GIÁO DỤC HỌC NGHỀ NGHIỆP GV: ThS. Vũ Kim Ngọc Trường Cao đẳng Sư phạm trung ương TPHCM Email: terasa.ngocvk@yahoo.com Điện thoại: 0983816278 Fb: Vu Kim Ngoc Fanpage: @Haygocua PHẦN 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG NGƯỜI GIÁO VIÊN XHCN 1
I. Vị trí và chức năng của người giáo viên II. III. IV. Đặc điểm của lao động sư phạm Những nhiệm vụ và quyền hạn Những yêu cầu đối với người giáo viên. V. Người giáo viên với việc nâng cao trình độ nghề nghiệp I. Vị trí và chức năng của người giáo viên 1.Người giáo viên 2.Vị trí và chức năng Vai trò Đối với sự sinh tồn và phát triển của xã hội Đối với sự nghiệp cách mạng Đối với sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ 2
II. Đặc điểm của lao động sư phạm 1.Đặc điểm về mục đích của lao động sư phạm 2.Đặc điểm về đối tượng 3.Đặc điểm về công cụ - Nhân cách người thầy 4.Đặc điểm về sản phẩm Nhân cách người học 5.Một số đặc điểm khác của lao động sư phạm. III. Những nhiệm vụ và quyền hạn 1.Căn cứ 2.Nhiệm vụ Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý Gương mẫu thự hiện nghĩa vụ công dân Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự. Không ngừng học tập, rèn luyện. 3
PHẦN 2. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG I- Nhân cách và sự phát triển nhân cách 1. Khaùi nieäm con ngöôøi Con ngöôøi - moät boä phaän cuûa töï nhieân, - khaâu tieán hoùa cao nhaát cuûa töï nhieân - moät thöïc theå mang baûn chaát töï nhieân - sinh hoïc, con ngöôøi: - moät saûn phaåm cuûa lòch söû xaõ hoäi, - thöïc theå mang baûn chaát xaõ hoäi, - keát quaû cuaû söï taùc ñoäng qua laïi giöõa ngöôøi vaø ngöôøi trong xaõ hoäi. NHÖ VAÄY CON NGÖÔØI VÖØA LAØ MOÄT THÖÏC THEÅ TÖÏ NHIEÂN VÖØA LAØ MOÄT THÖÏC THEÅ XAÕ HOÄI. 4
Mác, trong luận cương về Feuerbach, đã đưa ra những quan điểm rất khoa học về con người : Bản chất con người không phải là cái gì trừu tượng vốn có của mỗi cá nhân riêng biệt; trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hòa các mối quan hệ xã hội. 5
2. Khaùi nieäm nhaân caùch Nhaân caùch: - nhöõng thuoäc tính ñaëc bieät maø moät caù theå coù ñöôïc trong heä thoáng caùc quan heä xaõ hoäi, - treân cô sôû hoaït ñoäng vaø giao löu, - nhaèm chieám lónh caùc giaù trò vaên hoaù vaät chaát vaø tinh thaàn. - Nhöõng thuoäc tính ñoù bao haøm caùc thuoäc tính veà trí tueä, ñaïo ñöùc, thaåm mó, theå chaát 3. CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN SÖÏ PHAÙT TRIEÅN NHAÂN CAÙCH. BAÅM SINH DI TRUYEÀN MOÂI TRÖÔØNG GIAÙO DUÏC VAØ TÖÏ GIAÙO DUÏC HOÏAT ÑOÄNG CAÙ NHAÂN 6
Thuyết trình nhóm Vai trò của các yếu tố đối với sự hình thành nhân cách trẻ 1. Khái niệm. 2. Vai trò 3. Kết luận sư phạm CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN SÖÏ PHAÙT TRIEÅN NHAÂN CAÙCH. BAÅM SINH DI TRUYEÀN Khaùi nieäm Di truyeàn laø söï taùi taïo ôû treû nhöõng neùt sinh hoïc gioáng vôùi cha meï. Moät soá thuoäc tính sinh hoïc maø treû coù ñöôïc khi môùi sinh, do di truyeàn ñöôïc ôû cha meï, ñöôïc goïi laø nhöõng thuoäc tính baåm sinh di truyeàn. 7
BAÅM SINH DI TRUYEÀN Vai troø: söùc soáng trong baûn chaát töï nhieân khaû naêng hoaït ñoäng coù keát quaû trong moät soá lónh vöïc nhaát ñònh vôùi phaïm vi khaù roäng laø tieàn ñeà vaät chaát, laø khaû naêng tieàm taøng, laø ñieàu kieän caàn thieát cho söï phaùt trieån nhaân caùch. 8
Tự nhiên Trí thông minh Vận động Âm nhạc, thính giác Suy luận, tư duy Ngôn ngữ Tương tác Không gian, thị giác Nội tâm - Thích làm việc độc lập. Thích giao tiếp xã hội. - Thích tự động viên cố Năng Nhạy Đọc Thích cảm động. chơi những hoa được văn, với nhạc cảm điều ngữ hình cụ, xúc liên nghĩa, thích vẽ và gắng, Quan tham sát, tò gia mò các về hoạt các -hát. quan thích cách cần Thể kích cư thú đến hiện xử thích việc số. bản của kể thị thân người chuyện... giác. với khác. hiện động tượng một mình. xung quanh. những Lập Thích Nhà Hay luận mơ lãnh chuyển các thú mộng. tốt, đạo việc âm logic. động thanh. xuất viết lách. sắc cơ thể. và - Thích Hiểu rõ thử cảm nghiệm xúc, các tâm thích Sử Nhớ Trật Thích Có năng dụng tham tự, bài giải tuần dễ khiếu cử gia đáp hơn chỉ tự đội các nghệ để nếu từng nhóm. câu học có hoạt trạng động của mình. mới. hỏi nhịp. bước. đố. thuật. Thích và giải giúp quyết đỡ người vấn đề. cùng - Thường tách khỏi đám đội... đông. 9
2. Các đặc điểm chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi cấu tạo di truyền. Các đặc điểm thể chất Chiều cao Chứng béo phì Giọng nói Mức hư răng Năng khiếu điền kinh Tuổi thọ Cường độ hoạt động Các đặc điểm trí tuệ Kí ức Năng khiếu được đánh giá bằng các trắc nghiệm thông minh Thiếu khả năng đọc Chậm phát triển trí tuệ Các đặc điểm và rối loạn về mặt tình cảm Tính nhútnhát Tính hướng ngoại Tính đa cảm Tính dễ kích động Chứng tâm thần phân liệt Chứng lo âu CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN SÖÏ PHAÙT TRIEÅN NHAÂN CAÙCH. MOÂI TRÖÔØNG KHAÙI NIEÄM Moâi tröôøng laø heä thoáng phöùc hôïp caùc hoaøn caûnh beân ngoaøi, caùc ñieàu kieän töï nhieân vaø xaõ hoäi xung quanh caàn thieát cho söï sinh hoaït vaø phaùt trieån cuûa con ngöôøi. Caùc loaïi moâi tröôøng: Moâi tröôøng töï nhieân Moâi tröôøng xaõ hoäi Moâi tröôøng xaõ hoäi goàm coù moâi tröôøng xaõ hoäi lôùn vaø moâi tröôøng xaõ hoäi nhoû 10
Sô ñoà moâi tröôøng xaõ hoäi Chính trò xaõ hoäi Kinh teá saûn xuaát Phöông tieän TTÑC Khu phoá Gia ñình Nhaân caùch Nhaø tröôøng Baïn beø Sinh hoaït xaõ hoäi Tö töôûng Vaên hoaù Moâi tröôøng nhoû Moâi tröôøng lôùn Vai troø cuûa yeáu toá moâi tröôøng Ñieàu kieän caàn thieát ñeå nhöõng tö chaát coù tính ngöôøi ôû ñöùa treû ñöôïc phaùt trieån Goùp phaàn taïo neân ñoäng cô, muïc ñích, cung caáp phöông tieän, ñieàu kieän cho hoaït ñoäng giao löu 11
Vai troø cuûa yeáu toá moâi tröôøng Tính chaát vaø möùc ñoä aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi söï phaùt trieån nhaân caùch tuøy thuoäc vaøo laäp tröôøng, quan ñieåm, thaùi ñoä cuûa caù nhaân ñoái vôùi caùc aûnh höôûng ñoù, tuøy thuoäc vaøo xu höôùng vaø naêng löïc cuûa caù nhaân tham gia vaøo caûi bieán moâi tröôøng (tích cöïc hay tieâu cöïc, maïnh hay yeáu). CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN SÖÏ PHAÙT TRIEÅN NHAÂN CAÙCH. GIAÙO DUÏC VAØ TÖÏ GIAÙO DUÏC Khaùi nieäm Giaùo duïc laø moät quaù trình taùc ñoäng coù muïc ñích, ñöôïc toå chöùc moät caùch coù keá hoïach, coù phöông phaùp nhaèm hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch con ngöôøi phuø hôïp vôùi nhöõng yeâu caàu cuûa xaõ hoäi trong moãi giai ñoaïn phaùt trieån cuûa noù 12
Vai troø cuûa giaùo duïc Chuû ñaïo Ñònh höôùng, daãn daét: Ñeà ra MÑ, ND, möùc ñoä phaùt trieån Can thieäp, ñieàu chænh Ñoái vôùi BS DT: phaùt huy ñaëc ñieåm toát, khaéc phuïc söï haïn cheá sinh hoïc Vôùi Moâi tröôøng: ngaên ngöøa, haïn cheá aûnh höôûng xaáu, toå chöùc hoaït ñoäng, taïo moâi tröôøng laønh maïnh, ñònh höôùng giaù trò Vôùi ñònh höôùng giaù trò: giuùp treû coù ÑHGT ñuùng ñaén GD laø con ñöôøng ngaén nhaát giuùp theá heä treû phaùt trieån Giaùo duïc laïi; uoán naén nhöõng leäch laïc Vôùi toå chöùc HÑ vaø GL: toå chöùc caùc HÑ daïy hoïc, GD, lao ñoäng, vui chôi Mang laïi nhöõng tieán boä, Ñi tröôùc, ñoùn ñaàu hieän thöïc, thuùc ñaåy söï phaùt trieån Taïo ra tieàn ñeà cho töï GD. GD vaø töï GD taïo ra khaû naêng töï ñeà khaùng cho caù nhaân Keát luaän sö phaïm (Nhöõng ñieàu kieän ñeå GD coù vai troø chuû ñaïo) Toå chöùc ñöôïc caùc hoaït ñoäng vaø giao löu Keát hôïp chaët cheõ giaùo duïc vaø töï giaùo duïc. Phaûi ñi tröôùc, ñoùn ñaàu söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi vaø cuûa caù nhaân. 13
HOÏAT ÑOÄNG CAÙ NHAÂN Hoïat ñoäng caù nhaân ñöôïc coi laø nhaân toá quyeát ñònh tröïc tieáp söï hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch. Di truyeàn Moâi tröôøng CAÙ NHAÂN Giaùo duïc Hoïat ñoäng caù nhaân Nhaân toá di truyeàn ñoùng vai troø tieàn ñeà. Nhaân toá moâi tröôøng ñoùng vai troø ñieàu kieän. Nhaân toá giaùo duïc ñoùng vai troø chuû ñaïo. Hoïat ñoäng caù nhaân ñoùng vai troø quyeát ñònh tröïc tieáp. 14
II- GIÁO DỤC HỌC LÀ MỘT KHOA HỌC Hãy liệt kê tất cả những hoạt động do nhà trường, thầy cô tổ chức cho học sinh tham gia 1. Giáo dục là một hiện tượng xã hội Theá heä ñi tröôùc (Truyeàn ñaït) Kinh nghieäm LSXH Theá heä ñi sau (Lónh hoäi) Chuaån bò cho theá heä sau tham gia vaøo LÑSX, ñôøi soáng, vaø caùc hoaït ñoäng khaùc 15
2. GIAÙO DUÏC (THEO NGHÓA ROÄNG): laø moät quaù trình toaøn veïn hình thaønh nhaân caùch, ñöôïc toå chöùc moät caùch coù muïc ñích vaø coù keá hoaïch, thoâng qua caùc hoaït ñoäng vaø caùc quan heä giöõa ngöôøi giaùo duïc vaø ngöôøi ñöôïc giaùo duïc 3. GIAÙO DUÏC (theo nghóa heïp): laø moät boä phaän cuûa giaùo duïc toång theå, laø quaù trình hình thaønh nieàm tin, lyù töôûng, ñoäng cô, tình caûm, thaùi ñoä, nhöõng neùt tính caùch, haønh vi vaø thoùi quen cö xöû ñuùng ñaén trong xaõ hoäi 16
4. DAÏY HOÏC laø moät boä phaän cuûa quaù trình giaùo duïc toaøn veïn nhaân caùch, taùc ñoäng qua laïi giöõa giaùo vieân vaø ngöôøi hoïc nhöõng tri thöùc khoa hoïc, nhöõng kó naêng, kó xaûo hoaït ñoäng nhaän thöùc vaø thöïc tieãn, hình thaønh theá giôùi quan, phaùt trieån naêng löïc saùng taïo vaø xaây döïng caùc phaåm chaát QUÁ TRÌNH GIÁO DỤC (toàn diện) QUÁ TRÌNH DẠY HỌC GV HS Cđạo Cđộng QUÁ TRÌNH GIÁO DỤC GV HS Cđạo Cđộng Kiến thức Kỹ năng, kỹ xảo (Năng lực) Ý thức Hành vi, thói quen (Phẩm chất nhân cách) TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG CÁC MỐI QUAN HỆ 17
TOÙM LAÏI: 1. GD (nghóa roäng):hình thaønh nhaân caùch toaøn veïn 2. GD (nghóa heïp) Hình thaønh: - Nieàm tin, lyù töôûng, Ñoäng cô, - Tình caûm, thaùi ñoä, - Haønh vi, thoùi quen 3. Daïy hoïc:laø QT truyeàn thuï vaø lónh hoäi nhöõng tri thöùc KH, nhöõng KN, KX 5. Cấu trúc của QTGD 18
6. Chöùc naêng cuûa quaù trình giaùo duïc. Chöùc naêng giaùo döôõng: trang bò cho ngöôøi hoïc moät heä thoáng tri thöùc khoa hoïc, hình thaønh caùc kyõ naêng kyõ xaûo töông öùng. Bieát Hieåu Vaän duïng Chöùc naêng giaùo duïc: xaây döïng moät heä thoáng: Nieàm tin, thaùi ñoä, Phaåm chaát ñaïo ñöùc, Phaåm chaát yù chí Chaáp nhaän -> Töï yù thöùc thöïc hieän Xác định chức năng và cấu trúc của một quá trình dạy học 19
7. Chöùc naêng cuûa quaù trình giaùo duïc. Chöùc naêng phaùt trieån: Phaùt trieån ôû ngöôøi ñöôïc GD caùc naêng löïc - Nhaän thöùc: quan saùt, TD, TN, töôûng töôïng - Hoaït ñoäng thöïc tieãn: toå chöùc hoaït ñoäng hoïc, chôi, veä sinh, giôø aên cho treû 8. Muïc ñích giaùo duïc cuûa neàn giaùo duïc xaõ hoäi chuû nghóa Con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän laø muïc ñích cuûa neàn giaùo duïc chaân chính Khaùi nieäm con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän 20
Phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi laø moät taát yeáu lòch söû mang tính quy luaät veà giaûi phoùng con ngöôøi, giaûi phoùng daân toäc, giaûi phoùng xaõ hoäi. KHAÙI NIEÄM VEÀ CON NGÖÔØI PHAÙT TRIEÅN TOAØN DIEÄN Nhu caàu vaø naêng löïc phong phuù cuûa con ngöôøi ñöôïc phaùt trieån vaø vaän duïng moät caùch töï do vaø ñaày ñuû. Nhöõng chöùc naêng xaõ hoäi con ngöôøi ñoù luaân phieân ñaûm nhieäm phöông thöùc cuûa hoaït ñoäng soáng = nhöõng phöông thöùc hoaït ñoäng vaø giao löu nhu caàu phong phuù cuûa con ngöôøi. Gaén chaët vaø bao haøm caû tính caân ñoái vaø haøi hoøa, tính thoáng nhaát vaø tính toaøn veïn cuûa nhaân caùch 21
b) Muïc ñích giaùo duïc ôû nöôùc ta (trong thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa.) i. MUÏC ÑÍCH HEÄ THOÁNG Naâng cao daân trí Ñaøo taïo nhaân löïc Boài döôõng nhaân taøi iii. Moâ hình nhaân caùch (Nghò quyeát Hoäi nghò laàn thöù hai Ban chaáp haønh Trung öông ñaûng (khoùa VIII) ) Xaây döïng nhöõng con ngöôøi vaø theá heä phaùt trieån toaøn dieän, thieát tha, gaén boù vôùi ñoäc laäp daân toäc vaø CNXH, coù ñaïo ñöùc trong saùng, coù yù chí kieân cöôøng, xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác, CNH, HÑH ñaát nöôùc, giöõ gìn vaø phaùt huy tieàm naêng cuûa daân toäc, coù naêng löïc tieáp thu tinh hoa vaên hoùa daân toäc, phaùt huy tieàm naêng cuûa daân toäc vaø con ngöôøi Vieät Nam, coù yù thöùc coäng ñoàng vaø phaùt huy tính tích cöïc cuûa Vieät Nam, laøm chuû tri thöùc vaø coâng ngheä hieän ñaïi, coù tö duy saùng taïo, coù kó naêng thöïc haønh gioûi, coù taùc phong coâng nghieäp, coù tính toå chöùc vaø kæ luaät, coù söùc khoûe, laø nhöõng ngöôøi thöøa keá xaây döïng xaõ hoäi vöøa hoàng vöøa chuyeân 22
NHÖÕNG NHIEÄM VUÏ GIAÙO DUÏC CUÛA NHAØ TRÖÔØNG XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM Nhieäm vuï giaùo duïc trí tueä (Trí duïc) Nhieäm vuï giaùo duïc ñaïo ñöùc (Ñöùc duïc) Nhieäm vuï giaùo duïc lao ñoäng (Giaùo duïc lao ñoäng) Nhieäm vuï giaùo duïc theå chaát (Theå duïc) Nhieäm vuï giaùo duïc thaåm mó (Mó duïc) Moái lieân heä giöõa caùc nhieäm vuï Phần 3. LÍ LUẬN DẠY HỌC 46 23
Thảo luận nhóm Quá trình dạy học là gì? Vẽ sơ đồ quá trình dạy học, từ đó phân tích vai trò của giáo viên và học sinh trong quá trình đó. Cho ví dụ minh họa I. Quaù trình daïy hoïc (QTDH): 1. Khaùi nieäm: QTDH laø quaù trình döôùi söï laõnh ñaïo, toå chöùc, ñieàu khieån cuûa ngöôøi daïy, ngöôøi hoïc töï giaùc, tích cöïc, chuû ñoäng töï toå chöùc hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa mình nhaèm thöïc hieän caùc nhieäm vuï daïy hoïc. 24
QUÁ TRÌNH DẠY HỌC G H Lãnh đạo Tổ chức Điều khiển Tự giác Tích cực Chủ động NHIỆM VỤ DẠY HỌC 2. Nhieäm vuï daïy hoïc: a) Toå chöùc, ñieàu khieån HS naém vöõng heä thoáng tri thöùc phoå thoâng cô baûn, hieän ñaïi, phuø hôïp vôùi thöïc tieãn ñaát nöôùc veà töï nhieân, xaõ hoäi, con ngöôøi Vieät Nam; ñoàng thôøi reøn luyeän cho hoïc sinh heä thoáng kyõ naêng, kyõ xaûo töông öùng (chöùc naêng giaùo döôõng) b) Toå chöùc, ñieàu khieån HS phaùt trieån naêng löïc nhaän thöùc, phaåm chaát trí tueä ñaëc bieät laø naêng löïc tö duy ñoäc laäp, saùng taïo (chöùc naêng phaùt trieån) c) Toå chöùc, ñieàu khieån HS hình thaønh cô sôû TGQKH, nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc noùi rieâng vaø phaùt trieån nhaân caùch noùi chung (chöùc naêng giaùo duïc). 25
3. Logic cuûa QTDH: Khaùi nieäm logic cuûa QTDH: Loâgic cuûa QTDH laø trình töï vaän ñoäng hôïp quy luaät cuûa QTDH, nhaèm giuùp HS ñi töø trình ñoä tri thöùc, kyõ naêng, kyõ xaûo, söï phaùt trieån naêng löïc trí tueä töông öùng khi baét ñaàu nghieân cöùu moân hoïc naøo ñoù ñeán trình ñoä tri thöùc, kyõ naêng, kyõ xaûo...töông öùng khi keát thuùc moân hoïc ñoù. Loâgic cuûa QTDH dieãn ra theo caùc khaâu cô baûn sau: Caùc khaâu cuûa QTDH: a/ Kích thích thaùi ñoä tích cöïc cuûa HS: Môû ñaàu moät vaán ñeà môùi, GV ñöa HS vaøo tình huoáng coù vaán ñeà ñeå HS yù thöùc ñöôïc nhieäm vuï hoïc taäp; tích cöïc, töï giaùc, höùng thuù tham gia giaûi quyeát vaán ñeà. 26
b/ Toå chöùc, ñieàu khieån HS lónh hoäi tri thöùc môùi: - Toå chöùc, ñieàu khieån HS tri giaùc taøi lieäu hoïc taäp nhaèm hình thaønh nhöõng bieåu töôïng môùi laøm cô sôû ñeå hình thaønh khaùi nieäm. - Toå chöùc, ñieàu khieån HS tieán haønh caùc thao taùc tö duy ñeå hình thaønh khaùi nieäm. Vieäc toå chöùc toát giai ñoaïn naøy seõ giuùp HS phaùt trieån tö duy loâgic, phaùt trieån naêng löïc nhaän thöùc. 2. Caùc khaâu cuûa QTDH: c/ Toå chöùc, ñieàu khieån HS cuûng coá tri thöùc: GV caàn toå chöùc, höôùng daãn HS bieát caùch ghi nhôù, oân taäp, vaän duïng TT,... d/ Toå chöùc, ñieàu khieån HS reøn luyeän kyõ naêng, kyõ xaûo: ñeå hình thaønh kyõ naêng, kyõ xaûo vaän duïng tri thöùc, giaûi quyeát caùc nhieäm vuï thöïc tieãn... GV caàn toå chöùc cho HS luyeän taäp thöôøng xuyeân coù heä thoáng, coù keá hoaïch. e/ Kieåm tra, ñaùnh giaù vaø toå chöùc cho HS töï kieåm tra, ñaùnh giaù vieäc naém tri thöùc, kyõ naêng, kyõ xaûo 27
Phân tích logic của quá trình dạy học. Vận dụng: Thiết kế các khâu của một quá trình dạy học Yêu cầu thực hành phương pháp dạy học Giáo án 1 tiết Tiến hành dạy 1 phần giáo án (10 15 phút) Trình bày: phương pháp đã dùng và và vì sao lại chọn phương pháp đó. Chú ý: Tinh thần tập thể Sáng tạo, sôi động 28
TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ TRONG DẠY HỌC GV: ThS. Vũ Kim Ngọc Trường Cao đẳng Sư phạm trung ương TPHCM Email: Ngocvk@yahoo.com Điện thoại: 0983816278 1. Khái niệm về quản lý Quản lý là quá trình tác động có chủ đích và hợp quy luật của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm huy động và điều phối các nguồn lực của tổ chức để đưa tổ chức đạt được mục đích của tổ chức. 29
2. Khái niệm về tổ chức Tổ chức là một hệ thống những hoạt động hay nỗ lực của hai hay nhiều người được kết hợp với nhau một cách Có ý thức. Nói cách khác, khi người ta cùng nhau hợp tác và thỏa thuận một cách chính thức để phối hợp những nỗ lực của họ nhằm hoàn thành những mục tiêu chung thì tổ chức sẽ hình thành. 3. Khái niệm về quản lý dạy học nghề. Quản lý dạy học nghề bao gồm: Quản lý các hoạt động dạy học trên lớp, ở xưởng thực tập và các hoạt động ngoài lớp học, ngoài xưởng thực tập Quản lý các mối quan hệ giữa nhà trường với môi trường xã hội. 30
31
So saùnh Daïy hoïc laáy thaày laøm trung taâm Daïy hoïc laáy troø laøm trung taâm 32
VỀ MỤC TIÊU GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM - Truyền đạt kiến thức đã quy định trong chương trình và SGK - Quan tâm trước hết đến việc thực hiện nhiệm vụ của GV HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM - Chuẩn bị cho học sinh thích ứng với đời sống xã hội - Tôn trọng nhu cầu, hứng thú, lợi ích và khả năng của học sinh VỀ NỘI DUNG GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM - Chương trình được thiết kế chủ yếu theo logic nội dung bài học - Giáo án được soạn trước theo đường thẳng chung cho mọi học sinh - Chú trọng hệ thống kiến thức lý thuyết, sự phát triển của các khái niệm HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM - Chương trình hướng vào sự chuẩn bị phục vụ thiết thực cho thực tế - Giáo án có nhiều phương án theo kiểu phân nhánh linh hoạt, có thể được điều chỉnh. - Chú trọng các kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn. 33
VỀ PHƯƠNG PHÁP GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM - Chủ yếu là thuyết trình, giảng giải, tập trung vào bài giảng. - Người học thụ động. - Ghi nhớ - Giáo viên chiếm ưu thế, có uy quyền, áp đặt HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM - Khám phá và giải quyết vấn đề - Người học chủ động, tích cực tham gia - Tìm tòi và thể hiện - GV điều khiển, thúc đẩy sự tìm tòi VỀ MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM - Không khí lớp học: hình thức, máy móc - Sắp xếp chỗ ngồi ổn định - Dùng phương tiện, kỹ thuật dạy học ở mức tối thiểu HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM - Tự chủ, thân mật, không hình thức - Chỗ ngồi linh hoạt - Sử dụng thường xuyên các phương tiện kỹ thuật dạy học 34
VỀ KẾT QUẢ GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM - Tri thức có sẵn - Trình độ phát triển nhận thức thấp mặc dù có hệ thống - Phụ thuộc vào tài liệu - GV độc quyền đaùnh giá kết quả học tập; học sinh chấp nhận các giá trị truyền thống HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM - Tri thức tự tìm - Trình độ cao hơn về phát triển nhận thức, tình cảm và hành vi - Tự tin - HS tự giác chịu trách nhiệm về kết quả học tập, được tham gia đánh giá, tự đánh giá, tự xác định các giá trị. Toùm laïi: Trong QTDH laáy ngöôøi hoïc laøm TT phaûi chuyeån hoùa QTGD thaønh QT töï giaùo duïc, QT ñaøo taïo thaønh QT töï ñaøo taïo, ngöôøi hoïc vöøa laø chuû theå vöøa laø muïc ñích cuûa QT hoïc taäp. KLSP: 35
c. Vai troø cuûa GV trong QTDH laáy ngöôøi hoïc laøm TT: - GV khoâng chæ coøn laø ngöôøi truyeàn ñaït, thoâng baùo maø coøn laõnh ñaïo, toå chöùc, ñieàu khieån hoaït ñoäng nhaän thöùc hoïc taäp cuûa HS, ngöôøi höôùng daãn, ngöôøi coá vaán, ngöôøi maãu möïc cuûa ngöôøi hoïc. - Quan heä töông hoã GV HS ñaït ñöôïc hieäu quaû toái öu trong tröôøng hôïp coù söï thoáng nhaát bieän chöùng giöõa GV vaø HS. 6 thành tố của QTDH Điều kiện đào tạo (Đ): Vật chất, trang thiết bị dạy học Tinh thần: M: Mục tiêu N: Nội dung P: Phương pháp, hình thức đào tạo Con người: Thầy (Th), Trò (Tr) 36
Sơ đồ thành tố tác động của QTDH N M P Th Đ Tr QUÁ TRÌNH GIÁO DỤC (toàn diện) QUÁ TRÌNH DẠY HỌC GV HS Cđạo Cđộng QUÁ TRÌNH GIÁO DỤC GV HS Cđạo Cđộng Kiến thức Kỹ năng, kỹ xảo (Năng lực) Ý thức Hành vi, thói quen (Phẩm chất nhân cách) TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG CÁC MỐI QUAN HỆ 37
Nhóm như thế nào được xem là nhóm hiệu quả? Đề ra những nguyên tắc vàng trong làm việc nhóm? Thảo luận nhóm 1. Nhóm là gì? 2. Những yếu tố nào tạo nên một tập thể MẠNH? 3. Phân tích vai trò của người lãnh đạo nhóm và những thành viên nhóm? 4. Từ đó, rút ra kết luận sư phạm về vai trò của nhà quản lý giáo dục và những người (người giáo dục, giáo viên) tham gia vào quá trình giáo dục? 38
Câu 1: Tập thể vững mạnh cần có những yếu tố nào? Trong đó, hãy phân tích rõ vai trò của lãnh đạo và từng thành viên tập thể. Câu 2: Quá trình giáo dục và đào tạo là một quá trình của tập thể, hãy phân tích những yêu cầu về phẩm chất và năng lực của những nhà quản lý giáo dục và những người cùng tham gia (người giáo dục, giáo viên). Caâu hoûi thaûo luaän nhoùm 1) Baïn hieåu nhö theá naøo veà daïy hoïc höôùng vaøo ngöôøi hoïc? daïy hoïc höôùng vaøo ngöôøi thầy? 2) Phaûi chaêng khi daïy hoïc höôùng vaøo H thì vai troø cuûa G bò giaûm? 3) So sánh sự khác nhau giữa dạy học lấy thầy làm trung tâm với dạy học lấy trò làm trung tâm theo các tiêu chí: mục tiêu, nội dung, phương pháp, môi trường học tập, kết quả. 39
Những đặc điểm chung của một tổ chức Kết hợp các nỗ lực giữa các thành viên Có mục đích chung Phân công lao động. Hệ thống thứ bậc quyền lực. Bài tập: Tổ chức quá trình dạy học Xây dựng một hoạt động dạy học theo xu hướng dạy học lấy người học làm trung tâm. Từ đó, xác định mục tiêu của hoạt động đó và cho biết những vấn đề trọng yếu khi tổ chức một quá trình dạy học theo hướng lấy người học làm trung tâm đạt hiệu quả cao nhất? 40
Thảo luận nhóm 1. Đào tạo nghề là một nhiệm vụ quan trọng của giáo dục Việt Nam trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay. Theo anh chị quá trình đào tạo nghề hiện nay đã đạt được những thành tựu gì, phân tích những vấn đề còn tồn đọng và đưa ra các giải pháp khắc phục tương ứng. 2. Chọn 1 bậc học trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam và nêu những ưu điểm nổi bật, những vấn đề còn tồn đọng và đưa ra các giải pháp khắc phục tương ứng. Trường dạy nghề - thiết chế xã hội Vật chất: Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học Tinh thần: Mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức tổ chức đào tạo. Con người: Thầy (lực lượng đào tạo) Trò (đồi tượng đào tạo) 41
Thảo luận nhóm Trình bày những vấn đề trọng tâm khi tổ chức một quá trình dạy học theo xu hướng dạy học lấy người học làm trung tâm. Từ đó, phân tích những khó khăn anh/chị gặp phải khi tổ chức dạy học theo xu hướng lấy người học làm trung tâm Thảo luận nhóm Xác định nhiệm vụ và thiết kế các khâu của một quá trình dạy học. Vẽ sơ đồ cơ chế tác động của quá trình dạy học. Từ đó, phân tích vai trò của giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học 42