Microsoft PowerPoint - Chap03_Data processing1

Bản ghi

1 Nguyên lý thống kê KT Chương 3 Tổng hợp và trình bày các dữ liệu thống kê Hồ Ngọc Ninh Dept. of Quantitative Analysis 1 Các nội dung tổng hợp 1. Xác định mục đích tổng hợp 2. Xây dựng các chỉ tiêu tổng hợp 3. Hiệu chỉnh và mã hóa dữ liệu 4. Kiểm tra số liệu trước khi tính toán 5. Phân chia các đơn vị tổng thể vào các nhóm (phân tổ) 6. Tính toán các chỉ tiêu 7. Trình bày dữ liệu (bảng, đồ thị) 2

2 Hiệu chỉnh và mã hóa dữ liệu 3 Hiệu chỉnh và mã hóa dữ liệu Tại sao? Kiểm tra dữ liệu và thông tin Xây dựng bộ mã hóa Nhập dữ liệu máy tính Kiểm tra số liệu trước khi tính toán và phân tích Những sai sót thường gặp 4

3 Mã hóa dữ liệu Chuyển hóa dữ liệu sang dạng có thể đọc được bằng các phần mềm xử lý thống kê. 5 Kỹ thuật mã hóa dữ liệu Đánh dấu danh sách Mã hóa dữ liệu Giới hạn và đánh dấu cho từng hành vi Đánh dấu dạng Có/Không Xảy ra/không xảy ra Cho điểm Hành vi mạnh hay xuất hiện đến mức nào Những thước đo này phụ thuộc chủ quan Tất cả các thước đo trên đòi hỏi mức đánh giá phải có độ tin cậy cao 6

4 Các lợi ích của mã hóa dữ liệu Giảm công suất, không gian lưu trữ So sánh giảm nhẹ và như vậy sẽ nhanh hơn Nếu mã hóa số lượng vừa phải có thể giúp nâng cao giá trị của số liệu Giúp cho việc áp dụng các phương pháp phân tích định lượng 7 KIỂM TRA SỐ LIỆU 8

5 Kiểm tra Mọi số liệu phải ĐÁNG TIN CẬY và số liệu phải THỰC. Kiểm tra xem có sai sót gì không, các thông tin nào cần mã hóa phải được mã hóa. Các giá trị thiếu (missing data) cần xử lý. Kiểm tra giúp người sử dụng và nhà quản lý chắc chắn rằng số liệu tốt có thể sử dụng cho quá trình nghiên cứu 9 Phương pháp kiểm tra số liệu Tình trạng bình thường Kiểm tra số liệu có thể sử dụng trong điều kiện bình thường với những số liệu bình thường Tình trạng cực đoan Kiểm tra mức độ chính xác của số liệu nhưng ở mức thấp hơn hoặc cao hơn trong khoảng số liệu cần Tình trạng sai Kiểm tra với số liệu sai 10

6 Phân tổ thống kê Khái niệm Ý nghĩa: + Chọn ra các đơn vị điều tra + Là Phương pháp cơ bản của tổng hợp thống kê + Là căn cứ để tiến hành các phương pháp phân tích thống kê Tác dụng: (phân loại, kết cấu, mối liên hệ) 11 Phân tổ thống kê Quá trình phân tổ thống kê Xác định tiêu thức phân tổ Xác định số tổ và phạm vi mỗi tổ Tiêu thức số lượng Theo tiêu thức thuộc tính Xác định chỉ tiêu giải thích 12

7 VD: Phân tích thực trạng sản xuất lúa của các hộ nông dân xã A Chỉ tiêu giải thích - Diện tích trồng lúa - Năng suất lúa - Sản lượng lúa - Chi phí sản xuất - Thu nhập Giống Tiêu thức phân tổ Trình độ KT chủ hộ Quy mô sản xuất 13 VD: Phân tích thực trạng sản xuất lúa của các hộ nông dân xã A Chỉ tiêu giải thích - Diện tích trồng lúa - Năng suất lúa - Sản lượng lúa - Chi phí sản xuất - Thu nhập Giống lúa Tám thơm Khang dân Tạp giao 14

8 VD: Phân tích thực trạng sản xuất lúa của các hộ nông dân xã A Chỉ tiêu giải thích - Diện tích trồng lúa - Năng suất lúa - Sản lượng lúa - Chi phí sản xuất - Thu nhập Thôn 1 Thôn 2 Tám thơm Khang dân Tám thơm Khang dân Phân tổ 2 tiêu thức: Giống lúa và địa bàn (Thôn) 15 Trình bày số liệu thống kê Sự khác nhau giữa Bảng và Biểu thống kê là gì? Sự khác nhau giữa biểu đồ, đồ thị, và hình? 16

9 17 Trình bày tài liệu thống kê (1) Sơ đồ thân và lá Tài liệu ban đầu (as collected): 24, 26, 24, 21, 27, 27, 31, 41, 32, 38 Sắp xếp theo trật tự từ nhỏ đến lớn: 21, 24, 24, 26, 27, 27, 31, 32, 38, 41 Trình bày theo sơ đồ thân và lá:

10 (2) - Bảng thống kê a KN : Bảng TK và đồ thị TK Là bảng trình bày các thông tin TK một cách có hệ thống, hợp lý, rõ ràng nhằm nêu lên những đặc trưng về mặt lượng của hiện tượng nghiên cứu 19 b- Cấu tạo bảng TK - Về hình thức : Bảng TK gồm các hàng ngang, cột dọc, các tiêu đề và số liệu Kết quả sản xuất kinh doanh công ty A giai đoạn đơn vị: triệu VND Chỉ tiêu Doanh thu Chi phí * Lợi nhuận Nguồn: Phòng kế hoạch - Tổng hợp công ty A * Chưa tính thuế thu nhập đặc biệt 20

11 - Về nội dung : Gồm 2 phần + Phần chủ đề (chủ từ) : Trình bày các bộ phận của hiện tượng nghiên cứu hay có thể là không gian hoặc thời gian nghiên cứu của hiện tượng đó. + Phần giải thích (tân từ) : gồm các chỉ tiêu giải thích các đặc điểm của đối tượng nghiên cứu, giải thích cho phần chủ từ. 21 c- Yêu cầu khi xây dụng bảng TK - Qui mô bảng không nên quá lớn - Các tiêu đề, tiêu mục ghi chính xác, gọn, đầy đủ, dễ hiểu. - Các chỉ tiêu giải thích cần sắp xếp hợp lý, phù hợp với mục tiêu nghiên cứu. Các chỉ tiêu có liên hệ với nhau nên sắp xếp gần nhau. - Có đơn vị tính cụ thể cho từng chỉ tiêu. 22

12 - Cách ghi số liệu : Các ô trong bảng dùng để ghi số liệu, nhưng nếu không có số liệu thì dùng các kí hiệu qui ước sau: + Dấu gạch ngang (-) : Hiện tượng không có số liệu. + Dấu ba chấm ( ) : Số liệu còn thiếu, sau này có thể bổ sung. + Dấu gạch chéo (x ) : Hiện tượng không liên quan đến chỉ tiêu, nếu viết số liệu vào ô đó sẽ không có ý nghĩa. 23 VD: Giá trị xuất khẩu một số MH của VN tháng 2/2013 Mặt hàng 1. Gạo 2. Cà phê 3. Cao su 4. Dầu thô 5. Than đá Lượng XK (1000 tấn) Giá trị XK (triệu USD) Nguồn: bản tin XNK BTM số tháng 3 năm

13 Bảng phân phối tần suất (Frequency) Sắp xếp số liệu theo thứ tự: 12, 13, 17, 21, 24, 24, 26, 27, 27, 31, 32, 35, 37, 38, 41, 43, 44, 46, 53, 58 Tổ Tần số Tần suất Phần trăm (%) Tổng số Bảng tần số tích lũy Sắp xếp số liệu theo trật tự: 12, 13, 17, 21, 24, 24, 26, 27, 27, 31, 32, 35, 37, 38, 41, 43, 44, 46, 53, 58 Tần số Tần suất Tổ tích lũy tích lũy

14 27 b Tác dụng : Ứng dụng rộng rãi trong mọi công tác nhằm hình tượng hoá về hiện tượng nghiên cứu, cụ thể biểu hiện: + Sự phát triển của hiện tượng qua thời gian + Kết cấu và biến động kết cấu của hiện tượng + Tình hình thực hiện kế hoạch + Mối liên hệ giữa các hiện tượng 28

15 c Các loại đồ thị TK Căn cứ theo nội dung phản ánh: + Đồ thị phát triển + Đồ thị kết cấu + Đồ thị liên hệ + Đồ thị so sánh + Đồ thị phân phối + Đồ thị hoàn thành kế hoạch. 29 Căn cứ vào hình thức biểu hiện: + Biểu đồ hình cột + Biểu đồ tượng hình (biểu hiện bằng các hình vẽ tượng trưng, dùng để tuyên truyền, cổ động ) + Biểu đồ diện tích (hình vuông, hình tròn, hình chữ nhật ) + Đồ thị đường gấp khúc + Bản đồ thống kê 30

16 31 32

17 Đồ thị: The Histogram Sắp xếp số liệu theo trật tự: 12, 13, 17, 21, 24, 24, 26, 27, 27, 31, 32, 35, 37, 38, 41, 43, 44, 46, 53, 58 Không có khoảng cách giữa các cột Giới hạn tổ Trung bình tổ 33 Đồ thị phân bố (Scatter Plot) 34

18 Hình tròn (Pie Chart) (các danh mục đầu tư) Cơ cấu đầu tư Khác 14% Gửi tiết kiệm 15% Chứng khoán 42% Trái phiếu 29% 35 36

19 Một số lỗi khi trình bày tài liệu Sử dụng đồ thị không tương thích Không thể hiện được mối quan hệ giữa các nhóm đem so sánh Tỷ lệ xích ở các trục Đồ thị không bắt đầu từ gốc tọa độ 37 Đồ thị không tương thích Bad Presentation Minimum Wage 1960: $ : $ : $ : $3.80 Good Presentation Minimum Wage $

20 Tỷ lệ xích trục tung quá lớn Bad Presentation Quarterly Sales $ Good Presentation Quarterly Sales $ Q1 Q2 Q3 Q4 0 Q1 Q2 Q3 Q4 39 Không có giá trị 0 ở góc tọa độ Bad Presentation Good Presentation Monthly Sales Monthly Sales $ $ J F M A M J 0 J F M A M J Graphing the first six months of sales. 40