Mrs Sample - Hindi Format Report

Bản ghi

1 MRS Sample osfnd T;ksfr"k dq.myh Rohit Shah Row Hse A-8 OM Manor, Samrat Ashok Hsg Society Survey No 88/2 Veerbhadra Nagar Baner, Pune Contact ,

2 MRS Sample ÂÌæ - ÂÙæ - Á ÌæÚèwæ - Á â Ø - ¼~³æ - Úæ'Ø - Á S ææù - Ú~wææ ³æ - ÿææ ³æ - æýè$ æ$ â$ - Øä$ â$ /Çè$ â$ Åè$- ß}æü æù ÂÌæ 11:10: :10:00AM INDIA Delhi 077:13:00E 028:39:00N +05 H 30 M 00:00:00 hrs ¼æ¼æ æ Ùæ - ¼æ¼è æ Ùæ - çâìæ æ Ùæ - æìæ æ Ùæ - ææ~ æ - Agarwal zææ ü/õãù æ Ùæ - zææ ü/õãù æ Ùæ - zææ ü/õãù æ Ùæ - Šææç ü ß âæ æçá çs æçì Šæ ü - Hindu ÁæçÌ/  æ - Agarwal  ÁæçÌ/  æ - æìë zææcææ - Hindi Ø zææcææ - English ÂçÚßæÚ æ ÂýæM - Nuclear ÂæçÚßæçÚ åëø - Liberal Mr Snr Sample Mrs Snr Sample Mr Jnr Sample Mrs Jnr Sample ÂÌæ - ßñßæçã çs æçì - â ÌæÙ è çs æçì - ªò æ ü - ³ææÚèçÚ â Ú Ùæ - Ú æ - çß³æ~cæ çs æçìøæò - wæåù æ ß æü - çùßæâ çs æçì - ç³æÿææ - ÃØßâæØ - ßæçcæü æ ¼Ùè - S ææ ü ÂÌæ Èæ~Åæ~ æýæè Married Yes. Living together 5ft 8in - 172cm Heavy Fair None B Permanent Resident ç³æÿææ/ãøßâæø ¼~³æ - ³æãÚ - çâù æ~ç - ¼~³æ - ³æãÚ - çâù æ~ç - Èæ~Ù Ù{ÕÚ - æ~õæ üü Ù{ÕÚ Èñvâ Ù{ÕÚ - - ~Ü - ß~Õâæ Å - ÁèßÙ ³æñÜè æãæú - Occasionally Non-Veg Šæå ýâæù - Occasionally lâæù - Yes ÃØçvÌ æì åëø - East West mix Page-1

3 ÁæÌ ~ ÕæÚ~ ~ ÜæÜ ç ÌæÕ â~ âæ æ Ø ÁæÙ æúè æâ ÕãäÌ çßù ý Sßzææß ßæÜè ãæ~ æèð æâ ÂÙè ÕæÌ æý ÌÚè ~ â~ Ùãè ã â Ìè ãñ Ð âæšææú æìøæ, ÕæÌ ÚÌ~ ãä æâ ~ ~ãú~ ÂÚ äs äúæãå ãæ~ æèð æâ è æßæá ~ ãü æâù Øæ Šæè æâù ãæ~ â Ìæ ãñð æâ Ÿæë ææú è ³ææñ èù ãæ~ æèð æ æâ æ~ æèè Ââ ¼ ãæ~ ææ Ì ææ ÕæÜæ~ ~ ýè Øæ æ~ ü è Ìè Ì~Ü æ ÂØæ~ æ Ú â Ìè ãñ Ð æâ ÂÙ~ ³æÚèÚ ÂÚ çß³æ~cæ ŠØæÙ ¼~ æè Ì ææ ÂÙ~ ÂãÙæß~ æ zæè wææâ wøæü Úwæ~ æèð æâ ç Ìzææcæè ãæ~ æèð ÂãÜ~ æâ ¼åâÚæ~ è ÕæÌ æ~ ŠØæÙ â~ âäù~ æè æñú ÁÕ æñ æ ç Ü~ ææ Ìæ~ ÂÙè ÕæÌ ã~ æèð Ü~ç Ù æâ çáâ çßcæø ÂÚ zæè ÕæÌ Ú~ æè, â ~ ÕæÚ~ ~ çßsìæú â~ ÕÌæØ~ æèð æç æì ~ æâ è çß³æ~cæ Mç ãæ~ æèð Øç¼ æâ è ä ÇÜè ~ ÕäŠæ Æè çs æçì ~ ãñ, Ìæ~ æç æì ~ çßmæù ãæ~ æèð Ü~ç Ù æç æì æ ÂýØæ~ æ æâ ÂÙè ÂÉ æ ü ~ ÚÙ~ è Á æã Àæ~Åè-Àæ~Åè ÕæÌæ~ æ çãâæõ-ç ÌæÕ ÚwæÙ~ ~ Ú â Ìè ãñ Ð æâ æ zæèú Sßzææß è ãæ~ æèð æâ ÂÙ~ ¼äÑwæ Øæ Ù è ÕæÌ ÕãäÌ Á˼ ¼åâÚæ~ â~ Ùãè ã~ æèð Ü~ç Ù zæè äç³ Ü ÂÇ Ù~ ÂÚ ÂÙ~ Ù è ÕæÌ ¼åâÚæ~ â~ Ùãè ãù~ ~ æú æ æâ æ~ ¼äÑwæ ¼Ú ãè ¼Ú Ûæ~ÜÙæ ÂÇ â Ìæ ãñ, çáââ~ æâ æ ³æÚèÚ ÂýzææçßÌ ãæ~ â Ìæ ãñ Ì ææ æâ æ~ ç¼ æ æ Ì ææ Â~Å â Õ Šæè Õè æçúøæ~ â~ ÂèçÇ Ì ãæ~ùæ ÂÇ â Ìæ ãñð ç âè ¼åâÚ~ ÃØçvÌ è Õè æúè ~ â Ø â è â~ßæ ÚÙ~ ~ æâ æ~ ÕãäÌ wæä³æè ç Ü â Ìè ãñð æâ â è Àæ~Åè-Àæ~Åè ÁMÚÌæ~ æ wøæü Úwæ~ æè æñú ÂÙ~ æúæ è ÂÚßæã ç Ø~ Õ æñú â è â~ßæ Ú~ æèð æâ ÂÙæ Á -S ææù Àæ~Ç Ú ç âè ¼åâÚè Á æã ÂÚ Úã â Ìè ãñ, Áæ~ ç æâ ~ zææ Øæ~¼Ø ~ æèè ¼¼ ææú ãæ~ ææð æâ äà Ü Õè Øæ ææø~ zæè Ú~ æè æñú Ùâ~ Üæzæ ÂýæŒÌ Ú~ æèð æâ æèè ç ÜÙâæÚ Sßzææß è ãæ~ æèð ç âè ~ âæ æ ¼æ~SÌè ÚÙ~ ~ æâ æ~ æ~ ü ç¼v Ì Ùãè ãæ~ æèð æâ ³ææ Ì Sßzææß ßæÜè ß Ÿæë ææú ~ Mç ÚwæÙ~ ßæÜè ãæ~ æèð æâ ~ çß³æ~cæ â Ûæ ß ææù ãæ~ ææð æâ ÂÙè Õäçh æ ÂýØæ~ æ æ ÁèßÙ ~ æ æ~ ~ çšæ Ú~ æèð æâ ~ ÁèßÙ ~ ü ÌÚã ~ ÂçÚßÌüÙ ãæ~ â Ì~ ãñ æñú æâ Øæ ææ æ~ è ÌÚÈ æ çcæüì ãæ~ æèð æâ ~ ç âè èá æ~ æãúæ ü â~ ÁæÙÙ~ è çzæüæcææ ãæ~ æèð ç âè zæè èá è Àæ~Åè â~ Àæ~Åè ÕæÌæ~ æ æãúæ ü â~ ŠØØÙ Ú~ æèð æâ ç âè zæè æ æ~ ÂÙ~ É æ â~ Ú~ æèð æâ Ì Ùè æ æèè ÂýØæ~ æ Ú~ æèð æâ çùúèÿæ, æø Ú çšæ æúè Øæ æç æì ~ ŠØæ ~ M ~ æèè âèü ãæ~ â Ìè ãñ Ð æâ ÂÙ~ â ç Ì ŠæÙ æ~ âãè ÌÚè ~ â~ wæ ü Ú~ æèð æâ ÂÙ~ ÁèßÙ ~ âä ¼ÚÌæ ß âèæ ü ÂÚ æèè ŠØæÙ ¼~ æèð æâ ÂÙ~ ƒæú è âáæßå æ zæè çß³æ~cæ wøæü Úwæ~ æèð æâ æ SßæS Ø }æ ãæ~ ææð ÂÙ~ wææù-âæù æ æâ æèè wøæü Úwæ~ æèð ç âè ÌÚã è ÂÚ~³ææÙè ãæ~ù~âú ææ~ç æ-õãäì âú æâ ~ SßæS Ø ÂÚ zæè ÂÇ â Ìæ ãñð æâ æ~ ç âè æ æ~ ÂÙ~ çß æú â~ ÚÙæ æçã Ð ¼åâÚæ~ â~ âüæã Ü~Ù~ ~ v Ú ~ æ ÜÛæ â Ìæ Page-2

4 ãñð æâ ÂÙ~ ƒæú ÂÚ ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ æ - æá ~ ãæ æ Õ ÅæÙ~ ßæÜè ãæ~ æèð æâ ƒæú è ãú èá æ~¼åâúæ~ è ÌäÜÙæ ~ Æè É æ â~ Úwæ â Ìè ãñ Ð ÂÙè Áèü â~ ³ææ¼è ÚÙ~ ~ æâ ~ ØÙ ~ æ~ ü è Úã â Ìè ãñð æâ æ ßñßæçã ÁèßÙ Æè Úã~ ææð æâ ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ âæ æ Æè É æ â~ çùßæüã ÚÙ~ è æ~ç³æ³æ Ú~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ ¼åâÚ~ zææß ~ ÕäŠæ ãæ~ù~ è ßÁã â~ æâ æ~ æèè ŠæÙ Üæzæ ãæ~ ææð æâ æ~ ÂÙ~ â Õ çšæøæ~ â~ ÂØæüŒÌ âäwæ ÂýæŒÌ ãæ~ ææ ß Ù ~ âæ æ æâ ~ æèè ŠæäÚ â Õ Šæ Úã~ æ~ð ÃØßâæØ ~ æâ æ~ âèüìæ ÂýæŒÌ ãæ~ æèð æâ ÂäÚæÙè èá~ Å Ææ ÚÙ~ è ³ææñ èù ãæ~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ ¼åâÚ~ zææß ~ ÕäŠæ ãæ~ù~ è ßÁã â~ æâ æ~ ÁèßÙ ~ ~³ßØü è ÂýæçŒÌ ãæ~ æèð æâ æ ÚãÙ-âãÙ }æ ãæ~ ææ Ì ææ æâ æ ŠæÙ ~³ææ~- æúæ ß âæá-âáæßå ÂÚ çšæ wæ ü ãæ~ ææð æâ è ßæ æè æèè Âýzææß³ææÜè ãæ~ æè ß ßæ æè ~ Ü æ ÌÚã è ç Ææâ ã æ~ æèð æâ ü ÌÚã ~ ç³æëâæ~ è ÁæÙ Ú ãæ~ æè Ì ææ æâ æ~ ææù~-õáæù~ æ ³ææñ ãæ~ â Ìæ ãñð æâ æèè Õäçh æù ãæ~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ ¼åâÚ~ zææß ~ ÕäŠæ ãæ~ù~ è ßÁã â~ æâ ~ ç æ æ æ zæè }æ Sßzææß ß ª ~ ß æü ßæÜ~ ãæ~ æ~ð æâ æ â Õ Šæ ŠØØÙ, Ü~wæÙ, çß ææâù æç¼ â~ ãæ~ â Ìæ ãñð æâ ¼ÜæÜè ~ æ Øæ ß æüì â~ zæè ŠæÙ çáüì Ú â Ìè ãñ Ð Øç¼ ÕäŠæ ÂÚ ~Ìä Øæ æü è ¼ëçcÅ Ùãè ÂÇ Úãè ãñ, Ìæ~ Øæ~çÌcæ çßlæ ~ æâ âèüìæ ÂýæŒÌ Ú â Ìè ãñ Ð æâ æèè ÌäÚ ÃØçvÌ ãæ~ æèð æâ ¼åâÚæ~ ÂÚ Âýzææß ÇæÜÙ~ ~ æèè ã¼ Ì âÿæ ãæ~ æèð Üæ~ æ æâ è Âý³æ âæ Ú~ æ~ Ì ææ æâ æ~ çßmæù â Ûæ~ æ~ð æâ è ä ÇÜè ~ ¼åâÚ~ zææß ~ ÕäŠæ ãæ~ù~ è ßÁã â~ æâ ãú ÌÚã è âäwæ-âäçßšææ æ~ æ~ zææ~ æù~ ßæÜè ãæ~ æèð ¼åâÚ~ ÂäLcææ~ â~ â Õ Šæ ÕÙæÙ~ è çzæüæcææ zæè Úwæ â Ìè ãñ Ð æâ ŠæÙßæÙ Ì ææ ä³æü ßvÌæ ãæ~ æèð ÁèßÙ ~ ÕæÚ æâ æ ŠæÙ ÙcÅ ãæ~ â Ìæ, Ü~ç Ù æâ ÂäÙÑ â~ ÂýæŒÌ Ú Ü~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ ¼åâÚ~ zææß ~ ÕäŠæ ãæ~ù~ è ßÁã â~ Øç¼ æâ è ÕãÙ, Õä æ Øæ Õ~Åè ÂÚ ç âè ÌÚã æ ³æäzæ Âýzææß ÂÇ Úãæ ãñ, Ìæ~ æâ æ~ æßü, ¼åŠæ æç¼ ç âè Šæ ü-s æü ÂÚ ¼~Ùæ æçã Ð ââ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ æèè è æø~ æèð Page-3

5 XkzgQy yky&fdrkc ¼lHkh Hkfo";Qy yky fdrkc dq.myh ij vk/kkfjr gsa½ vkidh dq.myh esa lw;z igys Hkko esa flfkr gsa vki cgqr fouez vksj e/kqj ok.kh cksyus okyhgksaxha vkidk LoHkko cgqr mnkj gksxka ysfdu ;fn dksbz vkidks gkfu igwqpkus dk iz;kl djsxk] vki mls lcd fl[kk;s fcuk ugha NksM+asaxh vkidk O;ogkj mrre gksxka vki fumj] lkglh vksj cgknqj gkasxh rfkk vius 'k=qvksa dks ijklr djasaxh vkidk uke gksxk vksj vki ;'kloh gksaxha vki Lo;a lqyrk ds ifk ij vxzlj gkasxh vksj vius dks LFkkfir djsaxha ysfdu vki ekufld :i ls v'kkur jg ldrh gsaa jktuhfr esa vkidh :fp gksxhavki f'k{kk ds {ks= esa dbz miyfc/k;kw izkir djsaxha vki ys[kk&tks[kk ds dk;z esa layxu gks ldrh gsaa vki cgqr vkn'kzoknh gksaxh vksj vius fl)kurksa ds lkfk dksbz le>ksrkugha djsaxha vki vius fopkjksa ls dhkh Hkh ugha gvasaxha 'kjkc vksj eknd inkfkksza lsvkidks?k`.kk gksxha vkidks dksbz Hkh dk;z izkjehk djuk fiz; gksxk rfkk vki dk;ksza dk usr`ro djsaxha vki cgqr vkdzked gkasxh vksj fodjky :i ls tcko nasaxh vki ifjjeh gkasxhvksj ifjje ls dhkh ihns ugha gvsaxha vkids xq.k vkidks /kuh cukus esa lgk;d gksaxsa vki ijksidkjh gksaxh vksj yksxksa dh enn djasaxh vki ftruk la?k"kz djsaxh] mruh gh lqyrk vksj [;kfr ds f'k[kj dh rjq c<++rh tk;asaxha vkidk ;'k vksj c<++sxka tks Page-4

6 vkidks ijs'kku djus ;k gkfu igqwpkus dk iz;kl djsaxs] os lekir gks tk;saxsa ;fn vki viuk /ku /kkfezd vksj dy;k.kdkjh dk;ksza esa yxk;saxh] vki muufr ds ifk ij vkxs c<++rh tk;saxha vki 24 lky dh vk;q esa fookg dj ldrh gsa vksj vkidks ifr rfkk cppksa dk lq[k izkir gksxka vki lekt ds dy;k.k ds fy;s dk;z djsaxha vki fdlh ckr ij Hkjkslk viuh vkw[kksa ls ns[kus ds ckn gh djsaxha vkidk xatkiu vkidh le`f) dk ladsr gksxka vki ydhj dk Qdhj gksus ds ctk;,d Lora= fopkjd gksaxha vkidks ;k=kvksa ls ykhk izkir gksxka vkidks ljdkjh uksdjh esa,d mpp in izkir gks ldrk gsa vkids ljdkjh vf/kdkfj;ksa ls e/kqj laca/k gks ldrs gsaa vkidks bu laca/kksa ls ykhk izkir gksxka ;fn vkius turk ds lkfk xyr O;ogkj fd;k] ifjokj dy;k.k ds dkeksa esa ck/kk Mkyus dkiz;kl fd;k] vius?kj ds vur esa cus dejs esa mtkyk djus dk iz;kl fd;k rks vkidk lw;z eank gks ldrk gsa ;fn vkidk lw;z fdlh Hkh dkj.k ls eank gks x;k rks vkidks izfrdwy ifj.kke izkir gks ldrs gsaa vki gm~mh vksj fny ds jksx ls xzlr gks ldrh gsaa dzks/k vksj dvqok.kh ls vkidk jdr pki c<++ ldrk gsa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa ijgst % 1& ekal vksj efnjk dk lsou u djsaa 2& fnu ds le; viuk O;ogkj Bhd j[ksaa mik; % 1& ty esa phuh feykdj lw;z dks v?;z nsaa 2& vius?kj ds vur esa va/ksjk dejk cuok;saa Page-5

7 vkidh dq.myh esa punzek nwljs Hkko esa flfkr gsa vki HkkX;'kkyh gksaxha vki /ku laxzg djsaxh vksj leiuu cusaxha vkids /ku esa o`f) gksxha vkidks firk vksj HkkbZ dk lq[k izkir gksxka vkidh ih<+h c<+sxha vkidks isr`d leifrr vksj Hkwfe dh izkfir gksxha vki vius O;olk; esa mpp in izkir djsaxha izse laca/kksa esa vkidks lqyrk izkir gksxha vkids llqjkydh vkffkzd flfkfr vpnh gksxha vkidks vius firk vksj llqjky okyksa ls /ku o leink dk ykhk izkir gksxka vkidks viuh ekrk dk lq[k 48 lky dh vk;q rd izkir gksxka vkids ifjokj esa tqm+ok cpps isnk gks ldrs gsaa vkidks pkoy] pkanh] nw/k o vu; lqsn phtksa ds O;olk; esa ykhk izkir gksaxsa vkidks viuh o`)kolfkk esa 'kqhk ifj.kke izkir gksaxsa vkids thou ds ckn dk le; vkjke o [kqf'k;ksa ls iw.kz gksxka ;fn vki viuh ekrk ;k o`) efgyk dk vieku djsaxh] vius llqjky okyksa dks /ku ds fy;s ijs'kku djsaxh] ekal&efnjk dk lsou djsaxh ;k vius?kj ij efunj cukdj mlesa iwtkdjsaxh rks vkidk punzek detksj gks ldrk gsa ;fn vkidk punzek fdlh dkj.ko'k detksj gks tkrk gs rkss vkidh vkffkzd flfkfr 25 ls 34 lky dh vk;q ds nksjku [kjkc gks ldrh gsa vki izse laca/kksa ds dkj.k cckzn gks ldrh gsaa vkidks larku lq[k ugha fey ldrk gs ;k blesa foyec gks ldrk gsa vkidks cguksa dk lq[k ugha fey ldrk gsa vkidhcgu@uun] iq=h ;k ifjokj dh dksbz vu; ym+dh dks fexhz jksx gks ldrk gsa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa ijgst % Page-6

8 mik; % 1& vius?kj esa ewfrz]?kavh] f'kofyax] 'ka[k vkfn u j[ksaa 2& efnjk dk lsou u djsaa 1& viuh ekrk vksj cqtqxz efgykvksa ds isj Nwdj mudk vk'khokzn ysaa 2& viuh ekrk ls pkoy o pkanh ysdj mls lqsn dim++s esa ckw/kdj vius ikl j[ksaa vkidh dq.myh esa eaxy rhljs Hkko esa flfkr gsa vki liuk ns[kus okyh gksaxh vksj ges'kk dyiuk ds lalkj esa fopj.k djrh jgsaxha vki fouez vksj e`nqhkk"kh gksaxha vkidks vius llqjky okyksa ls lgk;rk izkir gksxha vkidks vius ifjokj ls Hkh enn izkir gksxha vki izfrdwy ifjflfkfr;ksa ij fot; ikus esa fuiq.k gksaxha vkidh ekufld vksj 'kkjhfjd n{krk vkidks igpku fnykus esa lgk;d gksxha vkidks viuh {kerkvksa dks fn[kkus ds volj izkirgksaxsa vkidks ekrk&firk@ lkl&llqj vksj cgu&hkkb;ksa dk lq[k izkir gksxka vkids fe= Hkh vkidh enn djsaxsa vkids ifr,d vpns ifjokj ls gksaxsa ;fn ijk;s iq#"kksa ds lkfk vkids vusfrd laca/k gsa] vki?ke.mh curh gsa] ekalkgkjh Hkkstu Page-7

9 vksj efnjk dk lsou djrh gsa] dzks/k djrh gsa rks vkidk eaxy detksj gks ldrk gsa ;fn vkidk eaxy fdlh dkj.ko'k detksj gks tkrk gs rks vki vius dke /kks[ksckth vksj xyrrjhdksa ls djok;saxha vki csdkj dh vk'kk;sa j[k ldrh gsaa vfr Hkksxfoykl vkidks cckzn dj ldrk gsa vki _.kh gks ldrh gsaa vkids ifjokj ds fdlh lnl; dh vpkud e`r;q gks ldrh gsa vki e`r larku dks tue ns ldrh gsa ;k vkidk xhkzikr gks ldrk gsa vkids?kj ij pksjh gks ldrh gsa vkids pkpk ;k HkkbZ viuh larku ds dkj.k fpfurr jg ldrs gsaa vkids HkkbZ] laca/kh vksj fe= vkidh cckznh dk dkj.k cu ldrs gsaa fdlh fookn;k >xms+ ds dkj.k vkidh e`r;q gks ldrh gsa vkidks jdr laca/kh dksbz fodkj ;k isvdk jksx gks ldrk gsa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa ijgst % 1& gkfkh nkwr dh cuh dksbz pht u j[ksaa 2& nf{k.k eq[kh?kj esa fuokl u djsaa mik; % 1& ck;sa gkfk esa pkanh dh vxwwbh igusaa 2& nk;sa gkfk esa rkwcs dh dhy yxkdj pkanh dk dm+k iguasa Page-8

10 vkidh dq.myh esa cq/k nwljss Hkko esa flfkr gsa vki vius HkkX; ds jpf;rk Lo;a gksaxha vkiifjjeh gksaxh vksj viuh esgur ls /ku dekdj /kuh gksaxha vkidh dq.myh esa jkt;ksxgsa vki,d jktlh thou O;rhr djsaxha vki vius thoulkfkh ls cgqr izse djsaxhvksj mudk [;ky j[ksaxha vkids llqjky okys /kuh ugha gks ldrs gsaa vkidks laxhr esa :fp gks ldrh gsa vkidk eu flfkj ugha gksxk vksj vki LokFkhZ gksaxha vkidks viuh iq=h ls vf/kd lq[k izkir ugha gksxka vki fo}ku vksj mins'kd gksaxha vkidks ljdkj ls ykhk izkir gksxka vkids nknk ;k firk cgqr /kuh gksaxsa vkidh vk; dk lzksr mrre gksxkavki vius tuelfkku ls nwj jgsaxha vkidk fnekx rhoz gksxk vksj vki lgh o rqjur tcko nsus okyh gksaxha tks Hkh vkils mls ykhk izkir gksxka vkids ifjokj esa iq#"kksa dh la[;k vf/kd gks ldrh gsa vki viuh larku ds dkj.k fpfurr jg ldrh gsaa vki,d lk/kq vksj jktk dh rjg O;ogkj djsaxha ;fn vki lkalkfjd lk/kqvksa ls lecu/k j[ksaxh] tqvk [ksysaxh ;k ykwvjh lv~vs vkfn esa /ku fuos'k djsaxh rks vkidk cq/k detksj gks ldrk gsa ;fn vkidk cq/k fdlh dkj.ko'k detksj gks tkrk gs rks vkids firk dk lq[k de gks ldrk gsa vki ij dyad yx ldrkgs ;k vki cnuke gks ldrh gsa ;fn vki ekalkgkjh Hkkstu djsaxh rks vkidks vf/kd ;k=k djuh im++ ldrh gsa vkidh ;k=k;sa ykhkizn ugha gks ldrh gsaa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa ijgst % Page-9

11 1& Rkksrk] HksM+ vksj cdjh u ikysaa 2& rkcht] /kkxs] ty vksj fohkwfr ls nwj jgsaa mik; % 1& /kkfezd LFkku ij nw/k vksj pkoy nku djsaa 2& fqvdjh ls nkwr lkq djsaa vkidh dq.myh esa c`glifr igys Hkko esa flfkr gsa vki,d fo}ku O;fDr gksaxh vksj vki v/;kid ;k mins'kd gks ldrh gsaa vkids ikl Kku dk HkaMkj gksxk vksj vkidh larku cqf)eku gksxha vki fouez gksaxha vkidks ljdkj ls leeku izkir gksxka vki vius Kku ds }kjk viuh vkthfodk dek;saxha ;fn vkidks mpp f'k{kk izkir ugha Hkh gksrh gs rks Hkh vki/ku dek;saxha vkidks isr`d /ku Hkh izkir gks ldrk gsa vki vius tknqbz xq.kksa ds dkj.kleeku izkir djsaxha fo}ku yksxksa ds lkfk jgdj vki ekufld 'kfdr izkir djsaxha vkids fookg ds ckn vkidh flfkfr esa lq/kkj gksxk vksj vkidk HkkX; mfnr gksxka vki viuh vk; ds }kjk vius?kj dk fuekz.k djsaxha vkidks leifrr izkir gksxha vki [kq'k vksj LoLFk gksaxha vkidh vk;q c<+us ds lkfk&lkfk vkidk lq[k c<+sxka vkids thoulkfkh Page-10

12 vkkkdkjh gksaxsa vksj leiz.k ds lkfk vkidh lsok djsaxsa ;fn vki viuh f'k{kk iwjh ugha djsaxh] fcuk fdlh dkj.k nwljksa dh vkykspuk djsaxh] nku ;k migkj ds }kjk vius [kpsz iwjs djsaxh] ;qokolfkk esa 'kjkc vkfn dk lsou djsaxh rks vkidk c`glifr detksj gks ldrk gsa ;fn vkidk c`glifr fdlh dkj.ko'k detksj gks tkrk gs rks vkidh f'k{kk ckf/kr gks ldrh gsa vkids firk dh e`r;q nes] fny dh chekjh ;k ekufld jksx ds dkj.k gks ldrh gsa vkidks nek ;k 'olu lecfu/kr dksbz jksx gks ldrk gsa vkidks vius igys iq= ds tue ds ckn v'kqhk ifj.kke izkir gks ldrs gsaa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa ijgst % 1& dksbz Hkh pht fcuk eksy fn;s u ysaa 2& HkkX; esa fo'okl djsaa mik; % 1& vius ekfks ij gynh ;k dslj dk fryd yxk;saa 2& o`) yksxksa dk vk'khokzn ysaa 3& Lukrd rd i<+kbz vo'; djsaa Page-11

13 vkidh dq.myh esa 'kqdz ckjgosass Hkko esa flfkr gsa vkidks T;ksfr"k vksj xw<+ fo"k;ksa esa :fp gks ldrh gsa vki vius ifjokj dk ikyu iks"k.k djsaxha vkidks ljdkj ls mrre ykhk izkir gksxka vki,d lq[kh vksj [kq'kgky thou O;rhr djsaxha tks dke vkids ifr }kjk iwjs gksaxs] os ykhkizn gksaxsa vkidks vius iz;klksa ds fuf'pr ifj.kke izkir gksaxsa vkids ifr cqjs le; esa vkidh enn djasxsa os vkidh izxfr dk ekxz iz'klr djsaxsa ;fn vki vius ifr dk leeku djsaxh rks vkidks mrre ifj.kke izkir gksaxsa fookg ds ckn vkidks i;kzir /ku feysxka vkidk osokfgd thou vkuuniw.kz vksj [kqf'k;ksa ls Hkjk gksxka vki ijksidkjh gksaxh vksj ges'kk nwljksa dh enn djus dks mrlqd jgsaxha vkidk izkjfehkd thou lq[kksa ls Hkjk gksxka vkids fnekx esa dqn la'k; gks ldrk gsa vkidks fp=dkjh ;k xk;u ilun gksxka vki ln~ekxz dk vuqlj.k djsaxh vksj vkidks 'kqhk ifj.kke izkir gksaxsa vkidks [ksrh ls ykhk izkir gksxka vki funz;h gks ldrh gsa] ysfdu vkidk leeku de ugha gksxka vkidsikl dkqh leifrr gksxha ;fn vius ifr ds lkfk vkids e/kqj laca/k ugha gq;s] muds vlolfk gksus ij vkius mudh ns[khkky ugha dh] ijk;s iq#"kksa ds lkfk vkids vusfrd laca/k gq;s rks vkidk 'kqdz detksj gks ldrk gsa ;fn vkidk 'kqdz fdlh dkj.ko'k detksj gks tkrk gs rks vkidk HkkX; vkidk lkfk ugha nsxka vkids ifr chekj jg ldrs gsaa vki viuh o`)kolfkk ds nksjku vius vrhr ds ckjs esa ckr djds viuk le; cckzn dj ldrh gsaa vkids thou ij vkidhiq=h dk cqjk izhkko gks ldrk gsa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa Page-12

14 ijgst % 1& vius ifr ds LokLF; dk fo'ks"k /;ku j[ksaa 2& ln~ekxz ls u gvsaa mik; % 1& xk; nku djsaa 2&?kh dk nhid tyk;saa vkidh dq.myh esa 'kfu igysss Hkko esa flfkr gsa vkids tue ds ckn vkids firk dk /ku vksj leifrr c<+sxka vki MkWDVj ;k bathfu;j gks ldrh gsaa vki 'kadkyq izo`fr okyh gks ldrh gsaa vkidks yksgs] ydm+h] ued vksj vkx ls lacaf/kr O;olk; esa vf/kd ykhk izkir gksxka vkidk /ku c<+sxka vkids ekrk&firk@ lkl&llqj dks vkffkzd raxh dk lkeuk dhkh ugha djuk im+sxka vki nh?kkz;q gksaxha Page-13

15 ;fn vkius >wb cksyk] ijk;s iq#"kksa ds lkfk vusfrd laca/k j[ks] vkids bjkns xyr gq;s rks vkidk 'kfu detksj gks ldrk gsa ;fn vkidk 'kfu fdlh dkj.ko'k detksj gks tkrk gs rks vkidks,sfpnd f'k{kk izkir ugha gks ldrh gs ;k vkidh f'k{kk ckf/kr gks ldrh gsa vki vkylh gks ldrh gsa vksj vkidk LokLF; mrre ugha gks ldrk gsa vkidks vhkko gks ldrk gsa vkids /ku ij cqjk izhkko im+ ldrk gsa vkids ifr dks ijs'kkuh dk lkeuk djuk im+ ldrk gsa vkids fy;s [kkunkuh O;olk; ykhkdkjh ugha gks ldrk gsa vki >wbs]/kks[ksckt vksj pksj cu ldrh gsaa ;fn vkids 'kjhj ij vf/kd cky gq;s rks ;g xjhch dk ladsr gks ldrk gsa ;fn vki ljdkjh uksdjh djrh gsa rks vkidks cgqr vpns ifj.kke izkir ugha gks ldrs gsaa vkidks ljdkj ls vf/kd ykhk izkir ugha gksxka vkids ifr vksj larku dks ijs'kkuh dk lkeuk djuk im+ ldrk gsavkids lkfk /kks[kk gks ldrk gs ;k vkidh dksbz pht pksjh gks ldrh gsa vkidks O;kikj esa gkfu gks ldrh gs ;k vkids fnokfy;k gks ldrs gsaa vkidk HkkX; eank gks ldrk gsa vkidks vkx ls [krjkgks ldrk gsa vkidks isv laca/kh jksx gks ldrk gsa vkidks /ku dh raxh gks ldrh gsavkids ifr vksj larku dks ijs'kkuh dk lkeuk djuk im+ ldrk gs vksj bl dkj.k ls vki fpfurr jg ldrh gsaa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa ijgst % 1& vius fookg ;k larku ds tue ds le; <ksy u ctk;saa 2& ekal&efnjk dk lsou u djsaa mik; % 1& vius O;kikj ;k uksdjh esa izxfr ds fy;s ohjkus esa lwjek nck;saa 2& vkffkzd raxh ds le; cunjksa dks xqm+ vksj dsyk f[kyk;saa 3& chekjh ds nksjku vius elrd ij dsys dk nw/k yxk;saa Page-14

16 vkidh dq.myh esa jkgq X;kjgosa Hkko esa flfkr gsa vkidk cpiu [kq'kgky gksxka vkidks,dmpp 'ks{kf.kd lalfkku esa i<+us dk volj izkir gksxka vkidks vius firk ls lq[k izkir gksxka vki vius thou esa vius lkl&llqj dh lgk;rk ds fcuk izxfr djsaxha vki etcwr vksj U;k;fiz; gksaxha vki viuh vk; ds }kjk viuk thou O;rhr djsaxha vius lkl&llqj ds lkfk vkids e/kqj laca/k dvq gks ldrs gsaa vki fons'k ;k=k ls /ku izkir djsaxha ;fn vkius nwljksa ij fo'okl fd;k rks vkidks /kks[kk feyldrk gsa ;fn vkius vius ikl filrksy j[kh] uhye iguk]?kj ij xsjt:jr dk fctyh dk lkeku ;k rkj j[kk] frtksjh ;k njkt [kkyh j[kh rks vkidk jkgq detksj gks ldrk gsa ;fn vkidk jkgq fdlh dkj.ko'k detksj gks tkrk gs rks vkids firk dks ijs'kkuh dk lkeuk djuk im+ ldrk gsa vius firk dh e`r;q ds ckn vkidks gkfu gks ldrh gsa vki cqjs yksxksadh laxfr dj ldrh gsaa vki xyr rjhdksa ls /ku dek;saxha xqirkaxksa esa jksx ds dkj.kvkidh lel;k;sa c<+ ldrh gsaa vkidh larku detksj vksj vikfgt gks ldrh gsa vkidks ;qokolfkk esa xjhch dk lkeuk djuk im+ ldrk gsa vius nknk vksj firk ds lkfk vkids laca/k e/kqj ugha gks ldrs gsaa vkids tue ds ckn vkids firk dh vkffkzd flfkfr [kjkc gks ldrh gsa vki vius dke esa fuiq.k gksaxh vksj pkykd yksxksa dh laxfr djsaxha vki csdkj ds >xm+ksa esa im+ ldrh gsaa vkidks /ku gkfu gks ldrh gsa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa ijgst % Page-15

17 1& uhye u igusaa 2&?kj ij filrksy u j[ksaa 3& fctyh dk lkeku lgh gkyr esa j[ksaa mik; % 1& viuk flj <d dj j[ksaa 2& ikuh esa 4 lw[ks ukfj;y vksj 4 fdyksxzke flddksa ls cuk pksjl VqdM+k izokfgr djsaa 3& ;fn vki flxjsv ihrs gsa rks pkanh dk ikbi yxkdj fi;saa vkidh dq.myh esa dsrq ikwposa Hkko esa flfkr gsa vkidks vpkud /ku izkir gks ldrk gsa vkids ikl vn~hkqr vyksfdd 'kfdr gksxha vki vius xq: dh HkDr gksaxha 24 lky dh vk;q ds ckn vkidks mrre ifj.kke izkir gksaxsa vkidks 34 lky ds nksjku vius iq= vksj mlds ckn iks= ls lq[k izkir gksxka vkidks 48osa lky dh vk;q rd viuh ekrk dk lq[k izkir gksxka vius thoulkfkh ds lkfk vkids laca/k e/kqj gksaxsa vki thou esa ln~ekxz dk vuqlj.k djds [kq'k jgsaxha vkidh vkffkzd flfkfr vpnh gksxha vkids iq= ds tue ds cknvkidh vkffkzd flfkfr esa lq/kkj gksxka vkidks viuh bpnk ds vuqlkj larku izkir Page-16

18 gksxha ;fn vkius viuk pfj= [kjkc fd;k] vius ;k fdlh vksj ds iq= ds fy;s ijs'kkuh isnk dh]dqrrs dks ekjk rks vkidk dsrq detksj gks ldrk gsa ;fn vkidk dsrq fdlh dkj.ko'k detksj gks tkrk gs rks vkidks vius iq= dk cgqr lq[k izkir ugha gks ldrk gssa vkidk le; vkidh 45 lky dh vk;q rd mrre ugha gks ldrk gsa vkidh larku dks ijs'kkuh dk lkeuk djuk im+ ldrk gsa vkidks nek ;k 'olu lacaf/kr dksbz jksx gks ldrk gsa vkidks ck/kkvksa dk lkeuk djuk im+ ldrk gsa vki cqjs yksxksa dh laxfr esa im+ ldrh gsaavkidk iq= vkidh ekrk ds fy;s v'kqhk gks ldrk gsa ;fn vkidks yxrk gs fd vkidks mijksdr d"v gs rks fueufyf[kr ijgst vksj mik; djsaa ijgst % 1& cqjs yksxksa dk lkfk u djsaa 2& yksgs ds lunwd esa rkyk u yxk;saa mls tc rc [kksyrh jgsaa mik; % 1& nknk] firk vksj xq: dh lsok djsaa 2& lw;z dks phuh feykdj ty vfizr djsaa Page-17

19 ÁæÌ ~ ãæ æ è Ú~wææ æ~ æ ÜæÜ ç ÌæÕ â~ Ùä æù âåøü ÂãÜ~ zææß ~ ¼ý æ ¼åâÚ~ zææß ~»Ü ÌèâÚ~ zææß ~ ÕäŠæ ¼åâÚ~ zææß ~ æäm ÂãÜ~ zææß ~ ³æä ý ÕæÚãß~ zææß ~ ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ Úæãä ØæÚãß~ zææß ~ ~Ìä Âæ ß~ zææß ~ Page-18

20 ÜæÜ ç ÌæÕ â~ ÁèßÙ ~ çßçzæ Ù ÂãÜä æ~ â~ â Õ çšæì æú æ æñú ÂæØ ¼lHkh Hkfo";Qy yky fdrkc dq.myh ij vk/kkfjr gsa½ ç³æÿææ â~ â Õ çšæì zæçßcøßæ æè æñú ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÂæØ - Øç¼ æâ ÂÚèÿææ ~ ÜæÜ Ú» è Ü, çáâ æ Év Ù âäùãúæ ãæ~, çáâ ~ ç âè zæè Ú» è SØæãè zæúèãæ~, â æ SÌ~ æü Ú~»è, Ìæ~ ÂÚèÿææ ~ ß³Ø }æè æü ãæ~»èð Á~çã ÂÚ ëâæ Úçã ÁÙä ÁæÙèÐ çõ Ú çáú Ù æßçã ÕæÙèÐ æ~çú âäšææçúçã âæ~ âõ zææ ÌèÐ Áæâä ëâæ Ùçã ëâæ ƒææìèð â æñâæ ü æ 108 ÕæÚ ÂýçÌç¼Ù ÂýæÌÑ æü Á Ú~ Ð ú æ çùâæ¼ ÂýçÌcÆæ ˆß» Ñ ³ææ³ßÌæ~Ñ â æñð ØÌ ýæñ ç æäùæ ¼~ ߊæèÑ æ æ~çãì ÐÐ â æ æ ÂýçÌç¼Ù ÂýæÌÑ æü Áæ»Ì~ ãè çõùæ ç âè â~ Õæ~Ü~ ÌèÙ ÕæÚ Á ÚÙ~ â~ }æ çßlæ è ÂýæçŒÌ ãæ~ìè ãñð ÁÙ âäìæ Á» ÁÙÙè ÁæÙ èð çìâø çâýø MÙæçÙŠææÙ èh Ìæ ~ Áä» Â¼ Ü Ùæß Ð Áæâä ëâæ çù üü çì Âæß ÐÐ Ÿæè ÁæÙ è æßæ Ÿæè âèìæ Úæ Áè ~ ç æâå æ ÂåÁÙ Ú ~ â æ æ 108 ÕæÚ ÂýçÌç¼Ù Áæ ÚÙ~ â~ }æ çßlæ è ÂýæçŒÌ ãæ~ìè ãñð ÕäçhãèÙ ÌÙä ÁæçÙ ~, âäç Úæñ ÂßÙ ä æúð ÕÜ Õäçh çßlæ ¼~ãä æ~çã ãúãä Ü~â çß æúðð Ÿæè ãùä æù Áè è ÂåÁæ Ú ~ ÂØävÌ ¼æ~ã~ æ æüæ (108) ÕæÚ ÂýçÌç¼Ù Áæ Ú~ Ð ââ~ Õäçh ß S Ú æ ³æçvÌ ~ ßëçh ãæ~»èð»äl»ëã»ø~ ÂÉ Ù ÚƒæäÚæ üð Ë æü çßlæ âõ æ üðð â æñâæ ü æ ÂýçÌç¼Ù æüæ (108) ÁæÂ Ú ~ çßlæüø ÁæÙ~ â~ çù³ Ø ãè ÂÚèÿææ ~ âèüìæ ÂýæŒÌ Page-19

21 ãæ~»èð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Áæ~ ÜÇ ~ ÂÉ Ù~ ~ Áæ~Ú ãñ, ã~ ãú~ Ú» è ÌäÚ Üè æ ¼è è»äæè Øæ Ù~ Ü~â ~ ÂãÙÙ~ â~ Üæzæ ãæ~ â Ìæ ãñð ÕëãSÂçÌßæÚ æ~ ÂèÜ~ ÂÇ~ ~ 7 ãë¼è è»æòæ~ æñú Õ~âÙ ~ ÜÇ Çå Õæ Šæ Ú Ù¼è ~ ÂýßæçãÌ ÚÙ~ â~ ÂÚèÿææ ~ ß³Ø âèüìæ ÂýæŒÌ ãæ~»èð ³æävÜ Âÿæ ~ âæ~ ßæÚ æ~ ÒÒú Ù Ñ ç³æßæøóó æ ÁæÂ Ú ~ ÜæÜ Šææ»~ ~ ¼æ~ Âæ äwæè M¼ýæÿæ ~ Õè ~ ÀÑ äwæè M¼ýæÿæ æ~ ç³æßçü» â~ S³æü Úæ Ú ŠææÚ æ Ú~ Ð ÒÒú»»» æâì~ñ Ù ÑÓÓ Ùæ æ æ~ ØæÚã ÕæÚ ÂÚèÿææ æú{zæ ãæ~ù~ â~ Âåßü Áæ Ú~, ÂçÚ ææ æâ ~ Âÿæ ~ ãæ~»æð ÂÚèÿææ ¼~Ù~ ÁæÌ~ â Ø ç âè Šææç ü S ææù ~ æšææ ÜèÅÚ ¼åŠæ ¼æÙ ÚÙæ ÂØæ~»è âæçõì ãæ~ â Ìæ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æâ è â ÌæÙ ÂÉ Ù~ ~ ÌÚæ Úãè ãæ~ Øæ S åü Ù ÁæÙ~ ~ çü ÕãæÙ~ ÕÙæÌè ãæ~ Øæ ãæ ÚÌè ãæ~, Ìæ~ Ìæ Õ~ æ æñ æ~ú Åä Ç æ âè~¼ Šææ»~ ~ Õæ Šæ Ú â ~»Ü~ ~ ÂãÙæØ~ Ð Øæ~»~³ßÚ ÒÒŸæè ëc æ Âýâ»ÓÓ Ùæ æ æ~ ÂäcØ Ùÿæ æ Øæ ç âè ³æäzæ ç¼ù æ~ ÜæÜ Ü â~ 17 ÕæÚ âè~¼  Ù~ ÂÚ çüwæ Ú ÂÚèÿææ ~ ¼æñÚæÙ ÂÙè Á~Õ ~ Úwæ~ Ð SßæS Ø â~ â Õ çšæì äà ãˆßâå æü Øæ~ æ æñú ÂæØ - æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ ³æÚèÚ ~ ¼MÙè çãsâ~ ~ æ~å Ü æù~ è ÂýÕÜ â zææßùæ ãæ~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ Úæãä ØæÚãß~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ æù â~ âäùæ ü ¼~ â Ìæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ æñú ÕäŠæ âæ æ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ Ç æ~³æ ÕÉ Ù~ è ç³æ æøì ãæ~ â Ìè ãñð æü æ ÂæØ Ú~ Ð æâ è ä ÇÜè ~ ³æä ý ÕæÚãß~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ ~ ÁèßÙâæ æè ~ Page-20

22 SßæS Ø ÂÚ â æ ÕäÚæ âú ÂÇ â Ìæ ãñð ÂæØ ~ ÌæñÚ ÂÚ æâ æ~ ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ ßÁÙ ~ ÕÚæÕÚ ÁæÙßÚæ~ ~ çü æú~ æ ¼æÙ ÚÙæ æçã Ð æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ â~ zæè Èæؼæ ãæ~ ææ - ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ ãæ ææ~ æäç æñú Áæñ ßèÚæÙ~ ~ ¼ÕßæØ~ Ð æâ ~ ÁèßÙâæ æè æ~ æçã ç Âæ ÕÁ~â ŠØæ æ~ 43 ÙèÜ~ ÈåÜ ßèÚæÙ~ ~ ¼ÕæØ~ ÐØç¼ æâ ~ ƒæú ~ æ~ ü Ù æ~ ü ã ~³ææ Úæ~ æ æýsì Úã Úãæ ãñ Øæ Õè æúè ÁæÙ~ æ Ùæ ãè Ùãè Ü~ Úãè ãñ Ìæ~ æâ ~ ƒæú ~ çáìùè Úæ~Åè ÕÙÌè ãñ, â ~ æú èæè Úæ~ÅèÁæ~Ç Ú ãèù~ ~ ÕæÚ æßsøæ Øæ â ýææ çì ~ ç¼ù æü~ æñ, æüè ææø Øæ ä}æ~ æ~ çwæüæùæ æçã æßæ ãèù~ ~ ÕæÚ ¼Ú â~ wææ~wæü~ ¼ ¼å ( æ~ ãç æ) æ~ ç âè Šææç ü S æü ÂÚ¼æÙ ÚÙæ æçã æßæ ÚæÌ æ~ Úæ~ æè ~ çâúãæù~, ¼æ~ Øæ Âæ MÂØ~ æ çâv æ Úwæ Ú ÂýæÌÑ æüâèæ ü ü æúè æ~ ¼æÙ Ú~ æßæ Øç¼ æâ ³ âæù â~ æäáú Úã~ ãñ Ìæ~ Øæ ¼æ~ MÂØ~ ~ çâv ~ßãæ ÁMÚ È~ ~Ð ŠæÙ, ÃØæÂæÚ, Úæ~Á»æÚ â~ â Õ çšæì äà ãˆßâå æü Øæ~ æ æñú ÂæØ - æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ æñú â ~ ³æ æä æýã ~ ¼ý ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ ~ çü ÃØæÂæÚ ~ S ææù ÂÚ Ùæñ Úè ÚÙæ Øæ¼æ Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð ÂæØ ~ ÌæñÚ ÂÚ 60 æýæ æüæ âäú æ ßèÚæÙ~ ~ ¼ÕæØ~ Ð æâ è ä ÇÜè ~ âåøü æñú ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ âæ~ù~- æ ¼è â~ â Õ çšæì æøæ~ü â~ Üæzæ ãæ~ ææð æâ è ä ÇÜè ~ âåøü Úæãä, ~Ìä æßæ ³æçÙ ~ âæ æ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ ÂÙ~ ÁèßÙ ~ ŠæÙ è è ãâåâ ãæ~ â Ìè ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ÕëãSÂçÌ æñú âåøü âæ æ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ â~ ³ææãè ( }æ ) ŠæÙ è â ææ ¼è æ ü ãñð æâ è æç æü çs æçì âä¼ëé ãæ~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ ÕëãSÂçÌ ÂãÜ~ zææß ~ æñú â ~ ³æ æä æýã ÂãÜ~, ¼åâÚ~, Âæ ß~, Ùæñß~, ØæÚãß~ ß ÕæÚãß~ zææß ~ Ùãè ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ zææúè æ ææ ~ ÂñÌë â{âç}æ ÂýæŒÌ ãæ~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ âåøü ÂãÜ~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ âú æúè Ùæñ Úè Øæ Æ~ ~¼æÚè ˆØæç¼ ~ æøæ~ü â~ ÂØæüŒÌ ŠæÙ æø~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ ¼åâÚ~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ ÁæÙßÚæ~ ~ ýø-çß ýø, æßü ~ ÃØæÂæÚ æßæ ÈܼæÚ ßëÿææ~ ~ æøæ~ü â~ Üæzæ ãæ~ ææð æâ è ä ÇÜè ~ ÕäŠæ ¼åâÚ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æâ Ú æ, Â~ Å Øæ Page-21

23 ÁÙÚÜ SÅæ~Ú â~ â Õ çšæì æøü ~ Ü æè ãä ü ãñ Ìæ~ æâ Üæzæ è çs æçì ~ Úã~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ ÕëãSÂçÌ ÂãÜ~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æâ âú æúè Ùæñ Úè ~ ãñ Øæ æ~ ü ÕÇ~ SÌÚ ~ Šææç ü Ù~Ìæ Øæ ÆæŠæè³æ ãñ Ìæ~ Üæzæ è çs æçì ~ Úã~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ Úæãä ØæÚãß~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æâ ËØä èçùø â~õù~ ãä ßSÌä æ~ æ ÃØæÂæÚ ÚÌè ãñ Ìæ~ æâ ~ çü ÜæzæÂý¼ Úã~ ææð ÜæÜ ç ÌæÕ â~ æù â~ â Õ çšæì Øæ~ æ âæßšææçùøæ ß çùø - Øç¼ æâ ~ æù æ äwø ¼ÚßæÁæ ¼çÿæ æ è ÌÚÈ ãñ æñú æù â~ ÕæãÚ çù ÜÌ~ â Ø âèšæ~ ãæ æ ÂÚ Úâæ~ ü æñú âæ Ù~ SÙæÙƒæÚ Øæ ÂæÙè æ S ææù ãñ Ìæ~ æâ æ~ çùú ÌÚ æ~ ü-ù- æ~ ü cå ãæ~ â Ìæ ãñð ŠæÙ ãæçù è zæè â zææßùæ ãñð Øç¼ æâ ~ æù ÂÚ ç âè Â~Ç è ÀæØæ ÂÇ Úãè ãñ Ìæ~ Øã æü ~ ³æäzæ Âýzææß æ~ ÙcÅ Ú ¼~Ìæ ãñð Øç¼ æâ ~ æù è ¼èßæÚ ~ Âæâ Åæ æñú âåwææ ÂèÂÜ æ Â~Ç ãñ Ìæ~ æâ ~ ÂçÚßæÚ æñú ŠæÙ â {Âç}æ ÂÚ â æ ÕäÚæ âú ÂÇ~ ææð æü æ Âýzææß ³æäzæ ãæ~ ÁæØ~ ææð æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æâ ~ æù æ äwø ¼ÚßæÁæ Âç³ ç¼³ææ ~ ãñ Ìæ~ Øã æâ ~ çü ãæçù æú ãæ~ ææð Øç¼ æâ æ æù Õ ¼ æüè ~ ç Ì çâú~ ÂÚ çs æì ãñ æñú â ~ ãßæ âèšæ~ æìè ãñ Ìæ~ æâ ~ â ÌæÙ ÂÚ â æ ÕäÚæ Âýzææß ÂÇ â Ìæ ãñð ~â~ æù ~ zæè Ù Úã~ Ð Øç¼ æâ ~ æù ÂÚ ç âè Šææç ü S æü ( ç¼ú, çsá¼, æälmæúæ) æç¼ è ÀæØæ ÂÇ Úãè ãñ Ìæ~ ƒæú ~ Õè æçúøæ ÂÚ~³ææÙ ÚÌè Úã~ æèð Úâæ~ ü ƒæú ~ wææùæ ÕÙæÙ~ æ åëãæ æñú ÕÌüÙ Šææ~Ù~ æ S ææù ãè ŒÜ~ÅÈæ ü ÂÚ Ùãè ãæ~ùæ æçã, Ø ææ ƒæú ~ Üã ãæ~ìè Úã~ æèð ÂæØ ~ ÌæñÚ ÂÚ Ù ¼æ~Ùæ~ S ææùæ~ ~ ŠØ ~  äwæè ãùä æù æ ç æ Ü ææø~ Ð ƒæú ~ ¼Ú Øç¼ Üæ~ã~ è ÚÂæ ü ãæ~ Ìæ~ Âåßü-¼çÿæ æ ç¼³ææ ~ çõàæø~ Ð ƒæú ~ æçü æ~ ¼çÿæ æ-âç³ ~ æ~ù~ ~ âæ~ùæ æçã Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæúæ ¼çÿæ æ ç¼³ææ ~ ãñ Ìæ~ ßæSÌä ³ææS æ ~ çãâæõ â~ çs æøæ~ ~ çü ãæçù æú ãæ~ ææð ~â~ æù ~ ~ßÜ çßšæäú ÂäMcæ ãè âäwæâåßü Úã â Ì~ ãñ Ð Øç¼ æâ äwø mæú ÂÚ Page-22

24 Ìæ Õ~ è èü ææç~ Ìæ~ çs æçì âäwæ¼ ãæ~ â Ìè ãñð æ ¼è è æñç è Â}æè ¼ÚßæÁ~ ~ æ~ù~ â~ ¼åâÚ~ æ~ù~ Ì çõàæ â Ìè ãñ Ð ƒæú ÂÚ ç Å Åè æ Õ ¼Ú Úwæ~, çáâ æ ä ã ¼çÿæ æ ç¼³ææ è æ~ú ãæ~ð Õ Úè æ ¼æÙ Ú~ Ð ç¼ù ~ ¼æ~ ÕÁ~ ~ Õæ¼ âæõåì å æ è ¼æÜ ç âè Šææç ü S æü ÂÚ ¼æÙ Ú~ Ð Øç¼ æâ ~ æù ~ æ~ ü ç Å Åè ßæÜæ S ææù Ùãè ãñ Ìæ~ Øã ÂçÚßæÚ ~ çs æøæ~ ~ çü ãæçù æú ãæ~ â Ìæ ãñ æñú ŠæÙ-â{Âç}æ ÂÚ zæè ÕäÚæ âú ãæ~ â Ìæ ãñð çù{ù ÂæØ ÚÙ~ â~ çs æçì âäwæ¼ ãæ~ â Ìèãñ Ð ç Å Åè è ÕÙè ãä ü æñúì è åçìü ƒæú ~ Úwæ~ Ð âè~¼ M æü ~ ÂåÚ è çåç Øæ, ¼~³æè ƒæè æñú M ü Õæ Šæ Ú Úwæ~ Ð ƒæú ~ Àæ~Å~- æ~å~ æøü ÚÙ~ ~ çü Ùæñ ÚæÙè Úwæ~ Ð Øç¼ æâ ~ æù ~ ŠæÙ ÚwæÙ~ ~ çü çìáæ~úè, æüæ Øæ ÌãwææÙæ ÕÙæ ãä æ ãñ Ìæ~ â~ wææüè çõë äüù Úwæ~ Ð Õæ¼æ æßæ Àä æú~ Úwæ â Ìè ãñ Ð Øç¼ æâ ~ æù ~ æ~ ü Šæ~Úè æ~æúè ãñ Ìæ~ â ~ Úæ~³æÙè ~ çü Úæ~³æÙ¼æÙ Ù wææ~ü~ Ð Øç¼ æâ æ~ ÂÙ~ ƒæú è ÀÌ Õ¼ÜÙè ãñ Ìæ~ ÂãÜ~ S ææøè ÀÌ ÂäÚæÙè ÀÌ ~ ÂÚ ÕÙæØ~ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, ƒæú ~ äwø mæú â~ ÕæãÚ çù ÜÌ~ â Ø âèšæ~ ãæ æ è ÌÚÈ ÂæÙè æ S ææù æñú ËÅ~ ãæ æ è ÌÚÈ Øæ ÂèÆ è ÌÚÈ Úâæ~ ü ãæ~ùæ }æ ãæ~ìæ ãñð Øç¼ æâ ~ æù ÂÚ ÂèÂÜ ˆØæç¼ è ÀæØæ ÂÇ Úãè ãñ Ìæ~ Øã æâ è ÌÚv è ~ çü Ùä âæù¼æø ãñð æâ æ~ â ÂèÂÜ è ÁÇ ~ ÁÜ É æùæ æçã Ð Øç¼ æâ ~ æù ~ æâ-âæâ ä æ ãñ Ìæ~ â ~ zæåü Ú zæè åç æ- Ú Å Ù ÇæÜ~ Ð ÂýçÌç¼Ù â ~ ¼åŠæ ÇæÜÙ~ â~ æâ è ÙçÌ ãæ~ æèð ƒæú ~ ¼Ú ç Ú æ Â~Ç Ù Ü ææø~ Ð æù Øæ ŒÜæòÅ æ äwø mæú }æú-âåßü Øæ Âåßü ç¼³ææ ~ ãæ~ùæ æçã Ð æâ è ¼ý Úæç³æ- ç æäù, ÌäÜæ Øæ ä{zæ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ ~ æù æ äwø mæú }æú ç¼³ææ ~ ãæ~ùæ æçã Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, âè~¼ Ú æ Øæ Â~ Å æ ÂýØæ~ æ æù ~ âzæè Á æã ç Øæ Áæ â Ìæ ãñð ÙèÜ~ Ú æøæ Â~ Å æ ÂýØæ~ æ ³æØÙ ÿæ Øæ æ Èý~ â ãæòü ~ Ú~ Ð ãú~ Øæ ýè Ú æ æ ÂýØæ~ æ ŠØØÙ ÿæ ~ Ú~ Ð æäüæõè Øæ â ÌÚ~ Ú æ æ ÂýØæ~ æ zææ~áùæüø ~ Ú~ Ð ÂäçÜâ Øæ ç ÜèÅþè ~ S ææù ÂÚ ÜæÜ Ú æ æ ÂýØæ~ æ Page-23

25 Ú~ Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæú Âåßü ç¼³ææ è æ~ú ãñ Ìæ~ â ~ âè~¼ Ú æ æ ÂýØæ~ æ Ú~ Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæú ¼çÿæ æ ç¼³ææ ~ ãñ, Ìæ~ â ~ ÜæÜ, æäüæõè Øæ â ÌÚ~ Ú æ æ ÂýØæ~ æ Ú~ Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæú }æú ç¼³ææ ~ ãñ, Ìæ~ â ~ ãú~ Øæ ÂèÜ~ Ú æ æ ÂýØæ~ æ Ú~ Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæú Âç³ ç¼³ææ ~ ãñ, Ìæ~ â ~ ÙèÜ~ Øæ ãë ~ ÙèÜ~ Ú æ æ ÂýØæ~ æ Ú~ Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæú ¼çÿæ æ-âåßü ç¼³ææ ~ ãñ, Ìæ~ æù ~ ãú~ Ú æ æ ÂýØæ~ æ Ú~ Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæú ¼çÿæ æ-âç³ ç¼³ææ ~ ãñ, Ìæ~ æù ~ ãú~ Ú æ æ ÂýØæ~ æ Ú~ Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæú }æú-âç³ ç¼³ææ ~ ãñ, Ìæ~ æâ æ~ ÂÙ~ æù ~ âè~¼ Ú æ æ ÂýØæ~ æ ÚÙæ æçã Ð æâ æ~ ÂÙ~ æù æ äwø mæú æù ~ æñç æ ü ßæÜ~ çãsâ~ ~ ÚwæÙæ æçã Ð Øç¼ æâ ~ æù æ äwø mæú ¼æ~ ÂæÜæ~ æ ãñ, Ìæ~ Øã æâ ~ çü çšæ Üæzæ æúè ãæ~ ææð Øç¼ äwø mæú ¼Ú è ÌÚÈ wæäüìæ ãñ, Ìæ~ Øã çšæ Üæzæ æúè ãæ~ ææð æâ æ~ ÂÙ~ æù ~ }æú æñú Âåßü ç¼³ææ ~ ¼çÿæ æ æñú Âç³ ç¼³ææ â~ çšæ wæäüæ S ææù ÚwæÙæ æçã Ð æâ æ~ ÂÙ~ æù è ¼çÿæ æ æñú Âç³ è ¼èßæÚ~ Øæ¼æ æ~åè æñú Øæ¼æ ª è ÚwæÙè æçã Ð æù è ÀÌ è ÉÜæÙ }æú, Âåßü Øæ }æú-âåßü ~ ãæ~ùè æçã Ð ÂÙ~ ƒæú ~ ÂýˆØ~ Ú~ æ }æú-âåßü ßæÜæ æ~ùæ wææüè Úwæ~ Ð æù ~ ÕÚæ ¼æ æñú wæäüè ÀÌ }æú æñú Âåßü ~ ãæ~ùè æçã Ð æù ~ ÕæÜ Ùè }æú æñú Âåßü ~ ãæ~ùæ æçã Ð Õ~â ~ Å (ÌãwææÙæ) }æú-âåßèü zææ æ ~ ãæ~ùè æçã Ð Øç¼ æù ~ ˆ æú è åçìü Ü ææ Úãè ãñ, Ìæ~ â~ ¼çÿæ æ-âç³ ç¼³ææ ~ Ü ææø~ Ð Page-24

26 æù ~ ¼çÿæ æ-âç³ ßæÜ~ çãsâ~ ~ â â wøæ ~ ßëÿæ Ü ææø~ Ð æù ~ ÌäÜâè Áè æ ÂæñŠææ Âåßü, }æú Øæ }æú-âåßü ~ Ü ææø~ Ð æù ~ çwæç ç Øæ~ è â wøæ }æú æñú Âåßü ç¼³ææ ~ çšæ ãæ~ùè æçã Ð ¼ÚßæÁ~ æñú çwæç ç Øæ~ è â wøæ â ãæ~ùè æçã, ÂÚ Ìä â wøæ æ Ì 10, 20 ˆØæç¼ â~ Ùãè ãæ~ùæ æçã Ð æù ~ âèçé Øæ ¼çÿæ æ-âç³ Øæ ü³ææù æ~ æ æ~ Àæ~Ç Ú ãè zæè ÕÙæ ü Áæ â Ìè ãñ Ð âèçé Øæ~ èâ wøæ çßcæ ãæ~ùè æçã Ð âèçé Øæ~ æ ƒæä æß ¼çÿæ ææßìèü ãæ~ùæ æçã Ð Øç¼ æâ ÂÙ~ æù ~ ÂæÙè æ ãæñá ÕÙßæ Úãè ãñ, Ìæ~ â~ }æú-âåßü ~ ÕÙßæØ~, Øã æèè Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð Øç¼ æâ ÀÌ ÂÚ ÂæÙè è Å è Úwæßæ Úãè ãñ, Ìæ~ â~ }æú-âç³ ç¼³ææ ~ ÚwæßæØ~ Ð Å è æ Ú æ æüæ æßæ ÙèÜæ ãæ~ Ìæ~ ÕçÉ Øæ Úã~ ææð æù ~ ÂåÁæ æ S ææù ü³ææù, Âåßü Øæ }æú ç¼³ææ ~ ãæ~ùæ æçã Ð zæ æßæù è åçìü æ äwæ }æú Øæ Âåßü è æ~ú Úwæ~ Ð ÂåÁæ ƒæú æ æ æú çâúæç Ç ÁñSææ Úwæ~ Ð ÂåÁæ ƒæú ~ ȳæü æ Ú æ âè~¼ Øæ ãë æ ÂèÜæ ãæ~ùæ æçã Ð ÂåÁæ ƒæú è ¼èßæÚæ~ æ Ú æ ýè, âè~¼ Øæ ãë æ ÙèÜæ Úwæ~ Ð æù ~ Úâææ~ ü ƒæú ¼çÿæ æ-âåßü ç¼³ææ ~ ãæ~ùè æçã Ð wææùæ ÕÙæÌ~ â Ø ÂÙæ äwæ Âåßü è æ~ú Úwæ~ Ð Úâæ~ ü ƒæú è çwæç ç Øæ Âåßü æñú ¼çÿæ æ ç¼³ææ ~ ãæ~ùè æçã Ð æù ~ zææ~áù ÿæ Âç³ ç¼³ææ ~ Úwæ~ Ð wææù~ è ~Á æøìæ æú Øæ ß ææü æú ãæ~ùè æçã Ð æù ~ SÙæÙæ ææú Âåßü, }æú Øæ }æú-âç³ zææ æ ~ Úwæ~ Ð æù ~ ³ææñ æüø ¼çÿæ æ ç¼³ææ ~ ãæ~ùè æçã Ð æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñ æñú ¼âß~ ß âæìß~ S ææù ~ æ~ ü zæè æýã Ùãè ÕñÆæ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ Øç¼ æù ÕÙßæÌè ãñ Ìæ~ â æ ³æäzæ ÈÜ ç Ü~ ææð çßßæã, S æè æñú æëãs æ-âäwæ â~ â Õ çšæì äà ãˆßâå æü Øæ~ æ æñú ÂæØ - æâ è ä ÇÜè ~ âåøü Ü Ù ~ çs æì ãñ æñú âæìßæ zææß wææüè ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~24 ßcæü â~ Âåßü çßßæã Ùãè ÚÙæ Page-25

27 æçã Ð æâ è ä ÇÜè ~ âåøü ³æäzæ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ ~ ÁèßÙâæ æè âä ¼Ú, âäƒæç æñú ç³æçÿæì ãæ~ æ~ð æâ è ä ÇÜè ~ Úæãä ÂãÜ~, ÌèâÚ~, âæìß~ Øæ ØæÚãß~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ âæ æ Ù äåæß Úã~ ææð ÂæØ ~ ÌæñÚ ÂÚ æâ ~ çâìæ æ~ æçã ç Øæ¼æÙ ~ â Ø æâ æ~ æ ¼è è üå zæ~ Å Ú~ æñú æâ â~ ÂÙ~ Âæâ ã ~³ææ Úwæ~ Ð æâ è ä ÇÜè ~ ³æä ý ÌèâÚ~, æñ æ~, Âæ ß~, ÀÆ~, Ùæñß~ Øæ ÕæÚãß~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ è ý Ü Õè ãæ~ æèð ³æèƒæý çßßæã ã~ìä- æü-âæßüìè S ææ~ì æ ÂæÆ ÂýçÌç¼Ù Ú~ Ð ³æèƒæý çßßæã ã~ìä-sùæù ~ ³ æì æ â~ è Åæ~Úè ~ âúâæ~ æ Ì~Ü zæú Ú äãåìü ¼~wæ Ú ÀæØæ Âæ æ çù æü~ Ð ³æèƒæý çßßæã ã~ìä-âèü~ ßS æ ~ Ù~ è ¼æÜ Õæ Šæ Ú ÕëãSÂçÌßæÚ ~ ç¼ù ç âè ç ¼Ú ~ ¼æÙ Ú~ Ð Øç¼ çßßæã ~ ˆØçŠæ çßü{õ ãæ~ Úãæ ãñ Ìæ~ ßæçË è Úæ æø æ ~ ÕæÜ- æ Ç ~ â æü 73 æ 43 ç¼ùì Ü ææìæú ÂæÆ Ú~ Ð ³æèƒæý çßßæã ã~ìä ¼ä ææü âœìâìè ~ ³Üæ~ æ~ æ ÂæÆ 43 ç¼ù Ì Ü ææìæú Ú~ Ð ³æèƒæý çßßæã ã~ìä âæì âæ~ ßæÚ ç³æßçü æ ÂÚ ¼åŠæ É æø~ Ð â ÌæÙ â~ â Õ çšæì zæçßcøßæ æè æñú ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÂæØ - æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ ¼åâÚ~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ ÂÙ~ ƒæú ~ ÕÙ~ ç³æß Áè è åçìü è ÂåÁæ Ùãè ÚÙè æçã Ð Øç¼ æâ ~âæ ÚÌè ãñ, Ìæ~ æâ æ~ â ÌæÙ ÂýæçŒÌ ~ Ù~ çæùæ Øæ~ æ âæ Ùæ ÚÙæ ÂÇ â Ìæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ³æä ý, ÕëãSÂçÌ ß âåøü ~ Õæ¼ ~ zææßæ~ ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ â~ çšæ â ÌæÙ è ÂýæçŒÌ ãæ~»èð æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ ¼åâÚ~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ ³æ Ú Áè è åçìü ÂÙ~ ÂåÁæS æü ÂÚ Ùãè ÚwæÙè æçã, Ø ææ â ÌæÙ ÂýæçŒÌ ~ çßü{õ ãæ~ â Ìæ Page-26

28 ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ÕëãSÂçÌ ÂãÜ~ â~ ÀÆ~ zææß ~ Õè çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ ~ çâìæ è æøä Ü{Õè ãæ~»è æñú æâ æ~ Ù æ Âå æü âäwæ ÂýæŒÌ ãæ~»æð æâ è ä ÇÜè ~»Ü, ³æä ý Øæ ÕäŠæ Âv ~ zææßæ~ ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ â ÌæÙ ÂýæçŒÌ ~ æ~ ü zæè ÕæŠææ Ùãè æ â Ìè ãñ æñú â ÌæÙ zæè â Ø ÂÚ ãæ~»èð Øç¼ æâ Õ ¼»Üè ~ æù ~ ÚãÌè ãñ, Ìæ~ æâ æ~ â ÌæÙ â Õ Šæè ÂÚ~³ææçÙØæ~ æ âæ Ùæ ÚÙæ ÂÇ â Ìæ ãñ æñú ÙÚ â ÌæÙ è ÂýæçŒÌ ~ çõü{õ ãæ~ â Ìæ ãñð ÂæØ ~ ÌæñÚ ÂÚ æâ æ~ ÕëãSÂçÌßæÚ â~ Ü»æÌæÚ 43 ç¼ù Ì ÂýçÌç¼Ù ~âú æ çìü Ü»æÙæ æçã Ð Øç¼ æâ â ÌæÙ â Õ Šæè â SØæ â~»ýsì ãñ, Ìæ~ æâ æ~ ÂÙ~ ƒæú ~ ãçúß ³æ ÂäÚæ æ Øæ ãæzææúì æ ÂæÆ ÚÙæ æçã Ð Øç¼ æâ ä}æ~ ~ ÙÚ â ÌæÙ æ~ ÂÙ~ ƒæú ~ ÚwæÌè ãñ, Ìæ~ æâ æ~ â ÌæÙ ß³Ø ãæ~»è Ð â ÌæÙ è ÂýæçŒÌ ~ çü» æ~³æ Áè è ÂåÁæ ÚÙæ Üæzæ¼æØ ãæ~ìæ ãñð Øç¼ æâ æ~ â ÌæÙ â Õ Šæè æ~ ü â SØæ ãñ, Ìæ~ æü~ ä}æ~ è â~ßæ ÚÙæ Øæ â~ ÂÙ~ ƒæú ÂÚ Úwæ Ú wææùæ çwæüæùæ æâ ~ çü Èæؼ~ ¼ Úã~»æÐ Øç¼ S æè æ~ â ÌæÙ ãæ~ ÂÚ Ìä ÁèçßÌ Ù Úã~, Ìæ~ ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ~âè çs æçì â~ Õ æß ~ çü ÕãäÌ ãè âæšææú æ æñú âèü ÂæØ ÕÌæØæ»Øæ ãñð S æè ~»zæüßìè ãæ~ù~ ÂÚ â ~ ÕæÁå ÂÚ ÜæÜ Šæ»æ Õæ Šæ ¼~ æñú â ÌæÙ ãæ~ù~ ~ ³ æì â Šææ»~ æ~ ÙßÁæÌ ç³æ³æä ~ ÕæÁå ÂÚ Õæ Šæ ¼~ æñú S æè æ~ ÙØæ ÜæÜ Šææ»æ ÂäÙÑ Õæ Šæ~ Ð S æè ~ ÕæÁå ÂÚ 18 ãèù~ Ì Õ Šææ ÚãÙæ æçã Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ ç âè S æè æ~ ÕæÚ-ÕæÚ»zæüÂæÌ ãæ~ìæ ãæ~, Ìæ~ æüæ Šææ»æ â è Ú ~ Õæ Šæ~ æñú â ÌæÙ ~ Á ~ Õæ¼ Øã Šææ»æ â ÌæÙ ~ ÕæÁå ÂÚ Õæ Šæ~ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ ç âè è â ÌæÙ ÁèçßÌ Ùãè ÚãÌè ãñ, Ìæ~ â ÌæÙ ~ Á ç¼ù ÂÚ ç Ææ ü è Á»ã Ù èù wææl ¼æ æü çßìú æ ÚÙæ æçã Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Âýâß ~ â Ø S æè æ~ ³ææÚèçÚ cå â~ Õ æù~ æñú ÙßÁæÌ ç³æ³æä ~ SßæS Ø ~ çü Âýâß ÂèÇ æ ~ â Ø ¼æ~ ÂèÌÜ ~ ÕÌüÙ Ü~ Ú ~ èæè ßSÌä æñú ¼åâÚ~ ~ ¼åŠæ zæú Ú S æè ~ ãæ æ â~ S³æü Úæ ~ ÚwæÙæ æçã æñú ç³æ³æä ~ Á ~ Õæ¼ â~ ç âè Šææç ü S ææù ~ ¼æÙ ÚÙæ Page-27

29 æçã Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ ç âè è ÙÚ â ÌæÙ ÁèçßÌ Ù ÚãÌè ãæ~, Ìæ~ ã~ ç âè Šææç ü S ææù ~ ç³æ³æä æ~ Á ¼~Ùæ æçã Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ â ÌæÙ æ~ cå ãæ~, Ìæ~»æØ, æñ æßæ ä}ææ~ æ~ ÂÙ~ zææ~áù æ çãsâæ ¼~ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æâ ~ ƒæú ~ ÀÌ æ~ É Ú æù ÕÙæØæ»Øæ ãæ~, Ìæ~ â ÌæÙ ãæ~ù~ è â zææßùæ ÿæè æ ãæ~»èð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æâ ~ ƒæú ~ ä æ~ É Ú æù ÕÙæØæ»Øæ ãæ~, Ìæ~ â ÌæÙ ãæ~ù~ è â zææßùæ ÿæè æ ãæ~»èð Á ä ÇÜè ~ Øæ ææ â~ â Õ çšæì äà ãˆßâå æü Øæ~ æ æñú ÂæØ - æâ è ä ÇÜè ~ æü ÌèâÚ~ zææß ~ çs æì ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ Øæ ææ æ~ ~ ÂýæØÑ ãæçù æ âæ Ùæ ÚÙæ ÂÇ ~ ææð æâ æ~ Øæ ææ ~ ÕãäÌ âæ~ -â Ûæ Ú ÚÙè æçã, vøæ~ç Øæ ææ æ~ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~å æýsì zæè ãæ~ â Ìè ãñ Ð Page-28

30 vøæ ãñ æüââü Øæ~ æ? ÁÕ ä ÇÜè ~ âæú~ æýã Úæãä æñú ~Ìä ~ ³ææ~ ~ Õè ~ æ ÁæÌ~ ãñ Ìæ~ ä ÇÜè æ~ æüââü Øæ~ æ â~ æýçâì æùæ ÁæÌæ ãñð Øç¼ zæè æýã Úæãä æñú ~Ìä ~ ³ææ~ ~ ÕæãÚ Úã ÁæÌæ ãñ Ìæ~ Âå æü æüââü Øæ~ æ Ùãè æùæ Áæ ææð ãæüæòç, âæú~ æýã ~Ìä æñú Úæãä ~ ³ææ~ ~ Õè ~ æ ÁæØ~ Ìæ~ zæè æ ç³æ æüââü Øæ~ æ æùæ ÁæØ~ ææð æüââü Øæ~ æ æ âæ æ Ø Âýzææß- 1) ç âè zæè ³æäzæ æñú ã}ßâå æü æøü æ~ ÚÌ~ â Ø ÂÚ~³ææçÙØæ~ æ âæ Ùæ ÚÙæ Ð 2) æùçâ ÌÙæß 3) æˆ çß³ßæâ ~ è 4) SßæS Ø â Õ Šæè ÂÚ~³ææçÙØæ 5) æúèõè æñú ŠæÙ è è 6) ÃØæÂæÚ ~ ƒææåæ æñú Ùæñ Úè ~ ÂÚ~³ææÙè 7) ˆÌ~ÁÙæ æñú Õ~ æú è ç ÌæØ~ 8) ç ææ~ æñú ³æäzæç Ì æ~ â~ Ù äåæß 9) ç ææ~ æñú ³æäzæç Ì æ~ è ÌÚÈ â~ çß³ßæâƒææì 10) ç ææ~, ³æäzæç Ì æ~ æñú çú³ì~¼æúæ~ è æ~ú â~ ç âè zæè ÌÚã æ âãøæ~ æ Ùãè ÂýæŒÌ Page-29

31 ãæ~ùæ æâ è ä ÇÜè ~ æüââü Øæ~ æ æñáå¼ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ æ¼³æ zææß ~ Úæãä Ì ææ  zææß ~ ~Ìä ãæ~ù~ â~ çßcæšæú Ùæ æüââü Øæ~ æ ÕÙ Úãæ ãñð ~âæ ÁæÌ â ÌæÙ Âÿæ â~ cå ÂæÌæ ãñð è ç³æÿææ ~ æ æü ~ ¼äçߊææ ß ÕæŠææ ÕÙè ÚãÌèãñÐ S Ú æ ³æçvÌ æ ãýæâ ãæ~ìæ ãñð Ù~ æ ÂèÇ æ, çù¼ýæ ß N¼Ø Úæ~ æ â~ ÁæÌ ÂÚ~³ææÙ ÚãÌæ ãñ ÁèßÙ æ ÚãSØ Ø Ì ãæ~ìæ ãñð æø ~ Ææ~â âýæ~ì Ùãè ãæ~ì~ð ææüzææß â~ ÁæÌ ÂèçÇ Ì ÚãÌæ ãñ, ÕÇ ~ zææ ü-õãùæ~ â~ zæè â Õ Šæ ÂýæØÑ Æè Ùãè ÚãÌæ ãñð ÂýæØÑ Âä æ æßæ Âä æè æ çßßæçãì ÁèßÙ ¼äÑwæ Ø ÚãÌæ ãñð æáèçß æ ˆØæç¼ è ÂýæçŒÌ ã~ìä ¼Ú-¼Ú zæå Ùæ ÂÇ Ìæ ãñð æüââü Øæ~ æ ³æäzæ Øæ~ æ ãñð zæè- zæè Âý æ ÙÁÚ ~ ÁæÌ è ä ÇÜè ~ æüââü Øæ~ æ ç¼wææ ü ¼~Ìæ ãñ ÂÚ Ìä âåÿ ¼ëçcÅ â~ ¼~wææ ÁæØ Ìæ~ â ~ æüââü zæ æ Øæ~ æ ãæ~ìæ Áæ~ ÂýçÌ åü Âýzææß Ùãè ç¼wææìæð ÂÚ Ìä, çèú zæè â SÌ æüââü Øæ~ æ â~ ÂýzææçßÌ ÃØçvÌØæ~ æ~ ÂåÁæ-ÂæÆ ß ƒæú ~ æüââü Øæ~ æ ³ææç Ì Ø æ S ææçâì ÚÙæ æçã Ð æüââü Øæ~ æ ³ææç Ì ~ ÂæØ æüââü Øæ~ æ è ³ææ çì ~ çü çù{ù ÂæØ ãñ - 1-ÌæÁè åüè æ ¼æÙ Ú~ Ð 2-Úâæ~ ü ~ ÕñÆ Ú ãè zææ~áù Ú~ Ð 3-zææ¼ý¼ ~ âæ~üã Ÿææh ŸæhæÂåßü Ú~ Ð 4- ÙæçÚØÜ â ä¼ý ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð 5-Ùæ æâ è ÂÚ Ùæ ææ~ ~ SßMÂ æ ¼è ~ Ùæ æ è ÂåÁæ Ú~ Ð çâìúæ~ æ æã ßæÙ Ú~ Ð çâìúæ~ è â¼ æçìâýæœì ãæ~ ~âæ â Ùæ æ â~ Âýæ æüùæ Ú~ Ð çèú Ù¼è Øæ â ä¼ý ~ Ùæ æ â ~Ì ÂåÁæ ~ ÂýØävÌ â SÌ âæ æýè ÂýßæçãÌ Ú ¼~ Ð 6-ƒæÚ ~ Âýß~³æ mæú è æñwæå ÂÚ æ ¼è æ SßæçSÌ Ü ææø~ Ð 7- æüââü Øæ~ æ ~ æú æ ßñßæçã ÁèßÙ ~ ÕæŠææ æìè ãñ Ìæ~ ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè â~ ¼æ~ÕæÚæ çßßæã Ú~ Ð 8-Úæãä ã ~³ææ æ â~ ß³æèzæåÌ ãæ~ìæ ãñ, âçü ÂæâÙæ æ~ çšæ ãˆß ¼~ Ð 9-ÚæÌ æ~ âæ~ì~ â Ø Áæñ ~ ¼æÙ~ çâúãæù~ ÂÚ Úwæ ¼~ Ð Âæñ ÈÅÌ~ ãè ã~ ÂçÿæØæ~ æ~ çwæüæ ¼~ Ð 10-ßcæü ~ ¼æ~ ÕæÚ æøä â~ çšæ è â wøæ ~ çá ¼æ ÀçÜØæ Ù¼è ~ ÂýßæçãÌ Ú ¼~ Ð 11-zæ æßæù æ æ~³æ æ çùˆø ÂåÁÙ Ú~ Ì ææ Òú æ æâìø~ Ù ÑÓ æ æ çùˆø Áæ Ú~ Ð 12-ÂýˆØ~ ÕäŠæßæÚ æ~ Ÿæè æ æ~³æ Áè è ÂåÁæ Ú~ Ì ææ Õå ¼è ~ ÜÇ Çä æ~ æ zææ~ æ Ü ææø~ Ð Ò æ æ~³æ Ìä æèüó æ~ æ æâçì ÂåÁÙ ß³Ø Ú~ Ð 13-³æçÙßæÚ æ~ ÂèÂÜ æ~ S³æü Ú~ Ì ææ èææ ÁÜ çâüì Ú~ Ð 14-³æØÙ ÿæ ~ æ~ú  wæ Page-30

32 Ü ææø~ Ð 15-ÂýçÌç¼Ù ÂçÿæØæ~ æ~ ÕæÁÚæ ˆØæç¼ ÇæÜ~ Ð 16- ÙæçÚØÜ ~ ææ~ü~ ~ À~¼ Ú ~ â ~ æü~ çìü, Áæñ, ÕåÚæ, ¼~âè ƒæè Ì ææ ~ßæ æç¼ ÇæÜ Ú Áãæ è çåøæ ãæ~, ßãæ ÂÚ ¼Õæ ¼~ Ð Øã ÂýØæ~ æ ³æçÙßæÚ æ~ Ú~ Ð 17- äå Æè ãúè å æ Úæãä ~ æ â~ çzæ ç æì Ú ¼æÙ ¼~ Ð 18- æ ¼è è ââæü ëçì è æåæè ÕäŠæßæÚ æ~ ŠØ æ æäüè ~ æ â~ çzæ ç æì Úßæ Ú ŠææÚ æ Ú~ Ð Page-31

33 ekaxkfyd nks"k vksj mik; & yky fdrkc ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ è ä ÇÜè ~ æü ÂãÜ~, æñ æ~, âæìß~, ææß~ Øæ ÕæÚãß~ zææß ~ Ùãè ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, â çs æçì ~ æâ è ä ÇÜè ~ æ æüè ¼æ~cæ Üæ æä Ùãè ãæ~ Úãæ ãñð Page-32

34 mæ¼³æ~ Á æñ Úæ³ææñ çmìèø~ ³æÙñ³ ÚÐ âæšææüçù âœì ßcææüç æ Ì ææ ¼äwæñØäüÌæ~ zæß~ìðð ( ææ~ Ú ~ ÁÕ ³æçÙ æýã, Á ¼ý â~ ÕæÚãß~, ÂãÜ~ æñú ¼åâÚ~ zææß ~ zæý æ ÚÌæ ãñ, â â Ø (Ü æzæ æ âæé~ âæì ßcæü Ì ) æ~ ³æçÙ âæé ~âæìè ~ Ùæ â~ ÁæÙæ ÁæÌæ ãñð) ( æ ÌæñÚ ÂÚ Øã æùæ ÁæÌæ ãñ ç ³æçÙ è âæé~ âæìè ~ ¼æñÚæÙ ÁæÌ æùçâ cå, ³ææÚèçÚ cå ß æç æü â Å â~ æäáúìæ ãñð âæé~ âæìè â~ Üæ~ æ ç çìì ãæ~ ÁæÌ~ ãñ ß Ù ~ Ù ~ ÙÁæÙæ âæ ÇÚ ÕÙæ ÚãÌæ ãñð ÁæÌ ~ â Ìæ~cæ, çùúæ³ææ, æüsø, ÌÙæß, Úæ~ ææ~ â~ ãæçù, æ~úè Øæ æ æáùè â~ ãæçù, ƒæú ~ çßßæ¼ Øæ ç âè ÂæçÚßæçÚ â¼sø è ëˆøä æç¼ Áñâ~ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ù~ æ ÇÚ ÕÙæ ÚãÌæ ãñð Ü~ç Ù ã è Ì ~ âæé~ âæìè ~ ç âè Ú æ æ ÂåÚæ â Ø - âæé~ -âæì âæü - ~âæ Ùãè ãæ~ìæ ãñð æèè ³æäzæ ÈÜ Áñâ~ çßßæã, â ÌæÙæ~ˆÂç}æ, Ùæñ Úè Øæ ÃØßâæØ ~ ÙçÌ, çß¼~³æ Øæ ææ, zæåç, zæßù Øæ ßæãÙ æ ýø, Áü â~ äçvì, ªò ~ ÌÕ ~ ~ Üæ~ ææ~ â~ â  ü æñú Ùâ~ Üæzæ, Šææç ü S æüæ~ è Øæ ææ Øæ Šææç ü æøæ~ü æ æøæ~áù, â ÌæÙæ~ â~ âäwæ ß wæä³æè è ÂýæçŒÌ æç¼ zæè ÂýæŒÌ ãæ~ì~ ãñ Ð ) ³æçÙ âæé ~âæìè ~ ÂãÜ~ ý æ çßßú æ Âý æ É ñøæ (Á ¼ý â~ ÕæÚãß~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ - Øæ Start -10:09:2009 End -15:11:2011 Duration -2 y.2 m.5 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -16:05:2012 End -04:08:2012 Duration -0 y.2 m.19 d. ÂãÜ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ÂÙ~ ÂçÚßæÚ Øæ â æá ~ çwæüæè æ~ ü æ ÚÌè ãñ Ìæ~ æâ æ~  æçùì ãæ~ùæ ÂÇ â Ìæ ãñð Ùè ç S ~ Üæ~ ææ~ â~ ¼åÚ Úã~, Ù è â æçì â~ ãæçù ãæ~ â Ìè ãñð ç âè âæšæä-è èú â~ ÌæÕèÁ Ù Ü~ Ð ÂæØ - 1. Úæ~Á æñ æ æ~ Úæ~Åè ÇæÜ~ Ð 2. æü~ ƒææ~ç ~ è ÙæÜ æ ÀËÜæ ÂãÙ~ Ð 3. ¼æ~ âåwæ~ ÙæçÚØÜ ß Õæ¼æ ³æçÙßæÚ æ~ ÕãÌ~ ÂæÙè ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð çmçìø É ñøæ (Á ¼ý â~ ÂãÜ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ÌäÜæ Start -06:10:1982 End -21:12:1984 ÜæÜ ç ÌæÕ â~ ææ~ Ú ³æçÙ (³æçÙ âæé ~âæìè) æ ÈÜ æñú ÂæØ Duration -2 y.2 m.15 d. Page-33

35 ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -01:06:1985 End -17:09:1985 Duration -0 y.3 m.17 d. ¼åâÚ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ æ~ ü Úæ~ æ ãæ~ù~ Øæ ç âè ¼äƒæüÅÙæ æç¼ â~ æ~å Ü æù~ è â zææßùæ ãñð æâ æ~ ü ßæãÙ Øæ æù wæúè¼ â Ìè ãñ Ð ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ âæ æ æâ æ vâú Ûæ æç æ ãæ~ â Ìæ ãñð ³æçÙ â~ â Õ çšæì æøü Áñâ~ Ç æ, ³æèÙÚè ß Âˆ æú æç¼ ~ æøü ÚÙ~ ÂÚ æâ æ~ Üæzæ ÂýæŒÌ ãæ~ â Ìæ ãñð ÂæØ - 1. æ â- ç¼úæ æ â~ßù Ù Ú~ Ð 2. æü~ ä}æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 3. ç³æß ~ 108 Ùæ æ~ æ Á Ú~ Ð 4. ³æçÙßæÚ â~ ³æäM Ú Ü ææìæú 43 ç¼ùæ~ Ì ßÅ ßëÿæ è ÁÇ ~ èææ ¼åŠæ ÇæÜ Ú â æèüè ç Å Åè â~ ÂÙ~ æ æ~ ÂÚ çìü Ü ææø~ Ð ÌëçÌØ É ñøæ (Á ¼ý â~ ¼åâÚ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ßëç³ Start -21:12:1984 End -01:06:1985 Duration -0 y.5 m.10 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -17:09:1985 End -17:12:1987 Duration -2 y.3 m.0 d. ÌèâÚ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ ÂæçÚßæçÚ â¼søæ~ ~ âæ æ ÁæØ¼æ¼ ~ çü çßßæ¼ ãæ~ â Ìæ ãñ æñú Øã çßßæ¼ ÕÇ æ M ŠææÚ æ Ú ãúè Ì zæè Âãäò â Ìæ ãñð ÂæçÚßæçÚ Üã ~ æú æ ƒæú è âäwæ-³ææ çì wæˆ ãæ~ â Ìè ãñð æâ æùçâ M â~ æèè ÂÚ~³ææÙ ãæ~ â Ìè ãñ Ð ÂæØ - 1. ³æçÙ S ææ~ì æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. Ùæß è èü æ ÀËÜæ ÕÙæ Ú ƒø æ æäüè ~ ÂãÙ~ Ð 3. Úæ~Á Ù æ~ Âæ ß ç¼ú Áæ Ú ãùä æù Áè è ÂåÁæ Ú~ Ð Å ³æçÙ (Á ¼ý â~ æñ æ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ - Ú Start -21:03:1990 End -20:06:1990 Duration -0 y.3 m.0 d. Page-34

36 ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -15:12:1990 End -05:03:1993 Duration -2 y.2 m.19 d. Øç¼ Å ³æçÙ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ ç âè Âý æú è æ~ ü ÂÚ~³ææÙè Øæ ãæçù ãæ~ìè ãñ, Ìæ~ Ùè ~ çüwæ~ ÂæØ ÚÙæ Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð ÂæØ - 1. æú âæñ æýæ ¼åŠæ ä ~ ÇæÜ~ Ð 2. ãú ³æçÙßæÚ æ~ ãùä æù æüèâæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æü~ ƒææ~ç ~ è ÙæÜ æ ÀËÜæ ŠØ æ æäüè ~ ÂãÙ~ Ð 4. Ü ææìæú 43 ç¼ùæ~ Ì wææù~ â~ ÂãÜ~ ÂÙ~ zææ~áù æ äà zææ æ çù æü Ú æñ æ~ æ~ ÇæÜ~ Ð cå ³æçÙ (Á ¼ý â~ ææß~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ßëcæ Start -07:06:2000 End -23:07:2002 Duration -2 y.1 m.15 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -08:01:2003 End -07:04:2003 Duration -0 y.2 m.28 d. Øç¼ cå ³æçÙ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ ç âè Âý æú è æ~ ü ÂÚ~³ææÙè Øæ ãæçù ãæ~ìè ãñ, Ìæ~ Ùè ~ çüwæ~ ÂæØ ÚÙæ Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð ÂæØ - 1. ³æçÙ S ææ~ì æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ŒÂÜ ÂãÙ Ú SÙæÙ Ú~ Ð 3. âæ  æ~ ¼åŠæ çâüæø~ Ð 4. Õæ¼æ ß ÙæçÚØÜ ÕãÌ~ ÂæÙè ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð ³æçÙ âæé ~âæìè ~ ¼åâÚ~ ý æ çßßú æ Âý æ É ñøæ (Á ¼ý â~ ÕæÚãß~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ - Øæ Start -10:09:2009 End -15:11:2011 Duration -2 y.2 m.5 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -16:05:2012 Page-35

37 End -04:08:2012 Duration -0 y.2 m.19 d. ÂãÜ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ÂÙ~ ÂçÚßæÚ Øæ â æá ~ çwæüæè æ~ ü æ ÚÌè ãñ Ìæ~ æâ æ~  æçùì ãæ~ùæ ÂÇ â Ìæ ãñð Ùè ç S ~ Üæ~ ææ~ â~ ¼åÚ Úã~, Ù è â æçì â~ ãæçù ãæ~ â Ìè ãñð ç âè âæšæä-è èú â~ ÌæÕèÁ Ù Ü~ Ð ÂæØ - 1. Úæ~Á æñ æ æ~ Úæ~Åè ÇæÜ~ Ð 2. æü~ ƒææ~ç ~ è ÙæÜ æ ÀËÜæ ÂãÙ~ Ð 3. ¼æ~ âåwæ~ ÙæçÚØÜ ß Õæ¼æ ³æçÙßæÚ æ~ ÕãÌ~ ÂæÙè ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð çmçìø É ñøæ (Á ¼ý â~ ÂãÜ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ÌäÜæ Start -15:11:2011 End -16:05:2012 Duration -0 y.6 m.0 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -04:08:2012 End -02:11:2014 Duration -2 y.2 m.28 d. ¼åâÚ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ æ~ ü Úæ~ æ ãæ~ù~ Øæ ç âè ¼äƒæüÅÙæ æç¼ â~ æ~å Ü æù~ è â zææßùæ ãñð æâ æ~ ü ßæãÙ Øæ æù wæúè¼ â Ìè ãñ Ð ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ âæ æ æâ æ vâú Ûæ æç æ ãæ~ â Ìæ ãñð ³æçÙ â~ â Õ çšæì æøü Áñâ~ Ç æ, ³æèÙÚè ß Âˆ æú æç¼ ~ æøü ÚÙ~ ÂÚ æâ æ~ Üæzæ ÂýæŒÌ ãæ~ â Ìæ ãñð ÂæØ - 1. æ â- ç¼úæ æ â~ßù Ù Ú~ Ð 2. æü~ ä}æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 3. ç³æß ~ 108 Ùæ æ~ æ Á Ú~ Ð 4. ³æçÙßæÚ â~ ³æäM Ú Ü ææìæú 43 ç¼ùæ~ Ì ßÅ ßëÿæ è ÁÇ ~ èææ ¼åŠæ ÇæÜ Ú â æèüè ç Å Åè â~ ÂÙ~ æ æ~ ÂÚ çìü Ü ææø~ Ð ÌëçÌØ É ñøæ (Á ¼ý â~ ¼åâÚ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ßëç³ Start -02:11:2014 End -26:01:2017 Duration -2 y.2 m.24 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -21:06:2017 Page-36

38 End -26:10:2017 Duration -0 y.4 m.5 d. ÌèâÚ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ ÂæçÚßæçÚ â¼søæ~ ~ âæ æ ÁæØ¼æ¼ ~ çü çßßæ¼ ãæ~ â Ìæ ãñ æñú Øã çßßæ¼ ÕÇ æ M ŠææÚ æ Ú ãúè Ì zæè Âãäò â Ìæ ãñð ÂæçÚßæçÚ Üã ~ æú æ ƒæú è âäwæ-³ææ çì wæˆ ãæ~ â Ìè ãñð æâ æùçâ M â~ æèè ÂÚ~³ææÙ ãæ~ â Ìè ãñ Ð ÂæØ - 1. ³æçÙ S ææ~ì æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. Ùæß è èü æ ÀËÜæ ÕÙæ Ú ƒø æ æäüè ~ ÂãÙ~ Ð 3. Úæ~Á Ù æ~ Âæ ß ç¼ú Áæ Ú ãùä æù Áè è ÂåÁæ Ú~ Ð Å ³æçÙ (Á ¼ý â~ æñ æ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ - Ú Start -24:01:2020 End -29:04:2022 Duration -2 y.3 m.4 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -12:07:2022 End -17:01:2023 Duration -0 y.6 m.6 d. Øç¼ Å ³æçÙ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ ç âè Âý æú è æ~ ü ÂÚ~³ææÙè Øæ ãæçù ãæ~ìè ãñ, Ìæ~ Ùè ~ çüwæ~ ÂæØ ÚÙæ Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð ÂæØ - 1. æú âæñ æýæ ¼åŠæ ä ~ ÇæÜ~ Ð 2. ãú ³æçÙßæÚ æ~ ãùä æù æüèâæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æü~ ƒææ~ç ~ è ÙæÜ æ ÀËÜæ ŠØ æ æäüè ~ ÂãÙ~ Ð 4. Ü ææìæú 43 ç¼ùæ~ Ì wææù~ â~ ÂãÜ~ ÂÙ~ zææ~áù æ äà zææ æ çù æü Ú æñ æ~ æ~ ÇæÜ~ Ð cå ³æçÙ (Á ¼ý â~ ææß~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ßëcæ Start -08:08:2029 End -05:10:2029 Duration -0 y.1 m.27 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -17:04:2030 End -31:05:2032 Duration -2 y.1 m.14 d. Øç¼ cå ³æçÙ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ ç âè Âý æú è æ~ ü ÂÚ~³ææÙè Øæ ãæçù ãæ~ìè ãñ, Ìæ~ Ùè ~ çüwæ~ ÂæØ Page-37

39 ÚÙæ Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð ÂæØ - 1. ³æçÙ S ææ~ì æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ŒÂÜ ÂãÙ Ú SÙæÙ Ú~ Ð 3. âæ  æ~ ¼åŠæ çâüæø~ Ð 4. Õæ¼æ ß ÙæçÚØÜ ÕãÌ~ ÂæÙè ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð ³æçÙ âæé ~âæìè ~ ÌèâÚ~ ý æ çßßú æ Âý æ É ñøæ (Á ¼ý â~ ÕæÚãß~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ - Øæ Start -22:10:2038 End -05:04:2039 Duration -0 y.5 m.13 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -13:07:2039 End -28:01:2041 Duration -1 y.6 m.16 d. ÂãÜ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ÂÙ~ ÂçÚßæÚ Øæ â æá ~ çwæüæè æ~ ü æ ÚÌè ãñ Ìæ~ æâ æ~  æçùì ãæ~ùæ ÂÇ â Ìæ ãñð Ùè ç S ~ Üæ~ ææ~ â~ ¼åÚ Úã~, Ù è â æçì â~ ãæçù ãæ~ â Ìè ãñð ç âè âæšæä-è èú â~ ÌæÕèÁ Ù Ü~ Ð ÂæØ - 1. Úæ~Á æñ æ æ~ Úæ~Åè ÇæÜ~ Ð 2. æü~ ƒææ~ç ~ è ÙæÜ æ ÀËÜæ ÂãÙ~ Ð 3. ¼æ~ âåwæ~ ÙæçÚØÜ ß Õæ¼æ ³æçÙßæÚ æ~ ÕãÌ~ ÂæÙè ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð çmçìø É ñøæ (Á ¼ý â~ ÂãÜ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ÌäÜæ Start -28:01:2041 End -06:02:2041 Duration -0 y.0 m.9 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -26:09:2041 End -12:12:2043 Duration -2 y.2 m.16 d. ¼åâÚ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ æ~ ü Úæ~ æ ãæ~ù~ Øæ ç âè ¼äƒæüÅÙæ æç¼ â~ æ~å Ü æù~ è â zææßùæ ãñð æâ æ~ ü ßæãÙ Øæ æù wæúè¼ â Ìè ãñ Ð ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ âæ æ æâ æ vâú Ûæ æç æ ãæ~ â Ìæ ãñð ³æçÙ â~ â Õ çšæì æøü Áñâ~ Ç æ, ³æèÙÚè ß Âˆ æú æç¼ ~ æøü ÚÙ~ ÂÚ æâ æ~ Üæzæ ÂýæŒÌ Page-38

40 ãæ~ â Ìæ ãñð ÂæØ - 1. æ â- ç¼úæ æ â~ßù Ù Ú~ Ð 2. æü~ ä}æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 3. ç³æß ~ 108 Ùæ æ~ æ Á Ú~ Ð 4. ³æçÙßæÚ â~ ³æäM Ú Ü ææìæú 43 ç¼ùæ~ Ì ßÅ ßëÿæ è ÁÇ ~ èææ ¼åŠæ ÇæÜ Ú â æèüè ç Å Åè â~ ÂÙ~ æ æ~ ÂÚ çìü Ü ææø~ Ð ÌëçÌØ É ñøæ (Á ¼ý â~ ¼åâÚ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ßëç³ Start -12:12:2043 End -23:06:2044 Duration -0 y.6 m.11 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -30:08:2044 End -08:12:2046 Duration -2 y.3 m.8 d. ÌèâÚ~ ÉñÄØæ ~ ¼æñÚæÙ ÂæçÚßæçÚ â¼søæ~ ~ âæ æ ÁæØ¼æ¼ ~ çü çßßæ¼ ãæ~ â Ìæ ãñ æñú Øã çßßæ¼ ÕÇ æ M ŠææÚ æ Ú ãúè Ì zæè Âãäò â Ìæ ãñð ÂæçÚßæçÚ Üã ~ æú æ ƒæú è âäwæ-³ææ çì wæˆ ãæ~ â Ìè ãñð æâ æùçâ M â~ æèè ÂÚ~³ææÙ ãæ~ â Ìè ãñ Ð ÂæØ - 1. ³æçÙ S ææ~ì æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. Ùæß è èü æ ÀËÜæ ÕÙæ Ú ƒø æ æäüè ~ ÂãÙ~ Ð 3. Úæ~Á Ù æ~ Âæ ß ç¼ú Áæ Ú ãùä æù Áè è ÂåÁæ Ú~ Ð Å ³æçÙ (Á ¼ý â~ æñ æ~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ - Ú Start -06:03:2049 End -10:07:2049 Duration -0 y.4 m.4 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -04:12:2049 End -25:02:2052 Duration -2 y.2 m.22 d. Øç¼ Å ³æçÙ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ ç âè Âý æú è æ~ ü ÂÚ~³ææÙè Øæ ãæçù ãæ~ìè ãñ, Ìæ~ Ùè ~ çüwæ~ ÂæØ ÚÙæ Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð ÂæØ - Page-39

41 1. æú âæñ æýæ ¼åŠæ ä ~ ÇæÜ~ Ð 2. ãú ³æçÙßæÚ æ~ ãùä æù æüèâæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æü~ ƒææ~ç ~ è ÙæÜ æ ÀËÜæ ŠØ æ æäüè ~ ÂãÙ~ Ð 4. Ü ææìæú 43 ç¼ùæ~ Ì wææù~ â~ ÂãÜ~ ÂÙ~ zææ~áù æ äà zææ æ çù æü Ú æñ æ~ æ~ ÇæÜ~ Ð cå ³æçÙ (Á ¼ý â~ ææß~ ) æ ÈÜ ææ~ Ú Úæç³æ -ßëcæ Start -28:05:2059 End -11:07:2061 Duration -2 y.1 m.13 d. ³æçÙ ~ ß ýè ãæ~ù~ ~ æú æ æ æ~ ç¼ ãä â Ø ~ zæè ³æçÙ âæé ~âæìè æ Âýzææß Úã~ ææð Start -13:02:2062 End -07:03:2062 Duration -0 y.0 m.22 d. Øç¼ cå ³æçÙ ~ ¼æñÚæÙ æâ æ~ ç âè Âý æú è æ~ ü ÂÚ~³ææÙè Øæ ãæçù ãæ~ìè ãñ, Ìæ~ Ùè ~ çüwæ~ ÂæØ ÚÙæ Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð ÂæØ - 1. ³æçÙ S ææ~ì æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ŒÂÜ ÂãÙ Ú SÙæÙ Ú~ Ð 3. âæ  æ~ ¼åŠæ çâüæø~ Ð 4. Õæ¼æ ß ÙæçÚØÜ ÕãÌ~ ÂæÙè ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð Page-40

42 ÜæÜ ç ÌæÕ ~ çß ³ææ~ˆÌÚè ¼³ææ â~ zæçßcøèü æñú ÂæØ jkgq n'kk ¼11%10%1980 ls 25%06%1987½ ß}æü æù ~ æâ Úæãä è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, ÜÇ æ ü-ûæ æç æ, çß¼~³æ çùßæâ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. âœì Šææ Ø ( Ç ¼, å ææ, æ~ãåò, Ùæ, Áæñ, æßü, æùè) æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. Sß æü Âæ æ Øæ âæ~ù~ æ âæ  ¼æÙ Ú~ Ð 3. Úæãä ~ ÕèÁ æ æ Á Ú~ Ð dsrq vurzn'kk ¼11%10%1980 ls 12%01%1981½ ß}æü æù ~ æâ Úæãä è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, æìæ, çâìæ, ÂçÚßæÚÁÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ââæü æú æò¼è è æåæè ÂãÙ~ Ð 2. æ æâçìâãs æùæ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æ æ~³æ Ìä æèü æ~ æ æ~³æ Áè è ÂåÁæ Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼12%01%1981 ls 12%01%1984½ ß}æü æù ~ æâ Úæãä è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, çâìæ, Ùæñ Úè, æù-â{ æù æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ³æä ý ~ ÕèÁ æ æ 21 ç¼ùæ~ ~ âæ~üã ãáæú Á Ú~ Ð 2. ŸæèâåvÌ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ³æä ýßæú æ~ Ùè ~ ÌÙ~ ~ æ ¼è ~ Ùæñ ß ææü æú Åä Ç ~ ¼ÕæØ~ Ð lw;z vurzn'kk ¼12%01%1984 ls 06%12%1984½ ß}æü æù ~ æâ Úæãä è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æ æ, ßæãÙ ¼äƒæüÅÙæ, Á èù-áæø¼æ¼, ŠæÙ-â Âç}æ, ÃØæÂæÚ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& ÚçßßæÚ æ~ æ~ãåò, æäç ß Ìæ Õ~ æ Åä Ç æ ¼æÙ Page-41

43 Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 3. ¼æ~ ÙæçÚØÜ ß âæñ æýæ Áæñ 5 ³æçÙßæÚ æ~ Ù¼è ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð punzek vurzn'kk ¼06%12%1984 ls 07%06%1986½ ß}æü æù ~ æâ Úæãä è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÂçÚßæÚÁÙ, ŠæÙ-â Âç}æ, ÃØæÂæÚ Øæ Ùæñ Úè æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âæ~ ßæÚ æ~ ¼åŠæ ~ âè~¼ ÈåÜ ÇæÜ Ú ç³æßçü æ ÂÚ É æø~ Ð 2. æ ¼è è ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ¼ä ææüâœì³æìè æ ÂæÆ Ú~ Ð eaxky vurzn'kk ¼07%06%1986 ls 25%06%1987½ ß}æü æù ~ æâ Úæãä è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÂçÚßæÚÁÙ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, Ùæñ Úè, ÃØæÂæÚ, ¼äƒæüÅÙæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. «æ æ~ ÙSÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. âä ¼Ú æ Ç æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æüßæú æ~ Ì ¼åÚ ßæÜè ææ èæè Úæ~Åè ä}ææ~ æ~ ÇæÜ~ Ð Xkq: n'kk ¼25%06%1987 ls 25%06%2003½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ zæåç, ßæãÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. ÕëãSÂçÌ ~ ÕèÁ æ æ Á Ú~ Ð 2. âæ~ùæ Øæ ÂäwæÚæÁ æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ÕëãSÂçÌßæÚ ÕëãSÂçÌ ~ Ùÿæ æ ~ âæ~ù~ è æåæè ~ ÂäwæÚæÁ ŠææÚ æ Ú~ Ð Xkq: vurzn'kk ¼25%06%1987 ls 13%08%1989½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ ÕëãSÂçÌ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÂçÚßæÚÁÙ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ÁÜ â~ ç³æß Áè æ M¼ýæçzæcæ~ Page-42

44 Ú~ Ð 2. ç³æßâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. Âåç æü æ æ ßýÌ Úwæ~ ß âˆøùæúæø æ è ææ Ú~ Ð 'kfu vurzn'kk ¼13%08%1989 ls 23%02%1992½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ ³æçÙ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, ÃØßâæØ, zææ ü-õ Šæä, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âæì ³æçÙßæÚ æ~ âæì âæñ æýæ æü~ Ù~ è ¼æÜ æüè zæñ â æ~ çwæüæø~ Ð 2. çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æüè ææø Øæ zæñ â æ ¼æÙ Ú~ Ð cq/k vurzn'kk ¼23%02%1992 ls 01%06%1994½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ ÕäŠæ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, ŠæÙ-â Âç}æ, âæûæ~¼æú, ÃØßâæØ, æòwæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. Ùæ À~¼Ù ÚæØ~ Ð 2. çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æüè Õ Úè æ ¼æÙ Ú~ Ð dsrq vurzn'kk ¼01%06%1994 ls 07%05%1995½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, ŠæÙ-â Âç}æ, çâìæ, ÂçÚßæÚÁÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. Úæ~Á ~Ìä ~ ÕæÚã Ùæ æ~ æ Á Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð ÕëãSÂçÌßæÚ æ~ ÂèÂÜ ~ Â~Ç è Âý¼çÿæ ææ Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼07%05%1995 ls 06%01%1998½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÂñÌë â Âç}æ, Ùæñ Úè, ÁèßÙâæ æè, zææ ü-õ Šæä, ÂçÚßæÚÁÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& Page-43

45 1. ³æä ý ~ ÕèÁ æ æ Á Ú~ Ð 2. âè~¼ ææø Øæ zæñ â æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð lw;z vurzn'kk ¼06%01%1998 ls 25%10%1998½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æòwæ, zææ ü-õ Šæä æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âåøü ~ ÕèÁ æ æ âæì ãáæú Á Ú~ Ð 2. æ缈øãë¼ø SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ÁÜ ~ ÜæÜ ÈåÜ ÇæÜ Ú Ü ææìæú 43 ç¼ù âåøü æ~ É æø~ Ð punzek vurzn'kk ¼25%10%1998 ls 23%02%2000½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æìæ, çâìæ, Ùæñ Úè, æù-â{ æù æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ¼ý æ ~ ÕèÁ æ æ ØæÚã ãáæú Á Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. âæ~ùæ Øæ æ ¼è æ ¼ý æ ¼æÙ Ú~ Ð eaxky vurzn'kk ¼23%02%2000 ls 30%01%2001½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, ƒæú, ÁèßÙâæ æè, wæåù æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æü æ ßýÌ Úwæ~ ß æü ~ ÕèÁ æ æ 21 ç¼ùæ~ ~ ¼â ãáæú Á Ú~ Ð 2. ãùä æù Áè ~ 108 Ùæ æ~ æ Á Ú~ Ð 3. ÚæÌ ~ ÂÙ~ çâúãæù~ Ìæ Õ~ ~ Õ}æüÙ ~ ÂæÙè zæú Ú Úwæ~ æñú âäõã ßÅ ßëÿæ ~ ÇæÜ~ Ð jkgq vurzn'kk ¼30%01%2001 ls 25%06%2003½ ß}æü æù ~ æâ ÕëãSÂçÌ è ãæ¼³ææ ~ Úæãä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÂæçÚßæçÚ Üã, ÂñÌë â Âç}æ, zææ ü-õ Šæä, ÃØæÂæÚ, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& Page-44

46 1. Úæãä ~ Ùÿæ æ ßæÜ~ ç¼ù â~ Ü ææìæú 43 ç¼ù Áæñ è æå~ è ææ~çüøæ ÀçÜØæ~ æ~ ÇæÜ~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 3. æò¼è æ 51 æýæ æ ãæ æè ¼æÙ Ú~ Ð 'kfu n'kk ¼25%06%2003 ls 25%06%2022½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, ßæãÙ ¼äƒæüÅÙæ, zææñçì âäwæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. ³æçÙ æ ßýÌ Úwæ~ ß ³æçÙ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ÙèÜ, Üæ~ãæ, çìü ß âúâæ~ æ Ì~Ü ¼æÙ Ú~ Ð 3. ³æçÙ ~ ÕèÁ æ æ Á Ú~ Ð 'kfu vurzn'kk ¼25%06%2003 ls 28%06%2006½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ ³æçÙ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æù-â{ æù, Ùæñ Úè, ÂçÚßæÚÁÙ, ÁèßÙâæ æè, Áü, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& ³æçÙßæÚ æ~ âæì Õæ¼æ ß âæì âæñ æýæ æüè Ç ¼ è ¼æÜ ç âè Šæ üs æü ~ Øæ æò æù~ ßæÜ~ æ~ ¼æÙ ¼~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÁÂ ß ãßù Ú~ Ð 3. Úæ~Á ³æçÙ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð cq/k vurzn'kk ¼28%06%2006 ls 07%03%2009½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ ÕäŠæ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, Ùæñ Úè Øæ ÃØßâæØ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ÕäŠæ ~ ÕèÁ æ æ 17 ç¼ùæ~ ~ Ùæñ ãáæú Á Ú~ Ð 2. çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. Õ Úè Øæ Ù æ ¼æÙ Ú~ Ð dsrq vurzn'kk ¼07%03%2009 ls 16%04%2010½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ÃØæÂæÚ, ¼äƒæüÅÙæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã - Page-45

47 mik;& 1. ææ âæñ æýæ âè~¼ çìü ß ææ âæñ æýæ æüæ çìü æ ææ ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 3. æü~ ä}æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼16%04%2010 ls 16%06%2013½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, æòwæ, Ùæñ Úè, æù-â{ æù, zææ ü-õ Šæä æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ³æä ý ~ ÕèÁ æ æ âæ~üã ãáæú Á Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. âè~¼ ææø Øæ zæñ â æ ¼æÙ Ú~ Ð lw;z vurzn'kk ¼16%06%2013 ls 29%05%2014½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, æù-â{ æù, zææ ü-õ Šæä, ŠæÙ-â Âç}æ, ÃØæÂæÚ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âåøü ~ ÕèÁ æ æ âæì ãáæú Á Ú~ Ð 2. ÚçßßæÚ æ ßýÌ Úwæ~ ß âåøü æ~ ƒøü ¼~ Ð 3. M æâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð punzek vurzn'kk ¼29%05%2014 ls 27%12%2015½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æìæ, çâìæ, ŠæÙ ãæçù, â ÌæÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. çìü â~ ãßù Ú~ Ì ææ æäç, ƒæè, ¼ãè- æßü, âè~¼ ææø æç¼ æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. ç³æß è ÂæâÙæ Ú~ ß ç³æßçü æ ÂÚ Õ~Ü æ É æø~ Ð 3. ¼ä ææü è ÂåÁæ Ú~ Ð eaxky vurzn'kk ¼27%12%2015 ls 05%02%2017½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ ãæçù, Áü, Ùæñ Úè, ÁèßÙâæ æè, zææ ü-õ Šæä æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã - Page-46

48 mik;& 1. «æ ~ çü «æ æ~ Ù SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð âæ æ Ø cåæ~ ~ çü ÕÁÚ æ Õæ æ âçãì ãùä æù æüèâæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ³ææ çì ãßù Ì ææ ÕñÜ æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. zæäá æ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð jkgq vurzn'kk ¼05%02%2017 ls 12%12%2019½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ Úæãä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÂçÚßæÚ, ç æ, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ÙäcÆæÙ âçãì Úæãä ~ ÕèÁ æ æ Æ ÆæÚã ãáæú Á Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 3. Õ Úè æ ¼æÙ Ú~ Ð Xkq: vurzn'kk ¼12%12%2019 ls 25%06%2022½ ß}æü æù ~ æâ ³æçÙ è ãæ¼³ææ ~ ÕëãSÂçÌ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ â Õ Šæè, Ùæñ Úè, ÃØæÂæÚ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ¼äƒæüÅÙæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âæ~ù~ æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. ç³æßâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. zæ æßæù âˆøùæúæø æ è ææ Ú~ Ð cq/k n'kk ¼25%06%2022 ls 25%06%2039½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ç æ, ÂçÚßæÚ, ŠæÙ-â Âç}æ, æù-â{ æù, wæ~ìè, â ÌæÙ,çßlæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. ÕäŠæßæÚ æ ßýÌ Úwæ~ ß ÕäŠæ ~ ÕèÁ æ æ Á Ú~ Ð 2. âæ~ù~ æ Âæ æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ÕäŠæßæÚ Øæ ÕäŠæ ~ Ùÿæ æ ~  Ùæ ŠææÚ æ Ú~ Ð cq/k vurzn'kk ¼25%06%2022 ls 21%11%2024½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ ÕäŠæ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, Ùæñ Úè, ÃØæÂæÚ, ÂçÚßæÚÁÙ, zææ ü-õ Šæä æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß Page-47

49 ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ÕäŠæ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. Õ Úè è â~ßæ Ú~ Ð 3. çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð dsrq vurzn'kk ¼21%11%2024 ls 18%11%2025½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ~Ìä ~ Ùÿæ æ ~ ÜãâäçÙØæ ŠØ æ æäüè ~ ŠææÚ æ Ú~ Ð 2. æ æâçìsìæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æü~ ä}æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼18%11%2025 ls 18%09%2028½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, æù-â{ æù, zææ ü-õ Šæä æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æò¼è è ææø ¼æÙ Ú~ Ð 2. Üÿ èùæúæø æ ãë¼ø æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ¼ä ææü è ÂåÁæ Ú~ Ð lw;z vurzn'kk ¼18%09%2028 ls 25%07%2029½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ¼äƒæüÅÙæ, ÃØæÂæÚ, ä ¼ æ æç¼ â~â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ÚçßßæÚ Øæ âåøü ~ Ùÿæ æ ~ Ùæç æ æäüè ~ æç æ ŠææÚ æ Ú~ Ð 2. Ìæ Õ~ è ææø ¼æÙ Ú~ Ð 3. Ü ææìæú 43 ç¼ù Æè 12 ÕÁ~ ÜæÜ ÈåÜ ß ÁÜ âåøü æ~ É æø~ Ð punzek vurzn'kk ¼25%07%2029 ls 24%12%2030½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ç æ, zææ ü-õ Šæä, âã èü, ÃØæÂæÚ, Ùæñ Úè, ÁèßÙâæ æè æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh Page-48

50 ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ÙäcÆæÙ âçãì ¼ý æ ~ ÕèÁ æ æ Á Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. âè~¼ ßS æ ¼æÙ Ú~ Ð eaxky vurzn'kk ¼24%12%2030 ls 21%12%2031½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÂñÌë â Âç}æ, ÂçÚßæÚ, ä ¼ æ, ÃØæÂæÚ, â ÌæÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æü SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÁÂ ß ãßù Ú~ Ð 3. Ìæ Õ~ æ ÕñÜ ¼æÙ Ú~ Ð jkgq vurzn'kk ¼21%12%2031 ls 10%07%2034½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ Úæãä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, zææ ü-õ Šæä, ÃØæÂæÚ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. Àæ~Åè Øæ æ~ æ~ ãú~ ßS æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. ¼æ~ ÙæçÚØÜ ß ¼â Åä Ç ~ çâv ~ ÕäŠæßæÚ æ~ ÁÜ ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð 3. çâv ~ æ ãæ æè ÕÙæ Ú æ ææáü ~ ÇæÜ Ú ƒæú ÂÚ Úwæ~ Ð Xkq: vurzn'kk ¼10%07%2034 ls 15%10%2036½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ ÕëãSÂçÌ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ¼äƒæüÅÙæ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, æëãs æ ÁèßÙ, ŠæÙ-â Âç}æ, çâìæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ç³æßâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. Šææç ü ÂäSÌ æ~ æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð 'kfu vurzn'kk ¼15%10%2036 ls 25%06%2039½ ß}æü æù ~ æâ ÕäŠæ è ãæ¼³ææ ~ ³æçÙ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÃØßâæØ, ŠæÙ ãæçù, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, zææ ü-õ Šæä æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß Page-49

51 ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ³æçÙßæÚ Øæ ³æçÙ ~ Ùÿæ æ ~ Ç ¼ è ¼æÜ ~  æñç ~ ÕÙæ Ú æü~ ä}ææ~ æ~ çwæüæø~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 3. æüè ææø Øæ zæñâ æ ¼æÙ Ú~ Ð dsrq n'kk ¼25%06%2039 ls 25%06%2046½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ç æ, ÂçÚßæÚ, ŠæÙ-â Âç}æ, ßæãÙ, æ æ, ÁÜ, çßlæ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. âæì ÙæÁ ( Ç ¼, å ææ, æ~ãåò, Ùæ, Áæñ, æßü, æùè) æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. æò¼è æ Âæ æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. æ æ~³æ æñ æ æ ßýÌ Úwæ~ Ð dsrq vurzn'kk ¼25%06%2039 ls 21%11%2039½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ S ææù ÂçÚß}æüÙ, æ ¼Ùè, Áü, æù-â{ æù, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, zææ ü æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 2. â Å Ìä æèü æ 18 ßýÌ Úwæ~ Ð 3. æü~ ä}æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼21%11%2039 ls 21%01%2041½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, ÃØæÂæÚ, æ ¼Ùè, ŠæÙ-â Âç}æ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. Àæ~Åè Øæ æ~ æ~ ææ~ü- æœâ~ çwæüæø~ Ð 2. ¼ä ææüâœì³æìè æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. âè~¼ ææø Øæ æò¼è è ææø ¼æÙ Ú~ Ð lw;z vurzn'kk ¼21%01%2041 ls 29%05%2041½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, ÃØæÂæÚ, æìæ, çâìæ æç¼â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ Page-50

52 çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âæì ÚçßßæÚ ÜæÜ ææø æ~ ãúæ æúæ ÇæÜ~ Ð 2. Ìæ Õ~ Øæ æò¼è è ææø ¼æÙ Ú~ Ð 3. âåøü SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð punzek vurzn'kk ¼29%05%2041 ls 27%12%2041½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÂñÌë â Âç}æ, ÂçÚßæÚÁÙ, â Õ Šæè,ÁèßÙâæ æè, æìæ, zææ ü æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âè~¼ ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ¼ýSÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð eaxky vurzn'kk ¼27%12%2041 ls 25%05%2042½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, ÂçÚßæÚÁÙ, Áü, æëãs æ ÁèßÙ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æò¼è ~ Õ}æüÙ ~ ³æã¼ zæú Ú æù è Ùè ß ~ ¼ÕæØ~ Ð 2. ÜæÜ ÕñÜ Øæ Ìæ Õ~ æ ÕñÜ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð jkgq vurzn'kk ¼25%05%2042 ls 13%06%2043½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ Úæãä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè Øæ ÃØæÂæÚ, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ÙäcÆæÙ ~ âæ æ Úæãä ~ ÕèÁ æ æ Á Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ÕäŠæßæÚ æ~ ØæÚã ç Üæ~ æ æ~øüæ Ù¼è ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð Xkq: vurzn'kk ¼13%06%2043 ls 19%05%2044½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ ÕëãSÂçÌ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ŠæÙ-â Âç}æ, ÃØßâæØ, æù-â{ æù æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß Page-51

53 ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& Âåç æü æ æ~ ßýÌ Úwæ~ Ð ßýÌ ~ ¼æñÚæÙ ÂèÜæ ßS æ ÂãÙ~ Ð 2. ÙäcÆæÙ ~ âæ æ ç³æßâãs æùæ æ Á Ú~ Ð 3. ç³æßâ Ë æ Á Ú~ Ð 'kfu vurzn'kk ¼19%05%2044 ls 28%06%2045½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ ³æçÙ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Áü, ÃØæÂæÚ, Ùæñ Úè, â ÌæÙ æç¼â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÁÂ ß ãßù Ú~ Ð 2. æüè ææø Øæ zæñ â æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ³æçÙSÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð cq/k vurzn'kk ¼28%06%2045 ls 25%06%2046½ ß}æü æù ~ æâ ~Ìä è ãæ¼³ææ ~ ÕäŠæ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ÃØæÂæÚ, Ùæñ Úè, â Õ Šæè, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ãæâä¼³æüù æ æ Á Ú~ Ð 2. ÙäcÆæÙ ~ âæ æ çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. Õ Úè ¼æÙ Ú~ Ð 'kqqø n'kk ¼25%06%2046 ls 25%06%2066½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ŠæÙ-â Âç}æ, ç æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. æò¼è ~ æñúâ Åä Ç ~ ÂÚ ³æä ý Ø æ ÕÙæ Ú ÂÙ~ Âæâ Úwæ~ Ð 2. ¼ä ææü ÂæÆ Ú~ Ð 3. âè~¼ ßSÌä æ~ æ ¼æÙ Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼25%06%2046 ls 25%10%2049½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, ŠæÙ-â Âç}æ, zææ ü-õ Šæä, Ùæñ Úè æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß Page-52

54 ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âè~¼ ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. ÙäcÆæÙ ~ âæ æ ÜçÜÌæâãS æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð lw;z vurzn'kk ¼25%10%2049 ls 25%10%2050½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, çâìæ, Ùæñ Úè,ÃØæÂæÚ, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. â ýæ çì ~ ç¼ù Ç ¼, å ææ, æ~ãåò, Ùæ, Áæñ, æßü, æùè, ÂäÚæÙ~ ÂÇ ~ ß Âñâ~ æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. ÚçßßæÚ Øæ âåøü ~ Ùÿæ æ ~ æç æ ŠææÚ æ Ú~ Ð 3. ç³æß æ ¼åŠæ â~ M¼ýæçzæcæ~ Ú~ Ð punzek vurzn'kk ¼25%10%2050 ls 24%06%2052½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Áü, zææ ü, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, æìæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ¼ý æ ~ ÕèÁ æ æ ØæÚã ãáæú Á Ú~ Ð 2. ç³æßçü æ ÂÚ Õ~Ü æ É æø~ ß æüæ ú Ù Ñ ç³æßæø æ æ Á Ú~ Ð âæ~ ßæÚ æ~ ßýÌ Úwæ~ ß ¼åŠæ-ç Ÿæè ¼æÙ Ú~ Ð eaxky vurzn'kk ¼24%06%2052 ls 25%08%2053½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ wæ~ì, æù, Ùæñ Úè, ßæãÙ ¼äƒæüÅÙæ, ŠæÙ-â Âç}æ, çâìæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æüßæú æ~ ãùä æù æüèâæ æ ÂæÆ Ú~ ß ãùä æù Áè æ~ çâ ¼åÚ çâüì Ú~ Ð 2. Üÿ è ß æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. âä ¼Ú æ Ç æ 32 ÂæÆ Ú~ Ð jkgq vurzn'kk ¼25%08%2053 ls 24%08%2056½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ Úæãä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æìæ, çâìæ, ÂçÚßæÚÁÙ, æù-â{ æù, Áü æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß Page-53

55 ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. Áæñ ß âúâæ~ æ~ ç Å Åè ~ Õ}æüÙ ~ zæú Ú ÕãÌ~ ÂæÙè ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æò¼è æ ãæ æè ¼æÙ Ú~ Ð Xkq: vurzn'kk ¼24%08%2056 ls 25%04%2059½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ ÕëãSÂçÌ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æ~úè, ŠæÙ-â Âç}æ, ÃØæÂæÚ, â ÌæÙ, S ææù ÂçÚß}æüÙ, Ùæñ Úè æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& ÕëãSÂçÌßæÚ æ~ ÂèÜæ Šææ ææ ÂèÂÜ ~ Â~Ç ~ ÜÂ~Å~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 3. ÕëãSÂçÌ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 'kfu vurzn'kk ¼25%04%2059 ls 25%06%2062½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ ³æçÙ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æìæ, çâìæ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, Ùæñ Úè, ÃØæÂæÚ, æù-â{ æù æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ³æçÙSÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 3. æüè ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð cq/k vurzn'kk ¼25%06%2062 ls 25%04%2065½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ ÕäŠæ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, æù-â{ æù, â Õ Šæè, ÃØæÂæÚ, ÁèßÙâæ æè æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. Õ Úè æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. Úæ~Á çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ³ææçÜ æýæ è ÂåÁæ Ú~ ß ÌäÜâè ~ ÌèÙ Øæ ÀÑ Â}æ~ wææø~ Ð dsrq vurzn'kk ¼25%04%2065 ls 25%06%2066½ ß}æü æù ~ æâ ³æä ý è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æ~úè, S ææù ÂçÚß}æüÙ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, Øæ ææ, æ ¼Ùè, çâìæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ Page-54

56 ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æü~ ä}æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 2. ëˆøä ÁØ Á Ú~ Ð 3. ¼ä ææüâœì³æìè æ ÂæÆ Ú~ Ð lw;z n'kk ¼25%06%2066 ls 24%06%2072½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ zææ ü-õ Šæä, ÁèßÙâæ æè, Âä æ, çâìæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. âäõã ~ Ìæ Õ~ ~ Õ}æüÙ â~ âåøü æ~ ƒøü ¼~ Ð 2. ³æäzæ ÈÜ ÂýæçŒÌ ~ â Ø âæ~ù~ æ Ü ¼æÙ Ú~ Ð 3. âåøü ~ ÕèÁ æ æ âæì ãáæú Á Ú~ Ð lw;z vurzn'kk ¼25%06%2066 ls 12%10%2066½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. Ü ææìæú 43 ç¼ù ÁÜ ~ ÜæÜ ÈåÜ ÇæÜ Ú âåøü æ~ ƒøü ¼~ Ð 3. âåøü ~ ÕèÁ æ æ âæì ãáæú Á Ú~ Ð punzek vurzn'kk ¼12%10%2066 ls 13%04%2067½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, ŠæÙ-â Âç}æ, Áü, ³æ æä æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ¼ý æ ~ ÕèÁ æ æ ØæÚã ãáæú Á Ú~ Ð 2. âè~¼ ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ¼ä ææüâœì³æìè æ ÂæÆ Ú~ Øæ ÚæØ~ Ð eaxky vurzn'kk ¼13%04%2067 ls 19%08%2067½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, Á èù-áæø¼æ¼ æç¼â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã - Page-55

57 mik;& æüßæú æ~ ßýÌ Úwæ~ ß æü ~ ÕèÁ æ æ ¼â ãáæú Á Ú~ Ð 2. ç âè Õýæræ æ æ~ âè~¼ ææø Øæ æò¼è è ææø ¼æÙ Ú~ Ð 3. æ ä Çæ ¼~ßè è ÂåÁæ Ú~ Ð jkgq vurzn'kk ¼19%08%2067 ls 13%07%2068½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ Úæãä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ æù, Ùæñ Úè, æ æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& ç¼ùæ~ ~ Úæãä ~ ÕèÁ æ æ ÆæÚã ãáæú Á Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâœì³æìè æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. âæì æüè ææø Øæ zæñ â æ ¼æÙ Ú~ Ð Xkq: vurzn'kk ¼13%07%2068 ls 01%05%2069½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ ÕëãSÂçÌ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. zæ æßæù çßc æä ~ 108 Ùæ æ~ æ Á Ú~ Ð 2. çâüæ ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. æú Øæ Âæò Ú}æè æ ÂäwæÚæÁ ŠææÚ æ Ú~ Ð 'kfu vurzn'kk ¼01%05%2069 ls 13%04%2070½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ ³æçÙ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ SßæS Ø, â Õ çšæøæ~, ŠæÙ-â Âç}æ, ÂýçÌcÆæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ³æçÙ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2.  ŠææÌä è æåæè Ì ææ æüè ÁäÚæÕ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÁÂ ß ãßù Ú~ Ð cq/k vurzn'kk ¼13%04%2070 ls 17%02%2071½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ ÕäŠæ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, ŠæÙ-â Âç}æ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã - Page-56

58 mik;& ç¼ùæ~ ~ ÕäŠæ ~ ÕèÁ æ æ Ùæñ ãáæú Á Ú~ Ð 2. çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. Ù ß æò¼è è âåøü ÂýçÌ æ æ ¼æÙ Ú~ Ð dsrq vurzn'kk ¼17%02%2071 ls 25%06%2071½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ¼æòÌ, çâìæ, ç æ, ÂçÚßæÚÁÙ æç¼â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æü~ ä}æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 2. æ æâçìâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ¼ä ææü âåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼25%06%2071 ls 24%06%2072½ ß}æü æù ~ æâ âåøü è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ƒæú-âçúßæú æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ç³æßsìæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÁÂ ß ãßù Ú~ Ð 3. âè~¼ ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð punzek n'kk ¼24%06%2072 ls 25%06%2082½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, Úæ~ æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. æò¼è è æåæè ~ æ~ìè ŠææÚ æ Ú~ Ð 2. æò¼è æ Ü ¼æÙ Ú~ Ð 3. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð punzek vurzn'kk ¼24%06%2072 ls 25%04%2073½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, ŠæÙ-â Âç}æ, æìæ, zææ ü-õ Šæä, ÁèßÙâæ æè æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã - Page-57

59 mik;& 1. ¼ý æ ~ ÕèÁ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. âè~¼ ææø Øæ æò¼è è ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÁÂ ß ãßù Ú~ Ð eaxky vurzn'kk ¼25%04%2073 ls 24%11%2073½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ ãæçù, æù, ä ¼ æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æü ~ ÕèÁ æ æ ¼â ãáæú Á Ú~ Ð 2. Õýræ Øü ÕÙ Ú ãùä æù Õæãä æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. å ææ ŠææÚ æ Ú~ Ð jkgq vurzn'kk ¼24%11%2073 ls 25%05%2075½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ Úæãä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, â ÌæÙ, Áü, ŠæÙ ãæçù æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æü æ ßýÌ Úwæ~ ß ãùä æù Áè ~ Ú ææ~ ~ çâ ¼åÚ çâüì Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æò¼è æ ãæ æè ¼æÙ Ú~ Ð Xkq: vurzn'kk ¼25%05%2075 ls 24%09%2076½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ ÕëãSÂçÌ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, ¼äƒæüÅÙæ æç¼ â~â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ÙèÜ Øæ â æ ÂÚˆÙ ŠææÚ æ Ú~ Ð 2. æüè ææø Øæ zæñ â æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. ³æçÙ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 'kfu vurzn'kk ¼24%09%2076 ls 25%04%2078½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ ³æçÙ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ³æ æä, æìæ, â Õ Šæè, zææ ü-õ Šæä, Áü æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã - Page-58

60 mik;& 1. Úæ~Á ³æçÙ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÁÂ ß ãßù Ú~ Ð 3. âæ~ù~ è ææø Øæ zæñ â æ ¼æÙ Ú~ Ð cq/k vurzn'kk ¼25%04%2078 ls 24%09%2079½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ ÕäŠæ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ÃØæÂæÚ, ÂýçÌcÆæ, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ¼ä ææü è ÂåÁæ Ú~ ß Àæ~Åè Øæ æ~ è â~ßæ Ú~ Ð 2. çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. Õ Úè æ ¼æÙ Ú~ Ð dsrq vurzn'kk ¼24%09%2079 ls 24%04%2080½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ çâìæ, Úæ~ æ, æøü (Ùæñ Úè Øæ ÃØßâæØ) æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ~Ìä ~ ÕèÁ æ æ 21 ç¼ùæ~ ~ â}æúã ãáæú Á Ú~ Ð 2. âßüâ{âˆâý¼æø ëˆøä ÁØ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æ æâçì ~ 108 Ùæ æ~ æ Á Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼24%04%2080 ls 24%12%2081½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, âú æúè æøü, ç æ, ÂçÚßæÚÁÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ³æä ýßæú æ~ æç Éæ wææ~¼ Ú ¼æ~ âæñ æýæ ¼ãè Úwæ Ú âè~¼ ÂÇ æ â~ É Ú Úæwæ ÇæÜ~ Ð 2. ¼ä ææüâåvì æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. æò¼è è ¼ä ææü- åç}æü ¼æÙ Ú~ Ð lw;z vurzn'kk ¼24%12%2081 ls 25%06%2082½ ß}æü æù ~ æâ ¼ý æ è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, çâìæ, Á S ææù, æòwæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã - Page-59

61 mik;& 1. ÁÜ ~ èùè ß ÜæÜ ÈåÜ ÇæÜ Ú âåøü æ~ ƒøü ¼~ Ð 2. zæ æßæù ç³æß è ÂåÁæ Ú~ Ð 3. æ缈ø ãë¼ø SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð eaxky n'kk ¼25%06%2082 ls 25%06%2089½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, ÚvÌ, ÂçÚßæÚ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã Ð mik;& 1. Ìæ Õ~ æ Ç æ ÂãÙ~ Ð 2. Ìæ Õ~ æ Ü ¼æÙ Ú~ Ð 3. æüßæú æ ßýÌ Ú~ Ð eaxky vurzn'kk ¼25%06%2082 ls 21%11%2082½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ æü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ wæåù, ßæãÙ, ¼äƒæüÅÙæ, çßcæñü~ Áèß æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& ç¼ùæ~ ~ æü ~ ÕèÁ æ æ ¼â ãáæú Á Ú~ Ð 2. ç³æß æüèâæ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ãùä æù æüèâæ æ ÂæÆ Ú~ Ð jkgq vurzn'kk ¼21%11%2082 ls 09%12%2083½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ Úæãä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ßæãÙ ¼äƒæüÅÙæ, ŠæÙ-â Âç}æ, ãúè æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& Õýæræ ææ~ æ~ ç Ææ ü ~ âæ æ zææ~áù ÚæØ~ ß ¼çÿæ ææ ¼~ Ð 2. æò¼è æ Ùæ æ ¼æÙ Ú~ Ð 3. Úâæ~ ü ~ ÕñÆ Ú zææ~áù Ú~ Ð Xkq: vurzn'kk ¼09%12%2083 ls 15%11%2084½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ ÕëãSÂçÌ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ä ¼ æ, âú æúè æøü, ŠæÙ-â Âç}æ, zææ ü æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã - Page-60

62 mik;& 1. Úæ~Á ÕëãSÂçÌ SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ç³æßâãs æùæ æ ÂæÆ ß ãßù Ú~ Ð 3.  æ ãä æ âèìæèü - Áæ~ ¼Ú â~ wææ~wæüæ ãæ~ - ç âè ç¼ú æç¼ ~ Úwæ~ Ð 'kfu vurzn'kk ¼15%11%2084 ls 24%12%2085½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ ³æçÙ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, ÂæçÚßæçÚ Üã, Ùæñ Úè Øæ ÃØæÂæÚ, â ÌæÙ, ÃØâÙ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. æüè ææø ¼æÙ Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ Á Ú~ Ð 3. ÕÁÚ æõæ æ âçãì ãùä æù æüèâæ æ ÂæÆ Ú~ Ð cq/k vurzn'kk ¼24%12%2085 ls 21%12%2086½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ ÕäŠæ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ â{ æù, ä ¼ æ, ßæãÙ ¼äƒæüÅÙæ, æ æ, Ùæñ Úè, ŠæÙ-â Âç}æ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. Úæ~Á ç³æßçü æ ÂÚ ÁÜ É æø~ Ð 2. æò¼è è ƒææ~ç è ¼æÙ Ú~ Ð 3. çßc æäâãs æùæ æ ÂæÆ Ú~ Ð dsrq vurzn'kk ¼21%12%2086 ls 19%05%2087½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ ~Ìä è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, wæåù, ŠæÙ-â Âç}æ, æù-â{ æù æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. ~Ìä SÌæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 2. ãæ ëˆøä ÁØ æ æ ÁÂ ß ãßù Ú~ Ð 'kqqø vurzn'kk ¼19%05%2087 ls 19%07%2088½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ ³æä ý è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ ŠæÙ-â Âç}æ, ÃØâÙ, æù-â{ æù,¼æ~cææúæ~âù æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& Page-61

63 1. âè~¼ ææø Øæ æò¼è è ææø ¼æÙ Ú~ Ð 2. ¼ä ææüâœì³æìè æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. ³æä ýßæú æ~ âè~¼ ææøæ~ æ~ æúæ ÇæÜ~ Ð lw;z vurzn'kk ¼19%07%2088 ls 24%11%2088½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ âåøü è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, ÃØæÂæÚ, ŠæÙ-ãæçÙ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, çßcæñü~ Áèß, æòwæ æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âåøü ~ ÕèÁ æ æ âæì ãáæú Á Ú~ Ð 2. æ缈øãë¼øsìæ~ æ æ ÂæÆ Ú~ Ð 3. Ìæ Õ~ ~ âæì æñúâ Åä Ç æ~ ÂÚ ~âú æ çìü Ü ææ Ú æäüæõè Ú æ ~ ÂÇ ~ ~ Õæ Šæ Ü~ æñú âåøæ~ü¼ø ~ Õæ¼ Âåßü è æ~ú äòã Ú ~ Á æü ~ ¼ÕæØ~ Ð punzek vurzn'kk ¼24%11%2088 ls 25%06%2089½ ß}æü æù ~ æâ æü è ãæ¼³ææ ~ ¼ý æ è Ìü¼³ææ â~ æäáú Úãè ãñ Ð â ¼³ææ æü ~ ¼æñÚæÙ Øç¼ æâ ç âè ÌÚã è æùçâ Øæ ³ææÚèçÚ ÂÚ~³ææÙè â~ æäáú Úãè ãñ Øæ Ùæñ Úè, ÃØæÂæÚ, ŠæÙ-â Âç}æ, ÁèßÙâæ æè, â ÌæÙ, ÂæÜÌå ³æä æç¼ â~ â Õ çšæì æ~ ü ³æäzæ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ Úãæ ãñ, Ìæ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh ß ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙ~ æçã mik;& 1. âè~¼ ææø æ ¼æÙ Ú~ Ð 2. ³æ wæ Øæ âèâ ~ 21 æßü ~ ¼æÙ~ zæú Ú æßsøæ ~ ç¼ù Ù¼è ~ ÂýßæçãÌ Ú~ Ð 3. ¼ä ææü ß Üÿ è è ÂåÁæ Ú~ Ð Page-62

64 ÜæÜ ç ÌæÕ â~ Ø ãˆßâå æü zæçßcøèü ¼lHkh Hkfo";Qy yky fdrkc dq.myh ij vk/kkfjr gsa½ Šæ~»ýãæ~ è ä ÇÜè (Å~ßæ) ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ ç âè ä ÇÜè ~ ¼âß~ zææß ~ ¼æ~ æââ ~ ³æ æä»ýã ÕñÆ ÁæØ~, Ìæ~ ~âè ä ÇÜè æ~ Šæ~»ýãæ~ è ä ÇÜè (Å~ßæ) ãì~ ãñ Ð ä ÇÜè ~ ¼âßæ zææß ÁæÌ æ ü S ææù ãñ, â ƒæú æ ÁæÌ è æ ü â~ zæè â Õ Šæ ãñ, âçü ~â~ zææß ~ ¼æ~ Øæ ¼æ~ â~ çšæ æââ ~ ³æ æäìæ ßæÜ~»ýã ÕñÆ ÁæØ~ Ìæ~, ÁæÌ ~ üÿæ~ æ ~ â ÌäÜÙ è çs æçì Âñ¼æ ãæ~ ÁæÌè ãñð ÁæÌ ~ Ùæñ Úè Øæ ÃØæÂæÚ ~ ÂåÚè ÌÚã â~ çs æúìæ Ùãè æ ÂæÌè ãñð ¼âß~ zææß ~ ÕñÆ~ Šæ~ ãæ~ ä ~»ýãæ~ æ~ Æè ÚÙ~ ~ çü ¼â Šææ~ æ~ zææ~áù ÚæÙæ æçã Ð çùc cæü - æâ è ä ÇÜè Šæ~»ýãæ~ è ä ÇÜè (Å~ßæ) Ùãè ãñð æšæ~ Šæ~»ýãæ~ è ä ÇÜè(Å~ßæ) ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æñ æ~ zææß ~ âåøü æñú âæìß~ zææß ~ ³æçÙ çs æì ãæ~ Ìæ~ ~âè ä ÇÜè æ~ æšæ~ Šæ~»ýãæ~ è ä ÇÜè ãì~ ãñð â»ýã çs æçì æ ÁæÌ è æùçâ çs æçì æñú ÃØßâæçØ ÁèßÙ ÂÚ ³æäzæ âú ãæ~»æð ÁæÌ è æùçâ ³ææ çì ~ æèè è æ â Ìè ãñð æñ ææzææß ã æú~»ëãs æ âäwæ æ zæè ƒæú ãñ, â»ýã çs æçì ~ æú æ»ëãs æ âäwæ ~ zæè è æù~ è â zææßùæ ãæ~ìè ãñð çùc cæü - Øã ä ÇÜè æšæ~ Šæ~»ýãæ~ è ä ÇÜè (Å~ßæ) Ùãè ãñð Šæ èü Å~ßæ ( ä ÇÜè) ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ ä ÇÜè ~ ÕëãSÂçÌ ~ âæ æ ³æçÙ ÕñÆæ ãä æ ãñ Ìæ~ ~âè ä ÇÜè æ~ Šæ èü ä ÇÜè (Å~ßæ) ãì~ ãñ Ð ~â~ ÁæÌ ~ ÁèßÙ ~ zæè zæè æ~ ü ÕÇ è â SØæ Ùãè æ â Ìè ãñ, Áæ~ ç ÁèßÙ ~ æü-âä æü æ ¼~Ð ç âè ÕãäÌ äç³ Ü Øæ cå ~ â Ø â~ ãè Ù ãè â~ ¼ñßèØ âãæøìæ ÂýæŒÌ ãæ~ Áæ»èÐ çùc cæü - Øã ä ÇÜè Šæ èü ä ÇÜè (Å~ßæ) Ùãè ãñð ÙæÕæçÜ æ ä ÇÜè (Å~ßæ) ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ ä ÇÜè ~ ÂãÜ~, æñ æ~, âæìß~ æñú ¼âß~ zææß ( ~ ¼ý S ææù) ~ æ~ ü zæè»ýã Ùãè ÕñÆæ ãä æ ãñ Øæ Ù ~ ~ßÜ ÕäŠæ ÕñÆæ ãä æ ãñ Ìæ~ ~âè ä ÇÜè ÙæÕæçÜ» Å~ßæ ( ä ÇÜè) ãüæìè ãñð â çs æçì ~ ÁæÌ è ç S Ì ÕæÚã âæü Ì ³æ ~ ¼æØÚ~ ~ ãæ~ìè ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, ÙæÕæçÜ Å~ßæ ßæÜ~ ÁæÌ ÂÚ ÕæÚã ßcææ~ü Ì ÂýˆØ~ ßcæü -»ýã æ Âýzææß çù{ù M â~ ÂÇ æ ÚÌæ ãñð ÁèßÙ ÂÚ ÂÇ Ù~ ßæÜ~ ¼äçcæÌ Âýzææß è Ùä åüìæ ã~ìä çù{ùæ ç Ì zææß çs æì»ýã æ ÂæØ ÚÙæ Page-63

65 æçã Ð (1) ý ~ ÂãÜ~ âæü ~ âæìß~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (2) ý ~ ¼åâÚ~ âæü ~ æñ æ~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (3) ý ~ ÌèâÚ~ âæü ~ Ùæñß~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (4) ý ~ æñ æ~ âæü ~ ¼âß~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (5) ý ~ Âæ ß~ âæü ~ ØæÚãß~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (6) ý ~ ÀÆ~ âæü ~ ÌèâÚ~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (7) ý ~ âæìß~ âæü ~ ¼åâÚ~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (8) ý ~ ææß~ âæü ~ Âæ ß~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (9) ý ~ Ùæñß~ âæü ~ ÀÆ~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (10) ý ~ ¼âß~ âæü ~ ÕæÚãß~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (11) ý ~ ØæÚãß~ âæü ~ ÂãÜ~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð (12) ý ~ ÕæÚãß~ âæü ~ ææß~ zææß ~»ýã æ âú ÂÇ Ìæ ãñð çùc cæü - Øã ä ÇÜè (Å~ßæ) ÙæÕæçÜ æ Å~ßæ Ùãè ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÚæÁØæ~ æ ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÚæÁØæ~ æ æ Øã ÌÜÕ Øã Ùãè ãñ ç ~âæ ÁæÌ æ~ ü ÕÇ æ ÚæÁæ, ÂýŠææÙ æè Øæ ÚæcÅþÂçÌ ãè ãæ~, çâìä ÚæÁØæ~ æ â~ ä ÇÜè ~ Øã â ~Ì ç ÜÌæ ãñ ç ÁæÌ ~ ÚãÙ-âãÙ æ SÌÚ ÚæÁæ æ~ è ÌÚã ÁMÚ ãæ~ â Ìæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ÚæÁØæ~ æ è æ~ ü zæè çs æçì Ùãè Üæ æå ãæ~ Úãè ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ «æ æñú Ù ~ ÂæØ æâ è ää ÇÜè ~ ç âè zæè Âý æú æ «æ Ùãè Üæ æä ãæ~ Úãæ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ßçÁüÌ æñú ßçÁüÌ ÂæØ (1) æâ è ä ÇÜè ~ âåøü ªò æ ãñ, æâ æ~ âåøü â~ â Õ çšæì ßSÌä æ~ æ ¼æÙ Ùãè ÚÙæ æçã Ð (2) æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ ªò æ ãñ, æâ æ~ ¼ý æ â~ â Õ çšæì ßSÌä æ~ æ ¼æÙ Ùãè ÚÙæ æçã Ð (3) æâ è ä ÇÜè ~ ³æä ý ªò æ ãñ, æâ æ~ ³æä ý â~ â Õ çšæì ßSÌä æ~ æ ¼æÙ Ùãè ÚÙæ æçã Ð (4) æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ Ùè æ ãñ, æâ æ~ ³æçÙ â~ â Õ çšæì ßSÌä æ~ æ ¼æÙ Ùãè Ü~Ùæ æçã Ð (5) æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂãÜ~, ÌèâÚ~, Âæ ß~, ÀÆ~ Øæ ææß~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~»ñâ, Ì~Ü, ÇèÁÜ, Â~Åþæ~Ü, âç çù æü æ, zæßù çù æü æ, Üæ~ã~ æ æøü æç¼ â~ Õ Ùæ æçã, Ø ææ æâ æ~ ƒææåæ ãæ~ â Ìæ Page-64

66 ãñð (6)Øç¼ æâ ~ ƒæú ~ æçwæúè ~ Šæ~Úè æ~æúè ãñ çáâ ~ ¼ÚßæÁ~ ~ çìçúvì Úæ~³æÙè æù~ ~ çü æ~ ü zæè Á»ã Ùãè ãñ Ìæ~ â ~ Úæ~³æÙè ~ çü Úæ~³æÙ¼æÙ Øæ çwæç è Ùãè wææ~üùè æçã, Ø ææ æâ è â ÌæÙ ÂÚ â æ ÕäÚæ âú ÂÇ â Ìæ ãñð ç âè æú æ ß³æ ~âè æ~æúè è ÀÌ Õ¼ÜßæÙè ÂÇ~ Ìæ~ ÂäÚæÙè ÀÌ æ~ ç»úæù~ â~ ÂãÜ~ â æ~æúè ~ ÂÚ Ù ü ÀÌ ÇÜßæ Ü~ Ð (7)Øç¼ æâ ~ ƒæú ~ âæ~ù~- æ ¼è ~»ãùæ~ Øæ MÂØ~-Âñâ~ ÚwæÙ~ ~ çü â~è, æü æúè, çìáæ~úè ˆØæç¼ ãñ Ìæ~ â~ zæè zæè ÂåÚè ÌÚã wææüè Ùãè Úwæ~ Ð (8) ÂÙ~ æù ~ äà çãsâæ~ ~ ç Å Åè ßæÜæ S ææù ß³Ø Úwæ~ Ð (9)¼çÿæ æ äwæè æù ~ Ù Úã~ Ð (10)ÛæåÆ Ù Õæ~Ü~ Ð (11)ÛæåÆè»ßæãè Ù ¼~ Ð (12) ³æy¼ Ù Õæ~Ü~ Ð (13)ç âè æ~»æüè Ù ¼~ Ð (14) ýåúìæ Ù Ú~ Ð (15) ü³ßú ÂÚ çß³ßæâ Úwæ~ Ð (16)¼~ßè- ¼~ßÌæ æ~ è ÂæâÙæ ŸæhæÂåßü Ú~ Ð (17) æ â- ÀÜè Ù wææø~ Ð (18)³æÚæÕ Ù ÂèØ~ Ð (19) ÂÇ ~ âüè ~ â~ ÂãÙ~ Ð (20) æù-ùæ çà¼ßæø~ Ð Page-65

67 (21)¼æ Ì âæè Úwæ~ Ð (22)â ØävÌ ÂçÚßæÚ ~ Úã~ Ð (23)ââäÚæÜ â~ ŠæäÚ â Õ Šæ ÕÙæ Ú Úwæ~ Ð (24) Øæ æ~ è ÂåÁæ Ú~ Ð ã~ ãú~ ßS æ, }æ zææ~áù æç¼ ¼~ Ú Âýâ Ù Úwæ~ Ð (25)ÕãÙ-Õ~Åè æ~ èæè ßSÌä æ~ æ ÂãæÚ ¼~ Ð (26)çÁâ Âý æú æìæ è â~ßæ ÚÌ~ ãñ, âè Âý æú ÁèßÙâæ æè è zæè ç Ì ¼~wæzææÜ Ú~ Ð (27)zææzæè (ÕÇ ~ zææ ü è ÁèßÙâæ æè) è â~ßæ Ú~ Ð (28)ÂçÚßæÚ ~ â¼søæ~ æ ÂæÜÙ Ú~ Ð (29) äxì ~ ç âè â~ äà Ù Ü~ Ð (30)çÙÑâ ÌæÙ è â Âç}æ Ù Ü~ Ð (31)ÕÇ æ~ ~ Ú æ S³æü Ú ~ æ³æèßæü¼ ÂýæŒÌ Ú~ Ð (32)Ø ææâ zæß ¼çÿæ æ äwæè æù ~ Ù Úã~ Ð (33)ƒæÚ è ÀÌ ~ À~¼ Ù Úwæ~ Ð (34)ƒæÚ ~ ææ~ç è-õãäì ç Å Åè ßæÜè Á»ã ß³Ø Úwæ~ Ð (35)çß Üæ»æ~ æ~ zææ~áù ¼~, Ù è âãæøìæ Ú~ Ð (36)ÂÇ æ~â ~ æ~ ü âãæø çßšæßæ ãæ~ Ìæ~ Ù è âãæøìæ Ú~ Ð (37) ÙäcØ~ÌÚ Áèßæ~ -»æø, ä}ææ, æñßæ, Õ ¼Ú æç¼ æ~ zææ~áù ¼~ Ð (38) æù~ æñú» Á~ æ¼ è â~ âæßšææù Úã~ Ð Page-66

68 (39)Ùæ æ~ ã ~³ææ âæè Úwæ~ Ð Page-67

69 ÜæÜ ç ÌæÕ â~ âæ æ ÕñÆ~ æýãæ~ æ ÈÜ ¼lHkh Hkfo";Qy yky fdrkc dq.myh ij vk/kkfjr gsa½ æâ è ä ÇÜè ~ âåøü æñú ÕëãSÂçÌ âæ æ Âý æ zææß ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ è ä ÇÜè ~, ÕëãSÂçÌ æâ ~ çâìæ æ ÂýçÌçÙçŠæ ãñ æñú âåøü â æ Âä æ ãñð æâ ~ zææ Ø æ Üæzæ æâ æ~ æñú æâ ~ çâìæ æ~ ç Ü~ ææð âåøü æñú ÕëãSÂçÌ æ Øæ~ æ ¼ý æ æ çù æü æ ÚÌæ ãñð æâ æ zææ Ø ¼ý æ ~ â¼ë³ø æ~ìè è ÌÚã ³ß~Ì æñú æ ¼è ~ Áñâæ èüæ ãæ~ ææð æâ ÂÙ~ çâìæ æ Ùæ Úæ~³æÙ Ú~ æè æñú Ù æ~ â æá ~ ÂýçÌcÆæ æñú â{ æù ç¼üæø~ æèð æâ æ~ æâ è æøä ~ 38 ßcæü Ì âú æú â~ ŠæÙ æ Üæzæ ÂýæŒÌ ãæ~ ææ æñú æâ ª ~ ¼ æ~ ÂýæŒÌ Ú~ æèð æâ è ä ÇÜè ~ âåøü æñú ³æçÙ âæ æ Âý æ zææß ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øã ßâÚßæ¼è æñú â Ø ~ ÙäâæÚ Õ¼Üæß è æã ÚwæÙ~ ßæÜè ØäçÌ ãñð âåøü æñú ³æçÙ ~ ŠØ çâìæ-âä æ æ â Õ Šæ ãñð âæšææú æìøæ ¼æ~Ùæ~ ~ Õè æ~ ü Ûæ æç æ Ùãè ãæ~ìæ ãñ, Ü~ç Ù zæè- zæè ÕäŠæ ¼æ~Ùæ~ ~ Õè Üã æ æú æ ÕÙ ÁæÌæ ãñð ÕãÙ/ÙÙ¼ æñú/øæ Âä æè ~ æú æ æâ æ~ cå ãæ~ â Ìæ ãñð â Âý æú è ØäçÌ ~ ÕäŠæ æâ è âãæøìæ Ú~ ææð æâ æ ÁèßÙ âãá æñú ³ææ çìâå æü ãæ~ ææð âæ~ùæ- æ ¼è â~ â Õ çšæì ÃØßâæØ â~ æâ æ~ }æ Üæzæ ÂýæŒÌ ãæ~ ææð æâ æ æšøæˆ è ÌÚÈ MÛææÙ ãæ~ ææ æñú æâ Øæ~ æè æñú Õýræ ææùè ãæ~ æèð ØäçÌ ~ ³æäzæ ãæ~ù~ ÂÚ æâ æ ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè â~ Ûæ æç æãæ~ â Ìæ ãñ - Áñâæç Øãæ ÂÚ ³æä ý Áæ~Ú ãæ~ ÁæÌæ ãñð âåøü â~ â Õ çšæì èáæ~ ~ ÃØæÂæÚ ~ æâ æ~ âèüìæ ç Ü~ æè æñú çú³ì~¼æúæ~ â~ æâ ~ â Õ Šæ ŠæäÚ ãæ~ æ~, ÂÚ Ìä ³æçÙ â~ â Õ çšæì ßSÌä æ~ ~ÃØæÂæÚ ~ æâ æ~ ãæçùøæ ãæ~ â Ìè ãñ æñú æâ ÌÕæã ãæ~ â Ìè ãñ Ð â ØäçÌ è ³æäzæÌæ â~ Õ Ù~ ~ çüø~ æâ æ~ âåøü æýã æ ~ â Ø ÕãÌ~ ÁÜ ~ ³æçÙ â~ â Õ çšæì èá~ ÂýßæçãÌ ÚÙè æçãø~ð æõæ¼è â~ ¼åÚ æñúæã~ ÂÚ ³ææ ~ â Ø ÕäŠæ â~ â Õ çšæì ßSÌäØ~, ÈÜ, æ~ìè Øæ ãú~ Ú æ è èá~ Á èù ~ ¼Õæ ¼~ Ð Øç¼ æâ è â ÌæÙ æ SßæS Ø Æè Ù ÚãÌæ ãæ~ Ìæ~ æâ ÂÙ~ ßÁÙ ~ ÕÚæÕÚ ³æçÙ è åíì ÕÙæ Ú ¼èßæÚ ~ Âæâ wæçè Ú ¼~ æñú ãßæ æù~ ~ çüø~ ¼èßæÚ ~ çà¼ý Ú ¼~ Ð ßcæüÈÜ ~ ÙäâæÚ ³æçÙ ~ Áæ~Ú ãæ~ù~ ÂÚ æâ æ~ ³æçÙ â~ â Õ çšæì æ Ùãè ÚÙ~ æçãø~ð ~âæ ÚÙ~ â~ æâ æ~ Ùä âæù ãæ~ â Ìæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ æñú ÕäŠæ âæ æ ¼åâÚ~ zææß ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ ÕäŠæ è âãæøìæ ÂýæŒÌ ãæ~ æèð æâ ~ çâìæ ~ ÁèçßÌ ÚãÌ~ æâ æ~ ç âè Âý æú æ æ~ ü cå Ùãè ãæ~ ææð ÂñÌë â{âç}æ è ç âè Âý æú è æ~ ü ãæçù Ùãè ãæ~ æèð Øç¼ ÕäŠæ æ Âýzææß Áæ~Ú ãñ, Ìæ~ æâ æ~ ³æäzæ æü Øæ Úæãä â~ â Õ çšæì èáæ~ â~ âãæøìæ ÂýæŒÌ ÚÙè æçãø~ð æâ è ä ÇÜè ~ ÕëãSÂçÌ æñú ³æçÙ âæ æ Âý æ zææß ~ çs æì ãñ Ð æâ ¼~³æ Øæ â Øæâè ÕÙ Ú æ Ì ~ ÁèßÙ ÃØÌèÌ Ú â Ìè ãñ Ð Øç¼ ³æçÙ ³æäzæ ãñ Ìæ~ æâ æ ÂçÚßæÚ æñú ŠæÙ ¼æ~Ùæ~ ÕÕæü¼ ãæ~ â Ìæ ãñð Page-68

70 æâ è Á ä ÇÜè ~ âåøü, ³æçÙ æñú ÕëãSÂçÌ è ç æ æýãè ØäçÌ ç âè zæè zææß ~ çs æì ãñð æâ æ~ æ¼ú æñú â{ æù ç Ü~ ææð Page-69

71 MRS Sample osfnd T;ksfr"k dq.myh Rohit Shah Row Hse A-8 OM Manor, Samrat Ashok Hsg Society Survey No 88/2 Veerbhadra Nagar Baner, Pune Contact ,

72 punz cq/k jkgq o"kzqy dq.myh &37 lw;z Xkq: 11:10: :10:2017 yky fdrkc o"kzqy 'kfu eaxk 'kqqø dsrq eaxk jkgq dsrq punz cq/k yky fdrkc punz dq.myh eaxk 'kfuxkq: punz cq/k lw;z 'kqqø yxu dq.myh 'kfu 'kqqø Xkq: jkgq lw;z dsrq xzg lw;z ¼cn½ punzek ¼cn½ eaxky cq/k ¼cn½ Xkq: ¼cn½ 'kqqø ¼cn½ 'kfu ¼cn½ jkgq ¼cn½ dsrq ¼cn½ ÜæÜ ç ÌæÕ â~ ßcæüÈÜ ~ æýãæ~ è çs æçì ÒkoLFk izòko iddk Äj kx;ksn; dk xzg lkfkh xzg dk;e Xkzg èkehz lks;k fo'ks"k yxu xzzg gkwa 'kqò Òko esa r`rh; jkf'k gkwa 'kqò Òko esa n'ke~ xzzg gkwa gkwa 'kqò Òko esa r`rh; xzzg gkwa v'kqò Òko esa yxu jkf'k gkwa gkwa 'kqò Òko esa v"ve~ jkf'k gkwa gkwa yxu xzzg gkwa gkwa v'kqò Òko esa prqfkz jkf'k gkwa gkwa 'kqò Òko esa uoe~ xzzg gkwa 'kqò Òko esa ÜæÜ ç ÌæÕ â~ ßcæüÈÜ ~ zææßæ~ (wææùæ~ ) è çs æçì [kkuk uû [kkuk uû ekfyd iddk Äj lks;k mpp uhp fdler dks txkkus 1 âåøü, æäm, ³æçÙ»Ü âåøü âåøü ³æçÙ okyk»ü 2 ³æä ý æäm ¼ý æ ¼ý æ 3 ¼ý æ, ÕäŠæ ÕäŠæ»Ü Úæãä ~Ìä ÕäŠæ 4 Úæãä ¼ý æ ¼ý æ æäm»ü ¼ý æ 5 âåøü æäm ãæ âåøü 6 ÕäŠæ ÕäŠæ ~Ìä ãæ ÕäŠæ Úæãä ³æä ý ~Ìä ~Ìä 7 ³æä ý ³æä ý ÕäŠæ ³æçÙ ³æä ý 8 ³æä ý»ü»ü ³æçÙ ¼ý æ ¼ý æ 9 ~Ìä æäm æäm ~Ìä Úæãä ³æçÙ 10»Ü ³æçÙ ³æçÙ»Ü æäm ³æçÙ 11 ³æçÙ ³æçÙ æäm 12 æäm æäm ³æä ý ~Ìä ÕäŠæ Úæãä Úæãä Page-70

73 ÜæÜ ç ÌæÕ ßcæüÈÜ o"kz iw.kz& 37 punz cq/k jkgq lw;z Xkq: 'kfu eaxk 'kqqø dsrq 1- ( 11:10: :11:2016 ) 2- ( 11:11: :12:2016 ) 3- ( 11:12: :01:2017 ) cq/k punz 4- ( 11:01: :02:2017 ) 5- ( 11:02: :03:2017 ) cq/k lw;z punz 'kfu Xkq: dsrq eaxk Page ( 11:03: :04:2017 ) 7- ( 11:04: :05:2017 ) 8- ( 11:05: :06:2017 ) 9- ( 11:06: :07:2017 ) dsrq 'kfu Xkq: lw;z jkgq eaxk eaxk Xkq: lw;z 'kfu jkgq punz cq/k 'kqqø eaxk jkgq lw;z 'kfu Xkq: 'kqqø dsrq 10- ( 11:07: :08:2017 ) punz cq/k jkgq lw;z Xkq: 'kqqø eaxk 'kfu dsrq dsrq 'kqqø punz cq/k ( 11:10: :10:2017 ) 'kfu Xkq: lw;z cq/k punz dsrq jkgq 'kfuxkq: lw;z eaxk jkgq 'kqqø dsrq punz cq/k eaxk lw;z 'kfu Xkq: 11- ( 11:08: :09:2017 ) jkgq 'kqqø dsrq punz cq/k 'kqqø jkgq eaxk 'kqqø eaxk Xkq: 'kfu lw;z 'kqqø eaxk 12- ( 11:09: :10:2017 ) jkgq punz cq/k jkgq lw;z 'kfu Xkq: dsrq eaxk punz cq/k dsrq 'kqqø 'kqqø 'kqqø punz cq/k jkgq lw;z Xkq: 'kfu dsrq dsrq jkgq punz cq/k 'kfu lw;z Xkq: eaxk

74 ÜæÜ ç ÌæÕ â~ ßcæüÈÜ o"kz iw.kz & 37 ( 11:10: :10:2017 ) æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ âåøü æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ âåøü æýã ~ ³æäzæÌæ ~ æú æ - æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, âåøü ÂãÜ~ zææß ~ çs æì ãñ æñú æ~ ü Ø æýã ææß~ zææß ~ çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, âåøü ÂãÜ~ zææß ~ çs æì ãñ æñú âæìß~ zææß ~ ³æä ý çs æì ãñ Øæ âæìßæ zææß wææüè ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ âåøü â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~ âåøü Âv ~ ƒæú æ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ âåøü ³æäzæ zææß ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ âåøü ÂÙ~ ç æ æäm ~ âæ æ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ âåøü ÂÙ~ ³æ æä ³æçÙ ~ âæ æ ÕñÆæ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ âåøü ³æ æä æýãæ~ â~ ØävÌ Øæ ¼ëcÅ ãæ~ Ú ÂãÜ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, â ßcæü æâ æ~ Ùæñ Úè/ æúæ~õæú ~ çßèüìæ ãæ~ â Ìè ãñ Øæ ƒææåæ ÆæÙæ ÂÇ â ÌæãñÐ â ßcæü Áæ~ zæè ÙØæ æøü ³æäM Ú~ æè â ~ æâ æ~ Ù~ ÕæŠææ æ~ æ âæ Ùæ ÚÙæ ÂÇ â Ìæ ãñð â ßcæü «æ Ü~Ù~ è çs æçì zæè ÕÙ â Ìè ãñð æâ æ æñú æâ ~ ÂçÚßæÚ ~ â¼søæ~ æ SßæS Ø zæè æâ ~ çü ç Ìæ æ çßcæø ãæ~ â Ìæ ãñð ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè æñú â ÌæÙ â~ Ü ææß zæè â zæß ãñð ßcæüÈÜ ~ âåøü æ ÂæØ Page-72

75 âåøü ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð (1) æ â ç¼úæ æ â~ßù Ù Ú~ Ð (2) ÂÙæ æü- ÜÙ Æè Úwæ~ Ð (3) âåøü æ~ èæ~ ÁÜ æ ŠØü ¼~ Ð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ¼ý æ æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ¼ý æ æýã ~ ³æäzæÌæ ~ æú æ - æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, ¼ý æ ÌèâÚ~ zææß ~ çs æì ãñ æñú ¼âß~ zææß ~ æ~ ü æýã çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ¼ý æ â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ æø ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ ³æäzæ zææß ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ ÂÙ~ ç æ ÕäŠæ ~ âæ æ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ¼ý æ ³æ æä æýãæ~ â~ ØävÌ Øæ ¼ëcÅ ãæ~ Ú ÌèâÚ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ ü ÌÚã è æùçâ ÂÚ~³ææçÙØæ~ æ âæ Ùæ ÚÙæ ÂÇ â Ìæ ãñð æâ æ~ Ù~ æ â~ â Õ çšæì Úæ~ æ ãæ~ â Ì~ ãñ Ð æâ çõùæ ¼ ¼~³Ø ~ ŠæÚ- ŠæÚ zæå â Ìè ãñ Ð ÃØßâæçØ Øæ ææ æ~ â~ æâ æ~ Üæzæ Ùãè ãæ~ â Ìæ ãñð ÂÙ~ zææ Øæ~ â~ æâ ~ â Õ Šæ çõ æç â Ì~ ãñ Ð ßcæüÈÜ ~ ¼ý æ æ ÂæØ ¼ý æ ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ Page-73

76 çù{ù ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð (1) wææù~-âèù~ ~ çü æ ¼è ~ ÕÌüÙæ~ æ ÂýØæ~» Ú~ Ð (2) ¼ä»æü ÂåÁÙ ÚßæØ~ Ð (3) ÂÙè Øæ â ÌæÙ ~ Âñâ~ æ ÂØæ~» Ù Ú~ Ð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~»Ü æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~»Ü â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~»Ü æø ãñð æâ è ä ÇÜè ~»Ü ³æäzæ zææß ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ æü ³æäzæ çs æçì ~ ¼âß~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, â ßcæü â æá ~ æâ ~ æù-â{ æù ~ ßëçh ãæ~ æèð æç æü ¼ëçcÅ â~ zæè Øã ßcæü }æ ãñð â ßcæü æâ ~ Ù ~ ÂÚæ~ æú è zææßùæ zæè Øæ¼æ ãæ~ æèð ßcæüÈÜ ~»Ü æ ÂæØ»Ü ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð (1) çãú æ ÂæÜ~ Ð (2) çùñâ ÌæÙ ÃØçvÌ è â~ßæ Ú~ Ð (3) ¼åŠæ ÕÜ Ú åëã~ ÂÚ Ù ç»úù~ ¼~ Ð Page-74

77 æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ÕäŠæ æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ÕäŠæ æýã ~ ³æäzæÌæ ~ æú æ - æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, ÕäŠæ ÌèâÚ~ zææß ~ çs æì ãñ æñú ¼âß~ zææß ~ æ~ ü Ø æýã çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ÕäŠæ â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~ ÕäŠæ ÂÙ~ ƒæú æ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ÕäŠæ ³æäzæ zææß ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ÕäŠæ ÂÙ~ ³æ æä ¼ý æ ~ âæ æ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ÕäŠæ ³æ æä æýãæ~ â~ ØävÌ Øæ ¼ëcÅ ãæ~ Ú ÌèâÚ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, â ßcæü æâ ßÚ æç¼ â~ ÂèçÇ Ì ãæ~ â Ìè ãñ Ð æâ æ~ Áä æ, âå Åæ, ÜæÅÚè ˆØæç¼ â~ â ßcæü Õ Ú ÚãÙæ æçã Ð â ßcæü Øæ ææø~ zæè æâ æ~ çšæ Èæؼæ Ùãè Âã ä æø~ æèð â ßcæü æâ æ~ ÂæçÚßæçÚ Üã æ âæ Ùæ ÚÙæ ÂÇ â Ìæ ãñð æâ è ÕãÙ, Õä æ, Õ~Åè ÂÚ zæè ÕäŠæ æ ³æäzæ âúãæ~ â Ìæ ãñð æâ æ~ Áèzæ â~ â Õ çšæì Úæ~ æ ãæ~ â Ì~ ãñ Ð Øç¼ æâ ÂÙè ÕãÙ, Õä æ, Øæ Õ~Åè â~šæù Ü~ Ú æ~ ü ÃØæÂæÚ ³æäM ÚÌè ãñ Ìæ~ â ~ æâ æ~ ƒææåæ ãæ~ â Ìæ ãñð ßcæüÈÜ ~ ÕäŠæ æ ÂæØ ÕäŠæ ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð (1) ÚæÌ æ~ ãúè å» çzæ»æ~ Ú âäõã ~ â~ ÂçÿæØæ~ æ~ çwæüæø~ Ð (2) çèå Úè â~ ¼æ Ì âæè Ú~ Ð (3) ¼ä»æü ÂåÁÙ ÚæØ~ Ð (4) 9 ßcæü â~ ý è Øæ æ~ æ~ zææ~áù ÚæØ~, ß Ù æ æç³æßæü¼ Page-75

78 Ü~ Ð (5) ¼ æ è ¼ßæ üøæ ÚèÁæ~ ~ äx Ì ÕæÅ~ Ð (6) çßšæßæ æñúìæ~ â~ â Õ Šæ Ù Úwæ~ Ð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ æäm æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ æäm æýã ~ ³æäzæÌæ ~ æú æ - æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, ÕëãSÂçÌ ÂãÜ~ zææß ~ çs æì ãñ æñú æ~ ü Ø æýã ææß~ zææß ~ çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ æäm â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~ æäm æø ãñð æâ è ä ÇÜè ~ æäm ³æäzæ zææß ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ æäm ÂÙ~ ç æ ~ Âv ~ ƒæú ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ æäm ÂÙ~ ç æ âåøü ~ âæ æ ÕñÆæ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ÕëãSÂçÌ ³æ æä æýãæ~ â~ ØävÌ Øæ ¼ëcÅ ãæ~ Ú ÂãÜ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ â ßcæü ç³æÿææ ~ ç âè Ù ç âè Âý æú è ÕæŠææ æù~ è â zææßùæ ãæ~ â Ìè ãñð æâ ~ çâìæ æñú ¼æ¼æ æ SßæS Ø zæè ç Ìæ æ çßcæø ãæ~ â Ìæ ãñð æâ ~ ÂçÚßæÚ ~ ç âèãøçvì è æùçâ çs æçì zæè wæúæõ ãæ~ â Ìè ãñð æâ æ~ ³æÚæÕ æ â~ßù Ùãè ÚÙæ æçã, Ø ææ æùçâ çs æçì ÂÚ ÕäÚæ âú ÂÇ â Ìæ ãñð ßcæüÈÜ ~ æäm æ ÂæØ æäm ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ çù{ù Page-76

79 ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð (1) ç âè â~ zæè äx Ì ~ æ~ ü ÂãæÚ Øæ ¼æÙ Ù Ü~ Ð (2) ~âú Øæ ãë¼è æ çìü Ü»æØ~ Ð (3) ÂÙ~ â~ ÕÇ æ~ æ æç³æßæü¼ Ü~ Ð (4) Âäc Ú Áè ~ æçìü Âåç æü æ æ SÙæÙ Ú~ Ð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ³æä ý æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ³æä ý æýã ~ ³æäzæÌæ ~ æú æ - æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, ³æä ý ææß~ zææß ~ çs æì ãñ æñú ÌèâÚ~ zææß ~ æ~ ü æýã çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, ³æä ý ææß~ zææß ~ çs æì ãñ æñú ¼åâÚæ zææß wææüè ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ³æä ý â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~ ³æä ý æø ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ³æä ý ÂÙ~ ç æ ~ Âv ~ ƒæú ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ³æä ý ³æ æä æýãæ~ â~ ØävÌ Øæ ¼ëcÅ ãæ~ Ú ææß~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, â ßcæü ¼æ{ÂˆØ ÁèßÙ ~ Ç ßæãÅ Úã â Ìè ãñð ÁèßÙâæ æè æ SßæS Ø æâ ~ çü ç Ìæ æ çßcæø ÕÙ â Ìæ ãñð æâ æ~ ÂÙ~ ÁèßÙâæ æè ~ âæ æ ŠæäÚ ÃØßãæÚ ÚÙæ æçã Ì ææ Ù ~ ç¼ø~ ãä âäûææßæ~ æ~ æùùæ æçã, Ø ææ æâ æ~ ƒææåæ ÆÙæ ÂÇ â Ìæ ãñð â ßcæü æâ æ~ ØæñÙ â Õ Šæè Úæ~ æ ãæ~ù~ è zæè â zææßùæ ÕÙ â Ìè ãñð ßcæüÈÜ ~ ³æä ý æ ÂæØ Page-77

80 ³æä ý ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð (1) Šææç ü æøæ~ü ~ ÕÉ - É Ú çãsâæ Ü~ Ð (2)» ¼~ ÙæÜ~ ~ Ìæ Õ~ æ Âñâæ ÕãæØ~ Ð (3) äx Ì ~ æ~ ü zæè âæ æù Ù Ü~ Ð (4) ÕÀÇ~ ßæÜè»æØ çáâ æ Ú» âè~¼ Ù ãæ~ ¼æÙ Ú~ Ð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ³æçÙ æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ³æçÙ æýã ~ ³æäzæÌæ ~ æú æ - æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ çs æì ãñ æñú ææß~ zææß ~ æ~ ü Ø æýã çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ³æçÙ â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ ³æäzæ zææß ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂÙ~ ³æ æä ~ Âv ~ ƒæú ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂÙ~ ³æ æä âåøü ~ âæ æ ÕñÆæ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ³æçÙ ³æ æä æýãæ~ â~ ØävÌ Øæ ¼ëcÅ ãæ~ Ú ÂãÜ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, ÂÙ~ wææâ ç ææ~ â~ æâ æ Ù äåæß ãæ~ â Ìæ ãñð Øç¼ æâ ÂÙæ æü- ÜÙ Æè Ùãè Úwæ~ æè Ìæ~ Ùæñ Úè/ æúæ~õæú ~ M æßå Øæ ü Âý æú è ÕŠææ æ~ è â zææßùæ ãæ~ â Ìè ãñð æâ ~ SßæS Ø ÂÚ zæè â ßcæü ÕäÚæ Âýzææß ÂÇ â Ìæ ãñð æâ çß³æ~cæìñ Â~Å è æç æç è æ âæ Ùæ Úâ Ìè ãñ Ð ç³æÿææ æßæ ç³æÿææ â~ â Õ Šæè æøæ~ü ~ zæè ÕæŠææ æù~ è â zææßùæ ãñð æâ ~ ÁèßÙâæ æè æ SßæS Ø zæè æâ ~ çü ç Ìæ æ çßcæø ãæ~ â Ìæ ãñð ßcæüÈÜ ~ ³æçÙ æ ÂæØ Page-78

81 ³æçÙ ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð (1) ÂÙ~ ƒæú ~ ç âè ~ Á ç¼ù ÂÚ â»èì Ø æøæ~áù Ù Ú~ Ð (2) ÕÚ»¼ ~ Â~Ç è ÁÇ ~ èææ ¼åŠæ ÇæÜ Ú â è ç»üè ç Å Åè æ çìü Ú~ Ð (3) æ â- ç¼úæ â~ ¼åÚ Úã~ Ð (4) æüæ âåú æ Á èù ~ ¼ÕæØ~ Ð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ Úæãä æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ Úæãä æýã ~ ³æäzæÌæ ~ æú æ - æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, Úæãä æñ æ~ zææß ~ çs æì ãñ æñú ÕëãSÂçÌ, æü Øæ âåøü ¼âß~ zææß ~ çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ Úæãä â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~ Úæãä æø ãñð æâ è ä ÇÜè ~ Úæãä ³æäzæ zææß ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ Úæãä ³æ æä æýãæ~ â~ ØävÌ Øæ ¼ëcÅ ãæ~ Ú æñ æ~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, æâ æ~ â ßcæü ÂÙæ æü- ÜÙ Æè ÚwæÙæ ãæ~ ææ, Ø ææ ŠæÙ ãæçù ãæ~ â Ìè ãñð Øç¼ æâ çßßæçãì ãñ æñú æâ æzæüßìè ãñ, Ìæ~ æâ æ~ çß³æ~cæ wøæü ÚwæÙæ æçã Ð ÂÙ~ Ùä æù ~ æšææú ÂÚ Âñâ~ æ çùß~³æ Ùãè Ú~, Ø ææ æâ æ~ ƒææåæ ãæ~ â Ìæ ãñð ãßæ ü ç Ü~ Ù ÕÙæØ~ Ð ßcæüÈÜ ~ Úæãä æ ÂæØ Page-79

82 Úæãä ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð (1) ƒæú è ÀÌ Ù Õ¼Ü~ Ð (2) ƒæú è ÀÌ ÂÚ æ~øü~ è Õæ~çÚØæ Ù Úwæ~ Ð (3) ÂñwææÙ~ è Á»ã Ù Õ¼Ü~ Ð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ~Ìä æýã ³æäzæ çs æçì ~ ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ~Ìä æýã ~ ³æäzæÌæ ~ æú æ - æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, ~Ìä Ùæñß~ zææß ~ çs æì ãñ æñú æñ æ~ zææß ~ æ~ ü Ø æýã çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~, ~Ìä Ùæñß~ zææß ~ çs æì ãñ æñú ¼ý æ Øæ æü ÌèâÚ~ zææß ~ çs æì ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ~Ìä â~ ÁäÇ ~ Ø Ì Ø - æâ è ä ÇÜè ~ ~Ìä ³æäzæ zææß ~ ÕñÆæ ãñð æâ è ä ÇÜè ~ ~Ìä ÂÚ â ~ ³æ æä æýã ¼ý æ è hü ¼ëçÅ ÂÇ Úãè ãñð æâ è ßcæüÈÜ ä ÇÜè ~ ~Ìä ³æ æä æýãæ~ â~ ØävÌ Øæ ¼ëcÅ ãæ~ Ú Ùæñß~ zææß ~ ÕñÆæ ãä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, â ßcæü è ãä ü Øæ ææ Øæ¼æ Üæzæ¼æØ Ùãè ãæ~ æèð Øç¼ æâ ÂÙæ æü- ÜÙ Æè Ùãè Úwæ~ æè Ìæ~ â ÌæÙ æ~ cå ãæ~ â Ìæ ãñð æâ æ ç âè ¼åÚS æ S ææù ÂÚ S ææùæ ÌÚ æ ãæ~ â Ìæ ãñ æñú Øç¼ Â¼æ~ ÙçÌ è â zææßùæ ÕÙ Úãè ãñ Ìæ~ ç âè æú æß³æ â ~ ÕæŠææ æ â Ìè ãñð ÁæØ¼æ¼ ~ æ Ü~ ~ zæè æâ è ç Ìæ ÕÙè Úã~ æèð ßcæüÈÜ ~ ~Ìä æ ÂæØ Page-80

83 (1) æùæ~ ~ âæ~ùæ ÂãÙ~ Ð (2) âæ~ù~ è üå (21»ýæ ) ÂÙ~ ƒæú ~ Úwæ~ Ð (3)»ÜÌ Üæ~»æ~ è â»ì ~ Ù Úã~ Ð (4) ä}ææ~ æ~ Ù âìæø~ Ð ~Ìä ~ ³æäzæ ÈÜæ~ ~ ßëçh æñú ³æäzæ ÈÜæ~ ~ è ÜæÙ~ ~ çü æâ æ~ çù{ù ÂæØ ÚÙæ æçã æñú âæßšææçùøæ ÕÚÌÙè æçã Ð o"kzqy esa ykxkw egroiw.kz ;ksxk % æâ ~ ä ÇÜè ÕäŠæ ÌèâÚ~, ææß~, Ùß~, ØæÚã ß~ Øæ ÕæÚ ãß~ zææß ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙâäâæÚ, ÕëãSÂçÌ æ ÈÜ ³æäzæ ãæ~ ÁæØ~»æ, æñú âú æúè æøæ~ü ~ âèüìæ ÂýæŒÌ ãæ~»èð æâ ~ Á ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ ß â ~ ³æ æä» ýã ~ ç ¼ýØ zææßæ~ ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ÙäâæÚ, â ßcæü ŠæÙ ãæçù ãæ~ù~ è â zææßùæ ãñð SßæS Ø ÂÚ zæè ÕäÚæ âú ÂÇ â Ìæ ãñð ŠæÙ ~çü Õ ¼Úæ~ æ~»äç çwæüæø~ Ð æâ ~ ßcæü ÈÜ ä ÇÜè ~ Ú æãä æñ æ~ zææß ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, Øç¼ æâ æ~ â ßcæü æù ~ ÀÌ è Ú{ Ì ÚßæÙè ãñ, Ìæ~ Ù ÚßæØ~, Ø ææ ŠæÙ ãæçù ãæ~ â Ìè ãñð æâ ~ ßcæü ÈÜ ä ÇÜè ~ ~ Ìä Ùß~ zææß ~ æñú â ~ ³æ æä» ýã ÌèâÚ ~ zææß ~ çs æì ãñ Ð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, â ßcæü æâ è â ÌæÙ æ~ cå ãæ~ â Ìæ ãñð ÂæØ ~ ÌæñÚ ÂÚ æü~ ä}ææ~ æ~ ÂýçÌ ç¼ù Úæ~Åè çwæüæ Ð æâ ~ ßcæü ÈÜ ä ÇÜè ~ ³æçÙ ÂãÜ~ zææß ~ ÕñÆæ ã ä æ ãñð ÜæÜ ç ÌæÕ ~ ÙäâæÚ, â ßcæü æâ è æç æü çs æçì Ç ßæÇæ~Ü Úã~»èÐ âæ  æ~ ¼åŠæ çâüæø~ Ð Page-81

84 ÂØävÌ ÚˆÙ æ âäûææß Ü ÙæçŠæÂçÌ ~ çü ÚˆÙ Ü ÙæçŠæÂçÌ -ÕäŠæ æâ æ Ü Ù Sßæ è ÕäŠæ ãñð, Ü~ç Ù Øã æú zææß ~ çs æì ãñð âçü æâ æ~ ÕäŠæ ~ çü æ~ ü zæèúˆù Ü~Ù~ è âüæã Ùãè ¼è Áæ â Ìè ãñð Ùß ~³æ ~ çü ÚˆÙ Ùß ~³æ -³æä ý åòç æâ è ä ÇÜè ~ Ùß ~³æ æú zææß æ Sßæ è ãñ, âçü Ùß ~³æ ~ çü ÚˆÙ ÂãÙÙæ ÂØävÌ ãñð Page-82

85 Øæ~ æ- æú æýã ~ çü ÚˆÙ æâ è ä ÇÜè ~ æ~ ü Øæ~ æ- æú æýã Ùãè ãñð Ìæˆ æç Ü Øæ~ æ- æ Ú æýã ~ çü ÚˆÙ Ìæˆ æçü Ø æ~ æ- æú æýã -³æçÙ ³æçÙ æýã æâ è ä ÇÜè ~ Ìæˆ æçü Øæ~ æ- æú ãñð åòç Ìæˆ æçü Øæ~ æ- æú æýã Ù Ìæ~ Ìä æ S æ ãñ, Ù ãè Ùè S æ ãñ æñú Ù ãè ÂÙ~ zææß ~ çs æì ãñ, âçü æâ ³æçÙ æýã ~ çü ÚˆÙ Âã Ù â Ì~ ãñ Ð ³æçÙ æýã ~ çü ÚˆÙ ÙèÜ è zææñçì â Ú Ùæ ÙèÜ æèè æ cæü ÚˆÙ ãñð Øã ÂÙ~ âæñ ¼Øü, æ cæü Ú æ, ÂæÚ¼ç³æüÌæ, ÂýçÌÚæ~Šæ ³æçv Ì ß S ææçøˆß ~ çü ÁæÙæ ÁæÌæ ãñð Øã ÙèÜ~ Ú æ ~ ÂæØæ ÁæÌæ ãñ Ð Øã âæ ÁSØ, âãæùäzæåçì, ç æìæ, zæúæ~âæ ß ßÈæ¼æÚè âå ãñð Ì Á~ Ùæ Å, ÙèÜæ SÂæ ÙÜ, Á{Õä ç æ ˆØæç¼ ÙèÜ ~ ÂÚˆÙ ãñ Ð ÙèÜ ŠææÚ æ ÚÙ~ ~ Èæؼ~ Page-83

86 ÙèÜ ŠææÚ æ ÚÙ~ â~ âèüìæ, âæñzææ Ø ß wæä³æãæüè ÂýæŒÌ ãæ~ìè ãñð Øã ÁèßÙ ~ S ææçøˆß Âý¼æÙ ÚÌæ ãñð ÙèÜ ¼åâÚæ~ è ücøæü ß ä¼ëçcå â~ Õ æìæ ãñð Øæ ææ ~ ¼æñÚæÙ æù~ ßæÜ~ wæìúæ~ æ~ ¼åÚ ÚÌæ ãñð SßæS Ø Üæzæ ß æùçâ ³ææ çì Øæ æùçâ Õè æçúøæ~ æ~ ¼åÚ ÚÙ~ ~ ÙèÜ æèè âãæø ãæ~ìæ ãñð ÙèÜ Ú Ùæˆ æøæ~ü, Ìü¼ëçcÅ ß ŠØæÙ æ~ Âý~çÚÌ ÚÌæ ãñð ÙèÜ Áä æ ß çâ}æ¼æ~cæ ~ Üæzæ¼æØ ãæ~ìæ ãñ Ì ææ ³æçÙ ~ Âý æ~â â~ Õ æìæ ãñð ÙèÜ ŠææÚ æ ÚÙ~ â~ ŠææÚ ¼èƒææüØä ãæ~ìæ ãñ ß â{ æù, سæ, ææù ß ŠæÙ-â Âç}æ ÂýæŒÌ ÚÌæ ãñð ÙèÜ â}ææâÿæ â~ â{ æù ç¼üßæìæ ãñ, ¼ä³ Ùæ~ â~ Úÿææ ÚÌæ ãñ ß æ~ã- æøæ æ~ ¼åÚ ÚÌæ ãñð Úæ~ ææ~ ÂÚ ÙèÜ æ Âýzææß ÙèÜ ŠææÚ æ ÚÙ~ Øæ æñcæçšæ ~ M ~ â~ßù ÚÙ~ â~ çù{ùçüçwæì Úæ~ æ ¼åÚ ãæ~ì~ ãñ - Ù~ æ Úæ~ æ, ä ã â~wæåù æùæ, ç¼ æ æ è æ èü, çã è, Âæ æüâù, wææ âè, ßÚ, ¼ ³æ, Áè æü, çßcæ ßÚ ˆØæç¼Ð ÙèÜ ŠææÚ æ ÚÙ~ ~ çü ã}ßâå æü çù¼~ü³æ ÕçÉ Øæ, âæè Ú æ ßæÜæ ß ŠæyÕæÚçãÌ ÙèÜ ãè ŠææÚ æ ÚÙæ æçã, ââ~ zææ Ø ~ ÕÉ æ~ìúè ãæ~ æèð ÙèÜ âæ~ùæ, æ ¼è Øæ Üæ~ã~ â~ ÕÙè ò æåæè Øæ Üæò ~Å ~ ÂãÙÙæ æçã Ð ÙèÜ â ÌÚã ŠææÚ æ ÚÙæ æçã ç Øã çùú ÌÚ ˆß æ ~ â  ü ~ Úã~Ð âçü, ò æåæè ~ ŠææÚ æ ÚÙæ Øæ¼æ Üæzæ¼æØ ãæ~ ææð ÙèÜ æ ßÁÙ 3-7 ñú~å ( -â~- 4 Ú}æè) ãæ~ùæ æçã Ð ÂäMcææ~ æ~ ¼æØ~ ãæ æ ~ Ì ææ çãüæ æ~ æ~ ÕæØ~ ãæ æ ~ ŠææÚ æ ÚÙæ æçã Ð ÁÕ ³æçÙ Ú æßæ ä zæ Úæç³æ ~ ãæ~ Øæ ÌäÜæ Úæç³æ ~ S æ ãæ~ Øæ ³æçÙßæÚ æ~ }æúæcææé æ, Ÿæß æ, ŠæçÙcÆæ, ³æÌçzæcææ, Âåßæüzææ¼ý¼, ç ææ, SßæçÌ æßæ çß³ææwææ Ùÿæ æ ãæ~ â ç¼ù ÙèÜ âæ~ùæ, æ ¼è Øæ Üæ~ãæ ~ ÁÇ ßæ Ú ŠææÚ æ Ú~ Ð ³æçÙßæÚ ~ ç¼ù âåøæ~ü¼ø â~ ¼æ~ ƒæ Å~ æüèâ ç ÙÅ ÂãÜ~ çùˆø ç ýøæ â~ çùßë}æ ãæ~ Ú SÙæÙ Ú âæè ßS æ ŠææÚ æ Ú~ Ð â ~ ³ æì Âåßæüçzæ äwæ ãæ~ Ú zæ æßæù æ æ~³æ è åç}æü ~ âæ Ù~ ÂåÁæ ÂÚ ÕñÆ~ Ð âõâ~âãü~ ƒæè æ ¼èÂ ß æúõç}æøæ ÁÜæØ~ ß ¼~ßÌæ ~ æ æ~ ÈåÜ, ÈÜ ß ç Ææ üøæ É æø~ Ð çèú ÚˆÙ ÁçÇ Ì æåæè Øæ Üæò ~Å æ~  æ ëì (¼åŠæ, ¼ãè, ƒæè, èùè ß ³æã¼) â~ Šææ~Ø~ Ð â ~ Page-84

87 ³ æì æåæè Øæ Üæò ~Å æ~ æ ææáü Øæ ³æäh ÁÜ â~ Šææ~ Ú ¼~ßÌæ ~ Ú ææ~ ~ çâüì Ú~ Ð Õ âõâ~ ÂãÜ~ ³æçÙ ¼~ßÌæ ~ ÕèÁ æ æ 23 ÕæÚ Áæ Ú~ Ð çèú ŠØæÙ æ ß «æß~¼ æ æ - ÕæÚ Áæ Ú~ Р̼äÂÚæ Ì, ³æçÙ cåæ~}æú ³æÌÙæ æßüè (³æçÙ æýã ~ 108 Ùæ ) æ Áæ Ú~ Ð â ~ ÂÚæ Ì ³æçÙ ¼~ßÌæ æ ŠØæÙ ÚÌ~ ãä ¼ ÇßÌ Âý ææ Ú~ ß æs ææâåßü æåæè æ~ ŠØ æ æäüè ~ ŠææÚ æ Ú~ Øæ Üæò ~Å æ~ æü~ ~ ŠææÚ æ Ú~ Ð ÙèÜ ¼æÙ è çßçšæ ³æçÙ Ø æ Úæ ææ, âèâæ Øæ Üæ~ã~ ~  æ ÂÚ ³æçÙ Ø æ wæä¼ßæ Ú â ~ ŠØ ~ ÙèÜ ÁÇ ßæ Ú â è Âýæ æ-âýçìcææ Ú~ Ð çèú ³æçÙ æ â~ ÙèÜ æ~ ³æçÙßæÚ ~ ç¼ù çzæ ç æì Ú~ Ð ŠØæã Ù æü ~ ¼è ÕçÜ ¼~ Р̈³ æì, Üæ~ãæ, Ç ¼, âúâæ~ æ Ì~Ü, zæñ â, ÂæÙã, æüæ ßS æ ß ¼çÿæ ææ âçãì Ø æ Õýæræ æ æ~ ¼æÙ Ú ¼~ Ð â Âý æú ¼æÙ ÚÙ~ â~ ³æçÙ â~ â Õ çšæì çúcå ¼åÚ ãæ~ì~ ãñ ß Ùæ~ æ Ùæ Âå æü ãæ~ìè ãñð ÙèÜ ~ Âýzææß è ßçŠæ æåæè ~ ÁÇ ßæÙ~ ~ ç¼ù â~ ³æäM Ú 5 ßcæü Ì ÙèÜ Âýzææß³ææÜè ÚãÌæ ãñ ß â ~ Õæ¼ ÙèÜ æâýzææß ÙcÅ ãæ~ ÁæÌæ ãñð ÌÑ 5 ßcæü Õæ¼ ÙèÜ Õ¼Ü ¼~Ùæ æçã Ð Page-85

88 Á Úæç³æ ÂÚ æšææçúì M¼ýæÿæ æ âäûææß æâ è Á Úæç³æ ÌäÜæ ãñð æâ ~ çü cæå äwæè M¼ýæÿæ ÂØävÌ ãñð ÀÑ äwæè M¼ýæÿæ æçìü ~Ø æ ÂýÌè ãæ~ìæ ãñð â M¼ýæÿæ æ~ ¼æØ~ ãæ æ ~ ŠææÚ æ ÚÙ~ â~ ÕýræãˆØæ æ ¼æ~cæ ¼åÚ ãæ~ìæ ãñð æü~ ~ ŠææÚ æ ÚÙ~ â~ Õæñçh ß ³ææÚèçÚ Üæzæ ÂýæŒÌ ãæ~ìæ ãñð Øã âæ Øü Ì ææ ³ææâÙ â Õ Šæè Üæ ò Âý¼æÙ ÚÌæ ãñ, Ì ææ çß ææù, Ì Ùè è ç³æÿææ ß ³æËØ ç ç ˆâæ æç¼ ÿæ~ ææ~ ~ âèüìæ çùç³ Ì ÚÌæ ãñð ÀÑ äwæè M¼ýæÿæ ~ ÌèÙ Ù æ~ æ~ ÜæÜ Šææ æ~ ~ çâúæ~ Ú âæ~ ßæÚ æ~ ç³æßçü æ â~ Àä æ Ú ú Ù Ñ ç³æßæø æçìü ~Ø Ù Ñ æ æ Á ÚÌ~ ãä æü~ ~ ŠææÚ æ Ú~ Ð æâ è Á Úæç³æ ÌäÜæ ãñð æâ ~ çü âœì äwæè M¼ýæÿæ ÂØävÌ ãñð â M¼ýæÿæ ~ cå ¼~ß ãæüÿ è ãñ Ð Øã ŠæÙ è ÕæñÀæÚ ÚÌæ ãñ Ì ææ â è ÕãäÌæØÌ âäçùç³ Ì ÚÌè ãñð òåç Øã M¼ýæÿæ ÂãÙæ Ùãè ÁæÌæ, âçü â~ ŠæÙ-Â~Åè ~ Úwæ~ Ð â M¼ýæÿæ æ~ ŠææÚ æ ÚÙ~ â~ æúèõè wæˆ ãæ~ìè ãñ, âæ~ùæ æ~úè æ ¼æ~cæ ¼åÚ ãæ~ìæ ãñ Ì ææ ÂØæüŒÌ S æè âäwæ ÂýæŒÌ ãæ~ìæ ãñð âæì äwæè M¼ýæÿæ æ~ ÜæÜ Šææ æ~ ~ çâúæ~ Ú ç³æßçü æ â~ Àä æ Ú ú Ù Ñ ç³æßæø ãæüÿ è Ù Ñ æ æ Á ÚÌ~ ãä æü~ Øæ ¼æØ~ ãæ æ ~ ŠææÚ æ Ú~ Ð Page-86

89 æâ è Á Úæç³æ ÌäÜæ ãñð æâ ~ çü æ¼³æ äwæè M¼ýæÿæ ÂØävÌ ãñð â M¼ýæÿæ ~ cå ¼~ß æ¼³æ M¼ý Øæ ãùä æù ãñ Ð Ø~ Õäçh Ì ææ ³æçvÌ Âý¼æÙ ÚÌ~ ãñ Ð Ø~ âzæè ÕäÚæ üøæ~ â~ Õ æì~ ãñ Ì ææ Øäh ~ çßáø Âý¼æÙ ÚÌ~ ãñ Ð ØæÚã äwæè M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙ~ â~ ŠææÚ L¼ý ~ â æù ãæ~ ÁæÌæ ãñ, ãú æ ~ âèüìæ ÂýæŒÌ ãæ~ìè ãñ ß ãáæú ³ß ~Šæ Ø æ Ì ææ Üæwæ ææñ ¼æÙ æ ÈÜ ÂýæŒÌ ãæ~ìæ ãñð ØæÚã äwæè M¼ýæÿæ æ~ ÜæÜ Øæ ÂèÜ~ Ú æ ~ Šææ æ~ ~ çâúæ~ Ú âæ~ ßæÚ æ~ âåøæ~ü¼ø â~ Âåßü SÙæÙæ~ÂÚæ Ì ÂÙ~ cå¼~ß ~ Ú ææ~ â~ Àä æ Ú ú âßü³æçvì æù cå ¼~ßæØ Ù Ñ æ æ Á ÚÌ~ ãä æü~ ~ ŠææÚ æ Ú~ Ð æâ è Á Úæç³æ ÌäÜæ ãñð æâ ~ çü Ìä¼ü³æ äwæè M¼ýæÿæ ÂØävÌ ãñð â M¼ýæÿæ ~ cå ¼~ß zæ æßæù ç³æß ãñ Ð Ø~ ã ~ Âå æü ææù ß ÂæçÇˆØ Áñâè ¼ñçß ³æçvÌØæò Âý¼æÙ ÚÌ~ ãñ Ð â~ ŠææÚ æ ÚÙ~ ßæÜæ zæåì æü, ßÌü æù æü æñú zæçßcø æü ¼~wæ â Ìæ ãñ, Ì ææ Øã ³æäzæ æýãæ~ ß æüæ Áæ¼å æç¼ ~ ¼äcÂýzææßæ~ â~ ãæ~ù~ ßæÜè Õè æçúøæ~ æ~ Æè ÚÌæ ãñð â~ æ æ~ ÂÚ ŠææÚ æ ÚÙ~ â~ âæú~ ÂæÂæ~ æ Ùæ³æ ãæ~ìæ ãñ ß Øæ~ Ø â ÌæÙ è ÂýæçŒÌ ãæ~ìè ãñð æñ¼ã äwæè M¼ýæÿæ æ~ ÜæÜ Šææ æ~ ~ çâúæ~ Ú âæ~ ßæÚ æ~ ç³æßçü æ â~ Àä æ Ú ú Ù Ñ ç³æßæø æ æ Page-87

90 Á ÚÌ~ ãä æü~ ~ ŠææÚ æ Ú~ Ð M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙ~ æ ÂØävÌ â Ø âæ æ ØÌØæ âæ~ ßæÚ æ~ M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙæ ³æäzæ æùæ æøæ ãñ, Ü~ç Ù ç³æßúæç æ æ~ ŠææÚ æ ÚÙæ }æ ãæ~ìæ ãñð â ~ Üæßæ M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙ~ ~ çü ³æäzæ â Ø çù{ùçüçwæì ãñ ³æäzæ ãèùæ ( æã) æç³ßù ß æçìü æã - }æ æ æü³æècæü ß ÈæË æäù æã - ŠØ æcææé ß Ÿææß æ æã - Šæ zææ¼ýâ¼, Âæñcæ ß çšæ æâ ( Ü æâ) - ³æäzæ ³æäzæ ç¼ù (ßæÚ) çáâ ç¼ù æýã ß Ùÿæ æ ŠææÚ ~ Ùæ -Úæç³æ ~ Ùä åü ãæ~, â ç¼ù M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙæ æçã Ð ÚçßßæÚ, âæ~ ßæÚ, ÕäŠæßæÚ, ÕëãSÂçÌßæÚ ß ³æä ýßæú æ~ M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙæ }æ ãæ~ìæ ãñ, ÁÕç æüßæú ß ³æçÙßæÚ æ~ ³æäzæ æùæ ÁæÌæ ãñð ³æäzæ Âÿæ zææñçì âäwæ ~ çü ³æävÜ Âÿæ ~ M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙæ æçã, ÁÕç æšøæçˆ âäwæ ~ çü ëc æ Âÿæ ~ M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙæ æçã Ð ³æäzæ çìç æ çmìèøæ,  è, ¼³æ è, æøæ~¼³æè ß Âå æü æâè æ~ M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙæ }æ ãæ~ìæ ãñð ³æäzæ Ü Ù M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙ~ ~ çü ~cæ, ü, ÌäÜæ, ßëç³, Ú ß ä zæ Ü Ù ³æäzæ ãæ~ìæ ãñð ³æäzæ Ùÿæ æ SßæçÌ, çß³ææwææ, Úæ~çã æè, Ø~cÆæ, }æúæèæë æäùè, }æúæcææé æ, ãsì, ç³ßùè, ŠæçÙcÆæ, ³æÌçzæcææ ß Ÿæß æ Ùÿæ æ ~ M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙ~ â~ }æ ÈÜ è ÂýæçŒÌ ãæ~ìè ãñð â ~ Üæßæ, ç âè zæè æýã æ, ÌäÜæ, Ú â ýæ çì, ØÙ, ç³æß æñ¼â, Õâ Ì Â è ß æßsøæ æ~ zæè M¼ýæÿæ ŠææÚ æ Ú â Ì~ ãñ Ð M¼ýæÿæ ŠææÚ æ ÚÙ~ è ³ææS ææ~vì çßçšæ Page-88

91 ÂýæÌÑ æü ³ææñ ç ýøæ â~ çùßëì ãæ~ Ú äwæ ³æäçh Ú~ Ð ³æäh äòã â~ Á æ ç Ì ÈÜ ÂýæŒÌ Ùãè ãæ~â Ìæ ãñð äwæ³æäçh çßãèùsø Ù æñ ÈܼæØ ÑÐ ¼ ÌçÁÃãæ çß³æäçh ÌÌÑ äøæüì Âý؈ÙÌÑ ÐÐ â ~ Õæ¼ SÙæÙ ~ çü Ø ææâ zæß ³æäh ÁÜ Ü~ Ð SÙæÙ ~ Õæ¼ ÂÙ~ ç }æ æ~ ³ææ Ì Ú ÂåÁæ ÂÚ ÕñÆ~ Ð ÂåÁæ ³æäM ÚÙ~ â~ ÂãÜ~ zæåç ³æäçh ÁMÚ Ú~ Ð zæåç ³æäçh æ - ú Âçß æñ Âçß ææ~ ßæ âßæüßs ææ æìæ~ùçâ ßæÑÐ ØÑ S Ú~Ì Âä ÇÚè æÿæ â Õæã ØæzØ ÌÚÑ ³æäç Ñ ÐÐ ÂåÁæ ÂÚ ÕñÆÙ~ ~ çü ä³æ ~ æâù æ ÂýØæ~ æ Ú~ ß Âåßü ç¼³ææ è æ~ú äwæ Ú ~ ÕñÆ~ Ð ÂåÁæ ~ ³æäh ÁÜ â~ zæúæ Âæ æ Úwæ~ Ð Âæ æ ÂÚ ÙæçÚØÜ Úwæ Ú Âýæ æ-âýçìcææ Ú~ Ð çèú ÂÙ~ äü¼~ßìæ âçãì âæú~¼~ßè-¼~ßìæ æ~ æ æã ßæÙ Ú M¼ýæÿæ è ÂåÁæ Ú~ Ð âõâ~ ÂãÜ~ ææ~õú, ææ~ å æ, ¼åŠæ, ¼ãè, ƒæè æç¼ Â æãø â~ L¼ýæÿæ æ~ SÙæÙ ÚæØ~ çèú æ ææáü Øæ ³æähÁÜ â~ ÂäÙÑ SÙæÙ ÚæØ~ Ð Õ æ â~ è ææüè ~ ÂèÂÜ ~ Ùæñ Â}æ~ Ü~ Ú ææ Â}ææ~ â~ cå¼ü Ü æ æ æú ÕÙæØ~ æñú Â}ææ Õè ~ Úwæ~ Ð Õè ßæÜ~ Â}æ~ ÂÚ L¼ýæÿæ Úwæ~ Ð çèú ú Ù Ñ ç³æßæø æ æ ÌèÙ ÕæÚ Áæ Ú~ Ð Õ SßØ ÂÚ ß ÂåÁæ ~ ÂØæ~ æ è âzæè ßSÌä æ~ ÂÚ ÁÜ çàç Ì~ ãä çù{ù æ æ ÌèÙ ÕæÚ Áæ Ú~ - ú Âçß æñ Âçß ææ~ ßæ âßæüßs ææ æìæ~ùçâ ßæÑ Ð ØÑ S Ú~Ì Âä ÇÚè æÿæ â Õæã ØæzØ ÌÚÑ ³æäç Ñ ÐÐ ú æälzøæ~ Ù ÑÐ ú æ æ~³ææø Ù ÑÐ ú äü¼~ßìæzøæ~ Ù ÑÐ ú cå¼~ßìæzøæ~ Ù ÑÐ ú æìëçâìë Ú æ Ü~zØæ~ Ù ÑÐ Õ ÂÙ~ ¼æØ~ ãæ æ ~ æ Ùè â~ æ ææáü Ü~ Ú ÂýˆØ~ çù{ù æ æ Áæ ÚÌ~ ãä ÂèØ~ - ú ~³æßæØ Ù ÑÐ ú ÙæÚæØ ææø Ù ÑÐ ú æšæßæø Ù ÑÐ Õ çù{ù æ æ Áæ ÚÌ~ ãä ãæ æ Šææ~ Ú ÁÜ Á èù ÂÚ Àæ~Ç ¼~ - ú ææ~çß ¼æØ Ù ÑÐ Page-89