1 Chương 4 Cung, cầu và chính sách của chính phủ Cung, cầu, và chính sách của chính phủ Trong hệ thống thị trường tự do không có kiểm soát, thị trường xác lập giá cân bằng và lượng hàng hóa trao đổi. Trong khi điều kiện cân bằng có thể là hiệu quả, cũng chưa chắc là mọi người đều thỏa mãn với nó. Một trong những vai trò của nhà kinh tế là sử dụng lý thuyết để xây dựng chính sách.
2 Các biện pháp kiểm soát giá cả... Thường được sử dụng khi các nhà chính sách tin rằng giá thị trường không công bằng cho người mua hoặc người bán. Do đó cần có chính sách giá trần và giá sàn của chính phủ. Giá trần & giá sàn Giá trần Là mức giá hợp pháp tối đa mà một hàng hóa có thể được bán. Giá sàn Là mức giá hợp pháp tối thiểu mà một hàng hóa có thể được bán.
3 Giá trần Có 2 khả năng xảy ra khi chính phủ áp đặt giá trần: Giá trần được coi là không ràng buộc nếu nó được xác lập lớn hơn giá cân bằng. Giá trần được coi là ràng buộc nếu nó được xác lập nhỏ hơn giá cân bằng, dẫn đến thiếu hụt. Giá trần không ràng buộc... Giá kem Đường cung $4 Giá trần 3 Giá cân bằng 1 Lượng cân bằng Lượng kem
4 Giá trần ràng buộc... Giá kem Giá cân bằng Đường cung $3 2 Giá trần Thiếu hụt 75 Lượng cung 125 Lượng cầu Lượng kem Ảnh hưởng của giá trần Giá trần ràng buộc tạo ra... thiếu hụt bởi vì Q D > Q S. Ví dụ: Thiếu hụt xăng dầu những năm 197s chế độ phân phối phi giá cả Ví dụ: Xếp hàng, phân biệt đối xử của người bán
5 Xếp hàng tại trạm xăng Năm 1973 OPEC tăng giá dầu thô trên thị trường thế giới. Vì dầu thô là đầu vào chủ yếu để sản xuất xăng, nên giá dầu thô cao hơn đã làm giảm cung về xăng. Ai phải chịu trách nhiệm cho tình trạng xếp hàng dài để mua xăng này? Các nhà kinh tế đổ lỗi cho các quy định của chính phủ nhằm giới hạn giá mà các công ty xăng dầu có thể tính cho xăng. Giá trần cho xăng là không ràng buộc... Giá xăng 1. Ban đầu, giá trần là không ràng buộc... $4 Đường cung Giá trần P 1 Q 1 Lượng xăng
6 Giá trần cho xăng là ràng buộc... Giá xăng P 2 S 2 2. nhưng khi cung giảm... S 1 Giá trần 4. dẫn đến thiếu hụt. P 1 3. giá trần trở thành ràng buộc... Q 1 Lượng xăng Kiểm soát tiền thuê nhà Kiểm soát tiền thuê nhà là áp đặt giá trần đối với tiền thuê mà các chủ nhà có thể thu từ người thuê nhà. Mục tiêu của chính sách kiểm soát tiền thuê nhà là giúp người nghèo thông qua việc làm cho nhà ở trở nên rẻ hơn. Một nhà kinh tế đã gọi chính sách kiểm soát tiền thuê nhà là cách tôt nhất để phá hủy một thành phố, còn hơn là ném bom.
7 Kiểm soát tiền thuê nhà trong ngắn hạn... Giá thuê nhà Đường cung Cung và cầu về nhà ở tương đối không co giãn Tiền thuê bị kiểm soát Thiếu hụt Số lượng nhà Kiểm soát tiền thuê nhà trong dài hạn... Giá thuê nhà Vì cung và cầu về nhà ở co giãn hơn... Đường cung kiểm soát tiền thuê nhà gây ra thiếu hụt lớn. Thiếu hụt Tiền thuê bị kiểm soát Số lượng nhà
8 Giá sàn Có 2 khả năng xảy ra khi chính phủ áp đặt giá sàn: Giá sàn được coi là không ràng buộc nếu nó được xác lập nhỏ hơn giá cân bằng. Giá sàn được coi là ràng buộc nếu nó được xác lập lớn hơn giá cân bằng, dẫn đến dư thừa. Giá sàn không ràng buộc... Giá kem Đường cung Giá cân bằng $3 2 Giá sàn 1 Lượng cân bằng Lượng kem
9 Giá sàn ràng buộc... Giá kem Dư thừa Đường cung $4 Giá sàn $3 Giá cân bằng 8 Lượng cầu 12 Lượng cung Lượng kem Ảnh hưởng của giá sàn Giá sàn cản trở cung và cầu tiến đến mức giá cân bằng và lượng cân bằng. Khi giá thị trường bằng giá sàn, nó không thể giảm hơn nữa, và giá thị trường lúc này bằng với giá sàn.
1 Ảnh hưởng của giá sàn Giá sàn ràng buộc gây ra... dư thừa vì Q S >Q D. chế độ phân phối phi giá cả là một cơ chế phân phối hàng hóa khác, sử dụng tiêu chuẩn phân biệt. Ví dụ: Tiền lương tối thiểu, trợ giá nông nghiệp Tiền lương tối thiểu Một ví dụ quan trọng của giá sàn là tiền lương tối thiểu. Luật tiền lương tối thiểu quy định mức giá thấp nhất mà các ông chủ có thể trả cho người lao động.
11 Tiền lương tối thiểu Tiền lương Thị trường lao động tự do Cung lao động Tiền lương cân bằng Cầu lao động Lượng lao động cân bằng Lượng lao động Tiền lương Tiền lương tối thiểu Tiền lương tối thiểu Thị trường lao động với tiền lương tối thiểu Lao động dư thừa (thất nghiệp) Cung lao động Cầu lao động Lượng cầu Lượng cung Lượng lao động
12 Thuế Chính phủ đánh thuế để có nguồn thu sử dụng vào các dự án công. Thuế có thể gây ra những tác động gì? Thuế cản trở hoạt động thị trường. Khi một hàng hóa bị đánh thuế, lượng hàng bán được nhỏ hơn. Người mua và người bán cùng chịu thuế.
13 Thuế Phạm vi ảnh hưởng của thuế nghiên cứu xem ai phải chịu gánh nặng thuế. Thuế làm thay đổi trạng thái cân bằng của thị trường. Người mua trả nhiều hơn và người bán nhận được ít hơn, bất chấp thuế đánh trên đối tượng nào. Tác động của mức thuế 5 đánh vào người mua... Giá kem Copyright 21 by Harcourt, Inc. All rights reserved Đường cung, S 1 3. Thuế đánh vào người mua làm dịch chuyển đường cầu xuống một lượng bằng mức thuế ($.5). D 1 D 2 1 Lượng kem
14 Giá kem Copyright 21 by Harcourt, Inc. All rights reserved Tác động của mức thuế 5 đánh vào người mua... Giá người mua trả Giá khi không có thuế $3.3 3. 2.8 Thuế ($.5) Đường cung, S 1 Cân bằng khi không có thuế Giá người bán nhận Cân bằng khi có thuế D 1 D 2 9 1 Lượng kem Tác động của thuế là gì? Thuế cản trở hoạt động thị trường. Khi một hàng hóa bị đánh thuế, lượng hàng bán được nhỏ hơn. Người mua và người bán cùng chịu thuế.
15 Tác động của mức thuế 5 đánh vào người bán... Giá kem Copyright 21 by Harcourt, Inc. All rights reserved Giá người mua trả Giá khi không có thuế Giá người bán nhận $3.3 3. 2.8 Cân bằng khi có thuế Thuế ($.5) Thuế đánh vào người bán làm dịch chuyển đường cung lên S 1 trên một lượng bằng mức thuế ($.5). Cân bằng khi không có thuế S 2, D 1 9 1 Lượng kem Thuế tiền lương Lương Cung lao động Tiền lương công ty trả Tiền lương khi không có thuế Tiền lương công nhân nhận Thuế Cầu lao động Lượng lao động
16 Phạm vi ảnh hưởng của thuế Thuế được chia theo tỉ lệ nào? Ảnh hưởng của thuế đến người bán như thế nào so với người mua? Câu trả lời cho những câu hỏi này phụ thuộc vào hệ số co giãn của cầu và hệ số co giãn của cung. Cung co giãn, cầu không co giãn... Giá Giá người mua trả 1. Khi cung co giãn nhiều hơn cầu... Đường cung Giá khi không có thuế Giá người bán nhận Thuế 2....người tiêu dùng chịu gánh nặng về thuế lớn hơn... 3....lớn hơn nhà sản xuất. Lượng
17 Cung không co giãn, cầu co giãn... Giá Giá người mua trả Giá khi không có thuế Thuế 1. Khi cầu co giãn nhiều hơn cung... Đường cung 3....lớn hơn người tiêu dùng. Giá người bán nhận 2....nhà sản xuất chịu gánh nặng về thuế lớn hơn... Lượng Như vậy, gánh nặng thuế được chia ra như thế nào? Gánh nặng thuế nghiêng nhiều về bên thị trường ít co giãn hơn.
18 Tóm tắt Các biện pháp kiểm soát giá cả gồm giá trần và giá sàn. Giá trần là mức giá hợp pháp tối đa của một hàng hóa hay dịch vụ. Một ví dụ là kiểm soát giá thuê nhà. Giá sàn là mức giá hợp pháp tối thiểu của một hàng hoá hay dịch vụ. Một ví dụ là kiểm soát tiền lương tối thiểu. Tóm tắt Thuế được sử dụng để tạo nguồn thu cho các mục đích công. Khi chính phủ đánh thuế một hàng hóa, lượng cân bằng của hàng hóa này sẽ giảm. Thuế đánh vào một hàng hóa tạo ra một khoảng cách giữa giá mà người mua trả và giá mà người bán nhận được.
19 Tóm tắt Phạm vi ảnh hưởng của thuế chỉ ra ai sẽ phải chịu gánh nặng thuế. Phạm vi ảnh hưởng của thuế không phụ thuộc vào thuế đánh trên người mua hay người bán. Phạm vi ảnh hưởng của thuế phụ thuộc vào hệ số co giãn của cung và cầu theo giá.