TÓM TẮT LUẬN VĂN 1. Lời mở đầu Thù lao lao động là yếu tố giữ vai trò rất quan trọng trong công tác quản trị nhân sự của doanh nghiệp. Qua 5 năm thành

Bản ghi

1 TÓM TẮT LUẬN VĂN 1. Lời mở đầu Thù lao lao động là yếu tố giữ vai trò rất quan trọng trong công tác quản trị nhân sự của doanh nghiệp. Qua 5 năm thành lập và phát triển, Công ty TNHH Crucialtec Vina đã xây dựng được hệ thống thù lao lao động hấp dẫn, hợp lý, tuy nhiên bên cạnh đó, các chính sách này thù lao vẫn còn rất nhiều hạn chế. Xuất phát từ những yêu cầu lý luận và thực tiễn, tác giả đã lựa chọn đề tài: "Thù lao lao động tại Công ty TNHH Crucialtec Vina" làm đề tài luận văn thạc sỹ. Nghiên cứu về thù lao lao động khá phổ biến trong các đề tài về quản trị nhân sự. Tuy nhiên, mỗi tác giả lại có một cách tiếp cận khác nhau đối với đề tài này. Trên cơ sở tham khảo các luận văn này, dựa vào tình hình thực tế của công ty, tác giả tiến hành nghiên cứu tổng quan và chuyên sâu nhất về thù lao lao động tại Công ty TNHH Crucialtec Vina. Dựa trên việc hệ thống hóa lý luận cơ bản về thù lao lao động và một số ví dụ thực tiễn, tác giả phân tích thực trạng và đánh giá về thực trạng thù lao lao động tại công ty TNHH Crcucialtec Vina giai đoạn Từ đó, đề xuất một số giải pháp khả thi nhằm hoàn thiện thù lao lao động tại công ty. Về phương pháp nghiên cứu, tác giả đã sử dụng phương pháp quan sát, điều tra bảng hỏi để thu thập dữ liệu sơ cấp và phương pháp thống kê, mô tả, phân tích; phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh để xử lý các dữ liệu thứ cấp. Về kết cấu, luận văn có 3 chương. 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn về thù lao lao động trong doanh nghiệp Thù lao lao động là tất cả các yếu tố tài chính và phi tài chính mà người lao động nhận được khi họ tham gia quan hệ lao động. Thù lao lao động có vai trò rất quan trọng đối với bản thân người lao động, doanh nghiệp và xã hội. Đối với người lao động, thù lao đóng vai trò tạo động lực thúc đẩy họ làm việc tốt hơn, góp phần nâng cao hiệu quả công việc; đồng thời tạo cơ sở vững chắc giúp người lao động nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, nâng cao uy tín, địa vị của

2 họ đối với gia đình và những người xung quanh và trong xã hội. Đối với doanh nghiệp, thù lao lao động góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc kinh doanh; góp phần duy trì và phát triển nguồn nhân lực cho doanh nghiệp. Đối với xã hội, thù lao lao động góp phần duy trì và phát triển nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế xã hội, góp phần thực hiện chiến lược quốc gia về phát triển con người. Về cơ cấu nội dung, thù lao lao động bao gồm thù lao tài chính và thù lao phi tài chính. Thù lao tài chính được chia thành hai loại, gồm: thù lao tài chính trực tiếp và thù lao tài chính gián tiếp. Trong đó, thù lao tài chính trực tiếp là các khoản xác định bằng tiền, được trả trực tiếp cho người lao động, bao gồm: tiền lương, phụ cấp, các khuyến khích tài chính. Còn thù lao tài chính gián tiếp là các khoản xác định bằng tiền hoặc dịch vụ mà người lao động được hưởng trong quá trình làm việc nhưng không nhận trực tiếp, mà được hưởng lợi ích từ các yếu tố này mang lại. Thù lao phi tài chính là các nội dung thù lao không mang tính chất tài chính, bao gồm các yếu tố liên quan đến môi trường làm việc và bản thân công việc. Các yếu tố ảnh hưởng đến thù lao lao động gồm bốn nhóm yếu tố, đó là các yếu tố thuộc về môi trường bên ngoài, môi trường doanh nghiệp, bản thân công việc và bản thân người lao động. Qua những nghiên cứu và tìm hiểu một số đặc điểm về thù lao lao động của các doanh nghiệp tại Việt Nam và chính sách thù lao lao động tại hai công ty lớn là Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam, Công ty Cổ phần sữa Việt Nam, tác giả đã rút ra được một số bài học kinh nghiệp có thể áp dụng cho công ty TNHH Crucialtec Vina. 3. Thực trạng thù lao lao động tại Công ty TNHH Cruciatec Vina 3.1. Giới thiệu về Công ty TNHH Crucialtec Vina Công ty TNHH Crucialtec Vina, địa chỉ tại Khu công nghiệp Yên Phong Bắc Ninh, là công ty 100% vốn đầu tư từ Hàn Quốc, chuyên sản xuất phím điều hướng quang học kỹ thuật cao cho điện thoại di động và chính thức đi vào hoạt động từ năm Về cơ cấu tổ chức, đứng đầu công ty là 1 Giám đốc và 1 Phó giám đốc, tiếp theo là khối sản xuất, gồm các phòng: sản xuất, kho vận, nghiên cứu & phát triển, quản lý chất lượng và khối văn phòng, gồm các phòng: tài chính kế toán, hành chính nhân sự, cơ

3 điện. Về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, 5 năm đầu đi vào hoạt động thực sự là một giai đoạn nhiều thử thách với công ty TNHH Crucialtec Vina. Tuy nhiên, từ năm 2014, công ty đã đạt được kết quả đáng kể, thể hiện thông qua kết quả kinh doanh không ngừng tăng lên. Về quy mô nhân lực, từ ban đầu chỉ có 26 người, qua 5 năm phát triển, hiện nay công ty đã có 443 người. Cơ cấu nhân lực của công ty chiếm chủ yếu là lao động sản xuất trực tiếp, lao động nữ, độ tuổi và trình độ phổ thông, điều này tác động rất nhiều đến các chính sách thù lao lao động của công ty Thực trạng thù lao lao động tại Công ty TNHH Crucialtec Vina Thù lao tài chính * Thù lao tài chính trực tiếp Về tiền lương, mức lương bình quân của người lao động cả bộ phận sản xuất trực tiếp và gián tiếp tại công ty đều tăng lên qua các năm. Công ty đã có những quy định cụ thể, rõ ràng về cách chi trả lương tháng cho công nhân viên theo các chức danh. Ngoài mức lương cố định hàng tháng, người lao động làm thêm giờ, làm ca đều được tính đầy đủ lương làm thêm giờ theo đúng quy định của Pháp luật. Công ty đã có cách thức đánh giá kết quả thực hiện công việc để xét tăng lương hằng năm cho nhân viên theo từng nội dung công việc người lao động đảm nhiệm khá cụ thể. Tuy nhiên, cách chi trả lương còn thể hiện việc quá coi trọng bằng cấp, chức vụ mà không quan tâm nhiều đến năng lực làm việc của người lao động; chính sách tăng lương còn chưa khách quan và đánh giá được toàn diện kết quả thực hiện công việc. Về phụ cấp, công ty đã xây dựng được hệ thống phụ cấp khá đa dạng, hợp lý, phát huy đúng vai trò trong việc bổ sung thêm cho thu nhập của người lao động ngoài lương. Công nhân viên tại công ty được phụ cấp thêm chi phí đi lại và nhà ở, phụ cấp công việc khi thực hiện các động tác khó hay ngoại quan, phụ cấp trách nhiệm, chức vụ với các vị trí quản lý, phụ cấp ngoại ngữ với các vị trí phải sử dụng tiếng Hàn, tiếng Anh trong công việc Nhưng bên cạnh đó, hệ thống các loại phụ cấp của bộ phận sản xuất trực tiếp và gián tiếp còn có sự khác biệt và không thống nhất, dẫn đến sự so sánh, không thỏa mãn đối với người lao động. Về khuyến khích tài chính, công ty đã có những chính sách cụ thể, rõ ràng, bao

4 gồm khuyến khích tài chính định kỳ hàng tháng và tiền thưởng hằng năm, được quy định riêng cho bộ phận sản xuất trực tiếp và gián tiếp. Hầu hết đây đều là khuyến khích tài chính định kỳ và được áp dụng cho tất cả công nhân viên. Mục đích của các loại khuyến khích dành cho tổ trưởng, công nhân là động viên việc đi làm chuyên cần hay gắn bó lâu dài với công ty. Đối với quản lý, nhân viên, khuyến khích tài chính hằng quý theo mức xếp loại tuy nhiên vẫn còn mang tính hình thức và chủ quan nên không đánh giá được đúng mức độ hoàn thành công việc của người lao động. Công ty chưa có những chính sách khen thưởng, động viên kịp thời, hấp dẫn dành cho những cá nhân, tập thể đạt thành tựu trong công việc. Thêm vào đó, khuyến khích tài chính cũng có sự khác biệt giữa bộ phận trực tiếp và gián tiếp, tạo nên sự bất công bằng và hiệu ứng không tốt đối với công nhân viên. * Thù lao tài chính gián tiếp Thù lao tài chính gián tiếp của người lao động tại Công ty TNHH Crucialtec Vina luôn được đảm bảo. Công ty đã thực hiện đầy đủ và tuân thủ đúng quy định của Pháp luật về các chế độ phúc lợi bắt buộc dành cho người lao động như: chế độ bảo hiểm, nghỉ phép năm, nghỉ việc gia đình có lương, Không chỉ vậy, trên cơ sở những quy định bắt buộc, công ty còn bổ sung thêm một số chính sách phúc lợi như: đóng bảo hiểm trong cả thời gian thử việc cho nhân viên; rút ngắn thời gian được tăng thêm ngày phép năm; thêm một số trường hợp việc gia đình được nghỉ có lương và được hỗ trợ tiền, Ngoài ra, người lao động tại công ty còn được hưởng những chế độ phúc lợi rất tốt như suất ăn cho cả ba bữa, khám sức khỏe định kỳ, Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, hệ thống thù lao tài chính gián tiếp tại Công ty TNHH Crucialtec Vina chưa thực sự phong phú và hấp dẫn. Công ty chưa thực hiện các chế độ như tham quan du lịch, các chương trình chăm sóc sức khỏe, xe đưa đón cho công nhân Thù lao phi tài chính * Môi trường làm việc Ban lãnh đạo Công ty TNHH Crucialtec Vina đã từng bước chú ý xây dựng môi trường làm việc thuận lợi cho nhân viên, thể hiện qua việc đảm bảo các điều kiện làm việc thuận tiện, xây dựng quan hệ đồng nghiệp tốt đẹp và các hoạt động tập thể phong

5 phú. Về điều kiện làm việc, bên cạnh hệ thống nhà xưởng hiện đại, đầy đủ trang thiết bị, đồ bảo hộ và các đồ dùng cần thiết phục vụ công việc cho người lao động, công ty còn rất quan tâm đến các điều kiện ăn, ngủ, nghỉ ngơi cho người lao động với những trang bị đầy đủ về nhà ăn, phòng nghỉ, phòng uống nước, căng tin Về thời gian làm việc, công ty đã bố trí thời gian làm việc và giải lao, nghỉ ngơi xen kẽ khá hợp lý, giúp người lao động làm việc ca ngày hay ca đêm đều được đảm bảo giờ giấc cho công việc cũng như các nhu cầu thiết yếu khác. Bên cạnh đó, công ty đã rất chú trọng bảo đảm thời gian làm việc với đối tượng lao động nữ bằng các quy định về nghỉ ngơi trong thời gian hành kinh, chế độ làm việc riêng cho phụ nữ mang thai và nuôi con nhỏ. Tuy nhiên, thời gian làm việc của công nhân viên tại công ty khá dày, khiến họ có ít thời gian dành cho các nhu cầu khác của bản thân và để chăm sóc gia đình. Về quan hệ ứng xử, có thể thấy mối quan hệ đồng nghiệp giữa những người lao động tại công ty được duy trì khá tốt, trong khi mối quan hệ cấp trên cấp dưới lại chưa có được sự hài lòng từ công nhân viên do còn mang tính áp đặt và chưa có sự thấu hiểu. Đây là vấn đề cần phải được ban lãnh đạo xem xét và cải thiện trong thời gian tới để tạo nên bầu không khí làm việc thoải mái hơn trong công ty. Về các hoạt động tập thể, công ty đã có khá nhiều các hoạt động trong năm về văn hóa, thể thao nhằm gắn kết người lao động và khơi dậy phòng trào tập thể trong công ty. Tuy nhiên, do kế hoạch sản xuất cũng như cách thức tổ chức còn chưa hấp dẫn, các hoạt động này chưa thu hút sự tham gia của tất cả người lao động. * Bản thân công việc Ngoài vấn đề về môi trường làm việc, bản thân công việc là yếu tố rất quan trọng trong việc hình thành nên hệ thống thù lao lao động phi tài chính hấp dẫn đối với người lao động, đó là được làm công việc phù hợp với khả năng của bản thân cũng như cơ hội được đào tạo, học hỏi kinh nghiệm trong quá trình làm việc; cơ hội thăng tiến và phát triển nghề nghiệp. Về sự sắp xếp công việc, công ty đã luôn cố gắng tuyển chọn và bố trí công việc một cách hợp lý, đúng người, đúng việc cho công nhân viên. Mỗi người, mỗi bộ phận

6 đảm nhận chức năng riêng biệt nên ít có sự chồng chéo giữa các phòng ban, đồng thời có thể hỗ trợ nhau khi cần, tạo nên một quy trình sản xuất và quản lý chặt chẽ, hợp lý. Tuy nhiên, nhân viên được giao việc cụ thể song lại chưa được trao quyền quyết định trong phần việc của mình mà còn phải phụ thuộc và quản lý người Hàn Quốc và công ty mẹ nên còn bị hạn chế tính chủ động, linh hoạt trong công việc. Công việc được giao còn chưa tạo được động lực, chưa khai thác tiềm năng của từng người dẫn đến còn có sự nhàm chán, chán nản với công việc. Về cơ hội đào tạo, người lao động hằng năm đều được đào tạo những kiến thức cần thiết về lao động, bảo hiểm, an toàn lao động, phòng cháy chữa cháy; nhân viên nghiệp vụ các phòng ban như kế toán, nhân sự, xuất nhập khẩu đều được công ty tạo điều kiện đi đào tạo bên ngoài nhằm nâng cao hiểu biết về các chính sách mới, nâng cao chuyên môn phục vụ cho công việc. Tuy nhiên, vấn đề đào tạo chưa thực sự được Ban lãnh đạo coi trọng. Các chương trình đào tạo hầu hết chỉ mang tính hình thức hoặc bắt buộc mà chưa có một kế hoạch, lộ trình thực hiện bài bản. Việc đào tạo tay nghề cho công nhân gần như chưa được triển khai. Quản lý, nhân viên chủ yếu đi đào tạo bên ngoài song hiệu quả đào tạo không được rõ nét và chưa có sự chia sẻ, truyền đạt kinh nghiệm. Về cơ hội thăng tiến, điều đáng ghi nhận là ban lãnh đạo công ty đã có những quy định cụ thể về các yêu cầu và nhiệm vụ về các chức danh trong bộ máy tổ chức của công ty, đồng thời có những sự ghi nhận và đánh giá cao khả năng của một số vị trí khi xét quyết định thăng chức trước thời hạn quy định. Song công ty chưa xây dựng được một lộ trình thăng chức bài bản và mang tính chất định hướng cho người lao động và giới hạn cơ hội thăng tiến của bộ phận sản xuất trực tiếp Các yếu tố ảnh hưởng đến thù lao lao động tại Công ty TNHH Crucialtec Vina Các yếu tố thuộc về môi trường bên ngoài Việt Nam có quy mô dân số đông, cơ cấu trẻ, tạo nên lực lượng lao động dồi dào, khiến mức lương dành cho lao động khá thấp so với các nước trong khu vực. Bên cạnh đó, chất lượng lao động còn thấp, đòi hỏi công ty phải có sự bố trí công việc hợp, đào tạo tay nghề cho người lao động và phải xây dựng được hệ thống thù lao hấp dẫn nhằm thu hút được lao động có trình độ cao.

7 Ngoài ra, đa phần lao động sống tạm bợ, chật chội, vệ sinh môi trường kém, an ninh trật tự xã hội không được đảm bảo; trình độ học vấn thấp và chưa qua đào tạo nghề, điều này ảnh hưởng khá lớn đến việc xây dựng chính sách thù lao lao động tại các doanh nghiệp. Đồng thời, chính sách thù lao của công ty chắc chắn phải đảm bảo các chính sách của Nhà nước và địa phương như mức lương tối thiểu vùng, Luật lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, cũng như các quy định của chính quyền địa phương Các yếu tố thuộc về môi trường doanh nghiệp Công ty cần phải có những chính sách thù lao hợp lý, phù hợp với đặc điểm lao động chủ yếu là nữ và là lao động phổ thông với tỷ lệ dịch chuyển cao. Công ty có quy mô tương đối lớn với điều kiện cơ sở vật chất, trang bị kỹ thuật phát triển, tạo cơ sở thuận lợi để người lao động có thể được đảm bảo các điều kiện làm việc và các chính sách thù lao tốt. Tuy nhiên, ban giám đốc có thể không sâu sát được với người lao động. Đặc thù của loại hình sản xuất đòi hỏi quá trình hoạt động sản xuất diễn ra liên tục, với áp lực cao, khiến một số vấn đề trong hệ thống thù lao lao động bị hạn chế và thời gian làm việc sẽ kéo dài và liên tục tạo nên sự căng thẳng, mệt mỏi đối với người lao động. Nguồn lực tài chính công ty tương đối tốt đảm bảo công việc và thu nhập ổn định hàng tháng cho người lao động, sau đó sẽ là tiền đề để tạo nên môi trường làm việc tốt cũng như xây dựng các chính sách lương, thưởng và phúc lợi tốt cho công nhân viên. Về văn hóa doanh nghiệp và quan điểm của nhà quản lý, là một công ty 100% vốn đầu tư Hàn Quốc, Ban lãnh đạo công ty rất chú trọng xây dựng môi trường văn hóa ứng xử, đề cao tính kỷ luật, trung thành nhưng phần nào dẫn đến khoảng cách giữa ban giám đốc và những công nhân sản xuất Các yếu tố thuộc về bản thân công việc Các chính sách thù lao của công ty cần được xây dựng riêng cho bộ phận sản xuất trực tiếp này với công việc gồm nhiều công đoạn, thao tác đơn giản, không đòi hỏi tay nghề cao. Bộ phận sản xuất gián tiếp đòi hỏi chuyên môn, nghiệp vụ, trách nhiệm cao sẽ

8 được chi trả với các chế độ thù lao khác. Sự khác biệt trong yêu cầu về đặc thù công việc, nên tạo nên sự khác biệt về thù lao lao động đối với bộ phận sản xuất trực tiếp và gián tiếp Các yếu tố thuộc về bản thân người lao động Lực lượng lao động chủ yếu là lao động phổ thông đến từ nhiều nơi nên công ty cần chú trọng xây dựng hệ thống thù lao đảm bảo điều kiện ăn ở cũng như hỗ trợ chi phí thuê nhà, chi phí đi lại, đồng thời cần có chính sách đào tạo nhằm nâng cao khả năng làm việc. Sự khác biệt về kỹ năng, trình độ cũng như trách nhiệm trong công việc giữa bộ phận sản xuất gián tiếp và trực tiếp, các chức danh cũng đòi hỏi Ban lãnh đạo công ty cần có những chính sách thù lao lao động riêng và phù hợp nhất đối với từng đối tượng. 4. Giải pháp hoàn thiện thù lao lao động tại Công ty TNHH Crucialtec Vina 4.1. Định hướng phát triển của Công ty TNHH Crucialtec Vina Về định hướng sản xuất: tiếp tục duy trì sản lượng đối với khách hàng hiện tại, hạn chế tỷ lệ hàng lỗi, nâng cao hiệu quả sản xuất; đồng thời tăng cường mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư trang thiết bị máy móc, công nghệ sản xuất hướng vào đầu tư theo chiều sâu. Về định hướng lao động: tuyển dụng thêm lao động cả về nhân viên có trình độ cao và công nhân phổ thông, tối ưu hoá cơ cấu lao động, chuyên môn hóa; nâng cao thu nhập cho người lao động; mở rộng và cải tiến các chương trình đào tạo tay nghề, nghiệp vụ Một số giải pháp hoàn thiện thù lao lao động tại Công ty TNHH Crucialtec Vina Giải pháp về thù lao tài chính Thứ nhất, điều chỉnh lại hệ thống thù lao tài chính trực tiếp đảm bảo công bằng giữa bộ phận sản xuất trực tiếp và gián tiếp. Cụ thể, điều chỉnh phần lương cơ bản và phụ cấp liên quan đến trách nhiệm, chức vụ của nhân viên, tránh việc cào bằng trong chi trả lương cho công nhân và xây dựng thống nhất các loại thù lao tài chính không gắn liền với trình độ, kỹ năng của người lao động Thứ hai, hoàn thiện công tác đánh giá thực hiện công việc định kỳ cho toàn bộ

9 công nhân viên bằng cách bổ sung, cải tiến các tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc của mỗi vị trí, cả bộ phận sản xuất gián tiếp và trực tiếp, cả về chuyên môn nghiệp vụ, thái độ làm việc và tổ chức thực hiện khách quan, công bằng. Thứ ba, điều chỉnh thời gian tăng lương và cách thức tăng lương cho người lao động. Công ty cần đưa ra quy định chi tiết, rõ ràng về chính sách tăng lương để mọi công nhân viên biết, thời gian tăng lương cần có sự linh hoạt. Thứ tư, đa dạng hóa các loại khuyến khích tài chính bằng việc bổ sung một số hình thức thưởng như thưởng sáng kiến, thưởng tiết kiệm, thưởng vượt mức kế hoạch Thứ năm, bổ sung thêm một số hình thức thù lao tài chính gián tiếp như các chương trình chăm sóc sức khỏe, tổ chức du lịch, đưa đón công nhân viên Giải pháp về thù lao phi tài chính Thứ nhất, nâng cao cơ hội phát triển bản thân cho người lao động. Đó là trao quyền quản lý nhiều hơn và mở rộng cơ hội thăng tiến cho người lao động, quan tâm đến công tác đào tạo và bồi dưỡng tay nghề, nghiệp vụ cho công nhân viên. Thứ hai, xây dựng văn hóa doanh nghiệp bằng cách hướng công nhân viên đến giá trị cốt lõi và những mục tiêu kinh doanh sản xuất của công ty; tạo dựng một bầu không khí "gia đình" trong công ty, bồi đắp cho công nhân viên ý niệm về Crucial Family (gia đình Crucial); xây dựng mối quan hệ thân thiết giữa cấp trên với cấp dưới, đồng nghiệp với đồng nghiệp. 5. Kết luận Trên cơ sở xác định rõ mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài, luận văn đã giải quyết được những nội dung cơ bản đặt ra và thu được những kết quả sau: - Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận cơ bản về thù lao lao động, phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới công tác thù lao lao động trong doanh nghiệp, rút ra được những bài học kinh nghiệm từ một số ví dụ của các công ty lớn về chính sách thù lao. - Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh, cơ cấu nguồn nhân lực và thực trạng thù lao lao động tại Công ty TNHH Crucialtec Vina trong 5 năm đầu hoạt động Từ đó, rút ra được những kết luận về ưu điểm, tồn tại trong công tác thù lao lao động của công ty cũng như các nguyên nhân của chúng.

10 - Đề xuất một số giải pháp thiết thực nhất nhằm nâng cao chất lượng thù lao lao động tại công ty trong thời gian tới. Những kết quả thu được của luận văn có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn trong chính sách thù lao lao động trong các doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam hiện nay. Từ đó, góp phần khẳng định tầm quan trọng của thù lao lao động trong công tác quản trị nhân sự doanh nghiệp hiện nay.