π æπ åμâπ «Àåμâπ Àμÿªí À Õß âß π π âõ Ÿ æ ß PACS Root Cause Analysis æ μ.. ( Õ æ «μõ å ÿ ) Õπ ÿ«± μ «.. ( ß π ),»».. ( μ«õÿμ À ), ª.. (ª» μ å) π π» π ßæ àߺ μàõ «π ªØ μ ß πμà ßÊ π ßæ À⪠π Õ âõß π àߺ Àâ ª æ Ÿß «ËÕπ π ß æ Ë ««Á«π ˺ŸâªÉ«π μà «π Õß ß æ å «ß ËÕ àßμ «ß ß Á â æ ß æ å Ë Á ªìπ ø å â àπ æ Õ å Õß ß «π æ μ «ß μ åπ «å ªìπμâπ âõ Ÿ μà ßÊ ªìπ «Õß ºŸâªÉ«Ëß ªìπμâÕß Á π Õß ß ßæ μ ªÑÕß π âõ Ÿ ºŸâªÉ«ªìππ Ë ËÕºŸâªÉ«μâÕß Ë ß æ Õ Èß Á â âõ Ÿ À à π È âõ à ßμàÕ π ËÕß ßæ π ÿ À à â«π ªìπμâÕß â ª ß πμà ßÊ Ëª π π À ËÕ ß âõ Ÿ ß π π» Àâ ß πª π à«π ªØ μ ß π ß æ åõ à ß ª æ «ß «æ» μ å» æ À «À âπ â«á àß æ ß ß â«μõ Ëß ªìπ π à ÿ Ë ßº â«æ μõ â π ß πμ Èß μàªï æ.». 2546 Õ ªìπºŸâ ÿ π«ß â PACS πª» â ªìπ À àß» Ÿß π PACS Èß π μ π π μ æ ß ß «ß æ «π μà ßÊ àπ æ Õ å Ë«ª æ μ «Õ««π â«ß (fluoroscopy) æõ μ «π å æ Õ å μâ π Õ å Õ æ «μõ å (CT) ËÕß«π â«π à À Á (MRI) æ μ ««πà Õ Õ (angiography) æ μ «ß μ åπ «å (SPECT) æ μ «PET/CT â æ π Àâ Á Õ Ÿà π Ÿª DICOM file Ëß π æ Èπ Ë ø å à À à schema π ß π (Õ ª, 2554) Ë â âßà Õ Patient Study Series Image âõ Ÿ æ μõ π È Á â«38
È JOURNAL OF SIRIRAJ RADIOLOGY Vol. 3 No. 1 January - June 2016 Õ Á Õπ å π π Õ à (Server) Õß «ß «Õß Èßπ È â Ÿ ΩÉ π» ßæ» μ π PACS (Picture Archiving and Communication System) ªìπ Ë â π Á Ÿª æ ß æ å (Medical Images) - àß âõ Ÿ æ π Ÿª Digital â àß âõ Ÿ ºà π ß Õ à Õ æ «μõ å àß æ âõ Ÿ μ μ π DICOM PACS ªìπ π π» ß æ å Ëæ π æ ËÕ â ºπ ß μ ß π ËÕß æ à ß ß «ªìπ π à««àå ºŸâªÉ«PACS à«àâ æ å â Õß â â æ à ß ß º «Àå ß æ åõ à ß «Á«Àâ æ å«π ºŸ âªé«â Á«Ëß Èπ πõ π ªí À Á âπà øî å Õ å Ëß ß æ å μâõß â æ ËÕ ª Õ ªìπμâπ Àμÿ Àâ «à â Õß ª º æ ß Á â ª πå π ËÕß PACS Á âõ Ÿ «â π Õ æ «μõ å Ëß Á âõ Ÿ Õß ß à«âªí À π È â à«πª Õ Õß ß ß π PACS â à 1) ËÕß Õ ß ß Ë â ß æ ªìπ DICOM À Õ Õ â DICOM Converter À CR/DR, CT, MRI, U/S ªìπμâπ 2) RIS ªìπ Ë â âõ Ÿ μà ßÊ π ºπ ß «àπ Õ μ «π À ß πº ß πºÿ âªé«ëß âõ Ÿ HIS ªìπ âõ Ÿ À Ë â π ËÕ μàõ â Ÿà ËÕß Õ ß ß PACS μàõ ª 3) DMWL: DICOM Modality Work List ªìπ μ «ß Ë â π àß âõ Ÿ RIS, HIS â Ÿà ËÕß Õ ß ß Ëß Àâ âõ Ÿ ÕߺŸâªÉ«ªìπ âõ Ÿ «π «Ë ßμ ß «μ ß πμ Õ âπ æ μ, Õπ ÿ«± μ ß àßμàõ âõ Ÿ Èßπ È à«ªí À ËÕß Human Error π à âõ Ÿ ºŸâªÉ«π πàπâ ÕªØ μ Õß ËÕß Õ ß ß 4) ÿ Õ æ «μõ åæ âõ ÕÕà π æ ß (Medical Grade monitor) ªìπ à«π Ë Õ à ßÀπ Ëß À ß æ å â π Õà π æ ß Ëߪí ÿ π Ë Ÿ ß À ËÀâÕ â«π 5) ËÕß Film Printer À æ æåøî å ÕÕ ªìπ ºàπ ËßμâÕß â âõ Ÿ DICOM â π æ æå â«õ å Èßπ È πõπ μπà ß π ËÕß Á âõ Ÿ ß ºàπ CD/DVD Àâ àºÿâªé«ÿ «à øî å 6) Storage À Õ π âõ Ÿ ªìπ à«π Ë μâõß«ß ºπ Àâ â Ÿ ß μà Á π terabyte Á ß μâπ ÿπ Ë Ÿß Èßπ È Õß âõ Ÿ Õß Storage ªìπÀ «Õß «μàõ π ËÕß π Õß π» ß 7) PACS application ªìπ Ë â À âõ Ÿ æ DICOM â À π â μà Õ â ÈπÕ Ÿà Option π âß π àõπ â ß æß 8) ËÕß PC À ÀâÕßμ «μà ßÊ æ âõ Õ À Ÿ æ DICOM Ëß ªìπ Ÿ à Ë μâõß Àâ ÿ ÿ ªÑ À À Õß PACS Õ Filmless Hospital Paperless radiology Ëß «ÿâ à π «À ºπ ß «Õß ßæ ßμâÕß ËÕ ß PACS ª ààπà«μ «ÀÕºŸ Ÿ âªé«μà ßÊ æ ËÕ Ÿ æ ß ºà π Õ æ «μõ åà Õ ÿ Õ æ «μõ å À àπ ºàπ CD/DVD âõ Ÿ æ ß π μ «ÕߺŸâªÉ«àμâÕß Ÿ øî å Õ Èßπ È «ß ß πº π Ë à ªìπμâÕßæ æå ªìπ Õ μàõ ª π ªØ μ ß π «â«π Õß 39
ß π ß ß Ë âõ Ÿ ºŸâªÉ«ºà π HIS Àâ ËÕ â Ÿà RIS æ ËÕ ß πºÿâªé«π ß æ åª ÀâÕßªØ μ ß ß âõ Ÿ ºŸâªÉ«â Ÿà ªØ μ Õß ËÕß Õ ß ß â ß æ ß π μ «ºŸâªÉ«π Èπ àß âõ Ÿ ª Á «â π π Õ à âõ Ÿ ΩÉ ß π Á âõ Ÿ ª Ÿà ß π æ ËÕ Á à æ μàõ ª π Èπ ß æ å Ÿ æ ß ËÕßÕà πøî å Ëß ªìπ ÿ Õ æ «μõ å π Ÿß ß Õ Õß æ â «à Õ æ «μõ å Ë«ª ËÕ ß æ å«π æ ß â«á ß πº Ëß ªìπ ø å Õ π ª ø å Õß æ Ëß ÀâμàÕ ª âõ Ÿ âæ âõ π æ å â Õß â âõ Ÿ æ ß ß πº ß ß âª Õ ºŸâªÉ«ºà π Õ æ «μõ åæ Èπ π ËÀπà«μ «À ÕÀÕºŸâªÉ««π ÈßÀ π È ß Àâ ß æ å ª æ Ÿß Ëß Èπ ªÕ «ß ««ß «π π π ß Filmless hospital ËÕ ß π» ß â ßæ π ËÕ SiPAC æ ËÕ ÀâÀπà«μ «ÀÕºŸâªÉ«Ÿ æ ß º μ «ß ß â π Àâ / âøî å ª À ß ª â «15 â π μàõªï π ªí ÿ π π» ß π À à ªí ÿ π â π âõ Ÿ π 100 TB ªÑ À Õ 1) π âõ Ÿ æ ß Ë «Ëπ ß à âõß π À«à ß âß π «ª Õ Õß âõ Ÿ æ º Õà π ß ß Ë 2) π âõ Ÿ æ ËÕ Á æ ß æ å ÈßÀ Õß ßæ 3) À Ë ªìπ À ß πõ à ß ªìπ â ß Ÿ Ÿ PACS ªìπ Õ à ß Õßπ ß æ å π æ» π «Õ æ «μõ å Ë «Ÿâ «π π â π π» ß Ë μà ßÊ Àâ ß π âõ à ß μá ª æ ªí À ß πâõ Ë ÿ Èßπ È À ªìπμâÕß «Àå Ëß μâõß Ë μâπ æ ÿ ÿàß À Õß «ªí À Àπ ªí À π Èπ ªìπÀ «âõ æ ËÕ» «Àåªí À ß ÿàß ÿªí À Õμ «ª Ë Ë «âõß ªí À «Àå ß Àåªí Ë ªìπ Àμÿ Õߪí À πõ«π â ªí À ß Õ â PACS ß πõ à ß ª æõ Ÿà π μ π μà «Àå ß «ªìπ ªìπ Ë Ë Õß ÀÁπªí À À àê ºà π ÀâπÈ Àπ ªí À ««º Õߪí À Ë â ß ( Ÿª Ë 1) æ ËÕ «ß ºπæ π ÿ æ π ªØ μ ß π μõ πõßμàõªí À ˺Ÿâ âß π âæ ß π» ß Àâ «μàõ «Ë ß Ÿª Ë 1 πè Àπ Õߪí À âß π PACS 40
JOURNAL OF SIRIRAJ RADIOLOGY Vol. 3 No. 1 January - June 2016 ß â à 1) System downtime Àâ PACs à âß π â àߺ μàõ Á âõ Ÿ æ ß Õà πº ß ß π À ºŸâªÉ«ß «ª ß Ÿ æ ß Àπà«μ «ÀÕºŸâªÉ«Èß ß æ 2) System security Àâ π âõ Ÿ «Ë ßμàÕ μ «Õ æ «μõ å Ëßπ ª Ÿà μ «π Õ æ «μõ å Õ à Õ æ «μõ å Ÿ à àߺ μàõ «ª Õ Õß âõ Ÿ ºŸâªÉ«3) Sufficient capacity of database ËÕ æ ß ß æ ß æ åπ à π âõ Ÿ «π Ÿ ª æ Èπ Ë «μâõß Õß æ ßæÕ π âõ Ÿ Õπ æ ËÕ â back up data μâõß π À à Èπ Àâ πμàõ μ Èπ Õß âõ Ÿ Ë «âõß «ß π ÈÕ ß ª 4) work load in basket ª ß π π«π ºŸâ à«π â à«π π«π Ë Õº Õß π πß π μ â ªí À ß Ë â ÕÕ ªØ μ â à 1) 7/24 surveillance by subcontract Ÿà π π Àâ ºŸâ Ÿ μ Õ 24 Ë«ß 7 «π μàõ ª Àå æ ËÕ â ªí À âõ à ß π à«ß πªí À Ë«ª «Àåªí À æ ËÕ â ß Õ à ß À 2) Alert system and remote processing Ÿà π π Àâ π μ Õπ ËÕ «ÿ π ß μ «Õ æ «μõ åà Õ âõ âõß π à à â ß ß æ ËÕ μ «Õ log file μà ßÊ 3) Budgeting and Demand estimation Àπ ß ª æ ÿ Èπ ª Õßμà ßÊ À πõÿª åõ Á Õπ å ËÀ Õ ÿ æ μ, Õπ ÿ«± μ 4) Learning-training Support π» π» ß àºÿâ ªØ μ ß π À à æ åª â π ß «Ë â π π μà ÿàπõ à ß À 5) Verification of ability μ «ß πμ â ß Ÿ μâõß ª π Õߺ ß π Õß Ÿà âõ à ß â ß â«ª Áπ «Ë ß μ π â ªí À ß π È «Àå ßμâÕß ÿàßà μâπ Àμÿªí À Õß âß π æ ËÕ âæ ßπ π ª ª ÿß μàõ ª «μ ÿª ß å æ ËÕ«Àåªí À π âß π PACS Õß «ß «æ» μ å» æ Õ μ «Àå «Àåπ È Õ ÿ ª «μ âß π PACS ºŸâ âß π π «ß «ªí À Ë π «â π μ μ âß π π À«à ß ªïß ª æ.». 2558 ««Àå «Àå â π«ß «Àå àß ªìπ ß π Õß ºŸâ â «ª Ë π ª ß Ë Èπ à«ß «Ëß «âõ ß Ÿª Ë 2 Ÿª Ë 2 Õ «Àå ÕÕ 41
æ ËÕ âπà μâπ Àμÿªí À âß π π º «Àå â«à μ ÈÕßμâπ º «Àå ª ªí À Ë Èπ âß π PACS πªïß ª 2558 À«à ß Õπ惻 π 2557- π π 2558 æ 1,517 π ÕÕ â ªìπ 16 Àμÿ åà (μ ß Ë 1) æ «à Àμÿ åà âõß Õ Àâ â Õ âõ Ÿ ËÕ μàõ ºŸâ âß π 1,228 Èß Õß ß Õ «º ª μ Õß Õ æ «μõ åμâπ ß 78 Èß â «ÿ ÕßΩÉ π ËÕß μ «À Õ «å πõ 42 Èß â ÿß à à Ÿ à π«π 32 Èß «â À «Õß software 32 Èß ªí À ºŸ â âß π à «ß Àâ àß âõ Ÿ ËÕπ 18 Èß ºŸâ âß πº æ ËÀπâ ß π 19 Èß ªí À ß à (network infrastructure) π«π 5 Èß ªí À Ëß «âõ ÕßÀâÕß π âõ Ÿ 3 Èß ËÕæ μ Õ «μà Õπ æ «à ªí À â«π«π â ß π Õ à ß Áμ æ «à π π ªí À Ë «à ÕπÕ ËπÊ Õ ªí À ß 246 Èß Õπ ÿ æ π å ªí À 203 Èß Õπ π πâõ Ë ÿ æ ß 95 Èß ËÕ π μ ª Áπμâπ Àμÿªí À ß (μ ß Ë 2) æ «à ß π Õß ºŸâ â ªìπμâπ ÀμÿÀ Õߪí À âß π Ëμâπ Àμÿ â π à«ß «Ëß «âõ ªìπμâπ Àμÿ Õß «μ ß Ë 1 ªí À âß π PACS ªïß ª 2558 Àμÿ æ.......æ..... æ.......... «Root cause 57 57 58 58 58 58 58 58 58 58 58 User request 102 68 101 182 132 76 81 89 118 89 190 1,228 User not awareness 1 0 3 3 0 2 1 2 1 2 3 18 User Error 5 3 2 0 2 0 1 1 0 1 4 19 3rd Party control 3 3 1 0 4 2 2 6 3 6 12 42 HW failure 2 6 7 9 16 3 10 4 3 6 12 78 PM process 0 2 0 0 2 4 0 1 0 3 20 32 SW failure 1 5 4 1 4 2 4 3 3 1 4 32 SW limit 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 SW error 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 Configure error 0 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 3 ISP failure 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Network infrastructure 0 0 0 0 0 2 0 2 0 0 1 5 UPS battery PM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 UPS failure 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Environment problem 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 3 other 4 10 13 7 3 4 5 0 4 3 0 53 «119 103 132 203 163 95 105 108 132 111 246 1,517 42
JOURNAL OF SIRIRAJ RADIOLOGY Vol. 3 No. 1 January - June 2016 μ ß Ë 2 μâπ Àμÿªí À ß Õß PACS ªïß ª 2558 Àμÿ æ.......æ..... æ.......... «Root cause 57 57 58 58 58 58 58 58 58 58 58 ß π Õß ºŸâ â 103 72 104 185 132 78 82 91 119 91 193 1,250 «ª Ë π ª ß 7 13 14 7 7 8 7 8 7 9 13 100 à«ß «Ëß «âõ 9 18 14 11 24 9 16 9 6 11 40 167 «119 103 132 203 163 95 105 108 132 111 246 1,517 Ÿª Ë 3 μ ªí À âß π PACS ªïß ª 2558 ª Ë π ª ß Õß ªìπμâπ Àμÿ à π Èπ ËÕæ Õ «Õß μà Õπ æ «à ºŸâ âß π ªí À π Õπ ππâõ Ë ÿ μà ªí À Ë ÿ π Õπ π π ÿ æ π å π μ Õ ª º «Àå ««μ ªí À âß π PACS æ æ μ, Õπ ÿ«± μ Àμÿ åà π âß π PACS Õ âõß Õ Àâ â âõ Ÿ À Õ Õ π «ËÕπ Õß ªØ μ ß π μà π Èπ ËÕ æ μ πè Àπ æ ËÕμÕ πõßμàõ «Ë ß ß Ë Õ system downtime ⫪í À ºŸâ âß π ß πè Àπ πâõ «à ªí À Õß àπ à àßμàõ âõ Ÿ â Network infrastructure (5 Èß), ªí À Configure Error ( Èß) Àâ ß πμâõßà ÿ ß º μàõºÿ â âß π PACS ÈßÀ Èßπ Èæ «à ªí À system security Ë â Àπà«ß π Ë π«π 42 Èßπ Èπ ªìπμâπ Àμÿ æ Ë «ß ß software à«ß «Ë à â μá ª æ à«â«ëß «π π â à à æ ß âªí À Àπâ ß π μà μâõß ËÕ ßÀπà«ß π Ë Ë «âõß Ë â º Õß À ÿ Õ â«ëõæ π Õ «Õß μà Õπ æ «à ºŸâ âß π ªí À π Õπ ππâõ Ë ÿ Èßπ È Õ π ËÕß «πà ÿ ªí À â π Ëß «âõ ß π Õπ π π π Ëß ª Ë π ª ß æõ» ( âõπ/ωπ) âß π Ë π ËÕß à «πà ÿ ËÕ ß Àμÿ º Ë π Õß àõ â μàõ «Ë ß ßÀπâ Ë (functional risk) Õ π ªìπ «Ë ß Ë Èπ π «π Õß Õ «43
à ËÕ Õ«à ß πμ Àπâ Ë Ÿ μâõßμ ÈπμÕπ æ ß æ π âªí π â ªí π ÕÕ Õß μà ÈπμÕπ æ ËÕ Ë ª π«ªø μ ß π Ë À Õß μà ÈπμÕπ Õ È ßºŸâ âß π À à ªìπ ÿàπê ª æ ËÕ ªí À π à«π ÕߺŸâ âß π π ˪í À ß ªìπμâÕß«ß μ ÿß ÕÕ Àâ πμàõ ª Ë π ª ß Õß π Èß π à«π Õß hardware software π ËÕß â«π âõ Ÿ âõ Ÿ ÕߺŸâªÉ«π«π Á «â æ ËÕ âß π â «ß â Õß âõ Ÿ Õπ μà À àõ ªìπ à«π Ë Ÿ PACS μâõßμ «Õ «ß ºπß π π «Õ à ßμàÕ π ËÕß æ ËÕ Àâ «ÿ «Ë ß æ ËÕ Àâ «Ë ß Ë º Õ Ÿ À Õ «À Ë ÈπÕ Ÿà π Ë À À Õ ΩÑ «ß Àâ «Ë ß àߺ ÿπ ß «À àõß å â âõ π «Àåπ È â à «Àå ß à Õ ÿ «π â ªí À Ëß ß «ÿàß âõπ º μàõ «âß π â Õß PACS â Õ Õâ ßÕ ß 1. æ À æ π å, «À à æ Ÿ å. ËÕ Á âõ Ÿ æ ß æ å. Srinagarind Med J 2007;22 (suppl):115-23. 2. Àπà«π» ß. ºπªØ μ ß πª ªïß ª 2558. 2558. 3. Õ ª. æ Ë ª æ Àâ ºπ ÿ å À ß π Àâ À ª ß π» ºπ Õ å ßæ Õ π ÀàßÀπ Ëß. «π æπ å À ÿ À ± μ, À «ÀÕ â ; 2554. 4. Chase RB, Bowen DE. Service quality and the service delivery system: A diagnostic framework in service quality: Multidisciplinary and multinational perspectives. Canada: Lexington Books; 1991. 5. Pare G, Aubry D. Evaluating PACS success: A multidimensional model. 2005. retrieved on 2016, May 1 from http:// neumann.hec.ca/chairethisante/pid35270.pdf. 44