Dà NG NHẠC MUà N SẠC Cá» A LAM PHÆ Æ NG - Biên soẠn: Phan Anh DÅ ng LỜI CHÚC MỪNG TỪ Bá» N PHÆ Æ NG NHÂN DỊP SINH NHẠT 80 Cá» A NS LAM PHÆ Æ NG - Tháng 3, 2017 Niá» m mæ Æ á» c thú vá» cá» a NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng á»ÿ tuá» i 80 - Ngá» c Lan/NgÆ á» i Viá» t thá»±c hiá» n (tháng 6, 2017) Lam PhÆ Æ ng: ngæ á» i nhẠc sä tài hoa, bình dá», hiá» n hòa và khiêm tá» n - NgÆ á» i viẠt: Phan Anh DÅ ng (21/7/2015) Lam PhÆ Æ ng là má» t nhẠc sä sinh træ á»ÿng á»ÿ miá» n Nam Viá» t Nam. Dòng nhẠc cá» a ông Ä Æ phá» biẠn rá» ng rãi và Ä Æ á» c nhiá» u tẠng lá» p yêu mẠn. Giá» i thæ á»ÿng ngoẠn âm nhẠc, dù khó tính nhẠt, cå ng sẽ chá» n Ä Æ á» c má» t vài bài trong sá» 200 Ä óa hoa muôn màu, muôn dẠng, kỳ diá» u cá» a ông. Lam PhÆ Æ ng Ä Æ á» c biẠt Ä áº n nhæ má» t ngæ á» i nhẠc sä tài hoa, hiá» n hòa, nhiá» u tình cẠm, bình dá», sá» c chá» u Ä á»±ng, tinh thẠn phẠn Ä áº u và có Ä á» c tính khiêm tá» n dá» mẠn. TrẠi qua nhiá» u t trẠm, NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng, 78 tuá» i, hiá» n Ä ang sá» ng vá» i gia Ä ình cô em gái và Ä ang hæ á»ÿng nhá» ng ngà tẠm gá» i là thẠnh thæ i tẠi miá» n Nam California, vá» i tình thæ Æ ng cá» a nhiá» u väƒn nghá» sä và ngæ á» i ái má» khẠp næ i. Ä Æ á» c biẠt trong vài näƒm gẠn Ä ây "Câu LẠc Bá» Tình Nghá» SÄ " và nhóm "Nhân Ạnh Tâ á»ÿ Hoa Kỳ Ä ã tá» chá» c nhá» ng buá» i há» p mẠt tẠi tæ gia hay tẠi nhà hàng Ä á»ƒ vinh danh hay mừng sinh nhẠt cá» a ông. NhẠc sä Anh Bằng và thân há» u chúc mừng Sinh NhẠt thá» 78 cá» a NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng (Tháng 4, 2015 - California) Từnăm 1993, Trung tâm Thúy Nga Paris Ä ã phát hành 4 video tapes và DVD vá» dòng nhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng. Má» t sá» ca nhẠc sä cå ng Ä ã ra mẠt CD chá» toàn nhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng nhæ : H Lan & Elvis PhÆ Æ ng, Khánh Hà, Thùy DÆ Æ ng, BẠch YẠn (Paris), LÆ u Há» ng, Thanh Hà, Há» a Mi, Ý Lan, Vân Khán HÆ Æ ng Lan & Huy Sinh, Nguyá» n Ä á» c Ä áº t, Vô ThÆ á» ng, Ngá» c Anh, HẠVy, Gia Huy, CẠm Ly & Quá» c Ä áº HÆ Æ ng Lan & ThẠSÆ n Cuá» i näƒm 2015, nhóm "Nhân Ạnh Tân Văn" sẽ xuẠt bẠn má» t tuyển tẠp vá» NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng, vá» i bài vá»ÿ từthân há» u và ngæ á» i ái má». Trung tâm Asia cå ng sẽ thá»±c hiá» n má» t show nhẠc á»ÿ Long Beach, California vào tháng 8, 2015 và sau Ä ó sẽ ra mẠt DVD vá» dòng nhẠc Lam PhÆ Æ ng và Anh Bằng. NgÆ á» i viẠt chá» mong ghi lẠi vài cẠm nghä chá» quan cá» a mình vá» Lam PhÆ Æ ng, ngæ á» i nhẠc sä Ä àn anh mà mình ngæ á» ng má», chá» không thể nào bàn luẠn hẠt tẠcông trình cá» a ông trong bài viẠt ngẠn này. Má» i quý vá» xem trang nhẠc Ä áº y Ä á» hæ n vá» ông vá» i nhiá» u hình Ạnh, video, lá» i ca, tiẠng nhẠc và bẠn nhẠc á»ÿ website Cá» ThÆ m: http://cothommagazine.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1252&itemid=47 NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng tên thẠt là Lâm Ä ình Phùng, sinh näƒm 1937 tẠi RẠch Giá. Năm 10 tuá» i theo gia Ä ình lên Sài Gòn. Ông tá»± há» c nhẠc lúc 13 tuá» i và bẠt Ä áº u sáng tác từnäƒm 15 tuá» i, may mẠn có Ä Æ á» c 2 ngæ á» i hæ á» ng dẫn, Ä ó là NhẠc sä Hoàng Lang và NhẠc sä Lê ThÆ Æ ng. Trong má» t bài phá» ng vẠn vá» i nhà väƒn Lê Văn Phúc näƒm 2 ông tá» lòng tri ân ThẠy Hoàng Lang Ä ã dẫn dẠt ông vào con Ä Æ á» ng âm nhẠc và nhá» ThẠy Lê ThÆ Æ ng Ä ã nhẠn nhá» : "ThẠy dẠy cho em nhá» ng gì thẠy biẠt vá» âm nhẠc nhæ ng không huẠn luyá» n Ä Æ á» c tâm há» n. Ä ó là cá» a Trá» i cho chá» không ai cho em Ä Æ á» c". Trong mẠy chá» c näƒm sáng tác, ông vẫn tiẠp tá» c trau dá» i kiẠn thá» c vá» nhẠc Tây phæ Æ ng và Quá» c nhẠc: "mong sao Ä áº n lúc tôi Ä á» sá» c sáng tác nhá» ng ca khúc lá» n, nhá» ng bẠn Ä áº i hòa tẠu, thì chừng Ạy, Ä a sá» quẠn chúng næ á» c ta Ä ã có thể thæ á»ÿng thá» c loẠi nhẠc này" (phá» ng vẠn cá» a Nguyá» n Ngu Í, 1969). Ông Ä ã từng thi hành nghä a vá» quân dá» ch näƒm 1958, tuy chá» khiêm nhæ á» ng là "lính hẠu phæ Æ ng" nhæ Ä áº c lá»±c và tẠn tâm trong Biá» t Ä oàn Văn Nghá» Trung Æ Æ ng, Tá» ng Cá» c ChiẠn Tranh Chính Trá» vá» i nhá» ng sáng tác ná» i tiẠng vá» ngæ á» i lính Viá» t Nam Cá» ng Hòa và tình nghä a quân dân. Bút hiá» u Lam PhÆ Æ ng do ông tá»± Ä áº t, từ2 chá» trong tên thẠt cá» a mình (Lâm và Phùng), vá» i ý nghä a: "hæ á» ng vá» phæ Æ ng trá» i màu xanh (lam) hy vá» ng". Có lẽ vì vẠy mà ông Ä ã cá» gẠng khẠc phá» c má» i hoàn cẠnh khó khäƒn, vá» vẠt chẠt cå ng nhæ tinh thẠn, Ä á»ƒ tiẠp tá» c vui sá» ng và sáng tác nhẠc. Ngày 30 tháng 4, 1975 ông và gia Ä ình có mẠt trên con tàu TrÆ á» ng Xuân cùng vá» i khoẠng 3600 ngæ á» i ra khæ i khi Sài Gòn thẠt th vào tay Cá» ng sẠn. Sau trẠi tá» nẠn Há» ng Kông, ông Ä Æ á» c Ä á» nh cæ tẠi tiểu bang Virginia Hoa Kỳ. Sau Ä ó, có lẽ vì "kiẠp phiêu bá» ng" nên ông Ä ã di chuyển vá» tiểu bang Texas rá» i California và có má» t quyẠt Ä á» nh lá» n: rá» i Hoa Kỳ sang Paris, Pháp sinh sá» ng má» t thá» i gian khá dài, sau khi ly dá» vá» i
ká» ch sä Túy Há» ng. Ra hẠi ngoẠi và nhẠt là tẠi Paris, ông Ä ã có thêm cẠm há» ng Ä á»ƒ viẠt rẠt nhiá» u nhẠc phẠm phong cách má» i láº, trẻ trung... Qua nhá» ng video do Trung tâm Thúy Nga Paris thá»±c hiá» n, tôi nhẠn xét cách nói chuyá» n cá» a ông rẠt thành thẠt, lá» ch sá»±, khéo léo, khiêm tá» n và lúc nào cå ng vui vẻ vá» i ná» cæ á» i trên môi, cho dù câu há» i có nhẠc Ä áº n nhá» ng chuyá» n buá» n ông vừa trẠi qua. NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng là má» t trong rẠt ít nhẠc sä không "phá» nhẠc từthæ ", vì e rằng không thể chẠp cánh cho bài thæ bay xa hæ n vá» i nhẠc cá» a ông: ThÆ cá» a ngæ á» i ta Ä ang hay, bá» vào nhẠc cá» a tôi lá» không hay thì có phẠi là tôi mang tá» làm hẠi ngæ á» i ta không chá»! Nên tôi không dám.... Ông Ä ã sáng tác trên dæ á» i 200 bài, rẠt dá» dàng, tá» nhẠc phẠm Ä áº u tay näƒm 1952 "Chiá» u Thu Ạy" và tiẠp ná» i cho Ä áº n khi ông lâm trá» ng bá» nh vào näƒm 1999. NhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng Ä a dẠng vá» i nhiá» u thể Ä iá» u và Ä á» tài vá» : tình quê hæ Æ ng, ngæ á» i lính chiẠn Viá» t Nam Cá» ng Hòa, tình mẫu tá», tình yêu lá» a Ä ôi... Ông cho biẠt nguá» n cẠm há» ng sáng tác rẠt thẠt - từchính cuá» c Ä á» i cá» a ông hay cẠm nhẠn Ä Æ á» c từä á» i thæ á» ng qua báo chí, thân há» u. Tuy phẠi chẠt vẠt Ä á»ƒ mæ á» n tiá» n in và phẠi tá»± Ä em Ä i bán tác phẠm Ä áº u tay näƒm 1952 nhæ ng chá» sau 3 näƒm, các nhẠc phẠm cá» a ông Ä ã Ä Æ á» c nhá» ng nhà xuẠt bẠn nhẠc mua bẠn quyá» n và phá» biẠn, trong Ä ó có Nhà xuẠt bẠn Tinh Hoa: Chiá» u Thu Ạy (Chiá» u thu Ạy, ngá» i bên em dæ á» i ánh träƒng vai ká» vai. Nhìn mây bay, há» n lâng lâng theo gió lay hæ Æ ng mùa say. Chiá» u thu Ạy, nhìn nhau tay nẠm tay, mẠt hoen lá» tràn. Buá» n ngao ngán, nàng xa cách, duyên tình ta ôi bẽ bàng...); Khúc Ca Ngày Mùa - Hoàng Oanh hát (Kìa thôn quê dæ á» i träƒng vàng bát ngát. Ánh träƒng thanh chiẠu qua làng xæ xác. ChiẠu há» n quê bao khúc ca yêu Ä á» i. Mừng träƒng lên chúng ta cùng múa hát. Æ á» c mong sao lúa hai mùa thæ m ngát. Lúa vá» mang bao khúc ca tuyá» t vá» i ); Trăng Thanh Bình -Ban há» p ca (Ngày nào súng biên cæ Æ ng rá» n ná» khẠp Ä á» ng xanh. Bao la súng rá» n vang xa xa. Xác thù tràn Ä áº y khẠp sæ n hà. Tá»±a há» n ai trong Ä êm träƒng tà?...); NhẠc Rừng Khuya - Ngá» c Minh hát (NhẠc Ä êm tàn hòa cùng ngàn cây trẠm lẠng. NhẠc reo buá» n hòa cùng Ä Æ á» ng tæ rừng vẠng. SÆ Æ ng trá» i khuya ræ i khẠp Ä ó Ä ây rừng Æ i!...); Tình Cá» Ä ô (lá» MẠnh ThÆ á» ng - Buá» n nhìn vá» xa xôi, Hà Ná» i Æ i Ä ã xa thẠt rá» i. Má» t mùng ngàn trùng khæ i, thành phá» cå lẠng sau núi Ä á» i. Ä âu Thăng Long näƒm xæ a, cùng tháp cå rêu phai má». Còn tìm Ä âu nên thæ, cành liá» u úa rå ven há» ) (Ca khúc Ä áº u tay Chiá» u Thu Ạy - nhẠc: Lam PhÆ Æ ng, lá» i: CẠm Huá», nhà xuẠt bẠn Ä oàn Giao - Sài Gòn, 1954) Trong lúc viẠt bài này, tôi Ä ã nghe lẠi má» t sá» tác phẠm cá» a ông thuá» c dẠng ít Ä Æ á» c ngæ á» i bây giá nhá» Ä áº n, trong sá» Ä ó là 2 bẠn nhẠc Chiá» u Thu Ạy - SÄ Phú hát và Tình Cá» Ä ô - Mỹ Thể trình bày. Tôi không khá» i ngẠc nhiên vì há» n nhẠc và kỹ thuẠt cá» a ngæ á» i nhẠc sä rẠt trẻ tuá» i Ä ã "chá» ng chẠc", không kém gì các nhẠc sä thành danh thá» i Ä ó - báo hiá» u sá»± xuẠt hiá» n lâu dài má» t chân tài cá» a ná» n tân nhẠc Viá» t Nam. Tôi cå ng thích thú khi nghe: Chiá» u Tàn - ban tá» ca NhẠt TrÆ á» ng (Chiá» u tàn, trá» i man mác nẠng thæ m lẠnh Ä ã dẠn phai. Màn Ä êm sao chæ a buông còn thæ thẠn, tá»±a Ä á» i mong bóng ai? Bóng Ä ôi chim non tìm Ä Æ á» ng vá». NgẠi ngùng tung cánh theo làn gió Ä ông vừa sang ); KiẠp Tha HÆ Æ ng - Than Thúy hát (Chiá» u Ä i lẠng lẽ màn Ä êm dẠn trôi. Bâng khuâng vì gió Ä ông Ä áº n tim côi. Ngã mình nghe lá khô nhẹ ræ i. ThẠy lòng bá» t cô Ä Æ n giá» a ánh Ä èn kinh Ä ô sáng soi ); Tình Mẹ tá» c Lòng Mẹ ThÆ Æ ng Con - Lá» Thanh hát (Ä êm khuya rá» i à Æ i con yên ngá». Trăng xa vá» i Ä èn gẠy nào soi kiẠp ngæ á» i. Mái tranh nghèo lẠnh lùng tẠt gió sæ Æ ng ræ i. Ä Æ á» c nhìn con thân mẹ dæ á» ng Ạm khôn nguôi ); ThÆ Æ ng Con - Hoàng hát (Trá» i khuya, quá canh ba tiẠng gà gáy vang thôn nghèo. Ä ìu hiu ánh träƒng rằm qua vách soi con yêu. Ä êm vẠng âm vang lá» i ru. Nhìn lá» con chá» a chan, Mẹ nhá» hôm nao lúc con ra Ä á» i. NgÆ á» i ngæ á» i nhìn vào nôi. TiẠng khóc ban sæ gây gia Ä ình thêm vui. Ạu Æ áº u Æ. TiẠng khóc con thêm phẠn mẹ lo. Lo sao bát sá» a con vẫn Ä áº y. Lo vì nhà mình thiẠu cæ m chiá» u ); Rừng XÆ a - Anh Khoa hát (NgÆ á» i vá» Ä âu há» i ngæ á» i vá» Ä âu? Có nhá» chäƒng má» t chiá» u bên suá» i mæ? Nghe gió cuá» n mây trôi vá» næ i xa tít chân trá Tình Ä ã trao không lá» i ); nhá» ng tuyá» t tình ca nhæ MÆ a Lá» - Thanh Hà hát (Lá» mãi thæ Æ ng vá» cá» hæ xa vá» i. Lá» nhá» mong ai má» trang giẠy. MÆ a tuôn trong tim suá» t näƒm canh dài. Từng hẠt buá» n Ä au tí tách hiên ngoài ); Cá» Úa Ý Lan hát (Còn nhá» tên nhau xin gá» i trong giẠc má» ng. Còn chút thæ Æ ng yêu xin Ä Æ a vào dæ âm. Có phẠi còn yêu vì Ä ôi lẠn thẠm nhá». Mình Ä ã thẠt quên cá» sao lòng vẫn chá» ); Cho Em Quên Tuá» i Ngá» c - BẠch YẠn hát (Cho em quên cæ n má» ng Ạo xa xôi thæ ngây ngày nào. Em quên Ä Æ á» c phút trong tay mæ a bay dẠt dào. ÐẠn muôn Ä á» i sau em không còn nhá» yêu thæ Æ ng b nhau lẠn Ä áº u ); SẠu Ly HÆ Æ ng - Lá» Thu hát (NhẠc sẠu buông trẠm lẠng. Xa quê bao ngày tháng. Mang theo ná» i niá» m Ä au xót chia phôi. Hà Ná» i xa vá» i lẠm. NÆ i quê hæ Æ ng chìm Ä áº m. Ai ra Ä i mà khô thæ Æ ng nhá» vá» ); Má» t Mình - Khánh Hà hát (Sá» m mai thá» c giẠc, nhìn quanh má» t mình. Ngoài hiên nẠng lóe, Ä àn chim giẠt mình. BiẠt lá» i tá» tình, Ä ã có ngæ á» i nghe...); Em Ä i Rá» i, viẠt theo tâm sá»± buá» n cá» a nhẠc sä saxophone Lê TẠn Quá» c & ca sä Há» a Mi (Em Ä i rá» i, Ä Æ á» ng xæ a có nẠng không anh? Lá hoa còn xanh, hay tàn theo tháng ngày? Giá» má» t mình anh, lẻ bæ á» c trong sæ Æ ng mai. NgÆ á» i tình còn Ä âu, chá Ä á» n Ä au con tim...); nhá» ng bẠn hùng ca nhæ NhẠc Rừng Khuya - Ngá» c Minh hát (NhẠc Ä êm tàn hòa cùng ngàn cây trẠm lẠng. NhẠc reo buá» n hòa cùng Ä Æ á» ng tæ rừng vẠng. SÆ Æ ng trá» i khuya ræ i khẠp Ä
Ä ây rừng Æ i!...); Ä oàn NgÆ á» i Lá» Thá» - Ban há» p ca (Kìa là rừng sâu âm u dæ á» i sæ Æ ng trá» i khuya. Má» Ä i quanh co giá» a Ä êm träƒng Ä áº y. Lòng tràn niá» m vui Ä êm nay chúng ta cùng sum vẠy. Bên nhau ta hát, hát mãi, hát quên Ä Æ á» ng xa )... DÄ nhiên chúng ta không thể quên nhá» ng nhẠc khúc ông viẠt cho 4 mùa Xuân HẠThu Ä ông nhæ : Xuân Má» ng - Diá» m Liên hát (Trông Anh Ä ào bừng ná»ÿ, nàng Lan cå ng má» m c Âu yẠm bên nàng Huá», là Cúc sẠc hæ Æ ng vàng tæ Æ i. Năm ngón tay ngá» c ná», nhẹ Ä Æ a xuân vào cõi Ä á» i nẠng xuân vá» i vá» i, cá»ÿi áo cho nàng Há» ng vui ); Ngày TẠm Biá» t - Túy Há» ng hát (Hôm nay Ä ây còn vui trông thẠy nhau. Bên tiẠng ca tiẠng Ä àn væ á» t trá» i cao, lá» i vui thẠm thiẠt Ä Æ a trao nhæ khi má» i gẠp nhau ); Thu SẠu - Thái Thanh hát (Mùa thu thæ a nẠng gió mang niá» m nhá». Trá» i chiá» u man mác buá» n nát con tim. Lá» tình Ä áº«m Æ á» t tà áo trinh nguyên. Ká» niá» m êm Ä á» m còn in trên giẠy...); Mùa Thu Yêu Ä Æ Æ ng Don Há» & Ngá» c Huá» song ca (Anh muá» n Ä ôi ta mãi nhæ ngæ á» i tình. Vui Ä á» i h hò. Khi bên giòng suá» i, khi trên Ä á» i buá» n. Ná» a Ä êm thanh vẠng, dìu Ä áº n công viên. Ä ôi trẻ lẠc loài trên xác lá vàng. Mùa thu yêu Ä Æ Æ ng ); Tình ChẠt Cho Mùa Ä ông Elvis PhÆ Æ ng hát (Chiá» u buá» n ngá» i má» t mình. Nhìn mây trôi mênh mang. Nhìn Ä ôi chim lang thang, lang thang. Trá» i buá» n ngæ á» i càng buá» n. Trông mây næ á» c thêm bâng khuâng. Nhá» em từng phút mong từng giây, em Æ i )** Má» i quý Ä á» c giẠnghe thêm nhiá» u ca khúc khác qua 6 albums - 150 bài - trong "Nghe nhẠc Lam PhÆ Æ ng" á»ÿ dæ á» i *** GẠn Ä ây, tôi tình cá» Ä Æ á» c nghe ca khúc Bài ThÆ Không Ä oẠn KẠt do Thu PhÆ Æ ng trình bày (X gá» i cho anh Ä ôi môi há» ng Ä ào ngày xæ a. Má» t ná» hôn tha thiẠt cá» a thuá»ÿ mây mæ a. Má» t tình yêu muôn ki thoáng mãi hæ Æ ng xæ a. Và xin tìm cho anh ánh mẠt nôn nao Ä áº u tiên ). Nét nhẠc Ä áº¹p và có nhá» ng chá» kỹ thuẠt lẠmà Lam PhÆ Æ ng cho biẠt là Ä ã há» c há» i Ä Æ á» c thêm khi ra hẠi ngoẠi. Má» t chút tâm sá»± cá» a NS Lam PhÆ Æ ng qua "Bài thæ không Ä oẠn kẠt": MP3 (Ca khúc Bài ThÆ Không Ä oẠn KẠt trích từtẠp nhẠc Tình Yêu Và Tuá» i Trẻ Nam Á xuẠt bẠn - Paris, 1990) Vào tháng 5, 2015, trong lúc sá» a soẠn cho má» t buá» i há» p mẠt nhân dá» p sinh nhẠt thá» 20 cá» a CÆ Sở Cá» ThÆ m, nam ca sä tài tá» Xuân ThÆ á»ÿng vùng Hoa Thá» nh Ä á» n muá» n tham dá»± vá» i bài "NẠng Ä áº¹p Miá» n Nam" - Hoàng Oanh hát (Ä ây trá» i bao la ánh nẠng mai hé Ä áº u ghá» nh lan dẠn tá» i Ä á» ng xanh. Ta cùng chen vai Ä em tay góp sá» c täƒng gia cho ngæ á» i ngæ á» i vui hòa ). Tôi lên internet tìm bẠn nhẠc rá» i Ạn hành træ á» c 1975. Tuy có nhiá» u bài khác cá» a Lam PhÆ Æ ng nhæ ng không tìm ra "NẠng Ä áº¹p Miá» n Nam"! Tôi buá» c lòng viẠt email há» i vài ngæ á» i qu Ä ông ThÆ Æ ng, má» t ngæ á» i bẠn chuyên sæ u tẠm "nhẠc xæ a", cho biẠt bài này thuá» c loẠi hiẠm quý, kh Tôi chá» t nghä không biẠt có phẠi là vì ná» i dung cá» a bẠn nhẠc nên "NẠng Ä áº¹p Miá» n Nam" Ä ã hẠu nhæ không còn tá» n tẠi trong chiẠn dá» ch "tẠn diá» t väƒn hóa phẠn Ä á» ng và Ä á» i trá» y cá» a miá» n Nam" sau biẠn cá» 30 tháng 4, 1975 chäƒng? NhÆ ng sau cùng, nhẠc sä Nguyá» n TÆ á» ng Vân á»ÿ Maryland Ä ã tì Ä Æ á» c và gá»ÿi cho tôi bẠn nhẠc, may mẠn còn læ u trá» trong thæ viá» n cá» a cá» nhẠc sä Nguyá» n Túc mà ông Ä em qua Hoa Kỳ træ á» c 1975. Nhá» ng lẠn biên khẠo vá» má» t nhẠc sä, tôi có thể dá» dàng tìm Ä Æ á» c phẠn thu âm do ca sä trình bày nhæ ng nhiá» u khi không có bẠn nhẠc "gá» c" Ä á»ƒ kiểm chá» ng: 1/ lá» i ca sä hát có Ä úng vá» i lá» i ca trong bẠn nhẠc; 2/ nhá» p Ä iá» u và ná» t nhẠc; 3/ quan trá» ng nhẠt: tác giẠthẠt sá»± là ai? (có nhiá» u bẠn nhẠc cùng chung tá»±a Ä á» hay tài liá» u trên internet viẠt sai); và bẠn nhẠc Ä Æ á» c sáng tác chung vá» i má» t tác giẠnào khác hay không? Má» t sá» bẠn nhẠc gá» c còn in á»ÿ bìa mẠt sau: ngày Ä Æ á» c kiểm duyá» t, hình tác giẠvà nhá» ng tác phẠm Ä ã Ạn hành... Ä ó cå ng là nhá» ng dá» kiá» n rẠt tá» t cho biên khẠo. HẠu hẠt các nhẠc phẠm cá» a Lam PhÆ Æ ng Ä á» u do ông viẠt nhẠc và lá» i. Chá» có má» t sá» ít bài nhæ : "Chiá» u Thu Ạy" do CẠm Huá» viẠt lá» i; "NẠng Ä áº¹p Miá» n Nam", "Lá ThÆ Miá» n Trung", "ChuyẠn Tàu Thá» ng NhẠt" Ä Æ á» c thi sä Há» Ä ình PhÆ Æ ng viẠt lá» i; Mùa Hoa PhÆ á» ng do nhẠc sä Hoàng Thi ThÆ viẠt lá» i; Tình Cá» Ä ô do MẠnh ThÆ á» ng viẠt lá» i; "SẠu Ly HÆ Æ ng" do nhẠc sä Lê Má» ng BẠo viẠt lá» i (BẠn nhẠc NẠng Ä áº¹p Miá» n Nam - Tinh Hoa Miá» n Nam xuẠt bẠn - Sài Gòn, 1957) Theo thiển ý, chá» cẠn nhá» ng ca khúc sáng tác trong nhá» ng näƒm Ä áº u (1952-1957) cå ng Ä á» Ä á»ƒ tên tuá» i Lam PhÆ Æ ng Ä Æ á» c ngæ á» i Ä á» i biẠt Ä áº n và ca tá» ng, nhæ ng ngæ á» i nhẠc sä nhà nghá» vẫn tæ cho Ä áº n lúc sá» c khá» e không cho phép tiẠp tá» c. Ä á»ƒ tẠm kẠt thúc bài viẠt này, tôi xin Ä Æ á» c mæ á» n lá» i cá» a nhà väƒn, nhẠc sä Nguyá» n Ä ình Toàn phát biểu ngẠn gá» n vá» dòng nhẠc Lam PhÆ Æ ng: Con kênh Ä áº y væ i vá» i thá» y triá» u. TrÆ á» c khi næ á» c rút Ä i, nó phæ i bẠy Ä áº n cẠsá»± khô cẠn, nhæ má» t tẠm lòng khi cho hẠt và cå ng chẳng còn gì Ä á»ƒ che dẠu. Lúc thá» y triá» u trá»ÿ lẠi, kênh lẠi tràn Ä áº y, nhẠy bá». NhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng, tình ca cá» a Lam PhÆ Æ ng Ä áº y Ạp cái cho Ä i Ä ã hẠt và chá» Ä á» i phút phá» c sinh Ä á»ƒ có thể cho Ä i thêm ná» a... Thành thẠt tri ân NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng Ä ã Ä em niá» m vui Ä áº n cho má» i ngæ á» i qua nhá» ng sáng tác bẠt há». CÅ ng xin cẠm Æ n nhá» ng ngæ á» i Ä áº¹p Ä ã Ä i qua Ä á» i ông, tuy không Ä i trá» n Ä Æ á» ng tình nhæ ng Ä ã tẠo nguá» n c há» ng Ä áº c biá» t làm thäƒng hoa tình ca Lam PhÆ Æ ng và làm phong phú ná» n tân nhẠc Viá» t Nam. CẠu mong Trá» i PhẠt ban cho ông bình yên nhæ ông Ä ã từng mong Æ á» c, cá» ng thêm sá» c khá» e, niá» m tin và hẠnh phúc.phan Anh DÅ ng (Richmond, Virginia USA - 21 tháng 7, 2015)Tài liá» u tham khẠo:- Video Thúy Nga Paris 22,
28, 88, 102 vá» dòng nhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng.- NhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng Ä Æ á» c nhiá» u ca, nhẠc sä thu âm Ä Äƒng á»ÿ má» t sá» website trên internet.- Bài viẠt vá» NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng cá» a Nguyá» n Ngá» c NgẠn, Lê Văn Phúc, Nguyá» n Ngu Í, TrÆ á» ng Kỳ - TẠp nhẠc sá» 3 "Nhá» ng bẠn tình ca cá» a Lam PhÆ Æ ng - Tuá» i Trẻ và Tình Yêu" - Nam Á xuẠt bẠn näƒm 1990.- TẠp nhẠc sá» 4 "20 tình khúc cá» a NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng" - Thúy Nga xuẠt bẠn và phát hành näƒm 1992.- BẠn nhẠc "Chiá» u Thu Ạy" - Ä oàn Giao xuẠt bẠn näƒm 1954 (Ä ông ThÆ Æ ng sæ u tẠm)- BẠn nhẠc "Trăng Thanh Bình" - Tinh Hoa xuẠt bẠn näƒm 1955.- BẠn nhẠc "NẠng Ä áº¹p Miá» n Nam" - Tinh Hoa Miá» n Nam xuẠt bẠn näƒm 1957.- BẠn nhẠc "Chiá» u Tàn" - Diên Há» ng xuẠt bẠn näƒm 1959 (Ä ông ThÆ Æ ng sæ u tẠm)- Tiểu sá» Lam PhÆ Æ ng - wikipedia (Bìa sau bẠn nhẠc "Chiá» u Tàn" do nxb Diên Há» ng phát hành näƒm 1959 - có ghi tên nhá» ng tác giẠviẠt lá» i cho má» t sá» nhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng) Má» t sá» hình Ạnh cá» a Lam PhÆ Æ ng NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng và Mẹ (Bà TrẠn Thá» Nho) - thuá»ÿ nhá» Thanh Thúy hát: KiẠp Nghèo / Ä èn Khuya - Thái Châu hát: Khóc Mẹ NS Lam PhÆ Æ ng Ä óng phim"chân Trá» i Má» i" NS Lam PhÆ Æ ng & NS Nguyá» n Văn Ä ông NS Lam PhÆ Æ ng & NS PhẠm Duy - Paris NS Lam PhÆ Æ ng, MC TrẠn Quá» c BẠo, Lê Bá ChÆ, ca sä BẠo Hân - 1982 Từtrái: DÅ ng (Long Biên), Lê thá» CẠm HÆ á» ng, bà DÅ ng LB, Lam PhÆ Æ ng, vá» chá» ng ca sä Thanh Mai - tẠi Ä ám cæ á» i ca sä Hùng CÆ á» ng (1982) NS Lam PhÆ Æ ng - Paris
NS Lam PhÆ Æ ng & MC Nguyá» n Ngá» c NgẠn - Paris 1993 NS Lam PhÆ Æ ng & MC Nguyá» n Ngá» c NgẠn - Paris 1994 Lam PhÆ Æ ng Ä áº i diên Thúy Nga Paris trao plaque cẠm tẠNS hòa âm Tùng Châu - Long Beach, California 1998 NS Lam PhÆ Æ ng & MC Nguyá» n Cao Kỳ Duyên NS Lam PhÆ Æ ng & ca sä ChẠLinh - Houston,Texas 2007 Ca sä Quang Lê, NS Lam PhÆ Æ ng, Ca sä BẠch YẠn - Houston, Texas 2007 NS PhẠm MẠnh CÆ Æ ng, NS Lam PhÆ Æ ng & NS TrÆ á» ng Kỳ - Montreal, Canada 2006 Từtrái: NS Lê Văn Khoa, NS Anh Bằng, NS Lam PhÆ Æ ng, NS Diá» u HÆ Æ ng (3/2010 - Garden Grove, California) NS Anh Bằng và NS Lê Dinh Ä áº n thäƒm NS Lam PhÆ Æ ng (27/11/2010 - California) Ánh Hằng (con gái NS Lam PhÆ Æ ng) Ä á» ng từtrái: Minh Khai (em Lam PhÆ Æ ng), Ánh Loan (thá» ná» ) / Ngá» i: NS Lam PhÆ Æ ng, Ánh Hằng (træ á»ÿng ná» ) Minh Khai, chá» ng: Tòng Lâm & NS Lam PhÆ Æ ng ÔB Nguyá» n Quang Huy/Minh Ä á» c Hoài Trinh, GS Nguyá» n Thanh Liêm, GS DÆ Æ ng Ngá» c Sum và má» t sá» vä nghá» sä... thäƒm NS Lam PhÆ Æ ng tẠi tæ gia - tháng 5, 2015 NS Lam PhÆ Æ ng & MC Nam Lá» c (9/2015) Ca sä Thanh Lan & NS Lam PhÆ Æ ng (9/2015) ThÆ há» a gia VÅ Há» i, há» a sä VÅ Quá» c, NhẠc sä VÄ nh Ä iá» n từmiá» n Ä ông Hoa Kỳ ghé thäƒm NS L PhÆ Æ ng (4/12/2015)
PhÆ Æ ng Linh, TrẠn Quá» c BẠo, Ông Thá» y NhÆ Ngá» c NhÆ Quỳnh, TrẠn Quang HiẠu, Lam PhÆ Æ ng Thu PhÆ Æ ng, NS Lam PhÆ Æ ng, Bằng Kiá» u ChÆ Æ ng Trình Phát Thanh vá» LAM PHÆ Æ NG Kỳ - 5/2006 50 Năm Âm NhẠc Lam PhÆ Æ ng, PhẠn 1 (MP3) - Nghá» SÄ và Ä á» i Sá» ng - thá»±c hiá» n: Tr 50 Năm Âm NhẠc Lam PhÆ Æ ng, PhẠn 2 (MP3) - Nghá» SÄ và Ä á» i Sá» ng - thá»±c hiá» n: TrÆ á» ng Kỳ - 5/2006NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng (MP3) - Âm NhẠc Cuá» i TuẠn - thá»±c hiá» n: Thy Nga - 9/2004 NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng, phẠn 1 (MP3) - 70 Năm Tình Ca Viá» t Nam - thá»±c hiá» n: Hoài Nam (SBS Úc Châu) - 7/2009NhẠc sä La PhÆ Æ ng, phẠn 2 (MP3) - 70 Năm Tình Ca Viá» t Nam - thá»±c hiá» n: Hoài Nam (SBS Úc Châu) Nhá» ng Tình Ca BẠt Há» cá» a NS Lam PhÆ Æ ng (Youtube) - NhẠc Chá» n Lá» c - NhẠc Vàng Plus thá»±c hiá» n GHI CHÚ: Ngày 30 tháng 4, 1975 NS Lam PhÆ Æ ng, ká» ch sä Túy Há» ng và 2 con gái rá» i Sài Gòn trên tàu TrÆ á» ng Xuân và sau Ä á» nh cæ tẠi Hoa Kỳ (chá» không phẠi Lam PhÆ Æ ng Ä i træ á» c rá» i bẠo lãnh gia Ä ình qua sau, nhæ tæ á» thuẠt trong má» t sá» chæ Æ ng trình á»ÿ trên). Trung Tá PhẠm HẠu (Nhà thæ NhẠt TuẠn), cá»±u QuẠn Ä á» c Ä ài Phát Thanh Quân Ä á» i VNCH biểu vá» dòng nhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng (Houston TX 2007) Má» i nghe toàn bá» : 13 bẠn nhẠc cá» a Lam PhÆ Æ ng - tiẠng Ä àn guitar cá» a Vô ThÆ á» ng VIDEO TAPES & DVD Vá» NHẠC LAM PHÆ Æ NG PBN 22: "40 Năm Âm NhẠc Lam PhÆ Æ ng" - 1993 PBN 28:"Lam PhÆ Æ ng 2 - Dòng NhẠc TiẠp Ná» i" - 1994
PBN 88: "Lam PhÆ Æ ng - Ä Æ á» ng vá» Quê HÆ Æ ng" - 2007 2011 PBN 102: "NhẠc Yêu CẠu - Tình Ca Lam PhÆ Æ n PBN 88: Behind the scenes PBN88 (toàn bá» ) PBN 102 trailer PBN102 Mùa Thu Yêu Ä Æ Æ ng ASIA 77 - Dòng NhẠc Anh Bằng & Lam PhÆ Æ ng - trailer ChuyẠn Ä ò Vỹ TuyẠn & Ná» i Lòng NgÆ á» i Ä i - Thanh Tuyá» n & Nguyên Khang Em Ä i Rá» i, Khúc Thá» y Du - Mai Thanh SÆ n, Y PhÆ Æ ng Youtube: QUẠNG CÁO SHOW / BÀI Há» P CA CUá» I CHÆ Æ NG TRÌNH & NS LAM PHÆ Æ NG CẠM Æ N KHÁN GIá TÆ á»œng THUẠT - Duy Văn pdf) NGHE NHẠC LAM PHÆ Æ NG (Má» i Album khoẠng 25 bài, xẠp theo thá» tá»± ABC) ALBUM 1 ALBUM 2 ALBUM 3 ALBUM 4 ALBUM 5 ALBUM 6 Ä Ä A/ CASSETTE/ CD NHẠC LAM PHÆ Æ NG Má» t Ä á» i Tan Vá» - Khánh Hà Cho Em Quên Tuá» i Ngá» c / HẠnh Phúc Mang Theo - TiẠng hát: BẠch YẠn Tình LẠng Lẽ - TiẠng hát: Ngá» c Anh Liên khúc Duyên KiẠp & Tình NghÄ a Ä ôi Ta Chá» ThẠThôi - TiẠng hát: HẠVy
Liên khúc Trăm Nhá» Ngàn ThÆ Æ ng & Thu SẠu - Song ca: CẠm Ly & Quá» c Ä áº i Truyá» n ca Trên Ä á» nh Ä au ThÆ Æ ng - Song ca: HÆ Æ ng Lan & Elvis PhÆ Æ ng Mình MẠt Nhau Bao Giá» - Song ca: HÆ Æ ng Lan & Huy Sinh Yêu Nhau Bá» n Mùa - TiẠng hát: Thanh Hà Cá» Úa - TiẠng hát: Ý Lan Tình NghÄ a Ä ôi Ta Chá» ThẠThôi - Song ca: VÅ Khanh & Ý Lan Cám Æ n NgÆ á» i Tình - TiẠng hát: Thùy DÆ Æ ng Nhá» ng Gì Cho Em - LÆ u Há» ng Chung Má» ng - TiẠng hát: Vân Khánh Em Là TẠt CẠ- TiẠng hát: Gia Huy Em Ä i Rá» i - TiẠng hát: Há» a Mi TiẠc - Song ca: ThẠSÆ n & HÆ Æ ng Lan NhÆ GiẠc Chiêm Bao - TiẠng hát: Ngá» c Lan Dòng Lá» - TiẠng hát: 5 Dòng Kẻ Ä ò Tình - TiẠng hát: Ä á» c TuẠn Biển Tình - TiẠng hát: Lá» Quyên
Nghẹn Ngào - Song ca: Túy Há» ng & PhÆ Æ ng Ä áº i Ä Æ N CÔI - TiẠng hát: Thanh Thúy Nguyá» n Ä á» c Ä áº t và CD "Diá» u Khúc Cá» a PhÆ Æ ng - Air of Phuong" (pdf) - Băng Huyá» n/viá» n Ä ông Nguyá» n Ä á» c Ä áº t soẠn và Ä àn "Ä oàn NgÆ á» i Lá» Thá» " live á»ÿ Sydney, Úc Châu 2013: MP3 Youtube NS Lam PhÆ Æ ng nói vá» khó khäƒn ban Ä áº u khi phá» biẠn bẠn nhẠc Ä áº u tay 1952 Chiá» u Thu Ạy: MP3 Duy Khánh hát "Chiá» u Hành Quân" 55 Năm Âm NhẠc Lam PhÆ Æ ng ÐẠi nhẠc há» i Ä ánh dẠu 55 näƒm âm nhẠc (1955-2010) cá» a nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng do tuẠn báo Thá» i Báo, á»ÿ Toronto, Canada, tá» chá» c, sẽ diá» n ra vào 7 giá» tá» i 24 tháng 7, 2010 tẠi Ä áº i hí viá» n The Living Arts Centre 4141 Living Arts Dr., Toronto, Canada.Ðóng góp trong chæ Æ ng trình vinh danh này, có các nam, ná» ca sä từcalifornia, nhæ Mai Thiên Vân, ThẠSÆ n, Ngá» c Háº, Ngá» c Anh, Quá» c Khanh, Don Ho, Diá» m Liên, ÐẠng ThẠLuân, MC Nguyá» n Ngá» c NgẠn và ban nhẠc Liberty.Ðây là lẠn Ä áº u tiên sau 35 näƒm tỵ nẠn, nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng từcalifornia Ä áº n Toronto (Canada) gẠp gá» khán giẠtrong má» t chæ Æ ng trình hoàn toàn mang tính cách nghá» thuẠt, Ä Æ á» c thá»±c hiá» n Ä á»ƒ vinh danh má» t nhẠc sä tài hoa vá» i hæ n 200 nhẠc phẠm Ä ã Ä i vào lòng ngæ á» i Viá» t Nam, gá» m nhá» ng bài hát tiêu biểu cho từng thá» i kỳ thäƒng trẠm trong Ä á» i sá» ng cá» a tác giáº, từtrong næ á» c ra Ä áº n hẠi ngoẠi.nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng, hiá» n Ä á» nh cæ tẠi Little Saigon, cho biẠt rằng ông sẽ Ä áp máy bay sang tham dá»± chæ Æ ng trình ca nhẠc này, và hiá» n ông Ä ã cẠm thẠy khá khá» e mẠnh, Ä á»ƒ có thể Ä i bằng gẠy Ä Æ á» c, sau má» t thá» i gian tẠp luyá» n, chá» không còn phẠi ngá» i bằng xe läƒn nhæ træ á» c Ä ây. Ngoài ra, nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng cå ng cho biẠt là trong thá» i gian ba ngày á»ÿ Canada, ông sẽ gẠp lẠi các bẠn bè cå, Ä á» ng nghiá» p và cẠmá» t sá» thân nhân, Ä á» nh cæ tẠi Ä ây, mà từnhiá» u näƒm nay ông không có cæ há» i gẠp gá» Show á»ÿ Toronto - youtube do ThoiBaoMedia thá»±c hiá» n: PhẠn 1 PhẠn 2 PhẠn 3 PhẠn 4 PhẠn 5 Phá» ng VẠn Lam PhÆ Æ ng
- 55 Âm NhẠc Lam PhÆ Æ ng - Virginia 10/17/2004 (pdf) - Lam PhÆ Æ ng: Má» t Ä á» i Thăng TrẠm (pdf) - Nguyá» n Ngá» c NgẠn 2010 Má» t sá» bài viẠt vá» NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng - Lam PhÆ Æ ng: Thăng TrẠm trong Tình CẠm và Cuá» c Ä á» i (pdf) - TrÆ á» ng Kỳ - Lam PhÆ Æ ng: Trên Ä Æ á» ng Phá» c Há» i Sá» c Khá» e (pdf) - TrÆ á» ng Kỳ 2005 - NhẠc SÄ Lam PhÆ Æ ng (pdf) - tá» ng há» p 3 kỳ - Bóng Thá» i Gian - Lê Văn Phúc 2004 - Lá» i Giá» i Thiá» u TẠp NhẠc sá» 4 cá» a NS Lam PhÆ Æ ng (pdf) - Nguyá» n Ngá» c NgẠn 1992 - Phá» ng vẠn NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng (pdf) - Nguyá» n Ngu Í - 1969- Lam PhÆ Æ ng, LẠy Trá» i Con Ä Æ á» c Bìn Yên (pdf) - Nam Lá» c - 2015 - Lam PhÆ Æ ng: ngæ á» i nhẠc sä tài hoa, bình dá», hiá» n hòa và khiêm tá» n (pdf) - Phan Anh DÅ ng- 7/2015 - Cô Ä Æ n và Má» t Mình (pdf) - Viá» t HẠi (LA) - 2015 - Cuá» c Tình Trá» Trêu cá» a NS Lam PhÆ Æ ng (pdf) - Lê Thá» CẠm HÆ á» ng - Bóng há» ng Paris cá» a Lam PhÆ Æ ng (pdf) - TrẠn Quá» c BẠo - 2014 Lam PhÆ Æ ng và Chúng Ta - Bài viẠt cá» a Duyên AnhMá» i nhẠc sä cá» a chúng ta là má» t tài näƒng nói tá» i nhá» ng ngæ á» i nhẠc sä không làm chúng ta chán ghét âm nhẠc. Ä á»«ng so sánh bá»ÿi vì chẳng bao giá» có so sánh trong nghá» thuẠt. Anh chá» có thể nói anh thích Lam PhÆ Æ ng hæ n ngæ á» i này, kém ngæ á» i n dám bẠo ai nhẠt? Và ai dám bẠo ai bét? Nghá» thuẠt Ä âu phẠi là món hàng. CÅ ng không há» thẠy tiêu chuẠn thæ á»ÿng ngoẠn nào Ä áº t ra. Chúng ta có hàng ngàn thá» tá»± do, kể cẠtá»± do thæ á»ÿng ngoẠn âm nhẠc. Anh cá» nói anh không thích nhẠc Lam PhÆ Æ ng. Tùy ý anh. NhÆ ng, công bình và công khai mà nói, Ä ã hàng má thẠhá» thích nhẠc Lam PhÆ Æ ng, hát nhẠc Lam PhÆ Æ ng, say mê nhẠc Lam PhÆ Æ ng từnäƒm 1954.Nhá» ng ngæ á» i bằng tuá» i tôi hẳn chæ a quên Khúc Ca Ngày Mùa. Lam PhÆ Æ ng tá»± giá» i thiá» u vá» i chúng ta ca khúc má» c mẠc bẠng lẠng chẠt dân ca miá» n Nam Ạy. Khúc Ca Ngày Mùa từsài Gòn phát Ä i, trên sân khẠu nhá» ng Ä áº i nhẠc há» i tæ ng bừng, trong máy thu thanh vang vá» ng tá» i cùng khẠp Ä á» ng quê Nam Bá». NgÆ á» i lá» n hát, trẻ con hát. Rá» i ban há» p ca Thăng Long Ä Æ a nó vào tâm há» n má» i ngæ á» i nhá» ng nét Ä Æ n giẠn, chân tình cá» a ngæ á» i miá» n Nam. Lam PhÆ Æ ng Ä á»«ng nói Ä áº hoa hay tài tá» á»ÿ Ä ây bá» ng trá»ÿ thành biểu tæ á» ng. Cho Ä áº n Ngày TẠm Biá» t thì chính cẠPhẠm Duy cå ng ngây ngẠt cái âm hæ á»ÿng lâng lâng cá» a miá» n Nam nguyên khá» i, nguyên vẹn không chẠbiẠn, Ngày TẠm Biá» t là tẠt cẠù Æ xao xuyẠn, hò læ tình tá»±, trá» tình Nam Bá» cá» ng lẠi. Nó là khúc hát từtrái tim miá» n Nam bá» c ra, lan tá» a, mênh mông, vá» i vá» i và buá» n Æ i xa vẠng. Tôi Ä ã nghe Tình Nghèo, Hò LÆ cá» a Pham Duy. Tôi Ä ã nghe TiẠng Cá» u Long cá» a PhẠm Ä ình ChÆ Æ ng. Tuyá» t diá» u lẠm. Mà vẫn thẠy thiẠu cái gì Ä ó cá» a miá» n Nam. GẠn Ä ây, khi còn á»ÿ quê nhà, nghe Dáng Ä á» ng BẠn Tre cá» a Nguyá» n Văn Tí Ä ã say sæ a nhiá» u nhæ ng khó cẠm. Có chi láº Ä âu, Ngày TẠm Biá» t á»ÿ trái tim ngæ á» i miá» Lam PhÆ Æ ng Ä ôn hẠu trào ra. Máu Miá» n Nam chẠy vá» tim Lam PhÆ Æ ng. Và Ngày TẠm Biá» t là giòng sông êm Ä á» m bẠt nguá» n từmá» t trái tim thu gá» n mẠy träƒm näƒm Ä áº t má» i. Ä áng lẽ giòng sông chia làm träƒm khúc nghìn ngành luân læ u Ä áº n vô tẠn. TiẠc thay, Lam PhÆ Æ ng Ä ã dừng lẠi á»ÿ Ngày TẠm Biá» t. Anh bá»
cái anh có mà ngæ á» i khác không có, anh bá» nàng Kiá» u Nguyá» t Nga ngæ ngác bên bá» sông Tiá» n, sông HẠu chẠy theo nhá» ng cô gái thiẠu chung thá» y bằng nhá» ng ca khúc mà ngæ á» i Sài Gòn tá» läƒng gá» i là Thá» i Trang NhẠc Tuyển!Lam PhÆ Æ ng Ä ã Ä i xa hæ n, xa cẠquê hæ Æ ng lẫn xa Ä Æ á» ng sáng tẠo. Anh tung hoành châu Mỹ. Anh thao túng châu Âu. Anh viẠt ca khúc rẠt häƒng và rẠt thành công. Tuá» i trẻ læ u vong hôm nay tiẠp tá» c say mê anh. Anh Ä á» nh nghä a giá trá» cá» a sáng tẠo. GiẠn dá» lẠm, nhæ tâm há» n anh, nhæ Ä á» i sá» ng anh. Sáng tẠo là phẠi có ca khúc má» i. PhẠi có. MỚI. MỚI. Rá» i ca khúc ra sao, tính sau. Lam PhÆ Æ ng phẠn kháng nhá» ng anh nghá» sä già nua lá» khá», hẠt thá» i khá» a lẠp sá»± vá» chiá» u cá» a mình bằng cách giẠi thích trong sæ n say khæ á» t: Thá» i Ä áº i này, giá trá» là từng bài báo nhá», không phẠi tác phẠm lá» n. Sá»± giẠi thích Ä ã là tiẠng nói chẠt rá» i. ViẠt sao ná» i ná» a nhá» ng con ngæ á» i chá» dám cao ngẠo nhá» men ræ á» u! Lam PhÆ Æ ng không cao ngẠo giẠvá». Anh rẠt chân thành, Ä á» u Ä áº n gá» i tá» i tuá» i trẻ hôm nay nhá» ng ca khúc má» i nhẠt cá» a anh. Dẫu Ä ã rá» i sông Tiá» n, sông HẠu, anh vẫn Ä i dá» c sông Potomac, sông Seine Anh chæ a dừng lẠi. Ä á»ƒ say ræ á» u. Vá» ngá»±c huênh hoang. Và tuá» i trẻ còn yêu mẠn anh, còn hát, còn nghe nhẠc cá» a anh.ngæ á» i nghá» sä sáng tác y há» t kiẠm sä. Trong Ä á» i, chá» có vài tuyá» t chiêu thôi và trên Ä á» i, chá» vài lẠn Hoa SÆ n luẠn kiẠm. Còn lẠi rẠt là nhá» ng chiêu thá» c SÆ n Ä ông bán thuá» c. Ä á»ƒ sá» ng. Bởi có ai gá» i tiá» n nuôi nghá» sä hàng tháng Ä âu. NgÆ á» i ta sang lẠu bäƒng nhẠc, in lẠu sách thì Ä ông lẠm. V chính bá» n tiêu bẠc giáº, bá» n sâu bá» nghá» thuẠt này tích á» n ào bẠt nghá» sä phẠi thẠnày thẠná». Lam PhÆ Æ ng Ä ã có má» t tuyá» t chiêu: Ngày TẠm Biá» t. TÆ á»ÿng Ä ã quá nhiá» u. Anh Ä Æ á» c quyá» n mú loẠn. NhÆ ng niá» m mong Æ á» c cá» a nhá» ng ngæ á» i yêu mẠn anh, cá» a tôi là, ngày nào Ä ó, thẠy anh Ä á» ng trên bá» sông tâm tæ á»ÿng cå, má»ÿ lá» i vá» nguá» n, khæ i vét träƒm nhánh nghìn con. Ä á»ƒ dân tá» c có nhiá» u, th nhiá» u ca khúc mang hæ i thá»ÿ ná» ng nàn, Ä ôn hẠu, xao xuyẠn, bá» i há» i cá» a miá» n Nam yêu dẠu.duyên AnhParis, ngày 23-2-1984 Dù QuaÌ MuôÌ n Màng - Bài viẠt cá» a Há» ng Thá» y Duyên väƒn nghá» Ä ã Ä Æ a Ä áº y tôi có cæ há» i quen biẠt nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng. Cách Ä ây 11 näƒm, ngày 17 näƒm 2004, bác sä Nguyá» t Nga và phu quân là anh Nguyá» n TẠn PhÆ á» c, cháu cá» a nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng Virginia Ä ã tá» chá» c 1 buá» i nhẠc thính phòng, ká» niá» m 55 näƒm âm nhẠc Ä á»ƒ vinh danh nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng. Buá» i tá» chá» c thành công mỹ mãn. Há» i træ á» ng rá» ng lá» n chá» a cẠngàn ngæ á» i không còn chá» trá» ng. Khi sá» a soẠn cho buá» i nhẠc thính phòng, anh PhÆ á» c có làm má» t tẠp chæ Æ ng trình Ä áº c biá» và yêu cẠu vài ngæ á» i mẠn má» nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng và yêu thích âm nhẠc viẠt vá» ông. Tôi có hân hẠnh trong danh sách nhá» ng ngæ á» i Ä ó.ngay từhá» i á»ÿ Viá» t Nam tôi Ä ã hâm má» nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng và rẠthích nhá» ng nhẠc phẠm "Thu SẠu", "Trăm NhÆ Ì NgaÌ n ThÆ Æ ng" v.v... cá» a ông. Tá»± nhiên tôi nẠy ra ý Ä á» nh gá» i Ä iá» n thoẠi phá» ng vẠn ông. TrÆ á» c khi gá» i, tôi cå ng Ä áº n Ä o há» i há» p không biẠt ông có muá» n nói chuyá» n vá» i tôi, má» t ngæ á» i xa lẠchæ a há» quen biẠt ông không? Nào ngá», không nhá» ng ông bằng lòng tiẠp chuyá» n tôi mà còn nói má» t cách vui veì thân mẠt ná» a.ông tâm sá»± vá» i tôi, ngay từthá» i thæ Ạu ông Ä ã mê âm nhẠc má» t cách lẠlùng. Má» i 11 tuá» i ông Ä ã Ä òi mua sách nhẠc và tá»± há» c má» t mình. Năm 13 tuá» i ông bẠt Ä áº u há» c nhẠc vá» i nhẠc sä Hoàng Lang. MÆ á» i läƒm tuá» i Ä ã tẠp tành sáng tác nhẠc và viẠt chung vá» i ông thẠy bẠn nhẠc Ä áº u tiên. MÆ á» i bẠy tuá» i Ä ã bẠt Ä áº u ná» i tiẠng.ông bæ á» c vào thẠgiá» i âm nhẠc dá» dàng, nhanh chóng nhæ có Ä ôi cánh thiên thẠn. Con Ä Æ á» ng sá» nghiá» p rá» ng thênh thang, cá» tiẠn nhanh nhæ diá» u gẠp gió.ðẹp trai, cao lá» n, tính tình dá» thæ Æ ng hiá» n hoà, lẠi là má» t nhẠc sä tài hoa, vẠy mà Ä Æ á» ng vào tình yêu lẠi chá» có träƒm lẠn vui m tá» i cẠvẠn lẠn sẠu.má» i tình Ä áº u Ä ã gẠp trẠc trá»ÿ vì vẠn Ä á» tôn giáo, cuá» i cùng phẠi tan væ ̃. NgÆ á» i yêu Ä áº u tiên cá» a ông là má» t ca sä tài sẠc vẹn toàn, và khá ná» i tiẠng trong ná» n âm nhẠc Viá» t Nam. DÆ âm cá» a má» i tình Ä áº u dang dá»ÿ là nguá» n cẠm há» ng khiẠn ông sáng tác nên nhá» ng tình khúc thẠt hay mà cå ng thẠt buá» n nhæ "Trăm NhÆ Ì NgaÌ n ThÆ Æ ng", "Thu SẠu", "Nghẹn Ng "Tình ChẠt Theo Mùa Ðông", "GioÌ t LêÌ SẠu" v.v...nhæ ng ná» i buá» n nào rá» i cå ng phẠi phôi pha theo näƒm tháng. Sau Ä ó ông lẠp gia Ä ình vá» i ká» ch sä Túy Há» ng và có Ä Æ á» c 2 ngæ á» i con gái xinh Ä áº¹p. Cuá» c hôn n cuá» i cùng cå ng kẠt thúc thẠt buá» n bằng 2 chá» chia ly.má» i tình thá» ba má»ÿ Ä áº u Ä áº¹p nhæ má» t bài thæ... Cá» nghe lá» i cá» a ca khúc "Bài Tango Cho Em" nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng sáng tác vì nàng thì Ä á» hiểu ông Ä ã yêu nhiá» u và Ä ã sá» ng trong hẠnh phúc chan hòa. Trong thá» i gian này, nhân Ä á» c má» t Ä oẠn tin trên báo vá» ca sä Há» a Mi trá» n khá» i Viá» t Nam Ä ã phẠi bá» chá» ng và 2 con thæ á»ÿ lẠi. NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng xúc Ä á» ng Ä ã sáng tác nhẠc phẠm "Em Ði Rá» i" Ä áº c biá» t cho Há» a Mi dù chæ a há» biẠt mẠt. Sau Ä ó, trong má» t buá» i nhẠc há» i tá» chá» c cho Há» a Mi, cô Ä ã trình diá» n bẠn nhẠc Ä ó thẠt xuẠt sẠc và Ä Æ á» c khán giẠvá» tay ná» ng nhiá» t. Sau khi trình diá» n bẠn "Em Ði Rá» i", Há» a Mi má» i nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng lên sân khẠu Ä á»ƒ tẠng hoa và cám Æ n ông. Khi trao bó hoa cho nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng, Há» a Mi Ä ghé sát Ä Æ a má cho ông hôn Ä á»ƒ tá» cẠm tình Ä áº c biá» t. Thay vì phẠi hôn má Há» a Mi, nhẠc sä Lam PhÆ Æ n Ä ã tránh né bằng má» t câu nói thẠt khéo tôi cho Há» a Mi thiẠu ná» Ä ó, mà tôi tính lá» i nẠng lẠm à nghe. Lý do nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng không hôn Há» a Mi, dù chá» là cái hôn thẠt nhẹ trên má là vì ngæ á» i y cá» a ông, ngæ á» i Ä ã cho ông cẠm há» ng sáng tác "Bài Tango Cho Em" Ä ang ngá» i trong hàng ghẠkhán giáº. Yêu và nể nàng nhæ vẠy, mà má» i tình này cå ng lẠi kẠt thúc bằng Ä á» n Ä au.nghe nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng t sá»± vá» nhá» ng cuá» c tình cay Ä áº ng cá» a ông, tá»± nhiên tôi liên tæ á»ÿng tá» i má» i tình thẠm lẠng thẠt Ä áº¹p cá» a má» t cô bẠn tôi dành cho ông. Cô bẠn tôi á»ÿ trong cæ xá Lá» Gia, cùng xóm vá» i nhẠc sä Lam
PhÆ Æ ng. Cô hát rẠt hay và thích hát nhá» ng bài hát thẠt buá» n cá» a ông. Có leìƒ cô cẠm ông vì nhá» ng lá» i ca thiẠt tha ná» ng nàn. Tình yêu Ä Æ n phæ Æ ng Ä ó chá» làm cô sẠu héo vì lúc Ä ó ông Ä ã có gia Ä ình. Cô lẠng leìƒ th vui buá» n, thäƒng trẠm trong cuá» c sá» ng cá» a ông. Cô vui thẠy ông càng ngày càng ná» i tiẠng. Khi nghe tin ông bá» lừa trong dá» p tá» chá» c Ä áº i nhẠc há» i á»ÿ miá» n Trung lá» lã Ä áº n phẠi bán xe hæ i Ä i Ä á»ƒ trẠná», cô Ä ã xót xa Ä áº n mẠt ngá» mẠy Ä êm liá» n.ngæ á» i bẠn gái thuá»ÿ hoa niên Ä ó cá» a tôi bá» kẹt lẠi Viá» t Nam và Ä ã ra ngæ á» i thiên cá». NẠu cô còn sá» ng, biẠt nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng phẠi trẠi qua nhá» ng khá» Ä au cá» a má» i tình cuá» i Ä á» i và ngá» i xe läƒn nhæ bây giá» chẠc cô seìƒ buá» n lẠm, dù 2 ngæ á» i tóc Ä ã Ä iểm sæ Æ ng. Má» i tình cá» a cô dành cho nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng nhẹ nhàng nhæ sæ Æ ng kh biẠt rẠt thẠm thiẠt và khó phai má».tôi Ä ã mẠn phép cô bẠn kể cho nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng nghe Ä á»ƒ an á» i ông. TÆ á»ÿng ông nghe rá» i quên, ai ngá» ông giá» mãi trong lòng và rẠt trân quý nhá» ng tình cẠm Ä ó. Sở dä biẠt Ä Æ á» c Ä iá» u Ä ó vì khi ông qua Virginia Ä á»ƒ dá»± buá» i nhẠc vinh danh ông. Tôi Ä ón ông á»ÿ hẠu træ á» ng s khẠu. ThẠy tóc ông dài và trông má» t má» i quá, tôi lẠi là chuyên viên thẠm mỹ nên méo mó nghá» nghiá» p. Sẵn có cái kéo trong bóp, tôi há» i mæ á» n cái læ á» c cá» a má» t ca sä cẠt sæ lẠi mái tóc cho ông. Ông soi gæ rẠt hài lòng vá» i mái tóc tôi vừa sá» a sang cho ông, ông cẠm Ä á» ng nhìn tôi nói hai Ä á» a tôi cẠm Æ n Há» ng Thá» y. Tôi ngẠc nhiên khi nghe ông nói 2 Ä á» a tôi. Ông cæ á» i gæ Æ ng mẠt rẠng ræ ̃ cẠt nghä tôi nghe tôi nói 2 Ä á» a là tôi vá» i HL (tên cô bẠn tôi), rá» i ông tiẠp theo giá» ng ngẠm ngùi nẠu HL biẠt Ä Æ á» c Há» ng Thá» y säƒn sóc mái tóc tôi nhæ vẠy, chẠc HL seìƒ vui và cám Æ n Há» ng Thá» y nhiá» u lẠm. Tôi cẠm Ä á» ng nhá» tá» i cô bẠn tôi và á» a næ á» c mẠt. NẠu á»ÿ thẠgiá» i bên kia HL nghe Ä Æ á» c 3 chá» 2 Ä á» a tôi cá» a nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng vừa nói vá» i tẠt cẠâu yẠm mẠn ná» ng, chẠc bẠn tôi seìƒ vui sæ á» ng tá» i chừng nào vì tình cẠm cá» a bẠn tôi Ä ã Ä Æ á» c ngæ á» i trong má» ng cá» a nàng Ä ón nhẠn và trân quý mẠc dù quá muá» n màng.cám Æ n nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng Ä ã cho tôi c há» ng viẠt nên vài dòng ká» niá» m. Xin gá» i Ä áº n ông nhæ má» t món quà tinh thẠn cá» a má» t ngæ á» i ái má», rẠt quý mẠn ông và xin thay mẠt các thính giẠyêu thích các tác phẠm cá» a nhẠc sä Lam PhÆ Æ ng, chân thành cám Æ n ông Ä ã cá» ng hiẠn cho Ä á» i nhá» ng tuyá» t phẠm vô giá.hôì ng Thá» y Vô ThÆ á» ng(xúc Ä á» ng khi lẠn Ä áº u nhìn thẠynhẠc sä Lam PhÆ Æ ng ngá» i trên xe läƒn)anh Ä an tiẠng nhẠc má» m nhæ lá» adá» t thẠm hæ Æ ng Ä á» i bao Æ á» c mæ Khúc hát âm vang mà mæ á» t quáhá» n tôi chín ngá» t má» t trá» i thæ Tôi vá» giå a cõi ngæ á» i tan táchoa lá mùa xæ a rã ræ á» i tànbao tiẠng Ä àn xæ a nhòa nhẠt vẠngnhæ ng còn khæ nhá» ng âm vang Rá» i bá» ng má» t ngày næ i xá» lẠNhìn anh khẠp khểnh vá» i xe läƒnlòng tôi chá» t nhói nhæ cung nhẠcä ang tẠu læ ng chừng dây Ä á» t cäƒng Anh giá» ng nhæ mây ngàn hæ á» ng rá» ngtrá» i xanh ná» nhá» t giá» a hiên chiá» u?bao ca khúc cå tràn læ u luyẠnngæ á» i há» i sao Ä á» i quá hẠm hiu... NhÆ á» c Thu Lam PhÆ Æ ng, Sá»± Chân ThẠt Cá» a Chân Thiá» n Mỹ Bài viẠt cá» a ca sä Th nghe nhẠc cá» a anh Lam PhÆ Æ ng, mẠc dù còn bé lẠm, chæ a biẠt Ä á» i là gì, nhæ ng giá» ng hát Hoàng Oanh vá» i câu má»ÿ Ä áº u "Ä êm nay träƒng sáng quá anh Æ i, sao ta lìa cách bá»ÿi dòng sông bẠc hai màu" khiẠn Thanh Lan mæ á» ng tæ á» ng Ä áº n nhá» ng cẠnh quay trong cuá» n phim Ä en trẠng "Chúng tôi muá» n sá» ng" mà ba cá» a Thanh Lan Ä ã dẫn Ä i xem. Ä áº t næ á» c cách chia, tình yêu tan nát. Nghe bài hát mà cẠm thẠy Ä au xót trong lòng nhæ dao cẠt. NhẠc sä Lam PhÆ Æ ng Ä ã khéo tẠtình, tẠcẠnh, nhæ má» t áng väƒn tuyá» t tác, lá» ng theo giai Ä iá» u má» c mẠc nhæ ng trẠm bá» ng, xen vào Ä ó nhæ có Ä iá» Ä Æ n väƒng vẳng trên dòng sông giá» a Ä êm träƒng sáng vằng vẠc, còn cẠnh nào buá» n hæ n, còn tình nào Ä áº¹p hæ n. Thá» i gian Ạy, có bao giá» nghä rằng trong tæ Æ ng lai có má» t ngày Thanh Lan seìƒ lẠi Ä á»±á» c chuyên chá»ÿ nhá» ng tâm tình cá» a anh bằng chính giá» ng hát cá» a mình.vào Ä áº u thẠp niên 70, khi mà Thanh Lan xuẠt hiá» n trên truyá» n hình khá nhiá» u, thì cå ng là thá» i gian Thanh Lan Ä Æ á» c má» i hát trên màn Ạnh nhá» rẠt nhiá» u bài hát cá» a anh nhæ Trăm Nhá» Ngàn ThÆ Æ ng, Thá» SaÌ u, NgheÌ n Ngào.., nhæ ng thẠt sá»± chæ a Ä Æ á» c gẠp gæ ̃ và quen biẠt anh nhiá» u. Rá» i sau 1975, nghe tin anh sá» ng á»ÿ Pháp. Thá» i gian sá» ng á»ÿ Pháp có leìƒ Ä ã thá» i vào tâm há» n anh má» t luá» ng gió má» i âm hæ á»ÿng phæ Æ ng Tây, nên anh Ä ã có má» t tác rẠt...tây, so vá» i nhá» ng bài hát anh viẠt trong nhá» ng näƒm 50, 60 tràn ngẠp má» t niá» m yêu thæ Æ ng miá» n Nam quê hæ Æ ng yêu dẠu: "Em Ä i rôì i", "Cho em quên tuá» i ngoì c", nhá» ng Ä ôi hia ngàn dẠm Ä Æ a tên tuá» i anh Ä áº n vá» i khán thính giẠViá» t Nam khẠp näƒm châu. Má» t ká» niá» m Ä áº u tiên gẠp gæ ̃ và mẠn anh thẠt nhiá» u cå ng chính là lẠn anh Æ u ái trao cho Thanh Lan nhẠc phẠm "Yêu thâì m" nhá» ng ngày Thanh Lan má» i ngæ ngác bæ á» c chân Ä áº n California. Rá» i sau này,
lẠi Ä Æ á» c hát " Cho em quên tuá» i ngoì c" là bài hát mà cẠThanh Lan và con gái cá» a Thanh Lan Ä á» u Ä ã thích từlâu rá» i.anh Lam PhÆ Æ ng trẠm lẠng, ít nói. Có leìƒ nhá» ng suy tæ trong Ä á» i anh Ä á»ƒ hẠt vào nhá» ng ná» nhẠc, lá» i ca vẠt từtim óc anh. CÅ ng nhá» vẠy, giá» Ä ây chúng ta có má» t tá» nhẠc cá» a anh Lam PhÆ Æ ng trẠi dài theo vẠn má» nh Ä áº t næ á» c. Nhá» ng má» i tình héo úa theo thäƒng trẠm cá» a lá» ch sá» Viá» t Nam. Ôi, biẠt bao nhiêu träƒn trá»ÿ Ä á»ƒ mà trang trẠi cẠtẠm lòng anh, buá» n theo cái buá» n cá» a dân tá» c, vui theo cái vui cá» a nhá» ng Ä êm giã gẠo trong làng khi hòa bình còn Ä ó.anh không cẠn nhá» ng danh từhoa mỹ bóng bẠy khó hiểu, mà ai muá» n suy diá» n sao cå ng Ä á»±æ c. Anh viẠt nhá» ng lá» i nhæ chính anh bá» c lá» cùng bẠn bè ngæ á» i thân. Tình thân trao nhau không màu mè, làm dáng. NhẠc cá» a anh chân thẠt nhæ chính con ngæ á» i anh. Chá» viẠt khi xúc Ä á» ng. Chá» nói khi tim anh cẠn nói. Nhá» ng bài hát cá» a anh Lam PhÆ Æ ng, dù ngàn näƒm qua Ä i, seìƒ mãi mãi là nhá» ng gì gẠn nhẠt vá» i Chân Thiá» Mỹ dành Ä áº n cho Ä á» i. Thanh LanCalifornia, tháng 7, 2015Ghi Chú:Tuy viẠt ngẠn nhæ ng Ä ây là cẠtẠm lòng cá» a Thanh Lan dành cho anh Lam PhÆ Æ ng. Âm nhẠc, sá» c khá» e và trái tim Hoàng Thanh/Viá» n Ä ông - 17/03/2011... * BÆ á» c ngoẠc buá» n:- Chú có thể chia sẻ chút vá» lý do vì sao chú phẠi ngá» i xe läƒn, Ä Æ á» c không chú?- DÄ nhiên là Ä Æ á» c rá» i. Chú LP cæ á» i. Thú thiá» t, từhá» i rá» i Viá» t Nam cho tá» i lúc Ä á» bá» nh, chú chæ a há» Ä i check up (khám sá» c khá» e hằng näƒm) lẠn nào cáº. Tính chú thì lè phè, vá» i lẠi Ä âu có bá» nh hoẠn gì mà Ä i. Từnăm 1997 hay 1998 gì Ä ó thì má» t vài bẠn bè có nói là Sao anh Ä i xiêu vẹo quá vẠy? Có sao không ông?. Chú cá» cæ á» i há» há», thẠm nghä chẠc mình má» t trong ngæ á» i thôi. Chú còn nhá» c lẠn trong má» t nhà hàng, lúc Ä á» ng dẠy trẠtiá» n thì chú xây xẠm cẠmẠt mày, nhæ ng mau lẠm, chá» chừng 1, 2 giây thôi. LẠn Ä ó chú tìm gẠp anh bẠn bác sä, anh này Ä o huyẠt áp, thẠy hæ i cao, nhæ ng bẠo chú là không sao, còn nói Ä ùa là Anh vá» nghá» ngæ i Ä i, Ä á»«ng có sáng tác nhiá» u quá. Rá» i thì ngày h Ä ó, chú còn nhá», 13-3-1999, chú Ä áº n nhà ngæ á» i bẠn ăn cæ m. Lúc lên thang lẠu, má» i bæ á» c có 3 nẠc thang, thì chú bá» ng thẠy Ä áº t trá» i tá» i Ä en. Chú lẠt Ä áº t ngá» i sá» p xuá» ng, hai tay nẠm chẠt thành cẠu thang và tá»± nhá» : Mình phẠi ráng không Ä Æ á» c té, té má» t cái là tiêu tùng cho coi. ThẠlà chú ngá» i Ä ó chừng 30 giây, thì hẠt má» t. Lát sau khi chú trá»ÿ xuá» ng thang lẠu thì cẠngæ á» i nghe bæ phá» quá, nhæ không còn chút sá» c lá»±c nào cáº, ngæ á» i cá» rã rá» i không táº Ä Æ á» c, chá» muá» n quỵ xuá» ng, và không còn chá» u ná» i ná» a. Chú biẠt là nguy rá» i nên bẠo ngæ á» i bẠn chá»ÿ dùm vào nhà thæ Æ ng gẠp. Ngá» i trong xe, chú thẠy hai môi mình tê cá» ng, còn hai chân thì không sao duá» i ra Ä Æ á» c, chá» trừcái Ä áº u thì còn tá» nh táo mà thôi. NgÆ á» i bẠn chá»ÿ chú vô bá» nh viá» n Fountain Valley vào buá» i træ a, nh viên cá» tá» nh queo cho mình ngá» i chá» theo thá» tá»±, mẠc dù lúc Ä ó chú Ä ã biẠt là không xong rá» i. Tay chân Ä ã cá» ng ngẠc, vẠy mà há» vẫn cho mình chá» hæ n tiẠng Ä á» ng há», suá» t thá» i gian Ä ó chú má» t vô cùng, hoàn toàn kiá» t sá» c. Ä áº n chiá» u thì há» gá» i vô, thẠy bá» nh trẠng chú thê thẠm quá thì bác sä cho chá» p scan bá» não và cho nhẠp viá» n ngay. Chú nằm trên giæ á» ng, tá»± há» i không biẠt là mình sẽ chẠt hay bá» liá» t ngæ á» i. GẠn tá» i thì chú không còn biẠt gì ná» a cáº. Và rá» i thì - chú Lam PhÆ Æ ng pha trò Rá» i thì... Sá» m mai thá» c giẠc Nhìn quanh má» t mình...nẠng xuyên qua láhẠt sæ Æ ng lìa cànhä á» i mong manh quákể chi chuyá» n mình...sáng træ a khuya tá» inhìn quanh má» t mìnhchá» vì Ä mìnhchæ a có bình minh...(má» t Mình - LP)Mở mẠt ra thì há» i ôi, Ä á» i mình chẳng còn có bình minh. Chú nhẠn ra Ä ang nằm má» t mình trong cäƒn phòng vá» i tẠm drap giæ á» ng trẠng toát. Cái tíc tẠc khi nhẠn ra rằng mình còn sá» ng, ngay lúc Ä ó trong Ä áº u chú chá» có má» i má» t ý nghä LẠy Trá» i Con Ä Æ á» c Bình Yên (*). NhÆ ng khi cá» thá» và nhẠn ra là mình không nhẠc tay, không cá» Ä á» ng chân, không nói nhæ bình thæ á» ng Ä Æ á» c và cẠná» a thân ngæ á» i hoàn toàn không sao nhúc nhích Ä Æ á» c, chú Nghẹn Ngào&rdqu vì biẠt rằng Ä á» i mình Ä ã Ä áº n lúc Chiá» u Tàn (*). Cô y tá chẠy vô, há» i thäƒm chú cẠm thẠy thẠnào. Lát sau thì bác sä bæ á» c vào và cho biẠt là chú Ä ã bá» stroke và vì không Ä Æ á» c chá» a trá» ká» thá» i nên không may Ä ã bá» liá» t ná» a ngæ á» i, bên phẠi.- Khi nghe tháº, chú nghä gì?- Ä au xót lẠm cháu à. MẠc dù trong thá» i gian dài ngá» i chá» Ä á» i, chú Ä ã mæ há» linh cẠm rằng Ä iá» u Ä ó sẽ Ä áº n, vẠy mà khi nghe câu nói Ạy, chú không khóc ná» i mà næ á» c mẠt cá» tá»± Ä á» ng läƒn dài... Trá» i cao có thẠucúi xin ngæ á» i ban phæ á» c cho Ä á» i con...(kiẠp Nghèo - LP) Chú chá» tiẠc rằng, Æ á» c gì lúc nãy træ á» c khi hôn mê là Phút Cuá» i (*) cá» a cuá» c Ä á» i, thì bây giá» mình sẽ không phẠi sá» ng nhá» ng chuá» i Ngày Buá» n (*) Ä Äƒng Ä áº³ng træ á» c mẠt, Ä á»ƒ Ä êm træ á» ng nghe tiẠng thá»ÿ dài, Thà cuá» c Ä á trong lòng Ä áº t...(lẠm - LP) CẠmẠy ngày liá» n, chú không ăn ngá» Ä Æ á» c. Cái buá» n từä âu cá» kéo nhau tìm Ä áº n. Và rá» i tá»± dæ ng chú không còn khóc ná» i ná» a, bá»ÿi chú biẠt là Ä ã Má» t Ä á» i Tan Vá» (*). Chú nào ngá» rằng Ä oẠn cuá» i cuá» c Ä á» i mình lẠi kẠt thúc bằng cẠnh bán thân bẠt toẠi. Nằm á»ÿ nhà thæ Æ ng gẠn 2 tuẠn, há» chuyển chú qua má» t bá» nh viá» n khác á»ÿ Fullerton chuyên trá» liá» u vẠt lý cho các bá» nh nhân bá» tai biẠn mẠch máu não. HÆ n hai tháng tẠp Ä i, tẠp nói (vì miá» ng chú bá» méo má» t bên nên nói không rõ tiẠng và rẠt khó khäƒn) thì há» cho vá» nhà vì hẠt thuá» c chá» a - Chú Lam PhÆ Æ ng lẠi pha trò - ThẠlà chú biẠt mình sẽ có nhá» ng
Chiá» u Hoang VẠng (*) Má» t Mình (*). Ngày xæ a còn trẻ thì chú sáng tác KiẠp Nghèo, giá» già rá» i thì ông trá» i tẠng cho chú KiẠp NgÆ á» i, thôi thì cá» xem là Duyên KiẠp (*)... * Buá» n vui gẠn bá» n mæ Æ i näƒm viẠt nhẠc:- HÆ n ba mæ Æ i näƒm á»ÿ xá» ngæ á» i, chú buá» n hay vu nhiá» u hæ n?- Cuá» c Ä á» i là nhiá» u chuá» i buá» n vui Ä an kẽ nhau, cháu áº. Lúc còn há» c trung há» c, chú sáng tác nhiá» u nhẠc lẠm, trong Ä ó hai tác phẠm KiẠp Nghèo và Ä èn Khuya nói lên Ä Æ á» c ná» i buá» n lo cá» a chú. Ä ó là thá» i gian chú và gia Ä ình cæ cá»±c, bẠn cùng nhẠt. Khi Ä ó chú chá» có mæ Æ á» c duy nhẠt là má» t chá» cho mẹ và các em á»ÿ qua ngày. Vì sá» ng trong cæ cá»±c nên tæ tæ á»ÿng bi quan Ä ã hằn sâu trong Ä áº u óc chú, và từä ó thể hiá» n trong rẠt nhiá» u tác phẠm trong thẠp niên 60, 70.Rá» i khi Ä ã thành danh, chú sáng tác liá» n tù tì nhæ má» t Ä am mê, vì Ä ó là thá» i vàng son nhẠt cá» a chú. Khi Ạy chú vui lẠm, nên bài nào chú viẠt cå ng vui, và chá» a chẠp Ä âu Ä ó niá» m lẠc quan, phẠn khá»ÿi. NhÆ ng phẠi nói thẠt rằng thá» i gian Ạy, chú viẠt nhẠc theo thá» hiẠu cá» a thính giẠnhiá» u hæ n. Nhá» ng bẠn nhẠc cá» a chú có sá» bán rẠt chẠy vào cuá» i thẠp niên 50 nhæ SẠu Cá» Ä ô, Bá» c Tâm ThÆ, Ä oàn NgÆ á» i Lá» Thá», Lá ThÆ Miá» n Trung.Khi xa quê hæ Æ ng, cuá» c sá» ng chú có rẠt nhiá» u thay Ä á» i. Trong thá» i gian á»ÿ Paris, khung cẠnh má» i lẠmang tính chẠt lãng mẠn cá» a thành phá» Ä ó Ä ã mang lẠi cho chú rẠt nhiá» u cẠm xúc thẠt sá»± cá» a má» t nhẠc sä và Ä ã Ạnh hæ á»ÿng sâu xa Ä áº n dòng nhẠc cá» a chú. Hằng loẠt tác phẠm ra Ä á» i tẠi Ä ây, và Ä a sá» là các bẠn mà chú khá Æ ng ý. Chú cẠm thẠy thoẠi mái hæ n trong viá» c sáng tác và có dá» p sá» ng thẠt vá» i chính mình.trong thá» i gian này, nhiá» u nhẠc phẠm Ä ã ra Ä á» i nhæ : Mùa Thu Yêu Ä Æ Æ ng, Tình Há» ng Paris, Cho Em Quên Tuá» i Ngá» c.rá» i nhá» ng lúc tình duyên không tròn vẹn, chú buá» n, và vì thẠmà nét bi quan lẠi hiá» n ra trong má» t sá» bài nhæ Tôi Ä ã LẠm Ä Æ a Em Sang Ä ây. Khi cuá» c hôn nhân tan vá», lá» i nhẠc cá» a chú không dẠu Ä Æ á» c Ä iá» u Ä ó và hiá» n rõ nét chua nhæ bài Tình Vẫn ChÆ a Yên. Sau sá»± Ä á» vá» này, chú Ä ã sá» ng nhá» ng chuá» i ngày thẠt Ä au khá». CÅ ng nhá» Ä ó mà nhiá» u sáng tác khác ra Ä á» i, nhæ Má» t Ä á» i Tan Vá».Sau Ä ó, chú tìm Ä Æ á» c nguá» n an á» i trong má» t cuá» c tình má» i. ThẠlà nhá» ng nhẠc phẠm nhæ TừNgày Có Em Vá», Tình Ä áº¹p NhÆ MÆ ra Ä á» i. Từsau ngày bá» nẠn, có nhiá» u thá» i gian ngẫm nghä lẠi, chú nhẠn ra là ngæ á» i nghá» sä, hay nhẠc sä nói riêng, sá» ng bằng ký á» c và trái tim nhiá» u lẠm. Cá» nghe nhá» ng sáng tác cá» a há» là mình có thể biẠt ngay rằng há» Ä ang buá» n hay vui, hẠnh phúc hay Ä au khá». Trái tim chú không biẠt nói dá» i. Tình cẠm và cẠm xúc cá» tá»± nhiên tìm Ä áº n, có lúc ào Ạt, dẠt dào, có khi dá» u dàng, bay bá» ng, và bàn tay chú chá» có má» i má» t viá» c là ghi chép lẠi mà thôi. * Ná» i Ä au cá» a ngæ á» i nhẠc sä : - Từkhi bá» liá» t Ä áº n giá», chú có còn sáng tác Ä Æ á» c không?- Buá» n nhẠt là chú bá» liá» t bên phẠi, thành thá» không cẠm viẠt Ä Æ á» c, thì làm sao có thể ghi lẠi nhá» ng ná» t nhẠc vừa bẠt lên trong Ä áº u. Ý tæ á»ÿng nó Ä áº n nhanh lẠm, và khi nó Ä áº n, mình phẠi Ä áº t bút xuá» ng viẠt ngay, chá» nẠu mà ngá» i Ä á» c cho ai khác ghi lẠi thì coi nhæ... Em Ä i Rá» i ( * ) - Chú lẠi pha trò - Ý tæ á»ÿng nó Ä ã vá» cánh bay xa...tôi nhìn xuá» ng bàn tay phẠi cá» a chú Lam PhÆ Æ ng vá» i các ngón hæ i co quẠp lẠi, cá» Ä á» ng vô cùng khó khäƒn. ThẠy thæ Æ ng cho ngæ á» i nhẠc sä tài hoa, và tá»± dæ ng khiẠn tôi liên tæ á»ÿng Ä á bài hát cá» a chú: Nhá» thæ Æ ng chiá» u naonhá» Ä ôi bàn tay...bàn tay vừa Ä i vào má» ng ai(thuyá» n Không BẠn Ä á» - LP) - ThẠtừä ó Ä áº n giá», chú ngæ ng sáng tác luôn?- Chú có viẠt bẠn HẠnh Phúc Mang Theo näƒm 2003. Bài hát này chú viẠt bằng tay trái. Hôm Ạy ngá» i nhà buá» n quá, chú cá» nhá» vá» ká» niá» m, chá» t nhẠn ra cuá» c Ä á» i luôn Ä áº y nhá» ng hẠnh phúc lẫn thæ Æ ng Ä au. Bởi vẠy chú chá» mong mai này khi ra Ä i, mình mang theo Ä Æ á» c tẠt cẠnhá» ng buá» n vui Ạy, Ä á»ƒ nhá» ng ngæ á» i á»ÿ lẠi sẽ chẳng còn gì phẠi luyẠn læ u...xæ a có nhau duyên không tròn lá» i Nay lẻ loi duyên mãi xa vá» i BiẠt bao giá» ká» niá» m cho nguôi...từng Ä êm dài ai hay Lá» i mẠn ná» ng bên tai...æ á» c mæ thẠm xa xæ a Tàn dẠn theo khói má»...(hẠnh Phúc Mang Theo - LP)* ChẠp nhẠn:- MẠy näƒm Ä áº u khi má» i bá» liá» t, chẠc chú buá» n nhiá» u lẠm? Chú làm gì, nghä gì trong khoẠng thá» i gian này?- Buá» n chá» cháu. Con ngæ á» i ai mà không buá» n khi bá» nhæ vẠy, nhẠt là chú lẠi là má» t ngæ á» i rẠt nhiá» u cẠm xúc. Có nhá» ng giây phút Má» t Mình (*), ná» i buá» n cá» ào Ạt kéo Ä áº n, mà không thể nói Ä Æ á» c cùng ai, và chú khóc... Ä á» i buá» n nhæ chiẠc lálẠng lẽ trên sông dàilàm sao tôi quên Ä Æ á» c niá» m Ä auai Ä ã Ä em mong chá» cho thuyá» n không thẠy bá» Ä á»ƒ riêng tôi chiá» u naythẫn thá»...(thuyá» n Không BẠn Ä á» - LP) Rá» i lẠi có nhá» ng Ä êm dài trằn trá» c hoài không sao ngá» Ä Æ á» c, chú nhá» ká» niá» m, chú buá» n tình Ä á» i, chú lẠi khóc... Không biẠt Ä êm nay vì sao tôi buá» n Buá» n vì trá» i mæ a hay bão trong tim Ä ã mẠy thu qua tôi vẫn Ä i tìm Ä á»ƒ rá» i buá» n Æ i! Nghe tiẠng mæ a Ä êm...(ä èn Khuya - LP)Ä ã bao nhiêu lẠn trong Ä êm khuya tä nh má» ch chú cá» nằm cẠu nguyá» n, Æ á» c chi mình Ä á»«ng thá» c dẠy, thà Ä Æ á» c nằm im trong lòng Ä áº t, còn bằng không cẠu mong mình sẽ có Ä Æ á» c ngày mai tæ Æ i sáng hæ n, thẠná» i buá» n cá» dẠu chẠt trong tim không biẠt tá» cùng ai...... Và má» t ngày maimæ a không nghe tiẠng khóc trong Ä êm dàiä ây nhá» ng ná» i niá» mbiẠt ngày nào ai thẠu cho lòng ai?(kiẠp Nghèo - LP)- ThẠnhæ ng nhiá» u ngæ á» i bẠo rằng bây giá» chú lẠc quan lẠm, mà cháu cå ng thẠy vẠy. MÆ á» i hai näƒm ngá» i trên xe läƒn, Ä iá» u gì Ä ã khiẠn chú thay Ä á» i từchán nẠn, buông xuôi lẠi trá»ÿ thành má» t ngæ á» i có óc hài hæ á» c và thích trò?- PhẠi tẠp chẠp nhẠn cháu à. Khi xæ a cæ cá»±c quá, chú lúc nào cå ng muá» n væ Æ n lên Ä á»ƒ thoát khá» i cái nghèo. Và chú Ä ã thẠng nó, và thoát Ä Æ á» c ra khá» i "KiẠp Nghèo"(*). NhÆ ng sau biẠn cá» 75, chú qua xá» ngæ á» i vá» i hai bàn tay trẠng. PhẠi làm lẠi từä Ạu á»ÿ tuá» i trung niên, khó hæ n nhiá» u lẠm. Và rá» i tình Ä áº n tình Ä i, chú nhẠn ra rằng không có gì là vä nh cá» u và cuá» c Ä á» i luôn mang Ä áº n nhá» ng bẠngá» ngoài ý muá» n. CÆ n tai biẠn mẠch máu não Ä ã dẠy chú biẠt chẠp nhẠn má» i sá»± viá» c Ä á»ƒ mà vui sá» ng. Giá» Ä ây chú an phẠn và không Ä òi há» i bẠt cá» Ä iá» u gì. * Tình yêu và âm nhẠc:- ThẠâm nhẠc c giúp gì cho sá» c khá» e cá» a chú không?- Có chá». Cuá» c Ä á» i chú gẠn liá» n vá» i âm nhẠc. Ngay cẠbây giá», ngày nào chú cå ng nghe nhẠc. Chú mang cái ipod bên mình, ngày cå ng nghe, tá» i træ á» c khi ngá» cå ng