1 I. TÊN ĐỀ TÀI: "MỘT SỐ BIỆN PHÁP TRONG CÔNG TÁC TỔ CHỨC, BỒI DƯỠNG VỀ GIẢI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH CẦM TAY CHO HỌC SINH GIỎI LỚP 8; LỚP 9 ĐẠT HIỆU QUẢ."

Bản ghi

1 I. TÊN ĐỀ TÀI: "MỘT SỐ BIỆN PHÁP TRONG CÔNG TÁC TỔ CHỨC, BỒI DƯỠNG VỀ GIẢI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH CẦM TAY CHO HỌC SINH GIỎI LỚP 8; LỚP 9 ĐẠT HIỆU QUẢ." II. ĐẶT VẤN ĐỀ:. Tầm qun trọng củ vấn đề: Bồi dưỡng về giải toán trên máy tính cầm ty ở mức độ nâng co tạo cho học sinh sự nhnh nhẹn hơn trong tho tác thực hành sử dụng máy tính, tính toán nhnh mng lại kết quả chính ác, giúp các em có điều kiện phát triển tư duy tốt hơn, đào sâu hơn nữ kiến thức toán học - từ đó góp phần hỗ trợ cho các em trong quá trình học các môn tự nhiên khác đạt kết quả co. Tầm qun trọng củ việc ồi dưỡng học sinh giỏi được thể hiện qu áo cáo chính trị củ n chấp hành trung ương Đảng VI: Nhân tài không phải là sản phẩm tự phát mà phải được phát hiện và ồi dưỡng công phu. Nhiều tài năng có thể ị mi một đi nếu không được phát hiện và sử dụng đúng lúc, đúng chỗ ". Như vậy một yếu tố rất qun trọng góp phần quyết định kết quả củ học sinh giỏi - đó chính là vi trò củ người thầy. Nhưng người thầy tổ chức lớp ồi dưỡng như thế nào? ồi dưỡng những nội dung gì? cách thực hiện r so?... lại là vấn đề khó khăn. Bởi không phải giáo viên nào thm gi ồi dưỡng cũng có kinh nghiệm tổ chức, ồi dưỡng và kỹ năng thực hành giúp học sinh đạt được kết quả như mong muốn. Qu quá trình nghiên cứu và thực tế dạy ồi dưỡng về giải toán trên máy tính cầm ty cho học sinh lớp 8; lớp 9 ở trường THCS Lý Thường Kiệt, ã Tm Phú, thành phố Tm Kỳ và thm gi ồi dưỡng học sinh giỏi cấp thành phố dự thi cấp Tỉnh cùng nhóm giáo viên Toán trong thành phố Tm Kỳ các năm qu đạt được kết quả khả qun. Có được kết quả về giải toán ằng máy tính Csio cho học sinh giỏi lớp 8; lớp 9 là do nhiều yếu tố cấu thành như: học sinh có tố chất thông minh co, khả năng tự học tốt, có nguồn tài liệu thm khảo (sách, nguồn tài liệu trên mạng Internest,...) phong phú, có các máy tính mới hiện đại với nhiều chức năng hỗ trợ tốt nhất,... và đặc iệt người thầy trực tiếp hướng dẫn, giảng dạy tâm huyết, giàu kinh nghiệm luôn nỗ lực cố gắng tìm r những giải pháp tối ưu nhất trong công tác tổ chức, ồi dưỡng.. Tóm tắt những thực trạng liên qun đến vấn đề đng nghiên cứu: Hiện ny ngành công nghệ thông tin phát triển đã góp phần hỗ trợ rất lớn cho giáo viên trong công tác giảng dạy và việc học tập củ học sinh. Chúng t có thể truy cập vào nhiều đị chỉ khác nhu để tìm tài liệu khi cần thiết. Nhưng không phải học sinh nào cũng có điều kiện để thực hiện điều này. Phần lớn học sinh trường trung học cơ sở Lý Thường Kiệt, ã Tm Phú, thành phố Tm Kỳ, tỉnh Quảng Nm trong điều kiện kinh tế khó khăn nên phụ huynh học sinh chư trng ị được máy tính càng chư thể nối mạng Internet để phục vụ tốt nhất việc học tập củ con em. Qu tìm hiểu ở một số giáo viên dạy ồi dưỡng về giải toán ằng máy tính csio lớp 6 và lớp 7, tôi được iết: Có thầy cô giáo không tự tin khi nhận trách nhiệm này trước tổ chuyên môn, trước nhà trường; lúng túng khi thực hiện dạy ồi dưỡng - vì hiện ny tài liệu ồi dưỡng về giải toán trên máy tính cầm ty

2 trong Thư viện nhà trường không có; còn trên thị trường sách thì cũng rất ít trong khi đó ài tập rất đ dạng, giáo viên chủ yếu sưu tầm tuyển tập các đề thi học sinh giỏi các lớp trên mạng Internet, ở đồng nghiệp,...) nên chư thể hệ thống đầy đủ các chuyên đề nhằm thực hiện tốt trong quá trình ồi dưỡng. Qu nghiên cứu các đề thi từ các năm trước, tôi nhận thấy: Chư có sự thống nhất về yêu cầu trong các đề thi và đáp án, chẳng hạn: * Có đề giới thiệu trước công thức cho học sinh áp dụng để tính toán. * Có đề không giới thiệu trước công thức mà đáp án cho phép học sinh vận dụng công thức để tính toán (không qu chứng minh). * Có đáp án yêu cầu học sinh tự ây dựng công thức để áp dụng. Chính sự không thống nhất này gây khó khăn cho giáo viên trong quá trình ồi dưỡng và tạo nên sự lúng túng cho học sinh - ảnh hưởng đến thời gin làm ài củ các em. Qu tìm hiểu trong học sinh tôi được iết: có học sinh su khi dự thi học sinh giỏi cấp thành phố về giải toán trên máy tính cầm ty ở các lớp 6, lớp 7 không đạt kết quả và nhận thấy kiến thức về nội dung này chư đảm ảo. Do đó vài em có khả năng học ồi dưỡng môn toán tốt lại từ chối không học ồi dưỡng về giải toán trên máy tính cầm ty. Trong quá trình dạy ồi dưỡng học sinh giỏi về thực hành giải toán trên máy tính cầm ty lớp 8; lớp 9 ở trường THCS Lý Thường Kiệt cũng như khi thm gi dạy ồi dưỡng đội tuyển về giải toán Csio lớp 8; lớp 9 - PGD Tm Kỳ dự thi cấp Tỉnh với một số thầy cô giáo ở các trường khác trong phòng giáo dục Tm Kỳ, tôi nhận thấy: + Các em chư hệ thống được kiến thức một cách ài ản, vốn kiến thức về phần giải toán ằng máy tính csio còn nghèo nàn. + Phần trình ày ài làm củ các em trong đội tuyển ồi dưỡng có sự nhầm lẫn giữ nêu sơ lược cách giải và thực hiện quy trình ấn phím, lời giải các ài toán hình quá dài dòng,... + Có sự chênh lệch khá co về khả năng tự nghiên cứu giữ các học sinh trong đội tuyển. + Phần lớn các em phụ thuộc rất nhiều vào phần hướng dẫn củ giáo viên ồi dưỡng. + Các em trong đội tuyển không sử dụng cùng một loại máy tính nên việc thực hiện qui trình ấn phím theo yêu cầu củ đề toán cũng khác nhu.. Lý do chọn đề tài: Trong những năm gần đây Bộ giáo dục đào tạo, Sở GD-ĐT Quảng Nm, Phòng GD-ĐT thành phố Tm Kỳ, các trường THCS trên đị àn thành phố Tm Kỳ đã tổ chức nhiều phong trào, nhiều hoạt động nhằm nâng co chất lượng giáo dục; trong đó công tác ồi dưỡng học sinh giỏi luôn được các cấp đặc iệt qun tâm và đẩy mạnh. Dự vào kết quả củ phong trào này, nhà trường, Phòng giáo dục đánh giá được năng lực giảng dạy củ giáo viên cũng như chất lượng học tập củ học sinh đơn vị đó. Trong thực tế, rất ít tài liệu và sách thm khảo phục vụ việc ồi dưỡng học sinh giỏi về giải toán ằng máy tính csio cho giáo viên cũng như việc tự học củ học sinh; việc đầu tư cho giáo án ồi dưỡng về thực hành giải toán ằng máy tính csio mất rất nhiều thời gin. Do đó, có một số giáo viên dạy toán không chịu thm gi ồi dưỡng cho học sinh về giải toán trên máy tính cầm ty.

3 Như vây, nếu mỗi giáo viên dạy ồi dưỡng đều chuẩn ị chu đáo nội dung chuyên đề mình đảm trách thì chắc chắn sẽ hấp dẫn được người học - học sinh dễ dàng nắm ắt được mạch kiến thức, lập luận chặt chẽ, trình ày logic hơn và chắc chắn đem lại kết quả co su thời gin các em thm gi học ồi dưỡng. Xác định tầm qun trọng củ vấn đề và những thực trạng liên qun đến vấn đề đng nghiên cứu, tôi đã cố gắng thu thập tài liệu, nghiên cứu, viết một số chuyên đề ồi dưỡng học sinh giỏi về thực hành giải toán ằng máy tính Csio và in được chi sẻ một chút kinh nghiệm trong công tác tổ chức ồi dưỡng về giải toán trên máy tính csio cho học sinh giỏi lớp 8; 9 cùng với các thầy cô giáo trong tổ chuyên môn nhà trường, trong Phòng giáo dục nhằm phục vụ cho công tác dạy ồi dưỡng cho các em đạt hiệu quả và mong muốn đóng góp một phần nhỏ é vào phong trào mũi nhọn củ Ngành.. Giới hạn nghiên cứu và phạm vi áp dụng củ đề tài: Đề tài được thực hiện trong phạm vi ồi dưỡng về giải toán trên máy tính cầm ty cho học sinh giỏi lớp 8; lớp 9 trường THCS Lý Thường Kiệt và đội tuyển csio lớp 8, lớp 9 củ PGD Tm Kỳ dự thi cấp Tỉnh. Đề tài có thể áp dụng cho học sinh giỏi các lớp 6; 7 thm gi ồi dưỡng về giải toán ằng máy tính cầm ty dự thi cấp thành phố do Phòng giáo dục tổ chức và cũng có thể vận dụng để dạy ồi dưỡng môn toán ậc Trung học cơ sở. III. CƠ SỞ LÝ LUẬN: Bộ giáo dục và đào tạo hướng dẫn và yêu cầu các Sở giáo dục và đào tạo; các Phòng giáo dục chỉ đạo các trường phổ thông ậc Trung học cơ sở sử dụng máy tính cầm ty thực hành toán học trong dạy và học như su: - Sử dụng máy tính cầm ty làm phương tiện thực hành toán học nhằm góp phần đổi mới phương pháp dạy học rèn luyện kỹ năng thực hành tính toán. - Các trường ậc Trung học cơ sở đảm ảo thực hiện sử dụng máy tính cầm ty đúng yêu cầu củ chương trình, sách giáo kho đề r và theo quy định trong phân phối chương trình củ Bộ giáo dục và đào tạo. - Tổ chức cuộc thi "Giải toán trên máy tính cầm ty" cấp thành phố, cấp tỉnh, cấp quốc gi. Mục tiêu củ giáo dục là "Nâng co dân trí, phát hiện và ồi dưỡng nhân tài cho đất nước..." Theo đó, Phòng giáo dục và đào tạo thành phố Tm Kỳ đã tích cực tổ chức chỉ đạo công tác ồi dưỡng học sinh giỏi hằng năm một cách thường uyên và đều đặn. Các trường Trung học cơ sở trong thành phố lấy đó là một trong những yếu tố cấu thành thương hiệu củ nhà trường. Kinh nghiệm giảng dạy cho thấy để chất lượng ồi dưỡng học sinh giỏi lớp 8; lớp 9 về giải toán trên máy tính cầm ty đạt kết quả co thì người thầy phải hệ thống được các kiến thức cơ ản về toán học liên qun đến các chuyên đề về giải toán trên máy tính cầm ty ở lớp 8; lớp 9 chuẩn ị nội dung phù hợp cho từng uổi lên lớp, không ngừng đổi mới phương pháp dạy học, sáng tạo trong soạn giảng, tìm cách tối ưu nhất tạo cho lớp học vui vẻ, sinh động mới khơi dậy được trong các em sự hm thích, sy mê tự tìm tòi thêm kiến thức mới. Khuyến khích tinh thần cho các em tự nghiên cứu, tự rèn luyện để lĩnh hội thêm kiến thức. IV. CƠ SỞ THỰC TIỄN: Thuận lợi: Hằng năm, Phòng giáo dục và đào tạo thành phố Tm Kỳ tổ chức thi học sinh giỏi cấp thành phố về thí nghiệm thực hành Lý, Hoá, Sinh 8 và giải toán ằng máy tính Csio lớp 8; lớp 9 cùng với kỳ thi học sinh giỏi các môn văn hó khối lớp 6; 7; 8 kèm theo môn thi giải toán ằng máy tính Csio lớp 6;

4 lớp 7 nên các em ước đầu tiếp cận được một số kiến thức về giải toán trên máy tính Csio mức nâng co theo các chuyên đề ồi dưỡng. Ngành công nghệ thông tin phát triển đã góp phần hỗ trợ rất lớn cho giáo viên trong công tác giảng dạy và việc học tập củ học sinh. Cả thầy và trò đều có thể truy cập vào nhiều đị chỉ khác nhu để tìm tài liệu khi cần thiết. Khó khăn: - Sự chênh lệch về khả năng tiếp thu các chuyên đề cũng như khả năng tự nghiên cứu củ các học sinh trong một đội tuyển khá co. - Các em trong đội tuyển không sử dụng cùng một loại máy tính nên việc thực hiện qui trình ấn phím theo yêu cầu củ đề toán cũng khác nhu. - Điều kiện học tập củ các em ở vùng nông thôn có nhiều hạn chế, như gi đình không có máy tính, chư nối mạng Internet nên việc tiếp cận với công nghệ thông tin phục vụ cho việc sưu tầm tài liệu trên mạng để học ồi dưỡng là điều khó khăn. - Có sự nhầm lẫn giữ sơ lược cách giải với qui trình ấn phím, trình ày lời giải củ àn toán hình học quá dài dòng,... - Cũng ài toán đó, một số đề thi có đáp án cho phép học sinh áp dụng các công thức (không qu chứng minh) nhưng cũng có đáp án không công nhận kết quả đúng khi các em áp dụng công thức. Xuất phát từ thực tế nêu trên, từ khi nhận nhiệm vụ ồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi môn giải toán ằng máy tính csio (năm học đến ny), ản thân đã cố gắng thu thập tài liệu, đầu tư iên soạn một số chuyên đề với mong mỏi giúp học sinh giỏi có thêm kinh nghiệm để thm gi học ồi dưỡng môn giải toán trên máy tính cầm ty và cố gắng tìm những iện pháp tối ưu nhằm phục vụ tốt nhất việc học ồi dưỡng củ đội tuyển học sinh giỏi môn Csio lớp 8; lớp 9 trường THCS Lý Thường Kiệt, đội tuyển Csio lớp 8, lớp 9 củ Phòng giáo dục thành phố Tm Kỳ dự thi cấp Tỉnh và có năm thực hiện ồi dưỡng cho học sinh lớp 9 dự thi cấp quốc gi. V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: Gồm phần: * PHẦN THỨ NHẤT: Một số iện pháp trong công tác tổ chức, ồi dưỡng về giải toán trên máy tính cầm ty cho học sinh giỏi lớp 8; lớp 9 đạt hiệu quả. * PHẦN THỨ HAI: Giới thiệu một số công thức toán học để các em áp dụng trong quá trình học ồi dưỡng về giải toán trên máy tính cầm ty và nếu có thể chứng minh để ổ sung, nâng co kiến thức môn Toán. * PHẦN THỨ BA: Giới thiệu các sách thm khảo, các đị chỉ truy cập trên mạng Internet để học sinh sưu tầm tài liệu tự học. Su đây là nội dung minh họ cụ thể cho từng phần. PHẦN THỨ NHẤT: MỘT SỐ BIỆN PHÁP TRONG CÔNG TÁC TỔ CHỨC, BỒI DƯỠNG VỀ GIẢI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH CẦM TAY CHO HỌC SINH GIỎI LỚP 8, LỚP 9 ĐẠT HIỆU QUẢ: V./ Biện pháp : Tổ chức phát hiện và tuyển chọn đội tuyển. Bước : Căn cứ vào điểm và kết quả củ năm học trước, nhất là điểm qu các kỳ thi mà nhà trường tổ chức đánh giá một cách nghiêm túc và trung thực. Tất nhiên điểm số không phải là cơ sở và căn cứ chủ yếu, càng không phải là

5 điều kiện quyết định để lự chọn học sinh có năng khiếu nhưng nó vẫn là kết quả trực qun n đầu để đánh giá và đư các em vào dnh sách tuyển chọn. Bước : Xem ét kết quả củ quá trình học tập ở nhà trường. Một học sinh liên tục nhiều năm đạt học sinh giỏi và có kết quả trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố thì đó chính là một căn cứ tin cậy và nó cũng thể hiện đầy đủ những khả năng phẩm chất đáng quí củ một học sinh có năng khiếu. + Tìm hiểu thông tin từ giáo viên đã từng giảng dạy ở các lớp. + Dự vào thực tế quá trình học tập ồi dưỡng. Đây là những cơ sở thực tiễn có chiều sâu chính ác và sác uất co vì qu đó các em được ộc lộ và thể hiện đầy đủ những khả năng củ mình. Bước : Tuyển chọn ằng cách trực tiếp phỏng vấn tro đổi đối với từng cá nhân học sinh. Qu thực tế thì cách này mng lại hiệu quả khá co ởi vì người dạy sẽ phát hiện được những học trò thích và hm muốn ộ môn củ mình ởi trong quá trình học tập và giảng dạy giữ thầy và trò o giờ cũng có sự đồng cảm và ăn ý với nhu. (Những câu hỏi tôi đã đạt r với học sinh là: Điều mà em cảm thấy lý thú và hấp dẫn khi thm gi học ồi dưỡng về thực hành giải toán trên máy tính cầm ty là gì? Em có thực sự thích học ồi dưỡng về thực hành giải toán trên máy tính cầm ty không? Vì so?... ) Bước : Kiểm tr đánh giá su thời gin ồi dưỡng và tổ chức điều chỉnh thành lớp đội tuyển. V./ Biện pháp : Công tác tổ chức ồi dưỡng... Phân công giáo viên giảng dạy: ) Đối với phạm vi tổ Toán trường THCS Lý Thường Kiệt: Su khi tuyển chọn học sinh, nhà trường chỉ đạo tổ Toán chúng tôi trực tiếp phân công giáo viên dạy. Đây là khâu hết sức qun trọng quyết định chất lượng và hiệu quả các lớp đội tuyển vì phải có thầy giỏi thì mới có trò giỏi. Chính vì vậy, tổ Toán trường THCS Lý Thường Kiệt chúng tôi luôn chú ý đến những giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ năng lực chuyên môn giỏi - có kiến thức và hiểu iết sâu rộng về thực hành trên giải toán ằng máy tính cầm ty, có tinh thần cầu tiến, trách nhiệm co, nhiệt tình sy mê với công việc; có kinh nghiệm và phương pháp dạy phù hợp - iết hướng cho các em động cơ thái độ học tập đúng đắn tạo niềm sy mê yêu thích môn học này và niềm hứng thú trong học tập cho các em. Cụ thể, tại trường THCS Lý Thường Kiệt ản thân tôi đảm trách ôi dưỡng cả hi khối lớp 8 và 9. ) Đối với phạm vi Phòng giáo dục Tm Kỳ: Su khi tổ chức khảo sát chọn học sinh giỏi cấp thành phố về giải toán ằng máy tính Csio lớp 8, lớp 9; Phòng giáo dục Tm Kỳ trực tiếp chọn giáo viên thm gi dạy ồi dưỡng và phân công cho ản thân tôi làm nhóm trưởng. Ở các năm học: 00-0; 0-0: Phòng giáo dục chọn giáo viên đã có nhiều kinh nghiệm trong công tác ồi dưỡng thực hiện. Ở các năm học 0 0; 0-0 và 0 0: Ngoài giáo viên đã thm gi ồi dưỡng ở các năm học trước, Phòng giáo dục chọn thêm - giáo viên thm gi ồi dưỡng. (trong đó có giáo viên trẻ để kế cận các giáo viên lớn tuổi).

6 6 Năm học Giáo viên ồi dưỡng Đơn vị công tác Nhiệm vụ 00-0 / Phn Thị Bích Liễu Lý Thường Kiệt Dạy Csio 8; 9 / Nguyễn Thị Thu Trâm Nguyễn Du Dạy Csio 8; / Phn Thị Bích Liễu Lý Thường Kiệt Dạy Csio 8; 9 / Nguyễn Thị Thu Trâm Nguyễn Du Dạy Csio 8; 9 / Phn Thị Bích Liễu 0 0 / Nguyễn Thị Thu Trâm / Nguyễn Thị Thu Hồng / Mi Thị Ngọc Lý Thường Kiệt Nguyễn Du Nguyễn Du Huỳnh Thúc Kháng Dạy Csio 8; 9 Dạy Csio 8; 9 Dạy Csio 8 Dạy Csio / Phn Thị Bích Liễu / Nguyễn Thị Thu Trâm / Nguyễn Thị Thu Hồng / Mi Thị Ngọc / Phn Thị Bích Liễu / Nguyễn Thị Thu Trâm / Mi Thị Ngọc / Ngô Thị Mỹ Thủy Lý Thường Kiệt Nguyễn Du Nguyễn Du Huỳnh Thúc Kháng Lý Thường Kiệt Nguyễn Du Huỳnh Thúc Kháng Lý Tự Trọng Dạy Csio 8; 9 Dạy Csio 8; 9 Dạy Csio 8 Dạy Csio 8 Dạy Csio 8; 9 Dạy Csio 8; 9 Dạy Csio 8; 9 Dạy Csio 8 Với trách nhiệm là một nhóm trưởng, tôi luôn cố gắng tạo điều kiện: - Phân công cho các thầy cô giáo nhận các chuyên đề phù hợp với khả năng, sở trường củ từng người để phục vụ tốt nhất cho công tác ồi dưỡng. - Thm gi góp ý một số chuyên đề cho giáo viên trẻ mới vừ được Phòng giáo dục phân công ồi dưỡng... Điều kiện phục vụ cho công tác ồi dưỡng ) Thời gin: Căn cứ vào thời khó iểu ồi dưỡng củ Bn giám hiệu nhà trường, củ Phòng giáo dục Tm Kỳ chúng tôi thực hiện nghiêm túc. Ngoài r, tôi luôn tận dụng thời gin rãnh rỗi để ồi dưỡng, hỗ trợ cho các em với một mong mỏi là mong các em có thêm kiến thức. ) Cơ sở vật chất, trng thiết ị phục vụ việc dạy học ồi dưỡng: + Phòng học ồi dưỡng: Nhà trường ố trí phòng học ồi dưỡng. + Các loại máy tính: Nhà trường (giáo viên ồi dưỡng) chuẩn ị các loại máy tính phù hợp để phục vụ quá trình giảng dạy. Học sinh: Phụ huynh trng ị cho các em máy tính, vở, viết, sách thm khảo (nếu có) cần thiết để học ồi dưỡng. Với đội tuyển học sinh giỏi về giải toán ằng máy tính csio lớp 8; lớp 9 ở trường THCS Lý Thường Kiệt - ã Tm Phú, thành phố Tm Kỳ với điều kiện còn nhiều khó khăn nên các em dùng các loại máy tính khác nhu và có những máy tính đã quá cũ so với một số máy mới hiện đại vừ được sản uất. Điều này, gây không ít khó khăn cho giáo viên trong quá trình dạy ồi dưỡng. Chính vì thế, để đạt được một số kết quả nhất định thì ản thân chúng tôi phải mày mò tìm hiểu kỹ chức năng và công dụng củ mỗi loại máy tính, từ đó tìm qui trình ấn phím phù hợp nhằm giúp các em tự tin trong khi học ồi dưỡng. c) Tài liệu ồi dưỡng: Giáo viên tự iên soạn nội dung ồi dưỡng theo từng chủ đề. Thường thì mỗi chủ đề tôi soạn theo phần: + Cung cấp kiến thức lý thuyết hoặc công thức toán học (nếu có). + Bài tập áp dụng. + Sơ lược cách giải, qui trình ấn phím hoặc kết quả củ mỗi ài tập. + Bài tập tự luyện.

7 7 Biện pháp này được minh hoạ ởi chủ đề "TÍNH GIÁ TRỊ CỦA BIỂU THỨC ĐẠI SỐ" ở phần phụ lục (IX. ).. Phương pháp ồi dưỡng: - Trng ị cho học sinh các kiến thức, kỹ năng về nội dung cần thực hiện. - Trong quá trình giảng dạy tôi luôn lấy hoạt động học củ học sinh làm trung tâm với mục đích nhằm phát huy tính sáng tạo, tính độc lập tự chủ,... - Sử dụng các phương pháp tích cực cụ thể như: chú trọng rèn phương pháp tự học cho học sinh, tăng cường học tập cá thể với học tập hợp tác. - Hướng dẫn tổ chức cho học sinh tự mình khám phá kiến thức mới. Luyện cho các em thói quen khi thác đề ở nhiều góc độ, phương diện khác nhu, iết đặt giả thiết và tìm được nhiều cách giải khác nhu. - Tạo cho học sinh hứng thú học tập, tinh thần hm học hỏi tìm tòi, giúp cho các em có niềm sy mê trong quá trinh thm gi ồi dưỡng. Cách làm củ tôi là: + Luôn tôn trọng các lời giải củ học sinh, đư lời giải đó r trước đội tuyển để phân tích ưu điểm, nhược điểm, đề co cái hy, cái sáng tạo củ học sinh đó. + Học cùng các em: Có sổ ty riêng chuyên iên tập các lời giải hy độc đáo củ học sinh coi đây là tài liệu thm khảo cho toàn đội tuyển năm đó và cả các năm su. + Cung cấp cho học sinh trong đội tuyển iết đó là cách giải hy mà tôi vừ giới thiệu là củ học sinh có tên (A, B, C,...) năm học (00-0; 0 0; 0-0;...) tạo cho các em thấy tự hào về những nh chị lớp trước và là nguồn động viên để các em cố gắng (ởi đã có học sinh phát iểu: Mình cố làm một cách khác để cô giới thiệu ài củ mình với lớp su đi kì!) - Luôn khuyến khích động viên các em tìm tòi, nghiên cứu. Với một sáng kiến củ các em có thể là rất nhỏ nhưng mình iết khuyến khích thì sẽ nhen nhóm thành ngọn lử sy mê học tập, nghiên cứu. Trong quá trình dạy ồi dưỡng, poto tài liệu gửi trước đến cho từng học sinh và yêu cầu học sinh thực hiện theo trình tự: - Trước hết ản thân các em tự nghiên cứu thực hiện. - Hợp tác làm việc theo nhóm ở nhà (hoặc ở trường) su khi tự nghiên cứu. - Đến lớp học ồi dưỡng, học sinh kiểm tr lại kết quả làm ài ở nhà củ nhu, tự điều chỉnh những si sót (nếu có) - Nêu lên những vướng mắc trong chuyên đề để các ạn trong lớp cùng giáo viên ồi dưỡng giải đáp. Chẳng hạn: Khi thực hiện nội dung: "Tính giá trị củ iểu thức đại số" tôi nhận thấy: - Tất cả học sinh tự giải quyết tốt một số dạng tính toán đơn giản. - Phần lớn thực hiện tương đối tốt dạng tính giá trị iểu thức có qui luật: + Tìm công thức tổng quát củ số hạng củ iểu thức. + Sử dụng công thức tính tổng và thực hiện trên máy nhờ các phím:... SHIFT (vẫn có một vài em chư tìm được công thức tổng quát...

8 8 củ số hạng trong iểu thức, nhưng khi hoạt động nhóm ong các em hiểu và vận dụng được) - Thực hiện tốt việc kiểm tr kết quả ài làm củ nhu điều chỉnh những chỗ si, thiếu sót. Nhưng gặp khó khăn khi thực hiện tính toán các iểu thức có áp dụng thêm công thức toán học, chẳng hạn: Bài tập : Tính chính ác giá trị các iểu thức su: A =. +.! +.! ! B = Bài tập : Cho tổng: S... n n ( n ) ) Viết qui trình ấn phím để tính S n. ) Tính: S 0 ; S 0 (kết quả làm tròn đến chữ số thập phân thứ ) Hướng giải quyết: * Đối với ài tập A: - Giáo viên ây dựng cho các em kiến thức: n! = (n + )! - n! () Thật vậy: n!.(n + ) - n! = n! (n + - ) = n! - Áp dụng công thức () vào mỗi số hạng củ tổng E, rút gọn t có:! -. - Đến đây thì học sinh thực hiện được. * Đối với ài tập B: n ( n ) - Cung cấp cho học sinh công thức tính tổng:... n - Áp dụng công thức trên các em dễ dàng tính chính ác giá trị iểu thức G * Đối với ài tập về viết qui trình ấn phím và tính tổng S n ) Qui trình ấn phím: * Với máy tính f 70 MS: Gán: -> D (iến đếm) ; -> A (tổng) Nhập dòng lệnh: D = D + : A = A + D ( D ) Ấn liên tiếp phím cho đến khi D= n, ấn thêm lần phím đọc kết quả S n * Với máy f 70ES (hoặc với máy VINACAL 70 ES PLUS II,...) D ( D ) Nhập công thức: D = D + : A = A + Dùng lệnh: CALC, máy hỏi: D? t nhập máy hỏi A? t nhập Ấn... cho đến khi D = n, ấn thêm lần phím đọc kết quả. ) Từ qui trình ấn phím ở câu ) các em dễ dàng tính được S 0 = 0,909; nhưng để tính S 0 thì học sinh khó thể thực hiện được.

9 9 Chính vì thế việc giới thiệu sơ lược cách giải cho ài toán này thực sự cần thiết: đó là ây dựng cho học sinh chứng minh ài toán phụ: "Với số dương và, t có: `= " ( ) Su đó áp dụng với = và lần lượt ằng ; ; ;... ; n, t được: S n = + = n +... n n n. 0 Từ đó dễ dàng tính được: S 0 = 0 = 0,999 Hoặc khi thực hiện nội dung "Dãy truy hồi" tôi nhận thấy: - Tất cả học sinh tự giải quyết tốt dạng: Cho dãy số U, U,,U n thoả: U = ; U = ; U n+ = U n+ + U n (n N) ) Lập quy trình ấm phím liên tục tính U n + theo U n+ và U n ) Tính U 0, U, U Nhưng gặp khó khăn với dạng ài tập: Cho dãy số:u, U,,U n thoả: U 8 = 6; U 9 = 60; U n+ = U n+ -U n (n N * ). Tính: U, U, U 0, U 9. Để giải quyết khó khăn trên, tôi định hưóng cho các em như su: - Bước : Từ công thức:u n+ = U n+ -U n suy r: U n =,U n+ - 0,U n+ - Bước : Lập qui trình ấn phím để tính U n theo U n+ và U n + để tính U ; U theo yêu cầu đề toán. Với máy tínhfx 70MS: * Để tính U ; U t thực hiện qui trình ấn phím như su: Gán: 8 -> D (iến đếm) 60 -> A (u 9 ) 6 -> B (u 8 ) Nhập dòng lệnh: D = D - : A=,B - 0,A: D = D - : B =,A - 0,B Ấn liên tiếp phím cho đến khi D =, ấn thêm lần phím, đọc kết quả U, ấn thêm lần phím nữ t có U. * Để tính U 0; U 9 t thực hiện qui trình ấn phím như su: Gán: 9 -> D (iến đếm) ; 6 -> A (u 8 ) ; 60 -> B (u 9 ) Nhập dòng lệnh: D = D + : A = B - A: D= D + : B = A - B Ấn liên tiếp phím cho đến khi D = 0, ấn thêm lần phím, có kết quả U 0, su đó ấn tiếp phím cho đến khi D = 9, ấn thêm lần phím, có kết quả U 9. Với máy FX 70ES hoặc với máy VINACARD 70 ES PLUS II,...: * Để tính U ; U t thực hiện qui trình ấn phím như su: Nhập công thức: D =D - : B =,A - 0,B: D= D - : A =,B - 0,A Dùng lệnh: CALC máy hỏi: D? nhập 8 máy hỏi: B? nhập 60 máy hỏi: A? nhập 6 Ấn liên tiếp phím cho đến khi D =, ấn thêm lần phím đọc kết quả U và ấn thêm lần phím nữ t có U ; * Để tính U 0 ; U 9 : Thực hiện tương tự như trên, t tìm được kết quả theo yêu cầu.

10 0 V./ Biện pháp : Lập kế hoạch cùng nội dung cho giáo viên dạy, cho học sinh học một cách cụ thể, chi tiết. Quá trình dạy ồi dưỡng được chi r nhiều gii đoạn, mỗi gii đoạn phải cụ thể đến từng uổi củ từng tuần. Cụ thể:./ Những nội dung và thời gin cụ thể ồi dưỡng cho học sinh lớp 8 ở trường THCS Lý Thường Kiệt và đội tuyển Csio Phòng giáo duc Tm Kỳ dự thi cấp Tỉnh như su: Buổi thứ Thời gin ồi dưỡng môn Csio lớp 8 ở trường được qui định trong tuần, mỗi tuần uổi thì tôi sẽ lập kế hoạch cho đội tuyển như su: Thời gin ồi dưỡng cho đội tuyển Csio 8 - PGD Tm Kỳ dự thi cấp Tỉnh, tôi cùng các GVBD lập kế hoạch như su: Tính giá trị củ các iểu thức số. Dãy số có quy luật. Tìm ƯCLN, BCNN, Đồng dư thức, tìm số dư củ phép chi hi số. Các ài toán số học: ƯCLN, BCNN, số nguyên tố, hợp số. Tìm một chữ số (hoặc một số hoặc các số) thỏ mãn yêu cầu củ đề toán. Dãy số truy hồi. Liên phân số. Đồng dư thức. Hàm số; Đại lượng tỉ lệ thuận; Đại lượng tỉ lệ nghịch. Tính giá trị củ iểu thức đại số. 6 - Thống kê. Một số ài toán hình học (Tính - Kiểm tr các dạng toán đã học từ tuần độ dài đoạn thẳng, số đo góc). đến hết tuần (thời gin: 60 phút). 7 Xác định đ thức, tìm phần dư trong phép chi đ thức. Liên phân số 8 Toán kinh tế, lãi suất, tăng trưởng. Diện tích đ giác. 9 Giải phương trình, tìm nghiệm gần đúng củ phương trình. 0 Giải hệ phương trình. Phương trình nghiệm nguyên. - Tính giá trị củ iểu thức đại số. - Kiểm tr các dạng toán đã học từ tuần đến hết tuần 6 (thời gin: 60 phút). Phương trình, hệ phương trình. Hàm số, đồ thị, đại lượng tỉ lệ thuận, đại lượng tỉ lệ nghịch. Một số ài toán về ứng dụng tm giác đồng dạng, định lý Tlet. Một số ài toán về ứng dụng tm giác đồng dạng, định lý Tlet (tt). Đồ thị hàm số y = + ( khác 0). Đ thức. Dãy truy hồi Phương trình nghiệm nguyên Dãy số có qui luật. Toán kinh tế, dân số 6 Giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất củ Khảo sát cấp thành phố vòng. iểu thức đại số. 7 Tính độ dài đoạn thẳng, số đo góc. Ôn tập tổng hợp. 8 Tính độ dài đoạn thẳng, số đo góc(tt). Ôn tập tổng hợp.

11 9 Tính diện tích đ giác. Ôn tập tổng hợp. 0 Tính diện tích đ giác (t) Kiểm tr các dạng toán đã học từ tuần Ôn tập tổng hợp. 7 đến hết tuần 0 (thời gin: 60 phút). Ôn tập tổng hợp. Ôn tập tổng hợp. Ôn tập tổng hợp. Ôn tập tổng hợp. Ôn tập tổng hợp.. Ôn tập tổng hợp. Kiểm tr tổng hợp chọn học sinh dự thi cấp thành phố (thời gin 0 phút). Ôn tập tổng hợp. Ôn tập tổng hợp../ Những nội dung và thời gin cụ thể ồi dưỡng cho học sinh lớp 9: Căn cứ vào kế hoạch ồi dưỡng học sinh giỏi các môn văn hó lớp 9 củ Phòng giáo dục: học sinh lớp 9 được thm gi học ồi dưỡng mỗi tuần uổi để chuẩn ị dự thi cấp Tỉnh, ngoài r các em còn phải học thể dục, sinh hoạt tập thể ở trường, nên quỹ thời gin còn lại rất ít. Do đó, phần lớn chúng tôi cho các em: Ôn lại những chuyên đề đã được học trong năm lớp 8. Cung cấp thêm một vài chuyên đề như: - Đồ thị hàm số y =. + ; y =. ( khác 0) - Hệ thức lượng trong tm giác vuông. - Một số ài toán về góc với đường tròn. - Một số ài toán về hình học không gin như: hình hộp chữ nhật, hình chóp, hình trụ, hình nón, hình cầu. Giới thiệu cho các em một số đề thi cấp thành phố, cấp Tỉnh, cấp quốc gi các năm qu để các em thm khảo, làm ài. Trong công tác ồi dưỡng học sinh giỏi do thời lượng lên lớp với đội tuyển không nhiều nên việc hướng dẫn cho học sinh iết cách sử dụng quỹ thời gin củ mình một cách hợp lý và hiệu quả, tránh lãng phí thời gin nhưng phải đảm ảo thời gin nghỉ ngơi, giải trí cho đầu óc sáng suốt. Thực tế cho thấy, học sinh nào có kế hoạch cụ thể về thời gin học và phương pháp tự học tốt sẽ thành công hơn. V./ Biện pháp :Kiểm tr định kỳ trong quá trình dạy ồi dưỡng. Nhằm đánh giá kiến thức, rèn kỹ năng trình ày ài làm cho học sinh và cũng từ đó khắc sâu nội dung cần thiết đã học, chúng tôi thường thực hiện: Su khi chọn đội tuyển chính thức và tiến hành dạy ồi dưỡng, chúng tôi thường: - Định kỳ su khoảng - tuần học cho các em làm ài kiểm tr với nội dung đã học hoặc đã ôn trước, phần này được kiểm tr trong thời gin 60 phút. - Trước khi kết thúc phần ôn tập chung cho các em làm ài khảo sát với đề tổng hợp trong thời gin 0 phút. - Dù là hình thức kiểm tr nào, tôi vẫn luôn trnh thủ thời gin để: + Chấm ài. + Trả ài. + Nhận ét những ưu điểm, tồn tại su mỗi ài kiểm tr. + Sử ài để các em iết rõ hơn nội dung đã nắm vững, nội dung nào chư đạt được giúp cá nhân mỗi em, hoặc nhóm định hướng cố ôn luyện thêm.

12 Một số đề kiểm tr đã thực hiện trong quá trình ồi dưỡng Csio lớp 8, lớp 9 tại trường THCS Lý Thường Kiệt - thành phố Tm Kỳ được minh hoạ ở phần phụ lục (IX. ) V. / Biện pháp : Tổ chức cho các em tự học:./ Cho các em tro đổi về kinh nghiệm tự học, tự rèn luyện: Qu việc tro đổi về kinh nghiệm tự học tự rèn luyện, các em iết cách: - Lập kế hoạch học tập: Khi lập kế hoạch, t phải iết thực trạng mình đng có thuận lợi gì? khó khăn gì? Từ đó ây dựng cho ản thân kế hoạch tự học phù hợp. - Thực hiện theo kế hoạch đó một cách kho học. Tuy nhiên, không nhất thiết phụ thuộc vào thời gin iểu tự lập. Nếu trnh thủ được thời gin, các em nên tận dụng để hoàn thành sớm hơn kế hoạch dự định../ Các cách tổ chức cho học sinh học: + Học theo tài liệu giáo viên giới thiệu, hướng dẫn cho học sinh trong quá trình ồi dưỡng + Học qu các sách thm khảo, các sách nâng co từ Thư viện, mượn các nh chị lớp trước. + Tự học để ổ sung thêm kiến thức từ tạp chí toán học, từ mạng Internet,..../ Cách ghi nhớ kiến thức: Học sinh ghi nhớ kiến thức ằng cách hệ thống nội dung đã học trên cuốn sổ ty toán học (quyển vở) hoặc lưu lại trên file dữ liệu củ mình để tích luỹ thêm nhiều vốn kiến thức. Từ đó hơn i hết chính các em thấy được kết quả làm việc củ mình, trân trọng thêm giá trị sức lo động củ ản thân../ Đánh giá lẫn nhu: Các học sinh trong đội tuyển đổi ài theo kiểu oy vòng để kiểm tr ài làm củ nhu với phương phâm "học sinh đánh giá lẫn nhu". Thông qu cách làm này học sinh học tập ở nhu những điểm tốt trong cách giải, ổ sung thêm kiến thức từ ài làm củ các ạn và sử chữ cho nhu những thiếu sót. Học sinh có ài làm chư hoàn chỉnh hoặc chư đùng nên chú ý những thiếu sót mà các ạn phát hiện, sử lại thành sản phẩm hoàn chỉnh. - Su khi học ong mỗi chuyên đề, ngoài nội dung chúng tôi gửi cho học sinh ằng văn ản, tôi thường yêu cầu các em tự r đề, tự sưu tầm thêm ài tập để tự học, tự ồi dưỡng. Nội dung này gửi về đị chỉ Emil củ tôi hoặc đánh vi tính (viết ty) gửi trực tiếp về cho tôi. Khuyến khích học sinh ổ sung thêm những dạng ài tập mới chư có trong chuyên đề. Quá trình tự học này đã giúp các em khắc sâu nội dung kiến thức củ chuyên đề, tạo cho các em tinh thần trách nhiệm với công việc. Có thể nói qu đây ản thân giáo viên cũng được tích góp thêm kiến thức ổ sung vào nguồn tài liệu củ mình phục vụ tốt hơn việc ồi dưỡng học sinh trong những năm học tiếp theo.

13 Một số ài tập mà học sinh chuyển sng Emil su khi học ong mỗi chuyên đề được minh họ ở phần phụ lục (IX. ) V. 6/ Biện pháp 6: Phối hợp với gi đình học sinh để nắm ắt tình hình học tập ở nhà củ các em: - Thông áo với phụ huynh học sinh về kết quả học tập củ học sinh trong quá trình thm gi ồi dưỡng (từ kết quả kiểm tr định kỳ su các chuyên đề) - Qu tìm hiểu từ phụ huynh, nắm ắt rõ hơn tình hình học tập, làm ài ở nhà với ộ môn này. - Tư vấn thêm cho phụ huynh mu các loại máy tính phù hợp để giúp các em học tốt hơn phân môn này. V. 7/ Biện pháp 7: Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm tạo điều kiện thuận lợi để các em thm gi học ồi dưỡng: - Sắp ếp, ố trí thời gin phù hợp về lo động củ lớp, trực cờ đỏ, sinh hoạt tập thể để các em thm gi học ồi dưỡng đầy đủ và n tâm trong khi học. V.8/ Biện pháp 8: Hướng dẫn cho học sinh làm một ài kiểm tr hoàn chỉnh: Thông thường một đề thi học sinh giỏi về giải toán trên máy tính cầm ty thường yêu cầu học sinh: ) Tính và điền kết quả vào ô trống. Phần này các em nên chú ý để đảm ảo yêu cầu đề toán đặt r: Tính chính ác giá trị củ iểu thức hoặc viết dưới dạng phân số (hỗn số) hoặc làm tròn đến chữ số thập phân thứ mấy? ) Nêu qui trình ấn phím theo yêu cầu củ đề toán. Trong phần này tôi lưu ý với các em nhưng điểm su: - Đọc và em kỹ phần chú ý về kết quả qui định với o nhiêu chữ số thập phân. Nếu em nào điền kết quả nhiều hoặc ít hơn số chữ số thập phân qui định thì sẽ không có điểm cho các kết quả đó. - Ghi tên loại máy tính cầm ty mình đng sử dụng khi viết qui trình ấn phím để giải theo yêu cầu củ đề toán. - Gán chính ác giá trị: cho iến đếm, cho các số hạng cần thiết củ tổng (dãy số) - Các phím chức năng cần đặt trong ô vuông. Đôi khi phải ây dựng sơ lược cách giải ài toán (nếu cần) su đó mới đi vào phần thực hiện qui trình ấn phím. ) Trình ày sơ lược cách ây dựng công thức tính độ dài, góc, diện tích củ một hình theo một số đại lượng có trong đề toán: Lưu ý các em khi giải các ài toán hình học nên tránh sự dài dòng trong trình ày lời giải. Chẳng hạn:với ài toán: Cho tm giác ABC có số đo góc A ằng 0 0, AD là đường phân giác, iết AB = 7,cm; AC = 9,6cm. Tính độ dài đoạn thẳng AD? A E B D C

14 Sơ lược cách giải: Vẽ thêm đường phụ: DE // AB. Khi đó: Tm giác ADE đều => AD = DE = AE Sử dụng định lý Tlet, có: DE EC (DE //AB) AB AC AB DE AC EC EC AB AD AD Do đó: hy: (vì DE = AE = AD) AB AC AC AB AC Suy r: AB.AC - AD. AE = AB.AD <=> AB. AC = AB.AD + AC.AD <=>. AD AB AC Đến đây, các em thế số vào tính được độ dài đoạn thẳng AD. Chính vì thế trong quá trình học ồi dưỡng hoặc làm ài kiểm tr tôi luôn yêu cầu học sinh đọc kỹ đề để thực hiện đúng theo yêu cầu đề toán. V.9/ Biện pháp 9: Rút kinh nghiệm su mỗi năm thực hiện công tác ồi dưỡng 9./ Về tổ chuyên môn: - Qu kết quả ồi dưỡng, qu tìm hiểu từ các học sinh trong đội tuyển chúng tôi rút kinh nghiệm về: + Nội dung ồi dưỡng: Cần ổ sung thêm các dạng ài tập nào? các chuyên đề ồi dưỡng nào?... + Phương pháp ồi dưỡng: Tăng cường vi trò củ người dạy, vi trò củ người học như thế nào? Cần thêm những giải pháp hữu hiệu nào để nâng co chất lượng ồi dưỡng cho năm su. + Cách tổ chức ồi dưỡng: Nhân sự dạy ồi dưỡng, trng thiết ị, thời gin ồi dưỡng, số lượng học sinh học ồi dưỡng, thm gi dự thi các cấp,... - Thm mưu với Bn giám hiệu, Bn đại diện ch mẹ học sinh tổ chức khen thưởng cho học sinh đạt giải các cấp; động viên tinh thần cho giáo viên dạy ồi dưỡng. Từ đó có những định hướng cho năm học su. 9./ Về công tác ồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi cấp thành phố dự thi cấp Tỉnh: Su mỗi năm học, Phòng giáo dục Tm Kỳ thường họp mặt các giáo viên nhằm: - Tổng kết công tác ồi dưỡng: + Những ưu điểm trong tổ chức dạy ồi dưỡng, kết quả đạt được,... + Hạn chế:... - Mỗi giáo viên nhìn lại quá trình ồi dưỡng củ mình để rút kinh nghiệm về soạn giáo trình ồi dưỡng, phương pháp ồi dưỡng,... - Rà soát lại cách tổ chức dạy và học qu quá trình cọ át thực tế. - Có định hướng cho năm học đến về kế hoạch ồi dưỡng học sinh giỏi, chọn nhân sự phù hợp. - Đặc iệt có thông tin quý áu để áo cáo thm luận về công tác ồi dưỡng học sinh giỏi nói chung và ồi dưỡng thực hành về giải toán trên máy tính cầm ty lớp 8; lớp 9 nói riêng do Phòng giáo dục tổ chức.

15 PHẦN THỨ HAI: GIỚI THIỆU MỘT SỐ CÔNG THỨC TOÁN HỌC. Tôi thường đặt vấn đề với học sinh như su: Su đây là một số công thức toán học có thể áp dụng trong quá trình thực hiện học ồi dưỡng môn giải toán ằng máy tính csio ậc THCS. Nếu cố gắng các em sẽ có thêm niềm vui khi chứng minh được những công thức này ổ sung vào kiến thức nâng co cho môn Toán các em nhé! Chúc các em thành công! A. PHẦN SỐ HỌC: ) Một số công thức tính tổng: n( n) )... n )... (n ) n c) 6... nn( n ) n( n)( n) d)... n 6 e) (n -) n(n ) = n ( n) f)... n n( n)( n).( n n ) g)... n h) n n = n i)... n n 8 6 k) = nn n ( n).( n) = n n ( n ).( n ) l) n n n = (n ).( n) = n.( n) ( n).( n) m) = n n n 8 (n ).( n) = n.( n) ( n).( n).bất đẳng thức Cosi: ) Với hi số, 0 thì:. Dấu "=" ảy r <=> = c ) Với số,, c 0 thì: c. Dấu "=" ảy r <=> = = c c d c) Với ốn số,, c, d 0 thì: cd.dấu "=" ảy r <=> = = c= d... n d) Với n số,,,... n 0 thì: n.... n n Dấu "=" ảy r <=> = = =... = n.

16 6. Bất đẳng thức Bunhicopski: Cho hi ộ số: (, ) và (, y) t có: ( + y) ( )( y ) Dấu "=" ảy r <=> y. Mở rộng các hằng đẳng thức: ) + + c = ( + +c )( + + c - - c - c ) + c ) ( + + c) = + + c + ( + )( + c)(c+ ) c) ( + ) n 0 n n n n n n n = Cn Cn. Cn.... Cn. Cn k n! với Cn ( k, n,0 k n) là tổ hợp chập k củ n k!.( n k)! B. PHẦN HÌNH HỌC:. Một số hệ thức về cạnh và đường co trong tm giác vuông. A ) c =.c, =. suy r = + c c h ) h = c c' ' c) h =.c B H C d) h c A. Tỉ số lượng giác củ góc nhọn: ) Định nghĩ: c sin = ; B C c cos = ; tn = ; c c cot = Suy r: =.sin = cos = ctn = c.cot c =.sin = cos = ctn = c.cot c c = sin cos sin cos ) Các hệ thức: sin cos + sin cos ; tn, cot, tn.cot = cos sin 0 + Nếu + 90 thì: sin cos ; cos = sin ; tn = cot ; cot = tn ; = + tn α ; = + cot α cos α sin α + Định lý hàm cosin: * = + c c cosa A p(p - ) Suy r: cos = c * = + c c cosb * c = + cosc + Định lý hàm sin: với p = c = = R sina sinb sinc + + c

17 7 + Công thức tính độ dài đường trung tuyến: + c = + m => m = c + = c + mc => m = c c + = + m => m c = c Suy r: m + m + m c = ( + + c ) + Công thức tính độ dài đường phân giác trong: d = ; c d = c cos A ; d c B C = cos ; d c = cos. + c + c + A c sina c cos d = = A + c = cp(p - ) A p(p - ), với cos = + csin + c c + Các công thức diện tích tm giác:. Gọi: diện tích ABC là S;,, c là độ dài cạnh củ tm giác, p là nử chu vi củ tm giác; h, h, h c là độ dài đường co tương ứng với các cạnh,, c; R, r lần lượt là án kính củ đường tròn ngoại tiếp và đường tròn nội tiếp củ tm giác; r, r ; r c lần lượt là án kính đường tròn àng tiếp tm giác ABC ứng với các góc A, B, C t có: * S = h = h ch c * S =.c.sina = c..sinb..sinc * c S = R * S = p(p - )(p - )(p - c) h Suy r: h = (p - )(p - )(p - c) * S = p.r = (p )r = (p )r = (p c)r c + Công thức tính án kính r, r, r, r c : S r = ; p h r = p ; r = p - tn A = p - tn B = p - c tn C r = p tn A ; r B C = p tn ; r c = p tn.

18 8 PHẦN THỨ BA: GIỚI THIỆU MỘT SỐ LOẠI SÁCH THAM KHẢO; ĐỊA CHỈ TRUY CẬP TRÊN MẠNG INTERNEST ĐỂ HỌC SINH SƯU TẦM TÌM KIẾM THÊM TÀI LIỆU: Để giúp các em tự học tốt môn giải toán ằng máy tính csio, tôi thường giới thiệu cho các em thm khảo một vài loại sách nâng co môn toán ở ậc THCS làm nền vững vàng cho việc học tốt môn csio; một số sách về hướng dẫn giải toán trên máy tính cầm ty; tuyển tập các đề thi trên máy tính cầm ty và giới thiệu thêm cho các em các đị chỉ truy cập trên mạng Internet để các em sưu tầm tài liệu. Cụ thể như su: TT Tác giả Tài liệu thm khảo Nhà uất ản Đặng Đức Trọng Bồi dưỡng năng lực tự học môn NXB Đại học quốc Nguyễn Đức Tấn Toán. gi. TP. HCM Nguyễn Văn Chạy Bồi dưỡng học sinh giỏi trên NXB Tổng hợp máy tính điện tử TP. HCM Tạ Duy Phượng Giải toán trên máy tính điện tử NXB Giáo dục Trần Đỗ Minh Châu Tuyển tập các để thi giải toán trên máy tính THCS NXB Giáo dục Trần Đỗ Minh Châu Tuyển tập các để thi giải toán trên máy tính THCS 00-0 NXB Giáo dục 6 Vũ Hữu Bình Phương trình nghiệm nguyên. NXB Giáo dục 7 Vũ Hữu Bình Nâng co & phát triển Toán 6 NXB Giáo dục 8 Vũ Hữu Bình Nâng co & phát triển Toán 7 NXB Giáo dục 9 Vũ Hữu Bình Nâng co & phát triển Toán 8 NXB Giáo dục 0 Vũ Hữu Bình Nâng co & phát triển Toán 9 NXB Giáo dục Nguyễn Trung Giải nhnh trắc nghiệm... với Hiếu máy tính FX 70 com Nguyễn Đức Cảnh Giải nhnh trắc nghiệm... với máy tính FX 70 nme.vn Hoàng Hà Nm Kinh nghiệm giải toán trên máy TS. Nguyễn Thái Sơn 6 tính Csio II Giải toán trên máy tính CASIO 70VN Plus Các tài liệu, tạp chí, các trng WEB về toán và máy tính. Kinh nghiệm giải toán trên máy tính cầm ty.com Công ty CP XNK Bình Tây Lưu hành nội ộ Blog: Osshomup.logspo t.com

19 9 VI. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU: Qu các năm học thực hiện công tác ồi dưỡng học sinh giỏi môn Csio lớp 8, lớp 9 cấp trường cùng với sự hợp tác củ các thầy cô giáo nhóm Toán củ thành phố Tm Kỳ ồi dưỡng cho học sinh dự thi cấp Tỉnh, tôi nhận thấy: - Các em nắm được hệ thống kiến thức thông qu mỗi dạng toán ở từng lớp trong ậc THCS, vận dụng một cách hiệu quả vào giải toán trên máy tính cầm ty ở mức độ nâng co, như: phân iệt được sơ lược cách giải với qui trình ấn phím; iết trình ày hoàn chỉnh lời giải một ài toán Csio theo yêu cầu đề toán. - Phát huy được tính sáng tạo, năng lực tự học, yêu thích môn học và sy mê học tập. - Góp phần giúp giáo viên ổ sung thêm nguồn tài liệu củ mình phục vụ tốt hơn việc ồi dưỡng về thực hành giải toán trên máy tính cầm ty ậc THCS trong những năm học tiếp theo. Trong những năm học qu, ản thân luôn tìm tòi, nghiên cứu tìm các giải pháp tốt nhất cho công tác dạy ồi dưỡng học sinh giỏi môn Csio lớp 8; lớp 9 ở trường THCS Lý Thường Kiệt cũng như thm gi cùng các thầy cô giáo nhóm Toán thành phố Tm Kỳ, kết quả đạt được như su: Với đội tuyển học sinh lớp 8; lớp 9 trường THCS Lý Thường Kiệt dự khảo sát cấp thành phố: Năm học Đội tuyển HS lớp 8 đạt giải Đội tuyển HS lớp 9 đạt giải /6 - Nhất đồng đội / - Nhì đồng đội 0-0 6/7 - Nhì đồng đội /6 - Nhì đồng đội 0-0 /6 - Nhì đồng đội 6/6 Nhất đồng đội 0-0 / - B đồng đội 6/6 - Nhì đồng đội 0-0 6/6 - Nhất đồng đội / - Tư đồng đội Với đội tuyển Csio lớp 8; lớp 9 thành phố Tm Kỳ dự thi cấp Tỉnh, kết quả đạt được như su: Năm học Số lượng HS lớp 8 đạt giải Số lượng HS lớp 9 đạt giải 00-0 /6 / 0-0 /6 / 0-0 6/6 / 0-0 / /6 0-0 Chư thi Tỉnh Chư thi Tỉnh Riêng trong các năm học: ; 0-0; 0 0; Phòng GD& ĐT thành phố Tm Kỳ tin tưởng gio nhiệm vụ cho cá nhân tôi ồi dưỡng cho học sinh dự thi môn Csio cấp quốc gi và kết quả đạt được: Năm học : giải B cấp quốc gi. Năm học 0-0: giải Nhì cấp quốc gi Năm học 0-0: giải Nhì cấp quốc gi. Những giải pháp mà tôi thực hiện không phải quyết định mọi kết quả củ từng học sinh trong đội tuyển ồi dưỡng nhưng tôi nghĩ nó góp phần rất lớn trong việc giúp học sinh khả năng tự nghiên cứu, độc lập suy nghĩ, sáng tạo tư duy, sy mê học tập; thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, như: hợp tác theo nhóm, tự nghiên cứu,...đồng thời rèn kỹ năng ồi dưỡng năng lực tự học cho ản thân học sinh - từ đó có thể áp dụng cho môn học ồi dưỡng khác thành công.

20 0 VII. KẾT LUẬN: Ứng dụng củ máy tính trong việc giải toán là một vấn đề qun trọng, đòi hỏi người học phải có tính sáng tạo, có tư duy tốt và có kỹ năng vận dụng lý thuyết một cách linh hoạt. Chính vì lẽ đó, trong quá trình giảng dạy, người giáo viên cần chuẩn ị chu đáo nội dung kiến thức một cách rõ ràng, mạch lạc, có tính hệ thống, đảm ảo sự phân hoá đối với học sinh từng cấp dạy ồi dưỡng. Ngoài r, người giáo viên ây dựng niềm sy mê, hứng thú cho các em trong học tập, tôn trọng những suy nghĩ, phát huy tính sáng tạo củ các em. Thường uyên kiểm tr, đánh giá kết quả học tập, ổ sung kịp thời những thiếu sót, rèn kỹ năng về trình ày sơ lược cách giải, qui trình ấn phím, cách chứng minh hình học giúp các em nắm chắc kiến thức có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữ tư duy toán học với sử dụng máy tính. Quá trình thm gi học ồi dưỡng giải toán trên máy tính cầm ty cho học sinh đã giúp cho các em củng cố kiến thức một cách cơ ản, tự tin hơn khi tiếp cận với kiến thức ở mức nâng co, tăng tốc độ giải toán; khơi dậy trong các em sự hm thích, đm mê hơn ộ môn toán, Đồng thời giúp cho mỗi giáo viên yêu hơn nữ công tác dạy ồi dưỡng. Qu việc giúp học sinh thâm nhập các chuyên đề dưới sự hướng dẫn củ giáo viên từ tài liệu, hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, tro đổi vướng mắc giữ các học sinh với nhu, giữ học sinh và giáo viên đã tạo cho các uổi học ồi dưỡng sôi nổi, các em năng động hơn, tự tin hơn; tiết kiệm được thời gin củ giáo viên trên lớp. Đặc iệt với việc học sinh tự nghiên cứu tài liệu để r ài tập, làm ài rồi nộp về cho giáo viên ồi dưỡng giúp cho các em khả năng ồi dưỡng năng lực tự học và làm việc có trách nhiệm hơn. Muốn có được kết quả co trong công tác ồi dưỡng học sinh giỏi môn giải toán trên máy tính cầm ty mỗi giáo viên dạy ồi dưỡng cần có một số giải pháp cụ thể phù hợp với đặc trưng ộ môn, đối tượng học sinh mình đảm trách. Xin được minh họ những iện pháp mà ản thân đã thực hiện trong quá trình tổ chức, ồi dưỡng về thực hành giải toán trên máy tính cầm ty cho học sinh giỏi lớp 8; lớp 9 đạt hiệu quả: Biện pháp : Tổ chức phát hiện và tuyển chọn đội tuyển Biện pháp : Công tác tổ chức ồi dưỡng. + Phân công giáo viên giảng dạy. + Điều kiện phục vụ cho công tác ồi dưỡng. + Phương pháp ồi dưỡng. + Tạo cho học sinh hứng thú học tập, tinh thần hm học hỏi tìm tòi, giúp cho các em có niềm sy mê trong quá trinh thm gi ồi dưỡng. Trong quá trình dạy ồi dưỡng, poto tài liệu gửi trước đến cho từng học sinh và yêu cầu: + Trước hết ản thân các em tự nghiên cứu thực hiện. + Hợp tác làm việc theo nhóm ở nhà su khi đã tự nghiên cứu thực hiện cá nhân. + Đến lớp học ồi dưỡng, học sinh kiểm tr lại kết quả làm ài ở nhà củ nhu, điều chỉnh những si sót (nếu có) + Nêu lên những thắc mắc trong chuyên đề để các ạn trong lớp cùng giáo viên ồi dưỡng giải đáp.

21 Biện pháp : Lập kế hoạch và nội dung cho giáo viên dạy, cho học sinh học một cách cụ thể, chi tiết. Biện pháp : Định kỳ kiểm tr nhằm đánh giá kiến thức, rèn kỹ năng trình ày ài làm củ học sinh, từ đó khắc sâu các nội dung cần thiết đã học. Thời gin làm ài kiểm tr trong thời gin 60 phút (su khi học ong khoảng - chủ đề) và trước khi kết thúc phần ôn tập chung cho các em làm ài khảo sát với đề tổng hợp trong thời gin 0 phút. Cố gắng trnh thủ thời gin chấm ài, trả và sử ài tại lớp để các em iết rõ hơn nội dung đã nắm vững, nội dung nào chư đạt được từ đó các em có định hướng ôn luyện tốt hơn. Biện pháp : Tổ chức cho các em tự học + Cho các em tro đổi với nhu về kinh nghiệm tự học, tự ồi dưỡng để giúp nhu cùng tiến ộ. Ngoài r, giáo viên hỗ trợ cho các em thêm một số kinh nghiêm về ồi dưỡng năng lực tự học, tự rèn luyện. + Su khi học ong mỗi chuyên đề, ngoài nội dung tôi poto gửi cho học sinh, yêu cầu các em tự r đề, tự sưu tầm thêm ài tập để tự học, tự ồi dưỡng. Nội dung gửi về đị chỉ Emil hoặc đánh vi tính (viết ty) gửi trực tiếp đến giáo viên ồi dưỡng. Khuyến khích học sinh ổ sung thêm những dạng ài tập mới chư có trong chuyên đề. Biện pháp 6: Phối hợp với gi đình học sinh để nắm ắt tình hình học tập ở nhà củ các em: - Thông áo với phụ huynh học sinh về kết quả học tập củ học sinh trong quá trình thm gi ồi dưỡng (từ kết quả kiểm tr định kỳ su các chuyên đề) - Qu tìm hiểu từ phụ huynh, nắm ắt rõ hơn tình hình học tập, làm ài ở nhà với ộ môn này. - Tư vấn thêm cho phụ huynh mu các loại máy tính phù hợp để giúp các em học tốt hơn phân môn này. Biện pháp 7: Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm tạo điều kiện thuận lợi để các em thm gi học ồi dưỡng: Sắp ếp, ố trí thời gin phù hợp về lo động củ lớp, trực cờ đỏ, sinh hoạt tập thể để các em thm gi học ồi dưỡng đầy đủ, hiệu quả. Biện pháp 8: Hướng dẫn cho học sinh làm một ài kiểm tr hoàn chỉnh. Biện pháp 9: Rút kinh nghiệm su mỗi năm thực hiện công tác ồi dưỡng Qu một năm thực hiện công tác ồi dưỡng mỗi giáo viên nhìn lại quá trình ồi dưỡng củ mình để rút kinh nghiệm về soạn giáo trình ồi dưỡng, phương pháp ồi dưỡng,... Tổ chuyên môn, nhà trường, Phòng giáo dục rà soát lại cách tổ chức dạy và học qu quá trình cọ át thực tế. Có định hướng cho năm học đến về kế hoạch ồi dưỡng học sinh giỏi, chọn nhân sự phù hợp. Mặc dù đã cố gắng hết mình trong quá trình học tập, tro đổi kinh nghiệm với một số đồng nghiệp trong và ngoài thành phố để tìm những giải pháp tốt nhất nhằm tổ chức thực hiện ồi dưỡng về giải toán trên máy tính cầm ty cho học sinh lớp 8 ở trường THCS Lý Thường Kiệt ã Tm Phú thành phố Tm Kỳ cũng như thm gi dạy ồi cùng các thầy cô giáo trong Phòng giáo dục Tm những năm học qu đạt một số kết quả nhất định nhưng chắc chắn vẫn không tránh khỏi thiếu sót. Kính mong quý đồng nghiệp và các em học sinh chân thành góp ý để ổ sung thêm kinh nghiệm - phục vụ tốt hơn nữ công tác ồi dưỡng trong những năm tiếp theo.

22 VIII. ĐỀ NGHỊ: / Đối với Phòng giáo dục: - Nên qui định một khung chương trình nâng co cho mỗi lớp về phần giải toán trên máy tính cầm ty để tránh đề kiểm tr quá tải, vượt quá chương trình làm chất lượng ài khảo sát cấp thành phố thấp. - Nên qui ước những công thức toán học nào được áp dụng mà không cần chứng minh để có sự thống nhất trong quá trình dạy ồi dưỡng (vì cả giáo viên lẫn học sinh đều lúng túng giữ chấp nhận áp dụng công thức hy phải chứng minh công thức) / Đối với Sở giáo dục: - Tạo điều kiện cho giáo viên dạy ồi dưỡng thm gi chấm thi cấp Tỉnh về thực hành giải toán trên máy tính cầm ty để rút thêm kinh nghiệm cho quá trình ồi dưỡng nhằm đem lại kết quả tốt hơn cho các năm học đến.

23 IX. PHỤ LỤC: IX. Chủ đề: TÍNH GIÁ TRỊ CỦA BIỂU THỨC ĐẠI SỐ A. Một số công thức tính tổng: n( n ) )... n )... (n ) n c) 6... n n( n ) n( n )(n ) d)... n 6 e) (n -) = n ( n ) f)... n n n ( ) n( n )(n ).(n n ) g)... n h) n n = n i)... n n 8 6 k) = n n n l) m) n n n n n n = = n n ( n ).( n ) n.( n) (n ).(n ) n.( n ) ( n ).( n ) B. Bài tập áp dụng: ) Những ài toán thực hiện trong chương trình lớp 6; lớp 7: Bài : Tính giá trị các iểu thức su: A = + 8[ + ; +. ( )] B = ( ) -.(.69.80) C = (60-69) +.(9-0) D = Bài : Tính tổng: A = B = C = D = E = (Trích đề thi Csio lớp 6 năm học củ PGD Tm Kỳ) F = (Trích đề thi giải toán trên máy tính Csio lớp 9 năm học củ SGD Quảng Nm) G = H =

24 I = Bài : Tính chính ác giá trị các iểu thức su: A= 6789 ; B = 06 C = 66666; D = (Biểu thức D trích đề thi giải toán trên máy tính THCS-SGD Thừ Thiên Huế ngày 0/0/007 ) E =. +.! +.! ! (Trích đề thi giải toán trên máy tính Csio lớp 8 năm học PGD Tm Kỳ) F =.! + 6.6! + 7.7! ! (Trích đề thi giải toán trên máy tính Csio lớp 7 năm học PGD Tm Kỳ) G = (Trích đề thi giải toán trên máy tính Csio lớp 9 năm học củ SGD Quảng Nm) Bài : Cho tổng: M = ( chữ số) ) Viết qui trình ấn phím để tính M ) Tính chính ác giá trị củ iểu thức M. (Trích đề thi giải toán trên máy tính Csio lớp 8 năm học PGD Tm Kỳ) Bài : Một hình vuông được chi thành ô. Ô thứ nhất đặt hạt thóc, ô thứ hi đặt hạt thóc, ô thức đặt hạt thóc và đặt liên tiếp cho đến ô cuối cùng (ô tiếp theo có số hạt thóc gấp lần ô trước nó) Tính tổng số hạt thóc đặt trong ô vuông củ hình vuông? (Trích đề thi Csio lớp 6 năm học củ PGD Tm Kỳ) Bài 6: Tính (kết quả làm tròn đến chữ số thập phân thứ ) 6 : 7 A = ,7 7 7 B = , ,8:.,,08 : 7 C =,.0, : 0, Bài 7: Tính chính ác giá trị các iểu thức su: 7 A = B =... (kết quả ghi dưới dạng phân số) (Trích đề thi Csio lớp 6 năm học củ PGD Tm Kỳ) (Trích đề thi Csio lớp 6 năm học củ PGD Tm Kỳ) C = D =

25 E = G = : H =,0(),(6): : (Trích đề thi csio lớp 7 năm học 0-0- PGD Tm Kỳ) 0,8() K = (Trích đề thi Csio lớp 6 năm học củ PGD Tm Kỳ) Bài 8: Biểu diễn các số su dưới dạng phân số: ),(); ) 0,() +,(67); c) 0,() +,(6) d) 0,() + 0,09(8) Bài 9: Tính chính ác iểu thức su: )... 0,(998) 0, 0(998) 0, 000(998) )... 0, , , (Trích đề thi Csio lớp 9 năm học củ PGD Tm Kỳ) Bài 0: Tính (kết quả viết dưới dạng phân số) A (Trích đề thi Csio lớp 6 năm học củ PGD Tm Kỳ) B C 6 ; ; D Bài : Tìm các số tự nhiên,, iết: ) 0 69 ) (Câu - Trích đề thi giải toán trên máy tính THCS cấp quốc gi năm học )