Bài Thay lời tựa trích trong quyển sấm giảng Hòa Đồng Tôn Giáo tr. 5-7, do Thiền Tịnh Bửu Sơn Sydney ấn tống năm 2001, nội dung nói lên tinh thần cao siêu của các tôn giáo, không nên cố chấp phân biệt đạo này cao đạo kia thấp. Đạo nào cũng cao cả, nhưng chỉ có con người thấp, và con người muốn trở thành cao siêu, cần thức tỉnh thực hiện đúng lời khuyến tu của các bậc Tiền Bối.
Đức Thầy Huỳnh Giáo Chủ dựng lên một tấm gương cho những người tu sĩ khi gặp lúc vận nước lâm nguy bị giặc ngoại xâm. Ngài lập đảng chánh trị, dấn thân vào chiến khu chống giặc, sống trong điều kiện khốn khổ với chiếc nóp bàng và với vũ khí ban đầu rất thô sơ như tầm vông vạt nhọn. Tăng Sĩ quyết chùa am bế cửa, Tuốt gươm vàng lên ngựa xông pha. Đền xong nợ nước thù nhà, Thiền môn trở gót Phật Đà nam mô. (Sấm Giảng Thi Văn Giáo Lý của Đức Huỳnh Giáo Chủ thuyết trên đường khuyến nông từ miền Tây về Sài Gòn tháng 6 năm Ất Dậu 1945) chiếc nóp ngủ với vũ khí tầm vông trong ngày đầu khởi nghĩa chống Pháp Giặc Pháp dùng chính sách ngu dân đầu độc dân Việt. Đức Huỳnh Giáo Chủ chống chính sách ngu dân của giặc pháp bằng những quyển sấm giảng thức tỉnh lòng dân thi hành tứ trọng ân, quan trọng nhứt là ân đất nước đồng bào; trong quyển sấm giảng đầu viết năm 1939 tựa đề Khuyên Người Đời Tu Niệm, Đức Thầy kêu gọi toàn dân đoàn kết chống giặc Tây Mỹ: Hết Tây rồi đến Huê Kỳ, Sưu cao thuế nặng vậy thì thiết tha! Ngày 16-4-1947, Đức Thầy vào Đốc Vàng viết thơ {thông điệp} ký thác cho Việt Minh lãnh đạo đánh 3 cuộc chiến chống Tây Mỹ Tàu. Vì độc lập dân tộc, Ngài phải ẩn thân để thống nhứt lực lượng chống giặc ngoại xâm. Mị Châu ơi hỡi Mị Châu, Mê chi thằng Chệt để sầu cho cha! (Thi Văn Giáo Lý của Đức Huỳnh Giáo Chủ thuyết trên đường khuyến nông từ miền Tây về Sài Gòn tháng 6 năm Ất Dậu 1945)
Cao Đài Phổ Độ là ngày hôm nay, cuối Hạ Nguơn đời tận thế là tận diệt loài người năm châu cùng cả vũ trụ, còn lại kẻ hữu căn hữu đức, đặng lập đời trở lại Thượng Nguơn, thì Luật Trời định giáo đạo Huỳnh xuống thế độ kẻ hữu căn, lập đời không có phổ-độ. Thì Thầy đây là người Việt Nam, đắc Đạo hơn Bốn Chục Triệu Ngàn năm. Hôm nay, Tạo Hóa giảng Đạo tại xứ Việt Nam, Thầy vâng lịnh Tạo Hóa đầu thai xuống thế độ kẻ hữu căn, lập Đời Thượng Nguơn trở lại, y lịnh của Tạo Hóa, cũng không có Phổ Độ. PHỔ ĐỘ là do thầy quá thương các con là nòi giống của Thầy, bị Luật Trời tận diệt hết chẳng còn, nên Thầy hoài tâm cùng Tạo Hóa nhiều lần mà xin xá tội các con, cũng xin cho Thầy độ hết các con về cùng Thầy, không nỡ bỏ. Vì vậy, nên Thầy tá danh Cao Đài Phổ Độ, Thầy đem hai kỳ trước chung lại, kêu là Tam Kỳ Phổ Độ. Chính thiệt là kỳ này lập đời chớ không còn phổ độ. Phổ độ đây là phần riêng của Thầy độ riêng các con đó thôi. Nếu kỳ này Thầy không độ các con lập công giải thoát, thì các con bị Luật Trời tiêu diệt hết chẳng còn. Vì vậy hôm nay, Luật Trời tiêu diệt hết những kẻ thiếu căn, thiếu đức, ham mê vật chất quyền lợi danh, thi hành điều vô đạo, phạm Luật Trời; Luật Trời tiêu diệt họ đặng lập Đời Thánh Đức Tân Dân, thì các con còn gì hồn xác? (trích Tam Nhựt Đàn, đàn cơ đạo Cao Đài ở Hà Tiên ngày 16 tháng giêng năm Ất Hợi 1935) Sống Sống mà vô dụng, sống làm chi, Sống chẳng lương tâm, sống ích gì? Sống trái đạo người, người thêm tủi, Sống quên ơn nước, nước càng khi. Sống tai như điếc, lòng đâm thẹn, Sống mắt dường đui, dạ thấy kỳ. Sống sao nên phải, cho nên sống, Sống để muôn đời, sử tạc ghi. Bài Thơ cuối cùng của nhà cách mạng Nguyễn An Ninh Thánh Nguyễn An Ninh Chết Chết sao danh tiếng vẫn còn hoài, Chết đáng là người đủ mắt tai. Chết được dựng hình tên chẳng mục Chết đưa vào sử chứ không phai. Chết đó, rõ ràng danh sống mãi, Chết đây, chỉ chết cái hình hài. Chết vì Tổ quốc, đời khen ngợi, Chết cho hậu thế, đẹp tương lai. Rognorn, người lính Pháp gác cổng trại giam, đã kêu rú lên khi thấy trong chiếc bao bố là xác ông Ninh được bó trong manh chiếu. Rognorn chạy nhanh đến xin chúa đảo Côn Đảo Tisseyer một cái hòm, nhưng chẳng được gì ngoài lời chửi rủa. Bà Charlotte Printanière, vợ của giám đốc Sở điện của đảo, trước đây cùng học chung với ông Ninh, đến ngỏ ý muốn đóng một quan tài cho ông, nhưng cũng bị chúa đảo từ chối. Vì vậy, chiếc xe bò chở xác Nguyễn An Ninh cứ như thế, lại tiếp tục lộc cộc đi qua những con đường gập ghềnh để đến khu mộ Hàng Keo. Thấy quần áo ông quá cũ nát, một người tù đã lấy chiếc áo còn khá lành lặn của mình để thay. Và họ đã tìm thấy trong túi áo ông bài thơ viết nghệch ngoạc ghi trên. (Lê Minh Quốc, Dấu Ấn Để Lại, NXB Văn Học 1997, tr.325).
* Khi tướng Tàu Thoát Hoan âm mưu dụ dỗ mua chuộc, Trần Bình Trọng (1259-1285) anh hùng Việt Nam tuyên bố: Ta thà làm quỷ nước Nam, chứ không thèm làm vương đất Bắc. Nay ta đã bị bắt thì chỉ có chết là cùng, can gì phải hỏi lôi thôi. Trần Bình Trọng chết khi mới 26 tuổi đời. * Nguyễn Trung Trực anh hùng chống Tây tuyên bố: Bao giờ Tây nhổ hết cỏ nước Nam mới hết người Nam đánh tây Thư kiếm tùng nhung tự thiếu niên, Yêu gian đàm khí hữu long tuyền, Anh hùng nhược ngộ vô dung địa. Bảo hận thâm cừu bất đái thiên. Thi sĩ Đông Hồ dịch: Theo việc binh nhung thuở trẻ trai, Phong trần hăng hái tuốt gươm mài. Anh hùng gặp phải hồi không đất, Thù hận chang chang chẳng đội trời. * Sau 6 lần cưa chân anh hùng tình báo Nguyễn văn Thương, Viên Sĩ quan CIA- Mỹ phải thốt lên: - Thương à, tao thua mày rồi, mày không phải là người. Mày là sinh vật thép! Anh hùng Nguyễn văn Thương kể lại kỉ niệm đáng nhớ nhất là vào năm 1986, trong một cuộc gặp gỡ giữa phái đoàn quân sự Mỹ qua thăm Việt Nam, một viên đại tá Mỹ đã hỏi Nguyễn Văn Thương. Trong chiến tranh, người Mỹ đã tra tấn anh, đã cưa đứt hai chân anh, vậy anh có căm thù người Mỹ không? Nguyễn Văn Thương trả lời: Tôi căm thù chứ, ngày ấy tôi căm thù người Mỹ tàn ác đã cưa chân tôi nhưng sau này hòa bình rồi, tôi hiểu đó là chiến tranh mà. Chiến tranh thì phải chiến đấu loại trừ, tiêu diệt nhau, có kẻ thắng người thua. Người thắng là chúng tôi, người thua là các ông cũng đều mất mát cả. Bây giờ tôi không căm thù người Mỹ mà chỉ căm thù chiến tranh, căm thù chế độ tổng thống Mỹ thời đó đã ra lệnh cho lính Mỹ tàn sát người Việt Nam chúng tôi. Nhân dân Mỹ yêu chuộng hòa bình, lên án và phản đối chiến tranh thì tại sao tôi lại căm thù họ? Dân tộc ta tự hào từ ngàn xưa có những người Việt cao quý khí phách siêu phàm, cao thượng, hy sinh thân mình để bảo vệ tổ quốc, bảo vệ giống dòng Hồng Lạc. Nay giặc Tàu đang hung hăng chiếm Biển Đông, và âm mưu Hán hóa, chúng ta tin chắc rằng dân Việt vẫn anh hùng hiên ngang chiến đấu để tồn tại mãi với lịch sử nhân loại. Sydney, 31-5-2018, Kỳ Vân Cư Sĩ biên khảo (facebook Mõ Tre) https://kinhsamthatson.wordpress.com/