TAI CHiNH-TIEN TE Chinh sach thue gia trj gia tang d nudc ta trong tien trinh thuc hien cac cam Icet quoc te va Ichu vuc LE VAN LUYEN ^itrong tien tri

Bản ghi

1 TAI CHiNH-TIEN TE Chinh sach thue gia trj gia tang d nudc ta trong tien trinh thuc hien cac cam Icet quoc te va Ichu vuc LE VAN LUYEN ^itrong tien trinh thuc hien cdc cam ket qudc tevd khu viic, mpt trong nhdng vdn di Viet KI/Nam cdn dudc Uu tien la phdi xdy dung 16 trinh cdt gidm thue quan vd bdi bo cdc hdng rao phi thue quan phii hdp vdi cdc nguyen tdc dd cam ke't khi gia nhdp. Vdn de la cdt gidm thue nhu the nao devdn dam bdo dudc nguon thu cho ngdn sdch nhd nudc, dong thdi sd dung thue nhu mpt cdng cu dekich thich vd dieu tiet cdc thdnh phdn kinh te. Trong he thd'ng thue hien nay, thue gid tri gia tdng (GTGT) dang dudc xem la mpt trong nhdng logi thue chu yeu, nhung cung Id mpt trong nhdng logi thue thucfng xuysn bpc 16 nhdng ke hd de bi ldi dung ldm thdt thoat ngdn sdch nhd nudc. Chinh vi vay, bdi viet nay mudn di cap den vdn di hoan thien chinh sdch thue GTGT Viet Nam trong tien trinh thiic hien cdc cam ket quoc tevd khu vuc dang den gan, md dien hinh Id cam ket trong khuon khd WTO. 1. Cac cam ket ve thue quan va phi thue quan cua Viet Nam trong WTO NhiJng cam ket cua Viet Nam trqng khuon kho WTO v^ thug' q^an va cac hang rao phi thue quan: Thd nhdt: Viet Nam cam ket rang buoc vdi toin bo bieu thue nhap khau hi$n hanh v6i dong thue. Thue sua't binh quan giam 23% so v6i mtic thue hien hanh, ttt 17,4% xuo'ng con 13,4%, thdi gian an han dudc thtlc hien dan trong vong 5-7 nam. Mot so mat hang dang co mtic thue cao tren 20% se dudc cat giam thue ngay sau khi gia nhap. Nhflng nhom mat hang co cam ket cat giam thue nhieu nha't gom: hang det may, ca va cac san pham tijf ca, g6 va gia'y, hang che tao khac, may moc thiet bi - dien t^ (xem bang 1). BANG 1: Cam ket cat giam thue nhap khau theo mot so nhom mat hang chinh Mat hang Sdn pham ndng nghiep -Thit bo -Thit Ion - Sffa nguyen lieu - Sffa thanh ph m -Thitchlfbi^^n -Banh keo -Bia - Rumi - Thu6c la diefu -Xigd - ThiJc an gia siic Thuesu^t MFN (%) , ' 10 Thue su^t khi gia nhap (%) Cam ket vdi WTO Thue su^t cuoi ciing (%) Thdi han thuc hien , , ndm 2 ndm 5 ndm nam 3 ndm 2 nam Le van Luyen, TS., Hoc vien Ngan hang. 29

2 Chfnh sdch thu^ gid tri Mat hang Sdn pham cdng nghiep - xang ddu - sat thep -Ximang - Rian hoa hoc - Gidy - Tivi - Di6u hoa - May giat - Det may - Giay dep - Xe 6t6 con -1- Xe ttif 2.0CC trd len, chay xang + Xe tir 2.0cc tr6 len, chay xang, 2 cdu + Xe dudi 2.0cc, vd loai khdc -Xetai + Loai khdng qud 5 tdn + Loai khac (thu^ sudt hien hanh 80%) -h Loai khac, (thue' sudt hien hanh 60%) - Phu tiing dtd - Xe may + Loai tir 800cc trd len + Loai khac Thuesu^t MFN (%) ,$ 37, ,9 Trong toan bo bieu thue cam ke't, Viet Nam se cat giam thue nhap khau v6i khoang dong thue (chiem 35,5% cua bieu thue); rang buoc ci miic thue hien hanh v6i khoang dong (chiem 34,5% cua bieu thue); rang buoc theo mflc thue tran - cao hdn mflc thue sua't hien hanh v6i dong thue (chiem % cua bieu thue), chu yeu la do'i v6i cac nhom hang nhfl: xang dau, kim loai, hoa chat, mot so'phfldng tien van tai... Thd hai: Viet Nam cung cam ke't tham gia mot so' hiep dinh tfl do hoa theo nganh. Nhflng nganh ma Viet Nam cam ke't tham BANG 2: Cac cam ket thifc hien Hiep dinh tu do hda theo nganh 1. Hiep dinh cdng nghe thdng tin - tham gia % 2. Hiep dinh hda cha't - tham gia 81 % 3. Hiep dinh thiet bi may bay dan dung - tham gia hdu hft 4. Hiep dinh det may - tham gia % 5. Hiep dinh thig^t bi y te' - tham gia % Thue suat khi gia nhdp (%) 38,7 17,7 6,5 20, , ,3 95 Ngudn: B6 K^hoach va Ddu tu. Cam ket vdi WTO Thue su [t cudi ciing (%) 38, ,4 15, , ,5 70 Thdi ban thuc hien 5-7 ndm 4 ndm 2 nam 5 ndm 3 ndm 4 ndm Thuc hien ngay 5 ndm 12 nam 10 nam 7 nam 10 nam 7 ndm 3-5 ndm 8 ndm 7 nam gia day du la san pham cong nghe thong tin (VTA), det may va thiet bi y te. Nhflng nganh ma Viet Nam tham gia mot phan la cac thiet bi may bay, hoa cha't va thiet bi xay dflng. Thdi gian an han de giam thue tfl 3 -. Trong cac hiep dinh tren, ITA la quan trong nha't, theo do khoang 3 dong thue thuoc dien cong nghe thong tin se phai giam thue sua't xuo'ng con 0% sau 3 -. Nhfl vay, cac san pham dien tfl nhfl: may tinh, dien thoai di dong, may ghi hinh, may anh ky thuat so..., se deu co thu ' suat 0% sau 3-5 nam, toi da la sau 7 nam, nhfl bang 2 dfldi day. Hiep dinh t\i do hoa theo nganh So ddng thue jju 1.0/ Thue sudt MFN (%) S 0 D,Z 6,8 4,2 37,2 2,6 Ngoai ra, tham gia khdng ddy du mdt sd hiep dinh khac nhu thi^t bi khoa hoc, thi6t bi xdy dung... Ngudn: Bd Tai chinh. Thue sua't cam ke't cudi ciing (%) 0 4,4 2,6 13,2 0 Nghign ciiu Kinh tdsd389 - Thing 10/2010

3 Chinh sdch thug gid trj... Viet Nam bao Iflu quyen ap dung han ngach thue quan do'i vdi cac mat hang: dflcing, trflng gia cim, thuoc la va muoi. Rieng muoi la mat hang WTO khong coi la nong san, do vly thflcfng khsng dfldc ap diing cong cti han ngach thue quan, nhflng ta ki n quye't gifl de bao v$ ldi ich cua dan. Do'i vdi 4 mat hang nay, mflc thue trong han ngach la tfldng dfldng mflc thue MFN hien hanh (trflng %, dflcfng tho 25%, dfldng tinh - %, thuoc M %, muoi an %). Ta cung cam ke't tham gia day du 3 thoa thuan tfl do hoa theo nganh gom: nganh cong ngh$ thong tin, det may, thi 't bi y te va tham gia mot phan v6i cac thoa thuan nganh may bay, hoa cha't, thiet bi xay dilng... sau 3-. Cac cam ke't cua Viet Nam trong khuon kho cua WTO cu the la: - Bdi vdi thue xudt khau: WTO khong c6 noi dung nao yeu cdu cam ke't ve thue xua't khau. Tuy nhien, mot so thanh vien (chu yeu la cac nfldc phat trien) yeu cin cat giam ta't ca thue xua't khau, dac biet do'i vdi phe lieu kim loai mau va kim loai den vao thdi diem gia nhap. - Bdi vdi thuenpi dia: Viet Nam cam ke't thflc hien thue tieu thu dac biet do'i vdi rfldu, bia trong vong 3 nam ke tfl khi gia nhap. Ta't ca cac loai rfldu dfldc chung ca't co nong do tfl 20 do con trd len se chiu mflc thue tuy t do'i tinh theo lit cua rfldu con nguyen cha't hoac mot mflc thue phan tram. Doi vdi bia, trong vong 3 nam ke tfl khi gia nhap se ap dung mot mflc thue phan tram chung, khong phan biet hinh thflc dong goi, bao bi. - Vi thue nhap khau: mflc thue binh quan doi vdi hang nong san giam tfl mflc hien hanh 23,5% xuong con 20,9% thflc hien trong 5-7 nam. Cti the, co khoang hdn 1/3 so dong thue se phai cat giam, chu yeu la cac dong co thue sua't tren 20%. Cac mat hang trong yeu, nhay cam do'i vdi nen kinh te nhfl nong san, xi mang, sit thep, vat lieu xay dflng, oto - xe may...vin duy tri dfldc mflc bao ho nha't dinh. Thd ba: cac cam ke't va nghia vu cua Viet Nam trong khuon khd WTO lien quan den trd ca'p dfldc quy dinh nhfl sau: - Trd cdp bi cam dot vdi hdng cdng nghiep: Vilt Nam cam ke't bai bo hoan toan cac loai trd cap bi ca'm theo quy dinh cua WTO, bao gom: trd ca'p xua't khau va trd ca'p khuyen khich thay the hang nhap khau vao thdi diem gia nhap (ke ca ddi vdi hang det may). Quy dinh tren khong ap dting cho cac trd ca'p dfldi hinh thflc flu dai thue dija tren tieu chi xua't khau cho doanh nghiep san xua't kinh doanh trong nfldc va doanh nghiep co vdn dau tfl nfldc ngoai dang dfldc hfldng vao thdi diem Viet Nam gia nhap WTO trong thdi han ke tfl ngay nay (tflc la den het ). - Trd cdp bi cam dm vdi hdng ndng nghiep: Doi vdi trd ca'p nong san, nfldc xin gia nhap phai cam ket loai bo trd ca'p xua't khau nong san. Do'i vdi san pham phi nong san, co 3 nhom trd ca'p: (1) Nhom den do la trd ca'p ca'm dfldc ap dung (gdm xua't khau va trd ca'p thay thd nhap kh^u); (2) Nhom den vang la trd ca'p rieng biet cho mot nganh, gay bop meo cho thfldng mai, khong bi ca'm ap dung nhung co th^ bi "tra dua"; (3) Nhom den xanh la trd ca'p dudc coi la it gay bop meo thfldng mai. Tuy nhi n, WTO cung co nhiing ngoai le danh cho cac nfldc dang va kem phat trien do'i vdi trd ca'p nong nghiep va phi nong nghiep. Ddi vdi ho trd trong nfldc cho hang nong nghiep ta \kn dfldc hfldng mflc hd trd la 10%. Ddi vdi trd ca'p nong nghiep, ve cd ban se khong CO vfldng mac Idn bdi tri gia hd trd hien tai cua Viet Nam con ra't tha'p so vdi tri gia tdng hd trd dfldc phep trong nong nghiep. Tuy nhien, tren thflc te, trong qua trinh thtlc thi cac nghia vu nay, Viet Nam ra't can than trong vdi cac hinh thflc trd ca'p hay hd trd dang hoac se ap dung de tranh bi "ghep" vao di n "trd ca'p bi ca'm" mot each gian tiep. Nghi6n ciiu Kinh tdsd389 - Thing 10/

4 Chinh sdch thue gid tri... Thd tu, cdc bien phdp chdng bdn phd gid, chdng trd cdp. Ve va'n de chdng ban pha gia, chdng trd ca'p cua Viet Nam ddi vdi hang hoa nfldc ngoai nhap khau, cac cam ket va nghia vu lien quan cua Viet Nam trong WTO tap trung trong cac nhom quy dinh sau: (Quy dinh d cac doan 251, 252, 253, 254 va Bdo cdo cua Ban cdng tdc vi viec gia nhap WTO cua Viet Nam). - Hi p dinh ve cho'ng ban pha gia cua WTO. - Hiep dinh ve trd ca'p va bien phap do'i khang cua WTO. Theo dung nguyen tac ap diing gifla cac nhom quy dinh trong WTO (chu yeu la gifla cac hiep dinh chung cua td chflc nay vdi cac cam ket gia nhap cu the), Viet Nam khang dinh "se khong ap dung cac bien phap ttl ve, chdng ban pha gia va chdng trd ca'p cho den khi cac van ban (phap luat ve chdng ban pha gia, cho'ng trd ca'p) phu hdp vdi cac dieu khoan cua cac hi p dinh da dfldc cong khai va da CO hieu Iflc cua WTO" va cam kdt "dam bao cac van ban (ve chdng ban pha gia va chdng trd ca'p) phu hdp hoan toan vdi cac quy dinh lien quan cua WTO" Can Iflu y la Viet Nam khong co ba't ky thoa thuan nao vdi cac nfldc thanh vien WTO va cac nfldc khac ve va'n de kien chdng ban pha gia va cho'ng trd ca'p cua Viet Nam vdi hang hoa nhap khau (dfldi dang hiep dinh, dieu fldc qudc te hay ba't ky dang thda thuan song phfldng hay da phfldng nao khac). Vi vay, nghia vu cua Viet Nam trong linh vtlc nay thuan tuy la vi c ban hanh cac quy dinh (neu mudn) va trien khai cac vu dieu tra va ap dung bien phap chdng ban pha gia, cho'ng trd ca'p tren thilc tiin theo dting cac quy dinh tai Hiep dinh chdng ban pha gia va Hiep dinh trd ca'p va cac bien phap ddi khang (phan ve bien phap ddi khang ma thoi). 2. Ve chinh sach thue gia tri gia tang CO lien quan den cac cam ket trong khuon kho WTO Rieng ddi vdi thud GTGT, ke tfl sau khi Viet Nam gia nhap WTO chung ta da co nhflng cai each nha't dinh ve chinh sach thue nay, trong do dien hinh la Luat Thue gia tri gia tang ban hanh nam Cu the nhflng cai each nhfl sau: Viddi tudng khdng chiu thue GTGT - Thu hep ddi tfldng khong chiu thue tfl 28 nhom hang hoa, dich vu xudng con 25 nhom. Viec thu hep ddi tfldng khong chiu thue khac phuc dfldc tinh trang bo sot ddi tfldng chiu thue, tang thgm ngudn thu ngan sach, ddng thdi tao tinh lien hoan trong khau kha'u trfl thud dau ra va thud dau vao. - Chuyen cae nhom hang hoa, dich vu tfl khong chiu thue sang chiu thud GTGT, gdm: (1) Chuyen nhom hang hoa la thiet bi, may moc, phfldng tien van tai chuyen dung nim trong day chuyen cong nghe va vat tfl xay dflng thuoc loai trong nfldc chfla san xua't dfldc can nhap kh^u de tao tai san cd^ dinh cua doanh nghiep sang ddi tfldng chiu thue GTGT vdi mflc thud sua't 5%. (2) Chuyen "hoat dong van hoa, trien lam va the due, the thao; bieu didn nghe thuat; san xua't phim; nhap khiu, phat hanh va chieu phim" sang ddi tfldng chiu thud GTGT vdi thue sua't 5%. (3) Chuyen hoat dong "dieu tra, tham dd dia cha't, do dac, lap ban dd thuoc loai dieu tra cd ban cua Nha nfldc" sang thue sua't 10%. (4) Chuyen "van tai qudc te" sang do'i tfldng chiu thud GTGT vdi thud sua't 0%, hang hoa, dich vu cung cap trflc tiep cho van tai qudc te sang doi tfldng chiu thue GTGT vdi thue sua't tfldng flng cua tflng hang hda, dieh vu. Dieu nay co nghia, doanh nghiep khong nhflng khdng phai nop thud ma con dfldc kha'u trfl toan bo thue GTGT dau vao, tao dieu kien cho doanh nghiep ha gia thanh dich vu, tang sflc canh tranh cua san pham trong nfldc, khuyen khich cac doanh nghiep tich cflc tham gia vao cac hoat dpng xuat khau. - Bd sung "eac dich vu tai chfnh phai sinh" vao didn khdng chiu thud GTGT de dam bao bao quat dfldc eac dich vu mdi phat sinh, phu hdp vdi thong 16 qudc te. 32 Nghi6n ciiu Kinh tdsd389 - Thing 10/2010

5 Chinh sdch thue gid trj... - Bd sung dich vii "cay, bfla da't, nao vet kenh, mfldng noi ddng, dich vti thu hoach san phim nong nghiep" vao dien khong chiu thue GTGT. De khuydn khich hoat dong phat trien nong nghiep, ndng thon. - Chuyen nude sach phuc vu san xua't va sinh hoat sang thud sua't 5% (trudc day nudc sach can cfl vao dia ban khai thac va mtic dich sfl dting de xep vao do'i tudng khong chiu thue va chiu thud vdi thud sua't 5%). Vi thue sudt: Mflc thud suat 0%: bd sung van tai quo'c te vao ddi tfldng ap dting thud sua't 0% de khuyen khich phat trien hoat dong van tai qudc te cua doanh nghiep Viet Nam va phfl hdp vdi thong le qudc te. - Mflc thud sua't 5%: chu yeu ap dting do'i vdi hang hoa, dich vii la dau vao cua san xua't ndng nghiep. Tai Luat Thud gia tri gia tang sfla ddi lan nay, quy dinh 15 nhom hang hoa, dich vu ap diing thud sua't 5% (Luat hien hanh la 21 nhdm), cu the nhfl sau: + Nfldc sach phuc vu san xuat va sinh boat. -I- Phan bdn, quang de san xua't phan bdn; thuoc phong trfl sau benh va chat kich thich tang trudng vat nuoi, cay trdng. -I- Thflc an gia sue, gia cam va thflc an cho vat nuoi khac. + Dieh vu dao dap, nao vet kenh, mfldng, ao hd phuc vu san xua't nong nghiep; nuoi trdng, cham sdc, phong trfl sau benh cho cay trdng, sd chd, bao quan san pham nong nghiep. + San pham trdng trot, chan nuoi, thuy san chfla qua chd bien, trfl san pham quy dinh tai khoan 1 Dieu 5 cua Luat nay. + Mu cao su sd che; nhtla thong sd che; ludi, day gieng va sdi de dan Ifldi danh ca. -I- Thflc pham tfldi sdng; Mm san chfla qua che bidn, trfl gd, mang va san pham quy dinh tai khoan 1 dieu 5 eua Luat nay. -H Dtldng; phti pham trong san xuat dfldng, bao gdm ^ dfldng, ba mia, ba bun. + San pham bang day, cdi, tre, nfla, la, rdm, v6 dfla, so dfla, beo tay va cac san pham thu cong khac san xua't bang nguyen lieu tan dung tfl nong nghiep; bong sd chd; gia'y in bao. + May mdc, thidt bi chuyen dung phuc vu cho san xua't nong nghiep, bao gdm may cay, may bfla, may ca'y, may gieo hat, may tuo't lua, may gat, may gat dap lien hdp, may thu hoach san phim nong nghiep, may hoac binh bdm thudc trfl sau. -I- Thiet bi va dung cu y td; bdng va bang ve sinh y te; thuoc phong benh, chfla benh; san phim hda dudc, dfldc li6u la nguyen lieu san xua't, thuoc chfla benh, thuo'e phdng benh. + Giao cti dung de giang day va hoe tap, bao gdm eac loai mo hinh, hinh ve, bang, phan, thudc ke, compa va cac loai thiet bi, dting cti chuyen dung cho giang day, nghien cflu, thl nghiem khoa hoc. -I- Hoat dong van hda, trien lam, the due, the thao; bieu didn nghe thuat; san xua't phim; nhap khiu, phat hanh va'chieu phim. + Do chdi cho tre em; sach cae loai, trfl sach quy dinh tai khoan 15 dieu 5 eua Luat. + Dieh vti khoa hoc, cong nghe theo quy dinh cua Luat khoa hoc va cong nghe. - cae nhdm sau chuyen tfl mflc thud sua't 5% len mflc thud sua't 10%: + In eac loai. -I- Than da, da't, da, cat, sdi. + Hda chat ed ban, san pham ed khi la tfl Heu san xua't (trfl may mdc, thidt bi chuyen dung cho san xua't nong nghiep), khudn due eac loai, vat lieu nd, da mai, van ep nhan tao, san pham be tong cong nghiep, Idp va bo sam Idp cd tfl 0-20 trd len, dng thuy tinh trung tinh. -I- San phim luyen, can, keo kim loai den, kim loai mau, kim loai quy, trfl vang nhap khiu. -I- May xfl ly dfl lieu ttl dong va cac bo phan phti tung cua may. NghiSn ciiu Kinh tdsd389 - Thing 10/

6 Chinh sdch thue gid tri... + Duy tu, sfla chfla, phuc che di tich lich si-van hda, bao tang (trfl trfldng hdp huy dong bang ngudn vdn gdp cua nhan dan va vdn vien trd nhan dao). -I- Van tai, bde xep, nao vet ludng lach, cang song, cang bien; hoat dong true vdt, cflu ho. - Mflc thud suat 10%: dfldc xac dinh theo phfldng phap loai trfl, ap dung ddi vdi cae hang hda, dieh vu khong thuoc dien ap dung cac mflc thud suit 0%, 5%. Vi khdu trd thue GTGT ddu vdo: Nang thdi han tdi da dude ke khai thud GTGT dau vao, cu the: trfldng hdp ed sd kinh doanh phat hien sd thud GTGT dau vao khi ke khai, kha'u trfl hi sai sdt thi dfldc ke khai, khau trfl bd sung; thdi gian ke khai tdi da la 6 thang, ke tfl thdi diem phat sinh sai sdt". Tao dieu kien cho cac doanh nghiep dfldc kha'u trfl thue GTGT dau vao, tuy nhien viec tang them thdi ban ke khai tao dieu kien cho cac doanh nghiep ed cd hoi de gian lan chiem doat thud, gay khd khan cho cd quan thud trong kiem tra giam sat thu thue. Vdi miic dich khsc phuc han che dd, Luat thue mdi da bd sung them dieu kien de dfldc kha'u trfl thud nhfl: bd sung quy dinh hang hda, dich vu mua vao dudc kha'u trfl thud dau vao thi phai thanh toan qua ngan hang, trfl trfldng hdp gia tri cua hang hda, dieh vu mua vao tflng lan dudi 20 trieu ddng. Bo sung quy dinh thud dau vao cua tai san cd' dinh sfl dung ddng thdi cho san xua't, kinh doanh hang hda, dich vu chiu thue GTGT va khdng chiu thue GTGT thi dfldc kha'u trfl'toan bo (thflc te quy dinh nay dang dfldc hfldng din tai Thdng tfl sd 32/2007/TT- BTC). -Trfldc day, chi dfldc kha'u trfl do'i vdi tai san cd dinh dau vao phuc vu cho boat dong san xua't kinh doanh mdi dfldc kha'u trfl thud GTGT dau vao. Sfl dieu chinh nay khuyen khich, va tao dieu kien cho cac doanh nghiep dau tfl theo chieu sau. 'Vi hoan thue GTGT: Bd sung them trfldng hdp cd sd kinh doanh da dang ky nop thue GTGT theo phfldng phap kha'u trfl cd dfl an dau tfl mdi, dang trong giai doan dau tfl cd sd thue GTGT cua hang hda, dich vu mua vao sit dung cho dau tu ma chfla dfldc kha'u trfl het va cd sd thue eon lai tfl hai tram tri u ddng trd len thi dfldc hoan thud GTGT. Quy dinh bd sung nay cd y nghia ra't quan trong, hd trd doanh nghiep ve ngudn vo'n trong qua trinh diu tfl dfl an, thuc diy nen kinh td phat trien Mpt sd nhan dinh chung vi chinh sdch thue GTGT Men nay: Cd the tha'y viec sfla ddi thud GTGT lan nay nham vao muc dich ho trd va bao ve ldi ich cho doanh nghiep trong qua trinh kinh doanh va phat trien, ddng thdi vin dam bao dfldc ngudn thu cho ngan sach nha nfldc. Con ngfldi tieu dung hiu nhfl khdng nhan dfldc them ldi ich gi trong nhiing van de da dfldc dieu chinh nay. M6t sd nhdm hang hda dudc didu chinh tfl dien khong chiu thue sang dien chiu thud, tfl mflc thud sua't 5% len mflc thud sua't 10%, didu dd lam gia ca eac mat hang hda dd tang len tfldng flng. Didu dd chflng to mdt dieu ngfldi tieu dung cudi cung la ngudi bi thiet trong trfldng hdp nay. Tuy nhien, nhdm hahg hda dieh vu dudc dieu chinh lan nay thuoc nhdm hang hda, dich vti khdng thidt yeu, ft anh hfldng tdi mat bang gia chung. Mdi day theo Thdng tfl 13/ giam % thud GTGT, thi se cd 19 nhdm hang hda, dich vu thuoc nhdm ap dung mflc thud suai 10% quy dinh tai diem 3 muc n phin B cua Thdng tfl sd 129/2008/TT-BTC ngay dfldc giam % thud GTGT trong ca nam Cd the khang dinh, day la mot trong nhflng "lieu thudc" higu qua nham kich ciu tieu dung trong nude, ma ddi tfldng dfldc hfldng ldi la ngfldi tieu dung va doanh nghisp san xua't, kinh doanh. Hang hda, dich vu dfldc giam thud dang cd mflc thudsiia't thud GTGT la 10%, theo chu trfldng 34 NgtiiSn ciiu Kinh tds Thing 10/2010

7 Chinh sdch thue gid tri... mdi nay chi con 5%. Sau nhflng chinh sach giam, gian thud cho doanh nghiep ma Chfnh phu da thflc hien cudi nam 2008, chu trfldng giam % thud GTGT se mang lai ldi ich cho ca doanh nghiep va ngfldi tieu dung bdi thud GTGT cd do'i tfldng nop thud chinh la ngfldi mua, ngfldi sfl dung hang hda, dieh vu. Viec giam thud GTGT se giup ngucii dan giam bdt mot phan chi phi khi tieu dung hang hda; ddng thdi, giup doanh nghiep tiet kiem dfldc mot phin chi phi khi mua nguyen lieu phuc vu san xuat, kinh doanh. Theo cac chuyen gia kinh te, viec cit giam % thud GTGT cho mot so' nhdm hang hda, dich vu la mot trong nhflng "lieu thuoc" cd tac dung nhanh, kip thdi nham kfeh ciu tieu dung trong bdi canh sflc mua tren thi trfldng noi dia da giam do anh hfldng suy thoai kinh te toan ciu. Ngay Bo Tai chfnh ban hanh thdng tfl sd 04/2009/TT-BTC hfldng din thflc hien hoan thud gia tri gia tang. Theo dd, ddi vdi hd sd hoan thud GTGT cua hang hda xua't khau, chfla ed chflng tfl thanh toan qua ngan hang thi thdi han giai quyet tam hoan thud (%) tdi da khdng qua 7 ngay lam vi c, ke tfl ngay nhan dude du hd sd dd nghi hoan thud cua doanh nghiep. Ddi vdi so' thud GTGT hoan tiep 10% thi thdi ban giai quyet hoan thud td'i da khdng qua 4 ngay lam viec, ke tfl ngay cd quan thud nhan dude van ban de nghi hoan thud tidp 10% eua doanh nghiep. Do'i tfldng dfldc tam hoan thue GTGT quy dinh tai thdng tu nay la cac td chflc san xuat, kinh doanh hang hoa xuat khiu cd hang hda thflc xua't khiu dang trong thdi gian chua dfldc phfa nfldc ngoai thanh toan qua ngan hang theo hdp ddng xua't khiu. Viec hoan thud nay cho thay ldi ich thuoc ve doanh nghiep do la: hd trd doanh nghiep ve vo'n, tao dieu kien de doanh nghiep tai san xua't va diu tfl theo chieu sau. Nhflng khong cd nghia la Nha nudc chiu thiet khi hoan thud. Xet ve ldi ich trude mat, thi Nha nfldc khdng dudc ldi gi tfl viec hoan thud, nhflng x6t ve ldi ich lau dai thi Nha nfldc dfldc nhieu tfl viec hoan thud. Dd la khuyen khich diu tfl nfldc ngoai vao cac khu che xua't, tang trfldng xuat khiu hang hda, tao ra nhieu gia tri hang hda, thu ve nhieu hdn ngoai te cho dfl trfl va thanh toan eac khoan nd nfldc ngoai..., cac doanh nghiep phat trien, ddng nghia vdi ndn kinh te cung phat trien. Qua nhflng phan tich tren, nhan thay sau sfla ddi lin nay, Luat Thud gia tri gia tang mdi ed nhflng Uu diem sau: - Mdt la, khac phuc nhiing tdn tai cua Luat Thud gia tri gia tang hien hanh, lam cho Luat nay phfl hdp vdi tinh hinh kinh td- xa hoi, dinh hfldng cua Nha nfldc ve phat trien kinh td trong thdi ky tdi va gin hdn vdi thong le quo'c td. - Hai la, gdp phin cho qua trinh hoan thien va ddi mdi chinh sach thue, tao moi trudng kinh doanh cdng bing, thu hut dau tu, bao ve ldi ich cua doanh nghiep va ngfldi tieu dung trong thdi ky mdi. - Ba la, dam bao ngudn thu cho ngan sach ben vflng va on dinh: vao thdi diem nam 2006, ngan sach nha nude phu thuoc vao ba khoan thu chu yeu: xua't nhap khiu (chiem 25% ngan sach); thu tfl xua't khau diu thd (cung khoang 25%); con lai la thu noi dia. NhUng khoan thu thfl ba nay cung dang giam din do chfnh sdch thud lien tuc dfldc thay ddi de thtlc hien cac cam ket vdi WTO. - Bdn la, gdp phin tao ra mdi trudng diu tu binh dang, thu hut vdn diu tu, ddng thdi bao ve dudc ldi fch cho ca doanh nghiep va ngudi tieu dung. Tuy nhien ben canh nhflng flu diem do, thi ehinh sach thud GTGT mdi vin con nhflng diem can phai luu tam ddn trong thdi gian tdi la: (1) Viec vin ap dung 3 mflc thud (0% - 5% - 10%) la thidu thdng nhat. Dieu nay khien viec thtlc hien khd cong bang, minh bach, gia tang stl phien ha va khdng phfl hdp vdi thud the gidi. (2) Ve phfldng phap tinh thud, luat vin sfl diing ca hai phfldng phap trflc tiep va khau trfl, tren 1 luat ma cd 2 phfldng phap, gay nhieu khd NghiSn ciiu Kinh tdsd389 - Thing 10/

8 Chinh sdch thue gid trj... khan trong viec ap dung, quan ly, tinh va thu thud. (3) Viec bd sung them dieu kien kha'u trfl thud la khdng kha thi, khi ban than ngan hang cung chfla du nang Iflc thflc hign. (4) Trong luat mdi vin chfla cd quy dinh ve viec in hda ddn, mua ban hda ddn, do do viec quan ly va kiem soat tinh trang chiem doat thue vin cdn nhieu ba't cap. (5) Viec ap dting mflc thud suit 5% do'i vdi mot so' san phim hang hda, dich vti la diu vao cua san xuit ndng nghiep trong khi cac san phim hang hda, dich vti ndng nghiep - san phim "diu ra" lai khdng cd bat cfl chflng tfl hda ddn tai chfnh nao, nen khdng dfldc khiu trfl thud, khien ngudi ndng dan phai ganh them khoan thud VAT, tfle la phai chiu them mot khoan chi phi, khi sfl dung cac san phim, hang hda diu vao cho san xuat ndng nghiep. 3. Mot so de xuat tiep tuc hoan thien chinh sach thue gia tri gia tang cua nvldc ta nham thijfc hien cac cam ket quo'c te va khu viic Luat Thud gia tri gia tang dude trien khai thtlc hien tfl ngay , thdi gian nay chua du de chung ta ed the danh gid mot each diy du va toan dien Luat nay. Trong dieu kien tinh hinh kinh te - xa hoi hien nay cua nfldc ta, cung vdi xu hfldng cai each thud d cac nude tren thd gidi, nham khac phuc nhflng tdn tai ban che cua Luat Thud gia tri gia tang hien hanh, chung ta cd the trien khai mot so'bien phap sau day: - Mpt la, tiep tue md rong do'i tudng chiu thud ddng nghia vdi viec giam bdt so' nhdm hang hda, dich vti khdng chiu thud nham tao dieu kien cho vide tinh thud dfldc ddn gian, khau trfl thud dfldc lien hoan gifla eac khau trong qua trinh san xuat kinh doanh, tfl dd giam chi phi kinh doanh cho doanh nghiep, khuydn khich xuat khiu hang hoa dieh vu. Ddng thdi tidp tiic dieu chinh ddi tfldng chiu thud va ddi tudng khdng chiu thud GTGT. Vin tidp tuc ap dung khdng thu thud GTGT do'i vdi cac loai hinh dich vu lien quan tdi tai chfnh nhfl: tfn dung, quy diu tu, boat dong kinh doanh chflng khoan... nham khuyen khich sfl phat trien eua thi trudng tai chfnh va dam bao phu hdp vdi thong le cua cac nudc tr n the gidi. Doi vdi ta't ca cae loai hinh dich vu bao hiem bao gdm bao hiem nhan tho, bao hi m hoc sinh va cac loai hinh bao hiem khac deu thudc do'i tudng khdng chiu thud GTGT. Cin phai sdm ban hanh ngudng chiu thud GTGT, bdi le trinh do quan ly cua nganh thud edn nhidu ban chd va kha nang chap hanh eua mot bo phan ngfldi dan cd ban. Cae ho kinh doanh cd doanh so' hang nam "nam" dfldi ngfldng chiu thud se dieu chinh sang ddi tfldng khdng chiu thud GTGT va nen ap dung mot loai thud tudng tfl nhfl thud doanh thu trfldc day nhflng phai ddn gian hda tdi da sd ludng thud suit va khi thu nen ap dting che do "khodn" doanh thu. Nen thu hep ddi tudng nop thud GTGT, dam bao quan ly thud ed hieu qua, tap trung quan lythu ddi vdi cac doanh nghiep vfla va Idn, cac ho kinh doanh ndu ed mflc doanh thu dudi ngfldng tinh thud thi khdng thuoc dd'i tudng nop thue GTGT, dp diing nop thud theo mflc an dinh tren doanh thu. Trong thdi gian tdi, khi sfla ddi Luat thud, cin bd sung qui dinh: hang hda do eac ho kinh doanh ed doanh so' hang nam dudi ngfldng chiu thud (nganh thfldng nghiep, dieh vu la 0 trieu ddng; cac nganh cdn lai la 0 trieu ddng) dfldc midn thud GTGT, khdng phai tinh thue tren gia ban va khdng ke khai nop thue GTGT. cae ddi tudng nay se dfldc chuyen sang ap dung nop thud theo mflc an dinh theo ty le % tren doanh thu, vdi mflc thu khoang 2% tren doanh so'. Mflc thu nay cflng tfldng dfldng vdi mflc thud suat tfnh tren doanh thu hien nay eua mot so' nfldc d khu vflc Chau A dang ap dting. - Hai la, tien tdi ap dting "mot mflc thud suat ngoai thud suit 0% ap dting do'i vdi hang hda, dich vii xua't khiu dedam bao cdng bang ve nghia vu thud va ddn gian trong viec ap dung thud. 36 Nghiin ciiu Kinh tdsd389 - Thing 10/2010

9 Chinh sdch thue gid tri... Ve thud suit, hien nay che do da thud suit dang lam meo md phin nao tac diing cua thud GTGT, din den lam han che tac dting dieu tiet vi md cua ea he tho'ng chinh sach thud ddi vdi ndn kinh td. Thdi gian sap tdi, nen kinh te nfldc ta dang tidp tue phiic hdi va phat trien, nham dam bao tinh ddn gian, cdng bang ve thud, phfl hdp vdi thdng le cua cac nudc trong khu vtlc trong dieu kien phai cat giam va bai bo mot so' ngudn thu tfl thud, cho nen cin thiet phai sfla ddi qui dinh ve thud suit hdp ly hdn. Tien din den viec ap dung thd'ng nhat mot mflc thud suit khoang 10% cho ta't ca hang hda, dich vu trfl hang hda, dieh vu xuat khiu dfldc ap dung thud suit 0%. Lo trinh ap dting thue suit cin thiet phai dudc thtlc hien cdng khai cho moi ngfldi nop thud dude bidt de ed du thdi gian chuin bi nham thay ddi chien Ifldc phat trien kinh doanh phfl hdp ehinh sich thue suit mdi. - Ba Id, cin nghien cflu hoan thien phfldng phap tinh thud, nang cao hieu qua cdng tac quan ly hanh thu eua ed quan thud va giam chi phf cho ngfldi nop thud, nham dam bao cdng bang vethud, khac phtie nhflng tieu cflc, ldi dting trong viec an dinh thud theo phudng phap tfnh thud truc tiep tren GTGT. Ddng thdi khuyen khfch nang cao trinh do hach toan ke toan cua ngfldi nop thud, trudc het la viec lap hda ddn, md sd sdch kd toan va ke khai nop thud GTGT, de nghi tidn tdi sfla ddi qui dinh ve phudng phdp tfnh thud nhu ap dting thd'ng nhit mot phfldng phap tfnh thud la phudng phap khau trfl. Cac cd sd kinh doanh thuoc dien nop thud GTGT bat buoc phai thtlc hien nghiem chinh che do ke toan, hda ddn, chflng tfl. Tien tdi sfl dting sd sach de theo doi, hach todn san Ifldng hang hda, dich vu bdn ra eua ngudi ndng dan, de thtlc hien tdt viec hoan thud dau vao cho ngudi nong ddn, giam bdt gdnh nang chi phf, khi sfl dung eac san pham, hang hda diu vao cho san xuat ndng nghiep. - Bdn la, viec kha'u trfl thud chi ap dung khau trfl thud GTGT diu vao ddi vdi hang hda, dich vii mua vao ed hda ddn GTGT va thud GTGT nop d khau nhap khiu dung cho san xuat, kinh doanh hang hda dich vu chiu thue GTGT. - Ndm la, de quan ly chat che viec hoan thud, cin thidt phai thu hep ddi tfldng hoan thud, chi nen dp dting cd che nay cho cac ddi tfldng: cac cd sd kinh doanh hang xuat khiu dfldc ap dung thud suit thud GTGT 0%; cd sd cd diu tfl tai san cd' dinh phtic vu san xuat kinh doanh phat sinh sd thud GTGT diu vao cua tai san Idn; ddng thdi, qui dinh ro hdn va chat che hdn dieu kien hoan thue, thdi gian xem xet hoan thud phu hdp hdn. Tom lai: thud GTGT la mot trong nhflng loai thud gian thu ed phudng phdp thu thud khoa hoc va tien tidn nhit hien nay, dang dfldc nhieu nudc tren thd gidi dp dung. dviet Nam, trong tudng lai, thue GTGT se trd thanh sac thud chu yeu, chiem ty trong cao trong he thd'ng chfnh sach thud (% tdng thu ngan sdch) nham bu dap dude ngudn thu thud nhap khiu khi eat giam thud theo cam ket qud'c te va gdp phin hoan thien he tho'ng ehinh sach thue cua nfldc ta phu hdp vdi tinh hinh kinh te xa hoi cua dat nudc theo dinh hudng phat trien den nam 2020 va phu hdp vdi thdng le quo'c te. Hy vong thdi gian tdi, chfnh sdch thud GTGT se dudc dieu chinh va hoan thien hdn, gdp phin tich ctlc vao viec dua dat nfldc tidn nhanh tien manh tren eon dfldng hoi nhap./. TAI LIEU THAM KHAO 1. Ban cdng tac v^ Viet Nam gia nhap Td chiic Thuang mai th^ gidi (2006), cac cam ket cua Viet Nam. 2. TS. Le Xuan Sang, Co sd ly ludn va thuc tien cho viec dieu chinh chinh sach tai khda Viet Nam sau khi gia nhap Td chirc Thucmg mai the' gidi, De tai nghien ciiu khoa hoc cdp bo, Bd Ke hoach va Ddu tu. 3. Theo bao cao cua Tdng cue Thue' (Bd Tai chinh), viec thuc hien cac giai phdp ve thu^ lam giam sd thu nganh thue nam Trang web cua Tdng cue Thue^: httd:// 5. Trang web cua Tdng cue Thd'ng ke: Nghien ciiu Kinh tdsd389 - Thing 10/