Chôn Nhö, ngaøy thaùng naêm 1997 BUỒN CHÁN KHI KHÔNG XẢ TÂM ĐƯỢC Haûi Taâm Hoûi: Kính baïch Thaày! Con ñaõ hoïc, ñaõ bieát nhaát laø kheùp mình trong giôùi luaät sao con vaãn phaïm, löông taâm con caén röùt, khoå sôû voâ cuøng. Ngaøy naøo giöõ ñuùng con thaáy taâm con ñöôïc yeân oån, thanh thaûn, an vui. Söï tu haønh cuõng coù nhieàu khoù khaên, taâm coøn yeáu con khoâng theå vöôït qua ñöôïc, ñoâi luùc con cuõng chaùn naûn. Thöa Thaày, nhöõng luùc naøy con phaûi tu nhö theá naøo? Traïch phaùp ra sao ñeå tieán böôùc treân ñöôøng tu taäp? Ñaùp: Coøn phaïm töùc laø tænh thöùc chöa ñuû, chaùnh nieäm coøn yeáu, neân coá gaéng tu taäp Chaùnh Nieäm Tónh Giaùc Ñònh vaø Ñònh Voâ Laäu, sieâng naêng caàn maãn taäp nhieàu hôn, thì seõ khaéc phuïc ñöôïc khoâng coøn phaïm (coøn phaïm töùc laø coøn tu, heát phaïm töùc laø heát tu). Ñöôøng loái tu taäp cuûa ñaïo Phaät raát cuï theå, tu tôùi ñaâu bieát tôùi ñoù, coù keát quaû hay khoâng coù keát quaû. Bôûi vì, phaùp tu xaû taâm, xaû ít keát quaû ít, xaû nhieàu keát quaû nhieàu. TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 1
VẤN ĐẠO Con neân quan saùt laïi taâm mình, con seõ thaáy coù nhöõng keát quaû raát lôùn, ñôøi soáng cuûa con baây giôø so vôùi luùc chöa tu thì coù khaùc xa nhieàu, taâm con cuõng vaäy nhöng chöa roát raùo. Gaëp luùc taâm chaùn naûn, con neân quaùn saùt laïi kieáp soáng cuûa con ngöôøi: Con ngöôøi sanh ra voán ñeå maø khoå, khoå thaät, roài con höôùng taâm aùm thò: Ta phaûi thoaùt ra caûnh khoå naøy, duø cho xöông tan thòt naùt, maùu trong thaân naøy coù khoâ caïn, ta cuõng quyeát chieán thaéng taän cuøng ñeå giaønh söï giaûi thoaùt cho mình. Ñoïc ñeán caâu hoûi naøy, Thaày caûm thoâng noãi loøng ñau khoå cuûa con: Ñaïo caûm öùng giao nan tö nghì. Xöa, ñoïc ñeán caâu kinh naøy Thaày rôi nöôùc maét. Ñaïo quaù khoù khaên khoâng theå nghó löôøng, neân chö Phaät ñaõ caûm thoâng noãi khaéc khoaûi tu haønh cuûa nhöõng ngöôøi ñeä töû cuûa mình. Baây giôø Thaày cuõng vaäy, khi noãi loøng con truùt leân trang giaáy, ñeå caàu Thaày cöùu con thoaùt ra kieáp traàm luaân ñau khoå. Taâm coøn yeáu ôùt, con khoâng theå vöôït qua ñöôïc, lôøi noùi naøy khieán Thaày caûm thoâng, con nhö ngöôøi ñang chôùi vôùi giöõa doøng soâng saép cheát ñuoái tôùi nôi. Tieáng keâu cöùu cuûa con theùt leân: Thöa Thaày nhöõng luùc naøy, con phaûi tu nhö theá naøo? Traïch phaùp ra sao ñeå tieán böôùc treân ñöôøng tu taäp?. Nghe tieáng keâu cöùu naøy Thaày quaù boài hoài, caûm öùng nhö Thaày 2
ñang chôùi vôùi giöõa doøng soâng nhö con vaäy. Thaày laø moät con ngöôøi khoâng phaûi laø moät caây ñaù. Tu haønh khoâng coù nghóa laø trôû thaønh caây ñaù, tu haønh laø deïp boû nhöõng taâm ích kyû, nhoû moïn ñeå khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi, khoâng thöông gheùt trong söï ñoái ñaõi, chöù khoâng theå naøo laøm maát taâm töø bi cuûa moät tu só Phaät giaùo. Do ñoù, söï caûm thoâng cuûa Thaày khoâng phaûi ñaây laø laàn ñaàu tieân, maø laø cuûa bao nhieâu laàn, khi moãi ngöôøi ñeä töû cuûa Thaày boû cuoäc ra ñi, Thaày bieát hoï ñang chìm döôùi doøng soâng khoå ñau. Loøng Thaày teâ taùi. Bôûi vì, luaät nhaân quaû coâng baèng vaø coâng lyù neân quaù khaét khe khoâng ai cöùu cho ai ñöôïc caû, chæ coù moãi ngöôøi phaûi töï cöùu laáy mình. Xöa, ñöùc Phaät cuõng ñaõ töøng caûm thoâng, Ngaøi xoùt thöông noùi leân: Caùc con haõy töï thaép ñuoác leân maø ñi, Ta chæ laø ngöôøi höôùng ñaïo. Caùch ñaây ba, boán naêm Thaày ñaõ traû lôøi con caâu hoûi naøy ngaén goïn ñeå con coù moät chieác phao maø vöôït qua, loøng Thaày cuõng giao caûm, se thaét vaø thöông xoùt, ñeán giôø naøy con coøn baùm theo Thaày, neân khi nhuaän laïi taäp saùch naøy, moät laàn nöõa Thaày ñaõ xoùt xa, thöông caûm vaø nhôù ñeán nhöõng ngöôøi ñeä töû cuûa mình quaù daïi doät, nheï daï, meàm loøng chaïy theo nhöõng taø phaùp caùm doã baèng nhöõng duïc laïc, aên uoáng, nguû nghæ phi thôøi, chuøa to Phaät lôùn, ñôøi soáng vaät chaát ñaày ñuû, tu haønh sung söôùng nhö moät nhaø giaøu, soáng thì ñöôïc TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 3
VẤN ĐẠO nuoâng chieàu naâng niu, coøn ôû ñaây, thì quaù khaét khe trong giôùi luaät aên, nguû, ñoäc cö maø coøn bò nhieàu thöû thaùch nghòch duyeân. Khieán cho taâm caùc con tan naùt. Neáu khoâng tu taäp reøn luyeän nhö vaäy thì laøm sao thaáy taâm mình giaûi thoaùt. Hoa sen nôû trong loø löûa, chöù hoa sen nôû nôi buøn laày nöôùc hoâi thuùi thì ra gì. Ngöôøi tu só Phaät giaùo Nguyeân Thuûy nhö hoa sen nôû trong loø löûa: Thaéng traêm traän khoâng baèng thaéng taâm mình, thaéng taâm mình môùi laø chieán coâng oanh lieät. Thaéng taâm mình töùc laø ly duïc ly aùc phaùp, ly duïc ly aùc phaùp khoâng ñôn giaûn, noù laø moät cuoäc tranh ñaáu cam go giöõa aùnh saùng vaø boùng toái, giöõa thieän vaø aùc, giöõa toäi loãi vaø khoâng toäi loãi, giöõa ñau khoå vaø khoâng ñau khoå, giöõa soáng vaø cheát, giöõa thieân ñaøng vaø ñòa nguïc. Trong cuoäc ñôøi naøy, ai laø ngöôøi ñaõ vöôït qua doøng soâng nhaân quaû, doøng soâng ñau khoå. Tieáng keâu cöùu töø töï thaâm taâm cuûa con, muoán vöôït qua doøng soâng ñau khoå ñeå ñeán bôø giaûi thoaùt, nhöng soùng gioù baõo buøng quaù maïnh, söùc con ñaõ kieät, hôi thôû con ñaõ taøn, con khoâng theå vöôït qua noåi, nhö caùc baïn con hoï ñaõ chìm taän ñaùy soâng roài coøn mong gì Thaày cöùu ñöôïc. Hieän giôø, con coøn ñang laën huïp chôùi vôùi, saép söûa cheát ñuoái döôùi doøng soâng naøy nöõa. Thaày cuõng seõ maát 4
ñi moät ngöôøi hoïc troø, Thaày bieát laøm sao hôn ñeå cöùu con baây giôø, neáu khoâng phaûi baèng söùc löïc cuûa chính con thì coøn ai hôn nöõa. Thaày chæ coøn coù chieác phao cuoái cuøng, ñoù laø phaùp moân Nhö Lyù Taùc YÙ: Doøng ñôøi laø khoå ñau, taâm ta haõy nhö cuïc ñaát, buoâng xuoáng! Buoâng xuoáng heát!. Suoát ngaøy ñeâm trong 24 tieáng ñoàng hoà, con thöôøng nhaéc taâm nhö cuïc ñaát thì may ra con seõ ñeán bôø beân kia. Con haõy noã löïc vaø duøng hôi thôû cuoái cuøng ñeå chieán ñaáu vôùi noäi taâm mình. Buoâng xuoáng ñi! Haõy buoâng xuoáng ñi! Chôù giöõ laøm chi coù ích gì Thôû ra chaúng laïi coøn chi nöõa Vaïn söï voâ thöôøng buoâng xuoáng ñi! Tröôùc kia, haèng tuaàn Thaày thöôøng gaëp caùc con, laø nieàm an uûi trong khi böôùc chaân cuûa caùc con coøn taäp teãnh. Baây giôø, caùc con cöùng caùp vöõng vaøng hôn, Thaày khoâng theå ñöa tay dìu daét cho caùc con töøng böôùc nöõa maø phaûi buoâng tay ra ñeå caùc con töï böôùc vì söùc Thaày ñaõ giaø yeáu, cöù moät ngaøy qua laø söùc khoûe taøn taï theâm theo naêm thaùng khoâng theå dìu daét nhö tröôùc nöõa, vì cô theå laø moät phaàn vaät chaát voâ thöôøng. Thaày ñaõ duøng noù tu taäp khoå haïnh moät ñôøi ñeå tìm ra aùnh saùng cuûa ñaïo Phaät ñaõ bò dìm maát töø xöa, khi tìm ra TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 5
VẤN ĐẠO ñöôïc thì söùc löïc ñaõ yeáu laém roài, nhôø noäi löïc tu taäp Thaày ñaõ phuïc hoài vaø duy trì cho ñeán ngaøy nay, Thaày gioùng leân tieáng chuoâng caûnh tænh cho moïi ngöôøi. Caïo boû raâu toùc, ñaép aùo caø-sa, soáng khoâng gia ñình, khoâng nhaø cöûa. Trôøi! Lôøi noùi thì ñôn giaûn, sao maø chaúng ai soáng ñöôïc? Bôûi vì, ngöôøi ta coøn muoán soáng, ngöôøi ta chöa daùm cheát, neáu khoâng daùm cheát moät laàn thì laøm sao soáng laïi. Taïi vì con chöa daùm cheát, neân con phaûi soáng, soáng trong ñau khoå, ñau khoå muoân ñôøi. Con thöû nghó hieän giôø, con ñang soáng maø nhö ngöôøi ñaõ cheát thì ai chöûi maéng con, con coù giaän khoâng? 6 Löûa chaùy, nöôùc ngaäp con coù sôï haõi khoâng? Neáu taâm con nhö cuïc ñaát töùc laø con ñaõ cheát, caùi cheát ñoù laø caùi soáng muoân ñôøi con aï! Sanh töû luaân hoài khoâng coøn nöõa. Haõy thöû cheát ñi moät laàn con aï! Thì con seõ thaáy ñöôïc vuõ truï naøy khoâng gì maø con khoâng thoâng suoát. Thaày luùc naøo cuõng beân caùc con, moãi söï ñau khoå cuûa caùc con, Thaày ñeàu caûm thoâng vaø chia seû,
nhöõng noãi ngheïn ngaøo, khi nöôùc maét cuûa caùc con tuoân traøo, caùc con coù bieát chaêng? Luùc baây giôø, Thaày ñeàu caûm thoâng nhöõng noãi thoáng khoå naøy, loøng Thaày se thaét, nöôùc maét Thaày cuõng tuoân traøo nhö caùc con. Haõy raùng vöôït qua caùc con aï! Ñöôøng ñi khoâng coøn xa nöõa, chæ coù phuùt giaây taän löïc cuoái cuøng naøy maø thoâi. Phuùt giaây töû thaàn: Soáng maø nhö cheát. ---- ---- TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 7