Thai J. For. 27 : 28-42 (2008) ÇÒÃÊÒÃǹÈÒʵà 27 : 28-42 (2551) ¹Ô¾¹ µœ¹ ºÑº ÒÃËÒÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒ㹠Թྠèí»ãðáò³ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ Ñ ËÇÑ àªõâ ãëá Determination of Soil Water Characteritic Curve Equation for Etimating Soil Moiture Change at Mae-Sa Waterhed, Chiang Mai Province»¹Ô Ò ÊÐÍÒ Panidtha Saard ºÃÔÉÑ àá ÃÔ «áíêâ««ôàí «íò Ñ 629/22 Á.1 ¹¹¾Ø ÃÑ ÉÒ µíòºå ŒÒºŒÒ¹ãËÁ ÍíÒàÀÍàÁ Í Ñ ËÇÑ ÊÁØ Ã»ÃÒ Òà 10280 â ÃÈѾ : 02-672-5550 µ Í 25, 089-7989209 â ÃÊÒÃ: 02-672-5551 e-mail: au_envi@hotmail.com ÃѺµŒ¹ ºÑº 2 ¾ÄÉÀÒ Á 2551 ÃѺŠ¾ÔÁ¾ 20 ¾ÄÉÀÒ Á 2551 ABSTRACT A tudy to formulate the uitable oil water characteritic curve equation for etimating oil moiture change at Mae Sa waterhed, Chiang Mai province, Northern Thailand. Twenty one ample were collected from even different place at different oil depth (5, 115 and 215 cm). The objective were to determine the relationhip between oil water content and matric potential and to obtain appropriated equation of that relation conidering form Brook and Corey', Campbell', and Van Genuchten' equation. Coefficient from the obtained equation were employed in a oil water movement model in order to etimate change in oil moiture. Modelling accuracy wa verified uing a parameter called Model Efficiency (EFF) propoed by Nah and Sutcliffe (1970). Etimated oil moiture from the model wa calibrated uing Generalized Reduced Gradient technique. The reult could be ummarized a follow. The relationhip between oil water content and matric potential of all ample collected from even different location were clear that water content in oil decreae when matric potential increae. Beide, it i found that at all matric potential level, oil water content at hallower depth of five tation i higher than the deeper. However, reult of the ret location are in the oppoite direction. The reaon caued remaining water content in hallower oil depth lower than the deeper i due to land cover of thee location are agricultural area which total poroity in oil can be reduced. To elect an appropriated oil water characteritic curve equation for a oil ample, R 2 can not be ued ince it value i not much difference. Neverthele, curve that derived from Van Genuchten' equation are the mot reaonable curve epecially when it cloe to Y axi which i the point that oil i cloe to aturation point and matric potential i nearly zero. Baed on coefficient from Van Genuchten' equation, etimated oil moiture change before model calibration of a elected oil ample i lower than oberved oil moiture. However, a very good fit between oberved and etimated wa found after calibration. Total poroity and aturated hydraulic conductivity which caued the highet EFF (0.9397) are 0.4988 and 0.0001 cm/ repectively. Keyword: Soil water content, Matric potential, Soil water characteritic curve equation, Soil moiture change, Mae Sa waterhed
íò¹íò ÇÒÃÊÒÃǹÈÒʵà 27 : 28-42 (2551) 29 º Ñ Â Í ÒÃÈÖ ÉÒྠèíëòẺ íòåí àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÕèàËÁÒÐÊÁ Ѻ ÒûÃÐàÁÔ¹ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁ ª é¹ã¹ Ô¹ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ Ñ ËÇÑ àªõâ ãëá íò ÒÃà 纵ñçíâ Ò Ô¹ Õè 3 ÃРѺ ÇÒÁÅÖ ä Œá 5, 115 áåð 215 ૹµôàáµã ÃÇÁ Ñé ÊÔé¹ íò¹ç¹ 21 µñçíâ Ò Ò ¾ é¹ Õè 7 áë Õè ÃÐ Ò Ãͺ ÅØÁ ÑèÇ Ñé ¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ ä Œá ºŒÒ¹ºÇ Ñè¹ ºÇ àµâ ¼Ò¹ áá ÊÒãËÁ â» ä ÃŒ ËŒÇÂ Í ÔéÇáÅÐáÁ ááð â Â¾Ô ÒóÒà»ÃÕºà ÕºÃÐËÇ Ò ÊÁ ÒÃ Í Brook and Corey ÊÁ ÒÃ Í Campbell áåð ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten ѺàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õèà Ô Öé¹ Ò ÒÃà çº ÇÑ ã¹¾ é¹ ÕèÈÖ ÉÒ Ò ¹Ñé¹¹íÒ ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Í ÊÁ Òà ÕèàËÁÒÐÊÁ ÕèÊǾ ä»ãªœã¹áºº íòåí»ãðàáô¹ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ â  íò ÒõÃÇ Êͺ ÇÒÁ Ù µœí Í áºº íòåí ŒÇ һÃÐÊÔ ÔÀÒ¾ Í áºº íòåí Í Nah and Sutclife (EFF) áåð»ãñºà ÕºẺ íòåí ŒÇÂÇÔ Õ Generalized Reduced Gradient ¼Å ÒÃÈÖ ÉÒ¾ºÇ Ò ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ ÃÐËÇ Ò ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ѻ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ÃРѺµ Ò æ Ñé 21 µñçíâ Ò Ò ËŒÍ» ÔºÑµÔ Òà ÁÕÅÑ É³Ð ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ä»ã¹ ÔÈ Ò à ÕÂÇ Ñ¹ Í àá èíà¾ôèááã ѹ㹠ÒüÅÑ ¹éíÒÍÍ Ò Ô¹ÁÒ Öé¹»ÃÔÁÒ³¹éíÒã¹ Ô¹ ÐÅ Å áåðàá èíà»ãõâºà Õº ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ Ñ Å ÒǵÒÁÃРѺ ÇÒÁÅÖ Õèáµ µ Ò Ñ¹ Ñé 7 Ê Ò¹Õ ¾ºÇ Ò 5 Ê Ò¹Õ ÁÕ»ÃÔÁÒ³ ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Õè Ø ÃРѺ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ÊÙ Ç Ò Ô¹ªÑé¹ Õ èåö Å ä» Ê Ç¹ÍÕ 2 Ê Ò¹Õ ¾ºÇ Ò Ô¹ªÑé¹Å Ò ÁÕ Ò Ñ Å ÒÇÊÙ Ç Ò Ô¹ªÑ鹺¹ ๠èí Ò ÒÃ㪌»ÃÐ⪹ Õè Ô¹ ÕèÁռŵ Í»ÃÔÁÒ³ª Í Ç Ò ã¹ Ô¹ íòãëœ ÇÒÁ ÊÒÁÒà 㹠ÒÃà çº Ñ ¹éíÒ Í Ô¹º¹Å ¹ŒÍÂÅ àá èí¹íò¼å ÒÃÈÖ ÉÒ Õèä Œä»ËÒÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÕèàËÁÒÐ ÊÁ ÕèÊǾ ¾ºÇ Ò Ò R 2 Í Ñé 3 ÊÁ ÒÃäÁ áµ µ Ò Ñ¹ÁÒ ¹Ñ áµ ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten ÁÕÅÑ É³ÐàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õèã ÅŒà Õ àꜹá¹ç⹜á Ò ËŒÍ» ÔºÑµÔ ÒÃÁÒ ÕèÊǾ â Âà ¾ÒÐã¹Ê ǹ Õèã ÅŒ Ǿ µñ á ¹ y Í ÃÒ «Öè ໚¹ Ò ÇÒÁª é¹àá èí Ô¹ÍÔèÁµÑÇ ŒÇ¹éíÒ ÕèÃРѺ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Թ໚¹ÈÙ¹Â Ñ ¹Ñé¹ Ö ¹íÒ ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Ò ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten ä»»ãðâø µ 㪜ã¹áºº íòåí ྠèí»ãðáò³ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ «Öè ¾ºÇ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Õèä Œ ͹ ÒûÃѺà ÕºẺ íòåí ÁÕ ÒµèíÒ Ç Ò Ò Õèä Œ Ò ÒõÃÇ ÇÑ ÃÔ Í¹ ŒÒ ÁÒ ÍÂ Ò äã çµòáëåñ Ò ÒûÃѺà ÕºẺ íòåí áåœç¾ºç Òá¹Ç⹌Á ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ò áºº íòåí ÁÕ ÇÒÁã ÅŒà ÕÂ Ò Õè µãç ÇÑ ä Œ ÃÔ ÁÒ Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁáÅÐÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì ÒùíÒ¹éíÒàÁ èí Ô¹ÍÔèÁµÑÇ Õè íòãëœ Ò EFF ÁÕ ÒÊÙ ÊǾ (0.9397) Í 0.4988 áåð 0.0001 ૹµôàáµãµ ÍÇÔ¹Ò Õ µòáåíò Ѻ íòêíò Ñ : ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ ÊÁ ÒÃÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ÅØ ÁáÁ ¹éíÒÊÒ» غѹ» ËÒÊíÒ Ñ Õè ÍãËŒà Ô ¼Å ÃÐ º µ Í ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ¼Å¼ÅÔµ¹éíÒ Òã¹¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒ Í ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÒÃ㪌»ÃÐ⪹ Õè Ô¹ ÕèÊ ¼Åµ Í Ãкǹ ÒÃÍØ ÇÔ ÂÒÅØ Á¹éíÒ ÃÇÁ Ö Ø³ÊÁºÑµÔ Í Ô¹ Å ÒÇ ÍàÁ èíêáºñµô Í Ô¹à»ÅÕè¹á»Å ä» ÇÒÁ ÊÒÁÒÃ Í Ô¹ã¹ ÒëҺ«ÖÁáÅÐà çº Ñ ¹éíÒ ç ÐÅ Å Ê ¼Åµ Í๠èí ä»âñ»ãôáò³¹éíòäëåº Ò˹ŒÒ Ô¹áÅÐ Ê Ç¹ Õè лŻŠÍÂÍÍ ÊÙ áëå ¹éíÒ㹪 Ç àçåòµ Ò æ áåðçô Õ ÒÃ˹Öè Õèª ÇÂãËŒÊÒÁÒûÃÐàÁÔ¹áÅÐ Ò Òó ÒÃà»ÅÕè¹á»Å Ò ŒÒ¹ÍØ ÇÔ ÂÒä Œ Í ÒÃ㪌Ẻ íòåí Ëà ÍÊÁ Òà ³ÔµÈÒʵà (mathematical model) ÊíÒËÃѺẺ íòåí Õè㪌»ÃÐàÁÔ¹ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ÁÕÍÂÙ ËÅÒÂÇÔ Õ ÇÔ Õ˹Öè Õè¹ÔÂÁ㪌 Í Òà 㪜êá ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÕèàËÁÒÐÊÁ Ѻ
30 Thai J. For. 27 : 28-42 (2008) Ô¹ºÃÔàdz ÕèÈÖ ÉÒÁÒ»ÃÐÁÒ³ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ ã¹ Ô¹ºÃÔàdz¹Ñé¹ Çѵ Ø»ÃÐÊ ËÅÑ Í ÒÃÈÖ ÉÒ ÃÑé ¹Õé ྠèíëò Ẻ íòåí àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õèà Ô Ò ÇÒÁ ÊÑÁ¾Ñ¹ ÃÐËÇ Ò ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ѻ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ ÃРѺµ Ò æ ÁÒ»ÃÐÂØ µ 㪜㹠ÒûÃÐàÁÔ¹ Ò ÒÃà»ÅÕè¹ á»å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹«Öè ÂÑ äá ÁÕÃÒ ҹ ÒÃÈÖ ÉÒÇÔ ÑÂã¹ ÅÑ É³Ð¹ÕéÁÒ Í¹ã¹»ÃÐà Èä Â Ö ¹ Ò Ð໚¹»ÃÐ⪹ ÍÕ ŒÒ¹Ë¹Öè Í ÒÃ Ñ Òþ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒ ÕèÊÒÁÒûÃÐÁÒ³ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ò áºº íòåí ÕèÊÃŒÒ Öé¹ãËŒàËÁÒÐÊÁ Ѻ Թ㹻ÃÐà Èä  â Âà ¾ÒÐ ºÃÔàdz¾ é¹ Õ赌¹¹éíÒÅíÒ ÒëÖè» ØºÑ¹ íòåñ»ãð꺻 ËÒ Ò ¼Å Í ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÒÃ㪌»ÃÐ⪹ Õè Ô¹ íòãëœ ÈÑ ÂÀÒ¾ Í Ô¹ã¹ Òà ٠«ÑºáÅÐà çº Ñ ¹éíÒÅ Å Ê ¼Åµ Í»ÃÔÁÒ³¹éíÒ ÒáÅÐ ÃѾÂÒ Ãµ Ò æ ã¹¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒ â ¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒ ÕèàÅ Í à»š¹µñçá ¹ã¹ ÒÃÇÔ Ñ ÃÑé ¹Õé Í ¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ µñé ÍÂÙ Ò ÀÒ àë¹ Í Í»ÃÐà Èä  «Öè ໚¹áëå µœ¹¹éíòåíò Òà ÕèÊíÒ Ñ áåð¼å ÒÃÈÖ ÉÒ Õèä Œ çêòáòã 㪜໚¹á¹ç Ò ã¹ ÒûÃÐÂØ µ ËÒÊÁ ÒÃàÊŒ¹ ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒ㹠Թ㹾 é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒÍ è¹æ µ Íä» ÍØ» ó áåðçô Õ Òà ÒÃÈÖ ÉÒàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ºÃÔàdz ¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ Ñ ËÇÑ àªõâ ãëá íòà¹ô¹ ÒÃâ Âà çº ŒÍÁÙÅã¹ÀÒ Ê¹ÒÁáÅйíÒÁÒÇÔà ÃÒÐË ã¹ëœí» ÔºÑµÔ Òà ྠèí㪜໚¹µñçá»ãã¹ ÒÃËÒ ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ ÃÐËÇ Ò ÇÒÁ ª é¹ã¹ Ô¹ Ѻ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ÃРѺ ÇÒÁÅÖ Í ªÑé¹ Ô¹µ Ò æ ྠèí㪜à»ãõâºà ÕºËÒẺ íòåí àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÕèàËÁÒÐÊÁ Ѻ¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ Í¹»ÃÐÂØ µ 㪜ྠèí»ãðàáô¹ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÈÖ ÉÒ Ñ Å ÒÇ â ÂÁÕ Ñ鹵͹㹠ÒÃÈÖ ÉÒ Ñ ¹Õé ÒÃÃǺÃÇÁ ŒÍÁÙŠ㪜 ŒÍÁÙŠصÔÂÀÙÁÔ«Öè ä Œ Ò ÒÃÃǺÃÇÁ Í â à ÒÃÇÔ ÑÂà ÇÁÃÐËÇ Ò ³ÐǹÈÒʵà ÁËÒÇÔ ÂÒÅÑ à ɵÃÈÒʵà ѺÁËÒÇÔ ÂÒÅÑÂÎÒÇÒ»ÃÐà ÈÊËÃÑ ÍàÁÃÔ Ò ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ Ñ ËÇÑ àªõâ ãëá ä Œá ŒÍÁÙÅ»ÃÔÁÒ³ ¹éíÒ½¹¼ Ò¹àà ͹ÂÍ (throughfall) ŒÍÁÙÅÀÙÁÔÍÒ ÒÈ ŒÍÁÙÅ ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ (oil moiture) áåð ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Òà ¹íÒ¹éíÒ Í Ô¹ÍÔèÁµÑÇ (hydraulic conductivity) ÒÃà çº ŒÍÁÙÅ Ô¹ íò ÒÃà 纵ñçíâ Ò Ô¹ ŒÇÂÇÔ Õà çºáººäá ٠ú ǹ (unditurbed oil ampling) ÕèÃРѺ ÇÒÁÅÖ 3 ÃРѺ ä Œá 5, 115 áåð 215 ૹµôàáµã íò¹ç¹ 7 Ê Ò¹Õ ä Œá ºŒÒ¹ºÇ Ñè¹ (421) ºÇ àµâ (423) ¼Ò¹ (425) áá ÊÒãËÁ (426) â» ä ÃŒ (428) ËŒÇÂ Í ÔéÇ (429) áåðáá ááð (433) (Figure 1) ÃÇÁ Ñé ÊÔé¹ 21 µñçíâ Ò ÇÔ Õ ÒÃà 纵ñçíâ Ò Ô¹Í ÔºÒÂâ ÂÇÔ ÂÒ (2526) ÒÃÇÔà ÃÒÐË ŒÍÁÙÅ Ô¹ 1. ¹íÒµÑÇÍÂ Ò Ô¹ Õèä Œ Ò ÀÒ Ê¹ÒÁÁÒËØŒÁ ŒÇ ÃÐ ÒÉ ÃÍ ¹íÒä»áª ¹éíÒ ¹ ÃÐ Ñè Ô¹ÍÔèÁµÑÇ ŒÇ¹éíÒ ¹íÒä»ÇÒ º¹á¼ ¹ÇÑÊ Ø¾Ãع Õè íòãëœíôèáµñç ŒÇ¹éíÒáÅŒÇ Í¹ ¹íÒä»ÇÒ ã¹ëáœííñ ÇÒÁ ѹ (preure chamber) â  㪜 ÇÒÁ ѹÃРѺµ Ò æ Õèä Œ íòë¹ äçœ Í 0.3 0.5 1 3 7 10 áåð 15 ºÃÃÂÒ ÒÈ 2. ¹íÒµÑÇÍÂ Ò Ô¹ Õèä Œ ÅÍ ã¹ Ø æ ÃРѺ ÇÒÁ ѹÍÍ Ò ËÁŒÍÍÑ ÇÒÁ ѹ ྠèí¹íòáòªñè ¹éíÒË¹Ñ Í µñçíâ Ò Ô¹ Õèà»ÅÕè¹ä»ã¹áµ ÅÐÃРѺ ÇÒÁ ѹ Õèà¾ÔèÁ Öé¹ áåœç ¹íÒä»Íºã¹µÙŒÍº Ô¹ ÕèÍسËÀÙÁÔ 100 ± 5 Í ÈÒà«Åà«ÕÂÊ (24 ªÑèÇâÁ ) ྠèíãëœ ÃÒº¹éíÒË¹Ñ Ô¹áËŒ ¾ÃŒÍÁ ºÑ¹ Ö 3. ¹íÒ Ò Õèä Œ Ò ¼Å Òà ÅÍ Í Ò ÇÒÁª é¹ ã¹ Ô¹ (oil water content,θ ) Ѻ Ò¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ÃРѺµ Ò æ (matric potential, ψ θ ) ÁÒÊÃŒÒ ÃÒ ÇÒÁ ÊÑÁ¾Ñ¹
ÇÒÃÊÒÃǹÈÒʵà 27 : 28-42 (2551) 31 ÒÃÊÃŒÒ àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Í Ô¹ºÃÔàdz ¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ ÊÃŒÒ àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Ò ŒÍÁÙÅ µñçíâ Ò Ô¹ Õèä Œ Ò ÀÒ Ê¹ÒÁáÅмŠÒÃÇÔà ÃÒÐË ã¹ëœí» ÔºÑµÔ Òà íò¹ç¹ Ñé ÊÔé¹ 21 µñçíâ Ò Ò áºº íòåí àꜹ ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õè Ñ àå Í ÁÒ íò¹ç¹ 3 ÊÁ ÒÃ ä Œá ÊÁ ÒÃ Í Brook and Corey (1964) Campbell (1974) áåð Van Genuchten (1980) íò ÒÃà»ÃÕºà Õº ËÒÊÁ Òà ÕèàËÁÒÐÊÁáÅÐã ÅŒà Õ Ѻ Թ㹾 é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒ áá ÊÒÁÒ ÕèÊǾ ŒÇÂÇÔ ÕÇÔà ÃÒÐË áºº ÍÂàªÔ àꜹ⠌ (non linear regreion analyi) â Â¾Ô ÒÃ³Ò Ò Ò ÊÑÁ»ÃÐÊÔ ÔìµÑÇ íòë¹ (coefficient of determination, R 2 ) áåðà»ãõâºà ÕºÅÑ É³Ð ÇÒÁã ÅŒà ÕÂ Í ÃÒ Õèä Œ Ò ÊÁ Òà Ѻ Õèä Œ Ò ËŒÍ» ÔºÑµÔ Òà â Âáµ ÅÐÊÁ ÒÃÁÕ ÃٻẺáÅеÑÇá»Ã ÕèµŒÍ íò ÒÃÇÔà ÃÒÐË Ñ ¹Õé 1. ÊÁ ÒÃ Í Brook and Corey (1964) ÁÕÃٻẺÊÁ Òà Õè㪌ÇÔà ÃÒÐË ËÒ Ò¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ Í ¹éíÒ ³Ð Õèª Í ÍÒ ÒÈ Í Ô¹µÔ µ Í Ö Ñ¹à»š¹ ÃÑé áã ËÅÑ Ò ÕèÁÕ ÒÃÃкÒ¹éíÒÍÍ Ò Ô¹ÍÔèÁµÑÇ ( ψ ae ) áåð ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ ÔìËÃ Í Ò Õè Í ÊÁ Òà ( λ ) λ ψ ae Ñ ÊÁ Òà S e = (1) ψ θ 2. ÊÁ ÒÃ Í Campbell (1974) ÁÕÃٻẺ ÊÁ Òà Õè㪌ÇÔà ÃÒÐË ËÒ Ò¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ Í ¹éíÒ ³Ð Õèª Í ÍÒ ÒÈ Í Ô¹µÔ µ Í Ö Ñ¹à»š¹ ÃÑé áã ËÅÑ Ò ÕèÁÕ ÒÃÃкÒ¹éíÒÍÍ Ò Ô¹ÍÔèÁµÑÇ ( ψ ae ) áåð ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ ÔìËÃ Í Ò Õè Í ÊÁ Òà (b) b φ Ñ ÊÁ Òà ψ θ = ψ ae (2) θ 3. ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten (1980) ÁÕÃٻẺ ÊÁ Òà Õè㪌ÇÔà ÃÒÐË ËÒ ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ ÔìËÃ Í Ò Õè Í ÊÁ Òà m 1 (a, n) Ñ ÊÁ Òà Se = n (3) 1 + ( a ψ e ) â  Õè S e Í ÊÑ Ê Ç¹ ÇÒÁÍÔèÁµÑÇ ŒÇ¹éíÒÊÑÁ¾Ñ Í Ô¹ (effective aturation) ψ θ Í ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ ÕèÃРѺ ÇÒÁ ª é¹ã æ (ºÃÃÂÒ ÒÈ) ψ ae Í ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ Í ¹éíÒ ³Ð Õè ª Í ÍÒ ÒÈ Í Ô¹µÔ µ Í ÑèÇ Ö Ñ¹à»š¹ ÃÑé áã ËÅÑ Ò ÕèÁÕ ÒÃÃкÒ¹éíÒ ÍÍ Ò Ô¹ÍÔèÁµÑÇ (ºÃÃÂÒ ÒÈ) θ Í»ÃÔÁÒµÃ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ËÃ Í ÇÒÁª é¹ ã¹ Ô¹ (ź.«Á. µ Í Åº.«Á.) φ Í ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ λ, b, a, m, n Í Ò Õè Í áµ ÅÐÊÁ Òà ÒûÃÐÂØ µ ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒ㹠Թྠèí»ãðáò³ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ÕèÃРѺ ÇÒÁÅÖ ã æ ໚¹¼å๠èí ÁÒ Ò ÒÃäËÅà ŒÒ Í ¹éíÒÊÙ ªÑé¹ Ô¹áÅÐ ÒÃà Å èí¹µñç Í ¹éíÒÍÍ ä» Ò ªÑé¹ Ô¹ â  ÒÃà»ÅÕè¹á»Å Í ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ³ àçåòã æ ( θt ) ËÒä Œ Ò ¼Åµ Ò ÃÐËÇ Ò»ÃÔÁÒ³¹éíÒ ÕèäËÅà ŒÒ ÁÒÊÙ ªÑé¹ Ô¹ ( q 1 ) «Öè ÁÕ Òà Ò ÑºÍѵÃÒ ÒÃá à «ÖÁ Í ¹éíÒ ÕèàÇÅÒã æ (infiltration rate, f t ) Ѻ»ÃÔÁÒ³¹éíÒ Õè äëåíí Ò ªÑé¹ Ô¹ «Öè»ÃРͺ ŒÇ¹éíÒ ÕèÃкÒÂÍÍ Ò ªÑé¹ Ô¹ (q 2 ) áåð¹éíò Õèà Ô Ò Òà Ò¹éíÒ Í ¾ ª (tranpiration, T t ) â  ÒÃÈÖ ÉÒ ÃÑé ¹ÕéàÅ Í ÈÖ ÉÒà ¾ÒÐ Ô¹ªÑé¹ º¹ (0-15 ૹµôàáµã) Í Ê Ò¹ÕËŒÇÂ Í ÔéÇ ã¹ª Ç ÃÐËÇ Ò Çѹ Õè 12 ÊÔ ËÒ Á ¾.È. 2548 àçåò 13.40 ¹. Ö 14 ÊÔ ËÒ Á ¾.È. 2548 àçåò 20.00 ¹. «Öè ÁÕ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å Í ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ÕèªÑ à ¹ â ÂÁÕ Ñ鹵͹㹠ÒÃÈÖ ÉÒ Ñ ¹Õé íò¹ç³ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å Í ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ³ àçåòã æ (, íò¹ç³ Ø æ 20 ¹Ò Õ) Ò Ò ÕèÇÑ ä Œ θt
32 Thai J. For. 27 : 28-42 (2008) ÃÔ ã¹àò ʹÒÁáÅÐ Õè íò¹ç³ä Œ Ò ÊÁ ÒÃàÊŒ¹Íѵ ÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÕèàËÁÒÐÊÁ Ѻ Ô¹ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÈÖ ÉÒ Õèä Œ Ò ŒÍ 4 Ñ ÊÁ Òà θt = θt 1 + θt (4) â  Õè θt ËÒä Œ Ò ¼Åµ Ò ÃÐËÇ Ò»ÃÔÁÒ³ ¹éíÒ ÕèäËÅà ŒÒÁÒÊÙ ªÑé¹ Ô¹ (q 1 ) «Öè ÁÕ Òà Ò ÑºÍѵÃÒ Òà á à «ÖÁ Í ¹éíÒ ÕèàÇÅÒã æ (infiltration rate, f t ) Ѻ»ÃÔÁÒ³¹éíÒ ÕèäËÅÍÍ Ò ªÑé¹ Ô¹ «Öè»ÃРͺ ŒÇ¹éíÒ Õè ÃкÒÂÍÍ Ò ªÑé¹ Ô¹ ( q 2 ) áåð¹éíò Õèà Ô Ò Òà Ò¹éíÒ Í ¾ ª (tranpiration, T t ) Ñ ÊÁ Òà θt = q1 q 2 Tt (5) â ÂÍѵÃÒ ÒÃá à «ÖÁ¹éíÒ¼ Ò¹¼ÔÇ Ô¹µŒÍ äá à Ô¹ ÊÁÃà ¹Ð ÒÃá à «ÖÁ Í ¹éíÒ ÕèàÇÅÒã æ (infiltration capacity, f c ) áåðáõ ÒäÁ à Ô¹ª Í Ç Ò ÕèàËÅ ÍÍÂÙ ã¹ Ô¹ (oil moiture deficit) â  íòë¹ ã뜹éíò½¹¼ Ò¹àà ͹ÂÍ (throughfall) ໚¹ ŒÍÁÙŹíÒà ŒÒá ¹»ÃÔÁÒ³¹éíÒ½¹ (precipitation) Ñé ¹Õéྠèíëñ Ê Ç¹ Õè໚¹¹éíÒ¾ ªÂÖ (intercepted water) ÍÍ ä» Ò Òà íò¹ç³ ÒûÃÐÁÒ³ ÒÊÁÃà ¹Ð ÒÃá à «ÖÁ¹éíÒ¼ Ò¹ ¼ÔÇ Ô¹ ÕèàÇÅÒã æ 㪜êá ÒÃ Í ÅÔ» (Philip' Infiltration Law) «Öè ໚¹êá ÒÃ˹Öè Õèä ŒÃѺ ÇÒÁ¹ÔÂÁ â ÂÁÕÃٻẺ Í ÊÁ ÒÃ Ñ ¹Õé S p 1/2 fc = t + K (6) 2 â  Õè K Í ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì ÒùíÒ¹éíÒ Í Ô¹ÍÔèÁ µñç (ૹµôàáµãµ ÍÇÔ¹Ò Õ) S p Í Ò ÇÒÁÊÒÁÒà 㹠Òà ٠«Ñº¹éíÒ Í Ô¹ (ૹµôàáµãµ ÍÇÔ¹Ò Õ) â  ÇÒÁÊÒÁÒà 㹠Òà ٠«Ñº¹éíÒ Í Ô¹ (Sorptivity, S p )»ÃÐÁÒ³ Ò Ò ÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Í ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õèä Œ Ò ŒÍÁÙÅ ÒÃÈÖ ÉÒã¹ ŒÍ 4 Ê Ç¹ Ò q 2»ÃÐÁÒ³ Ò ÊÁ Òà q2 = K θ t (7) â  ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì ÒùíÒ¹éíÒ Í Ô¹äÁ ÍÔèÁµÑÇ (unaturated hydraulic conductivity, K θ ) ËÒ Ò ÊÁ Òà Õè㪌 íò¹ç³ëò ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì ÒùíÒ¹éíÒ Í Ô¹ Ò àꜹ ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õèä Œ Ò ŒÍ 4 áåð»ãðáò³ ÒT t Ò ÊÁ Òà Tt E θ = p φ (8) â  Õè E p»ãðáò³ Ò Ò ÊÁ ÒÃ Í Penman (1963) Rn + ( pc VPD) / ra E p = (9) λ ( + y) ÒõÃÇ Êͺ ÇÒÁ»ÃѺà ÕºáÅÐ Ù µœí Ẻ íòåí (Model Calibration and Verification) ÒûÃѺà Õº ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ ÔìÊÁ ÒÃàÊŒ¹ ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹áÅÐ Ò¾ÒÃÒÁÔàµÍà µ Ò æ Õè㪌㹠ÒûÃÐàÁÔ¹ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Թ㪌ÇÔ Õ Generalized Reduced Gradient (GRG) Í íòêñè Solver ã¹â»ãá ÃÁ Microoft Excel ÁÕ Ñ鹵͹ Ñ µ Í仹Õé 1. íòë¹ ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Í ÊÁ ÒÃàÊŒ¹Íѵ ÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ «Öè ໚¹ Ò Õè㪌àÃÔèÁµŒ¹ ã¹çô Õ Òà GRG â  ÒÃÈÖ ÉÒ ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ ÃÐËÇ Ò ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Õè ÅÍ íòë¹ Öé¹ ËÅÒÂæ Ò ÑºÃÒ ÕèÊÍ Í Òà ÅÕè ÇÒÁ ÅÒ à Å èí¹ íòåñ ÊÍ (root mean quare error, RMSE) áåðàå Í ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Õè íòãëœáºº íòåí ÁÕ Ò RMSE µèíò ÕèÊǾ ÁÒ㪌 ໚¹ ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ ÔìµÑé µœ¹ 2. íòë¹ ãëœêá ÒûÃÐàÁÔ¹ Ò»ÃÐÊÔ ÔÀÒ¾ ã¹ Òà íòåí Ẻ (model efficiency, EFF) Í Nah and Sutcliffe (1970) ໚¹êá Òà ໠ÒËÁÒ «Öè Ò EFF Õèä ŒµŒÍ ÁÕ ÒÊÙ ÊØ áåðáõ ÇÒÁã ÅŒà Õ Ѻ Ò Õèä Œ Ò Òà µãç ÇÑ ã¹àò ʹÒÁÁÒ ÕèÊǾ ¼ÅáÅÐÇÔ Òó ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ ÃÐËÇ Ò ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ѻ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ÃРѺµ Ò æ
ÇÒÃÊÒÃǹÈÒʵà 27 : 28-42 (2551) 33 ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ ÃÐËÇ Ò ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ѻ ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ÃРѺµ Ò æ Õèä Œ Ò Òà ÅÍ ã¹ ËŒÍ» ÔºÑµÔ Òà ÁÕ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ໚¹ä»ã¹ ÔÈ Ò à ÕÂÇ Ñ¹ Å ÒÇ Í àá èíà¾ôèááã ѹ㹠ÒüÅÑ ¹éíÒÍÍ Ò Ô¹ ÁÒ Öé¹»ÃÔÁÒ³¹éíÒã¹ Ô¹ ÐÅ Å â  ÐÅ Å ÍÂ Ò ÃÇ àãçç㹪 Ç áã ๠èí Ò»ÃÔÁÒ³¹éíÒ ÕèÊÙ àêõâíí Ò Ô¹ ໚¹ê ǹ Í ¹éíÒ ÕèÍÂ٠㹪 Í Ç Ò ¹Ò ãë áåðàá èí ¾Ô ÒÃ³Ò ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ µòáãð Ѻ ÇÒÁÅÖ Í ªÑé¹ Ô¹ Õè áµ µ Ò Ñ¹ 3 ÃРѺ ¾ºÇ Ò 5 Ê Ò¹Õ ÁÕá¹Ç⹌Á ÒÃà»ÅÕè¹ á»å µòáãð Ѻ ÇÒÁÅÖ Í ªÑé¹ Ô¹ä»ã¹ ÔÈ Ò à ÕÂÇ Ñ¹ Ñé ¹Õé๠èí Ò Ô¹º¹ÁÕ»ÃÔÁÒ³ª Í Ç Ò ã¹ Ô¹«Öè à Ô Ò»ÃÔÁÒ³ÍÔ¹ ÃÕÂÇѵ Øã¹ Ô¹ÊÙ Ç Ò Ô¹ªÑé¹ ÕèÅÖ Å ä» íòãëœ ÊÒÁÒà à çº Ñ ¹éíÒäÇŒã¹ Ô¹ä ŒÁÒ Ç Ò Ê Ç¹ÍÕ 2 Ê Ò¹Õ Í ºÇ Ñè¹áÅÐºÇ àµâ ¾ºÇ Ò Ô¹ªÑé¹Å Ò ÁÕ»ÃÔÁÒ³ ÇÒÁ ª é¹ã¹ Ô¹ Õè Ø ÃРѺ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ÊÙ Ç Ò Ô¹ªÑé¹ º¹ Ñé ¹ÕéÍÒ à¹ èí ÁÒ Ò ¼Å Í ÒÃ㪌»ÃÐ⪹ Õè Ô¹ ྠèí íò ÒÃà ɵà ÕèÊ ¼Åµ Í ÇÒÁÊÒÁÒà 㹠ÒÃà çº Ñ ¹éíÒ Í Ô¹º¹Å ¹ŒÍÂÅ ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÕèàËÁÒÐÊÁ Ѻ Ô¹ ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ Ò ÒÃà»ÃÕºà ÕºÊÁ Òà Ñé 3 ÊÁ ÒÃ Í Brook and Corey (1964) Campbell (1974) áåð Van Genuchten (1980) ¾ºÇ ÒÁÕá¹Ç⹌Á ÒÃà»ÅÕè¹á»Å Í àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ã ÅŒà Õ Ѻ Ò ÕèµÃÇ ÇÑ ä Œ ÃÔ Ò ËŒÍ» ÔºÑµÔ Òà ÁÒ (Figure 2) ÍÂ Ò äã çµòáàá èí à»ãõâºà Õº ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ ÔìµÑÇ íòë¹ (R 2 ) (Table 1) ¾ºÇ Ò Ñé 3 ÊÁ ÒÃÁÕ Ò R 2 äá áµ µ Ò Ñ¹ÁÒ ¹Ñ áµ àá èí ¾Ô ÒóÒÅÑ É³Ð Í àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õèä Œ ¾ºÇ Ò ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten (1980) ÁÕÅÑ É³Ðã ÅŒ à Õ Ѻá¹Ç⹌Á Õèä Œ Ò ËŒÍ» ÔºÑµÔ ÒÃÁÒ ÕèÊØ â Â à ¾ÒÐÊ Ç¹ Õèà ŒÒã ÅŒ Ø µñ á ¹ y Í ÃÒ «Öè ໚¹ Ò ÇÒÁª é¹àá èí Ô¹ã ÅŒ Ø ÍÔèÁµÑÇ ŒÇ¹éíÒ (ã ÅŒà ÕÂ Ò ÇÒÁ ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹) ã¹ ³Ð ÕèÊÁ ÒÃÍÕ 2 ÊÁ ÒÃÁÕ Ò ÇÒÁª é¹ ã¹ Ô¹ ³ Ǿ Ñ Å ÒÇÊÙ ÁÒ à Ô¹ Ç Ò ÒÊÙ ÊǾ Õè໚¹ä»ä Œ Ñ ¹Ñé¹ Ö ÊÃØ»ä ŒÇ Ò ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten (1980) àëáòðêá ÕèÊǾ ã¹ ÒÃ໚¹µÑÇá ¹ Í ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÈÖ ÉÒ «Öè ÊÍ ÅŒÍ Ñº Ò¹ÇÔ ÑÂÊ Ç¹ ÁÒ Õè¹ÔÂÁ¹íÒÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten (1980) ÁÒ¾Ô ÒÃ³Ò (Greminger et al., 1985; Eching et al., 1994; Stankovich and Lockington, 1995; Nandagiri and Praad, 1996; Rajkai et al., 1996; Wu et al., 1996; Zhu and Mohanty, 2002; Olyphant, 2003; Huang et al., 2004) ÍÂ Ò äã çµòá ÒÃ㪌ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten (1980) áåð Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ Õèä Œ Ò ÒõÃÇ ÇÑ ÃÔ ( φ 1, Table 1 ) Í µñçíâ Ò Ô¹ËÁÒÂàÅ 24 Ö 25, 32 Ö 34, 38 áåð 41 Ö 42 äá ÊÒÁÒà ËÒ Ò a,n ä Œ ๠èí Ò Ò ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ (θ ) ÕèÃРѺáà ѹµ Ò æ â Â à ¾ÒЪ Ç Õèã ÅŒ Ǿ ÍÔèÁµÑÇ Õè 0.3 ËÃ Í 0.5 ºÃÃÂÒ ÒÈ ÁÕ Ò ÊÙ Ç Ò Òφ 1 ๠èí Ò Òà íò¹ç³ãªœ Ò ÇÒÁ˹Òá¹ ¹ Í Í¹ØÀÒ Ô¹ ÕèäÁ ä ŒµÃÇ ÇÑ Ò µñçíâ Ò Ô¹à ÕÂÇ Ñ¹ Ѻ Õè㪌ã¹ËŒÍ» ÔºÑµÔ ÒÃ Ñ ¹Ñé¹à¾ èíëò Ò a, n Í ÊÁ Òà àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Í µñçíâ Ò Ô¹ Ñ Å ÒÇ ŒÒ µœ¹ä Œ Ö íò ÒûÃѺà Õº Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹à¾ èí ãëœêá Òà ÍÂàªÔ àꜹ⠌ (non linear regreeion) ÃÐËÇ Ò Ò ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹áÅоÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ÁÕ Ò R 2 ÊÙ ÊǾ ÍÂ Ò äã çµòá Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ Õèà Ô Ò ÒûÃѺà Õº (φ 2 ) Ñ Å ÒÇÍÒ äá ãª Ò Õèá Œ ÃÔ à¾ãòð ໚¹à¾õâ Ò Õèä Œ Ò àꜹá¹ç⹜á ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ Í ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÊÑ à µä Œ Ò Òφ 2 Í µñçíâ Ò Ô¹ ÕèäÁ à Ô» ËÒÊ Ç¹ãË µèíò Ç Ò Ò Õèä Œ Ò ÒõÃÇ ÇÑ ÃÔ áµ íòãëœ Ò R 2 ÁÕ ÒÊÙ Ç Ò ÒÃ㪌 Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ Õèä Œ Ò ÒõÃÇ ÇÑ ÃÔ (φ 1 ) Ò ¼Å ÇÒÁ ÅÒ à Å èí¹ Õèà Ô Ò Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ íòãëœ ÃÒºÇ Ò ÒùíÒÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹
34 Thai J. For. 27 : 28-42 (2008) Ô¹ Í Van Genuchten (1980) ä»èö ÉÒáÅлÃÐÂØ µ 㪠Òí à» ¹µ Í íò¹ö Ö ÇÒÁ Ù µ Í Í Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹à» ¹ÊíÒ Ñ ã¹ ³Ð ÕèÊÁ ÒÃ Í Brook and Corey (1964) áåð Campbell (1974) äá ä Òí ¹Ö Ö ÇÒÁ Ù µ Í Í Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ Ö íòãë àê ¹Íѵ ÅÑ É³ Í ¹éÒí ã¹ Ô¹ ÕÊè Ã Ò Ò ÊÁ ÒÃ Ñ Å ÒÇÁÕÅ Ñ É³Ð äá ã Å à Õ Ѻ Ò ÕèµÃÇ ÇÑ ä ÃÔ à¾ãòð Ò ÇÒÁª é¹ ³Ð Õ è ¹Ô ÍÔÁè µñç ǹéÒí äá Ù íò Ñ â  ÇÒÁ¾Ãع㹠Թ Ö ÁÕ ÒÊÙ Ç Ò Ò ÇÒÁà» ¹ ÃÔ ÁÒ Ö à» ¹ Í íò Ñ Í ÊÁ ÒÃ Ñ Å ÒÇ Figure 1. Study Area and Soil Sample Station at Mae-Sa Waterhed, Chiang Mai Province.
ÇÒÃÊÒÃǹÈÒʵà 27 : 28-42 (2551) 35 Figure 2. Soil water characteritic curve equation at different oil depth (5, 115 and 215 cm). Remark: LAB i oil water content at the level of Matric Potential from Labolatory data SMC i oil water content at level of Matric Potential from Model data Brook Eq. Campbell Eq. Van Eq. i Soil Water Characteritic Curve Equation by Brook and Corey (1964) Campbell (1974) and Van Genuchten (1980) repectively
36 Thai J. For. 27 : 28-42 (2008) Figure 3. Comparion Curve of Soil moiture change between etimation (et_oil moiture) and obervation (ob_oil moiture) before model calibration.
Table 1. Soil water characteritic coefficient at Mae Sa Waterhed ÇÒÃÊÒÃǹÈÒʵà 27 : 28-42 (2551) 37
38 Thai J. For. 27 : 28-42 (2008) Table 2. Soil water characteritic curve parameter at Huai Dog Ngeaw Station ÒûÃÐÂØ µ ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒ㹠Թྠèí»ãðàáô¹ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ ÒûÃÐÂØ µ ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒ㹠Թྠèí»ãðàáô¹ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ â  㪜 ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Í ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Í Van Genuchten (1980) áåð Ò¾ÒÃÒÁÔàµÍà µ Ò æ Õè ä Œ Ò ÒõÃÇ ÇÑ (Table 2) ä Œ¼Å Ñ áê ã¹ (Figure 3) «Öè äá ÊÒÁÒà ËÒ Ò»ÃÐÊÔ ÔÀÒ¾ Í áºº íòåí (model efficiency, EFF) ä Œ Ò ÀÒ¾¾ºÇ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁ ª é¹ã¹ Ô¹ Õèä Œ Ò áºº íòåí ÁÕ ÒµèíÒ Ç Ò Ò Õèä Œ Ò Òà µãç ÇÑ ÃÔ ÍÂ Ò äã çµòáá¹ç⹜á ÇÒÁ¼Ñ¹á»Ã Í Òà à»åõèâ¹á»å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Õè»ÃÐÁÒ³ä ŒÁÕ ÇÒÁã ÅŒ à Õ Ѻ Ò ÕèµÃÇ ÇÑ ÃÔ ÁÒ Ö íò ÒûÃѺà ÕºẺ íòåí â ÂÈÖ ÉÒ ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ ÃÐËÇ Ò ÒÃà»ÅÕè¹ Ò ÇÒÁ ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ (φ ) áåð ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì ÒùíÒ¹éíÒ Í Ô¹ÍÔèÁµÑÇ ( K ) Ѻ Ò RMSE Ñ áê ã¹ (Figure 4) ¾ºÇ Ò Figure 4. Root Mean Square Error (RMSE) from relationhip between oil poroity (φ ) and aturated hydraulic conductivity ( K ).
ÇÒÃÊÒÃǹÈÒʵà 27 : 28-42 (2551) 39 Ò K ÁÕ ÇÒÁäÇ (enitivity) µ Í ÒÃà»ÅÕè¹á»Å Ò ÇÒÁ Ù µœí Í áºº íòåí ÁÒ Ç Ò Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ áåð àá èí íò ÒûÃѺà Õº ŒÇÂÇÔ Õ GRG â Â㪌 íòêñè Solver Í â»ãá ÃÁ Microoft Excel â  ÒÃà»ÅÕè¹ Ò ÇÒÁ ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹áÅÐ Ò K «Öè ໚¹ ÒµÑÇá»ÃËÅÑ ÕèÁÕ ¼Å íòãëœà Ô ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ÍÂ Ò ÁÒ àá èí à Õº Ѻ Òà ÅÍ à»åõèâ¹ Ò µñçá»ãí è¹ Õèà ÕèÂÇ ŒÍ ¼Å Õèä Œ Ò ÒûÃѺà Õº¾ºÇ Ò Òφ áåð Ò K Õè íòãëœ Ò EFF ÁÕ ÒÊÙ ÊǾ (0.9397) Í 0.4988 áåð 0.0001 ૹµôàáµãµ Í ÇÔ¹Ò Õ µòáåíò Ѻ â  Òá¹Ç ⹜á ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ ã¹ Ô¹ Õèä Œ Ò áºº íòåí ËÅÑ Ò ÒûÃѺà ÕºáÊ Ñ (Figure 5) Ò (Figure 5) ¾ºÇ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁ ª é¹ã¹ Ô¹ Õè»ÃÐÁÒ³ä Œ Ò Ò ÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì a áåð n Í ÊÁ Òà Van Genuchten (1980) ÁÕ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ÊÍ ÅŒÍ Ñº ÒÃà»ÅÕè¹á»Å Í»ÃÔÁÒ³ Figure 5. Comparion Curve of Soil moiture change between etimation (et_oil moiture) and obervation (ob_oil moiture) after model calibration.
40 Thai J. For. 27 : 28-42 (2008) ¹éíÒ½¹¼ Ò¹àà ͹ÂÍ (throughfall) ÍÂ Ò äã çµòá Òà à»åõèâ¹á»å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Õè»ÃÐÁÒ³ä Œ Ò áºº íòåí ÁÕ ÇÒÁáµ µ Ò Ñ¹àÅç ¹ŒÍÂã¹ºÒ ª Ç àçåò à¾ãòð àëµøç Òã¹ÊÀÒ¾ ÃÔ µòá ÃÃÁªÒµÔÁÕ» ÑÂËÅÒÂÍÂ Ò ÕèÊ ¼Åµ Í ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ñé Õèà Ô Ò µñç Ô¹ àí áåð» ÑÂáÇ ÅŒÍÁµ Ò æ Õèà ÕèÂÇ ŒÍ (Crawford et al., 2000) Ñ ¹Ñé¹ã¹ ÒùíÒ ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Ò ÊÁ ÒÃàÊŒ¹Íѵ ÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹áÅÐ Ò¾ÒÃÒÁÔàµÍà µ Ò æ Õèä Œ Ò Òà µãç ÇÑ ã¹¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒä»»ÃÐÂØ µ 㪜ྠèí»ãðáò³ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ѻ Թ㹾 é¹ ÕèÍ è¹æ Í»ÃÐà Èä  íò໚¹íâ Ò ÂÔè ÕèµŒÍ íò¹ö Ö ÊÁºÑµÔ Í Ô¹ ŒÒ¹µ Ò æ â Âà ¾ÒÐ๠éí Ô¹ ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ áåð ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì ÒùíÒ¹éíÒ Í Ô¹«Öè ໚¹» ÑÂËÅÑ ÕèÊ ¼Åµ ÍÅÑ É³Ð ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Õè»ÃÐÁÒ³ Òä Œ Ò áºº íòåí ÊÃØ»áÅÐ ŒÍàʹÍá¹Ð 1. ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ ÃÐËÇ Ò ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ѻ ¾ÅÑ Ò¹ íò Ѻ ŒÍ¹ Ô¹ Í ÃРѺ ÇÒÁÅÖ 5, 115 áåð 215 ૹµôàáµã Ò 7 Ê Ò¹Õ íò¹ç¹ Ñé ÊÔé¹ 21 µñçíâ Ò ÁÕ ÅÑ É³Ð Í ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ä»ã¹ ÔÈ Ò à ÕÂÇ Ñ¹ Í àá èíà¾ôèááã ѹ㹠ÒÃ Ö ¹éíÒÍÍ Ò Ô¹ÁÒ Öé¹»ÃÔÁÒ³ ¹éíÒã¹ Ô¹ ÐÅ Å à»ãõâºà Õº ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹ Ñ Å ÒǵÒÁ ÃРѺ ÇÒÁÅÖ Ò ¾ é¹ Ô¹ Ñé 7 Ê Ò¹Õ ¾ºÇ Ò 5 Ê Ò¹Õ ÁÕ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å Í ÃÒ µòáãð Ѻ ÇÒÁÅÖ Í Ô¹ Õè à¾ôèá Öé¹ä»ã¹ ÔÈ Ò à ÕÂÇ Ñ¹ Ê Ç¹ÍÕ 2 Ê Ò¹Õ¾ºÇ Ò ÁÕ ÇÒÁá»Ã¼Ñ¹ Ñé ¹ÕéÍÒ à¹ èí ÁÒ Ò ¼Å Í ÒÃãªé»ÃÐ⪹ Õè Թྠèí íò ÒÃà ɵà íòãëœ ÇÒÁÊÒÁÒà 㹠ÒÃà çº Ñ ¹éíÒ Í Ô¹º¹Å ¹ŒÍÂÅ 2. ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õè àëáòðêá ÕèÊǾ Ѻ Ô¹ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÈÖ ÉÒàÁ èíà»ãõâºà Õº ŒÇÂ Ò R 2 ¾ºÇ ÒäÁ ÁÕ ÇÒÁáµ µ Ò Ñ¹ÁÒ ¹Ñ áµ ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten (1980) ÁÕÅÑ É³ÐàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Õèã ÅŒà Õ àꜹá¹ç⹜á Ò ËŒÍ» ÔºÑµÔ ÒÃ Ñ ¹Ñé¹ÊÁ ÒÃ Í Van Genuchten (1980) Ö àëáòðêá ÕèÊǾ Õè Ð㪌໚¹µÑÇá ¹ Í ÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒ ã¹ Ô¹ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒ áåðëò ÊÒÁÒà ÊÃŒÒ ÊÁ ÒÃ Ò µñçá»ã Õè໚¹µÑÇá ¹ Ô¹ºÃÔàdz¾ é¹ ÕèÈÖ ÉÒ ¹Ñé¹æ ç Ðä ŒÊÁ ÒÃàÊŒ¹ÍѵÅÑ É³ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ ÕèàËÁÒÐ ÊÁáÅÐã ÅŒà Õ ѺÊÀÒ¾ ÃÃÁªÒµÔ Í Ô¹ÁÒ ÕèÊǾ «Öè Ð໚¹»ÃÐ⪹ ÍÂ Ò ÂÔè µ Í ÒùíÒä»»ÃÐÂØ µ 㪜㹠ŒÒ¹ µ Ò æ Õèà ÕèÂÇ ŒÍ µ Íä» 3. ÒûÃÐÂØ µ ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì Í ÊÁ Òà àꜹíñµåñ ɳ Í ¹éíÒã¹ Ô¹ Í Van Genuchten (1980) áåð Ò¾ÒÃÒÁÔàµÍà µ Ò æ Õèä Œ Ò ÒõÃÇ ÇÑ à¾ èí»ãðáò³ ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Í Ô¹µÑÇ ÍÂ Ò ºÃÔàÇ³Ê Ò¹ÕËŒÇÂ Í ÔéǾºÇ Ò ÒÃà»ÅÕè¹á»Å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Õèä Œ Ò áºº íòåí ÁÕ ÒµèíÒ Ç Ò Ò Õèä Œ Ò ÒõÃÇ ÇÑ ÃÔ Ö íò ÒûÃѺà ÕºẺ íòåí â  Òà à»åõèâ¹ Ò ÇÒÁ¾ÃعÃÇÁ Í Ô¹ (φ ) áåð ÒÊÑÁ»ÃÐÊÔ Ôì ÒùíÒ¹éíÒ Í Ô¹ÍÔèÁµÑÇ ( K ) ¼Å Õèä Œ¾ºÇ Ò Òφ áåð Ò K Õè íòãëœ Ò EFF ÁÕ ÒÊÙ ÊǾ (0.9397) Í 0.4988 áåð 0.0001 ૹµôàáµãµ ÍÇÔ¹Ò ÕµÒÁÅíÒ Ñº â  Òá¹Ç⹌Á Òà à»åõèâ¹á»å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Õèä Œ Ò áºº íòåí ËÅÑ ÒûÃѺà ÕºÁÕ ÇÒÁã ÅŒà Õ Ѻ Ò Õèä Œ Ò ÒõÃÇ ÇÑ ÃÔ ÁÒ ÍÂ Ò äã çµòáã¹ ÒûÃÐÂØ µ 㪜¼å ÒÃÈÖ ÉÒ Õèä Œ Ò ¾ é¹ ÕèÅØ Á¹éíÒáÁ ÊÒã¹¾ é¹ ÕèÍ è¹æ Í»ÃÐà Èä  íò໚¹ ÍÂ Ò ÂÔè ÕèµŒÍ íò¹ö Ö ÇÒÁáµ µ Ò Í ÊÁºÑµÔ Í Ô¹
ÇÒÃÊÒÃǹÈÒʵà 27 : 28-42 (2551) 41 ŒÒ¹µ Ò æ «Öè ໚¹» ÑÂËÅÑ ÕèÊ ¼Åµ ÍÅÑ É³Ð Òà à»åõèâ¹á»å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹ Ñé ¹Õé çྠèíãëœáºº íòåí Õè»ÃÐàÁÔ¹ Òä ŒÊÒÁÒà ໚¹µñçá ¹ Í ÅÑ É³Ð Òà à»åõèâ¹á»å ÇÒÁª é¹ã¹ Ô¹µÒÁ ÃÃÁªÒµÔºÃÔàdz¾ é¹ Õè ¹Ñé¹æ ÁÒ ÕèÊǾ àí ÊÒÃáÅÐÊÔè ÍŒÒ ÍÔ ÇÔ ÂÒ µãõâåà È. 2526. ÊÁºÑµÔã¹ ÒùíÒ¹éíÒáÅÐ ÇÒÁ ໚¹»ãðâ⪹ µ ; ª Í ¹éíÒã¹ Ô¹ªØ ËÅÑ ºÃÔàdzÅØ Á¹éíÒáÁ ÅÍ. ÇÔ ÂÒ¹Ô¾¹»ÃÔ Òâ, ÁËÒÇÔ ÂÒÅÑÂà ɵÃÈÒʵÃ. Brook, R. H. and A. T. Corey. 1964. Hydraulic propertie of porou media. Colorado State Univ. Hydrology Paper No. 3. :111-116. Campbell, G. S. 1974. A imple method for determining unaturated conductivity from moiture retention data. Soil Sci. 117: 311-314. Crawford, T. M., D. J. Stenrud, T. N. Carlon and W. J. Capehart. 2000. Uing a oil hydrology model to obtain regionally averaged oil moiture value. J. Hydrol. 353-363. Eching, S. O., J. W. Hopman and O. Wendroth. 1994. Unaturated hydraulic conductivity from tranient multitep outflow and oil water preure data. Soil Sci. Soc. Am. J. 58: 687-695. Greminger, P. J., Y. K. Sud and D. R. Nielen. 1985. Spatial variability of field-meaured oil water characteritic. Soil Sci. Soc. Am. J. 49: 1075-1081. Huang, H. C., Y. C. Tan, C. W. Liu and C.H. Chen. 2004. A novel hyterei in unaturated oil. Proceeding in Hydrol. Proce. John Wiley & Son, Inc., USA. Nandagiri, L. and R. Praad. 1996. Field evaluation of unaturated hydraulic conductivity model and parameter etimation from retention data. J. Hydrol. 179: 197-205. Nah, J. E. and J. V. Sutcliffe. 1970. River flow forecating through conceptual model, Part I: A dicuion of principle. J. Hydrol. 10: 282-290. Olyphant, G. A. 2003. Temporal and patial (down profile) variability of unaturated oil hydraulic propertie determined from a combination of repeated field experiment and invere modeling. J. Hydrol. 281: 23-35. Rajkai, K., S. Kabo, M. Th. Van Genuchten and P. E. Janon. 1996. Etimation of water-retention from the bulk denity and particle-ize ditribution of Swedih oil. Soil Sci. 161: 832-845. Stankovich, J. M. and D. A. Lockington. 1995. Brook- Corey and Van Genuchten oil water retention model. J. Irrig. Drain. Eng. 121: 1-7. Van Genuchten, Th. 1980. A cloed-form equation for predicting the hydraulic conductivity of unaturated oil. Soil Sci. Soc. Am. J. 44: 892-898.
42 Thai J. For. 27 : 28-42 (2008) Wu, L., R. R. Allmara, J. B. Lamb and K. E. Johnen. 1996. Model enivity to meaured and etimated hydraulic propertie of a Zimmerman fine and. Soil Sci. Soc. Am. J. 60: 1283-1290. Zhu, J. and B. P. Mohanty. 2002. Spatial averaging of Van Genuchten hydraulic parameter for teady-tate flow in heterogeneou oil: A numerical tudy. Vadoe Zone J. 1: 261-27.