giới thiệu thận nhiên Thơ của những người đàn bà 30 tuổi Trong bài này, chúng tôi giới thiệu bốn gương mặt thơ nữ đương đại hiện sống trong nước, cùng một thế hệ, khoảng 30 tuổi. Chưa hẳn họ là những nhà thơ tiêu biểu cho thế hệ này, nhưng chúng tôi cố gắng thực hiện sự giới thiệu với mức khách quan nhất mà chúng tôi có thể. Đây là những nhà thơ ngoài luồng, sáng tác của họ không nằm trong hệ thống văn nghệ được định hướng mà chỉ xuất hiện trên các diễn đàn văn chương trên mạng. Khác với các thế hệ đi trước, thời mà những bài thơ được lén lút chuyền cho nhau như những món hàng lậu, thì những nhà thơ này xuất hiện với một phong thái mạnh mẽ hơn, táo bạo hơn. Với họ, dường như thơ không chỉ là một trò chơi tu từ của người có chữ khi nhàn rỗi, nhưng bối cảnh xã hội Việt Nam đầy phi lý và bế tắc hiện ra trong thơ. Không thờ ơ với cộng đồng và thời cuộc, họ dõng dạc và thẳng lưng hơn, như đoạn thơ dưới đây của Khương Hà: Chúng ta - những khung xương sinh ra không phải để luồn cúi dưới trời này trên đất này bằng tình yêu và tuổi trẻ chúng ta dựng nên những thành trì Vì độ dài của bài viết không cho phép, và chủ đề của số báo Xuân, chúng tôi chỉ giới thiệu bốn nhà thơ này như những nét phác họa. 139
Chiêu Anh Nguyễn Chiêu Anh Nguyễn hiện sống tại Sài Gòn. Quán cà phê sách của cô ở bờ kè Nhiêu Lộc là nơi dân văn nghệ thường lui tới. Thơ tình của Chiêu Anh giàu cảm xúc nữ tính, hình ảnh đẹp, ngôn từ mượt mà, nồng nàn. Trở về đêm nay em sẽ mang về một bó sen một bó sen xanh em sẽ ghé ngang hiên nhà anh thuở trước nơi có thềm rêu xanh phủ mượt tán bồ đề và tiếng chim gõ mõ an lành em sẽ đặt bó sen lên bậc cửa nơi ngày xưa dấu giày anh in ngày hai buổi em sẽ ghé ngang và ngồi thật lâu trong đêm tối sẽ lặng im sẽ vờ như anh sắp bước qua thềm lách cách tiếng khoá khan và cái chạm tay dịu dàng rơm rớm đêm nay thu về trong sương gợn đổ miên man trên tay em sen xanh có thơm khi còn búp mỏng? đêm nay thềm nhà anh còn thơm mùi thanh tân? còn làm em quay quắt như những ngày tách trà anh ướp bằng cánh hoa nhài hé nhuỵ đầu hôm ngôi nhà có mùi dầu thông, mùi lá ải mùi khói thuốc của chúng ta khi chiều muộn ngôi nhà có con nước triều cường lên xuống ngôi nhà của ba năm trước nơi có bàn tay anh mềm mượt vẽ tương lai chúng ta lên môi em đêm nay em sẽ ngồi đợi bình minh lên và đợi anh trở về từ ký ức trở về như em đã trở về vẹn nguyên như ánh mắt anh chạm vào em lần thứ nhất tinh tươm 140
Du Uyên Du Uyên sống ở Sài Gòn, cô là nhân viên kế toán. Du Uyên sở trường ở thơ văn xuôi, ngôn ngữ và hình ảnh thô mộc, những câu ngắn với nhịp dồn dập. Thơ Du Uyên là cái nhìn soi mói nhưng lãnh đạm và hài hước vào trạng huống của tâm hồn và đời sống, rồi bật ra một nhận định độc đáo, bất ngờ, chung quyết; bài thơ như một võ sĩ có cú đấm dứt điểm ở dòng cuối cùng, thậm chí ở chữ cuối cùng như trong bài thơ dưới đây: Nằm. Duỗi hai tay. Banh hai chân. Tuyệt đối im lặng. Lớn. Hoá kiếp Nằm. Duỗi hai tay. Banh hai chân. Tuyệt đối im lặng. Nghe. Tiếng hú hét của khoang bụng. Tiếng miệt mài của tim. Tiếng phì phò của phổi. Tiếng phành phạch của quạt. Tiếng huỳnh huỵch phòng bên. Tăng dần, tăng dần, tắt. Tiếng cắn môi. Tiếng nước mắt rơi. Tiếng gió. Tiếng nắng. Tiếng cười. Tiếng khóc. Tiếng chửi. Tiếng tiền. Tiếng chó. Tiếng mèo. Tiếng chim. Tiếng bò. Tiếng lừa. Tiếng vang trong não. Nằm. Duỗi hai tay. Banh hai chân. Tuyệt đối im lặng. Nghe. Nằm. Duỗi hai tay. Banh hai chân. Tuyệt đối im lặng. Nhìn. Cánh cửa mở. Gọi. Lay. Lột. Hì hục, hì hục. Cúi rạp. Thở. Có vị mặn. Quay lưng. Cánh cửa vẫn mở. Có tiếng nước chảy. Nằm. Duỗi hai tay. Banh hai chân. Tuyệt đối im lặng. Nhìn. Nằm. Duỗi hai tay. Banh hai chân. Tuyệt đối im lặng. Chờ. Nước tràn. Ngập. Chạm ổ điện. Cháy. Có tiếng la. Chạy. Kéo lê. Khóc. Hú. Hét. Bốc hơi. Hoá mây. Rớt xuống đất. Nẩy mầm. Nằm. Duỗi hai tay. Banh hai chân. Tuyệt đối im lặng. Chờ. Nằm. Duỗi hai tay. Banh hai chân. Tuyệt đối im lặng. Lớn. 141
Khương Hà Khương Hà hiện sống ở Sài Gòn, làm báo. Mỗi bài thơ của cô là một chuỗi hình ảnh miên man khác thường, với tâm cảm bất an, phức tạp, những ám ảnh khát khao rực rỡ, u ám mà ngây ngất, của tuổi trẻ. Sài Gòn, Sài Gòn chúng ta về thôi, anh đồng hồ sắp điểm mười hai giờ đêm không còn đoàn tàu nào chạy ô cửa sổ bên kia kênh Nhiêu Lộc tối dần khép lại những tiếng cười, giọng nói câu chuyện không đầu không đuôi rớt lại đâu đó giữa ngã ba đường mất tích Sài Gòn, Sài Gòn nơi em mở lòng bàn tay của anh vuốt lại gió sông Hồng trong ký ức giọt sương đêm mằn mặn nhẹ như chiếc bóng phản chiếu điều gì mời mọc ta dưới đáy sâu kia cơn mộng du vĩnh viễn giấc ngủ cuối cùng hay cám dỗ của một lần cuồng điên buông xả? trên cây cầu im vắng khi ngón tay anh vừa rời khỏi em rơi xuống như thể bay lên cú ngã đủ để lọt vào chính mình vô vị như một xác côn trùng rỗng dòng sông, bóng tối, những ngôi sao chết dịu dàng ngọn đèn đường lặng yên bơi trong đám sương mù tưởng tượng chúng ta về thôi anh hai ngàn năm đã qua rồi gã pê-đê góc phố đang hát nốt bản tình ca nỗi buồn dài như kẹo kéo đây là Sài Gòn, Sài Gòn nơi tất cả cơn mộng tan đi chỉ còn lại linh hồn em 142
khốn khổ và lưu vong không nơi an trú chúng ta về thôi, anh em sẽ trở lại với chính mình lẩn vào góc sâu nhất trong tuyệt lộ tim đập bình thản theo tiếng kim đồng hồ anh nếu muốn đến tìm em xin hãy để nhân gian ngoài cửa linh hồn em nghèo nàn, thương tích không chứa nổi những cái nhìn xa lạ lại đây, anh em đưa anh đi vào thế giới khác trong chiếc gương soi trên tường nơi mọi phán xét đều đúng và sai không còn lo âu, không còn nghi ngại không hề băn khoăn, không hề sợ hãi và nỗi cô đơn trở nên bất tử ở đường biên cuối cùng của thời gian chúng ta sẽ tự đóng khung mình lưu lại một hơi thở cười nhẹ qua cơn điên rồ và chuyển kiếp Căn nhà của tôi Đoàn Minh Châu Đoàn Minh Châu là nhân viên văn phòng, hiện sống và làm việc ở Đà Nẵng. Những bài thơ của Đoàn Minh Châu thường ngắn, gọn, có bố cục chặt. Cô quan sát đời sống, chọn lựa các chi tiết, rồi trình bày thế giới theo cách riêng của mình. Thế giới ấy hiện ra trong thơ, nơi trạng huống tinh thần của cô cư ngụ: tự do và cô độc. Căn nhà của tôi bằng vôi vữa và gạch đỏ nơi tôi tự do tư duy giữa những vị thầy cổ đại nơi tôi tự do bày biện thân thể mình, đẹp như từng ngóc ngách cuộc sống tất cả những điều phê phán trách móc, bằng lời nói hay bằng lặng im tôi để bên ngoài cánh cổng cả sự lãng quên Căn nhà của tôi, duy nhất trong thành phố này duy nhất như tôi, đầy đủ muộn phiền niềm vui khóc cười trọn vẹn điều hay điều dở mỗi mùa đông, những mảng tường bở ra từng mảnh vữa mỗi mùa hè, những con gián chui sạch xuống cống trốn hơi nóng tôi bỡn cợt với con nhện mang bầu, tròn và mịn bóng thán phục đàn kiến kiên trì chuyển mồi từ bếp ra tận ngoài ngõ Căn nhà tôi yêu như tình nhân nơi tôi lột sạch mọi mặt nạ khi bước chân vào cửa nơi tôi tự do và cô độc 143