TRƯỜNG THPT BÌNH CHÁNH TỔ NGỮ VĂN TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM
I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM CẤU TRÚC BÀI II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC
I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM 1. Văn học dân gian 2. Văn học viết
I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM Bộ phận Văn học dân gian Người sáng tác Nhân dân lao động Thể loại Thần thoại; sử thi; truyền thuyết; truyện cổ tích; truyện ngụ ngôn; truyện cười; tục ngữ; câu đố; ca dao; vè; truyện thơ; chèo. Văn học chữ Hán Văn học viết Văn học chữ Nôm Người trí thức Nho học với ý thức và niềm tự hào dân tộc Văn xuôi, thơ, văn biền ngẫu Thơ,văn biền ngẫu Văn học chữ quốc ngữ Trí thức Tây học. Người nghệ sĩ với trách nhiệm công dân Có 3 loại hình: Tự sự, trữ tình, kịch Đặc trưng tiểu biểu Tính truyền miệng, tính tập thể và gắn với sinh hoạt cộng đồng Là sáng tạo của cá nhân mang dấu ấn của tác giả. Kế thừa và phát huy các thành quả cũng như cùng song song phát triển với văn học dân gian
II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM Văn học Việt Nam trải qua ba thời kì lớn: - Văn học từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX:Văn học Trung đại, văn học Phong Kiến - Văn học từ thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 - Văn học từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX
II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM Các đặc trưng cơ bản Thời điểm ra đời Tác giả Văn học Trung đại Văn học hiện đại Văn học chữ Hán Văn học chữ Nôm Văn học chữ Quốc ngữ Từ TK thứ X, khi giành được chủ quyền dân tộc từ tay các thế lực đô hộ phương Bắc. Trí thức Nho học, chịu ảnh hưởng tư tưởng Nho giáo, Phật giáo và tư tưởng Lão Trang Phát triển mạnh từ TK thứ XV và đạt đỉnh cao ở cuối TK XVIII đầu TK XIX. Trí thức Nho học có tinh thần yêu nước, có ý thức trách nhiệm và niềm tự hào sâu sắc về truyền thống văn hóa lịch sử của dân tộc. Trải qua giai đoạn giao thời đầu TK XX, đến thập niên 1930 bước vào quỹ đạo của VH hiện đại. Xuất hiện đội ngũ nhà văn, nhà thơ chuyên nghiệp, lấy việc viết văn, sáng tác thơ là nghề nghiệp.
II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM Các đặc trưng cơ bản Đời sống văn học Thể loại Văn học Trung đại hóa tinh thần của Văn học hiện đại Văn học chữ Hán Văn học chữ Nôm Văn học chữ Quốc ngữ Hình thức sinh hoạt văn người biết đọc viết chữ Hán Tiếp nhận một phần quan trọng hệ thống thể loại VH Trung Quốc. Tác phẩm văn học dễ dàng đến được với nhân dân lao động hơn. Vận dụng các thể thơ dân tộc như lục bát, song thất lục bát. Tác phẩm văn học đi vào đời sống nhanh hơn, đời sống văn học sôi nổi, năng động hơn. Thơ mới, tiểu thuyết, kịch nói, dần dần thay thế hệ thống thể lạoi cũ.
II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM Các đặc trưng cơ bản Thi pháp Giá trị cơ bản Văn học Trung đại Văn học hiện đại Văn học chữ Hán Văn học chữ Nôm Văn học chữ Quốc ngữ Ảnh hưởng thi pháp văn học cổ trung đại Trung Quốc với lối viết ước lệ, sùng cổ, phi ngã. Thơ văn yêu nước, có giá trị hiện thực và nhân đạo. Có nhiều thành tựu nổi bật hơn văn học chữ Nôm. Tiếp thu chủ động, sáng tạo thể thơ Đường luật. Tiếp nhận ảnh hưởng của văn học dân gian sâu sắc và toàn diện. Thể hiện lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo, tính hiện thực, đồng thời phản ánh quá trình dân tộc hóa và dân chủ hoá của văn học trung đại. Kế thừa tinh hoa của văn học truyền thống, tiếp thu tinh hoa của nhiều nền văn học lớn trên thế giới. Lối viết hiện thực, đề cao cá tính sáng tạo, đề cao cái tôi. Ghi lại không khí ngột ngạt của Xh thực dân PK.Đấu tranh cho hạnh phúc và quyền sống của cá nhân.phản ánh sự nghiệp đấu tranh cách mạng và xây dựng cuộc sống mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC Các mối quan hệ Với thế giới tự nhiên hình ảnh thiên nhiên Thể hiện qua văn học Văn học dân gian Văn học trung đại Văn học hiện đại Kể lại quá trình nhận thức, cải tạo, chinh phục thế giới tự nhiên; trong ca dao rất đậm nét Hình tượng thiên nhiên gắn với lí tưởng đạo đức, thẩm mĩ. Các hình tượng tùng, cúc, mai thường tượng trưng cho nhân cách cao thượng Hình tượng thiên nhiên thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, yêu cuộc sống, đặc biệt là tình yêu lứa đôi.
III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC Các mối quan hệ Với quốc gia dân tộc chôn nhau cắt rốn, sự Thể hiện qua văn học Văn học dân gian Văn học trung đại Văn học hiện đại Thể hiện nổi bật qua tình yêu làng xóm, quê cha, đất tổ, nơi căm ghét các thế lực xâm lược. Thể hiện chủ yếu qua ý thức sâu sắc về quốc gia, dân tộc, về truyền thống văn hiến lâu đời của dân tộc. Chủ nghĩa yêu nước gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giai cấp và lí tưởng xã hội chủ nghĩa.
III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC Các mối quan hệ Với xã hội Thể hiện qua văn học Văn học dân gian Văn học trung đại Văn học hiện đại Ước mơ về một XH công bằng, tốt đẹp: ông Bụt toàn năng, ông Tiên nhân hậu, hoàng tử hiền lành, Truyện cười, ca dao, tục ngữ đã tố cáo, đả kích, chế giễu giai cấp thống trị tham bạo. Ước mơ về XH thời Nghiêu Thuấn. Con người không chỉ là nạn nhân đau khổ của XH áp bức, bất công mà còn biết đấu tranh cho tự do, hạnh phúc, nhân phẩm, quyền sống. Lí tưởng XHCN là một động lực to lớn đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng cuộc sống mới. Phản ánh cuộc sống mới tuy còn nhiều gian khổ nhưng đầy hứng khởi và tin tưởng vào tương lai.
III. CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC Các mối quan hệ Ý thức về bản thân Thể hiện qua văn học Văn học dân gian Văn học trung đại Văn học hiện đại Đề cao ý thức cộng đồng hơn ý thức cá nhân. Sẵn sàng hi sinh để bảo vệ đạo nghĩa và lí tưởng. Chủ nghĩa khắc kỉ, tư tưởng diệt dục là một nguyên nhân khiến cho đề tài tình yêu nam nữ vắng bóng hay hiếm thấy ở một số giai đoạn văn học. Có ý thức về quyền sống cá nhân, quyền được hưởng hạnh phúc và tình yêu, ý nghĩa của cuộc sống trần thế
* Nhận xét chung - Tình yêu thiên nhiên là một nội dung quan trọng của văn học Việt Nam. - Chủ nghĩa yêu nước là một nội dung tiêu biểu, một giá trị quan trọng của văn học Việt Nam. -Cảm hứng xã hội sâu đậm là một tiền đề quan trọng cho sự hình thành chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa nhân đạo trong văn học dân tộc. -Xu hướng chung của sự phát triển văn học dân tộc là xây dựng một đạo lí làm người với nhiều phẩm chất tốt đẹp như: nhân ái, thủy chung, tình nghĩa, vị tha, đức hi sinh vì sự nghiệp chính nghĩa, đấu tranh chống chủ nghĩa khắc kỉ của tôn giáo và đề cao quyền sống của con người cá nhân nhưng không chấp nhận chủ nghĩa các nhân cực đoan..
Chúc các em học tập tốt và mạnh khỏe