8

64 «µ«æ» µ å. ªï Ë 19 Ë 1 - ÿπ π 2552 RESEARCH ARTICLE Survey of Canine Coronavirus and Parvovirus from Dogs with Bloody Diarrhea in Khon Kaen, Mahasarakham, Nakhonrachasima, and Ubolrachathani Provinces Fanan Suksawat 1*, Chakan Somkiat 2, Titima Sangmo 2, Thanaporn Kittimongkol 2, Nicharat Swasdipan 3 Abstract Objective To survey prevalence of the two canine viral enteritis causative agents, canine coronavirus (CCV) and canine parvovirus (CPV), in dogs with bloody diarrhea in Khon Kaen, Mahasarakham, Nakhon Rachasima, and Ubolrachathani provinces. Materials and Methods Fecal specimens from 200 domestic dogs with the sign of bloody diarrhea were tested using CCV/CPV Anigen TM test kits. The test kits could simultaneously detect CCV and CPV antigens. Results Of 200 samples, 9 were reactive to CCV (5%), 84 were reactive to CPV (42%), 19 were reactive to both CCV and CPV (10%); and 88 were non-reactive to any (43%). Conclusion The results in the 4 studied locations correspond to the reports elsewhere that canine viral enteritis caused by CPV is more prevalent than that by CCV, and co-infection is common. KKU Vet J. 2009;19(1):64-71 http://vet.kku.ac.th/journal/ Keywords: Canine viral enteritis; Coronavirus; Parvovirus; Bloody diarrhea 1 Department of Veterinary Medicine, Faculty of Veterinary Medicine, Khon Kaen University, Khon Kaen, Thailand 40002 2 Faculty of Veterinary Medicine, Khon Kaen University, Khon Kaen, Thailand 40002 3 Faculty of Sciences, Ubolrachathani University, Ubolrachathani, Thailand 34190 *Corresponding author E-mail: jsvetmed@yahoo.com Tel: 043-364491

KKU. Vet. J. Vol. 19 No. 1 JANUARY - JUNE 2009 65 «ÈÕ «π «æ å «ÿπ Ë Õ à ªìπ Õ π µ ßÀ«Õπ àπ À π Õÿ π øñ πà π ÿ «Ï1*, å µ 2, µ ß â 2, πæ µµ ß 2, µπå «æ π å3 àõ «µ ÿª ß å «ÈÕ «π «æ å «ÿπ Ë Õ à ªìπ Õ π ßÀ«Õπ àπ À π «ÿõÿª å «Á µ «Õ à ßÕÿ ÿπ Ë Õ à ªìπ Õ π ßÀ«Õπ àπ À π Õÿ π π«π ÈßÀ 200 µ «Õ à ß µ «ÈÕ «π æ å «â ÿ µ «CCV/CPVAnigen TM Ë âµ «Õπµ π Õß «ß à «Õÿ â Õß π æ âõ π º» æ «à µ «Õ à ß Ë À⺠«µàõ «π π «ÈßÀ 9 µ «Õ à ß ªìπ âõ 5 µ «Õ à ß Ë À⺠«µàõ «æ å «π «ÈßÀ 84 µ «Õ à ß ªìπ âõ 42 µ «Õ à ß Ë À⺠«µàõ «π «æ å «ÈßÀ 19 µ «Õ à ß ªìπ âõ 10 µ «Õ à ß Ë À⺠ÈßÀ 88 µ «Õ à ß ªìπ âõ 43 âõ ÿª º» «Õ âõß ß π ˺à π æ «à Àµÿ Õß «â Õ µ µàõ π ÿπ à«π À à ÈÕ «æ å ««à «π πæ Èπ Ë» æ µ ÈÕ à«π â «µ«æ» µ å. 2552;19(1):64-71 http://vet.kku.ac.th/journal/ : «âõ µ µàõ «π «æ å «à ªìπ Õ 1 «Õ ÿ» µ å µ«æ» µ å À «Õπ àπ Õ. Õß. Õπ àπ 40002 2 µ«æ» µ å À «Õπ àπ Õ. Õß. Õπ àπ 40002 3 µ å À «Õÿ π Õ. «π.õÿ π 40002 *ºŸâ π Ë Àâ µ µàõ E-mail: jsvetmed@yahoo.com

66 «µ«æ» µ å. ªï Ë 19 Ë 1 - ÿπ π 2552 π ÀµÿÀ Õß «âõ µ µàõ π ÿπ Õ ÈÕ «π Õß ÿπ (canine corona virus, CCV) ÈÕ «æ å «Õß ÿπ π 1 2 (canine parvovirus type 1, CPV-1 canine parvovirus type 2, CPV-2) «âà ÿπ «µ (canine rota virus) ªìπ Àµÿ Õß πõ π È ÈÕ «Õ µ (astrovirus) «ŒÕ åªï å (herpesvirus) «Õπ µõ (enterovirus) «(calicivirus) «æ Õ πø Ÿ Õπ (parainfluenza virus) Õÿ Õß ÿπ Ë Õ Õÿ à«ß [1,2] «π π Èπ ªìπÕ å Õπ Õ «Ë «π À à ËÕÀÿâ à«π ÈÕ «æ å «π Á «à «π Õ Ëπ ÈÕ «æ å «Õß ÿπ π 2 (CPV-2) ªìπµ «À π àõ π ÿπ Ë«ÈÕπ È ªìπ Õπ Õ «Ë «ËÕ» π å Ë ß àßµ ««π π Ÿß π Ëß «âõ π πõ à ßπâÕ 5 Õπ µâõß â«πè øõ «Õ ß πè πõ µ à«π 1:32 π πõ à ßπâÕ 10 π Õ ÈÕßµâπ Ë «π ÕÕ âõß à«ß Ëß ÿπ ÿ Õ ÿ Ë «æ å «æ 𠵫åõ ÿπâõ «à ÿπ µ Õ ÈÕßµâπ Ë «π Ë«ª Õ â ËÕÕ À âõß à«ß Õÿ Õ ªìππÈ â ªìπ Õ À Õ ªìπ Ÿ Ëπ «ÿπ Õ âõß à«ß µ ÈÕ «π π Èπ à ÿπ ß à Õ âõß à«ß ÈÕ «æ å «àæ Õ π àæ «Á Õ «µë à«π ÿπ ˵ ÈÕ «æ å «Õ π ÿπ ß Õÿ à«ß πè Õÿ â À Õ Õ ªπ Ëπ À Áπ «Õ Õß Èπ Ë «æ å «ª π ÈÕ ËÕ â â π ÈÕÀ «ß Èß ÈÕÕ ª º «Àπ ß ª â«π ÿπ ßÕ â π«π å Á Õ «ß [2] π µ ÈÕ à«π Õß «π «æ å «π ËßÕ Õß Ë ÿπ ß Èπ «à µ ÈÕ «π À Õ «æ å «æ ß π «æ µ ÈÕ à«âõ 25 Àâ ÿπ «µ â [3] π ËÕß «Èß Õß π å ªÑ À Õ«π â π µ Àπàß Ëµà ß π Õ ππ Ëß Èπ ËÕ ÿõ à ß «â ß «ß ÈÕ «π æ «2 π 3 ß â π π Õß«à«π ÈÕ «æ å ««π Õß«À Õ Ë «à ø åõõø Õ å ŸπÀå (crypts of Leiberkuhn) ËÕ Õß «π È «Èπ Ÿà ß ß à Ÿ Õ À â Õ âõß à«ß Ëπ â Õ à ªìπ Õ µ ËßÀ ß µ Õ â«à πõõ âõ à ß Ÿ å ª» Õ ßÀâÕßªØ µ Èß ÈÕ «æ å ««π ªìπ Àµÿ ÕßÕ Õÿ à«ß Ëß Ëπ æ µ «Õ âõß à«ß «π ÈπÀ «π Õ µ µ µë [2] «âõ µ µàõ ªìπ µ µàõ Ë Àâ ÿπ «µ Ë ÿ Èß πª» µà ߪ» æ 𠵫å Ë à â «π πª» ß π µ ÈÕ «æ å «ªìπ

KKU. Vet. J. Vol. 19 No. 1 JANUARY - JUNE 2009 67 Èß πªï.». 1979 [4] ÿπ µ ÈÕ «Èß Õß π â Õ À ˪π ªóôÕπ â«õÿ Õß ÿπ ªÉ«ÿπ à ßÕ π À ßµ ÈÕ «π π È øí µ «Õß 24-36 «π µà «æ å «â «øí µ «π π 3-7 «π À ß π Èπ π à«ß µ«å Õ à πõ À Õ πõ Ÿàª 2 «π π«π Ë 3 Ë à ÕÕ ªìπ Õ â Ÿß π µ«å Ë à «π àõπ «µ æ æ π ÿå Ë ««µàõ π È â à π Õµ «Õ å æÿ È Õ å æ «Õ å Õ π ø æõ ªìπµâπ à«π ÿπ æ π ÿåº «µâ π πµàõ π È Ÿß «à π ËÕß π È Àµÿ µ ÈÕ «ß à À à ÈÕ «Ë à «â π µâõß µ Õ â à Àâ πè ÿß Õ π Õ â ªØ «π ªÑÕß π µ ÈÕ âõ𠵫å Ë Áß ß µõ πõßµàõ π ËÀ â «Ë 7 «π à«πµ «Ë «µàõ «µ π 3 «π À ß à ªìπ Õ ÿπ «µ π ÈÕ π π ËÕß 2 Àµÿ â«π Àµÿ Õ Õ âõß à«ß Õ π Ëß Àâ Ÿ πè «ÀâßπÈ Èπ π Àâ «µ Àµÿ Ë Õß ËÕ â Ÿ æ«â Á â Ÿà à ß ß «Õ ªìπæ Èπ «π Ë «Á«Àâ «ß ºπ ªìπ ª âõ à ß «Á«Õ µ µ ËÕ Èπ â πõ Õ Ë µ«å ß «π π È â «ß«ÿà µ «ß âõß ÿ»πåõ µ Õπ real-time polymerase chain reaction (RT-PCR) [5] Õß«À ß πàâõߪø µ Ëß àõπ â ß ÿàß «à à â à Ÿß π» π È ªìπ µ «À ÈÕ «æ å ««π â««ß«ÿà â«ÿ µ «ÈÕ Èß Õß π Õÿ ÿπ ˪ɫâ«Õ à ªìπ Õ ªìπ ÿ µ «ËÕ» À immunochromatograhic assay «æ µàõ ÈÕ «π «æ å «( π CPV-2, CPV-2a CPV-2b) âõ 97.5 98.8 µ ««µàõ ÈÕ «π «æ å «( π CPV-2, CPV-2a CPV-2b) âõ 93.1 100 µ ( âõ Ÿ ºŸâº µ) Ëß ªìπ«Ë â π µ ««Àå ÈÕßµâπ«à æ ÈÕ «πµ «Õ à ßÕÿ À Õ à ªìπ«Ë ««Á«â à Õ ª «πõÿ â«à πâõ æ ß «ÿõÿª å «µ «Õ à ßÕÿ Á µ «Õ à ß ÿπ Ë ß «à Õ ªÉ«ªìπ âõ µ µàõ π«π «200 µ «Õ à ß æ ÿπ Ë Õ Õ π à ªìπ Õ Ë â µ «ßæ µ«å µ«æ» µ å À «Õπ àπ π«π 80 µ «Õ à ß π Õ π π µ ßÀ«À π«π 20 µ «Õ à ß π Õ π π µ ßÀ«π π«π 30 µ «Õ à ß π Õ π π µ ßÀ«Õÿ π π«π 70 µ «Õ à ß

68 «µ«æ» µ å. ªï Ë 19 Ë 1 - ÿπ π 2552 «Õ Õ À Õπµ π Õß «πõÿ â ÿ µ «Õ canine parvovirus antigen canine coronavirus antigen (CCV/CPVAnigen TM, Anigen Korea) â âæ π π ÿ Õ ªÑ Á µ «Õ à ß ÈÕ Õÿ À Õ Õ âæ π ºà π «Àπ æ ËÕ Á µ «Õ à ß Õÿ π â À à π âæ π Ë Á µ «Õ à ß â«ÿà ß π µ «Õ à ß π Èπµ Èß Èß «â π µ µ Õπ Ÿ à«π â π π â«π ªÀ π ÿ Õ 2 À ÿ À ÿ 4 À µà À «À Àà ß π â Ê Èß «â 5-10 π π Èπ ßπ Õà πº «Õà πº π µà À ÿ ßπ È º «µàõ Õπµ π Õß «æ å «À Õ ÈÕ «π æ à«ß ˵ «Õ T C º àæ à«ß ˵ «Õ T µà æ à«ß Ë æ µ «Õ C Õ«à Õà π à à â ËÕ àæ Èß Ëµ «Õ T C º» º Õ µ «Õ à ß µà π Ë âº ß ß π Figure 1 æ «à µ «Õ à ß Ë À⺠«µàõ CCV ÈßÀ 9 µ «Õ à ß ªìπ âõ 5 µ «Õ à ß Ë À⺠«µàõ CPV ÈßÀ 84 µ «Õ à ß ªìπ âõ 42 µ «Õ à ß Ë À⺠«µàõ CCV CPV à«π ÈßÀ 19 µ «Õ à ß ªìπ âõ 10 µ «Õ à ß Ë À⺠ÈßÀ 88 µ «Õ à ß ªìπ âõ 43 µ «Õ à ß ÈßÀ 200 µ «Õ à ß Ë â Èß 4 ßÀ«Õ ßÀ«Õπ àπ π Õÿ π À (Figure 1) πµ «Õ à ß ÈßÀ Ë À⺠«æ «à µ «Õ à ß Ë À⺠«µàõ CPV π«π Ë ÿ Õß ß Õ Àâ º «Èß CCV CPV ÿ â Õ À⺠«µàõ CCV (Figure 2) Figure 1. Antigenic Survey of Canine Coronavirus and Parvovirus (n=200)

KKU. Vet. J. Vol. 19 No. 1 JANUARY - JUNE 2009 69 Figure 2. Percentage on Canine Coronavirus and Parvovirus Antigenic Survey from 4 Provinces (n=200) 250 200 150 100 50 0 3 1 5 9 0 84 88 47 29 32 28 11 12 19 11 1 5 2 7 6 200 80 70 30 20 CCV+ CPV+ CCV&CPV+ Negative Total Number Khon Kaen Nakornrachasima Ubolrachathani Mahasarakham Total «å º» æ «à ÿπ à«π À à ˵ «æ º «π Èπ À⺠«µàõ ÈÕ «æ å «Ëß ªìπ ÈÕ «Ë «ÿπ ß π àõ «à ÈÕ «π Õ âõß π ß π» àõπàπâ π È πª» [5] πµà ߪ» [2,6] æ µ ÈÕ à«π À«à ß «Õß π π È Õ âõß ß π Pratelli [3] à«π ˵ «µ «Õ à ß ÈÕ Õÿ â«àâº Õ π ËÕß Àµÿ Ë ÿπ ªÉ«â«Õ Ëπ Ë Àâ Õ à ªìπ Õ àπ π Õ µ ÈÕ «Õ Ëπ Ë à à «Èß Õßπ È µ æ ª Õ µ ÈÕ Clostridium perfringens â π π [7] À Õ Ë ª πµ «Õ à ß Õ µë «à Ë µ «â (detection limit) Ë µ «â À CPV Õ 3.13 x10 5 TCID 50 /. Ë µ «â À CCV Õ 1.97x10 4 TCID 50 /. À Õª ÈÕ πµ «Õ à ßÕÿ µà ÿ 軄 ÈÕÕ à à π ßπ Èπ ß Èß Á µ «Õ à ß π ÿ Ë ª ÈÕπâÕ Õ Àâ º «ß â πõ π È Õ ËÕ Õß ÿ Õ ËßÕ Á Ë à Ÿ µâõß àπ Ÿ ß À Õ Á π ËÕÿ À Ÿ Ÿß Õß Ë ÿ «Ë Èπ π ª π µ «Õ à ß Ë â ªÑ ÈÕ Õ à«π π ⺠«ß ß à π È âõ ß µ«à ÿπ à«π À à ˪ɫâ«âÕ µ µàõ Õ à ß ÿπ ß π ËÕß à«π À à µ ÈÕ «æ å «À µ ÈÕ 2 π à«π Õ «æ å ««π Àâ «ÿπ ß â Èπ Õ à ß Áµ ß π Õ à ß

70 «µ«æ» µ å. ªï Ë 19 Ë 1 - ÿπ π 2552 ÿπ ß «π â [8] π ËÕß ÈÕ À à π È ªìπ ÈÕ «Ë à µ ß à«π À à ªìπ æ ËÕæ ÿß à ß µ Õ â ÿπ Ë Õ à ÿπ ß Õ Èπ â Õß π 1-2 «π àµâõß µà ÿπ Ë Õ Õ à ß ÿπ ß µâõß µ Õ æ ËÕæ ÿß «µ µ«å ª µ â«ÿπ Èπ π 3-5 «πà ß µà â ß Õ πõ à ß ÈÕ ß Õ à ªìπ Õ Õ à ß ÈÕ ß æ å Õ«à à ÿπ Õ «µ â â«à µá «â«ÿπ ß Õ µ π 24-48 Ë«ßÀ ß Ë ßÕ à«π À à µ ÈÕ À Õ «Áßµ «Õß Õ πà Õ Õ æ à Ë«ª πõ π È ÿπ 軃ǧ æ à ÈÕ ª ß ÿπ µ «Õ Ëπ âßà ßπ Èπ ªÑÕß π ß ªìπ «à ªÑÕß π â π ÿπ «πªñõß π âõ µ µàõ π «πªñõß π â µ Èß µà Õ ÿ 45 «π π Ë È ß ÿπ À µ ««π ËÕæ «à ÿπ ªÉ«â«π È Àâ ÿπ µ «Õ Ëπ «à ÈÕ «Õ À Õ ß µ«å È ß à««ÿ æ à â π Õß â ÿ Õ µ ÈÕ à«õß ÈÕ «æ å ««π À Õ «π µ ÈÕ «æ å «/À Õ «π ÈπµÕπ «π Èπ ૪ À Èß «à â à ßß π ÿ Õ µ «µ ÈÕ «π «æ å «Õÿ π Èπ Àâ «àπ ««Á«π Õ µµ ª» ºŸâ«Õ Õ ÿ 𠵫æ å Õ ß µ ÿ π π å Õ Ë Àâ «Õπÿ Àå ÿ Õ CCV/CPVAnigen TM π» π È Õ Õâ ßÕ ß 1. Drane DP, Hamilton RC, Cox JC. Evaluation of a novel diagnostic test for canine parvovirus. Vet Microbiol. 1994;41(3):293-302. 2. McCaw DL, Hoskins JD. Canine viral enteritis. In: Greene CE, ed. Infectious Diseases of the Dog and Cat. 3rd ed. St. Louis: Saunders Elsevier; 2006. p. 63-70. 3. Pratelli A,Tempesta M, Roperto FP, Sagazio P, Carmichael L, Buonavoglia C. Fatal coronavirus infection in puppies following canine parvovirus 2b infection. J Vet Diagn Invest. 1999;11:550-553. 4. Tingpalapong M, Whitmire RE, Watts DM, Burke DS, Binn LN, Tesaprateep T, et al. Epizootic of viral enteritis in dogs in Thailand. Am J Vet Res. 1982;43(9):1687-1690. 5. Sakulwira K, Vanapongtipagorn P, Theamboonlers A, Oraveerakul K, Pooworavan Y. Prevalence of canine coronavirus and parvovirus infections in dogs with gastroenteritis in Thailand. Vet Med. 2003;48(6):163-167.

KKU. Vet. J. Vol. 19 No. 1 JANUARY - JUNE 2009 71 6. Ettinger SJ, Feldman EC. Textbook of Veterinary Internal Medicine Disease of Dog and Cat. 6th ed. Philadelphia: Elsevier Inc; 2005. 7. Dunn TJ. 2007. [database online]. Cause of diarrhea in dogs and cats. [cited 2008 Nov 25] Available from: http://www.thepetcenter.com/exa/diarrhea.html 8. Evermann JF, Abbott JR, Han S. Canine coronavirus-associated puppy mortality without evidence of concurrent canine parvovirus infection. J Vet Diagn Invest. 2005;17(6):610-614.