ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- PHẠM VĂN CHUNG HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN HÀNG HẢI VIỆT NAM CHI NHÁNH VĨNH PHÚC LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Hà Nội - 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- PHẠM VĂN CHUNG HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN HÀNG HẢI VIỆT NAM CHI NHÁNH VĨNH PHÚC Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số: 60 34 02 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LƢU THI HƢƠNG XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội - 2015
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và có tính kế thừa, phát triển từ các tài liệu, tạp chí, các công trình nghiên cứu đã đƣợc công bố, các website Các giải pháp nêu trong luận văn đƣợc rút ra từ cơ sở lý luận và quá trình nghiên cứu thực tiễn. Hà Nội, tháng 08 năm 2015 Học viên thực hiện Phạm Văn Chung
LỜI CẢM ƠN Hoàn thành luận văn tôi xin chân thành cảm ơn sự hƣớng dẫn nhiệt tình của PGS.TS. Lƣu Thị Hƣơng - Trƣờng Đại học Kinh Tế Quốc Dân, xin cảm ơn các Quý thầy giáo, Quý cô giáo tại Khoa Tài Chính Ngân Hàng, Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc Gia Hà Nội, tập thể ban lãnh đạo và đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam Chi nhánh Vĩnh Phúc đã hỗ trợ tôi hoàn thành đề tài này. Tôi rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp của Quý thầy, Quý cô và ngƣời đọc để nội dung của đề tài đƣợc hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 08 năm 2015
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT... i DANH MỤC BẢNG BIỂU... ii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ... iii CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI... Error! Bookmark not defined. 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu... Error! Bookmark not defined. 1.2. Rủi ro tín dụng của Ngân hàng thƣơng mại... Error! Bookmark not defined. 1.2.1 Hoạt động tín dụng của NHTM... Error! Bookmark not defined. 1.2.2 Rủi ro tín dụng của NHTM... Error! Bookmark not defined. 1.3. Hạn chế rủi ro tín dụng của NHTM... Error! Bookmark not defined. 1.3.1 Khái niệm hạn chế rủi ro tín dụng... Error! Bookmark not defined. 1.3.2 Nội dung hạn chế rủi ro tín dụng... Error! Bookmark not defined. 1.3.3 Các chỉ tiêu đánh giá mức độ hạn chế rủi ro tín dụng... Error! Bookmark not defined. 1.4. Nhân tố ảnh hƣởng tới hạn chế rủi ro tín dụng. Error! Bookmark not defined. 1.4.1 Nhân tố chủ quan... Error! Bookmark not defined. 1.4.2 Nhân tố khách quan... Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHA P NGHIÊN CƢ UError! Bookmark not defined. 2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài... Error! Bookmark not defined. 2.1.1. Phương pháp thu thập số liệu... Error! Bookmark not defined. 2.1.2. Phương pháp tính toán số liệu... Error! Bookmark not defined. 2.1.3. Phương pháp phân tích... Error! Bookmark not defined.
2.2. Hệ thống chỉ tiêu phân tích... Error! Bookmark not defined. 2.3. Thiết kế nghiên cứu đƣợc thực hiện cụ thể nhƣ sau.. Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN HÀNG HẢI VIỆT NAM CHI NHÁNH VĨNH PHÚC... Error! Bookmark not defined. 3.1. Tổng quan về Maritimebank Vĩnh Phúc... Error! Bookmark not defined. 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển... Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Cơ cấu tổ chức của Maritimebank Vĩnh PhúcError! Bookmark not defined. 3.1.3. Hoạt động kinh doanh của Maritimebank Vĩnh Phúc giai đoạn 2012 đến 2014... Error! Bookmark not defined. 3.2.... Error! Bookmark not defined. Thực trạng hạn chế rủi ro tín dụng Maritimebank Vĩnh Phúc... Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Thực trạng hoạt động tín dụng tại Maritimebank Vĩnh Phúc. Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Thực trạng hạn chế rủi ro tín dụng tại Maritimebank Vĩnh Phúc... Error! Bookmark not defined. 3.2.3. Một số biện pháp chi nhánh đã thực hiện nhằm hạn chế rủi ro tín dụng... Error! Bookmark not defined. 3.3.... Error! Bookmark not defined. Đánh giá thực trạng hạn chế rủi ro tín dụng tại Maritimebank Vĩnh Phúc.. Error! Bookmark not defined. 3.3.1. Những kết quả đạt được... Error! Bookmark not defined. 3.3.2. Điểm yếu và nguyên nhân... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN HÀNG HẢI VIỆT NAM CHI NHÁNH VĨNH PHÚC... Error! Bookmark not defined. 4.1. Định hƣớng hạn chế rủi ro tín dụng của Maritimebank Vĩnh Phúc trong các năm tới... Error! Bookmark not defined. 4.2. Giải pháp tăng cƣờng hạn chế rủi ro tín dụng tại Maritimebank Vĩnh Phúc... Error! Bookmark not defined. 4.2.1. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát định kỳ sau cho vay Error! Bookmark not defined. 4.2.2. Nâng cao hiệu quả của công tác xử lý nợ quá hạnerror! Bookmark not defined. 4.2.3.... Error! Bookmark not defined. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định tín dụngerror! Bookmark not defined. 4.2.4. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định TSBĐError! Bookmark not defined. 4.2.5. Điều chỉnh cơ cấu tín dụng một cách hợp lý hơnerror! Bookmark not defined. 4.3. Kiến nghị với Hội sở Maritimebank... Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN... Error! Bookmark not defined. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO... 1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Ky hiê u Nguyên nghi a 1 BĐS Bất động sản 2 CBNV Cán bộ nhân viên 3 CN Cá nhân 4 DN Doanh nghiệp 5 DPRR Dự phòng rủi ro 6 HĐTC Hợp đồng thế chấp 7 HTTD Hỗ trợ tín dụng 8 KHCN Khách hàng cá nhân 9 KHDN Khách hàng doanh nghiệp 10 Maritimebank Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam 11 Maritimebank Vĩnh Phúc Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam Chi nhánh Vĩnh Phúc 12 NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc 13 NHTM Ngân hàng thƣơng mại 14 PGD Phòng giao dịch 15 QHKH Quan hệ khách hàng 16 QLTD Quản lý tín dụng 17 RRTD Rủi ro tín dụng 18 TCTD Tổ chức tín dụng 19 TSBĐ Tài sản bảo đảm i
DANH MỤC BẢNG BIỂU Stt Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh 38 2 Bảng 3.2 Dƣ nợ tín dụng phân theo loại hình KH 39 3 Bảng 3.3 Dƣ nợ tín dụng phân theo kỳ hạn 40 4 Bảng 3.4 Doanh số giải ngân 41 5 Bảng 3.5 Doanh số thu nợ 41 6 Bảng 3.6 Tỷ lệ nợ quá hạn 42 7 Bảng 3.7 Tỷ lệ nợ xấu 43 8 Bảng 3.8 Tỷ lệ trích lập dự phòng 44 9 Bảng 3.9 Tỷ lệ dƣ nợ tín dụng có TSBĐ 45 10 Bảng 3.10 Chất lƣợng nhân sự tại Maritimebank Vĩnh Phúc 46 11 Bảng 3.11 12 Bảng 4.1 Tổng hợp điểm tín dụng theo quy định của Maritimebank Một số mục tiêu phát triển năm 2015 của Maritimebank Vĩnh Phúc 47 61 ii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Stt Sơ đồ, Biểu đồ Nội dung Trang 1 Sơ đồ 3.1 Sơ đồ tổ chức của Maritimebank Chi nhánh Vĩnh Phúc 37 2 Biểu đồ 3.1 Dƣ nợ quá hạn 42 3 Biểu đồ 3.2 Tỷ lệ nợ xấu 43 4 Biểu đồ 3.3 Trích lập dự phòng rủi ro tín dụng 44 iii
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chính phủ, 2006. Nghị định số 163/2006/NĐ-CP của Chính phủ ngày 29/12/2006 về Giao dịch bảo đảm. Hà Nội. 2. Frederic S.Mishkin, 2011. Tiền tệ ngân hàng và thị trường tài chính. Hà Nội: Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật. 3. Phan Thi Ṭhu Ha, 2007. Giáo trình Ngân ha ng thương maị. Hà Nội: Nhà xuâ t ba n Đai ho c Kinh tê Quô c dân. 4. Lƣu Thị Hƣơng, 2005. Tài chính doanh nghiệp chuyên ngành. Hà Nội: Nhà xuất bản Giáo dục. 5. Nguyễn Minh Kiều, 2007. Giáo trình Tín dụng và thẩm định tín dụng. Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. 6. Nguyêñ Minh Kiê u, 2009. Nghiê p vu ngân ha ng thương maị. Hà Nội : Nhà xuất bản Thống kê. 7. Ngân hàng nhà nƣớc, 2002. Quyết định 286/2002/QĐ-NHNN ngày 03/04/2002 của NHNN về Quy chế đồng tài trợ của các tổ chức tín dụng. Hà Nội. 8. Ngân hàng nhà nƣớc, 2007. Quyết định 18/2007/QĐ- NHNN ngày 25/4/2007 về việc sửa đổi bổ sung một số điều của quy định phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để sử lý rủi ro tín dụng. Hà Nội. 9. Ngân hàng nhà nƣớc, 2013. Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Hà Nội. 10. Ngân hàng nhà nƣớc, 2014. Thông tư số 09/2014/TT-NHNN ngày 18/3/2014 Về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự 1
phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Hà Nội. 11. Ngân hàng nhà nƣớc, 2014. Thông tư số 36/2014/TT-NHNN ngày 20/11/2014 Quy định các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Hà Nội. 12. Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam Chi nhánh Vĩnh Phúc. Báo cáo nội bộ hoạt động kinh doanh năm 2012, 2013, 2014. Vĩnh Phúc. 13. Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam, 2012. Quy trình xếp hạng tín dụng dành cho khách hàng của Maritimebank. Hà Nội. 14. Peter S.Rose, 2004. Quản trị ngân hàng thương mại. Hà Nội: Nhà xuất bản tài chính. 15. Quốc hội, 2005. Bộ luật dân sự năm 2005. Hà Nội. 16. Quốc hội, 2010. Luật các tổ chức tín dụng 2010. Hà Nội. 17. Quốc hội, 2005, 2014. Luật doanh nghiệp năm 2005, 2014. Hà Nội. 18. Thống đốc Ngân hàng Nhà nƣớc, 2001. Quyết định số 1627/2001/QĐ- NHNN ngày 31/12/2001 của thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định quy chế cho vay của TCTD đối với khách hàng. Hà Nội. 19. Thống đốc Ngân hàng Nhà nƣớc, 2005. Quyết định 493/2005/QĐ- NHNN ngày 22/4/2005 của thống đốc NHNN Việt Nam về phân loại nợ và trích lập dự phòng xử lý rủi ro tín dụng. Hà Nội. 20. Nguyễn Văn Tiến, 2010. Quản trị rủi ro kinh doanh ngân hàng. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê. Website 21. Nguyễn Trƣờng An, 2014. Hạn chế rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu - Chi nhánh Đà Nẵng. http://tailieu.vn/doc/tom-tat-luan-van-thac-si-quan-tri-kinh-doanh-hanche-rui-ro-tin-dung-trong-cho-vay-tieu-dung-tai-ng-1767327.html 2
22. Nguyễn Thị Anh Đào, 2012. Hạn chế rủi ro tín dụng doanh nghiệp tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương - Chi nhánh Đà Nẵng. http://tailieu.vn/doc/tom-tat-luan-van-thac-si-quan-tri-kinh-doanh-han-cherui-ro-tin-dung-doanh-nghiep-tai-ngan-hang-thu-1517540.html 23. Nguyễn Hải Đăng, 2011. Hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thôn Chi nhánh Vũng Tàu. http://tailieu.vn/doc/luan-van-thac-sy-kinh-te-han-che-rui-ro-tin-dung-taingan-hang-nong-nghiep-va-phat-trien-nong-thon--1770204.html 24. Lê Quốc Thắng, 2012. Hạn chế rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam - Chi nhánh Kon Tum. http://tailieu.vn/doc/tom-tat-luan-van-thac-si-quan-tri-kinh-doanh-hanche-rui-ro-tin-dung-tai-ngan-hang-thuong-mai-co-ph-1517537.html 25. Ngô Thị Thanh Trà, 2010. Các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Nam Sài Gòn. http://tailieu.vn/doc/luan-van-thac-si-kinh-te-cac-giai-phap-han-che-ruiro-tin-dung-tai-ngan-hang-tmcp-ngoai-thuong-viet-1212320.html 3