DISTRICT INSTITUTE OF EDUCATION & TRAINING (DIET) PALAKKAD Mentor (A Comprehensive Guide for D.Ed. School Internship Programme) Faculty of Pre - service Teacher Education DIET Palakkad, Anakkara.PO Ph : 0466 2254201 email: dietpalakkad@gmail.com, website: www.dietpalakkad.org 1
D -S w BapJw kviqƒ Ct jn v e y-hpw Dt±-iy-ßfpw kviqƒ Ct jn v {]{Inb t_m[-\-imkv{x]c-amb A]-{K-Y\w mkv \nco- Ww ss{s Hu v mkv kl A[ym-]\w hy n-kx A[ym-]\w kviqƒ ]cn-]m-sn-iƒ kviqƒ Ct jn v hne-bn-cp-ø kviqƒ Ct jn v Ubdn sa -dnwkv kviqƒ Ct jn v 2015 16 Pn m-xe ÿnxn hnh-c-߃ sf.-sn.-c. t_m[-\-im-kv{x-hn-`-h-ti{µw kviqƒ Ct jn v t^m am- p-iƒ 2
BapJw {]ok hokv A[ym-]-I-hn-Zym-`ymk ]cn-]m-sn-bpss G hpw {][m- \-s Hcp {]h Ø-\-ta-J-e-bmWv kviqƒ Ct jn v. Un.-FUv mkn sh v A[ym-]I hnzym n kzmb-ø-am- p- hnzym- `ymk kn m- -ß-fpsS {]mtbm-kn-ix t_m[y-s v A[ym-]-\-tijn-Iƒ B Pn- p- Xv kviqƒ Ct jn- n-eq-ss-bm-wv. sa -dnwkv coxn-bn-emwv kviqƒ Ct jn v \S- p- -Xv. Hcp hy n-bpss Ign-hp-Ifpw, km[y-x-ifpw Zu _-ey-ßfpw Xncn- dn v Abmsf c m-i Xr-`m-h-tØmsS klm-bn pw Xncp-Ønbpw sa -s -Sp-Ønbpw hf Øn-sb-Sp- p- -Xm-Wv sa -dnwkv. ]cn-n-bk-º- -cmb A[ym-]-I-cpsS klm-bw, ]n pw, D]-tZ-iw, ta t\m w F n-h-bn-eqss A[ym-]I hnzym n-iƒ {]mtbm-kni A[ym-]\ tijn-iƒ B Pn- -emwv ChnsS Dt±-in- p- -Xv. kviqƒ Ct jn v ]cn-]msn IqSp-X ^e-{]-zam- p- - Xn\v A[ym-]-In-hn-Zym-`ymk C Ãn- yq- p-iƒ p Hcp klm-b- I-km-a-{Kn-bmWv, "sa '. Ub v ^m n-aw-k-߃, So FUyqt - am, sa A[ym-]-I XpS-ßnbh ]s -Sp-Ø -inev]imebn sh v cq]-s -Sp-Ønb Cu kma{knbneqss kviqƒ Ct jn v ]cn-]m-sn-sb- p-dn- p Un.-F-Uv. ]mty-]- Xn \n t±-i-ßsf {]mtbm-kn-i-x-eøn hni-zo-i-cn m\mwv ]me- msv Ub v {ian- p- Xv. Gh-cp-tSbpw kpo-h-amb ]cn-k-w-\- mbn Cu klm-bi kam{kn "sa ' ka n- p- p. ]n. cmp ko\n-b eivn-d (]n.-f-kv.-sn.-c) Ub v ]me- msv Fw. tkxp-am-[-h {]n kn- mƒ Ub v ]me- msv 3
kviqƒ Ct jn v {]{Inb t_m[-\-imkv{x-]-c-amb A]-{K-Y\w mkv \nco- Ww hne-bn-cp-ø kviqƒ Ct jn v ss{shu v mkv kviqƒ ]cn-]m-sn-iƒ kl A[ym- ]\w hy n-kx A[ym-]\w 4
kviqƒ Ct jn v ]cn-]msn e yhpw Dt±iy--ßfpw e yw: Un.-F-Uv. mkn sh v A[ym-]I hnzym n kzmb-ø-am- p hnzym-`ymk kn m- ß-fpsS {]mtbm-kn-ix t_m[y-s v A[ym-]-\-ti-jn-Iƒ B Pn-. Dt±-iy-߃: mkvdqw A -co- -Øn\pw Ip n-iƒ pw ]T\ hnj-b-ß pw kviqƒ ]mty- ]- Xn \n t±-in- p ]T\ t\ -߃ pw CW-ßp coxn-bn-ep ]T-\m-\p-`h-߃ AS-ßnb So nwkv am\z hni-kn- n- m\pw AXv {]Xn-^-e-\m-fl-I-ambn hne-bn-cp-øm-\p {]{In-bbpw ss\]p-wyhpw B Pn-. {]Xo- nx ]T-\-t\- -߃ \p-kr-x-ambn hnhn[ hnj-b-߃ -\p-tbm-py-amb sshhn- y-am ]T\ X{ -߃ Is Øn \S- m- p- -Xn-\m-h-iy-amb ss\]p- Wn-Iƒ B n- ]T-\-t_m-[\ kma-{kn-iƒ Xøm-dm- p- -Xn\pw ]T-\-{]-{In-b-bn Ah ^e-{]-zamb coxn-bn hn\n-tbm-kn- p- -Xn-\p-ap Ignhv t\s. B[p-\nI ICT kmt -Xßsf ]T\ t_m[\ {]{In-bbn ^e-{]-z-ambn DZv{K-Yn- p- -Xn-\p sshzkvzyw t\s. ]T-\-Øn-epw hf -bnepw Ip n-iƒ B n- p ]ptcm-kxn \nc- cw hnebn-cpøn hnh-c-߃ tij-cn- m\pw hni-i-e\w snbvxv ]T\ t_m[\ {]{Inb sa -s -Sp-Øm-\p Nn m-] Xnbpw ioehpw hf Øn-sb-Sp- Ip n-iƒ XΩn-ep kmaqly CS-s]-SepIƒ ]T-\-k- - X, ]T-\-Np-a-X-e-Iƒ Gs -Sp- m-\p {]tnm-z\w, k m-fli tijn-iƒ F nh ]c-am-h[n Dd- p-hcp-øp ]T-\m- -co w mkn Hcp- m-\p ss\]p-wnbpw Bfl-hn-izm-khcw B n- Ip n-bpss ]T-\-hp-ambn _ -s v kviqfn s]mxp-hmbn \S-Øp hnhn[ ]cn-]m-sn-i-fn ]s -Sp- p -Xn\pw Xt -Xmb tdmƒ hln- p Xn\pw/ ]cn-]m- Sn-Iƒ Gs -SpØv \S-Øp- -Xn-\p-ap at\m-`mhw cq]-s -S. 5
t_m[-\-im-kv{x-]-c-amb A]-{K-Y\w (pedagogic analysis) ]T\w \n -ln- p- -Xn-\p-th- n-bp D -S- sø A\p-tbm-Py-amb X{ ߃ D]-tbm-Kn v hn\n-abw snøp coxn-im-kv{x-sø-bmwv t_m [\-imkv{xw (pedagogy) F p ]d-bp- Xv. ]T-\-{]-{Inb Imcy- -a-am-i-w-sa- n D -S- - Øns t_m[-\-im-kv{x-]-c-amb hni-i-e\w (pedagogic analysis) IqSntb Ignbq. ]T-\-{]-{In-b-bpsS Bkq-{X-W-Øn / aps m-cp- -ß-fn G hpw {][m-\- amwv bqwn v / ]mtw ASn-ÿm-\-am- n-bp t_m[\ imkv{x-]-c-amb A]-{K- Y-\w. A[ym-]-I-hn-Zym nsb kw_- n v kviqƒ Icn- pew, D -S w F nh-sb- p-dn v [mc-w-iƒ t\sp- -Xn\p G hpw {][m-\-am -amwv t_m[-\- im-kv{x-]-c-amb A]-{K-Y\w. H mw h j hnzym n F.-]n. mkp-i-fn-tebpw c mw-h j hnzym n bp.-]n. mkp-i-fn-sebpw F m hnj-b-ß-fp-ssbpw t_m[-\-im-kv{x- A]-{K-Y\w \S-Ø-Ww. So FUyq-t - -dpss klm-b-tømss, {Kq n, hy n-k-x-ambn - - F n-ßs\ aq v L -ß-fn-embn t_m[-\-imkv{x hni-i-e\w \S-Øm A[ym-]I hnzym n-iƒ v Ah-kcw e`n- -Ww. kviqƒ Ct jn- ns `mk-ambn FSp- p F m bqwn- p-i-fp-ssbpw A]-{K-Y\w C{]-Imcw \S-Øn-bn-cn- Ww. Hmtcm mkn-sebpw Hmtcm hnj-b-øn-s bpw ]mt-]p-kvxiw A[ym-]-Ik-lm-bn, d^-d kv kma-{kn-iƒ XpS-ßn-bh ]cn-n-b-s -S-emWv t_m[-\-im-kv{x A]-{K-Y-\-Øns BZy L w. bqwn- nse {]Xo- nx ]T\ t\ -߃ / Dt±-iy߃, Ah t\sp- -Xn-\p {][m\ ]T-\-X-{ -߃, ]T-\-km-a-{Kn-Iƒ, {]Xo- nx ]T\ Dev - -߃, hne-bn-cp-ø coxn-iƒ F nh bqwn v hni-ie\w snbvxv Is Øn \n nx t^m am- n tcj-s -Sp-Ø-Ww. Hcp bqwn- ns\ ka-{k-ambn I p-sim- p Bkq-{X-W-amWv t_m[-\- im-kv{x-]-c-amb A]-{K-Y-\w. CXns\ ASn-ÿm-\-am- n-bmwv So nwkv am\z Xøm-dm-t - -Xv. t_m[\ imkv{x-]-c-amb A]-{K-Y-\-Øns ka-{k-x, kq va- X, IrXyX Xpßn-bh So nwkv am\z-ens KpW-ta- sb kzm[o-\n- pw. A[ym- ]I hnzym n Xøm-dm- p s]u-tkm-pniv A\m-en-knkv So FUyp-t -, kl-]-tn-xmhv, sa So F n-h hne-bn-cpøn ^ouv_m v \ ti- - Xm-Wv. 6
mkv \nco- Ww (class observation) A[ym-]-\-ti-jn-Iƒ B n- p- -Xn\v G hpa[niw klm-bn p- Xv mkv \nco- -WßfmWv. hnz-kv[-cpss / ]cn-n-b-k-º- -cmb A[ym-]-IcpsS / kl-]-tn-xm-hns mkp-iƒ \nco- n v hni-ie\w snøp XneqsS A[ym-]I hnzym n v Xs A[ym-]-\-ti-jn-Isf ]mi-s -Sp-Øn-sb-Sp- m hen-sbm-c-f-thmfw km[n- pw. kviqƒ Ct jn- ns F m L -ß-fnepw XpS -bmbn \S- p {]h Ø-\-amWv mkv \nco- -Ww. SnCsF Ifn sh pw, {]mivso-knwkv kviqfp-i-fn sh pw mkv \nco- n- m Ah-kcw \ I-Ww. So FUyq-t - -dpss / hnz-kv[s mkv \nco- n- Hmtcm hnj-b-øn\pw Hmtcm mkv F nepw \nco- n- m Ah-kcw Hcp- -Ww. A[ym-]-I-hn-Zym n mkns\ \n nx t^m am v sh v \nco- n v hni-i-e\w snbvxv \nco- -W߃, Is -Ø-ep-Iƒ sjb sn-ø- Ww. kl-]-tn-xm-hn mkv \nco- n- Hmtcm A[ym-]I hnzym nbpw Hmtcm s{shu v mkpiƒ Bkq- {XWw snbvxv \n -ln- -Ww. CXv kl-]-tn-xm- ƒ \nco- n v hni-ie\w snbvxv ^ouv_m v \ I-Ww. mkp-iƒ sa -s -Sp-Øp- -Xn-\p \n t±-i-߃ \ I-Ww. F m hnj-b-ønepw kl-]-tn-xm-hns Hcp msk- nepw Hmtcm A[ym-]I hnzym n pw \nco- n m-\-h-kcw e`n- -Ww. sa So -dpss mkv \nco- n- {]mivso-knwkv kviqfn sh v sa So -dpss mkp-iƒ \nco- n v hni-i-e\w snøm A[ym-]I hnzym n v Ah-kcw e`n- -Ww. kviqfnse a v A[ym-]-I-cpsS mkv \nco- n- sa A[ym-]-Is mkv \nco- n- p- -Xn-eqsS B A[ym-]-I- ssiimcyw snøp hnjbøns am{xw mtk ImWm Ign-bq. a v hnj-b-ß-fpss mkp-iƒ ImWp Xn\mbn kviqfnse a v A[ym-]-I-cpsS mkp-iƒ \nco- n- m Ah-kcw Hcp- -Ww. 7
ss{s Hu v mkv (Try out class) Un.-FUv mkn \n v t\snb ssk m- ni [mc-w-i-fpss {]mtbm- KnIX kzbw t_m[y-s -Sp- -Xn-\p Ah-k-c-amWv ss{s Hu v Hcp kviqfns ] m-ø-e-øn bym mkvapdn-bn-emwv ss{s Hu v mkp-iƒ \S-t - -Xv. ss{s Hu v mkv {]{Inb - ss{shu v hnjbw, mkv \n -bn- - ss{s Hu v \S-tØ mkv \nco- n v Ip n-i-sf- p-dn v a\- n-em- - So nwkv am\z Xøm-dm- - ]T-\-km-a-{Kn-Iƒ Xøm-dm- - bym mkvap-dn-bn ss{shu v \n -lww - F m A[ym-]I hnzym nbpw Hcp ss{s Hu v F nepw \S-Ø - F m A[ym-]I hnzym n-bpw F m hnj-b-øn-s bpw Hcp ss{s Hu v msk- nepw \nco- n- - ss{s Hu v mkp-iƒ sa So, So FUp-t -, kl-]-tn-xmhv F n-h \nco- n v hni-i-e\w snbvxv ^ouv_m v \ I - e`n ^ouv_m- pw, kz w A\p-`-h-ßfpw Fs hnzym-eb Ubdn bn {]Xn-^-e\flI Ipdn p-i-fmbn tcj-s -Sp-Ø. - ss{s Hu p-ambn _ -s v {]h Øn- p sa So, So FUypt - kl-]-tn-xmhv A[ym-]I hnzym n XpS-ßn-b-h-cpsS kzbw hnebn-cp-ø. 8
kl A[ym]\w (Co-teaching Co-teaching) So nwkv {]mivso-kn-\mbn kviqfn-se-øp A[ym-]I hnzym nsa So -dpss mkp-iƒ \nco- n- -tijw Ah-cp-ambn tn v mkp-iƒ \n -ln- p -Xm-Wv kl- A-[ym-]\w. sa So- dpw A[ym-]Ihn-Zym nbpw kwbp- -ambn Hcp mkv Bkq- {XWw snbvxv \n -ln- p- -Xm-Wn-Xv. CXn-eqsS A[ym-]I hnzym n v kz -ambn mkp-iƒ Bkq-{XWw snbvxv \S- m- m-\p Bfl-hn-izmkw e`n- pw. sa So \n -ln- p mkn Hcp klm-bn-bmbn {]h Øn- p-i-bmwv A[ym-]-I-hn-Zym n sntø- -Xv. Nne {]h Ø- \-߃ sa So dpw a v NneXv A[ym-]-I-hn-Zym nbpw sjb snbvxv \n -ln- -Ww. {]h Ø-\-߃ \n -ln- p- -Xn A[ym- ]I hnzym n v hogvn ] p- p-s - n sa So X -ab klmbw \ In A[ym-]I hnzym nsb icn-bmb Zni-bn-te v sim p-h-cm {ian- -Ww. CØ-c-Øn ct m aqt m mkp-iƒ Hcp-an v \n -ln- -Xns tij-am-bn-cn- Ww A[ym-]-I-hn-Zym n hy n-kx A[ym-]-\-Øn-te v {]th-in-t - -Xv. 9
hy n-kx A[ym-]\w (Individual teaching) sa So -dp-ambn tn v mkp-iƒ FSp-Ø-Xn-s bpw ss{shu v A\p-`-h-ß-fpsSbpw ]n _-e-øn-em-bn-cn- Ww A[ym-]-I-hn-Zym n hy n-kx A[ym-]-\-Ønte v {]th-in-t - -Xv. aps m-cp- -߃ GsXms hnj-b-߃ GsXms mkn-emwv FSp-t - Xv F v \n -bn- \n -bn- - m-kp-i-sf- n a\- n-em- Ip n-i-fpss FÆw, Ah-cpsS \nehmcw, ap -dn-hpiƒ, kz`mh hnti-j-w-߃, mkns `uxni A -co- w... s]u-tkm-pniv A\m-en-kn-kv, ]mt-]p-kvx-iw, So ssivãv F n-h-bpss ASnÿm-\-Øn sa So -dp-ambn tn v So nwkv am\z, ]T-\-t_m-[\ kma-{kn- Iƒ Xøm-dm-.- - X-øm-dm- nb SnFw, SnF Fw mknse hnjb A[ym-]-Is\ ap Iq n ImWn v Bh-iy-amb t`z-k-xn-iƒ hcp-ø. \n -lww : Un.-FUv ]mty-]- Xn \n t±in- p m p-iƒ FSp- ska-ã 2 (F ]n 20 Znhkw) ska-ã 4 (bp.-]n 25 Znhkw) hnjbw ]ncouv hnjbw ]ncouv ae-bmfw 5 ae-bmfw 7 Cw ojv 5 Cw ojv 7 ]cn-k-c-]-t\w 5 Hm]vj-W hnj-b-߃ 25 KWnXw 5 (K-WnXw / kmaq-ly-imkv{xw / kmam-\y-im-kv{xw) Iem-]-T\w 2 Iem-]-T\w 2 {]hr-øn-]-t\w 2 {]hr-øn-]-t\w 2 ImbnI ]T\w 2 Imbn-I-]-T\w 2 DZv{K-Y\w (1,2) 10 BsI 36 BsI 45 mkvso- / sa So, kl-]-tn-xmhv F n-h mkv \nco- n v ^ouv_m v \ I. Ah-tem-I\w : kl-]-tn-xmhpw sa So dpw mkv \nco- n v ^ouv_m v \ I So nwkv am\z-en, So, A[ym-]I hnzym n F n-h hne-bn-cp-ø-ep-iƒ tcjs -Sp-Ø ^ouv_m- n-s bpw hne-bn-cp-ø-en-s -bpw ASn-ÿm-\-Øn ASpØ mkns {]{In-b-bn Bh-iy-amb t`z-k-xn-iƒ hcp-ø, Bkq-{XWw snø {]Xn-^-e-\m-flI hne-bn-cp-ø - mkns ^e-{]m-]vxn-sb- p-dn v A[ym-]-I-hn-Zym nbpssbpw Xm A[ym-]I hnzym n v \ Inb klm-b-sø- p-dn v So -dp-ssbpw Self reflection 10
kviqƒ ]cn-]m-sn-iƒ (School Programmes) mkvdqw {]h Ø-\-ß-tfm-sSms Xs kviqfn \S- p a v s]mxp ]cn-]m-sn-i-sf- p-dn pw hy -amb [mcw A[ym-]I hnzym n v e`n-t Xp v Ip n-bpss ]T-\-hp-ambn _ -s v kviqfn s]mxp-hmbn \S- p {][m-\-]-cn-]m-sn-iƒ: Akwªn p-iƒ, Zn\m-N-c-W-߃, taf-iƒ sse{_-dn, em_v {]h Ø-\-߃ ^o Uv{Sn- v, ]T-\-bm{X D -`- Ww ]n.-sn.-f, kn.-]n.-sn.-f, tbmk-߃ - SRG tbmk-߃ - kviqƒ tcj-iƒ (A- U kv cpn-ã, AUvan-j cpn-ã, ]T-\-]p-tcm-KXn tcj, sssw ts_nƒ, SRG, PTA, an\n-svkv) CØcw ]cn-]m-sn-i-fn-se mw A[ym-]I hnzym nsb ]s -Sp- n- -Ww. Cu {]h Ø-\-ß-fn-se mw Xs tdmƒ IrXy-ambn \n -ln- p- -Xn-eqsS CØcw ]cn-]m-sn-i-ƒ Gs -SpØp \S-Øp- -Xn-\p Ign-hp-t\-Sm A[ym-]I hnzym n {ian- -Ww. hnhn[ ]cn-]m-sn-i-fn ]s -Sp- p- -Xns A\p-`-h-߃ A[ym- ]I hnzym n kviqƒ Ub-dn-bn FgpXn sh -Ww. 11
kviqƒ Ct jn v hnebn-cp-ø sa -s -Sp- -Xn-\p am -am-wv hne-bn-cp-ø. \nc- -chpw ka-{k-hp-amb hnebn-cp-øepw AXns ^ouv_m- p-amwv \ So -dm-im A[ym-]I hnzym nsb G -hp-a-[niw klm-bn- p- -Xv. hne-bn-cp-ø coxn-iƒ So FUyp-t - -dpss hnenbn-cp-ø sa So -dpss hne-bn-cp-ø kl-]-tn-xm-hns hne-bn-cp-ø kviqƒ {][m-\m-[ym-]-is hne-bn-cp-ø kviqfnse a v A[ym-]-I-cpsS hne-bn-cp-ø A[ym-]I hnzym n-bpss kzbw hne-bn-cp-ø hne-bn-cp-ø D]m-[n-Iƒ / Sqfp-Iƒ sa -dnwkv dnt m nse kqn-i-߃ mkv hni-i-e\ tcj-bnse kqn-i-߃ So nwkv am\z hne-bn-cp-ø t]pv, {]Xn-^-e-\m-flI Ipdn- p-iƒ A[ym-]I hnzym n-bpss "hnzym-eb Ubd-n' -bnse hne-bn-cp-ø Ipdn- p-iƒ {][m\m[ym-]is hne-bn-cp-ø dnt m v So FUyp-t - sa So kl-]-tn-xm ƒ XpSßnbh-cpsS {]Xn-^-e-\mflI Ipdn- p-iƒ#k CS- me hne-bn-cp-ø kviqƒ Ct jn- ns Hmtcm BgvN-bpsS Ah-km-\-Ønepw (i-\n-bm-gvn-iƒ) Sn.- C.-sF-I-fn {]Xn-^-e\m-flI skan-\m-dp-iƒ (Reflection Seminars) \S- -Ww. Hmtcm kviqfn-sebpw A\p-`-h-߃ A[ym-]I hnzym n-ifpw So FUyq-t - amcpw skan-\m-dn t{imuo-i-cn v Ah-X-cn- n- Ww CXns ASn-ÿm-\-Øn ASpØ BgvNbnte- p {]h Ø-\-߃ Bkq-{XWw snø-ww. A na hne-bn-cp-ø kviqƒ Ct jn- ns Ah-km-\-Øn So FUyq-t -, A[ym-]I hnzym n-iƒ, sa So am F n-h-cpss Ah-tem-I-\-tbm-K-߃ tn v A\p- `-h-߃, Is -Ø-ep-Iƒ, {]Xn-^-e-\-߃ hni-i-e\w snø-ww. hnhn[ Xe-ß-fn \S (So- FUyq-t -, sa So, kviqfnse a -[ym-]-i, {][m-\m-[ym-]-i kl-]m-tn-xm ƒ) hne-bn-cp-ø ^e-߃ Sn.-C.sF Ifn t{imuo- I-cn v Hmtcm A[ym-]I hnzym n- pw IqSp-X sa -s -Sm C\nbpw Fs mw ssiøm-ßp-i-fmwv Sn.-C.-sF. Ifn \n v \ ti- Xv F v Is Øn ]cn-lmc {]h Ø-\-߃ Bkq-{XWw snø-ww. sa -dnwkv dnt m v {][m-\m-[ym-]-is dnt m v, So FUyq-t - am-cpss tamwn- nwkv dnt m v A[ym-]I hnzym n-i-fpss kviqƒ Ubdn XpS-ßn-b-h-bpsS ASn-ÿm-\-Øn Hmtcm A[ym-]-I-hn-Zym n- pw Hmtcm hnj-b-ønepw \ ti kvtimdp-iƒ \n -bn- 12
kviqƒ Ct - jn v Ubdn kviqƒ Ct jn ns `mk-ambn A[ym-]I hnzym n-iƒ AhcpsS A\p-`-h-߃ FgpXn Xøm-dm- p XmWv kviqƒ Ct jn v Ub-dn. hnhn[ hnj-b-ß-fpss {]h Ø\ Ubdn t]mse Xs Hcp t\m p ]pkvx- I-Øn Hmtcm Znh-k-tØbpw A\p-`-h-߃ Ipdn p sh p- -Xm-Wn-Xv. Ub-dn-bnse tcj-s -Sp-ØepIƒ c p `mk-ß-fmbn snøp- Xv \ mbn-cn- pw. Hcp `mkøv kviqfns\ Ipdn- p s]mxp hnh-c-ßfpw adp-`m- KØv ssz\w-zn-\m-\p-`-h-ßfpw FgpXmw. kviqƒ s]mxp-hn-h-c-߃: kviqfns t]cv, hnem-kw, Ip n-iƒ, A[ym-]-I XpS-ßn-bh `uxni kui-cy-߃ kviqƒ Ncn{Xw {][m\ t\ -߃ ]cn-an-xn-iƒ / {]iv\-߃ Is -Ø-ep-Iƒ, Xncn- -dn-hp-iƒ, XpS {]-h Ø\ \n t±-i-߃ ({]-Xn-^-e-\-߃) ssz\w-zn-\m-\p-`-h-߃ XnøXn kviqfn snbvx Imcy-߃ Is -Ø-ep-Iƒ, Xncn- -dn-hp-iƒ, XpS {]-h Ø\ \n t±-i-߃ ({]-Xn-^-e- \-߃) {]Xn-^-e-\m-flI hne-bn-cp-øep-iƒ, A[ym-]-I-hn-Zym n-iƒ kviqƒ Ub-dn-bn tcj-s -Sp-tØ- -Xm-Wv. kviqƒ Ct jn v hne-bn-cp-øp- -Xn- \p Hcp {][m\ D]m-[n-bmbn CXns\ D]-tbm-K-s -Sp-Øm-hp- -Xm-Wv. 13
sa -dnwkv kviqƒ Ct jn- n\v sa -dnwkv coxn-bmwv Ah-ew-_n-t - -Xv. sa -dnwkv F Xv Hcp {]txyi {]{Inbb. AXv Ct jn ns Hcp kao-]-\-co-xn-bm-wv. Hcp hy n-bpss Ign-hp-I-fpw. km[y-x-i-fpw. Zu _-ey-ßfpw Xncn- -dn v Abmsf c m-i Xr-`m-h-tØmsS klm-bn- pw, Xncp-Ønbpw sa -s -Sp-Ønbpw hf Øn-sb- Sp- p {]{In-b-bmWv sa -dnw-kv. A[ym-]\ thf-bn ]cn-nb kº- -cmb A[ym-]-I-cpsS klmbw ]n p-w, D]-tZ-iw, ta t\m w XpS-ßnbhcpsS klm-b-øm A[ym-]I hnzym n {]mtbm- KnI tijn-iƒ B n- pi F -XmWv. sa -dnwkv F -Xp-sIm v A -am- p- -Xv. A m-z-ani kwc- -Whpw, ]cn-io-e-\hpw \ In sa A[ym-]I hnzym nsb i n-s -Sp-Øp- p. sa -dnwkv coxn-iƒ * sa -s hy n_ w ÿm]n- * kab _ n-x-ambn \n t±-i-߃ \ I * Ahiyw th hnhc hn\n-abw * A\p-`-h-߃ ] p-sh-bv * {]iv\-]-cn-l-c-w-øn-\p im o-i-cww * [mc-w-iƒ cq]o-i-cn- epw, Xncp-Øepw * KpW-]-c-amb hi-ß-sf- p-dn v ^ouv_m v \ I * ]T-\-Ønse hnhn[ {]iv\-ß-sf- p-dn- p t_m[-h -cww sa -dnwkv t\ -߃ * hnzym n pw A[ym]-I\pw ani A\p-`-h-߃ kn n- p- p. * Ccp-h-cp-sSbpw Adn-hns taje hni-kn- p- p. * ÿm]-\-hp-ambn ASpØ _ w ÿm]n- m hnzym n p Ign-bp- p. * A[ym-]I hnzym-`ymk ÿm]-\hpw kviqfpw XΩn-ep _ w i n-s -Sp- Øp- p. * sxmgn taj-esb ASp-Ø-dn-bm\pw, sxmgn ]-c-amb sshzkv[yw h n- n- m\pw Ign-bp- p. * hnzym-`ym-k-cw-køv ani tkh\w A n- m Ignbpwhn[w kz w {]Xn-`-Xncn- -dn v hni-kn- n- m hnzym n v Ah-kcw e`n- p- p. 14
sa -dpss Npa-X-e-Iƒ * Hcp ani So F \ne-bn-tebv v A[ym-]I hnzym nsb cq]-s -Sp- Øp-I. * kwbp- -ambn ]mtm-kq-{xww Xøm-dm- p-i. ]T-t\m-]-I-c-W-߃ hni-kn- n- p-i. * mkvam-t\-pvsa v, ka-b-{i-ao-i-cww F{]-Im-c-sa v t\c-\p-`hw \ IpI. * ^e-{]-z-amb \nc- c hne-bn-cp-ø coxn-iƒ ]cn-n-b-s -Sp-Øp-I. * F m Ip n-i-fp-ssbpw ]T-\-ap-t w Dd- m- p Xc-Øn mkns sshimcn-im- -co w cq]-s -Sp-Øp coxn-iƒ Ah-X-cn- n- p-i. * {]txyi ]cn-k-w\ A ln- p Ip n-iƒ v ]T\ ]n pw \ Ip- -Xn- \p {]mtbmkn-im-\p-`hw \ Ip-I. * sshhn- y-am ]T-\-X-{ -ßsf kw_- n- p [mcw \ Ip- p. * hnzym-e-b-øn s]mxp-hmbn \S- p {]h Ø-\-߃ A[ym-]-I-hn- Zym n-isf ]cn-n-b-s -Sp-Øp-I. * hnzym-e-bhpw kaq-lhpw XΩn-ep _ w \ne-\n tø- -Xns Bhiy-I-X-Ifpw {]m[m-\yhpw t_m[y-s -Sp-ØpI. * A[ym-]I hnzym n t\cn-sp A m-z-ani / t_m[\ {]iv\-߃ v ]cn-lmc \n t±-i-߃ \ Ip-I. * A[ym-]I hnzym n-bpss {]h Ø-\-߃ hkvxp-\n-jvt-ambn hne-bn-cpøn sa -dnwkv dnt m v ka n- p-i. Help Support Advice Mentoring Guidance Assistance 15
kviqƒ Ct jn v 2015 16 Pn m Xe ÿnxn hnh-c-߃ {Ia- \-º sf.-sn.c A[ym-]-I-hn-Zym n-iƒ H mw h jw c mw-h jw sa A[ym-]-I 1. Ub- v, B\- c 38 31 69 5 12 24 2. Kh. sf.-sn.c ]me- msv 26 25 51 3 12 15 3. Kh. sf.-sn.c Nn q 40 39 79 7 11 23 4. F -F-kv-F -sfsnc H - mew 28 22 50 5 11 15 5. PnF-kv-F-kv-sF-SnC t]cq 18 18 36 6 5 14 6. FF-kv-Fw-Fw-sF-SnC Be-Øq 38 28 66 3 8 18 7. FFw-F-kv-Fw-Fw-sF-SnC simsp-hm-bq 30 33 63 6 9 15 8. IcpW sfsnc {]`m-]pcw 36 38 74 7 7 14 9. aæw-º- -sf-snc 21 08 29 6 9 10 10. sfun-b sfsnc sn p-f-t»cn 24 15 39 10 8 9 11. Fkv.-F -sf-snc, tim - pdw 35 30 65 7 22 22 12. s\ md sfsnc 47 57 104 7 10 26 13. Km Uvkv sfsnc sim -t msv 21 32 53 7 11 18 14. si_n-b. sfsnc hs- -t cn 21 10 31 5 7 9 BsI 423 386 809 84 142 232 BsI So FUyp-t - Ct jn v kviqfp-iƒ 16
t_m[-\-imkv{x hn`h ti{µw tihew _ncp-z-zm\ ti{µ-߃ F -Xn-ep-]cn, Hcp t_m[-\-im-kv{xhn-`-h-ti{µw F Xe-Øn-te v A[ym-]-I-hn-Zym-`ymk C Ãn- yq- p- Isf Db Øn, A[ym-]I hnzym-`ym-k-øns KpW-ta- -h n- n- p- -Xn-\mbn ]me- msv Ub v \S- m- p Pn mxe X\Xv ]cn-]m-snbmwv A ym-]-i-hn-zym-`ymk C Ãn- yq v Hcp t_m[-\-im-kv{x-hn- `-h-ti{µw (Teacher Education Institute as a pedagigic Resource Centre - ITE as a PRC) F -Xv. t_m[-\-imkv{xhn`-h-ti-{µ-øns {][m\ {]h Ø-\-ta-Je-Iƒ Is Øn Ah i n-s -Sp-Øn-s m v sf.-sn.-c.-isf i ns -Sp-ØpI F -Xm-Wn-Xn-eqsS Dt±-in- p- -Xv. sf.-sn.-i-fn \S- p F m {]h Ø-\-ß-sfbpw (N, skan-\m, knwt]m-kn-bw, KthjW {]h Ø\w kviqƒ Ct jn v, kl-hm-k-iym-ºv, ]T-\-bm- {X, p-iƒ, taf-iƒ, Zn\m-N-c-W-߃...) t_m[-\-imkv{xhnh-ti- {µ-øns {]h Ø-\-ta-J-e-I-fp-abn _ n- n v \S- m- -emwv CXns coxn. ÿm]-\-øns hf sb Ipdn v hy -amb ImgvN- m-tsmss hn]p-e-amb {]h Ø-\-]- Xn cq]o-i-cn v kaqlw, Ab ] hnzyme-b-߃, hnzym-`ym-k-k-a-hn-[m-\-߃ XpS-ßn-b-h-tbm-sSm w ssitim Øp-]n-Sn v sim p-am-{xsa sf.-sn.c Iƒ v t_m[-\-imkv{x-hn-`-h-ti-{µ-ß-fm-im Ign-bq. 17
Working with community visioning, planning monitoring evaluation Professional studies & courses Linkage with schools Institute of Teacher Education as a pedagogic Resource centre (ITE as a PRC) Resources & materials ICT enabled education Research & Devolopment Professional Development of Teacher Educators 18
kviqƒ Ct jn v t^m am- p-iƒ * t_m[-\-imkv{x A]-{K-Y\w * So nwkv am\z * mkv hnii-e\ tcj * sa -dnwkv dnt m v * {][m\m[ym]-is dnt m v * Ct jn v t{imuo-i-cww 19
t_m[-\-im-kv{x-]-c-amb A]-{K-Y\w A. {]my-ani hnh-c-߃ : (1) A[ym-]I hnzym n-bpss t]cv :... (2) m v... (3) hnjbw... ( 4) bqwn v... (5) kabw / ]ncouv... B. {]Xo- nx ]T\ t\ -߃ (1) Bi-b-]cw (2) ss\]p-wn-]cw (3) aqey-߃ / at\m-`m-h-߃ C. bqwn v / ]mt-hn-i-i-e\w (1) D -S w (B-i-b-߃, hkvxp-x-iƒ, XXz-߃, `mjm-hym-h-lmc cq]-߃) (2) hn\n-a-b-x-{ -߃ / {]{Inb ({]-[m\ ]T\ X{ -߃, {]{In-b, ]T-t\m-]-I-c-W-߃) (3) aqey-\n Wbw (D-ev] hne-bn-cp-ø, coxn-iƒ, X{ -߃, kqn-i-߃) 20
Un-F-Uv. 20... 20... So nwkv am\z So -dpss t]cv... hnzym-ebw... m v... hnjbw... bqwn v... XnøXn... kabw /]ncouv... * ]mty-]- Xn Dt±-iy-߃/]T-\-t\- -߃ Bi-b-߃ tijn-iƒ `mjm-h-kvxp-x-iƒ / hyh-lmccq]-߃ (`m-j- p-am-{xw) aqey-߃ / at\m-`m-h-߃ * Xow * ]T\-km-a-{K-n-Iƒ * {]Xo- nx Dev]- -߃ {]{Inb hne-bn-cp-ø {]Xn-^-e-\-Ip-dn- p-iƒ (Reflections) - Fs Is -Ø-epIƒ/ Xncn- -dn-hp-iƒ XpS {]h Ø-\-ßfpw ]cn-lmc {]h Ø-\-ßfpw 21
m Un-F-Uv. 20... 20... v hni-i-e\ tcj (F1) A[ym-]-Is t]cv... ÿm]\w... m v... hnjbw... bqwn v... XnøXn... kabw... {]Xo- nx ]T-\-t\- -߃ mkv hni-i-e\w hni-i-e\ C\-߃ hni-i-e-\-ip-dn- p-iƒ 1. Bkq-{XWw s]u-tkm-pniv A\m-en-knkv So nwkv am\z 2. ]T\ {]h Ø-\-ß-fpsS \n h-lww {]h Ø-\-߃ Dt±-iy-߃ t\sp- -Xn\v A\p-tbm-Py-w {]Ir-Xw, ]T\ {]{Inb F nh ]cn-k-wn- F m-h-cp-ssbpw ] m-fnøw Dd- m- m - H pw Iq mbpw {]h Ø-\-Øn G s -S - So -dpss t{imuo-i-cww 3. ]T-\-X-{ -ßfpw ]T-t\m-]-I-c-W-ßfpw ]T-\-X-{ -ßfpsS A\p-tbm-Py-X. ]Tt\m]-I-c-W-߃ ^e-{]-z-ambn D]-tbm-Kn- 4. aqey-\n Wbw \nc- c hne-bn-cp-ø Ip n-i-fpss {]Xn-I-c-W-Øns ASn-ÿm-\-Øn ]T\ {]{Inbbn am w hcp-ø kzbw, ]c-kv]-c-hn-e-bn-cp-ø-ep-iƒ v Ah-kcw 5. A -co w mkns {Iao-I-cWw hnzym n kulrz A -co w 22
Un.-F-Uv. 20...20... sa -dnwkv dnt m v (F 23) sa - - A[ym-]nI/A[ym-]-Is t]cv... hnzymebw... sa n A[ym-]I hnzym n-bpss t]cv...-sn.-sn.-sf... A\p-tbm-Py-ambXv snøpi {Ia- \-º kqn-i-߃ 1. So F \nebn sa nbpss hy n-{]-`mhw sa -s - Xv icm-icn C\nbpw sa -s -SWw {Ia- \-º kqn-i-߃ 10. ]mtm-kq-{xww \n -ln- p- - Xn-\p Xmev]cyw sa -s - Xv icm-icn C\nbpw sa -s -SWw 2. Npa-XeIfpsS \n -lww 3. A[ym-]-\-tØm-Sp Xmev]cyw 4. kl-{]-h Ø-I-tcm-Sp at\m- `mhw 11. ]T-\-Øn ]nt m w \n p- -h-tcm-sp {i 12. hnzym n-i-fpss ani-hp-iƒ t]mcm-bva-iƒ Adn-bm-\p Xmev]cyw 5. ka-b-{iaw ]men- 6. sa -tdm-sp s]cp-am w 7. sa -tdm-sp kl-i-cww 8. ]Tn-Xm- -tfm-sp s]cp-am w 9. ]Tn-Xm- -tfm-sp at\m-`mhw 13. ]T-t\m-]-I-c-W-ß-fpsS D]-tbm- K-s -Sp-Ø 14. \nc- -c-hn-e-bn-cp-ø \n lww 15. samø-øn "So ' F \nebn sa nsb hne-bn-cp-ø 16. sa nsb kw_- n v as s nepw \nco- -W-߃...... sa -dpss t]cpw H pw. Hmtcm A[ym-]IhnZym n pw Hmtcm t^mw D]-tbm-Kn- p-i. sa -s - Xv 3 kvtim, icm-icn 2 kvtim, C\nbpw sa -s -SWw 1 kvtim 23
Un.-F-Uv. 20...20... Ct jn v {][m-\m-[ym-]-is dnt m v (F. 25) 1. So nwßv {]mivsokv \n -ln kviqfns t]cpw hnem-khpw :... 2. sa A[ym-]-I... 3. So nwkv {]mivso-kn ]s -SpØ A[ym-]-I-hn-Zym n-iƒ... 4. So nwkv {]mivsokv Znh-k-߃...-ap-X...-hsc (... Znh-k-߃) {Ia- \-º C\nbpw kqn-i-߃ sa -s - Xv icm-icn sa -s -SWw 5. A[ym-]-I-hn-Zym n-isf kw_- n v A\p-tbm-Py-am-bXv snøpi (i) t_m[-\-tøm-sp kao-]\w (ii) ]Tn-Xm- -tfm-sp s]cp-am w (iii) kviqfnse hnhn-[-{]-h Ø-\ßfnse ] m-fnøw (iv) ka-b-{iaw ]men- (v) kviqfnse A[ym-]-I-tcm-Sp s]cp-am w (vi) c n-xm- -tfmspw kaq-l-tøm-sp-ap CS-s]-S (vii) Fkv. B. Pn. {]h Ø\w (viii) ]mtm-kq{xww (ix) \n t±-in- -s bqwn- p-i-fpss ]q Øo-I-cWw 6. So nwkv {]mivsokv kw_- n s]mxp-hmb A`n-{]m-b-߃...... 7. So nwkv {]mivsokv sa -s -Sp-Øm-\p \n t±-i-߃...... ÿew : XnøXn : (kviqƒko ) {][m-\m-[ym-]-is H v t]cv 24
Un.-F-Uv. 20... 20... Ct jn v t{imuo-i-cww (F. 2) ÿm]-\-øns t]cv... A m-z-an-i-h jw... ska-ã : c v (S2) hnjbw, e`n kvtim {Ia- \-º A[ym-]-I-hn-Zym n-bpss t]cv ae-bmfw Cw ojv ]cn-k-c -]-T\w KWnXw Iem -]-T\w {]hrøn -]-T\w hy n-xzhn-imkw Btcm-Ky-Imbn-I-]-T\w ]c-am-h[n kvtim 40 30 40 40 10 10 20 10 200 BsI kvtim ÿew XnøXn (ko ) {]n kn- m-fns H v 25
Un.-F-Uv. 20... 20... Ct jn v t{imuo-i-cww (F3) ÿm]-\-øns t]cv... A m-z-an-i-h jw... ska-ã \mev : (S4) {Ia- \-º A[ym-]-I-hn-Zym n-bpss t]cv ae-bmfw Cw ojv Hm]vj-W hnj-b-߃ SS/GS/Maths hnjbw, e`n kvtim ]cn-k-c -]-T\w KWnXw Iem -]-T\w {]hr-øn- ]-T\w Btcm-Ky- Im-bn-I-hn- Zym-`ymkw ]c-am-h[n kvtim 30 30 hnjbw kvtim (60) 10 10 10 10 10 20 10 200 kl-hmk-iymºv ]T-\- bm{x BsIkvtIm ÿew XnøXn (ko ) {]n kn- m-fns H v 26