TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH KHOA TÀI CHÍNH ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC: THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH Tên tiếng Anh: FINANCIAL MARK

Bản ghi

1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH KHOA TÀI CHÍNH ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC: THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH Tên tiếng Anh: FINANCIAL MARKETS AND INSTITUTIONS Mã số môn học: FIN302; Trình độ đào tạo: Đại học (Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-ĐHNH, ngày /01/2016 của Hiệu trưởng) 1. Thông tin chung về môn học Chương trình đào tạo Khối lượng kiến thức (số tín chỉ): 3 Tên chương trình Loại môn học Lý thuyết: 2 Tài chính Ngân hàng Kế toán - Kiểm toán Thực hành/thảo luận: 0.3 Tiểu luận/ Bài tập: 0.7 Kiến tập: Quản trị kinh doanh Marketing Luật kinh tế Kinh tế quốc tế Hệ thống thông tin DN Thương mại điện tử Tiếng Anh thương mại Tự chọn (ngành, chuyên ngành) Tự chọn (ngành, chuyên ngành) Tự chọn (ngành, chuyên ngành) Tự chọn (ngành, chuyên ngành) 2. Điều kiện tham gia môn học Môn học trước Các yêu cầu khác Lý thuyết tài chính tiền tệ, FIN301 Tài chính doanh nghiệp, FIN303 Sinh viên có kiến thức cơ bản về tài chính, tiền tệ; kiến thức về lãi suất và giá trị tiền tệ theo thời gian. Sinh viên có khả năng nghiên cứu tài liệu môn học bằng 1

2 3. Mô tả chung môn học Tiếng Anh; có kỹ năng tin học văn phòng cơ bản (Word, Excel, Powerpoint) và tra cứu dữ liệu trên internet. Sinh viên có thái độ chủ động, hợp tác và tôn trọng trong quá trình học tập. Môn học này thuộc hệ thống kiến thức của chuyên ngành tài chính ngân hàng, là môn học bắt buộc trước khi vào học các môn chuyên ngành. Môn học cung cấp những kiến thức tổng quát về hệ thống tài chính, thị trường tài chính và các định chế tài chính, với các nội dung chính như: đặc điểm của các công cụ tài chính, cáchhức tổ chức, hoạt động của các thị trường tài chính và vai trò cũng như nghiệp vụ cơ bản của ngân hàng thương mại, ngân hàng đầu tư, công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư và một số tổ chức tài chính khác trong hệ thống tài chính. Trên cơ sở tích lũy các kiến thức nền tảng như trên, sinh viên hình thành, tích hợp các kỹ năng về nhận dạng đề, thu thập, phân tích thông tin và các vấn đề thực tế về thị trường tài chính và các định chế tài chính. Ngoài ra, sinh viên phát triển được tư duy phản biện, khả năng tự học, góp phần hình thành đặc thù đạo đức nghề nghiệp trong lĩnh vực được đào tạo. 4. Tài liệu phục vụ môn học Giáo trình chính Jeff Madura, Financial Markets and Institutions, 9 th edition, South Western, Đây là quyển sách được sử dụng giảng dạy ở nhiều trường có đào tạo về kinh tế, tài chính, hữu ích đối với sinh viên nghiên cứu các vấn đề về thị trường tài chính. Sách cung cấp một cái nhìn tổng quát về thị trường tài chính, các định chế tài chính, vai trò và tác động của các định chế tài chính và các công cụ tài chính, cập nhật những vấn đề của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Quyển sách được diễn đạt dễ hiểu, dễ tiếp cận. Sinh viên có thể tham khảo sách qua mạng internet hoặc giảng viên phụ trách. Frederic S. Mishkin / Stanley G. Eakins, Financial Markets and Institutions, 7 th edition, Pearson, Đây là quyển sách rất hữu ích đối với sinh viên nghiên cứu về thị trường tài chính. Sách cung cấp một khối lượng lớn kiến thức về các khái niệm trong thị trường tài chính, có đề cập đến nguyên nhân và tác động của khủng hoảng tài chính toàn cầu. Quyển sách được trình bày với từ ngữ và các ví dụ minh họa dễ hiểu, dễ tiếp cận. Sinh viên có thể tham khảo sách tại thư viện trường Đại học Ngân hàng, qua mạng internet hoặc giảng viên phụ trách. Bùi Kim Yến TS. Nguyễn Minh Kiều, Thị trường tài chính, Nhà xuất bản thống kê, Đây là sách trình bày dễ hiểu, cơ bản và rõ ràng về thị trường tài chính bao gồm các công cụ tài chính, cách thức vận hành thị trường và một số các tổ chức tài chính. Sinh viên có thể tiếp cận sách tại thư viện 2

3 trường Đại học Ngân hàng Tp.HCM, các nhà sách kinh tế. Tài liệu tham khảo khác CFA Program Curriculum 2013, Level 1, Volume 5, Equity and Fixed Income, 2013 Đây là tài liệu thuộc chương trình đào tạo chứng chỉ quốc tế về phân tích tài chính. Tài liệu giúp sinh viên nghiên cứu về chức năng của hệ thống tài, đặc biệt là kiến thức chuyên sâu về cổ phiếu và các chứng khoán có thu nhập cố định. Giảng viên cung cấp tài liệu này hoặc sinh viên tự tìm qua mạng. Đào Lê Minh, Những vấn đề cơ bản về chứng khoán và thị trường chứng khoán, Nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin, Đây là giáo trình giảng dạy cho chương trình đào tạo hành nghề chứng khoán tại Việt Nam, nội dung trình bày dễ hiểu, chi tiết về các công cụ, các tổ chức tham gia, cách thức vận hành của thị trường chứng khoán. Sinh viên có thể tiếp cận sách qua các kênh: Trung tâm nghiên cứu khoa học và đào tạo chứng khoán - Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Hệ thống văn bản pháp luật: Luật các tổ chức tín dụng, Luật Chứng khoán, Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật bảo hiểm tiền gửi và các văn bản hướng dẫn. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở giao dịch Chứng khoán Tp. HCM, Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội, 5. Chuẩn đầu ra 5.1. Mô tả tổng quát Ký hiệu Mô tả tổng quát Trình độ năng lực Các chuẩn đầu ra được phân bổ cho môn G1 Hiểu những nội dung cơ bản về hệ thống tài chính và thị trường tài chính; hiểu được đặc điểm của các công cụ trên thị trường tài chính; giải thích các yếu tố tác động đến giá cả của các công cụ tài chính Hiểu biết và áp dụng các kiến thức về tài chính, ngân hàng trong nền kinh tế Nhận dạng và xác định một vấn đề tài chính (dựa vào số liệu, thông tin, hiện tượng để định hướng phương pháp giải quyết vấn đề) Kỹ năng đánh giá và phân tích định tính vấn đề Tư duy phản biện Kiến thức pháp luật, lịch sử và văn hóa 3

4 G2 Áp dụng những kiến thức về đặc điểm của công cụ tài chính, tỷ giá, các chỉ tiêu tài chính, tỷ suất sinh lời để giải quyết và tính toán các bài tập về các công cụ tài chính Hiểu biết và áp dụng các kiến thức về tài chính, ngân hàng trong nền kinh tế Nhận dạng và xác định một vấn đề tài chính (dựa vào thông tin, hiện tượng để định hướng phương pháp giải quyết vấn đề) Kỹ năng đánh giá và phân tích định tính vấn đề Kỹ năng giải quyết vấn đề Tư duy chỉnh thể/ logic Tư duy phản biện Kiến thức pháp luật, lịch sử và văn hóa Nhận thức được lợi ích của việc ứng dụng tri thức tài chính vào thực tiễn xã hội G3 Hiểu được đặc điểm, vai trò và các nghiệp vụ cơ bản của các định chế tài chính Tổ chức và làm việc nhóm để thực hiện tìm hiểu hoạt động của các định chế tài chính Làm báo cáo và thuyết trình nhóm về hoạt động của các định chế tài chính Hiểu biết và áp dụng các kiến thức về tài chính, ngân hàng trong nền kinh tế Nhận dạng và xác định một vấn đề tài chính (dựa vào số liệu, thông tin, hiện tượng để định hướng phương pháp giải quyết vấn đề) Kỹ năng đánh giá và phân tích định tính vấn đề Kỹ năng giải quyết vấn đề Tìm kiếm và tổng hợp tài liệu Kỹ năng thu thập, phân tích và xử lý thông tin Tự tin Tư duy sáng tạo Tư duy phản biện Kĩ năng học và tự học Kĩ năng sử dụng máy tính Đạo đức nghề nghiệp (trung thực, trách nhiệm và đáng tin cậy) Kỹ năng tổ chức và sắp xếp 4

5 công việc Hình thành nhóm làm việc hiệu quả Vận hành nhóm Cấu trúc giao tiếp (cách lập luận, sắp xếp ý tưởng) Kỹ năng giao tiếp bằng văn bản Kỹ năng giao tiếp qua thư điện tử/các phương tiện truyền thông Kỹ năng thuyết trình Kiến thức pháp luật, lịch sử và văn hóa Các vấn đề thời sự 5.2. Mô tả cụ thể Ký hiệu G1.1 G1.2 G1.3 G1.4 G2.1 G2.2 G2.3 G2.4 Mô tả chuẩn đầu ra Diễn đạt, chỉ ra và giải thích được khái niệm của hệ thống tài chính, vai trò của thị trường tài chính và các thành phần của hệ thống tài chính. Thảo luận về cấu trúc của thị trường tài chính; thảo luận sự khác nhau giữa các công cụ tài chính nợ, vốn và công cụ phái sinh; thảo luận sự khác nhau giữa trung gian tài chính và các định chế tài chính khác. Phân loại, thảo luận và giải thích về khái niệm, đặc điểm, lợi nhuận và rủi ro của các công cụ tài chính trên thị trường tài chính ở góc độ nhà phát hành và nhà đầu tư; nhận diện về đặc điểm và giải thích sự khác nhau giữa các công cụ trên thị trường tiền tệ và thị trường vốn. Thảo luận và khái quát các yếu tố ảnh hưởng đến giá của tín phiếu kho bạc, thương phiếu, chứng chỉ tiền gửi, cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán phái sinh, chứng chỉ quỹ đầu tư. Thực hiện bài tập về nghiệp vụ đấu thầu tín phiếu kho bạc và chiết khấu giấy tờ có giá trên thị trường tiền tệ. Tính toán tỷ suất sinh lời khi đầu tư vào các công cụ trên thị trường tiền tệ, cổ phiếu, trái phiếu. Tính toán tỷ giá chéo, tỷ giá giao ngay và tỷ giá kỳ hạn trên thị trường ngoại hối. Tính toán một số chỉ tiêu tài chính của cổ phiếu như giá trị sổ sách, thu nhập mỗi cổ phần và cổ tức. 5

6 G2.5 Tính toán giá của quyền mua trước cổ phần và giải thích về lời lỗ của các vị thế mua và bán trong hợp đồng quyền chọn; tính toán giá trị tài sản ròng của chứng chỉ quỹ đầu tư. G2.6 Vận dụng kiến thức về các công cụ tài chính trong thực tế thực tế G3.1 Phác thảo, thao tác, lên kế hoạch và thực hiện công việc nhóm về đặc điểm, hoạt động và cơ cấu tài sản nợ / có của ngân hàng thương mại, công ty tài chính, công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư. Thực hiện công việc theo yêu cầu. G3.2 Làm báo cáo về công việc theo yêu cầu. G3.3 Chuẩn bị kịch bản và phân công công việc để việc thuyết trình đạt được hiệu quả cao nhất. Nộp và thuyết trình bài báo cáo cho giảng viên. G3.4 Đánh giá về yêu cầu nghề nghiệp tại các định chế tài chính 6. Kế hoạch giảng dạy chi tiết Nội dung Thời lượng (tiết) Chuẩn đầu ra môn học Minh chứng đánh giá PHẦN 1: GIỚI THIỆU HỆ THỐNG TÀI CHÍNH CHƯƠNG 1: HỆ THỐNG TÀI CHÍNH 1.1. Tổng quan về hệ thống tài chính Khái niệm hệ thống tài chính và sự luân chuyển vốn trong hệ thống tài chính G1.1, G1.2, G Chức năng của hệ thống tài chính Các thành phần của hệ thống tài chính 1.2. Thị trường tài chính Khái niệm và vai trò của thị trường tài chính Cấu trúc của thị trường tài chính Các chủ thể tham gia trên thị trường tài chính Vấn đề thông tin bất cân xứng trên thị trường tài chính Thị trường tài chính hiệu quả 1.3. Tài sản tài chính 6

7 1.4. Các định chế tài chính Khái niệm và đặc điểm của các định chế tài chính Vai trò của các định chế tài chính Phân loại các định chế tài chính Mô hình hoạt động của các định chế tài chính 1.5. Cơ sở hạ tầng tài chính PHẦN 2: CÁC THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH CHƯƠNG 2: THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ 2.1. Khái niệm và phân loại thị trường tiền tệ 2.2. Các công cụ trên thị trường tiền tệ Tín phiếu kho bạc Chứng chỉ tiền gửi Thương phiếu Chấp nhận của ngân hàng Hợp đồng mua lại Eurodollar 2.3. Chủ thể tham gia trên thị trường tiền tệ Ngân hàng trung ương Ngân hàng thương mại Các tổ chức tài chính phi ngân hàng Các tổ chức phi tài chính Nhà môi giới Cá nhân, hộ gia đình 2.4. Giao dịch trên thị trường tiền tệ Giao dịch trên thị trường sơ cấp Giao dịch trên thị trường thứ cấp 6 G1.3, G1.4, G2.1, G2.2 7

8 CHƯƠNG 3: THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI 3.1. Khái niệm và các chủ thể tham gia thị trường Khái niệm Các chủ thể tham gia 3.2. Tỷ giá và các vấn đề về tỷ giá Khái niệm tỷ giá và hai đồng tiền cấu thành tỷ giá Giới thiệu tên đơn vị tiền tệ Các phương pháp yết tỷ giá Các loại tỷ giá Tỷ giá chéo 3.3. Một số nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối CHƯƠNG 4: THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU 4.1. Khái niệm và các yếu tố của trái phiếu 4.2. Phân loại trái phiếu 4.3. Chủ thể tham gia thị trường trái phiếu 4.4. Lợi suất và rủi ro trong đầu tư trái phiếu 4.5. Giao dịch trái phiếu Giao dịch trên thị trường sơ cấp Giao dịch trên thị trường thứ cấp CHƯƠNG 5: THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU 5.1. Tổng quan về cổ phiếu Khái niệm Đặc điểm Phân loại Các loại giá trị của cổ phiếu thường Lợi suất và rủi ro trong đầu tư cổ phiếu 5.2. Chủ thể tham gia thị trường cổ phiếu 5.3. Giao dịch cổ phiếu Giao dịch sơ cấp cổ phiếu Giao dịch thứ cấp cổ phiếu G1.4, G2.3 G1.3, G1.4, G2.2 G1.3, G1.4, G2.2, G2.4 8

9 CHƯƠNG 6: CÁC THỊ TRƯỜNG CÔNG CỤ TÀI CHÍNH PHÁI SINH 6.1. Khái niệm và vai trò của công cụ tài chính phái sinh 6.2. Chủ thể tham gia 5 G1.3, G1.4, G2.5, G Các loại công cụ tài chính phái sinh 6.4. Giới thiệu một số thị trường giao dịch các công cụ tài chính phái sinh trên thế giới PHẦN 3: CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH CHƯƠNG 7: CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH 7.1. Ngân hàng thương mại Khái niệm G3.1, G3.2, G3.3, G3.4 A1.2, Các nghiệp vụ của ngân hàng thương mại 7.2. Ngân hàng đầu tư Khái niệm Các nghiệp vụ của ngân hàng đầu tư 7.3. Công ty bảo hiểm Tổng quan về bảo hiểm Các nguyên tắc của bảo hiểm Các loại hình bảo hiểm Các nghiệp vụ cơ bản của công ty bảo hiểm Quỹ đầu tư Khái niệm, vai trò của quỹ đầu tư Các loại hình quỹ đầu tư Cơ cấu tổ chức quỹ đầu tư Các nghiệp vụ cơ bản của quỹ đầu tư Giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư 7.5. Giới thiệu các định chế tài chính khác Công ty tài chính Công ty quản lý quỹ Công ty chứng khoán 9

10 7. Phương thức đánh giá môn học Thành phần đánh giá Phương thức đánh giá Chuẩn đầu ra môn học Tỷ lệ (%) A1. Đánh giá quá trình A1.1 Tham gia thảo luận, phát biểu ý kiến, làm bài tập trên lớp, phản biện bài tập nhóm A1.2 Sản phẩm làm việc nhóm (hồ sơ làm việc nhóm, thuyết trình) G1.1, G1.2, G1.3, G1.4, G2.1, G2.2, G2.3, G2.4, G2.5, G2.6 G3.1, G3.2, G3.3, G A2. Đánh giá giữa kỳ A2.1 Kiểm tra trắc nghiệm G1.1, G1.2, G1.3, G1.4, G2.1, G2.2, G2.3, G2.4, G2.5, G A3. Đánh giá cuối kỳ Thi kết thúc học phần G1.1, G1.2, G1.3, G1.4, G2.1, G2.2, G2.3, G2.4, G2.5, G3.1, G3.2, G3.3, G Quy định chung cho môn học Sinh viên tham dự đầy đủ các buổi học theo quy định của nhà trường. Trường hợp nghỉ học vì lý do bất khả kháng phải có giấy tờ chứng minh đầy đủ và hợp lý. Sinh viên phải đọc trước tài liệu, chuẩn bị kiến thức trước mỗi buổi học theo yêu cầu của giảng viên. Trong giờ thảo luận và bài tập nhóm, yêu cầu sinh viên tích cực tham gia, khuyến khích khả năng trình bày, phản biện và tự học. Các vấn đề liên quan đến cấm thi, chấm bài, phúc khảo, bảo lưu điểm, khiếu nại điểm, chuyển điểm, kỷ luật thi cử được thực hiện theo quy định của Trường Đại học Ngân hàng Tp.HCM. 9. Bộ môn/ Khoa phụ trách môn học: Bộ môn Đầu Tư Tài Chính/ Khoa Tài Chính. DUYỆT CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỞNG KHOA 10