Module MN 5

LÝ THU HIỀN MODULE mn 5 Æc ióm ph t trión thèm mü, nh ng môc tiªu vµ kõt qu mong îi ë trî mçm non vò thèm mü C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 51

A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN Giáo d c phát tri n th m m là m t trong n m m t giáo d c nh m phát tri n toàn di n tr m m non, góp ph n hình thành nh ng y u t u tiên c a nhân cách, chu n b cho tr vào h c l p m t. Trong ch ng trình giáo d c m m non, giáo d c phát tri n th m m cho tr c ti n hành thông qua nhi u ho t ng mà âm nh c và t o hình c coi là nh ng ho t ng ngh thu t có u th. M c ích c a giáo d c th m m nh m phát tri n tr kh n ng c m nh n và th hi n cái p; giáo d c tr m i quan h th m m, tình c m th m m. T ó, hình thành tr th hi u và thái th m m úng n. vi c giáo d c phát tri n th m m cho tr t hi u qu, ng i giáo viên c n n m c c i m phát tri n th m m c a tr m m non, nh ng m c tiêu và k t qu mong i tr v th m m theo ch ng trình giáo d c m m non. T ó, giáo viên bi t v n d ng t ch c các ho t ng giáo d c th m m nói riêng và vi c ch m sóc giáo d c tr m m non nói chung. N i dung c a module g m các ho t ng sau: Tìm hi u c i m phát tri n th m m tr m m non. c và nghiên c u m c tiêu giáo d c phát tri n th m m tr m m non. Phân tích k t qu mong i v giáo d c th m m tr m m non. V n d ng k t qu ã h c vào vi c thi t k các ho t ng phát tri n th m m (âm nh c, t o hình) cho tr m m non. Module c thi t k cho 15 ti t h c trên l p. Tuy nhiên, vi c ti p thu c hi u qu, tr c khi h c module này giáo viên m m non c n hi u c khái quát c i m tâm sinh lí c a tr m m non; n m v ng ch ng trình giáo d c m m non hi n hành. ng th i nên tham kh o thêm m t s tài li u có liên quan. B. MỤC TIÊU Sau khi h c xong module này, giáo viên m m non có th : Xác nh c m c tiêu giáo d c phát tri n th m m cho tr m m non. Phân tích c nh ng c i m phát tri n th m m i v i tr m m non. 52 MODULE MN 5

Nêu lên s khác bi t gi a các tu i v nh ng c i m phát tri n th m m i v i tr m m non. Phân nh rõ k t qu mong i v giáo d c phát tri n th m m cho tr m m non. Thi t k c các ho t ng giáo d c th m m cho tr m m non. C. NỘI DUNG Hoạt động 1: Xác định đặc điểm phát triển thẩm mĩ của trẻ mầm non 1.1. MỤC TIÊU Giáo viên có c b c tranh t ng th v c i m phát tri n th m m c a tr m m non, làm c s giúp giáo viên bi t cách l a ch n n i dung, ph ng pháp và cách th c t ch c các ho t ng giáo d c th m m cho tr tr ng m m non. 1.2. THÔNG TIN CƠ BẢN Tu i m m non, c bi t tu i m u giáo là th i kì nh y c m v i nh ng cái p xung quanh, có th coi ây là th i kì phát c m c a nh ng xúc c m th m m nh ng xúc c m tích c c, d ch u c n y sinh khi tr ti p xúc tr c ti p v i cái p. T nh ng xúc c m tích c c, tr b t u mong mu n th hi n trong các ho t ng ngh thu t. c i m c b n c a ho t ng t o hình tu i m m non a. Ho t ng t o hình Ho t ng t o hình (H TH) còn g i là ho t ng t o ra cái p trong cu c s ng và trong ngh thu t b ng ngôn ng, ph ng ti n t o hình. ó là s k t h p hài hoà gi a ng nét m u s c hình kh i và b c c trong không gian. H TH luôn g n li n v i i s ng hi n th c nh m tho mãn nhu c u v cái p c a con ng i trên hai l nh v c: M t là, t o ra các tác ph m ngh thu t t o hình nh m tho mãn nhu c u nh n th c th m m, ng th i nâng cao ch t l ng i s ng v n hoá c a con ng i. Hai là, a cái p vào cu c s ng. Vi c này c th c hi n qua m thu t ng d ng v i các chuyên ngành ho, trang trí th công m ngh và ki n trúc. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 53

Ngh thu t t o hình còn là hình th c giao ti p b ng ngôn ng c a hình t ng ngh thu t khi con ng i ch a bi t v l i nói và ch vi t c a nhau. H TH giúp ta hi u bi t v quá kh, bi t c trình s n xu t, t p quán, v n hoá xã h i... c a m i th i i khác nhau c th hi n b ng ph ng pháp kh c trên vách á hay dùng, d ng c lao ng, th, t l, trang s c... Vì th H TH còn là ho t ng nh n th c c bi t mà ó con ng i không ch n thu n nh n th c v cái p c a th gi i xung quanh mà còn có mong mu n c i t o th gi i theo quy lu t c a cái p. H TH là ho t ng òi h i con ng i lòng ham mu n, ni m say mê ngh thu t... không có nh ng cái ó ch c h n không có sáng t o ngh thu t. Sáng t o ngh thu t chính là ng ng t i a c a tính tích c c ho t ng ngh thu t nói chung, c a H TH nói riêng, hay nói cách khác ho t ng ngh thu t (trong ó có ngh thu t t o hình) là ho t ng th hi n cao nh t tính tích c c và sáng t o c a ng i ngh s. Ngh thu t t o hình bao g m các chuyên ngành h i ho, ho, iêu kh c, trang trí th công m ngh. H i ho : Là ngh thu t m t ph ng, không gian c a ngh thu t h i ho là không gian hai chi u. ph n ánh c i t ng trên m t ph ng, ng i ho s ph i dùng ng nét, m u s c, b c c bi u hi n. ó chính là ngôn ng, là c tr ng bi u c m c a h i ho. ho : Gi ng nh h i ho, ngôn ng và c tr ng c a ho c ng chính là ng nét, m u s c, b c c (cho n nay ng i ta ch a nh ngh a rõ ràng v ho ). iêu kh c: Có hai lo i hình ó là t ng tròn và phù iêu, hay còn g i là ch m n i, song c hai lo i hình này u dùng hình kh i bi u hi n. Trang trí th công m ngh : Là lo i hình ngh thu t ng d ng, bao g m r t nhi u chuyên ngành nh : T o dáng công nghi p, t o dáng g m, trang trí v i l a th i trang, làm trang s c... Qua tìm hi u khái quát v H TH, ta th y r ng H TH và các chuyên ngành c a nó u có trong môi tr ng H TH c a tr m u giáo nh ng hình th c c a ho t ng này t n t i d i d ng các trò ch i c a tr nh m tho mãn nhu c u c làm ng i l n c ng nh nhu c u khác trong s phát tri n c a tr. 54 MODULE MN 5

b. c i m c b n c a ho t ng t o hình tr m m non H TH c a tr em ch a ph i là m t ho t ng sáng t o ngh thu t th c th. Quá trình ho t ng và s n ph m H TH c a tr th hi n các c i m c a m t nhân cách ang c hình thành. H TH c a tr em không nh m m c ích t o nên nh ng s n ph m ph c v xã h i, c i t o th gi i hi n th c xung quanh mà k t qu v i nh t c a quá trình ho t ng là làm bi n i, phát tri n chính b n thân tr. c i m rõ nét nh t trong H TH c a tr em ó là tính duy k. Tính duy k làm cho tr n v i H TH m t cách d dàng. Tr s n sàng v b t c cái gì mà tr thích, tr mu n ch không ph i là cái d v. M i quan tâm c a tr trong ho t ng này là c g ng truy n t, giúp ng i xem hi u c nh ng suy ngh, thái, tình c m mà tr miêu t, ch không ph i là s ánh giá v th m m, do ó tr th ng r t hào h ng và hài lòng v i t t c nh ng s n ph m do mình t o nên. M t c i m tâm lí r t c tr ng t o nên v h p d n riêng cho s n ph m H TH c a tr, ó là tính không ch nh. Tr m u giáo ch a có kh n ng c l p suy tính công vi c s p t i m t cách chi ti t, các d nh t o hình th ng n y sinh m t cách tình c, ph thu c r t nhi u vào tình hu ng và c m xúc c a tr. ôi khi, tr c ng l p k ho ch cho H TH nh ng k ho ch này th ng b thay i nhanh chóng b i s chi ph i c a các y u t ng u nhiên xu t hi n trong quá trình quan sát hay trong i s ng xúc c m, tình c m. H TH tr nh g m các d ng: v, n n, xé dán, ch p ghép. Kh n ng th hi n tính truy n c m qua các ph ng th c H TH c a tr c phát tri n theo t ng tu i. * Tr 2 3 tu i Th hi n b ng ng nét, hình d ng song ch a th t o nên nh ng hình nh rõ ràng, y nh ng ã có kh n ng liên t ng, liên h gi a các d u hi u c a i t ng tri giác v i nh ng hình v c th hi n ra trên gi y. Tr tu i này ã có kh n ng th hi n t ng t ng tái t o, bi u c m b ng cách s d ng m t s ch m v ch, ng nét khác nhau b sung vào các hình do ng i l n v s n ho c hình v do tr tình c t o nên tr c ó nh : nh ng tia n ng, nh ng gi t m a, nh ng chi c lá, dòng n c ch y,... làm cho các hình v có v hoàn thi n h n, hình t ng có v tr n v n h n. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 55

th i kì ti n t o hình và giai o n s c a t o hình, khi tr v th ng t p trung chú ý, n l c hi u h n vào s v n ng bi n i các ng nét và t o nên các hình thù. B i v y, tr th ng ít quan tâm t i m u s c và th ng v b ng b t kì lo i bút màu nào mà chúng tình c v c. tu i này, tr ch a có kh n ng th hi n b c c trong tranh. Trong quá trình vui ch i t o hình, tr có th c m nh n b ng các giác quan tính nh p i u c a s s p x p các ng nét, các d u ch m, v ch,... Khi cùng ng i l n b sung các hình v và mô t các hi n t ng n gi n b ng các v n ng và s s p x p hình nh tr c quan theo nh p hình nh v m a r i, lá r ng,... tr có th t p nh h ng trên không gian * Tr 3 4 tu i Các k n ng t o hình c a tr 3 4 tu i m c n gi n. Tr có th v t ng i chu n xác các hình hình h c (tròn, vuông, tam giác) và r t tích c c, linh ho t v n d ng ph ng th c v các hình c b n này th hi n các s v t n gi n mà tr quan sát c trong môi tr ng xung quanh (Ví d : tr v con gà b ng hai hình tròn làm u và thân, các nét xiên làm chân, ngón chân...). Trong tranh v, tr b t u chú ý t i vai trò c a m u s c nh là m t d u hi u làm p cho b c tranh nh ng ch a bi t cách tô màu cho phù h p v i i t ng (Ví d : Tr có th tô ông m t tr i màu xanh, m t n c màu h ng). Tr phân bi t và có thái khác nhau v i m u s c, qua m u s c th hi n thái tình c m c a mình v i i t ng miêu t (Ví d : màu áng yêu nh, h ng, vàng, da cam, xanh l c, xanh lam sáng dùng tô nh ng nhân v t bé thích; màu tô nh ng nhân v t áng ghét là màu en, tím, nâu). Các s v t c miêu t th ng là trong không gian hai chi u trên t gi y v, th hi n tính nh p i u trong s s p x p l p i l p l i các s v t n l cùng lo i trên kh p b m t t gi y (Ví d : v nh ng qu trên cành cây, v m a, ho c x p chu i h t). * Tr 4 5 tu i Cùng v i vi c hoàn thi n d n các k n ng t o hình, tr l a tu i này ã hi u c ch c n ng th m m c a các ng nét, hình kh i. Tr có kh n ng phân bi t và i u ch nh các nét v, t o ra nhi u hình khác nhau (ô van, hình bán nguy t), qua ó m r ng ph m vi các i t ng miêu t. ng th i, tr b t u nh n bi t, phân bi t m u s c th t c a i t ng miêu t nh m t d u hi u c thù và th hi n chúng trong tranh v (Ví d : tr hi u ông m t tr i nên c tô màu ho c vàng, m t n c tô màu xanh...). Tri giác không gian và t duy không gian phát tri n giúp tr 56 MODULE MN 5

có th liên h gi a không gian ba chi u c a khung c nh hi n th c v i không gian hai chi u trên t gi y v và bi t cách s p x p xen k gi a các i t ng miêu t chính trên n n các thành ph n th y u (Ví d : v ng ph th hi n s xen k các ki u nhà, ô tô, cây c i). * Tr 5 6 tu i Cùng v i s t ng lên c a các kinh nghi m nh n th c, n ng l c th m m, các n t ng, xúc c m tình c m và phát tri n k n ng v n ng tinh khéo, tr 5 6 tu i có th s d ng các ng nét li n m ch, uy n chuy n, m m m i miêu t tính tr n v n c a i t ng trong c u trúc và b c c h p lí. ng th i, tr linh ho t trong vi c t o ra các b c chuy n màu, ph i màu t o nên hi u qu th m m khác nhau và th hi n suy ngh, tình c m c a mình (Ví d : màu xanh non c a lá m, màu xanh m c a b i cây). Cách b c c a d ng, có chi u sâu v i nhi u t ng c nh ã khi n tranh v c a tr th hi n c m i liên h ch t ch gi a n i dung và hình th c, t o c s sinh ng, áng yêu trong cách th hi n các i t ng th m m. Tóm l i, khi nghiên c u các s n ph m t o hình c a tr m u giáo, ta th y tr th ng miêu t nh ng gì tr th y, tr bi t, tr ngh theo cách c m nh n riêng c a tr ch ch a h n là gi ng nh nh ng cái mà ng i l n chúng ta nhìn th y. ây là m t c i m r t c tr ng trong s n ph m H TH c a tr m u giáo. D i góc nhìn c a tr, m i s v t hi n t ng u mang m t v p r t ng ngh nh, trong sáng, áng yêu và y c m xúc. Chính c i m này ã t o nên nh ng sáng t o y b t ng trong các s n ph m t o hình c a tr. Tuy nhiên, cùng v i vi c hoàn thi n d n các k n ng t o hình, ng i l n và nhà giáo d c c n làm phong phú h n bi u t ng v các s v t hi n t ng, m r ng v n hi u bi t, t ng c ng cho tr quan sát các s v t hi n t ng có trong hi n th c và các hình t ng trong nh ng tác ph m ngh thu t làm giàu v n s ng cho tr, giúp tr miêu t i t ng t o hình trong tính ngh thu t, sáng t o và chân th c h n. c i m c b n c a ho t ng âm nh c tu i m m non a. Ho t ng âm nh c tr ng m m non, c bi t là i v i l a tu i m u giáo, âm nh c là m t trong nh ng lo i hình ngh thu t phát tri n n ng l c c m xúc, t ng t ng, sáng t o, s t p trung chú ý, kh n ng di n t h ng thú c a tr. Khác v i các lo i hình ngh thu t nh h i h a, v n h c,... âm nh c không hoàn toàn xác nh rõ nh ng hình nh c th. Âm nh c b ng C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 57

ngôn ng riêng là giai i u, âm s c, c ng, nh p, hòa âm, ti t t u... cùng v i th i gian ã thu hút, h p d n, làm th a mãn nhu c u tình c m c a tr. Âm nh c là ph ng ti n giúp tr nh n th c th gi i xung quanh, phát tri n l i nói, quan h giao ti p, trao i tình c m... i v i tr, âm nh c là th gi i kì di u y c m xúc. Tr có th ti p nh n âm nh c ngay khi còn n m trong nôi. Tr m m non d xúc c m, v n ngây th, trong sáng nên ti p xúc v i âm nh c là nhu c u không th thi u. Th gi i âm thanh muôn màu không ng ng chuy n ng t o i u ki n cho tr phát tri n các ch c n ng tâm lí, n ng l c ho t ng và s hi u bi t c a tr. b. c i m phát tri n kh n ng âm nh c c a tr m m non * Tr d i 1 tu i Ngay t thu u th, tr ã bi t nghe và ã có nh ng ph n ng âm thanh. Tr 2 tháng tu i ã có bi u hi n l ng nghe âm thanh. Tr t 4 n 5 tháng tu i bi t h ng theo n i phát ra âm thanh. Tr ngoái l i nhìn khi nghe th y âm thanh phát ra... Tr nh ng tháng tu i này ã có bi u hi n h ng ng v i tính ch t âm thanh c a âm nh c b ng thái sung s ng khi nghe ti ng nh c. Tr nín khóc khi nghe ti ng ru à i. G n 1 tu i, tr bi t u theo ti ng hát c a ng i l n. Tuy nhiên, kh n ng chú ý n âm thanh c a tr r t ng n. Tr c ng r t thích hóng chuy n, thích nghe cô hát nh ng bài hát ru, dân ca, các bài hát có giai i u êm d u và vu t ve tay chân tr ho c b tr ung a theo nh p bài hát. * Tr 1 2 tu i tu i này, nh ng bài hát vui t i, nh n nh p t o cho tr nh ng c m xúc và s t p trung chú ý. Tr có th hát theo ng i l n nh ng t cu i, nh ng câu hát n gi n, thích nghe hát ru, nghe nh ng bài hát có giai i u m m m i, êm d u. Tr bi t h ng ng c m xúc v i âm nh c b ng các ng tác n gi n nh : v y tay, nhún nh y, ung a... tuy nhiên ch a kh p v i nh p i u âm nh c. * Tr 2 3 tu i Tr có nh ng bi u hi n h ng ng âm nh c b ng thái c th, rõ ràng nh t i c i, yên l ng, vui v, thích thú, ch m chú, ng c nhiên. Tr có kh n ng chú ý nghe h n và có th phân bi t cao th p, to nh c a âm thanh. Tr có th hát theo ng i l n nh ng bài hát ng n, n gi n, bi t th hi n c m xúc âm nh c b ng nh ng v n ng n gi n nh v tay, gi m chân, v y tay, nhún nh y theo nh p i u âm nh c, ch y vòng quanh theo ti ng nh c. 58 MODULE MN 5

* Tr 3 4 tu i ây là giai o n chuy n t nhà tr lên m u giáo. V ngôn ng, tr ã nói c liên t c h n. Nh ng bi u hi n v thái c ng rõ r t h n nh ng c nhiên, thích thú, ch m chú... c b c l rõ trong v n ng nh : gi m chân, v tay, v y tay... theo âm nh c. tr xu t hi n s h ng thú v i âm nh c, ôi khi tr h ng thú v i m t d ng âm nh c ho c v i m t tác ph m âm nh c nào ó. Tuy nhiên, c m xúc và h ng thú âm nh c ch a n nh, nhanh chóng xu t hi n và c ng m t ngay. Tr có th t hát ho c có s h tr chút ít c a ng i l n hát nh ng bài hát ng n, n gi n. Tr tu i này có th làm quen v i m t s nh c c gõ m nh : tr ng con, ch m ch e..., t p s d ng gõ m theo nh p bài hát. * Tr 4 5 tu i Tr tu i này ã th hi n tính c l p. Tr t ra các câu h i nh : Vì sao? Th nào?... Trong t duy tr b t u n m u c m i quan h gi a các s v t, hi n t ng. Tr có th xác nh c các âm thanh cao, th p, to nh. Âm s c (ti ng hát c a b n ho c ti ng àn). Bi t phân bi t tính ch t âm nh c: Vui v, sôi n i, êm d u, nh p nhanh hay ch m... Tr hi u u c yêu c u c a bài hát, s ph i h p ng tác trong khi múa. tu i này, gi ng tr ã âm vang (tuy ch a l n) và linh ho t h n. Âm v c gi ng ã n nh trong kho ng quãng 6 (Rê Xi). Kh n ng ph i h p gi a nghe và hát c ng n nh h n. H ng thú v i t ng d ng ho t ng âm nh c t ng tr, kh n ng th hi n s phân hoá rõ r t, tr thích hát, tr thích múa, tr thích ch i các d ng c âm nh c... * Tr 5 6 tu i ây là giai o n chu n b cho tr vào tr ng ti u h c. Tr có kh n ng tri giác toàn v n hình t ng âm nh c. C m giác tai nghe và kinh nghi m nghe nh c c a tr c ng tích lu c nhi u h n. Tr có th phân bi t cao, th p, c a âm thanh giai i u i lên hay i xu ng, to, nh, th m chí c s thay i c ng âm thanh (m nh hay y u) âm s c c a m t s nh c c, gi ng hát. Gi ng hát ã vang h n, âm s c n nh, t m c gi ng c ng m r ng, trong kho ng quãng 8 ( ô 1 ô 2). S ph i h p gi a tai nghe và gi ng hát c ng t t h n. Tr có th v n ng theo nh c m t cách nh p nhàng, uy n chuy n, có th di chuy n các i hình khác nhau, ng tác truy n c m, ôi khi có s sáng t o m t m c nh t nh. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 59

i u này cho th y r ng, trong quá trình giáo d c âm nh c c n ph i n m c c i m l a tu i chung và chú ý c i m cá bi t t ng tr. c. c i m ho t ng âm nh c c a tr m m non Tr nhà tr, b máy phát âm còn y u t, r t nh y c m và còn ti p t c hoàn ch nh cùng v i s phát tri n chung c a c th. So v i ng i l n, thanh qu n c a tr ch to b ng m t n a ng i l n. Các dây thanh i m nh d và ng n, vòm h ng còn c ng, ch a linh ho t, h i th còn y u, h i h t. Vì v y, gi ng tr có c i m là cao và y u, s chú ý và c m giác v tai nghe c a tr do v y c ng còn h n ch. Âm v c gi ng ch có th hát nh ng giai i u ng n, phù h p v i gi ng nói t nhiên, âm vang c ng ch a rõ và ph thu c tu theo t ng tu i c a tr. * Tr d i 1 tu i Ch y u là cô cho tr làm quen v i ca hát b ng cách hát cho tr nghe. Khi nghe tr có bi u hi n h ng ng c m xúc c a mình v i bài hát b ng gi ng u hay a a theo. * Tr 1 tu i Ngoài vi c cho tr nghe hát là ch y u, tr b t u bi t hát theo cô nh ng âm cu i c a câu nh c, ti t nh c. Tr nhún nh y, l c l khi c nghe nh c, nghe hát. Tr thích nhún nh y ung a theo nh c và b t ch c làm theo m t vài âm thanh, c ch, i u b. Tr thích nghe nh c trên ài ho c ti vi, c bi t là nh ng o n qu ng cáo vì m u s c chúng th ng h p d n, l i ng n, và c nh c i, nh c l i. Tr thích ch i v i các ch i phát ra âm thanh nh cái chuông, tr ng, thanh gõ... * Tr 1 2 tu i Tr ã bi t hát nh m theo khi nghe ng i khác hát và b t u hát theo vài t cu i c a câu hát, nh ng bài hát vui t i, nh n nh p d t o cho tr c m xúc. Tr thích nghe hát ru, nh ng bài hát có giai i u vui t i và h ng ng c m xúc b ng các ng tác nh : V tay, nhún nh y theo nh p i u bài hát, tuy nhiên ch a th t nh p nhàng v i nh p i u âm nh c. * Tr 2 3 tu i Tr có th hát theo cô nh ng bài hát ng n, d hát, âm v c phù h p v i tr t Mi La. N i dung g n g i v i tr. Tr b t ch c cô giáo nh ng ng tác n l c a m t bài hát. Tr nhún nh y, l c l khi nghe cô hát ho c nghe b ng nh c. 60 MODULE MN 5

* Tr m u giáo (3 6 tu i) tu i này b máy phát âm còn y u t, r t nh y c m và còn ti p t c hoàn ch nh cùng v i s phát tri n chung c a c th. Gi ng tr có c i m là cao và y u. tinh nh y c a tai nghe d n t ng lên, do ó n ng l c c m nh n các thu c tính c a âm thanh âm nh c (nh cao, th p, m nh, nh, to nh...) trong m i bài hát, b n nh c tr c ng c b c l. Tuy nhiên, s chú ý c a tai nghe còn y u, c m giác v tai nghe c a tr do v y c ng b h n ch v chu n xác (mà yêu c u c n t t i). Tr ch a i u khi n c c quan thanh qu n và hô h p nên âm thanh phát ra ch a rõ ràng và nhi u khi không theo ch nh c a b n thân. Âm v c gi ng thu n l i tr hát m t cách t nhiên, âm vang c ng khác nhau theo t ng tu i: Tr 3 4 tu i, âm v c gi ng t Rê La. Tr 4 5 tu i, âm v c gi ng t Rê Xi. Tr 5 6 tu i, âm v c gi ng t. giúp cho tr t i u khi n c gi ng hát c a mình, c n ph i xác nh c âm v c gi ng hát c a t ng tr, có k ho ch luy n t p có h th ng nh m c ng c và b o v gi ng hát c ng nh tai nghe c a tr. Tr 3 4 tu i Tr ã có nh ng c m xúc âm nh c và có nh ng bi u hi n bên ngoài nh : ng c nhiên, thích thú, v y tay,... Tr có kh n ng phân bi t và nh c l i nh ng giai i u n gi n. Tuy nhiên nh ng c m xúc và h ng thú âm nh c ó v n ch a n nh, nhanh chóng xu t hi n và c ng m t i ngay. Tr 4 5 tu i Tr có nh ng bi u hi n n nh v m t c m xúc, ôi khi bi t h ng ng vui v, m nh m v i giai i u mang tính ch t vui v, r n rã. B c u tr ã có nh ng bi u hi n quan tâm t i n i dung bài hát v i nh ng câu h i Nói v cái gì?, V ai?. Tr có bi u hi n v trí nh âm nh c, b c u n m c nh ng n t ng v tác ph m âm nh c ã c nghe. V n ng c a tr tu i này ã phong phú h n. B c u tr bi t làm các ng tác ph i h p n gi n (nh v y cánh tay k t h p nhún, v tay, C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 61

d m chân...). Tr ch a th c hi n nh ng ng tác khó nhi u chi ti t ho c òi h i chính xác cao. Vi c di chuy n i hình c ng ch a c p t i. Tr 5 6 tu i S chú ý c a tr cao h n và kéo dài. Tr bi t t p trung nghe âm nh c. Tr có kh n ng c m nh n tr ng thái chung c a âm nh c, theo dõi s phát tri n c a hình t ng âm nh c. Tr bi t th hi n nhu c u i v i âm nh c và có ý th c h n, bi t xác nh c tính ch t âm nh c vui, bu n, âm thanh cao, th p, to, nh, nhanh, ch m. Các v n ng c b n ã hoàn thi n h n, c bi t kh n ng v n ng c a các c l n. Tr bi t ph i h p ng tác tay, chân, thân mình bi t múa cùng b n, múa v i các i hình n gi n, các ng tác phong phú h n. 1.3. CÂU HỎI TỰ ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG 1 B n hãy suy ngh, c tài li u sau ó tr l i các câu h i d i ây: Câu h i 1: Vì sao c n ph i xác nh c c i m phát tri n th m m c a tr m m non? Câu h i 2: Trình bày c i m c b n c a ho t ng t o hình tu i m m non. Câu h i 3: Trình bày c i m c b n c a ho t ng âm nh c tu i m m non. Hoạt động 2: Xác định mục tiêu giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ mầm non 2.1. MỤC TIÊU Giáo viên có c cách nhìn t ng th v m c tiêu giáo d c th m m cho tr m m non, giúp giáo viên tri n khai n i dung l nh v c giáo d c phát tri n th m m m t cách úng h ng. 2.2. NỘI DUNG M c tiêu giáo d c phát tri n th m m cho tr m m non bao g m: M c tiêu giáo d c th m m cho tr nhà tr (3 36 tháng). M c tiêu giáo d c th m m cho tr m u giáo (3 6 tu i). 2.3. ĐỌC THÔNG TIN SAU M c tiêu giáo d c phát tri n th m m cho tr nhà tr : M c tiêu giáo d c phát tri n th m m cho tr nhà tr n m trong m c tiêu giáo d c phát tri n tình c m, k n ng xã h i và th m m, ó là: Thích nghe hát, hát và v n ng theo nh c; thích v, xé dán, x p hình... 62 MODULE MN 5

M c tiêu giáo d c phát tri n th m m cho tr m u giáo: + Có kh n ng c m nh n v p trong thiên nhiên, cu c s ng và trong các tác ph m ngh thu t. + Có kh n ng th hi n c m xúc, sáng t o trong các ho t ng âm nh c, t o hình. + Yêu thích, hào h ng tham gia vào các ho t ng ngh thu t. 2.4. CÂU HỎI TỰ ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG 2 Câu h i 1. Vì sao c n ph i n m c m c tiêu giáo d c phát tri n th m m tr m m non? Câu h i 2. Hãy trình bày m c tiêu giáo d c phát tri n th m m cho tr nhà tr. Câu h i 3. Hãy trình bày m c tiêu giáo d c phát tri n th m m cho tr m u giáo. Hoạt động 3: Xác định kết quả mong đợi về sự phát triển thẩm mĩ ở trẻ mầm non 3.1. MỤC TIÊU Giáo viên có c cách nhìn t ng th k t qu mong i v s phát tri n th m m tr m m non. T ó, giúp giáo viên nh h ng cách l a ch n n i dung, ph ng pháp và cách th c t ch c các ho t ng ngh thu t (âm nh c, t o hình) cho tr trong tr ng m m non. 3.2. THÔNG TIN CƠ BẢN K t qu mong i v s phát tri n th m m tr nhà tr. K t qu mong i 12 24 tháng tu i 24 36 tháng tu i Th hi n c m xúc qua hát, v n ng theo nh c/tô màu, v n n, x p hình, xem tranh. Thích nghe hát và v n ng theo nh c (d m chân, l c l, v tay). Bi t hát và v n ng n gi n theo m t vài bài hát/ b n nh c quen thu c. Thích v, xem tranh. Thích tô màu, v, n n, xé, x p hình, xem tranh (c m bút di màu, v ngu ch ngo c). C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 63

K t qu mong i v th m m tr m u giáo. K t qu mong i 3 4 tu i 4 5 tu i 5 6 tu i C m nh n và th hi n c m xúc tr c v p c a thiên nhiên, cu c s ng và các tác ph m ngh thu t (âm nh c, t o hình) Vui s ng, v tay, nói lên c m nh n c a mình khi nghe các âm thanh g i c m và ng m nhìn v p n i b t c a các s v t, hi n t ng. Vui s ng, v tay, làm ng tác mô ph ng và s d ng các t g i c m nói lên c m xúc c a mình khi nghe các âm thanh g i c m và ng m nhìn v p c a các s v t, hi n t ng. Tán th ng, khám phá, b t ch c âm thanh, dáng i u và s d ng các t g i c m nói lên c m xúc c a mình khi nghe các âm thanh g i c m và ng m nhìn v p c a các s v t, hi n t ng. Chú ý nghe, t ra thích c hát theo, v tay, nhún nh y, l c l theo bài hát, b n nh c. Chú ý nghe, t ra thích c hát theo, v tay, nhún nh y, l c l theo bài hát, b n nh c. Ch m chú l ng nghe và h ng ng c m xúc (hát theo, nhún nh y, l c l, th hi n ng tác minh h a phù h p) theo bài hát, b n nh c. Vui s ng, ch, s, ng m nhìn và nói lên c m nh n c a mình tr c v p n i b t (v m u s c, hình dáng...) c a các tác ph m t o hình. Thích thú, ch, s, ng m nhìn và s d ng các t g i c m nói lên c m nh n c a mình (v m u s c, hình dáng...) c a các tác ph m t o hình. Thích thú, ng m nhìn và s d ng các t g i c m nói lên c m xúc c a mình (v m u s c, hình dáng, b c c...) c a các tác ph m t o hình. 64 MODULE MN 5

K t qu mong i 3 4 tu i 4 5 tu i 5 6 tu i M t s k n ng trong ho t ng âm nh c (hát, v n ng theo nh c) và ho t ng t o hình (v, n n, xé dán, x p hình). Hát t nhiên, hát c theo giai i u bài hát quen thu c. V n ng theo nh p i u bài hát, b n nh c (v tay theo phách, nh p, v n ng minh h a). S d ng các nguyên v t li u t o hình t o ra s n ph m theo s g i ý. Hát úng giai i u, l i ca, hát rõ l i và th hi n s c thái c a bài hát qua gi ng hát, nét m t, i u b... V n ng nh p nhàng theo nh p i u các bài hát, b n nh c v i các hình th c (v tay theo nh p, ti t t u, múa). Ph i h p các nguyên v t li u t o hình t o ra s n ph m. Hát úng giai i u, l i ca, hát di n c m phù h p v i s c thái, tình c m c a bài hát qua gi ng hát, nét m t, i u b, c ch... V n ng nh p nhàng phù h p v i s c thái, nh p i u bài hát, b n nh c v i các hình th c (v tay theo các lo i ti t t u, múa). Ph i h p và l a ch n các nguyên v t li u t o hình, v t li u thiên nhiên t o ra s n ph m. V các nét th ng, xiên, ngang, t o thành b c tranh n gi n. V ph i h p các nét th ng, xiên ngang, cong tròn t o thành b c tranh có m u s c và b c c. Ph i h p các k n ng v t o thành b c tranh có m u s c hài hòa, b c c cân i. 2.5. Xé theo d i, xé v n và dán thành các s n Xé, c t theo ng th ng, ng cong... và dán thành Ph i h p các k n ng c t, xé dán t o thành C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 65

K t qu mong i 3 4 tu i 4 5 tu i 5 6 tu i ph m n gi n. s n ph m có m u s c, b c c. b c tranh có m u s c hài hòa, b c c cân i. Th hi n s sáng t o khi tham gia các ho t ng ngh thu t (âm nh c, t o hình). L n d c, xoay tròn, n d t t n n t o thành các s n ph m có 1 kh i ho c 2 kh i. X p ch ng, x p c nh, x p cách t o thành các s n ph m có c u trúc n gi n. Nh n xét các s n ph m t o hình. V n ng theo ý th c các bài hát, b n nh c quen thu c. T o ra các s n ph m t o hình theo ý thích. Làm lõm, v b t, bè loe, vu t nh n, u n cong t n n n n thành s n ph m có nhi u chi ti t. Ph i h p các k n ng x p hình t o thành các s n ph m có ki u dáng, m u s c khác nhau. Nh n xét các s n ph m t o hình v m u s c, ng nét, hình dáng. L a ch n và t th hi n hình th c v n ng theo bài hát, b n nh c. L a ch n d ng c gõ m theo nh p i u, ti t t u bài hát. Ph i h p các k n ng n n t o thành s n ph m có b c c cân i. Ph i h p các k n ng x p hình t o thành các s n ph m có ki u dáng, m u s c hài hòa, b c c cân i. Nh n xét các s n ph m t o hình v m u s c, hình dáng, b c c. T ngh ra các hình th c t o ra âm thanh, v n ng, hát theo các b n nh c, bài hát yêu thích. Gõ m b ng d ng c theo ti t t u t ch n. 66 MODULE MN 5

K t qu mong i 3 4 tu i 4 5 tu i 5 6 tu i t tên cho s n ph m t o hình. Nói lên ý t ng và t o ra các s n ph m t o hình theo ý thích. Nói lên ý t ng và t o ra các s n ph m t o hình theo ý thích. t tên cho s n ph m t o hình t tên cho s n ph m t o hình 3.3. Câu h i t ánh giá ho t ng 3 Câu h i 1: Theo ch vì sao c n có k t qu mong i cho tr nhà tr và tr m u giáo v giáo d c phát tri n th m m? Câu h i 2: Hãy trình bày k t qu mong i tr nhà tr v giáo d c phát tri n th m m. Câu h i 3: Hãy trình bày k t qu mong i tr m u giáo v giáo d c phát tri n th m m. Hoạt động 4: Thiết kế các hoạt động âm nhạc/tạo hình, trên cơ sở của việc xác định đặc điểm, mục tiêu và kết quả mong đợi về giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ mầm non theo nội dung chương trình giáo dục mầm non 4.1. MỤC TIÊU Giáo viên có c nh ng g i ý v vi c t ch c các ho t ng âm nh c, t o hình cho tr, c t ch c trong ho t ng h c tr ng m m non. Các ho t ng g i ý này nh m giúp giáo viên tham kh o vi c l a ch n n i dung, ph ng pháp, cách th c t ch c các ho t ng ngh thu t(âm nh c, t o hình). T ó, giúp giáo viên bi t cách thi t k các ho t ng ngh thu t (âm nh c, t o hình) c t ch c cho tr tu i do giáo viên ph trách trong tr ng m m non. 4.2. ĐỌC THÔNG TIN THAM KHẢO G i ý các ho t ng âm nhac, t o hình cho tr nhà tr và tr m u giáo. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 67

HO T NG ÂM NH C A. Ho t ng âm nh c cho tr nhà tr Ho t ng 1 Nghe hát: Cò l Dân ca ng b ng B c B. T p cho tr bi t chú ý nghe cô hát. Mõ ho c song loan. i v i tr quá nh, cô có th cho tr ng i vào lòng, tr còn l i ng i xung quanh cô. Cô hát tình c m, th hi n gi ng m m m i, nh nhàng nh cánh cò bay. Cô v a hát v a nhìn tr âu y m. Nh ng l n hát sau, cô có th v a hát v a gõ m b ng mõ ho c song loan. Ho c cô hát c m tay tr này ho c tr khác l c nh theo nh p i u bài hát. Ho t ng 2 Nghe nh c, nghe hát: Em m g p Bác H. Nh c và l i: Xuân Giao. D y tr v tay và làm ng tác minh ho theo bài hát. Tr chú ý nghe và bi t th hi n c m xúc cùng cô. Tranh Bác H v i các cháu thi u nhi. B ng cát xét. Cô cho tr xem tranh Bác H v i các cháu thi u nhi và cùng trò chuy n v i tr v tình c m, s ch m lo c a Bác i v i các cháu. Cô hát cho tr nghe, k t h p ng tác minh ho nh sau: + êm qua... Bác H. Hai tay ch p vào nhau, úp vào má trái, ng i ung a theo nh p bài hát. + Râu Bác dài... b c ph. Hai tay ch vào c m, r i t t vu t lên hai mái u. 68 MODULE MN 5

+ Em âu y m... má Bác. Hai tay b t chéo nhau, r i t t a hai ngón tay tr ch lên hai bên má. + Vui bên Bác... múa hát. Hai tay a lên cao, tay ph i gi cao, tay trái th p, cu n c tay theo nh p, r i i bên. + Bác m m c i... Em ngoan. Tay ph i v y nh theo nh p bài hát, m t nhìn âu y m. R i t t úp hai tay lên ng c, ng i l c nh theo nh p bài hát. Cô ng viên tr v tay m cho cô hát. Tr nào thích hát, cô cho tr ph ho theo cô. Ho t ng 3 D y hát Con gà tr ng Nh c và l i: Tân Huy n. V n ng theo nh c: oàn tàu nh xíu. Tr hát úng giai i u bài hát cùng v i cô giáo. B c u làm quen v i v n ng theo nh c. Tr ng l c, b ng cát xét. M lái tàu, lá c xanh, lá c. Cô cho tr nghe b ng bài hát: oàn tàu nh xíu. Cô óng vai bác lái tàu, u i m, tay c m lá c xanh và cho c l p n i uôi nhau i thành vòng tròn trong l p (tr bá vai nhau). V a i u v a hát theo bài hát. Khi nào cô gi lá c c l p d ng l i. Cô cho tr v n ng m t vài l n. Cô gi c t ti ng gáy ò. ó. o... Cô tr ó là ti ng gáy c a con gì? Cô và tr trò chuy n v chú gà tr ng Khi tr i v a h ng sáng, chú gà tr ng ã c t ti ng gáy vang ò. ó. o... g i m i ngu i mau d y thôi i làm vi c. Các con i! Mau d y thôi n tr ng m u giáo. Cô hát m u k t h p ng tác minh ho. Cô gi i thi u tên bài hát, tên tác gi. Cô d y tr hát: Cô hát to, ch m rõ l i, cho tr hát theo cô t ng câu m t t u n h t bài hát. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 69

Ho t ng 4 D y v n ng theo nh c: oàn tàu nh xíu. Nghe nh c, nghe hát: Con cò cánh tr ng. Tr bi t v n ng nh p nhàng theo bài hát. Bi t chú ý nghe cô hát, nghe tr n v n tác ph m. M bác lái tàu, lá c xanh, lá c. B c tranh v chú cò bay trên cánh ng. Cô trò chuy n v i tr v b c tranh chú cò ang bay trên cánh ng. Cô h i tr : Các con ã c nghe bài hát gì nói v chú cò?. Cô hát cho tr nghe k t h p ng tác cánh cò bay l bay la. Cô h i tr tên bài hát? Cô i m bác lái tàu, tay c m lá c xanh và nói: Bây gi ã n gi lên tàu xin m i các con hãy lên tàu. Cô cho tr bá vai nhau v a i v a hát bài oàn tàu nh xíu. Hát h t bài, cô c m lá c ra hi u tàu d ng l i. Cô có th m i tr l n nh t lên óng gi bác lái tàu, cô bá vai tr và cùng v n ng v i tr. giúp tr v n ng m t cách h ng thú, nh p nhàng theo nh c, cô cho tr nghe b ng cát xét, trong quá trình v n ng cô có th gi ti ng còi tàu hú tu tu xình x ch... B. Ho t ng âm nh c cho tr m u giáo Ho t ng 1 * D y hát: Xoè bàn tay, n m ngón tay. * N i dung k t h p: Trò ch i âm nh c Tai ai tinh. Tr bi t hát úng theo cô c bài, hát vui t i. B c u bi t ch i trò ch i âm nh c. B ng cát xét. Gi y tr ng, bút d, ho c nh ng b c tranh v s n nh ng ôi bàn tay tr tô màu. M chóp kín. 70 MODULE MN 5

* D y hát: Cô trò chuy n v i tr v ôi bàn tay. Bàn tay có ngón dài, ngón ng n. Ngón nào c ng p, ngón nào c ng xinh. Bàn tay giúp các con h c múa, h c cách làm vi c. ôi bàn tay th t áng quý, các con ph i bi t gi gìn và b o v ôi bàn tay nhé! Cô hát m u k t h p ng tác minh ho cho bài hát, ng tác nh sau: + Bàn tay n m l i, n m l i. Bàn tay n m vào, m ra theo nh p bài hát. + p tay to nhé! V tay theo phách. + Bàn tay n m l i... n m l i. Bàn tay n m vào, m ra theo nh p bài hát. + L c chúng quay i nào! Gi tay lên cao, l c c tay theo phách. Cô gi i thi u tên bài hát, tác gi. Cô gi i thi u n i dung, tính ch t bài hát: Bài hát nói v ôi bàn tay c a chúng mình. ôi bàn tay bi t v tay th t to, bi t l c c tay th t d o. Bài hát th t vui. Nào chúng mình cùng hát. Cô hát bài hát to, ch m, rõ l i, tr hát theo cô t u n cu i bài hát. Trong quá trình h c hát, gây h ng thú cho tr, cô có th k t h p làm ng tác minh ho theo bài hát. Nh ng câu tr hát ch a úng, cô có th s a sai cho tr b ng cách hát m u tr n v n câu hát sai ó r i b t nh p cho tr hát l i. Khi tr ã hát úng, cô cho t ng t hát thi ua nhau, cô m àn cho tr cùng hát, ho c v tay m theo. * Ch i trò ch i âm nh c: Tai ai tinh. M c ích: Phát tri n tai nghe, phát hi n và nh n ra gi ng hát c a b n. Chu n b : M chóp kín. Cách ch i: Cô cho m t tr lên i m chóp kín, g i m t tr khác ng lên hát m t bài hát b t kì. Cô tr i m chóp, b n nào v a hát? N u tr ch a oán úng, cô yêu c u b n hát l i, tr oán. Cô c n ng viên, khuy n khích tr ch i. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 71

K t thúc cô cho tr tô màu nh ng ngón tay, ho c trên gi y nh ng ngón tay c a mình (ho t ng góc). Ho t ng 2 * D y v n ng theo nh c: Xoè bàn tay, n m ngón tay. * N i dung k t h p: Nghe nh c nghe hát N m ngón tay ngoan. * Trò ch i: Ch i trên nh ng ngón tay. Tr hát úng và v n ng nh p nhàng theo bài hát. Bi t chú ý nghe cô hát, nghe tr n v n tác ph m. B ng cát xét. * Ch i trò ch i: Ch i trên nh ng ngón tay. M c ích: Phát tri n tai nghe, kh n ng ph n ng v i nh p i u bài hát. Chu n b : M t s bài hát quen thu c. Cách ch i: cô giáo quy nh: Các con dùng ngón tay tr và ngón tay gi a, gi v i. Cô s hát m t bài hát b t kì. Khi nào cô hát nhanh các con i th t nhanh trên hai ngón tay, cô hát ch m các con i ch m, cô không hát các con d ng l i. Thi ua xem b n nào i gi i theo úng nh p nh c bài hát. Trò ch i này cô có th cho tr nghe nh p v tay ho c nh p tr ng l c, tr ng con tu theo. * D y v n ng theo nh c: Cô b t nh p cho c l p hát l i bài hát i h c. Cô k t h p v n ng minh ho ( ng tác g i ý ph n d y hát). Cô cho tr cùng hát và v n ng v i cô. Cô có th i n t ng t ho c t ng nhóm tr v a hát v a v n ng. khuy n khích tr v n ng cô cho t ng nhóm v n ng cùng cô, nhóm còn l i hát cho b n ho c cùng v tay, nhún nh y ho theo. * Cô hát ho c cho tr nghe b ng bài hát: N m ngón tay ngoan. Cô gi i thi u tên bài hát, tên tác gi. Cô hát l i cho tr nghe, k t h p ng tác minh ho các nhân v t trên ngón tay. 72 MODULE MN 5

Ho t ng 3 Nghe nh c nghe hát: M a r i. Dân ca Xá. N i dung k t h p: V n ng theo nh c Vui xuân. Trò ch i âm nh c: Ô c a bí m t. Tr ch m chú l ng nghe, bi t h ng ng c m xúc cùng cô giáo. Nói úng tên bài hát, tên làn i u dân ca. a nh c, màn hình, àn oocgan, àn b u, trang ph c dân t c, xá, l c l c..., n eo tay, trang ph c các vùng dân t c c a tr. * V n ng minh h a theo bài hát: Vui xuân Cô b t b ng catxet cho tr nghe và v n ng minh h a cùng v i cô. Các b n trai bi u di n. Các b n gái bi u di n. M i nh ng tr xung phong lên bi u di n, cá nhân bi u di n. * Nghe nh c, nghe hát: M a r i. Cô gi i thi u n i dung bài hát: T t n, xuân v, m a r i cây c i luôn c t t t i âm ch i n y l c. ó là n i dung c a bài hát M a r i dân ca Xá c a vùng Tây B c. Bây gi các con chú ý l ng nghe cô hát nhé: + Cô hát k t h p hình nh c ch i u b minh h a. H i tr : Cô v a hát bài gì? Làn i u dân ca nào? + C m i xuân v các cô gái dân t c vùng Tây B c th ng hát và m c nh ng b trang ph c r t p i ón xuân. Bây gi cô s thay trang ph c còn các con h ng lên màn hình xem hình nh và nghe bài hát M a r i nhé. + Cô múa k t h p nh c minh h a. Các con th y cô m c trang ph c này có l không. ây là trang ph c c a dân t c Xá vùng Tây B c. Còn ây là chi c l c l c dùng gõ m theo l i bài hát cô bi u di n cho các con xem nhé. + Cô ánh àn b u cho tr nghe. Chúng mình bi t ây là cây àn gì không? ây là cây àn b u, m t nh c c truy n th ng c a dân t c Vi t Nam. Âm C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 73

thanh bay b ng c a cây àn b u c th hi n qua bài M a r i nh th nào. M i các con cùng nghe. + Nghe nh c bài M a r i b ng àn th p l c. Bài hát M a r i này là bài hát hay n i ti ng c a dân t c Xá c r t nhi u ngh s th hi n. M i các con nghe giai i u bài hát M a r i qua âm thanh c a cây àn th p l c. + Cô và tr cùng bi u di n. Nào chúng mình múa hát cùng cô theo giai i u bài hát. * Trò ch i: Ô c a bí m t: Cách ch i trò ch i: Các con s chia làm 3 i. M i i s c ra 1 b n làm i tr ng. Trên b ng có 6 ô c a t s 1 n s 6. d i m i ô có hình nh minh h a theo n i dung bài hát. Các con s ch n và l t ô. Khi oán c tên bài hát các i gi tín hi u, i nào có tín hi u tr c s có quy n tr l i, tr l i úng thì c th ng 1 bông hoa. N u sai dành quy n tr l i cho i khác. Ho t ng 4 D y v n ng múa: Múa v i b n Tây Nguyên. N i dung k t h p: Nghe nh c nghe hát, hát theo yêu c u. Trò ch i âm nh c: Thi ai nhanh. Tr hát múa nh p nhàng cùng bài hát. Thích nghe nh c, nghe hát. Ch i thành th o trò ch i. B ng cát xét. Ba ngôi nhà t ng tr ng cho ba mi n (Hà N i, mi n núi, Tây Nguyên). 5 7 kí hi u v Th ô, mi n núi, Tây Nguyên. Cô cho tr nghe b ng bài hát Múa v i b n Tây Nguyên. Tr có th hát và nhún nh y theo bài hát. Sau ó, cô cho b n gái t p múa tr c, ng tác nh sau: + Tay em c m hoa... vang vang. Hai tay giang hai bên, lòng bàn tay n m h, chân b c nhún ánh hông theo nh p bài hát. 74 MODULE MN 5

+ Vui bên nhau... l u luy n. Tay trái n m h gi lên cao, tay ph i a ra a vào theo nh p bài hát. + Hôm nay... ngoan ngoan. Tay ph i gi cao, tay trái th p, cu n c tay theo nh p bài hát r i i bên. ng tác nam. + Tay em... vang vang. Tay trái gi cao gi c m c ng, tay ph i gi c m dùi ánh c ng theo nh p bài hát. Chân trái gi cao, chân ph i cùng d m theo nh p bài hát. + Vui bên nhau... l u luy n. Gi ng ng tác n. + Hôm nay ngày vui... ngoan ngoan. Chân trái ch ng gót trái lên phía tr c, v tay nghiêng trái, nghiêng ph i theo nh p bài hát. Sau khi t p riêng cho t ng nhóm tr, cô cho tr nam và n ng i di n nhau t ng ôi m t cùng múa. Nghe nh c nghe hát: Cô có th h i tr bài hát nào tr thích nghe? Cô b t b ng cátxét cho tr nghe, cô và tr cùng ph ho theo nh v tay, nhún nh y ho c l c l theo bài hát. * Trò ch i âm nh c: Thi ai nhanh M c ích: phát tri n tai nghe, tr phân bi t bài hát theo úng tín hi u. Chu n b : nh trên. Cách ch i: Cô hát cho tr nghe (Em yêu Th ô, Múa v i b n Tây Nguyên, Gà gáy le te...). Cô cho 5 7 tr lên ch i và eo kí hi u c a các a danh. Hát bài hát nào có a danh vùng nào tr có kí hi u vùng ó ph i ch y nhanh v ngôi nhà t ng ng. Ai ch m chân ph i nh y lò cò ho c ch i l i l t sau. Ho t ng 5: Sinh ho t v n ngh theo ch Tr hào h ng tham gia vào các ho t ng âm nh c. Th hi n s sáng t o c a mình khi tham gia các ho t ng âm nh c. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 75

Trang ph c phù h p v i bài hát. Nh c c, ài, b ng, con r i, tranh nh... dùng h c t p c a tr : Các d ng c gõ... Gi i th ng v n ngh (tu hoàn c nh c th ). V i v n ng theo nh c, ngoài nh ng v n ng n gi n c a c th, cô có th d ng thành i u múa có trang ph c, o c, i hình tu theo kh n ng c a cô và c a tr. M t s bài hát, b n nh c b sung: Bé và Tr ng Nh c và l i: Bùi Anh Tôn H t s ng Nh c: Lê Th Bích Di p Th : Ph ng Th o B n i hãy l ng nghe Dân ca Ba Na t l i: Tô Ng c Thanh Ch ong Nâu và em bé Nh c và l i: Tân Huy n B u và bí (ca dao c ) Ph m Tuyên ph nh c Câu ch ( ng dao c ) Nh c: Ph m Lê Lí con kh Dân ca Nam B Lí con sáo Gò Công L i m i Tôm cá cua thi tài Nh c và l i: Hoàng Th Dinh Cô có th t ch c ho t ng d i hình th c sinh ho t v n ngh theo ki u h i di n có thi ua giành gi i nh t, nhì, ba, khuy n khích các ti t m c múa hát cá nhân, t p th... Cô gi i thi u ch ng trình, cùng tham gia bi u di n v i tr. Nên s p x p xen k các th lo i ho t ng, hình th c a d ng. Chú ý l i d n k t n i các bài hát h p lí, uy n chuy n, h ng tr vào ch. Nên t ch c thành h i di n v n ngh, cô giáo tuyên b l trao gi i vào cu i bu i, có t ng quà, hoa... 76 MODULE MN 5

HO T NG T O HÌNH CHO TR M U GIÁO Ho t ng 1. V gà mái V k t h p các hình tròn v i các chi ti t nh : m, mào, uôi... miêu t hình dáng và c i m c a gà m. V sáng t o v m u s c và hình dáng gà mái. M t s tranh, nh m u v con gà mái. Gi y, bút v. Tr quan sát và nh n xét b c tranh v gà mái: mình, u gà là hình tròn, chân th p, uôi ng n, mào nh. Cô v mình gà là hình tròn n m ngang, u gà là hình tròn nh n m sát phía trên hình tròn to. Sau ó, v chân gà, uôi và các chi ti t nh nh : m t, m, mào. Tr th c hi n: i v i tr ch a bi t v, cô h ng d n trình t cho tr xem và b t ch c. V i tr ã bi t v, cô ng viên tr tô màu ho c g i ý tr v con gà mái v i các dáng i u khác nhau. Ho t ng 2: V các lo i qu V m t s lo i qu có ki u dáng, m u s c khác nhau t o thành b c tranh v các qu. àm tho i cùng tr v hoa qu trong ngày t t. Khuy n khích tr k m t s c i m c a nh ng lo i qu trong ngày t t. Bút màu và gi y kh A3. Trao i v i tr v cách v t ng lo i qu (qu hình tròn, b u d c, thon, dài, qu to, nh...). Tr th c hi n: Cô khuy n khích tr th c hi n b c c b c tranh h p lí. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 77

Ho t ng 3: N n con cá L n d c, xoay tròn và n b t t o thành nh ng con cá khác nhau (thân tròn, mình dài và thân b t, mình ng n). M t vài m u cá n n c a cô. Cho tr quan sát cá, tranh cá. Tr quan sát m u và nêu nh n xét v hình dáng c a con cá: thân tròn, mình dài và thân b t, mình ng n. Cô n n con cá: + L n tròn, l n d c và n b t t o thành nh ng con cá có hình dáng khác nhau. + Dùng tay kéo m u t nh phía trên, phía d i viên t t o thành vây cá. N n m t u viên t cho eo và t o thành cái uôi cá theo các dáng khác nhau. + Dùng que u nh n v m t, mi ng, v y cá. Tr th c hi n: Cô h ng d n l i cho m t s tr còn lúng túng. Ho t ng 4: V chân dung b n V chân dung b n trai/ gái b ng cách v ph i h p các nét xiên, nét th ng, nét ngang, nét cong tròn. M t s tranh v chân dung b n trai ho c b n gái. Gi y, bút sáp, chì màu. Tr xem tranh v b n trai, b n gái và nh n xét v khuôn m t b n: m t, m i, u, tóc, tai, áo... Cô v nét tròn là khuôn m t, chính gi a t gi y, kéo hai nét t c sang hai mép gi y làm b vai. Sau ó, v tóc (tóc b n trai ng n, cao; tóc b n gái dài); v m t, m i, mi ng... (l u ý: không v tay, chân). Tr th c hi n: Cô giúp nh ng tr còn lúng túng ch a bi t v. T ng t, cô d y tr v chân dung b, m. 78 MODULE MN 5

Ho t ng 5: Xé, dán hình con cá Xé l n các m nh gi y to, nh khác nhau x p và dán thành hình các con cá. B c tranh m u dán hình con v t. M i tr : các m nh gi y màu m m hình ch nh t: m nh to, m nh nh, gi y bìa màu c ng làm ao cá. H dán. Tr xem tranh m u dán hình con cá và nh n xét: thân, u, uôi, vây cá... Cô xé l n m nh gi y to thành hình thuôn dài làm thân con cá, xé l n m nh gi y nh thành uôi, vây con cá. Sau ó, x p và dán hình con cá vào ao cá. Tr th c hi n: Cô có th làm m u l i cho t ng nhóm, t ng tr. Khi tr làm xong s n ph m, g i ý tr xé, dán thêm trang trí cây trong ao cá. Ho t ng 6: V àn gà S d ng k n ng ã bi t v àn gà mà tr thích. Tr quan sát gà m và gà con vào nh ng lúc d o ch i ngoài l p h c, ho c xem tranh, b ng hình àn gà m con... Gi y, bút v. Cô g i ý cho tr m t vài cách v gà mái và gà con. Tr th c hi n: v nh ng con gà có nhi u dáng v khác nhau, khuy n khích tr v thêm 1, 2 chi ti t sáng t o (v thêm các h t thóc d i chân các con gà, gà m ang tìm giun, cây hoa, c c nh àn gà...) t o b c hình h p lí và tô màu cho p. Ho t ng 7: X p dùng gia ình Khéo léo l p ghép các hình h c (hình vuông, hình tròn, hình ch nh t, hình tam giác) thành m t s dùng trong gia ình. G i tên, m u s c c a các hình h c. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 79

B x p hình b ng hình h c. Cô x p cho tr em, khuy n khích tr g i tên các v t và tên các hình h c x p t ng v t. Cô x p cho tr xem. Tr x p các dùng b ng các hình h c có m u s c, hình d ng khác nhau. Ho t ng 8: X p và dán tranh àn cá b i b ng lá ép khô. X p, dán àn cá b ng các lo i lá. M t s lo i lá nh : lá bìm bìm, lá m p, lá dâm b t... ã c ép khô. Bút chì, bút d, gi y màu, bìa c ng. H dán, b ng dính hai m t. Tr quan sát m t s lo i cá (quan sát thân, u, uôi, vây, m t...) c x p, dán b ng các lo i lá. Tr cùng cô trao i v cách s d ng các lo i lá x p, dán thành hình con cá. Ví d : lá h ng, lá mít, lá táo, lá dâm b t x p hình thân con cá; lá m p, lá bìm bìm, lá g c, lá s n x p hình uôi con cá. Cô làm m u: + X p và dán thân con cá b ng lá h ng, lá m p; vây cá dùng lá nh và dài x p hình uôi con cá. + X p và dán thân con cá b ng lá dâm b t, lá bìm bìm làm uôi con cá. + Dùng keo dán các con cá v a t o thành lên bìa các tông hình vuông ho c hình ch nh t. Tr th c hi n: + Khuy n khích tr x p, dán các con cá trên b c tranh có b c c cân i, h p lí. + X p, dán hình con cá có kích th c to, nh và ang b i các t th khác nhau. + G i ý tr v (dán gi y màu) thêm môi tr ng s ng c a cá: n c, rong rêu, s i, á ho c các con v t khác. 80 MODULE MN 5

Hoạt động 5: Hoạt động tổng kết Câu h i 1: D a trên nh ng câu tr l i và nh ng thông tin mà b n c c, b n hãy vi t ra m t o n t ng k t (kho ng 2 trang A4) v v n giáo d c phát tri n th m m cho tr m m non trong ch ng trình giáo d c m m non m i. Câu h i 2: B n có nh ng xu t gì sau khi h c xong module này? D. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ph m Mai Chi, tài: i m i t ch c ho t ng h c t p và vui ch i theo h ng ti p c n tích h p ch, B98 49 T 46. 2. Ph m Mai Chi Lê Thu H ng Tr n Th Thanh, i m i hình th c t ch c các ho t ng giáo d c tr m u giáo theo h ng tích h p ch, Hà N i, 2004. 3. Ph m Mai Chi Lê Thu H ng, tài: Nghiên c u i m i Ch ng trình Ch m sóc Giáo d c M u giáo 3 6 tu i, Mã s B 01 49 T 01. 4. Lê Thu H ng, tài: Nghiên c u c s khoa h c cho vi c nâng cao ch t l ng ch ng trình ch m sóc giáo d c tr 3 6 tu i trong tr ng m m non, B 2002 49 T 29. 5. Nguy n Ánh Tuy t (Ch biên), Tâm lí h c tr em tr c tu i i h c, NXB i h c Qu c gia Hà N i, 1988. 6. Nguy n Ánh Tuy t, Quan i m tích h p trong giáo d c m m non, K y u H i th o khoa h c giáo d c m m non, tháng 8 1998. 7. Ch ng trình giáo d c m m non, Trung tâm Nghiên c u Giáo d c M m non 2009. 8. H ng d n t ch c th c hi n ch ng trình giáo d c m m non (M u giáo Bé, Nh, L n), NXB Giáo d c Vi t Nam, 2009. 9. Ph m Th Hòa, Vai trò giáo d c âm nh c cho tr m u giáo, K y u H i th o qu c gia, 1992. 10. Ph m Th Hòa, Nét i m i trong các ho t ng âm nh c cho l a tu i m m non, K y u H i th o khoa h c, 1995. C I M P H s T T RI N T H z M M œ, N H N G M C TI ˆ U V r K Š T Q U t M O N G I T R M x M N O N V TH z M M œ 81

11. Tr n Ng c, Các ca c nh ã dàn d ng trên ch ng trình Nh ng bông hoa nh. 12. Ph m Tuyên, Bé hát ng dao, NXB Giáo d c, 1993. 13. Tô Ng c Thanh, Nh ng v n v âm nh c và múa, V Ngh thu t âm nh c và múa, 1969. 14. Nguy n Th Ánh Tuy t, Giáo d c cái p cho tr th, NXB Giáo d c, 1992. 15. Vet lughina N.A, Ph ng pháp giáo d c âm nh c nhà tr m u giáo, NXB Giáo d c, 1989. 16. V gotxki L.X, Tâm lí h c ngh thu t, NXB Khoa h c k thu t, Hà N i, 1995. 17. Xokhor. A, Vai trò giáo d c c a âm nh c V T Lân d ch, Hà N i, 1976. 18. TS. Lê Xuân H ng (Ch biên), Giáo d c ngh thu t cho tr l a tu i m m non, NXB Ph n, 2002. 19. Tài li u d ch, Ch ng trình giáo d c m m non c a Singapore Tr ng Cao ng S ph m Trung ng, 2007. 20. Nguy n Th Hòa, Giáo trình Giáo d c tích h p b c h c m m non, NXB i h c S ph m, 2010. 21. Lý Thu Hi n Nguy n Th C m Bích, Bé n v i âm nh c qua trò ch i, NXB Giáo d c Vi t Nam, 2010. 82 MODULE MN 5