DOANH NHÂN CÔNG NGHỆ VIỆT NAM TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng Trường Đại học Kinh tế quốc dân SĐT: 0983478486 Email: langnguyen3300@gmail.com Bài phát biểu tại Diễn đàn bền vững Việt Nam 17-18/1/2019 do Học viện chính sách và quản lý (APD) và Hiệp hội các nhà khoa học và chuyên gia Việt Nam (AVSE) tổ chức ngày 17-18/1/2019 (Tọa đàm 5: Cách mạng công nghiệp 4.0 và các tác động tới phát triển kinh tế và xã hội)
CÁC BÀI TRÌNH BÀY ĐỀ CẬP CÁC KHÍA CẠNH KHÁC NHAU VÀ CÓ TÍNH HỆ THỐNG Một bài trình có tính khái quát và dài hạn về cơ hội và thách thức của Việt Nam trong cách mạng công nghiệp 4.0, nhấn mạnh đến hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo Một nghiên cứu lấy khoa học làm chỗ dựa và định hướng kinh tế tri thức Một bài nghiên cứu lấy đột phá công nghệ số làm điểm tựa và cũng cọi trong hệ sinh thái công nghệ số Một bài nghiên cứu lấy việc bảo đảm cân bằng về giới làm trung tâm Một bài nghiên cứu lấy chỗ dựa là doanh nghiệp nhỏ và vừa * Các bài nghiên cứu tạo ra các góc độ nhìn nhận khác nhau về tác động của cách mạng công nghiệp 4.0, kết quả nghiên cứu đạt được quan trọng
YẾU TỐ CÓ THỂ LÀM GIẢM CẠNH TRANH VÀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO Bên cạnh những yếu tố tích cực, thúc đẩy cạnh tranh và đổi mới sáng tạo, còn có yếu tố cản trở ít được đề cập, bao gồm: + Yếu tố văn hóa đạo Phật có thể làm giảm cạnh tranh vì người theo đạo Phật thường hướng tới sự thanh tịnh, an định, hài hòa và không chú ý thỏa đáng đến cạnh tranh. + Thiếu yếu tố văn hóa đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp mặc dù văn hóa doanh nghiệp vẫn được coi trọng xây dựng trong doanh nghiệp Việt Nam.
ĐỔI MỚI SÁNG TẠO TRONG CHÍNH SÁCH CHẬM HƠN THỰC TẾ Công nghệ và đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp diễn ra nhanh chóng theo thị trường Chính sách có độ trễ thâm chí lạc hậu nhất định trong đổi mới sáng tạo cho nên đòi hỏi cách tiếp cận phù hợp Cũng có ý kiến chuyên gia cho rằng cách mạng công nghiệp 4.0 song chính sách, thể chế chỉ mới 1.0
TIẾP CẬN CHIỀU NGANG VÀ CHIỀU DỌC Hàn Quốc có cách tiếp cận chiều ngang cho nên có sự mở rộng quy mô nhanh chóng, kết nối mạng lưới rộng của các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu tiếp cận theo chiều dọc (top-down) cho nên khả năng mở rộng quy mô hạn chế, doanh nghiệp chú yếu có quy mô nhỏ và vừa Việt Nam thiếu các doanh nhân công nghệ hay các tỷ phú công nghệ như các nước. Đây là sản phẩm cách mạng công nghiệp 4.0 Việt Nam có thể tham chiếu kinh nghiệm phát triển của Hàn Quốc, từ nguồn lực hạn chế, phát triển dựa vào nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo liên tục
ĐỀ XUẤT PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Xây dựng hệ sinh thái phát triển trong cách mạng công nghiệp 4.0: - Hệ sinh thái tạo cách tiếp cận toàn diện và đa dạng, nhiều chủ thể và đối tượng tham gia - Có thể thay thế hiệu quả hơn cho thể chế theo cách hiểu phổ biến trước cách mạng công nghiệp 4.0 - Bảo đảm phù hợp giữa đổi mới sáng tạo thực tế và chính sách
ĐỀ XUẤT PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 (tiếp) Xác định ngành công nghệ ưu tiên để phát triển phù hợp: - Đây là vấn đề mang tính chiến lược và khá phức tạp ở Việt Nam hiện nay - Cần chỉ rõ ngành công nghệ hàng đầu và ưu tiên đầu tư - Xác định cụ thể ngành công nghệ tiếp theo - Tham chiếu kinh nghiệm phát triển của Hàn Quốc, Pháp, Thụy Sỹ trong phát triển công nghiệp trong cách mạng công nghiệp 4.0
ĐỀ XUẤT PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 (tiếp) Áp dụng mô hình giáo dục tích hợp theo mô hình STEM gồm Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học - Việt Nam đang trong quá trình tiếp cận với mô hình giáo dục này - Mô hình giáo dục tích hợp thích hợp với cách mạng công nghiệp 4.0, góp phần đào tạo nguồn nhân lực phù hợp.
ĐỀ XUẤT PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 (tiếp) Giải phóng phụ nữ trong cách mạng công nghiệp 4.0: - Bảo đảm cân bằng về giới: địa vị, quyền lợi và nghĩa vụ - Phát huy năng lực đổi mới, sáng tạo của phụ nữ - Tạo điều kiện để phụ nữ tự phát triển trong cách mạng công nghiệp
MỘT SỐ ĐỀ XUẤT PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 (tiếp) Phát triển doanh nhân công nghệ trong cách mạng công nghiệp 4.0 - Đây là xu hướng phát triển chung của thế giới - Lực lượng hỗ trợ đắc lực phát triển bền vững trong cách mạng công nghiệp 4.0 - Đầu tư xây dựng đội ngũ doanh nhân công nghệ như các nước - Tạo điều kiện phát triển tỷ phú công nghệ đất nước trong thời gian gần
CẢM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA QUÝ VỊ!