Đề cương môn học

Đại Học Quốc Gia TP.HCM Trƣờng Đại Học Bách Khoa Khoa KT Địa chất & Dầu khí Vietnam National University HCMC Ho Chi Minh CityUniversity of Technology Faculty of Geology & Petroleum Engineering Đề cương môn học PHƢƠNG PHÁP TÌM KIẾM THĂM DÒ THẨM LƢỢNG DẦU KHÍ (FUNDAMENTALS OF HYDROCARBON EXPLORATION AND APPRAISAL) Số tín chỉ 2 (2.1.4) MSMH Số tiết Tổng: 45 LT: 30 TH: TN: 0 BTL/TL: 15 Môn ĐA, TT, LV [Với các môn Đồ án, Thực tập ngoài trường, Thực tập tốt nghiệp, Luận văn tốt nghiệp, : ghi rõ cách thức tổ chức, ví dụ: - Đồ án: làm việc với GV theo lịch - TTNT: thực tập tại các công ty, doanh nghiệp trong 4 tuần, làm trong hè Tỉ lệ đánh giá các môn này là 100% cho phần thi] Tỉ lệ đánh giá BT: 10% TN: 0 KT: 20% BTL/TL: 20% Thi: 50% Hình thức đánh giá - Bài tập: trắc nghiệm 10 phút - Kiểm tra: trắc nghiệm 45 phút - Thi: trắc nghiệm 105 phút - Bài tập lớn: Thuyết trình và nộp báo cáo Môn tiên quyết Môn học trước Môn song hành CTĐT ngành Trình độ đào tạo Cấp độ môn học 3 Ghi chú khác 1. Cơ lưu chất 2. Địa chất dầu khí 3. Địa vật lý giếng khoan 4. Công nghệ mỏ Kỹ thuật dầu khí Đại học [Đại học, Cao đẳng] 1. Mô tả môn học (Course Description) Cách tổ chức lớp: Lý thuyết: 2 tiết/ buổi, dạy từ tuần 1 đến tuần 10, số lượng 40 sv/lớp Thực hiện bài tập lớn: 1 tiết/ buổi, dạy từ tuần 6 đến tuần 15, số lượng 40 sv/ lớp Môn học trình bày các quan điểm về tìm kiếm các tích tụ dầu khí, hệ các phương pháp kỹ thuật tìm kiếm dầu khí trong đó đề cập đến công nghệ khoan, làm sáng tỏ tầng chứa (địa chất mỏ, thu thập tổng hợp số liệu, minh giải số liệu) đi kèm với yếu tố an toàn và môi trường. Giới thiệu nội dung cơ bản để đánh giá thể tích của thành hệ. Xác định các pha của đời sống của một mỏ: pha thăm dò, pha thẩm lượng, pha phát triển, pha khai thác. Xác định các đặc trưng động thái của vỉa, đánh giá hệ số quét, hệ số thu hồi, sử đồ khai thác, hơn nữa còn đề cập đến các phương pháp nâng cao hệ số thu 1/9

hồi đánh giá yếu tố kinh tế của một dự án. Quản lý mỏ trong giai đoạn tìm kiếm, khai thác và hủy mỏ. Course Description: The course presents the viewpoints of exploration the accumulation of oil and gas, generation of exploration techniques mentioned drilling technologies, clarify reservoir (reservoir geology, collect and asses data, interpretation data) factors associated with safety and environment. Introduction basic contents evaluate the volume of the formation. Identify the phases of the life of a mine: the exploration phase, appraisal phase, development phase, abandon phase. Identify the characteristics of the reservoir dynamics, numerical rating scan, recovery factor, history of production, but it also refers to methods of improving recovery factor assess the economic factors of a project. Reservoir management in exploration, production and abandon phases. 2. Tài liệu học tập Sách, Giáo trình chính: [1] Trần Văn Xuân. Bài giảng điện tử Cơ sở phương pháp tìm kiếm thăm dò thẩm lượng dầu khí. ĐH Bách Khoa, Năm 2012. [2] Hydrocarbon exploration and production - Frank Jahn, Mark Cook & Mark Graham 2003. Sách tham khảo: 1. Petroleum Engineering Handbook - Bradley, Howard (1987), Society of Petroleum Engineers 2. The Practice of Reservoir Engineering - Dake, Laurie (1994), 534p, Elsevier 3. Managing Drilling Operations - Fraser, Ken (1991), 246p, Elsevier 4. Structural Styles in Petroleum Exploration - Lowell, James D.(1985), 460p, OGCI Publications 5. Principles of Sedimentary Basin Analysis - Miall, Andrew (1984), 468p, Springer Verlag 6. Petroleum Geology - North, F. K., (1985), 607p, Allen & Unwin 7. Carbonate Depositional Environments - Scholle, Peter A. et al. (1983), 708p, AAPG Memoir 33Right Balance' 8. Archer, John, Wall, Colin (1986), Petroleum Engineering 9. Yergin, Daniel (1991),The Prize, 885p, Simon & Schuster 10. The Petroleum Handbook - Royal Dutch / Shell Group, (1983), Elsevier 11. Joshi, Sada D., (1991), Horizontal Well Technology, Pennwell 12. Petroleum Reservoir Engineering - Physical Properties - Amyx, Bass & Whiting, (1960), McGraw-Hill 13. Sedimentology and Stratigraphy - Gary Nichols, John Wiley & Sons 3. Mục tiêu môn học (Course Goals) STT Chuẩn đầu ra môn học CDIO L.O.1 Hiểu được vòng đời phát triển của một mỏ 1.3.1, 1.3.7 L.O.1.1 Nguyên lý của các giai đoạn 2.1.1, 2.1.2 L.O.1.2 Các pha phát triển trong vòng đời của một mỏ 2.1.3, 2.1.5 2.3.1 L.O.2 Hiểu được đặc trưng cơ bản của giai đoạn tìm kiếm thăm dò 1.3, 2.1 L.O.2.1 Các khái niệm cơ bản về tích tụ dầu khí 2.1.3,2.1.5 L.O.2.2 Các phương pháp và công nghệ được áp dụng trong giai 2/9

đoạn tìm kiếm thăm dò L.O.3 Hiểu được những đặc trưng cơ bản trong quá trình khoan 1.2, 1.3, 2.1, 2.4 L.O.3.1 Giới thiệu về việc lên kế hoạch khoan L.O.3.2 Giới thiệu về hệ thống thiết bị và công nghệ áp dụng cho quá trình khoan, 2.4.1 L.O.4 An toàn và môi trường 1.3, 2.1, 2.3, 2.4 L.O.4.1 Những tác động và ảnh hưởng lên môi trường của ngành dầu khí 2.1.1, 2.1.2 2.1.3 L.O.4.2 Giới thiệu về hệ thống quản lý an toàn L.O.5 Đặc trưng hóa tầng chứa 1.3, 1.4, 2.1, 2.3, 2.4 L.O.5.1 Giới thiệu các đặc trung địa chất cơ bản như: môi trường trầm tích, cấu trúc vỉa. 2.1.5 L.O.5.2 Các nguyên lý cơ bản về đặc tính vỉa chứa 2.1.5 L.O.5.3 Giới thiệu về việc thu thập và minh giải tài liệu, 2.4.3, 2.4.4 L.O.6 Đánh giá trữ lượng bằng phương pháp thể tích 1.3, 1.4, 2.1, 2.3, 2.4 L.O.6.1 Hiểu được nội dung của phương pháp tĩnh trong tính toán trững lượng bằng phương pháp thể tích 2.1.1, 2.1.2, 2.1.3 L.O.6.2 Kiểm soát các yếu tố không chăc chắn bằng cách áp dụng phương pháp động. 2.1.5, L.O.7 Các đặc trưng cơ bản của giai đoạn thẩm lượng 1.3, 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 L.O.7.1 Vai trò của quá trình thẩm lượng trong vòng đời của một mỏ 2.3.2, L.O.7.2 Xác định tính không chăc chắn trong đánh giá trữ lượng. L.O.7.3 Giới thiệu các công cụ áp dụng trong quá trình thẩm lượng nhầm tính chi phí và làm giảm các yếu tố không chăc chắn. 2.3.2, 3/9

2.3.2, L.O.8 Giới thiệu các trạng thái động của vỉa 1.3, 1.4, 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 L.O.8.1 Giải thích các cơ chế hỗ trợ trong khai thác 2.1.5, 2.2.3, 2.2.4 L.O.8.2 Nắm được các ưu nhược điểm và hiệu suất của các cơ chế năng lượng vỉa 2.1.5, 2.4.4 L.O.8.3 Dự đoán hệ số thu hồi dầu và biểu đồ khai thác. 2.1.5, 2.3.1, 2.3.3, L.O.9 Hiểu được quá trình vận hành và theo dõi khai thác 1.3, 1.4, 2.1, 2.2, 2.3 L.O.9.1 Quá trình vận hành và theo dõi khai thác là đầu vào cho dữ liệu báo cáo phát triển mỏ 2.1.4, 2.1.5, 2.2.1,, 2.3.3, 2.3.4 L.O.9.2 Quản lý quá trình khai thác của mỏ và sự suy giảm của đường cong khai thác 2.1.4, 2.1.5, 2.2.1,, 2.3.3, 2.3.4 L.O.10 Hiểu được các đặc trưng cơ bản trong quá trình đóng mỏ 1.3, 1.4, 2.1, 2.2, 2.3 L.O.10.1 Chu kỳ kinh tế của một đời mỏ L.O.10.2 Các phương pháp đóng mỏ 2.1.4, 2.2.1, 2.2.4,, 2.3.4 2.1.4, 2.2.1, 2.2.4,, 2.3.4 No. Course learning outcomes CDIO L.O.1 Understanding the field life cycle 1.3.1, 1.3.7 L.O.1.1 Principle of individual stages 2.1.1, 2.1.2 L.O.1.2 Phases of field life 2.1.3, 2.1.5 2.3.1 L.O.2 Understanding the fundamental characteristics exploration phase 1.3, 2.1 L.O.2.1 Hydrocarbon accumulations 2.1.3,2.1.5 L.O.2.1 Exploration methods and techniques 4/9

L.O.3 Understanding the basic characteristics drilling engineering 1.2, 1.3, 2.1, 2.4 L.O.3.1 Introduction to well planning L.O.3.2 Introduction the drilling system equipment and drilling techniques, 2.4.1 L.O.4 The safety and environment 1.3, 2.1, 2.3, 2.4 L.O.4.1 Environmental impact assessment (EIA) and the EIA process L.O.4.2 Current environmental concerns 2.1.1, 2.1.2 2.1.3 L.O.4.3 Safety management systems L.O.5 Reservoir description 1.3, 1.4, 2.1, 2.3, 2.4 L.O.5.1 Introduction characteristics reservoir geology: depositional environment, reservoir structure 2.1.5 L.O.5.2 The principle characteristics of reservoir fluid 2.1.5 L.O.5.3 Introduction the data gathering and interpretation data, 2.4.3, 2.4.4 L.O.6 Volumetric estimation method 1.3, 1.4, 2.1, 2.3, 2.4 L.O.6.1 Understanding the deterministic methods 2.1.1, 2.1.2, 2.1.3 L.O.6.2 Understanding the uncertainty methods 2.1.5, L.O.7 Understanding the fundamental characteristics appraisal phase 1.3, 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 L.O.7.1 The role of appraisal in the field life cycle 2.3.2, L.O.7.2 Identifying and quantifying sources of uncertainty 5/9

2.3.2, L.O.7.3 In troduction the appraisal tools and calculate the Costbenefit for appraisal and reduce the uncertainty 2.3.2, L.O.8 Introduction the reservoir dynamic behaviour 1.3, 1.4, 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 L.O.8.1 Explaining the driving force for production 2.1.5, 2.2.3, 2.2.4 L.O.8.2 Understanding the advantage and effect of reservoir drive mechanisms 2.1.5, 2.4.4 L.O.8.2 Estimating the recovery factor and the production profile 2.1.5, 2.3.1, 2.3.3, L.O.9 Understanding production operations and maintenance 1.3, 1.4, 2.1, 2.2, 2.3 L.O.9.1 Production operations and maintenance engineering input to the FDP 2.1.4, 2.1.5, 2.2.1,, 2.3.3, 2.3.4 L.O.9.2 Managing the producing field and decline curve 2.1.4, 2.1.5, 2.2.1,, 2.3.3, 2.3.4 L.O.10 Understanding the fundamental characteristics decommisioning 1.3, 1.4, 2.1, 2.2, 2.3 L.O.10.1 Economic lifetime L.O.10.2 Decommissioning methods phase 2.1.4, 2.2.1, 2.2.4,, 2.3.4 2.1.4, 2.2.1, 2.2.4,, 2.3.4 4. Chuẩn đầu ra môn học (Course Outcomes) 5. Hƣớng dẫn cách học - chi tiết cách đánh giá môn học Tài liệu được đưa lên BKEL. Sinh viên tải về, in ra và mang theo khi lên lớp học. Điểm tổng kết môn học được đánh giá xuyên suốt quá trình học Bài tập: 10% Thí nghiệm, đồ án, bài tập nhóm: 20% Kiểm tra: 20% Thi: 50% 6/9

Điều kiện dự thi: Hoàn tất các bài tập chương, bài tập nhóm, đồ án Dự kiến danh sách Cán bộ tham gia giảng dạy Ngô Thường San, Hoàng Đình Tiến, Trần Văn Xuân, Thái Bá Ngọc, Trương Quốc Thanh 7. Nội dung chi tiết Tuần Nội dung 1 Ch 1: Mở đầu - Thông tin Thầy/Cô và các vấn đề liên quan đến việc dạy, học và thi - Giới thiệu môn học - Tổng quan về via dầu khí L.O.8.1 L.O.1.1 Chuẩn đầu ra chi tiết Hoạt động đánh giá 2 Ch 2: Chu trình phát triển của một mỏ - Nguyên lý hoạt động của các giai đoạn - Các pha phát triển trong vòng đời của một mỏ L.O.1.1 L.O.1.2 3 Ch 2: Giai đoạn tìm kiếm thăm dò Tổng quan về các tích tụ dầu khí Các phương pháp và công nghệ được áp dụng trong quá trình tìm kiếm thăm dò 4 Ch 3: Kỹ thuật khoan Quá trình lên kế hoạch Giới thiệu về hệ thống thiết bị và công nghệ ứng dụng cho quá trình khoan L.O.2.1 L.O.2.2 L.O.3.1 L.O.3.2 thảo lận trên lớp 5 Ch 4: An toàn và môi trƣờng Những ảnh hưởng và tác động đến môi trường của hoạt động dầu khí Hệ thống quản lý an toàn L.O.4.1 6 Ch 5: Đặc trƣng hóa tầng chứa Hiểu được quy luật trầm tích L.O.5.1 L.O.5.2 Quá trình thu thập và minh giải dữ liệu 7 Ch 6: Đánh giá trữ lƣợng bằng phƣơng pháp thể tích Phương pháp tĩnh trong tính toán thể tích Ứng dụng phương pháp động trong tính toán thể tích nhằm kiểm soát các yếu tố không chắc chắn 8 Ch 7: Giai đoạn thẩm lƣợng dầu khí Vai trò của giai đoạn thẩm lượng trong vòng đời phát triển của một mỏ Xác định và định lượng các yếu tố L.O.6.1 L.O.7.1. L.O.7.2 7/9

không chắc chắn Các công cụ phục vụ quá trình thẩm lượng, tính toán chi phí cho quá trình thẩm lượng và làm giảm các yếu tố không chắn chắn. 9 Bài tập nhóm: Mỗi nhóm một mỏ dầu khí 10 Ch 8: Giới thiệu các động thái hoạt động của vỉa Nắm được các cơ chế hỗ trợ trong quá trình khai thác Các cơ chế tác động tự nhiên trong vỉa 11 Ch 8: Giới thiệu các động thái hoạt động của vỉa (tt) Dự báo hệ số thu hồi dầu và biểu đồ khai thác L.O.2.1 L.O.8.1 L.O.8.2 - Đánh giá vai trò, điều kiện cần và đủ khi phân tích thông thường và đặc biệt cũng 05 dạng biểu đồ pha - Phúc trình kết quả 12 Ch 9: Quá trình khai thác và vận hành một mỏ dầu khí Nắm được quá trình vận hành khai thác 13 Ch 9: Quá trình khai thác và vận hành một mỏ dầu khí (tt) Quản lý quá trình khai thác của một mỏ dầu khí, ứng dụng các biệt pháp nhằm cải thiện khai thác khi sản lượng khai thác sụt giảm 14 Ch 10: Quá trình hủy mỏ khi kết thúc quá trình khai thác - Tính kinh tế trong một vòng đời của mỏ - Các phương pháp hủy mỏ Bài tập nhóm: Nhận diện cơ chế tác động tự nhiên L.O.9.1 L.O.9.2 L.O.10.1 L.O.X.1 L.O.X.2 - - Đánh giá trực tiếp khi trình bày - Phúc trình báo cáo 8. Thông tin liên hệ Bộ môn/khoa phụ trách Bộ môn Địa chất dầu khí Văn phòng P 103 nhà B8 ĐHBK 268 Lý Thường Kiệt, Q.10 Tp HCM Điện thoại (08) 38647256-2752 Giảng viên phụ trách Trần Văn Xuân Email tvxuan@hcmut.edu.vn, xuanhydgeo@gmail.com Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng 12 năm 2014 8/9

TRƢỞNG KHOA CHỦ NHIỆM BỘ MÔN CB PHỤ TRÁCH LẬP ĐỀ CƢƠNG Trần Văn Xuân Trần Văn Xuân 9/9