Baøi 9: GV. NGUYEÃN TAÁN TRUNG (Trung Taâm Luyeän Thi Chaát Löôïng Cao VÓNH VIEÃN)
Este Ñôn Chöùc Coù 3 CTTQ (coù theå gaëp): CTTQ este maïch C hôû ( thöôøng gaëp) R-COO-R CTTQ este maïch C Kín R C =O O CTTQ este cuûa phenol hay ñoàng ñaúng R-COO-R*
Caùc pöù xaø phoøng hoaù Este Ñôn CTTQ este maïch C hôû R-COO-R +NaOH CTTQ este maïch C Kín R C =O + NaOH t o R-COO-Na O OH CTTQ este cuûa phenol hay ñoàng ñaúng R-COO-R*+NaOH t o t o R-COO-Na + R OH R-COO-Na+R*ONa+H 2 O
Baø øi toaù ùn 1: ( ÑHSP TP.HCM - 2000) Moät este ñôn chöùc X( chöùa C, H, O) vaø khoâng coù nhoùm chöùc khaùc ). Tæ khoái hôi cuûa X so vôùi oxi baèng 3,125. Xaùc ñònh CTCT cuûa X trong moãi tröôøng hôïp sau: 1. Cho 20 gam X taùc duïng vôùi 300ml ddnaoh 1M.Coâ caïn dd sau pöù thu ñöôïc 23,2 gam baõ raén. 2. Cho 0,15mol X taùc duïng vöøa ñuû vôùi ddnaoh. Coâ caïn dd sau pöù thu ñöôïc 21 gam muoái khan( X coù maïch C Khoâng phaân nhaùnh)
Toù ùm taé ét yù ù 1: Este ñôn (X) 20 gam 1) 300ml dd NaOH 1M 2) Coâ caïn 23,2 gam baõ raén Töø tæ khoái hôi M A =100 ñvc B1.Ñaët CTTQ PP Tìm CTPT B2.Vieát pöù (X):? Döïatreânpöù B3.Laäp pt (*) B4.Giaûi (*)
Toù ùm taé ét yù ù 1: Este ñôn (X) 20 gam 1) 300ml dd NaOH 1M 2) Coâ caïn 23,2 gam baõ raén Töø tæ khoái hôi M A =100 ñvc B1.Ñaët CTTQ PP Tìm CTPT B2.Vieát pöù (X):? Döïatreânpöù B3.Laäp pt (*) B4.Giaûi (*) Theo ñeà ta coù n A bñ =0,2 mol vaø n NaOH bñ =0,3 mol
Toù ùm taé ét yù ù 1: Este ñôn (X) 0,2 mol M A =100 ñvc (X):? 1) 0,3mol NaOH 2) Coâ caïn PP Tìm CTPT Döïa treân pöù 23,2 gam baõ raén B1.Ñaët CTTQ B2.Vieát pöù B3.Laäp pt (*) B4.Giaûi (*) Theo ñeà ta ñaët (X):R-COO-R R-COO-R +NaOH to R-COO-Na + R OH Bñ: 0,2 0,3 0 (mol) Pöù: 0,2 O,2 0,2 (mol) Sau: 0 0,1 0,2 (mol)
Yù ù 1: Este ñôn (X) 0,2 mol M A =100 ñvc 1) 0,3mol NaOH 2) Coâ caïn 23,2 gam baõ raén R-COO-R +NaOH to R-COO-Na + R OH (1) Bñ: 0,2 0,3 0 (mol) Pöù: 0,2 O,2 0,2 (mol) Sau: 0 0,1 0,2 (mol) Theo (1), ñeà coù: M A = R + 44 + R = 100 R =29 m raén = (R+67).0,2 + 40.0,1 =23,2 R =27
Yù ù 1: Este ñôn (X) 0,2 mol M A =100 ñvc 1) 0,3mol NaOH 2) Coâ caïn 23,2 gam baõ raén R-COO-R +NaOH to R-COO-Na + R OH (1) Ta coù: R =29 R =27 R : C 2 H 5 R : C 2 H 3 Vaäy (X) : C 2 H 5 -COO-CH=CH 2
Toù ùm taé ét yù ù 2: Este ñôn (X) 0,15mol dd NaOH Vöøa ñuû 21 gam Muoái Töø tæ khoái hôi M A =100 ñvc B1.Ñaët CTTQ PP Tìm CTPT B2.Vieát pöù (X):? Döïa treân pöù B3.Laäp pt (*) B4.Giaûi (*)
Toù ùm taé ét yù ù 2: Este ñôn (X) 0,15mol dd NaOH Vöøa ñuû 21 gam Muoái Töø tæ khoái hôi M A =100 ñvc B1.Ñaët CTTQ PP Tìm CTPT B2.Vieát pöù (X):? Döïa treân pöù B3.Laäp pt (*) B4.Giaûi (*) Theo ñeà ta ñaët (X):R-COO-R R-COO-R +NaOH to R-COO-Na + R OH 0,15 mol 0,15 mol Theo (1), ñeà coù: M A = R + 44 + R = 100 m raén = (R+67).0,15 =21 R =73 R < 0
Aùp duïng 2: (Theo ÑH K.Truùc HN 2000) Ñoát chaùy hoaøn toaøn 4,6 gam moät röôïu (A); Caàn 5,6 gam O 2 ; thu ñöôïc 6,6 gam CO 2 Xaùc ñònh CTPT CTCT (A) PP Ñoát 1
Toù ùm taé ét aù ùp duï ïng 2: Röôïu (A) 4,6 gam (A):? ñoát Caàn 5,6 g oxi PP Ñoát 1 CO 2 : H 2 O: B2: Ñaët CTTQ (A) laø C x H y O z 6,6 gam? gam Tính löôïng nöôùc( ñeå giaûi ñöôïc baèng pp ñoát I) -Theo ÑLBTKL ta deã daøng m nöôùc = 3,6 gam Tìm (A) m C = 1,8 gam B1 m H = 0,4 gam m O = 2,4 gam
Toù ùm taé ét aù ùp duï ïng 2: Röôïu (A) 4,6 gam ñoát 5,6 gam oxi (A):? PP Ñoát 1 CO 2 : H 2 O: 6,6 gam 3,6 gam Ñaët CTTQ (A) laø C x H y O z Deã daøng x: y : z = 3: 8 : 3 CTNG(A): (C 3 H 8 O 3 ) n ;n Ζ Töø ñieàu kieän hoaù trò ta deã daøng n = 1 (A): Glyxeârin
Aùp duïng 3: ( Theo Caâu IV- Boä ñeà TSÑH) Ñoát chaùy hoaøn toaøn 1,88 gam A(C,H,O) caàn 1,904 lit oxi (ñkc), thu ñöôïc CO 2 vaø H 2 O vôùi tyû leä: V CO 2 : V H 2 O (hôi) = 4 : 3 Xaùc ñònh CTPT X Bieát: M X < 200. PP Ñoát 1
Toù ùm taé ét aù ùp duï ïng 3: Chaát höõu cô (A) 1,88 gam M A <200 ñoát 1,904 lit oxi (ÑKC) CO 2 H 2 O V CO 2 : V H 2 O = 4:3 (A):? PP Ñoát 1 Löôïng CO 2, H 2 O Tính löôïng CO 2,H 2 O (ñeå giaûi ñöôïc baèng pp ñoát I) Goïi a, b (mol) laàn löôït laø soá mol CO 2,H 2 O - Theo ÑLBTKL, ñeà ta coù: m (CO 2,H 2 O) = 44.a + 18.b =4,6 a = 0,08 Tæ leä mol CO 2, H 2 O =x : y = 4: 3 b = 0,06
Khi tìm ñöôï ïc löôï ïng CO 2,H 2 O, Ta coù ù: Chaát höõu cô (A) 1,88 gam M A <200 (A):? PP Ñoát 1 ñoát CO 2 : 0,08 mol H 2 O: 0,06 mol Giaûi gioáng aùp duïng 1 (A): C 8 H 12 O 5 C 8 H 12 O 5
Aùp duïng 4: ( Theo ÑHSP HN 2000) Ñoát chaùy hoaøn toaøn 1,7 gam moät este X caàn 2,52 lit oxi (ñkc), chæ sinh ra CO 2 vaø H 2 O vôùi tyû leä: Soá mol CO 2 : soá mol H 2 O = 2 Xaùc ñònh CTPT X Bieát: M X < 140. GIAÛI GIOÁNG AÙP DUÏNG 3 (X): C 8 H 8 O 2
Aùp duïng 5: ( Caâu IV- boä ñeà Tsñh) Ñoát chaùy hoaøn toaøn 5,8 gam chaát (A); thu ñöôïc 2,65 gam Na 2 CO 3, 2,25 gam H 2 O vaø 12,1 gam CO 2 Xaùc ñònh CTPT (A) Bieát: Moät phaân töû (A) chæ chöùa moät nguyeân töû oxi. Tính m C caån thaän( deã sai! ) (A): C 6 H 5 ONa
Aùp duïng 6: (ÑHQG TP.HCM 1997) Ñoát chaùy hoaøn toaøn 7,3 gam moät chaát höõu cô A (C,H,O); thu ñöôïc 35,4 gam hhg goàm: CO 2 vaø H 2 O. Phaàn traêm theo khoái löônïg cuûa oxi trong hhg laø 76,84% Xaùc ñònh CTPT A Bieát: M X < 160 ñvc. Tính löôïng CO 2,H 2 O roái giaûi gioáng aùp duïng 1 (A): C 6 H 10 O 4