H I {edmor {díd{dx²`mc`, H$moëhmnwa Xya {eju H $Ð AmYw{ZH$ qhxr gm{hë` 1. gm{hë` - {d{dym 2. gyzr KmQ>r H$m gyao 3. ì`mh$au (e {jh$ df 2013-14 go) àw_ df : H$cm qhxr : (EopÀN>H$) nona H«$_m H$-1 Am a 2 gì : 1 Am a 2 K J
Hw$bg{Md, {edmor {díd{dx²`mc`, H$moëhmnwa (_hmamîq >) àw_ g ñh$au : 2013 ~r. E. ^mj 1 (qhxr : EopÀN>H$) g^r AoYH$ma odídodx²`mc` H{$ AYrZ$& oedmor odídodx²`mc` H$s AZw_oV H{$ o]zm oh$gr ^r gm_j«r H$s ZH$c Z H$a $& àov`m± : - 5,000 àh$meh$ : S>m. S>r. ìhr. _wio Hw$bg{Md, {edmor {díd{dx²`mc`>, H$moëhmnwa - 416 004. _wðh$ : AYrjH$, {edmor {díd{dx²`mc`> _wðumb`, H$moëhmnwa - 416 004. ISBN-978-81-8486-482-3 Xÿa {eju H $Ð Am a {edmor {díd{dx²`mc` H$s OmZH$mar {ZåZm {H$V nvo na {_cojr- {edmor {díd{dx²`mc`, {dúmzja, H$moëhmnwa-416 004. (^mav) Xÿa {eju n[afx - B {Xam Jm Yr amîq >r` _wšv {díd{dx²`mc`, ZB {Xëcr Ho$ {dh$gz AZwXmZ go Bg gm{hë` H$s {Z{_ {V H$s h & (ii)
_m. àm. (S>m.) EZ. Oo. ndma Hw$cJwê$, {edmor {díd{dx²²>`mc`, H$moëhmnwa _m. àmmm` (S>m.) E. Eg. ^mob Q>o à-hw$cjwê$, {edmor {díd{dx²²>`mc`, H$moëhmnwa àm. (S>m.) Ama. H $îum Hw$_ma _m. Hw$cJwê$, `ed Vamd MìhmU _hmamîq > _wšv {díd{dx²²>`mc`, kmzj JmoÌr, J Jmnya S> _Odi, Zm{eH$-422 222 S>m. A{Zc Jdir A{YîR>mVm, H$cm d c{cvh$cm {dúmemim, S>m. gr. Oo. {Icmao A{YîR>mVm, {dkmz {dúmemim, S>m. E. ~r. amojo g MmcH$, _hm{dúmc` VWm {díd{dx²²>`mc` {dh$mg _ S>i, S>m. ~r. E_. {hs>}h$a narjm {Z` ÌH$, S>m. E. EZ. Omoer d îudr AnmQ> _ Q>, gx{zh$m Z. 8, lra JZJa, n ntj ñq>oez Odi, J Jmnya S> _ Odi, Zm{eH$-422 222 XyaoejU H $Ð, oedmor odúm[rr>, H$m{ëhm[ya gcmhh$ma g{_{v àm. (S>m.) Ho$. Eg. a Jmßnm _m. Hw$cJwê$, H$Zm Q>H$ amá` _wšv {díd{dx²²>`mc`, _mzgj JmoÌr, åh gya-570006 àm. ìhr. d H$æ`m g MmcH$, {dúmà~mo{yzr S>m. ~r. Ama. Am ~os>h$a _wšv {díd{dx²²>`mc`, amos> Z. 46, Á`w~cr {hc, h Ðm~mX-33 S>m. Oo. Eg. nmq>rc A{YîR>mVm, gm_m{oh$ emñìo {dúmemim, S>m. Ama. Or. \$S>Vao A{YîR>mVm, dm{uá` {dúmemim, {edmor {díd{dx²²>`mc`, H$moëhmnwa S>m. S>r. ìhr. _wio Hw$cg{Md, {edmor {díd{dx²²>`mc`, H$moëhmnwa lr. ìhr. Q>r. nmq>rc {dîm d coim A{YH$mar, àm. S>m. E. Ama. ^mogco (gxñ` g{md) g MmcH$, Xya{ejU H $Ð, {edmor {díd{dx²²>`mc`, H$moëhmnwa AÜ``Z_ S>c : qhxr AÜ`j - S>m. dg V XmXÿ gwd} qhxr, AÜ``Z _ S>c, {edmor {díd{dx²>`mc`, H$moëhmnwa. AmQ> g A ÊS> H$m _g H$m coo, AmîQ>m, Vm. dmidm, {O. gm Jcr. S>m.lr_Vr nx²_m nmq>rc AÜ`j, qhxr {d^mj, {edmor {díd{dx²`mc`, H$moëhmnwa S>m. gwzrc ~mny ~ZgmoS>o O`qgJnwa H$m coo, O`qgJnwa, {O. H$moëhmnwa S>m. JOmZZ gxm{ed ^mogco `ed Vamd MìhmU AmQ> g, H$m _g A ÊS> gm`ýg H$m coo, nmmds>, Vm. dmb, {O. gmvmam S>m. akwzmw JUnV XogmB lr_vr _Ww~mB Jadmao H$Ý`m _hm{dx²`mc`, gm Jcr (iii) S>m. am_m H $îum ZH$mVo ehmor amoo _hm{dúmc`, IQ>md, {O. gmvmam. S>m. H $îum amomam_ nmq>rc AmQ> g A ÊS> H$m _g H$m coo, Zogar, Vm. JS>qh½cO, {O. H$moëhmnwa. S>m. ^r_amd kmzy nmq>rc S>m. nv Jamd H$X hm{dx²>`mc`, gm JcrdmS>r, gm Jcr.
Xya oeju H $Ð oedmor odídodx²`mc`>, H$m{ëhm[wa BH$mB b{ih$ AmYw{ZH$ qhxr gm{hë` ~r. E. ^mj-1 : EopÀN>H$ qhxr coih$ S>m. Or. Eg. ^mogco 1 `ed Vamd MìhmU AmQ> g, H$m _g Ed gm`ýg H$m coo, nmmds> S>m. Eg. ~r. ~ZgmoS>o 2 O`qgJnwa H$m coo, O`qgJnwa S>m. Ama. Or. XogmB 3 lr_vr _Ww~mB Jadmao H$Ý`m _hm{dx²`mc`, gm Jcr S>m. Ho$. Ama. nmq>rc 4 AmQ> g² Ed H$m _g H$m coo, Zogar S>m. ìhr. S>r. gwd} 5, 6 AmQ> g Ed H$m _g H$m coo, AmîQ>m S>m. ~r. S>r. nmq>rc 7 S>m. nv Jamd H$X hm{dx²`mc`, gm Jcr S>m. Ama. Ho$. ZH$mVo 8 ehmoramoo _hm{dx²`mc`, IQ>md BH$mB S>m. dg V gwd} AÜ`j, qhxr AÜ``Z _ S>c, {edmor {díd{dx²`mc`, H$moëhmnwa Ed AÜ`j, qhxr {d^mj, AmQ> g² Ed H$m _g H$m coo, AmîQ>m gå[mxh$ S>m. gwzrc ~ZgmoS>o AÜ`j, qhxr {d^mj, O`qgJnwa H$m coo, O`qgJnwa S>m. H $îum nmq>rc AÜ`j, qhxr {d^mj Ed àmmm`, AmQ> g² Ed H$m _g H$m coo, Zogar (iv)
AnZr ~mv {edmor {díd{dx²`mc` H$s Xÿa{ejm `moozm Ho$ A VJ V ~r. E. ^mj 1 (EopÀN>H$) qhxr {df` Ho$ N>mÌm Ho$ {ce {Z{_ V ñd` AÜ``Z {Z`{_V ê$n go àdoe Z co nmzodmco N>mÌm H$s Agw{dYm H$mo Xÿa H$aZo Ho$ g H$ën H$m gw\$c h & Bg_ EH$ Amoa {díd{dx²`mc` H$s gm_m{oh$ g doxzercvm AmYma^yV h Vmo Xygar Amoa {ejm go d {MVm H$mo gw{dym àxmz H$aZo H$s à{v~x²yvm& gz 2007 go ~r. E. ^mj 1 go coh$a E_.E. 2 VH$ Ho$ N>mÌ ñd` AÜ``Z gm_j«r go Xÿa{ejm `moozm Ho$ A VJ V cm^mpýdv hþe h Cgr Vah A~ ~r. E. 1 Ho$ N>mÌ Bg nwza {MV nmr>çh«$_ H$s ñd` AÜ``Z gm_j«r go cm^mpýdv hmo BgH$m nyam Ü`mZ aim J`m h & àñvwv òmov gm_j«r gm_w{hh$ à`mg H$m hr \$c h & h_ Amem hr Zht ~pëh$ nyam {dídmg h {H$ àñvwv Aä`mg gm_j«r CŠV N>mÌm Ho$ {ce CnmXò {gx²y hmojr& - g nmxh$ (v)
BH$mB AZwH«$_{UH$m nmr>çnwñvh$ - gm{hë`-{d{dym àíznì H«$. 1 : go{_ñq>a 1 nx²` {d^mj 1 1. nwîn H$s A{^cmfm - _mizcmc MVwd}Xr 1 2. ^mav H$s {dydm - gy` H$m V {ÌnmR>r "{Zamcm' 7 3. _ Zra ^ar... - _hmxodr d_m 14 4. Pm±gr H$s amzr - gw^ðmhw$_mar Mm hmz 20 5. JrV AJrV H$m Z gw Xa h? - am_ymar qgh "{XZH$a' 29 6. VrZ {XZ VrZ amv - d ÚZmW {_l "ZmJmOw Z' 35 2 7. {hamo{e_m - g{ƒxmz X {hamz X dmëñ`m`z "Ako`' 41 8. ào_ {nvm H$m {XImB Zht XoVm - M ÐH$m V XodVmco 47 9. amoq>r Am a g gx - gwxm_m àgmx nm S>o "Yy{_c' 53 10. Š`m \$H $ ns>vm... - Hw±$da Zmam`U 59 11. JmVo ahzm - M ÐgoZ {damq> 65 12. _oao A{YH$ma H$hm± h? - O`àH$me H$X _ 71 JÚ {d^mj 3 1. {dšq>mo[a`m H«$mg (H$hmZr) - ^JdVrMaU d_m 78 2. ^moa H$m Vmam (EH$m H$s) - OJXreM Ð _mwwa 86 3. Š`m ^ycy± Š`m `mx H$ê±$ - h[ad eam` ~ƒz 93 (AmË_H$Wm A e) 4 4. na_oga (aoim{mì) - am_d j ~ozrnwar 100 5. crs>a crcm (ì` ½`) - h[ae H$a e_m 108 6. n[adma _oao (gmjmëh$ma) - _mcvr Omoer 115 àíznì H«$. 2 : go{_ñq>a 2 CnÝ`mg : gyzr KmQ>r H$m gyao - lrcmc ewšc 5 gyzr KmQ>r H$m gyao (ì`{švëd-h ${VËd Ed CnÝ`mg H$m H$WmZH$) 124 6 gyzr KmQ>r H$m gyao (nmì, g dmx, n[adoe, ^mfm-e cr) 138 7 gyzr KmQ>r H$m gyao (erf H$, CX²Xoí`, g_ñ`me±) 162 8 ì`mh$au 173 n îr> (vii)
ha BH$mB H$s ewê$amv CX²X{í` g{ hm{jr, oogg{ oxem Am a AmJ{ H{$ odf` gyomv hm J{ - (1) BH$mB _ `m ox`m J`m h $& (2) Am[g{ `m A[{ojV h $& (3) ode{f BH$mB H{$ AÜ``Z H{$ C[am V Am[H$m{ oh$z ]mvm g{ AdJV hm{zm A[{ojV h $& ñd` -AÜ``Z H{$ oce Hw$N> àíz oxe JE h, oozh{$ A[{ojV CÎmam H$m{ ^r XO oh$`m h $& Bgg{ BH$mB H$m AÜ``Z ghr oxem g{ hm{jm$& Am[H{$ CÎma ociz{ H{$ [ímmv² hr ñd` - A Ü ` ` Z H { $ A V J V o X E h þ E C Î m a m H $ m { X { I $ & A m [ H { $ X ² d m a m o c I { J E C Î m a ( ñ d m Ü ` m ` ) _yë`m H$Z H{$ oce h_ma{ [mg ^{OZ{ H$s Amdí`H$Vm Zht h $& Am[H$m AÜ``Z ghr oxem g{ hm{, BgocE `h AÜ``Z gm_j«r (Study Tool) C[`w V ogx²y hm{jr$& (viii)