CHfNH SACH PHAT TRI^N B^N VONG LANG NGH^ 6 VIET NAM Chu Tien Quang* Dinh Xuan Nghiem** Nhflng nam gin day, cac lang nghe ndng thdn da phuc hdi va phat

Bản ghi

1 CHfNH SACH PHAT TRI^N B^N VONG LANG NGH^ 6 VIET NAM Chu Tien Quang* Dinh Xuan Nghiem** Nhflng nam gin day, cac lang nghe ndng thdn da phuc hdi va phat trien, tao dieu kien de kinh te ndng thdn chuyen dich theo hudng tang ty trong gia tri khu vuc phi ndng nghiep, giam ty trong ndng nghiep, giai quye't viec lam cho lao ddng ndng thdn va tao ra nhflng hfldng phat trien mdi. Tuy nhien, nhieu van de dang nd'i len nhfl: nang luc td chuc quin ly, trang thiet hi va ngudn luc tai chinh, kien thflc thi trfldng, ky nang maketing, cd sd ha ting va ky thuat cdng nghe cdn thieu va yeu. Trong nhflng nam qua, Nha nfldc da ban hanh kha nhieu chinh sach hd trd lang nghe nhflng tren thflc chit cac chinh sach nay chfla that sfl phat huy dfldc nhieu tac dung, phin da mdi chi la chu chfldng, chfla khac phuc dfldc trinh trang phat trien lang nghe tfl phat, khdng cd quy hoach rd rang, nhflng chinh sach hd trd cham tre, thii tuc rfldm ra do vay van chfla dii manh de thuc day phat trien manh va ben vflng lang nghe d ndng thdn Viet Nam. 1. Khai quat ve kinh te - xa hoi - moi trfldng lang nghe Viet Nam Ve sd' ludng,viet Nam cd khoang lang nghe xet theo tieu chi tren 20% sd' hg trong lang tham gia san xuat thudc 11 nhdm nganh nghe chinh nhu: sdn mai, gdm sfl, theu ren, may tre dan, cdi, det, giiy. tranh dan gian, gd, da trong ca nfldcvtheo thd'ng ke, gia tri xuat khau cua san pham lang nghe vao nam 2000 dat 273,7 trieu USD, nam 2008 da tang len hdn 850 trieu USD, nam 2009 dat 900 trieu USD^ vdi thi trfldng gdm 100 nfldc tren the gidi. Ben canh dd, lang nghe gdp phan giai quyet viec lam va thu nhap cho lao dong ndng thdn. Trong cac lang nghe kinh te ho gia dinh chiem 72%, tap the 18%, va doanh nghiep tfl nhan 10%. Luc ludng nay dang giai quyet viec lam cho khoang 11 trieu lao ddng, chiem khoang 30% luc ludng lao ddng ndng thdn, trong dd khoang 30% la lao ddng lam viec thudng xuyen, cdn lai la lao ddng thdi vu. Theo bao cao Quy hoach phat trien NNNT, den nam 2015 va 2020, binh quan mot lang nghe so lao ddng phd thdng chiem tfl 56,8% den 79%; lao ddng lanh nghe chiem tfl 21% den 42,3%^ Thu nhap binh quan 1 lao dong lang nghe may tre dan dat 1,1 trieu ddng/thang, lang nghe gd my nghe dat 2,1 trieu ddng/thang, lang nghe gdm my nghe dat 2,7 trieu ddng/thang. Ty le ho ngheo d cac lang nghe chiem 3,7% trong khi binh quan ca nfldc la 10,4%. Mot trong nhflng van de tdn tai dd'i vdi phat trien lang nghe la d nhiem mdi trfldng Chu Tien Quang, Tien sy Kinh te, Vien Nghien ciiu Quan ly Kinh te Trung Udng Dinh Xuan Nghiem, Thac sy Kinh te, Vien Nghien ciiu Quan ly Kinh te Trung Udng Hoi thao moi lang mot san pham 2010, Cue Che bien thudng mai Nong lam thuy san va nghe muoi- Bo NN&PTNT Cue CBTM NLTS va nghe muoi; Bao cao ke hoach 5 nam nganh NN&PTNT - Bo NN&PTNT. Quy hoach phat trien Nong nghiep nong thon den 2015 va dinh hucing den nam Danh gia anh huong cua KHKT va CS ho trd cua Chinh phu doi v6i lang nghe, 2010, Ipsard

2 [TOU NGHIEN ClJfU TRAO DOI CHINH SACH PHAT TRIEN BeN VOMG LANG NGHE 0 VIET NAM Dieu tra 52 lang nghe cua Bd Tai nguyen va Mdi trfldng cho thay mdi trfldng tfl nhien dang bi suy thoai tram trong d cac lang nghe nhfl: che bien Ifldng thflc, thflc pham; vat lieu xay dflng; det nhudm, lam giiy; san xua't nhfla; kim loai; thu cdng my nghe. Cu the la 24 lang bi d nhiim nang (chiem 46,2%), 14 lang d nhidm d mflc trung binh (chiem 26,9%) va 14 lang d nhiem nhe (chiem 28,9%). Chat Ifldng mdi trfldng tai cac lang nghe nay khdng dat tieu chuan, ngfldi lao ddng phai tiep xuc vdi bui qua mflc (95%); vdi nhiet do qua cao (85,9%); vdi hda chat doc hai (59,6%)^ 2. Thflc trang chinh sach phat trien ben vijng lang nghe hien nay 2.1. Chinh sdch kinh te doi vdi phdt trien tdng nghe a. Qudn ly Nhd nudc ddi vdi ldng nghi Dinh hfldng cho cac lang nghe phat trien chinh phu da ban hanh mot so' chinh sach nhfl nghi dinh sd 66/ND-CP ngay 7/7/2006 ve phat trien nganh nghe ndng thdn, tiep dd Bd Ndng nghiep va Phat trien ndng thdn ban hanh thdng tfl hfldng din sd' 116/2006/TT-BNN, Chi thi so 28/2007/CT- BNN ngay 18/4/2007 day manh thflc hien quy hoach phat trien nganh nghe ndng thdn va phdng chd'ng d nhiem mdi trfldng lang nghe. Day la cd sd phap ly de cac dia phfldng xay dflng va thflc hien quy hoach phat trien lang nghe tao dieu kien de lang nghe cd mat bing du dap flng yeu ciu cua san xuat, giim bdt tinh trang d nhiem mdi trfldng. Tuy vay, so vdi yeu ciu PTBV thi Quan ly Nha nfldc dd'i vdi cac lang nghe cdn nhieu bat cap, the hien qua viec den nay chfla cd cd quan Nha nfldc chuyen trach ve chi dao, quan ly nha nudc dd'i vdi lang nghe; phan cdng trach nhiem gifla cac cd quan Nha nudc lien quan trong quan ly cac lang nghe chua rd rang, thie'u thd'ng nhat tfl Trung fldng den dia phfldng. Theo thd'ng ke ciia Hiep hdi lang nghe Viet Nam, cd 25/64 tinh viec quan ly nha nfldc dd'i vdi lang nghe dfldc giao cho nganh cdng thfldng, so' cdn lai giao cho nganh ndng nghiep. b. Chinh sdch ddt dai cho ldng nghe Chinh sach dat dai hien nay da tac ddng manh me den phat trien KT-XH ndng thdn ndi chung va cac lang nghe ndi rieng, dac biet la tao lap ke't cau ha ting va mat bing san xuat kinh doanh cho cac ho, cd sd SXKD cua cac Ben canh nhflng mat tich cflc tren cdn mot van de cin phai khic phuc nhfl: - Hiu het cac cd sd SXKD trong lang nghe gap khd khan ve dat dai de md rdng SXKD do Chinh phu ban hanh Quyet dinh 391/QD-TTg nam 2008 ve "Ra soat, kiem tra thuc trang quan ly quy hoach, ke hoach sfl dung dit 5 nam tren dia ban ca nude, trong dd ra soat kiem tra thuc trang, cdng tac quan ly quy hoach, ke hoach sii dung dat ndng nghiep 5 nam ndi chung va dat trdng Ifla ndi rieng, khdng cho chuyen dat hai lua sang dat phi ndng nghiep". Tren thflc te, mud'n phat trie'n nganh pii ndng nghiep d nhieu vflng khdng cdn each nao khae la phai lay tfl quy dat ndng nghiep. - Chfla phu hdp vdi nhu ciu tflng loai nganh nghe trong cac lang nghe hien nay. c. Chinh sdch phdt trien viing nguyen lieu Thdi gian qua, Chinh phu da cd chinh sach xay dflng vflng nguyen lieu chd lang nghe nhfl: Quyet dinh 132/2000/QD-TTg, Nghi quye't 09/2000/NQ-CP, Quyet dinh so 150/2005/QD-TTg. Chinh sach nay da tao dieu kien thuan ldi cho viec cung flng nguyen lieu cho lang nghe nhim giai quyet nguy cd can kiet nguyen lieu trong nfldc, va ap Iflc phai nhap khau. Tuy nhien cac vung

3 CHI'NH SACH PHAT TRIEN BEN VCTNG LANG NGHE 0 VIET NAM NGHIEN CIJIU TRAO DOI nguyen lieu hien nay van tiep tuc phat trien tfl phat, khdng theo quy hoach va nha nfldc khdng kiem soat dfldc va khdng dieu ehinh dfldc sfl phat trien phfl hdp vdi nhu ciu cua cac boat ddng d. Chinh sdch ddu tu ket cdu hg tdng cho ldng nghe Nha nfldc da ban hanh nhieu chu trfldng, chinh sach diu tu phat trien cd sd ha ting Nhd tap trung diu tu cua Nha nude, cung vdi su ddng gdp cua nhan dan, cd sd ha ting lang nghe da dude cai thien dang ke, da tao dieu kien phat trien sin xuit, giai quyet viec lam cho lao ddng ndng thdn nen thu nhap ciia ngudi dan da dudc cai thien. Cac chinh sach phai ke de'n: Quyet dinh sd' 230/2003/QD-TTg ve dau tu phat trie'n kien cd hda kenh mudng, giao thdng ndng thdn, cd sd ha tang lang nghe d ndng thdn... Nghi dinh sd 134/2004/ND-CP ve khuyen khich phat trien cdng nghiep ndng thdn. Tuy nhien, chinh sach hd trd diu tu ha ting cho cac lang nghe vin chua rd rang va nhat quan trong quy dinh cua cac van ban, gay ra nhieu bat cap trong trien khai diu tu phat trien ha ting cho eac lang nghe... e. Chinh sdch tin dung Chinh phu da cd nhieu bien phap de hd trd vd'n dd'i vdi doanh nghiep trong cac lang nghe nhu: Quyet dinh sd 67/1999/QD-TTg ve mot so' chinh sach tin dung ngan hang phuc vu phat trien ndng nghiep va ndng thdn; Quye't dinh 178/1998/QD-TTg ve hd trd lai suit vay vd'n ngan hang dd'i vdi mot sd' mat hang xuat khau trong dd cd mat hang thii cdng my nghe xuat khau cua cac lang nghe; Nghi dinh sd43/1999/nd-cp cua Chinh phu ve tin dung diu tu phat trien cua Nha nude; Nghi dinh sd66/2006/nd-cp cua Chinh phu quy dinh mot sd chinh sach phat trien nganh nghe ndng thdn; Quyet dinh sd 131/2009/QD-TTg va Quyet dinh sd443/qd- TTg cua Thu tudng Chinh phu ve viec hd trd lai suit (4%) cho cac td chuc, ca nhan vay vd'n ngan hang vdi muc dich tao can cfl phap ly de cac doanh nghiep va ho kinh doanh trong lang nghe tiep can vd'n tin dung. Van de dang dat ra dd'i vdi cac doanh nghiep, cac hd gia dinh, cd sd kinh doanh trong cac lang nghe la sfl khd khan trong viec tiep can vdi vd'n cho vay cua cac td chflc tin dung do cd nhieu cin trd ve thu tuc, thieu thdng tin gifla ben cho vay va ben di vay, tdn phi ve thdi gian va tien bac de cd dfldc vd'n vay tfl cac td chflc tin dung la qua Idn nen ngfldi di vay da tfl chdi cac ddng vd'n vay nay. Chinh sach tin dung chua de cap cu the den dd'i tudng lang nghe, ban muc cho vay Uu dai 10 trieu ddng/hd/1 lin vay chua dap Ung dudc nhu ciu vay de md rdng sin xuat, diu tu chieu sau de nang cao sflc canh tranh cua san pham. Cac to chflc tin dung chfla tu duy theo each la nha diu tu vao cac lang nghe, nen thieu chu ddng trong tiep can cac cd sd kinh te trong lang nghe de tu van ve phudng an kha thi trong sii dung vd'n vay. Ben canh dd, lai suit tin dung cao, thdi ban vay vd'n chua hdp ly. g. Chinh sdch xuc tie'n thucfng mgi, tieu thu sdn phdm Chinh phu da ban hanh nhieu chinh sach md rdng thi trudng diu vad va dau ra cho san xuat kinh doanh cua cac lang nghe nhu Quyet dinh 55/1998-QD-TTg, Nghi dinh 44/2001/ND-CP, Quyet dinh sd311/2003/qd- TTg, Quye't dinh sd559/qd-ttg, Quyet dinh sd 772/2003, Quyet dinh sd 27/2007/QD-TTg, Nghi dinh sd66/2006/nd-cp. 5 Bao cao moi trudng lang nghe nsm 2008, Bo Tai nguyen va Moi trudng.

4 [TOn NGHIEN CUU TRAO DPI CHINH SACH PHAT TRIEN BEN VU>JG LANG NGHE 0 VET NAM Dac biet, cac bien phap xuc tien thudng mai, tieu thu sin pham TTCN thdi gian qua da tao dieu kien rat tich cuc de sin pham lang nghe tiep can vdi khach hang trong va ngoai nudc. Tuy nhien chinh sach xfle tien thfldng mai sin pham lang nghe dang cd nhieu han che nhfl: - Quin ly Nha nfldc dd'i vdi Iflu thdng hang hda chfla hoan chinh, cac giai phap d'n dinh thi trfldng, gia ca d tim vi md chfla rd va chfla cd sfl chi dao tap trung. - Thieu nhflng quy dinh cu the ve cd che phat trien cac md hinh td chuc thi trudng va eac kenh luu thdng san pham Chinh sach phat trien ke't cau ha ting thudng mai chua dat yeu ciu cua thuc te. Chinh sach chd'ng budn lau va gian lan thudng mai chua hflu hieu. - Chinh sach xuat khau chfla ro rang trong quy dinh ve tieu chuan ky thuat, chit Ifldng va che do kiem tra dd'i vdi sin phim lang nghe xuit khau. - Cac bien phap xfle tien thfldng mai cdn dan trii, chfla tap trung vao cac nganh sin xuat hang xuat khau, chfla dinh hfldng hdi nhap kinh te qud'c te ve sin pham h. Chinh sdch thue, phi Chinh sach thue cua Nha nfldc dfldc cai each manh me nham muc tieu thuc day sin xuat phat trien ndi chung va trong cac lang nghe ndi rieng. Thu tfldng Chinh phu cd Quyet dinh 132/2000/QD-TTg quy dinh cac cd sd sin xuat trong lang nghe dudc hudng thue Uu dai theo phap luat ve khuyen khich dau tu va thue tai nguyen Uu dai theo quy dinh cua luat thue tai nguyen. Nghi dinh sd' 57/2002/ND-CP cua chinh phu ve phi, le phi da bai bd va nghiem cam viec thu phi, le phi trai vdi phap luat dd'i vdi cac cd sd nganh nghe ndng thdn. Mdt so' han che can hoan thien la: - Cac van ban ve thue chua rd rang va cu the, gay khd khan cho viec ip dung noi dung, cac sac thue cdn phflc tap; cd che quan ly thue chfla dfldc dinh rd; thu tuc nop thue cdn rfldm ra, chfla quy dinh rd trach nhiem cua cac cd quan chflc nang va ca nhan cd lien quan den cdng tac thue... - Chinh sach thu phi, le phi rudm ra song chua bao quat het dd'i tudng, hieu qua thap, dac biet la chua lien quan den bao ve mdi trudng d cac Hoan thue GTGT ddi hdi phai cd hda ddn diu vao la mot thach thflc Idn dd'i vdi cac doanh nghiep kinh doanh d ndng thdn Mpt so chinh sdch phdt trien tdng nghe ben vung ve xd hpi a. Chinh sdch ddo tgo nguon nhdn luc j Nha nfldc da chu trong hinh thanh va trie'n khai chinh sach hd trd dao tao, day nghe cho lao ddng trong lang nghe nhfl: dao tao cdng nhan, thd lanh nghe, dao tao can bd quan ly cac cd sd san xuat trong Nhin chung, trinh do tay nghe ciia ngfldi lao ddng, trinh do quan ly cua cac doanh nghiep va ho kinh doanh da dfldc nang len. Tuy nhien, nhflng khia canh chfla dat dfldc cua chinh sach dao tao, day nghe hien tai la: - Chfla cd cac bien phap dao tao nghe ngan han, dai han phfl hdp, hiu het cac cd sd day nghe chfla thich hdp vdi cd che thi trfldng, chfla bam sat nhu cau cua ngfldi dao tao nghe. - Chfla rd trach nhiem cua he thdng dao tao cdng lap thudc quyen quan ly cua cac nganh, cac dia phfldng. Diu tfl cua nha nfldc cho he thd'ng nay chfla theo sat nhu ciu thi trfldng. - Chfla chu trong dao tao nang Iflc quan ly cho cac cd sd dao tao day nghe.

5 CHfNH SACH PHAT TRI^N B^N VQNG LANG NGH 0 VlgT NAM NGHIEN CIJU TRAO DOI - Chfla thuc day doanh nghiep tfl diu tfl kinh phi vao cdng tac dao tao - Doi ngu giao vien day nghe thie'u ve sd Ifldng, cd cau chfla phfl hdp, chat Ifldng cdn ban che, chat Ifldng day va truyen nghe che lao ddng chfla dap flng dfldc yeu ciu sfl dung. b. Chinh sdch ve bdo ton vd phdt trien ldng nghe Chinh phu cd nhieu bien phap hd trd khdi phuc cac lang nghe truyen thd'ng nhfl: Quyet dinh 132/2000/QD-TTg cua Thu tfldng Chinh phu, tie'p dd la Nghi dinh sd' 66/2006/ND-CP cua Chinh phu ve phat trien nganh nghe ndng thdn. Nhd dd, cac^ boat ddng san xuat truyen thd'ng trong mot bd phan lang nghe da dfldc phuc hdi va phat trien td't hdn. Tuy nhien, chinh sach bao tdn lang nghe cdn ban che sau: - Cac giai phap chinh sach khdi phuc, phat trien lang nghe cdn nang ve hinh thflc, chfla rd cd che hanh ddng cua cac cip, cac nganh trong trien khai chinh sach. - Cac chi tieu cdng nhan lang nghe quy dinh tai Thdng tfl 116/2006/TT-BNN chi ddn thuan ve boat ddng kinh te chfla de cap de'n boat dong xa hdi va mdi trfldng. - Chfla cd quy che giam sat sau khi cac nganh nghe truyen thd'ng dfldc khdi phuc, nham dam bio lang nghe sau khi dfldc khdi phuc boat ddng cd hieu qua va ben vflng Chinh sdch phdt trien tdng nghe ben vdcng vd moi trudng a. Chinh sdch khoa hgc vd cong nghe doi vdi ldng nghe Chinh phu da quan tam hd trd cac lang nghe cai tie'n trang thiet bi cdng nghe de nang cao nang suit lao ddng va than thien vdi mdi trfldng nhfl: Quye't dinh 132/2000/QD-TTg, Nghi dinh 134/2004/ND- CP va mot so' thong tfl hfldng dan. Ben canh mat tich cflc van cdn nhieu van de sau cin hoan thien, dd la: - Chinh sach KHCN chfla tao ddng Iflc du manh de khuyen khich nghien cflu, flng dung chuyen giao TBKT vao sin xuit. - Chinh sach chfla phat huy dfldc vai trd thflc day cac cd sd trong lang nghe chua cd hoac cdn it. b. Chinh sdch bdo ve moi trucfng ldng nghe Nha nfldc da ban hanh van ban quy dinh ve bao ve mdi trfldng lang nghe, dang chu y la: Luat Bao ve mdi trfldng 1993, sfla ddi 2005 va cac van ban hfldng dan thflc hien nhfl Quyet dinh 132/2000/QD-TTg, Nghi dinh cua Chinh phu sd 67/2003/ND-CP, Quyet dinh 64/CP nam 2003, Nghi dinh 134/2004/ND- CP, Nghi dinh sd 66/2006/ND-CP. Mot so' bien phap bao ve mdi trfldng lang nghe da dfldc trien khai, nhflng tinh hinh mdi trfldng tai cac lang nghe van tie'p tuc suy thoai la do: - Chflc nang, nhiem vu bao ve mdi trfldng lang nghe chfla dfldc quy dinh rd rang, cu the nhfl sau: Chdng cheo va khdng rd rang ve trach nhiem cua cac bo nganh va dia phfldng trong bio ve mdi trfldng lang nghe; thieu cac hudng dan, dinh hudng va hd trd cac hdat ddng san xuit, thudng mai d cac lang nghe theo hudng vfla sin xuat, vfla bao ve mdi trfldng. Cac Quye't dinh 132/2000/QD-TTg, Ngbi dinh 134/2004/ND-CP va Nghi dinh 66/2006/ND-CP chua quy dinh rd, cu the cac lang nghe phai cd he thdng thu gom va xfl ly nudc thai tap trung, phai cd cac bien phap giim thie'u phat sinh khi thai...

6 luidii] '^'^"'^^ ^^ ^ ' CHINH SACH PHAT TRIEN BEN VQNG LANG NGHE 0 VIET NAM Chua cd van ban quy pham phap luat quy dinh rieng dd'i vdi vin de bao ve mdi trudng lang nghe theo cac dac thu rieng cua mdi loai hinh sin xuat. ChUa cd cd che, chinh sach khuyen khich cac thanh phin kinh te phat trien cdng nghe sin xuat chd'ng d nhiem mdi trudng tai cac Chua cd quy dinh tao dieu kien thuan ldi cho cac cd sd sin xuat nang cap, dau tu cdng nghe mdi theo hudng sin xuat sach, giam thieu d nhiem mdi trudng. ChUa xay dung dude cac md hinh xfl ly chat thai lang nghe, cap nfldc, tieu thoat nudc theo quy trinh cdng nghe phu hdp va dat tieu chuan mdi trudng. Chua cd chinh sach cu the ve di ddi cd sd san xuat gay d nhiem mdi trudng nghiem trong ra khdi khu dan cu 3. Quan diem va giai phap hoan thien chinh sach thuc day phat trie'n ben viifng lang nghe Viet Nam 3.1. Quan diem Khdng ddng nhit chinh sach phat trien nganh nghe ndng thdn vdi chinh sach phat trie'n Theo dd, chinh sach phat trien lang nghe cd dd'i tudng khdng chi la cac nganh nghe hoat ddng trong pham vi cua lang nghe ma cdn cd ca cac ddi tudng la chu the trong lang nghe va chinh bin than lang nghe, vi vay chinh sach phat trien lang nghe rdng hdn va bao trum nhieu linh vuc khdng chi kinh te ma ca cac van de xa hoi. Hoan thien chinh sach phat trien ben vflng lang nghe phii dfla tren ed sd phat huy trach nhiem ciia cac cd quan quan ly nha nude dia phudng (tinh, huyen va xa) trong viec tao dieu kien thuan ldi de lang nghe tham gia tich cuc vad cdng nghiep hda, hien dai hda ndng nghiep, ndng thdn. Theo dd, chinh sach phat trien ben vflng lang nghe cin gin vdi phat trien toan dien cdng nghiep - ndng nghiep va dich vu ndng thdn theo tien trinh CNH, HDH ndng nghiep, ndng thdn. Hoan thien chinh sach phat trien ben vflng lang nghe phai gin vdi chu trfldng phat trien kinh te nhieu thanh phin. Theo dd, chinh sach phat trie'n ben vflng lang nghe phai tao ra nen tang phap ly cd ban cho "san chdi" binh ding cho cac td chflc kinh te khdng phan biet thanh phin cflng tham gia phat trien Hoan thien chinh sach phat trien ben vflng lang nghe phai tren cd sd xac dinh rd cac dd'i tfldng dieu chinh va theo muc tieu phat trien kinh te - xa hdi ndng thdn mdi. Theo dd, chinh sach cin tap trung la dao tao ngudn nhan Iflc, nhan cay nghe mdi, phat trien nghe the manh, khdi phuc cac lang nghe, nganh nghe da mai mot di ddi vdi yeu ciu nghiem ngat ve bao ve mdi trfldng. Hoan thien chinh sach phat trien lang nghe phii phfl hdp vdi xu hfldng phat trien kinh te thi trfldng, day manh xuat khau va hdi nhap kinh te qud'c te. Theo dd, chinh sach phat trien lang nghe cin hudng tdi khuyen khich su tu chii, tfl chiu trach nhiem va binh dang gifla cac chii the kinh te, mot mat bing phap ly va cac dieu kien kinh doanh dfldc ap dung chung cho cac doanh nghiep thudc moi thanh phin kinh te, ddng thdi chinh sach cin hfldng tdi hoan thien cac hanh vi, ed che hoat ddng cua cac ca nhan, td chflc trong lang nghe theo hfldng hdp tac, tao ra lien ket chudi gia tri cd lien quan ve cdng nghe, ky nang va cac san pham trung gian ke tie'p nhau tdi sin pham cud'i cflng ngay trong tflng lang nghe, hinh thanh cac loai thi trfldng chu yeu tai chd nhfl: thi trfldng hang hda, dich vu; thi trfldng cac yeu td san xuat nhfl: thi trfldng

7 CHI'NH SACH PHAT TRieN BeN VU>JG LANG NGHe 0 VieT NAM NGHIEN CliU TRAO DOI tai chinh, thi trfldng lao ddng, khoa hoc cdng nghe,... phu hdp vdi cac cam ket qud'c te ciia Viet Nam Gidi phdp hodn thien chinh sdch thdc ddy phdt trien ben vctng ldng nghi a. Hodn thien chinh sdch qudn ly ldng nghe, gom cdc npi dung sau - Hoan thien he thd'ng phap luat thuc day hdp tac kinh doanh trong cac - Cin quy dinh nhiem vu quan ly nha nfldc cho mot cd quan chuyen trach thudc cap huyen, dam bao cd mot diu md'i chi dao, theo ddi boat ddng trong cae - Chinh phu cin chi dao xay dflng chien Ifldc toan dien ve phat trien ben vflng lang nghe, trong dd cd cd che hdp tac, lien ket cac tac nhan trong - Cd quan quan ly Nha nfldc ddi vdi lang nghe cin hd trd lang nghe xay dflng quy che noi bo phat trien ben vflng lang nghe, trong dd phan cdng rd trach nhiem ciia cac cd quan Dang, chinh quyen, td chflc xa hdi, td chflc hdi, hiep hoi tham gia quan ly ndi bo lang nghe theo hfldng ben vflng. b. Hodn thiin cdc chinh sdch kinh te doi vdi phdt trien ldng nghe *Chinh sach vung nguyen lieu cho lang nghe - Chinh phu cin chi dao cac cd quan lien quan chu ddng nghien cflu lap quy hoach vung nguyen lieu tflng lang nghe tren cd sd dieu tra cd ban ve nhu ciu nguyen lieu cho tflng lang nghe hien nay va ban hanh chinh sach hd trd phat trien vflng nguyen lieu. - Cac cd quan quan ly nha nfldc dia phfldng can trie'n khai quy hoach va thflc thi cac chinh sach khuyen khich phat trien vung nguyen lieu cho lang nghe tai dia phfldng. * Chinb sach diu tfl ha ting lang nghe - Chinh phu chi dao thd'ng nhat cd che hd trd kinh phi tfl ngudn ngan sach trung fldng, cap tinh ket hdp vdi ngudn vdn ddng gdp cua cac doanh nghiep, vd'n tai trd, vien trd cua cac td chflc, ca nhan khac cung dau tfl vao ha ting cac - Lap ke hoach thd'ng nhat ve diu tfl ha ting kinh te nhu: giao thdng, dien nudc, thdng tin lien lac, ha tang thudng mai d cac lang nghe, nhit la cac lang nghe cd san ludng hang hda Idn, cac lang nghe gan vdi du lich - van hda, le hoi truyen thd'ng, di tich lich sii van hda. - Khuyen khich cac td chflc diu tu xay dung ha ting theo cac hinh thflc BOT, BT, BO. * Chinh sach tin dung cho boat ddng kinh doanh trong lang nghe - Hoan thien he thd'ng ngan hang, cac td chflc tin dung theo hfldng ddi mdi tfl duy tin dung thuan tuy sang tin dung diu tfl, md rdng sfl tham gia cua cac ngan hang thudng mai, cac quy tin dung nhan dan vao boat ddng kinh doanh trong - Tiep tuc thuc day ngan hang va cac td chflc tin dung cai tien, ddn gian hda cac thu tuc che vay phfl hdp vdi dieu kien kinh doanh cua cac - Chinh phu chi dao nghien cflu md rong chinh sach hd trd lai suit vay vdn de ho gia dinh va doanh nghiep trong lang nghe vay vd'n trung va dai ban de diu tu ddi mdi thie't bi cdng nghe, tao mat hang mdi cho xuat khau. - Chinh phii chi dao nghien cflu thanh lap cac quy phat trien lang nghe d cac dia phfldng de cho vay cac dfl an san xuit kinh doanh cd hieu qua kinh te cao, dsc biet la Quy bao lanh tin dung cho cac doanh nghiep nhd va vfla trong - Hoan thien chinh sach tin dung Uu dai lang nghe phfl hdp vdi cac cam ket cua Viet Nam vdi cac td chflc qud'c te, dfla ra chi tieu

8 11 iii I j UGHIEN ClJfU TRAO DPI CHINH SACH PHAT TRIEN BEN VQMG LANG NGHE 0 VIET NAM ve sd' ngfldi dfldc hfldng ldi tfl vd'n vay tin dung flu dai cang Idn thi cang dfldc tao dieu kien tiep can vd'n vay flu dai. - Khuyen khich cac ngan hang md rdng mang Ifldi va cac loai sin pham tin dung cua minh vao dia ban cac * Chinh sich thfldng mai va xfle tien thfldng mai sin pham lang nghe - Cac Bd, nganh lien quan va cac dia phfldng cd lang nghe cin chfl trong tang them kinh phi xuc tien thfldng mai sin pham Td chflc thfldng xuyen cac hoi chd, trien lam sin pham lang nghe d cac thanh phd'idn nhfl da lam thdi gian gin day; - Nha nfldc diu tfl xay dflng cac chd, cfla hang trung tam d cac tram nghi ven dfldng qudc Id, d eac diem du lich de lang nghe quang ba va tieu thu san pham. - Nang mflc hd trd kinh phi cho cac hd va doanh nghiep lang nghe khao sat thi trfldng nfldc ngoai. - Hd trd lang nghe xay dflng cac trang web, day manh cdng tac tuyen truyen, nang cao y thflc va hd trd xay dflng thfldng hieu cho cac doanh nghiep, cd sd sin xuat * Chinh sach thue ddi vdi hoat ddng kinh doanh trong lang nghe - Khdng danh thue gia tri gia tang; thuc hien mien giim thue thu nhap doanh nghiep tfl 2-3 nam dd'i vdi viec ap dung va ddi mdi cdng nghe trong sin xuat san pham - Bd thue xuit khau dd'i vdi sin pham b. Gidi phdp hodn thien chinh sdch phdt trien ldng nghi ben vung ve xd hpi * Chinh sich ve dao tao va phat trien ngudn nhan Iflc cho lang nghe - Dd'i mdi diu tfl nha nfldc vao dao tao ngfldi lao ddng trong cac lang nghe theo hfldng xac dinh nhu ciu lao ddng cua cac nganh nghe trong Chinh quyen cap tinh thuc hien cap giiy chflng nhan nghe cho ngfldi lao ddng trong lang nghe tren dia ban; - Khuyen khich cac doanh nghiep trong va ngoai nfldc diu tfl vao dao tao nghe; - Khuyen khich ve thue va flu tien giao dat cho cac dfl an dao tao nghe. - Nha nfldc cin ban hanh cac tieu chuan dao tao nghe ngang tim khu vflc va giam sit qua trinh dao tao hfldng tdi cac tieu chuan dd; - Khuyen khich cac td chflc dao tao trong nfldc hdp tae dao tao vdi ca td chflc nfldc ngoai de nhanh chdng nang cao chat Ifldng dad tao; - Thdng qua cac hiep hdi, cac quy phat trien de md ldp dao tao ngudn nhan Iflc * Chinh sach lao dong va viec lam - Md rdng cac dfl an cho vay vd'n tfl quy qud'c gia giai quyet viec lam, chfldng trinh muc tieu xda ddi giim ngheo, cac chfldng trinh knuyen ndng, khuyen cdng vao lang nghe. - Xcy dflng chinh sach dao tao nghe va giai quyet viec lam cho ngfldi dan d khu vflc bi thu hdi dat gin vdi hd trd phat trien kinh doanh trong cac lang nghe tai dia phfldng. - Chinh phu chi dao xay dflng chinh sach khuyen khich, tao dieu kien cho cac nghe nhan, thd gidi truyen ba kinh nghiem de duy tri va phat trie'n bi quyet nganh nghe truyen thdng. Uu dai cac nghe nhan md ldp truyen nghe, day nghe cho lao dong va dfldc thu tien hoc cua hoc vien theo thda thuan. Chinh sach bao tdn va phat trien lang nghe

9 CHI'NH SACH PHAT TRIEN BeN VLTNG LANG NGHE 0 VIET NAM NGHIEN Cl)U TRAO DOI - Chinh phu chi dao nghien cflu ban hanh bd tieu chi cdng nhan lang nghe theo hfldng phat trien ben vflng bao gdm tieu ehi ve phat trien kinh te, ve xa hdi va bao ve tai nguyen, than thien vdi mdi trfldng. Ddng thdi xay dflng bd tieu chi giam sat nganh nghe, lang nghe truyen thd'ng sau khi da dudc khdi phuc. - Thd'ng nhat va cu the hda cac chinh sach tdn vinh nghe nhan lang nghe, khen thudng va Uu dai cac nghe nhan, lae ddng cd tay nghe cao tham gia tich cuc va hieu qua vao boat ddng day nghe. Dinh ky td chflc xet cdng nhan va trao tang cae danh hieu cao quy, cung nhfl thfldng vat chat xflng dang cho nhflng nghe nhan, thd gidi, nhflng nha kinh doanh cd tai lam ra nhieu san pham cd chat Ifldng cao trong - Khdi phuc va phat trien cac lang nghe truyen thd'ng gin vdi du lich van hda nghe thuat dac trflng ciia san pham c. Gidi phdp hodn thien chinh sdch phdt trien ldng nghe ben vdng vi moi trucfng * Chinh sach khoa hoc, cdng nghe. - Tang cfldng cac khuyen khich chuyen giao cdng nghe tfl lang nghe cac nfldc vao lang nghe nfldc ta thdng qua cac cdng cu nhfl thue, tin dung,... - Chinh phu chi dao cd quan chuyen mdn xem xet lai nhflng yeu ciu ve tieu chuan ky thuat ddi vdi nhap khau thiet bi da qua sfl dung de tao dieu kien cho cac doanh nghiep, cd sd SXKD d lang nghe cai thien dieu kien san xuat, nang cao chat Ifldng san pham. - Chinh phu tang cfldng kinh phi cho cac vien nghien cflu, dac biet la cac nghien cflu flng dung cdng nghe tien tien vao sin xuat d - Khuyen khich cac doanh nghiep danh nguon Iflc cho nghien cflu va phat trien. Kinh phi nay dfldc bach toan vao chi phi san xuat va dfldc mien thue thu nhap doanh nghiep. * Chinh sach thuc day cac cd sd sin xuat trong lang nghe bao ve mdi trudng. - Chinh phu chi dao nghien cflu xay dflng van ban phap luat ve bio ve mdi trudng lang nghe, trong dd quy dinh rd trach nhiem cua chinh quyen dia phudng cd Quy dinh cap xa lam ndng cd't trong quan ly mdi trfldng cac - Chinh phu chi dao nghien cflu xay dflng chinh sach thuc day cac lang nghe tfl hinh thanh quy che xay dflng he thd'ng xfl ly chat thai cho lang. - Cdng tac dao tao nghe cin bd sung kien thflc cd ban ve bao ve mdi trfldng Ddng thdi quan tam thda dang dd'i vdi nhflng ngfldi lam cdng tac mdi trfldng trong - Tang cfldng cdng tac kiem tra, bao ve mdi trfldng lang nghe va cd bien phap xfl ly nghiem, triet de cd sd san xuat vi pham quy che bao ve mdi trfldng - Chinh phu chi dao nghien cflu ap dung cac loai phi va le phi dd'i vdi gay d nhiem de bao ve mdi trfldng lang nghe, dd la phi nfldc thai, rac thii, d nhiem khdng khi, phi gay tieng dn,... TAI LIEU THAM KHAO Bao cao khao sat chinh sach phat trien Lang nghe d tinh Ninh Binh Bao cio khio sat chinh sach phat trien lang nghe tai Nam Dinh Bao cao mdi trfldng lang nghe nam 2008, Bo Tai nguyen va Mdi trudng. Bad cao tinh hinh va de xuat giai phap thao gd khd khan phat trie'n

10 milili NGHIEN cuu TRAO DPI CHI'NH sach PHAT TRI^N B N VUNG LANG NGH d VICT NAM Bd Ndng nghiep va Phat trien Ndng thdn, sd 392/BC-BNN-CB ngay 23/2/2009. Bao cao tdng ket 2 nam trien khai thuc hien nghi dinh 66/2006/ND-CP, Bo Ndng nghiep va Phat trien Ndng thdn. Cue Che bien ThUdng mai Ndng lam thuy san va nghe mud'i, Bd Ndng nghiep va Phat trien Ndng thdn, Bao cao ke hoach 5 nam Danh gia anh hudng cua KHKT va CS hd trd cua Chinh phu dd'i vdi lang nghe, 2010,Ipsard Dinh Xuan Nghiem (2010), Mot sd giai phap phat trien ben vflng lang nghe Viet Nam, De tai cap bd Do Thi Thach (2006), Khdi phuc va phat trien lang nghe d vung Ddng bing sdng Hdng nfldc ta hien nay, De tai cap bo Hdi thao mdi lang mot sin pham 2010, Cue Che bien Thfldng mai Ndng lam thuy sin va nghe mud'i, Bd Ndng nghiep va Phat trien Ndng thdn. Nguyin Nhfl Chung (2008), ''Hodn thien cdc chinh sdch phdt trien Ldng nghe tinh Bdc Ninh", Tgp chi thi trucfng gid cd, sd thang 3/2008. Nguyen Tri Dinh (2005), Nhflng giai phip nhim phat trien Lang nghe d mot so' tinh ddng bang sdng Hdng, de tai nghien cflu khoa hoc cap Bo Quy hoach phat trien ndng nghiep ndng thdn de'n 2015 va dinh hfldng de'n nam Mard. Quy hoach va phat trien nganh nghe ndng thdn den 2010 va dinh hfldng den nam 2020 cua mot so' tinh trong ca nfldc. Le Trung Thdng (2009), Chinh sach va cd che lien ket nhieu nha trong sfl nghiep chin hflng va phat trien Lang nghe truyen thd'ng Viet Nam, De tai khoa hoc cap bd 2009.