[Ba t đầu Phần mục 1] Trang chie u 1.01 Mơ đa u Hoan nghênh đe n phiên đa o ta o gia o du c ve cha n đo ng cu a He Trươ ng Công la p Qua n Prince William cho ca c va n đo ng viên va phu huynh trung ho c pho thông. Phiên đa o ta o na y se ke o da i khoa ng 30 đe n 40 phu t. Phu huynh va ho c sinh pha i cu ng vơ i nhau khi tham gia va o phiên đa o ta o na y bao go m ca thư c hie n tra c nghiệm sơ khơ i va ca c ba i kie m. Chu ng tôi khuye n khıćh ba n da nh đu thı giơ đe hoa n tha nh phiên đa o ta o trong mo t la n, nhưng ba n co the đăng xua t va trơ la i va o mo t thơ i đie m sau đo. Ngoa i tra c nghie m sơ khơ i, co bo n kie m tra trong qua trıǹh cu a phiên đa o ta o. Ba n se ca n tra lơ i đu ng hai trong bo n câu ho i trong mo i kie m tra đe tie p tu c. Ne u ba n co 3 câu tra lơ i sai, ba n se bi hươ ng đe n pha n trươ c đo đe ôn la i va thư c hie n kie m tra la i cho pha n mu c đo. Sau khi hoa n tha nh tha nh công phiên đa o ta o, ba n se đươ c nha c nhơ đe in ra mo t phie u chư ng chı la văn ba n pha i đươ c đem no p cho trươ ng ba n. Trang chie u 1.02 Ho trơ Phiên đa o ta o na y đươ c mang đe n ba n qua sư ho trơ cu a Đa i ho c George Mason, To chư c Y te Potomac, Công trıǹh ACHIEVES: Khơ i Tie n Chăm so c Y te cho Ho c sinh Nghe o kho, va He Trươ ng Công Qua n Prince William. Trang chie u 1.03 Phim NCAA Văn bản chú thích: The thao la mo t tuye t ca ch giư cho mo i ngươ i kho e ma nh, nhưng co như ng ru i ro khi đa y ma nh giơ i ha n to c đo, sư c be n, va kha năng chiụ đư ng. Mo t cha n đo ng la mo t cha n thương na o tra m tro ng ma co the xa y ra vơ i ba t cư va n đo ng viên na o trong ba t ky môn the thao na o ta i ba t cư thơ i đie m na o. Tı m hie u ca c trie u chư ng cha n đo ng va như ng đie u ca nh ba o. Đư ng gia u, ha y ba o ca o đie u đo Hãy dành thời gian để phục hồi qua hie u biết sự thật về ca c cha n đo ng na o. Bạn có thể giúp vận động viên của mọi lứa tuổi khỏe mạnh la i. Đe tı m hie u thêm, truy ca p trang web cdc.gov/concussion Trang chie u 1.04 Tra c nghie m Sơ khơ i Chúng tôi yêu cầu bạn bây giờ thư c hie n tra c nghie m sơ khơ i na y đa đươ c thie t ke đe giơ i thie u như ng kha i nie m trong phiên thuye t trıǹh na y ma chu ng tôi ca m tha y la quan tro ng va đe ho trơ ba n pha t trie n sư nha n bie t cu a riêng ba n ve cha n thương so na o. Như ng kết quả của tra c nghie m sơ khơ i na y sẽ không co tác động đe n sư hoàn thành của đa o ta o này. 1
Trang chie u 1.05 Mu c tiêu Các mục tiêu cu a phiên đa o ta o na y la đe ba n: Hiểu được nghĩa của chấn động và Ho i chư ng Ta c đo ng La n thư hai Xa c điṇh ca c da u hie u va trie u chư ng cu a mo t cha n đo ng hoa c Cha n thương So Na o (TBI) Hie u qua trıǹh ba o ca o mo t cha n đo ng na o. Ho c bie t qua trıǹh qua n ly cha n đo ng na o cu a He Trươ ng Công Qua n Prince William Hie u đươ c pha i liên la c vơ i ai đe co như ng hươ ng da n ve đie u tri y khoa va ba o ca o giơ i thie u cho phu hơ p Hie u đươ c giao thư c Trơ la i Ho c ta p (tie ng Anh: Return-to-Learn, vie t ta t: RTL) va Trơ la i Hoa t đo ng (tie ng Anh: Return-to-Play, vie t ta t: RTP) Trang chie u 1.06 Ôn la i No i dung thuye t trıǹh Trong phiên thuye t trıǹh na y ba n se ôn la i: Điṇh nghĩa của chấn động và Ho i chư ng Ta c đo ng La n thư hai Như ng trie u chư ng liên quan đe n mo t cha n thương hoa c Cha n thương So Na o Qua n ly Cha n đo ng cu a He Trươ ng Công Qua n Prince William Giao thư c Trơ la i Ho c ta p/trơ la i Trươ ng (RTL) va Giao thức Trơ la i Hoa t đo ng (RTP) Trang chie u 1.07 Lua t VA 1 Lua t Tie u bang Virginia yêu ca u ra ng mo i năm, mo i he trươ ng pha i cung ca p ca c va n đo ng viên ho c sinh thông tin ve cha n đo ng na o. Mo i va n đo ng viên ho c sinh va phu huynh va /hoa c ngươ i gia m ho cu a ho c sinh pha i ky tên va o mo t biên nha n như la lơ i xa c nha n co nha n thông tin. Va n đo ng viên pha i thu tha p mo t văn ba n thông qua cu a nha cung ca p chăm so c sư c kho e đe co the hoa t đo ng the thao trơ la i. Trang chie u 1.08 Lua t VA 2 Ca c Chıńh sa ch va Quy điṇh đươ c He Trươ ng Công Qua n Prince William thư c hie n đe xư ly như ng cuo c cha n đo ng na o xa y đe n vơ i ho c sinh, bao go m ca giao thư c va chăm so c đie u tri do tie u bang chı thi cho ca c va n đo ng viên bi nghi ngơ la va n co n co mo t cha n đo ng hoa c cha n thương đa u. Đie u na y bao go m loa i ra kho i tham gia hoa t đo ng chơi cho đe n khi đươ c mo t chuyên gia co phe p ha nh nghe chăm so c sư c khoe đa nh gia. Trang chie u 1.09 PWCS Qua n Prince William yêu ca u ta t ca nhân viên, ca c hua n luye n viên, ca c viên y ta cu a ban y te trươ ng ho c, ca c viên hươ ng da n đa o ta o thể thao đươ c chư ng thư c, ca c tıǹh nguye n huấn luyện viên, ca c ho c sinh tham gia, va ca c phu huynh và/hoa c ngươ i gia m ho cu a ho c sinh tham gia, hoa n tha nh phiên đa o ta o cha n đo ng na o mo i năm. Đa o ta o se bao go m như ng giao thư c đe Trơ la i Ho c ta p va Trơ la i Hoa t đo ng trong đo se đươ c thư c hie n khi mo t cha n thương na o xa y ra. Trang chie u 1.10 Ôn la i Chu ng ta ha y to m ta t la i. Lua t Virginia Law yêu ca u ca c va n đo ng viên ho c sinh va ca c phu huynh cu a ho nhận được thông tin ve cha n đo ng mo i năm. He Trường Công Qua n Prince William cung ca p phiên đa o ta o cho ta t ca ca c nhân viên trươ ng. Ca c cha n thương na o co the xa y ra tư mo t đo n va o đa u, ma t hoa c co, hoa c mo t đo n va o thân the ma gây nên mo t va cha m đo t ngo t va o đa u. 2
Trang chie u 1.11 Điṇh nghıã Cha n đo ng Mo t cha n đo ng la mo t cha n thương na o ta o nên ke t qua nhanh cho ng cu a mo t sư khơ i đa u khie m khuye t chư c năng tha n kinh. Cha n thương na y bi gây nên do mo t đo n va o đa u, ma t hoa c co, hoa c nơi na o kha c trên thân the vơ i mo t sư c e p đa y ma nh chuye n đe n đa u (vı du như mo t mu ba o hie m cho đa u, bi đa p va o ma t ne n). Cha n đo ng co the xa y ra vơ i hoa c không vơ i sư ma t ma t y thư c, va qua n ly phu hơ p la quan tro ng đo i vơ i sư an toa n ngay la p tư c va trong tương lai da i sau na y cho ca nhân bi cha n thương. Mo t cha n thương co the kho đe cha n đoa n, va không nha n bie t đươ c như ng da hiệu và triệu chứng trong mo t ca ch ki p thơ i co the đe la i như ng ke t qua tha m kho c Trang chie u 1.12 Phim quay ve Một Chấn động là Gì Văn bản chú thích: Mo t cha n đo ng la mo t loa i cha n thương so na o--hoa c TBI-- do mo t va cha m, mo t cu đo n, hoa c la c va o đa u hoa c mo t ca i đa nh va o thân the ma gây nên đa u va na o bi chuye n đo ng mo t ca ch nhanh cho ng ve phıá sau va phıá trươ c. Mo t chuye n đo ng đo t ngo t co the tha t sư đu ng la gây cho na o na y vo ng quanh hoa c xoa n trong so, ke o căng va la m ho ng ca c te ba o cu a bo na o va ta o nên như ng sư thay đo i ho a ho c trong bo na o. Như ng gı ma ba n co the không bie t la như ng sư thay đo i ho a ho c na y la m cho na o de nha y đo i vơ i ba t ky căng tha ng tăng da n hoa c cha n thương na o cho đe n khi na o bıǹh phu c hoa n toa n. Trang chie u 1.13 So sa nh Ma y tıńh vơ i Na o bo Thươ ng khi mo t cha n đo ng xa y ra, không co hư ho ng tha y ro như la cha y ma u hoa c ve t ra ng. Ve t ho ng không pha i la chıńh so hoa c na o bo, no i cho đu ng la PHA N CƯ NG, nhưng ma la PHA N ME M, chıńh la gây nên đo vơ trong chư c năng cu a na o bo. Vı du, ne u ba n la m rơ t ma y vi tıńh cu a ba n, ba n co the không tha y như ng ve t ho ng như ra ng nư t hoa c ve t me. Đo i vơ i mo t cha n thương, no gio ng như la hư ha i mo t vi khua n gây nên cho pha n me m cu a ma y tıńh. Trang chie u 1.14 Phân tıćh ve Lon Nươ c uo ng Sô đa Khi mo t vân đo ng viên bi đu ng va o đa u, cha n thương không thươ ng la co liên quan đe n ca u tru c cu a na o bo. Ha y suy nghı khi ma ba n la m rơ t lon nươ c uo ng sô đa... Không nha t thie t luôn la co mo t ve t me như ng ha u he t trong chu ng ta dươ ng như la không mơ lon sô đa ngay la p tư c do sư c e p CO2 bi ma t thăng ba ng. Mơ lon sô đa trươ c khi cha t CO2 đươ c cân ba ng la tương đương vơ i va n đo ng viên trơ la i hoa t đo ng qua sơ m. Trang chie u 1.15 Như ng Da u hie u & Như ng Trie u chư ng đươ c Quan sa t Ca c da u hie u co the đươ c quan sa t bơ i ca c ho c sinh, phu huynh, hoa c nhân viên trươ ng co the bao go m: nhân ca ch thay đo i, nha m la n ve ca c ba i ta p, không cha c ve tro chơi, đie m hoa c đo i thu, không co kha năng nhơ la i như ng sư kie n trươ c hoa c sau cha n thương. Trang chie u 1.16 Điṇh nghıã Cha n đo ng Ca c triệu chứng cha n thương co the dươ ng như tha y ro trong va i phu t hoa c chu ng co the ke o da i va i nga y, tua n, tha ng, tha m chı lâu hơn trong mo t so trươ ng hơ p. Ca c trie u chư ng co the không bie u hie n cho đe n 72 tie ng đo ng ho sau đo. Ne u không qua n ly mo t ca ch phu hơ p mo t va n đo ng viên đau vı mo t cha n đo ng na o ra t co the bi cha n thương trơ la i va gây nên nguy cơ tăng cao bi loa i kho i tham gia the thao vıñh vie n do tıǹh tra ng y khoa. Không co hai cha n đo ng na o gio ng nhau, va không ai bie t như ng trie u chư ng se ke o da i trong bao lâu. 3
Trang chie u 1.17 Phim quay tu y cho n ve Bo Na o 101: Mo t Cha n đo ng Na o la gı Bo Na o 101: Mo t Cha n đo ng la gı https://youtu.be/_5hlm3frfyu Thie t ke trang chie u cho co hoa t đo ng tư cho n. Cho phe p ngươ i tham gia bo qua phim quay. Văn bản chú thích: Đây la mo t cha n đo ng. Mo t cha n đo ng la mo t kie u cha n thương na o. Ba n không the tha y no. Ba n co the không co mo t ve t sưng, mo t ve t ba m, hoa c ngay ca mo t ve t xươ t trên đa u. Ta t ca pha i xa y ra đe ba n co mo t cha n thương la khi bo o c cu a ba n di chuye n ơ bên trong so na o cu a ba n. Ba n ngay ca không pha i bi đu ng trên đa u. Mo t ca i la c ba t ra hoa c mo t ca i gio i trên cơ the ba n co the la m cho bo na o cu a ba n na y ra sau va ra trươ c đa p va o phıá trong cu a so na o ba n. Bi mo t cha n đo ng không co nghıã la ba n bi đa nh nga t. I t hơn 1 trong 10 ngươ i bi cha n đo ng ma ma t y thư c va ba n co the bi mo t cha n đo ng trong the thao hoa c hoa t đo ng the cha t, ngay ca đi va n trươ t, xe đa p, hoa c trươ t va n tuye t. So lươ ng la n cha n đo ng the thao va gia i trı mo i năm co the lên cao tơ i 3.8 trie u. Đo la hơn to ng so co ng lông trên mo i con khı bi ba n va o khoa ng không trong 50 năm qua. Vı va y, ba n la m gı ne u ba n ca m tha y mıǹh đa bi mo t cha n đo ng? Ba n co the co như ng trie u chư ng như la nha m la n, như c đa u, cho ng ma t, buo n nôn, me t mo i, hoa c mo t ca m gia c sương mu no i chung như bo na o co mo t sư ke t no i Wi-Fi không to t. Đe u quan tro ng la ba o ca o ngay la p tư c cho viên hua n luye n, hươ ng da n viên đa o ta o the thao, ca c cha me, hoa c ngay ca mo t đo ng đo i cu a ba n. Ne u không, ba n se trơ nên như Mike. Mike chơi bo ng ba u đa. Mike đa la mo t ngôi sao ca u thu cu a đo i, nhưng sau khi anh ta bi cha n đo ng, anh ta tie p tu c chơi như the anh ta chưa bi gı xa y ra. Y tươ ng không to t. Ke tư đo mo i sư ky la. Anh ta tươ ng anh ta kho e, nhưng Mike ba t đa u bi như c đa u va co sư kho khăn la m như ng vie c anh ta thươ ng la m, như la chơi tro chơi đie n tư. Mike nên đa no i cho hua n luye n viên, ngươ i hươ ng da n đa o ta o the thao, hoa c cha me cu a anh ta va đem anh ta ra kho i cuo c chơi bo ng đa ngay la p tư c. Ne u ba n nghı ba n co the co mo t cha n đo ng, đe u quan tro ng la ha y ga p mo t ba c sı hoa c mo t chuyên viên y khoa co kinh nghie m ve cha n đo ng the thao va không trơ ve tham gia ca c hoa t đo ng cho đe n khi ho duye t la phu hơ p. Bo na o cu a ba n ca n nghı ngơi đe la nh. Ne u ba n không nghı, ba n co the trơ nên như Jessica. Jessica la mo t va n đo ng viên đo i toa n sao bo ng cha y, la ho c sinh toa n đie m A, co cuo c so ng giao tie p xa ho i ba n ro n. Trong cuo c đa u cuo i cu ng cu a cô, Jessica trơ t ơ đa u va o điạ đie m cho t nha va viên hua n luye n cu a cô đem cô ta ra kho i cuo c đa u bơ i vı cô nghı ra ng cô ta bi mo t cha n đo ng. Nhưng, cô ta đa không quye t điṇh đu ng sau khi cuo c đa u. Cô ta đa không kie m tra la i vơ i mo t chuyên viên y te, cho cha me bie t ve như ng trie u chư ng cu a cô ta, hoa c đe thı giơ cho na o va thân the cu a cô ta nghı ngơi. Cu ng sơ m co nhie u đie u la xa y ra cho cô ta. Cuo c so ng giao tie p xa ho i cu a ta ga p kho khăn, va cô ta ba t đa u quên như ng đie u như nga y he n ho vơ i ba n trai cu a cô ta. Vı the, ne u ba n không nha n bie t ra mo t cha n đo ng, ha y ba o ca o ca c trie u chư ng, va đe thı giơ nghı ngơi, ba n co the thie u ma t nhie u ơ trươ ng, trong ca c môn the thao, va trong cuo c so ng giao tie p cu a ba n. Cha n đo ng co the la m cho ba n u ru. Ba n co the tư c gia n, kho c, hoa c ha nh đo ng ky qua c đơn gia n ma không co ly do. Ba n co the ngay ca không thıćh la m như ng gı ba n thươ ng thıćh la m. Ha y da nh thơ i gian đe nghı ngơi hoa n toa n sau khi bi mo t cha n đo ng. Đie u đo co nghıã la không co la i xe, không xem truye n hıǹh, không sư du ng internet, không nha n tin, hoa c chơi tro chơi trong ma n hıǹh. Đie u đo không co gı la vui ca, nhưng se giu p ba n kha lên mo t ca ch nhanh hơn. 4
Vı va y, ne u ba n nghı ra ng mıǹh co the co mo t cha n đo ng, ha y nhơ đe : 1. Nha n bie t - Bie t như ng trie u chư ng va ca c da u hie u cu a cha n đo ng cho chıńh ba n va ca c đo ng đo i cu a ba n. 2. Ba o ca o - Ha y cho viên hua n luye n, viên hươ ng da n đa o ta o the thao, hoa c cha me cu a ba n bie t ve như ng trie u chư ng cu a ba n ra kho i tra n đa u Ơ la i co the la m cho tıǹh huo ng te hơn cho ba n va nho m cu a ba n. 3. Nghı ngơi - Đie u đo co nghıã la da nh thơ i gian nghı ngơi tư the thao, ca c hoa t đo ng thông thươ ng, va co the ngay ca vie c ho c cho đe n khi ba c sı hoa c chuyên viên y te kha c thông qua. Nhưng đư ng lo, ca c ba n đo ng đo i cu a ba n se đa m nha n trong khi ba n không co đo va ca c gia o viên cu a ba n co the giu p ba n. Trang chie u 1.18 Ôn la i Để Ôn lại: Mo t cha n đo ng la mo t cha n thương chư c năng, không pha i la mo t cha n thương thuo c ca u tru c. Không ai co the dư đoa n se ma t bao lâu ca c trie u chư ng cha n thương se he t. Xa c điṇh ca c da u hie u va ca c trie u chư ng cu a mo t cha n đo ng. Ca c trie u chư ng co the da n da n ro hoa c tha y đươ c đe n 72 tie ng đo ng ho sau khi bi cha n thương. Hie n ba n sa n sa ng đe thư c hie n Ba i kie m 1. Trang chie u 1.19 Ba i kie m 1 [Kết thúc Phần mục 1] 5
[Ba t đầu Phần mục 2] Trang chie u 2.20 La m the na o Xa c điṇh ra ca c Cha n đo ng? La m the na o ca c cha n đo ng đươ c xa c điṇh? Vận động viên, viên chức, phụ huynh, huấn luyện viên và viên hươ ng da n đa o ta o thể thao có thể quan sát một chấn thương thực sư. Vận động viên, viên chức, phụ huynh, huấn luyện viên và viên hươ ng da n đa o ta o thể thao có thể quan sát hoặc báo cáo các triệu chứng liên quan đến chấn động. Trang chie u 2.21 Đie u gı Xa y ra Sau khi mo t Cha n đo ng đươ c Xa c điṇh? Mo t va n đo ng viên se la p tư c đươ c chuye n đe n mo t Khoa Ca p cư u thông qua xe cư u thương trong trươ ng hơ p sư vie c la... Đươ c chư ng kie n hoa c co ba o ca o ma t đi y thư c Gia m mư c đo y thư c Kho thơ Nghi ngơ co cha n thương co t so ng hoa c ga y xương so Sau phiên kha m tư khoa ca p cư u, va n đo ng viên pha i tie p tu c co mo t ba c sı chıńh chăm so c theo do i cha n thương. Sau khi duy trı mo t cha n đo ng, cha me cu a va n đo ng viên se đươ c trao cho mo t ba n sao cu a ma u Đa nh gia Cha n đo ng Ca p tıńh (Acute Concussion Evaluation - ACE ) đe đem đe n ba c sı cu a ho hoa c đe n pho ng ca p cư u cho vie c đa nh gia tie p tu c. Trang chie u 2.22 Như ng Đie m Quan tro ng Ca n nhơ Khi Đo i die n Vơ i Cha n thương Ha y ghi nhơ như ng đie m quan tro ng na y khi đo i pho vơ i như ng cha n thương: Đa nh gia mo t ca ch ki p thơ i bơ i mo t viên cung ca p y te phu hơ p, đươ c đa o ta o ve đa nh gia va qua n ly cha n thương. Đa nh gia lâm sa ng, xe t nghie m tie n điṇh va ImPACT la như ng công cu đươ c sư du ng đe cha n đoa n ra mo t cha n đo ng. KHÔNG co ca c ky thua t ta o a nh đươ c sư du ng se pha t hie n ra ca c cha n thương Trang chie u 2.23 Như ng Đie m Quan tro ng Ca n nhơ Khi Đo i die n Vơ i Cha n thương Khi mo t va n đo ng viên đươ c ba c sı duye t cho thông qua, thı se đươ c phe p ba t đa u mo t tie n trıǹh da n da n Trơ la i Hoa t đo ng va không co trơ la i tham gia hoa t đo ng hoa n toa n. Trong ca c chương trıǹh trươ ng trung ho c cu a chu ng tôi, Hươ ng da n viên Đa o ta o The thao theo do i tie n trıǹh Trơ la i Hoa t đo ng. Trang chie u 2.24 Mo i ngươ i Co mo t Tra ch nhie m Phu huynh, nhân viên the thao cu a trươ ng va nho m ho c thua t cu a trươ ng co mo t tra ch nhie m đo i vơ i va n đo ng viên ho c sinh đa tra i qua mo t cha n thương. Con đươ ng da n đe n phu c ho i ba t đa u vơ i sư xa c điṇh mo t cha n thương, qua đie u tri va ho trơ tie n trıǹh cu a va n đo ng viên ho c sinh qua tie n trıǹh trơ la i ho c ta p va tie n trıǹh trơ la i hoa t đo ng (RTL va RTP). Trang chie u 2.25 Phu c ho i Mo i ngươ i co mo t tra ch nhie m đe : Trong qua trıǹh phu c ho i cha n đo ng mo i ngươ i co mo t tra ch nhie m đe : Bie t ca c Da u hie u Trie u chư ng Cha n đo ng Hie u ta m quan tro ng liên la c giao tie p La m vie c mo t ca ch pho i hơ p đe thư c hie n tie n trıǹh Trơ la i Ho c ta p (RTL) [Return-to-School - RTS ] khi đươ c yêu ca u. Hie u giao thư c ve Trơ la i Hoa t đo ng; 6
Trang chie u 2.26 Tra ch nhie m Phu huynh Phu huynh giư vai tro ra t quan tro ng trong sư phu c ho i cu a va n đo ng viên. Mo t va n đo ng viên bi nghi la co mo t cha n đo ng không nên đươ c phe p tham gia va o ca c hoa t đo ng ca trong va ngoa i môi trươ ng trươ ng ho c. Không pha i ta t ca ca c cha n thương đươ c ba o ca o đe n Hươ ng da n Viên Đa o ta o The thao hoa c viên hua n luye n va o thơ i đie m bi cha n thương. Ne u con ba n ba o ca o ca c da u hie u va như ng trie u chư ng cu a mo t cha n thương, vui lo ng tie p tu c theo do i vơ i nhân viên the thao cu a trươ ng [Hươ ng da n viên Đa o ta o The thao va /hoa c hua n luye n viên] va /hoa c y ta trươ ng đe ba t đa u qua trıǹh phu hơ p sau cha n thương. Khuye n khıćh nghı nghơi va nhơ : KHI KHÔNG CHA C, HA Y CHO HO RA!! Trang chie u 2.27 Tra ch nhie m cu a hua n luye n viên: Chương trıǹh Bo n bươ c Ca c hua n luye n viên co tra ch nhie m cho va n đo ng viên ra kho i cuo c chơi khi đa co cha n chương so na o va khi nghi la co cha n đo ng. Ho se đa m ba o va n đo ng viên đươ c đa nh gia bơ i mo t chuyên viên chăm so c y te co kinh nghie m trong vie c đa nh gia cha n thương va se thông ba o cho ca c phu huynh hoa c ngươ i gia m ho cu a va n đo ng viên ve cha n đo ng co the xa y ra trong thơ i đie m viên hươ ng da n đa o ta o the thao va ng ma t. Ca c hua n luye n viên se giư ca c va n đo ng viên ngoa i ca c cuo c đa u cho đe n khi ca c ho c sinh đa ho i đu ta t ca ca c đie u kie n ca n thie t cho tie n trıǹh vie c trơ la i tham gia hoa t đo ng (RTP). Trang chie u 2.28 Tra ch nhie m Viên Hươ ng da n Đa o ta o The thao Hươ ng da n viên Đa o ta o The thao thư c hie n mo t vai tro quan tro ng sau: Cung ca p kie m tra ImPACT cho ta t ca ca c va n đo ng viên trươ c khi mu a chơi tra n đa u va sau khi cha n thương. Chuye n mo t va n đo ng viên đe n khoa kha n ca p va /hoa c ba c sı chıńh khi ca n đe tie p tu c chăm so c theo do i. Viên Hươ ng da n Đa o ta o The thao se co ga ng thông ba o ba ng mie ng cho ca c phu huynh ra ng mo t va n đo ng viên đa bi cha n thương đa u. Đa nh gia ca c cha n thương cho ho c sinh đe xa c điṇh như ng bươ c sa p đe n sư du ng ca c nguo n cha ng ha n như sư du ng ma u Đa nh gia Cha n đo ng Ca p tıńh (ACT) - đe ho trơ theo do i va n đo ng vie n ta i nha. Ma u ACE miêu ta như ng đa c đie m cha n thương, ca c trie u chư ng, ca c ye u to va như ng ca nh ba o đe y ngay la p tư c. Ca c phu huynh cu ng đươ c nha c nhơ ra ng thông tin thêm co the đươ c tı m tha y trên ca c trang web cu a qua n va trươ ng. Nghı ngơi ve ma t nha n thư c la mo t pha n chu ye u đo i với sự phục hồi của vận động viên, do đó, chı nh sư a la i ga nh na ng ho c ta p có thể la cần thie t, thêm va o vie c loa i bỏ việc sử dụng điện tử như nhắn tin, máy tính, trò chơi video và xem truye n hıǹh. Viên Hươ ng da n Đa o ta o The thao se không cho phe p mo t va n đo ng viên co the la bi cha n đo ng la i xe ve nha. Trang chie u 2.29 Ca c Thie t bi Thư nghie m & Theo do i Thư nghie m ImPACT la mo t thư nghie m căn ba n ha ng năm trươ c khi mu a the thao cho ta t ca ca c va n đo ng viên theo chıńh sa ch cu a qua n. Thư nghie m đa u tiên sau cha n thương đươ c thư c hie n to t nha t la trong vo ng 24-72 giơ sau khi cha n thương na o bo va đươ c thư trơ la i va o như ng khoa ng thơ i gian phu hơ p. SAC VNI la mo t công cu thư nghie m bên le đe ho trơ ca c hươ ng da n viên đa o ta o the thao trong vie c đa nh gia ca c cha n thương so na o. Thư nghie m bao go m trı nhơ nga n ha n, nhơ la i cha m, điṇh hươ ng, orientation, như ng thao ta c ga ng sư c, cu ng như sư ta p trung va chư c năng tha n kinh. Trang chie u 2.30 Ôn la i Đe ôn la i: Ca c hua n luye n viên co tra ch nhie m cho va n đo ng viên ra kho i cuo c chơi khi đa co cha n chương so na o va khi nghi la co cha n đo ng. Ca c phu huynh nên khuye n khıćh nghı ngơi ca nha n thư c va the cha t cho va n đo ng viên ho c sinh cu a ho. Hươ ng da n viên đa o ta o the thao co tra ch nhie m đa nh gia sư ho i phu c cu a ho c sinh thông qua thư nghie m ImPACT va đa nh gia ACE If co mo t cha n thương xa y ra, trong vo ng 24-72 tie ng đo ng ho mo t thư nghie m ImPACT la n thư hai se đươ c thư c hie n đe so sa nh vơ i thư nghie m căn ba n ImPACT. Hie n ba n sa n sa ng đe thư c hie n kie m tra 2. Trang chie u 2.31 Kie m tra #2 [Chấm dứt Phần mục 2] 7
[Ba t đầu Phần mục 3] Trang chie u 3.32 Đie u gı xa u nha t co the xa y ra???? Ca c trie u chư ng trong mo t ho c sinh co the không bie u hie n cho đe n 72 tie ng đo ng ho sau đo. Vı du mo t va n đo ng viên bi đu ng va o tra n đa u to i thư Sa u co the không tra i nghie m ca c trie u chư ng cho tơ i thư Hai. Trong bư c a nh mo t va n đo ng viên bi đa va o ma t va đa bi cha y ma u mu i. Anh ta không co ba t ky trie u chư ng cha n đo ng na o va o lu c bi cha n thương. Cha n thương xa y ra va o to i thư Sa u. Cuo i tua n anh ta bi như c đa u va co nhie u trie u chư ng cha n thương kha c. Trang chie u 3.33 Ho i chư ng Ta c đo ng La n Thư Hai Ho i chư ng Ta c đo ng La n Thư Hai xa y ra khi mo t va n đo ng viên, đa bi cha n thương đa u ro i, la i bi cha n thương đa u la n thư hai trươ c khi ca c trie u chư ng đa gia i quye t hoa n toa n. Trang chie u 3.34 Ho i chư ng Ta c đo ng La n Thư Hai Ta c đo ng la n thư hai chı co ba o ca o trong so như ng ngươ i dươ i tuo i 23 va thươ ng đươ c tı m tha y nha t trong so như ng thanh niên. 50 pha n trăm cu a ca c trươ ng hơ p la gây tư vong va 100 pha n trăm da n đe n mo t so da ng khuye t ta t ve sinh ly, nha n thư c, va /hoa c ca m xu c. Trang chie u 3.35 Như ng a nh hươ ng đe n Cuo c So ng Ha ng nga y ơ Nha Theo tie p mo t cha n thương đa u hoa t đo ng ha ng nga y co the co a nh hươ ng. Co the co sư kho khăn hoa n tha nh như ng nhie m vu ơ nha hoa c ơ trươ ng, trơ nên de no i ca u va co the kinh nghie m như ng giai đoạn buo n qua mư c. Trang chie u 3.36 Như ng A nh hươ ng trong Qua trıǹh Ho c ta p Trong ca c nghiên cư u ga n đây cho bie t ra ng như ng a nh hưởng cu a mo t cha n thương se a nh hươ ng ho c sinh trong pho ng ho c. Ngoa i ra, no cu ng a nh hươ ng đe n ca c nhie m vu như la i xe. Mo t va n đo ng viên tra i qua mo t cha n đo ng nên KHÔNG BAO GIƠ tư la i xe ve nha. Va n đo ng viên ho c sinh co the bie u hie n bi gia m đi kha năng chu y, tha y ra t kho đe ta p trung va o như ng nhie m vu đơn gia n va cu ng co the cha m cha p đa p ư ng câu tra lơ i. Trang chie u 3.37 Ke tư nga y 1 tha ng Ba y năm 2016 Tie u bang Virginia đa thông qua lua t cho giao thư c Trơ ve Ho c ta p co cung ca p sa u giai đoa n cu the trong đo co hươ ng da n cho ca c trươ ng va nhân viên tuân theo đe ho trơ ho c sinh phu c ho i tư cha n thương. Ta t ca ca c nhân viên nên sư du ng giao thư c đươ c nêu ra trong Quy điṇh Qua n ly Cha n thương 759 1. Sư du ng thông tin trong thuye t trıǹh na y đe thư c hie n qua trıǹh RTL se la m cho ho c sinh duy trı tie n trie n trong trươ ng va đa t đươ c ho i phu c. Trang chie u 3.38 Khuôn kho Trơ la i Ho c ta p (RTL) He Trươ ng Công Qua n Prince William đa thư c hie n mo t chương trıǹh Trơ -la i-ho c-ta p đe cho mo t ho c sinh co the trơ la i vơ i ca c pha n hoa c ta t ca công vie c liên quan đe n trươ ng cu a ho khi co ca c trie u chư ng gia m xuo ng. Với sự hợp tác thông tin từ nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, giáo viên, đie u ha nh viên và ca c phụ huynh, học sinh có thể nhập một trong các giai đoạn để duy trì vi trı hiện tại nhất có thể với như ng nhu cầu học tập của học sinh. Trang chie u 3.39 Khuôn kho Trơ la i Ho c ta p (RTL) Mie n la ho c sinh co the tie p tu c ho i phu c va không tra i nghie m gia tăng vơ i ca c trie u chư ng, ho c sinh co the đi qua ca c giai đoa n cho đe n khi ho i phu c đươ c hoa n tha nh. Mo t tha nh pha n quan tro ng ve sư hie u bie t chương trıǹh giai đoa n na y la đe mo t ho c sinh co the trong mo t giai đoa n trong mo t khoa ng thơ i gian không xa c điṇh. Co the tư mo t nga y cho đe n ra t nhie u nga y. Mo i ho c sinh co kha năng kha c nhau trong sư đa t đươ c sư phu c ho i hoa n toa n va se kha c nhau trong thơ i gian ca n thie t ke o da i. 8
Trang chie u 3.40 Liên la c giao tie p la mo t đie u PHA I CO Giao tie p liên la c la mo t chu ye u cho vie c ho i phu c. Ca c phu huynh se theo do i sư tie n đo cu a va n đo ng viên ho ta i nha va giư mo t dây liên la c giao tie p mo t ca ch cơ i mơ vơ i trươ ng va ca nhân đo i ngu ho c ta p. Ca c hua n luye n viên se thông ba o vơ i viên hươ ng da n đa o ta o the thao ne u mo t va n đo ng viên bi nghi ngơ la đang co cha n đo ng dư a trên căn ba n ca c da u hie u va trie u chư ng đươ c quan sa t. Viên Hươ ng da n Đa o ta o The thao se thông ba o cho hươ ng da n tư va n, đie u ha nh va gia o viên cu a ba t ky đe nghi chı nh sư a na o ma ho co. Y ta Trươ ng se đa nh gia la i va n đo ng viên khi trơ la i trươ ng. Ho cu ng co the ho trơ viên hươ ng da n đa o ta o the thao đe theo do i va n đo ng viên tra i qua nga y ho c va giu p mo t va n đo ng viên đang chiụ đư ng do ca c trie u chư ng trong nga y. Ca c viên tư va n hươ ng da n, ca c nha tâm ly ho c va gia o viên co the xa c điṇh ba t ky thay đo i trong khıá ca nh ho c thua t hoa c ha nh vi trong pho ng ho c va truye n đa t thông tin đo cho viên hươ ng da n đa o ta o the thao va viên y ta trươ ng. Ca c viên đie u ha nh trươ ng la đe ho trơ va n đo ng viên va ca c cha me ho c tra i qua qua trıǹh ho i phu c, ngoa i ra thư c hie n ca c đie u chı nh na o ca n thie t trong pho ng ho c. Trang chie u 3.41 Liên la c giao tie p như la mo t Đo i Ra t la quan tro ng co ca c dây liên la c mơ ro ng đe giu p đơ ho c sinh ho i phu c tư mo t cha n đo ng. He Trươ ng Công Qua n Prince William đa xa c điṇh đie u ca n cho Nho m Qua n ly Cha n đo ng như la mo t ca ch đe gia m sa t sư chuye n tie p ho c sinh đang chiụ tư cha n đo ng trơ la i pho ng ho c mo t ca ch suông se. Khi ca n thie t, ca c nho m na y se ho trơ ho c sinh va cha me trong mo t qua trıǹh co nhie u đie u không cha c. Cu ng la m vie c vơ i nhau đe ho trơ sư phu c ho i va tie n trie n ho c ta p se giu p gia m như ng tie m ta ng cu a sư lo la ng ma ho c sinh co the tra i nghie m. Trang chie u 3.42 Ta i sao Ra t la Quan tro ng la Gia o viên Hie u bie t vơ i mo t Ho c sinh bi Cha n đo ng? Mo t ho c sinh đo i pho vơ i như ng nhu ca u cha n đo ng nghe tư như ng nha gia o du c ma ho hie u va ca u hoa c cô ta se đươ c trao cho thı giơ ca n đe bu như ng nga y va ng va ba i ta p thie u. Ho c sinh nên nghe mo t thông đie p nha t qua n tư mo i ngươ i co liên quan, tư phu huyh hoa c ca c gia m ho đe n ca c nha cung ca p chăm so c y te va đe n ca ca c gia o viên. Sư ca m thông, hie u bie t, va sư nha t qua n tư ca c bên co liên quan se giu p gia m bơ t căng tha ng va, thay va o đo, hư u ıćh cho sư phu c ho i. Trang chie u 3.43 La m the na o Gia o viên Co the Giu p đơ? No i chung, trơ la i trươ ng hoa n toa n co the hoa n tha nh trong sa u giai đoa n. Ca c gia o viên co the ho trơ ba ng ca ch nha n thư c đươ c ca c trie u chư ng va ca c ye u to kıćh đo ng co the la m tăng thêm ca c trie u chư ng. Mu c đıćh cu a mo i giai đoa n la đe xa c điṇh như ng gı ho c sinh co the la m ma không gia tăng ca c trie u chư ng va trı hoa n sư phu c ho i va tra nh như ng kıćh hoa t la m cho ca c trie u chư ng trơ nên te hơn. Ca c vı du ca c hoa t đo ng pho bie n liên quan ơ trươ ng co the gây nên như ng trie u chư ng bao go m đo c, sư du ng ma y vi tıńh cho lơ p ho c, va e o da i sư ta p trung. Tuy nhiên, ca c như ng kıćh hoa t la kha c nhau va se kha c nhau giư a ca c ho c sinh. Trang chie u 3.44 Co n như ng Hoa t đo ng Trươ ng ngoa i ca c Môn ho c Chıńh thı sao? Mo t sư tham gia cu a ho c sinh trong danh sa ch hoa t đo ng na y se la dư a trên căn ba n ca p mư c hie n ta i cu a ca c trie u chư ng ho. Mo t trong ca c ca ch thư c đe ho trơ trong sư ho i phu c la đe cho đo i qua n ly cha n đo ng hươ ng da n trong sư trơ la i cuo c so ng va ca c sinh hoa t cu a hoc sinh ơ trươ ng. Tham gia trong mo t va i ca c hoa t đo ng trươ ng na y se ca n mo t đo i duye t cho. Trang chie u 3.45 Phim quay Tu y cho n: Trơ la i Ho c ta p Qua n ly Cha n thương va Trơ la i Ho c ta p https://youtu.be/_55ymblg9ym Ghi chu : phim quay co chu thıćh/[phu đe ] đa t va o trang chie u pptx. Ta o trang chie u cho hoa t đo ng tư cho n. Cho phe p ngươ i tham gia bo qua phim quay. 9
Văn bản chú thích: Xin cha o, tôi tên la Tie n sı Evans Mike, va đây la đa nh gia nhanh ve cha n đo ng cha n đo ng la gı va la m gı. Bây giơ ba n co the xem phim quay cha n đo ng 101 cu a chu ng tôi, va đây chı la mo t phiên ba n ca p nha t bao go m nhie u hơn. Cha n đo ng đa nha n đươ c nha n ma nh nhie u. Tôi nghı ra ng ta t ca chu ng ta co the đa t tên cho mo t ngươ i chơi the thao hoa c mo t ngươ i ba n co mo t cha n đo ng, va tôi nghı ra ng chu ng ta thươ ng nghe ve như ng trươ ng hơ p xa u, nhưng tôi nghı ra t la quan tro ng đe bie t ra ng mo t cha n đo ng co the qua n ly to t do ba n va gia đıǹh cu a ba n, trươ ng ba n, va nho m chăm so c cu a ba n. Đie u đa u tiên ba n ca n bie t ve cha n đo ng la chu ng gio ng ca c cha n thương kha c cu a ba n, nhưng la i la hoa n toa n kha c ha n. Khi ba n bi cha n thương ơ đa u go i, ba n nghı ngơi lu c đa u va ba n tha y no la nh the na o sau khi mo t va i nga y. Ba n co the cho xem ve t thương, đôi khi no la gı đo ra t la nghiêm tro ng, nhưng ha u he t trơ nên to t hơn, va ba n da n da n ro i cu ng tie p tu c hoa t đo ng trơ la i. Đu ng, ta t ca đo la tha t cho cha n thương. Ươ c tıńh la 80 đe n 90 pha n trăm cu a ca c cha n đo ng gia i quye t trong vo ng 3 tua n. Đie u kha c bie t lơ n la ha u he t mo i ngươ i không quen cho bo na o cu a ho nghı. Không co na ng, không co tu i nươ c đa, không co cha n thương ma mo i ngươ i co the tha y. Ne u ba n trơ la i trươ ng, hoa t đo ng the cha t, la m vie c, cuo c so ng vơ i ky thua t so, đo gio ng như la cha y trên đa u go i bi cha n thương cu a ba n. Ha y ba t đa u vơ i câu ho i ve mo t cha n đo ng la gı? Mo t cha n đo ng la mo t đo n đa nh va o đa u, hoa c ba t cư nơi na o đo trên cơ the ba n la m cho đa u ba n la c, nơi ma mo t so thư kha c đang die n ra. Như ng thư na y cho chu ng ta bie t ra ng bo na o cu a ba n đa bi a nh hươ ng Bây giơ bo na o cu a ba n la bo pha n Kie m soa t Nhie m vu va co tra ch nhie m cho qua nhie u thư. Vı the, co nhie u ca ch kha c nhau đo i vơ i ca m nha n cho mo t cha n đo ng. Chu ng tôi no i chung nghı ve bo n loa i. Do đo ca c va n đe the cha t gio ng như la như c đa u, ma t thăng ba ng, me t mo i hơn, mơ ma t, cho ng ma t, nha y ca m vơ i a nh sa ng hoa c tie ng o n, va ca c trie u chư ng gio ng the. Ke đe n la như ng va n đe suy nghı, cha ng ha n như ca m tha y sương mu ve tinh tha n hoa c cha m la i vơ i như ng kho khăn nhơ hoa c ta p trung. Ro i thı co như ng trie u chư ng ve ca m xu c như ca m tha y buo n hoa c ı t kie m soa t đươ c ca m xu c cu a ba n. Ba n co the ca m tha y lo la ng hoa c ca u kı nh hơn. Va cuo i cu ng, co như ng va n đe ve gia c ngu co the hoa t đo ng ca hai ca ch. Ba n co the ca m tha y buo n ngu, hoa c ngu nhie u hơn, hoa c ngươ c la i - ba n co the kho ngu hoa c ngu ı t. Đây la như ng trie u chư ng co the xa y ra ngay la p tư c hoa c ma t 24 đe n 48 tie ng đo ng ho đe xa y ra. Đie u quan tro ng la pha i lu i la i va tư ho i lie u ba t ky trie u chư ng na y trơ nên te hơn khi ba n la m vie c chăm chı hơn, ve the cha t hoa c nha n thư c, khi ba n sư du ng bo na o cu a mıǹh. Cha n thương co the đa ng sơ ngay tư đa u, cho nên ra t la hư u ıćh đe ba t đa u cha c cha n ra ng không co đie u gı nghiêm tro ng hơn như ng gı đang xa y ra. Ne u mo i thư ba t thıǹh lıǹh trơ nên te hơn, vı du như, cơn đau đa u kha c thươ ng te hơn hoa c nôn mư a nhie u la n, co gia t, ye u tay ye u chân, hoa c ba n hıǹh dươ ng như thoa t kho i - no i lıú nhıú, nha m la n, buo n ngu, hoa c ba n không the thư c da y. Đie u na y ca n pha i đa nh gia kha n ca p. Hai tư kho a đây la sư thay đo i ba t thươ ng. Ca c cha n đo ng không the xua t hie n trên ma y que t CT hoa c MRI trong Pho ng Kha n ca p (ER), nhưng như ng xe t nghie m na y co the la hư u du ng khi sư vie c trơ nên te hơn mo t ca ch đo t ngo t đe tı m ra như ng cha n thương bo na o ngoa i cha n đo ng. Thư c te la ha u he t ca c cha n đo ng co the đươ c qua n ly ma không ca n đe n ER nhưng ha y kie m tra vơ i ba c sı đe ba n bie t cha c. Lơ i khuyên cu a tôi la sau khi cha n đo ng ha y đe y mo i 24 tie ng trong tua n đa u. Mo i đie u trơ nên te hoa c to t hơn trong 24 tie ng đo ng ho đa u tiên va chu ng ta thươ ng sai la m ve phıá tha n tro ng va ta p trung cho bo na o nghı ngơi. Đie u na y co nghıã la da nh thơ i gian rơ i kho i ma n hıǹh, ha y thoa i ma i, không chơi the thao, va ngu nhie u. Gia c ngu la đie u to t cho cha n đo ng. Mo t la n nư a, ne u ba n bi cha n thương ơ đa u go i, ba n co le ba n va n co the đe n trươ ng hoa c đi la m, nhưng vơ i mo t cha n đo ng, ba n ca n đe cho bo na o nghı. Vı va y, ba n pha i nghı mo t va i nga y hoa c ngay ca nghı mo t tua n. Đie u na y dươ ng như phie n nhie u, nhưng se to t cho sau na y. Vı va y, no i ve con đươ ng ho i phu c, đây la kho đe dư đoa n va o thơ i đie m bi cha n thương. Thông thươ ng mo i thư như la to t hơn trong mo t va i nga y hoa c tua n, nhưng co the ma t va i tha ng. Co mo t so ye u to co the khie n cho qua trıǹh phu c ho i cu a ba n ke o da i hơn chu t va ra ng ba n ca n xem xe t chie n thua t la m cho kha hơn cu a ba n. Vı du như, ba n đa co mo t cha n đo ng trươ c đo? Đa c bie t la mo t tra n ga n đây hoa c mo t cha n đo ng tra i qua thơ i gian da i. Hoa c co pha i 10
co nhie u cha n đo ng trong đo ca n ı t lư c đe gây nên ca c trie u chư ng. Ne u ba n co mo t li ch sư như c đa u hoa c đau nư a đa u, như ng đie u na y co the trơ nên to t hơn. Ne u ba n đa co mo t so va n đe ve ho c ta p hoa c sư c kho e tinh tha n như la ADHD, lo la ng, tra m ca m, ro i loa n gia c ngu, mo t khuye t ta t ho c ta p, v.v., như ng đie u kie n na y co the hoa c không trơ nên tha ch thư c hơn khi bo na o ba n bi cha n thương. Bây giơ, như tôi đa no i, giu p bo na o ba n tư sư a chư a la kha c nhau. Co the la hư u ıćh đe tươ ng tươ ng ra bo na o cu a ba n gio ng như chie c đie n thoa i di đo ng. Khi ba n bi cha n đo ng, đie u đo gio ng như lươ ng so ng pin cơ ba n cu a ba n gia m xuo ng. Ra t kho hơn đe na p la i tơ i 100 pha n trăm, như ra t nhie u sư c cu a ba n du ng đe n cho vie c chư a bo na o cu a ba n. Ne u chu ng ta co ga ng thư c hie n ca c hoa t đo ng chu ng ta thươ ng la m, ra t co the chu ng ta se he t sư c nhanh cho ng, va đây la khi ba n ca m tha y suy su p va ca c trie u chư ng sau cha n đo ng cu a chu ng ta trơ nên xa u hơn. Mo t ca ch đe tie t kie m sư c la sư du ng bo n đie u P. Vı the, P đa u tiên đa u tiên la ưu tiên (Priority) ca c hoa t đo ng mo i nga y - chu ng ta chı muo n sư du ng tơ i giơ i ha n sư c cho ca c hoa t đo ng quan tro ng nha t cho chu ng ta. P thư hai la hoa ch điṇh (Plan)ca c hoa t đo ng ma ba n se la m va khi na o thư c hie n Hoa ch điṇh to t nha t la ke hoa ch như ng hoa t đo ng kho nha t hoa c quan tro ng nha t khi ba n co nhie u sư c hơn - the nghıã la sau khi mo t phiên nghı nghơi hoa c va o mo t nga y ba n không co nhie u hoa t đo ng kha c đe la m, hoa c va o mo t thơ i đie m khi ba n ca m tha y to t nha t. Co the la va o buo i sa ng. P thư ba la ba n đi tư ng bươ c (Pace) Thay vı đo c nguyên ca chương cu a sa ch gia o khoa, ha y co đo c mo t va i trang mo t lu c ke m vơ i như ng lu c nghı ngơi đe cho ba n co la i sư c. Va P thư tư la đa t vi trı (Position) cu a ba n trong như ng môi trươ ng ma ba n không sư du ng he t sư c dư. Chı ca n ơ trong ca c môi trươ ng o n a o va ma t ta p trung, hoa c ca tha y căng tha ng, se la m ma t sư c cu a ba n. Vı the, ne u ba n giư bo n P na y trong trı cu a ba n, ha y no i ve vie c trơ la i ho c ta p va trơ la i hoa t đo ng the cha t. Ca hai chie n thua t na y co the đươ c chı nh sư a theo tıǹh huo ng đa c bie t cu a ba n, trươ ng ho c, va /hoa c chuyên viên chăm so c y te cu a ba n, nhưng chu ng la mo t đie m khơ i đa u ra t to t. Ơ trươ ng la m cho bo na o la m vie c chăm chı va vı the ba n muo n trơ la i tư tư. Quan đie m la quan tro ng nơi đây. Mo i chu ng ta kha c nhau ve ca ch chu ng ta pha n ư ng vơ i cha n đo ng, vı the hoa ch điṇh ho i phu c cu a ba n la duy nha t va ca n pha i ca nhân ho a. Đôi khi, đie u na y co nghıã la ma t nhie u thı giơ, va ra t la quan tro ng cho ba n va gia đıǹh ba n tha y đie u na y như la mo t đa p ư ng thông minh đe ba n trơ nên sơ m kho e hơn, không pha i la mo t tha t ba i. Chu ng ta thươ ng ba t đa u ba ng ca ch ba t đa u không đe n trươ ng trong va i nga y va nghı ngơi ta i nha. Tie p theo la gia tăng nho ơ nha, nha n thư c, va hoa t đo ng the cha t, vơ i đi bo nhe, đo c ı t, va mo t ı t thơ i gian da nh cho ma n hıǹh. Mo t nha t ky ve ca c hoa t đo ng đươ c hoa ch điṇh cu a ba n va như ng gı xa y ra la hư u ıćh. Ne u ba n co the thư c hie n 30 phu t ma không co ca c trie u chư ng, ba n co the ba t đa u hoa t đo ng cu the cu a trươ ng như la ba i ta p ve nha la m trong mo i khoa ng thơ i gian 30 phu t. Khi ba n co the chiụ đư ng đươ c 30 phu t hoa t đo ng loa i ơ trươ ng ma không co ca c trie u chư ng te hơn, vơ i như ng thơ i gian nghı đe giu p cho ca c trie u chư ng cu a ba n, ro i thı ba n sa n sa ng trơ lại trươ ng ba n thơ i gian trong mo t đe n ba tie ng đo ng ho mo i nga y vơ i như ng ky vo ng hie u sua t thư c te. Khi ba n co the la m vie c tư bo n đe n năm tie ng đo ng ho vơ i ca c hoa t đo ng ơ trươ ng vơ i hai đe n ba phiên nghı, ba n co the xem như la mo t sư trơ la i trươ ng toa n thơ i gian vơ i như ng ho trơ co nha n thư c cu a bo n P. Đie u na y co the la co giu p đơ thêm, co thêm phiên nghı, co giơ i ha n kie m tra trong mo t nga y, cho ngo i co ưu đa i, va v.v.. Khi bạn không có triệu chứng hoạt động và không có vấn đề gì với gắng sức, bạn có thể quay lại lịch học bình thường. Để thực hiện tất cả điều này, tôi nghĩ điều rất quan trọng là phải có một người liên lạc tại trường, người có thể khiến nhân viên và tình nguyện viên nhận thức được, hỗ trợ trong vie c la m uye n chuye n ca c hoạt động của bạn thêm lên hoặc xuống, và cá nhân hóa các hỗ trợ đe ba n kha hơn. Điều này có nghĩa là tạo điều kiện cho một cách tiếp cận nhóm trong sư pho i hơ p go m co gia đình, bác sĩ, trường học, huấn luyện viên. Đie u đo co nghıã la gia o du c, va tôi nghı ra ng no cu ng co nghıã là chú ý, và phản ứng với các dấu hiệu tinh tế, và kie m nha p ca c cuo c ho p để thảo luận về các chiến thua t bao quanh bài tập về nhà, kiểm tra, nghỉ ngơi, ca c môi trường không bị phân tâm, chỗ ngồi, truy cập vào ghi chú ve lớp ho c, gia o du c the cha t, và ke hoa ch sân chơi. 11
Trở lại hoạt động thể chất khi bạn không có triệu chứng là một cách tiếp cận dựa trên ca p mư c giai đoạn tương tự và có nho m cu ng kha năng la chu ye u. Bước một là không có hoạt động nào cả. Ở bước hai, chúng tôi thử tập thể dục nhịp điệu nhẹ, giống như chạy bộ. Nếu bạn có thể làm điều đó mà không có triệu chứng, thì bước ba sẽ trở lại với môn thể thao của bạn trong một môi trươ ng thuo c rủi ro thấp. Vì vậy, đi trượt va n, đá bóng, chơi bo ng ro, nhưng chỉ một mình hoặc với đo ng đo i. Điều này làm cho hoạt động dễ dự đoán hơn và ít có khả năng bạn sẽ bị đa nh đu ng do mo t va t hoặc một người. Theo dõi bản thân và xem cách bạn làm. Nếu tất cả đều tốt và bạn muốn quay lại chơi theo đội, bước bốn là mang "a o vàng" cho lu c thư c ta p. Bây giờ, áo vàng nói với những người chơi khác rằng họ không thể đu ng tiếp xúc với bạn. Nếu bạn vẫn không có triệu chứng với mức độ hoạt động cao này, thì bạn có thể chuyển sang bước năm, đó là thực hành liên hệ toa n pha n. Chúng tôi thường cố gắng kéo dài giai đoạn này ra một chút để thực sự kiểm tra các triệu chứng, nhưng tôi nghĩ cũng để giúp người chơi cảm thấy tự tin rằng cô ấy hoặc anh ấy đã trở lại bình thường. Nếu mọi việc suôn sẻ, thì bước sáu là bạn trở lại thi đấu. Mỗi bước phải mất ít nhất một ngày và do đó, tùy thuộc vào cách người đó thực hiện, quá trình này có thể mất một tuần, một tháng hoặc thậm chí một năm. Tất cả điều này có thể mất thời gian và bực bội Thật khó để la m chậm lại và thật dễ dàng để cảm thấy cha n na n. Nói chuye n là mo t co t ye u Cơ i mơ với cha mẹ, giáo viên, huấn luyện viên, gia đình, và bạn bè của bạn vì thật khó để nhìn thấy ca c chấn động. Mọi người cho rằng bạn ổn, vì vậy bạn cần thẳng thắn về cảm giác của ba n la the na o. Những đie u như ở trong sương mù hoặc lo lắng la kho có thể xa c điṇh. Vì the, bạn không cần phải suy nghĩ về nó, nhưng bạn cần phải rõ ràng và trung thực về cảm giác của bạn. Tin tốt ma tôi nghĩ la the giơ i cu ng đa quen da n vơ i ca c chấn động. Trên thực tế là chúng ta vẫn đang tìm ra mo t ca ch chính xác cách tốt nhất để mỗi người trở lại sau khi bi chấn đo ng. Các dữ liệu cho đến nay cho thấy rằng những người không để bộ não của họ nghỉ ngơi có xu hướng trơ nên tệ hơn, đặc biệt là nếu họ đe cho bi chấn thương la i trươ c khi họ sẵn sàng. Những gì chúng ta vẫn đang tìm ra là sự cân bằng đúng giữa thử thách bản thân và làm quá sức. Chúng tôi không muốn bạn làm quá nhiều, nhưng chúng tôi cũng không muốn bạn làm quá ít. Dường như, bạn biết đấy, cũng như các chấn thương khác, những người gia tăng hoạt động dần dần mà không gây ra vấn đề dường như la đươ c ra t to t. Vì vậy, hãy chăm sóc bản thân nếu bạn bị mo t chấn động. Bạn biết đấy, bộ não của bạn là chıńh bạn. Mọi thứ bạn giỏi - ký ức của bạn, cách bạn tìm ra mọi thứ - tất cả đe u la trong bo não cu a bạn. Vì vậy, hãy giữ thái độ tích cực, chia sẻ bất kỳ mối quan tâm nào với những người na o ma quan tâm đến bạn. Bạn có thể giải quyết điều này cùng vơ i nhau. Và chăm sóc bộ não tuyệt vời đó của bạn. Cảm ơn vì đã lắng nghe. Trang chie u 3.46 Ôn la i Phát triển ta o một Đo i Qua n ly Chấn động trong pha m vi trường ho trơ học sinh trong quá trình phục hồi. Ca c giáo viên và các nhà lãnh đạo giảng dạy trong trường học phải hiểu các yếu tố gây ra triệu chứng phổ biến nhất khởi động lại các triệu chứng: đọc, sử dụng máy tính và kéo dài sư ta p trung. Qua trıǹh sa u giai đoa n Trơ la i Ho c ta p RTL đươ c thie t la p để hướng dẫn nhân viên và Nhóm Quản lý Chấn động trong việc đưa ra các quyết định về kho i lươ ng học tập và sự tham gia của học sinh vào bất kỳ hoạt động nào của trường. Việc thành lập Đội được khuyến nghị để đảm bảo sự chăm sóc và hỗ trợ liên tục. Nho m quản lý chấn động có thể bao gồm: bác sĩ cu a ho c sinh, điều phối viên thể thao, cố vấn hướng dẫn, giáo viên, nhà tâm lý học cu a trươ ng, y tá trường học, phụ huynh và huấn luyện viên. Cung cấp một thông điệp nhất quán và giao tiếp tốt giữa ca c phụ huynh, bác sĩ, nhân viên nhà trường, và học sinh nên là một yếu tố bắt buộc trong chức năng của sư nỗ lực hỗ trợ này. Hie n ba n sa n sa ng đe thư c hie n Kie m tra 3. Trang chie u 3.47 Ba i kie m #3 [Kết thúc Phần mục 3] 12
[Ba t đầu Phần mục 4] Trang chie u 4.48 Giao thư c Trơ la i Hoa t đo ng (RTP) Không co SƯ TRƠ LA I CHƠI THE THAO CU NG NGA Y!! Mo t va n đo ng viên pha i đa p ư ng tiêu chua n sau trươ c khi trơ la i chơi the thao: 1. Pha i la KHÔNG CO ca c trie u chư ng khi nghı ngơi va khi ga ng sư c 2. Ke t qua đa nh gia sư du ng ImPACT sau cha n thương pha i la trơ la i trong khoa ng bıǹh thươ ng 3. Phe p thông qua đươ c nha n tư mo t nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe hơ p pha p đươ c đào tạo trong việc đánh giá chấn động. Cuối cùng, khi một vận động viên nha n đươ c phe p cu a mo t ba c sı ra ng CHI thông qua đe ca p phe p cho Viên Hươ ng da n Đa o ta o The thao của trường bắt đầu sư tie n trıǹh trơ la i chơi RTP. Trượt 4.49 Ai Có thể Pho ng thıćh Va n đo ng viên để Bắt đầu Tiến trình RTP Các vận động viên có thể được mo t ba c sı chuyên viên tâm ly thần kinh, bác sĩ chăm sóc chính, bác sĩ nắn xương, bác sĩ y tá, trợ lý bác sĩ và một viên hươ ng da n đa o ta o the thao co chứng nhận cho bắt đầu tiến trình RTP. Những người không thể cho học sinh bắt đầu tiến trıǹh RTP bao gồm bác sĩ Phòng Cấp cứu, bác sĩ chăm sóc khẩn cấp, bác sĩ chỉnh hình và chuyên viên vật lý tri lie u. Trang chie u 4.50 Tiến trình RTP Tie n trıǹh RTP là một loạt cu a các giai đoạn để đánh giá sư sa n sa ng cu a vận động viên để trở lại cho hoa t đo ng thể thao. Mỗi bước sẽ mất khoảng 24 tie ng đo ng ho để hoàn thành. Trung bình ma t ı t nha t la mo t tua n cho mo t vận động viên tiến hành trong toàn bộ giao thức phục hồi. Nếu vận động viên trải qua các triệu chứng sau chấn động trong bất kỳ giai đoạn nào, vận động viên sẽ trở lại mức trước đó và tiếp tục tiến triển sau 24 tie ng đo ng ho. KHÔNG được phép tập tạ cho đến khi giai đoạn 4 của quá trình tiến triển. Sự tiến bộ qua các giai đoạn phải được thực hiện dưới sự giám sát của Viên Hươ ng da n Đa o ta o The thao. Giai đoạn 1 có thể bắt đầu khi các triệu chứng đã bắt đầu tan biến. Giai đoạn 6 của RTL phải được hoàn thành trước khi chuyển qua giai đoạn 2. Trang trình bày tiếp theo sẽ cho bạn thấy trơ la i ho c ta p RTL va RTP có liên quan vơ i nhau như thế nào. Trang chie u 4.51 Tổng quan về qua trıǹh RTL & RTP Không co SƯ TRƠ LA I CHƠI THE THAO CU NG NGA Y!! Mo t va n đo ng viên pha i đa p ư ng tiêu chua n sau trươ c khi trơ la i chơi the thao: 1. Pha i co ca c trie u chư ng to i thie u khi nghı ngơi va khi ga ng sư c, đe ba t đa u giai đoa n 1. Nếu các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn, hãy dừng ơ giai đoạn 1. Để hoàn thành giai đoạn 6, vận động viên pha i la trong tıǹh tra ng KHÔNG có triệu chứng na o. 2. Đánh giá ImPACT sau chấn thương cho va n đo ng viên phải co ke t qua căn ba n ImPACT 3. Nhận được phe p thông qua tư mo t chuyên viên chăm so c y te co chư ng nha n đươ c đa o ta o đa nh gia cha n đo ng. 4. Vận động viên phải hoàn thành RTL trước khi vượt qua bước 2 của RTP 5. Vận động viên phải hoàn thành tất cả các giai đoạn của RTP, trước khi trở lại thi đấu. Cuối cùng, khi một vận động viên đươ c ba c sı thông qua, đie u đo co nghıã la CHỈ thông qua đe nha n sư chăm so c tư Viên Hươ ng da n Đa o ta o The thao cu a trươ ng họ cho bắt đầu tie n trıǹh RTP. Trang chie u 4.52 Tiến trình Trơ la i Hoa t đo ng (RTP) Các vận động viên có tiền sử chấn thương thường tiến triển chậm hơn và được đie u tri theo cách de da t hơn. Các môn thể thao tiếp xúc ı t hoa c không ca n tiếp xúc có thể quay trở lại chơi nhanh hơn các môn thể thao co tiếp xúc nhie u, bởi vì không có nhu cầu cho các bước thực hành đa y đu cho tiếp xúc. Vì vậy, các vận động viên tham gia một môn thể thao tiếp xúc cao có thể di chuyển chậm hơn, do mức độ tiếp xúc cu a môn thể thao họ, có thể ảnh hưởng đến sự an toàn chung của vận động viên và đồng đội. 13
Trang chie u 4.53 Ôn la i Đe Ôn la i: Sau chấn thương đầu, tâm trạng và các chức năng hàng ngày, như hoàn thành mo t nhiệm vụ hoặc tập trung, có thể bị ảnh hưởng. Khả năng ho c sinh hoàn thành công việc được giao ở trường có thể bị lay chuye n. Nếu học sinh bị chấn thương đầu, phụ huynh nên đưa học sinh ra khỏi các hoạt động được tài trợ trong trường và ngoài trường. Giao tiếp giữa phụ huynh và tất cả nhân viên nhà trường là chu ye u quan tro ng cho sự phục hồi của học sinh. Trang chie u 4.54 Cam ke t cu a PWCS cho Ho i phu c: Mục tiêu chính của he trươ ng là đảm bảo cho ca c học sinh và vận động viên học sinh bi chấn thương được chẩn đoán đúng, có đủ thời gian để lành, và được hỗ trợ mo i ma t tại nhà và trường học trong suốt quá trình phục hồi. Trang chie u 4.55 Tin nhắn Mang về Nhà Sự quen thuộc với các dấu hiệu / triệu chứng chấn động có thể đóng một vai trò có giá trị đối với sức khỏe và phu c lơ i cho vận động viên ho c sinh. Tham khảo một chuyên gia chăm sóc sức khỏe bất cứ khi nào mo t tình trạng cu a vận động viên trơ nên te xuo ng hoặc nghi ngờ bi chấn thương cột sống. Hỗ trợ học tập là chìa khóa đe n phục hồi và hãy nhớ rằng mỗi chấn động nên được xử lý dư a trên căn ba n cá nhân. Trang chie u 4.56 Ghi nhớ ca c Vận động Viên!... Đư ng che giấu, ha y báo cáo và da nh thời gian để phục hồi. Nếu bạn nghi ngờ rằng một đồng đội đã bi mo t chấn động thì hãy báo cáo ngay cho huấn luyện viên và hươ ng da n viên đa o ta o thể thao của bạn. Đie u đo co the cứu sống đo ng đo i ấy. TỐT HƠN LA ĐE MA T MOÔ T CUOÔ C ĐA U HƠN LA MA T CA MÙA! Trang chie u 4.57 Tôi Có thể Tìm Thêm Thông tin về Chấn động Ơ Đâu Để biết thêm thông tin về ca c chấn động, hãy kiểm tra các nguo n tài nguyên PWCS sau: Trang web PWCS Trang web của mo i trươ ng Ca c trang web thể thao cho mỗi trường Ca c trang web đào tạo thể thao Trang chie u 4.58 Ca c Nguo n Ta i nguyên Bo sung thêm Ca c học sinh và phụ huynh được khuyến khıćh tı m hie u thêm ve ca c cha n thương so na o/co t so ng Dưới đây là danh sách các tài liệu tham khảo. Trang chie u 4.59 Ta i lie u Tham kha o Bây giờ bạn đã sẵn sàng để lấy kie m tra cuối cùng Vào cuối bài kiểm, bạn sẽ có thể in ra một chứng chỉ xác minh rằng bạn đã hoàn thành khóa đào tạo này. Xin in hai ba n. Giữ một bản sao cho hồ sơ của bạn và in một bản khác để học sinh trao cho huấn luyện viên hoặc viên chu nhie m khoa thể thao của ho. Học sinh có trách nhiệm in và trao tay giấy Chứng nhận Hoàn thành. Trang chie u 4.60 Ba i kie m #4 [Kết thúc Phần mục 4] [Kết thúc Thuyết trình đào ta o Chấn thương Trung học Phổ thông] 14