4.chuan SUA.cdr

Bản ghi

1 LH PN HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ VIỆT NAM SỔ TAY HƯỚNG DẪN LỒNG GHÉP TRUYỀN THÔNG VỀ RỬA TAY VỚI XÀ PHÒNG (Tài liệu dành cho Cán bộ Hội Phụ nữ cơ sở) NHÓM BIÊN SOẠN: Th.s Nguyễn Thị Thanh Hương Phó Ban GĐXH Nguyễn Thị Phương Nhung CV Ban GĐXH Cù Lệ Thủy TS. Lê Thu Hiền TÀI LIỆU NÀY ĐƯỢC IN ẤN VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA CHƯƠNG TRÌNH NƯỚC VÀ VỆ SINH - NGÂN HÀNG THẾ GIỚI HÀ NỘI, THÁNG 3/2012

2 MỤC LỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT VIẾT TẮT 3 LỜI NÓI ĐẦU HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG TÀI LIỆU PHẦN I. 6 TẦM QUAN TRỌNG CỦA RỬA TAY VỚI XÀ PHÒNG () 1 - Tầm quan trọng Khái niệm và yêu cầu cơ bản về lồng ghép truyền thông Sự cần thiết lồng ghép truyền thông ở Việt Nam 8 PHẦN II. 9 VAI TRÒ CỦA HỘI PHỤ NỮ CẤP CƠ SỞ VÀ CÁC CHƯƠNG TRÌNH LỒNG GHÉP TRUYỀN THÔNG 1- Vai trò của Hội phụ nữ cấp cơ sở trong hoạt động lồng ghép truyền thông 2 - Kết quả truyền thông của Hội LHPN Việt Nam 3 - Các chương trình có thể lồng ghép truyền thông Ngân hàng Thế giới Chương trình Nước và Vệ sinh Tổ chức Y tế Thế giới Liên hiệp phụ nữ Rửa tay với xà phòng WB WSP WHO LHPN PHẦN III. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN LỒNG GHÉP 1 - Hướng dẫn lồng ghép truyền thông vào hoạt động cộng đồng 2 - Hướng dẫn truyền thông tại các nơi công cộng 3 - Hướng dẫn kiểm tra, giám sát hoạt động truyền thông PHẦN IV. HỎI ĐÁP NHỮNG KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ PHỤ LỤC: CÁC THÔNG ĐIỆP MẪU BÁO CÁO

3 LỜI NÓI ĐẦU Trong những năm gần đây nhiều dịch bệnh bùng phát tại Việt Nam như SARS, cúm A (H5N1, H1N1), bệnh tiêu chảy cấp, bệnh Chân - Tay - Miệng. Nhằm ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh, các bộ ngành, đoàn thể đã không ngừng đẩy mạnh tuyên truyền cho cộng đồng thường xuyên giữ gìn vệ sinh cá nhân trong đó có vệ sinh bàn tay. Tuy nhiên, hầu hết người dân chưa nhận thức đúng về những ích lợi từ vệ sinh bàn tay và chưa thường xuyên rửa tay với xà phòng (). Qua quá trình thực hiện dự án Truyền thông thay đổi hành vi mở rộng do Chương trình Nước và Vệ sinh - Ngân hàng Thế giới (WSP - WB) tài trợ từ năm , Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (Hội LHPN VN) thấy rằng cần tiếp tục truyền thông sâu, rộng hơn nữa về cho người dân, đặc biệt là tại các vùng nông thôn nhằm nâng cao nhận thức của người dân về những ích lợi của trong việc bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh trong cộng đồng. Kinh nghiệm thực hiện dự án cho thấy truyền thông dễ lồng ghép, chi phí lồng ghép thấp nhưng mang lại hiệu quả tác động cao khi tuyên truyền vào các chương trình cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, Hội LHPN VN với sự hỗ trợ của Chương trình Nước và Vệ sinh - Ngân hàng Thế giới biên soạn cuốn Sổ tay Hướng dẫn Lồng ghép Truyền thông về cho Cán bộ Phụ nữ Cơ sở. Cuốn sổ tay này nhằm cung cấp những kiến thức, kỹ năng cơ bản về ; vai trò và trách nhiệm của cán bộ phụ nữ cơ sở, đồng thời hướng dẫn cách thức lồng ghép hoạt động vào hoạt động của các cấp Hội phụ nữ đang triển khai thực hiện tại cộng đồng. Tài liệu chú trọng xây dựng thông điệp truyền thông cho các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi về vệ sinh cá nhân, bảo vệ sức khoẻ cộng đồng. Chúng tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp để tài liệu được tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh. Các ý kiến xin gửi về Ban Gia đình - Xã hội - Trung ương Hội LHPN Việt Nam. Xin chân thành cảm ơn! HOÄI LIEÂN HIEÄP PHUÏ NÖÕ VIEÄT NAM HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG TÀI LIỆU Cuốn tài liệu này dùng cho cán bộ Hội phụ nữ cơ sở (chủ tịch, phó chủ tịch, BCH Hội LHPN xã, các chi hội/ tổ trưởng, phó tổ phụ nữ) để lồng ghép truyền thông vào hoạt động của hội và hoạt động truyền thông của các chương trình dự án có liên quan. Tài liệu gợi ý cách lồng ghép truyền thông vào hoạt động truyền thông của các chương trình, dự án có liên quan được thực hiện tại cơ sở. Vì vậy khi sử dụng cuốn Sổ tay này, cán bộ phụ nữ cơ sở cần thực hiện tốt các yêu cầu sau đây: 1 Đọc kỹ toàn bộ nội dung cuốn sổ tay để nắm được những thông tin chung, kiến thức liên quan đến để biết cách thực hiện lồng ghép hoạt động khi triển khai thực hiện chương trình/ dự án có liên quan ở cơ sở. 2 Trước khi tổ chức một hoạt động về ở cơ sở (sinh hoạt nhóm, sinh hoạt câu lạc bộ, hay truyền thông ở nơi công cộng...) hoặc có ý định lồng ghép nội dung vào một hoạt động khác thì cán bộ Hội cơ sở cần đọc kỹ hướng dẫn các bước thực hiện hoạt động đó để áp dụng thực hiện. Tuy nhiên cần căn cứ vào đối tượng, vào điều kiện thực tế tại mỗi địa phương để áp dụng một cách linh hoạt, không nhất thiết phải thực hiện đầy đủ tuần tự từng bước. 3 Đọc và nắm chắc vai trò, trách nhiệm của bản thân trong tham gia thực hiện hoạt động lồng ghép truyền thông (phần II) để nhớ và có ý thức thực hiện tốt nhiệm vụ được phân công. Sau mỗi hoạt động truyền thông về, không quên nhắc nhở hội viên, phụ nữ thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của mình. Hàng quý báo cáo kết quả thực hiện lồng ghép truyền thông theo mẫu gửi lên cấp trên. 4 Để cuốn Sổ tay sử dụng được lâu dài, cán bộ Hội cơ sở lưu ý cần giữ gìn cẩn thận, tránh gập sách làm gẫy sách sau khi sử dụng, không để sách nhàu nát, rách, bẩn và không viết vào sách. Đây là cuốn Sổ tay dùng cho cán bộ Hội cơ sở nên không phân phối đến từng hộ gia đình, phụ nữ, người dân tại cộng đồng. 5. Trong quá trình sử dụng, thấy có điều chưa rõ, chưa hiểu hoặc cần bổ sung nội dung, thông tin gì, đề nghị phản ánh kịp thời lên cấp trên để cuốn Sổ tay được tốt hơn khi có điều kiện xuất bản lần sau. 4 5

4 PHÂǸ I TAÀM QUAN TROÏNG CUÛA RÖÛA TAY VÔÙI XAØ PHOØNG () VAØ KHAÙI NIEÄM LOÀNG GHEÙP TRUYEÀN THOÂNG 1. Tầm quan trọng của Theo báo cáo của Quỹ nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF), trung bình mỗi ngày trên thế giới có khoảng trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do tiêu chảy gây ra. Theo Báo cáo toàn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2008, hàng năm có khoảng người dân Việt Nam bị tử vong vì các bệnh liên quan đến vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường yếu kém và do nước bị ô nhiễm, trong đó có hơn một nửa liên quan đến các bệnh tiêu chảy. là một thao tác đơn giản, làm sạch vi khuẩn gây bệnh có trên bàn tay, cắt đứt con đường lây truyền bệnh thông qua bàn tay. Thường xuyên là một biện pháp hữu hiệu có khả năng cứu sống hàng triệu trẻ em mỗi năm, đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi. trước khi tiếp xúc với thức ăn và sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với phân có khả năng giảm 47% nguy cơ bị tiêu chảy và giảm 50% số trường hợp viêm phổi ở trẻ em dưới 5 tuổi. là đầu tư can thiệp hiệu quả thứ hai trong tất cả các loại đầu tư can thiệp về nước sạch và vệ sinh nhằm giảm tỉ lệ tiêu chảy (37%) ở trẻ em dưới 5 tuổi. Mặc dù mang lại hiệu quả cao nhưng tỉ lệ người dân Việt Nam, đặc biệt ở vùng nông thôn còn rất thấp, ý thức của người dân về thực hành vệ sinh cá nhân còn rất hạn chế, thói quen không thường xuyên ở những thời điểm Chú thích Nguồn: và Luby, Steve, và cộng sự (2005) 'Hiệu ứng của đối với sức khỏe trẻ em; Một thử nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên', Lancet, Các bệnh truyền nhiễm 366: Chi tiết tham khảo 8: S. Luby, Agboatwalla M., Feikin D., Painter J., Billhimer W, Altaf A., và Hoekstra R. [2004] Tác động của đối với sức khỏe trẻ em: Một thử nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên. The Lancet, Vol. 366, Bản số 9481: Những đầu tư can thiệp khác là xử lý nước tại điểm sử dụng,và vệ sinh môi trường hay vệ sinh cá nhân, cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường, xử lý nước tại điểm sử dụng, giáo dục vệ sinh cá nhân, xử lý nước tại nguồn; cấp nước tập trung (tư nhân) và cải thiện cấp nước (nhà nước). Cơ sở bằng chứng: Các can thiệp Nước, Vệ sinh môi trường và Vệ sinh cá nhân- Tóm tắt tài liệu tham khảo: Tháng 12, 2009, do Peter van Maanen tổng hợp. Ban WASH, UNICEF, New York PHÂǸ I quan trọng như trước khi ăn, trước khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh và làm vệ sinh cho trẻ còn khá phổ biến. Kết quả nghiên cứu của Bộ Y tế năm 2009 cho thấy chỉ có: - 60% người dân sau khi đi vệ sinh. - 5% người chăm sóc trẻ trước khi cho trẻ ăn. - 40% bà mẹ cho rằng cần phải. Theo một báo cáo khoa học năm 2010 tại Bệnh viện Nhiệt Đới có tới 64% bà mẹ không rửa tay trước khi cho trẻ ăn. Các bà mẹ cũng không chú trọng đến việc dạy con trẻ ý thức giữ gìn vệ sinh cho bản thân ngay từ nhỏ, kể cả thói quen rất đơn giản: rửa tay bằng xà phòng sau khi chơi, sau khi vệ sinh và trước khi ăn. Kết quả nghiên cứu năm 2010 do Bộ Y tế, Viện Dinh dưỡng quốc gia, Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc tiến hành, với sự tham gia của hơn trẻ, cha, mẹ và người giám hộ tại các tỉnh: Điện Biên, An Giang, Nam Định, Hà Tĩnh, Ninh Thuận, Kon Tum và An Giang cho thấy: Có gần 24% bà mẹ, người chăm sóc trẻ thỉnh thoảng mới rửa tay, thậm chí cũng chỉ có 15% người rửa tay với xà phòng sau khi đổ bô và rửa hậu môn cho trẻ. Đặc biệt, tỷ lệ người rửa tay sau khi chơi với vật nuôi, dọn dẹp chuồng trại gia cầm, gia súc, dọn dẹp nhà cửa, đổ rác... vẫn còn rất thấp. Kết quả khảo sát vào tháng 6-7/2011của dự án Nâng cao sức khỏe cộng đồng thông qua cải thiện hành vi vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường do Quỹ Unilever tài trợ, Bộ Y tế thực hiện tại 15 xã thuộc 5 tỉnh, thành là Hà Tây cũ, Hà Nam, Hải Phòng, Thanh Hóa và Hà Tĩnh cho thấy hiểu biết của người dân về các bệnh lây nhiễm do bàn tay bẩn còn thấp và tỉ lệ người dân rất thấp: - Cứ 100 người trưởng thành (tuổi 15-60) thì chỉ có 1,5 người rửa tay sau khi chăm người ốm. - Chỉ có 36% bà mẹ nuôi con dưới 5 tuổi trước khi cho con ăn. - Chỉ có 6% người nông dân trước khi ăn và 11% sau khi đi đại tiện. - Tỉ lệ học sinh là 53%. Từ những lợi ích của mang lại và thực trạng tỷ lệ người dân ở Việt Nam còn thấp nên cần tăng cường hơn nữa các hoạt động truyền thông về cho người dân, đặc biệt cho các bà mẹ, những người chăm sóc trẻ dưới 5 tuổi và học sinh tiểu học để ngăn ngừa dịch bệnh, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng. 6 7

5 PHÂǸ I 2. Khái niệm và yêu cầu cơ bản về lồng ghép truyền thông Lồng ghép truyền thông là gắn truyền thông vào hoạt động truyền thông của chương trình, dự án liên quan một cách có hệ thống nhằm nhân rộng hoạt động, tăng số người được hưởng lợi và nâng cao hiệu quả thực hiện mục tiêu chăm sóc sức khỏe cộng đồng và tiết kiệm chi phí. là một trong những nội dung cần thực hiện gắn liền với hoạt động cụ thể của chương trình, hoặc hoạt động của Đề án, hay cuộc vận động. Tuy nhiên, mức độ lồng ghép tuỳ thuộc vào mục tiêu của từng chương trình, hoạt động. Lồng ghép truyền thông sẽ đặc biệt chú trọng đến việc thay đổi nhận thức của những người được truyền thông từ đó giúp họ hình thành được thói quen, đặc biệt vào các thời điểm cần thiết nhằm góp phần phòng ngừa bệnh tật và bảo vệ sức khỏe. Việc lồng ghép truyền thông cần đảm bảo một số yếu tố cơ bản như sau: - Tăng hiệu quả thực hiện mục tiêu tổng thể của chương trình, dự án và được sự chấp thuận của cơ quan chủ quản. - Cải thiện hành vi góp phần thực hiện mục tiêu chăm sóc sức khỏe của chương trình, dự án. - Không gây quá tải cho cán bộ truyền thông. - Lồng ghép cần tiến hành thường xuyên và có hệ thống. 3. Sự cần thiết lồng ghép truyền thông Lồng ghép truyền thông có khả năng tiết kiệm nguồn lực xã hội và tăng hiệu quả thực hiện vì các chương trình, dự án chăm sóc sức khỏe và cải thiện vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân được thực hiện ở nhiều khu vực và tiếp cận nhiều nhóm đối tượng khác nhau. Ví dụ khi lồng ghép truyền thông vào Chương trình phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em hoặc Đề án Giáo dục 5 triệu bà mẹ nuôi dạy con tốt sẽ tiếp cận được hàng triệu bà mẹ, những người chăm sóc trẻ và trẻ em ở khắp mọi miền trên cả nước. Khi lồng ghép truyền thông vào các chương trình/dự án khác có thể giảm đáng kể các chi phí quản lý, tổ chức triển khai hoạt động mà vẫn đạt hiệu quả, nhờ nhân rộng hoạt động và khả năng mở rộng đối tượng hưởng lợi. Ví dụ, khi lồng ghép truyền thông vào chương trình khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ thì phần lớn các bà mẹ ở hầu hết các thôn bản trong cả nước sẽ được tiếp cận thêm hoạt động mà không mất thêm chi phí quản lý. VAI TROØ CUÛA HOÄI PHUÏ NÖÕ CAÁP CÔ SÔÛ VAØ CAÙC CHÖÔNG TRÌNH LOÀNG GHEÙP TRUYEÀN THOÂNG 1. Vai trò của Hội phụ nữ cấp cơ sở trong hoạt động lồng ghép truyền thông a) Vai trò của cán bộ phụ nữ xã, phường PHÂǸ II - Hàng năm xây dựng kế hoạch truyền thông lồng ghép cấp xã/phường vào các chương trình/hoạt động có liên quan do Hội LHPN trực tiếp chỉ đạo, tổ chức thực hiện (theo mục 3, phần II). - Báo cáo cấp ủy đảng, chính quyền cơ sở về kế hoạch truyền thông lồng ghép để có sự chỉ đạo, quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động lồng ghép đạt hiệu quả. - Hướng dẫn tuyên truyền viên/cán bộ chi, tổ phụ nữ những kiến thức và kỹ năng cơ bản về, kế hoạch hoạt động chi tiết, cách thức truyền thông để lồng ghép trong các hoạt động cụ thể với hội viên phụ nữ tại các địa bàn dân cư (thôn, xóm, bản, ấp) do họ quản lý. - Phân công tuyên truyền viên quản lý đối tượng theo địa bàn dân cư và thường xuyên đôn đốc tuyên truyền viên, cán bộ chi, tổ phụ nữ thực hiện tốt lồng ghép vào thực hiện nội dung công tác Hội. - Phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể có liên quan (Hội Nông dân, Đoàn thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội người cao tuổi) để lồng ghép nội dung vào các cuộc sinh hoạt tổ, nhóm, sinh hoạt câu lạc bộ (nông dân, thanh niên, người cao tuổi). Tổ chức ngày hội vào dịp Ngày Thế giới (15/10) hàng năm. - Phối hợp với cán bộ Trạm Y tế xã/phường hướng dẫn kiến thức cho tuyên truyền viên/cán bộ chi hội phụ nữ; truyền thông nội dung trong các chiến dịch truyền thông cộng đồng, đặc biệt khi có dịch bệnh bùng phát. - Phối hợp với Ban Văn hóa thông tin xã/phường đưa nội dung, thông tin về để phát trên loa truyền thanh theo định kỳ, đặc biệt vào các dịp kỷ niệm của Hội (8/3, 20/10), Tuần lễ Quốc gia nước sạch - vệ sinh môi trường, Ngày Môi trường Thế giới; Tháng hành động vệ sinh an toàn thực phẩm, Ngày Gia đình Việt Nam (28/6), Ngày Thế giới (15/10). 8 9

6 PHÂǸ II b) Vai trò của cán bộ phụ nữ các chi, tổ phụ nữ - Mỗi cán bộ chi, tổ phụ nữ xây dựng kế hoạch lồng ghép nội dung của mình vào các hoạt động cụ thể để triển khai cho hội viên phụ nữ trên địa bàn dân cư do mình phụ trách. - Lên danh sách các nhóm đối tượng cần truyền thông (nhóm bà mẹ có con dưới 5 tuổi; nhóm ông bà và người chăm sóc trẻ; nhóm phụ nữ tuổi...) và có kế hoạch truyền thông, hướng dẫn, tuyên truyền các thông điệp về cho từng nhóm người được truyền thông. - Tổ chức các hoạt động truyền thông lồng ghép ở cộng đồng để chuyển tải thông điệp đến các nhóm đối tượng qua sinh hoạt nhóm phụ nữ, sinh hoạt câu lạc bộ, xây dựng tiểu phẩm, tổ chức sáng tác thơ, ca, hò, vè, cải lương về. Chú ý hướng dẫn và thực hành các bước tại các cuộc họp, sinh hoạt. - Bản thân mỗi cán bộ phụ nữ các chi, tổ phải gương mẫu thực hiện và tích cực vận động các thành viên trong gia đình, hội viên phụ nữ cùng tham gia. - Thường xuyên thăm các hộ gia đình trên địa bàn để tìm hiểu tình hình, hướng dẫn kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm duy trì hành vi thường xuyên ; quan sát xem hộ gia đình có để xà phòng và nước ở chỗ thuận tiện cho việc rửa tay hay không. Nếu không, cần nhắc nhở họ để tạo thói quen. - Định kỳ báo cáo kết quả, tiến độ thực hiện lồng ghép lên Ban Thường vụ phụ nữ xã/phường. c) Vai trò, trách nhiệm của Hội viên, phụ nữ - Tham dự đầy đủ các buổi họp nhóm, sinh hoạt câu lạc bộ hoặc truyền thông ở nơi công cộng về nội dung. Cam kết thực hiện. - Tạo thói quen thường xuyên và nhắc nhở các thành viên trong gia đình cùng thực hiện. - Bố trí nước và xà phòng ở những nơi thuận tiện để ai cũng có thể thấy và dùng cho việc như gần hoặc trong bếp, nhà vệ sinh. - Thực hiện rửa tay đúng cách và dùng xà phòng mỗi khi rửa tay. Đặc biệt chú ý vào các thời điểm quan trọng như: Trước khi ăn, trước khi chế biến thức ăn, nấu ăn; sau khi đi vệ sinh, sau khi làm vệ sinh cho trẻ, chăm sóc người ốm. 2. Kết quả truyền thông của Hội LHPN Việt Nam PHÂǸ II Trong những năm qua Hội LHPN Việt Nam đã tham gia vào nhiều dự án truyền thông và thực hiện lồng ghép truyền thông vào nhiều chương trình dự án cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Một số chương trình cụ thể do Hội LHPN Việt Nam tham gia thực hiện như sau: - Sáng kiến Truyền thông thay đổi hành vi do Chương trình Nước và Vệ sinh (WB/WSP) - Ngân hàng thế giới tài trợ, được thực hiện tại Việt Nam từ tháng 10 năm Mục tiêu của dự án này nhằm giảm tỉ lệ mắc bệnh và tử vong do các bệnh về tiêu chảy gây ra ở trẻ dưới 5 tuổi thông qua một chương trình truyền thông chiến lược thúc đẩy cho phụ nữ nghèo có độ tuổi từ 18 đến 49 và trẻ em từ 6 đến 10 tuổi. Bộ Y Tế, Cục y tế dự phòng là cơ quan chỉ đạo thực hiện dự án và Hội LHPN Việt Nam là đơn vị thực hiện chương trình truyền thông trực tiếp. Dự án đã tiếp cận được hơn 2,1 triệu phụ nữ và trẻ em thông qua các hoạt động truyền thông do cán bộ y tế thôn/bản và cán bộ Hội LHPN Việt Nam thực hiện ở 25 tỉnh, thành. Đã có hơn cán bộ hội phụ nữ cấp trung ương, tỉnh, huyện được đào tạo về kiến thức và kỹ năng, có khả năng đào tạo lại cho cán bộ Hội cơ sở. Dự án đã xây dựng được mạng lưới tuyên truyền viên với người có kiến thức và kỹ năng truyền thông, có khả năng tổ chức tốt các hoạt động truyền thông ở cộng đồng, từ đó tạo điều kiện nhân rộng hoạt động truyền thông thay đổi hành vi ở Việt Nam. - Dự án Vì sức khoẻ cộng đồng - Hãy rửa tay với xà phòng cho đôi tay sạch khuẩn nằm trong kế hoạch hợp tác liên ngành Nâng cao quyền năng cho phụ nữ thông qua phát triển kinh doanh và giáo dục sức khỏe giữa Quỹ Unilever Việt Nam và Trung Tâm Hỗ Trợ Phòng Chống HIV/AIDS và Chăm Sóc Sức Khỏe Sinh Sản - Hội LHPN VN. Mục tiêu của dự án nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc trong việc phòng tránh các bệnh tiêu chảy, giun sán và cúm A (H1N1). Dự án được thực hiện tại 18 tỉnh trên cả nước từ năm Chỉ sau hai năm thực hiện đã có người trực tiếp tham gia chương trình truyền thông và bà mẹ có con nhỏ được hưởng lợi từ Quỹ bánh xà phòng Lifebuoy. 3. Các chương trình có thể lồng ghép truyền thông là một trong những nội dung truyền thông chính của chương trình cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường và chăm sóc sức khỏe cộng đồng nên có thể truyền thông lồng ghép vào các chương trình cụ thể sau: 10 11

7 PHÂǸ II a) Chương trình Mục tiêu quốc gia Nước sạch - Vệ sinh môi trường nông thôn (MTQG NS - VSMT) Chương trình Mục tiêu quốc gia nước sạch vệ sinh môi trường nông thôn do nhà nước cấp kinh phí thực hiện trong phạm vi cả nước nhằm cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường, tiếp cận nước sạch và công trình vệ sinh cho người dân nông thôn. Đây là một chương trình có điều kiện thuận lợi để lồng ghép truyền thông vì Hội LHPN Việt Nam tham gia thực hiện chương trình và được phân bổ kinh phí thực hiện ngay từ khi bắt đầu vào năm Lồng ghép truyền thông vào chương trình này sẽ làm tăng hiệu quả tác động về vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, hiệu quả sử dụng công trình vệ sinh, công trình cấp nước sạch, mở rộng đối tượng được tiếp cận ở mọi vùng nông thôn trong cả nước. b) Chương trình Chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, phòng chống suy dinh dưỡng, làm mẹ an toàn và nuôi con bằng sữa mẹ Chương trình chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được Hội LHPN Việt Nam phối hợp với ngành Y tế triển khai thực hiện nhằm mục đích thay đổi hành vi, giúp đỡ, hỗ trợ chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ và trẻ em, nâng cao chất lượng cuộc sống. Do đó, nhiều hoạt động được hội phụ nữ các cấp triển khai thực hiện trên phạm vi cả nước như truyền thông, giáo dục về chăm sóc sức khỏe sinh sản, tập huấn cho cán bộ phụ nữ về kiến thức và kỹ năng truyền thông về chăm sóc sức khỏe bà mẹ khi mang thai, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, làm mẹ an toàn, nuôi con bằng sữa mẹ, phòng tránh các bệnh thường gặp ở trẻ. Lồng ghép truyền thông vào Chương trình chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em sẽ tiếp cận được rất nhiều các bà mẹ trên mọi miền đất nước, giúp các bà mẹ hình thành thói quen thường xuyên, góp phần phòng ngừa bệnh tật của bà mẹ trong thời kỳ mang thai, cho con bú và tăng cường sự phát triển của trẻ. c) Cuộc vận động Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch Cuộc vận động Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch được Đoàn chủ tịch Trung ương Hội LHPN Việt Nam phát động từ tháng 1/2010 và triển khai thực hiện trong phạm vi cả nước. Tiêu chí để đạt gia đình 5 không, 3 sạch là: 5 Không gồm (i) Không đói nghèo; (ii) Không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội; (iii) Gia đình không có bạo lực; (iv) Không sinh con thứ 3 trở lên; (v) Không có trẻ em suy dinh dưỡng và bỏ học; 3 Sạch gồm (i) Sạch nhà; (ii) Sạch bếp; (iii) Sạch ngõ, trong đó có ăn sạch, uống sạch, ở sạch. Đến nay, Hội LHPN 63 tỉnh/thành phố trong cả nước đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Cuộc vận động đến 100% cơ sở Hội; chỉ đạo xây dựng mô hình thí điểm để rút kinh nghiệm nhân ra diện rộng. PHÂǸ II d) Cuộc vận động Phụ nữ cả nước thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm vì sức khỏe gia đình và cộng đồng Cuộc vận động Phụ nữ cả nước thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm vì sức khỏe gia đình và cộng đồng được Đoàn chủ tịch Trung ương Hội LHPN Việt Nam phát động vào dịp kỷ niệm Ngày quốc tế Phụ nữ 8/3/2008 nhằm nâng cao ý thức của chị em phụ nữ trong vệ sinh ăn uống, giữ gìn vệ sinh trong chế biến thực phẩm. Nhiều hoạt động được triển khai rầm rộ trong cả nước như Hội thi với chủ đề Triệu bữa ăn vì sức khỏe và vệ sinh an toàn thực phẩm, Bữa ăn gia đình hợp lý, đảm bảo vệ sinh ; CLB ẩm thực với chủ đề Vệ sinh an toàn thực phẩm vì sức khỏe gia đình và cộng đồng, mô hình Bếp ăn an toàn, Chế biến thực phẩm sạch, Vệ sinh thức ăn đường phố và các hoạt động hưởng ứng Tháng hành động vì chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm hàng năm. Lồng ghép truyền thông vào các hoạt động này sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hơn ý thức, thực hành khi chế biến, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm góp phần tích cực thực hiện mục tiêu của Cuộc vận động. e) Đề án Giáo dục 5 triệu Bà mẹ nuôi, dạy con tốt Đề án Giáo dục 5 triệu Bà mẹ nuôi, dạy con tốt giai đoạn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thực hiện theo Quyết định số 704, ngày 19/5/2010 trên phạm vi cả nước. Một trong những mục tiêu của Đề án là giúp 5 triệu bà mẹ có con dưới 16 tuổi có kiến thức cơ bản, biết áp dụng nuôi con khoẻ, giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, bệnh tật, tử vong ở trẻ em, góp phần thực hiện đầy đủ hơn quyền trẻ em và xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Hội phụ nữ các cấp đặc biệt quan tâm đến việc trang bị kiến thức cho các bà mẹ về phương pháp chăm sóc con theo khoa học, giúp trẻ em phát triển đầy đủ về cả thể chất lẫn tinh thần, đặc biệt là tập huấn cho các bà mẹ có con dưới ba tuổi. Kiến thức về dinh dưỡng trẻ em, dinh dưỡng bà mẹ khi mang thai và các biện pháp phòng chống suy dinh dưỡng được cung cấp cho các bà mẹ thông qua các buổi tập huấn, sinh hoạt nhóm, sinh hoạt câu lạc bộ và các buổi tọa đàm, hội thi Kiến thức và thực hành nuôi con. Lồng ghép truyền thông vào những hoạt động này sẽ góp phần giúp các bà mẹ bảo vệ sức khoẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện. Mẹ hướng dẫn bé Học sinh tại trường học 12 13

8 PHÂ N II PHÂ N III g) Chương trình bảo vệ Môi trường Đây là chương trình do Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý và điều phối, Hội LHPN là đối tác thực hiện trên phạm vi cả nước. Hội đã tổ chức nhiều hoạt động như tổ chức mít tinh, lễ ra quân làm sạch môi trường hưởng ứng Ngày môi trường thế giới (5/6) và Tuần lễ chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn hàng năm với nhiều hoạt động thiết thực, bổ ích. Tập huấn kiến thức và kỹ năng huy động sự tham gia của cộng đồng trong công tác bảo vệ môi trường cho cán bộ Hội cơ sở và tuyên truyền viên cộng đồng; sinh hoạt tổ, nhóm PN, sinh hoạt câu lạc bộ, xây dựng mô hình Phụ nữ tham gia bảo vệ môi trường. Trong quá trình tổ chức thực hiện, các cấp Hội phụ nữ thường lồng ghép thực hiện Chương trình sự nghiệp bảo vệ Môi trường với chương trình Mục tiêu quốc gia nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn, do đó việc đưa nội dung hoạt động truyền thông vào thực hiện chương trình rất phù hợp vì đó là biện pháp vệ sinh cá nhân quan trọng góp phần ngăn ngừa dịch bệnh, bảo vệ sức khoẻ, bảo vệ môi trường. h) Các chương trình, dự án và hoạt động khác Ngoài những chương trình gợi ý lồng 14 HÖÔÙNG DAÃN LOÀNG GHEÙP TRUYEÀN THOÂNG 1. Hướng dẫn lồng ghép truyền thông vào hoạt động cộng đồng a) Lồng ghép vào các cuộc sinh hoạt nhóm, tổ phụ nữ định kỳ Lồng ghép truyền thông vào các cuộc sinh hoạt nhóm, tổ phụ nữ định kỳ nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của, đúng cách và các thời điểm quan trọng cần giúp phụ nữ duy trì hành vi tạo thành thói quen hàng ngày. Một buổi sinh hoạt nhóm, tổ phụ nữ thường kéo dài khoảng 60 đến 90 phút, vì vậy nên bố trí lồng ghép vào phần cuối của buổi sinh hoạt. Thời gian lồng ghép thích hợp khoảng từ 10 đến 15 phút. Nội dung lồng ghép có thể được sắp xếp như sau: - Thảo luận về những bệnh thường gặp ở trẻ em và nguyên nhân gây bệnh - Lợi ích của. - Tầm quan trọng của. Buổi sinh hoạt tiếp theo: Giờ thực hành của các cháu trường mầm non - Trao đổi về 4 thời điểm quan trọng cần, phân tích vì sao đây là 4 thời điểm quan trọng. - Hướng dẫn thực hành. ghép truyền thông nêu trên, các cấp Hội phụ nữ có thể lồng ghép vào các chương trình, dự án có nội dung liên quan đang được thực hiện tại địa phương và trong các hoạt động phòng chống các dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như dịch cúm gia cầm H5N1, cúm ở người H1N1, dịch chân tay miệng, dịch tiêu chảy cấp. - Nhắc lại thông điệp cần ghi nhớ. Buổi sinh hoạt nhóm bà mẹ có con dưới 5 tuổi về Các buổi sinh hoạt tiếp: - Thảo luận về khó khăn và giải pháp duy trì thói quen. - Nhắc lại thông điệp và thực hành đúng cách. Lưu ý Không nên đưa quá nhiều nội dung trong buổi sinh hoạt nhóm/ tổ phụ nữ. Mỗi lần sinh hoạt chỉ lồng ghép một nội dung về và nhắc đi, nhắc lại trong nhiều lần để người tham gia nhớ thực hiện. 15

9 b) Tổ chức sinh hoạt nhóm, tổ về : Chuẩn bị: Xác định thời gian: nên họp vào thời gian thích hợp để mọi người đều có thể tham gia (lúc nông nhàn, khoảng thời gian đi làm về, ở nhà ). Địa điểm: Họp ở nhà văn hóa thôn, ấp hoặc nhà dân ở nơi trung tâm, rộng rãi, thoáng mát, sạch sẽ, thuận tiện cho mọi người đi lại. Mời người tham dự: Hội viên, phụ nữ, ưu tiên bà mẹ đang nuôi con nhỏ dưới 5 tuổi, phụ nữ (18-49 tuổi), ông bà chăm sóc cháu nhỏ. Tài liệu, vật dụng cần thiết cho buổi sinh hoạt: - Tờ rơi để phát cho mọi người đến dự; bộ áp phích để treo tại nơi họp (nếu có). - Văn phòng phẩm: giấy A0, bút dạ, băng dính (nếu có điều kiện). - Các dụng cụ để thực hành : xô chậu, xà phòng, gáo (ca), khăn lau tay - Sắp xếp chỗ ngồi hợp lý theo hình chữ U, hoặc vòng tròn, đảm bảo mọi người nhìn thấy nhau, có thể trao đổi được với nhau. Cách tiến hành: Buổi trình diễn sinh hoạt nhóm bà mẹ Bước 1: Chào hỏi, giới thiệu về bản thân, mục đích, nội dung buổi sinh hoạt, dự kiến thời gian họp (khoảng 90 phút); thành viên tự giới thiệu. Có thể khởi động bằng một vài tiết mục văn nghệ để tạo không khí vui vẻ, ổn định trật tự. Bước 2: Trao đổi về tình hình sức khoẻ, bệnh tật; mối liên hệ giữa sức khoẻ với thói quen rửa tay; kinh nghiệm chăm sóc trẻ. Bước 3: Truyền thông nội dung liên quan về (tầm quan trọng, lợi ích Tập trung vào các câu hỏi sau: Gia đình có vòi nước hay có bể, chum, lu để chứa nước sạch không? Xà phòng rửa tay thường để ở đâu? Chỗ để có thuận tiện cho việc sử dụng không? Để thường xuyên, gia đình có gặp khó khăn gì? Có cách gì khắc phục chưa?, các thời điểm quan trọng; Hướng dẫn, thực hành ). Bước 4: Thảo luận về những thuận lợi, khó khăn, cách khắc phục thực hiện. Bước 5: Chốt lại thông điệp chính ; yêu cầu những người tham gia nhắc lại thông điệp để nhớ, thực hiện. Bước 6: Giải đáp câu hỏi của những người tham gia, phát tài liệu, kết thúc cuộc họp, chào và hẹn gặp lại vào buổi sinh hoạt sau Lưu ý: Trong quá trình sinh hoạt nhóm có thể xen kẽ các tiết mục văn nghệ. c) Lồng ghép vào các cuộc sinh hoạt câu lạc bộ phụ nữ Sinh hoạt câu lạc bộ phụ nữ chủ yếu dưới hình thức văn hóa văn nghệ hoặc truyền thông về một nội dung cụ thể để chuyển tải những thông điệp cần thiết đến người tham gia. Nên lồng ghép truyền thông vào những buổi sinh hoạt có chủ đề liên quan đến như chủ đề về NS -VSMT; Phòng chống suy dinh dưỡng; làm mẹ an toàn; Nuôi con bằng sữa mẹ; Chăn sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em; An toàn vệ sinh thực phẩm, phòng chống cúm gia cầm và các dịch bệnh liên quan đến nước, vệ sinh để đạt được hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên vẫn có thể lồng ghép truyền thông vào các buổi sinh hoạt khác vì không đòi hỏi nhiều thời gian và chi phí. Lồng ghép truyền thông vào các buổi sinh hoạt câu lạc bộ có thể được tổ chức dưới hình thức sau: - Trình diễn tiểu phẩm ngắn hoặc hát, ngâm thơ, độc tấu, hò, vè, ca cải lương về để mọi người nhớ thường xuyên. - Đưa nội dung thành các câu hỏi bắt thăm hoặc hái hoa câu hỏi để trả lời; hoặc tổ chức thành 2 đội thi trả lời câu hỏi về. - Mời cán bộ truyền thông nói ngắn gọn về nội dung, hướng dẫn đúng cách và thực hành tại chỗ. Lưu ý: Sau mỗi hoạt động, tuyên truyền viên cần chốt lại thông điệp chính về gồm lợi ích, tầm quan trọng và 4 thời điểm quan trọng cần. Khuyến khích tự sáng tác thơ ca, hò vè, tấu, cải lương để có nội dung hấp dẫn, dễ nhớ, thu hút người tham gia. d) Tổ chức một cuộc sinh hoạt CLB về chủ đề Chuẩn bị: 16 17

10 Xác định thời gian: nên chọn thời gian thích hợp để mọi người đều tham gia được (lúc nông nhàn, khoảng thời gian đi làm về, ở nhà, buổi tối ). Địa điểm: sinh hoạt ở nhà văn hóa thôn, ấp hoặc nơi có khuôn viên rộng, trung tâm để nhiều người có thể tham dự được. Mời người tham dự: Hội viên, phụ nữ, bà mẹ, cô giáo, ông bà chăm sóc trẻ; đại diện các ban, ngành, đoàn thể địa phương. Có thể liên hệ với trưởng thôn/xóm/ấp/buôn mời người tham dự giúp. Tài liệu, vật dụng cần thiết cho buổi sinh hoạt: - Tờ rơi để phát cho mọi người tham dự; bộ áp phích để treo tại nơi họp (nếu có). - Văn phòng phẩm: giấy A0, bút dạ, băng dính (nếu có điều kiện). - Các dụng cụ để thực hành : xô chậu, xà phòng, gáo (ca), khăn lau tay. - Chọn người dẫn chương trình. - Chuẩn bị các tiết mục văn hoá, văn nghệ (thơ ca, hát, múa, tấu, kịch ngắn, tiểu phẩm, ngâm thơ về chủ đề ). - Câu hỏi và đáp án hái hoa dân chủ. - Phần thưởng (xà phòng hoặc khăn mặt) để khuyến khích những người trả lời đúng hoặc đội đoạt giải. - Chuẩn bị, thống nhất nội dung với báo cáo viên hoặc tuyên truyền viên. Cách tiến hành: Bước 1: Chào, giới thiệu thành phần tham gia CLB, mục đích, nội dung sinh hoạt và thời gian dự kiến ( phút). Biểu diễn tiết mục văn nghệ chào mừng, có thể hát tập thể hoặc đơn ca để gây không khí sôi nổi ban đầu, cuốn hút người tham gia. Bước 2: Chương trình văn nghệ tự biên tự diễn với chủ đề (tiểu phẩm, hát, múa, ngâm thơ, tấu, hò, vè, hái hoa hoặc bắt thăm trả lời câu hỏi ). Bước 3: Truyền thông về nội dung (tầm quan trọng và ích lợi của, 4 thời điểm quan trọng cần ). Bước 4: Hướng dẫn và thực hành hoặc bố trí các đội thi. Bước 5: Chốt lại thông điệp chính, yêu cầu một vài người nhắc lại thông điệp; giải đáp câu hỏi. Bước 6: Phát tài liệu, cam kết thực hiện; kết thúc buổi sinh hoạt, chào hẹn gặp lại ở buổi sinh hoạt kỳ sau. d) Thăm hộ gia đình Việc thăm hộ gia đình để trao đổi, tư vấn cho đối tượng về nội dung quan tâm cũng là yêu cầu của mỗi chương trình, hoạt động của Hội PN cơ sở. Khi đến thăm hộ gia đình để truyền thông, tư vấn về, cán bộ phụ nữ cơ sở hoặc tuyên truyền viên cần lưu ý một số điểm sau: - Trước khi đến thăm hộ gia đình cần tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình, điều kiện sống, nhận thức của họ về. - Khi thăm hộ cần tìm hiểu thói quen vệ sinh cá nhân, rửa tay của các thành viên trong gia đình, kết hợp quan sát hiện trạng có liên quan đến như: khu vực bếp/nhà vệ sinh có chỗ rửa tay, có xà phòng, có nước sạch không? - Thảo luận về những giải pháp có thể thực hiện để duy trì thói quen thường xuyên. - Nêu tầm quan trọng đối với sức khỏe mọi người, đặc biệt với sự phát triển và sức khỏe của trẻ. - Hướng dẫn kỹ cho các thành viên hộ gia đình về các bước và đề nghị gia đình thực hành đúng cách. - Chia sẻ kinh nghiệm về giải pháp duy trì vào 4 thời điểm quan trọng và cho hộ gia đình đăng ký thực hiện. - Cung cấp tài liệu về như tờ rơi, sổ tay (nếu có). e) Lồng ghép qua các hoạt động truyền thông cộng đồng Truyền thông có thể lồng ghép vào các buổi nói chuyện chuyên đề, chiến dịch truyền thông, lễ phát động chiến dịch mang chủ đề nước sạch, vệ sinh môi trường, phòng chống suy dinh dưỡng, nuôi con bằng sữa mẹ, phòng chống các dịch bệnh. Thông điệp quan trọng cần được truyền đạt là lợi ích, tầm quan trọng của, các thời điểm quan trọng cần, các bước rửa tay với xà phòng đúng cách và thực hành. Cuối cùng chốt lại bằng các thông điệp phù hợp với nội dung truyền thông của chủ đề chính. 2. Hướng dẫn truyền thông tại các nơi công cộng a) Truyền thông ở chợ 18 19

11 Hoạt động truyền thông ở chợ sẽ hỗ trợ cho các hoạt động ở cộng đồng, vì đó là nơi nhiều người đến, đặc biệt là phụ nữ. Buổi truyền thông có thể diễn ra trong khoảng 60 đến 90 phút. Mục đích nhằm giúp mọi người có thêm thông tin về tầm quan trọng, lợi ích của việc ; biết được 4 thời điểm quan trọng cần. Người thực hiện là cán bộ phụ nữ xã và tuyên truyền viên của thôn, xóm, ấp. Chuẩn bị: - Chọn vị trí gần chợ hoặc trong chợ tương đối rộng cho mọi người tham gia. - Chọn nơi có tường để treo, dán tranh ảnh. - Chuẩn bị tài liệu truyền thông (tờ gấp, tranh áp phích) và những công cụ cần thiết như xô/chậu gáo (ca), nước sạch, xà phòng; bộ tăng âm, loa đài. Hoạt động: - Treo các áp phích và các tài liệu truyền thông. - Phát các thông điệp, bản tin trên loa, đài. - Phân phát tờ rơi. - Sử dụng trò chơi, đố vui, hay thuyết trình ngắn gọn về tầm quan trọng của nhằm thu hút mọi người và chia sẻ những thông tin chính. - Tuyên truyền viên làm mẫu theo 6 bước. - Chia các tốp để thực hành (lần lượt mỗi tốp 3-4 người). - Yêu cầu mọi người nhắc lại 4 thời điểm quan trọng - Tổ chức các trò chơi và các hoạt động giải trí như: Thổi bong bóng xà phòng để thu hút trẻ em và những người đang có mặt ở khu vực chợ tham gia. Thu hút mọi người tham gia bằng cách in bàn tay vào giấy trắng hoặc vẽ bàn tay lên bảng. Đố vui có thưởng về đúng cách, nhanh, sạch. Quà tặng cho những người tham gia tích cực. b) Tổ chức Lễ phát động Từng địa phương có thể tổ chức Lễ phát động vào thời điểm phù hợp như vào Ngày thế giới rửa tay với xà phòng (15/10) hàng năm sẽ có ý nghĩa sâu sắc, huy động được cả cộng đồng quan tâm đến, là cơ hội đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho phụ nữ, trẻ em thực hiện các hành vi vệ sinh cá nhân có lợi cho sức khỏe và phòng chống dịch bệnh. Lễ phát động thường được tổ chức ở địa điểm trung tâm, có khuôn viên rộng, dễ thu hút mọi người tham gia. Thời gian diễn ra khoảng 60 đến 90 phút. Mục đích là truyền thông nâng cao nhận thức cho phụ nữ, bà mẹ, người dân và cộng đồng về lợi ích, tầm quan trọng của ; các thời điểm quan trọng cần, từ đó tạo thói quen thường xuyên, đặc biệt chú ý vào các thời điểm quan trọng có tác dụng phòng chống bệnh tật. Nên giới thiệu những thông điệp chính sau: - Chỉ rửa tay với nước là chưa đủ sạch, cần để làm trôi chất bẩn và vi khuẩn bám trên bàn tay mà mắt thường không nhìn thấy được. - Thường xuyên thì sẽ làm giảm 47% nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy và 30% bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ em. - Hãy nhớ rửa tay với xà phòng vì sức khoẻ chính mình và sức khỏe mọi người. - Hãy nhớ vào các thời điểm quan trọng: Trước khi ăn, cho trẻ ăn, trẻ bú, trước khi chế biến thức ăn; Sau khi đi vệ sinh và sau khi làm vệ sinh cho trẻ. - là biện pháp kinh tế và hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng. Công việc chuẩn bị cho Lễ phát động (đơn vị xã/phường): - Chọn địa điểm trung tâm (sân Ủy ban nhân dân, sân trường học, sân thể dục thể thao) có không gian rộng, đi lại thuận tiện. - Đối tượng tham gia lễ phát động: hội viên, phụ nữ, bà mẹ có con dưới 5 tuổi, thanh niên, học sinh tiểu học, nam giới, người cao tuổi. - Tài liệu truyền thông (áp phích, tờ rơi) và những công cụ cần thiết: Nước, xô, chậu, gáo (ca), xà phòng. - Phông màn, khẩu hiệu, băng rôn trang trí trên khán đài

12 - Khẩu hiệu tuyên truyền treo ở nơi công cộng, trục đường chính; Bảng ghi thông điệp cầm tay. - Tăng âm, loa đài. - Chuẩn bị bài khai mạc của lãnh đạo, bài phát biểu hưởng ứng của tuyên truyền viên, đại diện chi, tổ phụ nữ, bà mẹ, học sinh. - Chuẩn bị các tiết mục văn nghệ. - Chuẩn bị đội xe máy đi cổ động trên các trục đường chính. Các hoạt động diễn ra trong buổi lễ: - Biểu diễn văn nghệ chào mừng. - Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu. - Bài phát biểu khai mạc, phát động của lãnh đạo chính quyền. - Chương trình hành động của Hội LHPN. - Hưởng ứng chiến dịch truyền thông của Hội phụ nữ xã, tuyên truyền viên, bà mẹ và học sinh. - Truyền thông về lợi ích, tầm quan trọng ; các thời điểm quan trọng cần ; Hướng dẫn thao tác đúng cách theo 6 bước. - Mời lãnh đạo, đại diện một số tổ chức quần chúng, học sinh thực hiện. - Xem băng video/phát tài liệu truyền thông. - Diễu hành trên đường phố (lực lượng tham gia Lễ phát động); đội xe máy đi cổ động. - Phát các bản tin, thông điệp trên loa phát thanh. c) Phát tin trên loa truyền thanh xã/phường, thôn, ấp Cán bộ đọc tin trên loa truyền thanh xã. Đối với những địa phương có hệ thống loa truyền thanh đến thôn xóm, ấp, cán bộ Hội phụ nữ cần phối hợp với cán bộ văn hóa thông Cán bộ đọc tin trên loa truyền thanh xã tin, cán bộ y tế xã/phường viết tin, bài ngắn gọn về để tuyên truyền trên loa truyền thanh. Nội dung tin, bài: Lợi ích, tầm quan trọng ; các thời điểm quan trọng và các bước ; thông điệp chính về. Cách đưa tin, bài: - Có thể đưa nội dung, thông điệp vào những tin bài có liên quan đến nước sạch, vệ sinh môi trường, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, phòng chống dịch bệnh mùa hè, phòng chống cúm gia cầm A/H5N1, vệ sinh an toàn thực phẩm - Có thể viết tin, bài riêng về nội dung, các thông điệp chính để phát riêng. - Lưu ý: Chọn thời điểm phù hợp để phát tin (buổi sáng sớm, buổi trưa hoặc buổi tối) khi mọi người đang ở nhà có thể nghe được. - Thời lượng phát tin không nên quá dài, tối đa là 10 phút/ tin hoặc bài. Mỗi tin, bài phát nhắc lại khoảng 3 lần /tuần. Chú ý nhấn mạnh lợi ích, tầm quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ, cùng với thông tin về tình hình, diễn biến các dịch bệnh (bệnh tiêu chảy, bệnh viêm đường hô hấp cấp, bệnh chân tay miệng, bệnh cúm gia cầm, bệnh sốt xuất huyết ) ở địa phương để giúp mọi người ý thức được là biện pháp quan trọng, cần thiết. 3. Hướng dẫn kiểm tra, giám sát hoạt động truyền thông Nội dung kiểm tra, giám sát cần được đưa vào kế hoạch hoạt động của Hội LHPN cấp xã/phường và cần bám theo các mục tiêu, nội dung hoạt động và kế hoạch thực hiện đã được xây dựng. Sau đây là một số gợi ý cho hoạt động kiểm tra, giám sát về truyền thông của Hội LHPN cơ sở: - Xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát lồng ghép gắn với kiểm tra, giám sát thực hiện các hoạt động liên quan, bao gồm: thời gian, địa điểm, thành phần tham dự, nội dung giám sát, các tiêu chí đánh giá. - Tiến hành kiểm tra, giám sát: Tổ chức cuộc họp nắm tình hình chung về hoạt động lồng ghép (công tác 22 23

13 PHÂǸ IV chỉ đạo, triển khai thực hiện ở các chi hội phụ nữ tại thôn/ấp). Thu thập thông tin qua báo cáo của Chi hội trưởng phụ nữ. Đánh giá nhanh nhận thức của đối tượng bà mẹ có con dưới 5 tuổi, ông bà chăm sóc trẻ, phụ nữ từ 18 đến 49 tuổi. Tham dự các hoạt động (sinh hoạt nhóm, câu lạc bộ...của thôn/ấp về lồng ghép ). Gặp gỡ, trao đổi với một số cán bộ các Chi hội phụ nữ và tuyên truyền viên. Thăm một số hộ gia đình (quan sát khu vực vệ sinh, bếp, nơi rửa tay ). - Họp rút kinh nghiệm với cán bộ các chi/tổ phụ nữ, đưa ra những nhận xét, đề xuất, khuyến nghị. * Các chỉ số đánh giá kết quả kiểm tra giám sát lồng ghép - Về tham gia tập huấn: số cán bộ phụ nữ các Chi hội, tổ phụ nữ và tuyên truyền viên được tập huấn kiến thức và kỹ năng truyền thông. - Về hoạt động truyền thông: Sinh hoạt nhóm: Số cuộc, số người tham dự sinh hoạt nhóm, tổ. Sinh hoạt câu lạc bộ: Số cuộc, số người tham dự sinh hoạt CLB. Truyền thông ở chợ: Số cuộc, số người tham dự. Lễ phát động hưởng ứng : Số cuộc, số người tham dự. Tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng: số tin, bài được phát liên quan đến nội dung ở từng cấp. Thăm hộ gia đình: số hộ đến thăm, số hộ có nước và xà phòng ở trong hoặc gần khu vực bếp, nhà vệ sinh. - Đối tượng của hoạt động lồng ghép truyền thông (Hội viên phụ nữ, bà mẹ có con dưới 5 tuổi, ông bà chăm sóc trẻ nhỏ, phụ nữ từ tuổi, người dân cộng đồng) nắm được kiến thức cơ bản về như: tầm quan trọng, lợi ích của ; 4 thời điểm quan trọng và đúng cách. - Ảnh hưởng tích cực của lồng ghép truyền thông đến các hoạt động được lựa chọn lồng ghép. Hội liên hiệp phụ nữ cơ sở tổng hợp kết quả kiểm tra, giám sát hoạt động lồng ghép truyền thông từ các Chi Hội phụ nữ các thôn/ấp và đưa ra những khuyến nghị, đề xuất phù hợp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả lồng ghép truyền thông. HOÛI - ÑAÙP NHÖÕNG KIEÁN THÖÙC CÔ BAÛN VEÀ 1. Thế nào là bàn tay sạch? Bàn tay sạch là bàn tay không chứa chất bẩn và mầm bệnh. Ngay cả khi bàn tay trông sạch và không có mùi hôi thì trên tay vẫn có thể có nhiều vi trùng mà mắt thường không nhìn thấy. 2. Nước sạch có làm sạch hết chất bẩn và vi trùng gây bệnh ở trên bàn tay không? Nước sạch không làm sạch hết chất bẩn và vi trùng gây bệnh ở trên bàn tay. Dođó, để có bàn tay sạch, cần phải rửa tay với nước sạch và xà phòng. 3. Vì sao phải? Bàn tay là một trong những con đường chính lây truyền mầm bệnh. có thể giúp làm sạch các chất bẩn và tiêu diệt phần lớn các vi khuẩn gây bệnh trên bàn tay, nhờ đó cắt đứt con đường lây truyền các nguồn bệnh đến miệng (xem sơ đồ) 4. Những nguồn mầm bệnh nào có khả năng lây truyền qua bàn tay đến cơ thể? Nguồn mầm bệnh chứa trong rất nhiều đồ vật mà bàn tay tiếp xúc hàng ngày, trong đó có phân người, kể cả phân trẻ em. Phân người chứa rất nhiều vi trùng, vi khuẩn mang mầm bệnh nguy hiểm. Phân trẻ em cũng chứa nhiều vi trùng, vi khuẩn như phân người lớn. 5. Lợi ích của là gì? Thường xuyên rửa tay với xà phòng, đặc biệt vào trước khi ăn, trước khi chế biến thức ăn, sau mỗi lần đi vệ sinh, sau khi vệ sinh cho trẻ hay cầm nắm các công cụ lao 24 25

14 PHÂǸ IV 6. Cần vào những thời điểm quan trọng nào? Nên vào bất cứ lúc nào cảm thấy bàn tay không sạch và đặc biệt cần nhớ vào những thời điểm quan trọng sau đây: - trước khi chuẩn bị thức ăn: nhằm loại bỏ vi trùng có trên bàn tay có thể lan vào thức ăn. - trước khi ăn: để vi trùng trên bàn tay không lan vào thức ăn và vào miệng. - sau khi đi vệ sinh: để loại bỏ vi trùng có trên bàn tay mà sau khi đi vệ sinh tay dễ bị dính phân, nơi chứa rất nhiều vi trùng gây bệnh. - sau khi làm vệ sinh cho trẻ: để loại bỏ vi trùng lan từ phân trẻ đến tay và vào miệng vì phân trẻ cũng chứa nhiều vi trùng như phân người lớn 7. Để có bàn tay sạch cần thực hiện đúng cách như thế nào? đúng cách là biện pháp hiệu quả giảm tỷ lệ mắc bệnh. Để đảm bảo bàn tay sạch, cần thực hiện các bước sau đây: Bước 1: Làm ướt hai bàn tay dưới vòi nước sạch hoặc dùng gáo sạch để múc nước dội ướt tay. Xoa xà phòng bánh vào lòng bàn tay. Chà xát hai lòng bàn tay vào nhau. Bước 2: Dùng ngón tay và lòng bàn tay này cuốn và xoay lần lượt từng ngón của bàn tay kia và ngược lại. Bước 3: Dùng lòng bàn tay này chà xát chéo lên mu bàn tay kia và ngược lại. Bước 4: Dùng đầu ngón tay của bàn tay này miết vào kẽ giữa các ngón của bàn tay 8. Thực hiện cần có những vật dụng nào? kia và ngược lại. PHÂǸ IV Bước 5: Chụm 5 đầu ngón tay của tay này cọ vào lòng bàn tay kia bằng cách xoay đi, xoay lại và ngược lại. Bước 6: Xả cho tay sạch hết xà phòng dưới nguồn nước sạch. Lau khô tay bằng khăn hoặc giấy sạch. Lưu ý: Mỗi bộ phận của bàn tay được chà xát, kỳ cọ ít nhất 5 lần. Thời gian khoảng 1 phút mới tiêu diệt được hết vi khuẩn. - Có nước sạch (nước máy, nước mưa hoặc nước giếng khơi, giếng khoan, nước sông, nước suối đã được xử lý sạch.). - Có xà phòng (Có thể dùng xà phòng bánh, nước rửa tay, nước rửa chén, xà phòng giặt). - Có vòi nước hoặc xô, chậu chứa nước sạch và gáo múc nước. 9. Làm thế nào để nhớ và duy trì thường xuyên? - Để xà phòng ở nơi thuận tiện như nơi rửa tay chân, nhà tắm; khu vực nhà bếp, khu vực nhà vệ sinh. - Có đầy đủ nước sạch để hàng ngày. - Trong gia đình mọi người thường xuyên nhắc nhở nhau, mẹ nhắc con, ông/bà nhắc cháu, vợ nhắc chồng. - Dán tờ rơi thông điệp (nếu có) vào nơi thích hợp để nhắc nhở mọi người nhớ. 10. Loại xà phòng nào có thể dùng để rửa tay? Ta có thể rửa tay với bất kỳ loại xà phòng nào như nước rửa chén, xà phòng bột, xà phòng bánh

15 PHỤ LỤC PHỤ LỤC CHƯƠNG TRÌNH LỒNG GHÉP Chöông trình Moâi tröôøng quoác gia Nöôùc saïch Veä sinh moâi tröôøng Chöông trình Chaêm soùc söùc khoûe baø meï treû em THOÂNG ÑIEÄP VAØ ÑOÁI TÖÔÏNG TRUYEÀN THOÂNG ÑOÁI VÔÙI TÖØNG CHÖÔNG TRÌNH LOÀNG GHEÙP HOAÏT ÑOÄNG TRUYEÀN THOÂNG THÔNG ĐIỆP VỀ - Chæ röûa tay vôùi nöôùc laø chöa ñuû saïch, caàn ñeå laøm troâi chaát baån vaø vi khuaån baùm treân baøn tay maø maét thöôøng khoâng nhìn thaáy. - Röûa tay vôùi xaø phoøng coù theå ngaên ngöøa caùc dòch beänh nguy hieåm do nöôùc, moâi tröôøng bò oâ nhieãm gaây ra. - Moãi ngöôøi haõy taïo cho mình thoùi quen thöôøng xuyeân vaø nöôùc saïch giuùp cho ñoâi tay luoân saïch seõ, an toaøn - Caùc thôøi ñieåm quan troïng caàn laø tröôùc khi aên, tröôùc khi cheá bieán thöùc aên vaø sau khi ñi veä sinh, sau khi doïn deïp veä sinh. - giuùp taêng cöôøng söùc khoûe vaø söï phaùt trieån cuûa treû; - Baø meï thöôøng xuyeân seõ laøm giaûm nguy cô maéc beänh tieâu chaûy vaø beänh vieâm ñöôøng hoâ haáp cho treû. - Baø meï tröôùc moãi laàn cho con buù vaø cho con aên coù theå phoøng ngöøa cho treû beänh tieâu chaûy vaø suy dinh döôõng. - Haõy tröôùc khi cho treû aên, treû buù; tröôùc khi cheá bieán thöùc aên cho treû; Sau khi ñi veä sinh; Sau khi laøm veä sinh cho treû baûo veä söùc khoûe treû thô SỬ DỤNG THÔNG ĐIỆP VÀO CAĆ HOẠT ĐỘNG - Lôùp taäp huaán veà nöôùc saïch veä sinh moâi tröôøng. - Xaây döïng, bieân soaïn taøi lieäu truyeàn thoâng. - Leã phaùt ñoäng chieán dòch truyeàn thoâng Höôûng öùng tuaàn leã quoác gia nöôùc saïch, veä sinh moâi tröôøng. - Sinh hoaït Caâu laïc boä phuï nöõ vôùi nöôùc saïch, veä sinh moâi tröôøng. - Sinh hoaït nhoùm Phuï nöõ vôùi nöôùc saïch, veä sinh moâi tröôøng. - Lôùp taäp huaán phoøng choáng suy dinh döôõng treû em, nuoâi con baèng söõa meï, laøm meï an toaøn. - Bieân soaïn taøi lieäu truyeàn thoâng (Soå tay, tôø rôi phoøng choáng suy dinh döôõng treû em, nuoâi con baèng söõa meï, laøm meï an toaøn). - Sinh hoaït chuyeân ñeà. - Hoäi thi naáu aên veà dinh döôõng, Nuoâi con khoeû ĐỐI TƯỢNG - Hoäi vieân, phuï nöõ. - Caùc thaønh vieân trong hoä gia ñình - Ngöôøi daân coäng ñoàng. - Phuï nöõ chuaån bò laøm meï, phuï nöõ mang thai vaø cho con buù - Baø meï ñang nuoâi con döôùi 5 tuoåi - Phuï nöõ tuoåi (phuï nöõ trong ñoä tuoåi sinh ñeû) Cuoäc vaän ñoäng Xaây döïng gia ñình 5 khoâng, 3 saïch Cuoäc vaän ñoäng Phuï nöõ caû nöôùc thöïc hieän an toaøn veä sinh thöïc phaåm vì söùc khoûe gia ñình vaø coäng ñoàng - Haõy vì söùc khoûe, haïnh phuùc gia ñình vaø coäng ñoàng - Thöïc hieän ñuùng caùch giuùp cho ñoâi tay luoân saïch seõ, thôm tho, ñem laïi nieàm vui, haïnh phuùc cho moïi nhaø. - Baø meï thöôøng xuyeân seõ laøm giaûm nguy cô maéc beänh tieâu chaûy vaø beänh vieâm ñöôøng hoâ haáp vaø tình traïng suy dinh döôõng ôû treû em. - giuùp taêng cöôøng söùc khoûe, söï phaùt trieån vaø goùp phaàn phoøng choáng suy dinh döôõng ôû treû. - Nhôù tröôùc khi aên, tröôùc khi cho treû aên, treû buù; tröôùc khi cheá bieán thöùc aên, chuaån bò böõa aên gia ñình; sau khi ñi veä sinh; sau khi laøm veä sinh cho treû. - Vì söùc khoeû coäng ñoàng - Haõy röûa tay vôùi xaø phoøng cho ñoâi tay saïch khuaån. - Vì söùc khoeû coäng ñoàng - Haõy röûa tay vôùi xaø phoøng vaø nöôùc saïch. - ñeå laøm troâi chaát baån vaø vi khuaån baùm treân baøn tay maø maét thöôøng khoâng nhìn thaáy. - ñuùng caùch giuùp cho ñoâi tay saïch khuaån laø ñieàu quan troïng nhaát khi cheá bieán thöùc aên, ñaûm baûo an toaøn cho moïi ngöôøi. - Haõy saïch seõ tröôùc khi cheá bieán thöùc aên, chuaån bò böõa aên vì söùc khoûe moïi ngöôøi trong gia ñình. - cho ñoâi tay saïch khuaån ñeå baûo veä söùc khoûe cuûa baïn vaø caû gia ñình. - Taøi lieäu taäp huaán cho caùn boä Hoäi cô sôû. - Taøi lieäu cho tuyeân truyeàn vieân. - Sinh hoaït nhoùm, toå phuï nöõ. - Noùi chuyeän chuyeân ñeà - Sinh hoaït CLB Xaây döïng gia ñình haïnh phuùc, CLB Gia ñình khoâng coù treû suy dinh döôõng - Moâ hình ñieåm Gia ñình 5 khoâng, 3 saïch - Gaén vaøo thöïc hieän caùc tieâu chí saïch nhaø, saïch beáp vaø AÊn saïch, uoáng saïch, ôû saïch. - Taøi lieäu truyeàn thoâng coäng ñoàng (soå tay, tôø gaáp, aùp phích). - Taøi lieäu taäp huaán caùn boä Hoäi caùc caáp, tuyeân truyeàn vieân. - Sinh hoaït toå/ nhoùm Phuï nöõ. - Noùi chuyeän chuyeân ñeà. - Sinh hoaït CLB. - Hoäi thi tuyeân truyeàn vieân gioûi thöùc aên ñöôøng phoá. - Caùc hoaït ñoäng höôûng öùng Thaùng haønh ñoäng vì chaát löôïng veä sinh an toaøn thöïc phaåm. Caùn boä, hoäi vieân phuï nöõ. - Caùc thaønh vieân trong gia ñình. - Nhöõng ngöôøi chaêm soùc treû nhoû (oâng baø, ngöôøi thaân trong gia ñình). - Treû em, hoïc sinh caùc tröôøng maàm non, tieåu hoïc, trung hoïc cô sôû. - Hoäi vieân phuï nöõ. - Ngöôøi noäi trôï gia ñình. - Taát caû nhöõng ngöôøi tham gia cheá bieán thöùc aên vaø phuïc vuï aên uoáng. - Phuï nöõ chaên nuoâi phaûi ñeå tay saïch khuaån, traùnh laây truyeàn dòch beänh

16 PHỤ LỤC MẪU BÁO CÁO Ñeà aùn 'Giaùo duïc 5 trieäu Baø meï nuoâi, daïy con toát - Haõy röûa tay vôùi xaø phoøng vì söùc khoûe treû thô vaø nieàm haïnh phuùc gia ñình. - Baø meï thöôøng xuyeân seõ laøm giaûm nguy cô maéc beänh tieâu chaûy vaø beänh vieâm ñöôøng hoâ haáp vaø tình traïng suy dinh döôõng ôû treû. - giuùp taêng cöôøng söùc khoûe, söï phaùt trieån cuûa treû vaø phoøng choáng suy dinh döôõng cho treû. - tröôùc khi cho treû aên, treû buù; tröôùc khi cheá bieán thöùc aên cho treû; Sau khi ñi veä sinh; Sau khi laøm veä sinh cho treû coù taùc duïng phoøng beänh cho treû. - Taøi lieäu lôùp taäp huaán kieán thöùc vaø kyõ naêng truyeàn thoâng veà nuoâi con. - Taøi lieäu coäng ñoàng lieân quan ñeán noäi dung nuoâi con (tôø gaáp, tranh aùp phích). - Sinh hoaït toå, nhoùm phuï nöõ. - Noùi chuyeän chuyeân ñeà caùc vaán ñeà veà nuoâi con. - Sinh hoaït CLB Baø meï nuoâi, daïy con toát. - Hoäi thi Kieán thöùc vaø thöïc haønh nuoâi con cuûa caùc baø meï. - Baø meï coù con döôùi 16 tuoåi, ñaëc bieät baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Giaùo vieân vaø treû em ôû caùc nhaø treû, tröôøng maàn non:, tröôøng tieåu hoïc. - OÂng baø, nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình chaêm soùc treû nhoû Báo cáo quý về lồng ghép truyền thông cấp xã/phường Người báo cáo: Xã: Huyện: Tỉnh: Quý: Năm: Thôn/ ấp A B Số tin/ bài phát trên loa truyền thanh Nhận xét chung: 1. Ưu điểm: 2. Hạn chế, khó khăn: 3. Đề xuất, kiến nghị: Lồng ghép vào lớp tập huấn Số lớp Lồng ghép vào sinh hoạt nhóm Lồng ghép vào sinh hoạt CLB Thăm hộ GĐ truyền thông về Truyền thông tại chợ Lễ phát động Số Số Số Số Số Số Số Số Số Số Số người cuộc cuộc người cuộc lần người cuộc người cuộc người thăm Ngày tháng năm TM. HỘI LHPN XÃ/PHƯỜNG (ký, ghi rõ họ tên và đóng dấu) Chöông trình baûo veä moâi tröôøng - ñeå laøm troâi chaát baån vaø vi khuaån baùm treân baøn tay maø maét thöôøng khoâng nhìn thaáy. - coù theå ngaên ngöøa caùc dòch beänh nguy hieåm do moâi tröôøng bò oâ nhieãm gaây ra. - Caùc thôøi ñieåm quan troïng caàn laø tröôùc khi aên, tröôùc khi cheá bieán thöùc aên vaø sau khi ñi veä sinh, sau khi laøm veä sinh moâi tröôøng. - laø bieän phaùp kinh teá vaø hieäu quaû nhaát ñeå baûo veä söùc khoûe cho baûn thaân, gia ñình vaø coäng ñoàng, - Hoaït ñoäng truyeàn thoâng höôûng öùng Ngaøy Moâi tröôøng theá giôùi vaø Chieán dòch laøm cho theá giôùi saïch hôn. - Xaây döïng taøi lieäu truyeàn thoâng veà moâi tröôøng. - Sinh hoaït nhoùm/toå phuï nöõ; sinh hoaït CLB - Hoäi vieân, phuï nöõ. - Caùc thaønh vieân trong gia ñình. - Ngöôøi daân soáng ôû coäng ñoàng. Báo cáo quý về lồng ghép truyền thông chi hội phụ nữ Người báo cáo: Xã: Huyện: Tỉnh: Quý: Năm: Thôn/ ấp A B Số tin/ bài phát trên loa truyền thanh Nhận xét chung: 1. Ưu điểm: 2. Hạn chế, khó khăn: 3. Đề xuất, kiến nghị: Lồng ghép vào lớp tập huấn Số lớp Lồng ghép vào sinh hoạt nhóm Lồng ghép vào sinh hoạt CLB Thăm hộ GĐ truyền thông về Truyền thông tại chợ Lễ phát động Số Số Số Số Số Số Số Số Số Số Số người cuộc cuộc người cuộc lần người cuộc người cuộc người thăm Ngày tháng năm TM. CHI HỘI PHỤ NỮ (ký, ghi rõ họ tên và đóng dấu) 30 31