HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH TRẦN NHƯ HIỀN ng bé tønh qu ng b nh l nh ¹o thùc hiön nhiöm vô hëu ph ng tõ n m 1964 Õn n m 1975 TÓM TẮT LUẬN

Bản ghi

1 HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH TRẦN NHƯ HIỀN ng bé tønh qu ng b nh l nh ¹o thùc hiön nhiöm vô hëu ph ng tõ n m 1964 Õn n m 1975 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM HÀ NỘI

2 Công trình được hoàn thành tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Hồ Khang 2. PGS.TS. Trịnh Thị Hồng Hạnh Phản biện 1: Phản biện 2: Phản biện 3: Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Vào hồi... giờ... ngày... tháng... năm 2016 Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia và Thư viện Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

3 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tàì 1.1. Về khoa học Làm rõ thêm đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo của Đảng phù hợp với từng giai đoạn lịch sử cụ thể; đồng thời cũng làm sáng tỏ một giai đoạn đấu tranh kiên cường, dũng cảm, khẳng định những đóng góp của Đảng bộ và nhân dân Quảng Bình trong cuộc KCCMCN với tư cách là tiền tuyến lớn của hậu phương miền Bắc, hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn miền Nam và của chiến trường Trung Lào, Nam Lào Về thực tiễn Luận án sẽ bổ sung vào việc nghiên cứu quá trình lãnh đạo và chỉ đạo nhiệm vụ hậu phương của Đảng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ nói chung và hậu phương Quảng Bình nói riêng, rút ra những kinh nghiệm lịch sử cụ thể vận dụng phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. 2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án 2.1. Mục đích Làm rõ vai trò của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ hậu phương từ năm 1964 đến năm 1975; nêu lên một số kinh nghiệm có giá trị tham khảo, góp phần phục vụ công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay Nhiệm vụ - Phân tích đường lối, chủ trương của Đảng về thực hiện nhiệm vụ hậu phương giai đoạn ; sự vận dụng của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình vào điều kiện cụ thể của địa phương.

4 2 - Trình bày và làm rõ sự chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ hậu phương của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình bao gồm: xây dựng tiềm lực hậu phương, đảm bảo giao thông vận, chi viện miền Nam và chiến trường Lào. - Phân tích những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân hạn chế trong sự lãnh đạo của Đảng bộ Quảng Bình đối với việc thực hiện nhiệm vụ hậu phương; trên cơ sở đó, đúc kết một số kinh nghiệm. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Luận án nghiên cứu chủ trương và sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình đối với xây dựng, bảo vệ hậu phương, chi viện tiền tuyến miền Nam và làm nghĩa vụ quốc tế đối với cách mạng Lào giai đoạn Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung khoa học: Luận án tập trung nghiên cứu chủ trương và quá trình chỉ đạo thực hiện của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình về thực hiện nhiệm vụ hậu phương từ năm 1964 đến năm Về thời gian: Luận án lấy năm 1964 làm mốc bắt đầu nghiên cứu bởi vì tháng , sau sự kiện Vịnh Bắc Bộ, Mỹ sử dụng lực lượng hải quân, không quân đánh phá hậu phương chiến lược của miền Nam nói chung và Quảng Bình nói riêng. Bắt đầu từ thời điểm đó, Quảng Bình bước vào giai đoạn tích cực thực hiện xây dựng, bảo vệ và chi viện cho tuyền tuyến từ vị trí hết sức đặc thù của mình. Luận án lấy năm 1975 làm mốc kết thúc bởi đó là năm kết thúc thắng lợi cuộc KCCMCN, Quảng Bình kết thúc một giai đoạn lịch sử, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ hậu phương. - Về không gian: Luận án tập trung nghiên cứu trên địa bàn Quảng Bình kéo dài từ Đèo Ngang đến tiếp giáp đặc khu Vĩnh Linh và đề cập đến

5 3 một số khu vực địa lý có liên quan (những nơi mà các lực lượng chi viện của Quảng Bình đã tham gia). 4. Cơ sở lý luận, nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Luận án được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của ĐCSVN về vai trò của hậu phương, về mối quan hệ giữa hậu phương và tiền tuyến trong chiến tranh Nguồn tài liệu - Các Nghị quyết, Chỉ thị, điện văn, báo cáo của Trung ương Đảng, Chính phủ, Quân khu IV, Đảng bộ Quảng Bình từ (chủ yếu là từ năm 1964 đến năm 1975) đã được xuất bản hoặc lưu trữ tại các cơ quan Trung ương và địa phương; - Các công trình nghiên cứu về cuộc kháng chiến chống Mỹ của các cơ quan nghiên cứu có uy tín đã được công bố. - Các công trình nghiên cứu về hậu phương miền Bắc, trong đó có hậu phương Quảng Bình trong kháng chiến chống Mỹ. - Các bài nói, viết, hồi ký của một số tướng lĩnh, các lãnh đạo, lão thành cách mạng, nhân chứng lịch sử về cuộc kháng chiến chống Mỹ, về Quảng Bình những năm ; - Sách, báo, phim, ảnh tư liệu nước ngoài, chủ yếu là của các tác giả Mỹ về cuộc chiến tranh Việt Nam Phương pháp nghiên cứu Luận án sử dụng phương pháp lịch sử kết hợp phương pháp logich nhằm tái hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình trong thực hiện nhiệm vụ hậu phương; đồng thời, sử dụng phương pháp phân

6 4 tích, thống kê, so sánh, đối chiếu nhằm làm rõ những thành tựu, hạn chế; lý giải nguyên nhân của những thành tựu, hạn chế cũng như rút ra những kinh nghiệm lịch sử trong quá trình Đảng bộ tỉnh Quảng Bình lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ hậu phương. 5. Đóng góp của luận án 5.1. Về tư liệu Cung cấp hệ thống tư liệu (tư liệu thành văn và tư liệu thực địa) về quá trình thực hiện nhiệm vụ hậu phương của Quảng Bình từ năm 1964 đến năm 1975 dưới sự lãnh đạo của Đảng Về nội dung Luận án phục dựng lại quá trình thực hiện nhiệm vụ hậu phương của Đảng bộ, quân và dân Quảng Bình; làm sáng tỏ những đóng góp, vai trò của hậu phương Quảng Bình đối với tiền tuyến những năm ; Tổng hợp, hệ thống, đúc kết kinh nghiệm từ quá trình Đảng bộ tỉnh Quảng Bình lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ hậu phương; Kết quả nghiên cứu của luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy những vấn đề có liên quan. 6. Bố cục của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục công trình của tác giả đã công bố liên quan đến đề tài luận án, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án được kết cấu thành 4 chương, 9 tiết.

7 5 Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI Cho đến nay, Đảng bộ tỉnh Quảng Bình lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ hậu phương từ năm 1964 đến năm 1975 được đề cập ở những mức độ, phạm vi, góc độ khác nhau trong một số công trình lịch sử sau: 1.1. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC Các công trình nghiên cứu về hậu phương và hậu phương miền Bắc trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước Một số công trình, bài viết cơ bản như: Lịch sử kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ; Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước - Thắng lợi và bài học; Chiến tranh cách mạng Việt Nam Thắng lợi và bài học; Hậu phương chiến tranh nhân dân Việt Nam ( ); Hậu phương miền Bắc trong cuộc kháng chiến cuôc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ( ); Hậu phương lớn, tiền tuyến lớn; Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước - những mốc son lịch sử; Trường Sơn - có một thời như thế; Đường Hồ Chí Minh - khát vọng độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc; Lịch sử đường Hồ Chí Minh trên biển. Ngoài ra có thể kể đến Luận án tiến sĩ của Đặng Thị Thanh Trâm: Đảng lãnh đạo xây dựng, phát huy sức mạnh hậu phương miền Bắc ( ). Ở mức độ khác nhau, các công trình, bài viết đó đều phản ánh một số khía cạnh liên quan đến chủ đề của luận án Các công trình nghiên cứu về hậu phương Quảng Bình, về sự lãnh đạo của Đảng bộ Quảng Bình đối với việc thực hiện nhiệm vụ hậu phương trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước Một số công trình tiêu biểu như: Vai trò của hậu phương Quân khu 4 trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; Mặt trận giao thông vận tải trên

8 6 địa bàn Quân khu 4 trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; Lịch sử Đảng bộ Quân khu 4 trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ( )... Hậu phương Quảng Bình trong cuộc KCCMCN được đề cập cụ thể trong một số công trình: Lịch sử Đảng bộ Quảng Bình ( ); Lịch sử Quảng Bình chống Mỹ, cứu nước ( ); Lại Văn Ly, Tuyến lửa những năm sôi động. Các bộ lịch sử của các huyện trên địa bàn tỉnh Quảng Bình trong KCCMCN, như: Lịch sử Đảng bộ huyện Minh Hoá ( ); Lịch sử Đảng bộ huyện Quảng Trạch ( ); Lịch sử Đảng bộ huyện Bố Trạch ( ); Lịch sử Đảng bộ Đồng Hới ( ); Lịch sử Đảng bộ huyện Quảng Ninh ( ); Lịch sử Đảng bộ huyện Lệ Thuỷ ( ). Về lịch sử đoàn thể quần chúng, có các cuốn: "Lịch sử phong trào đấu tranh cách mạng phụ nữ Quảng Bình ( )"; "Lịch sử phong trào công nhân và công đoàn tỉnh Quảng Bình ( )". Về lịch sử các ngành có các cuốn: "Lịch sử giao thông vận tải Quảng Bình ( )"; "Lịch sử giáo dục - đào tạo Quảng Bình"; "Lịch sử văn hóa - thông tin Quảng Bình ( )"; "Lịch sử công an nhân dân tỉnh Quảng Bình "; "Lịch sử công nghiệp, thủ công nghiệp Quảng Bình ( )" CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU NƯỚC NGOÀI Một số công trình tiêu biểu: cuốn Cuộc chiến tranh dài ngày nhất của nước Mỹ, tác giả George Herring; cuốn Nhìn lại quá khứ. Tấn thảm kịch và những bài học về Việt Nam, của Robert McNamara; Cuốn North Vietnam s strategy for survival ( Chiến lược sống còn của Bắc Việt Nam ); The ten thousand day war Vietnam: ( Việt Nam cuộc chiến tranh mười nghìn ngày: )... Trong các cuốn sách đề cập đến mảnh đất Quảng Bình, chiếc cầu nối giữa hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam.

9 NHỮNG VẤN ĐỀ LUẬN ÁN TẬP TRUNG GIẢI QUYẾT Phân tích các yếu tố tự nhiên, xã hội tác động trực tiếp đến quá trình xây dựng hậu phương Quảng Bình trong cuộc KCCMCN. Khảo cứu, bổ sung và hệ thống hóa tư liệu để tái hiện một cách chân thực quá trình xây dựng, bảo vệ và thực hiện vai trò của một hậu phương đối với tiền tuyến trong cuộc KCCMCN. Đánh giá vai trò của hậu phương Quảng Bình trong cuộc KCCMCN trên địa bàn tỉnh Quảng Bình cũng như đối với tiền tuyến miền Nam. Đúc rút bài học kinh nghiệm về xây dựng hậu phương trong kháng chiến. Chương 2 CHỦ TRƯƠNG VÀ QUÁ TRÌNH CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN NHIỆM VỤ HẬU PHƯƠNG CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN NHỮNG CĂN CỨ ĐỂ ĐẢNG BỘ TỈNH QUẢNG BÌNH XÁC ĐỊNH CHỦ TRƯƠNG VÀ CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH Những căn cứ để Đảng bộ tỉnh Quảng Bình xác định chủ trương Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và truyền thống văn hóa - lịch sử của tỉnh Quảng Bình Quảng Bình là một tỉnh nằm ven biển Bắc Trung Bộ, kéo dài từ đèo Ngang vào đến Vĩnh Linh (Quảng Trị), gắn liền với dải Trường Sơn Bắc ở phía Tây và Biển Đông ở phía Đông. Vùng đất Quảng Bình có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời với nhiều thăng trầm và biến động. Khi Thực dân Pháp xâm lược Việt Nam, Quảng Bình là một trong những tỉnh có

10 8 phong trào đấu tranh chống Pháp rất sớm. Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, quân và dân Quảng Bình đã làm nên một Quảng Bình quật khởi với những chiến công oanh liệt. Trong cuộc KCCMCN, Quảng Bình chính là hình ảnh của miền Bắc nước ta thu nhỏ lại xét theo phương diện địa lý - kinh tế. Bên cạnh cái chung đó, Quảng Bình cũng có những nét riêng biệt của địa phương, và đó là đặc điểm để có thể thấy được tầm quan trọng của địa chính trị nơi đây trong tư cách là một hậu phương trực tiếp trong cuộc KCCMCN Quảng Bình thực hiện nhiệm vụ hậu phương trước năm 1964 Từ năm 1954 đến năm 1964, do vị trí chiến lược, Quảng Bình vừa khôi phục, xây dựng kinh tế, văn hoá, đảm bảo an ninh - quốc phòng, xây dựng lực lượng bộ đội địa phương, dân quân, du kích; bước đầu xây dựng hệ thống GTVT, vừa ổn định phát triển đời sống của nhân dân, vừa chuẩn bị tiềm lực phục vụ cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam và làm nhiệm vụ quốc tế. Về chính trị, Đảng bộ Quảng Bình đã đặt nhiệm vụ chống cưỡng ép, dụ dỗ di cư vào Nam là một trong những công tác quan trọng. Về kinh tế, từ năm , Quảng Bình hoàn thành khôi phục kinh tế, thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ( ) và thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm lần thứ nhất ( ). Kết quả trên các mặt về nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có nhiều tiến bộ Về văn hoá, giáo dục, y tế, ngay sau năm 1954, Đảng bộ chỉ đạo thực hiện chăm lo việc học tập và bảo vệ sức khoẻ cho nhân dân. Ngành giáo dục đã tập trung khôi phục các trường bị gián đoạn trong chiến tranh.

11 9 Do vị trí đặc biệt của tỉnh, Đảng bộ Quảng Bình chú trọng tăng cường công tác an ninh, quốc phòng và GTVT. Tỉnh đội đã điều động Tiểu đoàn 929 chốt ở Bãi Dinh và Cha Lo để bảo vệ tuyến biên giới phía Tây của tỉnh. Trên tuyến biển, từ Đèo Ngang vào Vĩnh Thái (Vĩnh Linh), Tiểu đoàn 501 đảm nhiệm nhiệm vụ bảo vệ. Để đáp ứng yêu cầu của chiến trường miền Nam, Trung ương Đảng quyết định mở tuyến giao thông chiến lược 559. Ở phía Đông, trên địa bàn Thanh Khê (Bố Trạch), Tiểu đoàn 603 được thành lập. Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm lần thứ nhất ( ) ở Quảng Bình đang thực hiện có kết quả, thì đầu tháng , với việc xảy ra Sự kiện Vịnh Bắc Bộ, Mỹ cho máy bay ném bom bắn phá một số nơi trên miền Bắc. Ngày , Mỹ chính thức tiến hành cuộc CTPH bằng không quân và hải quân trên toàn bộ lãnh thổ miền Bắc Việt Nam. Từ đó, Quảng Bình phải chuyển hướng xây dựng và phát triển kinh tế cho phù hợp với tình hình thời chiến Quảng Bình trước những thách thức mới Sau một loạt các hành động chống phá và khiêu khích miền Bắc, để kiếm cớ ném bom miền Bắc, đầu tháng , Mỹ cố tình dựng nên sự kiện Vịnh Bắc Bộ. Từ ngày , Mỹ liên tục cho nhiều tốp máy bay ném bom đồng loạt nhiều vị trí quan trọng ở miền Bắc Việt Nam, từ Quảng Bình đến Quảng Ninh. Ngày , lấy cớ trả đũa quân giải phóng tiến công doanh trại Mỹ ở Plâycu (đêm ), Tổng thống Mỹ Johnson ra lệnh cho không quân Mỹ mở chiến dịch Mũi lao lửa I đánh vào thị xã Đồng Hới, đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị), chính thức mở rộng cuộc CTPH lần thứ nhất ở miền Bắc. Ngay từ đầu, Mỹ đã chọn Quảng Bình là tâm điểm để tiến hành các hoạt động đánh phá ngăn chặn nhằm cắt đứt sự

12 10 viện trợ của hậu phương miền Bắc cho tiền tuyến miền Nam. Vì vậy, Quảng Bình là địa bàn hứng chịu nhiều cuộc ném bom ác liệt của Mỹ Chủ trương của Trung ương Đảng và Quân khu uỷ Quân khu IV Sau sự kiện Vịnh Bắc Bộ, tháng , Bộ Chính trị ra Chỉ thị về việc tăng cường sẵn sàng chiến đấu chống mọi âm mưu của Mỹ khiêu khích và phá hoại miền Bắc. Đặc biệt, tháng , Hội nghị của BCHTƯ Đảng lần thứ 11 đã họp và trên cơ sở phân tích âm mưu và hành động của Mỹ, Hội nghị quyết định chuyển toàn bộ hoạt động của miền Bắc từ thời bình sang thời chiến nhằm đảm bảo cho miền Bắc tiếp tục sự nghiệp xây dựng CNXH trong điều kiện có chiến tranh, đảm bảo cho miền Bắc có đủ sức mạnh đánh bại cuộc CTPH của không quân, hải quân Mỹ và làm tròn vai trò, nhiệm vụ của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn. Ngày 7 và , Hội nghị Quân uỷ Quân khu IV mở rộng được tiến hành nhằm phân tích, đánh giá âm mưu, thủ đoạn của Mỹ và đề ra nhiệm vụ thích ứng với những thay đổi của tình hình. Nghị quyết của Hội nghị Quân khu uỷ đã đặt nền tảng cho cơ chế và nền nếp hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo chiến tranh, xây dựng và bảo vệ hậu phương trong cuộc KCCMCN Chủ trương của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình Ngày 18 đến , Hội nghị cán bộ toàn tỉnh họp và đề ra nhiệm vụ chuyển hướng xây dựng kinh tế và tăng cường công tác an ninh, quốc phòng. Để thực hiện nhiệm vụ hậu phương và phương châm quyết chiến, quyết thắng, về việc sẵn sàng chiến đấu, Hội nghị Thường vụ Đảng bộ tỉnh Quảng Bình ngày đề ra nhiệm vụ về tổ chức lực lượng

13 11 chiến đấu, phát triển đội ngũ dân quân di kích và lực lượng vũ trang; về xây dựng căn cứ địa hậu phương, làm tốt nhiệm vụ hậu cần. Năm 1967, Đảng bộ tỉnh ban hành một Nghị quyết riêng về đảm bảo GTVT, nhằm đáp ứng ngày càng cao cho cuộc chiến tranh. Năm 1968, Đảng bộ tỉnh Quảng Bình ra Nghị quyết Thắng lợi to lớn trong 3 năm chống Mỹ, cứu nước và nhiệm vụ trước mắt của tỉnh ta, đề ra ba nhiệm vụ quan trọng, chủ chốt phục vụ mục tiêu đánh bại hoàn toàn cuộc CTPH của Mỹ QUÁ TRÌNH CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN NHIỆM VỤ HẬU PHƯƠNG CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH Xây dựng tiềm lực hậu phương Công tác chính trị - tư tưởng Đảng bộ Quảng Bình thường xuyên chú trọng giáo dục chính trị cho nhân dân, toàn thể cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc hơn về đường lối cách mạng XHCN ở miền Bắc, đường lối cách mạng miền Nam và đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà, qua đó nâng cao ý thức chính trị, củng cố sự đoàn kết nhất trí trong mọi tầng lớp nhân dân, giữ vững ý chí, quyết tâm kháng chiến chống Mỹ, bảo vệ và thực hiện nhiệm vụ hậu phương Lĩnh vực kinh tế Đảng bộ tỉnh Quảng Bình luôn chú trọng xây dựng kinh tế, tập trung chuyển hướng xây dựng kinh tế trong tình hình có chiến tranh xảy ra trên tất cả các mặt: về sản xuất nông nghiệp, về công nghiệp và thủ công nghiệp, về thương nghiệp. Kiên quyết giữ vững và phát triển sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và thủ công nghiệp để tự giải quyết những nhu cầu địa phương, trước hết là tự lực được lương thực.

14 Lĩnh vực văn hoá - giáo dục, y tế Đảng bộ tỉnh lãnh đạo chuyển hướng các hoạt động giáo dục, y tế, văn hoá phù hợp với thời kì có chiến tranh. Về giáo dục, Đảng bộ tỉnh lãnh đạo xây dựng cơ sở vật chất cho hệ thống giáo dục thời chiến, đảm bảo cho việc dạy và học. Trên lĩnh vực y tế chăm sóc sức khoẻ nhân dân, Đảng bộ tỉnh cũng đã kịp thời lãnh đạo thực hiện công tác cấp cứu phòng không, chuẩn bị hệ thống hầm hào phòng tránh cho bệnh nhân, dụng cụ thuốc men, câp cứu. Ngay khi trong chiến tranh, ngành y tế vẫn được hoàn chỉnh về cơ sở vật chất, được tăng cường cán bộ, phương tiện, dụng cụ chuyên môn để phục vụ chiến đấu, sản xuất và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân. Đối với văn hoá - nghệ thuật, triển khai những định hướng phát triển văn hoá, văn nghệ của Đảng trong hoàn cảnh mới là phải đẩy mạnh các hoạt động văn hoá, thông tin ở các đơn vị, cơ sở chiến đấu và sản xuất với khẩu hiệu "Tiếng hát át tiếng bom", "Tiếng loa hoà tiếng súng" Thực hiện quốc phòng toàn dân và công tác phòng tránh Đảng bộ tỉnh Quảng Bình luôn nhận thức rõ vị trí và vai trò quan trọng của lực lượng hậu bị và DQTV nên đã có sự chỉ đạo cho các ban, ngành, địa phương chăm lo công tác dự bị động viên và xây dựng lực lượng. Đảng bộ tỉnh cũng chủ trương đẩy mạnh công tác quốc phòng toàn dân vững mạnh cả về số lượng và chất lượng. Đối với công tác phòng tránh, khắp nơi trong tỉnh đều có hầm trú ẩn. Ở những vùng trọng điểm, các đường giao liên, liên thôn đều có hầm tròn, hầm chữ A, hầm chữ L cho người qua đường trú ẩn. Ở nông thôn, các gia đình đều có hầm trú ẩn và hầm cá nhân ở đồng ruộng. Ở những nơi địch thường xuyên đánh phá, nhân dân xây dựng thành những làng hầm, đưa mọi sinh hoạt của gia đình xuống lòng đất, thực hiện bám đất, bám làng để chiến đấu, sản xuất.

15 Bảo vệ địa bàn, đảm bảo giao thông vận tải và trung chuyển hàng hóa Bảo vệ địa bàn Sau 4 năm chống CTPH lần thứ nhất của Mỹ ( đến ), quân và dân miền Bắc đã bắn rơi và bắn cháy máy bay Mỹ, diệt và bắt sống hàng ngàn phi công Mỹ; bắn chìm và bắn bị thương 143 tàu chiến và tàu biệt kích. Trong đó, quân và dân Quảng Bình đã bắn rơi 596 chiếc, đóng góp to lớn vào thắng lợi chung của cả nước, buộc Mỹ phải xuống thang chiến tranh Đảm bảo giao thông vận tải và trung chuyển hàng hóa Giao thông vận tải được coi là một trong những mặt trận quan trọng trong cuộc chiến đấu chống CTPH của Mỹ. Để đảm bảo GTVT, Đảng bộ tỉnh thành lập Ban đảm bảo GTVT và thành lập các công trường giao thông. Trên tuyến quốc lộ 1A, nhằm phá thế độc đạo tuyến GTVT đường bộ, Đảng bộ tỉnh Quảng Bình quyết đinh mở thêm nhiều đường tránh để bổ sung, hỗ trợ cho các tuyến đường chính: đường 22A, đường 20, đường Với ý chí tim có thể ngừng đập nhưng mạch máu giao thông không thể tắc, xe chưa qua nhà không tiếc, đường chưa thông không tiếc máu xương, nhân dân Quảng Bình đã bám trụ kiên cường, vượt qua muôn ngàn gian khổ, hy sinh để đảm bảo cho mạch máu giao thông luôn thông suốt và mở những con đường để vận chuyển hàng hoá vào miền Nam một cách nhanh nhất. Những cố gắng của quân và dân Quảng Bình trên mặt trận GTVT đã góp phần vào những thắng lợi chung của quân và dân miền Nam, đẩy mạnh công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà.

16 Cung cấp sức người, sức của cho tiền tuyến Thực hiện nghĩa vụ hậu phương đối với tiền tuyến miền Nam Cuộc KCCMCN ngày càng ác liệt, cả nước đã phải huy động tối đa sức người, sức của để chi viện cho chiến trường. Quảng Bình trong những năm tháng này đã tích cực huy động mọi tiềm lực của hậu phương để phục vụ cho chiến trường, đặc biệt là cho tiền tuyến miền Nam để cách mạng được nhanh chóng đến ngày toàn thắng Giúp đỡ, ủng hộ cách mạng Lào Trong điều kiện chiến tranh ác liệt, tỉnh Quảng Bình đã bền bỉ giúp Savannakhẹt xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, lực lượng vũ trang, xây dựng kinh tế và phát triển văn hóa. * * * Quảng Bình là một tỉnh nằm ở vị trí chiến lược quan trọng nên Mỹ luôn tìm mọi cách để đánh phá. Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Quân uỷ Khu IV và trực tiếp là Đảng bộ tỉnh Quảng Bình, quân và dân nơi đây đã ra sức xây dựng và bảo vệ hậu phương vững chắc, góp phần đánh bại âm mưu phá hoại miền Bắc của Mỹ trên địa bàn tỉnh và thực hiện tích cực nhiệm vụ của một hậu phương với tiền tuyến miền Nam. Trong suốt khoảng thời gian từ năm 1964 đến năm 1968, nhân dân Quảng Bình phải thường xuyên đối đầu trực tiếp với máy bay, tàu chiến hiện đại bậc nhất của Mỹ, nhưng nhân dân Quảng Bình vẫn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mọi mặt của hậu phương.

17 15 Chương 3 QUÁ TRÌNH LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH QUẢNG BÌNH ĐỐI VỚI THỰC HIỆN NHIỆM VỤ HẬU PHƯƠNG GIAI ĐOẠN NHỮNG CĂN CỨ MỚI ĐỂ ĐẢNG BỘ TỈNH QUẢNG BÌNH XÁC ĐỊNH CHỦ TRƯƠNG VÀ CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH Những căn cứ mới để Đảng bộ tỉnh Quảng Bình xác định chủ trương Đặc điểm tình hình trong giai đoạn mới Thắng lợi có ý nghĩa chiến lược của quân và dân Việt Nam trên hai miền Nam, Bắc đã tạo ra bước ngoặt quyết định của chiến tranh, làm thất bại chiến lược chiến tranh cục bộ của Mỹ. Trước những khó khăn mới, chính quyền Nixon chủ trương điều chỉnh chiến lược toàn cầu và chính sách chiến tranh ở Nam Việt Nam. Chiến lược toàn cầu của Mỹ ra đời mang tên Học thuyết Nixon. Triển khai học thuyết Nixon vào Việt Nam, chính quyền Mỹ đề ra chiến lược Việt Nam hoá chiến tranh. Thực hiện kế hoạch đó, Mỹ đã sử dụng không quân và hải quân liên tục hoạt động khiêu khích, trinh thám, bắn phá vào các tỉnh miền Bắc với quy mô và cường độ ngày càng lớn, trong đó có tỉnh Quảng Bình Chủ trương của Trung ương Đảng và Quân uỷ Quân khu IV Tháng , Bộ Chính trị Trung ương Đảng họp ra Nghị quyết Về tình hình và nhiệm vụ trước mắt, đã vạch rõ âm mưu chiến lược mới của Mỹ và đề ra phương hướng, nhiệm vụ cho quân và dân Việt Nam tiến lên đánh bại chiến lược chiến tranh mới của Mỹ. Tháng , Hội nghị lần thứ 18 của BCHTƯ Đảng (khoá III) tiếp tục đề ra ph ương hướng, giải pháp đối với chiến lược chiến tranh mới của Mỹ. Tháng , Bộ Chính

18 16 trị và BCH Trung ương tiếp tục đề ra nhiệm vụ đối vối miền Bắc là tích cực xây dựng hậu phương tại chỗ, mở rộng và củng cố căn cứ địa vững mạnh trên các chiến trường. Hội nghị lần thứ 19 khoá III của BCH Trung ương Đảng ( ) tiếp tục đề ra nhiệm vụ khôi phục, phát triển kinh tế để tiếp tục xây dựng CNXH ở miền Bắc trong tình hình mới nhằm đảm bảo yêu cầu của cuộc KCCMCN. Thực hiện sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quân khu ủy khu IV đã kịp thời ra Nghị quyết và triển khai nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo nhằm ổn đinh tình hình chính trị, tư tưởng, tổ chức và lực lượng vũ trang Chủ trương của Đảng bộ tỉnh Đảng bộ tỉnh Quảng Bình đã nhanh chóng đề ra những chủ trương mới phù hợp với giai đoạn mới nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục và đẩy mạnh sản xuất, tăng cường thực hiện nghĩa vụ của hậu phương trực tiếp: Nghị quyết 01/NQ-QB, ngày , Nghị quyết số 2/NQ-QB tháng , Nghị quyết số 1 (1-1970) Về đánh giá tình hình năm 1969 và phương hướng nhiệm vụ năm 1970, Nghị quyết số 12 của BCH Đảng bộ tỉnh (6-1972) tập trung đề ra nhiệm vụ đảm bảo GTVT QUÁ TRÌNH CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN NHIỆM VỤ HẬU PHƯƠNG CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH Xây dựng tiềm lực hậu phương Lĩnh vực chính trị - tư tưởng Đảng bộ tỉnh đề ra nhiệm vụ trong tình hình mới phải kiên trì và liên tục giáo dục chính trị, tư tưởng sâu rộng trong Đảng và nhân dân, mở các đợt sinh hoạt chính trị giáo dục cho cán bộ, đảng viên và nhân dân quán triệt các Nghị quyết của Trung ương Đảng và Tỉnh ủy để nhận rõ được tình

19 17 hình và nhiệm vụ mới, xác định được vị trí và trách nhiệm của mình đối với miền Nam Lĩnh vực kinh tế Để tiếp tục xây dựng tiềm lực kinh tế - xã hội làm chỗ dựa cho chiến trường, ngay từ đầu năm 1969, dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ, toàn tỉnh đã phát động phong trào thi đua, tiếp tục tập trung lực lượng đẩy mạnh trên mọi lĩnh vực: sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và thủ công nghiệp Lĩnh vực văn hóa - xã hội Ngay sau khi CTPH lần thứ nhất kết thúc, Đảng bộ tỉnh đã nhanh chóng lãnh đạo thực hiện ổn định cuộc sống cho nhân dân, kịp thời chuyển cuộc sống của 40 vạn nhân dân từ dưới hầm lên mặt đất. Tỉnh cũng đã cho tu sửa và làm mới trên 5 vạn nóc nhà; trên 4000 lớp học, hàm trăm trạm y tế, bệnh viện, lớp mẫu giáo, nhà giữ trẻ. Trong những năm CTPH lần thứ hai, sự nghiệp giáo dục vẫn được tập trung quan tâm và chất lượng đào tạo được đảm bảo; Y tế Quảng Bình vẫn nêu cao quyết tâm: bất luận tình huống nào trong chiến tranh cũng không thể thiếu thuốc cấp cứu, chữa bệnh Đảm bảo giao thông vận tải và vận chuyển hàng hoá Nhằm đảm bảo giao thông vận tải, Đảng bộ tỉnh Quảng Bình chỉ đạo nhân dân tiến hành sửa chữa, mở rộng và xây dựng thêm mạng lưới GTVT, đáp ứng nhu cầu khôi phục kinh tế, phục vụ chiến đấu chống CTPH lần thứ hai của Mỹ. Cùng với việc vận chuyển hàng hoá qua tuyến 1A, tỉnh chủ trương khôi phục đường 15A, đường 22, đồng thời tăng thêm lực lượng chuyển tải đường sông bằng thuyền gỗ. Mặt khác, tỉnh cho mở thêm nhiều bến mới, tăng phương tiện vận tải thô sơ trên các bến vượt. Nhờ vậy, trên tuyến đường chi viện, đã khắc phục được khâu vượt sông,

20 18 nâng dần khối lượng hàng hoá qua từng bến, chuyển nhanh vào các trạm chuyển tiếp hàng hoá ra mặt trân Chiến đấu bảo vệ địa bàn Ngay từ ngày đầu Mỹ ném bom trở lại miền Bắc, để bảo vệ địa bàn, các đơn vị DQTV, bộ đội địa phương Quảng Bình đã phối hợp với các lực lượng chủ lực đóng quân trên địa bàn kịp thời triển khai thế trận, đánh trả quyết liệt máy bay và tàu chiến Mỹ. Nhân dân Quảng Bình giành được nhiều thành tích lớn trong bắn máy bay và tàu chiến Mỹ. Cùng chia lửa với miền Bắc, quân và dân Quảng Bình cùng hợp đồng chiến đấu, góp phần đánh bại cuộc CTPH lần thứ hai của đế quốc Mỹ Đón tiếp, phục vụ cán bộ và đồng bào Trị Thiên - Huế Sau Tổng tiến công nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, Mỹ phản công mạnh mẽ, chiếm lại một số vùng đồng bằng Trị - Thiên và thành phố Huế, củng cố cơ sở, bắt bớ và giết hại những cán bộ, nhân dân đã tham gia hoạt động trong chiến dịch. Trong thời kỳ vô vàn khó khăn này, để bảo toàn lực lượng, Khu ủy Trị - Thiên Huế có chủ trương đưa cán bộ và nhân dân Trị - Thiên Huế bị lộ ra hậu phương Quảng Bình, vừa tổ chức điều trị điều dưỡng, vừa học tập, chuẩn bị thời cơ thuận lợi sẽ trở lại quê hương. Tỉnh Quảng Bình đã thành lập Ban B có nhiệm vụ chuyên lo đón tiếp và giải quyết các chế độ cho cán bộ và đồng bào Trị Thiên - Huế. Năm 1972, Đảng bộ tỉnh còn cho thành lập Ban đón tiếp đồng bào Quảng Trị (K15) để đón nhận đồng bào vùng mới giải phóng ra tạm lánh chiến sự một thời gian Chi viện chiến trường Trị - Thiên Huế và chiến trường Lào Chi viện chiến trường Trị - Thiên Huế Chiến tranh càng ác liệt thì công tác chi viện càng cấp thiết. Để làm tốt nhiệm vụ hậu phương chi viện cho chiến trường phải thông suốt, các

21 19 lực lượng tại chỗ như DQTV, các LLVT địa phương... được củng cố và tăng cường. Đặc biệt, TNXP là lực lượng được phát triển cả về số lượng, tổ chức, phạm vi hoạt động. Quảng Bình cũng làm tốt công tác tuyển quân đưa vào chiến trường chiến đấu. Những năm 1973 đến năm 1975, cục diện chiến trường đang đòi hỏi sự chi viện tối đa của hậu phương lớn, nhân dân Quảng Bình đã không tiếc sức người, sức của dồn sức cho tiền tuyến. Quảng Bình cùng đồng thời là địa bàn chuyển tiếp sức mạnh của hậu phương miền Bắc vào chiến trường miền Nam Chi viện cho chiến trường Lào Quảng Bình đã cử nhiều đoàn cán bộ của các ngành lên huyện Na Nhôm để giúp nhân dân Lào xây dựng y tế huyện về công tác tổ chức, quản lý và xây dựng mạng lưới y tế bản. Trong những năm chống CTPH của Mỹ, nhân dân Quảng Bình đã tổ chức tiếp nhận và bố trí ăn ở cho con em nhân dân và cán bộ tỉnh Savannakhẹt vừa sơ tán, vừa học tập văn hóa, chuyên môn. Quảng Bình đã sẵn sàng giúp nhân dân Lào trên mọi lĩnh vực và đạt kết quả thiết thực. Quảng Bình đã góp phần xương máu, sức lực, trí tuệ và vật chất khi Lào yêu cầu, giúp xây dựng nhiều cơ sở vật chất, viện trợ thuốc men và đào tạo nhiều cán bộ trưởng thành, hoàn thành nghĩa vụ quốc tế. * * * Từ năm 1969 đến 1975, Đảng đã đề ra nhiều chủ trương đúng, phù hợp với thực tiễn cách mạng về công tác xây dựng và bảo vệ hậu phương. Quán triệt những chủ trương, đường lối của Trung ương Đảng, Đảng bộ, quân và dân Quảng Bình đã chủ động, linh hoạt, cụ thể hóa các chủ trương, nghị quyết thành hành động thiết thực trong việc xây dựng tiềm

22 20 lực kinh tế - xã hội để làm hậu thuẫn cho chiến trường; xây dựng mạng lưới và tổ chức các chiến dịch chi viện cho chiến trường; xây dựng hậu cứ và chỗ đứng chân cho các lực lượng tham gia chiến trường miền Nam; đánh bại các cuộc CTPH của Mỹ, bảo vệ hậu phương; tổ chức các lực lượng phục vụ chiến đấu và trực tiếp tham gia chiến đấu trên chiến trường. Những thành công trong việc xây dựng, bảo vệ hậu phương Quảng Bình trong giai đoạn này đã giúp địa phương đứng vững và có vai trò quan trọng trong việc chi viện tiền tuyến và đánh bại mọi thủ đoạn, âm mưu của kẻ thù, góp phần cùng với quân và dân cả nước tạo nên thắng lợi chung trong cuộc KCCMCN. Chương 4 NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM 4.1. NHẬN XÉT Về ưu điểm Một là, Đảng bộ quán triệt sâu sắc tầm quan trọng của việc thực hiện nhiệm vụ hậu phương ở một địa bàn chiến lược từ nhận thức tới hành động Hai là, luôn gắn nhiệm vụ xây dựng tiềm lực với bảo vệ vững chắc hậu phương và chi viện cho chiến trường Ba là, coi trọng nhiệm vụ chi viện chiến trường miền Nam, đồng thời hoàn thành nhiệm vụ quốc tế đối với cách mạng Lào Bốn là, đề ra những giải pháp, biện pháp sát hợp, kịp thời, sáng tạo trong chỉ đạo xây dựng hậu phương để chi viện cho tiền tuyến.

23 Về hạn chế Hạn chế trong quán triệt, vận dụng chủ trương của Trung ương Đảng Hạn chế trong quá trình chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ hậu phương Nguyên nhân của những hạn chế 4.2. MỘT SỐ KINH NGHIỆM Quán triệt chủ trương của Đảng về thực hiện nhiệm vụ hậu phương phù hợp với vị trí chiến lược đặc biệt của Quảng Bình Kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng, bảo vệ hậu phương và chi viện tiền tuyến Chủ trương về xây dựng hậu phương phải được cụ thể hóa thành những giải pháp, biện pháp thích hợp với từng giai đoạn Phát huy sức dân gắn với bồi dưỡng sức dân * * * Quá trình thực hiện nhiệm vụ hậu phương của nhân dân Quảng Bình dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh đã đạt được những thành công lớn. Tuy nhiên, trong một số thời gian, việc thực hiện nhiệm vụ hậu phương còn tồn tại một số hạn chế nhất định. Những hạn chế nêu trên nhanh chóng được Đảng bộ rút kinh nghiệm, sửa chữa và khắc phục. Thực tiễn quá trình Quảng Bình thực hiện nhiệm vụ hậu phương trong cuộc KCCMCN giai đoạn để lại những bài học kinh nghiệm quý báu. Những bài học kinh nghiệm đó đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

24 22 KẾT LUẬN Trong cuộc KCCMCN, đặc biệt giai đoạn , mảnh đất Quảng Bình nhỏ hẹp ở vào vị trí tiền tiêu của miền Bắc XHCN và hậu phương trực tiếp của miền Nam tiền tuyến lớn anh hùng, Mỹ đã tập trung đủ loại máy bay hiện đại, tàu chiến bắn phá uy hiếp cả ngày lẫn đêm, dội hàng chục vạn tấn bom đạn khắp hang cùng ngỏ hẻm, từ thành thị đến nông thôn để tàn phá nhà cửa, giết hại nhân dân. Chúng còn tung gián điệp, dùng chiến tranh tâm lý để gây chia rẽ nhân dân, xuyên tạc đường lối kháng chiến hòng khuất phục tinh thần của nhân dân Quảng Bình, phá hoại sản xuất, đời sống và ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc đối với miền Nam, ngăn cản nhân dân Quảng Bình làm nghĩa vụ đối với đồng bào cả nước, nhưng Mỹ đã thất bại. 1. Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Chính phủ, Đảng bộ, quân và dân Quảng Bình phối hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang ở Trung ương và Quân khu IV đã tích cực chủ động, chuẩn bị đối phó với mọi âm mưu và thủ đoạn của Mỹ. Chấp hành các nghị quyết của Trung ương Đảng, thực hiện quyết tâm của Đảng, Quảng Bình tuy bị tổn thất nặng nề, song vẫn đứng vững và giành được những thắng lợi to lớn trong cuộc đọ sức này. Rõ ràng, sức mạnh, phương tiện chiến tranh hiện đại của không quân và hải quân Mỹ đã không thể đè bẹp ý chí chiến đấu và chiến thắng của quân và dân Quảng Bình, ngược lại, càng bị đánh phá ác liệt, truyền thống Quảng Bình quật khởi càng được nhân lên. Quảng Bình vẫn ổn định về an ninh, chính trị, bảo đảm về quốc phòng, giữ vững mạch máu GTVT, vẫn đảm bảo sức người, sức của chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam. Nói cách khác, âm mưu của Mỹ trong hai cuộc CTPH ở Quảng Bình đã hoàn toàn thất bại.

25 23 2. Là một tỉnh nằm ở vị trí chiến lược quan trọng nên Mỹ luôn tìm mọi cách để đánh phá. Vì vậy, bảo vệ hậu phương Quảng Bình là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, bảo vệ có tốt thì công tác xây dựng mới có thể thực hiện thành công. Nhiệm vụ kháng chiến được đặt lên hàng đầu nhưng sản xuất để cung cấp nguồn vật lực phục vụ để duy trì cuộc kháng chiến, đồng thời đáp ứng yêu cầu chi viện sức người, sức của và cả tinh thần chính trị cho miền Nam chiến đấu cũng có ý nghĩa rất quan trọng. Đó là một minh chứng cho chân lý kháng chiến phải đi đôi với kiến quốc, có như thế kháng chiến mới thành công. 3. Thắng lợi của quá trình thực hiện nhiệm vụ hậu phương Quảng Bình trong KCCMCN giai đoạn là một trong những nhân tố quan trọng hàng đầu để nhân dân miền Bắc nói chung và Quảng Bình nói riêng làm nên chiến thắng. Trong quá trình xây dựng và thực hiện nhiệm vụ hậu phương, Đảng bộ tỉnh Quảng Bình đã coi trọng việc bố phòng, xây dựng chiến tranh nhân dân chống CTPH, đề cao cảnh giác chống mọi thủ đoạn phá hoại của kẻ thù, bảo vệ hậu phương an toàn, đồng thời hết sức chú ý công tác phát triển kinh tế, văn hoá và xã hội. Tổ chức nhân dân sản xuất, tiết kiệm chống đói, nuôi quân. Đẩy mạnh hoạt động thương nghiệp mậu dịch, sản xuất chế biến nông sản, phục vụ nhu cầu đời sống và sản xuất cho nhân dân, cán bộ. Phát triển phong trào văn hoá, văn nghệ, giáo dục, xây dựng hệ thống bệnh viện, bệnh xá, chăm lo sức khoẻ cho nhân dân. Việc xây dựng hậu phương vững mạnh không chỉ làm chỗ dựa cho các lực lượng cách mạng, tăng cường cung cấp nhân lực, vật lực cần thiết cho tiền tuyến mà nó còn có tác dụng cổ vũ niềm tin, tinh thần chiến đấu cho quân và dân trong tỉnh.

26 24 4. Thắng lợi mà quân và dân Quảng Bình giành được trong cuộc kháng chiến chống Mỹ giai đoạn bắt nguồn từ đường lối KCCMCN đúng đắn và sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Tổng Tư lệnh, sự chỉ huy, chỉ đạo chặt chẽ của Đảng uỷ và Bộ Tư lệnh Quân khu IV, sự giúp đỡ và chi viện của các ngành, các đơn vị của Trung ương và các tỉnh của Lào. Thắng lợi đó còn do Đảng bộ, chính quyền địa phương đã quán triệt và vận dụng đúng đắn đường lối của Trung ương Đảng vào hoàn cảnh thực tiễn của địa phương, đề ra chủ trương, biện pháp kịp thời để lãnh đạo, tổ chức cuộc chiến đấu bảo vệ hậu phương, chi viện kịp thời cho tiền tuyến miền Nam ruột thịt, nhất là hai tỉnh Trị Thiên và Savanakhẹt của Lào. Thắng lợi đó còn là thắng lợi của hàng triệu khối óc không ngừng tìm tòi phương thức, phương pháp đánh Mỹ trong mọi tình huống, dựa trên sự giác ngộ về chính trị của toàn dân, của muôn người như một, dựa trên ý chí Thà hi sinh tất cả chứ không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ và dựa trên sự vận dụng sáng tạo, cũng như phát huy lên tầm cao mới truyền thống đánh giặc, văn hoá giữ nước của dân tộc Việt Nam. 5. Thực tiễn xây dựng và bảo vệ hậu phương Quảng Bình trong KCCMCN giai đoạn để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Tự hào về truyền thống của quê hương là điều tất yếu, song niềm tự hào đáng được trân trọng là khi biến nó thành hiện thực trong sự nghiệp đổi mới đất nước, quê hương hôm nay. Đó cũng chính là điều mà mỗi con người Quảng Bình đã, đang và mãi nghĩ đến.

27 DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1. Trần Như Hiền (6-2012), Đảm bảo giao thông vận tải ở Quảng Bình ( ), Tạp chí Lịch sử quân sự, (246), tr Trần Như Hiền (2012), Quảng B ình thực hiện nhiệm vụ hậu phương trong những năm đầu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ( ), Tạp chí Lịch sử Đảng, (6), tr Trinh Thị Hồng Hạnh, Trần Như Hiền (2014), Vai trò của hậu phương Quảng Bình trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ( ), Báo cáo khoa học Hội thảo Quốc gia về Quảng Bình 410 năm hình thành và phát triển, Nxb Chính trị - Hành chính, tr Trần Vĩnh Tường, Trần Như Hiền (2014), Thành tựu giáo dục Quảng Bình qua các thời kỳ lịch sử, Báo cáo khoa học Hội thảo Quốc gia về Quảng Bình 410 năm hình thành và phát triển, Nxb Chính trị - Hành chính, tr Trần Như Hiền, Trần Vĩnh Tường (2015), Quảng Bình với mặt trận Trị - Thiên trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước những năm , Hội thảo khoa học cấp trường về 40 năm thống nhất đất nước và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc ( ), tr