SỐ 209 (7.557) 28/7/2019 XUẤT BẢN TỪ NĂM 1985 l Bàn tay sắt ngăn chặn ma men gây họa cho xã hội - Tr.4 l Đói nghèo chui ra từ ch

Bản ghi

1 SỐ 209 (7.557) 28/7/2019 XUẤT BẢN TỪ NĂM 1985 l Bàn tay sắt ngăn chặn ma men gây họa cho xã hội - Tr.4 l Đói nghèo chui ra từ chén rượu - Tr.6 l Cần làm rõ nguyên nhân tử vong của một chiến sĩ Công an nhân dân - Tr.16 PHÁT HÀNH CHỦ NHẬT HÀNG TUẦN TRÊN TOÀN QUỐC - ĐƯỜNG DÂY NÓNG: GIÁ: 6.300Đ

2 2 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 đọc CHậM TUYỂN SINH ĐH, CĐ 2019: Không chỉ là số lượng cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ Tại Hội nghị về công tác tuyển sinh đại học và triển khai Luật Giáo dục Đại học vừa qua, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ khẳng định: Các cơ sở giáo dục Đại học phải có trách nhiệm với xã hội, với cộng đồng chứ không thuần túy đào tạo được bao nhiêu cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ Nghĩa là sinh viên ra trường có đáp ứng nhu cầu tuyển dụng, có việc làm hay không? Chứ không phải hàng ngàn cử nhân, thạc sỹ thất nghiệp l Cái đích cuối cùng là tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm. (Ảnh minh họa) Nếu tuyển sinh chui, phạt 5 năm! Nếu năm 2018, thủ khoa các khối có thí sinh đến từ Sơn La, Hà Giang, thì năm nay, những thủ khoa của các khối được xướng danh lại đến từ Phú Thọ, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Hà Nội và Nghệ An. Để nâng cao chất lượng giáo dục ĐH, hàng loạt giải pháp đã được các chuyên gia, nhà quản lý, giáo viên và cả xã hội quan tâm đề xuất. Trong đó, vấn đề thanh tra kiểm tra trước, trong và sau mỗi mùa tuyển sinh luôn được cảnh báo... Đánh giá về công tác tuyển sinh Đại học, Chánh thanh tra Bộ GD-ĐT Nguyễn Huy Bằng cho biết: Qua theo dõi cho thấy, công tác tuyển sinh Đại học ngày càng lành mạnh hơn, tốt hơn, đáp ứng yêu cầu của xã hội, của từng trường. Tuy nhiên, một số trường vẫn để xảy ra thiếu sót, sai phạm. Cụ thể, qua kiểm tra ghi nhận đề án tuyển sinh riêng của nhiều trường không rõ ràng, nhiều thông tin chưa chính xác, một số trường xét tuyển không đúng đề án. Chẳng hạn, Bộ đưa ra quy định là tuyển sinh 50% bằng học bạ, 50% là điểm thi THPT quốc gia nhưng có trường chấp nhận đến 80% kết quả trúng tuyển bằng học bạ. Nhiều trường xác định chỉ tiêu vượt quá năng lực đào tạo. Một vi phạm phổ biến nữa là các trường tăng chỉ tiêu đào tạo rất cao, không đúng năng lực thực tế. Đơn cử, có trường khai giáo viên cơ hữu trong đề án tuyển sinh, nhưng thực tế chưa có từng ấy. Tới lúc tuyển được nhiều sinh viên, trường mới đi ký hợp đồng giảng viên để đủ số lượng. Cùng với đó, một số ĐH ban hành nhiều văn bản nội bộ nhưng khi ban hành các ĐH nhưng chưa cập nhật văn bản mới của Bộ, nên một số chính sách, chế độ thực hiện không đúng, cả về mức, về mục, về thủ tục Việc xây dựng đội ngũ chưa bảo đảm về số lượng, cơ cấu, đặc biệt cơ cấu theo ngành. Có những ngành mở ra nhưng không duy trì được chất lượng đội ngũ. Trong quá trình hoạt động, một số trường do có thay đổi về nhân sự do luân chuyển công tác hoặc thay đổi nhiệm vụ, khiến không đủ số lượng tiến sĩ, thạc sĩ của ngành. Có những ngành đặc thù, do không có tiến sĩ trong nước chúng ta có thể lấy giảng viên từ ngành gần, ngành tương đối để đủ tiêu chuẩn, điều kiện mở-duy trì ngành, nhưng quy định bắt buộc các trường phải đảm bảo đủ có đội ngũ giảng viên cơ hữu. Lỗi này nhiều trường vi phạm, nhưng ở một số trường khi mở ngành ra đã không đáp ứng rồi. Đây là những sai phạm không ít nơi xảy ra chuyện như vậy, chúng tôi phát hiện ra trong quá trình thanh kiểm tra. Đồng thời, một số trường công bố điều kiện nhận hồ sơ xét tuyển vào ngành sức khoẻ không đúng quy chế tuyển sinh, công bố kết quả xét tuyển, trúng tuyển trước khi học sinh có kết quả xét tốt nghiệp THPT. Điều này đang khiến xã hội băn khoăn lo lắng về chất lượng nguồn tuyển Đại học. Do đó các trường Đại học tập trung rà soát hệ thống các văn bản, củng cố hệ thống quy định của mình theo đúng Thông tư 51 của Bộ để thực hiện nghiêm túc quy định Luật Giáo dục và Quy chế tuyển sinh. Chánh Thanh tra Bộ lưu ý, trong quá trình thực hiện có thể sáng tạo nhưng không được tùy ý du di theo ý hiểu cá nhân. Tất cả phải theo khung chung là quy chế, thông tư, nghị định. Khi hiệu trưởng quan tâm, thực hiện đúng quy định, tự trường đã loại được khá nhiều lỗi chuyên môn có thể do chủ quan, khách quan dẫn đến sai sót. Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD-ĐT) cũng nhấn mạnh: Khi xác định đề án tuyển sinh các cơ sở giáo dục đại học phải xác định đúng đội ngũ giảng viên, tránh tình trạng gian lận giảng viên. Còn vấn đề nếu xét tuyển học bạ phải nêu rõ ràng điểm chuẩn, không mập mờ. Trong tự chủ tuyển sinh các trường không phải các trường muốn làm gì cũng được mà phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra vi phạm. Sắp tới các trường phải đăng tải đầy đủ các thông tin và trực đường dây nóng để giải quyết thắc mắc cho thí sinh. Các trường phải chủ động trong công tác truyền thông về tuyển sinh, kết nối. Sắp tới các trường phải báo cáo và công khai toàn bộ danh sách thí sinh trúng tuyển để xã hội giám sát và chúng ta giám sát lẫn nhau. Nếu các trường tuyển sinh chui, tuyển sinh lậu sẽ phạt theo chế tài về phạt hành chính và trong vòng 5 năm không được tự chủ tuyển sinh. Làm sao để đối phó thí sinh ảo? Tuy nhiên, từ phía các trường tự chủ, theo ông Lê Trường Tùng, Chủ tịch HĐQT Trường ĐH FPT thì việc luật quy định tăng cường tự chủ song song với hậu kiểm và siết chặt xử phạt, các trường băn khoăn về hình phạt nặng được ghi rõ trong luật là đình chỉ tự chủ trong 5 năm với các trường có vi phạm về tuyển sinh, mở ngành và liên kết đào tạo với nước ngoài. PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM cho biết: Vừa rồi, trường ra danh sách thí sinh trúng tuyển thẳng và gửi giấy báo thì biết các em trúng nhiều nơi, ĐHQG TP HCM có thi đánh giá năng lực nên tỉ lệ thí sinh ảo năm nay gấp 3-4 lần. Việc có nhiều phương thức xét tuyển cũng gây ảo, lộn xộn và chuẩn đầu vào các loại hình khác nhau sẽ khác nhau. Hiện có nhiều em trúng theo nhiều phương thức, điểm học bạ chỉ 27 nhưng thi THPT quốc gia chỉ nên chuẩn đầu vào của thí sinh không đều. Một số trường tuyển sinh vượt đa phần là những trường tốt, vì có những trường gọi 1.000/100 thí sinh cũng không vào. Vấn đề là gọi bao nhiêu là vừa? Ở Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, có những ngành gọi 100 là vào đủ 100 nhưng có ngành gọi 160/100 vào vẫn không đủ. Gọi không đủ thì khống chế với trường, gọi dư thì Bộ phạt, hiệu trưởng phải làm sao đây? Bộ cần đẩy mạnh tự chủ cho các trường. Còn PGS-TS Trần Hoàng Hải, Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường ĐH Luật TP HCM cũng bày tỏ, về tuyển sinh, đối với các trường tự chủ trong đề án tuyển sinh đang gặp khó khăn vì tự trói chân mình. Ở ĐH Luật TP HCM, trường xét tuyển từ học bạ đến xét kết quả kỳ thi THPT quốc gia và thi năng lực. Việc xét tuyển qua nhiều công đoạn là phức tạp với thí sinh, nên có thể tới đây trường sẽ xem xét lại. Chỉ tiêu tuyển sinh là vấn đề cân nhắc. Nên chăng, cho các trường bù qua sớt lại chỉ tiêu qua các năm, nếu năm nay tuyển thiếu thì sang năm cho thêm chỉ tiêu để bù đắp. Song ở góc độ đích đến cuối cùng là chất lượng đầu ra, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD-ĐT) cho rằng, điểm đến của các trường ĐH không phải là tuyển sinh cũng không phải là quá trình đào tạo mà phải là tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm. Theo ông Trinh, tuyển sinh là một chỉ số, quá trình đào tạo là một chỉ số nhưng quan trọng nhất, căn cơ và bài bản phải là các điều kiện đảm bảo chất lượng. Hiện nay, đại đa số các cơ sở giáo dục ĐH đã hình thành bộ phận tổ chức đảm bảo chất lượng bên trong. Nhưng cơ chế hoạt động, tầm nhìn và cách tiếp cận còn rất khác biệt. Cơ sở nào chăm lo tạo điều kiện hoạt động cho hệ thống này thì chất lượng đào tạo sẽ tốt. Điều đó thể hiện ngay trong công tác tuyển sinh cũng thuận lợi hơn. Cùng với đó là kết hợp với một số nhóm vấn đề cơ bản: Đầu tiên là cơ chế quản lý; tiếp đến là đội ngũ cán bộ bao gồm cán bộ quản lý và cán bộ giảng dạy. Kế đến là cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ đào tạo. Muốn vậy, cần phải công khai tỉ lệ sinh viên có việc làm sau khi tốt nghiệp. Mỗi cơ sở giáo dục ĐH phải chịu trách nhiệm giải trình và chịu trách nhiệm của mình với xã hội về sản phẩm đầu ra của mình. Về vấn đề kiểm định chất lượng, ông Trinh nhấn mạnh, Bộ GD-ĐT đã nhiều lần nhắc nhở, các cơ sở giáo dục ĐH cần quan tâm để hoàn thiện hệ thống này. Trước mắt, trong thời gian tới đây, các trường cần tập trung mạnh vào kiểm định chất lượng các chương trình đào tạo. Bởi nếu không đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng thì không được tăng chỉ tiêu tuyển sinh. Cụ thể, khoản 5 Điều 33 của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH đã quy định rõ: Trước khi khóa đầu tiên tốt nghiệp, chương trình đào tạo phải được đánh giá chất lượng; ngay sau khi khóa đầu tiên tốt nghiệp, chương trình đào tạo phải được kiểm định theo quy định của Luật này UYÊN NA ltổng Biên tập: TS. ĐÀO VĂN HỘI lphó Tổng Biên tập thường trực: ĐẶNG NGỌC LUYẾN lphó Tổng Biên tập: VŨ HOÀNG DIỆP TRẦN ĐỨC VINH ltổ chức thực hiện TRẦN NGỌC HÀ ltòa SOẠN: Số 42 ngõ 29 Nguyễn Chí Thanh, phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, Hà Nội. * ĐT: (024) * Fax: (024) * baoplvn2014@gmail.com. lgpxb số 86/GP-BTTTT ngày 06/03/2014 do Bộ TTTT cấp. lgiấy phép sửa đổi, bổ sung số 290/GP- BTTTT ngày 22/9/2014 do Bộ TTTT cấp lthiết kế mỹ thuật tại Tòa soạn. lin tại Cty TNHH một thành viên In báo Hà Nội Mới, Cty In Ba Đình. lcơ quan đại diện: TP HCM: Tầng 3 số 200C Võ Văn Tần, phường 5, quận 3 TP HCM * ĐT: (028) * Fax: (028) * baophapluatvn@vnn.vn. TP Cần Thơ: 109 Trần Văn Hoài, phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều, TP.Cần Thơ * ĐT/Fax: (0292) * canthophapluatvn@gmail.com. Duyên hải phía Bắc: Số 10 đường Hồ Sen, quận Lê Chân, TP Hải Phòng. *ĐT: Miền Trung và Tây Nguyên: Số 4 Hoàng Văn Thụ, TP Pleiku, tỉnh Gia Lai. ĐT: (0269) *Fax: (0269) * mientrungplvn@gmail.com lvăn phòng đại diện Báo PLVN: Bắc Miền Trung: Số 56 đường Nguyễn Thị Minh Khai, TP Vinh, tỉnh Nghệ An * ĐT: ; Quảng Ninh: Số 701 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hồng Hà, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh * ĐT: ; Thừa Thiên - Huế: Số 22 đường Nguyễn Lương Bằng, phường Phú Hội, TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế. *ĐT: ; Đà Nẵng: Số 93 đường Dương Chí Trạch, phường An Hải Bắc, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng * ĐT: * vuhung.plvn@gmail.com; Đồng Nai: Số 134 đường Phan Trung, phường Tân Tiến, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai * ĐT: ; Kiên Giang: Số 916 Nguyễn Trung Trực, phường An Hòa, TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang * ĐT: ; Phú Thọ: Số 2747 đường Hùng Vương, phường Nông Trang, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ *ĐT: MÃ ĐẶT BÁO: B51 Giá: 6.300Đ (SÁU NGHÌN BA TRĂM ĐỒNG)

3 ĐỌC CHẬM Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/ NHÌN LẠI KÌ THI THPT QUỐC GIA 2019: Môn Sử - bao giờ hết buồn? Theo kết quả Kỳ thi THPT quốc gia 2019, bên cạnh điểm trung bình các môn đều cao hơn năm trước thì vẫn còn những điều đáng nói vì một số môn có tỷ lệ điểm liệt, điểm thấp bất thường... Và môn Lịch sử trở thành môn đội sổ khi có điểm trung bình thấp nhất, thậm chí có tới hơn 15 nghìn thí sinh bị điểm liệt l Môn Sử - nói mãi vẫn thấp? (Ảnh minh họa). Tỉ lệ tốt nghiệp giảm gần 4% Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ khẳng định tới thời điểm này, kỳ thi THPT quốc gia được đánh giá là thành công. Theo kết quả công bố, tỉ lệ tốt nghiệp THPT của cả nước năm 2019 là 94,06%, giảm 3,51% so với năm 2018 (97,57%). Năm nay, tỉ lệ tốt nghiệp thấp hơn năm trước, có tỉnh chỉ đạt 70% nhưng con số này cho thấy kết quả đã phản ánh dần đến thực chất, ông Nhạ nhấn mạnh. Một điều đặc biệt là độ chênh về điểm trung bình các môn thi trong năm nay rất lớn, môn cao nhất là Giáo dục công dân (7,37 điểm) môn thấp nhất là Lịch sử (4,30 điểm). Chính vì thế, chất lượng đề thi cũng là một vấn đề được đặt ra. Phải thẳng thắn rằng, môn Giáo dục công dân (GDCD) hiện nay kể cả việc dạy và học đều nhàn hơn nhiều các môn còn lại nhưng điểm thi lại luôn cao chót vót. Phần lớn bài thi nằm ở điểm cận giỏi (7,75 điểm) trong khi các môn thi khác, có những môn đa phần thí sinh chỉ đạt điểm trung bình. Nhiều người cho rằng, sở dĩ môn GDCD dẫn đầu điểm cao bởi đây là môn học nhẹ nhàng, gắn liền với cuộc sống nên không mấy khó khăn với thí sinh Tuy nhiên, theo người đứng đầu ngành giáo dục, kỳ thi không chỉ thuần túy là công nhận tốt nghiệp, càng không phải chỉ phục vụ đại học, cao đẳng mà quan trọng là để đánh giá chất lượng từng môn học, giúp ngành giáo dục phân tích, điều chỉnh chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, đồng thời có giải pháp nâng cao chất lượng ở bậc phổ thông, nhất là những môn học có kết quả thấp trong kỳ thi THPT quốc gia như Lịch sử, Tiếng Anh. Không phải năm nay 2 môn này mới có kết quả thấp, những năm trước cũng vậy. Năm nay, khi phân tích phổ điểm, nhìn chung Lịch sử và Tiếng Anh đã có sự tiến bộ nhưng kết quả như vậy vẫn chưa chấp nhận được nên cần phải phân tích kỹ, rút kinh nghiệm cho các kỳ thi tiếp theo, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh. Ông Nhạ cũng cho biết phương thức thi THPT quốc gia sẽ ổn định đến năm Bộ GD-ĐT đang chỉ đạo nghiên cứu, khảo sát để có lộ trình cho những năm tiếp theo. Bộ GD-ĐT sẽ đưa ra chỉ số đánh giá nhằm nắn chỉnh tư duy của những người quản lý về quan niệm môn chính - môn phụ; các cấp quản lý tuyệt đối không phân biệt môn chính - môn phụ trong chỉ đạo; giáo viên cũng phải bước qua tâm lý này, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết như vậy khi chủ trì tọa đàm tìm giải pháp nâng cao chất lượng môn Lịch sử trong trường phổ thông. Lỗi tại môn chính, môn phụ Nhận xét về điểm môn Sử tiếp tục đội sổ, cô giáo Lê Thu Huyền, Trường THPT Sơn Tây (Hà Nội) cho biết, khi đọc đề thi Lịch sử năm nay, cô và các đồng nghiệp đều thống nhất nhận định đề thi chất lượng tốt, không có vấn đề gây tranh cãi, rất tường minh, nhưng cuối cùng phổ điểm trung bình của môn Lịch sử vẫn thấp nhất. Lí giải vì sao dù giáo viên đã nỗ lực, có tâm huyết nhưng kết quả dạy và học môn Lịch sử vẫn chưa cao, cô Huyền cho rằng, có sự chênh lệch, không đồng đều giữa chất lượng giáo viên các vùng miền; sự quan tâm dành cho môn Lịch sử trong mỗi nhà trường cũng chưa thỏa đáng đúng như sứ mệnh, trách nhiệm của môn học. Chung quan điểm về việc môn Lịch sử chưa được coi trọng đúng mức nhưng cô Hoàng Thị Lan Hương, Tổ trưởng môn Lịch sử, Trường THPT Chu Văn An lại lí giải từ khía cạnh sự hứng thú của học sinh với môn học này. Vấn đề là làm sao để đổi mới nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy, phương thức kiểm tra đánh giá cho phù hợp, thiết thực và hiệu quả. Đội ngũ giáo viên các cấp cũng cần được đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu. Khi thầy cô chuyển động - môn Sử sẽ chuyển động. Phải làm sao để học Sử phải trở thành nhu cầu tự thân của mỗi học sinh. Sự lựa chọn này phần nhiều đến từ sự định hướng của gia đình, mong muốn các em theo đuổi 3 môn chính là Toán - Ngữ văn - Ngoại ngữ. Nhiều phụ huynh cách kỳ thi tốt nghiệp THPT 2-3 tháng đến gặp chúng tôi để nhờ phụ đạo cho con môn Lịch sử, để mong cháu đủ điểm qua tốt nghiệp. Thời gian trước đó các em dành cho các môn xét tuyển đại học, chủ yếu là khối thi 3 môn Toán - Ngữ văn - Ngoại ngữ, cô Hương chia sẻ. Tương tự, tại Trường THPT Việt Đức (Hà Nội), cô giáo Phạm Thị Thanh Huyền cũng bày tỏ, giáo viên dạy tốt, học sinh có hứng thú với môn học nhưng dù có thích thì môn Lịch sử cũng hầu như không liên quan đến lựa chọn nghề nghiệp của các em, nên các em chỉ học đủ điểm để qua môn. Đồng cảm với những khó khăn của giáo viên dạy bộ môn Lịch sử, song Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ yêu cầu, không thể để tâm lý môn phụ-môn chính tiếp tục tồn tại trong các nhà trường phổ thông. Bộ trưởng khẳng định, Lịch sử là môn học có vị trí quan trọng ở bậc phổ thông, tỷ lệ học sinh lựa chọn Lịch sử để dự thi THPT quốc gia ngày càng tăng trong những năm qua đã cho thấy sự quan tâm của học sinh với môn học này. Môn Sử phải là tiêu chí để lựa chọn nghề? Ở góc độ khác, GS.TS Vũ Minh Giang nhận định, bản thân môn Sử rất có sức hấp dẫn nhưng trong một thời gian dài nền giáo dục của chúng ta tiếp cận nội dung nên dạy cụ thể, diễn biến, ngày tháng dẫn đến học sinh rất sợ, khó nhớ. Chúng ta dạy Sử theo lối không đối xử với nó như một môn khoa học nên cứng nhắc, giáo điều, mất tính khách quan, học thuộc lòng quá nhiều. Cách dạy của chúng ta tương đối nghèo nàn, khô cứng, trong khi môn học này rất cần bổ trợ bằng nhiều hình thức sinh động, GS Giang nhìn nhận. Để nâng cao vị trí của môn Lịch sử, GS Vũ Minh Giang cho rằng, đã đến lúc phải tính lại để làm sao kiến thức Lịch sử cần cho tất cả mọi người, nhất là với cán bộ lãnh đạo, trở thành một tiêu chí lựa chọn cán bộ lãnh đạo. Ngoài ra, tính hấp dẫn phải có, đổi mới sách giáo khoa phải làm điều này, chữ nghĩa ít thôi, không trói buộc học sinh phải nhớ mà là để học sinh tự tìm tòi. Hơn nữa, theo GS Vũ Minh Giang, cách học và cách thi môn Lịch sử hiện nay có độ chênh đáng kể. Ông lí giải, kết quả cao hay thấp từ một kỳ thi chưa chắc đã do trình độ học sinh mà còn do đề thi. Việc ra đề thi Lịch sử mấy năm qua đã tiếp thu rất nhanh, chạy rất nhanh đổi mới nhưng người học có độ trễ vì vẫn học theo cách cũ nên chưa thích ứng ngay được với đề thi này. Do đó, không thể nóng vội mà cần phải có lộ trình từng bước một. GS.TS Phạm Hồng Tung, Tổng chủ biên môn Lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông mới, gợi mở, nên có sự thay đổi các môn trong tổ hợp tuyển sinh, môn Lịch sử cần được đưa vào trong nhiều tổ hợp xét tuyển hơn so với hiện nay. Ví dụ những ngành như du lịch, khách sạn, lữ hành cần được xét tuyển bằng môn Lịch sử. Khi Lịch sử là một quan trọng trong lựa chọn nghề nghiệp, ví trí của môn học sẽ nâng cao hơn. Đơn cử ở Canada, khi muốn nhập quốc tịch cần phải biết lịch sử của nước họ, PGS.TS Vũ Quang Hiển, Giảng viên Khoa Lịch sử, Trường Đại học KHXH&NV, Đại học Quốc gia Hà Nội đặt câu hỏi, bên cạnh đổi mới chương trình, phương thức đánh giá, có cách nào đổi mới vị thế đặc thù môn Lịch sử được không? Trước mắt, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, trong khi chưa áp dụng chương trình mới thì ngay trong dịp hè này cần rà soát lại chương trình môn Lịch sử ở bậc phổ thông, những gì bất cập phải bỏ, tiếp cận với chương trình mới, đẩy mạnh đổi mới phương pháp để hạn chế độ trễ, độ vênh giữa học và thi, hạn chế thầy cô giảng theo cách cũ trong khi thi đang đổi mới. Theo Bộ trưởng Nhạ, đổi mới môn Lịch sử không thể nóng vội, mà từng bước một tạo ra sự nhìn nhận mới về môn Lịch sử. Đổi mới trước hết phải từ đội ngũ giáo viên, tạo động lực cho giáo viên, nếu giáo viên còn tâm lý môn chính-môn phụ thì khó đổi mới được NGUYỄN MỸ

4 4 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 TÂM điểm TUầN NÀY RƯỢU, BIA KHÔNG CÓ TỘI... LUẬT PHÒNG CHỐNG TÁC HẠI RƯỢU BIA: Bàn tay sắt ngăn chặn ma men gây họa cho xã hội Có lẽ ít có đạo luật nào mà có hành trình từ khi thai nghén đến lúc được thông qua trắc trở đến vậy. Đã có rất nhiều cuộc tranh luận nổ ra từ chốn nghị trường cho đến quán trà đá ven đường xung quanh những điều khoản của đạo luật này. Nhưng rốt cuộc thì quyền lợi và sự an toàn của cả cộng đồng vẫn lên ngôi. Chén rượu có thể vui lúc tiêu dao, giải sầu, nhưng không thể mượn hay vì chén rượu để gây họa cho xã hội. Điều đó luôn đúng! Vì tính mạng và sức khỏe con người, luật phủ quyết luật Hành trình bắt đầu từ năm khi dự luật bắt đầu được Bộ Y tế thai nghén. Tháng 9/2018 Ủy ban Thường vụ Quốc hội ra mắt dự luật. Tháng 11/2018 dự luật trình Quốc hội lần đầu tiên. Tháng 4/2019 tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, một số đại biểu nói một số nội dung quan trọng đã bị rút khỏi dự thảo. Từ ngày 20/5 đến 14/6/2019 quy định cấm bán rượu bia trên internet một lần nữa được đưa ra khỏi văn bản trình Quốc hội. Ngày 3/6/2019 Quốc hội bấm nút thăm dò ý kiến với kết quả giằng co sít sao. Ngày 14/6/2019 Luật Phòng chống tác hại rượu bia (PCTHRB) được Quốc hội thông qua với tỉ lệ tán thành 84,3%. Ngày 1/1/2020 Luật PCTHRB bắt đầu có hiệu lực thi hành. Hành trình trắc trở này đã khẳng định một sự thật rằng, điều gì có ích cho xã hội, cho cộng đồng thì trước sau gì cũng sẽ được công nhận. Luật PCTHRB gồm 7 chương 36 điều. Luật quy định 13 hành vi bị nghiêm cấm gồm: nghiêm cấm xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia; nghiêm cấm cán bộ, công chức, sĩ quan, quân nhân, học sinh, sinh viên uống rượu, bia ngay trước, trong giờ làm việc, học tập và nghỉ ngơi giữa giờ làm việc, học tập; nghiêm cấm điều khiển phương tiện giao thông bao gồm cả xe máy mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn Bên cạnh đó, luật nêu rõ những nơi không được uống rượu, bia, gồm 7 địa điểm công cộng mà việc sử dụng rượu, bia có thể tác động đến cộng đồng, ảnh hưởng trực tiếp đến các nhóm đối tượng cần được bảo vệ như người dưới 18 tuổi, người bệnh, học sinh, sinh viên l Ép người khác uống rượu bia là tội ác. và gây ảnh hưởng đển chất lượng lao động Đối với kiểm soát khuyến mại, quảng cáo, tài trợ rượu, bia, ngoài việc giữ vững quy định về cấm quảng cáo rượu từ 15 độ trở lên, luật bổ sung biện pháp kiểm soát quảng cáo đối với rượu, bia dưới 15 độ để bảo đảm nhất quán quan điểm quản lý toàn diện đối với rượu, bia; khắc phục khoảng trống của pháp luật hiện hành đối với rượu, bia.tuy nhiên, việc này có phân chia mức độ kiểm soát khác nhau tương ứng với nồng độ cồn trong sản phẩm (dưới 5,5 độ; từ 5,5 đến dưới 15 độ) và các quy định để phòng ngừa trẻ em, học sinh, sinh viên tiếp cận sớm với rượu, bia, hạn chế việc thúc đẩy sử dụng rượu, bia Nhưng khi nói đến Luật PC- THRB thì điều mà ai cũng nghĩ đến đầu tiên đó là điều khoản quy định đã uống rượu bia thì không lái xe bởi số phận long đong cũng như tính cấp thiết của nó. Đã có rất nhiều vụ tai nạn giao thông xảy ra, nhiều người sáng đi làm nhưng buổi chiều mãi mãi không thể trở về nhà, nhiều đứa trẻ trong phút chốc mồ côi cha mẹ vì những tài xế say rượu. Do đó, nhiều người đã nói rằng, tiếng lòng của người dân về sự mong mỏi có quy định cấm uống rượu bia khi lái xe đã vang vọng đến phòng họp Diên Hồng của Nhà Quốc hội, để đa số đại biểu đặt tay lên nút bấm đồng tình. Thật vậy, khi Quốc hội thông qua Luật PCTHRB thì bất ngờ hơn là điều khoản quy định đã uống rượu bia thì không lái xe đã được thông qua với số lượng phiếu rất cao.trước đó, điều khoản được đưa ra biểu quyết riêng. Kết quả bất ngờ khi có đến 374/446 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm tỉ lệ 77,2%. Chỉ có 54 đại biểu không tán thành và 18 đại biểu không Giới chuyên gia nhìn nhận tổng quan cho rằng ngay từ cái tên, Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ tới mọi người dân, nhằm tạo thuận lợi cho việc triển khai. Theo TS. Nguyễn Huy Quang khi Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia có hiệu lực, việc đầu tiên phải làm là xây dựng các văn bản hướng dẫn thực hiện. Trong đó, Bộ Y tế sẽ có dự thảo nghị định liên quan đến vấn đề hạn chế tiếp cận rượu bia, tính sẵn có của rượu bia. Bộ Công Thương sẽ xây dựng nghị định về sản xuất, kinh doanh rượu bia cũng như các quy định chi tiết liên quan đến kiểm soát sản xuất rượu thủ công. Song song với quá trình này sẽ là các đợt truyền thông mạnh mẽ, kiên trì về luật này để các đối tượng chịu tác động của luật hiểu và thực hiện quy định. biểu quyết. Trong khi chỉ mới cách đó 11 ngày, cũng biểu quyết về điều khoản này chỉ có 44,2% đại biểu đồng ý và 43,8% ý kiến không đồng ý đưa quy định vào luật. Tại cuộc họp báo kết quả kỳ họp Quốc hội, trả lời câu hỏi của báo chí, Tổng thư ký Quốc hội ông Nguyễn Hạnh Phúc đã cho biết trên cơ sở cân nhắc ý kiến, đặc biệt là trước tình trạng tai nạn giao thông gia tăng thời gian qua nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định đưa nội dung cấm sử dụng bia rượu khi lái xe vào luật để biểu quyết, dù trước đó đã bị rút ra khỏi dự thảo luật. Xung quanh điều luật này cũng có nhiều ý kiến băn khoăn rằng liệu luật có vênh luật và khả năng thực thi sẽ hiệu quả đến đâu, tuy nhiên theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội Quốc hội ông Bùi Sỹ Lợi, về nội dung người lái xe sử dụng bia rượu dù ít hay nhiều cũng sẽ bị xử lý tại Luật PCHTRB vừa được thông qua sẽ vênh với nội dung tương tự tại Luật Giao thông đường bộ hiện hành thì về nguyên tắc luật nào ra đời sau thì luật đó sẽ có hiệu lực cao nhất. Nội dung chế tài tài xế sử dụng bia rượu khi lái xe sẽ được áp dụng tại Luật PCTHRB sẽ phủ quyết điều khoản liên quan tại Luật Giao thông đường bộ. Khi sửa Luật Giao thông đường bộ, quy định này cũng sẽ được lược bỏ để đảm bảo đồng bộ - ông Lợi nhấn mạnh. Tại cuộc họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước về một số luật vừa được Quốc hội thông qua, trong đó có Luật PCTHRB do Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức ngày 4/7 mới đây, ông Trương Quốc Cường - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, việc xây dựng, ban hành luật này là yêu cầu cấp thiểt để góp phần giảm gánh nặng do tác hại của rượu, bia gây ra đối với cá nhân, gia đình, cộng đồng và xã hội, bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước. Và để bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật liên quan đến phòng, chống tác hại của rượu, bia, tới đây quy định của Luật Giao thông Đường bộ, Luật Thương mại sẽ được sửa đổi, bổ sung. Mỗi người đều có quyền tự chủ khi quyết định uống hay không Đó là điều mà Luật PC- THRB hướng tới khi quy định việc xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia là một trong 13 hành vi bị luật nghiêm cấm. Còn nhớ, trong cuộc họp tổ của phiên họp Quốc hội cuối năm 2018, đại biểu Quốc hội Lâm Đình Thắng đã kiến nghị bổ sung vào dự luật quyền được tự quyết định có sử dụng rượu bia hay không, và quy định cấm ép uống rượu bia đối với mọi lứa tuổi. Phạm vi dự thảo luật hiện nay chỉ quy định cấm ép người dưới 18 tuổi, cần mở rộng ra bởi thực tế có nhiều trường hợp người trên 18 tuổi bị ép uống, rơi vào tình thế buộc phải uống dù không thực sự muốn. Ví dụ sinh viên mới ra trường, đi làm bị anh chị trong cơ quan ép, không uống thì bị cho là không nhiệt tình. Cán bộ Đoàn thanh niên đi tiếp khách cũng bị các bậc cha chú bắt uống, ông Thắng nói. Ít người biết rằng, thực ra đây không phải là lần đầu tiên việc cấm ép người khác uống rượu bia được đưa vào luật, mà trước đó Bộ luật Dân sự 2015 đã có quy định và theo đó người uống gây thiệt hại, người ép phải bồi thường. Cụ thể, Điều 596 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, khi một người cố ý dùng rượu hoặc chất kích thích khác làm cho người khác lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức và làm chủ hành vi, gây thiệt hại cho người khác thì phải bồi thường.từ quy định trên có thể thấy, hành vi cố ý ép người khác uống rượu, làm người đó mất khả năng nhận thức và gây ra thiệt hại thì người phải bồi thường chính là người ép người khác uống rượu. Kết Tới đây khi Luật PCTHRB có hiệu lực từ đầu năm 2020 có thể điều luật cấm tiệt bia rượu khi lái xe; cấm lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia và nhiều điều luật khác khó có thể đi ngay được vào cuộc sống, vì nó còn phụ thuộc vào năng lực thi hành của các cơ quan công vụ cũng như nhận thức của người dân. Hay nói như TS. Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế, Luật PCTHRB liên quan đến xung đột về lợi ích giữa vấn đề sức khỏe, xã hội với lợi ích về kinh tế. Đây cũng là khó khăn lớn đầu tiên từ quá trình xây dựng dự luật đến đưa luật vào thực tiễn. Tính khả thi của Luật PCTHRB trong điều kiện của Việt Nam chưa thể thực hiện ngay được. Những vấn đề chúng ta đưa ra phải từng bước khắc phục và vào cuộc kiên quyết để thực hiện tốt hơn với sự tham gia, phối hợp liên ngành để đưa luật vào thực hiện hiệu quả. Thủ tướng Chính phủ sẽ có một kế hoạch, giao nhiệm vụ cho Bộ Y tế, Bộ Công thương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thậm chí Hội Liên hiêp phụ nữ, Hội Nông dân cũng phải vào cuộc từ trung ương đến địa phương. Mỗi địa phương sẽ có một cách làm khác nhau tùy theo điều kiện mỗi cơ quan, địa phương cụ thể, theo ông Quang. Nhưng thiết nghĩ, ngay cả khi chưa được thực thi triệt để thì cũng không có lý do gì để từ chối chào mừng sự ra đời của những điều luật phù hợp với xu hướng của thế giới văn minh, bảo vệ tính mạng và sức khỏe con người. HỒNG MINH

5 Hàng loạt vụ giết người vì ma men Viện KSND TP Hà Nội vừa hoàn tất cáo trạng truy tố Nguyễn Công Nam, sinh năm 1982, trú ở xã Chu Minh, Ba Vì, Hà Nội về tội Giết người. Theo cáo trạng, năm 2005, Nam kết hôn với chị Lê Thị Kim Oanh, sinh năm 1983, sau đó đã có với nhau 2 con chung. Tuy nhiên, thời gian sau, Nam thường xuyên rượu chè khiến cuộc sống vợ chồng thường xuyên xảy ra mâu thuẫn, cãi chửi nhau Khoảng 16 giờ ngày 12/2/2019, Nam uống rượu say sưa rồi về nhà ngủ. Thấy chồng say sưa, chị Oanh tức giận mắng nhiếc. Nam tức giận vơ lấy con dao gọt hoa quả để trên nóc tủ trong phòng ngủ đuổi theo vợ, đâm một nhát vào bụng chị Oanh, khiến nạn nhân ngã quỵ. Thấy bố mẹ xô xát, con gái của Nam và chị Oanh đang chơi ở phòng bên cạnh vội chạy sang. Lúc này, chị Oanh đã gục bên vũng máu. Nam vứt dao, bảo con đi gọi hàng xóm sang giúp đỡ cùng đưa chị Oanh vào bệnh viện cấp cứu. Tuy nhiên, đến 18 giờ cùng ngày, chị Oanh đã tử vong. Ngày 27/2/2019, Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh mở phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Nguyễn Thanh Hải, sinh năm 1965 ấp Thành Tây, xã Thành Long, huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh, về hành vi giết người, tuyên phạt mức án 18 năm tù giam. Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh, tối 19/11/2018, sau khi đi uống rượu say trở về nhà, Hải đã gây gổ với vợ là bà Nguyễn Thị Trao, sinh năm 1964 cùng ngụ tại tổ 6, ấp Thành Tây, xã Thành Long, huyện Châu Thành. Tại phòng ngủ, nghi ngờ vợ lấy số tiền 4 triệu đồng cất trong tủ nên Hải lớn tiếng tra hỏi vợ. Nhưng bà Trao khẳng định không lấy số tiền này. Thấy Hải kiếm chuyện vô cớ nên bà Trao đã bỏ ra phòng khách ngồi xem ti vi cùng với cháu nội. Lúc này, Hải tiếp tục đi ra phòng khách chửi mắng bà Trao; bà Trao cự cãi lại thì Hải đi xuống bếp lấy con dao mũi nhọn cầm lên phòng khách đe dọa giết. Vì quá tức giận, bà Trao thách thức Hải. Lập tức, Hải cầm dao đâm vào ngực trái bà Trao rồi vứt dao xuống nền nhà. Bà Trao được đưa đi cấp cứu nhưng không qua khỏi vì mất quá nhiều máu. Gần đây nhất là vụ một phụ nữ ở Phan Thiết, Bình Thuận bị chồng đổ dầu đốt chỉ vì đồng tiền rượu. Người phụ nữ 30 tuổi đã chết vì giữ lại đồng tiền rượu của chồng để mua thức ăn cho con. Người chồng nghiện ngập, ma men trong người đã khiến anh ta dùng đầu đổ vào người vợ rồi châm lửa đốt. Chỉ khi lửa bùng cháy thiêu đốt vợ người đàn ông này mới tỉnh ngộ, lao vào dập lửa cứu vợ thì đã quá muộn. Vợ chết, chồng vào tù, bỏ lại 2 đứa con nhỏ bơ vơ Trong các vụ án, ám ảnh nhất là vợ vung tay sát hại chồng, vì TÂM ĐIỂM TUẦN NÀY RƯỢU, BIA KHÔNG CÓ TỘI... Tan đàn xẻ nghé vì bia rượu Nhiều gia đình tan đàn xẻ nghé, người mất mạng, người tù tội, trẻ con bơ vơ vì gia đình bỗng chốc ly tán cũng vì bia rượu Bia rượu là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến các vụ bạo lực gia đình (BLGĐ). Đau lòng hơn nữa là nạn nhân của các vụ BLGĐ này phần lớn đều là phụ nữ và trẻ em. Thực tế cũng cho thấy, rất nhiều vụ án giết người, bạo hành với vợ, con sau khi đã say rượu bia Việt Nam đứng thứ 2 về tỷ lệ uống rượu bia ở Đông Nam Á, đứng thứ 10 châu Á và đứng thứ 29 trên thế giới. Gần 50% nam giới uống rượu bia ở mức nguy hại lnhiều bi kịch gia đình xuất phát từ rượu, bia. rượu. Ngày 13/9/2016, tại xã Bảo Thắng, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An xảy ra một vụ án mạng đau lòng. Nạn nhân được xác định là ông Moong Văn Thịu (SN 1962) hung thủ không ai khác lại chính là người vợ của nạn nhân bà Moong Mẹ Phia (SN 1971, trú tại bản Thà Lạng, xã Bảo Thắng). Theo đó, ông Thịu vốn nghiện rượu, mỗi lần say về nhà thường lôi vợ ra đánh đập, hành hung. Khoảng 13h ngày 10/9, ông Thịu lại trở về nhà trong tình trạng chếnh choáng hơi men. Như một thói quen ông la mắng, đánh đập vợ. Lúc này bà Moong Mẹ Phia đã dùng chiếc chày giã gạo của gia đình để chống trả. Người vợ dùng chày đánh vào bụng và sau gáy của chồng khiến ông Thịu tử vong sau đó. Trước đó, TAND tỉnh Kon Tum vừa tuyên phạt Y Dập (38 tuổi, ngụ tại thôn 3, xã Pờ Ê, huyện Kon PLông, tỉnh Kon Tum) 8 năm tù về tội giết người. Theo đó, đêm 15/8/2015, Y Dập cùng chồng qua nhà A Troi ngụ cùng làng để uống rượu. Sau khi về nhà, A Thương lại sai vợ đi mua rượu nợ để về nhậu tiếp. Y Dập không chịu đi, vợ chồng cãi vã rồi xô xát. Bực chồng, Y Dập chạy xuống bếp xách dao lên. Bị A Thương tước dao, Y Dập vớ cây củi dài khoảng 60cm, vật chồng xuống nền nhà đánh liên tiếp vào đầu, đạp nhiều nhát lên bụng, lên ngực khiến A Thương tử vong. Cũng vì không chịu thấu người chồng say khướt thường xuyên đánh đập, hành hạ, dù đã có với nhau 5 mặt con, ngày 21/1/2014, khi chồng đi uống rượu về, bà Trương Thị Bài (56 tuổi), trú tại xã Nghĩa Khánh, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An đã vớ lấy con dao dưới giường chém liên tiếp 11 nhát vào đầu và người chồng là ông Đặng Công Toàn khiến nạn nhân gục xuống đất và chết ngay tại chỗ. 33,7% các vụ bạo lực gia đình có nguyên nhân xuất phát từ việc sử dụng rượu, bia TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết, khoảng gần 30% số vụ gây rối trật tự xã hội, 33,7% các vụ bạo lực gia đình có nguyên nhân xuất phát từ việc sử dụng rượu, bia. Trong số các hộ gia đình có người uống rượu bia, 10-15% hộ gia đình phải đối mặt với các vấn đề: bạo lực gia đình liên quan đến rượu, bia, mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình bị ảnh hưởng; người uống rượu bia không muốn/không đủ sức khỏe để lao động, kiếm sống; người uống rượu bia không muốn/không đủ sức khỏe để đảm đương các công việc gia đình. Ngoài ra, rượu cũng gây ra rất nhiều hậu quả làm ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình: tai nạn giao thông gây tử vong hoặc khuyết tật, ngộ độc rượu, tâm thần do rượu, mắc các bệnh hiểm nghèo do rượu Bà Nguyễn Thu Thúy - Phó Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) cho rằng, căn nguyên của BLGĐ là do tính cách gia trưởng, thích chèn ép, lấn vượt, áp đặt đối với vợ con của đàn ông. Còn rượu là chất xúc tác, khiến cho cơn giận dữ leo thang đến mức độ nghiêm trọng và các vụ BLGĐ nguy hiểm hơn. Cùng một mâu thuẫn nhưng nếu uống bia rượu vào thì dễ dẫn đến bạo lực hơn so với không uống. Giám đốc CSAGA Nguyễn Vân Anh phân tích thêm, có một thực tế là nhiều hộ gia đình, nghèo đói, kinh tế khó khăn sinh ra những người chồng chỉ biết đến rượu, bia để giải sầu hoặc không ít trường hợp là vì nghiện rượu. Hậu quả của việc nghiện rượu, sử dụng đến mức lạm dụng rượu, bia trong nhiều trường hợp đã sinh ra BLGĐ, dẫn đến gia đình mất hạnh phúc, Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/ tan vỡ, rồi người đàn ông lại tiếp tục tìm đến rượu, bia như một vòng luẩn quẩn. Người phụ nữ sống trong một gia đình có người nghiện rượu, hay say rượu không chỉ bị bạo lực về thể xác mà còn có nhiều trường hợp về tinh thần, tình dục. Người phụ nữ sống trong một gia đình có người nghiện rượu, hay say rượu không chỉ bị bạo lực về thể xác mà còn có nhiều trường hợp về tinh thần, tình dục Hơn nữa, bạo lực gia đình không chỉ ảnh hưởng tới người bị bạo lực, chủ yếu là phụ nữ mà còn gây ảnh hưởng lớn tới quá trình phát triển của trẻ em sống trong gia đình có bạo lực. Những hình ảnh đó không chỉ là nỗi ám ảnh của người phụ nữ mà đó còn là những kí ức ác mộng với đứa con. Kết quả nghiên cứu của tổ chức Health Bridge về tình trạng trẻ em bị ảnh hưởng bởi tình trạng lạm dụng rượu bia của người lớn cho thấy: 11% trẻ em bị xúc phạm, nhục mạ, mắng chửi; bị bỏ mặc, thiếu sự chăm sóc bảo vệ của người lớn: 6,5%; phải chứng kiến bạo lực nghiêm trọng trong gia đình: 6,1%; bị đánh đập, gây đau đớn về thể xác 3,8%... Trẻ em lớn lên trong gia đình có bạo lực cũng chịu những tác động tiêu cực do bạo lực gia đình gây ra, ví dụ như buồn bã, rối loạn tâm lý, thiếu động cơ học tập, tách mình ra khỏi bạn bè, ít nói, nếu tình trạng đó kéo dài có thể dẫn đến mắc bệnh trầm cảm. Nghiêm trọng hơn, khi trẻ em trực tiếp chứng kiến cảnh bạo lực ngay trong gia đình, chúng có thể sao chép hành vi của bố, mẹ, từ đó hình thành nên những thói xấu, thậm chí cha mẹ không thể giáo dục con cái khi chúng trưởng thành. Trước những tác hại nghiêm trọng của việc lạm dụng đồ uống có cồn, Đại hội đồng Y tế thế giới kêu gọi các quốc gia xây dựng và thực thi chính sách phòng ngừa tác hại của đồ uống có cồn. Hiện nay, Luật Phòng chống tác hại của rượu bia đã được Quốc hội thông qua, góp phần ngăn ngừa các thiệt hại về kinh tế, những tổn thất về sức khỏe do đồ uống có cồn gây ra, hướng tới một xã hội phát triển khỏe mạnh và bền vững. Song song, để giảm thiểu bi kịch gia đình vì rượu bia, người vợ cần chọn thời điểm để ôn tồn phân tích với chồng về những tác hại, hiểm nguy và những điều có thể xảy ra khi anh ta sử dụng rượu, các chất kích thích, thảo luận với nhau về phương pháp thực hiện. Nếu cần, có thể nhờ sự trợ giúp, khuyên bảo của người lớn, có tầm ảnh hưởng đến chồng. BẢO CHÂU Rượu làm cho người ta không kiểm soát được hành vi, để rồi khi tỉnh ra, ân hận thì đã quá muộn. Theo quy định của Điều 14 Bộ luật Hình sự: Người phạm tội trong tình trạng say do dùng rượu hoặc chất kích thích mạnh khác thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự. Như vậy, nếu phạm tội khi đã sử dụng rượu bia thì cũng không được xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

6 6 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 TÂM điểm TUầN NÀY RƯỢU, BIA KHÔNG CÓ TỘI... Tỷ lệ uống rượu ở nam giới người dân tộc trên 70% Tại hội thảo chia sẻ thông tin về tình hình sử dụng rượu, bia ở vùng dân tộc thiểu số (DTTS) do Ủy ban Dân tộc phối hợp với Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam tổ chức mới đây, Thạc sĩ Trần Quốc Bảo - Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế đã thông tin về tình hình sử dụng rượu, bia trong các nhóm đồng bào DTTS theo đó, tỉ lệ uống ở mức nguy hại ở vùng DTTS đang gia tăng qua các năm. Đặc biệt, ở vùng DTTS, tỉ lệ sử dụng rượu, bia ở cả nam và nữ luôn cao hơn so với dân tộc Kinh. Theo nghiên cứu của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, tỉ lệ uống rượu ở nam giới người dân tộc Nùng là 76,2%; dân tộc Dao là 80,8%, dân tộc Mường là 84,1%; dân tộc Tày là 85,7%. Trong khi đó, rượu, bia là chất nguy hại với sức khỏe, có thể gây rối loạn thần kinh, gây ung thư, bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh tiêu hóa, tổn thương hệ miễn dịch. Rượu, bia đang từng ngày góp phần làm tăng các nguy cơ mắc bệnh mạn tính (ung thư, tim mạch), gây tổn thương cấp tính hoặc lâu dài về thể chất (tổn thương gan, xơ gan, bệnh tim mạch ), hay tâm thần (trầm cảm, loạn thần ). Đặc biệt, tai nạn do người sử dụng rượu, bia gây ra luôn nằm trong số những tai nạn thảm khốc nhất - Thạc sĩ Bảo chia sẻ. Ở khía cạnh xã hội học, bà Vũ Thị Minh Hạnh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế, Bộ Y tế, thông tin thêm một điều rất đáng lưu ý là người DTTS hiện nay có tỉ lệ sử dụng rượu, bia cao hơn người dân tộc Kinh, do vậy, họ phải chịu ảnh hưởng của rượu, bia mạnh hơn. Bà Hạnh cho rằng, nếu chúng ta không kiểm soát vấn đề này, thì bất bình đẳng xã hội ở khu vực này ngày càng gia tăng, bởi phụ nữ, trẻ em, những người có trình độ học vấn thấp thường rơi vào nhóm người DTTS.Tình trạng sử dụng rượu, bia đang có xu hướng trẻ hóa ở vùng DTTS mà theo bà Vũ Thị Minh Hạnh thì não bộ của con người chỉ thực sự phát triển một cách đầy đủ khi 25 tuổi. Nếu sử dụng rượu, bia trước độ tuổi này sẽ tác động đến trí tuệ, sức khỏe tinh thần, hệ thần kinh của các em sau này. Trong khi đó, một số phong tục, tập quán của đồng bào DTTS cho trẻ em uống rượu và tiếp xúc với rượu từ rất sớm. Ở khía cạnh khác, việc lạm dụng rượu, bia không chỉ có những tác động tiêu cực đến vấn đề sức khỏe, vấn đề xã hội, mà còn có mối quan hệmật thiếtvới tình trạng nghèo đói. Theo Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Anh - Giám đốc Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam: Qua nghiên cứu ảnh hưởng của việc sử dụng rượu, bia tới đói nghèo ở Việt Nam từ gia đình, chúng tôi nhận thấy các gia đình sử dụng thường xuyên rượu, bia ở Việt Nam đều tập trung ở vùng nông thôn, vùng khó khăn và vùng DTTS. Nghiên cứu của chúng tôi cũng cho thấy, chi tiêu cơ bản (thực phẩm, y tế và giáo dục) ở các hộ có người uống rượu, bia luôn thấp hơn so với các hộ khác ở hầu hết các nhóm chi tiêu. Bản không rượu bản sẽ thoát nghèo Như đã nói trên, vì một số phong tục, tập quán người DTTS phải uống rượu và tiếp xúc với rượu từ rất sớm và vì thế họ phải chịu ảnh hưởng của rượu, bia mạnh hơn. Con số tỉ lệ uống rượu ở nam Đói nghèo chui ra từ chén rượu Vui cũng uống, buồn cũng uống, càng nghèo lại càng uống. Đó là thực trạng của nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số hiện nay. Điều đó khiến cho chi tiêu trên đầu người cho giáo dục và y tế ở các hộ có sử dụng rượu, bia chỉ bằng 48% và 60% so với hộ không có người sử dụng rượu, bia ở các nhóm nghèo, hộ dân tộc thiểu số. Và vì thế mà danh sách những người chết trẻ vì những bệnh mãn tính, những đứa trẻ thất học cứ ngày một dài thêm l Tỉ lệ uống rượu bia ở mức nguy hại ở vùng DTTS đang gia tăng qua các năm (ảnh minh họa). l Mức độ tiêu thụ rượu bia của người VN - số liệu năm giới ở các DTTS đều trên 70%, có nghĩa là cứ 10 người chỉ có 3 người không hoặc ít uống. Nhưng điều đó không có nghĩa là sẽ không có những người DTTS không ý thức được tác hại của rượu bia và biết từ chối thói quen uống rượu. Điều này đã được minh chứng tại xã Khun Há, huyện Tam Đường tỉnh Lai Châu khi những năm gần đây, để góp phần xây dựng đời sống văn hóa mới, đồng bào dân tộc Mông ở xã đã vận động lẫn nhau là không lạm dụng rượu, bia, cùng nhau xây dựng bản văn hóa, bản không rượu, bia. Nhờ đó, tại địa phương gần như không xảy ra các vấn đề về bạo lực gia đình, an ninh trật tự, gây rối trật tự công cộng. Cụ thể, bản Lao Chải 2, xã Khun Há có 62 hộ với 374 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Mông. Những năm gần đây, được các cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động về việc xây dựng bản văn hóa, nhân dân trong bản ngoài việc cùng nhau góp công, góp tiền để xây dựng đường giao thông nội bản; trồng hoa, cây cảnh tạo cảnh quan, vệ sinh môi trường..., còn bảo nhau cũng như giáo dục, khuyên dạy con cháu không sử dụng rượu, bia trong sinh hoạt, ăn uống hàng ngày. Để khuyên dạy con cháu không uống rượu, bia, trước hết ông bà, cha mẹ phải làm gương, khi bản thân mình không uống rượu, bia thì con cháu cũng sẽ học theo. Chính nhờ việc không uống rượu, bia mà bà con dân tộc Mông ở bản Lao Chải 2 có nhiều thời gian đi làm nương hơn, tập trung với công việc chăn nuôi, phát triển kinh tế hơn. Qua đó, điều kiện kinh tế của nhiều hộ trong bản ngày càng phát triển, nhiều hộ không những có tiền xây nhà, mua sắm các đồ dùng đắt tiền như xe máy, tivi, tủ lạnh..., mà còn có tiền gửi ngân hàng, cho con cái đi học... Trong những năm trở lại đây, bản Lao Chải 2 có hơn 20 hộ thoát khỏi danh sách hộ nghèo. Trả lời báo chí, ông Cứ A Sở - Chủ tịch UBND xã Khun Há cho biết, trên địa bàn xã Khun Há tỷ lệ người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc Mông sử dụng rượu, bia trong sinh hoạt rất là ít. Việc bà con không sử dụng rượu, bia trong sinh hoạt hàng ngày có tác động rất nhiều trong việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đây là một trong những thuận lợi trong phát triển kinh tế, góp phần vào việc nâng cao đời sống vật chất cũng như đời sống tinh thần của nhân dân trong việc xây dựng bản văn hóa. Từ kết quả thực hiện chủ trương không sử dụng rượu, bia trong sinh hoạt, ăn uống hàng ngày chúng tôi thấy đây là một nét đặc trưng của địa phương, cần duy trì và phát huy. Trong thời gian tới, định hướng của xã là tiếp tục nhân rộng mô hình này đến các bản khác để người dân nhận thức được tác hại của rượu, bia. Từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, giảm các tệ nạn xã hội liên quan đến rượu, bia xảy ra trên địa bàn - Chủ tịch UBND xã Khun Há nhấn mạnh. Phòng chống tác hại bia rượu phải đi cùng xóa đói giảm nghèo Theo Bộ Y tế, tác hại từ việc sử dụng rượu, bia của người lớn đối với trẻ em được ghi nhận phổ biến hơn ở các hộ gia đình ở nông thôn, thu nhập thấp và có người sử dụng nhiều rượu, bia. Chi tiêu cho rượu, bia chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng chi tiêu của hộ nghèo và là nguyên nhân làm cho tình trạng nghèo đói tăng thêm. Cụ thể, theo nghiên cứu độc lập của tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, sự chênh lệch thể hiện rõ ràng nhất trong chi tiêu y tế và giáo dục ở các nhóm nghèo, hộ DTTS. Chi tiêu trên đầu người cho giáo dục và y tế ở các hộ có sử dụng rượu, bia chỉ bằng 48% và 60% so với hộ không có người sử dụng rượu, bia. Theo báo cáo Tổng quan y tế 2015 của Bộ Y tế, Việt Nam chi bình quân tiêu thụ bia, rượu hơn 3 tỷ USD/năm (khoảng 1,8% GDP), bằng gần 3% thu ngân sách cả nước. Nếu số tiền mua rượu bia này dùng để mua sữa, thì trẻ em ở các hộ nghèo sẽ được uống khoảng 122 cốc sữa/năm thay vì 1 cốc/năm như hiện nay. Cũng theo Bộ Y tế, phụ nữ và trẻ em, đồng bào dân tộc thiểu số đang là đối tượng gánh chịu tác hại từ việc sử dụng rượu, bia, trong đó người dân tộc thiểu số chịu hậu quả cao gấp 3 đến 4 lần so với người Kinh. Để giảm thiểu thấp nhất hậu quả mà rượu, bia gây ra ở vùng DTTS, bà Phạm Thị Hoàng Anh - Giám đốc Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Namcho rằng, cần phải đẩy mạnh truyền thông về tác hại của rượu, bia đối với sức khỏe và gánh nặng kinh tế của sử dụng rượu, bia đối với hộ gia đình, tập trung cho vùng nông thôn và DTTS. Việc phòng chống tác hại của lạm dụng rượu, bia cần được lồng ghép vào các chương trình bình đẳng giới và xóa đói giảm nghèo. Còn theo ông Phan Văn Hùng - Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết: Thực tế, rượu từ lâu đã là một phần trong cuộc sống của người dân vùng DTTS. Hiện đã có nhiều văn bản, quy định về phòng chống tác hại của lạm dụng rượu, bia. Nếu từng cơ quan, làng xã, bản làng có thêm quy định, có hương ước của riêng mình, thì vấn đề phòng chống sẽ hiệu quả hơn. Theo ông Hùng, bên cạnh đẩy mạnh truyền thông, thông tin mạnh mẽ tác hại của rượu, bia ở vùng DTTS theo tinh thần của Luật Phòng chống tác hại rượu bia vừa được Quốc hội thông qua thì một vấn đề quan trọng là cần quản lý thị trường rượu, bia chặt hơn ở khu vực này. Đặc biệt là các loại rượu tự nấu, tránh tình trạng mua bán dễ dàng và tràn lan như hiện nay. DIỆU HƯƠNG

7 Người Hàn Quốc không ép rượu để tránh phiền toái Theo văn hóa Hàn Quốc, uống rượu cùng nhau được coi là cách để làm quen và hiểu nhau hơn. Đối với người Hàn Quốc, có những câu chuyện không thể nói tại nơi làm việc hay các địa điểm khác, chỉ khi trên bàn nhậu họ mới hoàn toàn thoải mái bày tỏ suy nghĩ và thái độ của mình đối với người khác. Đối tượng tham gia vào các bàn nhậu tại Hàn Quốc hầu hết là đồng nghiệp, các bạn trẻ trên 18 tuổi và cả người thân trong gia đình. Bàn nhậu của người Hàn Quốc cũng thể hiện được nét đẹp trong văn hóa của quốc gia này. Ví dụ, trong những buổi hẹn của người Hàn Quốc, có những luật bất thành văn như sau: Tối thứ 2 là dịp mọi người tụ tập với bạn bè nhiều nhất; thứ 3 là ngày nghỉ ngơi; còn thứ 4 và thứ 5 dành cho việc tụ tập với đồng nghiệp; thứ 6 là ai cũng lái xe về nhà cùng gia đình; cuối tuần cũng là thời điểm tốt cho những buổi nhậu. Ở Hàn, việc từ chối đi nhậu không được coi là thất lễ, nhưng thường thường nếu người mời là người thân hoặc đồng nghiệp sẽ tạo ấn tượng không mấy tốt đẹp, khiến người từ chối xa rời mọi người. Phụ nữ uống rượu tại Hàn Quốc là chuyện bình thường, thậm chí họ còn có khả năng uống nhiều hơn nam giới. Trong số các loại đồ uống Hàn Quốc, rượu Soju - một loại rượu gạo được chưng cất, không màu, vị khá nhẹ, hầu như ai cũng có thể uống được ít hay nhiều, giá thành khá rẻ để mọi người đều có khả năng chi trả. Do vậy, dù là người không biết uống rượu khi tham gia bàn tiệc có thể thử một chút. Người Hàn Quốc không ép rượu bởi họ ngại nhất việc uống nhiều đến mức mất kiểm soát, nói lung tung, gây sự, ẩu đả thì chắc chắn cuộc chơi mất vui, mà còn đem nhiều phiền toái cho người xung quanh, thậm chí bị cảnh sát chú ý. Tuy vậy, họ cũng trân trọng những người có khả năng trụ lâu trên bàn nhậu. Thường thường, khi mỗi người trên bàn uống đến giới hạn của mình sẽ tự động dừng lại, cũng không ai ép họ phải uống tiếp. Tự do nhậu như người Mỹ Tự do như nước Mỹ khiến nhiều người cho rằng đây sẽ là thiên đường cho dân nhậu nhẹt thả ga không phanh. Đó là một quan niệm sai lầm, bởi trên thực tế, ít có quốc gia nào trên thế giới có thể quản lý chặt chẽ và mạnh tay như ở nước Mỹ. Từ năm 1988, toàn bộ trên 50 bang của nước Mỹ đều đặt ra mức giới hạn tuổi là chỉ có những người từ 21 tuổi trở lên (tức khoảng năm 3 đại học đối với một sinh viên bình thường) mới được mua và uống rượu bia độ tuổi được cho là cao hơn so với hầu hết các quốc gia khác. Mỗi bang còn có những quy định cụ thể khác nhau về việc quản lý uống bia rượu. Đơn cử, TÂM ĐIỂM TUẦN NÀY RƯỢU, BIA KHÔNG CÓ TỘI... Ép rượu - Biến tướng xấu xí của văn hóa uống rượu lvăn hóa ép rượu bia ở Việt Nam là một dạng biến tướng. Trong văn hóa ẩm thực thế giới, rượu là thức uống tinh tế đầy mỹ vị trong nhiều cuộc vui, lễ lạt, hội hè. Song, thực trạng lạm dụng rượu bia đã trở thành mối lo ngại toàn cầu nhiều năm nay, khiến các quốc gia phải siết chặt kiểm soát vấn nạn này. Việt Nam cũng không tránh khỏi sự gia tăng các tệ nạn, thảm kịch đi cùng với bàn rượu, mà nguyên nhân sâu xa bắt nguồn từ thói quen ép rượu trên bàn ăn biến tướng xấu xí của văn hóa uống rượu. New York có luật 200 foot, tức không ai được phép bán rượu bia trên cùng phố và trong khoảng bán kính 60 mét tính từ trường học hay nhà thờ. Do vậy, việc không tìm thấy các hàng quán ăn phục vụ đồ uống có cồn xung quanh các khu vực này là điều bình thường với người dân nơi đây. Đáng nói, lái xe trong tình trạng say rượu bia bị xếp vào một dạng tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, mức độ cao nhất có thể ngang với tội giết người, bởi một lập luận giản đơn: Lái xe trong tình trạng mất kiểm soát có khả năng cao gây tai nạn chết người. Mức phạt nặng có thể được áp dụng ngay cả khi người lái xe uống rượu bia chưa hề gây tai nạn như phạt tiền, phạt tù, tước bằng vĩnh viễn và hạn chế các quyền công dân như sở hữu vũ khí tự vệ, bầu cử... Thường thường, tại Mỹ quy định khi nồng độ cồn trong máu đạt mức 80 miligram/100 ml máu trở lên sẽ bị khép vào tội lái xe dưới tác động của chất kích thích (DUI). Lần đầu tiên l Uống rượu khi lái xe ở Mỹ bị phạt nặng như phạt tiền, phạt tù, tước bằng vĩnh viễn và hạn chế các quyền công dân. vi phạm, phạt tiền từ USD (khoảng 7-23 triệu đồng), từ lần thứ 2 trở đi là USD trở lên (khoảng 116 triệu đồng). Ngoài việc phạt tiền, tài xế còn có thể đối mặt với việc ngồi tù từ 6 tháng đến 3 năm và tịch thu bằng lái. Chưa hết, chủ xe sẽ phải trả phí bảo hiểm xe gấp từ 2 5 lần mức bảo hiểm thông thường, và có thể phải tham gia học lại khóa ý thức tham gia giao thông, chi phí chủ xe tự chi trả. Sau đó, xe của người vi phạm còn phải gắn một thiết bị kiểm soát nồng độ cồn với chi phí lắp đặt từ USD (17 65 triệu đồng). Thiết bị này yêu cầu tài xế thổi vào máy để phân tích, nếu nồng độ cồn dưới 0,5% thì xe mới có thể khởi động. Tài xế vi phạm DUI lần đầu trong vòng 5 năm sẽ phải gắn thiết bị này lên xe 6 tháng, lần thứ 2 sẽ là 1 năm và lần thứ 3 sẽ là 3 năm. Một số bang còn yêu cầu tài xế say xỉn phải làm các công việc công ích cho xã hội. Nếu muốn giảm nhẹ án phạt, tài xế có thể nhờ đến luật sư và tòa án, với chi phí đắt đỏ không kém gì mức phạt, khoảng từ USD đến USD (từ triệu đồng). Nói là làm, không phân biệt riêng ai, từng có một Cục trưởng Cục Hàng không dân dụng Mỹ phải từ chức sau một đêm tạm giam bởi lái xe vào đường cấm trong tình trạng có hơi men; một thanh niên ở Virginia Beach lĩnh án tù 5 năm bởi lặp lại hành uống rượu lái xe tới lần thứ tư trong vòng 10 năm; và còn rất nhiều ví dụ tương tự khác. Biến tướng ép rượu ở Việt Nam Chẳng biết từ bao giờ, Việt Nam được tung hê là cường quốc tiêu thụ bia rượu hàng đầu thế giới. Nhìn vào nền văn hóa ẩm thực của người Việt từ xa xưa, uống rượu bắt nguồn từ một nét truyền thống đẹp, từ một thức uống mĩ vị, nức tiếng của dân cư mỗi miền. Trả lời báo chí, PGS - TS Lê Quý Đức - nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển cho hay: Ở nước ta, Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/ ngoài rượu trắng có độ cồn cao, tức rượu mạnh thì miền Bắc nổi tiếng với rượu làng Vân; miền Trung có rượu Bầu Đá, miền Nam có rượu Gò Đen, Việt Nam còn có nhiều loại rượu khác như rượu Cần của các dân tộc Mường, Tây Nguyên; rượu cái, rượu nếp cẩm bách nhật, đặc biệt là rượu Phú Lễ Ba Tri với loại men hơn 30 thành phần thảo dược; còn có rượu ngâm thuốc bổ nổi tiếng như rượu Minh Mạng. Văn hóa mời rượu được sử dụng để thể hiện sự tôn trọng, yêu quý giữa người với người. (Ví dụ: trong các sự kiện quan trọng của đời sống xã hội, như đám hỏi, tiệc tùng ). Song, nhiều năm nay, thực trạng lạm dụng và ép nhau uống rượu bia đã và đang gây ra những hệ lụy xấu xí, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người uống, kèm theo các tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình Việc mời mọc, ép buộc uống rượu đến mức say xỉn, không làm chủ được hành vi khiến văn hóa uống rượu trở nên lệch lạc. Ông Lê Quý Đức cũng phân tích: Bản thân những người ép bia, rượu trước tiên thể hiện mình là người thiếu hiểu biết pháp luật, thiếu văn hóa đồng thời không tôn trọng người bị ép bởi không phải ai cũng thích uống rượu và có khả năng uống rượu. Có người vì bệnh tật như nóng trong người, dạ dày không muốn uống rượu hoặc đã từng uống muốn gác chén, có người cơ địa không thích ứng với rượu và cũng có người đơn giản chỉ vì không thích uống rượu nên đã từ chối. Từ chối gì có thể không khó khăn nhưng từ chối rượu trong bữa cơm, mâm cỗ vô cùng khó khăn, khó xử và thậm chí dẫn đến những hậu quả nặng nề. Còn đối với những người bị ép mà vẫn uống chứng tỏ người đó cũng không làm chủ được bản thân, thiếu trách nhiệm với gia đình, xã hội và đặc biệt là thiếu tôn trọng chính mình. Thiết nghĩ, thói quen ép rượu ngày nay đã trở thành một lối mòn trong suy nghĩ của người Việt. Lớp trẻ học theo ngày càng tùy tiện trong việc uống bia rượu, đặc biệt là ở vùng nông thôn miền núi, người trẻ cứ gặp nhau là uống đến say xỉn mới thôi, còn cho như thế là hay. Hệ quả sau những cuộc vui bị đưa đẩy quá đà là những thảm kịch kinh hoàng, từ việc to tiếng, cãi vã cho đến ẩu đả, đánh nhau, thậm chí là giết người. Từ đó cho thấy, không chỉ dừng ở khâu giáo dục tại gia đình, toàn xã hội cũng cần có sự quan tâm, chỉn chu hơn đến văn hóa ăn uống: Thế hệ đi trước làm gương cho thế hệ sau; hay ở công sở thì thủ trưởng phải làm gương cho nhân viên. Bên cạnh việc đảm bảo người dân tuân thủ pháp luật, các hình thức vi phạm phải áp dụng phạt nặng theo quy định của pháp luật, nhằm răn đe xã hội, đảm bảo tính nghiêm minh của luật pháp. Ấy thế, chúng ta mới có thể dần dần đẩy lùi tệ nạn, chấn chỉnh những biến tướng của văn hóa uống rượu bia tại Việt Nam.ĐỖ TRANG

8 8 Số TÂM ĐIỂM TUẦN NÀY 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 Xử lý nghiêm nhiều trường hợp vi phạm Trước những diễn biến phức tạp của tình hình trật tự ATGT thời gian gần đây, thực hiện điện chỉ đạo của Bộ Công an, Cục CSGT đã ban hành kế hoạch tổng kiểm soát đối với xe ô tô chở khách, ô tô vận tải container và xe mô tô. Theo đó, lực lượng CSGT toàn quốc sẽ bố trí lực lượng, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ trên tất cả các tuyến giao thông đường bộ, trong đó tập trung tuyến quốc lộ trọng điểm và các tuyến cao tốc. Cụ thể, sau khi dừng phương tiện, lực lượng CSGT sẽ kiểm soát 4 loại giấy tờ gồm: Đăng ký xe, GPLX, giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (đối với xe ô tô), giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới và các giấy tờ khác theo quy định. Thông qua kiểm tra, lực lượng chức năng sẽ kịp thời phát hiện và kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tập trung các vi phạm là nguyên nhân trực tiếp gây TNGT như: nồng độ cồn, ma túy; chở quá số người, vận chuyển chất cháy nổ, hàng nguy hiểm; sử dụng GPLX giả Kế hoạch được thực hiện từ 15/7 đến hết ngày 14/8 và chia thành 2 đợt: Đợt 1 từ ngày 15/7 đến hết ngày 29/7; đợt 2 từ ngày 30/7 đến hết ngày 14/8. Trong những ngày đầu triển khai kế hoạch, theo ghi nhận tại nhiều tỉnh thành trong cả nước và tại các tuyến đường cao tốc trọng điểm, lực lượng CSGT đã RƯỢU, BIA KHÔNG CÓ TỘI... Tài xế chỉ chấp hành luật giao thông khi có đợt cao điểm tổng kiểm tra? Trong những ngày giữa tháng 7 này, lực lượng CSGT toàn quốc mở đợt cao điểm tổng kiểm soát đối với xe khách, container, xe máy và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đón nhận thông tin này, cánh tài xế cũng tỏ ra thận trọng và chấp hành nghiêm chỉnh luật An toàn giao thông đường bộ hơn khi tham gia giao thông. Như vậy phải chăng, chỉ khi cơ quan chức năng mạnh tay vào cuộc xử lý thì ý thức tham gia giao thông của mọi người mới được nâng cao? llực lượng CSGT tiến hành kiểm tra nồng độ cồn đối với các tài xế. xử lý lập biên bản, tạm giữ phương tiện, tước giấy phép lái xe của hàng nghìn trường hợp vi phạm với chủ yếu các lỗi vi phạm như: vi phạm về nồng độ cồn, sử dụng ma túy, chạy quá tốc độ quy định, lưu thông không đúng phần đường, làn đường, chở quá số người, không đội mũ bảo hiểm... Thông qua đợt cao điểm tổng kiểm tra, kiểm soát lần này, lực lượng chức năng hy vọng sẽ kìm chế được tai nạn giao thông, kéo giảm các vụ tai nạn giao thông do các loại xe khách, xe tải, xe container gây ra. Người dân ủng hộ tăng cường kiểm tra Chứng kiến những hình ảnh những chiếc khách chạy lạng lách, đánh võng trên đường, thậm chí rượt đuổi, chèn ép nhau, gây nguy hiểm cho các phương tiện khác, nhiều người dân vô cùng bất bình trước sự coi thường tính mạng của hành khách của doanh nghiệp vận tải, của các tài xế xe khách. Tuy nhiên, không phải hành vi vi phạm nào của nhà xe, hay tài xế cũng được xử lý nghiêm khắc. Chỉ khi những hành vi như gây nguy hiểm, mất ATGT được ghi lại và đăng tải trên phương tiện truyền thông, mạng xã hội thì lực lượng chức năng mới có căn cử để xử lý. Cũng một phần, do các tài xế cũng có trăm ngàn cách để qua mặt lực lượng chức năng. Cũng một phần bởi lực lượng chức năng cũng không phải lúc nào cũng có thể để triển khai chốt trực, tuần tra kiểm soát. Và cũng do hệ thống xử lý phạt nguội hiện nay ở nước ta đang trong quá trình hoàn thiện và triển khai. Nên mặc nhiên trong tiềm thức của những người tham gia giao thông hễ thấy vắng bóng lực lượng chức năng là vô tư vi phạm. Với ý thức tham gia giao thông còn hạn chế hiện nay của người dân, hay nói cách khác văn hoá giao thông Việt Nam còn kém. Thì việc các cơ quan chức năng tổ chức các đợt kiểm tra kiêm soát, mạnh tay xử lý vi phạm, thiết lập kỷ cương nhằm đảm bảo ATGT luôn được sự ủng hộ từ người dân, Thậm chí với cả những người sống bằng nghề bẻ vô lăng, thông qua các đợt cao điểm này, người dân hy vọng ý thức tuân thủ luật khi tham gia giao thông của các tài xế sẽ được nâng cao. Chia sẻ về việc này, anh Nguyên Vũ cho nói: Tôi có người bạn, lái ôtô khá lâu năm tại Hà Nội, mỗi lần tôi ngồi bên cạnh là một phen thót tim. Lạng lách, vượt ẩu, chen vào từng khoảng trống nhỏ trên đường như đi xe máy. Tôi hỏi vội lắm à, sao đi nguy hiểm thế. Câu trả lời là quen rồi, tất cả mọi người đều đi vậy, không thể đi khác được. Thế nhưng, khi tôi và người bạn này sang nước bạn, thì tuyệt nhiên người bạn tôi lại nghiêm chỉnh tuân thủ đúng làn đường tốc độ, thậm chí còn nhắc cả người ghế bên cạnh, trước sau thắt dây an toàn đầy đủ. Tương tự, tại Việt Nam hiếm gặp người đi bộ sang đường đúng phần đường mà tiện chỗ nào là băng qua chỗ đó. Thế nhưng, sang nước ngoài cũng những người này đều nghiêm chỉnh chờ đợi đèn trước vạch đường của mình. Thiết nghĩ, ở bầu thì tròn ở ống thì dài, không phải không thể thay đổi được ý thức của người dân Việt Nam, chẳng qua là các quy định hoặc luật chưa áp dụng triệt để, nghiêm khắc, đến nơi đến chốn và người tham gia giao thông có muốn tuân thủ hay không mà thôi. anh Vũ nói thêm. Còn với cánh tài xế xe tải xe khách, những loại phương tiện luôn được coi là hung thần xa lộ cũng tỏ ra ủng hộ mạnh mẽ các đợt tổng kiểm tra như lần này của lực lượng CSGT. Tài xế xe khách Vũ Văn Hùng - tuyến Hà Nội Vinh nói: Chúng tôi rất ủng hộ việc các lực lượng tổng kiểm tra như vậy. Tất cả các loại ôtô, xe khách, xe máy... bị kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm thì xử phạt đúng người, đúng lỗi. Tài xế chúng tôi cũng mong muốn lực lượng CSGT nên thường xuyên tăng cường kiểm tra nồng độ cồn và ma túy, không để xảy ra tai nạn đáng tiếc như thời gian qua. Góp phần nâng cao ý thức không sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông của mọi người. Một số tài xế khác cũng cho biết thêm, họ rất mong muốn qua những đợt kiểm tra, xử lý như hiện nay thì việc chấp hành luật khi tham giao thông của mọi người sẽ được in sâu vào ý thức của họ. Không chỉ là việc miễn cưỡng chấp hành khi có đợt cao điểm ra quân kiểm tra, xử lý. Hiệu quả từ các đợt cao điểm ra quân xử lý vi phạm Những năm qua, công tác tuyên truyền về an toàn giao thông là một trong những giải pháp cơ bản góp phần nhằm nâng cao nhận thức cho người dân về vấn đề an toàn giao thông. Cùng với đó là các đợt cao điểm ra quân xử lý vi phạm ATGT của các lực lượng chức năng đã góp phần đẩy mạnh cả về hình thức và nội dung, từ đó đã đem lại hiệu quả nhất định trong công tác bảo đảm an toàn giao thông; góp phần làm giảm tai nạn giao thông. Theo thống kê của Phòng CSGT đường bộ - đường sắt (PC08) Công an TP.HCM, từ ngày đến , thành phố đã xảy ra vụ TNGT đường bộ, làm 303 người chết, người bị thương, hư hỏng phương tiện. Từ số liệu này cho thấy TNGT giảm cả 3 tiêu chí, trong đó giảm 119 vụ (-7%), giảm 39 người chết (-11%), giảm 66 người bị thương so với năm Cũng trong 6 tháng đầu năm 2019, PC08 đã lập biên bản xử phạt trường hợp vi phạm (gồm trường hợp vi phạm nồng độ cồn; trường hợp vi phạm lưu thông vào đường cấm, khu vực cấm; trường hợp vi phạm qua hình ảnh...). Việc lập các chuyên đề xử lý vi phạm nồng độ cồn, chạy quá tốc độ là một trong những giải pháp tích cực, đồng bộ nhằm hạn chế những hành vi, vi phạm về bảo đảm trật tự an toàn giao thông. Việc tiếp tục duy trì và tăng cường lực lượng cũng như phương tiện để xử lý, tập trung vào các giờ cao điểm và ngày cao điểm trong một thời gian dài, theo từng đợt cao điểm sẽ giúp người dân dần dần ý thức được vấn đề này, số người vi phạm giảm dần. Theo dự đoán, từ nay đến cuối năm, tình hình trật tự an toàn giao thông được dự báo sẽ có nhiều diễn biến phức tạp. Để kiểm soát tình hình, lực lượng CSGT trong cả nước sẽ tiếp tục triển khai quyết liệt hơn nữa các biện pháp nghiệp vụ, xử lý người điều khiển phương tiện giao thông vi phạm nói chung và vi phạm nồng độ cồn nói riêng. Trong đó, cùng với công tác tuần tra, kiểm soát tại các tuyến đường trọng điểm như quốc lộ, tỉnh lộ, lực lượng công an sẽ tăng cường xử lý các vi phạm trên các tuyến từ thành thị đến nông thôn nhằm góp phần hạn chế TNGT. Cùng với đó, các tổ chức đoàn thể cần tăng cường tuyên truyền các quy định của pháp luật về vi phạm nồng độ cồn đối với người điều khiển phương tiện giao thông, từng bước hình thành thói quen đã uống rượu, bia không lái xe. SINH NGUYỄN

9 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 SắC MÀU TÂM LINH Quan Lớn Đệ Tam là ai? Đền Lảnh Giang (Mộc Nam, Duy Tiên, Hà Nam), Xích Đằng (Hưng Yên) và nhiều ngôi đền cạnh sông nước đều thờ phụng vị nam thần thượng cổ : Trấn Tây An Tam Kỳ Linh Ưng Thái Thượng Đẳng Thần (dân gian vẫn gọi Quan Lớn Đệ Tam). Căn cứ vào thần tích Hùng triều nhất vị thuỷ thần xuất thế sự tích (sự tích ra đời một vị thuỷ thần triều vua Hùng) do Bát phẩm thư lại Nguyễn Hiền, tuân theo bản cũ triều trước, chép lại vào niên hiệu Vĩnh Hựu thứ 2 (1736). Thần tích đang được lưu giữ tại Đền Lảnh Giang (dân gian coi nơi thờ chính) như sau: Ngày xưa, ở trang An Cố, huyện Thuỵ Anh, phủ Thái Ninh, trấn Sơn Nam có vợ chồng ông Phạm Túc ăn ở phúc đức, chỉ hiềm một nỗi ông bà tuổi đã cao mà vẫn chưa sinh được một mụn con nối dõi. Một đêm trăng thanh gió mát, vợ ông (bà Trần Thị Ngoạn) đang dạo chơi bỗng gặp một người con gái nhà nghèo, cha mẹ mất sớm, không có anh em thân thích, đi tha phương cầu thực. Động lòng trắc ẩn, bà Ngoạn liền đón cô về làm con và đặt tên là Quý.Vài năm sau, trong lúc gia đình đang vui vầy, đột nhiên ông Túc mắc bệnh rồi qua đời. Hai mẹ con đã tìm một nơi đất tốt để an táng cho ông. Sau ba năm để tang cha, một hôm nàng Quý ra bờ sông tắm gội, ngâm mình dưới nước, bỗng mặt nước nổi sóng, từ phía xa một con thuồng luồng khổng lồ bơi tới quấn lấy nàng, khiến nàng kinh hoàng ngất lịm. Lúc tỉnh dậy thì thấy mình nằm bên bờ sông và thuồng luồng đã bỏ đi. Từ hôm đó nàng thấy trong lòng chuyển động và mang thai. Không chịu được những lời gièm pha khinh thị, nàng đành phải trốn khỏi làng đến xin ngụ cư ở trang Hoa Giám (nay thuộc thôn Yên Lạc). Rồi đến ngày mùng 10 tháng Giêng năm Tân Tỵ, nàng Quý chuyển dạ, sinh ra một cái bọc. Cho là điểm chẳng lành, nàng liền đem chiếc bọc đó quẳng xuống sông. Chiếc bọc trôi theo dòng nước tới trang Đào Động (xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ, Thái Bình), mắc phải lưới của ông Nguyễn Minh. Sau nhiều lần gỡ bỏ, nhưng bọc vẫn cứ mắc vào lưới. Ông Minh thấy lạ bèn khấn: Nếu bọc này quả là linh thiêng thì cho tôi lấy dao rạch thử xem sao. Khấn xong ông Minh rạch ra, bỗng thấy ba con rắn từ trong bọc trườn xuống sông. Con thứ nhất theo hướng về cửa sông Đào Động, con thứ hai về Thanh Do, con thứ ba về trang Hoa Giám nơi nàng Quý đang sinh sống. Nhân dân các trang ấp trông thấy đều sợ hãi, cùng nhau ra bờ sông tế tụng, xin được lập sinh từ để thờ. Lạ thay, vào một đêm trăng sáng, trời bỗng nổi cơn giông, ngoài cửa sông sấm sét nổi lên dữ dội. Đến gần sáng, gió mưa ngớt dần, mọi người đều thấy dưới sông có tiếng người ngâm vịnh: Sinh là tướng, hóa là thần l Đền Lảnh Giang và đền Xích Đằng tương truyền là hai nơi thờ thượng thân và hạ thân Quan Lớn bên bờ Lục Đầu. Trong hệ thống thống thần linh Tam, Tứ Phủ, Quan Lớn Đệ tam là vị nam thần có vai trò quan trọng, ông đảm nhiệm cai quản đầu đồng, bút phê sớ khảo. Là vị thần tối cao của Thoải phủ (một trong bốn phủ: Thiên Địa Nhạc Thoải), ông được thờ phụng khắp các khu vực sông nước với nhiều sự linh thiêng của bậc Thượng đẳng thần. l Quan Lớn Đệ Tam là vị Thượng Đẳng Thần dân gian và vị Thần quan trọng trong Tứ Phủ. Tiếng thơm còn ở trong dân muôi đời Khi nào giặc dã khắp nơi Bọn ta mới trở thành người thế gian (1) (1)Tương truyền ba vị tướng thời Hùng là con của Thủy Đế và nàng Quý. Nàng Quý là con nuôi của vợ chồng ông Phạm Túc. Do vậy về sau nhân dân ghép họ Phạm cho các ông). Nhiều huyền tích kỳ lạ gắn với Quan Lớn Đệ Tam Hằng năm, dịp tháng 6 âm lịch, người dân đổ về các ngôi đền như Lảnh Giang (Hà Nam), Xích Đằng (Hưng Yên) lễ bái đức Thượng Đẳng Thần Quan Lớn Đệ Tam để cầu gia sự bình yên, mùa màng bội thu, quốc thái dân an. Từ lâu những huyền tích về vị Thần này vẫn mang màu huyền bí với nhiều dị bản. Có điển tích dân gian kể rằng, chỉ có một mình Quan Tam Phủ giáng trần vào nhà quý tộc dưới thời Hùng Vương, ông trở thành vị tướng quân thống lĩnh ba quân thuỷ lục. Trong một trận đánh, ông đã hy sinh, xác ông bị chém làm đôi, phần thượng thân (đầu) trôi dạt vào bãi sông thuộc làng Xích Đằng, phường Lam Sơn, thành phố Hưng Yên, dân làng đã lập đền thờ tưởng nhớ ông. Còn phần hạ thân (mình) dạt vào ven sông thuộc thôn Yên Lạc, xã Mộc Nam, Duy Tiên, Hà Nam, cũng được dân làng chôn cất và lập đền thờ tưởng nhớ, đó là đền Lảnh Giang hai bên bờ sông Lục Đầu. Đây được xem hai nơi thờ chính, được nhiều người biết đến cùng với nhiều ngôi đền ở Hà Nội, Phú Thọ, Lạng Sơn đều phụng thờ Quan lớn. Một tư liệu khác về Quan, tại cung thờ quan lớn, có bức hoành phi Thủy Đức Linh Trường để ca ngợi công đức to lớn lưu truyền hậu thế của tôn thần. Nhưng thú vị hơn cả là bốn chữ đại tự trên cửa võng: Thiếu hải uy linh. Rất nhiều người thắc mắc về hai chữ Thiếu hải, thực chất Thiếu hải là cách dùng từ cổ vô cùng ý nghĩa của tiền nhân. Như vậy Thiếu hải uy linh thực chất tiền nhân muốn ngầm chỉ về sự uy linh của vị thần tại Bể Đông, đây cũng là một căn cứ đầy thú vị khi ta nghiên cứu mối liên hệ và đồng nhất của vị tôn thần tại đền Lảnh Giang (quan lớn đệ tam của thoải phủ) với hình ảnh vị thượng thần Thổ Lệnh (được thờ tại rất nhiều nơi vùng Đồng bằng sông Hồng) và hình tướng vị Trung Thành Phổ Tế Đại Vương. Tại đình Viên Châu, Cổ Đô, Ba Vì, Hà Nội, các vị thờ ở đình theo Thần tích ở Viên Châu chép là quản trưởng đội thuyền rồng tức Trưởng Lệnh (Quan Đệ Tam). Còn Thạch Khanh là Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh của Thoải 9 phủ thì Thần tích ở Viên Châu chép là tả hữu thủy quân tuần sông. Thổ Lệnh và Thạch Khanh là 2 anh em, 2 vị tướng đã giúp vua cha Bát Hải Động Đình, đánh giặc Thục. Trong câu chuyện thi nhảy qua sông của hai vị thần Bạch Hạc đã để lại dấu ấn đến nay, một vết chân trước đền Tam Giang và một gót chân tại Bến Gót, nay thuộc phường Bến Gót, thành phố Việt Trì. Nếu từ đền Tam Giang hay Bến Gót mà qua sông thì chính là vùng đất Viên Châu. Câu chuyện đều có dấu tích vị Thần được nàng Quý Nương sinh ra từ bọc trứng. Quan Lớn Đệ Tam trong tín ngưỡng Tứ Phủ Quan Lớn Đệ Tam Thoải Phủ hay còn gọi là Thái tử Đệ Tam. Quan lớn vốn là con trai thứ ba của Vua Cha Bát Hải Động Đình, là người rất được vua cha yêu quý nên giao quyền cai quản chốn Long Giai Động Đình, cận bên cạnh phụ vương. Hầu như những người đã ra hầu Tứ Phủ, khi hầu hàng Quan Lớn, ai cũng phải hầu về Quan Đệ Tam. Có thể coi ông là vị Quan Lớn tài danh hàng đầu. Khi ngự đồng, ông mặc áo trắng thêu rồng, hổ phù; làm lễ tấu hương, khai quang, chứng sớ điệp và ông múa đôi song kiếm. Khi có đại tiệc khai đàn mở phủ, người ta thỉnh quan về chứng đàn Thoải Phủ (gồm có long chu phượng mã, lốt tam đầu cửu vĩ : tất cả đều màu trắng). Trong hàng quan lớn, vì danh tiếng bậc nhất nên Quan Lớn Đệ Tam cũng được lập đền thờ phụng ở khắp nơi. Để ca ngợi tài đức, công lao của ông, văn hát: Giáp bạc bao phen rực lửa hồng Xông pha trăm trận cũng như không Ra tay cứu nước trừ nguy biến Tiếng để ngàn thu với non sông [ ] Gươm thần ba thước tay ngang dọc Tài dậy trời Tây, chí lấp bể Đông Giữa những lời văn dập dìu, khói hương nghi ngút tại khắp đền, phủ thờ Quan Lớn Đệ Tam, mỗi người đến đều chuẩn bị những mâm lễ màu trắng để cầu bình an sức khỏe. Có cụ đã 70, 80 cũng sai con cháu đưa đi lễ Quan vào dịp tháng 6 âm lịch như một cái lệ khó bỏ mà dân gian vẫn gọi tháng tiệc Thoải phủ. Trăm cảnh nghìn cảnh không bằng bến Lảnh đò Mây, hàng trăm người dân từ khắp nơi đổ về các nơi phụng thờ nhớ công ơn vị Thần thượng cổ với niềm mong mỏi tâm linh nơi của Thánh. Dù vẫn còn nhiều huyền tích nhưng thượng thần Thổ Lệnh, Quan Lớn Đệ Tam, ba anh em họ Phạm và câu chuyện nàng Quý Nương sinh ra bọc trứng đã ăn sâu tâm thức người dân, để hậu thế về sau khắp miền sông Lục Đầu, Tam Giang, Tranh Giang, Vị Thủy, Đà Giang đều có bóng dáng người anh hùng họ Phạm thời Hùng Triều. TUỆ MINH

10 10 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 VăN HọC - Truyện ngắn của QUẾ HƯƠNG Ông ấy nhất định là người không thể buồn được, tôi phán đoán, bởi dường như lúc nào ông cũng thừa mứa lạc quan không ngớt khen người khác bằng những từ trên cả mỹ miều. Chẳng biết ông lấy đâu ra lắm từ ngữ hay ho đến thế mà rộng lượng phóng khoáng ban phát cho hết thảy cả người mới quen lẫn người lớt phớt quen hoặc bạn nhậu thâm niên. Ai cũng trên tuyệt vời, tuyệt vời, hảo hảo, sáng láng, đẹp kinh điển Nếu ví những lời khen của ông nhiều như lá cây, thì hẳn ông là một người được trịnh trọng trồng ở một nơi đất đai thật phì nhiêu. Ngay hôm gặp tôi trong một triển lãm khá nhộn nhịp của một người bạn họa sĩ nghiệp dư tên Trịnh, ông đã dốc bầu bộc bạch với tôi rằng ông vẽ hơi bị hay nhưng anh Trịnh còn vẽ hay hơn nhiều. Ông đồng thời khen mũi tôi nam tính nhưng mà xinh, mắt tôi to nhưng mà trong veo, giọng nói cao nhưng vẫn ấm áp nữ tính. Ô hay! Tôi là đàn ông chứ. Bộ trán hói của ông hơi bị rộng cũng khá xinh xắn trên gương mặt lấm tấm mồ hôi, có sở hữu một đôi mắt vừa đĩ lại vừa gian. Tôi thường chuyện trò xã giao với văn nghệ sĩ, trong đó một số là mối thâm tình. Ở nước ta, ông nào cũng đa đá một tí thơ thẩn và thường đa đoan lắm tật. Ông khen lắm tên Hoàng Thiếu Hiệp và không biết có phải ông thiếu thật. Ngay sau màn cắt băng khai mạc ông đã có số điện thoại của tôi và hẹn hôm sau uống bia. Cuộc nhậu được hẹn ở một nơi khá mùi mẫn, ông có dắt theo một em da trắng khá ngon nghẻ nhưng mặt hơi bị đao. Ông bảo đây là em rất chi duyên dáng và giới thiệu với cô gái rằng tôi là người quảng giao và là một sếp to. Sếp to mà đồng lương không quá mười triệu đồng nhặt nhạnh bạc lẻ ư? Trong cuộc nhậu ông khen bia ngon mồi thơm và lúc cô gái đi vệ sinh, ông nói nhỏ với tôi da em nó hơi bị thơm. Ông cũng kể ra rất nhiều nhân vật bạn bè, ông nào cũng chỉn chu đứng đắn, chức tước đề huề. Đến những lúc liếc trộm ngực phụ nữ hớ hênh nơi công cộng cũng khéo léo đầy đặn trí thức. - Tôi xem tướng, về sau ông còn phát nữa - ông Hiệp nâng cốc và giục cô gái có bàn tay nõn nà cùng cạch - Hình như ở Viện của ông lúc này đang thiếu người? Hôm tôi thấy loáng thoáng có cái mẩu tin đăng tuyển. - Chuyện đó ông Hiệp cũng biết ư? Cách đây đã bốn tháng rồi và người đã tuyển được. - Ông Đào viện trưởng đã tuyển xong rồi. - Tôi nói. Sau câu nói của tôi, ông Hiệp móc ra từ túi khen cả mớ lời mùi mẫn. Tôi đoán ông tìm hiểu thông tin lãnh đạo viện tôi qua google và hình như muốn xin việc cho ai đó. Giọng ông thơn thớt: - À, ừ đúng. Ông Đào có đức thương người. Ông ấy tốt bụng nhưng chỉ mỗi vóc hơi bị lùn. Mà chả sao. Lùn vẫn quý phái! Ha ha Tôi vờ không nghe thấy câu cuối và nâng cốc. Cô gái ngồi cùng nhìn lâu cũng bớt đao. Ông Hiệp độp luôn: - Có thông tin tuyển dụng chính thức ông nói cho tôi biết nhé. Đội ơn người bạn nhân hậu trước. À mà ông có cửa nào không? Tôi có đứa cháu là con nuôi của thằng bạn xinh lắm, được việc, học hành ngon nghẻ, hai ngoại ngữ, cao thoáng, có nguyện vọng làm việc ở đó. Được quen ông là tôi tu từ chín kiếp đấy. - Người ngoài nhìn vào thôi. Môi trường chỗ tôi bí lắm! - Ấy, bí thì mới cần đến lớp trẻ. Gạo phải xay giã giần sàng thì mới trắng còn gì. - ông Hiệp móc thêm lời khen từ trong gan ruột - Tôi tin con bé đó làm được việc. Cháu nó làm ở công ty AZ rất được lòng, nhưng muốn thay đổi môi trường. Sau bữa nhậu ấn tượng vì cách nói rổn rảng, sặc sụa xã giao của ông Hiệp, tôi còn bị tra tấn ba lần bằng điện thoại hỏi về cửa để vào nơi tôi công tác. Lần sau một người bạn sơ giao của tôi gọi mời làm chầu bia cỏ. Lúc đến thì thấy có mặt ông Hiệp. Hóa ra cuộc này do ông Hiệp thiết kế. Cuộc nhậu được chế biến thêm rất nhiều lời khen ông B giỏi quan hệ, chị D làm kinh tế khá, anh H rất giỏi cái khoản ấy Tôi ừ hữ cho qua chuyện, nhưng quả thật lời khen không đúng lúc đúng chỗ, ban phát bừa bãi tạo cảm giác rất khó chịu. Cách đây vài hôm tôi tìm hiểu thêm về con người này qua một người bạn, được biết ông Hiệp là giáo viên cấp ba về hưu non, nay nhễ nhại thuê một cửa hàng vừa bán cà phê, vừa tụ tập bạn bè chạy việc kiếm tiền uống rượu. Ông còn trang trí cho mình một tủ sách kềnh càng lớn dù ông hiếm khi sờ đến chúng. Mấy chục năm rồi cái kho lời khen của ông Hiệp không vơi cạn, ngược lại còn trở nên rổn rảng, đa dạng, ứ đầy. Ông như ông già Noel, với một túi quà lớn phát cho những đứa trẻ ngộ nghĩnh đáng yêu vào dịp đặc biệt. Nhưng túi quà của ông già Noel có lúc hết, còn của ông Hiệp thì không. Cảm như ở mọi kẽ chân, kẽ tay, kẽ tóc, kẽ răng, hốc mắt, các túi chỗ nào ông cũng giắt lời khen. Khi dùng hết thì lời khen dường như lại được hấp thụ từ dạ dày, ruột non và tụ về một các kho trong ông. Quả là vĩ đại. Ai chả biết, cuộc sống vẫn nảy ra những người quan trọng nịnh hót thích khen cấp trên, phụ tá hay thư ký cấp trên, rồi có khả năng uốn éo nịnh đầm cả cấp dưới chỉ để những người đó nể nang mình. Đúng ra là dùng miệng lưỡi thơn thớt để trao đổi, tìm kiếm lợi lộc và đã thành công. Ông Hiệp tận dụng tối đa kiểu ăn nói ba hoa trơn tru này. Nhiều người tố rằng ông còn có kiểu khen cho chết. Năm ngoái chỉ vì lời khen phó Giám đốc trước mặt Giám đốc Công ty bất động sản Thi Phát, mà ông giám đốc về đì cho ông phó phải chuyển đơn vị. Cũng thời gian ấy ông lại hô hố khen một ông bạn làm ở ngành văn hóa là sát gái trước mặt bà vợ hay ghen. Vậy là được đà, về nhà bà vợ tung ngôn chưởng tới tấp, rằng ông ăn phở phải nhiều lắm nên mới được tâng bốc như vậy. Hậu quả bà cau có giận ông một tháng hai ngày rưỡi. Đúng là khổ vì khen! *** Tôi là một người biết ghi nhận người khác, nhưng không phải khen sống sượng, dễ dãi như ông Hiệp. Đơn giản thế thôi. Những năm qua tôi đã kể nhiều câu chuyện đẹp để giúp người khác và thực tiễn phát huy giá trị nhân văn. Công việc ở viện của tôi là nghiên cứu văn hóa, nhưng có cộng tác với một trung tâm dạy kỹ năng sống cho thanh niên. Cách đây ít năm, một học trò mời tôi về nhà làm tư tưởng cho bố cậu ta. Bố cậu là kẻ nghiện rượu chán đời bất cần, bỏ bê gia đình. Nhiều người nhìn vào sẽ coi là hết thuốc chữa. Với tôi thì không. Tôi đã kể một câu chuyện đẹp cho anh ta về người cha hy sinh bản thân để cứu hai đứa con tội nghiệp. Nghe một câu chuyện thì anh muốn nghe hai. Ba hôm sau chủ động gọi điện xin tôi kể thêm. Những câu chuyện của tôi đã ngấm vào người, như một phương thuốc khiến anh thay đổi, có trách nhiệm với gia đình và bản thân hơn. Từ đó tôi nghĩ mình cần phải nhiệt tình kể những câu chuyện, mang th vào những ý ng con người nguộ đó, tôi tin những là một phương được người. Co thật sự nhạt nhẽo ấm áp mang giá mòi như muối có công khá nhiều viên suýt ném đờ khi cậu chán nả giám đốc công t không biết mình thèm thuốc thế viên trường AD hoảng ghét chữ mùi giai tân gieo muối hay t biết nữa. Tôi ch mặn. Gặp ai số mặn, thêm màu k quá nhỏ nhoi và biển đời mênh m Tôi vẫn cứ cao độ. Vâng. Tôi kể mỹ mãn hay và đ đã đủ ngột ngạt đ trồng và tung h các bạn nhỉ? Nh với ông Hiệp, v sống sít, kệch c tôi sợ mình g mình cũng đê ti đi đá lung tung. sợ có kẻ khác n mang nghi ngờ c có lúc tôi còn hỏ giao rằng tôi c T IẾNG LÒNG Một đời ta uống hoši Bạn đã bao giờ nhậu sương sương chưa? Trong đời, đôi lần ai cũng đã say đến mềm môi, say để bay trên đôi cánh ảo không phải của mình. Những cơn say đến từ vô cớ nỗi đời. Chỉ là một chút buồn thương, chỉ là một manh manh nỗi nhớ, chỉ là một dửng dưng hay đơn giản chỉ là cố quên đi một nỗi đời Có những cuộc nhậu đẹp như một tứ thơ chưa ai sáng tác. Có những cuộc nhậu đêm khi Hà Nội đã say trong cơn ngủ, thảng lại giật mình khi tiếng còi tàu kéo trên phố cửa Đông. Tàu chạy qua tiếng hát của một lũ thanh niên mê Trịnh ngẩn ngơ, để lại uống và hát như một hoài niệm già nua của lũ choai choai muốn làm người lớn: Ôm lòng đêm, nhìn vầng trăng mới về, nhớ chân giang hồ chén rượu cay một đời ta uống hoài trả lại từng tin vui cho nhân gian chờ đợi. Và cũng có những cuộc nhậu một mình, rồi vòng vèo với phố, mong manh vai gầy trong tiết thu sang, để chút lạnh thấm vào mình ấm ấm hơi men, cứ thế thả hồn lãng du để chứng minh mình lãng mạn. Và cũng có lúc nước mắt trào, ẩn ức và tức tưởi, rượu hoà nước mắt để nhớ về những nỗi đau đời. Hoá ra, đôi lúc chút men cũng là chất xúc tác cho cuộc sống không bị mốc khô sau những bon chen. Nhưng chỉ là xúc tác thôi, còn để nó làm chủ mình, điều khiển mình thì cuộc đời lại tìm đến rượu trong nặng nề sám hối, trong dằng dặc đau thương thì chén rượu cay lại khiến mình không thể thoát ra những bi kịch cuộc đời. Có những người mình gặp, cả cuộc đời họ bị nhốt chặt trong chén rượu cay. Có những người mình đã mến thương, cuộc đời bỗng chốc thành mây khói sau một cuộc rượu tàn. Và cũng có những người nhốt mình trong hoang tưởng, trong triền miên say, trong tiều tuỵ và trong bao nỗi hận đời. Khi đi nhậu, k lên cao, bạn và tô lần gào thét r là ta. Giá điều nà một luật ngầm thấ của những người vẫn là một chất x sống thăng hoa. Và cũng có nh cười sau cụng v phút sau là nước khôn nguôi. Để c nước mắt lại trào vì thương và vì g mình. Đám bạn tổ chức sinh nhậ quyết định sẽ t đanghọc văn bằn muộn nên mấy

11 GHệ THUậT Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 S ÁCH MớI êm muối vào đời, rắc hĩ nhợt nhạt, những i lạnh cảm xúc. Từ câu chuyện đôi khi thuốc hữu hiệu cứu n người chẳng có ai. Những câu chuyện trị lay động và mặn sự cảm hóa. Thành. Tôi giúp cậu sinh i mình vào vũng tối n bị tình phụ; giúp y tân dược khổ sở vì phải chữa chứng nào. Rồi giúp giảng B thoát khỏi khủng nghĩa nhưng thèm Tôi thành người đi hành vị muối? Chả ỉ biết mình cần phải ng nhạt thì rắc cho hát sống. Nhưng tôi muối tôi ít ỏi trước ông. àm, với quyết tâm những câu chuyện ẹp ở đời. Cuộc sống áng sợ rồi. Cần phải ương thơm lên chứ ưng lúc này tiếp xúc ới những lời khen ỡm và có mục đích, iống ông ấy. Rằng ện mang miệng lưỡi Ít nhất tôi rùng mình ghĩ vậy. Tôi hoang hính mình. Thậm chí i một người bạn tâm ó giống ông Hiệp hi niềm phấn khích i chí ít cũng đã đôi ợu là rượu mà ta y là một chân lý hay m sâu vào tiềm thức uống rượu, thì rượu úc tác đẹp cho cuộc ững rổn rảng tiếng ài ly rượu, để mấy mắt với nỗi ân hận ứ nghĩ đến rượu là ra vô thức, trào ra iận chính bản thân chơi thân với nhau t cho T. Hôm nay T ỏ tình với cô bạn g 2. Cô bé tan học thằng khởi động không? Người bạn đó ngăn: Giống ông ta thế nào được? Ông là người đức độ, đang cứu người. Còn ông ấy dùng miệng lưỡi để trục lợi. Vài người khác trả lời nghiêm túc rằng công việc tôi làm xứng đáng được vỗ tay khen. An tâm rồi. Phải. Ông Hiệp dùng miệng lưỡi trục lợi. Cái lưỡi uốn ba tấc chen vào đời sống người khác, tạo ra những bất hòa, vết thương, rạn nứt. Làm sao việc của tôi giống việc ông ta! *** Ông Hiệp cố tìm cách thơn thớt thân với tôi và một số người bạn khác. Lần này ông ta kết thân với một người mà tôi vừa giúp. Là anh Thiên, công tác ở trường Đại học K. Ông Hiệp biết anh Thiên qua một người bạn của tôi. Rồi biết tôi từng giúp anh Thiên. Gặp tôi, ông Hiệp giả dối vống lên: - Úi trời ơi, trên cả tuyệt vời! Anh Thiên ơn ông lắm. Anh ấy bảo ông có công giúp đời anh ấy vượt qua sóng gió. Nếu không có ông đời anh ấy đã ra tóp. Phúc đức quá! Tốc độ khen của ông còn nhanh hơn và gió và đậm đà hơn cả nước chấm mắm nguyên chất cộng ớt tươi. Chưa bao giờ tôi thấy phiền toái đến thế. Nhưng ông ta dai như đỉa. Cuộc sống thay đổi thế nào mà rồi sau đó, ông Hiệp lại trở thành người kể chuyện cho anh Thiên và một số người khác tôi từng kể chuyện giúp họ ổn định tinh thần. Từ anh Thiên, ông Hiệp bắt thân được với Hiệu phó trường Đại học K - nơi anh Thiên công tác. Ông Hiệp bắt thân với ông Hiệu phó bằng những chưởng khen vô cùng lợi hại. Đúng lúc nhiều người cùng cơ quan ghét thì ông Hiệu phó được tung lời khen, mát hết cả ruột, trôi vợi cả ấm ức. Ông Hiệp lại khen con trai trước mặt ông Hiệu phó, rồi nhờ cậy mối lái để con trai ông có năng lực tầm thường được nhận vào làm việc. Ông Hiệp thả thính: Cháu nó có bằng tiến sĩ rồi, thỉnh giảng ở vài trường. Nếu được ông nâng đỡ thì khỏi phải bàn, như diều gặp gió. Cháu nhà tôi nó tốt nết, tự làm cả một đề án được cấp trên khen. Ông Hiệp không còn bỏ sót từ nào để tán dương con, mặc dù người bố biết đề án của con được mua bằng tiền (nhiều phần đi chép) và những mối quan hệ của ông. Ngày còn học đại học cậu chàng cũng nổi tiếng thói hay cầm nhầm. Phải nói ông Hiệp lọc lõi có năng khiếu thổi con lên mây xanh. Con trai ông Hiệp được nhận vào công tác ở Đại học K. Tất nhiên con trai thừa hưởng gen của bố, nhưng thói trước dăm ba chén. Đến lúc T rời đi đón cô bạn dự định sẽ tỏ tình vào hôm sinh nhật, lũ bạn còn kịp chúc T thêm vài chén để có thêm dũng khí. T phóng đi, chiếc mũ bão hiểm đểu đội hờ trên đầu. Và, chỉ rời quán nhậu chừng 2 cây số, T đâm vào phía sau một chiếc taxi và vĩnh viễn không về. T mất vào đúng ngày sinh nhật. Chén rượu không còn cay mà đắng nghét với những người ở lại, nhất là mấy đứa bạn thân của T hôm sinh nhật. Trong những trạng huống cảm xúc hỗn độn, đôi lúc chúng ta muốn tìm đến với rượu như một người bạn tri âm. Nhưng bạn chỉ thực sự là bạn khi bạn hiểu mình, giúp mình thăng hoa chứ không biến mình thành một hống hách trội hơn. Những ngày đầu mới đến còn điệu đà xởi lởi, một tháng sau ra sức chém gió bạt mạng không biết ngượng mồm. Kinh - con trai ông Hiệp được giao làm một đề tài về văn hóa người Mường. Kinh tuyên bố sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Bốn tháng sau báo cáo Đề tài đã được triển khai nửa chặng đường. Đúng một năm sau rộng rãi nghiệm thu. Trước đó một số tiến sĩ được cử kiểm tra khả năng của Kinh, rằng đã làm đến nơi đến chốn chưa. Ban Giám hiệu Đại học K nắm được sự gian lận của Kinh, nên đã dự tính trong Lễ nghiệm thu đề tài sẽ xử lý. Ông Hiệp cũng được mời để chứng kiến thành quả bất hảo của con trai. Hôm gặp mặt, ông hớn hở sung sướng khoe con tài. Vừa nhận công tác được giao chủ nhiệm đề tài lớn và thành công mỹ mãn. Mặt ông giãn nở cơ bản là rộng. Mũi ông cơ bản phồng to. Khách đến không đông lắm. Sau bài tổng kết, đánh giá đề tài, tất nhiên toàn ca ngợi của ông Hiệu phó - người đã vời Kinh về làm, thì một người có uy tín khoa học lâu năm trong trường đứng lên tuyên bố, đưa ra những chứng cứ cáo buộc Kinh ăn cắp thông tin và nghiên cứu trước đó để đưa vào đề tài chứ không chủ động làm. Kinh dẻo mỏ cãi khá trơn tru. Ông Hiệp cũng cãi và vẫn móc ra được những lời thơm như nước hoa để tung lên bảo vệ con. Ba vị tiến sĩ kia đưa ra những bằng chứng xác thực khiến bố con ông Hiệp cứng họng. Một người non nớt như Kinh không thể viết được những dòng chữ đậm chất khoa học như thế, nhưng lại để lộn xộn từng chương và thiếu lôgic. Sau cùng một vị tiến sĩ khoa học kết luận Kinh đã đi chôm chỉa. Bố con ông Hiệp đứng tim, rồi nhũn ra như một cây dưa bị phơi héo. Cả hội trường ngộp thở thất vọng. Lính mới mà đã tích lũy truyền thống làm bậy!? Mọi người đổ dồn ánh mắt tố cáo về phía Kinh. Trời ơi, vậy mà còn lên giọng dạy đời. Đúng là chém gió. Ông Hiệp không biết giấu mặt vào đâu, còn Kinh phải nhận án kỷ luật nặng. Ông Hiệp gặp những người quen ở đó, dường như nhục nhã không dám ngẩng đầu lên. Túi khen của ông đã cạn. Gậy bố đập lưng con rồi. Sự mỹ miều mà ông bừa bãi ban cho con giờ khiến ông cau có, khổ sở. Ông mắng con: Đồ mất dạy!. Hai hôm sau, gặp tôi và Thiên, ông Hiệp dường như lại nạp đầy túi. Ông tuyên bố: Sau cú ngã đó, cháu nó sẽ hùng dũng đứng lên làm lại!. Ái chà, đúng là cà cuống chết đến đít còn cay! Q.H con người khác, để mượn rượu diễn những màn tuồng mang màu sắc tội ác và cuồng nộ. Vậy nên tự tiếng lòng mình, vẫn muốn nói một điều, cuộc sống vẫn cần đến rượu. Nhưng đôi lúc chỉ cần một chén thôi đã uống hoài cả đời không hết, chỉ cần vài chén thôi đã đủ để mình hiểu rượu và rượu hiểu mình. Từ đó, dung hoà lại thành một thứ văn hoá thưởng thức, tan vào nhau nhưng tách bạch. Để rượu là rượu mà ta vẫn là ta. Còn một khi rượu đã hoá thành ta, tan vào ta, làm chủ và điều khiển ta thì đấy là căn nguyên của mọi bi kịch và thậm chí là tội ác trên cõi đời quá ư dễ bị kích động trong nhịp sống xô bồ này TRẦN NGỌC HÀ Chuyện về Jenna - Cuốn sách dạy con tư duy độc lập 11 Lấy cảm hứng từ sự tự lập của chính cô con gái nhỏ Jenna, nhà văn Tâm Phan đã ghi chép lại những câu chuyện thường nhật của cô bé và viết nên một cuốn sách truyền cảm hứng về việc dạy con tư duy độc lập. Cuốn sách mang tên Chuyện về Jenna do Đinh Tỵ Books giới thiệu. Hiện tại trên truyền hình Úc có một gương mặt diễn viên nhí cực kỳ thú vị và hài hước. Cô bé có một chương trình riêng mang tên How to do stuff good trên kênh truyền hình ABC Me (của Đài truyền hình Australia). Đó là Jenna Phan, cô bé mang một nửa dòng máu Việt lớn lên tại Thụy Sĩ và thành công tại xứ sở kangaroo ở tuổi lên 10. Ba là người Úc, mẹ là người Việt, Jenna Phan có tài diễn xuất ngay từ khi còn nhỏ và được mẹ cho đi học kịch nghệ bằng tiếng Pháp khi mới 4 tuổi ở Thụy Sĩ. Việc này cũng bắt đầu từ cảm hứng của cô bé đối với nghệ thuật biểu diễn. Còn mẹ của em chỉ nghĩ rằng việc học kịch nghệ rất tốt cho khả năng diễn đạt và thể hiện cảm xúc của một đứa trẻ, giúp trẻ tự tin hơn và thúc đẩy khả năng giao tiếp. Thế nhưng, chính từ việc lắng nghe và tôn trọng niềm yêu thích nơi con trẻ của mẹ Jenna mà giờ đây, cô bé đã gặt hái được không ít thành công và hạnh phúc với niềm đam mê của mình. Jenna đã tham gia đóng nhiều vở nhạc kịch kinh điển của Anh dành cho trẻ em như Peter Pan, The Jungle Book, The Sound of Music... Đến năm 7 tuổi thì Jenna chuyển về sống ở Sydney và tiếp tục theo học tại một trường học kịch nghệ. Tại đây, tài năng của em đã được phát hiện và đến nay em đã có hẳn một chương trình riêng kênh truyền hình ABC Me. Cuốn sách là tập hợp nhiều mẩu truyện nhỏ trong cuộc sống thường nhật của cô bé Jenna suốt từ năm 4 tuổi đến năm 10 tuổi. Mỗi một câu chuyện, vừa là một kỷ niệm lại vừa là một bài học trong quá trình từng bước độc lập trong suy nghĩ mà cô bé này đã trải qua và được mẹ của em là nhà văn Tâm Phan ghi chép lại. Những câu chuyện của em cũng đặt trong các mối quan hệ với bố mẹ, gia đình, bạn bè, trường lớp như bao bạn nhỏ khác, nhưng cách mà bố mẹ em đã định hướng cho cô bé, tôn trọng các quyết định của em trong các vấn đề mà Jenna phải đối mặt khiến cuốn sách Chuyện về Jenna trở nên đặc biệt hơn. Thay vì cầm tay dẫn con đi, hay bao bọc con trong vòng an toàn nâng niu, Jenna đã được học cách lắng nghe những phân tích của em để hiểu và tự mình ra quyết định. Ngay từ việc đơn giản như lựa chọn quần áo hay trang phục hàng ngày, đến những quyết định đầy tính tâm lý như phải vượt qua nỗi sợ sân khấu ra sao để đứng trước đám đông, xử lý thế nào khi bị bắt nạt ở trường,... mỗi một bước đi của Jenna trên chặng đường trưởng thành đều là một bước đi tự lập với sự có mặt của ba mẹ ở phía sau, luôn theo dõi và sẵn sàng cho em một lời khuyên. Mẹ của em cũng chính là nhà văn Tâm Phan, tác giả của nhiều cuốn sách nổi tiếng đã được bạn đọc yêu thích, đặc biệt là những độc giả nữ ở tuổi trưởng thành như Lần đầu làm mẹ, Hồi ký Tâm Phan, Yêu như là sống,... Với Chuyện về Jenna, nhà văn Tâm Phan không chỉ kể lại những câu chuyện đầy cảm hứng tự lập cho các bạn nhỏ về một cô bạn Jenna thông minh, lém lỉnh, mà còn mang đến cho các bố mẹ một cuốn cẩm nang bí kíp với những kinh nghiệm đồng hành cùng sự trưởng thành của con. Làm thế nào để con trẻ không phụ thuộc vào bố mẹ?, Con trẻ sẽ tự ứng phó như thế nào khi ở một mình?... câu trả lời cho tất cả những câu hỏi này đều được lồng ghép trong mỗi một mẩu truyện trong cuốn sách này. Qua Chuyện về Jenna, người đọc dù ở lứa tuổi nào cũng có thể tìm thấy những bài học nho nhỏ cho mình trong cuộc sống. BẢO CHÂU

12 12 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 SốNG KHỏE Tác hại của rượu tới hệ thần kinh Từ xưa đến nay, rượu là thức uống không thể thiếu được trong mỗi buổi tiệc và mời rượu là một nét văn hóa khi tụ tập chốn đông người. Tuy nhiên khi con người tiêu thụ quá nhiều rượu sẽ gây ra những tác động tiêu cực đến sức khoẻ, nhất là hệ thần kinh. Loạn thần do nghiện rượu Theo số liệu tổng hợp của Bệnh viện Tâm thần tỉnh Đắk Lắk, trung bình mỗi tháng, bệnh viện tiếp nhận 20 trường hợp bệnh nhân đến khám và điều trị chứng loạn thần do rượu. Chỉ riêng 4 tháng đầu năm 2019, đã có 90 trường hợp bệnh nhân loạn thần do rượu đến bệnh viện khám và điều trị. Tất cả những bệnh nhân này đều có chung tiền sử nghiện rượu, nhập viện trong tình trạng rối loạn cảm giác, hoang tưởng, ảo giác, lên cơn co giật, tâm lý hành vi bất thường, rối loạn nhận thức. Tương tự, theo thống kê của Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa, trong những năm gần đây, số lượng bệnh nhân bị nghiện rượu bia dẫn tới loạn thần phải nhập viện điều trị ngày càng tăng lên. Cụ thể, năm 2017 là 624 bệnh nhân, năm 2018 là 682 bệnh nhân và 5 tháng đầu năm 2019 có 318 bệnh nhân bị loạn thần do nghiện rượu bia phải nhập viện. Độ tuổi của người rối loạn tâm thần do hành vi sử dụng rượu thấp nhất là 26 tuổi và cao nhất là 97 tuổi, trong đó nhóm tuổi từ tuổi chiếm 1,89%, tuổi chiếm 19,5%, tuổi chiếm 36,78%, tuổi từ chiếm 28,3%, tuổi chiếm 12,89%, từ 71 tuổi trở lên chiếm 0.94%. Và có tới 99,37% bệnh nhân loạn thần do uống rượu bia phải nhập viện Tâm Thần Thanh Hóa điều trị trong những năm qua là nam giới. Trước đó, vào những ngày đầu năm mới Kỷ Hợi 2019, Bệnh viện Tâm thần Nghệ An đã tích cực điều trị cho hàng chục trường hợp bệnh nhân bị rối loạn tâm thần, ngộ độc do sử dụng nhiều rượu, bia trong dịp Tết Nguyên đán. Trong dịp Tết Nguyên đán 2019, tại Bệnh viện Tâm thần Nghệ An số lượng bệnh nhân rối loạn tâm thần do uống nhiều rượu và ngộ độc rượu tăng gần gấp hai lần so với dịp Tết năm Theo thống kê, từ ngày 28 đến ngày mùng 6 Tết, Bệnh viện Tâm thần Nghệ An đã khám và điều trị cho 150 lượt bệnh nhân, trong đó có gần 90 trường hợp bệnh nhân rối loạn tâm thần do uống nhiều rượu và ngộ độc rượu, bia. Bác sỹ Nguyễn Thị Minh Châu, Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viên Tâm thần Nghệ An, cho biết, trong quá trình 9 ngày nghỉ Tết, số lượng bệnh nhân vào điều trị tại khoa rất đông, ngày nào cũng có bệnh nhân nhập viện, có ngày tới 20 bệnh nhân. Không chỉ có những người cao tuổi rối loạn tâm thần do sử dụng bia, rượu quá mức mà tình trạng này còn xảy ra đối với các thanh niên tuổi còn rất trẻ. Uống rượu con đường dẫn đến các bệnh về thần kinh Lạm dụng rượu có thể gây ra nhiều tác động trực tiếp và cả gián tiếp đến não bộ và hệ thần kinh. Là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh về thần kinh đối với người sử dụng. Wernicke-Korsakoff (WKS) là một căn bệnh thường gặp ở những người nghiện rượu. WKS gây tổn thương não bộ do sự thiếu hụt vitamin B1. Hội chứng này được phân thành 2 dạng là bệnh não Wernicke và rối loạn tâm thần Korsakoff. Bệnh não Wernicke gây ra các triệu chứng như lú lẫn, giảm phối hợp vận động các cơ, liệt mặt. Rối loạn tâm thần Korsakoff là một hội chứng mãn tính (thường tiến triển từ bệnh não Wernicke nếu không được điều trị) thường gây ra mất trí nhớ, hay quên, giảm phối hợp vận động, đi lại khó khăn. Bên cạnh đó, chứng nghiện rượu mãn tính thường dẫn đến biến đổi nhân cách, sa sút tâm thần. Người bệnh trở nên ích kỷ hung dữ ác độc, đánh đập hành hạ vợ con. Suy đồi đạo đức, quan hệ tình dục bừa bãi, thiếu bảo vệ, dễ mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như giang mai, lậu mủ và hiện nay là SIDA nên dễ truyền bệnh cho người thân. Sống thiếu trách nhiệm với gia đình tiêu xài phung phí, thờ ơ với công việc, năng suất làm việc giảm sút hay vi phạm pháp luật. Việc lạm dụng quá nhiều rượu sẽ khiến con người mắc bệnh thoái hóa tiểu não. Đây là bệnh do các tế bào nơ ron ở tiểu não bị hủy hoại và chết do tác động của rượu. Tiểu não là một phần của não bộ kiểm soát chức năng phối hợp vận động và giữ thăng bằng. Các triệu chứng bao gồm đi không vững, run rẩy, chuyển động giật của cánh tay và chân, rung giật nhãn cầu,. Tương tự, hội chứng cai rượu cấp tính cũng là bệnh xảy ra khi một người đang tiêu thụ quá nhiều rượu trong một khoảng thời gian dài bỗng dưng ngừng uống rượu đột ngột. Các triệu chứng có thể xuất hiện chỉ trong vòng 5 giờ sau lần uống cuối cùng và có thể kéo dài tới hàng tuần lễ như: lo lắng, chán nản, mệt mỏi, thay đổi tâm trạng, run, gặp ác mộng, đau đầu, vã mồ hôi,... Hậu quả nghiêm trọng nhất là chứng cuồng sảng rượu cấp (delirium tremens), có thể gây lú lẫn, thay đổi tâm trạng đột ngột, ảo giác, sốt, tăng thân nhiệt và co giật. Ngoài ra, rượu cũng có tác động tiêu cực đến các bó cơ gây ra bệnh cơ. Tiêu thụ quá nhiều rượu trong một khoảng thời gian dài cũng có thể gây suy yếu cơ. Căn bệnh này có thể cấp tính và mãn tính, các triệu chứng bao gồm: yếu cơ, teo cơ, đau cơ, cứng cơ, co rút cơ. Đặc biệt, với phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai, việc sử dụng quá nhiều rượu sẽ khiến thai nhi mắc hội chứng ngộ độc rượu. Hội chứng ngộ độc rượu ở thai nhi là một thuật ngữ được dùng để miêu tả một loạt các vấn đề ảnh hưởng đến các em bé mà nguyên nhân do mẹ uống rượu trong lúc mang thai. Những rối loạn này có biểu hiện từ nhẹ đến nghiêm trọng và có thể gây ra những dị tật về thể chất cũng như trí tuệ và hành vi cho trẻ sơ sinh. Những vấn đề này có thể khởi phát ở bất cứ thời điểm nào trong thời kỳ thơ ấu. Không có giới hạn về lượng rượu tiêu thụ nào được coi là an toàn cho phụ nữ mang thai. Các chuyên gia cho biết, khi chất cồn vào cơ thể, nếu vượt quá mức cho phép dù chỉ rất ít cũng sẽ gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe thể chất và tâm thần. Cồn tác động rất lớn đến bộ não, ngay cả khi chỉ cần uống một lượng với nồng độ khoảng 0,25% trong máu, tương đương với 0,3 lít bia hoặc 100ml rượu vang. Cồn gây tác động rất lớn đến hệ thống thần kinh mà đặc biệt là lên não, làm cho góc nhìn bị thu hẹp lại và thời gian phản ứng chậm đi. Do vậy, người uống rượu, bia bị hạn chế rất lớn trong việc điều khiển các loại phương tiện giao thông và rất dễ dẫn đến tai nạn giao thông. Nếu uống 50g cồn hằng ngày sẽ để lại tác hại vĩnh viễn, với khoảng tế bào não sẽ bị giết chết khi uống một ly bia. Trong một cơn say rượu, con số tế bào não chết đi có thể lên đến Theo chia sẻ của Bác sỹ Huỳnh Xuân Thiện, Trưởng phòng Tổ chức Bệnh viện Tâm Thần, để điều trị nghiện rượu mãn tính cần có sự hợp tác giữa người bệnh và thầy thuốc, với sự hỗ trợ của gia đình và xã hội. Việc điều trị ngoại trú là căn bản ở phòng khám tâm thần địa phương với đội ngũ chuyên khoa, đặc biệt là những nơi có bệnh viện ban ngày thì hiệu quả cao hơn nhiều. Giai đoạn nặng cấp tính có nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh cần thiết phải được cấp cứu tại bệnh viện có đầy đủ phương tiện với sự hỗ trợ chuyên khoa tâm thần nếu có rối loạn tâm thần kèm theo. Mọi trường hợp cấp cứu tâm thần như có hành vi tự sát, hành vi nguy hiểm khác như giết người, đốt nhà buộc phải nhập bệnh viện chuyên khoa tâm thần để điều trị. Song song là việc điều chỉnh các rối loạn, các bệnh lý khác do chúng nghiện rượu gây ra. Việc ngưng rượu hoàn toàn trong giai đoạn cấp tính là điều bắt buộc. Trong giai đoạn điều trị ngoại trú, việc bỏ rượu là cực kì khó khăn đòi hỏi nhiều nỗ lực của cá nhân người nghiện rượu. Sự động viên, nâng đỡ, an ủi, tạo việc làm của gia đình và xã hội sẽ tạo điều kiện cho người nghiện rượu vượt qua chính mình tái hòa nhập cộng đồng. Việc lập các tổ chức, các hội, các nhóm giúp đỡ người nghiện rượu (giống như nhóm đồng đẳng, hội bạn giúp bạn trong điều trị hậu cai nghiện ma tuý) là điều cần nhanh chóng thực hiện,.. TUẤN ANH

13 Rượu bia không có lỗi, lỗi là ở người dùng Bia, rượu vang, rượu mạnh là những đồ uống có chứa cồn ethanol ở những nồng độ khác nhau. Trong đó, bia chứa khoảng 5% cồn, rượu vang chứa 9%-16% cồn và rượu mạnh là 20% nồng độ cồn. Từ thời tiền sử, các loại thức uống có chứa cồn lên men đã được biết đến. Người Ai Cập và người Sumer sản xuất ra bia đầu tiên và sau đó là rượu vang dùng các loại men hoang dã. Họ cũng là những người đầu tiên dùng rượu trong y học. Khi uống ở mức độ hợp lý là 148 ml rượu vang, 354 ml bia hoặc 44 ml rượu mạnh một ngày đối với phụ nữ và lượng này tăng lên gấp đôi đối với nam, sẽ tạo ra rất nhiều tác dụng tốt với sức khoẻ. Rượu có thể được coi là chất chống căng thẳng, giúp ức chế ảnh hưởng của lo lắng. Cùng với đặc tính có khả năng an thần, rượu sẽ giúp làm dịu căng thẳng tức thời cũng như bảo vệ cơ thể khỏi tác động xấu của căng thẳng dài hạn. Một người đang có một cơ thể với các số đo chuẩn thì uống rượu vừa phải có thể giúp giảm từ 25-40% nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và xơ cứng động mạch. Uống rượu vài lần/tuần có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer. Trong một chế độ ăn nổi tiếng được thiết kế để làm giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer (chế độ ăn MIND), rượu vang được coi là một trong 10 thức ăn bổ dưỡng cho não. Tương tự, người uống bia với một lượng hợp lý sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh sỏi thận là 41%, những người uống rượu sẽ giảm 33%. Ngoài ra, đồ uống có cồn có thể cải thiện việc dung nạp đường. Người uống rượu ở mức độ hợp lý có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thấp hơn so với người không uống rượu và người uống rượu quá nhiều. Tuy nhiên, trên thực tế, thực trạng người uống rượu bia ở nước ta lại có rất nhiều bất cập. Trên bàn nhậu, với khẩu hiệu 100%, việc người với người mời mọc, nài ép nhau uống đến mức say xỉn là một tình trạng thường xuyên xảy ra. Người Việt có thể nhậu cứ lý do gì, vui uống, buồn uống, uống giải xui, uống chia sẻ. Câu khẩu hiệu không uống không phải đàn ông đã ăn sâu vào tâm trí của mỗi người Việt, khiến văn BLOG SỐNG Sử dụng bia rượu sao cho hợp lý Bia rượu được xem là chất xúc tác tạo nên niềm vui trọn vẹn trong các buổi tiệc. Tuy nhiên, nếu mỗi người sử dụng rượu bia không đúng cách hoặc quá lạm dụng, sẽ mang đến rất nhiều điều phiền toái cho sức khỏe và xã hội. lảnh minh họa hóa bia rượu đang trở nên xấu xí, lệch lạc, thậm chí gây hậu quả nghiêm trọng. Thứ văn hóa đó xuất hiện ở bất cứ đâu từ Bắc vào Nam, từ sáng đến đêm - bất kể thời gian nào, xong tăng 1 người ta có thể tiếp tục tăng 2 rồi tăng 3, để chơi và nhậu nhẹt với nhau. Việc mua bán rượu ở nước ta quá dễ dàng Trong tờ trình Bộ Y tế trình Chính phủ về Dự án Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia (năm 2018), các số liệu nghiên cứu, khảo sát thực tiễn cho thấy tình hình sử dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác ở Việt Nam đang ở mức cao và có xu hướng gia tăng nhanh qua các năm. Nếu quy đổi tiêu thụ rượu, bia ra lít cồn nguyên chất thì mức tiêu thụ đồ uống có cồn bình quân đầu người Việt Nam (trên 15 tuổi) đã tăng từ 3,8 lít cồn/người/năm trong giai đoạn lên tới 6,6 lít cồn/người/năm giai đoạn , tức là đã tăng tới 74%. Đặc biệt, tỷ lệ uống rượu, bia trong vị thành niên và thanh niên đã tăng gần 10% sau 5 năm (từ 51% năm 2003 lên 60% năm 2008); tỷ lệ uống ở nam vị thành niên và thanh niên là 79,9% và 36,5% đối với nữ, trong đó có 60,5% nam và 22% nữ cho biết đã từng say rượu/bia. Đặc biệt, tỷ lệ có uống rượu, bia trong độ tuổi pháp luật không cho phép (14-17 tuổi) rất cao với 47,5%, trong độ tuổi là 67%. Theo điều tra sức khỏe học sinh năm 2013 có 43,8% học sinh từ lớp 8 đến lớp 12 đã uống cốc rượu/bia đầu tiên trước 14 tuổi và 22,5% đã uống đến mức say ít nhất 1 lần. Sở dĩ có những con số báo động nêu trên vì việc mua bán rượu bia ở nước ta rất dễ dàng. Giá bia ở Việt Nam khá rẻ (bia lon Việt đa số dưới 1 USD/ lon), giá rượu ta cũng tương đối mềm. Bên cạnh đó, chúng được bán nhiều vô kể. Người dân chỉ cần đi chợ, siêu thị, cửa hàng tạp hoá hay một quán giải khát vỉa hè,.. đều có thể mua được với mẫu mã đa đạng. So sánh với nhiều nước bạn, có thể nhận thấy rằng không nơi đâu có văn hoá uống hay buôn bán rượu, bia như Việt Nam. Người châu Âu cũng thường uống rượu bia trong những dịp gặp mặt, hội hè nhưng cách họ uống rất khác người Việt, uống với tốc độ rất chậm, chủ yếu để cảm nhận hương vị và đặc tính của từng loại, hoặc cùng nhau uống vài ly nhỏ để trò chuyện xã giao những khi rảnh rỗi. Ở Anh, chất cồn nói chung bị đánh thuế rất cao và người mua phải chứng minh bản thân trên 18 tuổi thì mới được bán. Uống rượu bia như thế nào là đúng cách? Theo PGS. TS. Cao Thị Thu Hương - Viện Dinh dưỡng Quốc gia, khi uống rượu, bia nên cân nhắc và uống đúng cách để hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe. Về liều lượng, bia, rượu vang, rượu mạnh là đồ uống có cồn ở các nồng độ khác nhau. Lượng cồn tiêu thụ được tính toán dựa trên nồng độ cồn của đồ uống và thể tích đồ uống. Một đơn vị rượu là 10 g cồn tương đương 3/4 lon bia 330 ml; 135 ml rượu vang; 30 ml rượu whisky. Nếu uống cần hạn chế: đối với nam: 02 đơn vị cồn/ngày; nữ: 01 đơn vị cồn/ngày. Trước khi uống rượu nên uống nước lọc, nước quả hoặc nước súp/súp hoặc nước canh và đồ ăn đặc biệt là rau xanh 13 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 nhằm pha loãng nồng độ cồn của rượu, giảm kích ứng dạ dày. Nên ăn đồ ăn có nhiều protein khi uống rượu để làm chậm quá trình hấp thu rượu vào máu. Trong khi uống cần phải từ từ, chậm rãi nhằm giảm kích ứng niêm mạc miệng và dạ dày đồng thời giúp gan có thời gian để kịp oxy hóa rượu giảm nguy cơ say và ngộ độc rượu. Đặc biệt không nên uống rượu lúc đói. Uống rượu khi đói làm lượng cồn phối hợp với dịch vị tăng khả năng kích ứng dạ dày dẫn đến viêm loét dạ dày và chảy máu dạ dày. Bên cạnh đó, không nên uống rượu với đồ uống có ga (nước giải khát có ga, bia) vì lượng ga tăng khả năng hấp thu rượu vào trong máu. Ngoài ra, không nên sử dụng rượu với Aspirin (một loại thuốc giảm đau, chống viêm). Khi uống rượu có thể gây đau đầu, nên một số cao thủ rượu đã uống aspirin trước khi uống rượu để tăng tửu lượng. Đây là điều hết sức nguy hiểm vì aspirin có thể gây chảy máu dạ dày khi đói và tăng hấp thu rượu vào trong máu dẫn đến nồng độ cồn trong máu tăng nhanh. Do đó, những người đang có chỉ định dùng aspirin (trong những trường hợp đau đầu, đau răng, đau khớp, có nguy cơ đột quị ) thì nên tránh uống rượu. Chưa có nghiên cứu về thời gian uống rượu thích hợp sau khi dùng aspirin, tuy nhiên lời khuyên cho khoảng thời gian uống rượu, bia và dùng aspirin là 1 ngày: nếu sử dụng cả aspirin và uống rượu trong 1 ngày thì nên cách xa bằng cách uống aspirin vào buổi sáng và uống rượu vào tối hoặc ngược lại. Tương tự, không nên uống rượu với caffeine. Rượu là một chất ức chế/trầm cảm làm chậm hoạt động của não và làm suy yếu khả năng đi lại, giao tiếp và suy nghĩ. Caffeine là chất kích thích làm tăng huyết áp, nhịp tim và trong một số trường hợp, gây nhịp tim đập nhanh và nhịp tim không đều. Caffeine cũng dẫn đến nhức đầu, bồn chồn, kích động, các vấn đề về dạ dày và hơi thở bất thường. Nếu sử dụng caffeine để tỉnh táo khi uống rượu là một sai lầm nguy hiểm. Uống đồng thời rượu và caffeine không có sự trung hòa giữa chất ức chế và chất kích thích, ngược lại nó làm tăng nguy cơ tử vong do mắc hội chứng sốc độc tố (Oxic Jock Syndrome). THẢO ANH T ư VấN Hướng dẫn cách sử dụng chỉ nha khoa đúng cách Chỉ nha khoa còn được gọi là chỉ tơ, nó là một loại vật dụng chuyên dùng cho nha khoa. Nó ở dạng sợi, thanh mảnh nên dễ dàng lấy đi tất cả mảng bám và thức ăn thừa. Do có đường kính gần như sợi chỉ nhưng dẻo dai nên không làm tổn thương đến nướu răng. Chỉ tơ nha khoa thường có 2 dạng chính: Dạng cuộn trong hộp và dạng gắn cố định trên một cung nhỏ giống như cung tên (Stock Handy Dental Floss, hay còn gọi là Floss-Toothpick). Chỉ tơ trong nha khoa có thể có sáp hoặc không với đường kính lớn nhỏ tùy theo nhu cầu sử dụng. Ngoài ra, người ta còn thêm vào chỉ tơ một hoặc nhiều chất như: Sodium Fluoride, Stannous Flouride, chất kháng vi sinh vật (kháng khuẩn, kháng Amip (Anti-Amoebic), chất ức chế sự lên men (Anti-Yeast), chất chống ung thư (Antineoplatic), Chlorexidine, Triclosan, hương liệu, Để đạt được lợi ích lớn nhất khi dùng chỉ nha khoa, bạn nên tuân thủ chỉ dẫn sau: Đầu tiên, lấy một đoạn chỉ dài khoảng 45 cm và cuộn chung quanh hai ngón tay giữa, để lại một đoạn ở giữa khoảng 4 cm. Tiếp theo, dùng ngón tay cái và ngón tay trỏ giữ sợi chỉ, đẩy sợi chỉ nhẹ nhàng lên và xuống giữa hai kẽ răng. Nhẹ nhàng uốn sợi chỉ vòng theo chân của răng và phải chắc rằng bạn đưa sợi chỉ xuống phía dưới đường viền nướu. Khi sử dụng chỉ nha khoa đúng cách, chúng đều rất tốt trong việc làm sạch mảng bám và mẩu vụn thức ăn tốt. Ngoài việc sử dụng chỉ tơ nha khoa sau khi chải răng bạn cũng nên kết hợp sử dụng nước súc miệng (hoặc nước muối sinh lý) để tăng hiệu quả làm sạch vôi răng mảng bám ngăn ngừa sâu răng và các bệnh về nướu phát triển. Theo nghiên cứu chứng minh dù bạn đã thực hiện vệ sinh dùng chỉ nha khoa đầy đủ nhưng vôi răng vẫn có thể phát triển được. Chính vì vậy, nên thăm khám định kỳ tại nha khoa ít nhất 3-6 tháng/lần để cạo vôi răng và kiểm tra, phát hiện sớm cũng như điều trị các bệnh lý răng miệng.n

14 14 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 PHÓNG Sự - GHI CHÉP Những nỗi đau còn mãi Dù đã xảy ra cách đây hơn 2 tháng nhưng vụ hai phụ nữ tử vong tại hầm Kim Liên (Hai Bà Trưng, Hà Nội) đêm 30/4/2019 khiến ai cũng không khỏi bàng hoàng, xót xa. Hai nạn nhân trong vụ tai nạn là chị Đinh Thị Hải Yến (SN 1976, ở Bạch Mai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) hiện đang công tác ở Nhà hát kịch Việt Nam và chị Trần Thị Quỳnh (SN 1976, ở Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội) hiện đang là giáo viên Trường Tiểu học Thái Thịnh (quận Đống Đa, Hà Nội). Hai người phụ nữ đã ra đi mãi mãi, họ để lại con cái, gia đình chỉ vì một phút không may gặp phải tài xế say rượu. Trên trang facebook cá nhân, chị Minh Nguyệt (Hà Nội) chia sẻ kỷ niệm lần đầu tiên gặp cô giáo Quỳnh và chị Yến hai nạn nhân xấu số tại hầm Kim Liên, Hà Nội. Những dòng chia sẻ của chị nhận được sự đồng cảm lớn từ mọi người, hầu hết ai cũng xót thương cho hai người phụ nữ không may là nạn nhân của những tài xế say xỉn. Chị Nguyệt viết: Trưa nay 2/5 tôi đi tiễn Yến - nữ diễn viên xinh đẹp Nhà hát kịch Việt Nam, người bạn cùng khóa cấp 3 Hà Nội , người tôi đã từng làm việc với bạn trong ban lễ tân của Gala Cúp Hội Ngộ. Trưa mai 3/5 tôi đi tiễn Tí (Quỳnh) - cô giáo tiểu học giỏi giang luôn tươi cười mà tôi mới gặp hôm 26/3 đây, người bạn cùng khóa cấp 3 Hà Nội xấu số trong vụ tai nạn thảm khốc ở đường hầm Kim Liên đêm 1/5 vừa qua.... Còn chị Trang (Hà Nội) là bạn cùng khóa hai nạn nhân cũng không khỏi bàng hoàng trước sự ra đi đầy đau đớn của những người bạn đồng niên. Không thể tin họ lại mãi mãi nằm xuống đất lạnh, đau đớn chỉ vì một người tài xế đã uống 6 chai bia trước khi điều khiển xe của mình. Những dòng trạng thái đầy đau đớn nhận được sự đồng cảm lớn từ mọi người: Sáng sớm tôi mở máy tính vào ca trực đầu ngày. Đập ngay vào mắt là thông tin hai người bạn gái cùng khoá cấp 3 ra đi sau một tai nạn ở hầm Kim Liên ít giờ trước. Bàng hoàng! Đau xót! Bạn nằm đó, trên mặt đường đêm khuya lạnh lẽo. Ngay giữa thủ đô. Ngay ngày nghỉ lễ. Ám ảnh quặn lòng! Tôi không dám xem hết những hình ảnh được chụp, được quay tại hiện trường. Càng không dám nghĩ tới những ông bố bà mẹ, những đứa con của các bạn. Rồi đây họ sẽ sống ra sao?.... Có lẽ, người đau đớn nhất người thân của người bị nạn. Ai cũng xót xa cho L (con gái chị Yến), em mãi mãi mất mẹ, nấc nghẹn không thành lời trong lúc chờ nhận thi thể mẹ về lo hậu sự. Còn cậu con trai bị tự kỷ, còn không thể hiểu nổi mẹ em đã ra đi mãi mãi. Nhà cô giáo Quỳnh cũng vậy, ai cũng bàng hoàng trước nỗi đau này và rất nhiều lứa học sinh mất đi cô giáo tâm Đã uống rượu, bia - không lái xe Sau vụ tai nạn thương tâm của chị Yến và chị Quỳnh tại hầm Kim Liên, Hà Nội đêm 30/4/2019 do tài xế say xỉn lái xe làm họ thiệt mạng. Nhiều phong trào, sự kiện được tổ chức bởi Cộng đồng cựu học sinh THPT Hà Nội khóa và các tổ chức, cùng lan tỏa mạnh mẽ một thông điệp Đã uống rượu, bia không lái xe đến toàn xã hội. l Đám tang chị Yến với những logo tuyên truyền ý nghĩa, nhân văn. (Nguồn: Ifonet) huyết với nghề dạy học. Có những nỗi đau vẫn còn đó, vì những tay lái có hơi men! Chia sẻ những mất mát thành hành động Trong lời khai với cơ quan điều tra lái xe Hiếu cho biết, anh đã lái ô tô từ năm 2006, tức là được gần 13 năm cho tới nay. Tôi uống với bạn bè tại một quán trên phố Thợ Nhuộm. Chúng tôi uống cả bia và rượu. Tôi uống khoảng 6 chai bia, sau đó uống tiếp rượu. Khi ra về, tôi còn đưa một người bạn về nhà, rồi mới đi tiếp. Tới hầm Kim Liên thì tôi gây ra tai nạn, trích lời của Hiếu trên báo An ninh thủ đô. 13 năm lái xe, làm mất đi cuộc đời của hai người mẹ - vợ - công dân tốt chỉ sau 6 chai bia với bạn bè. Tất cả là quá đắt, quá đau đớn, quá bất công. Sẽ còn nhiều người chết oan vì bia rượu khi lái xe, nếu xã hội không nhận thức nghiêm túc vấn đề này. Cái chết oan nghiệt của Quỳnh, của Yến vẫn hằng ngày diễn ra, nếu chúng ta không hành động. Hôm nay, nạn nhân là bạn của chúng tôi, ngày mai có thể là bất kỳ ai trong số chúng ta chị Trang bạn chị Quỳnh chia sẻ. Ngày càng nhiều vụ tai nạn do tài xế sử dụng bia rượu gây tai nạn khiến chúng ta ra đường không khỏi bất an, lo lắng cho sự an toàn của bản thân và xã hội. Sau sự việc đau lòng của 2 người bạn đồng niên, nhóm cựu học sinh Phổ thông trung học (những người cùng khoá cấp 3 năm học ) đã phát động phong trào Không lái xe khi đã rượu bia!. Phong trào này đã được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội facebook, kêu gọi mọi người đồng loạt đổi l Facebook nhóm cựu học sinh Hà Nội đồng loạt thay ảnh thông điệp Đã uống rượu, bia - không lái xe. (Nguồn: Facebook) l Hơn tham gia sự kiện diễu hành Đã uống rượu, bia - không lái xe. Nguồn: Báo Giao thông ảnh đại diện, với nội dung kêu gọi đầy nhân văn và văn minh: Đã uống rượu bia thì không lái xe, Say xỉn lái xe là tội ác Không chỉ các cựu học sinh đồng loạt đổi hưởng ứng phong trào này mà còn nhiều tài khoản mạng xã hội khác. Không chỉ gói gọn phạm vi những bạn đồng niên của hai nạn nhân xấu số mà còn lay động toàn xã hội tiếc thương cho những người không may bị đoạt mạng bởi những tài xế say xỉn. Chị Nguyễn Linh Chi chia sẻ: Rạng sáng nay (1/5), hai người bạn gái cùng niên khoá của tôi đã bị chiếc xe Mercedes biển số 30F tông trúng gây tử vong tại hầm Kim Liên. Người lái xe gây tai nạn đã uống rượu bia. Hãy cùng Nhóm Cựu HS PTTH Hà Nội phát động phong trào nói KHÔNG với rượu bia khi tham gia giao thông!. Trong đám tang chị Đinh Thị Hải Yến ngày 2/5, những người bạn đồng niên đã đến tiễn biệt người bạn thân thiết của mình trong trang phục đen, có dán biểu tượng kêu gọi mọi người không uống rượu bia khi lái xe trên cánh tay trái và dán trên xe ô tô. Có lẽ, đây là đám tang đặc biệt nhất, họ đến không chỉ để thể hiện nỗi tiếc thương người đã mất mà còn là lời nhắc nhở người ở lại. Không chỉ dừng lại phong trào mạng xã hội, thông điệp Đã uống rượu, bia không lái xe đã lan tỏa đến toàn xã hội. Sáng 12/5, tại khu vực hồ Hoàn Kiếm đã diễn ra sự kiện đi bộ kêu gọi cùng hành động Đã uống rượu, bia - không lái xe của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia phối hợp với thành phố Hà Nội. Hơn 8000 nghìn người đã hòa vào đoàn đi bộ cùng hô vang khẩu hiệu, không uống rượu bia chất kích thích khi lái xe ô tô, gắn máy. Sự kiện có Phó Thủ tướng, đại diện các bộ, ban ngành, các ngôi sao, các nhóm như Otofun, sinh viên, học sinh. Đặc biệt là hàng trăm thành viên nhóm Cựu HS PTTH Hà Nội, họ có mặt để nhớ về người bạn xấu số. Từ mất mát, đau đớn ấy lan tỏa thông điệp nhân văn tới cộng đồng. Họ ở đây cùng nhau chia sẻ nỗi đau cùng người nhà nạn nhân, cùng nhau kêu gọi xã hội nhận thức về vấn đề sử dụng chất có cồn khi điều khiển phương tiện giao thông. Chính tình cảm đồng niên trân quý, tinh thần văn minh, tính nhân văn đã thực sự thức tỉnh toàn xã hội tầm quan trọng của việc loại bỏ bia rượu khi chúng ta là những người cầm vô lăng. Tại buổi lễ, ông Nguyễn Đức Hiệp, Chủ tịch Cộng đồng cựu học sinh THPT Hà Nội khóa đã có chia sẻ đầy xúc động: Chúng tôi đã mất 2 người bạn cùng khóa và sự ra đi này của họ đã khiến cảm xúc đau buồn lan tỏa thành viên trong cộng đồng học sinh PTTH Hà Nội khóa , nhất là sau chuỗi tai nạn giao thông xảy ra gần đây liên quan đến rượu bia. Chúng tôi mong muốn sự ra đi của người bạn không vô nghĩa, muốn sự ra đi đó lan tỏa thông điệp Đã uống rượu bia - Không lái xe, giảm tai nạn giao thông. Phong trào kêu gọi mọi người nói không với rượu bia là một lời tưởng niệm với 2 người bạn đồng niên đồng thời là thông điệp thức tỉnh mọi người trong xã hội tránh xa rượu bia và các chất kích thích khi tham gia giao thông nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho mình và những người khác. Với mong mỏi không chỉ dừng lại các phong trào ngắn, mà ý thức bỏ rượu bia khi lái xe còn lan tỏa mạnh mẽ thành hành động trong mỗi người khi điều khiển các phương tiện giao thông. MINH HẢI

15 PHÓNG SỰ - GHI CHÉP Chén chú, chén anh Nhiều người đang nghĩ rằng, có chút hơi men trong người sẽ dễ giao tiếp, nói chuyện và thân tình với nhau hơn. Để rồi, từ đó bia rượu, nhậu nhẹt trở thành một thứ nghệ thuật sống, lối ứng xử hay phương tiện thể hiện tình cảm. Từ bao giờ rượu, bia lại quan trọng đến thế Chị Nguyễn Thị Biển (Cầu Giấy, Hà Nội) kể về câu chuyện rượu bia của chồng là anh Đạt. Anh là tuýp người không biết uống rượu, chỉ uống chút thôi là mặt mũi chân tay đỏ như con gà cắt tiết. Từ lúc quen đến khi lấy nhau, chị cũng thấy anh ít uống. Bỗng một ngày sau buổi gặp bạn bè, anh về trong hơi men, mặt đỏ phừng phừng: Vợ ạ, có khi anh phải tập uống rượu. Không biết uống bạn bè nó chê mình đàn bà, không tôn trọng nó. Vài ngày sau, anh lại về trong cơn say. Anh nhập nhèm nói chị khi không còn tỉnh táo: Cũng vì bữa nhậu hôm nay mà có khi được việc nên uống hơi nhiều. Thế rồi, nằm bẹp dí một ngày chẳng kịp thay quần áo, nôn thốc vì trúng gió. Chị lại ngậm ngùi đi dọn bãi chiến trường của chồng. Từ khi anh tập uống rượu, những chuyện thế này lại quen với chị. Lòng thầm nghĩ chồng mình từ người không bia rượu, sao giờ lại say xỉn đến thế. Có tí chén chú, chén anh cả nể, kèm chút hơi men sĩ diện, con người mất tự chủ hẳn. Chị chỉ muốn thà cứ gọi là thằng đàn bà, còn hơn bê tha nhậu lảnh minh họa. lhiện trường vụ tai nạn tại hầm Kim Liên, Hà Nội khiến 2 phụ nữ tử vong do tài xế say xỉn khi lái xe l Từ bàn nhậu đến mặt đường cách nhau một quãng dài mang tên "ý thức" nhẹt. Cuộc sống ở đằng sau tay lái, sau cửa quán nhậu là cửa nhà. Nhưng nào mấy cánh đàn ông hiểu được! Tôi về quê cũng hay được mời rượu, dường như nhiều khi thói quen trở thành một tư duy giao tiếp. Bạn bè thân thiết từ thưở cùng nhau tắm sông, giờ mỗi đứa mỗi phương, gặp nhau không giấu được niềm hoan hỉ. Mỗi lý do là một chén rượu. Mua xe mới không khao tao: phạt một chén!..có người yêu giấu bạn: Phạt tiếp một chén..cứ thế hàng chục chén với đủ các lý do dày vò nhau thay vì hàn huyên chuyện cũ. Khi cảm thấy chếnh choáng, từ chối. Nhưng, bạn bè còn lâu mới chịu. Mày làm thế là mày khinh tao, Bạn bè mà từ nhau chén rồi Ừ thôi thì không coi thường, nể thì uống Từ bao giờ, rượu bia lại trở thành thước đo đánh giá một người là đàn ông hay không, thân hay sơ hay trở thành công cụ phục vụ công việc đến thế. Mới vào công ty, bạn không biết uống rượu, bạn ở thế yếu. Đi chỗ này, chỗ khác, bạn không uống rượu, bị đánh giá khó nói chuyện. Từ những chuẩn mực đạo đức, rượu bia lại là thang đo đánh giá con người, các mối quan hệ xã hội và công việc. Trước đây, người ta coi rượu hàng cấm, cấm buôn bán, sản xuất, giờ đây rượu là thước đo xã hội. Cánh mày râu thi nhau trên bàn rượu, ai uống nhiều người ấy là đàn ông, uống cho say mới là hết mình với bạn và, họ hàng, anh em. Nhưng có mấy ai nghĩ, máu mủ tình thâm, không chúc nhau cái tốt lại đi chúc cái hơi men giết người ấy. Cuộc sống thời hiện đại, người ta coi trọng rượu, bia hơn những cuộc gặp gỡ, thân tình thông thường. Đi xin việc, ra mắt công ty cũng phải nhậu, nghỉ việc phải nhậu chia tay mới thỏa. Kiếm được hợp đồng: nhậu mừng, tăng lương: nhậu khao, tai nạn: nhậu giải xui Trong tất cả cuộc vui đó, có thể thiếu tất cả trừ rượu. Tôi có cảm giác như mọi người coi công việc là phụ, kiếm cớ dắt nhau lên bàn ăn là chính. Những người hay nhậu cho hay, có tí men bàn công việc mới thuận, thương thảo mới dễ. Chẳng vậy chúng ngày càng xa rời các cuộc bàn luận nơi phòng họp và chuyển dần sang bàn nhậu. Phải chăng cách duy nhất chốt nhanh cái hợp đồng này không còn cách nào tuyệt vời hơn là lôi đối tác đi nhậu để trong lúc chén chú, chén anh hăng máu dễ kí cho đối tác làm ăn. l Người con trai nữ công nhân môi trường chết lặng bên thi thể mẹ sau vụ tai nạn tại đường Láng, Hà Nội. Có tí rượu thôi, nhưng đường về nhà xa lắm Vài lần đi qua mấy con đường tai nạn thủ đô, tôi lại thấy rùng mình. Không phải sợ hãi có người đã tử vong ở đó. Mà ngay phía gần thôi là quán nhậu, người ta vẫn hô hào: 1,2,3 uống, Không say không về, Anh chén, chú chén...khoảng cách giữa bàn nhậu và mặt đường chỉ trong khoảng cách ngắn. Có thể sau những cuộc vui của ai đó với 6,7 chai bia, là nỗi đau của 6,7 gia đình. Hai tháng trước có chị lao công đi xe điện bị tông tử vong, chị bỏ lại cậu con trai lớp 9 trong căn nhà ọp ẹp giữa thủ đô. Rồi ít lâu, người Hà Nội lại xôn xao có hai phụ nữ bị tông tử vong tại hầm Kim Liên, tài xế uống 6 chai bia trước đó và lái xe trong trạng thái say xỉn. Và ở đâu đó, có vài người mãi mãi rời xa người thân của họ vì những con ma men cầm vô lăng. Đọc những dòng tin tai nạn, vừa rùng mình, xót xa, sao bây giờ người ta tệ thế! Rượu đấy, cứ hô to: Cạn ly! không say không về. Để rồi hàng chục vụ tai nạn diễn ra, cứ vài hôm xã hội hoang mang vì có tài xế say xỉn tông người. Ra đường lòng thấp thỏm lo sợ, liệu mình có vô tình là nạn nhân xe điên nào không. 15 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 Nhưng sau cuộc vui ấy, có thể một người vợ mất chồng, những đứa con mất cha, cha mẹ mất đi một đứa con bao năm khổ cực nuôi dưỡng. Chị lao công ở Hà Nội có thể sẽ trở về nhà, nhìn thấy con, ăn cơm cùng con nếu không bị xe đâm. Chị nhân viên nhà hát kịch vẫn còn cơ hội cống hiến cho nghề, âm thầm bền bỉ như những gì chị làm bao nhiêu năm. Cô con gái sẽ không phải nấc nghẹn vì nỗi đau mất mẹ, gia đình không phải mất đi một cánh tay kinh tế. Cô giáo Quỳnh sẽ vẫn được đứng lớp, được luyện chữ cho học trò nếu không bị tài xê say xỉn đâm tử nạn tại hầm Kim Liên đêm hôm ấy. Còn biết bao vụ việc đau lòng như thế diễn ra trên khắp mọi nơi xung quanh cuộc sống chúng ta. Cái chén chú, chén anh được xem nồng nhiệt, lại là nỗi đau đớn của biết bao con người. Mỗi buổi tối đi qua con phố Hà Nội như Xã Đàn, Nguyên Hồng, Giáp Bát cảnh người người ăn nhậu nhộn nhịp. Và khi ngà ngà say tiếng chửi bởi, cười đùa, hú hét hỗn tạp làm không gian ấy thêm phần đáng sợ. Tôi từng biết câu chuyện đau lòng về rượu, cậu thanh niên gần xóm mới cưới vợ và có con đầu lòng. Trong một lần nhậu say, không may bị tai nạn và tử vong. Người vợ trẻ ôm con chờ chồng cả đêm, chạy khắp thị trấn tìm không thấy. Chỉ sáng hôm sau, một người bắt ốc phát hiện thi thể anh tím tái vì tai nạn xe. Thế là kết thúc cuộc đời, chưa kịp yêu thương bù đắp cho vợ, báo hiếu bố mẹ, và ôm đứa con nhỏ. Đó chỉ là một chuyện mà tôi biết, là người nhà, là chú họ tôi. Còn có bao nhiêu vụ tai nạn thương tâm, bao nhiêu sinh mệnh ra đi do rượu, tôi không muốn đọc những con số thống kê trên báo chí. Hàng ngày lên mạng xã hội, hàng chục vụ tai nạn, trong số đó có nhiều vụ do tài xế sử dụng chất cồn. Chúng thực sự đáng sợ, tôi không dám nhìn hay đọc hết. Có thể, giờ đây người ta có thể coi rượu như thước đo tình cảm: uống nhiều nhiệt với bạn, tôn trọng anh em, nể nang mà uống cho say. Nhưng ít ai hiểu được, rượu thì dễ uống, nhưng đường về nhà thì còn xa lắm. Ta nâng chén vì bạn bè, vì các mối quan hệ, vì lợi ích, vì cơ hội, vì sự nghiệp của ta. Nhưng có bao giờ ta nâng chén cho những người nằm xuống? Hãy uống có chừng mực, có điểm dừng để những câu chuyện đau lòng vì rượu bia sẽ không còn là nỗi ám ảnh. Bản lĩnh của một người không nằm ở việc bạn uống bao nhiêu chén mà ở cách bạn yêu thương, chăm lo và phát triển cuộc sống. Tôi không phê phán việc mọi người uống rượu, nhưng trong mỗi cuộc vui, đừng quên ở nhà còn gia đình. Nhớ để biết lúc nào ta biết từ chối trên bàn rượu, để an toàn sau tay lái. Sau mỗi cuộc vui là trách nhiệm, sau tay lái là cả một gia đình! TUỆ MINH

16 16 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 PHÁP LUẬT & CUỘC SỐNG Cần làm rõ nguyên nhân tử vong của một chiến sỹ Công an nhân dân Báo PLVN nhận được đơn kêu cứu của gia đình ông Đỗ Phi Hùng cùng vợ là bà Trần Thị Hạnh (trú tại thôn 2 Lý Học Vĩnh Bảo Hải Phòng) phản ánh về việc con trai duy nhất của họ bị tử vong một cách bất thường trong thời gian đi nghĩa vụ Công an nhân dân. lbằng khen về thành tích huấn luyện của chiến sỹ Đỗ Triệu Anh. Theo trình bày của gia đình ông Hùng và bà Hanh, hai vợ chồng ông có một con trai duy nhất là anh Đỗ Triệu Anh Sinh ngày: 15/10/1998. Tháng 2 năm 2017, anh Anh trúng tuyển nghĩa vụ Công an nhân dân và được huấn luyện tại K53 Tiểu đoàn D2 Trung đoàn Cảnh sát cơ động Thủ đô tại Tân Dân - Sóc Sơn Hà Nội. 4 tháng sau, anh Anh được điều động về đơn vị C1 Tiểu đoàn Cảnh sát đặc nhiệm Trung đoàn Cảnh sát cơ động Thủ đô Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động Bộ Công an đóng tại Kiều Mai Phúc Diễn Bắc Từ Liêm Hà Nội. Trong suốt thời gian huấn luyện và công tác tại Trung đoàn CSCĐ, anh Anh luôn được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ và có Giấy khen của Cục trưởng Cục tham mưu tác chiến K20 về các thành tích mà anh đã đạt được. Trong hơn 2 năm công tác tại đơn vị, anh Anh vẫn thường xuyên liên lạc với gia đình để thông báo tình hình công tác cũng như hỏi thăm sức khoẻ của bố mẹ và người thân. Lần gần nhất, anh Anh gọi cho vợ chồng ông Hùng là vào lúc 20h ngày 8/7/2019 bằng cuộc gọi video (Facetime). Qua cuộc trò chuyện, gia đình thấy anh Anh đang mặc bộ đồ ngủ, vẫn hoàn toàn mạnh khoẻ, vui vẻ nói chuyện hỏi thăm sức khoẻ mọi người trong gia đình. Bất ngờ sáng 6h30phút ngày 9/7/2019, chỉ huy đơn vị của anh Anh (vợ chồng ông Hùng chỉ biết người này tên là Huy số điện thoại người vẫn thường xuyên liên lạc với gia đình) gọi lchiến sỹ Đỗ Triệu Anh trong thời gian công tác tại đơn vị (Ảnh gia đình cung cấp) thông báo cho gia đình rằng: cháu Anh bị ốm, nằm viện 19/8, anh chị lên ngay. Sau khi nhận được cuộc gọi từ chỉ huy đơn vị của anh Anh, gia đình ông Hùng lập tức đi lên viện 19/8 nơi cháu được báo là đang nằm điều trị. Khi đến nơi, gia đình anh Anh được gặp anh Huy và một số cán bộ chiến sỹ khác cùng đơn vị với anh Anh. Tại đây, anh Huy nói với gia đình ông Hùng rằng: Gia đình hết sức giữ bình tĩnh, vì cháu đã mất do bị tai biến. Nghe tin anh Anh mất, vợ chồng ông Hùng yêu cầu được gặp mặt con của mình, nhưng đơn vị không cho gặp ngay. Mãi đến 14h30 cùng ngày, đại diện đơn vị mới cho gia đình tiếp xúc với thi thể của anh Anh. Qua quan sát của gia đình, trên thi thể của anh Anh có xuất hiện một số dấu vết bất thường như: Có một số vết xước từ đầu gối đến bàn chân; Cổ chân phải bị tím và sưng phồng; cằm và trán bị bầm đỏ; đằng sau gáy có vết bầm tím rộng khoảng 3cm. Trước các dấu hiệu bất thường, gia đình ông Hùng không đồng ý với nguyên nhân tử vong của anh Anh là do bị tai biến, nên gia đình đã đề nghị khám nghiệm tử thi. Trong quá trình khám nghiệm và mổ tử thi có ông Hùng và cậu ruột của anh Anh chứng kiến toàn bộ quá trình này. Trong khi khám nghiệm và mổ tử thi, ông Hùng và cậu ruột của anh có yêu cầu được chụp ảnh và ghi hình lại, nhưng các cơ quan chức năng từ chối và không cho gia đình dùng bất kì dụng cụ nào để ghi lại. Đau xót kể lại sự việc, ông Hùng nghẹn ngào nói: Trong quá trình mổ, tôi thấy 2 xương sườn bên phải của cháu Anh bị nứt, rạn. Xương khu vực bộ phận sinh dục (xương cùng) của cháu bị gẫy, có mảnh vụn; cả khu vực ổ bụng bị bầm tím, thận trái tím đen. Sau khi mổ khám nghiệm xong, các cơ quan chức năng có đọc biên bản khám nghiệm với nội dung: Tử vong chưa rõ nguyên nhân. Sau đó, gia đình nhận thi thể của cháu Anh về để an táng. Nói thêm về nỗi bức xúc, bà Hạnh mẹ anh Anh nói: Kể từ ngày cháu mất, đến nay đã hơn 15 ngày, gia đình chúng tôi vẫn chưa nhận được một thông tin chính thức nào của các cơ quan chức năng kết luận về cái chết đầy bất thường của con trai tôi. Chúng tôi nhận thấy cái chết của con trai tôi có rất nhiều uẩn khúc, vậy gia đình chúng tôi làm đơn này, đề nghị các cơ quan chức năng, các cơ quan báo chí truyền thông vào cuộc làm sáng tỏ sự việc. Đại diện gia đình cũng khẳng định: Trong trường hợp cần thiết, gia đình chúng tôi sẽ trưng cầu giám định pháp y độc lập theo pháp luật, thậm chí khai quật tử thi của cháu để làm sáng tỏ vấn đề. Trước nhiều nghi vấn về tử vong bất ngờ của chiến sỹ Đỗ Triệu Anh, gia đình đã làm đơn đề nghị gửi các cơ quan chức năng vào cuộc để làm rõ. Báo PLVN sẽ tiếp tục thông tin về sự việc. SINH NGUYỄN TP.HCM: Sát hại người yêu của sếp để trả thù TAND Cấp cao tại TP.HCM vừa đưa bị cáo Nguyễn Mai Cường (SN 1996, ở Phú Yên) ra xét xử về tội Giết người theo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Sau khi nghị án, HĐXX TAND Cấp cao tại TP.HCM đã tuyên bác kháng cáo, y án sơ thẩm tử hình với bị cáo Cường. Bởi theo nhận định của HĐXX, hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, thể hiện tính chất côn đồ, giữa bị cáo và người bị hại không có mâu thuẫn, hành vi của bị cáo là không còn khả năng cải tạo nên phải loại bỏ vĩnh viễn khỏi xã hội. Theo bản án sơ thẩm, tháng 11/2017, Cường được công ty bất động sản do anh Dương Hoàng Khánh làm Giám đốc nhận vào làm với vị trí nhân viên tiếp thị. Làm được một thời gian, đến đầu năm 2018, Cường bị buộc thôi việc với lý do không phù hợp văn hóa, tác phong làm việc công ty đề ra. Cho rằng anh Khánh là người bày trò, Cường đã nuôi hận trong lòng. Để rồi sau đó, anh ta đã lên kế hoạch sát hại người yêu anh Khánh để trả thù. Tài liệu điều tra thể hiện, ngày 10/2/2018, Cường hẹn gặp chị Nguyễn Thị Ngọc Phượng (người yêu anh Khánh) ở nơi chị Phượng làm việc với lý do gửi tiền trả nợ. Gặp nhau, chị Phượng có hỏi thăm Cường về lý do nghỉ việc. Bị hỏi, Cường bảo do cắt tóc quá ngắn nên công ty đuổi việc. Nghe vậy, chị Phượng đáp lời: Đầu tóc như vậy bị đuổi là đáng. Bực tức trước thái độ của Phượng kèm theo ý định trả thù anh Khánh, Cường nảy sinh ý định sát hại nạn nhân. Theo cáo trạng, khi chị Phượng ra phía sau tiệm thuốc tây để phơi đồ, Cường liền đi theo. Sau đó, anh ta dùng sợi dây dù nhặt dưới nền nhà siết cổ nạn nhân đồng thời dùng dao lấy từ kệ bếp đâm vào người nạn nhân. Gây án xong, Cường giấu hung khí rồi rời khỏi hiện trường. Hậu quả, chị Phượng tử vong. Với hành vi này, Cường bị cấp sơ thẩm tuyên tử hình về tội Giết người. VÂN THANH ĐẮK LẮK: Bố vợ bị con rể đánh chết TAND tỉnh Đắk Lắk vừa mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Y Nguêc Mlô (SN 1993, ở huyện Cư M gar) về tội Giết người. Sau khi nghị án, HĐXX tuyên phạt bị cáo Mlô16 năm tù. Bị hại trong vụ án là ông Y Dia Mlô (bố vợ của bị cáo Y Nguêc Mlô). Theo cáo trạng, trưa 6/2/2019, vợ chồng Y Nguêc Mlô đi tưới cà phê về thì thấy ông Y Dia Mlô vừa đi uống rượu về. Tại đây, vợ chồng họ bị ông Y Dia Mlô đuổi ra khỏi nhà. Không dừng lại tại đó, ông Y Dia Mlô còn cầm gậy đánh con gái. Thấy vợ bị hành hung, Y Nguêc Mlô đã đánh lại. Quá trình xô xát, anh ta đã khiến cha vợ ngã xuống đất. Bị con rể đánh, ông Y Dia Mlô vẫn không ngừng chửi bới. Do đó, người đàn ông này đã bị Y Nguêc Mlô lấy gậy đánh vào. Hậu quả, ông Y Dia Mlô tử vong. Gây án xong, Y Nguêc Mlô đã ra đầu thú và khai nhận hành vi phạm tội của mình. NGỌC DIỆP ĐÀ NẴNG: Thua bạc, người đàn ông Hàn Quốc cướp taxi lấy tiền về nước TAND TP Đà Nẵng vừa tuyên phạt bị cáo Park Young Jun (50 tuổi, quốc tịch Hàn Quốc) 14 năm tù về tội Cướp tài sản. Bị hại trong vụ án là anh Võ Văn Đức (tài xế taxi, ở phường Thủy Xuân, TP Huế). Theo cáo trạng, rạng sáng 23/11/2018, ông Park mang theo dao, đón taxi do tài xế Võ Văn Đức điều khiển theo hướng từ Huế đi Đà Nẵng. Khoảng 8 giờ 10 phút, họ đến trước cửa nhà số 88 Võ Nguyên Giáp, phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng. Lúc này, vị khách ngoại quốc lấy dao, kề vào cổ tài xế taxi cướp đi hai điện thoại, một ví da có gần 1,4 triệu đồng. Không dừng lại tại đó, tên cướp người Hàn Quốc còn buộc anh Đức phải đưa chìa khóa xe. Lợi dụng sơ hở của Park, anh Đức liền mở cửa xe bỏ chạy thoát thân đồng thời hô cướp. Do khởi động xe để tẩu thoát không được, kẻ cướp bỏ xe lại, chạy thoát thân. Đến khoảng 9 giờ cùng ngày, Park Young Jun bị cơ quan Công an phát hiện. Theo kết luận định giá tài sản, xe taxi hiệu Toyota Vios E 5 chỗ bị cướp trị giá gần 532 triệu đồng. Bị đưa ra xét xử, bị cáo Park Young Jun khai nhập cảnh vào Việt Nam từ tháng 8/2018. Trước khi gây án ở Đà Nẵng, ông ta đi đánh bạc và liên tục thua cháy túi tại Hà Nội. Để có tiền gỡ gạc, ông Park cầm cố hộ chiếu rồi tiếp tục đi đánh bạc xuyên Việt. Ở Huế, ông ta lại thua sạch nên rơi vào cảnh lang thang, ngủ công viên. Để có tiền chuộc hộ chiếu về nước, khi nhặt được con dao, Park đã nảy sinh ý định đi cướp. Vừa ra tay, ông ta đã bị bắt sau đó.h.m

17 ĐIỀU TRA 17 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 BÀI 3: SAI PHẠM CỦA DỰ ÁN ĐƯỜNG TRỤC CHÍNH 27M TẠI PÁC NẶM -BẮC KẠN: Trách nhiệm thuộc về ai? Trong hai bài báo trước, Báo PLVN đã nêu rõ các vi phạm liên quan đến việc giao đất sai quy định và thu hồi đất để phục vụ dự án trục đường chính 27m tại trung tâm huyện của chính quyền huyện Pác Nặm cũng như tỉnh Bắc Kạn. Các vi phạm này dẫn đến hậu quả vô cùng lớn rất khó khắc phục, cũng như hệ luỵ xấu khác kèm theo. Vậy tổ chức, cá nhân nào phải chịu trách nhiệm về những vi phạm này? lnhiều sai sót khi thực hiện Dự án trục đường chính 27m tại trung tâm huyện Pác Nặm được Sở TNMT tỉnh Bắc Kạn làm rõ. Hậu quả khôn lường Liên quan đến sai phạm trong quá trình thực hiện giao đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất tại Quyết định số 1243/QĐ-UBND ngày 22 tháng 6 năm 2015 của UBND huyện Pác Nặm (Quyết định số 1243) cho các hộ gia đình, cá nhân dọc trục đường 27m khu vực trung tâm huyện Pác Nặm, ngày 12 tháng 4 năm 2019, UBND huyện Pác Nặm ra Văn bản số 152a/BC-UBND báo cáo kết quả rà soát các thửa đất trước và sau khi giao đất và đề xuất phương án khắc phục sai phạm. Tại Báo cáo này, UBND huyện Pác Nặm đưa ra phương án xử lý việc giao đất ở vượt hạn mức đối với hộ gia đình ông Nông Quốc Tuấn và ông Quách Văn Huân bằng cách đề xuất đính chính lại Quyết định số 1243 theo hướng điều chỉnh đối tượng giao đất. Theo đó, UBND huyện đề xuất chia số đất đã giao cho con ông Tuấn và các anh chị em của ông Huân. Tuy nhiên, phương án xử lý trên của UBND huyện Pác Nặm vẫn không phù hợp với quy định của pháp luật. Theo phân tích tại Báo cáo số 106 ngày 24 tháng 5 năm 2019 của Sở TNMT tỉnh Bắc Kạn (Báo cáo số 106), việc 16/17 hộ được giao đất theo Quyết định số 1243 không đủ điều kiện được giao đất theo hình thức không qua đấu giá quyền sử dụng đất, trong đó có hai hộ ông Tuấn và ông Huân. Đối chiếu với các quy định hiện hành, Sở TNMT cho rằng Quyết định số 1243 cần phải thu hồi. Nếu như Quyết định này không được thu hồi, huỷ bỏ thì việc giải quyết triệt để những vướng mắc liên quan đến Dự án trục đường 27m tại trung tâm huyện là không thể thực hiện. Thế nhưng, việc thu hồi Quyết định 1243 dẫn đến hậu quả, thiệt hại vô cùng lớn. Theo Báo cáo số 106, để giải quyết sự việc thì có hai phương án. Thứ nhất: Sẽ huỷ bỏ Quyết định 1243 và thu hồi lại đất đã giao cho các hộ dân để UBND huyện Pác Nặm quản lý, lập phương án đấu giá quyền sử dụng đất đúng quy định. Trả lại tiền sử dụng đất các hộ dân đã nộp trước đây. Thiệt hại của các hộ dân trong quá trình sử dụng đất từ khi được giao đất đến nay sẽ được tính toán, bồi thường theo quy định của Luật trách nhiệm bồi thường. Thế nhưng, để thực hiện được phương án này sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc tính toán thiệt hại của các hộ gia đình, cá nhân. Khi mà họ đã sử dụng, xây dựng, đầu tư trên thửa đất được giao trên 10 năm này. Cùng với đó, là trách nhiệm của lãnh đạo địa phương khi để xảy ra sai phạm sẽ được xử lý như thế nào? Tổ chức nào và ai sẽ là người đền bù thiệt hại xảy ra. Không những vậy, việc thu hồi lại số đất đã giao sẽ dẫn đến kiện tụng kéo dài từ các hộ dân phản đối việc thu hồi, cũng như tạo dư luận xấu, khiến nhân dân mất niềm tin vào chính quyền. Đề xuất thứ hai: Huỷ bỏ Quyết định số 1243/QĐ- UBND, yêu cầu giữ nguyên hiện trạng các lô đất, sau đó báo cáo xin ý kiến Thủ tướng chính phủ cho phép UBND huyện giao đất không thông qua hình thức đấu giá cho các hộ dân có đất liền kề mặt sau quy hoạch dọc tuyến đường 27m. Đề xuất này của Sở TNMT nhằm ổn định tình hình chính trị tại địa phương, thế nhưng thực tế việc đáng lẽ phương án này phải được huyện Pác Nặm, UBND tỉnh Bắc Kạn chủ động thực hiện khi mới phát hiện những sai phạm, vướng mắc. Để xảy ra sự việc này, chính quyền địa phương đã vi phạm nghiêm trọng quy định tại Luật Đất đai Việc xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tập thể lãnh đạo địa phương thời điểm để xảy ra vi phạm nghiêm trọng này là rất cần thiết để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và giữ vẹn lòng tin của nhân dân vào chính quyền. Trách nhiệm thuộc về ai? Theo nhận định trong Báo cáo số 106, do UBND huyện Pác Nặm thời kì đó chưa làm hết trách nhiệm trong quản lý đất đai sau khi thu hồi, dẫn đến việc đất bị người dân lấn chiếm. Khi xảy ra vướng mắc đã không tập trung tìm giải pháp khắc phục, xử lý mà lại thoả hiệp với người dân, hợp thức hoá cho việc lấn chiếm đất thông qua việc huyện này đề xuất chủ trương giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá cho các hộ gia đình có đất liền kề với mặt sau trục đường chính 27m. Cùng với đó, chính quyền huyện Pác Nặm, Sở TNMT thời kỳ đó đã có quyết định, chủ trương, văn bản tham mưu không phù hợp quy định dẫn tới xảy ra các vi phạm. Cụ thể, ngày 4/3/2015, UBND huyện Pác Nặm đã gửi Văn bản số 92/CV-UBND đề nghị UBND tỉnh Bắc Kạn cho phép điều chỉnh quy hoạch và giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân có đất liền kề. Sau đó, UBND tỉnh giao Sở TNMT chủ trì phối hợp làm việc với các đơn vị chức năng để giải quyết đề xuất của UBND huyện Pác Nặm. Trên cơ sở làm việc, Sở TNMT tỉnh đã có Văn bản số 55/STNMT TNĐ ngày 20/4/2015 về việc báo cáo, đề xuất giải quyết đề nghị của UBND huyện Pác Nặm. Theo đó, Sở này đề xuất UBND tỉnh chấp thuận chủ trương cho UBND huyện Pác Nặm được thực hiện việc giao đất không qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Dựa trên đề xuất của Sở TNMT, UBND tỉnh Bắc Kạn có Văn bản số 1608/UBND-XDCB ngày 6/5/2015 đồng ý chủ trương cho UBND huyện Pác Nặm thực hiện việc giao đất không qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Đến ngày 27/8/2015, UBND huyện Pác Nặm ban hành Quyết định số 1945/QĐ-UBND về việc điều chỉnh quy hoạch chi tiết khu dân cư tại khu đất đã thu hồi thuộc trục đường 27. Theo đó, khu vực đất thu hồi còn dư kết này được chia thành 48 lô. Do có đơn thư khiếu nại kéo dài, UBND huyện Pác Nặm tiếp tục gửi báo cáo tơi Ban thương vụ Huyện uỷ cho chủ trương giao đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân có đất liền kề với 48 lô đất được phân lô. Dựa trên đề xuất của UBND huyện, ngày 14/12/2015, Ban thường vụ Huyện uỷ Pác Nặm đã có Thông báo số 41 TB/HU đồng ý chủ trương cho UBND huyện được phép thực hiện. Trên cơ sở đó, ngày 16/6/2016, UBND huyện Pác Nặm ban hành Quyết định số 1221a/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án giao đất có thu tiền sử đụng dất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Đến ngày 22/6/2016, UBND huyện Pác Nặm ban hành Quyết định 1243/QĐ-UBND về việc giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất cho 17 hộ gia đình, cá nhân. Theo đánh giá tại Báo cáo số 106, trong vụ việc này, Sở TNMT tỉnh thời kì đó đã tham mưu cho UBND tỉnh đề xuất của UBND huyện Pác Nặm về việc giao đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho các hộ dân liền kề là không đúng thẩm quyền và quy định của pháp luật. Sở TNMT cũng không làm đúng quy định khi chưa yêu cầu UBND huyện xác minh cụ thể điều kiện của các đối tượng được giao đất. UBND huyện Pác Nặm không chủ động thực hiện rà soát, dẫn đến báo cáo và xin chủ trương của UBND tỉnh chưa đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Việc Sở TNMT, UBND huyện Pác Nặm, Đảng uỷ Huyện Pác Nặm và UBND tỉnh Bắc Kạn không thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai 2013 dẫn đến ban hành các văn bản, quyết định trái quy định vào thời kì đó cần phải được làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức. Trước hết, cần làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo UBND huyện Pác Nặm, Đảng uỷ huyện Pác Nặm thời điểm xảy ra vi phạm từ đầu năm 2015 đến cuối năm Qua đó có hình thức kỷ luật phù hợp, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật. Được biết, Chủ tịch UBND huyện Pác Nặm vào thời điểm ban hành các văn bản trái quy định trên là các ông Ma Thế Quyên (từ đầu năm 2014 đến tháng 9/2015), ông Vi Duy Tuyến (từ tháng 10/2015-4/2019); Bí thư huyện uỷ là các ông: Ma Thế Quyên (từ tháng 9/2015-3/2016), ông Lê Văn Hội (4/2016-4/2019). Trao đổi với ông Vi Duy Tuyến Bí thư huyện Pắc Nặm người trực tiếp kí Quyết định số Ông Tuyến cho biết: Việc kí văn bản sai quy định, trước hết trách nhiệm thuộc về tôi. Tôi xin nhận trách nhiệm. Nhưng cũng do tin tưởng bộ phận chuyên môn nên mới để xảy ra sai sót. Tới đây, chúng tôi chờ tỉnh cho chủ trương để xử lý sự việc này. Với việc để xảy ra vi phạm nghiêm trọng trong thời gian đứng đầu huyện Pác Nặm, dư luận không khỏi băn khoăn liệu các vị lãnh đạo này có còn tiếp tục để xảy ra sai sót nào trong quá trình công tác trên cương vị mới hay không.? Báo PLVN sẽ tiếp tục thông tin khi có kết luận và trả lời từ phía lãnh đạo Tỉnh uỷ và UBND tỉnh Bắc Kạn! SINH NGUYỄN

18 18 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 THẾ GIỚI TRONG TUẦN Hiểm họa từ mỹ phẩm khiến trẻ em Mỹ nhập viện mỗi năm Mỹ, Trung Quốc sẽ nối lại đàm phán thương mại vào tuần tới Đối với người lớn, những sản phẩm mỹ phẩm như son môi, nước hoa, sơn móng tay, dầu gội đầu rất hữu ích và thiết thực cho cuộc sống hàng ngày. Nhưng đối với trẻ em lại hoàn toàn khác, tất cả các loại mỹ phẩm đều có chứa chì hay thủy ngân nếu con chẳng may nghịch ngợm và nuốt phải sẽ có nguy cơ ngộ độc cao, thậm chí khiến trẻ con tử vong. lảnh minh họa Nguy hiểm khó lường Theo kết quả nghiên cứu mới nhất của Mỹ vừa được đăng trên tạp chí khoa học Clinical Pediatrics, cứ mỗi hai giờ lại có một trẻ em ở Mỹ bị cấp cứu liên quan đến mỹ phẩm, dầu gội đầu và các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Hơn trẻ em dưới 5 tuổi ở Mỹ bị thương vì mỹ phẩm tính từ năm , trong đó có đến ca phải nhập viện mỗi năm. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành xem xét các loại mỹ phẩm dành cho trẻ em, quá trình tiếp xúc, vị trí thương tích và các yếu tố khác ở trẻ em dưới 5 tuổi được điều trị tại các khoa cấp cứu của Mỹ. Những phát hiện này đến từ Hệ thống giám sát chấn thương điện tử quốc gia, một cơ sở dữ liệu được điều hành bởi Ủy ban an toàn sản phẩm tiêu dùng Mỹ về thương tích và ngộ độc liên quan đến các sản phẩm tiêu dùng. Nghiên cứu lưu ý rằng từ năm , mỹ phẩm là nguyên nhân gây ra 7 trường hợp tử vong ở trẻ em. Bà Rebecca McAdams, công tác tại Trung tâm nghiên cứu và chính sách về chấn thương tại Bệnh viện Nhi quốc gia ở Columbus, bang Ohio và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: Đối với các bé, màu sắc của các chai lọ hoá mỹ phẩm này rất bắt mắt và mùi thì có vẻ ăn được. Do đó, các bé cố mở nắp và thử một miếng. Mặc dù các sản phẩm mỹ phẩm không gây hại nếu được dùng đúng theo hướng dẫn, nhưng bố mẹ và người chăm sóc trẻ phải biết rằng trẻ nhỏ nếu ăn phải quá nhiều có thể bị thương nghiêm trọng bởi những sản phẩm này, bà Rebecca McAdams cho biết. Mỹ phẩm được phân thành năm nhóm, dựa trên cách chúng được sử dụng: chăm sóc móng, chăm sóc tóc, chăm sóc da, nước hoa và các loại khác, bao gồm chất khử mùi và trang điểm. Theo đó, các chấn thương phổ biến nhất đến từ các sản phẩm chăm sóc móng (28,3%), tiếp theo là các sản phẩm chăm sóc tóc (27%), các sản phẩm chăm sóc da (25%) và nước hoa (12,7%). Khoảng 75% các thương tích xảy ra khi trẻ nuốt phải sản phẩm, tiếp theo là tiếp xúc với da hoặc mắt. Nghiên cứu cũng cho thấy, trẻ nhỏ có nguy cơ chấn thương và nhập viện cao hơn, với tỷ lệ thương tật trung bình ở trẻ dưới 2 tuổi cao gấp 2 lần so với trẻ em trong độ tuổi từ 2 đến 4. Trẻ dưới 2 tuổi cũng có khả năng bị thương từ các sản phẩm tóc nhiều hơn. Khi trẻ đã 1 tuổi, chúng đã tự đứng được và thường xuyên mở ngăn kéo, phá phách đồ dùng để trên bàn. Trong khi trẻ 6 tháng tuổi gặp chấn thương khi bắt đầu biết bò, nắm và đưa vật dụng vào miệng chúng. Riêng đối với các sản phẩm chăm sóc tóc, bệnh nhân có thể phải nhập viện sau khi tiếp xúc. Trẻ em tiếp xúc với chúng có khả năng bị bỏng hóa chất cao gấp 2 lần và có khả năng phải nhập viện cao gấp 3 lần so với tất cả các sản phẩm khác Bên cạnh đó, ở các loại mỹ phẩm kém chất lượng, giá thành rẻ, nguồn gốc không rõ ràng, rất nhiều khả năng thành phần dung môi sẽ bị lẫn các tạp chất như methanol, aldehyde có thể gây kích thích, tổn thương đường hô hấp khi hít vào. Về lâu dài sẽ có nhiều nguy cơ gây ung thư các cơ quan hô hấp như xoang mũi của trẻ. Cần thiết phải có chiến lược ngăn chặn Như con số đã nêu trên, mỗi năm các bác sĩ tại các khoa cấp cứu trên khắp nước Mỹ điều trị trung bình khoảng trẻ nhỏ bị chấn thương liên quan đến mỹ phẩm. Số lượng và tỷ lệ thương tích hầu như không có nhiều thay đổi trong suốt 15 năm qua. Tuy nhiên, có thể con số thống kê trong báo cáo nhỏ hơn thực tế, do các nhà nghiên cứu chỉ ghi nhận các trường hợp có đi cấp cứu. Như vậy, họ đã bỏ sót những trường hợp tự xử lý ở nhà, gọi đến trung tâm xử lý chất chất độc, đến các phòng khám tư hoặc cơ sở y tế khác. Do vậy, cần thiết phải có một chiến lược nhằm ngăn chặn những tai nạn do mỹ phẩm gây nên cho trẻ nhỏ. Bà Jay Ansell, Phó chủ tịch chương trình mỹ phẩm tại Hội đồng Sản phẩm Chăm sóc Cá nhân (PCPC), một hiệp hội thương mại quốc gia về ngành công nghiệp mỹ phẩm cho biết. PCPC và các thành viên đồng ý rằng, tất cả các sản phẩm trong nhà như thuốc, vitamine, chất tẩy rửa, mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân khác cần được để xa tầm tay trẻ em. Trước kết quả nghiên cứu, các nhà khoa học cũng đã đưa ra lời cảnh báo cho các bậc làm cha mẹ và người lớn cần cất chai lọ đựng hoá mỹ phẩm trong nhà cẩn thận hơn. Các sản phẩm này được thiết kế cho người lớn sử dụng, nhưng trẻ nhỏ lại rất dễ tiếp cận chúng nên sự cố là có thể xảy ra. Lời khuyên của các chuyên gia là nếu có trẻ nhỏ trong nhà, hãy xem các loại chai lọ đựng sơn móng tay, xà bông, nước hoa giống như thuốc. Cha mẹ hãy cất các sản phẩm chăm sóc cơ thể này trong tủ mà trẻ không với tới hoặc mở ra được. Khi không sử dụng, chúng luôn được bỏ trong tủ và lưu ý đến chúng khi sử dụng, tránh để trẻ tiếp cận, cầm chơi. Nếu trẻ lỡ nuốt hay để hoá chất dây vào mắt, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để xử lý hoặc gọi đến cơ quan chuyên môn có thể trợ giúp. Bên cạnh đó, hiện nay trên thị trường có nhiều loại mỹ phẩm khiến bậc làm cha mẹ phải đắn đo suy nghĩ. Cần lựa chọn những sản phẩm mỹ phẩm hữu cơ có thương hiệu uy tín, tránh sử dụng sản phẩm giảm giá, có khả năng giả mạo hoặc sản phẩm từ các công ty không thể xác minh. MẾN THƯƠNG l Ảnh minh họa. Mới đây, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết, trong tuần tới, các quan chức của Mỹ và Trung Quốc sẽ bắt đầu cuộc đàm phán để giải quyết tranh chấp thương mại kéo dài suốt 1 năm qua. Theo CNA, ngày 29/7, ông Steven Mnuchin và Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer sẽ khởi hành đến Trung Quốc. Dự kiến cuộc đối thoại sẽ diễn ra trong 2 ngày 30-31/7 tại Thượng Hải, vì đây là nơi ký Tuyên bố Thượng Hải năm 1972, dấu mốc quan trọng trong quá trình bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Phát biểu trước báo giới, ông Steven Mnuchin nói: Trước khi đạt được thỏa thuận cuối cùng, chúng tôi sẽ có thêm một số cuộc gặp nữa. Tôi không kỳ vọng hai bên sẽ giải quyết được tất cả vấn đề, song thực tế việc chúng tôi trở lại bàn đàm phán theo chỉ đạo của hai nhà lãnh đạo Mỹ -Trung là điều quan trọng. Tôi hy vọng rằng sau đó sẽ có một cuộc gặp tiếp theo ở Washington và chúng tôi sẽ duy trì được đà tiến triển. Mỹ tới nay đã áp thuế với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh đáp trả bằng cách đánh thuế với 110 tỷ USD hàng hóa của Washington. Lãnh đạo hai nước nhất trí nối lại đàm phán để chấm dứt chiến tranh thương mại sau cuộc gặp tại hội nghị G20 cuối tháng trước, nhưng các quan chức hai bên tới nay mới chỉ trao đổi qua điện thoại. MẾN BÙI Nước Anh có tân Thủ tướng l Tân Thủ tướng nước Anh, ông Boris Johnson. Trong tuần qua, ngay sau khi Thủ tướng Anh Theresa May đệ đơn từ chức lên Nữ hoàng Elizabeth II, ông Boris Johnson đã đến Cung điện Buckingham để diện kiến Nữ hoàng và nhậm chức Thủ tướng Anh. Sau khi chính thức dọn vào số 10 phố Downing, công việc đầu tiên của ông Boris Johnson trên cương vị thủ tướng mới sẽ là thành lập và công bố nội các trong hai ngày 24-25/7. Ông Boris Johnson dự kiến cũng sẽ bắt đầu chuyến thăm tới một số thành viên chủ chốt trong Liên minh châu Âu (EU) để thảo luận yêu cầu của Anh về việc đàm phán một thỏa thuận Brexit mới. Ông Boris Johnson, 55 tuổi, là một chính trị gia nổi tiếng, nhà báo - trưởng ban biên tập tạp chí Spectator, và từng giữ chức Thị trưởng London. Mặc dù ngoại hình như một con gấu và mái tóc xù vàng, ông Johnson luôn chiếm được tình cảm của các chính trị gia khác và mọi tầng lớp người dân Anh bằng phong cách sống động của mình. Có thể nói, đây là kết quả không bất ngờ bởi ngay từ khi cuộc đua giành chức thủ lĩnh đảng Bảo thủ Anh diễn ra sau tuyên bố từ chức của bà Theresa May đầu tháng 6/2019, ông Boris Johnson đã luôn được coi là ứng cử viên số 1, bỏ xa các đối thủ khác nhờ có được sự ủng hộ đông đảo của các đảng viên cơ sở của đảng Bảo thủ. Đây là những người mang quan điểm cứng rắn về Brexit và luôn cho rằng chỉ có ông Boris Johnson là người chắc chắn sẽ thực thi Brexit vào tháng 10/2019 tới bằng mọi giá nếu lên nắm quyền, bất chấp các tranh cãi xung quanh việc ông Boris Johnson có thể đẩy nước Anh vào tình thế nguy hiểm khi rời EU mà không có thoả thuận. HOÀI THU

19 DU LỊCH - TRẢI NGHIỆM Con đường rượu vang từ Âu - Mỹ trở thành xu hướng thưởng ngoạn toàn cầu như thế nào? Tour du lịch rượu vang bao gồm các hoạt động của du khách ở các vùng trồng nho làm rượu vang, thăm quan nhà máy chế biến rượu, thưởng thức các loại rượu khác nhau. Ra đời từ thế kỷ 20, tour du lịch rượu vang đã trở thành một mô hình du lịch ưa chuộng trên toàn thế giới. ldu lịch rượu vang ngày càng phổ biến từ thế kỷ 20 Từ con đường vang trong mùa thu nước Mỹ Nho và rượu vang đã có lịch sử từ cổ xưa, nhưng những tour du lịch rượu vang đa phần ra đời từ thế kỷ 20. Mỗi vùng miền lại có lịch sử riêng của chúng. Được chính thức bắt đầu cho du khách vào năm 1975, Napa Valley (California, Mỹ) hiện nay được biết đến là mảnh đất khai sinh mô hình du lịch rượu vang rất hoành tráng, được đầu tư bài bản. Sự bùng nổ phát triển của khu vực này còn khiến cho rượu vang California vượt lên ngang ngửa với vang Pháp về cả hai loại vang trắng và vang đỏ trong một cuộc thi rượu vang tại Paris năm Từ đầu thế kỷ 21 đến nay, nền công nghiệp không khói liên quan đến rượu vang đã lan rộng khắp thế giới. Nước Mỹ chính là một cường quốc góp phần tạo nên sự bùng nổ này. Tại Mỹ, mỗi năm có 27 triệu người (chiếm 17% lượng khách du lịch cả nước) ghé thăm những vùng vang để thưởng thức khẩu vị ẩm thực và trải nghiệm văn hóa rượu vang. Theo Smarter Travel, mùa thu là thời điểm lý tưởng để tham quan các vườn nho nằm rải rác trên toàn nước Mỹ. Từ bờ biển đá của New England cho tới thung lũng xanh mướt của tiểu bang Washington, du khách đều có cơ hội trải nghiệm vườn nho, thưởng thức những ly rượu vang nồng ấm và chiêm ngưỡng phong cảnh tuyệt vời ở mỗi nơi. Mùa thu ở thung lũng Russian River (California) là thời gian thích hợp nhất để thu hoạch và thưởng thức những trái nho căng mọng và ngắm những cánh đồng nho xanh bát ngát và tham gia các hoạt động thể thao, nghỉ dưỡng khác như đạp xe dọc vườn nho, chèo thuyền kayak trên sông lcảnh sắc thiên nhiên tuyệt diệu dọc hai bờ Finger Lakes vào mùa thu llâu đài rượu vang RD ở phố biển Mũi Né dựa trên cảm hứng thung lũng Napa (California, Mỹ) Russian, dạo bước trên thảm lá thu vàng ươm Hay tại khu Finger Lakes (New York) nơi được TripAdvisor bầu chọn là một trong những xứ sở rượu vang hàng đầu tại Mỹ, thu hút được sự yêu mến và ngưỡng mộ của hàng triệu tín đồ rượu vang. Trong cảnh sắc thiên nhiên yên bình, du khách có thể tản bộ, thong dong trên những con đường mòn lớn, quanh co trên khắp các vùng trồng nho ở Cayuga, Keuka, Canandaigua, hồ Sneca, sườn đồi và thưởng thức những chùm nho trắng hảo hạng Rieslings và Gewurztraminers, rượu mật ong và rượu trái cây trải nghiệm được đánh giá là thượng hạng trên rất nhiều trang web du lịch. Cũng không thể không nhắc tới con đường rượu vang ven biển New England, trải dài từ Cape Cod đến bờ biển Connecticut. Điểm đặc biệt là con đường này quy tụ cả 9 nhà máy sản xuất rượu vang trắng theo phong cách châu Âu, trải dọc theo đường bãi biển. Con đường rượu vang này thích hợp với một chuyến du lịch dã ngoại ngắn ngày để thưởng thức hương vị rượu vang tại vùng đất mang đậm lịch sử châu Âu (New England). Đáng nói, ở tiểu bang Massachusetts, du khách không thể không thưởng thức Westport Rivers, loại rượu được phục vụ cho ba thế hệ chính quyền tại Nhà Trắng. Ngoài ra, các loại vang được ưa chuộng còn có các loại rượu Newport Vineyards như vang đỏ, vang trắng, vang Port (pha thêm rượu Brandy) và rượu ngọt. Một địa điểm ưa thích dành cho các phượt thủ từ khắp nơi đến thưởng thức rượu vang chính là Thung lũng Willamette (Oregon). Không chỉ là một địa điểm cắm trại tuyệt vời bên cạnh những nhà kho gỗ, tán cây đỏ vàng sặc sỡ trong mùa chuyển giao, nơi đây còn được biết đến với dòng vang Pinot Noir hảo hạng. Cũng tại vùng Tây Bắc Mỹ, thung lũng Yakima, Washington không được nhiều người biết đến, nhưng lại được coi là một viên ngọc quý, được cất giấu cẩn thận của vùng này. Bởi vì Yakima chính là quê hương của loại rượu vang đầu tiên của bang Washington. Với khung cảnh mang chút nên thơ của vùng quê tuyệt đẹp nắng vàng trải trên rừng lá đổi màu cam, du khách còn bị cuốn hút bởi hương vị của loại vang tự nhiên ở Terra Blanca ở núi Red; ghé thăm nhà máy rượu Sleeping Dog Wines; dạo quanh các trang trại nông phẩm do địa phương sản xuất; và không quên thăm quan thành phố Yakima cổ kính - nơi lịch sử còn lưu lại ở những quầy lưu niệm phía bắc đường Front, nhà triển lãm. Tiếp hành trình, thung lũng Monticello Wine Trail (Virginia) được mệnh danh là quê hương rượu vang ở Mỹ. Tại đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những hầm rượu vang nằm rải rác dọc theo khu nhà nghỉ, khách sạn, đường mòn đi bộ và vườn cây ăn trái. Những con đường mòn đất màu nâu đỏ, những cánh đồng nho tim tím pha chút màu hồng nhạt quyến rũ nhất khi ánh bình minh vừa lên ở thung lũng Monticello Wine Trail, trong tiết trời se sẽ lanh khi vào thu. Tiến về phía Nam nước Mỹ, không thể không kể tới Vùng đồi Texas (Texas) là một trong những nơi trồng nho lớn nhất nước Mỹ, có đến 35 vườn nho trải dài từ Austin đến Frederickburg. Một trong những nhà máy rượu vang nổi tiếng nhất ở đây là Texas Hills l Tuyệt tác khách sạn Marqués de Riscal do Frank Gehry thiết kế tại vùng nho Rioja, Tây Ban Nha Vineyard, tọa lạc ở vị trí cao khô ráo, sườn thoải, gợi nhớ đến xứ xở rượu vang Ý Tuscany. Loại rượu thường được chào đón du khách mang hương vị truyền thống của vang Ý như Sangiovese và Dolcetto. Đặc biệt hơn cả chính là được thưởng thức rượu vang Ý, cùng với ẩm thực và âm nhạc đồng quê miền Nam nước Mỹ, trong thời sắc chuyển mùa. Địa điểm cuối cùng ở miền Nam nước Mỹ, chính là Lâu đài đồ sộ Biltmore (North Carolina) nằm khuất sau dãy núi Asheville. Lâu đài được xây dựng vào năm 1895 với 250 phòng. Tại đây, du khách có rất nhiều cơ hội nếm thử đủ các loại rượu châu Âu. Mùa thu là mùa hoa cúc nở rộ trong các khu vườn tại Frederick Law Olmsted. Có thể nói, tour du lịch rượu vang đã trở thành một nét văn hóa du lịch của người Mỹ, mặc dù đây không phải xứ sở khai sinh ra dòng rượu vang. Song, từ con đường vang trải dài trên khắp nước Mỹ, ai ai cũng có thể thấy được người Mỹ ưa chuộng và yêu thích dòng rượu vang, cũng như tour du lịch rượu vang như thế nào. Trở lại với nơi khai sinh của rượu vang Bordeaux (Pháp) từ lâu đời đã nổi lên như thủ phủ rượu vang của thế giới. Thương hiệu rượu vang Bordeaux của Pháp đã được sản xuất từ thế kỷ thứ VIII và hiện nay đã nổi danh trên toàn thế giới. Theo thống kê, hiện cả vùng Bordeaux có trên héc-ta đất trồng nho, với hơn hãng rượu lớn nhỏ và trang trại trồng nho. Sản lượng rượu vang Bordeaux mỗi năm khoảng hơn 700 triệu chai, vươn lên đứng đầu ngành công nghiệp sản xuất rượu 19 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 vang. Đây cũng là nơi cho ra lò những chai vang đắt đỏ và quý hiếm nhất thế giới. Để tạo ra những chai vang Bordeaux có chất lượng xuất sắc như vậy, không thể kể tới yếu tố cực kỳ quan trọng trong việc sản xuất rượu vang, đó là điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu của vùng. Bordeaux có cấu trúc địa hình đá vôi, thành phần đát trồng nho có hạm lượng canxi rất cao. Dọc hai bên bờ Bordeaux là hai con sông Garonne và Dorgogne cung cấp đầy đủ nước trồng cũng như điều hòa khí hậu mát mẻ cho vùng. Tất cả tạo nên điều kiện tự nhiên cực kỳ lý tưởng cho nghề trồng nho. Còn gì tuyệt vời hơn khi được ngồi trên một con tàu xuôi theo dòng sông Garonne, đi qua những công trình kiến trúc đẹp bậc nhất châu Âu, đến khu bến cảng sầm uất và nhâm nhi một ly rượu Bordeaux hảo hạng. Thật chẳng bất ngờ khi đây luôn là điểm đến ưu tiên hàng đầu của du khách thập phương. Thế giới rượu vang hiện nay đang có vô số vườn nho và nhà máy sản xuất rượu nức tiếng, nhờ cả giá trị truyền thống lẫn hiện đại. Nhiều tour du lịch rượu vang khép kín từ vườn, nho, rượu, nhà hàng, khách sạn cho đến thư giãn đã hoạt động chuyên nghiệp, trở thành nền công nghiệp du lịch kinh điển. Có các tour tồn tại và phát triển chỉ dựa vào một thương hiệu nho đẳng cấp của địa phương. Như tour Montrachet Vineyard (Burgundy, Pháp) giới thiệu những chai Chardonnay cả nghìn USD. Hay tour Robert Mondavi Winery (Napa Valley, California, Mỹ) với thương hiệu nho Cabernet Sauvignon và Sauvignon Blanc, xuất phát từ huyền thoại Mouton Rothschild vùng Bordeaux. Người Đức mãn nguyện với chất lượng hảo hạng của vang Riesling; vì thế họ tự hào với tour rượu vang dọc sông Rhine mang tên Rhine River Cruise. Người Úc lại hãnh diện với dòng nho Shiraz, nên thu hút du khách bằng tour nếm thử rượu Grange. Còn tại lâu đài Penfolds Magill giữa ruộng nho ở Adelaide, người Tây Ban Nha có vùng nho cổ Marqués de Riscal, nơi loại rượu vang Rioja đẳng cấp được ra đời. Vì vậy, họ thiết kế tour Marqués de Riscal theo những hình thức sang trọng nhất để tôn vinh loại rượu vang này Du lịch rượu vang càng phát triển hơn khi Ngày du lịch rượu vang (Wine Tourism Day hay Enotourism Day) ra đời tại các nước châu Âu vào năm 2009 và tại Bắc Mỹ năm Ngày nay, du lịch rượu vang đã có mặt trên toàn thế giới. Ở Nam Phi có tour Stellenbosch, dựa trên chủ đề Con đường vang, đưa du khách đi qua những vườn nho đa dạng chủng loại từ Cabernet Sauvignon, Chenin Blanc đến Syrah, đến các nhà máy sản xuất vang để nểm thử rượu. Còn ở Việt Nam, cũng có Lâu Đài Rượu Vang RD ở phố biển Mũi Né, một công trình kiến trúc ấn tượng trên diện tích ha, thiết kế và xây dựng theo phong cách kiến trúc đặc trưng của châu Âu cổ kính với nguồn cảm hứng đến từ thung lũng rượu vang Napa ở bang California (Mỹ). DIỆU BẢO

20 20 Số 209 (7.557) Chủ nhật 28/7/2019 quảng cáo