THÔNG CÁO BÁO CHÍ Thông cáo mới nhất Địa chỉ liên hệ: David Fairbourn Giám đốc chính sách và thông tin kinh doanh Hội đồng khoai tây Hoa Kỳ 303-873-2331 david.fairbourn@uspotatoes.com BÀI ĐẶC BIỆT DÀNH RIÊNG CHO Tạp chí Spudman Ở Trung Quốc mọi điều đều có thể xảy ra Khám phá cơ hội của Hoa Kỳ với nhà sản xuất khoai tây lớn nhất thế giới Nông dân lấy khoai tây ra khỏi kho dự trữ. Nông nghiệp vẫn còn là ngành kinh doanh chung ở các vùng nông thôn trên khắp các miền quê của Trung Quốc. Trung Quốc đứng đầu thế giới về sản lượng khoai tây với khoảng 75 triệu tấn một năm, mặc dù hầu hết các trang trại có diện tích trung bình ít hơn 5 mẫu Anh (1 mẫu Anh bằng khoảng 0,4 hecta).
Khác với truyền thống khoai tây được dự trữ ở dưới đất, một nhóm nông dân ở tỉnh Nội Mông, Trung Quốc, đã tụ tập lại và lấy sản phẩm ra. Khoai tây, trước đó đã được phân loại và đựng trong bao, sắp thành hàng trên sàn và tường của hầm chứa thức ăn bẩn thỉu rất khó diễn tả. Có thể thấy sự hạn chế về cơ giới hóa ở trong hầu hết các công đoạn sản xuất khoai tây ở Trung Quốc. Trồng trọt, canh tác, thu hoạch, đóng gói, bảo quản và thậm chí là phân phối đến các kho của một trong khoảng 4.500 nhà máy sản xuất mì sợi và tinh bột khoai tây của nước này hầu như đều phụ thuộc vào lao động thủ công. Khoai tây được cho là du nhập vào Trung Quốc thông qua những người Hà Lan định cư trong khoảng thế kỷ 17. Mặc dù có rất ít thay đổi trong cách trồng trọt trong hơn 400 năm qua, Trung Quốc vẫn là nước đứng đầu thế giới với sản lượng khoai tây hàng năm lên đến 75 triệu tấn. Đó là nhờ nước này có dân số đông, lên đến 1,3 tỷ người. Hàng triệu công dân sinh sống dựa vào ruộng đất với diện tích mỗi trang trại thường ít hơn 5 mẫu Anh, và khoai tây đứng vị trí thứ tư trong số các loại cây chủ lực, chỉ đứng sau lúa mì, gạo và ngô. Khi xem xét quy mô sản xuất khoai tây tươi của nước này, cơ hội nào cho các sản phẩm khoai tây của Hoa Kỳ tại Trung Quốc? Liệu ngành kinh doanh khoai tây Hoa Kỳ có thể có tương lai trong thị trường xuất khẩu này hay không? Để khảo sát những vấn đề này và để tìm hiểu về tình trạng của ngành kinh doanh khoai tây của Trung Quốc, USPB đã ủy thác cho Promar International, một công ty về chiến lược tiếp thị kinh doanh nông nghiệp và lương thực thực hiện nhiệm vụ kinh doanh và nghiên cứu với quy mô lớn về điều kiện và những vấn đề ảnh hưởng đến ngành kinh doanh khoai tây của Trung Quốc. Nghiên cứu này có tiêu đề là Ngành kinh doanh khoai tây Trung Quốc trong thời kỳ chuyển tiếp và có thể tiếp cận nghiên cứu này khi liên hệ với USPB theo số (303) 369-7783. TIÊU THỤ KHOAI TÂY Khoảng 50% sản lượng khoai tây của Trung Quốc được tiêu thụ ở dạng tươi hoặc đã qua nấu nướng, và trái với đa số thực đơn theo kiểu tây trong các nhà hàng Trung Quốc, các món khoai tây hấp, luộc và nướng thường thấy trong cách chế biến, đặc biệt là ở những nơi sản xuất nhiều khoai tây. Các loại khoai tây sợi chiên có lẽ là cách chế biến thường gặp nhất đặc biệt là trong số các người lớn tuổi. Số lượng tiêu thụ trên đầu người khoảng hơn 57 kg. Lượng tiêu thụ này là cao so với tiêu chuẩn của thế giới, tuy nhiên cũng có sự dao động lớn giữa các địa phương về lượng tiêu thụ trung bình này. Chỉ khoảng 6% tổng sản lượng khoai tây được sử dụng trong lĩnh vực chế biến, và hầu hết trong số này (5%) là dùng để sản xuất tinh bột khoai tây. Lượng sử dụng để
sản xuất chíp khoai tây, khoai tây đông lạnh và khoai tây khô chỉ chiếm 1% sản lượng khoai tây của trung Quốc. Còn chíp khoai tây và khoai tây chiên cũng như các món ăn kiểu tây cũng có nhu cầu cao và được tiêu thụ nhiều, đặc biệt là những người trẻ sống ở các vùng đô thị đang phát triển. Sản lượng còn lại được sử dụng làm thức ăn gia súc hoặc thất thoát cùng chất thải. Thất thoát do hư hỏng trong quá trình bảo quản hoặc vận chuyển là khá cao. Một số nguồn thông tin kinh doanh ước tính khoảng 14% tổng sản lượng hàng năm bị mất đi do hư hỏng. Nông dân đưa khoai tây vào các kho để chuyển đến một nhà máy chế biến tinh bột khoai tây. Cùng với việc tiêu thụ khoai tây tươi, đây là cách sử dụng khoai tây hàng đầu ở Trung Quốc. Bột khoai tây được sử dụng để sản xuất mì sợi và làm nguyên liệu cho các sản phẩm khác. Tại sao Trung Quốc có thị phần cho sản phẩm khoai tây đông lạnh của họ thấp đến vậy? Theo nghiên cứu của Promar International thì có nhiều yếu tố ảnh hưởng làm cho chất lượng của khoai tây kém và không ổn định trong quá trình chế biến. Điều kiện tự nhiên của Trung Quốc không thuận lợi cho sản xuất khoai tây, cũng như cho phòng chống dịch bệnh và cung cấp nước tưới tiêu. Thông tin thị trường và hệ thống cung cấp hạt giống phát triển kém. Hệ thống cung cấp giống còn quan liêu, cần được đa dạng hóa để thích nghi hơn với dịch bệnh và sâu hại. Ở Trung Quốc không có hiệp hội cấp trung ương dành cho ngành kinh doanh khoai tây có thể đáp ứng được mối quan tâm của nhiều người từ nhà khoa học, người nông dân, nhà kinh doanh cho đến người tiêu dùng. Những yếu kém này cùng với việc thiếu kiến thức và kỹ năng của hàng triệu nông hộ canh tác trên những mảnh đất rất nhỏ làm cho việc sản xuất các loại khoai tây đủ chất lượng để chế biến rất khó thực hiện. Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng do nhu cầu của các sản phẩm khoai tây đông lạnh ngày càng tăng, các nhà doanh nghiệp lớn bắt đầu xuất hiện, những người này có thể tạo ra hệ thống sản xuất lớn đủ khả năng sản xuất ra những loại khoai tây đủ
chất lượng cho việc chế biến. Do đó, các nhà quan sát nhận thấy rằng ở Trung Quốc mọi chuyện đều có thể xảy ra. Một bài báo gần đây của Mạng thông tin nông nghiệp toàn cầu (GAIN) thuộc Ban nông nghiệp đối ngoại (FAS) của USPB công bố rằng lĩnh vực dịch vụ ăn uống của Trung Quốc đã có sự tăng trưởng 2 chữ số trong suốt 15 năm, một khuynh hướng được trông đợi tiếp tục làm gia tăng thu nhập trung bình của các hộ gia đình. Thức ăn nhanh, đặc biệt là loại thức ăn nhanh theo kiểu phương tây, là một trong những lĩnh vực phát triển nhanh nhất, đứng đầu là KFC và McDonald. Trước giữa năm 2007, KFC đã mở trên 1.800 nhà hàng ở Trung Quốc so với 1.200 trong năm 2004 và đang có kế hoạch mở thêm 300-400 nhà hàng nữa trong năm 2008. McDonald gần đây đã có khoảng 600 nhà hàng tại Trung Quốc. XUẤT KHẨU THÀNH CÔNG Trung Quốc bắt đầu nhập khẩu khoai tây đông lạnh Hoa Kỳ năm 1997, và hoạt động này được phát triển nhanh chóng. Thị trường này chủ yếu do Hoa Kỳ cung cấp. Với 39.561 tấn khoai tây đông lạnh được xuất khẩu trong giai đoạn 2006-2007, Hoa Kỳ chiếm gần 70% thị trường khoai tây đông lạnh của Trung Quốc. Do dân cư ở các đô thị liên tục phát triển, cùng với sự gia tăng thu nhập, nên nhu cầu thức ăn nhanh bao gồm cả các sản phẩm khoai tây đông lạnh được trông đợi phát triển tốt. Cũng theo bài báo của Mạng thông tin nông nghiệp toàn cầu (GAIN) thuộc Ban nông nghiệp đối ngoại (FAS) của USPB, lượng tiêu thụ được dự đoán tăng 15%. Cùng với sự mở rộng nhanh chóng của KFC và McDonald s, các chuỗi đại lý phục vụ thức ăn nhanh trong nước cũng phát triển với tốc độ chóng mặt. Các nguồn thông tin thương mại cho thấy tổng lượng tiêu thụ khoai tây chiên đông lạnh bị hạn chế bởi sự thiếu hụt nguồn cung từ nhập khẩu của Trung Quốc. Trong giai đoạn 2007-2008, dự báo gia tăng 20% sản lượng trong nước chứng tỏ sẽ có sự tăng trưởng nhanh lượng khoai tây tiêu thụ. Thu nhập của các gia đình tăng lên cùng với sự dồi dào các sản phẩm khoai tây đã qua chế biến cũng như các món ăn nhanh từ khoai tây sẽ tiếp tục cũng cố sự gia tăng nhu cầu về khoai tây trong dài hạn. USPB tại Trung Quốc đang làm việc tích cực để bổ sung thêm nhiều món ăn mới vào thực đơn của 4 triệu nhà hàng truyền thống có sử dụng khoai tây đông lạnh Hoa Kỳ. Trong năm 2007, Nhà hàng Onion Thượng Hải (Shanghai Onion Restaurant) đã đưa vào thực đơn một món ăn mới, món khoai tây cắt khúc Hoa Kỳ ăn kèm cá chiên theo kiểu Beifengtang, trong 8 cửa hiệu ở Thượng Hải. Thượng Hải Onion là một nhà hàng đang lên, hợp thời và có nhiều triển vọng với nét nổi bật là chế biến theo kiểu Trung Quốc, đặc biệt là phong cách Canton. Chuỗi nhà hàng này được thành lập năm 2005 và đến nay đã có 8 cửa hiệu, tất cả đều nằm ở các khu phố kinh doanh chính hoặc nơi mua bán lớn. Doanh thu hàng năm
lên đến 13,8 triệu đô la trong năm 2007, và có kế hoạch mở thêm 6 cửa hiệu nữa ở Thượng Hải trong năm 2008. CHIẾN DỊCH TRUYỀN THÔNG VỀ DINH DƯỠNG Trong tháng 3 năm 2005, Tổ chức y tế thế giới (WHO) đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ đối với sức khỏe của acrylamide trong thực phẩm. Trước tháng 4, các báo cáo phủ nhận về khoai tây và các sản phẩm của chúng bắt đầu được đăng tải nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng của Trung Quốc. Theo các phương tiện truyền thông này thì có đến 75% tổng số báo cáo về khoai tây phủ nhận cảnh báo trên và chỉ có 5% là khẳng định. Sự báo động của phương tiện truyền thông nhanh chóng chuyển thành một cuộc khủng hoảng đối với các sản phẩm khoai tây đông lạnh khi KFC bắt đầu rút các sản phẩm khoai tây chiên của họ ra khỏi thực đơn để đáp lại phản ứng phản đối của cộng đồng và nỗ lực xây dựng một hình ảnh lành mạnh mới, với khái niệm thức ăn nhanh không theo kiểu tây phương. Việc này đã ảnh hưởng đáng kể đến lượng xuất khẩu sang Trung Quốc của Hoa Kỳ, làm giảm doanh số xuất khẩu đến 39% so với năm trước đó. Để đối trọng với những báo cáo phủ nhận khoai tây và các sản phẩm của nó trên các phương tiện thông tin đại chúng của Trung Quốc, chương trình tiếp thị quốc tế của USPB đã tổ chức một chiến dịch truyền thông về dinh dưỡng khoai tây trong tháng tư năm 2006. Kết quả là lượng thông tin tích cực vể khoai tây trên các phương tiện thông tin đại chúng đã tăng 56% trên tổng lượng thông tin về khoai tây so với chỉ 5% lúc chưa truyền thông. Mặt khác, nhận thức của người tiêu dùng đối với khoai tây Hoa Kỳ cũng đã được cải thiện đáng kể. Lượng xuất khẩu của Hoa Kỳ được phục hồi vào cuối giai đoạn 2005-2006. Hiệu quả trọn vẹn được nhìn thấy rõ ràng hơn trong các năm 2006-2007, khi lượng xuất khẩu tăng lên 31% về khối lượng và 59% về giá trị. Trong lúc đó, số liệu thống kê nhập khẩu cho thấy, thị phần khoai tây chiên Hoa Kỳ đã nhảy từ 48% lên 70%. Ở Trung Quốc mọi chuyện đều có thể xảy ra, và mặc dù nước này dẫn đầu thế giới về sản lượng khoai tây tươi, nhưng vẫn có rất nhiều cơ hội cho khoai tây Hoa Kỳ. Trung Quốc là nước có nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới và có GDP tăng trưởng nhanh. Tăng trưởng được mong đợi diễn ra mạnh trong lĩnh vực nhà hàng phục vụ thức ăn nhanh (QSR), lĩnh vực bán lẻ và chuỗi nhà hàng địa phương. Trong tương lại đòi hỏi ngành kinh doanh khoai tây Hoa Kỳ tập trung cung cấp các loại khoai tây và sản phẩm của chúng có chất lượng tốt nhất, tiếp tục đứng đầu về dinh dưỡng và đáp ứng đủ nhu cầu của thị trường. ###
David Fairbourn là giám đốc Bộ phận chính sách và thông tin kinh doanh của Hội đồng khoai tây Hoa Kỳ (USPB) tại Denver. Nhiệm vụ của USPB là nâng cao nhu cầu về khoai tây và các sản phẩm của nó thông qua một chương trình xúc tiến tổng hợp, qua đó giúp cho các nhà sản xuất Hoa Kỳ mở rộng thị trường cho công việc sản xuất của họ. Có thể liên hệ với David theo số 303-369-7783 hoặc david.fairbourn@uspotatoes.com. Để có thông tin đầy đủ về chương trình, kết quả đánh giá hiệu quả đầu tư (ROI), nguồn lực và công cụ sẵn có cho tất cả thành viên kinh doanh thông qua USPB đề nghị truy cập trang web: www.uspotatoes.com. Hội đồng khoai tây Hoa Kỳ -- Mang lại lợi nhuận lớn nhất cho nhà đầu tư trồng trọt.