TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG DIM OPERATOR v1.2 (Dành cho Đơn vị phát điện) Hà Nội, tháng 2/2008

TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG DIM OPERATOR v1.2 (Dành cho Đơn vị phát điện) Hà Nội, tháng 2/2008

Mục lục MỞ ĐẦU U...3 PHẦN 1: GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH...5 1.1. Các căn cứ pháp lý...5 1.2. Mô hình họat động tổng thể của phần mềm...5 1.3. Giới thiệu chương trình...5 1.4. Các chức năng chính của chương trình...6 PHẦN 2: HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG DIM - OPERATOR...7 2.1 Các phím tắt, menu...7 2.2 Nhận lệnh điều độ...9 2.3 Xử lý các lệnh thông thường...11 2.4 Xử lý các lệnh nhập lại...12 2.5 Các lệnh đã kết thúc...14 2.6 Hiển thị thông tin công suất qua đồ thị...14 2.7 Tùy chọn đồ thị...16 2.8 Trao đổi tin nhắn giữa đơn vị và A0...17 2.9 Lệnh hệ thống...18 2.9.1 Dừng hệ thống... 18 2.9.2 Hoạt động lại bình thường... 19 2.9.3 Khởi động toàn hệ thống... 19 2.9.4 Cập nhật chương trình... 20 2.9.5 Giao ca... 20 2.10 Hệ thống...21 2.10.1 Quản lý thông tin giao ca... 21 2.10.2 Thay đổi mật khẩu... 22 PHẦN 3: HƯỚNG DẪN CÀI ĐẶT VÀ KHỞI TẠO CHƯƠNG TRÌNH...23 3.1 Cài đặt chương trình...23 3.2 Chạy chương trình...26 3.3 Đăng nhập chương trình...26 Trang 2

MỞ ĐẦU Hệ thống quản lý mệnh lệnh điều độ (DIM) là hệ thống trao đổi thông tin điều độ hệ thống điện giữa Đơn vị điều độ (A0) với các Nhà máy điện. Khi hệ thống vận hành chính thức, các mệnh lệnh điều độ, thông tin trao đổi, báo cáo sẽ được truyền gửi thông qua hệ thống, thay thế cho phương thức gọi điện thoại trước kia. Toàn bộ thông tin được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu Trung tâm tại Đơn vị điều độ và sao lưu lại tại Nhà máy điện. Trên cơ sở chương trình đã xây dựng, Trung tâm CNTT biên soạn tài liệu hướng dẫn sử dụng này nhằm hỗ trợ người dùng trong quá trình triển khai, sử dụng hệ thống DIM. Đối tượng sử dụng: - Người sử dụng hệ thống DIM: Phiên bản DIM Dispatch: Dành cho Đơn vị điều độ. Phiên bản DIM Operator: Dành cho Đơn vị phát điện. - Người quản trị và vận hành hệ thống: tham khảo để hỗ trợ. DIM Management: Dành cho Đơn vị điều độ. Trong tài liệu, cách viết được giả thiết người đọc đã có những hiểu biết về: - Nghiệp vụ thị trường điện, các quy định vận hành thị trường điện. - Nghiệp vụ hệ thống điện. Cấu trúc tài liệu gồm các phần : - Phần 1 : Giới thiệu chung. - Phần 2 : Hướng dẫn sử dụng. - Phần 3 : Hướng dẫn cài đặt. Mọi vấn đề liên quan xin liên hệ về địa chỉ sau: - Trung tâm Công nghệ thông tin Tập đoàn Điện lực Việt nam (EVNIT); - Địa chỉ: 16 Lê Đại Hành, Hai Bà Trưng, Hà nội; - Điện thoại: (04) 222 52 10 (máy lẻ 642); - Fax: (04) 222 52 11 để được giải đáp và hỗ trợ. Trang 3

CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG TÀI LIỆU STT Viết tắt Viết đầy đủ Chú giải 1. DIM Dispatch Instruction Management Hệ thống quản lý mệnh lệnh điều độ 2. EVN Electricity Of Viet Nam Tập đoàn Điện lực Việt Nam 3. A0 4. NMĐ Nhà máy điện 5. KSĐH Kỹ sư điều hành 6. 7. 8. DIM- Dispatch DIM- Operator DIM- Management Trung tâm điều độ Hệ thống điện Quốc gia Kỹ sư điều hành tại Đơn vị điều độ (A0) Là một Module chương trình của hệ thống DIM, phục vụ điều độ tại Đơn vị điều độ Là một Module chương trình của hệ thống DIM, phục vụ tiếp nhận lệnh và báo cáo kết quả vận hành tại Đơn vị phát điện Là một Module chương trình của hệ thống DIM, phục vụ quản trị hệ thống DIM tại Đơn vị điều độ Trang 4

PHẦN 1: GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH 1.1. Các căn cứ pháp lý Các căn cứ pháp lý để xây dựng trang chương trình: - Quyết định số 3956/QĐ-BCN của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp, ngày 29/12/2006, về việc ban hành Quy định thị trường phát điện cạnh tranh thí điểm. - Các văn bản pháp lý của EVN về việc vận hành Thị trường điện nội bộ của EVN từ 2004 2006. 1.2. Mô hình họat động tổng thể của phần mềm Mô hình phần mềm thị trường điện Hệ thống phầm mềm DIM được thiết lập tại cơ quan điều độ Hệ thống điện A0 và tại phòng điều khiển của các Nhà máy điện phục vụ công tác trao đổi thông tin điều độ. 1.3. Giới thiệu chương trình Hệ thống trao đổi thông tin điều độ là một mạng máy tính được thiết lập tại Phòng điều khiển A0 và tại Phòng điều khiển của các NMĐ. Trang 5

1.4. Các chức năng chính của chương trình Hệ thống trao đổi thông tin điều độ đáp ứng được các yêu cầu : - Tạo bộ cơ sở dữ liệu thống nhất, đảm bảo tính minh bạch trong việc lưu trữ những thông tin về tác động qua lại giữa KSĐH A0 và Trưởng ca NMĐ trong việc điều khiển chế độ làm việc của các NMĐ. - Tạo các biểu mẫu báo cáo tự động phục vụ A0 trong việc điều hành NMĐ và làm cơ sở cho các NMĐ trong việc thanh toán tiền điện. - Tạo các giao diện thông tin phục vụ lãnh đạo A0/EVN và NMĐ theo dõi trực tiếp công tác điều độ và thực hiện lệnh điều độ thời gian thực. Các chức năng chính của chương trình : Thực hiện trên nguồn dữ liệu SQL Server 2000 Tạo lệnh mới đối với A0 Tạo lệnh giờ tới đối với A0 Ra lệnh điều độ của A0 Quản lý các lệnh chưa gửi đối với A0 Quản lý các lệnh đang thực hiện đối với A0 và đơn vị Quản lý các lệnh đã kết thúc thực hiện đối với A0 và đơn vị Quản lý tình trạng trực ca của các đơn vị Biểu đồ công suất thực hiện ra lệnh và thực hiện lệnh theo từng phút Biểu đồ công suất công bố Pmin và Pmax Biểu đồ công suất công tơ Biểu đồ công suất kế hoạch Trao đổi thông tin giữa A0 và NMĐ qua tin nhắn Báo cáo danh sách lệnh theo nhà máy Báo cáo danh sách lệnh theo User Trang 6

PHẦN 2: HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG DIM - OPERATOR Sau khi đăng nhập chương trình, giao diện chính của chương trình như sau: 2.1 Các phím tắt, menu Menu của hệ thống DIM được truy cập bằng cách bấm phím phải chuột vào các vùng cửa sổ trên màn hình. Tuỳ thuộc vào đối tượng lựa chọn, các chức năng tương ứng của menu sẽ được hiển thị ra. Trang 7

Các phím tắt được liệt kê trong bảng dưới: F3 F4 Ctrl+L Phím Chức năng Mô tả thêm Hiển thị danh sách đơn vị dạng bảng trên góc trái trên của màn hình chính Hiển thị danh sách đơn vị dạng cây trên góc trái trên của màn hình chính Hiển thị thông tin ra lệnh trên màn hình chính Tương đương menu Hiển thị các tổ máy Tương đương menu Hiển thị danh sách user Tương đương menu Ctrl+G Hiển thị biểu đồ công suất trên màn hình Tương đương bấm nút chính F5 Đồ thị theo Đơn vị trên màn hình chính Có tác dụng khi đang hiển thị biểu đồ công suất trên giao F6 Đồ thị chi tiết đến Tổ máy trên màn hình chính diện chính Có tác dụng khi đang hiển thị biểu đồ công suất trên giao diện chính F7 Chi tiết số liệu trên biểu đồ Tương đương menu Ctrl+Enter Gửi tin nhắn đi cho A0 và tất cả các Đơn vị khác Trong cửa sổ tin nhắn, sau khi gõ nội dung, bấm phím này để gửi đi. Ctrl+Alt+0 Gửi tin nhắn đi cho riêng A0. Các Đơn vị Trong cửa sổ tin nhắn, sau Trang 8

Ctrl+Alt+L Alt+F4 Phím Chức năng Mô tả thêm khác sẽ không nhận được tin nhắn. Đăng nhập lại Thoát khỏi chương trình khi gõ nội dung, bấm phím này để gửi đi. Các phím tắt khác: Trong các cửa sổ giao diện, tại các nút có ký tự được gạch dưới sẽ tương đương phím tắt Alt + ký tự gạch gưới. Ví dụ: Nút tương đương phím tắt Alt+R. 2.2 Nhận lệnh điều độ Khi có lệnh mới từ A0, dưới góc phải màn hình xuất hiện popup kèm theo âm thanh phát ra liên tục. Đồng thời form nhận lệnh hiện lên Trang 9

Bấm vào từng dòng lệnh để xem chi tiết lệnh.các nội dung cần thiết của một lệnh:thời điểm cần tiến hành, thời điểm cần kết thúc, nội dung lệnh, giá trị số ( giá trị công suất).. Để nhận lệnh tiến hành theo các bước sau: Bước 1: Bấm vào ô chọn để chọn lệnh.để chọn tất cả các lệnh bấm.trong chương trình mặc định khởi tạo tất cả đều đuợc chọn nên nếu không đồng ý lệnh nào bạn bỏ chọn lệnh đó đi. Bước 2: Bấm để xác nhận đã nhận lệnh, lúc này form nhận lệnh sẽ thoát khỏi màn hình đồng thời âm thanh kết thúc. Nếu A0 nhận được xác nhận lệnh, pop up sẽ hiện lên thông báo Trong trường hợp có một số lệnh chưa nhận, ta muốn xác nhận bổ sung thì bấm vào để mở form nhận lệnh và bổ sung. Trang 10

2.3 Xử lý các lệnh thông thường Các lệnh đã xác nhận được đưa vào danh sách các lệnh.trạng thái của các lệnh được thể hiện bằng màu sắc dòng lệnh, cột trạng thái. Các lệnh chưa hoàn thành thể hiện bằng màu xanh trên dòng lệnh và trạng thái có giá trị đã đọc. Các bước để hoàn thành 1 lệnh: Bước 1: Kích chọn trong cột HT. Bước 2: Nhập giá trị công suất ( giá trị số) trong ô giá trị số công suất tại thời điểm hoàn thành. Bước 3:, giá trị này là giá trị Nhập giá trị chữ (nếu có) trong ô giá trị chữ Bước 4: Nhập ghi chú nhận lệnh (nếu có) trong ô ghi chú. Bước 5: Sau khi nhập xong bấm vào nút để lưu lại giá trị của lệnh. Nếu ghi thành công màu sắc trên dòng lệnh chuyển sang màu xanh nhạt hơn cột trạng thái chuyển sang Đã ghi KQ. Nếu dữ liệu không hợp lệ, bạn phải thực hiện lại việc nhập dữ liệu và bấm để lưư kết quả. Bước 6: Trang 11

Sau khi ghi lệnh, bấm để gửi kết quả lên A0. Khi A0 nhận được kết quả, popup xuất hiện với nội dung Đồng thời lệnh vừa hoàn thành được chuyển vào danh sách lệnh đã kết thúc Nếu việc hoàn thành không thành công do lỗi thì bạn phải bấm lại nút hoàn thành lại. để 2.4 Xử lý các lệnh nhập lại Trong trường hợp khẩn cấp không sử dụng trực tiếp phần mềm có thể sử dụng điện thoại.sau khi kết thúc phải nhập lại kết quả thực hiện.phía A0 sẽ gửi lệnh giống như bình thường nhưng với ghi chú là lệnh nhập lại.đối với 1 lệnh nhập lại trên màn hình thông tin lệnh hiển thị Trình tự thao tác với các lệnh nhập lại Bước 1: Bấm vào ô chọn trên dòng lệnh Bước 2: Nhập thời điểm hoàn thành trong ô Trang 12

Sử dụng các phím ->,<- để di chuyển đến ngày, tháng, năm, giờ, phút và nhập giá trị số phù hợp. Bước 3: Nhập giá trị công suất (giá trị số) trong ô giá trị số Bước 4: Nhập giá trị chữ (nếu có) trong ô giá trị chữ Bước 5: Nhập ghi chú (nếu có) trong ô ghi chú Bước 6: Bấm để ghi kết quả thực hiện. Nếu việc ghi kết quả bị lỗi, thực hiện lại việc nhập các thông số từ bước 2, sau đó bấm để ghi kết quả. Bước 7: Bấm để gửi kết quả lên A0. Sau khi A0 nhận được kết quả và kết thúc lệnh, lệnh sẽ được đưa vào danh sách các lệnh đã thực hiện. Trang 13

2.5 Các lệnh đã kết thúc Các lệnh đã kết thúc được đưa vào danh sách các lệnh đã kết thúc.bấm mở tab thông tin các lệnh đã kết thúc để Bấm vào từng dòng lệnh để xem thông tin chi tiết bao gồm thông tin ra lệnh và kết quả thực hiện Để xuất danh sách lệnh ra Excel bấm hoặc tổ hợp phím Ctrl+E. 2.6 Hiển thị thông tin công suất qua đồ thị Để chọn hiển thị đồ thị liên quan đến công suất nhấp chuột phải lên giao diện chính hoặc ấn tổ hợp phím Ctrl + G. Trang 14

Hiển thị thông tin đến chi tiết về số liệu của đồ thị nhấp phím F7 hoặc nhấp chuột phải vào giao diện chính của chương trình và chọn Trang 15

2.7 Tùy chọn đồ thị Người sử dụng có thể chọn kiểu đồ thị cần hiển thị thông tin bằng cách nhấp chuột phải vào giao diện chính của chương trình và nhấp : Sau khi chọn sẽ hiện ra cửa sổ chọn kiểu đồ thị hiển thị : Trang 16

2.8 Trao đổi tin nhắn giữa đơn vị và A0 KSĐH muốn trao đổi tin nhắn với A0 hoặc với các đơn vị sẽ chọn vào cửa sổ phía dưới bên trái của giao diện chính trong chương trình như hình sau : Nhập nội dung cần trao đổi vào ô nhập sau đó nhấp tổ hợp phím Ctrl + Enter để gửi thông tin cần trao đổi. Trên cửa sổ nội dung trao đổi tin cũng ghi lại thông tin login logout của cán bộ trực vận hành tại các đơn vị : Trang 17

Để biết được những user nào đang online ta bấm F4, những user nào đang online sẽ sáng trên danh sách các nhà máy Trong trường hợp muốn nhắn tin chỉ cho A0 thì sử dụng tổ hợp phím <Ctrl> + <Alt> + <0> để gửi nội dung tin nhắn đi. 2.9 Lệnh hệ thống 2.9.1 Dừng hệ thống Khi có sự cố xảy ra, phía A0 ra lệnh dừng toàn bộ hệ thông.lúc này hệ thống tự động dừng lại.bạn chỉ có thể xem thông tin chứ không được thực hiện một thao tác nào khác cho đến khi phía A0 ra lệnh khởi động hệ thống. Khi có lệnh dừng hệ thống, popup xuất hiện có nội dung Trang 18

Kèm theo là âm thanh báo hiệu dừng hệ thống. Trên góc trái của màn hình chính xuất hiện thông báo Lúc này bạn chỉ có thể xem thông tin mà không được thao tác gì cả. 2.9.2 Hoạt động lại bình thường Khi bên A0 ra lệnh hệ thống hoạt động lại bình thường thì hệ thống sẽ quay lại như trước lúc bị dừng 2.9.3 Khởi động toàn hệ thống Trong trường hợp phía A0 ra lệnh khởi động lại hệ thống, pop up xuất hiện thông báo Đồng thời form đăng nhập xuất hiện, bạn thực hiện lại các thao tác đăng nhập hệ thống Trang 19

2.9.4 Cập nhật chương trình Nếu có phiên bản mới, phía A0 sẽ yêu cầu các nhà máy cập nhật phiên bản mới. Nếu có lệnh yêu cầu cập nhật, popup xuất hiện thông báo: Đồng thời form cập nhật xuất hiện: Bấm Update để cập nhật hoặc thoát để không cập nhật. 2.9.5 Giao ca Khi đến giờ giao ca, chương trình đưa ra thông báo yêu cầu đăng nhập lại hay không. Bấm nếu đồng ý đăng nhập user khác Trang 20

Bấm nếu muốn sử dụng user cũ trong chương trình. 2.10 Hệ thống 2.10.1 Quản lý thông tin giao ca Bấm chuột phải, chọn Hệ thống->quản lý giờ giao ca Form quản lý giờ giao ca xuất hiện Bấm để tạo một ca mới.nhập giờ giao ca và ghi chú, sau đó bấm để ghi thông tin Bấm vào hang muốn sửa thông tin hoặc xóa Trang 21

Bấm, thay đổi giờ giao ca và ghi chú, sau đó bấm để lưu lại thông tin. Bấm sẽ xóa hang vừa chọn ra khỏi danh sách. 2.10.2 Thay đổi mật khẩu Bấm chọn Thay đổi mật khẩu Nhập mật khẩu cũ, mật khẩu mới, mật khẩu mới nhập lại sau đó bấm đồng ý để chấp nhận thay đổi mật khẩu. Trang 22

PHẦN 3: HƯỚNG DẪN CÀI ĐẶT VÀ KHỞI TẠO CHƯƠNG TRÌNH 3.1 Cài đặt chương trình Chương trình cài đặt được lưu trữ trên đĩa CDROM. Người dùng có thể tự cài đặt chương trình lên máy tính của mình theo các bước sau : Bước 1 : Cho đĩa CD vào ổ đĩa Bước 2 : Kích hoạt chương trình Windows Explore CDROM, trong thư mục cài đặt có chứa 2 file : dotnetfx 2.0, WindowsInstaller và 2 folder DIM Setup, DIM Service Setup. Bước 3 : Chạy file dotnetfx 2.0 Bước 4 : Chạy file WindowsInstaller Bước 5 : Chạy file setup.exe trong thư mục DIM Setup : DIM Setup\setup.exe Thứ tự các màn hình xuất hiện khi cài chương trình trên máy người dùng Màn hình đầu tiên xuất hiện : Nhấn nút để tiếp tục cài đặt hoặc nhấn nút để thôi không cài đặt Màn hình thứ 2 : Thư mục được cài đặt mặc định là C:\Program Files\CNPM-EVNIT\DIMSetup, người sử dụng có thể chọn thư mục khác bằng cách nhấn chuột vào nút Trang 23

Sau đó để tiếp tục cài đặt nhấn nút Nếu muốn dừng không cài đặt nữa nhấn nút Nhấn nút để tiếp tục cài đặt hoặc nhấn nút để thôi không cài đặt Màn hình thứ 3 : Bắt đầu quá trình cài đặt Trang 24

Màn hình thứ 4 : Báo quá trình cài đặt đã thành công và nhấn nút để kết thúc cài đặt Trang 25

Bước 6 : - Đối với A0 Mở file Config_Dispatch.xml trong thư mục : C:\Program Files\CNPM- EVNIT\DIMSetup. - Đối với các đơn vị thành viên Mở file Config_Exec.xml trong thư mục : C:\Program Files\CNPM- EVNIT\DIMSetup. Bước 7 : Sửa User đã được cấp theo đơn vị tại vị trong file vừa mở tại vị trí như dưới đây ở dòng cuối của file : 3.2 Chạy chương trình Sau khi cài đặt chương trình vào C:\Program Files\CNPM-EVNIT\DIMSetup để chạy chương trình 3.3 Đăng nhập chương trình - Nhập tên truy nhập và mật khẩu Trang 26