï³Ýù Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ Ó»éݳñÏÇ Ùß³ÏÙ³Ý Ññ³ï³ñ³ÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: лﳽáïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ýçý³ýë³íáñáõùá ݳ˳ï»ëí³Í ÐÐ ÃÃ. ØÄÌÌ-áí: Êáßáñ³óáõÙÝ»ñÁ å»ïù áõõõí³í ÉÇÝ»Ý Ñ»ï Û³É Ýå³ï³ÏÝ»ñÇÝ. ³é³í»É ³ñ¹Ûáõݳí»ï ³ñ¹Ûáõݳíáñ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ»ï³ ³ ѽáñ³óáõÙ Ù»Ï Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝáõÙ ï³ñµ»ñ ³ëïÇ ³ÝÇ ÏñÃ³Ï³Ý Íñ³ ñ»ñç, ³Û¹ ÃíáõÙ áã ýáñù³é ÏñÃáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý ³é³í»É ɳÛÝ 20

21 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ Øß³Ï»É Ý»ñ¹Ý»É Ëñ³ËáõëÙ³Ý ÙÇçáóÝ»ñ` ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏñÃ³Ï³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ µ³ñ»é³íù³ý ѳٳñ áñí³ñï»é ¹³ë³í³Ý¹áÕÝ»ñÇ í ³ñÙ³Ý Ýáñ ÝáñÙ»ñ áõ ϳÝáݳϳñ»ñ, áñáýù ÏËÃ³Ý»Ý Ýñ³Ýó ³ß˳ï³ÝùÇ ³ñï³¹ñáճϳÝáõÃÛ³Ý µ³ñóñ³óáõùá ÊݹÇñ 3.2. ³ñ»É³í»É ݳËÝ³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ß»Ýù³ÛÇÝ å³ûù³ý- Ý»ñÁ` Ý»ñ³éÛ³É ç»éáõóù³ý ѳٳϳñ»ñÇ ³Ý˳ ³Ý ³ß˳ï³ÝùÇ ³å³ÑáíáõÙÁ Æñ³Ï³Ý³óÝ»É ßÇÝí»ñ³Ýáñá Ù³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñ ¹»Ïï. 09Ã. ÊݹÇñ 3.3. ³ñ»É³í»É ݳËÝ³Ï³Ý ÙÇ- ççý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳë- ï³ïáõãûáõýý»ñç áõëáõùý³ýûáõã³ï³ý µ³½³ý` ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ó ³íáñÙ³ÝÁ ÙÇïí³Í Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛ³Ý áõëáõóù³ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñª ѳßíÇ ³éÝ»Éáí ³ß˳ï³ßáõϳÛÇ å³ï³ëë³ý³- ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ гëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ËóÝáõÙ ÏñÃáõÃÛ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ µ³ñ»é³íù³ý ѳٳñ ³ë³í³Ý¹áÕÝ»ñÇ ³ß˳ï³ÝùÇ ³í»ÉÇ µ³ñóñ ³ñï³¹ñáÕ³- ϳÝáõÃÛáõÝ ³í»ÉÇ µ³ñóñ»ï³ùáõïý»ñ 12 ݳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý å»ï³ï³ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ í»ñ³ýáñá í³í ß»Ýù»ñ` ³Ý˳ ³Ý ³ß˳ïáÕ ç»éáõóù³ý ѳٳϳñ áí 12 ݳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý (³ñÑ»ëï³ áñí³ï³ý) ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý å»ï³ï³ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ í»ñ³ýáñá í³í ß»Ýù»ñ` ³Ý˳ ³Ý ³ß˳ïáÕ ç»éáõóù³ý ѳٳϳñ áí Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã Øß³Ïí³Í, ëïáõ í³í áõ ݳѳïí³Í ËóÝÙ³Ý ÙÇ ß³ñù ³ñ¹Ûáõݳíáñ ÙÇçáóÝ»ñ ²í»ÉÇ ó³íñ ͳËë»ñ Ù»Ï ³ÝÓÇ ¹³ë³í³Ý¹Ù³Ý (Ù»Ï Ùdzíáñ ¹³ë³í³Ý¹Ù³Ý) ѳٳñ ÈdzñÅ»ù µý³ï³ýáý áõëáõùý³ï³ý áñíáýã³óç Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ å³ïñ³ëï ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñ ÞÇÝí»ñ³Ýáñá Ù³Ý ³ß˳ï³ùÝ»ñÇ Ï³ï³ñÙ³Ý Ñ³ÝÓÝÙ³Ý-ÁݹáõÝÙ³Ý ³Ïï»ñ 12 ݳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ²ÝÑñ³Å»ï áõëáõùý³é³µáñ³ïáñ, ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý å»ï³- ³ñÑ»ëï³Ýáó³ÛÇÝ ³ÛÉ áõûùáí Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃ- ³å³Ñáíí³Í ÛáõÝÝ»ñÁ å³ïñ³ëï»ý Çñ³Ï³- ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñ ݳóÝ»É Ï³ñáÕáõûݳٻï ã³- áñáßçãý»ñç å³ñ³ýçý»ñçý ѳٳå³ï³ë˳ÝáÕ áñ³ïû³ý ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ ÐÐ ü¾ü ÐÐ ²êÐÜ ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³å³ÑáíáõÙ: Ü»ñϳÛÇë áõéáõù µ³í³ï³ý µ³ñ¹ ѳßí³ñÏ»É Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ í»ñ³ï³½ù³ï»ñåáõùý»ñç Ñ»ï ϳåí³Í ͳËë»ñÁ, ë³ï³ûý Ïå³Ñ³Ýçí»Ý ýçý³ýë³ï³ý ÙÇçáóÝ»ñ áõûùç Ñݳñ³íáñ áë³¹ñáõùý»ñç ³ÛÉ í³ñã³ï³ý ͳËë»ñÇ Ñ³Ù³ñ: гٳå³ï³ëË³Ý Ñ³Û»ó³Ï³ñ ³ÛÇÝ ³ëï³ÃáõÕÃÁ ϳñáÕ Ùß³Ïí»É ѻﳽáïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í ÙÇçáóÝ»ñÇ Ñ³ßíÇÝ (ï»ë` Ï»ïÇ å³ñ½³µ³ýáõùá): Îå³Ñ³ÝçíÇ 100 ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ ÇïáõÃÛáõÝ ßáõñç ¹ñ³Ù` í³ñã³ï³ý ͳËë»ñÇ áõ ½»ÏáõÛóÇ Ññ³ï³ñ³ÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: ³ë³í³Ý¹áÕÝ»ñÇ ³ß˳ï³í³ñÓ- Ý»ñÇ Ï³Ýáݳíáñ µ³ñóñ³óù³ý ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ Ñݳñ³íáñ ϳï³ñ»É áñáß³ïç í»ñ³µ³ßëáõù: ²ß˳ï³ÝùÝ»ñÝ ëëíé»ý 2008 Ãí³- ϳÝÇÝ` ÐÐ ûñ»ýë¹ñáõãû³ùµ ë³ñù³ýí³í ϳñ áí ³Ýóϳóí³Í ÙñóáõõÃÇ ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ ÁÝïñí³Í ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó: 21

22 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ ïáõ Ù³ñÙÝÇ ÏáÕÙÇó ϳï³ñíáÕ í»ñéáõíáõ- ÃÛáõÝÝ»ñÁ, áéáñïç í»ñ³µ»ñû³é ï³ñµ»ñ ѻﳽáïáõÃÛáõÝÝ»ñ áñí³ïáõý»ñç ϳñÍÇùÝ»ñÁ Æñ³Ï³Ý³óÝ»É áõûùç ë³ñù³íáñáõùý»ñç ÝáõÙ ï»õ³ï³ûáõù Æñ³Ï³Ý³óÝ»É Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ ³ÝÓݳϳ½ÙÇ` áõëáõùý³ï³ý ë³ñù³íáñáõùý»ñç ³ñ¹Ûáõݳí»ï û ï³ áñíù³ý ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³å³ÑáíÙ³ÝÝ áõõõí³í áõëáõóáõù ÊݹÇñ 3.4. ²ñ¹Ç³Ï³Ý³óÝ»É áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³é³í³ñÙ³Ý ³ß˳ï³ÝùÇ í»ñ³ñëïù³ý ٻ˳ÝǽÙÝ»ñÁ Ø߳ϻÉ, áñó³ñï»é ÁݹáõÝ»É áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³í³ï³ñÙ³ ñù³ý ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³ëï³ÃÕûñ Ü»ñ¹Ý»É Ýáñ ã³ ³ÝÇßÝ»ñ áõ óáõóçãý»ñ ѳñÙ³ñ»óÝ»É áûáõãûáõý áõý»óáõý»ñá` áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃ- ÛáõÝÝ»ñÇ ³ß˳ï³ÝùÇ Ï³ï³ñáõÙÝ Áëï ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ý³Ñ³ï»Éáõ ѳٳñ Ù³ÛÇë ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ áõëáõóáõù 12 ݳËÝ³Ï³Ý Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý ÙÇçÇÝ Ù³ëݳ Çï³Ï³Ý å»ï³- Ï³Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃ- ÛáõÝ ³å³Ñáíí³Í ³ÝÑñ³Å»ßï áõëáõùý³ýûáõã³ï³ý µ³½³ûáí ÁÝïñí³Í Ù³ëݳ ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Íáí å³ïñ³ëï Çñ³Ï³Ý³óÝ»É áñ³ïû³é áõëáõóáõù 12 ѳëï³ïáõÃÛ³Ý ¹³ë³í³Ý- ¹áÕÝ»ñ áõý³ï»ý ³ñ¹Ûáõݳí»- ïáñ»ý ÏÇñ³é»É Ýáñ áõëáõùý³- Ï³Ý áõûùý áõ ë³ñù³íáñáõùý»- ñá` ѳٳå³ï³ëË³Ý Ù³ëݳ- ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Íáí áõëáõóáõù Çñ³Ï³Ý³óÝ»Éáõ ÁÝóóùáõÙ Ü»ñ¹ñí³Í»Ý áõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ß˳- ï³ýùç ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç í»ñ³ñëïù³ý ³ñ¹Ç³Ï³Ý ٻ˳ÝǽÙÝ»ñ ²ñ¹Ç³Ï³Ý ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ¹³ßïÇ ëï»õíáõù` ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝ»ñÇ ³ß˳ï³ÝùÇ ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç Ñ³Ù³ñ àõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ ³ß˳ï³ÝùÇ Ï³ï³ñáõÙÝ Áëï ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ý³Ñ³ï»Éáõ ѳٳñ` ųٳݳϳÏÇó ã³ ³- ÝÇßÝ»ñÇ áõ óáõóçãý»ñç Ý»ñ¹ñáõ٠ܲ ²ì²è 4. àñ³ïç ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÇ ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óáõÙ ÊݹÇñ 4.1. Øß³Ï»É ÁݹáõÝ»É ØÎàõ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áñíáýã³óç ¹ñ³ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ý³Ñ³ïÙ³Ý, ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç íï³û³ ñù³ý ÙdzëÝ³Ï³Ý ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõý ØÎàõ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áñíáýã³- óç ¹ñ³ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ý³- ѳïÙ³Ý, ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç íï³- Û³ ñù³ý ³½ ³ÛÇÝ ù³õ³ù³- ϳÝáõÃÛ³Ý ³éϳÛáõÃÛáõÝ Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã áõûùç Ó»éùµ»ñÙ³Ý ï»õ³ï³ûù³ý ѳÝÓÝÙ³Ý- ÁݹáõÝÙ³Ý ³Ïï»ñ, ³ÛÉ ³ëï³ÃÕûñ àõëáõóù³ý Íñ³ ñ»ñ, í»ñ³å³ïñ³ëïù³ý ³ëï³ÃÕóíáñí³Í ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ Øß³Ïí³Í, ÁݹáõÝí³Í áñó³ñïí³í ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ, ã³ áñáßçãý»ñ ³ÛÉ Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñ áõ áñíçùý»ñ Øß³Ïí³Í ѳëï³ïí³Í»Ý ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³í³ï³ñÙ³ ñù³ý ã³ áñáßçãý»ñ (ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ) ÁÝóó³Ï³ñ»ñ Øß³Ïí³Í, ѳëï³ïí³Í, Ññ³ï³ñ³Ïí³Í µáéáñ ߳ѳ ñ Çé ÏáÕÙ»ñÇÝ ïñ³ù³¹ñí³í ųٳݳϳÏÇó óáõóçãý»ñ ã³ ³ÝÇßÝ»ñ гëï³ïí³Í áõ Ññ³å³- ñ³ïí³í ³ëï³ÃáõÕÃ` ù³õ³ù³ï³ýáõãû³ý í»ñ³µ»ñû³é ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é ØñóáõÛÃÝ»ñÁ ѳÛï³ñ³ñí»É»Ý 2008 Ãí³Ï³ÝÇÝ` Áëï ÐÐ ûñ»ýë¹ñáõãû³ùµ ë³ñù³ýí³í ϳñ Ç: ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³- ñáõãûáõýý»ñ ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ²ÝÑñ³Å»ßï áõûùç ÝÙ³Ý å³ûù³ý³ ñ»ñá ϳ½Ù»É ³ÛÝå»ë, áñ ³é³ùáÕ Ï³½Ù³Ï»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÉÇáíÇÝ å³ï³ëë³ý³ïáõ ÉÇÝ»Ý ³ÝÓݳϳ½ÙÇ í»ñ³å³ïñ³ëïù³ý ѳٳñ: гٳå³ï³ëË³Ý Ñ³Û»ó³Ï³ñ ³ÛÇÝ ³ëï³ÃáõÕÃÁ ϳñáÕ Ùß³Ïí»É ѻﳽáïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í ÙÇçáóÝ»ñÇ Ñ³ßíÇÝ (ï»ë` Ï»ïÇ å³ñ½³µ³ýáõùá): Üáñ ã³ ³ÝÇßÝ»ñÇ óáõóçãý»ñç Ùß³ÏáõÙÁ ϳñáÕ Ï³ï³ñí»É ѻﳽáïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í ÙÇçáóÝ»ñÇ Ñ³ßíÇÝ (ï»ë` Ï»ïÇ å³ñ½³µ³ýáõùá): 22

23 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ ê³ñù³ý»é г۳ëï³ÝáõÙ ØÎàõ áñ³ïç ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óÙ³Ý ëï½µáõýùý»ñá, ϳ½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý ѳñó»ñÝ áõ ٻ˳ÝǽÙÝ»ñÁ гëï³ï»É Ññ³å³ñ³Ï»É (ï³ñ³- Í»É) гۻó³Ï³ñ ³ÛÇÝ ³ëï³ÃáõÕà ÊݹÇñ 4.2. êï»õí»é ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ¹³ßï ØÎàõ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ý³Ñ³ïÙ³Ý áñ³ïç ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç Ñ³Ù³ñ Øß³Ï»É ÁݹáõÝ»É ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹ñ³Ýó áñíáõý»áõãû³ý ѳí³ï³ñÙ³ ñù³ý Ýáñ ÁÝóó³Ï³ñ»ñ, ã³ ³ÝÇßÝ»ñ ã³ áñáßçãý»ñª ³Û¹ Ãíáõ٠ݳ ß³ñáõÝ³Ï³Ï³Ý áõëáõóù³ý áñ³ïû³é ͳé³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ïáõóÙ³Ý Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÁ Øß³Ï»É ÁݹáõÝ»É ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹ñ³Ýó áñíáõý»áõãû³ý ÉÇó»Ý½³íáñÙ³Ý Ýáñ ÁÝóó³Ï³ñ»ñ, ã³ ³ÝÇßÝ»ñ ã³ áñáßçãý»ñ Øß³Ï»É Ñ³ëï³ï»É ¹³ë³í³Ý¹áÕ í³ñã³ï³ý ³ÝÓݳϳ½ÙÇ Ý³Ñ³ïÙ³Ý áõ íï³û³ ñù³ý (³ï»ëï³íáñÙ³Ý) ³ñ¹Ç³Ï³Ý ëï³ý¹³ñï ÁÝóó³Ï³ñ»ñ ÊݹÇñ 4.3. Øß³Ï»É ï³ñ³í³ßñç³ý³ûçý µ³½ù³ áñí³éáõã³ûçý Ï»ÝïñáÝÝ»ñáõÙ Ý»ñ¹Ý»É áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ ì»ñéáõí»é ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ Ù³Ï³ñ¹³Ïáí áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ»ñÇ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ áñóá Ù³ÛÇë ¹»Ïï. Ù³ñï 2011 ÑáÏï ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ àñ³ïç»ñ³ßë³íáñù³ý ÙdzëÝ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç Ý»ñ¹ñÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ³é³ç³ñÏí³Í ù³õ³ù³ï³ý ¹³ßï ØÎàõ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áñí- ÁÝóóÇ ¹ñ³ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ý³Ñ³ïÙ³Ý, ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç íï³û³ ñù³ý Ýϳïٳٵ ³ñ¹Ç³Ï³Ý Ùáï»óáõÙÁ ¹³ñÓ»É å»ï³ï³ý ù³õ³ù³ï³ýáõãûáõý ØÎàô ݳѳïÙ³Ý, ÙáÝÇÃá- ñçý Ç íï³û³ ñù³ý ѳ-Ù³ñ ѳëï³ïí³Í ³ñ¹Ç³-Ï³Ý ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ¹³ßï Ò ³íáñí³Í ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÇ ÙáÝÇÃáñÇÝ Ç ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ¹³ßïÁ Ò ³íáñí³Í ØÎàô áéáñïáõù áñíáõý»áõãû³ý ÉÇó»Ý½³íáñÙ³Ý ³ñ¹Ç³Ï³Ý ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ¹³ßï гëï³ïí³Í»Ý ØÎàõ ¹³ë³í³Ý¹áÕ í³ñã³ï³ý ³ÝÓݳ- ϳ½ÙÇ Ý³Ñ³ïÙ³Ý áõ íï³û³- ñù³ý (³ï»ëï³íáñÙ³Ý) ³ñ¹Ç- ³Ï³Ý å³ñ³ýçý»ñ áõ ÁÝóó³Ï³ñ»ñ àõëáõùý³ï³ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ Ù³Ï³ñ¹³Ïáí ݳ˳ӻéÝ- í³í áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Çï»ÉÇùÝ»ñÇ Ó»ñùµ»ñáõÙ ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³Ï³ñ¹³Ïáí áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ»ñÇ ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñû³é Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã гۻó³Ï³ñ ³ÛÇÝ ³ëï³ÃÕÃÇ Ý³Ë³ ÇÍ Î Ü ÏáÕÙÇó ѳëï³ïí³Í áõ Ññ³å³ñ³Ïí³Í ѳۻó³Ï³ñ- ³ÛÇÝ ³ëï³ÃÕÃÇ Ðñ³å³ñ³Ïí³Í ï³ñ³í-í³í ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ ÁÝóó³Ï³ñ»ñ Øß³Ïí³Í ѳëï³ïí³Í ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ Øß³Ïí³Í ѳëï³ïí³Í ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ Øß³Ïí³Í ѳëï³ïí³Í ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ ØÎàõ 12 ѳëï³ïáõÃÛáõÝáõÙ Ý»ñ- ¹ñí»É ݳѳïí»É ÙÇç³½ ³- ÛÇÝ ã³ ³ÝÇßÝ»ñÇ Ñ»ï ѳٳï»- Õ»ÉÇ áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ îíû³é ûٳÛÇ í»ñ³µ»ñû³é Ùß³Ïí³Í Î Ü Ý»ñϳ۳óí³Í ѳٳå³ñ ³Ï ³ëï³ÃáõÕà ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é Îå³Ñ³ÝçíÇ 40 ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ ÇïáõÃÛáõÝ: Îå³Ñ³ÝçíÇ ßáõñç 1 ÙÉÝ ¹ñ³Ù` í³ñã³ï³ý ͳËë»ñÇ áõ ½»ÏáõÛóÇ Ññ³ï³ñ³ÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: гٳå³ï³ëË³Ý Ý³Ë³ Í»ñÁ ϳñáÕ»Ý Ùß³Ïí»É ѻﳽáïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í ÙÇçáó- Ý»ñÇ Ñ³ßíÇÝ (ï»ë` Ï»ïÇ å³ñ½³µ³ýáõùá): гٳå³ï³ëË³Ý Ý³Ë³ Í»ñÁ ϳñáÕ»Ý Ùß³Ïí»É ѻﳽáïáõÃÛáõÝ- Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í ÙÇçáó- Ý»ñÇ Ñ³ßíÇÝ (ï»ë` Ï»ïÇ å³ñ½³µ³ýáõùá): Îå³Ñ³ÝçíÇ ßáõñç 10 Ñá áõ (5 ³é³ç³ï³ñ ѳëï³ïáõÃÛ³Ý Õ»Ï³í³ñ ØÎàô¼²Î-Ç áõ 5 Ù³ëݳ»ï) áñíáõõáõù ½³ñ ³ó³Í ØÎàô ѳٳ- ϳñ áõý»óáõ áñ»íñáå³ï³ý»ñïçñ (»ñïñý»ñ)` 6-7 ûñáí: 23

24 ÊݹÇñÝ»ñ áñíáõáõãûáõýý»ñ Øß³Ï»É Ð³Û³ëï³ÝÇ ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý ÝáñÙ»ñ áõ ÁÝóó³Ï³ñ»ñ` ÁݹáõÝ»ÉÇ ÙÇç³½ ³ÛÇÝ ³ëå³ñ»½áõÙ Ü»ñ¹Ý»É áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ 12 ï³ñ³í³ßñç³ý³ûçý µ³½ù³ áñí³éáõã³ûçý Ï»ÝïñáÝÝ»ñáõ٠ݳѳï»É åçéáï³ûçý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ»ñÇ áñíáõý»áõãû³ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ ÑáõÝí. 2011Ã. ²ÏÝϳÉíáÕ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ г۳ëï³ÝáõÙ ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³Ï³ñ¹³Ïáí áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³- ϳñ Ç` ÙÇç³½ ³ÛÇÝ ã³ ³ÝÇß- Ý»ñÇÝ Ñ³Ù³¹ñ»ÉÇ ÝáñÙ»ñÇ áõ ÁÝóó³Ï³ñ»ñÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝ ²ß˳ï³ÝùÇ áñ³ïç µ³ñóñ³óáõù ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ ØÎàõ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³Ï³ñ¹³Ïáí ³éϳ»Ý áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç Ý»ñ¹ñÙ³Ý ³½ ³ÛÇÝ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ Ò»éùµ»ñÙ³Ý óáõóçã гëï³ïí³Í, Ññ³å³ñ³Ïí³Í ï³ñ³íí³í ÝáñÙ³ïÇí³ÛÇÝ ³Ïï»ñ ÁÝóó³Ï³ñ»ñ äçéáï³ûçý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»- ñáõù áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý áñíáõ ѳٳϳñ ä³ñ³ýçý»ñç á áëù³ý áõ ݳѳïÙ³Ý Ññ³å³-ñ³ÏáõÙ`»½ñ³Ñ³Ý áõùý»ñç ѳٳӳÛÝ Ü² ²ì²è 5. êáóç³é³ï³ý áñíáýï»ñáõãû³ý ³Ùñ³åݹáõÙ ÇÝëïÇïáõóÇáݳɳóáõÙ ÊݹÇñ 5.1. êï»õí»é ØÎàô ½³ñ ³óÙ³Ý ²½ ³ÛÇÝ ËáñÑáõñ¹` ëáóç³é³ï³ý áñíáýï»ñý»ñç Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ Ý»ñ ñ³íù³ùµ ÀݹáõÝ»É ÐÐ í³ñã³å»ïç áñáßáõù ØÎàô¼²Ê-Ç ëï»õíù³ý Ù³ëÇÝ Î³½Ù³Ï»ñå»É ØÎàô¼²Ê-Ç ³Ý¹³Ù- Ý»ñÇ í»ñ³å³ïñ³ëïáõùý»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ëáóç³é³ï³ý áñíáýï»ñáõãû³ý Çñ³Ï³- ݳóÙ³Ý ÙÇç³½ ³ÛÇÝ áñóý áõëáõùý³ëçñ»éáõ í»ñéáõí»éáõ ÙÇçáóáí ²ÝóϳóÝ»É ØÎàô¼²Ê-Ç ÝÇëï»ñ` ØÎàô µý³ ³í³éáõÙ ù³õ³ù³ï³ý ¹»Ïï ¹»Ïï. 2008Ã. ¹»Ïï. 2008Ã. ß³ñáõݳ- Ï³Ï³Ý Þ³Ñ³ ñ Çé ÏáÕÙ»ñÇ Ù³ë- ݳÏóáõÃÛáõÝ ØÎàô µý³ ³- í³éáõù ù³õ³ù³ï³ý é³½ù³í³ñ³ï³ý µýáõûãç áñáßáõùý»ñç ϳ۳óÙ³ÝÁ ØÎàô¼²Ê-Ç` ØÎàô ѳٳϳñ Ç ¹ÇݳÙÇÏ µ³½ù³ïáõù³ýç ½³ñ ³óÙ³ÝÝ áõõõí³í áñáßáõùý»ñ ì»ñçý³- ųÙÏ»ï ä³ï³ë- ˳ݳ- ïáõý»ñ ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ØÎàô¼²Ê-Á ëï»õíí³í ÐÐ í³ñã³å»ïç áñáßáõù ÐРϳé³í³ñáõÃÛáõÝ ÐР߳ѳ- Áñ Çé ݳ˳ñ³ñ áõãûáõýý»ñ ØÎàô µý³ ³í³éÇ Ï³é³í³ñÇã- Ý»ñÇ, ëáóç³é³ï³ý áñíáýï»ñ- Ý»ñÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ Çñ³- ½»ÏáõÃÛáõÝÁ ëáóç³é³ï³ý áñí- ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý ÙÇç³½ ³ÛÇÝ áñóç í»ñ³µ»ñû³é ØÎàô µý³ ³í³éáõÙ ù³õ³ù³- Ï³Ý é³½ù³í³ñ³ï³ý µýáõûãç γ۳ó³Í áõëáõùý³ï³ý ³Ûó ³ñï³ë³ÑÙ³Ý۳ݻñÏñÝ»ñ ³ëï³ÃÕûñáí ³Ùñ³ ñí³í ³ñ¹- ÛáõÝùÝ»ñ ØÇç³½ ³ÛÇÝ áñóç г۳ëï³ÝáõÙ ¹ñ³ Ñݳñ³íáñ ÏÇñ³éÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é ѳٳå³ñ ³Ï ³ëï³ÃáõÕà î³ñ»ï³ý ³éÝí³½Ý 3 ÝÇëïÇ ³ñӳݳ ñáõãûáõý: ØÎàô¼²Ê ä³ñ½³µ³ýáõùý»ñ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñû³é гٳå³ï³ëË³Ý Ý³Ë³ Í»ñÁ ϳñáÕ»Ý Ùß³Ïí»É ѻﳽáïáõÃÛáõÝÝ»- ñç ѳٳñ ݳ˳ï»ëí³Í ÙÇçáóÝ»ñÇ Ñ³ßíÇÝ (ï»ë` Ï»ïÇ å³ñ½³µ³- ÝáõÙÁ): Îå³Ñ³ÝçíÇ 10 ûñ ï»õ³ï³ý áñó³- ÇïáõÃÛáõÝ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ùáé»çáõù áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç Ý»ñ¹ñÙ³ÝÝ ³ç³Ïó»Éáõ ѳٳñ: Îå³Ñ³ÝçíÇ 5 ûñ ï»õ³ï³ý áñó³ ÇïáõÃÛáõÝ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ùáé»çáõù` áñ³ïç ϳé³í³ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ Ç áñíáõý»áõãû³ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ý³Ñ³ïÙ³Ý Ñ³Ù³ñ, ßáõñç ¹ñ³Ù` í³ñã³ï³ý ͳËë»ñÇ áõ ½»ÏáõÛóÝ»ñÇ Ññ³ï³ñ³ÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: 24