hoav Thứ Sáu, ngày 31/05/2019 Tin nổi bật Việt Nam bị Mỹ đưa vào Danh sách giám sát trong Báo cáo tháng 5/2019 do thỏa mãn 2 tiêu chí về thặng dư thươ

Bản ghi

1 hoav Thứ Sáu, ngày 31/05/2019 Tin nổi bật Việt Nam bị Mỹ đưa vào Danh sách giám sát trong Báo cáo tháng 5/2019 do thỏa mãn 2 tiêu chí về thặng dư thương mại song phương với Hoa Kỳ và thặng dư cán cân vãng lai. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để trao đổi, làm việc về các vấn đề mà Bộ Tài chính Hoa Kỳ quan tâm trên tinh thần hợp tác, đồng thời tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế một cách hợp lý, điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường trong nước và quốc tế cũng như đặc thù của kinh tế Việt Nam, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không lành mạnh. BP.NGHIÊN CỨU & PHÁT TRIỂN PHÒNG KẾ HOẠCH [a] Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường 8, Quận 3, TP.HCM [t] (028) (1813/1819) [e] kehoach@sacombank.com Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách giám sát, Ngân hàng Nhà nước nói gì? Tiềm năng của thị trường thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam đang rất lớn Thanh toán di động tăng 170% trong năm 2018 CPI là điểm sáng trong điều hành kinh tế vĩ mô, 3 năm qua liên tiếp được kiểm soát dưới 4% 4 thách thức đe dọa tương lai của châu Âu sau bầu cử Nghị viện Chứng khoán (ngày 30/05) BẢNG CHỈ SỐ VN - Index 969,34 0,23% HNX - Index 105,32-0,00% D.JONES CK Mỹ ,88 0,17% STOXX CK C.Âu 3.318,15 0,62% CSI 300 CK TQ 3.641,18 0,62% Vàng (SJC cập nhật 08h30 ngày 31/05) SJC Ng.đ/L ,36% Quốc tế USD/Oz 1.287,10 0,51% Tỷ giá USD/VND BQ LNH ,01% EUR/USD 1,1133 0,06% Dầu WTI USD/th 56,02 5,03% 6 1

2 Tài chính Ngân hàng Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách giám sát, Ngân hàng Nhà nước nói gì? Tiềm năng của thị trường thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam đang rất lớn NHNN cho biết, ngày 29/5, Bộ Tài chính Hoa Kỳ (BTC HK) đã ban hành BC về "Chính sách KTVM và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Hoa Kỳ". Tại BC kỳ này, BTC HK đã đưa Danh sách các quốc gia cần giám sát gồm 9 nước (TQ, Nhật, Hàn Quốc, Đức, Ý, Ireland, Singapore, Malaysia và VN). Theo quy định của Đạo luật Xúc tiến và tăng cường thương mại 2015 của Mỹ, BTC HK cần thực hiện phân tích nâng cao về chính sách tỷ giá và KT đối ngoại của đối tác thương mại lớn thỏa mãn các tiêu chí về thặng dự thương mại song phương, thặng dư cán cân vãng lai và can thiệp ngoại tệ. VN vào Danh sách giám sát trong BC tháng 5/2019 do thỏa mãn 2 tiêu chí về thặng dư thương mại song phương với Mỹ và thặng dư cán cân vãng lai Với việc VN vào Danh sách giám sát, thời gian tới, BTC HK sẽ theo dõi các thông tin, số liệu về thương mại, cán cân vãng lai, chính sách KTVM, tiền tệ của VN và có thể sẽ tiếp tục trao đổi, làm việc với CQ hữu quan của VN nếu cần thiết. NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ, ngành liên quan để trao đổi, làm việc về vấn đề mà BTC HK quan tâm trên tinh thần hợp tác, đồng thời tiếp tục điều hành CSTT nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định KTVM, hỗ trợ tăng trưởng KT một cách hợp lý, điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường trong nước và quốc tế cũng như đặc thù của KT VN, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không lành mạnh. Tại Triển lãm Banking Vietnam 2019, chuyên gia đánh giá tiềm năng thị trường thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) tại VN đang rất lớn nhưng nhiều thách thức. Về phía các TCTD, nắm bắt được sự phát triển của thương mại điện tử (TMĐT) và nhu cầu ngày càng gia tăng về thanh toán trực tuyến cũng như sự tiện lợi trong TTKDTM, nhiều NH tại VN cũng đang tích cực triển khai các DV TTKDTM. Theo đó, hầu hết các NH đã thiết lập và nâng cấp hệ thống core banking, phát triển hệ thống thanh toán nội bộ, tích hợp đa kênh thanh toán hiện đại trên di động, trên Internet, DV nhắn tin chủ động đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng Dẫn số liệu từ NHNN, GĐ Trường ĐHKT - Luật Tp.HCM cho biết, tỷ lệ Tiền mặt lưu thông/tổng phương tiện thanh toán 2

3 từ 2012 đến nay vẫn ở mức #12%/năm nhưng tỷ lệ này bắt đầu có xu hướng giảm. Bên cạnh đó, số lượng giao dịch của hệ thống thanh toán quốc gia từ 2013 đến nay có sự gia tăng rất mạnh. Nếu 2013 chỉ có hơn 10,5 triệu giao dịch với giá trị hơn tỷ đồng thì đến 2018, con số này đã lên tới gần 39,5 triệu giao dịch với giá trị hơn tỷ đồng. Cùng sự phát triển của TMĐT và sự tham gia của công ty Fintech, số lượng giao dịch của hệ thống thanh toán quốc gia tăng đều trong và bắt đầu tăng nhanh từ cuối năm Năm 2018, số lượng giao dịch thanh toán tiếp tục tăng mạnh, tới 23,45% sv Tuy nhiên, để hướng tới một thị trường TTKDTM phát triển hơn, VN sẽ còn phải vượt qua khá nhiều thách thức. Theo đó, để đẩy mạnh hoạt động TTKDTM, Chính phủ và CQQL Nhà nước cần tiếp tục định hướng nền KT hướng tới việc TTKDTM mạnh mẽ hơn nữa. Ngoài ra, cần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và cơ chế chính sách về thanh toán qua NH, nhất là khuôn khổ pháp lý liên quan đến vấn đề ứng dụng công nghệ hiện đại trong thanh toán. Về phía NHNN, cần tiếp tục triển khai một số định hướng, giải pháp lớn nhằm thúc đẩy TTKDTM, qua đó, giúp định hình và từng bước tạo dựng một XH không dùng tiền mặt tại VN. Đối với các TCTD, cần hoàn thiện, tăng cường kết nối giữa hạ tầng thanh toán điện tử của hệ thống NH với hạ tầng thanh toán của các đơn vị, phòng ngừa rủi ro trong thanh toán trực tuyến; cần tập trung phát triển cả số lượng và chất lượng của hệ thống chấp nhận thẻ, hệ thống ATM, tích hợp thêm tính năng vào thẻ ATM để thuận tiện hơn cho khách hàng sử dụng. Thanh toán di động tăng 170% trong năm 2018 Sáng 30/5 tại sự kiện Banking VN 2019 với chủ đề về tài chính toàn diện trong xu thế phát triển của nền KT không dùng tiền mặt, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh cho rằng, để thực hiện chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, bên cạnh nhiều trụ cột khác, thanh toán điện tử sẽ là một trong những trụ cột quan trọng đóng góp vào triển khai thành công chiến lược này... Hạ tầng thanh toán quốc gia đáp ứng tốt các y/cphát triển của nền KT với giá trị xử lý trong 2018 gấp 13 lần GDP, hạ tầng thanh toán bán lẻ được kết nối liên thông với các NH, tổ chức TGTT, tích hợp thêm các DV mới, hỗ trợ đắc lực hầu hết các ngành, lĩnh vực quan trọng của nền KT như thương mại, giao thông, DV công... Bên cạnh đó, nhiều NH, tổ chức TGTT tại VN đã ứng dụng các giải pháp, công nghệ tiên tiến nhằm giảm chi phí, tăng tốc độ thanh toán, tăng cường an toàn, bảo mật cho SPDV, gia tăng trải nghiệm khách hàng như xác thực sinh trắc học (vân 3

4 tay, khuôn mặt...); thanh toán trên nền mã phản hồi nhanh (QR Code); thanh toán an toàn, thuận tiện qua mã hóa thông tin thẻ (Tokenization); thanh toán phi tiếp xúc (contactless payment) tốc độ và tiện lợi... Tuy nhiên, thúc đẩy tài chính toàn diện và phát triển thanh toán điện tử trong giai đoạn tới cần chú ý tới xu hướng số hóa DVNH, lấy khách hàng làm trung tâm trở nên phổ biến và hành vi người tiêu dùng có sự thay đổi mạnh mẽ từ tương tác giới hạn trong môi trường off-line, gặp mặt trực tiếp nhân viên NH sang môi trường giao dịch trực tuyến không gặp mặt, tiếp cận và sử dụng DVNH liên tục, mọi lúc, mọi nơi trên nhiều loại thiết bị di động Bối cảnh mới này đòi hỏi các NH, tổ chức TGTT phải đầu tư, ứng dụng mạnh mẽ các công nghệ 4.0 nhằm cung cấp nhiều SPDV NH mới; đẩy mạnh khai thác, phân tích dữ liệu thông minh để thấu hiểu khách hàng, qua đó cung cấp các SPDV an toàn, tiện lợi, cá nhân hóa với giá cả hợp lý; tăng cường KYC khách hàng bằng công nghệ tiên tiến; bảo vệ bí mật khách hàng, ngăn ngừa tấn công mạng; 4

5 Kinh tế Việt Nam CPI là điểm sáng trong điều hành kinh tế vĩ mô, 3 năm qua liên tiếp được kiểm soát dưới 4% Ô nhiễm, thiếu nước có thể gây tổn thất 3,5% GDP mỗi năm Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, việc kiểm soát ổn định KTVM, đảm bảo các cân đối lớn của nền KT và kiểm soát lạm phát luôn là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của Chính phủ. Ba năm qua, VN đã liên tiếp kiểm soát được chỉ số CPI <4% và được Quốc hội và nhiều Đại biểu Quốc hội ghi nhận là điểm sáng trong bức tranh điều hành KTVM Quốc hội đề ra Nghị quyết kiểm soát lạm phát ở #4%, Nghị quyết 01 của Chính phủ đặt mục tiêu tích cực hơn là <4%. Ban chỉ đạo điều hành giá trên cơ sở 5 kịch bản tính toán đưa ra trên cơ sở phân tích tình hình thế giới và trong nước đã lựa chọn kịch bản điều hành giá 3,3-3,9%. Bên cạnh đótính đến thời điểm hết tháng 5, chỉ số CPI tháng 5 0,49% sv tháng 4, BQ 5 th /2019 chỉ số này BQ 2,74% sv Đây là mức thấp nhất 3 năm qua. Năm 2017, chỉ số này là 4,47%, 2018 là 3,01% và 2019 là 2,74%. Để kiên trì mục tiêu kiểm soát lạm phát 3,3-3,9%, Chính phủ sẽ thực hiện 5 biện pháp sau: (i) điều hành chính sách tài khóa chặt chẽ, CSTT chủ động, linh hoạt và phối hợp với các chính sách vĩ mô khác để kiềm chế lạm phát theo mục tiêu đề ra. NHNN sẽ kiểm soát lạm phát cơ bản #1,8%. (ii) chủ động theo dõi sát diễn biến cung, cầu thị trường và giá để có biện pháo bình ổn, nhất là đối với mặt hàng thiết yếu và khó lường như giá điện, giá xăng dầu, giá ga và một số mặt hàng đang có nhu cầu cao như VLXD. (iii) tiếp tục đánh giá tác động gián tiếp của việc điều chỉnh giá điện, tiếp tục điều chỉnh giá xăng dầu trong nước phù hợp với diễn biến giá thế giới và có sử dụng công cụ bình ổn giá là quỹ bình ổn xăng dầu. (iv) tăng cường công tác dự báo và tính toán các mặt hàng thiết yếu. (v) công khai minh bạch các chi phí đầu vào, tạo niềm tin cho người dân và DN. Xử lý nghiêm sai phạm trong quá trình thực hiện các chủ trương, chính sách của Chính phủ về kiểm soát lạm phát. Bộ Xây dựng cho biết, hiện chỉ có 46% hộ gia đình ở đô thị được đấu nối với các hệ thống thoát nước và chỉ có 12,5% nước thải sinh hoạt được xử lý. Thêm vào đó, xả nước thải công nghiệp chưa xử lý, sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu quá phổ biến đang gây ra những áp lực không ngừng đối với các lưu vực sông. Một thách thức nghiêm trọng khác đối 5

6 với VN là hiệu quả sử dụng nước còn thấp, đặc biệt trong ngành nông nghiệp và thủy sản vốn chiếm tới 92% tổng lượng nước tiêu thụ toàn quốc. Những nguyên nhân trên đang gây tổn hại lớn tới chất lượng nước và hệ sinh thái liên quan. Theo đó, tình trạng ô nhiễm nước là mối đe dọa lớn nhất, World Bank tính toán nguyên nhân này có thể gây tổn thất cho VN ước tính tới 3,5% GDP mỗi năm tính đến năm Theo nghiên cứu của WB, an ninh tài nguyên nước của VN trong tương lai sẽ phụ thuộc vào việc giải quyết một loạt những vấn đề quan trọng liên quan đến tình trạng căng thẳng về nước, suy giảm nhanh chất lượng nước, và những rủi ro thiên tai liên quan đến nước. Để cải thiện chất lượng nước, VN cần tăng cường năng lực cho các CQ chịu trách nhiệm hoạch định và thực thi các quy định về quản lý nước; áp dụng cách tiếp cận tổng hợp ở quy mô lưu vực sông; XD cơ chế khuyến khích việc giảm thiểu ô nhiễm và sử dụng nước hiệu quả hơn. VN cần có cải thiện trong công tác ứng phó với thiên tai và đảm bảo khả năng chống chịu trước các hiện tượng lũ lụt gia tăng, xói lở bờ sông, bờ biển với tốc độ nhanh hơn, tình trạng nước biển dâng và sụt lún đất; cải thiện chất lượng chi tiêu công và khuyến khích huy động nguồn vốn tư nhân là một việc cần thiết để mở rộng nguồn tài chính cho cải thiện công tác quản lý tài nguyên nước. 6

7 Kinh tế Quốc tế 4 thách thức đe dọa tương lai của châu Âu sau bầu cử Nghị viện Kinh tế Mỹ ra sao nếu Trung Quốc bán phá giá trái phiếu kho bạc Mỹ Cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vừa qua bị bao phủ bởi gánh nặng tương lai tồn tại của Liên minh này trước chủ nghĩa dân túy lên cao và vấn đề Brexit đang rơi vào bế tắc. Các nguy cơ đổ vơ của EU thậm chí đã được đề cập trong nhiều tháng qua. Hiện nay, cuộc bầu cử đã đến và hơn 500 triệu cư dân của 28 quốc gia thành viên EU cần phải hết sức trách nhiệm và cẩn trọng để tập trung giải quyết các vấn đề phía trước. Có 4 thách thức lớn đang chờ đợi ban lãnh đạo mới của EU. Đó là: (i) Thách thức suy thoái KT - Tăng trưởng KT BQ của KV chỉ ở mức 1,5%/năm. Mức nợ công tăng nhanh trong khi KT không thể tăng trưởng bất chấp ECB đã đưa ra những biện pháp kích thích mạnh mẽ... Để níu ke o chút hy vọng, Nghị viện châu Âu phải phải khẩn trương làm những gì cần thiết để củng cố cho Liên minh; (ii) Sự phá vơ nền dân chủ tự do - Vấn đề này càng khó khăn hơn nhiều khi đây không chỉ là một hiện tượng cục bộ tại châu Âu, mà đang lan rộng trên toàn thế giới. Để chống lại xu hướng dân túy và đưa các nguyên tắc dân chủ tự do phát huy đúng vai trò của nó, các nhà lãnh đạo châu Âu cũng như các nước thành viên phải làm tốt hơn việc kết nối các công dân trong KV; (iii) Vấn đề tự do trong các chính phủ - Đây là vấn đề đặc biệt quan trọng, đó là sự chia rẽ ngày càng tăng giữa các chính phủ mà cho phe p quyền tự do ngôn luận tại nước mình với các chính phủ kiểm soát chặt chẽ các lực lượng tự do; (iv) Điều chỉnh lại cơ cấu tổ chức sau Brexit - Brexit, bất kể KQ đàm phán ra sao, đều sẽ định hình lại sâu sắc cục diện EU. Để duy trì Liên minh, các thành viên chủ chốt cần phải thừa nhận và đề cao vai trò của các nước nhỏ. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo châu Âu đến nay dường như đã hoàn toàn thất bại trong việc giải quyết vấn đề Brexit, chưa nói tới việc cơ cấu lại EU. Tại cuộc khảo sát gần đây, có 11/14 quốc gia dự đoán EU sẽ sụp đổ sau 10 hoặc 20 năm tới... Theo nhận định của chuyên gia thương mại quốc tế Claude Barfield, cựu cố vấn VPĐD Thương mại Mỹ, nếu TQ bán phá giá TPKB Mỹ, đây có thể sẽ là đòn giáng lớn đối với Mỹ bởi sẽ tạo ra sự hỗn loạn và thay đổi giá trị của trái phiếu. Tuy nhiên, nền KT Mỹ và thị trường thế giới sẽ 7

8 chỉ bị tổn thương và gián đoạn trong ngắn hạn và không bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi TPKB Mỹ rất mạnh và an toàn. Ngoài TQ, còn có các nước khác đầu tư vào TPKB Mỹ. Khi TQ bán trái phiếu, nhiều quốc gia sẽ sẵn sàng đầu tư mua TPKB Mỹ. Bởi chắc chắn rằng, để tìm một nơi đầu tư thì Mỹ vẫn là quốc gia đầu tư an toàn nhất thế giới. Như vậy, bất kỳ điều gì mà TQ muốn làm sẽ không có tác động lâu dài tới quyết định của các nước đầu tư vào Mỹ. Ngoài ra, các tổ chức đa phương như World Bank và IMF chắc chắn sẽ đưa ra hành động nhằm giúp ổn định nền KT hoặc thị trường thế giới. Nếu bán tháo trái phiếu Mỹ, TQ cuối sẽ bị tổn thương bởi họ không biết đầu tư số tiền đó vào đâu. Mỹ áp thuế chống bán phá giá mới lên hàng Trung Quốc Bộ Thương mại Mỹ xác định rằng, các thùng đựng bia bằng the p không gỉ và nệm do TQ SX đang được bán tại thị trường Mỹ với giá thấp hơn giá trị hợp lý và sẽ áp thuế chống bán phá giá sơ bộ. Các thùng the p không gỉ do Đức và Mexico SX cũng sẽ bị áp mức thuế mới. Chính phủ Mỹ đang áp thuế lên tới 79,7% đối với thùng SX tại tq và 1,731% đối với nệm. Trong khi đó, các mức thuế với các thùng đựng bia của Đức và Mexico lần lượt là 8,6% và 18,5%. Trong 2017, lượng NK thùng the p không gỉ có thể bơm lại từ TQ, Đức và Mexico được lần lượt là 18,1 triệu USD, 11,8 triệu USD và 5,7 triệu USD. Kể từ khi ông Trump nhậm chức, Bộ Thương mại Mỹ khởi xướng 168 cuộc điều tra liên quan đến thuế chống bán phá giá và thuế đối kháng (thuế chống trợ cấp) mới, nhiều hơn gấp đôi con số so sánh với cùng thời kỳ của chính quyền trước. 8

9 Tài liệu tham khảo: Bảng chỉ số Tin Tài chính - NH Tin KT vĩ mô Tin KT Quốc tế chn htm chn htm 9

10 Danh mục viết tắt Bảo hiểm tiền gửi BHTG Lãi suất LS Bảo hiểm y tế BHYT Liên ngân hàng LNH Bảo hiểm thất nghiệp BHTN Lợi nhuận trước thuế LNTT Bảo hiểm xã hội BHXH Lợi nhuận sau thuế LNST Bảo hiểm nhân thọ BHNT Mua bán, sáp nhập M&A Bất động sản BĐS Ngân hàng NH Chi nhánh/phòng giao dịch CN/PGD Ngân hàng trung ương NHTW Chỉ số giá tiêu dùng CPI Ngân hàng Nhà nước NHNN Chính sách tiền tệ CSTT Ngân hàng thương mại cổ phần NHTM CP Cơ sở hạ tầng CSHT Ngân hàng thương mại Nhà nước NHTM NN Doanh nghiệp nhà nước DNNN Ngân hàng nước ngoài NHNNg Doanh nghiệp tư nhân/ Doanh nghiệp DNTN/ DN Ngân sách nhà nước NSNN Doanh nghiệp vừa và nhỏ DNVVN Ngân sách trung ương NSTW Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài DN FDI Tài chính - ngân hàng TC-NH Khách hàng doanh nghiệp KHDN Tài sản bảo đảm/ Tài sản đảm bảo TSBĐ/ TSĐB Khách hàng cá nhân KHCN Tăng trưởng tín dụng TTTD Dự trữ bắt buộc DTBB Tổ chức tín dụng TCTD Nhả đầu tư nước ngoài/ Nhà đầu tư NĐTNN/ NĐT Tổng tài sản TTS Đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI Tổng sản phẩm quốc nội GDP Giấy chứng nhận GCN Việt Nam VN Giá trị gia tăng GTGT Trung Quốc TQ Thu nhập cá nhân/ Thu nhập doanh nghiệp TNCN/ TNDN Trái phiếu Chính phủ TPCP Kinh tế vĩ mô KTVM Trái phiếu doanh nghiệp TPDN Kinh tế KT Thị trường chứng khoán/ Chứng khoán TTCK/ CK Xã hội XH Vốn điều lệ VĐL Khu vực KV Vốn tự có VTC Thế giới TG Xuất nhập khẩu/ Xuất khẩu/ Nhập khẩu XNK/ XK/ NK Kho bạc Nhà nước KBNN Sản xuất kinh doanh SXKD Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia UBGSTCQT Dịch vụ DV Cục dự trữ liên bang Mỹ FED Hiệp hội Chế biến và XK thuỷ sản VN VASEP Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF Hiệp hội Lương thực VN VFA Ngân hàng Thế giới (World Bank) WB Hiệp hội Cà phê - Ca cao VN VICOFA Ngân hàng Phát triển châu Á ADB Hiệp hội The p VN VSA Ngân hàng trung ương châu Âu ECB Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội HNX Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM HOSE Khu vực sử dụng đồng Euro EUROZONE Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc FAO Liên minh châu Âu EU Tổng cục thống kê GSO (TCTK) 10