PÀ ÁðlPÀ ÀPÁðgÀ ¹j PÀ ÀßqÀ 9 MA và Û ÉAiÀÄ vàgàuàw À æxàªàä sáμá PÀ ÀßqÀ ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀ 2015 KTBS Not to be republished PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ (j)

PÀ ÁðlPÀ ÀPÁðgÀ ¹j PÀ ÀßqÀ 9 MA và Û ÉAiÀÄ vàgàuàw À æxàªàä sáμá PÀ ÀßqÀ ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀ 2015 PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ (j) 100 Cr ªÀvÀÄð gà ÉÛ, À±ÀAPÀj 3 ÉAiÀÄ ºÀAvÀ ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-560085 i

ªÀÄÄ ÀÄßr 2005 ÉAiÀÄ gá ÖçÃAiÀÄ ÀoÀåPÀ æªàäzà DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É gàavàªázà PÀ ÁðlPÀ gádå ÀoÀåªÀ ÀÄÛ«À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÄ À ÛPÀ ÀAWÀªÀÅ 2010 ÉAiÀÄ Á AzÀ MAzÀ ÉAiÀÄ vàgàuàw ÄAzÀ ºÀvÀÛ ÉAiÀÄ vàgàuàwªàgév À ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀUÀ¼À gàzà Á PÁAiÀÄðzÀ è véæqàvzé. MlÄÖ 12 sáμéuà¼à è sáμá ÀoÀå ÀÄ À ÛPÀUÀ¼À ÀÄß ºÁUÀÆ PÉÆÃgï «μàaiàäuà¼à ÀÄß 7 ªÀiÁzs ÀåªÀÄUÀ¼À è gàzà É ªÀiÁqÀ ÁUÀÄwÛzÉ. 1 jazà 4 ÉAiÀÄ vàgàuàwaiàäªàgéué Àj ÀgÀ «eáõ À, UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ 5 jazà 10 ÉAiÀÄ vàgàuàwaiàäªàgéué PÉÆÃgï «μàaiàäuà¼ázà UÀtÂvÀ, «eáõ À ªÀÄvÀÄÛ ÀªÀiÁd «eáõ ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. 2005gÀ gá ÖçÃAiÀÄ ÀoÀåPÀ æªàäªàå F PÉ¼ÀV À ªÉÊ²μÀ ÖöåUÀ¼À ÀÄß ºÉÆA zé. PÀ PÉAiÀÄ ÀÄß fãªà ÀzÀ DªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼ÉÆA UÉ eéæãr ÀÄªÀÅzÀÄ PÀAoÀ ÁoÀ «zsá À AzÀ PÀ PÉAiÀÄ ÀÄß ªÀÄÄPÀÛUÉÆ½ ÀÄªÀÅzÀÄ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀUÀ¼À ºÉÆgÀvÁV ÀoÀåPÀ æªàäªà ÀÄß ²æÃªÀÄAvÀUÉÆ½ ÀÄªÀÅzÀÄ eáõ ÀzÀ C üªàè ÞUÉ PÀ PÁ C ÀÄ s ÀªÀUÀ¼À ÀÄß ¼À ÀÄªÀÅzÀÄ ságàvàzà À æeá ÀvÁÛvÀäPÀ ÃwAiÀÄ ÀéAiÀÄ ªÀÄPÀÌ¼À DªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ vàpàìavé ÀàA ÀÄªÀÅzÀÄ ²PÀëtªÀ ÀÄß EA À ºÁUÀÆ s À«μÀåzÀ fãªà ÁªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ ºÉÆAzÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ «μàaiàäuà¼à ªÉÄÃgÉUÀ¼À ÀÄß «ÄÃj CªÀÅUÀ½UÉ ÀªÀÄUÀ æzàè ÖAiÀÄ ÉÆÃzs À ÉAiÀÄ ÀÄß C¼ÀªÀr ÀÄªÀÅzÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ºÉÆgÀV À zàäqué eáõ ÀªÀ ÀÄß ÀAAiÉÆÃf ÀÄªÀÅzÀÄ. ªÀÄPÀÌ½AzÀ ÉÃ eáõ ÀªÀ ÀÄß C üªàè Þ Àr ÀÄªÀÅzÀÄ. ÀÆvÀ À ÀoÀå ÀÄ À ÛPÀUÀ¼À è ÀÆvÀ À «zsá ÀUÀ¼ÁzÀ CAvÀUÀðvÀ «zsá À (Integrated Approach), gàzà ÁvÀäPÀ «zsá À (Constructive Approach) ºÁUÀÆ ÀÄgÀÄ½AiÀiÁPÁgÀzÀ «zsá À (Spiral Approach) UÀ¼À ÀÄß C¼ÀªÀr À ÁVzÉ. ÀoÀå ÀÄ À ÛPÀUÀ¼À «μàaiàä ºÁUÀÆ C sáå ÀUÀ¼ÀÄ «záåyðuà¼à ÀÄß AiÉÆÃZÀ É ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ ªÀiÁr, ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÆ PÀ eáõ À ºÁUÀÆ ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À ÀÄß ÀqÉAiÀÄÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀ À æaiàävàß ªÀiÁqÀ ÁVzÉ. ÀoÀåªÀ ÀÄÛUÀ¼ÉÆA UÉ CvÀåAvÀ DªÀ±ÀåPÀ fãªà À ªÀiË åuà¼à ÀÄß CAvÀUÀðvÀªÁV ¼À À ÁVzÉ. F ÀÆvÀ À ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ÀjÃPÁë zàè Ö ÄAzÀ gàavàªáv è. zà ÁV CªÀÅUÀ¼ÀÄ «záåyðuà¼à ÀªÁðAVÃt ªÀåQÛvÀé «PÀ À ÀPÉÌ ÀÆgÀPÀªÁVªÉ. và ÀÆä PÀ CªÀgÀ ÀÄß ÀévÀAvÀ æ ságàvàzà Àé ÀÜ ÀªÀiÁdzÀ GvÀÛªÀÄ À æeéuà¼à ÁßV ªÀiÁqÀÄªÀ À æaiàävàß ÀqÉ zé. sáμápà PÉAiÀÄ è CvÀåAvÀ ªÀÄÄRå UÀÄjUÀ¼ÁzÀ D ÀÄªÀÅzÀÄ, ªÀiÁvÀ ÁqÀÄªÀÅzÀÄ, NzÀÄªÀÅzÀÄ, géaiàääªàåzàä ºÁUÀÆ DPÀgÀUÀ æaxàuà½azà «μàaiàä ÀAUÀ æºàuéaiàäavàºà PÉëÃvÀ æªágàä ÁªÀÄxÀåðUÀ½UÉ ii

Û MvÀÄÛ ÃqÀ ÁVzÉ. F PË±À UÀ¼ÉÆA UÉ QæAiÀiÁvÀäPÀ ªÁåPÀgÀt, ËAzÀAiÀÄð À æeé Õ, À æ±àa Á ªÀÄ ÉÆÃ sáªà, ªÀiË åuà¼à ÀAªÀzs Àð ÉUÉ C ÀÄªÀÅ ªÀiÁrPÉÆqÀ ÉÃPÀÄ. F ÁªÀÄxÀåð ªÀÄPÀÌ¼À è AzÁUÀ CªÀgÀÄ ÀjÃPÉ ëuà½uáv PÀAoÀ ÁoÀPÉÌ ±ÀgÀtÄ ºÉÆÃUÀ ÉÃPÁV è. ÀoÀå ÀÄ À ÛPÀªÀÅ sáμá PË±À UÀ¼À ÀAªÀzs Àð ÉUÉ MAzÀÄ ÀÆgÀPÀªÀ ÀÄÛªÉAzÀÄ ÀjUÀtÂ À Ä, ªÀÄPÀÌ¼À ªÀÄ ÉÆÃªÉÊ±Á åªà ÀÄß É¼É À Ä «μàaiàäuà½ué ÀA A ü¹zàavé C ÉÃPÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ÀÄß ÀoÀå ÀÄ À ÀPÀzÀ è MzÀV À ÁVzÉ. «ÄvÀ ægéæa UÉ UÀÄA ÀÄUÀ¼À è ZÀZÉðAiÀÄ ªÀÄÆ PÀ CªÀgÀ C üªàåqû ºÁUÀÄ ÀAªÀºÀ À PË±À UÀ¼À ÀAªÀzs Àð ÉAiÉÄÃ PÀ PÉAiÀÄ UÀÄjAiÉÄAzÀÄ CAvÀºÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ ºÉaÑ À ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ ÀÄß ÃqÀ ÁVzÉ. F jãwaiàä ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀÌ¼À è PÀ AiÀÄÄªÀ PÀ É (learning to learn) ºÁUÀÆ PÀ vàäzàäzà ÀÄß fãªà ÀzÀ è C¼ÀªÀr ÀÄªÀ ±ÀQÛ (learning to do) AiÀÄ ÀÄß ªÀÈ ÞªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ ÀAWÀªÀÅ F ÀÄ ÀÛPÀzÀ vàaiàiájaiàä è ÀºÀPÀj¹zÀ À«ÄwAiÀÄ Czs ÀåPÀëjUÉ, ÀzÀ ÀåjUÉ, PÀ ÁPÁgÀjUÉ, Àj²Ã PÀjUÉ, ÀAAiÉÆÃdPÀ C üpájuà½ué, ²PÀët ªÀÄºÁ«zÁå AiÀÄUÀ¼À ¹ âa ªÀUÀðzÀªÀjUÉ, f Áè vàgà ÉÃw ÀA ÉÜUÀ¼ÀÄ, gádå ªÀÄlÖzÀ ÀoÀå ÀÄ À ÛPÀ ÀA ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ÀzÀ ÀåjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ÀÄ ÀÛPÀªÀ ÀÄß ÀÄAzÀgÀªÁV ªÀÄÄ æ¹zà ªÀÄÄzÀ æpàjué và Àß ºÀÈvÀÆàªÀðPÀ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼À ÀÄß À è ÀÄvÀÛzÉ. PÉ ªÀÅ Á»wUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÀ«UÀ¼À PÀÈwUÀ¼À ÀÄß F ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀUÀ¼À è C¼ÀªÀr À ÁVzÉ. F «ZÁgÀzÀ è vàªàää M àuéaiàä ÀÄß ÃrgÀÄªÀ gàºàuágàjué ºÁUÀÆ PÀ«UÀ½UÉ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ ÀAWÀ D sájaiàävzé. ÉÆæ. f. J ï. ªÀÄÄqÀA rváûaiàä ªÀÄÄRå ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ÀoÀåªÀ ÀÄÛ ÀjμÀÌgÀuÉ ºÁUÀÆ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ gàzà É PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ ÀAWÀ (j.) ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ÁUÉÃAzÀ æ PÀÄªÀiÁgï ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀ zéãð±àpàgàä PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ ÀAWÀ (j.) ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ iii

ÀoÀå NzÀÄ ºÁUÀÆ ÉÆÃzs À ÉUÉ ªÀÄÄ Àß ÉÆÃzs ÀPÀgÉÆA UÉ ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀ É... ÀàzsÁðvÀäPÀ ÁUÀjPÀ, ±ÉÊPÀëtÂPÀ ºÁUÀÆ eáuàwpà ºÉÆwÛzÀÄ. ÀæwAiÉÆAzÀÄ sëwpà ºÁUÀÆ Ë ÞPÀ DAiÀiÁªÀÄzÀ Æè ÀªÀ À«Ã À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ÀA±ÉÆÃzsÀ É, aavà Á D«μÁÌgÀ, PÀ PÁ PË±À, vàavàæuájpé ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊeÁÕ PÀ ªÀÄ ÉÆÃ sáªàªà ÀÄß ¹ÜjÃPÀj ÀÄªÀ ªÁ À Û«PÀ À æaiàävàß Ár ÁzÀåAvÀ ÀqÉ zàäý, ÀqÉAiÀÄÄvÀ Û Æ EzÉ. FV À ÀAzÀ s Àð, ¹ÜwUÀwAiÀÄ ÀÄß ªÀÄ ÀUÀAqÀ ²PÀëtvÀdÕgÀÄ, sáμá«eáõ UÀ¼ÀÄ, ªÀÄ ÉÆÃ«eÁÕ UÀ¼ÀÄ, Á»vÀå «záéa ÀgÀÄ ºÁUÀÆ ÀÄ²QëvÀgÀÄ PÀÆr DAiÉÆÃf¹zÀ ðμàö AiÉÆÃd Á sà ªÉÃ ºÉÆ À ÀoÀå vàaiàiáj ºÁUÀÆ C ÀÄμÁ ÀvÉ. ±ÉÊPÀ ëtâpà fãªà ÀzÀ è PÀ PÁyðUÀ¼À váaiàääßraiàä PÀ PÉ ºÁUÀÆ ¼ÀPÉ ªÀÄºÀvÀézÀÄÝ. CzÀPÉÌ ÀÆgÀPÀªÁV ²PÀët E ÁSÉ UÀ Àr ÀÄªÀ ÉÆÃzsÀ Á ÀoÀå CvÀåUÀvÀå ºÁUÀÆ C ªÁAiÀÄð. ÁªÀiÁ ÀåªÁV ªÀÄPÀÌ¼À Àj ÀgÀzÀ ªÀiÁvÀÄ vàåzà ÀgÀ ÀàgÀ ÀAªÀºÀ À ÀA ÀPÀðPÀÌμÉÖÃ ¹Ã«ÄvÀªÁVgÀzÉÃ eáõ Ádð ÉAiÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÀÇ CzÀgÀ UÀÄj. ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ vàªàää ÀÄrAiÀÄ ÉèÃ ±Á ÁªÀÄlÖzÀ ÀAªÀºÀ À ÁªÀÄxÀåðªÀ ÀÄß ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÁÛ ±ÉÊPÀ ëtâpà ÁxÀðPÀvÉUÉ vàªàää ÀÄß végézàäpéæ¼àäîªà D±ÀAiÀÄ AzÀ O ÀZÁjPÀ É ÉAiÀÄ è ¹zÀÞ Àr¹ AiÉÆÃf¹gÀÄªÀ PÀ PÁ ºÁUÀÆ ÉÆÃzsÀ Á ÀoÀå«zÀÄ. PÀ PÉAiÀÄ ªÀÄÆ sàævà PË±À UÀ¼À ªÉÊeÁÕ PÀ zàèqsàvàéªéã CªÀÅUÀ¼ÀÀ DAvÀAiÀÄðzÀ zà. PÀ PÉ ºÁUÀÆ PÀ ÀÄ«PÉAiÀÄ zsáðjvà «zsá À ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË åªà ÀÄß ÁªÀðwæPÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ É ÉAiÀÄ è ªÀiË ÃPÀj ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À AzÀ À 1986gÀ gá ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ÃwUÉ zàþªáv, 2001-2002gÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ DzsÀÄ PÀvÉUÉ ÀÆgÀPÀªÁV ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀUÀ¼À PÀlÄÖ«PÉ ±ÉÆÃzsÀ ºÉÆ ÀgÀÆ À ÀqÉ ÄvÀÄ. ªÀÄPÀÌ¼À ªÀiÁ À¹PÀ ªÀ AiÀÄPÉ Ì ÀjºÉÆAzÀÄªÀAvÉ ÀjμÁÌgÀUÉÆAqÀÄ PÁ zs ÀªÀÄðPÀ Ì ÀÄUÀÄt ±ÉÊPÀ ëtâpàvéué ÀªÀÄ ÀðPÀªÁzÀªÀÅ. ºÁUÁVAiÀÄÆ EA À ±ÉÊPÀëtÂPÀ D±ÉÆÃvÀÛgÀ, 2005 J ï.¹.j sï. É ÉAiÀiÁzsÁjvÀ D Àé ÄPÀ ±ÉÆÃzsÀ Á aavà ÉUÀ¼À ÀÄß UÀÄgÀÄvÀgÀªÁV UÀªÀÄ ÀÄªÀÅzÀÄ»vÀPÀgÀ. EzÀÄ ÀÄ²QëvÀ ªÀåQÛvÀé «PÀ À ÀPÉÌ ÁA C èzéã záj Ã À. PÀ PÉ ªÀÄvÀÄÛ ÉÆÃzsÀ ÁA±ÀUÀ¼À ÀÄß ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀzÀ è ÀªÀÄvÉÆÃ ÀªÁV ÀjUÀtÂ¹ AiÀÄÄPÀÛ ºÁUÀÆ ÀºÀd PÀ PÁ ÁæAiÉÆÃVPÀvÉAiÀÄ ªÀÄÆ PÀ ÀªÀÄ ÀéAiÀÄUÉÆ½¹, sáμá PÀ PÉ ªÀÄvÀÄÛ eáõ À ÀAªÀzsÀð ÉUÉ CªÀPÁ±À PÀ à¹péæqà ÉÃPÀÄ. D nö À èè ¹j PÀ ÀßqÀ 9 ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ ÀªÀÄxÀð ÃAiÀÄ. EwÛÃa À PÀ PÉAiÀÄ J Áè Ázs ÀPÀ- Ázs ÀPÀUÀ¼À ÀÄß váqðpàªáv UÀªÀÄ ¹ C¼ÀªÀr À ÁVzÉ. À æªàäärªáv vàgàuàwªágàä PÀ PÉAiÀÄ ªÀÄÆ «μàaiàä ªÀÄvÀÄÛ zsàðj¹zà ªÀiÁ À«ÃAiÀÄ ªÀiË åuà½ué MvÀÄÛ ÃrzÉ. PÉëÃvÀæUÀ½UÀ ÀÄUÀÄtªÁV sáμá ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À ÀÄß C À é Ä¹ ÀªÀÄxÀð PÀ PÉUÉ C ÀÄªÁUÀÄªÀAvÉ ÀoÀåzÀ ²ÑvÀ UÀzÀå- ÀzÀå ÁoÀUÀ¼À è C¼ÀªÀr À ÁVzÉ. ÁªÀiÁfPÀ, ÁA ÀÌøwPÀ, ÁæzÉÃ²PÀ ªÀÄvÀÄÛ AUÀ ÀªÀiÁ ÀvÉAiÀÄ ÀÄß PÁAiÀÄÄÝPÉÆArzÉ. AiÉÆÃfvÀ ÁoÀUÀ¼É èªàç ÀéPÀ PÉ ºÁUÀÆ ÉÆÃzs À Á PË±À PÉÌ ÀÆPÀ Û ºÁUÀÆ ÀÆgÀPÀªÁVªÉ. PÀ PÁyðUÀ¼À D ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ G Áè ÀªÀ ÀÄß G ÝÃ À ÀUÉÆ½ ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À AzÀ gàa¹gàäªà ÁoÀUÀ¼À è ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ ÀÆß PÁ ÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀ è ÀoÀå À s À UÉÆArzÉ. iv

ÉÆÃzsÀ Á «±ÉÃμÀvÉAiÉÆA UÉ DAiÀÄÄÝ UÀ Àr¹zÀ Á»vÀå ÀæPÁgÀzÀ sáuàuà¼à ÀÄß CxÉÊð¹PÉÆ¼Àî Ä ÉÊzÁÞAwPÀ ªÀÄvÀÄÛ ÁæAiÉÆÃVPÀ QæAiÀiÁvÀäPÀ sá PÀ PÀæªÀÄUÀ¼À ÀÄß ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV C Àé Ä¹zÉ. sáμá±àäzàþvé, ªÁ ÀÛ«PÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ vàpàð zàþvéaiàä ÀÆß dvà À AzÀ ¹ÜjÃPÀj¹zÉ. PÀ PÁ ªÀÄÆ vàéªà ÀÄß ÀªÀÄ ÀðPÀªÁV C ÀÄ Àj¹zÉ. ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄPÀÌ¼À PÀ PÁ ÁæAiÉÆÃVPÀvÉAiÀÄ ÀÄß ÀªÀÄxÀð jãwaiàä è ªÀiË ÃPÀj ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À AzÀ ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj ªÀÄÆ PÀ ÀoÀåzÀ è À UÀ và PÀ PÁ UÀzÀå ÁoÀ ªÀÄvÀÄÛ ÀzÀå ÁoÀUÀ¼À ÀàμÀÖ CxÉÊð ÀÄ«PÉAiÀÄ É ÉAiÀÄ ÀÄß «ªÀj ÀÄvÁÛ UÀzÀå ÀzÀåPÉÌ ÀA A ü¹zàavé ÁæAiÉÆÃVPÀ NzÀÄ UÀæ»PÁ C sáå À, ÀA À ÀÆä vá «ªÀgÀ, C sáå ÀzÀ ªÀ ÀÄÛ μà / RgÀ tðaiàä ºÀÄ«zsÀzÀ Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß C sáå ÀPÉÌ ÃrzÉ. C èzéã PÀ và ÁoÀzÀ ÁgÀ uáðaiàäpàvéaiàä ÀÄß ºÀÄ«zsÀ AzÀ ÀjÃQë¹ PÀ PÁyðAiÀÄ eáõ À ÀAªÀzsÀð ÉUÉ CªÀPÁ±À ªÀiÁrPÉÆqÀÄªÀÅzÉÃ EzÀgÀ ªÀÄÄRå D±ÀAiÀÄ. À é ÁªÀÄxÀåð, À é À æaiéæãuà²ã vé, À é ÀÈd À²Ã vé, À é ÀAªÀºÀ À²Ã UÀÄtUÀ¼ÀÄ ÀºÀdªÁV ºÉZÀÄÑvÀÛªÉ. UÀ và ªÀÄÆ ÁoÀªÀ ÀÄß CxÉÊð ÀÄªÀ C ÀÄPÀæªÀÄtÂPÉ EAwzÉ. CxÉÊð¹ - N, PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ, ÀzÀ - CxÀð, ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ, ÀoÁåzsÁgÀ ÀÆgÀÀPÀ «±ÉÃμÁA±À PÀ và ÀoÀåzÀ ÉæÃgÀuÁ C sáå À, sáμá sáå À, ÁæAiÉÆÃVPÀ C sáå À EvÁå ÀoÀåzÀ QæAiÀiÁvÀäPÀ M¼ÀvÉÆÃnUÀ¼ÀÄ. C sáå À ÁæAiÉÆÃVPÀvÉAiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ÀoÀåzÀ UÀzÀå ÁoÀ/ ÀzÀå ÁoÀUÀ¼À eéæãqàuá C ÀÄPÀ æªàätâpé PÀ PÁ ªÉÊeÁÕ PÀvÉAiÀÄ» Éß É ÄAzÀ eéæãr¹zé. ÀgÀ¼ÀvÉ ÄAzÀ QèμÀÖvÉ - QèμÀÖvÉ ÄAzÀ ÀgÀ¼ÀvÉ ÀÆvÀ ævéaiàä»ªàäääpàvé ÄAzÀ UÀzÀå- ÀzÀå ÁoÀUÀ¼À eéæãqàuá C ÀÄPÀ æªàä E è ÀzÀÄ. ÀoÀå ÁgÀªÀ ÀÄß PÀ PÁyðUÀ¼ÀÄ ÀÄ s ÀªÁV CxÉÊð¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ zàè Ö ÄAzÀ UÀ và ÁoÀzÀ ÉÆÃzs À Á «Áå ÀªÀ ÀÄß ºÉÆ À ÉÆÃzs À Á «zsá À ªÀÄvÀÄÛ «±É èãμàuá «zsá ÀzÀ CrAiÀÄ è Àæ ÁÛ ¹zÉ. PÀ PÉAiÀÄ ªÀÄÄ Àß CxÉÊð¹ - N ²Ã ðpéaiàä è UÀzÀå/ ÀzÀåzÀ PÉ ªÀÅ «±ÉÃμÀ ÀjPÀ à Á ÀzÀUÀ¼À ÀÄß NzÀÄªÀ À ÄªÁV ÃrzÉ. ªÀÄÄRåªÁV NzÀÄ«PÉAiÀÄ ÀÄß RavÀ Àr ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À EzÀgÀzÀÄ. PÀ và ÁoÀzÀ C sáå À sáuàzà ègàäªà Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ PÀ PÁyðUÀ¼ÀÄ PÀ PÉAiÀÄ è ÁªÀÄxÀåð UÀ½ ÀÄªÀÅzÀPÁÌVAiÉÄÃ ºÉÆgÀvÀÄ ÀjÃPÉëAiÀÄ Àæ±Àß ÀwæPÉAiÀÄ vàaiàiájpéuáv C è. EzÉÃ Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß ÀjÃPÉëAiÀÄ è ªÀiË åªàiá À ÀPÁÌV PÉÃ¼À ÉÃ ÉÃPÉA ðazsà«è. E è MAzÀÄ/JgÀqÀÄ/ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ/LzÀÄ- ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀÛj ÀÄªÀ Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß PÉÃ¼À ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À eéæãqàuéaiàä Æè ÀgÀ¼À-QèμÀÖ Àj sáªà ÉAiÀÄ ÀÄß C ÀÄ Àj¹zÉ. EzÀÄ «μàaiàä UÀæºÀtzÀ À ÄªÁVAiÉÄÃ ºÉÆgÀvÀÄ ÀjÃPÁë ªÀiË åªàiá À ÀzÀ ªÀiÁzÀjUÁV C è. CAvÉAiÉÄÃ ªÀ ÀÄÛ μà gáúaiàäpà Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ PÀ PÁyðAiÀÄ ðμàö ÁªÀÄxÀåðPÉÌ ÀA A ü¹záývzé. MnÖ À è ±ÉÊPÀëtÂPÀ ÁgÉÆÃzÉÝÃ±ÀzÀ ÀæuÁ½PÉ EzÀÄ. v

ÉÆÃμÀPÀ CzsÀåAiÀÄ À «sáuàzà è LzÀÄ ÁoÀUÀ½ªÉ. ªÀÄPÀÌ¼À è UÀæ»PÁ ÁªÀÄxÀåðªÀ ÀÄß ºÉaÑ ÀÄªÀ zàè Ö ÄAzÀ F ÁoÀUÀ¼À ÀÄß ÉÃj À ÁVzÉ. F LzÀÄ ÁoÀUÀ½AzÀ ºÀvÀÄÛ CAPÀUÀ¼À Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß PÉÃ¼À ÉÃPÀÄ. Àæw ÁoÀ AzÀ và Á JgÀqÀÄ CAPÀUÀ¼À Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß PÉÃ¼À ºÀÄzÀÄ.»ÃUÉ PÉÃ¼ÀÄªÁUÀ MAzÀÄ CAPÀzÀ Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß CxÀªÁ JgÀqÀÄ CAPÀUÀ¼À Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß PÉÃ¼À ºÀÄzÀÄ. Àæ ÀÄÛvÀ PÉÊAPÀAiÀÄðPÉÌ ÀºÀPÀj¹zÀ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ gàzà Á À«ÄwAiÀÄ UËgÀªÁ évà ÀzÀ ÀågÉ ègà ÀªÀÄ ÀðPÀ À ºÉ, ÉA, ÉgÀªÀÅ, «±Áé À ªÀÄvÀÄÛ DzÀgÀvÉ ªÀÄ À ÃAiÀÄ. C èzé ¹j PÀ ÀßqÀ-10 À æxàªàä sáμá PÀ ÀßqÀ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ gàzà Á À«ÄwAiÀÄ DzÀgÀtÂÃAiÀÄ ÀzÀ ÀågÉ ègà ºÁUÀÆ Àj²Ã PÀgÀ ÀºÀPÁgÀ, ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ÉA ÀªÀÄAiÉÆÃavÀ CAvÉAiÉÄÃ ªÀiË PÀ. E ÁSÉAiÀÄ ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀ zéãð±àpà ²æÃ. ªÉÊ.n. UÀÄgÀÄªÀÄÆwð, ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀ ÀAAiÉÆÃdPÀ ÉÆæ. ªÀÄÄqÀA rváûaiàä CªÀgÀ ÀªÀÄAiÉÆÃavÀ À ºÉ, ªÀiÁUÀðzÀ±Àð À ªÀÄºÀvÀézÀÄÝ. ÀAAiÉÆÃdPÀ ²æÃ ÁAqÀÄgÀAUÀ CªÀgÀ MvÁÛ É, dªá ÁÝjAiÀÄÄvÀ PÁ¼Àf ªÀÄvÀÄÛ «±Áé À ÀÆªÀðPÀ C üªàiá À «±ÉÃμÀ. EªÀgÉ èjuàæ À«ÄwAiÀÄ ÀgÀªÁV DvÀä ÀÆªÀðPÀ zsà ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ. ¹j PÀ ÀßqÀ 9 ÀæxÀªÀÄ sáμá PÀ ÀßqÀ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀzÀ gàzà Á À«ÄwAiÀÄ Àj²Ã PÀgÁzÀ UËgÀªÁ évà qá. ²æÃ ÁzÀ s Àmï, CªÀgÀ ºÁUÀÆ ÀA ÁzÀPÀªÀÄAqÀ½AiÀÄ ªÀiÁ Àå ÀzÀ ÀågÀÄUÀ¼ÁzÀ»jAiÀÄgÀÆ UËªÁ évàgàæ DzÀ ÉÆæ Á.². ªÀÄgÀÄ¼ÀAiÀÄå, ÉÆæ.C.gÁ.«ÄvÀ æ, ÉÆæ. PÉ. ªÀÄgÀÄ¼À¹zÀÝ Àà, ÉÆæ. ZÀAzÀ æ±éãrgà ÁnÃ ï ªÀÄvÀÄÛ qá. «μàäú JA.²AzÉ CªÀgÀ ÀÆPÀÛ ªÀiÁUÀðzÀ²ð Àj²Ã Á À ºÉ, ÀÆZÀ ÉUÀ¼ÀÄ ÀÄ ÀÛPÀzÀ ªÀiË PÀvÉUÉ ÉÆÃμÀPÀªÁVªÉ. UÀA üãgà aavà ÁAiÀÄÄPÀÛ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ÀÆPÀÛ ºÁUÀÆ ªÀiË PÀ. CAvÉAiÉÄÃ ²PÀëPÀ ªÀÄºÁ«zÁå AiÀÄUÀ½AzÀ A gàäªà»ªàiáä»w ÀÆPÀÛ ºÁUÀÆ ÀªÀÄAd À. AiÀÄÄPÁÛAiÀÄÄPÀÛvÉAiÀÄ» Éß ÉAiÀÄ è CªÀ ÀÄß UÀªÀÄ ¹zÉ. CzÀPÁÌV ÀoÀå ÀÄ À ÛPÀ gàzà Á À«ÄwAiÀÄ ÀgÀªÁV CªÀjUÉ UËgÀªÀ ÀÆªÀðPÀ zs À ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ. F ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀzÀ gàzà ÉUÉ ÀævÀåPÀë ºÁUÀÆ ÀgÉÆÃPÀëªÁV ÀºÀPÀj¹zÀ PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ ÀAWÀzÀ J Áè C üpájuà½uàæ ÀAAiÉÆÃdPÀjUÀÆ ªÀÄvÀÄÛ PÀ Á«zÀjUÀÆ DzÀgÀ ÀÆªÀðPÀ ªÀAzÀ ÉUÀ¼ÀÄ. qá. ¹. J ï. gáªàäzàazàæ Czs ÀåPÀ ë, ¹j PÀ ÀßqÀ- 9 ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ gàzà Á À«Äw vi

Czs ÀåPÀëgÀÄ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ gàzà Á À«Äw qá. ¹.J ï. gáªàäzàazàæ, ÁæzsÁå ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRå ÀÜ, PÀ ÀßqÀ sáμá«eáõ À, PÀÄªÉA ÀÄ PÀ ÀßqÀ CzsÀåAiÀÄ À ÀA ÉÜ, ªÀiÁ À ÀUÀAUÉÆÃwæ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ-06 ÀzÀ ÀågÀÄ qá. J ï. Àæ ÁzÀ Áé«Ä, ªÀÄÄRå ÀÜ ªÀÄvÀÄÛ ÀºÀ ÁæzsÁå ÀPÀ, PÀ ÀßqÀ «sáuà, ÀPÁðj ÀæxÀªÀÄzÀeÉðPÁ ÉÃdÄ, AiÀÄ ºÀAPÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-64 qá. ªÀÄÄ¼ÀÄPÀÄAmÉ gàªéäã±ï, ÀºÀCzsÁå ÀPÀ, gávuàäqà Ø Ëæqs À±Á É, 9 ÉAiÀÄ ÁèPï daiàä ÀUÀgÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-69. ²æÃ. Á PÀÈμÀÚAiÀÄå, ÀºÀCzsÁå ÀPÀ, ÀPÁðj ËæqsÀ±Á É, ÉÆÃUÁ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ vá ÆPÀÄ. ²æÃ ¹. J ï. À±ÀAPÀgÀAiÀÄå, ªÀÈvÀÛ CzsÁå ÀPÀ, C±ÉÆÃPÀ ÀUÀgÀ, À±ÀAPÀj 1 ÉAiÀÄ ºÀAvÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-50. ²æÃªÀÄw Dgï.. ZÉÃvÀ Á, ªÀÄÄRå²PÀëQ, ÀPÁðj Ëæqs À±Á É, ªÀiÁUÀÄAr J ï.dgï. ÀÄgÀ vá ÆPÀÄ. Àj²Ã PÀgÀÄ qá. ²æÃ ÁzÀ sàmï, ÀºÁAiÀÄPÀ ÁæzsÁå ÀPÀ, qá.r.«.uàäaqà Àà PÀ ÀßqÀ CzsÀåAiÀÄ À PÉÃAzÀæ, vàäªàäpàægàä «±Àé«zÁå AiÀÄ, vàäªàäpàægàä. ÀA ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½ ÀzÀ ÀågÀÄ ÉÆæ. ZÀAzÀ æ±éãrgà ÁnÃ ï, Á»wUÀ¼ÀÄ, ÀAPÀ æªàät À æpá±à À, J ZÉÃ ÀºÀ½î, eé.. ÀUÀgÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-78 qá. PÉ. ªÀÄgÀÄ¼À¹zÀÝ Àà, Á»wUÀ¼ÀÄ, ÀA 137, 12 ÉAiÀÄ PÁæ ï, eé.. ÀUÀgÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-78 ÉÆæ. Á.². ªÀÄgÀÄ¼ÀAiÀÄå, Á»wUÀ¼ÀÄ, gávtâ, ºÀA ÀUÀgÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. ÉÆæ. C.gÁ.«ÄvÀæ, Á»wUÀ¼ÀÄ, PÉ.JZï.. PÁ ÉÆÃ, AiÀÄ ºÀAPÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. qá. «μàäú JA. ²AzÉ, ÀºÁAiÀÄPÀ ÁæzsÁå ÀPÀgÀÄ, ²PÀët «sáuà, PÀ ÁðlPÀ gádå ªÀÄ»¼Á «±Àé«zÁå AiÀÄ, «daiàiá ÀÄgÀ. ªÀÄÄRå ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ÉÆæ. f.j ï.ªàääqàa rváûaiàä, ÀoÀåªÀ ÀÄÛ ÀjμÀÌgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ gàzà É, PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85 À ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð À ²æÃ ÁUÉÃAzÀæ PÀÄªÀiÁgï, ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀ zéãð±àpàgàä, PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85 ²æÃ ÁAqÀÄgÀAUÀ, G À zéãð±àpàgàä ( Àæ sáj), PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-560 085 PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ²æÃ ÁAqÀÄgÀAUÀ,»jAiÀÄ ÀºÁAiÀÄPÀ zéãð±àpàgàä, PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85 vii

ÀoÀå À æzsá À Czs ÀåAiÀÄ À ÁoÁ ÀÄPÀ æªàätâpé PÀæ. ÀA. UÀzÀå ÁoÀUÀ¼ÀÄ ÀÄl ÀASÉå 01 ÀAxÁºÁé À [ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ] - ²ªÀPÉÆÃmÁåZÁgÀå 01 02 ÁæªÀiÁtÂPÀvÉ [ ÀtÚPÀvÉ] - ÁgÁ C Æ PÀÌgï 11 03 ÉqÀV À vát daiàä ÀÄgÀ [ ÀæªÁ À PÀxÀ À] - ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀ 20 04 DzÀ±Àð ²PÀëPÀ ÀªÉÃð À è gázsápàèμàú ï [ªÀåQÛavÀæ] - ÀAUÀæºÀ 30 05 ÀªÀiÁUÀªÀÄ [C ÀÄªÁ và ÁlPÀ]-ªÀÄÆ : sá À, 40 PÀ ÀßqÀPÉÌ : ÀA À ÀÆä - ÀA ÁzÀ É - ÀAUÀæºÀ 06 ºÀgÀ Ã É [ ÀqÀÄUÀ ÀßqÀ] - ºÀjºÀgÀ 54 07 EwºÁ ÀzÀ ZÀPÀÌr [DvÀäPÀxÀ À] - CgÀ«AzÀ ªÀiÁ UÀwÛ 68 08 CZÀÑjAiÀÄ fã«ea ¼À [ªÉÊeÁÕ PÀ Àæ AzsÀ] - ÀvÀå ÁgÁAiÀÄt sàmï.. 76 09 d À ÀzÀ PÀ ÉUÀ¼À ªÉÊ sàªà [eá À ÀzÀ] - ÀAUÀæºÀ 85 PÀæ. ÀA. ÀzÀå ÁoÀUÀ¼ÀÄ ÀÄl ÀASÉå 01 AiÀÄ véæûqé ªÀÄÄ ªÉA [ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ (PÀAzÀ)] d Àß 97 02 gàªàäå ÀÈ Ö [DzsÀÄ PÀ] ªÀÄzsÀÄgÀ ZÉ Àß 106 03 ºÉÆ À ºÁqÀÄ [ ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ] PÀAiÀiÁågÀ QkÕtÚ géê. 113 04 ¹jAiÀÄ ÉßÃ À tâú É ÀÄ [ ÀqÀÄUÀ ÀßqÀ ( ÁAUÀvÀå)] gàváßpàgàªàtâð 118 05 ÁxÀðPÀ gàpàëué [DzsÀÄ PÀ] - ²æÃªÁ gád, ²±ÀÄ Á¼ÀμÀjÃ sà 125 06 PÁªÀå ÀAUÀªÀÄ [ºÀj±ÀÑAzÀæ PÁªÀå (ªÁzsÀðPÀ μàlà )] - ÀA ÀÇtð zéã«ãªàäºávéä [ sá«ä μàlà ] gáwàªáapà, ÀvÀå«oÀ 133 PÀæ. ÀA. ÉÇÃμÀPÀ CzsÀåAiÀÄ À ÀÄl ÀASÉå 01 ÀæeÁ μé - [PÁzÀA j] - Á. ². ªÀÄgÀÄ¼ÀAiÀÄå 148 02 sàæ«äv½zà ÈºÀ Ààw - [ ÁlPÀ] - PÁPÀðqÀ gáªàäzàazàæ GqÀÄ À 151 03 ÀæeÁÕ Àw - [ sáªàvãvé] -. J. À À 156 04 ªÀÄ»¼É ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët [ªÉÊZÁjPÀ] - À ºÁ sàæ«äuëqà 158 05 ÀÄlÖºÀQÌ [UÀdû ï] - da tú CªÀÄgÀaAvÀ 161 ÀoÁåzsÁjvÀ ÀzÀPÉÆÃ±À 162 viii

Û ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå ÁoÀ - 01 ÀAxÁºÁé À [ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ] 1 - ²ªÀPÉÆÃmÁåZÁgÀå ªÀqÁØgÁzsÀ ÉAiÀÄÄ ºÀvÉÆÛA vàäû PÀxÉUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ C ÉÃPÀ G ÀPÀxÉUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ÈºÀvï PÀxÁUÀÄZÀÒ. ªÀqÁØgÁzsÀ É JAzÀgÉ ªÀÈzÀÞgÀ DgÁzsÀ É JAzÀxÀð. PÀxÉUÀ¼À ÁAiÀÄPÀgÉ è zsàªàäð«ãgàgàä. và À¹ìUÉ PÀÄ½wgÀÄªÀ AiÀÄwUÀ½UÉ, ªÀÄ ÀÄμÀå, ÁætÂ ºÁUÀÆ dqàªà ÀÄÛUÀ½AzÀ Á Á UÉAiÀÄ véæazàgéuà¼áuàävàûªé. C èzé ºÀ¹ªÀÅ, ÃgÀrPÉ, vàû-ªávà ªÀÄÄAvÁzÀ ÁzsÉUÀ¼ÀÄ JzÀÄgÁUÀÄvÀÛªÉ!. và À¹ìUÉ PÀÄ½vÀªÀgÀÄ EªÀ Éß è À»¹PÉÆ¼Àî ÉÃPÀÄ. CªÀgÀ è ÀºÁ Á ±ÀQÛAiÀÄ ÀÄß ªÀÄÆr À Ä»jAiÀÄ AiÀÄwUÀ½AzÀ PÀxÉUÀ¼À ÀÄß ºÉÃ½ ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. D» Éß ÉAiÀÄ è ªÀÄÆr AzÀ PÀxÉUÀ¼À è ªÀqÁØgÁzsÀ ÉAiÀÄ PÀxÉUÀ¼ÀÄ d À æaiàä ºÁUÀÆ ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄªÀÅ. F PÀÈw ÄAzÀ DAiÀÄÝ PÀxÉAiÉÄÃ UÀ và ÀoÀå. ÀAxÁºÁé À PÀxÉAiÀÄ ªÀÄÆ PÀ ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁr ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄÆ GzÉÝÃ±À. ²ªÀPÉÆÃmÁåZÁAiÀÄð CªÀgÀ UÀzÀå±ÉÊ ÀA ÀÌøvÀ «Ä²ævÀ ÀzÀ ÀA ÀvÀÄÛ¼ÀîzÀÄÝ. PÀ ÀßqÀ Ár À ÁæaÃ À ÀA ÀÌøw, gáeáåqà½vàªàåªà ÉÜ, và ÀÄà ªÀiÁrzÀªÀgÀ ÀÄß ²Që ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ wzàäýªà «zsá À, ±ÁAw, ÀºÀ É EvÁå fãªà À ªÀiË åuà¼à Àæ ÁÛ ÀªÉÃ Àæ ÀÄÛvÀ ÁoÀzÀ D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹ - N ÉÆ ï ÀÄgÀRA PÀgÀ Àl G½ ÉAqÀÄ ÀAvÁ À và¼ágàaué ÀgÀªÀÄAqÀ zéææãuáªàäär À æw Á ÀÄ PÀ À àqà ÁAUÀÄ ÀrAiÀÄ¾ ÀjªÉÇmÉ ÖAiÀÄªÀgï ªÀÄ ÉªÁ¼É ÉÆqÉªÀÄqÀÄ UÀ và ªÀÄÆ ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ - UÀzÀå F da Æ éã ÀzÀ s ÀgÀvÀPÉ ëãvà æzéæ¼ï w PÀªÀÄ É ÉÆÃ ÄézÀÄ zàqëuá ÀxÀzÉÆ¼Á üãgàªéäa ÄzÀÄ ÁqÀ è ªÀuÉðAiÉÄA véæ¾õéaiàiá vàraiéæ¼ï ªÉÃuÁvÀlªÉÄA ÄzÀÄ ÉÆ zàä ÉÆ UÀÄtAUÀ½ ÁzÀªÀiÁ ÀÄA gàªàäåªàä ÀÄàzÀÄ À éuàðªàä É ÉÆÃ ÄézÀzÀ Á¼ÉÆéA fvà±àvàäæªéa ÉÆ ÀgÀ À ÁvÀ À ªÀÄºÁzÉÃ««dAiÀÄªÀÄwAiÉÄA ÉÆ¼Á EªÀðUÀÎðA ªÀÄUÀ É ÁA «zàäåzéæñãgà ÉA ÉA ªÀÄvÁÛ ÉÆ ÉÆ¼ï AiÀÄªÀÄ Á±À ÉA ÉÆA và¼á¾ ÁvÀ À ÉAqÀw duàätzéãªàvéaiéäa ÉÆ¼Á EªÀðUÀÎðA ªÀÄUÀ ÃvÀA AiÀÄªÀÄzÀAqÀ ÉA ÉÆA ªÀÄvÁÛ«ÄªÀðgÀÄA ÀªÀiÁ ÀªÀAiÀÄ ÀgÉªÀÄAiÀiÁÝ¾Ä ªÀμÀðzÀ ÁæAiÀÄzÀAzÀÄ ±ÁæªÀPÀ À À à ¹zÁÝxÀð ÉA Ä ÁzsÁåAiÀÄ À ÀPÀÌzÉ EªÀðgÀÄªÀÄ ÉÆÃzÀ méæöqéã õéaläªàgàäμàzéæ¼àué ªÁåPÀgÀtA

À æªàiáta bàazàªàä APÁgÀA WÀAlÄ PÁªÀåA ÁlPÀA ªÉÆzÀ ÁUÉÆqÉAiÀÄ ±Á À ÛçAUÀ¼À É èªàä ªÀðgÀÄA PÀ ÄÛ ÂQÌÃvÀA và õágà À ªÀÄUÀ À ÀÅàzÀ¾ÂA và ÀUÉ vàpàì PÀ¼À îgà ÁgÀAiÀÄé vé¾ ÀA ÉÃ é ÀÄgÀRªÉÄA ÉÆÃzÀA PÀ ÉÆÛ Á ÀÄA PÀ¼ÀÄé ÁAiÀÄªÀÄA ÉÃ é PÀgÀ Àl ±Á ÀÛçªÀÄA PÀ ÉÛ AvÉªÀÄUÀ ÉÆåÃ Àå æãw ÄAzÀA PÁ A À É ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀ À«ÄªÀðgÀÄA ªÀ ÀQæÃqÉAiÀiÁqÀ ÉA AzÉÆæÃ ÀªÀÄªÉÄA ªÀ ÀPÉÌ ÉÆÃVAiÀÄ èaiàä±éæãpà ÀÅ ÁßUÀ ªÀPÀÄ¼À w¼àpà vàªàiá¼à ZÀA ÀPÀ ªÉÆzÀ ÁUÉÆqÉAiÀÄ À ªÀÅA vé¾zà ªÀÈPÀ ëeáwuà½azàa QQÌ¾ÂV¾Â zàð ÀAzÀ ÀªÀ ÀzÉÆ½ªÀðgÀÄªÀÄÄ½ ÉAqÀ ÁqÀÄwÛgÉ ÉÆÃPÀ À «zéåaiàä ÃvÀA PÀ Û À ÀÄàzÀ¾ÂAzÉ èaiàää½zéæqàa PÁt ÁUÀ ÃvÀ ÀA ÃqÀÄªÀÄ¾¹ PÁtzÉ zé ÉUÉlÄÖ ÉÃ ÀvÁÛ AvÉAzÉ ÀPÀÄÌA ªÀÄUÀ É ÃA và¼á¾ À ÀàAzÀÄ Àß PÁ ÉÆ¼ï PÀ¼ÀÄÝ ÀßA PÉÆ À záuà¼éã ÁAiÉÄÛAzÀÄ ÀÄrzÉÆrÃvÀ ÀÄ«ÄAvÉAzÀ ÀPÀÄÌA ªÀÄUÀ É Ã É Àß và¼á¾äuéaiàäéazàä PÀ¼ÉÆÝqÉ ÀßA rzàäraiéä PÀnÖ PÀ¼ÀîgÀ zàaqàué ÄA zàar ÀzÁUÀ¼ÉÃ ÁAiÉÄÛAzÀÄ ÀÄrzÉÆrÃ ÀÄrAiÀÄA ªÀÄ¾õÉAiÀÄ ÉéÃqÉA ªÀðgÀÄªÉÆÃgÉÆªÀðgÀA ªÀÄÆzÀ ¹ À æweéõuéaiàääý PÉ PÁ AzÉ Àß vàazéaiéä ÀUÉ gádå ÀlÖAUÀnÖ ±ÀÄævÀ ÁUÀgÀgÉA s ÀmÁÖgÀgÀ ÀPÀÌzÉ và ÀA lö ÃvÀ À vàazéaiàääa và Àß ÀAvÁ ÀªÀÄ ÃvÀAUÉ PÉÆlÖgÀ À ÉÆqÀ É và ÀA löa ªÀÄvÁÛ ÀÄA gádåauéaiàääåwûgé FvÀ ÀÄªÀiÁ ÉÆ ÉÆ¼ï và¼á¾auéaiàääåwûpàäð«äavàä ÀÄRzÉÆ½ªÀðUÀÎðA PÁ A À É ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀ À«ÄÃvÀA và Àß ªÀÄ ÀzÉÆ½AvÉAzÀÄ UÉzÀ É ÀßgÀ ÀA PÀ¼À î Á ÀÄ«iÁ ÉÆ ÉÆ¼À Û¼Á¾ÄUÉAiÉÄé zàä PÀdÓªÉÆ½îvÀ Û É ÛAzÉ ÀUÀAf ÁqÀA läö AzÀÄ ªÀÄUÁ¼ÁzÀ Á ÀÄ«ÄÃvÀ É Áß¼Àé ÁqÉAlÄ zé ÉAiÀÄ UÁæªÀÄ ÀUÀgÀ SÉÃqÀ RªÀðqÀ ªÀÄqÀA ÀvÀÛ ÀzÉÆæÃuÁªÀÄÄRAUÀ¼ÉÆ¼ÁgÀ ÄìAiÀÄÄA PÁtzÉ ÀgÀªÀÄAqÀ AUÀ¼ÉÆ¼ÀªÀiÁgÀ ÄìAiÀÄÄA PÁt èuágàaiàäå nözéæqé ZÀgÀ ÀÄgÀÄμÀgÁgÀAiÀÄÄÝ PÀAqÀÄ AzÉ ÀVAvÉAzÀÄ ÉÃ Ýgï zéãªá «Äy¼ÉAiÉÄA ÉÇ zà Á¼ÉÆéA ªÁªÀÄgÀxÀ ÉA gà ÀAUÉ AiÀÄªÀÄzÀAqÀA ÉÆÃVAiÀiÁ¼ÁV ÉÆ PÁ ÀA ÉvÀÄÛ và¼ágà ÁV ÀÄRzÉÆ½zÉÆð ÉAzÀÄ ÉÃ õéæýqá ªÀiÁvÀ ÁA PÉÃ¼ÀÄÝ ÀÄgÀÄμÉÆÃvÀÛªÀÄ ÉA ªÀÄAwæUÉ «Äy¼ÉAiÉÄA ÉÆ ÁÎ ÁgÀÄªÀÄ¾ÂAiÀÄzÀAwgÉ ÉÆÃV AiÀÄªÀÄzÀAqÀ À ÉÆqÀUÉÆAqÀÄ AzÀ É ÉAzÀÄ ÉÃ ÄÝ ªÀdæ ÉÃ À ÉA ÉUÀðqÉAiÀÄA PÀgÉ Ä¹ D ÉÆAzÀÄ ªÀÄ ÉªÁ õéûué ÉÇÃV AzÀ É É Àß Àð ÉßUÀA gádåªàäa À æw Á ÀÄwÛgÉAzÀÄ PÀ à¹ ÀªÀÄ ÀÛ gádå ságàªàäa ÀªÀÄ ð¹ Czs ÀðgÁvÁæzÁUÀ¼ï PÀ À àqàªàäa À¾ÉzÀÄlÄÖ ÂPÁgÀÄªÀÄ¾ÂAiÀÄ ÃAiÀÄzÉÆªÀð É ÉÆ¾ªÀÄlÄÖ A Ã ÉÆ A ÉÆPÀÄÌ À æweéõ PÁgÀtªÀiÁV PÀ ÀªÀgÀªÀÄA PÀ½ÝÃvÀ ÀA PÉÆ ÀÄªÀAvÀÄ ªÀiÁrzÉ zàä PÀ¼ÀÄÝzÀPÉð PÁgÀt«ÄÃvÀ ÀÄªÉÄ ÀVÃ ÁAV ÉÆ¼ï «ÄvÀ æ ÉAzÀÄ ÉÃ ÄÝ vàzà ÀAvÀgÀA EªÀðgï ÀjªÉÇmÉ ÖAiÀÄªÀgÉÆÃ ÉAiÀÄA PÉÆAqÀÄ AzÀgÀ À À ªÀÄ ÉAiÀÄ ÁV ÉÆ¼ï AzÀÄ ÀrAiÀÄ¾AUÉ ÉÃ õéæýqàgà À À ÀÄªÀÄvÀ AzÀgÀªÀÄ ÉAiÀÄA ÉÇPÁÌ ÁÜ À ªÀÄAl ÀzÉÆ½zÀð «zàäåzéæñãgà ÀA PÀAqÀÄ ÉÇqÉªÀmÁÖvÀ À ªÀÄÄAzÉÆÃ ÉAiÀÄ QÌzÁUÀ¼ï ÀA ü«uà æ» N ÉAiÀÄA PÉÆAqÀgÀ À À ªÀÄÄA AvÉAzÀÄ Áa¹zÀA «zàäåzéæñãgà ÀgÀªÀÄ Áé«ÄUÉ ªÀÄAwæ ÀÄgÀÄμÉÆÃvÀÛªÀÄ ÀÄA ÉUÀðqÉ 2

ªÀdæ ÉÃ À ÀÄA ÁμÁÖAUÀªÉ¾V ÉÆqÉªÀlÄÖ PÁAiÀÄðªÀÄA Àß«Ààgï váªàääa À ªÀÅ ªÀ ÀA ÉÆÃVzÀðgï ÉÀ¾vÀt ªÀÄ ÉªÁ õéûaiàäa ªÀÄ¾õÉ zàðgï vá«ä èzé gádåªàäa À æw Á ÀÄªÉÇgÁgÀÄ«Ä èãaiéæã ÉAiÀÄA PÁt ÉÆqÀA vàqéaiàäzé ÉÆ¾ªÀÄlÄÖ ÉÃUÀA PÉðAzÀÄ Áa¹zÀÄzÀA ªÁªÀÄgÀxÀA PÉÃ¼ÀÄÝ ªÀÄÄ ßÃvÀ À ÉÃ ÄÝzÀÄªÉÆÃ ÉAiÀÄ ªÀiÁvÀÄªÉÆAzÁzÀÄzÉAzÀÄ ÀAzÉÃºÀ«Ä èzáuà¼ï ÀA FvÀA ªÀÄAqÀ½PÀ ÉAzÀ¾ÂzÀÄ và Àß ¹AºÁ À ÀzÉÆ¼ÉÆÃgÀAvÀ Áà À ÀªÀÄ PÀÌ É éã ÉÝj¹zÀA ÀzÀ «AUÀqÀuÁ NzÀÄ F da Æ éã ÀzÀ sàgàvàpéëãvàæzéæ¼ï + w PÀªÀÄ É ÉÆÃ ÄézÀÄ zàqëuá ÀxÀzÉÆ¼ï + D üãgàªàiï + JA ÄzÀÄ ÁqÀÄ + C è ªÀuÉð + JA véægé + D vàraiéæ¼ï ªÉÃuÁvÀlªÀiï + JA ÄzÀÄ ÉÆ [¼À] ï + CzÀÄ ÉÆ [¼À] UÀÄtAUÀ½ªÀiï + DzÀªÀiÁ ÀÄA gàªàäåªàiï + C ÀÄàzÀÄ ÀéUÀðªÀÄ É + ÉÆÃ ÄézÀÄ CzÀ ï + D¼ÉÆéA fvà±àvàäæ + JA ÉÆ ï + CgÀ À ï + DvÀ À ªÀÄºÁzÉÃ««dAiÀÄªÀÄw + JA ÉÆ¼ï + D EªÀðUÀÎðA ªÀÄUÀ É + ÁA «zàäåzéæñãgà ï + JA ÉAªÀÄvÉÛ + D ÉÆ [¼À] ÉÆ¼ï AiÀÄªÀÄ Á±À ï + JA ÉÆA và¼á¾[gà] ï + DvÀ À ÉAqÀw duàätzéãªàvé + JA ÉÆ¼ï + D EªÀðUÀÎðA ªÀÄUÀ ï + FvÀA AiÀÄªÀÄzÀAqÀ ï + JA ÉÆA ªÀÄvÉÛ + DªÀiï + EªÀðgÀÄA ÀªÀiÁ À ªÀAiÀÄ ÀgÉªÀiï + CAiÀÄÄÝ + D¾Ä[gÀÄ] ªÀμÀðzÀ ÁæAiÀÄzÀ + CAzÀÄ ±ÁæªÀPÀ ï + C Àà ¹zÁÞxÀð ï + JA + G ÁzsÁåAiÀÄ À ÀPÀÌzÉ EªÀðgÀÄªÀÄ ï + NzÀ ï + EmÉÆÖqÉ K Ä + JAlÄ ªÀgÀÄμÀzÀ + M¼ÀUÉ ªÁåPÀgÀtA À æªàiáta bàazàªàiï + C APÁgÀA WÀAlÄ PÁªÀåA ÁlPÀA ªÉÆzÀ ÁUÉÆqÉAiÀÄ ±Á À ÛçAUÀ¼À ï + J èªàä ï + EªÀðgÀÄA PÀ ÄÛ Â(½)PÀ + FvÀA và¼á¾[gà] À ªÀÄUÀ ï + C ÀÄàzÀ¾Â[j]A và ÀUÉ vàpàì PÀ¼ÀîgÀ ï + DgÀAiÀÄé vé¾[gà] ÀA ÉÃ é[¼àé] ÀÄgÀRA + JA + NzÀA PÀ ÉÆÛ ï + D ÀÄA PÀ¼Àé + G ÁAiÀÄªÀÄA ÉÃ é[¼àé] PÀgÀ Àl ±Á ÀÛçªÀÄA PÀ ÉÛ ï + EAvÀÄ JªÀÄUÉ + C ÉÆåÃ Àå æãw ÄAzÀA PÁ A À É ªÀÄvÉÛ + MAzÀÄ ªÀ ÀªÀiï + EªÀðgÀÄA ªÀ ÀQæÃqÉ + DqÀ ï + JAzÀÄ EAzÉÆæÃ ÀªÀÄªÀiï + JA ªÀ ÀPÉÌ ÉÆÃV + C èaiàä + C±ÉÆÃPÀ ÀÅ ÁßUÀ ªÀPÀÄ¼À w¼àpà vàªàiá¼à ZÀA ÀPÀ ªÉÆzÀ ï+duéæqéaiàä À ªÀÅA vé¾[gà]zà ªÀÈPÀëeÁwUÀ½AzÀA QQÌ¾Â[j]V¾Â[j] zàä+ EzÀð ÀAzÀ ÀªÀ ÀzÉÆ¼ï+ EªÀðgÀÄªÀiï + G½ ÉAqÀ ï + DqÀÄvÀ Û + EgÉ ÉÆÃPÀ À «zéåaiàä ï + FvÀA PÀ Û ï + C ÀÄàzÀ¾Â[j]AzÉ + J è G½zÉÆqÀA PÁt ï + DUÀzÉ + FvÀ ÀA ÃqÀÄªÀiï + C¾[gÀ]¹ PÁtzÉ zé É + PÉlÄÖ ÉÃ ÀvÀÄÛ + D ï + EAvÀÄ + JAzÉ ï + CPÀÄÌA ªÀÄUÀ É ÃA và¼á¾[gà] ï + C Àà + CAzÀÄ Àß PÁ À + M¼ï PÀ¼ÀÄÝ ÀßA PÉÆ ÀzÁUÀ¼ï + K ÁAiÀÄÄÛ + JAzÀÄ ÀÄrzÉÆqÉ + FvÀ ÀÄªÀiï + EAvÀÄ + JAzÀ ï + CPÀÄÌA ªÀÄUÀ É Ã ï + J Àß và¼á¾ä[gàä]uéaiàäé + CAzÀÄ PÀ¼ÉÆéqÉ ÀßA rzàä + GrAiÉÄ PÀnÖ PÀ¼ÀîgÀ zàaqàué ÄA zàar ÀzÁUÀ¼ï + K ï + DAiÀÄÄÛ + JAzÀÄ ÀÄrzÉÆqÉ + F ÀÄrAiÀÄA ªÀÄ¾õÉ[gÉ]AiÀÄ ï + 3

ÉÃqÀ + JAzÀÄ EªÀðgÀÄªÀiï + Ngï + NªÀðgÀA ªÀÄÆzÀ ¹ À æweéõuéaiàääý PÉ PÁ AzÀ + J Àß vàazé + J ÀUÉ gádå ÀlÖA + PÀnÖ ±ÀÄævÀ ÁUÀgÀgï + JA s ÀmÁÖgÀgÀ ÀPÀÌzÉ và ÀA + ÀlÖ ï + FvÀ À vàazéaiàääa và Àß ÀAvÁ ÀªÀÄ ï + FvÀAUÉ PÉÆlÄÖ + CgÀ À ÉÆqÀ É và ÀA + ÀlÖA ªÀÄvÉÛ + D ÀÄA gádåauéaiàääåvàû + EgÉ FvÀ ÀÄªÀiï + D ÉÆ [¼À] + M¼ï và¼á¾[gà]a UÉAiÀÄÄåvÀ + EPÀÄðªÀiï + EAvÀÄ ÀÄRzÉÆ¼ï + EªÀðUÀÎðA PÁ A À É ªÀÄvÉÛ + MAzÀÄ ªÀ ÀA + FvÀA và Àß ªÀÄ ÀzÉÆ¼ï + EAvÀÄ + JAzÀÄ UÉzÀ ï + J Àß + CgÀ ÀA PÀ¼Àî ï + D ÀÄA + F ÉÆ [¼À] + M¼ï và¼á¾ä[gàä]uéaiéäé ï + EzÀÄ PÀdÓªÀiï + M½îvÀÄÛ + C ÄÛ + JAzÀÄ + J ÀUÉ + CAf ÁqÀA läö AzÀÄ ªÀÄUÉ + D¼ï + DzÀ ï + D ÀÄA + FvÀ ï + J Àß + D¼Àé ÁqÀ + JAlÄ zé ÉAiÀÄ UÁæªÀÄ ÀUÀgÀ SÉÃqÀ RªÀðqÀ ªÀÄqÀA ÀvÀÛ À zéææãuá ªÀÄÄRAUÀ¼ÉÆ¼ï + DgÀ ÄìAiÀÄÄA PÁtzÉ ÀgÀªÀÄAqÀ UÀ¼ÉÆ¼ÀA DgÀ ÄìAiÀÄÄA PÁtzÉ + E èué + DgÀAiÀÄå ï + CnÖzÉÆqÉ ZÀgÀÀ ÀÄgÀÄμÀgï + DgÀAiÀÄÄÝ PÀAqÀÄ AzÀÄ + J ÀUÉ + EAvÀÄ + JAzÀÄ ÉÃ õàý[¼àý]gï zéãªá «Äy¼É + JA ÉÆ [¼À] ï + CzÀ ï + D¼ÉÆéA ªÁªÀÄgÀxÀ ï + JA + CgÀ ÀAUÉ AiÀÄªÀÄ zàaqàa ÉÆÃV + D¼ï + DV ÉÆ [¼À] PÁ ÀA + ÉvÀÄÛ và¼á¾[gà] ï + DV ÀÄRzÉÆ¼ï + EzÉÆð ï + JAzÀÄ ÉÃ õéæý[¼éæý]qé + D ªÀiÁvÀ ï + DA PÉÃ¼ÀÄÝ ÀÄgÀÄμÉÆÃvÀÛªÀÄ ï + JA ªÀÄAwæUÉ «Äy¼É + JA ÉÆ [¼À] ÉÎ + D ï + DgÀÄªÀiï + C¾Â[j]AiÀÄzÀAvÉ + EgÉ ÉÆÃV AiÀÄªÀÄzÀAqÀ À ï + MqÀ + PÉÆAqÀÄ AzÀ É ï + JAzÀÄ ÉÃ ÄÝ[¼ÀÄÝ] ªÀdæ ÉÃ À ï + JA ÉUÀðqÉAiÀÄA PÀgÉ Ä¹ D ï + MAzÀÄ ªÀÄ ÉªÁ õéû[¼éû]ué ÉÆÃV AzÀ É ï + J Àß Àð + C É ÀßUÀA gádåªàäa À æw Á ÀÄwÛgÀÄ + JAzÀÄ PÀ à¹ ÀªÀÄ ÀÛ gádå ságàªàäa ÀªÀÄ ð¹ Czs ÀðgÁwæ + DzÀ + DUÀ¼ï PÀ ÀàqÀªÀÄA À¾õÉ[j]zÀÄ + GlÄÖ Â[½]PÀ DgÀÄªÀiï + C¾Â[j]AiÀÄ ï + FAiÀÄzÉ + MªÀð É ÉÆ¾[gÀ]ªÀÄlÄÖ AzÀÄ + F ÉÆ [¼À] A ÉÆPÀÄÌ À æweéõ PÁgÀtªÀiï + DV PÀ ÀªÀgÀªÀÄA PÀ¼ÀÄÝ + FvÀ ÀA PÉÆ ÀÄªÀAvÀÄ ªÀiÁrzÉ ï + EzÀÄ PÀ¼ÀÄÝzÀPÉð PÁgÀtªÀiï + FvÀ ÀÄªÀiï + J ÀUÉ + F ÁAV ÉÆ¼ï «ÄvÀ æ ï + JAzÀÄ ÉÃ ÄÝ[¼ÀÄÝ] vàvï + C ÀAvÀgÀA EªÀðgï ÀjªÉÇmÉÖAiÀÄªÀgï + N ÉAiÀÄA PÉÆAqÀÄ AzÀÄ + CgÀ À À ªÀÄ ÉAiÀÄ ÁV ÉÆ¼ï AzÀÄ ÀrAiÀÄ¾[gÀ]AUÉ ÉÃ õéæý[¼éæý]qé CgÀ À À + C ÀÄªÀÄvÀ AzÀ + CgÀªÀÄ ÉAiÀÄA ÉÆPÀÄÌ + D ÁÜ À ªÀÄAl ÀzÉÆ¼ï + EzÀð «zàäåzéæñãgà ÀA PÀAqÀÄ ÉÆqÉªÀlÄÖ + DvÀ À ªÀÄÄAzÉ + N ÉAiÀÄ ï + EQÌzÀ + DUÀ¼ï ÀA ü«uà æ» N ÉAiÀÄA PÉÆAqÀÄ + CgÀ À À + ªÀÄÄAzÉ + EAvÀÄ + JAzÀÄ Áa¹zÀA «zàäåzéæñãgà ÀgÀªÀÄ Áé«ÄUÉ ªÀÄAwæ ÀÄgÀÄμÉÆÃvÀÛªÀÄ ÀÄA 4

ÉUÀðqÉ ªÀdæ ÉÃ À ÀÄA À + CμÀÖ + CAUÀA + J¾[gÀ]V ÉÆqÉªÀlÄÖ PÁAiÀÄðªÀÄA Àß«Ààgï váªàääa À ªÀÅ ªÀ ÀA ÉÆÃV + EzÀðgï É¾[gÀ]vÀt ªÀÄ ÉªÁ õéû [¼ÉÛ]AiÀÄA ªÀÄ¾õÉ[gÉ]zÀÄ EzÀðgï váªàiï + E èzé gádåªàäa À æw Á ÀÄªÉÇgï + DgÀÄªÀiï + E è + F + N ÉAiÀÄA PÁt ï + MqÀA vàqéaiàäzé ÉÆ¾[gÀ]ªÀÄlÄÖ ÉÃUÀA PÀÄðA + JAzÀÄ Áa¹zÀÄzÀA ªÁªÀÄgÀxÀA PÉÃ¼ÀÄÝ ªÀÄÄ Àß + FvÀ À ÉÃ ÄÝ[¼ÀÄÝ]zÀÄªÀiï + N ÉAiÀÄ ªÀiÁvÀÄªÀiï + MAzÀÄ DzÀÄzÀÄ + JAzÀÄ ÀAzÉÃºÀªÀiï + E èzà + DUÀ¼ï ÀA FvÀA ªÀiAqÀ½PÀ ï + JAzÀÄ + C¾Â[j]zÀÄ và Àß ¹AºÁ À ÀzÉÆ¼ï + NgÀAvÉ + C Àà + D À ÀªÀÄ ï + EPÀÌ ï + ÉÃ õéý[¼àäý] + Ej¹zÀA ÀÆªÀðPÀxÉ Á åzà UÉ¼ÉAiÀÄ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ «Äy¼ÉAiÀÄ gád ªÁªÀÄgÀxÀ À è và¼àªágà ÁV ÉÃjPÉÆArgÀÄªÀ «μàaiàä w½zà «zàäåzéæñãgà»a À ÀAxÀªÉÇAzÀ ÀÄß É À ¹PÉÆAqÀÄ DvÀ À ÀÄß EPÀÌnÖUÉ ¹ ÄQ ÀÄªÀ À ÄªÁV ªÉÃμÀªÀÄgÉ¹PÉÆAqÀÄ ºÉÆÃzÀ. C è ºÀUÀ À ºÉÆvÀÄÛ PÀtÂ ÚUÉ CAd À ºÀaÑPÉÆAqÀÄ «PÁjAiÀiÁV HgÉÆ¼ÀUÉ è wgàäuár üpáël É ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ. gáwæ ªÉÃ¼É dgàæ À zs Àj¹ Hj À d ÀgÉÆqÀ É ªÀiÁvÀÄPÀvÉ ÀqÉ ÀÄvÁÛ ªÀÄzs ÀågÁwæ ÀlÖtzÀ ªÀÄ ÉªÀÄ ÉUÀ½UÉ ÀÄVÎ PÀ¼ÀîvÀ À ÀqÉ ÀÄwÛzÀÝ. MAzÀÄ gáwæ CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ K¼À ÉAiÀÄ ªÀÄºÀrAiÀÄ è s ÀzÀ æªávnözàý, gád ªÁªÀÄgÀxÀ UÉ CZÀÄÑvÉÃAzÀ æ AzÀ PÉÆqÀ àlö ªÁå s ÀgÀtªÁzÀ ÀªÀðgÀÄeÁ ÀºÁgÀ JA ºÁgÀªÀ ÀÄß FvÀ C ÀºÀj¹zÀ. ªÀÄgÀÄ À ªÀÄÄAeÁ É D s ÀgÀtªÀ ÀÄß PÁtzÉ V ÁzÀ ªÁªÀÄgÀxÀ PÁªÀ ÄUÁgÀ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ À ÀÄß PÀgÉ¹ PÀ¼Àî À ÀÄß PÀÆqÀ ÉÃ ºÀÄqÀÄQ vàgàäªàavé DeÁÕ ¹zÀ. E èªázàgé WÉÆÃgÀ ²PÉë «ü ÀÄªÀÅzÁV JZÀÑjPÉ ÃrzÀ. gád AzÀ MAzÀÄ ªÁgÀzÀ UÀqÀÄªÀ ÀÄß PÉÃ½ ÀqÉzÀ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ UÉ DgÀÄ À GgÀÄ½zÀgÀÆ PÀ¼À î À ÀÄß»rAiÀÄ ÁUÀ è. K¼À ÉAiÀÄ À ªÀÄÄAeÁ É Hj À ºÁ¼ÀÄ zéãªá AiÀÄzÀ èzàý «PÁjAiÉÆ â, «záåzs ÀgÀgÀÄ «záå AzÀ ºÁgÀÄªÀAvÉ PÉ Àj À ºÀ¼ÀîªÀ ÀÄß ºÁjzÀÝ ÀÄß UÀªÀÄ ¹, DvÀ ÉÃ PÀ¼Àî ÉAzÀÄ zs Àðj¹, A ü¹ CgÀªÀÄ ÉUÉ J¼ÉzÉÆAiÀÄÝ. vá ÀÄ PÀ¼Àî À èªéazàä UÉÆÃUÀgÉzÀgÀÆ ±Á ÀÛçdÕ ÁzÀ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ DvÀ À PÀ Àl«zÉåAiÀÄ ÀÄß vá ÀÆ À æaiéæãv¹ véæãj¹ gád UÉ ªÀÄ ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆlÖ. DvÀ À ÀÄß ²Që ÀÄªÀAvÉ gáeáeé ÕAiÀiÁzÁUÀ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ CªÀ À ÀÄß ªÀÄ ÉUÉ J¼ÉzÉÆAiÀÄÄÝ ªÀiÁWÀªÀiÁ ÀzÀ MA vàäû gáwæ, ªÀÄÆªÀvÉÛgÀqÀÄ «zs ÀzÀ WÉÆÃgÀ ²PÉë ÄAzÀ À zàar¹zà. DzÀgÉ «PÁjAiÀÄÄ vá ÀÄ PÀ¼Àî À è, d PÀ¼Àî À ÀÄß»rAiÀÄ ÁUÀzÉ À Àß ÀÄß ²Që ÀÄwÛzÁÝ É JAzÀÄ ºÉÃ½zÀ.»ÃUÉ PÀ¼À î À ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀÄªÀ À æaiàävàßzà è «s À ÁzÀ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ DvÀ ÉÆA UÉ gád À ½UÉ AzÀÄ và Àß C ÀºÁAiÀÄPÀvÉAiÀÄ ÀÄß M àpéæaqàä, và Àß ÀÄß ªÀÄ À AzÀAvÉ ²Që À Ä «ÀAw¹PÉÆAqÀ. 5

ªÁªÀÄgÀxÀ ÀÄ và¼àªágà AiÀÄªÀÄzÀAqÀ À ÀÄß ±À Àä±Á ÀzÀ è ±ÀÆ PÉÌÃj ÀÄªÀAvÉ DeÁÕ ¹zÀ. gád À DeÉÕAiÀÄAvÉ ÉÃªÀPÀgÀÄ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ À ÀÄß UÀ èuéãj À Ä ¹zÀÞvÉ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîwÛzÀÝAvÉ, CªÀgÀ»AzÉ «PÁjAiÀÄÆ ±Àä±Á ÀPÉÌ ºÉÆÃV CªÀgÀ ÀÄß vàqéaiàääváû AiÀÄªÀÄzÀAqÀ UÉ»AzÉ CªÀgÀÄ ªÀiÁrPÉÆArzÀÝ ÀAxÀªÀ ÀÄß É À ¹, FUÀ UÉzÀÝªÀgÁgÉAzÀÄ PÉÃ½zÀ. ÀÆªÀð WÀl ÉAiÀÄ ÀÄß É À ¹PÉÆAqÀ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ Ã ÀÄ UÉzÉÝ Á ÀÄ ÉÆÃvÉ JAzÀÄ M àpéæaqà. và«ää âgà ÀÆß zéægéaiàä ½UÉ PÀgÉzÉÆAiÀÄÄåªÀAvÉ «PÁjAiÀÄÄ PÉÆÃjzÀ. CzÀgÀAvÉ ÉÃªÀPÀgÀÄ CªÀgÀ ÀÄß gád À ½UÉ PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃzÁUÀ ªÁªÀÄgÀxÀ «PÁjAiÀÄ ÀÄß «ZÁgÀuÉ ªÀiÁrzÀ. DUÀ «PÁjAiÀÄÄ vàªéæä¼àué DzÀ ÀAxÀzÀ FqÉÃjPÉUÁV EμÉÖ Áè và Àà Éß ÀUÀ ÉÃPÁ ÄvÀÄ, CzÀPÁÌV và Àß ÉßÃ ²Që À ÉÃPÉAzÀÆ EzÀgÀ è UÉ¼ÉAiÀÄ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ À và ÉàÃ ÀÆ E èªéazàæ CjPÉ ªÀiÁrPÉÆAqÀ. DUÀ DvÀ Àß UÉ¼ÉAiÀÄ ºÉÃUÉ DzÀ? ªÉÆä¼ÀV À ÀAxÀªÉÃ ÀÄ? DvÀ ÃrzÀ s ÀAiÀiÁ ÀPÀ ²PÉëAiÀÄ ÀÄß Ã ÀÄ À»¹PÉÆArzÀÄÝ ºÉÃUÉ? ±ÁæªÀPÀ ÁzÀ Ã ÀÄ PÀ¼ÀîvÀ À ÀqÉ¹zÀÄÝ KPÉ!? JAzÀÄ ªÁªÀÄgÀxÀ ÀÄ PÀÄvÀÆºÀ AzÀ À æ²ß¹záuà «PÁjAiÀÄ gàæ ÀzÀ èzàý «zàäåzéæñãgà ºÉÃ½zÀ PÀvÉAiÉÄÃ À æ ÀÄÛvÀ UÀzÀå sáuà. PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ ²ªÀPÉÆÃmÁåZÁAiÀÄð CªÀgÀÄ PÀ ÀßqÀzÀ À æxàªàä UÀzÀåPÀÈw ªÀqÁØgÁzs À ÉAiÀÄ PÀvÀÈð. PÁ 10 ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ D sáuà (Qæ ÀÛ ±ÀPÀ ÀÄªÀiÁgÀÄ 920). ¼Áîj f ÉèAiÀÄ ºÀÆ«À ºÀqÀUÀ vá ÆQ À PÉÆÃUÀ½ Ár ÀªÀgÀÄ. eéê ÀzsÁ«ÄðPÀ PÀxÉUÀ¼À ÀAUÀ æºàªázà ªÀqÁØgÁzs À ÉAiÀÄ è 19 PÀxÉUÀ½ªÉ. EzÀPÉÌ G À ÀUÀð PÉÃªÀ UÀ¼À PÀxÉ JA ºÉ ÀgÀÆ EzÉ. PÀxÁ ZËPÀlÄÖ MAzÉÃ jãwaiàäzázàgàæ ªÉÊ«zs ÀåªÀÅAlÄ * * * * ªÀqÁØgÁzs À É eéê À UÀzÀåPÁªÀå. f À ÃPÉ ë véælöªà ÀÄ JAvÀºÀ WÉÆÃgÀ PÀμÀ ÖUÀ¼À ÁßzÀgÀÆ JzÀÄj À Ä zàþ ÁVgÀ ÉÃPÀÄ JA ÄzÀ ÀÄß E è À PÀxÉUÀ¼ÀÄ À æw Á ÀÄvÀ ÛªÉ. ªÀ ævà, ²Ã, ZÁjvÀ æöå UÀÄtUÀ½ èzàªàgàä, gáuà, zé éãμà, ÉÆÃ s ÀPÉÆÌ¼ÀUÁV ÀÄ¼ÀÄî ÀÄrAiÀÄÄªÀªÀgÀÄ zàäbr ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ ÉßÃ JzÀÄj À ÉÃPÁUÀÄvÀ ÛzÉ JAzÀÄ À æwaiéæazàä PÀxÉAiÀÄÆ ÁgÀÄvÀ ÛzÉ. ÀvÀå, zs ÀªÀÄð, ÁæªÀiÁtÂPÀvÉUÉ daiàä zéægàpàäªàåzéa ÄzÀ ÀÄß ÀAxÁºÁé À PÀxÉ ÁgÀÄªÀÅzÀÄ. «zàäåzéæñãgà-aiàäªàäzàaqàgàä UÉ¼ÉAiÀÄgÁVzÀÆÝ vàªàää ÀAxÀªÀ ÀÄß ÀÆgÉÊ¹PÉÆ¼Àî Ä JAvÀºÀ QèμÀÖ ÀjÃPÉëUÀ¼À ÉßzÀÄj¹zÀgÉA ÄzÀ ÀÄß F PÀxÉ w½aiàä Àr ÀÄªÀÅzÀÄ. * * * * r.j ï. ÀgÀ¹AºÁZÁgï ÀA Á ¹zÀ ²ªÀPÉÆÃmÁåZÁAiÀÄð «gàavà ªÀqÁØgÁzs À É PÀÈwAiÀÄ «zàäåzéæñãgà ÉA j¹aiàä PÀxÉ ÄAzÀ À æpàèvà sáuàªà ÀÄß Dj¹, ÀA Á ¹ ( ÀÄl 172-175) UÀ Àr¹zÉ. 6

ÀzÀ-UÀzÁåxÀð w PÀ-±É æãμà ; véæ¾õé[gé]- À ; ÉÆ [¼À] ï- ÀlÖt; EªÀðUÀÎðA-E âjuàæ; ÀªÀiÁ ÀªÀAiÀÄ ÀgÉA - ÀªÀiÁ À ªÀAiÀÄ¹ì ÀªÀgÁVzÉÝÃªÉ; ÀÅ ÁßUÀ- ÀÄgÀVªÀÄgÀ; ªÀPÀÄ¼À- PÀÄ¼À, MAzÀÄ eáwaiàä ºÀÆ, ZÀA ÀPÀ (và ì) - ÀA ÀUÉ (zàã) ÀA UÉ; w¼àpà-w PÀ ÀÄμÀ à ; vàªàiá¼à-ºéæaué; ZÀA ÀPÀ- ÀA UÉAiÀÄªÀÄgÀ; QQÌ¾Â[j] V¾Â[j] zàð-zàlöªáv vàäa zàý; G½ ÉAr Ál-ZÉAqÀ ÀÄß CqÀV¹lÄÖ DqÀÄªÀ Dl; ÉÆÃPÀ À«zÉå-CzÀÈ±ÀåªÁUÀÄªÀ «zéå; G½zÉÆqÀA-CqÀVPÉÆAqÀgÀÆ; PÁ ÉÆ¼ï-PÁªÀ À è, gàpà ëuéaiàä è; và¼á¾a[gàa] UÉAiÀÄéAzÀÄ-PÁªÀ ÄUÁgÀ À PÉ À ªÀiÁqÀÄªÁUÀ; ÀÄrzÉÆqÉ- À æweé Õ ªÀiÁrzÀgÉ; ªÀÄÆzÀ ¹-»ÃAiÀiÁ½¹; ÀAvÁ ÀªÀÄA-ªÀA±À ÀgÀA ÀgÉ ÄAzÀ AzÀÄzÀ ÀÄß, PÀdÓ-PÉ À; DgÀ Äì-ºÀÄqÀÄQ¹; ªÀÄ ÉªÁ Â Û[¼É Û]-ªÉÊAiÀÄQÛPÀ PÉ À; J Àß Àð ÉßUÀA- Á ÀÄ gàäªàªàgéué; À æw Á ÀÄ- ÀAgÀQë ÀÄ; PÀ à¹- H»¹; PÀ ÀàqÀ- méö; ÀjzÀÄ-ºÀjzÀÄ; PÀ ÀªÀgÀ-ºÉÆ ÀÄß, ÀA ÀvÀÄÛ; ÁAUÀÄ-jÃw, PÀæªÀÄ; ÀjªÉÇmÉÖAiÀÄªÀgï-MAmÉAiÀÄ ÉßÃjPÉÆAqÀÄ gàäªà zàævàgàä; ÉÆqÉªÀlÄÖ- ÀªÀÄ ÀÌj¹; Àß«Ààgï- «eáõ ÀÄªÀgÀÄ; ÀrAiÀÄ¾[gÀ]-zÁégÀ Á PÀ; Áa¹zÀA-ªÁa¹zÀ ÀÄ; É¾[gÀ]vÀt-»A À, ªÉÆzÀ À; FAiÉÆÃ ÉAiÀÄÄA-F ÀvÀ æªàç; FvÀ ÀÄ ÉÃ ÄÝ[¼ÀÄÝ]zÀÄªÀiï-EªÀ ÀÄ ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀÄ; ªÀÄAqÀ½PÀ- ÁªÀÄAvÀ; NgÀAvÀ À à- ÀªÀiÁ ÀªÁzÀ ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ ÀÄgÀRªÉÄA ÉÆÃzÀA : ÀÄgÀR±Á À Ûç, PÀ¼À îvà ÀªÀ ÀÄß ÀvÉ ÛºÀZÀÄÑªÀ ±Á À Ûç. PÀgÀ Àl±Á À Ûç và¼á¾ ±ÁæªÀPÀ UÁæªÀÄ ÀUÀgÀ SÉÃqÀ RªÀðqÀ ªÀÄqÀA : ZÉÆÃgÀ±Á ÀÛç, PÀ¼ÀîvÀ ÀªÀ ÀÄß PÀ ¹PÉÆqÀÄªÀ ±Á ÀÛç, : và¼àªágà, PÁªÀ ÄUÁgÀ : eéê À zs À«ÄÃðAiÀÄ : ÀÆgÀPÉÌ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀzÀ PÀÈ PÀÄlÄA UÀ¼ÀÄ ªÁ À ªÀiÁqÀÄªÀ ºÀ½î. : gád ÀÄ ªÁ À ªÀiÁqÀÄªÀ zéæqàø ÀlÖt. DqÀ½vÀzÀ PÉÃAzÀ æ gádzsá. : JvÀÛgÀªÁzÀ PÉÆÃmÉ ÄAzÀ DªÀÈvÀªÁzÀ HgÀÄ. : apà Ì ÁæPÁgÀ«gÀÄªÀ HgÀÄ, ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ½îAiÀÄ ªÀÄzs Àå¹ÜwAiÀÄ èzàäý ÉlÖUÀÄqÀ ØUÀ½AzÀ ÀÄvÀÄÛªÀjzÀ HgÀÄ. : zàægà ÀÜ¼À, ¹ÃªÉÄAiÀÄ PÉÆ ÉAiÀÄ ègàäªà ÀÄgÀ, L ÀÆgÀÄ ºÀ½îUÀ½UÉ ªÀÄÄRåªÁzÀ ÀUÀgÀ. ÀvÀ Û À( ÀlÖt) : Ar E èªéã ÁªÉUÀ¼À è À æaiàiát ªÀiÁr ÉÃgÀ ºÀÄzÁzÀ ÀÄgÀ. PÉÆ è zéææãuáªàäär : d ªÀiÁUÀð ªÀÄvÀÄÛ É ªÀiÁUÀðUÀ¼ÉgÀqÀ ÀÆß ºÉÆA gàäªà ÀÄgÀ. ÁμÁÖAUÀªÉ¾(gÀ)UÀÄ : và É, zàè Ö, JzÉ, PÉÊ, ªÉÆtPÁ Ä, ÁzÀ, É PÉÌ ªÀÄÄlÄÖªÀAvÉ ªÀiÁvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ ÀB ÀÆªÀðPÀ ªÀiÁqÀÄªÀ ÀªÀÄ ÁÌgÀ ªÀPÀÄ¼À : PÀÄ¼À JA ºÉ Àj À ºÀÆ, géa É ºÀÆ JAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. «ªÁºÀ ÀAzÀ s ÀðzÀ è ªÀzs ÀÄªÀgÀgÀÄ F ºÀÆ«À ªÀiÁ ÉAiÀÄ ÀÄß ÀgÀ ÀàgÀ ºÁPÀÄvÁÛgÉ. 7

î ÉÆÃμÀPÀ C sáå À C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C. lö eáuàªà ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀ AzÀ vàäa 1. F da Æ éã ÀzÀ s ÀgÀvÀPÉëÃvÀ æzéæ¼ï ÉÆÃ ÄézÀÄ zàqëuá ÀxÀ. 2. CzÀ Á¼ÉÆéA ªÉA ÉÆ ÀgÀ À ï. 3. ÀAxÁºÁé À UÀzÀå sáuàzà DPÀgÀ UÀ æaxà 4. AiÀÄªÀÄ Á±À và¼ágà À ÀwßAiÀÄ ºÉ ÀgÀÄ D. ºÉÆA ¹ gé Äj C ÀnÖ D ÀnÖ 1. «zàäåzéæñãgà ÀA ü «UÀ æ» 2. ªÀdæ ÉÃ À và¼ágà 3. ªÁªÀÄgÀxÀ ªÀÄAwæ 4. AiÀÄªÀÄzÀAqÀ PÀ¼À 5. ÀÄgÀÄμÉÆÃvÀ ÛªÀÄ ÉUÀðqÉ «Äy¼ÉAiÀÄ gád SÉÃqÀ É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. D üãgà ÁqÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀ ÀÄß ºÉÆÃ ÄvÀÛzÉ? 2. ÀÄgÀR «zéåaiàä ªÀÄºÀvÀéªÉÃ ÀÄ? 3. AiÀÄªÀÄzÀAqÀ-«zÀÄåZÉÆÑÃgÀ EAzÉÆæÃ ÀªÀ ÀPÉÌ KPÉ ºÉÆÃzÀgÀÄ? 4. AiÀÄªÀÄzÀAqÀ AiÀiÁgÀ ½ và¼ágà ÁzÀ? 5. ªÁªÀÄgÀxÀ ÀÄ «zàäåzéæñãgà UÉ ¹AºÁ À ÀzÀ ½ GavÁ À ÀªÀ ßj¹zÉÝÃPÉ? 8

D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ/ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. AiÀÄªÀÄzÀAqÀ-«zÀÄåZÉÆÑÃgÀgÀÄ PÀ và «zéåuà¼áªàåªàå? 2. EAzÉÆæÃ ÀªÀ ÀzÀ ªÉÊ²μÀÖöåªÀ ÀÄß w½¹ 3. AiÀÄªÀÄzÀAqÀ ÀÄ ÁqÀ ÀÄß läö ºÉÆÃzÀÄzÉÃPÉ? 4. «zàäåzéæãgà ÀÄ AiÀÄªÀÄzÀAqÀ À ÀÄß J Éè è ºÀÄqÀÄPÁrzÀ? 5. «zàäåzéæñãgà ÀÄ ªÀdæ ÉÃ À UÉ K ÀÄ ºÉÃ½zÀ? E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué Á ÄÌ/DgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À À è GvÀ Ûj¹ 1. «zàäåzéæñãgà-aiàäªàäzàaqàgàä ±À ÀxÀ ªÀiÁrzÀ ÀAzÀ s ÀðªÀ ÀÄß «ªÀj¹. 2. «zàäåzéæñãgà PÀ¼ÀîvÀ À ªÀiÁqÀÀ Ä PÁgÀtªÉÃ ÀÄ «ªÀj¹. F. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ ÀAxÁºÁé À PÀxÉAiÀÄ ÀÄß ÀAQë ÀÛªÁV gé Äj. G. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. CzÀÄ ÉÆ UÀÄtAUÀ½ ÁzÀªÀiÁ ÀÄA gàªàäåªàä ÀÄàzÀÄ 2. J Àß vàazéaiéä ÀUÉ gádå ÀlÖAUÀnÖ ±ÀÄævÀ ÁUÀgÀgÉA s ÀmÁÖgÀgÀ ÀPÀÌzÉ và ÀA lö ï 3. ªÀÄÄ ßÃvÀ À ÉÃ ÄÝzÀÄªÉÆÃ ÉAiÀÄ ªÀiÁvÀÄªÉÆAzÁzÀÄzÀÄ sáμá sáå À PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà¼à ÀÄß GvÀ Ûj¹. 1. DUÀªÀÄ ÀA üaiàä «zs ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr. 2. ÁªÀÄ ÀzÀ JAzÀgÉÃ ÀÄ? GzÁºÀj¹. 3. ÁªÀÄ ÀzÀPÀÆÌ ÀªÀð ÁªÀÄPÀÆÌ EgÀÄªÀ ªÀåvÁå À K ÀÄ? 4. -UÉ ªÀÄvÀÄÛ -PÉÌ AiÀiÁªÀ «s ÀQÛ ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ? 5. ¾ ªÀÄvÀÄÛ CPÀëgÀUÀ¼À ºÉÆ ÀUÀ ÀßqÀ gàæ ÀªÉÃ ÀÄ? 9

ÁæAiÉÆÃVPÀ sáμá sáå À C. ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÀzÀUÀ½UÉ ÀA A ü¹zàavé ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zà ÀzÀªÀ ÀÄß gé Äj. 1. À - C à ÁæuÁPÀëgÀ : ªÀÄ 2. UÉÆwÛ è - ÉÆÃ À ÀA ü : ªÀÄ¼ÉUÁ 3. dó - ÀeÁwÃAiÀÄ ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ : gàå 4. ÉlÖ - gàæqs À ÁªÀÄ : ªÀÄºÉÃ±À 5. ªÀÄgÀ - ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ : CtÚ D. À ÀoÁåzsÁjvÀ ÀÈd À²Ã sáμá ¼ÀPÉAiÀÄ ÁæAiÉÆÃVPÀ C sáå À C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ ÀzÀUÀ¼À ºÉÆ ÀUÀ À ÀßqÀ gàæ À gé Äj ÉÆÃ ÄézÀÄ PÀ ÄÛ ÉÆÃV AzÀ É ÉAzÀÄ D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß «AUÀr¹ gé Äj. ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ, ªÀ À«ÄÃvÀA, ªÀÄ ÀzÉÆ½AvÉAzÀÄ, UÉzÀ É ÀßgÀ ÀA, Czs ÀðgÁvÁæzÁUÀ¼ï, ÀjzÀÄlÄÖ ÀÆgÀPÀ NzÀÄ PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀjμÀvÀÄÛ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ À æpàn¹gàäªà n. PÉÃ±ÀªÀ s ÀlÖ CªÀgÀ UÀzÁå ÀÄªÁzÀ ²ªÀPÉÆÃmÁåZÁgÀå «gàavà ªÀqÁØgÁzs À É PÀÈwAiÀÄ ÀÄß N. 10

UÀzÀå ÁoÀ -02 ÁæªÀiÁtÂPÀvÉ [Dzs ÀÄ PÀ ÀtÚPÀvÉ] - ÁgÁ C Æ PÀÌgï ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå Á»vÀåzÀ C ÉÃPÀ ÀæPÁgÀUÀ¼À è ÀtÚPÀvÉAiÀÄÆ MAzÀÄ. EzÀgÀ ÀégÀÆ À ªÀÄvÀÄÛ PÀët ü ÀßªÁzÀÄzÀÄ. ªÀiÁ¹Û, PÉgÀÆgÀÄ, UÉÆgÀÆgÀÄ, C ÀAvÀªÀÄÆwð, APÉÃ±ï, C ÀÄ ÀªÀiÁ gàad À, ªÉÊzÉÃ», ÀÄªÀÄAUÀ Á, ±ÁåªÀÄ Á É¼ÀUÁAªÀPÀgÀ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀgÀÄ PÀ ÀßqÀzÀ ªÀÄºÀvÀézÀ PÀvÉUÁgÀgÀÄ. zàäq À ««zsà DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À ÀÄß ÀPÀÌ É «ÄAa ÀÄªÀ ÁzsÀåvÉ ºÉÆA gàäªà ÀtÚPÀvÉ, ºÉÆ ÀUÀ ÀßqÀzÀ d À æaiàä ÀæPÁgÀ. ÀtÚPÀvÉAiÀÄÄ ÀA ÀÌøwAiÀÄ C üªàåqûué ÀÆgÀPÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄ. ÀªÀiÁdzÀ K½UÉ, d ÀgÀ zàäpàä, ²PÀët, «eáõ À, PÁæAw, PÀÈ J èªàç ÀtÚPÀvÉUÉ ªÀ ÀÄÛUÀ¼ÉÃ. ÀUÀgÀ ºÁUÀÆ UÁæ«ÄÃt zàäpàä ÀtÚPÀvÉUÀ¼À è A vàªávzé. C èzéã PÁgÀåPÀëªÀÄvÉ, ÁæªÀiÁtÂPÀvÀ À, ÉßÃºÀ, EªÀÅ ÁªÀiÁfPÀ zéæåãvàpà JA ÄzÉÃ ÀæPÀÈvÀ PÀvÉAiÀÄ DAvÀgÀåzÀ zà. ªÀåªÀ ÉÜAiÀÄ C ÀA sàªà ÃAiÀÄ ÀAzÀ sàðuà¼àä ±ÁAw, ÀAvÀÈ ÛUÉ À èªàå JA ÄzÀÆ PÀvÉAiÀÄ EAVvÀ. Û CxÉÊð¹ - N vàªàiáμéà zà Áâ½PÉ ªÀÄ ÀªÀÄÄlÄÖ ÀªÀÄAiÀÄ Ázs ÀPÀ zéãð±àpà ºÁ Áå ÀàzÀ zéã±éæãzáþgàpà PÉÆÃ ÉÆÃ æpà ÁæªÀiÁtÂPÀ dªá ÁÝj UÀ và ªÀÄÆ ÀtÚPÀvÉ - UÀzÀå D À ÀUÀgÀPÉÌ ºÉÆÃVzÀÝ À ÀUÉ CPÀ ÁävÁÛV UÉ¼ÉAiÀÄ ºÀÄ ÉÃ À À s ÉÃnAiÀiÁVvÀÄÛ. Á ºÀ«ÄÃzï. ÀUÉÆAzÀÄ vàªàiáμé véæãj ÀÄvÉÛÃ É JAzÀÄPÉÆAqÉÃ DvÀ À Àß ÀÄß PÀgÉzÉÆ ÄÝzÀÝ. HgÀ ªÉÄÊzÁ ÀzÀ è CAzÀÄ ÈºÀvï ÁªÀðd PÀ À s ÉAiÉÆAzÀÄ dgàuàäwûvàäû. ºÀ ªÁgÀÄ ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄÄRAqÀgÀÆ zsá«äðpà UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÆ sáuàªà»¹zàýgàä. M ââjazà ªÀÄvÉÆÛ âgàä AiÀiÁªÀ jãw ±ÉÆÃμÀuÉUÉÆ¼ÀUÁUÀÄªÀgÀÄ, ±Á UÀ¼ÀÄ»Ã ÀgÀ ÀÄß AiÀiÁªÀ jãw véæazàgéué FqÀÄ ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝgÉ - JA ÄzÀ Éß Áè ÉÃjzÀ d ÀgÀ ªÀÄ ÀªÀÄÄlÄÖªÀAvÉ «ªÀj ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. À s É ªÀÄÄVzÁUÀ gáwæ JAlÄUÀAmÉ zánvàäû. ÀªÀÄÆäjUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ PÉÆ ÉAiÀÄ ÀÆì ºÉÆgÀlÄ ºÉÆÃVvÀÄÛ. CzÀPÉ ÌÃPÉ EμÀÄÖ AiÉÆÃZÀ É? Á, F À À Àß PÉÆÃuÉAiÀÄ è PÀ¼ÉzÀÄ Á¼É HjUÉ ºÉÆÃzÀgÁ ÄvÀÄ JAzÀÄ ºÀÄ ÉÃ À ÉAzÁUÀ ÉÃgÉ záj E èzé DvÀ À ÀÄß»A Á ¹zÉ. ºÀ¼À ÀUÀ¼À ½PÀ s ÉÃnAiÀiÁzÀ UÉ¼ÉAiÀÄ ÉÆqÀ É MA μàäö ºÀgÀmÉ ºÉÆqÉAiÉÆÃtªÉ ¹vÀÄ. ºÀÄ ÉÃ ï Á ÉÆAzÀÄ «ZÁgÀ PÉÃ¼À ÉÃ? PÀÄaðAiÀÄ è PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÁÛ PÉÃ½zÉ. ºÁ¹UÉ ºÁ¹, A ÀÄß Àj Àr¹ À ÉßqÉUÉ Àæ±ÁßxÀðPÀªÁV ÉÆÃqÀÄvÁÛ PÉÃ¼ÀÄ JAzÀ ÀÄ, ºÁ¹UÉAiÀÄ ªÉÄÃ ÉÆgÀUÀÄvÁÛ 11

E ÉßÃ è ±Á UÀ½AzÀ»Ã ÀgÀÄ véæazàgéuéæ¼àuávzáýgé JAzÉ è PÉÆgÉzÀgÀ è. EzÀÄ dªéã? Á ÀAvÀÆ ºÀ½îAiÀÄ ègàäªàªà ÀÄ. À Àß ªÀÄnÖUÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÁzÀgÉ À ÀUÉ CAvÀºÀ C ÀÄ s ÀªÀUÀ¼ÉÃ ÀÄ FªÀgÉUÉ DV è. EA UÀÆ ÀªÀÄä ºÉÆ zà è PÀÆ PÉ ÀPÉÌ gàäªàªàgàä C ÀågÉÃ. CªÀjAzÀ ÀªÀÄUÁUÀ, À«ÄäAzÀ CªÀjUÁUÀ FªÀgÉUÉ K ÀÆ véæazàgéaiàiáv è. ÁªÀÅ ÀgÀ ÀàgÀ ZÉ ÁßV ºÉÆA PÉÆArzÉÝÃªÉ. DzÀgÉ J Áè ÁAiÀÄPÀgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ÀÄß PÉÃ¼ÀÄªÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ MAzÀÄ jãwaiàä C¹ÜgÀvÉ À Àß ÀÄß Á ü ÀÄvÀÛzÉ. ºÀÄ ÉÃ À À ªÀÄÄRzÀ ªÉÄÃ zàý ªÀÄÄUÀÄ¼ÀßUÉ ªÀiÁAiÀÄªÁV ªÀÄÄR UÀA üãgàªá ÄvÀÄ. PÉ ºÉÆvÀÄÛ PÀ¼ÉzÀ ½PÀ, Ã ÀÆ F d ÀgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ÀÄß ÀA ÄwÛÃAiÀiÁ ºÀ«ÄÃzï? EzÉ è F d ÀgÀ ÀªÀÄAiÀÄ Ázs ÀPÀvÀ À; EªÀjUÉ è dªávaiàäæ zs ÀªÀÄðzÀ UÉÎAiÀiÁUÀ, ÀªÀiÁdzÀ UÉÎAiÀiÁUÀ K ÁzÀgÀÆ PÀ¼ÀPÀ½ EzÉAiÉÄAzÀÄPÉÆAqÉAiÀiÁ? JAzÀÄ däuàä Éì ÄAzÀ ÀÄrzÀ ÀÄ. ½PÀ JzÀÄÝ PÀÄ½vÀÄ, Á ÉÆAzÀÄ PÀvÉ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃ É. CzÀ ÀÄß PÉÃ½zÀ ½PÀ Àß C ü ÁæAiÀÄ w½ ÀÄ JAzÀ ÀÄ. CAiÉÆåÃ ªÀiÁgÁAiÀÄ Àß PÀvÉ PÉÃ¼ÀÄvÁÛ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼À î Ä FUÀ À ÀUÉ ªÉÃ¼É E è J ÀÄßwÛzÀÝAvÉAiÉÄÃ DvÀ ÀqÀÄªÉAiÉÄÃ vàqézàä, PÀvÉAiÉÄAzÀgÉ PÀlÄÖPÀvÉAiÀÄ è ªÀiÁgÁAiÀiÁ dªáv ÀqÉzÀ PÀvÉ JAzÀ ÀÄ. ÀqÉzÀ PÀvÉAiÉÄAzÁUÀ À Àß Q««ÄjvÀÄ; zé æ ºÁjvÀÄ. ºÀÆ, ºÁUÁzÀgÉ ºÉÃ¼ÀÄ J ÀÄßvÁÛ PÀvÉ PÉÃ¼À Ä GvÀÄìPÀvÉ À æpàn¹zé. ºÀÄ ÉÃ ï PÀvÉ ºÉÃ¼À Ä véæqàvzà ÀÄ. * * * * D ÀUÀgÀPÉÌ À«ÄÃ ÀªÁV PÉÃAzÀ æ ÀgÀPÁgÀzÀ ÀA±ÉÆÃzs À Á ÀA ÉÜAiÉÆA zé. C è ÀºÁAiÀÄPÀ PÁgÀå gáéºàpà vàavà ædõ ÁV ÉÃªÉ À è ÀÄwÛzÀÝªÀ ÀÄ gà»ãªàiï. gà»ãªàiï F ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ è zàäpà Ä Á ÁAiÀÄPÁÌzÀ ªÀåQÛ JA ÄzÀÄ DvÀ À ÉßÃ»vÀgÀ C ß¹PÉ. DvÀ À Cw ÁæªÀiÁtÂPÀvÉAiÉÄÃ ÉßÃ»vÀgÀ F ªÁzÀPÉÌ PÁgÀt. ÁPÀμÀÄÖ ªÉÄÃ ìa ÁzÀ É, ÀqÉAiÀÄ ºÀÄzÁVzÀÝ GzÉÆåÃUÀzÀ èzàýgàæ FªÀgÉUÀÆ D ºÁ vàä½zàªà À è. wauà¼à PÉÆ ÉAiÀÄ è ºÀtzÀ PÉÆgÀvÉ ÄAzÁV À¼É ÉÆ à À ÁgÀÄ ªÀiÁr HlªÀiÁrzÀÄÝ JμÀÄÖ ÁjAiÉÆ! DvÀ À 12

ªÀÄ ÉAiÀÄ è ºÉAqÀw ªÀÄvÀÄÛ FªÀðgÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ, vá Ä, gàäzéæåãv vàªàää ªÀÄvÀÄÛ vàav EzÁÝgÉ É. ªÀÄUÀ ªÀÄÄA À ªÀμÀð J ï.j ï.j ï.¹. ÀjÃPÉ ëué PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼À îªà ÀÄ. ªÀÄUÀ¼ÀÄ K¼À ÉAiÀÄ vàgàuàwaiàä èzáý¼é. J ègàæ DvÀ ÉÆqÀ É ÀgÀPÁj ªÀÄ ÉAiÀÄ è ªÁ¹ ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. DvÀ À Cw ÁæªÀiÁtÂPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ zéêªà s ÀQÛ G½zÀªÀjUÉ PÉÆAZÀ ºÁ Áå À àzàªáv véæãgàäwûvàäû. zàäpà Ä PÀ AiÀÄzÀªÀ ÀÄ, zéã±éæãzáþgàpà JA CqÀØ ºÉ ÀgÀ ÀÄß PÀnÖzÀÝgÀÄ.»ÃVgÀÄªÁUÀ MAzÀÄ À ÀA ÉÜAiÀÄ zéãð±àpà ZÀlfð CªÀgÀÄ gà»ãªàiï À ÀÄß vàªàää PÀZÉÃjUÉ PÀgÉ¹zÀgÀÄ. CvÀ C èué ºÉÆÃzÁUÀ E ÉÆßA âgàä C è PÀÄ½wzÀÝgÀÄ. ÀªÀÄ ÁÌgÀ Ágï M¼ÀUÉ À æªéã² ÀÄvÁÛ DvÀ ÉAzÀ ÀÄ. ß gà»ãªàiï PÀÄ½vÀÄPÉÆ½î JAzÀÄ Ëd Àå AzÀ ÉÃ CªÀgÉAzÀgÀÄ. ½PÀ ªÀÄUÉ EªÀgÀ ÀjZÀAiÀÄ«gÀ ÉÃPÀ Áè? JAzÀgÀÄ. gà»ãªài UÉ PÀÆqÀ ÉÃ J èªàç ºÉÆ¼É ÄvÀÄ. PÀ¼ÉzÀ Áj méaqàgï PÀgÉzÀ PÉ À FvÀ UÉ zàqìgà è. CzÀ ÀÄß FUÀ CqÀØ ºÁ AiÀÄ è zàqì¹péæ¼àî Ä ÀA ÉÜAiÀÄ zéãð±àpàgà ÉßÃ»r záý É. zéãð±àpàgàä ÉÃgÀªÁV ªÀÄÄRå «μàaiàäpéì AzÀgÀÄ. ÉÆÃr gà»ãªàiï, FvÀ F sáuàzà ºÀÄ À æsáåvà PÀAmÁæPÀÖgï. F PÉ ÀzÀ PÀAmÁæPïÖ FvÀ UÉ zéægéaiàääªàavé ªÀiÁqÀ Ä «ÄäAzÀ Ázs Àå J ÀÄßvÁÛ CªÀgÀÄ gà»ãªài À ªÀÄÄR ÉÆÃrzÀgÀÄ. gà»ãªàiï PÉÆÃ ÉÆÃ æpàû ÁzÀ ÀÄ. DvÀ À PÀtÄÚUÀ¼ÀÄ PÉA ÁzÀªÀÅ. G¹gÁl wãªà æªá ÄvÀÄ. DvÀ ÀÄ JzÀÄÝ AvÀ ÀÄ. Àgï, ºÀtPÁÌV F C ÁåAiÀÄzÀ PÉ À ªÀiÁqÀ ÉÃPÉ ÀÄßwÛÃgÁ? EAvÀºÀ PÉ ÀUÀ¼À Éß Áè ªÀiÁqÀ Ä ÃªÀÅ ÉÃgÉAiÀÄªÀgÀ ÀÄß ºÀÄqÀÄQPÉÆ½î. À ßAzÀ Ázs Àå«è, J ÀÄßvÁÛ PÉÆÃ ÀUÉÆAqÀÄ PÉÆÃuÉ ÄAzÀ ºÉÆgÀmÉÃ ºÉÆÃzÀ ÀÄ. Ä Þ ºÀvÉÆÃnUÉ AzÁUÀ DvÀ ÀÄ AiÉÆÃa ÀvÉÆqÀVzÀ ÀÄ. PÉÆÃ À AzÀ JzÀÄgÀÄvÀ ÛgÀ ÃrzÀÄÝ và Àß ªÉÄÃ üpájué, DvÀ EaÑ¹zÀgÉ và ÀUÉ JAvÀºÀ ²PÉë ÉÃPÁzÀgÀÆ ÃqÀ ègàä. ªÉÄÃ üpájuà¼à ªÀÄfðAiÀÄ ÀÄß C ÀÄ Àj ÀzÉ véæazàgévãqázàªàgàä JμÉÆÖÃ ªÀÄA EzÁÝgÉ. vá ÀÄ CªÀgÀ ªÀiÁvÀ ÀÄß C ÀÄ Àj À zàäýzàä ªÀiÁvÀ æªà è, CªÀgÉÆqÀ É JzÀÄgÀÄªÁ ¹ CªÀªÀiÁ ¹zÉÝÃ É PÀÆqÀ. E ÀÄß EAzÉÆÃ Á¼ÉAiÉÆÃ và Àß ÉßwÛ zéã±àzà AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ ªÀÄÆ ÉUÉ J ÉAiÀÄ Æ DvÀ»AzÉ ªÀÄÄAzÉ ÉÆÃqÀ ÁgÀgÉÃ ÉÆÃ?. EzÁV PÉ ªÀÅ ÀUÀ¼ÉÃ PÀ¼ÉzÀgÀÆ DvÀ ÀAzÀÄPÉÆAqÀAvÀºÀ C ÀxÀðªÉÃ ÀÆ dgàäuà è. zéãð±àpàgàä DvÀ À ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ ªÀÄÆ ÉUÉwÛ J ÉAiÀÄ Æ E è; DvÀ UÉ E ÁßªÀ jãwaiàä QgÀÄPÀÄ¼ÀªÀ ÀÄß PÉÆqÀ Æ E è. CªÀgÀÄ D À æpàgàtªà ÀÄß C èuéã ªÀÄgÉvÀgÀÄ. ÁæªÀiÁtÂPÀ C üpájaiéæ â UÉ QgÀÄPÀÄ¼À PÉÆqÀ Ä CªÀgÀ ªÀÄ À ÁìQëUÉ M àuéaiàiáuà èªéã ÉÆ!. MAzÉgÀqÀÄ ªÀμÀðUÀ¼ÉÃ PÀ¼ÉzÀªÀÅ. D ÀA ÉÜAiÀÄ zéãð±àpàgàä zà ÁVzÀÝgÀÄ. ºÉÆ À gàä AzÁUÀ gà»ãªàiï ÉªÀÄä AiÀÄ läö¹gé¼é zàý ÀÄ. DvÀ À ªÀÄ À ºÀUÀÄgÁ ÄvÀÄ. KPÉAzÀgÉ FvÀ ÀÄ gà»ãªàiï UÉ ÉÃPÁzÀªÀ ÁVzÀÝ ÀÄ. FªÀgÉUÀÆ DvÀ À ºÀÈzÀAiÀÄzÀ è ªÀÄ É ªÀiÁrPÉÆArzÀÝ C¹ÜgÀvÉ ªÀÄgÉAiÀiÁ ÄvÀÄ. 13

MAzÀÄ À ºÉÆ À zéðã±àpàgàä gà»ãªàiï À ÀÄß PÀZÉÃjUÉ PÀgÉ¹ DvÀ UÉ MAzÀÄ PÉ ÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. PÉÃAzÀ æ ÀgÀPÁgÀzÀ PÉ ªÀÅ C üpájuà¼àä ªÀÄvÀÄÛ «eáõ UÀ¼ÀÄ MAzÉgÀqÀÄ ÀUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ E è vàauà záýgé. CªÀgÀÄ AzÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀªÀgÉUÉ CªÀgÀ ÀÄß ZÉ ÁßV ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀ dªá ÁÝj ªÀÄäzÀÄ JAzÀÄ C üpágàªátâ ÄAzÀ ÉÃ ÀÄrzÀgÀÄ. gà»ãªàiï UÉ ÉÃaVlÄÖPÉÆArvÀÄ. CªÀgÀ ÀÄß ZÉ ÁßV ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉAzÀgÉ CªÀgÀ Hl waraiàä RZÉð Áè vá ÉÃ ªÀ»¹PÉÆ¼Àî ÉÃPÀÄ. và Àß ½AiÀÄ èavàæ EAvÀºÀ RaðUÉ ºÀt«è. CzÀPÁÌV PÀAmÁæPÀÖgÀ ÉqÉUÉ PÉÊZÁZÀ ÉÃPÀÄ. CªÀ À ªÀÄÄ ÁfUÉ MªÉÄä zàý ªÉÄÃ É vá ÀÄ CªÀ À PÉÊUÉÆA ÉAiÀiÁUÀ ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÉÆAzÀÆ và ßAzÁUÀzÀÄ.»ÃUÉ PÉ ºÉÆvÀÄÛ AiÉÆÃa¹zÀ ½PÀ DvÀ ÀÄ và Àß ÀºÁAiÀÄPÀ À ÀÄß PÀgÉzÀ ÀÄ ÉÆÃr zéãð±àpàgàä À ÀUÉ EAvÀºÀzÉÆAzÀÄ PÉ À M à¹záýgé. DzÀgÉ Á ÃUÀ CeÉðAmÁV HjUÉ ºÉÆÃUÀ ÉÃPÁVzÉ. MAzÀÄ ªÁgÀ Á ÀÄ gàeéaiàä ègàävéûã É. DzÀÝjAzÀ F À«ÄwAiÀÄ ÀÄß ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀ dªá ÁÝj ªÀÄäzÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ½zÀ ÀÄ. DvÀ ÀÄ gàeé ªÀÄÄV¹»AwgÀÄVzÁUÀ và Àß ÀºÁAiÀÄPÀ À ÀÄß PÀgÉzÀÄ PÉÃ½zÀ ÀÄ. K æ J Áè ZÉ ÁßUÁ ÄvÉÃ?. ºËzÀÄ Ágï, D PÀAmÁæPÀÖgïUÉ ºÉÃ½ CªÀjUÉ ÉÃPÁzÀ K ÁðqÀÄUÀ¼À Éß è ªÀiÁr¹zÉ!, GvÁìºÀ AzÀ ÀÄrzÀ ÁvÀ. DzÀgÉ À æpàgàt C èué PÉÆ ÉUÉÆ¼Àî è. ÀA ÉÜAiÀÄ zéãð±àpàgàä gà»ãªàä UÉ PÀgÉPÀ¼ÀÄ»¹zÀgÀÄ. PÉÆAZÀ C¼ÀÄQ AzÀ ÉÃ CªÀ ÀÄ CªÀgÀ PÉÆÃuÉAiÀÄ ÀÄß À æªéã²¹zà ÀÄ. CªÀgÀ ªÀÄÄR UÀA üãgàªávvàäû. M¼À AzÁvÀ À ÀÄß PÀÄ½vÀÄPÉÆ½î JAzÀÄ Ëd ÀåPÁÌzÀgÀÆ ÀÄrAiÀÄ è. ÉÃgÀªÁV «μàaiàäaiàäªà ÉßwÛPÉÆAqÀgÀÄ. ªÀÄUÉ Á ÉÆAzÀÄ dªá ÁÝjAiÀÄ PÉ À M à¹zéý. ÃªÀzÀ ÀÄß ÀjAiÀiÁV ªÀð»¹ ÝÃgÁ?. Á ÀÄ CUÀvÀåªÁV HjUÉ ºÉÆÃUÀ ÉÃPÁVvÀÄÛ Ágï, DzÀÝjAzÀ À Àß ÀºÁAiÀÄPÀ UÉ D PÉ À ªÀ»¹zÉÝ. J èªàç ÀÄUÀªÀÄªÁV ÀqÉ ÄvÉAzÀÄ DvÀ ºÉÃ½zÀ Ágï. zsàé AiÀÄ ÀÄß DzÀμÀÄÖ ªÀÄÈzÀÄªÁV¹PÉÆAqÀÄ ÀÄrzÀ ÀÄ gà»ãªàiï. zéãð±àpàgàä DvÀ À ªÀÄÄRªÀ ÉßÃ zàägàäzàägàä ÉÆÃrzÀgÀÄ. À Àß PÉÊPÉ¼ÀUÉ PÉ À ªÀiÁqÀÄªÀªÀgÀÄ, À Àß C ÀàuÉAiÀÄ ÀÄß Á À ÉÃ ÉÃPÀÄ. «ÄäμÀÖ AzÀAvÉ ªÀwð À Ä EzÉÃ ÀÄ ªÀÄä ªÀÄ ÉAiÉÄAzÀÄ w½ gá?, JAzÀÄ eéæãgáv PÉÃ½zÀgÀÄ. gà»ãªàä À ÀºÀ ÉAiÀÄ PÀmÉÖAiÉÆqÉ ÄvÀÄ. DvÀ À èqàvzàý ªÀÄÄAUÉÆÃ À ÉwÛUÉÃjvÀÄ. À Àß ªÀÄ ÉAiÀiÁVzÀÝgÉ nö PÀÆ¼ÀÄ w Àß Ä AzÀªÀgÀ ÀÄß ºÉÆqÉzÀÄ ºÉÆgÀUÉ ºÁPÀÄwÛzÉÝ! vá ÀÄ AiÀiÁgÉÆqÀ É ªÁ ÀÄwÛgÀÄªÉ ÉA Cj«èzÀªÀ ÀAvÉ CªÀ À Á ÄAzÀ F ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÆgÀ zàýªàå. và Àß PÉÊPÉ¼ÀV ÀªÀ ÉÆ â AzÀ CªÀgÀÄ EAvÀºÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ÀÄß jãqë¹gà èªéã ÉÆÃ, PÀëtPÁ CªÁPÁÌV PÀÄ½vÀÄ ½PÀ, CªÀgÀÄ, ªÀÄäAvÀºÀ JμÉÆÖÃ d ÀgÉÆqÀ É UÀÄzÁÝr À¼ÀVzÀªÀ ÀÄ Á ÀÄ. ÀUÉ ºÉÃUÉ Ä Þ PÀ À ÉÃPÉAzÀÄ À ÀUÉ ZÉ ÁßV UÉÆvÀÄÛ, JAzÀÄ ºÀ ÄèPÀrAiÀÄÄvÁÛ ÀÄrzÀgÀÄ. 14

Á ÀÄ À Àß PÀvÀðªÀåzÀ è»azé ÝzÀÝgÉ, Á ÀÄ PÀnÖ¹zÀ PÀlÖqÀUÀ¼À è gàäpàä ªÀÄÄAvÁzÀ MAzÉÃ MAzÀÄ PÉÆgÀvÉ PÀAqÀÄ A zàýgé váªàå À Àß ÀÄß ²Që ÀÄªÀÅzÀgÀ è CxÀð«zÉ. À Àß PÁgÀåPÉ ëãvà æpéì ÀA Azs À ÀqÀzÀ AiÀiÁgÉÆÃ AzÁUÀ Á ÀÄ CªÀjUÉ ªÀÄAiÀiÁðzÉ ÃqÀ èªéazàä váªàå À Àß ÀÄß ²Që ÀÄªÀÅzÁzÀgÉ Á ÉÃ ÀÆ ºÉÃ¼À ÁgÉ. vàªàää ªÀÄ À ÁìQëUÉ ÀjPÀAqÀAvÉ ªÀiÁr J ÀÄßvÁÛ CªÀ ÀÄ CªÀgÀ GvÀÛgÀPÀÆÌ PÁAiÀÄzÉ C èazà ºÉÆgÀlÄ ºÉÆÃzÀ ÀÄ. PÉ ªÉÃ ÀUÀ¼À è F WÀμÀðuÉAiÀÄ À æwqæaiéä PÁtÂ¹PÉÆArvÀÄ. gà»ãªàä UÉ ÀlÖt AzÀ ÀÄªÀiÁgÀÄ Á ÀÆgÀÄ ªÉÄÊ Ä zàægàzà HjUÉ ªÀUÀðªÁzÀ DeÉÕ AvÀÄ. F ºÉÆ À ÀÜ¼À À«ÄÃ ÀzÀ ÀlÖt AzÀ ºÀ ÉÊzÀÄ Q ÉÆÃ«ÄÃlgï zàægàzà èvàäû. C èzé C è ÀgÀPÁj ªÀÄ É EgÀ è. À«ÄÃ ÀzÀ ÀlÖtzÀ è Á«gÀUÀlÖ É CqÁé ïì vévàäû zàä Áj ÁrUÉPÉÆlÄÖ ªÀÄ É ªÀiÁqÀ ÉÃPÁVvÀÄÛ.»ÃUÁV ÀA ÁgÀ ÁV ÀÄªÀ AiÉÆÃZÀ ÉAiÀÄ ÉßÃ DvÀ PÉÊ qà ÉÃPÁ ÄvÀÄ. ªÉÆzÀ À zéãð±àpàgéæqà ÉAiÀÄÆ EzÉÃ jãwaiàä WÀμÀðuÉ ÀqÉ vàäû. DzÀgÉ CªÀgÀÄ À ÀUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jãwaiàä QgÀÄPÀÄ¼ÀªÀ ÀÆß PÉÆqÀzÉ À ÉÆßqÀ É K ÀÆ DV èzàavé ÀºÀdªÁVAiÉÄÃ ªÀwð ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. DzÀgÉ ÉÃPÁzÀªÀgÉ ¹PÉÆAqÀ FvÀ AzÀ À ÀUÉμÀÄÖ PÀμÀÖ ÀμÀÖªÁ ÄvÉAzÀÄ Á ÀÄ AiÀiÁgÉÆqÀ É ºÉÃ¼À? C üpágàzà CªÀÄ Ä và ÉUÉÃjzÀ ªÀÄ ÀÄμÀå JμÀÄÖ PÀÆæjAiÀiÁUÀ è JA ÄzÀPÉÌ EzÉÆAzÀÄ zà±àð À JAzÀÄPÉÆAqÀ gà»ãªàiï. * * * * FUÀ Ã ÉÃ ºÉÃ¼ÀÄ ºÀ«ÄÃzï, véæazàgé ªÀiÁqÀÄªÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ? AiÀiÁjAzÀ vàªàäué véæazàgéaiàiáuàäwûzé? C ÀåjAzÀ ÉÃ CxÀªÁ ÀªÀÄäªÀgÉ ¹PÉÆAqÀªÀjAzÀ ÉÃ? JAzÀÄ PÉÃ½zÀ ºÀÄ ÉÃ ï. PÀvÉ PÉÃ½zÀ ½PÀ Á ÀÄ YÆäqs À ÁV PÀÄ½vÉ. ºÀt, C üpágàzà À æªáºàzà ÀÄ½AiÀÄ è ªÀiÁ À«ÃAiÀÄvÉAiÉÄA ÄzÀÄ ªÀÄÄ¼ÀÄV ºÉÆÃUÀÄvÀ ÛzÉAiÀÄ èªéã?. PÀvÀÈð - sáªà DPÀgÀ ÁgÁ C Æ PÀÌgï 30 dæ ï 1936 gàazàä PÁ ÀgÀUÉÆÃr À è d ¹zÀgÀÄ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ Á»vÀå gàzà ÉAiÀÄ è véæqàv¹péæ¼àäîªàåzàä C ÀgÀÆ À J ÀÄßªÀ ÀAzÀ s ÀðzÀ è géªàtâué DgÀA ü¹zà EªÀgÀÄ EAzÀÄ Ár À SÁåvÀ PÀvÉUÁjÛ ºÁUÀÆ PÁzÀA juájûaiàiáv d À æaiàävé UÀ½¹gÀÄªÀgÀÄ. ZÀAzÀ ævjaiàä wãgàzà è, ÀºÀ Á, PÀzÀ À«gÁªÀÄ, ªÀdæUÀ¼ÀÄ, ÀÄ½AiÀÄ è ¹PÀÌªÀgÀÄ, và¼à MqÉzÀ zéæãtâaiàä ªÉÆzÀ ÁzÀÄªÀÅ À æªàäär PÁzÀA juà¼àä. ZÀ Àà UÀ¼ÀÄ, SÉqÁØ, Czs ÀðgÁwæAiÀÄ è ºÀÄnÖzÀ PÀÆ ÀÄ, ÀAiÀÄt EªÀÅ PÀxÁ ÀAPÀ ÀUÀ¼ÀÄ. EªÀgÀ Á»vÀå PÀÈ UÁV C ÉÃPÀ Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÀ ÁðlPÀ Á»vÀå ÀjμÀwÛ À Àæw và ÀÈ ÀvÀÄAUÀ À æ±à¹ûaiàäæ ü¹zàäý, PÀ ÀßqÀ ÀA ÀÌøwAiÀÄ aavàpàgà è EªÀgÀÄ M âgàä. * * * * 15

ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË åuà¼à è MAzÁzÀ ÁæªÀiÁtÂPÀvÉ EAzÀÄ J É èqé PÀrªÉÄAiÀiÁV ÁéxÀð Ázs À É ºÉZÀÄÑwÛzÉ. E è ÀàøºÀ C üpájaiéæ â À PÀvÀðªÀåªÀ ÀÄß ÁæªÀiÁtÂPÀªÁV ªÀð» À Ä GzÉÝÃ²vÀ véæazàgé GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉ véæazàgé ªÀiÁqÀÄªÀ ªÉÄÃ üpájaiàäæ CªÀ UÉ ÉÃPÁzÀÀªÀ ÉÃ DVgÀÄvÁÛ É. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀUÀðzÀ ±ÉÆÃμÀuÉ ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ DAiÀiÁ ªÀUÀðzÀªÀjAzÀ ÉÃ JA ÄzÀ ÀÄß À æ ÀÄÛvÀ PÀvÉ À æw Á ÀÄªÀÅzÀÄ. * * * * À æpàèvà ÁæªÀiÁtÂPÀvÉ PÀvÉAiÀÄ ÀÄß ÁgÁ C Æ PÀÌgï CªÀgÀ ZÀ Àà UÀ¼ÀÄ PÀxÁ ÀAPÀ À AzÀ ( ÀÄl 115-122) DAiÀÄÄÝ ÀA Á ¹ UÀ Àr¹zÉ. ÀzÀ -UÀzÁåxÀð ÈºÀvï-zÉÆqÀØ; ºÀgÀmÉ-PÁ ºÀgÀtzÀ ªÀiÁvÀÄ; vàgávàäj-dvàägà; C¹ÜgÀvÉ-¹ÜgÀªÀ èzà ¹Üw; Ázs É- ÉÆÃªÀÅ; ÀªÀÄAiÀÄ ÁzsÀPÀvÀ À-CªÀPÁ±ÀªÁzÀ; PÀ¼ÀPÀ½-PÁ¼Àf, D ÀQÛ; däuàä Éì- ÉÃ ÀgÀ, C ÀºÀå; Á ÁAiÀÄPÀÄÌ- ÁAiÀÄQÌ èzà;cºàðvé Ä èzà; Ëd Àå- ÀdÓ PÉ, M¼ÉîAiÀÄvÀ À; ºÀvÉÆÃn- AiÀÄAvÀ æt; ªÀÄfð-PÁ¼Àf; C ÀxÀð-C ÁAiÀÄ, PÉÃqÀÄ; QgÀÄPÀÄ¼À-vÉÆAzÀgÉ; ªÁtÂ-ªÀiÁvÀÄ; À æpàgàt-wàl É; À¼ÀVzÀªÀ ÀÄ-C ÀÄ s À«, ºÀ¼À ; WÀμÀðuÉ-wPÁÌl, duà¼à ; YÆäqs À- PÀÄÌvÉÆÃZÀzÀ, ªÀÄAPÁUÀÄ ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ méaqàgï-váawæpà ºÁUÀÆ ÁªÀiÁ Àå ªÀ ÀÄÛUÀ¼À ÀgÀ gádä ªÀiÁqÀ Ä, PÀlÖqÀ, gà ÉÛ, CuÉPÀlÄÖ EvÁå PÁªÀÄUÁj PÉ ÀªÀ ÀÄß ªÀiÁqÀ Ä UÀ và zàgà «ªÀgÀªÀ ÀÄß w½¹, M àué ÃqÀÄªÀ ÀnÖ. ÀA±ÉÆÃzs À Á ÀA ÉÜ - Á»vÀå, ÀA ÀÌøw, ²PÀët, ªÁtÂdå, PÀ É, sáμé, «eáõ À, vàavà æeáõ À EvÁå «μàaiàäuà¼à và Àà²ð Czs ÀåAiÀÄ ÀzÀ C ÀÄPÀÆ véaiàä ÀÄ ÀfÓvÀ vát. ÉÆÃμÀPÀ C sáå À C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä PÉÆnÖgÀÄªÀ Á ÄÌ GvÀ ÛgÀUÀ¼À è ÀjAiÀiÁzÀ GvÀ ÛgÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj. 1. EzÉ è F d ÀgÀ Ázs ÀPÀvÀ À. [PÁgÀå Á s À ÁéxÀð ÀªÀÄAiÀÄ] 2. gà»ãªàä À Cw ÉßÃ»vÀgÀ ªÁzÀPÉÌ PÁgÀt [ qàvà ÀªÉÃ PÀÈ ÀtvÉAiÉÄÃ ÁæªÀiÁtÂPÀvÉAiÉÄÃ PÉÆÃ ÀªÉÃ] 3. ÁæªÀiÁtÂPÀ C üpájaiéæ â UÉ QgÀÄPÀÄ¼À PÉÆqÀ Ä CªÀgÀ M àuéaiàiáuà èªéã ÉÆÃ [DvÀä ÁQëUÉ ªÀÄ À ÁìQë CAvÀgÀAUÀPÉÌ Àé sáªàpéì] 16

4. CªÀ À ªÀÄÄ ÁfUÉ MªÉÄä zàý ªÉÄÃ É vá ÀÄ CªÀ À DUÀ ÉÃPÀÄ. [ ÀÆvÀ æzságà ºÀAUÀÄ UÀÄ ÁªÀÄ PÉÊUÉÆA É] 5. ÁæªÀiÁtÂPÀvÉ ÁoÀªÀ ÀÄß PÀÈw ÄAzÀ Dj À ÁVzÉ. [SÉqÁØ ZÀ Àà UÀ¼ÀÄ ÀAiÀÄt ªÀdæUÀ¼ÀÄ] É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. ÀUÀgÀzÀ è CPÀ ÁävÁÛV ¹PÀÌ UÉ¼ÉAiÀÄ ºÀÄ ÉÃ ï K ÀÄ ºÉÃ½zÀ? 2. ªÉÄÊzÁ ÀzÀ è ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝ À s É AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 3. gà»ãªàä PÁgÀå ªÀð» ÀÄwÛzÀÝ ÀA ÉÜ AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 4. ºÁ Áå ÀàzÀªÁV véæãgàäwûzàý gà»ãªàä À UÀÄt AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 5. ZÀlfð CªÀgÀÄ gà»ãªàä UÉ K ÉAzÀÄ ºÉÃ½zÀgÀÄ? D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. À s ÉAiÀÄ è AiÀiÁªÀ «μàaiàäªà ÀÄß «ªÀj ÀÄwÛzÀÝgÀÄ? 2. ºÀÄ ÉÃ À däuàä Éì ÄAzÀ ÀÄrzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÉÃ ÀÄ? 3. gà»ãªàiï ZÀlfð CªÀjUÉ PÉÆÃ ÀzÀ è K ÉAzÀÄ GvÀÛj¹zÀ ÀÀÄ? 4. gà»ãªàä và Àß dªá ÁÝj ÄAzÀ và à¹péæaqà UÉ ºÉÃUÉ? 5. gà»ãªàä UÉ ªÀUÀðªÁzÀ ºÉÆ À ÀÜ¼À ºÉÃVvÀÄÛ? E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. gà»ãªàä À Àé sáªà ºÁUÀÆ ÁæªÀiÁtÂPÀvÉAiÀÄ ÀÄß «ªÀj¹. 2. gà»ãªàä và ÀUÉ ÉÃPÁzÀªÀgÉÃ DzÀ zéãð±àpàgà ÀÄß JzÀÄgÀÄ ºÁQPÉÆAqÀÄzÀgÀ ÀjuÁªÀÄªÀ ÀÄß «ªÀj¹. F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. Ã ÀÆ F d ÀgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ÀÄß ÀA ÄwÛÃAiÀiÁ? 2. CªÀgÀ ÀÄß ZÉ ÁßV ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀ dªá ÁÝj ªÀÄäzÀÄ 3. nö PÀÆ¼ÀÄ w Àß Ä AzÀªÀgÀ ÀÄß ºÉÆqÉzÀÄ ºÉÆgÀUÉ ºÁPÀÄwÛzÉÝ 4. ªÀÄäAvÀºÀ JμÉÆÖÃ d ÀgÉÆqÀ É UÀÄzÁÝr À¼ÀVzÀªÀ ÀÄ Á ÀÄ 17

sáμá sáå À ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À QæAiÀiÁ ÀzÀ - ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ ÀÆÜ «ªÀgÀ - vá ÄAiÀÄÄ CqÀÄUÉAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É - vàazéaiàää PÉ ÀªÀ ÀÄß ªÀiÁrzÀgÀÄ - CªÀ ÀÄ HlªÀ ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀ ÀÄ - zéãªàgàä M¼ÉîAiÀÄzÀ ÀÄß ªÀiÁqÀ F ªÁPÀåUÀ¼À è CrUÉgÉ J¼É gàäªà ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÉÄ ÀÆtðUÉÆArgÀÄªÀÅzÀ ÀÄß ÀÆa ÀÄvÀÛªÉ.»ÃUÉ QæAiÉÄ ÀÆtðUÉÆArzÉ JA CxÀðªÀ ÀÄß ÀÆa À è ÀzÀªÉÃ QæAiÀiÁ ÀzÀ. F ªÁPÀåUÀ¼À ègàäªà J è QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ½UÀÆ ªÀÄÆ ÀzÀ ªÀiÁqÀÄ JA ÄzÀÄ. EAvÀºÀ ªÀÄÆ gàæ À ÀzÀUÀ¼ÉÃ QæAiÀiÁ À æpàèw CxÀªÁ zsávàä. ÀÆvÀ æ :QæAiÀiÁxÀðªÀ ÀÄß ÀÆa ÀÄªÀ À ævàåaiàäªà ÀÄß ºÉÆAzÀ gàäªà ÀzÀªÉÃ QæAiÀiÁ À æpàèw CxÀªÁ zsávàä. CAzÀgÉ QæAiÀiÁ ÀzÀzÀ ªÀÄÆ gàæ ÀªÉÃ zsávàä. ÀPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀªÀÄðPÀ zsávàäuà¼àä : F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹: - gáªàä ÀÄ VqÀªÀ ÀÄß ÉlÖ ÀÄ - ² àuà¼àä UÀÄrAiÀÄ ÀÄß PÀnÖzÀgÀÄ - «záåyðuà¼àä ÁoÀªÀ ÀÄß N zàgàä ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À ègàäªà ÉlÖ ÀÄ PÀnÖzÀgÀÄ N zàgàä JA QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ½UÉ K À ÀÄß JA À æ±éß ºÁQzÁUÀ C ÀÄPÀ æªàäªáv VqÀªÀ ÀÄß UÀÄrAiÀÄ ÀÄß ÁoÀªÀ ÀÄß JA GvÀ ÛgÀ zéægéaiàääªàåzàä EAvÀºÀ ÀzÀUÀ¼ÉÃ PÀªÀÄð ÀzÀUÀ¼ÀÄ. E ègàäªà ªÀÄÆgÀÄ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼À è C ÀÄPÀ æªàäªáv ÉqÀÄ PÀlÄÖ NzÀÄ JA zsávàäuà½ªé. J Áè zsávàäuà½uàæ PÀªÀÄð ÀzÀ ÉÃPÁUÀÄvÀ ÛzÉ. E èªázà è ªÁPÀå ÀÆtð CxÀðªÀ ÀÄß PÉÆqÀ ÁgÀzÀÄ. ÀÆvÀ æ: PÀªÀÄð ÀzÀªÀ ÀÄß AiÀÄ ÀÄªÀ zsávàäuà¼éã ÀPÀªÀÄðPÀ zsávàäuà¼àä F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹: - PÀÆ ÀÄ ªÀÄ VvÀÄ - CªÀ ÀÄ zàäqzà ÀÄ - DPÁ±À ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ 18

E è ªÀÄ VvÀÄ zàäqzà ÀÄ ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ JA ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ. F QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ½UÉ K À ÀÄß JAzÀÄ À æ±éß ºÁPÀ Ä Ázs Àå«è. ºÁUÁV F QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼À ègàäªà ªÀÄ UÀÄ zàäpàä ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄ JA zsávàäuà¼àä PÀªÀÄð ÀzÀªÀ ÀÄß AiÀÄ ÀÄªÀÅ è. ÀÆvÀ æ : PÀªÀÄð ÀzÀªÀ ÀÄß AiÀÄ ÀzÉÃ EgÀÄªÀ zsávàäuà¼éã CPÀªÀÄðPÀ zsávàäuà¼àä. C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ ÛgÀ gé Äj. sáμázàläªànpé 1. QæAiÀiÁ ÀzÀ JAzÀgÉÃ ÀÄ? 2. QæAiÀiÁ À æpàèw JAzÀgÉÃ ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr. 3. ÀPÀªÀÄðPÀ zsávàäªà ÀÄß GzÁºÀgÀuÉ À»vÀ «ªÀj¹. 4. CPÀªÀÄðPÀ zsávàäuà½ué LzÀÄ zà±àð À PÉÆr. D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À è ÀPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀªÀÄðPÀ zsávàäuà¼à ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ gé Äj 1. «záåyð AiÀÄgÀÄ DlªÀ ÀÄß DrzÀgÀÄ 2. UÁ½AiÀÄÄ Ã ÀÄwÛzÉ. 3. ºÀQÌUÀ¼ÀÄ a UÀÄnÖzÀªÀÅ. 4. géêvà ÀÄ ºÉÆ ªÀ ÀÄß G¼ÀÄvÁÛ É. ÀoÁåzsÁjvÀ ÁæAiÉÆÃVPÀ sáμá sáå À C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À «gàäzáþxàðpà ÀzÀ gé Äj ÃWÀð «s À ÀxÀå PÀ«Ää GvÁìºÀ D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À vàzàãªà gàæ ÀªÀ ÀÄß gé Äj D±ÀÑAiÀÄð vàå ÀAvÉÆÃμÀ gàpàû ÀÆgÀPÀ NzÀÄ ÁgÁ C Æ PÀÌgï CªÀgÀ ÀAiÀÄt ªÀÄvÀÄÛ UÀUÀ À ÀT ÀtÚPÀvÉUÀ¼À ÀAPÀ ÀªÀ ÀÄß N. ªÀiÁ¹Û ªÉAPÀmÉÃ±À CAiÀÄåAUÁgï CªÀgÀ ªÉÆ Àj À ªÀÄAUÀªÀÄä PÀxÁ ÀAPÀ ÀªÀ ÀÄß N. 19

ë æ ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå ÁoÀ - 03 ÉqÀV ÀvÁt daiàä ÀÄgÀ [ À æªá À Á»vÀå] 20 - PÉÆÃl ²ªÀgÁªÀÄPÁgÀAvÀ zéã±à ÀÄwÛ ÉÆÃqÀÄ PÉÆÃ±À N ÉÆÃqÀÄ JA UÁzÉAiÀÄAvÉ eáõ À ÀAUÀæºÀPÉÌ JgÀqÀÄ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ. zéã±à ÀÄvÀÄÛªÀÅzÀjAzÀ ªÀåQÛUÉ ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV eáõ À zéægéaiàäävàûzé. D C ÀÄ sàªàzà géºà gàæ ÀzÀ C üªàåqûaiéäã ÀæªÁ À PÀxÀ À. EzÀÄ DzsÀÄ PÀ PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀæPÁgÀUÀ¼À è MAzÀÄ. PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ZÀjvÉæAiÀÄ ÀÄß CªÀ ÉÆÃQ¹zÁUÀ ÀÆj ªÉAPÀlgÀªÀÄt±Á¹ÛçÃ PÀQð CªÀgÀ zàqët AiÀiÁvÁæ ZÀjvÉæ PÀÈwAiÉÄÃ ªÉÆzÀ ÀæªÁ ÀPÀxÀ ÀªÉAzÀÄ w½zàä A zé. EzÀÄ NzÀÄUÀ UÉ ÀæªÁ ÀzÀ ÀgÉÆÃPÀë C ÀÄ sàªàªà ÀÄß ÃqÀÄªÀÅzÀjAzÀ ÀæªÁ À PÀxÀ ÀPÉÌ ºÉaÑ À ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄÄAlÄ. ÀæªÁ ÀPÀxÀ ÀUÀ¼À ÀÄß Ár À ÀæªÁ ÀPÀxÀ ÀUÀ¼ÀÄ, zéã²ã ÀæªÁ ÀPÀxÀ ÀUÀ¼ÀÄ, CAvÁgÁ Ö çãaiàä ÀæªÁ ÀPÀxÀ ÀUÀ¼ÉAzÀÄ ÀÆÜ ªÁV «AUÀr¹zÉ. ÀæPÀÈvÀ ÀæªÁ À PÀxÀ À zéã²ã É ÉAiÀÄzÀÄÝ. CxÉÊð¹ - N zéã²ãaiàä ºÉÆÃ½ºÀÄtÂ ÚªÉÄ ªÀÄÄAqÁ ÀÄ UÀÄrUÉÆÃ ÀÄgÀ CAvÀB ÀÄgÀ ZÁªÀr ZÀAzÀæPÁAvÀ² É vá ÀÅμÀà ªÀÄÄaÑUÉ PÉ ëæã À PÀ ÀPÀëvÁæPÀÈw UÀ s ÀðUÀÈºÀ ÀªÀgÀAUÀ ÉªÀÄ ÉÃqï davà æªàäavà UÀ và ªÀÄÆ À æªá À PÀxÀ À - UÀzÀå daiàä ÀÄgÀ À Àß Á UÉ ºÉÆ ÀvÁVgÀ è. ºÀ ÉÊzÀÄ ªÀμÀðUÀ¼À»AzÉÆªÉÄä ºÉÆÃVzÉÝ. F Áj Á ÀÆ ²æÃ ÀwAiÀÄÆ géê AzÀ E½zÁUÀ, É¼ÀV À ºÀ ÉÆßAzÀÄ UÀAmÉAiÀÄ ¹ Ä raiàääwûvàäû. «ÄvÀ ægázà géêuà¼àä ÁÝtPÉÌ AzÀÄ ÀªÀÄUÁV PÁ zàýgàä. ÀªÀÄä ÀÄß HgÀ ºÉÆgÀV À CªÀgÀ ªÀÄ ÉUÉ PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃzÀgÀÄ. ºÉÆgÀUÀqÉ Á ÄÌ ÀÄvÀ Û Æ G ÀÄ Ä ºÀgÀrzÀÝ ªÀÄgÀÄ s ÀÆ«ÄAiÀÄ è CªÀgÀ ªÀÄ É ÄvÀÄÛ. C è ªÀÄzsÁåºÀß ªÉÃ¼É Áß ÀPÉÌ ÃgÀÄ PÁ Ä ÀÄªÀ CUÀvÀå«è, G ÀÄ À PÁ«AzÀ À èaiàä ÃgÀÄ PÁzÉÃ gàäwûvàäû. Á ÉÃ ÉÆÃ ¹ ÃgÀÄ Áß À ªÀiÁqÀÄªÀªÀ. DzÀgÉ À ÀUÉ DzÀzÀÄÝ ²æÃ ÀwUÉ DUÀzÀÄ. ²æÃ Àw vàtâúãgàä «ÄÃAiÀÄÄwÛzÀÝ.»ÃUÁV PÁ zàý ÃgÀ ÀÄßö Dj¹, vàtâúãj À Áß À ªÀiÁrzÀ. C ÀAvÀgÀ Hl ªÀiÁr MAzÉgÀqÀÄ vá ÀÄ «±ÁæAw ÀqÉzÉªÀÅ. ÀªÀÄä ªÉÆzÀ PÁAiÀÄðPÀ æªàäªéazàgé, CA ÉÃgÀPÉÌ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ. HgÀ ºÉÆgÀVgÀÄªÀ ÀªÀÄä «ÄvÀ æ géêuà½ué, CA ÉÃgÀPÀÆÌ daiàä ÀÄgÀPÀÆÌ ÀqÀÄªÉ ¹n ï ÀqÉAiÀÄÄwÛvÉÛAzÀÄ ÀºÀ UÉÆwÛgÀ è.»ãuáv ÁªÀÅ máauáªà ÀÄß UÉÆvÀÄÛ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ, ÀUÀgÀzÀ ªÀÄzs Àå sáuà AzÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃzÉªÀÅ.

daiàä ÀÄgÀzÀ ªÀÄÄRå Ã UÀ¼ÀÄ À Àß ªÀÄ À¹ì À ªÉÄÃ É vàäa Á ÀjuÁªÀÄªÀ ÀÄß ÃjzÀªÀÅ. MAzÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ»AzÉ D ÀUÀgÀzÀ Ã UÀ¼ÀÄ ªÀiÁðtªÁVzÀÝgÀÆ ºÀ¼À CUÀ ªÁzÀ Ã UÀ¼ÀªÀÅ; ÉÃgÀªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. ºÀÄzÀÆgÀ AzÀ PÁtÂ ÀÄªÀ CAUÀr-ªÀÄ ÉUÀ¼À zéã²ã ªÁ ÀÄÛgÀZÀ É ZÉ ÁßV ±ÉÆÃ ü ÀÄvÀ ÛzÉ. E è À MAzÉÆAzÀÄ ªÀÄ ÉAiÀÄÆ MAzÉÆAzÀÄ ±ÉÊ AiÀÄzÀÆ MAzÉÆAzÀÄ zéã±àzàæý DV PÁtÂ ÀÄªÀÅ è. DzÀÄzÀjAzÀ ÉÃ À ÀUÉ CªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ É ªÉÆÃºÀ. E è À ªÀÄÄRå Ã UÀ¼ÀÄ ÀA ü ÀÄªÀ è ÀÄAzÀgÀªÁzÀ ZËPÀUÀ½ªÉ. PÉ ªÉÇAzÀÄ PÀqÉUÀ¼À è s ÀªÀåªÁzÀ ªÀÄºÁzÁégÀUÀ½ªÉ. C èzé daiàä ÀÄgÀ túuágàgà vàªàgàægàä. tú ºÁPÀÄªÀ PÀÄ±À UÀgÀÄ D Hj À è ºÀ¼À ªÀÄA EzÁÝgÉ. túzà ªÉÆÃºÀ«gÀÄªÀ d ÀgÀÆ ºÀ¼À EzÁÝgÉ. VqÀªÀÄgÀUÀ½ èzà ÀÜ¼ÀzÀ è ªÁ¹ ÀÄªÀ d ÀjUÉ, PÀtÂ Ú À vàtâªàå ºÉÃUÉ gà ÉÃPÀÄ? ºÁUÉAzÉÆÃ K ÉÆÃ, E è À d ÀgÀÄ CzÀgÀ Æè ºÉAUÀ ÀgÀÆ gàauàägàav À AUÀ, Á ÄeÁªÀiÁ, ¹ÃgÉ, gà«pé, ªÉÄÃ ÄzÉÉ véæqàäªà C sáå ÀzÀªÀgÀÄ. CzÀgÀ Æè PÉA ÀÄ, QvÀÛ¼É, ºÀ¼À JAzÀgÉ Áæt. vàåªàç ºÉÆÃ½ ºÀÄtÂ ÚªÉÄ ªÀiÁqÀÄªÀªÀgÀAvÉ túzà ZÉ Áèl CªÀgÀ mé ÖUÀ¼À è. UÀAqÀ ÀgÀÆ gàauàägáaiàägéã. CªÀgÀ ÀAZÉ, CAVUÀ¼À è gàauàä PÁtÂ À zàýgàæ ªÀÄÄAqÁ¹ À ªÀÄÆªÀvÀÄÛ ªÉÆ¼ÀUÀ¼À è ªÀÄÄ ÀÆßgÀÄ túuà¼à ÀÄß ªÉÄgÉ Ä ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ÀÄvÀÄÛ ÀÄwÛ À CªÀgÀ zéã²ã ªÀÄÄAqÁ À ÀÄß ZÉ ÁßV VzÀÄPÉÆAqÁUÀ Ä UÀA üãgàªávaiéäã PÁtÂ ÀÄvÀÛzÉ. ÁªÀÅ ÀUÀgÀªÀ ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄ, ÀÄAzÀgÀªÁzÀ gà ÉÛUÀ¼À è ºÁzÀÄ, G ÀßvÀ ÉlÖUÀ½UÀ üªàäärªáv ºÉÆgÀmÉªÀÅ. E ÉÆßAzÀÄ Á ÄÌ ªÉÄÊ UÉ CA ÉÃgÀzÀ ÉlÖ ¹UÀÄvÀ ÛzÉ. CA ÉÃgÀ daiàä ÀÄgÀzÀ ÀÆªÀðPÁ zà gádzsá. ºÀ¼ÉAiÀÄ PÉÆÃmÉ, CgÀªÀÄ ÉUÀ¼É è C èªé. ÀAeÉ, ªÀÄÄAeÁ ÉUÀ¼À è C èaiàä UÀÄqÀØ, ÉlÖ ºÁUÀÆ PÀtÂªÉUÀ¼ÀÄ C ÀÆªÀð ªÉÆÃºÀPÀvÉAiÀÄ ÀÄß vá¼àävàûªé.»azé Á ÀÄ C èué ºÉÆÃzÁUÀ d ÀªÀ Àw E ÝgÀ è. ºÀ ªÁgÀÄ ÁæaÃ À UÀÄrUÉÆÃ ÀÄgÀUÀ¼ÀÄ UÀÆ ÉAiÀÄ ªÀÄ ÉUÀ¼ÁVzÀÝªÀÅ. FUÀ ºÁV è; ÀÆgÁgÀÄ ¹A üã PÀÄlÄA UÀ¼ÀÄ C è ªÀÄ É ªÀiÁrPÉÆArªÉ. CA ÉÃgÀzÀ ÄqÀzÀ è MAzÀÄ ÀÄlÖ PÉgÉ. PÉgÉAiÀÄ ÉÆÃl ÀÄAzÀgÀªÁzÀ ÉÆÃl. ÀÄvÀÛ À ªÀÄgÀUÀ¼À è J¼É ºÀ ÀÄgÀÄ và½gàäuà¼àä auàäjzàäý, ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ºÀZÀÑUÉ PÁtÂ ÀÄwÛzÀÄÝªÀÅ. PÉgÉAiÀÄ ªÀÄUÀÄÎ AzÀ ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀgÉ, ÀÄAzÀgÀ GzÁå ÀªÉÇAzÀÄ PÁt¹UÀÄvÀÛzÉ. ½AiÀÄ ÉèÃ PÉA ÀÄ PÀ è À ºÀ¼ÉAiÀÄ PÁ zà PÉ ªÉÇAzÀÄ ÀÄAzÀgÀ 21

À ë À æwªéäuà½ªé. ÁæaÃ À gàd ÀÆvÀ PÉvÀ Û ÉAiÀÄ ÀgÀ¼ÀvÉ, ªÉÊRj, s ÀªÀåvÉUÀ¼É è PÁtÂ ÀÄvÀ ÛªÉ. GzÁå ÀªÀ ÀÄß ºÁAiÀÄÄÝ røaiàä ÁV ÉÆAzÀ ÀÄß zán, PÉÆÃmÉAiÀÄ zájaiàä ÀÄß Kj ºÉÆÃUÀ ÉÃPÀÄ. KgÀÄvÀÛ ºÉÆÃzÀAvÉ, PÉ¼ÀV À ÉÆÃl gàªàätâãaiàäªáuàäváû ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ. ÁªÀÅ CªÀ ÀgÀ CªÀ ÀgÀªÁV PÉÆÃmÉAiÀÄ ÀÄß ÉÃjzÉªÀÅ. PÉÆÃmÉAiÀÄ M¼ÀUÉ CgÀªÀÄ É. CgÀªÀÄ ÉUÉ ÀA A ü¹zà À sáauàt zéãªá AiÀÄ ªÉÆzÀ ÁzÀÄªÀ ÀÄß C è JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CAvÀ ÀÄÛUÀ¼À è gàa¹záýgé. CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ ªÉÆzÀ CAvÀ¹Û À è ÀÄlÖ zéãªá AiÀÄ«zÉ. F ÀÄlÖ ªÀÄA gà avà æ PÉ ÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ºÁ ÄUÀ è À gàzà É ÄAzÀ PÀÆrzÉ. UÉÆÃqÉUÀ¼É èªàç ºÁ ÄUÀ è ÀªÉÃ ; É ªÀÇ CzÀgÀzÉÝÃ. ÀÛA s ÀUÀ¼ÀÆ CªÀÅUÀ¼ÀzÉÝÃ. UÀÄr apàìzávzàýgàæ ±ÁAvÀªÁV PÁtÂ ÀÄªÀ ªÀÄA gà. UÀÄrAiÀÄ «UÀ æºà ªÀiÁvÀ æ DPÁgÀ ºÁUÀÆ C APÁgÀUÀ½AzÀ CμÉÆÖAzÀÄ ±ÉÆÃ ü ÀzÀÄ. E èaiàä UÀÄrAiÀÄ ÀÄß ÉÆÃr, ªÉÄÃ À CAUÀ¼ÀªÀ ÉßÃj ºÉÆÃzÀgÉ zéæqàøzéæazàä À sáauàt gàävàûzé. EzÀÄ «±Á ªÁzÀ ºÁ ÄUÀ è À gàzà É. CzÀgÀ ZÁªÀtÂ, gàd ÀÄvÁ ÀzÀ ±ÉÊ AiÀÄ PÀªÀiÁ ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀA UÀ¼ÀÄ vàäa vàªávzàäý, ÀgÀ ÀàgÀ ºÉÆA PÉÆAqÀÄ, F gàzà ÉUÉ ZÉ ÄªÀ ÀÄß ÃrªÉ. JzÀÄj À CAUÀtªÀÇ ÁPÀμÀÄÖ «±Á ªÁVzÉ. E èazà ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ CAvÀ¹ÛUÉ ºÉÆÃzÀgÉ gádgà CAvÀB ÀÄgÀªÀ ÀÄß ÉÆÃqÀ ºÀÄzÀÄ. E è À PÉ ªÀÅ sáuàuà¼à è ZÀAzÀ æpáavà ² ÉAiÀÄ ÀÄAzÀgÀ ªÀÄAl ÀUÀ½ªÉ. ² ÉAiÀÄ ÀÄß PÉwÛ túzà PÀ ÄèUÀ½AzÀ PÉÆgÉzÀÄ vàäa ¹zÀ vá ÀÄμÀàUÀ¼À aváæªà½uà¼àæ EªÉ. E ÉÆßAzÉgÀqÀÄ ZÁªÀrUÀ¼ÀÄ PÀ ÀßrAiÀÄ ZÀÆgÀÄUÀ¼À ÀÄß ÀÄtÚzÀ UÁgÉAiÀÄ è CAn¹, avà æ«avà æ À æwgàæ ÀUÀ¼À ÀÄß «Äð¹ C APÀj¹zÀAvÀºÀ PÀA, ªÀÄÄaÑPÉUÀ¼ÀÄ¼À î gàzà É. PÀvÀ Û À è Ã«UÉ ºÉÆwÛ¹zÁUÀ, PÉ ëæã À PÀ F UÁf À vàätäpàäuà¼àä, ZÁªÀrUÉ ÀPÀ ëvà ǣ ÉÆÃPÀzÀ ÉÆ UÀ ÀÄß PÉÆqÀÄvÀ ÛªÉ. CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ ªÉÆzÀ ÉAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ è E ÉÆßAzÀÄ CAvÀB ÀÄgÀ«zÉ. C Æè ºÁ ÄUÀ À è À ZÁªÀr ªÀÄvÀÄÛ Ãj À PÁgÀAfUÀ½ªÉ; avà æ PÉÆgÉzÀÄ ªÀiÁrzÀ ºÁ ÄUÀ è À ÃgÀPÁ ÄªÉUÀ½ªÉ. EªÉ èè gàd ÀÆvÀ CgÀ ÀgÀÄUÀ¼À gà¹pà fãªà ÀzÀ zéæåãvàpàuà¼àä. DªÀgÀtzÀ»AzÀÄUÀqÉ EgÀÄªÀ vàvî À PÀtÂªÉAiÀÄ và¼àzà ÉèÃ PÁtÂ ÀÄvÀÛzÉ «ÄÃgÁ Á ÄAiÀÄ zéãªá AiÀÄ. DPÉ Vjzs ÀgÀ ÁUÀgÀ À ÀÄß ÀÆf¹zÀ ÀÜ¼À«zÀÄ. PÉ¼ÀV½zÀÄ ºÉÆÃV UÀÄrAiÀÄ ÀÄß ÉÆÃrzÀgÉ CzÀgÀ ÉÆ UÀÄ ZÉ ÁßV PÁtÄvÀÛzÉ. ÀPÀëvÁæPÀÈwAiÀÄ ÀÄß vàäa PÉÆAqÀ UÀ s ÀðUÀÈºÀ, ÀªÀgÀAUÀUÀ½ªÉ. UÀÄrAiÀÄ ÀÄAzÀgÀ DªÀgÀtªÀ ÀÄß ÉÆÃr»VÎ, ÀªÀÄä máauá è¹zà èué ªÀÄgÀ½ AzÉªÀÅ. ÀªÀÄä fãªà vàäa zàtâ vàäû. ÀªÉÄä èjuàæ ÁAiÀiÁjPÉ Kj ºÉÆÃVvÀÄÛ. ÁªÀÅ AzÀªÀgÉÃ, ºÁ AiÀÄ ªÀÄUÀÄÎ À MAzÀÄ CAUÀrAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ PÀÄ½vÀÄ, tú túzà ÉÆÃqÁ, ÉªÀÄ ÉÃqï PÀÄrzÉªÀÅ. GqÀÄUÉAiÀÄ è CμÉ Ö è túuà¼à ÀÄß vàäa ¹ wgàäuàäªà C è À d À, ªÀiÁgÀÄªÀ ÉÆÃqÁ, ÉªÀÄ ÉÃqïUÀ½UÀÆ PÀqÀÄ À gàauà ÀÄß PÉÆnÖzÁÝgÉ. CªÀ ÀÄß PÀAqÀgÉ EzÀÄ ±Á ÄAiÉÆÃ Á ÃAiÀÄªÉÇÃ JA s æªéä GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. ÀªÀÄä Á UÉ zéægévà, PÀÄrAiÀÄ ºÀÄzÁzÀ Á ÃAiÀÄªÀÇ CzÉÆAzÉÃ. 22

æ æ Àj, ªÀÄ ÉUÉ ºÉÆgÀmÉªÀÅ. DUÀ UÉÆÃzs ÀÆ½AiÀÄ ÀªÀÄAiÀÄ. máauá PÀÄzÀÄgÉ ªÉÄ èué ÀªÀÄä ªÀiÁ À«Ã ºÉÆgÉAiÀÄ ÀÄß J¼ÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ÁUÀÄvÀ Û vàäû. E èazà ªÀÄÄAzÉ vàäa ºÉÆ UÀ¼ÀÄ. ºÉÆ UÀ¼À è PÉÆÃ½, PÁUÉUÀ½VAvÀ CUÀÎªÁV PÁtÂ ÀÄªÀ À«À»AqÀÄ. d, À«ÄUÀ¼À gádåzà è túzà PÀtÄÚ ºÀÄlÖ Ä, gàd ÀÄvÁ ÀzÀ ¹ÛçÃAiÀÄjUÉ ÉÃgÉ É æãgàué ÉÃQ è. ªÀÄgÀÄ À É½UÉÎ C èué À«ÄÃ ÀªÁVgÀÄªÀ davà æ ªÀÄAvÀ æ ÉÆÃqÀ Ä ºÉÆÃzÉªÀÅ. davà ªÀÄAvÀ æ ºÀ¼ÉAiÀÄ PÁ zà RUÉÆÃ¼À«eÁÕ ÀzÀ Àj²Ã Á AiÀÄ. 400-500 ªÀμÀðUÀ¼À ÀÆªÀðzÀ è, RUÉÆÃ¼À±Á ÀÛçdÕgÀÄ UÀ æºà, ÀÆAiÀÄð ZÀAzÀ æ, vágáªàäaqà UÀ¼À ÀÄß C¼ÉzÀÄ, Àj²Ã ¹ ÉÆÃqÀÄªÀ À ÄªÁV, E è «avà æªázà Ázs À ÀUÀ¼À ÀÄß É ÀnÖzÁÝgÉ. EAxÀ ºÀvÉÛAlÄ «zs ÀzÀ Ázs À ÀUÀ¼À «avà gàzà ÉUÀ½ªÉ. UÀ½UÉ C¼ÉAiÀÄªÀÅzÀPÉÌ, À æwaiéæazàä wauà½ À Æè ÀÆAiÀÄð, ÀPÀ ëvà æuà¼à UÀw Àj²Ã ÀÄªÀÅzÀPÉÌ K ÉÃ ÉÆÃ K ÁðlÄUÀ½ªÉ. À æwaiéæazàä Ázs À ÀzÀ ªÉÄÃ Æ CªÀÅUÀ¼À G ÀAiÉÆÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁ ªÀ ÀÄß C¼ÉAiÀÄÄªÀ jãw ªÉÆzÀ ÁzÀÄªÀ ÀÄß ÀªÀÄÆ ¹zÉ. zàægàzà²ðaiàä ÀºÁAiÀÄ«èzÉ, juàtâ Ú AzÀ ÉÃ RUÉÆÃ¼ÀzÀ UÀ æºàuà¼à UÀwAiÀÄ ÀÄß C¼ÉAiÀÄ Ä ªÀiÁrzÀ F Ázs À ÀUÀ¼ÀÄ, UÀtÂvÀPÀÆÌ ÀÆPÀ ëöä Àj²Ã ÉUÀÆ»jAiÀÄgÀÄ À è¹zà PÁtÂPÉ. ÀÆAiÀÄð ÀqÀÄ Á À è AvÀÄ ÀªÀÄä và ÉAiÀÄ ÀÄß PÉÆgÉAiÀÄÄwÛzÀÝ ÁzÀÄzÀjAzÀ, EvÀgÀ ÀÜ¼ÀUÀ¼À ÀÄß ÉÆÃqÀÄªÀ D É ªÀÄgÉvÀÄ, ªÀÄ ÉUÉ Nr AzÉªÀÅ. daiàä ÀÄgÀzÀ è eá À ÀzÀ ÀÈvÀåUÀ¼À ÀÄß ÉÆÃqÀ ÉÃPÉA ºÀA À ÀßzÁVvÀÄÛ. ºÁUÁV, ªÀÄÄAavÀªÁVAiÉÄÃ «ÄvÀ æjué À Àß C ÉÃPÉ ë w½¹zéý. CªÀgÀÄ UÉ¼ÉAiÀÄjUÉ w½¹ K ÁðlÄ ªÀiÁrzÀÝgÀÄ. ÀAeÉAiÀiÁUÀÄvÀÛ ÉÃ C è À aã sï EAf AiÀÄgï UÉÆÃ Ã ÁxÀgÁAiÀÄgÀ ªÀÄ ÉUÉ ºÉÆÃzÉªÀÅ. CªÀgÀÄ ªÉÄÊ ÀÆj ÀªÀgÀÄ. ÀzÀå daiàä ÀÄgÀzÀ É èã GzÉÆåÃUÀ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ÀéAvÀ ªÀÄ ÉAiÀÄ è ªÁ ÀªÁVzÁÝgÉ. CªÀgÀ ÀÄAzÀgÀ AUÀ É JzÀÄjUÉ ºÀZÀÑºÀ ÀÄj À AiÀÄ À MAzÀÄ vàätäpàä eáuà«zé. C ÉèÃ ÀÈvÀå PÁAiÀÄðPÀ æªàä. Hj À d À ÁªÀiÁ ÀågÀ ÀÈvÀåªÀzÀÄ. E âgàä AiÀiËªÀ À ÀÜgÀÄ ¹ÛçÃAiÀÄgÀ GqÀÄUÉ GnÖzÀÝgÀÄ. 23

ªÀiÁgÀªÁr ¹ÛçÃAiÀÄgÀAvÉ và ÉUÉ ÉgÀUÀÄ ºÁQPÉÆAqÀÄ, ªÀÄÄRvÉÆÃj ÀzÉ PÀÄtÂAiÀÄvÉÆqÀVzÀgÀÄ.»ªÉÄäÃ¼ÀPÉÌ qéæã Ä vàªàäméuà½zàýªàå. ªÀÄÄA sáuàzà è ¹ÛçÃªÉÃμÀzÀ ÀvÀðPÀgÀÄ Á ÀåªÉ ÀVzÀgÀÄ. CªÀgÀ PÁ À ÀrUÉAiÀÄ Æè PÉÊUÀ¼À ZÀ ÉAiÀÄ Æè eáuéä ZÉ ÄªÀÅUÀ¼ÉgÀqÀÆ EzÀÝªÀÅ. CªÀgÀ dvéué ªÀÄÆgÀÄ, Á ÄÌ ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ vàåzà GqÀÄUÉAiÀÄ è PÀÄtÂzÁrzÀgÀÄ. D ÉÆÃlªÀ ÀÄß ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ÀÄgÀªÀtÂUÀgÀÆ AzÀÄ PÀ ÉvÀgÀÄ. ÀªÀÄUÁV MAzÉÃ ÀzÀ K Áðn AzÀ F PÁAiÀÄðPÀ æªàäªà ÀÄß K Àðr¹zÀ «ÄvÀ æjué Á ÀÄ vàäa Á PÀÈvÀdÕ ÁVgÀÄªÉ. PÉ ÀªÁzÀ ªÉÄÃ É, UÉÆÃ Ã ÁxÀgÀ DwxÀå ¹éÃPÀj¹ ªÀÄ ÉUÉ ªÀÄgÀ½zÉªÀÅ. ªÀÄÄAzÉ è CªÀ ÀgÀªÉÃ, CªÀ ÀgÀzÀ Hl; CªÀ ÀgÀzÀ Nl. ÁªÀÅ zsá«¹ gàäªàåzàgéæ¼àuáv, èué ºÉÆÃUÀÄªÀ géê Ä Ar A vàäû. «ÄvÀ æ géêuà¼à ÀvÁÌgÀPÉÌ ªÀAzÀ É À è¹, ArAiÀÄ ÉßÃj, ªÉÄÃ AvÀ¹Û À è ºÁ¹UÉ r¹zéªàå. ÀªÀÄUÉ É¼ÀUÁzÀzÉÝÃ zéºà AiÀÄ ÀÄß À«ÄÃ ¹zÁUÀ. PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀgÀÄ (Qæ À Û ±ÀPÀ 1902) GqÀÄ f É èaiàä PÉÆÃlzÀªÀgÀÄ. Á»vÀåzÀ J è À æpágàuà¼à Æè PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹gàäªà EªÀgÀ ZÉÆÃªÀÄ ÀzÀÄr, ªÀÄgÀ½ªÀÄtÂÚUÉ, ÉlÖzÀfÃªÀ, C½zÀªÉÄÃ É PÁzÀA juà¼àä À æ¹zàþªávªé. ºÀ¹ªÀÅ, ºÁªÀÅ, PÀ«, PÀªÀÄð - PÀxÁ ÀAPÀ ÀUÀ¼À ÀÄß, gáμà ÖçVÃvÀ ÀÄzsÁPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ Ã¼ÀÎªÀ ÀUÀ¼ÀÄ - PÀªÀ À ÀAPÀ ÀUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. ÁlPÀ, ºÀgÀmÉ, Á Á»vÀå, «eáõ À Á»vÀå, C ÀÄªÁzÀ, WÀAlÄ gàzà ÉAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁrgÀÄªÀ EªÀgÀÄ C Æ«AzÀ gáªàäpéì, C ÀÆªÀð À²ÑªÀÄ, CgÀ¹PÀgÀ è, ÁvÁ¼ÀPÉÌ ÀAiÀÄt - À æªá À PÀxÀ ÀUÀ¼ÀÄ. ºÀÄZÀÄÑ ªÀÄ À¹ì À ºÀvÀÄÛ ªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ DvÀäPÀxÀ À, AiÀÄPÀëUÁ À AiÀÄ Ál - eá À ÀzÀ Á»vÀå ªÀÄÄAvÁzÀ PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. EªÀgÀ ªÀÄÆPÀfÓAiÀÄ PÀ À ÀÄUÀ¼ÀÄ PÁzÀA jué ságàwãaiàä eáõ À ÃoÀ À æ±à¹û, AiÀÄPÀëUÁ À AiÀÄ Ál PÀÈwUÉ PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹û, ªÉÄÊªÀÄ ÀUÀ¼À ÀÄ½AiÀÄ è PÀÈwUÉ ÀA À À æ±à¹û ü¹zé. EªÀgÀÄ 1955gÀ è ªÉÄÊ ÀÆj À è ÀqÉzÀ 37 ÉAiÀÄ CT ságàvà PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀªÉÄäÃ¼À ÀzÀ Czs ÀåPÀ ëgávzàýgàä. * * * * ÉqÀV ÀvÁt daiàä ÀÄgÀ ÀoÀå sáuàzà è ságàvàzà LwºÁ¹PÀ ºÁUÀÆ ÁA ÀÌøwPÀ ÀUÀgÀUÀ¼À è MAzÁzÀ daiàä ÀÄgÀzÀ CAzÀZÀAzÀ, C è À d ÀgÀ GqÀÄUÉ-vÉÆqÀÄUÉ, LwºÁ¹PÀ ªÉÊ s ÀªÀ, eá À ÀzÀ PÀ ÉUÀ¼À ÉÆUÀ ÀÄ ªÉÆzÀ ÁzÀ «ZÁgÀUÀ¼À UÉÎ ÉÃRPÀgÀÄ w½¹záýgé. ºÁUÉAiÉÄÃ daiàä ÀÄgÀzÀ gádgà ªÉÊeÁÕ PÀvÉUÉ ÁQëAiÀiÁzÀ davà æ-ªàäavà æ AiÀÄ Ä À æaiéæãuá AiÀÄzÀ UÉÎ «±ÉÃμÀ G É èãr«zé. * * * * À æpàèvà À æªá À PÀxÀ À ÉqÀV ÀvÁt daiàä ÀÄgÀ ÀoÀå sáuàªà ÀÄß PÀ ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ÀA ÀÌøw E ÁSÉ ºÉÆgÀvÀA gàäªà ²ªÀgÁªÀÄPÁgÀAvÀgÀ Á»vÀå ±É æãtâaiàä ÀA ÀÄl - 32, sáuà - 2, UÀ æaxàzà C Ä«AzÀ gáªàäpéì sáuà AzÀ Dj¹, ÀA Á ¹ UÀ Àr À ÁVzÉ. 24

ÀzÀ-UÀzÁåxÀð G ÀÄ Ä-ªÀÄgÀ¼ÀÄ, G ÀÄPÀÄ; zéã²ãaiàä-zéã±àzéæ¼àv À; ªÁ ÀÄÛ-PÀlÖqÀ ªÀiÁðt ±Á ÀÛç; ªÉÄÃ ÄzÉ-ºÉAUÀ ÀgÀÄ ªÉÄÊªÉÄÃ É ºÉÆzÉAiÀÄÄªÀ ªÀ ÀÛç; ªÀÄÄAqÁ ÀÄ- ÉÃl, và ÉAiÀÄÄrUÉ: ÀªÀgÀAUÀ-zÉÃªÁ AiÀÄzÀ À sáªàäal À: PÀqÀÄ À tú, zàlöªázà tú, gàauázà tú: ºÁ ÄUÀ Äè-CªÀÄÈvÀ² É ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ UÉÆÃzs ÀÆ½ ÀªÀÄAiÀÄ : ªÀÄÄ ÀìAeÉAiÀÄ ÀªÀÄAiÀÄ, UÁæ«ÄÃt ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À è zà ÀPÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄ ÉUÉ»A gàäv gàäªáuà CªÀÅUÀ¼À UÉÆgÀ¹ À WÀμÀðuÉ ÄAzÁV É AzÀ zs ÀÆ¼ÀÄ K¼ÀÄvÀÛzÉ. F ÀªÀÄAiÀÄªÀ ÀÄß UÉÆÃzs ÀÆ½ ÀªÀÄAiÀÄ J ÀÄßªÀgÀÄ. ÀÄtå PÁAiÀÄðUÀ½UÉ CvÀåAvÀ À æ±à ÀÛªÁzÀ ÀªÀÄAiÀÄ. rø : ÀtÚ ÁV Ä (ºÉ ÁâV Ä CxÀªÁ ªÀÄÄRåzÁégÀzÀ ÁV Ä ªÀÄÄaÑzÁÝUÀ végé gàäªà QgÀÄ ÁV Ä). ªÀÄÄaÑPÉ gàzà É : PÀlÖqÀ gàzà Á «Áå ÀzÀ UÉ. ÀzÀgÀÄ ÀzÀgÀÄ gàæ ÀzÀ ºÉÆ PÉAiÀÄ PÀlÖqÀ gàzà É. gàd ÀÄvÁ À ±ÉÊ : EzÀÄ gàd ÀÆvÀgÀ gád ÁÛ À ÁæAwÃAiÀÄ gádªàa²ãaiàä ² à PÀ Á ±ÉÊ AiÀÄ UÉ. «±Á CAPÀtzÀ è vàªázà PÀªÀiÁ ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀA UÀ¼À ÀgÀ ÀàgÀ ºÉÆA PÉAiÀÄ gàzà Á «Áå À ÀªÀÄÆ É. C sáå À ÉÆÃμÀPÀ C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C. lö eáuàªà ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀ AzÀ vàäa 1. daiàä ÀÄgÀ túuágàgà 2. avà æpéægézàä ªÀiÁrzÀ ÃgÀ PÁ ÄªÉUÀ¼ÀÄ. 3. ºÀ¼ÉAiÀÄ PÁ zà RUÉÆÃ¼À«eÁÕ À «ÃPÀëuÁ AiÀÄ. 4.»ªÉÄäÃ¼ÀPÉÌ vàªàäméuà½zàýªàå. 5. «ÄvÀ æ géêuà¼à ªÀAzÀ É À è¹zéªàå. 25

æ D. ºÉÆA ¹ gé Äj C ÀnÖ D ÀnÖ 1. CA ÉÃgÀ ÀªÀtð ÃWÀð ÀA ü 2. PÉ ëæã À PÀ ë vàvà ìªàä æ 3. tú tú ÀÆªÀðzÀ gádzsá 4. davà ªÀÄAvÀ égàäqû 5. ±ÀÈAUÁgÀ RUÉÆÃ¼À «ÃPÀ ëuá AiÀÄ ªÀÄAvÀ æªá É æãgàuá C sáå À UÀÄt ÀA ü PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ/ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. daiàä ÀÄgÀzÀ Ã ºÁUÀÆ ªÀÄ ÉUÀ¼À ËAzÀAiÀÄðªÀ ÀÄß ªÀtÂð¹. 2. ÉÃRPÀgÀ ªÉÆzÀ CA ÉÃgÀ s ÉÃnUÀÆ EwÛÃa À s ÉÃnUÀÆ AiÀiÁªÀ ªÀåvÁå À«vÀÄÛ? 3. «ÄÃgÁ Á Ä zéãªá AiÀÄzÀ ËAzÀAiÀÄðªÀ ÀÄß «ªÀj¹. 4. ÉÃRPÀgÀÄ ÉÆÃrzÀ d À ÀzÀ ÀÈvÀåzÀ ÉÆ UÀ ÀÄß awæ¹. D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué LzÀÄ/DgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. daiàä ÀÄgÀzÀ d ÀjUÉ túuà¼à UÉUÉ EgÀÄªÀ ªÉÆÃºÀªÀ ÀÄß w½¹. 2. CA ÉÃgÀ ÉlÖzÀ ªÀÄÆgÀÄ CAvÀ¹Û À CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ M¼ÁAUÀt ZÉ ÄªÀ ÀÄß w½¹. 3. davà æ ªÀÄAvÀ æzà «±ÉÃμÀvÉAiÀÄ ÀÄß ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆr. E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. géêuà¼à ªÀÄ É JAxÀ ÀæzÉÃ±ÀzÀ èvàäû? 2. ÉÃRPÀjUÉ daiàä ÀÄgÀzÀ ªÀÄ ÉUÀ¼À ªÉÄÃ É ªÉÆÃºÀªÉÃPÉ? 3. daiàä ÀÄgÀzÀ d ÀjUÉ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ túuà¼àä EμÀÖ? 26

4. daiàä ÀÄgÀzÀ ÀÆªÀðzÀ gádzsá AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 5. ÉÃRPÀjVzÀÝ ºÀA ªÉÃ ÀÄ? F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. C è ªÀÄzsÁåºÀß ªÉÃ¼É Áß ÀPÉÌ ÃgÀÄ PÁ Ä ÀÄªÀ CUÀvÀå«è. 2. UÀAqÀ ÀgÀÆ gàauàägáaiàägéã 3. ÁæaÃ À UÀÄrUÉÆÃ ÀÄgÀUÀ¼ÀÄ UÀÆ ÉAiÀÄ ªÀÄ ÉUÀ¼ÁVzÀÝªÀÅ 4. ZÁªÀrUÉ ÀPÀëvÀ ǣ ÉÆÃPÀzÀ ÉÆ UÀ ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À PÀvÀðj ªÀÄvÀÄÛ PÀªÀÄðtÂ À æaiéæãuà : F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹: sáμá sáå À UÀÄA ÀÄ - 1 UÀÄA ÀÄ - 2 - CtÚ C ÀßªÀ ÀÄß GAqÀ ÀÄ - CtÚ AzÀ C ÀßªÀÅ GtÚ ànövàä - PÀÈμÀÚ PÁ½AUÀªÀ ÀÄß ªÀÄ ð¹zà ÀÄ - PÀÈμÀÚ AzÀ PÁ½AUÀªÀÅ ªÀÄ ð À ànövàä - CPÀÌ vàavaiàä ÀÄß PÀgÉzÀ¼ÀÄ - CPÀÌ AzÀ vàavaiàää PÀgÉAiÀÄ àlö¼àä ªÉÆzÀ UÀÄA À ègàäªà zsávàäuà½ué AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ ÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ ÉÃj ÀÆtð ªÁPÀåªÁVªÉ. EªÉÃ PÀvÀðj À æaiéæãuà ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ. ÀÆvÀ æ: QæAiÀiÁ ÀzÀPÉÌ PÀvÀðj À æaiéæãuàzà è PÀvÀÈð«À AUÀ, ªÀZÀ ÀUÀ¼ÀÄ gàävà ÛªÉ. JgÀqÀ ÉAiÀÄ UÀÄA À ègàäªà zsávàäuà½ué -C àqàä À ævàåaiàä ÉÃjzÉ. EªÉÃ PÀªÀÄðtÂ À æaiéæãuà ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ. ÀÆvÀ æ: zsávàäuà½ué - C àqàä JA À ævàåaiàä ÉÃj CzÀPÉÌ PÁ ÀÆZÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ DSÁåvÀ À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃjzÁUÀ PÀªÀÄðtÂ À æaiéæãuàzà ªÁPÀåUÀ¼ÁUÀÄvÀ ÛªÉ. 27

Á Á QæAiÀiÁxÀðPÀUÀ¼ÀÄ F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹: - zéãªàgàä ªÀÄUÉ M¼ÉîAiÀÄzÀ ÀÄß ªÀiÁqÀ - CªÀgÀÄ ÁoÀªÀ ÀÄß NzÀ - üãªàä UÉ daiàäªáuà F ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è ªÀiÁqÀ NzÀ DUÀ JA QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ½ªÉ. ªÀiÁqÀ JA è ºÁgÉÊPÉAiÀÄÆ NzÀ JA è ÀªÀÄäwAiÀÄÆ DUÀ JA è D²ÃªÁðzÀªÀÇ EzÉ. ÀÆvÀ æ: D²ÃªÁðzÀ C ÀàuÉ DeÉ Õ ºÁgÉÊPÉ ÀªÀÄäw EvÁå «üuà¼à ÀÄß ºÉÆA gàäªà QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÉÃ «zs ÀåxÀðPÀ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ. F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹: - PÀÈμÀÚ ÀÄ ºÀtÚ ÀÄß w Àß ÀÄ - PÀªÀÄ ÉAiÀÄÄ DlPÉÌ ÁgÀ¼ÀÄ E è w Àß ÀÄ JA QæAiÀiÁ ÀzÀ w ÀÄßªÀÅ è JA CxÀðªÀ ÀÆß ÁgÀ¼ÀÄ JA QæAiÀiÁ ÀzÀ gàäªàå è JA CxÀðªÀ ÀÆß ÀÆa ÀÄvÀÛªÉ. ÀÆvÀ æ: QæAiÉÄ ÀqÉAiÀÄÄªÀÅ è JA CxÀðªÀ ÀÄß ÀÆa ÀÄªÀ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÉÃ μéãzsáxàðpà QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ. F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹: - CªÀgÀÄ Á¼É AzÁgÀÄ - ZÉAqÀÄ ªÉÄÃ PÉÌ ºÉÆÃ ÃvÀÄ F ªÁPÀåUÀ¼À ègàäªà AzÁgÀÄ, ºÉÆÃ ÃvÀÄ JA QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ÀA±ÀAiÀÄ CxÀªÁ HºÉAiÀÄ ÀÄß ÀÆa ÀÄvÀ ÛªÉ. ÀÆvÀ æ: QæAiÉÄ ÀqÉAiÀÄÄªÀ UÉÎ ÀA±ÀAiÀÄ CxÀªÁ HºÉAiÀÄ ÀÄß ªÀåPÀ Û Àr ÀÄªÀAvÀºÀ ÀzÀUÀ¼ÉÃ ÀA sáªà ÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ. 28

æ C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ Ûj¹ sáμá ZÀlÄªÀnPÉ 1. ÀªÀÄÆ và ªÁPÀåUÀ¼À è À QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ gé Äj zéãªàgàä ªÀÄUÉ M¼ÉîAiÀÄzÀ ÀÄß ªÀiÁqÀ CªÀgÀÄ ÁoÀªÀ ÀÄß PÀ vàgàä CªÀ UÉ daiàä ¹QÌvÀÄ 2. PÀvÀðj À æaiéæãuà ªÁPÀåzÀÀ «±ÉÃμÀvÉAiÀÄ ÀÄß w½¹. 3. «zs ÀåxÀðPÀ QæAiÀiÁ ÀzÀ JAzÀgÉÃ ÀÄ? 4. μéãzsáxàðpà QæAiÀiÁ ÀzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ ÀÄß PÉÆr. 5. ÀA sáªà ÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ ÀzÀªÀ ÀÄß ÀÆvÀ æ À»vÀ «ªÀj¹. ÀoÁåzsÁjvÀ ÁæAiÉÆÃVPÀ sáμá sáå À D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À è C ÀÄ ÁégÀ-«ÀUÀð À»vÀ CPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ gé Äj À évàb ÀÄAzÀgÀ gàauàägàav À PÉA ÀÄ zàäbr»azéæªéää UÀAqÀ ÀgÀÄ CAvÀBPÀgÀt ÀAZÉ CAV ªÀÄÄAqÁ ÀÄ CA ÉÃgÀ À sáauàt CAvÀB ÀÅgÀ ÀÄ ÀB davà æªàäavà CAvÀ ÀÄÛ E. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À è C ÀÄ Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ gé Äj ÀUÀgÀ ªÀÄzs Àå ÀjuÁªÀÄ tú vàå d À ªÀÄ É PÀtÂªÉ ªÀÄA gà «eáõ À ÀÆgÀPÀ NzÀÄ PÉÆÃl ²ªÀgÁªÀÄPÁgÀAvÀ CªÀgÀ C Ä«AzÀ gáªàäpéì À æªá À PÀxÀ À N 29

æ ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå ÁoÀ - 04 DzÀ±Àð ²PÀëPÀ ÀªÉÃð À è gázsápàèμà Ú ï [ªÀåQÛavÀ æ] 30 - ÀAUÀ æºà Á»vÀåzÀ ««zsà ÀæPÁgÀUÀ¼À è ªÀåQÛavÀæªÀÇ MAzÀÄ. ðμàö ªÀåQÛAiÀÄ fãªà À- ÁzsÀ É- ¹ ÞAiÀÄ ÀÄß PÀ ÁvÀäPÀªÁV zár ÀÄªÀ PÀæªÀÄ. «ÀÛøvÀ ÀÄ ÃWÀð «ªÀgÀzÀ géºà fãªà ÀZÀjvÉæAiÀiÁzÀgÉ, ÀÆÜ avàæt ªÀåQÛavÀæ. ªÀåQÛ và Àß fãªà ÀzÀ WÀl ÉUÀ¼À ÀÄß ÀévÀB gézàäpéæaqàgé CzÀÄ DvÀäPÀxÀ À.»ÃUÉ DzsÀÄ PÀ PÀ ÀßqÀzÀ è ªÀÄÆgÀÆ UÉAiÀÄ Á»vÀå PÀÈwUÀ¼ÀÄ gàzà ÉAiÀiÁVªÉ. ÀªÉÃð À è qá. gázsápàèμàú ï CªÀgÀzÀÄ «²μÀÖ ªÀåQÛvÀé. DzÀ±Àð²PÀëPÀ, vàvàû éeáõ, G ÀgÁμÀÖç Àw ªÀÄvÀÄÛ gáμàöç ÀwAiÀiÁV ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÁÝgÉ. CªÀgÀ fãªà À- ÁzsÀ ÉAiÀÄ ÀÆÜ ÉÆÃl ÀæPÀÈvÀ UÀzÀå ÁoÀzÀ è ªÀåPÀÛUÉÆArzÉ. CxÉÊð¹ - N C ÁªÀiÁ ÀåvÉ Á²ÑªÀiÁvÀå UÀ và ªÀÄÆ ªÀåQÛavÀ À - UÀzÀå «zà évïvà À ºÀªÀÄð ïì Uïð vàvà Û é±á À Ûç sáªéçãzé æãpà ªÀÄAvÀ æªàääuàþ DzÀ±Àð ÁæAiÀÄ «záådð É «±À é«sáåvà ÃªÉÇ âgéã À Àß ÀÄß M â ªÀÄ ÀÄμÀå ÀAvÉ PÀAqÀÄ ªÀwð¹zÀªÀgÀÄ. ÃªÀÅ ÀªÀÄä ÀÄß läö ºÉÆÃUÀÄwÛgÀÄ«j. À ÀUÉ EzÀÄ zàäbr ÃrzÉ. ÃªÀÅ ºÉZÀÄÑ PÁ Á¼À ÉÃPÉA ÄzÉÃ À Áß É. Á ÀÄ ºÉZÀÄÑ PÁ Á¼ÀÄªÀÅ è gàμáå zéã±àzà Czs ÀåPÀë ÁÖ ï CªÀgÀÄ gázsápàèμà Ú ï CªÀjUÉ ªÀiÁ ÉÆÌÃzÀ è ÃrzÀ Ã¼ÉÆÌqÀÄUÉ ÀªÀiÁgÀA s ÀzÀ è»ãué ºÉÃ½zÀgÀÄ. CμÉÖÃ C è C±ÉÆÃPÀ ÀÄ PÀ½AUÀ AiÀÄÄzÀÞzÀ C ÀAvÀgÀ ±É æãμà ªÀÄ ÀÄμÀå ÁzÀAvÉ ÃªÀÇ DUÀÄ«j JAzÀÄ vàªàää À æxàªàä s ÉÃnAiÀÄ è gázsápàèμà Ú ï ºÉÃ½zÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À ÀÄß Àäj¹PÉÆAqÀgÀÄ. À æwaiéæazàä zs ÀªÀÄðzÀ CAwªÀÄ ÀvÀå MAzÉÃ. À æw zs ÀªÀÄðªÀÇ CzÀgÀ ±É æãμà UÀÄtªÀ ÀÄß véæãgàävàûzé. CzÀ ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ zs ÀªÀÄðzÀ C ÁªÀiÁ ÀåvÉ CjªÁUÀÄªÀÅzÉA «μàaiàäªà ÀÄß CªÀgÀÄ J è zs ÀªÀÄðUÀ¼À D¼ÀªÁzÀ Czs ÀåAiÀÄ À AzÀ Á ü¹ véæãj¹zàgàä. gázsápàèμà Ú ï vàªàää «zàévï và ÀzÀ s À ªÁV AiÀÄÄUÀzÀ ÀjªÀvÀð À²Ã À æ sá«ªàåqûuà¼à è M âgé ¹zÀgÀÄ.

À À À gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ DAzs æ À æzéã±à ªÀÄvÀÄÛ và«ä¼àä Ár À UÀrAiÀÄ ègàäªà wgàävàûtâ JA ÀÄlÖ UÁæªÀÄzÀ è Qæ ÀÛ ±ÀPÀ 1888 É ÉÖA gï 5 gàazàä d ¹zÀgÀÄ. vàazé «ÃgÀ Áé«Ä, vá Ä ¹ÃvÀªÀÄä. CªÀgÀ ªÀÄÄvÀÛdÓ «ÃgÀ Áé«Ä DAzs æzà ÀªÉÃð À è ÄAzÀ và«ä¼àä Ár À wgàävàûtâué AzÀÄ É É¹zÀgÀÄ. Àwß ²ªÀPÁªÀÄÄ( ÀzÀä) gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ Ázs À ÉAiÀÄ è «±ÉÃμÀ ÀºÀPÁgÀ ÃrzÀgÀÄ. «ÃgÀ Áé«Ä CªÀjUÉ vàªàää ªÀÄUÀ DAUÀ è sáμé PÀ AiÀÄÄªÀÅzÀÄ EμÀ Ö«gÀ è. zéã²ã sáμéaiàiávzàý ÀA ÀÌøvÀªÀ ÀÄß PÀ AiÀÄ JA C ÉÃPÉë. DzÀgÉ CzÀÆ Ázs ÀåªÁUÀ è. C ÀAvÀgÀ wgàä ÀwAiÀÄ ºÀªÀÄð ïì Uïð «ÄμÀ Àj ±Á ÉUÉ ÉÃj¹zÀgÀÄ. C è EAVèμï «záå sáå ÀPÉÌ ºÉZÀÄÑ ªÀÄ ÀßuÉ ÄvÀÄÛ. Ëæqs À±Á Á ²PÀëtªÀ ÀÄß ªÀÄÄV¹zÀ gázsápàèμà Ú ï ªÉ Æèj À ªÀÇgïì PÁ ÉÃfUÉ. J. ÀÆªÀðzÀ JgÀqÀÄ ªÀμÀðUÀ¼À PÀ Á ÀzÀ«UÉ ÉÃjzÀgÀÄ. «ÄμÀ Àj ±Á ÉAiÀÄ ²¹Û À vàgà ÉÃw ÄAzÀ gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ ªÀÄ À ÀÄì zsá ÀªÁV Czs ÀåAiÀÄ ÀzÀvÀ Û ªÁ vàä. UÀ æºàt±àqû ZÀÄgÀÄPÁ ÄvÀÄ. «záåyð fãªà ÀzÀ UÀÄjAiÀÄ CjªÀÅ CªÀjUÁ ÄvÀÄ. ² ÀÄÛ UÁA üãaiàäðuà¼éæqà É Czs ÀåAiÀÄ À²Ã gáuà véæqàvzàgàä. «záåyðªéãvà À ÀqÉzÀÄ CA À ªÀÄzÁæ¹ À Qæ²ÑAiÀÄ ï PÁ ÉÃf À è. J. ÀzÀ«UÉ ÉÃjzÀgÀ èzé vàvàé±á ÀÛçzÀ GvÀÛªÀÄ «záåyð J ¹ À æxàªàä zàeéðaiàä è GwÛÃtðgÁzÀgÀÄ. ªÀÄ ÉAiÀÄ dªá ÁÝj ºÉÆvÀÛ EªÀgÀÄ QjAiÀÄ ÀºÀ ÁpUÀ½UÉ ªÀÄ ÉAiÀÄ ÁoÀ ºÉÃ½ ºÀtUÀ½ ÀÄwÛzÀÝgÀÄ, DyðPÀ Àj¹Üw vàªàää Ázs À ÉAiÀÄ è ªÁj À ÁUÀzÀ véæqàpéazàä sá«à è. qàvà ÀzÀ ÉÃUÉAiÀÄ É èã vàªàää D ÀQÛAiÀÄ «μàaiàäªázà vàvàé±á ÀÛçzÀ è JA.J. ÀzÀ«AiÀÄ ÀÄß ÀqÉzÀgÀÄ. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ ²PÀët E ÁSÉAiÀÄ G À ÀºÁAiÀÄPÀ E ï ÉàPÀÖgï DV ªÀÄzÁæ¹ À è (FV À ZÉ ÉßöÊ) ªÉÆzÀ ÉÃªÉAiÀÄ ÀÄß DgÀA ü¹zàgàä. C ÀAvÀgÀ ªÀÄzÁæ¹ À É æ¹qé ì PÁ ÉÃdÄ, ÀAiÀÄåzï ÉÃmÉAiÀÄ nãzàgïì mé æöê AUï PÁ ÉÃdÄ, DAzs æzà C ÀAvÀ ÀÅgÀ ºÁUÀÆ gádªàääaræaiàä ÀPÁðj PÀ ÁPÁ ÉÃdÄUÀ¼À è ÉÃªÉ À è¹zàgàä. F CªÀ üaiàä è ÀA ÀÌøvÀªÀ ÀÄß ÀArvÀjAzÀ PÀ vàgà èzéã UÁA üãf CªÀgÀ ÀÄß s ÉÃn ªÀiÁr gá ÖçÃAiÀÄ ºÉÆÃgÁlªÀ ÀÄß ÉA ¹ ÉÃR ÀUÀ¼À ÀÄß gézàgàä. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄzÀ è vàvàé±á À ÛçzÀ G À ÁæzsÁå ÀPÀgÁV ºÁUÀÆ PÉÆÃ ÉÆÌvÁzÀ è (»A À PÀ ÌvÁÛ) ÁæzsÁå ÀPÀgÁV À è¹zà ÉÃªÉ ÀägÀtÂÃAiÀÄ. EzÀ èzé DAzsÀæ, zéºà, ÁgÀ ï «±À é«záå AiÀÄUÀ¼À è PÀÄ ÀwAiÀiÁV ÉÃªÉ À è¹, CªÀÅUÀ¼À ÀÄgÉÆÃ üªàè ÞUÉ ±À æ«ä¹zàgàä. DPïì s Àqïð «±À é«záå AiÀÄzÀ Æè ÀAzÀ±ÀðPÀ ÁæzsÁå ÀPÀgÁV PÁAiÀÄð ªÀð»¹zÀgÀÄ. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ ÉÆÃzs À Á ±ÉÊ, gàuàð¼àvé, «μàaiàäzà ªÉÄÃ À À æ s ÀÄvÀé «záåyðuà¼à ÀÄß ºÀÄ ÉÃUÀ DPÀ ð¹vàä. vàªàää ÁæzsÁå ÀPÀvÀ éªà ÀÄß AiÀiÁªÁUÀ ÉAzÀgÉ DªÁUÀ PÀ¼Àa KgÀÄ dªà é ÀzÀ AiÀÄÄªÀPÀgÀAvÉ ºÁ Àå «ÉÆÃzÀUÀ¼À è véæqàuàäwûzàýgàä. ²PÀëPÀ ÉÆ â À UËgÀªÀªÀÅ ÉÆÃzs À É ÄAzÀ ÉÃ ªÀÈ Þ ÀÄvÀÛzÉ dvéué ªÀåQÛvÀézÀ Ëd Àå, ÉßÃºÀ²Ã vé J ègà UÀªÀÄ ÀªÀ ÀÆß É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. 31

CªÀgÀÄ PÉÆÃ ÉÆÌvÀ «±À é«záå AiÀÄzÀ vàvà é±á À Ûç ÁæzsÁå ÀPÀgÁV ÉÃªÀÄPÀUÉÆAqÁUÀ ªÉÄÊ ÀÆj AzÀ ºÉÆgÀl À CªÀjUÉ PÉÆlÖAvÀºÀ ªÉÊ s ÀªÀzÀ Ã¼ÉÆÌqÀÄUÉ AiÀiÁªÀ ZÀPÀ æªàwðuàæ zéægéwgà ÁgÀzÀÄ. CA À ªÁvÁªÀgÀtzÀ èzàäýzàä ªÉÊ s ÀªÀQÌAvÀ ºÉZÁÑV ºÀÈzÀAiÀÄ AzÀ ÉÃgÀªÁV ºÉÆgÀºÉÆ«ÄäzÀ UÀÄgÀÄ É æãªàä. «záåyðuà¼é ègà Æè s ÀQÛ É æãªàäzà a ÄªÉÄ GQÌ AvÀÄ. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ ÀÄß ªÀÄºÁgÁd PÁ ÉÃf AzÀ géê Ä ÁÝtPÉ Ì PÀgÉzÉÆAiÀÄÄåªÁUÀ ÁgÉÆÃnUÉ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ÀÄß PÀlÖ è. À évàb «záåyðuà¼éã J¼ÉzÉÆAiÀÄÝgÀÄ. gázsápàèμà Ú ï CªÀjUÁV PÁ j¹zàý PÀA ÁmïðªÉÄAl ÀÄß, MgÀUÀÄ A Ä ºÁUÀÆ gàvàßuàa ½AiÀÄ ÀÄß ºÁ¹ ªÀÄ UÀÄªÀ ¹Ãl ÀÄß, É ªÀ ÀÄß ºÀÆ«AzÀ ÀÄ ÀàwÛUÉAiÀÄAvÉ ªÀiÁr zéêªà ªÀÄA gàªà ÀÄß s ÀPÀÛgÀÄ C APÀj ÀÄªÀAvÉ C APÀj À ÁVvÀÄÛ. gázsápàèμà Ú ï CªÀjUÉ daiàäªáuà JA PÀÆUÀÄ géê Éé ÉÖÃμÀ ß À DªÀgÀtzÀ É è è ªÉÆ¼ÀUÀÄwÛvÀÄÛ. D À sáªéçãzé æãpà AzÀ CzÉμÀÄÖ d À CvÀÛgÉÆÃ!. «záåyðuà¼àä véæãjzà «±Áé À CªÀgÀ PÀtÂÚ À Æè ÃgÀÄ vàa vàä. ÁévÀAvÀ æöå ÀÆªÀðzÀ Æè ÁévÀAvÀ æöå AzÀ DgÀA s ÀzÀ Æè Á²ÑªÀiÁvÀågÀÄ ságàvàpéì ªÀÄ ÀßuÉ ÃqÀÄwÛgÀ è. ságàvàzà «μàaiàäzà è Á±ÁÑvÀåjVzÀÝ F PÀ à ÉAiÀÄ ÀÄß véæqézàä ºÁQ CzÀgÀ ÁÜ ÀzÀ è ÁåAiÀÄ ÀªÀÄävÀªÁzÀ ÉÃgÉÆAzÀÄ PÀ à ÉAiÀÄ ßqÀÄªÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåªÁVvÀÄÛ. D PÉ ÀªÀ ÀÄß Àé àªàänöuázàgàæ gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ. CªÀgÀ géªàtâuéaiàä ªÀÄÆ PÀ Á±ÁÑvÀåjUÉ ságàwãaiàä ÀA ÀÌøwAiÀÄ ÀjZÀAiÀÄªÁ ÄvÀÄ. C èzé CªÀgÀÄ ságàvàzà À æw üaiàiáv EAUÉèAqï, CªÉÄjPÁ ªÀÄÄAvÁzÀ zéã±àuà½ué ºÉÆÃV sáμàt ªÀiÁrzÁUÀ CªÀgÀ ªÁPÀêQÛAiÀÄÆ vàpàð zàþªázà «ZÁgÀ ÀgÀtÂAiÀÄÆ J ègà ÀÆß ÉgÀUÀÄUÉÆ½¹vÀÄ. CªÀgÀ sáμàt PÉÃ½zÀ C è À d À ªÀÄAvÀ æªàääuàþgáv AiÀiÁgÀ É æãgàuéaiàäæ E èzé, JzÀÄÝ AvÀÄ daiàäpágà ªÀiÁr UËgÀªÀ ÀÆa¹zÀgÀÄ. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ»AzÀÆ zs ÀªÀÄðzÀ vàvà é±á À Ûç ªÀÄvÀÄÛ Á»vÀåªÀ Éß è Czs ÀåAiÀÄ À ªÀiÁrzÀgÀÄ. AiÀÄÆgÉÆÃ AiÀÄ ï vàvàé±á À Ûç ªÀÄvÀÄÛ Á»vÀåzÀ C üªàåpà Û «ZÁgÀUÀ½AzÀ CªÀgÀ «±ÀézÀÈ Ö ªÀÄvÀÄÛ váwépà zàè ÖPÉÆÃ À À æ sá«vàªá ÄvÀÄ. Áé«Ä «ªÉÃPÁ ÀAzÀgÀ «ZÁgÀzsÁgÉ CªÀgÀ ªÀÄ ÀªÀ ÀÄß DPÀ ð¹vàä. CªÀgÀÄ»AzÀÆ zs ÀªÀÄðªÀÅ MAzÀÄ ªÉÊZÁjPÀ fãªà À ªÀiÁUÀðªÉAzÀÆ, ÉÊwPÀ UÀÄuÁvÀäPÀ «μàaiàäuà½azà PÀÆrzÀÄÝ, ªÀiÁ ÀªÀ À DAvÀjPÀ fãªà ÀzÀ UÉÎ ÁæªÀÄÄRåvÉªÀÅ¼ÀîzÁÝVzÉ.»AzÀÆzs ÀªÀÄðªÁUÀ, ªÉÃzÁAvÀªÁUÀ C ÀvÀåªÀ ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅ èè. ságàwãaiàä aavà ÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ «avà æ ªÀÄvÀÄÛ UÀÆqsÀ ÀjPÀ à ÉUÀ¼ÁV è, fãªà ÀzÀ Ár«ÄrvÀUÀ¼À ÀÄß ÀÆPÀëöäªÀÄ À¹ì À aavà ÉUÀ¼À ÀÄß w½aiàä Àr ÀÄªÀÅzÁVzÉ JAzÀÄ ÀgÀ¼ÀªÁV ºÉÃ½zÀgÀÄ. ²PÀëtzÀ ªÀÄºÀvÀéªÀ ÀÄß ªÀÄ ÀUÀAqÀ EªÀgÀÄ ²PÀëtªÀÅ fãªà ÀzÀ C«sÁdå CAUÀ. CzÀÄ ªÀiÁ ÀªÀ À ÀÄß Àj ÀÆtðvÉ ºÁUÀÆ ÀÄ ÀA ÀÌøwAiÀÄvÀÛ MAiÀÄÄåªÀ Ázs À À ªÀiÁUÀð JA záýgé. PÉ ÀqÁ zéã±àzà géãraiéæã À æ ÁgÀ sáμàtzà è ªÀiÁ ÀªÀvÉAiÉÄÃ «±Àé C ÀÄ Àj À ÉÃPÁzÀ ªÀiÁUÀð JAzÀÄ vàªàää ÄªÀ ÀÄß C üªàåqû¹zàgàä. 32

À gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ ºÀÄªÀÄÄR À æw s ÉAiÀÄ ÀÄß ºÀwÛgÀ AzÀ èªàgávzàý ÉºÀgÀÆ CªÀgÀÄ EªÀgÀ ÀÄß ªÀiÁ ÉÆÌÃzÀ è ságàvàzà gáaiàä sájaiàiáv ÉÃ«Ä¹zÀgÀÄ. gàμáåzà Czs ÀåPÀëgÁVzÀÝ ÁÖ ï CªÀgÀ ÉßÃºÀ ËºÁzÀðUÀ¼À À s ÉÃn s À À æzàªáv G s ÀAiÀÄ zéã±àuà¼à ÁAzs ÀªÀå ªÀÈ Þ¹vÀÄ. EzÀjAzÀ ÀAvÀ ÀUÉÆAqÀ ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ ÀÄß ªÉÄaÑ À æ±àa¹¹zàgàä. C ÀAvÀgÀ EªÀgÀ ÀÄß ságàvàzà G ÀgÁμÀÖç Àw ÁÜ ÀPÉÌ ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ Á ÄvÀÄ. JgÀqÀÄ Áj G ÀgÁμÀÖç ÀwUÀ¼ÁV gáμà ÖçPÉ Ì C ÀÄ ÀªÀÄ ÉÃªÉ À è¹zàgàä. F CªÀ üaiàä è ºÀ ªÁgÀÄ gáμà ÖçUÀ½UÉ s ÉÃn Ãr CAvÁgÁ ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ è ±ÁAw ËºÁzÀðªÀ ÀÄß PÁ ÁqÀÄªÀ è AiÀÄ±À¹éAiÀiÁzÀgÀÄ. EªÀgÀ À æªá ÀzÀ GzÉÝÃ±À ságàwãaiàä fãªà À, ÀA ÀÌøw, aavà É ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ ÀªÀzs ÀªÀÄðªÀ ÀÄß À æzágà ªÀiÁqÀÄªÀÅzÁzÀÝjAzÀ «±À ézà Ä ÞªÀAvÀgÀ ªÉÄZÀÄÑUÉ UÀ½¹zÀgÀÄ. «±ÀézÉ É èqéuà½azà ±ÁèX À àlö EªÀgÀ ÀÄß ÀzÀ«ºÁUÀÆ ºÀÄzÉÝ C ÁAiÀiÁ ÀªÁV ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV CgÀ¹ AzÀªÀÅ. G ÀgÁμÀÖç ÀwAiÀÄ ÉÃªÉAiÀÄ ÀÄß AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ªÀð»¹zÀ C ÀAvÀgÀ gáμàöç Àw ÁÜ ÀPÉÌ ÀªÁð ÀÄªÀÄvÀ AzÀ ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ Á ÄvÀÄ. CªÀjUÉ gàäwûzàý ºÀvÀÄÛ Á«gÀ gàæ Á ÄUÀ¼À ªÉÃvÀ ÀzÀ è JgÀqÀÄ Á«gÀzÀ L ÀÆgÀÄ gàä Á ÄUÀ¼À ÀÄß ªÀiÁvÀ æ ÀqÉzÀÄ, G½zÀ ºÀtªÀ ÀÄß À æzsá ÀªÀÄAwæUÀ¼À ÀjºÁgÀ üué ªÀAwUÉAiÀiÁV ÃqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. EªÀgÀ ÀägÀtÂÃAiÀÄ ÉÃªÉAiÀÄ ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ságàvà ÀPÁðgÀzÀ CvÀÄå ÀßvÀ Àæ±À¹ÛAiÀiÁzÀ ságàvàgàvàß ªÀ ÀÄß Ãr UËgÀ«À Á ÄvÀÄ. æ É ïì À ü æ «±À é«záå AiÀÄ UËgÀªÀ qápà ÖgÉÃmï ÀzÀ«AiÀÄ ÀÄß À æzá À ªÀiÁrvÀÄ. ságàwãaiàä «záå s ÀªÀ ÀzÀ æºàä«záå sá ÀÌgÀ gàä UÀÆ ÁvÀ ægázàgàä.»ãué EªÀjUÉ zéã±à «zéã±àuà¼à ºÀ ªÁgÀÄ UËgÀªÀ ÀzÀ«UÀ¼ÀÄ zéægàqzàªàå. ságàvà ÀPÁðgÀ É ÉÖA gï 5gÀAzÀÄ qá. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ d Àä ÀªÀ ÀÄß 1962 jazà gá ÖçÃAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ À JAzÀÄ WÉÆÃ ¹ À æwªàμàðªàç DZÀj À Ä zs Àðj¹vÀÄ. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ ÁºÀågÀÆ À JvÀÛgÀªÁzÀ ÄªÀÅ, ÉÌmï túzà géãμéäaiàä ÄªÀAV, ±ÀÄ s æªàç gáqàa gàªàç DzÀ ½AiÀÄ ÀAZÉ ªÀÄvÀÄÛ gàäªàiá Ä, PÉÆÃ À ÀÆZÀPÀªÀ èzà ºÀÄ Äâ, AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ ÀªÀÄ ÉåAiÀÄ M¼ÀºÉÆÃUÀÄªÀAwgÀÄªÀ PÀtÚ ÉÆÃl, ªÀÄÄUÀÄ¼ÀÄ ÀUÉAiÀÄ ÀÄ½ªÀÅ EªÀÅ ságàwãaiàägé èjuàæ ÀjavÀ. À æ ÀAZÀzÀ sáåμà ï JμÉÖÃ zà ÁzÀgÀÆ gázsápàèμà Ú ï vàªàää ªÉÃμÀ s ÀÆμÀtUÀ¼À ÀÄß PÉÆ ÉAiÀÄªÀgÉUÀÆ dvà ÀªÁV G½¹PÉÆArzÀÝgÀÄ. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ zs ÀªÀÄð, ÀA ÀÌøw, ²PÀët, vàvàé±á ÀÛç, ªÀÄ À±Áê ÀÛç ªÉÆzÀ ÁzÀ PÉëÃvÀ æuà½ué ÀA A ü¹zàavé ºÀ ªÁgÀÄ ªÀiË åaiàäävà PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. EArAiÀÄ ï ü Á À ü,»azàæ ªÀÇå D sï ÉÊ sï, D ï LrAiÀiÁ ïö ªÀÇå D sï ÉÊ sï, F ïö CAqï ªÉ ïö E ï 33

j d ï, PÁAmÉA ÀgÀj EArAiÀÄ ï ü Á À ü EªÀÅ CªÀgÀ À æªàäär PÀÈwUÀ¼ÀÄ. ²æÃAiÀÄÄvÀgÀÄ PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹û ÀÄgÀ ÀÌøvÀgÀÆ CºÀÄzÀÄ. gáμàöç Àw ºÀÄzÉÝ ÄAzÀ ªÀÈwÛ ºÉÆA zà C ÀAvÀgÀ ªÀÄzÁæ¹UÉ (ZÉ ÉßöÊ)»A gàävzàgàä. ²PÀëPÀ ºÀÄzÉÝ ÄAzÀ gáμàöç Àw ºÀÄzÉÝAiÀÄªÀgÉUÉ ºÀAvÀºÀAvÀªÁV ªÉÄÃ ÉÃjzÀ ªÀÄºÁ ï ÁAiÀÄPÀ Qæ À Û ±ÀPÀ 1975 gà è EºÀ ÉÆÃPÀ vàåf¹zàgàä. CªÀgÀÄ «záådð ÉAiÀÄ dvéué C ÁgÀ ÉÆÃPÁ ÀÄ s ÀªÀ ªÀÄvÀÄÛ fãªà Á ÀÄ s ÀªÀ ÀqÉzÀªÀgÀÄ. CμÉÖÃ C èzé ±É æãμà ²PÀët vàdõ, ªÀÄºÁ vàvàéeáõ ºÁUÀÆ ªÀiÁ ÀªÀvÁªÁ AiÀiÁV ºÀÄªÀÄÄR À æw s É ÄAzÀ «±Àé«SÁåvÀgÁVgÀÄªÀgÀÄ. sáªà - DPÀgÀ qá. J ï. gázsápàèμàú ï CªÀgÀÄ ságàvàzà vàvàéeáõ À PÉëÃvÀ æzà C ÁªÀiÁ Àå À æw s É. EªÀgÀÄ váwépàgàæ zá±àð PÀgÀÆ ºËzÀÄ. DzsÁåwäPÀ ÀA ÀvÀ Û ÀÆß Ë ÞPÀ ÄªÀ ÀÄß À æzàägà Àr¹zÀ gádqãaiàä zs ÀÄjÃtgÀÄ. EªÀgÀ «zàévàæàtð «ZÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ aavà É GzÉÆâÃzs ÀPÀªÀÇ ÀÆáwðAiÀÄÄvÀªÀÇ DVªÉ. DzÀ±Àð ²PÀëPÀgÁVzÀÝ EªÀgÀÄ UÀÄgÀÄ«À ÁÜ À ºÁUÀÆ UËgÀªÀªÀ ÀÄß ºÉaÑ¹, DzÀ±Àð ÀªÀiÁdzÀ ªÀiÁðtPÉÌ ²PÀ ëpàgà ÁvÀ æ CUÀvÀåªÉA ÄzÀ ÀÄß véæãj¹péælögàä. DvÀäªÀAZÀ É E èzé ±À æzáþ ÀÆªÀðPÀªÁV ÀZÁÑjvÀ æöå ªÀiË åuà¼à ÀÄß ªÀÈ Þ¹PÉÆAqÀÄ ságàvàzà gáμàöç ÀwUÀ¼ÁV C ÀÄ ÀªÀÄ ÉÃªÉUÉÊzÀªÀgÀÄ. EAxÀ ªÉÄÃgÀÄ DzÀ±Àð ªÀåQÛvÀézÀ qá. J ï. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ fãªà À Ázs À ÉAiÀÄ ÀÄß ÀjZÀ Ä ÀÄªÀÅzÉÃ À æ ÀÄÛvÀ UÀzÀå sáuàzà D±ÀAiÀÄ sáªà. * * * * ÀæPÀÈvÀ DzÀ±Àð ²PÀëPÀ ÀªÉÃð À è gázsápàèμàú ï ªÀåQÛavÀ æ UÀzÀå sáuàªà ÀÄß PÉ. J ï. gàvàßªàää CªÀgÀ qá. J ï. gázsápàèμàú ï - fãªà À Ázs À É ªÀÄvÀÄÛ J.J ï. ªÀÄÆwðgÁªï CªÀgÀ avà æuà¼àä - ÀvÀ æuà¼àä PÀÈwUÀ¼À DzsÁgÀ AzÀ ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ gàzà Á À«Äw ¹zÀÞ Àr¹, UÀ ªÀiÁrzÉ. ÀzÀ - UÀzÁåxÀð UÀ æºàt ±ÀQÛ-«μÀAiÀÄªÀ ÀÄß w½zàäpéæ¼àäîªà ÁªÀÄxÀåð; ÉÃUÉ- ÀAPÀl; ªÉÆ¼ÀUÀÄ-zs Àé ªÀiÁqÀÄ; sáªéçãzé æãpà- sáªà Á ÀgÀªÀ±ÀvÉ; C ÀÄ ÀªÀÄ-JuÉ Ä èzà; ªÁå ÀPÀ-«ÁÛgÀªÁzÀ; ÉgÀUÀÄ-D±À ÑAiÀÄð; Ä Á -và¼àºà, Cr ÁAiÀÄ; CªÀÄgÀ-±Á±ÀévÀ; ªÀÄAvÀ æªàääuàþ-ªàië À, D±ÀÑAiÀÄðZÀQvÀ ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ É æ¹qé ì PÁ ÉÃdÄ: ænμàgàä ªÀÄzÁæ ÀÄ(ZÉ ÉßöÊ), ÉÆA Á Ä(ªÀÄÄA ÉÊ), PÉÆ ÌvÁÛ(PÀ ÌvÁÛ)UÀ¼À è ÀqÉ ÀÄwÛzÀÝ PÁ ÉÃdÄ DPÀì s Àqïð: EAUÉèAr À ègàäªà ºÀ¼ÉAiÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄ 34

æà PÀA ÁmïðªÉÄAmï: géê Ä ÉÆÃV ÁgÉÆÃmï: PÀÄzÀÄgÉUÀ¼À ÀÄß PÀnÖ Nr ÀÄªÀ Á ÄÌ ZÀPÀ æzà gàxà/uár «ÄμÀ Àj ±Á É: PÉ æöê ÀÛ Á æuà¼àä ÀqÉ ÀÄªÀ ±Á É Á²ÑªÀiÁvÀå: À²ÑªÀÄ zéã±àuà½ué ÀA A ü¹zà (AiÀÄÆgÉÆÃ ï CªÉÄjPÁ EvÁå ) ságàvàgàvàß: ságàvà ÀPÁðgÀ ÃqÀÄªÀ CvÀÄå ÀßvÀ À æ±à¹û ÉÆÃμÀPÀ C sáå À C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C. ºÉÆA ¹ gé Äj C ÀnÖ 35 D ÀnÖ 1. ÁÖ ï gá ÖçÃAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ ÁZÀgÀuÉ 2. ÀªÉÃð À è «ÄμÀ Àj ±Á É 3. ºÀªÀÄð ïì Uïð DAzs 4. ságàwãaiàä «záå s ÀªÀ À 5. DPÀ ì s Àqïð 6 É É ÖA gï05 ªÀiÁ ÉÆÌ ságàvàgàvàß «±Àé«zÁå AiÀÄ æºàä«záå sá ÀÌgÀ ÁévÀAvÀ æöå ÁZÀgÀuÉ CªÉÄjPÁ Û D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æwaiéæazàä À æ±éßuàæ ÃrgÀÄªÀ Á ÄÌ DAiÉÄÌUÀ¼À è ÀÆPÀ GvÀ ÛgÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj 1. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ Ázs À ÉAiÀÄ è «±ÉÃμÀ ÀºÀPÁgÀ ÃrzÀªÀgÀÄ [vàazé vá Ä Àwß ÀºÉÆÃzÀj] 2. ªÀÄzÁæ¹ À Qæ²ÑAiÀÄ ï ±Á ÉAiÀÄ è gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ GvÀÛªÀÄ «záåyð JAzÀÄ ÀjUÀtÂ À àlö «μàaiàä [ ÀªÀiÁd±Á ÀÛç gádå±á ÀÛç zs ÀªÀÄð±Á ÀÛç vàvàû é±á ÀÛç] 3. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ ÀAzÀ±ÀðPÀ ÁæzsÁå ÀPÀgÁV PÁAiÀÄð ªÀð»¹zÀ «±À é«záå AiÀÄ [ ÁgÀ ï PÉÃA æqïó DPïì s Àqïð G Áä AiÀÄ]

4. ªÀiÁ ÀªÀvÉAiÉÄÃ «±Àé C ÀÄ Àj À ÉÃPÁzÀ ªÀiÁUÀð JAzÀÄ gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ géãraiéæã À æ ÁgÀ sáμàt ªÀiÁrzÀ zéã±à [EAUÉèAqï PÉ ÀqÁ CªÉÄjPÀ gàμáå] 5. ságàvà ªÀÄvÀÄÛ gàμáåzà ÁAzsÀªÀåªÀ ÀÄß ªÀÈ ÞUÉÆ½¹zÀ gázsápàèμàú ï CªÀgÀ ÀÄß À æ±àa¹¹zàªàgàä [ªÀÄºÁvÀäUÁA üãf dªáºàgà Á ï ÉºÀgÀÄ ÁÖ ï ¹.E.JA. eéæãqï] É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá/gvà ÛgÀ «ªÀgÀuÁvÀäPÀ À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. ÁÖ ï CªÀgÀÄ gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ Ã¼ÉÆÌqÀÄUÉ ÀªÀiÁgÀA s ÀzÀ è K ÀÄ ºÉÃ½zÀgÀÄ? 2. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ «záå sáå À J Éè è ÀqÉ ÄvÀÄ? 3. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ ªÉÃμÀ s ÀÆμÀtUÀ¼À UÉÎ gé Äj. 4. ²PÀëtzÀ ªÀÄºÀvÀéªÀ ÀÄß PÀÄjvÀÄ gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ K ÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ? 5. gázsápàèμà Ú ï CªÀjUÉ ÀAzÀ À æ±à¹û ÀÄgÀ ÁÌgÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀÄ CzsÁå ÀPÀgÁV À è¹zà ÉÃªÉAiÀÄ ÀÄß PÀÄjvÀÄ «ªÀj¹. 2. gázsápàèμà Ú ï CªÀjUÉ ªÉÄÊ ÀÆj À è ÃrzÀ Ã¼ÉÆÌqÀÄUÉAiÀÄ «±ÉÃμÀvÉAiÀÄ ÀÄß PÀÄjvÀÄ «ªÀj¹. 3.»AzÀÆ zs ÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ vàvàé±á ÀÛçzÀ UÉÎ gázsápàèμà Ú ï C ü ÁæAiÀÄªÉÃ ÀÄ? «ªÀj¹. E. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. ÃªÉÇ âgéã À Àß ÀÄß M â ªÀÄ ÀÄμÀå ÀAvÉ PÀAqÀÄ ªÀwð¹zÀªÀgÀÄ. 2. DyðPÀ Àj¹Üw vàªàää Ázs À ÉAiÀÄ è ªÁj À ÁUÀzÀ véæqàpéazàä sá«à è 3. KgÀÄ dªàé ÀzÀ AiÀÄÄªÀPÀgÀAvÉ ºÁ Àå «ÉÆÃzÀUÀ¼À è véæqàuàäwûzàýgàä 4, C±ÉÆÃPÀ ÀÄ PÀ½AUÀ AiÀÄÄzÀÞzÀ C ÀAvÀgÀ ±É æãμà ªÀÄ ÀÄμÀå ÁzÀAvÉ ÃªÀÇ DUÀÄ«j 5. ªÀiÁ ÀªÀvÉAiÉÄÃ «±Àé C ÀÄ Àj À ÉÃPÁzÀ ªÀiÁUÀð F. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ vàazévá ÄAiÀÄgÀ ºÉ ÀgÉÃ ÀÄ? 2. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ vàazéaiàä C ÉÃPÉë K ÁVvÀÄÛ? 36

Û 3. gáμàöç ÀwUÀ¼ÁV ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝ ªÉÃvÀ ÀªÀ ÀÄß gázsápàèμàú ï CªÀgÀÄ ºÉÃUÉ ÀzÀÄ ÀAiÉÆÃUÀ Àr¹PÉÆAqÀgÀÄ? 4. gázsápàèμà Ú ï CªÀgÀ d Àä ÀªÀ ÀÄß AiÀiÁªÀ ºÉ Àj AzÀ DZÀj À ÁUÀÄwÛzÉ? ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À sáμá sáå À PÁ UÀ¼ÀÄ : ÀªÀÄÆ và ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹: - CªÀ ÀÄ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ É - CªÀ ÀÄ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃzÀ ÀÄ - CªÀ ÀÄ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ ÀÄ ªÀÄÆgÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À è ºÉÆÃUÀÄ JA ÀzÀ zsávàäªávzàäý EzÀgÀ dvéué ªÉÆzÀ ªÁPÀåzÀ è -GvÀ Û JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ è -zà ºÁUÀÆ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ è -ªÀ JA À ævàåaiàä EgÀÄªÀÅzÀ ÀÄß UÀªÀÄ À ºÀÄzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À è -GvÀ Û JA ÄzÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ ªÀ ÀÆß -zà JA ÄzÀÄ s ÀÆvÀPÁ ªÀ ÀÆß -ªÀ JA ÄzÀÄ s À«μÀåvï PÁ ªÀ ÀÆß ÀÆa ÀÄªÀ À ævàåaiàäuà¼ávgàäªàåzàjazà ªÉÆzÀ ªÁPÀå ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ zà Æè JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀå s ÀÆvÀPÁ zà Æè ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀå s À«μÀåvïPÁ zà Æè EªÉ JAzÀÄ w½aiàä ÉÃPÀÄ. zsávàäuà½ué PÁ ÀÆZÀPÀ À ævàåaiàä ÉÃgÀÄªÀÅzÀgÀ dvéué -C É -C ÀÄ -GzÀÄ -J ÀÄ EvÁå DSÁåvÀ À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. F ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ÀÄgÀÄμÁxÀðPÀ ÀªÀð ÁªÀÄ, AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ ÀUÀ½UÀ ÀÄUÀÄtªÁV ÉÃgÉ ÉÃgÉ DVgÀÄªÀÅzÀ ÀÄß w ÀÄß JA zsávàä«à À DzsÁgÀ AzÀ UÀªÀÄ À ºÀÄzÀÄ. ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ Û ÀÄgÀÄμÀªÁZÀPÀ AUÀ zsávàä PÁ ÀÆZÀPÀ DSÁåvÀ À ævàåaiàä KPÀªÀZÀ À ÀævÀåAiÀÄ KPÀ/ ºÀÄ GvÀÛªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ/¹ÛçÃ w ÀÄß -GvÀ -K É/KªÉ w ÀÄßvÉ ÛÃ É ºÀÄªÀZÀ À w ÀÄßvÉ ÛÃªÉ ªÀÄzsÀåªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ/¹ÛçÃ w ÀÄß -GvÀ Û -E/Fj w ÀÄßwÛ w ÀÄßwÛÃj ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ èauà w ÀÄß -GvÀ Û -D É/DgÉ w ÀÄßvÁÛ É w ÀÄßvÁÛgÉ ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ¹ÛçÃ AUÀ w ÀÄß -GvÀ -D¼É/DgÉ É w ÀÄßvÁÛ¼É w ÀÄßvÁÛgÉ Û ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ À ÀÄA ÀPÀ w ÀÄß -GvÀ -CzÉ/CªÉ w ÀÄßvÀ ÛzÉ AUÀ w ÀÄßvÀ ÛªÉ 37

sàævàpá ÀÄgÀÄμÀªÁZÀPÀ AUÀ zsávàä PÁ ÀÆZÀPÀ DSÁåvÀ KPÀªÀZÀ À ºÀÄªÀZÀ À ÀævÀåAiÀÄ ÀævÀåAiÀÄ KPÀ/ ºÀÄ GvÀÛªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ/¹ÛçÃ w ÀÄß -zà -J ÀÄ/JªÀÅ wazé ÀÄ wazéªàå ªÀÄzsÀåªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ/¹ÛçÃ w ÀÄß -zà -J/Ej wazé wa j ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ èauà w ÀÄß -zà -C ÀÄ/CgÀÄ wazà ÀÄ wazàgàä ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ¹ÛçÃ AUÀ w ÀÄß -zà -C¼ÀÄ/CgÀÄ wazà¼àä wazàgàä ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ À ÀÄA ÀPÀ w ÀÄß -zà -GzÀÄ/CªÀÅ wazàäzàä/ wazàªàå AUÀ EvÀÄ wa vàä s À«μÀvïPÁ ÀÄgÀÄμÀªÁZÀPÀ AUÀ zsávàä PÁ ÀÆZÀPÀ DSÁåvÀ KPÀªÀZÀ À ºÀÄªÀZÀ À ÀævÀåAiÀÄ ÀævÀåAiÀÄ KPÀ/ ºÀÄ GvÀÛªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ/¹ÛçÃ w ÀÄß -ªÀ -J ÀÄ/JªÀÅ w ÀÄßªÉ ÀÄ w ÀÄßªÉªÀÅ ªÀÄzsÀåªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ/¹ÛçÃ w ÀÄß -ªÀ -J/Ej w ÀÄßªÉ w ÀÄß«j ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ÀÄ èauà w ÀÄß -ªÀ -C ÀÄ/CgÀÄ w ÀÄßªÀ ÀÄ w ÀÄßªÀgÀÄ ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ ¹ÛçÃ AUÀ w ÀÄß -ªÀ -C¼ÀÄ/CgÀÄ w ÀÄßªÀ¼ÀÄ w ÀÄßªÀgÀÄ ÀæxÀªÀÄ ÀÄgÀÄμÀ À ÀÄA ÀPÀ w ÀÄß -ªÀ -GzÀÄ/GªÀÅ w ÀÄßªÀÅzÀÄ w ÀÄßªÀÅªÀÅ PÁ À èl AUÀ MAzÀÄ PÁ zà QæAiÉÄAiÀÄ ÀÄß E ÉÆßAzÀÄ PÁ zà QæAiÀiÁgÀÆ À AzÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ PÁ À èl.»ãué PÁ À èlªáuàäªáuà s À«μÀåvï PÁ zà QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ À PÁ zà Æè ªÀvÀðªÀiÁ ÀzÀ PÁ zà QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ s À«μÀåvï PÁ zà Æè À æaiéæãuàªáuàäªàåªàå. GzÁ.: 1. ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ ªÀÅ s À«μÀåvïPÁ zà è - CªÀ ÀÄ M¼ÀUÉ Hl ªÀiÁqÀÄªÀ ÀÄ (Hl ªÀiÁqÀÄvÁÛ É JAzÁUÀ ÉÃPÀÄ) - CªÀ¼ÀÄ M¼ÀUÉ CqÀÄUÉ ªÀiÁqÀÄªÀ¼ÀÄ (CqÀÄUÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É JAzÁUÀ ÉÃPÀÄ) 38

GzÁ.: 2. s À«μÀåvïPÁ ªÀÅ ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ zà è - CªÀ ÀÄ Á¼É ºÉÆÃUÀÄvÁÛ É (ºÉÆÃUÀÄªÀ ÀÄ JAzÁUÀ ÉÃPÀÄ) - Á ÀÄ ªÀÄÄA À wauà¼àä gàävé ÛÃ É ( gàäªé ÀÄ JAzÁUÀ ÉÃPÀÄ) sáμá ZÀlÄªÀnPÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ ÛgÀ gé Äj 1. PÁ UÀ¼ÀÄ JμÀÄÖ? GzÁºÀgÀuÉ À»vÀ «ªÀj¹. 2. PÁ ÀÆZÀPÀ À ævàåaiàäuà¼à ÀÄß ÀnÖ ªÀiÁrj. 3. PÁ À èl JAzÀgÉÃ ÀÄ? 4. DSÁåvÀ À ævàåaiàäpéì LzÀÄ zà±àð À PÉÆr. ÀÆgÀPÀ NzÀÄ PÉ. J ï. gàvàßªàää CªÀgÀ J ï. gázsápàèμàú ï fãªà À Ázs À É ÀÄ ÀÛPÀªÀ ÀÄß N J.J ï. ªÀÄÆwðgÁªï CªÀgÀ avà æuà¼àä - ÀvÀ æuà¼àä ÀÄ ÀÛPÀªÀ ÀÄß N. 39

é Û À ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå ÁoÀ - 05 ÀªÀiÁUÀªÀÄ [C ÀÄªÁ và ÁlPÀ] -ªÀÄÆ : sá À, PÀ ÀßqÀPÉÌ: ÀA À ÀÆä ÀA ÁzÀ É - ÀAUÀ æºà PÁªÉåÃμÀÄ ÁlPÀA gàªàäåa JA zàä ÀA ÀÌøvÀzÀ è d À æaiàä ªÀiÁvÀÄ. ságàwãaiàä Á»vÀå ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ è ÁlPÀ ªÉÆzÀ Ä gàzà ÉAiÀiÁzÀzÀÄÝ ÀA ÀÌøvÀ Á»vÀåzÀ è DzÀgÀÆ PÀ ÀßqÀ ÁlPÀ ZÀjvÉæAiÀÄ ÀÄß UÀªÀÄ ¹zÁUÀ AiÀÄPÀëUÁ ÀzÀ Àæ ÀAUÀUÀ¼À ÀÄß ªÉÆzÀ ÁlPÀªÉAzÀÄ sá«à ÁVzÉ. ÁlPÀ ÀæPÁgÀzÀ è ÀÈd ÁvÀäPÀ ºÁUÀÆ C ÀÄªÁ và ÁlPÀUÀ¼ÉAzÀÄ JgÀqÀÄ UÉ. C ÀÄªÁzÀ PÉëÃvÀæPÉÌ ÀA ÀÌøvÀ, EAVèμï sáμéuà¼à PÉÆqÀÄUÉ C ÁgÀ. ÀæPÀÈvÀ C ÀÄªÁzÀ ÁlPÀªÀ ÀÄß Áæw üpàªáv ÀjZÀ Ä À ÁUÀÄwÛzÉ. CxÉÊð¹-N ÉÊ É ªÉÇåÃªÀÄ ªÉÊqs ÀÆAiÀÄð «eáõ À É PÀUÁÎqÀÄ ÉÃ¼É Ã À C s ÀªÀ ÁgÀuÉ zàþ vágàpà À égà ÁvÀ æ ÀjZÀAiÀÄ ÀÆvÀ æzságà : ÁlPÀzÀ PÀvÉAiÀÄ gàæ ÀPÀ, gàauàzà váawæpà ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : PÀÄlÄA zà»jaiàä AiÀÄdªÀiÁ À ºÉAqÀw : ªÀAiÀÄ¹ìUÀ À ªÀÄqÀ»jªÀÄUÀ : ªÀAiÀÄ¹ìUÀ À»jAiÀÄ ªÀÄUÀ ÀqÀÄªÀÄUÀ : ªÀAiÀÄ¹ìUÀ À ªÀÄzs ÀåzÀ ªÀÄUÀ QjªÀÄUÀ : ªÀAiÀÄ¹ìUÀ À PÉÆ ÉAiÀÄ ªÀÄUÀ ±ÀvÀPÀÄA s ÀAZÀ s ÀÆvÀ ªÀÄºÀ ð WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : ÁAqÀªÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ À ( üãªàä À) ªÀÄUÀ»rA É : üãªàä À ªÀÄqÀ, WÀmÉÆÃvÀÌZÀ À vá Ä 40

UÀ và ªÀÄÆ C ÀÄªÁ và ÁlPÀ - UÀzÀå ÀÆvÀ æzságà : ÉÊ ÉAiÀÄ zà¼àzàavé Ã ªÀtðzÀ ÁzÀ ªÀÄÆgÀÄ ÉÆÃPÀªÀ Àß¼ÉAiÀÄÄªÁUÀ ªÉÇåÃªÀÄ ÁUÀgÀzÁzÀåAvÀ ªÉÊqs ÀÆAiÀÄð ÉÃvÀÄªÉAiÀÄ «Äð¹zÀ ÁzÀ ²æÃºÀjAiÀÄ D gàaf ÀÄªÀ ÁzÀ ÀzÁ ªÀÄä ÀÄß Á ÀÄwÛgÀ. ªÀÄºÁd ÀUÀ¼À è «eáõ À É... zs Àé (ªÀAiÀÄ¹ìUÀ) ÀÆvÀ æzságà zs Àé (ªÀAiÀÄ¹ìUÀ) ÀÆvÀ æzságà ªÀAiÀÄ¹ìUÀ»jªÀÄUÀ ÀqÀÄªÀÄUÀ zs Àé (ªÀAiÀÄ¹ìUÀ)»jªÀÄUÀ : CAiÉÆåÃ zéãªàgé! EªÀ ÀÄ AiÀiÁgÉÆÃ PÁuÉ À è!. : (vàä ÀÄ PÀ¹«¹ ÄAzÀ)N, «eáõ ¹PÉÆÃ ÉÃPÀÄ CAvÀ EgÉÆÃªÀμÀ ÖgÀ è C è AiÀiÁgÉÆÃ PÀÆUÀÄvÀÛ UÀzÀÝ ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝgÉ. CzÉÃ ÀÄ ÉÆÃqÀÄwÃ. : CAiÉÆåÃ zéãªàgé! EªÀ ÀÄ AiÀiÁgÉÆÃ PÁuÉ À è!. : dªáuàæè FvÀ ÁæºÀät ÉÃ EgÀ ÉÃPÀÄ. CzÀgÀ ÉèÃ ÀÆ ÀA±ÀAiÀÄ«è (gàauàzà UÉ ºÉÆÃV ºÉÆgÀUÉ ÉÆÃr, ÀÄ Á và Àß ÀÆªÀð ÁÜ ÀPÉÌ AzÀÄ). N... FUÀ UÉÆvÁÛ ÄvÀÄ. ºÉzÀj¹ÛgÉÆÃ ÀÄ, ÁAqÀªÀªÀÄzs ÀåªÀÄ, üãªàä ÉÃ À À ªÀÄUÀ.»rA ÉAiÀÄ è d ¹zÀªÀ ÀÄ. ÁwéPÀ ÉÆ â À ÀÄß CnÖ¹PÉÆAqÀÄ jûzáý É! ¼À gàäªà ºÉAqÀw ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ÉÃgÉ! Á À, CªÀ UÉ K ÀÄ ÁqÀÄ AvÀÄ! (ºÉÆgÀPÉÌ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ É). [végé K¼ÀÄvÀÛzÉ; zàè±àå PÀUÁÎr À è MAzÀÄ PÁ ÄzÁj. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ À ºÉAqÀw DPÉAiÀÄ PÉÊ»rzÀÄPÉÆAqÀÄ QjªÀÄUÀ. CªÀgÀ»AzÉ JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ»jAiÀÄ ªÀÄUÀ, PÀqÉAiÀÄ è ªÀAiÀÄ¹ìUÀ CªÀ ÀgÀzÀ è ÀæªÉÃ² ÀÄvÁÛgÉ.] : CAiÉÆåÃ zéãªàgé EªÀ ÁgÉÆÃ PÁuÉ À è! : PÀjAiÀÄ ªÉÆÃqÀzÀ ºÁUÉ gàäwûzáý É. : C Àà CªÀ ÀÄ AiÀiÁgÀÄ? D É ªÀÄjAiÀÄ zàavàzàaxà záqéaiàäªà ÀÄ ÉÃV AxÀ ªÀÄÆV ÀªÀ ÀÄ ªÀÄ ¹zÁ É ÀÄAr AxÀ véæã½ ÀªÀ ÀÄ PÀjAiÀÄ ªÀÄÄV túzàªà ÀÄ ÉÃ¼ÉéAiÀÄÄAqÀ CVßªÉÇÃ Ä Ã ÀÛ ªÀ ÀÄ üãpàgéæãuà æ üãªàä ÀÄ wæ ÀÄgÀzÁºÀzÀA À s ÀªÀ géæãμà ªÀÄÆwðªÉvÀÛ végàzéæ½ Àð ÀÄ. : (ºÉÆgÀV AzÀ) CAiÀiÁå Äè!. : C Àà CªÀ ÀÄ AiÀiÁgÀ Àà ÀªÀÄä ÀÄß Ãr ÀÄwÛgÀÄªÀªÀ ÀÄ?. ºÉAqÀw : ÀªÀÄUÉ AiÀiÁPÉ»ÃUÉ»A É PÉÆqÀÄwÛzÁÝ É?. 41

WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : ( À æªéã²¹)caiàiáå Äè! Äè! À ÀUÉ s ÀAiÀÄ ÀlÄÖ KPÉ NqÀÄwÛ? «èzéæã ÀÄ Ã ÀÄ, ºÉAqÀw ªÀÄPÀÌ¼À ÀÄß gàqë ÀÄªÀ ±ÀQÛ Ä è. J è ºÉÆÃUÀÄwÛ? Äè! ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : (ºÉAqÀwUÉ) ºÉzÀgÀ ÉÃqÀ. ºÉzÀgÀ ÉÃr ªÀÄPÀÌ¼É, CªÀ À ªÀiÁw À è vàpàð EzÉ. AiÉÆÃa¹ ªÀiÁvÁrÛzÁÝ É. WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : Á ÉAvÀºÀ EPÀÌnÖ À è ¹QÌzÉÝÃ É ªÀÄUÉ UÉÆwÛ è. J è PÁ zà è J ÉèqÉUÀ¼À è ÁwéPÀgÀÄ ÀÆdågÉAzÀÄ Éè. DzÀjªÀvÀÄÛ vá ÄAiÀÄ DeÉÕAiÀiÁVzÉ. CªÀ¼ÀÄ ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀ ÀÄß»AdjAiÀÄzÉ ªÀiÁqÀ ÉÃ ÉÃPÁVzÉ. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : (ºÉAqÀwUÉ) d Qè ÀßªÀÄÄ UÀ¼ÀÄ ºÉÃ½zÀÄÝ eáõ ÀPÀ EzÉAiÉÄÃ? F PÁr À è gápàë ÀjzÁÝgÉ. JZÀÑjPÉ ÄAzÀ ºÉÆÃUÀ ÉÃPÀÄ CAvÀ. CªÀgÀÄ ºÉÃ½zÀ gápàë À s ÀAiÀÄ FUÀ A zé. ºÉAqÀw : ºÁUÉAzÀgÉ? ÀÄªÀÄä É AvÀÄ lögé DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄ? ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : CzÀÈμÀÖ«èzÉÆÃ ÀÄ K ÀÄ ªÀiÁqÀÄ C ÀÄßwÛ? ºÉAqÀw : AiÀiÁPÉ PÀÆVPÉÆÃ ÁgÀzÀÄ?»jªÀÄUÀ : AiÀiÁgÀ Àß CAvÀ PÀÆUÀÄwÛÃAiÀÄªÀÄä? dð ÀªÁzÀ PÁqÀÄ, PÉÆÃ C ÀÄßªÀAwzÉ. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : E É èã J ÉÆèÃ ºÀwÛgÀzÀ è ÁAqÀªÀgÀ D±À æªàä EzÀÝgÀÆ EgÀ ºÀÄzÀÄ. ÁAqÀªÀjUÉ PÁzÁqÉÆÃzÀÄ EμÀÖ. gàpàëué ÉÃrzÉÆÃgÀ Àß ÉßÃ»vÀgÀ ºÁUÉ ÉÆÃrPÉÆÃvÁgÉ. RArvÀªÁVAiÀÄÆ Ã ÀgÀ ÀPÀëªÀ»¹ PÁ ÁqÀÄvÁÛgÉ.»jªÀÄUÀ : ÁAqÀªÀgÀÄ C ègéæãzàä PÁt è PÀt Àà. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : ÀUÉ ºÁåUÉ UÉÆvÀÄÛ? æ»jªàäuà : zájã ÉÆ â «À ¹QÌzÀ À è CªÀ ÀÄ ºÉÃ½zÀ. CªÀgÀÄ ±ÀvÀPÀÄA s ÀAiÀÄdÕzÀ è sáuàªà» ÀÄªÀ À ÄªÁV zsëªàäåªàäºà ðaiàä D±À æªàäpéì ºÉÆÃVzÁÝgÀAvÉ. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : ºÁVzÀÝgÉ ÁªÀÅ ÀvÀÛ ºÁUÉ Àj.»jªÀÄUÀ : C À à J ègàæ ºÉÆÃV èªàavé D±À æªàäzà PÁªÀ UÉ CAvÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ À ÀÄß nözáýgàavé. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : Àzs Àå! CªÀ ÉÆ â EzÀÝgÉ ÁPÀÄ J ègàæ EzÀÝ ºÁUÉ.»jªÀÄUÀ : DzÀgÉ EμÀÄÖ ºÉÆwÛ À è PÀ ÀgÀvÀÄÛ ªÀiÁqÉÆÃPÉ J ÉÆèÃ zàægà ºÉÆÃVgÀÄvÁÛ ÀAvÉ. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : ( läö¹gàä läö) ºÀÆA! ÀªÀÄä D É ªÀÄÄVÃvÀÄ!... CªÀ À ÉßÃ À é à PÉÃ½PÉÆÃvÉÃ É... CAiÀiÁå CAiÀiÁå Ã ÀÄ UÀnÖ UÀAqÀ ÀÄ. ÀªÀÄä Àß läö qàäwãaiàiá? 42

WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : (JgÀqÀÄ PÀët ªÀAiÀÄ¹ìUÀ À ÀÄß nö¹, vàgàäªáaiàä) qàävéûã É. MAzÀÄ μàgàwûué M àzàgé. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : K ÀÄ μàgàvàäû? WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : C è À Àß vá Ä EzÁÝ¼É. DPÉ À ÀUÉ ºÉÃ½zÁÝ¼É À Àß G ÀªÁ À ªÀÄÄVÃvÀÄ. EªÀvÀÄÛ ÁgÀuÉ, F PÁr À è ºÀÄqÀÄQ AiÀiÁªÀ ÁzÀgÀÆ M â ªÀÄ ÀÄμÀå À ÀÄß»rzÀÄPÉÆAqÀÄ Á CA záý¼é. DzÀÝjAzÀ ªÀÄä Àß»rzÀÄPÉÆAqÉ. Àß ºÉAqÀw, E âgàä ªÀÄPÀÌ¼À ÀªÉÄÃvÀ Ã ÀÄ qàäuàqé ÀqÉAiÀÄ ÉÃPÁzÀgÉ, M â ªÀÄUÀ À Àß À ÀUÉ PÉÆqÀÄ. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : ºÁVzÀÝgÉ À Àß wãªàiáð À PÉÃ¼ÀÄ. ºÉAqÀw ªÀÄPÀÌ¼À gàpà ëuéuáv Á ÉÃ gàävé ÛÃ É. ºÉAqÀw : ÉÃr! ºÁUÉ ªÀiÁqÀ ÉÃr! À Àß zéãºàªà Àß ð¹ UÀAqÀ À ÀÄß ªÀÄPÀÌ¼À ÀÄß PÀÄ ªÀ ÀÄß G½¹ GzÁÞgÀªÁUÀÄvÉÛÃ É. WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : vá Ä, À Àß vá ÄUÉ ºÉAUÀ ÀgÀÄ EμÀÖ«è...»jªÀÄUÀ : PÀÄ zà gàpàëuéuáv À Àß ÀÄß EªÀ ÉÆqÀ É PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆr... ÀqÀÄªÀÄUÀ : CtÚ, Á ÀÄ M ÉÆàÃ è. Ã ÀÄ eéåãμà. vàèuà½ué æaiàä ÁzÀªÀ. ÉÆÃPÀPÉÌ eéåãμà ÉÃ ±É æãμà. DzÀÝjAzÀ Á ÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃ É. QjªÀÄUÀ : zéæqàøtú, apàìtú ÃªÀÅ ºÉÆÃUÉÆÃPÉ Á ÀÄ qéæã è.»jaiàätú vàazéué ÀªÀiÁ À JAzÀÄ vàvàû é w½zàªàgàä ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ.»jAiÀÄgÀ ÀÄß G½ À Ä Á ÉÃ vàpàìªà ÀÄ.»jªÀÄUÀ : vàªàääaiàäå ºÁUÀ è. vàazéuá ÀvÀÄÛ AzÁUÀ CzÀ ªÁj ÀÄªÀÅzÀÄ»jAiÀÄ ªÀÄUÀ À zs ÀªÀÄð. zéæqàøªàgà ÀÄß G½ ÀÄªÀÅzÀPÉÌ Á ÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃ É. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : Ã ÀÄ»jAiÀÄ ªÀÄUÀ. Àß ÀÄß läö PÉÆqÉÆÃ è. ºÉAqÀw : (QjAiÀÄ ªÀÄUÀ À ÀÄß É¼ÉzÀÄPÉÆAqÀÄ) CªÀjUÉ»jAiÀÄ ªÀÄUÀ À ªÉÄÃ É EμÀÖ EgÉÆÃ ºÁUÉ À ÀUÉ QjAiÀÄ ªÀÄUÀ À ªÉÄÃ É EμÀÖ. ÀqÀÄªÀÄUÀ : PÀÄlÄA zà UËgÀªÀªÀ ÀÄß PÁ ÁqÀÄªÀÅzÀÄ À Àß dªá ÁÝj C èªá? vàazé vá ÄAiÀÄjUÉ ÉÃqÀªÁzÉÆÃ ÀÄ Á ÀÄ AiÀiÁjUÉ ÉÃPÁUÀÄvÉÛÃ É? WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : À ÀUÉ ÉÃPÁUÀÄwÛÃAiÀÄ. Á, ÉÃUÀ ºÉÆÃUÀ ÉÃPÀÄ. ÀqÀÄªÀÄUÀ : zéæqàøªàgà ÁætªÀ ÀÄß gàqë ÀÄªÀ Á ÀÄ ÀÄtåªÀAvÀ. WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : C â! F ªÀlÄ«UÉ Àéd À ªÁvÀì å J ÖzÉ!. 43

ÀqÀÄªÀÄUÀ ªÀAiÀÄ¹ìUÀ : (ªÀAiÀÄ¹ìUÀ UÉ) C Àà, ÀªÀÄ ÁÌgÀ ªÀiÁqÀÄvÉÛÃ É (PÁ Ä ªÀÄÄnÖ ÀªÀÄ ÀÌj ÀÄvÁÛ É). : (CªÀ À ÀÄß»rzÉ â¹)»jaiàägà ÁætPÉÌ zà ÁV và Àß ÁætªÀ ÉßÃ PÉÆqÀÄªÀ ÀUÉ æºàä ÉÆÃPÀ zéægéaiàä. ( ÀqÀÄªÀÄUÀ và Àß vá Ä, CtÚ UÉ ÀªÀÄ ÀÌj ÀÄvÁÛ É. C èzé ÀªÀÄ ÀÌj¹zÀ QjAiÀÄ À ÀÄß D²ÃªÀð ÀÄvÁÛ É) ÀqÀÄªÀÄUÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ ÀqÀÄªÀÄUÀ ªÀAiÀÄ¹ìUÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ ªÀAiÀÄ¹ìUÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ ªÀAiÀÄ¹ìUÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ»jªÀÄUÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä : (WÀmÉÆÃvÀÌZÀ À ½UÉ AzÀÄ) CAiÀiÁå «ÃgÀ, ºÀwÛgÀzÀ ÉèÃ À EgÉÆÃ ºÁUÉ PÁtÄvÉÛ. «ÄAzÀÄlÄÖ gàävéûã É. : (AiÉÆÃa ÀÄvÀ Û) DA? Ã ÀÄ UÀnÖ ªÀÄ À¹ì ÉÆÃ ÀÄ ºÉÆÃUÀÄ. DzÀgÉ ÉÃUÀ gà ÉÃPÀÄ w½ãvéã? : (ªÀAiÀÄ¹ìUÀ UÉ) C Àà ºÉÆÃV gàävéûã É (ºÉÆgÀPÉÌ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ É). : ºÁ! ºÁ! PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÉªÀ è PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÉªÀ è. vàgàätvá ÀÄgÀÆ ÀPÁAw ÄAzÀ ªÉÄgÉªÀ vàgàät É AiÀÄªÀÄ ÀgÀ É ÁoÁ ÀPÀ ÛavÀ Û É D É ªÀÄÄjAiÉÄ É PÀÄgÀÄ¼ÀÝ ºÀÆªÀÅ lö ªÀÄgÀªÉ É CAiÉÆå Á±ÀªÀqÉAiÉÄ Ã ÀzÉAvÀÄ ÉÆÃ É Á É. : AiÀiÁPÉ D ªÀlÄ EμÀÄÖ vàqàªàiáqàäwûzáý É? CªÀÄä À ÁgÀuÉAiÀÄ ºÉÆvÀÄÛ «ÄÃgÀÄvÁÛ AvÀÄ, K ÀÄ ªÀiÁqÀ? CAiÀiÁå «À æ Àß ªÀÄUÀ À ÀÄß PÀÆUÀÄ. : Ã ÀÄ ºÉÃ¼ÉÆÃzÀÄ gápàë ÀgÀ PËæAiÀÄðªÀ ÀÆß «ÄÃj ÀÄªÀAwzÉ. : AiÀiÁPÉ? PÉÆÃ À AvÉ? PÀë«Ä¹, Áé«Ä, PÀë«Ä¹. CzÀÄ À Àß Àé sáªàzà zéæãμà. ÃªÀÅ PÀÆUÀ zàýgé ºÉÆÃUÀ, CªÀ À ºÉ ÀgÉÃ ÀÄ? : CzÀ ÀÄß ºÉÃ¼ÉÆÃzÀÆ zàþ. : Àj Àj CAiÀiÁå ºÀÄqÀÄUÀ Àß vàªàää À ºÉ ÀgÉÃ ÀÄ? : qà Á Ä! ªÀÄzs ÀåªÀÄ CAvÀ. : ªÀÄzs ÀåªÀÄ CAvÀ É? ZÉ ÁßV M ÉÆàÃ ºÉ ÀgÀÄ. Àj, Á ÉÃ PÀgÉAiÀÄÄvÉ ÛÃ É. ªÀÄzs ÀåªÀiÁ...! CAiÀiÁå ªÀÄzs ÀåªÀiÁ...! ÉÃUÀ Á!. : ( ÀéUÀvÀ) AiÀiÁgÉÆÃ PÀÆVzÀÄÝ PÉÃ½¹vÀÄ; ÀÆgÁgÀÄ ºÀQÌUÀ¼À ªÀÄzs ÀÄgÀ ÁzÀ AzÀ vàäa, ºÉeÉÓ ÄqÀ ÁUÀzÀμÀÄÖ zàlöªáv É¼ÉzÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ºÀ â, s ÀAiÀÄ ºÀÄnÖ ÀÄªÀ F PÁr À è AiÀiÁªÀ ÉÆÃ vágàpà ÀégÀzÀ è PÀÆVzÀ! 44

WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä : E ÀÆß vàqà ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝ À è! CªÀÄä À ÁgÀuÉAiÀÄ ºÉÆvÀÄÛ E ÉßÃ ÀÄ «ÄÃj ºÉÆÃUÀÄvÉÛ. K ÀÄ ªÀiÁqÀ? E ÀÆß UÀnÖAiÀiÁV PÀÆUÀÄvÉÛÃ É. ªÀÄzs ÀåªÀiÁ ÉÃUÀ Á! : CªÀ ÀÄ AiÀiÁgÀÄ? F PÁr À è ªÀÄzs ÀåªÀÄ, ªÀÄzs ÀåªÀÄ CAvÀ PÀÆV À Àß ªÁåAiÀiÁªÀÄPÉÌ CrØ ªÀiÁrzÀ. CªÀ ÀÄ AiÀiÁgÀÄ ÉÆÃqÀ ÉÃPÀÄ. ( À æªéã²¹, WÀmÉÆÃvÀÌZÀ À ÀÄß PÀAqÀÄ) N! FvÀ JμÀÄÖ ZÉ ÁßVzÁÝ É. AiÀiÁªÀ ÉÆÃ ÉÆÃPÀ«ÃgÀ À ªÀÄUÀ ÀAvÉ PÁtÄvÁÛ É. : CAiÀiÁå «À æ, ªÀÄä ºÀÄqÀÄUÀ JμÀÄÖ vàqà ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝ É. ÃªÀAvÀÆ CªÀ À ÀÄß PÀgÉAiÉÆÃ è. DUÀ Á ÉÃ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃ É. CAiÀiÁå ªÀÄzs ÀåªÀiÁ, ÉÃUÀ Á. : EzÉÆÃ AzÉ. WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : ( üãªàä À ÀÄß zàè Ö¹) Ã ÀÄ ÁgÀé ºÀÄqÀÄUÀ À è ( À AiÀÄ PÀqÉ wgàäv). K! ªÀÄzs ÀåªÀiÁ Àß ÉßÃ PÀÆUÀÄwÛgÉÆÃzÀÄ. üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä ªÀAiÀÄ¹ìUÀ ÀqÀÄªÀÄUÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ ªÀAiÀÄ¹ìUÀ üãªàä ªÀAiÀÄ¹ìUÀ üãªàä ªÀAiÀÄ¹ìUÀ À : CzÀPÉÌÃ Á ÀÄ A géæãzàä. : Ã ÀÆ ªÀÄzs ÀåªÀÄ ÉÃ?. : ÉÃgÉ ªÀÄzs ÀåªÀÄ AiÀiÁgÀÆ E è. PÉÆ è Ázs ÀåªÁzÀªÀgÀ è Á ÉÃ ªÀÄzs ÀåªÀÄ, ÀAZÀ s ÀÆvÀUÀ¼À Æè Á ÉÃ ªÀÄzs ÀåªÀÄ. : (ºÉAqÀwUÉ) ªÀÄzs ÀåªÀÄ CAvÀ ºÉÃ½PÉÆ¼ÀÄîwÛgÉÆÃ CªÀ ÀÄ RArvÀªÁVAiÀÄÆ ÁAqÀÄ«À ªÀÄzs ÀåªÀÄ ªÀÄUÀ ÉÃ EgÀ ÉÃPÀÄ. : (WÀmÉÆÃvÀÌZÀ UÉ) CAiÀiÁå! ÀÄgÀÄμÀ»A gàäv A zéýã É. : ( üãªàä UÉ) EªÀ ÀÄ dªázà ªÀÄzs ÀåªÀÄ. : ( üãªàä UÉ) CAiÀiÁå ªÀÄzs ÀåªÀÄ, ÀªÀÄä ÀA ÁgÀ PÁ ÁqÀ Àà!. : ºÉzÀgÀ ÉÃr, Á ÀÄ ªÀÄzs ÀåªÀÄ, ÀªÀÄ ÁÌgÀ ªÀiÁqÀÄvÉ ÛÃ É (ªÀÄÄzÀÄPÀ À PÁ Ä ªÀÄÄnÖ ÀªÀÄ ÁÌgÀ ªÀiÁqÀÄvÁÛ É). : ªÁAiÀÄÄ«ÀAvÉ ÃWÀðPÁ Á¼ÀÄ. : C ÀÄUÀ æºàªá ÄvÀÄ. ªÀÄä s ÀAiÀÄPÉÌ PÁgÀt K ÀÄ? : PÉÃ¼À Àà. E èazà GvÀÛgÀPÉÌ GzÁåªÀÄPÀ C ÉÆßÃ HjzÉ. C èué À Àß ÉÆÃzÀgÀªÀiÁªÀ À ªÀÄUÀ À G À ÀAiÀÄ ÀPÉÌ ºÉAqÀw ªÀÄPÀÌ¼À dvé ºÉÆgÀnzÉÝ. FvÀ CqÀ ØUÀnÖzÀ. 45

üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä : NºÉÆÃ ºÁUÉÆÃ? EªÀ UÉ vàpàì ±Á¹Û ªÀiÁqÀÄvÉÛÃ É (WÀmÉÆÃvÀÌZÀ UÉ). CAiÀiÁå! ªÀÄºÁ ÀÄgÀÄμÀ Àé à EgÀÄ. EªÀjUÉ KPÉ»A É PÉÆqÀÄwÛ? EªÀgÀ ÀÄß läö qàä. : (ªÀÄzs ÀåzÀ ªÀÄUÀ À ÀÄß»rzÀÄPÉÆAqÀÄ) ÀªÀÄä À à ÉÃ AzÀÄ qàä JAzÀÄ eéæãgàä ªÀiÁrzÀgÀÆ qéæã è! ÀªÀÄäªÀÄä À DeÉÕAiÀiÁVzÉ! CzÀgÀAvÉ»r zéýã É. : ºËzÉÃ? Àß vá Ä AiÀiÁgÀÄ? WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : (ºÉªÉÄä ÄAzÀ)»rA É CAvÀ ºÉ ÀgÀÄ! PÀÄgÀÄPÀÄ PÉÌ Ã«UÉAiÀÄ ºÁUÉ À æpá² ÀÄªÀ ªÀÄºÁvÀä À ÀÄß ªÀÄzÀÄªÉAiÀiÁVgÀÄªÀ ÀÄtåªÀAvÉ. üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : (ºÀμÀð AzÀ) ºÁUÉÆÃ! Ã ÀÄ»rA ÉAiÀÄ ªÀÄUÀ ÉÆÃ? DPÁgÀ,, UÀÄtUÀ¼À è Àß vàazé ºÁUÀÆ CªÀ À ÉÆÃzÀgÀgÀ ÀÄß ºÉÆÃ ÄwÛ. DzÀgÉ PÀgÀÄuÉ véæãj ÀzÀ Àß Ä Þ AiÀiÁgÀ Ä ÞUÉ ºÉÆÃ ÄvÀÛzÉÆÃ PÁuÉ. C Àà, ºÀÄqÀÄUÀ, CªÀ À ÀÄß läö qàä. : qéæã è!. : (ªÀAiÀÄ¹ìUÀ UÉ) ÃªÀÅ ªÀÄä ªÀÄUÀ À ÀÄß PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃV. EªÀ À dvé Á ÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃ É. : ºÁUÁzÀgÉ À Àß dvé Ã ÉÃ gà ÉÃPÀÄ (WÀmÉÆÃvÀÌZÀ ÀqÀÄªÀÄUÀ À véæã¼à ÀÄß qàäváû É). : PÀgÉzÁPÀët E ÉÆß â À»AzÉ ºÉÆÃUÉÆÃ À è. ÀUÉ ±ÀQÛ EzÀÝgÉ ÁvÁÌgÀªÁV J¼ÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄ. : Àj ºÁUÁzÀgÉ, Àß DAiÀÄÄzs À véuézàäpéæã. : ªÁzÀ véæã¼àäuà¼éã À Àß DAiÀÄÄzs À. : À Àß vàazé üãªàä ÉÃ À ºÉÃ¼ÉÆÃzÀPÉÌ AiÉÆÃUÀåªÁzÀ ªÀiÁvÀÄ EzÀÄ. : CzÀÄ AiÀiÁgÀ À à D üãªàä ÉÃ À? CªÀ ÀÄ æºàä, ²ªÀ UÉ, ÀªÀiÁ À É? E è EAzÀ æ, PÀÈμÀ Ú, AiÀÄªÀÄ, EªÀgÀ è AiÀiÁjUÉ ÀªÀiÁ À? : CªÀgÉ èjuàæ : béã! ÀÄ¼ÀÄî. : ÀÄ¼ÀÄî C ÀÄßwÛÃAiÀiÁ? À Àß vàazéaiàä ÀÄß»ÃAiÀiÁ½ ÀÄwÛÃAiÀiÁ? E è ÉÆÃqÀÄ F zéæqàø ªÀÄgÀ. EzÀ Àß ÉÃgÀÄ À»vÀ QvÀÄÛ ºÉÆrAiÀÄÄªÉ ÀÄ. 46

üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : PÉÆÃ À AzÀ PÁqÁ ÉUÉ CzÉÃ PÁr À ºÀÄ ºÉzÀgÀÄªÀÅ è. : ( AqÉAiÀÄ ÀÄß üãªàä À ªÉÄÃ É J ÉAiÀÄÄvÁÛ É) AqÉ ÄAzÀ Æ Àß Àß PÉÆ ÉÆèÃPÁUÀ è, DUÀ ÉÆÃqÀÄ Á ÀÄ üãªàä À ªÀÄUÀ. ªÁAiÀÄÄzÉÃªÀ À ªÉÆªÀÄäUÀ! ªÀÄ èaiàääzàþzà è À Àß ÀªÀiÁ Àj è. ¹zÀÞ ÁUÀÄ! (E âgàæ PÁ¼ÀUÀ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. üãªàä À ÀÄß ÀnÖ À è»rzàä) ( ÀéUÀvÀ) UÀnÖ ºÀUÀÎ AzÀ D É PÀlÄÖªÀ ºÁUÉ À Àß véæã½ AzÀ Àß ÀÄß V zéýã É. ºÉÃUÉ r¹péæ¼àäîwûãaiéæã ÉÆÃqÀÄvÉ ÛÃ É. : ( r¹péæaqàä) ÉÆÃrzÉAiÀiÁ? véæã½ À è «zé C ÀÄßªÀ zà ÀðªÀ ÀÄß läö qàä. À ÀUÀAvÀÆ ªÀÄ èaiàääzàþzà è véæazàgéaiéä ÀÄßªÀÅzÉÃ E è!. : DUÀ À Àß vá Ä PÉÆlÖ ªÀiÁAiÀiÁ Á±À AzÀ Àß ÀÄß VzÀÄ ºÉÆvÀÄÛPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃ É (ªÀÄAvÀ æªà ÀÄß d ÀÄvÁÛ É. ªÀiÁAiÀiÁ Á±ÀzÀ è üãªàä ÉÃ À À ÀÄß ¹ ÄQ ÀÄvÁÛ É). : (ªÀÄAvÀæªÀ ÀÄß d ÀÄvÁÛ É) ªÀÄºÉÃ±ÀégÀ AzÀ zéægéwgàäªà ªÀiÁAiÀiÁ Á±À ªÉÆÃPÀëªÀÄAvÀ æ AzÀ Àß PÀlÄÖUÀ¼À ÀÄß r¹péæarzéýã É. : ( À éuàvà) FUÀ K ÀÄ ªÀiÁqÉÆÃzÀÄ? ( üãªàä UÉ) DUÀ ÀªÀÄä»A À M À àazàzà ºÁUÉÃ ªÀiÁqÀÄ. 47

üãªàä WÀmÉÆÃvÀÌZÀ»rA É üãªàä»ra É WÀmÉÆÃvÀÌZÀ : M ÀàAzÀ AiÀiÁªÀ M ÀàAzÀ? N CzÉÃ eáõ ÀPÀPÉÌ AvÀÄ, DUÀ gàävéûã É, ÀqÉ (WÀmÉÆÃvÀÌZÀ À dvéaiàä è ºÉÆgÀqÀÄvÁÛ É). : EzÉÃ ÀªÀÄä ªÀÄ É. E ÉèÃ EgÀÄ. Ã ÀÄ A géæãzà Àß À Àß vá ÄUÉ w½ ÀÄvÉÛÃ É(JgÀqÀÄ ºÉeÉÓ ÀqÉzÀÄ ºÉÆgÀPÉÌ, PÀÆUÀÄvÀÛ). CªÀÄä Á ÀÄ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ A zéýã É. ÀUÉ EμÀÖªÁzÀ DºÁgÀ vàa zéýã É. ºÉÆgÀUÉ ÁgÀªÀÄä. : ÀAvÉÆÃμÀ ªÀÄUÀÄ gàävéûã É(zÀÈqs ÀPÁAiÀÄzÀ ºÉAUÀ ÀÄ À æªéã²¹, üãªàä À ÀÄß ÉÆÃr, WÀmÉÆÃvÀÌZÀ UÉ). Nºï EªÀgÉÃ ªÀÄUÀ ÉÃ, EªÀgÉÃ À Àß zéãªàgàä EªÀjUÉ ÀªÀÄ ÀÌj ÀÄ(ºÉÆÃV üãªàä À PÁ Ä ªÀÄÄnÖ ÀªÀÄ ÀÌj ÀÄvÁÛ¼É). : AiÀiÁgÀªÀÄä ÃªÀÅ? À ÀUÉÃPÉ ÀªÀÄ ÁÌgÀ ªÀiÁqÀÄwÛÃj? (»ra É JzÀÄÝ ÄèvÁÛ¼É. CªÀ¼À ÀÄß ÉÆÃr) N!»rA É? K zàä...? (Q«AiÀÄ è G¹gÀÄvÁÛ¼É)! : PÀAzÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ EªÀgÉÃ Àß vàazé, ÀªÀÄ ÀÌj ÀÄ. : C ÀÄUÀ æ»ãvà ÁzÉ vàazé ( ÀªÀÄ ÀÌj¹ ÄèvÁÛ É) (végé ÀjAiÀÄÄªÀÅzÀÄ) PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ sá À ÀÄ ÀA ÀÌøvÀzÀ À æ¹zàþ ÁlPÀPÁgÀ. FvÀ PÁ½zÁ À VAvÀ ÀÄªÀiÁgÀÄ LzÀÄ ÀÆgÀÄ ªÀμÀðUÀ¼ÀμÀÄÖ»A ÀªÀ. FvÀ À PÁ ÀÄªÀiÁgÀÄ Qæ À Û ÀÆªÀð 300. ÀÆtð gàæ ÀzÀ è zéægéwgàäªà ÁlPÀUÀ¼À è sá À À ÁlPÀUÀ¼ÉÃ CvÀåAvÀ ÁæaÃ ÀªÁzÀÄªÀÅ. FvÀ zàqët ságàvàzàªà. 25-30 ÁlPÀUÀ¼À ÀÄß gé gàäªà ÉAzÀÄ w½zàä A zé. DzÀgÉ ü¹gàäªà ÁlPÀUÀ¼ÀÄ 14 ªÀiÁvÀ æ. À æweáõ AiÀiËUÀAzs ÀgÁAiÀÄt, Àé ÀßªÁ ÀªÀzÀvÀ Û, ZÁgÀÄzÀvÀ Û EªÀÅ ÈºÀvÀÌxÁ DzsÁjvÀ. À æwªàiá ÁlPÀ, C üμéãpà, AiÀÄdÕ s À EªÀÅ gáªàiáaiàät PÀxÁ ÀPÀPÉÌ ÀA A ü¹zàªàå. ÀAZÀgÁvÀ æ, ªÀÄzs ÀåªÀÄ ªÁåAiÉÆÃUÀ, zàævàªápàå, zàævà WÀmÉÆÃvÀÌZÀ, PÀtð ságà, HgÀÄ s ÀAUÀ, Á ZÀjvÀ EªÀÅ ªÀÄºÁ ságàvàzà À æ ÀAUÀUÀ¼ÀÄ. * * * * À æpàèvà ÁlPÀ «±ÉÃμÀªÁzÀÄzÀÄ. ²μÀ Ö Á Á ÃwAiÀÄAvÉ gàæ vàªávzé. ËgÁtÂPÀ ÁlPÀUÀ¼À è vàazé ªÀÄPÀÌ¼À PÁ¼ÀUÀUÀ¼ÁzÀ, CdÄð À- s ÀÄæªÁºÀ À, gáªàä-pàä±à ªÀgÀ PÁ¼ÀUÀzÀAvÉAiÉÄÃ üãªàä ÉÃ À- WÀmÉÆÃvÀ ÌZÀgÀ PÁ¼ÀUÀªÀÇ MAzÀÄ. PÀÄlÄA ªÉÇAzÀ ÀÄß gàqë À Ä ªÀZÀ ÀPÉÆlÖ üãªàä ªÀZÀ À Àj Á ÉUÁV WÀmÉÆÃvÀÌZÀ À ÀÄß ªÀÄUÀ ÉAzÀÄ w½zà ªÉÄÃ Æ CªÀ ÉÆqÀ É AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁqÀÄvÁÛ É. C ÀAvÀgÀ M À àazàzàavé CªÀ ÉÆA UÉ végà½záuà J ègà ÀªÀiÁUÀªÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. * * * * 48

À æpàèvà ÁoÀ ÀªÀiÁUÀªÀÄ JA ÄzÀÄ sá À À ªÀÄzs ÀåªÀÄ ªÁåAiÉÆÃUÀ ÁlPÀzÀ PÀ ÀßqÀ C ÀÄªÁ và gàæ À. ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ gàzà Á À«ÄwAiÀÄÄ C ÀÄªÁzÀ PÁAiÀÄðzÀ è J ï.«. ÀgÀªÉÄÃ±ÀégÀ s ÀlÖ CªÀgÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ ªÁåAiÉÆÃUÀ ºÁUÀÆ. ZÀAzÀ æ±éãrgà CªÀgÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ ªÁåAiÉÆÃUÀ PÀÈwUÀ¼À ÀÄß ÀA ÁzÀ ÉUÉ ¼À¹PÉÆArzÉ. ÀzÀ-UÀzÁåxÀð ÉÊ É-PÀÄªÀÄÄzÀ; ªÉÇåÃªÀÄ-DPÁ±À; ªÉÊqs ÀÆAiÀÄð- ÀªÀgÀvÀßUÀ¼À è MAzÀÄ; gàaf ÀÄªÀ-ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄªÀ, ÀAvÉÆÃμÀUÉÆ½ ÀÄªÀ; «eáõ À É- ÀßºÀ, PÉÆÃjPÉ; ÉÃ¼Éé-DºÀÄw, ; Ã ÀÛ-PÁAwAiÀÄÄPÀÛ; C s ÀªÀ-²ªÀ; PÀUÁÎqÀÄ-zÀlÖ CgÀtå; ÁwéPÀ- ÀvÀéUÀÄtAiÀÄÄvÀ; vágàpà ÀégÀ-KgÀÄ zà, UÀnÖzÀ ; ±Á¹ÛzÀAqÀ É, ²PÉë ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ ÁAqÀªÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ : SÁåvÀ ÀA À ÌøvÀ ÁlPÀPÁgÀ sá À ªÀÄºÁPÀ«AiÀÄ ÁlPÀUÀ¼À è ªÀÄzs ÀåªÀÄ ªÁåAiÉÆÃUÀ JA ÄzÀÄ PÀÆqÁ MAzÀÄ. EzÀÄ üãªàä ªÀÄvÀÄÛ CªÀ À ªÀÄUÀÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ À ÀªÀiÁUÀªÀÄzÀ PÀxÉAiÀÄ ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ PÀxÁ ÀPÀ. ságàvàzà gádgà è CªÀgÀ»jAiÀÄ ÀwßAiÀÄ ªÀÄPÀÌ½UÉ ºÉZÀÄÑ ÁæzsÁ Àå. ºÁUÉAiÉÄÃ ÁAqÀÄgÁd À C ÀàuÉ ªÉÄÃgÉUÉ PÀÄAwAiÀÄ è d ¹zÀ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ªÀÄÆªÀgÀÄ. CªÀgÉÃ zs ÀªÀÄðgÁAiÀÄ, üãªàä ªÀÄvÀÄÛ CdÄð À, ªÀiÁ æaiàä è ÀPÀÄ ÀºÀzÉÃªÀ CªÀ½ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ d ¹zÀgÀÄ. PÀ«sÁ À À zàè ÖAiÀÄ è EªÀjUÉ ÁæzsÁ Àå«è, ºÁUÁV PÀ«AiÀÄÄ E è üãªàä ÉÃ À À À ÀÄß ÁAqÀªÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ JAzÀÄ PÀgÉ záý É. F PÁgÀt AzÀ À æ ÀÄÛvÀ ÁoÀzÀ è gàäªà ÁAqÀªÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ JAzÀgÉ üãªàä ÉÃ À. EªÀ ÀÄ ÀAZÀ s ÀÆvÀUÀ¼À è ªÀÄzs ÀåªÀÄ ÁzÀ ªÁAiÀÄÄzÉÃªÀ À C ÀÄUÀ æºà AzÀ d ¹zÀªÀ ÀÄ. ÀAZÀ s ÀÆvÀ : s ÀÆ«Ä, ÃgÀÄ, ªÁAiÀÄÄ, CVß, DPÁ±À - LzÀÄ ªÀÄÆ ªÀ ÀÄÛUÀ¼ÀÄ.»rA É :»ra À vàav. ÁAqÀªÀgÀÄ CgÀV ÀªÀÄ É ÄAzÀ ºÉÆgÀ zàäý CgÀtåªÀ ÀÄß ÉÃjzÁUÀ CtÚ UÉ DºÁgÀ ºÀÄqÀÄPÀÄvÁÛ AzÀ FPÉ üãªàä À zàèqs ÀPÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ËAzÀAiÀÄðªÀ ÀÄß PÀAqÀÄ ªÉÆÃ»vÀ¼ÁV DvÀ À ÀÄß ªÀj ÀÄvÁÛ¼É. EªÀj âgà ªÀÄUÀ ÉÃ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ. ÁgÀuÉ : G ÀªÁ À ÀzÀ ªÀiÁgÀ ÉAiÀÄ À ªÀiÁqÀÄªÀ ºÀ âzàæl. zsëªàäåªàäºà ð :CμÀ ÖªÀ ÀÄUÀ¼À è M â ÁzÀ À ævàæåμà À ªÀÄUÀ, æºàä ðaiàiázà zéãªà À MqÀºÀÄnÖzÀªÀ, ÁAqÀªÀgÀ ÀÄgÉÆÃ»vÀ, CªÀgÀ ªÀ ÀªÁ À PÁ zà è C ÉÃPÀ wãxàðuà¼à ªÀÄ»ªÉÄAiÀÄ ÀÄß «ªÀj¹zÀªÀ. C èzé ÁAqÀªÀgÀÄ CeÁÕvÀªÁ ÀPÉÌ ºÉÆgÀmÁUÀ CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ è ÉÃªÀPÀgÀÄ ªÁ ÀªÀiÁqÀ ÉÃPÁzÀ jãwaiàä ÀÆß CªÀgÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À ÀÆß CªÀjUÉ CgÀÄ»zÀªÀ, ÁAqÀªÀgÀÄ CeÁÕvÀªÁ À ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝUÀ CªÀgÀ CVßºÉÆÃvÀæUÀ¼À ÀÄß FvÀ PÁ ÁrPÉÆArzÀÝ. 49

wæ ÀÄgÀ zàºà À : vágàpá ÀÄgÀ À ªÀÄPÀÌ¼ÁzÀ vágápàë, PÀªÀÄ ÁPÀë ªÀÄvÀÄÛ «zàäå Áä JA ªÀjUÁV æºàä À ªÀgÀ À æ ÁzÀ AzÀ ªÀÄAiÀÄ ÀÄ s ÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ É PÀ âtzà, CAvÀjPÀ ëzà è É½îAiÀÄ, CzÀgÀ ªÉÄÃ ÁãUÀzÀ è ÀÄªÀtðzÀ ÀlÖtUÀ¼À ÀÄß «Äð¹zÀ ÀÄ. F ªÀÄÆgÀÄ ÀlÖtUÀ¼ÀÄ À æw ªÀμÀð PÁwðPÀ ªÀiÁ ÀzÀ CªÀiÁªÁ ÉåAiÀÄ À MAzÀÄUÀÆqÀÄwÛzÀÝªÀÅ D ÀAzÀ s ÀðzÀ è AiÀiÁªÀ ÉÃ M â ÄèUÁgÀ MAzÉÃ Át AzÀ F ªÀÄÆgÀÄ ÀlÖtUÀ¼À ÀÄß zs ÀéA ÀªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ÀªÀÄxÀð ÁUÀÄvÁÛ ÉAzÀÄ æºàäzéãªà ÀÄ JZÀÑj¹zÀÝ ÀÄ. vágápàë ÀÄ ÀÄªÀtð ÀÄgÀzÀ Æè PÀªÀÄ ÁPÀë ÀÄ É½îAiÀÄ ÀÄgÀzÀ Æè «zàäå Áä AiÀÄÄ PÀ âtzà ÀÄgÀzÀ Æè vàªàääªàgéæa UÉ ªÀÄAiÀÄ À DzÉÃ±ÀzÀAvÉ zéêªà s ÀQÛ G¼ÀîªÀgÁV C ÁåAiÀÄ, CvÁåZÁgÀ ªÀiÁqÀzÉ ªÁ¹ ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. DzÀgÉ «ü«á ÀzÀAvÉ F ªÀÄÆªÀgÀÄ gápà ë ÀgÀÄ ÉÃ ÉÃ vàªàää μé AiÀÄ è zà ÁªÀuÉ ªÀiÁr zéêªà s ÀQÛ ÄAzÀ zàægà ÀjzÀÄ C ÁåAiÀÄ CvÁåZÁgÀUÀ¼À è véæqàvzàgàä. EªÀgÀ ºÁªÀ½AiÀÄ ÀÄß vàqéaiàä ÁgÀzÉ zéãªàvéuà¼àä ²ªÀ À ÀÄß ªÉÆgÉºÉÆPÀÌgÀÄ ²ªÀ ÀÄ s ÀÆ«ÄAiÀÄ ÀÄß gàxàªà ÁßV¹PÉÆAqÀÄ ZÀvÀÄªÉÃðzÀUÀ¼À ÀÄß PÀÄzÀÄgÉUÀ¼À ÁßVAiÀÄÆ æºàä À ÀÄß ÁgÀyAiÀÄ ÁßVAiÀÄÆ ªÀÄAzÀgÀ ÀªÀðvÀªÀ ÀÄß è ÁßVAiÀÄÆ ÀªÀÄÄzÀ æªà ÀÄß và Û½PÉAiÀÄ ÁßVAiÀÄÆ, D ±ÉÃμÀ À ÀÄß ºÉzÉAiÀÄ ÁßVAiÀÄÆ, «μàäúªà ÀÄß ÁtªÀ ÁßVAiÀÄÆ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ D ªÀÄÆgÀÄ ÀlÖtUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ PÀqÉ ÉÃjzÀ ÀAzÀ sàðzà è MAzÉÃ Át AzÀ D ªÀÄÆgÀÄ ÀlÖtUÀ¼À ÀÄß ÀÄlÄÖ Æ ªÀiÁrzÀ ÀÄ. F ÀzÀ ÀAPÉÃvÀªÁV EA UÀÆ s ÀÆ ÉÆÃPÀzÀ è PÁwðPÀ ªÀiÁ ÀzÀ CªÀiÁªÁ ÉåAiÀÄ À Ã ÉÆÃvÀìªÀ ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ. C sáå À ÉÆÃμÀPÀ C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä. C. lö eáuàªà ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀ AzÀ vàäa 1. ºÉzÀgÀ ÉÃr ªÀÄPÀÌ¼É, CªÀ À ªÀiÁw À è EzÉ. 2. À Àß vá ÄUÉ EμÀÖ«è. 3. E èazà GvÀÛgÀPÉÌ C ÉÆßÃ HjzÉ. 4. PÀÄgÀÄPÀÄ PÉÌ Ã«UÉAiÀÄ ºÁUÉ À æpá² ÀÄªÀ ªÀÄzÀÄªÉAiÀiÁVgÀÄªÀ ÀÄtåªÀAvÉ. D. ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zàavé ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zà ÀzÀªÀ ÀÄß gé Äj. 1. À æwªàiá ÁlPÀ : gáªàiáaiàät : : ZÁgÀÄzÀvÀÛ : 2. Áæt : ºÀgÀt : : gápàë À : 50

3. zsëªàäå : ªÀÄºÀ ð : : d Qè Àß : À 4. gà : «zs ÀåxÀðPÀ QæAiÀiÁ ÀzÀ : : AzÁ ÀÄ : 5. PÀvÉ : PÀvÉUÁgÀ : : ÁlPÀ : É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué Á ÄÌ/LzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. ÀÆvÀ æzságà ²æÃºÀjAiÀÄ ÀÄß ºÉÆUÀ½gÀÄªÀ UÉ ºÉÃUÉ? 2. ÀqÀÄªÀÄUÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ À gàæ ÀªÀ ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀtÂð¹zÀ? 3. ªÀAiÀÄ¹ìUÀ ºÉÃ½zÀ ÀqÀÄªÀÄUÀ À UÀÄtUÀ¼À ÀÄß w½¹. D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. AiÀiÁgÀÄ DºÁgÀªÁUÀ ÉÃPÉA «μàaiàäzà è ªÀAiÀÄ¹ìUÀ À ÀA ÁgÀzÀ è ÀqÉzÀ ªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ zsáðgàªà ÀÄß gé Äj. 2. üãªàä-wàméæãvàìzàgà ÀqÀÄ«À ºÉÆÃgÁlªÀ ÀÄß «ªÀj¹. E. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. ªÉÊqs ÀÆAiÀÄð ÉÃvÀÄªÉAiÀÄ «Äð¹zÀ ÁzÀ 2 vàazé vá ÄAiÀÄjUÉ ÉÃqÀªÁzÉÆÃ ÀÄ Á ÀÄ 3. ªÁzÀ véæã¼àäuà¼éã À Àß DAiÀÄÄzs À 4. PÉÆÃ À AzÀ PÁqÁ ÉUÉ CzÉÃ PÁr À ºÀÄ ºÉzÀgÀÄªÀÅ è F. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ/ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. gàpàëuéaiàä «μàaiàäzà è ÁAqÀªÀgÀ ÄªÀÅ K ÀÄ? 2. vá ÀÄ»rA ÉAiÀÄ ªÀÄUÀ ÉAzÀÄ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ ÀÄ ºÉÃ½zÁUÀ üãªàä À À æwqæaiéä K ÀÄ? 3. WÀmÉÆÃvÀÌZÀ ÀÄ vá ÀÄ ªÀÄ èaiàääzàþzà è À æ«ãt ÉAzÀÄ w½¹zàý ÀÄß «ªÀj¹? G. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. d Qè Àß ªÀÄÄ UÀ¼À JZÀÑjPÉ K ÀÄ? 2. PÁzÁqÉÆÃzÀÄ AiÀiÁjUÉ EμÀÖªÁzÀ «ZÁgÀ? 51

3. ÁAqÀªÀgÀÄ zsëªàäå ªÀÄºÀ ðuà¼à D±À æªàäpéì ºÉÆÃVzÀÄÝzÀÄ KPÉ? 4. WÀmÉÆÃvÀÌZÀ UÉ vá Ä K ÉAzÀÄ PÉÆÃjPÉ EnÖzÀÝ¼ÀÄ? 5. üãªàä ÉÆA UÉ ªÀÄ ÉUÉ ºÉÆÃzÀ WÀmÉÆÃvÀÌZÀ ÀÄ vá ÄUÉ K ÉAzÀÄ ºÉÃ½zÀ ÀÄ? ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À sáμá sáå À ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀzÀ «s ÀQÛ À ævàåaiàäuà¼àä «sàqû PÁgÀPÁxÀðUÀ¼ÀÄ À ævàåaiàä KPÀªÀZÀ À ºÀÄªÀZÀ À ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ À æxàªàiá PÀvÀæðxÀð -ªÀiï CgÀ ÀA CgÀ Àgï éwãaiàiá PÀªÀiÁðxÀð -CA CgÀ À ÀA CgÀ ÀgÀA vàèwãaiàiá PÀgÀuÁxÀð -EA, -EAzÀA, CgÀ À A, CgÀ ÀjA -EAzÉ CgÀ À AzÀA CgÀ ÀjAzÀA CgÀ À AzÉ CgÀ ÀjAzÉ ZÀvÀÄyÃð ÀA À æzá À -UÉ, PÉ, -PÉÌ CgÀ ÀAUÉ CgÀ ÀUÉð ÀAZÀ«ÄÃ C ÁzÁ À -CvÀ ÛtÂA -CvÀ ÛtÂAzÀA -CvÀ ÛtÂAzÉ μà Ã CgÀ À ÀvÀ ÛtÂA CgÀ À ÀvÀ ÛtÂAzÀA CgÀ À ÀvÀ ÛtÂAzÉ CgÀ ÀgÀvÀ ÛtÂA CgÀ ÀgÀvÀ ÛtÂAzÀA CgÀ ÀgÀvÀ ÛtÂAzÉ ÀA Azs À -C CgÀ À À CgÀ ÀgÀ À À Û«ÄÃ C üpàgàt -M¼ï CgÀ À ÉÆ¼ï CgÀ ÀgÉÆ¼ï «s ÀQÛ À èl : ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ ÁqÀÄªÁUÀ ÀzÀ, À æpàèwuà½ué AiÀiÁªÁåªÀ «s ÀQÛ À ævàåaiàäuà¼à ÀÄß ÉÃj¹ ºÉÃ¼À ÉÃPÉÆÃ CzÀ ÀÄß läö ÉÃgÉ «s ÀQÛ ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ÀÄß ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ»ÃUÉ ÉÃj À ÉÃPÁzÀ «s ÀQÛ À ævàåaiàäpéì zà ÁV ÉÃgÉ «s ÀQÛ À ævàåaiàäªà ÀÄß ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ «s ÀQÛ À èlªé ß ÀÄvÀÛzÉ. 52

G.zÁ.: - ArAiÀÄ ÀÄß ºÀwÛzÀ ÀÄ ( éwãaiàiá) - ArUÉ ºÀwÛzÀ ÀÄ (ZÀvÀÄyÃð) - DvÀ À zé É ÄAzÀ PÉÃqÁAiÀÄÄÛ ( ÀAZÀ«ÄÃ) - DvÀ AzÀ PÉÃqÁAiÀÄÄÛ (vàèwãaiàiá) - ªÀÄ ÉAiÀÄ AiÀÄdªÀiÁ À (μà Ã) - ªÀÄ ÉUÉ AiÀÄdªÀiÁ À (ZÀvÀÄyÃð) - ºÀ¼ÀîzÀ è zàý ÀÄ ( À ÀÛ«ÄÃ) - ºÀ¼ÀPÉÌ zàý ÀÄ (ZÀvÀÄyÃð) sáμá ZÀlÄªÀnPÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ ÛgÀ gé Äj 1. ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀzÀ «s ÀQÛ ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ? - ÀnÖ ªÀiÁr 2. «s ÀQÛ À èl JAzÀgÉÃ ÀÄ? zà±àð À Ãr ÀÆgÀPÀ NzÀÄ J ï.«. ÀgÀªÉÄÃ±ÀégÀ s ÀlÖ CªÀgÀ sá À ÀA ÀÄl (PÀ ÀßqÀ C ÀÄªÁzÀ) N.. ZÀAzÀ æ±éãrgà CªÀgÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ ªÁåAiÉÆÃUÀ ÁlPÀ N. 53

É Û ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå ÁoÀ - 06 ºÀgÀ Ã É [ ÀqÀÄUÀ ÀßqÀ gàuà¼é - UÀzÀå] 54 - ºÀjºÀgÀ PÀ«ºÀjºÀgÀ ÀÄ «Äð¹gÀÄªÀ ²ªÀUÀt Àæ ÀAZÀ «±Á ªÀÇ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄªÀÇ DVzÉ. ±ÀgÀtgÀ è ªÀÄÄUÀÞgÀÄ, PÀ«UÀ¼ÀÄ, ««zsà ªÀÈwÛAiÀÄªÀgÀÄ, d À ÁªÀiÁ ÀågÀÄ EzÁÝgÉ. UÉ UÉAiÀiÁV zéãªà ÉÆÃPÀ ÀæªÉÃ²¹zÀªÀjzÁÝgÉ. ªÀiÁ À«ÃAiÀÄ ÀæªÀÈwÛUÀ¼À ÀÄß DzsÁåwäPÀPÉÌ wgàäv¹zà zàè Ö CªÀjUÉ è ÁªÀiÁ Àå CA±À. ²ªÀ±ÀgÀtgÀ Á¼À ÀÄß PÀ«GvÁìºÀ AzÀ và èã ÀvÉ ÄAzÀ ªÀtÂð¹zÁÝ É. CªÀÅUÀ¼À èaiàä zà±àð À ªÀiÁ ÀªÀ À zàäqué záj Ã À. ºÀjºÀgÀ À gàuà¼éuà¼à Éè è ÀªÀgÁdzÉÃªÀgÀ gàuà¼é ªÀÄvÀÄÛ ÀA AiÀÄtÚ À gàuà¼é ªÀÄºÀvÀÛ ézà PÀÈwUÀ¼ÀÄ. ²ªÀ ÀÄ ªÀÈzÀÞªÉÃμÀzsÁjAiÀiÁV AzÀÄ và Àß sàpàû ÁzÀ ÀA AiÀÄtÚ À ÀÄß EPÀÌnÖUÉ ¹ ÄQ¹zÀ PÀxÁ ÀAzÀ sàð E èaiàäzàä. CxÉÊð¹-N ªÀ ÀÄzs wgàäªágàægàä «gàæ ÁPÀ ë VjeÉ ÀÄμÀ àzàvà ZÉÆÃ¼ÀzÉÃ±À ZÀ À àgà RmÁéAUÀ WÀ½UÉªÀlÖ Ä UËvÀªÀÄ ÀUÉÆÃªÀ æºéäãwpágà PÁgÀtÂPÀ gàäzàæpà ßPÉ D ÁzÀªÀÄ À ÛPÀ UÀ và ªÀÄÆ ÀqÀÄUÀ ÀßqÀ À gàuà¼é - UÀzÀå EAvÀÄ ªÀÄtªÀÄAzÀ ÀÄvÀÆÛUÉð ÀqÉªÀÅvÀÛ«ÄgÉ ªÀÄÄAvÉÆªÀð ÉAiÀÄÛAzÀÄ Àß ÀªÉ ÀÄvÀÛ«ÄgÉ zéãªà UÀßzÀ ªÀÄÄºÀÆvÀðA gàa ÀzÉÆ¼ÀUÉ zéãªà ÀÄR A ÀÄð Ã ªÀÇgÀ ÀzÉÆ¼ÀUÉ J É wgàäv ÀqÉzÀÄzÁ ªÀ ÀzÀvÀÛ ªÀÄÄAvÁV và ÀvÀ ÀUÉ ªÀÄÄAiÀiÁå ÀÄvÁ ÀAzÀªÀÄAiÀÄgÁV AzÀÄ ÀªÀÄA ÉÆPÀÄÌ «ÄPÀÄÌ ÀAvÉÆÃμÀ A ªÀÄÄAzÉ ¹AºÁ À ÀªÀ PÀÌ Ä «Á À A- zé ÉAiÉÄ PÀÄ½îzÀð Á ÀÄPÀÄªÀiÁgÀ ËAzÀgÀA ªÀ ÀÄzs ÉUÉÆ ÀÄàªÀ ªÀÄvÀåðªÀÄAqÀ ÀÄgÀAzÀgÀA ªÉÄ èªéä è É

ªÀÄÄV zàð ÉÊ ÄUÉÆ¼ÀAUÀ¼ÀA ÉÆÃqÀÄvÀÄA «ÄUÉ ¼À ÄªÁ ZÀPÉÆÃgÀAUÀ¼ÀA PÁtÄvÀÄA gà À s À¼ÀAUÀ¼À À¾ ÀÄw Àð ±ÀÄPÀ PÀgÀªÀÄA ÉÆ À ÀÆªÀ É¼À¹ Àð ªÀÄzs ÀÄPÀgÀ À æpàgàªàäa ÉÆÃqÀÄvÀÄA PÉÆAqÁqÀÄwzÀð Á ªÀ ÀzÉÆ¼ÀUÉ Dr ÀÄvÉ Ár ÀÄvÀ«ÄzÀð Á ªÀ ÀzÉÆ¼ÀUÉ EAvÀÄ ªÀÄÄzÀ A À ªÀÅvÀgÀ ÀÄªÀÄUÀ ÉÆ àzàa ÀAvÀvÀA ªÀ ÀzÉÆ¼ÀUÉ ÀÄPÀÄªÀiÁgÀ ÉÆ àzàa «ªÁºÀvÀvÀàgÀ ÁV ÀA AiÀÄtÚA ªÀ ÀzÉÆ¼ÀVgÀ vàû Ä PÉÊ Á À ÀÄgÀzÀgÀªÀÄ ÉAiÀÄ Àj«ÄvÀ ÀjªÁgÀ ÁV «gàæ ÁPÀ ë zàäð VjeÉVAvÉAzÀA - zéã«, PÉÃ¼Ë, ÀªÀÄä ÀÄvÀ æa ÀÄμÀ àzàvà ÛA ÀgÀ ÉÆÃPÀzÉÆ¼ï ÀÄnÖ, ÀA AiÉÄA ÁªÀÄªÁV, ÀA ÁgÀ A PÉlÄÖ ÉÆÃUÀ ÀÄªÁVzÀð ÀA. DvÀAUÉ ªÀÄÄ ßvÀ Û ÀA ÄUÉAiÀÄ ÉA ½UÉÆAqÀÄ ÉÆÃV, ªÀÄvÀåðzÉÆ¼ï véævàäûuéæaqàä DªÀÅ PÀ¼ÀÄ zà «Ää ðgàä gàäzà æpà ßPÉAiÀÄgÀÄ ZÉÆÃ¼ÀzÉÃ±ÀzÀ wgàäªágàægéæ¼àa, wgàäªàwûaiàäægéæ¼àa ÀgÀªÉ ÀAQ UÀ¼ÉA ÁªÀÄ A d Ä¹zÀð ÀgÀªÀA gà ÁvÀ ÉÆ¼ï ÉgÀ, ÀPÀ ÀÄRªÀÄA ÀÆeÉAiÀiÁV PÉÊPÉÆAqÀÄ, Éð É À ï D ÀÄA ªÉÆäqÀ É ÉÆÃqÀÄvÀÄÛA AzÀ É ÉAzÀÄ zéã«aiàägï ÉßöÊ É, Ã ÀvÀåAvÀPÀgÀÄtÂ ÁA ªÀiÁ¼ÀÄàzÀw μàä gàzàjvàæa. DzÉÆqÀA ÃA AzÀÄ, D ÁªÀÇgÉÆ½zÉð É À èaiàä zéãªá AiÀÄzÉÆ½gÀÄvÉ ÀÄðzÉAzÀÄ PÀgÀÄtÂ¹, «avà æa ªÀÄvÀÛA zéã«aiàägï ÉÆÃqÀ ÉÆÃqÀ ÉÆªÀð ±ÀvÀªÀÈzÀÞ ÁV A zàð ÉAvÉAzÉÆqÉ- 55

À D ÁzÀªÀÄ À ÛPÀ ÀgÀåAvÀgÀªÀÅzÀÆÞ½¹zÀ «s ÀÆwAiÀÄ và ÉAiÀÄÄA ªÀÄAiÀÄÄåA ÀgÉvÉgÉUÀ¼ÁUÉ eéqéaiàä ZÀAzÀ æpà¼é PÉÆqÉAiÀiÁUÉ, rzà wæ±àæ A PÉÆqÉAiÀÄ PÁªÁUÉ, RmÁéAUÀA AiÀÄ ÖAiÀiÁUÉ, D s ÀgÀtzÉÆ¼ÉÆAzÀÄ À ÀðA À æªàiát ÀvÀ æªàiáué, PÀªÀÄ d²gàa PÀªÀÄAqÀ ªÀiÁUÉ, ÀÄ zéæªà ï UÀdZÀªÀÄðA GlÖ ºÉÆzÉzÀ ªÉÃ ÖUÀ¼ÁUÉ, ªÉÄnÖzÀ ÁUÁ ÀÄgÀA ÁzÀgÀPÉëUÀ¼ÁUÉ PÀnÖzÀ ²gÉÆÃªÀiÁ É d ÀªÀiÁ ÉAiÀiÁUÉ, ªÀÄºÁªÀÈzÀÞ ÁV PÉÊ Á À A ZÉÆÃ¼ÀzÉÃ±ÀzÀ ªÀÄtªÀÄAzÀ ÀÄvÀÆÛgÀ ªÀÄzÀÄªÉAiÀÄ ZÀ ÀàgÀzÀ ªÀÄÄA ½»zÀAwzÀðA. PÀAiÀÄå PÉÆqÉ ÄA, ªÀÄAiÀÄåvÉgÉ ÄA. eé ÉÆÃ é ÀÄ«ðA, ÉÃ é véæã¼àvéæªà A, ElÖ «s ÀÆw ÄA, H¾ÂzÀ AiÀÄ ÖAiÀÄ PÉÆÃ A, rzà PÀªÀÄAqÀ A Ä½zÀ É¼ÀÄUÀqÀØ A, ÀqÀÄUÀÄªÀ ÀgÉzÀ É ÄA, ÀgÉvÀÄ Àr é ÀªÁðAUÀ A, ÀÄtåA ÀuÁÚzÀAvÉ MªÉÆäªÉÄä PÉªÀÄÄävÉÆÛªÉÆäªÉÄä UÉÆºÉUÉÆºÉUÀÄlÄÖvÀÄA ²y ÁPÀ ëgàauà½a ÀªÀÄB²ªÁAiÀÄ ÀªÀÄB²ªÁAiÀÄAiÉÄ ÀÄvÉ Û À Á¾zÀAvÉ ÀqÀÄUÀÄvÀÄÛA ºÉÆ¾UÉ ÉgÉzÀ ÉgÀ«UÀ¼É èa ÉÆÃqÀÄwÛgÀ Ä ªÉÄ èªéä è É ZÀ ÀàgÀzÀ ÁV ÉÎ AzÉÆqÀªÀgï ÉÆUÀ ÃAiÀÄ zéæðqé CªÀA gà¾âaiàäzàavé ÉÆUÀÄvÀ ÁàUÀ¼ï- «ªÁºÀªÀÄAl ÀªÀÄA ÉÆUÀÄw Ààð vàªàää ÁgÀÄªÀ¾ÂAiÀÄzÉ, PÁtzÉ, ÉQÌ ÀzÉ ÀA s æªàäzéæ½gé, ªÉÄ èªéä è É èªà ÉÆÃqÀÄvÀÄA, ªÀÄ ÀzÉÆ¼ï ÀUÀÄvÀÄA, PÉÆÃ ÀÆ¾ÄvÉ PÉ«Ää PÉªÀÄÄävÉ Û, Á ÉÆÎArzÀð vàä ÀàzÀ PÉÆqÀAUÀ¼ÉÆ¼ï Á ÉÌgÀqÀ ÉqÀ» ÀªÀÄB²ªÁAiÀÄAiÉÄA ªÀÈzÀÞzs Àé ÀÄmÉÖ PÉÆqÀAUÀ¼ÉÆ¼ï ªÉÄÃ ÉÆqÉ ¼ÀÄÝPÀÄ½îzÀðgÀ ªÀÄÄRzÉÆ¼ÀA, PÀuÉÆÚ¼ÀA, ªÀÄAiÉÆå¼ÀA vàä À àa ZÉ É è J ègézàäðªàä è½uéæaqàä WÉÆ¼ÉîAzÀÄ ¼ÀÝ ªÀÈzÀÞªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ ÀA ªÀÄÄwÛPÉÆAqÉvÀÛ ÀÄªÁV ªÉÄ è É ÉUÀ A j À ï MAzÉgÀqÀr ÄlÄÖ zàqàzàqà¹ ÉÆÃqÀÄªÀ d ÀªÉ èa J É É ªÀÈzÀÞ Á zàý ÉA èa ªÀÄÄ ÀßA Á¾zÉ ºÀ½ É WÀ½UÉªÀlÖ ªÉÄÃ É Ã¼É PÀ¼À¹UÉAiÉÆqÉzÀÄ WÀ½UÉªÀlÖ Ä ªÀÄÄ¾ÂzÀÄ vàaqàä A ZÉ è eéæã Ä ÀgÉ èa PÉzÀ¾Â ÉÆÃUÉ, zéýã¼à Á¾zÉ ºÀªÉÄäöÊ¹zÀAwgÉ ÀjvÀAzÀÄ PÀuÉÆÚ¼ÀA ÁAiÉÆ¼ÀA ÃgÀA và½zéavàpéìzàñ¾é É JvÀÄÛªÀgÀ PÀAiÀÄå ÁAiÉÆ¼É fãªàa»raiàä ÁgÀzÀÄ ªÀÄÄlÖ ÁgÀzÀÄ ÉÆÃqÀ ÁgÀzÀÄ ÀÄr À jzàä rzàä löqé vàä À àzà PÉÆqÀ À ªÉÄÃ èzé Ã¼ÀA. F ªÀÈzÀÞ ÁæºÀät À Ã ªÀÄÄ à À ªÀÄgÀÄ¼À À Ã UËvÀªÀÄ À UÉÆÃªÀ Ã æºéäãwpá¾ À Ágï ÉÆV¹zÀgÁgï vàazàgï. EzÉ CªÀ±ÀPÀÄ À«ÉßÃ Ã ªÀÄzÀÄªÉ ºÀ À ÁUÀzÉ ÀÄvÉ Û ègàäa ªÉÄ è É PÀAiÀÄÄåªÀÄA PÁ ÄªÀÄA rzéwûpéæaqàä ÉÆÃV vàªàiáäaiàääμàå sáμéuà¼àa ÉÆ¾VqÀÄªÀAvÉ ZÀ ÀàgÀzÀªÉÇ¾UÉ ªÉÄ è ¼ÀÄ FvÀ ÀA ÉÆUÀ ÃAiÀÄ jãªàèzàþ ÀA ÉÆV À géazàä ÁV ªÀ À ÀzÀÄºÀÄvÉÛ PÀzÀªÀ QÌ M¼ÀUÀA ÉÆUÀÄªÉÊ ÀPÉÌ CªÀjA ªÀÄÄ ÀßªÉAiÀÄÛAzÉÆ¼ÀUÀA ÉÆPÀÄÌ véæãgàtzà và½gàa À¾ÂzÀÄ ²ªÀ qàäwûgà ï CªÀgï PÀAqÀÄ É¾UÁV FUÀ½AvÀÄ ÉÆ¾Vj À ÁUÀ¼ÀAvÉ AzÀÄ ªÀÄÄA zàð À Ã ªÀÈzÀÞA Q¾ÄPÀÄ¼À À è PÁgÀtÂPÀ ÁUÀ ÉªÉÃ¼ÀÄÌªÉÄAzÀÄ ÉÆÃqÀÄwzÀðgï. ÀzÀ«AUÀqÀuÁ NzÀÄ EAvÀÄ ªÀÄtªÀÄAzÀ ÀÄvÀÆÛUÉð ÀqÉªÀÅvÀÄÛªÀiï +EgÉ ªÀÄÄAvÉ + MªÀð ï + JAiÀÄÛAzÀÄ Àß À + J ÀÄvÀÛªÀiï + EgÉ zéãªà UÀßzÀ ªÀÄÄºÀÆvÀðA gàa ÀzÀ + M¼ÀUÉ zéãªà 56

ÀÄR AzÀ + E ÀÄðzÀÄ F + HgÀ ÀzÀ + M¼ÀUÉ J É wgàäv ÀqÉzÀÄzÀÄ + D ªÀ ÀzÀvÀÛ ªÀÄÄAvÁV và ÀvÀ ÀUÉ ªÀÄÄAiÀiÁå ÀÄvÀ + D ÀAzÀ ªÀÄAiÀÄgï + DV AzÀÄ ÀªÀÄA ÉÆPÀÄÌ «ÄPÀÄÌ ÀAvÉÆÃμÀ A ªÀÄÄAzÉ ¹AºÁ À ÀªÀ ÀÄ + EPÀÌ Ä «Á À AzÀ+ J ÉAiÉÄ PÀÄ½îzÀð ÀÄ + D ÀÄPÀÄªÀiÁgÀ ËAzÀgÀA ªÀ ÀÄzs ÉUÉ + M ÀÄàªÀ ªÀÄvÀåðªÀÄAqÀ ÀÄgÀAzÀgÀA ªÀÄÄVzÀÄ + EzÀð ÉÊ Ä + PÉÆ¼ÀAUÀ¼ÀA ÉÆÃqÀÄvÀÄA «ÄUÉ ¼À ÄªÀ + D ZÀPÉÆÃgÀAUÀ¼ÀA PÁtÄvÀÄA gà À sà¼àauà¼à ï + C¾[gÀ] ÀÄvÀ + E Àð ªÀÄzsÀÄPÀgÀ À æpàgàªàäªàiï ÉÆÃqÀÄvÀÄA PÉÆAqÁqÀÄvÀ + EzÀð ï + D ªÀ ÀzÉÆ¼ÀUÉ Dr ÀÄvÉ Ár ÀÄvÀªÀiï + EzÀð ï + D ªÀ ÀzÉÆ¼ÀUÉ EAvÀÄ ªÀÄÄzÀ A À ªÀÅvÀ + CgÀ ÀÄ ªÀÄUÀ ï + M àzàa ÀAvÀvÀA ªÀ ÀzÉÆ¼ÀUÉ ÀÄPÀÄªÀiÁgÀ ï + M àzàa «ªÁºÀ vàvï + ÀgÀ ÁV ÀA AiÀÄtÚA ªÀ ÀzÀ + M¼ÀUÉ + EgÀ ï + EvÀ Û Ä PÉÊ Á À ÀÄgÀzÀ+ CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ ï + C Àj«ÄvÀ ÀjªÁgÀ ÁV «gàæ ÁPÀë ï + EzÀÄð VjeÉUÉ + EAvÀÄ + JAzÀA zéã«péã¼ë ÀªÀÄä ÀÄvÀ æa ÀÄμÀàzÀvÀÛA ÀgÀ ÉÆÃPÀzÉÆ¼ï ÀÄnÖ ÀA + JA ÁªÀÄªÁV ÀA ÁgÀ A PÉlÄÖ ÉÆÃUÀ ï C ÀÄªÁV + EzÀð ÀA DvÀAUÉ ªÀÄÄ Àß + EvÀÛ ÀA ÄUÉAiÀÄ É ï + ½ + PÉÆAqÀÄ ÉÆÃV ªÀÄvÀåðzÉÆ¼ï véævàäû + PÉÆAqÀÄ DªÀÅ PÀ¼ÀÄ zà ªÀÄä + E ðgàä gàäzà æpà ßPÉAiÀÄgÀÄ ZÉÆÃ¼ÀzÉÃ±ÀzÀ wgàäªágàægï + M¼ÀA wgàäªàwû + HgÉÆ¼ÀA ÀgÀªÉ ÀAQ UÀ¼ï+ JA ÁªÀÄ A d Ä¹ + EzÀð Àgï + CªÀA gà ï + DvÀ ÉÆ¼ï ÉgÀ ÀPÀ ÀÄRªÀÄA ÀÆeÉ + DV PÉÊPÉÆAqÀÄ Éð ï + J À ï D ÀÄA ªÀÄä + MqÀ É ÉÆÃqÀÄvÀÄÛA AzÀ É ï + JAzÀÄ zéã«aiàägï ÉßöÊ É Ã ï + Cw + CAvÀ PÀgÀÄtÂ. ÁA ªÀiÁ¼ÀÄàzÀÄ + Cw + μàä gà ZÀjvÀ æa DzÉÆqÀA ÃA AzÀÄ D ï + DªÀ + HgÉÆ¼ï + EzÉð ï + J À ï + C èaiàä zéãªá AiÀÄzÉÆ¼ï + EgÀÄvÉ ÀÄðzÀÄ JAzÀÄ PÀgÀÄtÂ¹ «avà æa ªÀÄvÀ ÛA zéã«aiàägï ÉÆÃqÀ ÉÆÃqÀ ï + MªÀð ±ÀvÀªÀÈzÀÞ ï + DV AzÀÄ + EzÀð ï + JAvÀÄ + JAzÉÆqÉ. D ÁzÀªÀÄ ÀÛPÀ ÀgÀåAvÀgÀ + GzÀÆÞ½¹zÀ «sàæwaiàä và ÉAiÀÄÄA ªÀÄAiÀÄÄåA ÀgÉvÉgÉUÀ¼ï + DUÉ eéqéaiàä + ZÀAzÀ æpà¼é PÉÆqÉAiÀiÁUÉ rzà wæ±àæ A PÉÆqÉAiÀÄ PÁªÁUÉ RmÁéAUÀA AiÀÄ ÖAiÀiÁUÉ D s ÀgÀtzÉÆ¼ï + MAzÀÄ À ÀðA À æªàiát ÀvÀ æa + DUÉ PÀªÀÄ d ²gÀA PÀªÀÄAqÀ ªÀiï + DUÉ ÀÄ + véæªà ï UÀdZÀªÀÄðA GlÖ ºÉÆzÉzÀ ªÉÃ ÖUÀ¼ï + DUÉ ªÉÄnÖzÀ ÁUÁ ÀÄgÀA ÁzÀgÀPÉëUÀ¼ï + DUÉ PÀnÖzÀ ²gÉÆÃªÀiÁ É d ÀªÀiÁ ÉAiÀiÁUÉ ªÀÄºÁªÀÈzÀÞ ï + DV PÉÊ Á À A ZÉÆÃ¼ÀzÉÃ±ÀzÀ ªÀÄtªÀÄAzÀ ÀÄvÀÆÛgÀ ªÀÄzÀÄªÉAiÀÄ ZÀ À àgàzà ªÀÄÄAzÉ+E½»zÀAvÉ EzÀðA. PÀAiÀÄå PÉÆqÉ ÄA ªÀÄAiÀÄåvÉgÉ ÄA eéæã é ÀÄ«ðA ÉÃ é véæã¼à véæªà A ElÖ «s ÀÆw ÄA H¾Â[j]zÀ AiÀÄ ÖAiÀÄ PÉÆÃ A rzà PÀªÀÄAqÀ A + E½zÀ É¼ÀÄ + UÀqÀØ A ÀqÀÄUÀÄªÀ ÀgÉ+ 57

À Û và É ÄA ÀgÉvÀÄ Àr é ÀªÀð+CAUÀ A ÀÄtåA ÀuïÚ + DzÀAvÉ MªÉÄä + MªÉÄä PÉªÀÄÄävÀ + MªÉÄä + MªÉÄä UÉÆºÉUÉÆºÉ UÀÄlÄÖvÀÄA ²y + CPÀëgÀAUÀ½A ÀªÀÄB²ªÁAiÀÄ ÀªÀÄB²ªÁAiÀÄ + J ÀÄvÀ Û + J À ï + D¾[gÀ]zÀAvÉ ÀqÀÄUÀÄvÀÄÛA ºÉÆ¾[gÀ]UÉ ÉgÉzÀ ÉgÀ«UÀ¼ï + J èa ÉÆÃqÀÄwÛgÀ Ä ªÉÄ èªéä è É ZÀ ÀàgÀzÀ ÁV ÉÎ AzÉÆqÉ + CªÀgï ÉÆUÀ ï + FAiÀÄzÉ + EzÉÆðqÉ CªÀA gï + C¾Â[j]AiÀÄzÀAvÉ + ÉÆUÀÄvÀ Àà + DUÀ¼ï. «ªÁºÀªÀÄAl ÀªÀÄA + ÉÆUÀÄvÀ+E Àð vàªàää ï + DgÀÄ + C¾Â[j]AiÀÄzÉ PÁtzÉ ÉQÌ ÀzÉ ÀA s æªàäzéæ¼ï+egé ªÉÄ èªéä è É + J èªà ÉÆÃqÀÄvÀÄA ªÀÄ ÀzÉÆ¼ï ÀUÀÄvÀÄA PÉÆÃ ï + H¾Ä[gÀÄ]vÉ PÉ«ÄäPÉªÀÄÄävÉÛ Á ï + PÉÆAqÀÄ + EzÀð vàä ÀàzÀ PÉÆqÀAUÀ¼ÉÆ¼ï Á ÄÌ + JgÀqÀ ï + JqÀ» ÀªÀÄB²ªÁAiÀÄ+JA ªÀÈzÀÞzs Àé ÀÄmÉÖ PÉÆqÀAUÀ¼À ªÉÄÃ ï + MqÉ ¼ÀÄÝ PÀÄ½îzÀðgÀ ªÀÄÄRzÉÆ¼ÀA PÀuÉÆÚ¼ÀA ªÀÄAiÉÆå¼ÀA vàä ÀàA ZÉ Éè J ègï + JzÀÄð + ªÀÄ è½ + PÉÆAqÀÄ WÉÆ¼ÉîAzÀÄ ¼ÀÝ ªÀÈzÀÞ ªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ ÀA ªÀÄÄwÛPÉÆAqÀÄ + JvÀÛ ï + C ÀÄªÁV ªÉÄ è É ÉUÀ AzÀÄ+ Ej À ï MAzÀÄ + JgÀqÀÄ + Cr + ElÄÖ zàqàzàr¹ ÉÆÃqÀÄªÀ d À +J èa J É + J É ªÀÈzÀÞ ï + zàý ï + JA èa ªÀÄÄ ÀßA ï + D¾[gÀ]zÉ ºÀ½ ï + J É WÀ½UÉ + lö ªÉÄÃ É Ã¼É PÀ¼À¹UÉ + MqÉzÀÄ WÀ½UÉ + lö Ä ªÀÄÄ¾Â[j]zÀÄ vàaqàä A ZÉ è eéæã Ä Àgï + J èa PÉzÀ¾Â[j] ÉÆÃUÉ zàäý + K¼À Á¾[gÀ]zÉ ºÀªÉÄäöÊ¹zÀAvÉ + EgÉ ÀjvÀAzÀÄ PÀuÉÆÚ¼ÀA ÁAiÉÆ¼ÀA ÃgÀA + và½zàä + JAvÀPÉÌ + JZÀÑ¾Â[j] É JvÀÄÛªÀgÀ PÀAiÀÄå ÁAiÉÆ¼É fãªàa»raiàä ÁgÀzÀÄ ªÀÄÄlÖ ÁgÀzÀÄ ÉÆÃqÀ ÁgÀzÀÄ ÀÄr À ï + CjzÀÄ rzàä löqé vàä ÀàzÀ PÉÆqÀ À ªÉÄÃ ï + C èzé Ã¼ÀA- F ªÀÈzÀÞ ÁæºÀät À ï + F ªÀÄÄ à À ªÀÄgÀÄ¼À À ï + F UËvÀªÀÄ À UÉÆÃªÀ ï + F æºéäãwpá¾[gà] À ï + Dgï ÉÆV¹zÀgï + Dgï vàazàgï-ezé CªÀ±ÀPÀÄ À E ÀÄß + K ï + F ªÀÄzÀÄªÉ ºÀ À ÁUÀzÀÄ + J ÀÄvÀÛ + J ègàäa ªÉÄ è É PÀAiÀÄÄåªÀÄA PÁ ÄªÀÄA rzàä + JwÛPÉÆAqÀÄ ÉÆÃV vàªàää + DAiÀÄÄμÀå sáμéuà¼àa ÉÆ¾[gÀ]UÉ + EqÀÄªÀAvÉ ZÀ ÀàgÀzÀ ÉÆ¾[gÀ]UÉ ªÉÄ è É + E¼ÀÄ F «À æ ÀA ÉÆUÀ ï + FAiÀÄ j + F + ªÀÈzÀÞ ÀA ÉÆV À j + JAzÀÄ ÁV + CªÀ À ï + CzÀÄºÀÄvÉÛ PÀzÀªÀ ï + EQÌ M¼ÀUÀA ÉÆUÀÄªÀ + L ÀPÉÌ CªÀjA ªÀÄÄ ÀßA + JAiÀÄÛAzÀÄ + M¼ÀUÀA ÉÆPÀÄÌ véæãgàtzà và½gàa À¾Â[j]zÀÄ ²ªÀ qàävà + EgÀ ï- CªÀgï PÀAqÀÄ É¾[gÀ]UÁV FUÀ¼ï + EAvÀÄ É ÀÆªÀðPÀvÉ : PÉÊ Á ÀzÀ ègàäªà GzÁå ÀªÀ ÀzÀ è E âgàä gàäzà æpà ßPÉAiÀÄgÀÄ ºÀÆ r ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. EzÀ ÀÄß gàäzà æuàtzà ÀzÀ ÀågÀ ÉÆè â ÁzÀ ÀÄμÀàzÀvÀÛ UÀªÀÄ ¹ CªÀgÀ ÀÄß C ÀÄgÁUÀ sáªà AzÀ ÉÆÃrzÀ ÀÄ. ÀÄμÀàzÀvÀÛ À ÀÄß PÀAqÀ gàäzà æpà ßPÉAiÀÄgÀÆ CªÀ À ÀÄß CzÉÃ sáªà AzÀ ÉÆÃqÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀ ÀÄß ²ªÀ 58

UÀªÀÄ ¹zÀ ªÀÄvÀÄÛ C ÀªÀiÁzsÁ À ºÉÆA zà. PÉÊ Á ÀzÀ è UÀtUÀ¼ÀÄ EAvÀºÀ «PÁgÀ sáªà ÉUÀ¼À ÀÄß ºÉÆA gàäªàåzàä C ÀgÁzs À. ºÁUÁV ²ªÀ ÀÄ F ªÀÄÆªÀjUÀÆ EºÀ ÉÆÃPÀzÀ è ªÀÄ ÀÄdgÁV ºÀÄnÖ JAzÀÄ ±À ¹zÀ ÀÄ. EzÀjAzÀ ÉÆAzÀ ÀÄμÀàzÀvÀÛ ªÀÄä ÀßUÀ Á gà ÁgÉ, zàaiàä«läö À Àß và Àà ÀÄß ªÀÄ ß¹ JAzÀÄ Áæyð À Ä, Ã ÀÄ FUÀ s ÀÆ ÉÆÃPÀzÀ è ªÀiÁ ÀªÀ ÁV ºÀÄlÄÖ, DzÀμÀÄÖ ÉÃUÀ É Àß ÀÄß PÉÊ Á ÀPÉ Ì PÀgÉ¹PÉÆ¼ÀÄîªÉ ÉAzÀÄ D±Áé À É ÃrzÀ.»ÃUÁV ZÉÆÃ¼ÀzÉÃ±ÀzÀ gádªàä ÉvÀ ÀzÀ è ÀA AiÀÄtÚ ÁV ÀÄμÀàzÀvÀÛ ÀÆ ÀgÀªÉ- ÀAQ AiÀÄgÁV gàäzà æpà ßPÉAiÀÄgÀÆ ºÀÄnÖzÀgÀÄ. PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ ºÀjºÀgÀ À PÁ ÀÄªÀiÁgÀÄ Qæ ÀÛ ±ÀPÀ 1200. FvÀ À ÀÜ¼À ºÀA É. ºÀA ÉAiÀÄ «gàæ ÁPÀë FvÀ À DgÁzsÀåzÉÊªÀ. PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ è gàuà¼é PÁªÀå ÀæPÁgÀªÀ ÀÄß fãªàavàuéæ½¹zà ÀÄ Àæ¹zÀÞ PÀ«. VjeÁPÀ Áåt Ëæqs ÀZÀA ÀÆ ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ è gàavàªávgàäªà PÁªÀå. PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ZÀjvÉ æaiàä è ªÀÄºÀvÀ Û ézà ÁÜ ÀUÀ½¹gÀÄªÀÅzÀÄ gàuà¼é PÁªÀåzÀ ªÀÄÆ PÀ. ²ªÀ±ÀgÀtgÀ ÀÄß ÀÄÛw À Ä ªÀiÁvÀæ PÁªÀå±ÀQÛAiÀÄ ÀÄß ¼À À ÉÃPÀ èzé ªÀiÁ ÀªÀjUÁV C èªéa ÀA ÀæzÁAiÀÄªÀ ÀÄß PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ è gàærüué vàazà. PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ è ÀæzsÁ ÀªÁVzÀÝ ZÀA ÀÆPÁªÀå ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ ÀÄß»AzÉ Àj¹ gàuà¼éuà¼à è PÁªÀågÀa ÀÄªÀ ºÉÆ À ÀA ÀæzÁAiÀÄPÉÌ ÁA ºÁrzÀ. zéãªàgàzá¹ªàäaiàäå. À æ s ÀÄzÉÃªÀ, ÀªÀtÚ, CPÀÌªÀÄºÁzÉÃ«, UÀÄAqÀAiÀÄå, ªÀiÁzÀgÀZÀ ÀßAiÀÄå ªÀÄÄAvÁzÀ ²ªÀ±ÀgÀtgÀ ÀÄß PÀÄjvÀ gàuà¼éuà¼à Àß èzé ÀÄμÀ ÖgÀUÀ¼ÉAiÀÄ ÀÆß gàa¹záý É. ÁzÀUÀ¼À ðazs À«èzÀ F gàuà¼éuà¼à è PÀxÁ gàæ ÀuÉ gàuàð¼àªáv ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. gàuà¼é PÀ«AiÉÄAzÉÃ À æ¹zàþ ÁVgÀÄªÀ FvÀ À PÀÈwUÀ¼À è PÉ ªÀÅ ÀÜ UÀ¼ÀÄ ÀÆwðAiÀiÁV UÀzÀåzÀ èzàäý sàqû sáªà GvÀÌlªÁV ªÀÄÆr A ªÉ. * * * * ªÀÈzÀÞªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ ÀÜ zà ªÀÈzÀÞ À ªÀtð É, ÀqÉ ÀÄr, ºÁªÀ sáªàuà¼àä ÀºÀÈzÀAiÀÄ À ªÀÄ À¹ìUÉ ªÀÄÄzÀ ÃqÀÄvÀ ÛªÉ. và Àß C ü ÀAiÀÄZÁvÀÄAiÀÄð ºÁUÀÆ Àl Á ÁªÀÄxÀåðªÀ ÀÄß ÉÆÃqÀ Ä duà ÁävÉAiÀiÁzÀ VjeÉ HgÀ ªÀÄÄA À ªÀÄA gàzà è É É¹gÀÄªÀÅzÀ ÀßjvÀ ÀlªÀgÀUÀAUÁzs ÀgÀ, s ÀPÀ Û GzÁÞgÀPÀ ÉÆUÀ ÁzÀ Àl ÉAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛ É. ºÀjºÀgÀ À PÉÊAiÀÄ è ÀzÀUÀ¼ÀÄ CzÉμÀÄÖ ZÉ ÁßV Àwð ÀÄvÀ ÛªÉ JA ÄzÀ ÀßjAiÀÄ Ä ErÃ PÁªÀåªÀ ÀÄß ªÉÄ ÄPÀÄ ºÁPÀ ÉÃPÀÄ. ²ªÀ ÀÈvÀåªÀ ÀÄß ÉÆÃrzÀ ±ÀgÀtgÀÄ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä PÁt Ä PÁvÀj ÀÄªÀAvÉ ErÃ PÁªÀåªÀ ÀÄß ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ªÀÄUÀzÉÆªÉÄä NzÀ ÉÃPÉ ÀÄvÀ ÛzÉ. ÀA AiÀÄtÚ À gàuà¼éaiàä è À ªÀÈzÀÞªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ À C ü ÀAiÀÄ ÀºÀÈzÀAiÀÄgÀ è ºÁ ÀåzÀ ºÉÆ À ÀÄß ºÀj ÀÄvÀÛzÉ. * * * * 59

Û ºÀjºÀgÀ À ÀA AiÀÄtÚ ÀgÀUÀ¼É ÄAzÀ ºÀgÀ Ã É ÁoÀªÀ ÀÄß DAiÀÄÄÝPÉÆArzÉ. F PÀÈwAiÀÄ ÀÄß wã. ÀA. ²æÃPÀAoÀAiÀÄå ÀªÀgÀÄ ÀA Á ¹zÀÄÝ ªÉÄÊ ÀÆj À PÁªÁå AiÀÄ À æpá±à ÀªÀÅ ºÉÆgÀvÀA zé. ÀzÀ- ÀzÀå-UÀzÁåxÀð MªÀð É-M â É; JAiÀÄÛAzÀÄ- AzÀÄ; Àß À(zÀã)-«eÁÕ À É (vàì) ; EgÉ-EgÀ Ä; À(zÀã)- ªÀ À(vÀì); ªÀ ÀÄzs É- s ÀÆ«Ä ; ªÀÄvÀìðªÀÄAqÀ - s ÀÆ ÉÆÃPÀ; C¾[gÀ] ÀÄ-ºÀÄqÀÄPÀÄ; ±ÀÄPÀ-V½; PÀgÀ- ÀªÀÄÆºÀ; J¼À¹ Àð- ÀÄvÀÄÛªÀj gàäªà; vàvà àgà-d ÀPÀ Û; C Àj«ÄvÀ- Àj«ÄvÀªÀ èzà, «Äw Ä èzà; ÀjªÁgÀ- ÀÄvÀÄÛªÀÄÄvÀ Û d À; C ÀÄªÁUÀÄ- ¹zÀÞ ÁUÀÄ; ÉA ½UÉÆAqÀÄ-»A Á ¹ ; ªÀÄvÀåð - s ÀÆ«Ä ; véævàäûuéæaqàä- ÉÃªÀPÀ À ÁßV ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ; DªÀÅ- ÁªÀÅ; ÉgÀ - ÉÃj¹ ; ÉßöÊ ÀÄ- ªÉÃ ÀÄ, «eáõ ÀÄ; ZÀjvÀ æa-pé À ; ±ÀvÀªÀÈzÀÞ- ÀÆgÀÄªÀμÀð vàäa zà ªÀÄÄzÀÄPÀ ; D ÁzÀ ªÀÄ ÀÛPÀ ÀgÀåAvÀgÀ- ÁzÀ AzÀ và ÉAiÀÄªÀgÉUÉ ; GzÀÆÞ½ ÀÄ- ÉÃ ÀÄ ; ÀgÉ-ªÀÄÄ à AzÀ gàäªà ½PÀÆzÀ Ä; végé-ªàää à AzÁV ÀÄPÀÄÌUÀnÖzÀ ZÀªÀÄð ; RmÁÖAUÀ - vàä AiÀÄ è và É ÄgÀÄqÉAiÀÄÄ¼Àî ²ªÀ À UÀzÉ ; AiÀÄ Ö - HgÀÄUÉÆÃ Ä ; PÀªÀÄ d - æºàä ; véæªà ï - ZÀªÀÄð ; UÀd - D É ; ªÉÃ Ö- ÀAZÉ; eéæã é - Àr ªÁVgÀÄªÀ ; ÀÄªÀÅð - ºÀÄ Äâ ; ÉÃ é- ÉÃvÁqÀÄªÀ ; É¼ÀÄ - ½ ; UÉÆºÉUÉÆºÉUÀÄlÄÖ- UÉÆgïUÉÆgï JAzÀÄ ±À Ý ªÀiÁqÀÄ ; ²y ÁPÀëgÀ - véæzà Ä ªÀiÁvÀÄ ; ÉgÀ«- ÉÃjzÀ d À ; FAiÀÄzÉ- qàzé; CªÀA gï-cªàgàä ; ÉÆUÀÄvÀ ÁàUÀ¼ï - ºÉÆQÌzÁUÀ ; ªÀÄ è½uéæaqàä - UÀÄA ÀÄ UÀÆr ; ÉUÀ - JwÛ ; WÀ½UÉªÀlÖ Ä - WÀ½UÉAiÀÄ ÀÄß ÀÆa ÀÄªÀ lö Ä ; vàaqàä -CQÌ ; ºÀªÉÄäöÊ ÀÄ-ªÉÄÊªÀÄgÉ, ªÀÄÆbÉðºÉÆÃUÀÄ ; UËvÀªÀÄ ÀUÉÆÃªÀÅ - qàpà ÁzÀ UÉÆÃªÀÅ ; æºéäãwpá¾ - ÁæºÀät À ÀÄß PÉÆAzÀªÀ ; ÉÆV ÀÄ-ºÉÆQÌ ÀÄ ; CzÀÄºÀÄ - ÀA±ÀAiÀÄ ÀqÀÄ ; L ÀPÉÌ-CμÀÖPÉÌ, CμÀÄÖ ºÉÆwÛUÉ ; ²ªÀ qàä - ²ªÁ JAzÀÄ PÀÆUÀÄ ; PÁgÀtÂPÀ - C Ázs ÀgÀt ÀÄgÀÄμÀ. «gàæ ÁPÀë ÀÄμÀàzÀvÀ ÀgÀªÉ- ÀAQ ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ : ²ªÀ À ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉ ÀgÀÄ. ºÀA ÉAiÀÄ ègàäªà «gàæ ÁPÀë ºÀjºÀgÀ À DgÁzs Àå zéêªà. : ÀA AiÀÄtÚ À ÀÆªÀðd ÀäzÀ ºÉ ÀgÀÄ. FvÀ ÀÄ ±ÀgÀt ÀqÉªÀ½PÉUÉ C ÀZÁgÀªÉA AvÉ gàäzàæpà ßPÉAiÀÄgÀ ÀÄßªÉÆÃºÀzÀ zàè Ö ÄAzÀ ÉÆÃrzÀÝjAzÀ ªÀiÁ ÀªÀ ÁV s ÀÆ ÉÆÃPÀzÀ è ºÀÄnÖ PÀμÀÖPÉÆÃl ÉUÀ¼À ÀÄß C ÀÄ s À«À ÉÃPÁ ÄvÀÄ. : EªÀj âgàä ÀÆªÀðd ÀäzÀ è PÉÊ Á ÀzÀ gàäzà æpà ßPÉAiÀÄgÁVzÀÝgÀÄ. C èzàý EªÀgÀ ªÀÄ À ÀÄì ªÉÆÃºÀPÉÌ M¼ÀUÁzÄzÀjAzÀ ªÉÆÃºÀzÀ ªÀiÁAiÉÄAiÀÄ ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆ¼Àî Ä ªÀiÁ ÀªÀgÁV ºÀÄnÖgÉAzÀÄ ²ªÀ À ±Á ÀPÉÌ UÀÄjAiÀiÁzÀªÀgÀÄ. 60

À À ªÀÄtªÀÄAzÀ ÀÄvÀÆÛgÀÄ : ZÉÆÃ¼À zéã±àzà MAzÀÄ UÁæªÀÄ. E è ÀA AiÀÄtÚ À ªÀÄzÀÄªÉUÉ K ÁðqÀÄ ªÀiÁqÀ ÁVvÀÄÛ. ªÀÈzÀÞ ªÉÃμÀzsÁjAiÀiÁV AzÀ ªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ ªÀåªÀ ÉÜAiÀÄ Éß è CªÀåªÀ ÉÜAiÀÄ ÁßV ªÀiÁrzÀ. eéæã Ä À : eéæåãw±áê À Ûç w½zàªà ÀÄ. ±Á À Ûç UÀ æaxàuà¼à ÀÄß ªÀÄ À À ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ÀA À æzáaiàäpéì ZÀÄåw ÁgÀzÀAvÉ zàäpà ÀÄß ÁV ÀÄªÀ zsá«äðpà ªÀÄÄAzÁ¼ÀÄ. PÁgÀtÂPÀ : AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ MAzÀÄ và àuáv ²ªÀ À CªÀPÀÈ ÉUÉ M¼ÀUÁV, s ÀÆ ÉÆÃPÀPÉÌ AzÀÄ C ÀAvÀgÀ PÉÊ Á ÀzÀ ²ªÀ UÀt ÀjªÁgÀzÀ è ÉÃgÀÄªÀªÀ ÉÃ PÁgÀtÂPÀ, CªÀvÁgÀ ÀÄgÀÄμÀ. WÀ½UÉªÀlÖ Ä : WÀ½UÉ lö Ä - MAzÀÄ ÀPÉÌ (gáwæ ÉÃj) 60 WÀ½UÉ. MAzÀÄ WÀ½UÉAiÀÄ ÀÄß C¼ÉAiÀÄ Ä F lö ÀÄß ¼À ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. MAzÀÄ ðμàö UÁvÀ æzà lö UÉ và¼àzà è ðμàö UÁvÀ æzà gàazs æªà ÀÄß ªÀiÁr E ÉÆßAzÀÄ (CzÀQÌAvÀ zéæqàøzàä) lö ªÉÄÃ É ElÄÖ vàævàä ªÀiÁrgÀÄªÀ lö UÉ ÃgÀÄ vàäa ÀÄwÛzÀÝgÀÄ (PÉ ªÀÅ PÀqÉ ªÀÄgÀ¼À ÀÄß vàäa ÄwÛzÀÝgÀÄ) D ÃgÀÄ (ªÀÄgÀ¼ÀÄ) ÀÆwðAiÀiÁV PÉ¼ÀVgÀÄªÀ lö UÉ ÉÆÃj ºÉÆÃzÁUÀ MAzÀÄ WÀ½UÉ D ÄvÀÄ JAzÀÄ ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁqÀ ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. PÀªÀÄ d : PÀªÀÄ -váªàgé d-d ¹zÀªÀ ÀÄ. PÀªÀÄ zà è d ¹zÀªÀ ÀÄ, æºàä æºéäãwpá¾[gà] : ÉÆªÉÄäÃwUÁ¾[gÀ], ÁæºÀät ªÀzs ÉAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁrzÀªÀ ÀÄ; æºàäºàváåzéæãμàpéì M¼ÀUÁzÀªÀ ÀÄ. ±ÀvÀPÀÄA s ÀAiÀÄdÕ : AiÀÄ±ÉÆÃ jãpéë ÄAzÀ ªÀiÁqÀÄªÀ ÁwéPÀ AiÀÄdÕzÀ «zs À. ÀÆgÀÄ PÀ ±ÀUÀ¼À À»vÀ ÀqÉ ÀÄªÀ ÀAPÀ àvà AiÀÄdÕ. D±À æªàä ªÁ¹AiÀiÁzÀ zsëªàäå ªÀÄºÀ ð ±ÀvÀPÀÄA s AiÀÄdÕªÀ ÀÄß ÀqÉ¹zÀÝgÀÄ. C sáå À ÉÆÃμÀPÀ C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C. ºÉÆA ¹ gé Äj C ÀnÖ D ÀnÖ 1. ÀÄμÀàzÀvÀÛ ºÀA 2. gàäzà æpà ßPÉAiÀÄgÀÄ ÁV Ä 3. ZÉÆÃ¼ÀzÉÃ±À ÀA AiÀÄtÚ 4. PÀzÀ ÀgÀªÉ- ÀAQ É 5. VjeÉ ªÀÄtªÀÄAzÀ ÀÅvÀÆÛgÀÄ ²ªÀ ÁªÀðw 61

D. PÉÆnÖgÀÄªÀ Á ÄÌ DAiÉÄÌUÀ¼À è ÀjAiÀiÁzÀ GvÀ ÛgÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj 1. ºÀjºÀgÀ À PÁ [1160 1360 1200 1460] 2. ªÀÈzÀÞªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ PÉÆqÀzÀ ªÉÄÃ É zàý ÀÄ [JuÉ ÚAiÀÄ ºÁ À vàä À àzà ªÀÄfÓUÉ] 3. ºÀgÀ Ã É ÁoÀªÀ ÀÄß gàuà¼é ÄAzÀ DAiÀÄÄÝPÉÆ¼Àî ÁVzÉ. [ ÀªÀgÁd zéãªàgà gàuà¼é ÀA AiÀÄtÚ À gàuà¼é UÀÄAqÀAiÀÄå À gàuà¼é ªÀÄºÁzÉÃ«AiÀÄPÀÌ À gàuà¼é] 4. ªÀÈzÀÞªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ ÀÄ PÉÊ Á À AzÀ UÉ AzÀ ÀÄ. [ªÀÄtªÀÄAzÀ ÀÅvÀÆÛgÀÄ wgàäªágàægàä wgàäªàwûaiàäægàä PÉÊ Á À ÀÄgÀ] É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué Á ÄÌ/LzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. ²ªÀ ÀÄ ªÀÈzÀÞªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ ÁV ªÉÃμÀzs Àj À Ä PÁgÀtªÉÃ ÀÄ? 2. ªÀÈzÀÞªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ À ÀÄß PÀ«ºÉÃUÉ ªÀtÂð¹zÁÝ É? 3. ªÀÄzÀÄªÉ ªÀÄAl ÀzÀ è ªÀÈzÀÞ ÀÄ ªÀiÁrzÀ CªÁAvÀgÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ? D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ/ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. «gàæ ÁPÀë ÀÄ VjeÉUÉ K ÉAzÀÄ ºÉÃ½zÀ ÀÄ? 2. ZÉÆÃ¼ÀzÉÃ±ÀzÀ èzàý ªÀÄÆgÀÄ UÁæªÀÄUÀ¼À ÀÄß ºÉ Àj¹. 3. ªÀÈzÀÞ ªÀiÁºÉÃ±ÀégÀ ÀÄ ²ªÀªÀÄAvÀ æªà ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄwÛzÀÝ jãwaiàä ÀÄß w½¹. 4. PÉ¼ÀUÉ zàý ªÀÈzÀÞ À ÀÄß ÉÆÃr ÉgÉ zàý d À K ÉAzÀÄ ªÀiÁvÀ ÁrPÉÆAqÀgÀÄ? E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. ÀA AiÀÄtÚ À ÀÆªÀðd ÀäzÀ ºÉ ÀgÉÃ ÀÄ? 2. ºÀgÀ Ã É ÁoÀzÀ ªÀÄÆ PÀÈw AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 3. ºÀgÀ Ã É ÁoÀzÀ PÀ«AiÀÄ ºÉ ÀgÉÃ ÀÄ? 4. VjeÉ J è EgÀ ÉÃPÉAzÀÄ ²ªÀ ÀÄ w½¹zà ÀÄ? 5. ºÀjºÀgÀ gé gàäªà JgÀqÀÄ PÀÈwUÀ¼À ÀÄß ºÉ Àj¹. 62

F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. ÀPÀ ÀÄRªÀÄA ÀÆeÉAiÀiÁV PÉÊPÉÆAqÀÄ Éð ï 2. Ã ÀvÀåAvÀ PÀgÀÄtÂ 3. ÀÄtåA ÀuÁÚzÀAvÉ 4. F ªÀÈzÀÞA Q¾ÄPÀÄ¼À À è ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ÀA ÀÌøvÀ ÀA üuà¼àä : ÀªÀÄÆ và ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹: sáμá sáå À - gáªàiáaiàät ªÀÄºÉÆÃ ÀßvÀ UÀ æaxà - ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ zàè±àå CvÀåAvÀ ªÀÄ ÉÆÃºÀgÀªÁVzÉ ÀªÀÄÆ và À JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À ègàäªà gáªàiáaiàät, ªÀÄºÉÆÃ ÀßvÀ, UÀ æaxà, ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ, zàè±àå, CvÀåAvÀ, ªÀÄ ÉÆÃºÀgÀ -J èªàç ÀA ÀÌøvÀ ÀzÀUÀ¼ÀÄ. DzÀgÉ PÀ ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉAzÀÄ ÀjUÀtÂ À ànöªé.»ãué PÀ ÀßqÀ sáμéué ÀA ÀÌøvÀ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ÉÃgÀ àqéaiàiávªé. EAvÀºÀ ÀA ÀÌøvÀ ÀzÀUÀ¼ÉÃ ÉÃj ÀA üaiàiázàgé CªÀÅUÀ¼À ÀÄß ÀA ÀÌøvÀ ÀA ü JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. JgÀqÀÄ ÀégÀUÀ¼À ÀqÀÄªÉ ÀA üaiàiázàgé CzÀÄ ÀégÀ ÀA ü. ÀégÀPÉÌ ªÀåAd À CxÀªÁ ªÀåAd ÀPÉÌ ªÀåAd À ÉÃj ÀA üaiàiázàgé CzÀÄ ªÀåAd À ÀA ü. ÀA ÀÌøvÀ ÀégÀ ÀA üuà¼àä ÀªÀtð ÃWÀð ÀA ü - «záå sáå À ªÀiÁqÀÄ - UÀÄgÀÆ ÀzÉÃ±ÀªÀ ÀÄß ÀqÉ ÀªÀÄÆ và JgÀqÀÆ ºÉÃ½PÉUÀ¼À ègàäªà «záå sáå À, UÀÄgÀÆ ÀzÉÃ±À ÀzÀUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. «záå + C sáå À > «záå sáå À zï + AiÀiï + D + C > zï + AiÀiï + D E è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ PÉÆ ÉAiÀÄ ègàäªà -D ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ÀgÀ ÀzÀzÀ D AiÀÄ è C- ÀégÀ EgÀÄªÀÅzÀÄ. EªÉgÀqÀÆ ÀégÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ ÁÜ ÀzÀ è ºÀÄlÄÖªÀÅzÀjAzÀ EªÀÅ ÀªÀtðUÀ¼ÀÄ. F ÀªÀtð ÀégÀUÀ¼ÀÄ ÀA üaiàiázáuà ÃWÀð ÀégÀªÁV ÀjªÀvÀð ÉAiÀiÁUÀÄvÀ ÛªÉ. ºÁUÁV EzÀ ÀÄß ÀªÀtð ÃWÀð ÀA ü JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. 63

É æ G.zÁ. : UÀÄgÀÄ + G ÀzÉÃ±À > UÀÄgÀÆ ÀzÉÃ±À gï + G + G > gï + H E èaiàäæ JgÀqÀÄ G PÁgÀUÀ¼ÀÄ ÉÃj H PÁgÀ DVzÉ. ºÁUÁV EzÀÄ PÀÆqÁ ÀªÀtð ÃWÀð ÀA üué GzÁºÀgÀuÉ. ÀÆvÀ æ : ÀªÀtð ÀégÀUÀ¼ÀÄ MAzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ MAzÀÄ ÉÃj ÀA üaiàiázáuà CªÉgÀqÀgÀ ÁÜ ÀzÀ è CzÉÃ eáwaiàä ÃWÀð ÀégÀ DzÉÃ±ÀªÁV AzÀgÉ CzÀ ÀÄß ÀªÀtð ÃWÀð ÀA ü JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. UÀÄt ÀA ü - zéãªéãazà æ À À s - ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄªÁ ÄvÀÄ E ègàäªà zéãªéãazà æ ªÀÄvÀÄÛ ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. zéãªà + EAzÀ æ > zéãªéãazà ªï + C + EA > ªï + KA E è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ ègàäªà C PÁgÀPÉÌ ÀgÀ ÀzÀzÀ D AiÀÄ ègàäªà EA PÁgÀ ÉÃj KA PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁVzÉ. ÀÆgÀå + GzÀAiÀÄ > ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ gï + AiÀiï + C + G > gï + AiÀiï + N E è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ ègàäªà C PÁgÀPÉÌ ÀgÀ ÀzÀzÀ D AiÀÄ ègàäªà G PÁgÀ ÉÃj N PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV A zé. ÀÆvÀ æ : ÀªÀiÁ À C D PÁgÀUÀ½UÉ E F PÁgÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀªÁzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ÁÜ ÀzÀ è K PÁgÀªÀÇ G H PÁgÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀªÁzÀgÉ N PÁgÀªÀÇ IÄ PÁgÀ ÀgÀªÁzÀgÉ Cgï PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV AzÀgÉ CzÀÄ UÀÄt ÀA ü. GzÁ: ÀÄgÉÃAzÀ æ ªÀÄºÉÃ±ÀégÀ ZÀAzÉÆæÃzÀAiÀÄ zéãªà ð EvÁå vàvàäàgàäμà PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ éuàä ÀªÀiÁ ÀUÀ¼À UÉÎ FUÁUÀ ÉÃ w½ gàä«j. G½zÀ ÀªÀiÁ ÀUÀ¼À ÀÄß w½ Äj. CA² ÀªÀiÁ À zéê ÀA À fãªà ÀzÀ è ªÀiÁvÀ ÁqÀÄªÁUÀ CAUÉÊ, ªÀÄÄAzÀ É, PÉÆ ÉºÀÄ Äâ, EvÁå ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ¼À ÀÄvÉÛÃªÉ. F ÀzÀUÀ¼À gàzà É EAwzÉ: 64

î GzÁ.: PÉÊAiÀÄ + Cr > CAUÉÊ và ÉAiÀÄ + ªÀÄÄAzÀÄ > ªÀÄÄAzÀ É ºÀÄ â À + PÉÆ É > PÉÆ ÉºÀÄ Äâ ÀªÀÄÆ và GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ ÀÄß UÀªÀÄ ¹zÁUÀ ÀÆªÀð ÀzÀ C ÉÃPÀ CA±ÀUÀ¼À ÀÄß ºÉÆA gàäªà CA²AiÀÄÆ ÀgÀ ÀzÀªÀÅ CA²AiÀÄ MAzÀÄ CA±ÀªÀ ÀÆß ÀÆa ÀÄªÀÅzÀÄ. ÀÆvÀ æ : ÀÆªÉÇÃðvÀ ÛgÀ ÀzÀUÀ¼ÀÄ CA±ÁA² sáªà ÀA Azs À AzÀ ÉÃj ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CxÀð À æzsá ÀªÁUÀÄ¼À ÀªÀiÁ ÀªÉÃ CA² ÀªÀiÁ À. F ÀªÀiÁ ÀªÀ ÀÄß CªÀå ÄÃ sáªà ÀªÀiÁ ÀªÉAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. GzÁ.: CAUÁ Ä ªÀÄÄAUÁ Ä»AzÀ É ªÀÄÄA ÁV Ä EvÁå bàazà ÀÄì : gàuà¼é gàuà¼é JA ÄzÀÄ gàwàmá JA ÀA ÀÌøvÀ ÀzÀzÀ vàzàãªàgàæ À. PÀ ÀßqÀzÀ è ÁªÀiÁ ÀåªÁV GvÁìºÀ, ªÀÄAzÁ ªÀÄvÀÄÛ và JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «zs ÀzÀ gàuà¼éuà¼àä À æ¹zàþªávªé. gàuà¼é AiÀÄ è EAwμÉ ÖÃ Á ÄUÀ¼ÀÄ EgÀ ÉÃPÉA AiÀÄªÀÄ«è. DzÀgÉ J Áè Á ÄUÀ¼ÀÄ ÀªÀiÁ ÀªÁzÀ ªÀiÁvÁæUÀt AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. JgÀqÉgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è Áæ ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. GvÁìºÀgÀUÀ¼É : _ _ _ PÀÄ½ªÀð ÀÆUÉÆ ¼ÀAUÀ ¼À è _ _ _ và½gà PÁªÀ tauà ¼À è _ _ _ _ vàäa «Ar ÀAvÉ Ár _ _ _ _ dpàì ªÀQÌ AiÀÄAvÉ PÀÆr F gàuà¼éaiàä è À æw Á À Æè ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄAlÄ ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è D ªÀÄvÀÄÛ CAvÀå Áæ ÀUÀ¼ÀÆ ªÀÄvÉÛgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è CAvÀå Áæ ÀªÀÇ EgÀÄªÀÅzÀ ÀÄß UÀªÀÄ À ºÀÄzÀÄ. ÀÆvÀ æ : JgÀqÉgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è Áæ À AiÀÄªÀÄªÀ ßlÄÖPÉÆAqÀÄ À æw ÁzÀzÀ Æè ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌUÀtUÀ½zÀÄÝ Á ÄUÀ¼À ÀASÁå AiÀÄªÀÄ«èzÉ EgÀÄªÀ ÀzÀå eáwaiéäã GvÁìºÀgÀUÀ¼ÉAiÉÄ ÀÄªÀÅzÀÄ. ²y évàé : MAzÀÄ CPÀëgÀªÀÅ ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÁVzÀÝgÉ (MvÀÛPÀëgÀ) D CPÀëgÀªÀ ÀÄß véã ¹ GZÀ Ñj¹zÁUÀ C ègàäªà MvÀÄÛ ²y ªÁUÀÄvÀÛzÉ EAvÀºÀ CPÀëgÀªÀ ÉßÃ ²y éváépàëgà JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ. ªÉÄÃ À 65

ÀzÀåzÀ ªÉÆzÀ Á À ªÉÆzÀ ÀzÀªÁzÀ PÀÄ½ªÀð JA è ªÀð JA ÄzÀÄ MvÀÛPÀëgÀªÁVzÉ ( éváépàëgà). AiÀÄªÀiÁ ÀÄ ÁgÀ CzÀgÀ»A À CPÀëgÀ ½ JA ÄzÀÄ UÀÄgÀÄ J ¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. DzÀgÉ E ègàäªà ªÀð CPÀëgÀ ²y éváépàëgàªázà PÁgÀt CAzÀgÉ ªÀð JA CPÀëgÀªÀ ÀÄß véã ¹ GZÀÑj ÀÄªÀÅzÀjAzÀ E è ²y évàé GAmÁV ½ JA CPÀëgÀªÀÅ WÀÄ J ¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. ªÀÄAzÁ gàuà¼é : _ DqÀÄªÀ UÀÄAqÀ AiÀÄå À ºÉÆ À ÀÈvÀåA _ ÉÆÃqÀÄªÀ ²ªÀ ÀA ªÀÄÄnÖvÀÄ ÀvÀåA _ ÀÄRzÁ lavà ÀßA ÉA vàû ï _ ÀÄR ªÀÄÄR AzÀA ªÀÄ ÀªÀÄA ÀÄvÀÛ ï F ÀzÀå sáuàzà è À æwaiéæazàä ÁzÀzÀ Æè Á ÄÌ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌ UÀtUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è qï JA Áæ ÁPÀ ëgàªàç ªÀÄvÉ ÛgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è Sï JA Áæ ÁPÀ ëgàªàç D Áæ ÀªÁV A ªÉ. CzÉÃ jãw JgÀqÉgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è CAvÀå Áæ ÀªÀÇ EzÉ. ÀÆvÀæ : Á ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À Á ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄ Àæw ÁzÀzÀ Æè AzÀÄ JgÀqÉgÀqÀÄ Á ÄUÀ½UÉ Áæ À AiÀÄªÀÄ«gÀÄªÀ ÀzÀåeÁwUÉ ªÀÄAzÁ gàuà¼éaiéä ÀÄßªÀgÀÄ. vàgàuà¼é : _ D½AiÉÄgÀUÀ zà À Ä UÀzÀ gà«pà gàa ÀÄUÀzÀ _ _ ÀÄ½UÉÆAqÀÄ zà¼àªéãj ºÉ ÀgÀ½zÀ É¼À ÀÄ½zÀ _ _ _ ÀÄgÀÄagÀªÉÄ À à«äã À ªÉÆUÉÎ AiÀÄAPÉÆAqÀÄ _ EgÀªÀAw AiÉÆ¼ï ªÉÄgÉªÀ jªàääuàä¼àî ¼ÀA PÉÆAqÀÄ E èaiàäæ PÉÆ ÉAiÀÄ Á À è ¼ÀÎ JA ÄzÀÄ éváépàëgà (MvÀÛPÀëgÀ) DVzÀÝgÀÄ E è ²y évàé EgÀÄªÀÅzÀjAzÁV CzÀgÀ»A À CPÀëgÀ UÀÄ JA ÄzÀÄ WÀÄªÁ ÄvÀÄ. 66

F ÀzÀåzÀ À æwaiéæazàä Á À èaiàäæ LzÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌ UÀtUÀ½ªÉ. JgÀqÉgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è Áæ À«zÉ. ÀÆvÀ æ : À æw ÁzÀzÀ Æè LzÉÊzÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌ UÀtUÀ½zÀÄÝ JgÀqÉgÀqÀÄ Á ÄUÀ¼À è Áæ ÀUÀ½gÀÄªÀAvÉ gàa À àlö gàuà¼éaiéäã vàgàuà¼é. sáμá ZÀlÄªÀnPÉ C. F ÀzÀå sáuàpéì À æ ÁÛgÀ ºÁQ UÀt «sáuàªàiár bàazà¹ì À ºÉ ÀgÀÄ gézàä PÀët gé Äj. gà À s À¼ÀAUÀ¼À À ¾ ÀÄw Àð ±ÀÄPÀ PÀgÀªÀÄA ÉÆ À ÀÆªÀ É¼À¹ Àð ªÀÄzs ÀÄPÀgÀ À æpàgàªàäa D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ Ûj¹. 1. ÀA ÀÌøvÀ ÀA ü JAzÀgÉÃ ÀÄ? CzÀgÀ «zsàuà¼áªàåªàå? 2. ÀªÀtð ÃWÀð ÀA ü JAzÀgÉÃ ÀÄÀ? 3. UÀÄt ÀA ü JAzÀgÉÃ ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr 4. ÀªÀiÁ À JAzÀgÉÃ ÀÄ? CzÀgÀ «zsàuà¼áªàåªàå? 5. gàuà¼é bàazà¹ì À è JμÀÄÖ ÁzÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ? 6. PÀ ÀßqÀzÀ è Àæ¹zÀÞªÁzÀ gàuà¼éuà¼éμàäö? AiÀiÁªÀÅªÀÅ? ÀÆgÀPÀ NzÀÄ ºÀjºÀgÀ À ÀªÀgÁdzÉÃªÀgÀ gàuà¼é ªÀÄvÀÄÛ ÀA AiÀÄtÚ À gàuà¼éaiàä ÀÄß ÀAUÀæ»¹ N. 67

ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå ÁoÀ - 07 EwºÁ ÀzÀ ZÀPÀÌr [DvÀäPÀvÉ] 68 - CgÀ«AzÀ ªÀiÁ UÀwÛ PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀæPÁgÀzÀ è zà và Á»vÀå ÀæPÁgÀªÀÇ MAzÀÄ. ÀªÀiÁdzÀ è À ±ÉÆÃ vàgà ÉÆÃªÀÅ, PÀμÀÖ, ªÉÃzÀ ÉAiÀÄ ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ Á»vÀå. Àæw sàl É ªÀÄvÀÄÛ «géæãzsàªà ÀÄß Á»vÀåzÀ ªÀÄÆ PÀ ªÀåPÀÛ Àr ÀÄªÀÅzÁVzÉ. D ªÀÄÆ PÀ ÀªÀiÁdzÀ è ÀªÀiÁ ÀvÉAiÀÄ ÀÄß ªÀÄÆr ÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ DªÀÄÆ ÁUÀæ zà ÁªÀuÉAiÀÄ ÀÄß vàgàäªàåzàä ÀæPÀÈvÀ Á»vÀåzÀ ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±À. CxÉÊð¹ - N ZÀPÀÌr PÉÃj ºÀAV ÀÄ s ÀAV R gàä»adj læjauïmáqã ï CAUÀ ÁZÀÄ ZÉÃgÀªÀÄ ÀÄß QgÀÄPÀÄ¼À ÄrØ UÀ và ªÀÄÆ DvÀäPÀvÉ - [UÀzÀå- ÀzÀå] EwºÁ ÀzÀ ZÀPÀÌr, ZÀPÀ æzà Á ÄAiÀÄ ÀjªÀÄ¼À- túuà½ èzà ºÀÆUÀ¼À gá²aiàä ªÉÆ¼ÀUÀÄ É ÀªÀÄ ÁUÉ ÃgÀÄ ºÀjAiÀÄÄªÀÅzÀÄ G ÀÄà ÀPÀÌgÉAiÀÄ ÀAeÁvÀ ÀªÀÄgÀ ÀzÀ eéæãuàzà d ÁvÀ Á ÀÄ ÁªÀiÁ ÀåªÁV NzÀÄªÀÅzÀÄ gáwæ ªÉÃ¼ÉAiÀÄ è. F PÉÃjUÉ fãªàawpé AzÁUÀ vàû ÉwÛUÉÃgÀÄwÛvÀÄÛ.»ÃUÁV EªÀgÉÆA UÉ PÀzÀ À. NzÀÄ, ÀjÃPÉë ºÀwÛgÀ AzÁUÀ ªÀiÁvÀ æ EgÀÄwÛvÀÄÛ. ÁªÀÅ NzÀÄwÛzÉÝÃªÉ J ÀÄßªÀ CºÀA véæãjpéaiàäzéýã ºÉZÁÑVgÀÄwÛvÀÄÛ. PÉ ªÀÅ Áj ÉÆ Ã ï ÉÖÃμÀ ïªàgéué ºÉÆÃVzÀÆÝ EzÉ. DzÀgÉ CzÀgÀ ÀjuÁªÀÄ ªÀiÁvÀ æ ÉÆ ÉßAiÀiÁVgÀÄwÛvÀÄÛ. À Àß N À DwäÃAiÀÄ ÀÜ¼ÀªÉAzÀgÉ ÀzÁäªÀwAiÀÄ UÀÄqÀØ. ÀzÁäªÀwAiÀÄ zéãªà ÁÜ À eéê ÀjUÉ ÀA A ü¹zàäý. À æ±áavàªázà ÀÜ¼À. zéæqàøzéæqàø PÀ Äè AqÉUÀ½AzÀ vàäa zé. E èaiàä C¼À ÄgÀPÀ PÀ Äè ºÉ ÀgÀÄªÁ¹. F ÀÜ¼ÀPÉÌ d À gà Ä ºÉzÀgÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ªÉÆzÀªÉÆzÀ Ä ÀªÀÄä PÉÃjAiÀÄ M â ÉÃ M â ªÀåQÛ E èué NzÀ Ä gàäwûzàý. dvéuéæã ÀÌgÀ PÉ ªÉÇªÉÄä À Àß ÀÄß PÀgÉzÀÄvÀgÀÄwÛzÀÝ. DvÀ À ºÉ ÀgÀÄ ElÖ Àà. FvÀ FUÀ ÁåAPï ËPÀgÀ. FvÀ À NzÀÄªÀ ºÀªÁå ÀªÉÃ À Àß ÀÄß NzÀÄªÀAvÉ É æãgéã ¹vÀÄ.

FvÀ À NzÀÄ ªÀÄÄVzÀ C ÀAvÀgÀ Á ÉÆ â ÉÃ JμÉÆÖÃ Áj C èué NzÀ Ä ºÉÆÃUÀÄwÛzÉÝ. FUÀAvÀÆ CzÀÄ NzÀÄUÀgÀ À«vÀ æ ÀÜ¼ÀªÁVzÉ. J ÉèAzÀgÀ è D UÀÄqÀØzÀ vàäa É è NzÀÄUÀjgÀÄªÀÅzÀÄ ÉÆÃr À ÀUÀAvÀÆ J è èzà ºÉªÉÄä. À ÉÆß â À N À ÀUÀ¼À è PÉÃjAiÀÄ ÉßÃ»vÀgÉ è À Àß ÀÄß ºÀAV ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. Á¼É EAªÀ ZËPÀmÁßöåUÀ gáû À Áà J ÀÄßwÛzÀÝgÀÄ. ªÀÄvÉ ÛÃ À Áà ZËPÀmï JAzÉÃ ªÀiÁvÀ ÁßgÀA ü ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. JAzÀgÉ N gáåapï gáû É. DUÀ FvÀ À s ÉÆÃmÉÆÃ ÀwæPÉAiÀÄ è gàävà ÛzÉAzÀÄ UÉÃ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. DzÀgÉ À æw ªÀμÀð Á ÁUÀÄvÁÛ ºÉÆÃzÁUÀ C ÀAvÀgÀ CªÀgÀÄ À Àß ºÁ AiÀÄ ÉßÃ vàä½zàgàä. À Àß»AzÉ À Àß PÉÃjAiÀÄ d À; PÉÃjAiÀÄ d ÀUÀ¼À C ÀAvÀgÀ HgÀ d ÀgÉÃ ÀzÁäªÀwAiÀÄ UÀÄqÀØPÉÌ gà Ä ÁægÀA ü¹zàgàä. ªÉÆzÀªÉÆzÀ Ä Á ÀÄ ÀzÁäªÀw UÀÄqÀ ØPÉÌ ºÉÆÃUÀÄªÁUÀ CzÉÆAzÀÄ ºÉzÀjPÉAiÀÄ vát J ÀÄwÛvÀÄÛ. ÀÄvÉÛ è ºÁ¹ AvÀ AqÉUÀ¼ÀÄ, CzÀgÀ ªÉÄÃ É ÀvÀð ÀzÀ s ÀAVAiÀÄ è AvÀ «ü ÁßPÁgÀzÀ PÀ Äè AqÉUÀ¼ÀÄ. CzÀgÀ èaiéäã UÀÄºÉUÀ¼ÀÄ, PÁqÀÄ ÁætÂUÀ¼ÀÄ EªÉ èªàç ºÉZÀÄÑ ªÀÄ À É¼ÉAiÀÄÄªÀAxÀªÀÅ. Á ÀAvÀÆ PÀ Äè ÉÆlgÉ ÉAiÀÄ M¼ÀUÉ ªÀÄ V NzÀÄwÛzÉÝ. LzÀÄ UÀAmÉAiÉÆ¼ÀUÁVAiÉÄÃ ªÀÄ ÉAiÀÄ ègàäwûzéý. MªÉÄä zéý AzÀÄ PÀ è À AqÉAiÀÄrAiÀÄ èaiéäã ªÀÄ V nözéý. JZÀÑgÁzÁUÀ PÀvÀÛ ÁV ºÉÆÃVzÉ! JZÀ ÑgÁV JzÀÄÝ PÀÄ½vÁUÀ JzÉAiÉÆqÉzÀÄ ÃgÁ ÄvÀÄ. D PÀ Äè UÀÄqÀØzÀ ÀqÀÄªÉ JzÉÝ ÉÆÃ zéý ÉÆÃ J ÀÄßªÀ R j èzé ÀvÉÛ ÉÆÃ PÉmÉÖ ÉÆÃ JAzÀÄ NqÉÆÃr A zéý. ÀjÃPÉ ë ºÀwÛgÀ AvÉAzÀgÉ ÁPÀÄ. Á ÀÄ và ÉAiÀÄ PÀÆzÀ ÀÄß ÀÆtðªÁV véué Ä¹PÉÆ¼ÀÄîwÛzÉÝ. EzÀjAzÀ wgàäuáqàäªàåzàpéì, E ÉÆß âjué ªÀÄÄR véæãj ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ÁaPÉAiÀiÁUÀÄwÛvÀÄÛ. MAzÉqÉ ºÉZÀÄÑ ºÉÆvÀÄÛ PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ C ªÁgÀåªÁUÀÄwÛvÀÄÛ.»ÃVzÁÝUÀ Æ HgÀ è CªÀ±ÀåªÁV ºÉÆÃUÀ ÉÃPÁV AzÁUÀ và ÉUÉ méæã ºÁQPÉÆAqÀÄ CzÀgÀ ªÉÄÃ É ÁÌ sïð ÀÄwÛPÉÆ¼ÀÄîwÛzÉÝ. ÀjÃPÉ ëué ÀA A ü¹zà ÀvÀ æuà¼à ÀÄß vàgà Ä PÁ ÉÃfUÉ ºÉÆÃUÀÄªÁUÀ Æ EzÉÃ jãw ªÀiÁqÀÄwÛzÉÝ. DUÀ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ; K ÀÄ ªÀiÁ UÀwÛ ªÉÄÊAiÀiÁUÀ DgÁ«Ä ÉèÃ ÀÄ? JAzÀÄ «ZÁj¹zÀgÉ UÀwÛ AzÀ ºËzÀÄ Àgï J ÀÄßwÛzÉÝ. KPÉAzÀgÉ dªázà PÁgÀt PÉÆqÀ Ä ªÀÄ À ÀÄì»AdjAiÀÄÄwÛvÀÄÛ. CgÀ«AzÀ À Àß ²μÀå, eáwaiàä É èã zé ªÀÄtÄÚ? Á É¼É¹zÀ ºÀÄqÀÄUÀ.... À Àß UÀÄgÀÄvÀ ÀzÀ PÁtÂPÉ - AiÉÄAzÀÄ ÃUÀÄªÀ è ÀªÀÄ À«zÉ PÁ ÉÃf À ÀjÃPÉ ëaiàä NzÀÄ UÀA üãgàªáv ÁægÀA s ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ, ÀjÃPÉ ëué MAzÉgÀqÀÄ wauà¼àä EzÉ J ÀÄßªÁUÀ. «zàäåvï Ã À PÉÃjUÉ À æªéã±àªávvàäû. DzÀgÉ E ÀÆß AiÀiÁgÀ ªÀÄ ÉAiÉÆ¼ÀPÀÆÌ À æªéã±àªávgà è.»ãuáv Á ÀÄ gà ÉÛAiÀÄ «zàäåvï Ã ÀzÀ É¼ÀQ À è PÀÄ½vÀÄ NzÀÄªÀ gàærü 69

ªÀiÁrPÉÆArzÉÝ. PÉ ªÉÇªÉÄä «zàäåvï±àqû ºÉÆgÀlÄ ºÉÆÃzÁUÀ Æ ÄrØ ÁåA À ÀÄß ºÀaÑ CzÉÃ «zàäåvï PÀA zà CrAiÀÄ èaiéäã PÀÄ½vÀÄ «zàäåwû À jãpéëaiàä èaiéäã NzÀÄªÀ ªÁrPÉ EvÀÄÛ. EzÀÝQÌzÀÝAvÉ MAzÀÄ À Á ÀÄ NzÀÄªÀ PÀA zà Ã À ºÀvÀ Û ÉÃ E è. D PÀA C ÄUÁr¹zÀgÉ ÁPÀÄ, Ã À ºÀvÀÄÛªÀ E èªéã ÀAzÀÄªÀ Ázs ÀåvÉUÀ¼ÀÆ EzÀÄÝªÀÅ. K É Áè ªÀiÁrzÀgÀÆ Ã À ºÀvÀÛ ÉÃ E è. Äâ ºÉÆÃVzÉ JAzÀÄ ÀAZÁAiÀÄwUÉ ºÉÆÃV zàægàä À è¹zé. ªÀiÁgÀ ÉAiÀÄ À Ã À ºÀwÛvÀÄ. gáwæ MAzÀÄ UÀAmÉ ÀªÀÄAiÀÄzÀ è zéý PÀ¼ÉAiÀÄ ÉAzÀÄ ÀÄvÀÄÛvÁÛ ºÀgÀPÀÄ ÀgÀzÉAiÀÄ læjauï máqã¹ À JqÉUÀÆ ÀÄwÛ AzÀÄ Á ÄÌ LzÀÄ UÀAmÉAiÀÄªÀgÉUÉ NzÀÄªÀ C sáå À«vÀÄÛ. ªÀÄvÉÛgÀqÀÄ ÀUÀ¼À èaiéäã ªÀÄvÉÛ Äâ ÀA ºÉÆÃ ÄvÀÄ.»ÃUÁzÁUÀ ÄrØ ÁåA À CrAiÀÄ è NzÀÄªÀÅzÀÆ ÉÃ ÀgÀªÁUÀÄwÛvÀÄÛ. ºÀ ÉÊzÀÄ ÀUÀ¼À èaiéäã»ãué ªÀÄÆgÀÄ ÄâUÀ¼ÀÄ ºÉÆÃzÀªÀÅ. ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ âué ÀA A ü¹ C üpájuà½ué Áè À ÁªÀÄÄ ºÉÆqÉzÀÄ E ÉÆßªÉÄä ºÁUÉ DUÀzÀ ºÁUÉ ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÉ EzÉÆAzÀÄ Áj Äâ ºÁQ JAzÀÄ CAUÀ Áa ÉÃrPÉÆAqÉ. JAzÀgÀÄ ZÉÃgÀªÀÄ ÀßgÀÄ. K ÉÆÃ»ÃAUÀ ºÉÃ¼ÁPÀwÛ JμÀÄÖ ÀgÉ DAiÀÄÄÛ Ã? N ÃAiÉÆ? E è PÀA zà eéæãr DmÁ DrÛÃAiÉÆÃ? E Áè Àgï, D PÀA zà è ÉÊn À ªÁAiÀÄgï Æ ï DVzÉ CAvÁ PÁtÛzÉ. D ªÁAiÀÄgï V ªÀiÁr¹ Äà ºÁQzÀgÉ ÀjAiÀiÁUÀ ºÀÄzÀÄ Àgï JAzÉ. PÉ.E.. CªÀgÀ ºÀwÛgÀ ºÉÃ¼ÀÄ JAzÀgÀÄ. PÉ.E.. D üã ï E ÀÆß A gà è. CzÀgÀ PÀÄjvÀÄ PÉzÀQ, gà ÉÃPÁzÀ MAzÀÄ Äà PÀ¼ÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄ À ÀÄì M ÀàzÉ ªÀiË ÀªÁVzÉÝ. PÉÆ ÉUÉ ZÉÃgÀªÀÄ ÀßgÀÄ K EzÉÆAzÀÄ ÀgÉ ºÁPÀAvÀ ºÉÃ¼ÉÆÃ JAzÀÄ ºÉÃ½zÁUÀ, C èazà É ÀÄß véæãjzé. ªÀÄgÀÄ À PÀA zà Ã À ºÀwÛvÀÄ JAzÀÄ ÀAvÀ À ÀmÉÖ. CzÀjAzÀ À Àß N UÉ C ÀÄPÀÆ ªÁ ÄvÀÄ. PÀ«É zà ªÉÄÃ gàäªàå è JμÉÆÖÃ Áj É ªÉ PÀ«AiÀÄ ªÉÄÃ gàävà ÛzÉ PÀ«DPÁ±ÀzÀ ªÉÄÃ gàäváû É và ÉÆßA UÉ và Àß duàvà Û ÀÆß ªÉÄÃ PÉvÀÄÛvÁÛ É...... PÀ«ªÀÄvÉ Û UÉÆÃj ÄAzÀ ªÉÄÃ ÉÃ¼ÀÄvÁÛ É vá ÉÃ zéãªàgáuàäváû É d ÁgÀtåªÉÃ ºÀÆ ÀªÁV CgÀ¼ÀÄvÀ ÛzÉ! 70

PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ CgÀ«AzÀ ªÀiÁ UÀwÛ CªÀgÀÄ (1956) eá ÀÄgÀ f Éè ªÀÄÄzÉÝÃ ºÁ¼ÀzÀªÀgÀÄ. PÀ ÁðlPÀ «±À é«záå AiÀÄ AzÀ JA.J., JZï.r. ÀzÀ«ÀqÉzÀÄ À æ ÀÄÛvÀ ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄzÀ PÀÄªÉA ÀÄ PÀ ÀßqÀ Czs ÀåAiÀÄ À ÀA ÉÜAiÀÄ è ÁæzsÁå ÀPÀgÁV PÁAiÀÄð ªÀð» ÀÄwÛzÁÝgÉ. ÀA±ÉÆÃzs À É ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊZÁjPÀ ÉÃR ÀUÀ½AzÀ À æ¹zàþgávgàäªàgà èzéã d À æaiàä PÀ«AiÀÄÆ DVgÀÄªÀgÀÄ. ªÀÄÆPÀ UÉ Á Ä AzÁUÀ, PÀ ÀÄàPÁªÀå, ªÀÄÆgÀ ÉÃ PÀtÄÚ, ÁzÀ- ÁzÀ, ¹ PÁ ï¹n ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃV É, ZÀAqÁ ÀéUÁðgÉÆÃºÀtA PÀªÀ À ÀAPÀ ÀUÀ¼ÀÄ. PÁAiÀÄð PÁzÀA j, ªÀÄÄVAiÀÄzÀ PÀvÉUÀ¼ÀÄ PÀxÁ ÀAPÀ ÀUÀ¼ÀÄ. UËªÉÄðAmï ÁæºÀät DvÀäPÀxÀ À. eá À ÀzÀ ±ÉÆÃzs À, s ÀÆvÁgÁzs À É, zà và Á»vÀå ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ váwépà aavà À, zà và À æeé Õ, Á»vÀå, ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ÀA ÀÌøw «ªÀÄ±ÁðvÀäPÀ PÀÈwUÀ¼ÀÄ. ªÀÄÆPÀ UÉ Á Ä AzÁUÀ PÀªÀ À ÀAPÀ ÀPÉÌ zéãªàgád ºÀzÀÆÝgï À æ±à¹û, PÀ ÀÄà PÁªÀå PÀÈwUÉ ÀgÀ¹AºÀAiÀÄå ÀÄgÀ ÁÌgÀ ºÁUÀÆ UËªÉÄðAmï ÁæºÀät PÀÈwUÉ gádå Á»vÀå CPÁqÉ«Ä Àæ±À¹Û ü¹zé. * * * * fãªà À ZÀjvÉ æ MAzÀÄ «²μÀÖ À æpágàzà DvÀäPÀvÉ. ªÀåQÛ và Àß fãªà À «ªÀgÀªÀ ÀÄß ÀévÀB gézàä zár ÀÄªÀÅzÉÃ DvÀäPÀvÉ. zàäq À ¹» PÀ»UÀ¼ÉgÀqÀ ÀÆß ÀévÀAvÀ æªáv ªÀÄ À añ ºÉÃ¼ÀÄªÀ C ÀÄ s ÀªÀ gàæ ÀuÉ. ¹AºÁªÀ ÉÆÃPÀ À PÀ æªàäzà è ÁzÀgÀ Àr ÀÄªÀ Àä ÈwavÀ æuà¼éã DvÀäPÀvÉ! CgÀ«AzÀ ªÀiÁ UÀwÛ CªÀgÀÄ ÁæzsÁå ÀPÀgÁV. Á»wAiÀiÁV «±ÉÃμÀªÁV zà và ÀAªÉÃzÀ É ªÀÄvÀÄÛ C ÀÄ s ÀªÀªÀ ÀÄß CvÀåAvÀ ÀÆPÀ ëöäªáv zár ÀÄªÀªÀgÀÄ. DvÀäPÀvÉ ÄAzÀ CªÀgÀ Á å, ªÁå ÀAUÀ fãªà À ºÁUÀÆ Àj ÀgÀªÀ ÀÄß CjAiÀÄ Ä Ázs ÀåªÁVzÉ. Ázs ÀPÀgÉÆ âgàä ÀqÉzÀÄ AzÀ zájaiàä ÀÄß w½aiàääªàåzàjazà Ázs À Á ªÀiÁUÀðzÀ è JAvÀºÀ JqÀgÀÄvÉÆqÀgÀÄUÀ¼ÀÄ AzÀgÀÆ bà qàzé ªÀÄÄ ÀÄßUÀÎ ÉÃPÉA w½ªà ÀÄß ÀqÉAiÀÄ JA ÄzÉÃ À æpàèvà UÀzÀå sáuàzà GzÉÝÃ±À. Á åzà MAzÀÄ sáuàªà ÀÄß ªÀiÁvÀ æ ÀjZÀ Ä¹zÉ. * * * * À æpàèvà EwºÁ ÀzÀ ZÀPÀÌr DvÀäPÀxÀ ÀzÀ sáuàªà ÀÄß CgÀ«AzÀ ªÀiÁ UÀwÛ CªÀgÀ DvÀäPÀxÀ À UËªÉÄðAmï ÁæºÀät( ÀÄl 40-43) ªÀÄvÀÄÛ DAiÀÄÝ PÀ«vÉUÀ¼ÀÄ ÀÄ ÀÛPÀ AzÀ Dj¹ ÀA Á ¹ ÀAAiÉÆÃf¹ UÀ Àr¹zÉ. 71

ÀzÀ-UÀzÁåxÀð PÀzÀ À- ÀAWÀμÀð; CºÀA-dA ; PÉÃj-ªÀÄ ÉUÀ¼À Á Ä ; É æãgéã ÀÄ-GvÉ ÛÃf ÀÄ, ºÀAV ÀÄ- ªÀÄÆzÀ ÀÄ, Á ÁUÀÄ-GwÛÃtð ÁUÀÄ ; vát- É É ; R gàä- CjªÀÅ ; UÀvÀÄÛ-pÃ«, ªÁrPÉ- ÀzÀÞw; CAUÀ ÁZÀÄ-ªÉÆgÉ ÄqÀÄ. ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ DgÁ«Ä è: DgÉÆÃUÀå Àj Ä è, C ÁgÉÆÃUÀå læjauïmáqã ï: ÀAZÁj avà æªàäa gà ZËPÀmÁßöåUÀ: Ázs À É ªÀiÁrzÀªÀgÀ s ÉÆÃmÉÆÃ ÀwæPÉAiÀÄ è gàäªàåzàä ÀAZÁ Äw: UÁæªÀÄzÀ DqÀ½vÀ ÀqÉ ÀÄªÀ LzÀÄ ÀzÀ ÀågÀÄ¼Àî ÀÜ½ÃAiÀÄ ÀA ÉÜ PÉ. E..: PÀ ÁðlPÀ J ÉQÖçPÀ ï ÉÆÃqïð [PÀ ÁðlPÀ gádå «zàäåzàñqû UÀªÀÄ] JZï.r.: Philosophiae Doctor [Ph.D] C sáå À ÉÆÃμÀPÀ C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä : C. nögàäªà eáuà ÀªÀ ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀ AzÀ vàäa. 1. ÀzÁäªÀw UÀÄqÀØzÀ è PÀ Äè ºÉ ÀgÀÄªÁ¹. 2. ZËPÀmÁßöåUÀ JAzÀgÉ CxÀð. 3. PÀ«ªÀÄvÉÛ ªÉÄÃ ÉÃ¼ÀÄvÁÛ É. 4. ºÀUÀ À N VAvÀ NzÀÄ ºÉZÀÄÑ æaiàäªázàäzàä. 5. EwºÁ ÀzÀ ZÀPÀÌr UÀzÀå ÁoÀzÀ DPÀgÀ UÀ æaxà. D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À è DAiÀiÁ UÀÄA UÉ ÉÃgÀzÀ ÀzÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj 1. PÀ ÀÄàPÁªÀå ÁzÀ ÁzÀ ªÀÄÆPÀ UÉ Á Ä AzÁUÀ PÁAiÀÄð 2. UÀÄqÀ ØPÉÌ ÀÜ¼ÀPÉÌ ÀvÀð ÀzÀ ªÀÄ ÉUÉ 72

3. AvÉAzÀgÉ E ÉÆß âjué CrAiÀÄ è»ãuázáuà 4. C gà E K É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàäuà æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ½UÉ ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. Á¼É EAªÀ ZËPÀmÁßöåUÀ gáû À Àà 2. JZÀÑgÁV JzÀÄÝ PÀÄ½vÁUÀ JzÉAiÉÆqÉzÀÄ ÃgÁ ÄvÀÄ 3. ªÉÄÊAiÀiÁUÀ DgÁ«Ä É èã ÀÄ? 4. N ÃAiÉÆ E è PÀA zà eéæãr DmÁ DrÛÃAiÉÆÃ? 5. D ªÁAiÀÄgï V ªÀiÁr¹ Äà ºÁQzÀgÉ ÀjAiÀiÁUÀ ºÀÄzÀÄ Àgï D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. ÀzÁäªÀw UÀÄqÀØzÀ è ÉÃRPÀgÀÄ NzÀ Ä ªÀiÁrzÀ À æaiàävàßªà ÀÄß «ªÀj¹. 2. «zàäåvï Ã ÀzÀ É¼ÀPÀ ÀÄß ÀqÉAiÀÄ Ä ÉÃRPÀgÀÄ JzÀÄj¹zÀ ÀªÁ ÄUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ? 3. DvÀäPÀxÀ ÀzÀ ªÀÄºÀvÀéªÀ ÀÄß «ªÀj¹. E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. ÀzÁäªÀw UÀÄqÀØzÀ «±ÉÃμÀvÉ K ÀÄ? 2. N À ÀUÀ¼À è PÉÃjAiÀÄ d ÀgÀÄ ªÀiÁ UÀwÛAiÀÄªÀgÀ ÀÄß K ÉAzÀÄ ºÀAV ÀÄwÛzÀÝgÀÄ? 3. ÀzÁäªÀw UÀÄqÀØ AzÀ ªÀiÁ UÀwÛAiÀÄªÀgÀÄ UÁ j ÄAzÀ Nr gà Ä PÁgÀtªÉÃ ÀÄ? 4. ªÀiÁ UÀwÛAiÀÄªÀgÀÄ ÀÆtð và ÉPÀÆzÀ Ä véué Ä ÀÄwÛzÀÄÝzÀÄ KPÉ? CzÀ ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀð» ÀÄwÛzÀÝgÀÄ? 5. ªÀiÁ UÀwÛAiÀÄªÀjUÉ Ã Ã ÀzÀ PÉ¼ÀUÉ PÀÄ½vÀÄ NzÀÄªÀ C sáå À ºÉÃUÉ D ÄvÀÄ? F. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. ªÀiÁ UÀwÛAiÀÄªÀgÀ NzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ EgÀÄwÛvÀÄÛ? 2. ªÀiÁ UÀwÛAiÀÄªÀgÀ N À DwäÃAiÀÄ ÀÜ¼À AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 3. ElÖ Àà AiÀiÁgÀÄ? 73

4. ªÀiÁ UÀwÛAiÀÄªÀjUÉ ºÉªÉÄäAiÀiÁzÀ ÀAUÀw AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 5. ªÀiÁ UÀwÛAiÀÄªÀgÀÄ gáwæ N UÉ zàþgáuà Ä PÁgÀt K ÀÄ? sáμá sáå À ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ÀA ü ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ ªÀÈ Þ ÀA ü - CªÀ ÀÄ KPÉÊPÀ «ÃgÀ E ègàäªà KPÉÊPÀ ÀzÀªÀ ÀÄß UÀªÀÄ ¹. KPÀ + KPÀ > KPÉÊPÀ Pï + C + K > Pï + L E è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ ègàäªà C PÁgÀPÉÌ ÀgÀ ÀzÀzÀ D AiÀÄ ègàäªà K PÁgÀªÀÅ ÀgÀªÁV ÀA üaiàiázáuà L PÁgÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁV gàävàûzé. ÀÆvÀ æ : AiÀÄuï ÀA ü C D PÁgÀUÀ½UÉ K L PÁgÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀªÁzÁUÀ CªÉgÀqÀgÀ ÁÜ ÀzÀ è L PÁgÀªÀÇ N O PÁgÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀªÁzÁUÀ O PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV AzÀgÉ (L, O PÁgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV AzÁUÀ) CzÉÃ ªÀÈ Þ ÀA ü. G.zÁ.: ÉÆÃPÉÊPÀ d ÉÊPÀå d ËWÀ ªÀ ËμÀ ü EvÁå. ÀA ÀÌøvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ è PÉ ªÀÅ ÀAeÉÕUÀ¼À ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ¼Àî ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À è AiÀÄuï JA ÀAeÉÕAiÀÄÆ MAzÀÄ. AiÀiï gï ï ªï JA Á ÄÌ ªÀåAd ÀUÀ¼À ÀÄß AiÀÄuï CPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw À ÁVzÉ. ÀA üaiàiáuàäªáuà AiÀÄuï CPÀ ëgàuà¼à è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ CPÀ ëgà DzÉÃ±ÀªÁV AzÀgÉ CzÉÃ AiÀÄuï ÀA ü. - CªÀ ÀÄ CvÀåAvÀ ÀgÁPÀ æ«ä F ªÁPÀåzÀ ègàäªà CvÀåAvÀ JA ÀzÀªÀ ÀÄß UÀªÀÄ ¹. Cw + CAvÀ > CvÀåAvÀ vï + E + CA > vï + AiÀiï + CA 74

E è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ ègàäªà E PÁgÀPÉÌ ÀgÀ ÀzÀzÀ D AiÀÄ ègàäªà CA PÁgÀ ÉÃj ÀA üaiàiázáuà E PÁgÀzÀ zà UÉ AiÀiï PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁVzÉ. ÀÆvÀ æ : E F PÁgÀUÀ½UÉ AiÀiï PÁgÀªÀÇ G H PÁgÀUÀ½UÉ ªï PÁgÀªÀÇ IÄ PÁgÀPÉÌ gï PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV AzÀgÉ CzÀÄ AiÀÄuï ÀA ü. G.zÁ: CvÀåªÀ ÀgÀ eávàåwãvà PÉÆÃlå üã±à À ævàäåvà ÛgÀ ªÀÄ Áé váæfðvà EvÁå ÀªÀiÁ À ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ : zàéàéazàé ÀªÀiÁ À PÉgÉAiÀÄÆ PÀmÉÖAiÀÄÆ Á«AiÀÄÆ - PÉgÉPÀmÉÖ Á«UÀ¼ÀÄ D ÉAiÀÄÆ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄÆ MAmÉAiÀÄÆ - D ÉPÀÄzÀÄgÉMAmÉUÀ¼ÀÄ VqÀªÀÇ ªÀÄgÀªÀÇ ½îAiÀÄÆ - VqÀªÀÄgÀ ½îUÀ¼ÀÄ F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹zÁUÀ ÉÃgÉ ÀªÀiÁ ÀUÀ¼À èzàýavé ÀÆªÀð ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ÀgÀ ÀzÀ JA «sáuàuà¼àä E èªéa ÄzÀÄ UÉÆÃZÀj ÀÄvÀÛzÉ. C èzé CxÀð Áæ æzsá ÀåzÀ Æè MAzÉÃ ÀzÀPÉÌ CAzÀgÉ ÀÆªÀð ÀzÀ CxÀªÁ ÀgÀ ÀzÀPÉÌ ¹Ã«ÄvÀªÁV èzé J Áè ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀÇ À æzsá ÀªÁVgÀÄvÀ ÛzÉ. ÀÆvÀ æ : JgÀqÀÄ CxÀªÁ C ÉÃPÀ ÁªÀÄ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ÀºÀAiÉÆÃUÀ véæãgàäªàavé ÉÃj J Áè ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀÇ À æzsá ÀªÁV EgÀÄªÀ ÀªÀiÁ ÀªÉÃ zàéazàé ÀªÀiÁ À. GzÁ.: UÀÄqÀÄUÀÄ ¹r Ä «ÄAZÀÄUÀ¼ÀÄ, VjªÀ À zàäuàðuà¼àä ÀÆAiÀÄð ZÀAzÀ æ ÀPÀëvÀ æuà¼àä, PÀj vàägàuà gàxàuà¼àä EvÁå sáμá ZÀlÄªÀnPÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ Ûj¹. 1. ªÀÈ Þ ÀA ü JAzÀgÉÃ ÀÄ? zà±àð À À»vÀ gé Äj. 2. zàéazàé ÀªÀiÁ ÀPÉÌ zà±àð À Ãr. 3. AiÀÄuï ÀA ü JAzÀgÉÃ ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ À»vÀ «ªÀj¹. ÀÆgÀPÀ NzÀÄ CgÀ«AzÀ ªÀiÁ UÀwÛ CªÀgÀ UËªÉÄðAmï ÁæºÀät DvÀäPÀxÀ À ÀÄ À ÛPÀªÀ ÀÄß ÀAUÀ æ»¹ N JZï.J ï. gáwàªéãazà ægáªï CªÀgÀÄ ÀA Á ¹gÀÄªÀ CgÀ«AzÀ ªÀiÁ UÀwÛ CªÀgÀ DAiÀÄÝ PÀ«vÉUÀ¼ÀÄ PÀÈwAiÀÄ ÀÄß CªÀ ÉÆÃQ¹. 75

À ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå ÁoÀ - 08 CZÀ ÑjAiÀÄ fã«ea ¼À [ªÉÊeÁÕ PÀ À æ Azs À] -. ÀvÀå ÁgÁAiÀÄt s Àmï CªÀÄÆvÀðªÁzÀÄzÀ ÀÄß ÀºÀdªÁV ªÀÄÆwÃðPÀj ÀÄªÀ «zsá À, «±ÉÃμÀªÉÃ «eáõ À. CAzÀgÉ sëvà duàwû À ÀªÀÄ ÀÛªÀ ÀÆß ªÀåªÀ¹ÜvÀ jãwaiàä è EA æaiàä UÉÆÃZÀgÀvÉUÉ M¼À Àr ÀÄªÀ ±Á¹ÛçÃAiÀÄ «zsá ÀªÉÃ «eáõ À. F végà ÁzÀ «ZÁgÀUÀ¼À ÀÄß ðμàö uáðaiàäpà É ÉAiÀÄ è váwépà zà±àð ÀUÀ¼ÉÆA UÉ gàæ ÀÄªÀ ÉÃR ÀUÀ¼ÉÃ ªÉÊeÁÕ PÀ Àæ AzsÀUÀ¼ÀÄ. ÀæwAiÉÆAzÀÄ CA±ÀªÀÇ ªÉÊeÁÕ PÀ, váawæpà, UÀtÂwÃAiÀÄ É ÉAiÀÄ è ªÀÄÆrgÀÄvÀÛzÉ. CAvÀºÀ Àæ AzsÀUÀ¼À è Àæ ÀÄÛvÀ UÀzÀå ÁoÀªÀÇ MAzÁVzÉ. CªÀ ÉAvÁ fuàué ªÀiÁgÁAiÀiÁ, PÀaÑPÉÆAqÉæ qéæãzéã E è - ªÀiÁvÀÄ PÉÃ½ ÝÃj. K ÁzÀÆæ ÀAUÀw»rzÀÄPÉÆAqÀÄ CzÀ ÉßÃ ÀmÁÖV»rzÀÄ ªÁ ÀÄªÀ ªÀÄA EzÁÝgÉ. CzÀ ÉßÃ Á ü ÀÄªÀ bà UÁgÀjzÁÝgÉ. CAvÀºÀ ªÀÄA UÉ fuàué J ÀÄßvÁÛgÉ. CzÀÄ gàä ÀzÀæ«, G ÀPÁj fã«. EA ¼À JAzÀgÀÆ CzÉÃ. EAvÀºÀ fã«eazàä ÉgÉ zéã±à AzÀ ságàvàpéì DªÀÄzÁUÀÄwÛzÉ. KPÉ, J è ªÀÄvÀÄÛ ºÉÃUÉ? JA ÄzÀ ÀÄß w½aiéæãt. CxÉÊð¹ - N QAiÀiÁðr JgÉºÀÄ¼À dªàåuàä ZÁgÀt ÁªÀj AiÀiÁ É WÀlÖ fãuáðauà UÁåzÀgÀgï d ÆPÀ ¹gÉ xégà»gàär ï géhæãapï UÁ Á UÀ và ªÀÄÆ ªÉÊeÁÕ PÀ À æ Azs EAUÉ èar À è ZÀ½UÁ zà ZÀÄªÀÄÄZÀÄªÀÄÄ À ÀÄQ À ºÉÆvÀÄÛ. MAzÀÄ ZÀªÀÄðzÀ PÉÊaÃ»rzÀ M â ºÀtÄÚ ºÀtÄÚ ªÀÄÄzÀÄPÀ PÀ«ªÀqïìðªÀvïðUÉ JzÀÄgÁUÀÄvÁÛ É. fuàué ÀAUÀ æºà PÁAiÀÄPÀzÀ F ªÀÄÄzÀÄPÀ À PÀÄjvÀÄ fuàué»qàäpà (Leach gatherer) PÀ«vÉ ºÀÄlÄÖvÀ ÛzÉ. ªÀÄÄzÀÄPÀ À ÀAPÀμÀ Ö, qàvà À, fuàué ÀAUÀ æºà ªÀÈwÛAiÀÄ ÀPÀ ÀAUÀw D PÀªÀ ÀzÀ è vàûgàuéæ¼àäîvàûzé. 76

æ À æ PÀ«ªÀqïìðªÀvïð ÀAvÉ Á ÉÃ ÀÆ EA ¼ÀzÀ PÀªÀ À géaiàä ºÉÆgÀn è. CAvÀºÀ «avà fã«aiàä ÀÄß Á ÀÄ ªÉÆzÀ Áj PÀAqÀzÀÄÝ zs ÀªÀÄð ÀÜ¼À Àj ÀgÀzÀ GfgÉAiÀÄ ºÀwÛgÀzÀ PÉgÉAiÀÄ ½. AiÀÄÄUÁ AiÀÄ ÀAzÀ s Àð. CzÀÄ QAiÀiÁðr PÉgÉ. UÉÆÃ Á PÀÈμÀ Ú zéãuàä zà PÉgÉ. «±Á PÉgÉAiÀÄAa À è ÀÆf ªÉÆ ÉAiÀiÁPÁgÀzÀ JgÉºÀÄ¼ÀzÀAwgÀÄªÀ «avà æ fã«pàaqé. À ÀUÁUÀ ºÀvÀÄÛ ªÀμÀð. CªÀÄä CzÀ ÀÄß ÁªÀj JAzÀÄ vàä¼àä ºÉ Àj AzÀ PÀgÉzÀÄ UÀÄgÀÄw¹zÀgÀÄ. Áªï JAzÀgÉ ºÁªÀÅ JAzÀxÀð. EzÀÄ vàä¼àä ªÀÄÆ «ÝÃvÀÄ. CAvÀºÀ ÀzÀ EAzÀÄ vàä¼àä sáμé ÄAzÀ ªÀiÁAiÀÄªÁVzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ Ãj À D ÀgÉ, dªàåuàä PÀtägÉAiÀiÁzÀgÉ EA ¼À ÀºÀ PÁuÉAiÀiÁUÀÄvÀ ÛzÉ. ªÀÄvÉÆÛªÉÄä PÀQÌAeÉ, ZÁªÀiÁðr WÀlÖ Á À ZÁgÀt ÀAzÀ s ÀðzÀ è ÉÆgÀPÉ PÀrØAiÀiÁPÁgÀzÀ ÁªÀj PÁ PÀAqÉ. ÀÆgÁgÀÄ ÁªÀjUÀ¼À gá² gá² C èvàäû. CAvÀºÀ ÉUÉAiÀÄÄªÀ ÁªÀj AiÀiÁ É EA ¼ÀUÀ¼ÀÄ zájºéæãpàgà ÀÄß UÀ PÀÌ É ÉUÉzÀÄ»rzÀÄ qàäwûzàýªàå. ºÉÆmÉÖ vàäa ÉvÀÛgÀÄ»Ãj JgÉºÀÄ¼ÀzÀAvÉ UÀÄAqÀ É UÁvÀ ÀqÉzÀÄ zéãºà AzÀ PÀ¼ÀaPÉÆ¼ÀÄîªÀAxÀªÀÅ. CAvÀºÀ PÀrØ EA ¼À PÁ UÀ¼ÀAvÀÆ CAzÀÄ JgÀqÀÄ ï ZÁgÀtÂUÀjUÉ ªÉÆÃf À ÀAUÀw. ºÀ¹zÀ ºÉÆmÉ ÖAiÀÄ è ÀAeÉ WÀlÖ E½AiÀÄÄªÀ ºÉÆwÛUÉ M ÉÆâ âgàæ PÀ μà Ö LzÁgÀÄ EA ¼ÀUÀ½UÉ nö ÉvÀ ÛgÀÄ zá UÀ¼ÁVzÀÝgÀÄ. CAvÀºÀ ÀÄtå CAzÀÄ ÀªÀÄUÉ gáaiàiá ÀªÁV MzÀVvÀÄÛ. EA ¼À và Àß CwyUÉ MªÉÄä PÀaÑzÀgÉ ªÀÄÄA À PÀrvÀPÉÌ ªÀμÀðPÁ zà CªÀ üaiàä CAvÀgÀ. CAvÀºÀÀ zsá À fãuáðauàzà Àj ÀºÀ CZÀÑj. CAvÀºÀ «avà æ fãuáðauà ªÀÇåºÀªÉÃ EA ¼ÀzÀ ªÉÊ²μÀ Ööå. fuàué JAzÀgÉ ªÀÄÆUÉ¼ÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄA UÉ CzÀgÀ zàäq À ªÀuÉ w½zàgé C ÀÄPÀA ÀªÁ ÃvÀÄ. ¹gÀPÀÛ ÁætÂ zéægàpàzé EzÀÝgÉ CAvÀºÀ fã«uà¼àä ²ÃvÀ gàpàû ÁætÂUÀ¼À ÀÆß»rzÀÄ ÉvÀÛgÀÄ»ÃgÀÄvÀ ÛªÉ. «ÄÃ À ªÉÆmÉ Ö w ÀÄßvÀ ÛªÉ. «ÄÃ ÀÄ, ºÀQÌ, ºÁªÀÅ, ªÉÆ À¼É, PÀ É à, DªÉÄAiÀÄAvÀºÀ ÁætÂUÀ¼À ÀÆß ÀvÁ Ä ÀÄvÀÛªÉ. gàpàû»ãgàävàûªé. K ÉÃ ÀÆ ¹UÀzÉ EzÀÝgÉ ºÀ¹gÀÄ À ÀåUÀ¼À J É gà À»Ãj zàäpàäªà EA ¼À ÀºÀ EªÉ. ÁætÂ ÀAPÀÄ zà ÀªÀÄvÉÆÃ ÀPÉÌ EªÀÅ ÉgÀªÁUÀÄªÀ G ÀPÁj fã«ja ÄzÀÄ ÀìA±ÀAiÀÄ. PÉgÉ, véægé, À UÀ¼À Ãj À DgÉÆÃUÀå ªÀÄlÖ PÁ ÁqÀ Ä ªÀÄvÀÄÛ C¼ÉAiÀÄ Ä ÁªÀjUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ ÀPÀ JAzÀÄ Àj ÀgÀ«eÁÕ UÀ¼À C ü ÁæAiÀÄ. dägá¹pï AiÀÄÄUÀzÀ ² Á À¼ÉAiÀÄÄ½PÉUÀ¼À è EA ¼ÀzÀ ÀrAiÀÄZÀÄÑ EzÉAiÀÄAvÉ. «±ÁézÀåAvÀ ÀÄªÀiÁgÀÄ LzÀÄ ÀÆgÀÄ UÉAiÀÄ EA ¼À ÀA A ü üuà½ªé. À æ À æxàªàä Áj EA ¼ÀPÉÌ ªÉÊeÁÕ PÀ ºÉ ÀgÀ ÀÄß ÃrzÀªÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀVÃðPÀj¹zÀªÀ PÉgÉÆ ï ÉÃAiÀÄ ï. (1761) KμÁåzÀ À æªàäär ªÀÄvÀÄÛ G ÀPÁj fuàuéaiàä ªÉÊeÁÕ PÀ ºÉ ÀgÀÄ»gÀÄqÉÆÃ ªÉÄr¹ Á ï. EAUÉèAr À SÁåvÀ PÀ«tÂÚ¹zÀ ÃZï UÁåzÀgÀgï CAzÀÄ ÃZï»rAiÀÄÄwÛzÀÄÝzÀÄ KPÉ? CAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ»AzÉ ªÀiÁvÀ æ C è. EA UÀÆ ÀºÀ ÃZï xégà MAzÀÄ aqváì «zsá À. zéãºàzà ÉvÀÛgÀÄ»Ãj¹ C ÉÃPÀ UÉAiÀÄ PÁ Ä É ªÁ¹ ªÀiÁqÀÄªÀ ÀgÀ¼À «zsá À. fuàuéaiàä ÀA ÀÌøvÀ ºÉ ÀgÀÄ d ÆPÁ. d fã«ué CzÀÄ ÁxÀðPÀ ºÉ ÀgÀÄ. JgÀqÀÆªÀgÉ Á«gÀ ªÀμÀðUÀ¼À»AzÉ ÀÄ±ÀÄævÀgÀÄ fuàué ¼À¹ ªÉÄÊPÉÆæÃ Àdðj CxÁðvï ÀÆPÀ ëöä ±À À ÛçaQvÉ ì ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. EzÀPÉÆÌAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ: JgÀqÀÄ ªÁgÀzÀ»AzÉ CAvÁgÁ ÖçÃAiÀÄ «ZÁgÀ ÀAQgÀt ÀqÉ vàäû. PÉÆÃ ÁgÀ À ºÀzÀ ªÀÄÄ¼À ÁUÀ À ÀA ÀÌøvÀ ÀA ÁÜ ÀzÀ è CzÀÄ dgàävzàäý. C è À Àß ²μÉå qá. PÀ«vÁ MAzÀÄ Ëæqs À À æ Azs 77

æ ªÀÄAr¹zÀgÀÄ. M Àr À ÉA qàzà PÁ Ä ÉUÉ, M Àr À sáuàzà è fuàué läö ÉvÀÛgÀÄ»Ãj¹ PÁ Ä É ÀjºÁgÀªÁzÀ ÀªÀÄUÀ æ ªÀiÁ»w w½zàä ÉgÉzÀ ªÀÄA zàauázàgàä. ÀavÀ æ zár ÉUÀ¼À ÀÄß C è À æ ÀÄÛvÀUÉÆ½¹zÀ qá. PÀ«vÁ CªÀgÀ Ázs À É ªÀÄvÀÄÛ fuàuéaiàä G ÀPÁgÀ KPÀPÁ zà è ÀÄÛwUÉÆAqÀªÀÅ. ÁtåzÁPÁgÀzÀ PÀÆzÀ ÄzÀÄjzÀ ÀªÀÄ Éå, G âzà PÁ Ä¹gÉ(ªÉjPÉÆÃ ïªé Ä ï), ºÀ¼ÉAiÀÄ UÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆ ªÁå üaiàä C ÀAvÀgÀzÀ WÀ À WÉÆÃgÀ CªÀ ÉÜAiÀÄ dgàrºàätäúuà¼à è ÃZï xégà ¼À ÀÄªÀ ªÀiÁ»w ÃrzÀÄÝ ÀÄ±ÀÄævÀgÀ «±ÉÃμÀvÉ. CzÀ ÀÄß C¼ÀªÀr ÀÄªÀ PÁAiÀÄPÀzÀ è AiÀÄ±À À ìä UÀ½ ÀÄªÀÅzÀÄ RArvÀ. AiÀÄÄ Á ªÉÊzÀåzÀ d ÀPÀ C«É Àß ªÀÄvÀÄÛ Dzs ÀÄ PÀ ªÉÊzÀåzÀ váªàäºà» ÉÆPÉ æãmïì ÀAvÀºÀ VæÃ ï À ªÉÄÃzsÁ«UÀ¼ÀÄ ÃZï xégà UÉ MvÀÄÛ ÃrzÀgÀÄ. CzÀÄ EwÛÃa ÀªÀgÉUÉ ¼ÀPÉAiÀÄ èvàäû. CªÉÄjPÉAiÀÄ è J sï. r. J. ªÀÄzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ aqvéìaiàä «zsá ÀPÉÌ gàºàzáj ÃqÀÄªÀ ÀgÀPÁj C üpàèvà ÀA ÉÜ MA zé. CzÀÄ ÃZï xégà UÉ CAVÃPÁgÀ ÃrzÉ. ªÁ ÀÛªÀªÁV F ÀAUÀw ÄAzÀ ÃZï PÀÄ zà G½«UÉ M½vÉÃ ÉÊ. KPÉAzÀgÉ MªÉÄä ÉvÀÛgÀÄ»ÃjzÀ EA ¼ÀPÉÌ ÀjAiÀiÁV G ÀZÀj ÀzÉ EzÀÝgÉ CzÀÄ ÀvÀÄÛ ºÉÆÃUÀÄvÀ ÛzÉ. DzÀgÉ ªÀÄ ÀÄPÀÄ zà ÀAPÀlUÀ½UÉ ÀÄ s À ÀÆvÀ æªávzàýgàæ eájaiàiáuàzà EA ¼À aqvéì géæãvuà¼à PÀμÀÖ- ÀμÀÖUÀ¼À ÀgÀªÀiÁ ÉUÉ EAzÀÄ EA Ä. PÀtÂÚ À gé Éà, Q«, M¼ÀªÀÄÆUÀÄ, PÉÊ PÁ À ÉgÀ¼ÀÄ, PÉÆ¼ÉvÀÄ ÁgÀÄªÀºÀÄtÄÚ(UÁåAVæ ï) EAvÀºÀ DAiÀÄPÀnÖ À C ÁAiÀÄPÁj ±À À ÛçaQvÉ ìuà¼à è ÃZï ¼ÀPÉ RArvÀ AiÀÄ±À¹ì ÀzÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀvÀÛj, ZÁPÀÄ ¼ÀPÉ ÉÃqÀ. CjªÀ½PÉ C ÀUÀvÀå. KPÉAzÀgÉ ÃZï ÀévÀB vá ÀÄ PÀZÀÄÑªÀ vá«à è CjªÀ½PÉ GAlÄªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ! ÃZï ºÉÃUÉ gàpàû»ãgàävàûzé w½aiéæãt. CzÀgÀ Á ÄAiÀÄ PÀqÉ JgÀqÀÄ»ÃgÀÄPÀUÀ¼ÀÄ EªÉ. MAzÀ ÀÄß Hj CzÀjAzÀ ÉvÀÛgÀÄ»ÃgÀ Ä ÁægÀA ü ÀÄªÀÅzÀÄ. E ÉÆßAzÀ ÀÄß UÁAiÀÄzÉqÉUÉ Hj CzÀjAzÀ»gÀÄr ï JA gàpà Û PÀgÀuÉUÀlÖzÀAvÀºÀ gá ÁAiÀÄ PÀªÀ ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ eéæ è ÀÄß À æ«àäªàåzàä. CzÀgÀ ÀA ÀPÀð AzÀ váváì PÀªÁV UÁAiÀÄzÀ D ÀÄ Á ÀÄ eéæãªàää»rzàä À à±àð ºÁ GAmÁUÀÄvÀ ÛzÉ. ÀÄªÀiÁgÀÄ MAzÀÄ ÀÆgÀÄ ºÀjvÀzÀ ºÀ ÄèUÀ½gÀÄªÀ EA ¼À PÀaÑzÀgÉ w½aiàääªàåzéã E è. CAvÀºÀ ÀÄªÀåªÀ ÉÜAiÀÄ PÀrvÀ CzÀÄ!. ¹ gàpà Û ÁætÂUÀ¼À ÉÊQ fuàuéué PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ÉvÀ ÛgÀÄ JAzÀgÉ ÀAZÀ Áæt. E ÃUÀ ÀUÀðzÀ è dªàåuàä, PÉgÉ-vÉÆgÉ PÀ«ÄäAiÀiÁUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ fuàué ÀAvÀw E½ªÀÄÄRªÁVzÉ. ºÁUÁV PÀÄzÀÄgÉ ÁAiÀÄUÀ¼À è PÀÄzÀÄgÉ ÀAUÀqÀ ÃZï ÁPÀÄªÀ ºÉÆ À ªÀåªÀ ÁAiÀÄ ÀzÀÞw AiÀÄÆgÉÆÃ À è eájaiàä èzé. ságàvàpéì ÉgÉzÉÃ±À ÁQ ÁÛ À AzÀ fuàué DªÀÄzÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ÁégÀ ÀåzÀ ÀAUÀw À Àß PÉëÃvÀ PÁAiÀÄðzÀ ºÉÆwÛ À è Cj«UÉ AvÀÄ. CzÀÄ ÀA s À«ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ ÀgÉÆÃªÀgÀUÀ¼À váaiàiáßqàä PÁ²äÃgÀzÀ ²æÃ ÀUÀgÀzÀ ºÉÆgÀªÀ AiÀÄzÀ MAzÀÄ ÀÄlÖºÀ½îAiÀÄ è. ºÀ½îAiÀÄ ºÉ ÀgÀÄ véã Á ï. C ÉÆè â ÃZï 78

xégà ïö. DvÀ À ºÉ ÀgÀÄ PÁjhÄgï ªÉÆºÀªÀÄzï AUÀÆ. PÁ²äÃj sáμéaiàä è ÃZï xégà UÉ géhæãapï UÁ Á J ÀÄßªÀgÀÄ. AUÀÆ EzÉÝqÉUÉ géæãvuà¼à zàaqéã gàävà ÛzÉ. Á záýuà ªÀÄÆªÀvÀ ÛgÀ ºÀgÉAiÀÄzÀ M â AiÀÄÄªÀPÀ AzÀ. DvÀ UÉ ªÉÆtPÁ Ä H vàäû. wãªà æ ÉÆÃ«vÀÛAvÉ. E ÃUÀ JgÀqÀ ÉAiÀÄ Áj AUÀÆ À «zéã²( ÁQ ÁÛ ) ÃZïUÉ AiÀÄÄªÀPÀ AzÀ gàpàûzá À. ÉÆÃªÀÅ G À±ÀªÀÄ ÀªÁVzÉAiÀÄAvÉ. PÉÃªÀ JgÀqÉÃ ¹nÖAUï ªÀiÁvÀ æ. ªÀiÁvÉ æ E è. PÁ ÀÄ Rað è. véãªàzà ºÀwÛ GAqÉAiÀÄ è ÁPÁgÀÄ ÃZï»rzÀÄ PÉÆÃuÉ ºÉÆPÀÌ GzÀÝ ÉAiÀÄ ½UÀqÀØzÀ, PÀÄ¼Àî ÉAiÀÄ D¼ÀÄ AUÀÆ. DvÀ À CAUÉÊUÉ AiÀÄÄªÀPÀ PÉÃªÀ ºÀvÀÄÛgÀÆ vàägàäqzà. ºÀvÉÛÃ «ÄμÀzÀ è aqvéì ªÀÄÄVzÉÃ ºÉÆÃ ÄvÀÄ. CAvÀºÀ ªÉÆtPÁ À Gj HvÀzÀ géæãvué ZÀÄZÀÄÑ ªÀÄzÀÄÝ Ãr CjªÀ½PÉ ªÀiÁr ÀdðjAiÉÆÃ, ÉÆÃAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ UÀAn À M¼ÀUÀt zà æªàªà ÀÄß PÀμÀÖ ÀlÄÖ ¹jAd è»ãgàäªà aqvé ìaiéæã ÃqÀÄªÀ QèμÀÖPÀgÀ ÀAQÃtð «zsá ÀzÀ PÀÄjvÀÄ À ÀUÉ Cj«zÉ. DzÀgÉ AUÀÆ À ÀgÀ¼À aqvéì CzÀÄãvÀ J ¹vÀÄ. DvÀ ÉÃ C ü ÀªÀ zs À ÀéAvÀj JA ºÉªÉÄä À ÀVzÉ. KPÉAzÀgÉ zs À ÀéAvÀjUÉ Á ÄÌ PÉÊ. DvÀ À MAzÀÄ PÉÊAiÀÄ è fuàué EzÉ JAzÀÄ zsáå À ±ÉÆèÃPÀ CgÀÄºÀÄvÀÛzÉ. CAvÀºÀ fuàuéaiàä ÉßÃ»rzÀ AUÀÆ«À PÉÊAiÀÄ è s ÀªÀgÉÆÃUÀ ºÀjªÀ ÀgÀ¼À Ázs À À EzÉAiÀÄ è. «zéã±à À æªá À AzÀ DUÀ vá ÉÃ ªÀÄgÀ½zÉÝ. zàægàzà záaqéã AiÀÄ PÀÄ¼ÀVAiÀÄ è VqÀªÀÄÆ PÉAiÀÄ PÉ ëãváæzs ÀåAiÀÄ À PÀªÀÄälPÉÌ rüãgà É Ä Áªï. AvÀ PÁ À èaiéäã ºÉÆgÀmÉ. UÁ À ªÉÆtUÀAlÄ ÉÆÃ«À Ázs É À ÀUÉ PÉ ªÁgÀÄ wauà¼àäuà½azà PÁqÀÄwÛvÀÄÛ. DzÀgÀÆ ÉQÌ ÀzÉ ZÀÄªÀÄÄZÀÄªÀÄÄ ZÀ½AiÀÄ è gáwæ ¹ì À è ÀAiÀÄt. ªÀÄgÀÄ ªÀÄÄAeÁ É PÀÄ¼ÀVAiÀÄ ÀUÀð ² gàzà è JqÉ qàzà ZÁgÀt. UÁ À ÁPïì M¼ÀUÉ ÁPÁgÀÄ fuàuéuà¼àä À Ý èzé ºÉÆQÌ nözàýªàå. PÀ ªÀ, PÀ ÀÄªÀ UÀÄAV À è w½zéã EgÀ è. E½ºÉÆwÛ À è À Àß ÁzÀzÀ vàä ÉgÀ¼À ÀA AzÀ MAzÉÃ ÀªÀÄ É ÉvÀÛgÀ zságé. DUÀμÉÖÃ w½ ÄvÀÄ ÃZïUÀ¼À PÉÊ C è, Á Ä ZÀ¼ÀPÀ. MlÄÖ LzÀÄ ÃZïUÀ¼ÀÄ À Àß UÁ UÉÃ zá½ ElÄÖ vàªàää PÁAiÀÄPÀ ÀÆgÉÊ¹ GzÀÄjzÀÝªÀÅ. DzÀgÉ CªÀÅ ÀÄj¹zÀ»gÀÄr ï zé É ÄAzÀ ÉvÀÛgÀ zságé ºÉ ÀÄàUÀlÖzÉ ÀÄjAiÀÄÄvÀÛ ÉÃ EvÀÄÛ. PÀÄ¼ÀVAiÀÄ LzÀÄ fuàuéuà¼àä ÀéAiÀÄA É æãgàué ÄAzÀ À Àß UÁ À ÀªÀÄ ÉåUÉ ÀjºÁgÀ MzÀV¹ löªàå. FUÀ À Àß UÁ Ä ªÀÄAr ÉÆÃAiÀÄÄwÛ è. EzÀÄ ÃZï xégà AiÀÄ À æ sáªàªéã ÉÊ. PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ. ÀvÀå ÁgÁAiÀÄt sàmï CªÀgÀÄ (Qæ ÀÛÛ ±ÀPÀ 1956) zàqëtpà ÀßqÀ f Éè É¼ÀÛAUÀrAiÀÄªÀgÀÄ. DAiÀÄÄªÉÃðzÀ«eÁÕ ÀzÀ ÀzÀ«AiÀÄ ÀÄß ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄ AzÀ Æ ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ ºÁUÀÆ qápà ÖgÉÃmï ÀzÀ«AiÀÄ ÀÄß ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄ AzÀ Æ ÀqÉ záýgé. Àj ÀgÀ«eÁÕ À, ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ, OμÀ üãaiàä À ÀåUÀ¼ÀÄ, eá À À ÃAiÀÄ«eÁÕ À EvÁå EªÀgÁ ÀQÛ PÉ ëãvà æuà¼àä. ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ f É èaiàä 79

Û juá ªÉÊzÀågÀÄ, RUÉÃAzÀ æ ªÀÄtÂzÀ Àðt ªÀÄvÀÄÛ À Àå ÁªÀiÁªÀ½ EªÀgÀ PÀÈwUÀ¼ÀÄ. ºÀ ªÀÅ ªÉÊeÁÕ PÀ ºÀÄzÉÝUÀ¼À è PÁAiÀÄð ªÀð»¹zÀ C ÀÄ s ÀªÀ. DAiÀÄÄªÉÃð Pï Czs ÀåAiÀÄ ÀzÀ ªÀÈwÛ DgÀA s ÀzÉÆqÀ É ÁæzsÁå ÀPÀgÁVAiÀÄÆ PÁAiÀÄð ªÀð»¹zÀ QÃwð CªÀgÀzÀÄ. Ár À ºÀvÀÄÛ ºÀ ªÀÅ ÀAWÀ ÀA ÉÜUÀ¼À è ÀQæAiÀÄªÁV véæqàv¹péæaqàä ºÀ ªÁgÀÄ gá ÖçÃAiÀÄ, CAvÁgÁ ÖçÃAiÀÄ AiÉÆÃd ÉUÀ¼À è gàvàgávgàäªàgàä. EªÀgÀÄ ºÀÄ sá PÀgÀÄ. ÀÆgÀPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ÀÄ ÀÛPÀUÀ¼À ÀÄß gé gàäªàgàä. * * * * CAPÀt Á»vÀå EAzÀÄ PÀ ÀßqÀ Á»vÀå PÉëÃvÀ æzà è À æzà vàzà ègàäªà Á»vÀå À æpágà. ÀwæPÉUÀ¼À è Á»vÀå, gádqãaiàä, «eáõ À, PÀ É, CzsÁåvÀä, Àj ÀgÀ, ªÀvÀðªÀiÁ ÀzÀ «zàåªàiá ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ «μàaiàäuà¼à PÀÄjvÀAvÉ ÉÃgÉ ÉÃgÉ À æ ÀÄÛvÀ ÀAzÀ s Àð, WÀl É, ÀªÀÄ Éå PÀÄjvÀAwgÀÄªÀÅzÉÃ CAPÀt Á»vÀåzÀ «μàaiàäuà¼àä. ÀA A üvà «μàaiàäuà¼à PÀÄjvÀAvÉ «±ÉÃμÀ É¼ÀPÀ ÀÄß ÃgÀÄvÀÛªÉ. À æzà và WÀl É, ÀAzÀ s Àð PÀÄjvÀÄ d ÀgÀ ªÀÄ À É¼ÉAiÀÄ è apàì- géºàuà¼éã CAPÀt géºàuà¼àä. EªÀÅ gàavàgà ÀwæPÉUÀ¼À è UÀ và ÀzÀAzÀÄ À æpàlªáuàäªà ÉÃR À ªÀiÁ É. D À æpágàzà ÉÃR ÀUÀ¼À PÀtd ÀÈy«Ã ÀÆPÀ Û. * * * * À æpàèvà CZÀÑjAiÀÄ fã«ea ¼À UÀzÀå ÁoÀªÀ ÀÄß. ÀvÀå ÁgÁAiÀÄt s Àmï CªÀgÀ ÀÈy«Ã ÀÆPÀ PÀÈw ÄAzÀ DAiÀÄÄÝ ÀA Á ¹ UÀ Àr¹zÉ. ÀzÀ-UÀzÁåxÀð fuàué - EA ¼À, CmÉÖ, EA ¼ÀÄ, auàä¼é, EA ÄqÀÄ, fqàäpà (zà.pà.): PÉgÉAiÀÄAZÀÄ- PÉgÉAiÀÄ, zàqà; Áªï(ºÀ¼ÉUÀ ÀßqÀ)-ºÁªÀÅ (ºÉÆ ÀUÀ ÀßqÀ); ÁªÀj - fuàué; PÁ (DAUÀè ÀzÀ)- qáªàué; nö-gavà; ªÀÄÆUÉ¼É-G ÉÃQë ÀÄ; ÀvÁ Ä ÀÄ(»A )-PÁr ÀÄ, véæazàgépéæqàä; ¹gÉ -¹gÀ, gàpàû Á¼À, ÀgÀ; gàºàzáj-c ÀÄªÀÄw ; PÀgÀtÂUÀlÄÖ-ºÉ ÀÄàUÀlÄÖ; eéæãªàää- CjªÀ½PÉAiÀiÁzÀAvÁUÀÄ; ÁæªÀ- ÀÄj; G À±ÀªÀÄ À-UÀÄtªÁUÀÄ; ÁPÁgÀÄ- Á ÄÌ ( ÁPÀÄ) + DgÀÄ, ºÀ ªÀÅ; Àdðj (DAUÀè ÀzÀ)-±À ÀÛçaQvÉì; ¹jAeï(DAUÀè ÀzÀ)- ZÀPÁj; QèμÀÖ-PÀpt, ÉÆÃ Ä À àlö; ÀAQÃtð- EPÀÌmÁÖzÀ, véæqàq À; C ü ÀªÀ-ºÉÆ À ; ÁPïì (DAUÀè ÀzÀ)-PÁ ÄaÃ ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ ªÀiÁgÁAiÀÄ : EzÀÄ ÁªÀiÁ ÀåªÁV À ÄUÉ ÄAzÀ UÉ¼ÉAiÀÄ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀgÀ ÀÄß PÀgÉAiÀÄÄªÀ ÀzÀ. ºÉZÁÑV EzÀÄ PÀgÁªÀ½ f ÉèUÀ¼À è ¼ÀPÉAiÀÄ èzé. dªàåuàä : AiÀiÁªÁUÀ Æ ÃgÀÄ AwgÀÄªÀ É, ÀªÀÅ¼ÀÄ s ÀÆ«Ä. ZÁgÀt : PÁ ßrUÉAiÀÄ è UÀÄqÀØ ÉlÖ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À è ÀAZÀj ÀÄªÀÅzÀÄ. (ZÁgÀt ªÀiÁqÀÄªÀªÀ ZÁgÀtÂUÀ) 80

À ÀÄ±ÀÄævÀ : ÀÄgÁvÀ À ságàvàzà DAiÀÄÄªÉÃðzÀ ªÉÊzÀå, ±À ÀÛçaQvÉìAiÀÄ d ÀPÀ J sï.r.j. : s ÀÄqï JAqï qà æuïì Jrä ÉÖçÃ±À ï CjªÀ½PÉ: Czs Àð ªÉÃzÀ À À æw A ü, CjªÀ ÀÄß C½ ÀÄªÀ (C À É ÛÃ²AiÀiÁ), À à±àð CxÀªÁ ÉÆÃªÀ ÀÄß UÉÆvÁÛUÀzÀAvÉ ªÀiÁqÀ Ä ¼À ÀÄªÀ OμÀ ü»gàäqéæã ªÉÄr¹ Á ï: EA ¼ÀzÀ ªÉÊeÁÕ PÀ ºÉ ÀgÀÄ. F ºÉ ÀgÀ ÀÄß PÉÆlÖªÀ PÉgÉÆ ï ÉÃAiÀÄ ï. zs À ÀéAvÀj : zéãªàvéuà¼à ªÉÊzÀå. Ö CAPÀt : zéê PÀUÀ¼À è E èªéã ÁQëPÀUÀ¼À è ðμà «μàaiàäpé Ì UÉÆvÀÄÛ Àr¹zÀ eáuàzà è AiÀÄvÀªÁV À æpàn ÀÄªÀ géºà. ªÀÄÄRåªÁV «μàaiàäzà RavÀ «ªÀgÀUÀ¼À gàæ ÀuÉUÀ¼ÉÆA UÉ ÀAQë ÀÛ géºàªávgàävàûzé. dgàrºàätäú : gàazs æuà½azà PÀÆrgÀÄªÀ UÁAiÀÄzÀ MAzÀÄ ¹Üw. ÉÆÃμÀPÀ C sáå À C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C. nögàäªà eáuà ÀªÀ ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀ AzÀ vàäa 1. K ÉÃ ÀÆ¹UÀzÉÃ EzÀÝgÉ»Ãj zàäpàäªà EA ¼À ÀºÀ EªÉ. 2. EA ¼ÀzÀ ªÉÊeÁÕ PÀ ºÉ ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀVÃðPÀj¹zÀ ªÀÄºÁ±ÀAiÀÄ. 3. ªÉÄÊPÉÆæÃ Àdðj JAzÀgÉ 4. ÃZïUÀ¼À ÀÄß ÁPÀÄªÀ ºÉÆ À ªÀåªÀ ÁAiÀÄ RAqÀzÀ èzé. 5. C ü ÀªÀ zs À ÀéAvÀj DVzÁÝ É. D. ºÉÆA ¹ gé Äj C ÀnÖ D ÀnÖ 1. ÀÄ±ÀÄævÀ CªÉÄjPÀ 2. J sï.r.j VæÃ ï 3. ªÀqïìðªÀvïð ságàvà 4. C«É Àß EAUÉ èaqï 5.» ÉÆàÃPÉ æãmïì AiÀÄÄ Á D ü æpá AiÀÄÄgÉÆÃ ï 81

É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s ÉÆÃðavÀ ÁégÀ Àå-«ªÀgÀªÀ ÀÄß gé Äj 1. d fã«ué CzÀÄ ÁxÀðPÀ ºÉ ÀgÀÄ. 2. CAvÀºÀ ÀÄªÀåªÀ ÉÜAiÀÄ PÀrvÀ CzÀÄ! D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ZÁªÀiÁðr WÀlÖzÀ ZÁgÀtzÀ è ÉÃRPÀjUÁzÀ C ÀÄ s ÀªÀªÀ ÀÄß ªÀtÂð¹. 2. fuàué aqvéìaiàä ÀÄß C ÁgÉÆÃUÀåzÀ AiÀiÁªÁåªÀ ÀAzÀ s ÀðUÀ¼À è ¼À À ºÀÄzÀÄ? 3. AUÀÆ AiÀiÁgÀÄ? CªÀ À aqváì «zsá ÀªÀ ÀÄß «ªÀj¹. E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ªÀÄÄzÀÄPÀ ÀÄ fuàuéuà¼à ÀÄß KPÉ ÀAUÀæ» ÀÄwÛzÀÝ? 2. EA ¼ÀzÀ fãuáðauàzà «±ÉÃμÀvÉ K ÀÄ? 3. EA ¼À AiÀiÁªÁåªÀ ÁætÂUÀ¼À ÀÄß ÀvÁ Ä¹ gàpàû»ãgàävàûªé? 4. qá. PÀ«vÁ CªÀgÀÄ w½¹zàavé fuàué ªÀÄÆ PÀ ÃqÀÄªÀ aqvéìuà¼àä AiÀiÁªÀÅªÀÅ? 5. fuàué PÀaÑ lö ½PÀ gàpàû ÁæªÀ AiÀiÁPÉ ÄèªÀÅ è? F. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. ªÀÄÄzÀÄPÀ AiÀiÁjUÉ JzÀÄgÁzÀ? 2. fuàué»qàäpà - EzÀgÀ DAUÀè gàæ À AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 3. fuàuéuà¼àä ²ÃvÀgÀPÀÛ ÁætÂUÀ¼À ÉvÀÛgÀ ÀÄß AiÀiÁªÁUÀ»ÃgÀÄvÀÛªÉ? 4. ÃZïxÉgÀ JAzÀgÉÃ ÀÄ? 5. fuàuéué AiÀiÁªÀ ÁætÂAiÀÄ ÉvÀÛgÀÄ ÀAZÀ Áæt? 82

ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À d±àû é ÀA ü sáμá sáå À ÀA ÀÌøvÀ ªÀåAd À ÀA üuà¼àä : ÀA ÀÌøvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ è ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd ÀzÀ ªÀUÀð vàèwãaiàiápàëgàuà¼ázà Uï eï qï zï ï CPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß d±ï JA ÀAeÉÕ ÄAzÀ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. F d±ï CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV gàäªà ÀA üuà¼éã d±à Û é ÀA ü. - μàtäär UÉ μàqá À À ºÉ ÀgÀÆ EzÉ. F ªÁPÀåzÀ ègàäªà μàqá À À ÀzÀgÀZÀ ÉAiÀÄ ÀÄß UÀªÀÄ ¹ μàmï + D À À > μàqá À À mï + D > qï + D E è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ ègàäªà l PÁgÀPÉÌ (ªÀUÀðzÀ À æxàªàiápà ëgàpéì) ÀgÀ ÀzÀzÀ D AiÀÄ ègàäªà D PÁgÀ ÀgÀªÁV ÀA üaiàiázáuà qà PÁgÀ (CzÉÃ ªÀUÀðzÀ vàèwãaiàiápàëgà CAzÀgÉ d±ï CPÀëgÀUÀ¼À è MAzÀÄ) DzÉÃ±ÀªÁV A zé. æ ÀÆvÀ : ÀÆªÀð ÀzÀzÀ PÉÆ ÉAiÀÄ ègàäªà ªÀUÀð À æxàªàiápàëgàpéì CAzÀgÉ Pï Zï mï vï ï UÀ½UÉ CzÉÃ ªÀUÀðzÀ vàèwãaiàiápàëgàuà¼àä CAzÀgÉ Uï eï qï zï ï UÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ d±ï CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV AzÀgÉ CzÉÃ d±à Û é ÀA ü. G.zÁ.: ªÁUÉÝÃ«CdAvÀ μàqàauà azá ÀAzÀ C Ý EvÁå ±ÀÄÑvÀé ÀA ü ±ï Zï bï eï gàhiï kï - F DgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß ±ÀÄÑ JA ÀAeÉÕ ÄAzÀ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. ±ÀÄÑ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV gàäªà ÀA üuà¼éã ±ÀÄÑvÀé ÀA ü. - ªÀiÁ ÀªÀ UÉ ªÀÄ À±ÀÄê Þ EgÀ ÉÃPÀÄ F ªÁPÀåzÀ ègàäªà ªÀÄ À±ÀÄê Þ ÀzÀªÀ ÀÄß UÀªÀÄ ¹ ªÀÄ À ï + ±ÀÄ Þ > ªÀÄ À±ÀÄê Þ ï + ±ï + G > ±ï + ±ï + G E è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ ègàäªà À PÁgÀPÉÌ ÀgÀ ÀzÀzÀ D AiÀÄ ègàäªà ±À PÁgÀ ÀgÀªÁV ÀA üaiàiázáuà ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ À PÁgÀPÉÌ ±À PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV A gàäªàåzàä. ÀÆvÀ æ: À PÁgÀ và ªÀUÀðUÀ½UÉ ±À PÁgÀ ZÀ ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ ±ÀÄÑ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV AzÀgÉ CAvÀºÀ ÀA üuà¼éã ±ÀÄÑvÀé ÀA ü. G.zÁ.: ÀAiÀÄ±ÀêAiÀÄ À ±ÀgÀZÀÑAzÀ æ duàeéæóöåãw EvÁå 83

( ÀªÀiÁ À ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ) ºÀÄ«æÃ» ÀªÀiÁ À - ªÀÄÆgÀÄ PÀtÄÚ G¼ÀîªÀ ÀÄ = ªÀÄÄPÀÌtÚ = ²ªÀ - ºÀuÉAiÀÄ è PÀtÄÚ¼ÀîªÀ ÀÄ = ºÀuÉUÀtÚ = ²ªÀ F ÀzÀUÀ¼À è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ CxÀðªÁUÀ Ã ÀgÀ ÀzÀzÀ CxÀðªÁUÀ Ã À æzsá ÀªÁV èzéã ÉÃgÉÆAzÀÄ ÀzÀªÁzÀ ²ªÀ ÀzÀzÀ CxÀðªÉÃ À æzsá ÀªÁVzÉ. ÀÆvÀ æ : JgÀqÀÄ CxÀªÁ C ÉÃPÀ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ÉÃj ÀªÀiÁ ÀªÁzÁUÀ ÉÃgÉÆAzÀÄ (C Àå ÀzÀ) ÀzÀzÀ CxÀðªÀÅ À æzsá ÀªÁVgÀÄªÀ ÀªÀiÁ ÀªÉÃ ºÀÄ«æÃ» ÀªÀiÁ À. G.zÁ.: Á ÄÌ ªÉÆUÀ G¼ÀîªÀ ÀÄ DªÀ ÉÆÃ CªÀ ÀÄ = Á ÉÆäUÀ = æºàä ZÀPÀ æªàå ÁtÂAiÀÄ è G¼ÀîªÀ ÀÄ DªÀ ÉÆÃ CªÀ ÀÄ = ZÀPÀ æ ÁtÂ = «μàäú sá zà è ÉÃvÀ æ G¼ÀîªÀ ÀÄ DªÀ ÉÆÃ CªÀ ÀÄ = sá ÉÃvÀ æ = ²ªÀ PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ ÛgÀ gé Äj 1. d±à Û é ÀA üaiàä ÀÆvÀ æªéã ÀÄ? sáμá ZÀlÄªÀnPÉ 2. ±ÀÄÑvÀé ÀA üaiàä ÀÄß zà±àð ÀzÉÆA UÉ «ªÀj¹. 3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À ÀªÀiÁ À ºÉ Àj¹. ªÀÄÄPÀÌtÚ ºÀuÉUÀtÚ 4. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À ÀA ü ºÉ Àj¹. ªÁUÉÝÃ«azÁ ÀAzÀ ÀÇgÀPÀ NzÀÄ.f.J ï. Áé«Ä CªÀgÀ ºÀ ÀÄgÀÄ ºÉÆ ÀÄß ÀÄ ÀÛPÀªÀ ÀÄß N. CdÓA ÀÄgÀ PÀÈμÀÚ Áé«Ä CªÀgÀ RUÀ¹j ªÀ À¹j ºÉÆwÛUÉ N. 84

ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj UÀzÀå ÁoÀ - 09 d À ÀzÀ PÀ ÉUÀ¼À ªÉÊ s ÀªÀ [eá À ÀzÀ] 85 - ÀAUÀ æºà d À ÀzÀ-PÀ ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄ ÀÄμÀå ÀμÉÖÃ ÁæaÃ ÀªÁzÀÄªÀÅ. Àj ÀgÀ «ÃPÀëuÉ ªÀÄvÀÄÛ C ÀÄPÀgÀuÉ ÄAzÀ CjwzÀÝ ÀÄß gàæ ¹PÉÆArgÀÄªÀÅzÀÄ, ªÀiÁ ÀªÀ À ÀºÀd UÀÄt AzÀ. ºÁUÁV EAxÀ PÀ ÉUÀ¼ÀÄ C¹ÛvÀéPÉÌ AzÀªÀÅ. PÀ É ªÀÄ À¹ìUÉ ÉªÀÄä, ÀAvÉÆÃμÀ ÃqÀÄªÀÅzÀ èzé ªÀÄÄA À Ã½UÉUÉ DPÀgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. d À ÀzÀ ÀA ÀÌøwAiÀÄ Àæw ºÉeÉÓAiÀÄ Æè d À ÀzÀ-PÀ ÉUÀ¼À ÀÄß PÁt ºÀÄzÀÄ. d À ÀzÀgÀ zàäpéã MAzÀÄ PÀ É. ªÀÄÄUÀÞ d ÀjUÉ w½zéæã, w½aiàäzéaiéæã CªÀgÀ zàäq À è PÀ É ºÁ ÀÄºÉÆPÁÌVzÉ. d À ÀzÀ PÀ ÉUÀ½UÀÆ fãªà ÀPÀÆÌ PÀl ÀA AzsÀ«zÉ. vàå zàärªéäaiàä DAiÀiÁ À, zàäq À KPÀvÁ ÀvÉ, D ÀjPÉ- ÉÃ ÀjPÉAiÀÄ ÀÄß ªÁj¹PÉÆ¼Àî Ä ªÀÄ ÀÄμÀå-PÀ ÉUÀ¼À ªÉÆgÉ ºÉÆÃVzÁÝ É. EªÀ ÀÄß dvà ÀªÁV gàqë¹ É¼É¹PÉÆAqÀÄ A záý É. ÁægÀA sàzà è DAVPÀ ÀAeÉÕUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ PÀ ÉUÀ¼ÀÄ PÀæªÉÄÃt avàæ, ² à, ºÁqÀÄ, PÀÄtÂvÀ ªÉÆzÀ ÁzÀ DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À ÀÄß ÀqÉzÀÄPÉÆArªÉ. d À ÀzÀ ÀÈvÀåUÀ¼ÀÄ PÀ ÁðlPÀzÁzÀåAvÀ ÀæZÀ và«zàäý À ªÀvÀÛPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ gàærüaiàä èªé. PÉ ªÀÅ ÁæzÉÃ²PÀªÁV ÀæZÀ và«zàäý d À æaiàävé ÀqÉ ªÉ. CxÉÊð¹ - N «ÃgÀ s ÀzÀ ªÀA±À ÁgÀA ÀAiÀÄð UÀÈºÀ À æªéã±à géæãªàiáazà À s ÉÆÃUÀðgÉvÀ PÁA ÀvÁ å ÁA À æzá ÄPÀ CvÀå ÀÆªÀð DPÀμÀðPÀ æºàä À èqì PÀ ÀgÀvÀÄÛ gàauà ÀÜ¼À ZÀPÀæªÀÄAr PÀ ÁvÀäPÀ ÉÆÃPÉÆÃQÛ UÀ và ªÀÄÆ eá À ÀzÀ ÉÃR À UÀÄZÀÒ «ÃgÀUÁ É «ÃgÀUÁ É ±ÉÊªÀ ÀA À æzáaiàäzà zsá«äðpà «ÃgÀ ÀÈvÀå. ÁªÀÄÆ»PÀ ÀÈvÀåªÀ ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ PÀ ÁðlPÀzÀ d À ÀzÀ PÀ É. E âjazà ªÀÄÆªÀvÀÄÛ ªÀÄA EzÀgÀ è sáuàªà» ÀÄvÁÛgÉ. ÀAZÀªÁzÀåUÀ¼ÁzÀ vá¼à, ±ÀÄæw, ZÀªÀiÁ¼À, N UÀ, PÀgÀqÉ ¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. PÀgÀqÉAiÀÄÄ PÀÄtÂvÀzÀ è C ªÁAiÀÄð ªÁzÀå J ¹zÉ. «ÃgÀUÁ É PÀÄtÂvÀzÀªÀgÀ ªÉÃμÀ s ÀÆμÀt «±ÉÃμÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. ½AiÀÄ ÀAZÉAiÀÄ «ÃgÀUÀZÉÑ, và ÉUÉ Cj²t CxÀªÁ Ã túzà gàäªàiá Ä, PÁ«tÚzÀ PÀ ÉAiÀÄAV, PÉÆgÀ¼À è gàäzáæqë ÀgÀ, ºÀuÉUÉ «s ÀÆw, PÀtðPÀÄAqÀ, ÉÆAl ÀnÖ, ZÀÄÑUÀwÛ, PÁ ÉÎeÉÓ zs Àj ÀÄvÁÛgÉ.

CºÀºÀ gàäzáæ CºÀºÁ zéãªá JAzÀÄ «ÃgÀUÁ ÉAiÀÄ ÀvÀðPÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀ MqÀ ÉÆA UÉ PÀÄtÂvÀ ÁægÀA s ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. F PÀÄtÂvÀzÀ è «ÃgÀ s ÀzÀ æ ºÀÄnÖzÀ ÀAzÀ s ÀðzÀ ªÀtð É»ÃVzÉ. «ÃgÀ s ÀzÀ æzéãªàgàä ºÀÄnÖzÀ gàæ À JAvÀÄ JAzÉÆqÉ ºÀÄnÖzÁUÀ É ºÀÆ«ÀUÁ É, ªÀÄAdÄ¼ÀUÁ É, æºàäuá É, «μàäúuá É, gàäzà æuá É, ªÉÄnÖzÀ ºÉÆ Áß«UÉ, Á«gÀ ²gÀ, ªÀÄÆgÀÄ Á«gÀ ÀAiÀÄ À, JgÀqÀÄ Á«gÀ s ÀÄd, PÉPÀÌj¹zÀ PÀtÄÚ, däadäªàäaqé EAvÀ Àà ²æÃ «ÃgÀ s ÀzÀ æzéãªàgàä ºÉÆÃªÀÄzÀ PÀÄAqÀzÀ M¼ÀUÉ ºÉÃUÉ gàäváûgéazàgé....... ZÀªÀiÁ¼À ºÁUÀÆ PÀgÀqÉAiÀÄ rvà EªÀgÀ PÀÄtÂvÀPÉÌ ÀÆáwð ÃqÀÄvÀ ÛªÉ. Á ÉÌöÊzÀÄ UÀwUÀ½gÀÄªÀ «ÃgÀUÁ ÉAiÀÄ PÀÄtÂvÀzÀ è MAzÉÆAzÀÄ UÀwAiÀÄ PÀÄtÂvÀzÀ C ÀAvÀgÀ ªÀÄvÉÆÛ â ÀvÀðPÀ MqÀ ÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛ É. MqÀ ÀÄ ªÀÄÄVAiÀÄÄwÛzÀÝAvÉ ªÁzÀåUÀ¼À s ÉÆÃUÀðgÉvÀzÉÆA UÉ ªÀÄÄA À UÀwAiÀÄ PÀÄtÂvÀ ÁægÀA s ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. UÀw ÄAzÀ UÀwUÉ, PÀÄtÂvÀ, rvàuà¼à ªÉÃUÀ ºÉZÀÄÑvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. «ÃgÀ s ÀzÀ æ À PÀÄtÂvÀ M â ªÀåQÛAiÀÄ PÀÄtÂvÀ. «ÃgÀUÁ É ÁªÀÄÆ»PÀ ÀÈvÀå. «ÃgÀ s ÀzÀ æ PÀÄtÂvÀPÉÌ zàqëtpà ÁðlPÀ À æzéã±àzà è AUÀ ÃgÀ, AUÀ üãgà, AUÀ«ÃgÀ PÀÄtÂvÀªÉAzÀÄ ºÉ ÀjzÉ. GvÀÛgÀ PÀ ÁðlPÀzÀ è ÀÄgÀªÀAvÀgÀ PÀÄtÂvÀªÉAzÀÄ d À æaiàäªávzé. «ÃgÀ±ÉÊªÀ ÀA ÀæzÁAiÀÄzÀªÀgÀÄ ªÀA±À ÁgÀA ÀAiÀÄðªÁV F ªÀÈwÛAiÀÄ ÀÄß ÀqÉ¹PÉÆAqÀÄ gàäwûzáýgé. «ÃgÀ s ÀzÀ æ ªÉÃμÀzsÁj zàpà ëaiàiáuà, «ÃgÀ s ÀzÀ æ À d À À ªÀÄvÀÄÛ «ÃgÀ s ÀzÀ æ À «daiàä ªÀÄÄAvÁzÀ MqÀ ÀÄUÀ¼À ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄvÁÛ É. EzÀPÉÌ RqÀÎ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GvÀÛgÀPÀ ÁðlPÀzÀ è MqÀ ÀÄ J ÀÄßªÀgÀÄ. ªÀÄvÉÆÛ â ªÀåQÛ s À géã «ÃgÀ, CºÀºÁ «ÃgÀ JAzÀÄ PÁPÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÀ Û eáuàmé raiàäävà Û zsá ÀªÁV «ÃgÀ s ÀzÀ æ À ÀÄvÀ Û wgàäuàäváû É. ÁªÀiÁ ÀåªÁV ªÀÄzÀÄªÉ, UÀÈºÀ À æªéã±à, eávé æ, GvÀìªÀ, ºÀ â-ºàj ÀUÀ¼À è «ÃgÀ s ÀzÀ æ À PÀÄtÂvÀ K Àðr ÀÄvÁÛgÉ. «ÃgÀUÁ É ÁªÀiÁfPÀ ÀAzÀ s ÀðUÀ¼À è ªÀÄ ÀgÀAd ÉUÁVAiÀÄÆ ¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. PÀÄtÂvÀ ÉÆÃqÀÄªÀªÀjUÉ géæãªàiáazà ÀªÀ ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. 86

PÀA Á¼É PÀÆUÉÆÃ PÀÆUÉÆÃ ªÀiÁzÉÃªÀ À PÀÆUÀAiÀÄå zàäaqàä ªÀiÁzÉÃªÀ À PÀÆVzÀgÉ PÀÄtÂAiÀÄÄvÀ Û gàäªà ÀÄ ªÀiÁzÉÃªÀ PÀÆUÀAiÀÄå ªÀÄÄzÀÄÝ ªÀiÁzÉÃªÀ À zàqëtpà ÁðlPÀzÀ d À Ã ÁªÀ½ ºÀ âzà ÀAzÀ s ÀðzÀ è ªÀÄºÀzÉÃ±ÀégÀ À PÁªÀåªÀ ÀÄß»ÃUÉ ºÁqÀÄvÀÛ PÀA Á¼ÉAiÉÆA UÉ PÀÄtÂAiÀÄÄvÀÛ ªÀÄºÀzÉÃ±ÀégÀ À ÉlÖPÉÌ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ. PÀA Á¼ÉAiÀÄÄ ªÀÄ ÉAiÀÄ ªÀÄºÀzÉÃ±ÀégÀ À s ÀPÀÛgÁzÀ zéãªàgà UÀÄqÀØgÀÄ JA zsá«äðpà ªÀÈwÛUÁAiÀÄPÀgÀÄ ¼À ÀÄªÀ PÀAa À vá¼àuà¼àä. EzÉÆAzÀÄ zsá«äðpà d À ÀzÀªÁzÀå. PÁA ÀvÁ å JA ÀzÀzÀ vàzàãªà gàæ ÀªÉÃ PÀA Á¼É. zéãªàgà UÀÄqÀØgÀÄ EzÀ ÀÄß gàäzàä JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. ÁzsÁgÀt läö vá¼àuà½vavà PÀA Á¼É UÁvÀ æzà è zéæqàøzàä. DPÀÈwAiÀÄ è «²μÀÖªÁzÀÄzÀÄ. CAUÉÊ CUÀ zà ZÀPÁæPÁgÀzÀ lö Ä apàì eáuàméaiàäawgàäªà ªÀÄlÖ ÀªÁzÀ ªÉÄÃ ÄvÁ¼À. ªÉÄÃ ÄvÁ¼ÀPÉÌ ÉÃjzÀAvÉ»rzÀÄPÉÆ¼Àî Ä ªÀiÁrPÉÆAqÀ UÉÆAqÉÃªÀzÀ PÀ ÁvÀäPÀ ºÀÄj, EªÀÅ PÀA Á¼ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå sáuàuà¼àä. lö ÀÄß ªÉÄÃ Ä ªÀÄÄRªÁV JqÀ CAUÉÊ ªÉÄÃ É Ej¹PÉÆAqÀÄ UÉÊAiÀÄ è»rzà ªÉÄÃ ÄvÁ¼ÀªÀ ÀÄß CzÀgÀ ªÉÄÃ É PÀÄlÄÖvÁÛgÉ. F ÁzÀzÀ» Éß ÉAiÀÄ è UÀÄqÀØgÀÄ ºÁqÀÄvÁÛgÉ. ªÀÈwÛUÁAiÀÄPÀgÀÄ ¼À ÀÄªÀ ªÁzÀåUÀ¼À Éè è PÁtÂPÉ ÀqÉAiÀÄÄªÀ ÁvÉ æaiàiávaiàäæ ¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄªÀ KPÀªÀiÁvÀ æ Ázs À À PÀA Á¼É. UÀÄqÀØgÀÄ PÁtÂPÉAiÀÄ ÀÄß ¹éÃPÀj ÀÄªÁUÀ PÀA Á¼ÉAiÀÄ lö ÀÄß ªÀiÁvÀ æ ªÀÄÄAzÉ MrØ ÀqÉzÀÄ C ÀAvÀgÀ eéæã½uéué ÀÄjzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. EzÉÆAzÀÄ À«vÀ æ Ázs À ÀªÁzÀÄzÀjAzÀ C ð ÀÄªÀ PÁtÂPÉ ªÀÄ ÉAiÀÄ ªÀÄºÀzÉÃ±À égà UÉ ÀªÀÄ ðvàªázàavéaiéäã JA sáªà É UÀÄqÀ Ø UÀÆ zá UÀÆ EgÀÄvÀ ÛzÉ. PÀA Á¼ÉAiÀÄ ªÀÄ»ªÉÄ C ÁgÀ JAzÀÄ sá«àäªà UÀÄqÀØgÀÄ CzÀ ÀÄß ÀÆf ÀÄvÁÛgÉ. PÉÊUÉwÛPÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÉÆzÀ Ä K¼Àä É ºÉvÀÛAiÀÄå ÀªÀÄä Áàf ªÀiÁAiÀiÁÌgÀ ªÀiÁzÉÃªÀ Àß ÁzÀªÉÃ UÀwPÀt Àà ±ÀgÀtÄ ±ÀgÀuÁyð JAzÀÄ ÀªÀÄ ÀÌj¹ PÀtÂÚUÉÆwÛPÉÆAqÀÄ C ÀAvÀgÀ Áj À Ä ÁægÀA ü ÀÄªÀgÀÄ. s Àd É ºÁUÀÆ eávé æuà¼à ÀAzÀ s ÀðzÀ è r ºÁqÀÄUÀ¼À ÀÄß ºÉÃ½PÉÆ¼Àî Ä ªÀiÁvÀ æªà èzé «±ÉÃμÀ ÀAzÀ s Àð ºÁUÀÆ ºÀ â DZÀgÀuÉUÀ¼À è ªÉÄÃ¼ÀªÀ ÀÄß ÀqÉ À Ä ºÁUÀÆ Ã ÀÄPÀA Á¼É ÀÈvÀåzÀ è ºÁqÀ Ä, PÀÄtÂAiÀÄ Ä PÀA Á¼ÉAiÀÄ ÀÄß ¼À ÀÄvÁÛgÉ. ÁªÀiÁ ÀåªÁV zéãªàgà UÀÄqÀ ØgÀÄ ÁA À æzá ÄPÀªÁzÀ ªÉÃμÀ s ÀÆμÀtUÀ¼À ÀÄß zs Àj¹, JvÀÛgÀªÁzÀ gàauàzà è PÀÄ½vÀÄ PÀxÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. EzÀ ÀÄß ÀqÉ À Ä PÉÆ ÉÃ ÀPÀ ë ªÀÄÆªÀgÀÄ UÀÄqÀ ØgÁzÀgÀÆ EgÀ ÉÃPÀÄ. ªÉÄÃ¼ÀzÀ è KPÀvÁj, zàªàääruà¼à ÀÄß»ªÉÄäÃ¼ÀzÀªÀgÀÄ ¼À ÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄÄRå UÀÄqÀØ, ªÀÄÄªÉÄäÃ¼ÀUÁgÀ PÀA Á¼ÉAiÀÄ ÀÄß»rAiÀÄÄªÀgÀÄ. G½zÀªÀgÀÄ vá¼àzà UÀwÛUÉ vàpàìavé ««zs À ªÀÄlÄÖUÀ¼À è ºÁqÀÄvÁÛgÉ. UÀwÛUÉ vàpàìavé vá¼àpéì C ÀÄUÀÄtªÁVAiÉÄÃ PÀxÉAiÀÄ ÀÄß 87

ÀzÀågÀÆ ÀzÀ è ÀqÀÄ ÀqÀÄªÉ «±ÉÃμÀªÁV ªÀZÀ ÀzÀ è gàæ À ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. EzÀÄ «²μÀ ÖªÁzÀ ÀzÀåUÀA üaiàiázà UÀzÀå. ªÀZÀ ÀªÀ ÀÄß À æzsá À UÁAiÀÄPÀ gàæ ÀÄwÛgÀÄªÁUÀ CzÀgÀ À æw Á À CAvÀåzÀ è ÉÆ è ÀªÀgÀÄ ºËzÀÄ, ºËzËzÀÄ, ²ªÀ²ªÁ, ªÀiÁzÉÃªÀ, ºÀÄA ªÀÄÄAvÁV zà PÉÆqÀÄwÛzÀÄÝ EzÀÄ PÀxÁªÁ» gàuàð¼àªáv ºÀjAiÀÄ Ä ÉÆÃμÀPÀªÁVgÀÄvÀ ÛzÉ. MAzÉÆAzÀÄ ÀÄlÖ ÁzÀzÀ CAvÀåzÀ è PÀA Á¼ÉAiÀÄ ÀÄß Áj ÀÄvÀÛ PÀxÁ gàæ ÀuÉUÉ ZÉÊvÀ ÀåªÀ ÀÄß vàäa PÉÆ¼ÀÄîªÀgÀÄ. ºÉeÉÓ ºÉeÉÓUÀÆ PÀA Á¼ÉAiÀÄ «ÄrvÀ CzÀgÀ dvéaiàä è ÁUÀÄªÀ «ÁÛgÀ UÀzÀåPÀxÀ À DPÀμÀðPÀ ºÁUÀÆ ªÀÄ ÀªÉÆÃºÀPÀ. zéãªàgà UÀÄqÀØgÀÄ d À ÀzÀ ªÀÄºÁPÁªÀåUÀ¼À ÉÆèAzÁzÀ ªÀÄ ÉAiÀÄ ªÀÄºÀzÉÃ±ÀégÀ À PÀxÉAiÀÄ ÀÄß À æzsá ÀªÁV ºÁqÀÄvÁÛgÉ. EzÀ èzé jaiàiá ÀlÖtzÀ PÁ¼ÀUÀ, ÁgÀAUÀzs ÀgÀ, ½Vj gàauà Áé«Ä, ÉlÖzÀ ZÁªÀÄÄAr, Á ÁUÀªÀÄä, ªÀÄÄqÀÄPÀÄvÉÆgÉ ªÀÄ è Àà, PÉÆÃ¼ÀÆgÀ PÉÆqÀUÀÆ ÀÄ ªÉÆzÀ ÁzÀ ËQPÀ, zsá«äðpà ºÁUÀÆ LwºÁ¹PÀ PÁªÀåUÀ¼À ÀÄß ºÁqÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄAmÉÃ Áé«Ä PÁªÀåªÀ ÀÄß CzÀgÀ Æè ¹zÀÝ ÁàfUÉ ÀA A ü¹zà sáuàªà ÀÄß PÀA Á¼É UÀwÛUÉ C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀÄ ºÁqÀÄvÁÛgÉ. Ã ÀÄPÀA Á¼É zéãªàgàuàäqà ØgÀ «²μÀ Ö ÀÈvÀå. PÀ ÁðlPÀzÀ d À ÀzÀ ÀÈvÀåUÀ¼À è C ÀÆªÀðªÁzÀÄzÀÄ. EzÀgÀ è vágï läè, vàmï läè ªÀÄÄAvÁzÀ UÉUÀ½ªÉ. Á ÄÌ ªÀÄA UÀÄqÀØgÀÄ MAzÀÄ PÀqÉ AvÀÄ AUÀ Á, ªÀÄÄzÀÄÝ AUÀ Á, ÀªÀÄä ªÀÄÄzÀÄÝ ªÀiÁzÀAiÀÄå À AUÀ Á JAzÀÄ ºÁqÀÄvÁÛgÉ. PÀA Á¼É»rzÀ UÀÄqÀØ vá¼àpéì vàpàìavé ««zs À «Áå ÀzÀ è Áj ÀÄvÀÛ PÀÄtÂAiÀÄÄvÁÛ É. và ÉAiÀÄ ªÉÄÃ É, É Àß»AzÉ, PÁ PÉ¼ÀUÉ, PÀÄ½vÀÄ, AvÀÄ, ÁV, ¼ÀÄQ wãªà æuàwaiàä è Àwð ÀÄªÀ s ÀAV D±ÀÑAiÀÄðPÀgÀ ºÁUÀÆ CzÀÄãvÀ. MªÉÆäªÉÄä E âgàä UÀÄqÀ ØgÀÄ PÀ ÉvÀÄ Àwð ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. M âgà PÀA Á¼ÉUÉ ªÀÄvÉÆÛ âgàä PÀÄlÄÖvÁÛ PÀÄtÂAiÀÄÄªÀ ªÉÊRj DPÀμÀðPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. qéæ¼àäîpàätâvà qéæ¼àäîpàätâvà d À ÀzÀ PÀ ÉUÀ¼À è «²μÀÖªÁzÀÄzÀÄ. EzÀÄ ªÁzÀå À æzsá À PÀ É. ÃgÉÃ±ÀégÀ ÀA À æzáaiàäpéì ÉÃjzÀ ºÁ ÄªÀÄvÀ ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ À PÀÄtÂvÀ. qéæ¼àäî ZÀªÀÄðªÁzÀå. ÉÆ¼ÀÄî ÀqÀUÀzÀ JgÀqÀÆ Á ÄUÀ½UÉ véæuà Ä ºÉÆ ¹zÀ JgÀqÀÄ ÀgÀqÉUÀ¼À ßlÄÖ ºÀUÀÎ AzÀ V gàäváûgé. EzÀ ÀÄß JgÀqÀÆ PÉÊUÀ½AzÀ Áj À ºÀÄzÀÄ. UÉÊAiÀÄ è Áj ÀÄªÀ UÀÄtÂ EgÀÄvÀÛzÉ. UÀÄtÂ ÄAzÀ Áj¹zÀ UÀwÛUÉ ºÉÆA PÉAiÀiÁUÀÄªÀAvÉ JqÀUÉÊ ÄAzÀ bá ÀÄ ºÁPÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. sàgàªàäzéãªàgà æºàä À èqì GvÀìªÀ PÁ PÉÌ qéæ¼àäî Áj ÀÄvÁÛgÉ. ÁªÀiÁ ÀåªÁV qéæ¼àäî Áj ÀÄªÀªÀgÀÄ zéãºàzà 88

ªÉÄÃ Ä sáuàpé Ì PÀjAiÀÄ PÀA ½AiÀÄ ÀÆß ÉÆAlzÀ sáuàpé Ì ªÉÆ¼ÀPÁ Ä ªÉÄÃ É gàäªàavé PÀZÉ Ñ ÀAZÉAiÀÄ ÀÆß GqÀÄvÁÛgÉ. PÉ ªÉÇªÉÄä ºÀÄ AiÀÄ ZÀªÀÄðzÀ jãwaiàä GqÀÄ À ÀÆß zs Àj ÀÄvÁÛgÉ. PÀÄtÂvÀzÀ PÁ PÉÌ ªÁzÀåUÁgÀgÀÄ ºÀ¹gÀÄ E èªéã PÉA ÀÄ túzà UÀUÀÎj, CAV méæ àué véæqàäªàgàä. JgÀqÀÆ PÉÊUÀ¼À Æè CzÉÃ túzà PÀgÀªÀ ÀÛç»r gàäváûgé. PÀÄtÂvÀPÉÌ» Éß ÉAiÀiÁV qéæ¼àäî, vá¼à ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¼À Ä EgÀÄvÀÛªÉ. ±ÁæªÀt ÉÆÃªÀÄªÁgÀ, CªÀiÁªÁ ÉåAiÀÄ À ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄUÁ AiÀÄAzÀÄ À èqì GvÀ ìªàzà vàgàäªáaiàä s ÀgÀªÀÄzÉÃªÀgÀ UÀÄrAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ qéæ½î À ºÁqÀÄUÀ¼À PÁAiÀÄðPÀ æªàä ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. CzÀgÀAvÉ s ÀPÀÛgÀÄ zéãªàgà ªÀÄÄªÉÄäÃ¼ÀzÀªÀgÁV M âgàä qéæ¼àäî Áj ÀÄvÀÛ ºÁqÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ.»ªÉÄäÃ¼ÀzÀ è ºÀ ªÀgÀÄ vá¼à ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¼À Ä Áj ÀÄvÀÛ ªÀÄÄªÉÄäÃ¼ÀzÀªÀgÀÄ ºÉÃ½PÉÆlÖ ºÁr À sáuàªà ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. ÁªÀiÁ ÀåªÁV ºÁr À «μàaiàä zéêªàªàä»ªéä CxÀªÁ zéêªà s ÀPÀÛgÀ PÀxÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. F PÀxÀ À PÀªÀ ÀPÉÌ gàuà¼éaiéäã vàpàì zsán. qéæ½î À ºÁqÀÄ»ÃUÉ DgÀA s ÀªÁUÀÄvÀ ÛzÉ: Áé«Ä ÀªÀÄäAiÀÄ zéãªàgàä AzÁ À ßgÉÃ UÀÄgÀÄªÉÃ ÀªÀÄäAiÀÄ zéãªàgàä AzÁ À ßgÉÃ ÃgÉÃ±ÀégÀºÁqÀÄ ºÀ¼À»A AzÀ Æ s ÀPÀÛgÀÄ ªÀiËTPÀªÁV dvà ÀªÁV PÁAiÀÄÄÝPÉÆAqÀÄ A gàäªà GvÀÛªÀÄ PÁªÀåVÃvÉ. qéæ½î À ºÁqÀÄUÀ¼ÀÄ, Á¼ÉÃ ªÀÄÄRåªÉAzÀÆ CzÀPÉÌ ÃgÀzÉÃªÀgÉÃ É ÁßzsÁgÀªÉAzÀÆ Áj ÀPÀ d ÀjUÉ ÀÄRªÁUÀ ÉAzÀÆ ÀAzÉÃ±À ÃqÀÄvÀÛªÉ. qéæ¼àäî PÀÄtÂvÀzÀ è ºÀ ªÁgÀÄ PÀ ÀgÀvÀÄÛUÀ¼ÉÃ C èzé, PÀÄzÀÄgÉPÀÄtÂvÀ, PÉÆÃ ÄPÀÄtÂvÀ, ÁgÀÄ PÀÄtÂvÀ, ºÀÄZÉ Ñ¼ÀÄî rvà, PÉÊ ÁjPÉ, MAzÉ íeé Ó, JgÀqÉ íeé ÓPÀÄtÂvÀ, eéæãqàä Á À dvî À PÉÊ Ä - ªÉÆzÀ ÁzÀ ªÉÊ«zs ÀåªÀÄAiÀÄ PÀÄtÂvÀUÀ½ªÉ. ÃgÀ Àà À qéæ¼àäî JAzÉÃ É¼ÉzÀÄ AzÀ F CzÀÄãvÀ À æzà±àð À PÀ É EAzÀÄ zsá«äðpàvéaiàä DªÀgÀt AzÀ ºÉÆgÀ AzÀÄ ËQPÀ GvÀìªÀUÀ½UÉ végézàäpéæarzé. AiÀÄPÀëUÁ À AiÀÄPÀ ëuá À ÀÈvÀå À æzsá À PÀ É. ÁægÀA s ÀzÀ è zéã¹ã PÀ ÉAiÀiÁVzÀÄÝ C ÀAvÀgÀ ±Á À ÛçzÀ ZËPÀnÖUÉ M¼À ÀnÖzÉ. EzÀÄ É æãpàëpàgà ÀÄß ªÀÄAvÀ æªàääuàþgà ÁßV ÀÄªÀ C ÀÆªÀð ±ÀQÛAiÀÄÄ¼Àî PÀ É. AiÀÄPÀëUÁ ÀzÀ è ÁæzÉÃ²PÀ À æ s ÉÃzÀUÀ½ªÉ. CzÀgÀ è ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀÄÆgÀÄ ±ÉÊ UÀ¼ÀÄ véapàäwläö, qàuàäwläö ªÀÄvÀÄÛ qà qàuàäwläö. AiÀÄPÀëUÁ ÀPÉÌ zà±áªàvágà, AiÀÄ Ál, sáuàªàvàgál JA ºÉ ÀgÀÆ EªÉ. ÁªÀiÁ ÀåªÁV AiÀÄ Ál À æzà²ðvàªáuàäªàåzàä ºÀ½îAiÀÄ AiÀÄ À è. DzÀÝjAzÀ CzÀÄ AiÀÄ Ál. AiÀÄPÀëUÁ À PÀ ÀÄªÀªÀ ÉÃ sáuàªàvà ÁzÀÝjAzÀ sáuàªàvàgál JA ºÉ ÀgÀÄ A zé. VÃvÀ, PÀÄtÂvÀ, ªÉÃμÀ s ÀÆμÀt, ªÀiÁvÀÄUÁjPÉ, ªÁzÀå EªÀÅ AiÀÄ ÁlzÀ(ªÀiÁå¼À CxÀªÁ ClÖzÁl) ÀAZÀ CAUÀUÀ¼ÀÄ. 89

Dl Dr ÀÄªÀ ÀÜ¼À gàauà ÀÜ¼À. DgÀA s ÀzÀ PÁ zà è gàä CxÀªÁ PÀA UÀ¼À ÀÄß PÀnÖ ªÀiÁ«À véæãgàtuà½azà C APÀj ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. FUÀ, ¹zÀÞ Àr¹zÀgÀAUÀ ÀÜ¼ÀzÀ è À æzà±àð À ÀqÉ ÀÄªÀgÀÄ.»ªÉÄäÃ¼ÀzÀªÀjUÉ D À À ªÀåªÀ ÉÜ EgÀÄvÀÛzÉ. véapàäwnö À ZÀAqÉ ªÁzÀPÀ UÉ D À À ªÀåªÀ ÉÜ ÄgÀÄªÀÅ è. ÁvÀ æzsájuà½ué MAzÀÄ ¹AºÁ À À«gÀÄvÀÛzÉ. qàuàäwnö À è EzÀgÀ zà UÉ gàxàzà DPÀÈwAiÀÄ D À ÀªÀ ÀÄß ÁA À æzá ÄPÀªÁV ¼À ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.»ªÉÄäÃ¼ÀzÀ À æªàäär ªÁzÀå ÀjPÀgÀUÀ¼ÉAzÀgÉ, ZÀAqÉ, ªÀÄzÀÝ¼É, ±ÀÄæw, vá¼à CxÀªÁ eáuàmé. AiÀÄPÀ ëuá ÀzÀ è ¼À ÀÄªÀ ªÉÃμÀ s ÀÆμÀtUÀ¼ÀÄ wläö ªÀÄvÀÄÛ ÁvÀ æpà Ì ÀÄUÀÄtªÁV ªÉÊ«zs ÀåªÀÄAiÀÄªÁVgÀÄvÀÛªÉ. véaq À è CxÀðUÁjPÉUÉ ÁæzsÁ Àå EzÀÄÝ, zéæqàø zéæqàø ºÉeÉÓ ºÁQ VgÀQ ºÉÆqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ EzÀgÀ ªÉÊ²μÀÖöå. qàv À è PÀÄtÂvÀ ºÁUÀÆ C ü ÀAiÀÄPÉÌ ÁæzsÁ Àå EzÀÄÝ, ZÀPÀ æªàäar PÀÄtÂvÀ«gÀÄvÀÛzÉ. ºÁqÀÄUÁjPÉ ºÁUÀÆ PÀÄtÂvÀ AiÀÄPÀëUÁ ÀzÀ À æªàäär CAUÀUÀ¼ÀÄ. PÀÄtÂvÀPÉÌ vàpàìavé C ü ÀAiÀÄ, fvvà, ÀA sáμàué, ºÀÄ ÄâUÀ¼À ZÀ É É æãpà ëpàgà ÀÄß và ÀäAiÀÄUÉÆ½ ÀÄvÀ ÛzÉ. EzÀgÀ è ÀªÀgÀ ÀUÀ¼À C üªàåqûué CªÀPÁ±À«zÉ. gáªàiáaiàät, ªÀÄºÁ ságàvà ªÀÄvÀÄÛ sáuàªàvàzà À æ ÀAUÀUÀ¼À ÀÄß DqÀ ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. ÁªÀiÁ ÀåªÁV PÁ¼ÀUÀ, ÀAºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ ÁåtUÀ½UÉ ÀA Azs À ÀlÖ À æ ÀAUÀUÀ¼ÉÃ ºÉZÀÄÑ. PÁ¼ÀUÀ«èzÉ AiÀÄPÀëUÁ ÀªÁUÀ Ã AiÀÄ ÁlªÁUÀ Ã E è. gàauà ÀÜ¼À À«ÄÃ À«gÀÄªÀ ÉÃ ÀxÀåªÉÃ ZËQ CxÀªÁ túzà ªÀÄ É. sáuàªàvàgàä»ªéääã¼à ºÁUÀÆ ÁvÀ æzsájuà¼éæa UÉ E èué DUÀ«Ä ÀÄvÁÛgÉ. ÁvÀ æzsájuà¼àä vàªàää túuà¼à ÀÄß váªéã ºÀaÑPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. ªÉÆzÀ Ä ZËQAiÀÄ è UÀt Àw ÀÆeÉ ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. vàzà ÀAvÀgÀ PÉÆÃqÀAVUÀ¼ÀÄ gàauà À æªéã² ÀÄªÀgÀÄ. UÀt Àw ÀÄÛwAiÀÄ ½PÀ «μàäú, ÀgÀªÉÄÃ±ÀégÀ, zàäuéð ªÉÆzÀ ÁzÀ zéãªàvéuà¼à ÀÄÛwAiÀÄ ÀÄß sáuàªàvàgàä ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ºÁr À C ÀAvÀgÀ sáuàªàvàjazà À sáªàazà É C ÀAvÀgÀ PÉÆÃqÀAVUÀ¼ÀÄ PÀÄtÂzÀÄ PÀÄ Àà½¹ É æãpàëpàgà ÀÄß gàaf ÀÄvÁÛgÉ. C ÀAvÀgÀ Á UÉÆÃ Á gà DUÀªÀÄ À ºÁUÀÆ ¹ÛçÃ ªÉÃμÀUÀ¼À PÀÄtÂvÀ. ÀÄgÀÄμÀgÉÃ ¹ÛçÃ ªÉÃμÀ ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ AiÀÄPÀ ëuá ÀzÀ ªÉÊ²μÀÖöå. AiÀÄPÀ ëuá ÀzÀ ÀÆªÀðgÀAUÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄªÀ Á UÉÆÃ Á, ¹ÛçÃ ªÉÃμÀUÀ¼À GzÉÝÃ±À ªÀÄÄA À PÀxÁ 90

À æ ÀAUÀPÉÌ É æãpàëpàgà ÀÄß ªÀiÁ À¹PÀªÁV CtÂUÉÆ½ ÀÄªÀÅzÉÃ DVzÉ. ÀÄ Á zéãªàvá ÀÄÛw DzÀ ÀAvÀgÀ CA À À æ ÀAUÀPÉÌ ÀA A ü¹zàavé MqÉÆØÃ UÀ ÁægÀA s ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ÁvÀ æzsájuà¼àä sáuàªàvàjué C ÀAvÀgÀ gàauà ÀÜ¼ÀPÉÌ ªÀA ¹ PÀÄtÂzÀÄ vàªàää ÁªÀÄxÀåð À æzà²ð ÀÄªÀgÀÄ. PÀÈμÁÚdÄð À PÁ¼ÀUÀ, PÀuÁðdÄð À PÁ¼ÀUÀ, s ÀÄæªÁºÀ À PÁ¼ÀUÀ, ÀÄzs À ÁédÄð À PÁ¼ÀUÀ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅ «ÃgÀgÀ À À æzsá ÀªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. ZÀAzÁæªÀ½ «Á À, gàwpà Áåt, gàváßªàw PÀ Áåt ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅ ±ÀÈAUÁgÀ gà À À æzsá À À æ ÀAUÀUÀ¼ÀÄ. EªÀ èzé À æ¹zàþ PÉëÃvÀ æuà¼à PÉëÃvÀ æªàäºávéäuà½ªé. AiÀÄPÀëUÁ ÀzÀ J è À æ ÀAUÀUÀ¼À Æè ºÁ Àå PÀAqÀÄ gàävàûzé. «qàa É PÀÆqÀ ºÁ ÀåzÀ MAzÀÄ CAUÀ. CzÀgÀ è ºÀ ÀÄªÀÄ ÁAiÀÄPÀ, PÀÄ É Ó, ZÁgÀPÀ, ªÀ À Á PÀ ªÉÆzÀ ÁzÀ ÁvÀ æuà¼à è ºÁ Àå PÁtÂ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ. AiÀÄPÀ ëuá ÀzÀ è vàäa PÀ ÁvÀäPÀªÁzÀzÀÄÝ túzà ªÉÃμÀ. EAvÀºÀ ÈºÀvï ªÉÃμÀUÀ¼ÀÄ ÁªÀiÁ ÀåªÁV gàäªàåzàä ÀqÀÄgÁwæAiÀÄ è. gápà ë À ªÉÃμÀUÀ¼ÀÄ MªÉÆäªÉÄä É æãpà ëpàgà ªÀÄzs Àå AzÀ gàauà À æªéã² ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. F ÁvÀ æ À æªéã² ÀÄªÁUÀ JgÀqÀÄ UÉ ÃªÀnUÉUÀ¼À ÀÄß»rzÀÄ, gá¼àzà ÀÄrAiÀÄ ÀÄß JgÀa eáé É J â¹ s ÀAiÀiÁ ÀPÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ ÀÄß ÀÈ Ö ÀÄvÁÛgÉ É. ZÀAqÉAiÀÄ rvà, gápà ë ÀgÀ PÀÆUÀÄ CgÉ zé æaiàä ègàäªà É æãpà ëpàgà ÀÄß rzé â ÀÄvÀ ÛzÉ. À æzsá À ÁvÀ æuà¼àä sáuàªàvàgà ªÀÄÆ PÀ vàªàää ÀjZÀAiÀÄªÀ ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîvÀ ÛªÉ É. AiÀÄPÀ ëuá À d ÀgÀ è zsá«äðpà ªÀÄvÀÄÛ Ãw À æeéõuà¼à ÀÄß É¼É À Ä ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ. AiÀÄPÀ ëuá À À æ ÀAUÀ gàa¹zàªàgàä zàäμàö UÀ æºà ²μÀÖ Àj Á É vàvàéuà¼à ÀÄß À æ ÀAUÀUÀ¼À è C¼ÀªÀr¹gÀÄvÁÛgÉ. sáªà - DPÀgÀ d À ÀzÀ PÀ É CvÀåAvÀ ÁæaÃ ÀªÁzÀÄzÀÄ. ÀgÀA ÀgÉ ÄAzÀ G½zÀÄ A gàäªà ÀA À æzáaiàäªávzàäý, DAVPÀ C ü ÀAiÀÄzÀ ªÀÄÆ PÀ ªÀåPÀÛªÁUÀÄªÀ PÀ É ºÉZÀÄÑ d À æaiàäªávzé. ««zs À À æpágàuà¼à è ªÀåPÀ ÛªÁUÀÄªÀ PÀ É, ÁæzÉÃ²PÀ ªÀÄºÀvÀé ÀqÉ zé. Dzs ÀÄ PÀvÉAiÀÄ À æ sáªà AzÀ d À ÀzÀ PÀ É À² ÀÄwÛzÉ. EzÀjAzÀ JμÉÆÖÃ À æpágàuà¼àä PÀtägÉAiÀiÁVªÉ. UÁæ«ÄÃt zàäq À C«sÁdå CAUÀªÁVzÀÝ PÀ É ªÀÄ ÀgÀAd ÉAiÀÄ ªÀiÁzs ÀåªÀÄªÀÇ QæAiÀiÁ²Ã véaiàä ÀAPÉÃvÀªÀÇ DVgÀÄªÀÅzÀÄ UÀªÀÄ ÁºÀð CA±À. «²μÀÖ ÀA PÉ, DZÀgÀuÉAiÀÄ Áæw üpà gàæ ÀªÁV d À ÀzÀ PÀ É gàæ ÀUÉÆArzÀÄÝ ÁA ÀÌøwPÀ» Éß ÉAiÀÄ è ªÀÄºÀvÀé ÀqÉ zé. * * * * ÀæPÀÈvÀ d À ÀzÀ PÀ ÉUÀ¼À ªÉÊ s ÀªÀ - eá À ÀzÀ UÀzÀå sáuàªà ÀÄß ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«ézÁå AiÀÄzÀ PÀÄªÉA ÀÄ PÀ ÀßqÀ Czs ÀåAiÀÄ À ÀA ÉÜ À æpàn¹gàäªà eá À ÀzÀ «μàaiàä «±ÀéPÉÆÃ±À ªÀÄvÀÄÛ gá ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁzs Àå«ÄPÀ ²PÀët C üaiàiá À [PÀ ÁðlPÀ] ºÉÆgÀvÀA gàäªà «μàaiàä ÀA À ÃPÀgÀt ÀA À ÀÆä Á»vÀå - PÀ ÀßqÀ sáμé PÀÈwUÀ¼À ÀA À ÀÆä vá DzsÁgÀ AzÀ ²ÑvÀ UÀ và ÁoÀªÀ ÀÄß ÀoÀå ÀÄ ÀÛPÀ gàzà Á À«Äw vàaiàiáj¹ UÀ Àr¹zÉ. 91

ÀzÀ - UÀzÁåxÀð ºÁ ÀÄºÉÆPÀÄÌ-DªÀj ÀÄ; KPÀvÁ ÀvÉ-MAzÉÃ jãwaiàä; ºÉÆ Áß«UÉ-a ÀßzÀ ÁzÀÄPÉ; ªÁrPÉgÀÆrü; läö-ªàèváûpágàzà; UÉÆAqÉÃªÀ- tú túzà zágàzà UÉÆAZÀ Ä; UÀÄtÂ-qÉÆ¼ÀÄî Áj ÀÄªÀ ªÀÄgÀzÀ vàäaqàä; bá ÀÄ-ªÀZÀð ÀÄì; PÀxÀ ÀPÀªÀ À-ºÁr À ªÀÄÆ PÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀ PÀvÉ; ªÀÄAvÀ æªàääuàþ- ÀgÀªÀ±À; VgÀQ-wgÀÄUÀÄ; ÉÃ ÀxÀå-vÉgÉAiÀÄ»A sáuà; ZÀPÀ æªàäar-aiàäpàëuá À ÀÈvÀåzÀ MAzÀÄ ºÉeÉÓ; gá¼à- ÉAQAiÀÄ eáé É ºÉaÑ À Ä ¼À ÀÄªÀ ÀÄr; PÀÄ ÉÓ-UÀÆ ÀÄ É ß ÀªÀ¼ÀÄ (ªÀÄAxÀgÉ); Ã«nUÉ- ÀAdÄ; ZÀAqÉ-ZÀªÀÄðªÁzÀå; ªÉÊRj-jÃw; PÁ¼ÀUÀ-AiÀÄÄzÀÞ ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ zéãªàgàuàäqàøgàä: zéãªàgà ÀÄß ªÀA±À ÁgÀA ÀgÀåªÁV ÀÆf ÀÄªÀ ªÀÄ ÉvÀ ÀzÀªÀgÀÄ K¼Àä É ºÉvÀ ÛAiÀÄå(K¼ÀÄªÀÄ ÉAiÀÄ ºÉvÀ Û vàazé): ªÀÄ ÉªÀÄºÀzÉÃ±ÀégÀ Áé«ÄAiÀÄÄ K¼ÀÄ ÉlÖUÀ¼À ªÉÄÃ gàäªà ªÀÄºÀzÉÃ±ÀégÀ ÉlÖzÀ èzáý ÉA ÄzÀÄ sàpàûgà ÀA PÉ zàªàäär : PÀA Á¼ÉAiÀÄªÀgÀÄ PÀvÉ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ»ªÉÄäÃ¼ÀzÀªÀgÀÄ Áj ÀÄªÀ ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ ZÀªÀÄðªÁzÀå Ázs À À KPÀvÁj : MAzÉÃ vàawaiàää¼àî ÀAVÃvÀ ªÁzÀå eéæã½ué : PÁtÂPÉ ÀqÉzÀ zàªà À-zsÁ ÀåUÀ¼À ÀÄß ºÁQPÉÆ¼Àî Ä ºÉUÀ UÉ ÉÃvÀÄ ºÁQPÉÆ¼ÀÄîªÀ GzÀÝ ÉAiÀÄ aã d À ÀzÀ ªÀÄºÁPÁªÀå: ªÀiËTPÀ Á»vÀå, ÀÄ ÃWÀðPÀxÀ À UÀUÀÎj : qéæ¼àäîpàätâvàzà ªÁzÀåUÁgÀgÀÄ GqÀÄªÀ ºÀ¹gÀÄ E èªéã PÉA ÀÄ túzà ºÀ¼À juéaiàää¼àäî AUÀvÉgÀ ÁzÀ GqÀÄUÉ. MqÀ ÀÄ : EzÀÄ PÀ ÁðlPÀzÀ «²μÀ Ö d À ÀzÀ Á»vÀå À æpágà. ±À æ«äpà ªÀUÀðzÀªÀgÀÄ DAiÀiÁ ÀªÀ ÀÄß ªÀÄgÉAiÀÄ Ä, É À À ±ÀQÛAiÀÄ ÀÄß EªÀÄär¹PÉÆ¼Àî Ä, Ë ÞPÀ PË±À ªÀ ÀÄß ªÉÄgÉAiÀÄ Ä ¼À ÀÄªÀ ZÁuÁPÀ ë ÀÄrUÀqÀt. ªÀÄzÀÄªÉ-ªÀÄÄAfUÀ¼À è ªÀÄ ÀgÀAd ÉUÁV ZÁ ÛUÉ AzÀ ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ ÀA À æzáaiàä. «ÃgÀUÁ É : zàpà ë æºàä vá ÀÄ ªÀiÁrzÀ AiÀiÁUÀPÉÌ ²ªÀ ÉÆ â À ÀÄß läö G½zÀ zéãªá ÀÄzÉÃªÀvÉUÀ¼À ÀÄß DºÁé ÀÄvÁÛ É. vàazé GzÉÝÃ±À ÀÆªÀðPÀªÁV UÀAqÀ À ÀÄß CªÀªÀiÁ ¹zÁÝ ÉAzÀÄ sá«¹zà zápáë ÄtÂ PÉÆÃ ÀUÉÆAqÀÄ ÁåAiÀÄ PÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÁÌV UÀAqÀ À DeÉÕÉAiÀÄ ÀÄß G èax¹ vàazé ½ gàäváû¼é. C½AiÀÄ À ªÉÄÃ À PÉÆÃ À AzÀ ªÀÄUÀ¼ÉA ªÀÄªÀÄvÉAiÀÄ ÀÄß véægézàä zàpà ë æºàä zápáë ÄtÂAiÀÄ ÀÄß GzÁ¹Ã À AzÀ ÀqÉ¹PÉÆArzÀÝ èzéã CªÀ¼ÉzÀÄjUÉ ²ªÀ À ÀÄß A ÀÄvÁÛ É. Àw AzÀ ÉAiÀÄ ÀÄß À» À ÁUÀzÉ zápáë ÄtÂ CVßPÀÄAqÀªÀ ÀÄß À æªéã² ÀÄvÁÛ¼É. F zàäwàðl É ÄAzÀ PÀÄ và ÁzÀ ²ªÀ GUÀ æ ÁV váaqàªà ÀÈvÀå 92

æ Û æ d À ÀzÀ : ªÀiÁqÀÄvÁÛ É. PÉÆÃ À AzÀ ºÀuÉAiÀÄ ÉªÀgÀ ÀÄß ÉgÀ¼ÀÄUÀ½AzÀ Áa É PÉÌ C À à½ ÀÄvÁÛ É. DUÀ ÀÆgÉÆAzÀÄ DAiÀÄÄzs ÀUÀ¼À ÀÄß zs Àj¹zÀ «ÃgÀ À s ÀzÀ æ À CªÀvÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ «ÃgÀ s ÀzÀ æ zàpàë æºàä À AiÀiÁUÀ±Á ÉUÉ AzÀÄ CzÀ ÀÄß Á±À Àr ÀÄvÁÛ É. C è «ÃgÀ s ÀzÀ véæãjzà À ævá ÀzÀ À æwãpàªéã «ÃgÀUÁ É PÀÄtÂvÀ. CA AzÀ F PÀ É É¼ÀQUÉ A véazàä PÀ Á«zÀgÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. d ÁAUÀzÀ ÀA ÀÌøw, zàäpàä, ÀªÀiÁdzÀ MmÁÖgÉ ÀºÀd QæAiÀiÁvÀäPÀvÉAiÉÄÃ d À ÀzÀ. ²æÃ ÁªÀiÁ Àå UÉ ÀA A ü¹zà PÀÆqÁA±ÀªÉÃ EzÀÄ. À é É ÉAiÀÄ zàäq À ºÀÄªÀÄÄTÃAiÀÄ ÁæPÀÈwPÀ ÉÃªÀiÁ UÀ¼À ÀA«zsÁ ÁvÀäPÀ zàäpàä. ÁªÀiÁ Àå d ÀvÉ váªáqàäªà sáμéaiàä É èã PÀnÖPÉÆAqÀÄ G½¹PÉÆArgÀÄªÀ Á»vÀå ÀA À ÀÆä ªÉÃ d À ÀzÀ Á»vÀå. EzÀÄ ªÀiËTPÀ ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ C üªàåqû gàæ À. C sáå À ÉÆÃμÀPÀ C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼à ÀÄ C. ºÉÆA ¹ gé Äj C ÀnÖ D ÀnÖ 1. «ÃgÀ s ÀzÀ PÁA ÀvÁ å 2. PÀA Á¼É ZÀªÀÄðªÁzÀå 3. qéæ¼àäî ªÀÄºÁPÁªÀå 4. AiÀÄPÀ ëuá À 5. ªÀÄºÀzÉÃ±À égà MqÀÄ ÀÄ ªÉÃμÀ s ÀÆμÀt sáuàªàvà K¼Àä É ºÉvÀÛAiÀÄå ÃªÀnUÉ D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æwaiéæazàä À æ±éßuàæ Á ÄÌ ÀA sáªàå GvÀ ÛgÀUÀ¼À ÀÄß ÃrzÉ CªÀÅUÀ¼À è ÀÆPÀ GvÀ ÛgÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj 1. «ÃgÀUÁ É ÀA À æzáaiàäpéì ÉÃjzÀ ÀÈvÀå [±ÉÊªÀ ªÉÊμÀÚªÀ ÃgÉÃ±ÀégÀ ²æÃªÉÊμÀÚªÀ] 2. PÀA Á¼ÉUÀÄqÀ ØgÀÄ PÀA Á¼ÉAiÀÄ ÀÄß PÉÊUÉwÛPÉÆ¼À îªà ªÉÆzÀ Ä zéãªàgà ÀÄß Àäj ÀÄvÁÛgÉ. [ s ÉÊgÀªÉÃ±ÀégÀ ªÀÄºÀzÉÃ±ÀégÀ ÀAdÄqÉÃ±ÀégÀ ªÉÊzÉåÃ±ÀégÀ] 93

3. qéæ¼àäî PÀÄtÂvÀzÀ PÀ Á«zÀgÀÄ ºÁqÀÄªÀ ÃgÉÃ±ÀégÀ zéãªàgà ºÁqÀÄ UÉ GzÁºÀgÀuÉ [ s ÀQÛVÃvÉ sáªàvãvé PÁªÀåVÃvÉ d À ÀzÀVÃvÉ] 4. AiÀÄPÀ ëuá ÀzÀ è gàauà ÀÜ¼ÀzÀ À«ÄÃ À«gÀÄªÀ ÉÃ ÀxÀ ÀåªÀ ÀÄß JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ [ªÉÃ PÉ végé À sáªàäal À ZËQ] É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. «ÃgÀUÁ ÉAiÀÄ è ¼À ÀÄªÀ ªÁzÀåUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? 2. «ÃgÀUÁ ÉAiÀÄ è AiÀiÁªÀÅzÀ ÀÄß RqÀÎ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ? 3. PÀA Á¼É JA ºÉ ÀgÀÄ ºÉÃUÉ A vàä? 4. PÀA Á¼ÉAiÀÄ DPÀÈw ºÉÃUÉ EgÀÄvÀÛzÉ? 5. qéæ¼àäî PÀÄtÂvÀ AiÀiÁªÀ ÀA À æzáaiàäpéì ÉÃjzÀ PÀÄtÂvÀªÁVzÉ? 6. s ÀgÀªÀÄ zéãªàgà UÀÄrAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ qéæ½î À ºÁqÀÄUÀ¼À PÁAiÀÄðPÀ æªàä AiÀiÁªÁUÀ ÀqÉAiÀÄÄvÀ ÛzÉ? 7.. AiÀÄPÀëUÁ ÀzÀ ªÀÄÆgÀÄ ±ÉÊ UÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? 8. AiÀÄPÀëUÁ ÀPÉÌ EgÀÄªÀ ÉÃgÉ ÉÃgÉ ºÉ ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. «ÃgÀUÁ É PÀÄtÂvÀzÀ ªÉÃμÀ s ÀÆμÀtUÀ¼ÀÄ ºÉÃVgÀÄvÀÛªÉ? «ªÀj¹. 2. zéãªàgàuàäqà ØjUÉ PÀA Á¼ÉAiÀÄ UÉÎ EgÀÄªÀ UËgÀªÀ sáªà É ºÉÃUÉ ªÀåPÀ ÛUÉÆArzÉ? «ªÀj¹. 3. s ÀgÀªÀÄzÉÃªÀgÀ UÀÄrAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ qéæ½î À ºÁqÀÄUÀ¼À PÁAiÀÄðPÀ æªàä ºÉÃUÉ ÀqÉAiÀÄÄvÀ ÛzÉ? 4. AiÀÄPÀëUÁ ÀzÀ è véapàäwläö ªÀÄvÀÄÛ qàuàäwläöuà¼à ªÉÊ²μÀÖöåªÉÃ ÀÄ? «ªÀj¹. 5. ZËQAiÀÄ è ÀqÉAiÀÄÄªÀ «±ÉÃμÀUÀ¼ÉÃ ÀÄ? «ªÀj¹. E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. «ÃgÀUÁ É ÀvÀðPÀ À MqÀ ÉÆA V À PÀÄtÂvÀ ºÉÃVgÀÄvÀÛzÉ? «ªÀj¹. 2. Ã ÀÄ PÀA Á¼ÉAiÀÄ ªÉÊ²μÀÖöåvÉAiÀÄ ÀÄß PÀÄjvÀÄ «ªÀj¹. 3. qéæ¼àäî Áj ÀÄªÀ PÀ Á«zÀgÀ ªÉÃμÀ s ÀÆμÀtUÀ¼À ÀÄß PÀÄjvÀÄ «ªÀj¹. 4. AiÀÄPÀëUÁ ÀzÀ ªÉÊ²μÀÖöå ºÁUÀÆ ÀÆªÀðgÀAUÀzÀ GzÉÝÃ±ÀªÀ ÀÄß PÀÄjvÀÄ «ªÀj¹. 94

F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. CºÀºÀ gàäzáæ CºÀºÁ zéãªá 2. s À géã «ÃgÀ, CºÀºÁ«ÃgÀ 3. K¼Àä É ºÉvÀÛAiÀÄå ÀªÀÄä Áàf ªÀiÁAiÀiÁÌgÀ ªÀiÁzÉÃªÀ Àß ÁzÀªÉÃ UÀwPÀt Àà ±ÀgÀtÄ ±ÀgÀuÁyð 4. Áé«Ä ÀªÀÄäAiÀÄ zéãªàgàä AzÁ À ßgÉÃ 5. zàäμàö UÀ æºà, ²μÀÖ Àj Á É. sáμá sáå À ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ( ÀA ü ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ) C ÀÄ Á¹PÀ ÀA ü C ÀÄ Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÁzÀ Yï kï uï ï ªÀiï UÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV gàäªà ÀA AiÉÄÃ C ÀÄ Á¹PÀ ÀA ü. GzÁ.: ªÁPï + ªÀÄAiÀÄ > ªÁYäAiÀÄ Pï + ªÀiï + C > Yï + ªÀiï + C E è ÀÆªÀð ÀzÀzÀ PÉÆ ÉAiÀÄ CPÀëgÀªÁzÀ PÀ PÁgÀPÉÌ ÀgÀ ÀzÀzÀ D AiÀÄ ègàäªà ªÀÄ PÁgÀ ÀgÀªÁV ÀA üaiàiázáuà PÀ PÁgÀzÀ zà UÉ CzÉÃ ªÀUÀðzÀ C ÀÄ Á¹PÀ CPÀëgÀ Y PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV A zé. ÀÆvÀ æ : ªÀUÀðzÀ À æxàªàiápàëgàuà½ué AiÀiÁªÀÅzÉÃ C ÀÄ Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀªÁzÀgÀÆ CªÀÅUÀ½UÉ CAzÀgÉ ªÀUÀðzÀ À æxàªàiápàëgàuà½ué CzÉÃ ªÀUÀðzÀ C ÀÄ Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV AzÀgÉ CzÀÄ C ÀÄ Á¹PÀ ÀA ü. GzÁ.: ªÁYäAiÀÄ μàtäär À Áä À EvÁå ÀªÀiÁ À ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ QæAiÀiÁ ÀªÀiÁ À ªÀÄ ÉAiÀÄ ÀÄß + PÀnÖzÀ ÀÄ > ªÀÄ ÉPÀnÖzÀ ÀÄ ªÉÄÊAiÀÄ ÀÄß + ªÀÄgÉvÀÄ > ªÉÄÊªÀÄgÉvÀÄ PÉÊAiÀÄA + rzàä > PÉÊ«rzÀÄ E è ÀÆªÀð ÀzÀ ÁªÀÄ ÀzÀªÁVzÀÄÝ éwãaiàiá«sàqû ÄAzÀ PÀÆrzÀÄÝ ÀgÀ ÀzÀªÀÅ QæAiÀiÁ ÀzÀªÁVzÉ. PÉ ªÉÇªÉÄä ÀÆªÀð ÀzÀªÀÅ ÉÃgÉ «s ÀQÛ À ævàåaiàä AzÀ Æ PÀÆrgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. 95

ÀÆvÀ æ: ÀÆªÀð ÀzÀ ºÉZÁÑV éwãaiàiá «s ÀPÀ ÛöåAvÀ ÁªÀÄ ÀzÀªÁVzÀÄÝ ÀgÀ ÀzÀªÀÅ QæAiÀiÁgÀÆ À AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ ÀªÀiÁ ÀªÉÃ QæAiÀiÁ ÀªÀiÁ À. F ÀªÀiÁ ÀPÉÌ Cj ÀªÀiÁ À zéæãμàªà è. GzÁ.: ªÉÄÊzÀqÀ«, PÀuÉÝgÉ, méözéæãgàä ( méö JAzÀgÉ záj JAzÀxÀð) EvÁå UÀªÀÄPÀ ÀªÀiÁ À CzÀÄ + ªÀÄ É > D ªÀÄ É EªÀ ÀÄ + ªÀÄ ÀÄμÀå > F ªÀÄ ÀÄμÀå E è ÀÆªÀð ÀzÀUÀ¼ÁzÀ CzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EªÀ ÀÄ ÀªÀð ÁªÀÄUÀ¼ÁVzÀÄÝ, ÀgÀ ÀzÀUÀ¼ÁzÀ ªÀÄ É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ ÀÄμÀå ÁªÀÄ ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ. ÀÆvÀ æ : ÀÆªÀð ÀzÀ ÀªÀð ÁªÀÄ CxÀªÁ PÀÈzÀAvÀªÁVzÀÄÝ, GvÀ ÛgÀ ÀzÀ ÁªÀÄ ÀzÀªÁVzÀÄÝ DUÀÄªÀ ÀªÀiÁ ÀªÉÃ UÀªÀÄPÀ ÀªÀiÁ À. GzÁ.: ÀÆªÀð ÀzÀ ÀªÀð ÁªÀÄªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ - D ºÀÄqÀÄUÀ D PÀ Äè F ªÀÄÄzÀÄQ F ÉPÀÄÌ EvÁå ÀÆªÀð ÀzÀ PÀÈzÀAvÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ - ªÀiÁrzÀqÀÄUÉ wazàpàæ¼àä ¹rªÀÄzÀÄÝ EvÁå sáμá ZÀlÄªÀnPÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ ÛgÀ gé Äj 1. Yï kï uï ï ªÀiï - F CPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß ªÀtðªÀiÁ ÉAiÀÄ è K ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ? 2. C ÀÄ Á¹PÀ ÀA üaiàä ÀÄß GzÁºÀgÀuÉAiÉÆA UÉ «ªÀj¹. 3. QæAiÀiÁ ÀªÀiÁ À JAzÀgÉÃ ÀÄ? 4. ºÉªÀÄägÀ ªÀÄÄAUÁ Ä ÉgÉªÀÄ É - EªÀÅ AiÀiÁªÀ ÀªÀiÁ À? ÀÆgÀPÀ NzÀÄ fã.±àa. ÀgÀªÀÄ²ªÀAiÀÄå CªÀgÀ eá À ÀzÀ ÀÄ ÀÛPÀªÀ ÀÄß N ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄzÀ PÀÄªÉA ÀÄ PÀ ÀßqÀ Czs ÀåAiÀÄ À ÀA ÉÜ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ºÉÆgÀvÀA gàäªà eá À ÀzÀ «μàaiàä «±ÀéPÉÆÃ±À UÀ æaxàªà ÀÄß CªÀ ÉÆÃQ¹. qá.ja.j ï. ªÁ ÀA ÁzÀPÀvÀ ézà eá À ÀzÀ MUÀlÄUÀ¼ÀÄ ¹jUÀ ÀßqÀ MqÀ ÀÄUÀ¼ÀÄ ÀÄ À ÛPÀUÀ¼À ÀÄß ÀAUÀ æ»¹ N. 96

Û ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj ÀzÀå ÁoÀ - 01 AiÀÄ véæûqé ªÀÄÄ ªÉA [ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ ÀzÀå] 97 - d Àß PÀ ÀßqÀ Á»vÀåZÀjvÉæAiÀÄ è d Àß PÀ«AiÀÄzÀÄ «²μÀÖ ºÉ ÀgÀÄ. FvÀ À PÁ Àæ ÀPÀÛ ±ÀPÀ 12 ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ GvÀÛgÁzsÀð ªÀÄvÀÄÛ Qæ ÀÛ ±ÀPÀ 13 ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ ÀÆªÁðzsÀð JA ÄzÀÄ PÀ«ZÀjvÉPÁgÀgÀ C üªàävà. ËQPÀ, zsá«äðpà J ÉèAiÀÄ ÀÄß ºÁQPÉÆ¼ÀîzÉ JgÀqÀ ÀÆß AiÀÄ±ÉÆÃzsÀgÀZÀjvÉ PÀÈwAiÀÄ è ºÉÃ½zÁÝ É.»A É ªÀiÁ ÀªÀ À ÀÄß zá ÀªÀ À ÁßV ÀÄvÀÛzÉ.»A ÉAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅ gà»a ÉAiÀÄ ÀÄß ÀAPÀ à ÀÄªÀÅzÀÆ WÉÆÃgÀ Á À. EzÀÄ d Àäd ÁäAvÀgÀPÀÆÌ PÁqÀzÉÃ qàzàä. C»A Á ÀgÀªÉÆÃ zsàªàäðb JA vàå ÀvÀåªÀ ÀÄß CvÀåAvÀ ÀgÀ¼À ÀÄAzÀgÀªÁV apàìªàäpàì¼ázà C sàaiàägàäa, C sàaiàäªàäwaiàägà ªÀÄÆ PÀ d Àß Àæw Á ¹ ªÀiÁjzÀvÀÛ gád À ÀÄß»A ÁªÀiÁUÀð AzÀ «ªÀÄÄRªÁUÀÄªÀAvÉ (ªÀÄ ÀB ÀjªÀvÀð ÉAiÀiÁUÀÄªÀAvÉ) ªÀiÁrzÁÝ É. F Àæ ÀAUÀªÀ ÀÄß w½aiàä Àr ÀÄªÀÅzÉÃ ÀæPÀÈvÀ ÀzÀå sáuàzà ÀæzsÁ À D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹ - N C s ÀAiÀÄªÀÄw PÀªÀÄð ªÀiÁjzÀvÀ Û UÀÄgÀÄ ÀAPÀ à»a É ÀgÀPÀ PÀÄ ÀÄªÀÄzÀvÀ UÀ và ªÀÄÆ ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ À ÀzÀå ÁoÀ ÃPÉ ë PÀ ªÀÄÆzÀ ÀÄ D À s ÀAiÀÄgÀÄaPÀÄªÀiÁgÀ É F ÉUÀ ÂÝzÀð s ÀAiÀÄªÀÄwAiÀÄÄ«ÄÃ CPÀÌ É zà ï Á Á «zs À PÀªÀÄð ÉßÃ ÀA Ã ï PÉÃ¼Éé ªÀiÁjzÀvÀÛ ÀÈ ÉÃAzÁæ 1 UÀÄgÀÄ«AzÀÄ É À É üpéëué gàäwgé rvàazàgéªàää Á zé ÉUÉ s ÀAiÀÄA ÀÄgÀÄ½ è Àß PÉÃqÀA Àj«ÃQë¹ PÀgÀÄt AzÉ và ètâ¹zà ÉA 2

À ÀAPÀ à»a ÉAiÉÆAzÀ¾õÉÆ- ¼ÁA PÀAqÉA s ÀªÀzÀ zàäbrªàääaqéa Ã ï B ±ÀAPÀvÉ Ä vàä zéã»uà - ¼ÀA PÉÆAzÀ É ÀgÀPÀzÉÆ¼ï ªÁgÀuÉªÀqÉªÀAiÀiï 3 JAzÀ ÀÄr ÉgÉzÀ fãªàpà - zàa AUÀ¼ÀÎ s ÀAiÀÄªÉÄA qàauàägàzàªéç ÉÆ- ÀàA qéaiéä ªÀiÁjzÀvÀÛ ÀÈ- ÀA ÄèA É¾UÀÄªÀiÁzÀ ÀÄzÉéÃUÀ ÀgÀA 4 D ZÀAqÀªÀiÁj ÉÆÃZÀ À UÉÆÃZÀgÀvÀ ÀÄªÁV PÀÄªÀgÀ ÀA A ¹ Ã- ÁZÁAiÀÄð ÉAiÉÄA AwgÉ ÀÆa¹zÀ¼ï ÉgÉzÀ eávé æ É¾õÉ PÉÃ½é ÉUÀA 5 À æeéaiéä èa d UÀAzs À æd vàaqàä zs ÀÆ À Ã À ZÀgÀÄ váa Æ ªÀ æd A ÀÆf ÀÄªÀÅzÀÄ fã- ªÀeÁvÀ AzÉ ÀUÉ AiÀÄ véæûqé ªÀÄÄ ªÉA 6 JAzÀÄ wgéæã»véaiàiázéæqé vàa j¹zà fãªàgá²aiàäa r¹ d Á- ÀAzÀ ÀgÀA và Àß ÀÄeÉAiÀÄ ÀAzÀ ÀgÀA ªÀiÁjzÀvÀÛ«s ÀÄ Á ¹zÀA 7 UÀÄqÀÄUÀÄqÀ É ÀÄjªÀ PÀtâ - AiÉÆqÀªÀAzÀ±ÀÄ s ÀPÉÌ ªÀÄAUÀ Áß ÀªÀÄ ÀA zéæqàj É ÉÆÃzÀgÀ²±ÀÄUÀ¼À- ÉÆqÀ ÉÆ¼ï ªÀÄqÀUÀÄ«ÀªÀÄ à ÉZÀÑ É ÀÄAiÀÄÝA 8 vá ÀAzÀÄªÀgÉUÀªÉÆzÀ«¹zÉÃ ÀAUÀ¼ÀÎ½Ì PÀÄ ÀÄªÀÄzÀvÀÛAUÉ zs ÀjwæÃ ÁxÀ ÀzÀ«AiÀÄA PÉÆmÁÖ ÀgÀ Àw ÂPÀ ÃPÉëAiÀÄA PÉÊPÉÆAqÀA 9 98

PÉ PÁ ªÀÄÄUÀ ævà ÀªÀÄA À ¹ ÀªÀiÁ üaiéæ¼é ªÀÄÄr ªÀÄÆ¾ ÉAiÀÄ ªÀA É ÉAiÀiÁUÉ ªÀiÁjzÀvÀÛA PÀ AiÀÄA ªÀÄÆzÀ ¹zÀAvÉ zéãªà É DzÀA 10 UÀ và ªÀÄÆ ÀzÀå ÁoÀzÀ ÀzÀ «AUÀqÀuÁ NzÀÄ ÀzÀå-1. D ï + C s ÀAiÀÄ gàäa PÀÄªÀiÁgÀ É, ÉUÀ ÄÝ (¼ÀÄÝ) + EzÀð + C s ÀAiÀÄªÀÄwAiÀÄÄªÀiï + F CPÀÌ É zà ï, Á Á «zs À PÀªÀÄð ï + E ï + K ÀA Ã ï PÉÃ¼ÉÝ ªÀiÁjzÀvÀÛ ÀÈ À + EAzÁæ ÀzÀå-2. UÀÄgÀÄ + EAzÀÄ É À É üpéëué gàävà + EgÉ rvàazàgï + JªÀÄä ï, D + zé ÉUÉ s ÀAiÀÄA ÀÄgÀÄ¼ï + E è Àß PÉÃqÀA + Àj«ÃQë¹ PÀgÀÄt AzÉ và ètâ¹zà ÉA ÀzÀå-3. ÀzÀå-4. ÀAPÀ à»a É + MAzÀ¾õÉÆ(gÉÆ)¼ï + DA PÀAqÉÀA s ÀªÀzÀ zàäbrªàäa + GAqÉA, Ã ï B±ÀAPÉ Ä ï + E vàä zéã»uà¼àa PÉÆAzÀ É ÀgÀPÀzÉÆ¼ï ªÁgÀuÉ + ÀqÉªÀAiÀiï JAzÀ ÀÄr ÉgÉzÀ fãªà PÀzÀA AUÀ¼ÉÎ + C s ÀAiÀÄªÀiï + JA qàauàägàzàªéç ï + M ÀàA + ÀqÉAiÉÄ ªÀiÁjzÀvÀÛ ÀÈ ÀA ÄèA + É¾(gÀ)UÀÄªÀiï + DzÀ ï + GzÉ éãuà ÀgÀA ÀzÀå-5. D ZÀAqÀªÀiÁj ÉÆÃZÀ À UÉÆÃZÀgÀvÀ ÀÄ + DV PÀÄªÀgÀ ÀA A ¹, Ã ï + DZÁAiÀÄð ï + JAzÀÄ + EAvÀÄ + EgÉ ÀÆa¹zÀ¼ï ÉgÉzÀ eávé æ É¾õÉ (gé) + PÉÃ¼Àé + E ÉUÀA ÀzÀå-6. À æeé + J èa d UÀAzs À, À æd vàaqàä, zs ÀÆ À Ã À, ZÀgÀÄ váa Æ ªÀ æd A ÀÆf ÀÄªÀÅzÀÄ fãªàeávà AzÀ + J ÀUÉ AiÀÄ ï + EvÉÆÛqÉ ªÀÄÄ ªÉA ÀzÀå-7. JAzÀÄ wgéæã»vé + DzÉÆqÉ, vàazàä + Ej¹zÀ fãªàgá²aiàäa r¹, d À + D ÀAzÀ ÀgÀA và Àß + C ÀÄeÉAiÀÄ + ÀAzÀ ÀgÀA ªÀiÁjzÀvÀÛ «s ÀÄ Á ¹zÀA ÀzÀå-8. ÀzÀå-9. UÀÄqÀÄUÀÄqÀ É ÀÄjªÀ PÀuï + À AiÀÄ + MqÀ + AzÀ + C±ÀÄ s ÀPÉÌ ªÀÄAUÀ¼À Áß ÀªÀÄ ï + CAzÀÄ + MqÀj É ÉÆÃzÀgÀ²±ÀÄUÀ¼À ï + MqÀ ÉÆ¼ï ªÀÄqÀUÀÄ«ÀªÀiï + C à ÉZÀ Ñ É ÀÄAiÀÄÝA vá ï + CAzÀÄªÀgÉUÀªÀiï + MzÀ«¹zÀ + K ÀAUÀ¼ÉÎ + C½Ì PÀÄ ÀÄªÀÄzÀvÀÛAUÉ zs ÀjwæÃ ÁxÀ ÀzÀ«AiÀÄA PÉÆlÄÖ + D ÀgÀ Àw Â(½)PÀ ÃPÉëAiÀÄA PÉÊPÉÆAqÀA ÀzÀå-10. PÉ PÁ ªÀiï + GUÀ ævà ÀªÀÄA À ¹ ÀªÀiÁ üaiéæ¼é ªÀÄÄr ªÀÄÆ¾(gÀ) ÉAiÀÄ ªÀA É É + DUÉ ªÀiÁjzÀvÀÛA PÀ AiÀÄA ªÀÄÆzÀ ÀÄªÀÀAvÉ zéãªà É + DzÀA 99

ÀÆªÀðPÀvÉ gád ÀÄgÀªÉA ÀlÖt. CzÀgÀ zéægé ªÀiÁjzÀvÀ Û. D ÀÄgÀzÀ è ZÀAqÀªÀiÁjAiÀÄ zéãªá AiÀÄ«vÀÄÛ. D±À éaiàääd ºÁUÀÆ ZÉÊvÀ æiävàäuà¼à è zéægé ªÀÄvÀÄÛ À æeéuà¼àä eávé æ ÀqÉ¹ zéã«aiàä ÀÄß DgÁ ü ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. MªÉÄä ZÉÊvÀ æªàiá ÀzÀ è eávé æ ÀqÉAiÀÄ ÉÃQvÀÄÛ. ªÀiÁjUÉ PÉÆqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ªÀiÁ ÀªÀgÀ ÀÄß»rzÀÄvÀgÀÄªÀAvÉ ªÀiÁjzÀvÀ Û, và¼ágà ZÀAqÀPÀªÀÄð UÉ DeÁÕ ¹zÀ. CªÀ ÀÄ ÀÄzÀvÁÛZÁAiÀÄð ªÀÄÄ UÀ¼ÉÆqÀ É D ÀÄgÀPÉÌ AzÀÄ üpéëué ºÉÆgÀnzÀÝ J¼ÉªÀAiÀÄ¹ì À ÀºÉÆÃzÀgÀ ÀºÉÆÃzÀjAiÀÄgÁzÀ C s ÀAiÀÄgÀÄa ªÀÄvÀÄÛ C s ÀAiÀÄªÀÄwAiÀÄgÀ ÀÄß»rzÀÄvÀAzÀ. ªÀiÁjAiÀÄ ªÀÄ ÉAiÀÄ s ÀAiÀÄAPÀgÀ zàè±àå AzÀ D ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ Àé àªàç «ZÀ vàgáuà è. CªÀgÀ zs ÉÊAiÀÄð, ÉÜöÊAiÀÄðUÀ¼À ÀÄß PÀAqÀÄ ÉPÀ Ì À ÉgÀUÁzÀ ªÀiÁjzÀvÀ Û CªÀgÀ ÀÄß PÉÆqÀzÉ CªÀgÀ ªÀÈvÁÛAvÀªÀ ÀÄß w½aiàä AiÀÄ¹zÀ. C s ÀAiÀÄgÀÄa vàªàää ÀÆªÀð PÀxÉAiÀÄ ÀÄß gàæ ¹zÀ. GdÓAiÀÄ AiÀÄ gádpàäªàiágà AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀ. vàazé AiÀÄ±ËWÀ, vá Ä ZÀAzÀ æªàäw, Àwß CªÀÄÈvÀªÀÄw. AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀ CªÀÄÈvÀªÀÄwAiÀÄgÀÄ C ÉÆåÃ ÀåªÁVzÀÄÝ ÀÄR A zàýgàä. CvÀåAvÀ ZÉ ÄªÀ, ÀÄAzÀgÀ, ÀPÀ «záå ÁgÀAUÀvÀ À ºÁUÀÆ ÀÄ ÀA ÀÌøvÀ ÁzÀ AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀ À Àwß CªÀÄÈvÀªÀÄwAiÀÄÄ PÀÄgÀÆ AiÀiÁzÀ CμÁÖªÀAPÀ ªÀiÁªÀnUÀ À UÁ ÀªÀiÁzs ÀÄgÀåPÉÌ ªÀÄ À ÉÆÃvÀÄ ÀwUÉ zéææãºà UÉAiÀÄÄªÀ¼ÀÄ. ÀwßAiÀÄ ºÉÃAiÀÄPÀÈvÀåªÀ ÀÄß PÀuÁÚgÉPÀAqÀ AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀ CvÀåAvÀ T Àß ÁUÀÄªÀ ÀÄ. vá Ä ZÀAzÀ æªàäwzéã«àj ÀjAiÀiÁV ÉÃrPÉÆAqÁUÀ ªÀÄ À¹ì À T ÀßvÉUÉ PÁgÀtªÀ ÀÄß ºÉÃ¼À ÁUÀzÉ PÀ¼ÉzÀ gáwæ zàä À é ÀßªÉÇAzÀ ÀÄß PÀAqÀzÁÝV ºÉÃ¼ÀÄªÀ ÀÄ. À é ÀßzÉÆÃμÀ ªÁgÀuÉUÁV ÁætÂ AiÀÄ ÀÄß PÉÆqÀ Ä M À àzéã vá ÄAiÀÄ ÀªÀiÁzsÁ ÀPÁÌV»nÖ AzÀ ªÀiÁrzÀ PÉÆÃ½AiÉÆAzÀ ÀÄß PÉÆqÀ Ä M ÀÄàªÀ ÀÄ.»nÖ ÀPÉÆÃ½AiÀÄ ÀÄß PÉÆmÁÖUÀ CzÀgÉÆ¼ÀUÉ CqÀVzÀÝ ÉAvÀgÀªÉÇAzÀÄ PÀÆV C ÀÄ ÃVvÀÄ. EzÀjAzÀ ªÀÄvÀÆÛ T Àß ÁzÀ AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀ, ªÀÄUÀ ÁzÀ AiÀÄ±ÉÆÃªÀÄwUÉ ÀlÖPÀnÖ PÁrUÉ và ÀPÉÌ ºÉÆgÀqÀ Ä C ÀÄªÁUÀÄªÀ ÀÄ. «μàaiàä w½zà CªÀÄÈvÀªÀÄwAiÀÄÄ, UÀAqÀ ºÁUÀÆ CvÉÛAiÀÄ ÀÄß «μà«qì PÉÆ ÄèªÀ¼ÀÄ. ÀvÀ Û AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀ-ZÀAzÀ æªàäwaiàägàä ªÀÄÄA À d ÀäUÀ¼À è À«Ä- Á Ä, ºÁªÀÅ-ªÀÄÄ¼ÀÄîºÀA, «ÄÃ ÀÄ-ªÉÆ À¼É, DqÀÄ-ºÉÆÃvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃt-ºÉÆÃvÀUÀ¼ÁV PÀqÉUÉ PÉÆÃ½- ¼É îuà¼áv d ÀÄªÀgÀÄ. MªÉÄä CPÀA À ÀªÀÄÄ AiÀÄ G ÀzÉÃ±ÀªÀ ÀÄß PÉÃ½zÀ PÉÆÃ½UÀ¼ÀÄ eáõw ÀägÀUÀ¼ÁV ªÀ ævàªà ÀÄß DZÀj¹, ºÀμÀð AzÀ PÀ ÉvÁUÀ, ªÀ À«ºÁgÀPÉÌ ºÉÆÃVzÀÝ AiÀÄ±ÉÆÃªÀÄwAiÀÄ ÁtPÉÌ vàäváûuàäªàåªàå. ½PÀ AiÀÄ±ÉÆÃªÀÄwAiÀÄ Àwß PÀÄ ÀÄªÀiÁªÀ½AiÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÁV ºÀÄlÄÖªÀÅªÀÅ. D CªÀ½ ªÀÄPÀÌ¼ÉÃ C s ÀAiÀÄgÀÄa ªÀÄvÀÄÛ C s ÀAiÀÄªÀÄw. CªÀgÀÄ ªÀÄÄAzÉ ÀÄzÀvÁÛZÁgÀågÀ è ²μÀåªÀÈwÛAiÀÄ ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÀgÀÄ. PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ d Àß ºÀ¼ÉÃ ÃqÀÄ ÁæAvÀzÀ PÀ«(Qæ ÀÛ ±ÀPÀ 1225) ºÉÆAiÀÄì¼ÀgÀ Áè¼À AzÀ PÀ«ZÀPÀæªÀwð C üzsá ÀªÀ ÀÄß ÀqÉzÀ FvÀ AiÀÄ±ÉÆÃzsÀgÀ ZÀjvÉ, C ÀAvÀ ÁxÀ ÀÄgÁt ªÀÄvÀÄÛ C ÀÄ sàªà ªÀÄÄPÀÄgÀ PÁªÀåUÀ¼À PÀvÀÈð. ÀgÀ¹AºÀ 100

Áè¼À À D ÁÜ ÀzÀ è zàaqá ü ÀwAiÀÄÆ ªÀÄAwæAiÀÄÆ DVzÀÝ ÀÄ. eéê À zsá«äðpà PÁªÀåUÀ¼À ÀÄß gàa¹zà d Àß C»A Á vàvàéªà ÀÄß PÁªÀåUÀ¼À è ÀAzÉÃ±À gàæ ÀzÀ è ÃrzÀ PÀ«. * * * C»A É-»A ÉAiÀÄ ªÉÄÃ É, zs ÀªÀÄð-Czs ÀªÀÄðzÀ ªÉÄÃ É, ÁåAiÀÄ-C ÁåAiÀÄzÀ ªÉÄÃ É, Ãw- C ÃwAiÀÄ ªÉÄÃ É daiàäªà ÀÄß Á ü À ÉÃPÉA ÄzÀÄ ÉÆÃPÀzÀ D±ÀAiÀÄ. F D±ÀAiÀÄPÀÌ ÀÄ ÁgÀ PÁªÀÄ, PÉÆæÃzs À, ÉÆÃ s À, ªÉÆÃºÀ, ªÀÄzÀ, ªÀiÁvÀìgÀåUÀ¼À UÉUÉ ÀzÁ JZÀÑgÀ AzÀ EgÀ ÉÃPÀÄ. Àé à ªÉÄÊ ªÀÄgÉvÀgÀÆ CªÀÄÈvÀªÀÄwAiÀÄAvÉ ÁAiÀÄPÀ ÀgÀPÀªÀ ÀÄß C ÀÄ s À«À ÉÃPÁ ÃvÀÄ. E è zàýgé... ªÀÄ À¹d À ªÀiÁAiÉÄ «ü«à ÀzÀ ÉgÀA qéaiéä PÉÆAzÀÄ PÀÆUÀzÉ ÀgÀgÀA JAzÀÄ läö ÀÄgÀÄ qàäªàaváuàäªàåzàä. * * * À æ ÀÄÛvÀ AiÀÄ véæûqé ªÀÄÄ ªÉA UÀ và ÀzÀå sáuàªà ÀÄß PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀjμÀvÀÄÛ ºÉÆgÀvÀA gàäªà vépàäìaeé UÉÆÃ Á PÀÈμÀÚ s ÀlÖ CªÀgÀ ÀA ÁzÀ Á UÀ æaxà d Àß PÀ««gÀavÀ AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀZÀjvÉ PÁªÀå AzÀ DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ÀAAiÉÆÃf¹ UÀ Àr¹zÉ. ÀzÀ - ÀzÁåxÀð ÉUÀ Ý- Àæ¹zÀÞ; É À É-DeÉÕ ªÀiÁqÀ Ä ( É À ï + DeÉÕ); r-»r; zé É- UÉÎ; ÀÄgÀÄ¼ï- À é à; Àj«ÃQë¹-D ÉÆÃa¹; và èt-và¼àªàä¼à; s ÀªÀ-d Àä; ±À êapé- ÀA±ÀAiÀÄ«èzÀ, s ÀAiÀÄ«èzÀ; ªÁgÀuÉ- ÀjºÁgÀ; PÀzÀA - ÀªÀÄÆºÀ; É¾(gÀ)UÀÄ-«ÀäAiÀÄ; ÉÆÃZÀ À-PÀtÄÚ; UÉÆÃZÀgÀ-PÁtÄ; A ¹- ÀªÀÄ ÀÌj¹(ªÀA ¹); ÉgÉzÀ- ÉÃjzÀ; É¾õÉ(gÉ)-ZÉ ÁßV; À æd-ºàæªàiá É; vàaqàä -CQÌ; ZÀgÀÄ-ºÀ«ÀÄì; ªÀ æd- ÀªÀÄÆºÀ; wgéæã»và-ªàiáaiàäªáuàä; C ÀÄeÉ- ÀºÉÆÃzÀj; «s ÀÄ- À æ s ÀÄ; Á ÀÄ- ªÀÄÄ Ý ÀÄ; MqÀj É-GAmÁUÀ Ä; ªÀÄqÀUÀÄ-CqÀV ÀÄ; K ÀAUÀ¼ï- Á ÀPÀÈvÀåUÀ¼ÀÄ; C½Ì- Áa; ªÀA- ÀéUÀð; PÀ -PÀ ÀÄgÀÄμÀ; ªÀÄÆzÀ ÀÄ-ºÀAV ÀÄ ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ PÀÄ ÀÄªÀiÁªÀ½: AiÀÄ±ÉÆÃªÀÄwAiÀÄ Àwß, C s ÀAiÀÄªÀÄw ªÀÄvÀÄÛ C s ÀAiÀÄgÀÄaAiÀÄgÀ vá Ä. C sàaiàägàäa: C sàaiàäªàäw: PÀÄ ÀÄªÀiÁªÀ½AiÀÄ ÀÄvÀ æ. f À ÉÃ ÁZÁgÀågÀ ²μÀå. ªÀiÁjzÀvÀ Û À ªÀÄ ÀB ÀjªÀvÀð ÉAiÀiÁUÀÄªÀAvÉ ªÀiÁrzÀ üãgàpàäªàiágà. C s ÀAiÀÄgÀÄaAiÀÄ ÀºÉÆÃzÀj. f À ÉÃ ÁZÁgÀågÀ ²μÉå. ÉÆÃzÀgÀ C s ÀAiÀÄgÀÄaAiÀÄ dvéuàær ªÀiÁjzÀvÀÛ À ªÀÄ À Àì ÀÄß ÀjªÀvÀð É ªÀiÁrzÀªÀ¼ÀÄ. 101

ÀAPÀ à»a É: PÉlÖzÀÝ ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀQÌAvÀ Æ PÉlÖzÀÝ ÀÄß AiÉÆÃa ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄºÁ Á À JA ºÉÃ½PÉAiÀÄÄAlÄ. AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀ ªÀÄºÁgÁd»A ÉAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅ è. vá Ä ZÀAzÀ æªàäwaiàä MvÁÛAiÀÄPÉÆÌ¼ÀUÁV»A ÉAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁqÀ Ä M À àzé»nö À PÉÆÃ½AiÀÄ ÀÄß PÉÆqÀ Ä M ÀÄàvÁÛ É.»ÃUÉ ÀgÉÆÃPÀë M àuéaiàäæ (ªÀiË ÀA ÀªÀÄäw PÀëtA) ÀAPÀ à»a ÉAiÉÄÃ. ªÀiÁjzÀvÀ Û: gád ÀÄgÀ ÀlÖtzÀ CgÀ ÀÄ.»A É EªÀ UÉ ÀgÀªÀÄ æaiàäªázàäzàä. Á PÀgÁzÀ C s ÀAiÀÄgÀÄa C s ÀAiÀÄªÀÄwAiÀÄgÀ s ÀðAiÀÄzÀ À é sáªà AzÀ ZÀQvÀUÉÆAqÀÄ»A ÉAiÀÄ ÀÄß vàåf¹ zéãªàvàéªà ÀÄß ÀqÉzÀ. PÀ ÀÄgÀÄμÀ: PÀ AiÀÄÄUÀzÀ C ü Àw, ªÀÄºÁ«μÀÄÚ«À PÉÆ ÉAiÀÄ (ºÀvÀÛ ÉAiÀÄ) CªÀvÁgÀ. ÉÆÃμÀPÀ C sáå À C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C. nögàäªà eáuàªà ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀ AzÀ vàäa Û 1. C s ÀAiÀÄgÀÄaAiÀÄ ÀºÉÆÃzÀjAiÀÄ ºÉ ÀgÀÄ 2. C s ÀAiÀÄgÀÄa ªÀÄvÀÄÛ C s ÀAiÀÄªÀÄwAiÀÄgÀ ÀÄß A záýuà ÉgÉ»rzÀgÀÄ. 3. AiÀÄ véæûqé ªÀÄÄ ªÉA ÀzÀåzÀ DPÀgÀ 4. ªÀiÁjzÀvÀ zéãªà ÁzÀ ÀÄ. æ D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À è DAiÀiÁ UÀÄA UÉ ÉÃgÀzÀ ÀzÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj. 1. gà Àß d Àß ºÀjºÀgÀ ÉÆ Àß 2. ÀÈ ÉÃAzÀ zéægé ÀÈ À ÀgÀ Àw 3. UÀÄgÀÄ«AzÀÄ»A ÉAiÉÆAzÀgÉÆ¼ï gàäwgé À æeéaiéä èa 4. C ÀAvÀ ÀÄgÁt AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀZÀjvÉ «PÀ æªàiádäð À«dAiÀÄ C ÀÄ s ÀªÀªÀÄÄPÀÄgÀ É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. C s ÀAiÀÄgÀÄaAiÀÄ ÀºÉÆÃzÀjAiÀÄ ºÉ ÀgÉÃ ÀÄ? 2. C s ÀAiÀÄgÀÄa ªÀÄvÀÄÛ C s ÀAiÀÄªÀÄwAiÀÄ ÀÄß ÉgÉ»rzÀÄzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ? 102

À 3. PÀÄ ÀÄªÀÄzÀvÀÛ À vàazéaiàä ºÉ ÀgÉÃ ÀÄ? 4. ªÀiÁjzÀvÀÛ ÀlÖªÀ ÀÄß AiÀiÁjUÉ PÀnÖzÀ ÀÄ? D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. C s ÀAiÀÄgÀÄa và ètuéæ¼àî Ä PÁgÀtªÉÃ ÀÄ? 2. ªÀiÁjzÀvÀÛ KPÉ G éuàß ÁzÀ ÀÄ? 3. ZÀAqÀªÀiÁj d ÀgÀ ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÉÃ½zÀÄÝ K ÀÄ? 4. fã«uà¼à ÀÄß PÉÆqÀÄªÀÅzÀjAzÀ DUÀÄªÀ ÀjuÁªÀÄªÉÃ ÀÄ? E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. C s ÀAiÀÄgÀÄa ªÀiÁjzÀvÀÛ À ÀÄß s ÉÃnAiÀiÁzÀ ÀAzÀ s ÀðªÀ ÀÄß «ªÀj¹. 2. C s ÀAiÀÄgÀÄaAiÀÄ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁjzÀvÀÛ À ªÉÄÃ É ÃjzÀ ÀjuÁªÀÄªÀ ÀÄß w½¹. 3. ªÀiÁjzÀvÀÛ gádåªà ÀÄß vàåf À Ä PÁgÀtªÉÃ ÀÄ? 4. C s ÀAiÀÄgÀÄa ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁjzÀvÀÛgÀ è AiÀiÁgÀ ÀÄß ªÉÄZÀÄÑ«j? KPÉ? F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s ÉÆÃðavÀ ÁégÀ Àå-«ªÀgÀªÀ ÀÄß gé Äj 1. PÀgÀÄt AzÉ và ètâ¹zà ÉA 2. AiÀÄ véæûqé ªÀÄÄ ªÉA 3. ÀgÀPÀzÉÆ¼ï ªÁgÀuÉªÀqÉªÀAiÀiï 4. zéãªà É DzÀA ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ÉÊzÁÞAwPÀ bàazéæã C sáå À ªÀiÁvÁæUÀt : ªÀiÁvÉ æ : bàazà±áê ÀÛçzÀ è ªÀiÁvÉ æ JA ÄzÀÄ PÁ ªÀ ÀÄß C¼ÉAiÀÄÄªÀ ªÀiÁ À. MAzÀÄ ºÀ æ Àé CPÀëgÀªÀ ÀÄß GZÀÑj À Ä ÉÃPÁUÀÄªÀ PÁ ªÉÃ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ. ªÀiÁvÉ æuà¼à è JgÀqÀÄ «zs À. CªÉÃ WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄ. WÀÄªÀ ÀÄß JAvÀ Æ UÀÄgÀÄªÀ ÀÄß _ JAvÀ Æ UÀÄgÀÄw À ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ zà è GZÀÑj À ºÀÄzÁzÀ CPÀëgÀªÉÃ WÀÄ. JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀiÁvÁæ PÁ zà è GZÀÑj À ºÀÄzÁzÀ CPÀëgÀªÉÃ UÀÄgÀÄ. 103

À UÀÄgÀÄ J ÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ : _ _ ÃWÁðPÀëgÀUÀ¼ÀÄ - PÁ Ä DUÀ À _ ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀzÀ»A À CPÀëgÀ - CPÀ ëgà 104 _ PÀtð C ÀÄ ÁégÀ, «ÀUÀðUÀ½AzÀ _ _ PÀÆrgÀÄªÀ CPÀëgÀ - AzÀ ÀÄ zàäbr ªÀåAd ÁAPÀëgÀ AzÀ _ _ PÀÆrgÀÄªÀ CPÀëgÀ - gàäªà¼ï ªÀÄgÀUÀ¼ï _ _ L, O À»vÀªÁzÀ CPÀëgÀ - UÉÊªÉÄ OμÀzs μàlà AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ - F CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ DgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼À PÉÆ ÉAiÀÄ PÀ ët AzÀ PÀÆrzÀÝgÀÆ ºÁqÀÄªÁUÀ CPÀëgÀ JgÀqÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ zà è GZÀÑj À àqàävàûªé. ºÁUÁV F CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄ J ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀ ëtuà¼à ÀÄß ÀqÉAiÀÄ zàýgàæ UÀÄgÀÄªÁVAiÉÄÃ ÀjUÀtÂ À àqàävàûªé. ªÀiÁvÁæUÀt : ªÀiÁvÉ æuà¼à DzsÁgÀ AzÀ UÀt«sÁUÀ ªÀiÁqÀ ÁUÀÄªÀ ªÀiÁvÁæUÀtzÀ è ªÀÄÆgÀÄ «zs À. CªÉÃ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à UÀt, Á ÄÌ ªÀiÁvÉ æuà¼à UÀt ªÀÄvÀÄÛ LzÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à UÀt. PÀAzÀ, μàlà, gàuà¼é EªÀÅ ªÀiÁvÁæUÀt DzsÁjvÀ bàazà ÀÄìUÀ¼ÀÄ. PÀAzÀ : ªÀiÁvÁæUÀt DzsÁjvÀ bàazà ÀÄìUÀ¼À è PÀAzÀ PÀÆqÀ MAzÀÄ. EzÀÄ ZË À AiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀåzÀ DzsÁgÀ AzÀ EzÀgÀ PÀëtUÀ¼À ÀÄß w½zàäpéæ¼àî ºÀÄzÀÄ. _ PÁªÉÃ j ÄAzÀ ªÀiÁUÉÆÃ _ _ _ _ záªàj ªÀgÀ«Ä zàð ÁqÀ zápà ÀßqÀzÉÆ¼ï _ _ sá«¹ zàd À À zàaªà ÀÄ _ _ zsáªà¼à AiÀÄ «Ã À «±ÀzÀ «μàaiàä «±ÉÃμÀA

F ÀzÀåzÀ è Á ÄÌ ÁzÀUÀ½ªÉ. MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼À è và Á ºÀ ÉßgÀqÀÄ ªÀiÁvÉ æuà½ªé. JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Á Ì ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼À è và Á E ÀàvÀÄÛ ªÀiÁvÉ æuà½ªé. MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ ÀASÉåAiÀÄ è ÀgÀ À àgà ÀªÀÄªÁVªÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Á Ì ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀ À àgà ÀªÀÄªÁVªÉ. ºÁUÁV ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÁzÀUÀ¼À ÀÄß ÀÇªÁðzs Àð JAvÀ Æ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Á Ì ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼À ÀÄß GvÀÛgÁzs ÀðªÉAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄ ºÀÄzÀÄ. À æw ÁzÀªÀÇ và Á Á ÄÌ ªÀiÁvÉ æuà¼à UÀtzÀAvÉ «sáv À ànöªé. PÀët Á ÄÌ ÁzÀUÀ½gÀ ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀ ÀàgÀ ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ Á ÄÌ ªÀiÁvÉ æuà¼à và Á ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ½gÀ ÉÃPÀÄ. JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Á Ì ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀ ÀàgÀ ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ Á ÄÌ ªÀiÁvÉ æuà¼à và Á LzÉÊzÀÄ UÀtUÀ½gÀ ÉÃPÀÄ. À æw ÁzÀªÀÇ D Áæ À AzÀ PÀÆrgÀ ÉÃPÀÄ. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ ÛgÀ gé Äj. sáμá ZÀlÄªÀnPÉ 1. ªÀiÁvÉæUÀ¼À è JμÀÄÖ «zs À? CªÀÅ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? 2. WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄ JAzÀgÉÃ ÀÄ? 3. PÀAzÀ ÀzÀå JAzÀgÉÃ ÀÄ? ZÀlÄªÀnPÉ C. F ÀzÀå sáuàªà ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr UÀÄqÀÄUÀÄqÀ É ÉZÀÑ É ÀÄAiÀÄÝA ÀÆgÀPÀ NzÀÄ vépàäìaeé UÉÆÃ Á PÀÈμÀ Ú s ÀlÖ CªÀgÀ ÀA ÁzÀ Á UÀ æaxà d Àß PÀ««gÀavÀ AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀZÀjvÉ PÁªÀåªÀ ÀÄß CªÀ ÉÆÃQ¹. PÀ. ªÉA. gáwàªázágàå CªÀgÀ AiÀÄ±ÉÆÃzs ÀgÀ ZÀjvÉ æaiàä ÀÄß CªÀ ÉÆÃQ¹. 105

ÀzÀå ÁoÀ - 02 gàªàäå ÀÈ Ö [Dzs ÀÄ PÀ] 106 - ªÀÄzs ÀÄgÀZÉ Àß ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ duàwû À fãªàgá²ué ºÉÆ À GvÁìºÀ ºÁUÀÆ ZÉÃvÀ ÀªÀ ÀÄß vàäa ÄvÀÛzÉ. ªÀÄ VzÀ fãªàduàvàû ÀÄß J â¹, zéæaiàä ÀÄß r¹ ºÉÆ À fãªàpà¼éaiàä ÀÄß vàäa ÄªÀ ZÉÊvÀ ÀåUÀ½UÉ Cw ÀÄAzÀgÀ PÀët. EAvÀºÀ ËAzÀAiÀÄðzÀ PÀëtªÀ ÀÄß PÀ«CxÀð ÀÆtð ÀzÀgÀÆ ÀzÀ è ªÀjÚ¹zÀgÉ, avàæpágà CzÀ ÀÄß PÀÄAZÀzÀ è»r qàäváû É, ÀÈ ÖAiÀÄ gàªàäå-ªàä ÉÆÃºÀgÀ ËAzÀAiÀÄðPÉÌ ªÀÄ À ÉÆÃ zà ªÀÄ À ÉìÃ E è. ÀzÀ ÀæwPÀëtªÀÇ «ü Àß ZÉ Ä«AzÀ PÀAUÉÆ½ ÀÄªÀÅzÀÄ. ªÀÄÄAeÁ«À ÉÆ UÀÄ vàa ÁVzÀÄÝ ªÀÄ ÀPÉÌ ªÀÄÄzÀ ÃrzÀgÉ, ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ÉÆ UÀÄ vá ÀªÀ ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ. ªÀÄvÉÛ ÉwÛ ÄAzÀ ºÉÆvÀÄÛ E½AiÀÄÄªÁV À ÉÆ UÀÄ ªÀÄ ÀªÉÆÃºÀPÀ. ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄzÀ gàªàäåvéaiàä ÀÄß PÀ«UÀ¼ÀÄ tâú¹záýgé. F ªÀÄzsÀÄgÀ PÀëtzÀ ªÀtð ÉAiÉÄÃ PÀªÀ ÀzÀ D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹-N ªÀÄºÁPÁ±À ÀÈyé À æ sáªàäaiàä «sápàgà À sáauàt «gáf ÀÄ Ã UÀUÀ À vàgàä avà ÛUÉÆlÄÖ pãªàå PÀÄ ß «ÄV Ä

UÀ và ªÀÄÆ Dzs ÀÄ PÀ ÀzÀå ÁoÀ ªÀÄºÁsPÁ±À ²gÀzÀ ªÉÄÃ É DºÁ- ÀÈyé gàªàäå ªÀÄÄAzÉ Á ÀÄ s ÀÆ«Ä C àzà è K ÀÄ gàªàäå zàægàzà è À æ sáªàäaiàä ÀÄ «sápàgà ÀÄ À sáauàt «gáf À ÀÄ ºÁ Ä ªÉÆÃqÀ C è E è Ã UÀUÀ À C è E è ºÉÆ Àß ¹ Ä ÀÆ¹ ÀÆ¹ gà Àß É ºÁ¹ ºÁ¹ vàgàäªàå ºÀ¹gÀÄ ªÀÄgÀªÀÅ ºÀ¹gÀÄ ªÉÄgÉªÀ ºÀÄ Äè ºÀZÀÑºÀ¹gÀÄ ªÀÄgÀzÀ Á Ä ªÉÄÃªÀ ªÉÄÃPÉ végézà ºÀQÌ K ÀÄ ZÉ ÄªÀÅ JvÀÄÛ JªÉÄä DqÀÄ DªÀÅ avàûuéæläö ªÉÄÃªÀ pãªàå ºÉtÄÚ UÀAqÀÄ PÀÆ ÀÄ PÀÄ ß ß â ºÁ Ã K ÀÄ ZÀAzÀ K ÀÄ ZÉ ÄªÀÅ K ÀÄ ÉÃPÀÄ EzÀPÀÄ «ÄV Ä ªÀÄºÁsPÁ±À ²gÀzÀ ªÉÄÃ É DºÁ- ÀÈyé gàªàäå ªÀÄÄAzÉ Á ÀÄ s ÀÆ«Ä C àzà è K ÀÄ gàªàäå zàægàzà è 107

PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ ºÀ ÀAV ªÀÄzs ÀÄgÀZÉ Àß PÁªÀå ÁªÀÄ AzÀ ZÀ ÀßªÀÄ è Àà CªÀgÀÄ (Qæ ÀÛ ±ÀPÀ 1903) eá ÀÄgÀf Éè EAr vá ÆQ À ºÀ ÀAV UÁæªÀÄzÀªÀgÀÄ. ªÀÄÄ Ì ÀjÃPÉëAiÀÄ è véãuàðqéaiàiávzàý EªÀgÀÄ ÀéAvÀ Àj±ÀæªÀÄ AzÀ AUÁ½, EAVèμï, ªÀÄgÁp, UÀÄdgÁw, và«ä¼àä, À ðaiàä ï sáμéuà¼à ÀÄß PÀ vàgàä. eá À ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ ÀªÁYäAiÀÄªÀ ÀÄß «ÁÛgÀªÁV CzsÀåAiÀÄ À ªÀiÁrzÀÝgÀÄ. ÀÆªÀðgÀAUÀ, ÀÆªÀðAiÉÆÃUÀzÀ ÀxÀzÀ è, PÁ¼ÀgÁwæ, É¼ÀUÀÄ EªÀgÀ ÀæªÀÄÄR PÀÈwUÀ¼ÀÄ. À Àß À è PÀªÀ À ÀAPÀ À. d À ÀzÀVÃvÀUÀ¼À ÀAPÀ ÀUÀ¼À ÀÄß ÀA Á ¹zÁÝgÉ. ¹A AUÀtÚ ÀªÀgÉÆA UÉ PÀ ÀßqÀzÀ PÀÄ UÀÄgÀÄ «záågàtå PÀÈwAiÀÄ ÀÄß gàa¹záýgé. EªÀgÀÄ 1953gÀ è zsà ÀºÉÆA zàgàä. * * * * ªÀÄÄAeÁ«À ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄzÀ gàªàäåvéaiàä ÀÄß ªÀÄ ÀzÀÄA C üªàåqû ÀÄªÀÅzÉÃ PÀªÀ ÀzÀ M¼ÀzÀ. ÀÈ ÖAiÀÄ gàªàäåvéaiàä ÀÄß ÉÊdUÉÆ½ ÀÄªÀÅzÉÃ PÀ«AiÀÄ EAVvÀ. * * * * Àæ ÀÄÛvÀ gàªàäå ÀÈ Ö PÀªÀ ÀªÀ ÀÄß ªÀÄzsÀÄgÀZÉ Àß CªÀgÀ À Àß À è PÀªÀ À ÀAPÀ À AzÀ ( ÀÄl - 116) Dj¹ UÀ Àr¹zÉ É. ÀzÀ- ÀzÁåxÀð ²gÀ-vÀ É; «sá- É¼ÀPÀÄ; À s À-DPÁ±À; vàgàä-ªàägà; DªÀÅ-ºÀ ÀÄ; avàû-ªàä À ÀÄì; pãªàå- Áßt, ÉqÀUÀÄ; PÀÄ ß-ªÀÄj, Á ÄªÀÄj; ß- â ÉÆÃμÀPÀ C sáå À C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C. nögàäªà eáuàªà ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀ AzÀ vàäa 1. gàªàäå ÀÈ Ö PÀªÀ ÀªÀ ÀÄß gézàªàgàä 2. À æ ÀÄÛvÀ PÀ«vÉAiÀÄ ÀÄß ÀAPÀ À AzÀ Dj¹zÉ. 3. ªÀÄzs ÀÄgÀZÉ Àß CªÀgÀÄ gà è zs À ÀgÁzÀgÀÄ. 4. «sápàgà ÀzÀzÀ CxÀð 108

D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀåzÀ Á ÄUÀ¼À ÀÄß CxÀð ÀÆtðªÁV eéæãr¹ C ÀnÖ D ÀnÖ 1. ªÀÄºÁsPÁ±À ²gÀzÀ ªÉÄÃ É EzÀPÀÄ «ÄV Ä 2. Á ÀÄ s ÀÆ«Ä C àzà è 109 C è E è 3. Ã UÀUÀ À DºÁ - ÀÈyé gàªàäå ªÀÄÄAzÉ 4. JvÀÄÛ JªÉÄä DqÀÄ DªÀÅ K ÀÄ ZÀAzÀ K ÀÄ ZÉ ÄªÀÅ 5. ß â ºÁ Ã avàûuéæläö ªÉÄÃªÀ pãªàå K ÀÄ gàªàäå zàægàzà è ªÀÄgÀªÀÅ ºÀ¹gÀÄ «gáf À ÀÄ É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»páà À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ/ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄzÀ À æpàèw ËAzÀAiÀÄð ºÉÃVzÉ? 2. fãªàgá²aiàä ªÀtð É gàªàäå ÀÈ Ö PÀªÀ ÀzÀ è ºÉÃUÉ ªÀÄÆr A zé? D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué Á ÄÌ/LzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. gàªàäå ÀÈ Ö ÀzÀåzÀ è À À æpàèw ËAzÀAiÀÄðzÀ ªÀÀtð É PÀÄjvÀÄ gé Äj 2. ÁævÀBPÁ zà fãªà ÀAPÀÄ zà PÁAiÀiÁðgÀA s À ºÉÃVzÉ? 3. gàªàäå ÀÈ Ö PÀªÀ ÀzÀ ÁgÁA±À gé Äj E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. gàªàäå ÀÈ Ö PÀ«vÉAiÀÄ è AiÀiÁªÀ ÀAzÀ s ÀðªÀ ÀÄß ªÀtÂð À ÁVzÉ? 2. ÀÆAiÀÄð J è «gáf ÀÄwÛzÁÝ É? 3. PÀ«ÀÆAiÀÄð JAvÀªÀ ÉAzÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ? 4. gàªàäå ÀÈ Ö ÀzÀåzÀ è AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ ÁætÂUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃAiÀÄÄªÀ pã«aiàä ÀÄß ªÀtÂð À ÁVzÉ?

5. AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ZÉ Ä«UÉ «ÄV èzàavávzé? 6. AiÀiÁªÀÅzÉ Áè ºÀ¹gÁVªÉ? F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. À æ sáªàäaiàä ÀÄ «sápàgà ÀÄ À sáauàt «gáf À ÀÄ 2. ºÉÆ Àß ¹ Ä ÀÆ¹ ÀÆ¹ gà Àß É ºÁ¹ ºÁ¹ 3. vàgàäªàå ºÀ¹gÀÄ, ªÀÄgÀªÀÅ ºÀ¹gÀÄ, ªÉÄgÉªÀ ºÀÄ Äè ºÀZÀÑºÀ¹gÀÄ 4. JvÀÄÛ JªÉÄä DqÀÄ DªÀÅ avàûuéæläö ªÉÄÃªÀ pãªàå 5. ß â ºÁ Ã K ÀÄ ZÉAzÀ K ÀÄ ZÉ ÄªÀÅ 6. K ÀÄ ÉÃPÀÄ EzÀPÀÄ «ÄV Ä 7. DºÁ, ÀÈyé gàªàäå ªÀÄÄAzÉ 8. Á ÀÄ s ÀÆ«Ä C àzà è K ÀÄ gàªàäå zàægàzà è ÉÊzÁÞAwPÀ bàazéæã C sáå À C APÁgÀ ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À»A À vàgàuàwaiàä è ±À ÁÝ APÁgÀUÀ¼À ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CxÁð APÁgÀUÀ¼À è G ÀªÀiÁ APÁgÀzÀ UÉÎ w½zàäpéæ¼à î ÁVzÉ. À æpàèvà CxÁð APÁgÀzÀ, gàæ ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ zàèμáöavá APÁgÀUÀ¼À UÉÎ w½aiéæãt. gàæ ÀPÁ APÁgÀ - ±Á ÉUÉ F «záåyðaiéæazàä gàvàß - ªÀÄ ÉAiÉÄÃ zs ÀªÀiÁð±À æªàä ªÉÆzÀ ªÁPÀåzÀ À è «záåyð JA ÄzÀÄ G ÀªÉÄÃAiÀÄ. gàvàß JA ÄzÀÄ G ÀªÀiÁ À. JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ è ªÀÄ É JA ÄzÀÄ G ÀªÉÄÃAiÀÄ. zs ÀªÀiÁð±À æªàä JA ÄzÀÄ G ÀªÀiÁ À. JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À è G ÀªÉÄÃAiÀÄPÀÆÌ G ÀªÀiÁ ÀPÀÆÌ AiÀiÁªÀÅzÉÃ s ÉÃzÀ«èzÀAvÉ ªÀtÂð À ÁVzÉ. ÀÆvÀ æ : G ÀªÉÄÃAiÀÄ, G ÀªÀiÁ ÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÆ MAzÉÃ JAzÀÄ s ÉÃzÀ«èzÀAvÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀ C APÁgÀªÉÃ gàæ ÀPÁ APÁgÀ 110

GzÁ.: zàèμáöavá APÁgÀ ¹ÃvÉAiÀÄ ªÀÄÄR PÀªÀÄ CgÀ½vÀÄ G ÀªÉÄÃAiÀÄ - G ÀªÀiÁ À - PÀªÀÄ ¹ÃvÉAiÀÄ ªÀÄÄR C APÁgÀ - gàæ ÀPÁ APÁgÀ ÀªÀÄ À éaiàä - G ÀªÉÄÃAiÀÄªÁzÀ ¹ÃvÉAiÀÄ ªÀÄÄRªÀ ÀÄß G ÀªÀiÁ ÀªÁzÀ PÀªÀÄ PÉÌ C s ÉÃzÀªÁV gàæ ¹zÉ. ºÁUÁV EzÀÄ gàæ ÀPÁ APÁgÀ. - ªÀiÁvÀÄ èªà UÉ duà¼à«è, Hl èªà UÉ géæãuà«è. ªÀiÁw À ªÀÄºÀvÀ é w½zàªà UÉ duà¼à ªÀiÁqÀ ÉÃPÁzÀ À æªéäãaiàä«è. HlzÀ ªÀÄªÀÄð CjvÀªÀ UÉ géæãuàzà s ÀAiÀÄ«è JA CxÀð F JgÀqÀÆ ºÉÃ½PÉUÀ½AzÀ w½zàä gàävàûzé. E è MAzÀÄ ºÉÃ½PÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉÃ½PÉAiÀÄ è A - À æw A sáªàuà¼àavé ªÀåPÀÛªÁVzÉ. ÀÆvÀ æ : JgÀqÀÄ ÉÃgÉ ÉÃgÉ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ CxÀð ÁzÀÈ±Àå AzÀ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ A À æw A sáªàzàavé véæãgàäwûzàýgé CzÀÄ zàèμáöavá APÁgÀ ÀªÀÄ ÀéAiÀÄ GzÁ.: 1. zàädð ÀgÀÄ A ÀÄªÀgÉA s ÀAiÀÄ AzÀ ÀvÀÌ«AiÀiÁzÀªÀ ÀÄ và Àß PÀÈwAiÀÄ ÀÄß gàa À gàäªà ÉÃ? 2. PÀvÀ Û ÉAiÀÄ s ÀAiÀÄ AzÀ ÀÆgÀå và Àß QgÀtªÀ ÀÄß À Àj À gàäªà ÉÃ? zàädð ÀgÀÄ A ÀÄvÁÛgÉA ºÉzÀjPÉAiÀÄ ÀÄß UÀt ÉUÉ véuézàäpéæ¼à îzéã M¼É îaiàä PÀ«AiÀiÁzÀªÀ ÀÄ PÀÈwAiÀÄ ÀÄß gàa¹aiéäã gàa ÀÄvÁÛ ÉA ªÀiÁwUÀÆ PÀvÀÛ ÉAiÀÄ ºÉzÀjPÉ ÄAzÀ ÀÆgÀå ÀÄ ÀÄªÀÄä gàzé QgÀtªÀ ÀÄß À Àj¹AiÉÄÃ À Àj ÀÄvÁÛ É JA ªÀiÁwUÀÆ CxÀð ÁzÀÈ±Àå AzÀ A - À æw A sáªàªàå G ÀªÉÄÃAiÀÄ G ÀªÀiÁ ÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ Æè ªÀåPÀÛªÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ zàèμáöavá APÁgÀ. sáμá ZÀlÄªÀnPÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ Ûj¹ 1. C APÁgÀzÀ «zs ÀUÀ¼À ÀÄß ºÉ Àj¹. 2. gàæ ÀPÁ APÁgÀªÀ ÀÄß zà±àð ÀzÀ ªÀÄÆ PÀ «ªÀj¹. 3. Á«wæAiÀÄ ªÀÄÄRPÀªÀÄ CgÀ½vÀÄ E ègàäªà C APÁgÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹ ÀªÀÄ Àé Ä¹j. 111

ZÀlÄªÀnPÉ C. ÀªÀÄÆ và ÀzÀåªÀ ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr ºÉÆ Àß ªÀÄzs ÀÄgÀZÉ Àß CªÀgÀ À PÀªÀ ÀUÀ¼À ÀÄß N pãªàå ÀÆgÀPÀ NzÀÄ UÀÄgÀÄ AUÀ PÁ À É CªÀgÀÄ ÀAUÀæ»¹gÀÄªÀ ªÀÄzs ÀÄgÀZÉ Àß CªÀgÀ ÉÃR ÀUÀ¼À ÀÄß N ÉÃAzÉ æ CªÀgÀÄ ªÀÄzs ÀÄgÀ ZÉ ÀßgÀ PÀÄjvÀÄ gàa¹zà PÀ«vÉAiÀÄ ÀÄß N 112

ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj ÀzÀå ÁoÀ - 03 ºÉÆ ÀºÁqÀÄ [ ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ] 113 - PÀAiÀiÁågÀ QkÕtÚgÉÊ ºÁqÀÄ ÀæPÀÈwAiÀÄ C«sÁdå CAUÀ. ÀæPÀÈwAiÀÄ PÀtPÀtzÀ Æè ºÁqÀÄ vàäa zé. EzÀÄ sáªà ÉUÀ¼À C üªàåqûué ÀÄAzÀgÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄ. C èzé fãªà ÀPÉÌ ÀÆàwð. EzÀPÉÌ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¹Ã«ÄvÀvÉ E è. C èzé eáw, PÀÄ, zsàªàäð, ÉÆÃPÀ, AiÀÄÄUÀ-EªÀ Éß Áè «ÄÃj ÄèªÀAxÀzÀÄÝ. AiÀÄÄzÀÞ-PÁæAwAiÀÄ ÀAzÀ sàðzà è ºÉÆÃgÁlPÉÌ ºÁqÀÄ. ÀÆàwðAiÀiÁV AvÀ JμÉÆÖÃ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À ÀÄß EwºÁ ÀzÀ è PÁtÄvÉÛÃªÉ. zàäpà ÀÄß vàå ÀÆvÀ ÀªÁV ÀÄªÀ, ºÉÆ À ZÉÊvÀ Àå ªÀÄÆr ÀÄªÀ, ±ÀQÛ vàäa ÄªÀ, duàvàû ÉßÃ É¼ÀV ÀÄªÀ, zàäq À UÀwAiÀÄ ÉßÃ zà ÀÄªÀ ±ÀQÛ EzÀQÌzÉ. EAvÀºÀ ÀÆáwðAiÀÄ a ÄªÉÄAiÀiÁUÀÄªÀ ºÁqÀ ÀÄß ºÁqÀ ÉÃPÀÄ, CzÀÄ vàå ÀÆvÀ ÀªÁVgÀ ÉÃPÉA ÄzÀÄ ÀzÀåzÀ D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹-N ÀªÀ sáªà wãªà ævàgà PÀrzÉÆUÉzÀÄ ÉÆÃPÁAvÀzÀ WÀ À»ªÀiÁ æ ÀÄrUÀÄAqÀÄ s ÀÆªÀÄåAvÀgÁ¼À À s ÀZÀPÀ zà±à PÀÄÌ É ÀßlÄÖ UÀAqÉzÉ PÀ PÀAoÀ ªÀiÁzÀð ÀzÀvÀ¼À PÁæAwQr UÀ và ªÀÄÆ ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ ÀzÀå ÁoÀ ÀªÀ sáªà- ÀªÀfÃªÀ- ÀªÀ±ÀQÛ vàäa ÀÄªÀ ºÁqÉÆªÉÄä ºÁqÀ ÉÃPÀÄ; wãªà ævàgà UÀA üãgà sáªà ÉAiÀÄ végé ªÀÄ ÀV «ÃgÀzs Àé AiÉÄÃgÀ ÉÃPÀÄ; 1 eáw-pàä -ªÀÄvÀ-zs ÀªÀÄð Á±ÀUÀ¼À PÀrzÉÆUÉzÀÄ JzÉ»VÎ ºÁqÀ ÉÃPÀÄ; AiÀÄÄUÀAiÀÄÄUÀUÀ¼ÁZÉAiÀÄ ÉÆÃPÀ ÉÆÃPÁAvÀzÀ D ºÁqÀÄ UÀÄqÀÄUÀ ÉÃPÀÄ; 2

æ G ÀßvÉÆÃ ÀßvÀ WÀ À»ªÀiÁ æ ²RgÀªÀ ÉÃj ºÁqÀ è ºÁqÀ ÉÃPÀÄ; ºÁqÀÄ ÀÄrUÀÄAqÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁj zà±à QÌ À è s ÀAiÀÄzÀ É ÀßlÖ ÉÃPÀÄ; 3 UÀAqÉzÉAiÀÄ UÀdð ÉUÉ ªÀÄÆºÀvÀÄÛ ªÀÄÆPÉÆÃn PÀ PÀAoÀ ÉgÉ À ÉÃPÀÄ; s ÀÆªÀÄåAvÀgÁ¼ÀzÀ À s ÀZÀPÀ æuéæã¼àzà ªÀiÁzÀð UÀ¼ÉÃ¼À ÉÃPÀÄ; 4 dqà zé É ¹rzÉzÀÝ «ÃgÁlÖºÁ ÀzÀ Á ÀÄ Ä«É¼ÀUÀ ÉÃPÀÄ; ÀqÉ ÀÄrUÀ¼ÉqÉAiÀÄ è ÀzÀvÁ¼À UÀwAiÀÄ è PÁæAwQr PÉgÀ¼À ÉÃPÀÄ; 5 daiàäd À ²gÀªÉwÛ «ÃgÀ s ÀgÀªÀ É ÄAzÀ ºÉÆ ÀºÁqÀ PÉÃ½ ÉÆÃqÀÄ; EzÉÆÃ ªÉÆzÀ Ä ªÀÄÄ ß è-ªàäävzàäzàa À ÁqÀÄ ºÉÆ ÀwAzÀÄ ºÉÆ ÀvÀÄ ºÁqÀÄ; 6 PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ PÀAiÀiÁågÀ QkÕtÚ géê CªÀgÀÄ (Qæ ÀÛÛ ±ÀPÀ 1915) PÁ ÀgÀUÉÆÃqÀÄ f ÉèAiÀÄ PÀAiÀiÁågÀ UÁæªÀÄzÀªÀgÀÄ. ²PÀëPÀ, Á»w, ÀwæPÉÆÃzÀå«Ä ºÁUÀÆ ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÁV ºÀ ªÁgÀÄ PÉ ëãvà æuà¼à è UÀÄgÀÄw¹PÉÆArzÁÝgÉ. ²æÃªÀÄÄR, LPÀåUÁ À, ÀÄ À ÀðªÀ ZÉÃvÀ À ªÀÄvÀÄÛ PÉÆgÀUÀ, UÀAzsÀªÀw - PÀªÀ À ÀAPÀ ÀUÀ¼À ÀÄß «gávtâ ÁlPÀªÀ ÀÄß gàa¹záýgé.c ÀßzÉÃªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ PÀvÉUÀ¼ÀÄ ÀtÚPÀxÁ ÀAPÀ À. gàváßpàgà, ÀgÀ±ÀÄgÁªÀÄ, J.. ±ÉnÖ - fãªà À ZÀjvÉæ, zàärvàªéã À Àß zéãªàgàä- DvÀäPÀvÉ, UÉÆÃ«AzÀ ÉÊ - Àäøw PÀÈw: Á»vÀå zàè Ö - «ªÀÄ±Áð PÀÈw, ÀAZÀ«Ä - C ÀÄªÁzÀ PÀÈw. EªÀjUÉ 1969gÀ è PÀ ÁðlPÀ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä Àæ±À¹Û, 2005gÀ è D¼Áé ï ÀÄr¹j Àæ±À¹Û, 2006gÀ è ÁqÉÆÃd Àæ±À¹Û ÉÃjzÀAvÉ ºÀ ªÀÅ Àæ±À¹Û UËgÀªÀUÀ¼ÀÄ ü¹ªé. EªÀgÀÄ ªÀÄAUÀ¼ÀÆj À è ÀqÉzÀ CgÀÄªÀvÁÛgÀ ÉAiÀÄ CT ságàvà PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀªÉÄäÃ¼À ÀzÀ DzsÀåPÀëgÁVzÀÝgÀÄ. * * * 114

zàäqué ºÉÆ À wgàäªà ÀÄß ÃqÀ è, ºÉÆ À D±ÀAiÀÄªÀ ÀÄß, fãªà ÀzÀ UÀwAiÀÄ ÀÄß zà ¹ ºÉÆ À ºÀÄgÀÄ À ÀÄß vàäa è, ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÀiËqs ÀåªÀ ÀÄß PÀrzÉÆUÉzÀÄ ºÉÆ À sáªà ÉUÀ¼À ÀÄß ÀÈf À è ºÉÆ À ºÁqÀ ÀÄß ºÁqÀ ÉÃPÀÄ. D ºÁqÀÄ J ègà Æè PÁæAwAiÀÄ ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀ ÉÃPÀÄ. CzÀgÀ ªÀiÁzÀð UÀ¼ÀÄ s ÀÆ«Ä-DPÁ±ÀzÀ À è vàäa ÉÃPÀÄ. J è QÃ¼ÀjªÉÄUÀ¼À ÀÄß PÀrzÉÆUÉzÀÄ, ºÉÆ À ºÀÄgÀÄ À ÀÄß vàäa ÄªÀ ºÁqÀÄ EzÁVzÉ. EzÉÃ PÀªÀ ÀzÀ sáªà. * * * À æ ÀÄÛvÀ ÀzÀåªÀ ÀÄß PÀAiÀiÁågÀ À QkÕtÚ géê CªÀgÀÄ ÀA Á ¹gÀÄªÀ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀUÁ À PÀªÀ À ÀAPÀ À ( ÀÄl. 18-20) AzÀ DAiÀÄÄÝ ÀA Á ¹ UÀ Àr¹zÉ. ÀzÀ - ÀzÁåxÀð wãªà æ-ºàjvà, gà s À À; ªÀÄ ÀUÀÄ-ºÀgÀqÀÄ; végé-vàgàauà, C É;»ªÀiÁ æ-»ªàä ÀªÀðvÀ; É ÀßlÄÖ- Nr¹PÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄ; PÀ PÀAoÀ-EA ÁzÀ zs Àé ; À s À-DPÁ±À; ÀzÀvÀ¼À-PÁ À PÉ¼ÀUÉ C sáå À ÉÆÃμÀPÀ C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÀzÀUÀ½VgÀÄªÀ ÀA Azs ÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zà ÀzÀªÀ ÀÄß gé Äj 1. zs Àé : zà :: AiÀÄÄUÀ : 2. ÉÆÃPÁAvÀgÀ : ÀªÀtð ÃWÀð ÀA ü :: G ÀßvÉÆÃ ÀßvÀ : 3. Á ÀÄ : DPÁ±À :: sá ÀÄ : D. PÉÆnÖgÀÄªÀ Á ÄÌ DAiÉÄÌUÀ¼À è ÀjAiÀiÁzÀ GvÀ ÛgÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj 1. ºÉÆ ÀºÁqÀÄ ÀzÀåzÀ DPÀgÀ UÀ æaxà [ ÀÄ À ÀðªÀ ZÉÃvÀ À PÉÆgÀUÀ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀUÁ À] 2. ºÉÆ ÀºÁqÀÄ ÀzÀåzÀ PÀ«[UÉÆÃ Á PÀÈμÀ Ú CrUÀ PÀAiÀiÁågÀ À QkÕtÚ géê zà.gá. ÉÃAzÉ æ f. J ï. ²ªÀgÀÄzÀ æ Àà] 3. ²RgÀªÀ ÉßÃj ºÁqÀ è ºÁqÀ ÉÃPÀÄ. [»ªÀiÁ AiÀÄ G ÀßvÉÆÃ ÀßvÀWÀ À»ªÀiÁ æ ÀºÁå æ «AzsÁå] 4. Á±ÀUÀ¼À PÀrzÉÆUÉzÀÄ JzÉ»VÎ ºÁqÀ ÉÃPÀÄ. [eáw-pàä -ªÀÄvÀ-zs ÀªÀÄð ªÉÄÃ Ä-QÃ¼ÀÄ qàªà- èzà ºÀ½î- ÀlÖt] 115

É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàä UÀ æ»pá À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ/ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. PÀ«JAvÀºÀ ºÁqÀ ÀÄß ºÁrzÁUÀ «ÃgÀzs Àé AiÉÄÃgÀ ÉÃPÀÄ JAzÀÄ AiÀÄ ÀÄvÁÛ É? 2. PÀ«JAvÀºÀ ºÁqÀÄ UÀÄqÀÄUÀ ÉÃPÀÄ JAzÀÄ D² ÀÄvÁÛ É? 3. JAvÀºÀ ºÁr À ªÀiÁzÀð UÀ¼ÉÃ¼À ÉÃPÀÄ? PÁæAw Qr ºÉÃUÉ PÉgÀ¼À ÉÃPÀÄ? F ºÁqÀÄ ºÉÆ ÀvÀÄ JAzÀÄ PÀ«ºÉÃ¼À Ä PÁgÀtªÉÃ ÀÄ? D PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. ºÉÆ ÀºÁqÀÄ ÀzÀåzÀ ÁgÁA±ÀªÀ ÀÄß ªÀÄä ªÀiÁvÀÄUÀ¼À è gé Äj. E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. PÀ«JAvÀºÀ ºÁqÀÄ ºÁqÀ ÉÃPÉAzÀÄ AiÀÄ ÀÄªÀgÀÄ? 2. «ÃgÀzs Àé ºÉÃUÉ KgÀ ÉÃPÀÄ? 3. PÀrzÉÆUÉAiÀÄ ÉÃPÁzÀ Á±ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? 4.. ºÁqÀÄ ÀÄrUÀÄAqÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ É ÀßlÖ ÉÃPÀÄ? 5 Á ÀÄ Ä«AiÀiÁªÀÅzÀjAzÀ É¼ÀUÀ ÉÃPÀÄ? F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj 1. wãªàævàgà UÀA üãgà sáªà ÉAiÀÄ végé ªÀÄ ÀV «ÃgÀzs Àé AiÉÄÃgÀ ÉÃPÀÄ 2. AiÀÄÄUÀAiÀÄÄUÀUÀ¼ÁZÉAiÀÄ ÉÆÃPÀ ÉÆÃPÁAvÀgÀzÀ D ºÁqÀÄ UÀÄqÀÄUÀ ÉÃPÀÄ 3. dqà zé æ ¹rzÉzÀÝ «ÃgÁlÖºÁ ÀzÀ Á ÀÄ Ä«É¼ÀUÀ ÉÃPÀÄ 4. ÀqÉ ÀÄrUÀ¼ÉqÉAiÀÄ è ÀzÀvÀ¼À UÀwAiÀÄ è PÁæAwQr PÉgÀ¼À ÉÃPÀÄ 5. EzÉÆÃ ªÉÆzÀ Ä ªÀÄÄ ß è-ªàäävzàäzàa À ÁqÀÄ ºÉÆ ÀwAzÀÄ ºÉÆ ÀvÀÄ ºÁqÀÄ 116

À ZÀlÄªÀnPÉ C. ÀªÀÄÆ và ÀzÀåªÀ ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr ÀªÀ sáªà «ÃgÀzs é AiÉÄÃgÀ ÉÃPÀÄ; 1 eáw-pàä UÀÄqÀÄUÀ ÉÃPÀÄ: 2 G ÀßvÉÆÃ ÀßvÀ É ÀßlÖ ÉÃPÀÄ: 3 D. ºÉÆ ÀºÁqÀÄ VÃvÉAiÀÄ ÀÄß ÁªÀÄÆ»PÀªÁV ºÁr ÀÆgÀPÀ NzÀÄ PÀAiÀiÁågÀ QkÕtÚ géê CªÀgÀ PÀªÀ À ÀAPÀ ÀUÀ¼À ÀÄß N 117

ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj ÀzÀå ÁoÀ - 04 ¹jAiÀÄ ÉßÃ À tâ Ú É ÀÄ [ ÀqÀÄUÀ ÀßqÀ- ÁAUÀvÀå] 118 - gàváßpàgàªàtâð gàváßpàgàªàtâð PÀgÁªÀ½ PÀ ÁðlPÀzÀ ªÀÄºÁPÀ«. C Ààl zéã¹ã bàazà ÁìzÀ ÁAUÀvÀåzÀ è ÈºÀvï PÁªÀåªÀ ÉßÃ gàa¹záý É. EzÉÆAzÀÄ séæãuà-aiéæãuà ÀªÀÄ ÀéAiÀÄPÁªÀå. DvÀ À ªÀtð Á ±ÉÊ, ÀzÀ ÀA ÀvÀÄÛ, ÀéZÀÒAzÀªÁV ºÀjAiÀÄÄªÀ bàazéæã«á À - EvÁå AiÀÄ ÀÄß «záåyðuà¼àä PÁªÁå sáå ÀzÀ zàè Ö ÄAzÀ w½ gà ÉÃPÉA zàè Ö ÄAzÀ F sáuàªà ÀÄß Dj¹PÉÆnÖzÉ. CxÉÊð¹ N ÀßºÀ zsáå À gàaiàäå ªÀÄAa ÉÆ ÁðAqï ªÉÄÊAiÀÄÄå â ªÀÄÆ ÉÆÃPÀ ZÀQæ ²æÃ«Á À gàvàß ÀÄμÀàPÀ É¼ÀÄäV ÉÆ¼ÀÄ CA Äd ±À² ÀÈ À ºÀA UÀ và ªÀÄÆ ÀqÀÄUÀ ÀßqÀ ( ÁAUÀvÀå) ÀzÀå ÁoÀ ÀßºÀ UÀÄgÀÄªÉ zsáå ÀPÉ ÉÃ ÀgÁzÁUÀ Àß Á AiÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ PÀ ÀßqÀzÉÆ¼ÀUÉÆAzÀÄ PÀxÉAiÀÄ ÉÃ¼ÀÄªÉ ÀzÀÄ ÁßeÉÕ PÀAqÀ À ÉÆßqÉAiÀiÁ 1 CAiÀÄåAiÀÄå ZÉ ÁßzÀÄzÉ É PÀ ÀßrUÀgÀÄ gàaiàiáå ªÀÄAa AiÉÄ É vé ÄUÀ CAiÀÄåAiÀÄå JAZÀ ÉÆ ÁðAqÉAzÀÄ vàä¼àäªàgàä ªÉÄÊAiÀÄÄ â PÉÃ¼À ÉÃPÀtÚ 2 s ÀgÀvÀ s ÀÆvÀ¼ÀPÉ ¹AUÁgÀªÁzÀAiÉÆÃzsÁå ÀÄgÀzÉÆ¼ÀÄ ªÀÄÆ ÉÆÃPÀ ÉÆUÀ¼É s ÀgÀvÀZÀPÉ æã±àégà ÀÄR Á¼ÀÄwzÀð Á ¹jAiÀÄ ÉßÃ À tâú É ÀÄ 3

ÀzÀ«AUÀqÀuÁ NzÀÄ ÀzÀå-1. ÀzÀå-2. ÀÄgÀÄ ÀgÀªÉÄÃ±À À»jAiÀÄ PÀÄªÀiÁgÀ ÀÄ ÀgÀ ÉÆÃPÀPÉÆ â É gáaiàä ªÀÄÄjzÀÄ PÀtÂÚlÖgÉ PÀëtPÉ ªÀÄÄQÛAiÀÄ PÁA s ÀgÀvÀ ZÀQæAiÀÄ ºÉÃ¼À ¼ÀªÉÃ 4 D «s ÀÄªÉÇA ÀzÀÄzÀAiÀÄzÉÆ¼ÉzÀÄÝ zéãªàvázàð ÉAiÀÄ ÀÄ ªÀiÁr ZÁªÀrUÉÊ vá ÉÆÃ UÀªÁzÉÆAzÀÄ ²æÃ«Á ÀªÀ ÉÃ À ÉA É 5 ÀªÀgÀvÀß ºÉÃªÀÄ «ÄðvÀªÉ Á ÁÜ À s ÀªÀ ÀzÉÆ¼Á gádgàvàß bà«ªàqézé ÉzÀ ÀÄ gàvàß ÀÄμÀàPÀzÉÆ¼ÀÄ «eéãazà æ ÉÆ ÀÄàªÀAzÀzÉÆ¼ÀÄ 6 vàgàvàgà«rzàä qsá½ ÀÄwºÀ ÃWÀð ZÁ ªÀÄgÀUÀ¼À Á ÉÆ¼É ÉzÀ ÀÄ ºÀjªÀ É¼ÀÄäV ÉÆ¼ÀÄ véæãj ªÀÄgÀ ÀÄªÀ ZÀA gà ÉÆÃ sá ÀÌgÀ ÉÆÃAiÉÄA AvÉ 7 CA ÄdªÉ èªàå gà«aiàä ÉÆÃ¼ÀàAvÉ Ã ÁA Äd ÉÆÃ¼ÀàAvÉ ±À²AiÀiÁ vàäa zà À s ÉAiÉÄ è ÀÈ À À ÉÆÃqÀÄªÀ «ÄPÀÌ ºÀA ªÀÄgÉzÀÄzÀ è è 8 Àß À UÀÄgÀÄªÉ zsáå ÀPÉ ÉÃ ÀgÀ + DzÁUÀ Àß ÀÄ + D AiÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ PÀ ÀßqÀzÀ + M¼ÀUÉ + MAzÀÄ PÀxÉAiÀÄ ÉÃ¼ÀÄªÉ ÀÄ + CzÀÄ Àß + DeÉÕ PÀAqÀ À Àß + MqÉAiÀiÁ CAiÀÄå + CAiÀÄå ZÉ Àß + DzÀÄzÀÄ + J É PÀ ÀßrUÀgÀÄ gàaiàiáå ªÀÄAa + J É vé ÄUÀ CAiÀÄå + CAiÀÄå JAZÀ ÉÆ ïð + DAqï + JAzÀÄ vàä¼àäªàgàä ªÉÄÊ + G â PÉÃ¼À ÉÃPÀÄ + CuÁÚ 119

ÀzÀå-3. ÀzÀå-4. ÀzÀå-5. ÀzÀå-6. ÀzÀå-7. ÀzÀå-8. s ÀgÀvÀ s ÀÆvÀ¼ÀPÉ ¹AUÁgÀ + DzÀ + CAiÉÆÃzsÁå ÀÄgÀzÀ + M¼ÀÄ ªÀÄÆ ÉÆÃPÀ ÉÆUÀ¼É s ÀgÀvÀZÀPÀ æ + F±ÀégÀ ÀÄR Á¼ÀÄvÀ + EzÀð ÀÄ + D ¹jAiÀÄ ÀÄ + E ÀÄß + K À tâ Ú É ÀÄ ÀÄgÀÄ ÀgÀªÀÄ + F±À À»jAiÀÄ PÀÄªÀiÁgÀ ÀÄ ÀgÀ ÉÆÃPÀPÉ + M â É gáaiàä ªÀÄÄjzÀÄ PÀtÄÚ + ElÖgÉ PÀëtPÉ ªÀÄÄQÛAiÀÄ PÁA s ÀgÀvÀ ZÀQæAiÀÄ ºÉÃ¼À ï + C¼ÀªÉ? D «s ÀÄ + MAzÀÄ ÀzÀ + GzÀAiÀÄzÉÆ¼ÀÄ + JzÀÄÝ zéãªàvá + CZÀð ÉAiÀÄ ÀÄ ªÀiÁr ZÁªÀrUÉ + L vá ï + N UÀªÁzÀ + MAzÀÄ ²æÃ «Á ÀªÀ ÀÄ K À ï + JA É ÀªÀgÀvÀß ºÉÃªÀÄ «ÄðvÀ + J À + D ÁÜ À s ÀªÀ ÀzÉÆ¼ï + D gádgàvàß bà«+ ÀqÉzÀÄ + J ÉzÀ ÀÄ gàvàß ÀÄμÀàPÀzÉÆ¼ÀÄ «d + EAzÀ æ ï + M ÀÄàªÀ + CAzÀzÉÆ¼ÀÄ vàgàvàgà + rzàä qsá½ ÀÄvÀ + EºÀ ÃWÀð ZÁªÀÄgÀUÀ¼À Á ÉÆ¼ï + J ÉzÀ ÀÄ ºÀjªÀ É¼ï + ªÀÄÄV ÉÆ¼ÀÄ véæãj ªÀÄgÀ ÀÄªÀ ZÀA gà ÉÆÃ sá ÀÌgÀ ÉÆÃ JA AvÉ CA Äd + J èªàå gà«aiàä ÉÆÃ¼Àà + CAvÉ Ã + CA Äd ÉÆÃ¼Àà + CAvÉ ±À²AiÀÄ + D vàäa zà À s É + J è ÀÈ À À ÉÆÃqÀÄªÀ «ÄPÀÌ ºÀA ªÀÄgÉvÀÄzÀÄ + C è + C è PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ gàváßpàgàªàtâð [Qæ ÀÛ ±ÀPÀ 1560] zàqëtpà ÀßqÀ f Éè ªÀÄÆqÀÄ zàgéaiàäªàgàä. PÀ ÀßqÀ ÁAUÀvÀå PÀ«UÀ¼À è CUÀæUÀtå, PÀgÁªÀ½ PÀ ÁðlPÀzÀ ªÀÄºÁPÀ«. C Ààl zéã¹ã bàazà ÁìzÀ ÁAUÀvÀåzÀ è ÈºÀvï PÁªÀåªÀ ÀÄß gàa¹záýgé. ÀÆgÀåªÀA±ÀPÉÌ ÉÃjzÀªÀgÀÄ. vá¼à ÀæzÉÃ±ÀzÀ séêgàgà À MqÉAiÀÄgÀ D ÁÜ ÀzÀ è PÉ ªÀÅ PÁ EzÀÄÝ ±ÀÈAUÁgÀPÀ«C üzsá ÀPÉÌ ÁvÀægÁVzÀÝgÀÄ. AiÉÆÃUÀ±Á ÀÛç ªÀÄvÀÄÛ PÁªÀå±Á ÀÛçUÀ¼ÉgÀqÀgÀ Æè ÀjtvÀgÁVzÀÝgÀÄ. s ÀgÀvÉÃ±ÀªÉÊ s ÀªÀ ÁAUÀvÀå PÁªÀåªÀ ÀÄß, C ÀgÁfvÉÃ±À égà ±ÀvÀPÀ, wǣ ÉÆÃPÀ±ÀvÀPÀ, gàváßpàgá üã±à égà±àvàpà - eéê ÀzsÁjäðPÀ PÁªÀåUÀ¼À ÀÄß gàa¹gàäªàgàä. ÀÄªÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ Á«gÀ ÁA ÀæzÁAiÀÄPÀ ºÁqÀÄUÀ¼À ÀÄß gàa¹zàäý CªÀÅ CzsÁåvÀä VÃvÀUÀ¼ÉAzÀÄ Àæ¹zÀÞªÁVªÉ * * * * s ÀgÀvÉÃ±ÀªÉÊ s ÀªÀ ªÀÄºÁPÁªÀå. EzÀ ÀÄß ÁAUÀvÀå bàazà¹ì À è gàa¹záý É. F «ÁÛgÀ PÁªÀå D wãxàðapàgà ªÀÈμÀ s ÀzÉÃªÀ À ªÀÄPÀÌ¼ÁzÀ s ÀgÀvÀ ÁºÀÄ AiÀÄgÀ PÀxÉAiÀÄ ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. s ÀgÀvÀ 120

æ CAiÉÆÃzs ÉåAiÀÄ Æè ÁºÀÄ ËzÀ À ÀÄgÀzÀ Æè gádå ságà ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. s ÀgÀvÀ À CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ DAiÀÄÄzsÁUÁgÀzÀ è ZÀPÀ ægàvàß ºÀÄnÖvÀÄ. CzÀ ÀÄß ªÀÄÄA läöpéæaqàä s ÀgÀvÀ VédAiÀÄ ÀqÉ¹ À æxàªàäzàqæ J ¹zÀ. FvÀ À D½éPÉAiÀÄ ªÉÊ s ÀªÀªÀ ÀÄß tâ Ú ÀÄªÀÅzÉÃ À æ ÀÄÛvÀ ÀzÀå sáuàzà À æzsá ÀvÀ é C èzé PÀ«sÁªÀ. * * * * và. ÀÄ. ±ÁªÀÄgÁªï CªÀgÀÄ ÀA Á ¹zÀ gàváßpàgàªàtâð «gàavà s ÀgÀvÉÃ±ÀªÉÊ s ÀªÀ ÀAUÀæºÀ UÀ æaxàzà D ÁÜ À ÀA üaiàä ( ÀÄl 89-93) 2, 4, 11, 12, 16, 17, 31 ªÀÄvÀÄÛ 34 ÉAiÀÄ ÀzÀåUÀ¼À ÀÄß Dj¹ ÀAAiÉÆÃf¹ UÀ Àr¹zÉ. ÀzÀ - ÀzÁåxÀð ÀßºÀ-CjPÉ; D -ªÉÆzÀ Ä; DeÉÕ-C ÀàuÉ: ZÉ ÀÄß-M¼ÉîAiÀÄzÀÄ, CAzÀªÁzÀÄzÀÄ; ªÀÄAa - M¼É îaiàäzàä (vé ÄUÀÄ); ÉÆ Äð-ZÀAzÀ; DAqï - D ÄvÀÄ; s ÀÆvÀ¼À- s ÀÆ«Ä; ªÀÄÆ ÉÆÃPÀ- ªÀÄÆgÀÄ ÉÆÃPÀ; ¹j- ÀA ÀvÀÄÛ; PÁA -PÁtÄªÀ; ZÀQæ-ZÀPÀ æªàwð; C¼ÀªÉÃ- Ázs ÀåªÉÃ?; «s ÀÄ-zÉÆgÉ; LzÀÄ-ºÉÆAzÀÄ, và ÀÄ, ÉÃgÀÄ; N UÀ-gÁd À s É, zà ÁðgÀÄ; ²æÃ«Á À-ªÉÊ s ÀªÀ, ÉqÀUÀÄ; ÀªÀgÀvÀß- MA vàäû gàvàß; ºÉÃªÀÄ-a Àß; bà«-páaw; J É-±ÉÆÃ ü ÀÄ; «eéãazà æ-zéãªéãazà æ; M ÀÄà ±ÉÆÃ ü ÀÄ; qsá½ ÀÄ- À æpá±àuéæ½ ÀÄ, ºÉÆ¼À ÀÄ ªÀiÁqÀÄ; CA Äd-vÁªÀgÉ; Ã ÁA Äd- ÉÊ É; gà«- ÀÆgÀå; ±À²-ZÀAzÀ æ; ÀÈ À-gÁd; ºÀA -aavé: ªÀÄAa - ZÀAzÀªÁzÀzÀÄÝ ÀoÁåzsÁgÀ n ÀàtÂ ªÀÄÆ ÉÆÃPÀ : ªÀÄÆgÀÄ ÉÆÃPÀ - ÀéUÀð, ªÀÄvÀåð ªÀÄvÀÄÛ ÁvÁ¼À ÀªÀgÀvÀß : MA vàäû gàvàß - ªÀdæ, ªÉÊqs ÀÆAiÀÄð, UÉÆÃªÉÄÃ üpà, ÀÅμÀågÁUÀ, Ã, ªÀÄgÀPÀvÀ, ªÀiÁtÂPÀå, ºÀªÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄvÀÄÛ æ æ «eéãazà : «- ÀéUÀð ; d-ºàänözà ; «d - ÀéUÀðzÀ è ºÀÄnÖzÀªÀ - zéãªàvé ; EAzÀ - MqÉAiÀÄ ; «eéãazà - ÀéUÀðzÀ è ºÀÄnÖzÀªÀgÀ MqÉAiÀÄ; zéãªàvéuà¼à MqÉAiÀÄ - zéãªéãazà æ. ZÁªÀr : D ÁÜ À, N UÀ±Á É, ºÀ½îAiÀÄ è ÀAZÁ Äw ÉÃgÀÄªÀ ÀÜ¼À, UÁæªÀÄ PÀZÉÃj, ªÀÄ ÉAiÀÄ ªÀÄÄA À duà 121

ÉÆÃμÀPÀ C sáå À C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÀzÀUÀ½VgÀÄªÀ ÀA Azs ÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zà ÀzÀ gé Äj 1. ÀßºÀ : CjPÉ :: «s ÀÄ : 2. ÉÆUÀ¼ÀÄ : véuà¼àä :: PÁªÀÄÄðV ï : 3. s ÀgÀvÀ : CAiÉÆÃzs Éå :: ÁºÀÄ : É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàäuà æºàt À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué K¼ÀÄ/JAlÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. s ÀgÀvÀ ZÀPÀ æªàwðaiàä gádzà Áðj À ªÉÊ s ÀªÀªÀ ÀÄß «ªÀj¹. D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. zsáå À ÉÃ ÀgÁzÁUÀ K ÀÄ ªÀiÁqÀÄvÉÛÃ ÉAzÀÄ PÀ«ºÉÃ¼ÀÄvÁÛ É? 2. ÉÃgÉ ÉÃgÉ sá PÀgÀÄ và Àß PÀÈwAiÀÄ ÀÄß ºÉÃUÉ ºÉÆUÀ¼À ÉÃPÉAzÀÄ PÀ«AiÀÄ ÀÄªÀ ÀÄ? 3. s ÀgÀvÀ ZÀPÀ æªàwð N UÀªÀÄAl ÀªÀ ÉßÃjzÀ ÀAzÀ s ÀðªÀ ÀÄß tâú¹. E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. s ÀgÀvÉÃ±ÀªÉÊ s ÀªÀ PÁªÀåzÀ PÀvÀÈð AiÀiÁgÀÄ? 2. ¹jAiÀÄ ÉßÃ À tâú É ÀÄ ÀzÀåªÀ ÀÄß s ÀgÀvÉÃ±ÀªÉÊ s ÀªÀ PÀÈwAiÀÄ AiÀiÁªÀ sáuà AzÀ Dj¹PÉÆ¼À î ÁVzÉ? 3. s ÀgÀvÀ ZÀPÀ æªàwð N UÀPÉÌ ºÉÃUÉ gàäváû É? 4. D ÁÜ À s ÀªÀ ÀzÉÆ¼ÀUÉ gád ÀÄ ºÉÃUÉ ±ÉÆÃ ü ÀÄªÀ ÀÄ? 5. vàäa zà À s É ªÉÄÊªÀÄgÉvÀÄ PÁvÀÄgÀgÁVzÀÄÝzÀPÉÌ PÁgÀtªÉÃ ÀÄ? 122

F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s ÀðªÀ ÀÄß ÁégÀ Àå À»vÀ gé Äj 1. PÀ ÀßqÀzÉÆ¼ÀUÉÆAzÀÄ PÀxÉAiÀÄ ÉÃ¼ÀÄªÉ ÀÄ 2. ²æÃ «Á ÀªÀ ÉÃ À ÉA É? 3. ZÀA gà ÉÆÃ sá ÀÌgÀ ÉÆÃAiÉÄA AvÉ bàazà ÀÄì ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ CPÀëgÀUÀt: ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀ ëgàuà¼à UÀÄA À ÀÄß CPÀ ëgàuàtªé ÀÄßvÉ ÛÃªÉ. E è ªÀiÁvÉ æuà¼àä EAwμÉ ÖÃ EgÀ ÉÃPÉA AiÀÄªÀÄ«è.»ÃUÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À ÉPÁÌZÁgÀ AzÀ UÀtUÀ¼À ÀÄß «AUÀr ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÈvÀÛ eáwaiàä bàazà ÀÄìUÀ¼À è ªÀiÁvÀ æ. PÀ ÀßqÀzÀ è ªÀÄÄRåªÁV GvÀà ªÀiÁ, ZÀA ÀPÀªÀiÁ, ±ÁzÀÆð «QæÃrvÀ, ªÀÄvÉ æã s À«QæÃrvÀ, À æuàügá, ªÀÄºÁ À æuàügá JA DgÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ ºÉ ÀgÀÄªÁ¹AiÀiÁVªÉ. CPÀëgÀUÀtzÀ è JAlÄ «zs ÀzÀ UÀtUÀ¼ÀÄ EªÉ. CªÀÅUÀ¼À ÀÄß MAzÀÄ ÀÆvÀ æzà è ºÉÃ¼À ºÀÄzÀÄ. CªÀÅ»ÃVªÉ. AiÀÄªÀiÁvÁgÁd sá À À UÀA AiÀÄªÀiÁvÁ = - - AiÀÄUÀt ªÀiÁvÁgÁ = - - - ªÀÄUÀt vágád = - - vàuàt gád sá = - - gàuàt d sá À = - duàt sá À À = - s ÀUÀt À À = ÀUÀt À UÀA = - ÀUÀt DgÀÄªÀÈvÀ ÛUÀ¼À ÀÄß ÀÄ s ÀªÁV UÀÄgÀÄw À Ä EgÀÄªÀ ÀÆÜ Ázs À À ÀzÀå UÀÄgÀÄªÉÇAzÁ AiÉÆ¼ÀÄvÀà A UÀÄgÀÄ ªÉÆzÀ ï ªÀÄÆgÁUÉ ±ÁzÀÆð ªÀiÁ UÀÄgÀÄ Á ÁÌVgÀ AvÀÄ À æuàþgé WÀÄzÀéAzÀéA UÀÄgÀÄzÀéAzÀéªÀiÁ VgÉ ªÀÄvÉÛÃ s À WÀÄzÀéAiÀÄ wæuàägàä«azàpàäìa ªÀÄºÁ À æuàþgá ºÀjuÁQëÃ WÀÄ Á ÄÌ ZÀA ÀPÀ«ÄªÁgÀÄ SÁåvÀPÀuÁðlPÀA 123

sáμá ZÀlÄªÀnPÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué GvÀ Ûj¹. 1. SÁåvÀ PÀuÁðlPÀ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? 2. CPÀëgÀUÀtUÀ¼À è JμÀÄÖ «zs À? CªÀÅUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? C. ÀªÀÄÆ và ÀzÀåUÀ¼À ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr ZÀlÄªÀnPÉ s ÀgÀvÀ s ÀÆvÀ¼ÀPÉ tâú É ÀÄ 3 ÀÄgÀÄ ÀgÀªÉÄÃ±À À ºÉÃ¼À ¼ÀªÉÃ 4 ÀªÀgÀvÀß ªÀAzÀzÉÆ¼ÀÄ 6 ÀÆgÀPÀ NzÀÄ và. ÀÄ. ±ÁªÀÄgÁªï CªÀgÀÄ ÀA Á ¹zÀ gàváßpàgàªàtâð «gàavà sàgàvéã±àªéê sàªà ÀAUÀ æºàªà ÀÄß N 124

ÀzÀå ÁoÀ - 05 ÁxÀðPÀ gàpàëué [ ÀÄ¼Á ªÀÄvÀÄÛ vàvà Û é ÀzÀ ] 125 -²æÃ ªÁ gád, - ²±ÀÄ Á¼À ±ÀjÃ s À ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ è zá À Á»vÀå MAzÀÄ «²μÀÖ WÀlÖ. sàqûaiàä ÁæzsÁ ÀåzÀ dvéué Ãw ÉÆÃzsÀPÀ PÀÈwgÀZÀ ÉUÀ¼ÀÆ gàæ vàªávzàäý F PÁ WÀlÖzÀ MAzÀÄ»jªÉÄ. ºÀj ÁªÀÄ ÀägÀuÉAiÀÄ è C ÀðuÁ sáªà AzÀ gàæ vàªázà QÃvÀð É, ÀÄ¼Á, GUÁ séæãuà ªÀÄvÀÄÛ ÃWÀðPÀÈwUÀ¼ÀÄ ÀgÀ¼ÀªÁV, UÉÃAiÀÄUÀÄt AzÀ PÀÆrgÀÄªÀAxÀªÀÅ. EªÀÅ ÀªÀiÁdzÀ G ÀßwUÉ ºÁUÀÆ DvÉÆäÃ ÀßwUÉ ªÀiÁUÀðzÀ²ð. EAvÀºÀ «²μÀÖ Á»vÀåªÀ ÀÄß ÀÈf¹zÀ ÀÆgÁgÀÄ ºÀjzÁ ÀgÀ è ÀÄgÀAzÀgÀzÁ À, PÀ ÀPÀzÁ À, UÉÆÃ Á zá À, ²æÃªÁ gád ªÉÆzÀ ÁzÀªÀgÀÄ gàa¹zà QÃvÀð ÉUÀ½AzÀ zá À Á»vÀå ÀªÀÄÈzÀÞªÁVzÉ. * * * * vàvàû é ÀzÀUÀ¼ÀÆ zá À Á»vÀåzÀμÉÖÃ ªÀÄºÀvÀé ÀÆtðªÁVªÉ. ÁUÀgÀ ÀzÀÈ±À vàvàû é eáõ ÀªÀ ÀÄß ÁªÀiÁ ÀåjUÀÆ CxÀðªÁUÀÄªÀAvÉ DqÀÄ sáμéaiàä è ºÁrgÀÄªÀÅzÀÄ vàvàû é ÀzÀPÁgÀgÀ ªÉÊ²μÀÖöå.»A sáμéaiàä è PÀ ÃgÀgÀÄ vàvàû éeáõ ÀªÀ ÀÄß ÀgÀ¼À ÀzÀ ¼ÀPÉAiÀÄ ªÀÄÆ PÀ Gt r¹zàgé, ²±ÀÄ Á¼À ±ÀjÃ sàgàä PÀ ÀßqÀzÀ è EAvÀºÀ ªÀÄºÀvÁÌAiÀÄðªÀ ÀÄß Á ü¹ PÀ ÀßqÀzÀ PÀ ÃgÀgÉAzÉ ¹zÀgÀÄ. ÀæPÀÈwAiÀÄ è ÉÃqÀªÁzÀ ªÀ ÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÀÆ E è. PÉ ªÀÅ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÉÛ PÉ ªÀÅ PÀrªÉÄ G ÀAiÉÆÃV ªÀ ÀÄÛUÀ¼ÁVªÉ. ºÀÄnÖ AzÀ Á«À và ÀPÀ À vàå ¼À ÀÄªÀ CvÀåªÀÄÆ å ªÀ ÀÄÛ ÃgÀÄ. EzÀgÀAvÉ gàæ ºÀÄ G ÀAiÉÆÃV. ÀªÀiÁdzÀ è J èjuàæ J Áè ÀAzÀ sàðuà¼à Æè ÉÃPÁzÀ F CªÀÄÆ å CvÀåUÀvÀå gà ÀÄß ÀAvÀ và Àß zàè ÖAiÀÄ è ÉÆÃrzÀ Àj F vàvàû é ÀzÀzÀ è ÀgÀ¼À ÀÄAzÀgÀªÁV awævàªávzé. CxÉÊð¹ - N PÀÄAdgÀ PÀAeÁQë CPÀ ëaiàiáa gà ºÀAiÀÄªÀzÀ À ªÀdæ ÀAdgÀ gàäzàä UÀ và ªÀÄÆ ÀÄ¼Á PÀÄAdgÀ ªÉÆgÉ ÄqÉ AzÉÆzÀVzÀªÀ ªÀ PÀAeÁQë PÀgÉAiÉÄ CPÀëAiÀiÁA gàªà vàû ªÀ ÀAeÉAiÀÄ véæãj¹ zs À ÀAdAiÀÄ À PÁAiÀÄÝªÀ ªÀ CAfzÀ À æºáèzàuà s ÀAiÀÄªÀ và Û ªÀ ÀAdÄAqÀ ÁV EzÀÝ ¹jºÀAiÀÄªÀzÀ À s ÀPÀÛªÀdæ ÀAdgÀ ÉA gàäzàä và ÀàzÉ ÀA PÉÆ½îgÉÆ - ²æÃªÁ gád

CxÉÊð¹ - N «ÁzÀ zàarué ªÀÄºÁvÀä CA UÀ PÀÆjUÁåzÉ PÉÃgÀÄªÀ HgÀÄªÀ ÀA PÉÆÃ Ä UÀ và ªÀÄÆ vàvà Û é ÀzÀ ÉvÀ Û ZÀPÀÌr ÀA ZÀ À àgà N UÀ gàä ( Á) AiÀiÁjUÀ èzàªà¼àä À ºÀÄlÄÖvÀ ºÀÄ Äè Á ÁzÉ É¼É É¼ÉAiÀÄÄvÀ Û «ÁzÉ ªÀÄPÀÌ¼À ÀÄ vàæuàäªà véænö ÁzÉ 1 À èqì zàaruéaiàiázé ÀvÉ æué ÄnÖ vá ÁzÉ ªÀÄºÁvÀägÀ PÉÊUÉ ÉvÀÛ Á ÁzÉ 2 PÀÄlÖ Ä M ÀPÉAiÀiÁzÉ CA UÀUÉ PÉÆÃ Ä vá ÁzÉ géêvà UÉ vàäûªà PÀÆjUÁåzÉ 3 Ã ÀÄªÀ UÀÆlªÁzÉ PÉÃgÀÄªÀ ªÀÄgÀªÁzÉ ªÀÄÄzÀÄPÀjUÉ HgÀÄªÀ ÉvÀÛªÁzÉ 4 DqÀÄªÀ PÉÆÃ ÁzÉ ºÀÆqÀ Ä ZÀPÀÌrAiÀiÁzÉ ¹zÀÝgÁªÉÄÃ±ÀUÉ ÀA PÉÆÃ ÁzÉ 5 ÉgÀ½UÉ ZÀ ÀàgÀªÁzÉ KPÀzÀArUÉ PÉÆ¼ÀªÉAiÀiÁzÉ ²±ÀÄ Á¼Á üã±àué N UÀªÁzÉ 6 126 KPÀzÀArUÉ - ²±ÀÄ Á¼À ±ÀjÃ s À

PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ ²æÃ ªÁ gádgàä zá À ±ÉæÃμÀÖgÀ ÉÆè âgàä. EªÀgÀÄ (Qæ ÀÛÛ ±ÀPÀ 1480) GqÀÄ f ÉèAiÀÄ PÀÄA sá¹aiàä ºÀÆ«ÀPÉgÉAiÀÄªÀgÀÄ. Á åzà ÉèÃ ÀA Áå À ÃPÉë ÀqÉzÀÄ ªÁ gádwãxàðgázàgàä. GqÀÄ ÉÆÃzÉªÀÄoÀzÀ C ü ÀwUÀ¼ÁVzÀÝgÀ èzé gád CgÀ À Àà ÁAiÀÄPÀ AzÀ UËgÀªÁzÀgÀªÀ ÀÄß ÀqÉ zàýgàä. ªÉÊPÀÄAoÀªÀtð É, UÀÄAqÀQæAiÉÄ, Àé ÀßUÀzÀå, sàæªàägàvãvà, QÃZÀPÀªÀzsÉ ªÉÆzÀ ÁzÀ PÀ ÀßqÀ PÀÈwUÀ¼À ÀÄß AiÀÄÄQÛªÀÄ èpá, G À Áå À ságàwã, ÀgÀ À ságàwã«á À, wãxàð À æ Azs À ªÉÆzÀ ÁzÀ ÀA ÀÌøvÀ PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. ±Á¹ÛçÃAiÀÄ ªÁYäAiÀÄªÀ ÀÆß Á»vÀå ±ÉÊ AiÀÄ è gàa¹zà QÃwð EªÀgÀzÀÄÝ. EªÀ èzéã QëöäÃ ÉÆÃ Á É, ságàvà vávààaiàäð tðaiàä nãpé PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. * * * * ÀAvÀ ²±ÀÄ Á¼À ±ÀjÃ sà vàvàû é ÀzÀ gàzà ÁPÁgÀgÁzÀ CªÀgÀÄ (Qæ ÀÛ ±ÀPÀ 1819) zságàªáqà f ÉèAiÀÄ ²UÁÎA«vÁ ÆQ À, ²±ÀÄ Á¼ÀzÀªÀgÀÄ. Á åzà ºÉ ÀgÀÄ ªÀÄºÀªÀÄäzï ±ÀjÃ s À. UÀÄgÀÄ PÀ¼À ÀzÀ UÉÆÃ«AzÀ s ÀlÖgÀÄ. PÀ ÁðlPÀzÀ PÀ ÃgÀgÉAzÉÃ ±ÀjÃ sàgàä Àæ¹zÀÞgÀÄ. ²±ÀÄ Á¼Á üã±à, ²±ÀÄ Á¼ÉÃ±À CAQvÀ. EªÀgÀÄ ÀÆgÁgÀÄ vàvàé ÀzÀUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. * * * * zéãªàgàä s ÀPÀ Û ÀgÁ üã À. s ÀPÀ ÛgÀ ÀAPÀμÀ Ö ªÁj À Ä ««zs À gàæ À và¼ézà ºÀ ªÀÅ ÀAzÀ s ÀðUÀ¼À ÀÄß N zéýãªé ºÁUÀÆ PÉÃ½zÉÝÃªÉ. s ÀPÀ Û ÀgÁ üã À ÉAzÀÄ gàäzáaqvà ÁzÀ zéãªà À ÀÄß KPÀ sáªà C èzé KPÀavÀÛ AzÀ ÀA zàgé s ÀPÀÛgÀ ÀAPÀl zàægáuàäªàåzàä JA ÄzÀÄ ÀÄ¼Á AiÀÄ sáªà. * * * * gàä ªÀiÁ ÀªÀ À fãªà ÀzÀ è ºÀÄnÖ AzÀ Á«ÀªÀgÉUÀÆ ºÀÄ G ÀAiÉÆÃV À Àå. fãªà ÀzÀ ««zs À ªÀÄd ÄUÀ¼À è j À G ÀAiÀÄÄPÀÛvÉ PÀÄjvÀÄ F vàvàû é ÀzÀ ªÀtÂð¹zÉ. * * * * Àæ ÀÄÛvÀ ÁxÀðPÀ gàpàëué ²Ã ðpéaiàä ÀÄ¼Á AiÀÄ ÀÄß PÁªÀå É æã«ä CªÀgÀÄ ÀA Á ¹gÀÄªÀ ªÁ gádgà ºÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ( ÀÄl 104) ÀAPÀ À AzÀ DAiÀÄÄÝ UÀ Àr¹zÉ. * * * * À æ ÀÄÛvÀ ÁxÀðPÀ gàpàëué ²Ã ðpéaiàä vàvà Û é ÀzÀªÀ ÀÄß «záé ï ÀzÉÆåÃeÁvÀªÀÄÆwð ÀA Á ¹gÀÄªÀ ²±ÀÄ Á¼ÀgÀ VÃvÉUÀ¼ÀÄ ÀAPÀ À AzÀ ( ÀÄl 79) DAiÀÄÄÝ UÀ Àr¹zÉ. ÀzÀ - ÀzÁåxÀð PÀÄAdgÀ-D É; ªÉÆgÉ- ÁæxÀð É; MzÀUÀÄ- ÉgÀªÁUÀÄ; PÀAd-vÁªÀgÉ; CQë-PÀtÄÚ; CAdÄ-ºÉzÀgÀÄ; CPÀ ëaiàä-pàrªéäaiàiáuàzà; CA gà-ªà À Ûç * * * * 127

«ÁUÀÄ-ªÉÄÊvÀÄA PÉÆ¼ÀÄî; zàarué- À èqì ºÉÆgÀÄªÀ PÉÆÃ Ä; ÀvÉ æ-j É, é ÀvÉ æ ( ÀÆeÉUÉ G ÀAiÉÆÃV ÀÄªÀ ÀvÀæ- ÀÄμÀàUÀ¼ÀÄ); ªÀÄgÀ(ªÉÆgÀ)-PÉÃgÀÄªÀ ÁzsÀ À, UÉgÀ É; PÀÆjUÉ- Ãd vàäûªà Ázs À À; CA UÀ-zÉÆÃtÂ ÀqÉ ÀÄªÁvÀ; ZÀPÀÌr-JwÛ ÀUÁr: N UÀ - ªÁ UÀ (UÁ½ªÁzÀå) ÀoÁåzsÁjvÀ n ÀàtÂ 1. PÀÄAdgÀ ªÉÆgÉ ÄqÉ AzÉÆzÀVzÀªÀ ªÀ PÀÄAdgÀ-D É ªÉÆgÉ ÄqÉ- Áæyð À Ä AzÉÆzÀVzÀªÀ- AzÀÄ ÉgÀªÁzÀªÀ ÀÄ daiàä-«daiàägàä «μàäú«à sàpàûgávzàýgàä. MªÉÄä E âgàæ AiÀÄdÕzÀ è vàªàäué ¹QÌzÀ ÀA ÁzÀ ÉAiÀÄ ÀÄß ºÀAaPÉÆ¼ÀÄîªÁUÀ ÀgÀ ÀàgÀ «géæãzs ÀªÀÅAmÁV, ¹lÄÖUÉÆAqÀ daiàä Ã ÀÄ f ÀÄt, ªÉÆ À¼ÉAiÀiÁUÀÄ JAzÀÄ «daiàä À ÀÄß ±À ¹zÀ. ºÁUÉAiÉÄÃ «daiàä Ã ÀÄ ªÀÄzÉÆÃ ÀävÀÛ, D ÉAiÀiÁUÀÄ JAzÀÄ daiàä À ÀÄß ±À ¹zÀ. ºÁUÁV E âgàæ D É- ªÉÆ À¼ÉUÀ¼ÁV d Àä và¼ézàgàä. MªÉÄä D ÉAiÀiÁVzÀÝ daiàä ÃgÀÄ PÀÄrAiÀÄ Ä À UÉ E½zÁUÀ CzÉÃ À AiÀÄ è ªÉÆ À¼ÉAiÀiÁVzÀÝ «daiàä CªÀ À PÁ ÀÄß PÀaÑ»rzÀ. daiàä «μàäúªà ÀÄß ªÉÆgÉºÉÆPÀÌ. s ÀUÀªÀAvÀ C èué AzÀÄ ÀÄzÀ±Àð ÀZÀPÀ æ máöuà D É ªÉÆ À¼ÉUÀ¼ÀÄ ºÀvÀªÁV daiàä - «daiàägáv ªÉÆzÀ À gàæ À ÀqÉzÀÄ «μàäú Á ßzs Àå ÉÃjzÀgÀÄ. 2. PÀAeÁQë PÀgÉAiÉÄ CPÀëAiÀiÁA gàªà và ÛªÀ ªÀ ªÀÄºÁ ságàvàzà è ÁAqÀªÀgÀÄ ÀUÀqÉAiÀiÁlzÀ è zëæ À AiÀÄ ÀÄß ÀtQÌj¹ ÉÆÃvÁUÀ UÉzÀÝ zàäaiéæãðzs À À vàªàää ÁzÀ zàä±áê À À UÉ zëæ À AiÀÄ ÀÄß À s ÉUÉ PÀgÉvÀgÀ Ä ºÉÃ¼ÀÄvÁÛ É. ºÁUÉ À s ÉUÉ J¼ÉzÀÄvÀAzÀ zëæ À AiÀÄ CA gàªà ÀÄß É¼ÉAiÀÄ Ä zàä±áê À À ªÀÄÄAzÁzÁUÀ zëæ À UÉ ÀwUÀ½AzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ÀºÁAiÀÄ zéægéaiàääªàå è. C ÀºÁAiÀÄPÀ¼ÁzÀ zëæ À ªÀiÁ ÀgÀPÀ ëuéuáv PÀÈμÀ Ú À ÀÄß ªÉÆgÉºÉÆUÀÄvÁÛ¼É. CªÀ¼À ªÉÆgÉ PÉÃ½zÀ PÀÈμÀ Ú CPÀëAiÀiÁA gàªà vàäû zëæ À AiÀÄ ªÀiÁ À ÀAgÀQë¹zÀ. 3. ÀAeÉAiÀÄ véæãj¹ zs À ÀAdAiÀÄ À PÁAiÀÄÝªÀ ªÀ zs À ÀAdAiÀÄ-CdÄð À zs ÀÈvÀgÁμÀÖç À ªÀÄUÀ¼ÀÄ zàä±àê ÉAiÀÄ UÀAqÀ daiàäzà æxà, ªÀÄºÁ ságàvà AiÀÄÄzÀÞzÀ 13 ÉAiÀÄ À ZÀPÀ æªàçåºà À æ ÀAUÀzÀ è C üªàä ÀÄåªÀ ÀÄß PÉÆ ÄèªÀ è À æªàäär ÁvÀ æªà» ÀÄvÁÛ É. ªÀÄUÀ À Á«AzÀ zàäbtvà ÁzÀ CdÄð À PÉÆæÃzs À AzÀ Á¼É ÀÆAiÀiÁð À ÛzÉÆ¼ÀUÁV daiàäzà æxà À ÀÄß PÉÆ ÄèªÉ. E è zàýgé CVß À æªéã±à ªÀiÁqÀÄvÉÛÃ É JAzÀÄ ±À ÀxÀ ªÀiÁqÀÄvÁÛ É. EzÀ ÀÄß PÉÃ½zÀ zàäaiéæãðzs À À ªÀÄÄAvÁzÀ PËgÀªÀgÀÄ daiàäzà æxà À ÀÄß CqÀV¹lÄÖ CªÀ À ÀAgÀPÀ ëuéué ÄèvÁÛgÉ. ªÀiÁgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀ ÀAeÉAiÀÄ ªÉÃ¼ÉUÉ PÀÈμÀÚ và Àß ZÀPÀæ AzÀ ÀÆgÀå À ÀÄß ªÀÄgÉªÀiÁr ªÀiÁAiÀiÁAzs ÀPÁgÀªÀ ÀÄß PÀ à¹, JgÀqÀÄ ÉÃ ÉAiÀÄªÀjUÀÆ ÀÆAiÀiÁð À ÛªÁ ÄvÉA sáæawaiàä ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛ É. CdÄð À ÀÄ CVß À æªéã±àpéì ¹zÀÞ ÁUÀÄvÁÛ É. PËgÀªÀgÀÄ D ÀAzÀ ÀgÀªÀ±ÀgÁV 128

ªÉÄgÉAiÀÄvÉÆqÀUÀÄvÁÛgÉ. daiàäzà æxà ªÀÄgÉ ÄAzÀ ºÉÆgÀ gà ÁV PÀÈμÀ Ú PÀÆqÀ ÉÃ ÀÆAiÀÄð UÉ MrØzÀÝ ªÀiÁAiÀiÁ ªÀÄÄ ÀÄPÀ ÀÄß Àj¹ qàäváû É. PËgÀªÀgÀÄ dªà ÀÄß CjAiÀÄÄªÀ ªÉÆzÀ ÉÃ CdÄð À daiàäzà æxà À ÀÄß ªÀzs É ªÀiÁqÀÄvÁÛ É. 4. CAfzÀ À æºáèzà UÀ s ÀAiÀÄªÀ và ÛªÀ ªÀ»gÀtåPÀ² ÀÄ«À ªÀÄUÀ À æºáèzà. C À æwªàä «μàäú s ÀPÀÛ. DzÀgÉ»gÀtåPÀ² ÀÄ «μàäúzééã. ªÀÄUÀ À ºÀjzsÁå À AzÀ PÀÄ và ÁzÀ»gÀtåPÀ² ÀÄ ªÀÄUÀ À ÀÄß PÉÆ è Ä ºÀ ªÀÅ «zs ÀªÁV À æaiàäwß ÀÄvÁÛ É. DzÀgÉ À æw ÁjAiÀÄÆ ºÀj AzÀÄ À æºáèzà À ÀÄß PÁ ÁqÀÄvÁÛ É. 5. ÀAdÄAqÀ ÁV EzÀÝ ¹jºÀAiÀÄªÀzÀ À [ ÀAdÄAqÀ : ÀAdÄ-«μÀ, GAqÀ-wAzÀ, ÉÃ«¹zÀ, «μà ÉÃ«¹zÀªÀ ÀÄ - F ÁoÀzÀ è «μàäú] ²æÃ ªÁ gádgàä ÉÆÃzÉAiÀÄ èzáýuà À æw À ºÀAiÀÄVæÃªÀªÀ ÀÄß ²æÃºÀjUÉ ªÉÃ ¹ ºÀjªÁtzÀ è ºÀAiÀÄVæÃªÀ ºÁQ vàªàää và ÉAiÀÄ ªÉÄÃ läöpéæaqàgé ²æÃºÀj ºÀAiÀÄªÀzÀ À gàæ AiÀiÁV AzÀÄ ºÀAiÀÄVæÃªÀªÀ ÀÄß s ÀÄAf¹, ªÁ gádjuáv À é à À æ ÁzÀªÀ ÀÄß½¹ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ ÀzÀÞwAiÀiÁVvÀÄÛ. ²æÃ ªÁ gádgà F ÉÆÃfUÀªÀ ÀÄß PÀAqÀ C ÀÆAiÀiÁ ÀgÀgÁzÀ PÉ ªÀgÀÄ EzÀÄ PÀlÄÖPÀxÉ, ºÀAiÀÄVæÃªÀªÀ ÀÄß ªÁ gádgéã w ÀÄßvÁÛgÉ, ºÉÆgÀvÀÄ ºÀAiÀÄzÀ gàæ ÀzÀ è «μàäú AzÀÄ w ÀÄßvÁÛ ÉAiÉÄÃ? JAzÀÄ ÀjºÁ Àå ªÀiÁr, ºÀAiÀÄVæÃªÀzÀ è «μàªà ÀÄß ÉgÉ¹zÀgÀÄ. EzÀ ÀÄß CjAiÀÄzÀ ªÁ gádgàä CzÀ ÉßÃ ²æÃºÀjUÉ ÀªÀÄ ð À Ä, ºÀAiÀÄªÀzÀ À gàæ AiÀiÁzÀ ºÀj MAzÀÄ CUÀÄ¼À ÀÆß qàzé wazà ÀÄ. JA ÀAvÉ vàªàäuáv MA μàæö À æ ÁzÀªÀ ÀÄß G½ À èªà è, CzÉÃPÉ? JAzÀÄ ªÁ gádgàä AiÉÆÃa ÀÄwÛgÀ Ä, ºÀj d ÀAUÀwAiÀÄ ÀÄß CgÀÄ»zÀ. «μà ÀÆjvÀ ºÀAiÀÄVæÃªÀªÀ ÀÄß s ÀÄAf¹zÀÝPÁÌV ºÀAiÀÄªÀzÀ À Áé«ÄAiÀÄ ªÀÄÆwðAiÀÄ ªÉÄÊAiÉÄ Áè ºÀ¹gÁ ÄvÀÄ. vàvààjºágàpáìv CA AzÀ 40 ÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ UÀÄ¼ÀîzÀ ±ÁPÀªÀ ÀÄß ÉÊªÉÃzÀå ªÀiÁqÀ ÉÃPÉAzÀÄ Áé«ÄAiÀÄ DeÉÕAiÀiÁ ÄvÀÄ. D À æpágà ªÀiÁqÀ Ä ªÉÄÊAiÀÄ ºÀ¹gÀÄ tú PÀrªÉÄAiÀiÁV, É ÀªÀiÁvÀ æpéì PÀAoÀzÀ è «μàzà géãsé ªÀiÁvÀ æ G½ ÄvÉA ÄzÁV À æwãw. ºÁUÁV ²æÃ ªÁ gádgàä F PÀÈwAiÀÄ è «μàäúªà ÀÄß ÀAdÄAqÀ JAzÀÄ ÀA ÉÆÃ ü¹záýgé. 6. ÀÄ¼Á : ÀAVÃvÀzÀ è À ºÁr ÀzÉÃ MAzÀÄ À æpágà. ºÀjzÁ À Á»vÀåzÀ «²μÀÖ ºÁqÀÄUÀ â. vá¼à À æzsá ÀªÁzÀ UÉÃAiÀÄ gàzà É. UÀÄgÀÄvÀgÀ gáuàzà ÉèÃ ºÁqÀ ÉÃPÉA PÀlÄÖ Ár èzà vàvàû é À æzsá À gàzà ÉUÀ½ªÀÅ. UÉÆvÁÛzÀ PÀ æªàä ªÀÄvÀÄÛ vá¼àzà è ºÁqÀÄªÀÅzÀÄ. zs ÀÄæªÀ, ªÀÄoÀå, gàæ ÀPÀ, gàhäa É, wæ ÀÄl, ClÖ (CμÀÖ) ªÀÄvÀÄÛ KPÀvÁ¼À JA ªÀÅ - À ÀÛ vá¼àuà¼àä. 129

7. vàvà Û é ÀzÀ: ÀgÀªÀiÁvÀä À À égàæ ÀªÉÃ DVgÀÄªÀ DvÀä À PÀÄjvÀ váwépà ÀzÀåªÉÃ vàvà Û é ÀzÀ. váwépàvéaiàä ÀÄß ÀºÀd É ÉAiÀÄ è sáªà ÀA A üã jãvàå C APÁgÀ gàæ À AzÀ PÀnÖPÉÆqÀÄªÀ Á»vÀå À æpágà. s ÀQÛAiÀÄ É ÉAiÀÄ è ÀvÀå ÁPÁëvÁÌgÀªÀ ÀÄß ÀªÀÄ Àé Ä ÀÄªÀÅzÉÃ EzÀgÀ GzÉÝÃ±À. C sáå À ÉÆÃμÀPÀ C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ ªÀ ÀÄÛ μà À æ±éßuà¼àä C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ÀzÀUÀ¼À è ÀÆPÀ Û ÀzÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj 1. PÀÄAdgÀ ÀzÀzÀ CxÀð [D É PÀÄzÀÄgÉ ¹AºÀ ºÀ ÀÄ] 2. PÀAeÁQë ÀzÀzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ gàæ À [«ÄÃ ÀAvÀºÀPÀtÄÚ váªàgéaiàäavàºàpàtäú fapéaiàäavàºàpàtäú PÉÆ¼ÀzÀAvÀºÀPÀtÄÚ] 3. CPÀëAiÀÄ ÀzÀzÀ «gàäzáþxàðpà ÀzÀ [ ÀzÀPÀëAiÀÄ gàpàëaiàä PÀëAiÀÄ ÀPÀëAiÀÄ] 4. zs À ÀAdAiÀÄ JAzÀgÉ [zs ÀªÀÄðgÁAiÀÄ üãªàä CdÄð À ÀPÀÄ ] À Ú D. ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÀzÀUÀ½UÉ ÀA AzsÀ«gÀÄªÀAvÉ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zà ÀzÀªÀ ÀÄß gé Äj. 1. CPÀëAiÀiÁA gà : ÀªÀtð ÃWÀð ÀA ü :: ªÉÆgÉ ÄqÀÄ : 2. ÀAeÉ : ÀAzsÁå :: PÀÄvÀ : 3. ªÁ gád : ºÀÆ«ÀPÉgÉ :: ²±ÀÄ Á¼À±ÀjÃ s : 4. PÀÈμÀ : CdÄð À :: ÀgÀ¹AºÀ : É æãgàuá C sáå À PÀ và UÀ và ªÀÄÆ ÀoÀåzÀ «μàaiàäuà æºàt À æ±éßuà¼àä À C. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. PÀ«vÉAiÀÄ DzsÁgÀ AzÀ gà ÀÄß PÀÄjvÀÄ À æ Azs ÀªÉÇAzÀ ÀÄß gé Äj 2. zéãªàgàä AiÀiÁªÀ ÀAzÀ s ÀðUÀ¼À è và Àß s ÀPÀ ÛjUÉ MzÀVzÀ ÉAzÀÄ ªÁ gádgàä ªÀtÂð¹zÁÝgÉ? 3. j À ««zs G ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À ÀÄß vàvàû é ÀzÀzÀ è ºÉÃUÉ ªÀtÂð À ÁVzÉ? 130

D. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué LzÀÄ/DgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. PÀ«vÉAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ É ÀÄrUÀ¼À ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj. 2. PÀ«vÉAiÀÄ è gàäªà j AzÀ vàaiàiágáuàäªà ªÀ ÀÄÛUÀ¼À ÀÄß ºÉ Àj¹ E. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. gà ÀÄß ÉvÀÛªÀ ÁßV AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁgÀÄ G ÀAiÉÆÃV ÀÄvÁÛgÉ? F. PÉÆnÖgÀÄªÀ À æ±éßuà½ué MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. ºÀÄlÄÖvÀ gàä ºÉÃVgÀÄvÀÛzÉ? 2. CA UÀ G ÀAiÉÆÃV ÀÄªÀ PÉÆÃ ÀÄß K ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ? 3. ZÀ ÀàgÀ K À ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛzÉ? 4. zéãªàgàä AiÀiÁgÀ ªÉÆgÉUÉ AzÉÆzÀVzÀ? 5. zéãªà PÀAeÁQë ªÉÆgÉUÉ K À ÀÄß EvÀÛ ÀÄ? 6. zéãªàjué EgÀÄªÀ gàäzàä AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 7. j À É¼ÉªÀtÂUÉAiÀÄ è À zà ÁªÀuÉAiÉÄÃ ÀÄ? 8. gàä AiÀiÁjUÉ N UÀªÁVzÉ? G. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀAzÀ s ÀðªÀ ÀÄß ÁégÀ Àå À»vÀ gé Äj 1. PÀÄAdgÀ ªÉÆgÉ ÄqÉ AzÉÆzÀVzÀªÀ ªÀ 2. PÀAeÁQë PÀgÉAiÉÄ CPÀëAiÀiÁA gàªà vàûªà ªÀ 3. ÀAeÉAiÀÄ véæãj¹ zs À ÀAdAiÀÄ À PÁAiÀÄÝªÀ ªÀ 4. s ÀPÀÛªÀdæ ÀAdgÀ ÉA gàäzàä và ÀàzÉ ÀA PÉÆ½îgÉÆÃ 5. É¼É É¼ÉAiÀÄÄvÀÛ «ÁzÉ 6. ªÀÄºÁvÀägÀ PÉÊUÉ ÉvÀÛ Á ÁzÉ 7. ¹zÀÞgÁªÉÄÃ±ÀUÉ ÀA AiÀÄ PÉÆÃ ÁzÉ 8. ²±ÀÄ Á¼Á üã±àué N UÀªÁzÉ 131

ZÀlÄªÀnPÉ ÀªÀÄÆ và ÀzÀåUÀ¼À ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr PÀÄAdgÀ ÀA PÉÆ½îgÉÆ * * * Ã ÀÄªÀ ÉvÀ ÛªÁzÉ ÀÄ¼Á UÀ¼À ÀÄß ÀAUÀ æ»¹ N. DqÀÄªÀ PÉÆÃ ÁzÉ ÀÆgÀPÀ NzÀÄ J ï. f. ÀgÀ¹AºÁZÁgï CªÀgÀÄ gàa¹zà UÉÆÃ«À ºÁqÀÄ - Ã ÁjUÁzÉAiÉÆÃ J É ªÀiÁ ÀªÀ ºÁqÀ ÀÄß ÀAUÀ æ»¹ gàä ÀzÀåzÉÆA UÉ ºÉÆÃ ¹ ÉÆÃr. 132

À ÀzÀå ÁoÀ - 06 PÁªÀå ÀAUÀªÀÄ 133 - gáwàªáapà, - ÀvÀå«oÀ ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj GvÀÛªÀÄ PÁªÀåUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ À AzÀ eáõ À ºÉZÀÄÑªÀÅzÀgÉÆA UÉ ªÀiÁ À¹PÀ ÉªÀÄä, ÀÄR, ±ÁAw ü ÀÄvÀÛzÉ. CzÀjAzÀ ªÀÄºÉÆÃ ÀßvÀ ÀA ÀÌøwAiÀÄ ÀjZÀAiÀÄªÁV ªÀÄ À ÀÄì ÀA ÁÌgÀUÉÆAqÀÄ UËgÀªÀAiÀÄÄvÀ zàäpà ÀÄß ÀqÉ À Ä ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. Ár À ÁæPÀÈwPÀ ÉÆ UÀÄ, ÀA ÀÌøwAiÀÄ và ÀäAiÀÄvÉ ZÁjwæPÀ C üªàiá À EvÁå ªÀiË PÁA±ÀUÀ¼À CjªÀÅ CUÀvÀå CμÉÖÃ C èzé C ªÁAiÀÄð PÀÆqÀ. CzÀPÉÌAzÉÃ PÁªÀå±Á ÀÛ ç «ÉÆÃzÉÃ À PÁ ÉÆÃ UÀZÀÒw üãªàäváa JAzÀÄ»jAiÀÄgÀÄ ºÉÃ½zÀÄÝ. ÀÄgÁtUÀ¼À è váåuà, zá ÀªÀ ÀÄß ªÀiÁrzÀªÀgÀ ÀÆgÁgÀÄ PÀxÉUÀ½ªÉ. PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ Æè EAvÀºÀ PÀxÉUÀ¼ÀÄ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVªÉ. ÀvÀåªÉÃ ÀªÀÄä vá Ä vàazé, ÀvÀåªÉÃ ÀªÀÄä AzsÀÄ- ¼ÀUÀ JAzÀÄ ºÉÃ½ CzÀgÀAvÉ ÀqÉzÀ ÀÄtåPÉÆÃn AiÀÄ PÀxÉ d Àd vàªávzé. ÀqÀÄUÀ ÀßqÀ PÁ zà PÀ«gÁWÀªÁAPÀ ÀvÀå Á ÉUÁV ÀªÀÄ ÀÛªÀ ÀÆß vàåf¹zà ºÀj±ÀÑAzÀæ À sàªàå PÀxÉAiÀÄ ÁßzsÀj¹ géæãzàpà PÁªÀå gàa¹ zsà Àå ÁVzÁÝ É. ÀvÀåPÉÌ daiàä JA ÄzÀ ÀÄß ÁPÁgÀUÉÆ½¹zÀ gáeá ºÀj±ÀÑAzÀæ UÉ CAvÀB ÀÆàwðAiÀiÁzÀªÀ¼ÀÄ ZÀAzÀæªÀÄw. ºÀj±ÀÑAzÀæ PÁªÀåzÀ è gàäªà MAzÀÄ ªÀÄ ÉÆÃdÕ ÀAzÀ sàðªà ÀÄß E è Dj¹PÉÆ¼Àî ÁVzÉ. «záåyðuà¼àä EAvÀºÀ fãªà À ªÀiË åuà¼à ÀÄß UÀ½¹PÉÆ¼Àî ÉÃPÉA ÄzÉÃ ÀzÀå ÁoÀzÀ D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹ - N ªÀÄPÀgÀzs éda «À s ÀÆgÀªÀÄt ªÀÄÄ ÀÄqÀÄ géæãªàiá½ Ä ÞPÀ±ÀgÀªÀÄÆrUÉ UÀÄ Á UÀgÀ¼ÀUÉÆgÀ¼À vàgàtâ qàuézéæã¾â C¼À««UÀqÀ gàävà * * * * 1. ºÀj±ÀÑAzÀ æpáªàå (ªÁzs ÀðPÀ μàlà ) UÀÄgÀÄªÀ¹μÀ AUÉ¾V ÉÃªÀÄªÀA ÀqÉzÀT¼À UÀÄgÀÄ«gÀÆ ÁPÀë AUÀªÀ ÀÄ Ã¼ÉÆÌAqÀÄ sá ÀÄgÀ ªÀgÀÆxÀªÀ ÉÃ¾Â s ÀÆ Á ªÀÄPÀgÀzs ÀédA ÀqÉAiÉÄ vàqéªéãaméué ÀjPÀgÀzÀ ÀjªÁgÀªÀ ÀÄªÁV «ÀzÉÆ¼ÀÄ ºÀgÉzÀÄ ÀqÉAiÀÄ ÌvÀÛ vàû PË²PÀªÀÄÄ Ã ±ÀégÀ ÉÆAzÀÄ ªÀiÁAiÀiÁªÀgÁºÀ ÀA ªÀiÁr PÀ¼ÀÄ»zÀ ÀÄ s ÀÆgÀªÀÄt ÉqÉUÉ 1

Û ªÀÄ ÉªÀ záqéaiàä PÀÄrUÀ½AzÀ Qr ÀÄjAiÉÄ WÀÆ «Äð ÀÄªÀ ªÀÄÆVAzÀ PÀ ÉÆðUÉ ÉUÉAiÉÄ ªÀÄÄ zàä nö ÀÄªÀ PÉAUÀtÚ PÀqÉ ÄAzÀ zà¼àäîj ÀÆ É zà PÉÆgÀ¼ÉÆ ÉzÀ ªÀÄÄ ÀÄqÀÄ PÀÄ¹zÀ và É ÉUÉzÀ É ï ÀlÖ géæãªàiá½ «Ä ½î ÀÄªÀ Á A gëzà æpéæã ÀªÀÄA Ã¾õÉUÀ fð¹ Ã ªÀjzÀÄ véævàû¼àzàä½zàä PÉÆAzÀÄ PÀÆUÀr¹vÀÄÛ Ä ÞPÀgÀ ÀÄ 2 EzÀÝ ÉÃqÀgÀ ÉAiÉÄÝ PÉqÀ»zÀqÉ gàxàzà ªÉÄÃ zàäý PÉÆÃ ÁmÉÆÃ À AzÀ PÀgÀvÀ¼ÀªÀ ªÀiÁ ¾Ä Ý PÉÆÃzÀAqÀªÀÄA É¼ÉzÀÄ ±ÀgÀªÀÄÆrUÉAiÀÄ ªÀÄqÀ ¾ÂzÀÄ PÉÊºÉÆqÉAiÀÄ ÀÄ w Ý ÁjAiÀÄ Ã««ÄrzÀÄ ÁVzÀ PÉÆ à zéý ÉAiÀÄ ÁgÉÊzÀÄ É¾õÉ ªÀÄÈvÀÄå zéãªàvéué zàý PÀÄÌªÉ ÉAzÀÄ s ÀÆªÀ è s ÀA ÀÄrAiÉÄ UÀÄ Á gà¼àªà½zàgàä 3 UÀgÀ¼ÀUÉÆgÀ¼ÀªÀ ÀgÀ¼À ÀgÀ¼ÀAUÉ ªÀÄÄ ªÀAvÉ ÄgÀÄ¼À wgàä½ À ºÉÆgÀ½UÁ vàgàtâ PÉgÀ¼ÀéAvÉ ÀgÀ¼À végà½péué ªÀÄgÀ½vÀÄ PÀgÀÄ¼À ÀÄgÀÄ½AiÉÆ¼ÀÄ ºÉÆgÀ¼ÀÄvÀÛ Ã¼ÀÄvÀÛ Ä ºÀÄgÀÄ¼À½zÀÄzÀÄgÀªÉÇqÉzÀÄ ÀgÀ¼ÀÄZÉð ÀgÀ¼ÀÄvÀ véægà¼éaiàäqà À Ä ªÀÄÆUÀ ÀgÀ½ ÉZÀ ÑA ºÉÆ vàäûgàä¼àé PÀA ÄAzÀ vàgà¼à avàûzà ºÀA ªÀÄgÀ½ PÁ À ÀPÉ ÄÝvÀÄ 4 ½«rzÀÄ ½azÀA A ªÀÄÄAzÉ ºÀjzÀÄ ªÀ À zéæ¼àuàqàv ªÀiÁAiÀÄªÁzÉPÀÌ À À è è ÀÄ½zÀ¾¹ PÁtzÉ ªÀÄ ÀA ÉÆAzÀÄ zs ÀÈwAiÀÄqÀV qàuézéæã¾âpàmáé À¾Ä ªÉÆ¼ÉvÀÄ ÁAiÀiÁ¾Â và ÀÄ ÉªÀÄj ªÀÄÄR Ár gà«pàä ²gÉÆÃªÀÄtÂ ºÀj±ÀÑAzÀ ægáaiàäa PÀAqÀ À¼À«AiÉÆ¼ÀÄ Á Á «±ÉÃμÀ «s ÀªÀA qézà ªÀÄAUÀ¼À và ÉÆÃªÀ ÀªÀ ÀÄ 5 ºÉÆUÀ¼ÀÄvÀÛ ºÁgÀ Ä ÀÄvÀÄ ÄâvÀÛ PÉÆ ÄâvÀÛ ÀUÀÄvÀ À AiÀÄÄvÀÛ ºÁqÀÄvÁÛqÀÄvÁ ÀAzÀ ªÉÇUÉAiÀÄÄwgÀ ÉÆ â ªÀÄÄ AiÀÄA PÀArzÁªÀ Á±À æªàäªéazàä É ÀUÉÆAqÀqÉ «UÀqÀ «±Áé«ÄvÀ æ ªÀÄÄ AiÀÄ ÀªÉ É ÀÄRA ÀÄVzÀÄ ÉÆAiÀÄéqÉzÀAvÉ ºÁªÀVzÀÄ löavé UÉ ÉzÀ¾Â UÀÄgÀÄªÁeÉÕUÉlÄÖ ÉßÃUÉAiÀÄé ÉAzÀ ÀÄ ºÀj±ÀÑAzÀ æ ÀÄ 6 134

Àw ªÀÄr¹ ÃqÀÄªÉ É«rzÀ PÉÊ ÀªÀ½zÀÄ zàw aavéaiéæ¼àä ªÀÄ¾õÉzÀ và ÀÄ eéæªàäää«rzà ÀÄ ðw ságàªáv PÀtÄäaÑ véæã¼ï véæqé «ÄqÀÄPÉ ÀÄAiÀiï ÀÆ É zé æ PÀ«zÀÄ «vàvà ÀÄR A gàäwgà ÉÌ Á Á zàä:r AiÀÄÄvÀªÀ ÀÄàzÉÆAzÀÄ PÀ À ÀA PÀAqÀÄ ÉÆAzÀÄ s ÀÆ Àw ÉzÀ¾ÂzÀAvÉ s ÉÆÃAPÉ À ÉzÀÄÝ É â½¹ Á ÉÝ ÉAiÀÄ ÁgÀAiÀÄÝ ÀÄ 7 zs ÀÄgÀzÉÆ¼Àj s ÀÆ s ÀÄdgÀ ÀAf ÀÄªÀ ÀqÀÄV ÀÄªÀ PÉÆgÀV ÀÄªÀ PÉÆÃr ÀÄªÀ ¼ÀÄQ ÀÄªÀ d¼àäq ÀÄªÀ gàäzàapàªàä è Ã ÀqÀÄUÀ ÉÃvÀPÉÌ ºÉÃ¼ÉAzÀÄ ªÉÄ è É ÀÄr À Ä vàgàätâ PÉÃ¼ÉÆAzÀÄ PÀ À ÀA PÀAqÉ Á PÀ À ÀÄ gàävàªéazéã PÀtÚ vé¾õézé Ã AvÀzÀ¾ ÀjAiÀÄA «ZÁj ÉAzÀªÀ Ã±À ÀÄrAiÀÄ Á ÀÄrUÉ Àw ºÀÆAPÉÆAqÀ¼ÀÄ 8 WÀÄr WÀÄr ÀÄvÉÆ âªàää AzÀÄ Á ÉÆÃ UÀA UÉÆqÀÄªÀ ªÀÄtÂªÀÄAl ÀzÀ PÀA s ÀªÉ èªà ÀÄ vàqé UÀrzÀÄ ºÉÆAUÀ¼À ÀAUÀ¼ÀA ªÀiÁtzÉÆqÉ rzàä ÉÀgÉzÀ À s ÉAiÉÆ¼ÀUÉ Àß ÀÄ PÉqÀ» ¹AºÁ À ÀªÀ ÉÆAiÀÆéUÀ¼É ÉßzÉAiÀÄ ÀqÀzÉÆðAzÀÄ PÁUÉ PÀgÉzÀÄzÀÄ ½PÁÌA VjAiÀÄ ÀqÀzÀÄð ²RgÀzÉÆ¼É ÉªÀ ªÀÄtÂUÀÈºÀA ÉÆPÉÌ zà¾avà ÀÜªÉÃ ÉAzÀ ÀÄ 9 UÉªÀrÃ PÀ À ÀÄ UÀÄgÀÄªÁeÉÕAiÀÄA «Æ¾ÂvÀ PÉÆÌUÉªÀ PÉÃrAUÉ ÀÆZÀ É ªÀÄÄ AiÀÄ ÉÃqÀ ªÀÄA wæué ªÀÄUÀAUÉ ÀUÉ gádåpéì ZÀvÀÄgÀAUÀ ÉÃ ÉUÉ ÀPÀ s ÀAqÁgÀPÉ ÀUÀgÀPÉÌ ÀªÀð ÀjªÁgÀPÉÌ véãdzéã ¼ÉÎUÉ Àß ºÀgÀtPÉÌ PÉÃqÀÄ AzÀqÉ gà «ÄUÉ ÀvÀåªÀÄA läö PÉqÀ gàªà Ã±À PÉÊªÀÄÄVzÀÄ ÉÃrzÉ ÉAzÀ¼ÀÄ 10 135 - gáwàªáapà

CxÉÊð¹ - N 2. ÀA ÀÆtðzÉÃ«Ã ªÀÄºÁvÉä ( sá«ä μàlà ) À ªÀÄzs ÀÄgÀ ªÀtÂð À DvÀäzÀ²ðvÀ «ÃgÀUÀ Äè ªÀgÀPÉÃ Àj UÀdð É ªÀZÀ À ËgÀ s PÀ ÀßqÀªÀÅ»jzÉÆAzÀÄ ÀA ÀÌøw PÀ ÀßqÀªÀÅ»jzÉÆAzÀÄ eáõ ÀªÀÅ PÀ ÀßqÀzÀ PÀ ÀÆÛj ËgÀ s À ÉÆÃPÀvÀÄA ºÀÄzÀÄ PÀ ÀßqÀzÀ ÀÄrQ«UÉ ªÀÄzs ÀÄgÀªÀÅ PÀ ÀßqÀzÀ ÀÄr ªÀÄzs ÀÄgÀ eéã ÀÄªÀÅ PÀ ÀßqÀzÀ ¹j ÉÆ UÀ ªÀtÂð ÀgÁgÀÄ ÉÆÃPÀzÀ 1 C èuà èué PÀªÀÄ PÉÆ¼ÀUÀ¼ÀÄ C èuà èué ºÀjªÀ véægéuà¼àä C èuà èué ªÉÄgÉªÀ ÀÄAzÀgÀ s ÀªÀå PÀ ÁåtÂ C èuà èué ªÉÄgÉªÀ và ÀªÀ À C èuà èué ÀÄtå À UÀ¼ÀÄ C èuà èué DvÀäzÀ²ðvÀ ªÀå UÀÄgÀÄªÀgÀgÀÄ 2 J è ÉÆÃqÀ «ÃgÀUÀ ÄèUÀ ¼É è ÉÆÃqÀ gàpàûpéæqàäuéuà ¼É è ÉÆÃqÀ ÀvÀå ÀyUÀ¼À zá À ±Á À ÀªÀÅ J è ÉÆÃqÀ s ÀªÀå ² àuà ¼É è ÉÆÃqÀ PÀ ÉAiÀÄ ÉUÀ¼ÀÄ J è ÉÆÃqÀ duàªé ÉZÀÄÑªÀ s ÀªÀå ªÁ ÀÄÛUÀ¼ÀÄ 3 ºÀjªÀ À s ÉÆÃUÀðgÉvÀ PÀ ÀßqÀ ÀgÀ À ÀQëUÀ¼ÀÄ AiÀÄÄ PÀ ÀßqÀ UÀgÀÄ«PÉAiÀÄ ªÀgÀPÉÃ ÀjAiÀÄ UÀdð ÉAiÀÄÄ PÀ ÀßqÀªÀÅ ±ÀgÀt véæãjzà ªÀZÀ À PÀ ÀßqÀ ªÉÄgÉzÀ zá ÀgÀ ºÀÈzÀAiÀÄ PÀ ÀßqÀ üãgà «ÃgÀgÀ ÉÆÃPÀUÀÄgÀÄUÀ¼À É ªÉ PÀ ÀßqÀªÀÅ 4 136 - ÀvÀå«oÀ

1. ÀzÀ «AUÀqÀuÁ NzÀÄ ÀzÀå-1. ÀzÀå-2. ÀzÀå-3. ÀzÀå-4. ÀzÀå-5. UÀÄgÀÄ ªÀ¹μÀ AUÉ + J¾[gÀ]V ÉÃªÀÄªÀA ÀqÉzÀÄ + CT¼À UÀÄgÀÄ«gÀÆ ÁPÀ ë AUÀªÀ ÀÄ Ã¼ÉÆÌAqÀÄ sá ÀÄgÀ ªÀgÀÆxÀªÀ ÀÄ + K¾Â[j] s ÀÆ Á ªÀÄPÀgÀzs ÀédA ÀqÉAiÉÄ vàqé + ÉÃAmÉUÉ ÀjPÀgÀzÀ ÀjªÁgÀ + C ÀÄªÁV «ÀzÉÆ¼ÀÄ ºÀgÉzÀÄ ÀqÉAiÀÄ ÉÌ + CvÀÛ ï + EvÀÛ PË²PÀªÀÄÄ + F±ÀégÀ ï + MAzÀÄ ªÀiÁAiÀiÁªÀgÁºÀ ÀA ªÀiÁr PÀ¼ÀÄ»zÀ ÀÄ s ÀÆgÀªÀÄt À + JqÉUÉ ªÀÄ ÉªÀ záqéaiàä PÀÄrUÀ½AzÀ Qr ÀÄjAiÉÄ WÀÆ«Äð ÀÄªÀ ªÀÄÆVAzÀ PÀgï + ÉÆUÉ ÉUÉAiÉÄ ªÀÄÄ zàä nö ÀÄªÀ PÉAUÀtÚ PÀqÉ ÄAzÀ zà¼àäîj ÀÆ É zà PÉÆgÀ¼ï + M ÉzÀ ªÀÄÄ ÀÄqÀÄ PÀÄ¹zÀ và É ÉUÉzÀ É ï ÀlÖ géæãªàä + D½ «Ä½î ÀÄªÀ Á A gëzà æpéæã ÀªÀÄA Ã¾õÉ [gé] UÀfð¹ Ã + ÀjzÀÄ véævàû¼à + vàä½zàä PÉÆAzÀÄ PÀÆUÀ + Cr¹vÀÄÛ Ä ÞPÀgÀ ÀÄ EzÀÝ ÉÃqÀgÀ ÀÄ + JAiÉÄÝ PÉqÀ»zÀqÉ gàxàzà ªÉÄÃ ï + EzÀÄÝ PÉÆÃ À+DmÉÆÃ À AzÀ PÀgÀvÀ¼ÀªÀ ªÀiÁ¾Ä[gÀÄ] Ý PÉÆÃzÀAqÀªÀÄA É¼ÉzÀÄ ±ÀgÀªÀÄÆrUÉAiÀÄ ªÀÄqÀ ï + E¾Â[j]zÀÄ PÉÊ ºÉÆqÉAiÀÄ ÀÄ w Ý ÁjAiÀÄ Ã««ÄrzÀÄ ÁVzÀ PÉÆ à À + EzÉÝ ÉAiÀÄ ÀÄ + DgÉÊzÀÄ É¾Â[gÉ] ªÀÄÈvÀÄå zéãªàvéué zàý ÀÄ + EPÀÄÌªÉ ÀÄ + JAzÀÄ s ÀÆªÀ è s ÀA ÀÄrAiÉÄ UÀÄ Á gàä + C¼ÀªÀ½zÀgÀÄ UÀgÀ¼À + PÉÆgÀ¼ÀªÀ ÀÄ + CgÀ¼À ÀgÀ¼ÀAUÉ ªÀÄÄ ªÀAvÉ + EgÀÄ¼À wgàä½ À ºÉÆgÀ½UÉ + vàgàtâ PÉgÀ¼ÀéAvÉ ÀgÀ¼À végà½péué ªÀÄgÀ½vÀÄ PÀgÀÄ¼À ÀÄgÀÄ½AiÉÆ¼ÀÄ ºÉÆgÀ¼ÀÄvÀÛ Ã¼ÀÄvÀÛ Ä ºÀÄgÀÄ¼ÀÄ + C½zÀÄzÀÄ + GgÀ + MqÉzÀÄ ÀgÀ¼ÀÄ + GZÉð ÀgÀ¼ÀÄvÀÛ véægà¼é + CqÀ À Ä ªÀÄÆUÀ ÀÄ + CgÀ½¹ + JZÀÑ + CA ºÉÆvÀÄÛ + GgÀÄ¼Àé PÀA ÄAzÀ vàgà¼à avàûzà ºÀA ªÀÄgÀ½ PÁ À ÀPÉ + J ÄÝvÀÄ ½«rzÀÄ ½azÀ + CA A ªÀÄÄAzÉ ºÀjzÀÄ ªÀ ÀzÀ + M¼ÀUÉ + CqÀV ªÀiÁAiÀÄ + DzÀ JPÀÌ À ÀÄ + C è + C è ÀÄ½zÀÄ + C¾[gÀ]¹ PÁtzÉ ªÀÄ ÀA ÉÆAzÀÄ zs ÀÈw + CqÀV qàué + véæã¾â[j] PÀlÖ+D À¾Ä[gÀÄ] ªÉÆ¼ÉvÀÄ ÁAiÀiÁ¾Â[j] và ÀÄ ÉªÀÄj ªÀÄÄR Ár gà«pàä ²gÉÆÃªÀÄtÂ ºÀj±ÀÑAzÀ ægáaiàäa PÀAqÀ ï + C¼À«AiÉÆ¼ÀÄ Á Á «±ÉÃμÀ «s ÀªÀA + ÀqÉzÀ ªÀÄAUÀ¼À và ÉÆÃªÀ ÀªÀ ÀÄ 137

ÀzÀå-6. ºÉÆUÀ¼ÀÄvÀÛ ºÁgÀ Ä ÀÄvÀ + G ÄâvÀÛ PÉÆ ÄâvÀÛ ÀUÀÄvÀ À AiÀÄÄvÀÛ ºÁqÀÄvÀÛ + DqÀÄvÀ + D ÀAzÀ MUÉAiÀÄÄwgÀ ï + M â ªÀÄÄ AiÀÄA PÀAqÀÄ EzÀÄ + DªÀ À + D±À æªàä + JAzÀÄ É ÀUÉÆAqÀqÉ «UÀqÀ «±Áé«ÄvÀ æ ªÀÄÄ AiÀÄ À + J É ÀÄRA ÀÄVzÀÄ ÉÆAiÀiï + ÀqÉzÀAvÉ ºÁªÀÅ + DVzÀÄ löavé UÉ + ÉzÀ¾Â[j] UÀÄgÀÄ + DeÉÕ + PÉ ÉlÄÖzÀÄ + E ÀÄß + KUÉAiÉÄé ÀÄ + JAzÀ ÀÄ ºÀj±À ÑAzÀ æ ÀÄ ÀzÀå-7. ÀzÀå-8. ÀzÀå-9. ÀzÀå-10. Àw ªÀÄr¹ ÃqÀÄªÀ + J É + rzà PÉÊ ÀªÀ½zÀÄzÀÄ + Cw aavéaiéæ¼àä ªÀÄ¾õÉ[gÉ]zÀ và ÀÄ eéæªàäää rzà ÀÄ Äð + Cw ságà + DV PÀtÄäaÑ véæã¼ï véæqé «ÄqÀÄPÉ ÀÄAiÀiï ÀÆ É zé æ PÀ«zÀÄ «vàvà ÀÄR AzÀ + EgÀÄvÀ + EgÀ ÉÌ Á Á zàäbraiàäävàªàiï + C ÀÄàzÀÄ + MAzÀÄ PÀ À ÀA PÀAqÀÄ ÉÆAzÀÄ s ÀÆ Àw ÉzÀ¾Â[j]zÀAvÉ s ÉÆÃAPï + J À ï + JzÀÄÝ É â½¹ Á ï + zé ÉAiÀÄ ï + DgÀAiÀÄÝ ÀÄ zs ÀÄgÀzÉÆ¼ï + Cj s ÀÆ s ÀÄdgÀ ÀÄ + CAf ÀÄªÀ ÀqÀÄV ÀÄªÀ PÉÆgÀV ÀÄªÀ PÉÆÃr ÀÄªÀ ¼ÀÄQ ÀÄªÀ d¼àäq ÀÄªÀ gàäzà + CAPÀªÀÄ è Ã ÀqÀÄUÀ ï + KvÀPÉÌ ÉÃ¼ÀÄ + JAzÀÄ ªÉÄ è É ÀÄr À Ä vàgàätâ PÉÃ¼ï + MAzÀÄ PÀ À ÀA PÀAqÉ ÀÄ + D PÀ À ÀÄ gàävà + JAzÉÃ PÀtÚ vé¾õé[gé]zé Ã ï + EAvÀÄ + EzÀ¾[gÀ] ÀjAiÀÄA «ZÁj ÀÄ + JAzÀÄ + CªÀ Ã±À ÀÄrAiÀÄ Ä + D ÀÄrUÉ Àw ºÀÆA PÉÆAqÀ¼ÀÄ WÀÄr WÀÄr ÀÄvÀ + M â ªÀÄÄ AzÀÄ Á ï + N UÀA + PÉÆqÀÄªÀ ªÀÄtÂªÀÄAl ÀzÀ PÀA s À + J èªà ÀÄ vàqé PÀrzÀÄ ºÉÆ ï + PÀ¼À ÀAUÀ¼ÀA ªÀiÁtzÉÆqÉ rzàä ÉÀÀgÉzÀ À s ÉAiÀÄ + M¼ÀUÉ + J Àß ÀÄ PÉqÀ» ¹AºÁ À ÀªÀ ÀÄ MAiÀÄé + DUÀ¼ï + J Àß + JzÉAiÀÄ ÀÄ + CqÀzÀÄð + MAzÀÄ PÁUÉ PÀgÉzÀÄzÀÄ ½PÀÌ + DA VjAiÀÄ ÀÄ + CqÀzÀÄð ²RgÀzÉÆ¼ï + J ÉªÀ ªÀÄtÂUÀÈºÀA + ÉÆPÉÌ ï + EzÀ¾[gÀ] + CAvÀ ÀÜªÀÅ + K ÀÄ + JAzÀ ÀÄ UÉªÀqÉ + F PÀ À ÀÄ UÀÄgÀÄ + DeÉÕAiÀÄA «Æ¾Â[j]vÀPÉÌ + MUÉªÀ PÉÃrAUÉ ÀÆZÀ É ªÀÄÄ AiÀÄ ÉÃqÀ ªÀÄAwæUÉ ªÀÄUÀAUÉ + J ÀUÉ gádåpéì ZÀvÀÄgÀAUÀ ÉÃ ÉUÉ ÀPÀ s ÀAqÁgÀPÉ ÀUÀgÀPÉÌ ÀªÀð ÀjªÁgÀPÉÌ véãdzà + K¼ÉÎUÉ Àß ºÀgÀtPÉÌ PÉÃqÀÄ AzÀqÉ gà «ÄUÉ ÀvÀåªÀÄA läö PÉqÀ gàä + CªÀ Ã±À PÉÊ ªÀÄÄVzÀÄ ÉÃrzÉ ÀÄ + JAzÀ¼ÀÄ * * * * 138

æ ÀzÀå-1. ÀzÀå-2. ÀzÀå-3. ÀzÀå-4. 2. ÀzÀ «AUÀqÀuÁ NzÀÄ PÀ ÀßqÀªÀÅ»jzÀÄ + MAzÀÄ ÀA ÀÌøw PÀ ÀßqÀªÀÅ»jzÀÄ + MAzÀÄ eáõ ÀªÀÅ PÀ ÀßqÀzÀ PÀ ÀÆÛj ËgÀ s À ÉÆÃPÀ vàäa ºÀÄzÀÄ PÀ ÀßqÀzÀ ÀÄrQ«UÉ ªÀÄzs ÀÄgÀªÀÅ PÀ ÀßqÀzÀ ÀÄr ªÀÄzs ÀÄgÀ eéã ÀÄªÀÅ PÀ ÀßqÀzÀ ¹j ÉÆ UÀ ªÀtÂð ÀgÀÄ + DgÀÄ ÉÆÃPÀzÀ C èué + C èué PÀªÀÄ PÉÆ¼ÀUÀ¼ÀÄ C èué+c èué ºÀjªÀ véægéuà¼àä C èué+c èué ªÉÄgÀªÀ ÀÄAzÀgÀ s ÀªÀå PÀ ÁåtÂ C èué + C èué ªÉÄgÉªÀ và ÀªÀ À C èué+c èué ÀÄtå À UÀ¼ÀÄ C èué + C èué DvÀäzÀ²ðvÀ ªÀå UÀÄgÀÄªÀgÀgÀÄ J è ÉÆÃqÀ «ÃgÀ + PÀ ÄèUÀ¼ÀÄ + J è ÉÆÃqÀ gàpàû PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ + J è ÉÆÃqÀ ÀvÀå ÀyUÀ¼À zá À ±Á À ÀªÀÅ J è ÉÆÃqÀ s ÀªÀå ² àuà¼àä + J è ÉÆÃqÀ PÀ ÉAiÀÄ ÉUÀ¼ÀÄ J è ÉÆÃqÀ duàªé ÉZÀÄÑªÀ s ÀªÀåªÁ ÀÄÛUÀ¼ÀÄ. ºÀjªÀ À s ÉÆÃUÀðgÉvÀ PÀ ÀßqÀ ÀgÀ À ÀQëUÀ¼À + G AiÀÄÄ PÀ ÀßqÀ UÀgÀÄ«PÉAiÀÄ ªÀgÀPÉÃ ÀjAiÀÄ UÀdð ÉAiÀÄÄ PÀ ÀßqÀªÀÅ ±ÀgÀt véæãjzà ªÀZÀ À PÀ ÀßqÀ ªÉÄgÉzÀ zá ÀgÀ ºÀÈzÀAiÀÄ PÀ ÀßqÀ üãgà «ÃgÀgÀ ÉÆÃPÀ UÀÄgÀÄUÀ¼À É ªÉ PÀ ÀßqÀªÀÅ ÀÆªÀðPÀxÉ MªÉÄä zéãªà À s É ÀqÉ záýuà EAzÀ æ ÀÄ s ÀÆ ÉÆÃPÀzÀ è ÀvÀåªÀAvÀ CgÀ À AiÀiÁgÀÄ? JAzÀÄ ªÀ¹μÀ gà è «ZÁj¹zÀ ÀÄ. DUÀ CªÀ ÀÄ CAiÉÆÃzs ÉåAiÀÄ Áß¼ÀÄwÛgÀÄªÀ ºÀj±ÀÑAzÀ æ À ºÉ ÀgÀ ÀÄß ºÉÃ½ DvÀ À ÀvÀå μé AiÀÄ ÀÄß «ªÀj¹zÀ ÀÄ. ªÀ¹μÀ ºÉÃ½zÀÝ Éß è «géæã ü ÀÄªÀ Àé sáªàzàªà ÁzÀ «±Áé«ÄvÀ CzÀ ÀÄß C èuà¼ézà ÀÄ. Á zàýpé Ì ºÀj±À ÑAzÀ æ À Á ÄAzÀ ÀÄ¼À î ÀÄß ºÉÃ½¹AiÉÄÃ ¹zÀÞ JAzÀÄ ÀAxÀªÉÇrØzÀ ÀÄ. ºÀj±ÀÑAzÀæ ÀÄ ÉÆÃPÀ PÀ ÁåuÁxÀðªÁV và Àß CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ è ÀqÉ ÀÄwÛzÀÝ ºÀÄ ÀÄªÀtðAiÀiÁUÀ±Á ÉUÉ ªÉÃμÀªÀÄgÉ¹PÉÆAqÀÄ AzÀÄ ºÀÄzÉÆqÀØ zá ÀªÀ ÀÄß PÉÃ½ PÉÆqÀ ÁUÀzÀ ¹ÜwUÉ DvÀ À ÀÄß vàazéærø ÀvÀåªÀ ævàpéì s ÀAUÀ vàgà ÉÃPÉAzÀÄ «±Áé«ÄvÀ æ ÀÄ AiÉÆÃa¹zÀ ÀÄ. DzÀgÉ ºÀj±ÀÑAzÀ æ DvÀ PÉÃ½zÀμÉÖ èªà ÀÆß s ÀAiÀÄ s ÀQÛ ÄAzÀ Ãr ÉÊ J ¹PÉÆAqÀ ÀÄ.»ÃUÉ ªÉÆzÀ À æaiàävàßzà ÉèÃ JqÀ«zÀ «±Áé«ÄvÀ æ ºÉÃUÁzÀgÀÆ ªÀiÁr DvÀ À ÀÄß ªÀÄtÂ À ÉÃ ÉÃPÉAzÀÄPÉÆAqÀÄ E ÉÆßAzÀÄ vàavà æªà ÀÄß ºÀÆrzÀ ÀÄ. ÉÃmÉAiÀÄ ÉªÀzÀ è ºÀj±ÀÑAzÀ æ À ÀÄß PÁr À è C ÉzÁr¹ PÁqÀ ÉÃPÉAzÀÄ AiÉÆÃa¹zÀ ÀÄ. ««zs À ªÀÄÈUÀ ÀQëUÀ¼À ÀÄß ÀÈ Ö¹ Ár À É¼ÉUÀ¼À ÀÄß PÉr ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁrzÀgÉ géêvá d ÀgÀÄ gád UÉ ªÉÆgÉ ÄqÀÄvÁÛgÉ. DUÀ ºÀj±ÀÑAzÀ æ ÉÃmÉUÉAzÀÄ PÁrUÉ AzÉÃ gàäváû É JAzÀÄ ±ÀÑ Ä¹zÀ «±Áé«ÄvÀ æ PÀÆqÀ ÉÃ PÁAiÀÄð À æªàèvàû ÁzÀ ÀÄ. DvÀ À 139

và ÀB À æ sáªà AzÀ PÀtÄäaÑ végéaiàääªàåzàgéæ¼àué Á Á«zs ÀªÁzÀ ÁætÂ ÀQëUÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖPÉÆAqÀÄ Ár À PÀÈ s ÀÆ«ÄUÉ UÉÎ ÄlÖªÀÅ. EzÀjAzÁV J É è Æè ºÁºÁPÁgÀªÉ ÝvÀÄ. géêvàgé ègàä CgÀªÀÄ ÉUÉ AzÀÄ vàªàää zéægéaiàä ªÀÄÄAzÉ UÉÆÃ½lÖgÀÄ. Ár À C ÀßzÁvÀgÀ ªÉÆgÉAiÀÄ ÀÄß vá¼éä ÄAzÀ D ¹zÀ ºÀj±ÀÑAzÀ æ ÀÄ và Àß ºÉAqÀw, ªÀÄUÀ ºÁUÀÆ ÀjªÁgÀzÉÆA UÉ ÉÃmÉUÉ ºÉÆgÀqÀ Ä zs Àðj¹zÀ ÀÄ. PÁqÀÄzÁjAiÀÄ è ¹UÀÄªÀ ªÀ¹μÁ ±À æªàäpéì s ÉÃn Ãr UÀÄgÀÄUÀ¼À D²ÃªÁðzÀ ÀqÉzÀ ÀÄ. CªÀjAzÀ CAiÀiÁå Àß PÀÄ ÁZÁgÀPÉÌ zs ÀPÉÌAiÀiÁUÀzÀAvÉ ÀqÉzÀÄPÉÆ. ÀvÀå μé AiÀÄ ÀÄß G½¹PÉÆ. ªÀÄÄAzÉ zájaiàä è ¹UÀÄªÀ «±Áé«ÄvÀ æ À D±À æªàä À æzéã±àpéì và àaiàäæ PÁ j À ÉÃqÀ JA JZÀÑjPÉAiÀÄ ÀÆZÀ ÉAiÀÄ ÀÆß ÀqÉzÀÄ ÀjªÁgÀzÉÆA UÉ ÉÃmÉUÉ ºÉÆgÀl ÀÄ. ªÀÄÄAzÉÃ Á ÄvÉA ÄzÀ ÀÄß E è DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀ ÀzÀåUÀ¼ÀÄ w½ ÀÄvÀÛªÉ. PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ gáwàªáapà ÀqÀÄUÀ ÀßqÀzÀ CUÀ æªàiá Àå PÀ«UÀ¼À è M â (Qæ ÀÛ ±ÀPÀ ÀÄªÀiÁgÀÄ 1225). ºÀA PÉëÃvÀ æzàªà ÀÄ ÀA Á Àw «gàæ ÁPÀë À ÀgÀªÀÄ s ÀPÀÛ. gàuà¼é PÀ«AiÉÄAzÉ ¹zÀ ºÀjºÀgÀ À ÉÆÃzÀgÀ½AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²μÀå. «gàæ ÁPÀ ë À ÀgÀªÀÄ s ÀPÀ Û. ºÀj±À ÑAzÀ æpáªàå, ¹zÀ ÞgÁªÀÄZÁjvÀ æ, «ÃgÉÃ±À égàzàjvé, ÉÆÃªÀÄ ÁxÀZÀjvÉ, ±ÀgÀ s ÀZÁjvÀ æ, ºÀjºÀgÀ ªÀÄºÀvÀé ªÀÄÄAvÁzÀ PÁªÀåUÀ¼À ÀÄß μàlà bàazà ÀÄìUÀ¼À è gàa¹záý É. G s ÀAiÀÄ PÀ«PÀªÀÄ gà«, PÀ«±ÀgÀ s À s ÉÃgÀÄAqÀ, μàlà æºàä C üzá ÀUÀ¼À ÀÄß ºÉÆA zàäý μàlà PÁªÀåzÀ ªÀiÁð ÀPÀ ÉA CUÀÎ½PÉUÉ ÁvÀ æ ÁzÀ PÀ«. * * * * ÀvÀå «oà CAQvÀ AzÀ À æ¹zàþgávgàäªà. «. ÀvÀå ÁgÁAiÀÄtgÁªï CªÀgÀÄ (1948) vàäªàäpàægàä f Éè ²gÁ vá ÆQ À ÄPÁÌ ÀlÖtzÀªÀgÀÄ. ªÉÄPÁ PÀ ï EAf AiÀÄjAUï ÀzÀ«Ãzs ÀgÀgÁzÀ EªÀgÀÄ À æpàèvà PÀ ÁðlPÀ «zàäåvï À æ ÀgÀt UÀªÀÄzÀ è G À À æzsá À ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀgÁV PÁAiÀÄð ªÀð»¹ ªÀÈvÀ ÛgÁVgÀÄªÀgÀÄ. VÃvÀ, ÉÆÛÃvÀ æ, PÁªÀå, ÁªÀtÂ, UÀzÀå»ÃUÉ ««zs À À æpágàuà¼à è CgÀªÀvÀÄÛ PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. ºÀ ÉÆßAzÀÄ sá«ä PÁªÀåUÀ¼À ÀÆß ÀªÀ ságàw ÀÄ ÃWÀð ÁªÀtÂ PÁªÀåªÀ ÀÆß ÀA ÀÆtð zéã«ã ªÀÄºÁvÉä, ÀªÉÃ±ÀégÀ Ã Á ªÉÊ s ÀªÀA, APÉÃ±À égà ÉÆÃªÀÄ ÁxÀ ZÁjvÀ æö ªÀÄÄAvÁzÀ PÁªÀåUÀ¼À ÀÆß gàa¹záýgé. PÀ ÀßqÀ - ÀA À ÌøvÀ sáμéuà¼égàqàgà Æè ÁArvÀåªÀÅ¼ÀîªÀgÀÄ. ÁºÀÄ ZÀjvÀA, UÁAiÀÄwæÃgÁªÀiÁAiÀÄt, ¹jUÀ ÀßqÀ ªÉÊdAw, PÀ ÀßqÀ ÁqÀZÀjvÉ æ, vàvà é ságàw, sáªàvãvàuà¼àä, ²æÃ²ªÀPÀÄªÀiÁgÀ Áé«ÄUÀÄgÀÄZÀjvÀA, UÀÄgÀÄzÀvÀ ÛZÀjvÀA EªÀgÀ À æªàäär PÀÈwUÀ¼ÀÄ ÀÈvÀågÀÆ ÀPÀ ºÁUÀÆ ÁªÀiÁªÀ½UÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. * * * * 140