TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM KHOA TÀI CHÍNH Mã môn học: MES310 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc TP. Hồ Chí Minh, ngày 12 tháng 7 năm 2018 BẢN MÔ TẢ MÔN HỌC MÔN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Dành cho Chuyên ngành Tài chính A. THÔNG TIN CHUNG 1. Môn học: Phương pháp nghiên cứu khoa học 2. Đối tượng: Sinh viên đại học chính quy năm 1 3. Số tín chỉ: 2 tín chỉ (30 tiết), trong đó - Lý thuyết : 1,5 tín chỉ - Thảo luận và bài tập : 0,5 tín chỉ - Tiểu luận : 0 tín chỉ - Khác (cụ thể là) : Tự học, bài tập cá nhân và bài tập nhóm. 4. Phân bổ thời gian - Trên lớp: 30 tiết - Khác: Đọc tài liệu, làm bài về nhà, làm bài tập cá nhân và bài tập nhóm chiếm tối thiểu 2 lần so với thời gian học tập trên lớp. 5. Môn học trước: Không 6. Mô tả môn học Phương pháp nghiên cứu khoa học là môn học bắt buộc thuộc nhóm môn học kiến thức cơ sở khối ngành được xây dựng để cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về các phương pháp tiến hành hoạt động nghiên cứu khoa học một cách có hệ thống và mang tính khoa học. Cụ thể, môn học sẽ giới thiệu Lý luận cơ bản về nghiên cứu, vai trò của nghiên cứu và các thiết kế nghiên cứu; Cách thức xác định về đề nghiên cứu, thực hiện nghiên cứu tổng quan, xác định khoảng trống nghiên cứu và đặt câu hỏi nghiên cứu; Đạo đức trong nghiên cứu, cách trích dẫn và trình bày tài liệu tham khảo; Cách lập đề cương nghiên cứu; Cách thức thu thập số liệu và chọn mẫu; Phân tích số liệu trong nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. 7. Mục tiêu và chuẩn đầu ra 7.1. Mục tiêu Mục tiêu môn học thỏa mãn chuẩn đầu ra của chương trình được trình bày bên dưới: 1
CHUẨN ĐẦU RA CỦA CHƯƠNG TRÌNH PHÂN BỔ CHO MÔN HỌC 1 Mức độ theo Cấp độ 1 Cấp độ 2 Cấp độ 3 Thang đo 1.1. Khoa học tự [1]. Kiến thức 2 nhiên và xã hội 2.1. Kỹ năng cá nhân [2]. Kỹ năng 3 2.1. Kỹ năng cá nhân 2.2. Kỹ năng nghề nghiệp [3]. Thái độ và 3.1. Thái độ và phẩm chất nghề phẩm chất nghề nghiệp 4 nghiệp 1.1.4. Hiểu biết về phương pháp nghiên cứu khoa học 3 2.1.2. Kỹ năng tổ chức công việc và quản lý thời gian 3 2.1.3. Kỹ năng phản biện 3 2.2.1. Kỹ năng tìm kiếm, tổng hợp và phân tích dữ liệu kinh tế - tài chính 4 3.1.1. Cẩn trọng, trung thực, tuân thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp và ý 3 thức cộng đồng Mục tiêu G1 G2 G3 G4 Sự phù hợp của mục tiêu môn học với chuẩn đầu ra của chương trình: Mô tả Mức độ theo CĐR của thang đo chương trình Lựa chọn và vận dụng được các phương pháp nghiên cứu khoa học phù hợp với vấn đề cần giải 3 1.1.4 quyết Có khả năng xây dựng và tổ chức công việc cũng quản lý thời gian trong nghiên cứu 3 2.1.2 Có kỹ năng tham gia phát hiện, thiết lập và phản biện vấn đề nghiên cứu kinh tế xã hội 3 2.1.3 Trung thực trong việc tìm kiếm, tổng hợp và phân tích dữ liệu kinh tế - tài chính 4 2.2.1 G5 Cẩn trọng, trung thực, tuân thủ chuẩn mực đạo đức trong nghiên cứu khoa học và ý thức cộng đồng 3 3.1.1 1 Các đề mục được sử dụng trong ngoặc vuông [ ] sử dụng theo đề mục của Chuẩn đầu ra chương trình đào tạo 2018 đã mã hóa 2 Theo thang đo Bloom (2001) 3 Thang đo Dave (1975) 4 Thang đo Krathwohl (1973) 2
7.2. Chuẩn đầu ra của môn học Chuẩn đầu ra của môn Miêu tả học - Giải thích được các khái niệm về khoa học, vai trò, phân loại G1; G5 G2; G3; G4; G5 G2; G3; G4 G1; G2; G5 các hình thức nghiên cứu khoa học - Hoạt động nghiên cứu khoa học, các hình thức tổ chức nghiên cứu khoa học - Xác định được quy trình nghiên cứu khoa học - Xác định và lựa chọn vấn đề nghiên cứu phù hợp với yêu cầu của từng loại hình nghiên cứu - Xây dựng đề cương nghiên cứu khoa học - Hiểu được các phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu nghiên cứu - Hiểu được phương pháp mã hóa thông tin, dữ liệu nghiên cứu. - Vận dụng xây dựng bảng câu hỏi khảo sát dữ liệu - Phân tích các dạng dữ liệu định tính và định lượng Xác định rõ cấu trúc các loại báo cáo khoa học Nắm bắt được cách trình bày các báo cáo nghiên cứu khoa học Thảo luận được cấu trúc, yêu cầu của một công trình khoa học, quy trình và cách thức đánh giá một công trình nghiên cứu ở các cấp độ khác nhau. Chuẩn đầu ra của chương trình 1.1.4; 3.1.1 2.1.2; 2.1.3; 2.2.1; 3.1.1 2.1.2; 2.1.3; 2.2.1; 1.1.4; 2.1.2; 3.1.1 8. Đánh giá môn học 8.1. Kiểm tra và đánh giá trình độ Chuẩn đầu ra 1.1.4. Hiểu biết về phương pháp nghiên cứu khoa học 2.1.2. Kỹ năng tổ chức công việc và quản lý thời gian 2.1.3. Kỹ năng phản biện 2.2.1. Kỹ năng tìm kiếm, tổng hợp và phân tích dữ liệu kinh tế - tài chính 3.1.1. Cẩn trọng, trung thực, tuân thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp và ý thức cộng đồng Mức độ thành thạo được đánh giá bởi 3
8.2. Cách tính điểm môn học: Trên thang điểm từ 1-10 Nội dung tính điểm Trọng số Bài tập nhóm 20% Thuyết trình và thảo luận nhóm 20% Kiểm tra cuối kỳ 60% Tổng cộng 100% Phương pháp đánh giá: Bài tập nhóm - Làm việc trong 1 nhóm gồm 4 5 sinh viên, triển khai thực hiện sau khi kết thúc chương 3. - Nhiệm vụ: Nhóm nghiên cứu tự xác định đề tài nghiên cứu và xây dựng bảng câu hỏi khảo sát online phù hợp với đề tài nghiên cứu của từng nhóm. - Phương thức đánh giá: Bảng hướng dẫn chi tiết chấm bài tập nhóm: TIÊU CHÍ TRỌNG ĐIỂM ĐÁNH GIÁ SỐ Dưới 5 5 dưới 7 7 dưới 9 9-10 Vấn đề nghiên cứu phù hợp 20% Vấn đề nghiên cứu không hợp lý, không rõ Vấn đề nghiên cứu về cơ bản là hợp lý, rõ Vấn đề nghiên cứu hợp lý, rõ ràng. Vấn đề nghiên cứu hợp lý, rõ ràng và cụ thể. ràng. ràng. Mức độ chính xác và trình bày đẹp mắt 50% Mức độ chính xác ít hơn ½ yêu cầu bài tập. Hình thức trình bày không đẹp mắt. Mức độ chính xác lớn hơn ½ và bé hơn ¾ yêu cầu bài tập. Hình thức trình bày tạm ổn Mức độ chính xác lớn hơn ¾ và bé hơn 100% yêu cầu bài tập. Hình thức trình bày đẹp mắt Mức độ chính xác 100% yêu cầu bài tập. Hình thức trình bày đẹp mắt, sáng tạo. Mức độ đáp 30% Trình bày vài Nội dung thể Nội dung thể Nội dung thể hiện ứng yêu cầu quan điểm và hiện quan điểm hiện ý tưởng những ý tưởng nội dung bài lập luận nhưng và lập luận sáng tạo, các được phân tích kỹ tập nhóm và giải thích các vấn đề yêu cầu hầu hết các ý tưởng chưa giải thích đầy đủ yêu cầu đặt ra. đúng. Đưa ra một số ý tưởng sáng tạo. quan điểm được phát triển đầy đủ với căn cứ vững chắc. càng với các lập luận sáng tạo và có bằng chứng vững vàng giải thích cho các vấn đề yêu cầu. 4
Thuyết trình và thảo luận nhóm - Làm việc trong 1 nhóm gồm 8 10 sinh viên. - Mỗi nhóm xây dựng đề cương nghiên cứu theo đề tài đã xác định từ bài tập nhóm sau đó phân công các thành viên thuyết trình từng phần trong nội dung, trả lời các câu hỏi có liên quan đến phần thuyết trình được yêu cầu đảm nhận. - Phương thức đánh giá: Bảng hướng dẫn chi tiết chấm thuyết trình nhóm: TIÊU ĐIỂM CHÍ ĐÁNH GIÁ TRỌNG SỐ Dưới 5 5 dưới 7 7 dưới 9 9-10 Bài thuyết trình có bố cục không đầy đủ Trình bày thiếu Bài thuyết trình có bố cục đầy đủ Trình bày đầy đủ những kiến thức Bài thuyết trình có bố cục đầy đủ Trình bày đầy đủ những kiến thức Bài thuyết trình có bố cục đầy đủ Trình bày đầy đủ những kiến thức cơ nhiều kiến thức cơ cơ bản về vấn đề cơ bản về vấn đề bản về vấn đề thuyết Nội bản về vấn đề thuyết trình. thuyết trình. trình. dung 40% thuyết trình. Thông tin đưa ra Thông tin đưa ra Thông tin đưa ra thuyết Thông tin đưa ra chính xác, khoa chính xác, khoa chính xác, khoa học. trình thiếu chính xác. học học. Trình bày trọng tâm, Trình bày lan Trình bày đôi chỗ Trình bày trọng làm nổi bật vấn đề. man, dài dòng, không tập trung vào vấn đề chính. còn lan man, chưa tập trung vào vấn đề chính. tâm, làm nổi bật vấn đề. Mở rộng thêm thông tin, dẫn chứng ngoài nội dung lý thuyết. Chỉ đọc chữ trên slide, không để ý Phong thái còn hơi rụt rè, không giao Phong thái tự tin, có giao lưu với Phong thái tự tin, có giao lưu với người đến người nghe. lưu nhiều với người nghe. nghe. Tốc độ nói quá người nghe. Nói trôi chảy, Nói trôi chảy, mạch Kỹ nhanh hoặc quá Nói chưa trôi mạch lạc, không lạc, không ngắt năng chậm. chảy, mạch lạc, ngắt quãng. quãng. 40% thuyết còn ngắt quãng. Tốc độ nói vừa Tốc độ nói vừa phải, trình Tốc độ nói vừa phải, dễ nghe. giọng nói truyền phải. cảm, lên xuống giọng hợp lý, nhấn giọng những điểm quan trọng. 5
TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ Trả lời câu hỏi TRỌNG SỐ 20% ĐIỂM Dưới 5 5 dưới 7 7 dưới 9 9-10 Hầu như không trả Trả lời được Trả lời tốt và khá Trả lời tốt và chính lời được câu hỏi những câu hỏi về chính xác những xác những câu hỏi do giáo viên hoặc các vấn đề thảo câu hỏi thảo luận thảo luận thêm do các nhóm khác đặt luận cơ bản do thêm do giáo viên giáo viên hoặc các ra. giáo viên hoặc các hoặc các nhóm nhóm khác đặt ra. nhóm khác đặt ra. khác đặt ra. Kiểm tra cuối kỳ - Đề thi được chọn ngẫu nhiên từ ngân hàng đề thi môn PPNCKH, mỗi ca thi 2 đề độc lập. - Bài kiểm tra tự luận, không sử dụng tài liệu. Không được phép sử dụng thiết bị điện tử và máy tính xách tay. Bài kiểm tra bao gồm hai phần: 4 câu hỏi tình huống nhỏ và 1 bài tập lớn. - Các câu hỏi bao gồm tất cả các chương với tỷ lệ số câu hỏi của từng chương tương đương với tỷ lệ của số tiết của chương đó so với tổng số tiết của môn học. - Thời gian làm bài thi: 60 phút. - Phương thức đánh giá: Được chấm 2 lượt độc lập bởi 2 giảng viên có tham gia giảng dạy môn PPNCKH. Điểm bài thi được chấm theo barem đáp án Ngân hàng đề thi môn PPNCKH, theo đó: (i) cau hỏi tình huống: 6/10 điểm, (ii) bài tập tự luận lớn: 4/10 điểm. Tổng cộng 10 điểm. Barem điểm thành phần quy định chi tiết điểm cho từng ý mỗi câu trong đáp án. 9. Phương pháp dạy và học Phương pháp Người học là trung tâm sẽ được sử dụng trong môn học để giúp sinh viên tham gia tích cực. Kết quả học tập dự kiến sẽ đạt được thông qua một loạt các hoạt động học tập ở trường và ở nhà. 60% giảng dạy, 40% thảo luận, đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi. Tại lớp, giảng viên giải thích các định nghĩa và nguyên lý cơ bản; đặt ra các vấn đề, hướng dẫn và khuyến khích sinh viên giải quyết; sau đó tóm tắt nội dung của bài học. Giảng viên cũng trình bày phân tích và tính toán mẫu. Sinh viên cần lắng nghe và ghi chép và được khuyến khích nêu lên các câu hỏi, giải quyết các vấn đề và thảo luận để hiểu các chủ đề được đề cập dưới sự hướng dẫn của giảng viên. Ở lớp, giảng viên dành một khoảng thời gian đáng kể (10-20%) để thực hiện các hoạt động trong lớp và đưa ra các câu hỏi để đánh giá khả năng nhận thức và giải đáp các câu hỏi của sinh viên liên quan đến bài học. 10. Yêu cầu môn học - Hoàn thành tất cả bài tập cá nhân và bài tập nhóm. 6
- Đọc tài liệu môn học theo yêu cầu của giảng viên. Sinh viên được kiểm tra bằng cách gọi ngẫu nhiên để trình bày ý kiến của mình về một số điểm trong tài liệu. Bài kiểm tra giữa kì và cuối kỳ cũng bao gồm nội dung trong tài liệu tham khảo. - Kiểm tra cuối kỳ, sinh viên vắng thi sẽ bị điểm 0 ngoại trừ trường hợp vắng thi theo quy chế đào tạo của trường Đại học ngân hàng. - Thực hiện các hoạt động khác theo yêu cầu của giảng viên. 11. Tài liệu môn học - Tài liệu chính [1] Trần Tiến Khai (2014). Phương pháp nghiên cứu kiến thức cơ bản. Nhà xuất bản Lao động. [2] Saunders, M. N. K., Lewis, P., & Thornhill, A. (2016). Research methods for business students. Harlow, England: Financial Times/Prentice Hall. - Tài liệu tham khảo [3] Nguyễn Thị Cành và Võ Thị Ngọc Thúy (2014). Phương pháp và phương pháp luận nghiên cứu khoa học kinh tế và quản trị. Nhà xuất bản Đại học quốc gia. [4] Creswell, J. W. (2009). Research design: qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Thousand Oaks, Calif., Sage Publications. B. NỘI DUNG MÔN HỌC CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ KHOA HỌC VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Kết quả học tập mong đợi: Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể: - Giải thích được các khái niệm về khoa học, vai trò, phân loại các hình thức nghiên cứu khoa học - Hoạt động nghiên cứu khoa học, các hình thức tổ chức nghiên cứu khoa học Nội dung chi tiết: 1.1. Các khái niệm cơ bản về nghiên cứu khoa học 1.2. Các loại hình nghiên cứu khoa học 1.3. Nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực kinh tế 1.4. Nghiên cứu định lượng, nghiên cứu định tính 1.5. Các hình thức tổ chức nghiên cứu CHƯƠNG 2. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU VÀ LẬP ĐỀ CƯƠNG NGHIÊN CỨU Kết quả học tập mong đợi: Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể: - Xác định được quy trình nghiên cứu khoa học - Xác định và lựa chọn vấn đề nghiên cứu phù hợp với yêu cầu của từng loại hình nghiên cứu - Xây dựng đề cương nghiên cứu khoa học Nội dung chi tiết: 2.1. Quy trình tiến hành nghiên cứu 2.2. Xác định vấn đề nghiên cứu 2.3. Lập đề cương nghiên cứu 7
2.3.1. Tính cấp thiết của nghiên cứu 2.3.2. Mục tiêu nghiên cứu 2.3.3. Câu hỏi nghiên cứu 2.3.4. Phạm vi nghiên cứu 2.3.5. Sơ lược về các nghiên cứu trước đây 2.3.6. Phương pháp và mô hình nghiên cứu 2.3.7. Bố cục của nghiên cứu 2.3.8. Kế hoạch nghiên cứu CHƯƠNG 3. THU THẬP VÀ XỬ LÝ DỮ LIỆU Kết quả học tập mong đợi: Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể: - Hiểu được các phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu nghiên cứu - Hiểu được phương pháp mã hóa thông tin, dữ liệu nghiên cứu. - Vận dụng xây dựng bảng câu hỏi khảo sát dữ liệu - Phân tích các dạng dữ liệu định tính và định lượng Nội dung chi tiết: 3.1. Các phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu nghiên cứu 3.2. Phương pháp mã hóa thông tin, dữ liệu nghiên cứu 3.3. Phương pháp xây dựng bảng câu hỏi 3.4. Phân tích dữ liệu 3.4.1. Phân tích dữ liệu định tính 3.4.2. Phân tích dữ liệu định lượng CHƯƠNG 4. TRÌNH BÀY KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Kết quả học tập mong đợi: Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể: - Xác định rõ cấu trúc các loại báo cáo khoa học - Nắm bắt được cách trình bày các báo cáo nghiên cứu khoa học - Thảo luận được cấu trúc, yêu cầu của một công trình khoa học, quy trình và cách thức đánh giá một công trình nghiên cứu ở các cấp độ khác nhau. Nội dung chi tiết: 4.1. Cấu trúc một số báo cáo khoa học 4.2. Trình bày báo cáo nghiên cứu 4.3. Trình bày trích dẫn và lập danh mục tài liệu tham khảo 4.4. Đánh giá và phản biện báo cáo nghiên cứu 8
TRƯỞNG BM ĐẦU TƯ VÀ KINH DOANH QT NGƯỜI BIÊN SOẠN (Đã ký) (Đã ký) TS. NGUYỄN MINH SÁNG TS. NGUYỄN MINH SÁNG TRƯỞNG KHOA (Quản lý môn học) TRƯỞNG KHOA (Quản lý chuyên ngành) (Đã ký) (Đã ký) PGS.TS. HẠ THỊ THIỀU DAO TS. LÊ THẨM DƯƠNG 9