PÀ ÁðlPÀ ÀPÁðgÀ ¹j PÀ ÀßqÀ À æxàªàä sáμá PÀ ÀßqÀ ÀoÀå À ÀÅ À ÛPÀ 10 ºÀvÀ Û ÉAiÀÄ vàgàuàw 2015 KTBS Not to be republished PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ (

Bản ghi

1 PÀ ÁðlPÀ ÀPÁðgÀ ¹j PÀ ÀßqÀ À æxàªàä sáμá PÀ ÀßqÀ ÀoÀå À ÀÅ À ÛPÀ 10 ºÀvÀ Û ÉAiÀÄ vàgàuàw 2015 PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ (j.) ÀA.4, 100 Cr ªÀvÀÄð gà ÉÛ, À±ÀAPÀj ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ºÀAvÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ i

2 CzsÀåPÀëgÀÄ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ gàzà Á À«Äw qá. ¹.J ï. gáªàäzàazàæ, ÁæzsÁå ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRå ÀÜ, sáμá«eáõ À «sáuà. PÀĪÉA ÀÅ PÀ ÀßqÀ CzsÀåAiÀÄ À ÀA ÉÜ, ªÀiÁ À ÀUÀAUÉÆÃwæ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ-06 ÉÆæ. J ï. vàªàäätúuëqà, ªÀÈvÀÛ ÁæA±ÀÄ Á gàä, ÀA. 275, 4 Éà ªÀÄÄRågÀ ÉÛ, 1 Éà ºÀAvÀ, «daiàä ÀUÀgÀ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ. ÀzÀ ÀågÀÄ ²æà «. gàauà ÀàAiÀÄåºÉƼÀî, ªÀÈvÀÛ PÀ ÀßqÀ sáμá ²PÀëPÀgÀÄ, ²æà ªÁ À avàæ Ár, Á UÁæªÀÄ, GqÀÄ vá ÆPÀÄ. ²æà ɼÀªÁr ªÀÄAdÄ ÁxÀ, G À Áå ÀPÀgÀÄ, À. À. ÀÇ. PÁ ÉÃdÄ, ªÀÄÆVÛºÀ½î, apàìªàäuà¼àægàä vá ÆPÀÄ. ²æà «±ÉéñÀégÀ sàmï, PÀ ÀßqÀ G À Áå ÀPÀgÀÄ, «oà À. ÀÇ. PÁ ÉÃdÄ, «lè, AmÁé¼À vá ÆPÀÄ. ²æà ÉA ÀÅ. ÀgÀ¹AºÀ sàmï, ªÀÈvÀÛ PÀ ÀßqÀ CzsÁå ÀPÀgÀÄ, CZÀÄåvÀ ÀUÀgÀ, ÀPÀð¼À CAZÉ, PÁPÀð¼À vá ÆPÀÄ. Àj²Ã PÀgÀÄ ÉÆæ. Á.². ªÀÄgÀļÀAiÀÄå, Á»wUÀ¼ÀÄ, gávtâ, ºÀA ÀUÀgÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ÀA ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½ ÀzÀ ÀågÀÄ ÉÆæ. ZÀAzÀ æ±éãrgà Ánà ï, Á»wUÀ¼ÀÄ, ÀAPÀ æªàät À æpá±à À, J ZÉà ÀºÀ½î, eé.. ÀUÀgÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-78 qá. PÉ. ªÀÄgÀļÀ¹zÀÝ Àà, Á»wUÀ¼ÀÄ, ÀA 137, 12 ÉAiÀÄ PÁæ ï, eé.. ÀUÀgÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-78 ÉÆæ. Á.². ªÀÄgÀļÀAiÀÄå, Á»wUÀ¼ÀÄ, gávtâ, ºÀA ÀUÀgÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. ÉÆæ. C.gÁ.«ÄvÀæ, Á»wUÀ¼ÀÄ, PÉ.JZï.. PÁ ÉÆÃ, AiÀÄ ºÀAPÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. qá. «μàäú JA. ²AzÉ, ÀºÁAiÀÄPÀ ÁæzsÁå ÀPÀgÀÄ, ²PÀët «sáuà, PÀ ÁðlPÀ gádå ªÀÄ»¼Á «±Àé«zÁå AiÀÄ, «daiàiá ÀÅgÀ. ªÀÄÄRå ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ÉÆæ. f.j ï.ªàääqàa rváûaiàä, ÀoÀåªÀ ÀÄÛ ÀjμÀÌgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ gàzà É, PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85 À ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð À ²æà ÁUÉÃAzÀæ PÀĪÀiÁgï, ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀ zéãð±àpàgàä, PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85 ²æà ÁAqÀÄgÀAUÀ, G À zéãð±àpàgàä ( Àæ sáj), PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ²æà ÁAqÀÄgÀAUÀ,»jAiÀÄ ÀºÁAiÀÄPÀ zéãð±àpàgàä, PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85 ii

3 ªÀÄÄ ÀÄßr 2005 Éà gá ÖçÃAiÀÄ ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É gàavàªázà PÀ ÁðlPÀ gádå ÀoÀåªÀ ÀÄÛ«À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀªÀÅ 2010 Éà Á AzÀ MAzÀ Éà vàgàuàw ÄAzÀ ºÀvÀÛ Éà vàgàuàwªàgév À ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀUÀ¼À gàzà Á PÁAiÀÄðzÀ è véæqàvzé. MlÄÖ 12 sáμéuà¼à è sáμá ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀUÀ¼À ÀÄß ºÁUÀÆ PÉÆÃgï «μàaiàäuà¼à ÀÄß 7 ªÀiÁzs ÀåªÀÄUÀ¼À è gàzà É ªÀiÁqÀ ÁUÀÄwÛzÉ. 1 jazà 4 Éà vàgàuàwaiàäªàgéué Àj ÀgÀ «eáõ À, UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ 5 jazà 10 Éà vàgàuàwaiàäªàgéué PÉÆÃgï «μàaiàäuà¼ázà UÀtÂvÀ, «eáõ À ªÀÄvÀÄÛ ÀªÀiÁd «eáõ ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. 2005gÀ gá ÖçÃAiÀÄ ÀoÀåPÀæªÀĪÀÅ F PɼÀV À ªÉʲμÀÖöåUÀ¼À ÀÄß ºÉÆA zé. PÀ PÉAiÀÄ ÀÄß fãªà ÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼ÉÆA UÉ eéæãr ÀĪÀÅzÀÄ PÀAoÀ ÁoÀ «zsá À AzÀ PÀ PÉAiÀÄ ÀÄß ªÀÄÄPÀÛUÉƽ ÀĪÀÅzÀÄ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀUÀ¼À ºÉÆgÀvÁV ÀoÀåPÀæªÀĪÀ ÀÄß ²æêÀÄAvÀUÉƽ ÀĪÀÅzÀÄ eáõ ÀzÀ C üªàè ÞUÉ PÀ PÁ C ÀÄ sàªàuà¼à ÀÄß ¼À ÀĪÀÅzÀÄ ságàvàzà ÀæeÁ ÀvÁÛvÀäPÀ ÃwAiÀÄ ÀéAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ vàpàìavé ÀàA ÀĪÀÅzÀÄ ²PÀëtªÀ ÀÄß EA À ºÁUÀÆ sà«μàåzà fãªà ÁªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ ºÉÆAzÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ «μàaiàäuà¼à ªÉÄÃgÉUÀ¼À ÀÄß «ÄÃj CªÀÅUÀ½UÉ ÀªÀÄUÀæzÀÈ ÖAiÀÄ ÉÆÃzsÀ ÉAiÀÄ ÀÄß C¼ÀªÀr ÀĪÀÅzÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ºÉÆgÀV À zàäqué eáõ ÀªÀ ÀÄß ÀAAiÉÆÃf ÀĪÀÅzÀÄ. ªÀÄPÀ̽AzÀ Éà eáõ ÀªÀ ÀÄß C üªàè Þ Àr ÀĪÀÅzÀÄ. ÀÆvÀ À ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀUÀ¼À è ÀÆvÀ À «zsá ÀUÀ¼ÁzÀ CAvÀUÀðvÀ «zsá À (Integrated Approach), gàzà ÁvÀäPÀ «zsá À (Constructive Approach) ºÁUÀÆ ÀÄgÀĽAiÀiÁPÁgÀzÀ «zsá À (Spiral Approach) UÀ¼À ÀÄß C¼ÀªÀr À ÁVzÉ. ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀUÀ¼À «μàaiàä ºÁUÀÆ C sáå ÀUÀ¼ÀÄ «záåyðuà¼à ÀÄß AiÉÆÃZÀ É ªÀiÁqÀĪÀAvÉ ªÀiÁr, ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÆ PÀ eáõ À ºÁUÀÆ ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À ÀÄß ÀqÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ À æaiàävàß ªÀiÁqÀ ÁVzÉ. ÀoÀåªÀ ÀÄÛUÀ¼ÉÆA UÉ CvÀåAvÀ CªÀ±ÀåPÀ fãªà À ªÀiË åuà¼à ÀÄß CAvÀUÀðvÀªÁV ¼À À ÁVzÉ. F ÀÆvÀ À ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ÀjÃPÁë zàè Ö ÄAzÀ gàavàªáv è. zà ÁV CªÀÅUÀ¼ÀÄ «záåyðuà¼à ÀªÁðAVÃt ªÀåQÛvÀé «PÀ À ÀPÉÌ ÀÆgÀPÀªÁVªÉ. và ÀÆä PÀ CªÀgÀ ÀÄß ÀévÀAvÀæ ságàvàzà Àé ÀÜ ÀªÀiÁdzÀ GvÀÛªÀÄ ÀæeÉUÀ¼À ÁßV ªÀiÁqÀĪÀ ÀæAiÀÄvÀß ÀqÉ zé. sáμápà PÉAiÀÄ è CvÀåAvÀ ªÀÄÄRå UÀÄjUÀ¼ÁzÀ D ÀĪÀÅzÀÄ, ªÀiÁvÀ ÁqÀĪÀÅzÀÄ, NzÀĪÀÅzÀÄ, géaiàääªàåzàä ºÁUÀÆ DPÀgÀUÀæAxÀUÀ½AzÀ «μàaiàä ÀAUÀæºÀuÉAiÀÄAvÀºÀ PÉëÃvÀæªÁgÀÄ ÁªÀÄxÀåðUÀ½UÉ MvÀÄÛ ÃqÀ ÁVzÉ. F P˱À åuà¼éæa UÉ QæAiÀiÁvÀäPÀ ªÁåPÀgÀt, ËAzÀAiÀÄð ÀæeÉÕ, Àæ±ÀA Á ªÀÄ ÉÆà sáªà, ªÀiË åuà¼à ÀAªÀzsÀð ÉUÉ C ÀĪÀÅ ªÀiÁrPÉÆqÀ ÉÃPÀÄ. F ÁªÀÄxÀåð ªÀÄPÀ̼À è AzÁUÀ CªÀgÀÄ ÀjÃPÉëUÀ½UÁV PÀAoÀ ÁoÀPÉÌ ±ÀgÀtÄ ºÉÆÃUÀ ÉÃPÁV è. ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀªÀÅ sáμá P˱À åuà¼à ÀAªÀzsÀð ÉUÉ MAzÀÄ ÀÆgÀPÀªÀ ÀÄÛªÉAzÀÄ ÀjUÀt À Ä, iii

4 ªÀÄPÀ̼À ªÀÄ ÉÆêÉʱÁ åªà ÀÄß É¼É À Ä «μàaiàäuà½ué ÀA A ü¹zàavé C ÉÃPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ÀÄß ÀoÀå ÀÅ À ÀPÀzÀ è Û MzÀV À ÁVzÉ. «ÄvÀ ægéæa UÉ UÀÄA ÀÅUÀ¼À è ZÀZÉðAiÀÄ ªÀÄÆ PÀ CªÀgÀ C üªàåqû ºÁUÀÄ ÀAªÀºÀ À P˱À åuà¼à ÀAªÀzsÀð ÉAiÉÄà PÀ PÉ UÀÄjAiÉÄAzÀÄ CAvÀºÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ ºÉaÑ À ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ ÀÄß ÃqÀ ÁVzÉ. F jãwaiàä ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀ̼À è PÀ AiÀÄĪÀ PÀ É (learning to learn) ºÁUÀÆ PÀ vàäzàäzà ÀÄß fãªà ÀzÀ è C¼ÀªÀr ÀĪÀ ±ÀQÛ (learning to do) AiÀÄ ÀÄß ªÀÄPÀ̼À è ªÀÈ ÝªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ºÀvÀÛ Éà vàgàuàwaiàä ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ zàè ÖAiÀÄ è ªÉʲμÀÖöå ÀÆtðªÁVªÉ. EvÀgÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀUÀ¼ÀAvÉAiÉÄà F ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ «záåyð «záåyð AiÀÄjUÉ ÁªÀÄxÀåð ºÁUÀÆ P˱À åuà¼à ÀÄß É¼À¹PÉƼÀî Ä ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÉÆA UÉ 10 Éà vàgàuàw ²PÀ ëtzà MAzÀÄ ºÀAvÀzÀ CAvÀåzÁtªÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ «záåyð «záåyð AiÀÄgÀÄ À èpï ÀjÃPÉëAiÀÄ ÀÄß JzÀÄj À ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¹j PÀ ÀßqÀ-10 PÀ ÀßqÀ À æxàªàä sáμéaiàä ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀ gàzà Á À«ÄwAiÀÄ è Czs ÀåPÀ ëgáv PÁAiÀÄð ªÀð» ÀÄwÛzÀÄÝ gàzà Á PÁAiÀÄð ÀÇtðUÉƼÀÄîªÀ ºÀAvÀzÀ ègàäªáuà CPÁ ªÀÄgÀtªÀ Àß àzà ÁæzsÁå ÀPÀgÁzÀ qá. ¹.J ï. gáªàäzàazàægàªàgà ÀÄß PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ UËgÀªÀ ÀǪÀðPÀªÁV Àäj ÀÄvÀÛzÉ. F ÀÅ ÀÛPÀzÀ vàaiàiájaiàä è ÀºÀPÀj¹zÀ À«ÄwAiÀÄ CzsÀåPÀëjUÉ, ÀzÀ ÀåjUÉ, PÀ ÁPÁgÀjUÉ, Àj²Ã PÀjUÉ, ÀAAiÉÆÃdPÀ C üpájuà½ué, ²PÀ ët ªÀĺÁ«zÁå AiÀÄUÀ¼À ¹ âa ªÀUÀðzÀªÀjUÉ, f Áè vàgà ÉÃw ÀA ÉÜUÀ¼ÀÄ, gádå ªÀÄlÖzÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀA ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ÀzÀ ÀåjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ÀÅ ÀÛPÀªÀ ÀÄß ÀÄAzÀgÀªÁV ªÀÄÄ æ¹zà ªÀÄÄzÀæPÀjUÉ và Àß ºÀÈvÀÆàªÀðPÀ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼À ÀÄß À è ÀÄvÀÛzÉ. PÉ ªÀÅ Á»wUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÀ«UÀ¼À PÀÈwUÀ¼À ÀÄß F ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀUÀ¼À è C¼ÀªÀr À ÁVzÉ. F «ZÁgÀzÀ è vàªàää M àuéaiàä ÀÄß ÃrgÀĪÀ gàºàuágàjué ºÁUÀÆ PÀ«UÀ½UÉ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ D sájaiàävzé. ÉÆæ. f. J ï. ªÀÄÄqÀA rváûaiàä ªÀÄÄRå ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ÀoÀåªÀ ÀÄÛ ÀjμÀÌgÀuÉ ºÁUÀÆ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ gàzà É PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ (j.) ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ÁUÉÃAzÀ æ PÀĪÀiÁgï ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀ zéãð±àpàgàä PÀ ÁðlPÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ ÀAWÀ (j.) ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ iv

5 ÉÆÃzsÀ ÉUÉ ªÀÄÄ Àß... ªÀiÁvÀÈ sáμéaiàä PÀ PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¼ÀPÉ CvÀåAvÀ ªÀĺÀvÀ ézàäý. ÉÆÃzs À ÉUÁV ¹zÀÞ Àr ÀĪÀ ÀoÀåªÀÅ váaiàääßraiàä PÀ PÉUÉ ÀÇgÀPÀªÁVgÀ ÉÃPÁzÀÄzÀÄ CUÀvÀå. ºÀvÀÛ ÉAiÀÄ vàgàuàwaiàä è PÀ AiÀÄÄwÛgÀĪÀ «záåyð vàpàìªàänöuázàgàæ váaiàääßraiàä ÀÄß ÀÈd ÁvÀäPÀªÁV ¼À ÀĪÀ ÁªÀÄxÀåðªÀ ÀÄß UÀ½¹PÉƼÀî ÉÃPÉA ÄzÀÄ C ÉÃPÀëtÂÃAiÀÄ. F C ÉÃPÉëAiÀÄ ÀÄß ÁzsÀåªÁV ÀĪÁUÀ «záåyðué UÀæ»PÉ ºÁUÀÆ PÀ PÉ ÀAvÀ ÀªÀ ÀÄß ÃqÀĪÀAwgÀ ÉÃPÀÄ. eáõ Ádð ÉAiÀÄ GzÉÝñÀªÀÅ ÉgÀªÉÃgÀ ÉÃPÀÄ. PÀ PÉ ºÁUÀÆ PÀ ÀÄ«PÉAiÀÄ zsáðjvà «zsá À ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË åªà ÀÄß ÁªÀðwæPÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ É ÉAiÀÄ è ªÀiË ÃPÀj ÀĪÀ GzÉÝñÀ AzÀ J ï.¹.j sï 2005 ªÀÄvÀÄÛ PÉ.¹.J sï 2007gÀ aavà ÉUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ÀzÀ è Ej¹PÉƼÀî ÁVzÉ. ºÀ är±á À À AzÀ ªÉÆzÀ ÉÆÎAqÀÄ EA ÀªÀgÉV À váaiàääßraiàä Á»vÀå ÉÆÃPÀzÀ QgÀÄ ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆqÀĪÀ ªÀÄÆ PÀ ªÀiÁvÀÈ sáμéaiàä EA À ÀÄß gàavàgàªáv À«AiÀÄĪÀ CªÀPÁ±ÀªÀ ÀÄß «záåyðué PÀ à¹péæqà ÉÃPÀÄ. Á½ ÀºÉÆÃgÁlzÀ è üãªàäavàgáv Á½zÀ ªÀåQÛUÀ¼À ÀjZÀAiÀÄ, ÁqÀÄ- ÀÄrAiÀÄ UÉUÉ»jAiÀÄgÀ aavà É, ªÉÊZÁjPÀ aavà ÉUÀ¼À ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ géºàuà¼à eéævéué ÁlPÀ À æpágàzà è VÃvÀ ÁlPÀªÀ ÀÄß ÀjZÀ Ä À ÁVzÉ. ÁªÀiÁfPÀ, ÁA ÀÌøwPÀ, ÁæzÉòPÀ ªÀÄvÀÄÛ AUÀ ÀªÀiÁ ÀvÉAiÀÄ ÀÄß PÁAiÀÄÄÝPÉƼÀî ÁVzÉ. ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå ÀzÀ è ªÁåPÀgÀt C APÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ bàazà À ì ÀÄß ÀgÀ¼ÀªÁV ÀjZÀ Ä À ÁVzÉ. ÀoÀå ÉÆÃμÀPÀ CzsÀåAiÀÄ ÀzÀ è «záåyðaiàä UÀæ»PÁ ÁªÀÄxÀåðªÀ ÀÄß ªÀÈ Þ ÀĪÀ ÁoÀUÀ¼À ÀÄß C¼ÀªÀr À ÁVzÉ. ÀoÀåªÀ ÀÄß «záåyðuà¼àä ÀÄ sàªáv CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀ zàè Ö ÄAzÀ ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj, CxÉÊð¹ N, PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà, ÀzÀ-CxÀð, ÀoÁåzsÁjvÀ n ÀàtÂ, ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À EvÁå UÀ¼À ÀÄß, C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî ÁVzÉ. PÀ PÉAiÀÄ ªÀÄÄ Àß CxÉÊð¹ N ²Ã ðpéaiàä è UÀzÀå/ ÀzÀåzÀ PÉ ªÀÅ «±ÉÃμÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß NzÀĪÀ À ĪÁV ÃqÀ ÁVzÉ. ªÀÄÄRåªÁV NzÀÄ«PÉAiÀÄ ÀÄß RavÀ Àr ÀĪÀ GzÉÝñÀ EzÀgÀzÀÄ. C sáå ÀzÀ ègàäªà Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ «záåyðuà¼àä PÀ PÉAiÀÄ è ÁªÀÄxÀåðUÀ½ ÀĪÀÅzÀPÁÌVAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ ÀjÃPÉëAiÀÄ Àæ±Àß ÀwæPÉAiÀÄ vàaiàiájuáv C è. ÀoÀå ÉÆÃμÀPÀ CzsÀåAiÀÄ ÀzÀ LzÀÄ ÁoÀUÀ½AzÀ ºÀvÀÄÛ CAPÀUÀ¼À Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß PÉüÀ ÉÃPÁzÀÄzÀÄ PÀqÁØAiÀÄ. Àæw ÁoÀ AzÀ và Á JgÀqÀÄ CAPÀUÀ¼À Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß PÉüÀ Éà ÉÃPÀÄ.»ÃUÉ PÉüÀĪÁUÀ MAzÀÄ CAPÀzÀ JgÀqÀÄ Àæ±ÉßUÀ¼À ÀÄß CxÀªÁ JgÀqÀÄ CAPÀUÀ¼À MAzÀÄ Àæ±ÉßAiÀÄ ÀÄß PÉüÀ ºÀÄzÀÄ. ¹j PÀ ÀßqÀ-10 ÀæxÀªÀÄ sáμá PÀ ÀßqÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀªÀÅ À«ÄwAiÀÄ ÀzÀ ÀågÀ ºÀ ªÁgÀÄ ªÀ ÀUÀ¼À aavà ÀªÀÄAxÀ ÀUÀ¼À sà ªÁV gàæ ÀÅUÉÆArzÉ. F PÁAiÀÄðzÀ è ÀºÀPÀj¹zÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ gàzà Á À«Äw ÀzÀ ÀåjUÉ Àj²Ã PÀjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ÀA ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ UËgÀªÁ évà ÀzÀ ÀåjUÉ ºÁUÀÆ ¹j PÀ ÀßqÀ-9gÀ À«Äw ÀzÀ ÀåjUÀÆ, ¹j PÀ ÀßqÀ -10gÀ gàzà Á À«Äw ÀgÀªÁV DwäÃAiÀÄ ÀªÀÄ ÀUÀ¼ÀÄ. ºÀĪÀÄÄRåªÁV ¹j PÀ ÀßqÀ-10 ÀæxÀªÀÄ sáμé PÀ ÀßqÀ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ gàzà Á À«ÄwAiÀÄ CzsÀåPÀëgÁV PÁAiÀÄð ªÀð» ÀÄwÛzÀÄÝ CPÁ ªÀÄgÀtªÀ Àß àzà ÀgÀ¼À, ÀA sá«và ÀÄ ÀA ÀÌøvÀ ÁæzsÁå ÀPÀ qá. ¹. J ï. gáªàäzàazà ægàªàgà ÀÄß UËgÀªÀ ÀǪÀðPÀªÁV Àäj ÀÄvÉ Ûà É. F MAzÀÄ DPÀ¹äPÀ AzÀ ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀ gàzà Á À«ÄwAiÀÄ CzsÀåPÀë À PÁAiÀÄðªÀ ÀÄß Á ÀÄ ªÀð» À ÉÃPÁ ÄvÀÄ. F ºÀAvÀzÀ è ÀÆPÀÛ À ºÉ, ÉA, ÉgÀªÀ ÀÄß ÃrzÀ ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀ ÀAWÀzÀ ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀ zéãð±àpàgázà ²æà ªÉÊ.n.UÀÄgÀĪÀÄÆwðAiÀĪÀjUÀÆ ªÀåªÀ ÁÜ ÀPÀ ÀAAiÉÆÃdPÀgÁzÀ ÉÇæ. ªÀÄÄqÀA rváûaiàägàªàjuàæ ªÀÄvÀÄÛ G À zéãð±àpàgázà ²æà ɼÀî±ÉnÖgÀªÀjUÀÆ F ÀoÀågÀZÀ ÉAiÀÄ ««zsà ºÀAvÀUÀ¼À è ÀªÉÆäqÀ É M âgáv ÀºÀPÀj¹zÀ»jAiÀÄ ÀºÁAiÀÄPÀ zéãð±àpàgázà ²æà ÁAqÀÄgÀAUÀ gàªàjuàæ ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀzÀ PÀgÀqÀÄ Àæw AiÀÄ ÀÄß PÀÆ APÀμÀªÁV N Àj²Ã ¹»ªÀiÁä»w ÃrzÀ ¹.n.E. ÁæA±ÀÄ Á jué ªÀÄvÀÄÛ G ÁzsÁåAiÀÄ AzsÀÄUÀ½UÀÆ À«ÄwAiÀÄ ÀgÀªÁV zsà ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ. ÉÇæ. J ï. vàªàäätú UËqÀ, CzsÀåPÀë, ¹j PÀ ÀßqÀ-10, ÀoÀå ÀÅ ÀÛPÀ gàzà Á À«Äw v

6 ÀoÀå À æzsá À Czs ÀåAiÀÄ À ÁoÁ ÀÄPÀ æªàätâpé PÀæªÀÄ ÀASÉå UÀÀzÀå sáuà PÀ«UÀ¼ÀÄ/ ÉÃRPÀgÀÄ ÀÅl ÀASÉå 01 ±À j ÀÀÅ. w. ÀgÀ¹AºÁZÁgï CªÉÄjPÀzÀ è UÉÆgÀÆgÀÄ UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgï fãªà ÀzÀÈ Ö «.PÀÈ.UÉÆÃPÁPï zsàªàäð ÀªÀÄzÀÈ Ö ±Á À À ( ÀAUÀæºÀ) sáuàå² à Àgï JA. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå r. J ï. daiàä ÀàUËqÀ JzÉUÉ zàý CPÀëgÀ zéãªà ÀÆgÀ ªÀĺÁzÉêÀ ªÀÈPÀë ÁQë zàäuàð¹aºà ªÁåWÀæVÃvÉ J. J ï. ªÀÄÆwðgÁªï 67 ÀzÀå sáuà 01 JªÀÄä ÀÄrUÉüï D PÀ«ÀA À ºÀQ̺ÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá zà. gá. ÉÃAzÉæ ºÀ UÀ ÉÃqÀgÀÄ eá À ÀzÀ ( ÀAUÀæºÀ) ªÀZÀ À ËgÀ sà eéãqàgàzṪàäaiàäå, ÀªÀtÚ ÀAPÀ àvãvé f. J ï. ²ªÀgÀÄzÀæ Àà PËgÀªÉÃAzÀæ À PÉÆAzÉ Ã ÀÄ PÀĪÀiÁgÀªÁå À «ÃgÀ ªÀ QëöäñÀ ÁxÀðPÀvÉ zàä. ÀgÀ Àéw, EAzÀĪÀÄw ªÀiÁt 128 ÀoÀå ÉÆÃμÀPÀ CzsÀåAiÀÄ À 01 «eáõ À ªÀÄvÀÄÛ ÀªÀiÁd JZï. ÀgÀ¹AºÀAiÀÄå ÁªÀÄ sà PÀ ªÀÄð GzÁvÀÛ aavà ÉUÀ¼ÀÄ ÀAUÀæºÀ ÁjªÁ¼À ÀÄ.gÀA. JPÀÄÌAr d À ÀzÀ MUÀlÄUÀ¼ÀÄ ÀAUÀæºÀ 143 ÀoÁåzsÁjvÀ ÀzÀPÉÆñÀ 146 vi

7 À UÀ ÀzÀå sáuà ÀoÀå À æzsá À Czs ÀåAiÀÄ À UÀ ÀzÀå ÁoÀ - 01 ±À j 1 - À ÀÅ. w. ÀgÀ¹AºÁZÁgï ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : PÁªÀåUÀ¼À è ÁlPÀ ªÀÄ ÉÆúÀgÀªÁzÀÄzÀÄ. C ü ÀAiÀÄ, zàè±àå, ÀA sáμàué, ÀAVÃvÀUÀ½AzÀ É æãpà ëpà ÀºÀÈzÀAiÀÄjUÉ D ÀAzÀªÀ ÀÄß ÃqÀÄvÀ ÛzÉ. Dzs ÀÄ PÀ ÁlPÀzÀ ««zs À À æpágàuà¼à è VÃvÀ ÁlPÀªÀÇ MAzÀÄ. UÀzÀå ÀzÀåUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ EzÀgÀ è ÀÈvÀå ºÁUÀÆ VÃvÉUÉ ºÉZÀÄÑ ÁæzsÁ Àå. PÀxÉAiÀÄ WÀl ÉUÀ½UÉ ÀÇgÀPÀªÁUÀĪÀ ªÉÄüÀzÀªÀgÀ sáuàªà» ÀÄ«PÉ ÁlPÀzÀ ÉÆUÀ À ÀÄß ºÉaÑ ÀÄvÀÛzÉ. gáªàiáaiàät, ªÀĺÁ ságàvà À æ¹zàþ PÁªÀåUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ½AzÀ É æãjvàªáv Á»vÀåzÀ ««zs À æpágàuà¼àä ÀªÀÄÈzÀÞªÁV gàavàªávªé. CzÀgÀ è VÃvÀ ÁlPÀUÀ¼ÀÆ d À æaiàäªávªé. Á»vÀå, ÀAVÃvÀ, ÀÈvÀå, PÀ ÉUÀ¼À ÀAUÀªÀĪÁzÀ VÃvÀ ÁlPÀ ÀA sáμàuáaiàääpàûªázàäzàä, À æwaiéæazàä ÁvÀ æzà»jªéäaiéæa UÉ ÀAªÉÃzÀ Á²Ã ªÁV PÀxÉAiÀÄ ÀÄß gàæ ÀĪÀUÀÄt F VÃvÀ ÁlPÀzÁÝVzÉ. CxÉÊð¹ N VÃvÀ ÁlPÀ, ªÉÄüÀ, ªÀÄvÀAUÀ, ±À æªàätâ, zà±àgàxà, ¹zÀÞgÀÄ, ªÀÄgÀļÀÄ, ªÀÄzs ÀÄ ÀPÀð, À ÀäAUÀ¼À, UÀzÀÎ ÀÄ (ªÀÄvÀAUÁ±À æªàäzà è và Àß Àtð±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄA À ªÀ ÀzÀ è ±À j ºÀA ÄUÉÆArzÁݼÉ. ±À æªàätâaiàäavé gàæ À; ªÀÈzÉÞ, aãgà PÀÈμÁÚf ÁA gé ; ÉÆÃqÀĪÀÅzÀPÉÌ Ä Ý»Ã À¼ÀAvÉ PÁtÄvÁÛ¼É.) ±À j : AvÀ èaiéä Á AwgÀÄªÉ gáªàiá à ÉAzÉÊvÀgÀÄªÉ Ã ºÀÄzÉ ÉÆèà Á ÀjAiÉÄ ÉßqÉUÉÊzÀĪÀ ½AiÀÄjAiÉÄ Ã ºÉ J ÀÄߪÀ ÉaÑ ÉƼÀÄ Á ºÉ AiÀÄPÉAiÀÄ ºÀÄaÑ ÉƼÀÄ!! AvÀ èaiéäã... [±À j ÀzÉƼÀPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÀ¼ÀÄ. gáªàä PÀëöätgÀÄ À æªéã² ÀÄvÁÛgÉ.] gáªàä : zéægéªà¼éã ¹ÃvÉ s ÀÆ«ÄeÁvÉ DvÀä PÁªÀÄPÀ à vé zéægéªà¼éã ZÉ ÄªÉ? JgÉªÉ JgÉªÉ VjªÀ ÀªÉÃ, Éýj Á ÉgÉªÉ zéægéªà¼éã? zéægéaiàä¼éã? CªÀ¼À É É AiÀiÁgÀÄ Cj ÄgÉÃ, Éý J ÀßgÀ¹ zéægéaiàä¼éã? F ÉÃUÉ PÉqÀzÀ Á À ÉßzÉAiÀÄ qàzà Á F duàªà ÀÄqÀzÀ Á ºÁ! ºÁ! ºÁ! PÀëöät : vá½péæã CtÚ vá½péæã ÀÆgÀå Éà véãduéqé véãdpéqéaiàiágàä? gáªàä Éà zs ÉÊAiÀÄðUÉqÉ ÉÜöÊAiÀÄðPÉqÉAiÀiÁgÀÄ? gáªàä : [ ÉÜöÊAiÀÄðªÁAvÀÄ] CªÀ¼À É À À ɼÉvÀPÉ ÁßvÀä ¹ ÉÌ J Àß UÉUÀ ªÁgÀå«Ã ±ÉÆÃPÀzÀÄ ÉÌ. EUÉÆ ÉÆÃqÀÄ PÀëöät vá À ÀgÀ ÃqÀÄ

8 À PÀëöät gáªàä PÀëöät ±À j EzÀ ÉÆÃr ªÀÄgÀÄPÉƽ¹vÉ ÀUÀªÀ¼À ÁqÀÄ. : CºÀÄzÀÄ l avà æpàælªé ªÀÄ ÀPÉ ºÀÄzÀÄ dvéaiéæ¼àwûué ÄzÀÝ UÉAiÀÄ vàºàäzàä. ºÁ! Á, Á DPÉAiÀÄ ÀÄ MAnAiÉÆ¼É mé Ö J ÀߺÀAPÀÈwUÉAiÉÄà ªÀÄ ÀßuÉAiÀÄ PÉÆmÉ Ö. : ªÀÄgÀÄUÀ gàä vàªàääaiàäå DzÀÄzÁ ÄvÀÄÛ ªÀÄä AvÁ zéêªà ªÀÄgÀļÀÄ ªÀiÁrvÀÄÛ. zà ÀÄ ÉüÀÝ zájaiéæ¼é ÁªÀÅ A ºÉªÉ? ±À æªàätâaiàiá±à æªàä«zàäªé? CUÉÆ PÀ ëöäuá, CvÀ Û DªÀÅ Ã ªÀÄgÀļÀÄ? ÀªÉÄäqÉUÉ gàäwºàäzàä K zàgà ºÀÄgÀļÀÄ? : ªÀÄgÉUÉ Á CtÚAiÀÄå, ÀjQ ÀĪÀ ªÀÄÄ Àß E gàäuéæ¼é Á«zÀ ÀÄ K ÀºÀÄzÉÆ Àß. [ªÀÄgÉAiÉƽgÀĪÀgÀÄ. ±À j và½gàä ºÀÆ ºÀtÄÚºÀA À UÀ¼À ÀÄß và É PÀAPÀļÀÄ PÉÊAiÀÄ è PÉÆAqÀÄ gàäªà¼àä.] : gáªàä ÁgÀzÉà À ÀUÉà ÀÄ véæãgàzéã!! À!! CªÀ À«zÀ èzé À«AiÀiÁUÀzÀ F PÀqÀÄ À«ºÀtμÀ ÉÃUÉAiÉÄéA ªÀÄzs ÀÄPÀgÀ VÃvÀzÀ ªÀÄzs ÀÄ HjgÀÄ«Ã ªÀÄzs ÀÄ ÀPÀðªÀ Á ÁjÎêÉA gáªàä ÁgÀzÉÃ... Á gáªàiá, Á gáªàiá, ÁgÉÊ Á Á UÉ ÄgÀĽ À ÉgÉAiÉÄà PÉÆà PÉÆà ºÀtμÀ PÉÆà ºÀÆUÀ¼À PÉÆà J èªà PÉÆà J ÉÆß¼ÀªÉÆgÉAiÉÄà gáªàä ÁgÀzÉà À ÀUÉà ÀÄ ÉÃgÀzÉÃ. [ Àtð±Á ÉAiÉƼÀPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÀ¼ÀÄ. gáªàä PÀëöätgÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîvÁÛgÉ.] gáªàä : J ÀV vàä ºÀA À F dn PÀ À j D GzÀgÀªÀÄÄR ÉÆgÉzÀ ±À æªàätâ ±À j. G ÀPÁgÀ«w è FPÉUÉ ßAzÀ DzÉÆqÉAiÀÄÄ É ÉAiÀÄÄwºÀ¼É vàwð ÄAzÀ! ÁZÀÄwºÉ à ÀÆeÉå Äà À ĪÉÄ ÄAzÀ. PÀëöät : Àß ÉÆÃqÀzÉ EAvÀÄ ªÀÄgÀļÁzÀ F ¹zÉÞ E ÀÄß ÉÆÃrzÀ ½PÀ K À À à¼éæã ªÀÈzÉÞ! gáªàä : gàæ ÀPÀÆ ÁªÀÄ «ÄV ÁvÀä ÀÄgÀ üaiàäzàä J Àß PÁtÄvÀ ªÀ¼À ÉgÀUÀÄ w½aiàääªàåzàä. PÀëöät : vàå ÉÆÃqÀÄvÀ ºÉ ÀÄ ÉgÀUÀÄ vàtâaiàä zé ÀjQ ÀĪÀ Á EzÀ ÀÄ ±À æªàätâaiàiá±à æªàäzé. gáªàä : ÀqÉ ªÀÄÄAzÉ, PÀëöät. PÀëöät : EAzÀÄ Ã É ªÀÄÄAzÉ Á gàäªé»azé ªÉÆzÀ nöué à ÀÄ ½PÀ Á ÀÄ _ [ºÉÆgÀqÀĪÀgÀÄ.] [M¼ÀvÉgÉ JzÀÄÝ «±Á ªÁzÀ ±À jaiàiá±àæªàäªà ÀÄß véæãgàäªàåzàä.c è zàægàzà è,»a UÉ ªÉà ÄzÉ.CzÀgÀ ÀÄvÀ Û D±À æªàäzà ¹zÀÞgÀÄ C APÀj¹ºÉÆÃzÀ ºÀƪÀÅ E ÀÆß ÁqÀzÀAwªÉ. ªÉà AiÀÄ è CVß ºÉÆUÉAiÀiÁqÀÄwÛzÉ. ±À j Éß gáªàä UÉAzÀÄ Dj¹ vàazà, FUÀ Ár ºÉÆÃVgÀĪÀ ºÀÆ ºÀtÄÚ và½gàäuà¼à ÀÄß «AUÀr ÀÄvÁÛ CªÀÅUÀ¼À eáuàzà è ºÉÆ ÀzÀ ÀÄß EqÀÄvÁÛ EzÁݼÉ. CªÀÅUÀ¼À ÀÄß GzÉÝò¹ F végà ºÁqÀÄvÁÛ¼É.] ±À j : Éß¼ÀªÉÄ ªÀÄÈzÀÄvÉAiÀÄ ÀÄ CªÀ À Àà±ÀðPÉ végàzé juá½uájgàäªà Éß ZÉAzÀ½gÉÃ, vàäa A ºÉÆUÀ¼ÉéVA ÁzÀ PÀA A_ 2

9 zàªà À ÀĪÀ ÀÄ Ýà ÀzÉ ÉÆgÀVzÀ géã, CªÀ À ÁæuÁºÀÄwUÉ gàzé gàäa ºÀzÀ PÉlÄÖ ºÀļÀÄ«UÁ ÀgÉAiÀiÁzÀ J É ªÀ Àå s À ªÉà «Äà À ÁUÀzÉ EAvÀÄ ªÀiÁ À ÁUÀĪÀ EªÀ ÀÄ ªÀÄgÀªÀÄgÀ½ ºÉÆ ÀvÀjAzÀtÂUÉʪÀ bà ªÉà [ªÀiÁ ÉAiÀÄ ÀÄß PÀlÄÖvÁÛ ºÁqÀÄvÁÛ¼É.] JAzÀÄ PÁA É Á gáªàä À ÉAzÀÄ PÁA É Á!! À!! zà±àgàxà À ÀÄvÀ æ ÀAvÉ Ázs ÀÄ d ÀgÀ «ÄvÀ æ ÀAvÉ üãgà ±ÀÆgÀ «ÃgÀ UÀA_ üãgà ÀzÀÄÎt ÁgÀ ÀAvÉ - JAzÀÄ PÁA É Á... CAf ÀĪÀªÀgÀAdĪÀAvÉ è»rzàä gàäªà ÀAvÉ DzÉÆqÉ Ä ËªÀÄå ÀAvÉ ºÀ ÀļÉAiÀÄAvÉ PÁA ÀAvÉ - JAzÀÄ... CgÀ ÀÄvÀ ÀªÀ véægézà ÀAvÉ vàªà¹và ÀªÀ PÉÆAqÀ ÀAvÉ vàªàää ÉÆqÀ É ÀPÉ gà Ä ªÀÄ À s ÀAiÀÄªÉ E èªàavé - JAzÀÄ... PÉlÖ PÀ À¹ gàä¼à PÀ¼ÉªÀ ÀÄ À æ sávàzàaxàªà À ÀÄ UÀÄgÀĹzÀÞgÉ ªÉÄaÑzÀAxÀ À ÀäAUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄwAiÀÄ ÀÄ - JAzÀÄ... [ PÀnÖzÀ ªÀiÁ ÉUÉ ªÀÄÄ ÝPÀÄ̪À¼ÀÄ] gáªàä : [ ÁV À ½ CzÀ ÀÄß vàäa AvÀÄ, PÀëöät»A VgÀ Ä] vá Ä, zájuàjué Ãr è zéægéªàåzéã? ±À j : [ ÀqÀÄUÀĪÉzÉ ÄAzÀ»AwgÀÄV nö¹ ªÉÆzÀ Ä ÉgÀUÀÄ PÀ¼ÉzÀ ªÉÄà É] à gáªàä ÉÃ, ªÀĺÁ ÀÄgÀÄμÀ! gáªàä : CºÀÄzÀÄ vá Ä, CºÀÄzÀÄ, gáªàä ÉA gàä À Àß ; FvÀ À Àß ÀÄd Ë«Äwæ. ±À j : gáªàä PÀëöätgÉ ÃªÀÅ - gáªàä Éà à ÀÄ! - [±À j vàäa ÀqÀUÀgÀUÉƼÀÄîvÁÛ¼É. ªÀÄÄAzÉ ªÉÄüÀzÀªÀgÀÄ ºÁqÀĪÀ ºÁqÀÄ CªÀ¼ÀÄ UÉÊzÀ G ÀZÁgÀªÀ ÀÄß tâú ÀÄvÀ ÛzÉ.] PÀAqÀ¼ÀÄ ±À j gáªàä AzÀÄ A gàäªàåzà À PÀAqÀ ÉgÀUÀÄ PÀ¼ÉzÀ ½PÀ À AiÀÄPÉÊ ªÉÄÊAiÀÄ ªÀÄÄnÖ ÀzÀ PÉqÉzÀÄ PÉÊAiÀÄ PÀtÂÚ UÉÆwÛPÉÆAqÀÄ ºÀ AiÀÄ ÀÄj¹!! ßgÉAzÀÄ UÀzÀÎ ÀÄvÀ CAiÉÆå K ÀÆ CtÂAiÉÄ E è ÉßAiÀÄμÀÄÖ ZÉ Àß«è J ÀÄßvÀ Ä ºÀA ÁAvÀÄ!!... và Àß UÉAiÀÄ AiÀÄPÉAiÀÄAvÉ UÉAiÀÄ UÉAiÀÄ PÀA À qàäªà ªÀ ÀªÀiÁ ÉAiÀÄ PÉÆgÀ½VlÄÖ C â JAzÀÄ»VλVÎ!! 3

10 EzÀÄ gàäa EzÀgÀμÀÄÖ gàäaaiàä ºÀuÉ Ú E è duàzéæ¼éazàä ªÀÄUÉ JAzÉ vàazé ÉAzÀÄ vá É CªÀgÀ PÉÊAiÉƽvÀÄÛ!! ÀÆeÉ ÄAzÀ ÀÄ À æ À Àß gáv gádpàäªàgàgàazàä ªÀÄAzÀºÁ À véæãgé, ÉÆÃr zs À Àå sáªà AzÀ PÀÆr!! [»ÃUÉ CªÀjUÉ G ÀZÁgÀªÀ À ÀÄß ªÀiÁr ±À j và Àß CAvÀ ÀÄìRªÀ ÀÄß véæãgàäªàåzàpéì F végà ºÁrPÉÆAqÀÄ Àwð ÀÄvÁÛ¼É.] gáªàä ±À j gáªàä ÀÄT Á ÀÄT Á ÀÄT Á ÀÄ j ÀÄT ÀĪÀÄä É ÀÄT Á ÀÄ... À Á èzà Á ÁVºÉ ÀÄ D É wãj ºÁAiÀiÁVºÉ ÀÄ ºÀA À½ ºÉ vàäa gàäªé ÀÄ Á ÀĪÀÄä ÉAiÉÄÃ Ä ÀÄT Á ÀÄ_!! ÀÄT Á... ºÉÆ¼É PÀqÀ UÉ ÉÃgÀĪÀ végà ÁªÉ géã«ué ºÀ végà UÉ UÉ ºÁgÉÊPÉAiÀÄ Àl«½¹ AwzÉ ªÀÄ À EzÉ qàäªé ¹!! ÀÄT Á... ªÀÄä ÉÆÃqÀÄvÀ ÀÄT Á ÀÄ ªÀÄä É ÀÄr ÀÄvÀ ÀÄT Á ÀÄ ªÀÄä vàtâªàå ªÀiÁä ÀAzÀ ÀÄT ªÉÄäqÉ ÀĪÀÄä É ÀÄT Á ÀÄ!! ÀÄT Á... EAzÁVºÉ Á Ä ºÀUÀÄgÀ ÃrºÀÄzÉÆà ÀgÀ và Àß PÀgÀ Éß Á¼É E ß èªé ÀUÉ É F À ªÉà agàªéa végà!! ÀÄT Á ÀÄT Á ÀÄT Á ÀÄ j ÀÄT ÀĪÀÄä É ÀÄT Á ÀÄ!! : ÁßzÀgÀzÉƼÀÄ ÀÄT ÁªÀÅ ßà ÉÆUÀzÉƼÀÄ ÀÄT ÁªÀÅ PÁr Éƽà À«PÁtĪÀ ÀÄtåPÉ ÀUÉAzÉA UÀÄ IÄt ÁªÀÅ!! : [gáªàä À ªÀiÁvÀ ÀÄß PÉý và Àß ÉÆUÀzÀ G ÁäzÀªÀ ÀÄß À é à ºÀzÀPÉÌ vàazàäpéæaqàä CªÀ À ÀÄß ÉÆÃqÀÄvÀ Û PÉÆ É PÉÆ ÉUÉ PÀA zàäa ] Ä ÀAvÀ À Ä ÀAvÀ À Ä ÀAvÀ ÀªÉ ÀUÉ À Áß ÉAiÀÄ eáqà»rzàä A gé ÉÊ PÉÆ ÉUÉ zàtâ gàaiàäå, vàtâ gá ºÀ¹ªÀÅ vàèμéaiàä ÀĽ gá? qàªé, M â¼éã ÀUÉʪÉ, À ÀUÉ ªÀÄgÀÄPÀ và¼é gá? : PÀtÚ ÃjzÉÃPÉ váaiéä, vàä ÀªÀÇuÉAiÀÄ«è ÀªÀÄäAiÉÆÃzs ÉåAiÀÄgÀªÀÄ ÉAiÉƼÀÄ EzÀPÀÄ Éà ÀÄ À è. EAzÀÄ ºÀ¼ÀĪÀ ªÀÄgÉvɪÀÅ E Éè ªÀÄ ÉAiÀÄ ÀjvɪÀÅ E vázàgà véæãªàð Àß À ÉâAiÉÄAzÉ PÀÄjvɪÀÅ. 4

11 ±À j gáªàä : gàæ ÀAvÉ ªÀiÁvÀÄ PÀÆqÀ J vàäzágàªávzé! zs À Éå Á ÀÄ ¹zÀÞgÀ ªÀgÀ«AzÀÄ À ÀUÉ s À ¹zÉ. ªÀÄä PÀAqÀ ÀÄtåªÀAvÉ ;»AVºÉÆà ÄvÉ è aavé. UÀÄgÀĪÀ ÀÆeÉ UÉÊzÀ vàtâªàå À ÀUÉ ÀA wavé. : EAxÀ ²μÉåAiÀÄwð ÀqÉzÀ Àß UÀÄgÀÄUÀ¼ÉAxÀgÉÆà CªÀgÀ ªÀÄ»ªÉÄ PÉý Éè JAxÀ ±ÁAvÀzÁAvÀgÉÆ. C¼À É è ªÀÄgɹ ±ÁAwAiÉÆAzÀ véæãgàä«ã À - EzÀgÀ ÀqÀÄªÉ É æãªàä±àäzéþ à ÀÄ! ÀÄ À«Ã À ±À j : À Àß ÉÆUÀ¼À ÉÃPÉ gáªàä, J è CªÀgÀ PÀgÀÄuÉ! ëèUÉ ÁzÀ ɼÀ¹ À Àß PÀAqÀ PÀgÀÄuÉ. êÀÅ»j ªÀÄä PÁuÉ À ÉäAiÀĺÀÄzÀÄ JAzÀÄ ¹zÀÞgÉÆgÉzÀ ªÀiÁvÀÄ À ÀUÉ ¹ ÞAiÀiÁ ÄwAzÀÄ... gáªàä ±À j (ºÁqÀĪÀ¼ÀÄ) PÉÆÃnPÀgÀUÀ½A gà«aiéäwûgàä«ã à zázé UÀªÀÄ À, À ÀVà ªÀiÁAiÉÄAiÀiÁZÉ ÀAiÀÄt À ºÁgÀ AiÀÄ É Ã ºÀQÌUÀ¼ÀAvÉ véã AiÀÄ É Ã ½ªÀÄÄV AvÉ PÁªÉÆÃðqÀªÀ ɼɫÄAa À végàzéæ¼àä s ÀªÀ qé AiÀĹºÉ AvÉ!! PÉÆÃn PÀgÀUÀ½A... : ªÀiÁvÉAiÀÄ végà à ɪÀiÁäzÀj ÀÄvÀ ½Qà végà ÀÄrAiÉÄ_vÁAiÉÄà ÀVà UÉ ÀjAiÉÄ!!... : ÀÄtå ÉÆÃPÀ zéægéaiàä ÉAzÀÄ ºÀgÀPÉ ÄqÉ ÀUÉ. gáªàä : E vàä æaiàäªà UÉÊzÀ ÀUÉ ÁªÉ ÀªÀÄä PÁuÉÌ! ±À j : ªÀÄgÀtªÀ è ªÀÄÄQÛ À æ s ÉÆà EzÀÄªÉ À Àß ÀÆuÉÌ! gáªàä : ªÀÄ À M àzàgàæ JzÉAiÉÆ ÀàzÀ Á! ±À j : à ÉÆ zéæ Àà Ä ªÀ và ÀàzÀ Á! gáªàä ±À j : ÉgÀUÁVºÉ Á ÀUÉ C ÀÄÛ JA É À ÉäUÉ C ÀÄÛ C ÀÄÛ ÉÆÃUÀªÁé Àß üãμàö ¹ ÞUÉ. : ÀªÉÆà ÀªÉÆà ªÀÄUÉ ÀªÉÆà ÀPÉ ÀªÉÆà ªÀÄ ÉUÉ ÀªÉÆà J èjué èpàä ±ÀgÀtÄ. (ªÉà AiÀÄ è G Ýà À ÛªÁzÀ CVßAiÀÄ ÀÄß ªÀAzÀÄ ºÁqÀÄvÁÛ À æªéã² ÀÄvÁÛ¼É.) 5

12 è gáªàä : ºÉtÚ jãwaiàä ÀjAiÀÄ ºÀÄzÉà CªÀÀgÀ UÉ Ä ÉÆÃfUÀ! JAxÀ μé JAxÀ æãw EªÀ¼À ªÀÄgɪÀÅzÉ F duà? PÀëöät gáªàä PÀëöät : DgÀÄ, JvÀÛ, KPÉ J ÀßzÉ ºÀ ÀļÉAiÀÄAzÀ M zà¼àä PÁtÄvÀ É ºÀÄ À zà¼àuáú À ªÉǼɪÀÄä É ªÀÄgÉvÀ¼ÀÄ. : ɼÀQUÉÆ zàªàgï GjªÀ wûaiàä PÀgÀÄPÀ PÁtgÀÄ PÀëöät Á¼À ÀÄwÛºÀ zéãªà véãdªà PÁA jué EzÉ PÀët. : C ÀÄgÀ ÉqÀjA PÁzÀÄ và ÉßqÉ- UɪÀÄä É¼É Ã CwðUÉ, K À ÉA É ÀÄ CtÚ, EAvÉAiÉÄ É ÉAiÀÄÄwgÀ ºÀÄzÀwÛUÉ. gáªàä : EgÀ ºÀÄzÀÄ EgÀ ºÀÄzÀÄ-¹ÃvÉà ºÁ æaiéäã ZÀAzÁæ À ÉÃ! J ègàäªé,jawgàäªé, Àß ÀÄ fãªàzéæa UÉ PÁA É ÉÃ? PÀëöät : s ÀÆ«Ä vá ÄAiÀÄÄ và Àß ªÀÄUÀ¼À ÀÄ J ègà CzÉ vàªàgé É ÉÆgɪÀ¼ÉÊ, zs ÀÈwAiÀiÁ ÀÄ, aaw ÀÄ E ÀÄß ªÀÄÄA À ºÀªÀt ÉÀ. gáªàä : CºÀÄzÀºÀÄzÀÄ ªÀÄgÉwzÉÝ PÀëöät ÀAZÀ s ÀÆvÀ ÉgÉAiÀÄÄvÀ ±À j ¹ÃvÉUÉ gàpéë ÄqÀ ÉÆà À Á ÉgÀªÀgÀ ÀÄvÀ. - végé - PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà ÀÅ.w. À, PÁªÀå ÁªÀÄ AzÀ Àæ¹zÀÞgÁVgÀĪÀ ÀÅgÉÆûvÀ wgàä ÁgÁAiÀÄtAiÀÄåAUÁAiÀÄð ÀgÀ¹AºÁZÁAiÀÄð (Qæ.±À.1905) EªÀgÀÄ ªÀÄAqÀåf É ªÉÄà ÄPÉÆÃmÉAiÀĪÀgÀÄ. PÀ ÀßqÀ «±ÀéPÉÆñÀzÀ sáμáavàgàpágàgáv, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄzÀ EAVèμï-PÀ ÀßqÀ WÀAlÄ ÀA ÁzÀPÀgÁV ÉÃªÉ À è¹záýgé. PÀ ÀßqÀ ÀªÉÇÃzÀAiÀÄzÀ À æªàäär PÀ«UÀ¼À è M âgázà ÀÅ.w. À. CªÀgÀÄ UÀzÀå ÁlPÀ, PÀ«vÉ, ÀtÚPÀvÉ, À æ Azs À, «ZÁgÀ Á»vÀå ªÉÆzÀ ÁzÀ À æpágàuà¼à è Á»vÀå gàa¹záýgé. VÃvÀ ÁlPÀ EªÀgÀ Áæw üpà À æpágà, CºÀ Éå, ±À j, «PÀlPÀ««dAiÀÄ, ºÀA ÀzÀªÀÄAiÀÄAw ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ gàæ ÀPÀUÀ¼ÀÄ, ºÀtvÉ, gà À ÀgÀ Àéw, UÀuÉñÀzÀ±Àð À, ±ÁgÀzÀAiÀiÁ«Ä, ²æúÀjZÀjvÉ, gàxà À À Û«Ä EªÀgÀ À æªàäär PÀÈwUÀ¼ÀÄ. ºÀA ÀzÀªÀÄAiÀÄAw ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ gàæ ÀPÀUÀ¼ÀÄ PÀÈwUÉ PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹û, ²æúÀjZÀjvÉ PÁªÀåPÀÈwUÉ ÀA À À æ±à¹û ü¹zé. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄ UËgÀªÀ r. mï. ÀzÀ«Ãr UËgÀ«¹zÉ. apàìªàäuà¼àæj À è 1981gÀ è ÀªÀiÁªÉñÀUÉÆAqÀ 53 ÉAiÀÄ CT ságàvà PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀªÉÄäüÀ ÀzÀ Czs ÀåPÀ ëgávzàýgàä. [DzsÁgÀ : ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄzÀ PÀ ÀßqÀ «μàaiàä «±ÀéPÉÆñÀ] 6

13 ±À j VÃvÀ ÁlPÀ gáªàiáaiàät ªÀĺÁPÁªÀåªÀ ÀÄß Dzs Àj¹zÉ. và Àß DgÁzs Àå ÀÅgÀÄμÀ À zà±àð À AzÀ PÀÈvÁxÀð¼ÁUÀÄªÉ ÉA sáªà AzÀ ±À j ²æÃgÁªÀÄ UÁV ºÀA ¹ PÁvÀj ÀÄvÁÛ¼É. ²æÃgÁªÀÄzÀ±Àð À DPÉUÉ zs À ÀåvÉAiÀÄ ÀÄß vàazàä PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. gáªàä PÀëöätgÀ ÀÄß DzÀgÀ DwxÀå AzÀ ÀvÀÌj¹. UËgÀ«¹zÀ ±À j và Àß Á½ À ºÀA wãjzà ÀAvÀgÀ Á¼ÀÄ CxÀð»Ã ÀªÉAzÀÄ s᫹, ªÀÄÄQÛUÁV À æaiàäwß ÀĪÀ ÀAªÉÃzÀ ÉUÉ M¼ÀUÁUÀÄvÁÛ¼É. ±À jaiàä ªÀÄÄUÀÞvÉ, ²æÃgÁªÀÄ À ÀgÀ¼À, ÀdÓ PÉ,»vÀ-«ÄvÀ ªÀÄÈzÀĪÀZÀ À, PÀëöät À «ÀAiÀÄzÀ ÀºÀZÀgÀvÉ ªÀÄ ÉÆÃdÕªÁV E è ªÀÄÆr A zé. ÀÅ.w. À. «gàavà ±À j VÃvÀ ÁlPÀªÀ ÀÄß ²æÃgÀAUÀ ªÀÄvÀÄÛ Á.PÀ ÀÆÛj ÀA Á ¹gÀĪÀ KPÁAPÀ ÁlPÀUÀ¼ÀÄ PÀÈw ÄAzÀ DAiÀÄÄÝ, ÀA Á ¹, UÀ Àr À ÁVzÉ. ÀǪÀðPÀxÉ gáªàiáaiàät ªÀĺÁPÁªÀåªÀÅ ságàwãaiàägà À«vÀæ UÀæAxÀUÀ¼À è MAzÀÄ. ²æÃgÁªÀÄ À UÀÄt Àé sáªàuà¼à ɼÀvÀPÉÌ ¹QÌ CªÀ À ÀÄß PÁtĪÀÅzÉ fãªà ÀzÀ KPÉÊPÀ UÀÄj JAzÀÄ s᫹zàý C ÀASÁåvÀ s ÀPÀ ÛgÀ è ±À jaiàäæ M â¼àä. FPÉ ªÀÄvÀAUÀ IÄ AiÀÄ D±À æªàäzà èzàýªà¼àä. ªÀÄvÀAUÀgÀÄ ªÀå ÉÆÃPÀªÀ ÀÄß ÉÃjzÀ ½PÀ gáªàäzsáå ÀzÀ è véæqàv gáªàä À zà±àð ÀPÁÌV PÁ zàý¼àä. ¹ÃvÁ ÀºÀgÀtzÀ C ÀAvÀgÀ ±ÉÆÃPÀvÀ ÀÛgÁzÀ gáªàä PÀëöätgÀÄ ¹ÃvÉAiÀÄ ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀÄwÛgÀĪÁUÀ và À¹éUÀ¼ÁzÀ zà ÀÄ JA ªÀgÀ ÀÆZÀ ÉAiÀÄAvÉ ªÀÄvÀAUÁ±À æªàäªà ÀÄß À æªéã² ÀÄvÁÛgÉ. C è ²æÃgÁªÀÄ À gàä«péuáv PÁzÀÄ PÁzÀÄ PÁvÀj¹ ªÀÄÄ ÁàV s ÀQÛAiÉÄ gàæ ÀÄUÉÆAqÀAvÉ EzÀÝ ±À jaiàä ÀÄß zà²ð ÀÄvÁÛgÉ. và Àß DgÁzs ÀåzÉʪÀ ²æÃgÁªÀÄ À ÀÄß PÀAqÀÄ D ÀA ¹, zs À ÀåvÉAiÀÄ sáªà É ÄAzÀ ªÀÄÄQÛAiÀÄ ÀÄß AiÀĹzÀ ±À jué ²æÃgÁªÀÄ ÀÄ ªÀÄÄQÛAiÀÄ ÀÄß PÀgÀÄt¹zÀ ÀAzÀ s ÀðªÉà F VÃvÀ ÁlPÀ. ÀzÀ«AUÀqÀuÁ NzÀÄ Ã ÀÄ + JAzÀÄ + LvÀgÀÄªÉ ; Àß + JqÉUÉ + LzÀÄªÉ ; Á ÀÄ + JgɪÉ; véãdpé + JqÉ; FPÉUÉ + J ßAzÀ; ÃqÀÄ + E è; ÀªÀÄä + CAiÉÆÃzs ÉåAiÀÄ + CgÀªÀÄ ÉAiÉƼÀÄ; E vàä + DzÀgÀ; J vàä + GzÁgÀ ; Àß + C üãμàö ; và Àß + JqÉUÉ + JªÀÄä; É ÉAiÀÄÄvÀ + EgÀ ºÀÄzÀÄ + CwÛUÉ ; zs ÀÈwAiÀÄ + D ÀÄ. ÀzÀ- CxÀð aãgà (vàì) - ¹ÃgÉ (zàã) - ÁgÀÄ méö, JqÉ - ÀܼÀ, ½ - záj, Cj - w½, ÉZÀÄÑ - ÀA Ä, AiÀÄPÉ - EZÉÒ, s ÀÆ«ÄeÁvÉ - ¹ÃvÉ, JgÉ - ÉÃqÀÄ, Áæyð ÀÄ, ÉÃUÉ - zàä:rªéa ÉAQ, véãd - PÁAw, G ÉÌ - DPÁ±À AzÀ s ÀÆ«ÄUÉ Ã¼ÀĪÀ véãd: ÀÅAdªÁzÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄ, ±À æªàätâ - và À¹é, ªÀÄgÀļÀÄ - ªÉÆÃr, Àß - PÀμÀÖ, véæazàgé. À«- ¹», PÀqÀÄ - Cw, ªÀÄzs ÀÄPÀgÀ - zàäa, ªÀÄzs ÀÄ ÀPÀð - CwyUÀ½UÉ ÃqÀĪÀ ªÉÆ ÀgÀÄ, vàä Àà, ÃgÀÄ, eéã ÀÄvÀÄ Àà, ÀPÀÌgÉ 7

14 À «Ä²ævÀÀ Á ÃAiÀÄ, ÉgÉ - ZÀAzÀ æ, Cwð - æãw, ÀÄgÀ ü - PÁªÀÄzs Éà ÀÄ, nö (zàã)- zàè Ö (và ì), vàªà¹(zàã) - và À¹é(vÀ ì), ÉgÀUÀÄ - D±À ÑAiÀÄð, À AiÀÄ - À«Äà À. L - ºÉÆÃV, ÀzÀ - ÁzÀ, Ct - ¹zÀÞvÉ, PÀA ÀÄ - ÀĪÁ À É, géãªàå - AzÀgÀÄ, vàtâªàå - vàè Û, agà - ±Á±ÀévÀ, DzÀgÀ - æãw, vàèμé - ÁAiÀiÁjPÉ, vàä À- Àé àªàç; HuÉAiÀÄ-PÉÆgÀvÉ; Éà ÀÄ - GvÀÛªÀÄ, ºÀ¼ÀÄ- PÁqÀÄ, C Éâ - vá Ä, C¼À Ä - zàä:r, ÉÆUÀ¼ÀÄ - ºÉÆUÀ¼ÀÄ, À Éä - æãw, ¹zÀÞ - và À¹é, PÀgÀ - PÉÊ, PÀgÀÄPÀ - GjzÀ wûaiàä PÀ ÀÄà sáuà, D À À - ªÀÄÄR, zs ÀÈw - zs ÉÊAiÀÄð, ºÀªÀtÄ - ¹zÀÞvÉ, ÉgÀªÀÅ - ÀºÁAiÀÄ: C ÀÄgÀ - gápàë À, D ÀÄ - vá¼àä, JAxÀgÉÆà - JAvÀºÀªÀgÉÆÃ, ªÉà -ºÉÆêÀÄ ÀqÉAiÀÄĪÀ ÀܼÀ, A - UÀÄA ÀÅ. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt ±À j ªÀÄvÀAUÀ : «AzsÁål«AiÀÄ ü ègéæqéaiàä À ªÀÄUÀ¼ÁzÀ ±À j ÁæAiÀÄ À æ ÄzÀÞ¼ÁzÁUÀ DPÉAiÀÄ vàazé và Àß ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ vàgàät ÉÆqÀ É ªÀÄzÀÄªÉ ªÀiÁqÀ Ä zs Àðj ÀÄvÁÛ É. ªÀÄzÀĪÉAiÀÄ ÀzÀ séæãd ÀPÁÌV»A À gáwæ C ÉÃPÀ PÀÄj, DqÀÄUÀ¼À ÀÄß PÉÆ ÄèwÛgÀĪÁUÀ CªÀÅUÀ¼À aãváìgàªà ÀÄß PÉýzÀ ±À j zàäbtvà¼áuàäváû¼é. và Àß ªÀÄzÀĪÉAiÀÄ ÀA s æªàäpáìv CμÉÆÖAzÀÄ Ázs ÀÄ ÁætÂUÀ¼À PÉÆ ÉAiÀiÁzÀÄzÀPÉÌ ªÀÄ À ÉÆAzÀÄ gávéææã gáwæ ªÀÄ É läö PÁqÀÄzÁjAiÀÄ è NqÀÄvÁÛ É¼ÉUÁUÀĪÁUÀ ªÀÄvÀAUÀ ªÀÄÄ UÀ¼À D±À æªàä ÉÃgÀÄvÁÛ¼É. : M â æºàä ð. IÄμÀåªÀÄÆPÀ ÀªÀðvÀzÀ ½ và À ÀÄì ªÀiÁrPÉÆArzÀÝ, ªÁ AiÀÄÄ zàäazàä üaiéäa gàpàì À À ÀÄß PÉÆAzÀÄ ªÀÄzÉÆà ÀävÀÛ ÁV PÀ¼Éà gàªà ÀÄß D±À æªàäpéì J ÉzÁUÀ IÄμÁå±À æªàäªàå PÀ Ä vàuéæarvàä. EzÀjAzÀ PÀÄæzÀÞ ÁzÀ ªÀÄvÀAUÀªÀÄÄ ªÁ AiÀÄÄ F D±À æªàäªà ÀÄß À æªéã±à ªÀiÁrzÀgÉ ÁªÀÅ ÀA s À«À JAzÀÄ ±À ¹zÀ. ªÁ ÄAzÀ s ÀAiÀÄUÀ æ ÀÛ ÁVzÀÝ ÀÄVæêÀ E è É É¹zÀÝ ÀÄ. ±À jaiàää ªÀÄvÀAUÀgÀÀ D±À æªàäzà èzàý¼àä. s ÀÆ«ÄeÁvÉ : s ÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀÄUÀ¼ÀÄ. d ÀPÀ ªÀĺÁgÁd ÀÄ ÀAvÁ À s À PÁÌV ÀÅvÀ æpáªéäã ªÀiÁr «Äy ÉAiÀÄ è s ÀÆ«ÄAiÀÄ ÀÄß G¼ÀĪÉÄ ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝUÀ zéægévà ²±ÀÄªÉ ¹ÃvÉ.»ÃUÁV ¹ÃvÉUÉ s ÀÆ«ÄeÁvÉAiÉÄAzÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉ ÀgÀÄ. avà æpàæl : MAzÀÄ ÀªÀðvÀ. GvÀ ÛgÀ ságàvàzà ÀAiÉÆÃ Ú À AiÀÄ ÀPÀÌzÀ èzé. ²æÃgÁªÀÄ ÀÄ ¹ÃvÁ PÀ ëöätgéæa UÉ CgÀtåªÁ ÀPÉ Ì ºÉÆgÀmÁUÀ ªÉÆvÀ ÛªÉÆzÀ Ä E è D±À æªàäªà ÀÄß PÀnÖPÉÆAqÀ ÀÄ. s ÀgÀvÀ ÀÄ ²æÃgÁªÀÄ À ÀÄß s ÉÃnAiÀiÁV DvÀ À ÁzÀÄPÉUÀ¼À ÀÄß E è ÀqÉzÀ ÀÄ. 8

15 zà±àgàxà : CAiÉÆÃzs ÉåAiÀÄ CgÀ ÀÄ. gáªàä, PÀëöät, s ÀgÀvÀ, ±ÀvÀÄæWÀß FvÀ À ªÀÄPÀ̼ÀÄ. PË À Éå, ÀÄ«ÄvÉ æ, PÉÊPÉ FvÀ À ªÀÄqÀ AiÀÄgÀÄ. Ë«Äwæ : zà±àgàxà À JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÀÄqÀ AiÀiÁzÀ ÀÄ«ÄvÉ æaiàä ªÀÄUÀ PÀëöät. ÀÄ«ÄvÉ æaiàä ªÀÄUÀ ÁzÀÄzÀjAzÀ Ë«Äwæ JAzÀÄ FvÀ À ÀÄß PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. zà ÀÄ : zàaqàpágàtåzà è ªÁ ÀªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ PÀ Azs JA ºÉ Àj À gápà ë À.»AzÀt d ÀäzÀ è «±ÁéªÀ ÀÄ JA UÀAzsÀªÀð ÁVzÀÝ. FvÀ ÀÆÜ ²gÀ ÉA ªÀÄÄ AiÀÄ ÀÄß C ÀªÀiÁ ¹zÀÝjAzÀ gápà ë À ÁV d ¹zÀ. MªÉÄä EAzÀ æ À ªÀeÁæAiÀÄÄzs ÀzÀ À æºágà AzÀ EªÀ À ªÀÄÄRPÀĹzÀÄ ºÉÆmÉ ÖAiÉƼÀUÉ ÉÃjPÉÆArvÀÄ. ºÁUÁV FvÀ UÉ GzÀgÀªÀÄÄR JA ºÉ ÀgÀÄ AvÀÄ. gáªàä PÀ ëöätjazà FvÀ UÉ ±Á À«ªÉÆÃZÀ ÉAiÀiÁAiÀÄÄÛ. ±À jaiàä ªÀÈvÁÛAvÀªÀ ÀÄß gáªàä UÉ w½¹zà FvÀ ÀÄVæêÀ À è ÀRåªÀiÁr ¹ÃvÉAiÀÄ ÀÄß ªÀÄgÀ½ ÀqÉAiÀÄ ºÀÄzÀÄ JA À ºÉAiÀÄ ÀÄß ÃqÀÄvÁÛ É. dn PÀ j : dn -dqéaiàiápágàzà, PÀ j - vàägàä Ä = dqéaiàiápágàzà vàägàä ļÀ îªà¼àä -±À j. ªÉÄüÀ : ÁlPÀUÀ¼À è ºÁqÀĪÀÅzÀPÁÌV EgÀĪÀ MAzÀÄ ªÀgÀÎ.»ªÉÄäüÀ À»vÀ EªÀgÀÄ gàauàzà è PÁt¹PÉÆAqÀÄ ÁlPÀzÀ À ߪÉñÀPÉÌ vàpàìavé ºÁqÀÄvÁÛgÉ. ªÀAzÀÄ : À æzàqëuápágàªáv (JqÀ AzÀ PÉ Ì) ÀÄvÀÄÛ AzÀÄ JAzÀxÀð. zéãªàjué, vàä¼à¹pàmé ÖUÉ, PÁªÀÄzs Éà ÀÄ, PÀ àªàèpàëuà½ué, ºÉÆêÀÄPÀÄAqÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½UÉ ÀÄvÀÄÛªÀjAiÀÄĪÁUÀ CªÀÅ ÀªÀÄä sáuàzà ègàäªàavé ÀÄvÀÄÛªÀjAiÀÄ ÉÃPÀÄ. DUÀ CzÀÄ À æzàqëuéaiàiáuàävà ÛzÉ. ÀÄvÀÄÛªÀjAiÀÄ ÉÃPÁzÀ ªÀ ÀÄÛªÀ ÀÄß JqÀ sáuàzà ègàäªàavé ÀÄvÀÄÛªÀjzÀgÉ (JqÀ AzÀÄ) CzÀÄ C À æzàqëuéaiàiáuàävà ÛzÉ. C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. ²æÃgÁªÀÄ À vàazéaiàä ºÉ ÀgÉà ÀÄ? 2. ²æÃgÁªÀÄ UÉ ÀªÀÄ ð À Ä ±À j K À ÀÄß ÀAUÀ 滹zàý¼àä? 3. ªÀÄvÀAUÁ±À æªàäzà è ªÁ À«zÀÝ và À¹é AiÀiÁgÀÄ? 4. gáªàä PÀëöätjUÉ ªÀÄvÀAUÁ±À æªàäpéì ºÉÆÃUÀ Ä ÀÆa¹zÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ? 5. ±À j VÃvÀ ÁlPÀzÀ PÀvÀÈð AiÀiÁgÀÄ? 9

16 D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. gáªàä ÀÄ VjªÀ ÀªÀ ÀÄß K ÉAzÀÄ Áæyð¹zÀ ÀÄ? 2. PÀëöät ÀÄ CtÚ À ÀÄß ºÉÃUÉ ÀAvÉʹzÀ ÀÄ? 3. gáªàä À ÁéUÀvÀPÁÌV ±À j ªÀiÁrPÉÆArzÀÝ ¹zÀÞvÉUÀ¼Éà ÀÄ? 4. ±À jaiàää gáªàä PÀëöätgÀ ÀÄß G ÀZÀj¹zÀ jãwaiàä ÀÄß «ªÀj¹. 5. DwxÀå ¹éÃPÀj¹zÀ gáªàä PÀëöätgÀÄ ±À jué K ÀÄ ºÉýzÀgÀÄ? E. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ±À jaiàä aavé»avºéæãzà ÀAzÀ s ÀðzÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß «ªÀj¹ 2. ±À jaiàä ÀqÀUÀgÀ, ÀAvÉÆÃμÀ ªÉÄüÀzÀªÀgÀ ºÁr À è ºÉÃUÉ ªÀtÂðvÀªÁVzÉ? 3. ÀA PÉlÖªÀj è JA ªÀiÁvÀÄ ±À jaiàä Á UÉ ºÉÃUÉ dªávzé? F. ÀAzÀ s ÀðzÉÆA UÉ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj. 1. DªÀÅ Ã ªÀÄgÀļÀÄ? ÀªÉÄäqÉUÉ gàäwºàäzàä 2. ÁZÀÄwºÉ à ÀÆeÉå Äà À ĪÉÄ ÄAzÀ 3. vá Ä, zájuàjué Ãr è zéægéaiàääªàåzéã? 4. gàæ ÀAvÉ ªÀiÁvÀÄ PÀÆqÀ J vàäzágàªávzé! 5. ɼÀQUÉÆ zàªàgï GjªÀ wûaiàä PÀgÀÄPÀ PÁtgÀÄ. G. ºÉÆA ¹ gé Äj C 1. ªÀÄvÀAUÀ ¹ÃvÉ 2. ÀÄ.w. À. D±À æªàä 3. zà±àgàxà ªÉÄà ÄPÉÆÃmÉ 4. avà æpàæl ÀªÀðvÀ 5. s ÀÆ«ÄeÁvÉ gáªàä CgÀtå 10

17 ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À FUÁUÀ Éà JAlÄ ªÀÄvÀÄÛ MA vàû ÉAiÀÄ vàgàuàwuà¼à è ªÁåPÀgÀt, bàazà ÀÄì C APÁgÀUÀ¼À è ºÀÄvÉÃPÀ CA±ÀUÀ¼À ÀÄß w½zàäpéæ¼à î ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À ÀÄ ÀgÀªÀ ÉÆÃPÀ ÀzÉÆA UÉ G½zÀ CA±ÀUÀ¼À ÀÄß w½zàäpéæ¼éæîãt. UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÀåAd ÀPÉÌ MAzÀÄ ÀégÀ ÉÃj DUÀĪÀ CPÀëgÀªÀ ÀÄß UÀÄtÂvÁPÀëgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GzÁ : Pï+C= PÀ ; Pï+D=PÁ ; AiÀiï+G=AiÀÄÄ EvÁå.»ÃUÉ MAzÀÄ ªÀåAd ÀPÉÌ 13 ÀégÀUÀ¼À ÀÄß JgÀqÀÄ AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À ÀÄß ÉÃj¹ UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß ªÀiÁqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀåAd ÀUÀ½UÉ MAzÀÄ ÀégÀ ÉÃj DUÀĪÀ CPÀëgÀªÀ ÀÄß ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ CxÀªÁ MvÀÛPÀëgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ è ÀeÁwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «eáwãaiàä ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ JAzÀÄ JgÀqÀÄ «zs ÀUÀ½ªÉ. 11

18 Û ÀeÁwÃAiÀÄ ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ C Àà, CPÀÌ, CdÓ, PÀdÓ EvÁå «eáwãaiàä ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ GμÀÚ, C À Ûç, CPÀëgÀ EvÁå PÀ ÀßqÀ CAPÉUÀ¼ÀÄ ságàwãaiàä sáμéuà¼à è ºÀÄvÉÃPÀ sáμéuà¼àä ÀéAvÀ CAPÉUÀ¼À ÀÄß ºÉÆA ªÉ. 1, 2, 3 EvÁå UÀ¼ÀÄ PÀ ÀßqÀzÀ CAPÉUÀ¼ÀÄ. ºÁUÉAiÉÄà PÁ Ä, Czs Àð, ªÀÄÄPÁÌ Ä JA ÄzÀ ÀÄß ÀÆa À Æ PÀ ÀßqÀzÀ è À ævéåãpà ÀAPÉÃvÀUÀ½ªÉ. (PÁ Ä) (Czs Àð) (ªÀÄÄPÁÌ Ä) EªÉà D ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ. À æ Azs À gàzà É AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ÀÆPÀ Û «μàaiàäªà ÀÄß Dj¹PÉÆAqÀÄ CzÀPÉÌ ÀA A ü¹zàavé «ªÉÃa ÀÄvÀ ºÀvÁÛgÀÄ ªÁPÀåªÀÈAzÀUÀ¼À ÀÄß géaiàä ºÀÄzÀÄ. EAvÀºÀ géºàªàå CRAqÀªÁV PÀ ÁvÀäPÀªÁV C ÀÄ s ÀªÀ ÀƪÀðPÀªÉA AvÉ ÀÄAzÀgÀªÁV gàæ vàuéæ¼àäîªàåzà ÀÄß À æ Azs À J Àß ºÀÄzÀÄ. DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀ «μàaiàäzà UÉÎ vàæpàªáv, WÀĪÁV géaiàääªàåzàä. CªÀgÀªÀgÀ ªÀÄ ÉÆÃzs ÀªÀÄð, C ÀÄ s ÀªÀ, ÀA ÁÌgÀUÀ¼À ªÉÄÃ É C Àé Ä ÀÄvÀÛzÉ. UÀrAiÀiÁgÀ, «ªÀiÁ À, É ÀÄß ªÀÄÄAvÁzÀ «μàaiàäuà¼à UÉÎ À æ Azs ÀUÀ¼À ÀÄß géaiàääªàåzázàgé CªÀÅ ªÀ ÀÄÛ μà À æ Azs ÀUÀ¼É ÀÄvÀÛªÉ. EAvÀºÀ À æ Azs ÀUÀ¼À ÀÄß ºÀvÁÛgÀÄ ªÀÄA gézàgàæ J èªàç MAzÉà végà ÁVgÀÄvÀÛªÉ. «ZÁgÀ ªÉÊ«zs Àå«gÀĪÀÅ è. ªÀÄ¼É AzÀ ªÀiÁgÀ ÉAiÀÄ À, CªÀ ÀPÀgÀªÀ À Ûç, D ÁQð À è ªÀÄÄAvÁzÀ «μàaiàäuà¼à PÀÄjvÀÄ gézáuà géºàuágà À C ÀÄ s ÀªÀzÀ Ew«ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀåPÀÛªÁUÀÄvÀÛªÉ. gàæ ÀuÉAiÀÄ è ºÉÆ ÀºÉÆ À sáªà ÉUÀ¼À ÀÄß jãqë À ºÀÄzÀÄ. ÁjUÉ gá ÖçÃPÀgÀt, ªÀåªÀ ÁAiÀÄ AiÉÆÃd ÉUÀ¼ÀÄ, ²PÀëtªÀiÁzs ÀåªÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ «ZÁgÀ ÀgÀ À æ Azs ÀUÀ¼ÀÄ. ºÁUÁV À æ Azs ÀUÀ¼À ÀÄß ªÀ ÀÄÛ μà, sáªà μà ªÀÄvÀÄÛ «ZÁgÀ ÀgÀ JA ÄzÁV «AUÀr À ºÀÄzÀÄ.»AzÉ PÁªÀå, ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼À ÀÄß À æ Azs ÀUÀ¼ÉAzÉà PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. DzÀgÉ EAzÀÄ RavÀªÁV UÀzÀå ÁæPÁgÀzÀ è À æ Azs À Á»vÀåªÉà ºÀÄ Ä ÁV ɼÉAiÀÄÄvÀÛ AzÀÄ Á»vÀåzÀ Á Á À æpágàuà¼à è MAzÉ ¹ và ÀßzÉà DzÀ «²μÀ Ö ÁÜ À ÀqÉ zé. À æ Azs ÀPÁgÀ ÀÄ ÀºÀÈzÀAiÀÄ À ÀÄß DwäÃAiÀÄ UɼÉAiÀÄ ÀAvÉ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ và Àß «ZÁgÀUÀ¼ÉqÉUÉ PÀgÉzÉÆAiÀÄÄåªÀ ÀÄ. CμÀÖgÀªÀÄnÖUÉ DvÀ UÉ ÁévÀAvÀ æöå«zé. Àæ AzsÀgÀZÀ ÉUÉ ÀÆPÀÛ «μàaiàäªà ÀÄß ªÉÆzÀ Ä DAiÉÄ̪ÀiÁrPÉƼÀî ÉÃPÀÄ. ½PÀ ÃpPÉ, «μàaiàä gàæ ÀuÉ, G À ÀAºÁgÀ JA ªÀÄÆgÀÄ «sáuàuà¼à è géªàtâué ÁUÀ ÉÃPÀÄ.»ÃUÉ géªàtâué ÁUÀÄwÛgÀĪÁUÀ À æ Azs ÀzÀ CRAqÀvÉUÉ véæqàpáuà ÁgÀzÀÄ, sáªà ÉUÀ¼ÀÄ PÀ ÀĪÉÄà ÉÆÃUÀgÀªÁUÀ ÁgÀzÀÄ. CAvÉAiÉÄà sáμéaiàäæ ÀàμÀÖ ±ÀÄzÀÞªÁVgÀ ÉÃPÀÄ. 12

19 À «μàaiàä gàæ ÀuÁ«zsÁ À UÀA üãgàªávaiàäæ EgÀ ÉÃPÀÄ, À ߪÉñÀ, «ZÁgÀ ªÉÊ«zs ÀåPÉÌ vàpàìavé gà À sáªà ÉUÀ¼À UÁgÀÄr EgÀ ÉÃPÀÄ. «μàaiàä ÀAUÀ æºà, «μàaiàä«áûgà, ÀgÀ¼À ±ÉÊ, ÀAQë À ÛvÉ, ÀÄ ÀA zàþvé, «μàaiàäzà váqðpà eéæãqàué ªÀÄÄAvÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ÀvÀé ÀÆtðªÁVzÁÝUÀ GvÀÛªÀÄ À æ Azs ªÀÄÆr gàävà ÛzÉ. sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À è «eáwãaiàä ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß Dj¹ gé Äj. ÀÆgÀå, vàªàää, ±À æªàätâ, PÀëöät, ÀÅvÀ æ, J Àß, À æªéã±à, ºÀtÄÚ, ºÉÆUÀ¼Éé, ÀzÀÄÎt, CºÀAPÀÈw, ªÉÄZÀÄÑ, PÉÊAiÉƼÀÄ, CVß, ªÀÄÈzÀÄ. 2. ÃrgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À è CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd ÁPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß Dj¹ gé Äj. PÀÆlªÀ, ªÀÄ ÀßuÉAiÀÄ, ªÀÄgÀÄPÉƽ ÀÄ, PÉqÀzÀ Á, ±À j, CºÀÄzÀÄ, A, ºÉƼÉ, ºÁAiÀiÁV. ºÉaÑ À NzÀÄ ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀgÀ Q ÁUÉÆÃvÀÀ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ÀÄ.w. À. CªÀgÀ CºÀ Éå VÃvÀ ÁlPÀUÀ¼À ÀÄß N. «.¹Ã. CªÀgÀ ±À j ÀzÀåªÀ ÀÄß ÀAUÀ 滹 PÀAoÀ ÁoÀªÀiÁr. c c c c c 13

20 À UÀ ÀzÀå ÁoÀ - 02 CªÉÄjPÀzÀ è UÉÆgÀÆgÀÄ 14 - UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgï ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : Dzs ÀÄ PÀ Á»vÀå À æpágàuà¼à è À æªá ÀPÀxÀ ÀªÀÇ MAzÀÄ. zéã±à ÉÆÃqÀÄ PÉÆñÀ NzÀÄ JA ªÀiÁwzÉ. À æªá ÀzÀ ÀªÀÄAiÀÄzÀ è PÉýzÀ, ÉÆÃrzÀ, C ÀÄ s À«¹zÀ CA±ÀUÀ¼À ÀÄß ÀÄAzÀgÀªÁV zár ÀĪÀÅzÉÆAzÀÄ PÀ É. F PÀxÀ ÀPÀ ÉAiÀÄ è ¹zÀÞºÀ À ÛgÁzÀ UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgÀgÀÄ À æªàäär À æ Azs ÀPÁgÀgÁVgÀĪÀAvÉ GvÀÛªÀÄ À æªá ÀPÀxÀ ÀªÀ ÀÄß gàa¹záýgé. ÁA ÀÌøwPÀªÁV ²æêÀÄAvÀ ÁVgÀĪÀ ªÀåQÛ J èzàýgàæ ÁA ÀÌøwPÀ gáaiàä sájaiàäavé ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîvÁÛ É. ªÉÊeÁÕ PÀªÁV CªÉÄjPÀzÀªÀgÀμÀÄÖ Á«ÀÆß ªÀÄÄAzÀĪÀjAiÀÄ è JAzÀÄ ºÉüÀÄvÀÛ É ÀªÀÄä zéã±àzà ÁA ÀÌøwPÀ ªÀĺÀvÀéªÀ ÀÄß, Á»vÀåzÀ ÉÆUÀ À ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ Ár À»jªÉÄAiÀÄ ÀÄß A ÀÄvÁÛgÉ. gáμàöç và UÁA üãfaiàäªàgà C ÀÄAiÀiÁ ÄAiÀiÁVzÀÝ UÉÆgÀÆgÀgÀÄ SÁ AiÀÄ ªÀĺÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ»jªÉÄAiÀÄ ÀÄß ºÁ Àå Éà À ÀzÉÆA UÉ ÀÄAzÀgÀªÁV gàæ ¹zÁÝgÉ. CxÉÊð¹ N : OzÉÆåÃVÃPÀgÀt, zàäaiéæãðzs À À, «zàäåzàòqû, CªÁAvÀgÀ, UÀãçªÉÄ, DªÀgÀt PÀëöå, véæãgàt, d ÁðV, gámé, gàaf ÀÄ AiÀiÁAwæÃPÀgÀt, «zàäå ÃPÀgÀt, OzÉÆåÃVÃPÀgÀt, CtıÀQÛ EªÀÅUÀ¼À «μàaiàäªà ÀÄß ÀÆtðªÁV w½zàä Áé üã ÀzÀ èläöpéæaqàgé ªÀiÁvÀ æ EªÀÅUÀ½AzÀ G ÀAiÉÆÃUÀ. E èªázàgé EªÀÅ ÀªÀÄä ÀÄß Á±À ªÀiÁqÀĪÀŪÀÅ. Á±ÁÑvÀågÀ è F eáõ ÀªÀ ÀÄß vàpàìªàänöué ªÀÄPÀ̼Á AiÀiÁV J ègàæ w½ gàäváûgé. EªÀÅUÀ¼À G ÀAiÉÆÃUÀªÀ ÀÄß ÁªÀÅ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÁzÀgÉ ÀªÀÄUÀÆ C à Àé à w½ gà ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ À À Àß ªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C½AiÀÄ E âgàæ PÉ ÀPÉÌ ºÉÆÃVzÀÝgÀÄ. ºÉÆÃUÀĪÀ ªÉÆzÀ Ä «zàäåvï M ÉAiÀÄ ÀÄß ºÉÆwÛ¹ CqÀÄUÉ ªÀiÁr D sï ªÀiÁr ºÉÆÃzÀgÀÄ. ªÀÄ ÉAiÀĪÀgÀÄ J èuázàgàæ ºÉÆgÀlgÉ, Á ÀÄ J è ¹éZïUÀ¼À ÀÆß D sï ªÀiÁr ºÉÆÃV JAzÉà ºÉüÀÄwÛzÉÝ. À Àß C½AiÀÄ, ªÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÀÄUÀÄ ªÀÄ É läö ºÉÆÃzÀ ªÉÄà É, Á ÀÄ À Àß ºÉAqÀw E âgéã ªÀiÁvÀ ÁqÀÄvÀÛ PÀĽwzÉݪÀÅ. EzÀÝQÌzÀÝAvÉ ªÀÄ ÉAiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÆà ªÀÄÆ ÉAiÀÄ è PÉÆAiÀiï ±À Ý ÁægÀA s ÀªÁ ÄvÀÄ. CzÀÄ MAzÀÄ zéæqà Ø zs é AiÀÄ ±ÀÄæwAiÀÄAvÉ MAzÉà ÀªÀÄ É PÀÆUÀvÉÆqÀVvÀÄ. ÁªÀÅ UÁ jaiàiáv vàpà ët ªÀÄ ÉAiÀÄ Éß è ÀÄwÛ ÉÆÃrzɪÀÅ. CªÉÄjPÀ, PÉ ÀqÀUÀ¼À è ªÀÄ ÉUÀ¼À ÀÄß ÁzsÁgÀtªÁV ªÀÄgÀ AzÀ Éà PÀnÖgÀÄvÁÛgÉ. zàäaiéæãðzs À À ÀÄ CgÀV À ªÀÄ É PÀnÖzÀAvÉ. DzÀÝjAzÀ CªÉÄjPÀ, PÉ ÀqÀUÀ¼À è ÉAQAiÀÄ s ÀAiÀÄ C ÁAiÀÄ ºÉZÀÄÑ. D PÉÆA À ÀzÀÄÝ MAzÉà ÀªÀÄ ÁV ÀqÉzÉà EvÀÄÛ. C èzé CqÀÄUÉ ªÀÄ ÉAiÀÄ «zàäåvï M ÉAiÀÄ PÀqÉ ÄAzÀ Éà gàäwûvàäû. J è ¹éZïUÀ¼ÀÆ D sï DVªÉAiÉÄAzÉà ºÉAqÀw ºÉýzÀ¼ÀÄ. «zàäåvï M É

21 UÉÎ CªÀ½UÉ Àé à C ÀÄ sàªà«vàäû. ÀªÀÄä è MAzÉÆà JgÀqÉÆà M É ºÁQPÉÆAqÀÄ ¹éZï ElÄÖPÉÆArgÀÄvÉÛêÉ. DzÀgÉ C è D M ÉUÀ¼À ¹éZï eéæãqàué ºÉÆ À vàgàºà. CªÀÅUÀ¼À ªÉÄà À C ÀASÁåvÀ CAQ, UÉgÉ ªÀÄvÀÄÛ túuà¼àä AiÀiÁªÀÅzÀ ÀÄß ªÀÄÄnÖzÀgÉ K ÉÆà JA s ÀAiÀÄ. ºÉAqÀw ªÀÄUÀÎ Ä ªÀÄ ÉUÁzÀgÀÆ ºÉÆÃV AiÀiÁgÀ ÁßzÀgÀÆ PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ AzÀÄ véæãj¹, ªÀÄ ÉAiÀÄ è ÉAQ ºÉÆwÛPÉÆArÃvÀÄ JAzÀ¼ÀÄ. Á ÀÄ UÀqÉAiÀÄ ªÉÆzÀ ÉAiÀÄ ªÀÄ ÉUÉ ºÉÆÃV ÉÆÃrzÉ. ÃUÀ ºÁQvÀÄÛ. JqÀUÀqÉAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀÄ ÉUÀ½UÉ ºÉÆÃzÉ, AiÀiÁgÀÆ EgÀ è. à AiÀÄ è AiÀiÁgÁzÀgÀÆ EzÁÝgÉAiÉÄà JAzÀÄ ÉÆÃrzÉ. CªÉÄjPÀzÀ à AiÀÄ è ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀªÀgÉà «gà¼à. PÁj À è 65 jazà 70 ªÉÄÊ ªÉÃUÀzÀ è UÀgÀºÉÆqÉzÀªÀgÀAvÉ ÀÄUÀÄÎwÛgÀÄvÁÛgÉ. EμÉÖ è UÀzÀÝ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÆ ªÀÄ ÉAiÉƼÀV À «zàäåvï PÉÆA Ä PÀëöå«èzÉ MAzÉà ÀªÀÄ ÁV PÀÆUÀÄvÀÛ Éà EvÀÄÛ. ÀªÀÄä ªÀÄ É ÄAzÀ À é à zàægàzà è É æöêªàäj ±Á É E ÝvÀÄ. CzÁUÀ ÁoÀ±Á ÉAiÀÄ ºÀÄqÀÄUÀgÀ ÀÄß «gáªàäpáìv läözà ÀÄß ÉÆÃr, À Àß ºÉAqÀw D ÀÆÌ UÉ ºÉÆÃV AiÀiÁgÁzÀgÀÆ ºÀÄqÀÄUÀgÀ ÉÆßÃ, ªÉÄÃμÀÖç ÉÆßà PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ß. ªÀÄ É ÀÄlÄÖ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀgÉƼÀUÁV ß! JAzÀÄ ºÉýzÀ¼ÀÄ. CªÀ½UÀÆ À Àß ªÉÄÃ É PÉÆà À. ºÉAUÀ ÀgÀÆ ªÀÄPÀ̼ÀÆ «zàäåzàòqû, AiÀÄAvÀ æzàktâ EªÀ À Éß è ÀqÉ ÀĪÀÅzÀ ÀÄß PÀ wgàäªáuà, Á ÀÄ AiÀiÁPÉ CzÀ ÀÄß Àé àªàç PÀ AiÀÄ è JAzÀÄ CªÀ¼ÀÄ À Àß Éßà PÉÆà À AzÀ ÉÆÃqÀÄvÀ Û À ÀUÉ EAVèμï A zàýgé, Á ÀÄ EμÀÄÖ ºÉÆwÛUÉ ÉAQ Dj ÀĪÀªÀgÀ Éßà PÀgɹ qàäwûzéý. J ÀÄßwÛgÀĪÀAvÉ Á ÀÄ ÀÆÌ ÀvÀÛ ºÉeÉÓ ºÁQzÉ. ºÁUÉ ºÉÆÃUÀĪÁUÀ AiÀiÁªÀ ÁzÀgÀÆ zéæqàø ºÀÄqÀÄUÀ ¹PÀÌgÉ CªÀ À Éßà ªÀÄ ÉUÉ PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÉÆÃt JAzÀÄ ±Á Á DªÀgÀtªÀ ÀÄß À æªéã²¹, J ègà ÀÆß ÉÆÃqÀÄwÛzÉÝ. À Àß ÀÄß ÉÆÃrzÀ PÀÆqÀ Éà CªÀgÉ è C èazà JzÀÄÝ zsá ÀªÁV À Àß Éßà zàägàäzàägà É ÉÆÃqÀÄvÀÛ ÀÆÌ À PÀqÉUÉ ºÉÆgÀmÉà ºÉÆÃzÀgÀÄ. À Àß zàè Ö zàægàzà è PÀĽwzÀÝ M â zéæqàø Á PÀ À PÀqÉ EzÀÄÝzÀjAzÀ, Á ÀÄ CªÀ À PÀqÉUÉà ºÉÆÃUÀÄwÛgÀ Ä, CªÀ ÀÆ À Àß ÀÄß ÉÆÃr NrAiÉÄà lö. À ÀUÉ MAzÀÆ CxÀðªÁUÀ è. ÀÆÌ À M¼À CAUÀ¼ÀzÀ è CªÀgÉ è UÀÄdÄUÀÄdÄ J ÀÄßvÁÛ ÉÃjzÀÝgÀÄ. Á ÀÄ CªÀgÀ ÀÄß E ÀÆß À«Äà À Ä AiÀÄwß¹zÁUÀ CªÀgÉ è MmÁÖV ÀÆÌ À M¼ÀUÀqÉ EzÀÝ MAzÀÄ À ævéåãpà Áåqï«ÄAl ïmé ß ï PÉÆÃmïð ºÁ ïué ÀÄVÎzÀgÀÄ. D mé ß ï ºÁ ï À E ÉÆßAzÀÄ PÉÆ ÉAiÉÄà G ÁzsÁåAiÀÄgÀ «±ÁæAw PÉÆoÀr. «±ÁæAw PÁ ªÁzÀÄzÀjAzÀ G ÁzsÁåAiÀÄgÉ è C è ÉÃjzÀÝgÀÄ. «záåyðuà¼é è G ÁzsÁåAiÀÄgÀ gàpà ëué PÉÆÃj NrzÀÝgÉA ÄzÀÄ, Á ÀÄ mé ß ï PÉÆÃmïð ºÁ ÀÄß À æªéã²¹záuà w½ ÄvÀÄ. ºÁ À ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀqÉ ºÀÄqÀÄUÀgÀ ÀÆß «ÄÃj AwzÀÝ À Àß ÀÄß PÀAqÀÄ G ÁzsÁåAiÀÄgÉ è PÀÄvÀƺÀ AzÀ À Àß Éßà zàè Ö¹zÀgÀÄ. Á Éà CªÀgÀ ºÀwÛgÀPÉÌ ºÉÆgÀmÉ. DUÀ ºÀÄqÀÄUÀgÉ è vàªàää ÀqÀÄªÉ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ «avà æ Áæt ºÉÆÃUÀÄwÛzÀÝgÉ ºÉÃUÉÆà ºÁUÉ À ÀUÉ záj läö»azàpéì AvÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. G ÁzsÁåAiÀÄgÀ 15

22 À PÀtÄÚUÀ¼ÀÆ ÀºÀ À Àß èaiéäã ÀÆtðªÁV ÉnÖzÀݪÀÅ. CμÀÄÖ d ÀgÀ PÀtÂÚ À véæãgàtzà ÀqÀÄªÉ ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝ À ÀUÉ, Á ÉÆ â C ÀgÁ üaiéæã, À æªàäär ÉÆÃ, «avà æ ÁætÂAiÉÆà JA AvÉ sá ÀªÁ ÄvÀÄ. EzÀÝQÌzÀÝAvÉ À Àß ªÉÃμÀ «avà æªávzé JA CA±À À ÀUÉ ºÉÆ¼É ÄvÀÄ. D À Á ÀÄ CUÀ ªÁzÀ JAlƪÀgÉ ªÉƼÀ GzÀÝzÀ SÁ PÀZÉ Ñ ÀAZÉAiÀÄ ÀÄß GnÖzÉÝ. CzÀÄ SÁ AiÀÄ è ÀºÀ zà Àà ÀÆ À méöaiéä. CzÀPÉÌ CUÀ ªÁzÀ PÉA ÀÄ PÀA, PÀA AiÀÄ vàä AiÀÄ è Á ÄÌ djuégéuà¼àä. ságàvàzà ègàäªáuà Cw d ÁðV PÁtÄvÉ Û JAzÀÄ CzÀ ÀÄß ºÉZÁÑV GqÀÄvÀ Û Éà EgÀ è. ºÉÆgÀzÉñÀPÉÌ ºÉÆgÀmÁUÀ zs ÀqÀÆwAiÀiÁVzÉ, ÉZÀÑVgÀÄvÉÛ JAzÀÄ véuézàäpéæarzéý. ZÀ½UÁV MAzÀÄ PÉA ÀÄ GuÉ ÚAiÀÄ ±Á Ä, ªÀÄ s ègï PÀnÖzÉÝ. ÀÆÌ UÉ ºÉÆÃUÀĪÀ zájaiàä è CzÀÄ Àr ªÁzÀÄzÀjAzÀ ºÉUÀ ªÉÄÃ É ºÁQPÉÆArzÉÝ. PÁ«tÚzÀ üÀªÁzÀ dä â, ºÀuÉAiÀÄ è qsá¼ázà PÉA ÀÄ ÁªÀÄ, và É ªÉÄÃ É PÉzÀj AwzÀÝ ½PÀÆzÀ Ä, ½ UÀqÀØ, «Äà É, PÁ UÉ zà Àà ÁzÀ JPÀÌqÀ - À Àß ªÉÄÊ GqÀÄ ÀÄUÀ¼À è K¼ÉAlÄ túuà¼àä, ºÉƼÀ ÀÄ J è ÉÆÃr G ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ ÀPÀÌgÀÄ. vàpà ët ºÀÄqÀÄUÀgÉ è MAzÉà G¹jUÉ ÃWÀðªÁV ÀPÀÌgÀÄ. ÉÊqï ÉÊ Àgï, ÁAvÁPÁè ï JAzÉ è PÀÆVzÀgÀÄ. G ÁzsÁåAiÀÄgÉÆ âgàä ªÀÄä GqÀÄ ÀÄ Àé à «avàæªávzé. It is your dress-some what unusual zàaiàä«läö PÀĽvÀÄPÉƽî. ªÀÄUÉ K ÁUÀ ÉÃPÀÄ? JAzÀÄ PÀÄað véæãj¹zàgàä. CμÀ ÖgÀ èaiéäã ªÀÄvÉÆÛ â G ÁzsÁå Ä ªÀÄUÉ ZÀ½AiÀiÁUÀĪÀÅ èªéã? êÀÅ J èazà A gàä«j? JAzÀÄ PÉýzÀgÀÄ. F CªÁAvÀgÀzÀ è Á ÀÄ ÀÆÌ UÉ AzÀ GzÉÝñÀªÀ Éßà ªÀÄgÉvÀÄ méö. Á ÀÄ ÃªÀÅ UÁA üã ºÉ ÀgÀÄ PÉýgÀÄ«gÁ? JAzÉ. Á ÁÌgÀÄ «záåyðuà¼àä ªÀÄvÀÄÛ G ÁzsÁåAiÀÄgÀÆ PÉýzÉÝÃªÉ JAzÀgÀÄ. M â «záåyð ÀªÀÄä ÀÄ ÀÛPÀzÀ è UÁA üã ªÉÄÃ É MAzÀÄ ÁoÀ«zÉAiÀÄ è JAzÀ ÀÄ. Á ÀÄ UÁA üã ságàvàzà è d ¹zÀªÀ ÀÄ. ságàvàzà ºÀªÉ ºÀ¼À»vÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. C è CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ méöuà½azà Éà fã«à ºÀÄzÀÄ. F méöaiàä ÀÄß ságàvàzà è À æzágàpéì vàazàªàgàä UÁA üãf. EzÀÄ ÀÆtðªÁV PÉÊ ÄAzÀ Éà vàaiàiágázà méö. EzÀPÉÌ AiÀiÁªÀ jãw ÄAzÀ Æ AiÀÄAvÀ æzà ÉÆÃAPÀÄ GAmÁV è JAzÉ. Á ÀÄ PÉÊ ÄAzÀ ªÀiÁrzÀÄÝ JAzÀ PÀÆqÀ Éà J è G ÁzsÁåAiÀÄgÀÆ ºÀÄqÀÄUÀgÀÆ AzÀÄ À Àß méöuà¼à ÀÄß ªÀÄÄnÖ ÉÆÃrzÀgÀÄ. M â G ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ PÉÊ ÄAzÀ EzÀ ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉÆà JAzÀÄ À Àß ªÀiÁw À è C À ÀA PÉAiÀÄ Éßà ªÀåPÀÛ Àr¹zÀgÀÄ. Á ÀÄ gámé(zàgàpà) ÄAzÀ ÀÆ ÄªÀÅzÀÄ, ªÀÄUÀÎ AzÀ ÉÃAiÀÄĪÀÅzÀÄ F «μàaiàäuà¼à Éß è «ªÀj ÀÄvÁÛ ºÁUÉà ÁV PÀqÉ zàè Ö ºÁ ĹzÁUÀ À Àß ºÉAqÀw ÁV AzÀ M¼ÀPÉÌ gàäwûzàý¼àä. CªÀ¼À ÀÄß ÉÆÃr PÀÆqÀ G ÁzsÁåAiÀÄjUÀÆ «záåyð-«záåyð AiÀÄjUÀÆ À Àß ÀÄß ÉÆÃrzÀμÉ Öà UÀãçªÉÄAiÀiÁ ÄvÀÄ. À Àß ºÉAqÀw ÉlÖUÉ AzÀÄ À Àß ªÀÄÄAzÉ AvÀÄPÉÆAqÀÄ ZÉ ÁßAiÀÄÄÛ, AzÀ PÉ ÀªÉà läö ªÀiÁvÁqÁÛ PÀÆvÀÄ nöj. FUÀ ÉÆà DUÀ ÉÆà ªÀÄ É GjzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÉ Û JAzÀ¼ÀÄ. À ÀUÉ DUÀ Á ÀÄ A zàý PÁAiÀÄðzÀ eáõ ÉÆÃzÀAiÀĪÁ ÄvÀÄ. Á ÀÄ G ÁzsÁåAiÀÄjUÉ FPÉ À Àß ºÉAqÀw. ÀªÀÄä ªÀÄ É ÉÆÃr D JzÀÄgÀÄ Á À èzé. C è «zàäåvï M É K ÉÆà véæazàgé PÉÆqÀÄwÛzÉ. À ÀUÉ C sáå À«è. ªÀÄä «záåyðuà¼à ÉÊQ F «μàaiàä UÉÆwÛgÀĪÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÁzÀgÀÆ AzÀÄ MAzÀÄ UÀ½UÉ ÉÆÃr Àj Àr ÀĪÀgÉÃ? JAzÀÄ PÉýzÉ. G ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ ºÀÄqÀÄUÀgÀ ÉÊQ μà ÁzÀªÀ À ÀÄß 16

23 PÀgÉzÀÄ Àé à ºÉÆÃV EªÀjUÉ ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁr Á JAzÀgÀÄ. D ºÀÄqÀÄUÀ À Àß eéævé ºÉÆgÀlÄ ªÀÄ ÉUÉ AzÀ. ÉlÖ É CqÀÄUÉ ªÀÄ ÉUÉ AzÀÄ ÀÄvÀÛ ÉÆÃrzÀ. «zàäåvï M ÉUÉ ÀA A ü¹zà MAzÀÄ ªÀÄĽîUÉ D zs Àé ÀA A ü¹zéýazàä CªÀ UÉ w½ ÄvÀÄ. CzÀgÀ ¹éZÀÑ ÀÄß ÀvÉÛ ªÀiÁr CªÀ ÀÄ CzÀ ÀÄß CªÀÄÄQzÀ, PÀÆqÀ Éà zs Àé AwvÀÄ. D ¹éZÀÑ ÀÄß À Àß ªÀÄUÀ¼ÀÄ D sï ªÀiÁqÀzÉà ºÉÆÃVzÀÄÝzÀjAzÀ CzÀÄ ±ÀARªÁzÀå ÀÆgÉÊ ÀÄwÛ ÝvÉA ÄzÀÄ ÀªÀÄUÉ C ÀAvÀgÀ UÉÆvÁÛ ÄvÀÄ. EzÁzÀ C ÀAvÀgÀ Á ÀÄ E ÀÆß ªÀÄÆgÀÄ Á ÄÌ À CzÉà ÀÆÌ UÉ ºÉÆÃV, «záåyðuà½ué À æ±éæßãvàûgàzà ÀA sáμàué ÀqɹzÉ. CªÉÄjPÀzÀªÀgÀ fãªà À PÀ æªàäªà ÀÄß ºÀwÛgÀ AzÀ ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÆ À Àß UÀÄjAiÀiÁVzÀÄÝzÀjAzÀ Á ÀÄ ºÉüÀÄwÛzÀÝ PÀ ÀßqÀ Ár À C ÉÃPÀ eá À ÀzÀ ºÁ Àå PÀxÉUÀ¼ÀÄ, UÁzÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ÀAZÀvÀAvÀ æzà PÀxÉUÀ¼É è «záåyðuà¼à ÀÆß, G ÁzsÁåAiÀÄgÀ ÀÆß ÀªÀiÁ ÀªÁVAiÉÄà gàaf¹zàªàå. D zéã±à läö ºÉÆgÀmÁUÀ CªÀjAzÀ CvÀåAvÀ DwäÃAiÀĪÁzÀ üÉÆÌqÀÄUÉAiÀÄ ÀÄß ºÉÆA zé. PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgï (Qæ.±À. 1904) EªÀgÀÄ ºÁ À À f É èaiàä UÉÆgÀÆj ÀªÀgÀÄ. UÁA üãfaiàäªàgà ÉÃgÀ ÀA ÀPÀð ºÉÆA zàý EªÀgÀÄ UÀÄdgÁvï «záå ÃoÀzÀ «záåyðaiàiávzàýgàä. ÁévÀAvÀæöå ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ è sáuàªà»¹zàý èzé, UÁA üãvàvàé À æ ÁgÀzÀ è véæqàvzàýgàä. PÀ ÀßqÀ ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ UÀzÀå À æpágàzà À æªàäär ÉÃRPÀgÁzÀ EªÀgÀÄ ÀtÚPÀvÉ, À æ Azs À, À æªá ÀPÀxÀ À PÁzÀA j. fãªà ÀZÀjvÉ, C ÀĪÁzÀªÀÇ ÉÃjzÀAvÉ ««zs À À æpágàuà¼à è Á»vÀå PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. UÀgÀÄqÀUÀA zàzá ÀAiÀÄå, ªÉÄgÀªÀtÂUÉ, ºÉêÀiÁªÀw wãgàzà è, ÀÅ Àdð Àä, ÀªÀÄä Hj À gà¹pàgàä EªÀgÀ ÀæªÀÄÄR PÀÈwUÀ¼ÀÄ. CªÉÄjPÀzÀ è UÉÆgÀÆgÀÄ PÀÈw À æªá ÀPÀxÀ ÀªÁVzÀÄÝ. PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹ûué sád ÀªÁVzÉ. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄzÀ UËgÀªÀ r. mï ÀzÀ«ÀqÉ gàäªà UÉÆgÀÆgÀgÀÄ 1967gÀ è vàjãpégéaiàä è ÀqÉzÀ eá À ÀzÀ ÀªÉÄäüÀ ÀzÀ Czs ÀåPÀ ëgávzàýgàä. 1982gÀ è ²gÀ¹AiÀÄ è ÀªÀiÁªÉñÀUÉÆArzÀÝ CT ságàvàzà PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀªÉÄäüÀ ÀzÀ Czs ÀåPÀëgÁVzÀÝgÀÄ. [DzsÁgÀ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄzÀ PÀ ÀßqÀ «μàaiàä «±ÀéPÉÆñÀ] À æªá ÀªÀÅ C ÀÄ s ÀªÀªÀ ÀÄß ºÉaÑ ÀÄvÀÛzÉ. ªÉÊ«zs ÀåªÀÄAiÀÄ fãªà ÀzÀ zà±àð ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ÀA ÀÌøwAiÀÄ ÀjZÀAiÀĪÁUÀÄvÀ ÛzÉ. Dzs ÀÄ PÀ AiÀÄÄUÀzÀ è «eáõ À, vàavà æeáõ ÀzÀ Cj«À ªÀĺÀvÀ éªà ÀÄß w½¹péæqàävà ÛzÉ. CªÉÄjPÀzÀAxÀ gáμàöçuà¼àä ªÉÊeÁÕ PÀªÁV ªÀÄÄAzÀĪÀj zàäý, C è À ªÀÄPÀ̽UÀÆ CzÀgÀ eáõ À«gÀÄvÀ ÛzÉ. JA ÄzÀ ÀÄß ÁQëÃPÀj ÀÄvÀÛ Éà UÁA üãvàvàû é, SÁ ªÀĺÀvÀé, ságàwãaiàä Á»vÀå, ÀA ÀÌøwAiÀÄ ÀÄß CªÉÄjPÀzÀ ÀÆåAiÀiÁPïð ±Á ÉAiÀÄ «záåyðuà¼àä ªÀÄvÀÄÛ CzsÁå ÀPÀjUÉ w½ ÀĪÀ UÉÆgÀÆgÀgÀ GzÉÝñÀ À æªá À PÀxÀ ÀzÀ è CvÀåAvÀ ÉÆUÀ ÁV ªÀÄÆrzÉ. UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgï «gàavà CªÉÄjPÀzÀ è UÉÆgÀÆgÀÄ JA PÀÈw ÄAzÀ F UÀzÀå sáuàªà ÀÄß DAiÉÄ̪ÀiÁqÀ ÁVzÉ. 17

24 ÀzÀ-CxÀð: ÀºÀªÁ À-MqÀÀ Ál; Áé üã À-ªÀ±À ; ªÀÄUÀÎ Ä - ; UÀgÀ(zÀã)-UÀ æºà(vàì); zàè Ö - ÉÆÃl; C ÀgÁ ü - và àvà ÀÜ ; sá À - C ß ÀÄ ; d Äð - s Àdðj ; zs ÀqÀÆw - zà Àà; JPÀÌqÀ - ZÀ Àà ; CªÁAvÀgÀ - UÉÆAzÀ ; UÀãçªÉÄ - UÁ j; ÉlÖUÉ - ÉÃgÀªÁV ; ÉÊQ- ÀA A üpà; μà - ±Á ; ÀvÉÛ - ±ÉÆÃzs À, AiÀÄAvÀ æzà Kt - sïö. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt -AiÀiÁAwæÃPÀgÀt : AiÀÄAvÀ æuà¼à ÀºÁAiÀÄ AzÀ PÉ ÀªÀ ÀÄß ªÀð» ÀĪÀÅzÀÄ, PÉÊUÁjQÃPÀgÀt. -«zàäå ÃPÀgÀt : «zàäåvï ±ÀQÛ ÄAzÀ PÉ ÀUÀ¼À ÀÄß ªÀð» ÀĪÀÅzÀÄ. -OzÉÆåÃVÃPÀgÀt : ÀAWÀnvÀªÁV ««zs À UÉAiÀÄ GzÉÆåÃUÀUÀ¼À ÀÄß ªÀiÁqÀÄ«PÉ. - ÉÊqï ÉÊ Àgï : CªÉÄÃjPÀzÀ d À ÀzÀ PÀxÉ DzsÁjvÀ ºÁ ÀåªÀÄAiÀÄ ÁlPÀ, John Wolf gang Van Goethe JA ªÀ ÀÄ F ÁlPÀzÀ PÀvÀÈð. - ÁAvÁPÁè ï : ÉÊAmï PÉÆà ï JA ªÀgÀÄ dªàäð AiÀÄ GvÀÛgÀ sáuàzà è μà ÀgÁVzÀÝgÀÄ. d À ÀgÀ PÁ¼Àf EzÀÝ EªÀgÀÄ ªÀÄPÀ̼À ÀÄß Cw ºÉZÀÄÑ æãw ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. Qæ ïªàä ï ÀAzÀ s ÀðzÀ è K ÀÄQæ À Û À ÀAzÉñÀªÀ ÀÄß ÁgÀĪÀ C ÉÃPÀ ºÁqÀÄUÀ¼À ÀÄß ºÁqÀÄvÁÛ ªÀÄPÀ̼ÉÆA UÉ PÀÄtÂzÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. EzÉà ÀAzÀ s ÀðzÀ è ªÀÄPÀ̽UÉ ¹»w ÀÄ, ZÁPÀ ÉÃmïUÀ¼À ÀÄß ÃqÀÄvÁÛ CªÀgÀ ÀÄß ÀAvÀ ÀzÀ ÁUÀgÀzÀ è véã ÁqÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. FUÀ Æ CªÀgÀ ÀägÀuÁxÀð Àæ ÀAZÀzÀ J ÁèPÀqÉ ªÀÄÄzÀÄPÀ À ªÉÃμÀºÁQPÉÆAqÀÄ ( ÁAvÁPÁè ï À ÀÄß ºÉÆà ĪÀAvÉ) ªÀÄPÀ̼À ÀÄß PÀÄt ÀĪÀ Àj ÁoÀ«zÉ. C sáå À C) PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. Á±ÁÑvÀågÀ è ªÀÄPÀ̼Á AiÀiÁV J ègàæ w½zàä PÉÆArgÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ? 2. CªÉÄjPÀ, PÉ ÀqÁ zéã±àuà¼à è ÉAQAiÀÄ C ÁAiÀÄ ºÉZÀÄÑ KPÉ? 3. UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgï ÀÆÌ ÀvÀÛ ºÉeÉÓ ºÁPÀ Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 4. CªÉÄjPÀzÀ «záåyðuà¼à ÀÄß gàaf¹zà PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ sáuàuà¼àä AiÀiÁªÀŪÀÅ? 5. ±Á ÉUÉ ºÉÆÃzÀ PÉ ÀzÀ UÉÎ UÉÆgÀÆgÀjUÉ AiÀiÁªÁUÀ eáõ ÉÆÃzÀAiÀĪÁ ÄvÀÄ? D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. «záåyðuà¼àä UÉÆgÀÆgÀgÀ ÀÄß PÀAqÀÄ s ÀAiÀÄUÉƼÀî Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 2. ±Á ÉUÉ ºÉÆÃzÀ GzÉÝñÀªÀ ÀÄß UÉÆgÀÆgÀgÀÄ ªÀÄgÉvÀzÀÄÝ KPÉ? 3. UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgÀjzÀÝ ªÀÄ ÉAiÀÄ è ÉAQ ºÉÆwÛPÉÆArÃvÀÄ JAzÀÄ DvÀAPÀ ÀlÖzÀÄÝ KPÉ? 18

25 E. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgÀgÀ ªÉÃμÀ s ÀÆμÀtUÀ¼ÀÄ ºÉÃVzÀݪÀÅ? 2. SÁ mé ÖAiÀÄ ªÉʲμÀ ÖöåªÀ ÀÄß UÉÆgÀÆgÀgÀÄ CªÉÄjPÀzÀ G ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «záåyðuà½ué ºÉÃUÉ ÀjZÀ ĹzÀgÀÄ? 3. «zàäåvï M É ÄAzÀ GAmÁUÀ ºÀÄzÁVzÀÝ C ÁAiÀĪÀ ÀÄß UÉÆgÀÆgÀgÀÄ ºÉÃUÉ ÀjºÀj¹PÉÆAqÀgÀÄ? F. ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß «ªÀj¹. 1. À ÀUÉ EAVèμï A zàýgé Á ÀÄ EμÀÄÖ ºÉÆwÛUÉ ÉAQ Dj ÀĪÀªÀgÀ Éßà PÀgɹ qàäwûzéý. 2. ÀªÀÄä ÀÄ ÀÛPÀzÀ è UÁA ü ªÉÄÃ É MAzÀÄ ÁoÀ«zÉAiÀÄ è. 3. EzÀÄ ÀÆtðªÁV PÉÊ ÄAzÀ Éà vàaiàiágázà méö.. 4. Àà à ºÉÆÃV EªÀjUÉ ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁr Á. 5. PÉÊ ÄAzÀ EzÀ ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉÆÃ. G. PÉÆnÖgÀĪÀ Á ÄÌ GvÀ ÛgÀUÀ¼À è ÀjAiÀiÁzÀ GvÀ ÛgÀªÀ ÀÄß Dj¹ gé Äj. 1. PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹û ÀqÉzÀ UÉÆgÀÆgÀgÀ PÀÈw (CªÉÄjPÀzÀ è UÉÆgÀÆgÀÄ, ºÉêÀiÁªÀw wãgàzà è, ÀÄ Àdð Àä, ªÉÄgÀªÀtÂUÉ) 2. zàägéæåãzs À À ÀÄ ÁAqÀªÀjUÁV PÀnÖzÀ ªÀÄ É (ªÀÄtÂÚ ÀªÀÄ É, EnÖUɪÀÄ É, CgÀV ÀªÀÄ É, PÀ è ÀªÀÄ É) 3. UÉÆgÀÆgÀgÀ ÀÄß PÀAqÀ «záåyðuà¼àä ÀÆÌ À M¼ÀUÀqÉ EzÀÝ ºÁ ïué ÀÄVÎzÀgÀÄ. (r¹öçpïöpéæãmïð, Áåqï«ÄAl ïpéæãmïð, ºÉÊPÉÆÃmïð, PÀ rpéæãmïð) 4. CªÉÄjPÀzÀªÀgÀ PÀ æªàäªà ÀÄß ºÀwÛgÀ AzÀ ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ UÉÆgÀÆgÀgÀ GzÉÝñÀªÁVvÀÄÛ. (fãªà À, ÀoÀå, ²PÀët, ÉÆÃzs À À) ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ÀA üuà¼àä : ÀA üuà¼à è ªÀÄÆ s ÀÆvÀªÁV PÀ ÀßqÀ ÀA ü ªÀÄvÀÄÛ ÀA ÀÌøvÀ ÀA ü JAzÀÄ JgÀqÀÄ «sáuàuཪé. ÉÆà À, DUÀªÀÄ, DzÉñÀ ÀA üuà¼à ÀÄß PÀ ÀßqÀ ÀA üuà¼éazàä PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À è ÉÆà À ªÀÄvÀÄÛ DUÀªÀÄ ÀA üuà¼àä À égà ÀA üuà¼éavà Æ DzÉñÀ ÀA üaiàää ªÀåAd À ÀA üaiéäavà Æ PÀgÉAiÀÄ àqàävà ÛªÉ. ÀªÀtð ÃWÀð, UÀÄt, ªÀÈ Þ, AiÀÄuï, d±à Û é, ±ÀÄÑvÀé, C ÀÄ Á¹PÀ ÀA üuà¼à ÀÄß ÀA ÀÌøvÀ ÀA üuà¼éazàä PÀgÉAiÀÄ ÁUÀĪÀÅzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À è ÀªÀtð ÃWÀð, UÀÄt, ªÀÈ Þ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄuï ÀA üuà¼àä À égà ÀA üuà¼éavà Æ d±àû é, ±ÀÄÑvÀé, C ÀÄ Á¹PÀ ÀA üuà¼àä ªÀåAd À ÀA üuà¼éavàà Æ PÀgÉAiÀÄ àqàävàûªé. 19

26 æ GzÁ : ÉÆà À - HgÀÆgÀÄ, Éè ÉAzÀÄ, ªÀiÁvÀAvÀÄ, ÀA À ÀßgÁzÀ DUÀªÀÄ - PÉÊAiÀÄ ÀÄß, ªÀÄ¼É ÄAzÀ, ±Á ÉAiÀÄ è, ªÀÄgÀªÀ ÀÄß, ªÀÄUÀÄ«UÉ DzÉñÀ - ªÀļÉUÁ, ªÉÄÊzÉÆÃgÀÄ, ÉA vàäû, PÀqÀĪɼÀÄà, ªÉÄ ÁévÀÄ ÀªÀtð ÃWÀð - ªÀĺÁvÀä, VjñÀ, ÀÄgÁ ÀÄgÀ, ªÀzs ÀÆ ÉÃvÀ UÀÄt - zéãªéãazà æ, eáõ ÉñÀégÀ, ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ, ªÀĺÀ ð, ªÀĺÉñÀ ªÀÈ Þ - KPÉÊPÀ, d ÉÊPÀå, ªÀ ËμÀ ü, CμÉÖöʱÀégÀå AiÀÄuï - CvÀåªÀ ÀgÀ, eávàåwãvà, PÉÆÃlå üã±àégà, PÉÆÃlå ÀÄPÉÆÃn. d±à Û é - ªÁUÉÝë, CdAvÀ, μàqá À À, UÀAvÀ, C Þ ±ÀÄÑvÀé - ÀAiÀıÀêAiÀÄ À, ±ÀgÀZÀÑAzÀ æ, duàeéæóöåãw, ȺÀZÀÒvÀ C ÀÄ Á¹PÀ - μàtäär, À Áä À, ªÁYäAiÀÄ, G ÁäzÀ, và ÀäAiÀÄ F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹ : égàäqû -ªÀÄPÀ̼ÀÄ NrNr zàtâzàgàä. -FVÃUÀ CªÀ¼ÀÄ ZÉ ÁßV NzÀÄvÁÛ¼É. -zéæqàø zéæqàø ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ zàýªàå. F ªÁPÀåUÀ¼À è Nr, FUÀ, zéæqàø JA ÀzÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÉgÀqÀÄ Áj À æaiéæãuàªázàäzà ÀÄß UÀªÀÄ À ºÀÄzÀÄ»ÃUÉ- æ À ÀÆvÀ :- MAzÀÄ «±ÉÃμÁxÀðªÀ ÀÄß ªÀåPÀ Û Àr ÀĪÀÅzÀPÁÌV MAzÀÄ ÀzÀªÀ ÉÆßÃ, MAzÀÄ ªÁPÀåªÀ ÉÆßÃ, JgÀqÉgÀqÀÄ Áj À æaiéæãuà ªÀiÁqÀĪÀÅzÀPÉÌ égàäqû J ÀÄßvÁÛgÉ. EAvÀºÀ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ÉÃgÉ ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À è À æaiéæãv À àqàävàûªé. GzÁ: GvÁìºÀzÀ è - ºËzÀÄ ºËzÀÄ, Äè Äè, AzÉ AzÉ D üpàåzà è - zéæqàøzéæqàø, ºÉZÀÄѺÉZÀÄÑ À æwaiéæazàä - ªÀÄ ÉªÀÄ ÉUÀ¼À è, PÉÃjPÉÃjUÀ¼À ÀÄß ÀA s æªàäzà è - CUÉÆÃCUÉÆÃ, ß ß D±ÀÑAiÀÄðzÀ è - C â Áâ, CºÀºÁ DPÉëà ÀzÀ è - ÉÃqÀ ÉÃqÀ, ÀqÉ ÀqÉ 20

27 μéãzs ÀzÀ è - ÁPÀÄ ÁPÀÄ M àuéaiàä è - ºËzËízÀÄ, DUÀ DUÀ, EgÀ EgÀ. CªÀ ÀgÀzÀ è - NqÀÄNqÀÄ, ÀqÉ ÀqÉ EªÀÅUÀ¼À èzé E ÀÆß PÉ ªÀÅ «±ÉÃμÀ gàæ ÀUÀ¼ÀÄ EªÉ. ªÉÆzÀ ĪÉÆzÀ Ä - ªÉÆvÀÛªÉÆzÀ Ä / ªÉÆlÖªÉÆzÀ Ä PÀqÉUÉPÀqÉUÉ - PÀlÖPÀqÉUÉ / PÀqÉPÀqÉUÉ ÀqÀÄªÉ ÀqÀÄªÉ - ÀlÖ ÀqÀÄªÉ / ÀqÀÄ ÀqÀÄªÉ AiÀÄ Ä AiÀÄ Ä - lö AiÀÄ Ä vàä vàä - vàävà ÛvÀÄ PÉÆ ÉUÉPÉÆ ÉUÉ - PÉÆ ÉPÉÆ ÉUÉ ªÉÄ è ɪÉÄ è É - ªÉÄ èªéä è É eéæãqàä ÀÄr : ªÉÄà ÉÆßÃlPÉÌ égàäqûuà¼à ºÁUÉ PÀAqÀÄ gàäªà PÉ ªÀÅ ÀzÀUÀ½ªÉ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À ÀÄß égàäqûuà¼éazàä ºÉüÀĪÀ ªÁrPÉ Ä è. CªÀÅUÀ¼À ÀÄß eéæãqàä ÀÄrUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. égàäqûaiàä è MAzÉà ÀzÀ JgÀqÀÄ Áj AzÀgÉ, E è ÉÃgÉ ÉÃgÉ ÀzÀUÀ¼ÀÄ eéævéaiàiávgàävà ÛªÉ.»ÃUÉ eéævéaiàiáv gàäªà ÀzÀUÀ¼À è JgÀqÀÄ «zs ÀzÀ ÀzÀUÀ½gÀÄvÀ ÛªÉ. 1. JgÀqÀÆ ÀzÀUÀ½UÉ ÉÃgÉ ÉÃgÉ CxÀð«gÀÄvÀ ÛzÉ. 2. JgÀqÀÄ ÀzÀUÀ¼À è ªÉÆzÀ ÀzÀPÉÌ ðμàö CxÀð«zÀÄÝ, JgÀqÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ CxÀð«gÀĪÀÅ è. JgÀqÀÆ ÀzÀUÀ½UÉ CxÀð«gÀĪÀAvÀºÀªÀÅ: Àw Àw, PÉ ÉªÉÆ ÀgÀÄ, ºÁ ÉÓà ÀÄ, ªÀÄPÀ̼ÀĪÀÄj EvÁå ÀzÀUÀ¼ÀÄ. ªÉÆzÀ ÀzÀPÉÌ ªÀiÁvÀ æ CxÀð«gÀĪÀAvÀºÀªÀÅ : PÁ üvã ü, ºÀļÀºÀÄ À àr, zéãªàgàävãªàgàä EvÁå. sáμá ZÀlĪÀnPÉ FVÃUÀ, wgàäwgàäv, méö gé, M ÉÆâ â, ÉÆ ÀÅà ÀzÉ, ºÀļÀºÀÄ Ààr ( égàäqû ÀzÀUÀ¼À ÀÄß Dj¹ gé Äj) ºÉaÑ À NzÀÄ UÉÆgÀÆgÀÄ gáªàä Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgÀgÀ CªÉÄjPÀzÀ è UÉÆgÀÆgÀÄ, qá. À æ s ÀıÀAPÀgÀgÀ CªÉÄjPÀzÀ è Á ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAw PÀÈwUÀ¼À ÀÄß N. c c c c c 21

28 UÀ ÀzÀå ÁoÀ - 03 fãªà ÀzÀÈ Ö - «.PÀÈ. UÉÆÃPÁPï ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : ªÀÄ ÀÄμÀå ÀAWÀfëºÁUÀÆ ÀªÀiÁdfë.»ÃVzÀÆÝ PÉ ªÀgÀÄ - PÉ Àj À è À PÀªÀÄ zàavé- sáªà ÁfëUÀ¼ÁV vàªàääzéã DzÀ UÀÄAV À ègàäváûgé. ÉÃgÉAiÀĪÀjUÉ ºÉÆgÉAiÀiÁUÀzÀAvÉ và«ääazáuà ºÀÄzÁzÀ M½vÀ ÀÄß ªÀiÁvÀ æ aaw ÀÄvÁÛ CAvÀªÀÄÄðTUÀ¼ÁUÀÄvÁÛgÉ. ÁºÀå duàwû À M½vÀÄ PÉqÀPÀÄUÀ½UÀÆ EªÀjUÀÆ ÀA Azs À«èªÉà ÉÆà JA AvÉ PÀAqÀÄ AzÀgÀÆ ªÁ ÀÛªÀzÀ è D UÉUÉ EªÀgÀ aavà É ÄgÀÄvÀ ÛzÉ. CAvÀªÀÄÄðTAiÀiÁzÀ CAvÀfÃð«AiÀÄ aavà ÉUÀ¼À À égàæ ÀªÀ ÀÄß ÀjZÀ Ĺ ²æà ÁªÀiÁ Àå UÀÆ Ázs ÀPÀ UÀÆ EgÀĪÀ ªÀÄ ÉÆà sáªà ÉUÀ¼À CAvÀgÀªÀ ÀÄß ÀÆÜ ªÁV CªÀ ÉÆÃQ À ÁVzÉ. CxÉÊð¹ N DvÀä, ÀªÀðdÕ, CAvÀgïfë, Á»w, PÀ ÉÆà Á ÀPÀ, ªÀÄ ÀÄPÀÄ ªÀÄoÀ, và À ÀÄì UÀȺÀ ÁܱÀ æªàä, G Á À É, Áé ÀÄ s ÀÆw, DvÁä ÀA ÀªÀð s ÀÆvÉÃμÀÄ, ÀªÀð s ÀÆvÁ ZÁvÀä JAzÀÄ VÃvÉAiÀÄÄ ºÉýzÉ. và ÀßAvÉ ÀgÀgÀ UÉzÉÆqÉ PÉÊ Á À ÁßtªÀÄPÀÄÌ JAzÀÄ ÀªÀðdÕ ÀÄ G¹jzÁÝ É. To see ourselves as others see us G½zÀªÀgÀ PÀtÂÚ À è ºÉÆPÀÄÌ CªÀgÀÄ ÀªÀÄä ÀÄß AiÀiÁªÀ zàè Ö ÄAzÀ PÁtĪÀgÉÆà D zàè Ö ÄAzÀ ÁªÀÅ ÀªÀÄä ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀî ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ïìð PÀ«ºÉýzÁÝ É. CAvÀÆ ÀªÀÄä fãªà ÀzÀ è C ÀågÀ zàè ÖPÉÆà ÀPÀÆÌ C ÀågÀ fãªà ÀzÀ è ÀªÀÄä zàè ÖPÉÆà ÀPÀÆÌÌ MAzÀÄ ºÉaÑ À ÁÜ À«zÉ. CAvÀjÓëUÉ G½zÀªÀgÀ AiÉÆÃUÀPÉ ëãªàäªà ÀÄß ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ MAzÀÄ zéæqà Ø ÀªÀÄ ÉåAiÀiÁUÀÄvÀ ÛzÉ. và Àß AiÉÆÃUÀPÉ ëãªàäªà Éßà s ÀUÀªÀAvÀ À ªÉÄÃ É ºÉÆj À Ä ºÉÆgÀl CªÀ UÉ G½zÀªÀgÀ AiÉÆÃUÀPÉ ëãªàäªà ÀÄß ºÉÆgÀĪÀ PÀ à ÉAiÀÄÄ zs ÉåÃAiÀÄUÀ¼À duàwû À è ºÉƼÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ; ÀÄ s ÀªÁV gàpà ÛUÀvÀªÁUÀĪÀÅ è. G½zÀªÀgÀ ÀÄß æãw ÄAzÀ CªÀ ÀÄ PÁt è. và ßAzÀ DzÀμÀÄÖ AiÀiÁjUÀÆ véæazàgéaiàiávgà ÁgÀzÉAzÀÄ CªÀ ÀÄ JZÀ ÑgÀ ÀqÀ è. Á»wåPÀ zàè Ö ÄAzÀ ÀgÁAvÀBPÀgÀtªÀ ÀÄß À æªéã²¹ CzÀ ÀÄß w½zàäpéæ¼àî Æ è. DzÀgÉ G½zÀ ºÀÈzÀAiÀÄUÀ¼À D ÉUÀ¼À ÀÄß vá ÁVAiÉÄà C s Àå¹¹ CªÀÅUÀ¼À ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄ Ä ºÀªÀt ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ À ÀºÀd ¹ ÞAiÀiÁZÉV À ªÀiÁvÀÄ. KPÉAzÀgÉ và Àß ªÀÄ ÀzÀ ªÉÆUÀ Á ÉAiÀÄ ÀÄß NgÀtªÁV ÀĪÀÅzÀgÀ èaiéäã CªÀ À J è ±ÀQÛAiÀÄÆ ªÉZÀ ѪÁUÀÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. và Àß CAvÀgÀAUÀzÀ s ÀªÀåvÉAiÀÄÄ CªÀ À ÀÄß PÀgÉAiÀÄÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. và Àß UÀÄAV À èzàý F CAvÀfÃð«UÉ ÀgÀgÀ ºÀAUÉ è? 22

29 M â»jaiàä Á»w ºÉüÀÄwÛzÀÝ ªÀiÁvÀÄ EzÀÄ ; PÀ ÉÆà Á ÀPÀ UÉ ÀªÀiÁdzÀ è AiÀiÁªÀ ºÉÆuÉAiÀÄÆ EgÀ ÁgÀzÀÄ. ÀªÀiÁdzÀ PÀ ÁåtªÀ ÀÄß ÉÇà ÀĪÀ MAzÀÄ ±ÀQÛAiÀÄÄ CªÀ À ègàävàûzé. CzÀPÁÌV CªÀ À ÀÄß ÉÇà ÀĪÀ ºÉÆuÉAiÀÄÄ ÀªÀiÁdzÀ ªÉÄà É. CªÀ ÀÄ CAUÀrUÉ ºÉÆÃUÀ, ºÉÆÃmÉ UÉ ºÉÆÃUÀ -CªÀ ÀÄ PÀ ÉÆà Á ÀPÀ ÉA ÄzÀ ÀÄß w½zà PÀÆqÀ É J è ªÀåQÛUÀ¼ÀÆ CªÀ À DªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À ÀÄß ÀÇgÉÊ À ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ ÁªÀiÁfPÀ ºÁUÀÄ ÉÊwPÀ E èªé C ÉÆåà Àå DZÁgÀUÀ¼À èaiàäæ Á»wUÉ- E èªé CAvÀjÓëUÉ- EAxÀ ÀªÀ vàäûuà¼à ÀÄß PÉÆqÀ ºÀÄzÉ? ÀªÀiÁdPÉÌ, ÉßûvÀjUÉ, ÉgɺÉÆgÉAiÀĪÀjUÉ EAxÀ fã«aiàäæ PÉ ªÉÇAzÀÄ PÀvÀðªÀåUÀ½AzÀ zàþ ÁVgÀĪÀÅ èªé? PÀ ÉÆà Á ÀPÀ ÀÆ M â ªÀåQÛ; ÀªÀiÁdzÀ-ªÀÄ ÀÄPÀÄ zà-mazàä WÀlPÀ. ªÀÄÄRåªÁV PÀ ÉÆà Á ÀPÀ ÉAzÀÄ PÀ Á ÉêÉAiÀÄ ÀÄß À è ÀĪÀÅzÀ èzé NªÀð ªÀåQÛAiÉÄAzÀÄ CªÀ À ªÀåQÛvÀé «PÁ ÀªÀÇ PÁ AiÀÄwUÀ ÀÄ Àj¹ DUÀ ÉÃPÁVzÉAiÀÄ èªé? ÀgÁAvÀBPÀgÀt À æªéã²aiàiáv d ÀvÉAiÀÄ ªÀÄ ÀªÀ ÀÆß, CAvÀBPÀgÀtªÀ ÀÆß CªÀ ÀÄ wzàý ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ AiÀiÁªÀ ªÀåQÛUÀ¼ÉÆqÀ É CªÀ À ÀA Azs À gàäªàåzéæã CªÀgÀ CAvÀBPÀgÀtªÀ ÀÄß ÉÆÃ Ä ÀzÀAvÉvÀ Àß ÀÄß C Që¹AiÀiÁzÀgÀÆ G½zÀªÀgÀ»vÀaAvÀ É ºÁUÀÄ»vÀ Ázs À ÉAiÀÄ è véæqàuàäªàåzàä J è ªÀåQÛUÀ¼ÀAvÉ CªÀ À PÀvÀðªÀåªÀÇ DVzÉ. E è J è zs ÀªÀÄðUÀ¼ÀÆ ºÁQPÉÆlÖ. MAzÀÄ gàvàß ÁoÀ«zÉ. Ázs ÀPÀ UÉ, CAvÀgïfëUÉ- AiÀiÁªÀ véæazàgéaiàäæ DUÀ ÁgÀzÉAzÀÄ J è zs ÀªÀÄðUÀ¼ÀÆ CªÀ À ÀÄß ÀªÀiÁdªÉà ÉÆÃrPÉƼÀ î ÉÃPÉAzÀÄ ºÉýªÉ. zs ÀªÀÄð±Á ÉUÀ¼ÀÄ, «ºÁgÀUÀ¼ÀÄ, C ÀßbÀvÀ æuà¼àä-eªàå K ÀðlÖgÀĪÀÅzÀÄ EAxÀªÀjUÁV ºÁUÀÄ UÀðwPÀjUÁV. C ÉÃPÀ zéãªà ÁÜ ÀUÀ¼À èaiàäæ, ªÀÄoÀUÀ¼À èaiàäæ EAxÀ K ÁðnzÉ. EAxÀ Ázs ÀPÀgÀ ÀÄß ªÀÄ ÉAiÀÄ èläöpéæaqàä CªÀgÀ AiÉÆÃUÀPÉëêÀĪÀ ÀÄß ÉÆÃrPÉÆAqÀªÀgÀÆ GAlÄ. EzÀÄ ÀªÀiÁdzÀ PÀvÀðªÀåªÁ ÄvÀÄ. DzÀgÉ Ázs ÀPÀ À PÀvÀðªÀåªÉà ÀÄ? E ÉÆß âgà ªÉÄÃ É CªÀ ÉA UÀÆ ságà ºÁQgÀ ÁgÀzÀÄ. E ÉÆß âgàä váªávaiéäã PÉÊAiÉÄwÛPÉÆqÀzÉ CªÀ ÀÄ K À ÀÆß ¹éÃPÀj À ÁgÀzÀÄ. závàè«à ªÀÄ ÀªÀ ÀÄß ºÀvÀÄÛ À ÀjÃQë¹ zá ÀªÀ ÀÄß ¹éÃPÀj À ÉÃPÀÄ. PÉý zéægàq¹péæaqà ÁªÀÄVæ- ËPÀAiÀÄðUÀ¼À ªÉÄÃ É AvÀ Ázs À É-vÀ À ÀÄì, ªÀÄgÀªÀ ÀÄß D±À æ Ĺ ɼÉzÀ ½îAiÀÄAvÉ CzÀPÉÌ ÀéAiÀÄA ÀÇtðvÉ E è. DzÀgÉ EA À DAvÀjPÀ fã«aiàä À æ±éßaiàää EzÀPÀÆÌ Àé à ÉÃgÉAiÀiÁVzÉ. CªÀ ÀÄ ºÉZÁÑV ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄzs ÀåzÀ èaiéäã EAzÀÄ Á¼ÀÄvÁÛ É. J ègàavé ÀªÀiÁdzÀ è GzÀgÀ ªÁðºÀPÁÌV MAzÀÄ PÉ ÀªÀ ÀÄß CAnPÉÆAqÀÄ AwgÀÄvÁÛ É.»ÃUÁV CªÀ ÀÄ và Àß DAvÀjPÀ fãªà ÀªÀ ÀÄß É¼É ÀĪÀ ºÉÆwÛ À èaiéäã ÀªÀiÁdzÀ èaiàäæ vàæpàvà ÀàzÀAvÉ ÀqÉAiÀÄ ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. MnÖ À è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ CªÀ ÀÄ AiÉÆÃUÀ ÀÜ ÀÆ, UÀȺÀ ÀÜ ÀÆ PÀÆrAiÉÄà DV EAzÀÄ Á¼À ÉÃPÁVzÉ. UÀȺÀ ÁܱÀ æªàäªàå zs À ÀåªÉAzÀÄ PÁ zá À ÀÄ ºÉüÀĪÀÅ è. CªÀ ÀÄ PÀ à¹zà M â IÄ -DgÀtåPÀ-D ªÀiÁvÀ ÀÄß ºÉüÀÄvÁÛ É. zàægàzà UÀÄqÀØ PÀtÂÚUÉ ÀÄtÚUÉ. UÀȺÀ ÁܱÀ æªàäzà CVß ªÀåUÀ¼ÀÄ DgÀtåPÀjUÉ ºÉÃUÉ UÉÆvÁÛUÀ ÉÃPÀÄ? 23

30 Ú DzÀgÀÆ MAzÀxÀðzÀ è UÀȺÀ ÁܱÀ æªàäªàå zs À ÀåªÉAzÉà ºÉüÀ ÉÃPÀÄ. CzÀ ÀÄß D±À æ ĹzÀ CAvÀgï fã«ué gádaiéæãuà ºÁUÀÄ PÀªÀÄðAiÉÆÃUÀzÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÉgÀqÀÆ végé gàävà ÛªÉ. CªÀ ÀÄ và Àß CAvÀB ÁUÀgÀzÀ è ªÀÄļÀÄV vàazà gàvàßuà¼à ÀÄß ÀjÃQë ÀĪÀ gàvàßgà¹pàgàä CªÀ À ÀÄvÀÛt ÀªÀiÁdzÀ èaiéäã EgÀÄvÁÛgÉ. ºÉeÉÓºÉeÉÓUÉ CªÀ À ÀjÃPÉ ëaiàiáuàävà ÛzÉ. và À àr ÄmÉÆÖqÀ É CªÀ À và ÉUÉ zàaqà PÀlÖ ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. MªÉÆäªÉÄä và à èzéaiàäæ CªÀ ÀÄ zàaqàªà ÀÄß végà ÉÃPÁUÀ ºÀÄzÀÄ.»ÃUÉ ÀªÀÄåPïzÀ±Àð ÀzÀ ÀªÀÄvÀÆPÀªÀ ÀÄß ÀqÉAiÀÄzÉ CªÀ UÉ UÀvÀåAvÀgÀ«è. F ªÀiÁvÀÄ Á ü ÀzÉ AiÀiÁªÀ ªÀåQÛvÀéPÀÆÌ ÀÇtðvÉ E è. ºÉgÀªÀgÀ»vÀaAvÀ É ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ÀUÀÄt æºàäzà G Á À ÉAiÀÄ MAzÀÄ sáuà. và ÀßAvÉ ÀgÀgÀ ÀÄß UÉAiÀÄ ÉÃPÁzÀ PÁgÀt-vÀ Àß èaiàäæ ÀgÀgÀ èaiàäæ MAzÉà zéê«pàvéaiàää UÀÄ ÀÛªÁV É É¹zÉAiÉÄAzÀÄ, EAxÀ MAzÀÄ ÀÆÜ sáªà ÉAiÀÄÄ ªÀÄ À¹ì À èzàýgàæ CzÀ ÀÄß ªÀåªÀºÁgÀzÀ è E½ ÀĪÀ eáuéäaiéäã MAzÀÄ PÀ É, PÀªÀÄðPÀıÀ vé. EA À PÀ ÉÆà Á ÀPÀ ÀÆ CAvÀgïfëAiÀÄÆ F ªÀiÁvÀ ÀÄß w½zàä CzÀ ÀÄß CgÀV¹PÉƼÀî ÉÃPÀÄ. ÁªÀiÁfPÀ ÀÅ ÀWÀðl ÉAiÀÄ è gà±àåzà ÀªÀÄvÁªÁzÀªÀÇ ságàvàzà DzsÁåvÀäªÁzÀªÀÇ gàæ ÀUÉÆAqÀÄ ÉgÉAiÀÄ ÉÃPÁV zàýavé EA À NªÀð ªÀåQÛAiÀÄ fãªà ÀzÀ è DAvÀjPÀ zàè ÖAiÀÄ ºÁUÀÄ C ÀågÀ»vÀzÀÈ ÖUÀ¼À À æeéõaiàä À«Ää ÀªÁUÀ ÉÃPÁVzÉ. gà ÀªÉà fãªà À. gà ÀzÀ ÀÆPÀëöävÉ «±Á véuà¼à ªÀåvÀåAiÀÄgÀ»vÀ «PÁ ÀªÉà ªÀåQÛfêÀ À. ÀªÀÄgÀ ÀªÉà ÀºÀfêÀ À. j Áé ÀÄ s ÀÆw ÄAzÀ ÁUÀĪÀ fãªà ÀgÀxÀPÉÌ MUÁÎ AiÀÄ üãw ÄzÉ. ÀºÁ ÀÄ s ÀÆwAiÀÄÆ CzÀgÀ eéæãqàuéué CªÀ±ÀåªÁzÀÄzÀÄ. EAxÀ ÀºÁ ÀÄ s ÀÆwUÁV JgÀqÀÄ PÀtÄÚ AiÀiÁªÁUÀ Æ végé gà ÉÃPÁUÀÄvÀÛªÉ: MAzÀÄ và ßAzÀ ºÉgÀªÀjUÉ AiÀiÁªÀ véæazàgéaiàäæ ªÀiÁ À¹PÀ ªÀåxÉAiÀÄÆ DUÀzÀAvÉ JZÀÑgÀ ÀqÀĪÀ PÀtÄÚ; E ÉÆßAzÀÄ và Àß C¼À«À è ºÉgÀªÀgÀ L»PÀ, ªÀiÁ À¹PÀ E èªé DwäPÀ»vÀaAvÀ É J Éè è Ázs Àå JAzÀÄ ÀzÁ C s Àå¹ ÀĪÀ PÀtÄÚ. CAvÉà zéãªàgàä ÁgÀvÀB zàè ÖAiÀÄ è MAzÉà DzÀ JgÀqÀÄ PÀtÄÚUÀ¼À ÀÄß ªÀiÁ ÀªÀ UÉ PÉÆlÄÖ CªÀ À DAvÀjPÀ «PÁ ÀPÁÌV DeÁÕZÀPÀ æzà èaiéäã M¼ÀUÀtÚ ÀÄß PÉÆnÖzÁÝ É. PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà «ÁAiÀÄPÀ PÁªÀå ÁªÀÄ AzÀ À æ¹zàþgávgàäªà qá.«áaiàäpà PÀÈμÀ UÉÆÃPÁPï (Qæ.±À. 1909) EªÀgÀÄ ºÁªÉÃj f É èaiàä ÀªÀtÆj ÀªÀgÀÄ. ÀÅuÉAiÀÄ s ÀUÀÆåð À ï PÁ ÉÃdÄ, zságàªáqàzà PÀ ÁðlPÀ «±À é«záå AiÀÄzÀ è EAVèμï ÁæzsÁå ÀPÀgÁV. ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄzÀ PÀÄ ÀwUÀ¼ÁV ÉÃªÉ À è¹záýgé. ÀªÀåPÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ À æªàäär Á»wUÀ¼À è M âgázà «.PÀÈ.UÉÆÃPÁPï CªÀgÀÄ ÀªÀÄÄzÀ ævãvéuà¼àä. ÀAiÀÄt, GUÀªÀÄ, EeÉÆÓÃqÀÄ, ÀªÀÄgÀ ÀªÉà fãªà À, ságàvà¹azs ÀÄgÀ²ä ªÉÆzÀ ÁzÀ PÀÈwUÀ¼À PÀvÀÈð. EªÀgÀ záåªà ÀÈy«Ã PÀÈwUÉ PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹û, PÀ ÁðlPÀ «±À é«záå AiÀÄzÀ UËgÀªÀ qápà ÖgÉÃmï, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄzÀ UËgÀªÀ r. mï ÀzÀ«ü¹zÉ. ÀªÀÄUÀ æ Á»vÀåPÁÌV eáõ À ÃoÀ À æ±à¹ûuàæ sád ÀgÁVzÁÝgÉ. ságàvà ÀPÁðgÀ ÀzÀä²æà ÀÅgÀ ÁÌgÀ Ãr UËgÀ«¹zÉ. 24

31 ÀAWÀ fã«aiàiázà ªÀiÁ ÀªÀ ÀÄ ÀªÀiÁdzÀ è và Àß zàäq ÉÆA UÉ EvÀgÀgÀ UÉÎAiÀÄÆ aaw ÀĪÀÅzÀÄ C ªÁgÀå. ÀºÀfêÀ À ªÀiÁ ÀªÀ À ºÀÄlÄÖUÀÄt. DzÀgÉ CAvÀªÀÄÄðTAiÀiÁzÀ ªÀåQÛ G½zÀªÀgÀ ÀÄß æãw, UËgÀªÀ AzÀ PÁt èªà ÁzÀgÀÆ và Àß AiÉÆÃUÀPÉëêÀÄ «ZÁj ÀĪÀ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ «zàåªàiá ÀzÀ è ºÉZÁÑV véæqàv¹péæ¼àäîªàå è. và Àß ÁzsÀ É ÄAzÀ ÀªÀiÁdPÉÌ M½vÁUÀ ÉÃPÉA ÀªÀÄ Ö zàè ÖAiÀÄ ÀÄß ºÉÆA zàªà ÁVgÀÄvÁÛ É. «.PÀÈ.UÉÆÃPÁPï «gàavà fãªà À ÁoÀUÀ¼ÀÄ JA Àæ AzsÀ ÀAPÀ À AzÀ fãªà ÀzÀÈ Ö UÀzÀå sáuàªà ÀÄß DAiÉÄ̪ÀiÁrPÉƼÀî ÁVzÉ. ÀzÀ-CxÀð ÀgÀgÀÄ-C ÀågÀÄ, UÉ-w½, Áßt (zàã)-«eáõ À (vàì) - CAzÀ, ÉÆUÀ ÀÄ, ºÉÆPÀÄÌ- ÀæªÉò ÀÄ ; zséåãaiàä-uàäj, CAvÀBPÀgÀt-ªÀÄ À ÀÄì ; ºÀªÀt ÀÄ-D ÉÆÃa ÀÄ ; ªÉÆUÀ Á É (zàã)-ªàäär±á É (vàì) - ªÀÄ ÉªÀÄÄA À ZÁªÀr ; và ÀßUÀÄAUÀÄ- ÀéaAvÀ É, PÀ Áåt-M½vÀÄ, ÀªÀ vàäû- Ë s Àå, závàè(vàì)-závágà (zàã) - zá ; AiÉÆÃUÀ ÀÜ-AiÉÆÃUÀåvÉAiÀÄļÀîªÀ ; CVß ªÀå - PÀptªÁzÀ ÀjÃPÉë ; zsà Àå-PÀÈvÁxÀð; UÀvÀåAvÀgÀ- ÉÃgÉ D±ÀæAiÀÄ; ºÉgÀªÀgÀ-C ÀågÀ; G Á À É- ÀÆeÉ; UÀÄ ÀÛ-gÀºÀ Àå; MUÁÎ -MAzÀÄUÁ, MAzÀÄ ZÀPÀæ; L»PÀ- ËQPÀ ; ÁgÀvÀB- tðaiàä. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt DvÁä ÁA ÀªÀð s ÀÆvÉÃμÀÄ, ÀªÀð s ÀÆvÁ ZÁvÀä«: AiÉÆÃVAiÀiÁzÀªÀ ÀÄ DvÀä À ÀÄß ÀªÀð s ÀÆvÀUÀ¼À Æè (fã«) ÀªÀð sàævàuà¼à ÀÄß DvÀä À èaiàäæ PÁtÄvÁÛ É (zsáå ÀAiÉÆÃUÀ). CVß ªÀå : zéæã J ¹PÉÆAqÀªÀ ÉAQAiÀÄ ÀÄß ªÀÄÄnÖ và Àß zéæãð và éªà ÀÄß ÁÜ À ÉÃPÁzÀ MAzÀÄ GUÀæªÁzÀ ²PÉë. PÀªÀÄðAiÉÆÃUÀ : AiÀiÁªÀÅzÉà sà Á ÉÃPÉë Ä èzé vá ÀÄ ªÀiÁqÀ ÉÃPÁzÀ PÀªÀÄðªÀ ÀÄß (PÉ ÀªÀ ÀÄß) ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ. ÁARå, PÀªÀÄð, eáõ À, sàqû, zsáå À AiÉÆÃUÀUÀ¼À ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ sàuàªà ÎÃvÉAiÀÄ è F PÀªÀÄðAiÉÆÃUÀzÀ À«ªÀgÀ«zÉ. PÀªÀÄðuÉåêÁ üpágà ÉÛà ªÀiÁ s À ÉÃμÀÄPÀzÁZÀ À JA ±ÉÆèÃPÀ d Àd vàªázàäzàä. gádaiéæãuà : Á ÄÌ AiÉÆÃUÀUÀ¼À è MAzÀÄ. ºÀoÀAiÉÆÃUÀ AzÀ ü ÀߪÁzÀ ; ÀÄ sàªáv C sáå ÀªÀiÁqÀ ºÀÄzÁzÀ AiÉÆÃUÀ. ÀªÀÄåPïzÀ±Àð À : eéê ÀªÀÄvÀzÀ UÉÎ EgÀĪÀ «±Áé À. (GvÀÛªÀÄ zàè Ö) ÀUÀÄt æºàä : ÀvÀÛ é, gàeéæã, vàªéæã JA wæuàätuà½azà PÀÆrzÀ ÀgÀªÀiÁvÀä UÀȺÀ ÁܱÀ æªàä : æºàäzàaiàäð, UÀȺÀ ÀÜ, ªÁ À Àæ ÀÜ, ÀA Áå À JA ZÀvÀÄgÁ±ÀæªÀÄUÀ¼À è ªÀÄÄRåªÁzÀ D±ÀæªÀÄ. ÀÄtå ÀA ÁzÀ ÉUÉ C ÀÄPÀÆ PÀgÀªÁzÀ D±ÀæªÀÄ. UÀȺÀ ÀÜ ÁzÀªÀ ÀÄ ªÀÄ ÉUÉ AzÀ CwyAiÀÄ ÀÄß zéãªàgà gàæ ÀzÀ è PÀAqÀÄ À ÀwßÃPÀ ÁV ÀvÀÌj À ÉÃPÁzÀÄzÀÄ UÀȺÀ ÁܱÀæªÀÄzÀ zsàªàäð. ïìðpà«: gá mïð ïìð JA FUÀ ÁÌmï ÁåAr À gáμàöçpà«. 25

32 C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀÛj¹. 1. fãªà ÀzÀ è AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉaÑ À ÁÜ À«zÉ? 2. CAvÀgïfëUÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ zéæqàø ÀªÀÄ ÉåAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ? 3. CAvÀgïfëAiÀÄ ±ÀQÛ ºÉÃUÉ ªÉZÀѪÁUÀÄwÛgÀÄvÀÛzÉ? 4. zsàªàäðuà¼àä ºÁQPÉÆnÖgÀĪÀ gàvàß ÁoÀ K ÀÄ? 5. UÀȺÀ ÁܱÀæªÀĪÀÅ zsà Àå JAzÀÄ ºÉýzÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ? D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ- Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀÛj¹. 1. CAvÀgïfëUÉ ÀÄ sàªáv gàpàûuàvàªáuàzà ÀAUÀw AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 2. PÀ ÉÆà Á ÀPÀ À PÀvÀðªÀå K ÀÄ? 3. ÁzsÀPÀ À AiÉÆÃUÀPÉëêÀĪÀ ÀÄß ÀªÀiÁd ºÉÃUÉ ªÀð» ÀÄwÛvÀÄÛ? 4. ÀºÁ ÀÄ sàæwuáv EgÀ ÉÃPÁzÀ JgÀqÀÄ PÀtÄÚUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? E. PÉÆnÖgÀĪÀ Àæ±ÉßUÀ½UÉ JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀÛj¹. 1. fãªà ÀzÀÈ Ö UÀzÀåzÀ è CAvÀgïfëAiÀÄ ªÀåQÛvÀé ºÉÃUÉ ªÀtÂðvÀªÁVzÉ? 2. ÀªÀiÁdzÀ è PÀ ÉÆà Á ÀPÀ À ªÀĺÀvÀéªÀ ÀÄß «.PÀÈ.UÉÆÃPÁPï ºÉÃUÉ «±Éèà ¹zÁÝgÉ? F. ÀAzÀ s ÀðzÉÆA UÉ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß «ªÀj¹. 1. và ÀßAvÉ ÀgÀgÀ UÉzÉÆqÉ PÉÊ Á À ÁßtªÀÄPÀÄÌ. 2. và Àß UÀÄAV À èzàý F CAvÀfÃð«UÉ ÀgÀgÀ ºÀAUÉ è? 3. PÀ ÉÆà Á ÀPÀ UÉ ÀªÀiÁdzÀ è AiÀiÁªÀ ºÉÆuÉAiÀÄÆ EgÀ ÁgÀzÀÄ. 4. závàè«à ªÀÄ ÀªÀ ÀÄß ºÀvÀÄÛ À ÀjÃQë¹ zá ÀªÀ ÀÄß ¹éÃPÀj À ÉÃPÀÄ. 5. fãªà ÀgÀxÀPÉÌ MUÁÎ AiÀÄ üãw ÄzÉ. G. ºÉÆA ¹ gé Äj. C 1. PÀ ÉÆà Á ÀPÀ»gÀAUÀ 2. «ÁAiÀÄPÀ IÄ 3. CAvÀgÀAUÀ UÀÄt ÀA ü 4. zàægàzà UÀÄqÀØ PÀ Á«zÀ 5. DgÀtåPÀ PÀtÂÚUÉ ÀÄtÚUÉ «.PÀÈ. UÉÆÃPÁPï 26

33 À ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À PÁ zsávàäuà½ué GvÀ Û JA PÁ ÀÆZÀPÀ À ævàåaiàä ÉÃjzÁUÀ ªÀvÀðªÀiÁ À PÁ gàæ ÀªÀÇ zà JA À ævàåaiàä ÉÃjzÁUÀ s ÀÆvÀPÁ gàæ ÀªÀÇ ªÀ JA À ævàåaiàä ÉÃjzÁUÀ s À«μÀvï PÁ gàæ ÀªÀÇ GAmÁUÀÄvÀ ÛzÉ. zsávàäuà½ué PÁ ÀÆZÀPÀzÀ eéævéué DSÁåvÀ À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃjzÁUÀ ÀÅgÀÄμÀªÁZÀPÀUÀ½UÉ C ÀÄUÀÄtªÁV ÉÃgÉ ÉÃgÉ gàæ ÀUÀ¼À ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉ. GzÁ: PÁ GvÀÛªÀÄ ÀÅgÀÄμÀ ªÀÄzs ÀåªÀÄ ÀÅgÀÄμÀ C Àå ÀÅgÀÄμÀ ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ w ÀÄßvÉÛà É. w ÀÄßwÛ w ÀÄßvÁÛ É. s ÀÆvÀPÁ wazé ÀÄ wazé wazà ÀÄ s À«μÀvïPÁ w ÀÄᦐ ÀÄ w ÀÄᦐ w ÀÄߪÀ ÀÄ. PÁ À èl : MAzÀÄ PÁ zà QæAiÉÄAiÀÄ ÀÄß E ÉÆßAzÀÄ PÁ zà QæAiÀiÁgÀÆ À AzÀ ºÉüÀĪÀÅzÉà PÁ À èl,»ãué PÁ À èlªáuàäªáuà s À«μÀvï PÁ zà QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ zà Æè ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ zà QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ s À«μÀvï PÁ zà Æè À æaiéæãuàªáuàäªàåªàå. GzÁ : 1. ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ ªÀÅ s À«μÀvï PÁ zà è -CªÀ ÀÄ M¼ÀUÉ Hl ªÀiÁqÀĪÀ ÀÄ (HlªÀiÁqÀÄvÁÛ É. JAzÁUÀ ÉÃPÀÄ) 2. s À«μÀvïPÁ ªÀÅ ªÀvÀðªÀiÁ À PÁ zà è -CªÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA À ªÁgÀ gàäváû¼é ( gàäªà¼àä JAzÁUÀ ÉÃPÀÄ) ÀvÀæ ÉÃR À FUÁUÀ ÉûA À vàgàuàwuà¼à è gàeácfð, Azs ÀÄUÀ½UÉ géaiàääªà ÀvÀ æuà¼à UÉÎ w½zàä PÉƼÀî ÁVzÉ. F vàgàuàwaiàä è G½zÀ PÉ ªÀÅ ªÀiÁzÀjUÀ¼À ÀÄß w½zàäpéæ¼éæîãt. «ÀAw ÀvÀ æ : ªÀÄä à UÉ záj à À ºÁQ ÀĪÀAvÉ ÀA Azs À ÀlÖ C üpájuà½ué ÀvÀ æ gé Äj. ªÁªÀÄzÀ ÀzÀªÀÅ, gáªàäzàazà æ, Vj ÀzÀ À, ZÉ ÉßöÊvÉÆÛÃrUÁæªÀÄ, CAZÉ : ªÁªÀÄzÀ ÀzÀªÀÅ AmÁé¼ÀvÁ ÆPÀÄ zàqët PÀ ÀßqÀ f Éè - EªÀgÀÄ 27

34 ªÀiÁ Àå Czs ÀåPÀëgÀÄ, UÁæªÀÄ ÀAZÁ Äw PÀZÉÃj, ªÁªÀÄzÀ ÀzÀªÀÅ, AmÁé¼À vá ÆPÀÄ, zàqët PÀ ÀßqÀ f Éè. ªÀiÁ ÀågÉÃ, - EªÀjUÉ gézà ªÀÄ À«ÀvÀ æ. «μàaiàä : à à À C¼ÀªÀr ÀĪÀ PÀÄjvÀÄ. ªÁªÀÄzÀ ÀzÀ«AzÀ ZÉ ÉßöÊvÉÆÛÃrUÁæªÀÄPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÀ gà ÉÛAiÀÄ è À æw vàå ÀÆgÁgÀÄ ªÀÄA ÀAZÀj ÀÄvÁÛgÉ. F gà É Û ªÀiÁðtUÉÆAqÀÄ FUÁUÀ Éà ºÀ ÉÊzÀÄ ªÀμÀðUÀ¼ÁVªÉ. ZÉ ÉßöÊvÉÆÛÃrUÁæªÀÄzÀ è ÀĪÀiÁgÀÄ J À àvàäû ªÀÄ ÉUÀ½UÉ ºÉÆÃUÀ Ä F gà É Û À æªàäärªávzé. DzÀgÉ gà É Û ºÉÆAqÀªÀÄAiÀĪÁVgÀĪÀjAzÀ ºÁUÀÆ PÁr À ªÀÄzs Éå ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀjAzÀ gáwæ ºÉÆwÛ À è ÀAZÁgÀPÉ Ì vàäa Á véæazàgéaiàiáuàäwûzé. DzÀÄzÀjAzÀ UÁæªÀÄ ÀAZÁ ÄwAiÀÄ ªÀw ÄAzÀ záj à À ºÁQ À ÉÃPÁV F ªÀÄÆ PÀ Áæyð¹PÉƼÀÄîvÉ Ûà É. zs À ÀåªÁzÀUÀ¼ÉÆA UÉ- Ew vàªàää «±Áé¹, À»... (gáªàäzàazà æ) (Hj À ÁUÀjPÀgÀ è LªÀvÀÄÛ d ÀgÀÄ F «ÀAw ÀvÀ æpéì À» ºÁQgÀÄvÁÛgÉ.) EªÀjUÉ ªÀiÁ Àå Czs ÀåPÀëgÀÄ UÁæªÀÄ ÀAZÁ Äw PÀZÉÃj ªÁªÀÄzÀ ÀzÀªÀÅ CAZÉ AmÁé¼À vá ÆPÀÄ zàqët PÀ ÀßqÀ f Éè sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀÆZÀ ÉAiÀÄAvÉ GvÀ Ûj¹. C. CAvÀgïfëAiÀÄÄ ºÉZÁÑV ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄzs ÀåzÀ èaiéäã fã«àäváû É. ( s À«μÀvïPÁ PÉÌ ÀjªÀwð¹) D. gàvàßuà¼à ÀÄß ÀjÃQë ÀĪÀ gàvàßgà¹pàgàä CAvÀgï fã«aiàä ÀªÀiÁdzÀ èaiéäã EgÀĪÀgÀÄ. (ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÁ PÉÌ ÀjªÀwð¹) E. CªÀ ÀÄ ºÉZÁÑV ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄzs ÀåzÀ èaiéäã Á¼ÀÄvÁÛ É. ( s ÀÆvÀPÁ PÉÌ ÀjªÀwð¹) ºÉaÑ À NzÀÄ «ÁAiÀÄPÀgÀ ÀªÀÄgÀ ÀªÉà fãªà À PÀÈwAiÀÄ ÀÄß N. c c c c c 28

35 UÀ ÀzÀå ÁoÀ - 04 zs ÀªÀÄð ÀªÀÄzÀÈ Ö ±Á À À ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj : Áæaà À ÀªÀiÁdªÀ ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ÁA ÀÌøwPÀ ªÀĺÀvÀéªÀ ÀÄß UÀ æ» À Ä EgÀĪÀ DPÀgÀUÀ¼À è ±Á À À Á»vÀå MAzÀÄ. zá À-zÀwÛ±Á À ÀUÀ¼ÀÄ, «ÃgÀUÀ ÄèUÀ¼ÀÄ, ªÀiÁ¹Û PÀ ÄèUÀ¼ÀÄ Áæaà À Á»vÀå, ÀA ÀÌøwUÀ¼À ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî Ä ÀºÀPÁjAiÀiÁVªÉ.»AzÀÆ, PÉ æöê ÀÛ, ªÀÄÄ À Áä À, ËzÀÞ, eéê À, ÁgÀ¹PÀgÀ GzÁå ÀzÀAwgÀĪÀ ságàvàzà ègàäªà ªÀÄwÃAiÀÄ ÁªÀÄgÀ ÀåPÉÌ LwºÁ¹PÀ» Éß É ÄzÉ. ÁªÀiÁfPÀ ÁªÀÄgÀ ÀåPÉÆÌAzÀÄ zár ÉAiÀÄAwgÀĪÀ ±Á À ÀªÉÇAzÀ ÀÄß E è ÀjZÀ Ä À ÁVzÉ. sáμéaiàä ɼÀªÀtÂUÉAiÀÄ zàè Ö ÄAzÀ ±Á À ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ÀÇgÀPÀªÁVªÉ? JA ÄzÀ ÀÄß E è À ±Á À ÀzÀ ªÀÄÆ PÀ w½aiàä ºÀÄzÀÄ. CxÉÊð¹-N ÁμÀAqÀ, ªÀĺÁ qàªáªàääsávß ªÀÄAqÀ¼ÉñÀégÀ, gáaiàägàuàaqà, s ÀªÀåd ÀAUÀ¼ÀÄ, ÀAZÀªÀĺÁªÁzÀåUÀ¼ÀÄ ZÀAzÁæPÀð ÁÜ Ä Àé¹Û ÀªÀÄ À Û À æ±à¹û À»vÀA ÁμÀAqÀ ÁUÀgÀ ªÀĺÁ qàªáªàääsávßb ²æÃgÀAUÀgÁd ZÀgÀuÁA Äd ªÀÄÆ zá ÀB ²æà «μàäú ÉÆÃPÀ ªÀÄÄ ªÀÄAl À ªÀiÁUÀðzÁ Äà gáªàiá ÀÄeÉÆà «daiàävéã AiÀÄwgÁdgÁdB ±ÀPÀªÀμÀð1290 ÉAiÀÄ Qà PÀ ÀAªÀvÀ ìgàzà sázà æ ÀzÀ ±ÀÄ 10 È À é¹û ²æêÀÄ ÀäºÁªÀÄAqÀ¼ÉñÀ égàa CjgÁAiÀÄ «sáqà sáμéué và ÀÅàªÀ gáaiàägàuàaqà ²æà «ÃgÀ ÄPÀÌgÁAiÀÄ ÀÄ ÀÈyéÃgÁdåªÀ ªÀiÁqÀĪÀ PÁ zà è eéê ÀjUÀÆ s ÀPÀÛjUÀÆ ÀAªÁzÀzÀ è D ÉAiÀÄUÉÆA ºÉÆ À ÀlÖt É ÀÄUÉÆAqÉ PÀ ÉèºÀzÀ ÀlÖtªÉǼÀUÁzÀ ÀªÀÄ À Û ÁqÀ s ÀªÀåd ÀAUÀ¼ÀÄ D ÄPÀÌgÁAiÀÄAUÉ s ÀPÀ ÛgÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ C ÁåAiÀÄAUÀ¼À ÀÄ ÀߺÀA ªÀiÁqÀ ÁV PÉÆëï wgàäªàä É ÉgÀĪÀiÁ¼ï PÉÆëï wgàä ÁgÁAiÀÄt ÀÄgÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ ÀPÀ¼ÁZÁAiÀÄðgÀÆ ÀPÀ¼À ÀªÀÄ ÄUÀ¼ÀÆ ÀPÀ¼À ÁwéPÀgÀÆ ªÉÆà ÖPÀgÀÆ wgàä Àt wgàä«r vàtâ ÚÃgÀªÀgÀÆ Á évé ÛAlÄ d ÀAUÀ¼ÀÆ ÁªÀAvÀ ÉÆêÀPÀ̼ÀÆ wjpàä eáa ĪÀPÀÄ ªÉǼÀUÁzÀ ºÀ ÉAlÄ ÁqÀ 29

36 ²æêÉÊμÀ ÚªÀgÀ PÉÊAiÀÄå Ä ªÀĺÁgÁAiÀÄ ÀÄ ªÉÊμÀ ÚªÀ zà±àð ÀPÉÌAiÀÄÆ eéê ÀzÀ±Àð ÀPÉÌAiÀÄÆ s ÉÃzÀ«èªÉAzÀÄ gáaiàä ÀÄ ªÉÊμÀ ÚªÀgÀ PÉÊAiÀÄ Ä eéê ÀgÀ PÉÊ«rzÀÄPÉÆlÄÖ F eéê ÀzÀ±Àð ÀPÉÌ ÀǪÀð ªÀÄAiÀiÁðzÉAiÀÄ Ä ÀAZÀªÀĺÁªÁzÀåAUÀ¼ÀÆ PÀ¼À±ÀªÀÇ À ĪÀÅzÀÄ eéê ÀzÀ±Àð ÀPÉÌ s ÀPÀ ÛgÀ zé É ÄAzÀ ºÁ ªÀÈ ÞAiÀiÁzÀgÀÆ ªÉÊμÀ ÚªÀ ºÁ ªÀÈ ÞAiÀiÁV Á ÀĪÀgÀÄ F ªÀÄAiÀiÁðzÉAiÀÄ Ä J Áè gádåzéæ¼àuàä¼à îavàºà ¹ÛUÀ½UÉ ²æêÉÊμÀ ÚªÀgÀÄ ±Á À ÀªÀ ÀlÄÖ Á ÀĪÀgÀÄ ZÀAzÁæPÀð ÁÜ ÄAiÀiÁV ªÉÊμÀ ÚªÀ ÀªÀÄAiÀĪÀÅ eéê ÀzÀ±Àð ÀªÀ gàqë¹péæaqàä ºÉªÀÅ ªÉÊμÀ ÚªÀgÀÆ eéê ÀgÀÆ MAzÀÄ s ÉÃzÀªÁV PÁt ÁUÀzÀÄ ²æà wgàäªàä ÉAiÀÄ vávàaiàäåauà¼àä ÀªÀÄ ÀÛ gádåzà s ÀªÀå d ÀAUÀ¼À C ÀĪÀÄvÀ AzÀ ɼÀÄUÀļÀzÀ wãxàðzà è ªÉÊμÀ ÚªÀ CAUÀgÀPÉ ëuéæã ÀÄPÀ ÀªÀÄ À Û gádåzéæ¼àuàä¼à îavàºà eéê ÀgÀ ÁV ÄUÀlÖ¼ÉAiÀiÁV ªÀÄ ÉªÀÄ ÉUÉ ªÀμÀðPÉÌ 1 ºÀtPÉÆlÄÖ D JwÛzÀ ºÉÆ ßAUÉ zéãªàgà CAUÀgÀPÉëUÉ Ä ÀàvÁÛ¼À ÀÆ ÀAvÀ«lÄÖ «ÄPÀ̺ÉÆ ßAUÉ fãtðf Á AiÀÄAUÀ½UÉ ÉÆzÉAiÀÄ PÀÄ̪ÀÅzÀÄ F ªÀÄjAiÀiÁzÉAiÀÄ Ä ZÀAzÁæPÀðgÀļÀ î ÀßA và À à ÃAiÀÄzÉ ªÀμÀð ªÀμÀðPÉÌ PÉÆlÄÖ QÃwðAiÀÄ ÀÆ ÀÅtåªÀ ÀÆ G Áfð¹PÉÆA ÄzÀÄ F ªÀiÁrzÀ PÀlÖ¼ÉAiÀÄ ÀÄ DªÀ ÉÆ â ÀÄ «iá¾é zàªà ÀÄ gádzéææã»aiàä Àà ÀÄ. sáªà - DPÀgÀ zs ÀªÀÄð ÀªÀÄzÀÈ Ö ±Á À À (1368) «daiàä ÀUÀgÀ ÁªÀiÁædåzÀ CgÀ À «ÃgÀ ÄPÀÌgÁAiÀÄ UÉ ÀA A ü¹záývzé. ªÀÄvÀzs ÀªÀÄðzÀ ÀAWÀμÀðzÀ è eéê ÀgÀÄ ºÁUÀÆ ªÉÊμÀ ÚªÀgÀÄ ÁªÀÄgÀ Àå AzÀ Á¼À ÉÃPÉA D±ÀAiÀÄ AzÀ «ü¹zà PÀlÖ¼É ÄzÀÄ. «ÃgÀ ÄPÀ ÌgÁAiÀÄ À GzÁvÀ ÛvÉAiÀÄ ÀÆß zs ÀªÀÄð ÀªÀÄ À éaiàä zàè ÖAiÀÄ ÀÆß F ±Á À À A ÀÄvÀÛzÉ. s ÀPÀÛgÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ C ÁåAiÀĪÀ ÀÄß É ÀÄUÉÆAqÉAiÀÄ eéê ÀgÀÄ ÀߺÀ ªÀiÁrzÁUÀ ÄPÀÌgÁAiÀÄ ÀÄ ªÉÊμÀ ÚªÀgÀÄ ºÁUÀÆ eéê À À æªàäärgà PÉÊ»rzÀÄ ÁªÀÄgÀ Àå AzÀ Á¼À ÉÃPÉAzÀÆ ªÉÊμÀ ÚªÀ zs ÀªÀÄðPÀÆÌ eéê ÀzsÀªÀÄðPÀÆÌ AiÀiÁªÀÅzÉà séãzà«èªéazàæ ÀgÀ ÀàgÀgÀÄ ÀǪÀð ÀA ÀæzÁAiÀÄzÀAvÉ ºÉÆAzÁtÂPÉ ÄA gà ÉÃPÉAzÀÆ và àzà è PÀlÖ¼ÉAiÀÄ ÀÄß «ÄÃjzÀAvÁUÀĪÀÅzÉAzÀÆ gàæ ¹zÀ ±Á À À EzÁVzÉ..JA.²æÃ.AiÀĪÀgÀÄ ÀA Á ¹zÀ PÀ ÀßqÀ ÁªÀÅl PÀÈw ÄAzÀ F ÁoÀ sáuàªà ÀÄß DAiÀÄÄÝPÉƼÀ î ÁVzÉ. ÀzÀ«AUÀqÀuÁ NzÀÄ ªÀĺÁ qàªáªàäär + CVß., ZÀgÀt + CA Äd., gáªàä + C ÀÄd., ²æêÀÄvï + ªÀĺÁªÀÄAqÀ¼À + F±ÀégÀA., ªÀiÁqÀ ï + DV., ÀPÀ¼À + DZÁAiÀÄðgÀÆ., wgàä + r., s ÉÃzÀ + E è + JAzÀÄ., PÉÊ+ rzàäpéæläö, zé É+EAzÀ, ºÁ ªÀÈ Þ + DzÀgÀÆ., ºÁ ªÀÈ Þ + DV., gádåzà+m¼àué+g¼à î+cavàºà, ZÀAzÀ æ + CPÀð ÁÜ Ä + DV., s ÉÃzÀ + DV., PÁt ï + DUÀzÀÄ., 30

37 CAUÀgÀPÉëUÉ + N ÀÄPÀ., gádåzà + M¼ÀUÉ + G¼Àî + CAvÀºÀ., ÁV Ä + PÀlÖ¼É + DV., Ä ÀàvÀÄÛ + D¼À ÀÆ., ÀAvÀ+ElÄÖ., fãtðf À + D AiÀÄAUÀ½UÉ., ÉÆzÉAiÀÄ ï + EPÀÄ̪ÀÅzÀÄ., ªÀÄjAiÀiÁzÉ + C Ä., ZÀAzÀ æ + CPÀðgï + G¼Àî + C ÀßA. và Àà ï + FAiÀÄzÉ., G À + Dfð¹PÉÆA ÄzÀÄ., DªÀ ï + M â ÀÄ., «iájzà + CªÀ ÀÄ., ÀzÀ-CxÀð ÁμÀAqÀ - ÀA À æzáaiàä «géæã ü ÀĪÀªÀ, Á¹ÛPÀ; qàªá - ºÉtÄÚPÀÄzÀÄgÉ; qàªáªàää SÁVß - ÀªÀÄÄzÀ æzéæ¼àué PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ªÀÄÄR AzÀ ºÉÆgÀl ÉAQ; ZÀgÀt - ÁzÀ; CA Äd - váªàgé; «daiàävé - UÉ ÄªÁUÀ ; AiÀÄw - EA æaiàä UÀ æºà ªÀiÁrzÀªÀ ÀÄ, AiÉÆÃV; Qà PÀ ÀAªÀvÀìgÀ - À æ s ÀªÁ 60 ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼À ÉÆèAzÀÄ. ±ÀÄ - ±ÀÄzÀÞ, ±ÀÄPÀè ÀPÀë; È - ȺÀ ÀàwªÁgÀ; ÁqÀÄ - gádåzà MAzÀÄ sáuà; F±ÀégÀ - MqÉAiÀÄ; s ÀªÀå d ÀAUÀ¼ï - eéê Àzs À«iÁðAiÀÄgÀÄ; ÀߺÀ(zÀã) - «eáõ À É(vÀì); ÀªÀÄ Ä - MAzÀÄ ðμàö ¹zÁÞAvÀªÀ ÀÄß C ÀÄ Àj ÀĪÀªÀ ÀÄ; ªÉÆà ÖPÀ - CPÀÌ Á ; ÀPÀ¼À - J è; wgàä ÀtÂwgÀÄ«r vàtâúãgàªàgàä - gámé wgàäv¹ ÃgÀÄ ºÀj ÀĪÀªÀgÀÄ; d UÁgÀgÀÄ; ÁªÀAvÀ(zÀã)- ÁªÀÄAvÀÀ(vÀì); ÉÆêÀPÀ̼ÀÄ - ªÀÄ É ÁqÀÄ À æzéã±àzà è ºÉZÁÑV ªÁ¹ ÀĪÀ MAzÀÄ ªÀUÀðzÀ d ÀgÀÄ. wjpàä - C ɪÀiÁjUÀ¼ÀÄ; eáa ªÀPÀÄ - PÀgÀrUÀÄgÀÄw À zs ÀédªÀżÀî zéægéaiàä PÀÄ zàªàgàä, DeÁ ÀÄ ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ; ¹Û - À ; ±Á À ÀªÀ ÀqÀÄ - C ÀàuÉ ªÀiÁqÀÄ; ZÀAzÁæPÀð ÁÜ Ä - ÀÆgÀåZÀAzÀ ægàä EgÀĪÀ và ÀPÀ ¹ÜgÀªÁVgÀÄ; ºÉªÀÅ - gàävéûãªé; C ÀĪÀÄvÀ - ÀªÀÄäw; PÀlÖ¼É - AiÀĪÀÄ; ÉÆzÉ(zÀã) - ÀÄzs É(vÀì) - CªÀÄÈvÀ; ÉÆzÉAiÀÄ PÀÄ̪ÀÅzÀÄ - fãuéæãðzáþgà ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ; G Áfð ÀÄ - ÀA Á ÀÄ; UÁæ«Ät - ºÀ½îAiÀÄ ªÀÄÄRå ÀÜ; vàr(zàã) vàl(vàì) - zàqà; ºÉÆúÀgÀÄ - ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt qàªáªàääsávß : ÀªÀÄÄzÀ æzéæ¼àué PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ªÀÄÄR AzÀ ºÉÆgÀl ÉAQ. GªÀð JA IÄ AiÀÄÄ CAiÉÆà d ÀÅvÀ æ À ÀÄß ÀqÉAiÀÄ ÉÃQë¹ MAzÀÄ zà s ÉðAiÀÄ ºÀÄ è AzÀ và Àß véæqéaiàä ÀÄß ªÀÄy¹PÉÆAqÀ ÀÄ. DUÀ eáé ÁªÀiÁ É ÄAzÀ PÀÆrzÀ NªÀð ÀÅvÀ æ ÀÄ d ¹ và Àß eáé É ÄAzÀ ÉÆÃPÀªÀ ÀÄß zà» À ÁgÀA ü¹zà ÀÄ. F C ÁºÀÄvÀªÀ ÀÄß và à À Ä æºàä ÀÄ CªÀ UÉ ÀªÀÄÄzÀ æzà è qàªáªàäärªà ÀÄß ÁÜ ÀªÁV PÀ ๠duàvàû ÀÄß gàqë¹zà ÀÄ. CA AzÀ D CVßUÉ qàªáªàääsávß JAzÀÄ ºÉ ÀgÁ ÄvÀÄ. Qà PÀ ÀAªÀvÀìgÀ : ságàwãaiàä PÁ UÀt ÉAiÀÄ À æpágà ªÀμÀðUÀ¼À ÀÄß ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ÉÃgÉ ÉÃgÉ ºÉ ÀgÀÄUÀ¼À ÀÄß ºÉÆA zàý EAvÀºÀ CgÀĪÀvÀÄÛ ÀAªÀvÀìgÀUÀ½zÀÄÝ D ÀnÖAiÀÄ è EzÀÄ À évéûgàqà ÉAiÀÄzÀÄ. ZÁAzÀ æaiàääuá ÄAzÀ (ZÉÊvÀ æªàiá ÀzÀ ªÉÆzÀ À) ºÉÆ À ÀAªÀvÀ ìgà DgÀA s ÀªÁUÀÄvÀ ÛzÉ. 31

38 1. À æ s ÀªÀ 2. «s ÀªÀ 3. ±ÀÄPÀ è 4. À æªéæãzàævà 5. À æeéæãvà àwû 6. DAVÃgÀ À 7. ²æêÀÄÄR 8. sáªà 9. AiÀÄĪÀ 10. zsávàä 11. F±À égà 12. ºÀÄzsÁ Àå 13. À æªàiá ü 14. «PÀ æªàä 15. ªÀÈμÀ («μàä) 16. avà æ sá ÀÄ 17. Àé sá ÀÄ 18. vágàt 19. ÁyðªÀ 20. ªÀåAiÀÄ 60 ÀAªÀvÀìgÀUÀ¼ÀÄ 21. ÀªÀðfvÀÄ 22. ÀªÀðzsÁj 23. «géæã ü 24. «PÀÈw 25. RgÀ 26. ÀAzÀ À 27. «daiàä 28. daiàä 29. ªÀÄ ÀäxÀ 30. zàäªàääðr 31. ºÉë¼ÀA 32. «¼ÀA 33. «PÁj 34. ±ÁªÀðj 35. À èªà 36. ±ÀÄ s ÀPÀÈvÀÄ 37. ±ÉÆà s ÀPÀÈvÀÄ 38. PÉÆæà ü 39. «±ÁéªÀ ÀÄ 40. ÀgÁ s ÀªÀ 41. À èªàauà 42. Qà PÀ 43. ˪ÀÄå 44. ÁzsÁgÀt 45. «géæã üpàèvàä 46. ÀjzsÁ«47. À æªàiá à 48. D ÀAzÀ 49. gápà ë À 50. À¼À 51. ÉÊAUÀ¼À ( AUÀ¼À) 52. PÁ¼ÀAiÀÄÄQÛ 53. ¹zÁÞyð 54. gë æ 55. zàäªàäðw 56. zàäazàä ü 57. gàä ügéæãzáîj 58. gàpáûqë 59. PÉÆæÃzs À À 60. CPÀëAiÀÄ (PÀëAiÀÄ) ±ÀÄ : ÀªÀÄä ÀAZÁAUÀUÀ¼À è PÉ ªÀÅ ÀÆZÀ ÉUÀ¼À ÀÄß ÀAPÉÃvÁPÀ ëgàuà¼à ªÀÄÆ PÀ w½ À ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. MAzÀÄ ZÁAzÀ æªàiá ÀzÀ À æw ÀzÉ ( ÁqÀå) ÄAzÀ ºÀÄt ڪÉÄAiÀĪÀgÉV À ºÀ ÉÊzÀÄ ÀUÀ¼À ÀÄß ±ÀÄPÀ è ÀPÀë CxÀªÁ ±ÀÄzÀÞ ÀPÀëªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. CAvÉAiÉÄ ºÀÄtÂÚªÉÄAiÀÄ ªÀÄgÀÄ À AzÀ CªÀiÁªÁ ÉåAiÀĪÀgÉV À 15 ÀUÀ¼À ÀÄß PÀÈμÀ Ú ÀPÀë CxÀªÁ ºÀļÀ ÀPÀë ªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ÀAPÉÃvÀªÁV ±ÀÄPÀè ÀPÀëPÉÌ ±ÀÄ JAvÀ Æ ºÀļÀ CxÀªÁ PÀÈμÀ Ú ÀPÀëPÉÌ CxÀªÁ PÀÈμÀÚ JAzÀÆ ÀÆZÀåªÁV ¼À ÀÄvÁÛgÉ. 32

39 æ È : - ȺÀ ÀàwªÁgÀ, CxÀªÁ UÀÄgÀĪÁgÀ - ªÁgÀzÀ K¼ÀÄ ÀUÀ½UÉ ÉÃgÉ ÉÃgÉ ºÉ ÀgÀÄUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ½UÉ ÀAPÉÃvÀUÀ¼À ÀÄß ¼À ÀÄvÁÛgÉ. - sá ÀĪÁgÀPÉÌ g૪ágà. gà - ÉÆêÀĪÁgÀPÉÌ ZÀAzÀ æªágà. ZÀ - ªÀÄAUÀ¼ÀªÁgÀPÉÌ PÀÄdªÁgÀ PÀÄ - Äzs ÀªÁgÀPÉÌ ËªÀÄåªÁgÀ Ë - UÀÄgÀĪÁgÀPÉÌ ÈºÀ ÀàwªÁgÀ È - ±ÀÄPÀ æªágàpéì s ÀÈUÀĪÁgÀ s ÀÈ - ±À ªÁgÀPÉÌ ¹ÜgÀªÁgÀ ¹Ü PÉ ªÀÅ ªÁgÀUÀ½UÉ ÁAzÀ üðpàªáv ÉÃgÉ ºÉ ÀgÀÄUÀ¼À ÀÄß ¼À ÀĪÀÅ zé. GzÁ: sá ÀĪÁgÀ - D vàåªágà ÉÆêÀĪÁgÀ - EAzÀĪÁgÀ ªÀÄAUÀ¼ÀªÁgÀ - sëªàäªágà ±ÀÄPÀ - sáuàðªàªágà ±À - ªÀÄAzÀªÁgÀ ÀAZÀªÀĺÁªÁzÀåUÀ¼ÀÄ : vá¼à, ºÀ¼ÀUÀ, UÀAmÉ, ªÀiËj, À Á. C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ : 1. ÄPÀÌgÁAiÀÄ À»jªÉÄ K ÀÄ? 2. ÄPÀÌgÁAiÀÄ À gádå ságà PÁ zà è AiÀiÁgÉƼÀUÉ ÀAªÁzÀ ÀqÉ ÄvÀÄ? 3. ÁqÀ s ÀªÀå d ÀgÀÄ ÄPÀÌgÁAiÀÄ À ½ K ÉAzÀÄ ÀߺÀ ªÀiÁrzÀgÀÄ? 4. ²æêÉÊμÀ ÚªÀgÉÆqÀ É ªÀĺÁgÁd ÀÄ K ÀÄ ºÉýzÀ ÀÄ? 5. gáaiàä ÀÄ «ü¹zà PÀlÖ¼ÉAiÀÄ ÀÄß «iájzàgé DUÀĪÀ ÀjuÁªÀĪÉà ÀÄ? D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué Á ÉÌöÊzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ : 1. zsàªàäð ÀªÀÄzÀÈ Ö ÁoÀzÀ è gáªàiá ÀÄZÁAiÀÄðgÀ UÀÄt«±ÉÃμÀvÉAiÀÄ ÀÄß ºÉÃUÉ PÉÆAqÁqÀ ÁVzÉ? 33

40 2. ÄPÀÌgÁAiÀÄ ÀÄ ÀqɹzÀ zs ÀªÀÄð À s ÉUÉ AiÀiÁgÀ Éß è DºÁé ¹zÀ ÀÄ? 3. eéê Àzs ÀªÀÄðzÀ gàpàëuéuáv ÄPÀÌgÁAiÀÄ ÀÄ PÉÊUÉÆAqÀ PÀ æªàäuà¼éã ÀÄ? E. JAlÄ ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ : ÄPÀÌgÁAiÀÄ ÀÄ và Àß D½éPÉAiÀÄ è zs ÀªÀÄð ÀªÀÄzÀÈ ÖAiÀÄ ÀÄß ºÉÃUÉ DZÀgÀuÉUÉ vàazà ÀÄ? F. ÀAzÀ s ÀðzÉÆA UÉ ÁégÀ À嫪Àj¹ : 1. ÁμÀAqÀ ÁUÀgÀ ªÀĺÁ qàªáªàääsávßb 2. J Áè gádåzéæ¼àuàä¼àîavàºà ¹ÛUÀ½UÉ ²æêÉÊμÀ ÚªÀgÀÄ ±Á À ÀªÀ ÀlÄÖ Á ÀĪÀgÀÄ 3. «ÄPÀÌ ºÉÆ ßAUÉ fãtðf Á AiÀÄAUÀ½UÉ ÉÆzÉAiÀÄ PÀÄ̪ÀÅzÀÄ. 4. F ªÀiÁrzÀ PÀlÖ¼ÉAiÀÄ ÀÄ DªÀ ÉÆ â ÀÄ «iá¾âzàªà ÀÄ gádzéææã»aiàä Àà ÀÄ. Û G. nögàäªà ÀܼÀUÀ¼À è ÀÆPÀ ÀzÀªÀ ÀÄß vàäa. 1. gáªàiá ÀÄeÉÆà AiÀÄwgÁdgÁdB. 2. eéê ÀzÀ±Àð ÀPÉÌ ÀǪÀðªÀÄAiÀiÁðzÉAiÀÄ Ä PÀ¼À±ÀªÀÇ À ĪÀÅzÀÄ. 3. ªÉÊμÀ ÚªÀgÀÆ eéê ÀgÀÆ MAzÀÄ PÁt ÁUÀzÀÄ. ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ÉÃR À aºéß géªàtâuéaiàä è ÉÃR ÀaºÉßUÀ¼À ÁvÀ æ CvÀåAvÀ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ. ÉÃR À aºéßuའèzà géªàtâué ÀàμÁÖxÀðªÀ ÀÄß PÉÆqÀzÉ véæqàpàäuà½ué PÁgÀtªÁUÀĪÀÅzÀÄAlÄ. ºÁUÁV ÉÃR À aºéßuà¼àä CvÀåAvÀ CUÀvÀå. E è PÉÆnÖgÀĪÀ «ªÀgÀUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. ÀÇtð «gáªàä :- (.) MAzÀÄ ÀÇtðQæAiÉÄ ÄAzÀ PÀÆrzÀ ªÁPÀåzÀ PÉÆ ÉAiÀÄ è F ÀÇtð«gÁªÀÄ aºéßaiàä ÀÄß ¼À À ÉÃPÀÄ. Czs Àð «gáªàä :- (;) C ÉÃPÀ G ÀªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ À æzsá ÀªÁPÀåPÉÌ C üã ÀªÁVzÁÝUÀ G ÀªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄVzÁUÀ É è F aºéßaiàä ÀÄß ¼À À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. GzÁ :- váªàå PÀrªÉÄ ªÀiÁvÀ Ár ÝÃj; ºÉZÀÄÑ PÉ À ªÀiÁr ÝÃj. C à«gáªàä :- (,) ÀA ÉÆÃzsÀ ÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ ºÁUÀÆ PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ½UÉ ÉÃgÉ ÉÃgÉ «±ÉÃμÀtUÀ¼ÀÄ gàäªáuà PÉÆ ÉAiÀÄ «±ÉÃμÀt läö G½zÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ C à«gáªàä ¼À À ÉÃPÀÄ. GzÁ :- méövgàtâ, gàläö, É ì ï, ÉAQPÀrØ vàaiàiájpá WÀlPÀUÀ¼À ÀÄß ÁÜ À ÁVzÉ. 34

41 Àæ±ÁßxÀðPÀ :- (?) Àæ±ÀßgÀÆ ÀzÀ ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ Àæ±ÁßxÀðPÀ aºéßaiàä ÀÄß ¼À À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. sáªà ÀÆZÀPÀ :- (!) ºÀμÀð, D±ÀÑAiÀÄð, ÀAvÉÆÃμÀ, «μázà, zàäbr ªÀÄÄAvÁzÀ sáªà ÉUÀ¼À ÀÄß ÀÆa ÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ F aºéßaiàä ÀÄß ¼À À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. GzÁ :- CAiÉÆå!»ÃUÁUÀ ÁgÀ vàäû! GzÀÞgÀt aºéß :- ( ) M âgàä ºÉýzÀ ªÀiÁvÀ Éßà AiÀÄxÁªÀvÁÛV géaiàääªáuà F aºéßaiàä ÀÄß ¼À À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. GzÁ :- ²PÀëtªÀÅ PÉ ªÉà d ÀgÀ ÀévÁÛUÀzÉ ÀæUÀw ÀgÀ gádåzà è J ègà Dd Àä¹zÀÝ ºÀPÁÌUÀ ÉÃPÀÄ JAzÀÄ Àgï.JA. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ÀªÀgÀÄ ºÉýzÀgÀÄ. ªÁPÀåªÉÃμÀ À aºéß :- ( ) Áj sá PÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ¼À ÀĪÁUÀ, C Àå sáμéaiàä ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ¼À ÀĪÁUÀ F aºéßaiàä ÀÄß ¼À À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. GzÁ :- PÀ ÀßqÀ sáμéaiàä è EAVèμï, À ðaiàä ï, ÉÀÇÃZïðVà ï sáμéuà¼à ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ¼À À ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. DªÀgÀt aºéß :- ( ) MAzÀÄ ÀzÀªÀ ÉÆßà ªÁPÀåªÀ ÉÆßà ºÉý CzÀPÉÌ ÀªÀiÁ ÁxÀðPÀ ÀzÀªÀ ÉÆßà ªÁPÀåªÀ ÉÆßà ºÉüÀĪÁUÀ F aºéßaiàä ÀÄß ¼À À ÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁ :- ÃgÀ ÀÄß «s Àf¹zÀgÉ DªÀÄèd ÀPÀ (DQìd ï) d d ÀPÀ (ºÉÊqÉÆæÃd ï)uà¼àä GvÀ àwûaiàiáuàävà ÛªÉ. «ªÀgÀuÁvÀäPÀ aºéß :- (:-) MAzÀÄ C ü ÁæAiÀÄzÀ «ªÀgÀuÉ ªÀÄÄAzÉ w½¹zàavé EzÉ JAzÀÄ véæãj ÀĪÀ ÀAzÀ sàðzà è F aºéßaiàä ÀÄß ¼À À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÁPÀågÀZÀ É E ègàäªà ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹ : 1. üãªàä ÀÄ zàäμàö ÁzÀ PÀ À ÀÄß PÉÆAzÀ ÀÄ. 2. ªÀĺÁ±ÀPÀÛ ÁzÀ zéãªàgàä ÀªÀÄ ÀÛ ÉÆÃPÀUÀ¼À ÀÄß æãw ÄAzÀ PÁ ÁqÀĪÀ ÀÄ. F JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è üãªàä, zéãªàgàä JA ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀvÀÈð ÀzÀUÀ¼ÀÄ, ÀªÀÄ À Û ÉÆÃPÀ, PÀ JA ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀªÀÄð ÀzÀUÀ¼ÀÄ, PÁ ÁqÀĪÀ ÀÄ, PÉÆAzÀ ÀÄ JA ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ»ÃUÉ PÀvÀÈð, PÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ½AzÀ PÀÆrgÀĪÀ ÀzÀ ÀªÀÄƺÀªÉà ªÁPÀå JAzÉ ÀĪÀÅzÀÄ. DzÀgÉ PÉ ªÉǪÉÄä PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ½UÉ «±ÉÃμÀtUÀ¼ÀÆ ÉÃjPÉÆAqÀÄ ªÁPÀågÀZÀ ÉAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄAlÄ. ºÁUÉAiÉÄà PÀvÀÈð ÀzÀ CxÀªÁ PÀªÀÄð ÀzÀ CxÀªÁ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ E èzéaiàäæ ªÁPÀå À ÀÇtð CxÀðªÀ ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÀjAzÀ CAvÀºÀ À æaiéæãuàªàç EzÉ. 35

42 GzÁ:- 1. FUÀ AzÀ ÀÄ (PÀvÀÈð ÀzÀ E è) Û 2. CªÀ ÀÄ FUÀvÁ É wazà ÀÄ (PÀªÀÄð ÀzÀ E è) 3. ºÀÄqÀÄUÀ Ä ÞªÀAvÀ (QæAiÀiÁ ÀzÀ E è) EAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß CzsÁåºÁgÀAiÀÄÄPÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. ªÁPÀå À æpágàuà¼àä 1. ÁªÀiÁ Àå ªÁPÀå FªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. C. PÁgÀªÁgÀzÀ è ªÀÄ ÉÃjAiÀiÁ ªÁå ÀPÀªÁV ºÀ âvàäû. D. PÁgÀªÁgÀzÀ è GzÉÆåÃVAiÀiÁVzÀÝ «ÃgÉñÀégÀ ÁoÀPï ªÀÄ ÉÃjAiÀiÁ AzÀ ¼À zàgàä. E. «ÃgÉñÀégÀ ÁoÀPïgÀ ÀÄß ÉAUÀ¼ÀÆjUÉ ªÀUÁðªÀuÉ ªÀiÁqÀ Á ÄvÀÄ. F ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÉÆAzÀÄ ÀÇtðQæAiÀiÁ ÀzÀzÉÆqÀ É À évàavà æ ªÁPÀåUÀ¼ÁVªÉ.»ÃUÉ MAzÀÄ ÀÇtðQæAiÀiÁ ÀzÀzÉÆA UÉ À évàavà æªávgàäªà ªÁPÀåªÀ ÀÄß ÁªÀiÁ Àå ªÁPÀåªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ÁªÀiÁ ÀåªÁPÀåzÀ è MAzÀÄ QæAiÀiÁ ÀzÀ ªÀiÁvÀ æ EzÀÄÝ Á ÉÃPÀë QæAiÀiÁgÀÆ ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄzs ÀåzÀ è gà ºÀÄzÀÄ. GzÁ:- PÁgÀªÁgÀzÀ è ªÀÄ ÉÃjAiÀiÁ ºÀ â, «ÃgÉñÀ égà ÁoÀPïgÀªÀgÀ DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ É zàäμà àjuáªàä Ãj, CªÀgÀÄ C èazà ªÀUÁðªÀuÉ ºÉÆAzÀĪÀAvÉ D ÄvÀÄ. F ªÁPÀåzÀ è D ÄvÀÄ JA MAzÉà QæAiÀiÁ ÀzÀ«zÀÄÝ ºÀ â, Ãj JA Á ÉÃPÀ ë QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄzs ÀåzÀ è A ªÉ. ºÁUÁV EzÀÄ PÀÆqÁ ÁªÀiÁ ÀåªÁPÀåªÉAzÉà ÀjUÀt À àqàävàûzé. 2. ÀAAiÉÆÃfvÀ ªÁPÀå : PÁgÀªÁgÀzÀ è ªÀÄ ÉÃjAiÀiÁ ºÀ âvàäû; DzÀÝjAzÀ «ÃgÉñÀégÀ ÁoÀPïgÀªÀgÀÄ ªÀÄ ÉÃjAiÀiÁ AzÀ ¼À ÉÃPÁAiÀÄÄÛ; F PÁgÀt AzÀ CªÀgÀ ÀÄß C èazà ªÀUÁð Ä À ÁAiÀÄÄÛ. F ªÁPÀå ÀªÀÄƺÀzÀ è ªÀÄÆgÀÄ ÉÃgÉ ÉÃgÉ ªÁPÀåUÀ½ªÉ. DzÀgÉ F ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ÀAAiÉÆÃd ÉUÉÆAqÀÄ MAzÀÄ ÀÇtðªÁPÀåªÁVzÉ.»ÃUÉ_ À évàavà æ ªÁPÀåUÀ¼ÁV è è C ÉÃPÀ G ÀªÁPÀåUÀ¼ÉÆqÀ É MAzÀÄ ÀÇuÁð ü ÁæAiÀÄzÀ ªÁPÀåªÁVzÀÝgÉ CzÀÄ ÀAAiÉÆÃfvÀ ªÁPÀåªÉ ß ÀĪÀÅzÀÄ. 3. «Ä±À æªápàå : K ÁzÀgÀÆ ªÀiÁr ságàvàzà è ªÉÆÃmÁgÀÄ PÁSÁð ÉAiÀÄ ÀÄß ÁÜ À Ä «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ÀªÀgÀÄ zs Àðj¹zÀgÁzÀgÀÆ CªÀgÀ zsáðgàpéì ænμï ÀgÀPÁgÀzÀ C ÀàuÉ zéægéaiàä èªéa «μàaiàä w½záuà CªÀgÀÄ ºÀĪÁV ªÀÄgÀÄVzÀgÀÄ. 36

43 æ E è CªÀgÀÄ ºÀĪÁV ªÀÄgÀÄVzÀgÀÄ JA À æzsá À ªÁPÀåPÉÌ 1- K ÁzÀgÀÆ ªÀiÁr ságàvàzà è ªÉÆÃmÁgÀÄ PÁSÁð ÉAiÀÄ ÀÄß ÁÜ À Ä «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ÀªÀgÀÄ zsàðj¹zàgàä; 2- CªÀgÀ zsáðgàpéì ænμï ÀgÀPÁgÀzÀ C ÀàuÉ zéægéaiàä è JA ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ G ÀªÁPÀåUÀ¼ÁV ÉÃjPÉÆArªÉ.»ÃUÉ MAzÀÄ CxÀªÁ C ÉÃPÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ À æzsá À ªÁPÀåPÉÌ C üã ÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ CAxÀ ªÁPÀåªÀ ÀÄß «Ä±À æªápàå J ÀÄßvÉÛêÉ. ªÁåªÀºÁjPÀ ÀvÀ ÀjμÀvÀÄÛ À æpàn¹zà PÀ ÀßqÀ WÀAlÄ EzÀgÀ ºÀvÀÄÛ À æwuà¼à ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀĪÀAvÉ ÉAUÀ¼ÀÆj À PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀjμÀwÛ ÉÆA UÉ ÀvÀ æªàåªàºágà Àqɹ. À æ«iá¼à, ºÀvÀÛ ÉAiÀÄ vàgàuàw ÀgÀPÁj Ëæqs À±Á É C±ÉÆÃPÀ ÀUÀgÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ - EªÀgÀÄ 37 C±ÉÆÃPÀ ÀUÀgÀ, ªÀiÁ Àå PÁgÀåzÀ²ðUÀ¼ÀÄ, PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀjμÀvÀÄÛ ZÁªÀÄgÁd ÉÃmÉ ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. - EªÀjUÉ gézà ÀvÀ æ. ªÀiÁ ÀågÉÃ, «μàaiàä : ÀjμÀwÛ À À æpàluéaiàiázà PÀ ÀßqÀ WÀAn À ºÀvÀÄÛ À æwuà¼à ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹ PÉÆqÀĪÀ UÉÎ. ÀjμÀvÀÄÛ À æpàn¹gàäªà PÀ ÀßqÀ WÀAn À ºÀvÀÄÛ À æwuà¼àä À ÀUÉ ªÀÄvÀÄÛ À Àß UɼÀwAiÀÄjUÉ ÉÃPÁVzÉ. zàaiàäªàiár ºÀvÀÄÛ À æwuà¼à ÀÄß À Àß «¼Á ÀPÉÌ «... ªÀiÁqÀ ÉÃPÁV F ªÀÄÆ PÀ PÉý PÉƼÀÄîvÉ Ûà É. D UÉÎ L ÀÆgÀÄ gàæ Á ÄUÀ¼À ÁåAPï ºÀÄArAiÀÄ ÀÄß ªÀÄÄAUÀqÀgÀÆ ÀªÁV F ÀvÀ æzà eéævé Ej¹zÉÝà É. Ew vàªàää ÀA ÄUÉAiÀÄ, À»... ( À æ«iá¼à)

44 EªÀjUÉ ªÀiÁ Àå PÁgÀåzÀ²ðUÀ¼ÀÄ PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀjμÀvÀÄÛ ÀA À ªÀĺÁPÀ«gÀ ÉÛ ZÁªÀÄgÁd ÉÃmÉ ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À vàvàìªàä-vàzàãªà gé Äj. ªÀμÀð, ²æÃ, gáaiàä, «ÃgÀ, s ÀPÀÛ, ÀߺÀ, zé É, ZÀAzÀ æ, ÉÆzÉ. 2. ÀéAvÀ ªÁPÀåUÀ¼À è ¼À¹. ÀAªÁzÀ, ÀªÀÄ ÀÛ, s ÉÃzÀ«è, PÉÊ»r. 3. ÃrgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß «AUÀr¹ ÀA üaiàä ÀÄß ºÉ Àj¹. ªÀÄAqÀ¼ÉñÀégÀ, ÀPÀ¼ÁZÁgÀå, s ÉÃzÀ«è, PÉÊ«rzÀÄ, ªÀÈ ÞAiÀiÁV, s ÉÃzÀªÁV, PÁt ÁUÀzÀÄ, f Á AiÀÄ, và Àà ÃAiÀÄzÉ, ZÀAzÁæPÀð, ²æêÀÄ ÀäºÁ. ºÉaÑ À NzÀÄ ÃªÀÅ É æãpàëtâãaiàä ÀܼÀUÀ½UÉ À æªá ÀPÉÌ ºÉÆÃzÁUÀ C è EgÀ ºÀÄzÁzÀ Áæaà À ±Á À ÀUÀ¼À PÀÄjvÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ ÀÄß PÉý ÀAUÀ 滹. c c c c c 38

45 À UÀ ÀzÀå ÁoÀ 05 sáuàå² à Àgï JA. «±É éã±à égàaiàäå r. J ï. daiàä ÀàUËqÀ ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : ºÀÄnÖzÀªÀgÉ èjuàæ Ázs ÀPÀgÁUÀĪÀÅzÀPÉÌ CªÀPÁ±À«zÀÝgÀÆ J ègàæ Ázs ÀPÀgÁUÀĪÀÅ è. Ázs ÀPÀgÁUÀĪÀÅzÀPÉÌ C ÁgÀªÁzÀ ÁªÀiÁfPÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ, Àj±À æªàä, s À«μÀåvïaAvÀ É, bà ªÀAwPÉ ÉÃPÁUÀÄvÀ ÛzÉ. Ázs À ÉAiÀÄ ÀxÀzÀ è JzÀÄgÁUÀĪÀ CrØDvÀAPÀUÀ¼À ÀÄß ªÁj¹PÉƼÀ î ÉÃPÀÄ. EAvÀºÀ C ÀgÀÆ ÀzÀ Ázs ÀPÀgÀ ÀÄß ÀªÀiÁd vàå Àäj ÀÄvÀ ÛzÉ. ÁªÀiÁfPÀªÁV, ±ÉÊPÀ ëtâpàªáv, DqÀ½vÁvÀäPÀªÁV, ªÉÊeÁÕ PÀªÁV Ázs À É ªÀiÁr PÀ ÀßqÀ Ár À d ÀvÉAiÀÄ ºÀÈzÀAiÀÄzÀ è É ¹gÀĪÀ»jAiÀÄgÀ è Àgï. JA. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ÀªÀgÀÄ M âgàä. EAf AiÀÄgÁV, ªÁ ÀgÁV ÀªÀiÁdzÀ C üªàè ÞUÁV EªÀgÀÄ À è¹gàäªà ÉêÉAiÀÄ ÀjZÀAiÀĪÀiÁrPÉÆqÀĪÀÅzÀÄ E è À D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹ N ±ÀvÀªÀiÁ ÉÆÃvÀ ìªà, ºÀjPÁgÀ, Á¼ÉAiÀÄUÁgÀ, ªÀA±À ÁgÀA ÀAiÀÄð, C É éãμàué, ªÀÄ ÀéAvÀgÀ, C ÀÄμÁ À, d Á±ÀAiÀÄ, ªÀÄ ÉÆà ÉÜöÊAiÀÄð, ÀéAiÀÄAZÁ và zàägàzàèμàöªà±ávï ságàwãaiàägázà ÁªÀÅ ºÉZÀÄÑ ªÀiÁvÀ ÁqÀĪÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ÀÄrzÀAvÉ ÀqÉAiÀÄ ÁgÀzÀªÀgÉA zàæμàuéué M¼ÀUÁVzÉÝêÉ. váªàå F ªÀiÁwUÉ ºÀÄzÉÆqs ÀØ jãwaiàä è ºÉÆgÀvÁV ÝÃj. váªàå PÀrªÉÄ ªÀiÁvÀ Ár ÝÃj; ºÉZÀÄÑ PÉ À ªÀiÁr ÝÃj. CzÀ ÀÄß ÁªÀÅ và«ääazà PÀ AiÉÆÃt. ÀArvï dªáºàgà Á ï ɺÀgÀÄ CªÀgÀÄ ÉAUÀ¼ÀÆj À è ÀqÉzÀ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ±ÀvÀªÀiÁ ÉÆÃvÀìªÀ ÀªÀiÁgÀA s ÀzÀ è CªÀgÀ UÉÎ F jãw ÀÄrzÀgÀÄ. CªÀgÀ MAzÉÆAzÀÄ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ Àgï. JA. «. CªÀjUÉ CPÀëgÀ±ÀB À ÄèwÛzÀݪÀÅ. EªÀgÀÄ ságàvàzà Czs ÀÄ PÀvÉAiÀÄ ºÀjPÁgÀgÁV ªÁ ÀÛªÀ aavà É, ÁéxÀð ÀqÀvÉ, ÀÄ ÀAUÀvÀ ªÉÊeÁÕ PÀ zàè Ö, AiÉÆÃd É ªÀÄvÀÄÛ zàpàë DqÀ½vÀzÀ và¼àºà AiÀÄ ªÉÄÃ É ºÉÆ À gáμàöç «Äð À Ä ªÀÄÄAzÁzÀªÀgÀÄ. «±É éã±à égàaiàäå CªÀgÀÄ Qæ À Û ±ÀPÀ 1860 É É ÖA gï 15 gàazàä ²æà ªÁ À±Á¹Ûç ªÀÄvÀÄÛ ªÉAPÀl PÀ ëöäªàää CªÀgÀ JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÀÄUÀ ÁV d ¹zÀgÀÄ. EªÀgÀ ÀǪÀðdgÀÄ ªÀÄÆ vàb DAzs æ À æzéã±àzà PÀ ÀÆð Ä f É è VqÀ Ø ÆgÀÄ vá ÆQ À ªÉÆÃPÀ ëuéæaqàa CUÀ æºágàpéì ÉÃjzÀªÀgÀÄ. PÁgÀuÁAvÀgÀ AzÀ PÀ ÁðlPÀPÉÌ ªÀ É AzÀÄ apàì ¼Áî ÀÄgÀ À«Äà ÀzÀ ègàäªà ªÀÄÄzÉÝà ÀºÀ½îAiÀÄ è É É¹zÀgÀÄ. DªÀw ªÀA±ÀPÉÌ ÉÃjzÀÝ apàì ¼Áî ÀÄgÀzÀ Á¼ÉAiÀÄUÁgÀ s ÉÊgÉÃUËqÀ ªÀÄÄzÉÝà ÀºÀ½î ªÀÄvÀÄÛ AqÀºÀ½î UÁæªÀÄUÀ¼À ÀÄß EªÀgÀ ªÀÄ ÉvÀ ÀPÉÌ GA ½AiÀiÁV ÃrzÀÝ ÀÄ. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ÀƪÀðdgÀÄ F gádgà è 39

46 æ ªÀA±À ÁgÀA ÀAiÀÄðªÁV ÉÃªÉ À è ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ªÉÆzÀ AzÀ Æ CªÀgÀ ªÀÄ ÉvÀ ÀPÉÌ ªÉÆÃPÀ ëuéæaqàa JA CªÀgÀ ªÀÄÆ ÀܼÀzÀ ºÉ ÀgÀÄ ÉÃjPÉÆArvÀÄÛ. ªÉAPÀl PÀëöäªÀÄä CªÀjUÉ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ºÉZÀÄÑ N zéæqàø ªÀåQÛUÀ¼ÁUÀ ÉÃPÉA ºÀA «vàäû. CzÀPÁÌV ÀA ÁgÀªÀ ÀÄß apàì ¼Áî ÀÄgÀPÉÌ ÀܼÁAvÀj¹zÀgÀÄ. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët apàì ¼Áî ÀÄgÀzÀ è ÀqÉ ÄvÀÄ.EªÀgÀ UÀÄgÀÄUÀ¼ÁVzÀÝ ÁxÀªÀÄÄ ÁAiÀÄÄØ CªÀjUÉ ²μÀå À À ÀßqÀvÉ, ² ÀÄÛ vàäa»r¹vàäû. CªÀgÀÄ M¼ÉîAiÀÄ ÀÄ ÀÛPÀUÀ¼À ÀÄß NzÀĪÀAvÉ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð À ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. EzÀjAzÀ ªÀAiÀĹìUÉ «ÄÃjzÀ eáõ À ÀA ÁzÀ ÉUÉ CªÀPÁ±ÀªÁ ÄvÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ÉÆÃzÀgÀªÀiÁªÀ JZï. gáªàäaiàäå CªÀgÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð ÀzÀAvÉ ÉAUÀ¼ÀÆj À ªÉ¹èAiÀÄ ï Ëæqs À±Á ÉAiÀÄ è Ëæqs À²PÀëtªÀ ÀÆß ÉAlǣ ï PÁ ÉÃf À è JgÀqÀÄ ªÀμÀðUÀ¼À EAlgï «ÄÃrAiÀÄmï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ ªÀμÀðUÀ¼À.J. ÀzÀ«²PÀ ëtªà ÀÆß ÀqÉzÀgÀÄ. ªÁå ÀAUÀzÀ è PÀ æªàä μà gávzàý CªÀgÀÄ fãªà ÀzÀ è G ÀßvÀªÁzÀÄzÀ ÀÄß Á ü À ÉÃPÉA zàèqs À zsáðgàªà ÀÄß ºÉÆA zàýgàä. CzÀPÉÌ vàpà Ì ÁzÀ À æw s É, ªÀÄ ÉÆà ÉÜöÊAiÀÄð CªÀgÀ èvàäû. CA À ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ªÁ ÀgÁVzÀÝ ¹. gàauázá ÄðgÀªÀgÀÄ ÃrzÀ «záåyðªéãvà À Ë s ÀåªÀ ÀÄß ¼À¹PÉÆAqÀÄ ÀÆ ÁzÀ JAf AiÀÄjAUï PÁ ÉÃf À è r ÉÆèªÀiÁ ²PÀëtªÀ ÀÄß À æxàªàä ÁÜ ÀzÀ è ÀqÉzÀÄ eéãªàiïì Qèð ºÀĪÀiÁ ÀPÀÆÌ ÁvÀ ægázàgàä. «±É éã±à égàaiàäå ÀªÀgÀÄ 1884 gà è ªÀÄÄA ÉÊ ÁæAvÀåzÀ ÉÆÃPÉÆà ÀAiÉÆÃV E ÁSÉAiÀÄ è ÀºÁAiÀÄPÀ JAf AiÀÄgï DV ÉÃªÉ ÁægÀA ü¹zàgàä. SÁ ïzéã±à ªÀÄvÀÄÛ Á¹Pï f ÉèUÀ¼À è ºÀjAiÀÄÄwÛzÀÝ ÀAeÁæ À AiÀÄ ÃgÁªÀj PÁ ĪÉUÉ vàæ Ä ªÉÄà ÁΠĪÉAiÀÄ ÀÄß «Äð ÀĪÀ PÁAiÀÄðzÀ è AiÀıÀ ÀÄì UÀ½¹ ªÉÄà üpájuà¼à ªÉÄZÀÄÑUÉUÉ ÁvÀ ægázàgàä. ªÀÄÄA ÉÊ ÀPÁðgÀzÀ ÀÆZÀ ÉAiÀÄ ªÉÄÃgÉUÉ ¹Azsï ÁæAvÀåzÀ ÀÄPÀÆÌgÀÄ ÀlÖtPÉÌ PÀÄrAiÀÄĪÀ Ãj À ÀÆgÉÊPÉAiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ ÀÄß AiÀıÀ¹éAiÀiÁV ÀÆgÉʹzÀgÀÄ. CA À ªÀÄÄA ÉÊ ÁæAvÀåzÀ UÀªÀ Àðgï DVzÀÝ Áqïð ÀAqï ºÀ ïöð CªÀgÀÄ EªÀgÀ ÀÄß ªÀÄÄPÀÛ PÀAoÀ AzÀ ºÁrºÉÆUÀ½zÀgÀÄ. ÀÆ ÁzÀ ªÀÄÄxÁ PÁ ĪÉUÉ Ãj À É ÉAiÀiÁVzÀÝ Ã ï d Á±ÀAiÀÄPÉÌ ÀéAiÀÄAZÁ và ÁV ÄUÀ¼À ÀÄß C¼ÀªÀr¹zÀgÀÄ. ÀéAiÀÄAZÁ và ÁV ÄUÀ¼À C ÉéÃóμÀuÉ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ Ázs À ÉAiÀÄ QjÃlPÉÌ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ UÀjAiÀÄ ÀÄß ÉÃj¹vÀÄ. EzÀ Éßà ªÀÄÄAzÉ UÁé AiÀÄgï À wuà d Á±ÀAiÀÄPÀÆÌ ªÉÄÊ ÀÆj À PÀÈμÀ ÚgÁd ÁUÀgÀ (FV À ªÀÄAqÀåf É èaiàä) d Á±ÀAiÀÄPÀÆÌ C¼ÀªÀr À Á ÄvÀÄ. ªÀÄÄAzÉ Á ÄÌ ªÀμÀðUÀ¼À PÁ ªÀÄÄA ÉÊ ÁæAvÀåzÀ Áå lj JAf AiÀÄgï DV ÉêÀÄPÀUÉÆAqÀgÀÄ. F ºÀÄzÉÝUÉ ÉêÀÄPÀªÁzÀ À æxàªàä ságàwãaiàägàä JA ÄzÀÄ UÀªÀÄ ÁºÀð CA±À. ÀévÀAvÀ æ aavà ÉAiÀÄ ÀÄß ªÉÄÊUÀÆr¹PÉÆArzÀÝ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ ªÉÊeÁÕ PÀ C ÉéÃμÀuÉUÁV ÀéAvÀ Rað À è d Á ï, AiÀÄÄgÉÆÃ ï ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄÃjPÀ zéã±àuà½ué s ÉÃn ÃrzÀgÀÄ. ÀÄnAiÀÄĪÀ ZÉÊvÀ Àå, Á¼É ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ ÀÄß EAzÉà ªÀiÁqÀÄ, EAzÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ ÀÄß FUÀ Éà ªÀiÁqÀ ÉÃPÉA vàärvà CªÀgÀzÁVvÀÄÛ. ºÉÊzÀgÁ Ázï ÀUÀgÀPÉÌ F¹ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄƹ À UÀ¼À À æªáºà AzÀ C ÁgÀ ÀμÀÖ ÀA s À«ÀÄwÛvÀÄÛ. CzÀ ÀÄß vàqéaiàä Ä JgÀqÀÄ À UÀ½UÀÆ À ævéåãpà d Á±ÀAiÀÄ «Äð ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ PÀ ÀªÀÄ ÉåAiÀÄ ÀÄß UɺÀj¹zÀgÀÄ. ºÉÊzÀgÁ Ázï ÀUÀgÀªÀ ÀÄß ságàvàzà ÀÄAiÉÆÃfvÀ ÀUÀgÀUÀ¼À Á UÉ Éà ÀðqÉAiÀiÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ. 40

47 «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀμÀðUÀ¼À PÁ ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ÀA ÁÜ ÀzÀ è ªÀÄÄRå JAf AiÀÄgï DV PÁAiÀÄð ªÀð»¹zÀgÀÄ. PÁªÉÃj À UÉ PÀ ÀßA Ár d Á±ÀAiÀÄ ªÀiÁðt AiÉÆÃd É ÁægÀA s À, géê Ä ªÀiÁUÀðUÀ¼À «À ÛgÀuÉUÉ PÀ æªàä, váawæpà ²PÀ ëtzà C üªàè ÞUÉ AiÉÆÃd É, ªÀiÁjPÀt廃 d Á±ÀAiÀÄzÀ ÃgÀÄ ºÀAaPÉAiÀÄ ÀÄ ÀªÀåðªÀ ÉÜ, ÀtÚ ÃgÁªÀj ªÀåªÀ ÉÜUÉ ªÀÄgÀÄfêÀ, EªÉ è CªÀgÀ C üªàè Þ PÁAiÀÄðUÀ¼À PÀÄgÀĺÀÄ. EªÀÅUÀ½UÀÆ «ÄV ÁV E ÁSÉAiÀÄ è PÀ æªàä zàþ PÁAiÀÄð Ãw, ÀA ÁÜ ÀzÀ è ²¹Û À DqÀ½vÀ, d ÀjUÉ Dzs ÀÄ PÀ fãªà À ªÀåªÀ ÉÜUÉ ÀƪÀð¹zÀÞvÉ ºÉÃVgÀ ÉÃPÉA w½ªà½pé ÃrzÀÄÝ, EªÀÅ EªÀgÀÄ GAlÄ ªÀiÁrzÀ DqÀ½vÀ ªÀÄvÀÄÛ ÉÊwPÀ À æ sáªàuà¼àä. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ JAf AiÀÄgÀÄUÀ½UÉ ÀªÀÄä PÉ ÀUÀ¼ÀÄ À æªàiátzà è apàì gà ºÀÄzÀÄ, DzÀgÉ À æ ÀAZÀzÁzÀåAvÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀUÀðzÀ PÁªÀÄUÁjAiÀÄ JAf AiÀÄjAUï UÀÄt PÀ ëtuà¼àä MAzÉà DVgÀÄvÀÛªÉ. F PÁªÀÄUÁjUÀ¼À ÀÄß PÀıÀ vé ªÀÄvÀÄÛ PÀrªÉÄ ªÉZÀÑzÀ è PÁAiÀÄðUÀvÀUÉƽ À ÉÃPÉAzÀgÉ EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉà zéã±àzà JAf AiÀÄgï ÀqÉAiÀÄĪÀμÉÖà vàgà ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ eáõ ÀªÀ ÀÄß ÀqÉAiÀÄ ÉÃPÀÄ. ªÀiÁ»wUÀ¼À ÁèUÀ, «zsá ÀUÀ¼À ÁèUÀ ÁªÀÅ»AzÀĽAiÀÄĪÀÅzÀÄ GavÀªÀ è JAzÀÄ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð À ÃqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ÀA ÁÜ ÀzÀ ªÀĺÁgÁdgÁVzÀÝ Á ér PÀÈμÀ ÚgÁd MqÉAiÀÄgÀÄ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ÀÄß ªÁ ÀgÀ ÁßV ÉÃ«Ä ÀĪÀ ªÀÄÆ PÀ ºÉÆ À ªÀÄ ÀéAvÀgÀPÉÌ Cr ÁAiÀÄ ºÁQzÀgÀÄ. DqÀ½vÀzÀ è ºÉÆ À ªÀiÁzÀjAiÀÄ ÀÄß C ÀÄμÁ ÀUÉƽ¹ PÀZÉÃjAiÀÄ PÉ À PÁAiÀÄðUÀ¼À è ÀÄzsÁgÀuÉ vàazàgàä. CμÉÖà C èzé zàpà ëvé ªÀÄvÀÄÛ ÁæªÀiÁtÂPÀvÉUÉ MvÀÄÛ ÃrzÀgÀÄ. ÀA ÁÜ ÀzÀ è ÀܽÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ è PÉÃA æãpàèvàªávzàý ÁåAiÀiÁAUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀiÁðAUÀUÀ¼À C üpágàªà ÀÄß À ævéåãpàuéæ½¹zàgàä. gádå À æªá À ªÀiÁr CdªÀiÁ Ä PÁAiÀÄð ÀqɹzÀgÀÄ. ÀªÀÄxÀð PÁAiÀÄð ªÀðºÀuÉUÁV À«Äw gàzà ÉUÉ Áæ±À ÀÛöå ÃrzÀgÀÄ. ÉêÀÄPÁwAiÀÄ è ÀܽÃAiÀÄjUÉ DzÀåvÉ ÃrzÀgÀÄ. DzÀ±Àð ÀÄgÀÄμÀgÉÆ âgàä ªÁ ÀgÁzÀzÀÄÝ ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ÀA ÁÜ ÀzÀ ÀÄtå «±ÉÃμÀªÉà Àj JAzÀÄ d ÀgÀÄ ºÁr ºÉÆUÀ½zÀgÀÄ. UÁA üãf CªÀgÀÄ ªÉÄÊ ÀÆj À DqÀ½vÀ jãwaiàä ÀÄß ªÀÄÄPÀÛPÀAoÀ AzÀ ºÉÆUÀ½zÀgÀÄ. EzÀjAzÀ ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ªÀiÁzÀj JA ºÉÆ À DqÀ½vÀ ªÀiÁzÀj d ÀävÁ½vÀÄ. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ Dzs ÀÄ PÀ ²PÀëtªÉà J è ÀªÀÄ ÉåUÀ½UÀÆ ÀgÀªÉÆÃZÀÑ ÀjºÁgÀªÉAzÀÄ ÀA zàýgàä. ²PÀëtªÀÅ ÀAfëJA ÄzÀ ÀßjwzÀÝ CªÀgÀÄ ²PÀëtzÀ ««zs À AiÉÆÃd ÉUÀ¼À ÀÄß gàæ ¹zÀgÀÄ. CzÀPÁÌV 1913 gà è ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët Azs À ÉAiÀÄ ÀÄß eájué vàazàgàä. Ëæqs À²PÀët ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄzÁæ ï «±Àé«zÁå AiÀÄzÀ AiÀÄAvÀ ætpéì M¼À ÀnÖzÀݪÀÅ. EzÀ ÀÄß zà ¹ ÀA ÁÜ ÀªÉà À ævéåãpàªázà Ëæqs À²PÀ ëtzà CAwªÀÄ ÀjÃPÉ ë ÀqÉ ÀĪÀ AiÉÆÃd ÉAiÀÄ ÀÄß DyðPÀ ÀjμÀwÛ À ªÀÄÆ PÀ gàæ ÀÄUÉƽ¹zÀgÀÄ. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄzÀ ÁÜ À É EªÀgÀ zàægàzàè ÖAiÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ s À ±ÀÄæw. ²PÀ ëtpáìv ²PÀ ët«gà ÉÃPÀÄ. CzÀÄ PÉ ªÉà d ÀgÀ ÉÆvÁÛUÀzÉ À æuàw ÀgÀ gádåzà è J ègà Dd Àä¹zÀÞ ºÀPÁÌUÀ ÉÃPÀÄ JA ÄzÀ ÀÄß ªÀÄ ÀUÀAqÀ EªÀgÀÄ váawæpà ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛ ÀgÀ ²PÀëtPÉÌ DzÀåvÉ ÃrzÀgÀÄ. EzÀPÁÌVAiÉÄà ÉAUÀ¼ÀÆj À è ªÉÄPÁ PÀ ï JAf AiÀÄjAUï ±Á É, ªÉÄÊ ÀÆj À è ZÁªÀÄgÁeÉÃAzÀ æ váawæpà ÀA ÉÜUÀ¼À ÀÄß 41

48 æ ÁægÀA ü¹zàgàä. ªÀÄ»¼Á ²PÀëtzÀ UÉÎ ÀºÁ ÀÄ s ÀÆw ºÉÆA zàý EªÀgÀÄ UÀȺÀ²PÀët ±Á ÉUÀ¼À ÀÄß ÁÜ ¹zÀgÀÄ. «záåyðªéãvà ÀªÀ ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ PÀ»AzÀĽzÀ ªÀUÀðUÀ¼À «záåyðuà¼à ªÁå ÀAUÀPÉÌ C ÀĪÀÅ ªÀiÁrPÉÆlÖgÀÄ. EzÀ èzé sáμé, Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ ÀA±ÉÆÃzs À ÉUÀ½UÀÆ ÉÆæÃvÁìºÀ ÃrzÀgÀÄ. NzÀĪÀ ºÀªÁå À É¼É ÀĪÀ zàè Ö ÄAzÀ UÀ æaxá AiÀÄUÀ¼À ªÀåªÀ ÉÜUÉ C¹Û ságà ºÁQzÀgÀÄ. KQÃPÀÈvÀ PÀ ÁðlPÀzÀ gàzà É ªÀÄvÀÄÛ PÀ ÀßqÀ sáμé ºÁUÀÆ Á»vÀåUÀ¼À UÉÎ ÁªÀðd PÀgÀ è GAmÁVzÀÝ M ªÀ ÀÄß ªÀÄ ÀUÀAqÀÄ PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀjμÀvÀ Û ÀÄß ÁÜ ¹zÀÄÝ EªÀgÀ PÁ zà ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀĺÀvÀézÀ Ázs À É. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ PÉÊUÁjPÉUÉ CUÀ æ Áæ±À ÀÛöå ÃrzÀÝgÀÄ. PÉÊUÁjQÃPÀgÀt E èªé CªÀ Àw JA WÉÆÃμÀuÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ. s ÀzÁæªÀwAiÀÄ PÀ ât ªÀÄvÀÄÛ GPÀÄÌ PÁSÁð ÉAiÀÄ ÀÄß ÁÜ ÀĪÀÅzÀÄ CªÀgÀ zéæqàø UÀÄjAiÀiÁVvÀÄÛ. EzÀ èzé ºÀAa À PÁSÁð É, ªÀÄÆ¼É ªÀÄvÀÄÛ UÉÆ âgà vàaiàiájpá ÁܪÀgÀ, ÀPÀÌgÉ PÁSÁð É, OμÀ ü vàaiàiájpá WÀlPÀ, UÀAzs ÀzÀ JuÉ Ú, ÉAQPÀrØ ºÁUÀÆ PÁUÀzÀzÀ PÁSÁð ÉUÀ¼ÀÄ ÁÜ vàªázàªàå. ÉÆà ÀÄ ºÁUÀÆ ÉÆúÀ vàaiàiájpé, PÀ É ªÀÄvÀÄÛ PÀgÀPÀıÀ r ÉÆÃ, PÀÈμÀ ÚgÁeÉÃAzÀ æ mé Ö VgÀtÂ, PÁUÀzÀzÀ wgàä¼àä, gàläö, É ì ï, ÉAQPÀrØ ªÀÄvÀÄÛ ÃoÉÆà ÀPÀgÀtUÀ¼À vàaiàiájpá WÀlPÀUÀ¼ÀÄ -»ÃUÉ ÀÆgÁgÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ÁægÀA s ÀUÉÆAqÀªÀÅ. gádåzà DyðPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ s ÀzÀ æ Ä Á ºÁPÀĪÀ GzÉÝñÀ AzÀ ºÀtPÁ ÀÄ ÃwAiÀÄ è ªÀiÁ ÁðqÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ. EzÀPÁÌV 1913 gà è ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ÁåAPÀ ÀÄß ÁÜ ¹zÀgÀÄ. C ÀAvÀgÀ G½vÁAiÀÄ ÁåAPïUÀ¼ÀÄ C¹ÛvÀéPÉÌ AzÀªÀÅ. PÉÊUÁjPÉUÀ¼À C üªàè ÞUÉ üãqàgï ÁåAPï ºÁUÀÆ PÉÊUÁjPÁ ºÀÆrPÉ ªÀÄvÀÄÛ C üªàè Þ üuà¼àä gàavàuéæaqàªàå. ÁªÀðd PÀ fãªà«ªàiá AiÉÆÃd É eájué vàazàgàä. géêvàjué ºÁUÀÆ PÀgÀPÀıÀ PÉ ÀUÁgÀjUÉ Á zà Ë s Àå ÃqÀ Ä ÀºÀPÁj PÉëÃvÀ æªà ÀÄß ªÀzs Àð ÉUÉƽ¹zÀgÀÄ. ÁæAwÃAiÀÄ ÀºÀPÁj ÁåAPïUÀ¼À ÀÄß ÁÜ ¹zÀgÀÄ. gádåzà D¹ÛAiÀÄ ÀÄß ºÉaѹ, DzÁAiÀÄ vàgàäªàåzàgà ªÀÄÆ PÀ C üªàè Þ PÁAiÀÄðUÀ¼À À æ sáªàªà ÀÄß C¼ÉAiÀÄ Ä C ÀÄPÀÆ ªÁUÀĪÀAvÉ DAiÀĪÀåAiÀÄzÀ è ºÉÆ À zàè ÖPÉÆà ÀªÀ ÀÄß PÀAqÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. «±É éã±à égàaiàäå CªÀgÀ DqÀ½vÁªÀ üaiàä è ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ gádzsá AiÀiÁV ªÀÄvÀÄÛ gádåzà JgÀqÀ ÉAiÀÄ zéæqàø ÀUÀgÀªÁV À æ¹ Þ ÀqÉ ÄvÀÄ. ªÉÄÊ ÀÆj À ºÉÆ À CgÀªÀÄ É, ¹. gàauázá Äð ÁägÀPÀ ÀÄgÀ s ÀªÀ À, CgÀªÀÄ É «ÀÛgÀuÉ, PÀÈμÀ ÚgÁeÉÃAzÀ æ D ÀàvÉ æ, vàªàäºà ï CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ và¼àºà ªÀÄvÀÄÛ À æzsá À CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ PÀZÉÃj ÀªÀÄÄZÀ ÑAiÀÄUÀ¼ÀÄ EªÀgÀ PÁ zà èaiéäã ªÀiÁðtUÉÆAqÀªÀÅ. ²ªÀ À ÀªÀÄÄzÀ d «zàäåvï GvÁàzÀ ÉAiÀÄ ÀÄß ÀªÀÄUÀ æªáv C üªàè Þ Àr¹zÀgÀÄ. EªÀÅUÀ¼À èzé d ÁgÉÆÃUÀåªÀ ÀÄß PÁ ÁqÀĪÀ zàè Ö ÄAzÀ ºÀ ªÁgÀÄ D À àvé æuà¼à ÀÄß ÁægÀA ü¹zàgàä. ÁAPÁæ«ÄPÀ géæãuàuà¼à ªÁgÀuÉUÉ ºÀ ªÁgÀÄ PÁAiÀÄðPÀ æªàäuà¼à ÀÄß eájué vàazàgàä.»ãué «±É éã±à égàaiàäå CªÀgÀÄ ºÉÆ ÀAiÀÄÄUÀzÀ ºÀjPÁgÀgÁV ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ÀA ÁÜ ÀPÉÌ ÀªÀZÉÊvÀ ÀåªÀ ÀÄß vàäa zàgàä. 42

49 UÉƪÀÄälªÀåQÛvÀézÀ zá±àð PÀ ÉÃvÁgÀgÁV DqÀÄ ªÀÄÄlÖzÀ ÉÆ à è JA UÁzɪÀiÁw ÀAvÉ É¼ÉzÀ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀjUÉ ænμï ÀPÁðgÀ Àgï ÀzÀ«AiÀÄ ÀÄß Ãr UËgÀ«¹vÀÄ. CªÀgÀ Ázs À ÉAiÀÄ ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ságàvà ÀPÁðgÀ zéã±àzà CvÀÄå ÀßvÀ ságàvà gàvàß À æ±à¹ûaiàä ÀÄß À è¹vàä. zéã±àzà ºÀ ªÁgÀÄ À æw và ÀA ÉÜ ºÁUÀÆ «±Àé«zÁå AiÀÄUÀ¼ÀÄ ÀzÀ ÀåvÀé ºÁUÀÆ UËgÀªÀ qápàögéãmï ÀzÀ«UÀ¼À ÀÄß Ãr UËgÀ«¹zÀªÀÅ. ªÀĺÁ ï DqÀ½vÀUÁgÀgÁzÀ EªÀgÀ ±ÀvÀªÀiÁ ÉÆÃvÀ ìªàzà À«É À UÁV «±ÉÃμÀ CAZÉaÃn qàäuàqé ªÀiÁqÀ Á ÄvÀÄ. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ÀA ÁÜ ÀzÀ ªÁ À ºÀÄzÉÝ ÄAzÀ ªÀÈwÛAiÀiÁzÀ C ÀAvÀgÀªÀÇ zéã±à ÉêÉAiÀÄ ÀxÀzÀ èaiéäã ÁVzÀgÀÄ. vàªàää Àj ÀPÀé C ÀÄ s ÀªÀªÀ ÀÄß zéã±àzà C üªàè ÞUÁVAiÉÄà ¼À¹PÉÆAqÀgÀÄ. Á»vÀå ÀÈ ÖAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁrzÀÝPÉÌ zà±àð À CªÀgÀ jpà ï ÀÖçQÖAUï EArAiÀiÁ, Áè ïø JPÁ À«Ä ságï EArAiÀÄ ºÁUÀÆ DvÀäZÀjvÉ æ ªÉĪÀiÁégïì (Memoirs) D sï ªÉÄÊ ªÀQðAUï ÉÊ sï, ÉÃμÀ ï ØAUï Áè ï ságï EArAiÀiÁ PÀÈwUÀ¼ÀÄ. É ÀÖA gï 15, 1960 gàazàä ±ÀvÀªÀiÁ ÉÆÃvÀìªÀ C ü ÀAzÀ É JA. «. C ü ÀAzÀ Á UÀ æaxàªà ÀÄß À æpàn À Á ÄvÀÄ. 102 ªÀμÀðUÀ¼À vàäa ÄfêÀ À ÀÆgÉʹzÀ Àgï JA. «. CªÀgÀÄ 1962 gà è EºÀ ÉÆÃPÀ vàåf¹zàgàä. EªÀgÀ ºÀÄlÄÖ ºÀ âzà É À UÁV EA UÀÆ JAf AiÀÄgïì ÁZÀgÀuÉ AiÀÄ ÀÄß ªÀiÁqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀvÀÈð - sáªà - DPÀgÀ r. J ï. daiàä ÀàUËqÀ (1947) EªÀgÀÄ apàìªàäuà¼àægàä f É è zágàzàºà½îaiàäªàgàä. zágàzàºà½î ÀÄ ÉâÃUËqÀ daiàä À àuëqà JA ÄzÀÄ EªÀgÀ ÀÇtðºÉ ÀgÀÄ. EwºÁ À ªÀÄvÀÄÛ sáμáavàgà «μàaiàäzà è ªÀĺÀvÀ ézà PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹gàäªà EªÀgÀÄ ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄzÀ sáμáavàgà ªÀÄvÀÄÛ ÀoÀå ÀÅ À ÛPÀ «sáuàzà è ÉÃªÉ À è¹záýgé. PÀ ÁðlPÀ UÁæ«ÄÃt ÀA ÉÜUÀ¼ÀÄ. PÀ ÁðlPÀzÀ PÀqÀ ÁZÉ ÀAiÀÄ ÀA ÀPÀðUÀ¼ÀÄ. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ MqÉAiÀÄgÀÄ. d À ÀzÀ DlUÀ¼ÀÄ, ªÁ ï Àgï.JA.«±ÉéñÀégÀAiÀÄå ÀªÀgÀ PÁAiÀÄð Ázs À ÉUÀ¼ÀÄ ²æÃAiÀÄÄvÀgÀ À æªàäär PÀÈwUÀ¼ÀÄ. PÀ ÁðlPÀzÀ PÀqÀ ÁZÉAiÀÄ ÀA ÀPÀðUÀ¼ÀÄ PÀÈwUÉ PÀ ÁðlPÀ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹û ü¹zé. zságàªáqà PÀ ÁðlPÀ ÀAWÀzÀ ÀA±ÉÆÃzs À Á ºÀĪÀiÁ ÀPÉÌ sád ÀgÁVzÁÝgÉ. [DzsÁgÀ - apàìªàäuà¼àægàä f ÉèAiÀÄ Á»vÀå Ázs ÀPÀgÀÄ. PÀ. Á. À. À æpàlué] Àj±À æªàä, À æw s É, μé ÄzÀÝgÉ, zs ÉåÃAiÀĪÀ ÀÄß Á ü ÀÄvÉ Ûà ÉA zàèqs À ÀAPÀ à«zàýgé ÀªÁ ÄUÀ¼À ÀÄß JzÀÄj¹ AiÀıÀ ÀÄì ÀqÉAiÀÄ ºÀÄzÀÄ. qàvà ÀzÀ ªÀuÉAiÀiÁUÀ, AiÀiÁªÀÅzÉà vágàvàªàäåªáuà CzÀ ÀÄß ða ü À ÁgÀzÀÄ. ªÀåQÛvÀézÀ «PÁ ÀPÉÌ CrØAiÀiÁUÀ ÁgÀªÀÅ. ªÀåQÛAiÀÄÄ ÀªÀiÁdªÀÄÄTAiÀiÁV ü¹zà C üpágàªà ÀÄß ÀªÀÄxÀðªÁV ¼ÀPÉ ªÀiÁrPÉÆAqÁUÀ d ÀªÀÄ ÀzÀ è ±Á±À évà ÁÜ À ÀqÉAiÀÄ ºÀÄzÉA ÄzÀPÉÌ Àgï.JA.«±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ À ævàåpàë ÁQëAiÀiÁVzÁÝgÉ. GvÀÌμÀðzÀ DPÁAPÉë EzÀݪÀjUÉ fãªàavà DzÀ±Àð ªÀåQÛvÀézÀ ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀiÁUÀ èzàä. ºÀĪÀÄÄTvÀézÀ C ÀÄ s ÀªÀªÁUÀ èzàä. 43

50 r.j ï. daiàä ÀàUËqÀ «gàavà ªÁ ï Àgï.JA. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ÀªÀgÀ PÁAiÀÄð Ázs À ÉUÀ¼ÀÄ JA ÀA±ÉÆÃzs À Á UÀ æaxà AzÀ sáuàå² à Àgï.JA.«±ÉéñÀégÀAiÀÄå UÀzÀå sáuàªà ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ ÁVzÉ. ÀzÀ - CxÀð zàæμàué - AzÀ É; ±ÀvÀªÀiÁ ÉÆÃvÀìªÀ - ÀÆgÀÄ ªÀμÀð vàäa zà ÀªÀÄAiÀÄzÀ è DZÀj ÀĪÀ GvÀìªÀ; ºÀjPÁgÀ ªÀÄÄAzÁ¼ÀÄ; ÀÄ ÀAUÀvÀ AiÉÆÃUÀåªÁzÀ; Á¼ÉAiÀÄUÁgÀ - MAzÀÄ apàì ¹ÃªÉÄAiÀÄ C ü Àw, gàapàä±à À æ s ÀÄvÀézÀ vàäaqàgà À; ºÀA - AiÀÄPÉ; ÉÜöÊAiÀÄð zàèqs ÀvÉ; ªÉÊeÁÕ PÀ «eáõ ÀPÉÌ ÀA A ü¹zà; PÁªÀÄUÁj PÉ À; ªÀÄÄPÀÛPÀAoÀ végézà ªÀÄ À ÀÄì; váawæpà vàavà æeáõ ÀPÉÌ ÀA A ü¹zà; C¹Û ságà - Ä Á ; ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄ - ÀªÀÄƺÀ; UÉƪÀÄälªÀåQÛvÀé G ÀßvÀ ªÀåQÛvÀé; VgÀt ºÀwÛAiÀÄ ÀÄß r ÀĪÀ, ÀÆ Ä ªÀiÁqÀĪÀ, zsá Àå à ÀĪÀ AiÀÄAvÀ æ ªÀÄvÀÄÛ EAvÀºÀ AiÀÄAvÀ æuà½azà PÀÆrzÀ PÀlÖqÀ, «Ä Äè. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt Áå lj (EAVèμï ÀzÀ) - ªÀÄð ÃPÀgÀt, DgÉÆÃUÀå gàpàëuéué ÀA A ü¹zà. ªÁ À ( À ðaiàä ï ÀzÀ) - ÀaªÀ, ªÀÄAwæ,»jAiÀÄ, ªÀÄÄRåPÁgÀ sáj. ªÀÄ ÀéAvÀgÀ ( ÀA ÀÌøvÀ ÀzÀ) - M â ªÀÄ ÀÄ«À PÁ CdªÀiÁ Ä - ( À ðaiàä ï ÀzÀ) UÀ½¹zÀ C ÀÄ s ÀªÀzÀ DzsÁgÀ AzÀ ªÀÄÄAzÉà ÀÄ ªÀiÁqÀ ÉÃPÀÄ? JA ÄzÀ ÀÄß PÀ à É ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ. GA ½ - gád À æ s ÀÄvÀézÀ PÁ zà è fãªà À ªÀðºÀuÉUÁV PÉÆqÀ àlö s ÀÆ«Ä DªÀw - ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ f É èaiàä zéãªà ÀºÀ½î ªÀÄvÀÄÛ f Áè PÉÃAzÀ æªázà apà Ì ¼Áî ÀÄgÀ ªÀiÁUÀðzÀ ªÀÄzsÉå EgÀĪÀ MAzÀÄ HgÀÄ. E è À Á¼ÉAiÀÄUÁgÀ ªÀA±ÀPÉÌ DªÀwªÀA±À JA ºÉ ÀgÀÄ AvÀÄ. C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ÀªÀgÀ ÀǪÀðdgÀÄ J èaiàäªàgàä? 2. ªÉAPÀl PÀëöäªÀÄä CªÀgÀÄ vàªàää PÀÄlÄA ªÀ ÀÄß apàì ¼Áî ÀÄgÀPÉÌ ÀܼÁAvÀj¹zÀÄÝ KPÉ? 3. ænμï ÀPÁðgÀ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀjUÉ AiÀiÁªÀ ÀzÀ«AiÀÄ ÀÄß Ãr UËgÀ«¹vÀÄ? 4. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ÀÄß ªÁ ÀgÁV ÉëĹzÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ? 5. «±É éã±à égàaiàäå CªÀgÀ ºÀÄlÄÖ ºÀ âzà É À UÁV AiÀiÁªÀ ÁZÀgÀuÉAiÀÄ ÀÄß ªÀiÁqÀ ÁUÀÄwÛzÉ? 44

51 D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ- Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ²PÀëtzÀ UÉÎ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ K ÉAzÀÄ ºÉýzÁÝgÉ? 2. ɺÀgÀÆ CªÀgÀÄ Àgï. JA. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ UÉÎ K ÉAzÀÄ ºÉýzÁÝgÉ? 3. ºÉÊzÀgÁ Ázï ÀUÀgÀzÀ è «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ À è¹zà ÉÃªÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 4. JAf AiÀÄgïUÀ½UÉ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ K ÉAzÀÄ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð À ªÀiÁrzÀgÀÄ? 5. ºÀtPÁ ÀÄ ÃwAiÀÄ è «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ªÀiÁ ÁðqÀÄUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? E. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ªÀÄÄA ÉÊ ªÀÄvÀÄÛ ÀÆ Á ÀUÀgÀUÀ¼À è «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ À è¹zà ÉêÉAiÀÄ ÀÄß «ªÀj¹. 2. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ªÁ ÀgÁV À è¹zà ÉêÉAiÀÄ ÀÄß PÀÄjvÀÄ gé Äj. 3. ²PÀët PÉëÃvÀ æpéì «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ À è¹zà PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ ÀÄß w½¹. F. ÀAzÀ sáð ÀÄ ÁgÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß «ªÀj¹. 1. váªàå PÀrªÉÄ ªÀiÁvÀ Ár ÝÃj ªÀÄvÀÄÛ ºÉZÀÄÑ PÉ À ªÀiÁr ÝÃj 2. CªÀgÀ Ázs À ÉAiÀÄ QjÃlPÉÌ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ UÀjAiÀÄ ÀÄß ÉÃj¹vÀÄ 3. DzÀ±Àð ÀÄgÀÄμÀgÉÆ âgàä ªÁ ÀgÁzÀzÀÄÝ ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ÀA ÁÜ ÀzÀ ÀÄtå «±ÉÃμÀªÉà Àj. 4. ²PÀëtPÁÌV ²PÀët«gÀ ÉÃPÀÄ. CzÀÄ PÉ ªÉà d ÀgÀ ÀévÁÛUÀzÉ À æuàw ÀgÀ gádåzà è J ègà Dd Àä¹zÀÞ ºÀPÁÌUÀ ÉÃPÀÄ 5. ªÀiÁ»wUÀ¼À ÁèUÀ, «zsá ÀUÀ¼À ÁèUÀ ÁªÀÅ»AzÀĽAiÀÄĪÀÅzÀÄ GavÀªÀ è G. lö ÀܼÀªÀ ÀÄß ÀjAiÀiÁzÀ ÀzÀ AzÀ vàäa j. 1. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ ºÉÊzÀgÁ Ázï ÀUÀgÀªÀ ÀÄß ÀUÀgÀUÀ¼À Á UÉ ÉÃgÀĪÀAvÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ. 2. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët zà è ÀqÉ ÄvÀÄ. 3. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀÄ ªÀÄÄA ÉÊ ÁæAvÀåzÀ è DV ÉÃªÉ ÁægÀA ü¹zàgàä. 4. ªÀÄÄA ÉÊ ÁæAvÀåzÀ UÀªÀ Àðgï DVzÀÝ CªÀgÀÄ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ÀÄß ªÀÄÄPÀÛPÀAoÀ AzÀ ±ÁèX¹zÀgÀÄ. 5. ságàvà ÀgÀPÁgÀªÀÅ «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ÀªÀjUÉ JA À æ±à¹û Ãr UËgÀ«¹vÀÄ. 45

52 ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ÀªÀiÁ ÀUÀ¼ÀÄ F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹:- 1. C è»jzázà véægéaiàää ºÀjAiÀÄÄwÛvÀÄÛ 2. ÀªÀ ÀÄ PÁ À ¼ÉUÀ¼À ÀÄß vàazà ÀÄ 3. PÉÆqÀV À d ÀgÀÄ PÉgÉUÀ¼À, PÀmÉÖUÀ¼À, Á«UÀ¼À Ë s ÀåªÀ ÀÄß ÀqÉ záýgé. MAzÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ ègàäªà»jzázà, véægé JA ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ºÉzÉÆÝgÉ JAzÀÆ JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ ègàäªà PÁ À ¼ÉUÀ¼À ÀÄß É JA ÀzÀUÀ¼À ÀÄß PÁ Ä ¼É JA ÄzÁVAiÀÄÆ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ PÉgÉUÀ¼À, PÀmÉÖUÀ¼À, Á«UÀ¼À JA ÀzÀUÀ¼À ÀÄß PÉgÉPÀmÉÖ Á«UÀ¼À JA ÄzÁVAiÀÄÆ À æaiéæãv À ÁVzÉ.»ÃUÉ JgÀqÀÄ CxÀªÁ C ÉÃPÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß CxÀðPÀÌ ÀÄ ÁgÀªÁV ÉÃj¹ (CxÀðPÉÌ ÉÆà À ÁgÀzÀ jãwaiàä è) MAzÉà ÀzÀªÀ ÁßV ªÀiÁqÀĪÀ À æqæaiéäaiàä ÀÄß ÀªÀiÁ À gàzà É JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀĪÀÅzÀÄ.»ÃUÉ gàzà ÉUÉƼÀÄîªÀ ÀªÀÄ À Û ÀzÀ CxÀªÁ ÀªÀiÁ ÀzÀ ªÉÆzÀ ÀzÀªÀÅ ÀǪÀð ÀzÀªÉAvÀ Æ JgÀqÀ ÉAiÀÄ ÀzÀªÀÅ GvÀ ÛgÀ ÀzÀªÉAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄ àqàävà ÛzÉ. ÀªÀÄ À Û ÀzÀªÀ ÀÄß r¹ géaiàääªàåzà ÀÄß «UÀ æºàªápàå JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ÀªÀiÁ À gàzà É ªÀiÁqÀĪÁUÀ ÀA ÀÌøvÀ ÀzÀPÉÌ ÀA ÀÌøvÀ ÀzÀªÀ Éßà ÉÃj À ÉÃPÀÄ ºÉÆgÀvÀÄ ÀA ÀÌøvÀPÉÌ PÀ ÀßqÀ CxÀªÁ PÀ ÀßqÀPÉÌ ÀA ÀÌøvÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ÉÃj À ÁgÀzÀÄ. ºÁUÉ ÉÃj¹zÀgÉ CzÀÄ Cj ÀªÀiÁ À J ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ÀǪÀðzÀ PÀ«UÀ¼À ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À è, gàäzáªà½uà¼à è, UÀªÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ ÀªÀiÁ ÀUÀ¼À è ªÀiÁrzÀÝgÉ zéæãμà«è. ÀªÀiÁ ÀUÀ¼À è GvÀÛgÀ ÀzÀCxÀð ÀæzsÁ À ÀªÀiÁ À, G sàaiàä ÀzÀCxÀð ÀæzsÁ À ÀªÀiÁ À, C Àå ÀzÀ CxÀð ÀæzsÁ À ÀªÀiÁ À JA Àæ séãzàuཪé. F Àæ séãzàuà¼à DzsÁgÀ AzÀ PÀ ÀßqÀzÀ è MlÄÖ JAlÄ «zsàzà ÀªÀiÁ ÀUÀ¼ÀÄ ¼ÀPÉAiÀÄ èªé. EªÀÅUÀ¼À ÀÄß vàvàäàgàäμà, PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ, éuàä, ºÀÄ«æû, CA², zàéazàé, QæAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ UÀªÀÄPÀ JAzÀÄ ºÉ Àj À ÁVzÉ. F JAlÆ ÀªÀiÁ ÀUÀ¼À ÀÄß»A À vàgàuàwuà¼à è «ªÀgÀªÁV CzsÀåAiÀÄ À ªÀiÁqÀ ÁVzÉ. ºÁUÁV E è GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉÆA UÉ É À ¹PÉƼÉÆîÃt. vàvàäàgàäμà ÀªÀiÁ À : ÉlÖzÀ + váªàgé = ÉlÖzÁªÀgÉ và ÉAiÀÄ è + ÉÆêÀÅ = và É ÉÆêÀÅ 46

53 PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ÀªÀiÁ À: E zàä + ªÀiÁªÀÅ = EªÀiÁäªÀÅ ªÉÄ èvàä + ªÀiÁvÀÄ = ªÉÄ ÁévÀÄ ºÉÆ ÀzÀÄ + PÀ ÀßqÀ = ºÉÆ ÀUÀ ÀßqÀ éuàä ÀªÀiÁ À : ªÀÄÆgÀÄ + UÁªÀÅzÀ = ªÀÄÆUÁªÀÅzÀ ªÀÄÆgÀÄ + PÀtÄÚ = ªÀÄÄPÀÌtÄÚ À ÀÛUÀ¼ÁzÀ + ÀégÀUÀ¼ÀÄ = À ÀÛ ÀégÀUÀ¼ÀÄ ºÀÄ«æû ÀªÀiÁ À : ºÀuÉAiÀÄ è PÀtÄÚ G¼ÀîªÀ ÀÄ DªÀ ÉÆà CªÀ ÀÄ - ºÀuÉUÀtÚ - ²ªÀ. CA² ÀªÀiÁ À : zàéazàé ÀªÀiÁ À : QæAiÀiÁ ÀªÀiÁ À : UÀªÀÄPÀ ÀªÀiÁ À : ªÀÄÆgÀÄ PÀtÄÚ G¼ÀîªÀ ÀÄ DªÀ ÉÆà CªÀ ÀÄ - ªÀÄÄPÀÌtÚ - ²ªÀ. ZÀPÀæªÀÅ ÁtÂAiÀÄ è DªÀ UÉÆà CªÀ ÀÄ - ZÀPÀæ Át - «μàäú PÉÊAiÀÄ + Cr = CAUÉÊ và ÉAiÀÄ +»AzÀÄ =»AzÀ É PÀtÚ + PÀqÉ = PÀqÉUÀtÄÚ VjAiÀÄÆ + ªÀ ÀªÀÇ + zàäuàðªàç = VjªÀ ÀzÀÄUÀðUÀ¼ÀÄ PÀjAiÀÄÆ + vàägàuàªàç + gàxàªàç = PÀjvÀÄgÀUÀgÀxÀ ªÉÄÊAiÀÄ ÀÄß + ªÀÄÄZÀÄÑ = ªÉÄʪÀÄÄZÀÄÑ PÀtÚA + végé = PÀuÉÝgÉ PÀtÂÚ AzÀ + PÉqÀÄ = PÀAUÉqÀÄ CzÀÄ + PÀ Äè = DPÀ Äè EzÀÄ + ÉPÀÄÌ = F ÉPÀÄÌ ÉAiÀÄÄÝzÀÄ + ªÀ ÀÛç = ÉAiÀÄݪÀ ÀÛç sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À vàvàìªàä-vàzàãªà gé Äj. ªÀA±À, ÁÜ À, AiÀıÀ, ÀlÖt, PÁgÀå 2. ÃrgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À è C ÀåzÉñÀå ÀzÀUÀ¼À ÀÄß Dj¹ gé Äj. r ÉÆèªÀiÁ, CdªÀiÁ Ä, ªÁ À, Ëæqs À, ²PÀët, ÀqÉ ÀÄ, ÉÆà ÀÄ, PÁSÁð É, PÁUÀzÀ, PÀZÉÃj c c c c c 47

54 É UÀ ÀzÀå ÁoÀ - 06 JzÉUÉ zàý CPÀëgÀ - zéãªà ÀÆgÀ ªÀĺÁzÉêÀ ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : ²PÀët, «eáõ À, ÀUÀjÃPÀgÀtzÀ À æ sáªà AzÀ ªÉÊZÁjPÀ aavà É wãªà æªá ÄvÀÄ. C ÀªÀiÁ ÀvÉAiÀÄ «gàäzàþ zà AiÉÄvÀÄÛªÀ Àj¹Üw ªÀiÁðtªÁ ÄvÀÄ. ÁªÀiÁfPÀ ÁªÀÄgÀ ÀåPÉÌ ªÉÆzÀ ÉAiÀÄ CrØ ªÀiËqs ÀåªÉ. ªÀiËqs ÀåªÀÄgÉAiÀiÁUÀĪÀªÀgÉUÉ ÁªÀÄgÀ ÀåªÉA ÄzÀÄ PÀ À ÁVAiÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÀiËqs ÀåzÀ UÉÆÃqÉAiÀÄ ÉÆßqÉzÀÄ «±ÀéPÉÌ É¼ÀPÁzÀ ÄzÀÞ, ÀªÀtÚ, CA ÉÃqÀÌgï ªÉÆzÀ ÁzÀ ÀªÀiÁd ÀÄzsÁgÀPÀgÀ À ÑAvÀ ÉUÀ¼À s À ªÁV ÀªÀÄvÉAiÀÄ ÀÄß ªÉÄÊUÀÆr¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ C ªÁAiÀÄð. zééãμà C ÀÆAiÉÄUÀ¼À ÀÄß véægézàä ÀªÀÄ ÖAiÀÄ M½wUÁV ÁªÀÄgÀ ÀåzÀ É ÉAiÀÄ è zàäpà ÀÄß gàæ ¹PÉÆAqÀ è ÀªÀiÁdzÀ Áé ÀÜöå ¹ÜgÀUÉƼÀî ºÀÄzÉA ÄzÀÄ E è À D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹ N DªÁ» ÀÄ DAzÉÆà À PÁ ªÀ±À DvÀðvÉ PÉëÆà s ªÀÄÆbÁðªÀ ÉÜ ªÀĺÉÆà ÀßvÀ ZÁªÀt eáuàwãpàgàt sàæ«äué zàý Ãd JzÉUÉ zàý CPÀëgÀ EAzÀ è Á¼É sà PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ PÀ«¹zÀÞ AUÀAiÀÄå MªÉÄä À ÀUÉ ºÉýzÀ PÀvÉAiÀÄ è ªÀÄ ÉªÀÄAZÀªÀÄä JA UÁæªÀÄzÉêÀvÉAiÀÄ M¼ÀVAzÀ À Àß zéãªàgàä MqÀªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ- MAzÀì MAzÀÄ UÁæªÀÄzÀ d ÀgÉ Áè ÉÃj vàªàää zéãªàvéué UÀÄrPÀlÖ Ä DgÀA ü ÀÄvÁÛgÉ.»ÃUÉ PÀmÁÛ ZÁªÀt ªÀÄlÖPÉÌ D UÀÄr AzÁUÀ M â À ªÉÄʪÉÄÃ É D zéãªàvé ªÀÄAZÀªÀÄä DªÁ»¹PÉÆAqÀÄ ì À ï ªÀÄPÀ̼Á JAzÀÄ C âgà ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É. D C âgàpéì d À vàªàää PÉ ì ì PÀPÁÌ QÌAiÀiÁV ÉÆÃqÀÄwÛgÀ Ä D zéãªàvé ºÁUÀÆ D d ÀgÀ ÀqÀÄªÉ ªÀiÁvÀÄPÀvÉ ÀqÉAiÀÄÄvÀ ÛzÉ. K ÀæAiÀiÁå K ï ªÀiÁqÁÛ E ÝÃj? ÀUÉÆAzÀÄ UÀÄrªÀÄ É PÀmÁÛ E ÝëvÁ Ä NºÉÆÃ, À ÀUÉà UÀÄrªÀÄ É PÀmÁÛ E ÝÃgÉÆÃ? ºÁUÁzÀgÉ ªÀÄUÉ Áè ªÀÄ É GAmÁ À Àß ªÀÄPÀ̼Á? À ÀV è vá Ä - C ÉÆè â ºÉüÁÛ É. ºÁUÁzÀgÉ J èjuàæ ªÀÄ É DUÀĪÀªÀgÉUÉ À ÀUÀÆ ªÀÄ É ÉÃqÀ -»ÃUÉAzÀ ªÀÄAZÀªÀÄäzÉëªÀÄ ÉªÀÄAZÀªÀÄä ÁUÀÄvÁÛ¼É! 48

55 ZÁªÀt E èzà UÀÄrAiÀÄ è vá Ä ªÀÄ ÉªÀÄAZÀªÀÄä EAzÀÄ ÀÆfvÀ¼ÁUÀÄwÛzÁݼÉ. F jãw ZÁªÀt E èzà UÀÄrAiÀÄ è PÁgÀÄtå ÀªÀÄvÉAiÀÄ ÄzÀÞ À ÀÄß ElÖgÉ CzÉà À Àß zéãªàgáuàävàûzé. * * * * ÄzÀÞ ÀAvÀÆ J è ÀºÀ ÀæªÀiÁ ÀªÀ ÀÆß «ÄÃjzÀªÀ ÀÄ. EzÁzÀ ªÉÄÃ É À ÀUÉ F ÀºÀ À æªàiá ÀzÀ è PÁtĪÀÅzÀÄ ºÀ ÉßgÀqÀ ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ ªÀZÀ À DAzÉÆà ÀzÀ D E À àvé ÛöÊzÀÄ ªÀμÀðUÀ¼ÀÄ. ºÀÄqÀÄQzÀgÀÆ duàwû À É èã PÀ ÁðlPÀzÀ F ªÀiÁzÀj ºÀıÀ: J Æè ¹UÀĪÀÅ èªéã ÉÆÃ! F ªÀZÀ Àzs ÀªÀÄðªÀ ÀÄß eáwaiàä ZÀ Ñ AzÀ ªÉÄà ÉwÛ gàqë¹zàgé duàwûuéã EzÀÄ É¼ÀPÁUÀ ºÀÄzÉà ÉÆÃ. EzÀÄ eáwaiàiázàgé PÉlÖ eáw; zs ÀªÀÄðªÁzÀgÉ ªÀĺÉÆà ÀßvÀ zs ÀªÀÄð. DªÉÄÃ É ÀgÀªÀĺÀA À. MAzÀÄ zéãºà ªÀÄ À ÀÄì CzÉμÀÄÖ ªÀiÁzsÀåªÀĪÁUÀ ºÀÄzÉÆà CzÀμÀÆÖ MAzÉà zéãºàzà è ÀA s À«¹zÀ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ ÀgÀªÀĺÀA À. AiÀiÁªÀÅzÀ ÀÆß PÉÆ èzé, M½vÀÄUÀ¼À Éß PÀÆr ÀÄvÀÛ PÀÆr ÀÄvÁÛ ºÉÆÃzÀ ÀgÀªÀĺÀA À ºÁUÀÆ Á ÀÄ ºÀÄlÄÖªÀ ªÉÆzÀ Ä PÁ ªÀ±ÀªÁzÀ UÁA ü- MAzÀÄ fã«vàzà è EgÀ ºÀÄzÁzÀ UÀ½UÉ UÀ½UÉUÀ¼À ÀÄß zàäpàäváû UÀ½UÉ ÄAzÀ UÀ½UÉUÉ JqÀªÀÅvÀÛ ÀvÀå ÀªÀiÁ ÀvÉUÀ¼À PÀqÉUÉ ÀqÉAiÀÄÄvÀÛ ÀªÀÄ ÖAiÉÄà DzÀ UÁA ü eéævéué CA ÉÃqÀÌgÀgÀ DvÀðvÉ ºÁUÀÆ IÄ L ï ÉÖöÊ ï. EμÁÖzÀ ªÉÄÃ É ªÁå À Qæ À Û ÀƪÀðªÉÇà Qæ À Û±ÀPÀªÉÇà À ÀUÉ w½aiàäzàä. CªÀ ÀÄ J Áè ±ÀvÀªÀiÁ ÀUÀ¼À dvé ɼÉAiÀÄÄvÀ Û Éà EgÀĪÀªÀ ÀÄ. má ï ÁÖAiÀiï, ±ÉÃPïì AiÀÄgï ºÁUÀÆ ÀªÀÄä É zà ÀA À, PÀĪÀiÁgÀªÁå À, PÀ«ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀ MA μàäö PÀ«vÉ, PÀĪÉA ÀÄgÀªÀgÀ ªÀÄ ÉUÀ¼À è ªÀÄzÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ÀÄtåzÀAvÉ À ÀUÉ PÁt ÀÄvÀ ÛªÉ. * * * * ÄzÀÞ À PÁgÀÄtå À Àß ªÀÄ ÀzÉƼÀUÉ PÀÆvÀ UÉAiÀÄ ÀÄß MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ ÄAzÀ ºÉüÀ Ä À æaiàäwß ÀĪÉ. EwÛÃZÉUÉ ²ªÀªÉÆUÀÎzÀ qá. C±ÉÆÃPÀ ÉÊ (ªÀÄ ÉÆêÉÊzÀågÀÄ) CªÀgÀÄ ªÉÄÊ ÀÆjUÉ A zàýgàä. CªÀgÀÄ ªÀÄ À¹ì À UÉÎ ÀqÉ gàäªà MAzÀÄ ÀA±ÉÆÃzsÀ Á ÀvÀåªÀ ÀÄß ºÉýzÀgÀÄ. K ÉAzÀgÉ- PÉ ªÀÅ d À MAzÀÄ PÉÆoÀrAiÀÄ è PÀĽvÀÄ mé «μà ï ÉÆÃqÀÄwÛzÁÝgÉ JA läöpéæ¼éæîãt. E ÉÆßA μàäö d À EzÀgÀ Cj«èzÉ E ÉÆßAzÀÄ ÀPÀÌzÀ PÉÆoÀrAiÀÄ è K ÉÆà ªÀiÁvÀÄPÀvÉAiÀiÁqÀÄvÀÛ vàªàääμàöpéì vá«gàäªàgàä JA läöpéæ¼éæîãt. DUÀ mé «μà ï À è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ PÉÆ É zàè±àå AzÁUÀ E è EzÀ ÀÄß ÉÆÃqÀÄwÛzÀݪÀgÀ zàä:rzà sáªà ÉAiÀÄÄ EzÀ ÀÄß ÉÆÃqÀzÉ EgÀĪÀ ÀPÀÌzÀ PÉÆoÀrAiÀÄ è EgÀĪÀªÀgÀ ªÀÄ À¹ìUÀÆ ªÀÄÄnÖ CªÀgÀ ªÀÄ À ÀÄì À é àªàänöué zàäuàäqàuéæ¼àäîvà ÛzÀAvÉ. CzÉà mé «μà ï À è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ÀÈvÀå zàè±àå AzÁUÀ CzÀ ÀÄß ÉÆÃqÀÄwÛzÀݪÀgÀ RÄ sáªà ÉAiÀÄÄ ÀPÀÌzÀ PÉÆoÀrAiÀÄ è EzÀ ÀÄß ÉÆÃqÀzÀ vàªàääμàöpéì váªéã EzÀݪÀgÀ ªÀÄ À¹ì À ªÉÄÃ Æ ÀjuÁªÀÄ ªÀiÁr Àé à ªÀÄnÖUÉ ÀAvÉÆÃμÀzÀ sáªà É GAmÁUÀĪÀÅzÀAvÉ. 49

56 F d K À ÀÄß ºÉüÀÄvÀ ÛzÉ? AiÀiÁªÀ fã«aiàäæ và ÀßμÀ ÖPÉÌ vá è JAzÀÄ ºÉüÀÄvÀ ÛzÉ. AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ fã«ué DUÀĪÀ zàä:r zàäªàiáä À Àj ÀgÀzÀ è G¹gÁqÀÄvÀ Û J Áè fã«uà¼à Æè PÀA À À GAlÄ ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄvÀ ÛzÉà ÉÆ. F C ÀÄPÀA À À Erà fãªà ÀAPÀÄ ªÀ Éßà MAzÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÀ ÛzÉ. ÄzÀÞ À PÁgÀÄtå E èazà Éà ªÀÄÆrgÀ ºÀÄzÀÄ. PÉÆ É ÀÄ UÉ zééãμà C ÀÆAiÉÄUÀ½AzÀ PÉëÆà séuéæaqàä ÀgÀ¼ÀÄwÛgÀĪÀ duàvàäû- CzÀÄ WÁ¹UÉƽ ÀĪÀÅzÀÄ- và Àß D¼ÀzÀ M¼À ÀªÀÄ Ö ªÀÄ À Àì Éß. F ÀªÀÄ Ö ªÀÄ À Àì è J ègàæ EgÀÄvÁÛgÉ. ÁªÀÅ ªÀÄ ÀÄμÀågÀÄ ÀªÉÆä¼ÀUÉ ªÀÄÆbÁðªÀ ÉÜAiÀÄ ègàäªà PÁgÀÄtåªÀ ÀÄß JZÀÑgÀUÉƽ À ÉÃPÁVzÉ. F J¼É»rzÀÄ eáuàwãpàgàtªà ÀÆß gàæ À ÉÃPÁVzÉ. DUÀ ªÀiÁvÀæªÉà CzÀÄ eáuàwãpàgàt. PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà zéãªà ÀÆgÀ ªÀĺÁzÉêÀ (Qæ.±À.1949) ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ f É èaiàä ÀAd ÀUÀÆqÀÄ vá ÆPÀÄ zéãªà ÀÆj ÀªÀgÀÄ. ªÉÄÊ ÀÆj À ságàwãaiàä sáμá ÀA ÁÜ ÀzÀ è CzsÁå ÀPÀgÁV ÉÃªÉ À è¹zà EªÀgÀÄ AqÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zà và Á»vÀåzÀ ÀæªÀÄÄRgÀ è M âgávzáýgé. DqÀĪÀiÁw À zsàé ±ÀQÛAiÀÄ ÀÄß JvÀÛj¹zÀ ±À ݲ à EªÀgÀÄ. záåªà ÀÆgÀÄ, MqÀ Á¼À, UÁA ü ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁªÉ ÀÇ, ÀA PÉAiÀÄ ÉAl, ÉÆÃqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÆqÀÄ, JzÉUÉ zàý CPÀëgÀ ²æÃAiÀÄÄvÀgÀ À æªàäär PÀÈwUÀ¼ÀÄ. EªÀgÀ PÀÄ ÀĪÀÄ Á É PÁzÀA jué PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä Àæ±À¹Û, MqÀ Á¼À PÀÈwUÉ ságàwãaiàä sáμá ÀjμÀvï Àæ±À¹Û, PÀ ÁðlPÀ gáeéæåãvàìªà Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ ü¹ªé. [ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄzÀ DzsÀÄ PÀ gàºàuágàgàä-dzságà] ságàvàzàaxà gáμàöçzà è eáwãaiàävé. UÁæ«ÄÃt fãªà À, qàvà À, ªÀiËqsÀå AzÁV ªÉÄà Ä- QüÀÄ sáªà É Áæaà ÀPÁ AzÀ Æ É¼ÉzÀÄ A zé. CzÀgÀ «gàäzàþ ºÉÆÃgÁlUÀ¼ÀÆ ÀqÉ ªÉ. PÁgÀÄtå, ÀªÀiÁ ÀvÉ, C»A É JA ªÀiË åuà¼à ªÀÄÆ PÀ zéãªàgà ÀÄß PÁt ÉÃPÁzÀ C ªÁgÀåvÉ EzÉ. DzsÀÄ PÀ AiÀÄÄUÀzÀ è GAmÁVgÀĪÀ zà ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ»gÀAUÀ gàæ ÀzÀªÀÅ. CAvÀgÀAUÀzÀ ºÉÆAzÁtÂPÉ ÄAzÀ ªÀiÁvÀæ ÀªÀiÁ ÀvÉ, ÁªÀÄgÀ Àå ÁzsÀå, CzÀPÁÌV ºÉÆÃgÁrzÀ ªÀĺÀ ÃAiÀÄgÀ zájaiàä è eáuàwãpàgàtªà ÀÄß gàæ À ÉÃPÁVzÉ. zéãªà ÀÆgÀ ªÀĺÁzÉêÀ «gàavà JzÉUÉ zàý CPÀëgÀ JA ªÉÊZÁjPÀ r ÉÃR ÀUÀ¼À ÀAPÀ À AzÀ F UÀzÀå sáuàªà ÀÄß DAiÉÄ̪ÀiÁqÀ ÁVzÉ. ÀzÀ-CxÀð aavàpà-ºéæ À jãwaiàä «ZÁgÀUÀ¼À ÀÄß Àæw Á ÀĪÀªÀ ÀÄ, CAzÁf ÀÄ-HºÉ ªÀiÁqÀÄ, DªÁ» ÀÄ-ªÉÄʪÉÄÃ É gàäªàavé ªÀiÁrPÉÆ, MqÀªÀÄÆqÀÄ-ºÀÄlÄÖ, UÀÄrªÀÄ É-aPÀÌ zéãªà ÁÜ À, 50

57 PÉëÆà sé- và¼àªàä¼à, DvÀðvÉ - AiÀÄPÉ. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt ªÁå À : ÀgÁ±ÀgÀ À ªÀÄUÀ ÁzÀ PÀÈμÀ ÚzÉ éöå ÁAiÀÄ À. ÀA À ÌøvÀzÀ è ªÀĺÁ ságàvà UÀ æaxàªà ÀÄß gàa¹zàªà ÀÄ. ªÉÃzÀUÀ¼À ÀÄß «AUÀr¹zÀÝjAzÀ ªÉÃzÀªÁå À JA ºÉ ÀgÀÄ AvÀÄ. ÄzÀÞ : ±ÀÄzÉÆÞÃzÀ À À ªÀÄUÀ ¹zÁÞxÀð. EªÀ UÉ ÉÆà üªàèpà ëzàr eáõ ÉÆÃzÀAiÀĪÁ ÄvÀÄ. duàwû À ªÀĺÁ ï aavàpàgà è M â. EªÀ ÀÄ ËzÀÞzsÀªÀÄðzÀ ÁÜ ÀPÀ. μéãpïì AiÀÄgï : duàwû À ªÀĺÉÆà ÀßvÀ ÁlPÀPÁgÀgÀ è M â. EAVèμï ÁlPÀPÁgÀ. EªÀ À ºÁåªÉÄèmï, ªÀiÁåPï Évï, dæ AiÀÄ ï ¹Ã Àgï, MxÉ ÉÆ ªÀÄÄAvÁzÀ zàägàavà ÁlPÀUÀ¼ÀÄ duàvà àç¹zàþªávªé. má ï ÁÖAiÀiï : PÀ¼ÉzÀ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ gàμáå zéã±àzà ªÀĺÁ ï ªÉÄÃzsÁ«. EªÀ À PÀvÉ PÁzÀA juà¼àä Àæ¹zÀÞªÁVªÉ. AiÀÄÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAw EªÀ À ªÉÄÃgÀÄPÀÈw. L ï ÉÖöÊ ï : M â Àæ¹zÀÞ «eáõ. EªÀ À Á ÉÃPÀë ¹zÁÞAvÀ J ÀÄߪÀ vàvàû éªàå duàwû À ªÀÄÄA À aavàpàgà ªÉÄÃ É Àæ sáªàªà ÀÄßAlÄ ªÀiÁrvÀÄ. EªÀ ÀÄ eáõ ÀzÀ zàè Ö ÄAzÀ IÄ ÀzÀȱÀ ÁzÀ PÁgÀt IÄ L ï ÉÖöÊ ï JA ÀzÀ ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀ ÁVzÉ. C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀÛj¹: 1. ªÀÄ ÉªÀÄAZÀªÀÄä AiÀiÁgÀÄ? 2. ªÀÄ É ªÀÄAZÀªÀÄä À PÀvÉ ºÉýzÀ PÀ«AiÀiÁgÀÄ? 3. ªÀÄ ÉUÀ¼À è ªÀÄzÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁgÀÄ gézà PÁzÀA j? 4. C±ÉÆÃPÀ ÉÊ CªÀgÀ ªÀÈwÛ AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 5. zéãªà ÀÆgÀgÀ À Àß zéãªàgàä AiÀiÁgÉA ÄzÀ ÀÄß Àà ÖÃPÀj¹. D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀÛj¹. 1. C±ÉÆÃPÀ ÉÊ ºÉýzÀ ÀA±ÉÆÃzsÀ Á ÀvÀåªÉà ÀÄ? 2. ªÀZÀ ÀzsÀªÀÄð zà UÉUÉ zéãªà ÀÆgÀgÀ C ü ÁæAiÀÄ K ÀÄ? 3. ÀgÀªÀĺÀA ÀgÀ ªÀåQÛvÀézÀ ªÉʲμÀÖöå JAxÀzÀÄÝ? 4. EAzÀ è- Á¼É sà PÉÆqÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? E. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀÛj¹. 1. ÀvÀå ªÀÄvÀÄÛ ÀªÀiÁ ÀvÉAiÀÄ ÀÄß PÀÄjvÀ ªÀÄä C ¹PÉUÀ¼Éà ÀÄ? 2. PÀ«¹zÀÞ AUÀAiÀÄå ºÉýzÀ PÀvÉAiÀÄ ÀÄß gé Äj. 51

58 3. ÀvÀå-zsÀªÀÄð- ÀªÀiÁ ÀvÉAiÀÄ UÉUÉ zéãªà ÀÆgÀgÀÄ PÉÆqÀĪÀ zàèμáöavàuà¼áªàåªàå? F. ÀAzÀ sàðzéæa UÉ ÁégÀ Àå gé Äj. 1. K ÀæAiÀiÁå K ï ªÀiÁqÁÛ E ÝÃj? 2. ºÁUÁzÀgÉ J èjuàæ ªÀÄ É DUÀĪÀªÀgÉUÉ À ÀUÀÆ ªÀÄ É ÉÃqÀ. 3. AiÀiÁªÀ fã«aiàäæ và ÀßμÀÖPÉÌ vá è. 4. ÁªÀÅ ªÀÄ ÀÄμÀågÀÄ. 5. F ÀªÀÄ Ö ªÀÄ À Àì è J ègàæ EgÀÄvÁÛgÉ. G. ºÉÆA ¹ gé Äj. C 1. PÀĪÉA ÀÅ - ªÀĺÁ ságàvà 2. ªÀZÀ À DAzÉÆüÀ À - ªÀĺÁzÉêÀ 3. zéãªà ÀÆgÀ - 12 ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ À 4. ªÁå À - ªÀÄ ÉUÀ¼À è ªÀÄzÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ. - gáªàiáaiàät ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À và ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. 1. ªÉÆà ÀªÀ ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀªÀ ÀÄ EzÁÝ É. 2. PÀ ÀßqÀªÀ ÀÄß èªà ÀÄ AzÀ ÀÄ. ªÉÆzÀ ªÁPÀåzÀ è EgÀĪÀ ªÉÆà ÀªÀ ÀÄß JA ÀzÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀiÁqÀĪÀªÀ ÀÄ JA CxÀðzÀ è UÁgÀ JA ÀævÀåAiÀĪÀ ÀÄß ÉÃj¹ ªÉÆà ÀUÁgÀ JA ÀzÀªÀ ÀÄß ªÀiÁqÀ ºÀÄzÀÄ. CAzÀgÉ ªÉÆà ÀªÀ ÀÄß + UÁgÀ = ªÉÆà ÀUÁgÀ JA jãwaiàä è ÀzÀgÀZÀ ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ÀæPÀÈw ÀzÀPÉÌ JgÀqÀÄ ÀævÀåAiÀĪÀ ÀÄß ÉÃj ÀĪÀ PÀæªÀÄ«è. ºÁUÁV ªÉÆà À JA ÀæPÀÈw ÀzÀzÀ eéævéué EzÀÝ C ÀÄß JA À ævàåaiàäªà ÀÄß véuézàä UÁgÀ JA và ÞvÀ À ævàåaiàäªà ÀÄß ªÀiÁvÀ æ G½¹PÉÆAqÀÄ ªÉÆà ÀUÁgÀ JA và ÞvÁAvÀ ÀzÀgÀZÀ É ªÀiÁqÀ ÁUÀĪÀÅzÀÄ. JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ è PÀÆqÁ EzÉà jãwaiàä À æqæaiéä ÀqÉzÀÄ PÀ ÀßqÀªÀ ÀÄß ( À æpàèw ÀzÀ) + EUÀ (và ÞvÀ ÀævÀåAiÀÄ) = PÀ ÀßrUÀ JA và ÞvÁAvÀ ÀzÀgÀZÀ ÉAiÀiÁVzÉ. và ÞvÁAvÀ : ÁªÀÄ ÀzÀUÀ¼À ªÉÄÃ É ÉÃgÉ ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À è UÁgÀ, PÁgÀ, EUÀ, DrUÀ, ªÀAvÀ, EPÀ ªÀÄÄAvÁzÀ và ÞvÀ ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ÉÃj và ÞvÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.»ÃUÉ gàzà ÉAiÀiÁUÀĪÀ và ÞvÀ ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À è và ÞvÁAvÀ ÁªÀÄ, và ÞvÁAvÀ sáªà ÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 52

59 và ÞvÁAvÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «sáuàuཪé. và ÞvÁAvÀ ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ : ÁªÀÄ ÀzÀUÀ½UÉ và ÞvÀ À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃj DUÀĪÀ ÀzÀUÀ¼Éà và ÞvÁAvÀ ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ. GzÁ:- ( ÀÅ èauàgàæ ÀzÀ è) ¼ÉAiÀÄ ÀÄß + ªÀiÁgÀĪÀªÀ ÀÄ = ¼ÉUÁgÀ PÉÆà ÀÄß +»raiàääªàªà ÀÄ = PÉÆà ÄPÁgÀ PÀ ÀßqÀªÀ ÀÄß + èªà ÀÄ = PÀ ÀßrUÀ ¹jAiÀÄ ÀÄß + G¼À îªà ÀÄ = ¹jªÀAvÀ (¹Ûçà AUÀgÀÆ ÀzÀ è) ¼ÉAiÀÄ ÀÄß + ªÀiÁgÀĪÀªÀ¼ÀÄ = ¼ÉUÁjÛ PÉÆà ÀÄß +»raiàääªàªà¼àä = PÉÆà ÄPÁjÛ PÀ ÀßqÀªÀ ÀÄß + èªà¼àä = PÀ Àßrw ¹jAiÀÄ ÀÄß + G¼À îªà¼àä = ¹jªÀAvÉ»ÃUÉ Ew, EwÛ, VwÛ, w, EvÁå ¹Ûçà AUÀ gàæ ÀzÀ và ÞvÀ ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ÉÃj ¹Ûçà AUÀzÀ và ÞvÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄvÀ ÛªÉ. và ÞvÁAvÀ sáªà ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ : F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. - qàvà À, ¹jvÀ ÀUÀ¼ÀÄ ±Á±ÀévÀªÀ è - ÀªÀÄUÉ CzÉÆAzÀÄ»jªÉÄ. F ªÁPÀåUÀ¼À ègàäªà qàvà À, ¹jvÀ À,»jªÉÄ JA ÀzÀUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹zÁUÀ qàªà À sáªà- qàvà À ¹jªÀAvÀ À sáªà - ¹jvÀ À,»jzÀgÀ sáªà -»jªéä JA ÄzÀÄ w½aiàäävàûzé. E ègàäªà và À, ªÉÄ JA ÀzÀUÀ¼ÀÄ sáªáxàðzà è ÀæAiÉÆÃUÀªÁVªÉ.»ÃUÉ... ÁªÀiÁ ÀåªÁV μà à «sàpàûöåavà ÁªÀÄ ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ sáªáxàðzà è - và À,- EPÉ, - ÀÅ, - ªÉÄ EvÁå và ÞvÀ À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃj và ÞvÁAvÀ sáªà ÁªÀÄUÀ¼É ÀĪÀŪÀÅ. GzÁ:- eát À ( sáªà) và À - eátvà À ZÉ Ä«À ( sáªà) EPÉ - ZÉ Ä«PÉ PÀjzÀgÀ ( sáªà) ÀÅ - PÀ ÀÀÅà 53

60 jzàgà ( sáªà) ªÉÄ - ɪÉÄð và ÞvÁAvÁªÀåAiÀÄ F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. - EªÀ ÀÄ üãªàä ÀAvÉ ±Á - ±Á ÉAiÀÄ và ÀPÀ ß - DPÉVAvÀ apàìªà¼àä F ªÁPÀåUÀ¼À ègàäªà üãªàä ÀAvÉ, ±Á ÉAiÀÄvÀ ÀPÀ, DPÉVAvÀ JA ÀzÀUÀ¼À ÀÄß r¹záuà üãªàä À + CAvÉ, ±Á ÉAiÀÄ + và ÀPÀ, DPÉUÉ + EAvÀ JAzÁUÀĪÀÅzÀÄ.»ÃUÉ... ÁªÀÄ ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ CAvÉ, ªÉÇ ï, ªÉÇà Ä, và ÀPÀ, ªÀgÉUÉ, EAvÀ, DV, N ÀÄUÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ÉÃj và ÞvÁAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. F ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ AzÁUÀ ÁªÀÄ ÀzÀzÀ ègàäªà «sàqû À ævàåaiàäuà¼àä ÉÆà ÀªÁUÀĪÀÅ è. GzÁ: CAvÉ ªÉÇ ï ªÉÇ Ä ªÉÇÃ Ä ªÉÇà ï và ÀPÀ ªÀgÉUÉ ªÀÄnÖUÉ N ÀÌgÀ : ZÀAzÀæ ÀAvÉ, CªÀ ÀAvÉ : ZÀAzÀæ ÀªÉÇ ï, CªÀ ÀªÉÇ ï : À ÀߪÉÇ Ä, CªÀ¼ÀªÉÇ Ä : ªÀÄ ÉAiÀĪÉÇà Ä, EzÀgÀªÉÇÃ Ä : PÀgÀrAiÀĪÉÇà ï, À AiÀĪÉÇà ï : ªÀÄ ÉAiÀÄvÀ ÀPÀ,»ªÀiÁ AiÀÄzÀvÀ ÀPÀ : ±Á ÉAiÀĪÀgÉUÉ, ÀlÖtzÀªÀgÉUÉ : EªÀ¼ÀªÀÄnÖUÉ, ÀÄAzÀgÀ ÀªÀÄnÖUÉ : À ÀUÉÆà ÀÌgÀ, ÉQÌUÉÆà ÀÌgÀ À ĪÁV : CdÄð À À À ĪÁV, PÀlÖqÀzÀ À ĪÁV EAvÀ DV N ÀÄUÀ : gázsévavà, CzÀQÌAvÀ : ÀUÁV, EzÀPÁÌV : ªÀÄzÀĪÉUÉÆà ÀÄUÀ, PÁUÉUÉÆà ÀÄUÀ C sáå À Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ 1. và ÞvÁAvÀUÀ¼ÉAzÀgÉà ÀÄ? 54

61 À 2. và ÞvÁAvÀ sáªà ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉà ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ À»vÀ «ªÀj¹. ÀwæPÁªÀgÀ EA À ªÀÄPÀ̼Éà ªÀÄÄA À d ÁAUÀ vàäªàäpàægàä: À.14:- ságàvàzà ÀæzsÁ dªáºàgà Á gàä và Àß ºÀÄlÄÖºÀ âªà ÀÄß ªÀÄPÀ̼À ÀªÀ ÁßV DZÀj À Ä PÀgÉ ÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ J èjuàæ w½zà «μàaiàä ɺÀgÀÆgÀªÀgÀ aavà ÉAiÀÄAvÉ EA À ªÀÄPÀ̼Éà ªÀÄÄA À d ÁAUÀ. CzÀPÁÌV ªÀÄPÀ̼À UÉÎ ºÉZÀÄÑ PÁ¼Àf ªÀ» À ÉÃPÉA ÄzÀÄ CªÀgÀ D±ÀAiÀĪÁVvÀÄÛ. EAzÀÄ ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ è DZÀj ÀÄwÛgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ÀzÀ ÀA sàæªàä AzÁV ɺÀgÀÆgÀªÀgÀ DvÀäPÉÌ ±ÁAw ü¹zàaváaiàääû JAzÀÄ ÀܽÃAiÀÄ ±Á ÀPÀgÀÄ ºÉýzÀgÀÄ. E è À eáõ À ságàw Ëæqs À±Á ÉAiÀÄ è ªÀÄPÀ ̼À ÁZÀgÀuÉ ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ÀAzÀ s ÀðzÀ è ÀªÀiÁgÀA s ÀzÀ CzsÀåPÀë ÁÜ À AzÀ CªÀgÀÄ ªÀiÁvÀ ÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ±Á Á ªÀÄÄSÉÆåà ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ gáμà Öçzs édªà ÀÄß CgÀ½¹zÀgÀÄ. ««zs À À àzs ÉðUÀ¼À è «eéãvàgázàªàjué ±Á ÀPÀgÀÄ ºÀĪÀiÁ À «vàj¹zàgàä. ªÀÄPÀ̽AzÀ ««zsà «ÉÆÃzÁªÀ½ ÀqÉ ÄvÀÄ. ÀºÀ²PÀëPÀ gáªàäaiàäå ÀªÀgÀÄ ÁéUÀw¹, ÀºÀ²PÀëQ PÀĪÀÄÄzÀ ªÀA ¹zÀgÀÄ. avàæpà Á²PÀëPÀ géæã mïð PÁgÀåPÀæªÀÄ gàæ ¹zÀgÀÄ. gáμàöçvãvéaiéæa UÉ ÀªÀiÁgÀA sà ÀA À ÀßUÉÆArvÀÄ. sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ÀéAvÀ ªÁPÀåzÀ è ¼À¹. PÀPÁÌ QÌ, DgÀA ü ÀÄ, ÀæAiÀÄwß ÀÄ, WÁ¹UÉƽ ÀÄ 2. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À «gàäzáþxàðpà ÀzÀ gé Äj. M½vÀÄ, ÀªÀÄ Ö, ÀÅtå, ɼÀPÀÄ, zsàªàäð... (ªÀgÀ UÁgÀgÀ À»À) ºÉaÑ À NzÀÄ 1. zéãªà ÀÆgÀgÀ PÀvÉUÀ¼À ÀÄß N j. 2. zéãªà ÀÆgÀgÀ JzÉUÉ zàý CPÀ ëgà ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁgÀ d ÛUÀÆ ¹UÀzÀ À«ÄUÀ¼ÀÄ ÀÅ À ÛPÀUÀ¼À À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. c c c c c 55

62 UÀ ÀzÀå ÁoÀ - 07 ªÀÈPÀë ÁQë - zàäuàð¹aºà ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : ªÀiËTPÀ ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ è ÁV AzÀÄ EAzÀÄ UÀ æaxà ÀÜgÀÆ À ÀqÉ gàäªà PÀ ÀßqÀ PÀxÁ Á»vÀå CvÀåAvÀ d À æaiàä À æpágà. ªÀÄ ÀgÀAd ÉAiÀÄ eéævéué fãªà À ªÀiË åuà¼ázà ÀvÀå, É æãªàä, C»A É, váåuà, ÁéxÀð ÉÃªÉ ªÀÄÄAvÁzÀ «μàaiàäuà¼à ÀÄß À æw Á ÀÄvÀ ÛªÉ. zéãªàvéuà¼àä, ªÀÄ ÀÄμÀågÀÄ, ÁætÂUÀ¼ÀÄ, ÀQëUÀ¼ÀÄ, AiÀÄPÀ ë AiÀÄQëtÂAiÀÄgÀÄ, C ÀÄgÀgÀÄ, ªÀÄÄAvÁzÀ ÁvÀ æuà¼à ªÀÄÆ PÀ PÀxÉUÀ¼ÀÄ «ÁÛgÀªÀ ÀÄß ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. PÀxÁ Á»vÀåzÀ è zàäuàð¹aºà À ÀAZÀvÀAvÀ æzà PÀxÉUÀ¼ÀÄ C Á ªÀÈzÀÞjUÀÆ æaiàäªáuàävà ÛªÉ. «μàäú±àªàäð À ÀA ÀÌøvÀ ÀAZÀvÀAvÀ æ PÀÈwAiÀÄ ÀÄß zàäuàð¹aºà ÀÄ PÀ ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¹ ZÀA ÀÇ ±ÉÊ AiÀÄ è gàa¹záý É. ÀAZÀvÀAvÀ æ PÀxÁ ÀAPÀ À PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ ÀÄß ²æêÀÄAvÀUÉƽ¹zÀ PÀÈwUÀ¼À è ªÀĺÀvÀézÀÄÝ. CxÉÊð¹ N ªÀtÂPÀÄàvÀ ægï, ÀgÀzÀĪÉÇÃV, ÃAiÀÄPÉÌ, PÀÄ É, zs ÀªÀiÁð üpàgàtgï, C±ÀÄævÀ À ÀǪÀðA, PÀmÉ ÖÃPÁAvÀ, À ĪÀUÉ, ÃgÀzÁUÀªÀÄ, ²wPÀAoÀ, C ÉÆÓÃzÀgÀ, ÉúÁj, PÀAoÀUÀvÀ Áæt ªÀÄzs ÀÄgÁ ÀUÀgÀzÉƼÀUÉ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄÄA zàäμà Ö Ä ÞAiÀÄĪÉÄA jªàðgï ªÀtÂPÀÄàvÀ ægï ÀÅzÀÄ«ÉƼï ÀgÀzÀĪÉÇÃV jzà Àà ÉÇ Àß ÀqÉzÀÄ ªÀÄUÀÄ ÄÝ AzÀÄ dd Àä s ÀÆ«ÄAiÀÄ Àà ªÀÄzs ÀÄgÁ ÀÅgÀzÀ»gÀÄzÁå ÀªÀ ÀzÉƼÀUÉ ÃqÀA lözs ÀðgÁwæAiÉƼï zs ÀªÀÄð Ä Þ zàä Äð ÞAiÀÄ À à zàäμà Ö Ä ÞAiÀÄA PÀgÉzÀÄ ÉÇ ÀßA ÀZÀÄÑPÉƼÀéªÉÄ É zàäμàö Ä Þ Á À Ä ÝAiÀiÁUÀ âué AvÉAzÀA : Á«Ã ÉÇ ÀßA ÀZÀÄÑPÉÆAqÀÄ ªÀÄ ÉAiÉƼï ÉéÃZÉÒ ÄA ÀðªÀgÀ èa ªÀÄvÀÛA ÀgÀzÀĪÉÇÃUÀ Ééà Ä̪ÀÄzÀÄPÁgÀt A ÀUÀªÉÄ ÀUÀA ÃAiÀÄPÉÌ vàpàì vàä ÉÇ ÀßA PÉÆAqÀÄ «ÄPÀÌ ÉÇ Àß É èªàä èaiéä ªÀÄqÀAUÀĪÀªÉÄ É, zsàªàäð Ä ÞAiÀiÁ Á ÀPÀªÀÄð ÀA và Àß ªÀÄ ÀzÀ Àß ÉAzÉ UÉzÀĪÀÄzÀPÉÆðqÀA méæöazàä ªÀĺÁªÀl«l AiÀÄ PÉ zéæ¼ï ÉÇ ÀßA ÀÇ ÄÝ ªÀÄ¾Ä ªÀ À«ÄªÀðgÀÄA ÉÇ A ÉÇPÀÄÌ EμÀ Ö«μÀAiÀÄ ÀÄRAUÀ¼À À ÀÄ s À«ÀÄwzÀÄð zàäμàö Ä Þ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄA ªÀAa¹ ÉÇÃV ÉÇ Àß É èªàäa PÉÆAqÀÄ PÀÄ ÂAiÀÄA ªÀÄÄ ß ÀAvÉ ÀÇ ÄÝ PÉ ªÁ ÀÄA ªÀ ÀPÉÌ vá É zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄ èué ªÀAzÀÄ ÃAiÀÄPÉÌ ÉÇ ß è«àäßa Q¾ÉzÀÄ ÉÇ ÀßA véuézàäpéæ¼àéa ߪÉÄAzÉÆqÀAUÉÆAqÀÄ ÉÇÃV ÀÇ õéýqéaiéæ¼ï ÉÇ ÀßA PÁtzÉ E ÀÄß¹gÀ zéæðqé C ÀÈvÀA và Àß ªÉÄÃ É ªÀ ÀÅðzÉAzÀÄ ÉÇ Àß É èªàäa Ã É PÉÆAqÉAiÉÄA ÄzÀÄA 56

63 CwPÀÄn ªÀÄ ÀA zs À À Ä ÞvÉ ÄAzÀA zàäμàö Ä Þ ÀÄrzÀA ÀŹAiÀÄA ªÀÄwUÉlÄÖ và ÀÌgÀ Áå ÀÈvÀA A J À ªÁPÀåªÀA É ÉAiÀÄÄvÀÄÛA CAvÀÄ zàäμàö Ä Þ ªÀÄÄ ÀߪÉÄ ºÁ! ºÁ! PÉmÉÖ ÉAzÀÄ ÁAiÀÄA ¹¾A ÉÇAiÀÄÄÝPÉÆAqÀÄ ÀÅ ÄèlÄÖ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄ ªÉÄÃ É PÀ¼ÀªÀ läö PÁ À ÂzÀÄ PÁvÀj¹ ÀÄrAiÉÄ vàvàæìªéäðvqà ÄßrzÀÄ ÃA UÉ É ÁAiÀiÁzÀÄð ÉÇÃUÀ àqéaiéä «ZÁgÀAUÉAiÀÄéªÉÄAzÀÄ zs ÀªÀiÁð üpàgàtgà èué A ªÀðgÀÄA vàvààç ÀAZÀªÉÄ èªàäa À«ÀÛgÀA ÀÄrzÀÄ PÀqÉAiÉƼï zàäμàö Ä Þ ÄAvÉAzÀA : ÉÇ Éß èªàä ÃvÀ É PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀzÀPÉð ÁQëAiÀÄÄAmÉ É À sá ÀzÀgï ÁQëAiÀÄA Éà õéà É ÉÇ ÀßA ªÀÄqÀUÀÄ ªÁUÀ½ÃvÀ ÀĪÀiÁ ÀĪÀÄ èzé ªÀÄ ÀÄμÀågï É À¾j è, vàvà ì ßzsÁ À¹ÜvÀªÀÄ À à ªÀlªÀÈPÀ ëªéäã ÁQëAiÉÄA ÄzÀÄA zs ÀªÀiÁð üpàgàtgï «ÀäAiÀÄA läö FvÀ À ªÀiÁvÀÄ D±ÀÄævÀ ÀǪÀð«Äà ZÉÆÃzÀåªÀÄA ÉÆÃqÀĪÀªÉÄAzÀÄ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄA PÀgÉzÀÄ Ã Ã ÁQëAiÀÄA PÉÊPÉƼÀÄézÉAzÉÆqÁvÀA ªÀÈPÀëA ÁQëAiÉÄAzÀÄ ªÀÄÄ ÀßA Éà ÝgÀÄA PÉüÀÝgÀÄ«Ä èªàiï. ªÀ ªÀÄ ÀÄμÀågÀ ÀÄPÀÈvÀzÀÄμÀÌøvÀAUÀ¼ÀÄ zéêªàuà¼à¾âuàäªàäzà¾âa à ÁQëAiÀÄĪÀÄÄavÀA. ªÀÄgÀ ÀA ÀÄr ÀĪÀÅzÀÄ ÀgÀªÀÄUÀºÀ À«Äà ÁQëAiÀÄA PÉÊPÉƼÀÄézÉ É zs ÀªÀÄð Ä Þ PÀgÀªÉƽîvÀÄÛ PÉÊPÉÆAqÉ É É zs ÀªÀiÁð üpàgàtzàªàgàazàä ÉÇ ÄÛ ÉÇÃzÀÄzÀÄ, Á¼É ÉÇÃV PÉüÀéªÉÄ É vàªàää vàªàää ªÀÄ ÉUÉ ègàäa ÉÇÃzÀgï, C ÉßUÀA zàäμà Ö Ä ÞAiÀÄÄA và Àß ªÀÄ ÉUÉ AzÀÄ vàªàääaiàäå À PÀAiÀÄåA rzàä PÀmÉ ÖÃPÁAvÀPÀÄÌAiÀÄÄÝ vàzàéøváûavàªéä èªàäa w½aiéä Éà ÄÝ ªÉÆäAzÀÄ ªÀZÀ ÀªÀiÁvÀ æ A ÀªÀÄä ÀjUÀ æºàªéä èa À ªÀÅPÁ A À¹AiÀÄzÀÄAqÀÄ Á éavàxàða ÁzÀð ÀÅzÀÄ ÃªÁ ªÀÄgÀzÀ ÉÇ ÉƼÀqÀAVzÀÄð zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÉÄ ÉÇ ÀßA PÉÆAqÀÄAiÀÄÝ ÉAzÀÄ ÀÄr ĪÉÄA ÄzÀĪÀiÁvÀ AvÉAzÀA. ÀgÀzsÀ ÀºÀgÀtªÀÄÄA «±Áé ÀWÁvÀÄPÀªÀÄÄA Áé«ÄzÉÆæúÀªÀÄÄA EªÉ èªéäãuéaiàääýa Qr ÀÄUÀÄ«ÄAvÀ ÀÅàzÉ èªàäa à À¾Â zéð ÀÄߪÀÄA ÁQë ªÀiÁr ÀÄr¹ Qr À âuézé, Àß À ĪÀUÉ ÀªÀÄä PÀÄ ªÀÄ É èªàä À ªÀ UÉ. J À ï zàäμàö Ä Þ PÉüÀÄÝ ÀªÀÄä ªÁðºÀªÀÄA Qr ÀzÉ ÀßAzÀÄzÀA UÉAiÉÄåAzÀÄ và Àß vàazéaiàä ÉÆqÀ Ar ÀÄw ð ÀªÀiÁ vàå À ÀgÀVjAiÀÄ ÉAiÀÄÄݪÀÅzÀÄA G ªÉÄà AiÀÄA PÀ æªàäpà æªàäzé À«ðzÀÄzÁvÀÛ À s ÉÆësÁUÀªÀiÁ ZÁÒ và YÄäRA ªÀåªÀ»vÁT zàè Ö ÀxÀA vàªàiá s ÀÈA UÉÆÃzÀgÀ ÃgÀzÁUÀªÀÄ WÀ À À æpàgáad À ÀÀÅAd PÉÆÃQ Á ÉÆÓÃzÀgÀPÁAiÀÄPÁAw ²wPÀAoÀUÀ¼À À æwªàä À æ s ÀA vàªàäa CAvÀÄ PÀ«zÀ PÀ Û ÉAiÉƼï zàäμàö Ä Þ và Àß vàazéaiàäa PÉÆAzÀ èzé ªÀiÁuÉ ÉAzÀÄAiÀÄéAvÀÄAiÀÄÄÝ ¼ÁjAiÀÄ ªÀÄ ÉAiÀÄA ÀgÀPÉAiÀÄ PÀľÂAiÀÄA ÀÅV ÀĪÀAvÉ ªÀl«l PÉÆÃlgÀPÀÄnÃgÁAvÀgÀªÀÄA ÀÅV¹ ªÀgÀªÀÄA UÉ ÉÝ ÉAzÀÄ gáv¹ ªÀÄ ÉUɪÀAzÀÄ záæauà Á ÀPÀÛ ÁzÀA. 57

64 D véæåãzàaiàäªàiáuà ÉÆqÀA zs ÀªÀÄð Ä Þ zéãªàuàägàä éd ÀÇeÉUÀ¼ÀA ªÀiÁqÀÄvÀÄÛA vàqéaiéä zàäμàö Ä Þ ªÀÄÄRªÀÄA véæ¼éaiàäzé AzÀÄ zs ÀªÀiÁð üpàgàtqìavéazàab À ævàåyð AzÀ è jzàäa ÉÇ ÛÄ ÉÇÃzÀÄzÀÄ J ÀUÉ PÀvÀðªÀåªÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ ÀÄrAiÀÄÄw Àð ÉßUÀA, zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄ gàªàa PÀAqÁPÀëtzÉƼï zs ÀªÀiÁð üpàgàtgï ÀqÉ ÄA «ÄäªÀðgÀ ªÀgÀªÀÄA wzàäðªàªéäazàä ªÀlªÀÈPÀ ëzà À«Äà ÀPÉÌ ªÀAzÀμÀ Ö«zsÁZÀð É ÄAzÀað¹ vàzà ÀAvÀgÀªÀiÁ ĪÀðgÀĪÀÄA ÀÄr¹ ÂPÁÌ ªÀÄgÀ À AvÉAzÀgï B à À ÉÇàqÉ AiÀÄPÁë ªÀåzÉêÀvÁªÁ ÀªÀÄÄA ÉêÀåªÀÄĪÀÄ À à ªÀÈPÀ ëªàäzàäpágàt A ÀßA ÁQëªÀiÁr PÉüÀÝ ÉªÀÅ. ÃA và ÀàzÉ ÀÄrAiÉÄAzÀÄ zsàªàiáð üpàgàta zsàªàäð±àæªàtauéaiàääý¹gà ÀÅðzÀÄA ÉÇ ÉƼÀqÀAVzÀð zàäμàö Ä ÞAiÀÄ vàazé É æãªàäªàäw ªÀÄwUÉlÄÖ zs ÀªÀÄðUÀwAiÀÄA läö, À æpàèw «PÀÈwAiÀiÁzÀ ªÀÄ ÀÄμÀå ÁAiÀÄÄμÀåA PÀÄAzÀÄUÀÄA JAzÀÄ ÀÄrªÀAvÉ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÉÄà zs À ÀªÀÄA véuézàäpéæaqà ÉAzÀÄ ÀÄrªÀÅzÀÄA ÉgÀ«AiÀÄÄA zs ÀgÁä üpàgàtªàääa ZÉÆÃzÀåA nögé zs ÀªÀÄð Ä Þ, ZÉÆÃzÀå«ÄzÀÄ zéêªàªàä èpàäìªàäavà ÉÇàqÉ ÀvÀåªÀÄ ÉÃPÉ ÀÄrAiÀÄzÀÄ, EzÉà Á ÀĪÉÆAzÀÄ PÀÈwæªÀĪÀiÁUÀ ɪÉà Ä̪ÉÄAzÁ ªÀÄgÀ ÀA ªÀAzÀÄ ÉÆÃr jzà Àà ÉÉÇ ÄªÀÄ À èaiéä ªÀÄ ÀÄμÀå ÀAZÁgÀªÀiÁVzÀÄðzÀĪÀÄA PÀAqÀÄ ±É Ñöʹ zs ÀªÀÄð Ä Þ zs ÀªÀiÁð üpàgàtvðavéazàa ºÀĹAiÀÄzÀ ÉúÁjAiÉÄà E è. ÁA ÉúÁjAiÀÄ ÀÅàzÀ¾ÂAzɪÀÄä ªÀÈwÛ zs ÀªÀÄðPÉÌ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄzs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀiÁV zsà ÀªÀÄA Aa¹PÉÆAqÉ Àß ªÀÄ ÉUÀÄAiÉÄé ÉA ÉßUÀA Éà ÀªÀÄÆðrzÉÆqÀÄAiÀÄå A èzé ªÀÄgÀzÀ ÉÇ ÉƼÀVlÄÖ AzÀÄ ªÀÄ¾Ä ªÀ ÀA ÉÇÃV ÉÆà à ÉßUÀA D ÉÇ Àß ÉÆAzÀÄ À ÀßUÀA ÀÄwÛ ÀnÖzÉÆðqÉ PÉƼÀ Af ÉÇÃzÉA. Ã«Ä èzàðavé ÉÆÃqÀÄvÀÄÛ«ÄjA; ÉÇ ÉƼÀUÉ ÉÇUÉAiÀÄ QÌ ÁªÀA É ÉǾªÀÄr¹ PÀ¼ÀÄÝPÉÆAqÉÆqÀªÉAiÀÄA PÀÄqÀÄªÉ ÉAzÀÄ zs ÀªÀÄð Ä Þ ÀÅ èa ÀŽîAiÀÄA vàj¹aiàiá ÉÇ ÉƼÀUÀqÀ¹ vàäa zàäμà Ö Ä ÞAiÀÄ ªÀÄ ÉAiÉƼï QZÀ Ñ PÀÄ̪ÀAvÉ QZÀ Ñ PÀÌ ÉÆqÀA ÉÇUÉ ÀÄwÛAiÀÄÄjAiÀÄlÖ ï É æãªàäªàäw zs ÀÈwUÉlÄÖ ÀÅAiÀÄå läö ÉÇ ÉƼÀVAzÀA ÀÄgÀļÀÄÝgÀÄ ÄÝ PÀAoÀUÀvÀ Áæt ÁV ÀÅðzÀÄA zs ÀªÀiÁð üpàgàtgï PÀAqÀÄ zàäμàö Ä ÝAiÀÄ vàazéaiàä ÀÅàzÀA ÀAzÉAiÀÄ«Ä ÉèAzÀ¾ÂzÀÄ F Á ÀPÀªÀÄð À Àà zàäμàäàvà æ A ÀVAvÀ Àà zàäªàäðgàta ÀªÀÄ ¹zÀÄzÉAzÀÄ ÀÄrªÀÅzÀÄA. PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà zàäuàð¹aºà [Qæ.±À.1031] Q ÀÄPÁqÀÄ Ár À ÀAiÀÄårAiÀĪÀ ÀÄ. MAzÀ ÉAiÀÄ duàzéãpàªàä è À D ÁÜ ÀzÀ è zàaqà ÁAiÀÄPÀ ÀÆ ÀA ü«uà æ»aiàäæ DVzÀÝ ÀÄ. ªÀÄvÀzs ÀªÀÄð ÀªÀÄ ÀéAiÀÄ ÁzÀ FvÀ ÀAiÀÄårAiÀÄ è ºÀ ªÁgÀÄ ºÀjºÀgÀ s ÀªÀ ÀUÀ¼À ÀÄß jä¹zà ÉAzÀÄ w½zàä A zé. ÀAZÀvÀAvÀ æ JA ZÀA ÀÇPÁªÀåzÀ PÀvÀÈð, ÀAZÀvÀAvÀ æzà è s ÉÃzÀ, ÀjÃPÁë, «±Áé À, ªÀAZÀ Á «ÄvÀ æpáaiàäð JA LzÀÄ vàavà æuà¼à Áßzs Àj¹zÀ 48 G ÀPÀvÉUÀ½ªÉ. PÁªÀåªÀÅ 457 ÀzÀåUÀ½AzÀ Æ 230 ±ÉÆèÃPÀUÀ½AzÀ Æ PÀÆrzÉ. CzÀgÀ è ªÀÈPÀë ÁQë MAzÀÄ «²μÀÖ PÀvÉ. * * * 58

65 UÀÄuÁqs Àå AzÀ ÉʱÁaPÀ sáμéaiàä è gàavàªázà ȺÀvÀÌxÉ ªÀ ÀÄ sáuà s ÀlÖ À ÀA ÀÌøvÀ ÀAZÀvÀAvÀ æpéì DPÀgÀ. vá ÀÄ ÀA ÀÌøvÀ PÀÈwAiÀÄ Áßzs Àj¹ PÀ ÀßqÀ ÀAZÀvÀAvÀ æªà ÀÄß gé gàäªàåzáv zàäuàð¹aºà ºÉýPÉÆArzÁÝ É. * * * PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀjμÀvÀÄÛ À æpàn¹gàäªà UÀÄArä ZÀAzÀ æ±éãrgà LvÁ¼ÀgÀÄ UÀzÁå ÀĪÁzÀ ªÀiÁrgÀĪÀ zàäuàð¹aºà PÀ«AiÀÄ PÀuÁðlPÀ ÀAZÀvÀAvÀ æa JA PÀÈw ÄAzÀ F ÁoÀªÀ ÀÄß Dj¹ ÁVzÉ. ÀzÀ«AUÀqÀuÁ NzÀÄ ªÀÄzs ÀÄgÁ ÀUÀgÀzÀ + M¼ÀUÉ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄÄA zàäμàö Ä ÞAiÀÄÄA +JA gï + EªÀðgï ªÀtÂPÀ + ÀÅvÀ ægï ÀÅzÀÄ«ÉƼï ÀgÀzÀÄ + ÉÇÃV jzàä + C Àà ÉÇ Àß ÀqÉzÀÄ ªÀÄUÀÄ ÄÝ AzÀÄ dd Àä s ÀÆ«Ä + C Àà ªÀÄzs ÀÄgÁ ÀÅgÀzÀ»gï + GzÁå ÀªÀ ÀzÀ + M¼ÀUÉ ÃqÀA läö + Czs ÀðgÁwæAiÉƼï zs ÀªÀÄð Ä Þ zàä Äð Þ + C Àà zàäμàö Ä ÞAiÀÄA PÀgÉzÀÄ ÉÇ ÀßA ÀZÀÄÑPÉƼÀéA + J É zàäμàö Ä Þ Á À Ä Þ + DUÀ ï + UÉzÀÄ + EAvÀÄ + JAzÀA; ÁªÀÅ + F ÉÇ ÀßA ÀZÀÄÑPÉÆAqÀÄ ªÀÄ ÉAiÉƼï ÉéÃZÉÒ ÄAzÀ + E ÀðªÀgï + C èa ªÀÄvÀÛA ÀgÀzÀÄ + ÉÇÃUÀ ï + Éà ÄÌA + CzÀÄPÁgÀt A ÀUÀªÀiï + J ÀUÀA ÃAiÀÄPÉÌ vàpàì + C vàä ÉÇ ÀßA PÉÆAqÀÄ «ÄPÀÌ ÉÇ Àß ï + J èªàä ï + E èaiéä ªÀÄqÀAUÀĪÀªÀiï + J É, zs ÀªÀÄð Ä Þ + D Á ÀPÀªÀÄð ÀA và Àß ªÀÄ ÀzÀ Àß ï + JAzÉ UÉzÀĪÀiï + CzÀPÉð + MqÀA läö + MAzÀÄ ªÀĺÁªÀl«l AiÀÄ PÉ zéæ¼ï ÉÇ ÀßA ÀÇ ÄÝ ªÀÄ¾Ä ªÀ ÀªÀiï + EªÀðgÀÄA ÉÇ A ÉÇPÀÄÌ EμÀ Ö «μàaiàä ÀÄRAUÀ¼À À ï + C ÀÄ s À«ÀÄvÀ + EzÀÄð zàäμàö Ä Þ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄA ªÀAa¹ ÉÇÃV ÉÉÇ Àß ï + J èªàäa PÉÆAqÀÄ PÀÄ ÂAiÀÄA ªÀÄÄ ß ÀAvÉ ÀÇ ÄÝ PÉ ªÁ ÀÄA ªÀ ÀPÉÌ vá É zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄ èué + AzÀÄ ÃAiÀÄPÉÌ ÉÇ ÀÄß + E è + E ÀÄßA Q¾ÂzÀÄ ÉÇ ÀßA véuézàä PÉƼÀéA ߪÀiï + JAzÀÄ + MqÀAUÉÆAqÀÄ À ÉÇÃV ÀÇ Ý + JqÉAiÉƼï ÉÇ ÀßAPÁtzÉ E ÀÄß + G¹gÀzÉ + EzÉÆðqÉ C ÀÈvÀA và Àß ªÉÄÃ É ªÀ ÀÅðzÀÄ + JAzÀÄ ÉÇ Àß ï + J èªàäa à ÉPÉÆAqÉ + JA ÄzÀÄA PÀAzÀ - CwPÀÄn ªÀÄ ÀA zs À À Ä ÞvÉ ÄAzÀA zàäμàö Ä Þ ÀÄrzÀA ÀŹAiÀÄA ªÀÄw + PÉlÄÖ và ÀÌgÀ Àå + C ÀÈvÀA A J À ªÁPÀåªÀA É ÉAiÀÄÄvÀÄÛA CAvÀÄ zàäμàö Ä Ý ªÀÄÄ ÀߪÉÄ ºÁ! ºÁ! PÉmÉÖ ÉAzÀÄ ÁAiÀÄA ¹¾A ÉÇAiÀÄÄÝPÉÆAqÀÄ ÀÅAiÀiïè + ElÄÖ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄ ªÉÄÃ É PÀ¼ÀªÀ ï + ElÄÖ PÁ ÀÅ + C¾ÂzÀÄ PÁvÀj¹ ÀÄrAiÉÄ vàvï + PÀƪÉÄð + QqÀ ï + ÀÄrzÀÄ ÃA UÉ É ÁAiÀiï + DzÀÄð ÉÇÃUÀ ï + ÀqÉAiÉÄ «ZÁgÀA + UÉAiÀÄéªÀiï + JAzÀÄ zs ÀªÀiÁð üpàgàtgà èué AzÀÄ + EªÀðgÀÄA vàvï + À æ ÀAZÀªÀiï + J èªàäa À«ÀÛgÀA ÀÄrzÀÄ PÀqÉAiÉƼï zàäμàö Ä Þ + EAvÀÄ + JAzÀA + ÉÇ ÀÄß + J èªàä ï + FvÀ É 59

66 PÀ¼ÉzÀÄ PÉÆAqÀ + CzÀPÉð ÁQë + GAlÄ + J É À sá ÀzÀgï ÁQëAiÀÄA Éà ï + J É ÉÇ ÀßA ªÀÄqÀUÀĪÁUÀ¼ï + FvÀ ÀĪÀiï + D ÀĪÀiï + C èzé ªÀÄ ÀÄμÀågï ɾgï + E è, vàvï + À ßzsÁ À¹ÜvÀªÀiï + C Àà ªÀlªÀÈPÀëªÉÄà ÁQë + JA ÄzÀÄA zs ÀªÀiÁð üpàgàtgï «ÀäAiÀÄA + ÀlÄÖ FvÀ À ªÀiÁvÀÄ D±ÀÄævÀ ÀǪÀðªÀiï + F ZÉÆÃzÀåªÀÄA ÉÆÃqÀĪÀªÀiï JAzÀÄ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄA PÀgÉzÀÄ Ã ï + F ÁQëAiÀÄA PÉÊPÉƼÀÄézÀÄ + JAzÉÆqÉ + DvÀA ªÀÈPÀëA ÁQëAiÉÄAzÀÄ ªÀÄÄ ÀßA Éà ÝgÀÄA PÉüÀÝgÀÄA + E èªàiï ªÀ ªÀÄ ÀÄμÀågÀ ÀÄPÀÈvÀzÀÄμÀÌvÀAUÀ¼ÀA zéêªàuà¼ï + C¾ÂUÀĪÀiï + CzÀ¾ÂAzÀ + F ÁQëAiÀÄĪÀiï + GavÀA. ªÀÄgÀ ÀA ÀÄr ÀĪÀÅzÀÄ ÀgÀªÀÄUÀºÀ ÀA + F ÁQëAiÀÄA PÉÊPÉƼÀÄézÀÄ + J É zs ÀªÀÄð Ä Þ PÀgÀA + M½îvÀÄÛ. PÉÊPÉÆAqÉ ï + J É zs ÀªÀiÁð üpàgàtzàªàgï + CAzÀÄ ÉÇ ÄÛ ÉÇÃzÀÄzÀÄ, Á¼É ÉÇÃV PÉüÀéªÀiï + J É vàªàää vàªàää ªÀÄ ÉUÉ + J ègàäa ÉÇÃzÀgï, C ÉßUÀA zàäμàö Ä ÞAiÀÄÄA và Àß ªÀÄ ÉUÉ AzÀÄ vàªàää + CAiÀÄå À PÀAiÀÄåA rzàä PÀlÄÖ + KPÁAvÀPÉÌ + GAiÀÄÄÝ vàvï + ªÀÈvÁÛAvÀªÀiï + J èªàäa w½aiéä Éà ÄÝ ªÀÄä + MAzÀÄ ªÀZÀ À ªÀiÁvÀ æ A ÀªÀÄä ÀjUÀ æºàa + J èa À ªÀÅPÁ A À¹AiÀÄzÉ + GAqÀÄ Á éavà + CxÀðA ÁzÀð ÀÅàzÀÄ Ãªï + D ªÀÄgÀzÀ ÉÇ ÉƼï + CqÀAV + EzÀÄð zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÉÄ ÉÇ ÀßA PÉÆAqÀÄ + GAiÀÄÝ ï + JAzÀÄ ÀÄr ĪÀiï + JA ÄzÀĪÀiï + DvÀ ï + EAvÀÄ + JAzÀA ÀgÀzs À À ºÀgÀtªÀÄÄA «±Áé À WÁvÀÄPÀªÀÄÄA Áé«ÄzÉÆæúÀªÀÄÄA EªÉ èªàiï + KUÉAiÀÄÄÝA Qr ÀÄUÀĪÀiï + EAvÀÄ + C ÀÄàzÀ + J èªàäa à ï + C¾ÂzÀÄ + EzÀÄð + J ÀÄߪÀÄA ÁQëªÀiÁr ÀÄr¹ Qr À ï + UÉzÉ, Àß À Ä + UÉ ÀªÀÄä PÀÄ ªÀÄ ï + J èªàä ï + C ªÀ UÉ, J À ï zàäμàö Ä Þ PÉüÀÄÝ ÀªÀÄä ªÁðºÀªÀÄA Qr ÀzÉ + J Àß + JAzÀÄzÀA UÉÊAiÉÄAzÀÄ và Àß vàazéaiàä ï + MqÀA r ÀÄvÀ + E ð ÀªÀiï D vàå ï + C ÀgÀVjAiÀÄ ï + JAiÀÄÄݪÀÅzÀÄA. ªÉÄà AiÀÄA PÀ æªàäpà æªàäzé À«ðzÀ + GzÁvÀÛ + À s ÉÆësÁUÀªÀiï + DZÁÒ và + YÄäRA ªÀåªÀ»vÀ + CT zàè Ö ÀxÀA vàªàiá s ÀÈAUÉÆÃzÀgÀ ÃgÀzÁUÀªÀÄ WÀ À À æpàgà + CAd À ÀÅAd PÉÆÃQ + C ÉÆÓÃzÀgÀPÁAiÀÄPÁAw ²wPÀAoÀUÀ¼À + C À æwªàä À æ s ÀA vàªàäa CAvÀÄ PÀ«zÀ PÀ Û ÉAiÉƼï zàäμàö Ä Þ và Àß vàazéaiàäa PÉÆAzÀ èzé ªÀiÁuÉ ÉAzÀÄ + GAiÀÄéAvÉ + GAiÀÄÄÝ ¼ÁjAiÀÄ ªÀÄ ÉAiÀÄA ÀgÀPÉAiÀÄ PÀľÂAiÀÄA ÀÅV ÀĪÀAvÉ ªÀl«l PÉÆÃlgÀPÀÄnÃgÀ + CAvÀgÀªÀÄA ÀÅV¹ ªÀgÀªÀÄA UÉ ÉÝ ï + JAzÀÄ gáv¹ ªÀÄ ÉUÉ + AzÀÄ záæauà Á + D ÀPÀÛ ÁzÀA. D vàå +GzÀAiÀĪÀiï + DUÀ ÉÆqÀA zs ÀªÀÄð Ä Þ zéãªàuàägàä éd ÀÇeÉUÀ¼ÀA ªÀiÁqÀÄvÀÄÛA vàqéaiéä zàäμàö Ä Þ ªÀÄÄRªÀÄA véæ¼éaiàäzé AzÀÄ zs ÀªÀiÁð üpàgàtpéì + EAvÀÄ + JAzÀA: À ævàåyð AzÀ ï + E è, jzàäa ÉÇ ÄÛ ÉÇÃzÀÄzÀÄ, J ÀUÉ PÀvÀðªÀåªÀiï + DªÀÅzÀÄ + JAzÀÄ ÀÄrAiÀÄÄvÀ + E Àð + C ÉßUÀA zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄ gàªàa PÀAqÀÄ + DPÀ ëtzéæ¼ï zs ÀªÀiÁð üpàgàtgï 60

67 ÀqÉ ÄA ªÀÄä + EªÀðgÀ ªÀgÀªÀÄA wzàäðªàªàiï + JAzÀÄ ªÀlªÀÈPÀëzÀ À«Äà ÀPÉÌ ªÀAzÀÄ + CμÀÖ«zs À + CZÀð É ÄAzÀ + Cað¹ + vàvï + C ÀAvÀgÀªÀiï + D + EªÀðgÀĪÀÄA ÀÄr¹ ÂPÀÌ + D ªÀÄgÀ À ï + EAvÉAzÀgï. à ï + C ÉÇàqÉ AiÀÄPÀë + D ªÀåzÉêÀvÁ + DªÁ ÀªÀÄÄA ÉêÀåªÀÄÄA + C Àà ªÀÈPÀëªÀiï + CzÀÄPÁgÀt A ÀßA ÁQëªÀiÁrPÉüÀÝ ÉªÀÅ. ÃA và ÀàzÉ ÀÄr + JAzÀÄ zs ÀªÀiÁð üpàgàta zs ÀªÀÄð±À æªàtauéaiàääý + G¹gÀzÉ + E ÀÅðzÀÄA ÉÇ + M¼ÀUÉ + CqÀAV + EzÀð zàäμàö Ä ÞAiÀÄ vàazé É æãªàäªàäw ªÀÄw + PÉlÄÖ zs ÀªÀÄðUÀwAiÀÄA läö À æpàèw «PÀÈw + DzÀ ªÀÄ ÀÄμÀå À + DAiÀÄÄμÀåA PÀÄAzÀÄUÀÄA JAzÀÄ ÀÄrªÀAvÉ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÉÄ zs À ÀªÀÄA véuézàäpéæaqà ï + JAzÀÄ ÀÄrªÀÅzÀÄA ÉgÀ«AiÀÄÄA zs ÀgÁä üpàgàtªàääa ZÉÆÃzÀåA + ÀnÖgÉ zs ÀªÀÄð Ä Þ ZÉÆÃzÀåA + EzÀÄ zéêªàªàiï + C è + CPÀÄ̪Àiï + CAvÉ + C ÉÇàqÉ ÀvÀåªÀÄ ï + KPÉ ÀÄrAiÀÄzÀÄ, EzÀÄ + K Á ÀĪÀiï + MAzÀÄ PÀÈwæªÀĪÀiï + DUÀ ɪÉà Ä̪Àiï + JAzÀÄ + D ªÀÄgÀ ÀA + AzÀÄ ÉÆÃr jzàä + C À à ÉÇ ÄªÀÄ ï + C èaiéäã ªÀÄ ÀÄμÀå ÀAZÁgÀªÀiï + DV + EzÀÄðzÀĪÀÄA PÀAqÀÄ ±ÉÑöʹ zs ÀªÀÄð Ä Þ zs ÀªÀiÁð üpàgàtuéð + EAvÀÄ + JAzÀA ºÀĹAiÀÄzÀ ÉúÁjAiÉÄà E è, ÁA ÉúÁj + C ÀÅàzÀÄ + CzÀ¾ÂAzÀ + JªÀÄä ªÀÈwÛzs ÀªÀÄðPÉÌ zs ÀªÀÄð Ä Þ + Czs ÀªÀÄð Ä Þ + DV zs À ÀªÀÄA Aa¹PÉÆAqÀÄ + J Àß ªÀÄ ÉUÉ + GAiÉÄé ï + JA + C ÉßUÀA Éà Àgï + ªÀÄÆrzÉÆqÉ + GAiÀÄå ï + EA Ä + E èzé ªÀÄgÀzÀ ÉÇ + M¼ÀUÉ + ElÄÖ AzÀÄ ªÀÄ¾Ä ªÀ ÀA ÉÆÃV ÉÆà à + C ÉßUÀA D ÉÇ Àß ï + MAzÀÄ À ÀßUÀA ÀÄwÛ ÀlÄÖ + EzÉÆðqÉ PÉƼÀ ï + CAf ÉÇÃzÉA ÃA + E è + EzÀÄð + CAvÉ ÉÆÃqÀÄvÀÄÛªÀiï + EjA ÉÆ + M¼ÀUÉ ÀÅUÉAiÀÄ ï + EQÌ ÁªÀA ÉǾªÀÄr¹ PÀ¼ÀÄÝPÉÆAqÀ + MqÀªÉAiÀÄA PÀÄqÀÄªÉ ï + JAzÀÄ zs ÀªÀÄð Ä Ý ÀÅ èa ÀŽîAiÀÄA vàj¹ + D ÉÇ + M¼ÀUÉ + CqÀ¹ vàäa zàäμàö Ä ÞAiÀÄ ªÀÄ ÉAiÉƼï QZÀÑ ï + EPÀÄ̪ÀAvÉ QZÀÑ ï + EPÀÌ ï + MqÀA ÉÇUÉ ÀÄwÛ + Gj + ClÖ ï É æãªàäªàäw zs ÀÈw + PÉlÄÖ ÀÅAiÀÄå ï + ElÄÖ ÉÇ + M¼ÀVAzÀA ÀÄgÀļÀÄÝ + GgÀÄ ÄÝ PÀAoÀUÀvÀ Áæt ï + DV ÀÅðzÀÄA zs ÀªÀiÁð üpàgàtgï PÀAqÀÄ zàäμàö Ä ÞAiÀÄ vàazé + C ÀÅàzÀA ÀAzÉAiÀÄA + E èa + JAzÀÄ C¾ÂzÀÄ F Á ÀPÀªÀÄð ï + C Àà zàäμàäàvà æ A ÀUÉ + EAvÀÄ + C Àà zàäªàäðgàta ÀªÀÄ ¹zÀÄzÀÄ + JAzÀÄ ÀÄrªÀÅzÀÄA. ÀzÀ-CxÀð ªÀtÂPÀÄàvÀ ægï - ªÁå ÁjUÀ¼À ªÀÄPÀ̼ÀÄ ; ÀÅzÀÄ - dvé; ÀgÀzÀÄ - ªÁå ÁgÀ; jzà Àà - ºÀ¼ÀμÀÄÖ; ÉÇ ÀÄß - ÀA ÀvÀÄÛ, ºÀt; dd Àä s ÀÆ«Ä - và Àß ºÀÄlÆÖgÀÄ;»gÀÄzÁå ÀªÀ À - ºÉÆgÀªÀ AiÀÄzÀ ªÀÄgÀVqÀUÀ¼À ºÀÆzÉÆÃl; ÃqÀA qàä - vàauàä; ÀZÀÄÑ - ºÀAZÀÄ; ÃAiÀÄ(zÀã) - ªÀåAiÀÄ(vÀ ì), RZÀÄð; ªÀÄqÀAUÀÄ - EqÀÄ; ªÀÄ ÀzÀ Àß - ÉßûvÀ; MqÀA qàä - M ÀÅà; ªÀĺÁªÀl«l - zéæqàøzázà C±ÀévÀÜ ªÀÄgÀ; ÀÇ ï - ºÀƼÀÄ; PÀÄ Â - ºÉÆAqÀ; ÉÇ ï - ÀUÀgÀ; PÉ ªÁ ÀÄA - PÉ ªÀÅ; Q¾ÂzÀÄ - Àé à; G¹gï - ºÉüÀÄ; ªÀ ÀÅðzÀÄ - gàäªàåzàä; 61

68 PÀAzÀ - CwPÀÄn ªÀÄ À - CwAiÀiÁzÀ ªÉÆà ÀzÀ ªÀÄ À ÀÄì; Ä ÞvÉ - zàägá É; và ÀÌgÀ - PÀ¼Àî; C ÀÈvÀ - C ÀvÀå. ÁAiÀiï - Á Ä; ¹gï - ºÉÆmÉ Ö; ÉÇAiÀÄÄÝPÉÆAqÀÄ - rzàäpéæ¼àäîvà Û; ÀÅ ÄèlÄÖ - ÉÆ Éâ ºÁQ. PÀ¼ÀªÀ qàä - PÀ¼ÀîvÀ À DgÉÆà ÀÄ; PÁ ÀÅ - gàpàëué; vàvï-d; PÀƪÉÄð- ÉßúÀ; QqÀÄ - Á±ÀªÁUÀÄ; ÁAiÀiÁzÀÄð - PÀÆUÁr; ÉÇÃUÀ àqé - ºÉÆÃUÀ Ä C ÀĪÁUÀÄ; vàvààç ÀAZÀA - FªÀgÉUÉ ÀqÉzÀ WÀl É; PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀÄzÀPÉð - PÀzÀÄÝzÀPÉÌ; ɾgï - ÉÃgÉAiÀĪÀgÀÄ; vàvàì ßzsÁ À¹ÜvÀ - D ègàäªà; ZÉÆÃzÀå - CzÀÄãvÀ; PÉÊPÉƼÀÄî - ÀªÀÄäw ÀÄ; ªÀ ÀgÀªÀÄ UÀºÀ À - UÀÆqs À; PÀgÀªÀiï -vàäa Á; ÉÇ ÄÛ ÉÇÃUÀÄ -PÀvÀÛ ÁUÀÄ; CAiÀÄå - vàazé; PÀmÉ ÖÃPÁAvÀ - AiÀiÁgÀÆ E èzàavàºà; ÀjUÀ æºà - ªÀÄ ÉAiÀĪÀgÀÄ; À¹AiÀÄzÀÄAqÀÄ-DºÁgÀPÉ Ì PÉÆgÀvÉ Ä èzé; Á éavàxàða - Á¼ÀĪÀμÀÄÖ ÀA ÀvÀÄÛ; ºÀgÀt - PÀ AiÀÄÄ; Qr ÀÄ - PÉr ÀÄ; À Ä - PÉlÖ; UÉ - AiÉÆÃZÀ É; C  - Á±À; ªÁðºÀ - vàavà æ; J ÉßAzÀÄzÀA - Á ÀÄ ºÉýzÀÝ ÀÄß; D vàå - ÀÆgÀå; C ÀgÀVj - C À ÛªÀiÁ ÀzÀ ÉlÖ, À²ÑªÀÄzÀ ÉlÖ ; G ªÉÄà - s ÀÆ«Ä; PÀ æªàäpà æªàäzé - ªÉÄ èªéä è É. À«ðzÀ-ºÀ âzà. DZÁÒ và - DªÀj¹zÀ. YÄäR - PÀÄÌUÀ¼ÀÄ; ªÀåªÀ»vÀ - ªÀÄÄaÑzÀ; vàªàiá - PÀvÀÛ É; s ÀÈAUÉÆÃzÀgÀ - ºÉÆUÉvÀÄA ; ÃgÀzÀ - ªÉÆÃqÀ; À æpàgáad À ÀÄAd - PÁrUÉAiÀÄgÁ² (PÁrUÉAiÀÄμÀÄÖ PÀ ÁàzÀ) PÉÆÃQ Á(vÀì) - PÉÆÃV É(zÀã); C ÉÆÓÃzÀgÀ PÁAiÀÄPÁAw - «μàäö«à zéãºàzà PÁAw; PÀ ÛÀ É - PÀvÀÛ É; GAiÀiï - MAiÀÄÄå; GAiÀÄÄÝ - MAiÀÄÄÝ; ¼Áj - ªÀiÁj; PÉÆÃlgÀPÀÄnÃgÀ- ªÀÄgÀzÀ ÉÇlgÉ; ÀÅV ÀÄ - ºÉÆV ÀÄ; ªÀgÀ - duà¼à; gáv¹ - RÄ ÀlÄÖ; záæauà Á ÀPÀÛ - zéýªàiáqà Ä D²¹zÀªÀ; À ævàåyð - À æwªá ; gàªàa - gàä«péaiàä ÀÄß; ªÀAzÀÄ - AzÀÄ; CμÀ Ö«zs À - JAlÄ UÉAiÀÄ; zs ÀªÀÄð±À æªàt - zs ÀªÀÄð «ZÁgÀUÀ¼À ÀÄß PÉý ÀĪÀÅzÀÄ; ÉgÀ«- d À ÀªÀÄƺÀ; PÀÈwæªÀÄ - ªÉÆà À; ªÀAzÀÄ - À æzàqëué AzÀÄ; ºÀĹ - ÀļÀÄî; ÉúÁj(zÀÞ) - ªÁå Áj(vÀì); Aa ÀÄ - ªÀAa ÀÄ; Éà Àgï - ÀÆgÀå; EA Ä - CªÀPÁ±À; ÉÇ ï - ÉÇlgÉ; À ÀßUÀ - ºÁªÀÅ; ÀŽî - PÀnÖUÉ; GjAiÀÄlÖ ï - ÉAQ GjAiÀÄ Ä; ÀAzÉAiÀÄ(zÀã) - ÀAzÉúÀ (vàì); zàäμàäàvà æ - zàäμàö ÀÅvÀ æ; ÀªÀÄ ÀÄ - ÀA s À«ÀÄ. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt zs ÀªÀiÁð üpàgàtgï :- ÁåAiÀÄwêÀiÁð À ªÀiÁqÀĪÀªÀgÀ ÀªÀÄƺÀ. C±ÀÄævÀ ÀǪÀð :- C±ÀÄævÀ - PÉüÀ gàäªà, ÀǪÀð - F»AzÉ = F»AzÉ PÉý èzà. C ÉÆÓÃzÀgÀ :- C ï - ÃgÀÄ, d - ºÀÄnÖzÀÄÝ, C Ó - Ãj À è ºÀÄnÖzÀÄÝ - PÀªÀÄ, GzÀgÀ - ºÉÆmÉÖ, C ÉÆÓÃzÀgÀ - GzÀgÀ ( Á ü)zà è PÀªÀÄ G¼ÀîªÀ - «μàäú. ²wPÀAoÀ À :- ²w - Ã, PÀAoÀ - PÀÄwÛUÉ, ²wPÀAoÀ - à túzà PÀÄwÛUÉ G¼ÀîªÀ = ²ªÀ. 62

69 ²wPÀAoÀUÀ¼À À æwªàä À æ s ÀA vàªàäa :- ²wPÀAoÀ - ²ªÀ, C À æwªàä À æ s ÀA - ºÉÆà À Ä C Ázs ÀåªÁzÀ, vàªàäa - PÀvÀÛ É = ²ªÀ À PÀÄwÛUÉAiÀÄ túpéì ºÉÆà À Ä C Ázs ÀåªÁzÀμÀÄÖ PÀ ÁàzÀ C sáå À C) PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹: 1) ªÀÈPÀë ÁQë PÀvÉAiÀÄ ÀÄß AiÀiÁªÀ PÀÈw ÄAzÀ Dj À ÁVzÉ? 2) zàäμàö Ä ÞAiÀÄÄ zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄ ªÉÄÃ É AiÀiÁªÀ DgÉÆà ÀªÀ ÀÄß ºÉÆj¹zÀ ÀÄ? 3) zs ÀªÀiÁð üpàgàtgàä KPÉ «ÀäAiÀÄ ºÉÆA zàgàä? 4) zs ÀªÀÄð Ä ÞAiÀÄÄ và Àß É¼ÀV À ºÉÆvÀÛ ÀÄß ºÉÃUÉ PÀ¼ÉzÀ ÀÄ? 5) zs ÀªÀiÁð üpàgàtgàä ªÀlªÀÈPÀëzÀ À«Äà ÀPÉÌ KPÉ AzÀgÀÄ? D) PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ/ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹: 1) zs ÀªÀÄð Ä ÞUÉ zàäμàö Ä ÞAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ À ºÉ ÄvÀÛ ÀÄ? 2) zàäμàö Ä ÞAiÀÄÄ và Àß vàazéué KPÁAvÀzÀ è K ÉAzÀÄ ºÉýzÀ ÀÄ? 3) zs ÀªÀiÁð üpàgàtgàä ªÀlªÀÈPÀëPÉÌ K ÀÄ ºÉýzÀgÀÄ? E) PÉÆlÖ À æ±éßuà½ué JAlÄ/ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹: 1) ªÀÈPÀë ÁQë ÁoÀzÀ è êÀÅ ªÉÄZÀÄѪÀ ÁvÀ æ AiÀiÁªÀÅzÀÄ? KPÉ? 2) zàäμàö Ä ÞAiÀÄ vàavà æ CªÀ UÉ wgàäuàä ÁtªÁzÀ UÉAiÀÄ ÀÄß w½¹. F) ÀAzÀ sáð ÀÄ ÁgÀ ÁégÀ Àå gé Äj. 1) ÉÇ Àß É èªàäa Ã É PÉÆAqÉ 2) FvÀ À ªÀiÁvÀÄ C±ÀÄævÀ ÀǪÀðªÀiï 3) Àß À ĪÀUÉ ÀªÀÄä PÀÄ ªÀÄ É èªàä À ªÀ UÉ 4) À æpàèw «PÀÈwAiÀiÁzÀ ªÀÄ ÀÄμÀå ÁAiÀÄÄμÀåA PÀÄAzÀÄUÀÄA 5) ºÀĹAiÀÄzÀ ÉúÁjAiÉÄà E è. æ À G) ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÀzÀUÀ½gÀĪÀ ÀA Azs ÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zà ÀzÀªÀ ÀÄß gé Äj. 1) ªÀqÁØgÁzs À É - ²ªÀPÉÆÃmÁåZÁAiÀÄð : : ÀAZÀvÀAvÀ. 2) PÀ â - PÁªÀå : : ÉúÁj. 3) C ÀÈvÀ - ÀļÀÄî : : PÀÈwæªÀÄ. 4) AzÀ èzé - ÉÆà À : : zs ÀÈwUÉlÄÖ. 5) zéêªà s ÀQÛ - vàvàäàgàäμà : : C ÉÆÓÃzÀgÀ. 63

70 É É ¾(gÀ)¼À-PÀļÀ-PÀë¼À : ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À PÀ ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ ÉAiÀÄ è»azé ªÀÄÆgÀÄ jãwaiàä ¼À PÁgÀUÀ½zÀÄݪÀÅ. CªÉà ¾¼À, PÀļÀ, PÀë¼À. F ¼À PÁgÀªÉà ¾¼À. ÀÆ ï ÀzÀPÉÌ ÀgÀ, Á½ JA xàð«zé. ¼À CPÀëgÀªÉà PÀļÀ. J¼À- apàì, ÀtÚ; PÀ½- ÀPÀéªÁUÀÄ, ªÀiÁUÀÄ JA CxÀðªÀżÀî ÀzÀUÀ½ªÀÅ. ÀA ÀÌøvÀzÀ PÁgÀ PÀ ÀßqÀPÉÌ gàäªáuà ¼À PÁgÀ gàæ ÀªÀ ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. EzÉà PÀë¼À. ªÀÄAUÀ -ªÀÄAUÀ¼À; AUÀ - AUÀ¼À EvÁå. EzÉà jãw gà PÁgÀzÀ èaiàäæ JgÀqÀÄ jãwaiàä gà PÁgÀUÀ¼ÀÄ EzÀÄݪÀÅ. CªÀÅUÀ¼À ÀÄß géã sà, ªÀÄvÀÄÛ ±ÀPÀlgÉà sà JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. gà CPÀëgÀªÉà géã sà ªÀÄvÀÄÛ ¾ CPÀëgÀªÉà ±ÀPÀlgÉà s À. F CPÀëgÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ÀzÀUÀ½UÉ CxÀð ªÀåvÁå À«vÀÄÛ. GzÁ : bàazà ÀÄì ªÀÄÄAzÀĪÀjzÀÄzÀÄ- PÀët Kgï- ºÀvÀÄÛ; K¾ï - UÁAiÀÄ ÉgÉ - À«Äà À, CPÀÌ ÀPÀÌ ; ɾõÉ É - ÀæªÁºÀ, ªÀĺÁ ÀÆgÀ ªÉÆgÉ - ÁæxÀð É ; ªÉƾõÉ É- UÉÆüÁl, UÀÄAAiÀiï UÀÄqÀÄ. (zàäa ªÉƾõÉÉÉAiÀÄÄvÀÛzÉ) PÀAzÀ ÀzÀå : EzÀÄ Á ÄÌ ÁzÀUÀ¼ÀļÀ î ÀzÀå. MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀªÀiÁ ÀªÁVzÀÄÝ, Á ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrªÉ. JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Á Ì ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀªÀiÁ ÀªÁVzÀÄÝ Á ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À LzÉÊzÀÄ UÀtUÀ½ªÉ.»ÃUÁV MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀǪÁðzsÀðªÉAvÀ Æ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Á Ì ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÁzsÀðªÉAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄ àqàävàûªé. GzÁ : UUUU - - UUUU MqÉAiÀÄ eáaqàa PÀÄ Vj U U - U U - U - U U U - UU- PÉqÉAiÀÄ ï ÀqÀÄUÀ ÉÌzsÁwæ «dgï ÉqÉAiÀÄ U UU U U- U -UU ÉÆÌqÀj ÀÄ «ÀAd má ÀÄgÀ U - U UU - U - U »ra PÀªÉÊ j¹aºà ÁzÀA UÉAiÀÄÝA 64

71 æ GvÀà ªÀiÁ ÁªÀÈvÀÛ PÀët : EzÀÄ Á ÄÌ ÁzÀUÀ¼ÀļÀî ÀzÀå. Àæw ÁzÀªÀÇ CPÀëgÀUÀ¼À ÀASÉåAiÀÄ è ÀªÀiÁ ÀªÁVzÀÄÝ và Á E ÀàvÀÄÛ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. PÀæªÀĪÁV Àæw ÁzÀzÀ Æè sà, gà, À, sà, sà, gà, UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ ÉAiÀÄ è MAzÀÄ WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. ÀÆvÀ æ : GvÀà ªÀiÁ ÉAiÀÄ ÀÅàzÀÄ sàgàa À sà sàagà UÀA ÉUÀ ÉÝgÀ ï GzÁ : sà gà À sà sà gà UÀ - UU - U - U U U - U U - U U - U - U- ZÁUÀzÀ séæãuàzà PÀÌgÀzÀ UÉÃAiÀÄzÀ UÉÆnÖAiÀÄ A A ÀÅUÀ ¼ÁÎUÀgÀ... ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ PÀët : EzÀÄ PÀÆqÁ Á ÄÌ ÁzÀUÀ¼ÀļÀî ÀzÀå. Àæw ÁzÀzÀ Æè E ÀàvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀUÀ½zÀÄÝ PÀæªÀĪÁV ªÀÄ,gÀ, sà, À,AiÀÄ,AiÀÄ,AiÀÄ UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. ÀÆvÀ : véæãgà ï ªÀÄAgÀA sà ÀA ªÀÄÆAiÀÄUÀtªÀÄĪÀÄzÉ váa ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛªÀÄPÀÄÌA GzÁ : ªÀÄ gà sàà À AiÀÄ AiÀÄ AiÀÄ U - - U U U U U U - - U - - U -- ÀÆ õéê É ZÉÑZÀÄÑ èagàxà zàpàäzàä géaiàäa ÀÆ và ÀARA r ÀÄvÁÛ ªÀĺÁ ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ PÀët : EzÀÄ Á ÄÌ ÁzÀUÀ¼ÀļÀî CPÀëgÀUÀuÁzsÁjvÀ ÀzÀå. EzÀgÀ Àæw ÁzÀzÀ Æè E ÀàvÉÛgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ½zÀÄÝ PÀæªÀĪÁV À,vÀ,vÀ, À, À,gÀ,gÀ, UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. ÀÆvÀ æ : ÀvÀvÀA ÀA ÀAgÀgÀAUÀA ɾõÉzÉ ÉAiÉÄ ªÀĺÁ ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛªÀÄPÀÄÌA GzÁ : À vàà vààà À À gà gà UÀÄ U U --- U - - U U U U U U - - U - -U - - EzÀÄZÀ PÀæªÀÇåºÀ «iáªàçåºà ªÀÄ ÉÆqÉ ªÀzÀlA ÁxÀð ÀA vávà ÀÄA UÉA 65

72 ±ÁzÀÆð «QæÃrvÀ ªÀÈvÀÛ æ À PÀët : EzÀÄ CPÀëgÀUÀtzÀ ègàäªà ÀzÀå. EzÀgÀ è Á ÄÌ ÁzÀUÀ½zÀÄÝ CPÀëgÀUÀ¼À ÀASÉåAiÀÄ è ÀªÀiÁ ÀªÁVªÉ. À æw ÁzÀzÀ Æè ªÀÄ, À,d, À,vÀ,vÀ, UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀ ÛzÉ. MlÄÖ ºÀvÉÆÛA vàäû CPÀëgÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. ÀÆvÀ : PÀuÉÆÎ Àà ï ªÀÄ ÀdA ÀvÀAvÀUÀªÀÄĪÀiÁ ±ÁzÀÆð «QæÃrvÀA GzÁ : ªÀÄ ÀÀÀ d ÀÀ vàà vàà UÀÄ UU- U - U U U - -- U - - U - ªÀiÁvÀAUÁ ÀÄgÀªÉÊ jaiàä è ÀqÉzÀÄA èazs ÀÄ«ðzÉå UÀA sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. F ÀzÀUÀ¼À ÀÄß «AUÀr¹ ÀA üaiàä ºÉ ÀgÀÄ gé Äj. ÉÇÃUÀ ïªéã ÄÌA, vàpàì vàä, ÀÇ õéýqé, 2. ÃrgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß «UÀ 滹 ÀªÀiÁ ÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹. CwPÀÄn, PÉÊPÉƼÀÄézÀÄ, PÀmÉÖÃPÁAvÀ, Áé«ÄzÉÆæúÀ, ÀgÀzs À À, zs À ÀºÀgÀt, ÁQëªÀiÁr, ªÀAzÀÄ, 3. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀå sáuàpéì À æ ÁÛgÀ ºÁQ bàazà Àì ÀÄß ºÉ Àj¹ PÀët gé Äj. C. CwPÀÄn ªÀÄ ÀA zs À À Ä ÞvÉ ÄAzÀA zàäμàö Ä Þ ÀÄrzÀA ÀŹAiÀÄA D. ªÉÄà AiÀÄA PÀ æªàäpà æªàäzé À«ðzÀÄzÁvÀÛ À s ÉÆà «sáuàªàiá ZÁÒ và... c c c c c 66

73 UÀ ÀzÀå ÁoÀ - 08 ªÁåWÀ ævãvé -J. J ï. ªÀÄÆwðgÁªï ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : Dzs ÀÄ PÀ ²PÀ ëtpé ëãvà æ «ÁÛgÀUÉÆAqÀAvÉ è Á»vÀå PÉ ëãvà æªàç ºÉÆ ÀºÉÆ À DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÁÛ A zé. PÁªÀå, ÁlPÀ JA ÉgÀ¼ÉtÂPÉAiÀÄμÀÄÖ À æpágàuà¼à ÀÄß ºÉÆA zàý PÀ ÀßqÀ Á»vÀåªÀÅ Dzs ÀÄ PÀ ²PÀët AzÀ CzÀgÀ Æè EAVèμï Á»vÀå Á«Äà Àå AzÀ sáªàvãvé, fãªà ÀZÀjvÉ æ, À æ Azs ÀUÀ¼ÀÄ, ÀA±ÉÆÃzs À ÁvÀäPÀ ÉÃR ÀUÀ¼Éà ªÉÆzÀ ÁzÀ C ÉÃPÀ À æpágàuà¼à ÀÄß PÀArvÀÄ. À æ Azs À À æpágàªéçazàgà É è và À æ Azs À, ºÀgÀmÉAiÀÄ gàæ ÀzÀ À æ Azs À, ÀA±ÉÆÃzs À ÁvÀäPÀ À æ Azs À, ªÉÊZÁjPÀ À æ Azs À, ªÉÊeÁÕ PÀ À æ Azs À, À æªá À À æ Azs À ªÉÆzÀ ÁzÀ M¼À À æ s ÉÃzÀUÀ¼À ÀÄß ÉÆÃqÀ ºÀÄzÀÄ. Àæ ÀÄÛvÀ và Àæ AzsÀªÉÇAzÀ ÀÄß JμÀÄÖ ÀÄAzÀgÀªÁV À ºÀÄzÉA ÄzÀ ÀÄß J.J ï.ªàäæwðgáaiàägàä E è zár ¹zÁÝgÉ.»A À æ À±ÀÄUÀ¼ÀÄ ÀºÀ zàäpàäªàåzàpéì MAzÀÄ DzÀ±ÀðªÀ ÀÄß Á ÀĪÁUÀ ÀÅtå s ÀÆ«Ä ságàvàzà ègàäªà ªÀÄ ÀÄμÀågÀÄ»jAiÀÄgÀ DzÀ±ÀðªÀ ÀÄß Á ¹zÀgÁUÀzÉ JA ÄzÀ ÀÄß «qàa ¹gÀĪÀÅzÉÆAzÀÄ E è À «±ÉÃμÀ. CxÉÊð¹ N EgÀ Á Ä, T ð, WÁæuÉÃA æaiàä, ªÀÄzÀ AUÀ À PÀtªÉ, ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀ, PÀÄ Á ZÀPÀ æ, fãtðªà À Ûç, C üªàäär, ÀvÀåªÀ ævé, zs ÀªÀÄð±À æzéþ J É ÉPÉÌ gàæ AzÀ É ºÀÄ AiÀÄ eáwué ÉÃzÉð ÉAzÀÄ UÀ«ð À ÉÃqÀ JAzÀÄ gézà PÀ«AiÀÄ «μàaiàäzà è À ÀUÉ ºÀ¼À UËgÀªÀªÀÅAlÄ. DvÀ ºÀÄ AiÀÄ ÀÄß PÉêÀ»A À æ À±ÀĪÉAzÀÄ wgà ÀÌj À è. CzÀgÀ eáwué ÉÃgÀĪÀÅzÀÄ ºÉªÉÄäAiÀÄ «μàaiàäªéazàä ªÀÄ ÀUÀArzÀÝ ÀÄ. ºÀÄ ÁætÂUÀ¼À ÀÄß PÉÆAzÀÄ w ÀÄߪÀÅzÉà ÉÆà GAlÄ. DzÀgÉ μààpàë ÁvÀªÁzÀ zàè Ö ÄAzÀ ÉÆÃrzÀgÉ CzÀgÀ è và Éàà zé? ±ÁPÁºÁgÀªÀ ÀÄß wazàä zàäpà ºÀÄzÁzÀ ªÀiÁ ÀªÀ Éà ªÀiÁA ÀªÀ ÀÄß w Àß ºÀÄzÁzÀgÉ ºÀÄ AiÀÄ è CzÉÆAzÀÄ zéæqàø C ÀgÁzs ÀªÉ? CzÀÄ DºÁgÀPÁÌV PÉÆ ÄèªÀÅzÀgÀ Éèà ÀÆ và à è ; ºÁUÉ PÉÆ ÄèªÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ zs ÀªÀÄðªÀ ÀÄß C ÀÄ Àj¹ PÉÆ ÄèvÀ ÛzÉAiÉÄ, CxÀªÁ zs ÀªÀiÁðzs ÀªÀÄðUÀ¼À ÉPÀ̪À Éßà EqÀzÉ ÀéZÀÒAzÀ AzÀ ªÀwð ÀÄvÀÛzÉAiÉÄ JA ÄzÉà ªÀÄÄRå À æ±éß. ºÀÄ UÉ zs ÀªÀÄðªÉà ÀÄ AvÀÄ, J Àß ºÀÄzÀÄ. EvÀgÀ zéã±àuà¼à ègàäªà ºÀÄ UÀ¼À «μàaiàä ºÉÃUÉÆà À ÀUÉ w½aiàäzàä DzÀgÉ AiÀiÁªÀ Ár À è ²æÃgÁªÀÄ ÀAxÀ zéægéuà¼àä D½zÀgÉÆÃ, s ÀUÀ ÎÃvÉAiÀÄAxÀ UÀ æaxà GzÀ㫹vÉÆÃ, D s ÀgÀvÀ s ÀÆ«ÄAiÀÄ è ºÀÄ UÀ¼ÁzÀgÀÆ Czs ÀªÀÄðPÉÌqÉUÉÆqÀĪÀÅzÀÄAmÉ? FZÉUÉ À Àß Azs ÀÄ PÀÈμÀ ÚªÀÄÆwð và Àß ªÀA±ÀzÀªÀgÉÆ âgà C ÀÄ s ÀªÀzÀ PÀxÉAiÀÄ ÀÄß ºÉýzÀ. CzÀ ÀÄß PÉýzÀ ªÉÄÃ É À ÀUÉ ºÀÄ AiÀÄ zs ÀªÀÄð±À æzéþaiàä CjªÁ ÄvÀÄ. 67

74 PÀÈμÀ ÚªÀÄÆwðAiÀÄ CdÓA gàä vàäªàäpàægàä f ÉèAiÀÄ MAzÀÄ ºÀ½îAiÀĪÀgÀÄ. CªÀgÀ»jAiÀÄgÀÄ ÀtÚzÉÆAzÀÄ ÀA ÁÜ ÀzÀ è ªÀÄAwæAiÀiÁVzÀÄÝ vàªàää gád s ÀQÛUÁV ºÉ ÀgÀÄ ÀqÉzÀªÀgÀÄ. ÀªÀÄä PÀxÁ ÁAiÀÄPÀgÀ PÁ PÉÌ ªÀÄAwævÀé ºÉÆÃV PÉêÀ ±Á ÀÄ s ÉÆÃVPÉ ªÀiÁvÀ æ G½ vàäû. DzÀgÀÆ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ vàªàää ªÀA±ÀzÀ QÃwðUÉ PÀÄAzÀÄvÀgÀzÀAvÉ T ð ÀÄ À ÛPÀªÀ ÀÄß μé ÄAzÀ PÁ ÁrPÉÆAqÀÄ ªÀĹAiÀÄ PÁtÂPÉUÁV géêvàgà ÀÄß Ãr ÀzÉ, zéãªàgàä PÉÆlÖμÀ ÖgÀ è vàè ÛUÉÆAqÀÄ fãªà À ÀqÉ ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. CªÀgÀ sáuàpéì T ð ÀÄ ÀÛPÀ PÉêÀ fãªà ÀzÀ DzsÁgÀªÀ è; CªÀgÀ gád s ÀQÛAiÀÄ ÁAbÀ À. MAzÀÄ Áj CªÀgÀÄ EgÀ Á UÁV apàì ÁAiÀÄPÀ À ºÀ½îUÉ ºÉÆÃVzÀÝgÀÄ. ReÁ ÉUÉ ºÀt PÀnÖ, ÉßûvÀgÀ ÀÄß ÉÆÃrPÉÆAqÀÄ C èazà ªÁ À ÀÄì ºÉÆgÀqÀĪÀ ªÉüÉUÉ ÀAeÉ DgÀÄ WÀAmÉAiÀiÁVvÀÄÛ. CªÀgÀÄ vàªàää ºÀ½îAiÀÄ ÀÄß và À ÉÃPÁzÀgÉ ªÀÄzÀ AUÀ À PÀtªÉAiÀÄ ÀÄß zán ºÉÆÃUÀ ÉÃPÀÄ. PÁqÀÄzÁj, DzÀgÀÆ É¼ÀÄ AUÀ¼À À ; Àé à zéæqà Ø ºÉeÉÓ ºÁQzÀgÉ HlzÀ ºÉÆwÛUÉ HgÀÄ ÉÃjPÉƼÀ î ºÀÄzÀÄ JAzÀÄPÉÆAqÀÄ ÉÃUÀ ÉÃUÀ ÀqÉzÀgÀÄ. DzÀgÀÆ PÀtªÉUÉ gàäªà ªÉüÉUÉ DUÀ Éà gáwæ ºÉeÉÓ ÄnÖvÀÄÛ. ºÀ¹«À eéævéué s ÀAiÀĪÀÇ ÉÃj CªÀgÀ PÁ Ä ªÀÄvÀÛμÀÄÖ ZÀÄgÀÄPÁ ÄvÀÄ. gà ÉÛUÉ Àé à zàægàzà Éèà EzÀÝ UÀĺÉAiÀÄ è ºÀÄ AiÉÆAzÀÄ ªÀÄ VvÀÄÛ. ÀªÉ Áè zéýªàiár DUÀ vá É DPÀ½ ÀÄvÀÛ JzÀÝ ºÀÄ UÉ và Àß ºÉÆmÉÖ jzávzéaiéäazàä sá ÀªÁ ÄvÀÄ. «ü DºÁgÀPÉÌ K À ÀÄß MzÀV ÀĪÀÅzÉÆà JAzÀÄ AiÉÆÃa ÀÄvÁÛ MAzÉgÀqÀÄ Áj ªÉÄʪÀÄÄjzÀÄ ºÉÆgÀnvÀÄ. AqÉUÀ¼À ªÀÄgÉAiÀÄ É èã ÀqÉAiÀÄÄwÛzÁÝUÀ EzÀÝQÌzÀÝ ºÁUÉAiÉÄà ªÀÄzs ÀÄgÀªÁzÀ UÀAzs ÀªÉÇAzÀÄ CzÀgÀ WÁæuÉÃA æaiàäªà ÀÄß DPÀ æ«ä¹vàä. D ÀĪÁ À ÉAiÀÄ eáqà ÉßûrzÀÄ ±Àê ݪÁV ÀqÉAiÀÄÄvÁÛ gà ÉÛAiÀÄ ½UÉ AzÀÄ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ ÀÄß PÀArvÀÄ. CªÀgÀ zàäaqàäzàäaqázà ±ÀjÃgÀªÀ ÀÄß ÉÆÃr ºÀÄ UÉ ÀgÀªÀiÁ ÀAzÀªÁ ÄvÀÄ. ºÀÄ AiÀÄ D ÀAzÀPÉÌ PÉÆgÀvÉ MA vàäû ; D ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ ºÀÄ UÉ C üªàäärgávgàzé CzÀgÀ PÀqÉUÉ É ÀÄßwgÀÄV¹ ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. AiÀiÁgÀ Éßà DUÀ, s ÀgÀvÀRAqÀzÀ ºÀÄ UÀ¼ÀÄ»A AzÀ ºÁj PÉÆ ÄèªÀÅ è. ±ÀvÀÄæªÀ ÁßzÀgÀÆ ÀjAiÉÄ, DvÀ É ÀÄß wgàäv¹gàäªáuà PÉÆ ÄèªÀÅzÀÄ zs ÀªÀÄðªÀ èªàμéö. DzÀÝjAzÀ ºÀÄ ºÉÃUÁzÀgÀÆ ªÀiÁr ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀjUÉ C üªàäärªáv gà ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ CªÀgÀ ÀÄß ºÁzÀÄ ªÀÄÄAzÉ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ PÀμÀÖ. ±Àê ݪÁV CªÀ À»AzÉAiÉÄà ÀqÉzÀÄ, C ÀAvÀgÀ CªÀ À ªÀÄÄA sáuàpéì ÉUÉzÀÄ, PÀÆqÀ É wgàäv CªÀ À ªÉÄÃ É Ã¼À ÉÃPÀÄ. và Àß qà Azs ÀĪÁzÀ ÉQÌ ÀAvÉ zéãºàªà ÀÄß ºÀÄzÀÄV¹PÉÆAqÀÄ ºÀÄ ªÉÄ èªéä è É ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ ºÀwÛgÀ Àj ÄvÀÄ. EvÀÛ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀjUÉ EzÀÝQÌzÀÝ ºÁUÉAiÉÄà ªÀÄ À¹ì À è C¼ÀÄPÀÄ ºÀÄnÖvÀÄ. ÀAZÉÃA æaiàäuà½ué UÉÆÃZÀgÀªÁUÀ gàäªàaxà C ÁAiÀĪÀ ÀÄß ÀÆa ÀĪÀ DgÀ ÉAiÀÄ EA æaiàäªéça zéaiéäazàä èªàgàä ºÉüÀÄvÁÛgÉ. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ è D EA æaiàä eáuàèvàªáv ºÀÄ AzÀzÀÄÝ CªÀjUÉ w½ ÄvÀÄ. ºÀÄ AiÉÄà DzÀgÀÆ CzÀÄ»A AzÀ ªÉÄÃ É Ã¼ÀĪÀÅ èªéazàä ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ ègàä. ºÀÄ UÉ ºÉƼÉzÀ AiÉÆÃZÀ ÉAiÉÄà CªÀjUÀÆ ºÉÆ¼É ÄvÀÄ. ºÀÄ ºÀwÛgÀ AzÀÄ ÉUÉ ÄvÀÄ. CzÀÄ vàªàää và ÉAiÀĪÉÄÃ É gàäªà ªÉüÉUÉ ÀjAiÀiÁV ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ Àé à ÁVzÀgÀÄ. ºÀÄ É PÉÌ E½zÀÄ vàªàää PÀqÉUÉ wgàäuàäªàåzàgéæ¼àué CªÀgÀÆ»A gàäv AzÀ zájaiàä Éèà ÀÄ ÀB ÀqÉzÀgÀÄ. ºÀÄ PÀvÉÛwÛ ÉÆÃrzÀgÉ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ ªÀÄvÉÛ và Àß PÀqÉUÉ É ÀÄßwgÀÄV¹zÁÝgÉ! 68

75 ºÀÄ AiÀÄ ªÀÄÄR ÉZÁÑ ÄvÀÄ. DzÀgÉ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ «μàaiàäzà è ªÉÄaÑPÉAiÀÄÆ D ÄvÀÄ-vÀ ÀUÉ JzÀÄgÁ½AiÉÄà ¹QÌzÀ ÉA ªÉÄaÑPÉ. wazàgé EAxÀªÀ À Éßà w Àß ÉÃPÀÄ JAzÀÄPÉÆAqÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ Áj ÉUÉ ÄvÀÄ. F À ªÀÇ, ºÀÄ UÉ PÀAqÀzÀÄÝ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ É ÉßÃ. CzÀPÉÌ MAzÀÄ PÀqÉ ºÀ¹ªÀÅ, ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀqÉ và Àß Áé üªàiá ÀPÉÌ EAxÀ zs ÀPÉÌ AvÀ Áè JA AiÉÆÃZÀ É. Á¼É EvÀgÀ ªÁåWÀ æuà¼ézàäjué và Àß UËgÀªÀ JμÀÖPÉÌ AwÃvÀÄ, ªÉÄÃ É zéýã qà É JA AiÉÆÃZÀ É CzÀgÀ ªÀÄ À¹ì À è ºÉƼÉzÀĺÉÆà ÄvÀÄ. PÀëtPÁ CzÀgÀ ªÀÄ À¹ì À è UÉÆAzÀ. DzÀgÉ D UÉÆAzÀ PÀëtPÁ QÌAvÀ Æ ºÉZÁÑV è è. CzÀÄ ÀzÀéA±ÀzÀ è d ¹zÀ ºÀÄ. RAqÀ«zÉPÉÆÃ, ªÀiÁA À«zÉPÉÆÃ, UÀÄArUÉAiÀÄ ¹gÀPÀ Û«zÉPÉÆà JAzÀÄ D ºÀ ÀÄ DºÁé À PÉÆmÁÖUÀ và Àß CdÓ Á Ä ZÀ À àj¹péæaqàä ºÀ ÀĪÀ ÀÄß w Àß ºÀÄzÁVvÀÄÛ. DzÀgÀÆ D ºÀÄ gáaiàä ÀvÀåªÀ ævéaiàiázà ÀÄtåPÉÆÃnAiÀÄ ÀÄß w Àß ÉÆè èzé Áæt qà èªé? D À«vÀ æ PÀxÉ ÀĪÀuÁðPÀëgÀzÀ è TvÀªÁV EA UÀÆ ºÀÄ UÀ½UÀÆ ºÀ ÀÄUÀ½UÀÆ DzÀ±ÀðªÁV èªé? CAxÀ ºÀÄ AiÀÄ ªÉƪÀÄäUÀ ÁV ºÀÄnÖ vá ÀÄ Czs ÀªÀÄðPÉÌ PÉÊ ºÁPÀĪÀÅzÉ? ºÀÄ UÉ s ÀUÀªÀ ÎÃvÉ É À UÉ AvÀÄ ; Àézs ÀªÉÄÃð zs À ÀA ±É æãaiàäb, ÉÊ ï É À UÉ AzÀ ÀÄ; ÉÊvÁ À»A gàäuàä JAzÀÄPÉÆArvÀÄ. D Á ÀzÀ AiÉÆÃZÀ ÉAiÀÄ ÀÄß ºÉÆgÀzÀÆr ªÀÄvÉÛ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ ªÀÄÄA sáuàpéì ÉUÉ ÄvÀÄ. PÀvÉ ÛwÛzÀgÉ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ ªÀÄvÉ Û wgàävzáýgé. ºÀÄ UÉ CªÀgÀ É ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ªÀÄvÉ Ûà ÀÆ PÁt ÉÆ èzàä. F À àzs Éð LzÁgÀÄ Áj ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀgÉƼÀUÉ E âgà ªÉÃUÀªÀÇ À À PÀÆÌ ºÉaÑvÀÄ. FUÀ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀjUÉ ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ Ázs Àå«gÀ è. AvÀ PÀqÉAiÀÄ É èã ºÀÄ AiÀÄ ªÉÃUÀPÉÌ ÀjAiÀiÁV ZÁZÀÆ và ÀàzÀAvÉ vàªàää ªÉÃUÀªÀ ÀÆß ºÉÆA ¹PÉÆAqÀÄ PÀÄ Á ZÀPÀ æzàavé wgàäuàäwûzàýgàä. MAzÀÄ PÀ ëtªázàgàæ ºÀÄ UÉ CªÀgÀ ªÀÄÄRzÀ±Àð ÀªÁUÀ è. DzÀgÉ F zéæa gálªà ÀÄß JμÀÄÖ PÁ ÀqÉ À Ä Ázs Àå! ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ và É ÀÄvÀÛ ÁgÀA ü¹vàä. D «ÀwÛ À À ߪÉñÀzÀ è CªÀjUÉ vàªàää T ð ÀÄ ÀÛPÀzÀ AiÉÆÃZÀ É AvÀÄ. ºÀÄ AiÀÄ ÀAeÁ AzÀ MAzÉÃlÄ zàýgé ÁPÀÄ-ªÀÄÄAzÉ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ CjªÀÇ G½AiÀÄĪÀÅ è. ÉÆêÉà zàýgàæ MAzÉà MAzÀÄ PÀ ëtzà ªÀiÁvÀÄ. ªÀÄrAiÀÄ ÉÃPÁzÀgÉ ªÀiÁrAiÉÄà ªÀÄrAiÀÄÄvÉ Ûà É, JAzÀÄ ±À Ñ Ä¹zÀgÀÄ. DzÀgÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÁzÀgÀÆ K À ÀÄß? CªÀgÀ è DAiÀÄÄzs À«gÀ è. T ð ÀÄ ÀÛPÀ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ æºáä ÀÛç, CzÀ Éßà G ÀAiÉÆÃV À ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ CzÀÄ ºÀÄ AiÀÄ ªÉÄà Éà ÀÄ s À ¹ÃvÀÄ! CzÀ ÀÄß À æaiéæãv¹zàýjazà ºÀÄ ÁAiÀÄĪÀÅzÀAwgÀ, CzÀgÀ ªÉÄÃ É AiÀiÁªÀ ÀjuÁªÀĪÀÇ DUÀĪÀÅ è. DzÀgÀÆ PÀëtPÁ ºÀÄ C À æw s ÀªÁzÀgÉ, CzÀgÀ UÀªÀÄ À Àé à ZÀ ¹zÀgÉ, CμÀÖgÀ è Nr À«Äà ÀzÀ ªÀÄgÀzÀ ªÉÄà PÉÌÃgÀ ºÀÄzÉA ºÀÄZÀÄÑ D É, CAvÀÆ ªÀÄ ÀÄμÀå À æaiàävàßzà ègàäªàåzà Éß Áè ªÀiÁr qà ÉÃPÀÄ, CzÀgÀ ªÉÄà É-PÀªÀÄðuÉåêÁ üpágà ÉÛà ªÀiÁ s À ÉÃμÀÄ PÀzÁZÀ À! EvÀÛ ºÀÄ UÀÆ «ÀjÃvÀªÁzÀ DAiÀiÁ À. T ð ÀÄ ÀÛPÀ CzÀgÀ ªÀÄÄRPÉÌ AzÀÄ rzáuà ºÀÄ UÉ ÉmÉÖà ÀÆ DUÀ è, D±ÀÑAiÀÄðªÁ ÄvÀÄ. ¼À PÉ ÄAzÀ dqàªávzàý ªÀÄ À¹ìUÉ Àj¹ÜwAiÀÄ CjªÁUÀ Ä CgÉ «ÄμÀ»r ÄvÀÄ. D CgÉ «ÄμÀzÀ è ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ zéãªàgé, ªÀÄgÀ ºÀvÀÄÛªÀμÀÄÖ CªÀPÁ±À PÀgÀÄt ÀÄ J ÀÄßvÁÛ MAzÉà G¹j À è ªÀÄgÀzÀ PÀqÉUÉ zs᫹zàgàä. DzÀgÉ zéãªàgà gàpàëuá 69

76 ªÀåªÀ ÉÜ ÉÃgÉ EvÀÄÛ. ªÀÄgÀPÉÌ PÉ ªÀÅ Cr zàægàzà è É AzÀ ªÉÄà ÉzÀÄÝPÉÆArzÀÝ PÀ è ÀÄß JqÀ«±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ zàýgàä, ªÉÆzÀ É zàtâªávvàäû. zàý ÉnÖUÉ À æeéõ và àvàä. PÉ ªÀÅ «ÄμÀUÀ¼ÁzÀ ªÉÄÃ É ªÀÄÆbÉð w½ ÄvÀÄ. DzÀgÀÆ DUÀ CªÀgÀ è AiÀiÁªÀÅzÉÆAzÀÄ EA æaiàäªàç ZÀÄgÀÄPÁV PÉ À ªÀiÁqÀÄwÛgÀ è, ªÀÄ À ÀÄì C À àμà Ö ¹ÜwAiÀÄ èvàäû ; PÀtÆÚ ªÀÄAdÄ ªÀÄAdÄ, JμÀÄÖ ºÉÆvÀÄÛ D ¹ÜwAiÀÄ èzàýgéæã CªÀjUÀAvÀÆ w½aiàäzàä. JZÉ ÑvÁÛUÀ CªÀgÀ ½AiÀÄ è Á ÉÌöÊzÀÄ d À AwzÀÝgÀÄ. vàªàää ªÀÄÄRªÉ Áè MzÉÝAiÀiÁVvÀÄÛ, E ÀÆß AiÀiÁgÉÆà ÃgÀÄ aªàääq ÀÄvÀ Û Éà EzÀÝgÀÄ. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ ªÀÄÆbÉðAiÀÄ èzáýuà ÀqÉzÀzÀÄÝ EμÀÄÖ ; apàì ÁAiÀÄPÀ ÀºÀ½îUÉ véav ÀPÁ Ä vàäa PÉÆAqÀÄ ºÉÆÃVzÀÝ PÉ ªÀÅ géêvàgàä wauà¼à ɼÀQ À è UÁr ºÉÆqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ vàªàää ºÀ½îUÉ»A gàäuàäwûzàýgàä. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ zàý ÀܼÀPÉÌ PÁ Ä ºÀgÀzÁj ÄzÉ J ÀÄߪÁUÀ JvÀÄÛUÀ¼ÀÄ K ÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÆ ªÀÄÄAzÉ ºÉÆÃUÀzÉ PÀt ºÁQPÉÆAqÀªÀÅ. CzÉà ªÉüÉUÉ JzÉ ÀqÀÄUÀĪÀAvÉ ºÀÄ AiÀÄ UÀdð É PÉý¹vÀÄ. JvÀÄÛUÀ¼À WÀAmÉAiÀÄ ±À ݪÀ ÀÄß PÉýzÀ ºÀÄ PÉ ªÀÅ «ÄμÀ vàqézàä ÉÆÃrvÀÄ. DzÀgÉ géêvàgà ªÀiÁvÀÄ PÉý AzÀ ªÉÄÃ É gá±é ÄAzÀ Æ PÉÆà À AzÀ Æ UÀfð¹ À ÁAiÀÄ À ªÀiÁrvÀÄ. UÁrAiÀĪÀgÀÄ LzÀÄ d À«zÀÝgÀÆ JμÉÖà DUÀ ºÀÄ AiÉÄAzÀgÉ s ÀAiÀĪÀ èªé! Àé à ºÉÆvÀÄÛ UÁrAiÀÄ ½AiÀÄ Éèà AvÀÄ ÉÆÃrzÀgÀÄ. ªÀÄvÉÛ UÀdð É PÉüÀ è. C ÀAvÀgÀ CªÀgÀÄ vàªàää èzàý PÉÆëÄAzÀ MAzÉgÀqÀÄ véæãmá ºÁj¹, PÉÊ ÁzÀμÀÄÖ UÀ s É ªÀiÁqÀÄvÁÛ véav ÀUÀjAiÀÄ ÀAdÄ ºÉÆwÛ¹PÉÆAqÀÄ eáuàgàæpàvé ÄAzÀ ªÀÄÄAzÀĪÀjzÀgÀÄ. ªÀÄÆbÉðAiÀÄ è ÝzÀÝ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ ÀÄß PÀAqÀÄ ªÀÄÄRzÀ ªÉÄÃ É ÃgÉgÀa JZÀÑj¹zÀgÀÄ. ªÉÆzÀ Éà ºÉýzÀAvÉ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ UÀnÖªÀÄ À¹ì ÀªÀgÀÄ. ÉÃUÀ ZÉÃvÀj¹PÉÆAqÉzÀÄÝ ÀqÉzÀ ÀAUÀwAiÀÄ Éß Áè É À UÉ vàazàäpéæaqàgàä. ªÉÄÊPÉÊ Àé à ÀqÀÄUÀÄwÛvÉÛà ºÉÆgÀvÀÄ CªÀjUÉ ªÉÄÊAiÀÄ è UÁAiÀĪÉà ÀÆ DVgÀ è. ºÀÄ AiÀÄ s ÀAiÀĪÉà ÉÆà PÀ¼É vàäû, T ð ÀÄ ÀÛPÀªÀ ÀÆß ªÀÄvÉÛ ÀqÉzÀÄ s ÀzÀ æªàiárpéæaqàzáý ÄvÀÄ. DzÀgÉ CªÀgÀ ªÀÄ À Àì Éß Áè «ÀäAiÀÄ DªÀj¹vÀÄÛ. váªàå G½zÀzÀÄÝ ºÉÃUÉ? ÀìºÁAiÀÄgÁV À æeéõ Ä èzé ÝzÁÝUÀ ºÀÄ vàªàää ÀÄß J¼ÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀ èªéãpé? Àé à ºÉÆvÀÄÛ AiÉÆÃa¹ UÁrAiÀĪÀgÀ ÀÄß PÉýzÀgÀÄ. Á ÀÄ ªÀÄÄR ªÉÄà ÁV ÝzÉÝ É? JAzÀÄ. E è, CªÀgÀÄ ÝzÀÝzÀÄÝ É ÀÄß ªÉÄà ÁV. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ ÀªÀÄ ÉåUÉ GvÀÛgÀ zéægévàavá ÄvÀÄ. PÉÆ ÉAiÀĪÀgÉUÀÆ D Áæt và Àß PÀÄ zs ÀªÀÄðªÀ ÀÄß Á ¹PÉÆAqÉà A vàäû! GzÁgÀºÀÈzÀAiÀÄgÁzÀ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ Á ÄAzÀ s À É JA ªÉÄaÑPÉAiÀÄ ªÀiÁvÀÄ ºÉÆgÀnvÀÄ. ÀAzÀ s ÀðªÀ ÀßjAiÀÄzÉ, F ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀjUÉ ºÀÄZÀÄÑ»r ÄvÉÆà J ÀÄߪÀAvÉ ÉÆÃqÀÄwÛzÀÝ UÁrAiÀĪÀjUÉ CA À PÀxÉAiÀÄ Éß Áè ºÉýzÀgÀÄ. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ PÀÄrzÀ ÃgÀÄ C ÄUÀzÀ ºÁUÉ J Àß ÁUÀ zàýgàæ fãªà À»vÀ ªÀÄ É ÉÃjPÉÆAqÀgÀÄ. gà ÀzÀÆlªÀ ÀÄß ªÀiÁrzÀgÀÄ. ºÀÄ FUÀ JμÀÄÖ ºÀ¹ gà ÉÃPÀÄ JA AiÉÆÃZÀ É AzÁUÀ CªÀgÀ ªÀzÀ ÁgÀ«AzÀzÀ è ªÀÄÄUÀļÀÄ ÀUÉ ªÀÄÆrvÀÄ; HlzÀ gàäa EªÀÄärAiÀiÁ ÄvÀÄ. CªÀjUÉ CgÉ «ÄμÀzÀ CªÀPÁ±ÀªÀ ÀÄß MzÀV¹PÉÆlÄÖ ÁætªÀ ÀÄß PÁ ÁrzÀ D T ð ÀÄ ÀÛPÀ 70

77 JA ÀAvÉ và Àß fãtðªà ÀÛçzÀ ºÉÆ PÉAiÀÄ è véæ ÉAiÀÄ è «±ÁæAw ÀqÉAiÀÄÄwÛvÀÄÛ. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ zàè ÖAiÀÄÄ C ÀAvÀªÁvÀì å AzÀ, PÀÈvÀdÕvÉ ÄAzÀ, D PÀqÉUÉ ºÉÆgÀ½vÀÄ. D ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀAvÀÆ FUÀ E è. DzÀgÉ T ð ÀÄ ÀÛPÀ EA UÀÆ s ÀzÀ æªávzé. zéãªàgà ªÀÄAzÁ À ÀzÀ ªÉÄÃ É ªÀÄAr¹ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ ÀAvÀwAiÀĪÀjAzÀ FUÀ Æ ÀÆeÉAiÀÄ ÀÄß PÉÊUÉƼÀÄîwÛzÉ. CªÀgÉ ègà PÀÈvÀdÕvÉAiÀÄÆ CzÀPÉÌ ÀA zé. DzÀgÉ dªáv ÉÆÃrzÀgÉ ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ G½zÀzÀÄÝ T ð ÀÄ ÀÛPÀ AzÀ è, ºÀÄ AiÀÄ zs ÀªÀÄð±À æzéþ ÄAzÀ. D UÀÄtªÀ ÀÄß ºÁr ºÉÆUÀ¼ÀĪÀ sáuàå À Àß Á UÉ A zé. PÀvÀÈð, sáªà, DPÀgÀ J.J ï. ªÀÄÆwðgÁªï (Qæ.±À.1900) EªÀgÀÄ ªÀÄAqÀåf ÉèAiÀÄ CQÌºÉ Áâ½ ÀªÀgÀÄ. EªÀgÀ ÀÇtðºÉ ÀgÀÄ CQÌºÉ Áâ¼ÀÄ ÀgÀ¹AºÀ ªÀÄÆwðgÁªï. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄzÀ è EAVèμï ÁæzsÁå ÀPÀgÁV, DPÁ±ÀªÁtÂAiÀÄ ÀºÁAiÀÄPÀ zéãð±àpàgáv, PÀ ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ÀA ÀÌøw E ÁSÉAiÀÄ zéãð±àpàgáv ÉÃªÉ À è¹záýgé. Dzs ÀÄ PÀ PÀ ÀßqÀzÀ À æªàäär UÀzÀå géºàuágàgázà EªÀgÀÄ À æ Azs ÀPÁgÀgÁVAiÉÄà ªÀiÁ ÀågÁVzÁÝgÉ. ºÀUÀ ÄUÀ À ÀÄUÀ¼ÀÄ. C ÉAiÀÄĪÀªÀÄ À, C ÀgÀªÀAiÀÄ ÀÌ À CªÉÄjPÁAiÀiÁvÉ æ, ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ, «Ä ÀÄUÀÄ- «ÄAZÀÄ, ÀǪÀð ÀÆjUÀ¼ÀÆqÀ É ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅ ²æÃAiÀÄÄvÀgÀ À æªàäär PÀÈwUÀ¼ÀÄ, avà æuà¼àä- ÀvÀ æuà¼àä JA PÀÈwUÉ PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹û, zéãªàgàä JA PÀÈwUÉ ÀA À À æ±à¹û ü¹zé. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå AiÀÄ UËgÀªÀ r. mï ÀzÀ«ÃrzÉ. 1984gÀ è PÉʪÁgÀzÀ è ÀªÀiÁªÉñÀUÉÆAqÀ 56 ÉAiÀÄ CT ságàvà PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀªÉÄäüÀ ÀzÀ Czs ÀåPÀëgÁVzÀÝgÀÄ. * * * * fãªà duàvàäû «ÁÛgÀªÁzÀÄzÀÄ. ªÉÊ«zs ÀåªÀÄAiÀĪÁzÀÄzÀÄ Àj ÀgÀzÀ è J è ÁætÂUÀ½UÀÆ zàäpàäªà ºÀQÌzÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ ÀUÀð AiÀĪÀÄzÀAvÉ Á¼ÀÄvÀ ÛªÉ. Àj ÀgÀ ÀªÀÄvÉÆà ÀzÀ è MAzÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀ ÀÄß DzsÀj ÀĪÀÅzÀÄ C ªÁgÀå ªÀÄvÀÄÛ ªÁ ÀÛªÀ ÀAUÀw, EAvÀºÀ Àj¹ÜwAiÀÄ ÀÄß ºÁ ÀåzÀ É ÉAiÀÄ è w½¹záuà ºÀ ªÀÅ ªÉÊavÀæöåUÀ¼ÀÄ véæãgà ºÀÄzÀÄ. ÁætÂUÀ½VgÀĪÀ sàaiàä ªÀÄvÀÄÛ ÀºÀdfêÀ À zs ÀªÀÄð ªÁVAiÀÄÆ véæãgà ºÀÄzÀÄ. CzÀgÀ ªÀĪÀÄðªÀ ÀßjvÀ ªÀåQÛ (ªÀiÁ ÀªÀ) P˱À AzÀ ªÉÄà ÉÎöÊ Á ü¹gàäªà UÉ «²μÀÖªÁzÀÄzÉA ÄzÀÄ zsàé vàªávzé. * * * * J.J ï.ªàäæwðgáªï «gàavà ÀªÀÄUÀ æ và À æ Azs ÀUÀ¼ÀÄ ÀAPÀ À AzÀ ªÁåWÀ ævãvé UÀzÀå sáuàªà ÀÄß DAiÉÄ̪ÀiÁqÀ ÁVzÉ. ÀzÀ - CxÀð T ð- PÀAzÁAiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼À ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ÀÄ ÀÛPÀ; ÁAbÀ À-UÀÄgÀÄvÀÄ, aºéß; UÀAzs À-ªÁ À É; WÁæuÉÃA æaiàä-ªàäæuàä; ÀAZÉÃA æaiàä-pàtäú, Q«, ªÀÄÆUÀÄ, Á UÉ, ZÀªÀÄð; ÀAeÁ- ºÀÄ AiÀÄ CAUÁ Ä; dqà-ªàäazà, ZÀlĪÀnPÉ Ä èzà; véæãmá- AzÀÆQ À UÀÄAqÀÄ. 71

78 ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt æ æ s ÀUÀªÀ ÎÃvÉ : ságàwãaiàägà ÀÆdå UÀ æaxà. F UÀ æaxàªà ÀÄß gàa¹zàªàgàä ªÀĺÀ ð ªÉÃzÀªÁå ÀgÀÄ. ªÀĺÁ ságàváaiàääzàþzà ÀAzÀ s ÀðzÀ è ²æÃPÀÈμÀ Ú ÀÄ CdÄð À UÉ EzÀ ÀÄß ÉÆà ü¹zà ÀÄ. ÀÄtåPÉÆÃn : UÉÆëÀºÁqÀÄ JA d À æaiàä d À ÀzÀ PÀxÀ À PÁªÀåzÀ è gàäªà UÉÆëÀ ºÉ ÀgÀÄ. ÉÊ ï : PÉ æöê ÀÛgÀÀ zsá«äðpà À«vÀ UÀ æaxà. PÀÄ Á ZÀPÀ : ªÀÄqÀPÉ ªÀiÁqÀ Ä PÀÄA ÁgÀ ÀÄ ¼À ÀĪÀ Ázs À À. ºÀgÀzÁj : zàægàªà ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀªÀiÁ À À, ªÀÄÆgÀĪÉÄÊ UÉ MAzÀÄ ºÀgÀzÁj J ÀÄߪÀgÀÄ. ªÀĹPÁtÂPÉ : PÀAzÁAiÀÄ ªÀ ÀÆ ÀAzÀ s ÀðzÀ è ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ géêvàjazà ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝ QgÀÄ PÁtÂPÉ; EgÀ Á Ä : géêvàjazà ÀAUÀ 滹zà PÀAzÁAiÀÄzÀ ªÉÆvÀÛªÀ ÀÄß ReÁ ÉUÉ À è ÀĪÀÅzÀÄ C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. s ÀUÀªÀ ÎÃvÉAiÀÄ ÀÄß gàa¹zàªàgàä AiÀiÁgÀÄ? 2. ºÀÄ UÉ ÀgÀªÀiÁ ÀAzÀªÁUÀ Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 3. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀjUÉ và É ÀÄvÀÛ Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 4. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ æºáä ÀÛç AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 5. ºÀ¹zÀÀÄ ªÀÄ VzÀÝ ºÀÄ AiÀÄÄ K ÉAzÀÄ AiÉÆÃa¹vÀÄ? D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ- Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ªÀÄzÀ AUÀ À PÀtªÉAiÀÄ è gàäªáuà ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ K ÉAzÀÄ AiÉÆÃa¹zÀgÀÄ? 2. ºÀÄ AiÀÄÄ»A AzÀ ºÁj PÉÆ è gà Ä PÁgÀtUÀ¼Éà ÀÄ? 3. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ ªÀÄÆbÉðAiÀÄ èzáýuà ÀqÉzÀ WÀl ÉUÀ¼À ÀÄß «ªÀj¹. E. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ªÀÄÆwðgÁAiÀÄgÀ zàè ÖAiÀÄ è ºÀÄ AiÀÄÄ ÉÃmÉAiÀiÁqÀĪÀ UÉAiÀÄ ÀÄß «ªÀj¹. 2. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀ ÀÄß gàqë¹zàäzàä T ð ÀÄ À ÛPÀªÉÃ? ºÀÄ AiÀÄ zs ÀªÀÄðªÉÃ? ÀªÀÄxÀð ÉAiÉÆA UÉ «ªÀj¹. F. ÀAzÀ s ÀðzÉÆA UÉ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj. 1. RAqÀ«zÉPÉÆÃ, ªÀiÁA À«zÉPÉÆÃ, UÀÄArUÉAiÀÄ ¹gÀPÀÛ«zÉPÉÆà 2. Àézs ÀªÉÄÃð zs À ÀA ±É æãaiàäb 3. zéãªàgé, ªÀÄgÀ ºÀvÀÄÛªÀμÀÄÖ CªÀPÁ±À PÀgÀÄt ÀÄ 72

79 4. Á ÀÄ ªÀÄÄR ªÉÄà ÁV ÝzÉÝ É? 5. ºÀÄ FUÀ JμÀÄÖ ºÀ¹ gà ÉÃPÀÄ G. nögàäªà ÀܼÀUÀ¼À ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀUÀ½AzÀ vàäa. 1. ªÀÄAwævÀé ºÉÆÃV PÉêÀ ªÀiÁvÀ æ G½ vàäû. 2. T ð ÀÄ ÀÛPÀ æºáä ÀÛç 3. É AzÀ ªÉÄà ÉzÀÄÝPÉÆArzÀÝ JqÀ«±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ zàýgàä. 4. géêvàgàä wauà¼à ɼÀQ À è ºÉÆqÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. 5. ±Á ÀÄ s ÉÆÃUÀgÀÄ G½zÀzÀÄÝ ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À 73 ÀÄ ÀÛPÀ AzÀ è. ÁªÀÄ ÀzÀ ÁªÀÄ À æpàèwuà½ué ÁªÀÄ «s ÀQÛUÀ¼ÀÄ ÉÃj DUÀĪÀ ÀzÀªÉà ÁªÀÄ ÀzÀ. GzÁ : üãªàä JA ÄzÀÄ ÁªÀÄ À æpàèw, üãªàä À ÀÄß JA ÄzÀÄ ÁªÀÄ ÀzÀ. ÁªÀĪÁZÀPÀUÀ¼À ÀÄß ªÀ ÀÄÛªÁZÀPÀ, UÀÄtªÁZÀPÀ, ÀASÁåªÁZÀPÀ, ÀASÉåÃAiÀĪÁZÀPÀ, sáªà ÁªÀÄ, ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀ, UÁéZÀPÀ, ÀªÀð ÁªÀÄ JA UÀÄA ÀÅUÀ¼ÁV «AUÀr À ºÀÄzÀÄ. ªÀ ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼À ÀÄß gàæqs À, CAQvÀ, C À éxàð JA ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ «sáuàuà¼à ÁßV ªÀiÁqÀ ÁVzÉ. gàæqs À ÁªÀÄ - À, ÀªÀðvÀ, HgÀÄ, ªÀÄ ÀÄμÀå, zéã±à CAQvÀ ÁªÀÄ - ÀºÀzÉêÀ, zs ÀªÀÄðgÁAiÀÄ, gáºàä, PÀªÀÄ ÁPÀë C À éxàð ÁªÀÄ - ªÁå Áj, «záéa À, «eáõ, ÀÇeÁj UÀÄtªÁZÀPÀ - M¼ÉîAiÀÄ, PÉlÖ, zéæqàøzàä, ºÀ¼ÀvÀÄ ÀASÁåªÁZÀPÀ - ºÀ ÉßgÀqÀÄ, LªÀvÀÄÛ, JA vàäû ÀASÉåÃAiÀĪÁZÀPÀ - ºÀ ÉßgÀqÀ ÉAiÀÄ, JA vàû ÉAiÀÄ, ªÀÄƪÀgÀÄ sáªà ÁªÀÄ - PÉA ÀÅ,»jªÉÄ, ÉÆÃl, Dl, ªÀiÁl ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀ - CμÀÄÖ, JμÀÄÖ, ºÀ ªÀÅ, C vàä, E vàä UÁéZÀPÀ - ªÀÄÆqÀt, véapàt, ÀqÀĪÀt, F±Á Àå, DUÉßÃAiÀÄ

80 Û ÀªÀð ÁªÀÄUÀ¼À ÀÄß ÀÅgÀÄμÁxÀðPÀ, À æ±áßxàðpà, DvÁäxÀðPÀUÀ¼ÉAzÀÄ «AUÀr À ÁVzÉ. ÀÅgÀÄμÁxÀðPÀUÀ¼À ÀÄß GvÀÛªÀÄ, ªÀÄzs ÀåªÀÄ, C Àå( À æxàªàä) ÀÅgÀÄμÀUÀ¼ÉAzÀÄ «sáv À ÁVzÉ. GvÀ ÛªÀÄ ÀÅgÀÄμÀ - Á ÀÄ, ÁªÀÅ ªÀÄzs ÀåªÀÄ ÀÅgÀÄμÀ - à ÀÄ, êÀÅ C Àå ÀÅgÀÄμÀ ( À æxàªàä ÀÅgÀÄμÀ) - À æ±áßxàðpà CvÁäxÀðPÀ CªÀ ÀÄ, CªÀgÀÄ, CzÀÄ, EªÀ ÀÄ, EªÀÅ, CªÀ¼ÀÄ, EªÀ¼ÀÄ - AiÀiÁgÀÄ?, K ÀÄ?, AiÀiÁªÀÅzÀÄ? - vá ÀÄ, váªàå, và Àß, vàªàää PÀÈzÀAvÀ ÀªÀÄä ªÀiÁvÀÄUÀ¼À è ªÀiÁrzÀ, ºÉÆÃUÀĪÀ, géaiàääªà ªÀÄÄAvÁzÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ¼À ÀÄvÉÛêÉ. E è ªÀiÁrzÀ JA ÀzÀªÀ ÀÄß r¹záuà ªÀiÁqÀÄ+zÀ+C ºÁUÉAiÉÄà ºÉÆÃUÀĪÀ ÀzÀzÀ è ºÉÆÃUÀÄ+ªÀ+C géaiàääªà ÀzÀzÀ è gé+gªà+c JA sáuàuà¼à ÀÄß ÉÆÃqÀ ºÀÄzÀÄ E è ªÉÆzÀ ÉAiÀÄzÀÄ zsávàä JAvÀ Æ JgÀqÀ À ÉAiÀÄzÀÄ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄzÀÄ À ævàåaiàäuà¼éavà Æ PÀgÉAiÀÄ àqàävàûªé. zsávàäuà½ué F ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ÉÃjzÀ gàæ ÀªÀ ÀÄß ÁªÀÄ ÀæPÀÈwUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EªÀÅUÀ¼À ÀÄß PÀÈzÀAvÀ ÁªÀÄ À æpàèwuà¼éazàä PÀgÉAiÀÄ ÁUÀĪÀÅzÀÄ. F PÀÈzÀAvÀ ÁªÀÄ À æpàèwuà½ué «s ÀQÛ À ævàåaiàäuà¼à ÀÄß ÉÃj¹zÁUÀ CªÀÅUÀ¼ÀÄ PÀÈzÀAvÀ ÁªÀÄ ÀzÀUÀ¼É ÀÄvÀ ÛªÉ. F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À PÉÆ ÉAiÀÄ ègàäªà C JA ÄzÉà PÀÈvï À ævàåaiàä. æ ÀÆvÀ : zsávàäuà½ué PÀÈvï À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃj PÀÈzÀAvÀUÀ¼É ÀÄvÀ ÛªÉ. EzÀPÉÌ PÀÈ ÁߪÀÄUÀ¼ÉA ºÉ ÀgÀÆ EzÉ. PÀÈzÀAvÀUÀ¼À è PÀÈzÀAvÀ ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÀ sáªà ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «zs ÀUÀ½ªÉ. PÀÈzÀAvÀ ÁªÀÄ PÀÈzÀAvÀ sáªà ÁªÀÄ PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄ 1. ªÀiÁrzÀ ªÀiÁl ªÀiÁr 2. w ÀÄߪÀ w ÀÄß«PÉ wazàä 3. ÀqÉAiÀÄĪÀ ÀqÉvÀ ÀqÉAiÀÄÄvÀ 4. NrzÀ Nl Nr PÀÈzÀAvÀ ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ :- zsávàäuà½ué PÀvÀÈð ªÉÆzÀ ÁzÀ CxÀðzÀ è ÁªÀiÁ ÀåªÁV C JA PÀÈvï À ævàåaiàä gàäªàåzàä. zsávàä«uàæ PÀÈvï À ævàåaiàäpàæì ªÀÄzs ÀåzÀ è PÁ ÀÆZÀPÀ À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃjPÉƼÀÄîvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À Éßà PÀÈzÀAvÀ ÁªÀÄUÀ¼É ÀÄߪÀgÀÄ. 74

81 GzÁ : ªÀvÀðªÀiÁ ÀPÀÈzÀAvÀPÉÌ : NqÀÄ+ªÀ+C = NqÀĪÀ Á¼ÀÄ+ªÀ+C = Á¼ÀĪÀ gé+gªà+c = géaiàääªà s ÀÆvÀPÁ PÉÌ : NqÀÄ+zÀ+C = NrzÀ Á¼ÀÄ+zÀ+C = Á½zÀ gé+zà+c = gézà μéãzs À PÀÈzÀAvÀPÉÌ NqÀÄ+CzÀ+C = NqÀzÀ Á¼ÀÄ+CzÀ+C = Á¼ÀzÀ gé+czà+c = géaiàäzà EªÀÅUÀ½UÉ «s ÀQÛ À ævàåaiàäuà¼à ÀÄß ÉÃj¹zÁUÀ AUÀUÀ½UÀ ÀÄUÀÄtªÁV DUÀĪÀ zà ÁªÀuÉUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. NqÀĪÀ+CªÀ ÀÄ+G = NqÀĪÀªÀ ÀÄ NqÀĪÀ+CªÀ ÀÄ+EAzÀ = NqÀĪÀªÀ AzÀ NqÀĪÀ+CªÀ¼ÀÄ+C è = NqÀĪÀªÀ¼À è NqÀĪÀ+GzÀÄ+C ÀÄß = NqÀĪÀÅzÀ ÀÄß PÀÈzÀAvÀ sáªà ÁªÀÄ : F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹. - DvÀ À Nl ZÉ ÁßVvÀÄÛ - UÀrUÉAiÀÄ ªÀiÁl ÉÆUÀ ÁVzÉ - CzÀgÀ É À ÀÄ E è - EzÀgÀ PÉÆgÉvÀ ºÀ À ÁVzÉ. F ªÁPÀåUÀ¼À è UÉgÉJ¼É gàäªà ÀzÀUÀ¼ÀÄ «±ÉÃμÀjÃwAiÀÄ CxÀðUÀ¼À ÀÄß ÃqÀÄvÀÛªÉ. - NqÀĪÀ jãwaiéäã Nl NqÀÄ + l - ªÀiÁrgÀĪÀ jãwaiéäã ªÀiÁl ªÀiÁqÀÄ + l - É ÉAiÀÄĪÀ jãwaiéäã - É À ÀÄ - É É + C ÀÄ - PÉÆgÉ gàä«péaiéäã PÉÆgÉvÀ PÉÆgÉ + và EªÉ èªàç QæAiÉÄAiÀÄ sáªàªà ÀÄß w½ ÀĪÀÅzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À ÀÄß PÀÈzÀAvÀ sáªà ÁªÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À ÀÄß sáªàpàèzàavàuà¼éazàæ PÀgÉAiÀÄĪÀ gàærü EzÉ. 75

82 Û æ ÀÆvÀ :- zsávàäuà¼à ªÉÄÃ É sáªáxàðzà è PÀÈvï À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃjzÁUÀ PÀÈzÀAvÀ sáªà ÁªÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀ ÛªÉ. GzÁ :- zsávàä sáªáxàðzà è PÀÈzÀAvÀ EvÀgÀ gàæ ÀUÀ¼ÀÄ PÀÈvï À ævàåaiàä sáªà ÁªÀÄ - NqÀÄ l Nl ÉÆÃl - Á¼ÀÄ «PÉ Á¼ÀÄ«PÉ géaiàää«pé - CAdÄ EPÉ CAfPÉ ÀA PÉ - GqÀÄ UÉ GqÀÄUÉ véæqàäué - ÀUÀÄ GzÀÄ ÀUÀĪÀÅzÀÄ w ÀÄߪÀÅzÀÄ»ÃUÉ... GzÀÄ, «PÉ, EPÉ, EUÉ, CªÀÅ, ªÀÅ, và, l, ªÀ½, ÀÄ, CªÀÅ, C Ä, J, CPÉ, ªÀ½PÉ, ªÀtÂUÉ JA PÀÈvï ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ sáªáxàðzà è zsávàäuà½ué ÉÃgÀĪÀ ªÀÄÆ PÀ PÀÈzÀAvÀ sáªà ÁªÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀ ÛªÉ. PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ zsávàäuà½azà ºÀÄnÖ CªÀåAiÀÄzÀ UÀÄtªÀ ÀÄß ÀqÉzÀAvÀºÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CªÀåAiÀÄPÀÈzÀAvÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. GzÁ :- GtÚzÉ, gàävà Û, gézàä, ºÉÆÃUÀ PÉÌ ÀÆvÀ æ :- zsávàäuà¼à ªÉÄÃ É GvÀ Û, CzÉ, zàgé, C Ä, C PÉ, C, E, zàä EvÁå À ævàåuà¼àä ÉÃj PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀ ÛªÉ. Û GzÁ :- ªÀiÁqÀÄ + GvÀ = ªÀiÁqÀÄvÀ ªÀiÁqÀÄ + CzÉ = ªÀiÁqÀzÉ ªÀiÁqÀÄ + C Ä = ªÀiÁqÀ Ä ªÀiÁqÀÄ + C PÉÌ = ªÀiÁqÀ PÉÌ ªÀiÁqÀÄ + C = ªÀiÁqÀ ªÀiÁqÀÄ + E = ªÀiÁr gé + zàä = gézàä c c c c c 76

83 ÀzÀå sáuà ÀzÀå ÁoÀ - 01 JªÀÄä ÀÄrUÉüï D PÀ«ÀA À ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ZÀjvÉ æaiàä è Qæ.±À. ºÀvÀÛ ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ À ÀĪÀtðAiÀÄÄUÀ. ÀA À, gà Àß, ÉÇ ÀßgÀAvÀºÀ À æw sá évà PÀ«UÀ¼ÀÄ EzÀÝ PÁ. ÀªÀÄä zéã±àzà ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼ÁzÀ gáªàiáaiàät, ªÀĺÁ ságàvàuà¼à ÀÄß ºÉÆ ÀzÀÈ Ö ÄAzÀ ÉÆÃrzÀ PÁ. ºÉÆ À zàè Ö ÄAzÀ ªÀĺÁPÁªÀåzÀ zàäμàö ÁvÀ æuà¼à ÀÄß ÉÆÃqÀÄvÀÛ ªÀĺÁPÁªÀåªÉÇAzÀ ÀÄß ÀA ÀªÀĺÁPÀ«ÃrzÀ.»AzÀÆ, eéê À, ËzÀÞ AiÀiÁgÉà DVgÀ ªÀiÁvÀÈ zéãªéçã s ÀªÀ, vàè zéãªéçã s ÀªÀ, UÀÄgÀÄ zéãªéçã s ÀªÀ JA vàåªàië åuà¼à ÀÄß ªÀÄgÉAiÀÄ ÁUÀzÀÄ. ªÀiÁvÁ vàèuà¼àä, UÀÄgÀÄ»jAiÀÄgÀÄ vàªàää æãw ÁvÀ ægà UÉUÉ JAvÀºÀ D ÉAiÀÄ ÀÄß ºÉÆA gàäváûgé JA ÄzÀÄ vàäa ªÀĺÀvÀÛ ézàäý. ªÀÈzÀÞgÀÆ CAzs ÀgÀÆ DzÀ zs ÀÀÈvÀgÁμÀÖç UÁAzsÁjAiÀÄgÀÄ ÀªÀÄgÉÆÃvÁìºÀzÀ èzàý zàägéæåãzs À À À ÀÄß ÀAzsÁ ÀPÉÌ M àpéæã JAzÀÄ Áæyð ÀĪÀ À æ ÀAUÀªÉ À æ ÀÄÛvÀ PÁªÀå sáuà. CxÉðʹ N GvÀ ÛªÀiÁAUÀ ÀjμÉÃPÀ ÁμÀàªÁj ÀZÁѼÀéªÀiï WÀl ÀA s ÀÆvÀ PÀÄgÀÄPÀļÀ ÀAzÀ À ÀªÀ À ÀAzÀ À ªÀÄzÁAzs ÀUÀAzs À¹Azs ÀÄgÀ. UÁAr«ªÀ JA É ÀßUÀªÉÄAiÉÄÝ ªÀAzÀ vàèzàéazàé ZÀgÀtPÉÌ «ÀAiÀÄ«À«ÄvÉÆÃvÀÛªÀiÁAUÀ ÁzÀ À ªÀðgÀÄA ÀgÀ¹vÀqÀªÀj¹AiÀÄÄA vé âj¹aiàääªàä ̾õÉƼÀ àpéæaqàªàäèvàªà ð PÀgÀ ÀjμÉÃPÀ AzÉ ÀÄvÀ æ À à±àð ÀªÀiÁ ÁåAiÀÄ ÀPÉÆÃnAiÀiÁUÉ ÀļÀQvÀUÁvÀ ægàäªàiá ÀAzÀ ÁμÀ àªáj zságá ÀjPÀ và ÉÃvÀ ægàäªàiáv Q¾ÂzÁ ÀÄA ÉÃUÀ«ÄzÀð è PÁAiÀÄðªÀåUÀ æ Á Á±Á²ævÀgÉ ègàäa PÉüÀ ÉAzÀÄ ªÀĻà s ÀÄd AvÉAzÀA- ªÀÄ J ÀUÀA ÁAqÀÄUÀ«Ä è s ÉÃzÀ«Ä¼ÉAiÀÄA ÀZÁÒ¼ÀéªÀiÁ ÁAqÀÄ ÀA zà ÀgÀÄA ÉÊzÀgÉ ÉÆ߽à PÀ ºÀªÀÄÄA ßAzÀªÀiÁAiÉÄÛAzÉÆrA ªÀÄÄ ªÉÊ UÀAUÉAiÀÄ ÉªÀÄðUÀAUÉ WÀl ÀA s ÀÆvÀAUÉ PÀtðAUÀ Á zs Àå ÉƼÁ UÁAr«AiÉƼï PÀ¾Äw۾ɪÀ ÀgÁjA ªÀiÁqÀĪÀA ÀA üaiàäa ºÀjt ÀUÉUÉ PÀtÂAiÉÆAzÀÄAmÉà ÀtÂàAUÀªÀiÁUÀgÀªÀÄÄAmÉ ÃA UÉAiÀÄ ÀUÉAiÀÄÄA ÀtÄàA PÀAiÉÆÌAqÀ PÀdÓ À ÉÛ ÀÄ läöuàäªàägà ÀÄUÀ¼ÉÎA à ÀAzÀxÀð±Á À ÛçzÉƼÉÃPÉ ÉÃ ï ªÀÄUÀ É ÉUÀ õéýöê PÁAiÀÄðA «ÄvÁæ PÁgÀPÀªÉÄA ÄzÀA 77

84 PÀA à ÀļÉÆîqÉ ègéæ¼àgéªàä UÉà ÀĪÀÄ ï ªÀÄ ÀzÉƽ èzéavé É ªÀÄUÀ Éà sá ÀÄªÉ Á zé ÀUÀ É vá ÀÄA ëUÉUÀ¼ÀÄjzÉÆqÉÃA ÀA zéæqéãa ªÀ CzÀ èzéaiàääa ÁAqÀªÀgÀ ÉÆàqÉ ÀUÉ ÁAqÀÄgÁdAUÉ É ÀPÀAiÀÄÄÝzÉ É É ÀPÀAiÀÄégÉAzÀÄzÀA «ÄþĪÀgÀ ègàªàgà Á ÉAvÀĪÉÆqÀA r¹ à ÉAzÀÄzÀ É ÀÄªÉ zàpéð ªÀiÁPÉÆð¼À îzéæqàa qàä ÀßA PÀAiÀÄå ÉÆrØ ÉÃrzÀ É à ÉAzÀ zs ÀÈvÀgÁμÀ Öç À ÀÄrUÀ ÀÄ ªÀiÁV UÁAzsÁj ÄAvÉAzÀ¼ï - ZÀA PÀÄgÀÄPÀļÀ ÀAzÀ ÀA ÀªÀ À ÀAzÀ À ÉA ªÀÄzÁAzs ÀUÀAzs ÀÀ¹A zs ÀÄgÀªÉÄ PÀ¾ÄvÀÄÛ ÁAiÉÄ ÀqÀ löªéç ÁzÀÄzÀÄ ÀÄtåzÉÆAzÀÄ ÉÀ ªÀÄðgÀ ÀÄ ÂªÀAvÉ Ã ÀÄ ÂzÉ Ä ß¾ÂªÀ ÀßgÀÄ«Ä è ªÀÄÄvÀÛgÀÄA PÀÄgÀÄqÀgÀĪÉÄ ÀßzɪÀÄä ÀÄrUÉÃ¼ï ªÀÄUÀ Éà UÉ vàazéva ÄPÉAiÀiï PÀ ÀvÀÈð- sáªà-dpàgà ÀA À ªÀĺÁPÀ«(Qæ.±À. 941) ªÉAV ªÀÄAqÀ zà ªÉAV À¼ÀÄ JA DUÀ æºágàzàªà ÀÄ. PÀÈμÁÚ ªÀÄvÀÄÛ UÉÆÃzÁªÀj À UÀ¼À ÀqÀÄ«À ÀܼÀªÁzÀ ªÉAV À¼ÀÄ ÀUÀð ËAzÀgÀåzÀ vát. ZÁ ÄPÀågÀ CjPÉà ÀjAiÀÄ D ÁÜ ÀPÀ«AiÀiÁVzÀÝ ÀA À D ÀÅgÁt ªÀÄvÀÄÛ «PÀ æªàiádäð À «daiàä JA ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼À PÀvÀÈð. «PÀ æªàiádäð À «daiàä PÁªÀåPÉÌ ÀA À ságàvà JA ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉ ÀjzÉ. PÀ AiÀÄÆ PÀ«AiÀÄÆ DVzÀÝ ÀA À gàvàßvà æaiàägà è M â. ÀgÀ Àéwà ªÀÄtºÁgÀ, ÀA ÁgÀ ÁgÉÆÃzÀAiÀÄ, PÀ«vÁUÀÄuÁtðªÀ JA gàäzàäuà¼à ÀÄß ÀqÉ zàý PÀ«. * * * * ªÉÃzÀªÁå ÀgÀ ªÀĺÁ ságàvàªà ÀÄß Dzs Àj¹ «PÀ æªàiádäð À «daiàä JA PÀ ÀßqÀ ªÀĺÁPÁªÀåªÀ ÀÄß gézà ÀA ÀªÀĺÁPÀ«CjPÉà ÀjAiÀÄ ÀÄß CdÄð À UÉ ºÉÆà ¹zÁÝ É. EzÉÆAzÀÄ ËQPÀ PÁªÀåªÉAzÀÄ WÉÆà ¹zÁÝ É. ÀÅvÀæ±ÉÆÃPÀ gàavàgàa JA ªÀiÁwzÉ. vàazé-vá Ä ªÀÄPÀ̼À ÀA AzsÀ CAvÀBPÀgÀt «ÄrAiÀÄĪÀAxÀzÀÄÝ. AiÀÄÄzÀÞ C ªÁgÀåªÉ ¹zÀgÀÆ ªÀÄPÀ̼À ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀ vàazé, vá ÄAiÀÄ zàäbr wãªàæªázàäzàä. véæa véæûa vàäû ªÀÄPÀ̼À ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀ ªÀÈzÀÞ zàa ÀwUÀ¼ÁzÀ zsàèvàgáμàöç ªÀÄvÀÄÛ UÁAzsÁj gàtgàauàpéì AzÀÄ Áæyð ÀĪÀ zàè±àå ºÀÈzÀAiÀÄ«zÁæªÀPÀªÁzÀÄzÀÄ. G½ gàäªà zàägéæåãzs À À ÉÆ â ÁzÀgÀÆ zàäpà JA sáªà CªÀgÀ ÀÄß DªÀj¹zÉ. AiÀÄÄzÀÞ, zééãμà, C ÀÆAiÉÄ, QÃwðAiÀÄ É Àß»rzÀÄ ºÉÆÃzÀgÉ JAvÀºÀ ÀjuÁªÀĪÀ ÀÄß JzÀÄj À ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ, JA ÄzÀÄ ªÀiÁ«ÄðPÀªÁV awævàªávzé. * * * * ÀA ÀªÀĺÁPÀ««gÀavÀ «PÀ æªàiádäð À «daiàä PÁªÀåªÀ ÀÄß r. J ï. ÀgÀ¹AºÁZÁAiÀÄðgÀÄ ÀA Á ¹zÀÄÝ CzÀgÀ và æaiéæãzàgá±áé À AzÀ JªÀÄä ÀÄrUÉüï ÀzÀå sáuàªà ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ ÁVzÉ. 78

85 æ ÀǪÀðPÀxÉ záaiàiá ªÀÄvÀ ìgà ªÀÄvÀÄÛ bà AzÁV PËgÀªÀ ÀÄ AiÀÄÄzÀÞªÀ Éßà AiÀĹzÀ PÁgÀt ªÀĺÁ ságàvà AiÀÄÄzÀÞ C ªÁgÀåªÁAiÀÄÄÛ, PËgÀªÀ À ºÀ ÉÆßAzÀÄ CPÉëÆût ÉÊ Àå ÁAqÀªÀgÀ K¼ÀÄ CPÉëÆût ÉÊ ÀåzÉƼÀUÉ ÀqÉzÀ ºÀ ÉAlÄ ÀUÀ¼À AiÀÄÄzÀÞzÀ è ªÉÆzÀ ºÀvÀÄÛ À üãμàä À Éà Á ü ÀvÀåzÀ è, C ÀAvÀgÀzÀ LzÀÄ À zéææãtgà Éà Á ü ÀvÀåzÀ è, JgÀqÀÄ À PÀtð À Éà Á ü ÀvÀåzÀ è AiÀÄÄzÀÞ ÀqÉzÀÄ PÀtð À CªÀ Á ÀzÉÆA UÉ PËgÀªÀ À ºÀ ÉÆßAzÀÄ CPÉëÆût ÉÊ ÀåzÀ è ºÀvÀÄÛ CPÉëÆût ÉÊ Àå À»vÀ CªÀ À véæa véæûa vàäû ÀºÉÆÃzÀgÀgÀÄ ÁªÀ Àß àzàgàä. PÀtð À ÁªÀ ÀÄß PÀAqÀÄ PÀAUÁ ÁzÀ PËgÀªÀ và Àß gàxàzà è ªÀÄÆbÉð ºÉÆÃzÀÄzÀ ÀÄß UÀªÀÄ ¹zÀ C±ÀévÁܪÀÄ, PÀÈ À, PÀÈvÀªÀªÀÄð, ±ÀPÀÄ EªÀgÀÄ ² gàpéì PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃzÀgÀÄ. ±ÉÊvÉÆåà ÀZÁgÀ AzÀ JZÉÑvÀÛ zàägéæåãzs À À ÀÄ PÀtð À Á«UÁV Àæ Á ÀÄwÛgÀĪÁUÀ vàazé vá ÄUÀ¼ÁzÀ zsàèvàgáμàöç, UÁAzsÁj và ÉßqÉUÉ gàäwûzáýgéazàä w½zàä CªÀgÀ ÀÄß ºÉÃUÉ ÀAvÉÊ À JAzÀÄ aaw ÀÄwÛgÀĪÁUÀ, G½ gàäªà M â ªÀÄUÀ À ÁßzÀgÀÆ G½¹PÉƼÀî ÉÃPÉA ºÀA AzÀ zs ÀÈvÀgÁμÀÖç, UÁAzsÁj ÀÄAiÉÆÃzs À À À ² gàpéì AzÀÄ Ä ÞªÁzÀ ºÉüÀĪÀ À ߪÉñÀªÉà F ÀzÀå sáuà. ÀzÀ«AUÀqÀuÁ NzÀÄ ªÀ JA É+C ÉßUÀªÀiï+JAiÉÄÝ ªÀAzÀ vàèzà éazà é ZÀgÀtPÉÌ «ÀAiÀÄ «À«ÄvÀ+GvÀ ÛªÀÄ+CAUÀ ï+dzà À ï EªÀðgÀÄA ÀgÀ¹ vàqàªàj¹aiàääa vé âgà¹aiàääa+c Ì(¼ÀÌ)¾ÉÆ(gÉÆ)¼ï+C àpéæaqàä CªÀÄÈvÀ ªÀ ð PÀgÀ ÀjμÉÃPÀ AzÉ ÀÄvÀæ Àà±Àð ÀªÀiï+D ÁåAiÀÄ À PÉÆÃn+DUÉ ÀļÀQvÀ UÁvÀægÀĪÀiï D ÀAzÀ ÁμÀ ÖªÁjzsÁgÁ ÀjPÀ và ÉÃvÀ ægàäªàiï+dv Q¾Â(j)zÀÄ+D ÀĪÀiï+ ÉÃUÀªÀiï+EzÀÄð+C è PÁAiÀÄðªÀåUÀ Á Á±À+D²ævÀgÉ ègàäa PÉüÀ ÉAzÀÄ ªÀĻà s ÀÄd ï+eavàä+jazàa. ªÀÄ J ÀUÀA ÁAqÀÄUÀªÀiï+E è s ÉÃzÀªÀiï+E¼ÉAiÀÄA ÀaÑ+D¼ÀéªÀiï+D ÁAqÀÄ ÀAzÀ ÀgÀÄA ÉÊzÀgÉ ÉÆß¼ï+F PÀ ºÀªÀÄÄA ßAzÀªÀiï+DAiÀÄÄÛ+JAzÉÆqÉ+EA ªÀÄÄ ªÉÊ, UÀAUÉAiÀÄ ÉªÀÄðUÀAUÉ WÀl ÀA s ÀÆvÀAUÉ PÀtðAUÉ+C Ázs Àå ÉƼï+D UÁAr«AiÉƼï PÀ¾Ä(gÀÄ)vÀÄÛ+E¾Â(j)ªÀgï Dgï+EA+ ªÀiÁqÀĪÀA+ ÀA üaiàäa. ºÀjt ÀUÉUÉ PÀtÂ+MAzÀÄ+GAmÉÃ, ÀtÂàAUÀªÀiï+DUÀgÀªÀiï+GAmÉ, ÃA UÉAiÀÄ, ÀUÉAiÀÄÄA ÀtÄàA PÀAiÉÆÌAqÀ PÀdÓ ï+c É Û ÀÄlÄÖUÀĪÀiï+CgÀ ÀÄUÀ¼ÉÎ+JAzÀÄ+F ÀAzÀ+CxÀð±Á À ÛçzÉƼï+KPÉ Éà iï ªÀÄUÀ É ÉUÀ õéý Ê PÁAiÀÄðA «ÄvÁæ PÁgÀPÀªÀiï+JA ÄzÀA. PÀA à ï+g¼éæîqé+j ègï+m¼àgï, JªÀÄUÉ+K ÀĪÀiï+C (¼À) ï+ªàä ÀzÉƼï+E è CzÀÄ+JAvÀÄ+J É ªÀÄUÀ Éà sá ÀÄªÉ Á zé ÀUÀ ï+j vàä+d ÀÄA ëUÉUÀ¼ï+GjzÉÆqÉ+KA ÀA zéæqé+ka. 79

86 À À ªÀ CzÀÄ C èzéaiàääa ÁAqÀªÀgï+C ÉÆàqÉ+J ÀUÉ ÁAqÀÄgÁdAUÉ É ÀPÀAiÀÄÄÝzÀ É É ÀPÀAiÀÄégï, JAzÀÄzÀA «ÄþÄ(gÀÄ)ªÀgï+C ègï CªÀgÀ ï+d ï+javàäªàiï+mqàa r¹ à ï+ JAzÀÄzÀ É+J ÀÄªÉ ï+ezàpéð ªÀiÁPÉÆð¼À îzé+mqàa qàä, ÀßA PÉÊAiÀÄ ï+mrø ÉÃrzÀ É à ï+jazà zs ÀÈvÀgÁμÀÖç À ÀÄrUÉ C ÀÄ ªÀiï+DV UÁAzsÁj+EAvÀÄ+JAzÀ¼ï. ZÀA PÀÄgÀÄPÀļÀ ÀAzÀ ÀA ÀªÀ À ÀAzÀ À ï+ja ªÀÄzÁAzs ÀUÀAzs À¹Azs ÀÄgÀªÉÄ PÀ¾Ä(gÀÄ)vÀÄÛ ÁAiÉÄ ÀqÀ löªéç ï+dzàäzàä ÀÄtåzÉÆAzÀÄ ÉªÀÄðgÀ ï+g Â(½)ªÀAvÉ Ã ï+g Â(½)zÉÉAiÀiï E ï+e¾â(j)ªà+c ÀßgÀĪÀiï+E è, ªÀÄÄvÀÛgÀÄA PÀÄgÀÄqÀgÀĪÀiï+J ÀßzÉ+JªÀÄä ÀÄr+PÉÃ¼ï ªÀÄUÀ Éà UÉ vàazéué+ea ÄPÉAiÀiï ÀzÀ - CxÀð ªÀ JA É ÉßUÀªÀiï-J ÀÄߪÀμÀÖgÀ è, JAiÉÄÝ- À«Äà ÀPÉÌ, vàè-vàazé, zàéazàé-jgàqàä, GvÀÛªÀiÁAUÀvÀ É, ÀgÀ¹-ºÀgÀ¹, C ÌgÀÄ- æãw, ªÀ ð- ÀÄj ÀÄ, ÀjμÉÃPÀ-C üμéãpà, ÉÃvÀ æ-pàtäú. ªÀÄ s ÉÃzÀ-ªÀåvÁå À, E¼É- s ÀÆ«Ä, ÀaÑ-ºÀAa, ÉÊzÀgÉ-ºÉÆA PÉÆAqÀgÉ, PÀ ºÀ-AiÀÄÄzÀÞ, duà¼à, ªÀÄÄ -PÉÆà ÀÄ, ɪÀÄð-»jAiÀÄ, WÀl-UÀrUÉ, ÀA sàævà-ºàänözà, PÀ¾ÄvÀÄÛ-PÉÆà ÀUÉÆAqÀÄ, E¾Â(j)ªÀgï-AiÀÄÄzÀÞªÀiÁqÀĪÀªÀgÀÄ, ÉUÀ ï-ªàiáqàä. ºÀjt ÀUÉ-±ÀvÀÄæ, PÀtÂ-UÀtÂ, D±À æaiàä; ÀtÄà- ÀAlÄ, DUÀgÀ-ªÀÄ É, PÀdÓ-PÁAiÀÄð, PÁgÀPÀ-PÁgÀt ªÀ É ÀPÉÊ-ºÉüÀÄ, ªÀiÁPÉÆð¼ÀÄî- À æwaiàiáqàä, C ÀÄ - ÉA ( ÀºÁAiÀÄPÀ) ZÀA ÀAzÀ À- ÀAzÀ ÀªÀ À, ÀªÀ À-ªÁAiÀÄÄ, UÁ½, ªÀÄzÀ+CAzs À-ªÀÄzÀ AzÀ PÀÄgÀÄqÁzÀ, ¹Azs ÀÄgÀ- D É, ÁAiÀiï- ÀÄUÀÄÎ, E¾Â(j)ªÀ Àßgï-AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁqÀĪÀªÀgÀÄ, EA Ä- ÉA, ªÀÄÄvÀ Ûgï-ªÀÄÄzÀÄPÀgÀÄ. ÁAqÀÄ ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt : ÁAqÀªÀgÀ vàazé, zs ÀÈvÀgÁμÀÖç À vàªàää, QAzÀªÀĪÀÄÄ AiÀÄ ±Á ÀPÉÌ UÀÄjAiÀiÁV CPÁ ªÀÄgÀtPÉÌ UÀÄjAiÀiÁUÀÄvÁÛ É. WÀl ÀA s ÀÆvÀ : WÀl-PÀÄA sà, ÀA sàævà-d ¹zÀªÀ ÀÄ, PÀÄA sàzà è d ¹zÀªÀ ÀÄ zéææãt. PÀÄgÀÄ ÁAqÀªÀjUÉ ézéå PÀ ¹zÀªÀ ÀÄ. UÁAr«CxÀð±Á À Ûç : UÁArªÀ (UÁArêÀ) JA è ÀÄß ºÉÆA gàäªàªà ÀÄ - UÁArë- CdÄð À : ÀA ÀvÀÄÛ ªÀðºÀuÉAiÀÄ ÀÄß w½ ÀĪÀ ±Á À Ûç. PËn å À CxÀð±Á À ÛçzÀAvÀºÀ UÀ æaxàuà¼à ÀÄß GzÁºÀj À ºÀÄzÀÄ. ÀªÀ À ÀAzÀ À : ÀªÀ À - ªÁAiÀÄÄ, ÀAzÀ À - ªÀÄUÀ, ªÁAiÀÄÄ«À ªÀgÀ AzÀ PÀÄAwAiÀÄ è d ¹zÀªÀ ÀÄ - üãªàä Éà À. ªÀÄzÁAzs ÀUÀAzs À¹Azs ÀÄgÀ : ªÀÄzÀ+CAzs ÀUÀAzs À¹Azs ÀÄgÀ, ªÀÄzÀ - ÉÆPÀÄÌ ; CAzs À - PÀÄgÀÄqÀ ; UÀAzs ÀĪÁ À É; ¹Azs ÀÄgÀ-D É = ªÀÄzÀ AzÀ PÀÄgÀÄqÁzÀ D É. ºÀjt : EzÀÄ CPÀëgÀUÀtzÀ è gàäªà ªÀÈvÀÛ, SÁåvÀ PÀuÁðlPÀzÀ è EzÀÄ ÉÃj è. 80

87 C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. üãªàä UÉ ÀªÀ À ÀAzÀ À ÉAzÀÄ ºÉ ÀgÀÄ gà Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 2. WÀl ÀA s ÀÆvÀ AiÀiÁgÀÄ? 3. UÁArëJAzÀÄ CdÄð À ÀÄß KPÉ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. 4. ÀA À ságàvàzà E ÉÆßAzÀÄ ºÉ ÀgÉà ÀÄ? D. PÉÆnÖgÀĪÀ Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ÀA üaiéäã GavÀªÉAzÀÄ zs ÀÈvÀgÁμÀÖç ÀÄ ºÉÃUÉ ÀªÀÄyð¹zÀ ÀÄ? 2. zàägéæåãzs À À UÉ UÁAzsÁj ÃrzÀ G ÀzÉñÀªÉà ÀÄ? E. PÉÆnÖgÀĪÀ Àæ±ÉßUÀ½UÉ JAlÄ ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹: 1. zs ÀÈvÀgÁμÀÖç ÀÄ ÀA üªàiárpéæ JAzÀÄ zàägéæåãzs À À UÉ ºÉüÀ Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 2. zàägéæåãzs À À À vàazévá ÄAiÀÄgÀÄ CªÀ À ÀÄß ÀA üuáv Áæyð¹zÀ jãwaiàä ÀÄß «ªÀj¹. F. ÀAzÀ s Àð À»vÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß «ªÀj¹. 1. J ÀUÀA ÁAqÀÄUÀ«Ä è s ÉÃzÀA 2. F PÀ ºÀªÀÄÄA ßAzÀªÀiÁAiÉÄÛAzÉÆrA ªÀÄÄ ªÉÊ 3. ÀUÉUÉ PÀtÂAiÉÆAzÀÄAmÉà 4. ÀUÉAiÀÄÄA ÀtÄàA PÀAiÉÆÌAqÀ PÀdÓ À ÉÛ. 5. ÀUÀ É vá ÀÄA ëUÉUÀ¼ÀÄjzÉÆqÉêÀiï. 6. ɪÀÄðgÀ ÀÄ ÂªÀAvÉ Ã ÀÄ ÉzÉ. G. ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÀzÀUÀ½VgÀĪÀ ÀA Azs ÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zà ÀzÀ gé Äj. 1. ÁAqÀÄ - PÀÄAw : : zs ÀÈvÀgÁμÀÖç 2. UÀzÁAiÀÄÄzÀÞ - gà Àß : : «PÀ æªàiádäð À «daiàä 3. Á ÀÄ - DPÁ±À : : sá ÀÄ 4. PÀÄgÀÄPÀļÀ ÀAzÀ À - zàägéæåãzs À À: : ÀªÀ À ÀAzÀ À 5. WÀl ÀA s ÀÆvÀ - zéææãt : : UÁArë81

88 ÉÊzÁÝAwPÀ sáμá sáå À bàazà ÀÄì ±ÀÄzÀÞ ºÁUÀÆ CxÀð ÀÇtðªÁV ªÀiÁvÀ ÁqÀ Ä, géaiàä Ä ªÁåPÀgÀt ±Á À ÛçªÀÅ ºÉÃUÉ CUÀvÀåªÉÇà ºÁUÉAiÉÄà ÀzÀågÀZÀ É ªÀiÁqÀ Æ PÉ ªÀÅ ªÀÄAiÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. EAvÀºÀ ÀzÀågÀZÀ Á AiÀĪÀĪÀ ÀÄß bàazà ÀÄì JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. ÀĪÀiÁgÀÄ Qæ.±À. 990gÀ è EzÀÝ MAzÀ ÉAiÀÄ ÁUÀªÀªÀÄð JA ªÀ ÀÄ bàazéæãa Ä ü JA UÀ æaxàzà ªÀÄÆ PÀ F ±Á À ÛçªÀ ÀÄß ÃrzÁÝ É. ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ÀqÀÄUÀ ÀßqÀzÀ ÀzÀåPÁªÀåUÀ¼ÀÄ F ±Á ÀÛçªÀ ÀÄß C ÀÄ Àj¹AiÉÄà géaiàä àlöªàå. bàazà±áê À ÛçªÀ ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ «sáuàuà¼áv «AUÀr À ÁVzÉ CªÀÅUÀ¼À ÀÄß Áæ À, AiÀÄw, UÀtUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. Áæ À : ÀzÀåzÀ À æw Á À MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ ÉAiÀÄ ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzs ÀåzÀ è MAzÉà eáwaiàä ªÀåAd À«zÀÝgÉ CzÀ ÀÄß D Áæ À ªÉAvÀ Æ À æw ÁzÀzÀ PÉÆ ÉAiÀÄ è MAzÉà eáwaiàä ªÀåAd À«zÀÝgÉ CzÀ ÀÄß CAvÀå Áæ ÀªÉAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PÉ ªÉǪÉÄä C ÀgÀÆ ÀPÉÌ Á À ªÀÄzs ÀåzÀ è Áæ ÁPÀ ëgàuà¼àä gàäªàåzàäalä CzÀ ÀÄß M¼À Áæ À CxÀªÁ ªÀÄzs Àå Áæ À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. Áæ ÁPÀëgÀzÀ»A À ÀégÀªÀÅ ºÀ æ ÀéªÁVzÀÝgÉ CzÀ ÀÄß ¹AºÀ Áæ À JAvÀ Æ»A À ÀégÀªÀÅ ÃWÀðªÁVzÀÝgÉ CzÀ ÀÄß UÀd Áæ À JAvÀ Æ»AzÉ C ÀÄ ÁégÀ«zÀÝgÉ ªÀÈμÀ s À Áæ À JAvÀ Æ»AzÉ «ÀUÀð«zÀÝgÉ Cd Áæ À JAvÀ Æ ÉÃgÉ ÉÃgÉ eáwaiàä JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀåAd ÀUÀ¼ÀÄ Áæ ÀPÀ ëgàuà¼ávzàýgé ±ÀgÀ s À Áæ À JAvÀ Æ MAzÉÃeÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀåAd ÀUÀ¼ÀÄ Áæ ÁPÀ ëgàuà¼ávzàýgé ºÀAiÀÄ Áæ À JAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄ àqàäªà DgÀÄ «zs Àzs À Áæ ÀUÀ¼À ÀÄß PÁt ºÀÄzÀÄ. AiÀÄw : PÁªÀåªÀ ÀÄß NzÀĪÁUÀ G¹gÀÄ véuézàä PÉƼÀÄîªÀ À ĪÁV è ÀĪÀ ÀܼÀªÀ ÀÄß AiÀÄw JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. ºÁUÉAzÀ ªÀiÁvÀ æpéì ÀªÀÄUÉ EμÀÖ AzÀ è è ÀĪÀ ÁévÀAvÀ æöå«è. NzÀĪÁUÀ CxÀªÁ ºÁqÀĪÁUÀ CxÀðPÉÌ ÉÆà À ÁgÀzÀAvÉ è À ÉÃPÁzÀ C ªÁgÀåvÉ ÄzÉ.»ÃUÉ PÁªÀåªÀ ÀÄß NzÀĪÁUÀ CxÀªÁ ºÁqÀĪÁUÀ CxÀðPÉÌ ÉÆà À ÁgÀzÀAvÉ è ÀĪÀ ÀܼÀªÀ ÀÄß AiÀÄw JAzÀÄ UÀÄgÀÄw À ÁVzÉ. PÉ ªÀÅ PÀ«UÀ¼ÀÄ AiÀÄwAiÀÄ ÁÜ ÀªÀ ÀÄß PÉ ªÀÅ ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÉÆA UÉ vàªàää PÁªÀåUÀ¼À è UÀÄgÀÄw¹zÀÄÝ PÀAqÀÄ gàävà ÛzÉ. PÀ ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À è AiÀÄwAiÀÄ ¼ÀPÉ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÀÄÝ ÀA ÀÌøvÀPÁªÀåUÀ¼À è ºÀ¼ÀμÀÄÖ EgÀĪÀÅzÀ ÀÄß UÀªÀÄ À ºÀÄzÀÄ. UÀt : UÀt JAzÀgÉ UÀÄA ÀÅ CxÀªÁ ÀªÀÄƺÀ JAzÀxÀð. bàazà±áê ÀÛçzÀ è UÀt JAzÀgÉ ÀzÀåzÀ À æw Á À Æè «sáv À àqàäªà ªÀiÁvÉ æ CxÀªÁ CPÀëgÀ CxÀªÁ CA±ÀUÀ¼À UÀÄA ÀÅ JAzÀxÀð. ªÀiÁvÉ æuà¼à ÉPÁÌZÁgÀzÉÆA UÉ «sáv À àqàäªà UÀtªÀ ÀÄß ªÀiÁvÁæUÀt JAvÀ Æ CPÀëgÀUÀ¼À ÉPÁÌZÁgÀUÀ¼ÉÆA UÉ «sáv À àqàäªà UÀtªÀ ÀÄß CPÀëgÀUÀt JAvÀ Æ CA±ÀUÀ¼À DzsÁgÀ AzÀ «sáv À àqàäªà UÀtªÀ ÀÄß CA±ÀUÀt JAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. 82

89 CA±ÀUÀtzÀ è æºàä, «μàäú ªÀÄvÀÄÛ gàäzà æ JA ªÀÄÆgÀÄ «zs ÀzÀ UÀtUÀ½ªÉ. (EªÀÅUÀ¼À UÉÎ ºÉaÑ À «ªÀgÀªÀ ÀÄß ªÀÄÄA À vàgàuàwuà¼à è w½zàäpéæ¼àî ºÀÄzÀÄ.) CPÀëgÀUÀt EzÀgÀ ºÉ ÀgÉà ºÉüÀĪÀAvÉ F UÀtzÀ è CPÀëgÀUÀ¼À ÀASÉåAiÉÄà À æzsá ÀªÁVzÉ. ªÀiÁvÉ æuà¼àä EAwμÉÖà EgÀ ÉÃPÀÄ JA AiÀÄ«Ä è. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ½UÉ MAzÀgÀAvÉ UÀt «sáuà ªÀiÁqÀĪÀ PÀ æªàäªéã CPÀëgÀUÀtzÀ ÀzÀÞw.»ÃUÉ ÀzÀåzÀ Á À è gàäªà CPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ½UÉ MAzÀgÀAvÉ UÀtªÀ ÀÄß «sáv¹zà ½PÀ D Á À è MAzÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ G½AiÀÄ ºÀÄzÀÄ. CAvÀºÀ CPÀ ëgàuà¼à ÀÄß, UÀÄ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw À ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. G½zÀAvÉ UÀtUÀ¼ÁV «AUÀr À àlö CPÀëgÀUÀ¼À ªÀiÁvÁæ PÀ æªàäpàì ÀÄUÀÄtªÁV D UÀtUÀ½UÉ ÉÃgÉ ÉÃgÉ ºÉ ÀgÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. F jãwaiàä UÀtUÀ¼À ÀÄß MAzÀÄ ÀÆvÀ æªápàå AzÀ»ÃUÉ ºÉüÀ ºÀÄzÀÄ. AiÀĪÀiÁvÁgÁd sá À À UÀA JA ÄzÉà D ÀÆvÀ æªápàå. F ÀÆvÀ æªápàåzà JAlÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ UÀtUÀ¼À ºÉ ÀgÀ ÀÄß ÀÆa ÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅ EAwªÉ_ UÀtUÀ¼ÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ«Áå À AiÀÄUÀt AiÀĪÀiÁvÁ U ªÀÄUÀt ªÀiÁvÁgÁ _ vàuàt vágád U gàuàt gád sá _ U _ duàt d sá À U _ U s ÀUÀt sá À À _ U U ÀUÀt À À U U U ÀUÀt À UÀA U U _ F JAlÄ UÀtUÀ¼À ÀÄß F ÀzÀåzÀ DzsÁgÀ AzÀ Æ UÀÄgÀÄw¹ PÉƼÀî Ä Ázs Àå«zÉ. UÀÄgÀÄ WÀÄ ªÀÄÆjgÉ ªÀÄ - À - UÀt UÀÄgÀÄ WÀÄ ªÉÆzÀ è gà Ä s À - AiÀÄ - UÀtªÉÄA gï UÀÄgÀÄ WÀÄ ÀqÀÄ«gÉ d - gà - UÀt UÀÄgÀÄ WÀÄ PÉÆ ÉAiÀÄ è gà Ä À - và - UÀt ªÀÄPÀÄÌA»ÃUÉ CPÀëgÀUÀtUÀ¼À è JAlÄ «zs ÀzÀ UÀtUÀ¼À ÀÄß PÁt ºÀÄzÀÄ. 83

90 Û Û ªÀÈvÀ ÛUÀ¼ÀÄ CPÀ ëgàuàtuà¼à ±Á À ÛçPÀÌ ÀÄUÀÄtªÁV gàa À àlö ÀzÀåUÀ¼À ÀÄß ªÀÈvÀ ÛUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ÀA ÀÌøvÀ PÁªÀåUÀ¼À è ºÀ ªÁgÀÄ ªÀÈvÀ ÛUÀ¼ÀÄ ¼ÀPÉAiÀiÁVzÀÝgÀÆ PÀ ÀßqÀzÀ Áæaà À PÀ«UÀ¼ÀÄ ºÀ¼ÀªÁV ¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ DgÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼À ÀÄß ªÀiÁvÀæ CªÀÅUÀ¼À ÀÄß SÁåvÀPÀuÁðlPÀA JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. CªÀÅ EAwªÉ UÀÄgÀĪÉÇAzÁ AiÉƼÀÄvÀà A UÀÄgÀĪÉÆzÀ ï ªÀÄÆgÁUÉ ±ÁzÀÆð ªÀiÁ UÀÄgÀÄ Á ÁÌVgÀ AvÀÄ À æuàþgé WÀÄ zàéazàéa UÀÄgÀÄzÀéAzÀéªÀiÁ VgÉ ªÀÄvÉÛà s À WÀÄzÀéAiÀÄ wæuàägàä«azàpàäìa ªÀĺÁ À æuàþgá ºÀjuÁQëÃ, WÀÄ Á ÄÌ ZÀA ÀPÀ«ÄªÁ¾ÄA SÁåvÀPÀuÁðlPÀA ªÀÈvÀ ÛzÀ PÀët : Á ÄÌ ÁzÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. CPÀëgÀUÀ¼À ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ UÀtUÀ¼À «zs ÀUÀ¼À è À æw ÁzÀªÀÇ ÀªÀiÁ ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. D Áæ À AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. À æwaiéæazàä ªÀÈvÀÛPÀÆÌ UÀuÁzsÁjvÀ AiÀĪÀÄ ÉÃgÉ ÉÃgÉ EgÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼À ÀÄß DAiÀiÁªÀÈvÀÛUÀ¼À PÀëtªÀ ÀÄß w½aiàääªáuà UÀªÀÄ ÉÆÃt. ªÀÄvÉ Ûà s À«QæÃrvÀ ªÀÈvÀ GzÁ : À sàà gà À ÀÀ ªÀÄ AiÀÄ UÀA U U- -U U - U - UUU --- U - - U- PÉgÉAiÀÄA PÀnÖ ÀÄ Á«AiÀÄA ÀªÉ ÀÄ zéãªáuá gàªàäa ªÀiÁ r À eéógéaiéæ¼ï... PÀët : À æw ÁzÀzÀ Æè E À àvàäû CPÀ ëgàuཪé. À æw ÁzÀªÀÇ À, s À,gÀ, À,ªÀÄ,AiÀÄ JA UÀtUÀ½AzÀ Æ PÉÆ ÉAiÀÄ è MAzÀÄ WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ«AzÀ Æ PÀÆrgÀÄvÀ ÛzÉ. D Áæ À AzÀ PÀÆrgÀÄvÀ ÛzÉ. ÀÆvÀ æ : À s ÀgÀA ÀAªÀÄAiÀÄ AUÀªÀÄÄA UÉUÉƼÀ ï ªÀÄvÉ Ûà s À«QæÃrvÀA vá¼é ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ : F ÀÆvÀ æpéì À æ ÁÛgÀ ºÁQ UÀt «sáuà ªÀiÁrzÁUÀ Æ EzÉà jãwaiàä UÀt «Áå À gà ÉÃPÀÄ. ÀÀÀ sààà gààà À ªÀÄ AiÀÄ UÀA U U - - U U - U - U U U U- - U - À sàgàa ÀAªÀÄAiÀÄ AUÀªÀÄÄA UÉUÉÆ ¼À ïªàävéûã sà«qæã rvàa ZÀA ÀPÀªÀiÁ Á ªÀÈvÀ GzÁ:- ÀÀÀÀ d sààà d d d gà UUU U- U - U U U - U U - U U - U - U - J É À ÀÄ ÀPÀÄÌ ªÀiÁgÀj ÀŪÁvÀ À zséêgàå ªÀÄ ÁvÀ ÉüÉ뻃 vàû ÀÄUÀvÀ... 84

91 PÀët :- Àæw ÁzÀ Æè E ÀàvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. Àæw ÁzÀªÀÇ À, d, sà, d, d, d, gà JA UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ. D Áæ À AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. ÀÆvÀæ :- Àd sàddadgàa UÉUÉƼÀÄwÛgÉ ZÀA ÀPÀ ªÀiÁ ÉAiÉÄAzÀ Àgï sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀåzÀ Á ÄUÀ½UÉ UÀt «sáuà ªÀiÁr À æ ÁÛgÀ ºÁQ bàazà Àì ÀÄß ºÉ Àj¹ PÀët gé Äj. C. J ÀUÀA ÁAqÀÄUÀ«Ä è séãzà «Ä¼ÉAiÀÄA ÀZÁѼÀéªÀiÁ ÁAqÀÄ ÀA D. PÀÄgÀÄPÀļÀ ÀAzÀ ÀA ÀªÀ À ÀAzÀ À ÉA ªÀÄzÁAzsÀ UÀAzsÀ¹A 2. C. vàvàìªàä-vàzàãªà gé Äj. CªÀÄÈvÀ, PÁAiÀÄð, ëUÉ, ÀÅtå, PÀtÂ. D. «UÀ 滹 ÀªÀiÁ ÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹. PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr:- ɪÀÄðUÀ, WÀl ÀA sàævà, UÁAr«, ÀªÀ À ÀAzÀ À, ªÀÄzÁAzsÀ, ɪÀÄðgÀ. ZÀlĪÀnPÉ - à ÀÄ ÀA zéæqéãa. - PÀÄgÀÄPÀļÀ vàazéva ÄPÉAiÀiï. c c c c c 85

92 À ÀzÀå ÁoÀ - 02 ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá 86 - zà.gá. ÉÃAzÉ æ. ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ PÁ zà d À æaiàä PÁªÀå À æpágàuà¼à è sáªàvãvé ªÉÆzÀ ÉAiÀÄzÀÄ. ªÀåQÛAiÉÆêÀð AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ÀªÀÄAiÀÄzÀ è ÉÆÃrzÀ, PÉýzÀ, C ÀÄ sૹzà ÉÆêÀÅ À ªÀÅUÀ½UÉ ªÀÄÆvÀðgÀÆ À ÃqÀĪÀÅzÀÄ ÀÄ s ÀzÀ PÉ ÀªÀ è. À æw sáªàavàjazà ªÀiÁvÀ æ DUÀĪÀAxÀzÀÄÝ. À æw sá évà ªÀåQÛAiÀÄ C ÀÄ s ÀªÀ sáªàwãªà ævéaiàä eéævéaiàä è UÉÃAiÀĪÀ ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ C üªàåqûaiàä ÀÄß ÀqÉzÁUÀ CzÀÄ sáªàvãvéaiàiáuàävàûzé. EAvÀºÀ sáªàvãvé ªÉÊAiÀÄQÛPÀ É ÉAiÀÄ èzàæý ÁªÀðwæPÀ ªÀÄ ÀßuÉAiÀÄ ÀÄß ÀqÉAiÀÄĪÀAwzÀÝgÉ sáªàvãvéaiàä ÉÆUÀ ÀÄ ªÀÄvÀÛμÀÄÖ ºÉZÀÄÑvÀÛzÉ. sáªàvãvé zs é ÀÇtðªÁVzÀÝgÉ VÃvÉAiÀÄ ËAzÀAiÀÄðPÉÌ ªÀÄvÀ ÛμÀÄÖ ªÉÄgÀUÀÄ gàävà ÛzÉ. EAvÀºÀ sáªàvãvéaiéæazà ÀÄß ÀjZÀ Ä ÀĪÀ D±ÀAiÀÄ E èzé. CxÉÊð¹ N : UÁªÀÅzÀ, JªÉvÉgÉ, PÀj ÀgÉ, UÀjUÀj, ªÀÄ ÀéAvÀgÀ, ºÀ ÀĪÀÄPÀ̼ÀÄ, ZÉÃvÀ À, à ªÉÄÃWÀ 1 EgÀĽgÀļÀ½zÀÄ À À ɼÀUÉ ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ Æ ªÉÄà PÉ PɼÀUÉ UÁªÀÅzÀ UÁªÀÅzÀ UÁªÀÅzÀ ªÀÄÄAzÉ JªÉvÉgÉ PÀÄ̪À ºÉÆwÛ À M¼ÀUÉ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá? 2 PÀj ÀgÉ túzà ÀÄZÀÑUÀ¼ÀÄAlÄ ½-ºÉÆ¼É túzà UÀj-UÀjAiÀÄÄAlÄ PÉ Àß À ºÉÆ Àß À tú- túuà¼à gépéìuà¼égàqàæ ÀPÀÌzÀ ÄAlÄ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá? 3 à ªÉÄÃWÀªÀÄAqÀ - ÀªÀÄ tú ªÀÄÄV UÉ gépéìuà¼éæqézàªéç CuÁÚ apéìaiàäªàiá ÉAiÀÄ ÉQ̹PÉÆAqÀÄ ÀÆAiÀÄð-ZÀAzÀ ægà ÀÄ ªÀiÁrzÉ PÀuÁÚ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá?

93 æ 4 gádåzà ÁªÀiÁædåzÀ vé É MQÌ ªÀÄAqÀ -VAqÀ UÀ¼À UÀqÀ ªÀÄÄQÌ véã ¹ ªÀÄļÀÄV¹ RAqÀ-RAqÀUÀ¼À ÁªÀð sëªàägá ÉwÛAiÀÄ PÀÄQÌ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá? 5 AiÀÄÄUÀ-AiÀÄÄUÀUÀ¼À ºÀuÉ géºàªà MgÀ¹ ªÀÄ ÀéAvÀgÀUÀ¼À sáuàåªà végé¹ gépéìaiàä à ÀÄvÀ ZÉÃvÀ ÀUÉƽ¹ ºÉÆ ÀUÁ zà ºÀ ÀĪÀÄPÀ̼À ºÀgÀ¹ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá? PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà CA PÁvÀ ÀAiÀÄzÀvÀ Û JA PÁªÀå ÁªÀÄ AzÀ À æ¹zàþgávgàäªà zàváûvé æãaiàä gáªàäzàazà æ ÉÃAzÉ æ (Qæ.±À 1896) zságàªáqàzàªàgàä. Ëæqs À±Á Á CzsÁå ÀPÀgÁV. ÉÆ Áí ÀÅgÀzÀ gáeágáªàiï PÁ ÉÃf À è PÀ ÀßqÀ ÁæzsÁå ÀPÀgÁV. zságàªáqàzà Á ÀÄ PÉÃAzÀ æzà À ºÉUÁgÀgÁV ÉÃªÉ À è¹záýgé. ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ À æªàäär PÀ«UÀ¼À è M âgázà zà.gá. ÉÃAzÉ CªÀgÀÄ UÀj, PÀÈμÀ ÚPÀĪÀiÁj, GAiÀiÁå É, ÀTÃVÃvÀ, ÁzÀ à É, ªÉÄÃWÀzÀÆvÀ, UÀAUÁªÀvÀgÀt, ÀÆgÀå Á À, ÀUÉAiÀÄ ºÉÆUÉ, Á»vÀå«gÁmï ÀégÀÆ À ªÉÆzÀ ÁzÀ PÀÈwUÀ¼À PÀvÀÈð. ªÀÄgÁp, EAVèμï sáμéaiàäæ ÉÃjzÀAvÉ Á»vÀåzÀ ««zs À À æpágàuà¼à è PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. CgÀ¼ÀÄ-ªÀÄgÀ¼ÀÄ. PÀªÀ À ÀAPÀ ÀPÉÌ PÉÃAzÀ æ, Á»vÀå CPÁqɪÉÄ À æ±à¹û, ÁPÀÄvÀAw PÀªÀ À ÀAPÀ ÀPÉÌ eáõ À ÃoÀ À æ±à¹û ü¹zé. ságàvà ÀPÁðgÀzÀ ÀzÀä²æà ÀÅgÀ ÁÌgÀPÉÌ sád ÀgÁVgÀĪÀ ÉÃAzÉ æ, CªÀgÀÄ 1943gÀ è ²ªÀªÉÆUÀÎzÀ è ÀªÀiÁªÉñÀUÉÆAqÀ 27 ÉAiÀÄ CT ságàvà PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀªÉÄäüÀ ÀzÀ Czs ÀåPÀëgÁVzÀÝgÀÄ. ZÀ À²Ã vé fãªàawpéaiàä UÀÄt. ÀUÀðzÀ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄAvÉ PÁ GgÀļÀÄvÀÛzÉ. CzÀPÉÌ vàqé JA Ä è. JAvÀºÀ Àæ sáªà±á AiÀiÁzÀgÀÆ ÀUÀðzÀvÀÛªÁzÀ PÁ ZÀPÀæzÀ JzÀÄj À è và É ÁUÀ Éà ÉÃPÀÄ. CzÀPÉÌ ºÉÆA PÉƼÀî ÉÃPÀÄ. DAiÀiÁ PÁ zà è ÀqÉzÀ ÀæwAiÉÆAzÀÄ WÀl ÉAiÀÄÆ PÁ GgÀĽzÀAvÉ EwºÁ ÀªÁUÀÄvÀÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. PÀ«ÉÃAzÉæ CªÀgÀÄ PÁ zàuàwaiàä ÀÄß ºÁgÀĪÀ ºÀQÌAiÉÆA UÉ À«ÄÃPÀj¹ ÉÆÃqÀĪÀ ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÁÝgÉ. ºÀQÌAiÀÄ ºÁgÀÄ«PÉ ÀæPÀÈwAiÀÄ ÀºÀd QæAiÉÄAiÉÆA UÉ AiÀÄÄUÀUÀ¼Éà GgÀĽ ºÉÆ ÀvÀ ÀPÉÌ végézàäpéæ¼àäîªà ÀAPÉÃvÀªÀÇ DVzÉ. zà.gá. ÉÃAzÉæ «gàavà UÀj PÀªÀ À ÀAPÀ À AzÀ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá PÀ«vÉAiÀÄ ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ ÁVzÉ. 87

94 ÀzÀ-CxÀð UÁªÀÅzÀ-zÀÆgÀªÀ ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀ MAzÀÄ À æªàiát, Á ÄÌ ºÀgÀzÁj, 12 ªÉÄÊ ÄUÀ¼À CAvÀgÀ; ÀgÉ- ½ tú; PÉ Àß-PÉA ÀÄ; ºÉÆ Àß-ºÀ¼À ; JªÉ-PÀtÚgÉ Éà; MQÌ-vÉ É ÄAzÀ PÀ ÀPÀrØ Éà Àðr¹; UÀqÀ- ÀtÚ PÉÆÃmÉ; ªÀÄÄQÌ-UÀ UÀ É wazàä; ªÀÄ ÀéAvÀgÀ- ÀjªÀvÀð ÉAiÀÄ PÁ ; C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. ºÀQÌ AiÀiÁªÀ ªÉÃUÀzÀ è ºÁgÀÄwzÉ? 2. ºÀQÌAiÀÄ UÀjAiÀÄ è AiÀiÁªÀ túuཪé? 3. ºÀQÌAiÀÄ PÀtÄÚUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ? 4. ºÀQÌAiÀÄÄ AiÀiÁgÀ ÉwÛAiÀÄ ÀÄß PÀÄQÌzÉ? 5. ºÀQÌ AiÀiÁgÀ ÀÄß ºÀgÀ¹zÉ? 6. ºÀQÌAiÀÄÄ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ? D. JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ºÀQÌAiÀÄ ºÁgÁlªÀ ÀÄß DPÁ±ÀPÉÌ ºÉÃUÉ ºÉÆà ¹zÁÝgÉ? 2. ºÉÆ ÀUÁ zà ºÀ ÀĪÀÄPÀ̼À ÀÄß ºÀQÌ ºÉÃUÉ ºÀgÀ¹zÉ? E. JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. ºÀQÌAiÀÄ ÀÄß PÁ UÀwUÉ ºÉÆà ÀÄvÁÛ PÀ«ºÉýgÀĪÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? F. ÀAzÀ s ÀðzÉÆA UÉ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj. 1. gádåzà ÁªÀiÁædåzÀ vé É MQÌ 2. ÁªÀð sëªàägá ÉwÛAiÀÄ PÀÄQÌ 3. ªÀÄ ÀéAvÀgÀUÀ¼À sáuàåªà végé¹ 4. ºÉÆ ÀUÁ zà ºÀ ÀĪÀÄPÀ̼À ºÀgÀ¹ G. ºÉÆA ¹ gé Äj. 1. ºÀQÌ eáõ À ÃoÀ À æ±à¹û 2. ÁPÀÄvÀAw ÀQë 3. à ªÉÄÃWÀªÀÄAqÀ RAqÀ-RAqÀUÀ¼À 4. gádåzà ÁªÀiÁædåzÀ vé É MQÌ 5. véã ¹ ªÀÄļÀÄV¹ ÀªÀÄ tú sáuàåªà végé¹ 88

95 F ªÁPÀåUÀ¼À ÀÄß UÀªÀÄ ¹ :- - CªÀ ÀÄ ÀÄvÀÛ Æ ÉÆÃrzÀ ÀÄ. - CªÀ¼ÀÄ ÀÄvÀÛ Æ ÉÆÃrzÀ¼ÀÄ. - CªÀgÀÄ ÀÄvÀÛ Æ ÉÆÃrzÀgÀÄ. - CzÀÄ ÀÄvÀÛ Æ ÉÆÃrvÀÄ. ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À CªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ F Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è A gàäªà ÀÄvÀ Û Æ JA ÀzÀªÀ ÀÄß UÀªÀÄ ¹zÁUÀ CzÀÄ ÀÅ èauà, ¹Ûçà AUÀ, À ÀÅ ÀPÀ AUÀUÀ¼À Æè KPÀªÀZÀ À, ºÀĪÀZÀ ÀUÀ¼À Æè AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀåvÁå ÀªÀ ÀÄß ºÉÆAzÀzÉ KPÀgÀÆ ÀzÀ ègàäªàåzà ÀÄß ÉÆÃqÀ ºÀÄzÀÄ. ÀÄvÀ Û Æ JA ÀzÀzÀ ªÉÄÃ É AiÀiÁªÀÅzÉà À ævàåaiàäªà ÀÄß ºÀZÀ Ñ ÁUÀĪÀÅ è. EzÀÄ ÁªÀÄ ÀzÀ, QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ gàæ ÀzÀ èaiàäæ AiÀiÁªÀ zà ÁªÀuÉAiÀÄ ÀÆß ºÉÆAzÀĪÀÅ è JA ÄzÀÄ w½aiàäävàûzé.»ãué_ AUÀ, ªÀZÀ À, «s ÀQÛUÀ½AzÀ AiÀiÁªÀ ªÀåvÁå ÀªÀ ÀÆß ºÉÆAzÀzÀ- ZÉ ÁßV, ÉlÖUÉ, ªÉÄ èué, ÀĪÀÄä É, vàgàäªáaiàä EvÁå ÀzÀUÀ¼ÀÄ ÀªÀÄä sáμéaiàä è À æaiéæãv À àqàävàûªé. EAvÀºÀ ÀzÀUÀ¼Éà CªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÁV_ ÁªÀÄ ÀzÀ, QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÀAvÉ AUÀ, ªÀZÀ À, «s ÀQÛUÀ½AzÀ gàæ À s ÉÃzÀªÀ ÀÄß ºÉÆAzÀzÉ KPÀgÀÆ ÀªÁVgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß CªÀåAiÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. F CªÀåAiÀÄUÀ¼À ÀÄß ÁªÀiÁ ÁåªÀåAiÀÄ, C ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄ, sáªà ÀÆZÀPÁªÀåAiÀÄ, QæAiÀiÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ, ÀA AzsÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ, PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄ, và ÞvÁAvÁªÀåAiÀÄ, CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ EvÁå UÀÄA ÀÅUÀ¼ÁV «AUÀr À ºÀÄzÀÄ. ÁªÀiÁ ÁåxÀðPÁªÀåAiÀÄ :- AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ QæAiÉÄ ÀqÉzÀ jãwaiàä ÀÄß ºÉüÀĪÀAvÀºÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼Éà ÁªÀiÁ ÁåªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ºÉZÁÑV «±ÉÃμÀtUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. GzÁ:- ÉÃUÀ É, ªÉÄ èué, ÉÆUÀ ÁV, ÀĪÀÄä É, vàlö É, vàgàäªáaiàä, ºÁUÉ, CAvÀÄ, ÉÃgÉ, ½PÀ, PÀÆqÀ É, ZÉ ÁßV EvÁå UÀ¼ÀÄ. C ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ :- ðμàö CxÀð«èzÀ zs Àé «±ÉÃμÀtUÀ¼À ÀÄß vá ÀÄ Q«ÄAzÀ PÉýzÀAvÉ C ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁr ºÉüÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß C ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GzÁ:- ZÀlZÀl, PÀgÀPÀgÀ, ZÀÄgÀÄZÀÄgÀÄ, zs ÀUÀzs ÀUÀ, géæaiàäå É, ÀÄAiÀÄå É, WÀļÀÄWÀļÀÄ, zàqàzàqà EvÁå ÀzÀUÀ¼ÀÄ. sáªà ÀÆZÀPÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ:- ªÀÄ À¹ì À è GAmÁUÀĪÀ PÉÆà À, ºÀμÀð, zàäbr, ªÉÄZÀÄÑUÉ, DPÉëà À, wgà ÁÌgÀ -EvÁå sáªàuà¼à ÀÄß ªÀåPÀÛ Àr ÀĪÁUÀ CxÀð«èzÀ PÉ ªÀÅ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ¼À ÀÄvÉÛêÉ. CAvÀºÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß sáªà ÀÆZÀPÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GzÁ:- DºÁ! s À½gÉ! CAiÉÆåÃ! NºÉÆÃ! ºÉÆÃ!, CB! DB, N - EvÁå ÀzÀUÀ¼ÀÄ, CxÀªÁ ÀzÀgÀÆ ÀzÀ CPÀ ëgàuà¼àä. 89

96 QæAiÀiÁxÀðPÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ:- QæAiÀiÁ ÀzÀzÀ ÁÜ ÀzÀ èzàäý ªÁPÀåzÀ CxÀðªÀ ÀÄß ÀÇtðUÉƽ ÀĪÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼À ÀÄß QæAiÀiÁxÀðPÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. GzÁ:- CºÀÄzÀÄ, ÁPÀÄ, C è, ºËzÀÄ, ÉÃqÀ, GAlÄ-EvÁå. ÀA AzsÁxÀðPÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ:- JgÀqÀÄ ÀzÀUÀ¼À ÁßUÀ à ºÀ ªÀÅ ÀzÀ ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄUÀ¼À ÁßUÀ Ã, ªÁPÀåUÀ¼À ÁßUÀ Ã, eéæãr ÀĪÀAvÀºÀ CxÀªÁ ÀA Azs ÀUÉƽ ÀĪÀAvÀºÀ ÀzÀUÀ¼Éà ÀA AzsÁxÀðPÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ. GzÁ:- ªÀÄvÀÄÛ, CxÀªÁ, DzÀÝjAzÀ, H, GA, C èzé -EvÁå. ÀzÀUÀ¼À eéæãqàué :- gáªàä ÀÆ PÀëöät ÀÆ ¹ÃvÉAiÀÄÆ PÁrUÉ ºÉÆgÀlgÀÄ. ÀzÀ ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄ eéæãqàué:- CªÀ ÀÄ gàäªàåzàæ ÉÃqÀ; D PÉ À DUÀĪÀÅzÀÆ ÉÃqÀ. ªÁPÀåUÀ¼À eéæãqàué:- CªÀ ÀÄ gà è DzÀÝjAzÀ Á ÀÆ gà è. PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ và ÞvÁAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼À «ªÀgÀªÀ ÀÄß PÀÈzÀAvÀ ªÀÄvÀÄÛ và ÞvÀ À æpàgàtuà¼à «ªÀgÀuÉAiÀÄ ÀAzÀ s ÀðzÀ è w½aiéæãt. CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ:- MAzÀÄ ±ÀÑAiÀiÁxÀðzÀ ègàäªà CªÀåAiÀĪÀ ÀÄß CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÀ CªÀåAiÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ºÀ ªÀÅ ªÀ ÀÄÛUÀ¼À è MAzÀ ÀÄß ±À ÑAiÀĪÁV ºÉüÀĪÀ ÀAzÀ s Àðzs À è F CªÀåAiÀĪÀ ÀÄß ¼À À ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. GzÁ:- CªÀ ÉÃ, CzÀĪÉÃ, à ÉÃ, CªÀ¼ÉÃ, CªÀgÉÃ, EvÁå ÀzÀUÀ¼À PÉÆ ÉAiÀÄ ègàäªà K JA CPÀëgÀªÉà CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÀ CªÀåAiÀÄ. sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. ÃrgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À ÀªÀiÁ ÁxÀðPÀ ÀzÀ gé Äj. ÀÆAiÀÄð, JzÉ, ªÉÄÃWÀ, UÀqÀ, ºÀgÀ ÀÄ, MQÌ, PÉ Àß 2. vàvàìªàä-vàzàãªà gé Äj. ºÀQÌ, æºàä, ZÀAzÀæ 3. ÀA ü «AUÀr¹ ºÉ Àj¹. EgÀļÀ½zÀÄ, végé PÀÄ̪À, ºÉÆ ÀUÁ ZÀlĪÀnPÉ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ ÉÆÃr gá ÀzÀåzÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ ÉAiÀÄ ZÀgÀtUÀ¼À ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr. ºÉaÑ À NzÀÄ 1. zà.gá. ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀ UÀj PÀªÀ À ÀAPÀ ÀªÀ ÀÄß N. 2. PÀ ÀßqÀ Á»vÀåzÀ è eáõ À ÃoÀ Àæ±À¹Û ÀqÉzÀ PÀ«UÀ¼À UÉÎ w½zàäpéæ½îj. c c c c c 90

97 ÀzÀå ÁoÀ - 03 ºÀ UÀ ÉÃqÀgÀÄ 91 -d À ÀzÀ ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : d À ÀzÀ Á»vÀå ²æà ÁªÀiÁ Àå À C ÀÄ s ÀªÀ ºÁUÀÆ QæAiÉÄAiÉÆA UÉ ÀºÀd ÀÆàwð ÄAzÀ ºÉÆgÀ ºÉÆ«ÄäzÀ ÀÄrªÀÄÄvÀÄÛ. ²μÀ Ö Á»vÀåPÉÌ d À ÀzÀ Á»vÀåªÉà ªÀÄÆ É æãgàué. CzÀgÀ è d À ÀzÀ VÃvÉUÀ½UÉ CUÀ æ ÁÜ À. d À ÀzÀ PÀvÉ, UÁzÉ, MUÀlÄ ªÀÄvÀÄÛ ÁªÀtÂUÀ¼ÀÆ À æªàäär À æpágàuà¼àä. ÁqÀÄ, ÀÄrUÁV ±À æ«ä¹zà Ázs ÀPÀgÀ ÀÄß PÀÄjvÀ ªÀåQÛavÀ æuà¼àä, ºÁUÀÆ LwºÁ¹PÀ «ªÀgÀUÀ¼À ÀÄß C üªàåqû ÀĪÀ è ÁªÀtÂUÀ½UÉ ÀæªÀÄÄR ÁÜ À. ªÁtÂdå ªÀÄÆ ªÀ ßj¹PÉÆAqÀÄ ságàvàpéì DUÀ«Ä¹zÀ ænμàgàä ¹ Á ÄzÀAUÉAiÀÄ C ÀAvÀgÀ ±À ê¹ûçãpàgàt PÁ ÄzÉAiÀÄ ÀÄß eájué vàazàgàä. ÁévÀAvÀ æöå æaiàägávzàý ºÀ UÀ AiÀÄ ÉÃqÀgÀÄ PÁ ÄzÉAiÀÄ ÀÄß «géæã ü¹ ºÀÄvÁvÀägÁzÀgÀÄ. D ÀAzÀ s ÀðzÀ è C ÀPÀ ëgà ÀÜ ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ èzàý ÁévÀAvÀ æöå É æãªàäªà ÀÄß ÀjZÀ Ĺ zéã±à É æãªàäªà ÀÄß «záåyðuà¼à è É¼É ÀĪÀÅzÀÄ E è À D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹ N «Áw PÀÄA Àt ªÀÄ À À và Û PÁgÀPÀÆ À dqàuà PÀ ÀgÀvÀÄÛ ZÉgÀV ºÉÆvÀÄÛ A vàä ªÀÄvÀÛ ÉÆÃrj PÀwÛ»rAiÀÄĪÀ d ÀPÀ ¹nÖ À ªÀÄA ºÀ UÀ AlgÀÄ ªÀÄÄlÖ ÉÆè zàqàpà À «Áw ÄAzÀ ºÀÄPÀĪÀÄ PÀ½¹vÀÄ PÀÄA Àt ÀgÀPÁgÀ J è d ÀjUÉ eéæãgà ªÀiÁr PÀ¹zÀÄ PÉƽîj ºÀvÁgÀ ºÀ UÀgÀºÀ½î ªÀÄÄzs ÉÆüÀ ºÀvÀÛgÀ ªÉÄgÉ ÄvÉÆ ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ ÀÆeÉÃj ºÀ ÀĪÀiÁ ÁåqÀgÀ Á dqàuàgáªàä ªÀÄ À vàû PÉÊAiÀiÁ À ºÀvÁgÀ PÉÆqÀ ÁgÀzÉÆ, ÁªÀÅ Á ÄÌ ªÀÄA dvàû ºÀvÁgÀ ºÉÆà AzÀ ÁgÀzÀÄ fãªà ÀvÀÄÛ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ UÉÆvÀÛ ºÉÆrj duà¼à PÀÆr wãvéãðªàå PÀĪÀÄQ ÀªÀÄäzÁåªÀvÀÛ M¼ÀVAzÉƼÀUÀ ªÀZÀ À PÉÆlÖgÉÆ ÁåqÀgÉ è PÀ Û. PÁgÀPÀÆ À À PÀ Á¼ÀPÀ rzàgà ¹ Á Ä É PÀ vàû DVAzÁUÀ zàä:rzà ÀÄ Ý ÁºÉà UÀ ºÉÆÃAiÀÄÛ 1 ¹mÉÖ ªÀÄÄAUÉÊ PÀlÖ É PÀqÀPÉÆAqÀ, ºÀÄPÀĪÀÄ PÉÆlÖ ÁºÉà ÁUÀ PÀÄzÀj ªÀÄA PÀÆr ªÀÄÄnÖvÉÆ ºÀ UÀ và¼àzà ªÀiÁåUÀ

98 M¼ÀV À ªÀÄA UÀÄAqÀÄ ºÉÆrzÀgÉÆ ªÀÄÄAUÁj ¹r ¹rzÁíAUÀ ºÉÆgÀV À ªÀÄA UÀÄAqÀ ºÀwÛ ÀjzÀÄ AvÀgÉÆ»rzÀÄ zàauà PÁUÀzÀ gézàä PÀ¼ÀĪÁågÉ ÉÃUÀ, zàaqàä gà ÉAvÀ»ÃAUÀ zàaqà A véæ vàaiàiágáv d zà ªÀiÁr ºÀ UÀ V 2 É Àß É ÀíwÛ wjw«ð PÀrzÀgÉÆ K ÀÄ G½AiÀÄzÀíAUÀ ÀqÀÄªÉ ºÁPÉÆÌAqÀÄ ºÉÆqÀzÀgÉÆ UÀÄAqÀ PÀgÀÄt E èzàíauà ZÀmÉPÁgÀgÀÄ ZËQ ªÀiÁqÀÄvÀ, ÀrzÀgÉÆ ºÉüÀzÉ UÀÄqÀzÁUÀ CUÀ¹UÉ AzÀÄ ºÉ PÀ Á ºÉüÀvÁ À Ä ÞªÀiÁvÀ PÉÆqÀÄw«PÀ Ä PÉüÀj ªÀiÁvÀ, ºÉÆÃUÀ ÁåqÀj ÀvÀÛ C ÀĪÀ ªÀiÁwUÉ ÀA UÉ Á zé ºÀ ÀĪÀÄ AzÀ ÉÆ ªÀÄÄA vàû 3 dqàuà ºÉüÀÄvÁ ÉÆ ºÉÆqÉ Äj EªÀgÀ ÀÆgÀ WÁvÀPÀgÁ E ÀªÁ ÀWÁvÀPÀ ªÀiÁrzÀjªÀgÀ, ÀA V è ÀªÀÄUÀ vàægá ªÉÆà À ªÀiÁr ÀªÀÄzÉñÀ UÉ vágéæ ªÀÄÄAzÀ ÀªÀÄUÀ WÉÆÃgÁ CAzÀÄ ºÉÆqÉzÁ ÉÆ MAzÀÄ UÀÄArUÉ DzÀ ÁºÉà À mágá PÁgÀ ÁºÉà ÉAQ ZÀÆgÁzÀ Æn ªÀiÁqÀAvÀ ÉÆ HgÁ ¹nÖ É ºÉÆqÉzÀgÀÄ ¹r ¹rzÁíAUÀ UÀÄAqÀÄ ÀÄjzÁªÀ s Àgï ÀÆgÀ ºÀ ÀĪÀÄ ºÉüÀvÁ À UÀÄAqÀÄ ºÉÆrzÀÄ PÉgÀ PÉqÀªÀÅ ÀμÀÖ ÁgÀ ªÀÄÄ ÀÆßgÀ ªÀÄA ªÉÄʪÀiÁåUÀ AzÀgÀ DUÀ ÉÆÃqÉÆ eéæãgá üãªàä ÀÄ EzÀÄjUÉ AvÁ L ÀƪÀÄðA UÉ ªÀÄvÁÛ Á ÀÄ ªÀiÁrzÀ PÀ ÀgÀvÁÛ. PÀÄzÀÄjAiÀÄ PÀrzÀÄ ºÀwÛ ÀàvÁÛ gáªàä À PÀrvÀ «ÀjÃvÁ. PÁ ÄªÉ ºÀjvÉÆ gàpáû Á«gÀ D½UÉ M â PÀÆUÀvÁ ÉÆ, PÀrPÀrj CAvÀ ªÀÄvÁÛ Á ÄÌ ªÀÄA»AUÀ PÀrzÀÄ ÀvÀÛgÉÆ ºÀ UÀ AlgÀtÚ d ÀPÀ 4 PÉÆqÀ PÉÆÃgÉ PÀÄqÀ PÀ ât ªÉÆ ÀgÀÄ ÉtÂÚ ºÁ Á G ÀÄà JtÂÚ Cj¹t fãgàv CQÌ ÀPÁÌj É Áè UÀAUÀ¼À ZÉgÀV ªÀÄAUÀ¼À ÀÆvÀ æ ºÉÆÃzÀªÀÅ Ã ÀÄPÀ Áè ºÁ¼ÁV ºÉÆà ÄvÀÄ CvÀÄÛ ªÀtÂð¹ ºÉüÀ Á ÉμÁÖ ¹PÀÌzÀÄÝ vàuéæaqàä ÀgÀzÀ AvÀgÉÆ HjUÉ PÉƽî PÉÆmÁÖ Æ ªÀiÁqÁågÉÆ ºÀ UÀ ÀÄlÄÖ UÀÄvÀÄð½AiÀÄ Éè¼ÀîμÀÄÖ PÁtzÉ ºÉÆà ÄvÉÆ PÉlÄÖ ªÀtÂð¹ ºÉýzÉ PÀAqÀμÀÄÖ PÀÄvÀðPÉÆÃn PÀ ÉäñÀ À zàaiàä AzÀ ºÁrzÉ ÀuÁÚ d ÀPÁ 5 92

99 À PÀvÀÈð- sáªà DPÀgÀ ÁªÀtÂUÀ¼ÀÄ d À ÀzÀ Á»vÀåzÀ MAzÀÄ «²μÀ Ö À æpágà. «ÃgÀvÀ À, ÁºÀ ÀªÀ ÀÄß ªÀtÂð ÀĪÀÅzÀjAzÀ ÁªÀt JAzÀgÉ «ÃgÀVÃvÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ªÁrPÉ. KPÀ WÀl ÉAiÀÄ Áßzs Àj¹zÀÄÝ PÀxÀ ÁvÀäPÀªÁVgÀĪÀ ÁªÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÁr À gàæ ÀzÀ è PÀnÖzÀ PÀvÉ. d À ÁªÀiÁ ÀågÀÄ gàa¹gàäªà ÁªÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀ ÀÄÛ μà ªÁVgÀÄvÀ ÛªÉ.»A AzÀ ªÁPÀàgÀA ÀgÉAiÀÄ è G½zÀÄ A zàäý, LwºÁ¹PÀ ªÀĺÀvÀé ÀqÉ ªÉ. UÀzÀåzÀ ºÉƼÀºÀ ÀÄß, sáªàvãvàzà ÀvÀ éªà ÀÄß ºÉÆA gàäªà ÁªÀtÂUÀ¼ÀÄ zs é gàªàäåvéaiàä ÀÄß CxÀð ËAzÀAiÀÄðªÀ ÀÄß ºÉÆA ªÉ. PÀ ÀßqÀ Ár À ªÉÄÃ É ÀgÀUÀrUÀ½AzÀ zá½-zàaué ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀݪÀÅ. «ÃgÀgÀÄ CªÀÅUÀ¼À ÀÄß vàqézàä PÀ ÀßrUÀgÀ UËgÀªÀªÀ ÀÄß G½¹zÁÝgÉ. váåuà, zá ÀUÀ½AzÀ CªÀÄgÀgÁVzÁÝgÉ. EAvÀºÀ «ÃgÀ PÀ UÀ¼À «ÃgÀ ÁºÀ À, Gdé fãªà ÀªÀ ÀÄß ªÀtÂð ÀĪÀ PÀxÀ ÁvÀäPÀ PÁªÀåUÀ¼Éà ÁªÀtÂUÀ¼ÀÄ. d ÀvÉAiÀÄ ÀÄß ºÀÄjzÀÄA À Ä VÃvÉUÀ¼À ÀÄß PÀnÖºÁrzÁÝgÉ. HgÀÄUÀ¼À Éßà CªÀjUÉ CAQvÀUÉƽ¹zÁÝgÉ. ºÀ UÀ AiÀÄ ÉÃqÀgÀ ÁªÀt CzÀPÉÆÌAzÀÄ ÉÊd zà±àð À. ºÀ UÀ AiÀÄÄ ÉÃqÀgÀ HgÀÄ. ªÀÄÄzs ÉÆüÀ ÀA ÁÜ ÀzÀ èzàäý, EA À ÁUÀ PÉÆÃmÉ f ÉèUÉ ÉÃjzÉ. CAzÀÄ PÀ ÁzÀVAiÀÄÄ f É èaiàä ÁÜ À ºÉÆA vàäû. E èazà GvÀ ÛgÀPÉÌ LzÁgÀÄ Q ÉÆëÄÃlgï zàægàzà è ºÀ UÀ EzÉ. ºÀ UÀ AiÀÄ AlgÀ ºÀvÁgÀ PÀzÀ À JA «ÃgÀ gà ÀAiÀÄÄPÀÛªÁzÀ ºÁqÀÄUÀ¼Éà ºÀ UÀ ÉÃqÀgÀ ÁªÀtÂUÀ¼ÀÄ. ªÁå ÁgÀPÁÌV ságàvàpéì AzÀ ænμàgàä DqÀ½vÀ ÀÆvÀ æ»rzàgàä gà À æxàªàä ÁévÀAvÀ æöå ÀAUÁæªÀÄzÀ C ÀAvÀgÀ ságàwãaiàägà ªÉÄÃ É ±Àê¹ÛçÃPÀgÀtzÀ ºÀÄPÀĪÀÄ ÀÄß ºÉÆgÀr¹zÀgÀÄ. F ±Á À ÀzÀ À æpágà ÀPÁðgÀzÀ C ÀĪÀÄw ÄgÀzÉ ságàwãaiàägàä ±À ÁÛç ÀÛçUÀ¼À ÀÄß ºÉÆAzÀĪÀAw è ªÀÄvÀÄÛ vàªàää ègàäªà DAiÀÄÄzs ÀUÀ¼À ÀÄß ÀPÁðgÀPÉÌ M à À ÉÃPÀÄ JA ÄzÁVvÀÄÛ. F ºÀÄPÀĪÀÄ ÀÄß «géæã ü¹ C è è zàauéuà¼ázàªàå. ºÀ UÀ AiÀÄ gáªàä, Á, ºÀ ÀĪÀÄ, dqàuà ªÉÆzÀ ÁzÀ «ÃgÀgÀÄ vàªàää ègàäªà DAiÀÄÄzs ÀUÀ¼À ÀÄß PÉÆqÀ ÉÆ À àzé zàaué J â¹ ºÉ Pï JA C üpájaiàä ÀÄß PÉÆ ÉUÉÊzÀgÀÄ. EzÀjAzÀ PÉÆæÃzs ÀUÉÆAqÀ PÁgÀ ÁºÉà PÀ ÁzÀV ÄAzÀ zàaqàä PÀ¼ÀÄ»¹ ºÀ UÀ AiÀÄ ÀÄß ªÀÄÄwÛ zàaué JzÀݪÀgÀ ÀÄß UÀÄÎ rzà ÀÄ. PÀA É À ÀPÁðgÀzÀ zëdð ÀåªÀ ÀÄß «géæã ü¹zà PÀxÁ ÀPÀªÉà F ÁªÀtÂ. À æ ÀÄÛvÀ ÁªÀtÂAiÀÄ ÀÄß qá.j ï. UÀzÀÝVªÀÄoÀ CªÀgÀ PÀ ÀßqÀ d À ÀzÀ VÃvÉUÀ¼ÀÄ PÀÈw ÄAzÀ DAiÀÄÄÝ ÀA Á ¹ ÃqÀ ÁVzÉ. ÀzÀ - CxÀð «Áw «Á Äw; ºÀÄPÀÄA DzÉñÀ ; ºÀvÁgÀ DAiÀÄÄzs À ; ªÀÄ À vàäû - vàæj ; PÀĪÀÄQ - ÀºÁAiÀÄ, MvÁÛ É ; PÁgÀPÀÆ À UÀĪÀiÁ ÀÛ ; zàaqàä - ÉÊ Àå; d zà - wãªà æ; CUÀ¹ - ºÉ ÁâV Ä ; WÁvÀPÀ zéææã» ; WÉÆÃgÀ - D ÀvÀÄÛ, wãpàë Ú; PÀ ÀgÀvÀÄÛ ZÀªÀÄvÁÌgÀ ; ZÀjUÉ vàa UÉ ; PÉƽî - ÉAQ; Æn - ÀÄ UÉ. 93

100 C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. PÀÄA Àt ÀgÀPÁgÀ ºÉÆgÀr¹zÀ DzÉñÀ K ÀÄ? 2. ºÀ UÀ AiÀÄ Á égàä À æªàäärgàä AiÀiÁgÀÄ? 3. ºÀ UÀ UÀÄgÀÄvÀÄ G½AiÀÄzÀAvÁzÀÄzÀÄ KPÉ? 4. AiÀiÁªÀ WÀl É ºÀ UÀ ÁªÀtÂUÉ PÁgÀtªÁVzÉ? 5. ºÀ UÀ UÁæªÀÄ J èzé? D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹ 1. ºÀ UÀ AiÀÄ ÉÃqÀgÀÄ zàaué K¼À Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 2. ºÀ UÀ UÉ zàaqàä gà Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 3. zàaqàä ºÀ UÀ AiÀÄ ªÉÄÃ É ºÉÃUÉ zá½ ÀqɹvÀÄ? 4. ÁªÀtÂUÀ¼À ÀÄß KPÉ «ÃgÀVÃvÉUÀ¼ÀÄ J Àß ÁVzÉ? E. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹ 1. ºÀ UÀ zàauéué PÁgÀtªÉà ÀÄ? ÀgÀPÁgÀ CzÀ ÀÄß ºÉÃUÉ AiÀÄAwæ¹vÀÄ? 2. ºÀ UÀ zàauéaiàä ÀjuÁªÀĪÉà ÀÄ? F. ÀAzÀ sáð ÀÄ ÁgÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj. 1. J è d ÀjUÉ eéæãgà ªÀiÁr PÀ¹zÀÄ PÉƽîj ºÀvÁgÀ 2. fãªà ÀvÀÄÛ ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ UÉÆvÀÛ 3. ºÉÆqÉzÀgÉÆ UÀÄAqÀ PÀgÀÄt E èzàíauà 4. PÉlÄÖ ªÀtÂð¹ ºÉýzÉ PÀAqÀμÀÄÖ G. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À è ÀÆPÀ ÛªÁzÀÄzÀ ÀÄß lö ÀܼÀzÀ è gé Äj. 1. ºÀ UÀ AlgÀ PÀzÀ À «ÃgÀgÀ À À æzsá ÀªÁzÀ [PÀvÉ, UÁzÉ, MUÀlÄ, ÁªÀtÂ] 2. ºÀ UÀ AiÀÄ f Áè ÁÜ ÀªÁVzÀÝ ÀܼÀ [ ÁUÀ PÉÆÃmÉ, PÀ ÁzÀV, ªÀÄÄzs ÉÆüï, ºÉ PÀ] 3. PÀÄA Àt ÀPÁðgÀ eájué vàazà ±Á À À [AiÀÄÄzÀÞ±Á À À, ±Àê¹ÛçÃPÀgÀt, PÀ Ä ±Á À À, PÀÄvÀðPÉÆÃn±Á À À] 94

101 4. ÁªÀtÂPÁgÀ CAQvÀUÉƽ¹gÀĪÀ zéêªà [PÀ ÉäñÀ, ºÀ ÀĪÀÄ, gáªàä, QëöäñÀ] 5. «Áw ÀzÀzÀ ÀªÀiÁ ÁxÀðPÀ ÀzÀ [DAiÀÄÄzs À, «ºÁgÀ, «Aw, «Á Äw] ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ÀzÀUÀ¼ÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß CxÀðªÀvÁÛV eéæãr¹záuà ÀzÀgÀZÀ ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉ ªÉǪÉÄä MAzÉà CPÀëgÀªÀÇ ÀzÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ àqàävàûzé. GzÁ : D ªÀÄ É, F véæãl E ègàäªà D, F JA CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ÀzÀUÀ¼Éà DVgÀÄvÀ ÛªÉ. sáμéaiéäa ÄzÀÄ AvÀ ÃgÀ è. CzÀÄ và Àß ÀA ÀPÀðPÉÌ ¹PÀÄ̪À ÉÃgÉ sáμéuà½azà Æ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ¹éÃPÀj¹ ¼À ÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV À æwaiéæazàä sáμéaiàä Æè CzÀgÀzÉà DzÀ ªÀÄÆ ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ÉÃgÉ sáμé ÄAzÀ AzÀ ÀzÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. MAzÀÄ sáμéaiàä ªÀÄÆ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß zéã±àå ÀzÀ JAvÀ Æ ÉÃgÉ sáμé ÄAzÀ A gàäªà ÀzÀUÀ¼À ÀÄß C ÀåzÉñÀå ÀzÀ JAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PÀ ÀßqÀzÀ ègàäªà ªÀÄÆ ÀzÀUÀ¼ÀÄ zéã±àå ÀzÀUÀ¼É ¹ªÉ. PÀ ÀßqÀzÀ è ÀA ÀÌøvÀ, Á¹ð É ÉÇÃZÀÄðVà ï, EAVèμï, GzÀÄð - EvÁå sáμéuà½azà Æ ÁPÀμÀÄÖ ÀzÀUÀ¼ÀÄ A ªÉ. EªÀÅUÀ¼À è ÀA ÀÌøvÀ AzÀ A gàäªà ÀzÀUÀ¼À ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ Àr¹ G½zÀ sáμéuà½azà A gàäªà ÀzÀUÀ¼À ÀÄß C ÀåzÉñÀå ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÆ ÀA ÀÌøvÀ AzÀ A gàäªà ÀzÀUÀ¼À ÀÄß vàzàãªà JAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À UÉÎ w½aiéæãt. zéã±àå ÀzÀUÀ¼ÀÄ : À æwaiéæazàä sáμéaiàä Æè CzÀgÀzÉà DzÀ ªÀÄÆ ÀzÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀ ÛªÉ JA ÄzÀ ÀÄß FUÁUÀ Éà w½zàäpéæarzéýãªé. D ÀzÀUÀ¼Éà zéã±àå ÀzÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ àqàävà ÛªÉ. ÁªÀiÁ ÀåªÁV À æw sáμéaiàä Æè zéãºàzà CAUÁAUÀ½UÉ, ÀA Azs ÀªÁZÀPÀUÀ½UÉ, ÁætÂUÀ¼À ºÉ ÀjUÉ, ÀzÁxÀðUÀ½UÉ, ÀªÀð ÁªÀÄUÀ½UÉ, ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ½UÉ, zsávàäuà½ué DAiÀiÁ sáμéaiàä ÀéAvÀ ÀzÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. PÀ ÀßqÀzÀ zéã±àå ÀzÀUÀ¼ÀÄ CAUÁAUÀUÀ¼ÀÄ : PÉÊ, và É, ºÉÆmÉÖ, PÁ Ä, É ÀÄß EvÁå ÀA Azs ÀªÁZÀPÀ : C Àà, CªÀÄä, CdÓ, CfÓ, apàì Àà, ªÀiÁªÀ, ÁªÀ, CtÚ, vàav, vàªàää EvÁå. ÁætÂUÀ¼ÀÄ : E, ºÁªÀÅ, JvÀÄÛ, JªÉÄä, zà À, PÉÆý EvÁå. ÀzÁxÀðUÀ¼ÀÄ : ÁV Ä, G ÀÄà, ºÁ Ä, a PÀ EvÁå. ÀªÀð ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ : Á ÀÄ, CªÀ ÀÄ, à ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CzÀÄ, CªÀÅ, CªÀgÀÄ EvÁå. ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ : MAzÀjAzÀ MA ÉÊ ÀÆgÀvÉÆA véæûa vàûgàªàgév À ÀASÉåUÀ¼ÀÄ. zsávàäuà¼àä : w ÀÄß, ºÉÆÃUÀÄ, PÉüÀÄ, qàä EvÁå. 95

102 C ÀåzÉñÀå ÀzÀUÀ¼ÀÄ ÀA ÀÌøvÀªÀ ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ Àr¹ EvÀgÀ sáμéuà½azà PÀ ÀßqÀ sáμéué A gàäªà ÀzÀUÀ¼À ÀÄß C ÀåzÉñÀå ÀzÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. ««zs À sáμéuà½azà A gàäªà C ÀåzÉñÀå ÀzÀUÀ¼À UÉÎ w½aiéæãt. VæÃPï ªÀÄvÀÄÛ géæãªàä ï sáμéuà½azà - zàªàäär, zàªàär, zàªàäää, à ÁgÀ UÀzÁåt-EvÁå. sá¹ð ÄAzÀ CgÀ âã ÄAzÀ - C PÁj, gà É Û, zàªásá É, ZËPÁ, d«äã ÀÄ, CdªÀiÁ Ĺ, DªÀÄzÀÄ, zà Áè½ - EvÁå - CªÀiÁ ÀvÀÄ, C À Ä, E ÁªÀÄÄ, PÁAiÉÄÝ, UÀ ÃdÄ, vàpàgágàä, vàgà ÉÃvÀÄ, ÀPÀ EvÁå É ÉÇÃZïðVà ï AzÀ - ªÉÄÃdÄ, vàa ÁPÀÄ, C Á À ÀÄ, Á Æ ÀÄ, D ÀàvÉ æ, ZÉÆA Ä, ZÁ, E¹Ûç, gà¹ã - EvÁå. GzÀÄð«AzÀ»AzÀÆ ÁÜ EAVèμï AzÀ - QªÀÄävÀÄÛ, vájãpàä, vá ÆPÀÄ, CºÀªÁ Ä, E ÁSÉ, zàeéð, AzÀÆPÀÄ, gàädä, ±ÀÄgÀÄ, ±Á«ÄÃ Ä - EvÁå. - Cfð, PÀZÉÃj, PÁSÁð É, À ÁªÀÄÄ, zà ÁðgÀÄ, PÀÄað, PÁUÀzÀ, ºÀÄPÀÄA - EvÁå. - ÀÄì, PÁgÀÄ, PÁ ÉÃdÄ, ÉÊlÄ, É ÀÄß - EvÁå. vàvàìªàä-vàzàãªà ÀA ÀÌøvÀ AzÀ PÀ ÀßqÀPÉÌ ÁPÀμÀÄÖ ÀzÀUÀ¼ÀÄ A ªÉ.»ÃUÉ ÀA ÀÌøvÀ AzÀ AzÀ ÀzÀUÀ¼À è PÉ ªÀÅ C à Àé à zà ÁªÀuÉUÉÆAqÀÄ AzÀgÉ E ÀÄß PÉ ªÀÅ ÀÆwð zà ÁªÀuÉUÉÆAqÀÄ A ªÉ.»ÃUÉ ÀA ÀÌøvÀ AzÀ A gàäªà ÀzÀUÀ¼À ÀÄß vàvàìªàä-vàzàãªàuà¼éazàä PÀgÉAiÀÄĪÀ gàærü ÄzÉ. vàvàìªàäuà¼àä : ÀA ÀÌøvÀ AzÀ gàäªáuà «PÁgÀ ºÉÆAzÀzÉ PÀ ÀßqÀzÀ è ¼À À àqàäªà ÀzÀUÀ¼À ÀÄß vàvàìªàä UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. vàvï JAzÀgÉ CzÀPÉÌ ( ÀA ÀÌøvÀPÉÌ) ÀªÀÄ JAzÀgÉ ÀªÀiÁ À À JAzÀxÀð. CAzÀgÉ ÀA ÀÌøvÀPÉÌ ÀªÀiÁ ÀªÁzÀzÀÄÝ JAzÀxÀð. vàzàãªàuà¼à ÀA ÀÌøvÀ gàæ ÀªÀ ÀÆß vàvàìªàä JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GzÁ : gáªàä, ªÀ ÀAvÀ, ÉÆêÀÄ, ZÀAzÀæ, UÀæºÀ, ¹ÛçÃ, ²æà sàäªà À, ±ÀÄæw, PÁªÀå, À±ÀÄ - EvÁå. vàzà ÀãªÀUÀ¼ÀÄ : ÀA ÀÌøvÀ AzÀ PÀ ÀßqÀPÉÌ gàäªáuà C à Àé à «PÁgÀªÀ ÁßUÀ Ã, À ÀÇtð «PÁgÀªÀ ÁßUÀ à ºÉÆA A gàäªà ÀzÀUÀ¼À ÀÄß vàzàãªà JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. vàvï JAzÀgÉ CzÀjAzÀ, JAzÀgÉ ÀA ÀÌøvÀ AzÀ s ÀªÀ JAzÀgÉ ºÀÄnÖzÀÄÝ CAzÀgÉ ÀA ÀÌøvÀ AzÀ ºÀÄnÖzÀÄÝ JAzÀxÀð. 96

103 C à Àé à zà ÁªÀuÉUÉÆAqÀ vàzàãªàgàæ ÀUÀ¼ÀÄ : ±À²- À¹, ²gÀ-¹gÀ, PÀ ±À-PÀ¼À À, CAPÀıÀ- CAPÀÄ À, ªÀμÀð-ªÀgÀÄ À EvÁå À ÀÇtð ªÀåvÁå À ºÉÆA zà vàzàãªàgàæ À : zàæåvà-dædä, ªÀAzsÁå- AeÉ, «záåzs ÀgÀ - eéæóãzàgà, ªÉʱÁR- Éà ÀUÉ, PÀÄoÁgÀ-PÉÆqÀ, ÁzÀÄPÁ-ºÁªÀÅUÉ, CPÀð-JPÀÌ-EvÁå. sáμá ZÀlĪÀnPÉ 1. PÉÆnÖgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À ÀÄß «UÀ 滹 ÀªÀiÁ ÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹. ªÀÄÄAUÉÊ, ÀqÀÄgÁwæ, ºÀ ÀĪÀÄ üãªàägáªàä, ªÉÆà ÀªÀiÁqÀÄ 2. PÉÆnÖgÀĪÀ UÁæªÀÄå ÀzÀUÀ½UÉ UÀ æaxà ÀÜgÀ ÀÆ À gé Äj.»ÃAUÀ, ªÀiÁåUÀ, PÀ¼ÀĪÁågÉ, E èzàíauà, E ÀªÁ À, ÀPÁÌj. 3. C APÁgÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹ ÀªÀÄ Àé Ĺ. C. M¼ÀV À ªÀÄA UÀÄAqÀÄ ºÉÆrzÀgÉÆ ªÀÄÄAUÁj ¹r ¹rzÁíAUÀ D. ¹r ¹rzÁíAUÀ UÀÄAqÀÄ ÀÄjzÁªÀ. 4. ÀéAvÀ ªÁPÀåzÀ è ¼À¹. M¼ÀVAzÉƼÀUÉ, ÀÄ Ý, ªÀÄA, PÀ ÀgÀvÀÄÛ 5. zéã±àå-c ÀåzÉñÀå ÀzÀUÀ¼À ÀÄß Dj¹ gé Äj. ºÉÆvÀÄÛ, ºÀvÁgÀ, ªÀÄ À vàû, AlgÀÄ, ºÀÄPÀĪÀÄ, ªÀÄÄAUÉÊ, ÁºÉÃ, PÁgÀPÀÆ À, ¹ Á Ä, ªÀÄÄAUÁgÀÄ, PÀ Ä. ZÀlĪÀnPÉ ÃrgÀĪÀ ÀzÀå sáuàªà ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀªÀiÁr. PÉÆqÀ... d ÀPÁ ºÉaÑ À NzÀÄ 1. qá. gáuë CªÀgÀ d À ÀzÀ Á»vÀå gàæ ÀUÀ¼ÀÄ PÀÈwAiÀÄ ÀÄß N. 2. qá. ºÁªÀiÁ ÁAiÀÄPÀgÀ eá À ÀzÀ ÀégÀÆ À PÀÈwAiÀÄ ÀÄß N. c c c c c 97

104 À ÀzÀå ÁoÀ - 04 ªÀZÀ À ËgÀ s À ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : PÀ ÀßqÀ Á»vÀåZÀjvÉæAiÀÄ è ºÀ ÉßgÀqÀ ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ ÀPÉÌ «±ÉÃμÀ ªÀĺÀvÀÛ é«zé. zsá«äðpàªáv ºÁUÀÆ sá PÀªÁV ºÉÆ ÀvÀ ÀªÀ ÀÄß vàgà ÉÃPÀÄ, và ÀÆä PÀ ÀªÀ ÀªÀiÁd ªÀiÁðtªÁUÀ ÉÃPÉAzÀÄ PÀ À ÀÄPÀAqÀ ªÀZÀ ÀPÁgÀgÀÄ vàå ÀägÀtÂÃAiÀÄgÀÄ, d À ÁªÀiÁ ÀågÀ zàäpàä ºÀ À ÁUÀ ÉÃPÀÄ, ªÀUÀðgÀ»vÀ ÀªÀiÁd ÀªÀÄäzÁUÀ ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ºÀA ¹zÀ aavà É EA UÀÆ ÁéUÀvÁºÀð. d À ÁªÀiÁ ÀågÀ DqÀÄ sáμéaiàä ÀÄß Á»vÀåzÀ UÀzÀÄÝUÉUÉ Kj¹zÀ QÃwðAiÀÄÆ EªÀgÀzÉ. DgÁzs Àå zéêªàzà ºÉ Àj À è CAvÀgÀAUÀzÀ zs é AiÀÄ ÀÄß C üªàåpà ÛUÉƽ¹zÀÄÝ MAzÀÄ «±ÉÃμÀ. CZÀ ÑUÀ ÀßqÀ ±ÉÊ, sáªàvãvávàäpà AiÀÄ zàþvé ªÀZÀ À Á»vÀåzÀ ªÀiË åªà ÀÄß ºÉaѹªÉ. ªÀiËqsÀåªÀ ÀÄß ªÀÄgÉAiÀiÁV À ÉÃPÉA ºÀA zà eéævéué ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÀÆ ÀªÀiÁ À ÁÜ ÀªÀiÁ ÀªÀ ÀÄß ÃrzÀÄÝ ªÀZÀ ÀAiÀÄÄUÀzÀ «±ÉÃμÀ. DzÀåªÀZÀ ÀPÁgÀgÀ è eéãqàgàzṪàäaiàäå ªÀÄvÀÄÛ s ÀQ Û s ÀAqÁj ÀªÀtÚ ÀªÀgÀ ªÀZÀ ÀUÀ¼À ÀÄß ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ C sáå ÀPÉÌ C¼ÀªÀr À ÁVzÉ. CxÉÊð¹ N : ÀlÖqÀ«, CAzÀt, ÉÆtUÀ, ªÀÄÈqÀ, ªÀiÁtÂPÀå, à Û, ÀánPÀ, ±À ÁPÉ, 98 - eéãqàgàzṪàäaiàäå Àw ÀwUÀ¼ÉÆAzÁzÀ s ÀQÛ»vÀªÁV ÀÄàzÀÄ ²ªÀAUÉ Àw ÀwUÀ¼ÉÆAzÁUÀzÀªÀ À s ÀQÛ CªÀÄÈvÀzÉƼÀÄ «μà ÉgÉzÀAvÉ PÁuÁ gáªàä ÁxÀ 1 μé AiÀÄļÀî s ÀPÀÛ ÀlÖqÀ«AiÀÄ èzàýqéã ÀÄ CzÀÄ ÀlÖtªÉAzÉ ÀĪÀÅzÀÄ μé Ä èzà s ÀPÀÛ ÀlÖtzÀ èzàýqàæ CzÀÄ ÀlÖqÀ«PÁuÁ gáªàä ÁxÀ 2 * * * * ªÀÄgÀ ÀÀ ÉÃjzÀ ªÀÄPÀðl ÀAvÉ - ÀªÀtÚ ºÀ ªÀÅ PÉÆA ÉUÉ ºÁAiÀÄÄvÀ zé ÉAzÀªÀÄ ÀªÀ Á ÉAvÀÄ ÀA ÄªÉ ÀAiÀiÁå? JAvÀÄ ÀZÀÄÑªÉ ÀAiÀiÁå? J Àß vàazé PÀÆqÀ ÀAUÀªÀÄzÉêÀ À èué ºÉÆÃUÀ ÃAiÀÄzÀAiÀiÁå 1

105 CAzÀtªÀ ÉÃjzÀ ÉÆtUÀ ÀAvÉ- PÀAqÉÆqÉ qàzàä ªÀÄÄ ß À Àé sáªàªà ÀÄ; ÀÄqÀÄ! ÀÄqÀÄ!! ªÀÄ À«zÀÄ «μàaiàäpéì ºÀjªÀÅzÀÄ; ªÀÄÈqÀ, ªÀÄä À ÀÄ À É ÉAiÀÄ ÃAiÀÄzÀÄ J ÉÆßqÉAiÀÄ PÀÆqÀ ÀAUÀªÀÄzÉêÁ ªÀÄä ZÀgÀtªÀ É ÉªÀAvÉ PÀgÀÄt ÀÄ É¾UÉÆrØ ÉÃqÀĪÉ, ªÀÄäzs ÀªÀÄð. 2 ªÀÄ ÉAiÉƼÀUÉ ªÀÄ ÉAiÉÆqÉAiÀÄ záý ÉÆ E èªéç? ºÉÆ¹Û è ºÀÄ Äè ºÀÄnÖ, ªÀÄ ÉAiÉƼÀUÉ gàd vàäa, ªÀÄ ÉAiÉƼÀUÉ ªÀÄ ÉAiÉÆqÉAiÀÄ záý ÉÆ E èªéç? và ÀÄ«ÉƼÀUÉ ºÀĹ vàäa, ªÀÄ ÀzÉƼÀUÉ «μàaiàä vàäa ªÀÄ ÉAiÉƼÀUÉ ªÀÄ ÉAiÉÆqÉAiÀÄ Áè PÀÆqÀ ÀAUÀªÀÄzÉêÁ 3 ÀÄrzÀgÉ ªÀÄÄwÛ À ºÁgÀzÀAwgÀ ÉÃPÀÄ ÀÄrzÀgÉ ªÀiÁtÂPÀåzÀ à ÛAiÀÄAwgÀ ÉÃPÀÄ ÀÄrzÀgÉ ÀánPÀzÀ ±À ÁPÉAiÀÄAwgÀ ÉÃPÀÄ ÀÄrzÀgÉ AUÀ ªÉÄaÑ CºÀÄzÀºÀÄzÉ À ÉÃPÀÄ ÀÄrAiÉƼÀUÁV ÀqÉAiÀÄ zàýgé PÀÆqÀ ÀAUÀªÀÄzÉêÀ À ÉAvÉÆ ªÀ ÀAiÀÄå? 4 PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà eéãqàgàzṪàäaiàäå ºÀ ÉÆßAzÀ ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ èzàý»jaiàä ²ªÀ±ÀgÀt. AiÀiÁzÀVj À ºÀzÀ ªÀÄÄzÉà ÀÆj ÀªÀ ÁzÀ zṪàäaiàäå DzÀåªÀZÀ ÀPÁgÀ ÉAzÉà ªÀiÁ Àå ÁVzÁÝ É. gáªàä ÁxÀ JA CAQvÀ AzÀ gàa¹gàäªà FvÀ À 150 ªÀZÀ ÀUÀ¼ÀÄ zéægéwªé. ÀgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ÉÃgÀ gàæ ÀuÉ ÄAzÀ PÀÆrgÀĪÀ zṪàäaiàäå À ªÀZÀ ÀUÀ¼ÀÄ ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË åuà½azà d ÀªÀiÁ ÀåªÁVªÉ. s ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ μé zàäq À «²μÀ Ö fãªà À ªÀiË åuà¼àä. fãªà ÀzÀ è záa ÀvÀå CvÀåAvÀ À«vÀ æªázà ÀA Azs À. ªÀÄ ÀB ÀǪÀðPÀªÁV MAzÁzÀ Àw- ÀwAiÀÄgÀ s ÀQÛ s ÀUÀªÀAvÀ UÉ CvÀåAvÀ æaiàäªázàäzàä. μàì ä±àªázà sàqûaiéäã ÀªÀð±ÉæÃμÀ. ºÉÆAzÁtÂPÉ ÄgÀzÀ sàqû CzÀPÉÌ «gàäzàþªázàäzàä. sàqûaiàä ÁPÁgÀPÉÌ μé ªÀÄÄRå, ÀqÉ- ÀÄr MAzÁzÀ s ÀQÛ ÀªÀðªÀiÁ ÀåªÁzÀÄzÀÄ. ÁwéPÀ zàäq À ÁxÀðPÀvÉ zàèqsàªázà ÁªÀÄgÀ ÀåzÀ sàqû ªÀÄvÀÄÛ μé ÄAzÀ ÁPÁëvÁÌgÀªÁUÀ èzàä. ªÀZÀ À ËgÀ sàzà eéãqàgàzṪàäaiàäå À ªÀZÀ ÀUÀ¼À ÀÄß s À.UÀÄ. ºÀ¼ÀPÀnÖ CªÀgÀÄ ÀA Á ¹gÀĪÀ zṪàäaiàäå À ªÀZÀ ÀUÀ¼ÀÄ PÀÈw ÄAzÀ DAiÉÄ̪ÀiÁqÀ ÁVzÉ. * * * * 99

106 ÀªÀtÚ ºÀ ÉßgÀqÀ ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ ÀzÀ À æ¹zàþ ªÀZÀ ÀPÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ÀªÀiÁd ÀÄzsÁgÀPÀgÀÄ. eá ÀÅgÀ f É èaiàä ÁUÉêÁrAiÀĪÀgÁzÀ ÀªÀtÚ ÀªÀgÀÄ PÀ¼ÀZÀÄj ªÀA±ÀzÀ dó¼à À D ÁÜ ÀzÀ è s ÀAqÁjAiÀiÁV, gádåzà ªÀĺÁ s ÀAqÁjAiÀiÁV ÉÃªÉ À è¹záýgé. PÀÆqÀ ÀAUÀªÀÄzÉêÁ CAQvÀ AzÀ gàa¹gàäªà EªÀgÀ Á«gÁgÀÄ ªÀZÀ ÀUÀ¼ÀÄ zéægéwªé. ÀgÀ¼ÀªÁzÀ sáªàvãvávàäpà ªÀZÀ ÀUÀ¼À è ÁªÀiÁfPÀ, ÉÊwPÀ «ZÁgÀzsÁgÉUÀ¼À ÀÄß ÁzÀgÀ Àr À ÁVzÉ. ÀªÀtÚ ÀªÀgÀÄ ÉÊwPÀ zàäqué ºÉaÑ À ªÀĺÀvÀé ÃrzÀgÀÄ. ÀªÀiÁ ÀvÉ, ÀªÉÇÃðzÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ÁévÀAvÀ æöå ˺ÁzÀðvÉUÀ¼À CrUÀ è À ªÉÄÃ É ÀªÀiÁdªÀ ÀÄß PÀlÖ Ä À æaiàäwß¹zàgàä. ZÀAZÀ ªÁzÀ ªÀÄ À À ì ÀÄß ÀvÁÌAiÀÄð AzÀ zàèqs ÀªÁV¹PÉÆAqÀÄ CeÁÕ À, ªÀiËqs Àå, ±ÉÆÃμÀuÉUÀ½AzÀ ªÀÄÄPÀ ÛªÁUÀ ÉÃPÀÄ. ªÀÄ À¹ì À è CjμÀqÀéUÀðUÀ¼ÉA PÉƼÀPÀÄ vàäa zàýgé»gàauà ±ÀÄ Þ ÄAzÀ À æaiéæãd À«è. ÀqÉ- ÀÄr MAzÁVzÁÝUÀ ªÀiÁvÀ æ zéãªàgàä M AiÀÄÄvÁÛ É. ÀªÀÄä ªÀiÁvÀÄ ±ÀÄzÀÞ, ÀàμÀÖ ; «ÄV ÁV CxÀð ÀÇtðªÁVzÀÄÝ, CzÀgÀAvÉ ÀqÉzÁUÀ ªÀiÁvÀ æ ÀÄTà ÀªÀiÁd ªÀiÁðtªÁUÀ èzàä. ªÀZÀ À ËgÀ s ÀzÀ ÀªÀtÚ ÀªÀgÀ ªÀZÀ ÀUÀ¼À ÀÄß ÀA.². s ÀÆ À ÀÆgÀĪÀÄoÀ CªÀgÀÄ ÀA Á ¹gÀĪÀ ªÀZÀ À Á»vÀå ÀAUÀ æºà UÀ æaxà AzÀ DAiÉÄ̪ÀiÁqÀ ÁVzÉ. * * * * ÀzÀ-CxÀð»vÀ-M½vÀÄ; μé -±ÀæzÉÞ; ÀlÖqÀ«-PÁr ÀªÀÄzsÀå sáuà; ªÀÄPÀðl-PÉÆÃw; ÀZÀÄÑ- ÀA Ä; CAzÀt- À èqì(ªéäã É); ÉÆtUÀ(zÀã)-±ÀÄ ÀPÀ(vÀì)( Á Ä); ªÀÄÈqÀ-²ªÀ; gàd-zàæ¼àä; ºÀĹ- ÀļÀÄî; «μàaiàä-páªàä É. C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ GvÀ ÛgÀUÀ¼À ÀÄß gé Äj 1. ²ªÀ UÉ AiÀiÁgÀ s ÀQÛ»vÀªÉ ÀÄvÀÛzÉ? 2. μé AiÀÄļÀî s ÀPÀÛ UÉ ÀlÖqÀ«AiÀÄÆ ÀºÀ K É ÀÄvÀÛzÉ? 3. ªÀZÀ ÀPÁgÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀ ÀÄß ªÀÄgÀ À ÉÃjzÀ ªÀÄPÀðl JA záýgé? 4. ªÀiÁ ÀªÀ À Àé sáªàªà ÀÄß ªÀZÀ ÀPÁgÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉÆà ¹zÁÝgÉ? 5. PÀÆqÀ ÀAUÀªÀÄzÉêÀ AiÀiÁªÁUÀ M AiÀÄĪÀÅ è? D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ- Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À GvÀ ÛgÀUÀ¼À ÀÄß gé Äj. 1. s ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ μé AiÀÄ UÉÎ eéãqàgàzṪàäaiàäå À C ü ÁæAiÀĪÉà ÀÄ? 2. ÀªÀtÚ ÀªÀgÀ ªÀZÀ ÀUÀ¼À è PÀAqÀÄ gàäªà ZÀAZÀ ªÀÄ À ÀÄì ªÀÄvÀÄÛ Àé sáªàuà¼à ÀÄß «ªÀj¹. 3. ªÀiÁw À ªÀĺÀvÀéªÀ ÀÄß ÀªÀtÚ ÀªÀgÀÄ ºÉÃUÉ «±Éèà ¹zÁÝgÉ? 100

107 E. ÀAzÀ s ÀðzÉÆA UÉ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß «ªÀj¹. 1. μé Ä èzà s ÀPÀÛ ÀlÖtzÀ èzàýqàæ CzÀÄ ÀlÖqÀ«2. ÀÄqÀÄ! ÀÄqÀÄ! ªÀÄ À«zÀÄ «μàaiàäpéì ºÀjªÀÅzÀÄ! 3. ºÀ ªÀÅ PÉÆA ÉUÉ ºÁAiÀÄÄvÀ zé. 4. ÀÄrzÀgÉ ªÀiÁtÂPÀåzÀ à ÛAiÀÄAwgÀ ÉÃPÀÄ. F. ªÉÆzÀ ÉgÀqÀÄ ÀzÀUÀ½VgÀĪÀ ÀA Azs ÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÀzÀPÉÌ ÀA A ü¹zà ÀzÀ gé Äj. 1. C èªàä À æ s ÀÄ - UÀĺÉñÀégÁ : : eéãqàgàzṪàäaiàäå 2. Cl«- CqÀ«: : CªÀÄÈvÀ 3. ªÀÄ ÀzÉƼÀUÉ - ÉÆà À ÀA ü : : ªÀÄ ÉAiÉƼÀUÉ 4. ºÀĹ - À ß : : «ÄxÀå 5. ÀÆgÀåZÀAzÀ ægàä - zàéazàé ÀªÀiÁ À : : ÀlÖqÀ«ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À C APÁgÀUÀ¼ÀÄ C APÁgÀ JAzÀgÉ ËAzÀgÀåªÀ ÀÄß ºÉaÑ ÀĪÀ Ázs À À. ªÀiÁ ÀªÀ và Àß zéãºàzà ËAzÀAiÀÄðªÀ ÀÄß ºÉaÑ À Ä C APÁgÀ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀAvÉ vá ÀÄ DqÀĪÀ ªÀiÁwUÀÆ, gàa ÀĪÀ Á»vÀåPÀÆÌ C APÁgÀ ªÀiÁqÀÄvÁÛ É. GzÁ : ÀǪÀð QÌ À è ÀÆgÀå ªÀÄÆrzÀ ÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀĪÀ zà UÉ ÀǪÀð QÌ À è ªÀÄÆrzÀ ÀÆgÀå ÀÄ ªÀÄÄvÉÛöÊzÉAiÀÄ ºÀuÉAiÀÄ ègàäªà PÀÄAPÀĪÀÄzÀAvÉ PÀAqÀ ÀÄ, JAzÀÄ ºÉýzÁUÀ ªÀiÁw À ËAzÀgÀå ºÉZÀÄÑvÀÛzÉ. C APÁgÀzÀ è ±À ÁÝ APÁgÀ, ªÀÄvÀÄÛ CxÁð APÁgÀ JAzÀÄ JgÀqÀÄ «sáuàuཪé. ±À Ý CxÀªÁ ÀzÀUÀ¼À eéæãqàuéaiàä ªÀÄÆ PÀ PÁªÀå CxÀªÁ ªÀiÁw À ËAzÀgÀå ºÉaÑzÀgÉ CzÀ ÀÄß ±À ÁÝ APÁgÀ JAvÀ Æ ÀzÀUÀ¼À CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀ AzÀ PÁªÀåzÀ CxÀªÁ CxÀðzÀ ËAzÀgÀå ºÉaÑzÀgÉ CzÀ ÀÄß CxÁð APÁgÀ JAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ±À ÁÝ APÁgÀ :- EzÀgÀ è C ÀÄ Áæ À, AiÀĪÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ avà æpà«vàé JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «sáuàuཪé. C ÀÄ Áæ ÀªÀ ÀÄß ªÀÈvÀ Ûöå ÀÄ Áæ À ªÀÄvÀÄÛ béãpá ÀÄ Áæ À JA ÄzÁV ªÀÄvÉÛ «sáv À ÁVzÉ. ªÀÈvÀ Ûöå ÀÄ Áæ À :- MAzÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀÄ ªÀåAd ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ÀzÀåzÀ Á ÄUÀ¼À è ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ AzÀgÉ CAzÀgÉ ÀÅ ÀgÁªÀvÀð ÉUÉÆAqÀgÉ CzÀ ÀÄß ªÀÈvÀ Ûöå ÀÄ Áæ À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GzÁ:- J¼ÀV½UÀ¼À ¼ÀUÀUÀ¼ÀÄ À¼À À½¹ ɼÉzÀ PÀ¼ÀªÉAiÀÄ J¼ÉAiÀÄ PÁ½UÉ J¼À¹ AzÀªÀÅ 101

108 béãpá ÀÄ Áæ À :- JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀåAd ÀUÀ¼ÀÄ ÀÅ ÀgÁªÀvÀð ÉUÉÆAqÀgÉ CzÀ ÀÄß béãpá ÀÄ Áæ À J ÀÄßvÁÛgÉ. GzÁ:-PÉ zéæ¼ï ÀŽA ÄgÉ É Äð AzÉÆqÀªÀÄAd À¼ÀÌ ÉÆÃqÀA ÉÆÃqÀA ZÀ A PÁqÀAPÁqÀA À É À¹ªÀA ªÀÄgÉzÀÄ vàtâzàä ÉÃqÀA ÉÃqÀA AiÀĪÀÄPÀ :- ªÀÄÆgÀÄ CxÀªÁ CzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ CPÀëgÀUÀ¼ÀļÀî ÀzÀªÁUÀ, ÀzÀ sáuàªáuà MAzÀÄ ÀzÀåzÀ D, ªÀÄzs Àå, CxÀªÁ CAvÀåzÀ è AiÀÄvÀªÁV ÀÅ ÀB ÀÅ ÀB AzÀgÉ CzÀÄ AiÀĪÀÄPÁ APÁgÀ ªÉ ÀĪÀÅzÀÄ. CªÀļÎÀ¼ï ÀAiÀÄ«PÀ æªàäuàät zàªàä¼àî¼ï ÀÈ À±Á ÀÛç ÀjtvÀgÀªÀgÀA ÀªÀÄgÀzÉƼÀUÀUÀæ ±ËgÀåA ÀªÀÄgÀ À ÀA À Àß ÁªÀ ÀÄzÁgÀ À Àà ï avà æpà«vàé :- Ëæqs À ÀArvÀ PÀ«UÀ¼ÀÄ vàªàää Ä ÞP˱À AzÀ ªÉÊavÀ æöå ÀÇtðªÁV CPÀëgÀUÀ¼À ÀÆß, ÀzÀUÀ¼À ÀÆß eéæãr¹ ÀzÀågÀa ÀÄvÁÛgÉ. EzÀPÉÌ avàæpà«vàé CxÀªÁ AzsÀ JAzÀÄ ºÉ ÀgÀÄ. EzÀgÀ è géæãμà öå, vá ªÀå, KPÁPÀëgÀ, zàéöåpàëgà, vàæöåpàëgà, ºÁgÀ Azs À, ªÀÄÄgÀd Azs À EvÁå ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ. CxÁð APÁgÀ CxÁð APÁgÀzÀ è ÀĪÀiÁgÀÄ ÀÆgÀPÀÆÌ «ÄQÌzÀ C APÁgÀUÀ½ªÉ CªÀÅUÀ¼À è DgÀÄ C APÁgÀUÀ¼À ÀÄß Ëæqs À²PÀët ºÀAvÀzÀ è w½zàäpéæaqàgé ÁPÀÄ. FUÁUÀ Éà JAlÄ ªÀÄvÀÄÛ MA vàû ÉAiÀÄ vàgàuàwuà¼à è G ÀªÀiÁ, gàæ ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ zàèμáöavá APÁgÀUÀ¼À ÀÄß w½zàäpéæ¼àî ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À ÀÅ ÀgÁªÀvÀð ÉAiÉÆA UÉ G½zÀ ªÀÄÆgÀÄ C APÁgÀUÀ¼À ÀÄß F vàgàuàwaiàä è w½zàäpéæ¼éæîãt. zàèμáöavá APÁgÀ : JgÀqÀÄ ÉÃgÉ ÉÃgÉ ªÁPÀåUÀ¼À è CxÀð ÁzÀȱÀå AzÀ A À æw A sáªàªàå véæãj AzÀgÉ CzÀ ÀÄß zàèμáöavá APÁgÀ J ÀÄߪÀgÀÄ. GzÁ : ªÀiÁvÀÄ èªà UÉ duà¼à«è; Hl èªà UÉ géæãuà«è. GvÉ àçãpáë APÁgÀ : G ÀªÉÄÃAiÀĪÁzÀ ªÀ ÀÄÛªÀ ÀÄß CxÀªÁ À ߪÉñÀªÀ ÀÄß G ÀªÀiÁ ÀªÁzÀ ªÀ ÀÄÛªÀ ÁßV CxÀªÁ À ߪÉñÀªÀ ÁßV PÀ à ÀĪÀÅzÉà GvÉàçÃPÁë APÁgÀ. GzÁ : CZÉÆÒÃzÀ ÀgÉÆêÀgÀªÀÅ vé æöê ÉÆÃPÀå QëöäAiÀÄÄ và Àß ËAzÀgÀåªÀ ÀÄß ÉÆÃqÀ Ä ªÀiÁrlÖ gà ÀßUÀ ÀßrAiÉÆà JA AvÉ ±ÉÆà ü¹vàä. G ÀªÉÄÃAiÀÄ : CZÉÆÒÃzÀ ÀgÉÆêÀgÀ G ÀªÀiÁ À : gà ÀßUÀ Àßr C APÁgÀ : GvÉàÃPÁë APÁgÀ ÀªÀÄ À éaiàä : G ÀªÉÄÃAiÀĪÁzÀ CZÉÆÒÃzÀ ÀgÉÆêÀgÀªÀ ÀÄß G ÀªÀiÁ ÀªÁzÀ gà ÀßUÀ Àßr JA ÄzÁV PÀ à¹gàäªàåzàjazà EzÀÄ GvÉàçÃPÁë APÁgÀªÁVzÉ. 102

109 G ÀªÀiÁ APÁgÀ F ªÁPÀåªÀ ÀÄß UÀªÀÄ ¹:- ÃZÀjUÉ ªÀiÁrzÀ G ÀPÁgÀªÀÅ ºÁ«UÉ ºÁ ÉgÉzÀAvÉ ÃZÀjUÉ G ÀPÁgÀ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀjAzÀ ºÉÃUÉ ÀæAiÉÆÃd À«èªÉÇà ºÁUÉAiÉÄà ºÁ«UÉ ºÁ ÉgÉAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ À æaiéæãd À«è JA ÄzÀÄ F ªÁPÀåzÀ CxÀð. E è ÃZÀjUÉ ªÀiÁqÀĪÀ G ÀPÁgÀ JA ÄzÀÄ ªÀtåð. (ªÀtÂð À àqàäªà ªÁPÀå) EzÀ ÀÄß G ÀªÉÄÃAiÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. ºÁ«UÉ JgÉzÀ ºÁ Ä CªÀtåð. (ªÀtÂð À Ä DzsÁgÀªÁVgÀĪÀ ªÁPÀå) EzÀ ÀÄß G ÀªÀiÁ À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. CAvÉ JA ÄzÀÄ ªÁZÀPÀ ÀzÀ CAzÀgÉ G ÀªÉÄÃAiÀÄPÀÆÌ G ÀªÀiÁ ÀPÀÆÌ EgÀĪÀ ÀA Azs ÀªÀ ÀÄß CAzÀgÉ ºÉÆà PÉAiÀÄ ÀA Azs ÀªÀ ÀÄß ÀÆa ÀĪÀ ÀzÀ.»ÃUÉ JgÀqÀÄ ªÀ ÀÄÛUÀ½UÉ ÀgÀ ÀàgÀªÁV EgÀĪÀ ºÉÆà PÉAiÀÄ ÀÄß ºÉüÀĪÀÅzÉà G ÀªÀiÁ APÁgÀªÉ ÀÄvÀ ÛzÉ. GzÁ:- üãªàä zàägéæåãzs À ÀgÀÄ ªÀÄzÀUÀdUÀ¼ÀAvÉ ºÉÆÃgÁrzÀgÀÄ. E è üãªàä zàägéæåãzs À ÀgÀ ºÉÆÃgÁlªÀÅ ªÀÄzÀUÀdUÀ¼À ºÉÆÃgÁlzÀAvÉ EvÀÄÛ JAzÀÄ ªÀtÂð À ÁVzÉ. G ÀªÉÄÃAiÀÄ (ªÀtåð):- üãªàä zàägéæåãzs À ÀgÀÄ G ÀªÀiÁ À (CªÀtåð) :- ªÀÄzÀUÀdUÀ¼ÀÄ ªÁZÀPÀ ÀzÀ :- CAvÉ ÀªÀiÁ Àzs ÀªÀÄð :- ºÉÆÃgÁl C APÁgÀ :- G ÀªÀiÁ APÁgÀ ÀªÀÄ ÀéAiÀÄ :- C APÁgÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹ ÀªÀÄ Àé Ĺ. G ÀªÉÄÃAiÀÄ ªÁzÀ üãªàäzàägéæåãzs À ÀgÀ ÀÄß G ÀªÀiÁ À ªÁzÀ ªÀÄzÀUÀdUÀ½UÉ ºÉÆà À ÁVzÉ. CAvÉ JA ªÁZÀPÀ ÀzÀ«zÀÄÝ ºÉÆÃgÁl JA ÀªÀiÁ Àzs ÀªÀÄð EgÀĪÀÅzÀjAzÀ EzÀ ÀÄß ÀÇuÉÆÃð ÀªÀiÁ APÁgÀ JAzÀÄ ºÉüÀ ºÀÄzÀÄ. sáμá ZÀlĪÀnPÉ - Àw ÀwUÀ¼ÉÆAzÁUÀzÀªÀ À s ÀQÛ CªÀÄÈvÀzÉƼÀÄ «μà ÉgÉzÀAvÉ ZÀlĪÀnPÉ - ªÀZÀ À ËgÀ s À ÁoÀzÀ ègàäªà zṪàäaiàäå ÀªÀgÀ JgÀqÀ ÉAiÀÄ ªÀZÀ À ªÀÄvÀÄÛ ÀªÀtÚ ÀªÀgÀ Á Ì ÉAiÀÄ ªÀZÀ À À UÀ¼À ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr. c c c c c 103

110 ÀzÀå ÁoÀ - 5 ÀAPÀ à VÃvÉ - qá. f. J ï. ²ªÀgÀÄzÀ æ Àà ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj :»AzÉ UÀÄgÀÄ«zÀÝ, ªÀÄÄAzÉ UÀÄj ÄvÀÄÛ, ÁUÀÄwÛvÀÄÛ üãgàgà zàaqàä JA ªÁPÀå»A À và ɪÀiÁj À AiÀÄĪÀPÀjVzÀÝ É ÉAiÀÄ ÀÄß w½ ÀÄwÛzÉ. ºÉÆÃUÀ ÉÃPÁzÀ záj và Ä À ÉÃPÁzÀ UÀÄj ÀéμÀÖªÁVzÀÝgÉ Czs Àð AiÀıÀ Àì ÀÄß ÀqÉzÀAvÉ. ÁévÀAvÀ æöå À Àß Dd Àä¹zÀÞ ºÀPÀÄÌ JAzÀ w PÀgÀÄ, ÁévÀAvÀ æöåuའÀĪÀÅzÉà fãªà ÀzÀ KPÉÊPÀ ÀAPÀ à JAzÀÄPÉÆAqÀ gáμàöç và UÁA üãf Ázs ÀPÀgÉ ¹PÉÆAqÀgÀÄ. EwºÁ À zár ÀĪÀÅzÀÄ, É À ÀĪÀÅzÀÄ EAvÀºÀ Ázs ÀPÀgÀ ÀÄß. Ázs ÀPÀ ÀÄ vá ÀÄ PÀAqÀ PÀ À À ÀÄß CzÉμÉ Öà véæqàpàäuà¼àä AzÀgÀÆ CrØDvÀAPÀUÀ¼ÀÄ JzÀÄgÁzÀgÀÆ À À ÁV ÀÄvÁÛ É.»ÃUÉ ÀAPÀ àzàvà Û zàèqs À zsáðgà AzÀ PÁAiÀÄð²Ã gázàgé C Ázs ÀåªÁzÀÄzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÆ E è. zàèqs À ÀAPÀ à AzÀ K Éà À ÀÄß Á ü À ºÀÄzÉA ÄzÀ ÀÄß gáμàöçpà«f.j ï. ²ªÀgÀÄzÀ æ Àà ÀªÀgÀÄ ÀAPÀ à JA sáªàvãvéaiàä è ÀgÀ¼ÀªÁV, ÀÄAzÀgÀªÁV C üªàåqû¹záýgé. CxÉÊð¹-N ºÉÆAiÀiÁÝqÀÄ PÀ Ä và ªÀÄÄAUÁgÀÄ gàqàä PÁqÀĪÉÄÃqÀÄ s ÀgÀªÀ É ÀxÀ ÀA±ÀAiÀÄ ÀÄvÀÛ Ä PÀ«AiÀÄĪÀ PÀvÀÛ ÉAiÉƼÀUÉ æãwaiàä ºÀtvÉAiÀÄ ºÀZÉÆÑÃt. gàäuá½ué ºÉÆAiÀiÁÝqÀĪÀ ºÀqÀUÀ ÀÄ JZÀ ÑgÀzÀ ªÀÄÄ ÀßqÉ ÉÆÃt. PÀ Ä vàªá à À Ãd UÀ½UÉ ªÀÄÄAUÁj À ªÀļÉAiÀiÁUÉÆÃt. gàqávgàä«ã PÁqÀĪÉÄÃqÀÄUÀ¼À ªÀ ÀAvÀªÁUÀÄvÀ ªÀÄÄmÉÆÖÃt. zàäýzà ÀÄß ªÉÄÃ É â¹ è¹ ºÉÆ À s ÀgÀªÀ ÉUÀ¼À PÀmÉÆÖÃt. ªÀÄ ÀÄdgÀ ÀqÀĪÀt CqÀØUÉÆÃqÉUÀ¼À PÉqÀªÀÅvÀ ÉÃvÀĪÉAiÀiÁUÉÆÃt. 104

111 à ªÀÄvÀUÀ¼É èªàç ÀxÀUÀ¼ÀÄ J ÀÄߪÀ ºÉÆ À JZÀÑgÀzÉƼÀÄ zàäpéæãt s ÀAiÀÄ- ÀA±ÀAiÀÄzÉƼÀÄ PÀA zà PÀuÉÆÚ¼ÀÄ Á½ À PÀ À À ÀÄ véæûãt. PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà f.j ï.²ªàgàäzà æ À à JAzÉà À æ¹zàýgávgàäªà UÀÄUÀÎj ±ÁAvÀ«ÃgÀ À à ²ªÀgÀÄzÀ æ À (Qæ.±À. 1926) EªÀgÀÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f ÉèAiÀÄ ²PÁj ÀÅgÀzÀªÀgÀÄ. ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ, G Áä AiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «±À é«záå AiÀÄzÀ è PÀ ÀßqÀ ÁæzsÁå ÀPÀgÁV, PÀ ÀßqÀ Czs ÀåAiÀÄ À PÉÃAzÀ æzà zéãð±àpàgáv ÉÃªÉ À è¹záýgé. Dzs ÀÄ PÀ PÀ ÀßqÀzÀ À æªàäär PÀ«UÀ¼À è M âgázà ²ªÀgÀÄzÀ æ Àà CªÀgÀÄ ÁªÀÄUÁ À, ZÉ ÄªÀÅ- M ªÀÅ, zéãªà² à, à ÀzÀºÉeÉÓ, C ÁªÀgÀt. «ªÀıÉðAiÀÄ ÀǪÀð À²ÑªÀÄ, ªÀiÁ ÉÆÌzÀ è E ÀàvÉ ÛgÀqÀÄ ÀUÀ¼ÀÄ, ËAzÀgÀå À«ÄÃPÉë ªÉÆzÀ ÁzÀ PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹záýgé. PÁªÁåxÀðaAvÀ À PÀÈwUÉ PÉÃAzÀ æ Á»vÀå CPÁqÉ«Ä À æ±à¹û ÀqÉ gàäªà ²ªÀgÀÄzÀ æ Àà CªÀgÀÄ ºÀA PÀ ÀßqÀ «±Àé«zÁå AiÀÄzÀ ÁqÉÆÃd ÀÅgÀ ÁÌgÀPÉÌ sád ÀgÁVzÁÝgÉ. ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀĪÉA ÀÅ «±À é«záå AiÀÄUÀ¼À UËgÀªÀ r. mï ÀzÀ«. gáμà ÖçPÀ«C üzsá À ªÀÄvÀÄÛ ÀA À À æ±à¹ûué ÁvÀ ægávzáýgé. 1992gÀ è záªàtuégéaiàä è ÀªÀiÁªÉñÀUÉÆAqÀ 61 ÉAiÀÄ CT ságàvà PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀªÉÄäüÀ ÀzÀ Czs ÀåPÀëgÁVzÀÝ EªÀgÀÄ ÁAPÀ gÀAzÀÄ «üªà±àgázàgàä. * * * * fãªà ÀzÀ è zs À ÁvÀäPÀ sáªà ÉAiÀÄ ÀÄß, szs ÀÈqs À ÀAPÀ àªà ÀÄß ºÉÆA gà ÉÃPÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉà jãwaiàä ÀªÁ ÄUÀ¼ÀÄ JzÀÄgÁzÁUÀ Æ DvÀ䫱Áé ÀzÀ ÀAPÀ à μé ÄAzÀ QæAiÀiÁ²Ã gázáuà AiÀıÀ ÀÄì ü ÀÄvÀ ÛzÉ. s ÉÃzÀ sáªàuà¼à ÀÄß ºÉÆÃUÀ Ár¹ LPÀå AzÀ À æaiàävàß²ã gázáuà ªÀ üð ÀÄvÀÛzÉ. s ÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C ÀĪÀiÁ À DªÀj¹gÀĪÀ ÀªÀiÁdªÀ ÀÄß zàèqs À μé ÄAzÀ Áé ÀÜöåzÀ É ÉAiÀiÁV ÀĪÀ ºÀtvÉ ºÀaÑzÁUÀ PÀvÀÛ É zàægàªáuàävàûzé. * * * * f.j ï. ²ªÀgÀÄzÀ æ À à «gàavà JzÉvÀÄA ºÁrzÉ ÀÄ PÀªÀ À ÀAPÀ À AzÀ ÀAPÀ àvãvé PÀ«vÉAiÀÄ ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀî ÁVzÉ. ÀzÀ-CxÀð ºÀtvÉ- à À, ºÀqÀUÀÄ- ÁªÉ, PÀ Ä và-ªàä À, gàqàä - ÉǼÀÄî, ºÁ¼ÀÄ ÝgÀĪÀ ; ÀxÀ-zÁj, ªÀ ÀAvÀ - ÀªÀÄÈ Þ; PÀA zà-ªàä ÀÄPÁzÀ 105

112 C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. AiÀiÁªÀÅzÀ ÀÄß JZÀÑgÀzÀ ªÀÄÄ ÀßqÉ À ÉÃPÀÄ? 2. À Ãd UÀ¼ÀÄ K ÁVªÉ? 3. AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄAUÁj À ªÀļÉAiÀiÁUÀ ÉÃPÀÄ? 4. PÁqÀĪÉÄÃqÀÄUÀ¼À ¹Üw ºÉÃVzÉ? 5. AiÀiÁªÀ JZÀÑgÀzÉƼÀÄ zàäpà ÉÃQzÉ? D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. ºÀqÀUÀ ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ɼÀQ À è ªÀÄÄ ÀßqÉ À ÉÃQzÉ? 2. PÁqÀÄUÀ½UÉ ºÉÃUÉ ªÀÄÄlÖ ÉÃQzÉ? 3. ºÉÆ À s ÀgÀªÀ ÉUÀ¼À ÀÄß ªÀÄÆr¹ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ÀqÀÄªÉ ÉÃvÀĪÉAiÀiÁUÀ ÉÃQzÉ? 4. Á½ À PÀ À À ÀÄß vàû ÉÃPÁzÀgÉ ÁªÀÅ ºÉÃUÉ zàäpà ÉÃPÀÄ? E. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ÁªÀÅ AiÀiÁªÀ ÀAPÀ à PÉÊUÉƼÀî ÉÃPÉA ÄzÀÄ PÀ«²ªÀgÀÄzÀ æ Àà ÀªÀgÀ D±ÀAiÀÄ? 2. ÀAPÀ à ªÀÄvÀÄÛ C ÀÄμÁ ÀzÀ PÀÄjvÀÄ PÀ«²ªÀgÀÄzÀ æ Àà ÀªÀgÀ C ü ÁæAiÀĪÀ ÀÄß «ªÀj¹. F. ÀAzÀ sáð ÀÄ ÁgÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj. 1. æãwaiàä ºÀtvÉAiÀÄ ºÀZÉÆÑÃt. 2. ªÀÄÄAUÁj À ªÀļÉAiÀiÁUÉÆÃt. 3. ºÉÆ À s ÀgÀªÀ ÉUÀ¼À PÀmÉÆÖÃt. 4. ºÉÆ À JZÀÑgÀzÉƼÀÄ zàäpéæãt. G. lö eáuàªà ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀ AzÀ vàäa. 1. ÀAPÀ à VÃvÉ ÀzÀåªÀ ÀÄß PÀªÀ À ÀAPÀ À AzÀ Dj¹PÉƼÀî ÁVzÉ. 2. PÀvÀÛ ÉAiÉƼÀUÉ æãwaiàä ºÀZÉÆÑÃt. 3. zàäýzà ÀÄß ªÉÄÃ É â¹ è¹ ºÉÆ À PÀmÉÆÖÃt. 4. f.j ï.²ªàgàäzà æ À à ÀªÀgÀÄ AiÀÄ è ÀªÀiÁªÉñÀUÉÆAqÀ CT ságàvà PÀ ÀßqÀ Á»vÀå ÀªÉÄäüÀ ÀzÀ Czs ÀåPÀëgÁVzÀÝgÀÄ. 106

113 ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À QæAiÀiÁ ÀzÀ QæAiÀiÁ ÀzÀzÀ ªÀÄÆ gàæ ÀªÀ ÀÄß zsávàä (QæAiÀiÁ À æpàèw) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À è ÀPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀªÀÄðPÀ zsávàäuà¼éazàä JgÀqÀÄ «zs ÀUÀ½ªÉ. ÀPÀªÀÄðPÀ:- PÉÆqÀÄ, qàä, GtÄÚ, GdÄÓ, wzàäý, ªÀÄÄZÀÄÑ - EvÁå. CPÀªÀÄðPÀ:- ªÀÄ UÀÄ, NqÀÄ, zàäpàä, ºÉÆÃUÀÄ, ÁZÀÄ - EvÁå. PÀvÀðj À æaiéæãuà:- zsávàäuà½ué AUÀªÁZÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ ÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ ÉÃj MAzÀÄ ÀÇtðªÁPÀåªÁzÁUÀ CzÀÄ PÀvÀðj À æaiéæãuàzà ªÁPÀåªÉ ÀÄvÀÛzÉ. GzÁ:- üãªàä ÀÄ C ÀߪÀ ÀÄß GAqÀ ÀÄ PÀªÀÄðt À æaiéæãuà:- ÀPÀªÀÄðPÀ zsávàäuà¼à ªÉÄÃ É C àqàä À ævàåaiàä ÉÃj PÁ ÀÆZÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ DSÁåvÀ À ævàåaiàäuà¼àä ÉÃjzÁUÀ PÀªÀÄðt À æaiéæãuàzà ªÁPÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁ:- üãªàä AzÀ C ÀߪÀÅ GtÚ ànövàä. QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼À è «zs ÀåxÀðPÀ, μéãzsáxàðpà, ÀA sáªà ÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «zs ÀUÀ½ªÉ. «zs ÀåxÀðPÀ:- ªÀiÁqÀ, w Àß, NzÀ μéãzsáxàðpà:- ªÀiÁqÀ ÀÄ, w Àß¼ÀÄ, NzÀgÀÄ ÀA sáªà ÁxÀðPÀ:- ªÀiÁrAiÀiÁ ÀÄ, wazá¼àä, N AiÀiÁgÀÄ F ªÁPÀåªÀ ÀÄß UÀªÀÄ ¹: «s ÀQÛ À ævàåaiàä üãªàä ÀÄ và Àß UÁ AzÀ ZÉAqÀ ÀÄß MzÉzÀ ÀÄ F ªÁPÀåzÀ è üãªàä, vá ÀÄ, UÁ Ä, ZÉAqÀÄ JA ÀzÀUÀ¼ÀÄ ÁªÀÄ À æpàèwuà¼ávªé. F ÁªÀÄ À æpàèwuà¼à ÀÄß ªÀiÁvÀ æ ºÉý MzÉzÀ ÀÄ JA QæAiÀiÁ ÀzÀªÀ ÀÄß ºÉýzÀgÉ CxÀð ÀàμÀÖªÁUÀĪÀÅ è. ( üãªàä vá ÀÄ UÁ Ä ZÉAqÀÄ MzÉzÀ ÀÄ JAzÀÄ ºÉýzÀÝgÉ) F J Áè ÁªÀÄ À æpàèwuà½ué PÁgÀPÁxÀðPÉÌ C ÀÄUÀÄtªÁV À ævàåaiàäuà¼à ÀÄß ÉÃj¹zÁUÀ ªÁPÀåªÀÅ CxÀð ÀÇtðªÁUÀÄvÀÛzÉ. üãªàä JA ÀzÀPÉÌ PÀvÀ æðxàð zà è G JA À ævàåaiàäªà ÀÆß vá ÀÄ JA ÀªÀð ÁªÀÄPÉÌ ÀA AzsÁxÀð zà è C JA À ævàåaiàäªà ÀÆß ZÉAqÀÄ JA ÀzÀPÉÌ PÀªÀiÁðxÀð zà è C ÀÄß JA À ævàåaiàäªà ÀÆß 107

114 UÁ Ä JA ÀzÀPÉÌ PÀgÀuÁxÀð zà è EAzÀ JA ÀævÀåAiÀĪÀ ÀÆß ÉÃj¹ MzÉzÀ ÀÄ JA QæAiÀiÁ ÀzÀ ªÀ ÀÄß ÉÃj¹zÁUÀ - üãªàä ÀÄ và Àß UÁ AzÀ ZÉAqÀ ÀÄß MzÉzÀ ÀÄ JA CxÀð ÀÇtðªÁzÀ ªÁPÀåzÀ gàzà ÉAiÀiÁ ÄvÀÄ.»ÃUÉ... PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, PÀgÀt, ÀA À æzá À, C ÁzÁ À, C üpàgàuá PÁgÀPÁxÀðUÀ¼À ÀÄß ºÉÆA gàäªà À ævàåaiàäuà¼éã «s ÀQÛ À ævàåaiàäuà¼àä. F «s ÀQÛ À ævàåaiàäuà¼àä ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆ ÀUÀ ÀßqÀzÀ è AiÀiÁªÀ gàæ ÀzÀ èªé JA ÄzÀ ÀÄß ÉÆÃqÉÆÃt. «sàqû PÁgÀPÁxÀð ºÉÆ ÀUÀ ÀßqÀ gàæ À ºÀ¼ÀUÀ ÀßqÀ gàæ À À ævàåaiàä À ævàåaiàä À æxàªàiá PÀvÀ æðxàð G Á«wæAiÀÄÄ ªÀiï Á«wæAiÀÄĪÀiï éwãaiàiá PÀªÀiÁðxÀð C ÀÄß Á«wæAiÀÄ ÀÄß CA Á«wæAiÀÄA vàèwãaiàiá PÀgÀuÁxÀð EAzÀ Á«wæ ÄAzÀ EA, EAzÀA, Á«wæ ÄA EAzÉ ZÀvÀÄyÃð ÀA À æzá À UÉ, EUÉ, PÉÌ Á«wæUÉ UÉ,PÉ,PÉÌ Á«wæAUÉ ÀAZÀ«Äà C ÁzÁ À zé É ÄAzÀ Á«wæAiÀÄ CvÀ ÛtÂA zé É ÄAzÀ CvÀtÂAzÀA μà à - ªÀÄgÀzÀ zé É ÄAzÀ ºÀtÄÚ vàäû ( ÀAZÀ«ÄÃ) ªÀÄgÀ AzÀ ºÀtÄÚ vàäû (vàèwãaiàiá) 108 Á«wæAiÀÄvÀ ÛtÂA ÀA Azs À C Á«wæAiÀÄ C Á«wæAiÀÄ À ÀÛ«Äà C üpàgàt C è Á«wæAiÀÄ è M¼ï Á«wæAiÉÆ¼ï «s ÀQÛ À èl : ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ ÁqÀĪÁUÀ À æpàèwuà½ué AiÀiÁªÀ «s ÀQÛ À ævàåaiàäªà ÀÄß ¼À À ÉÃPÉÆà CzÀ ÀÄß ¼À ÀzÉ ÉÃgÉ «s ÀQÛ À ævàåaiàäªà ÀÄß ¼À¹ ªÀiÁvÁ ÁqÀĪÀÅzÀÄAlÄ.»ÃUÉ MAzÀÄ «s ÀQÛ À ævàåaiàäzà zà UÉ CxÀð ªÀåvÁå ÀªÁUÀzÀAvÉ E ÉÆßAzÀÄ «s ÀQÛ À ævàåaiàäªà ÀÄß ¼À ÀĪÀ PÀ æªàäpéì «s ÀQÛ À èl JAzÀÄ ºÉüÀÄvÉÛêÉ. éwãaiàiázà zà UÉ ZÀvÀÄyÃð«s ÀQÛ ÉÃjzÁUÀ - - HgÀ ÀÄß ÉÃjzÀ ÀÄ ( éwãaiàiá) HjUÉ ÉÃjzÀ ÀÄ (ZÀvÀÄyÃð) - ÉlÖªÀ ÀÄß ºÀwÛzÀ ÀÄ ( éwãaiàiá) ÉlÖPÉÌ ºÀwÛzÀ ÀÄ. (ZÀvÀÄyÃð) ÀAZÀ«Äà zà UÉ vàèwãaiàiá «s ÀQÛ ÉÃjzÁUÀ -

115 - PËgÀªÀ À zé É ÄAzÀ PÉÃqÁAiÀÄÄÛ ( ÀAZÀ«ÄÃ) PËgÀªÀ AzÀ PÉÃqÁAiÀÄÄÛ (vàèwãaiàiá) μà à zà UÉ ZÀvÀÄyÃð«s ÀQÛ ÉÃjzÁUÀ - ÀªÀÄä apàì Àà (μà Ã) ÀªÀÄUÉ apàì Àà (ZÀvÀÄyÃð) - CAiÉÆÃzs ÉåAiÀÄ gád (μà Ã) CAiÉÆÃzs ÉåUÉ gád (ZÀvÀÄyÃð) sáμázàläªànpé 1. ÃrgÀĪÀ ÀzÀUÀ¼À zsávàäuà¼à ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ gé Äj. è ÀÄ, ÀqÉ ÀÄ, ºÀZÀÄѪÀÅzÀÄ, ªÀÄÄmÉÆÖÃt, PÀlÄÖªÀÅzÀÄ, DUÉÆÃt. 2. «s ÀQÛ À ævàåaiàäuà¼à ÀÄß À ævéåãq¹ gé Äj. æãwaiàä, gàäuá½ué, d PÉÌ, zàäýzà ÀÄß, s ÀgÀªÀ ÉUÀ¼À ZÀlĪÀnPÉ ÀAPÀ àvãvé ÀzÀåzÀ JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Á Ì ÉAiÀÄ ZÀgÀtUÀ¼À ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr. ºÉaÑ À NzÀÄ 1. f.j ï. ²ªÀgÀÄzÀ æ Àà ÀªÀgÀ sáªàvãvéuà¼à ÀÄß ÀAUÀ 滹 N. 2. gáμàöçpà«àägà ÀÌøvÀgÀ fãªà À ZÀjvÉæUÀ¼À ÀÄß ÀAUÀ滹 N. c c c c c 109

116 ÀzÀå ÁoÀ - 06 PËgÀªÉÃAzÀ æ À PÉÆAzÉ Ã ÀÄ -PÀĪÀiÁgÀªÁå À ªÀÄÄ ÀÛAiÀiÁj : gáªàiáaiàät, ªÀĺÁ ságàvà ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼ÀÄ ÀÇd ÃAiÀÄ PÀÈwUÀ¼ÀÄ. ªÀĺÁ ságàvàªà ÀÄß ªÉÃzÀªÁå ÀgÀÄ ÀA ÀÌøvÀzÀ è gàa¹zàgàä. ÀA À, gà Àß, PÀĪÀiÁgÀªÁå À ªÉÆzÀ ÁzÀªÀgÀÄ PÀ ÀßqÀzÀ è PÁªÀå gàa¹zàgàä. ±À æªàå ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ Æè gáªàiáaiàät ªÀĺÁ ságàvà PÁªÀåUÀ¼ÀÄ G½zÀÄ É¼ÉzÀÄ A ªÉ. GvÀÛªÀÄUÀÄt, Àé sáªàuà¼à ÀÄß gàærü¹péæ¼àîzà ªÀåQÛ JμÉÖà ±ËAiÀÄð, ÁºÀ À, «ÃgÀvÀ ÀªÀ ÀÄß ÀqÉ zàýgàæ ÀévÀB CªÀ UÁUÀ, CªÀ À»jAiÀÄjUÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÉà G ÀAiÉÆÃUÀ«è. záaiàiá UÀ¼ÉƼÀV À zé éãμá ÀÆAiÉÄUÀ¼ÀÄ ÀªÀÄä ªÀÄ ÀªÀ ÀÆß ªÀÄ ÉAiÀÄ ÀÆß Á±À Àr ÀÄvÀ ÛªÉ JA ÄzÀPÉÌ ªÀĺÁ ságàvà MAzÀÄ zà±àð À. PÀÈμÀ Ú ÀAzsÁ ÀªÀÅ zàäaiéæãðzs À À À ºÀoÀ AzÀ wgà ÀÌøvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀÄÄzÀÞ C ªÁgÀåªÉAzÁzÁUÀ zs ÀªÀÄð ÀPÀë ÁwAiÀiÁzÀ PÀÈμÀ Ú ÀÄ séãzàvàavàæªà ÀÄß ¼À¹ PÀtð UÉ d ÀägÀºÀ ÀåªÀ ÀÄß w½ ÀÄvÁÛ É. ÁªÀiÁ Àå UÉ CwAiÀiÁzÀ ÀAvÉÆÃμÀªÀ ÀÄß ÃqÀ ºÀÄzÁzÀ ÀAUÀw, C ÁªÀiÁ Àå ÀÆ ±ËgÀåPÉÌ, zá ÀPÉÌ, GzÁvÀ ÛvÉUÉ, PÀgÀÄuÉUÉ ºÉ ÀgÁVzÀÝ PÀtð UÉ JAvÀºÀ ÀAPÀlªÀ ÀÄß GAlĪÀiÁrvÀÄ; CªÀ À Áé«Ä μé AiÀÄ ªÀÄÄAzÉ ²æÃPÀÈμÀ Ú ÉÆrØzÀ À ǣ ÉÆà s À É ºÉÃUÉ ªÀåxÀðUÉÆArvÉA ÄzÀ ÀÄß w½ ÀĪÀÅzÀÄ F PÁªÀå sáuàzà D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹ N ªÀÄÄgÁj, ±Ëj, gà«àävà, ºÀ¹Û Á ÀÄgÀ, avà ÛUÁè, gáfãªà ÀR, ªÀiÁ À ü, ZÀvÀÄgÀAUÀ. E ÀvÀ ÀÆd À PÀÆqÉ ªÉÄÊzÀÄ À và ÀzÀ ÀgÀ ÀªÀ É ÀV gàxàzéæ¼àä zà ÀÄdj ÀÄ gà ɼÉzÀÄ PÀĽîj¹zÀ ÀÄ ÃoÀzÀ J ÀUÉ ªÀÄärUÀ¼À ÀªÀÄ Éà ªÀ ÉAiÉÄ zéãªà ªÀÄÄgÁjAiÀÄAdÄªÉ É À Ä véæqé ÉÆÃAQ À ÁjzÀÄ ±Ëj ÄAvÉAzÀ 1 s ÉÃzÀ«Éè É PÀtð ªÉÆä¼ÀÄ AiÀiÁzÀªÀgÀÄ PËgÀªÀgÉƼÀUÉ ÀA ªÁ ÀĪÀqÀ ÀéAiÀÄPÉ ªÉÆzÀ ÉgÀr è ÁßuÉ ªÉÄà à Àw à ÀÄ avàûzéæ ¼ÁzÀÄzÀj«Éè ÀÄvÀ zá ÀªÀ ÀÆzÀ À ÀÄ gà«àävà À Q«AiÀÄ wûzà ÀÄ s ÀAiÀĪÀ 2 110

117 É ÀqÉ ÃAiÉÄÊzÀÄ ªÀÄAvÀ æa UÀ¼À ªÉÆzÀ UÀ à ÀÄ ÀßAiÀÄ ½ AiÀÄÄ ü gàzéãªà ªÀÄÆgÀ ÉAiÀiÁvÀ PÀ üãªàä s À ÄUÀÄt ÀÄ Á Ì ÉAiÀÄ ÉÊzÀ É AiÀÄ ÀPÀÄ ÀºÀzÉêÀgÁzÀgÀÄ ½PÀ ªÀiÁ æaiàä ÉÆAzÀÄ ªÀÄAvÀ æzéæ½ âgàä ¹zÀgÀÄ 3 ÀUÉ ºÀ¹Û À ÀÄgÀzÀ gádåzà WÀ ÀvÉAiÀÄ ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÉ ÀÄ ÁAqÀªÀ d À À PËgÀªÀ d À ÀgÉÆà ÉÊ ÀĪÀgÀÄ UÀzÀÄÝUÉAiÀÄ ÀUÉ QAPÀgÀªÉgÀqÀÄ ÀAvÀw AiÉÄ À ÉÆ èzé à ÀÄ zàäjaiéæã zs À À À ÁAiÀÄÝA Ä PÉ PÉÊAiÀiÁ ÀĪÀgÉ ºÉüÉAzÀ 4 JqÀzÀ ªÉÄÊAiÀÄ PËgÀªÉÃAzÀ ægà UÀqÀt zà ÁAqÀÄ và ÀAiÀÄgÀ UÀqÀt«gÀ ªÀiÁzÀ æ ªÀiÁUÀzs À AiÀiÁzÀªÁ UÀ¼ÀÄ ÀqÀÄªÉ Ã ÉÆà UÀzÉƼÉÆ ÀÄàªÀ PÀqÀÄ «Á ÀªÀ ÀÄlÄ PÀÄgÀÄ Àw ÀÄr É fãaiàä ºÀ ÁzÀªÉA ÄzÀÄ PÀμÀÖ ÀUÉAzÀ 5 PÉÆgÀ¼À ÉgÉ»VÎzÀªÀÅ zàèuàäd GgÀªÀt¹ PÀqÀÄ ÉÆAzÀ ÀPÀmÁ PÀÄgÀÄ ÀwUÉ PÉÃqÁzÀÄzÉAzÀ ÀÄ và Àß ªÀÄ ÀzÉƼÀUÉ ºÀjAiÀÄ ºÀUÉ ºÉÆUÉzÉÆÃgÀzÀÄgÀĺÀzÉ jzé ºÉÆúÀÄzÉ và Àß ªÀA±ÀªÀ ÀgÀÄ» PÉÆAzÀ ÀÄ ºÀ ªÀÅ ªÀiÁvÉà ÉAzÀÄ aaw¹zà 6 K ÀÄ ºÉüÉÊ PÀtð avàû UÁè AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄ ÀPÉ PÀÄAwà ÀÆ ÀÄUÀ¼À É ÀPÉʹPÉÆA ÄzÀÄ ÉÃgÀzÉà ÀUÉ ºÁ Ä Éè ÁßuÉ ÀÄr ÀÄr ªÀiË ÀªÉÃvÀPÉ ªÀÄgÀļÀÄvÀ À Éà qá ÀÄ Àß ÀzÉ ÉAiÀÄ AiÀÄ ÀĪÀÀ À è PÉüÉAzÀ 7 111

118 à ªÀÄgÀļÀÄ ªÀiÁzs ÀªÀ ªÀÄ»AiÀÄ gádåzà ¹jUÉ ÉÆà ĪÀ À è PËAvÉà AiÀÄgÀÄ ÀÄAiÉÆÃzs À ÀgÉ ÀUÉ É ÀPÉʪÀ è ªÀÄ À«è ºÉÆgÉzÀ závágàaué ºÀUɪÀgÀ ²gÀªÀ ÀjzÉÆ à ÀÄªÉ ÉA à s ÀgÀzÉƽzÉð ÀÄ PËgÀªÉÃAzÀ æ À PÉÆAzÉ Ã ÉAzÀ 8 «ÃgÀ PËgÀªÀgÁAiÀÄ Éà zá vágà ÁvÀ À ºÀUÉAiÉÄ ºÀUÉ PÉÊ ªÁgÀªÉà PÉʪÁgÀªÁzÀAvÀºÉ ÀÄ PÀÄgÀÄ ÀÈ Àw ±Ëj PÉüÉÊ Á¼É ÀªÀÄgÀzÀ ÁgÀzÀ véæãgàäªé ÀÄ d s ÀÄd ±ËjAiÀÄzÀ ÀA À ÀßvÀ ÀªÀ ÀÄ ÁAqÀÄvÀ ÀAiÀÄgÀ 9 ªÀiÁjUËvÀtªÁAiÀÄÄÛ Á½ À ságàvàªàå ZÀvÀÄgÀAUÀ zà PËgÀªÀ À IÄt»AUÉ gàtzà ÀÄ s ÀlPÉÆÃnAiÀÄ ÀÄ wãj¹aiéä ÀwAiÀĪÀ ÀgÀPÉÌ ±À jãgàªà ÀÄ ÀÆPÀÄªÉ ÀÄ ÀßAiÀÄ «ÃgÀgÉʪÀgÀ ÉÆÃ Ä É ÀÄ gáfãªà ÀR ÁuÉ 10 PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà PÀĪÀiÁgÀªÁå À (Qæ.±À. 1430) JAzÉà À æ¹zàþ ÁVgÀĪÀ UÀzÀÄV À ÁgÁt À UÀzÀUÀ ÁæAvÀzÀ PÉÆýªÁqÀzÀªÀ ÀÄ. D PÀ«ÀA À À C ÀAvÀgÀ ªÁå ÀgÀ ªÀĺÁ ságàvàªà ÀÄß PÀ ÀßqÀzÀ è ªÉÆzÀ ºÀvÀÄÛ ÀªÀðUÀ¼À ÀÄß gàa¹ ÀArvÀjUÉ ªÀiÁvÀ æªà èzéã, ÁªÀÄgÀjUÀÆ PÁªÀÄzs Éà ÀÄ JA UËgÀªÀPÉ Ì ÁvÀ æ ÁzÀ PÀĪÀiÁgÀªÁå À. PÀ ÀßqÀ ságàvà, UÀzÀÄV À ságàvà, PÀĪÀiÁgÀªÁå À ságàvà JA ºÉ ÀgÀ ÀÄß ºÉÆA gàäªà PÀuÁðl ságàvàpàxáªàäadj JA PÁªÀåªÀ ÀÄß gézàä SÁåvÀ ÁzÀ FvÀ LgÁªÀvÀ JA PÀÈwAiÀÄ ÀÄß gàa¹záý ÉAzÀÄ w½zàä A zé. gàæ ÀPÁ APÁgÀªÀ ÀÄß gàuàð¼àªáv À æaiéæãv¹ gàæ ÀPÀ ÁªÀiÁædå ZÀPÀ æªàwð JA gàäzà ÀÄß ÀqÉ záý É. «ÃgÀ ÁgÁAiÀÄt À ÀgÀªÀÄ s ÀPÀÛ ÁzÀ FvÀ sáuàªàvà ÀA ÀæzÁAiÀĪÀ ÀÄß ÀgÀ¼À, ÀÄAzÀgÀ ºÁUÀÆ gàad ÃAiÀĪÁV ÀjZÀ Ĺ d À æaiàäuéæ½¹záý É. ÀqÀÄUÀ ÀßqÀ PÁªÀå ÀgÀA ÀgÉAiÀÄ è UÀzÀÄV À ságàvà CvÀåAvÀ d À æaiàäªázà ªÀĺÁPÁªÀå. 112

119 À Ú fãªà ÀzÀ è ÀgÀ À àgà ºÉÆAzÁtÂPÉ ªÀÄvÀÄÛ ÁªÀÄgÀ ÀåzÀ zàäpàä C ÉÃPÀ ëtâãaiàä. CzÀÄ Ázs ÀåªÁUÀzÉ ªÀÄvÀìgÀ, bà À æzsá ÀªÁzÀgÉ ÀAWÀμÀð C ªÁgÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. M âgà ÉÆß âgàä Á±ÀªÀiÁqÀĪÀªÀgÉUÀÆ CzÀÄ É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. CzÀgÀ ÀjuÁªÀÄ WÉÆÃgÀªÁzÀÄzÀÄ JA Cj«gÀĪÀÅzÁzÀgÀÆ À æwμé ÄAzÀ ºÀoÀ Á ü¹záuà UÉ è Ä, G½AiÀÄ Ä ««zs À vàavà æuà¼à ÀÄß ¼À ÀĪÀÅzÀÄ ÀºÀd, ±ÀvÀÄæ«ÉÆA UÉ ÀªÀÄgÀQ̽zÀÄ PÁzÁqÀĪÀ ªÀÄÄ Àß ±ÀvÀÄæ zà ««zs À DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À ÀÄß ±ÀªÀÄ ÀUÉƽ¹zÁUÀ UÉ ªÀÅ Ázs Àå JA ÄzÀÄ MAzÀÄ gádvàavà æ. CzÀgÀAvÉ zs ÀªÀÄð ÁAqÀªÀgÀ ÀgÀ«zÀÄÝzÀjAzÀ ²æÃPÀÈμÀ PËgÀªÀgÀ ÀPÀëzÀ «ÃgÀPÀtð À d ÀägÀºÀ ÀåªÀ ÀÄß ºÉý, và ÀߪÀjUÉ DvÀ AzÀ C ÁAiÀĪÁUÀzÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ ºÀÈzÀAiÀÄ«zÁæªÀPÀ À ߪÉñÀ PËgÀªÉÃAzÀ æ À PÉÆAzÉ Ã ÀÄ JA F ÀzÀå sáuàzà è zs é vàªáuàävà ÛzÉ. ÁAqÀªÀgÀ gàpàëuéué AvÀ PÀÈμÀ Ú MAzÀÄ PÀqÉ Áé«Ä μé UÉ zàþ ÁzÀ PÀtð E ÉÆßAzÀÄ PÀqÉ. À ǣ ÉÆà s À ÉUÉ M¼ÀUÁUÀzÉ C ÀºÁAiÀÄPÀ ÁzÀÀ ¹ÜwAiÀÄ è ÉÆêÀÅ, ÀAPÀl AzÀ ¼À ĪÀ PÀtð À ªÀåQÛvÀézÀ»jªÉÄ E è vàûgàuéæarzé. PÀĪÀiÁgÀªÁå À «gàavà PÀuÁðl ságàvàpàxáªàäadj PÁªÀåzÀ GzÉÆåÃUÀ ÀªÀð AzÀ PËgÀªÉÃAzÀ æ À PÉÆAzÉ Ã ÀÄ PÁªÀå sáuàªà ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀî ÁVzÉ. ÀǪÀðPÀxÉ zs ÀªÀÄðgÁAiÀÄ À ªÀÄAiÀÄ «ÄðvÀ CgÀªÀÄ ÉAiÀÄ è CªÀªÀiÁ và ÁzÀ PËgÀªÀ ÀÄ zs ÀªÀÄðgÁAiÀÄ À ÀÄß zàæåvàpéì DºÁé ¹ dæeálzà è ÉÆà ÀÄvÁÛ É. zàæåvàzà ÀtzÀAvÉ ºÀ ÉßgÀqÀÄ ªÀμÀð ªÀ ÀªÁ À MAzÀÄ ªÀμÀð CeÁÕvÀªÁ ÀªÀ ÀÄß AiÀıÀ¹éAiÀiÁV ªÀÄÄV¹ AzÀ ÁAqÀªÀgÀÄ vàªàää Á À gádåªà ÀÄß PÉüÀÄvÁÛgÉ. CeÁÕvÀªÁ ÀªÀÅ ÀÇtðªÁV è JA É ÀªÀ ÉÆßrØ PËgÀªÀ ÀÄ gádå ÃqÀ Ä gápàj ÀÄvÁÛ É. ÀAzsÁ ÀzÀ ªÀÄÄSÉà À gádåªà ÀÄß ªÀÄgÀ½ ÀqÉAiÀÄĪÀ À æaiàävàßzà è zs ÀªÀÄðgÁAiÀÄ PÀÈμÀ Ú À ÀÄß ÀA üuáv PÀ¼ÀÄ» ÀÄvÁÛ É. PÀ Àl ÁlPÀ ÀÆvÀ æzsájaiàiázà ²æÃPÀÈμÀ Ú ÀA üaiàä É ÀzÀ è zàägéæåãzs À À À ªÀ ÀÄß PÀÄVÎ ÀĪÀ À ĪÁV ªÉÆzÀ Ä «zàägà À èué gàäváû É. EzÀjAzÀ PÀÄ và ÁzÀ PËgÀªÀ «zàägà À ÀÄß vàäa zà À s ÉAiÀÄ è»ãuà¼éaiàääváû É. ¹lÄÖUÉÆAqÀ «zàägà C À æwªàäªázà và Àß è ÀÄß ªÀÄÄjzÀÄ AiÀÄÄzÀÞ AzÀ «ªÀÄÄR ÁUÀÄvÁÛ É. ÀA ü «s À UÉƼÀÄîvÀÛzÉ. AiÀÄÄzÀÞªÉà ¹zÀÞ JA wãªàiáð ÀPÉÌ gà ÁUÀÄvÀÛzÉ. PËgÀªÀ À Éà ÉAiÀÄ è ÁAqÀªÀgÀ ÀÄß PÉÆ è è E ÉÆßêÀð ±Á PÀtð AzÀ ÁAqÀªÀgÀ ÀÄß gàqë À ÉÃPÉAzÀÄ zs Àðj¹zÀ PÀÈμÀ Ú CzÀPÁÌV ªÉà PÉ ¹zÀÞ Àr ÀÄvÁÛ É. D ÀAzÀ s ÀðªÉà À æpàèvà ÁoÀ sáuà. ÀzÀ «AUÀr¹ N 1. E À+vÀ ÀÆd À PÀÆqÉ ªÉÄÊzÀÄ ÀvÀ ÀzÀ ÀgÀ ÀªÀ É ÀV gàxàzéæ¼àä zà ÀÄdj ÀÄ gà ɼÉzÀÄ PÀĽîj¹zÀ ÀÄ ÃoÀzÀ, J ÀUÉ ªÀÄä+CrUÀ¼À ÀªÀÄ ÉêÀ ÉAiÉÄ zéãªà ªÀÄÄgÁj+CAdÄªÉ ÀÄ+J À Ä véæqé ÉÆÃAQ À ÁjzÀÄ ±Ëj+EAvÀÄ+JAzÀ. 113

120 2. s ÉÃzÀ+E è J É PÀtð ªÉÆä¼ÀÄ AiÀiÁzÀªÀgÀÄ PËgÀªÀgÉƼÀUÉ ÀAªÁ ÀĪÀqÉ+C ÀéAiÀÄPÉ ªÉÆzÀ Ä+JgÀqÀÄ+E è Àß+Dt ªÉÄà à Àw à ÀÄ avàûzéæ¼ï+dzàäzàä+ Cj«è+J ÀÄvÀ zá ÀªÀ ÀÆzÀ À ÀÄ gà«àävà À Q«AiÀÄ wûzà ÀÄ s ÀAiÀĪÀ. 3. É ÀqÉzÀ+F+LzÀÄ ªÀÄAvÀ æuà¼à ªÉÆzÀ UÀ à ÀÄ ÀßAiÀÄ ½ AiÀÄÄ gàzéãªà ªÀÄÆgÀ ÉAiÀiÁvÀ PÀ üãªàä s À ÄUÀÄt ÀÄ Á Ì ÉAiÀÄ LzÀ ÉAiÀÄ ÀPÀÄ ÀºÀzÉêÀgÁzÀgÀÄ ½PÀ ªÀiÁ æaiàä ½PÀ MAzÀÄ ªÀÄAvÀ æzéæ¼ï+e âgàä G ¹zÀgÀÄ. 4. ÀUÉ ºÀ¹Û À ÀÄgÀzÀ gádåzà WÀ ÀvÉAiÀÄ ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÉ ÀÄ, ÁAqÀªÀ PËgÀªÀd À ÀgÀÄ+N ÉÊ ÀĪÀgÀÄ UÀzÀÄÝUÉAiÀÄ ÀUÉ QAPÀgÀ+JgÀqÀÄ ÀAvÀw+J À Ä+M èzé à ÀÄ zàäjaiéæãzs À À À ÁAiÀiï+vÀA Ä PÉ PÉÊ+D ÀĪÀgÉ ºÉüÀÄ+JAzÀ 5. JqÀzÀ ªÉÄÊAiÀÄ PËgÀªÀ+EAzÀ ægà UÀqÀt zà ÁAqÀÄ và ÀAiÀÄgÀ UÀqÀtªÀÅ +E gà ªÀiÁzÀ æ ªÀiÁUÀzs À AiÀiÁzÀªÀ + D UÀ¼ÀÄ ÀqÀÄªÉ Ã ÀÄ + N UÀzÉƼÀÄ + M ÀÄàªÀ PÀqÀÄ «Á ÀªÀ ÀÄlÄ PÀÄgÀÄ Àw ÀÄr É fãaiàä ºÀ ÁzÀ + JA ÄzÀÄ PÀμÀÖ ÀUÉ + JAzÀ. 6. PÉÆgÀ¼À ÉgÉ»VÎzÀªÀÅ zàèuàäd GgÀªÀt¹ PÀqÀÄ + ÉÆAzÀ ÀÄ + CPÀmÁ PÀÄgÀÄ ÀwUÉ PÉÃqÀÄ + DzÀÄzÀÄ + JAzÀ ÀÄ ªÀÄ ÀzÀ + M¼ÀUÉ ºÀjAiÀÄ ºÀUÉ ºÉÆUÉ + véæãgàzé + GgÀĺÀzÉ jzé ºÉÆúÀÄzÉ và Àß ªÀA±ÀªÀ ÀÄ + CgÀÄ» PÉÆAzÀ ÀÄ ºÀ ªÀÅ ªÀiÁvÀÄ + K ÀÄ + JAzÀÄ aaw¹zà. 7. K ÀÄ ºÉüÉÊ PÀtð avàûuáè AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄ ÀPÉ PÀÄAwà ÀÆ ÀUÀ¼À É ÀPÉʹPÉÆA ÄzÀÄ ÉÃgÀzÉà ÀUÉ ºÁ + E è + J Àß + DuÉ ÀÄr ÀÄr ªÀiË ÀªÀÅ + KvÀPÉ ªÀÄgÀļÀÄvÀ À ÉÃqÀ + D ÀÄ Àß + C ÀzÉ ÉAiÀÄ AiÀÄ ÀĪÀ ÀÄ + C è PÉüÀÄ + JAzÀ 8. ªÀÄgÀļÀÄ ªÀiÁzs ÀªÀ ªÀÄ»AiÀÄ gádåzà ¹jUÉ ÉÆà ĪÀ ÀÄ + C è PËAvÉÃAiÀÄgÀÄ ÀÄAiÉÆÃzs À ÀgÀÄ + J ÀUÉ É ÀPÉʪÀ è ªÀÄ ÀªÀÅ + E è ºÉÆgÉzÀ závágàaué ºÀUɪÀgÀ ²gÀªÀ ÀÄ + CjzÀÄ + M à ÀÄªÉ ÀÄ + JA + F s ÀgÀzÉƼÀÄ + EzÉð ÀÄ PËgÀªÀ À + EAzÀ æ À PÉÆAzÉ Ã ÀÄ + JAzÀ 9. «ÃgÀ PËgÀªÀgÁAiÀÄ Éà závágà ï + DvÀ À ºÀUÉAiÉÄ ºÀUÉ PÉʪÁgÀªÉà PÉʪÁgÀ + DzÀAvÉ + CºÉ ÀÄ PÀÄgÀÄ ÀÈ Àw ±Ëj PÉüÉÊ Á¼É ÀªÀÄgÀzÀ ÁgÀzÀ véæãgàäªé ÀÄ d s ÀÄd ±ËjAiÀÄzÀ ÀA À ÀßvÀ ÀªÀ ÀÄ ÁAqÀÄvÀ ÀAiÀÄgÀ. 10. ªÀiÁjUÉ + OvÀtªÀÅ + DAiÀÄÄÛ Á½ À ságàvàªàå ZÀvÀÄgÀAUÀ zà PËgÀªÀ À IÄt»AUÉ gàtzà ÀÄ s Àl PÉÆÃnAiÀÄ ÀÄ wãj¹aiéä ÀwAiÀÄ + CªÀ ÀgÀPÉÌ ±ÀjÃgÀªÀ ÀÄ ÀÆPÀÄªÉ ÀÄ ÀßAiÀÄ «ÃgÀgÀÄ + LªÀgÀ ÉÆÃ Ä É ÀÄ gáfãªà ÀR À + DuÉ ÀzÀ - CxÀð E À- ÀÆAiÀÄð; và ÀÆd-ªÀÄUÀ; zà ÀÄd-gÁPÀ ë À; j ÀÄ-±ÀvÀÄæ; Cr- ÁzÀ; ªÀÄÄgÁj-PÀÈμÀ Ú; (ªÀÄÄgÀ+Cj) ±Ëj-PÀÈμÀ Ú; s ÉÃzÀ-ªÀåvÁå À; C ÀéAiÀÄ-ªÀA±À; ªÉÄà - s ÀÆ«Ä; gà«àävà-pàtð; gà«- ÀÆAiÀÄð; ÀÄvÀ-ªÀÄUÀ; É-vÀgÀÄtÂ; ½-C ÀAvÀgÀ; UÀzÀÄÝUÉ- ÃoÀ; QAPÀgÀ- ÉêÀPÀ; ÀAvÀw-ªÀA±À; 114

121 J À ÉÆ èzà-eμà Ö ÀqÀzÀ, ÁAiÀÄÝA Ä PÉ-JAd UÉ, PÉÊAiÀiÁ ÀÄ-PÉÊZÁZÀÄ; UÀqÀt- ÀªÀÄƺÀ; PÀqÀÄ- Cw; ºÀ ÁzÀ(zÀã)- À æ ÁzÀ(vÀì); zàèuàäd -PÀtÚ ÃgÀÄ; GgÀªÀt ÀÄ-ºÉZÁÑUÀÄ; PÀqÀÄ-Cw; ºÀUÉ-±ÀvÀÄæ; CgÀĺÀÄ-ºÉüÀÄ; UÁè -và èt; avàû-ªàä À ÀÄì; ÀÆ ÀÄUÀ¼ÀÄ-ªÀÄPÀ̼ÀÄ; PÉʪÁgÀ-ºÉÆUÀ½PÉ; ±ËjAiÀÄ- ±ËAiÀÄð; IÄt-ºÀAUÀÄ; gàt-aiàääzàþ; CªÀ ÀgÀ-CUÀvÀåzÀ ÀªÀÄAiÀÄ; gáfãªà ÀR - ÀÆAiÀÄð. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt ªÀÄÄgÁj = ªÀÄÄgÀ+Cj; ªÀÄÄgÀ JA gápàë À À ÀÄß ªÀ ü¹zàªà ÀÄ ªÀÄÄgÁj, ²æÃPÀÈμÀ Ú. AiÀiÁzÀªÀgÀÄ = AiÀÄzÀÄ«À ªÀA±À ÀÜgÀÄ. ²æÃPÀÈμÀÚ ÀÄ AiÀÄzÀĪÀA±ÀPÉÌ ÉÃjzÀªÀ ÀÄ. ²æà PÀÈμÀÚ À tðaiàiá ÀÄ ÁgÀ AiÀiÁzÀªÀgÀÄ PÀÄgÀÄPÉëÃvÀ æ AiÀÄÄzÀÞzÀ è zàägéæåãzs À À À ÀgÀªÁV ºÉÆÃgÁrzÀgÀÄ. ªÀiÁ æ = ÁAqÀÄgÁd À JgÀqÀ ÉAiÀÄ ºÉAqÀw. ªÀÄzÀ æzéã±àzà gádpàäªàiáj. PÀÄAw ÄAzÀ ÀqÉzÉÆAzÀÄ ªÀÄAvÀ æ AzÀ C²é ÃzÉêÀvÉUÀ¼À ÀÄß Áæyð¹ ÀPÀÄ ÀºÀzÉêÀgÉA CªÀ½ ªÀÄPÀ̼À ÀÄß ÀqÉzÀªÀ¼ÀÄ. ZÀvÀÄgÀAUÀ = D É, PÀÄzÀÄgÉ, gàxà, PÁ Á¼ÀÄUÀ¼À ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ÉÊ Àå ÀªÀÄƺÀ. gáfãªà ÀR = gáfãªà-pàªàä (váªàgé); ÀR-UɼÉAiÀÄ = váªàgéaiàä UɼÉAiÀÄ= ÀÆgÀå. ªÀiÁzs ÀªÀ = ªÀiÁ- QëöäÃ, zs ÀªÀ-zs Àj¹zÀªÀ, QëöäÃAiÀÄ ÀÄß JzÉAiÀÄ è zs Àj¹zÀªÀ-«μÀÄÚ-E è PÀÈμÀ Ú(PÀμÀ Ú ÀÄ «μàäú«à CªÀvÁgÀ) C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. ²æÃPÀÈμÀ Ú ÀÄ PÀtð À ÀÄß gàxàzà è PÀÆj¹PÉƼÀÄîªÁUÀ K ÉAzÀÄ PÀgÉzÀ ÀÄ? 2. PÀĪÀiÁgÀªÁå À À DgÁzs ÀåzÉʪÀ AiÀiÁgÀÄ? 3. C²é ÃzÉêÀvÉUÀ¼À ªÀgÀ AzÀ d ¹zÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ? 4. PÀĪÀiÁgÀªÁå À VgÀĪÀ gàäzàä AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 5. ÁgÀt Àà UÉ PÀĪÀiÁgÀªÁå À ÉA ºÉ ÀgÀÄ KPÉ AvÀÄ? D. ªÀÄÆgÀÄ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. PÀÈμÀ Ú ÀÄ PÀtð À ªÀÄ ÀzÀ è AiÀiÁªÀ jãwaiàä è s ÀAiÀĪÀ ÀÄß wûzà ÀÄ? 2. PÀÄAw, ªÀiÁ æaiàägàä AiÀiÁgÁågÀ C ÀÄUÀ æºà AzÀ ªÀÄPÀ̼À ÀÄß ÀqÉzÀgÀÄ? 3. PÀÈμÀ Ú ÀÄ D«ÄμÀUÀ¼À ÀÄß MrØzÁUÀ PÀtð À ªÀÄ ÀzÀ è ªÀÄÆrzÀ sáªà ÉUÀ¼Éà ÀÄ? 4. PÀÈμÀ Ú ÀÄ PËgÀªÉÃAzÀ æ À ÀÄß PÉÆAzÀ ÀÄ JAzÀÄ PÀtð ºÉüÀ Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 5. AiÀÄÄzÀÞzÀ «ZÁgÀzÀ è PÀtð À wãªàiáð ÀªÉà ÀÄ? 115

122 E. PÉÆnÖgÀĪÀ Àæ±ÉßUÀ½UÉ JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. PÀtð UÉ ²æÃPÀÈμÀ Ú ÀÄ MrØzÀ D«ÄμÀUÀ¼Éà ÀÄ? 2. ÁAqÀªÀgÀÄ ÉÆÃzÀgÀgÉAzÀÄ w½záuà PÀtð À ªÀÄ À¹ÜwAiÀÄ ÀÄß w½¹. 3. PÀtð À zsáðgà Àj J ÀÄß«gÁ? KPÉ? F. ÀAzÀ sáð ÀÄ ÁgÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj. 1. gà«àävà À Q«AiÀÄ wûzà ÀÄ s ÀAiÀĪÀ. 2. ÁAiÀÄÝA Ä PÉ PÉÊAiÀiÁ ÀĪÀgÉ. 3. fãaiàä ºÀ ÁzÀªÉA ÄzÀÄ PÀμÀÖ 4. Àß ÀzÉ ÉAiÀÄ AiÀÄ ÀĪÀ À è 5. ªÀiÁjUËvÀtªÁAiÀÄÄÛ Á½ À ságàvàªàå. G. nögàäªà ÀܼÀUÀ¼À ÀÄß ÀÆPÀ Û ÀzÀUÀ½AzÀ vàäa. 1. PÀuÁðl ságàvàpàxáªàäadjaiàä ÀÄß gàa¹zà ÀÄ. 2. UÀzÀÄV À ságàvàªàå μàlö AiÀÄ è gàavàªávzé. 3. C²é ÃzÉêÀvÉUÀ¼À ªÀgÀ AzÀ d ¹zÀgÀÄ. 4. PÀtð ÀÄ C ÀÄUÀ æºà AzÀ d ¹zÀ ÀÄ. 5. UÀzÀÄV À À«Äà ÀzÀ PÀĪÀiÁgÀªÁå À ÀÄ ºÀÄnÖzÀ ÀܼÀ. ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ªÀiÁvÁæUÀt MAzÀÄ CPÀ ëgàªà ÀÄß GZÀ Ñj À Ä ÉÃPÁzÀ PÁ ªÀ ÀÄß ªÀiÁvÉ æ JA ªÀiÁ À AzÀ C¼ÉAiÀÄ ÁUÀĪÀÅzÀÄ. F ªÀiÁvÉ æuà¼à DzsÁgÀ AzÀ UÀt «sáuà ªÀiÁrzÀgÉ CzÀ ÀÄß ªÀiÁvÁæUÀt JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.»ÃUÉ UÀtUÀ¼ÁV «AUÀr ÀĪÁUÀ ªÀÄÆgÀÄ, Á ÄÌ CxÀªÁ LzÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à UÀtUÀ¼À ÀÄß ªÀiÁqÀ ÁUÀĪÀÅzÀÄ, ÀzÀåzÀ À æw Á À ègàäªà J è CPÀëgÀUÀ¼À ªÀiÁvÉ æuà¼à ÀÄß ±ÉêÃμÀªÁV UÀtUÀ¼À ÁßV «AUÀr À ÉÃPÀÄ. CAzÀgÉ AiÀiÁªÀ Á À Æè UÀt «AUÀqÀuÉ DzÀ ½PÀ ªÀiÁvÉ æ G½AiÀÄ ÁgÀzÀÄ. (μàlà AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼À PÉÆ ÉAiÀÄ CPÀëgÀªÀ ÀÄß läö). 116

123 ªÀiÁvÉ æuà¼à è JgÀqÀÄ «zs ÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À ÀÄß UÀÄgÀÄ, WÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁVzÉ. MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ zà è GZÀÑj À àqàäªà CPÀëgÀªÀ ÀÄß WÀÄ JAvÀ Æ JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀiÁvÁæPÁ zà è GZÀÑj À àqàäªà CPÀëgÀªÀ ÀÄß UÀÄgÀÄ JAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀĪÀÅzÀÄ. WÀĪÀ ÀÄß U aºéß ÄAzÀ Æ UÀÄgÀĪÀ ÀÄß - aºéß ÄAzÀ Æ UÀÄgÀÄw ÀÄvÁÛgÉ. UÀÄgÀÄ, WÀÄUÀ¼À ÀÄß ÀzÀåzÀ è UÀÄgÀÄw ÀĪÀ ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ÀÄß À æ ÁÛgÀºÁPÀĪÀÅzÀÄ J ÀÄߪÀgÀÄ. CPÀëgÀªÀÅ UÀÄgÀÄªÉ ÀĪÀ PÀëtUÀ¼ÀÄ : - ÃWÁðPÀ ëgà 117 -U ¹ÃvÉ -UU - MvÀÛPÀëgÀzÀ»A À CPÀëgÀ CPÀëgÀ - U U - - C ÀÄ ÁégÀ CxÀªÁ «ÀUÀðUÀ½AzÀ ±ÀAR, ÀÅ ÀB PÀÆrgÀĪÀ CPÀëgÀ U U - - ªÀåAd ÁPÀëgÀ AzÀ PÀÆrgÀĪÀ CPÀëgÀ AiÀÄ ÉƼï - μàlà AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ ÉAiÀÄ EzÀÄ UÀÄgÀÄ J ÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà Á À ( ÁzÀzÀ) PÉÆ ÉAiÀÄ CPÀëgÀ PÀëtªÀ ÀÄß ºÉÆAzÀ zàýgàæ UÀÄgÀĪÉAzÉà ÀjUÀt À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. (μàlà UÀ¼À è ÉÆÃqÀ ºÀÄzÀÄ) EzÀĪÀgÉUÉ ºÉýzÀ PÀëtUÀ¼ÀÄ E èzà CPÀëgÀUÀ¼À ÀÄß WÀÄ JAzÀÄ ÀjUÀt À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. PÀAzÀ, μàlà ªÀÄvÀÄÛ gàuà¼é bàazà ÀÄìUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæUÀuÁzsÁjvÀ bàazà ÀÄìUÀ¼ÀÄ. μàlà UÀ¼ÀÄ DgÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀļÀî ÀzÀåªÀ ÀÄß μàlà JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀgÀ MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, Á ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ ÀASÉåAiÀÄ è MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ÀªÀiÁ ÀªÁVgÀÄvÀ ÛªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀ À àgà ÀªÀĪÁVgÀÄvÀ ÛªÉ. MAzÀ ÉAiÀÄ ÁzÀzÀ ègàäªà ªÀiÁvÉ æuà¼à MAzÀƪÀgÉAiÀÄμÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼À ègàävà ÛªÉ. éwãaiàiápà ëgàªàå Áæ ÁPÀ ëgàªávgàävà ÛzÉ. μàlà UÀ¼À è ±ÀgÀ, PÀÄ ÀĪÀÄ, s ÉÆÃUÀ, sá«ä, ÀjªÀ üð ªÀÄvÀÄÛ ªÁzs ÀðPÀ JA DgÀÄ «zs ÀUÀ½gÀÄvÀ ÛªÉ.

124 æ sá«ä μàlà PÀët : MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, Á ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀªÀiÁ ÀªÁVzÀÄÝ À æw ÁzÀzÀ Æè ªÀÄÆgÀÄ Á ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ Á ÄÌ ªÀiÁvÉ æuà¼à JgÀqÉgÀqÀÄ UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀgÀ ÀàgÀ ÀªÀĪÁVzÀÄÝ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à C ÀAvÀgÀ Á ÄÌ ªÀiÁvÉ æuà¼à ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ ÉAiÀÄ è MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV MAzÀÄ, JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀƪÁðzsÀðªÉAvÀ Æ Á ÄÌ, LzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ DgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÁzs ÀðªÉAvÀ Æ PÀgÉAiÀÄ àqàävàûªà É. GzÁ : -U - U U - U UUUU ªÀÄPÀÌ ¼ÉʪÀgÉÆ ¼Á ÀÄ»jAiÀÄ ÀÄ -U - U U - U - - vàpàì ªÀiÁvÉAiÀÄ ªÀiÁvÀÄ ÀAzÉà -U UU- UUU UU- UUU UUUU - ºÀPÉÌ É É Ä èzàä zsá gàätâaiàä AiÀÄ ÀĪÀ gé - U U UUUU vàpàäì zéãzá vágà ÀgÀ¹AiÉÆ -U UUUU - U - U U ¼ÉÆPÀÌ và À«gÀ ÁgÀÄ ªÉÄZÀÄѪÀ -U U - U U - U UU- - gàpàì ºÉÃ¼Ë ºÉà À ¼ÉÃdAiÀÄ Qëöä và ÀUÉA zà gàæ ÀPÁ APÁgÀ Cw ÁªÀÄåvÉ ÄAzÁV G ÀªÉÄÃAiÀÄ G ÀªÀiÁ ÀUÀ¼À è C s ÉÃzÀªÀ ÀÄß ºÉý ªÀtÂð¹zÁUÀ CzÀÄ gàæ ÀPÁ APÁgÀ ªÁUÀÄvÀ ÛzÉ. EzÀgÀ è C s ÉÃzÀgÀÆ ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ vázàææ ÀågÀÆ ÀPÀ JA ÄzÁV JgÀqÀÄ «zs ÀUÀ¼ÀÄAlÄ. GzÁ : C½îjAiÀÄÄw Àà JªÀÄä MqÀ ÉÃUÉAiÀÄ ÉAQAiÀÄÄj Àß jaiàäzé ÉüÀÄ «±Áé«ÄvÀ E è - G ÀªÉÄÃAiÀÄ - MqÀ ÉÃUÉ G ÀªÀiÁ À - ÉAQAiÀÄÄj C APÁgÀ - gàæ ÀPÁ APÁgÀ 118

125 ÀªÀÄ À éaiàä - G ÀªÉÄÃAiÀĪÁzÀ CAiÉÆÃzs ÉåAiÀÄ À æeéuà¼à MqÀ ÉÃUÉAiÀÄ ÀÄß G ÀªÀiÁ ÀªÁzÀ ÉAQAiÀÄ GjUÉ C s ÉÃzÀªÁV gàæ ¹gÀĪÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ gàæ ÀPÁ APÁgÀªÁVzÉ. sáμázàläªànpé 1. C APÁgÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹ ÀªÀÄ Àé Ĺ. ªÀiÁjUËvÀtªÁAiÀÄÄÛ Á½ À ságàvàªàå 2. «UÀ 滹 ÀªÀiÁ ÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹. E ÀvÀ ÀÆd, zà ÀÄdj ÀÄ, ªÀÄÄgÁj, ªÉÄà à Àw, PÉÊAiÀiÁ ÀÄ, ªÀiÁzÀ æªàiáuàzs ÀAiÀiÁzÀªÀgÀÄ, ºÉÆUÉzÉÆÃgÀÄ, gáfãªà ÀR 3. À æ ÁÛgÀ ºÁQ, UÀt«sÁUÀ ªÀiÁr, bàazà Àì ÀÄß ºÉ Àj¹ PÀët gé Äj. K ÀÄ ºÉüÉÊ PÀtð avàû UÁè AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄ ÀPÉ PÀÄAwà ÀÆ ÀÄUÀ¼À É ÀPÉʹPÉÆA ÄzÀÄ ÉÃgÀzÉà ÀUÉ ZÀlĪÀnPÉ PËgÀªÉÃAzÀ æ ÀPÉÆAzÉ Ã ÀÄ ÀzÀåzÀ DgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀvÀ Û ÉAiÀÄ ZÀgÀtUÀ¼À ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀªÀiÁr. c c c c c 119

126 ÀzÀå ÁoÀ - 07 «ÃgÀ ªÀ QëöäñÀ ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj : D PÀ«ªÁ äãq ÀA ÀÌøvÀ sáμéaiàä è gáªàiáaiàät ªÀĺÁPÁªÀå gàa¹zàgàä. ªÁå ÀgÀÄ ªÀĺÁ ságàvàªà ÀÄß gàa¹zàgàä. F JgÀqÀÄ PÁªÀåUÀ¼ÀÄ wæªàäæwðuà¼à è M â ÁzÀ «μàäúªàå zàäμà Ö ²PÀ ëtpáìv, ²μÀågÀPÀ ëuéuáv ªÀiÁ ÀªÀ gàæ ÀªÀ ÀÄß zs Àj¹ ªÀiÁrzÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À ÀÄß w½¹péæqàävàûªé. PÀ ÀßqÀzÀ è PÀĪÀiÁgÀªÁå À ÀÄ ªÀĺÁ ságàvàªà ÀÄß gàa¹ PÀÈμÀ ÚPÀvÉAiÀiÁV¹zÁÝ É. EªÉgÀqÀÄ PÁªÀåUÀ¼À è gàäªà C ÉÃPÀ «μàäú s ÀPÀ ÛgÀ ±ËAiÀÄð, zs ÉÊAiÀÄð, ÁºÀ À, UÀÄt À é sáªàuà¼à ÀÄß ÀºÀÈzÀAiÀÄjUÉ w½¹péæqàäªà D±ÀAiÀÄ AzÀ QëñÀ PÀ«AiÀÄÄ eéê«ä ságàvà ªÀ ÀÄß gàa¹záý É. E è gàäªà PÀıÀ ªÀgÀ PÀvÉ ÀgÀ¼ÀªÀÇ ÀÄAzÀgÀªÀÇ DVzÉ. ²æÃgÁªÀÄ ÀÄ PÉÊUÉÆAqÀ C±ÀéªÉÄÃzs ÀzÀ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ÀÄß Á ÀºÀd PÀÄvÀƺÀ AzÀ ªÀ ÀÄ PÀlÄÖvÁÛ É. D ÀAzÀ s ÀðzÀ PÁªÀå ÉÆ UÀ ÀÄß ÀjZÀ Ä ÀĪÀÅzÀÄ E è À D±ÀAiÀÄ. CxÉÊð¹ N Czs ÀégÀ, gàwàæzàéºà, ªÁ äãq, C Þ ÀA, ÀlÖzÀ TvÀ, eá ÀQ, G«ð ÎAiÀÄå ÀÈ ÀgÀAf vàqéaiàäzé gàwàæzàéºà À ÉÆ ÉÎý À«Ä À ¼ÉAiÉƼï ZÀj ÀÄvÀzs ÀégÀzÀ À ÄÎzÀÄgÉ AzÀÄ ªÁ äãqaiàä eá±à æªàäzà «AiÉÆÃUÀzÀÄ ÀªÀ ÀzÉƼÀÄ ÀÄ Î¼À À ÀÄUÉð¼À¹ ÉÆPÉÆÌqÁ véæãluá ªÀ ÉÎ và ÉÆßqÀ ÁrUÀ¼À PÀÆr Ã É «ÄUÉ ÉÆÎAqÀÄ ÀqÉvÀAzÀªÀA PÀAqÀ ÀaðvÀ ÀĪÁfAiÀÄA «ÃgÀ ªÀ ÀÄ 1 JvÀÛt vàägàauà«äzàä ÉÀÇPÀÄÌ ÀÀÇzÉÆÃlªÀÄA véævàû¼àzàä½zàäzàä ªÁ äãqªàää ÁxÀ Éà ÉÆvÀÄÛªÀiÁgÉʪÀÅzÉAzÉ ÀUÉ ÉëĹ ÉÆÃzÀ À Þ ÀA PÀgÉ À ÁV ªÀÄvÉÛ ªÀgÀÄt À ÉÆÃPÀ A AzÀÄ ªÀÄĽzÀ À É ÀÄvÀÛ ºÀAiÀÄzÉqÉUÉ ÀqÉvÀAzÀÄ ÉÆÃqÀ ÌzÀgÀ ÉwÛAiÉÆ¼ï ªÉÄgɪÀ ÀlÖzÀ TvÀªÀÄA PÀAqÀÄ ªÀ ÉÆà PÉƼÀÄwzÀð ÀÄ 2 G«ðAiÉƼï PË À Éå ÀqÉzÀ PÀĪÀgÀA gáªàä ÉƪÀð Éà «ÃgÀ ÁvÀ À AiÀÄdÕvÀÄgÀUÀ«ÄzÀÄ ªÀð» À Á ÀðgÁgÁzÉÆqÀA vàqéaiàä ÉA zàð ÉÃR ÀªÀ ÉÆà UÀªÀðªÀÄA r À zéæðqé và Àß ªÀiÁvÉAiÀÄA ÀªÀðd ÀªÀÄÄA AeÉAiÉÄ Àß zàð ÀÄzÉ và À UÀĪÀðvÉÆüÀνªÉÃvÀPÉAzÀÄ À É ªÁ¹AiÀÄA véæläö ªÀ ÀÄjzÉzÀÝ ÀÄ 3

127 véuézàävàûjãaiàäªàäa ªÀÄÄjzÀÄ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ UÀ¼ÀPÉ VzÀÄ PÀzÀ½ÃzÀÄæªÀÄPÉ PÀlÖ ÉÌ ªÀÄÄ ÀÄvÀgï «ÄUÉ ÀqÀÄV ÉÃqÀ ÉÃqÀgÀ ÀÄUÀ¼À ªÁfAiÀÄA qàä rªàgéªàää É À Ä ÀUÀÄvÉ ÁªÀðgÀ ªÀÄPÀ̼ÀAfzÉÆqÉ eá ÀQAiÀÄ ªÀÄUÀ zàpé ÉzÀgÀĪÀ É ÉÆÃV êÉAzÀÄ ªÀ ÀUÀqÀÄvÀ À AzÉ ÝgÀĪÀ ÉÃj¹ wãr eéãuéêzàä AwzÀð ÀÄ 4 PÀvÀÈð- sáªà DPÀgÀ QëöäñÀPÀ«[Qæ.±À.1550] apàìªàäuà¼àægàä f ÉèAiÀÄ PÀqÀÆgÀÄ vá ÆQ À zéãªà ÀÆj ÀªÀ ÀÄ. FvÀ UÉ QëöäÃgÀªÀÄt, Qëöäà Àw JA ºÉ ÀgÀÄUÀ¼ÀÆ EªÉ. eéê«ä ságàvàªéa À æ¹zàþ PÁªÀåzÀ PÀvÀÈð. QëöäñÀ PÀ«UÉ G ÀªÀiÁ ÉÆÃ, PÀuÁðlPÀ«ZÀÆvÀªÀ ÀZÉÊvÀ æ JA gàäzàäuཪé. * * * * ÀªÀÄä ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼À è vàazé-ªàäpàì¼àä ÉÃgÉ ÉÃgÉAiÀiÁV ɼÉzÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÆà ÀAzÀ s ÀðzÀ è ªÀÄÄSÁªÀÄÄTAiÀiÁUÀĪÀ À ߪÉñÀUÀ¼ÀÄ EªÉ. ÀgÀ À àgàgà ÀA Azs ÀzÀ Cj«gÀzÉ ÀAWÀμÀðPÉ Ì ªÀÄÄAzÁUÀĪÀ À æ ÀAUÀUÀ½ªÉ. C ÀAvÀgÀ AiÀiÁjAzÀ ÁzÀgÀÆ ÀA Azs À w½záuà ÀAWÀμÀð ªÀÄgÉAiÀiÁV ºÉÆAzÁtÂPÉ gàæ ÀzÀ ÀÄSÁAvÀåªÁUÀĪÀ ÀAzÀ s ÀðUÀ¼Éà ºÉZÀÄÑ. üãªàä-wàméæãvàìzà, CdÄð À- ÄæªÁºÀ À. PÀıÀ ªÀ- ²æÃgÁªÀÄ EªÀgÀ s ÉÃn EAvÀºÀ À æ ÀAUÀUÀ½UÉ zàèμáöavàuà¼àä. ºÀÄlÄÖUÀÄt UÀlÖºÀwÛzÀgÀÆ ºÉÆÃUÀzÀÄ JA ÄzÀÄ ÁtÄÚr. À æwaiéæazàä fã«aiàäæ ºÀÄnÖ AzÀ Éà PÉ ªÉÇAzÀÄ UÀÄtUÀ¼À ÀÄß ÀqÉ gàävàûzé. EzÀPÉÌ CzÀgÀ ªÀA±ÀªÁ» PÁgÀtªÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÀëwæAiÀÄ PÀĪÀiÁgÀ ÁzÀ ªÀ ºÀÄnÖzÀÄÝ IÄμÁå±À æªàäzà è, ɼÉzÀzÀÄÝ IÄ PÀĪÀiÁgÀgÀ eéævéué. DzÀgÀÆ CªÀ À zéãºàzà è ºÀjAiÀÄÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ PÀ ëwæaiàä UÀÄtªÀżÀ îgàpà Û.»ÃUÁV D±À æªàäpéì AzÀ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ºÀuÉAiÀÄ èzàý ÉÃR ÀzÀ MPÀÌuÉ N PÀ ëwæaiàä ÀºÀdUÀÄt CªÀ À è G Ýà À ÀUÉÆAqÀ À ߪÉñÀªÀ ÀÄß E è PÁt ºÀÄzÀÄ. * * * * QëöäñÀ «gàavà eéê«ä ságàvà PÁªÀåªÀ ÀÄß zéãªàåqàä ÀgÀ¹AºÀ ±Á¹Ûçà ªÀÄvÀÄÛ.²ªÀªÀÄÆwð ±Á¹Ûçà EªÀgÀÄ ÀA Á ¹zÀÄÝ CzÀgÀ E À àvà Û ÉAiÀÄ ÀA ü ÄAzÀ F sáuàªà ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀ î ÁVzÉ. ÀǪÀðPÀxÉ gáªàiáaiàät, ªÀĺÁ ságàvà, sáuàªàvàuà¼à è C ÉÃPÀ ÁºÀ¹UÀ¼ÁzÀ Á PÀgÀ PÀxÉUÀ¼ÀÄ EªÉ. CAvÀºÀªÀÅUÀ¼À è. ªÀ À PÀvÉAiÀÄÆ MAzÀÄ. gáªàt À ÀÄß ÀAºÀj¹, CAiÉÆÃzs ÉÊUÉ ¹ÃvÁ ÀªÉÄÃvÀ ÁV AzÀ gáªàä À æeá ÀÄgÁVAiÀiÁV gádå ságà ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ ÀÄ. UÀ üðtâaiàiázà ¹ÃvÉ MAzÀÄ À ªÁ äãq ªÀĺÀ ðuà¼à D±À æªàäªà ÀÄß ÉÆÃqÀ ÉÃPÉA D ÉAiÀÄ ÀÄß ªÀåPÀ Û Àr ÀÄvÁÛ¼É. PÁPÀvÁ½ÃAiÀĪÁV CzÉà gáwæ À æeéaiéæ â ¹ÃvÉAiÀÄ UÉÎ CªÀªÀiÁ ÀzÀ ÀÄrUÀ¼À ÀÄß DqÀÄvÁÛ É. EzÀ ÀÄß w½zà gáªàä ÀÄ 121

128 vàªàää ÁzÀ PÀëöät À ÀÄß PÀgÉzÀÄ vàäa ÄUÀ üðtâaiàiázà ¹ÃvÉAiÀÄ ÀÄß PÁr À è läö gàäªàavé DeÁÕ ÀÄvÁÛ É. À æeéuà¼à C ü ÁæAiÀĪÉà ÀªÀð ÀéªÉAzÀÄ w½zà gáªàä À F DeÉÕAiÀÄAvÉ PÀëöät ªÁ äãq D±À æªàäpéì ºÉÆÃUÀĪÀ É ÀzÉÆA UÉ ¹ÃvÉAiÀÄ ÀÄß PÁrUÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÁÛ É. PÁr À è KPÁAVAiÀiÁVzÀÝ ¹ÃvÉ zàäbt ÀÄwÛgÀĪÀ ÀAzÀ s ÀðzÀ è D À æzéã±àpéì AzÀ ªÁ äãq ªÀĺÀ ðuà¼àä ¹ÃvÉAiÀÄ ÀÄß vàªàiáä±à æªàäpéì PÀgÉzÉÆAiÀÄÄåvÁÛgÉ. D±À æªàäzà è PÉ ªÉà ÀPÉÌ ¹ÃvÉ CªÀ½ ªÀÄPÀ̼À ÀÄß ºÀqÉAiÀÄÄvÁÛ¼É. ªÁ äãq ªÀĺÀ ðuà¼àä F ªÀÄPÀ̽UÉ PÀıÀ, ªÀgÉAzÀÄ ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁr ÀPÀ «záå ÁgÀAUÀvÀgÀ ÁßV ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. EvÀ Û ¹ÃvÉAiÀÄ CUÀ Ä«PÉ ÄAzÀ gáªàä ªÀiÁ À¹PÀªÁV zàäbrqìãqáuàäváû É. gáªàt À ªÀzs É ÄAzÀ æºàäºàváåzéæãμà A gàäªàåzà ÀÄß ÀjºÀj¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀPÁÌV ªÀĺÀ ðuà¼à DzÉñÀzÀAvÉ gáªàä C±ÀéªÉÄÃzs ÀªÀ ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀÄ ÀAZÁgÀPÉÌ végà½zà PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ÉAUÁªÀ UÉ ±ÀvÀÄæWÀß À ÀÄß PÀ¼ÀÄ» ÀÄvÁÛ É. zéã±àzéã±àuà¼à ÀÄß ÀÄvÁÛrzÀ C±À éªéäãzs ÀzÀ PÀÄzÀÄgÉ MAzÀÄ À ªÁ äãq D±À æªàäpéì gàävà ÛzÉ. ²æÃgÁªÀÄ Éà và Àß vàazé JAzÀÄ w½aiàäzà ªÀ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ÀÄß PÀlÄÖªÀ À ߪÉñÀªÉà F ÁoÀ sáuà. ÀzÀ «AUÀr¹ N 1. ÎAiÀÄå ÀÈ Àgï+CAf vàqéaiàäzé gàwàä+gzàéºà À ÉÆ ï+péã½ À«Ä À ï+e¼éaiéæ¼ï ZÀj ÀÄvÀ+Czs ÀégÀzÀ À ï+pàäzàägé AzÀÄ ªÁ äãqaiàä d+d±à æªàäzà «AiÉÆÃUÀzÀ+ G ÀªÀ ÀzÉƼÀÄ ÀÄ Î¼À À ÀÄUÉð+J¼À¹ ÉÆPÉÆÌqÉ+D véæãl+páªà ÉÎ và Àß+MqÀ ÁrUÀ¼À PÀÆr à ɫÄUÉ ï+péæaqàä ÀqÉvÀAzÀ+CªÀA PÀAqÀ ÀÄ+CaðvÀ ÀĪÁfAiÀÄA «ÃgÀ ªÀ ÀÄ. 2. JvÀÛt vàägàauàªàiï+ezàä ÉÆPÀÄÌ ÀÆzÉÆÃlªÀÄA véævàû¼à+vàä½zàäzàä ªÁ äãqªàää ÁxÀ ï+k ÉÆvÀÄÛªÀiï+DgÉʪÀÅzÀÄ+JAzÀÄ+J ÀUÉ ÉëĹ ÉÆÃzÀ ï+c Þ ÀA PÀgÉ À ÁV, ªÀÄvÉÛ ªÀgÀÄt À ÉÆÃPÀ A AzÀÄ ªÀÄĽzÀ À ï+j ÀÄvÀÛ ºÀAiÀÄzÀ+JqÉUÉ ÀqÉvÀAzÀÄ ÉÆÃqÀ ÉÌ+CzÀgÀ ÉwÛAiÉÆ¼ï ªÉÄgɪÀ ÀlÖzÀ TvÀªÀÄA PÀAqÀÄ ªÀ ï+ N PÉƼÀÄvÀ+EzÀð ÀÄ. 3. G«ðAiÉƼï PË À Éå ÀqÉzÀ PÀĪÀgÀA gáªàä ï+mªàð Éà «ÃgÀ ï+dvà À AiÀÄdÕvÀÄgÀUÀªÀiï+EzÀ ªÀð» À ï+d Àðgï+Dgï+DzÉÆqÀA vàqéaiàä +JAzÀÄ+EzÀð ÉÃR ÀªÀ ï+n UÀªÀðªÀÄA r ÀzÉ+EzÉÆðqÉ và Àß ªÀiÁvÉAiÀÄA ÀªÀð d ÀªÀÄÄA AeÉ+J ÀßzÉ+EzÀð ÀÄzÉ và ÀUÉ+GªÀð+vÉÆüÀμï+EªÀÅ+KvÀPÉ+JAzÀÄ À É ªÁ¹AiÀÄA véæläö ªÀ ï+gjzàä+jzàý ÀÄ. 4. véuézàä+gvà ÛjÃAiÀĪÀÄA ªÀÄÄjzÀÄ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ UÀ¼ÀPÉ VzÀÄ PÀzÀ½ÃzÀÄæªÀÄPÉ PÀlÖ É Ì ªÀÄÄ ÀÄvÀgï «ÄUÉ ÀqÀÄV ÉÃqÀ ÉÃqÀ CgÀ ÀÄUÀ¼À ªÁfAiÀÄA qàä rªàgï+jªàää ï+j À Ä ÀUÀÄvÉ 122

129 æ æ ÁªÀðgÀ ªÀÄPÀ ̼ï+CAfzÉÆqÉ eá ÀQAiÀÄ ªÀÄUÀ ï+ezàpé ÉzÀgÀĪÀ É ÉÆÃV êï+JAzÀÄ ªÀ ï+cuàqàävà À AzÉ ï+wgàäªà ï+kj¹ wãr eéãuéêzàä AvÀÄ+EzÀð ÀÄ. Û ÀzÀ-CxÀð 1. ÀÈ À-zÉÆgÉ, CAf-ºÉzÀj, ZÀj ÀÄ- ÀAZÀj ÀÄ, G ÀªÀ À-GzÁå ÀªÀ À, À ÀÄgÀÄ-ºÀ ÀÄgÀÄ. 2. vàägàauà-pàäzàägé, C Þ À-ªÀgÀÄt, ªÀÄĽ-PÉÆà À, ºÀAiÀÄ-PÀÄzÀÄgÉ, ÉwÛ-ºÀuÉ, TvÀ- gàºà. 3. G«ð- s ÀÆ«Ä, D Àðgï- ÀªÀÄxÀðgÀÄ, AeÉ(zÀã)-ªÀAzsÁå (và ì) - ÀAvÁ À«èzÀªÀ¼ÀÄ; ªÁ¹- À æweéõ 4. ªÁf-PÀÄzÀÄgÉ, UÀ¼À-PÉÆgÀ¼ÀÄ, PÀzÀ½- Á¼É, r-ºéæqé, ZÀZÀÄÑ, CUÀqÀÄ-±ËAiÀÄð. ÀoÁåzsÁgÀ n Ààt gàwàä : ÀÆAiÀÄð ªÀA±ÀzÀ CgÀ À. và Àß ÀgÁPÀ æªàä AzÀ s ÀƪÀÄAqÀ¼ÀªÀ ÀÄß UÉzÀÄÝ «±À éfvï JA AiÀiÁUÀ ªÀiÁr ÀªÀð À éªà ÀÄß zá ÀªÀiÁr À æ¹zàþ ÁzÀ. ÀÆAiÀÄðªÀA±ÀzÀ ±É æãμà CgÀ À ÁzÀ PÁgÀt FvÀ À PÁ Á ÀAvÀgÀ ÀÆAiÀÄðªÀA±ÀPÉ Ì gàwàäªàa±à JA ºÉ ÀgÀÄ AvÀÄ. ªÁ äãq : M â æºàä ð. À æzéãvà À À ªÀÄUÀ ÁzÀÄzÀjAzÀ ÁæZÉÃvÀ À JA ºÉ ÀgÀÆ EzÉ. AiÀi˪À Á ÉÜAiÀÄ è ÉÃqÀgÀ ÀAUÀqÀ ÉÃj zájuà¼àî ÁVzÀÝ. ÁgÀzÀ ªÀĺÀ ðuà¼à ÉÆÃzs À É ÄAzÀ gáªàä ÁªÀÄ d ÀÄwÛzÁÝUÀ FvÀ À ªÉÄʪÉÄÃ É ºÀÄvÀ (ªÀ äãpà) É¼É ÄvÀÄ. ÁgÀzÀ ªÀĺÀ ðuà½azáv ªÀ äãpà AzÀ ºÉÆgÀUÉ AzÀ FvÀ ÀÄ ªÁ äãq JAzÀÄ À æ¹zàþ ÁzÀ ÀÄ. D PÁªÀå gáªàiáaiàätªà ÀÄß gàa¹ QÃwðªÀAvÀ ÁzÀ. ªÀgÀÄt : CμÀ Ö PÁà PÀgÀ è M â ÁzÀ FvÀ À²ÑªÀÄ QÌUÉ MqÉAiÀÄ. d Á ü Àw JAzÀÄ À æ¹zàþ ÁzÀªÀ. ªÀ : ²æÃgÁªÀÄ AzÀ ¹ÃvÉAiÀÄ è d ¹zÀ CªÀ½ ªÀÄPÀ̼À è apàìªà. ²æÃgÁªÀÄ AzÀ ÀjvÀåPÀ Û¼ÁzÀ vàäa ÄUÀ üðtâ ¹ÃvÉ ªÁ äãq D±À æªàäzà è D±À æaiàä ÀqÉzÀ ÀAzÀ s ÀðzÀ è d ¹zÀªÀ. ªÁ äãq ÄAzÀ gàavàªázà gáªàiáaiàätªà ÀÄß CtÚ PÀıÀ À eéævé ÉÃj ºÁqÀÄwÛzÀÝ. C Þ À : C Þ - ÀªÀÄÄzÀ æ, À - MqÉAiÀÄ, C Þ À - ÀªÀÄÄzÀ æzà MqÉAiÀÄ - ªÀgÀÄt eéãuéaiàiï : èué PÀlÄÖªÀ ºÀUÀΪÀ ÀÄß ºÉzÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. F ºÉzÉAiÀÄ ÀÄß ÉÃPÁzÁUÀ ªÀiÁvÀ æ VAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. G½zÀ ÀAzÀ s ÀðzÀ è è À MAzÀÄ vàä AiÀÄ è ªÀiÁvÀ PÀnÖgÀÄvÁÛgÉ. AiÀÄÄzÀÞPÉÌ À ÀßzÀÞ ÁzÁUÀ ÄèUÁgÀ và Àß è À ºÉzÉAiÀÄ ÀÄß CzÀgÀ E ÉÆßAzÀÄ vàä UÉ VAiÀiÁV PÀlÄÖvÁÛ É. F ºÉzÉAiÀÄ VvÀ ÀjAiÀiÁVzÀÝgÉ ªÀiÁvÀ Át UÀÄj ªÀÄÄlÄÖvÀÛzÉ. CzÀPÁÌV ÄèUÁgÀ è À ºÉzÉAiÀÄ ÀÄß DPÀuÁðAvÀ (Q«AiÀĪÀgÉUÉ) J¼ÉzÀÄ qàäváû É. DUÀ D ºÉzÉ ªÉÆzÀ zàý ÀܼÀPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÁUÀ géhäãa JA zs Àé ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. F zs Àé AiÀÄ ÀºÁAiÀÄ AzÀ ÄèUÁgÀ ºÉzÉAiÀÄ VvÀ ÀjAiÀiÁVzÉAiÉÄà JAzÀÄ ÀjÃQë ÀÄvÁÛ É. F QæAiÉÄUÉ fãuéaiàääå ªÀÅzÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀ ÁUÀÄvÀ ÛzÉ. 123

130 é C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀ Ûj¹. 1. eéê«ä ságàvà PÁªÀåªÀ ÀÄß gézà PÀ«AiÀiÁgÀÄ? 2. AiÀÄeÁÕ±ÀéªÀ ÀÄß PÀnÖzÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ? 3. PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ÀÄß ªÀ ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀjAzÀ PÀnÖzÀ ÀÄ? 4. ªÀÄÄ ÀÄvÀgÀÄ ºÉzÀgÀ Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? D. ªÀÄÆgÀÄ Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ªÁ äãq D±À æªàäpéì AiÀÄeÁÕ±ÀéªÀÅ AzÀ UÉAiÀÄ ÀÄß «ªÀj¹. 2. AiÀÄeÁÕ±ÀézÀ ºÀuÉAiÀÄ èzàý ÀnÖAiÀÄ è K ÉAzÀÄ géaiàä ÁVvÀÄÛ? 3. PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ÀÄß PÀlÄÖªÀ «ZÁgÀzÀ è ªÀÄÄ ÀÄvÀjUÀÆ ªÀ UÀÆ ÀqÉzÀ ÀAªÁzÀªÀ ÀÄß gé Äj. E. JAlĺÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀ Ûj¹. 1. ªÀ ÀÄ AiÀÄeÁÕ±ÀéªÀ ÀÄß PÀlÖ Ä PÁgÀtªÉà ÀÄ? 2. ªÀ À ÀqɪÀ½PÉ ªÉÄZÀÄÑUÉAiÀiÁ ÄvÉÃ? KPÉ? F. ÀAzÀ sáð ÀÄ ÁgÀ ÁégÀ ÀåªÀ ÀÄß gé Äj. 1. gàwàæzàéºà À ÉÆ ÉÎý À«Ä À ï 2. và Àß ªÀiÁvÉAiÀÄA ÀªÀðd ÀªÀÄÄA AeÉAiÉÄ Àß zàð ÀÅzÉ 3. CgÀ ÀÄUÀ¼À ªÁfAiÀÄA qàä 4. eá ÀQAiÀÄ ªÀÄUÀ zàpé ÉzÀgÀĪÀ É G. ºÉÆA ¹ gé Äj. C 1. zéãªà ÀÆgÀÄ - gáªàä 2. PË À Éå - QëöäñÀ 3. ªÀgÀÄt - C±À 4. ªÁ äãq - C Þ À 5. vàägàauà - ªÀÄÄ - ªÀÄ¼É - ±ÀvÀÄæWÀß 124

131 ÉÊzÁÞAwPÀ sáμá sáå À ªÁzs ÀðPÀ μàlà PÀët : MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, Á ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ ÀASÉåAiÀÄ è ÀªÀiÁ ÀªÁVzÀÄÝ LzÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄ À æw ÁzÀzÀ Æè EgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ ÉAiÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀÄ ÀªÀiÁ ÀªÁVzÀÄÝ LzÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à DgÁgÀÄ UÀtUÀ¼ÀÄ À æw ÁzÀzÀ Æè EzÀÄÝ PÉÆ ÉAiÀÄ è MAzÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛzÉ. D Áæ À«gÀÄvÀÛzÉ. GzÁ : UUUUU - U U U U U U- UUUUU ÀwªÀÄr¹ ÃqÀÄªÉ É «rzàpéê ÀªÀ½zÀÄ UU - U U U U U U U U - U U U U - zàwaavé AiÉƼÀĪÀľõÉzÀ và ÀÄeÉƪÀÄÄä «rzà ÀÅ U U - U - U - - U - U U U U U - - U - U U U - ðw ságà ªÁVPÀ tääañvéæã¼ï véæqé«äqàäpé ÀÄAiÀiï ÀÆ É zé æ PÀ«zÀÄ UUU UU - U U U -U U «vàvà ÀÄR A gàäw gà ÉÌ Á ÁzÀÄBR U U- U - U U U - - U - U - AiÀÄÄvÀªÀ ÀÄà zéæazàäpà À ÀAPÀAqÀÄ ÉÆAzÀÄ s ÀÆ UU U UU - U - U U - U - UUU - UUU - - U - Àw ÉzÀ¾ É zàavé s ÉÆÃA PÉ À ÉzÀÄÝ É â½¹ Á ÉÝ ÉAiÀÄ ÁgÀAiÀÄÝ ÀÄ gàuà¼é PÀët : EzÀÄ ºÀÄ ÁzÀUÀ¼ÀļÀî ÀzÀåªÁVzÉ. EzÀgÀ J Áè ÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ ÀASÉåAiÀÄ è ÀªÀiÁ ÀªÁVgÀÄvÀ ÛªÉ. JgÀqÉgÀqÀÄ ÁzÀUÀ½UÉ Áæ ÁPÀ ëgà«gàävà ÛzÉ. D Áæ À ÁªÀiÁ ÀåªÁVzÀÄÝ CAvÀå Á ÀªÀÇ PÉ ªÀÅ PÀqÉ EgÀÄvÀÛzÉ. PÀ ÀßqÀzÀ è GvÁìºÀ, ªÀÄAzÁ ªÀÄvÀÄÛ và JA ªÀÄÆgÀÄ «zs ÀzÀ gàuà¼éuà¼àä À æzà vàªávªé. GvÁìºÀgÀUÀ¼É : EzÀgÀ è JgÀqÀÄ «zs ÀUÀ½ªÉ. MAzÀ ÉAiÀÄ «zs ÀzÀ è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄ EzÀÝgÉ JgÀqÀ ÉAiÀÄ «zs ÀzÀ è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉ æaiàä ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀĪÀÅ À æw ÁzÀzÀ À Æè EgÀÄvÀÛªÉ. 125

132 GzÁ 1 : UU U - U - U - U PÀĽªÀð ÀÆUÉÆ ¼ÀAUÀ ¼À è UUU - U - U - U và½gà PÁªÀ tauà ¼À è E ègàäªà ªÉÆzÀ ÁzÀzÀ ªÀÄÆgÀ ÉAiÀÄ CPÀ ëgà ªÀð JA ÄzÀÄ éváépà ëgà ( ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀ ëgà)ªávzàýgàæ E è À évàéªàå ²y ªÁVgÀĪÀ PÁgÀt EzÀgÀ»A À CPÀëgÀªÁzÀ ½ JA ÄzÀÄ UÀÄgÀÄªÉ ÀzÉ WÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ JA ÄzÀ ÀÄß UÀªÀÄ À ÉÃPÀÄ. EzÀ Éßà ²y évàé JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ. GzÁ 2 : - U U U U - U - ªÀiÁ«ÉqÉAiÉÆ ¼ÁqÀÄ vàäa - U - U - U - ÁqÀ ÉAiÉÄÝ PÉüÀÄ vàa ªÀÄAzÁ gàuà¼é : EzÀgÀ èaiàäæ JgÀqÀÄ UÉUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ ÉAiÀÄzÀgÀ è À æw ÁzÀzÀ Æè Á ÄÌ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌ UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. JgÀqÀ ÉAiÀÄzÀgÀ è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à C ÀAvÀgÀ LzÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à JgÀqÉgÀqÀÄ UÀtUÀ½gÀÄvÀ ÛªÉ. GzÁ - 1 : - UU - UU - U U U U - ÀAPÀd zàawgé ÀÄnÖzÀ ¼ÉÆ «A - U U U U U U - ÀAPÀªÀ ÉAzÀÄA ÉÆzÀðzÉ À «A GzÁ - 2 : - U - UUU UUU - U - ÀÄvÀÛ ÄA ÀjªÀ djªéç À νA - U - UUU U U U - U - JvÀÛ ÄA À ªÀ ÉÆ À À «Î½A vàgàuà¼é : À æw ÁzÀzÀ èaiàäæ LzÀÄ ªÀiÁvÉ æuà¼à Á ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. GzÁ : - U - - U U U - UUU - - U ÉÆA A PÀA qàäªà ÀA ÀUÉUÀ ¼ÀAPÉÆAqÀÄ - U UU - - U UU - U - - U ºÉÆA É ÉªÀ ºÉÆAUÉÃzÀ UÉAiÀĺÀÆUÀ ¼ÀAPÉÆAqÀÄ 126

133 ±ÉèÃμÁ APÁgÀ PÀët : MAzÀÄ ÀzÀªÀÅ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ CxÀðPÉÆqÀĪÀAwzÀÝgÉ CAvÀºÀ ÀzÀPÉÌ ±É èãμà ÀzÀ JAzÀÄ ºÉ ÀgÀÄ, EAvÀºÀ ±ÉèÃμÁxÀðUÀ¼À ÀÄß ÃqÀ è ÀzÀUÀ½gÀĪÀ C APÁgÀªÀ ÀÄß ±É èãμá APÁgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GzÁ : Cw±ÀAiÀÄ ÀzÁxÀð PÀgÀ À æwãwaiàäa ÀqɪÀ ÁzÀ«Áå ÀA s ÀÆ ÀÄvÀªÀiÁUÀzÀ ÉÛ zéæãð μàvé ÄAzÀ èzé ÀªÀÄAvÀÄ PÀ«UÀA gà«uàa E è PÀ«ªÀÄvÀÄÛ gà«mazéã UÉAiÀÄ ÀzÀUÀ½AzÀ ªÀtÂðvÀgÁVzÁÝgÉ. F ªÀtð ÉAiÀÄ è ÀzÁxÀð, ÁzÀ, zéæãðμàvé JA ÀzÀUÀ¼ÀÄ ±É èãμáxàð AzÀ PÀÆrªÉ. CªÀ ÀÄß Àj²Ã ÉÆÃt. ÀzÀ PÀ«AiÀÄ ÀgÀªÁV gà«aiàä ÀgÀªÁV 1. ÀzÁxÀð - ÀzÀzÀ CxÀð (±À ÁÝxÀð) - ªÀ ÀÄÛ 2. ÁzÀ - ÀzÀåzÀ Á Ä - QgÀt 3. zéæãðμàvé - zéæãμà«è gàä«pé - PÀvÀÛ è gàä«pé (ºÀUÀ Ä) sáμázàläªànpé 1. «UÀ 滹 ÀªÀiÁ ÀªÀ ÀÄß ºÉ Àj¹. ÉÆ ÉÎý, À ÄÎzÀÄgÉ, ÉÆÎAqÀÄ, ÝgÀĪÀ ÉÃj¹, ÀÆzÉÆÃl 2. vàvàìªàä-vàzàãªà gé Äj. «ÃgÀ, AiÀÄdÕ, AeÉ 3. «AUÀr¹ ÀA üaiàä ºÉ ÀgÀÄ gé Äj. ZÀj ÀÄvÀzÀ égà ÀzÀ, eá±à æªàä, ÉÃR ÀªÀ ÉÆÃ, véuézàävà ÛjÃAiÀĪÀÄA, ÉÃqÀ ÉÃqÀgÀ ÀÄUÀ¼À, AwzÀð ÀÄ. 4. À æ ÁÛgÀºÁQ UÀt «sáuà ªÀiÁr bàazà Àì ÀÄß ºÉ Àj¹ PÀët gé Äj. G«ðAiÉƼï PË À Éå ÀqÉzÀ PÀĪÀgÀA gáªàä ÉƪÀð Éà «ÃgÀ ÁvÀ À AiÀÄdÕ vàägàuà«äzàä ªÀð» À Á ÀðgÁgÁzÉÆqÀA vàqéaiàä ÉA zàð ÉÃR ÀªÀ ÉÆà F ÀzÀå sáuàªà ÀÄß PÀAoÀ ÁoÀ ªÀiÁr. véuézàä... AwzÀð ÀÄ ZÀlĪÀnPÉ c c c c c 127

134 ÀzÀå ÁoÀ - 08 ÁxÀðPÀvÉ ªÀÄÄ À ÛAiÀiÁj: PÉÊPÉ ÀgÁzÀgÉ Á Ä ªÉÆ ÀgÀÄ JA ÄzÉÆAzÀÄ UÁzɪÀiÁvÀÄ. PÀμÀÖ ÀlÖªÀ UÉ, ±À æ«äpà UÉ ÀÄR«zÉ JA ÄzÀÄ F UÁzÉAiÀÄ CxÀð. eáw, ªÀÄvÀ ªÀiËqs ÀåUÀ¼À CAzsÁ ÀÄPÀgÀuÉAiÀÄ ÀÄß ÀA ÀÌøw JAzÀÄ w½zàäpéæaqà ªÀÄÄUÀÞgÀ ±À æªàäpéì, ÉÆëUÉ É É Ä è. ±À æ«äpà và Àß ±À æªàäzà Á s ÀªÀ ÀÄß C ÀåjUÉ PÉÆlÄÖ ÉÆêÀ ÀÄß C ÀÄ s À¹zÁÝ É. C ÀÄ s À«ÀÄvÀÛ Æ EzÁÝ É. F ÉÆêÀÅ PÁ zéã±àuà¼à ÀÄß zán ºÉÆÃVzÉAiÀiÁzÀÄzÀjAzÀ ÉÆëÀ ªÁå Û»jzÁzÀÄzÉA ÉÃRPÀgÀ D±ÀAiÀĪÀ ÀÄß w½¹péæqàäªà À æaiàävàß E èzé. * * * * ÀgÉÆà ÀPÁgÁxÀðA EzÀA ±ÀjÃgÀA JA ÀÄrAiÀÄAvÉ ªÀÄ ÀÄμÀå À fãªà À ÁxÀðPÀªÁUÀ Ä DvÀ À zàäpàä ºÉÃVgÀ ÉÃPÉA D É À æwaiéæ âgà Æè ªÀÄÆqÀĪÀÅzÀÄ ÀºÀd.»ÃUÉ zàäq À ÁxÀðPÀvÉAiÀÄ D É PÀ«ªÀÄ ÀzÀ sáªà E è CxÀð ÀÆtðªÁV ªÀÄÆr A zé. 1. ÀAPÀlPÉ UÀr E è -zàä. ÀgÀ À éw CxÉÊð¹ N ºÀªÀÄÄä PÁzÁl ªÀiÁåfPï «ÃgÀAiÉÆÃzs À MqÀ Ä ªÀiÁ ÀªÀ JA ÉÆà ÀÄ ªÀÄtÂÚUÉ ªÀiÁ ÃPÀ DzÀ ÉA ªÀÄwÛ À UÉgÉ J¼ÉzÀÄ UÀr JAzÀ ºÀ«Ää À ÃUÀ Ä PÁzÁlzÁl DrzÀ fãªàuà¼àä ±ÀªÀªÁzÀªÀÅ UÀr DZÉ-FZÉ JgÀqÀÆ PÀqÉ ºÀjzÀ ÉvÀÛgÉÆAzÉ DzÀgÀÆ UÀrAiÀÄ ªÀiÁåfPï AzÀ fãªàvévà ÛªÀgÀÄ «ÃgÀªÀÄgÀt ºÉÆA zàgàä fãªà véuézàªàgàä «ÃgÀAiÉÆÃzs À gázàgàä MqÀ Ä C ÀÄ s À«ÀĪÀ ÀAPÀlPÉ UÀrAiÀÄÆ E è DZÉ FZÉAiÀÄÆ E è 128

135 À 2. À Áß É EAzÀĪÀÄw ªÀiÁt CxÉÊð¹ N É wû ªÀgÀvÉ záºà eéæãuàä¼à ªÁUÉÝëªÀÄÄ ÀìAeÉ HgÀÄUÉÆÃ Ä UÉ è ÉÃPÀÄ; à À Ä gàäªà É ÄAzÀ ÁgÁUÀ ÉÃPÀÄ và Àß Éßà ÀÄlÄÖ - ɼÀPÀÄ ÃqÀĪÀ wû Á ÁUÀ ÉÃPÀÄ. ªÀÄtÚ è ªÀÄuÁÚV - ªÀÄtÚ ªÉÄà ÉÆAzÀÄ ªÀÄgÀªÁV - ÀÅtåªÀAvÀjUÉ ÉgÀ¼ÁUÀ ÉÃPÀÄ. vàûzà ªÀgÀvÉ - ÀzÁ aªàääävàû gàäªà a ĪÉÄ Á ÁV ; záºàuéæaqàªàgà và ÀĪÀ vàtâ ÀĪÀAvÁUÀ ÉÃPÀÄ. C¼ÀĪÀ PÀAzÀ À ÀV À Ä CªÀÄä À PÀAoÀzÀ eéæãuàä¼à Á ÁUÀ ÉÃPÀÄ. ªÀiÁ ÀªÀ À CeÁÕ ÀvÉ véæ V À Ä - ªÁUÉÝëAiÀÄ PÉÊAiÀÄ èaiàä UÀ æaxà Á ÁV zs À Àå¼ÁUÀ ÉÃPÀÄ... ªÀÄÄ ÀìAeÉ ºÉÆ¹Û è QÌ èzé ÀgÀ¼ÁqÀĪÀ - à ÀgÀ HgÀÄUÉÆÃ Ä Á ÁUÀ ÉÃPÀÄ... É PÉÌ zàäý ºÉÆgÉAiÀiÁUÀĪÀ ªÀÄÄ Àß CAvÀå À ÀßzÁUÀ ÉÃPÀÄ. PÀvÀÈð- sáªà-dpàgà 1. zàä. ÀgÀ À éw CªÀgÀÄ (d À À 1963) zà và Á»vÀå ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ À æªàäär PÀªÀ Äwæ. ÉAUÀ¼ÀÆj À è É É¹gÀĪÀ EªÀgÀÄ gàauàpà Á«zÀgÁV, ÀªÀiÁd ÉêÁPÀvÀðgÁV zàäraiàääwûzáýgé. ºÉuÉzÀgÉ eéãqà ÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ fãªà ÀA UÉ JA PÀªÀ À ÀAPÀ ÀUÀ¼À ÀÄß FUÉà ÁärÃj? JA C ÀÄ s ÀªÀ PÀxÀ ÀªÀ ÀÄß À æpàn¹záýgé. À æ ÀAZÀzÀ è J è ÁætÂUÀ½UÀÆ zàäpàäªà ºÀQÌzÉ. ÀUÀð ÀªÀÄvÉÆà ÀzÀ è J è ÀÛgÀzÀ fã«uà¼àæ C ªÁgÀå. Ä Þ±ÀQÛ, ªÀiÁw À ±ÀQÛ ÄAzÀ ªÉÄà ÀªÀ ÉAzÀÄPÉÆArgÀĪÀ ªÀiÁ ÀªÀ vá Éà ÀªÁð üpáj, và ÀUÉ ªÀiÁvÀ æ s ÀÆ«ÄAiÀÄ ºÀQÌzÉ JAzÀÄ s æ«ä¹záý É. CzÉà CºÀAPÁgÀ AzÀ UÀrAiÀÄ ÀÄß «Äð¹PÉÆAqÀÄ s ÉÃzÀ sáªàzà C ÀªÀiÁ ÀvÉAiÀÄ ÀÄß ÀÈ Ö¹zÁÝ É. EzÀjAzÁzÀ PÁzÁlzÀ è JμÉÆÖà fãªàuà¼àä Á±ÀªÁVªÉ. EzÀjAzÁzÀ ÀjuÁªÀÄzÀ CAvÀgÀAUÀzÀ ÉÆêÀ ÀÄß AiÀiÁgÀÆ PÉüÀĪÀªÀj è. CzÀ ÀÄß C ÀÄ s À«¹zÀªÀjUÉ ªÀiÁvÀ æ ªÉÃzÀåªÁUÀĪÀAxÀzÀÄÝ. 129

136 zàä. ÀgÀ Àéw «gàavà ºÉuÉzÀgÉ eéãqà ÀAvÉ PÀªÀ À ÀAPÀ À AzÀ ÀAPÀlPÉ UÀr E è PÀ«vÉAiÀÄ ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀî ÁVzÉ. * * * * 2. EAzÀĪÀÄw ªÀiÁt CªÀgÀÄ (d À À 1959) «daiàiá ÀÄgÀ f É è gàlvaiàä ªÀÄÆgÀ Éà váaqázàªàgàä, zà và Á»vÀå ÀæPÁgÀzÀ ÀæªÀÄÄR PÀªÀ Äwæ. AeÁgÀ ÉêÁ ÀAWÀzÀ Czs ÀåPÀ ëgàä, ªÀÄ»¼Á ÉßúÀ Á»vÀå ÀAUÀªÀÄ ÀAWÀzÀ Czs ÀåPÀ ëgávaiàäæ ÉÃªÉ À è ÀÄwÛzÁÝgÉ. EªÀjUÉ QvÀÆÛgÀÄ gátâzé ÀߪÀÄä À æ±à¹û (PÀ ÁðlPÀ ÀPÁðgÀ), qálgï D sï ÉÊ ï À æ±à¹û (lqð), ªÉÄÊvÉæÃ Ä Àæ±À¹Û (PÀÄeÁð), ªÀÄÄAvÁzÀ C ÉÃPÀ À æ±à¹ûuà¼àä ÀA ªÉ. vá Ä ÉÆÃPÀ (PÀªÀ À ÀAPÀ À), sáªà ÉÆÃPÀ (d À ÀzÀ PÀªÀ À ÀAPÀ À) KPÁzÀ±À (PÀxÁ ÀAPÀ À) PÉÆgÀqÀÄ PÉÆ ÀgÀĪÀÅzÀÄ gàqàäºàaiàä ÀºÀÄzÀÄ (PÁzÀA j) ªÀÄÄAvÁzÀ Á»vÀåzÀ ««zsà ÀæPÁgÀUÀ¼À è PÀÈwUÀ¼À ÀÄß gàa¹ Àæ¹zÀÞgÁVzÁÝgÉ. ÀªÀÄä fãªà À ZÉÊvÀ ÀåzÁAiÀÄPÀªÁVAiÀÄÆ D ÀAzÀªÀÄAiÀĪÁVAiÀÄÆ EgÀ ÉÃPÁzÀ è ÁéxÀðªÁzÀ váåuàfãªà À ÀªÀÄäzÁVgÀ ÉÃPÀÄ. ÁªÀÅ E ÉÆß âgà Á UÉ záj à ÀªÁzÁUÀ, ÀªÀÄä fãªà ÀzÀ è ÁxÀðPÀåªÀ ÀÄß ÀqÉAiÀÄ ºÀÄzÀÄ JA ÄzÀÄ F PÀªÀ ÀzÀ D±ÀAiÀĪÁVzÉ. À Áß É PÀªÀ ÀªÀ ÀÄß EAzÀĪÀÄw ªÀiÁt CªÀgÀ À Àß ÀÄvÀÛ À ÀvÀåUÀ¼ÀÄ JA PÀªÀ À ÀAPÀ À AzÀ DAiÀÄÄÝPÉƼÀî ÁVzÉ. ÀzÀ-CxÀð ªÀiÁ ÃPÀ-AiÀÄdªÀiÁ À, ªÀÄvÀÄÛ-CªÀÄ Ä, UÀr-J Éè, ºÀªÀÄÄä-UÀªÀð, ÃUÀÄ-UÀªÀð ÀqÀÄ, ±ÀªÀ-ºÉt, ÉvÀÛgÀÄ-gÀPÀÛ, ªÀiÁåfPï-EAzÀæeÁ, AiÉÆÃzsÀ- ÉÊ PÀ, MqÀ Ä-±ÀjÃgÀ. ªÀgÀvÉ-a ĪÉÄ, ªÁUÉÝë-±ÁgÀzÉ, véæ V ÀÄ-ºÉÆÃUÀ Ár ÀÄ, và ÀÄ-zÉúÀ, vàtâ ÀÄ-vÀÈ Û Àr ÀÄ, ÀÄtå(vÀ ì)-ºàæ Àå(zÀã). C sáå À C. PÉÆnÖgÀĪÀ Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåzÀ è GvÀÛj¹. 1. ªÀiÁ ÀªÀ UÀrAiÀÄ ÀÄß ºÉÃUÉ «Äð¹PÉÆAqÀ? 2. ªÀiÁ ÀªÀ À PÁzÁlPÉÌ PÁgÀtªÉà ÀÄ? 3. ÀAPÀlPÉ UÀr E è PÁªÀåzÀ DPÀgÀUÀæAxÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ? 4. CeÁÕ À véæ V À Ä PÀªÀ Äwæ K ÁUÀ AiÀĹzÁÝgÉ? 5. ÀzÁ aªàäääªà a ĪÉÄAiÀiÁUÀ ÉÃPÀÄ. KPÉ? D. PÉÆnÖgÀĪÀ À æ±éßuà½ué ªÀÄÆgÀÄ- Á ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À è GvÀÛj¹. 1. UÀrAiÀÄ DZÉ-FZÉ fã«uà¼àä KPÉ ±ÀªÀªÁzÀªÀÅ? 2. À Áß É PÀªÀ ÀzÀ è PÀªÀ ÄwæAiÀĪÀgÀ D ÉUÀ¼Éà ÀÄ? «ªÀj¹. 130