comfort-v.PDF

Bản ghi

1 Trung Tâm Phø-Khoa & TrÈ SÕ-Sinh S thoäi-mái và an-toàn trong th i-kÿ m i thø thai RÃt nhišu phø-n» kinh-nghiœm m t vài triœuchùng sau trong th i-kÿ m i thø thai. Bån có th chì g p qua m t vài, hay tãt cä các triœuchùng. Chúng tôi mong r ng nh»ng ÇŠ nghî dü i Çây së giúp bån cäm thãy thoäi mái hön. N u bån có th c m c, xin vui lòng liên låc v i chuyên-viên y-t cûa bån. S khó chîu ª vú Bªi các håch s»a Çang phát tri n. N u bån d ÇÎnh cho con bú s»a më, xin hãy thäo luæn v i chuyên-viên y-t cûa bån ho c nhân-viên hü ng dån vš vãn-çš cho con bú s»a më Ç ÇÜ c khám núm vú. M c nît vú l n hön Ç Ç«ng c cho ch c ch n, ho c mang loåi nît vú dành cho con bú. Dùng khæn lånh (nhü khæn m t nhúng vào nü c lånh) Ç p lên vú khi càn. Ti u tiœn thü ng xuyên Bªi vì då con l n dàn Çè lên b ng Çái, và thæn cûa bån làm viœc nhišu hön. TriŒu-chÙng này thü ng xäy ra trong 3 tháng ÇÀu và 3 tháng cuói cûa th i-kÿ thai nghén. Tránh uóng nü c khi gàn Çi ngû ChÃp nhæn r ng bån së càn phäi thùc dæy ít nhãt m t làn trong Çêm Ç ti u tiœn. NhÙc ÇÀu và ThÎ-giác thay Ç i Gây nên bªi mûi bî nghët, mœt mõi, mœt m t, bòn chòn, cæng th ng. Tham khäo v i chuyên-viên y-t trü c khi dùng các loåi thuóc bán ngoài quày không càn toa bác-sï! Thay Ç i thî-giác thü ng do s gi» nü c trong cöth và thü ng chì tåm th i. Tuy nhiên, triœu chùng này cûng có th báo cho ta bi t áp-suãt máu cûa bån lên cao do thai nghén, vì th nên cho chuyên-viên y-t bi t vš các thay Ç i thîgiác bån g p phäi. ThÜ-dãn và nghì ngöi Dùng khæn thãm nü c Ãm Ç p lên m t và trán. BuÒn nôn và ói mºa Gây nên bªi s thay Ç i các chãt n i-ti t-tó. ˆn vài chi c bánh låt (hay bãt cù thùc æn nào thích h p v i bån) trü c khi ra khõi giü ng vào bu i sáng, và ngay cä trong Çêm n u bån ch t thùc giãc. ˆn d m nh»ng món æn có chãt Çåm (pho-mai, trùng, thît, cá, ÇÆu, bö ÇÆu phøng) trü c khi Çi ngû. ˆn tøng b»a nhõ, nhišu làn (cách m i 2 gi ÇÒng hò) Ç bao tº bån không bao gi bî Çói. Page 1 of 4

2 MŒt mõi Gây nên bªi các thay Ç i n i-ti t-tó, tæng s bi ndü«ng (tiêu hóa), và s thi u máu cûng có th là m t lš do gây mœt mõi. Ngû nhišu hön bình thü ng Ngû ngày Bån có th Çi thº máu xem có bî thi u máu không. Lên cân và Dinh-dÜ«ng Lên cân trong 3 tháng ÇÀu rãt ít (1 Ç n 4 pounds) Lên cân Ç 25 Ç n 35 pounds trong th i gian cuói cûa thai nghén là hoàn-häo nhãt Ç có em bé khõe månh. N u bån thi u cân hay quá cân lü ng trü c khi mang thai, chuyên-viên y-t có th ÇŠ nghî mùc cân lü ng riêng cho bån. ˆn dùng thùc æn b dü«ng trong suót th i kÿ thai nghén rãt quan tr ng, và nên uóng thuóc dü«ng thai n u bác-sï cho toa. N u bån có th c m c, xin thäo luæn v i chuyênviên y-t cûa bån. Chuyên-viên vš dinhdü«ng cûng có th ti p chuyœn v i bån vš vãn-çš này. ThÎt càn ÇÜ c nãu chín (xem møc Toxoplasmosis). Ba chãt dinh-dü«ng sau rãt quan tr ng trong th i-gian mang thai: Calcium - chãt cal-ci giúp b xüöng: có trong s»a, pho-mai, yogurt, bông cäi xanh, b p cäi, häi-sän (n u bån không th dùng các th c phäm có chãt s»a, hõi chuyœn v i chuyên-viên y-t vš vãn-çš uóng thuóc vitamin b thêm chãt cal-ci). Iron - chãt s t giúp b máu: có trong thît ÇÕ, rau dšn MÏ, bánh mì thêm chãt b dü«ng (enriched breads), và cóm khô (cereals), ÇÆu, trái cây khô, bö ÇÆu phøng. Folic acid - chãt folacin b máu và các t -bào m i læp: có trong trùng, rau cäi có màu xanh ÇÆm, cà chua. Có rãt nhišu ÇiŠu bån có th làm Ç giúp cho bån và bào-thai cûa bån an-toàn hön trong th i-kÿ thai-nghén. Làm nh»ng ng ÇiŠu sau An-toàn xe c Luôn luôn mang giây an-toàn (m t chéo qua vai và m t dü i bøng). Khi Çi xe ÇÜ ng trü ng, cù m i ti ng nên ngøng xe låi, xuóng Çi b cho máu ÇÜ c lüu thông. Nha sï Nh cho nha-sï hay các chuyên-viên nhakhoa (cûng nhü nh»ng ngü i chæm lo sùc khõe cho bån) bi t bån Çang mang thai. ñ n nha-sï rºa ræng khi bån m i mang thai. Khi mang thai, các vi-trùng thü ng sóng trong miœng có m t vài thay Ç i làm cho ræng dí bî sâu (các thay Ç i này ÇŠu rãt thông thü ng). NÜ u ræng dí Çau và süng cûng thü ng xäy ra khi mang thai do lü ng máu và s lüu thông cûa máu tæng lên. Th døc Nói chung ÇiŠu an-toàn là gi» Ç væn-ç ng ª mùc bån thích nghi h ng ngày. N u bån væn-ç ng nhišu nhü chåy b thü ng xuyên, xin hãy thäo luæn v i chuyên-viên y-t chæm sóc thai nghén bån, Ça só ÇŠu khuyên nên Page 2 of 4

3 tæp nh»ng Ç ng tác th døc nhë vào cuói th i-kÿ thai nghén. BÖi l i và Çi b là nh»ng b môn th -døc tót nhãt cho m t ngü i có thai bình thü ng và khõe månh. Nh uóng nü c thæt nhišu trü c và sau khi tæp th -døc. M c quàn áo thoäi mái và ÇØng Ç bî quá nóng n c. Bån có th áp-døng phüöng pháp th -døc có tên g i KEGEL Ç giúp nh»ng b p thît quanh tº cung co th t månh hön. Bån có th tæp phüöng pháp này khi Çang Çi ti u: Khi b t ÇÀu ti u, nín ngay låi b ng cách co th t các b p thît ª cºa mình. Nín càng lâu càng tót, xong buông ra. RÒi b t ÇÀu nín låi, càng lâu càng tót. Sau khi bån h c ÇÜ c cách co th t b p thît nào và giãn nª b p thît nào, thº tæp KEGEL vài làn trong ngày. Hoåt-Ç ng tình-døc Bån có th nhæn ra s tæng hay giäm Çòi hõi vš vãn-çš giao h p khi mang thai. Có m t só phø-n» cäm thãy chuyœn giao h p là không hãp dån ª cuói th i-kÿ thai nghén. Giao h p trong khi mang thai ÇÜ c coi là antoàn miín là thai nghén cûa bån không ª tình trång nguy hi m. Có khoái-cäm khi mang thai cûng ÇÜ c xem là an-toàn miín là thai nghén cûa bån không ª tình trång nguy hi m. S khoái cäm cûng có th cho bån cái cäm giác gióng nhü khi bån Çang chuy n bøng sanh. Tránh nh»ng hoåt-ç ng tình-døc có nh»ng Ç ng-tính nhü th i höi vào cºa mình hay giao h p månh tø phía sau. Các Ç ng-tính trên có th ÇÄy höi vào bên trong cºa mình, tåo nên bong-bóng höi bên trong hœ tuàn-hoàn (lüu chuy n máu); có th gây nguy hi m. Tránh nh»ng ng ÇiŠu sau RÜ u RÜ u thãm qua màng-nhau truyšn sang bào thai. M t ngü i më uóng rü u tåo nguy cö có con bî khuy t-tæt do änh-hüªng rü u gây ra, có th gòm cä trì trœ phát-tri n não. Khi có thai là lúc phäi cai rü u. Hãy nh chuyên-viên y-t giúp Ç«. ThuÓc lá Hút thuóc làm cho các måch máu co låi, cä các måch máu quanh lá-nhau. Vì th lü ng oxy (dü«ng khí), chãt lõng, và chãt dinhdü«ng do máu chuyên chª Ç nuôi bào thai bî giäm xuóng. Các em bé có më hút thuóc khi mang thai thü ng nhõ hön, dí bî sanh s m (thi u tháng), và dí bî khuy t tæt cûng nhü h c hành kém cõi hön các trè em có më cai thuóc lá khi mang thai. Các em bé và trè em sóng gàn ho c hít thª khói thuóc dí bî bœnh suyín và nhiím trùng ÇÜ ng hô hãp. Cai thuóc lá khi có mang rãt quan tr ng. Xin hõi chuyên-viên y-t giúp Ç«. BÖm rºa Tránh böm rºa bãt cù lúc nào vì có th làm thay Ç i s cân b ng lü ng ph (axítkišm) ª cºa mình, dí gây nhiím trùng cºa mình. Khi Çang mang thai, böm rºa cûng có th làm v«b c nü c Ói, nguy hi m cho bào thai và ÇiŠu nguy hi m hön n»a là tåo bongbóng höi trong hœ-thóng tuàn-hoàn. Page 3 of 4

4 Ma-túy & ThuÓc men HÕi š-ki n chuyên-viên y-t trü c khi dùng bãt cù loåi thuóc nào, dù là bán ngoài quày không càn toa bác-sï cûng nhü thuóc có toa bác-sï. Các loåi thuóc bãt-h p-pháp nhü càn-sa, ma-túy có th thãm qua màng-nhau vào bào-thai và gây nhišu vãn-çš nhü bé sanh v i cân lü ng nhõ hön, dí bî bœnh tæt hön, sanh thi u tháng, cûng nhü m t só bœnhtæt sau khi sanh. Nói chuyœn v i chuyênviên y-t n u bån càn giúp cai các loåi thuóc này. Khi làm vü n nên mang bao tay, rºa tay b ng nü c Ãm và xà bông sau khi làm vü n. Toxoplasmosis ÇÜ c gây nên bªi æn thît sóng ho c chüa nãu chín (tåi ti u bang Washington, nguy cö chính là æn thît thú sæn), ho c các loåi cû không rºa nhü càrót. Nh nãu chín thît và rºa g t võ các loåi rau có cû. BÒn nü c nóng Tránh dùng bòn nü c nóng trên 100 Ç F (nhü hot tub, sauna,.v.v.) trong suót th igian mang thai, Ç c biœt là trong ba tháng ÇÀu. NgÒi bòn t m nóng có th làm tæng nhiœt-ç cö th và tåo vãn-çš v i hóa-trình phân-t (các t -bào m i nhân chia Ç phát tri n), làm tæng nguy cö sanh-çè khuy ttæt ho c säy thai. Ti p chuyœn v i chuyên-viên y-t n u bån có ÇiŠu th c m c. ChÃt Ç c Toxoplasmosis Toxoplasmosis ÇÜ c gây ra bªi m t loåi siêu-vi-trùng tìm ÇÜ c trong phân mèo, gây bœnh có triœu chùng nhü khi bî cúm có änh-hüªng Ç n ngü i më thì ít, nhü khá nguy-hi m cho bào thai. Ÿ nü c MÏ, toxoplasmosis hi m có, nhüng nên ÇŠ phòng cän thæn là viœc nên làm. N u bån có nuôi mèo trong nhà, khi mang thai nên nh ngü i khác thay h h p cát Ç ng phân mèo. Maternity and Infant Center University of Washington Medical Center Box NE Pacific St. Seattle WA (206) Comfort & Safety In Early Pregnancy Vietnamese /97 Page 4 of 4

5 MATERNITY AND INFANT CENTER Comfort and Safety in Early Pregnancy Many women experience some of the following symptoms in early pregnancy. You may have only a few or many of them. We hope these suggestions make you feel more comfortable. If you have concerns or questions, please contact your health care provider. Breast Discomfort Why: The milk glands are developing. If you are planning to breast-feed your baby, discuss a nipple check with your health care provider or the lactation consultant. Wearing a larger, more supportive bra, or a nursing bra Cold compresses (for example, a wash cloth dipped in cold water) on your breasts as needed. Urinating Often Why: The expanding uterus puts pressure on your bladder, and your kidneys are working more efficiently. This symptom occurs most often in the first and third trimesters. Avoiding liquids close to bedtime Accepting that you ll be getting up at least once a night to urinate Headaches and Vision Changes Why: Caused by nasal congestion, fatigue, eyestrain, anxiety, tension. Check with your health care provider before taking any over-thecounter medicines! Vision changes are often related to increased water retention and are temporary. However, because they may be an early symptom of pregnancy-induced high blood pressure, tell your health care provider if you have vision changes. Relaxation and rest Hot, moist towel over your eyes and forehead. Nausea and Vomiting Why: Caused by changing hormones Eating a few crackers (or any other food you can tolerate) before getting out of bed in the morning, and even during the night, if you wake up Protein snack (cheese, eggs, meat, fish, nuts, peanut butter) at bedtime Eating small, frequent meals (about every two hours) so your stomach is never empty. Page 1 of 4

6 Tiredness Why: Changing hormones, increased metabolism, and possibly anemia can contribute to fatigue. Getting more sleep than usual Naps You may have a blood test to check for anemia Weight Gain and Nutrition Weight gain in the first trimester is minimal (1 to 4 pounds). A weight gain of 25 to 35 pounds by the end of pregnancy is best for producing a healthy baby. If you are underweight or overweight prior to becoming pregnant, your healthcare provider may suggest a different weight range. It s important to eat the proper foods during your entire pregnancy, and to take your prenatal vitamins, if they are prescribed for you. If you have concerns or questions, discuss them with your healthcare provider. Nutrition consultants are available. Meat should be thoroughly cooked (see Toxoplasmosis). Three nutrients are especially important in pregnancy: Calcium for strong bones found in milk, cheese, yogurt, broccoli, kale, cabbage, seafood (if you cannot take milk products, discuss taking calcium supplements with your healthcare provider). Iron for healthy blood found in red meats, spinach, enriched breads and cereals (cream of wheat), beans, dried fruit, peanut butter Folic Acid for blood and new cells found in eggs, dark green vegetables, tomatoes There are many things you can do to make pregnancy a safe time for you and your unborn baby. DO THESE Car Safety Always wear your seatbelt (both the lap belts, low on your abdomen and the shoulder harness). On long car trips, try to take a break every hour and walk to stimulate circulation. Dentist Make sure your dentist or hygienist (as well as other health care professionals) knows that you are pregnant. Visit your dentist early in pregnancy for cleaning. There are normal changes in the mouth s bacteria during pregnancy that make you more prone to cavities. Gum tenderness and swelling are common in pregnancy, due to increased blood volume and circulation. Exercise It s generally safe to stay at the activity level that your body is accustomed to. If you do vigorous exercise such as running on a regular basis, discuss this with your health care provider; most recommend low impact exercise later in the pregnancy. Swimming and walking are always good choices in a normal, healthy pregnancy. Be sure to drink plenty of water before and after exercising. Wear proper clothing, and don t get overheated. You may want to do Kegel exercises, which strengthen the pelvic floor muscles. You can learn to do these when you are urinating. After beginning to urinate, stop the flow by Page 2 of 4

7 contracting those muscles hard. Hold as long as you can, then release, and tighten again for as long as you can. After you ve learned which muscles to tighten and release, try to do Kegel exercises several times a day. Sexuality You may notice increased or decreased desire for sexual intercourse during pregnancy. Some women become less interested in sex during the third trimester. Intercourse throughout pregnancy is safe as long as your pregnancy is not considered high-risk. It s OK to have an orgasm during pregnancy, as long as your pregnancy is not considered high-risk. An orgasm may feel like a contraction. Avoid sexual activities that involve air being blown into the vagina or vigorous rear-entry intercourse. They may push air into the vagina, which could cause an air bubble to enter your circulatory system; this may be dangerous. AVOID THESE Alcohol Alcohol passes through the placenta to the baby. A mother who drinks alcohol is at risk for having a baby with fetal alcohol syndrome, or fetal alcohol effects, which may include mental retardation. Pregnancy is the time to stop drinking alcohol. Ask your healthcare provider for help. Cigarettes Smoking cigarettes constricts your blood vessels, including those in the placenta. This decreases the oxygen, fluid, and nutrients transported by the placenta to your unborn baby. Babies whose mothers smoked during pregnancy are smaller, and are more likely to be premature and to have birth defects and learning disabilities after the birth than babies whose mothers stopped smoking during pregnancy. Babies and children who are exposed to cigarette smoke are more likely to have asthma and respiratory infections. It is important to stop smoking during pregnancy. Ask your healthcare provider for help. Douching Avoid douching at all times, as it can change the ph (acid/alkaline) balance of the vagina, making you more prone to vaginal infections. While you are pregnant, douching may also break the amniotic sac (bag of waters), which is dangerous or your unborn baby, or cause an air bubble to enter your circulatory system, which may be dangerous. Drugs and Medications Discuss all over-the-counter drugs and prescribed drugs with your health care provider before you take them. Illegal drugs pass through the placenta to the baby and cause many problems, such as smaller babies, sicker babies, and premature delivery, as well as other problems after birth. Talk to your healthcare provider if you need help to stop using these drugs. Page 3 of 4

8 Hot Tubs Avoid water above 100 F (hot tub, sauna, etc.) throughout pregnancy, especially in the first three months. Hot tubs or saunas could increase your body temperature and cause problems with cell division, increasing the risk of birth defects or miscarriage. Talk with your health care provider if you have questions or concerns. Toxoplasmosis Toxoplasmosis is caused by a microscopic organism found in cat feces. It causes a flulike illness that affects a pregnant woman only mildly, but can seriously affect a fetus. Toxoplasmosis is rare in the US., but it is still wise to take reasonable precautions. If you have cats, have someone else clean the cat litter box while you re pregnant. Wear gloves when you garden, and wash your hands with warm water and soap after gardening. Toxoplasmosis may also be caused by eating raw or undercooked meats (in Washington, the main risk is from eating game), or unwashed root vegetables such as carrots. Be sure to cook meat thoroughly and wash or peel root vegetables. Maternity and Infant Center University of Washington Medical Center Box NE Pacific St. Seattle WA (206) Comfort and Safety In Early Pregnancy cst-95 Page 4 of 4