17. Clinical Skills in First aid - Basic recovery - Advanced recovery

Bản ghi

1 B Ộ G I Á O D Ụ C Đ À O T Ạ O T R Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C D U Y T Â N - K H O A Y NỘI DUNG CHƯƠNG 1 CHƯƠNG 2 CHƯƠNG 3 CHƯƠNG 4 CHƯƠNG 5 CHƯƠNG 6 CHƯƠNG 7 CHƯƠNG 8 CHƯƠNG 9 CHƯƠNG 10 CHƯƠNG 11 CHƯƠNG 12 CHƯƠNG 13 CHƯƠNG 14 CHƯƠNG 15 CHƯƠNG 16 CHƯƠNG 17 TỔNG QUAN VỀ KỸ NĂNG LÂM SÀNG, OSCE & BỆNH VIỆN MÔ PHỎNG KỸ NĂNG GIAO TIẾP, HỎI BỆNH & KHAI THÁC BỆNH SỬ-TIỀN SỬ CƠ BẢN KỸ NĂNG KHÁM TOÀN THÂN & LÀM BỆNH ÁN NỘI-NGOẠI TỔNG QUAN KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ TIM MẠCH KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ HÔ HẤP KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ TIÊU HÓA KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ THẬN-TIẾT NIỆU KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ NỘI TIẾT KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ HỆ VẬN ĐỘNG KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ HỆ THẦN KINH KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG VỀ TÌNH TRẠNG TÂM THẦN KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG CƠ BẢN VỀ TAI MŨI HỌNG KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG CƠ BẢN VỀ RĂNG-HÀM MẶT KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ MẮT & THỊ LỰC KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ SẢN PHỤ KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG & CÁC THỦ THUẬT VỀ NHI KHOA KỸ NĂNG SƠ CỨU HỒI SINH CƠ BẢN HỒI SINH NÂNG CAO BÀI GiẢNG TIỀN LÂM SÀNG VỀ CÁC KỸ NĂNG LÂM SÀNG - ĐÀO TẠO BÁC SĨ Y KHOA GiẢNG VIÊN: THẠC SĨ.BS NGUYỄN PHÚC HỌC NGUYÊN PHÓ TRƯỞNG KHOA Y / ĐẠI HỌC DUY TÂN (DTU)

2 CHƯƠNG 17 KỸ NĂNG SƠ CỨU HỒI SINH CƠ BẢN HỒI SINH NÂNG CAO (first aid ; adult basic life support BLS; advanced life support ALS) Mục tiêu: Sau khi học xong bài này sinh viên có khả năng: 1. Phân biệt được khái niệm sơ cứu và cấp cứu & giữa BLS vs ALS. 2. Mô tả được các bước tiến hành hồi sinh cơ bản (BLS) & hồi sinh nâng cao (ASL). 3. Thực hiện được BLS & ALS trên mô hình tại trung tâm mô phỏng (MED 410). Nội dung CẬP NHẬT MỚI NHẤT CỦA ILCOR 2015 I. SƠ CẤP CỨU (first aid) II. CẤP CỨU NGỪNG TUẦN HOÀN CƠ BẢN (adult basic life support BLS) III. CẤP CỨU NGỪNG TUẦN HOÀN NÂNG CAO (advanced life support ALS)

3 CẬP NHẬT MỚI VỀ XỬ TRÍ NGỪNG TUẦN HOÀN / ILCOR 2015 ILCOR: Ủy ban Liên lạc Quô c tế vê Hồi sức (International Liaison Committee on Resuscitation) Được tha nh lâ p năm Gồm đại diện cu a American Heart Association (AHA), European Resuscitation Council, Heart and Stroke Foundation of Canada, Australian and New Zealand Committee on Resuscitation, Resuscitation Council of Southern Africa, InterAmerican Heart Foundation & Resuscitation Council of Asia. Nhiệm vu : nhâ n diện va xem xe t ca c chứng cứ khoa học vê hồi sức tim phô i (Cardiopulmonary resuscitation - CPR) va cấp cứu tim mạch, tiến đến mô t sự đồng thuâ n quô c tế vê ca c khuyến ca o điê u tri. Năm 2000 ILCOR đưa ra ca c khuyến ca o quô c tế đâ u tiên vê hồi sức tim phô i. Năm 2005 ILCOR đưa ra ca c khuyến ca o quô c tế lâ n 2 vê hồi sức tim phô i. Năm 2010 ILCOR đưa ra ca c khuyến ca o quô c tế lâ n 3 vê hồi sức tim phô i, co nhiê u thay đô i so với ca c khuyến ca o trước. Tha ng 2/ Năm 2015: Hô i nghi đồng thuâ n cu a ILCOR tại Dallas (Hoa Kz). - 10/15: Ca c khuyến ca o mới năm 2015 được công bô, gồm các nô i dung: Sơ cứu (first aid) Hồi sinh cơ bản ơ ngươ i lớn (adult basic life support BLS) Hồi sinh nâng cao ơ ngươ i lớn (advanced life support ALS) Nô i dung cu a chương này được tô ng hợp từ các giáo trình hồi sức tim phô i và từ các khuyến cáo mới nhất cu a ILCOR. 3

4 I. SƠ CỨU, CẤP CỨU BAN ĐẦU (first aid) 1. Khái niệm về sơ cứu, cấp cứu ban đầu vs cấp cứu - Sơ cứu, cấp cứu ban đầu (first aid) là sự hỗ trợ và can thiệp ban đầu cu a ngươ i cứu trợ với ngươ i bi nạn, bi thương tích, bi bệnh cấp tính. Sơ cứu (cấp cứu ban đâ u) chỉ co tjnh chất tức thơ i va tạm thơ i. Tức thơ i: chỉ có những ngươ i tại hiện trươ ng, hay ngươ i trong cuô c mới có thể giúp đỡ ki p thơ i cho nạn nhân qua khỏi cơn nguy hiểm. Tạm thơ i: vi những ngươ i co mă t tại hiện trươ ng la những ngươ i không co chuyên môn sâu, hoă c không co đu thuô c men, du ng cu để cứu chữa. - Cấp cứu thươ ng được dùng để chỉ các tình trạng bệnh cần được đánh giá và điều trị ngay do nhân viên y tế thực hiện với đa sô các bệnh có trong danh mu c BHYT. Các tình trạng cấp cứu có thể là: + Nguy ki ch (khẩn cấp, critical): bệnh nhân có bệnh lý, tô n thương, rô i loạn đe dọa tính mạng, nguy cơ tử vong nhanh chóng nếu không được can thiệp cấp cứu ngay. + Cấp cứu (emergency): bệnh nhân có bệnh lý, tô n thương, rô i loạn có thể tiến triển nă ng lên nếu không được can thiệp điê u tri nhanh chóng 2. Ngươ i co thể la m công ta c sơ cứu? Tất cả mọi ngươ i đa : Được huấn luyện, thực tâ p tô t. Được kiểm tra thươ ng xuyên va ta i kiểm tra. Co kiến thức chuyên môn va luôn được câ p nhâ t. 4

5 3. Mục đi ch cu a việc sơ cứu: Bảo đảm an toa n tjnh mạng cho nạn nhân, ngươ i thân va co khi chi nh bản thân mi nh. Hạn chế những nguy hiểm đe dọa nạn nhân, hoă c ngăn không cho tình trạng xấu đi. Giu p nạn nhân mau cho ng hồi phu c. 4. Tra ch nhiệm cu a ngươ i sơ cứu: Ngươ i sơ cứu phải cô gắng hết sức mi nh. Giải quyết tinh huô ng nhanh va an toa n, đồng thơ i gọi ngươ i giu p sức. Xa c đi nh (nếu có thể) vết thương hay ta c nhân cu a căn bệnh co thể ảnh hươ ng đến nạn nhân. Có giải pháp đê nghi cho nạn nhân được chữa tri sớm, thi ch hợp va theo thứ tự ưu tiên. Thu xếp đưa nạn nhân đi đến bệnh viện, hay đến ba c si kha m bệnh hay đưa vê nha. Ở lại với nạn nhân cho đến khi co ngươ i thi ch hợp như ba c si, nhân viên y tế ngươ i nha đến. Thông ba o diê n biến tai nạn cho ngươ i co tra ch nhiệm va giu p đỡ thêm nếu câ n. 5. Những nội dung thươ ng cần sơ cứu: 1. Chấn thương do tai nạn 2. Ngạt thơ, ngừng thơ 3. Nghẹn đươ ng thơ do di vâ t 4. Ngừng tim 5. Cấp cứu chảy máu 6. Sô c chấn thương 7. Cấp cứu điện giâ t 8. Cấp cứu ngạt nước chết đuô i 9. Cấp cứu bỏng 5

6 6. Một số khuyê n ca o cu a ILCOR về sơ cứu đươ c công bố :15/10/2015 Sơ cứu là mô t trong những ki năng sô ng rất quan trọng và câ n thiết (Kỹ năng sống là tập hợp các hành vi tích cực và khả năng thích nghi cho phép mỗi cá nhân đối phó hiệu quả với các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày). Trong 9 nô i dung thươ ng câ n sơ cứu đa nêu (mu c 5). Mô t sô lưu ý thêm: Tư thế bệnh nhân: Bệnh nhân không tỉnh, thơ bi nh thươ ng: cho nă m nghiêng mô t bên hơn la nă m thă ng. Bệnh nhân bi sô c: tư thế nă m hơn la ngồi. Du ng thuô c da n phế quản trong hen phế quản: Bệnh nhân hen phế quản bi kho thơ : giu p bệnh nhân du ng thuô c da n phế quản hi t. Pha t hiện sớm đô t qui : Nếu nghi ngơ đô t qui cấp: du ng hệ thô ng đa nh gia FAST (Face drooping/mă t lệch Arm weakness /tay yếu Speech difficulty/nói khó Time to call 911/gọi cấp cứu) Hoă c CPSS (Cincinnati Prehospital Stroke Scale/Thang đô t qui ngoại viện Cincinnati). 6

7 Aspirin cho bệnh nhân đau ngực: Bệnh nhân ngươ i lớn bi đau ngực nghi do MNCT cấp: cho uô ng aspirin sớm. Epinephrine trong phản vệ: Phản vệ nă ng với triệu chứng không thuyên giảm sau mô t liê u epinephrine đâ u: lă p lại liê u thứ hai với autoinjector Sơ cứu chấn thương: Co thể du ng băng câ m ma u (hemostatic dressings) nếu sơ cứu chuẩn (bao gồm e p trực tiếp co hoă c không ke m băng) không kiểm soa t được chảy ma u bên ngoa i nă ng. Co thể du ng biện pha p cô t ga-rô (tourniquet) nếu sơ cứu chuẩn (bao gồm e p trực tiếp co hoă c không ke m băng) không kiểm soa t được chảy ma u bên ngoa i nă ng ơ chi. Vết thương ngực hơ : không du ng băng hay du ng cu bi t ki n. 7

8 II. HỒI SINH CƠ BẢN (basic life support BLS) 1. Đại cương Hồi sức tim phô i (cardiopulmonary resuscitation - CPR) câ n được bắt đâ u ngay lâ p tức sau khi phát hiện bệnh nhân ngừng tuâ n hoàn (cardiac arrest, ngừng tuâ n hoabf -NTH). Do khoảng thơ i gian từ khi gọi cấp cứu đến khi kíp cấp cứu có mă t để cấp cứu bệnh nhân thươ ng là trên 5 phút, nên khả năng cứu sô ng được bệnh nhân ngừng tim phu thuô c chu yếu vào khả năng và kỹ năng cấp cứu cu a kíp cấp cứu tại chỗ. Sô c điện cấp cứu phá rung thất sẽ có hiệu quả nhất nếu được thực hiện trong vòng 5 phút đâ u sau ngừng tim. Hồi sức tim phô i kết hợp với sô c điện sớm trong vòng 3 đến 5 phút đâ u tiên sau khi ngừng tuâ n hoàn có thể đạt tỷ lệ cứu sô ng lên đến 50% - 75%. Tiếp câ n sớm + Hồi sức tim phô i sớm + Sô c điện sớm + Hồi sinh tăng cươ ng sớm + Hồi sức sau ngưng tim sớm = Thay đô i sự sô ng sót 8

9 2. Chẩn đoa n: 2.1. Chẩn đoa n xác đi nh - dựa vào 3 dấu hiệu: ( thơ i gian kiểm tra xác đi nh 10 giây) Mất ý thức đô t ngô t (đô su p bất tỉnh, collapsed) Ngưng thơ hay thơ ngáp cá Mất mạch bẹn hoă c mạch cảnh 2.2. Chẩn đoa n phân biệt: Vô tâm thu với rung thất sóng nhỏ: câ n xem ECG trên ít nhất 2 chuyển đạo hoạt đô ng điện vô mạch với sô c, tru y mạch: câ n bắt mạch ơ 2 vi trí trơ lên Mất mạch cảnh/mạch bẹn do tắc mạch: câ n bắt mạch ơ 2 vi trí trơ lên 2.3. Chẩn đoa n nguyên nhân: Song song với cấp cứu BSL, câ n nhanh chóng tìm kiếm nguyên nhân gây ngừng tuâ n hoàn để giúp cấp cứu có hiệu quả và ngăn ngừa tái phát. Chú ý các nguyên nhân gây ngừng tuâ n hoàn thươ ng gă p và có thể điê u tri nhanh chóng phu c hồi: 11 T - trong tiê ng Việt 6 H - trong tiê ng Anh Thiếu thể ti ch tuâ n hoa n Hypovolemia Thiếu oxy mô Hypoxia Toan hóa máu Hydrogenion (acidosis) Tăng / Tu t kali ma u Hyper-/ Hypokalemia Tu t hạ đươ ng huyết Hypoglycemia Tha n nhiệt thấp Hypothermia 5 T - trong tiê ng Anh Tru ng đô c cấp Toxins Tamponad ep tim Tamponade (cardiac) Tra n khi ma ng phô i a p lực Tension pneumothorax Tắc mạch (mạch va nh, mạch phô i) Thrombosis (coronary and pulmonary) Thương ti ch Trauma 9

10 3. Xử trí cấp cứu: Ngoài bệnh viện hay ơ các khoa lâm sàng / không phải ơ khoa cấp cứu-hồi sức 3.1. Nguyên tắc chung: Khi thấy mô t ngươ i mất ý thức đô t ngô t (đô su p-bất tỉnh, collapsed), việc đâ u tiên nên làm là: Xác đi nh đa p ứng: Nhẹ nhàng nắm và bóp vai cu a ngươ i đo, nói chuyện với ngươ i đo bă ng tên nếu biết... Hãy hỏi to Bác có sao không? Nếu hồi đa p Làm cho ngươ i đo thoải mái và quan sát hơi thơ và lưu thông đươ ng hô hấp; Bắt mạch & kiểm tra huyết áp (nếu có điê u kiện); Gọi điện thoại cho nhân viên y tế để xem xét ki p thơ i. Nếu không hồi đa p Tiến hành gọi giúp đỡ trước hết Gọi hỗ trợ / kêu giúp đỡ Nếu không thể nhâ n trợ giúp dê dàng, hãy quay sô khẩn cấp y tế: Nêu rõ bản chất cu a trươ ng hợp khẩn cấp + Cung cấp vi trí + Xác đi nh xem trươ ng hợp khẩn cấp là ngươ i lớn hay trẻ em. Kiểm tra hơi thơ và sự lưu thông đươ ng hô hấp Bắt mạch cảnh hay mạch bẹn Lưu ý thơ i gian. Ngươ i cấp cứu vừa tiến hành xa c đi nh chi nh xa c ngừng tuâ n hoa n Kiểm tra hơi thơ (3 dấu hiệu ~ 10"), vừa bắt đâ u ca c biện pha p hồi sinh tim phô i cơ bản ngay. Đă t ngươ i bệnh nă m ngửa trên nê n cứng; Gọi ngươ i hỗ trợ; Thiết lâ p không gian cấp cứu đu rô ng và hạn chế tô i đa những ngươ i không tham gia cấp cứu chen vào và làm cản trơ công tác cấp cứu. Câ n ghi nhớ (ghi chép được càng tô t) các thông tin câ n thiết và tiến trình cấp cứu

11 3.2. Tiê n hành xử trí CPR theo quy trình hồi sinh cơ bản: C-A-B (Cũ là A-B-C, AHA 2010 đê xuất/ ILCOR 2015 giữ nguyên C-A-B) Hỗ trơ tuần hoàn (C - circulation support) Ép tim ngoài lồng ngực tiến hành ngay lâ p tức khi xác đi nh nạn nhân đa ngưng hô hấp tuâ n hoàn, ép ngực với nguyên tắc e p nhanh, ép mạnh, không gián đoạn và để ngực phồng lên hết sau mỗi lâ n ép, ép 30 lâ n sau đo mới thô i ngạt 2 lâ n (30:2)": Vi trí: 1/2 dưới xương ức. Đô ng tác: Dùng bàn tay trái áp cươ m tay vào 1/2 dưới xương ức nạn nhân, bàn tay kia đă t lên trên và lồng các ngón vào nhau. Hai cánh tay duỗi thă ng ép thă ng góc với lồng ngực (TE > 8 tuô i như ngươ i lớn; 1-8 tuô i: mô t bàn tay; 1-12 tháng tuô i: dùng 2 ngón tay; trẻ sơ sinh {<1 tháng tuô i} dùng 1 ngón tay) Tâ n sô : lâ n/phu t, tránh tô i thiểu gián đoạn ép tim Biên đô : ± 5 cm ơ ngươ i lớn (nhưng không qua 6 cm); ơ trẻ em ấn 1/3 đươ ng kính trước sau cu a lồng ngực chúng, đu để sơ thấy mạch khi ép. Tra nh tựa va o ngực nạn nhân giữa 2 lâ n nhấn ngực để cho phe p ngực bung lên hoa n toa n. Giảm thiểu khoảng thơ i gian tạm ngưng nhấn ngực (để giu p thơ hoă c sô c điện): không qua 10 giây. Co thể tạm ngưng nhấn ngực < 10" sau mỗi 2 phu t ép tim để đa nh gia nhi p tim. Đô i ngươ i ép tim (nếu có ngươ i hỗ trợ): Mô t chu kz hồi sinh tim phô i cơ bản bao gồm 30 lâ n ép tim sau đo 2 lâ n thông khí. 5 chu kz hồi sức tim phô i 2 phút. Nên thay đô i ngươ i ép tim mỗi 2 phút để đảm bảo nhát bóp hiệu quả. 11

12 Kiểm soa t đươ ng thở (A - airway control): Trong khi mô t ngươ i ép tim thì ngươ i thứ hai kiểm soát đươ ng thơ và chuẩn bi cung cấp 2 lâ n thông khí ngay lâ p tức sau khi ngươ i ép tim hoàn tất 30 lâ n ép tim. Ngươ i thứ 2 (hoă c chính ngươ i ép tim nếu chỉ có mô t mình sau khi ép ngực 30 lâ n): Mô t tay đă t trên trán BN đẩy ra phía sau, tay kia đẩy că m lên trên sao cho đâ u ngửa ưỡn cô tô i đa (hoă c ấn giữ hàm ơ tư thế cô ưỡn) --> giải quyết tu t gô c lưỡi, khai thông đươ ng hô hấp trên. Nhanh chóng dùng tay móc họng lấy hết di vâ t, lau sạch miệng, mũi, tiếp tu c để ngươ i bệnh nă m ngửa, ưỡn cô, hàm dưới đẩy ra trước. Đă t đươ ng thơ nhân tạo: canule, mask, nô i khí quản (<20 giây) Làm thu thuâ t Heimlich nếu nghi ngơ có di vâ t đươ ng hô hấp

13 3.2.3 Hỗ trơ hô hấp (B - breathing support) a. Thổi ngạt miệng-miệng (hoặc miệng-mũi): Quz ngang đâ u BN; mô t tay đă t lên trán, ngón trỏ và ngón cái cu a tay này đă t 2 bên cánh mũi cu a BN, mô t tay đă t lên că m nạn nhân giữ cho cô ưỡn và mơ miệng nạn nhân. Ngửa đâ u lên hít hơi dài rồi cúi xuô ng áp miệng khít vào miệng nạn nhân, thô i vào từ từ giây (bóp chă t mũi BN lúc thô i vào và nhìn xem ngực BN có phồng lên không); nhả miệng, hít sâu, thô i lại như trên; Thô i ngạt Nhi p thô i ngạt khi đang đồng thơ i ép tim: 4-6 lâ n/phu t (với 'chu kz' 30 lâ n ép/ 2 lâ n thô i ngạt, 5 'chu kz' ~ 2'). Khi thô i ngạt nếu thấy lồng ngực không nhô lên hoă c thô i nă ng thì xem lại tư thế cu a BN, xem có tu t lưỡi không, nếu không cải thiện thì phải làm thu thuâ t Heimlich để loại bỏ di vâ t đươ ng thơ.

14 Mô t sô du ng cu hỗ trợ để thô i ngạt miệng - miệng thông du ng (có trong hô p sơ cứu & BLS - thươ ng để rải rác ơ các đi a điểm du li ch, tâ p trung đông ngươ i ơ các nước phát triển...)

15 b. Bóp bóng qua mặt nạ và có oxy 100% ngay khi có thể: BN nă m ngửa, cô ưỡn. Mô t ngươ i bóp bóng: BS áp mă t nạ lên mă t nạn nhân, phía nhọn cu a mă t nạ áp vào sô ng mũi, phía tù cu a mă t nạ áp vào că m. Ở mô t tay: dùng ngón trỏ và ngón cái để mă t nạ áp chă t vào mă t BN (tránh hơ lọt khí), 3 ngón còn lại đă t dưới că m và nâng că m lên (giữ cô ơ tư thế ưỡn). Ở tay kia: bóp bóng để đẩy khí vào (bình thươ ng là bóp bẹp 1/2 bóng), quan sát lồng ngực phồng lên theo nhi p bóp (hoă c nghe phô i). Cứ ép tim 30 nhi p thì bóp bóng thô i ngạt 2 nhi p. Chú ý - nếu BN có nhi p tự thơ yếu: bóp bóng đẩy khí vào cùng lúc với thì hít vào cu a nạn nhân. Hai ngươ i bóp bóng: Ngươ i 1: giữ mă t nạ bă ng 2 tay (tương tự như trên nhưng thực hiện 2 tay ơ hai bên, đảm bảo kín, cô ưỡn) Ngươ i 2: bóp bóng bă ng 2 tay. Nếu có oxy: nô i oxy trực tiếp vào bóng với lưu lượng lit/phút. Cứ ép tim 30 nhi p thì bóp bóng thô i ngạt 2 nhi p.

16 3.3. ALS 'sớm' tại Khoa Hồi sức cấp cứu: (đa đa o tạo ~ nên triển khai ALS 'sớm') CAB ngay và thay ép tim bă ng máy nếu có trang bi Đă t nô i khí quản, thông khí máy oxy 100% Nhanh chóng ghi điện tim và theo dõi điện tim trên máy monitor. Phân loại 2 kiểu nhi p điện tim: rung thất/nhi p nhanh thất vô mạch với vô tâm thu/hoạt đô ng điện vô mạch (phân ly điện cơ) và xử trí theo thuâ t toán ALS: a. Tiến hành sô c điện ngay nếu là rung thất, nhi p nhanh thất vô mạch Máy sô c điện 1 pha: sô 360 J; Máy sô c điện 2 pha: J, sô c điện không đồng bô Tiến hành ngay 5 chu kz ép tim/thô i ngạt sau mỗi lâ n sô c điện Bắt đâ u nhấn ngực lại ngay sau mỗi cu sô c điện. Nếu co dấu hiện phu c hồi tuâ n hoa n tự nhiên (có huyết áp & đươ ng biểu diê n ECG hoă c ETCO2 tăng nhanh), co thể tạm ngưng ép ngực để đa nh gia nhi p tim. b. Xử trí vô tâm thu và hoạt đô ng điện vô mạch như phác đồ qui đi nh Một số lưu ý Khi đă t được nô i khí quản thì không còn chu kz 30:2 mà ép tim liên tu c ít nhất 100 lâ n/phu t và bóp bóng hoă c đă t nhi p máy thơ 8-10 lâ n/phu t qua nô i khí quản.. Với trẻ sơ sinh thì thô i ngạt nhanh và nhẹ hơn, ép tim bă ng 1 ngón tay cái lâ n/phu t Dùng thuô c cấp cứu: đă t mô t đươ ng truyê n ti nh mạch chắc chắn (có ngươ i hỗ trợ), tiêm adrenalin 1mg ti nh mạch, 3-5 phu t/lâ n đồng thơ i với việc ép tim thô i ngạt đến khi BN có mạch, tự thơ lại. Hiện nay ơ bệnh viện có các biện pháp tăng cươ ng nên áp du ng phô i hợp: ép tim bă ng máy, hạ thân nhiệt xuô ng 33*C, tim phô i nhân tạo (làm giàu oxy trong máu rồi đưa trơ lại cơ thể BN) 16

17 4. Chuyển Viện - Tiê p tục CPR - Ngừng CPR Vâ n chuyển sớm BN đến trung tâm y tế gâ n nhất có đu điê u kiện tiếp tu c cấp cứu và điê u tri. Đảm bảo hô hấp và nhi p tim hiệu quả trong suô t quá trình vâ n chuyển. Tiếp tu c CPR trong trươ ng hợp tim chưa đâ p lại, cứ 2 phút dừng lại 5 giây để bắt mạch, nếu có mạch đâ p thì dừng ép tim, kiểm tra hô hấp nếu tự thơ đảm bảo thì dừng thô i ngạt và theo dõi sát nhi p tim & hô hấp liên tu c trên đươ ng vâ n chuyển. Nếu co dấu hiện phu c hồi tuâ n hoa n tự nhiên (đươ ng biểu diê n mạch & huyết a p xuất hiện, tự thơ lại hoă c ETCO2 tăng nhanh), co thể tạm ngưng ép ngực để đa nh gia nhi p tim. Nếu thơ là bình thươ ng, đă t bệnh nhân nă m ơ vi trí hồi phu c và tìm trợ giúp... Thơ i lượng CPR - Hồi sức tim phô i thươ ng tiếp tu c cho đến khi: Các dấu hiệu cu a sự sô ng (sinh hiệu) hồi phu c; Đô i hồi sinh đu điê u kiện đến tiếp nhâ n; Không thể tiếp tu c (ví du : kiệt sức); Mô t ngươ i có thẩm quyê n tuyên bô đa tử vong.. Ngừng CPR vì không hiệu quả trong BLS thươ ng được chấp nhâ n khi dấu hiệu chết não (không còn đa p ứng thâ n kinh, vô mạch, không thơ, đồng tử giãn không phản ứng ánh sáng) & vô tâm thu đa hơn 20 phút. Quyết đi nh ngừng CPR vì không hiệu quả trong ALS 'sớm' là khi đa đa nh giá đâ y đu vê lâm sàng (không còn đa p ứng, đồng tử giãn hoàn toàn, không thơ lại, không có mạch, thân thể lạnh, da tím tái nhợt nhạt...), và vê câ n lâm sàng (ECG là đươ ng thă ng - asystole; ETCO2 = 0...), đă c biệt nên đa nh giá cẩn thâ n vê khả năng đạt được ROSC (sự hồi sinh tự phát/ return of spontaneous circulation - ROSC) nhiê u trươ ng hợp tuyên bô tử vong rồi BN hồi phu c lại là trong trươ ng hợp không đa nh giá được ROSC. Chú ý: các biện pháp nêu trên mu c đi ch nhă m duy trì sự sô ng cho cơ thể, đă c biệt là não, kéo dài thơ i gian trong khi chơ đợi các biện pháp hiệu quả hơn.

18 17.1A - OSCE STEPS VỀ KỸ NĂNG HỒI SINH CƠ BẢN (BLS) (ca c bước kha m/thi la m sa ng theo cấu trúc mục tiêu) TT CÁC BƯỚC Ý NGHĨA YÊU CẦU CẦN ĐẠT CHECK 1. Phát hiện & xa c định ngừng tuần hoa n 2. Thông ba o & sửa soạn CPR theo CAB Nắm được ca ch pha t hiện & chẩn đoa n xác đi nh được ca c dấu hiệu ngươ i bệnh ngừng tuâ n hoa n trong thơ i gian qui đi nh (khoảng 10 giây) Tạo điê u kiện thuâ n lợi vê tư thế thực hiện kỹ năng CPR va co ngươ i cu ng tham gia CPR Xác đi nh được dấu hiệu mất { thức Xác đi nh được dấu hiệu ngừng thơ Xác đi nh được dấu hiệu mất mạch cảnh Đă t nạn nha n nă m ngửa tre n nê n cứng Thông báo & gọi the m ngươ i hỗ trợ Vi trí ép tim đu ng 1/2 dưới xương ức Tư thế tay & ba n tay e p đu ng qui đi nh 3. C (CAB) - Hỗ trơ tuần hoa n (C - circulation support) Làm đu ng kỹ thuâ t e p tim khi CPR trong BLS Ép tim đu ng tâ n sô lâ n/phu t Ép tim đu ng bie n đô (± 5 cm ơ ngươ i lớn) Thơ i gian ngưng e p =< 10" Đô i ngươ i sau 5 chu kz CPR Làm ngửa ưỡn cô tô i đa 4. A (CAB) - Kiểm soa t đươ ng thở (A - airway control): Làm đu ng kỹ thuâ t kiểm soa t đươ ng thơ khi CPR trong BLS. Mo c họng lấy hết di vâ t, lau sạch miệng, mũi Đă t đươ ng thơ nha n tạo: canule, mask... Làm thu thuâ t Heimlich nghi ngơ có di vâ t Quì ngang đâ u bệnh nha n Mô t tay đă t le n tra n, ngo n trỏ và ngón cái đă t 2 be n ca nh mũi cu a BN bóp chă t khi thô i va o 5. B (CAB) - Hỗ trơ hô hấp (B - breathing support) a. Thô i ngạt miệng-miệng (hoă c miệng-mũi): Làm đu ng kỹ thuâ t hỗ trợ hô hấp khi CPR trong BLS. Mô t tay đă t lên că m nạn nha n giữ cho cô ưỡn và mơ miệng nạn nha n Ngửa đâ u le n hi t hơi da i rồi cu i xuô ng áp miệng khi t va o miệng nạn nha n, thô i va o từ từ giây, nhìn thấy ngực BN phải phồng le n. Nhả miệng, hít sâu, thô i lại như tre n; nhi p thô i ngạt: 2 lâ n/ 30 lâ n ép tim ~ 4-6 lâ n/phu t 18

19 TT CÁC BƯỚC Ý NGHĨA YÊU CẦU CẦN ĐẠT CHECK B (CAB) - Hỗ trơ hô hấp b1. Bo p bo ng qua mă t nạ với oxy 100% với 1 ngươ i thực hiện B (CAB) - Hỗ trơ hô hấp b2. Bo p bo ng qua mă t nạ với oxy 100% với 2 ngươ i thực hiện 8. ALS 'sớm' tại khoa HSCC 9. Vận chuyển & tiê p tục CPR Làm đu ng kỹ thuâ t hỗ trợ hô hấp khi CPR trong BLS. Làm đu ng kỹ thuâ t hỗ trợ hô hấp khi CPR trong BLS. La m đu ng kỹ thuâ t CPR trong ALS sớm. Ca c biện pha p đê u nhàm mu c đi ch nhă m duy tri sự sô ng cho cơ thể, đă c biệt la na o, ke o da i thơ i gian trong khi chơ đợi ca c biện pha p hiệu quả hơn. Áp mask đu ng vi tri (phi a nhọn - tù) Cô đi nh mask bă ng 1 tay đu ng kỹ thuâ t (ngo n trỏ & ca i a p mask va o mă t; 3 ngo n mo c că m) Tay kia bo p bo ng đu ng kỹ thuâ t (1/2 bo ng, quan sa t lồng ngực, bo p khi tự thơ yếu) Ngươ i 1 giữ mask bă ng 2 tay, cô đi nh cả 2 be n Ngươ i 2 bo p bo ng bă ng hai tay, bo p đu ng kỹ thuâ t (1/2 bo ng, quan sa t lồng ngực, bo p đẩy khi cu ng thi khi tự thơ yếu) CAB ngay và thay ép tim bă g ma y nếu co Đă t NKQ, thông khi ma y 8-10 lâ n/phu t Ghi va theo dõi điện tim tre n ma y monitor Xử tri tu y theo kết quả ECG Vâ n chuyển sớm BN đến trung ta m y tế gâ n nhất co đu điê u kiện Đảm bảo duy tri hô hấp va nhi p tim trong suô t quá trình vâ n chuyển Tiếp tu c CPR đến khi sinh hiệu hồi phu c; hoă c khi co đô i hồi sinh y tế đến tiếp nhâ n 10. Tiê p tục hoặc ngừng CPR trong BLS Nhâ n đi nh được trươ ng hợp CPR co hiệu quả & khi không co hiệu quả để ra quyết đi nh ngừng CPR Sau mỗi 2 phu t, kiểm tra mạch cảnh trong 5 gia y, nếu co mạch đâ p thi dừng e p tim..nếu thơ la bi nh thươ ng, đă t bệnh nha n ơ vi tri hồi phu c va ti m trợ giu p Ngừng CPR trong BLS thươ ng chấp nhâ n khi ca c dấu hiệu chết na o tre n la m sa ng & vô ta m thu trong hơn 20 phu t. Ngừng CPR trong ALS sớm khi đa đa nh gia đâ y đu vê la m sa ng, câ n la m sa ng va khả năng ROSC 19

20 17.1B - CHECK SHEET (bảng kiểm) VỀ KỸ NĂNG HỒI SINH CƠ BẢN (BLS) TT Các bước thực hiện Thang điểm Pha t hiện & xa c đi nh ngừng tuâ n hoa n 2 Thông ba o & sửa soạn CPR theo CAB 3 C (CAB) - Hỗ trơ tuâ n hoa n 4 A (CAB) - Kiểm soa t đươ ng thơ B (CAB) - Hỗ trơ hô hấp a. Thô i ngạt miệng-miệng (hoă c miệng-mũi): B (CAB) - Hỗ trơ hô hấp b1. Bo p bo ng qua mă t nạ với oxy 100% với 1 ngươ i thực hiện B (CAB) - Hỗ trơ hô hấp b2. Bo p bo ng qua mă t nạ với oxy 100% với 2 ngươ i thực hiện 8 ALS 'sớm' tại khoa HSCC 9 Vâ n chuyển & tiếp tu c CPR 10 Ngừng CPR trong BLS Tô ng Điểm:. / Điểm qui đô i: Qui đinh: Chưa thấy/chưa làm = 1 đ; Thấy làm/làm nhưng chưa đu ng = 2 điểm; Thấy làm/làm chưa đu = 3 điểm; Thấy làm/làm chưa nhiê u = 4 điểm; Thấy làm/làm nhiê u, thành thạo = 5 điểm Qui đô i: 1 5 = 1; 6 10 = 2; = 3; = 4; = 5; = 6; = 7; = 8; = 9; = 10 20

21 III. HỒI SINH NÂNG CAO (advanced life support ALS) 1. Đại cương Hồi sinh nâng cao (advanced life support - ACLS, ALS ) đê câ p đến mô t loạt các can thiệp lâm sàng để điê u tri khẩn cấp ngừng tim và các trươ ng hợp đe dọa tính mạng khẩn cấp khác, cũng như kiến thức và kỹ năng để triển khai các biện pháp can thiệp đo. ALS bao gồm hồi sức tim phô i cơ bản (CAB) và sô c điện đu ng chỉ đi nh sớm, kèm đă t đươ ng truyê n ti nh mạch, dùng thuô c (như adrenalin, thuô c chô ng loạn nhi p tim lidocain, amiodaron, magnesulphat), hô hấp nâng cao...hỗ trợ tô i ưu việc duy trì được tưới máu não, tưới máu vành, sớm thiết lâ p và duy trì được tuâ n hoàn tự nhiên, tránh di chứng thâ n kinh nă ng nê. Trong ALS ~ kiểu nhi p tim liên quan đến ngừng tim được chia thành hai nhóm: kiểu nhi p có thể dùng sô c đie n (rung tâm thất / nhi p tim nhanh thất - ventricular fibrillation/pulseless ventricular tachycardia- VF / pvt) và kiểu nhi p không dùng sô c điện (asystole and pulseless electrical activity - PEA). Sự khác biệt chính trong điê u tri cu a hai nhóm này là nhu câ u cô gắng khử rung tim ơ bệnh nhân VF / pvt. Các hành đô ng ép ngực, khai thông đươ ng thơ và thông khi, tiếp câ n mạch máu, điê u tri adrenaline, xác đi nh và hiệu chỉnh các yếu tô đảo ngược, là phô biến cho cả hai nhóm ALS & BLS. Thuô c và hỗ trợ đươ ng hô hấp nâng cao được sử du ng trong các can thiệp ALS, nhưng có tâ m quan trọng thứ yếu đô i với việc khử rung tim sớm chất lượng cao, và ép ngực không bi gián đoạn. Chỉ các nhà cung cấp di ch vu chăm sóc sức khỏe đu điê u kiện (Bệnh viện, Trung tâm cấp cứu 05 ) mới có thể cung cấp ALS, vì nó đòi hỏi khả năng đảm bảo đươ ng thơ cu a ngươ i ngừng tim, bắt đâ u truy câ p IV, đọc và giải thích điện tâm đồ, hiểu và dùng thuô c cấp cứu khẩn; Kíp nhân viên bao gồm các bác si, dược si, nha si, nhân viên thực hành cao cấp (PAs và NP), nhân viên tri liệu hô hấp (RT), điê u dưỡng hồi sức (RN), kỹ thuâ t viên y khoa (EMT-Ps) và các EMT hồi sinh nâng cao khác (ví du EMT nâng cao). 21

22 So sánh BLS vs ALS BLS (hồi sinh cơ bản - basic life support) được tiến hành do bất kz ai biết các nguyên tắc cơ bản cu a CPR (cardiopulmonary resuscitation), biết sử du ng AED (máy khử rung tim ngoài tự đô ng) và các phương pháp chính khác vê kỹ năng cứu sinh. BLS thươ ng được thực hiện trong các tình huô ng ngoài bệnh viện và không phải lúc nào cũng được thực hiện bơ i mô t chuyên gia y tế. BLS thươ ng do các giáo viên, huấn luyện viên, nhân viên cứu hô, ngươ i trông trẻ, và nhiê u thành phâ n khác thực hiện (họ đa được các chuyên gia y tế hướng dẫn trong các khóa học BLS / CPR). Ngược lại, ALS được thiết kế đă c biệt cho các chuyên gia y tế, bao gồm các bác si, bác si gây mê hồi sức, điê u dưỡng hồi sức, và nhiê u hơn nữa. Ngay trong các cơ sơ y tế, mô t ngươ i trong đơn vi ALS phải trải qua quá trình đa o tạo nhiê u hơn mô t ngươ i trong đơn vi BLS. Cả BLS và ALS đê u được thiết kế trên xe cứu thương để hồi sinh bệnh nhân trước bệnh viện và vâ n chuyển bệnh nhân đến bệnh viện. Mô t đơn vi BLS có hai KTV cấp cứu (emergency technicians - EMT). Trong khi, đơn vi ALS phải có mô t nhân viên y tế (paramedic - ngươ i được huấn luyện để thực hiện các thu tu c y tế khẩn cấp trong trươ ng hợp vắng mă t bác si ) và EMT. Trong bệnh viện, ALS thươ ng được tạo ra bơ i mô t nhóm các bác si và điê u dưỡng, với mô t sô điê u dưỡng lâm sàng thực hành trong mô t sô hệ thô ng. (Các nhóm ngừng tim, hoă c "Nhóm Code" ơ Mỹ, thươ ng bao gồm các bác si và điê u dưỡng cao cấp từ các chuyên ngành khác nhau như thâ y thuô c cấp cứu, thâ y thuô c gây mê, thâ y thuô c chung hoă c nô i khoa ). Mô t trong những khác biệt chính giữa ALS và BLS là vê kỹ thuâ t can thiệp xâm lấn. Điê u này có nghi a là BLS không thể sử du ng kim tiêm và các thiết bi khác làm thành vết cắt trên da (can thiệp xâm lấn). Ngươ i thực hiện BLS không thể sử du ng thuô c. Trong khi ngươ i thực hiện ALS có thể cho tiêm và dùng thuô c cho bệnh nhân. ALS có thể điê u tri căn bản trong trươ ng hợp bi cắt hoă c bi thương trong khi mô t ngươ i BLS không có quyê n làm điê u đo. Vê trang thiết bi : Không giô ng BLS, ALS sẽ được trang bi thiết bi quản lý đươ ng thơ, hỗ trợ tim mạch, màn hình monitoring tim và thiết bi kiểm tra glucose. Mô t ngươ i trong đơn vi ALS phải trải qua quá trình đa o tạo nhiê u hơn mô t ngươ i trong đơn vi BLS. 22

23 Các thành phần trang bị & kỹ thuật cần đảm bảo cu a ASL Bô đă t nô i khí quản qua mồm, mũi và lỗ MKQ ; Kỹ thuâ t an thâ n - gây mê - giãn cơ - ấn su n nhẫn để đă t NKQ nhanh (rapid sequence induction and intubation - RSII), máy thơ. Hệ monitor tim mạch, điện tâm đồ; Khử rung tim Monophasic hoă c Biphasic; Tạo nhi p ngoại vi (xuyên da). CO2 meter - capnography dạng sóng (gắn liên tu c với ô ng khí quản, để theo dõi chất lượng và tiên lượng cu a CPR và cung cấp mô t dấu hiệu sớm vê sự hồi sinh tự phát / return of spontaneous circulation - ROSC). Bô tiêm ti nh mạch (IV); tiêm trong xương (Intraosseous - IO) và truyê n di ch nô i mạch. Thuô c sử du ng đươ ng tiêm và đươ ng ruô t (IV, IO, PO, PR, ET, SL, bôi tại chỗ và qua da) Bô phẫu thuâ t mơ khí quản & Thông khí quản nhanh với kim Cricothyrotomy Kim van 1 chiê u giải nén cu a tràn khí màng phô i áp lực Thuâ t toán hồi sinh nâng cao (ALS); Thuâ t toán hồi sinh nhi khoa nâng cao (PALS); Thuâ t toán hồi sinh do chấn thương trước bệnh viện (PHTLS)... Các bước ALS Giải thích kiểu nhi p tim trên điện tâm đồ - thươ ng bắt đâ u bă ng cách phân tích nhi p tim cu a bệnh nhân bă ng máy khử rung tim. Trong BLS với dùng AED - máy tự quyết đi nh thơ i điểm và cách gây sô c cho bệnh nhân; Còn trong ALS do trươ ng nhóm ALS đưa ra quyết đi nh dựa trên kiểu nhi p tim hiện trên màn hình và các dấu hiệu quan trọng cu a bệnh nhân. Các bước tiếp theo trong ALS là đă t đươ ng truyê n ti nh mạch (IV) và đưa các thiết bi hỗ trợ đươ ng thơ khác nhau vào đu ng vi trí. Các loại thuô c ALS thươ ng được sử du ng, chă ng hạn như epinephrine và amiodarone. Nhân viên ALS nhanh chóng tìm kiếm các nguyên nhân có thể đảo ngược sự ngừng tim. Dựa trên chẩn đoa n cu a họ, điê u tri cu thể hơn được đưa ra. Những phương pháp điê u tri có thể là tiêm IV thuô c giải đô c do quá liê u thuô c, hoă c phẫu thuâ t như chèn mô t ô ng ngực cho những ngươ i có tràn khí màng phô i áp lực... 23

24 Thuật toán (thu tu c hoă c công thức để giải quyết mô t vấn đê ) Các hướng dẫn BLS & ALS hiện tại được đă t thành mô t vài nhóm " thuâ t toán " - là mô t tâ p hợp các hướng dẫn được tuân theo để chuẩn hóa việc điê u tri và tăng hiệu quả cu a nó. Các thuâ t toán này thươ ng có dạng sơ đồ, kết hợp các quyết đi nh kiểu 'có / không', làm cho thuâ t toán dê nhớ hơn. Advanced Life Support (ALS) Algorithm 24

25 2. Xử trí 2.1. Nguyên tắc chung Xử trí cấp cứu NTH được khơ i đô ng ngay từ khi phát hiện trươ ng hợp nghi ngơ NTH. Câ n có 1 ngươ i là chỉ huy để phân công, tô chức công tác cấp cứu đu ng trình tự và đồng bô. Câ n ghi chép các thông tin câ n thiết và tiến trình cấp cứu. Thiết lâ p không gian cấp cứu đu rô ng và hạn chế tô i đa ngươ i làm cản trơ công tác cấp cứu Sửa soạn & phương tiện dụng cụ a. Cho ngươ i bệnh nă m ngửa, lót tấm cứng dưới lưng; mắc Monitor; Hút đơ m dãi; Gọi hỗ trợ b. Huy đô ng kíp cấp cứu ALS: 1 bác si có kinh nghiệm chỉ huy chung; 2 bác si thực hành; 3 điê u dưỡng (1 Phương tiện du ng cu, 1 thực hiện y lệnh, 1 chạy ngoài). c. Phương tiện, du ng cu : Tu cấp cứu NTH lưu đô ng có đâ y đu trang bi câ n thiết Máy sô c điện: Monophasic hoă c Biphasic để chế đô monitor theo dõi Thuô c thiết yếu: Adrenaline, Amiodarone, Magne sulfate, Lidocaine Monitor theo dõi 2.3. Tiê n hành: Chẩn đoa n a. Chẩn đoa n xác đi nh và chỉ đi nh: Như BLS - ngươ i bệnh được chẩn đoa n ngừng tuâ n hoàn, dựa vào 3 dấu hiệu: mất ý thức đô t ngô t, ngừng thơ và mất mạch cảnh. b. Chẩn đoa n phân biệt: Phân biệt vô tâm thu với rung thất sóng nhỏ: câ n xem điện tâm đồ trên ít nhất 2 chuyển đạo. Phân biệt hoạt đô ng điện vô mạch với sô c, tru y mạch: câ n bắt mạch ơ 2 vi trí trơ lên. Phân biệt mất mạch cảnh/mạch bẹn do tắc mạch: câ n bắt mạch ơ 2 vi trí trơ lên. c. Chẩn đoa n nguyên nhân: Song song với cấp cứu hồi sinh tim phô i, câ n nhanh chóng tìm kiếm nguyên nhân gây NTH để giúp cấp cứu có hiệu quả và ngăn ngừa tái phát. Lưu ý 11 nguyên nhân thươ ng gă p và có thể điê u tri nhanh chóng (xem mu c 2.3/II). 25

26 Các bước tiê n hành ALS a. CAB như với BLS Thươ ng ép tim ơ tư thế cúi; lâ n/phu t; 30 lâ n ép tim/ 2 lâ n bóp bóng b. Gắn oxy - Bóp bóng oxy liê u cao 6-8 l/ph qua mask c. Gắn monitoring kiểm tra kiểu nhịp tim d. Đa nh giá & xử tri na ng cao ~ thực hiện theo ca c thuâ t toa n với ALS d1. Có chỉ đi nh sô c điện: Rung thất, nhi p nhanh thất vô mạch Sô c điện lâ n 1: (Monophasic: 360 J, BiPhasic: J) CPR trong vòng 2 phút đa nh giá lại kiểu nhi p tim xử trí tùy theo d1-d2-d3 Nếu còn rung thất sô c điện lâ n 2, lâ n 3 như phác đồ Đă t mă t nạ thanh quản hoă c nô i khí quản. d2. Nếu quay trơ lại tuâ n hoàn tự phát - Áp du ng kỹ thuâ t điê u tri ngay sau ngừng tim: Sử du ng phương pháp tiếp câ n ABCDE (Airway-Breathing-Circulation-Disability-Exposure/với mu c tiêu là nhă m điê u tri cứu sô ng, hay đưa các tình huô ng lâm sàng phức tạp thành dê xử trí hơn, hoă c tạo thơ i gian để thiết lâ p chẩn đoa n và điê u tri cuô i cùng...) Làm cho SpO2 đạt mu c tiêu 94-96%; Làm cho PaCO2 trơ vê bình thươ ng; Đă t ECG 12 đạo trình; Điê u tri nguyên nhân nhóm T (hay gă p và có thể đảo ngược); Duy trì ô n đi nh thân nhiệt d3. Không có chỉ đi nh sô c điện: Vô tâm thu hoă c hoạt đô ng điện vô mạch CPR trong 2 phút đa nh giá lại kiểu nhi p tim xử trí tùy theo d1-d2-d3 Adrenaline 1mg IV /3-5 phút, Atropin 1 mg IV (lă p lại 3 liê u cách 3-5 phút)... Đă t mă t nạ thanh quản hoă c đă t nô i khí quản 26

27 (d1 - chi tiết). Rung thất hoă c nhi p nhanh thất vô mạch: Sô c điện lâ n 1: Thực hiện ngay sô c điện không đồng bô. Mức 360 J (Máy sô c điện 1 pha - rectilinear biphasic - RLB); Mức J (Máy sô c điện 2 pha - biphasic truncated exponential - BTE); Tiếp tu c thực hiện ngay CPR trong vòng 2 phút (5 chu kz). Đă t NKQ càng sớm càng tô t và đảm bảo thông khí có hiệu quả. Đă t ngay đươ ng truyê n ti nh mạch truyê n Natriclorua 0,9%; Adrenaline 1 mg ti nh mạch mỗi 3-5 phút. Đa nh giá lại kiểu nhi p tim xử trí tùy theo d1-d2-d3 Nếu còn nhi p nhanh thất hoă c rung thất bê n bỉ. Sô c điện lâ n 2: 200J CPR 2 phút, Adrenaline 1 mg ti nh mạch mỗi 3-5 phút Đa nh giá lại kiểu nhi p tim xử trí tùy theo d1-d2-d3 Nếu vẫn còn nhi p nhanh thất hoă c rung thất bê n bỉ. cho Amiodarone (300 mg ti nh mạch châ m trong 20 ml Natrclorua 0,9%, có thể nhắc lại liê u 150 mg). Hoă c Lidocain (1-1,5 mg/kg với liê u đâ u tiên, sau đo 0,5 mg - 0,75 mg/kg TM, tô i đa là 3 liê u hay đa đạt tới tô ng liê u 3 mg/kg). Sô c điện lâ n 3: CPR 2 phút, Adrenaline 1 mg ti nh mạch mỗi 3-5 phút NaHCO3 (1 meq/kg), Lidocain (1,5 mg/kg lă p lại 3-5 phút) MgSO4 1-2g / IV (với nhanh thất đa dạng ~ xoắn đỉnh) Đa nh giá lại kiểu nhi p tim xử trí tùy theo d1-d2-d3 Có thể SỐC ĐIỆN - THUỐC - SỐC - THUỐC tiếp... theo chỉ đi nh 27

28 (d3 - chi tiết) Xử trí vô tâm thu & hoạt đô ng điện vô mạch (phân ly điện cơ): Vô tâm thu là tình trạng hình ảnh sóng điện tâm đồ là đươ ng thă ng nhưng phải kiếm tra ít nhất ơ 2 chuyển đạo để không nhâ m với rung thất sóng nhỏ. Hoạt đô ng điện vô mạch là tình trạng có hình ảnh sóng điện tâm đồ nhưng không bắt được mạch cảnh. Khi đa nh giá kiểu nhi p tim vô tâm thu & hoạt đô ng điện vô mạch CPR 5 chu kz ~ 2 phút, đă t NKQ càng sớm càng tô t và đảm bảo thông khí có hiệu quả. Đă t ngay đươ ng truyê n ti nh mạch lớn Adrenalin 1mg IV mỗi 3-5 phút. Atropin 1 mg IV (lă p lại 3 liê u cách 3-5 phút) NaHCO3 1 meq/kg IV Tìm & xử trí nguyên nhân (giảm oxy, tăng/hạ Kaly máu, toan nă ng, ngô đô c thuô c, ép tim, tràn khí màng phô i, giảm khô i lượng máu lưu hành, hạ thân nhiệt...) Đa nh giá lại kiểu nhi p tim xử trí tùy theo d1-d2-d3 / nếu vẫn không thể sô c CPR & Adrenalin, Atropin, NaHCO3 0,5 meq/kg/mỗi 10 phút == lâ p lại khi còn chỉ đi nh Đa nh giá và tìm kiếm tình trạng vẫn còn dòng tuâ n hoàn nhưng yếu (giả hoạt đô ng điện vô mạch ) bă ng siêu âm tim nhanh. Nếu có thể đă t ngay tạo nhi p ngoài qua da. 28

29 Xử tri rung thất hoă c nhi p nhanh vô mạch Xử tri vô ta m thu hoă c hoạt đô ng điện vô mạch 29

30 e. Hỗ trơ hô hấp nâng cao - Kiểm soa t đươ ng thơ, cung cấp oxy va thông khi : Du ng nồng đô oxy cao nhất co thể co trong qua tri nh ASL. Du ng du ng cu kiểm soa t đươ ng thơ nâng cao (advanced airway) hoă c bo ng-mă t nạ để kiểm soa t đươ ng thơ trong mọi tinh huô ng ngưng tim. Du ng du ng cu trên hâ u (supraglottic airways) hoă c ô ng nô i khi quản để kiểm soa t đươ ng thơ ban đâ u trong mọi tinh huô ng ngưng tim. Du ng du ng cu đo CO2 trong khi thơ ra co ke m đươ ng biểu diê n (waveform capnography) để xa c nhâ n vi tri ô ng nô i khi quản va theo dõi liên tu c vi tri ô ng nô i khi quản trong qua tri nh ALS. Thông khi với tâ n sô 10 lâ n/phu t ơ ngươ i đa được kiểm soa t đươ ng thơ nâng cao đang được ép ngực. 30

31 f. Tìm và xử trí nguyên nhân Tràn khí màng phô i dưới áp lực: Mơ màng phô i Mất thể tích: Truyê n di ch nhiê u Hạ nhiệt đô: Sươ i ấm và tiếp tu c hồi sức Tắc đông mạch phô i cấp: Tiêu sợi huyết hoă c lấy huyết khô i Nhồi máu cơ tim: Tái tưới máu mạch vành Ngô đôc: Thuô c kháng đôc Mô t sô điểm lưu ý trong khi tiến hành ASL Ép tim mạnh và nhanh ( lâ n/phu t) Bảo đảm lồng ngực nơ lại hoàn toàn giữa các lâ n ép tim Giảm thiểu tới mức tô i đa việc gián đoạn ép tim ngoài lồng ngực Mô t chu kz hồi sinh tim phô i cơ bản bao gồm: 30 lâ n ép tim sau đo 2 lâ n thông khí. 5 chu kz hồi sinh tim phô i ~ 2 phút Tránh tăng thông khí khi tiến hành cấp cứu, bóp bóng 6-8 lâ n/phu t Xác đi nh đu ng vi trí và cô đi nh tô t mă t nạ thanh quản hoă c ô ng nôi khí quản Thay đô i ngươ i ép tim 2 phu t/lâ n cùng lúc khi tiến hành kiểm tra lại mạch Tìm kiếm và xử trí các yếu tô có thể điê u tri được tham gia gây ngừng tuâ n hoàn. 31

32 2.3 Những vấn đề hồi sức nâng cao khác Hỗ trơ tuần hoa n trong khi ALS CPR với tuâ n hoa n ngoa i cơ thể (extracorporeal CPR ECPR) la biện pha p cứu va n hợp l{ cho mô t sô bệnh nhân ngưng tim chọn lọc khi CPR qui ước ban đâ u thất bại va trong bô i cảnh kỹ thuâ t na y co thể thực hiện được Theo do i ca c thông số sinh ly : Không du ng gia tri ngưỡng ETCO2 đơn đô c để dự ba o tử vong hay để quyết đi nh ngưng ca c nỗ lực CPR. ETCO2 10 mm Hg đo sau khi đă t nô i khi quản hoă c sau 20 phu t CPR co thể la mô t yếu tô dự ba o phu c hồi tuâ n hoa n tự nhiên va sô ng so t đến khi xuất viện. Nếu co thể thực hiện siêu âm tim ma không gây cản trơ qui tri nh CPR chuẩn, xem xe t la m siêu âm tim như mô t công cu chẩn đoa n bô sung để nhâ n diện ca c nguyên nhân co thể đảo ngược Thuốc du ng trong ALS: Du ng epinephrine liê u chuẩn (1 mg tiêm TM mỗi 3-5 phu t). Không du ng vasopressin thay thế cho epinephrine liê u chuẩn. Không phô i hợp vasopressin với epinephrine liê u chuẩn. Không du ng epinephrine liê u cao. Trong ngưng tim với nhi p không sô c điện được (vô tâm thu, hoạt đô ng điện vô mạch) du ng epinephrine ca ng sớm ca ng tô t. 32

33 Không du ng corticosteroid mô t ca ch thươ ng qui khi CPR ca c trươ ng hợp ngưng tim ngoa i bệnh viện. Thuô c chô ng loạn nhi p du ng trong CPR: Du ng amiodarone trong trươ ng hợp rung thất/nhi p nhanh thất vô mạch kha ng tri. Co thể du ng lidocaine hoă c nifekalant thay thế cho amiodarone trong rung thất/nhi p nhanh thất vô mạch kha ng tri. Không du ng magnesium mô t ca ch thươ ng qui Chăm so c sau ALS: Tra nh tăng oxy mô lẫn giảm oxy mô. Thông khi bă ng oxy 100% cho đến khi đo được PaO2. Giữ PaCO2 trong giới hạn sinh l{ bi nh thươ ng. Hạ thân nhiệt (32 đô C-36 đô C) trong trươ ng hợp bệnh nhân không tỉnh sau khi phu c hồi tuâ n hoa n tự nhiên. Thơ i gian hạ thân nhiệt tri liệu 24 giơ. 3. Thơ i gian ALS Nên được coi là vẫn thích hợp để ALS, là khi bệnh nhân vẫn còn VF / pvt (thực hiện tiếp theo thuâ t toán ALS), hoă c có mô t nguyên nhân có thể đảo ngược có thể điê u tri được. Việc sử du ng các thiết bi nén cơ khí và các kỹ thuâ t ECPR làm cho những nỗ lực kéo dài hồi sức khả thi trên những bệnh nhân được chọn kéo dài CPR. Nếu những nỗ lực ALS không đạt được thành công thì đô i trươ ng hồi sức nên thảo luâ n vê việc dừng CPR với nhóm. Quyết đi nh ngừng CPR yêu câ u đa nh giá lâm sàng và câ n lâm sàng đâ y đu, đă c biệt đa nh giá cẩn thâ n vê khả năng ROSC (sự hồi sinh tự phát / return of spontaneous circulation - ROSC). Quyết đi nh ngừng ALS khi đa đa nh giá đâ y đu vê lâm sàng (không còn đa p ứng, đồng tử giãn hoàn toàn, không thơ lại, không có mạch, thân thể lạnh, da tím tái nhợt nhạt...) và câ n lâm sàng (EEG & ECG là đươ ng thă ng; ETCO2 = 0...), đă c biệt nên đa nh giá cẩn thâ n vê khả năng ROSC. 33

34 17.2A - OSCE STEPS VỀ KỸ NĂNG HỒI SINH TĂNG CƯỜNG (ALS) (ca c bước kha m/thi la m sa ng theo cấu trúc mục tiêu) TT CÁC BƯỚC Ý NGHĨA YÊU CẦU CẦN ĐẠT CHECK 1. Phát hiện & xa c định ngừng tuần hoa n 2. Thông ba o & sửa soạn CPR theo CAB C (CAB) - Hỗ trơ tuần hoa n (C - circulation support) A (CAB) - Kiểm soa t đươ ng thở (A - airway control): 5. B (CAB) - Hỗ trơ hô hấp Chẩn đoa n xác đi nh được ca c dấu hiệu ngươ i bệnh ngừng tuâ n hoa n trong thơ i gian qui đi nh (khoảng 10 gia y) Tạo điê u kiện thuâ n lợi vê tư thế thực hiện kỹ năng CPR va co ngươ i cu ng tham gia CPR Làm kỹ thuâ t e p tim khi CPR như trong BLS. Làm kỹ thuâ t kiểm soa t đươ ng thơ khi CPR như trong BLS. Làm kỹ thuâ t hỗ trợ hô hấp khi CPR như trong BLS. Xác đi nh được dấu hiệu mất { thức Xác đi nh được dấu hiệu ngừng thơ Xác đi nh được dấu hiệu mất mạch cảnh Cho ngươ i bệnh nă m ngửa, lo t tấm cứng dưới lưng; mắc monitor theo dõi; hu t đơ m da i Thông ba o, huy đô ng ki p cấp cứu ngừng tuâ n hoàn Vi trí ép tim đu ng 1/2 dưới xương ức Tư thế tay & ba n tay e p đu ng qui đi nh Ép tim đu ng tâ n sô lâ n/phu t Ép tim đu ng bie n đô (± 5 cm ơ ngươ i lớn) Thơ i gian ngưng e p =< 10" Đô i ngươ i sau 5 chu kz CPR Làm ngửa ưỡn cô tô i đa Mo c họng lấy hết di vâ t, lau sạch miệng, mũi Làm thu thuâ t Heimlich nghi ngơ có di vâ t Gắn oxy bo p bo ng qua mask liê u cao 6-8 l/ph 6. Gắn monitoring kiểm tra kiểu nhịp tim Là bước quan trong trong đi nh hướng ALS 7. Đa nh gia kiểu nhịp tim va xử tri na ng cao theo thuật toa n ALS Là bước quyết đi nh trong xử tri ALS Xa c đi nh được rung thất & nhi p nhanh thất vô mạch Xa c đi nh được vô ta m thu hoă c hoạt đô ng điện vô mạch 7.1 Xử tri khi co chỉ đi nh sô c điện 7.2 Xử tri khi quay vê tuâ n hoa n tự pha t 7.3 Xử tri khi không co chỉ đi nh sô c điện

35 TT CÁC BƯỚC Ý NGHĨA YÊU CẦU CẦN ĐẠT CHECK 7.1 Xử tri khi co chỉ đi nh sô c điện Thực hiện theo thuâ t toa n ALS 7.2 Xử tri khi quay vê tuâ n hoa n tự pha t Thực hiện theo thuâ t toa n ALS 7.3 Xử tri khi không co chỉ đi nh sô c điện Thực hiện theo thuâ t toa n ALS 8. Hỗ trơ hô hấp na ng cao 9. Tìm va xử tri nguyên nha n 10. Tiê p tục & Ngừng CPR trong ALS Kiểm soa t vững chắc đươ ng thơ cung cấp oxy tô i ưu và thông khi tăng cươ ng phu hợp Tìm nguye n nha n ga y ngừng tuâ n hoa n, chu trong các nghuyên nhân nhóm T Nhâ n đi nh được trươ ng hợp CPR co hiệu quả & khi không co hiệu quả để ra quyết đi nh ngừng CPR Sô c điện lâ n 1: (Monophasic: 360 J, BiPhasic: J) CPR trong vòng 2 phu t đa h gia lại nhi xử trí tùy theo đa nh gia nhi p Đă t mă t nạ thanh quản hoă c nô i khi quản Sử du ng phương pha p tiếp câ n ABCDE Làm cho SpO2 đạt mu c tiêu 94-96% Làm cho PaCO2 trơ ve bi nh thươ ng Đă t ECG 12 đạo tri nh Điê u tri nguyên nhân nhóm T Bình ô n nhiệt đô CPR trong 2 phu t đa nh gia lại nhi p xử tri tùy theo Adrenaline 1mg IV /3-5 phút, Atropin 1 mg IV (lă p lại 3 liê u cách 3-5 phút)... Đă t mă t nạ thanh quản hoă c nô i khi quản Du ng du ng cu kiểm soa t đươ ng thơ nâng cao Du ng nồng đô oxy cao nhất Thông khi với tâ n sô 10 lâ n/phu t trong khi CPR Du ng du ng cu đo CO2 trong khi thơ ra Biết hướng xử tri nguye n nha n chi nh ga y ngừng tim, đă c biệt ca c nghuye n nha n nho m T Khi quay vê tuâ n hoa n tự pha t - Thực hiện theo thuâ t toa n ALS & chăm so c sau ALS Ngừng CPR trong ALS khi đa đa nh gia đâ y đu vê la m sa ng, câ n la m sa ng va khả năng ROSC 35

36 17.2B - CHECK SHEET (bảng kiểm) VỀ KỸ NĂNG HỒI SINH TĂNG CƯỜNG (ALS) TT Các bước thực hiện Thang điểm Pha t hiện & xa c đi nh ngừng tuâ n hoa n 2 Thông ba o & sửa soạn CPR theo CAB 3 C (CAB) - Hỗ trơ tuâ n hoa n 4 A (CAB) - Kiểm soa t đươ ng thơ 5 B (CAB) - Hỗ trơ hô hấp 6 Gắn monitoring kiểm tra nhi p 7 đa nh gia kiểu nhi p tim va xử tri na ng cao theo thuâ t toa n ALS 8 Hỗ trợ hô hấp na ng cao 9 Ti m va xử tri nguye n nha n 10 Ngừng CPR trong ALS Tô ng Điểm:. / Điểm qui đô i: Qui đinh: Chưa thấy/chưa làm = 1 đ; Thấy làm/làm nhưng chưa đu ng = 2 điểm; Thấy làm/làm chưa đu = 3 điểm; Thấy làm/làm chưa nhiê u = 4 điểm; Thấy làm/làm nhiê u, thành thạo = 5 điểm Qui đô i: 1 5 = 1; 6 10 = 2; = 3; = 4; = 5; = 6; = 7; = 8; = 9; = 10 36

37 Quyê t định số 1493/QĐ-BYT ngày 22/4/2015 cu a Bộ Y tê ban hành tài liệu Hướng dẫn chẩn đoa n và xử trí Hồi sức tích cực; Bộ Y Tê. 37

38 Tài liệu tham khảo Tiếng Việt 1. Nguyê n Đức Hinh (2014), Bài giảng kỹ năng y khoa, Nhà xuất bản Y học 2. Cao Văn Thi nh (2005), Tài liệu huấn luyện kỹ năng y khoa tiê n lâm sàng, tâ p 1, 2; ĐH PNT 3. Nguyê n Văn Sơn (2013), Bảng kiểm dạy/học kỹ năng lâm sàng; Nhà xuất bản Y học 4. Đă ng Hanh Đệ (2007), Phẫu thuâ t thực hành,mã sô : Đ.01.Y.12 Nhà xuất bản Y học 5. Sô tay thăm khám ngoại khoa lâm sàng, BV ND Gia Đi nh 6. Quyết đi nh sô 1493/QĐ-BYT ngày 22/4/2015 cu a Bô Y tế ban hành tài liệu Hướng dẫn chẩn đoa n và xử trí Hồi sức tích cực ; Bô Y Tế Tiếng Anh 1. Chris Hatton Roger Blackwood (2011), Clinical Skills, Nhà xuất bản Blackwell 2. Lynn S. Bickley;(2013), Bate's Guide to Physical Examination; 11th Edition, NXB Lippicot 3. American Heart Association AHA Guideline for CPR and EC 4. Circulation. 2010;112 (suppl 4):S1. (trang web: 38

39 * Mô t sô website xu_ly_ bn_cap_cuu.pptx 8. mmitteeonresuscitationilcor/ucm_473205_international-liaison-committee-on- Resuscitation-ILCOR.jsp

40 CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ Cấp cứu (first aid) là sự hỗ trợ và can thiệp ban đâ u cu a ngươ i cứu trợ với ngươ i bi nạn, bi thương tích, bi bệnh cấp tính, nô i dung này là đu ng hay không đu ng?. A. Đu ng B. Sai Chẩn đoa n ngừng tuâ n hoàn nêu trong câu này, nô i dung nào đu ng nhất?: A. Là chẩn đoa n cu a ngươ i cứu nạn B. Là chẩn đoa n cu a bác sỹ C. Là chẩn đoa n chỉ dựa vào các dấu hiệu lâm sàng D. Tất cả các ý nêu trong câu đê u đu ng Liệt kê 3 dấu hiệu cu a ngừng tuâ n hoàn nêu trong câu này, nô i dung nào không đu ng?: A. không đo được huyết áp B. mất ý thức đô t ngô t C. ngừng thơ D. mất mạch cảnh 17.4.Ngừng tuâ n hoàn là các trươ ng hợp nêu trong câu này, nô i dung nào không đu ng?: A. Vô tâm thu B. Rung thất C. Hoạt đô ng điện vô mạch D. Sô c 40

41 17.5. Cách dùng Adrenalin trong cấp cứu ngừng tuâ n hoàn nêu trong câu này, nô i dung nào đu ng?: A. 2 mg/ tiêm TM/ lâ n cách nhau 3 5 phút B. 1 mg/ tiêm TM/ lâ n cách nhau 2 phút C. Truyê n Adrenalin TM liên tu c D. 1 mg/ tiêm TM/ lâ n cách nhau 3 5 phút Mô t bệnh nhân bi ngừng tuâ n hoàn, đang được ép tim và thô i ngạt. Sau khi ghi điện tim, hình ảnh điện tim là rung thất. Hãy lựa chọn 1 thái đô xử trí đu ng?. A. Xylocain 1mg/kg tiêm ti nh mạch B. Đấm vào vùng trước tim C. Sô c điện không đồng bô 200 J D. Sô c điện đồng bô 200 J Câ n tiến hành cấp cứu ngừng tuâ n hoàn khi xác đi nh được đồng thơ i cả 3 dấu hiệu (trong =< 10"), chỉ có dấu hiệu nào nêu trong câu này là đu ng?: A. Mất mạch cảnh B. Tím tái hoă c nhợt nhạt C. Mất mạch quay D. Nghe không thấy rõ tiếng tim Điê u nào sau đa y là đu ng trong rung thất: A. Trên monitor, hình ảnh rung thất có thể giô ng với hình ảnh điện tim sóng nhanh. B. Vẫn có thể sơ thấy mạch trong rung thất. C. Có thể điê u tri hiệu quả rung thất bă ng sô c điện D. Tim còn tô ng máu trong rung thất 41

42 17.9. Do khoảng thơ i gian từ khi gọi cấp cứu đến khi kíp cấp cứu có mă t để cấp cứu bệnh nhân thươ ng trên 5 phút, nên khả năng cứu sô ng được bệnh nhân ngừng tim phu thuô c chu yếu vào khả năng và kỹ năng cấp cứu cu a ngươ i cứu nạn có mă t tại chỗ, nô i dung này là đu ng hay không đu ng? A. Đu ng B. Sai Hồi sinh tim phô i kết hợp với sô c điện sớm trong vòng 3 đến 5 phút đâ u tiên sau khi ngừng tuâ n hoàn có thể đạt tỷ lệ cứu sô ng lên đến 75% - 95%, nô i dung này là đu ng hay không đu ng? A. Đu ng B. Sai Các nguyên nhân gây ngừng tuâ n hoàn thươ ng gă p và có thể điê u tri nhanh chóng phu c hồi nêu trong các câu này, nô i dung nào không đu ng?: A. Thiếu thể tích tuâ n hoàn B. Tràn khí màng phô i áp lực C. Ngưng tim do suy tim mất bù D. Ngưng tim trong phẫu thuâ t Kỹ thuâ t ép tim ngoài lồng ngực với nô i dung nêu trong các câu này, nô i dung nào không đu ng? A. Kiểm tra mạch cảnh (hoă c mạch bẹn) trong vòng 10 giây. Nếu không thấy mạch: tiến hành ép tim ngay B. Không khuyến khi ch thực hiện ca c chương tri nh pha rung thất ơ nơi công cô ng C. Ép tim ơ 1/2 dưới xương ức, lún 1/3-1/2 ngực (4-5 cm với ngươ i lớn) đu để sơ thấy mạch khi ép; tâ n sô 100 lâ n/phu t D. Phương châm là e p nhanh, ép mạnh, không gián đoạn và để ngực phồng lên hết sau mỗi lâ n ép

43 17.13 Xử tri trong Hồi sinh na ng cao (ALS) với nô i dung ne u trong ca c ca u na y, chỉ nô i dung na o đu ng?: A) Bo p bo ng oxy liê u cao 4 l/ph qua mask B) Thay đô i ngươ i e p tim 5 phu t/lâ n cu ng lu c khi tiến ha nh kiểm tra lại mạch C) Bo p bo ng oxy liê u cao 6-8 l/ph qua mask D) Ép tim mạnh va nhanh ( 80 lâ n/phu t) Kiểm soa t đươ ng thơ, cung cấp oxy va thông khi trong Hồi sinh na ng cao (ASL) ne u trong ca c ca u na y, chỉ nô i dung na o đu ng?: A) Thông khi với tâ n sô lâ n/phu t ơ ngươ i đa được kiểm soa t đươ ng thơ na ng cao đang được nhấn ngực. B) Tránh dùng bóng-mă t nạ để kiểm soa t đươ ng thơ trong mọi ti huô ng ngưng tim C) Du ng nồng đô oxy cao nhất co thể co trong qua tri nh ASL D) Du ng du ng cu đo O2 trong khi thơ ra để xa c nhâ n vi tri ô ng nô i khi quản Kiểm soa t đươ ng thơ, cung cấp oxy va thông khi trong Hồi sinh na ng cao (ASL) ne u trong ca c ca u na y, chỉ nô i dung na o đu ng?: A) Tránh du ng nồng đô oxy cao trong qua tri nh ASL B) Tiến ha nh sô c điện ngay: sô c điện đồng bô đă t 360 J C) Du ng du ng cu đo CO2 trong khi thơ ra co ke m đươ ng biểu diê n (waveform capnography) để xa c nhâ n vi tri ô ng nô i khi quản D) Thông khi với tâ n sô lâ n/phu t ơ ngươ i đa được kiểm soa t đươ ng thơ na ng cao đang được nhấn ngực. 43

44 Khi thô i ngạt miệng-miệng (hoă c miệng-mũi) nếu thấy lồng ngực không nhô lên hoă c thô i nă ng thì xem lại tư thế cu a BN, xem có tu t lưỡi không, nếu không cải thiện thì phải làm thu thuâ t Heimlich để loại bỏ di vâ t đươ ng thơ, nô i dung này là đu ng hay không đu ng? A. Đu ng B. Sai Xử trí cấp cứu ngừng tuâ n hoàn với nô i dung nêu trong các câu này, nô i dung nào không đu ng? A. Sau 2 phút, kiểm tra mạch cảnh trong 5 giây, nếu có mạch đâ p thì dừng ép tim, kiểm tra hô hấp nếu tự thơ được thì dừng thô i ngạt B. Dùng thuô c cấp cứu: đă t mô t đươ ng truyê n ti nh mạch chắc chắn (có ngươ i hỗ trợ), tiêm adrenalin 1mg ti nh mạch, 2 phu t/lâ n. C. Trươ ng hợp tim không đâ p lại, cứ 3 phút dừng lại 5 giây để bắt mạch, tiếp tu c đến khi tim đâ p, ngươ i bệnh thơ lại D. Với trẻ sơ sinh thì thô i ngạt nhanh và nhẹ hơn, ép tim bă ng 1 ngón tay cái lâ n/phu t Xử trí cấp cứu ngừng tuâ n hoàn tại khoa cấp cứu với nô i dung nêu trong các câu này, nô i dung nào không đu ng?: A. Nhanh chóng ghi điện tim và theo dõi điện tim trên máy theo dõi B. Tiến hành sô c điện ngay nếu là rung thất, sô c điện không đồng bô C. Bắt đâ u nhấn ngực lại ngay sau khi mỗi cu sô c điện D. Tiến hành ngay 15 chu kz ép tim/thô i ngạt sau mỗi lâ n sô c điện 44