ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------ ----- CAO MỸ KHANH NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN DU LỊCH DẢI VEN BIỂN HÀ TIÊN KIÊN LƢƠNG, TỈNH KIÊN GIANG Chuyên ngành: Du lịch (Chuyên ngành đào tạo thí điểm) LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Đào Ngọc Cảnh Hà Nội 2014
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chƣơng trình cao học và hoàn thành luận văn này, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Đào Ngọc Cảnh đã dành nhiều thời gian và tâm huyết hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô khoa Du lịch và quý thầy cô thỉnh giảng tại khoa Du lịch, Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong thời gian học tập. Đồng thời, tôi cũng xin cảm ơn quí anh, chị và ban lãnh đạo Sở Văn hóa Thể thao Du lịch tỉnh Kiên Giang, Phòng Văn hóa và Thông tin thị xã Hà Tiên, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Kiên Lƣơng, Sở Tài nguyên và Môi trƣờng tỉnh Kiên Giang, công ty cổ phần du lịch Kiên Giang đã tạo điều kiện cung cấp số liệu cho tôi để hoàn thành luận văn. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu trƣờng Đại học Văn hóa thành phố Hồ Chí Minh cùng quí thầy cô trong khoa Sau đại học đã tạo điều kiện để tôi hoàn thành tốt khóa học. Hà Nội, tháng 10 năm 2014 Tác giả luận văn Cao Mỹ Khanh
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng đề tài Nghiên cứu phát triển du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng, tỉnh Kiên Giang là công trình nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi. Tất cả các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực. Mọi tài liệu tham khảo, trích dẫn khoa học đều có nội dung chính xác. Các kết luận khoa học chƣa công bố ở bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về lời cam đoan này. Hà Nội, tháng 10 năm 2014 Tác giả luận văn Cao Mỹ Khanh
Mục lục DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT... 7 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU... 8 MỞ ĐẦU... 9 1. Lý do chọn đề tài... 9 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu... 11 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu... Error! Bookmark not defined. 4. Lịch sử nghiên cứu vấn đề... Error! Bookmark not defined. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu... Error! Bookmark not defined. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài... Error! Bookmark not defined. 7. Cấu trúc của đề tài... Error! Bookmark not defined. Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH BIỂN... Error! Bookmark not defined. 1.1. Tổng quan về du lịch biển... Error! Bookmark not defined. defined. 1.1.1. Khái niệm du lịch biển... Error! Bookmark not defined. 1.1.2. Phân loại du lịch biển... Error! Bookmark not defined. 1.1.3. Đặc điểm của du lịch biển... Error! Bookmark not defined. 1.1.4. Vai trò của du lịch biển... Error! Bookmark not defined. 1.1.5 Các nhân tố tác động đến phát triển du lịch biểnerror! Bookmark not 1.2. Du lịch dải ven biển... Error! Bookmark not defined. defined. defined. 1.2.1 Quan niệm về dải ven biển và du lịch dải ven biểnerror! Bookmark not 1.2.2. Đặc điểm du lịch dải ven biển... Error! Bookmark not defined. 1.2.3. Tài nguyên du lịch dải ven biển... Error! Bookmark not defined. 1.2.4. Một số nguyên tắc phát triển du lịch dải ven biểnerror! Bookmark not 1.3. Thực tiễn phát triển du lịch biển ở Việt Nam... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2: TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH DẢI VEN BIỂN HÀ TIÊN KIÊN LƢƠNG, TỈNH KIÊN GIANG... Error! Bookmark not defined. 2.1. Khái quát về dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng Error! Bookmark not defined. 2.1.1. Phạm vi không gian... Error! Bookmark not defined. 2.1.2. Điều kiện tự nhiên... Error! Bookmark not defined. 2.1.3. Điều kiện kinh tế - xã hội... Error! Bookmark not defined. 2.2. Tiềm năng du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên LƣơngError! Bookmark not defined. 2.2.1. Tiềm năng phát triển du lịch tắm biển, nghỉ dƣỡngerror! Bookmark not defined. 2.2.2. Tiềm năng phát triển du lịch tham quan đảo.. Error! Bookmark not defined. 2.2.3. Tiềm năng phát triển du lịch tham quan thắng cảnherror! Bookmark not defined. 2.2.4. Tiềm năng phát triển du lịch di tích, lễ hội... Error! Bookmark not defined. 2.2.5. Những tiềm năng du lịch khác... Error! Bookmark not defined. 2.2.6. Đánh giá chung về tiềm năng du lịch của dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng... Error! Bookmark not defined. 2.3. Các điều kiện ảnh hƣởng đến phát triển du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng... Error! Bookmark not defined. 2.3.1. Cơ sở hạ tầng... Error! Bookmark not defined. 2.3.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật... Error! Bookmark not defined. 2.3.3. Hoạt động đầu tƣ phát triển du lịch biển... Error! Bookmark not defined. 2.3.4. Nguồn nhân lực... Error! Bookmark not defined. 2.4. Thực trạng phát triển du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng... Error! Bookmark not defined. 2.4.1. Thực trạng khách du lịch... Error! Bookmark not defined. 2.4.2. Thực trạng hoạt động các loại hình du lịch... Error! Bookmark not defined. 2.4.3. Thực trạng hoạt động tại các địa bàn du lịch.. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH DẢI VEN BIỂN HÀ TIÊN KIÊN LƢƠNG... Error! Bookmark not defined. 3.1. Cơ sở xây dựng định hƣớng phát triển du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng... Error! Bookmark not defined. 3.1.1. Căn cứ xây dựng định hƣớng... Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong phát triển du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng... Error! Bookmark not defined. 3.2. Định hƣớng phát triển du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng... Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Định hƣớng phát triển các loại hình du lịch... Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Định hƣớng phát triển không gian du lịch... Error! Bookmark not defined. 3.2.3. Định hƣớng phát triển thị trƣờng du lịch... Error! Bookmark not defined. 3.3. Giải pháp phát triển du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng... Error! Bookmark not defined. 3.3.1. Phát triển sản phẩm du lịch... Error! Bookmark not defined. 3.3.2. Đầu tƣ phát triển kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuậterror! Bookmark not defined. 3.3.3. Phát triển nguồn nhân lực du lịch... Error! Bookmark not defined. 3.3.4. Bảo vệ tài nguyên và môi trƣờng du lịch... Error! Bookmark not defined. 3.3.5. Xúc tiến quảng bá du lịch và tăng cƣờng liên kết hợp tácerror! Bookmark not defined. 3.3.6. Tăng cƣờng phát triển du lịch cộng đồng... Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN... Error! Bookmark not defined. 1. Kết luận... Error! Bookmark not defined. 2. Ý kiến đề xuất... Error! Bookmark not defined. 2.1. Đối với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kiên GiangError! Bookmark not defined.
2.2. Đối với Phòng Văn hóa Thông tin TX. Hà Tiên và huyện Kiên Lƣơng; các cơ quan quản lý về du lịch trên toàn địa bàn, Ban quản lý tại các điểm du lịch... Error! Bookmark not defined. TÀI LIỆU THAM KHẢO... 12 PHẦN PHỤ LỤC... Error! Bookmark not defined.
ASEAN CSKDDL: ĐBSCL: GDP: HST: KDL: Nxb: VH-TT-DL: TNDLTN: TNDLNV: TP: TP. HCM: TX: DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Association of Southeast Asian Nations Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á Cơ sở kinh doanh du lịch Đồng bằng sông Cửu Long Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội Hệ sinh thái Khu du lịch Nhà xuất bản Văn hóa Thể thao và Du lịch Tài nguyên du lịch tự nhiên Tài nguyên du lịch nhân văn Thành phố Thành phố Hồ Chí Minh Thị xã
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Danh mục hình Hình 1.1: So sánh sản phẩm du lịch Việt Nam với cạnh tranh trong khu vực Hình 2.1: Bản đồ hành chính tỉnh Kiên Giang Hình 2.2: Bản đồ dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng Hình 2.3: Biểu đồ thể hiện cách tiếp cận nguồn thông tin của du khách Hình 2.4: Biểu đồ thể hiện khả năng quay trở lại của du khách Hình 2.5: Biểu đồ đánh giá của du khách về an ninh trật tự tại các điểm du lịch Hình 3.1: Áp dụng mô hình trung tâm du lịch và phân nhánh Kiên Giang Danh mục bảng Bảng 2.1: Danh mục hành chính dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng Bảng 2.2: Danh sách các bãi biển đang đƣợc đầu tƣ và khai thác Bảng 2.3: Danh mục các di tích đƣợc xếp hạng Bảng 2.4: Số lƣợng cơ sở lƣu trú ở Hà Tiên giai đoạn 2009 2013 Bảng 2.5: Nguồn nhân lực du lịch tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2009 2013 Bảng 2.6: Tổng lƣợt khách tham quan giai đoạn 2009 2013 Bảng 2.7: Đánh giá của du khách về các dịch vụ du lịch Bảng 2.8: Doanh thu du lịch giai đoạn 2009 2013
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Du lịch biển ngày nay đã trở thành một định hƣớng chiến lƣợc phát triển của ngành du lịchcủa nhiều quốc gia ven biển, dựa trên cơ sở khai thác các nguồn tài nguyên biển, đảo nhƣ các bãi biển, phong cảnh đẹp và nhiều nguồn tài nguyên khác. Du lịch biển là loại hình du lịch quan trọng chiếm tới 70% lƣợng khách du lịch trên thế giới và là nguồn thu nhập chiếm tỉ trọng cao ở nhiều quốc gia. Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển du lịch biển đảo. Với đƣờng bờ biển dài 3.260km và hàng ngàn đảo lớn nhỏ là những điều kiện thuận lợi cho du lịch biển Việt Nam phát triển. Dọc bờ biển Việt Nam đã có khoảng 125 bãi tắm lớn nhỏ trong đó có nhiều bãi biển đƣợc xếp hạng trên thế giới thuận lợi cho việc khai thác phát triển du lịch. Ngoài ra, ở dải ven biển còn có nguồn tài nguyên du lịch nhân văn có giá trị phục vụ cho du lịch. Các tài nguyên du lịch biển này đang đƣợc khai thác, phục vụ phát triển du lịch, thu hút lƣợng khách đông đảo đến khu vực các tỉnh ven biển Việt Nam. Chiến lƣợc phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đƣợc Thủ tƣớng Chính phủ phê duyệt xem các giải pháp phát triển sản phẩm du lịch là giải pháp quan trọng hàng đầu, trong đó hƣớng ƣu tiên lớn nhất là tập trung phát triển dòng sẩn phẩm du lịch biển, đảo. Với các thế mạnh nổi trội về tiềm năng du lịch biển, các sản phẩm du lịch biển đảo trong tƣơng lai sẽ mang đến cơ hội cạnh tranh, thu hút khách du lịch quốc tế đến với du lịch Việt Nam. Kiên Giang là một tỉnh của vùng ĐBSCL có vùng biển rộng gần 100.000km 2, đƣờng bờ biển dài 200km và có khoảng 105 hòn đảo bao gồm các quần đảo lớn nhƣ: quần đảo Nam Du, quần đảo Hải Tặc, quần đảo Bà Lụa, đảo Phú Quốc... Những đảo này có tiềm năng rất lớn trong phát triển kinh tế biển đảo, đặc biệt về ngƣ nghiệp, du lịch và dịch vụ biển.dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng đƣợc xác định là dải đất liền ven biển và vùng biển tiếp giáp, là khu vực đƣợc xem là trọng điểm phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh chỉ sau Phú Quốc. Khu vực này bao gồm thị xã Hà Tiên kéo dài đến khu vực Hòn Chông thuộc huyện Kiên Lƣơng cộng với quần đảo
Hải Tặc và quần đảo Bà Lụa. Nơi đây có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch đặc biệt là tiềm năng du lịch tự nhiên với nhiều cảnh quan đẹp hữu tình. Nhà thơ Đông Hồ, một ngƣời con ƣu tú của mảnh đất Hà Tiên, đa miêu ta nét đẹp cu a thiên nhiên nơi đây nhƣ sau Ở đây kỳ thú thay có nhƣ hầu đủ hết! Có một ít hang sâu động hiểm của Lạng Sơn, một ít đảo đá chơi vơi giữa biển của Hạ Long. Có một ít núi đá vôi của Ninh Bình, một ít thạch thất sơn môn của Hƣơng Tích. Có một ít Tây Hồ, một ít Hƣơng Giang. Có một ít chùa chiền của Bắc Ninh, một ít lăng tẩm của Phú Xuân. Có một ít Đồ Sơn, Cửa Tùng, một ít Nha Trang, Long Hải [14, tr. 27] tâ t cả đã tạo nên một vùng đất xinh đẹp, yên bình, có sức thu hút, hâ p dâ n du khách gần xa. Khu vực Hà Tiên và Kiên Lƣơng trƣớc đây vốn thuộc huyện Hà Tiên, nhƣng do sự điều chỉnh về địa giới hành chính qua từng thời kỳ nên hiện nay đƣợc tách ra thành hai địa bàn riêng biệt, dù vậy hai khu vực này vẫn có sự liên kết với nhau về các tuyến điểm du lịch. Trong những năm gần đây, tỉnh ngày càng thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tƣ phát triển dịch vụ du lịch, các dự án du lịch sinh thái, nghỉ dƣỡng cao cấp tại các điểm du lịch trong đất liền cũng nhƣ một số đảo ở dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng. Tuy đạt đƣợc một số thành quả đáng kể nhƣng nhìn chung hoạt động phát triển du lịch vẫn còn không ít hạn chế, khó khăn. Bên cạnh đó, xét một cách tổng thể, do sự quản lý riêng của từng khu vực, nên nhìn chung sự liên kết du lịch của Hà Tiên và Kiên Lƣơng vẫn còn khá rời rạc, chƣa phát huy đƣợc tiềm năng du lịch và chƣa đạt hiệu quả cao. Đề tài Nghiên cứu phát triển du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang nhằmđánh giá những tiềm năng, thực trạng phát triển của dải ven biển và đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển du lịch của địa bàn này. Góp phần hƣớng đến một mục tiêu chung đó là phát triển du lịch một cách lâu dài cho cả hiện tại và tƣơng lai, làm hài hòa giữa phát triển kinh tế với bảo tồn các di tích lịch sử văn hóa, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trƣờng, khắc phục những tồn tại để đƣa du lịch trở thành một ngành kinh tế trọng điểm của vùng, xứng với những tiềm năng và lợi thế vốn có.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích Đề tài nhằm phân tích thực trạng, nguyên nhân cũng nhƣ mặt tích cực và hạn chế trong việc khai thác tiềm năng du lịch dải ven biển Hà Tiên Kiên Lƣơng. Đồng thời đề xuất những giải pháp phát triển du lịch trên địa bàn này.
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban Quản lý Khu Dự trữ sinh quyển Kiên Giang (2013), Hướng dẫn Phát triển bền vững tại tỉnh Kiên Giang và cụ thể cho khu vực Đầm Đông Hồ, Nxb Nông nghiệp, Tp. Hồ Chí Minh. 2. Ban Quản lý Khu Dự trữ sinh quyển Kiên Giang (2013), Hướng dẫn Quy hoạch tổng hợp bảo tồn và phát triển Đầm Đông Hồ, Nxb Nông nghiệp, Tp. Hồ Chí Minh. 3. Đào Đình Bắc (2000), Quy hoạch du lịch, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội. 4. Lê Trọng Bình (2007), Một số giải pháp đột phá phát triển du lịch vùng biển và ven biển Việt Nam, Viện Nghiên cứu phát triển Du lịch, Hà Nội. 5. Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2014), Chiến lược khai thác sử dụng bền vững tài nguyên và bảo vệ môi trường biển đến nam 2020, tầm nhìn đến năm 2030, Nxb Văn hóa Thông tin. 6. Đào Ngọc Cảnh (2014), Tổ chức lãnh thổ du lịch tỉnh Kiên Giang theo cách tiếp cận hệ thống thông tin địa lý-gis, Tạp chí Khoa học Trƣờng ĐHCT, số 32/2014, tập C: Khoa học Xã hội & Nhân văn, tr. 90-96. 7. Trƣơng Minh Đạt (2001), Nghiên cứu Hà Tiên, Nxb Thời Đại. 8. Hà Quang Hải &tgk (2011), Đa dạng địa học vùng Hà Tiên Kiên Lương, Tạp chí các khoa học về trái đất, 33(3), tr. 306 314. 9. Nguyễn Đình Hòe Vũ Văn Hiếu (2001), Du lịch bền vững, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 10. Đông Hồ (1970), Văn học miền Nam văn học Hà Tiên, Quỳnh Lâm Nxb, Sài Gòn. 11. Trầm Công Khanh (2010), Tiềm năng và định hướng phát triển du lịch biển, đảo tỉnh Kiên Giang, Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Thành phố Hồ Chí Minh. 12. Huỳnh Thị Mỹ Lệ (2012), Phát triển Du lịch biển Đà Nẵng, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Đà Nẵng. 13. Luật du lịch (2005), Nxb Lao động, Hà Nội.
14. Nguyễn Thanh Lợi (2009), Du lịch biển đảo Kiên Giang, Kỷ yếu Hội thảo Khoa học toàn quốc Đào tạo nguồn nhân lực ngành Văn hóa Du lịch trong xu thế phát triển hội nhập và phát triển, chuyên san tạp chí Đại học Sài Gòn, tr. 277-286. 15. Phạm Trung Lƣơng (2003), Quản lý phát triển du lịch biển, Viện nghiên cứu phát triển Du lịch. 16. Nguyễn Trọng Nhân (2014), Những nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển du lịch biển tỉnh Kiên Giang, Tạp chí Khoa học trƣờng Đại học Cần Thơ, số 30, tr. 22-29. 17. Quyết định số 18/2009/QĐ-TTg ngày 3 tháng 2 năm 2009 về việc Quy hoạch tổng thể phát triển Kinh tế Xã hội vùng biển và ven biển thuộc Vịnh Thái Lan thời kỳ đến năm 2020. 18. Quyết định số 2196/QĐ-BVHTTDL ngày 9 tháng 3 năm 2010 về việc phê duyệt Đề án Phát triển du lịch Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2020. 19. Quyết định số 201/QĐ-TTg ngày 22 tháng 1 năm 2013 về việc Quy hoạch tổng thể phát triển Du lịch Việt Nam đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030. 20. Quyết định số 2782/QĐ-BVHTTDL ngày 15 tháng 8 năm 2013 về việc phê duyệt Đề án Phát triển du lịch biển, đảo và vùng ven biển Việt Nam đến năm 2020. 21. Quyết định số 441/QĐ-UBND ngày 29 tháng 2 năm 2012 về việc Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Kiên Giang đến năm 2020, định hƣớng đến năm 2030. 22. Quyết định số 2196/QĐ-UBND ngày 11 tháng 9 năm 2013 về việc Quy hoạch tổng thể phát triển Kinh tế Xã hội huyện Kiên Lƣơng đến năm 2020. 23. Tham luận Hội thảo Quốc tế (2010), Liên kết phát triển du lịch biển, đảo và sông vùng ĐBSCL, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế ĐBSCL Kiên Giang, Phú Quốc. 24. Trần Văn Thông (2006), Tổng quan du lịch, Nxb Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh. 25. Thân Trọng Thụy &tgk (2013), Phát triển du lịch biển đảo Khánh Hòa, Tạp chí Khoa học Đại học Sƣ phạm TP.HCM, số 52, tr. 56-67. 26. Vũ Đình Thuyên (2013), Phát triển bền vững du lịch biển Cát Bà (Hải Phòng), Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn Hà Nội.
27. Trung tâm xúc tiến đầu tƣ, thƣơng mại và du lịch tỉnh Kiên Giang (2013), Cẩm nang xúc tiến đầu tư, thương mại và du lịch tỉnh Kiên Giang. 28. Trung tâm đa dạng sinh học và phát triển (2009), Giới thiệu núi đá vôi Kiên Giang, Nxb Nông nghiệp. 29. Nguyễn Tƣởng (1999), Cơ sở khoa học của việc tổ chức không gian du lịch dải ven biển Thừa Thiên Huế - Đà Nẵng - Quảng Nam, Luận án Tiến sĩ Địa lý, Hà Nội. 30. Ủy ban nhân dân Thị xã Hà Tiên, Báo cáo thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TU của Tỉnh ủy về đẩy mạnh phát triển du lịch đến năm 2020. 31. Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang (1997), Báo cáo tổng hợp Quy hoạch chi tiết khu du lịch Chùa Hang Hòn Chông và Mũi Nai. 32. Viện nghiên cứu phát triển du lịch (2011), Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. 33. Viện nghiên cứu phát triển du lịch (2013), Đề án phát triển du lịch biển, đảo và vùng ven biển đến năm 2020. 34. Ngô Doãn Vịnh &tgk (2004), Báo cáo tổng hợp đề tài Cơ sở khoa học cho việc phát triển Kinh tế Xã hội dải ven biển Việt Nam, Viện chiến lƣợc phát triển, Bộ KH&ĐT, Hà Nội. 35. Bùi Thị Hải Yến (2013), Quy hoạch du lịch, Nxb Giáo dục Việt Nam, Hà Nội. 36. Martha Honey (2007), Global Trends in coastal tourism, Marine program world wildlife Fund, Washington DC. 37. Mark Orams (1999), Marine Tourism: Development, Impacts and Management, Routledge Publishers, New York. 38. M. Wilson Molina (1991), Coastal and Marine Tourism, Kluwer Academic Publishers, Netherlands. 39. Phạm Trƣơng Hoàng, Định vị du lịch biển Việt Nam, Du lịch Việt Nam, http://www.vtr.org.vn/index.php, 15/10/2014.
40. Nguyễn Thanh Thủy, Cát Bà, Đồ Sơn - trọng điểm du lịch Hải Phòng, Báo tin tức, http://baotintuc.vn/du-lich/cat-ba-do-son-trong-diem-du-lich-bien-hai-phong- 20140623113414461.htm, 24/9/2014. 41. Hồng Vân, Xây dựng thƣơng hiệu du lịch biển Việt Nam, Báo Biên phòng, http://bienphong.com.vn/baobienphong/news/xay-dung-thuong-hieu-du-lich-bienviet-nam/25697.bbp, 15/10/2014.